TECRBE KONUUYOR

S.CEVAT TANRIVER
VZYON: SRDRLEBLRLK, HEDEF: NSAN KONFORU, SONU: 0 ENERJ SPRINKLER NFPA VE EN ANALZ

UNUTAMADIKLARIMIZ DR. ZEYR GARH GALAPAGOS ADALARI KAYAK ZAMANI

SAYI

Bayaz

ba yaz

Merhabalar,
Sektr ile i ie olmann verdii avantaj ile tesisat sektrnn liderlerinin ve profesyonel yaynclk hayatnn nde gelen isimlerinin bilgi ve tecrbelerini harmanlayarak dinamik, gncel, hedef odakl ve teknolojiyi takip eden dnce altyapsyla sektre yeni bir soluk getirecek Mechanic Dergisini tasarlayp yayn hayatna Merhaba diyoruz. Bu ilk saymzda, mmkn olduu kadar faydal bilgiler, teknik yazlar ve okurken elenebileceiniz zel sayfalarmzla mekanik tesisata farkl ve elenceli bir gzle bakmanz salamaya altk. Bir taraftan mekanik tesisatnda dahil olduu, yap ve inaat sektrndeki tm disiplinler iin byk deiim, geliim ve farkllk yaratan Building Information Modeling (BIM)-Yap Bilgi Modellemesi hakknda sizlere bilgi verirken, dier yandan Galapagos Adalarnda belgesel kvamnda bir gezintiye karmak istedik. Tm dnyann duyarl olduu kresel snmaya kar temiz enerjili, srdrlebilir, ekolojik, evre dostu ve doayla uyumlu yaplara yani 0 Enerjiye yaklaanlar sizlere sunarken dier taraftan elenceli zeka sorularmzla sizlere keyifli dakikalar yaatmaya altk. Evet sanrm bu kadar tyo yeter! Dergimizi okumaktan umarm keyif alrsnz. Dergimizde emei geen herkese ve dergimizi okuyan tm okurlarmza teekkr ediyor, birlikte gzel ve kaliteli bir oluuma imza attmz dnyorum. Bir dahaki saymzda grmek dileiyle

014n ilk aylarnda; gen, yeniliki ve gl bir dergiyle sektrel yaynclkta sizlerin karsnda olmaktan gurur duyduumuzu belirterek szlerime balamak istiyorum.

Genel Yayn Ynetmeni Makina Mhendisi

iindekiler

08

MECHANIC Yl: 1 Say: 1 DEKOMEDYA A. ADINA mtiyaz Sahibi EVREN DEMRC

Sorumlu YazI leri Mdr Genel Yayn Ynetmeni EVREN DEMRC Teknik Danman CEVAT TANRIVER Yayn Danman EMINE BANKOLU Genel Koordinatr ZGR PARLAK Yayn Koordinatr ASUMAN DEMIRCI Yayn ve Web Editr HAKAN ARSLAN Grsel Ynetmen ZG URAL Reklam Servisi ESAT KAYGISIZ Katkda Bulunanlar SELCEN PARLAK, RMEYSA GNEN, GKTEN TUT, GENCAY TATLIDAMAK, EVREN UYGUR, ONUR AHIN, EMRE ZMEN, HASAN KARAGZ, AV.MURAT BILIR Ynetim Yeri
Deko Medya A..
Vinezade Mah. Prof. Dr. Alaattin Yavaa Sokak Efe Apt. No:6 D:4

14

22 28 30 36 38 40 42 44

Yivli mekanik boru birletirme Danfoss 80 yanda Vizyon: Srdrlebilirlik, Hedef: nsan konforu, Sonu: 0 enerji Yeil Binalar Zirvesi Beyniniz ne kadar yeil Otomatik sprinkler sndrme sistemleri- NFPA ve EN analizi Yksek performans maksimum tasarruf Zehnder Stratos Wilo gelecee yelken at

Akaretler 34353 Beikta/STANBUL Tel: (0212) 236 53 30 Faks:(0212) 236 53 31 www.mechanic.com.tr info@mechanic.com.tr

Yayn Tr
Yaygn Sreli

Bask - Cilt
Dnya Yaynclk A.. Globus Dnya Basnevi 100.yl mh. 34204 Baclar / stanbul 0212 440 24 24

06 08 10 12 14

Datm
Dnya Sper Datm A. Globus Dnya Basnevi 100.yl mh. 34204 Baclar / stanbul 0212 440 24 24

Mechanic Dergisi aylk olarak yaymlanan bedelsiz sreli bir yayn organdr. Mechanic Dergisi, basn-meslek ilkelerine uymaya sz vermitir. Dergide yer alan yaz ve fotoraflar kaynak gsterilerek kullanlabilir.

18 20

Unutamadklarmz / Dr. zeyir Garih arih Eyp Belediyesi FormSolar tercih etti Ariston Thermonun yeni CEOsu Leonardo Senni Mitsubishi Electric ile ykl faturalara dur deyin S.Cevat Tanrver Mall of stanbul Mekanik Tesisat Projesi KSB pompalar nefes alyor Rotronic Hygroflex7 serisi

38

63 25

AIRONN ALTHERM

A.K.. ARI YANGIN 27 ATLAS CVA MH. DEKOGROUP DUYAR

30
46 48 49 50 52 54 56
Demirdkm infomobil arac Trkiyeyi dolayor Oneflexten Enerji Verimlilii Blteni Camda doru tercihin nemi Mekanik sistemlerde yeni a Su soutma cihazlarnda enerji verimlilii Galapagos Adalar: Kapatmadan izlemek istediimiz bir belgesel Sebze ve meyveler salkl ve uzun yaamann anahtar

35 17 64

44

.K.. EBT A.K. FORM A.. 21 29 43 21 19 7 2 40 FRESE GET GRUNDFOS IIK END. INVENTTR KLMA PLUS LOWARA MEPRO MERTES NORM ONEFLEX PROKONTROL REHAU RES ENERJ NTES VENTAS VICTAULIC WLO

54

45 29 13 37 11 1 9 23 22

22

58 60 62

Kayak zaman Hayata dair Elenceli zek sorular

47

REKLAM DIZINI
5

REKLAM DZN

Haberler

Unutamadklarmz (Dr. zeyir Garih 1929-2001)

1929DA STANBULDA DODU. 1951 ylnda .T..den Makina Yksek Mhendisi olarak mezun oldu. 1954 ylna kadar Carrier Corp. Trkiye ubesinde Tesisat Mhendislii grevini srdrd. 1954 ylnda Alarko Kollektif irketinin e orta olarak faaliyete balad. Alarko irketler Topluluunda shak Alatonla birlikte Bakanlk grevini aralksz olarak srdrd. Kendi deyimiyle; Gemi 70 yl akn yaammn 40a yakn yl mhendisik ve ynetimle, son 45 yl ise sevgili aabeyim ve ortam shak Alaton ile birlikte Alarko Topluluunun banda geti . Alarkodaki grevlerinin dnda zeyir Garih TSAD, DEK, MESS, Loyd Vakf, Sisav, Rotary, Lions, Propeller, stanbul Sanayi Odas Meclisi, Turizm Yatrmclar Dernei, AIESEC ve benzeri yerli yabanc birok vakf ve derneklerin ynetim ve danma kurullarnda faal bir rol oynad ve Trk Belika DEK ile TOKYAD (Toplu Konut Yapmclar) Derneinin ve ayrca Babali Dergisinde aylk, Doal Gaz Dergisinde iki aylk periyotlarla yaynland. zeyir Garihin nde gelen hobisi, genlerin eitimi ile uramakt. Deneyimlerim adl 5 cilt, Hayatmdan Kesitler adl 1 cilt ve ayrca Hayat Yaynlarnn yaynlad 8 cilt kitabn yazardr. 1984 ylnda .T..den Fahri Doktor nvan ile taltif edilmi ve 1990 ylnda Filipinler Cumhuriyeti stanbul Fahri Bakonsolosu grevini yklenmitir. Trk klimlendirme Sektrnn deerli bir Duayeniydi. 25 Austos 2001 tarihinde elim vefat derin znt yaratt. Mutluluk Pastas Tarifi: Malzeme: 4 fincan sevgi, 2 fincan sadakat, 1 fincan arkadalk,1 fincan sayg,2 kak mit,2 kak efkat,1 kak inan,1 f nee. Yapl: Sevgi ile Sadakati, nan ve efkatle, Anlayla kartrn. mit ve Arkadal katp Nee ile fda sallayn. Gnete piirip, her gn cmerte sayg ile yaknlarnza servis yapn. Dr.zeyir Garih.

Dr. zeyir Garih

bakanln yrtt. zellikle ynetim ve organizasyon ve ekonomi ile ilgili yazlar Turkish Daily News ve Akam gazetelerinde haftalk

Doayla i ie olan Bademlik Termal Otel & SPA da doa dostu ileri teknoloji Lowara rnler kullanld
ESKEHRin en yksek yerlerinden birinde bulunan konumuyla ehri ayaklar altna alan Odun Pazar blgesinde, aalk bir arazi ierisine doaya zarar vermeden ve aa konumlar dikkate alnarak yerletirilen, Odun pazarnn yresel mimarisi ve tarihi dokunuunun ada bir yorumu olan Bademlik Termal Otel & SPA projesinin tmnde Lowara pompa sistemleri tercih edildi. Doa ile uyum ierisinde hareket ederek arazinin jeotermal zelliklerinden en iyi ekilde faydalanmak amacyla topran iine gml olarak planlanan ve atsnda havuz ve gnelenme teras bulunan spa ve wellness merkezi, teras zerine yerletirilmi kubbelerden doal k almaktadr. Eskiehirin tm manzarasna hkim olan 25.619 m2 kapal alan olan esiz projenin tm HVAC pompalar, derin kuyu pompalar, frekans kontroll zel kullanm suyu hidrofor sistemleri, atksu pompalar ve yangn pompalarnda tercihi Lowara nn yksek enerji verimlilii salayan, bakm ve onarm gerektirmeyen pompalarndan yana oldu. Lowara pompalarn tm, ticari bina sistemleri projelerinde retim hatalarna kar 5 yl garanti ile iletmelere sunulmaktadr.

Haberler

Eyp Belediyesi Hizmet Binas

elektrik retimi iin FormSolar tercih etti
naat devam eden Eyp Belediyesi Hizmet Binasnn elektrik ihtiyacnn bir blm FormSolar tarafndan projelendirilen gne enerjisi sistemiyle salanacak.
NANCA Mahallesi Eyp Sultan Bulvar zerinde ina edilen yeni bina sahip olduu zelliklerle stanbulun rnek yaplarndan biri olacak. Binann enerji ihtiyacnn bir ksm gneten elektrik reten fotovoltaik gne panelleri ile temin edilecek. Toplam kurulu gc 38 kW olan projenin Ocak ay ierisinde bitirilmesi planlanyor. Projeyle ilgili bir deerlendirme yapan FormSolar Genel Mdr Enis Behar, Firma olarak mterilerimizin yeil bina yatrmlar iin rnleri en uygun koullarda elde etmelerini ama edindik. Mterilerimize kaliteli rnler sunarak Trkiyenin en verimli gne enerjisi sistemlerini kurma frsatn elde ediyoruz. Yeil bina konusunda anahtar teslim gne enerjisi projeleri kazandrmaya devam edeceiz. dedi. FormSolar ve zm ortaklar,

Trkiyenin her blgesinde gne enerjisini elektrik enerjisine eviren sistemleri anahtar teslim projelendirerek, rn temini ve uygulama hizmeti veriyor.

Leasing, Turseff, Kalknma Bankas ve dier kredilendirme opsiyonlar ile halen Trkiyenin en geni alternatif deme seeneklerini mterilerine sunuyor.

Bosch Rexrotha Ekonominin Oscarlarndan ikincilik dl

BOSCH Rexroth, Bursa Ticaret ve Sanayi Odas (BTSO) tarafndan bu sene 40.s dzenlenen Ekonomiye Deer Katanlar-2013 dllerinde, en fazla yatrm ngren irketler kategorisinde 2.lik dlne layk grld. dl, Bosch Rexroth Genel Mdr Servet Akkaynak ald. Bursa ekonomisinin bymesine katk salayan irketleri onurlandrmak adna, 40 yldr Bursa Ticaret ve Sanayi Odas tarafndan verilen ve Ekonominin Oscarlar olarak bilinen Ekonomiye Deer Katanlar2013 dlleri, BTSO hizmet binasnda gerekletirilen bir trenle sahiplerini buldu. Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, hracat, Yatrm ve novasyon kategorilerinde verilen dllerde, Bosch Rexroth yatrm kategorisinde, Bosch Sanayi ve Ticaret A..den sonra ikinci oldu. Bosch Rexrothun dle layk grlmesinde 2012 ylnda T.C. Ekonomi Bakanlnca dzenlenen yatrm tevik belgelerinde en fazla yatrm ngren irketler arasnda yer almas etkili oldu.

Soldan saa: BTSO Meclis Bakan Remzi Topuk, Bosch Rexroth Genel Mdr Servet Akkaynak, BTSO Bakan brahim Burkay ve Bursa Bykehir Belediye Bakan Recep Altepe

dl BTSO Bakan brahim Burkay ve BTSO Meclis Bakan Remzi Topukun elinden alan Bosch Rexroth Genel Mdr Servet Akkaynak Bosch Rexroth olarak, Trkiye sanayisinin nabzn tutan ehirlerin banda gelen Bursaya yaptmz yatrmlar, bundan sonra da artrarak devam ettireceiz dedi.

Haberler

dll Batehir Projesi Aironnu tercih etti.

EGE YAPI Groupa ait, TEM Otoyoluna cepheli Avrupann en byk karma inaat projesi Bat ehirde 14 farkl tipte toplam 3 bin 266 adet konut ve rezidans, bir ehir oteli, ofisler, eitim kompleksi, ak hava ars, spor salonlar bulunuyor. Emlak GYO bnyesinde The International Property Awards dl sahibi Bat ehir projesinde tm cihaz ve sistem seimlerinde enerji verimlilii ve evresel etki kriterleri gzetildi. 818 bin metrekare alana kurulan ve yapm hzla devam eden projenin 2. Etap Otoparklarnda enerji tasarrufu, sat sonras hizmet, zamannda teslim kriterleri dikkate alnarak AIRONN markal rnler tercih edildi. AIRONN, Bat ehir projesinde de youn bir alma program ile mteri talep ve beklentilerini en st seviyede karlamaya alarak retim ve kalite kontrol srelerini haftada tamamlad, cihazlarn teslimini gerekletirdi.

Ariston Thermonun yeni CEOsu Leonardo Senni

talya Ekonomik Kalknma Bakanl (MISE) Enerji Blm Bakanlndan gelen Leonardo Senni, Ariston Thermonun CEOsu oldu. Senni nin profesyonel i hayat deneyimleri arasnda McKinsey, P&G gibi byk ve nemli irketler bulunmaktadr.
SITMA ve kullanm suyu sistemlerinin retim ve pazarlamasnda lider olan Ariston Thermo, CEOluk grevi iin Mr. Leonardo Senniyi seti. Senni yeni grevine 1 Ocak 2014 gn itibaryla balad. 1967 ylnda doan Leonardo Senni, talyan milli enerji stratejisinin belirlenmesi ve uygulanmas noktasnda nemli almalarda bulunduu talya Ekonomik Kalknma Bakanlnn enerji blmnde 2 yl sreyle bakanlk yapt. Fransa INSEADdan makine mhendislii alannda lisans derecesi ve sonrasnda iletme alannda yksek lisans derecesi alan Senni, McKinsey & Company ve Procter & Gambleda da grev ald. Ariston Thermo Group Bakan Paolo Merloni, Leonardo Senninin CEOlua getirilmesiyle ilgili yapt aklamada Leonardo Senninin CEOlua atanmas

Ariston Thermonun ynetiminin gelecekte daha da glenecei ve grubumuzun mkemmel kaynaklara ynelmesi noktasndaki taahhdmzn tescil edilmesi anlamna gelmektedir. Ayn zamanda grup bnyesindeki alanlarn srekli geliim iinde olmas, grubun byme yolunda devam etmesi asndan da kilit neme sahip dedi. Merloni szlerini Leonardo Senni, enerji ve sanayi sektrlerindeki derin bilgi birikimine, uzun sreli uluslararas i deneyimine ve yksek dzeydeki mesleki beceriye sahiptir. Bu nemli karma, rnlerimizin enerji verimlilii, mterilerimize sunduumuz hizmet kalitesi ve uluslararas pazardaki varlmz ile birleerek Ariston Thermonun termik konfor sektrndeki global bymesini destekleyecektir diyerek bitirdi.

10

Haberler

Bu k, Mitsubishi Electric klimalar ile snrken ykl faturalara da dur deyin

Souklarn kendini hissettirmesiyle KlimaPlus k konforlu geirmek isteyenlere, cazip frsatlar sunuyor.
KLMAPLUS, 1 Ocak 2014 tarihinde yrrle girecek sezonsal verimlilik kriteleri ile uyumlu Mitsubishi Electric Klimalar ile bu k da snmak isteyenler iin alternatif bir zm sunuyor. stelik gerek konforu ve tasarrufu herkes yaayabilsin diye, Mitsubishi Electric klimalar KDV ve TV indirimli zel kampanyasyla tm KlimaPlus bayi ve sat noktalarnda mterileriyle tanmay bekliyor. Souklarn kendini hissettirmesiyle KlimaPlus k konforlu geirmek isteyenlere, cazip frsatlar sunuyor. K aylar boyunca srecek snma giderlerinizi, enerjiyi verimli kullanan, tasarruflu Mitsubishi Electric klimalarla minimuma indirebilirsiniz. stelik imdi yeni nesil Mitsubishi Electric klimalar, KDV ve TV indirimi, kredi kartlarna ok zel taksit ve taksit erteleme imkanlaryla sata sunuluyor. Mitsubishi Electric Klima konforunu herkes yaayabilsin diye, yeni nesil Mitsubishi Electric Comfort Inverter serisi klimalar ayda 60TLden balayan taksitlerle tm KlimaPlus bayi ve sat noktalarnda mterileriyle tanmay bekliyor. Kampanya ile ilgili detayl bilgilere www.klimaplus.com.tr adresinden ulalabilir. 01 Ekim-27 Aralk 2013 tarihleri arasnda alacanz tm Kirigamine Zen Inverter, Comfort Inverter ve Deluxe Power Inverter Duvar Tipi Split klimalar ka zel fiyatlarla KlimaPlus bayilerinde sata sunuldu.

