KODI I PUNS I REPUBLIKS S SHQIPRIS

Botim i Qendrs s Publikimeve Zyrtare

Tetor 2012
1

PRMBAJTJA E LNDS

Faqe KREU I Bazat e Kodit t Puns KREU II Fusha e zbatimit t Kodit A. N hapsir B. Sipas personave C. Sipas prmbajtjes D. N koh KREU III T drejtat themelore A. Ndalimi i puns s detyruar B. Liria sindikale, bisedimet kolektive KREU IV Prparsia e normave t s drejts KREU V Krijimi i raporteve individuale t puns A. Prkufizim B. Lindja e marrdhnieve t puns 7 8 8 9 9 10 11 11 13

Neni 1- 2 3-7 3 4 5 6-7 8-11 8-9 10

i ktij botimi Qendra e Publikimeve Zyrtare

CIP Katalogimi n botim BK Tiran Kodi i Puns i Republiks s Shqipris. - Tiran: Qendra e Publikimeve Zyrtare, 2012 ...f.; ...cm ISBN 978-9928-01-034-6

13
15 15

11
12-21 12-18 15

Faqe 19-21 KREU VI 22-31 Detyrimet e punmarrsit A. Ndalimi i konkurrencs pas prfundimit t marrdhnieve t puns KREU VII Detyrime t prgjithshme t pundhnsit KREU VIII Sigurimi dhe mbrojtja e shndetit A. Vendi i puns B. Mjedisi i puns C. Makineri t rrzikshme D. Kushtet e puns dhe ngarkesa E. Lvizjet dhe rniet F. Zjarret dhe shprthimet G. Pijet, ngrnia H. Garderoba KREU IX Kohzgjatja e puns dhe e pushimeve A. Kohzgjatja ditore e puns B. Koha javore e puns C. Pushimi javor dhe ditt e festave D. Ort shtes E. Pushimi vjetor

Neni 20 KREU X Mbrojtja e veant pr t miturit dhe grat A. Mbrojtja e veant pr t miturit B. Mbrojtja e veant pr grat KREU XI Paga A. Caktimi i pags B. Pagesa C. Mbrojtja D. Mjetet e puns dhe shpenzimet E. Mungesat e punmarrsit KREU XII T drejtat e shpiksit dhe autorit punmarrs KREU XIII Vnia n dispozicion e punmarrsve dhe transferimi i marrdhnieve t puns A. Transferimi i ndrmarrjes KREU XIV Prfundimi i marrdhnies s puns A. Kontrata me kohzgjatje t pacaktuar B. Kontrata me afat t caktuar C. Zgjidhja e menjhershme e kontrats KREU XV Kontrata kolektive e puns

Faqe 54

Neni 98-108

23 26

28-31 3238

54 98-103 56 104-108 59 109-134 59 62 64 67 69 109-115 116-120 121-124 125-129 130-134

29 32 33 34 35 35 39 41 42 44 44 46 47 48 50

395 45-47 48-50 51-53 54-55 56-62 63-68 69-70 71-75 76-97 77-81 82-84 85-87 88-91 92-97

72 135-136

73 137-139

742 138-139 76 140-158 76 141-148 83 149-152 84 153-158 88 159-175

Faqe KREU XVI Organizatat sindikale A. Krijimi B. Lirit sindikale C. Ndalimi i ndrhyrjes KREU XVII Ndrmjetsimi, pajtimi, arbitrimi KREU XVIII Administrata e puns KREU XIX Sanksionet

Neni

98 176-187 98 176-180 100 181-183 102 184-187 104 188-198

LIGJ Nr.7961, dat 12.7.1995 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) (Ndryshuar me ligjin nr.10 053, dat 29.12.2008) (I prditsuar) KODI I PUNS

116 199-200

I REPUBLIKS T SHQIPRIS N mbshtetje t nenit 16 t ligjit nr.7491, dat 29.4.1991 Pr dispozitat kryesore kushtetuese, me propozimin e Kshillit t Ministrave, KUVENDI POPULLOR I REPUBLIKS S SHQIPRIS VENDOSI: BAZAT E KODIT T PUNS KREU I Neni 1 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Kodi i Puns bazohet n Kushtetutn e Republiks s Shqipris.

118 201-204

Neni 2 1) Kodi i Puns respekton konventat ndrkombtare t ratifikuara nga Republika e Shqipris. 2) Kodi i Puns bazohet n normat prgjithsisht t pranuara t s drejts ndrkombtare. FUSHA E ZBATIMIT T KODIT KREU II A. N HAPSIR Neni 3 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kontrata e puns rregullohet nga ligji i shtetit, ku punmarrsi kryen zakonisht punn e vet, edhe nse ai drgohet nga pundhnsi t punoj prkohsisht n nj shtet tjetr. 2) Kur punmarrsi nuk e kryen punn zakonisht n t njjtin shtet, kontrata e puns rregullohet nga ligji i shtetit ku ndodhet qendra e tij/saj e puns. Kur qendra e puns nuk mund t prcaktohet, ajo rregullohet nga ligji i shtetit, ku ndodhet qendra e personit fizik ose juridik, q ka punsuar punmarrsin. 3) Kur nga trsia e rrethanave kontrata e puns ka lidhje m t ngushta me ligjin e nj shteti tjetr, ather zbatohet ky ligj. 4) Palt me marrveshje mund t zgjedhin zbatimin e nj ligji tjetr, ndryshe nga sa parashikohet n paragraft e msiprm.

5) Kjo zgjedhje nuk mund ta privoj punmarrsin nga mbrojtja q i sigurojn atij dispozitat urdhruese t ligjit q do t jet i zbatueshm n munges t zgjedhjes. N kuptim t ksaj dispozite, quhen urdhruese t gjitha dispozitat q, n baz t ligjit, nuk duhet t cenohen me kontrat n dm t punmarrsit. B. SIPAS PERSONAVE Neni 4 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Prjashtohen nga fusha e zbatimit t ktij Kodi: - punsimi i personave q rregullohet me ligj t veant. Dispozita t veanta t ktij Kodi zbatohen edhe ndaj personave, punsimi i t cilve rregullohet me ligj t veant, nse ligji i veant nuk parashikon zgjidhje pr probleme t lidhura me marrdhniet e puns. C. SIPAS PRMBAJTJES Neni 5 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Prjashtohen nga fusha e zbatimit t ktij Kodi: a. veprimtaria q kufizohet vetm n ushtrimin e detyrs s kshilltarit ose antarit t organit t administrimit t personit juridik q ka formn juridike t nj shoqrie, kur kjo veprimtari prmban vetm ekzekutimin e detyrimeve q rrjedhin nga kjo detyr; b. punt e kryera shoqrisht, vullnetarisht ose n baz t fqinjsis s mir; c. punt familjare q kryhen nga: bashkshorti, fmijt dhe bashkshortet e tyre, partnert bashkjetues, paraardhs t tyre, 9

prfshir t birsuarit, pr aq koh sa jetojn me pundhnsin n nj ekonomi t prbashkt, me prjashtim t rasteve kur provohet se personat q i kryejn ato jan punmarrs. D. N KOH Neni 6 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Dispozitat e ktij Kodi zbatohen pr t gjitha kontratat e puns q do t lidhen pas hyrjes s tij n fuqi. 2) Ky Kod zbatohet edhe pr kontratat e puns t lidhura para hyrjes s tij n fuqi, por t zbatuara pas ksaj hyrjeje n fuqi t ktij Kodi. N t gjitha rastet punmarrsit i llogaritet vjetrsia n pun q nga fillimi i marrdhnieve t puns. 3) T njjtat rregulla zbatohen n rast ndryshimi t pjesshm t ktij Kodi. 4) Kshilli i Ministrave mund t vendos q dispozitat e ktij Kodi lidhur me mbrojtjen e shndetit dhe t siguris t vihen n jet n mnyr progresive, gjat nj periudhe t kufizuar n disa ndrmarrje t prcaktuara me vendim t Kshillit t Ministrave; kto ndrmarrje do tu nnshtrohen dispozitave t veanta. Neni 7 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) Kompetenca toksore 1) Padit ndaj personave q banojn n territorin e Shqipris ngrihen para gjykats s vendbanimit t t paditurit. 2) Padia ngrihet edhe n vendin ku punmarrsi kryen zakonisht punn e tij. Kur punmarrsi nuk e kryen zakonisht punn e tij n t 10

njjtin vend, vendi ku ndodhet qendra e puns, q e ka punsuar at. 3) Marrveshjet q lidhen me juridiksionin jan t vlefshme vetm nse prcaktohen pas lindjes s konfliktit. T DREJTAT THEMELORE KREU III A. NDALIMI I PUNS S DETYRUAR Neni 8 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Ndalohet puna e detyruar n t gjitha format e saj. 2) Me pun t detyruar ose t detyrueshme kuptohet do pun ose shrbim q i krkohet individit kundr vullentit t tij, duke e krcnuar me nj dnim t fardoshm. Ndalohet prdorimi i puns s detyruar si: a. mas shtrnguese ose sanksion ndaj personave q kan ose q shprehin bindje n kundrshtim me rendin politik, ekonomik, shoqror n fuqi; b. metod mobilizimi ose prdorimi t fuqis puntore pr qllime t zhvillimit ekonomik; c. mas pr disiplinn n pun; d. dnim pr pjesmarrje n grev; e. mas diskriminimi racial, shoqror, kombtar ose fetar. 3) Nuk quhet pun e detyruar: a. do pun ose shrbim i krkuar n baz t ligjit pr Forcat e Armatosura t Republiks s Shqipris, t cilat lidhen me punime t karakterit t mirfillt ushtarak; b. do pun ose shrbim q i krkohet individit si dnim i vendosur 11

nga gjykata dhe gjat t cilit personi nuk vihet n shrbim t shtetasve ose personave juridik privat, me prjashtim t rasteve t parashikuara n paragrafin 2 t ktij neni; c. do pun q krkohet n rast lufte ose pr shkak t forcave madhore, fatkeqsi natyrore, sidomos zjarri, prmbytja, uria, trmeti, epidemia ose t gjitha rrethanat q rrezikojn jetn ose kushtet normale t jetess s t gjith popullsis ose t nj pjese t saj. NDALIMI I DISKRIMINIMIT Neni 9 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Nalohet do lloj diskriminimi n fushn e marrjes n pun dhe t profesionit. 2) Me diskriminim kuptohet do dallim, prjashtim ose paraplqim q bazohet n rac, ngjyr, seks, mosh, fe, bindje politike, origjin kombtare, origjin shoqrore, lidhje familjare, t meta fizike ose mendore q cenon t drejtn e individit pr t qen i barabart n punsim dhe trajtim. Dallimet, prjashtimet ose paraplqimet q krkohen pr nj vend pune t caktuar nuk konsiderohen si diskriminime. Masat e veanta mbrojtse pr punmarrsit t parashikuara nga ky Kod me vendim t Kshillit t Ministrave ose me kontrata kolektive nuk quhen si diskriminime. 3) Me punsim dhe profesion kuptohet orientimi dhe formimi profesional, znia me pun dhe n profesione t ndryshme, si dhe kushtet e punsimit q lidhen me shprndarjen e puns, kryerjen e saj, shprblimin, ndihmn shoqrore, disipilinn ose prfundimin e kontrats s puns.

B. LIRIA SINDIKALE. BISEDIMET KOLEKTIVE Neni 10 1) Liria sindikale mbrohet me ligj. 2) Askush nuk ka t drejt: a. t kushtzoj punsimin e punmarrsit nse ai sht ose jo ose pushon s qenuri antari i nj sindikate t krijuar n baz t ligjit; b. t pushoj ose cenoj t drejtn e punmarrsit pr shkak t antarsimit ose jo n nj sindikat t krijuar n baz t ligjit ose t pjesmarrjes n veprimtari sindikale duke respektuar legjislacionin n fuqi. Neni 10/1 Mbrojtja pr punonjsit q denoncojn korrupsionin

(Shtuar me ligjin nr.10 053, dat 29.12.2008)

1. do mas ose sanksion administrativ i pajustifikuar, q sht marr ndaj punonjsve, t cilt kan arsye t dyshojn pr korrupsion e q kt dyshim ua paraqesin personave prgjegjs ose autoriteteve kompetente, sht i pavlefshm. 2. Kundr vendimit t dhn n mnyr t pajustifikuar pr shkakun e msiprm, punonjsi ka t drejtn e ankimit n gjykat.

3. Raportimi i fakteve, q kan lidhje me korrupsionin, nuk prbn shkelje t detyrimit t sekretit profesional.

12

13

PRPARSIA E NORMAVE T S DREJTS KREU IV Neni 11 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, date 29.7.2003) 1) T drejtat dhe detyrimet lidhur me marrdhnien e puns rregullohen n mnyr prparsie nga kto burime: a. Kushtetuta e Republiks s Shqipris b. Konventat ndrkombtare t ratifikuara nga Republika e Shqipris c. Ky Kod dhe aktet e tij nnligjore d. Kontrata kolektive e puns e. Kontrata individuale e puns f. Rregullorja e brendshme g. Zakonet lokale dhe profesionale. 2) Aktet nnligjore dalin n plotsim dhe zbatim t dispozitave t parashikuara nga ky Kod. Ato mund t prcaktojn kushte pune m pak t favorshme pr punmarrsit sesa ato t parashikuara nga ky Kod vetm kur kjo parashikohet shprehimisht n kt t fundit. 3) do dispozit q shkel nj dispozit t nj shkalle m t lart, sht e pavlefshme. Megjithat, jan t vlefshme, vetm ato dispozita q prmirsojn pozitn e punmarrsit. 4) Punmarrsi nuk mund t heq dor nga t drejtat, q rrjedhin nga dispozitat urdhruese t ktij Kodi ose t kontratave kolektive t puns. Jan t vlefshme marrveshjet e bra n prani t inspektorit t puns ose n formn e parashikuar n kontratn kolektive t puns, q kan si qllim t mnjanojn me pajtim nj konflikt, duke br lshime 14

t dyanshme, t pranuara me vullnet t lir nga t dyja palt. 5) Zakonet profesionale zbatohen vetm kur mungojn dispozitat ligjore, parashikimet n marrveshje, kontrat, si dhe kur dispozitat ligjore i referohen shprehimisht zakoneve profesionale. KRIJIMI I RAPORTEVE INDIVIDUALE T PUNS KREU V A. PRKUFIZIM KONTRATA E PUNS Neni 12 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Kontrata e puns sht nj marrveshje ndrmjet punmarrsit dhe pundhnsit, q rregullon marrdhniet e puns dhe prmban t drejtat dhe detyrimet e palve. N kontratn e puns punmarrsi merr prsipr t ofroj punn ose shrbimin e vet pr nj periudh t caktuar ose t pacaktuar kohe, n kuadr t organizimit dhe t urdhrave t nj personi tjetr, t quajtur pundhns, i cili merr prsipr t paguaj nj shprblim. KONTRATA E GRUPIT Neni 13 1) Kur pundhnsi lidh nj kontrat me nj grup punmarrsish si trsi, ai lidhet n mnyr kontraktuese me secilin antar t grupit. 15

2) sht e pavlefshme do marrveshje sipas s cils punmarrsi zotohet t prdor si pundhns shrbimet e nj t treti. PUNA ME KOH T PJESSHME Neni 14 1) Me kontratn e puns me koh t pjesshme, punmarrsi pranon t punoj me or, gjysm dite pune ose dit pune, pr nj kohzgjatje normale javore ose mujore m t vogl se ajo e punmarrsve q punojn me koh t plot n t njjtat kushte. 2) Punmarrsi me koh pune t pjesshme gzon t njjtat t drejta, prpjestimisht si punmarrsi me koh t plot pune. PUNA N SHTPI Neni 15 1) Me kontratn e puns n shtpi, punmarrsi detyrohet t kryej punn e tij vetm ose me ndihmn e antarve t familjes n shtpin e tij ose n nj lokal tjetr t zgjedhur prej tij n baz t varianteve t dhna nga pundhnsi. 2) Punmarrsi q punon n shtpi gzon t njjtat t drejta si dhe punmarrsi q punon n siprmarrje. Kur punmarrsi nuk punon n shtpin e tij, ai mund t krkoj shtes shpenzimesh pr prdorimin e lokalit.

AGJENTI TREGTAR (KOMISIONERT) Neni 16 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Me kontratn e puns t agjentit tregtar, punmarrsi (agjenti tregtar) detyrohet kundrejt pagess t hyj n bisedime ose t prfundoj marrveshje pr veprimtari t do lloj natyre qofshin, jasht ndrmarrjes, sipas urdhrave dhe pr llogari t pundhnsit. 2) Nuk konsiderohet si agjent tregtar personi q e ushtron kt veprimtari n mnyr t pavarur. 3) Dispozitat e ktij Kodi zbatohen edhe pr kontratn e agjentit tregtar si punmarrs. KONTRATA E MSIMIT T PROFESIONIT Neni 17 1) Me kontratn e msimit t profesionit, mjeshtri msues detyrohet t kualifikoj nxnsin sipas rregullave t profesionit dhe nxnsi t punoj n shrbim t mjeshtrit msues pr tu kualifikuar. 2) Dispozitat e ktij Kodi zbatohen edhe pr kontratn e msimit t profesionit. DISPOZITA PR KONTRATAT E VEANTA Neni 18 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Kshilli i Ministrave mund t parashikoj rregulla t veanta q zbatohen pr kontratn e puns n shtpi, kontratn e puns t agjentit q sht i pavarur dhe kontratn e msimit t profesionit.

16

17

2) Kshilli i Ministrave mund t parashikoj rregulla t veanta pr punmarrsit q punojn n shtpi, bujqsi, ndrtim, transporte, miniera, porte, si dhe pr punmarrsit e prkohshm. B. LINDJA E MARRDHNIEVE T PUNS PUNSIMI Neni 19 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Pundhnsi punson n mnyr t drejtprdrejt punmarrsin. 2) Pundhnsi, pr t punsuar punmarrsin, mund t prdor shrbimet e zyrave shtetrore t punsimit ose t agjencive private t punsimit. 3) Veprimtaria private e ndrmjetsimit n pun pr qllime fitimi i nnshtrohet t njjtave rregulla q prcakton Kshilli i Ministrave pr ushtrimin e veprimtaris shtetrore t ndrmjetsimit n pun. AFTSIA PR T KONTRAKTUAR Neni 20 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Kan t drejt t lidhin kontrat pune: a. personat q gzojn zotsi t plot pr t vepruar sipas dispozitave t Kodit Civil; b. personat me zotsi t kufizuar, por t autorizuar shprehimisht ose n heshtje pr t kryer pun nga prfaqsuesi i tyre ligjor. 18

2) Personat e prmendur n shkronjn b t ktij neni ushtrojn t drejtat dhe prmbushin detyrimet q rrjedhin nga kontrata si gjith punmarrsit e tjer dhe kan t drejt ta zgjidhin kt kontrat. FORMA E KONTRATS S PUNS Neni 21 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kontrata e puns mund t lidhet dhe ndryshohet me goj ose me shkrim. Ajo mund t ndryshohet vetm n marrveshje midis palve. do ndryshim i kontrats s shkruar, n dm t punmarrsit, duhet t prfundohet me shkrim. 2) Kontrata e puns quhet e lidhur kur pundhnsi pranon kryerjen e puns pr nj koh t caktuar ose t pacaktuar, n kuadrin e organizimit dhe nn urdhrat e tij dhe q n baz t ktyre rrethanave kryhet vetm kundrejt pagess. 3) Kontrata e puns e lidhur me shkrim duhet t prmbaj sidomos: a. identitetin e palve; b. vendin e puns; c. prshkrimin e prgjithshm t puns; d. datn e fillimit t puns; e. kohzgjatjen kur palt lidhin kontrat me afat t caktuar; f. kohzgjatjen e pushimeve t paguara; g. afatin e njoftimit pr zgjidhjen e kontrats; h. elementet prbrse t pags dhe datn e dhnies s saj; i. kohn normale javore t puns; j. kontrata e puns duhet t prmbaj dhe kontratn kolektive n fuqi. 4) Kur kontrata e puns lidhet me goj, pundhnsi sht i 19

detyruar q, brenda 30 ditve nga data e lidhjes s kontrats, t hartoj me shkrim dokumentin prkats, t nnshkruar prej tij dhe punmarrsit, ku t prfshihen sidomos elementet e parashikuara n pikn 3 t ktij neni. Moshartimi i ktij dokumenti me shkrim nuk cenon vlefshmrin e kontrats, por sjell vetm prgjegjsin e pundhnsit, sipas nenit 202 pika 2 t ktij Kodi. 5) Informacioni lidhur me elementet e parashikuara n paragrafin e tret shkronja f, g, h dhe i, n rast nevoje, jepet me an referencash ndaj dispozitave t Kodit, t vendimeve t Kshillit t Ministrave ose t nj kontrate kolektive. DETYRIMET E PUNMARRSIT KREU VI KRYERJA E PUNS PERSONALISHT Neni 22 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Punmarrsi kryen personalisht punn e ngarkuar, me prjashtim t rasteve kur me marrveshje parashikohet e kundrta. 2) Nuk sht i vlefshm zotimi i punmarrsit pr ti siguruar pundhnsit nj zvendsues, kur ai nuk sht i detyruar t punoj si pasoj e zbatimit t ktij Kodi. 3) Punmarrsi zvendsohet ose ndihmohet nga nj i tret, me plqimin e shprehur ose n heshtje t pundhnsit. N kt rast zvendsuesi ose ndihmsi quhet punmarrs i pundhnsit. do marrveshje e kundrt sht e pavlefshme.