Ferroli Trkiye, iletiimde engelleri kaldryor

FERROL, Engelli vatandalarn hayatlarn kolaylatrmak iin Trk Telekom ibirliinde letiimde Engelleri Kaldryoruz uygulamasna balyor

Trkiye enerji verimlilii standartlarn ykseltiyor

Klimalarda enerji tketimini en aza indirmeyi hedefleyen Avrupa Birlii standartlar, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren lkemizde de zorunlu hale geliyor. Enerji snflar Sezonsal Verimlilik olarak adlandrlan yeni kriterlere gre A+, A++, A+++ olmak zere 3 yeni snf daha ierecek ekilde geniletiliyor. Klimalarn enerji snflarn mevsimsel alma performanslarna gre belirleyen ve yeni bir yntem olan Sezonsal Verimlilik, evreye ve insan salna duyarl, maksimum tasarruflu klimalar gelitirilmesini amalyor. Mitsubishi Electricin, yeni enerji ynetmeliine uygun olarak retilen klimalar gelecee imdiden hazr. Yeni nesil tm Mitsubishi Electric klimalar Sezonsal Verimlilik kriterlerine gre A, A+, A++ ve A+++ enerji snfnda yer alyor.

Ferroli Trkiyenin letiimde Engelleri Kaldryoruz projesi engelli vatandalarn hayatn kolaylatrmak iin hazrlanan bir mesaj uygulamas. Evinde herhangi bir Ferroli cihaz kullanan iitme engelli vatandalar artk evlerinden ya da cep telefonundan Ferroli ye SMS ile sorunlarn iletebilecekler.Ferroli Trkiye, stanbulda talyan zi kitab, sinema ve tiyatro sponsorluklar ile kltr sanat alannda, meslek liseleri ve yksekokullarda ise mesleki eitim alannda yapt katklara devam ederken son olarak letiimde Engelleri Kaldryoruz projesine destek veriyor. Ferroli Trkiye Genel Mdr etin akmak, letiimde Engelleri Kaldryoruz Projesine dahil olmaktan byk mutluluk duyduklarn belirterek, Bugne kadar birok sosyal sorumluluk projesini hayata geirdik. Ferroli olarak byle bir projede yer almak bizim iin ok nemli. Gndelik yaamlarnda birok zorlukla karlaan iitme engelli vatandalarn sorunlarna kk de olsa bir katkda bulunup, hayatlarn kolaylatrabilirsek bu bizi ok mutlu edecek dedi.

Engelsiz mesaj ile Ferroli servisi kapnzda

Engelsiz Mesaj hizmetiyle, artk iitme engelli bir kii, ev veya cep telefonundan Ferrolinin Mteri Hizmetleri Hatt numaras 444 4 001 numaral telefona talebini ya da sorununu kimlik bilgileri ile atarak iletebilecek. Mesaj alndktan sonra Ferroli tarafndan en ksa zamanda mesaj brakan kiiye ulalarak sorunun zlmesi ya da talebin karlanmas salanacak. Ferroli sz konusu proje kapsamnda tm Trkiyede yer alan yetkili satc ve servislerinin vitrinlerine letiimde Engelleri Kaldryoruz logosunu yerletirerek, sosyal medya ve internet sitesi zerinden ve ulusal mecralarla bilgilendirme almalar gerekletiriyor olacak.

Bu Aler bildiiniz Alar deil

u anda pazarda A snfnda yer alan bir klima yeni Sezonsal Verimlilik kriterlerine gre deerlendirildiinde daha alt bir enerji snfna debilecek. Eskiden tek bir alma noktasndaki hava scakl gz nne alnarak gelitirilen klimalar imdi yeni Sezonsal Verimlilik kriterlerine gre farkl hava scaklklarnda da tasarruflu ve performansl alacak ekilde teknolojik zelliklerle donatlarak gelitirildi.

12

Sylei

Mall of stanbul mekanik tesisat projesi

rkiyenin en byk karma kullanm projelerinden biri olarak nitelendirilen Mall of stanbul; rezidans, AVM, ofis ve otelden meydana geliyor. Gelecein projesi dln de alan Mall of stanbul un mekanik tesisat hakknda mekanik tesisat proje tasarmn yapan Tanrver Ynetim Kurulu Bakan Mak.Yk. Mh.S.Cevat Tanrver ile bir sylei gerekletirdik. Mall Of stanbul un Mekanik Tesisat Projesi hakknda bilgi verir misiniz? Projemizin , altta AVM stte Rezidans ve Ofis katlarndan olumaktadr. Ofis Blounu VRV ile stp soutuyoruz. Byle yapmakla o binada kazan dairesinden kurtuluyoruz. Ofislerde, scak su teminini ise tezgah alt termosifonlar ile zyoruz. 25 C ye sttmz suyu insanlar tmeden el ykamalar iin kullanyoruz. Bu ekilde maliyeti dryoruz. Rezidanslarda radyatrl ortam stmas yapyoruz. Tepede bir kazan dairesi var, youmal kazanda rettiimiz enerjiyi katlara yolluyoruz. Substationlarmz var, zellii ift eanjrl olmas. Faydas, kat baznda su kaa sz konusu olursa, dairenin iinde dolaan kova su kyor, bu konuyu byle zerek ileride kacak sorunlar minimize ettik. D hava duyar elemanyla radyatre giden suyun scakln ayarladk. Dolaysyla ciddi bir enerji tasarrufu saladk. Binamz blounun tepesinde bir youmal kazanlardan oluan kazan dairemiz, oradan aaya inen kalorifer hatlarmz var, subsitationlara ulayor, oradan da scak suyumuzu ve radyatrlerimizin stma suyunu elde ediyoruz. ift eanjrl olmasndan dolay ileride kacak problemleri minimize ediyoruz. lk yatrmmz biraz yksek maliyetli oluyor ancak bir dairenin urayaca hasar ile tm dairelerin zarar ziyan

Mak. Yk. Mhendisi S. Cevat Tanrver Tanrver Mhendislik Yn. Krl. Bakan

14

dikkate alnrsa yksek zellikli rezidanslarda nemli problemler nlenmi oluyor. AVM ksmlarn da su kaynakl s pompas ile zyoruz. Bir ey daha uyguladk burada. Rooftop koyabileceimiz her yere rooftop koyduk. Kalan yerlere su soutmal s pompas koyduk. Rooftop iki cins kullanld. Su soutmal ve hava soutmal. Nedeni hava soutmal s pompas kullandmzda ne kazandan hat ekiyorum ne kuleden. stanbul un ikliminin ansn kullanyoruz. Ankarada olsa bu zm kullanmayabiliriz. Belki doal gazl uygulamalar yapmak durumunda kalabiliriz, ancak stanbulda buna gerek kalmyor. AVM nin ortak mekanlarnn soutmasn nasl salyorsunuz? AVM nin ortak mekanlarn hava soutmal rooftoplar ile stp soutabiliyoruz. En nemlisi bu mekanlarda soutma ihtiyac senenin en az sekiz ay gerekiyor. 4 ay da free cooling ile geirebilme durumuna sahibiz. Rooftoplarda bunu yapabiliyor. Doalgaz kullanmadan gerekletirebiliyoruz. stanbul koullarnda en souk ayda bile hava 8-10 derece. Rooftoplarn COP si 3 n stnde. Bu durumda doalgaz kullanmaktan daha avantajl oluyoruz. mekanda ise su soutmal rooftop ile geiriyoruz. Burada bir yeni uygulamamz oldu. Kazan dairesinden suyu pompa ile bir kata basyoruz, pompadan kp gidi ve dn hattn ring attk. steyenlerin istedii noktadan istedii miktarda su ekmesini saladk. Tek aft kullandk. Yuvarlak bir kollektr dnn. Bu zmn boru maliyeti oluyor. Mal sahibi ile grtk. zmn getirdii esneklik olumlu karland. Sonucunu aldmz zaman buraya ilave cihaz koyduumuzda yeter mi yetmez mi sz konusu olmayacak.

AVM lerde koyabiliyorsak hava soutmal, koyamyorsak su soutmal rooftoplar kullandk. mekanlarda (maazalarda) soutmay nasl salyorsunuz? Mekanlarn iindeyse maazalarda su kaynakl s pompalar kullandk. Yan sra i nitelerin arkasna ekonomizer taktk. hava ve d hava scakln lyoruz. Free Cooling yapabiliyoruz. D hava i havadan souk ise d havay alyor, ieri giren art hava koridora, koridordan Atrium a buradan da binann tepesinden kp gidiyor. Hem maazay hem koridoru soutuyor, hem de az para harcanyor. Bu uygulamay Torium Alveri Merkezinde mimarisinin msait olmas nedeniyle uyguladk. Torium Al Veri Merkezinde n ve yan cephelerine, Atrium tepesine alabilir camlar koyduk. Yamur yok ise gece camlar alyor, sabaha kadar bina souyor, le saatlerine kadar soutma ihtiyacmz olmadan binann ierisindeki serinlikle yazn idare edebiliyorsunuz. Mall Of stanbulun mimarisi bu sisteme izin vermedi. Yatrmcya unu sylyorum. Mimar setiinizde bizimle irtibata gein. Geen gn stanbulda bir otel projesi iin otelin mimar ile grtk. Burada en gzel zm ekli borulu VRVdir dedik. Buna gre yaparsak istediiniz kat altrrsnz, kimini str, kimini soutursunuz dedik. borulu olmasyla en ekonomik zme ulatn belirttik. Bylece COP si e katlanyor. Kat baznda zm iin mimar bize yer ayrd. Mkemmel bir zm oldu. Herkes memnun. Bu nedenle niversitelerde mimar ile makina mhendisi (iklimlendirme konusunda) birlikte eitim aldklar dersler olmal dncesindeyim. Bir mimar projesine balarken stma ve

HAYAL ETTKLERM
Ykseltilmi demeye monte edilebilen yer konvektr var ya, bunlarn VRV i nitesinin olann hayal ediyorum. Kapasitesi, zellikleri test edilmi, onaylanm katalou olan VRV yer konvektr istiyorum. Klima i nitelerinin termostatlar, 26 dereceden ste kabilmeli, 21 derecenin de altna inebilmeli. Ancak zel bir fonksiyon ile artrlabilsin veya eksiltilebilsin, bunu bilmeyen kullanamasn. Kk borulu bir pislik tutucu dnyordum, bunu yaptlar Duyar Vana bunu yapt, ad da CVT modelidir. Bildiniz benim admn ba harfleri, hayalimizi anlattk, rettiler. Hatta stanbul Ticaret Odasnn inovasyon nclk dln ald. Bu almann gelitirilmesini istiyorum. u ekilde: 4 parma 3 parmaa takacaklar, daha kk delikli szgeten geirme ans olacak. Bu sayede 27 palet ile gnderilecek mal 1,5 palet ile gnderebilecekler. Buna sanrm alyorlar. VRVcilerden deme tipi i niteleri stma modunda fan devreye girmeden alabilmeli. Eer doal sirklasyon ile ieriyi stabiliyorsa, 15 dakika izlenir- ieride snma ykseliyorsa fan devreye sokmasn. Hem radyatr hem i niteye ihtiya kalmyor, tek tesisat ile ii bitirebiliriz. Bu konuda beklentim var. Elektrikli, kalorifer serpantinli scak su boyleri dairelere konabilir. Evin ihtiyacna gre, 80-120 litrelik 2 tip cihaz yapld. Kn kalorifer yanarken bu su kalorifer hattn stacak, evin hattn kesecek, 15-30 dakika sonra evi stmaya devam edecek. yazn ise, elektrikli stc ile snyor, kullanmayan para demiyor. aban Durmaz Viessmann bunu gelitirdi. nallah bir projemizde kullanacaz. Gelecekte 2 konu var. Rzgardan elektrik retmek Gneten elektrik retmek LED armatrler dk voltaj ile altklar iin rzgar ile direk balantl ehre getirilecek, ev baznda kullanlacak. Her villann tepesinde 5-10 kilovatlk rzgar gl olursa, evin byk oranda enerjisi karlanr. Rzgar enerjisinin yaygnlaacana inanyorum. Gndz devlete satp gece devletten alsa, hatta bunu dnyaya uygulasa, tm dnyann entegre olmas lazm. Gne ve rzgar enerji sistemlerinde Dnyann entegre olmas gerek. Bir taraf gece bir taraf gndz, bundan yararlanmal. LED lerin gelmesi bunu douracak. LED ler doru akm ile alyor, yani rettiiniz akm alternatif akma evirmeden direk kullanacaksn. Bunun gerekleeceine inanyorum.

15

Sylei
soutmada ekonomi ve avantajlar salayacak sistemleri gz nne alrsa lkemize faydal bir proje oluturabilir. AVM otoparklarnda duman kontrollerini nasl saladnz? AVM otoparklarnda hava akmn kontrol etmek, ynlendirmek ve tahliye etmek iin jet fanlar (itici kuvvet fanlar) kullanyoruz. Kiri boluu varsa jet fan bir miktar gmerek ykseklikten ciddi bir avantaj yakalyoruz. Eer yoksa bile jet fanlarn olmad blgelerde bir ferahlk elde ediliyor. Kanallar kullanldnda ise aralarn arpmas sz konusu olabiliyor. Jet fanlarn fiyatlar eskisinden daha makul. Mall of stanbul da gri su artmasn nasl yaptnz? Byle sistemlerde nerimiz, yamur suyunu rezervuarlarda kullanmaktr. Gri su sistemi henz ok art grnmyor. Biz yamur suyunu iki rgarda topluyoruz. Birinin dolmasyla su taarak dier rgara geiyor, amurunu ve pisliini brakyor, dalg pompa ile alabildiimiz kadarn alp aadaki bir depoya tayoruz. Bu uygulamay Torium Towerda yaptk. Mall Of stanbulda ise gri su artmasn yle yaptk. Konutlarn gri suyunu aldk arttk, AVM nin tuvaletlerinde kullandk. Drenajlar ile topladk. Konutlardan gelen gri suyu artp konutlara vermem zor, nedeni zonum var, elektrik harcamas gerekli olacak. st katlardaki konutlardan AVM ye aktarmak daha verimli. Filtre giderini AVM verecek, menfaatini de AVM salayacak. Bu sistemde genellikle ben yamur suyunu tuvaletlerde kullanmay neriyorum. Bir kum filtresinden geirip filtre edebiliyoruz. 12 ayn 6

aynda tasarruf edebiliyoruz. Nerede biriktiriyoruz? Yukardaki bir pompa ile aadaki bir depoya aktaryoruz. Depoyu gzl yapyorum. Birincisi kk gz, tortu orada birikiyor. kincisi depoda kum filtresi var, birinci depodan ikinci depoya geen su kum filtresinden geip nc depoya aktarlyor. Oradan da hidrofor rezervuarlara basyor. ki veya emniyet koyuyoruz. Akll binalarda enerji verimlilii nasl artar? Akll Binalarda oturmak ilk yatrm maliyeti hari ucuza gelebilir. Buradaki nemli faktr iletmedir. letmedeki mhendislerimiz son derece bilgili. Son yirmi yldr ok tecrbe kazandk. Ancak iletme mdr genelde mhendis deil. Burada cret faktr iin iine giriyor. Tecrbeli bir mhendis iletmede yoksa bir ka yz milyon harcanan tesisat bilgisiz ellerde yeterince verimli alamyor. Dardan hizmet almak da olamaz. Her gn her an mhendisin takibinde olmas gereken bir sistemden bahsediyoruz. Ben hesap yaparken cihazlarda emniyet iin %10 fazla kapasite sesem maliyet %5 artar. Tam hesap ile doru sistem yapalm, maliyetleri artrmayalm. Ben burada iletmenin ok akllca yaplmas gerektiine dikkat ekmek istiyorum. Bir

derece dk veya yksek stp soutulsa %10 ekonomi salayabilirsiniz. Kollektr hakknda bilgi verir misiniz? Mall Of stanbulda kollektr 2 metre apnda 65 metre boyunda kuruldu. Tm sistemden gelen su bir ucundan giriyor br ucundan pompalar ile her kata baslyor. Kollektrdeki suyun scakl llyor. Eer suyun scakl 30 derecenin zerine kmaya balamsa birinci kulenin pompas devreye giriyor, eer hala ykseliyorsa iki, , drt ve onuncu pompa devreye giriyor. Isy 30 derece tutmak zere. Su soutmal s pompas iin, knda suyun scakl 25 derecenin altna inmeye balamsa birinci kazann pompas devreye giriyor, 2,3,4,5, kazan devreye giriyor, 30 dereceye kartp brakyor. Dolays ile bizim kazan su scaklmz 25-30 derecede alyor. Youmann maksimumunu elde ediyoruz, en yksek verimle de kazandan faydalanyoruz. Otomasyonu nasl saladnz? Tm otomasyonu pompalar ile saladk. Sistem son derece pratik. Kollektr kazan dairesine koyuyorum. Sfr izolasyon. AVM leri stp soutuyoruz.Son derece verimli oldu.

16

rn

KSB Pompalar nefes alyor

TOPLAM inaat alan 75.000m2 olan, Avusturya-Trk ortak ibirlii ile uluslararas tecrbesiyle Nissa naat tarafndan Baheehirde hayata geirilen Nissa O2 Residence projesi, konforlu bir hayat ve modern bir mimari sunmaktadr. stanbulu gelecee tayan bu projenin hemen hemen her safhasnda KSB Pompalar ve hidrofor sistemleri kullanlmtr. ift cephe teknolojisi ile nefes alan bina zellii tayan Nissa O2 Residence, 18.255m2 alan zerinde 32 katl, tavandan yere kadar komple cam cephesi olan, birbiri ile tek blok halinde yaayan 4 blok ve 16 cepheden olumaktadr. Bu proje, Nissa naat ve Gayrimenkul Gelitirmenin Trkiyedeki ilk yatrm olma zelliini tamaktadr. Nissa O2 Residencen stma, soutma, havalandrma ve su temininde tercih edilen KSB Pompalar, bu projeye enerji verimliliinde yeni bir boyut kazandrmtr. Nissa O2 Residencen stma sistemi iin 63 adet KSB in-line santrifj pompas (Betaline Etaline ve 18 adet slak rotorlu Rio Rio Eco), su temini iin 3 adet KSB hidrofor seti KHFb, ve pojenin atksu drenaj sistemi iin ise KSBnin atksu dalg pompas olan 2 adet Ama Porter kullanlmtr. KSBnin In-line santrifj pompalar olan Betaline ve Etaline serileri yksek verimli motorlar ile retilmi olup PN16 basn snfndadr. Tm stma soutma ve havalandrma uygulamalarnda kullanlmas dnda ayrca endstriyel proseslerde de kullanlabilmektedir. KHFb serisi hidroforlar KSBnin yksek verimli dikey ok kademeli pompalar olan Movitec serisi pompalardan olumaktadr. Yenilenen Movitec serisinin su temasl tm ekipmanlar paslanmaz elikten olup uzun mr ve dk enerji tketimi sunmaktadr. Ayrca bu hidroforlarn panolarnda KSBnin pompalar iin dizayn ettii zel yazlm ile enerji tketimi optimum deerlerde tutulabilmektedir. Genel olarak, Nissa O2 Projesinde KSBnin tercih edilmesindeki en nemli etkenler; pompalarn yksek verimli motorlar ile donatlm olmalar, evre dostu teknoloji kullanlmas, az enerji tketmeleri, bakm maliyetlerinin dk olmas ve tecrbeli servis ekibi olmutur.

Ayvaz Bakl Vana ve ift Plakal ekvalf

AYVAZ Bakl Vanalar, dk maliyetli rnler olduu iin muadilleri arasnda en ok tercih edilen vana trdr. Bu rnler, amur ve andrc uygulamalar iin gelitirilmi; zellikle andrc partikller ieren akkanlarda kullanlmaktadr. El ile volanl kullanm dnda elektrik aktuatrl, zincirli, tek ve ift etkili pnmatik pistonlu olarak da kullanlmaktadr. Tercih edilen kullanm ekli genel olarak manuel ve pnmatik pistonlu olandr. Kontrol ve temizlii kolayca yaplan bir rn olan bakl vanalarn montaj ve demontaj da gayet basittir. DN50 DN600 aras standart, DN600 ve zeri aplar iinse zel olarak retilen Ayvaz Bakl Vanalar; kat sanayii, imento fabrikalar, madenler ve atk su artma tesislerinde ne kmaktadr. Ayvaz ift Plakal ekvalfler ise minimum ak snrlamas ile almaya uygun olarak dizayn edilmilerdir. ift yayl yarm disklerin boru hattnda alma ekli; kauuk sitli disk herhangi bir geri aka kar pozitif bir kapama salar ve esnek sit ses oluumunu nlemektedir. Ayvaz ift Plakal ekvalfler hafiftir ve daha fazla esneklik salar. Klasik alpara ekvalflere gre montaj daha kolaydr ve flanlar aras mesafesi daha ksadr. Uluslararas flan standartlarna (DIN, ANSI, JIS & BS) uygun olarak retilirler. DN50 - DN600 aras standart, DN600 ve zeri aplar iinse zel olarak retilen bu rnler; kompakt dizayn, kolay montaj, iyi bir ak zellii, dk basn kayb ve dikey ve yatay montaj imkan gibi zelliklere sahiptir. Ayvaz ift Plakal ekvalfler; atk su hatlarnda, stma, soutma ve iklimlendirme sistemlerinde, yangn sndrme ve sulama sistemlerinde, gemi mekanik ve soutma sistemlerinde, demir, elik, maden endstrisinde ve kat endstrisinde de gvenle kullanlabilmektedir.

18

rn

Rotronic HygroFlex7 serisi

Zorlu alma koullar iin nem, scaklk transmitteri/ dijital airchip teknolojisi
YEN HygroFlex7 serisi nem ve scaklk transmitteri, zorlu endstriyel ortamlar iin salam metal kasa ve paslanmaz elik problara sahiptir. AirChip3000 teknolojisi sayesinde, yksek seviyede doruluk deerinde lm yapabilmektedir. Sabit deer klaryla simlatr olarak da kullanlabilir. Bu zellik, sistem kurulumu ve validasyonu iin byk avantaj salar. HygroFlex7 transmitter, modele bal olarak -100...+200C scaklk aralnda uygulama alanna sahiptir. Sahip olduu yangn dayanm snf sayesinde, endstriyel (gda, ila, petro-kimya vs.) uygulamalar iin son derece uygundur. Metro ve tnel inaat sektrnde gvenle kullanabileceiniz bir rndr.

Nem ve scaklk lmnde yeniliki yaklam

Bal nem ve scaklk lm, i nokta ve dier psikrometrik hesaplamalar Rakipsiz doruluk ve tekrarlanabilirlik Hygromer IN-1 Nem Sensr Auto-diagnostics ve otomatik dzeltme fonksiyonlar Zorlu artlara dayankl metal kasa ve paslanmaz elik prob Serbeste ayarlanabilir analog klar

Rotronic HygroFlex5 serisi

/dijital airchip teknolojisi Akll nem, scaklk transmitteri /d
RO ROTRONIC HygroFlex5 serisi, nem ve scakln hassas lm gereken tm uygulamalar iin idealdir. Balca uyg uygulama alanlar: gda ve ila endstrisi, kat ve bask endstrisi, meteoroloji, tarm sektr, arkeoloji ve HVAC. HygroFlex5 serisi, bal nem, scaklk ve i nokta lm iin gelitirilmi en gncel HVAC transmitterleridir. Diji Dijital haberleme yeteneine de sahip ola olabilen HygroFlex5, serbeste seilip, aya ayarlanabilen analog klaryla olduka gen geni uygulama alanna hitap eder. Bu seri, yksek seviye tekrarlanabilirlik yet yetenei ve < 0.8 %RH, 0.1 K doruluk deerleriyle n plana kmaktadr. Hyg HygroFlex5 transmitterler, AirChip 3000 tek teknolojisine sahip HygroClip 2 scaklk ve n nem lm probu kullanmaktadrlar. Bu problar, scaklk ve nem deerlerini 30. 30.000i akn referans deer zerinde kom kompanze edebilmekte, 2000 adet ver veri setini (scaklk, nem) hafzasnda barndrabilmekte ve anlk i nokta deerini hesaplayabilmektedir. Prob iindeki mikro ilemcinin auto-diagnostic fonksiyonu dzenli sistem kontrol yapmakta, hissedicinin durumunu kaydetmekte, gerekli durumlarda da alarm retmektedir.

Nem ve scaklk lmnde yeniliki yaklam

Bal nem ve scaklk lm i nokta ve dier psikrometrik hesaplamalar Rakipsiz doruluk ve tekrarlanabilirlik Kolay bakm iin deitirilebilir prob yaps Her trl uygulama iin geni prob seenekleri Auto-diagnostics ve otomatik dzeltme fonksiyonlar Mmkn olan en yksek lm doruluu AC/DC, 24-220 V besleme opsiyonlar Serbeste ayarlanabilir analog klar Dijital k yetenei

20

Teknik yaz

Yivli (oluklu) mekanik boru birletirme: Yiv (oluk) aklamalar

Yivli (oluklu) mekanik boru balants, boru ularnda oluk oluturulmas veya kesilmesinin ardndan bu oluklarn bir szdrmaz conta evresindeki cvatal muhafazalar ile birletirilmesini ieren kaynaksz bir boru balants tekniidir.
Yazanlar: zgr zoul / Victaulic Sales Engineer Onur ahin HVAC, Sat Mhendisi

RNC Dnya Sava srasnda cephedeki birliklere kaynak ulatrmak iin hzl ve gvenilir bir yol olarak gelitirilmi olan bu yntem, gnmzde Victaulic olarak tannan irket tarafndan kefedilmitir. 1919 ylnda piyasaya srldnde, kaynaklama, vida ama ve kenar kvrma ile karlatrldnda birok boru tesisat uygulamas iin tercih edilen balant yntemi haline gelmitir. Bir mekanik balant drt eden meydana gelir: yivli (oluklu) boru, bir conta, kaplin muhafazalar ve somun ve cvata ifti. Boru oluu souk biimlendirme veya ileme yoluyla boru ucuna bir oluk almas ile gerekletirilir. Kaplin muhafazalarnn anahtar kesitiyle alan oluk birbirine balanr ve ilgili somun ve cvatalar bir lokma anahtar veya darbeli anahtar kullanlarak sktrlr, bylece muhafazann ayrlmamas salanr. Kaplin muhafazalar oluk ierisine boru evresine yerletirilir ve contann zerini rter. Bunu takiben, basn karlama zellii olan bir conta, sisteme basn verildiinde genileyen szdrmazlk eleman ile birletirilmi bir balant meydana getirir. Yivli (oluklu) sistem 90 yllk tarihinde

Victaulic tarafndan orta ila geni apl borulara ynelik olarak gelitirilmi olan Gelimi Yiv Sistemi (AGS) daha fazla dayankllk ve gvenilirlik salar.

geni apl bir kullanm alan edinmitir, ancak bu sisteme ynelik halen birok efsane ve yanl anlama mevcuttur. Mhendisler asndan, yivli (oluklu) sistemin birok avantaj bulunmaktadr: Balant tasarmnn ok ynllk zellii, sistem genelinde, ihtiya duyulduunda sertlik ve esneklik ya da ikisinin birleimini ortaya koyabilir, bir mekanik balant susturma, titreim azaltma ve sismik destek salar ayrca sl genileme ve bzlme ile uyumludur. Bu avantajlara ilave olarak, sistemde her balant zerinde, sistem bakmn ve genilemesini kolaylatrmak iin bir kaplin bulunmaktadr. Belki mhendisler iin her zaman en nemli soru, Mekanik balantnn salam olup olmad, olacaktr. Bu makalede yivli (oluklu) boru balants ile ilikili baz yanl anlamalar ele alnacak ve yivli (oluklu) balantlarn borular zayflatarak zamansz arzalara neden olmas veya ak kaybna katkda

bulunmas ile ilikili tm yanl yorumlar giderilecektir.

Tala kaldrlarak veya ezme yntemi ile yiv (oluk) amann esaslar
Boru hazrlama ile ilikili olarak genellikle boru ierisinde bir yivin (oluun) nasl oluturulduu ve bunun farkl uygulamalarda borunun performansn nasl etkiledii ile ilikili sorular sorulur. Bir boruda yiv (oluk) amann iki yolu vardr: Tala kaldrma ve ezme yntemi ile yiv (oluk) ama. Tala kaldrlarak yiv (oluk) ama genellikle standart veya daha yksek dzeyde duvar kalnlna sahip borular iin ve materyallerin herhangi bir yere taklmadan gemesine olanak salamak iin, boru duvarnn i ksmnn mmkn olduunda przsz olmasn gerektiren andrc uygulamalarda kullanlr. Tala kaldrlarak yiv (oluk) ama kaplin

22

Teknik yaz
Ezme yntemi karbon elik, paslanmaz elik, bakr ve alminyum borular veya boru sistemleri ile PVC borular zerinde kullanlabilir. ou kaplin reticisi mterinin gereksinimlerine dayal olarak uygun ezme ekipmann tedarik eder. Yiv (oluk) ama teknolojisindeki en yeni gelime 350mm ve 1524mm arasndaki orta ve geni apl borulara yneliktir. Victaulic tarafndan gelitirilmi olan Gelimi Yiv Sistemi (AGS) daha gl bir kaplin muhafazas ve daha derin ve geni olan patentli kama biimli ezme birimi araclyla artrlm g ve gvenilirlik salamak iin tasarlanmtr. AGS tasarm nceki balant yntemleri ile karlatrldnda yzde 40 daha fazla utan yklemeli tama kapasitesi ortaya koymaktadr. Uzunlamasna Gerilim = (Basn x D ap) (4 x Duvar Kalnl) Bu nedenle, herhangi bir boru ap veya basnc iin, halka gerilimi uzunlamansa gerilimin iki katdr. Analitik olarak, bu ar gerilimden kaynaklanan boru bozulmalarnn, boru uzunluu boyunca, kaynak dikii bozulmalar gibi, atlaklar olarak kendini gsterir. Deneysel veya gerek hayat verileri durumun bu ekilde olduunu dorulamaktadr. Tala kaldrlarak yiv (oluk) ama materyalin d yzeyi zerinden dar evresel bir erit skerek boru duvarnn kalnln azaltr. Yiv (oluk) olduka dar olduundan halka gerilimi yaklak olarak ayn kalr ve yivin (oluun) iki yanndaki boru duvar kalnlnn tamam tarafndan glendirilir. Yiv (oluk) ayn zamanda, ap boyunca genilemeyi nleyen, yiv (oluk) iine geirilen kaplin anahtar ile de glendirilir. Ancak, uzunlamasna gerilim duvar kalnlndaki dle orantl olarak artacaktr. Bu nedenle, orijinal duvar kalnlnn yarsnn kalmas durumunda, uzunlamasna gerilim ikiye katlanacak veya yaklak olarak halka gerilimine eit olacaktr. Standart duvar kalnlna sahip boruda tala kaldrlarak yiv (oluk) ama yalnzca orijinal borunun kalnlnn te biri kadar olduundan, halka gerilimi uzunlamasna gerilimden daha geni kalacaktr. Herhangi bir ar gerilim bozulmas yivde (olukta) deil borunun uzunluu boyunca meydana gelmeye devam edecektir, bu da yiv (oluk) alannn borunun uzunlamasna silindirinden daha zayf olmadn gstermektedir. Tala kaldrlarak yiv (oluk) ama vida dilerinin tepesinde veya dibindeki dili balantlar zerinde meydana gelen gerilim besleyicilerine neden olmaz. Ezme yntemiyle yiv (oluk) alm olan boruda, boru sertliinde meydana gelen herhangi bir olas art, ekme gcnde azalma veya genilemede azalma balantnn btnl zerinde etkili deildir ve boru materyali deiiklikleri herhangi bir dier souk ekillendirme retim uygulamas ile karlatrlabilir.

Kaplin muhafazalar yivi (oluu) balar ve yaltm ile birletirilmi bir balant meydana getiren basnca tepkili bir contay kaplar.

muhafazalarnn balants iin gerekli olan contay salamak amacyla boru malzemesinin kk bir blmnn karlmasn ierir. Tala kaldrlarak, vida ama ile olduundan daha az dzeyde metal, daha dk derinlikte karlr bylece borunun btnlnn korunmas salanr. Tala kaldrlarak yiv (oluk) ama el ile veya motorlu bir alet ile yaplabilir. Tala kaldrlarak yiv (oluk) ama genellikle plastik kapl veya imento kaplamal bir boru sz konusu olduunda tercih edilir, nk bu borularda ezme ynteminin kullanlmas i kaplamalarn veya astarlarn hasar grmesine neden olabilir. Ezme yntemi, en sk kullanlan yiv (oluk) ama yntemidir, 1950li yllarda Victaulic tarafndan icat edilmitir ve gnmzde yiv (oluk) ama uygulamalarnn yzde 90nnda kullanlmaktadr. Ezme yntemi ilk olarak, Tala kaldrlarak yiv (oluk) ama iin yetersiz duvar kalnlna sahip olan hafif veya ince duvar borusu zerinde kullanlmtr. Gnmzde ezme yntemi ok eitli boru byklkleri ve standart duvar kalnl iin kullanlmaktadr, nk hzl ve temiz bir tekniktir. Yiv (oluk) amak iin, boru materyali, bir makine tarafndan radyal olarak karlr. Bir boru zerinde yiv (oluk) alrken, boru tesisatlar borunun ucunu bir silindir seti zerine yerletirir ve silindir seti bastrlr ve dndrlrken, borunun ap evresinde bir yiv (oluk) alr, ieriden kntl dardan girintilidir.

Yiv (oluk) ama boru ucunun zayflamasna neden oluyor mu?

Yiv (oluk) alm bir balantnn, yiv (oluk) gerilim altndayken ne kadar gvenilir olduuna ynelik olarak sklkla sorulan bir sorudur. basn ve tipik ar gerilim hasar alma modu nedeniyle borular zerinde meydana gelen gerilim incelenirken, talala kaldrlarak yiv (oluk) amann en zayf halka olmad grlmtr. Basn altnda, iki temel gerilim meydana gelir: uzunlamasna ve halka gerilim. Uzunlamasna gerilim genellikle malzeme zerinde meydana gelen ekme gerilimi, boruyu aksiyal ynde ayracak ekilde bask yapan g, olarak ifade edilir. Uzunlamasna gerilimden kaynaklanan bir bozulma boru evresinde evresel bir atlak olumasna neden olur. Halka gerilimi boru apnn radyal biimde imesi veya genilemesi olarak ifade edilir. Halka geriliminden kaynaklanan bir bozulma borunun ekseni boyunca boylamasna ayrlmasna neden olur.

Matematiksel olarak, uzunlamasna ve halka gerilimler aada gsterilmitir:

Halka Gerilimi = (Basn x D ap) (2 x Duvar Kalnl)

24

Teknik yaz
Ak dinamikleri
Bir ezme yivinin (oluunun) i knts veya ikinlii giriinde ve knda kk ve przszdr ve ak ve/veya hat basnc zerinde nemsiz bir etkiye sahip olduu ispatlanmtr. Yaynlanan oranlar, yivi (oluu) gz nnde bulundurur, bir balantnn performansnn test edilmesi yoluyla, e bir gvenlik faktrne sahip basn oranlar deerlendirilir. Bununla birlikte, baz sistem tasarmclar ve mhendisler halen kk girintilerin sistem aknn dinamikleri zerinde olumsuz bir etkisi olacandan endie etmektedir. Bununla birlikte, yaynlanan oranlar yivi (oluu) ve balantlarn belirlenmi basn oranlarnda ve gvenlik faktrlerindeki test performansn gz nnde bulundurmaktadr. En son ak testleri Victaulic Vic-Easy ezme yntemiyle yiv (oluk) ama aralar ile yiv 8oluk) alm olan balantlar zerinde gerekletirilmitir ve bu testler system basn kaybna olan nemsiz bir katk ile, olaanst ak karakteristikleri ortaya koymutur. Aslen, miktar, boru srtnmesi, valfler, kvrmlar ve kollar gibi daha fazla ortak ak kayb noktasyla kyaslandnda nemsizdir. Victaulic tarafndan 104.8mm K Tipi bakr boru hatt ve 50mm ve 200mm izelge 10 ve izelge 40 karbon elik boru testere ile yivli (oluklu) ve dz ulu borular zerinde gerekletirilen kurum ii testlerde basn dleri ortam su scaklnda saniyede 4-20 metre arasndaki hzlarda llmtr. Sonular basn kaybnn nemsiz olduunu ortaya koymutur. Bu bulgu ayn zamanda Factory Mutual Research Corporation tarafndan gerekletirilen titiz bamsz testler araclyla da desteklenmektedir, bu da yivli (oluklu) balantlarn dk ak kayb karakteristiini bir kez daha ortaya koymaktadr. Bu yaynlanan nitelikler genel olarak kabul edilmitir ve yivli (oluklu) boru sistemlerinin ak kayb karakteristiklerinin ilave operasyonel enerji maliyetine neden olmayacan desteklemektedir. hassas sistemler, madenler, g uygulamalar, hayat gvenlii sistemleri, tnel kazma ve hidrolik asansrler gibi vazgeilmez uygulamalarda gvenilir ve dayankl bir bileen olmutur. Yiv (oluk) amann avantajlar Bureau Veritas (BV), Det Norske Veritas (DNV), Deutsche Vereingung des Gas-und Wasserfaches e.V. (DVGW), Factory Mutual Approvals (FM), Lloyds Register of Shipping, Loss Prevention Certification Board Ltd. (LPCB), (Kayp nleme Sertifikasyon Kurumu, Ltd.) Underwriters Laboratories, Inc. (UL) (Underwriters Laboratuarlar), Verband der Schandenverhtung (VdS), Vereinigung Kantonaler Feuerversicherungen (VKF), American Society of Mechanical Engineers (ASME) (Amerikan Makine Mhendisleri Odas) ve daha fazlas dahil, dnya apnda birok bamsz onay kuruluu tarafndan dorulanmtr. Bunlar kaynaklanm, flanl ve dili sistemleri de tanyan ve uymalar gereken balayc gereklilikleri dzenleyen kurululardr. Victaulic uygun ekilde kullanldklar ve yerletirildikleri srece rnlerinin gvenlii konusundaki nn her gn desteklemektedir ve neredeyse her boy boru ve boru tesisat uygulamas ile uyumlu bir rn mevcuttur. irketin yivli (oluklu) mekanik boru tesisat sistemlerine olan gveni ve rnlerini destekleme yetenei 90 yl akn aratrma ve tasarmdan, eksiksiz saha gzlemlerinden, youn bamsz ve kurum ii testlerden ve son olarak mterilerine sunduu rnlerin kalitesi ile duyduu gururdan kaynaklanmaktadr.