DETYRIMI I BINDJES Neni 23 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Punmarrsi respekton urdhrat dhe udhzimet e prgjithshme dhe t veanta t pundhnsit. 2) Punmarrsi nuk sht i detyruar t zbatoj urdhrat dhe udhzimet e prgjithshme dhe t veanta t pundhnsit, q ndryshojn kushtet e kontrats s puns. Ndryshimi i kontrats bhet me marrveshje ndrmjet palve. 3) Punmarrsi nuk sht i detyruar t zbatoj urdhrat dhe udhzimet e prgjithshme dhe t veanta t pundhnsit, q rrezikojn jetn dhe shndetin e tij DETYRIMI I KUJDESIT N PUN Neni 24 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Punmarrsi kryen me kujdes punn q i ngarkohet. 2) Punmarrsi pr kryerjen e puns duhet t prdor sipas rregullave t caktuara mjetet e puns, aparaturat, mjetet e pundhnsit dhe pajisjet e vna n dispozicion t tij. DETYRIMI I DHNIES LLOGARI DHE I KTHIMIT Neni 25 1) Punmarrsi i jep llogari pundhnsit pr gjithka t prfituar 21

20

n emr t pundhnsit gjat ushtrimit t veprimtaris s tij brenda kontrats, veanrisht pr shumat n para. 2) Punmarrsi i kthen menjher pundhnsit gjithka t marr, me prjashtim t bashkshisheve dhe dhuratave vetjake pr t. 3) Punmarrsi i kthen pundhnsit menjher edhe gjithka t prodhuar nga veprimtaria e tij n baz t kontrats. DETYRIMI I BESNIKRIS Neni 26 1) Punmarrsi ruan me besnikri interesat e ligjshm t pundhnsit. 2) Punmarrsi ndihmon brenda mundsive t tij punmarrsit e tjer ose pundhnsin n rast fatkeqsie ose rreziku. 3) Gjat vlefshmris s kontrats, punmarrsi nuk duhet t kryej asnj pun t paguar nga t trett, e cila dmton pundhnsin ose i bn konkurrenc atij. 4) Gjat vlefshmris s kontrats dhe pas mbarimit t saj, punmarrsi duhet t ruaj faktet e destinuara t mbeten sekret si: - sekreti i fabrikimit dhe i veprimtaris, q ai ka pasur dijeni kur ka qen n shrbim t pundhnsit. 5) Punmarrsi ka t drejt t denoncoj n organet kompetente veprat penale, shkeljet e legjislacionit t puns ose t kontrats pr t cilat ai ka dijeni.

PRGJEGJSIA E PUNMARRSIT Neni 27 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Punmarrsi prgjigjet ndaj pundhnsit pr dmin q i shkakton kur shkel detyrimet kontraktuale me dashje ose nga pakujdesia. 2) Shkalla e kujdesit, q duhet t tregoj punmarrsi n pun, varet nga njohurit teknike, t nevojshme pr t kryer punn e caktuar, duke pasur parasysh aftsit dhe cilsit e punmarrsit, q pundhnsi i njihte ose duhet ti kishte njohur. Dmi, q lidhet n mnyr t qensishme me kryerjen e puns, prballohet nga pundhnsi. 3) Dmi prfshin dmin real dhe fitimin e munguar. 4) Gjykata mund t shkarkoj plotsisht ose pjesrisht punmarrsin nga detyrimi pr shprblimin e dmit kur: - punmarrsi ka vepruar me pakujdesi t leht; - pundhnsi, n organizimin dhe kontrollin e puns, bn t njjtin gabim q lidhet me shkaktimin e dmit; - detyrimi pr t zhdmtuar plotsisht dmin ssht i prballueshm duke pasur parasysh burimet e t ardhurave t punmarrsit. A. NDALIMI I KONKURRENCS PAS PRFUNDIMIT T MARRDHNIEVE T PUNS KUSHTET Neni 28 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Punmarrsi mbi 18 vje mund t zotohet me shkrim kundrejt

22

23

pundhnsit q, pas prfundimit t marrdhnieve t puns, nuk do ti bj atij konkurrenc n asnj lloj mnyre, veanrisht, nuk do t formoj nj siprmarrje konkurrente, nuk do t punoj dhe nuk do t interesohet pr t. 2) Marrveshja pr ndalimin e konkurrencs sht e vlefshme vetm nse raportet e puns i kan dhn mundsin punmarrsit t ket dijeni pr sekretet e fabrikimit ose t veprimtaris s pundhnsit dhe nse prdorimi i ktyre sekreteve mund ti shkaktoj pundhnsit nj dm t rnd. 3) Pundhnsi mund t krkoj zbatimin e marrveshjes pr ndalimin e konkurrencs vetm nse i ofron punmarrsit, gjat periudhs s ndalimit, jo m pak se 75 pr qind t pags q ai do t merrte po t vazhdonte t punonte pr pundhnsin. Kur paga sht e ndryshueshme, shprblimi llogaritet mbi bazn e pags mesatare t vitit t mparshm dhe indeksohet. KUFIZIME Neni 29 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Marrveshja duhet t prcaktoj qart ndalimin e konkurrencs pr vendin, kohn, llojin e veprimtaris, pr t mos dmtuar t ardhmen ekonomike t punmarrsit. Afati i ndalimit nuk mund t jet m shum se nj vit. 2) Gjykata mund t zvogloj elementet e siprprmendura pr ndalimin e konkurrencs s tepruar, duke pasur parasysh t gjitha rrethanat. Ajo mban parasysh veanrisht nse shprblimi i dhn nga pundhnsi tejkalon minimumin e parashikuar n nenin 28.

PRFUNDIMI I NDALIMIT Neni 30 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Ndalimi i konkurrencs merr fund n afatin e caktuar n marrveshje. 2) Pavarsisht nga afati i caktuar n marrveshje, ndalimi i konkurrencs prfundon nse vrtetohet se pundhnsi nuk ka m asnj interes pr vazhdimin e saj. 3) Marrveshja pr ndalimin e konkurrencs nuk zbatohet kur pundhnsi zgjidh kontratn pr shkaqe t pajustifikuara ose kur punmarrsi zgjidh kontratn pr nj shkak t justifikuar, q lidhet me pundhnsin. SANKSIONE Neni 31 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Punmarrsi, q shkel ndalimin pr t br konkurrenc, duhet t zhdmtoj dmin q i shkakton pundhnsit. 2) Nse n marrveshje sht parashikuar dnimi me gjob n rast shkeljeje t ndalimit t konkurrencs, punmarrsi mund t vazhdoj veprimtarin konkurruese, pasi ka paguar gjobn e caktuar, megjithat ai duhet ti paguaj pundhnsit edhe diferencn ndrmjet gjobs dhe dmit t shkaktuar. 3) Nse n marrveshje sht parashikuar dnimi me gjob n rast shkeljeje t ndalimit t konkurrencs, gjykata mund t paksoj gjobn, nse ajo sht e tepruar, duke marr parasysh rrethanat q kan uar n kto shkelje. 25

24

4) Pundhnsi mund t krkoj, kur ai e ka parashikuar shprehimisht kt t drejt me shkrim, prve pagimit t gjobs dhe dmshprblimeve t tjera t parashikuara, edhe ndalimin e veprimtaris konkurruese, nse kjo mas sht e justifikueshme, duke marr parasysh interesat e cenuar ose t rrezikuar t pundhnsit, si dhe sjelljen e punmarrsit. DETYRIME T PRGJITHSHME T PUNDHNSIT KREU VII MBROJTJA E PERSONALITETIT Neni 32 1) Pundhnsi respekton dhe mbron n raportet e puns personalitetin e punmarrsit. 2) Ai duhet t parandaloj do qndrim q cenon dinjitetin e punmarrsit. 3) Pundhnsi ndalohet t kryej do veprim q prbn shqetsim seksual karshi punmarrsit dhe nuk lejon kryerjen e veprimeve t tilla nga punmarrsit e tjer. Me shqetsim seksual kuptohet do shqetsim q dmton n mnyr t dukshme gjendjen psikologjike t punmarrsit pr shkak t seksit. DETYRIMI Neni 33 Pundhnsi, gjat marrdhnieve t puns, nuk duhet t mbledh informata lidhur me punmarrsit, prve rasteve, kur kto informata 26

lidhen me aftsit profesionale t punmarrsve ose jan t nevojshme pr zbatimin e kontrats. KONTROLLI I SENDEVE VETJAKE Neni 34 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Punmarrsi dhe sendet e tij vetjake nuk bhen objekt i kontrollit, me prjashtim t rasteve kur duhet t mbrohet pasuria e pundhnsit, punmarrsve t personit juridik ose personave t tret nga nj cenim i paligjshm. 2) Kontrolli kryhet gjat kohs s puns nga pundhnsi ose nj person i caktuar prej tij. Personi q kontrollon dhe personi q kontrollohet duhet t jen t s njjts gjini. 3) Kontrolli kryhet brenda territorit t ndrmarrjes, n prani t nj punmarrsi tjetr, t pranuar nga punmarrsi q kontrollohet. CERTIFIKATA E PUNS Neni 35 1) Punmarrsi i krkon pundhnsit n do koh nj certifikat mbi natyrn dhe kohzgjatjen e puns, cilsin e saj dhe sjelljen e tij. 2) Me krkesn e shprehur t punmarrsit, certifikata prmban t dhna vetm mbi natyrn dhe kohzgjatjen e marrdhnieve t puns. 3) Pundhnsi nuk ka t drejt tu jap t tretve informacione pr punmarrsit e tij me prjashtim t rasteve t parashikuara n ligj ose me plqimin e punmarrsit.

27

REGJISTRI Neni 36 1) Pundhnsi mban regjistrin e punmarrsve t punsuar n ndrmarrje. 2) Prmbajtja e regjistrit caktohet nga dispozitat e ktij Kodi dhe me vendim t Kshillit t Ministrave. MASA DISIPLINORE Neni 37 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Masat disiplinore parashikohen kryesisht n kontratn kolektive t puns. N do rast kontrata individuale duhet ti referohet akteve prkatse, lidhur me masat disiplinore. VNIA N DISPOZICION E KODIT Neni 38 Pundhnsi duhet t vr n dispozicion t punmarrsve n do ndrmarrje nj kopje t Kodit t Puns.

SIGURIMI DHE MBROJTJA E SHNDETIT KREU VIII Neni 39 PRGJEGJSIA E PUNDHNSIT 1) Pundhnsi pr t parandaluar aksidentet dhe smundjet profesionale duhet t prcaktoj qart rregullat e sigurimit teknik. 2) Pundhnsi, duhet t paguaj diferencn midis dmit dhe shprblimit q merr punmarrsi nga sigurimet shoqrore, kur aksidenti ose smundja profesionale sht pasoj e fajsis s rnd t pundhnsit. 3) Kur pundhnsi nuk ka regjistruar punmarrsin n sigurimet shoqrore, ai duhet t prballoj t gjitha shpenzimet q ka br punmarrsi si rezultat i aksidentit ose smundjes profesionale, si dhe t gjitha dmet si pasoj e mosregjistrimit. MASA T PRGJITHSHME Neni 40 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Pundhnsi detyrohet t kujdeset pr higjienn e vendeve t puns. Pundhnsi pasi konsultohet me punmarrsit, duhet t marr masat e nevojshme mbrojtse kundr rreziqeve t veanta q paraqesin substancat dhe agjentt helmues, makinat, transporti i peshave t rnda, ndotja e ajrit, zhurmat dhe dridhjet, si dhe rreziqeve n disa deg t ekonomis, si ndrtim, xhenio civile, miniera dhe industri kimike. Pundhnsi duhet t vendos sinjale t dallueshme qart n do vend 29

28

pune, q paraqet rrezik pr jetn dhe shndetin e punmarrsve. 2) Kur punimet paraqesin rreziqe t veanta, pundhnsi duhet t organizoj vizita mjeksore pr marrjen n pun dhe gjat saj, n mnyr periodike me shpenzimet e tij. 3) Masat e veanta t sigurimit dhe mbrojtjes s shndetit prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. AUTORIZIM ADMINISTRATIV Neni 41 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Pundhnsi duhet t marr leje nga inspektori i puns para vnies n pun t ndrmarrjes ose nj pjese t saj, hapjes s mjedisit t puns, si dhe pr do ndryshim t rndsishm n mnyrn e puns, prodhimet e prdorura, makinat dhe pajisjet, prjashtuar lejet q krkohen n baz t ligjeve t tjera. Klasifikimi i veprimtaris, dokumentacioni q duhet t paraqes pundhnsi, si dhe procedura e dhnies s lejes nga inspektori i puns prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 2) Inspektori i puns duhet ti komunikoj pundhnsit t gjitha aktet ligjore dhe nnligjore pr veprimtarin e parashikuar dhe shqyrton me t masat q duhet t merren. 3) Masat mbrojtse t vendosura nga inspektori i puns nuk duhet t sjellin shpenzime joprpjestimore n raport me qllimin e veprimtaris. 4) Pundhnsi zbaton projektin e tij, nse brenda 30 ditve nga data e dorzimit t dokumentacionit nuk sht kundrshtuar me shkrim n mnyr t motivuar nga inspektori i puns.

DOKUMENTE Q DUHEN PARAQITUR Neni 42 Pundhnsi duhet t mbaj gjithmon n ndrmarrje dhe ti paraqes inspektorit t puns kto dokumente: a. nj kopje t deklaratave t aksidenteve n pun, q kan ndodhur t paktn q prej tre vjetsh; b. planin, projektin e vendeve t puns; c. listn e lndve t rrezikshme q prdoren n ndrmarrjen e tij. Kjo list duhet t prmbaj t dhna t mjaftueshme, q lejojn njohjen e prbrjes s substancave t prdorura, rrezikshmrin, masat mbrojtse, si dhe numrin e punmarrsve q punojn me to. KUALIFIKIMI I PUNMARRSVE. MARRJA E MASAVE MBROJTSE Neni 43 1) Pundhnsi duhet t informoj punmarrsit mbi rreziqet q lidhen me punn dhe duhet ti kualifikoj punmarrsit pr respektimin e krkesave n fushn e shndetit, sigurimit dhe higjiens. 2) Kualifikimi dhe informimi i parashikuar n paragrafin e msiprm bhen gjat marrjes n pun dhe prsriten sipas nevojs, veanrisht n rast t ndryshimit t kushteve t puns. 3) Pundhnsi duhet tu shpjegoj punmarrsve t ekspozuar ndaj rreziqeve domosdoshmrin e zbatimit t masave t sigurimit teknik dhe higjiens.

30

31

Neni 44 1) Punmarrsi duhet t zbatoj masat e parashtruara nga pundhnsi dhe ta informoj at n rast vshtirsie pr zbatimin e tyre. 2) Vetm personat e kualifikuar mund t drejtojn makinerit dhe pajisjet e transporit, mekanike ose elektrike. A. VENDI I PUNS RREGULLIMI I VENDIT T PUNS Neni 45 1) Vendi i puns n t gjitha pjest prbrse duhet t prshtatet me natyrn e punve q do t kryhen aty. 2) Siprfaqja dhe vllimi i vendit t puns duhet t jen t mjaftueshme pr punmarrsin q ai t ket mundsi t kryej punn n siguri t plot dhe pa penguar qarkullimin n mjedis. 3) Instalimi i makinerive, pajisjeve dhe magazinimi nuk duhet t pengojn qarkullimin dhe t zn hapsirat ku punohet. QNDRUESHMRIA DHE PASTRTIA Neni 46 1) Muret, dyshemeja, tavanet duhet t jen t fort dhe n gjendje t mir. Ata duhet t mbahen vazhdimisht n gjendje t pastr. 2) Muret, dyshemet dhe tavanet duhet t pastrohen shpesh pr t siguruar pastrtin e lokalit, sigurimin e puns dhe qarkullimin, parandalimin e zjarreve dhe mbrojtjen e punmarrsve dhe popullsis nga do rrezik infektimi nga prodhimet ose kafsht e rrezikshme pr shndetin. 32

RIPARIMET Neni 47 1) Suvatimet, bojatisjet ose riveshja e dyshemeve, mureve dhe e tavaneve duhet t bhen sa her q sht e nevojshme. 2) Muret dhe tavanet duhet t kontrollohen periodikisht pr t eliminuar dhe zvendsuar pjest q paraqesin rrezikshmri pr jetn ose shndetin e punmarrsve, makinerit ose produktet e gatshme. B. MJEDISI I PUNS PARIME Neni 48 Kshilli i Ministrave ose organi i autorizuar prej tij prcakton kufijt e lejueshm pr mbrojtjen nga ndotja e ajrit, lndt kimike, radioaktiviteti, zhurmat dhe dridhjet n vendet e puns. AJRI Neni 49 1) Mjedisi i puns duhet t jet i ajrosur dhe t ket system ventilimi pr mnjanimin e temperaturs s dmshme pr shndetin e punmarrsve dhe errave t pakndshme. 2) Ajrimi duhet t realizohet me dalje drejtprdrejt jasht. N rast pamjaftueshmrie t ajrimit natyror, ai duhet t plotsohet me ventilim mekanik n prputhje me vllimin e mjedisit dhe me numrin e njerzve q ndodhen aty. 33

3) Atmosfera e mjedisit dhe e vendit t puns duhet t mbahet n gjendje t pastr n mnyr q t mbrohet shndeti i punmarrsve. 4) Nuk lejohet t pihet duhan n mjediset ku punon m shum se nj punmarrs. 5) N qoft se disa procese pune nuk lejojn mnjanimin e plot t prodhimit t lndve ndotse shqetsuese, t dmshme pr shndetin, pluhurat, tymrat, gazrat, duhet t nxirren vazhdimisht jasht mjedisit t puns me an t aparateve t posame. ZHURMA DHE DRIDHJET Neni 50 1) Intensiteti i zhurmave t prballueshme nga punmarrsi duhet t mbahet n nivel t pajtueshm me shndetin e tij nprmjet amortizimit ose zvoglimit t zhurmave q nga burimi i tyre dhe t izolimit t mjedisit me mjetet e prshtatshme. 2) Intensiteti i dridhjeve q prballohet nga punmarrsi duhet t mbahet n nj nivel t pajtueshm me shndetin e tij nprmjet amortizimit ose zvoglimit t dridhjeve nga burimi i tyre me mjetet e prshtatshme. C. MAKINERI T RREZIKSHME MBROJTJA E PRGJITHSHME Neni 51 1) Asnj punmarrs nuk duhet t prdor makineri pa marr paraprakisht t gjitha masat mbrojtse t nevojshme. 2) Pjest e rrezikshme t makinerive duhet t pajisen me mjete mbrojtse. 34

MIRMBAJTJA Neni 52 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) Pundhnsi duhet t tregoj kujdes q riparimi, mirmbajtja, grasatimi dhe kontrolli i makinerive, i pajisjeve, i transmisioneve ose i mekanizmave q prmbajn pjes lvizse t bhet vetm pasi t jet ndalur makineria, pasi t jet kontrolluar dhe t jet siguruar pr t gjitha mundsit e vnies s saj n pun dhe pasi t ket ndrprer energjin elektrike q v n lvizje makinerin. TREGTIA E MAKINAVE Neni 53 Ndalohet shitja, dhnia me qera, cedimi, ekspozimi ose prdorimi i makinave, elementet e rrezikshm t t cilave, sipas nenit 51 nuk prmbajn masat e duhura mbrojtse. D. KUSHTE PUNE DHE NGARKESA KUSHTE PUNE Neni 54 1) Kur punmarrsi punon ulur n mnyr t vazhdueshme ose me ndrprerje n vendin e puns, n dispozicion t tij vihet nj karrige e prshtatshme pune. 2) N qoft se kryerja e puns krkon nj qndrim m kmb dhe t prkulur pr nj koh t gjat, duhet t parashikohen pushime t 35

pagura, t shkurtra, jo m pak se 20 minuta pr do 4 or pune t vazhdueshme. 3) Pr grat shtatzna pushimi t jet do 3 or. NGARKESAT Neni 55 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) sht e ndaluar q nj person i vetm t mbaj nj ngarkes, pesh m t madhe se 55 kg. 2) Drguesi ose n munges t tij transportuesi i kolive ose sendeve me pesh mbi 55 kg duhet t shnoj dukshm dhe n mnyr t qndrueshme peshn n pjesn e jashtme t ambalazhimit ose t vet kolis. 3) Pundhnsi duhet t vr n dispozicion t punmarrsve t gjitha mjetet e nevojshme manuale ose mekanike, q lehtsojn peshat q ata duhet t mbajn. 4) Pr grat pesha sht deri n 20 kg. 5) Pr grat shtatzna dhe nnat me fmij n gji ndalohet transportimi i ngarkesave q vn n rrezik shndetin e nns dhe t fmijs. E. LVIZJA DHE RNIET KALIMET Neni 56 1) Kalimet, korridoret, dyert dhe daljet n rast rreziku duhet t jen t lira nga do penges materialesh ose objektesh q pengojn 36

qarkullimin e njerzve dhe mjeteve ose evakuimin n rast zjarri. 2) Lokalet e puns q ndodhen npr kate ose nntok duhet t ken gjithmon shkall me gjersi t mjafteshme, me mbshtetse ose me parmak mbajts. DALJET Neni 57 Daljet q mund t ndodhen n tokn e nj ndrtese duhet t mbyllen me nj dysheme t prshtatshme dhe t paluajtshme ose t jen t mbrojtura. SKELAT. PASARELAT Neni 58 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Skelat ose platformat e puns t mbrojtura n mnyr t prshtatshme duhet t zvendsohen pr do pun q paraqet rrezikshmri, nse kryhet me shkall ose mjete t tjera. 2) Dyshemet dhe platformat e ngritura, pasarelat, si dhe hyrja n to, duhet t ndrtohen, t vendosen dhe t mbrohen n mnyr t till q t sigurojn punmarrsit q punojn n to. 3) Skelat, platformat e puns dhe t qarkullimit, pasarelat q kan dalje n hapsir, duhet t pajisen me mjete mbrojtse n nj lartsi 1 m me 45 cm mbi nivelin e dyshemes dhe plinta n nj lartsi jo m pak se 15 cm ose me mjetet e tjera q sigurojn t njjtn mbrojtje.