Tala kaldrlarak vida ama ile olduundan daha az dzeyde metal, daha dk derinlikte karlr bylece borunun btnlnn korunmas salanr.

Yivli (oluklu) sistemlerde her balant zerinde, sistem bakmn kolaylatrmak iin bir rakor bulunmaktadr.

spatlanm gvenilirlik
Sistemlerin spesifikasyonu sz konusu

olduunda, yukarda belirtildii zere, genellikle her mhendisin nihai sorusu gvenilirlik ile ilgilidir. Mekanik olarak yiv (oluk) alm olan boru balants aratrma, test ve youn deerlendirmeler sonucunda ispatlanmtr. Amerika Birleik Devletlerindeki Hoover Dam , Fransadaki Arche de La Defence, Msrdaki Alexandria Library, Orta Doudaki Burj Al Arab Otel ve Taipei Finans Merkezi dahil son yzyln en etkileyici mhendislik baarlarndan bazlaryla birlikte poplerliini korumay baarmtr. Ayrca, mekanik birletirme veri merkezleri, yanc kimyasal temizleme uygulamalar, Kanadann Katranl Kumlarnda gerekletirilen yksek basnl uygulamalar iin gerekli olan

Sonu
Mhendisler yivli (oluklu) teknolojinin laboratuar ortamnda ve sahada, srekli olarak rnn gcn ve gvenilirliini ortaya koymak amacyla, Aratrma ve Gelitirme Mhendisleri tarafndan gl bir ekilde test edildiine gven duyabilir. Yiv (oluk) ama ilemine, yivli (oluklu) borunun gcne ve ak karakteristiklerine ilikin ayrntlar bamsz kurulularn ve Victaulic gibi reticilerin yaynlad raporlarda aklanmtr.

26

Haberler

Dnya devi Danfoss 80 yanda

ADS CLAUSEN tarafndan Danimarkada tek kiilik bir giriim olarak kurulan Danfoss, bugn 24 bin personeli ve 100den fazla lkede sat ve retim faaliyetiyle, enerji verimlilii ve yeniliki zmler alannda, dnya apnda lider tedariki irketlerden birine dnt. irketin Bakan ve CEOsu Niels B. Christiansen, Daha kimse kresellemeden bahsetmezken, Kresel Pazar Danfoss iin bir dnm noktas oldu ve bu sre bize gurur duyabileceimiz uluslararas bir pozisyon salad. Gelimekte olan geni pazarlarda ilk yer alanlardan biriydik ve gerek mterilerimiz gerekse i ortaklarmz ile iyi ilikiler tesis etmek iin hedef odakl altk. leriye dnk olarak ana pazarlarmza ve BRIC lkelerine odaklanmaya devam edecek, dier taraftan halihazrda deneyim kazanm olduumuz Trkiye ve Endonezya gibi yeni byyen pazarlarda daha fazla aba sarf edeceiz diye konutu. Kurulduu gnden bu yana kendini mterinin ihtiyalarn karlayan yeniliki rnler gelitirmeye adayan Danfoss, ilk kurulduu dnemde buzdolab sistemlerini regle etmek iin gelitirilen bir genleme valfyla retim servenine balad. Ardndan dnyann ilk radyatr termostatlar ile dnyann ilk seri retimli frekans dntrcleriyle devam etti. Bugn Danfoss, 50ye yakn farkl rn serisine sahip ve net sat gelirinin yaklak %4n, dnyada ok miktarda enerji tasarrufu salayabilen yeni ve yeniliki rnleri gelitirmek iin kullanyor.

Danfossun 80 ylnda nemli kilometre talar

1933: Mads Clausen irket faaliyetlerine Dansk Kleautomatikog Apparat-Fabrik ad altnda balad ve buzdolab sistemleri iin ilk genleme valfn retti. 1939: lk distribtrlk szlemesi Hollandal firma Itho ile imzaland. 1943: Radyatr termostatnn icad, oda scaklklarnn artk gereksiz enerji tketimi olmadan dzenlenebilecei anlamna geliyordu. 1946: irket adn Danfoss olarak deitirdi; Dan ifadesi irketin Danimarkal kkenini ve foss ise valflar boyunca akan ve dzenlenen akkan temsil ediyordu. 1949: Tmyle Danfossa ait olan ilk sat irketi, Arjantinin Buenos Aires ehrinde kuruldu. 1958: Danfoss ABD ve Almanyada sat irketlerini kurdu. 1968: VLT frekans dntrc gelitirildi ve Danfoss bu teknolojide seri retime geen ilk irket oldu. Birka yl sonra frekans dntrc AUDI tayc bandnn hzn dzenlemek iin kullanld. 1993: Danfoss, Rusyann Moskova ehrinde bir fabrika kurdu. 1996: Danfoss, inde bir fabrika kurdu. 2003: Danfoss, %100 yabanc sermaye yatrm olarak, Danfoss Trkiyeyi kurdu.

28

Makale

Prof. Dr. Gerhard Hausladen

0 Enerji IB Hausladen
Ofis Binas Restorasyonu
Fotoraf: Yksek Mhendis Florian Hausladen Grafikler: florian.hausladen@ibhausladen.de

Yksek Mimar Gencay Tatldamak

gencay.tatlidamak@ ibhausladen.de

Yeni bir projenin fikir oluumunda vizyonun ve hedefin dikkatli belirlenebilmesi, sonucunun ne kadar baarl olabileceini belirler. Gnmzde yeil, srdrlebilir, enerji etkin/verimli, akll vb. gibi birok klie ile balatlan projelerde vizyon ve hedef fikirlerinin alt doru doldurulmadndan sonular, hi de dnld gibi olmamaktadr. rnek: Vizyon, srdrlebilir -ina edildii sreten ykmna kadar evreye daha duyarl- bir bina yapmak ise, hedef, o binay o srete kullanacak insan olmaldr. Bu iki kavramn alt gerekli doneler ile doldurulduunda ekolojik, ekonomik ve gelecee dnk yaplar ina edebilirsiniz.

INTERDISIPLINER bir alma, projenin baaryla gerekletirilebilmesi iin anahtar szcktr. Prof. Gerhard Hausladenin gr bu ekildedir ve Hausladen Mhendislik Brosu (IB Hausladen GmbH) bu konsept ile almaktadr. Dnyann gzn enerji verimlilii ve srdrlebilirlik kavramlarna evirmesi ile younlaan projeleri ve alma arkadalar iin eski brolar yetersiz gelmeye balamtr. 40a yakn alan iin Mnih ve evresinde yeni bir bro aratrmalarn balatmlardr. 2006 ylnda olu Florian Hausladen kendisinin de master tezine yn verecek olan Mnih yaknlarndaki Heimsttten kasabasnda bu iftlik ambar ile tesadfi bir ekilde karlamtr. 13 metreye 37 metre olan akl ve yeterli i mekan ykseklii gibi yapsal zelliklerinin dnda toplu tama aralarna olan yaknl gibi konumsal ve finansal uygunluk zellikleri, bu ambarn at katnn modern bir broya dnm srecinin balatlmasna sebep olmutur.

Planlama hedefleri
Mlk sahibi ile yaplan grmelerde sadece

depo amal kullanlan bu mekann, bir yaama ve alma imkanna mahal verecek, ayn zamanda da az teknik, dk enerjiyle yksek konfor salayabilecek bir yapya dntrlmesi karar alnmtr. Yaplan ilk detayl incelemenin ardndan ambar olarak kullanlan at kat restorasyonunun, projenin k noktasn oluturaca grlmtr. Ayrca binann d kabuunun yresel iftlik yaps ve avlu hof karakterlerine uygun olmas da zorunluydu. Bunlarn dnda at katnn alanlar iin fleksibl alma ortam salamas, grsel ve termal konfor ile alma gcn desteklemesi gerekmekteydi. Belirtilen ihtiya program ve fonksiyonlar gerekletirilirken de mmkn olan en az teknik ekipmanlar kullanlacak, enerji tasarufu salayp yeterli konfor dzeyi oluabilecekti. Bu zmler finansal ve enerji asndan tasarruf salarken, yeni oluturulan bronun evreye daha duyarl bir yap konumuna getirilmesi salanabilecekti. Ayrca ileride burada yksek tempoda alacak olan mimarlar, mhendisler ve fizikiler iin mkemmel bir alma ortam salanmas gerekmekteydi.

30

Planlamann ilk srecinde kesin olarak hedef alnan kararlar aada sralanmtr: Ekolojik yap malzemelerinin kullanlmas Mevcut yap hatlarnn korunmas Tayc sistemin glendirilmesi Enerji optimizasyonlu cephe iyiletirilmesi Scak mevsim dnemlerinde ve gneli havalarda gne enerjisininden yararlanmak Doal havalandrma konseptinin uygulanmas, mekanik havalandrma sistemlerden kanma Maksimum doal aydnlarma konsepti ile yapay aydnlatma ekipmanlarnn azaltlmas Yapay aydnlatma ekipmanlarnn gn na duyarl sensrler ile desteklenmesi mekan ve alma alan akustik optimizasyonu Yzeyden stma ve soutma sisteminin kurulumu Istma ve soutma ilemlerinde snn geri kullanm Akll bina kontrol sistemi ile yapnn btn fonksiyonlar ile iletiim

31

Makale

Yaklak 2 yllk bir sre iinde koordineli bir interdisipliner alma ile Hausladen mhendislik brosu yapy hem mal sahibine teslim etmi hem de kendi irketlerinin yeil imaj olarak ofislerini bu at katna tamlardr.

10 5 14 13 12 11 9

17

15

16

18

20

19

Hausladen Mhendislik Brosu Kat Planlar Aklamalar

1. Kuzey-Bat Galeri Kat 2. Galeri Boluu 3. Gney-Bat galeri Kat 4. Balkon 5. Giri Sekreterya 6. Toplant Odas 7. Ak Ofisler 8. Kapal Ofisler 9. Ynetim Odalar 10. Acil k Balkonu 11. Printer Odas 12. Depo 13. Lavabolar 14. Ortak Mutfak 15. ecek Marketi 16. ecek Marketi Depo 17. ecek Marketi Lavabo 18. Server-IT Odas 19. ecek Marketi Bro 20. Teknik Oda

Enerji konsepti
Doal iklimlendirme, havalandrma ve aydnlatma enerji konspetinin ana hatlarn oluturmaktadr. Yap kabuu ve teknik ekipmanlar birbirleri ile koordineli bir ekilde iklimsel artlara gre almaktadr. Dk s iletkenlik katsayasna (U) sahip yap malzemeleri ile gne ve parlamaya kar korumal cam-pencere niteleri i mekanda doal bir klima olumasn salarken, gerekli konfor scaklna ulaabilmek iin gerekli teknii de dk seviyelerde tutmaktadr. rnein yaplan hesaplama ve simulasyonlarda mekan iinde oluan s kazanmlar (alanlar insanlarn ve elektronik cihazlarn s salnmlar) ile k aylarnda dahi uygun bir i mekan iklimi oluabilirken, sert k dneminde gerekli ekstra s, yer alt su kayna ile alan s pompas ile karlanp, yerden stma sistemi ile i mekana iletilebilmektedir. Yerden stma sistemi seiminin en byk yarar ise yaz scaklarnda yer alt kaynak suyunun yerden stma sistemine

herhangi bir soutma ihtiyac olmadan verilmesi, mekann yerden stma sistemi ile soutulmasn salamasdr. Yer alt kaynak suyu kullanm hem geri dntrlp topraa yeniden salnrken, hem de bize snrsz ve yenilenebilir enerji kayna salamaktadir. Planlama aamasnda yaplan doal aydnlatma ve havalandrma simulasyonlar sonrasnda gerekli aydnlk

32

ihtiyac iin 46 adet at penceresinin eklenmesi gerektiini ve gerekli havalandrma iin bu pencerelerin otomatik alr kapanr bir ekilde tasarlanmas gerekliliini ortaya karmtr. 13 metre geniliinde 37 metre uzunluundaki bu mekann zellikle gneli havalarda gn boyunca slak hacimler de dahil gn ndan yararlanmas salanm, yapay aydnlatma ise kapal havalarda mekan iindeki aydnlatma kalitesini sabit tutabilmek iin sensrler ile desteklenerek byk tasarruf salanmtr. Cephe ve at pencerelerinin gerektii dnemlerde almas ve kapanmas ile 3000m3 hacimli mekann doal

havalandrlmas gerekletirilmekte ve mekanda alanlar iin her daim temiz havann bulunmas salanmtr. Ayrca yaz dnemlerinde kullanm saatleri dnda at camlar tam alp doal yol ii gece soutma ilemi de gerekletirilmektedir. Doru planlanm ve uygulanm bu enerji konsepti ve uygulamas ile ncelikle stma iin doal gaz gibi bir fosil enerji kaynana olan ballk ortadan kaldrlm. Yapnn stma, soutma ve aydnlatma enerji ihtiyalar doru bir planlama ile minumuma indirilmitir, bylelikle enerji giderleri minimuma drlmtr. Teknik ekipmann sadece elektrik enerjisine

33

Makale
ihtiyac olduundan, planlamada ileride gerekletirilecek olan PV panelllerin destei ile bahsettiimiz dk enerji ihtiyac bu panellerden karlanp 0 enerji bro konumuna getirilecektir.

Rakamlar ile enerji

Yaplan simulasyonlar ve operasyon sresi elde edilen rakamlar neticesinde 640 m2 net kullanm alan olan at kat ve asma kat iin gerek duyulan s gereksinimi 30kWh/m2 olarak kmtr. Verimlilii yksek bir yeralt suyu s pompas (COP 6) ile bu gereksinimi karlamak iin 5 kWh/m2, aydnlatma iin ise 9 kWh/m2 ayrca elektrik itiyac gerekmektedir. Toplamdaki elektrik enerjisi ise 76 m2 PV panel ile karlanarak, btn bir yl ierisindeki enerji kazanm/ harcama bilanosunda 0 enerjiye ulalmaktadr.

Doru planlama yksek verimlilik

Trkiyede daha yeni olan enerji verimli yksek performans binalar iin iyi bir rnek tekil edebilecek bu yapda da grld zere, minimuma indirilmi elektrik enerjisi ihtiyac ve yapmz iinde ki minimum teknik ile byk tasarruflar elde edebilmemiz ve evremize daha duyarl yaplar tasarlayabilmemiz mmkndr. Unutulmamas gereken, gelecein baarl yaplar iin gemiimizi ok iyi irdelememiz gerektiidir.

34

Srdrlebilir Dnya

3. Uluslararas Yeil Binalar Zirvesi

Yap sektrnn yeil dnmne liderlik etmek amacyla bu yl nc kez dzenlenecek olan Uluslararas Yeil Binalar Zirvesi, 20-21 ubat 2014 tarihlerinde Ltfi Krdar Kongre Merkezinde gerekleecek.
eil Binalar Zirvesi Trkiyede ve Dnya da srdrlebilir/yeil bina sektrnn nde gelen paydalarn, gayrimenkul ve inaat irketlerinin st dzey yneticilerini ve konusundaki en uzman kiileri konferans, panel ve seminerlerde bir araya getirecek, yap sektrnde bilgi paylam iin nitelikli bir tartma ortam oluturacak. Zirvede yenilenebilir enerji teknolojileri, srdrlebilirlik, yeil finansman, yerel ynetimler, STK ve meslek odalar, yeil bina deerlendirme sistemleri, malzeme-inovasyon, yapda kurallar, tevikler, ynetmelikler, srdrlebilir kentler ve toplumlar gibi konulara deinilecek; Trkiyeden ve Dnya dan gncel srdrlebilir projeler paylalacak. Sektrde srdrlebilirlii tevik edecek Yapda Srdrlebilirlik dllerinin lansman da bu yl 3. Uluslararas Yeil Binalar Zirvesinde yaplacak.

Yeil Binalar Zirvesini TSAD , TSE, TMB, NDER , MSAD , T, TTDM ve ISKAV gibi nemli birlik, dernek ve eitim kurumlar da destekliyor.

Bu yl ki zirvenin ana temas Srdrlebilirlik-Snrlar Amak

Yap sektr, son yllarda srdrlebilir/yeil bina ve srdrlebilir/yeil kent kavramlaryla gerek ulusal gerekse uluslararas alanda performansnn snrlarn aan rneklerle karmza kyor Bu erevede konferansn temel amac, 21. yzyln banda Trkiyede en iyinin yaplmasn tevik etmek iin ulusal ve uluslararas alanda en iyileri bir araya getirmek; tasarmda snrlar aan projelerin, yeniliki fikir ve modellerin zirve katlmclarna ilham vermesini salamak.

36

Srdrlebilir Dnya

Beyniniz
Ne Kadar Yeil?
ODT Kuzey Kbrs Kampusunun dzenledii Yln Yeil Beyni Yarmasnn ncs iin bavurular balad.

ODT Kuzey Kbrs Kampusu, bu yl ncsn dzenledii lise ve niversite rencilerine ynelik Uluslararas Proje Yarmalaryla 2014n Yeil Beyinleri ni aryor. Ortadou corafyasnda zel ve lider konumda olan ODT Kuzey Kbrs Kampusu Srdrlebilir evre ve Enerji Sistemleri Yksek Lisans Program tarafndan yaamsal l olarak nitelendirilen evre, enerji ve su kaynaklarnn srdrlebilirlii konularnda farkndal artrmak ve gelitirmek amacyla dzenlenen yarmann son bavuru tarihi 1 Mays 2014. 2012 ylndan bu yana gerekletirilen yarmaya iki yldr batda Kolombiyadan douda Sri Lankaya kadar geni ve uluslararas

renci kitlesinden bavurular yapld. Getiimiz retim ylnda 19 farkl lkeden 250ye yakn farkl takmn katld yarmada, bu yl da katlm iin rencilerin iki kiilik takmlar oluturmas gerekiyor. Takmlar yarmaya, evre, enerji ve su kaynaklarnn srdrlebilirlii konularnda gelitirdikleri zgn projeler ile katlabilecekler. Yarmann birincisi, Eyll 2014te, finale kalan be takmn projelerini ODT Kuzey Kbrs Kampusunda sunmasnn ardndan uluslararas jri tarafndan belirlenecek.

Yarmaya bavuru internetten

niversite rencilerine ynelik Uluslararas Proje Yarmasna

(IPC) katlmak isteyen takmlar, evre, enerji ve su kaynaklarnn srdrlebilirlii konularnda zgn projelerini 2 bin kelimeyi amayacak ve 3-6 ekil ile destekleyerek ngilizce olarak hazrlayacaklar. Projelerde srdrlebilirlikle iliki, zgnlk, yaplabilirlik, etkinlik, fizibilite analizi ve yazm/izim kalitesi kriterleri aranyor. (http://www.sees.ncc. metu.edu.tr/yonetim_ipc/ipc_insert. php) adresinden bavuru yaplan yarma sonunda ilk bee giren takm oluturan renciler, bireysel olarak dllendirilecek. Birinci olan takmn yeleri 1.000er Euro, ikinci takmn yeleri 750er Euro, nc takmn yeleri ise 500er Euro ile dllendirilecek.

38

Tm finalistleri KKTC gezisi bekliyor

Lise rencilerine ynelik Uluslararas Kavram Proje Yarmasnn (ICPC) konusu da yine yaamsal lnn srdrlebilirlii. ki lise rencisinden oluturulan takmlar, 1-3 ekille destekleyecei 1.000 kelimeden oluan zgn projelerini Trke ya da ngilizce olarak hazrlayabilecekler. (http:// www.sees.ncc.metu.edu.tr/yonetim/ icpc_insert.php) adresinden bavuru yaplan yarmann birincisi, yine finale kalan be takmn Eyll aynda ODT Kuzey Kbrs Kampusunda yapaca sunumun ardndan belirlenecek. Yarmada birinci olan takm 1.000 Euro, ikinci 750 Euro, nc 500 Euro ve KKTC gezisi ile dllendirilecek.

Geen yl pek ok proje katlmt

Getiimiz yl lise rencilerine ynelik Uluslararas Kavram Proje Yarmasnda (ICPC) Adana Seyhan lhan At Anadolu Lisesinden Semih Akgz ve Ouzhan Acarca, oraklam Tarm Topraklarnn

Islahnda ve oraklamann nlenmesinde Biyolojik zm nerisi adl proje ile birinci, Tahran Allame Helli High Schooldan Shahab Zarghami ve Hamidreza Gorbanian Gohroodi Gm Oksit Saat Pillerindeki Deerli Metallerin Kazanm, Kirletici Metallerin Emisyon Kontrolne Odaklanma adl proje ile ikinci olurken, Kocaeli zel Enka Teknik ve Endstri Meslek Lisesinden Muhammet Tat ve Sadettin Ecevitten oluan takm ise Atk Pili Getir Hem Doa Kazansn Hem de Sen adl projeleri ile nclk dlne layk grlmt. niversite rencilerine ynelik Uluslararas Proje Yarmasnda (IPC) ise Kopenhag Aalborg niversitesinden Anna Burniol Figols ve Katarzyna Cenian, Kahve Artklarndan Biyolojik Enerji retimi adl projeleri ile birinci olurken,

yine Aalborg niversitesinden Ionela Florentina Grigoras ve Iulia Maria Daraban Gelecein Yeil Petrol Kuyusu isimli proje ile ikinci, Hollanda The Hague Leiden niversitesinden Andrej Fedorovskij ve Thom Hersbach ise Kapal Dng Atk Paylam Sistemleri Araclyla Srdrlebilir Bahecilik, Deniz rn Yetitirimi ve Atk Su Ynetim Sistemi adl proje ile nc olmutu.

39

Yangn
Makine Mhendisi Firma Sahibi

Evren UYGUR

Otomatik Sprinkler sndrme sistemleri dizayn ve montaj gereklilikleri

NFPA ve EN standartlar arasndaki teknik farkllklar ve ortak noktalar
ve nihai bilgiler byk nem yaratmaktadr. Tam tersi tarafndan bakldnda , kullanlacak malzeme, ekipman ve cihazlarn kullanlan ve uygulanan standarda veya norma uygunluu da zerinde durulmas gereken bir dier nemli konudur. Aadaki sprinkler sistemleri gereklilikleri ile ilgili karlatrmalar, temel farkllk ve ortak noktalar belirtmektedir. Seilecek standarda gre genel tm tasarm ve montaj gereklilikleri ngrlmeli ve uygulanmaldr.

enel yangn gvenlii konusundaki almalar Dnya zerinde en yaygn ekilde tannan, kabul gren ve uygulanan Amerikan Ulusal Yangn Korunum Birliinin ( NFPA ) standartlar ve kodlar, lkemizde de, yangn gvenlii konusundaki detayl almalarn balangcndan beri ve uzun senelerdir kullanlmakta ve uygulanmaktadr. Birok revizyon ve dzenleme ile kapsaml bir btn haline gelen yerel ynetmeliimiz Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik de birok NFPA standard gereksinimleri ile kesimektedir. Bunun yannda, zellikle son yllarda yaplan ynetmeliimiz zerindeki dzenlemeler ve konu teknik kapsamlarnn genilemesi, NFPA gerekliliklerinin haricinde Avrupa Normlar ( EN ) ile ortak noktalarn artmasna neden olmutur. Binalarn genel yangn korunumu kapsamnda aktif sndrme uygulamas amac ile kullanlan en etkin yntemin otomatik sprinkler sistemleri olmas tartlmaz bir gerektir. lkemizde de, genel yangn gvenlii konusunun neminin artmas, yetkili resmi veya zel merci kontrolleri ve yaptrmlarnn daha kapsaml olmas ve uygulanmas ile tm kullanc ve uygulayclar tarafndan daha iyi anlalmas ve nemsenmesi bu tip otomatik sistemlere ynelmeyi de dolaysyla yaygnlatrmaktadr. Bu sistemlerin dizayn ve montaj gibi konularda, NFPA organizasyonunda Standart 13 , EN normlarnda ise Standart 12845 tanmlanmtr. Her iki standardn da ulusal ynetmeliimiz ierisinde belli noktalarda ve konularda kesimesi, aralarndaki belirgin farkllklarn ve benzerliklerin iyi analiz edilerek gerekli artlar, koullar, gereksinimler ve zorunluluklara gre projelerdeki tekniktasarm ve sahadaki montaj uygulama detaylarnn net ve doru olarak belirlenmesi gerekliliini dourmaktadr. Projeler kapsamndaki mekanik dizayn ve uygulamaya katlacak veya bu konulardan sorumlu olacak tm taraf ve yetkililerin, zellikle norm-standart belirlenmesi ve sonrasnda uygulanmas ve kontrolnde doru yolu izleyebilmeleri iin kesien ve farkllk gsteren noktalar iyi analiz edebilmeleri gerekmektedir. Bu analizler sonucu ve belirlenen standart veya normlar zerinden yaplacak dizayn almalar; malzemeekipman-cihaz adetleri, lleri, kapasiteleri ve dier teknik ierikleri gibi birok detay da etkileyecektir. Bu taraftan da bakldnda, yukarda belirtilen analiz, seim

Tablodaki karlatrmalar ierisinde belirtilen temel farkllklar haricinde nemli birka konu da aada belirtilmitir. Projenin; seilen ve uygulanan standart veya norm zerinden, deinilen tm bu detaylar ve belirtilmeyen dierleri iin detaylca incelenmesi ve buna gre nihai tasarm ve uygulama almalarnn tamamlanmas gerekmektedir :
Mahal kullanm amacna gre tehlike snfnn belirlenmesinde ilgili standardn bu konu ile ilgili tablo, snflandrma vb. bilgileri kullanlacaktr. Birok ayn amala kullanlan mahal, bina veya yap , NFPA ve EN normlar ierisinde farkl tehlike snflarnda tanmlanmtr. Ayn snfta tanmlanan mahaller de bulunmaktadr. NFPA, depolamalarda uygulanacak sprinkler sistemleri iin daha st limitlerde bilgi ( depolama ykseklii, at/tavan ykseklii, vb. ) verebilmektedir. EN normlar bu konuda NFPA e gre snrl standarda sahiptir. Ayrca; her iki standart arasnda da depolama ykseklii st limitleri, depolanan malzeme snflar, mahal tavan/at ykseklii st limitleri, sndrme sistemi dizayn kriterleri ve gereklilikleri ve benzeri konularda bir ok farkllk bulunmaktadr. NFPA, depolama sprinkler sndrme sistemleri konusunda ok daha ayrntl ve geni kapsamda bilgi verebilmektedir.
Kaynaklar : 1- NFPA-13_Standart_for_the_Installation_of_Sprinkler_Systems 2- BS/EN-12845_Fixed_FireFighting_Systems/Automatic_ Sprinkler_SystemsDesign,Installation_and_Maintenance 3- Binalarn_Yangndan_Korunmas_Hakknda_Ynetmelik

40

KONU

NFPA 13

EN-12845

41

rn

Yksek performans ve maksimum tasarruf modern bir tasarma dnt Zehnder Stratos
YKSEK kalitede rettii iklimlendirme sistemleriyle yaam alanlarn daha yaanabilir ve daha fonksiyonel klan Zehnder Group, klasik konvektr modeli Zehnder Stratos ile fark yaratmaya hazrlanyor. Sade ve k tasarm ile n plana kan Zehnder Stratos, yksek s performans ve enerji tasarrufu zellikleriyle dier modellerden ayrlyor. Gelimi stma teknolojileri ve zmleri ile fark yaratan ve Trkiye pazarna ilkleri sunan Zehnder Group, bu seferde klasik konvektr rn Zehnder Stratosu piyasaya sundu. k ve modern tasarmyla gze hitap eden Zehnder Stratos, gelimi fonksiyonel zellikleriyle de ruha dokunuyor. retimi Zehnder Groupun Fransadaki fabrikasnda gerekletirilen konvektr, duvar ve zemin olarak iki farkl alana uygulanabiliyor. Kullanm alan cam n olarak konumlandrlan Zehnder Stratos, villa ve ofisler iin tasarland. Is verimlilii yksek olan rn, 6 farkl derinlik, 4 farkl

ykseklik ve 4 metre uzunlua kadar seenei ile beeniye sunuluyor. Fiyat ve performans ilikisinde mkemmel bir uyum gsteren Zehnder Stratosu Zehnder renk kartelasnda mevcut 700

renk tonunda bulmak mmkn. Yksek s performans, enerji tasarrufu ve fonksiyonel zellikleriyle n plana kan rn; k, sade ve modern tasarmyla yaam alanlarnz farkl ve zel klyor.

Grundfos Akademi, eitimlerine devam ediyor

POMPA sektrnde bir ilki gerekletirerek, 12 Ekim 2009 tarihinde mterilerine kaplarn aan Grundfos Akademide, bugne kadar yaklak 3000in zerinde teknisyen, mhendis ve renciye pompalar ve pompa sistemleri konusunda eitim verildi. Uzman eitmenleri ve doyurucu ierii ile katlmclarn yksek memnuniyetini salayan Grundfos Akademi, rencilere de her eitimde %10 kontenjan ayrarak cretsiz eitim imkan sunuyor.

Dozaj & Dezenfeksiyon Endstriyel rnler ve Uygulamalar Atk Su Artma Sistemleri Servis Eitimleri

Grundfos Akademide verilen balca eitimler:

Pompa Teorisi Pompa Sistemlerinde Enerji Tasarrufu Yangn Sndrme Sistemleri

Kiisel geliim eitimleri

2014 ylnda eitimler 15 Ocak itibari ile balyor. Akademinin yeni eitimleri hakknda detayl bilgi ve n rezervasyon iin fyildirim@grundfos.com mail adresine yazabilirsiniz.

42

Haberler

WILO gelecee yelken at

Alman pompa sistemleri devi WILO, Trkiyenin drt bir yanndan gelen yetkili satclar ile 2014 Hedef Paylam Toplantsnda Kbrsta bulutu. WILO Trkiye Genel Mdr Ercment Yaln toplantda yapt konumada 2014 ylnda rotamz gelecek olarak belirledik. WILO Trkiye olarak gelecee yelken atk dedi. Yaln, 2013 ylnda sektrn 2.5 kat orannda hzl bir byme baars yakaladklarn syledi.
WILO Trkiye Genel Mdr Ercment Yaln, toplantda yapt al konumasnda 2013 ylnda %11 orannda byme gerekletirdiklerini ifade ederek WILO Trkiye olarak 2013 ylnda sektrn 2,5 kat orannda hzl bir byme baars yakalam durumdayz. Sat operasyonumuzla beraber servislerimizle de mterilerimizin hayatn kolaylatrdk. 5000 kii ile yaptmz gizli mteri aratrmasnda %98 orannda mteri memnuniyeti yakalam olmaktan ok mutluyuz. 2014 ylnda en nemli hedefimiz; %2 orannda olan memnuniyetsizliin nedenlerini anlayarak servis hizmetlerimizi %100 memnuniyete karmak. dedi. Teknolojik gelimelerle birlikte insan kaynana da yatrm yapmay srdrdklerini belirten Ercment Yaln, konumasna yle devam etti Teknolojik gelimelere ramen insandan deerli hibir ey yok. Biz de insana yatrm yaptk. Yetkili satclarmz, servislerimizi, i ortaklarmz dinledik. Birlikte yeni projeler kurguladk. Birlikte yarattmz bu sinerji ile 1 ylda; eitli projelerde yksek oranda enerji tasarrufu saladk. Pazarlama ve tantma nem verdik. Rotamz gelecek olarak belirledik, gelecee yelken atk. Gelecee bakn temelinde aslnda bugne bak, zveri yatyor. Bence deil, Bizce yatyor. WILO, tm paydalaryla Biz olmay baard. Rotamz nclk. WILO Trkiye att her admla sektrn ncs oldu. dedi. WILO Hedef Paylam Toplantsnn bir de srpriz konumacs vard. Trk mizahnn en nemli isimlerinden yazar-ynetmen Gani Mjde, yapt konumayla toplantya renk katt. Senaristlik ve ynetmenliinin yan sra yelkene olan tutkusu ile de bilinen Mjdenin konumas, katlmclar tarafndan ilgiyle dinlendi. Toplant, baarl Yetkili Satclarn dllerinin verildii gala yemei ile son buldu. Kbrsta dzenledii Hedef Paylam Toplants ile 2014 ylna hzl bir balang yapan WILO, nmzdeki dnemlerde de etkinliklerine devam edecek.

LG Inverter klimalar kn da tasarruflu styor

LG Inverter klimalar, stn performanslar sayesinde kn da enerji tasarrufu yaparak snmay salyor. Gerek yeni nesil klimalar olarak gsterilen LG klimalar, soutma ve stmay ortam scaklna bal olarak uygun bir ekilde kontrol edebilen zgn teknolojik yeniliklerden faydalanyor. Bylece, daha yksek performans seviyelerine ularken, ayn zamanda elektrik tketiminde tasarruf da ediyor.

Dier klimalardan 4 kat daha hzl stma

Scak ve ferah bir ortam yaratmak iin ksa srede geni bir alan stabilecek niteliklere sahip LG klimalar, drt yne hava salnm zelliiyle mekanlarda homojen bir s dalm salyor. Inverter teknolojili klimalar kolay kullanm ve hzl almasyla, istenen hava scaklna hzla ulamay mmkn klyor. Sahip olduu teknik zelliklerle dier klimalardan 4 kat daha hzl ekilde stma yapabiliyor.

Srad dk hava scaklklarnda bile etkili ve verimli snma

Akll teknolojinin en byk rneklerinden olan LG klimalar, Prestige Inverter modeliyle oda scakln gvenilir bir ekilde ve sadece 5-6 dakikada 5C deitirebiliyor. Dk d hava scaklklarnda (-15C) da gl stma performansyla kullanclara ksa srede konforlu bir ortam sunuyor.

44

Haberler

Srdrlebilir ve yeniliki zmlerle enerji tasarrufu

Kn souk gnlerinin yaand bugnlerde doalgaz faturasn dnp dertlenmenize gerek yok. ista s pay ler sistemi kullananlar bu k hem daha scak hem de yksek fatura tasasndan uzak geiriyor.
ENERJ verimlilii alannda faaliyet gsteren Alman ista, 110 yllk kkl bir gemie sahip, Trkiyede ise 2008 ylndan bu yana faaliyet gsteriyor. ista; enerji, su ve dier tabi kaynaklarn kullanm maliyetlerinin, tketim temelli faturalama sektrnde hizmet veriyor. Emlak yneticileri, ev sahipleri ve kamu enerji dairelerine sunulan hizmetlerin arasnda saya tedariki ve kurulumu ile lm ve tketim temelli faturalama yer alyor. Havalarn iyice souduu u gnlerde birok evde, kn yakt iin ayrlacak bte konuuluyor. nk doalgaz faturalar ailelerin btelerinde byk bir pay alyor. Merkezi sistemle snan binalarda, radyatr peteklerine taklacak cihazla her daire, snd kadar deyerek %40a varan s tasarrufu elde edebiliyor. 2008 ylnda Trkiye pazarna giren, dnyann enerji verimlilii alanndaki lider irketi Alman istann Trkiye Genel Mdr Zafer Yavuztrk, Geen yaz, ista s pay ler cihaz taktran aileler, bu k glerek karlyor. Hem istedikleri kadar snyorlar hem de sndklar kadar dyorlar diyor. ista nn cihazlarn taktran apartmanlardaki yakt gideri karlatrmalar ise tasarruf oranlarnn ne derece yz gldrdn gsteriyor. istann cihazlarndan taktrarak snma giderlerinde yzde 40a varan s tasarrufu ile siz de bu konforu yaayabilirsiniz.

ista Hakknda
Dnyann enerji verimlilii alanndaki lider irketi Alman ista, 110 yllk kkl bir gemie sahip. Trkiyede ise 2008 ylndan bu yana faaliyet gsteriyor. ista; enerji, su ve dier tabi kaynaklarn kullanm maliyetlerinin, tketim temelli faturalama sektrnde hizmet veriyor. Emlak yneticileri, ev sahipleri ve kamu enerji dairelerine sunulan hizmetlerin arasnda saya tedariki ve kurulumu ile lm ve tketim temelli faturalama yer alyor.