37

SHKALLT Neni 59 1) Shkallt duhet t jen rezistente, pr to duhet llogaritur pesha q duhet t mbajn dhe t jen t pajisura me shkallina n largsi t barabart njra nga tjetra dhe t mbrthyera mir n pjest mbshtetse. Ato duhet t jen t nj gjatsie t mjaftueshme pr t krijuar mundsin e mbshtetjes s sigurt n duart e n kmb. 2) Shkallinat duhet t fiksohen mir n mnyr q as t mos lkunden as t mos rrshqasin. GOVATAT. GROPAT ME UJ. REZERVUART Neni 60 Govatat, gropat me uj ose rezervuart duhet t jen t ndrtuar, t vendosur dhe t mbrojtur n mnyr t till q t mbrojn punmarrsit nga rrzimet dhe nga rreziqet q mund t shkaktohen n rast shkputjesh t pareteve ansore, t mbushjes, t derdhjes ose t sprkatjeve nga produkte t ndryshme q shkaktojn djegie me origjin termike ose kimike. PARANDALIMI NGA RRSHQITJET Neni 61 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Dyshemeja e instalimeve t puns dhe e zonave t qarkullimit duhet t jet e niveluar mir dhe t mos ket asnj t ar, t dal ose penges, q mund t bhet shkak pr rrzimin e punmarrsve, 38

funksionimin normal t mjeteve lvizse, pajisjeve ose instalimeve. 2) Duhet t merren t gjitha masat e nevojshme pr t mnjanuar rniet ose rrshqitjet mbi tokn me lnd rrshqitse, t lagur ose me njolla t lndve t ndryshme. NDRIIMI Neni 62 1) Ndriimi i mjedisit, i vendit t puns dhe i hyrjes n to duhet t jen t mjaftueshm pr t siguruar kryerjen normale t puns. 2) Ndriimi duhet t konceptohet, realizohet dhe mirmbahet n mnyr q t mnjanoj do lodhje t shikimit. F. ZJARRET DHE SHPRTHIMET PARIME Neni 63 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) Pundhnsi duhet t bj analizn e rrezikut t zjarrit ose shprthimit dhe t marr masat e nevojshme pr parandalimin e tyre, duke mbajtur parasysh natyrn e lndve t prdorura dhe mjedisin dhe t proceseve t puns. AVUJ Q MUND T MARRIN FLAK Neni 64 1) Mjediset, ku prpunohen ose magazinohen lnd q lshojn 39

avuj t ndezshm duhet t ventilohen dhe n asnj rast t mos ket flak ose aparatura, instalime ose mjete q mund t shkaktojn shkndija. 2) Ndalimi i pirjes s duhanit duhet t jet i qart dhe t kujtohet me t gjitha mjetet e mundshme. MJETET FIKSE Neni 65 1) do mjedis pune duhet t jet patjetr i pajisur me fiksa zjarri n sasi t mjaftueshme, t cilt duhet t mbahen n gjendje t mir funksionimi. 2) N afrsi t vendeve t puns, t cilt paraqesin m shum rrezikshmri, duhet t mbahet rezerv uji dhe rre. INSTRUKSIONE PR PUNMARRSIT Neni 66 1) Pundhnsi duhet t vr n dijeni punmarrsit pr rreziqet nga zjarri dhe shprthimet e ndryshme, si dhe mbi mjetet mbrojtse pr t parandaluar shfaqjen e rreziqeve t tilla. 2) Pundhnsi u mson punmarrsve mnyrn e prdorimit t fiksave dhe mjeteve t tjera mbrojtse kundr zjarrit. 3) Pundhnsi u tregon punmarrsve rrugt e daljes n rast zjarri dhe organizon t paktn nj her n vit ushtrime t lufts kundr zjarrit dhe mnyrn e evakuimit t personave.

MBROJTJA KUNDR KUSHTEVE ATMOSFERIKE Neni 67 1) Kur punmarrsit punojn n natyr, kantiere ndrtimi, punt publike, bujqsi ose industri, atyre duhet tu sigurohet nj streh q t ndodhet n nj largsi t till, t ciln punmarrsit ta prdorin lirisht. 2) Rojat e do ndrmarrjeje duhet t qndrojn n nj mjedis t caktuar. PAJISJE INDIVIDUALE Neni 68 1) Kur masat e mbrojtjes kolektive jan t pamjaftueshme pr t mbrojtur punmarrsit, pundhnsi duhet t vr n dispozicion t punmarrsve, pa pages nga ana e tyre, pajisje individuale mbrojtse pr mbrojtjen nga rreziqet n pun. 2) Pajisjet duhet t provohen dhe t pastrohen para se ti jepen punmarrsit. Ato duhet t jen n gjendje t mir t prdorshme n do koh dhe t vendosura n vende t mbrojtura nga pluhuri dhe ndotsit e tjer. G. PIJET. NGRNIA PIJET Neni 69 Pundhnsi duhet t vr n dispozicion t punmarrsve uj t pijshm, t paktn 6 litra n dit pr person.

40

41

USHQIMI Neni 70 Pundhnsi v n dispozicion t punmarrsve lokal pr ngrnie me kushte higjienike t pranueshme, kur kjo justifikohet nga numri i punmarrsve, largsia e vendit t puns, nga vendbanimi ose mnyra e organizimit t puns. H. GARDEROBA. INSTALIMET SANITARE SENDET VETJAKE Neni 71 Punmarrsit duhet t ken mundsi t ndrrojn veshjet, ti vendosin ato dhe sendet vetjake, n nj vend t mbrojtur nga prvetsimet, kushtet e vshtira atmosferike dhe burimet ndotse. INSTALIMET SANITARE Neni 72 1) Pundhnsi duhet t vr n dispozicion t punmarrsve mjetet e nevojshme pr t siguruar higjienn vetjake, uj n sasi t mjaftueshme, sapun, mjete pastrimi dhe fshirje. 2) Dushet vendosen n ndrmarrje ku kryhen pun q ndotin e t bjn pis. 3) WC-t duhet t jen n numr t mjaftueshm. Ato duhet t vendosen n do lokal dhe t sigurohet ajrosja e tyre. 4) N do ndrmarrje duhet t ndrtohen dhoma higjienike pr grat. 42

BANIMI. STREHIMI Neni 73 Banesat q u jepen punmarrsve nga pundhnsi duhet t ken higjien dhe pastrti t pranueshme, si dhe WC pr burra dhe pr grat. MIRMBAJTJA Neni 74 Pajisjet sanitare dhe lokalet e prdorimit vetjak nga punmarrsit duhet t mbahen n gjendje t pastr. NDIHMA E SHPEJT Neni 75 1) N do siprmarrje duhet t merren masat e duhura pr dhnien e ndihms s shpejt do personi t dmtuar n vendin e puns. 2) N do siprmarrje, t paktn nj antar i personelit, pr do grup, duhet t ket marr instruksionet e nevojshme pr t dhn ndihmn e par n rastet urgjente. 3) N do mjedis pune duhet t jet kutia e ndihms s shpejt e pajisur rregullisht me materialet dhe mjetet e nevojshme.

43

KOHZGJATJA E PUNS DHE E PUSHIMEVE KREU IX PRKUFIZIME Neni 76 1) Me kohzgjatje t puns kuptohet koha gjat s cils punmarrsi sht n dispozicion t pundhnsit. Nuk prfshihet n kohn e puns koha e pushimit gjat s cils punmarrsi nuk sht n dispozicion t pundhnsit. 2) Nuk prfshihet n kohzgjatjen ditore t puns koha q i duhet punmarrsit pr t ardhur n pun dhe pr tu larguar prej saj. Prjashtimet rregullohen me vendim t Kshillit t Ministrave. A. KOHZGJATJA DITORE E PUNS PRKUFIZIM Neni 77 Me kohzgjatje ditore t puns kuptohet koha e prditshme efektive e puns nga ora 0 deri n orn 2400 t s njjts dit, pa prfshir pushimet.

KOHZGJATJA E PUNS DHE PUSHIMI DITOR Neni 78 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kohzgjatja ditore normale e puns sht jo m shum se 8 or. Ajo prcaktohet me vendim t Kshillit t Ministrave, n kontratn kolektive, ose n kontratn individuale t puns, brenda limiteve t kohs javore maksimale t puns. 2) Shfuqizohet. 3) Pr punmarrsit nn 18 vje kohzgjatja ditore e puns sht jo m shum se 6 or n dit. 4) Pushimi ditor sht t paktn 11 or pa ndrprerje brenda dits ose n rast nevoje pr dy dit rresht. PUSHIMET Neni 79 1) Ort e fillimit dhe t mbarimit t puns prcaktohen nga rregullorja e brendshme, brenda kufijve t parashikura nga ligji dhe me vendim t Kshillit t Ministrave. 2) Momenti dhe kohzgjatja e pushimeve t prditshme caktohen n kontratn kolektive t puns ose n kontratn individuale, n kufijt e parashikuara me vendim t Kshillit t Ministrave. PUNA E NATS Neni 80 1) Me pun nate kuptohet puna e kryer nga ora 2200 deri n orn 6 t mngjesit.
00

44

45

2) Kohzgjatja e puns s nats dhe e puns s kryer nj dit para ose pas saj nuk duhet t jet m shum se tet or pa ndrprerje. Ato duhet t paraprihen ose pasohen me pushim ditor t menjhershm. SHTESA MBI PAG Neni 81 1) do or pune e kryer nga ora 1900 deri n 2200 jep t drejtn e nj shtese mbi pag jo m pak se 20 pr qind. 2) do or pune e kryer midis intervalit 2200 dhe 600 jep t drejtn e nj shtese mbi pag jo m pak se 50 pr qind. B. KOHA JAVORE E PUNS PRKUFIZIM Neni 82 Me kohzgjatje javore t puns kuptohet koha e puns e kryer nga e hna n mngjes ora 0 deri t dieln e ardhshme ora 2400. KOHZGJATJA MAKSIMALE JAVORE E PUNS Neni 83 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Kohzgjatja normale e javs s puns sht jo m shum se 40 or. Ajo prcaktohet me vendim t Kshillit t Ministrave, n kontratn kolektive ose n kontratn individuale t puns.

PUNT E VSHTIRA Neni 84 Kshilli i Ministrave prcakton kohzgjatje javore t reduktuar pr punt q paraqesin vshtirsi ose q jan t dmshme pr shndetin. C. PUSHIMI JAVOR DHE DITT E FESTAVE PUSHIMI JAVOR Neni 85 1) Pushimi javor sht jo m pak se 36 or, prej t cilave 24 or pa ndrprerje. 2) Pushimi javor prfshin ditn e diel. 3) Pushimi javor nuk sht i pagueshm. 4) Prjashtimet rregullohen me vendim t Kshillit t Ministrave. DITT E FESTAVE ZYRTARE Neni 86 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Si rregull ndalohet puna n ditt e festave zyrtare. 2) Punmarrsi gzon t drejtn e pags n ditt e festave zyrtare. Kur dita e fests zyrtare bie n ditt e pushimit javor, pushimi shtyhet ditn e hn. 3) Prjashtimet pr t punuar n ditt e festave zyrtare prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave ose n kontratn kolektive. 47

46

PUNA N DITN E DIEL OSE NE DITT E FESTAVE ZYRTARE Neni 87 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Puna e kryer ditn e pushimit javor ose n ditt e festave zyrtare kompensohet me nj shtes page jo m pak se 25 pr qind ose me nj pushim t barabart me kohzgjatjen e puns s kryer plus nj pushim shtes jo m pak se 25 pr qind t kohzgjatjes s ksaj pune, q merret nj jav para ose pas kryerjes s saj. D. ORT SHTES PRKUFIZIM Neni 88 1) Me or shtes kuptohet do or pune e kryer mbi kohzgjatjen ditore normale ose javore maksimale t puns. 2) Quhet or shtes do or pune e kryer mbi orarin normal t punmarrsit q punon me koh t pjesshme. DETYRIMI PR T KRYER OR SHTES Neni 89 Nse rrethanat krkojn kryerjen e orve shtes, pundhnsi krkon nga punmarrsi kryerjen e tyre pr aq sa sht e mundur dhe e nevojshme dhe duke mbajtur parasysh kushtet vetjake dhe familjare t punmarrsit. 48

NUMRI MAKSIMAL I ORVE SHTES Neni 90 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Numri maksimal i orve shtes prcaktohet n kontratn kolektive ose kontratn individuale t puns. 2) Nuk mund t krkohet kryerja e orve shtes javore kur punmarrsi ka kryer 50 or pune n jav. 3) Kshilli i Ministrave vendos rregulla t veanta pr kryerjen e orve shtes pr punt q jan veanrisht t vshtira ose t dmshme pr shndetin. 4) Me autorizimin e Inspektoratit t Puns, numri maksimal i orve shtes mund t tejkalohet n rastet e forcs madhore ose t punve urgjente n dobi t popullsis. KOMPENSIMI Neni 91 1) Pundhnsi pr ort shtes t puns q nuk jan kompensuar me pushim duhet ti paguaj punmarrsit pagn normale dhe nj shtes jo m pak se 25 pr qind t saj, me prjashtim t rasteve kur parashikohet ndryshe n kontratn kolektive. 2) Pundhnsi n marrveshje me punmarrsin, mund t kompensoj ort shtes t puns me nj pushim t paktn 25 pr qind m t madh, q i korrespondon kohzgjatjes s orve shtes dhe q jepet brenda 2 muajve nga dita e kryerjes s puns, me prjashtim t rasteve kur parashikohet ndryshe n kontratn kolektive. 3) Ort shtes t puns t kryera gjat pushimit javor ose n ditt e festave zyrtare kompensohen me pushim ose pag t paktn 50 pr 49

qind m t madhe se ort shtes t bra ose paga normale, me prjashtim t rasteve kur parashikohet ndryshe n kontratn kolektive. Ky kompensim prfshin edhe kompensimet e prfshira n paragraft paraardhs. E. PUSHIMET VJETORE KOHZGJATJA Neni 92 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kohzgjatja e pushimeve vjetore t paguara prcaktohen me kontratn kolektive ose me kontratn individuale t puns. 2) Kohzgjatja e pushimeve vjetore sht jo m pak se 4 jav kalendarike gjat vitit t puns n vazhdim. 3) Kur punmarrsi nuk ka kryer nj vit pune t plot, kohzgjatja e pushimeve vjetore t paguara prcaktohet n raport me kohzgjatjen e marrdhnieve t puns. Periudhat e paaftsis s prkohshme n pun, konsiderohen si koh pune. DATA E PUSHIMEVE VJETORE Neni 93 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Pundhnsi duke mbajtur parasysh dshirn e punmarrsit prcakton datn e fillimit t pushimeve vjetore t paguara. Data e fillimit t pushimeve vjetore i njoftohet punmarrsit t paktn 30 dit prpara. 2) Punmarrsi i shtruar n spital ose q qndron n shtpi pr shkak smundjeje ose aksidenti q vrtetohen me raport mjeksor, 50

mund t krkoj shtyrjen e pushimit vjetor. 3) Pushimet vjetore duhet t jepen gjat vitit t puns ose deri n fund t tremujorit t par t vitit pasardhs, por asnjher nuk duhet t jen m pak se nj jav kalendarike pa ndrprerje. 4) E drejta e pushimeve q nuk (jepen) merren parashkruhet brenda tre vjetve q nga dita n t ciln punmarrsit i lind kjo e drejt. PAGA Neni 94 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Paga q paguhet pr lejen vjetore, sht ajo q punmarrsi do t prfitonte sikur t mos kryente lejen. Ksaj page i shtohet nj shprblim i drejt q i prgjigjet pjess s pags s prfituar n natyr; Kshilli i Ministrave prcakton kriteret e prllogaritjes s ksaj page. 2) Paga q jepet pr pushimet vjetore t paguara sht ajo q ekziston n momentin e marrjes s tyre. 3) Nse paga sht e ndryshueshme, paga q jepet pr pushimet vjetore t paguara prllogaritet mbi mesataren mujore t vitit paraardhs: sht e indeksueshme. 4) Paga pr pushimet vjetore i paguhet punmarrsit n momentin e marrjes s tyre. 5) Kur marrdhnia e puns ka prfunduar dhe punmarrsit nuk i jan dhn pushimet vjetore q i takojn, ai ka t drejt pr nj shprblim t barabart me pagn e ktyre pushimeve. 6) Nse gjat pushimeve vjetore t paguara punmarrsi kryen nj pun t pagueshme nga t trett, n kundrshtim t interesave legjitime t pundhnsit, ky i fundit mund t mos i jap pagn pr pushimet e paguara ose mund t krkoj rikthimin e pags s parapaguar.

51

REGJISTRI Neni 95 Pundhnsit jan t detyruar t mbajn regjistrat e pagave dhe t derdhjes s kontributeve t aktualizuara do muaj pr t gjith punmarrsit, t cilt punojn pr ta dhe ta paraqesin kt regjistr sa her do t krkohet nga inspektort e puns. Pundhnsit duhet t mbajn nj regjistr, sipas rregullave t parashikuara n kt ligj, ku t shnohet pr do punmarrs data e fillimit t puns, kohzgjatja e pushimit q i takon, datat n t cilat jan marr pushimet dhe pagn e dhn pr pushimet vjetore t paguara. PUSHIME T TJERA Neni 96 1) N rast martese ose vdekjeje t bashkshortit, paraardhsve ose pasardhsve t tij t drejtprdrejt, punmarrsi prfiton 5 dit pushimi ditor t paguar. 2) N rast smundjeje t rnd t paraardhsve ose pasardhsve t tij t drejtprdrejt, e vrtetuar me raport mjeksor, punmarrsi prfiton jo m shum se 10 dit pushimi t papaguar. DISPOZITA T VEANTA Neni 97 1) Kshilli i Ministrave prcakton rregulla t veanta n favor t personave juridik dhe fizik n masn q situata e tyre e veant e bn at t domosdoshme: 52

a. pr ndrmarrjet q sigurojn furnizimin me buk dhe mjete q dmtohen shpejt; b. pr hotelet, restorantet, kafenet, institucionet kulturore, si dhe ndrmarrjet q furnizojn hotelet, restorantet dhe kafenet me rastin e ngjarjeve t veanta; c. pr ndrmarrjet q plotsojn nevojat e turizimit; d. pr ndrmarrjet e bujqsis, t kopshtaris, t pyjeve dhe t kullotave; e. pr ndrmarrjet e transportit automobilistik, hekurudhor, detar dhe ajror, ndrmarrjet q furnizojn mjete me karburant ose q i mirmbajn dhe riparojn ato; f. pr shtypin e shkruar dhe t folur; g. institucionet e arsimit, edukimit, kulturs, klinikat, spitalet, kabinetet mjeksore si dhe farmacit; h. pr kantieret, minierat dhe guroret q pr arsye t gjendjes s tyre gjeografike ose t kushteve klimaterike ose teknike t veanta, krkojn rregullim t veant t kohs s puns; i. pr ndrmarrjet n t cilat sht e domosdoshme puna e rregullt ose periodike e nats, t dieln ose ditt e festave zyrtare: - pr arsye teknike, veanrisht kur procesi i puns nuk mund t ndrpritet pr shkak t rrezikut q sjell ndrprerja pr punmarrsit ose mjedisin ose pr shkak t teknlogjis s prodhimit; - pr arsye ekonomike, veanrisht kur ndrprerja ose rifillimi i procesit t puns krkon shpenzime t mdha investimi dhe amortizimi; j. personat, prania e t cilve sht e domosdoshme, si dhe pr ata q kryejn udhtime t shpeshta pr arsye pune. 2) Jan t pavlefshme dispozitat e veanta q cenojn t drejtn e punmarrsve pr pushime vjetore t paguara si prcaktohet n kt Kod.