Enver Kanunu:
Trkiyede 2007 ylnda kan Enerji Verimlilii Kanunu (ENVER) ve bu kanuna istinaden yaymlanan ynetmelikte s pay ler kullanm zorunluluk haline geldi. Eski binalara tannan gei sresi ise geen mays aynda tamamland. Buna gre, tm merkezi stmal binalarn bu sisteme gemesi gerekiyor.

Zafer Yavuztrk Alman ista Trkiye Genel Mdr

Demirdkm infomobil arac, Trkiyeyi dolayor

SEKTRN lider markas Demirdkmn infomobil arac, yl boyunca Trkiyenin eitli illerini gezerek, stma ve soutma iin kullanlan cihazlar hakknda mterileri bilgilendiriyor Demirdkmn zel dizayn edilen infomobil arac ile eitimli uzman personeli, yl iinde hem doal gaz kullanan hem de doal gazla yeni tanan 38 farkl il ve ileye giderek tantm ve bilinlendirme almalar yrtt. Araca monte edilen kombi, panel radyatr, ofben, klima ve gne enerjisi rnlerinin alma prensipleri ve kullanm talimatlar ziyaretilere anlatld. Ayrca bilgilendirici materyal ve kitapklar da datld. Demirdkm infomobil arac, yl iinde yaklak 10.000 kiiye ulat. 59 yllk tecrbesiyle stma sistemleri ve doal gaz kullanm konusunda toplumu bilinlendirme almalarn srdren Demirdkm, 2013 yl sonunda 35.000 km yol kat etmeyi hedefliyor.

46

Haberler

Oneflexten iklimlendirme sektrnde Enerji Verimlilii blteni

ONEFLEX, 2013 yl sosyal sorumluluk etkinlikleri kapsamnda gerekletirdii klimlendirme Sektrnde Enerji Verimlilii konulu blteninde proje firmalar yetkilileri ile gerekletirdii syleileri yaynlad. klimlendirme sektrne, Bursa fabrikasnda rettii elastomerik kauuk kp s yaltm rnleri ile hizmet sunan Das Kauuk, enerji verimliliine dikkat ekmek ve zellikle niversite rencilerine sektrn gncel sorular ve yantlarn aktarabilmek, gen mhendislere tecrbeleri yanstabilmek amacyla bir blten almas planlad. Projecilerinin deerli gr ve nerilerini, referans bilgilerini bu bltende yaynlad. Bltende, iklimlendirme projelerinde doru sistem seimi, projelerde yksek verim, iklimin etkisi, mimari alt yapnn etkisi, s yaltm uygulamalar cihaz verimlerinin nemi, binalarda ekonomik iletmenin temini, yenilenebilir enerji kaynaklar kullanm ve farkl yaklamlar, niversite sanayi ibirlii, yap bilgi modellemeleri gibi eitli konulara aklk getirildi. Gazanfer Krolu- Setta Mhendislik, Sabit Cevat Tanrver-Tanrver Mhendislik, Baycan Suna-Genel Mhendislik, Salim Evyapan-Besa Mekanik, Zht Ferah-Dinamik Proje, M.Kenan Dokumac-MKD Mhendislik, Ercment evle-Delta Mhendislik, Evren DemirciDeko Group, inasi zlmezK-EM Mekanik bltende grleri ile yer aldlar.

Gaziantep Enerji Zirvesi ikinci ylnda

Srdrlebilir kalknmada blge lideri Gaziantepte Bykehir Belediyesi ve Srdrlebilirlik Akademisi ibirlii ile 21 ubat 2014te gerekletirilecek olan Enerji Zirvesinde tm taraflar ikinci kez biraraya geliyor

DNYASI iin yeni yol haritalar belirleniyor. Ayrca Sanayide Enerji Verimlilii dlleri de ilk kez bu zirvede sahiplerini buluyor. Kalknmada lider ehir Gaziantepte Bykehir Belediyesi ve Srdrlebilirlik Akademisi ibirlii ile ilki getiimiz yl T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Taner Yldzn katlmyla gerekletirilen Enerji Zirvesi, bu yl ubat aynda ikinci defa ehit Kamil Kltr ve Kongre Merkezinde dzenleniyor. Dnyann en hzl byyen ilk 10 ehri arasnda yer alan ve Trkiyenin ilk klim Deiiklii Eylem Plan, Pasif Ev ve Ekolojik Kent gibi projeleriyle srdrlebilirlik alannda birok baarya imza atan blgenin gl ehri Gaziantep, 2. Enerji Zirvesi ile i dnyasn buluturuyor.

hukukunda yeni dzenlemeler Zirvenin ne kan konular arasnda yer alyor. Geen seneki baarsndan g alan Zirvede bu yl Ana Oturumlarn yannda interaktif olarak gerekletirilecek Paralel Oturumlarda da nemli konular tartlyor.

Sanayide Enerji Verimlilii dlleri ile Gaziantep bir ilke imza atyor
Her yl tekrarlanan blgenin enerji alanndaki en byk organizasyonunda bir ilk yaanarak Sanayide Enerji Verimlilii dlleri de veriliyor. dller, yeni yatrmlar iin nemli bir potansiyel oluturan Gaziantepin Sanayi Odas, Ticaret Odas ve Organize Sanayi Blgesi Mdrl gibi kurumlarn destekleriyle gerekletiriliyor ve Enerji Zirvesinde sahiplerine takdim ediliyor. Sanayide Enerji Verimlilii dlleri, enerji politikalar ve srdrlebilir kalknma hedefleri dorultusunda blgenin gerekletirdii ve gerekletirmeyi planlad ok saydaki baarl uygulamay paylamak ve dier projelerin gelitirilmesini tevik etmek amacyla dzenleniyor.

Zirvede neler konuulacak

Zirve enerji konusunda baarl bir s olarak, srdrlebilir kalknma hedefleri dorultusunda blgede yaratlmakta olan katma deerin milli ekonomimize byk katk salamasna destek vermeyi hedefliyor. Blgenin enerji alanndaki bu en byk organizasyonu karar vericileri ve kanaat nderlerini buluturarak enerji yol haritasn iziyor. Enerji verimlilii politikalar, sanayide enerji ynetimi, blgedeki gne ve rzgar enerjisi yatrmlar ve bu yatrmlarn gelecei, temiz enerji teknolojileri, lisanssz enerji retiminde yeni dnem, enerji

Zirve ve dl treninin karbon ayak izi siliniyor

2. Enerji Zirvesi karbon ntr olarak dzenleniyor. Zirve ve dl treni sresince ortaya kan CO2 emisyonlar niversite rencileri tarafndan hesaplanarak Zirvenin karbon ayak izi siliniyor.

48

Camda doru tercihin nemi

Avrupada 4nc, dnyada 6nc byk dzcam reticisi olan Trakya Cam, Trkiyede bireysel tasarrufu toplumsal kazanca dntrmek amacyla balatt almalarna Trakya Cam Akademisi ile ivme kazandryor.
ATA enerji tasarrufu salayan rnler olmak zere Ar-Ge faaliyetlerine ve yeni rn gelitirme almalarna byk nem veren Trakya Cam, tasarrufun nemini toplumun her kesimine anlatmak amacyla eitli kentlerde etkinlikler dzenliyor. Bu amala, Trakya Cam ilk olarak 22 Ocak 2014 tarihinde Antalya Rixos Downtown Otelde turizm ve inaat sektr temsilcileriyle bir araya geldi. ok sayda otel iletmecisi, satn alma temsilcileri, mimar ve mhendislerin katld Trakya Cam Akademisi bulumasnda; yaplarda cam seiminin nemi, rn eitlilii ve farkl fonksiyonlaryla projelerde salanacak imkanlar ve camda doru tercihlerle elde edinebilecek kazanmlar hakknda bilgiler paylald. Toplantda ayrca, konut ve iyerlerinde can ve mal gvenlii asndan Gvenlikte Cam, sessiz alanlarn yaratlmasnda Grlt Kontrolnde Cam, buzlu, ayna, boyal, extra clear rnleriyle Dekorasyonda Cam konular hakknda bilgi verildi. Trakya Camn geni rn yelpazesi ve rnlerin fonksiyonlar hakknda bilgi veren Trakya Cam Pazarlama Grup Mdr Ebru apolu, camn sadece d yap kabuu olarak deil, ayn zamanda nemli bir i dekorasyon malzemesi olarak kullanlabilecei alanlara da dikkat ekti.

Ebru apolu Trakya Cam Pazarlama Grup Mdr

Ylda 5 milyar TL havaya uuyor

Trakya Cam olarak binalarda cam ile yaltm ve enerji tasarrufu salanmas konusunda toplumsal bilinci artrmay amaladklarn belirten Ebru apolu, yle konutu: htiyac olan enerjinin yzde 74n ithal eden Trkiyede, kullanlan toplam enerjinin te biri binalarda tketiliyor. Binalardaki s kayplarnn yzde 30u ise pencerelerden kaynaklanyor. Bu durum enerji tasarrufu asndan camn nemini bir kez daha ortaya koyuyor. Enerji tasarrufu salamayan camlar nedeniyle meydana gelen enerji kaybyla her yl 900 okul, 300 hastane, 550 yurt veya 75 bin konut yaptrabileceimiz 5 milyar TL havaya uuyor.

En ucuz enerji, tasarruf edilen enerjidir

Enerji tasarrufunun sadece Trkiyenin deil tm dnyann en nemli gndem maddeleri arasnda yer aldna dikkat eken Ebru apolu, giderek artan enerji ihtiyacnn karlanmasnn ancak mevcut enerji kaynaklarnn daha verimli kullanmyla mmkn olabileceine vurgu yaparak, En ucuz enerji, tasarruf edilen enerjidir dedi.

Doru cam seimiyle iklimlendirme giderleri de dyor

Sezon itibaryla Ege ve Akdeniz

blgelerinde zellikle turizmde renovasyonlarn gndemde olduunu ifade eden Ebru apolu, Doru cam seimleriyle sadece snma deil, iklimlendirme giderlerinde de nemli tasarruf salanyor. Bu yolla, iletme giderlerinde nemli tasarruf salanrken, karbon salm azaltlarak daha temiz bir dnya yaratlmasna ciddi katk salanm oluyor diye konutu. Organizasyona ayrca, Avrupa mar ve Kalknma Bankas (EBRD) desteiyle Trkiyede uygulanmakta olan Trkiye Srdrlebilir Enerji Finansman Program (TurSEFF) temsilcileri ve programda yer alan Bankas yetkilileri de katld. TurSEFF yetkilileri yaptklar sunumla enerji kayplarn nleyerek maliyetleri azaltan ve enerji verimlilii salayan yatrmlara ynelik zel kredi imkanlar hakknda katlmclar bilgilendirdi.

49

Gr

Evren DEMRC

Makine Mhendisi (MBA)

Mekanik sistemlerde yeni a

Binalarn mekanik projelerini Autodesk Revit MEP ile tasarlayan Deko Mhendislik, yksek kalite standartlarna maksimum verimlilikle ulayor.

Proje zeti
Deko Proje Danmanlk Mhendislik, 2009 ylnda faaliyetlerine balayan, gen bir irket olmasna ramen, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanl ile KOSGEB tarafndan 2012 ylnda ilk defa gerekletirilen Trkiye Giriimcileri organizasyonunda yln gen giriimcisi kategorisinde finale kalmay baararak babakanmz tarafndan baar sertifikasyla dllendirilmi ve mekanik tesisat tasarm zerine uzmanlam bir irket. Deko Mhendislik, gen ve deneyimli ekibiyle, her yl nemli sayda, byk ve ciddi yap projesinin mekanik sistemlerini tasarlyor. Verimlilik ve hataszlk ilkesinden hareket ederek, en iyi fiyat/performans aralnda hizmet sunmay ve yeni nesil mhendislie nclk etmeyi hedefleyen irket, bu hedefine ulamada teknoloji kullanmna byk nem veriyor. Firmann kurucu ortaklarndan Makine Mhendisi Evren Demirci, 2011 ylna kadar, iki boyutlu bir tasarm platformu olarak AutoCAD kullandklarn, 2011 ylndan bu yana ise gnmzde bir zorunluluk olduuna inandklar, BIM (Building Information Modeling) anlayyla gelitirilen boyutlu tasarm platformu Autodesk Building Design Suite ierisinde yer alan Autodesk Revit MEPi tercih ettiklerini vurguluyor.

Havalandrma, stma, soutma, yangn, temiz ve atk su vb. sistemleri kapsayan mekanik, binalarn iinde yaayanlara konfor salayan ve bu nedenle binann kalitesini belirleyen nemli etkenlerden biri. Dier zellikler ne kadar iyi olursa olsun, mekanik sitemlerde sorun varsa, dier olumlu faktrler grnmez olabiliyor. Gnmzde yeil bina konseptinin de yaygnlamasyla, mekanik daha da nemli bir hale geldi. nk mekanik sistemler, yeil binalarn kalbini oluturuyor. Dolaysyla, mimari tasarm irketleriyle uyum iinde, srdrlebilir bir konfor salayan, yeil bina konseptine uygun, yksek standartlarda, hatasz ve verimlilik esaslarna uygun mekanik sistemler tasarlamak bizim yola k hedefimiz. Bu nedenle, bizi bu hedefe ulatracak teknolojileri renmemiz ve verimli bir ekilde kullanmamz gerektiine inanyoruz.

destek olan en nemli yardmclarnn, 2011 ylndan bu yana kullanmakta olduklar mekanik tasarm yazlm Autodesk Revit MEP olduunu belirtiyor. Revitin, yeil binalar tescilleyen LEED Sertifikasn alabilmek iin tasarm srecinde yol gsteren zellikler ierdiini de hatrlatan Demirci, konuyu u szlerle aklyor: Yeil binalarla ilgili almalarda baz puanlar elde etmek gerekiyor. rnein suyun geri kazanlmas, kanal tasarm, s yaltm, gne enerjisinin kullanm gibi konulardaki yaklamnzla puan alyorsunuz. Bu srelerde nemli bir yeri olan enerji modellemesinde Autodesk Revit MEP ok faydal. Amerikan Ashrae Standartlarna gre hazrlanan Revit MEP, LEED Sertifikas alrken byk kolaylk salyor.

zm
Deko Mhendislik kurucu ortaklarndan Makine Mhendisi Evren Demirci, kalite ve verimlilik hedeflerinde kendilerine

Hedef
Bir binann tasarmnda, mimari tasarm, statik, mekanik ve elektrik olmak zere drt ana kol olduunu belirten Evren Demirci, mekanik sistemlerin bina kalitesindeki belirleyici rol ve irket olarak ulamay hedefledikleri kalite hakknda u bilgileri veriyor:

50

Btnleik bak as
Demirci, 2011 yl banda Autodesk Revit MEP kullanmaya karar vermelerinin ardndan, gei srecinde rn yakndan tandklarn ve ktphane oluturmaya nemli bir zaman ve emek harcadklarn, nk bu sreci doru bir ekilde geirmenin byk bir hz ve verimlilik olarak kendilerine getiri salayacan bildiklerini sylyor. 2011 sonundan itibaren tamamen Autodesk Revit MEP kullanmaya baladklarn dile getiren Demirci, programn salad kolaylklar u szlerle anlatyor: Autodesk Revit MEP, Yap Bilgi Modellemesi (Building Information Modeling-BIM) olarak bilinen sistemin bir paras. Bu sistem, ayn bina zerinde tm disiplinlerin ayn anda almasna izin veriyor. rnein plan zerinde herhangi bir deiiklik yapldnda bunu dier disiplinlerde alan kiiler de grebiliyor, akma kontrol son derece rahat gerekletirilebiliyor. En nemlisi, bina yaplmadan nce tm hesaplamalar, basn kayplar, geree yakn bir ekilde modelleniyor. Autodesk Revit MEPin iki boyutlu alma sistemlerine gre ok ciddi zaman ve igc tasarrufu saladn da ifade eden Demirci, eskiden keifler ve izometrik emalar iin gnler bazen haftalar alan boyutta zaman harcadklarn, artk proje biter bitmez otomatik olarak bu iki konuda da verileri hzla elde ettiklerini belirtiyor.

kullanclarn ne ktn szlerine ekleyen Demirci szlerine yle devam ediyor: lk defa rnlerin, belli verilerin yer ald ktphaneyi tanmladktan sonra iiniz son derece kolaylayor, hz kazanyorsunuz. Autodesk Revit MEPin en iyi taraflarndan biri, programa ne verirseniz onu en doru ekilde geri alabilmeniz. rnein 50 bin metrekarelik bir Rezidans AVM projesini, Autodesk Revit MEP kullanmaya balamadan nce yaklak - buuk ayda tamamlayabiliyorken, bugn zamandan yar yarya tasarruf edebiliyoruz. Bundan daha da nemli bir nokta ise AutoCAD ile izim yaptmz dnemlerde revizyonlar girmek saatler, hatta gnler alrken imdi birka dakika ierisinde revizyonlar tamamlayabiliyor olmamz.

BIM teknolojilerinin fark

Demirci, BIM anlayyla gelitirilen programlarn sahip olduu zellikler sayesinde bir yatrmcnn, henz bir ivi bile aklmadan, binann maliyetini tm kalemleriyle grme ansna sahip olduunu ve bunun ok nemli bir avantaj olduunu sylyor. Demirci, Autodesk Revit Architecture kullanan mimarlk brolarnn mutlaka Deko Mhendislik gibi Revit kullancs olan irketlerle almay tercih ettiklerini, bunun da byk bir art olduunu belirtiyor ve ekliyor: Yazlmn bir dier nemli avantaj da, rnein bir alveri merkezinin mekanik sistemlerini tasarladysanz, ikinci bir alveri merkezi ii aldnzda, Autodesk Revit MEP sayesinde elinizde pek ok bilginin hazr olmasdr.

Autodesk Revit MEP, insan kaynann verimli kullanm asndan ok ciddi avantaj salyor. boyutlu tasarma olanak veren Autodesk Revit MEP ile bir kii, iki boyutlu sistemde ok daha fazla kiinin yapt ii geree daha yakn bir ekilde yapabiliyor. Balangta zaman yatrm yapmanz ve emek vermeniz gereken Autodesk Revit MEP, ilerleyen zamanda karln ok daha fazlasyla geri veriyor. Mekanik projelerde yksek standartlara ulamak ve insan kaynan verimli kullanmak isteyen kurululara Autodesk Revit MEP neriyorum.
Sonu
Autodesk Revit MEPe gei srecini doru bir ekilde kurgulayan Deko Mhendislik, bugn mekanik projelerini hatasz, hzl ve en yksek kalitede modellemelerle gerekletirebiliyor. Autodesk Revit MEP hakknda daha detayl bilgi edinmek iin: www.autodesk.com.tr/revit

Akll modellemeler
Autodesk Revit MEPin iinde akll modellemeler olduunu ve projede borularn iinden su mu, gaz m getiini veya kullanlan cihazn bir fan m yoksa bir santral mi olduunu program tanyabiliyor. Projenin bu ve bunun gibi bir ok parametreye gre tasarlandn ifade eden Demirci, bu bilgi dorultusunda, srtnme katsaylar, basn kayplar, elektrik gleri veya balant aplar gibi nemli verilerin, seilen malzemeye gre yazlm tarafndan hesaplandn vurguluyor.

Zaman ve igc tasarrufu

Autodesk Revit MEPin kullancsna hayat son derece kolaylatrc ve akll bir altyap sunduunu ve bu altyapy deerlendirmeyi beceren

51

Makale

Bekir CANSEVD

ntes Proje Yneticisi

Su Soutma cihazlarnda Enerji Verimlilii

Enerji ihtiyac gn getike btn dnyada byk bir hzla artmaya devam etmektedir. Soutma sistemlerinde enerji ihtiyacna paralel olarak da yksek performansl cihazlarn etkinliini artran ve birim maliyetlerini azaltan uygulamalar sunulmaktadr. Katkda bulunanlar: Erhan Budak, Ali Gngr

GR
Fosil yaktlarn rezervlerinin azalmaya balad bu dnemde fosil yaktlara ihtiya da her geen gn hzla artmaktadr. Bundan dolay birim enerji maliyetleri de son 25 yldr srekli artan bir evre geirmektedir. Enerjinin nemi her geen gn, her alanda olduu gibi su soutma sistemlerinde de hzla artmaktadr. Bu almamzda soutma sistemlerinde enerji verimlilii nedir. Ve nasl deerlendirilmesi gerektii hakknda bilgi sunulacaktr.

Of Performance=performans katsays) da Amerikada yaygn kullanlan bir birimdir.

Soutma sistemlerinde performans katsaylar

Soutma sistemleri enerji verimliinde kavramlar birka kez deimi olsa da temel mantk ayndr. Bu kavramlarn tanm yaplp konunun devamnda EUROVENT standartlar referans alnacaktr. EER (Energy Efficiency Ratio=Enerji etkinlik oran) (ARI normuna gre): Bir nitenin rettii soutma kapasitesinin harcanan enerjiye orandr.

Bu kavramlara gre EER = 3.412 COP dir. Is pompas ( heat pump ) teknolojisindeki gelimelere paralel olarak bu cihazlarda da enerji verimlilii uzun yllar EER kavram ile belirtilmesine ramen EUROVENT tarafndan kullanma alnan bir tanmlama ile bu kavram kargaas ortadan kaldrlmtr. COP ( s pompas stma modu iin EER = Enerji etkinlik oran): Bir nitenin rettii stma kapasitesinin harcad enerjiye orandr.

zamanna oranlar verilmitir. ekil 1.de grld zere soutma sistemi alma mrnn ok byk bir blmn kapasitenin %20 70 arasnda deerde soutma yaparak geirmektedir. Soutma cihazlarnda yaplan tasarm zelliklerine bal olarak bu ksmi yklerdeki performanslar ok deiiklik arz etmektedir. Bu durumda ayn elemanlar ile yaplm kumanda ve tasarmlar farkl cihazlarda farkl performanslar ortaya kmaktadr. Bu durumda cihazlarn almalarnn nemli blmn geirdikleri ksmi yklerdeki performanslarnn deerlendirilmesi nem arz etmektedir. ESEER (European Seasonal Energy Efficiency Ratio= avrupa mevsimsel enerji etkinlik oran) : Bir nitenin ksmi yklerdeki meydana getirdii soutma kapasitelerinin bu kapasitelerdeki harcanan enerjilere orantlarnn bilekesidir. Bu bileke d hava scakl ve kullanm alkanlklarna yaplama zelliklerine bal olarak deien katsay ile hesaplanmas sonucu elde edilen bir bileke deerdir.[4] Yukardaki formlde belirtilen ESER deerleri hesaplamasnda

Soutmann ilk dneminden yakn zamana kadar ARI normuna gre kullanlan COP (Coefficient

Bu kavramlar cihazn %100 kapasitede cihazn alt durumlarda geerlidir. Ancak uygulamada soutma cihazlarnn %100 kapasitede altklar sre ok azdr. Aadaki tabloda kuzey yarm kredeki ve Akdeniz iklim bandndaki soutma cihaznn farkl kapasitelerdeki alma srelerinin toplam alma

52

kullanlacak d hava scaklklarna bal katsaylar aadaki Tablo 1.de verilmitir.

rnek: 1
Ayn komponentler (kompresr, serpantin, kondenser fan, eanjr, expansion valf) kullanlan gaz ve devrelemesi ayn olan su soutma cihaznda ift kompresr olmas durumunda, iki farkl kontrol durumunda ve farkl serpantin devrelemesi durumunda ESEER deerleri irdelenmi ve sonular aadaki Tablo 2de verilmitir. Yukarda tanmlanan her tipteki cihazlarn hepsinde EER deerleri 2.8 dir.Bu aklamalardan grlecei zere EER deeri ksmen komponentlere bal bir tasarm (cihazn kompresr, serpantin bykl, v.b.) parametreleri sonucu iken ESEER deeri farkl mhendislik ve uzmanlk gerektiren tasarm zellikleri sonucudur. Yukardaki tanmlamalardan da anlalaca zere enerji etkinlik oran ve cihazn kullanm esnasnda harcanan enerji giderini EER deeri, deil ESEER deeri belirlemektedir. ESEER deerinin ARI normlarnda karl ise IPLV deeridir. Su soutma cihazlarndaki EER ve ESEER deerlerinin cihaz tipine ve kompresr tipine gre yaklak deerleri aadaki Tablo 3.deki gibidir. Tablo3.den su soutmal cihazlarn verimleri, hava soutmal cihazlara gre daha yksektir. Yine tablodan vidal ve santrifj kompresrl cihazlarn verimlilikleri dier scroll ve piston kompresrlere gre ok fazladr. Hava soutmal kondenserli cihazlarn kolay iletim ve bakmlar dk verimliliklerine ramen kk ve orta lekli sistemlerde tercihlerine neden olmaktadr. Byk soutma kapasitelerinin ihtiya gsterdii tesislerin vidal ve santrifj kompresrl cihazlar olmas ve bunlarn su soutmal kondenserli cihazlar olmas nemli verimlilik avantaj yaratabilir. Ancak su soutmal kondenserli cihazn iletme maliyetlerine kule enerji giderleri ve kondenser sirklasyon pompas enerji giderlerinin de dahil edilmesi gerekir.

ekil 1.Soutma Yk Dalm

30 27,6 21,6

alma zaman oran (%)

25 20 15 10 5 0,23 0 0-10 11-20 21-30 31-40 3,5 14,4

13,6 9,1 6,7 2,3 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 1,1 91-100

alma yk oran (%)

Tablo 1. ESEER Parametreleri

Ksmi yk deeri D hava scakl c % 100 %75 % 50 % 25 35 30 25 20 eseer parametreleri arlkl katsay A=%3 B=%33 C=%41 D=%23

Tablo 2.Cihaz Yapsna Gre ESEER Deiimi

Cihaz zellii ift Kompresr Kontrol ESEER deeri 3.85 ift Kompresr Farkl Kontrol 4.25 Farkl Bir Serpantin Devrelemesi 4.26

Tablo 3. Soutma Sistemlerinde Cihaz Tipine Gre Yaklak Verim Deerleri

Kompresr Su Soutmal Kondenser EER Scroll ve Pistonlu Vidal Santrifj Klasik Santrifj Manyetik Yatakl min 3,00 3,50 4,00 4,00 max 4,00 4,50 5,00 5,50 ESEER min 3,50 4,00 4,50 6,00 max 5,50 6,00 7,00 10,00 min 2,00 2,50 3,50 3,50 Hava Soutmal Kondenser EER max 3,00 3,50 4,00 4,50 ESEER min 3,50 4,00 4,00 4,00 max 5,50 5.50 6,00 6.50

Sonu ve deerlendirmeler
Soutma cihaz seiminde yksek EER ve ESEER deeri olan cihazlar tercih edilmelidir. ESEER deeri ykseklii EER deeri yksekliinden daha nemlidir. ESEER deeri yksekliinden dolay bir bedel denecek ise bu bedelin geri dnm 0~5 yl arasnda olmaldr.

53

Yazan: RUMEYSA GNEN Fotoraflar : GKTEN TUT

www.orabura.org

O R A BUR A

Galapagos Adalar
kapatmadan izlemek istediimiz bir belgesel
Bu yazy yazmak gerekten ok zor olacak. nk Galapagos adalar hakknda sylenecek ok ey var.
kken hayvanat bahelerinde garip bir rahatszlk duyardm. Sebebi canllarn habitatlarndan alnp belirli bir yere kapatlmalarndan duyduum rahatszlkm. Bu rahatszln sebebini zgr, canl ve korkusuz canllar gzlemleyince daha iyi anlayabildim. Buradaki hayvanlar insana gerekten huzur veriyorlar. nk zgrler ve korkusuzlar. Galapagos Adalar Ekvador lkesine bal bir grup takmadalar olup, Byk Okyanusun Dousunda yer almaktadr. Bir yandan kendisine en yakn toprak paras olan Gney Amerika Ktasna ise 1000 km uzaklktadr. Adalarn bu ekilde izole olmalar onlarn daha iyi korunmalarn salam. Zaten birok doa rgt burada hem alma yrtm hem de korunmas iin halk bilinlendirmi. Burada baka hibir yerde bulunmayan baz bitki trleri ve canllar yaamlarn srdryor. Hem ziyaretiler hem de halk canllarn rahat ve zgrce yaamlarn srdrebilmeleri iin onlar rahatsz etmiyor ve evreyi byk bir titizlikle koruyorlar. Bu canllar hi kimse korkutmadndan, fazlaca yaklamadndan ya da yaklasa bile sakince izlediinden buradaki canllar ok nadir korku tepkileri veriyorlar. nanlmaz huzurlular ve bizlere ah yine mi bizi izlemeye geldiniz, pek sevindik buyurun bugnk pozumuz dercesine bar iinde gnlk rutinlerine devam ediyorlar. Bize de onlarla yzmek, pozlarn izlemek veya onlarla uzanmak dt. Ve bu anlarn her biri bizi belgesellerin tam iine soktu. Bu adalar yzyllar nce okyanusun

yaklak 4000 metre derinindeki volkanik hareketlerle olumular. Bu sebeple buras sadece stnde yaad canllarla deil, ayn zamanda oluumlarn yapsal ve sresel farkll ile de insan bylyor: rnein simsiyah kalplam lavlarn ardndan bembeyaz kumlara sahip kk sahillere ulayorsunuz ve bu sahilciklerde sakinlik sebebiyle bir sr canl yaamn srdryor. Siz sadece kumsala uzanp hayvanlar izliyorsunuz. Buradaki duygular tarif etmek gerekten ok zor. 17 gn boyunca kapatmadan izlemek istediimiz bir belgeselin iindeydik diyoruz kendi kendimize. Grdmz en etkileyici doa harikasyd da diyebiliriz. Deniz kaplumbaalaryla yzdk, kpekbalklarn takip ettik, denizaslanlaryla oynadk ve iguanalarla koturduk. Her biri bizim iin yaamlarmza daha da zgr devam edebilmemizde ilham kayna oldu. Her birini ok sevdik ve hi unutmayacaz.

Cristobal adasndaki Puerto Baquerizo Moreno da bulunmaktadr. Lav akntlarndan olumu adalarda halen aktif volkanik hareket gsteren yanardalar bulunmaktadr. Bu adalarda kendine zg birok biyolojik tr bulunmaktadr, bu canllar Charles Darwinin, evrim kuram almasna esin kayna olmutur.

Galapagos Adalarndaki zel canllar

Galapagos denizaslan (Galapagos sea lion) Fok bal (Fur seal) Galapagos pengueni (Galapagos penguin) Mavi ayakl smsk kuu (Blue-footed booby) Krmz ayakl smsk kuu (Red-footed booby) Dev kaplumbaalar (The Galapagos tortoise) Su kaplumbaas (The marine turtle) Deniz iguanas (Marine iguana) Kara iguanas (Land iguana) Lava kertenkelesi (Lava lizard) eki kafal kpekbal (Hammerhead shark) Albatros (Waved albatross) Karabatak Kuu (The cormorant) Fregat kuu (Frigatebird) Galapagos Adalarna ucuza nasl gidilir? Galapagos Takmadalarnn en yakn kara parasndan fazlaca uzakta olmalar ve zel bir yapya sahip olmalar sebebiyle ucuz yollarla Galapagosu ziyaret etmek gerekten ok zor. Detaylandrmak gerekirse, hem bu blgeye uular pahal hem de konaklama ve yiyecek olanaklar kstl. Bu yzden ziyaretiler pahal seeneklere baml kalyorlar. Bunun da yan sra, adalara eriim gnlk kapasitelerle snrl ve adalarn birok blgesi sadece tekne ile ziyaret

Galapagos Adalar hakkndaki teknik bilgiler ve alntlar

Ekvadora bal bu adalar grubu volkanik hareketler ve patlamalar sonucu olumutur. En yakn toprak parasndan fazlasyla izole olan adalar grubu 14 byk ada (Isabela, Santa Cruz, San Salvador, (Santiago, James), Fernandina, San Cristobal, Floreana, (Santa Maria), Marchena, Espanola, Pinta, Santa Fe, Genovesa, Pinzon, Darwin ve Wolf), 8 daha kk ada ve 40 minik adacktan oluur. Adalarda, yaklak 25.000 kii yaar. Genel yaam alanlar Santa Cruz adasndaki Puerto Ayora ve San

54

Gezgin G ezgin

edilebiliyor. Bu da demek oluyor ki mutlaka tur irketlerine baml olmak zorundasnz. Adalara ziyaretler iin iki seenek bulunuyor: karada konaklayp gnlk turlar almak ya da lks teknelerde birka gnlk turlar alarak teknede konaklamak. Gnlk tur alp karada kalmann avantaj karada konaklayp deniz hastalna yakalanmamak (land-based Galapagos Tours). Ancak gnlk turlarn izin verilmedii blgelere sadece tekne turlar girebiliyor. Bu da demek oluyor ki adalarn gerekten bakir yerlerine erimek istiyorsanz mutlaka 3-4 gnlk orta derecede bir tekne turu satn almak zorundasnz. Bizim tercihimiz tekne turu ile karada konaklama seeneklerini birletirmek oldu: 3 gece 4 gnlk uygun fiyatl bir tekne turu alarak kendimiz gidemeyeceimiz yerleri grdk ve karada konaklayp bakir kumsallarda uzun zaman vakit geirerek Galapagos ruhunu daha fazla yaadk. Orabura ekibi olarak ucuza ziyaret iin detayl nerilerimiz Adalara Quito veya Guayaquil kentleri zerinden TAME ve Aerogal uu firmalar gnde birka defa olmak zere uu dzenliyorlar. Quito uular Guayaquil zerinden aktarmal olarak gerekletiinden Guayaquil biletleri daha uygun fiyatl oluyor. Adalarda iki havaliman var: San Cristbal ve Baltra. Baltra havaliman turistik amal kullanma yeni aldndan Baltra uular daha uygun. Bu sebeple Guayaquil-Baltra kombinasyonu her zaman daha ucuz bir uu seenei olacaktr. (gidi-dn bilet 450 ile 550 dolar arasnda) Adalarda yiyecek fiyatlar bizim gibi srt antal gezginler iin gerekten ok yksek (bir n turistik bir restoranda yaklak 25 dolard).Konaklamak iin

mutfak kullanm mevcut olan hosteller tercih edebilirsiniz. Genelde marketten alabileceiniz ton bal, yourt, ekmek gibi gnlk besinler de ok ie yaryor. Hem yemek yemek iin restoranlarda zaman kaybetmiyor, canllar izlerken sokakta attrabiliyorsunuz hem de ucuza yemek yemi oluyorsunuz. Bunun yan sra lokal lokantalarda len menleri de daha uygun fiyatl oluyor. Tortuga Bay kumsalna (Santa Cruz Adas) Puerto Ayora dan yryerek yaklak 35 dakikada gidebilirsiniz (2.5 km). Bylece ulam masraflarn drm olursunuz. Las Grietas (Santa Cruz Adas) isimli tepelerin arasna skm masmavi suya girmek iin de tabanvay yntemini kullanmanz gerekiyor baka yol yok. (yaklak 1 saat). Deniz zerindeki ulamlarnz da su taksisi yerine su dolmularn (water-colectivos) kullanarak yrtebilirsiniz. Gnlk turlar iin lokal acenteler kullanlabilir : Sharksky ve Moonrise Travel iki uygun seenek. Tekne turlar iinse Shine Galapagos gerekten ilgili bir acente (Quito Mariscal Blgesinde ofisleri var). Gnlk turlar Floreana, San Cristobal, Isabela (sadece baz blgelerine), North Seymour , Santa Fe ve Bartolome adalarna mevcut. Eer Espanola, Genovesa, Fernandina, Pinta ve Santiago (San Salvador) gibi daha uzak, daha izole ve bu sebeple de daha deiik canl trlerini barndran adalar ziyaret etmek de istiyorsanz mutlaka tekne turu almanz gerekiyor. Galapagos adalar her ne kadar bizim gibi srt antal gezginler iin pahal bir blge olsa da, grdklerimizi hatrladmz zaman iyi ki de gitmiiz diyeceimiz bir yer olacak. nk her eyinden ok etkilendik, ve elimizden geldiince bunlar grntlemeye

altk. Fotoraflarda ve websitemizdeki videolarda grdmz btn ilgin canllar grebilirsiniz. Umuyoruz ki siz gezmeyi sevenler de bir gn bu harika yeri grebilirsiniz. nmzdeki saymzda bir baka etkileyici yer var: Machu Picchu bakalm oras nasl olacak?