53

MBROJTJA E VEANT PR T MITURIT DHE GRAT KREU X A. MBROJTJA E VEANT PR T MITURIT MOSHA MINIMALE Neni 98 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Ndalohet marrja n pun e t miturve nn moshn 16 vje. Bjn prjashtim rastet kur t miturit nga mosha 14 deri n 16 vje punsohen gjat pushimeve shkollore vetm n pun t lehta, q nuk dmtojn shndetin dhe formimin e tyre. 2) T miturit nga mosha 14 vje deri n moshn 16 vje mund t jen subjekt i kshillimit dhe i formimit profesional, sipas rregullave t prcaktuara me vendim t Kshillit t Ministrave. PUNT E LEHTA Neni 99 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) T miturit nga mosha 16 deri n 18 vje mund t punsohen n pun t lehta, q nuk dmtojn shndetin dhe formimin e tyre. 2) Kshilli i Ministrave prcakton punt e lehta dhe vendos rregulla t veanta pr kohzgjatjen maksimale dhe kushtet e kryerjes s puns.

PUNT E VSHTIRA OSE T RREZIKSHME Neni 100 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Vetm personat madhor, mbi 18 vje, mund t punsohen n pun t vshtira ose q paraqesin rrezik pr shndetin ose personalitetin e tyre. Punt e vshtira ose t rrezikshme dhe rregullat e veanta pr kohzgjatjen dhe kushtet e kryerjes s tyre prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. PUNA E NATS Neni 101 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) Ndalohet t punojn n punn e nats punmarrsit nn moshn 18 vje dhe ata t deklaruar invalid mbi bazn e raportit mjeksor sipas ligjit pr sigurimet shoqrore. DISPOZITA T VEANTA Neni 102 1) Inspektorati i Puns kur e mon t arsyeshme dhe pas konsultimit me organizatat e interesuara t punmarrsve dhe t pundhnsve, mund t lejoj punn e t miturve n veprimtari socialkulturore. 2) Autorizimet individuale parashikojn kohzgjatjen maksimale dhe kushtet e puns. 55

54

KONTROLLI MJEKSOR Neni 103 1) T miturit nn moshn 18 vje duhet t punsohen vetm kur njihen si t aft pr pun pas kontrollit mjeksor t plot. 2) Kshilli i Ministrave pr pun t caktuara vendos q kontrollit mjeksor ti nnshtrohen edhe madhort deri n 21 vje. 3) Kshilli i Ministrave vendos rregulla t veanta pr procedurat e kontrollit mjeksor. 4) Pundhnsi sht detyruar t prballoj shpenzimet pr vizitat mjeksore t punmarrsit. B. MBROJTJA E VEANT PR GRAT NDALIMI I PUNS PR GRAT SHTATZNA DHE NNAT E REJA Neni 104 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Ndalohet puna pr grat shtatzna 35 dit para lindjes dhe 42 dit pas lindjes. Kur gruaja shtatzn ka n barr m shum se nj fmij, periudha e par bhet 60 dit. 2) Grat shtatzna ose me fmij n gji nuk mund t punsohen n pun t rnda ose t rrezikshme, q dmtojn shndetin e nns dhe t fmijs. Kshilli i Ministrave prcakton punt e rnda ose t rrezikshme, q dmtojn shndetin e nns dhe t fmijs, si dhe rregulla t veanta pr kushtet e puns pr grat shtatzna dhe ato me fmij n gji.

LEJA E LINDJES Neni 105 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) T ardhurat, q prfitohen n rast lejelindjeje, prcaktohen nga ligji mbi sigurimet shoqrore. 2) Pas periudhs 42-ditore t paslindjes, gruaja vendos vet nse dshiron t punoj ose t prfitoj nga sigurimet shoqrore. Neni 105/a (Shtuar me ligjin nr. 9125, date 29.7.2003) Mbrojtja e punsimit t gruas 1) Ndalohen testet e shtatznis para punsimit, kur krkohen nga pundhnsi, prve rasteve kur vendi i puns krkon t punohet n kushte q mund t ndikojn negativisht n shtatznin ose q mund t dmtojn jetn apo shndetin e nns ose t fmijs. 2) N rastet e zgjidhjes s kontrats s puns nga pundhnsi, kur gruaja sht n pun gjat periudhs s shtatznis ose sht kthyer n pun pas lindjes s fmijs, sipas nenit 30 t ktij Kodi, i takon pundhnsit t vrtetoj se shkaku i pushimit nga puna nuk ka qen shtatznia ose lindja e fmijs. LEJA E BIRSIMIT Neni 106 1) N rast birsimi t nj fmije t porsalindur, gruaja ka t drejtn e lejes s parashikuar nga ligji mbi sigurimet shoqrore. 57

56

2) Gjat ksaj periudhe pundhnsi nuk mund ta detyroj t punoj gruan q ka birsuar fmij. ZGJIDHJA E KONTRATS Neni 107 1) sht e pavlefshme zgjidhja e kontrats s puns e njoftuar nga pundhnsi n periudhn gjat s cils gruaja pretendon pr t prfituar t ardhura nga sigurimet shoqrore n rast lindjeje ose birsimi. 2) Kur zgjidhja e kontrats s puns sht njoftuar para fillimit t periudhs s mbrojtjes, t parashikuar n nenin 104 dhe afati i njoftimit nuk ka prfunduar, ky afat pezullohet gjat periudhs s mbrojtjes. Afati i njoftimit rifillon t ec vetm pas prfundimit t periudhs s mbrojtjes. PUNA E NATS Neni 108 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Ndalohet puna e nats pr grat shtatzna. 2) Kshilli i Ministrave vendos rregulla t veanta pr rastet kur lejohet puna e nats pr gra dhe pr nnat me fmij n gji.

PAGA KREU XI A. CAKTIMI I PAGS PRKUFIZIM Neni 109 1) Me pag kuptohet paga baz, si dhe shtesat me karakter t prhershm. 2) Nuk konsiderohen si pjes prbrse t pags shprblimet q merr punmarrsi pr shpenzimet e kryera pr shkak t veprimtaris t tij profesionale. VLERA E PAGS Neni 110 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Pundhnsi i paguan punmarrsit pagn sipas dispozitave t kontrats kolektive ose kontrats individuale, dhe n munges t tyre, pundhnsi detyrohet t paguaj pagn e zakonshme pr at lloj pune t caktuar. 2) Paga mund t prllogaritet n koh, sipas puns s kryer (pag n njsi, n detyr, ose me komision); paga mund t llogaritet gjithashtu n funksion t rezultateve t ndrmarrjes (me pjesmarrje n fitim ose n xhiron e t ardhurave). 3) Pagesa e puns jo n baz t kriterit koh, duhet t llogaritet n mnyr q ti jap mundsi punmarrsit me aftsi mesatare dhe 59

58

q punon normalisht t prfitoj t paktn t njjtin pag me at t punmarrsit q paguhet me koh dhe q kryen t njjtn pun. PAGA MINIMALE Neni 111 1) Paga nuk mund t jet m e ult se paga minimale e caktuar me vendim t Kshillit t Ministrave. 2) Paga minimale prcaktohet n baz: a. t faktorve ekonomik, krkesave t zhvillimit ekonomik dhe zvoglimit t papunsis, rritjes s prodhimit; b. t nevojave t punmarrsve dhe familjeve t tyre, duke pasur parasysh nivelin e prgjithshm t jetess s punmarrsve n vend, t ardhurat e prfituara nga sigurimet shoqrore dhe nivelet e jetess s grupeve t ndryshme shoqrore. 3) Kshilli i Ministrave mund t caktoj nj pag minimale m t ult pr t lehtsuar futjen e t rinjve n tregun e puns. KOMISIONI Neni 112 1) Komisioni sht shprblimi q i njihet punmarrsit pr nj veprimtari q ai duhet t kryej ose prfundoj me klientin pr llogari t pundhnsit. 2) Kur palt kan rn dakord pr nj komision biznesi, punmarrsi gzon t drejtn t prfitoj ather dhe n at mas kur klienti sht liruar nga detyrimet e tij. 3) sht e pavlefshme marrveshja n baz t s cils punmarrsi duhet t prgjigjet pr dmin q sht pasoj e zbatimit jo t rregullt nga klienti t detyrimeve t tij. 60

PJESMARRJA N REZULTATE Neni 113 Kur n baz t kontrats, punmarrsi ka t drejt t prfitoj nj shprblim n raport me rezultatin e shfrytzimit, ky llogaritet mbi bazn e rezultatit vjetor, i prcaktuar n baz t ligjit dhe parimeve tregtare prgjithsisht t pranuara. SHPRBLIMI Neni 114 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Nse palt bien dakord, pundhnsi i jep punmarrsit nj shprblim t veant mbi pag, n fund t vitit, duke marr parasysh cilsin e puns s tij ose mbarvajtjen e ndrmarrjes. 2) Megjithat, kur ai paguan nj shprblim vjetor tre vjet rresht pa rezerva t shprehura, pundhnsi sht i detyruar t vazhdoj pagimin edhe n t ardhmen. N kt rast, me prjashtim t rezervave t shprehura nga ana e pundhnsit, nse marrdhniet e puns prfundojn prpara momentit t prfitimit t shprblimit, ky jepet prpjestimisht me kohn e puns s kryer. BARAZI N SHPRBLIM MIDIS SEKSEVE Neni 115 1) Pundhnsi jep t njjtn pag si pr grat edhe pr burrat q kryejn pun me vler t barabart. 2) Nuk konsiderohen si diskriminuese, diferencat n pag, q 61

bazohen n kritere objektive pavarsisht nga seksi, si cilsia dhe sasia e puns, kualifikimi profesional dhe vjetrsia n pun. 3) Kur punmarrsi parashtron t dhna serioze q ln t kuptojn ekzistencn e nj diskriminimi, pundhnsi sht i detyruar t provoj t kundrtn. 4) Diskriminimi eliminohet kur pundhnsi i akordon punmarrsit t diskriminuar nj shprblim q prfshin gjith avantazhet q ka punmarrsi i seksit tjetr. 5) Kshilli i Ministrave mund t parashikoj rregulla t tjera pr zbatimin e barazis s punmarrsve n shprblim. B. PAGESA DOMOSDOSHMRIA Neni 116 1) Pundhnsi i paguan rregullisht pagn punmarrsit do dy jav, kur paga llogaritet me or, dit ose jav dhe n fund t do muaji kur llogaritet me muaj, me prjashtim t rasteve kur parashikohet ndryse n marrveshje me shkrim. 2) Pjesmarrja n rezultatin vjetor paguhet kur ai bhet i ditur, por jo me shum se tre muaj pas prfundimit t vitit financiar. 3) Pundhnsi i jep punmarrsit paradhnie brenda mass s puns s kryer kur sht e mundshme dhe e nevojshme. Paradhniet mund t zbriten nga paga n ditn e pagess.

ZBRITJET NGA PAGA Neni 117 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Pundhnsi zbret nga paga e punmarrsit tatimin mbi t ardhurat dhe kontributin e sigurimeve shoqrore shndetsore t parashikuara me ligj, me akte nnligjore, me kontrata kolektive ose me kontrata individuale. 2) Pundhnsi vetm me autorizim me shkrim nga punmarrsi mund t zbres nga paga kuotizacionet sindikale. Ky autorizim mund t shfuqizohet n do koh. MNYRA E PAGESS Neni 118 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Paga duhet t paguhet n monedh shqiptare, me prjashtim t rasteve t parashikuara ndryshe nga marrveshja ndrmjet palve. Ajo mund t paguhet edhe me ek bankar, ek postar ose urdhr pagese, kur kjo lloj pagese sht e nevojshme pr shkak t rrethanave t veanta ose kur parashikohet n kontratn kolektive a n nj vendim arbitrazhi. Kur kjo lloj pagese nuk sht parashikuar ose vendosur, merret plqimi i punmarrsit t interesuar. Pundhnsi prgjigjet financiarisht ndaj punmarrsit, kur banka nuk mund t paguaj brenda 30 ditve nga data e derdhjes s shums, pr llogari t punmarrsit. 2) Pr pagn n natyr palt merret vesh vetm me shkrim dhe brenda kufijve t caktuar me vendim t Kshillit t Ministrave. Paga n natyr ka t bj vetm me strehimin dhe ushqimin q konsumohet gjat pushimit n ndrmarrje nga punmarrsi. 63

62

PRLLOGARITJA E PAGS Neni 119 1) Pundhnsi i jep punmarrsit pr do pag prllogaritjen ku prfshihet shuma e pags, bazat e prllogaritjes, nse kjo sht e ndryshueshme, si dhe t gjitha zbritjet prej saj. 2) Kur paga nuk sht llogaritur n koh, pundhnsi sht i detyruar ti jap informacionin e nevojshm punmarrsit ose n vend t tij nj eksperti t caktuar n marrveshje mes tyre dhe n rast t kundrt nga gjykata. Ai autorizon punmarrsin ose ekspertin t konsultohen me librat dhe dokumentacionin e nevojshm n masn q ky kontroll e krkon at. INTERESAT N RAST VONESE Neni 120 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) N rast t pagess s pags me vones, prqindja vjetore e interesit n rast vonese sht jo me pak se 10 pr qind e shums s papaguar dhe n t gjitha rastet jo m pak se 150 pr qind e inflacionit gjat periudhs s voness. C. MBROJTJA REFUZIMI Neni 121 1) Pranimi i prllogaritjes dhe arktimi i pags, pa u kundrshtuar 64

nga punmarrsi, nuk quhet dorheqje nga paga, nga nj pjes e saj ose nga shprblimet q i takojn. 2) sht e pavlefshme dorheqja nga paga pr punn e kryer n baz t kontrats q bhet nga punmarrsi gjat marrdhnieve t puns ose nj muaj pas prfundimit t tyre. 3) sht e pavlefshme edhe dorheqja nga paga, q i takon punmarrsit, deri n prfundim t afatit t njoftimit, kur kontrata lidhet me kohzgjatje t pacaktuar; kur kontrata lidhet me kohzgjatje t caktuar sht e pavlefshme dorheqja nga paga q i takon punmarrsit deri n prfundim t afatit t njoftimit t kontrats me kohzgjatje t pacaktuar. PRDORIMI I LIRE I PAGS Neni 122 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) sht e pavlefshme dhnia dhe lnia peng e pagave t ardhshme, me prjashtim t rasteve kur punmarrsi duhet t zbatoj nj vendim gjyqsor, i cili nuk duhet t prek pagn e paprekshme. 2) Pundhnsi mund ta kompensoj pagn me nj kredi ndaj punmarrsit, nse nuk preket paga e paprekshme. Detyrimet, q rrjedhin nga nj dm i shkaktuar qllimisht, kompensohen pa asnj kufizim. 3) Ndalohet dhnia e gjobave nga pundhnsi, me prjashtim t gjobave t prcaktuara n kontratn kolektive. 4) Marrveshjet pr prdorimin e pags n interes t pundhnsit jan t pavlefshme.

65

Neni 123 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Paga e paprekshme 1) Paga konsiderohet e paprekshme n masn q sht e nevojshme pr t siguruar jetesn e punmarrsit dhe t familjes s tij. 2) Paga e paprekshme vendoset rast pas rasti nga gjykata. N vendimin e saj, gjykata merr parasysh shpenzimet e nevojshme pr ushqim, qira, veshje, si edhe detyrimet fiskale ose kontributet pr sigurime shoqrore t detyrueshme t punmarrsit dhe t familjes s tij. 3) Kur gjykata vendos q nuk ka mundsi t vlersoj t gjitha elementet pr t prcaktuar pagn e paprekshme, kjo do t jet e barabart me pagn minimale n shkall vendi, t caktuar me vendim t Kshillit t Ministrave. PAAFTSIA PAGUESE Neni 124 1) Me paaftsi paguese kuptohet gjndja q lidhet me aktivin e pundhnsit dhe ka pr qllim t shlyej kreditort e tij, si dhe rastet kur nuk mund t shlyhen detyrimet ndaj punmarrsve pr shkak t gjendjes financiare t pundhnsit. 2) N rast paaftsie paguese detyrimet e pundhnsit ndaj punmarrsve, deri n nj shum t prgjithshme jo me t vogl se 5 muaj page minimale, kan prparsi ndaj t gjitha detyrimeve t tjera edhe kur kto detyrime garantohen me pasuri t luajtshme ose t paluajtshme. 3) Detyrimet me prparsi t pundhnsit ndaj punmarrsve nuk pezullohen nga procedura e falimentimit.

D. MJETET E PUNS DHE SHPENZIMET MJETET E PUNS DHE MATERIALET Neni 125 1) Pundhnsi i jep punmarrsit mjetet dhe materialet e nevojshme pr pun, me prjashtim t rasteve kur parashikohet ndryshe me marrveshje. 2) Nse punmarrsi siguron vet mjetet ose materialet e puns n marrveshje me pundhnsin, ky i fundit detyrohet t shprblej punmarrsin n masn e shpenzimit t kryer prej tij. SHPENZIMET Neni 126 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Pundhnsi rimburson punmarrsin pr t gjitha shpenzimet q rrjedhin nga kryerja e puns. Kur punmarrsi drgohet t punoj jasht vendit t tij t puns, pundhnsi i paguan atij shpenzimet e nevojshme pr kt rast. 2) Kontrata kolektive e puns ose kontrata e shkruar mund t mund t parashikoj q shpenzimet e kryera nga vet punmarrsi, do ti paguhen n formn e nj shume t caktuar si paradhnie e prllogaritur mbi bazn e nj dite pune, nj jav ose nj muaji. Rregullimi i prllogaritjes sht i vlefshm vetm n rastet kur ajo mbulon t gjitha shpenzimet e nevojshme. 3) Jan t pavlefshme kontratat q parashikojn prfshirjen pjesrisht ose trsisht t rimbursimit n pagn e punmarrsit.

66

67

4) Jan t pavlefshme kontratat n baz t t cilave punmarrsi duhet t prballoj vet t gjitha shpenzimet ose nj pjes t tyre. Neni 127 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Nse n marrveshje me pundhnsin, punmarrsi prdor pr arsye pune automjetin vetjak ose nj tjetr t ven n dispozicion nga pundhnsi, shpenzimet e zakonshme pr prdorimin ose mirmbajtjen e automjetit, paguhen nga pundhnsi. 2) Nse punmarrsi pr arsye pune prdor automjet n marrveshje me pundhnsin, pundhnsi duhet t paguaj taksat mbi automjetin dhe primet pr sigurimin kundrejt prgjegjsis civile si dhe dmshprblimi pr autorizimin. AFATET E PAGESS Neni 128 1) Rimbursimi i shpenzimeve jepet n t njjtn koh me pagn mbi bazn e prllogaritjes s punmarrsit, me prjashtim t rasteve kur me marrveshje parashikohen afate t ndryshme. 2) Kur prmbushja e detyrimeve kontraktuale krkon rregullisht kryerje shpenzimesh nga punmarrsi, pundhnsi i jep atij paradhnie pr mbulimin e shpenzimeve, n intervale t caktuara kohe dhe n do rast do muaj.

REFUZIMI PR T DHN PUN Neni 129 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, date 29.7.2003) 1) Nse pundhnsi refuzon t zr me pun punmarrsin, pr nj arsye q nuk lidhet me t, ai detyrohet t paguaj punmarrsin edhe kur nuk vazhdon t punoj. 2) Pundhnsi mund t zbres nga paga at q ka kursyer punmarrsi pr shkak t pengess pr t punuar ose q ka fituar duke kryer nj pun tjetr ose fitim, nga i cili ka hequr dor qllimisht. 3) Bjn prjashtim rastet e forcave madhore, si dhe rasti kur punmarrsi shkakton vet me faj pamundsin e kryerjes s puns. E. MUNGESAT E PUNMARRSIT SMUNDJE Neni 130 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kur punmarrsi nuk mund t punoj pr shkak t smundjes, pundhnsi i jep atij jo m pak se 80 pr qind t pags pr nj periudh prej 14 ditsh t pambuluara nga sigurimet shoqrore (neni 23, pika 1 dhe neni 25 i ligjit nr.7703, dat 11.5.1993 Pr sigurimet shoqrore n Republikn e Shqipris) 2) Punmarrsi vrteton paaftsin e tij pr pun nprmjet raportit mjeksor t lshuar nga mjeku. Me krkesn e pundhnsit, punmarrsi sht i detyruar ti nnshtrohet ekzaminimit nga nj mjek tjetr i caktuar prej punmarrsit; ky mjek do t deklaroj vetm paaftsin pr pun t 69

68

punmarrsit, duke ruajtur sekretin mjeksor. 3) N rast se ka mosprputhje n pikpamjet e mjekut t punmarrsit dhe atij t caktuar nga pundhnsi, punmarrsi duhet ti nnshtrohet nj ekspertize q i besohet nj mjeku t caktuar nga Inspektorati i Puns. 4) Punmarrsi humbet t drejtat kundrejt pundhnsit, kur ai kundrshton pa t drejt verifikimin e paaftsis s tij pr pun. 5) Kur smundja sht pasoj e pakujdesis s rnd t punmarrsit, n baz t marrveshjes midis palve, e drejta pr pag mund t thjeshtohet ose t hiqet fare. N munges t marrveshjes kjo e drejt vendoset nga gjykata. AKSIDENTI Neni 131 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Kur punmarrsi nuk ka mundsi t punoj pr shkak t nj aksidenti n pun ose t nj smundjeje profesionale, ai prfiton kompensimet nga sigurimet shoqrore. PRKUJDESJA PR FMIJT N NGARKIM Neni 132 1) N rast prkujdesjesh t domosdoshme pr fmijt n ngarkim, punmarrsi prfiton pagn e tij, jo m shum se 12 dit mungesa n vit. Punmarrsi me fmij t mitur deri n tre vje, ka t drejt pr nj pushim t paguar deri n 15 dit, kur fmija i tij sht i smur, vrtetuar me raport mjeksor. Ai ka t drejt t mungoj pr nj periudh shtes jo m shum se 30 dit n vit pa pages. 70

2) Pushimi i jepet bashkshortit q merret kujdeset efektivisht pr fmijn. N rast t kundrt ai i jepet me rradh edhe nns edhe babait. 3) Pundhnsi mund t verifikoj raportin pr kujdesin pr fmijn duke caktuar nj mjek tjetr. Dispozitat e verifikimit t paaftsis n pun pr shkak smundjeje zbatohen me analogji. PRMBUSHJA E DETYRIMIT LIGJOR Neni 133 1) Pundhnsi i jep pagn, pr jo m shum se 14 dit pune, punmarrsit q mungon n pun pr shkak t prmbushjes s detyrimit ligjor. 2) Pundhnsi mund t zbres nga paga shprblimet q merr punmarrsi pr prmbushjen e detyrimit ligjor. KUSHTE KLIMATERIKE Neni 134 T drejtat e punmarrsve n rast t ndrprerjes s puns pr shkak t kushteve klimaterike t jashtzakonshme, prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave.

71

T DREJTAT E SHPIKSIT DHE AUTORIT PUNMARRS KREU XII SHPIKJET Neni 135 1) Shpikjet, me patent ose jo, q ka br ose n t cilat ka marr pjes punmarrsi gjat ushtrimit t veprimtaris s tij n shrbim t pundhnsit dhe n prputhje me detyrimet e tij kontraktuale, i prkasin pundhnsit. 2) Me marrveshje t shkruar pundhnsi mund t ushtroj t drejta mbi shpikjet q ka br punmarrsi gjat ushtrimit t veprimtaris s tij n shrbim t pundhnsit, por jasht kryerjes s detyrimeve t tij kontraktuale. 3) Punmarrsi, q ka br nj shpikje, si parashikohet n paragrafin e msiprm e informon pr kt me shkrim pundhnsin; ky i fundit brenda 6 muajsh njofton me shkrim punmarrsin, nse mendon ta fitoj shpikjen ose tia ler at atij. 4) Nse shpikja nuk i lihet punmarrsit, pundhnsi i paguan atij nj shprblim t drejt, duke mbajtur parasysh t gjitha rrethanat, vlern ekonomike t shpikjes, bashkpunimin e pundhnsit dhe t ndihmesave t tij, prdorimin, q i sht br pajisjeve t tij, shpenzimet e punmarrsit dhe vendin e tij n ndrmarrje.

VIZATIME DHE MODELE INDUSTRIALE. VEPRA LETRARE DHE ARTISTIKE Neni 136 1) Kur punmarrsi krijon nj vepr gjat ushtrimit t veprimtaris s tij n shrbim t pundhnsit dhe n prputhje me detyrimet e tij kontraktuale, e mbrojtur ose jo, pundhnsi mund ta prdor at n masn q e lejon qllimi i kontrats. 2) T njjtat rregulla zbatohen edhe pr vizatimet dhe modelet industriale, si dhe pr programet informatike t krijuara nga punmarrsi gjat ushtrimit t veprimtaris s tij n shrbim t pundhnsit dhe n prputhje me detyrimet e tij kontraktuale. VNIA N DISPOZICION E PUNMARRSVE DHE TRANSFERIMI I MARRDHNIEVE T PUNS KREU XIII VNIA N DISPOZICION E PUNMARRSVE Neni 137 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Pundhnsi nuk mund ta vr n dispozicin t nj pundhnsi tjetr nj punmarrs t tij, pa plqimin e ktij t fundit. N kt rast mbetet n fuqi kontrata fillestare midis pundhnsit dhe punmarrsit. 2) Kur nj pundhns v n dispozicion t nj pundhnsi tjetr punmarrsin e tij, pundhnsi i par sht i detyruar ti siguroj punmarrsit t njjtat kushte pune me ato q u ka siguruar pundhnsi i dyt punmarrsve t tij q kryejn t njjtn pun. 73

72

3) Pundhnsi, n dispozicion t t cilit sht vn punmarrsi, ka t njjtat detyrime kundrejt tij pr mbrojtjen e shndetit, sigurimit dhe higjiens si ndaj punmarrsve t tjer t tij. 4) Kur pundhnsi nuk prmbush detyrimet e tij kundrejt punmarrsit, t ven n dispozicion t nj pundhnsi tjetr, ky i fundit prgjigjet si solidar me pundhnsin e par pr detyrimet kundrejt punmarrsit. A.TRANSFERIMI I NDRMARRJES RUAJTJA E T DREJTAVE Neni 138 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) N rast transferimi t ndrmarrjes ose nj pjese t saj, t drejtat dhe detyrimet q rrjedhin prej tij, n baz t nj kontrate pune q sht n fuqi deri n momentin e transferimit, i kalojn personit q i transferohen kto t drejta. Punmarrsi, edhe kur kundrshton t ndryshoj pundhnsin, mbetet i lidhur me pundhnsin e ri, deri n prfundim t afatit ligjor t njoftimit. 2) transferuesi i t drejtave prgjigjet krahas atij q i merr kto t drejta, pr detyrimet q rrjedhin nga kontrata e puns, deri n prfundim t afatit kontraktual t njoftimit ose afatit t prcaktuar me kontrat individuale. 3) Pushimi nga puna i punmarrsit nga pundhnsi, pr arsye t transferimit t ndrmarrjes, sht i pavlefshm. Bjn prjashtim pushimet q ndodhin pr arsye ekonomike, teknologjike ose strukturore, q krkojn ndryshime n planin e punsimit. N kt rast, pushimet duhet t respektojn rregullat e prcaktuara n kreun XIV. 74

INFORMACIONI DHE KONSULTIMI Neni 139 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Transferuesi i t drejtave dhe marrsi i tyre duhet t vn n dijeni sindikatn e njohur si prfaqsuese t punmarrsve, ose n munges punmarrsit e interesuar pr transferimin, veanrisht pr motivin e transferimit, pasojat juridike, ekonomike dhe sociale t punmarrsve dhe masat q duhet t merren pr ta. 2) Transferuesi i t drejtave dhe marrsi i tyre jan t detyruar ti njoftojn kto informata t paktn 30 dit para kryerjes s transferimit. 3) N t njjtn afat kohor, ata duhet t bjn konsultime lidhur me masat q prekin punmarrsit pr shkak t transferimit. 4) Kur n mosrespektim t ktyre procedurave pundhnsi ka zgjidhur kontratn n dm t punmarrsit, ky i fundit, prve pags q duhet t marr gjat afatit t njoftimit, ka t drejtn e nj dmshprblimi deri n gjasht paga mujore.

75

PRFUNDIMI I MARRDHNIES S PUNS KREU XIV KOHZGJATJA E KONTRATS S PUNS Neni 140 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kontrata e puns lidhet: a. pr nj kohzgjatje t pacaktuar; b. pr nj kohzgjatje t caktuar. 2) Si rregull, kontrata e puns lidhet pr nj periudh t pacaktuar. Lidhja e kontrats s puns pr nj periudh t caktuar duhet t justifikohet me arsye objektive, q lidhen me natyrn e prkohshme t detyrs, n t ciln punmarrsi do t punsohet. Nse kohzgjatja nuk prcaktohet me saktsi nga palt gjat lidhjes s kontrats, ajo trajtohet si kontrat me periudh t pacaktuar. A. KONTRATA ME KOHZGJATJE T PACAKTUAR ZGJIDHJA Neni 141 Kontrata me kohzgjatje t pacaktuar prfundon kur zgjidhet nga njra pal dhe ka prfunduar afati i njoftimit.

KOHA E PROVS Neni 142 1) Konsiderohet si koh prove 3 muajt e par t puns, me prjashtim t rasteve kur palt kan lidhur nj kontrat pr kryerjen e s njjts pune. 2) Koha e provs mund t reduktohet ose hiqet me marrveshje me shkrim ose me kontrat kolektive. 3) Gjat kohs s marrjes n prov, secila nga palt mund t zgjidh kontratn duke i njoftuar vendimin e saj pals tjetr t paktn 5 dit prpara. AFATET E NJOFTIMIT PAS KOHS S MARRJES N PROV Neni 143 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Pas kohs s marrjes n prov, pr t zgjidhur kontratn me periudh t pacaktuar, palt duhet t respektojn nj afat njoftimi prej nj muaji, gjat vitit t par t puns, prej dy muajsh pr dy deri n pes vjet pune, prej tre muajsh pr m shum se pes vjet pune. 2) Kto afate mund t ndryshohen me marrveshje me shkrim ose n kontratn kolektive t puns. Kur punmarrsi ka kryer deri n gjasht muaj pune, afati i njoftimit nuk mund t jet m pak se dy jav. Afati i njoftimit sht jo m pak se 1 muaj kur punmarrsi ka kryer m shum se gjasht muaj pune. 3) Afati i njoftimit pr zgjidhjen e kontrats zgjatet, sipas rastit, deri n fund t javs ose deri n fund t muajit. Zbatohet i njjti rregull kur afati i njoftimit pezullohet gjat periudhs s paaftsis pr pun, 77

76

shtatznis ose pushimeve t dhna nga pundhnsi. 4) Kur njra nga palt e zgjidh kontratn pa respektuar afatin e njoftimit, zgjidhja trajtohet si zgjidhje e kontrats me efekt t menjhershm. PROCEDURA E ZGJIDHJES S KONTRATS S PUNS NGA PUNDHNSI Neni 144 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Pas kohs s marrjes n prov, kur pundhnsi mendon t zgjidh kontratn e puns, ai duhet t njoftoj me shkrim punmarrsin t paktn 72 or para takimit dhe t bisedoj me t. 2) Pundhnsi, gjat ksaj bisede, i parashtron punmarrsit arsyet e vendimit t parashikuar pr tu marr dhe i jep atij mundsi pr tu shprehur. 3) Zgjidhja njoftohet me shkrim, brenda nj afati nga 48 or deri n nj jav pas takimit. 4) Kjo procedur zbatohet edhe n rastet e zgjidhjes s menjhershme t kontrats. 5) Pundhnsi, q nuk respekton procedurn e prcaktuar n kt nen, detyrohet ti jap punmarrsit nj dmshprblim prej dy muajsh pag, q i shtohet dmshprblimeve t tjera t mundshme. Zgjidhja e kontrats n kundrshtim me kt dispozit mbetet e vlefshme. 5/1. I takon pundhnsit t vrtetoj q procedura e prcaktuar nga ky nen sht respektuar. 6) Kjo dispozit nuk zbatohet n rastet e pushimeve kolektive nga puna. 78

SHPRBLIMI PR VJETRSIN Neni 145 1) Punmarrsi prfiton shprblim pr vjetrsi, kur kontrata sht zgjidhur nga pundhnsi dhe marrdhniet e puns kan zgjatur jo m pak se tre vjet. Punmarrsi e humb t drejtn e shprblimit pr vjetrsi, nse sht pushuar me efekt t menjhershm, pr shkaqe t arsyeshme. 2) Shprblimi pr vjetrsi sht t paktn sa paga e nj 15 ditshi, mbi do vit pune t plot, q llogaritet n baz t pags q ekziston n prfundim t marrdhnieve t puns. Kur paga sht e ndryshueshme, shprblimi llogaritet mbi mesataren e pags t vitit paraardhs dhe indeksohet. 3) Shprblimit pr vjetrsi i shtohet shprblimi q jepet n rastin e zgjidhjes s kontrats pa shkaqe t arsyeshme ose t zgjidhjes me efekt t menjhershm pa shkaqe t arsyeshme. ZGJIDHJA E KONTRATS PA SHKAQE T ARSYESHME Neni 146 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Zgjidhja e kontrats nga pundhnsi, konsiderohet pa shkaqe t arsyeshme kur: a. punmarrsi ka pretendime q rrjedhin nga kontrata e puns; b. punmarrsi ka prmbushur nj detyrim ligjor; c.bhet pr motive t pandashme nga personaliteti i punmarrsit, por q nuk kan lidhje legjitime me raportet e puns. Konsiderohen si motive t tilla raca, ngjyra, seksi, mosha, gjendja civile, detyrimet familjare, shtatznia, besimi fetar, bindjet politike, kombsia, gjendja shoqrore; 79

d. pr motive q lidhen me ushtrimin nga punmarrsi, t nj t drejte kushtetuese, por q nuk sjell shkeljen e detyrimeve q rrjedhin nga kontrata e puns; e. bhet pr motive t antarsimit ose jo t punmarrsit n sindikat t krijuar n baz t ligjit ose pr shkak t pjesmarrjes s tij n veprimtari sindikale n baz t ligjit; f. shuqizohet; g. shfuqizohet. 2) Nse kontrata zgjidhet pa shkaqe t arsyeshme, punmarrsi ka t drejt t ngrej padi kundr pundhnsit n gjykat, brenda 180 ditve nga dita e prfundimit t afatit t njoftimit. N rastin kur motivi abuziv sht zbuluar pas kalimit t ktij afati, punmarrsi duhet t ngrej padin brenda 30 ditve nga dita e zbulimit t ktij motivi. 3) Zgjidhja e kontrats pa shkaqe t arsyeshme sht e pavlefshme. Pundhnsi q ka zgjidhur kontratn pa shkaqe t arsyeshme, detyrohet ti jap punmarrsit nj dmshprblim deri n nj vit pag, q i shtohet pags q ai duhet t marr gjat afatit t njoftimit. Pr punmarrsit n administratn publike, kur ka nj vendim gjykate t forms s prer pr kthimin n vendin e mparshm t puns, pundhnsi sht i detyruar t zbatoj kt vendim. ZGJIDHJA E KONTRATS N KOH T PAPRSHTATSHME Neni 147 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Pundhnsi nuk mund t zgjidh kontratn n kohn kur, sipas legjislacionit n fuqi, punmarrsi kryen shrbimin ushtarak, prfiton pages paaftsie t prkohshme n pun nga pundhnsi ose sigurimet shoqrore, pr nj periudh deri n nj vit, si dhe kur punmarrsi sht me pushime t dhna nga pundhnsi. 80

2) Kur zgjidhja e kontrats bhet para se punmarrsi t thirret n shrbimin ushtarak, t jet me paaftsi t prkohshme n pun ose t jet me pushime t dhna nga pundhnsi dhe afati i njoftimit nuk ka prfunduar, ky afat pezullohet pr periudhn e kryerjes s shrbimit ushtarak, t paaftsis s prkohshme n pun ose t pushimeve t dhna nga pundhnsi dhe rifillon pas prfundimit t ksaj periudhe. PUSHIMI KOLEKTIV NGA PUNA Neni 148 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Vlersohet pushim kolektiv nga puna prfundimi i marrdhnieve t puns nga pundhnsi pr arsye q nuk kan t bjn me punmarrsin, kur numri i pushimeve nga puna, brenda 90 ditve, sht t paktn 10 pr ndrmarrjet me deri n 100 punonjs; 15 pr ndrmarrjet me mbi 100 deri n 200 punonjs; 20 pr ndrmarrjet me mbi 200 deri n 300 punonjs dhe 30 pr ndrmarrjet me mbi 300 punonjs. 2) Kur pundhnsi parashikon t bj pushime kolektive nga puna, ai duhet t njoftoj me shkrim organizatn e punmarrsve, e njohur si prfaqsuese e punmarrsve. N munges t saj, pundhnsi njofton punmarrsit e tij nprmjet afishimit n mnyr t dukshme, n vendin e puns. Njoftimi duhet t prmbaj veanrisht arsyet e pushimit nga puna, numrin e punmarrsve q do t pushohen, numrin e punmarrsve t punsuar normalisht, si dhe kohn gjat s cils sht parashikuar t kryhen kto pushime. Pundhnsi i dorzon Ministris s Puns dhe t shtjeve Sociale nj kopje t ktij njoftimi. 3) Pundhnsi bn kshillime me organizatn e punmarrsve, e njohur si prfaqsuese e punmarrsve, me qllim q t arrihet nj marrveshje. N munges t saj, pundhnsi u jep mundsi 81

punmarrsve t marrin pjes n kshillime. Ato bhen pr marrjen e masave pr t shmangur ose paksuar pushimet kolektive nga puna dhe pr t zbutur pasojat e tyre. Kshillimet bhen brenda 20 ditve, duke filluar nga data e njoftimit, e parashikuar n pikn 2 t ktij neni, prve kur pundhnsi pranon nj kohzgjatje m t madhe. 4) Pundhnsi njofton me shkrim Ministrin e Puns dhe t shtjeve Sociale pr prfundimin e kshillimeve. Ai i drgon nj kopje t ktij njoftimi pals s interesuar. Nse palt nuk kan rn dakord, Ministria e Puns dhe e shtjeve Sociale i ndihmon ato t arrijn nj marrveshje, brenda 20 ditve, duke filluar nga data e njoftimit, e parashikuar n kt pik, prve kur pundhnsi pranon nj kohzgjatje m t madhe. Ministria e Puns dhe e shtjeve Sociale nuk mund ti ndaloj pushimet kolektive. 5) Pas prfundimit t afatit njzetditor, t parashikuar n pikn 4 t ktij neni, pundhnsi njofton punmarrsit q do t pushohen, si dhe pr zgjidhjen e kontrats, duke respektuar afatet e njoftimit t parashikuara n nenin 143. 6) Pundhnsi, q nuk respekton procedurn e pushimit kolektiv nga puna, t parashikuar n pikat 1, 2, 3 dhe 4 t ktij neni, detyrohet ti jap punmarrsit nj dmshprblim deri n gjasht muaj pag dmshprblim, i cili i shtohet pags gjat afatit t njoftimit ose dmshprblimit q merret n rast mosrespektimi t ktij afati, t parashikuar n nenin 143. 7. Pundhnsi duhet tu jap prparsi n rimarrjen n pun punmarrsve t pushuar nga puna pr arsye q nuk kan t bjn me punmarrsit, nse ai punson punmarrs me kualifikim t krahasueshm.

B. KONTRATA ME AFAT T CAKTUAR PRFUNDIMI Neni 149 1) Kontrata me afat t caktuar prfundon n fund t kohs s parashikuar, pa zgjidhje paraprake. 2) Kur, mbas prfundimit t afatit t caktuar, kontrata zgjatet n heshtje tej ktij afati, ajo konsiderohet si kontrat me afat t pacaktuar. KOHA E PROVS Neni 150 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Palt parashikojn me shkrim nj periudh prove jo m shum se tre muaj. Nuk mund t parashikohet periudh prove, kur ndrmjet palve ka qen lidhur nj kontrat pune, e cila kishte si objekt kryerjen e s njjts pun. 2) Afati i njoftimit gjat kohs s provs sht 5 dit. Nse kontrata nuk shfuqizohet gjat kohs s provs, kjo prfshihet n kohzgjatjen e kontrats me afat t caktuar. KONTRATA ME AFAT T GJAT Neni 151 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kur ndrmjet palve kan qen lidhur disa kontrata t njpasnjshme me afat t caktuar, pr jo m pak se tre vjet,

82

83

mosriprtritja e kontrats s fundit nga pundhnsi vlersohet si zgjidhje e kontrats me afat t pacaktuar. 2) Kur kontrata lidhet pr m shum se 3 deri n 5 vjet, ajo mund t zgjidhet nga punmarrsi pas 3 vjetsh. N kt rast afati i njoftimit sht 2 muaj dhe zgjatet deri n fund t muajit t dyt. Kur kontrata lidhet pr m shum se 5 vjet, ajo mund t zgjidhet nga punmarrsi pas 5 vjetsh. N kt rast afati i njoftimit sht 3 muaj dhe zgjatet deri n fund t muajit t tret. SHPRBLIMI PR VJETRSIN Neni 152 N prfundim t marrdhnieve t puns q kan zgjatur jo mpak se tre vjet, punmarrsi prfiton shprblim pr vjetrsin si n rastin e zgjidhjes s kontrats me afat t pacaktuar nga pundhnsi. C. ZGJIDHJA E MENJHERSHME E KONTRATS Neni 153 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Shkaqe t justifikuara 1) Pundhnsi e punmarrsi, n do koh, mund t zgjidhin menjher kontratn pr shkaqe t justifikuara. 2) Vlersohen si shkaqe t justifikuara t gjitha rrethanat e rnda q nuk lejojn, sipas parimit t mirbesimit, ti krkohet atij q ka zgjidhur kontratn, vazhdimin e marrdhnieve t puns. 3) Gjykata vendos nse ekzistojn shkaqe t justifikuara pr zgjidhjen e menjhershme t kontrats. Konsiderohen shkaqe t justifikuara rastet kur punmarrsi shkel detyrimet kontraktuale me 84

faj t rnd, si edhe rastet kur punmarrsi shkel detyrimet kontraktuale me faj t leht, n mnyr t prsritur, me gjith paralajmrimin me shkrim t pundhnsit. ZGJIDHJA E MENJHERSHME E JUSTIFIKUAR E KONTRATS NGA PUNDHNSI OSE PUNMARRSI Neni 154 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kontrata e puns prfundon me zgjidhjen e menjhershme t saj. 2) Kur shkaqet e justifikuara t zgjidhjes s kontrats me efekt t menjhershm lidhen me mosrespektimin e kontrats nga njra pal, ajo duhet t ndreq trsisht dmin e shkaktuar pals tjetr, si rrjedhim i mosrespektimit t afatit t njoftimit. 3) Gjykata, n rastet kur punmarrsi shkel detyrimet kontraktuale me faj t rnd, vendos q pundhnsi t mos paguaj dmshprblimin e parashikuar n nenin 144 pika 5. 4) Punmarrsi i pushuar nga puna n mnyr t menjhershme e t justifikuar humbet t drejtn e shprblimit pr vjetrsi, por ruan t drejtn e shprblimit pr pushimet e pamarra. do pretendim tjetr q buron nga marrdhniet e puns mund t jet objekt shqyrtimi gjyqsor.

85

ZGJIDHJA E MENJHERSHME E PAJUSTIFIKUAR E KONTRATS S PUNS NGA PUNDHNSI Neni 155 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Punmarrsi ka t drejtn e pags q do t kish fituar, nse marrdhniet e puns do t kishin prfunduar n fund t afatit t njoftimit t parashikuar n ligj ose me kontrat ose n prfundim t kontrats me afat t caktuar. 2) Pundhnsi mund t zbres nga paga t ardhurat q punmarrsi ka kursyer si rezultat i ndrprerjes s puns, t ardhurat nga nj pun tjetr ose t ardhurat prej t cilave ai ka hequr dor qllimisht. 3) N rastet e zgjidhjes s menjhershme t pajustifikuar t kontrats s puns nga pundhnsi, gjykata, duke vlersuar t gjitha rrethanat, vendos detyrimin e pundhnsit ndaj punmarrsit me nj dmshprblim jo m shum se paga e nj viti pune. Pr punmarrsit n administratn publike, kur ka nj vendim t forms s prer pr kthimin n vendin e mparshm t puns, pundhnsi sht i detyruar t zbatoj kt vendim. ZGJIDHJA E MENJHERSHME E PAJUSTIFIKUAR E KONTRATS NGA PUNMARRSI Neni 156 1) Kur punmarrsi nuk fillon punn ose e braktis at menjher pa shkaqe t arsyeshme, ai duhet t prgjigjet financiarisht ndaj pundhnsit jo m shum se paga e nj jave; ai duhet t prgjigjet edhe pr dmin shtes q sht diferenca midis dmit dhe pags s nj jave. 86

2) Gjykata mund t vendos zvoglimin e mass s dmshprblimit nse pundhnsi nuk ka psuar asnj dm ose nse dmi sht m i vogl se masa e dmshprblimit, t parashikuar n paragrafin e msiprm t ktij neni. 3) Kur e drejta pr t krkuar dmshprblimin nuk shuhet me kompensim, ajo parashkruhet brenda 30 ditve, duke filluar nga data kur punmarrsi nuk ka filluar punn ose e ka braktisur at. VDEKJA E PUNMARRSIT Neni 157 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kontrata prfundon me vdekjen e punmarrsit. 2) N kt rast, pundhnsi duhet ti paguaj punmarrsit pagn e nj muaji, duke filluar nga dita e vdekjes s tij, pagn e dy muajve, nse marrdhniet e puns kan zgjatur pr m shum se 3 vjet dhe nse punmarrsi l bashkshortin, fmij t mitur ose n munges t tyre persona t tjer, si parashikohet n Kodin e Familjes. VDEKJA E PUNDHNSIT Neni 158 1) Me vdekjen e pundhnsit kontrata i kalon trashgimtarve t tij pa u ndryshuar; secila pal mund ta zgjidh kontratn, duke respektuar afatin ligjor t njoftimit. 2) Kontrata e lidhur kryesisht prshkak t cilsive t pundhnsit merr fund me vdekjen e tij; n kt rast punmarrsi prfiton pagn e tij deri n prfundim t afatit ligjor t njoftimit.

87

KONTRATA KOLEKTIVE E PUNS KREU XV PRMBAJTJA Neni 159 1) Kontrata kolektive prmban dispozita mbi kushtet e punsimit, lidhjen, prmbajtjen dhe prfundimin e kontratave individuale t puns, formimin profesional, si dhe mbi marrdhniet midis palve kontraktuese. 2) Kontrata kolektive mund t prmbaj dispozita q vendosin pundhnsit dhe punmarrsit n raporte t detyrueshme t krijuara nga palt me marrveshje kolektive, ndaj personave juridik. 3) Kontrata kolektive nuk mund t prmbaj dispozita m pak t favorshme pr punmarrsit se ato t ligjeve dhe akteve nnligjore n fuqi, me prjashtim t rasteve t parashikuara shprehimisht n ligj. PALT Neni 160 Kontrata kolektive e puns lidhet nga nj ose disa pundhns ose organizata pundhnsish nga njra an dhe nj ose disa sindikata nga ana tjetr.

FUSHA E ZBATIMIT Neni 161 1) Kontrata kolektive prcakton fushn territoriale dhe profesionale t zbatimit t saj. 2) Kontrata kolektive lidhet n nivel ndrmarrjeje ose dege, sipas marrveshjes s palve kontraktuese. SUBJEKTET E LIDHUR Neni 162 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) do pundhns, q sht nnshkrues i kontrats kolektive ose antar i nj organizate kontraktuese, sht i lidhur nga kontrata kolektive. Kjo e fundit zbatohet ndaj gjith punmarrsve t pundhnsit, antar ose jo t organizats sindikale kontraktuese. 2) Kur pundhnsi jep dorheqjen nga organizata nnshkruese, mbetet i lidhur nga kontrata kolektive deri n prfundimin e saj, por jo m shum se tre vjet. 3) Kur pundhnsi tjetrson ndrmarrjen, kontrata kolektive zbatohet njsoj ndaj marrsit, deri n prfundimin e kohs gjat s cils ajo sht e vlefshme. 4) Me urdhr t Ministrit t Puns dhe i shtjeve Sociale, efektet e kontrats kolektive t puns mund t shtrihen te gjith pundhnsit e degs, kur pundhnsit e lidhur nga kontrata kolektive punsojn t paktn gjysmn e punmarrsve t degs. Procedurat rregullohen me vendim t Kshilllit t Ministrave.

88

89

Neni 163 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) KRKESA PR BISEDIME PR LIDHJEN E KONTRATS KOLEKTIVE 1) do organizat punmarrsish prfaqsuese, e krijuar n baz t ligjit, mund ti krkoj do pundhnsi ose do organizate pundhnsish fillimin e bisedimeve pr lidhjen e kontrats kolektive t puns n nivel ndrmarrjeje, ndrmarrjesh apo dege aktiviteti, n favor t nj apo disa kategorive profesionale. Shum organizata punmarrsish mund ta ushtrojn kt t drejt s bashku. 2) Krkesa pr fillimin e bisedimeve pr lidhjen e kontrats kolektive bhet me shkrim. Ajo shoqrohet me kopjen e statutit t organizats ose organizatave t punmarrsve krkuese, si dhe me treguesit e nevojshm mbi prfaqsueshmrin e ktyre t fundit n ndrmarrje, ndrmarrjet apo degn e caktuar. 3) Pundhnsi, t cilit i sht krkuar fillimi i bisedimeve, duhet ta bj krkesn publike, duke e afishuar n mnyr t dukshme gjat dy javve n ndrmarrje. Nse krkesa sht br n nivel dege, ajo duhet t afishohet n t gjitha ndrmarrjet ose degt. Organizata ose organizatat e punmarrsve, q krkojn fillimin e bisedimeve, duhet t kujdesen q afishimi t kryhet n mnyr t rregullt. 4) Nse prfaqsueshmria e organizats ose e organizatave t punmarrsve, q krkojn fillimin e bisedimeve, nuk sht kundrshtuar, veprohet sipas nenit 165. N kt rast, prfaqsueshmria e organizats ose organizatave t punmarrsve nuk mund t kundrshtohet gjat dy vjetve. 5) Nse lidhja e kontrats kolektive nuk sht paraprir nga nj afishim i rregullt i krkess, pundhnsit ose organizata e pundhnsve nuk mund t kundrshtojn fillimin e nj procedure t re 90

t njohjes s prfaqsueshmris s organizats ose organizatave t punmarrsve, me qllim hapjen e bisedimeve pr lidhjen e nj kontrate tjetr kolektive. Kontrata e par kolektive, e lidhur pa respekuar detyrimin e afishimit, sht e pavlefshme q nga asti i hyrjes n fuqi t kontrats s dyt, q sht lidhur duke respektuar procedurat e parashikuara n kt Kod. PROCEDURA E NJOHJES S ORGANIZATS OSE ORGANIZATAVE M T PRFAQSUARA T PUNMARRSVE Neni 164 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) l) Nse prfaqsueshmria e organizats ose organizatave t punmarrsve, q kan krkuar fillimin e bisedimeve kundrshtohet, do organizat e punmarrsve e interesuar duhet ti dorzoj pundhnsit ose organizats s pundhnsve, me shpenzimet e veta, provn e prfaqsueshmris. Kjo prov paraqitet n formn e nj vrtetimi noterial, ku noteri vrteton numrin e antarve t organizats s punmarrsve, n baz t kuotizacioneve t paguara gjat dy vjetve t fundit ose deklarimeve, me shkrim ose me goj, t punmarrsve antar. 2) Organizata q provon se ka numrin m t madh t antarve punmarrs n ndrmarrje ose deg, vlersohet si organizata m e prfaqsuar. Nse disa organizata punmarrsish paraqiten s bashku, vlersohet m i prfaqsuar grupi i organizatave q ka numrin m t madh t antarve. 3) Nse pundhnsi, organizata e pundhnsve ose organizatat e punmarrsve kundrshtojn vrtetimin noterial, ata duhet t dorzojn nj ankim n zyrn e pajtimit t qarkut (nse bisedimet pr kontratn 91

kolektive nuk kalojn kufijt e nj qarku), ose n Zyrn Kombtare t Pajtimit (nse bisedimet pr kontratn kolektive shtrihen n m shum se nj qark). Ky ankim duhet dorzuar brenda dy javve, duke filluar nga data e shpalljes s rezultatit sipas vrtetimit noterial. Zyra e pajtimit shqyrton t gjitha provat dhe vendos pr prfaqsueshmrin e organizats ose organizatave t punmarrsve dhe e shpall at brenda dy javve nga data e vnies s saj n lvizje. Kur pundhnsi ose organizata e pundhnsve nuk e pranojn vendimin e zyrs s pajtimit, ata kan t drejt t krkojn organizimin e nj votimi t fsheht brenda dy javve nga data e shpalljes s vendimit. Mnyra e organizimit dhe procedura e votimit rregullohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 4) Prfaqsueshmria e organizats ose organizatave t punmarrsve nuk mund t kundrshtohet gjat dy vjetve, duke filluar nga data e shpalljes s vendimit nga zyra e pajtimit, t pranuar nga palt, ose t rezultatit nga komisioni i votimit. 5) Shfuqizohet. BISEDIMET. NDRMJETSIMI. ARBITRIMI Neni 165 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kur prfaqsueshmria e organizats ose organizatave t punmarrsve nuk sht kundrshtuar ose kur ajo sht njohur n mnyr prfundimtare, pundhnsi ose organizata e pundhnsve duhet t presin paln krkuese t bisedimeve brenda dy javve, duke filluar nga data e prfundimit t afatit t afishimit ose, n rast kundrshtimi t prfaqsueshmris, duke filluar nga data e shpalljes prfundimtare t saj. 92

2) Nse bisedimet nuk prfundojn brenda 30 ditve, duke filluar nga data e prfundimit t afatit t afishimit ose n rast kundrshtimi t prfaqsueshmris, duke filluar nga data e shpalljes prfundimtare t saj, asnjra nga palt nuk mund t prdor t drejtn e grevs, pa vn m par n lvizje ndrmjetsin, zyrn e pajtimit, si dhe, nse palt bien dakord, Gjykatn e Arbitrazhit, sipas procedurave t parashikuara n kreun XVII t ktij Kodi. Pika 3 shfuqizohet. FORMA Neni 166 1) Kontrata kolektive sht e vlefshme vetm n form t shkruar. Ajo duhet t nnshkruhet nga t gjitha palt. Kur nj pal sht nj organizat, prfaqsuesit e ksaj t fundit caktohen n prputhje me statutin. 2) Kontrata kolektive mund t zgjidhet ose ndryshohet vetm me shkrim. 3) Kontrata kolektive sht e vlefshme edhe kur bhet n formn e nj vendimi me shkrim t dhn nga zyra e pajtimit e caktuar me marrveshje nga palt. DEPOZITIMI Neni 167 1) Pundhnsi duhet t depozitoj origjinalin e kontrats kolektive n Ministrin e Puns brenda 5 ditve nga data e prfundimit t ksaj marrveshje midis palve. 2) Depozitimi i kontrats q parashikohet n paragrafin (1) t ktij neni, nuk sht nj kusht pr vlefshmrin e kontrats kolektive. 93

NDRYSHIMI DHE RIPRTRITJA Neni 168 N rastet e ndryshimit dhe prsritjes s kontrats kolektive, zbatohen me analogji dispozitat 164, 165 t ktij Kodi. EFEKTET N MARRDHNIET MIDIS PALVE KONTRAKTUESE DHE T TRETVE Neni 169 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) 1) Secila nga palt kontraktuese zbaton kontratn; kur pala sht organizat, ajo kujdeset pr zbatimin e kontrats nga antart e saj. 2) Secila nga palt nuk duhet t prdor asnj mjet ndeshjeje kundrejt pals tjetr pr shtjet e rregulluara nga kontrata. Detyrimi i paqes s puns sht absolut vetm kur palt kan rn dakord pr t shprehimisht. 3) Detyrimi i paqes s puns sipas paragrafit t dyt t ksaj dispozite zbatohet nga do organizat profesionale kontraktuese ose jo, n fushn e zbatimit territorial e profesional t kontrats kolektive dhe nga do person i lidhur me kt t fundit. ZGJIDHJA E MOSMARRVESHJEVE Neni 170 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Kur kontrata kolektive shkelet nga njra pal, pala tjetr i drejtohet gjykats ose Gjykats s Arbitrazhit, krijimi i s cils sht 94

parashikuar n kontrat. Mosmarrveshjet nuk duhet t zgjidhen me vetgjyqsi nga asnjra pal. 2) Gjykata ose Gjykata e Arbitrazhit, kur shkelet kontrata, vendos detyrimin e pals fajtore pr shlyerjen e dmit t shkaktuar ndaj pals tjetr. 3) Kur shkelja sht kryer nga njri prej antarve t pals kontraktuese, gjykata vendos detyrimin e tij pr shlyerjen e dmit q ka psuar pala tjetr ose do antar i saj i cenuar. 4) Prve dmshprblimit t prcaktuar n pikn e msiprme, gjykata vendos pr masn e gjobs, q duhet t paguaj pala fajtore n dobi t pals s dmtuar, n rastet kur kjo mas nuk prcaktohet n kontratn kolektive. EFEKTET MBI KONTRATAT INDIVIDUALE T PUNS Neni 171 1) Dispozitat e kontrats kolektive q lidhen me kushtet e puns, rregullojn drejtprdrejt kontratat individuale t puns t lidhura nga do pundhns q ka prfunduar kt kontrat. 2) do dispozit e kontrats individuale t puns q sht m pak e favorshme pr punmarrsin se dispozita e kontrats kolektive, sht e pavlefshme dhe zvendsohet nga kjo dispozit. ZGJIDHJA E KONFLIKTEVE Neni 172 Gjykata sht kompetente pr t zgjidhur do mosmarrveshje individuale ose kolektive lidhur me zbatimin e kontrats kolektive.

95

KOHZGJATJA Neni 173 1) Kontrata kolektive lidhet pr nj kohzgjatje t caktuar ose t pacaktuar. 2) Kontrata kolektive e lidhur pr nj kohzgjatje t pacaktuar mund t zgjidhet nga secila pal. N kt rast afati i njoftimit sht gjasht muaj. 3) Kontrata kolektive e lidhur pr nj kohzgjatje t caktuar pr m shum se tre vjet, mund t zgjidhet nga secila pal, pas kalimit t ktij afati. N kt rast afati i njoftimit sht gjasht muaj. 4) Kur kontrata kolektive lidhet, nga disa pundhns ose punmarrs, zgjidhja e kontrats kolektive nga njri prej tyre e l n fuqi marrveshjen kolektive midis t tjerve. 5) Kontrata kolektive nuk mund t mbahet n fuqi n mnyr t arsyeshme, kur rrethanat ndryshojn n mnyr t dukshme dhe nuk mund t parashikohen n astin e lidhjes s saj. N kt rast, pala m e interesuar mund ti drejtohet gjykats pr t vendosur zgjidhjen e parakohshme t saj. SHUMLLOJSHMRIA E KONTRATAVE KOLEKTIVE Neni 174 1) Kur, n t njjtn ndrmarrje, kan prirje t zbatohen dy kontrata kolektive, njra e lidhur n nivel ndrmarrjeje ose t nj grupi ndrmarrjesh, ndrsa tjetra n nivel dege, do punmarrs mund t krkojn zbatimin e dispozits m t favorshme. 2) Nse n momentin e prfundimit t kontrats kolektive n nivel dege pundhnsi ka qen i lidhur me nj kontrat kolektive n 96

nivel ndrmarrjeje ose grupi ndrmarrjesh, ai mund t vetshpallet i zgjidhur nga kjo e fundit q me hyrjen n fuqi t kontrats s lidhur n nivel dege, me prjashtim t rastit kur sht parashikuar ndryshe n kontratn kolektive n nivel dege. PASOJAT E ZGJIDHJES S KONTRATS KOLEKTIVE Neni 175 1) Kontrata kolektive pushon s ushtruari efektet e saj ndaj palve kontraktuese, kur prmbushet afati i zgjidhjes s saj. 2) do kontrat individuale pune, e prfshir n fushn e zbatimit t kontrats kolektive, vazhdon t rregullohet nga dispozitat e ksaj kontrate, me prjashtim t rasteve kur ajo sht ndryshuar me marrveshje midis pundhnsit dhe punmarrsit ose kur sht zgjidhur prej tyre. I njjti rregull zbatohet pr marrdhniet midis pundhnsit dhe punmarrsit dhe do personi juridik t parashikuara nga palt n kontratn kolektive. 3) N kontratn kolektive mund t parashikohet q t gjitha prfitimet q rrjedhin prej saj ose nj pjes e tyre jan t vlefshme gjat kohzgjatjes s kontrats. E drejta pr t prfituar shuhet n t njjtn koh me prfundimin e kontrats.

97

ORGANIZATAT SINDIKALE KREU XVI A. KRIJIMI ORGANIZATA PROFESIONALE Neni 176 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) l) Sindikatat dhe organizatat e pundhnsve jan organizata profesionale. Organizatat profesionale t punmarrsve dhe t pundhnsve jan organizata shoqrore, t pavarura, q krijohen si bashkime vullnetare t punmarrsve ose pundhnsve, qllimi i t cilave sht prfaqsimi dhe mbrojtja e t drejtave dhe interesave ekonomik, profesional dhe shoqror t antarve t tyre. 2) Organizatat e punmarrsve dhe t pundhnsve kan t drejt t krijojn federata e konfederata dhe t antarsohen n to. Federata krijohet nga bashkimi vullnetar i dy ose m shum organizatave profesionale. Konfederata krijohet nga bashkimi vullnetar i dy ose m shum federatave. do organizat, federat ose konfederat ka t drejt t antarsohet n organizata ndrkombtare punmarrsish ose pundhnsish. 3) N kuptim t ksaj dispozite, pensionistt dhe t papunt mund t antarsohen n organizatat e punmarrsve.

STATUTI Neni 177 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Akti i krijimit dhe statuti i do organizate profesionale duhet t nnshkruhen nga jo m pak se 5 antar themelues pr organizatn e pundhnsve dhe jo m pak se 20 antar themelues pr organizatn e punmarrsve. 2) N statut detyrimisht duhet t prcaktohen: a. emri i organizats; b. vendi ku ndodhet selia e saj; c. qllimet e saj; d. kushtet e pranimit, t dorheqjes dhe t prjashtimit t antarve; e. t drejtat dhe detyrat e antarve; f. prbrja dhe funksionimi i organeve drejtuese, si dhe kohzgjatja e mandateve; g. sipas rastit, prkatsia n federat ose n konfederat; h. masat q merren n rast shprndarje. 3) Shuma e kuotizacionit pr antarsin caktohet nga organi m i lart i organizats. FITIMI I PERSONALITETIT JURIDIK Neni 178 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Organizatat sindikale, federatat dhe konfederatat duhet t dorzojn aktin e krijimit dhe statutin e tyre n Gjykatn e Tirans pr njohjen e tyre si person juridik.

98

99

2) Organizata sindikale fiton personalitet juridik pas 60 ditve nga dorzimi i statutit n Gjykatn e Tirans, me prjashtim t rasteve kur gjykata jep vendim t kundrt. EMRI Neni 179 Asnj organizat sindikale nuk mund t ket emrin e nj organizate ekzistuese. DEPOZITIMI I STATUTIT Neni 180 do organizat sindikale duhet t depozitoj nj kopje t statutit t saj pran Ministris s Puns. B. LIRIT SINDIKALE PARIMET Neni 181 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Organizata sindikale organizon lirisht administrimin dhe veprimtarin e saj; ajo harton lirisht programin e saj. 2) do organizat sindikale duhet t zhvilloj veprimtarin e saj n prputhje me legjislacionin n fuqi. 3) Ndalohet diskriminimi ndaj prfaqsuesve t sindikats. 4) Zgjidhja nga pundhnsi e kontrats s puns pr prfaqsuesit 100

e organizats s punmarrsve, pa plqimin e ksaj organizate, sht e pavlefshme, me prjashtim t rasteve kur punmarrsi shkel ligjin, kontratn kolektive t puns, kontratn individuale t puns ose nse pundhnsi provon q zgjidhja e kontrats sht e domosdoshme pr veprimtarin ekonomike t ndrmarrjes. 5) Ndryshimi i kushteve t kontrats s puns t prfaqsuesve t organizats s punmarrsve mund t bhet vetm me plqimin e punmarrsit dhe t ksaj organizate. Pundhnsi nuk mund t ndryshoj vendin e puns s prfaqsuesve t organizats s punmarrsve, edhe nse ky ndryshim sht parashikuar nga kontrata e puns, pa plqimin e punmarrsit dhe t ksaj organizate, me prjashtim t rasteve kur ndryshimi sht i domosdoshm pr veprimtarin ekonomike t ndrmarrjes. 6) Nse prfaqsuesit e organizatave t punmarrsve, q veprojn n shkall kombtare, gjat mandatit t tyre punojn dhe paguhen nga kto organizata, kontrata e tyre e puns me pundhnsin pezullohet. N prfundim t mandatit pezullimi mbaron dhe kontrata e puns rihyn n fuqi. Q nga ky ast, palt kan t gjitha t drejtat dhe detyrimet q burojn nga kontrata e puns. 7) Pundhnsi duhet t krijoj kushte dhe lehtsit e nevojshme pr prfaqsuesit e zgjedhur t organizatave t punmarrsve pr ushtrimin normalisht t funksioneve t tyre, t cilat prcaktohen n kontratn kolektive t puns. Pr kt qllim pundhnsi duhet: a. t lejoj hyrjen e tyre n mjediset e puns; b. t lejoj shprndarjen e njoftimeve, broshurave, publikimeve dhe dokumenteve t tjera t organizats s punmarrsve; c. tu jap kohn e nevojshme pr t marr pjes n veprimtarit e ktyre organizatave brenda dhe jasht vendit; . t lejoj dhe tu krijoj lehtsi n mjediset e puns pr grumbullimin e kuotizacioneve t organizats, si dhe pr organizimin e mbledhjeve dhe t takimeve. 101

MBROJTJA E T DREJTAVE T ANTARVE N GJYKAT Neni 182 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) do organizat punmarrsish e njohur si person juridik mund ti drejtohet gjykats pr mbrojtjen e interesave t secilit prej antarve t saj, pr t arritur zbatimin nga pundhnsi t dispozitave t ligjit, kontrats kolektive ose individuale t puns. BURIMET Neni 183 1) Burimet e organizatave sindikale prbhen nga kuotizacionet, dhurimet, t ardhurat e veprimtarive shoqrore, ekonomike ose kulturore. 2) T ardhurat e siguruara nga organizatat sindikale prjashtohen nga taksat pr aq sa parashikohet n ligjin fiskal. C. NDALIMI I NDRHYRJES PARIMET Neni 184 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Ndalohet do akt ndrhyrjeje n krijimin, funksionimin ose administrimin e organizatave profesionale nga organet shtetrore. 2) Ndalohet do akt ndrhyrjeje n krijimin, funksionimin ose administrimin e organizatave t punmarrsve nga pundhnsit ose organizatat e pundhnsve. 102

VEPRIMET E NDRHYRJES S ORGANIT SHTETROR Neni 185 1) Organi shtetror nuk ndrhyn pr raste q kufizojn t drejtat e parashikuara n nenin 182 t ktij Kodi ose q pengojn ushtrimin e tyre ligjor, me prjashtim t rasteve t shkeljeve t ligjshmris. 2) Organizata sindikale mund ti drejtohet gjykats pr t ndaluar do veprim ndrhyrjeje ose krcnimi ndaj saj. VEPRIMET E NDRHYRJES S PUNDHNSIT OSE T NJ ORGANIZATE PUNDHNSISH Neni 186 1) Konsiderohen si veprime ndrhyrjeje t pundhnsit ose t nj organizate pundhnsish masat q: a. nxisin krijimin e organizatave t punmarrsve q mbizotrohen nga nj pundhns ose nj organizate pundhnsish ose q mbshtesin organizata punmarrsish me mjete financiare apo mnyra t tjera, me qllim q ti vendosin kto organizata nn kontrollin e nj pundhnsi ose organizate pundhnsish; b. pengojn krijimin, funksionimin ose administrimin e nj organizate punmarrsish; c. dmtojn punmarrsin pr shkak t prkatsis ose veprimtaris s tij sindikale, duke e diskriminuar at.

103

SHPRNDARJA Neni 187 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Shprndarja e organizats sindikale vendoset sipas mnyrave t caktuara n statut. 2) Me krkesn e Ministrit t Puns dhe t shtjeve Sociale ose do organi tjetr t caktuar me ligj, Gjykata e Tirans mund t vendos shprndarjen e organizats sindikale, kur ajo kryen veprimtari haptazi n kundrshtim me ligjin dhe nse asnj lloj mase tjetr nuk mund t ndaloj organizatn t kryej kt veprimtari. NDRMJETSIMI, PAJTIMI, ARBITRIMI KREU XVII PRKUFIZIM Neni 188 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) Me konflikt kolektiv kuptohet do konflikt ndrmjet disa punmarrsish, nj ose disa organizata punmarrsish, nga njra an, dhe nj ose disa pundhnsish ose nj ose disa organizata pundhnsish, nga ana tjetr.

NDRMJETSI Neni 188/a (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Ndrmjetsi caktohet nga Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale ose organi administrativ i autorizuar prej tij brenda administrats publike t Ministris s Puns dhe t shtjeve Sociale. ZYRA SHTETRORE E PAJTIMIT Neni 189 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) N do qark krijohet zyra e pajtimit. Zyra e pajtimit ngrihet me urdhr t Ministrit t Puns dhe t shtjeve Sociale. 2) Zyra Kombtare e Pajtimit krijohet n Tiran. 3) Zyra e pajtimit prbhet nga kryetari dhe 2 antar, prfaqsues t organizatave m t prfaqsuara t punmarrsve dhe 2 antar, prfaqsues t organizatave m t prfaqsuara t pundhnsve. 4) Kryetari dhe antart paguhen nga shteti n masn e caktuar me vendim t Kshillit t Ministrave. 5) Procedura e pajtimit sht falas dhe rregullohet me vendim t Kshillit t Ministrave.

104

105

KOMPETENCA TERRITORIALE Neni 190 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Zyra e pajtimit n qark sht prgjegjse pr zgjidhjen e do konflikti q lind brenda qarkut, ku ajo ndodhet. 2) Zyra Kombtare e Pajtimit sht prgjegjse pr zgjidhjen e do konflikti q prek m shum se nj qark. 3) Kur rrethanat e justifikojn, Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale mund t vr n lvizje Zyrn Kombtare t Pajtimit pr do konflikt q lind brenda nj qarku. 4) Zyra Kombtare e Pajtimit mund t vendos t mblidhet edhe jasht Tirans. KOMPETENCA MATERIALE Neni 191 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Ndrmjetsi dhe zyra e pajtimit mund t vihen n lvizje pr do konflikt kolektiv. Ata mund t deklarohen joprgjegjs nse palt jan t lidhura me nj kontrat kolektive n fuqi, e cila parashikon nj procedur pajtimi t mjaftueshme.

2) Konfliktet q lidhen me interpretimin ose zbatimin e ligjit, n parim, shqyrtohen nga gjykata ose Gjykata e Arbitrazhit. Nse ndrmjetsi ose zyra e pajtimit jan vn n lvizje, ata mund t heqin dor nga procedura e ndrmjetsimit. do pal ruan t drejtn pr tiu drejtuar gjykats ose Gjykats s Arbitrazhit. 3) Kur rrethanat e justifikojn, kryetari mund t pranoj q zyra e pajtimit t vihet n lvizje n nj konflikt ndrmjet dy a m shum organizatave punmarrsish dhe ndrmjet dy a m shum organizatave pundhnsish. PROCEDURA Neni 192 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Ndrmjetsi 1) Ndrmjetsi angazhohet pr do konflikt kolektiv me krkesn e do pale t interesuar te Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale ose tek Inspektorati Shtetror i Puns. 2) Ndrmjetsi, kur angazhohet n nj konflikt kolektiv, duhet t ndrhyj pa vones pr t ndihmuar palt pr t gjetur nj zgjidhje me mirkuptim. 3) Procedura e ndrmjetsimit sht e detyrueshme dhe zgjat deri n 10 dit. Neni 193 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Zyra e pajtimit 1) N rast dshtimi t ndrmjetsit, Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale ose organi administrativ i autorizuar prej tij, v n lvizje zyrn e pajtimit.

106

107

2) Zyra mund t thrras do pal t interesuar. Palt kan detyrimin t paraqiten n seancn e shqyrtimit dhe t marrin pjes n debate, duke paraqitur t dhnat q krkon zyra. 3) Me krkesn e arsyetuar t njrs prej palve, vetm kryetari merr t dhna pr dokumentet e paraqitura nga kjo pal. M pas ai ua njofton ato, pr aq sa e gjykon t arsyeshme, antarve t zyrs s pajtimit. 4) Zyra e pajtimit prpiqet t ndihmoj pajtimin e palve. 5) Zyra e pajtimit i paraqet palve nj propozim pajtimi, t cilin ajo mund t vendos q ta bj publik. 6) Palt mund t ndihmohen nga do person i caktuar prej tyre. 7) Procedura e pajtimit sht e detyrueshme dhe zgjat deri n 20 dit. 8) Rregullat e tjera procedurale caktohen nga kryetari i zyrs s pajtimit. GJYKATA E ARBITRAZHIT Neni 194 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) N rast dshtimi t pajtimit, t dyja palt munden, s bashku, ti drejtohen Gjykats s Arbitrazhit. Palt zgjedhin me marrveshje, n mnyr t lir, nj ose tre arbitra. Pr t ndihmuar dhe kshilluar palt, Ministria e Puns dhe e shtjeve Sociale u ofron nj list arbitrash. 2) Vendimi i Gjykats s Arbitrazhit sht titull ekzekutiv, n baz t rregullave mbi arbitrimin, t prcaktuara n Kodin e Procedurs Civile. 3) Arbitrat paguhen nga palt.

4) Arbitrimi duhet t prfundoj brenda 3 javve, duke filluar nga data e vnies n lvizje t Gjykats s Arbitrazhit. REGJIME T VEANTA T PARASHIKUARA ME NJ KONTRAT KOLEKTIVE Neni 195 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Palt me nj kontrat kolektive mund t caktojn nj ndrmjets, nj zyr pajtimi ose nj gjykat arbitrazhi pr t zgjidhur mosmarrveshjet. 2) N kt rast, ndrmjetsi dhe zyra shtetrore e pajtimit, t parashikuar nga ky Kod, nuk jan prgjegjs pr zgjidhjen e konfliktit. Prjashtohen rastet kur ndrmjetsi dhe zyra e pajtimit, t parashikuar n marrveshje, nuk jan n gjendje t vihen n lvizje n kohn e duhur. ARBITRIMI N SHRBIMET ME RNDSI JETIKE Neni 196 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) N shrbimet me rndsi jetike, t prcaktuara nga ky Kod, konfliktet zgjidhen n mnyr t detyrueshme dhe prfundimtare, pas procedurs s ndrmjetsimit dhe pajtimit, nga nj gjykat arbitrazhi e prbr nga tre arbitra t zgjedhur nga palt. N rast se palt nuk bien dakord, arbitrat caktohen nga Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale brenda pes ditve, duke filluar nga data e krkess s njrs prej palve.

108

109

E DREJTA E GREVS T PRGJITHSHME Neni 197 (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) E drejta e grevs garantohet nga Kushtetuta e Republiks s Shqipris. 2) Sindikatat kan t drejt t ushtrojn t drejtn e grevs pr zgjidhjen e krkesave t tyre ekonomike dhe shoqrore, n prputhje me rregullat e caktuara n kt Kod. 3) Pjesmarrja n grev sht vullnetare. Askush nuk mund t detyrohet t marr pjes n nj grev kundr dshirs s vet. 4) Ndalohet do veprim q prfshin shtrngim, cenim ose diskriminim ndaj punmarrsve, pr shkak t pjesmarrjes ose jo n grev. 5) Gjat zhvillimit t grevs, palt duhet t bjn prpjekje, nprmjet bisedimeve, pr arritjen e mirkuptimit dhe nnshkrimin e marrveshjes. SUBJEKTI I T DREJTS S GREVS Neni 197/1 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Vetm sindikatat kan t drejt t organizojn grevn dhe ta shpallin at.

MBROJTJA E T DREJTS PR PUN DHE E T DREJTS PR GREV Neni 197/2 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Nuk lejohet prdorimi i forcs pr ndrprerjen e grevs s ligjshme t punonjsve. 2) Organizatat e punmarrsve mund t ndrmarrin veprime me mjete paqsore, q t bindin punonjsit, pr t marr pjes n grev, pa shkelur t drejtn pr t punuar t punonjsve q nuk marrin pjes n t. 3) Pundhnsi ndalohet q gjat zhvillimit t grevs t zvendsoj n pun grevistt me persona t tjer, t cilt n kohn e shpalljes s grevs nuk kan qen punonjs t tij, si dhe nuk lejohet t marr punonjs t rinj pas ksaj date. LIGJSHMRIA E GREVS Neni 197/3 (shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Kushtet e prgjithshme Greva sht e ligjshme kur plotsohen kushtet e mposhtme: 1) Organizohet nga nj sindikat, q gzon personalitet juridik ose aderon n nj organizat punmarrsish me personalitet t till. 2) Ka pr qllim t arrij nnshkrimin e nj kontrate kolektive pune ose, nse ekziston nj e till, plotsimin e krkesave q burojn nga marrdhniet e puns dhe q nuk rregullohen nga kjo kontrat, prve rasteve kur kjo e fundit parashikon detyrimin absolut t paqes, t parashikuar n nenin 169 pika 2. 111

110

3) Sindikata ose sindikatat, nga njra an, dhe organizata ose organizatat e pundhnsve, nga ana tjetr, jan prpjekur t bien dakord, duke iu nnshtruar procedurs s ndrmjetsimit dhe pajtimit. 4) Nuk sht n kundrshtim me legjislacionin n fuqi. GJENDJET E VEANTA Neni 197/4 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Greva nuk mund t ushtrohet ose, kur ka filluar, t pezullohet n gjendje t veanta, pr aq koh sa vazhdon kjo gjendje. 2) Jan gjendje t veanta: a. fatkeqsit natyrore; b. gjendja e lufts; c. gjendja e jashtzakonshme; . rastet kur vihet n rrezik liria e zgjedhjeve. SHRBIMET E RNDSIS JETIKE Neni 197/5 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Greva nuk mund t ushtrohet n shrbimet e rndsis jetike, ku ndrprerja e puns rrezikon jetn, sigurin personale ose shndetin e nj pjese ose t tr popullsis. N kt rast, konfliktet kolektive zgjidhen n mnyr prfundimtare dhe t detyrueshme, sipas nenit 196 t ktij Kodi. 2) Jan shrbime t rndsis jetike: a. shrbimet e domosdoshme mjeksore dhe spitalore; b. shrbimet e furnizimit me uj; 112

c. shrbimet e furnizimit me energji elektrike; . shrbimet e kontrollit t trafikut ajror; d. shrbimet e mbrojtjes kundr zjarrit; dh. shrbimet n burgje. SHRBIMET MINIMALE Neni 197/6 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Greva nuk mund t ushtrohet nse nuk sigurohet kryerja e shrbimit minimal. 2) Shrbimet minimale mund t krkohen n sektort e shrbimeve, pr plotsimin e nevojave t rndsis themelore t popullsis, me qllim q asaj ti sigurohet plotsimi i ktyre nevojave. 3) Pr plotsimin e shrbimeve minimale, sindikatat duhet t prcaktojn dhe t sigurojn, gjat zhvillimit t grevs, punonjsit e nevojshm pr ruajtjen dhe mirmbajtjen e makinerive dhe t pajisjeve. 4) Punonjsit e prmendur n pikn 3 caktohen me marrveshje ndrmjet pundhnsit dhe sindikats ose sindikatave prkatse t punmarrsve. Kur palt nuk arrijn t merren vesh pr numrin dhe detyrat e punonjsve prkats pr sigurimin e shrbimeve minimale, mosmarrveshja zgjidhet detyrimisht dhe prfundimisht nga nj arbitr i caktuar nga Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale ose organi administrativ i autorizuar prej tij, n kshillim me palt. Arbitri duhet t vendos brenda 24 orve nga asti i caktimit t tij.

113

GREVA E SOLIDARITETIT Neni 197/7 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Greva e solidaritetit sht e ligjshme nse ajo mbshtet nj grev t ligjshme kundr nj pundhnsi, n ndihm t t cilit pundhnsi i grevistve solidar jep mbshtetje aktive pr t ndaluar ose prfunduar grevn. EFEKTET E GREVS Neni 197/8 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Efektet e grevs s ligjshme 1) Gjat zhvillimit t grevs pezullohen detyrimet dhe t drejtat, q rrjedhin nga kontrata e puns, duke prfshir t drejtn e pags dhe detyrimin e bindjes n pun. 2) Dispozitat e piks 1 nuk prekin t drejtat e parashikuara me ligj pr prkujdesin shoqror, aksidentet n pun dhe smundjet profesionale. 3) Periudha e pezullimit nuk prek vjetrsin n pun dhe efektet e saj. 4) Pushimi nga puna pr shkak t nj greve t ligjshme sht i pavlefshm. Kjo dispozit nuk zbatohet kur punmarrsi, gjat grevs, kryen nj akt q bie n kundrshtim me ligjin.

Neni 197/9 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Efektet e grevs s paligjshme 1) Kur greva nuk sht e ligjshme, pundhnsi mund t ndrpres marrdhniet e puns me grevistt. Ai ka t drejt q ndaj punmarrsve q nuk rifillojn punn brenda tre ditve, t zgjidh kontratn e puns me efekt t menjhershm, si dhe tu krkoj atyre shlyerjen e dmit t shkaktuar. N kt rast nuk zbatohen dispozitat pr procedurat e pushimit nga puna. 2) Krkesa pr dmshprblim mund t drejtohet edhe kundr sindikats q organizon grevn. 3) Kur greva shoqrohet me veprime t paligjshme, palt i drejtohen gjykats, e cila prcakton prgjegjsit e palve, veprimet q ato duhet t kryejn, cakton dmin e shkaktuar dhe detyrimet e pals q duhet t zhdmtoj. 4) Nse rrethanat e lejojn, gjykata mund t vendos rifillimin e puns. PRFUNDIMI I GREVS Neni 197/l0 (Shtuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) Greva prfundon kur palt arrijn nj marrveshje ose kur sindikata, q e ka shpallur at, vendos ndrprerjen e saj.

114

115

Neni 198 (Shfuqizohet me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) ADMINISTRATA E PUNS KREU XVIII MINISTRIA E PUNS DHE E SHTJEVE SOCIALE Neni 199 1) Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale sht organi administrativ prgjegjs pr administratn e puns. 2) Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale sht organi administrativ kompetent pr prgatitjen e zbatimin e legjislacionit dhe politiks s puns. 3) Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale realizon prfaqsimin e shtetit n fushn e marrdhnieve ndrkombtare t puns. KSHILLI KOMBTAR I PUNS Neni 200 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Krijohet Kshilli Kombtar i Puns, q prbhet nga prfaqsues t pundhnsve, punmarrsve dhe Qeveris. 2) Kshilli shqyrton shtjet me interes t prbashkt pr organizatat e pundhnsve dhe t punmarrsve, me qllim q t arrij zgjidhje t pranueshme pr palt. 116

3) Konsultimet bhen veanrisht lidhur me prgatitjet dhe zbatimin e legjislacionit t puns, ndryshimet e ktij Kodi dhe prmbajtjen e akteve nnligjore, me politikat dhe organizmat kombtar q kan t bjn me punsimin, formimin profesional, mbrojtjen e punmarrsve, higjienn dhe sigurimin teknik, prodhimin, mirqenien, programet e zhvillimit ekonomik e shoqror, si dhe me zbatimin e normave t Organizats Ndrkombtare t Puns. 4) Kshilli Kombtar i Puns prbhet nga 27 antar dhe 27 kandidat, nga 10 prfaqsues antar dhe 10 prfaqsues kandidat nga organizatat e pundhnsve, nga 10 prfaqsues antar dhe 10 prfaqsues kandidat nga organizatat e punmarrsve dhe nga 7 prfaqsues antar dhe 7 prfaqsues kandidat t Kshillit t Ministrave. Prfaqsuesit kandidat marrin pjes n seancat e kshillit, n munges t prfaqsuesve antar. 5) N kt Kshill marrin pjes organizatat m t prfaqsuara t punmarrsve dhe t pundhnsve, q prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave do 3 vjet. 6) Kshilli i Ministrave cakton komisione t specializuara tripalshe, t prhershme, n kshillim edhe me partnert social. 7) Emrimi i antarve dhe i kandidatve t Kshillit Kombtar t Puns, prfaqsues t organizatave t punmarrsve dhe t pundhnsve, bhet nga Ministri i Puns dhe i shtjeve Sociale, sipas propozimeve t ktyre organizatave, n prputhje me pikn 5 t ktij neni. 8) Kshilli Kombtar i Puns mund t krijoj komisione t specializuara ose grupe pune t prkohshme pr kshillimin dhe studimin e shtjeve t veanta me interes t prbashkt. 9) Kshilli Kombtar i Puns ka buxhetin e vet t pavarur, q caktohet me vendim t Kshillit t Ministrave. 10) Rregullat e funksionimit t Kshillit Kombtar t Puns rregullohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 117

SANKSIONET KREU XIX SANKSIONE CIVILE Neni 201 1) N rast t shkeljes s t drejtave t tij, personi i cenuar ka t drejt t krkoj zhdmtimin e dmit t psuar. 2) Pundhnsi ose punmarrsi nuk mund t krkoj zhdmtimin n natyr, me prjashtim t rasteve t parashikuara shprehimisht n ligj. GJOBA Neni 202 (Ndryshuar me ligjin nr.8085, dat 13.3.1996) (Ndryshuar me ligjin nr.9125, dat 29.7.2003) 1) Shkelja e neneve 9,10, 39 (paragrafi i par), 40, 41, 43, 44 (paragrafi i dyt), 69,75, 98, 100, 101, 103, 108, neni 181 pikat 3, 5 dhe 7 shkronjat a, b dhe c, 184-186 t parashikuar n kt Kod, dnohen me gjob deri n pesdhjetfishin e pags minimale mujore. 2) Shkelja e neneve 21 (paragrafi i tret dhe i katrt)32 paragrafi i tret, 33, 34, 36, 38, 42, 70-74, neni 78 pikat 1, 2 dhe 3, 79 (paragrafi i dyt), 80 (paragrafi i dyt), 81, 83, 84-87, 90 (paragrafi i dyt dhe i tret), 91-96, 111, 116, 119 (paragrafi i par), 139, 148 pika 7, 165 pika 1, 167, 193, nenet 99 pika 1, 105/a, 193 pika 2, 197/2 pika 3, t ktij Kodi dnohen me gjob deri n tridhjetfishin e pags minimale mujore.

3) Shkelja e neneve 26 (paragrafi i katrt), 44 (paragrafi i par) dhe 49 (paragrafi i katrt), neni 50, dnohen me gjob deri n njzet fishin e pags minimale mujore. 4) shfuqizohet. 5) do shkelje dnohet me gjob. Kur shkelja sht e prsritur ose n dm t disa punmarrsve, shuma e prgjithshme e gjobave t dhna sht jo m e madhe se 5-fishi i gjobs maksimale. 6) Pundhnsi sht prgjegjs solidar pr pagimin e gjobs, kur shkelja sht kryer nga nj person i ngarkuar prej tij pr ta prfaqsuar n ndrmjarrje. 7) Shkeljet e dispozitave t ktij Kodi, kur prbjn vepr penale, dnohen sipas dispozitave t Kodit Penal. PARASHKRIMI Neni 203 1) Afati i parashkrimit pr t drejtat e punmarrsit kundrejt pundhnsit, dhe t pundhnsit kundrejt punmarrsit sht 3 vjet. Ky afat fillon nga data e lindjes t s drejts. Kur e drejta bazohet n shkeljen e nj dispozite t Kodit Penal, afati i parashkrimit pr veprn penale sht i zbatueshm edhe pr veprn civile. 2) Pundhnsi heq dor nga e drejta pr t krkuar zhdmtimin e dmit t shkaktuar nga punmarrsi, n qoft se nuk e krkon kt t drejt me shkrim brenda gjasht muajve nga dita e marrjes dijeni. 3) Konsiderohet se pundhnsi ka hequr dor nga do e drejt, q i ka lindur gjat marrdhnies s puns, nse ai deri n prfundim t kontrats, nuk njofton me shkrim punmarrsin pr rezervat q ka n lidhje me faktet pr t cilat ai ka marr dijeni dhe ka pretendimet e tij.

118

119

4) Ndjekja e shkeljeve penale parashkruhet brenda dy vjetve, duke filluar nga dita e kryerjes s shkeljes, me prjashtim t ndjekjeve t parashikuara nga Kodi Penal. Neni 204 Me hyrjen n fuqi t ktij Kodi shfuqizohet ligji nr.6200, dat 27.6.1981 Mbi Kodin e Puns t Republiks Popullore Socialiste t Shqipris, ligji nr.7526, dat 3.12.1991 Pr marrdhniet e puns, ligji nr. 7724, dat 21.6.1993 Pr rregullimin e kohs s puns e t pushimit, ligji nr.7516, dat 7.10.1993 Pr sindikatat, ligji nr.7673, dat 17.2.1993 Pr kontratn kolektive t puns, si dhe do dispozit tjetr q vjen n kundrshtim me kt Kod. Neni 205 Ky Kod hyn n fuqi 15 dit pas botimit n Fletoren Zyrtare.
Dispozita t parashikuara me nenin 78 t ligjit nr.9125, dat 29.7.2003

Ligji nr.8085, dat 13.3.1996 shpallur me dekretin nr.1408, dat 17.3.1996 t Presidentit t Republiks s Shqipris, Sali Berisha. (Botuar n Fletoren Zyrtare nr.6-1996) Ligji nr.9125, dat 29.7.2003 shpallur me dekretin nr.3928, dat 14.8.2003 t Presidentit t Republiks s Shqipris, Alfred Moisiu. (Botuar n Fletoren Zyrtare nr.72-2003) Ligji nr.10 053, dat 29.12.2008 shpallur me dekretin nr.6011, dat 15.1.2009 t Presidentit t Republiks s Shqipris, Bamir Topi. (Botuar n Fletoren Zyrtare nr.205-2008)

Neni 198 i ligjit nr.7961, dat 12.7.1995 Kodi i Puns i Republiks s Shqipris, dekreti nr.7458, dat 22.1.1991, miratuar me ligjin nr.7494, dat 2.7.1991 Pr t drejtn e grevs, si dhe do dispozit tjetr, q bie n kundrshtim me kt ligj, shfuqizohen.
Ligji nr.7961, dat 12.7.1995 shpallur me dekretin nr. 1160, dat 31.7.1995 t Presidentit t Republiks s Shqipris, Sali Berisha. (Botuar n Fletoren Zyrtare nr.16-1995)

120

121

-BTREGUESI ALFABETIK

BIRSIMI - leja, 106 - pavlefshmri e kontrats s puns, 107/1 -DDISKRIMINIM - kuptimi, 9/2 - ndaj prfaqsuesve t sindikats, 181/3 -FFORMA - e kontrats s puns, 21 FUSHA E ZBATIMIT - n hapsir, 3 - sipas personave, 4 - prjashtime, 4/1 - zbatimet, 4/2 - sipas prmbajtjes, 5 - n koh, 6 GRA - shtatzna, 54/3, 55/5 - peshat, 55/4 - mbrojtja e veant, 104-108 - leja e birsimit, 106 - zgjidhja e kontrats, 107

-AAFATI - i dorzimit t dokumenteve, 21/4 - i pushimit vjetor, 93/3, 93/4 - i pagess, 128 - i njoftimit pr shpikjen, 135 - i njoftimit pas provs, 143 - i marrveshjes, 148/4 - i komunikimit t pushimit, 148/5 - i provs, 150 - i kontrats me afat t gjat, 151 - i bisedimeve ndrmjet palve, 165 - i fitimit t personalitetit juridik, 178/2 - i parashkrimit t t drejtave, 203/1 - i parashkrimit t zhdmtimit, 203/2 - i heqjes dor nga t drejtat, 203/3 - i ndjekjes s shkeljeve penale, 203/4 AGJENTI TREGTAR - veprimi pr llogari t pundhnsit, 16/1 - nuk jan t pavarur, 16/2 - si punmarrs, 16/3

122

123

GRA SHTATZNA - kushte pune, 54/3 - peshat, 55/5 - ndalesa pr pun, 104 - leja e lindjes, 105 - kontrolli, 105/a/1 - zgjidhja e kontrats, 107 - ndalesa pr pun natn, 108 GREVA - e drejta, 197-197/2 - ligjshmria, 197/3-197/10 - ligjshmria, e prgjithshme, 197/3 - ligjshmria, gjendje e veant, 197/4 - ligjshmria, n shrbime jetike, 197/5 - ligjshmria, n shrbime minimale, 197/6 - e solidaritetit, 197/7 - efektet e grevs s ligjshme, 197/8 - efektet e grevs s paligjshme, 197/9 - prfundimi, 197/10 - GJ GJOBA - ndalim i dhnies, 122/3 - rastet dhe subjektet, 202/1, 202/2, 202/3, 202/5, 202/6 GJYKATA E ARBITRAZHIT - parimet, 194 - regjime t veanta, 195 - arbitrimi n shrbime jetike, 196

-II MITUR - kohzgjatja e puns, 78/3 - mosha e puns, 98 - punt e lehta, 99 - pun e vshtir ose e rrezikshme, 100 - puna e nats, 101 - dispozita t veanta, 102 - kontrolli mjeksor, 103 INSPEKTORATI I PUNS - autorizim, 90/4 - leje pr t miturit, 102 INSPEKTORI I PUNS - dhnie leje, 41 - paraqitja e dokumenteve, 42 -KKODI I PUNS - bazat, 1, 2 - n shtet tjetr, 3/1 - n shtete t ndryshme, 3/2 - me qendr t paprcaktuar, 3/2 - i lidhur me ligjin e shtetit tjetr, 3/3 - me marrveshje, 3/4 - dispozita urdhruese, 3/5 - zbatimi, 6 - vnia n dispozicion, 38

124

125

KONKURRENC - kushtet, 28 - kufizime, 29 - prfundimi i ndalimit, 30 - sanksione, 31 KONTRATA KOLEKTIVE E PUNS - shpenzime, 126/2 - prmbajtja, 159 - palt, 160 - fusha e zbatimit, 161 - subjektet e lidhur, 162 - bisedimet pr lidhjen, 163 - procedura e njohjes s punmarrsve, 164 - vlefshmria, 166 - depozitimi, 167 - ndryshimi dhe riprtritja, 168 - efektet ndrmjet palve, 169 - zgjidhja e mosmarrveshjeve, 170, 172 - efektet mbi kontratn individuale, 171 - kohzgjatja, 173 - shumllojshmria, 174 - pasojat e zgjidhjes, 175 KONTRATA E PUNS - rregullimi, 3 - e puns, 6 - prkufizimi, 12 - e grupit, 13 - me koh t pjesshme, 14 - e puns n shtpi, 15 - e agjentit tregtar, 16
126

- e msimit t profesionit, 17 - t veanta, 18 - lidhin, 20 - forma, 21 - prmbajtja, 21/3 - prcaktimi i orve shtes, 90/1 - gra shtatzna, 105/a/2 - zgjidhja pr shkak lindjeje ose birsimi, 107/1/2 - kolektive, 126/2, 159-175 - t pavlefshme, 126/3, 126/4 - kohzgjatja, 140 - lidhja, 140 - kohzgjatja e pacaktuar, 141 - koha e provs, 142 - zgjidhja nga pundhnsi, 144 - shprblimi pr vjetrsi, 145, 152 - zgjidhja pa shkaqe, 146 - zgjidhja n koh t paprshtatshme, 147 - pushimi kolektiv, 148 - prfundimi, 149 - me afat t caktuar, 149-152 - prova, 150 - me afat t gjat, 151 - shprblimi pr vjetrsi, 152 - zgjidhja me shkak, 153 - zgjidhja e menjhershme, 153-158 - zgjidhja e menjhershme e pajustifikuar, 155, 156 KORRUPSION -mbrojtja pr punonjsit q denoncojn, 10/1

127

KUSHTET ATMOSFERIKE - mbrojtja, 67 - pajisjet individuale, 68 - ndrpreja e puns, 134 -MMAKINERI T RREZIKSHME - masat mbrojtse, 51 - mirmbajta, 52 - tregtia, 53 MARRDHNIET E PUNS - rregullimi, 11/1 - heqja dor,11/4 - zakonet profesionale, 11/5 - punsimi, 19 MJEDISI I PUNS - parime, 48 - ajrimi, 49 - zhurma dhe dridhje, 50 - kalimet, 56 - daljet, 57 - skelat, pasarelat, 58 - shkallt, 59 - govatat, gropat me uj, rezervuaret, 60 - ruajtja nga rrshqitjet, 61 - ndriimi, 62

ORT SHTES - prkufizimi, 88 - detyrimi, 89 - numri maksimal, 90 - ndalimet, 90/2 - rregulla, 90/3 - tejkalim, 90/4 - kompensimi, 91 ORGANIZATAT SINDIKALE - liria, 10 - organizata profesionale, 176 - akti i krijimit, 177 - regjistrimi si person juridik, 178/1 - fitimi i personalitetit juridik, 178/2 - emri, 179 - depozitimi i statutit, 180 - parimet, 181 - mbrojtja e t drejtave t antarve, 182 - burimet, 183 - ndalimi i ndrhyrjes, 184, - veprimet e ndrhyrjes, 185, 186 - shprndarja, 187 - konflikti kolektiv, 188 - ndrmjetsi, 188/a - Zyra shtetrore e pajtimit, 189-191 - e drejta e grevs, 197-197/3 -PPADIA - ngrihet n, 7

128

129

PAGA - shtesa, 81 - n dit feste, 86/1, 86/2, 87 - kompensimi pr ort shtes, 91 - pr pushimet vjetore, 94 - regjistri, 95 - si dmshprblim, 149/6 - prkufizim, 109 - vlera, 110 - minimale, 111 - shprblim, 112-115 - barazia ndrmjet sekseve, 115 - prcaktimi i kohs s pagess, 116 - paradhnie, 116/3 - zbritje, 117 - mnyra e pagess, 118 - prllogaritja, 119, 121 - interesat n rast vonese, 120 - refuzimi, 121 - prdorimi i lir, 122 - e paprekshmria, 123 - paaftsi paguese, 124 - humbja e t drejts, 130/5 - prmbushja e detyrimit ligjor, 133 - si dmshprblim, 149/6 PARASHKRIMI - i pushimeve vjetore, 93/4 - afati, 203/1/, 203/4 - heqja dor, 203/2, 203/3

PROFESION - Kuptimi 9/3 PUNA - kuptimi i kontrats, 12 - e grupit, 13 - e msimit t profesionit, 17 - me koh t pjesshme, 14 - n shtpi, 15 - lidhja e marrdhnieve, 19 - lidhin kontrat, 20 - certifikata, 35 - vendi, 45-47 - kushte, 54 - ngarkesat, 55 - kohzgjatja, prkufizim, 76 - kohzgjatja ditore, 77, 78/1 - pushimi, 79 - e nats, 80, 108 - jasht orarit, 81 - koha javore, prkufizim, 82 - kohzgjatja maksimale javore, 83 - e vshtir, 84 - n dit feste zyrtare dhe n ditn e diel, 87 - e leht pr t mitur, 99 - e vshtir ose e rrezikshme, 100 - natn e t miturit, 101 - detyrim i birsueses, 106/2 - mjetet, 125 - shpenzimet, 126 - refuzimi, 129 - aksidenti, 131
131

130

- ndrprerja pr shkak klime, 134 - pushimi pr arsye transferimi t ndrmarrjes, 138/3 - prfundimi i marrdhnieve, 140 - koha e provs, 142 - njoftimi pas marrjes n prov, 143 - pushimi kolektiv, 148 - koha e provs, 150 - kontrata afatgjat, 151 - rimarrja pas pushimit kolektiv, 148/7 - Ministria e Puns dhe e shtjeve Sociale, 199 - Kshilli Kombtar i Puns, 200 PUN E DETYRUAR - kuptimi, 8/2 - ndalimet, 8 PUNSIM - Kuptimi, 9/3 PUNDHNSI - punsimi, 19 - detyrime t prgjithshme, 32-38, 69-76 - mbrojtja e personalitetit, 32 - detyrimi, 33, - kontrolli i sendeve, 34 - certifikata e puns, 35 - regjistri i punmarrsve, 36 - masat disiplinore, 37 - dhnia e Kodit, 38 - mbrojtja e shndetit, 39-44 - prgjegjsia pr shndetin, 39 - masa shndetsore, 40
132

- leja e inspektorit, 41 - dokumente q duhet t mbaj, 42 - masat mbrojtse, 43, 44 - instruksione pr mkz, 66 - pajisje individuale pr punmarrsin, 68 - pijet, 69 - pajisje individuale pr punmarrsin, 68 - ushqimi, 70 - garderoba, 71 - higjiena, 72 - strehimi, 73 - mirmbajtja, 74 - ndihma e shpejt, 75 - regjistri i pagave, 95 - shpenzime mjeksore, 103/4 - mjetet e puns, 125 - shpenzime, 126,127 - afatet e pagess, 128 - refuzimi pr pun, 129 - shpikje, 135 - vizatime dhe modele, 136 - transferimi i punmarrsit, 137 - ruajtja e t drejtave, 138 - transferimi i t drejtave, 139 - zgjidhja e kontrats, 144 - zgjidhja e kontrats pa shkaqe t arsyeshme, 146 - zgjidhja e kontrats n koh t paprshtatshme, 147 - njoftimi pr pushime kolektive nga puna, 148/2, 148/4 - marrveshje pr pushime kolektive, 148/3 - afatet e njoftimit pr pushime kolektive, 148/5, 148/6 - zgjidhja e kontrats me shkak, 153 - zgjidhja e justifikuar e kontrats, 154
133

- zgjidhja e pajustifikuar e kontrats, 155 - vdekja, 158 - subjektet e kontrats kolektive, 162 - organizatat e punmarrsve, 164 - bisedime me punmarrsit, 165 - sanksione civile, 201 - gjoba, 202 - parashkrimi, 203 PUNMARRSI - raportet e puns,12-18 - punsimi, 19 - detyrimet, 22-27 - detyrimi personal, 22 - bindja, 23 - kujdesi, 24 - dhnie llogari, 25 - besnikria, 26 - prgjegjsia, 27 - ndalimi i konkurrencs, 28-31 - certifikat e puns, 35 - kushte pune, 54 - ngarkesat, 55 - instruksione pr mkz, 66 - pajisje individuale, 68 - pijet, 69 - ushqimi, 70 - garderoba, 71 - higjiena, 72 - strehimi, 73 - mirmbajtja, 74 - ndihma e shpejt, 75
134

- mbrojtja e pags, 121-124 - mjetet e puns, 125 - shpenzime, 126, 127 - afatet e pagess, 128 - refuzimi pr pun, 129 - mungesat nga smundjet, 130 - prkujdesje t domosdoshme, 132 - shpikjet, 135 - vizatime dhe modele, 136 - transferimi, 137 - ruajtja e t drejtave, 138 - pushimi pr transferim ndrmarrjeje, 138/3 - transferimi i t drejtave, 139 - zgjidhja e kontrats, 144 - shprblimi pr vjetrsi pas zgjidhjes s kontrats, 145 - zgjidhja e kontrats me shkak, 153 - zgjidhja e justifikuar e kontrats, 154 - zgjidhja e pajustifikuar e kontrats, 156 - vdekja, 157 - organizatat, 164 - bisedime me pundhnsin, 165 - sanksione civile, 201 - gjoba, 202 - parashkrimi, 203 PUSHIMI - i grave shtatzna 54/3 - ditor, 78/4 - javor, 85 - festa zyrtare, 86 - vjetor, kohzgjatja, 92 - fillimi i pushimeve vjetore, 93/1
135

- shtyrja e pushimit vjetor, 93/2 - afati i pushimit vjetor, 93/3 - parashkrimi i pushimit vjetor, 93/4 - paga pr pushime vjetore, 94 - regjistri, 95 - t tjera, 96 - dispozita t veanta, 97 - shtesa pr fmijt, 132 - SH SHPIKJE - t drejtat, 135 - vizatime e modele, 136 -TTRANSFERIMI I NDRMARRJES - ruajtja e t drejtave, 138 - informacioni dhe konsultimi, 139 -VVENDI I PUNS - prshtatja, 45/1 - siprfaqja, 45/2 - instalimi i makinerive, 45/3 - qndrueshmria dhe pastrtia, 46 - riparimet, 47

VIZIT MJEKSORE - pr marrjen n pun 40/2 - t miturit, 103/1 - kontroll, 103/2/3 - shpenzimet, 103/4 -ZZJARRET DHE SHPRTHIMET - parime, 63 - avuj q ndizen, 64 - mjetet fikse, 65 - instruksione pr punmarrsin, 66 ZYRA SHTETRORE E PAJTIMIT - vendet e krijimit, 189/1/2 - prbrja, 189/3 - shprblimi i antarve t zyrs, 189/4 - procedura e pajtimit 198 /5, 192 - kompetencat territoriale, 190 - kompetencat materiale, 191 - ndrmjetsi, 192 - zyra e pajtimit, 193

136

137