55

Salk

r le e v y e m Sebze ve uzun salkl ve r a t h a n a yaamann

Bezelye: Kanszl gideren ve
peklii geiren taze bezelye, kan kanserine kar koruyucu etkiye sahip ve gda deeri bakmndan fasulyeden daha stn. bulunan karnabaharn, iek olduu iin cinsiyet hormonu, bol E vitamini ve protein ierdii belirtiliyor.

BESLENME uzmanlarna gre baz sebze ve meyveleri i olarak ve taze iken tketmek gerekiyor. nk ancak o zaman bu sebze ve meyveler salmz zerinde olumlu etki salyor. Bu sebze ve meyvelere daha yakndan bakmaya ne dersiniz?

Brokoli: Uzmanlar, brokolide,

havutakinden daha fazla beta karoten bulunduunu syleyerek, bu sebeple yenilebilecek, suyu iilebilecek en iyi besinlerden olduunu kaydediyor. Suyunun havu veya elma suyu ile kartrlarak iilmesinin de faydal olduunu belirtiyorlar.

Sivri biber: Uzmanlar,

biberlerde, bol beta karoten, C, P ve K vitaminleriyle baz alkaloidler bulunduunu kaydederek, bunlarn, mideyi kuvvetlendirdiini, itah atn ve mide tembelliini giderdiini sylyor.

Ispanak: Demir ynnden zengin,

koyu yeil yaprakl ve gzel bir tad olan spanak, dier yaprakl sebzelere nazaran daha ok protein ieriyor. Salatada yenilen i spanak, harika bir lif kayna. Ispanak suyu, bol C vitamini ile souk algnlklarna kar dayankllk veriyor, ayrca, kemiklerin ve dilerin salamln salyor. Ispanak suyu, kalp adalelerini de kuvvetlendiriyor.

Prasa: Prasa orbas, bbrekleri

altrarak bol idrar sktryor ve vcutta birikmi re asidi ve rat tuzlarn dar atyor.

Patlcan: Patlcan, A vitamini, fosfor

ve kendine has baz zelliklere sahip u, bunlarla sinirleri yattryor ve kalp arpntsn gideriyor. Uzmanlara gre, patlcan, kl veya ocakta piirilip kabuklar soyulmal ve ince kylarak yenmeli.

Fasulye: Uzmanlar, taze fasulyenin, pankreas bezesini, bbrekleri, karacieri ve kalbi kuvvetlendirdiini, albmin ve eker hastalna iyi geldiini belirtiyor.

Lahana: Bol miktarda B, C ve

E vitaminleri ve potasyum ieren lahanann, eker ve romatizma hastalar iin de ok faydal olduu belirtiliyor. Kanszl gideriyor ve kansere kar etkili.

Enginar: Karacier ve kalbin en iyi dostu olan enginarn kan temizlediini ve yorgunluu giderdiini vurgulayan uzmanlar, dier zehirli maddeleri ve yorgunluk maddelerini idrarla dar atarak vcuda dinlik verip dinlendirdiini sylyor. Kereviz: Kerevizin yaprak ve saplar ok faydal. Mideyi kuvvetlendiriyor ve itah ayor. Uzmanlar, kerevizin, i salg bezlerini ve zellikle vcutta ok eitli vazifesi olan bbrek st bezlerini altrdn, sinir yorgunluunu da nlediini ifade ediyor.

Karnabahar: Fosfat ve
potasyum ihtiva eden ve ieriinde, kadnlar gs kanserine kar koruyan indol-3 karbonal

56

Semizotu: Semizotu, kanama hastalklarnda ve peklikte

ok faydal. Kan temizliyor, bol idrar sktryor, kan, re ve benzeri pisliklerinden temizliyor. Semizotunun, eker hastalarnn susuzluunu azalttn, imanlara kilo verdirdiini belirten uzmanlar, semizotu, yeil salata olarak yenirse faydasnn fazla olduunu ifade ediyor.

Patates: Patatesin besleyici maddelerinin ounluunun,

kabuunun hemen altnda olduunu belirten uzmanlar, bu sebeple patatesin, kl veya buharda piirildikten sonra soyulmas gerektiini vurguluyor. Patatesin mutlaka salata veya soanla yenilmesi gerektiini ifade eden uzmanlar, patates, yada kzarm olarak yenmezse kilo aldrmadn, imanlar ve eker hastalar iin iyi bir gda olduunu bildiriyor.

Domates: Domatesin damarlar yumuatt, kan durulttuu, re

miktarn drd, vcudu genletirdii belirtiliyor, ayrca kalp, karacier, bbrek bozukluklar iin ok faydal.

Soan: Soanda bol miktarda A, B ve zellikle C vitamini, bol fosfor, iyot, silis, kkrt gibi vcuda ok faydal maddeler, antibiyotik vazifesi gren esanslar ve hazm arttrc fermentler bulunuyor. Kalp ve prostat bozukluu, romatizma, cilt hastalklar gibi hastalklara iyi geldii belirtiliyor. Sarmsak: Uzmanlara gre, bu keskin kokulu yumruda, her trl harika zellik mevcut. Sarmsan tansiyon
drd, kan phtlamasn azaltt, kt LDL kolesteroln drd, baz mide kanserlerini nledii, baklk sistemini glendirdiinin ispatland belirtiliyor.

Havu: Kanszlk halinde, sabah, le, akam taze karlm 1 ay barda havu suyu iilmesi, suyu karlamazsa ince rendelenmesi ve iyice inenerek yenilmesi neriliyor. Havucun i veya pimi olarak yenilirken asla soyulmamas gerektii, sadece temiz ykamann yeterli olduu kaydediliyor. Salatalk: Salataln veya suyunun, cildi bir tonik kadar temizlediini syleyen uzmanlar, et yemeklerinin verdii
susuzluu kestiini kaydediyor. Salataln, scak bir havada i ssnn d sdan 20 derece daha dk olduu ve bu sebeple serinletici olarak yendii bildiriliyor.

Turp: Turpun barsaklar dezenfekte edip peklii giderdii, akam yenilen turp veya iilen bir bardak turp
suyunun ok iyi uyku verdii belirtiliyor.

Maydanoz: Genellikle taze yenen maydanozda, kalsiyum, potasyum, kkrt ve A vitamini bulunuyor. Bir
tutam maydanoz, gnlk C vitamini ihtiyacnn ounu karlyor.

Marul: Uzmanlar, marul suyunun yze srlmesi halinde ergenlik sivilcelerini giderdiini, cilde tazelik ve
pembelik verdiini kaydediyor.

Roka: Yeil salata eklinde yenen rokann, tad ve asitleri ile mideyi altrd, hazm arttrd, itah
at, bbrekleri altrd, idrar sktrd ve karnda toplanan suyu boaltt belirtiliyor.

Tere: Uzmanlar, terenin sinirleri dinlendirdiini belirterek, i olarak, az miktarlarda yenilmesini tavsiye ediyor ve fazlasnn zarar verdii uyarsnda bulunmay da ihmal etmiyor. algam: algamn ta ve kum dktn, bronlar boalttn, bol idrar sktrdn ve peklii giderdiini syleyen uzmanlar, eker hastalarnn da algam yiyebileceini vurguluyor ve algamn ne kadar i yenirse o kadar faydal olduunu hatrlatyor.

57

Spor

Kayak zaman
Kayak severler iin kayma mevsimi geldi. Sizler iin dnyann en nl kayak merkezlerini tantan bir yaz hazrladk. Bu merkezlerden birini semeye ne dersiniz?

Aspen-Colorado, ABD
Zengin ve nl insanlarla kaymak istiyorsanz, Aspen sizin iin biilmi kaftan. Aspen, sarp kayalklar ve birbirine bal olmayan drt dayla bilinir. Coloradodaki bu kayak merkezi, her seviyedeki kayak iin zelliklere sahip olmasyla herkese uygun bir ortam salyor. Sarp kayalklar ve engebelerle dolu Aspen Da, bakml orta dzey koular ii uygun. Ayrca bu da, arka srtndaki kayak pistleriyle uzman seviyede kayaklar iin de iyi bir seim. Bu ehir, genellikle durumu gayet iyi olanlarn setii kayak merkezleriyle dolu olduundan fiyat biraz yksek olabilir.

dzenlendi. Zermatt, svire gibi Cortinada da hayat trafik olmayan sokaklarda geer. Dnyann ilk kayak merkezi ne sahipehirleri arasnda ilk sralarda olan Cortina, ayrca talyann en tarz sahibi yerlerinden biri olarak da dikkat ekiyor.

Chamonix-Mont-Blanc, Fransa
1924te dnyann ilk k olimpiyatlarnn yapld Chamonix, Dnyann En nl Kayak Merkezleri sralamasnda birinci gelebilecek bir merkezdir. Mont-Blancn eteklerinde bulunur ki buras Alplerin en yksek, Avrupann da 2. en yksek tepesi. Chamonix-Mont-Blancn ve dnyann en uzun parkurlarndan birine sahip olmasyla nl. Kesinlikle gitmeniz gereken merkezler: Auberge du Bois Prin, La Valle Blanche.

Cortina, talya
Belki de buras Alberto La Bomba Tombann bu ie balad yerdir. Cortinann kayak merkezleri Alplerdeki herhangi bir merkeze denktir ve ayrca bu ehirde 1956 K Olimpiyatlar

Vail-Colorado, ABD
Efsanevi Vail, piyasada Amerikann favori

58

kayak merkezi olarak tannr ve dnyann en iyi 5 kayak merkezinden biri olmay hak eder. ABDdeki en byk tekil kayak alanlarndan birine sahip olan Vail ortalama 5 bin 300 dnm kaylabilir araziye sahip. Ayrca dalarn birindeki en hzl ileri teknoloji rn teleferikleri de unutmamalyz. Vail birka sanat galerisi, mzeler, balon, kzak, buz kaya, hokey, kar aralar ve daha fazlasn da mterilerine sunar. Kesinlikle kalnmas gereken merkezleri: Lion Square Lodge, Vail Cascade Resort & Spa.

huzur vadediyor. Muhteem manzarasyla, Zermatt dnyann en byk 2. teleferikli dikey parkurunu ierir ve ykseklii dolaysyla byk llerle kar ya alr. (ve dk eimlerde kar makinelerinden yardm alnr) Kesinlikle gitmeniz gereken merkezleri: Riffelalp Resort, Grand Hotel Zermatterhoff.

Avusturya Tirollerindeki en popler kayak merkezlerinden biridir. Bu 700 yllk ky tm zellikleriyle ekiciliini konuklarna sunar. Buradaki kayak aktiviteleri 1892 knda balamtr. Kesinlikle gitmeniz gereken merkezleri: Apartmen-Hotel Almhof, Best Western Premier Kaiserhof

Courchevel, Fransa Kitzbhel, Avusturya

St. Anton Avrupann En Canl Kayak Merkezi unvann elinde bulundursa da, Innsbruck da Avrupann en canl ve en gzel ehirlerinden birine ev sahibi olsa da (Uluslararas Olimpiyat Komitesi de byle dnm olacak ki, 1964 ve 1976 k olimpiyatlar burada gerekletirildi), Kitzbhel Alplerin ncisi olarak grlr ve Courchevel, 600 kilometrelik dnyann en uzun ve en geni pistleri, ufak, scak aile otelleri, aleleri ve restoranlaryla apres-ski yaamdan bkm, kayak sonras klk yapmayan, krklerinden gna gelmi, rahatlk arayan ve ocuklu kayaklarn yeridir daha ok. Suni kar makineleriyle devaml kar bulunsa da, geceleri klar krdasa da, nefis da manzaras olsa da Courchevel her tr kayaknn her kar sporunu yapaca ekilde organize edilmi yapay bir merkezdir.

Zermatt, svire
Komularndan Gstaadn 3 adet 5 yldzl otelle en iyi kayak yerlekelerinden birine sahip olmas ve St. Moritzin daha popler olmasna ramen, ou kii svirenin en iyi kayak merkezi olarak Zermatt gsterir. Ar derecede huzurlu ve ka yeri olarak, arabasz ortam kyde

59

hayata dair

Tim de Blues Brothers gecesi

Tarih: 05.03.2014 Yer: Trker nanolu Show Center, stanbul Blues Brothers (Cazc Kardeler) filmlerinin unutulmaz arklar Sweet Home Chicago, Do You Love Me?, Peter Gunn, Dragnet ve Rawhide gibi belleklere kaznm daha pek ok nostaljik ark baarl ngiliz yapmyla 5-9 Martta TM Show Centerda sevenleriyle buluuyor.

300: Bir imparatorlu n y kselii

Vizyon Tarihi: 7 Mart 2014 Film, Persler ile Atinallarn kar karya geldii Artemis Savana sahne olacak. Yeni filmin kahramanlar ise Pers Kral Xerxes ile Atinal sava Themistocles. Filmin ynetmenliini Noam Murro yapyor. Barollerini ise Sullivan Stapleton, Rodrigo Santoro ve Eva Green paylayor.

Tolga evik, dkkan ayor

Tarih: 13 Mart 2014 rkezi, stanbul Yer: Beikta Kltr Me lenmedik anki gibi sra d ve bek Komedi Dkkan, her zam srpriz ekleyerek geliyor. hikyelere bu kez bir de da olup balarken, Tekrar bir ara Tolga evik, 10. sezona am kad Ar z, n Eer siz de hazrsa glp elenmeye hazrz. Ho Geldin diyor.

60

SESSZ EV Yazar: Orhan Pamuk Yaynevi: Yap Kredi Yaynlar Sessiz Evde yazar dalmakta olan bir ailenin hikyesi zerinden Cumhuriyet ve modernleme tarihimizin barndrd gizli atmalar ve iddeti aratryor. Biri tarihi, biri devrimci, biri de zengin olmay aklna koymu torun stanbul yaknlarndaki Cennethisar kasabasndaki evinde babaannelerini ziyaret ederler. Dedelerinin yetmi yl nce siyasi srgn olarak kasabaya geldiinde yaptrd bu evde bir hafta kalrlar. Bu srede, babaannelerinin doksan yllk anlarla ykl gemii ar ar aralanrken, dedenin Dou ile Bat arasndaki uurumu bir rpda kapatacan sand byk bir ansiklopediyi yaz hatrlanr. Evde sessiz gzlemleriyle kuaklar arasnda kpr kuran tanklar, bahe duvarlarnn tesinde ise aile ile ilgilenen tutkulu genlerin hareketleri vardr. Orhan Pamukun ikinci roman olan Sessiz Ev, yaymlandnda byk heyecanla karlanm, pek ok dile evrilmi ve dller almtr.

JUSTNE Yazar: Lawrence Durrell Yaynevi: Can Yaynlar Justine, nl ngiliz yazar Lawrence Durrellin drt ayr romandan oluan skenderiye Drtlsnn ilki. Justine (1957), Balthazar (1958), Mountolive (1958) ve Clea (1960) adl bu byk drtl, 1960l yllarda ngiliz romanclnda byk yanklar uyandrmt. nce yadrganan, ama byk bir ilgiyle karlanan, dnyann drt bir yannda okunup tartlan bu nl drtlnn amac, Lawrence Durrell, ada sevginin irdelenmesi olarak aklar. Yazar, sevgi ilikilerini yalnzca erkek-dii ilikisi olarak almaz. Drtlnn ilki olan Justinede, Saden, sevimenin hibir trlsn su saymayan grnn de benimser. ada ngiliz romanna yepyeni bir soluk getiren Lawrence Durrell, Justinede, yaam dolu, tutkularyla kabna smayan, skenderiyeli bir Yahudi gzelini anlatr. Sevmeye de sevilmeye de doymayan, kocasyla olan ilikileri olduka kark, evlilik d kaamaklar hi eksik olmayan Justine, sevgi yoluyla gerek benliini ararken, cinselliin deiik olanaklarn da yanstr. KIZIL DARI TARLALARI Yazar: Mo Yan Yaynevi: Can Yaynlar inin Nobel dll yazar Mo Yann Kzl Dar Tarlalar, Shandong ailesinden kuan, 1923-1976 yllar arasndaki yksn aktaryor. Yazar, bir mcevher gzelliindeki doa manzaralar fonuna yerletirdii ve kronolojik sra gtmeden kurgulad romanda, Japon istilasna kar verilen Direni Sava, inlilerin birbirleriyle atmalar, Komnist Devrim, Kltr Devrimi gibi in tarihindeki nemli halk hareketlerini ve btn bu yllar iindeki tutkulu aklar anlatyor.

OCUKLAR NSANDIR Yazar: Yaar Kemal Yaynevi: Yap Kredi Yaynlar 1975te, stanbul un sokak ocuklarn anlatan, Cumhuriyet gazetesinde Ara Glerin fotoraflar ve Turhan Selukun izimleriyle yaymlanan ve 1978de Allahn Askerleri adyla kitaplaan bu rportaj dizisi, imdi gazetedeki zgn sunumuyla baslyor. Yap Kredi Yaynlarnn 4000. balk kitab olma zelliini de tayan ocuklar nsandr, sava, alk ve yoksullukla yorulmu dnyamzda aclarla byyen kk insanlar ve onlarn kk omuzlarndaki byk ykleri anlatyor.

61

Elenceli zeka

r a l u r o s a k e z i l e c n e l Eg
1.Hangisini yakmal?
Mehmet Bey cebinde her zaman bir akmak bulundurur. Mehmet Bey bir gn bodruma iner. Bodrumda kandil, mum ve gaz lambas bulunmaktadr. Sizce Mehmet Bey ilk nce hangisini yakmal?

2. Bir ie su
liyor. ienin Bir ie su 20 kg ge as iin ieye arlnn 15 kg olm ne eklemelisin?

3. Bir dolu bir bo

6 bardak yan yana dizilmi. Bardaklardan ilk st ile dolu, dier bardak ise bo. Sadece bir bardan yerini deitirerek bardaklar bir dolu bir bo olarak sralayabilir misiniz?

kolata 5. ocuk ve i
elinde Bir bayram gn n daym le ge rla ikolatala t. akna uram birer ikalata ra kla cu o rdan tane verse, ikolatala cua ikier o artyordu. Her ocuk r bi e ikolata vers u. rd yo l ka ikolatasz de ka ev zim bi a Acab ta vard? ocuk ve ikola

4. Ali nin kalemleri

Ali nin mavi hari 2, sar hari 2, krmz hari 2 kalemi vardr. Ali nin toplam ka kalemi vardr.

62

1. akma 2. Bir delik 3. 2. Bardaktaki st 5 bardaa dkerek 4. 5 ocuk, 8 ikolata 5. 3 kalem

Cevaplar: