V Plan Galego de Igualdade 2007-2010

V PLAN DO GOBERNO GALEGO PARA A IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES 2007-2010
NDICE
NDICE
04 08 14 17 21 24 28 36 37 44 46 78 79 85 87 118 119 122 123 132 133 143 144 176 184 188 I. Presentacin II. Introducin III. Caractersticas do plan Fases de elaboracin e metodoloxa Estrutura do plan Sistema de indicadores IV. Lias estratxicas do plan 1. Participacin e empoderamento Xustificacin do contexto Obxectivo xeral e obxectivos especficos Actuacins
2. Acceso informacin e aos recursos Xustificacin do contexto Obxectivo xeral e obxectivos especficos Actuacins
3. Formacin en igualdade entre mulleres e homes Xustificacin do contexto Obxectivo xeral e obxectivos especficos Actuacins
4. Abordaxe integral da violencia de xnero Xustificacin do contexto Obxectivo xeral e obxectivos especficos Actuacins
V. Sistema de seguimento e avaliacin VI. Bibliografa VII. Anexo
I. PRESENTACIN
PRESENTACIN
O actual Goberno galego evidenciou na configuracin da sa estrutura orgnica a importancia que lle concede igualdade entre mulleres e homes, ao crear a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. A pertinencia da elaboracin do V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes manifstase na adaptacin e respostas que debe ofrecer o actual Goberno galego a unha realidade especfica, a realidade dunha sociedade galega de principios do sculo XXI, en constante cambio e evolucin e, en concreto, a realidade en termos de desigualdades de xnero das mulleres e dos homes que viven no noso territorio nacional e das galegas e galegos que se viron na obriga de emigrar. Unha das principais caractersticas deste V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes que se trata dun plan consensuado no eido institucional, en cuxa elaboracin se implicaron todas as conselleras e departamentos da Xunta de Galicia. E unha das grandes novidades deste plan o enfoque que o impregna, que pasa de estar mis centrado nas mulleres, a un enfoque mis estrutural, que implica a toda a sociedade, a mulleres e homes e as institucins nas que a propia sociedade galega se articula, empezando, como non, pola propia Xunta de Galicia, ao comprometerse co deseo e implementacin por primeira vez na historia da Administracin autonmica dunha estratexia de mainstreaming de xnero. A Xunta de Galicia qurese, deste xeito, mostrar como unha entidade exemplificadora do bo facer pblico de cara ao avance en igualdade. Somos conscientes de que esta unha tarefa longa e con ritmos diferentes, en funcin da situacin de partida de cada consellera e de cada mbito, segundo se observen nel maiores ou menores desigualdades, da sa experiencia, da formacin do seu persoal e, en funcin tamn, do maior impacto de xnero que as polticas relativas s competencias de cada consellera poidan xerar e dun maior ou menor grao de pertinencia da igualdade das ditas polticas; pero democrtico da igualdade entre mulleres e homes. Anxo M. Quintana Gonzlez Vicepresidente da Igualdade e do Benestar
PRESENTACIN
todas as conselleras estn chamadas a traballar pola extensin do principio
4 5
PRESENTACIN
O xnero un mecanismo de visin que permite detectar na realidade as desigualdades que viven homes e mulleres en funcin dunha reparticin asimtrica de oportunidades e recoecemento. Mais non debe quedarse s nunhas lentes privilexiadas, a sa funcionalidade non soamente cartogrfica senn que ten que ser a ferramenta que permita desear as polticas pblicas con outro enfoque, nomeadamente, un cambio de posicin poltica. Isto significa o trnsito desde as polticas centradas na accin positiva a polticas baseadas no mainstreaming. As primeiras s veces aparecen como remendos no deseo xeral das polticas pblicas para engadir mulleres aos espazos onde estas estn infrarrepresentadas ou para paliar as diferenzas no acceso aos recursos e as oportunidades. Aceptamos a grande importancia que estas apostas tiveron e, anda teen, no traballo de igualdade, mais a clave non reside soamente na inclusin das mulleres nos espazos pblicos moitas veces a custas de asumir estas unha dobre ou tripla carga de traballo-, senn na eliminacin dos eixes de asimetra na que se situa o feminino e o masculino. De a que non se poida traballar nunha nica direccin, cmpre desear unha estratexia multifactorial que asuma a complexidade do problema e posicione os actores pblicos nun enfoque baseado na realizacin plena do principio de igualdade de oportunidades e trato. Hai que valorar e recoecer a importancia que tiveron as polticas de accin positiva e anda debemos seguir a empregalas al onde sexa necesario e durante o tempo que se requira. Porn, neste momento estamos en condicins de dar un paso mis e asumir que non podemos s seguir remendando, senn que temos que comezar un novo tecido onde os fos tean por materia o recoecemento e o trato igual de homes e mulleres. O V Plan de igualdade do Goberno galego que agora ve a luz responde a este obxectivo. Entende o xnero como un principio transformador das polticas pblicas galegas e configura obxectivos e actuacins que procuren cambios nos intereses estratxicos das mulleres cara igualdade e que impliquen e comprometan tamn os homes, tanto na procura real de oportunidades, como nos beneficios desta que redundarn dun xeito positivo en toda a sociedade. Carme Adn Secretaria xeral da Igualdade
PRESENTACIN
6 7
II. INTRODUCIN
INTRODUCIN
A pesar, en termos xerais, do grande avance das galegas nos finais do sculo XX, anda segue a haber grandes desigualdades entre mulleres e homes que se asentan na base mesma da estrutura dunha sociedade androcntrica e que xira arredor dun sistema de sexo/xnero desigual e heterocentrado. E as, e anda que durante as das ltimas dcadas da democracia espaola se investiron esforzos en lograr unha participacin mis ampla e decisiva das mulleres no proceso democrtico, unha ollada retrospectiva planea a necesidade urxente de empregar enfoques de maior alcance e profundidade para promover a equidade entre mulleres e homes, conducentes a lograr a igualdade real en todos os mbitos. Pese aos logros recentes que se acadaron na satisfaccin de moitas das necesidades bsicas ou prcticas das mulleres do noso pas, segue a constatarse unha postergacin en numerosos mbitos, relativos sobre todo aos intereses estratxicos das mulleres. Resulta insuficiente que a diversidade das mulleres participen e contriban ao desenvolvemento da sociedade dende o papel de xnero que se lles asigna socialmente e que xira arredor, anda hoxe, do papel principal de nais e esposas, e correspndelle ao Goberno propiciar e valorar debidamente as achegas de diferente ndole que as mulleres lle fan sociedade, ademais de garantir que poidan gozar de forma equitativa dos recursos pblicos e privados e do progreso da sociedade galega. Para que iso sexa posible, o marco de referencia do V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes require prestarlle atencin multiplicidade de factores que configuran as relacins de xnero, enfocando as condicins estruturais que determinan a persistencia das desigualdades nas relacins sociais entre mulleres e homes. Isto significa que o mbito das actuacins deste plan non se centrar exclusivamente na promocin e no avance das mulleres, senn tamn en desmantelar pouco a pouco as desvantaxes e desigualdades que, por razns de xnero, mulleres ou homes poden sufrir en situacins e contextos concretos, nos diferentes mbitos da vida e que lles limitan as sas oportunidades de desenvolvemento. Estas desvantaxes cotis teen que ver, sobre todo, cun desigual repartimento do poder, dos recursos e dos beneficios (econmicos, sociais...) derivados destes. Estas desigualdades cotis mstranse en diversas formas: no mbito do privado, por exemplo, no absentismo dos homes das responsabilidades do coidado e das tarefas da casa, ou a travs da violencia domstica dos homes cara s mulleres e, no mbito pblico, a travs da exclusin das mulleres dos rganos de control e decisin, dominados maioritariamente por homes. Pero as reivindicacins relativas situacin das mulleres e ao seu acceso educacin, dignidade e aos dereitos bsicos teen unha longa traxectoria no mbito galego, pasando dende a propia Rosala de Castro, ata Concepcin Arenal ou Emilia Pardo Bazn. Por outra banda, e como resultado do movemento feminista da segunda metade do sculo XX, as propias mulleres dende o final da ditadura franquista desenvolveron unha dupla estratexia para rematar coa sa infrarrepresentacin e exclusin dos rganos de poder e de toma de decisin, conquistando as propias institucins e, dende fra destas, procurando a incidencia poltica, dende o propio movemento feminista. Agora ben, se a principios do sculo a meta para acadar era a equiparacin da cidadana social e poltica das mulleres con respecto aos homes, ao longo
INTRODUCIN
8 9
do tempo os obxectivos das loitas evolucionaron e delimitaron mis a sa orientacin estratxica. Non chega con ter o status de cidads, senn que o que se debe procurar que a nocin de cidadana recolla os diversos intereses estratxicos das mulleres. De a que as polticas pblicas de igualdade entre mulleres e homes e, xa que logo, os plans de igualdade, non se deben limitar tan s a satisfacer as necesidades bsicas ou prcticas das mulleres anda non cubertas, senn que deben acometer un novo matiz estratxico: favorecer e instalar como prioridade nas axendas polticas pblicas a incorporacin de obxectivos de igualdade e a incorporacin da propia participacin das mulleres nas instancias de poder e de toma de decisins. E anda que podemos conclur que a situacin das mulleres e dos homes cara igualdade real de oportunidades mellorou, non o fai ao ritmo desexado, sobre todo nunhas reas mis ca noutras; por iso, se establecen as seguintes catro lias estratxicas deste plan: > > > > Lia estratxica 1: participacin e empoderamento. Lia estratxica 2: acceso informacin e aos recursos. Lia estratxica 3: formacin en igualdade entre mulleres e homes. Lia estratxica 4: abordaxe integral da violencia de xnero.
Este plan ten en conta os resultados da avaliacin do plan anterior e, por iso, retoma e dlles continuidade a algunhas das actuacins comprometidas e emprendidas, xa que o obxectivo polo que foron acordadas as ditas actuacins anda est por acadar. Os datos e o resultado das conclusins que se desprenden da avaliacin do plan anterior amosan que a meirande parte das actuacins implementadas anteriormente veen cubrir as definidas como necesidades prcticas ou bsicas das mulleres, sen entrar a cubrir as necesidades ou intereses estratxicos das mulleres. De a, o compromiso do actual Goberno galego de impulsar o empoderamento das mulleres e de poer en valor os temas de xnero. As, pdese afirmar que o V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes recolle tradicin e vangarda hora de abordar as desigualdades de xnero que anda seguen a afectar a vida coti de mulleres e homes en Galiza. un plan de igualdade concibido e feito medida das necesidades dunha sociedade e realidade galega, cada da mis cambiante, e presntase coma a ferramenta bsica que gue o camio que permitir seguir avanzando nos prximos catro anos cara plena igualdade das mulleres e homes do noso pas. Por ltimo, cabe lembrar que dende o actual Goberno galego comprometronse diversos plans especficos que inclen a perspectiva de xnero e obxectivos de igualdade, atendendo a implementacin dos principios de pertinencia e transversalidade. Por iso, tanto das lias estratxicas coma dos obxectivos xerais do V Plan do Goberno para a igualdade entre mulleres e homes, exclense aqueles especficos e relativos sade, inclusin, discapacidade e corresponsabilidade, xa abordados nestes referidos plans especficos.
Por outra banda, tanto os obxectivos como as actuacins contempladas neste plan, enmrcanse nos contextos das conclusins e recomendacins emitidas en materia de igualdade por organismos internacionais, como Nacins Unidas, Organizacin Mundial da Sade, Organizacin Internacional do Traballo, e destacan: > > > > Declaracin Universal dos Dereitos Humanos. A Convencin para a Eliminacin de todas as Formas de Discriminacin contra a Muller de 1979 (CEDAW). Resolucin da Comisin dos Dereitos Humanos de 1997. IV Conferencia Mundial sobre as Mulleres, de Beijing, no ano 1995 en China.
E, no mbito da Unin Europea, as normativas, obxectivos e recomendacins contidas en: > > > > Tratado de Amsterdam de 1997. Programas de accin comunitaria para a igualdade de oportunidades entre mulleres e homes. Recomendacin do Comit de Ministros sobre a proteccin das mulleres contra a violencia. Directiva 2002/73/CE do Parlamento Europeo e do Consello, relativa igualdade de trato entre mulleres e homes nas condicins de traballo. > Informe da Comisin ao Consello, ao Parlamento Europeo, ao Comit Econmico e Social Europeo e ao Comit das Rexins, do 22 de febreiro de 2006, sobre a igualdade entre mulleres e homes, 2005. > > > > Recomendacins do Consello Europeo de Lisboa. Folla de Ruta da Unin para o 2006-2010, no mbito do emprego e poltica social. Programa comunitario de Fomento do Emprego e da Solidariedade Social (Progress). Programas de accin comunitaria, Daphne I (2000-2003) e Daphne II (2004-2008).
No mbito do Estado espaol, ademais da Constitucin espaola, caben destacar as ltimas publicacins lexislativas e plans: > > Lei 27/2003, do 31 de xullo, reguladora da orde de proteccin das vtimas de violencia domstica. Lei 30/2003, do 13 de outubro, sobre medidas para incorporar a valoracin do impacto de xnero nas disposicins normativas que elabore o Goberno. > Lei orgnica 11/2003, do 29 de setembro, de seguridade cidad, violencia domstica e integracin social dos estranxeiros. > Lei orgnica 15/2003, do 25 de novembro, pola que se modifica a Lei orgnica 10/1995, do 23 de novembro, do Cdigo penal, que modifica os artigos 33 e 57. > Real decreto 355/2004 polo que se crea un rexistro central para a proteccin das vtimas da violencia domstica. > > > Lei orgnica 1/2004, do 28 de decembro, de medidas de proteccin integral contra a violencia de xnero. Plan nacional de sensibilizacin e prevencin da violencia de xnero 2007-2009. Lei orgnica 3/2007, do 22 de marzo, para a igualdade efectiva de mulleres e homes.
INTRODUCIN
10 11
E, no mbito galego, tvose en conta especialmente para a elaboracin deste plan: > > Lei 7/2004, do 16 de xullo, galega para a igualdade de mulleres e homes. Proxecto de Lei galega para a prevencin e tratamento integral da violencia de xnero, aprobado no Consello da Xunta do 3 de maio de 2007. > > > > > > Lei 2/2007, do 28 de marzo, do traballo en igualdade das mulleres de Galiza. Anteproxecto do texto normativo da Lei de servizos sociais de Galiza, de novembro do 2006. Pacto galego polo emprego, asinado no 2007. Plan de atencin integral sade da muller de Galiza. Plan de fomento da corresponsabilidade. Plan galego de estatstica plurianual.
III. CARACTERSTICAS DO PLAN
CARACTERSTICAS DO PLAN
Este plan supn unha dobre aposta pola igualdade entre mulleres e homes no noso pas: a. b. Unha aposta poltica feminista. Unha aposta tcnica.
a)
Aposta poltica feminista, materialzase no compromiso firme de poer en valor a igualdade entre mulleres e homes e os temas de xnero, a travs da elaboracin por primeira vez na historia da Xunta de Galicia dunha proposta de deseo dunha estratexia de mainstreaming de xnero, que vaia transformando, fixando e implementando gradualmente a igualdade na estrutura e funcionamento da propia Xunta de Galicia. E esa estratexia de mainstreaming, para botar a andar do primeiro que precisa do firme compromiso poltico de todo o Goberno galego e da implicacin directa de todas as conselleras.
Pero, o V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes non un plan interno para a propia Administracin autnoma galega ou cunha vocacin exclusivamente institucional que busque s a implicacin das administracins pblicas galegas, senn que busca a implicacin de toda a sociedade civil ou a travs das organizacins nas que esta se articula e, directamente da diversidade das mulleres e homes que a compoen. E esta aposta poltica feminista reflctese tamn no nome do propio plan V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes dun xeito dobre: > Por unha banda, ao mencionar explicitamente o Goberno galego, na intencin manifesta de realzar e de lle dar valor ao plan, xa dende o seu nome, ao visibilizar o apoio institucional co que parte o plan. > E, doutra banda, ao aludir tamn dun xeito xa explcito no propio ttulo, aos homes, pois todos os anteriores plans impulsados pola Xunta de Galicia, dende o primeiro no ano 1992 Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas e os sucesivos II Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas, III Plan de Igualdade de Oportunidades das Mulleres Galegas, ata o derradeiro IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas non aludan aos homes. Iso tia que ver co momento histrico, coa situacin de partida das mulleres galegas e coa evolucin e o xeito de facer das propias polticas de igualdade de oportunidades (polticas, naqueles momentos, mis especficas ca transversais), o que daba como resultado plans mis enfocados na estratexia de levar a cabo actuacins especficas para mulleres, que plans que respondesen a polticas ou actuacins transversais e, ao mesmo tempo, actuacins dirixidas directamente tamn a homes. O cal, por suposto, non quere dicir que se deban abandonar as actuacins dirixidas especificamente s mulleres, mentres sigan existindo situacins de desigualdade de xnero, senn que supn dar un paso mis no modo de enfocar as polticas pblicas de igualdade. Os anteriores plans promovidos pola Xunta de Galicia respondan mis a un enfoque de muller ca de xnero, o que se deixaba ver xa no propio ttulo dos plans.
14 15
Esta estratexia poltica poer en valor a igualdade e o xnero impregna todo o plan, dende a sa estrutura ata os obxectivos e actuacins que se establecen que, sobre todo, buscan un cambio que, de paso, dende actuacins mis enfocadas a satisfacer as necesidades prcticas e bsicas das mulleres que era a lia mis frecuente desenvolvida ata o de agora, ata actuacins que procuren cambios nos intereses estratxicos das mulleres cara igualdade, impliquen e comprometan tamn os homes, tanto na procura da igualdade real de oportunidades, coma nos beneficios desta, o que redundar dun xeito positivo en toda a sociedade. b) Aposta tcnica, en relacin directa e ligada anterior, a estrutura do propio plan establcese en tan s catro lias estratxicas, cunha serie de obxectivos e actuacins concretas que procuran combinar o enfoque muller e o enfoque de xnero. E detalla, por primeira vez, en cada unha das actuacins dun plan de igualdade promovido pola Xunta de Galicia: > A poboacin destinataria (mulleres ou homes, colectivos concretos destes clasificados por profesins, grupos de idade, lugar de residencia, etc.). > > > As entidades destinatarias, tanto pblicas coma privadas. Os departamentos implicados, detallando se se trata de secretaras xerais ou conselleras. Indicadores desagregados por sexo, cuantitativos, xeogrficos e econmicos.
Todo iso establece unha nova metodoloxa no quefacer tcnico, o que permite unha maior definicin e, sa vez, facilitar a sistematizacin de todo o proceso, o seguimento e a avaliacin do propio plan.
FASES DE ELABORACIN E METODOLOXA

O V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes elaborouse ao longo de cinco fases.
1. fase de investigacin e anlise Consistiu, en primeira instancia, no establecemento dun grupo coordinador de traballo interno na Secretara Xeral da Igualdade, que ser o encargado de impulsar e de coordinar as actuacins conducentes elaboracin do plan. Este grupo, ademais, tivo como tarefa a identificacin e recompilacin de posibles fontes documentais de informacin. Para a elaboracin deste plan, tivronse en conta como primeira fonte documental os resultados recollidos nas avaliacins do IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas 2002-2005 e do Plan de accin contra a violencia de xnero 2002-2005. A iso engdese un estudo pormenorizado das recentes normas lexislativas, acordos, etc. de mbito internacional, europeo, estatal e nacional en materia de igualdade. Nesta fase de anlise de documentacin, tamn se consultaron outros plans ou borradores destes e anteproxectos de leis do Goberno galego1 e que teen un grande impacto de xnero, para identificar os aspectos recollidos xa nestes, dado o alcance multidisciplinar que ten o plan. Ademais, consultronse e analizronse datos cuantitativos e informacin de tipo cualitativo que amosan diversos estudos galegos feitos recentemente relativos s situacins de desigualdade entre mulleres e homes en Galiza2, enriquecido todo iso coa anlise comparativa e coa valoracin de plans de igualdade aprobados recentemente noutras comunidades autnomas e da consulta de fontes bibliogrficas de referencia. A partir deste traballo previo, consensanse e defnense, dende a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, as prioridades do Goberno galego cara igualdade para os prximos catro anos. Estas prioridades quedan plasmadas nas catro lias estratxicas que constiten o actual plan. A continuacin, establcese cal ser o procedemento metodolxico para a elaboracin do plan e desanse as ferramentas axeitadas para levar a cabo a proposta metodolxica.
2) Destaca especialmente: Debn Alfonso, M.. O tratamento penal da violencia contra as mulleres. Da intensiva aplicacin do principio de intervencin mnima introducin da perspectiva de xnero. Servizo Galego de Igualdade. Secretara Xeral de Igualdade. Vicepresidencia de Igualdade e do Benestar. Xunta de Galicia. Santiago de Compostela, 2006. Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral de Igualdade. Macroenquisa sobre a violencia contra as mulleres en Galicia. Informe de resultados. Santiago de Compostela, 2006. Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral da Igualdade. Servizo Galego de Igualdade. A situacin das mulleres autnomas en Galicia. Santiago de Compostela, 2006. Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral do Benestar. Direccin Xeral de Accin Social. A pobreza e a exclusin social en Galicia. Santiago de Compostela, 2006.
16 17
1) Plan de atencin integral sade da muller de Galicia; Plan de fomento da corresponsabilidade; Plan galego de estatstica plurianual; proxecto de Lei galega para a prevencin e tratamento integral da violencia de xnero (maio, 2007); Lei do traballo en igualdade das mulleres de Galicia; anteproxecto de texto normativo, Lei de servizos sociais de Galicia (novembro 2006).
2. fase de informacin e formacin Nesta fase infrmase do proceso de elaboracin do plan e invtase a participar del a todas as conselleras que configuran actualmente a estrutura da Xunta de Galicia. Pretndese que todas as conselleras se impliquen no plan e que o asuman como propio, de cara a reforzar tanto a transversalidade do enfoque de xnero como a posta en valor da igualdade dende a propia estrutura da Administracin autnoma galega. A continuacin, configrase un grupo de traballo no que participan todas as conselleras e as secretaras xerais de Benestar, Comunicacin, Emigracin e Poltica Lingstica, o que lle achegar un caracter multidisciplinar ao traballo. Realzanse obradoiros ad hoc nos que se presentan e explican as ferramentas deseadas que guiarn o traballo concreto de cada consellera na elaboracin das sas propostas e que lle darn coherencia interna ao propio plan.
3. fase de participacin Cada departamento que participa no proceso traballa internamente na recompilacin de informacin de tipo cuantitativa e cualitativa, co fin de conseguir as ferramentas de traballo, nas que teen que inclur: > Descricin da situacin e posicin de mulleres e homes e da igualdade no mbito das competencias de cada consellera. > > > > Anlise das necesidades. Identificacin de obxectivos e actuacins para levar a cabo. Establecemento de indicadores. Valoracin de posibles orzamentos.
Unha vez realizado este traballo, as ferramentas son devoltas ao grupo coordinador de traballo interno da Secretara Xeral da Igualdade para que incorporen os resultados na elaboracin do plan.
4. fase de elaboracin e consulta O grupo coordinador de traballo interno configurado na Secretara Xeral da Igualdade, e que coordina o traballo do plan, recompila e realiza o baleirado das ferramentas de traballo. A continuacin, faise unha anlise das informacins e dos resultados obtidos, atendendo a: > > > Prioridades Obxectivos Actuacins
Nesta fase, organzase e estrutrase a informacin acorde coas catro lias estratxicas definidas e reformlanse algunhas das propostas, de acordo coa coherencia interna do plan, da viabilidade e efectividade das actuacins presentadas, dos indicadores, do impacto de xnero que van ter no avance real de oportunidades entre mulleres e homes, e levaranse a cabo as melloras necesarias.
Unha vez feito este traballo de organizacin, clasificacin e estruturacin das informacins psase a redactar o que ser un primeiro borrador do plan. Rematado este, presentarase a todas as conselleras para a sa consulta final e recollida de suxestins finais. A colaboracin e implicacin directa das conselleras terase en conta tamn no seguimento e avaliacin do plan.
5. fase de redaccin definitiva Chegados a este punto, o grupo coordinador de traballo interno configurado na Secretara Xeral da Igualdade e que coordina o traballo do plan, redacta o plan definitivo, tal e como se presenta agora. Pdese conclur que o plan froito dun proceso participativo, no que a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, como impulsora deste, convidou as diferentes conselleras e secretaras xerais nas que se estrutura a Xunta de Galicia a realizar propostas de intervencin no mbito das sas competencias, con base nas carencias e desigualdades detectadas e que recolle e reflicte, tanto na sa estrutura coma nos contidos e obxectivos, a experiencia, aprendizaxes e resultados que os catro plans anteriores achegaron, pero mellorndoos. Esta metodoloxa de traballo, que se centrou no traballo institucional coa propia Administracin autnoma galega, a travs da participacin no proceso de elaboracin do plan de secretaras xerais e de todas as conselleras, se xustifica pola importancia que se lle outorga neste plan ao deseo dunha estratexia de mainstreaming de xnero, que require a implicacin de toda a Administracin e que debe comezar coa sa participacin na elaboracin do documento (o plan), o cal establece as bases das prioridades do Goberno galego para avanzar paulatinamente cara igualdade real entre mulleres e homes nos prximos catro anos e, entre estas prioridades, est a o deseo da dita estratexia. A continuacin, presntase un esquema que recolle as fases de elaboracin do V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes 2007-2010.
18 19
FASES DA ELABORACION DO V PLAN DE IGUALDADE
ESTRUTURA DO PLAN
O V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes formula con relacin sa estrutura novidades e especificidades con respecto aos catro plans anteriores. Est integrado por un total de catro lias estratxicas que se consideraron de prioritaria intervencin. As lias estratxicas entndense como un macroconcepto que engloba e organiza as intencins do Goberno galego de cara ao avance da igualdade arredor dunha serie de cuestins: > > > > Lia estratxica 1: participacin e empoderamento. Lia estratxica 2: acceso informacin e aos recursos. Lia estratxica 3: formacin en igualdade entre mulleres e homes. Lia estratxica 4: abordaxe integral da violencia de xnero.
Baixo a lia estratxica 1 participacin e empoderamento, agrpanse obxectivos especficos e actuacins relacionadas co fomento da participacin da propia Administracin autonmica galega en temas de igualdade e o fomento da participacin diversificada e non estereotipada de mulleres e homes no mbito pblico3. Nesta lia, delimtanse as actuacins para establecer o marco poltico e tcnico dende onde debe actuar a Xunta de Galicia en materia de igualdade. Baixo a lia estratxica 2 acceso informacin e aos recursos, agrpanse obxectivos especficos e actuacins relacionadas co fomento do acceso en equidade de mulleres e homes, informacin e aos recursos pblicos e privados, pero especialmente do acceso das mulleres ao emprego. Baixo a lia estratxica 3 formacin en igualdade entre mulleres e homes, agrpanse obxectivos especficos e actuacins relacionadas exclusivamente coa formacin en materia de igualdade (excepto violencia), pois outro tipo de formacins (mellora da empregabilidade, novas tecnoloxas, etc.) son includas no acceso aos recursos. Baixo a lia estratxica 4 abordaxe integral da violencia de xnero, agrpanse obxectivos especficos e todas as actuacins relacionadas exclusivamente coa violencia de xnero, pero dun xeito integral, e inclese a formacin en violencia de xnero de todos os axentes implicados na sa erradicacin.
III. CARACTERSTICAS DO PLAN 3) Dado que fomentar a participacin e a representacin equitativa de mulleres e homes no mbito privado e pblico ata onde se prolonga o papel de xnero reprodutivo obxectivo do Plan de fomento da corresponsabilidade.
20 21
Pola sa vez, cada lia estratxica estrutrase do seguinte modo: > > > Lia estratxica Xustificacin do contexto Obxectivo xeral - Obxectivos especficos - Actuacins Poboacin ou entidades destinatarias Departamentos implicados Indicadores Arredor das catro lias estratxicas agrpanse os catro obxectivos xerais do plan, que son os seguintes: Lia 1: participacin e empoderamento Poer en valor os temas que afecten as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos das mulleres galegas dun xeito transversal nas polticas da Xunta de Galicia fomentando a inclusin da perspectiva de xnero e a presenza, participacin activa, representacin equilibrada e o empoderamento da diversidade das mulleres. Lia 2: acceso informacin e aos recursos Garantir o acceso en igualdade da diversidade das mulleres informacin e aos recursos pblicos e privados. Lia 3: formacin en igualdade entre mulleres e homes Promover un cambio cultural garantindo a inclusin da perspectiva de xnero nos aspectos relacionados coa xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia e ofertar a actualizacin de coecementos e a formacin en perspectiva de xnero e a igualdade de oportunidades entre mulleres e homes. Lia 4: abordaxe integral da violencia de xnero Previr e abordar a violencia de xnero dende as sas diferentes causas, tipoloxas, manifestacins e consecuencias, as como garantir a asistencia e a proteccin das vtimas con actuacins de carcter integral. Cada unha das lias estratxicas introducida por unha xustificacin do contexto que describe a situacin das mulleres e dos homes e da igualdade no mbito que se aborda nesa lia. Asemade, faise unha exposicin que enfatiza as achegas realizadas dende a teora feminista e de xnero, e analzase o estado actual da cuestin; son estas achegas un valor engadido (pero propio, sa vez) deste plan con respecto aos plans anteriores levados a cabo pola Xunta de Galicia.
O plan establece un conxunto de obxectivos especficos para cada unha das lias estratxicas que, pola sa vez, levan parellas unha serie de actuacins. Trtase dunha lxica e estrutura xeral que fai que obxectivos e actuacins formen un todo imbricado. hora de identificar a poboacin destinataria, procrase establecer se se trata de actuacins dirixidas a toda a poboacin, s mulleres, aos homes ou a colectivos determinados empresariado, persoal tcnico, persoal da propia Administracin da Xunta de Galicia, ensinantes, mocidade, mulleres maiores, mulleres do rural, da costa, etc.. No caso das entidades destinatarias, o nivel de concretizacin abarca e identifica tanto entidades pblicas deputacins, concellos, mancomunidades, centros de ensino, fundacins ou organismos con participacin pblica, etc. coma privadas asociacins, empresas, colexios oficiais de profesionais, etc.. No cadro de cada actuacin sinlase o departamento da Administracin autnoma galega implicado na actuacin, identificando se se trata de conselleras ou de secretaras xerais. E, por ltimo, establcense indicadores para a actuacin de tipo cuantitativo e cualitativo que han de servir para medir o grao de cumprimento e os resultados con estas actuacins acadados ao final do perodo de vixencia do plan. A lxica da organizacin das actuacins establecidas para cada un dos obxectivos especficos busca cubrir, cando resulta axeitado e pertinente, os seguintes contidos: > > > > > > > Elaboracin de indicadores. Informacins estatsticas desagregadas, estudos, investigacins e divulgacin de resultados. Sensibilizacin e informacin. Actuacins da propia Xunta de Galicia e das administracins pblicas galegas. Actuacins directas coas mulleres ou homes. Actuacins indirectas con axentes implicados. Actuacins de formacin (que non sexa estritamente formacin en igualdade e xnero, que ten a sa propia lia estratxica). > Outros contidos.
22 23
SISTEMA DE INDICADORES
Na dobre aposta do presente plan tcnica e feminista presntanse por primeira vez nun plan galego de igualdade unha serie de indicadores que acompaan as diferentes actuacins do plan e, asemade, recllese a necesidade de contar con indicadores desagregados por sexo e xnero. Os indicadores son instrumentos, elementos de medida que captan unha informacin relativa a unha realidade e emprganse para, a partir deles, analizar a realidade e poder facer un seguimento e unha avaliacin desta. A finalidade dun indicador achegar informacin relacionada cos obxectivos ou actuacins planeadas, tanto poden ser un nmero, unha percepcin, coma un lugar... As caractersticas bsicas que debe cumprir un indicador xiran arredor dos seguintes aspectos: > > > Deben ser vlidos, dicir, que amosen diferenzas reais. Deben ser accesibles, que se poidan realizar e calcular dun xeito sinxelo. Deben ser comprensibles, de doada interpretacin.
A tipoloxa dos indicadores moi variada (cuantitativos, cualitativos, de eficacia, de eficiencia, de realizacin, de contexto, de resultado, de impacto, de xnero...), polo que se deben seleccionar os considerados mis relevantes e factibles de medir. De igual xeito, dbense seleccionar aqueles mis comns e transferibles dunhas actuacins a outras. Un dos elementos bsicos de medida de calquera realidade, e mis dende unha ptica de xnero, contar con indicadores desagregados por sexo en todas as actuacins nas que se vexan implicadas e beneficiadas directa ou indirectamente persoas. Esta xa unha reivindicacin bsica no deseo e implementacin de polticas de igualdade e que vn sendo demandada tecnicamente dende xa hai anos (foi unha das primeiras en facelo a economista Diane Elson), pois o instrumento bsico que permite saber a quen deben chegar e a quen chegan finalmente as actuacins das polticas pblicas. A necesidade tcnica de contar con informacin desagregada por sexo, pouco a pouco vai tomando corpo no propio quefacer das administracins pblicas e, especialmente, nas reas ou departamentos de estatstica, se ben o nivel de desagregacin s veces afecta s datos de tipo macro, e prdese a dita desagregacin a medida que se afonda en niveis de concrecin ou que se cruzan os ditos datos con outras variables. Este emprego de indicadores desagregado por sexo xa amosa a realidade dende unha perspectiva que deixa ver as posibles fendas na igualdade entre mulleres e homes, pero non son suficientes. Para coecer a realidade, preciso contar con indicadores que sirvan para identificar a situacin e a posicin das mulleres e dos homes en todos os mbitos da sociedade e, de a, os indicadores de xnero. Xa na Plataforma de Accin da IV Conferencia Mundial sobre as Mulleres de Beijing se apuntaba a necesidade de contar e difundir non s datos e informacin desagregados por sexo, senn tamn de contar con informacins que reflectisen a realidade das mulleres e as desigualdades de xnero. A Unin Europea recolleu en diversas ocasins
a necesidade de contar con informacin detallada do alcance das polticas pblicas e as o recolleu recentemente no establecemento do Programa comunitario de fomento do emprego e da solidariedade social (Progress)4. Por iso, preciso dar un paso mis no coecemento da realidade, tendo en conta non soamente xa en termos numricos a mulleres e homes, senn crear para tal fin indicadores de xnero que amosen as iniquidades existentes en termos de xnero, como recolle a economista feminista Mnica Davila, e que permitan ver: > > > > Se se conta ou non con informacin desagregada por sexo. De que xeito mulleres e homes participan das actuacins. De que xeito mulleres e homes se benefician das actuacins. De que xeito as actuacins dan resposta s necesidades bsicas e aos intereses estratxicos das mulleres. > > > > > Se se teen en conta medidas de accin positiva. Se se teen en conta medidas de conciliacin. De que xeito se est investindo no avance da igualdade. En que reas se est investindo no avance da igualdade. De que xeito se est avanzando na igualdade.
A maior importancia que acadan cada da os indicadores de sexo e xnero e a realizacin de estatsticas que teen en conta estas das variables viuse recentemente reflectida na publicacin sobre a contribucin do traballo reprodutivo das mulleres economa nacional, levada a cabo polo Instituto Galego de Estatstica5. Esta lia de traballo tamn tivo cabida no recente Plan galego de estatstica plurianual. As, e en coherencia interna cos postulados feitos polas economistas feministas, no V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes planase unha ambiciosa aposta pola realizacin de estatsticas oficiais que recollan informacin cuantitativa e cualitativa, desagregada por sexo, cruzada con variables de xnero e caractersticas sociodemogrficas da poboacin. Ademais, implsase a realizacin de orzamentos pblicos sensibles ao xnero que midan o acceso aos recursos econmicos por parte das mulleres e homes de Galiza e o impacto dos orzamentos na igualdade, e de instrumentos, ferramentas, formularios especficos que garantan a realizacin dunha avaliacin previa e final, dos posibles ingresos e gastos pblicos da Xunta de Galicia dende unha ptica de xnero, procurando finalmente
identificar as asignacins orzamentarias dedicadas s polticas de igualdade.
4) ... Para acadar estes obxectivos globais, definronse os obxectivos xerais do programa: (1) mellorar o coecemento e a comprensin da situacin imperante nos estados membros (e noutros pases participantes), mediante anlises, avaliacins e un control estrito das polticas. (2) apoiar, nos mbitos cubertos polo programa, o desenvolvemento de mtodos e instrumentos estatsticos e indicadores comns.... 5) Xunta de Galicia. Consellera de Economa e Facenda. Instituto Galego de Estatstica. Conta satlite de producin domstica, 2003. Santiago de Compostela, 2006.
24 25
Por iso, neste plan sinlanse unha serie limitada de indicadores orientativos para cada actuacin, de tal xeito que faciliten identificar a protagonistas, tipoloxas de actuacins e gastos da polticas de igualdade. Se ben somos conscientes, e a experiencia vno demostrar, de que pode resultar complexo recompilar determinados indicadores, cando hai moitos axentes implicados no proceso dunha actuacin. Basicamente, os indicadores propostos poden agruparse arredor das seguintes tipoloxas: Cuantitativos N. de mulleres e homes Recursos econmicos dedicados N. de proxectos, programas, campaas, actuacins... Cualitativos Grao de valoracin Grao de satisfaccin Contexto Caractersticas sociodemogrficas (da poboacin a que se chega) Localidades de realizacin (rural, beiramar, urbano) Realizacin Norma reguladora Material editado Centro creado Campaas, tipos, medios, soportes e localidades de realizacin Xnero Participacin desagregada por sexo e cargo Accins positivas Existencia de medidas de conciliacin Contidos con enfoque de xnero Finalmente, convn sinalar que a importancia que se lle outorga neste plan ao indicador Recursos econmicos dedicados convrteo, pola sa vez, nun indicador cualitativo e de xnero, pois amosar o orzamento empregado en cada actuacin e, analizando o tipo de actuacin, poderase avaliar finalmente en que mbitos da igualdade est a investir o Goberno galego.
IV. LIAS ESTRATXICAS DO PLAN
LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO
LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS
LIA ESTRATXICA 3: FORMACIN EN IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES
LIA ESTRATXICA 4: ABORDAXE INTEGRAL DA VIOLENCIA DE XNERO
28 29
Lias estratxicas do plan: Lia estratxica 1: participacin e empoderamento. Lia estratxica 2: acceso informacin e aos recursos. Lia estratxica 3: formacin en igualdade entre mulleres e homes. Lia estratxica 4: abordaxe integral da violencia de xnero. Obxectivos xerais do plan: Lia 1: participacin e empoderamento Poer en valor os temas que afecten as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos das mulleres galegas dun xeito transversal nas polticas da Xunta de Galicia fomentando a inclusin da perspectiva de xnero e a presenza, participacin activa, representacin equilibrada e o empoderamento da diversidade das mulleres. Lia 2: acceso informacin e aos recursos Garantir o acceso en igualdade de oportunidades da diversidade das mulleres informacin e aos recursos pblicos e privados. Lia 3: formacin en igualdade entre mulleres e homes Promover un cambio cultural garantindo a inclusin da perspectiva de xnero nos aspectos relacionados coa xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia e ofertar a actualizacin de coecementos e a formacin en perspectiva de xnero e a igualdade entre mulleres e homes. Lia 4: abordaxe integral da violencia de xnero Previr e abordar a violencia de xnero dende as sas diferentes causas, tipoloxas, manifestacins e consecuencias, as como garantir a asistencia e a proteccin das vtimas con actuacins de carcter integral.

Obxectivo xeral Poer en valor os temas que afecten as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos das mulleres galegas dun xeito transversal nas polticas da Xunta de Galicia fomentando a inclusin da perspectiva de xnero e a presenza, participacin activa, representacin equilibrada e o empoderamento da diversidade das mulleres.
Obxectivos especficos
Obxectivo especfico 1.1. Fomentar a transversalizacin da perspectiva de xnero nas polticas pblicas da Xunta de Galicia. Obxectivo especfico 1.2. Difundir valores sobre a democracia igualitaria baseada en principios de equidade que propicien o desenvolvemento de actitudes participativas e unha conciencia de cidadana plena tanto para as mulleres coma para os homes impulsando o dinamismo do asociacionismo a favor da igualdade. Obxectivo especfico 1.3. Impulsar o dinamismo da rede de asociacins de mulleres e de igualdade, promovendo a creacin de novas asociacins, de reas especficas de muller ou igualdade nas asociacins mixtas e a creacin de asociacins de homes pola igualdade. Obxectivo especfico 1.4.
Fomentar e garantir a representacin equitativa e a participacin activa das mulleres nas institucins e rganos de toma de decisins tanto de mbito pblico coma privado. Obxectivo especfico 1.5. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres, nas actividades tursticas, artsticas, culturais e no tempo de lecer. Obxectivo especfico 1.6. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero, e impulsar a participacin e a prctica deportiva profesional, e afeccionada, da diversidade das mulleres.
30 31
Obxectivo especfico 1.7. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres no mundo cientfico, tcnico, da I+D+I (investigacin, desenvolvemento e innovacin) e ambiental e facer visibles as sas achegas . Obxectivo especfico 1.8. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres no deseo e planificacin do territorio e dos medios de transporte e comunicacins. Obxectivo especfico 1.9. Fomentar o empoderamento das mulleres galegas dende a toma de conciencia da construcin da sa identidade de xnero.

Obxectivo xeral Garantir o acceso en igualdade de oportunidades da diversidade das mulleres informacin e aos recursos pblicos e privados. Obxectivos especficos Obxectivo especfico 2.1. Impulsar a realizacin de orzamentos pblicos sensibles ao xnero que midan o acceso aos recursos econmicos por parte das mulleres e dos homes de Galiza e o impacto de xnero dos orzamentos no avance cara igualdade. Obxectivos especfico 2.2. Levar a cabo campaas de informacin sobre os recursos pblicos e privados especficos para mulleres e para a igualdade que cheguen aos principais axentes implicados na xestin destes recursos. Obxectivo especfico 2.3. Fomentar dende a Xunta de Galicia o acceso dos axentes implicados e da diversidade das mulleres informacin e aos recursos. Obxectivo especfico 2.4. Procurar o acceso da diversidade das mulleres a unha oferta homoxnea e de calidade de todo tipo de informacin e recursos, considerando especialmente a sa pertenza a colectivos con algunha desvantaxe social, grupos minoritarios ou o seu lugar de residencia ou procedencia, na procura dunha maior cohesin social. Obxectivo especfico 2.5. Diminur a fenda dixital das mulleres procurando garantir o acceso s novas tecnoloxas da informacin e das territorio galego. Obxectivo especfico 2.6. Sensibilizar, informar e concienciar sobre a persistencia de desigualdades de xnero no mercado laboral que limitan o acceso das mulleres aos recursos econmicos. Obxectivo especfico 2.7. Reducir as desigualdades no acceso aos recursos econmicos pblicos e privados, fomentando a responsabilidade social e o compromiso dos axentes de emprego e, asemade facilitandolle s mulleres axudas directas.
comunicacins da diversidade das mulleres, especialmente nos pequenos ncleos de poboacin espallados polo
32 33

Obxectivo xeral Promover un cambio cultural garantindo a inclusin da perspectiva de xnero nos aspectos relacionados coa xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia e ofertar a actualizacin de coecementos e formacin en perspectiva de xnero e igualdade entre mulleres e homes.
Obxectivo especfico 3.1. Levar a cabo os cambios necesarios que garantan a inclusin da perspectiva de xnero na xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia. Obxectivo especfico 3.2. Ofertar formacins especficas en materia de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes adaptadas s necesidades e mbitos de intervencin dos diferentes colectivos de profesionais e axentes pblicos e privados implicados na igualdade.

Obxectivo xeral Previr e abordar a violencia de xnero dende as sas diferentes causas, tipoloxas, manifestacins, e consecuencias, as como garantir a asistencia e a proteccin das vtimas con actuacins de carcter integral.
Obxectivo especfico 4.1. Sensibilizar e concienciar sobre o problema que representa a violencia de xnero para o conxunto da sociedade. Obxectivo especfico 4.2. Realizar unha intervencin de carcter integral coas mulleres vtimas de violencia de xnero e coas sas fillas e fillos e persoas delas dependentes, procurando a recuperacin da sa identidade, autonoma e a restauracin dos seus proxectos vitais. Obxectivo especfico 4.3. Protexer as mulleres vtimas de violencia de xnero, as sas fillas e fillos e as persoas delas dependentes, procurando a sa mxima seguridade policial e xurdica. Obxectivo especfico 4.4. Consolidar e establecer estruturas de coordinacin e cooperacin entre as administracins pblicas galegas, profesionais e axentes implicados, pblicos e privados, de cara eficaz prevencin, deteccin e intervencin na erradicacin da violencia de xnero. Obxectivo especfico 4.5. Impulsar a realizacin de investigacins sobre a violencia de xnero, profundando na natureza, multicausalidade, consecuencias, novas manifestacins e propostas de intervencin que permitan avanzar na comprensin do problema e na sa erradicacin. Obxectivo especfico 4.6. Levar a cabo procesos de formacin e actualizacin de coecementos cos principais colectivos de profesionais implicados na erradicacin da violencia de xnero.
34 35

XUSTIFICACIN DE CONTEXTO Despois de pasados mis de 10 anos dende que na IV Conferencia Mundial das Mulleres, en Beijing, no ano 1995, se propuxera o mainstreaming como unha estratexia global e integral para o avance de cara igualdade real entre mulleres e homes, e de toda a sociedade, as conclusins que se poden extraer xiran arredor de que se ben hoxe xa se fala de mainstreaming en todos os foros e por todos os axentes implicados (en maior medida, mis nos pblicos ca nos privados), faise dun xeito non apropiado e, na prctica, o mainstreaming tradcese e interprtase co feito de levar a cabo algunha actuacin que implique algunha outra rea ou departamento, parte obviamente do de igualdade. Aditase confundir a transversalizacin da dimensin de xnero ou a inclusin de obxectivos ou medidas de igualdade, nunha rea, departamento, proxecto, programa, co mainstreaming e, xa que logo, cunha estratexia de mainstreaming. O mainstreaming de xnero una intervencin global que debe afectar a toda a institucin e ten unha dobre dimensin, pois afecta as persoas que compoen a dita organizacin e o contido e o modo de facer o seu traballo, pero tamn a organizacin (reorganizacin) das estruturas da institucin para garantir que a igualdade se tea en conta dun xeito transversal en toda a institucin. Por iso, precisa para o seu deseo e implementacin, en primeiro lugar, dun compromiso poltico. Esta intervencin global debe levar parella a formacin en igualdade de todo o persoal (por iso, a lia estratxica deste plan). Ademais, o contido do traballo e as actuacins duns postos ou outros teen impactos diferentes na igualdade, que se deben acompaar do deseo ou revisin das ferramentas de traballo habituais, velando porque inclan a igualdade. unha estratexia que se implementa pouco a pouco, xa que implica a transformacin da institucin para lograr a transformacin social cara igualdade entre mulleres
e homes, anda que evidente que non se trata dunha transformacin inmediata. Desafortunadamente, na prctica a dita estratexia de mainstreaming traduciuse, en non estratexia, pois na meirande parte das ocasins trtase s de actuacins puntuais que non forman parte dunha estratexia integral que busca a transformacin interna das organizacins. En xeral, as ditas non estratexias integrais tan s afectan unha rea, departamento, proxecto ou programa. Non modifican as estruturas da organizacin ou institucin, nin crean organismos ou departamentos especficos de igualdade ou xnero ou figuras tcnicas especialistas que garantan a continuidade do obxectivo de igualdade, nin modifican a propia cultura organizacional androcntrica que sustenta as ditas organizacins ou institucins. O que fan dar un paso dos mltiples que leva consigo a estratexia, ao introducir a perspectiva de xnero nunha rea da institucin. A Xunta de Galicia planea, por primeira vez na sa historia, tal e como se recolle no seu obxectivo especfico 1.1., o reto de desear e iniciar unha estratexia de mainstreaming, poendo en valor os temas que afecten as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos das mulleres galegas dun xeito transversal nas polticas da Xunta de Galicia, ademais de levar a cabo tamn por primeira vez unha experiencia piloto de proceso de cambio
36 37
organizacional pro-equidade (COpEQ)6 nalgn departamento da Xunta de Galicia que deixe aflorar as barreiras soterradas na cultura organizacional que impiden avanzar na igualdade. Nesta primeira lia estratxica do V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes, que pretende poer en valor os temas de igualdade, tamn se pula por traballar cara a unha democracia igualitaria baseada en principios de equidade e propiciar o desenvolvemento de actitudes participativas por parte da diversidade das mulleres, como se recolle nas actuacins do obxectivo especfico 1.2. . Xa que a pesar do grande avance da presenza das mulleres na maiora dos sectores da sociedade galega nas ltimas dcadas se observan como superados os non tan vellos impedimentos legais e as identificadas noutrora como barreiras de tipo instrumental (formativas e tcnicas) que dificultaban e xustificaban a sa escasa participacin, segue a darse un dficit de participacin activa das mulleres na sociedade e nas institucins na que esta se organiza. As dificultades coas que se atopan as mulleres no camio cara sa participacin activa e equitativa veen dadas por factores externos, de tipo esxeno, pero que se asentan na base mesma da estrutura da sociedade e que xiran arredor dun sistema de sexo/xnero desigual e heterocentrado. Pero con frecuencia estes factores son erroneamente vistos pola sociedade como endxenos s propias mulleres (as mulleres non participan porque non queren) e, as, o esxeno corre o risco de verse e converterse en endxeno polas mulleres, ao interiorizar a asignacin dun papel de xnero tradicional e desigual que as sita s marxes da participacin social, cultural, poltica e econmica. Botndolles unha ollada s estatsticas sobre a participacin, o informe do ano 2006 da Comisin sobre a Igualdade entre Mulleres e Homes7 adianta que, dentro das empresas, as mulleres ocupan s un 32% dos postos directivos e que s un 10% das persoas integrantes dos consellos de administracin e un 3% dos cargos de presidencia das empresas mis importantes son mulleres. Por ltimo, nos sectores da educacin e da investigacin, o nmero das que obteen un ttulo moi elevado (son mulleres o 43% das persoas doutoradas), pero as mulleres desaparecen a medida que se avanza na carreira profesional acadmica, dado que s o 15% son titulares dunha ctedra. E parecida situacin de contexto se observa en Galiza. No anterior plan xa exista unha rea rea 2: cooperacin, participacin sociopoltica e empoderamento que recolla obxectivos e actuacins relativas participacin e ao empoderamento das mulleres. A avaliacin do anterior plan deixa ver a necesidade de seguir a traballar nesta lia, pois nos datos relativos ao mbito educativo superior obsrvase que, para o ano 2005, do total de 80.143 matrculas realizadas nas universidades galegas, 45.883 correspondan a mulleres, o que representa un 57,25% de mulleres e un 42,75% de homes, do que se deduce que, do Estado espaol, sexan os campus galegos os que conten cunha maior presenza de mulleres nas sas aulas. Pero a dita presenza non se traduce nunha participacin proporcional das mulleres nos rganos de poder e toma de decisins no mbito acadmico.
6) Metodoloxa deseada e implementada pola consultora de xnero Natalia Navarro Olivn. 7) Informe da Comisin ao Consello, ao Parlamento Europeo, ao Comit Econmico e Social Europeo e ao Comit das Rexins, do 22 de febreiro de 2006, sobre a igualdade entre mulleres e homes - 2005 [COM (2006) 71 final - Diario Oficial C 67 de 18.3.2006].
E, polo que se refire representacin poltica, como integrantes do Goberno no ano 2001 haba un 14,29% de mulleres, cifra que se mantn ata o cambio ao actual Goberno no ano 2005. Cambio poltico que se traduce nun 43% de mulleres e un 57% de homes, o que supn unha considerable diferenza, un 29% mis, con respecto participacin das mulleres no Goberno anterior. Tal e como demostran as estatsticas galegas relativas participacin8 e aos resultados globais da avaliacin do plan anterior, anda queda moito camio por facer, e os cambios e avances constatados distan moito de reflectir unha situacin equilibrada e paritaria entre mulleres e homes, sobre todo tendo en conta que as mulleres representan mis da metade da poboacin actual de Galiza. As as cousas, a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar aposta polo fomento da participacin e do empoderamento da diversidade das mulleres galegas en todos os mbitos, pero nesta ocasin dende unha tripla perspectiva: Procurando ter en conta as necesidades bsicas ou prcticas que faciliten a sa participacin. Procurando potenciar os intereses estratxicos que propicien o empoderamento das mulleres. Poendo en valor na axenda poltica os temas que afectan mis directamente as oportunidades de desenvolvemento individual e colectivo das mulleres como cidads de pleno dereito. Ter en conta os temas que afectan mis directamente as mulleres, s veces tamn escoitar a voz de grupos que non teen voz propia, das persoas dependentes, das persoas maiores e menores. Por iso, dbese diferenciar ben que tipo de participacin se quere potenciar e lograr, se aquela que cubra as necesidades bsicas ou prcticas das mulleres no desempeo do seu papel mis tradicional, ou unha participacin que busque novos horizontes, onde realmente se tean en conta as mulleres, como cidads de pleno dereito e sen ver as mulleres a travs do seu papel de nais (por exemplo, nas Ampas) ou de coidadoras (por exemplo, nas asociacins de determinadas enfermidades ou discapacidades). dicir, fomentando a participacin das mulleres en asociacins que velen polos seus intereses persoais de lecer, profesionais, polticos, etc. e non instrumentalizando as mulleres en funcin do papel tradicional de xnero. Falar de participacin falar, en primeira instancia, de garantir o acceso informacin e aos recursos abordados xa na lia estratxica 2 deste plan, pero tamn do gozo do dereito das mulleres a seren informadas, a seren consultadas e do dereito a tomar parte (de e en). Por iso, o actual Goberno galego aposta polo impulso dunha democracia plenamente participativa e non exclunte coas mulleres nin coa diversidade das mulleres que vaia mis al da mera democracia representativa e que permite escoller as e os gobernantes en cada nova lexislatura, establecendo s relacins electorais coa poboacin. Trtase de crear un novo protagonismo na participacin, un suxeito propio, que recolla a voz e os intereses das mulleres, un novo quen con capacidade para estreitar as relacins coas instancias poltico-administrativas que deben canalizar as sas esixencias.
8) Ir ao captulo IV, onde se recolle unha mostra estatstica.
38 39
A base desta participacin pode ser: Asociativa (cando se canaliza a travs de grupos organizados). Persoal (cando se canaliza a travs da participacin a nivel individual). Mixta (cando se combinan as das anteriores).
Participar, e ter en conta, aqueles aspectos relacionados co exercicio dese dereito, como potenciar a existencia de mecanismos, sistemas (rede de apoio ao asociacionismo) ou medidas (por exemplo, de conciliacin ou accin positiva) que garantan o exercicio efectivo deses dereitos por parte das mulleres, como as se recolle nas actuacins dos obxectivos especficos desta lia do plan. Por iso, no obxectivo especfico 1.3. deste plan dselle unha importancia destacada ao asociacionismo e ao impulso e dinamismo da rede de asociacins de mulleres, promovendo a creacin de novas asociacins e de reas especficas de mulleres ou igualdade nas asociacins mixtas e recoecendo que as asociacins de mulleres, e feministas, deben ter as seguintes funcins: 1 2 Interlocutoras directas s que consultar determinados aspectos das actuacins pblicas. Colaboradoras na organizacin ou facilitadoras de determinados servizos e prestacins especficas de e para mulleres, e para a igualdade. 3 Canalizadoras das esixencias das cidads, como: o o Cidads posuidoras de dereitos individuais. Integrantes dun grupo que comparte unha asignacin dun papel de xnero determinado, nunha dobre vertente: 4 5 Individual, asumido como muller, que deber tratarse dende o individual (autoestima e empoderamento). Colectiva, como activacin do papel colectivo (poendo en valor os temas de intereses estratxico para as mulleres). Para iso, importante traballar coas propias asociacins de mulleres a prol de aumentar o grao de coecemento sobre a situacin e posicin de mulleres e homes na sociedade, das inxustizas de xnero, da igualdade de oportunidades, para despois, unha vez conseguida a conciencia identitaria das propias mulleres, abordar o mesmo traballo co resto de asociacins mixtas, colexios profesionais, etc. e as ir acadando un grao de sensibilizacin, coecemento e posicionamento activo de toda a sociedade cara s desigualdades de xnero que lles permita s asociacins ser axentes activos e propiciadores do cambio social a favor da igualdade dende abaixo cara a arriba. Nesta orde de cousas, o propsito da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar impulsar a participacin da diversidade das asociacins de mulleres e feministas, xa que estas constiten a representacin mis lextima da cidadana feminina e un piar bsico no cambio social da Galiza do sculo XXI. As actuacin relativas participacin das mulleres no mundo da cultura, actividades tursticas, artsticas, culturais e no tempo de lecer recllense no obxectivo especfico 1.5. Segundo amosan os datos dos grficos que se presentan no captulo anterior deste plan, as mulleres son mis numerosas e constantes como consumidoras de cultura
mis lectoras, mis pblico nos teatros, exposicins e concertos culturais, pero inferior a sa presenza como creadoras ou referentes, a sa participacin en organizacins culturais ou no asociacionismo profesional do sector, na xestin de persoal ou na inmensa maiora dos postos directivos e dos cargos das entidades e institucins, pblicas ou privadas, relacionadas coa cultura, nas que se observa unha forte segregacin vertical. Agora ben, advrtese un cambio nos ltimos tempos que se visibiliza por exemplo na entrada de mulleres na Real Academia Galega, na creacin no Consello da Cultura Galega dunha Comisin Tcnica de Xnero, pero fronte a esta actitude aperturista aos valores da igualdade entre mulleres e homes segue a haber certa resistencia s demandas para que este tipo de organismos cambien a sa composicin e se constitan en institucins culturais cunha participacin mis equitativa e equilibrada e rachen cos teitos de vidro que atopan as mulleres na sas carreiras profesionais. E dado que esta segregacin vertical se vai repetir noutros mbitos, e non s no cultural, clara a conveniencia de establecer actuacins encamiadas a fomentar e garantir a representacin equitativa e a participacin activa das mulleres nas institucins e rganos de toma de decisins de todos os mbitos, como se recolle no obxectivo especfico 1.4. A outra cara da moeda ofrcea a posicin de das mulleres fronte do Centro Dramtico Galego durante a lexislatura do actual Goberno, a primeira vez que unha muller exerce a direccin do dito centro pblico na sa historia. A participacin das mulleres est a aumentar considerablemente na xestin cultural e, as, contabilzanse vinte e unha mulleres responsables da programacin cultural (fronte a vinte e catro homes) nos concellos socios da Rede Galega de Teatros e Auditorios, pero persiste un dficit de participacin das mulleres nas asociacins de tipo profesional relacionadas coa cultura. Esta diferenza aumenta a medida que se sobe na escala profesional e, de novo, as mulleres atpanse cun teito de vidro, sobre todo no mbito literario. A menor diferenza entre a participacin dse entre actrices e actores (42% de mulleres por un 58% de homes). Un avance destacado obsrvase nos proxectos audiovisuais, nas categoras de escrita individual de guin e de producin dixital, o que supn un cambio de tendencia nun sector ata hai pouco dominio absoluto de homes. E dado que cada da a cultura e o ocio con ela relacionado ten un maior peso na nosa sociedade e que unha industria en auxe en Galiza, convn incidir para que a planificacin cultural das administracins pblicas ou entidades privadas tea en conta a perspectiva de xnero, de tal xeito que asuman como un criterio de calidade a igualdade entre mulleres e homes, divulgando unha visin cultural libre de matices de xnero, un reto que toda sociedade democrtica debe propoerse, o que se pode procurar a travs das diversas actuacins que se establecen neste plan e que van dende a inclusin de medidas de igualdade, ao apoio e difusin de obras artsticas e culturais feitas ou producidas por mulleres, ou a imposicin dun sistema de cotas naquelas modalidades artstico-culturais onde estn subrepresentadas. No tocante ao mundo do deporte, as actuacins quedan comprendidas baixo o obxectivo especfico 1.6. Sendo conscientes de que o deporte ten unha mltiple dimensin que abarca, entre outras, as vertentes de educacin social, valor cultural, espazo de participacin, actividade de lecer e tempo libre, carreira profesional, espazo de toma de decisins e de poder econmico, medio de promocin da sade e, se ben certo que nos ltimos anos aumentou a participacin das mulleres e o alcance meditico dos seus xitos, en Galiza, especialmente nas disciplinas de remo, alpinismo e baloncesto, onde se conta con catro equipos na Divisin de Honra, segue a ser
40 41
un mbito no que as mulleres estn subrepresentadas, tanto na dimensin profesional coma na dimensin de actividade de lecer, e tamn nos espazos de toma de decisin e poder, onde s se conta cunha presidenta no total das federacins deportivas galegas. Tamn estn sensiblemente subrepresentadas nas funcins de direccin adestradoras ou xuzas, especialmente nos niveis mis altos, e detctase de novo unha segregacin vertical. Por outra banda, o deporte feminino ten un menor apoio de empresas, patrocinadores e dos medios de comunicacin, e as propias mulleres atopan maiores dificultades e barreiras para dedicarse ao deporte profesionalmente, especialmente nos considerados socialmente mis masculinizados. Cmpre, xa que logo, un cambio na poltica deportiva do pas para mudar esta situacin e desenvolver unha poltica deportiva igualitaria. Cambio que debe ser apoiado e impulsado polas administracins pblicas galegas, pero contando coas propias mulleres, ben dende a sa participacin como deportistas, ou ben asumindo papeis relevantes na toma de decisins no mbito deportivo (proxectos, programas, clubs, federacins, torneos, competicins, etc.), de tal xeito que as experiencias, valores, opinins e intereses das mulleres enriquezan, diversifiquen e realcen o desenvolvemento do deporte, alentando a diversidade das mulleres e dos homes a realizar actividades deportivas independentemente dos prexuzos sociais de xnero e fomentando a prctica deportiva como un medio de participacin social e de fortalecemento fsico. Tamn dende o Goberno galego se quere potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres no mundo cientfico, tcnico, da I+D+I (investigacin, desenvolvemento e innovacin) e ambiental e facer visibles as achegas das mulleres a estes eidos, apoiando iniciativas como a Unidade de Muller e Ciencia, tal e como se recolle nas actuacins do obxectivo especfico 1.7. Pola sa banda, a travs das actuacins comprendidas no obxectivo especfico 1.8., bscase potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres no deseo e planificacin do territorio e dos medios de transporte e comunicacins. Pero a participacin non se pode entender sen o fortalecemento do empoderamento. Este entendido neste plan dun xeito novo por parte da Administracin pblica galega, nunha dobre vertente: O empoderamento persoal das propias mulleres. O empoderamento, a posta en valor, o recoecemento dos temas que afectan mis directamente as mulleres. Na primeira das vertentes, o empoderamento das propias mulleres supn, en primeiro lugar, garantir e lograr a autonoma persoal, reforzar a autoestima, pasando por unha toma de conciencia persoal e identitaria por parte das mulleres, tanto individual coma colectivamente, e a revalorizacin positiva da identidade de xnero, como se recolle nas actuacins comprendidas no obxectivo especfico 1.9. As, este plan pretende afondar na dimensin da estrutura preformativa do xnero como unha forma cultural de configurar os corpos e as identidades feminina e masculina, entendendo o xnero como unha categora histrica en constante evolucin, dende a que planear a de-construcin dun papel de xnero tradicional e desigual. O empoderamento das mulleres garantir o acceso e o control por parte delas a todo tipo de recursos (econmicos, materiais, de coecemento...) que afectan directamente a sa autonoma persoal e que lle facilitan o control sobre a sa propia vida e tamn aprender a vencer as normas reguladoras da hexemona heterosexual, as micro
desigualdades cotis da cultura androcntrica e poder, as, gozar realmente dos dereitos recoecidos nos marcos legais. E ter en conta as mulleres, no seu dobre papel como mulleres, atendendo e garantindo a cobertura dos aspectos que Caroline Moser definiu como necesidades bsicas ou prcticas e como cidads, garantindo a cobertura dos seus intereses estratxicos. E pasa, en primeiro lugar, pola autonoma econmica e, en segundo lugar, polo acceso e o control da informacin, pola autonoma poltica e as garantas de acceso ao exercicio dos dereitos polticos dunha cidadana plena, vencendo os obstculos internos, anda vixentes no modelo de exercicio do poder e liderado tradicionais. deconstrur o modelo actual de poder. Na Declaracin de Beijing do ano 1995, estableceuse que o empoderamento das mulleres e a sa plena participacin en condicins de igualdade en todos os mbitos da sociedade, includa a participacin nos procesos de toma de decisins e o acceso ao poder, son fundamentais para o logro da igualdade. Pero, anda as, non garanta suficiente, se persiste unha desvalorizacin e falta de recoecemento dos temas tradicionalmente relacionados coas mulleres. Por iso, a segunda das interpretacins do empoderamento fai fincap na posta en valor, no recoecemento social e poltico dos temas que afectan mis directamente as mulleres. Esta segunda interpretacin non incompatible coa anterior, senn que a complementa e enriquece, e rescata o recoecemento social do que fala Nancy Fraser. Xa non chega con reivindicar e garantir unha redistribucin de todos os recursos (includos os polticos) mis xusta e equitativa en termos de xnero, senn que preciso reivindicar o recoecemento e o valor de determinados temas tradicionalmente vinculados s mulleres e ao papel de xnero feminino, como por exemplo o valor dos coidados e dos afectos ou a importancia das propias desigualdades de xnero cotis ou a soterrada cultura androcntica que impregna as estruturas nas que se organiza a sociedade galega. A principal caracterstica das inxustizas sociais en funcin do xnero o androcentrismo, a construcin autoritaria de normas de funcionamento e interpretacin que privilexian o asociado masculinidade e que se traduce no sexismo cultural, na desvalorizacin do identificado como de mulleres ou como feminino. Desvalorizacin que se plasma en toda a organizacin da sociedade, nas leis, nas polticas, no infrinximento das leis, nas prcticas sociais e nos modelos informais de relacin establecidos no pacto social, no status social de recoecemento, na infravaloracin ou invisibilidade, no predominio de modelos culturais dominantes de interpretacin e valoracin. O empoderamento e o recoecemento pasan por un cambio cultural do simblico, do valor que se lles outorga a determinadas cousas na vida e s persoas que tradicionalmente as veen facendo, saldar a dbeda histrica do recoecemento que merecen as mulleres e as cousas de mulleres. A aposta da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar conseguir que, pouco a pouco, os temas que afectan mis directamente as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos das mulleres entren nas axendas polticas de todas as conselleras dun xeito transversal e, para iso, planase unha lia estratxica especfica con actuacins que promovan a participacin e o empoderamento. Por outra banda, entre o Plan de fomento da corresponsabilidade, promovido pola Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, e o presente, existe unha complementariedade, pois aquel recolle, entre outros obxectivos e actuacins, o cuestionamento dos estereotipos de xnero, o fomento da presenza e participacin activa dos homes no mbito privado, medidas de apoio e fomento da conciliacin e a valoracin da tica do coidado e o seu recoecemento, o que ter un impacto directo nas mulleres e na igualdade.
42 43

OBXECTIVO XERAL Poer en valor os temas que afecten as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos das mulleres galegas dun xeito transversal nas polticas da Xunta de Galicia fomentando a inclusin da perspectiva de xnero e a presenza, participacin activa, representacin equilibrada e o empoderamento da diversidade das mulleres.
OBXECTIVOS ESPECFICOS
OBXECTIVO ESPECFICO 1.1. Fomentar a transversalizacin da perspectiva de xnero nas polticas pblicas da Xunta de Galicia.
OBXECTIVO ESPECFICO 1.2. Difundir valores sobre a democracia igualitaria baseada en principios de equidade que propicien o desenvolvemento de actitudes participativas e unha conciencia de cidadana plena tanto para as mulleres coma para os homes impulsando o dinamismo do asociacionismo a favor da igualdade.
OBXECTIVO ESPECFICO 1.3. Impulsar o dinamismo da rede de asociacins de mulleres e de igualdade, promovendo a creacin de novas asociacins, de reas especficas de muller ou igualdade nas asociacins mixtas e a creacin de asociacins de homes pola igualdade.
OBXECTIVO ESPECFICO 1.4. Fomentar e garantir a representacin equitativa e a participacin activa das mulleres nas institucins e rganos de toma de decisins tanto de mbito pblico coma privado.
OBXECTIVO ESPECFICO 1.5. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres, nas actividades tursticas, artsticas, culturais e no tempo de lecer.
OBXECTIVO ESPECFICO 1.6. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero, e impulsar a participacin e a prctica deportiva profesional, e afeccionada, da diversidade das mulleres.
OBXECTIVO ESPECFICO 1.7. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres no mundo cientfico, tcnico, da I+D+I (investigacin, desenvolvemento e innovacin) e ambiental e facer visibles as sas achegas .
OBXECTIVO ESPECFICO 1.8. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres no deseo e planificacin do territorio e dos medios de transporte e comunicacins.
OBXECTIVO ESPECFICO 1.9. Fomentar o empoderamento das mulleres galegas dende a toma de conciencia da construcin da sa identidade de xnero.
44 45
OBXECTIVO XERAL 1
Poer en valor os temas que afecten as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos das mulleres galegas dun xeito transversal nas polticas da Xunta de Galicia fomentando a inclusin da perspectiva de xnero e a presenza, participacin activa, representacin equilibrada e o empoderamento da diversidade das mulleres.
OBXECTIVO ESPECFICO 1.1. Fomentar a transversalizacin da perspectiva de xnero nas polticas pblicas da Xunta de Galicia. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.1.1. Desear unha estratexia de mainstreaming de xnero na Xunta de Galicia que identifique os cambios necesarios de estrutura, de organizacin, de procesos e contidos Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Proposta realizada > Recursos econmicos dedicados 1.1.2. Implementar gradualmente a estratexia de mainstreaming de xnero acordada para a Xunta de Galicia, levando a cabo as modificacins propostas Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia Departamentos implicados > Todos Indicadores > N e tipo de accins executadas por departamentos > Recursos econmicos dedicados
1.1.3.
Realizar e promover a implantacin de Procesos de Cambio Organizacional pro-equidade (COpEQ) como experiencia piloto nalgn departamento da Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N e tipo de departamentos participantes > Recursos econmicos dedicados
1.1.4.
Realizar periodicamente diagnoses especficas da situacin da igualdade no mbito das competencias de cada un dos Departamentos da Xunta de Galicia, que sinalen carencias, necesidades, a pertinencia de xnero e lias de actuacin futuras para incorporar a dimensin de xnero e o principio de igualdade dun xeito transversal Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de departamentos que realizan diagnoses > Recursos econmicos
1.1.5.
Garantir que as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos das mulleres se tean en conta dun xeito transversal nas polticas pblicas, proxectos, programas e plans de actuacin da Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de polticas, proxectos, programas segundo atenden as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos
46 47
1.1.6.
Revisar os proxectos, programas e plans de accin, de todos os departamentos en proceso de elaboracin ou execucin para velar por e garantir a inclusin da perspectiva de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de proxectos, programas e plans revisados > N de proxectos, programas e plans pertinentes > N de proxectos, programas e plans pertinentes que introducen a perspectiva de xnero
1.1.7.
Introducir nos plans estatsticos plurianuais a perspectiva de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda Departamentos implicados > Consellera de Economa e Facenda Indicadores > N de indicadores desagregados por sexo > N de indicadores de xnero > N e tipo de indicadores de recursos econmicos dedicados a mulleres e homes > N e tipo de indicadores de recursos econmicos dedicados igualdade
1.1.8.
Aumentar a presenza e participacin activa do departamento competente en materia de igualdade da Xunta de Galicia en instancias de representacin oficial dentro de Galiza e no exterior, e en foros, congresos locais, autonmicos, estatais e internacionais Poboacin ou entidades destinatarias > Persoal poltico, asesor, tcnico e funcionariado de dito organismo de igualdade Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > N de mulleres e homes representantes e cargos > Recursos econmicos dedicados
1.1.9.
Potenciar e difundir o traballo que dende a Xunta de Galicia, estn a desenvolver na procura da igualdade de oportunidades entre mulleres e homes: Comisin Asesora de Publicidade non Sexista Comisin de Asesoras e Asesores para a Igualdade nos Centros de Formacin Comisin non Permanente para a Igualdade e para os Dereitos das Mulleres do Parlamento de Galiza Comisin Tcnica de Xnero do Consello da Cultura Galega Comisins Editoriais e Igualdade Consello do Servizo Galego de Igualdade Observatorio de Publicidade Seminario Permanente de Educacin para a Igualdade Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Entidades publicitadas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
1.1.10.
Establecer como criterio nos diferentes premios que promociona a Xunta de Galicia aspectos relativos igualdade entre mulleres e homes Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > Norma reguladora > N de convocatorias que inclen aspectos de igualdade > N de mulleres e homes que se presentan, se procede > Recursos econmicos dedicados
48 49
1.1.11.
Velar por que a linguaxe da Xunta de Galicia visibilice as mulleres e homes impulsando o asesoramento lingstico de xnero no Servizo de Normalizacin Lingstica e incorporando a linguaxe inclusiva como criterio de correccin lingstica, e dictando normas internas para o uso non sexista da linguaxe que debe rexer na Administracin, e procurando o seu estrito cumprimento Poboacin ou entidades destinatarias > Funcionariado, persoal laboral, tcnico e poltico Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Secretara Xeral de Poltica Lingstica Indicadores > Norma reguladora > Valoracin da asesora polo Servizo de Normalizacin Lingstica
1.1.12.
Divulgar e fomentar o uso non sexista da linguaxe nas empresas ou institucins que colaboren coa Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Empresas ou institucins que colaboren coa Xunta de Galicia Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Sectores empresariais a que se chega > Recursos econmicos dedicados
OBXECTIVO ESPECFICO 1.2. Difundir valores sobre a democracia igualitaria baseada en principios de equidade que propicien o desenvolvemento de actitudes participativas e unha conciencia de cidadana plena tanto para as mulleres coma para os homes impulsando o dinamismo do asociacionismo a favor da igualdade. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.2.1. Establecer canles permanentes de participacin e incidencia directa sobre as polticas locais e autonmica que recollan as necesidades bsicas ou prcticas e os intereses estratxicos da diversidade das mulleres Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N tipo, mbito, sector ou rea das canles abertas > N de mulleres que participan desas canles > Caractersticas sociodemogrficas das participantes > Recursos econmicos dedicados 1.2.2. Elaborar, publicar e divulgar material didctico (en calquera soporte, papel, cd, dvd), que garanta que na disciplina Educacin para a cidadana se respecte transversalmente a perspectiva de xnero e que se aborden contidos relacionados coa participacin e representacin equitativa de mulleres e homes, facendo especial nfase nas desigualdades de xnero como un dficit democrtico Poboacin ou entidades destinatarias > Profesorado dos centros de ensino que dan esta materia > Centros de ensino > Alumnado de centros de ensino Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin do material didctico > Recursos econmicos dedicados
50 51
1.2.3.
Promover o voluntariado entre os homes naqueles colectivos ou mbitos moi feminizados, e difundir valores de solidariedade favorecendo a diversidade do contido do rol de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Os homes > Todas as asociacins, organizacins e institucins moi feminizadas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de voluntarios e caractersticas sociodemogrficas > Sectores de incorporacin dos voluntarios > Recursos econmicos dedicados
1.2.4.
Crear seminarios de cidadana mixtos (de mulleres e homes), que fomenten a reflexin e valoracin da democracia igualitaria, equitativa e participativa Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin > Todas as asociacins, organizacins e institucins, mixtas e de mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de seminarios realizados > Localidades de realizacin > N de participantes por sexo e caractersticas sociodemogrficas > Medidas de conciliacin dispoibles > Medidas de conciliacin empregadas por sexo > Recursos econmicos dedicados
1.2.5.
Difundir, visibilizar e poer en valor, especialmente entre a poboacin masculina e a mocidade, as achegas do feminismo galego evolucin da sociedade e dos principios democrticos Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin > Centros de ensino Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N e centros de ensino aos que se chega > Poboacin que se chega
OBXECTIVO ESPECFICO 1.3. Impulsar o dinamismo da rede de asociacins de mulleres e de igualdade, promovendo a creacin de novas asociacins, de reas especficas de muller ou igualdade nas asociacins mixtas e a creacin de asociacins de homes pola igualdade. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.3.1. Realizar e difundir un directorio dixital (web) de fcil actualizacin que facilite informacin destacada sobre cada unha das asociacins de mulleres, e daquelas asociacins mixtas de calquera mbito que conten con reas especficas de muller ou igualdade, en Galiza e galegas no exterior Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as asociacins de mulleres > Todas as asociacins que conten cunha rea de muller ou igualdade > Toda a poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretaria Xeral de Emigracin Indicadores > Directorio dixital realizado > N de asociacins rexistradas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de visitas rexistradas na pxina web > Recursos econmicos dedicados 1.3.2. Facer pblica e difundir, a travs de diversos medios e canles de comunicacin a rede de asociacins de mulleres e da igualdade de Galiza Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin, especialmente as mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Todos os departamentos da Xunta de Galicia que conten con asociacins de mulleres Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
52 53
1.3.3.
Prestar e facilitar asesoramento gratuto sobre a creacin de asociacins a grupos de mulleres de calquera mbito, ou de homes pola igualdade, que queiran constiturse en asociacin ofrecndolles materiais que orienten o proceso Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as mulleres > Homes pola igualdade Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > N de demandantes e caractersticas sociodemogrficas > Tipo de asociacin e mbito de actuacin > N e tipo de servizos prestados > Recursos econmicos dedicados
1.3.4.
Impulsar, prestando o apoio e asesoramento tcnico necesario, a creacin de novas asociacins de mulleres, naqueles mbitos, sectores profesionais, sociais, econmicos, ou de colectivos con especiais dificultades non cubertas ata agora Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de asociacins creadas > Tipo de asociacin, mbito de actuacin e xeogrfico > Caractersticas sociodemogrficas das mulleres socias
1.3.5.
Impulsar a creacin de reas, departamentos, vogalas, ou comisins especficas de igualdade ou muller en asociacins mixtas prestando o apoio e asesoramento tcnico que requiran Poboacin ou entidades destinatarias > Todo tipo de asociacins Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de reas creadas > N, tipo, mbito de actuacin e xeogrfico das asociacins onde se crearon as novas reas ou departamentos > Recursos econmicos dedicados
1.3.6.
Fomentar o traballo en rede, promovendo o intercambio de boas prcticas entre a diversidade das asociacins de mulleres en Galiza, e coas asociacins de mulleres no exterior Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as asociacins de mulleres de Galiza, e no exterior Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > N de encontros, reunins, xuntanzas ou congresos que faciliten estes contactos > Tipo, mbito de actuacin e xeogrfico das asociacins que participan > Recursos econmicos dedicados
1.3.7.
Dar apoio s asociacins de mulleres xa constitudas poendo ao seu dispor asesoramento gratuto en materia legal, fiscal, e desenvolvendo programas de formacin especficos dirixidos mellora da xestin, procurndolles materiais que potencien a sustentabilidade asociativa Poboacin ou entidades destinatarias > Asociacins de mulleres situadas en Galiza e no exterior Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de asociacins demandantes > N e tipo de servizos prestados > Tipo, mbito de actuacin e xeogrfico das asociacins > Recursos econmicos dedicados
1.3.8.
Promover a incorporacin, participacin e visibilidade das mulleres no tecido asociativo galego, especialmente daquelas pertencentes a colectivos minoritarios ou a mbitos onde estean subrepresentadas Poboacin ou entidades destinatarias > Todo tipo de asociacins de mulleres Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de novas incorporacins > Tipo, mbito de actuacin e xeogrfico das asociacins a que se incorporan as mulleres
54 55
OBXECTIVO ESPECFICO 1.4. Fomentar e garantir a representacin equitativa e a participacin activa das mulleres nas institucins e rganos de toma de decisins tanto de mbito pblico coma privado. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.4.1. Realizar e difundir unha investigacin que deixe ver as barreiras soterradas na cultura organizacional que impiden a participacin equitativa das mulleres nos rganos de toma de decisins, tanto de mbito pblico coma privado e que sinale estratexias de actuacin e mellora Poboacin ou entidades destinatarias > Axentes sociais e institucins pblicas e privadas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Tipo de investigacin realizada > N de campaas, tipo, medios, soportes e localidades de difusin > Recursos econmicos dedicados 1.4.2. Realizar e manter estatsticas oficiais da representacin e participacin das mulleres en cargos de responsabilidade e rganos de toma de decisins, pblicos e privados Poboacin ou entidades destinatarias > Entidades, e organizacins pblicas e privadas con rganos de toma de decisins > Consellera de Economa e Facenda Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de indicadores creados, sistematizados e difundidos > Recursos econmicos dedicados 1.4.3. Levar a cabo e difundir un estudo e anlise da propia Xunta de Galicia que profundice no coecemento e evolucin da institucin, en canto participacin e representacin de mulleres e homes Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Tipo de investigacin realizada > N de campaas, tipo, medios, soportes e localidades de difusin > Recursos econmicos dedicados
1.4.4.
Potenciar a figura de axente de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes nas institucins pblicas e privadas Poboacin ou entidades destinatarias > Axentes de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes > Institucins pblicas e privadas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Tipo de actuacins que desenvolven
1.4.5.
Realizar campaas de sensibilizacin sobre a importancia, necesidade e contribucins especficas que supn a participacin das mulleres nas esferas de toma de decisins, espazos polticos e consultivos de todos os mbitos Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a sociedade, administracins locais e provinciais, partidos polticos, organizacins sindicais ou empresariais, empresas e asociacins mixtas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
1.4.6.
Fomentar frmulas de participacin das mulleres de base persoal, asociativa e mixta, nos diversos espazos, mbitos e procesos de participacin cidad: clubs, conferencias, foros, medios de comunicacin, seminarios, xornadas; acordos de consenso, audiencias, consellos consultivos, consultas populares, enquisas deliberativas, xuntas e asembleas de barrio, xurados; diagnoses, mesas sectoriais, investigacins; plans estratxicos integrais ou especficos (igualdade, educacin, discapacidade, medio ambiente, urbano, contra as drogas..); Axenda 21; orzamentos... e outros espazos ou procesos que se poidan estimar Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > Tipo de base da participacin (persoal, asociativa, mixta) > N e tipo de frmulas adoptadas para garantir a participacin das mulleres
56 57
1.4.7.
Aumentar a presenza e participacin activa das mulleres e das asociacins de mulleres nos rganos e espazos de consulta, de participacin e de toma de decisins (mesas de negociacin, consultas, planificacins e avaliacins polticas) Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Asociacins de mulleres Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de mulleres participantes, cargo e caractersticas sociodemogrficas > N, tipo, mbito de actuacin e xeogrfico das asociacins
1.4.8.
Promover a implantacin de accins positivas para facilitar a promocin profesional e a designacin de mulleres para postos de maior responsabilidade e representatividade na Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de mulleres promocionadas > Cargos e departamentos aos que promocionaron ou foron designadas
1.4.9.
Considerar positivamente para a sinatura de convenios, contratacins e concesin de subvencins, as organizacins, institucins e empresas que teen maior nmero de mulleres nos rganos de decisin e direccin Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as organizacins, institucins e empresas Departamentos implicados > Todos Indicadores > Normativa reguladora > Total de convenios, concursos, contratos ou subvencins por departamento que inclen na baremacin esta accin positiva
1.4.10.
Impulsar na configuracin de comisins, xurados, consellos de tipo artstico, audiovisual, cultural e literario, a participacin de mulleres expertas na materia e/ou en xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Comisins, xurados, consellos de tipo artstico, audiovisual, cultural e literario Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N de participantes segundo sexo e cargo
1.4.11.
Garantir a participacin de mulleres nos rganos de decisin, representatividade e poder das empresas e organizacins do sector artstico, audiovisual, cultural, literario e turstico nas que participa a Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Asociacins de profesionais, organizacins do sector, empresas pblicas ou privadas e institucins nas que participa a Xunta de Galicia Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Cultura e Deportes > Consellera de Innovacin e Industria Indicadores > N de mulleres nos rganos de decisin, cargo e caractersticas sociodemogrficas > N, tipo, mbito de actuacin e xeogrfico das empresas e organizacins
1.4.12.
Garantir a participacin e a presenza dos intereses culturais da diversidade das mulleres e das mulleres artistas, nos foros de participacin e toma de decisins neste mbito, nomeadamente no proxecto da Cidade da Cultura de Galiza Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Cultura e Deportes Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N de persoas ou institucins que representan os intereses das mulleres que participan
1.4.13.
Impulsar na configuracin de comisins, xurados e consellos deportivos a participacin de mulleres expertas na materia e/ou en xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Comisins, xurados, consellos do mundo deportivo Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N de participantes segundo sexo e cargo en cada convocatoria
58 59
1.4.14.
Garantir a participacin de mulleres nos rganos de decisin, representatividade e poder das empresas e organizacins deportivas nas que participa a Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Asociacins de profesionais, organizacins do sector, empresas pblicas ou privadas e institucins nas que participa a Xunta de Galicia Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N de mulleres nos rganos de decisin, cargo e caractersticas sociodemogrficas > N, tipo, mbito de actuacin e xeogrfico das empresas e organizacins
1.4.15.
Impulsar, na configuracin de comisins, xurados, consellos cientficos, tcnicos e medioambientais, a participacin de mulleres expertas na materia e/ou en xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Comisins, xurados, consellos do mbito cientfico, tcnico e medioambiental Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible Indicadores > N de participantes segundo sexo e cargo en cada convocatoria
1.4.16.
Garantir a participacin de mulleres nos rganos de decisin, representatividade e poder das empresas e organizacins cientficas, tcnicas e medioambientais nas que participa a Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Asociacins de profesionais, organizacins do sector, empresas pblicas ou privadas e institucins dependentes da Xunta de Galicia Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible Indicadores > N de mulleres nos rganos de decisin, cargo e caractersticas sociodemogrficas > N, tipo, mbito de actuacin e xeogrfico das empresas e organizacins
OBXECTIVO ESPECFICO 1.5. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres nas actividades tursticas, artsticas, culturais e no tempo de lecer. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.5.1. Realizar e manter estatsticas oficiais desagregadas por sexo, recollendo informacin cuantitativa e cualitativa, cruzada con variables de xnero sobre a participacin da diversidade das mulleres no turismo, en asociacins artsticas e culturais, asociacins profesionais, colexios profesionais, empresas, e institucins pblicas e privadas destes sectores Poboacin ou entidades destinatarias > Todo tipo de asociacins, institucins, empresas do sector, concellos, deputacins e outras institucins Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Economa e Facenda > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Cultura e Deportes > Consellera de Traballo Indicadores > N de indicadores creados e difundidos 1.5.2. Realizar e difundir diagnoses e estudos ao abeiro de ditas informacins, que reflictan a situacin e posicin sobre a representatividade e a participacin da diversidade das mulleres como produtoras e consumidoras nos diferentes mbitos e sectores artsticos, culturais, de lecer e tursticos Poboacin ou entidades destinatarias > Todo tipo de asociacins culturais, institucins, empresas, concellos, deputacins e outras institucins do sector, como obxecto e campo de estudo, ademais das persoas que as integran e outros axentes informantes clave Departamentos implicados > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Diagnose e estudos realizados N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
60 61
1.5.3.
Elaborar e difundir unha gua, que paute a inclusin da perspectiva de xnero nos proxectos, programas e actividades culturais e musesticas que sirva de ferramenta e oriente o traballo hora de desear, planificar e implementar proxectos culturais Poboacin ou entidades destinatarias > Persoas profesionais pblicas e privadas ligadas ao sector (xestoras/es culturais, comisarias/os, guas) > Institucins e empresas do sector > Alumnado de escolas e facultades do sector Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Gua publicada e formato > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de difusin > Recursos econmicos dedicados
1.5.4.
Aumentar os espazos e tempos dedicados nas diferentes canles pblicas de comunicacin s producins artsticas e culturais en diversos formatos, feitas ou producidas por mulleres, ou que difundan valores de igualdade entre mulleres e homes e potencien debates e reflexins sobre a infrarrepresentacin das mulleres nestes mbitos Poboacin ou entidades destinatarias > Medios pblicos de comunicacin Departamentos implicados > Compaa de Radio Televisin de Galiza (CRTVG) Indicadores > Medios pblicos de comunicacin implicados > N de espazos creados nos medios pblicos de comunicacin > Tempo dedicado nos medios de comunicacin pblicos a estes espazos
1.5.5.
Garantir a inclusin da perspectiva de xnero na planificacin dos proxectos, programas, actividades artsticas, culturais, ldicas, tursticas, de lecer e tempo libre, promocionadas, subvencionadas ou nas que participe a Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as asociacins, empresas, entidades pblicas ou privadas que poidan concorrer Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Normativa reguladora > N total de proxectos, programas ou actividades presentados > N e tipo de proxectos, programas ou actividades presentados que inclen a dimensin de xnero
1.5.6.
Promover accins positivas para mulleres (convocatorias especficas, ou seccins especficas en convocatorias xerais) nas produccins artsticas, audiovisuais, culturais e literarias, destinadas a potenciar a creacin e a divulgacin das artistas galegas Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as artistas galegas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Norma reguladora > N de accins positivas en convocatorias xerais > N de traballos premiados ou subvencionados segundo o sexo > Recursos econmicos dedicados
1.5.7.
Manter e divulgar a convocatoria do premio Mari Luz Morales escrita de ensaios breves sobre o audiovisual Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N de traballos presentados e premiados > Recursos econmicos dedicados
1.5.8.
Fomentar a inclusin de obras feitas ou producidas por mulleres, ou que difundan valores de igualdade, nas convocatorias culturais, artsticas, audiovisuais e literarias, nos espazos de exposicin e exhibicin destas producins, e en calquera formato, sinaladamente no Proxecto Cidade da Cultura de Galiza Poboacin ou entidades destinatarias > Museos, centros culturais, salas de exposicins e exhibicins, certames, e demais convocatorias culturais e artsticas > Organismos, institucins e empresas pblicas ou privadas implicados en actuacins do Proxecto Cidade da Cultura de Galiza > As e os artistas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Tipo de actuacins levadas a cabo > Espazos de exposicin e exhibicin implicados > N de mulleres e homes que participan
62 63
1.5.9.
Velar por que nas diferentes fases e actuacins artsticas e culturais, e, sinaladamente no Proxecto Cidade da Cultura de Galiza, se tea en conta a perspectiva de xnero e se leven a cabo as medidas de igualdade que se estimen oportunas, que as o garantan, desenvolvendo os mecanismos axeitados para tal fin Poboacin ou entidades destinatarias > Organismos, institucins e empresas pblicas ou privadas implicados en actuacins do Proxecto Cidade da Cultura de Galiza Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Total actuacins > Actuacins nas que se tivo en conta a perspectiva de xnero > Recursos econmicos dedicados
1.5.10.
Impulsar na rede de bibliotecas de Galiza nodais e municipais e no resto de bibliotecas pblicas ou privadas galegas, a inclusin das seguintes variables: sexo no rexistro de persoas socias e usuarias sexo no catlogo de autoras e autores temtica igualdade temtica muller temtica xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Rede de bibliotecas de Galiza nodais e municipais > Bibliotecas de centros de ensino > Bibliotecas universitarias > Bibliotecas galegas en xeral > Concellos galegos Departamentos implicados > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Tipo de variable includa (sexo, igualdade) > Recursos econmicos dedicados
1.5.11.
Impulsar, fomentar e subvencionar a creacin de fondos de estudos de xnero, muller e igualdade na rede de bibliotecas de Galiza nodais e municipais, e no resto das bibliotecas pblicas ou privadas galegas e promover a creacin e difusin dunha Rede Galega de Centros de Documentacin de Xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Rede de bibliotecas de Galiza nodais e municipais > Bibliotecas de centros de ensino > Bibliotecas universitarias > Bibliotecas galegas en xeral > Concellos galegos Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > Dotacin dos fondos > Tipo e localidades de localizacin das bibliotecas > Recursos econmicos dedicados
1.5.12.
Impulsar a inclusin da variable sexo, cando sexa pertinente, na configuracin dixital dos fondos dos arquivos histricos e administrativos galegos, provinciais ou locais, pblicos e privados Poboacin ou entidades destinatarias > Arquivos histricos e administrativos galegos Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N, tipoloxa e localidade de situacin dos novos arquivos que inclen a variable sexo > Recursos econmicos dedicados
1.5.13.
Fomentar o desenvolvemento de programas de actividades nas ludotecas que reforcen o principio de igualdade de oportunidades, entre a diversidade de nenas e nenos, mozas e mozos, e contriban esencialmente erradicacin das mensaxes misxinas, sexistas, heterosexistas, e que inciten violencia de xnero, provndoas dos materiais precisos para tal fin Poboacin ou entidades destinatarias > Ludotecas galegas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de ludotecas que levan a cabo programas e actividades de igualdade ou incorporan materiais non sexistas e tipo de materiais incorporados > Localidade de situacin das ludotecas > N de participantes por sexo e caractersticas sociodemogrficas > Recursos econmicos dedicados
64 65
1.5.14.
Promover a traducin ao galego de obras cientficas e literarias de autoras universais sinaladas, nomeadamente das sas obras que mis tean contribudo igualdade Poboacin ou entidades destinatarias > Grupos editoriais galegos, universidades, entidades lingsticas, Servizo de Normalizacin Lingstica Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deportes > Secretara Xeral de Poltica Lingstica Indicadores > N de obras traducidas > Recursos econmicos dedicados
OBXECTIVO ESPECFICO 1.6. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero no mbito deportivo impulsando a participacin e a prctica deportiva profesional, e afeccionada, da diversidade das mulleres. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.6.1. Elaborar rexistros e indicadores desagregados por sexo que contemplen variables de xnero sobre a situacin comparativa das mulleres e dos homes no mundo deportivo Poboacin ou entidades destinatarias > Axentes do mundo do deporte implicados > Centros educativos, centros deportivos, clubs, federacins e asociacins deportivas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N e tipo de novos indicadores creados (desagregados por sexo, que incorporan variables de xnero) 1.6.2. Realizar e difundir unha diagnose e estudo de aspectos relacionados coa prctica deportiva e o mundo dos deportes que deixe ver as desigualdades de xnero anda existentes Poboacin ou entidades destinatarias > Todos os axentes implicados no mundo do deporte > Toda a poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores
> Estudio realizado > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados 1.6.3. Difundir mediante campaas de sensibilizacin a persistencia do sexismo na prctica deportiva, no mundo do deporte escolar, amateur e profesional, inculcando valores igualitarios Poboacin ou entidades destinatarias > Axentes do mundo do deporte implicados > Centros educativos, centros deportivos, clubs, federacins e asociacins deportivas > Toda a poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Pblico obxectivo das campaas > Recursos econmicos dedicados
66 67
1.6.4.
Potenciar a reflexin e xeracin de debates sobre a infrarrepresentacin das mulleres en todas as esferas do deporte, e incrementar os espazos e tempos dedicados nas diferentes canles pblicas de comunicacin s actividades deportivas practicadas por mulleres ou que difundan valores de igualdade entre mulleres e homes Poboacin ou entidades destinatarias > Compaa de Radio Televisin de Galiza (CRTVG) Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Cultura e Deportes > Compaa de Radio Televisin de Galiza CRTVG Indicadores > Tipoloxa das actuacins levadas a cabo > N de espazos novos nos medios > N de espazos dedicados temporalmente (da, hora)
1.6.5.
Animar a poboacin en xeral e a comunidade escolar sobre todo, a escoller e practicar actividades deportivas libres de prexuzos de xnero, fomentando a diversificacin de opcins deportivas para mulleres e homes, e aumentando o nmero de homes que practiquen deportes feminizados, e viceversa Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin, especialmente a escolar > Docentes > Concellos > Axentes deportivos implicados (asociacins deportivas, federacins, centros deportivos, campamentos xuvens, clubs, e ligas deportivas de mulleres) > Centros educativos, centros deportivos, clubs e asociacins deportivas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N e tipo de medidas acordadas > Tipo de deportes escollidos por mulleres e por homes > N de centros deportivos que diversifican a oferta deportiva para mulleres e homes > Recursos econmicos dedicados
1.6.6.
Fomentar a continuidade dos hbitos deportivos entre as mozas, unha vez rematados os estudos de secundaria e universitarios Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as mulleres, especialmente entre 16 e 25 anos > Centros de ensino e universitarios > Axentes deportivos implicados (asociacins deportivas, federacins, centros deportivos, centros educativos, campamentos xuvens, clubs, federacins deportivas, e ligas deportivas de mulleres) Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > N e tipo de medidas acordadas > Tipos de deportes escollidos polas mulleres que continan a prctica deportiva > Caractersticas sociodemogrficas das mulleres que continan a prctica deportiva > Recursos econmicos dedicados
1.6.7.
Potenciar o deporte entre as mulleres como prctica de actividade fsica para o tempo de lecer, espazo de participacin social e carreira profesional, promovendo a sa formacin, subvencin ou funcionamento de equipos, clubs, federacins e ligas de mulleres, seleccins femininas, prestando especial atencin s mulleres de colectivos subrepresentados e aos deportes en que as mulleres estean subrepresentadas Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as mulleres > Concellos > Axentes deportivos implicados (asociacins deportivas, federacins, centros deportivos, centros cvicos, clubs, federacins deportivas, e ligas deportivas) Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Norma reguladora > Deporte e deportistas subvencionadas > Caractersticas sociodemogrficas das mulleres > Recursos econmicos dedicados
68 69
1.6.8.
Diversificar as ofertas deportivas en centros educativos, cvicos e instalacins deportivas, regulando tempos e espazos e aumentando os materiais educativos deportivos maioritariamente empregados por mulleres, subvencionando sa adquisicin, co fin de fomentar un uso non sexista de todos os materiais existentes nas instalacins, e subvencionando infraestruturas para mulleres nas instalacins deportivas que carezan delas Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as mulleres > Concellos > Axentes deportivos implicados (asociacins deportivas, federacins, centros deportivos, centros cvicos, clubs, federacins deportivas, e ligas deportivas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deportes Indicadores > Normativa reguladora > N e tipo de subvencins > Recursos econmicos dedicados
OBXECTIVO ESPECFICO 1.7. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres nos mbitos cientfico, tcnico, da I+D+I (Investigacin, Desenvolvemento e Innovacin) e medioambiental e facer visibles as sas achegas. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.7.1. Dar a coecer, difundir e apoiar a Unidade de Muller e Ciencia Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral, especialmente mulleres > Comunidade cientfica e acadmica Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados 1.7.2. Fomentar entre o persoal investigador o interese pola inclusin da perspectiva de xnero no seu traballo Poboacin ou entidades destinatarias > Comunidade cientfica > Unidade de Muller e Ciencia > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria Indicadores > Medidas de fomento > Proxectos que inclen a perspectiva de xnero > Recursos econmicos dedicados
Departamentos implicados
70 71
1.7.3.
Potenciar a participacin das mulleres nos grupos de investigacin, nos diferentes sectores e nas universidades, e facilitar o seu traballo en rede Poboacin ou entidades destinatarias > Unidade de Muller e Ciencia > Comunidade cientfica e acadmica Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Mulleres incorporadas s investigacins > Caractersticas sociodemogrficas das mulleres > Recursos econmicos dedicados
1.7.4.
Divulgar por distintos medios as achegas das mulleres na diversidade dos mbitos cientfico, tcnico e ambiental Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral > Comunidade cientfica e acadmica > Centros de ensino Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
1.7.5.
Garantir a inclusin da perspectiva de xnero na planificacin dos proxectos, programas e actividades ambientais, promovidas, subvencionadas ou nas que participe a Xunta de Galicia, procurando especialmente entre os homes, a adopcin de actitudes ecolxicas, nomeadamente a reciclaxe domstica, a non contaminacin acstica, e a proteccin do monte e da costa Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral, especialmente os homes > Todas as asociacin, empresas, entidades pblicas ou privadas que poidan concorrer Departamentos implicados > Todos Indicadores > Normativa reguladora > N total de proxectos, programas ou actividades presentados > N e tipo de proxectos, programas ou actividades presentados que inclen a dimensin de xnero > Recursos econmicos dedicados
1.7.6.
Promover a inclusin da perspectiva de xnero na organizacin e implantacin da Axenda 21 e dos comits ambientais nas entidades locais e nos centros educativos Poboacin ou entidades destinatarias > Administracins Pblicas Locais > Comunidade educativa Departamentos implicados > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible Indicadores > N de actuacins realizadas > N de actuacins realizadas que inclen a perspectiva de xnero > Recursos econmicos dedicados
72 73
OBXECTIVO ESPECFICO 1.8. Potenciar a inclusin da perspectiva de xnero e impulsar a participacin da diversidade das mulleres no deseo e planificacin do territorio e dos medios de transporte e comunicacins. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.8.1. Promover a participacin das mulleres no deseo, remodelacin, e planificacin das cidades, vilas e barrios, nos espazos de uso pblico, na ordenacin do monte, costa e do territorio, nas novas vas e medios de comunicacin e nos usos destes espazos, atendendo especialmente s sas necesidades e dificultade adicional que supn a dispersin xeogrfica no mbito rural Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Colexios de arquitectos/as e aparelladores/as > Colexios de enxeeiros/as de camios, canles e portos > Colexios de enxeeiros/as de montes > Colexios de enxeeiros/as de telecomunicacins > Colexios de enxeeiros/as industriais > Escolas e Facultades Universitarias destes mbitos Departamentos implicados > Consellera de Poltica Territorial, Obras Pblicas e Transportes > Consellera de Vivenda e Solo Indicadores > N de persoas ou institucins que representan os intereses das mulleres > N de mulleres que participan > Recursos econmicos dedicados 1.8.2. Promover e incentivar a sinatura de acordos entre as compaas de transporte pblicas e privadas e os concellos onde se dan grandes fluxos diarios de poboacin, que faciliten, axilicen, abarquen e ofrezan unha maior cobertura mobilidade da diversidade das mulleres como usuarias maioritarias que son dos medios colectivos de transporte Poboacin ou entidades destinatarias > Concellos e compaas de transporte publicas e privadas Departamentos implicados > Consellera de Poltica Territorial, Obras Pblicas e Transportes Indicadores > N de acordos promovidos > Recursos econmicos dedicados
1.8.3.
Facilitar a mobilidade da diversidade das mulleres que viven en aldeas, pequenas vilas da costa ou do interior mediante a creacin de servizos de transporte especficos ou frmulas alternativas Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Concellos Departamentos implicados > Consellera de Poltica Territorial, Obras Pblicas e Transportes Indicadores > N e tipo de novos servizos de transporte creados ou frmulas alternativas deseadas > Recursos econmicos dedicados
1.8.4.
Impulsar e divulgar a creacin de Ecobancos de transporte e mobilidade como frmula alternativa que poa en contacto a persoas condutoras e non condutoras de vehculos que fagan os mesmos traxectos a diario e que lles faciliten o acceso a recursos alternativos de transporte, nomeadamente no rural e zonas suburbanas Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin, especialmente mulleres Departamentos implicados > Consellera de Poltica Territorial, Obras Pblicas e Transportes > Consellera de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Deseo e desenvolvemento dos Ecobancos de transporte e mobilidade > N de persoas que o empregan segundo sexo > Recursos econmicos dedicados
1.8.5.
Promover que os aparcadoiros de uso pblico sinalen debidamente e reserven prazas de maiores dimensins, prximas aos elevadores, entradas e sadas, para vehculos que transporten cadeiras-portabebs Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin Departamentos implicados > Consellera de Poltica Territorial, Obras Pblicas e Transportes Indicadores > N de aparcadoiros que inclen e sinalan estas prazas
74 75
OBXECTIVO ESPECFICO 1.9. Fomentar o empoderamento das mulleres galegas dende a toma de conciencia da construcin da sa identidade de xnero. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 1.9.1. Financiar, difundir e promover investigacins especficas que rescaten e visibilicen a diversidade das mulleres galegas protagonistas da nosa historia en diferentes mbitos (econmico, social, poltico, cultural, mdico, educativo, cientfico, feminista deportivo, humanitario...) poendo en valor o seu papel e achegas ao desenvolvemento e progreso da sociedade, e que sirvan coma referentes para toda a sociedade, especialmente para as mulleres Poboacin ou entidades destinatarias > Comunidade cientfica > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de investigacins realizadas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados 1.9.2. Financiar, difundir e promover investigacins que recuperen a memoria histrica do papel das mulleres galegas: Na II Repblica Na Guerra Civil Na resistencia No exilio As represaliadas Na restauracin democrtica
Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as mulleres que viviron naquelas pocas > Todas as institucins pblicas ou privadas que alberguen fondos documentais que poidan favorecer as investigacins > Consello da Cultura Galega Departamentos implicados > Consellera de Cultura e Deporte Indicadores > N de investigacins desenvolvidas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
1.9.3.
Difundir e visibilizar entre toda a sociedade, a vida, a obra, e as contribucins de mulleres galegas referentes a diferentes mbitos (cientfico, acadmico, poltico, feminista, cultural, literario, deportivo, empresarial, humanitario..) Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
1.9.4.
Contribur visibilizacin, valoracin e recoecemento pblico da diversidade mundial das mulleres, nomeadamente das mulleres galegas, incrementando o nmero de nomes de mulleres aplicados a ras, centros e edificacins pblicas Poboacin ou entidades destinatarias > Administracins pblicas Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de administracins pblicas que levan a cabo actuacins > N de nomes de mulleres incorporados
1.9.5.
Impulsar a realizacin de actividades que sirvan de espazo de reflexin, toma de consciencia e anlise en torno construcin e de-construcin das identidades de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Cultura de Deportes Indicadores > N e tipo de actividades realizadas > Persoas participantes por sexo > Recursos econmicos dedicados
76 77

XUSTIFICACIN DE CONTEXTO Galiza conta co maior nmero de ncleos habitacionais e co mesmo nmero de ncleos espallados no seu territorio que o total destes que se contabilizan no conxunto da xeografa estatal. As as cousas, a configuracin histrica da ocupacin do territorio espallado en pequenos ncleos lugares, aldeas e vilas dificulta tecnicamente as comunicacins e o acceso aos recursos e informacin. Por iso, importante facer un esforzo especfico neste eido para tentar garantir o acceso das galegas e dos galegos aos servizos pblicos e privados, dado que o medio non se debe converter nun obstculo para a igualdade. A dita singularidade tense en conta no V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes, dado que a dispersin afecta dobremente a accesibilidade aos recursos das mulleres do rural. Por outra banda, contribese as a rachar a fenda histrica das desigualdades territoriais entre a Galiza urbana e a rural, procurando ademais frear o xodo que vive o rural, a travs de actuacins que garantan un acceso o mis igualitario posible aos recursos pblicos e privados. De igual xeito, na procura dunha maior cohesin social, nesta lia estratxica tense en consideracin especialmente de feito, desenvlvese un obxectivo especfico, o 2.4. a garanta do acceso informacin e aos recursos da mulleres que pertenzan a colectivos con algunha desvantaxe social ou grupos minoritarios, tendo en conta ademais o seu lugar de residencia ou procedencia. Partindo desta filosofa, vnse de crear polo actual Goberno o Consorcio Galego de Servizos de Igualdade e Benestar, que busca atender as necesidades de informacin, orientacin e asesoramento da diversidade das mulleres galegas, independentemente do lugar onde vivan e das sas condicins socioculturais, a travs de centros de recursos de informacin espallados por todo o pas e que vir fortalecer a implementacin das actuacins comprometidas neste V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes. Por outra banda, cando se est a falar de acceso aos recursos, non se pode esquecer que o xnero abarca dimensins econmicas avaliativas e medibles. O xnero ten unha dimensin poltico-econmica e un principio estrutural bsico da economa poltica. Por iso, con este plan planase por primeira vez na historia do noso pas, no obxectivo especfico 2.1. desta lia estratxica, a realizacin de orzamentos pblicos sensibles ao xnero que midan, o acceso aos recursos econmicos por parte das mulleres e homes de Galiza e o impacto que os ditos orzamentos teen no avance na igualdade entre mulleres e homes. Todo iso enmarcado na manifesta vontade poltica do actual Goberno galego por avanzar na igualdade real e ao abeiro da lexislacin estatal e autonmica ao respecto9: Lei 30/2003, do 13 de outubro, sobre medidas para incorporar a valoracin do impacto de xnero nas disposicins normativas que elabore o Goberno. Lei 7/2004, do 16 de xullo, galega para a igualdade de mulleres e homes.
A valoracin econmica, o recoecemento pblico e social do traballo non remunerado que se fai nas unidades de convivencia ou familia e que realizan maioritariamente as mulleres debido ao contido do papel de xnero a elas
78 79
asignado, fronte ao destacado absentismo dos homes no relacionado cos coidados e coas tarefas da casa (como veen de amosar as enquisas e estudos de usos do tempo, se ben se aprecia un cambio de tendencia entre os homes na vellez10) unha vella reivindicacin das economistas feministas, entre as que cabe destacar no panorama estatal Cristina Carrasco e Paloma de Villota e, en Galiza, M. do Carme Garca Negro, e que pulan pola realizacin do que se deron en chamar as contas satlite de producin domstica. Nesta lia de traballo, merece especial mencin a recente publicacin11 do Instituto Galego de Estatstica, sobre a contribucin do traballo reprodutivo das mulleres alimentacin e coidado de persoas, tarefas da casa, traballo de voluntariado... economa do noso pas. Visibilzase, as, por unha parte, o importante papel social que estn a desenvolver moitas galegas e, por outra, a estimacin do valor monetario imputado polos servizos domsticos e persoais producidos e consumidos dentro das unidades de convivencia ou familia; dicir, o valor do traballo invisibilizado polos estudos econmicos tradicionais (Sistema Europeo de Contas, Sistema de Contas Nacionais, valoracin do produto interior bruto...). E cando se fala de economa e recursos, preciso, nas sociedades e economas postindustriais capitalistas falar dos ingresos econmicos das persoas, xerados a travs da sa participacin no mercado laboral. As, no mbito europeo, o Informe do ano 2006 da Comisin sobre a Igualdade entre Mulleres e Homes12 concle que, no que respecta ao emprego, as fendas de xnero diminuron nos ltimos dez anos e que a taxa de emprego das mulleres na UE foi do 55,7% en 2004, o que representou un incremento do 0,7% con respecto ao ano 2003. En termos de taxa de emprego, a disparidade de xnero inferior ao 10% en Suecia, Finlandia, Dinamarca e os Pases Blticos, mentres que superior ao 20% en Chipre, Malta, Luxemburgo, Italia, Espaa e Grecia. Non obstante, as cifras varan considerablemente dun pas a outro e as mesmo, entre as rexins;, Galiza est cola do emprego en equidade.
9) Lei 30/2003, do 13 de outubro. Artigo primeiro. 2. O procedemento de elaboracin de proxectos de lei a que se refire o punto anterior iniciarase no ministerio ou ministerios competentes mediante a elaboracin do correspondente anteproxecto, que ir acompaado pola memoria, os estudos ou informes sobre a necesidade e oportunidade deste, un informe sobre o impacto por razn de xnero das medidas que se establecen neste, as como por unha memoria econmica que contea a estimacin do custo a que dar lugar. Lei 7/2004, do 16 de xullo. Artigo stimo. Informe sobre o impacto de xnero na elaboracin das leis. Os proxectos de lei presentados no Parlamento galego pola Xunta de Galicia irn acompaados dun informe sobre o seu impacto de xnero elaborado polo Servizo Galego de Promocin da Igualdade do Home e da Muller. Se non se acompaasen ou se se tratase dunha proposicin de lei presentada no Parlamento galego, este requirir, antes da discusin parlamentaria, a sa remisin Xunta de Galicia, quen ditaminar no prazo dun mes; transcorrido este prazo, a proposicin seguir o seu curso. Artigo oitavo. Informe sobre o impacto de xnero na elaboracin dos regulamentos. 1. Os regulamentos con repercusin en cuestins de xnero elaborados pola Xunta de Galicia tamn esixirn, antes da sa aprobacin, a emisin dun informe sobre o seu impacto de xnero elaborado polo Servizo Galego de Promocin da Igualdade do Home e da Muller. 2. O dito informe non ser vinculante. 10) Radl Philipp, Rita Mara. Transformaciones en el comportamiento en fucin del gnero en la vejez: el caso de las relaciones familiares. Santiago de Compostela, 2003. 11) Xunta de Galicia. Consellera de Economa e Facenda. Instituto Galego de Estatstica. Conta satlite de producin domstica, 2003. Santiago de Compostela, 2006. 12) Informe da Comisin ao Consello, ao Parlamento Europeo, ao Comit Econmico e Social Europeo e ao Comit das Rexins, do 22 de febreiro de 2006, sobre a igualdade entre mulleres e homes - 2005 [COM (2006) 71 final - Diario Oficial C 67 de 18.3.2006].
Se se analizan as estatsticas manexadas polo Servizo Galego de Igualdade, obsrvase que a taxa de actividade das mulleres, a pesar de reflectir un lixeiro aumento nos ltimos catro anos, segue a estar por baixo da dos homes, ao ser no 200513 un 44,30% para elas, fronte ao 62,60% para eles. A taxa de ocupacin para o mesmo ano de 38,30% e 58,10%, respectivamente, e a taxa de paro das mulleres segue case a duplicar a dos homes, pese ao importante descenso no ltimos anos. Fronte a esta situacin, Galiza est por riba da media do Estado espaol en emprendemento feminino e, as, entre xaneiro e xullo do 2006 aumentou de xeito significativo o nmero de afiliacins ao Rxime Especial de Traballadores Autnomos (RETA) e, destas afiliacins, un 36,57% son mulleres, fronte media estatal, dun 31,8%. Por provincias, Corua est cabeza, cun 37,57% das afiliacins, en Pontevedra son o 37%, en Lugo o 35,04% e, en Ourense, o 33,75%. As cifras poen de manifesto, por unha banda, a potencialidade das galegas con ideas de iniciativas empresariais, pero tamn a persistencia de barreiras soterradas que dificultan a contratacin por conta allea das mulleres. Na elaboracin das actuacins cara ao emprego das mulleres recollidas neste plan de igualdade, tivronse en conta como marco de referencia os recentes compromisos e contextos normativos da Unin Europea, estatais e nacionais. O anteriormente mencionado Informe da Comisin sobre a Igualdade entre Mulleres e Homes confirma un balance globalmente positivo no eido do emprego, pero sinala tamn que segue a haber importantes desequilibrios de xnero. E por iso preciso manter e ampliar as polticas e actuacins de igualdade no acceso ao recurso do emprego, pois anda se observa que: Mulleres e homes se concentran principalmente en actividades e profesins tradicionalmente vinculadas ao papel de xnero, o cal reforza a segregacin no mercado de traballo. Os homes ocupan traballos a tempo completo e as mulleres a tempo parcial; hai un 32,6% das mulleres ocupadas o cal as segue a manter en dependencia econmica dos homes fronte a tan s o 7,4% mulleres as tarefas reprodutivas. As mulleres teen dificultades para conciliar emprego e vida privada e, en xeral, vense obrigadas a escoller unha das opcins. Os homes non estn interesados na conciliacin e presentan un grande absentismo nas responsabilidades reprodutivas, o que afecta dun xeito directo e negativo todos os aspectos da vida das mulleres (sade, ingresos, tempo de lecer, desenvolvemento da sa carreira laboral...). As mulleres sofren grandes disparidades salariais, tanto por traballos iguais, como por traballos de igual valor. Como media, gaan un 15% menos por hora traballada que os homes.
dos homes que teen emprego a tempo parcial, debido a que se lles seguen a asignar socialmente s
13) Datos dispoibles na pxina web do Servizo Galego de Igualdade e na publicacin A realidade da muller galega 2005, da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral da Igualdade. Servizo Galego de Igualdade. Santiago de Compostela, 2006.
80 81
Estas trabas e dificultades estruturais de xnero de acceso aos recursos econmicos e, especialmente, ao emprego fan que as mulleres estean mis expostas que os homes exclusin social e dependencia dos servizos sociais. Particularmente, o risco de pobreza superior para as mulleres de mis idade e para aquelas que teen fillas ou fillos ao seu cargo. Por outra parte, no eido europeo, caben destacar as referencias recollidas nas actuacins desta lia estratxica 2 de acceso informacin e aos recursos deste V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes, relacionadas coas medidas acordadas para impulsar o acceso das mulleres ao traballo remunerado e o aumento do nmero da taxa de mulleres activas de cara a obter as taxas establecidas no Consello Europeo de Lisboa e na Folla de Ruta da Unin para o 2006-2010, no mbito do emprego e da poltica social, ademais do establecemento do Programa comunitario de fomento do emprego e da solidariedade social (Progress) que abarcar o perodo 2007-2013. Este programa engloba catro programas de accin comunitarios especficos e est dividido en cinco seccins que se corresponden cos cinco mbitos de accin principais: (1) Emprego (2) Proteccin e integracin social (3) Condicins de traballo (4) Antidiscriminacin e diversidade (5) Igualdade entre homes e mulleres No eido estatal cabe destacar, en materia de emprego, a oportunidade que brinda a promulgacin da Lei orgnica 3/2007, do 22 de marzo, para a igualdade efectiva de mulleres e homes, dado o peso importante que nesta lei teen todos os aspectos relativos ao mundo laboral e que xa se tiveron en conta hora de desear as actuacin deste plan dun xeito transversal nas catro lias estratxicas al onde fose pertinente. O proxecto de lei modifica todas as leis estatais afectadas pola inclusin do principio de igualdade real e contempla un conxunto de medidas de carcter transversal, en todas as ordes da vida poltica xurdica, social e laboral e destaca, entre outras, dentro do mbito laboral: O deber de negociar plans de igualdade nos convenios de mbito empresarial e supra-empresarial. A obrigacin de implementar plans de igualdade nas empresas con mis de 250 persoas traballadoras. O recoecemento do dereito conciliacin e o fomento dunha maior corresponsabilidade entre mulleres e homes na asuncin das obrigacins familiares. O dereito a reducir a xornada entre un oitavo e a metade por coidado de menores de 8 anos ou persoas con discapacidade. O recoecemento dun permiso de paternidade autnomo do da nai...
Por todo iso, considrase importante levar a cabo campaas de informacin sobre os recursos pblicos e privados especficos para mulleres e para a igualdade que cheguen aos principais axentes implicados na xestin destes recursos, como se recolle no obxectivo especfico 2.2.
No contexto galego, na elaboracin das actuacins cara ao emprego das mulleres recollidas neste plan de igualdade tvose como marco de referencia o recente Pacto galego polo emprego, asinado no 2007 entre o Goberno galego, a patronal e organizacins sindicais e, especialmente, a Lei 2/2007, do 28 de marzo, do traballo en igualdade das mulleres de Galiza, texto que recolle, entre outras, actuacins relativas a: Sensibilizacin da cidadana e, en particular, dos axentes de emprego. Plans de igualdade nas empresas. Apoio econmico e tcnico de implantacin voluntaria de plans de igualdade ou doutras medidas de promocin da igualdade. Responsabilidade social das empresas en materia de igualdade. Creacin dunha Marca Galega de Excelencia en Igualdade. Promocin da igualdade no mbito da negociacin colectiva e das relacins colectivas de traballo. Integracin da igualdade na formacin profesional. Emprego das mulleres e fomento do empresariado feminino. Integracin da igualdade na intermediacin laboral. Visibilizacin e valoracin de actividades feminizadas...
Por todo o ata aqu exposto, e dado este contexto, nesta segunda lia estratxica, os obxectivos especficos 2.6. e 2.7. buscan fornecer o acceso en igualdade de oportunidades da diversidade das mulleres aos recursos econmicos, especialmente a travs da insercin laboral e da informacin e sensibilizacin dos principais axentes econmicos e de emprego implicados. Faise fincap na persistencia de desigualdades no acceso aos recursos econmicos e mstranse as sas consecuencias como o avance da feminizacin da pobreza, o emprego mergullado, a segregacin horizontal e vertical, o teito de vidro, as desigualdades salariais, as discriminacins indirectas e a falta de recoecemento do valor dos traballos realizados polas mulleres. Para iso, nas actuacins recollidas neste plan introdcense accins positivas e impulsaranse acordos e compromisos de contratacin que impliquen a incorporacin de mulleres, sobre todo nos sectores emerxentes, sectores e categoras laborais nos que estn subrepresentadas e nos que existe unha forte demanda de man de obra non cuberta. Por outra banda, e para mellorar equitativamente o acceso das mulleres aos recursos econmicos en termos de ingresos e de renda percibida, seguiranse mantendo e abrindo lias de axudas directas. No propsito firme de que os recursos pblicos e privados cheguen cada da a mis mulleres, e a unha maior diversidade de mulleres, vital o papel que neste sentido protagonizan na actualidade as novas tecnoloxas; de a, a decisin de levar a cabo actuacins neste mbito recollidas no obxectivo especfico 2.5. Debe procurarse diminur a fenda dixital detectada no acceso, uso e deseo por parte das mulleres, xa que non poden quedar marxe desta revolucin que ten repercusins en todas as esferas da vida das persoas, dende o persoal ata o laboral. As mulleres non deben acceder ao mundo tecnolxico como meras consumidoras e usuarias, vistas mis como
que sofren as mulleres e a sa orixe, destcase a responsabilidade social da sa reproducin e erradicacin
82 83
suxeitos pasivos, senn que tamn o deben facer como creadoras de coecemento tecnolxico e como referentes dos estudos que leven a avances e innovacins neste terreo. Deben participar dun xeito activo, como se vn de sinalar na lia estratxica 1 participacin e empoderamento deste plan, achegando as sas experiencias vitais como mulleres, no deseo e desenvolvemento das novas ferramentas e soportes do coecemento, garantindo que as necesidades das mulleres e o saber aprendido dende a sa experiencia prctica de vida e as aprendizaxes acumuladas a travs da interiorizacin diferencial do papel de xnero estean presentes nos procesos innovacin de acceso ao coecemento, o que supor un beneficio para toda a sociedade. Neste sentido, Nacins Unidas xa advertiu no Informe sobre desenvolvemento humano 2001 do perigo de que se produza unha fenda dixital de xnero se non se levan a cabo e se lles d prioridade s polticas de apoio de acceso das mulleres s tecnoloxas da informacin e da comunicacin (TIC). Segundo a ciberfeminista, Monserrat Boix, potenciar a capacitacin das mulleres na creacin e uso das TIC algo non s estratxico para a propia participacin social das mulleres, senn tamn fundamental para o desenvolvemento persoal e o acceso ao emprego; dicir, estaraselle dando tamn cobertura a parte das necesidades bsicas e estratxicas das mulleres. Por iso, o obxectivo especfico 2.5. est directamente relacionado e imbricado co fomento da participacin, recollido na lia estratxica 1 deste plan e nas sas correspondentes actuacins. Pero o actual Goberno galego non s pensa na equidade no acceso informacin e aos recursos das mulleres e dos homes que viven en Galiza, senn que tamn ten en conta mulleres e homes doutras xeografas e intenta facilitarlles o acceso aos recursos en igualdade, pero dun xeito especial s mulleres que viven en pases con economas emerxentes, a travs do apoio econmico s actuacins de cooperacin e desenvolvemento con perspectiva de xnero. A presente lia estratxica do plan establece actuacins para garantir o acceso aos diferentes recursos pblicos e privados dos principais axentes implicados na igualdade e diversidade das mulleres que viven en Galiza e fra dela, como se recolle dun modo explcito no obxectivo especfico 2.3. Por outra banda, as necesidades especficas da diversidade de mulleres quedan recollidas nas actuacins relacionadas co obxectivo especfico 2.4., considerando especialmente a sa pertenza a colectivos con algunha desvantaxe social, grupos minoritarios ou o seu lugar de residencia ou procedencia, na procura dunha maior cohesin social. Finalmente, convn lembrar, como xa mencionou, que o actual Goberno deseou algns plans especficos (pobo xitano, sade, discapacidade, inclusin, corresponsabilidade...) e, por iso, nas actuacins desta lia non se recollen os contidos propios deses plans, anda que se procurar a sa difusin, dado que os ditos plans levan consigo tamn recursos para as mulleres e para a igualdade. E polos motivos aqu expostos, o V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes proponse nesta lia estratxica 2 os seguintes obxectivos:
OBXECTIVO XERAL Garantir o acceso en igualdade da diversidade das mulleres informacin e aos recursos pblicos e privados.
OBXECTIVO ESPECFICO 2.1. Impulsar a realizacin de orzamentos pblicos sensibles ao xnero que midan o acceso aos recursos econmicos por parte das mulleres e dos homes de Galiza e o impacto de xnero dos orzamentos no avance cara igualdade.
OBXECTIVOS ESPECFICO 2.2. Levar a cabo campaas de informacin sobre os recursos pblicos e privados especficos para mulleres e para a igualdade que cheguen aos principais axentes implicados na xestin destes recursos.
OBXECTIVO ESPECFICO 2.3. Fomentar dende a Xunta de Galicia o acceso dos axentes implicados e da diversidade das mulleres informacin e aos recursos.
OBXECTIVO ESPECFICO 2.4. Procurar o acceso da diversidade das mulleres a unha oferta homoxnea e de calidade de todo tipo de informacin e recursos, considerando especialmente a sa pertenza a colectivos con algunha desvantaxe social, grupos minoritarios ou o seu lugar de residencia ou procedencia, na procura dunha maior cohesin social.
OBXECTIVO ESPECFICO 2.5. Diminur a fenda dixital das mulleres procurando garantir o acceso s novas tecnoloxas da informacin e das comunicacins da diversidade das mulleres, especialmente nos pequenos ncleos de poboacin espallados polo territorio galego.
84 85
OBXECTIVO ESPECFICO 2.6. Sensibilizar, informar e concienciar sobre a persistencia de desigualdades de xnero no mercado laboral que limitan o acceso das mulleres aos recursos econmicos.
OBXECTIVO ESPECFICO 2.7. Reducir as desigualdades no acceso aos recursos econmicos pblicos e privados, fomentando a responsabilidade social e o compromiso dos axentes de emprego e, asemade facilitandolle s mulleres axudas directas
OBXECTIVO XERAL 2
Garantir o acceso en igualdade de oportunidades da diversidade das mulleres informacin e aos recursos pblicos e privados.
OBXECTIVO ESPECFICO 2.1. Impulsar a realizacin de orzamentos pblicos sensibles ao xnero que midan o acceso aos recursos econmicos por parte das mulleres e dos homes de Galiza e o impacto de xnero dos orzamentos no avance cara igualdade. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 2.1.1. Configurar un grupo de traballo interno na Xunta de Galicia para a elaboracin de orzamentos de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda > Consello de Contas Departamentos implicados > Todos Indicadores > Grupo configurado
da avaliacin do impacto de xnero, dos ingresos inputs (autoliquidacin de tributos, taxas e prezos pblicos...) e gastos outputs (subvencins, salarios...) da Xunta de Galicia, dende unha ptica de xnero e que inclan as variables sexo e xnero onde sexa pertinente Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda > Consello de Contas Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de instrumentos, ferramentas, formularios e indicadores elaborados > N e tipo de modelos normalizados nos que se incle a variable sexo
86 87
2.1.2.
Elaborar e implementar instrumentos, ferramentas, formularios e indicadores que faciliten a realizacin
2.1.3.
Introducir nos gastos pblicos da Xunta de Galicia (corrente, capital e operacins financeiras) a anlise de xnero, identificando a afectacin do gasto para as mulleres e homes Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda > Consello de Contas Departamentos implicados > Consellera de Economa e Facenda Indicadores > Partidas orzamentarias de gastos que conteen as variables sexo ou xnero na sa concepcin > Tipo e importe dos gastos con afectacin para mulleres e homes identificados
2.1.4.
Identificar as asignacins orzamentarias dedicadas s polticas de igualdade, procurando diferenciar a poboacin desagregada por sexo beneficiaria destas Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda Departamentos implicados > Todos Indicadores > Asignacins dedicadas igualdade e gasto por sexo
2.1.5.
Tratar de cuantificar e valorar o gasto exclusivo en polticas de igualdade desagregado por mbitos cubertos (educacin, emprego, innovacin, medio ambiente, sade, violencia...) identificando a poboacin beneficiaria desagregada por sexo Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda Departamentos implicados > Todos Indicadores > Gasto econmico das polticas pblicas de igualdade > Gasto econmico das polticas pblicas de igualdade segundo mbito > Gasto por sexo
2.1.6.
Analizar a normativa tributaria evitando sesgos de xnero e realizar propostas de mellora mediante a elaboracin de informes Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda > Mulleres Departamentos implicados > Consellera de Economa e Facenda Indicadores > Accins de mellora propostas e implementadas > Accins positivas de mellora das rendas das mulleres
2.1.7.
Introducir accins correctivas que melloren a equidade de xnero nos ingresos e gastos da Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda Departamentos implicados > Todos Indicadores > Normas reguladoras > Accins correctivas implementadas
88 89
OBXECTIVO ESPECFICO 2.2. Levar a cabo campaas de informacin sobre os recursos pblicos e privados especficos para mulleres e para a igualdade que cheguen aos principais axentes implicados na xestin destes recursos. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 2.2.1. Realizar, manter e difundir estatsticas oficiais recollendo informacin cuantitativa e cualitativa, desagregada por sexo, cruzada con variables de xnero e caractersticas sociodemogrficas,sobre o grao de coecemento dos recursos xerais e especficos, pblicos e privados de calquera mbito ou sector Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > N e tipo de informacins estatsticas creadas > N de campaas, tipos, medios e soportes de divulgacin > Recursos econmicos dedicados s campaas de divulgacin 2.2.2. Difundir e actualizar especialmente entre axentes implicados, a normativa da UE, estatal e autonmica, en materia de igualdade, facendo fincap na comprensin e asimilacin do principio de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, das discriminacins indirectas, e da conveniencia das medidas de igualdade e das accins positivas Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral, especialmente axentes xestores directamente implicados no desenvolvemento e execucin da normativa: persoal poltico, funcionariado, axentes de emprego, de promocin econmica, xudiciais, educativos, e persoal tcnico en xeral > Deputacins, concellos e mancomunidades Departamentos implicados > Todos Indicadores > N campaas, tipos, medios e soportes de divulgacin > Institucins implicadas > Pblico ao que se chega, desagregado por sexo > Recursos econmicos dedicados s campaas
2.2.3.
Difundir e dar a coecer entre as organizacins que traballen a prol da igualdade os mecanismos de funcionamento dos concursos pblicos, subvencins e axudas, pblicas e/ou privadas, galegas, estatais e dos fondos europeos, facilitando informacin e ferramentas axeitadas que posibiliten a sa participacin no acceso a estes recursos Poboacin ou entidades destinatarias > Organizacins a prol da igualdade Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de campaas, tipos, medios e soportes de divulgacin > Recursos econmicos dedicados s campaas
2.2.4.
Difundir entre as organizacins que traballan en prol da igualdade e os axentes sociais implicados as polticas e o propio Plan de Igualdade da Xunta de Galicia, e os recursos especficos deseados e postos disposicin da poboacin neste mbito Poboacin ou entidades destinatarias > Organizacins que traballan a prol da igualdade > Axentes sociais implicados > Administracins Pblicas Galegas > Poboacin en xeral Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Poboacin implicada por sexo > Recursos econmicos dedicados
> N de campaas, tipos, medios e soportes de divulgacin
90 91
OBXECTIVO ESPECFICO 2.3. Fomentar dende a Xunta de Galicia o acceso dos axentes implicados e da diversidade das mulleres informacin e aos recursos. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 2.3.1. Garantir o acceso das mulleres aos recursos pblicos e privados mediante a inclusin de obxectivos e resultados de igualdade no deseo das polticas pblicas da Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Todos os departamentos da Xunta de Galicia Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de obxectivos e resultados de igualdade a acadar planeados por departamento da Xunta de Galicia 2.3.2. Establecer como criterio de baremacin positiva a inclusin da perspectiva de xnero e do principio de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, tanto nas empresas, entidades, organismos ou institucins que colaboren ou contraten coa Xunta de Galicia coma nos programas, proxectos ou propostas presentadas por estas Poboacin ou entidades destinatarias > Empresas, entidades, organismos ou institucins que colaboren ou contraten coa Xunta de Galicia Departamentos implicados > Todos Indicadores > Normativa reguladora > N, tipo e obxecto social das empresa, entidades, organismos ou institucins cos que se asinaron convenios ou contratos que incluan a perspectiva de xnero 2.3.3. Elaborar e divulgar unha gua prctica para o persoal das administracins pblicas galegas que forneza a identificacin da pertinencia de xnero e como inclur principios de igualdade nos diferentes mbitos nos que se desenvolven as polticas pblicas Poboacin ou entidades destinatarias > Funcionariado e persoal laboral das administracins pblicas galegas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Gua elaborada > N de campaas, tipo, medios e soportes de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.3.4.
Poer ao dispor dos concellos informacin, asesoramento, recursos econmicos e tcnicos, abrindo unha lia financeira especfica para que asuman compromisos de deseo, implantacin e avaliacin de plans de igualdade Poboacin ou entidades destinatarias > Funcionariado, persoal poltico e tcnico dos concellos > Concellos Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de Plans de Igualdade deseados, implementados ou avaliados > N e tipo de concellos > Recursos econmicos dedicados
2.3.5.
Divulgar os recursos pblicos e privados includos nos diferentes plans impulsados pola Xunta de Galicia: o propio V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes, Plan de fomento da corresponsabilidade, Plan de atencin integral a sade da muller de Galiza, II Plan galego de inclusin social, Plan operativo de prevencin na rea de menores, Plan integral de accin para persoas con discapacidade, Plan galego de persoas maiores, Plan integral de desenvolvemento e convivencia do pobo xitano en Galiza, Plan integral de apoio s familias... facilitando o acceso dos concellos, institucins, organismos, entidades, axentes implicados, e das propias mulleres a estes recursos Poboacin ou entidades destinatarias > Concellos, institucins, entidades pblicas e privadas, axentes implicados > Mulleres > Todos Indicadores > N de campaas, tipo, medios e soportes de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
Departamentos implicados
2.3.6.
Actualizar e difundir a pxina web da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, como instrumento de acceso informacin dos recursos da Xunta de Galicia, e informacin xeral relativa igualdade Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de campaas, tipos, medios e soportes de divulgacin > Recursos econmicos dedicados s campaas
92 93
2.3.7.
Reorganizar e ampliar os recursos especficos de informacin e asesoramento s mulleres Poboacin ou entidades destinatarias > Concellos galegos > Mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N, tipo, e emprazamento dos recursos creados > Recursos econmicos e humanos dedicados
2.3.8.
Reorganizar, ampliar, consolidar e difundir: Rede galega de puntos de encontro Gabinetes de orientacin familiar (GOF) Rede de mediadoras sociais Oficinas afectivo-sexuais Qurote Portal Coidanet
Poboacin ou entidades destinatarias > Concellos galegos > Poboacin en xeral Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de Puntos de Encontro creados > N de GOF creados > N de Oficinas Afectivo-Sexuais Qurote creadas > Recursos econmicos dedicados 2.3.9. Difundir o dispositivo Telfono de Atencin Muller: 900400273, e os servizos que presta nos diversos mbitos que abarca Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
OBXECTIVO ESPECFICO 2.4. Procurar o acceso da diversidade das mulleres a unha oferta homoxnea e de calidade de todo tipo de informacin e recursos, considerando especialmente a sa pertenza a colectivos con algunha desvantaxe social, grupos minoritarios, ou o seu lugar de residencia ou procedencia, na procura dunha maior cohesin social. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 2.4.1. Elaborar indicadores estatsticos, realizar e divulgar estudos sobre os factores, situacins e sectores de exclusin que afectan a diversidade das mulleres, de tal xeito que amosen a dobre situacin de desvantaxe Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda > Concellos > Organizacins que traballan con colectivos especficos de mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Economa e Facenda Indicadores > N de indicadores estatsticos elaborados > N de estudos elaborados > N de campaas, tipo, medios e soportes de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.2.
Adaptar, actualizar e modernizar os sistemas de proteccin social, segundo o establecido no Consello Europeo de Lisboa e na Folla de Ruta da Unin para o 2006-2010 no mbito da poltica social, respectando a igualdade de oportunidades entre mulleres e homes na procura dunha maior cohesin social Poboacin ou entidades destinatarias > Administracins pblicas galegas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Traballo > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > N e tipo de adaptacins, actualizacins e modernizacins iniciadas > Recursos econmicos dedicados
94 95
2.4.3.
Garantir diversidade das mulleres o dereito proteccin social, mailo afastamento da exclusin social, segundo o establecido no Consello Europeo de Lisboa e na Folla de Ruta da Unin para o 2006-2010, no mbito da poltica social, impulsando o seu acceso s polticas sociais e s coberturas ofrecidas por estas Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de usuarias atendidas > Caractersticas sociodemogrficas > Servizos aos que acceden
2.4.4.
Fomentar a presentacin de proxectos dentro do marco do programa europeo integrado Progress atendendo especialmente aos mbitos de accin principais (2) Proteccin e integracin social, e (4) antidiscriminacin e diversidade, segundo o establecido no Consello Europeo de Lisboa e na Folla de Ruta da Unin para o 20062010 no mbito de poltica social Poboacin ou entidades destinatarias > Todas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de proxectos aprobados > mbitos de accin principais dos proxectos presentados e aprobados
2.4.5.
Desenvolver e divulgar programas de alfabetizacin, de desenvolvemento de habilidades sociais para mulleres inmigrantes co propsito de contrarrestar a dobre situacin de desvantaxe social na que poden atoparse Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres con necesidades de alfabetizacin e habilidades sociais > Mulleres inmigrantes > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de programas por tipo > Localidade de imparticin e desenvolvemento dos programas > Existencia de medidas de conciliacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.6.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos, para a diversidade das mulleres das aldeas e pequenas vilas da beiramar e do rural, que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados e contrarresten a situacin de desvantaxe xeogrfica na que se poden atopar Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres de aldeas e pequenas vilas da beiramar e do rural > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos
2.4.7.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para mulleres moinantes, xitanas, ou doutras etnias minoritarias, adaptados sa cultura, que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados e contrarresten a sa posible dobre situacin de desvantaxe social Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres de minoras tnicas > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de mulleres por etnia e caractersticas sociodemogrficas > Recursos econmicos dedicados
> N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin
2.4.8.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para os colectivos de mulleres inmigrantes que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados e contrarresten a sa posible dobre situacin de desvantaxe social, e impulsen unha rpida e maior integracin na sociedade de acollida Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres inmigrantes > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > N de mulleres usuarias, procedencia e caractersticas sociodemogrficas das mulleres > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
96 97
2.4.9.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para mulleres vivas ou maiores soas, con rendas baixas ou sen rendas, que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados, e contrarresten a sa posible dobre situacin de desvantaxe e illamento social Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vivas ou maiores soas, con rendas baixas ou sen rendas > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.10.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para mulleres galegas no exterior e emigrantes retornadas, que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados galegos, e un posible retorno e unha integracin exitosa, que contrarresten a posible situacin de desvantaxe social polo afastamento da sa terra e pola nova situacin no retorno Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres galegas no exterior, emigrantes retornadas > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin > Casas de Galiza e Centros Galegos > Fundacin Galicia Emigracin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.11.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para mulleres con diferentes adiccins (ludopata, drogas, etc..) que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres con diferentes adiccins > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin > Institucins penais Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Sanidade Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.12.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para mulleres que exercen a prostitucin ou desexen abandonala, que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados, e contrarresten a sa posible dobre situacin de desvantaxe e estigmatizacin social, ampliando o horario dos centros de da para mulleres que exercen a prostitucin e levando a cabo accins formativas Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres que exercen a prostitucin > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Sanidade Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.13.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para mulleres en proceso de reasignacin sexual, transexuais, ou transxenricas que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados, e contrarresten a sa posible dobre situacin de desvantaxe social, promovendo a sa visibilizacin e aceptacin pola sociedade Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres en proceso de reasignacin sexual, transexuais, ou transxenricas > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Consellera de Sanidade Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
> Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar
2.4.14.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para lesbianas que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados, e contrarresten a sa posible situacin de desvantaxe social, promovendo a sa visibilizacin e aceptacin pola sociedade Poboacin ou entidades destinatarias > Lesbianas > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
98 99
2.4.15.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para mulleres que exerzan profesins moi masculinizadas nas que estn altamente infrarrepresentadas, que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados non contemplados habitualmente neses sectores ou mbitos profesionais Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres que exercen profesins moi masculinizadas > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > Sectores econmicos, laborais e profesionais > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.16.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para as reclusas e ex-reclusas que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos e contrarresten a sa posible situacin de desvantaxe dentro e fra da cadea e lles faciliten o proceso de insercin Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres reclusas e ex-reclusas > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin > Institucins penais Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.17.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin para mulleres con responsabilidades familiares non compartidas, que prioricen a sa participacin no acceso aos recursos pblicos e privados e no seu uso Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres con responsabilidades familiares non compartidas > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > Norma reguladora > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.18.
Desenvolver e divulgar programas de actuacin especficos para nais adolescentes que lles faciliten o acceso informacin e aos recursos pblicos e privados que contrarresten a situacin de dobre desvantaxe social na que se poden atopar Poboacin ou entidades destinatarias > Nais adolescentes > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de mulleres usuarias e caractersticas sociodemogrficas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
2.4.19.
Promover o paso do enfoque de muller en desenvolvemento (MED) ao do enfoque de xnero en desenvolvemento (GED)14, nos proxectos de cooperacin ao desenvolvemento nos que participe a Xunta de Galicia, velando por que tean en conta tanto as necesidades bsicas ou prcticas coma os intereses estratxicos das mulleres Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres de pases destinatarios dos proxectos > Asociacins, organizacins e institucins que traballen con esta poboacin Departamentos implicados > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > Proxectos > Recursos econmicos dedicados
> Pases receptores
14) En galego sera XED, pero empregamos esta forma porque a mais habitual.
100 101
OBXECTIVO ESPECFICO 2.5. Diminur a fenda dixital das mulleres procurando garantir o acceso s novas tecnoloxas da informacin e das comunicacins da diversidade das mulleres, especialmente nos pequenos ncleos de poboacin espallados polo territorio galego. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 2.5.1. Procurar que a rede de comunicacins de telefona fixa, mbil e cable, chegue ao maior nmero de fogares monoparentais encabezados por mulleres e empresas de mulleres, especialmente nos pequenos ncleos de poboacin Poboacin ou entidades destinatarias > Empresas de telecomunicacins > Concellos, aldeas e lugares da beiramar e do rural > Toda a poboacin, especialmente as mulleres Departamentos implicados > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera do Medio Rural Indicadores > N de novos ncleos poboacionais que acceden a estes recursos > Tipoloxa dos ncleos poboacionais > N de lares e de empresas que acceden
2.5.2.
Divulgar e levar a cabo programas dirixidos a mulleres e asociacins de mulleres, a prol da diminucin da fenda dixital, incentivando o seu mergullo nas TIC, establecendo accins positivas e abrindo lias de subvencin directas que lles faciliten, especialmente, a aprendizaxe de: Alfabetizacin informtica bsica e contorno Office Sistemas operativos Windows, Mac Hardware e software Acceso e uso do software libre Cursos especializados bsicos e avanzados (internet, power- point, creacin de pxinas web, creacin de redes, programacin avanzada orientada a determinados sectores...) Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Asociacins de mulleres situadas en Galiza e no exterior Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Innovacin e Industria > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > Norma reguladora > N de campaas, tipos, medios e soportes de divulgacin > N e destino das accins positivas > N de mulleres beneficiarias e caractersticas sociodemogrficas > Recursos econmicos dedicados
das comunicacins, que facilite o manexo, reciclaxe e acceso aos recursos pblicos e privados, especialmente da diversidade das mulleres do rural e da beiramar, e aqueles grupos que presentan unha maior fenda dixital, motivando e incentivando o seu mergullo no mundo das TICs Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin > Especialmente, mulleres do rural e da beiramar Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera do Medio Rural Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de concellos aos que chega o Bus.Net > N de persoas que o visitan desagregado por sexo > Grupos ou colectivos de mulleres a que se chega > Recursos econmicos dedicados
102 103
2.5.3.
Fomentar os Bus.Net coma ferramenta de divulgacin e achegamento s novas tecnoloxas da informacin e
2.5.4.
Levar a cabo programas e campaas de divulgacin que faciliten e incentiven o acceso e mellora da situacin das mulleres e das asociacins de mulleres, con respecto s novas tecnoloxas da informacin e da comunicacin, fomentando medidas que lles faciliten nomeadamente: compra e renovacin de equipos e perifricos conexins a internet de banda ancha, wifi conexins en rede programas antivirus e outros Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Asociacins de mulleres situadas en Galiza e no exterior Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Innovacin e Industria > Secretara Xeral de Emigracin Indicadores > N de campaas, tipos, medios e localidades de divulgacin > N de mulleres beneficiarias > Caractersticas sociodemogrficas > N e tipoloxa das asociacins beneficiadas > N e tipo de medidas das que se benefician > Recursos econmicos dedicados
2.5.5.
Desenvolver e divulgar programas que inclan accins positivas co propsito de incentivar e aumentar a asistencia e participacin da diversidade das mulleres en: Investigacins relacionadas coas Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin (TIC) Encontros, xornadas, certames Campus universitarios virtuais Feiras comerciais do sector Creacin de comunidades virtuais de mulleres galegas, blogs Espazos de ciberfeminismo Coecemento, acceso, manexo, e reciclaxe de TIC Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria Indicadores > N de campaas, tipos, medios e soportes de divulgacin > N e tipo de accins positivas > N de mulleres que participan nos encontros, certames, campus universitarios virtuais e feiras > Caractersticas sociodemogrficas > N de comunidades virtuais e blogs creados > Recursos econmicos dedicados
OBXECTIVO ESPECFICO 2.6. Sensibilizar, informar e concienciar sobre a persistencia de desigualdades de xnero no mercado laboral que limitan o acceso das mulleres aos recursos econmicos. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 2.6.1. Elaborar indicadores desagregados por sexo, realizar e actualizar estatsticas que reflictan a situacin e posicin das mulleres nos diversos sectores econmicos Poboacin ou entidades destinatarias > Consellera de Economa e Facenda Departamentos implicados > Consellera de Economa e Facenda > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Traballo Indicadores > N de indicadores estatsticos elaborados > Estatsticas actualizadas 2.6.2. Realizar investigacins e campaas de sensibilizacin que amosen a persistencia de discriminacins indirectas e desigualdades de xnero no acceso das mulleres aos recursos econmicos, o avance da feminizacin da pobreza, e facer fincap no emprego mergullado, na segregacin horizontal e vertical, no teito de vidro, nas desigualdades salariais, no recoecemento do valor do traballo realizado polas mulleres (traballo de igual Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin, especialmente os homes > Axentes econmicos e sociais implicados Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Economa e Facenda > Consellera de Traballo Indicadores > N de investigacins realizadas > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
valor, igual salario) e na orixe das desigualdades
104 105
2.6.3.
Promover entre os axentes implicados nas inspeccins de traballo campaas de sensibilizacin de Tolerancia 0, que saquen luz as situacins de irregularidade laboral de moitas mulleres, e a persistencia de desigualdades e discriminacins no mercado de traballo (salarios, despidos, non renovacin por embarazo...) articulando frmulas que garantan s mulleres o anonimato Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin, especialmente, axentes econmicos e homes Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de expedientes abertos, denuncias > Sectores das empresas > Recursos econmicos dedicados
2.6.4.
Xerar redes de coecemento e intercambio para a igualdade de oportunidades entre mulleres e homes no emprego pblico e privado, mediante a creacin de grupos temticos e sectoriais que permitan a identificacin de problemas e oportunidades comns e o rescate e a transferibilidade de boas prcticas Poboacin ou entidades destinatarias > Administracins pblicas galegas > Empresas > Axentes de emprego > Organizacins sindicais Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de redes creadas > Recursos econmicos dedicados
2.6.5.
Concienciar e divulgar entre as empresas demandantes de man de obra e as de comunicacin que os anuncios de emprego en calquera soporte non atenten contra o art. 14 da Constitucin Espaola, ao demandar sen ningunha razn, accin ou discriminacin positiva que o xustifique, candidaturas s de homes ou s de mulleres, fomentando asemade o uso dunha linguaxe non sexista nos propios anuncios, e animando a poboacin a denunciar as irregularidades detectadas a travs do Observatorio de Publicidade Poboacin ou entidades destinatarias > Empresariado > Empresas de traballo temporal > Empresas de seleccin e recursos humanos > Medios de comunicacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de denuncias recollidas no Observatorio de Publicidade > Recursos econmicos dedicados
2.6.6.
Realizar unha diagnose e un estudo sobre o grao de incorporacin do enfoque de xnero nas estruturas pblicas e privadas de emprego e divulgar os resultados Poboacin ou entidades destinatarias > Estruturas de emprego Departamentos implicados Indicadores > N de estruturas de emprego pblicas e privadas implicadas no estudo e diagnose > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
> Consellera de Traballo
2.6.7.
Divulgar e concienciar os axentes de emprego para que visibilicen e polo tanto, eviten a posible reproducin de sesgos de xnero no seu traballo, o que perpeta as desigualdades e discriminacins indirectas que sofren as mulleres Poboacin ou entidades destinatarias > Persoal tcnico das estruturas de emprego Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
106 107
2.6.8.
Levar a cabo campaas de informacin e sensibilizacin en igualdade de oportunidades entre mulleres e homes dirixidas aos equipos xerenciais e directivos, a responsables de recursos humanos, e persoal tcnico dos programas de emprego, de empresas e administracins pblicas para favorecer un cambio de mentalidade que dea maiores oportunidades de participacin s mulleres nos procesos de seleccin, recrutamento e promocin vertical Poboacin ou entidades destinatarias > Equipos xerenciais e directivos > Responsables de recursos humanos > Persoal tcnico de emprego > Organizacins sindicais Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de administracins galegas s que se chega > N e sector das empresas s que se chega > Pblico ao que se chega por sexo e cargo > Recursos econmicos dedicados
2.6.9.
Levar a cabo campaas de informacin, concienciacin e sensibilizacin, sobre a necesidade de contratacin de mulleres en todos os sectores, especialmente aqueles en que estn subrepresentadas e existe unha forte demanda de emprego, destacando a contribucin do saber das mulleres ao mundo laboral, as vantaxes e lias de axuda para a sa contratacin e fomentando a sinatura de acordos e compromisos de contratacin Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Empresariado Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > Norma reguladora > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N e sector das empresas a que se chega > Pblico ao que se chega por sexo e cargo > Sinatura de acordos con compromiso de contratacin > Recursos econmicos dedicados
2.6.10.
Levar a cabo programas de sensibilizacin e orientacin da mocidade cara a actitudes e valores favorables diversificacin acadmica, formacin profesional e ocupacional, que non desequilibren no futuro o seu acceso aos recursos econmicos Poboacin ou entidades destinatarias > Mozas e mozos > Centros de ensino Departamentos implicados > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de centros de ensino implicados > Recursos econmicos dedicados
2.6.11.
Realizar programas de sensibilizacin para mozas fomentando nelas o esprito emprendedor cara s iniciativas empresariais, conciencindoas na importancia de contar con recursos econmicos propios, e amosndolles referentes femininos de xito empresarial Poboacin ou entidades destinatarias > Mozas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de mozas implicadas > Recursos econmicos dedicados
> N de centros de ensino implicados
2.6.12.
Orientar, facilitar e divulgar s mulleres inactivas15 todo tipo de informacin, asesoramento sobre o mundo laboral (medidas de conciliacin existentes, vantaxes de ser parte da poboacin activa, axudas e subvencins para a contratacin de mulleres, para o inicio da actividade por conta propia, etc..) que as motiven a iniciar o proceso de insercin por conta propia ou allea Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres inactivas > Axentes de emprego Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
108 109
15) Inactivas, segundo a terminoloxa empregada pola Enquisa de Poboacin Activa do INE, e do IGE
OBXECTIVO ESPECFICO 2.7. Reducir as desigualdades no acceso aos recursos econmicos pblicos e privados, fomentando a responsabilidade social e o compromiso dos axentes de emprego, e asemade facilitandolle s mulleres axudas directas. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 2.7.1. Impulsar o acceso das mulleres ao traballo remunerado, aumentando o nmero de activas para obter as taxas establecidas no Consello Europeo de Lisboa e na Folla de Ruta da Unin para o 2006-2010 no mbito do emprego e poltica social Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres inactivas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > Taxa de actividade e de ocupacin por sexo 2.7.2. Fomentar a elaboracin de diagnoses en organizacins, empresas e administracins, que identifiquen os procesos laborais que poden someterse a revisin e reorganizacin para implementar novas formas de traballo que favorezan a conciliacin e diminan a rotacin ou abandono laboral, vinculados necesidade de conciliacin e tean en conta a especial circunstancia da dispersin do hbitat poboacional galego (teletraballo, horarios flexibles, quendas rotativas...) atendendo importancia da incorporacin das novas tecnoloxas da informacin e das comunicacins que o faciliten, estendendo as frmulas do teletraballo mis al das persoas autnomas Poboacin ou entidades destinatarias > Organizacins, empresas e administracins pblicas galegas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Traballo Indicadores > N de diagnoses elaboradas > N de empresas que os aplican > Recursos econmicos dedicados
2.7.3.
Levar a cabo as modificacins oportunas nos procesos de seleccin que realiza o Servizo Pblico de Emprego para lles garantir a presentacin annima de candidaturas s empresas demandantes de emprego, sempre que non exista razn, accin ou discriminacin positiva ningunha que xustifique a presentacin de candidaturas s de mulleres ou s de homes, pero garantindo que non se perda a desagregacin por sexos da informacin interna manexada polo propio Servizo Pblico de Emprego Poboacin ou entidades destinatarias > Servizo Pblico de Emprego Departamentos implicados > Consellera de Traballo Indicadores > Norma reguladora > Tipo de modificacins realizadas na documentacin administrativa > N de candidaturas de mulleres e homes presentadas > Recursos econmicos dedicados
2.7.4.
Fomentar a realizacin das modificacins oportunas nos procesos de seleccin e promocin de persoal das empresas para que garantan a presentacin de CV e a realizacin e valoracin annima de probas, sempre que non exista ningunha razn, accin ou discriminacin positiva, que xustifique a presentacin de candidaturas s de mulleres ou s de homes Poboacin ou entidades destinatarias > Empresariado > Empresas de traballo temporal > Empresas de seleccin e recursos humanos Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de empresas que realizan modificacins > N e tipo de contratos e promocins por sexo > Recursos econmicos dedicados
> Organizacins sindicais
110 111
2.7.5.
Fomentar a responsabilidade social das organizacins, empresas e administracins pblicas galegas a prol do avance da igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, procurando especialmente o firme compromiso coa igualdade do equipo xerencial e directivo Poboacin ou entidades destinatarias > Organizacins, empresas e administracins pblicas galegas > Organizacins sindicais Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Traballo Indicadores > N de organizacins, empresas e administracins pblicas galegas que se comprometen > N por sector das organizacins, empresas
2.7.6.
Impulsar e incentivar a creacin de iniciativas empresariais en sectores que teen un impacto directo no rol tradicional feminino do coidado: centros, servizos e equipamentos de atencin e coidados (para maiores, persoas enfermas, con discapacidade e menores) Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > Tipo de empresas creadas > N de postos de traballo creados por sexo > Recursos econmicos dedicados
2.7.7.
Animar as organizacins, empresas e administracins a crear ou facilitar o acceso do seu persoal a: escolas infants, centros de da, rede de canguros, teleasistencia, cheques para o coidado de persoas maiores ou menores, atencin personalizada, comedores, actividades extraescolares, actividades para persoas adultas dependentes, servizos de transporte pblico, bancos de tempo, ou calquera outro recurso ou medida que se considere pertinente e que tea en conta a especial circunstancia da dispersin do hbitat galego Poboacin ou entidades destinatarias > Organizacins, empresas e administracins pblicas galegas Departamentos implicados > Todos Indicadores > Norma reguladora > N de organizacins, empresas e administracins participantes > N de servizos facilitados > N de servizos creados > N de mulleres e homes que se benefician > Recursos econmicos dedicados
2.7.8.
Asesorar e abrir lias de axudas s empresas galegas para o deseo de plans de igualdade entre mulleres e homes Poboacin ou entidades destinatarias > Empresas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > Norma reguladora > N de solicitudes > N de axudas outorgadas > N de plans postos en marcha por sectores > Recursos econmicos dedicados
2.7.9.
Desear e implementar plans de estabilidade, que inclan medidas que melloren a calidade do emprego da diversidade das mulleres, mediante accins positivas que incrementen a taxa de estabilidade nas empresas, que diminan a rotacin ou abandono laboral e que baixen os ndices de precariedade laboral feminina Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres con contratos temporais Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Plans de estabilidade deseados > % de incremento da taxa de estabilidade > % de diminucin do ndice de precariedade > Melloras de calidade observadas > Recursos econmicos dedicados
> N de accins positivas levadas a cabo
112 113
2.7.10.
Mellorar as lias de axuda contratacin indefinida de mulleres inactivas ou con empregos en precario, aumentando a sa cuanta Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres inactivas > Empresas Departamentos implicados > Consellera de Traballo Indicadores > Norma reguladora > Incremento da cuanta > N de mulleres que se benefician > Caractersticas sociodemogrficas > N de empresas que se benefician > Tipo e sector das empresas > Recursos econmicos dedicados
2.7.11.
Promover acordos entre as empresas e organizacins que favorezan a reducin da segregacin ocupacional horizontal das mulleres, incrementando a sa presenza en todos os sectores, grupos ocupacionais e profesins, e a reducin da segregacin ocupacional vertical, procurando a eliminacin de teitos de vidro Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Empresas e organizacins Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > Acordos > N e % de incorporacins por sector, grupos ocupacionais e profesins
2.7.12.
Introducir accins positivas e impulsar acordos e compromisos de contratacin que impliquen a incorporacin de mulleres, especialmente nos sectores emerxentes, sectores e categoras laborais nos que estean subrepresentadas e nos que exista unha forte demanda de man de obra non cuberta Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Empresariado Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de acordos e compromisos de contratacin > Tipo de accins positivas > N de contratos realizados > Sectores e categoras > Caractersticas sociodemogrficas > Recursos econmicos dedicados
2.7.13.
Mellorar as lias de axudas directas ao autoemprego e economa social, incrementando a sa cuanta para mulleres que se incorporen actividade laboral, includas bolsas de inicio de actividade non reintegrables Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres con iniciativa empresarial Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Norma reguladora > Incremento da cuanta > N de mulleres e homes a que se lles concedeu a axuda > N de concesins > Sectores econmicos de incorporacin > Caractersticas sociodemogrficas das beneficiarias > Recursos econmicos dedicados
114 115
2.7.14.
Desenvolver especificamente para mulleres programas de orientacin e formacin para o acceso e a incorporacin ao mercado laboral, mediante itinerarios personalizados de insercin sociolaboral, plans de accin individuais que inclan reciclaxe sobre a obsolescencia de coecementos, rescate de habilidades e aprendizaxes informais derivadas do papel de xnero tradicional, transferibles ao mundo do emprego, prcticas en empresas, medidas de acompaamento, titorizacin e de conciliacin, compromisos de contratacin e todo tipo de informacin e asesoramento sobre o mundo laboral Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de programas levados a cabo > N de mulleres incorporadas > Caractersticas sociodemogrficas > Sector no que se incorporan > Recursos econmicos dedicados
2.7.15.
Establecer programas de axudas para a regularizacin de actividades econmicas do emprego mergullado que tean en conta a forte presenza das mulleres nesta economa, especialmente no mbito rural e costeiro, no mundo do mar (mariscadoras, percebeiras, redeiras...) e no servizo domstico e que se incremente o nmero de afiliadas Seguridade Social e das cotitulares das explotacins agrarias Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres en emprego mergullado Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Medio Rural > Consellera de Traballo > Consellera de Pesca e Asuntos Martimos Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Norma reguladora > N de mulleres que regularizan a sa situacin > Caractersticas sociodemogrficas > Sectores econmicos das actividades regularizadas > Recursos econmicos dedicados
2.7.16.
Incorporar dun xeito gradual accins positivas que melloren equitativamente o acceso das mulleres aos recursos econmicos en termos de ingresos e de renda percibida, mantendo e abrindo lias de axudas directas e indirectas Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres Departamentos implicados > Todos Indicadores > Accins positivas directas e indirectas de mellora das rendas das mulleres > Recursos econmicos dedicados
116 117

XUSTIFICACIN DE CONTEXTO Na revisin e avaliacin dos 10 anos da plataforma de accin de Beijing (Beijing+10) realizada en Nova York, sinalouse como unha dificultade case inherente propia estratexia de mainstreaming de xnero proposta en Beijing no 1995 que, ao final, as persoas que teen que poer en prctica e implementar as medidas acordadas nas estratexias de mainstreaming ha de ser persoal que, por unha parte, ou ben non tea formacin especfica en xnero e igualdade no seu mbito concreto de intervencin, ou persoal que adquirise unha formacin xeral, tecnocrtica e lexislativa en materia de igualdade, mis que unha formacin especfica. Formacin que, ademais, debera combinar a tcnica (imprescindible, por suposto) e a sensibilizacin e necesaria concienciacin de cara a lograr un compromiso dos axentes implicados na estratexia de mainstreaming acordada. E, por outra banda, tamn en xeral resltalles difcil identificar a pertinencia de xnero do seu traballo, dado que consideran erroneamente que o traballo da Administracin , ou debe ser, neutro ao xnero e que, maioritariamente, o que a Administracin fai intervir sobre dotacins de recursos, mis que directamente con persoas, sen decatarse de que os recursos en si mesmos (pesqueiros, culturais, ambientais, educacionais, industriais, tecnolxicos, econmicos, de infraestruturas, etc.), fin, van destinados directa ou indirectamente s persoas. Por iso, tan importante como desear a estratexia de mainstreaming da Xunta de Galicia proposta neste plan (lia estratxica 1, obxectivo especfico 1.1.) formar o persoal da propia Administracin autnoma galega, de tal xeito que conte cos coecementos mnimos para poder: 1. Identificar a pertinencia do enfoque de xnero nos contidos e tarefas do seu posto de traballo. 2. Inclur a igualdade de oportunidades no desempeo do seu traballo dun xeito transversal. 3. Poder avaliar se o seu propio traballo e o traballo doutros axentes implicados nas polticas pblicas est a ter en conta a dimensin de xnero e o principio de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes. Ademais, trtase tamn de procurar que, pouco a pouco, todos os posibles axentes implicados na igualdade (organizacins, empresas e institucins galegas...) e que participan directa ou indirectamente nas actuacins recollidas neste plan adquiran a formacin necesaria que lles permita inclur a igualdade no seu quefacer diario dun xeito transversal e, en definitiva, procurar non rachar o crculo da calidade en materia de formacin en xnero e igualdade entre mulleres e homes. Por outra banda, en Galiza, nos ltimos anos obsrvase un esforzo maior de cara a formar en igualdade e xnero o persoal das administracins pblicas e outros axentes implicados. As, en concreto, no IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres Galegas 2002-2005 recollanse medidas dirixidas a aumentar a oferta formativa neste mbito, tanto de persoal da Xunta de Galicia coma doutros posibles axentes. Pdese conclur que a situacin actual o resultado conxunto de actuacins, ao abeiro de:
118 119
Medidas contempladas nos anteriores plans de igualdade da Xunta de Galicia e das administracins locais.
Unha maior oferta universitaria en materia de xnero e igualdade. Unha maior sensibilizacin cara s desigualdades de xnero. A oferta formativa dos proxectos europeos EQUAL. Unha maior necesidade e esixencia tcnica de formacin en xnero e igualdade.
Pero as formacins levadas a cabo adoitan ser bsicas e de caracter xeral e nelas destaca sobre todo a participacin de profesionais das rea de muller, servizos sociais e educacin e, en menor medida, de emprego, e resulta case anecdtica a participacin de profesionais doutros mbitos. E dado que os sectores profesionais que mis participan nos procesos formativos estn moi feminizados, obtense como resultado unha infrarrepresentacin ou absoluta ausencia de participacin de homes nas formacins, o que denota que o enfoque que anda ten a igualdade para a maiora dos axentes implicados segue a ser un enfoque mis especfico de muller ca un enfoque transversal de xnero. Cabe tamn destacar que seguen a ser escasas, ou totalmente inexistentes ata o da de hoxe, aquelas formacins avanzadas e especficas de xnero e xestin cultural, urbanismo, novas tecnoloxas, prevencin de riscos laborais ou orzamentos... E na aposta tcnica que impregna este plan tamn se teen en consideracin outros aspectos relativos formacin, parte dos contidos propiamente ditos abordados naquelas e, por outra banda, as ditas actuacins cnxense ao recollido nos xa mencionados marcos lexislativos: Lei 7/2004, do 16 de xullo, galega para a igualdade de mulleres e homes, sobre todo ao abeiro dos artigos 18, 22 e 41; e dos artigos 33 Contidos obrigatorios nas actividades de formacin e artigo 34 Medidas de conciliacin nas actividades de formacin, da Lei 2/2007, do 28 de marzo, do traballo en igualdade das mulleres de Galiza. E, por estes motivos, o V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes proponse nesta lia estratxica 3 os seguintes obxectivos:
Obxectivo xeral 3. Promover un cambio cultural garantindo a inclusin da perspectiva de xnero nos aspectos relacionados coa xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia e ofertar a actualizacin de coecementos e formacin en perspectiva de xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes. E dous obxectivos especficos: Obxectivo especfico 3.1. Levar a cabo os cambios necesarios que garantan a inclusin da perspectiva de xnero na xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia.
Obxectivo especfico 3.2. Ofertar formacins especficas en materia de igualdade entre mulleres e homes adaptadas s necesidades e mbitos de intervencin dos diferentes colectivos de profesionais e axentes pblicos e privados implicados na igualdade. E compromtese, no seu obxectivo especfico 3.2., na realizacin de formacins adaptadas s necesidades e aos requirimentos tcnicos dos distintos postos de traballo dos axentes pblicos e privados implicados na igualdade. Anda que estruturalmente se optou por agrupar toda a formacin relativa violencia de xnero na lia estratxica n. 4 Abordaxe integral da violencia de xnero, en concreto no obxectivo especfico 4.6., dado o carcter integral que se lle outorga a esta lia na estrutura do plan, o cal non impide que no resto das formacins de caracter xeral ou especfico que se leven a cabo se inclan mdulos ou cuestins relativas violencia de xnero, cando se estime oportuno, como pode ser na formacin do persoal docente, na xestin cultural, no deseo de proxectos de cooperacin, etc.. A terceira lia estratxica busca levar a cabo procesos de formacin e actualizacin de coecementos, en perspectiva de xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes que faciliten e operativicen o cambio cultural cara implementacin dunhas polticas pblicas mis igualitarias en termos de equidade de xnero, a travs: Da capacitacin dos diversos axentes. Da transmisin de coecementos tericos e tcnicos.
Do deseo de materiais didcticos (en diversos formatos). De ferramentas tcnicas que acompaen o proceso de capacitacin.
De tal xeito, que se coloque a estrutura e a xestin do proceso da maquinaria que move o sistema de formacin ao servizo do ben comn da igualdade, promovendo un cambio cultural que garanta a inclusin da perspectiva de xnero nos aspectos relacionados coa xestin de procesos, no mbito da formacin da Xunta de Galicia, e que as ditas formacins se axusten o mximo posible ao horario laboral, para que non interfiran na vida privada das persoas e pondo ao seu dispor servizos de axuda conciliacin. En conclusin, pretndense levar a cabo procesos formativos en igualdade de oportunidades entre mulleres e homes dos axentes sociais, econmicos e polticos galegos que senten as bases que poidan propiciar un cambio cultural a favor da equidade, para que os diversos axentes implicados no desenvolvemento e na marcha do pas identifiquen a pertinencia, a necesidade e o beneficio que supn, tanto para os homes coma para as mulleres, incorporar o principio de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes no seu traballo cotin. Os obxectivos e actuacins desta lia estratxica estn a ter en conta un dos requirimentos tcnicos necesarios para implementar unha estratexia de mainstreaming, proposta na lia estratxica n. 1, o que lles d coherencia interna a todos os obxectivos e actuacins do plan.
120 121

OBXECTIVO XERAL Promover un cambio cultural garantindo a inclusin da perspectiva de xnero nos aspectos relacionados coa xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia e ofertar a actualizacin de coecementos e formacin en perspectiva de xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes.
OBXECTIVO ESPECFICO 3.1. Levar a cabo os cambios necesarios que garantan a inclusin da perspectiva de xnero na xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia.
OBXECTIVO ESPECFICO 3.2. Ofertar formacins especficas en materia de igualdade entre mulleres e homes adaptadas s necesidades e mbitos de intervencin dos diferentes colectivos de profesionais e axentes pblicos e privados implicados na igualdade.
OBXECTIVO XERAL 3
Promover un cambio cultural garantindo a inclusin da perspectiva de xnero nos aspectos relacionados coa xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia e ofertar a actualizacin de coecementos e a formacin en perspectiva de xnero e igualdade entre mulleres e homes.
OBXECTIVO ESPECFICO 3.1. Levar a cabo os cambios necesarios que garantan a inclusin da perspectiva de xnero na xestin de procesos no mbito da formacin da Xunta de Galicia. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 3.1.1. Elaborar rexistros e indicadores desagregados por sexo e adicionais de xnero relativos xestin de procesos da formacin Poboacin ou entidades destinatarias > Instituto Galego de Estatstica > Organismos das administracins pblicas galegas competentes Departamentos implicados Indicadores > N de novos indicadores desagregados por sexo > N de novos indicadores adicionais de xnero > N e tipo de departamentos, organismos que incorporan estas variables nos indicadores 3.1.2. Inclur indicadores de sexo e xnero nos modelos normalizados relativos formacin da Xunta de Galicia e impulsar a sa inclusin no resto das administracins pblicas galegas Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia > Administracins pblicas galegas Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de novos indicadores desagregados por sexoN e tipo de departamentos, organismos que incorporan esta variable nos indicadores
> Consellera de Economa e Facenda
122 123
3.1.3.
Identificar as asignacins orzamentarias por departamento dedicadas formacin en xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes Poboacin ou entidades destinatarias > Todas Departamentos implicados > Todas Indicadores > Recursos econmicos por departamento dedicados formacin en igualdade
3.1.4.
Velar por que a formacin das administracins pblicas galegas: se axuste o mximo posible ao horario laboral conte con servizos de axuda conciliacin se leve a cabo en instalacins que permitan a accesibilidade de persoas con mobilidade reducida ofreza modalidades non presenciais Poboacin ou entidades destinatarias > Administracins pblicas galegas > Organizacins sindicais Departamentos implicados > Todas Indicadores > N de formacins por administracin que se axustan aos horarios laborais > N de formacins por administracin que contan con servizos de conciliacin > N de formacins por administracin en predios accesibles > N de formacins por administracin en modalidade non presencial ofrecidas
3.1.5.
Revisar os materiais didcticos editados pola Xunta de Galicia que emprega a Escola Galega de Administracin Pblica (EGAP), Academia Galega de Seguridade, Fundacin Escola Galega de Administracin Sanitaria nos diversos soportes e velar por que inclan a perspectiva de xnero e empreguen unha linguaxe non sexista Poboacin ou entidades destinatarias > Escola Galega de Administracin Pblica > Academia Galega de Seguridade > Fundacin Escola Galega de Administracin Sanitaria > Persoal docente Departamentos implicados > Todas Indicadores > N e soporte de materiais revisados > reas de coecemento dos materiais revisados
3.1.6.
Inclur nos temarios das convocatorias de acceso Xunta de Galicia e s entidades nas que participa, contidos sobre igualdade de oportunidades entre mulleres e homes e sobre xnero e impulsar a sa inclusin nas outras administracins pblicas galegas Poboacin ou entidades destinatarias > Xunta de Galicia > Entidades nas que participa a Xunta de Galicia > Administracins pblicas galegas Departamentos implicados > Todas Indicadores > Normas reguladoras > N e tipo de temarios aprobados que inclen estes contidos
3.1.7.
Inclur como un mrito na seleccin de persoal docente de accins formativas de proxectos, plans e programas promovidos pola Xunta de Galicia, a formacin e experiencia en xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes e impulsar a sa inclusin nas outras administracins pblicas galegas Poboacin ou entidades destinatarias > Entidades que desenvolvan proxectos, plans e programas promovidos pola Xunta de Galicia ou por outras administracins pblicas galegas Departamentos implicados Indicadores > Normas reguladoras > N de seleccins que incorporan o mrito
> Todas
3.1.8.
Incorporar a formacin en igualdade de oportunidades entre mulleres e homes e xnero, como un criterio de valoracin nas convocatorias de procesos selectivos, concursos de traslados e promocins internas da Xunta de Galicia, e animar as outras administracins pblicas galegas a facelo Poboacin ou entidades destinatarias > Administracins pblicas galegas Departamentos implicados > Todas Indicadores > Normas reguladoras > N de convocatorias que incorporan o mrito
124 125
3.1.9.
Animar a poboacin, especialmente aos homes, a realizar accins formativas en materia de xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin, especialmente os homes Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de persoas que realizan accins formativas por sexo
OBXECTIVO ESPECFICO 3.2. Ofertar formacins especficas en materia de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes adaptadas s necesidades e mbitos de intervencin dos diferentes colectivos de profesionais e axentes pblicos e privados implicados na igualdade. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 3.2.1. Levar a cabo accins formativas sobre: Perspectiva de xnero e igualdade Polticas de igualdade de oportunidades Estratexia de mainstreaming de xnero Marco legal de referencia (internacional, europeo, estatal e autonmico) da normativa de igualdade entre mulleres e homes Directrices para a inclusin da perspectiva de xnero na elaboracin das leis Elaboracin de informes sobre impacto de xnero na elaboracin das leis Directrices para incorporacin da perspectiva de xnero e do principio de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes nas actuacins cofinanciadas pola Unin Europea Deseo de plans de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, para entidades pblicas Deseo de plans de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes nas organizacins ou empresas Linguaxe administrativa non sexista Poboacin ou entidades destinatarias > Axentes pblicos e privados implicados na igualdade Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de persoas formadas, desagregado por sexo, cargo, entidade a que pertence > Caractersticas sociodemogrficas > N total de horas de formacin por epgrafe > Localidade de imparticin
126 127
3.2.2.
Levar a cabo accins formativas de xnero e: Avaliacin Construcin e deconstrucin de identidades de xnero Cooperacin Cultura e xestin cultural Deporte Desenvolvemento local Deseo de proxectos e programas Emigracin e inmigracin Emprego Formacin de formadoras/es Indicadores Liderato Mediacin intercultural Medicin de impactos Medio ambiente Medios de comunicacin Novas tecnoloxas Ocio e tempo de lecer Orzamentos sensibles ao xnero Participacin Pertinencia Sexismo e publicidade Urbanismo Xustiza Poboacin ou entidades destinatarias > Axentes pblicos e privados implicados na igualdade Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de persoas formadas, desagregado por sexo, cargo, e entidade a que pertence > Caractersticas sociodemogrficas > N total de horas de formacin por epgrafe > Localidade de imparticin
3.2.3.
Poer a disposicin dos concellos, dun xeito especial dos pequenos ou con menos recursos econmicos, formacin especfica sobre a posta en marcha dos obxectivos e actuacins fixados no presente Plan Poboacin ou entidades destinatarias > Concellos Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de persoas formadas, desagregado por sexo, cargo, e entidade a que pertence > Localidade de imparticin
3.2.4.
Realizar accins formativas sobre xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, dirixidas a: cargos polticos persoal xerencial persoal directivo xefaturas persoal con poder na toma de decisins departamentos de recursos humanos Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as persoas que ocupen estes cargos Departamentos implicados Indicadores > N de persoas formadas por cargo e sexo > Caractersticas sociodemogrficas
> Todos
3.2.5.
Promover e financiar a inclusin de crditos, disciplinas ou a especializacin sobre xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, nos deseos curriculares dos doutoramentos, msters, cursos de postgrao, licenciaturas, diplomaturas, cursos de especializacin e de vern das universidades galegas Poboacin ou entidades destinatarias > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Normas reguladoras > N de doutoramentos, mster, cursos de postgrao, licenciaturas, diplomaturas, cursos de especializacin e de vern, que inclen crditos e disciplinas sobre xnero e igualdade > N de doutoramentos, mster, cursos de postgrao, licenciaturas, diplomaturas, cursos de especializacin e de vern, especializados en xnero e igualdade > Recursos econmicos dedicados
128 129
3.2.6.
Realizar accins formativas sobre xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes dirixidas ao persoal dos centros de ensino non universitarios Poboacin ou entidades destinatarias > Todo o persoal das escolas infants e centros de ensino non universitarios Departamentos implicados > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > N de mulleres e homes por cargo > Caractersticas dos centros > Localidade de imparticin
3.2.7.
Realizar accins formativas sobre xnero e igualdade de oportunidades entre mulleres e homes dirixidas ao persoal das escolas infants Poboacin ou entidades destinatarias > Todo o persoal das escolas infants Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de mulleres e homes por cargo > Caractersticas dos centros > Localidade de imparticin

XUSTIFICACIN DE CONTEXTO Comprender todas as desigualdades que afectan as mulleres polo feito de seren mulleres, pero sobre todo a violencia que se exerce contra elas, non posible sen ter en conta, en primeiro lugar, o concepto do sistema sexo-xnero introducido na teora sociolxica por Gayle Rubin no ano 1975, entendido este como un dispositivo ou tecnoloxa de producin de suxeitos humanos diferenciados en mulleres e homes (en funcin dos rganos sexuais visibles e das particularidades biolxicas a estes asociadas) para a reproducin, sa vez, un sistema de poder e de explotacin duns sobre as outras que a base da configuracin da cultura patriarcal. unha tecnoloxa social que garante a reproducin de suxeitos adaptados s posicins de dominacin (homes) e de subordinacin (mulleres) e que se traduce en desigualdades e no exercicio do poder. E a consecuencia mis dramtica destas relacins asimtricas de poder a violencia contra as mulleres nas sas mltiples tipoloxas e manifestacins. Esta violencia exprsase a travs de condutas e actitudes baseadas nun sistema de crenzas sexista e heterocentrado, que tende a acentuar as diferenzas a travs da creacin de estereotipos de xnero. Para seguir inserndose na anlise da violencia de xnero, cmpre en segundo lugar definir o termo, e establecer os matices con outros termos semellantes e que, con frecuencia, se empregan indistintamente, anda que non signifiquen exactamente o mesmo.
O proxecto da Lei galega para a prevencin e tratamento integral da violencia de xnero define violencia de xnero como calquera acto de violencia ou agresin baseado nunha situacin de desigualdade, no marco dun sistema de relacins de poder dos homes sobre as mulleres, e de abuso xeneralizado da violencia como forma de relacin entre as persoas, que tea ou poida ter como consecuencia un dano fsico, sexual ou psicolxico, includas as ameazas de tales actos e a coaccin ou privacin arbitraria da liberdade, tanto se ocorren no mbito pblico coma na vida familiar ou privada. Distnguense16 seis principais tipoloxas de violencia de xnero coas sas manifestacins e dse a simultaneidade e a imbricacin de moitas delas: Violencia fsica. Incle todo tipo de agresins corporais: empurrns, golpes, ataques con armas, mordeduras, queimaduras, estrangulamentos, amputacins, mutilacins... Violencia sexual. Comprende calquera actividade sexual non consentida: visionado de pornografa ou de actos sexuais, trfico e explotacin na industria do sexo, acoso sexual, os casamentos forzados (especialmente de nenas), as diferentes formas de mutilacin sexual feminina, o uso de escravas sexuais nas guerras e, actualmente, o cibersexo...
16) As seis tipoloxas son as identificadas polo Consello de Europa e as manifestacins son as propostas que se formulan dende este plan.
132 133
Violencia psicolxica. Admite mltiples modalidades de agresins intelectuais ou morais: ameazas, illamento, desprezo, intimidacin e insultos en pblico, acoso moral por razn de xnero e, actualmente, tamn o ciberacoso...
Violencia estrutural. a existencia de barreiras invisibles e intanxibles, inseridas na propia organizacin social e cultural, firmemente arraigadas e que se reproducen diariamente limitando as opcins e os dereitos bsicos das mulleres a travs das grandes desigualdades de xnero ou das microdesigualdades cotis...
Violencia econmica. Entendida como a desigualdade no acceso aos recursos e, en xeral, ao emprego, educacin, sanidade, vivenda e, tamn, a destrucin por parte do maltratador de bens materiais da vtima (queimar a sa vivenda, coche...), e independencia no manexo dos cartos das mulleres...
Violencia espiritual. Fai referencia s condutas que obrigan muller a aceptar un sistema de crenzas culturais ou relixiosas determinado ou que buscan erosionar ou destrur as sas crenzas a travs do ridculo ou do castigo.
Por outra banda, convn definir e diferenciar a violencia conxugal ou de parella. Esta pdese dar en todo tipo de parellas (noivado, amantes, convivencia, matrimonio, ex-parellas), independentemente de que vivan ou non baixo o mesmo teito. O termo de violencia familiar ou intrafamiliar refrese a aquela que se d entre as persoas dunha mesma familia, anda que non convivan xuntas. Incle a violencia conxugal e a violencia entre irmns, o maltrato infantil e o maltrato s persoas maiores. Hoxe existe unha ampla diversidade de familias e en todas elas se poden dar situacins de violencia familiar ou intrafamiliar. A violencia domstica similar anterior, pero non precisa a existencia de vnculos familiares, dse entre persoas que convivan baixo o mesmo teito. Non afecta s as mulleres, senn tamn as persoas ancis, as persoas con discapacidade, as nenas e os nenos; supn unha forma particularmente perversa de violencia de xnero, xa que o fogar onde as persoas deberan sentirse mis seguras e protexidas. Violencia familiar ou intrafamiliar e violencia domstica son dous termos semellantes porque se dan en marcos de actuacins s veces coincidentes a familia e o fogar, pero non sempre. Agora ben, o que teen en comn ambas as violencias son as manifestacins que poden presentar e as vtimas, xa que se trata de calquera forma de conduta abusiva entre as e os integrantes da familia ou unidade de convivencia, dende as persoas mis fortes cara s mis dbiles, e con das vertentes: unha baseada nas relacins de xnero e a outra nas relacins interxeracionais. Outros termos acuados recentemente son o de terrorismo sexual, violencia de xnero como arma de guerra, feminicidio e o infanticidio feminino. O terrorismo sexual considera a violencia de xnero como un sistema polo cal os homes atemorizan as mulleres e, ao atemorizalas, contrlanas e domnanas (violacin, maltrato, incesto, pornografa, acoso...). O obxectivo non matalas, construr un estado de tortura permanente sobre as mulleres.
A violencia de xnero como arma de guerra. A violencia de xnero aumenta durante os conflitos armados e fai das violacins masivas unha arma de guerra entre os bandos inimigos, especialmente entre vencedores, como aconteceu en todas as guerras, dende o holocausto nazi, II Guerra Mundial, ata a guerra de Kuwait-Iraq, Bosnia, Ksovo..., ao que se lle pode engadir con frecuencia un interese de limpeza tnica, instrumentalizando para tal fin a capacidade reprodutiva das mulleres. Tamn aqu se recolle o recrutamento forzoso, os abusos e a explotacin sexual das nenas e mozas soldado. O feminicidio o rapto, abuso e explotacin sexual e posterior asasinato das mulleres, acompaado da impunidade sobre estes crimes. A magnitude do problema tal que o recentemente creado Banco de Datos sobre Feminicidio en Amrica Latina e o Caribe Espaol quere solicitarlle ao Tribunal da Corte Internacional da Haia que tipifique este delito con rango de xenocidio. O infanticidio feminino vai dende os abortos selectivos dos fetos cando se coece o seu sexo, ata as malleiras muller embarazada coa intencin de provocarlle o aborto ou o abandono das nenas menores dun ano, o acceso desigual ou a negacin de alimentacin e tratamento mdico, o abuso sexual, violacin... Pdese conclur que a violencia de xnero se manifesta de formas distintas segundo as culturas e momentos sociopolticos, pero non ningunha excepcin, a regra que infelizmente se confirma todos os das. Efectivamente, en todos os minutos as mulleres son vtimas de abusos, humilladas, agredidas, violadas, espantadas, explotadas, mortas, na maiora das veces por homes prximos a elas, e iso dende hai milenios17 e foi invisibilizada e negada como problema social ata hai unhas dcadas. Foron as feministas as primeiras en denunciar publicamente, na dcada dos 70, a violencia contra as mulleres, e esixndolles aos estados e organismos mundiais a modificacin das leis, polticas de prevencin e a posta en marcha de medidas de apoio para as vtimas. Foi unha muller, Erin Pizzey, quen creou o primeiro refuxio para mulleres no ano 1972, en Gran Bretaa. Anos despois, creronse centros para atender as vtimas de violacin, lias telefnicas de atencin e outros recursos. No 1976, reuniuse en Bruxelas o Tribunal Internacional de Crimes contra a Muller, presidido por Simone de Beauvoir, onde mis de 2.000 mulleres de corenta pases achegaban posturas acerca do abuso sexual dende a ablacin do cltoris ata o incesto. En 1979, Leonore Walker describiu e analizou o ciclo da violencia conxugal, para entender a relacin entre o maltratador e a muller. Neste contexto, e ante o incumprimento sistemtico da Declaracin Universal dos Dereitos Humanos en relacin coas mulleres, proclmase no ano 1979 a Convencin sobre a Eliminacin de todas as Formas de Discriminacin Contra a Muller (CEDAW), na que se instaban os estados asinantes para establecer medidas lexislativas que prohibisen esta discriminacin. En 1992, o comit creado para garantir a execucin da CEDAW incluu a violencia de xnero como unha forma mis de discriminacin, sinalando as medidas que deben adoptarse para eliminala.
analizado as sas causas, criticando os sistemas penais que deixaban sen castigo as agresins e facendo presin
17) Extracto tomado do relatorio A violncia contra as mulheres: a onde o outro mundo deve agir, presentada pola Marcha Mundial das Mulleres no Foro Social de Porto Alegre, 2002.
134 135
Nos anos 80, existan xa grupos contra a violencia de xnero en practicamente todo o mundo e, as, en 1981, no Primeiro Encontro Feminista Latinoamericano e do Caribe, fxase o 25 de novembro como Da de Loita contra a Violencia s Mulleres. En Galiza, un dos primeiros fitos foi a celebracin en 1988 das I Xornadas Feministas contra a Violencia Machista, organizadas pola Coordinadora Nacional Galega de Organizacins Feministas do Estado Espaol, e foron quen de denunciar a lexitimidade social da violencia e de pr enriba da mesa o sufrimento do da a da de moitas mulleres. Recentemente, no 2004 celebrouse en Vigo o Encontro Europeo que a Coordinadora Nacional Galega da Marcha Mundial das Mulleres (organizacin de carcter internacionalista, heteroxneo e plural, na loita contra a violencia de xnero e a feminizacin da pobreza), baixo o lema: Por unha Europa de todas, diferentes si, desiguais non. En todos estes anos foron, e son, moitas as organizacins de mulleres, colectivos sociais e profesionais que levan a cabo un importante labor na procura dunha sociedade mis igualitaria e sen violencia de xnero. As reivindicacins das feministas seguen a ter eco en diversos mbitos e, as, Nacins Unidas, en 1993, na sa Asemblea Xeral, adoptou a Declaracin sobre a Eliminacin da Violencia contra as Mulleres, onde afirmaba que a violencia de xnero deteriora ou anula o desenvolvemento das liberdades e pon en perigo os dereitos humanos fundamentais das mulleres, a liberdade individual e a integridade fsica. E en 1995, na IV Conferencia Mundial sobre as Mulleres, recolleu que en todas as sociedades, en maior ou menor medida, as mulleres e nenas estn suxeitas a malos tratos de ndole fsica, sexual e psicolxica, sen distincin en canto ao nivel de ingresos, clase, cultura e adoptaba oficialmente expresin de violencia de xnero, instando os estados membros para adoptar medidas para a sa erradicacin. E na Resolucin da Comisin dos Dereitos Humanos de 1997 condenaba novamente a violencia de xnero e pua de manifesto o deber dos gobernos de actuar coa necesaria dilixencia para previr, investigar e, de conformidade coa lexislacin nacional, castigar os actos de violencia contra a muller e proporcionarlles s vtimas o acceso aos medios de reparacin xustos, eficaces e a unha asistencia especializada. Pola sa banda, a Organizacin Mundial da Sade (OMS) identificou a violencia contra a muller como un factor esencial na deterioracin da sa sade, xa que as agresins fsicas, psquicas e sexuais sexan puntuais ou repetitivas, de baixa ou alta intensidade supoen perdas s veces irreparables na esfera biolxica, psicolxica e social das mulleres, e un problema de sade pblica en todo o mundo. No contexto da Unin Europea, a violencia contra as mulleres considerada como unha preocupacin prioritaria, como as se recolleu no IV Programa comunitario de accin para a igualdade de oportunidades entre homes e mulleres 1996-2000. Nesta lia, designouse o ano 1999 como Ano Europeo contra a Violencia cara s Mulleres e levronse a cabo programas de accin comunitaria, como Daphne I (2000-2003). Actualmente, est en marcha o Daphne II (2004-2008), cuxo obxectivo previr e combater todas as formas de violencia exercida contra as nenas e nenos, a mocidade e as mulleres, mediante a aplicacin de medidas preventivas e a prestacin de axuda s vtimas e, ademais, pretende axudar as organizacins que actan neste mbito e reforzar a sa cooperacin. As precedentes mencins non esgotan a lista de iniciativas, encontros internacionais e europeos que se realizaron nas ltimas dcadas, xa que xeran documentos e instan os gobernos para ter en conta as recomendacins pertinentes e para executar todas aquelas intervencins que camien cara sa erradicacin, o que reflicte unha situacin de contexto da abordaxe da violencia de xnero.
Pola sa banda, no Estado espaol as medidas mis recentes contra a violencia de xnero son instrumentos xurdicos de aplicacin nos supostos de violencia de xnero, como a Lei 27/2003, do 31 de xullo, reguladora da Orde de proteccin das vtimas de violencia domstica. Ten como finalidade unificar os distintos instrumentos de amparo e tutela s vtimas para, a travs dun rpido e sinxelo procedemento xudicial, substanciado perante o xulgado de instrucin, a vtima poida obter un estatuto integral de proteccin que concentre de xeito coordinado unha accin cautelar de natureza civil e penal. No caso de ditarse orde xudicial de proteccin, supn que as distintas administracins pblicas estatal, autonmica e local deben activar de xeito inmediato os seus instrumentos de proteccin social. No mesmo ano, entrou en vigor a Lei orgnica 11/2003, do 29 de setembro, de medidas concretas en materia de seguridade cidad, violencia domstica e integracin social dos estranxeiros. Recoece o alcance pluridisciplinar da violencia domstica que cmpre abordar con medidas preventivas, asistenciais e de intervencin social a favor da vtima, ademais de medidas de investigacin e lexislativas orientadas a disuadir da comisin destes delitos. Esta lei supuxo a reforma de varios artigos do Cdigo penal e, as, as condutas que eran consideradas como falta de lesins, cando se cometen no mbito domstico pasan a considerarse agora delitos. Aos delitos de violencia domstica cometidos habitualmente dtaselles dunha mellor sistemtica, amplase o crculo das posibles vtimas, imponse a privacin do dereito tenza e porte de armas e brese a posibilidade de que o tribunal sentenciador acorde a privacin da patria potestade, tutela, curatela, garda ou acollemento. Outra das sas principais novidades que tipifica o delito da mutilacin xenital ou ablacin, tendo en conta a realidade de moitas nenas e mulleres inmigrantes, e modifica o artigo 188 do Cdigo penal, relativo ao exercicio do proxenetismo con persoas maiores de idade, xa que se pasan a penalizar todas aquelas condutas que revelen lucro, a travs da prostitucin exercida por outra persoa, anda co consentimento desta, xa que ata ese momento o Cdigo penal, regulado pola Lei orgnica 10/1995, do 23 de novembro, despenalizaba o proxenetismo de forma xeral e sancionaba unicamente as sas formas mis graves: o emprego da coaccin e a prostitucin de menores e incapaces (artigos 187 e 188). Meses despois, a Lei orgnica 15/2003, do 25 de novembro, pola que se modifica a Lei orgnica 10/1995, do 23 de novembro, do Cdigo penal, modifica os artigos 33 e 57, ao afondar en aspectos como o afastamento e a non aproximacin vtima e familiares e ao ampliar a duracin mxima das penas. Lexisla a prohibicin de residir e acudir a determinados lugares, a prohibicin de aproximacin vtima e a outras persoas e a prohibicin de comunicacin. Establece a posible suspensin do rxime de visitas, a comunicacin e estada das fillas e fillos, as como a prohibicin de comunicacins por medios informticos ou telemticos. A aprobacin por unanimidade no Parlamento espaol da Lei orgnica 1/2004, do 28 de decembro, de medidas de proteccin integral contra a violencia de xnero (coecida coma lei integral) supuxo seguir avanzando e xuntar esforzos e outorgarlle a este problema toda a relevancia que socialmente merece. No mbito estatal, pxose en marcha o Plan nacional de sensibilizacin e prevencin da violencia de xnero 2007-2009, a partir da dita lei orgnica. Ao longo dos ltimos anos, a Xunta de Galicia, a travs do Servizo Galego de Igualdade, puxo en marcha dende 1992 catro plans de igualdade, nos que se recollan os obxectivos e medidas que se haban de levar a cabo para a
136 137
erradicacin da violencia de xnero e un plan de accin contra a violencia 2002-2005. Pola sa parte, o I Congreso Nacional organizado pola Xunta de Galicia sobre esta materia levouse a cabo no ano 1999, baixo o ttulo: A violencia impide a igualdade. O Plan de accin contra a violencia de xnero en Galiza 2002-2005 estaba estruturado en tres reas: A rea de prevencin, con medidas en materia de sensibilizacin, medios de comunicacin, educacin, formacin de profesionais e investigacin. A rea de intervencin, con actuacins centradas na atencin s mulleres vtimas de violencia. A rea de integracin, con accins dirixidas a lograr a incorporacin sociolaboral das mulleres e a reeducacin dos agresores. Segundo as conclusins da avaliacin do Plan de accin contra a violencia de xnero 2002-2005, detctase unha mellora xeral da situacin da violencia de xnero en Galiza. Aumentan as denuncias e diminen de forma paulatina as mortes de mulleres a mans da sa parella ou ex-parella no perodo 2002-2005. Non obstante, o nmero de casos denunciado moi alto (a realidade estimada das agresins contra as mulleres o anda mis) e, polo tanto, conclese que necesario seguir desenvolvendo accins polticas e sociais, co fin de erradicar esta problemtica. Os datos18 relativos s mortes de mulleres por parte das sas parellas ou ex-parellas reflicten un aumento forte entre o ano 2002 e 2003, pero que despois vai decrecendo, e existe unha tendencia diminucin dos casos en Galiza. Este , indubidablemente, un dato positivo. Non obstante, e a pesar da diminucin dos casos de morte, as estatsticas indican que o volume de denuncias por malos tratos, as como de ordes de proteccin interpostas, segue en ascenso ano tras ano e que, anda que efectivamente pode deberse a un incremento dos malos tratos dos homes cara s mulleres, tamn non menos certo que a concienciacin das mulleres, e da sociedade en xeral, aumentou notablemente dende o inicio do proceso democrtico, o que leva as mulleres a dar o paso para denunciar o maltrato. Cmpre destacar aqu a capacidade destas mulleres para restitur as sas vidas, para crear un novo cdigo identitario de cara liberdade. E a xa mencionada neste plan, Lei 7/2004, do 16 de xullo, galega para a igualdade de mulleres e homes, conta cun captulo especfico sobre Violencia contra as mulleres, o captulo IV, que no seu artigo 19 establece medidas de erradicacin e no artigo 20 a Xunta de Galicia compromtese a acordar a sa presenza nos xuzos penais, especialmente nos casos de morte ou lesins graves. E, no captulo II, Igualdade de oportunidades e medios de comunicacin, artigo 14, refire: A Xunta de Galicia garantir, a travs dos medios de comunicacin de titularidade autonmica, e promover, a travs daqueles nos que participe ou aos que subvencione, condicionando a efectividade da subvencin, a emisin de programas tendentes a erradicar todas as formas de violencia de xnero, e realizar, de xeito peridico, campaas institucionais de sensibilizacin contra a violencia de xnero. O actual Goberno galego evidenciou, a travs do Decreto 517/2005, do 6 de outubro, polo que se establece a estrutura orgnica da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, a importancia que lle concede violencia de xnero, a
18) Ver grficos captulo VII.
travs da creacin da Subdireccin Xeral para o Tratamento da Violencia de Xnero, cun servizo especfico, de carcter autonmico, de prevencin e atencin s vtimas. Corresponderanlle a esta subdireccin as funcins de xestin, coordinacin, asistencia tcnica, seguimento, avaliacin e control dos programas, servizos e centros dedicados loita contra a violencia de xnero e atencin e proteccin das sas vtimas, ben de titularidade propia ou dependentes da iniciativa social ou privada. Unha novidade importante e pioneira no conxunto do Estado espaol supuxo o establecemento dunha prestacin peridica especfica para as galegas vtimas de violencia de xnero19 non s por permitir a ruptura da subordinacin econmica da muller con respecto ao agresor, senn por non esixir a obriga da denuncia ou a orde de proteccin para a sa percepcin, o que senta un antecedente na dinmica do Estado, ao ser consciente o Goberno galego de que moitas mulleres teen realmente pnico a presentar estas denuncias porque as sas vidas corren un maior risco de morte dende o momento que interpoen a denuncia. Esta prestacin, que se coece como o salario da liberdade, faciltalles s mulleres poder iniciar un novo proxecto vital autnomo e foron beneficiarias, dende a sa posta en marcha o 8 de marzo de 2006, ata o final do mesmo ano, 275 mulleres. Igualmente importante, e denota tamn o interese do Goberno actual por este problema, a constitucin do primeiro xulgado especializado contra a violencia de xnero en Galiza, na cidade de Vigo que, xunto cos asuntos penais, asumir todos os asuntos en materia civil derivados da violencia de xnero, xuzos de faltas e dilixencias previas, xa que imprescindible actuar con competencia e celeridade nunha materia de tanta gravidade. De a que unha das actuacins recollidas nesta cuarta lia estratxica do V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes sexa a necesidade de estender estes xulgados especializados s principais cidades galegas. Por outra banda, a futura Lei galega para a prevencin e o tratamento integral da violencia de xnero froito dun formular as sas demandas e realizar achegas. Tendo en conta o contexto ata aqu exposto, a cuarta lia estratxica deste plan Abordaxe integral da violencia de xnero estrutrase nun obxectivo xeral e seis obxectivos especficos, coas sas correspondentes actuacins que, atendendo ao seu carcter multidisciplinar, abordan contidos relativos : Prevencin e sensibilizacin. Intervencin integral. Proteccin xurdica e policial. Coordinacin interinstitucional. Investigacin. Formacin.
intenso proceso de participacin, no que as diversas organizacins de mulleres e colectivos sociais poideron
19) Resolucin do 2 de marzo de 2006 pola que se regulan as bases para a concesin de prestacins peridicas de apoio a mulleres que sofren violencia de xnero. DOG nm. 47, do 8 de marzo de 2006.
138 139
O obxectivo especfico 4.1., asntase na necesidade dun cambio social cara igualdade das relacins de xnero e na cultura da non violencia, de a que as sas actuacins relativas prevencin, sensibilizacin e concienciacin social fagan fincap en, por unha banda, sensibilizar o conxunto da sociedade con campaas especficas sobre a violencia de xnero e, por outra, destaquen os valores de igualdade e respecto, como premisas bsicas na prevencin desta problemtica. Algunhas das actuacins recollidas neste obxectivo son continuidade do plan anterior, xa que se considera oportuno, pola sa importancia e ptimos resultados, seguilas mantendo, como son a realizacin de campaas polo 25 de novembro e o programa Relaciona. Tamn se incidir na sensibilizacin do alumnado e do profesorado en toda a sa extensin. Levaranse a cabo programas de informacin e prevencin ante o acoso sexual, o acoso moral por razn de xnero e o ciberacoso, entre outras actuacins. No obxectivo especfico 4.2., farase especial fincap nas actuacins dirixidas a aqueles colectivos de mulleres que, pola sa situacin e caractersticas, presentan maior vulnerabilidade de sufrir violencia de xnero ou maiores dificultades para acceder aos recursos. A Secretara Xeral da Igualdade ser consecuente coa diversidade e pluralidade das mulleres que compoen a nacin galega, procurando evitar, ou atallar, as duplas e triplas discriminacins das mulleres: mulleres que viven no medio rural, emigrantes e inmigrantes, mulleres con discapacidade, pertencentes a minoras tnicas, en proceso de reasignacin sexual, mulleres vivas, desempregadas, ex-reclusas, mulleres con diferentes adiccins, sen teito, mulleres que exercen a prostitucin, mulleres pobres e excludas, nenas, novas e maiores... Como actuacins principais, estarn: a consolidacin da Rede de Centros de Acollida, a sa ampliacin para a posibilidade de cohabitacin das mulleres con discapacidade e das mulleres con descendencia maior de 14 anos, as como a unificacin dos criterios de actuacin e organizacin de todos aqueles centros que formen parte do Consorcio Galego de Servizos da Igualdade e do Benestar. Outras das actuacins que mellorarn a resposta asistencial sern: a implantacin do Centro de Recuperacin Integral; a inclusin das mulleres maiores de 60 anos nos centros de maiores; o establecemento dun protocolo integral de intervencin que abarque todas as profesins; e a unificacin dos sistemas de deteccin e intervencin dende os servizos sociais de atencin primaria, por ser estas a canle habitual de acceso das mulleres aos recursos e as que permiten unha maior proximidade coa poboacin. Este obxectivo especfico tamn contempla actuacins de carcter econmico, como a ampliacin econmica do salario da liberdade s persoas dependentes das mulleres, entre outras. O obxectivo especfico 4.3., refrese proteccin e seguridade policial e xurdica. Entre as sas actuacins, atpanse o reforzo na dotacin policial, a formacin especializada e actualizada, a garanta de asistencia letrada para as vtimas, a extensin do programa de telealarma s mulleres anda sen orde de proteccin, a creacin de xulgados especializados en violencia de xnero e a instalacin dun sistema de deteccin de proximidade para o cumprimento das medidas de aloxamento. No obxectivo especfico 4.4., referente coordinacin, as medidas contemplan a necesidade de establecer acordos interinstitucionais que axudarn mellora colectiva na intervencin na loita contra violencia de xnero e difusin dos devanditos acordos.
O obxectivo especfico 4.5., pula por establecer lias de investigacin para seguir profundando no estudo da violencia contra as mulleres, especialmente daquelas que poden presentar maior vulnerabilidade. Sern materias de investigacin sobre todo o ciberacoso, o acoso sexual e moral por razn de xnero e os programas de tratamento e reeducacin para homes con problemas de control de violencia. No obxectivo especfico 4.6., e dado o caracter integral que se lle ten asignado lia estratxica 4, establcense actuacins de carcter formativo, pero exclusivamente en materia de violencia de xnero, para a variedade de profesionais que de forma directa ou indirecta interactan, ou poden interactuar, nos mbitos de actuacin da violencia de xnero. O resto das formacins de caracter xeral en xnero e igualdade son abordadas na lia estratxica 3 deste plan Formacin en igualdade entre mulleres e homes. Nesta cuarta lia estratxica, en coherencia co resto do plan, establcese a necesidade de contar con indicadores das actuacins, empezando por obter datos segregados por sexo, ademais doutros datos que poidan axudar a comprender a complexidade da violencia de xnero no conxunto da sociedade galega, facendo especial fincap na Galiza rural e urbana, de a que na maiora dos indicadores se tean en conta as caractersticas sociodemogrficas da poboacin a quen se dirixen, xa que a diversidade das mulleres e do pas pode reflectir diferenzas significativas. Neste plan sern consideradas vtimas da violencia de xnero e, como tal, beneficiarias da actuacins recollidas no plan, non s as mulleres, senn tamn as sas fillas e os seus fillos e as persoas dependentes destas (maiores ou con discapacidade), xa que de forma directa ou indirecta tamn son vtimas de violencia de xnero. A abordaxe que se fai neste plan de cara erradicacin da violencia de xnero nas nosas sociedades integral, dado adoptando mltiples formas que a reinventan continuamente (pornografa e explotacin sexual a travs de internet, gravacin de cintas snuff20 ciberacoso...) e s se se incide sobre a base da organizacin e a estrutura social da cultura androcntrica e se traballa con todos os axentes implicados, a violencia de xnero poder comezar a desaparecer. Por outra banda, e se ben a violencia de xnero supn un grave problema de sade pblica, neste plan non se establecen actuacins propiamente ditas en materia de sade das mulleres vtimas, debido elaboracin por parte da Consellera de Sanidade do Plan de atencin integral sade da muller de Galiza. Este plan ten en conta, fai sa e integra na sa concepcin a evolucin que experimentaron as polticas pblicas en materia de violencia contra as mulleres. Nos seus inicios, eran medidas puramente asistenciais, paliativas, con caracter de urxencia e dirixidas s s mulleres, co fin de lles dar cobertura s sas necesidades bsicas ou prcticas e que non pretendan cambiar o contido desigual do papel de xnero, nin as relacins desiguais de poder nas que se fundamenta a violencia de xnero. E, dende esta perspectiva, considerbase materia competencia exclusiva dos servizos sociais ou das reas de muller.
o carcter estrutural desta e porque un piar para reproducir e manter a desigual orde social establecida,
20) Cintas e pelculas onde se gravan torturas, violacins e incluso asasinatos reais, con frecuencia difundidas a travs da rede, ou en mbitos onde actan as mafias da prostitucin.
140 141
Viuse que as ditas medidas cun enfoque especfico, por si s non son suficientes para encamiar e comprometer as sociedades cara erradicacin da violencia, pero por outra banda anda preciso manter e ampliar parte das ditas medidas especficas, que non o enfoque que debe ser integral, dada a situacin de desvantaxe e de indefensin de moitas das vtimas. Por iso, neste plan tamn teen cabida as actuacins destinadas a cubrir as necesidades bsicas das vtimas (residencia, recursos econmicos, asistencia psicolxica...), pero acompaadas e imbricadas nunha estratexia de carcter integral que tea en conta os intereses estratxicos das mulleres e que leve formulacin de propostas de cambios nas estruturas sociais que afectan especialmente dun modo negativo as mulleres e que as libere das relacins de subordinacin e de opresin nas que se exerce a violencia de xnero. Isto contribuira a desmontar a carga machista do noso modelo cultural e a tomar conciencia da situacin das desigualdades de xnero nas que se asenta o actual modelo social, de cara articulacin por parte das mulleres de proxectos de vida que tean en conta os seus intereses propios. Para iso, ao longo deste V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes vanse levar a cabo actuacins de caracter transversal que comprometen todas as conselleras do actual Goberno galego nos cambios necesarios para avanzar na igualdade real entre mulleres e homes e, sobre todo, na erradicacin da violencia de xnero. As ditas actuacins estn dirixidas ao conxunto da poboacin, para que a cidadana galega, e especialmente os homes, se conciencien e comprometan firmemente contra a violencia de xnero. Por iso, ao longo do presente plan, e nesta cuarta lia estratxica, bscase facer copartcipe a toda a sociedade da necesidade dun cambio cultural pro equidade, animando especialmente os homes a emprender procesos de cuestionamento do modelo de masculinidade tradicional hexemnico que se articulou arredor do control do poder, da agresividade e da forza fsica, e a cuestionarse os estereotipos, comportamentos e crenzas desa identidade masculina que se pode converte nun factor de risco en si mesma. Trtase, en definitiva, de levar a cabo as actuacins necesarias para, pouco a pouco, lograr unha sociedade mis xusta e igualitaria, na que todas as mulleres e todos os homes poidan sentirse e relacionarse en liberdade e, dado que a violencia de xnero non unha cuestin privada senn unha grave lacra e problema estrutural, como tal, debe traer consigo unha resposta contundente e efectiva por parte dos poderes pblicos, reivindicando o obxectivo de chegar a unha sociedade igualitaria e equitativa en termos de xnero.

OBXECTIVO XERAL Previr e abordar a violencia de xnero dende as sas diferentes causas, tipoloxas, manifestacins, e consecuencias, as como garantir a asistencia e a proteccin das vtimas con actuacins de carcter integral.
OBXECTIVO ESPECFICO 4.1. Sensibilizar e concienciar sobre o problema que representa a violencia de xnero para o conxunto da sociedade.
OBXECTIVO ESPECFICO 4.2. Realizar unha intervencin de carcter integral coas mulleres vtimas de violencia de xnero e coas sas fillas e fillos e persoas delas dependentes, procurando a recuperacin da sa identidade, autonoma e a restauracin dos seus proxectos vitais.
OBXECTIVO ESPECFICO 4.3. Protexer as mulleres vtimas de violencia de xnero, as sas fillas e fillos e as persoas delas dependentes, procurando a sa mxima seguridade policial e xurdica.
OBXECTIVO ESPECFICO 4.4. Consolidar e establecer estruturas de coordinacin e cooperacin entre as administracins pblicas galegas, profesionais e axentes implicados, pblicos e privados, de cara eficaz prevencin, deteccin e intervencin na erradicacin da violencia de xnero.
OBXECTIVO ESPECFICO 4.5. Impulsar a realizacin de investigacins sobre a violencia de xnero, profundando na natureza, multicausalidade, consecuencias, novas manifestacins e propostas de intervencin que permitan avanzar na comprensin do problema e na sa erradicacin.
OBXECTIVO ESPECFICO 4.6. Levar a cabo procesos de formacin e actualizacin de coecementos cos principais colectivos de profesionais implicados na erradicacin da violencia de xnero.
142 143
OBXECTIVO XERAL 4
Previr e abordar a violencia de xnero dende as sas diferentes causas, tipoloxas, manifestacins, e consecuencias, as como garantir a asistencia e proteccin das vtimas con actuacins de carcter integral.
OBXECTIVO ESPECFICO 4.1. Sensibilizar e concienciar sobre o problema que representa a violencia de xnero para o conxunto da sociedade. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 4.1.1. Realizar campaas de informacin, sensibilizacin e concienciacin, nomeadamente nos concellos pequenos, sobre a magnitude do problema da violencia de xnero, a sa orixe nas relacins desiguais de xnero, as diferentes tipoloxas, manifestacins, e as consecuencias para as mulleres, para os homes e para a sociedade en xeral, e sobre os recursos pblicos e privados existentes nesta materia Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral, especialmente dos concellos do mbito rural e da beiramar Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera do Medio Rural > Consellera de Cultura e Deporte > Consellera de Sanidade Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e concellos da divulgacin > Recursos econmicos dedicados 4.1.2. Desmitificar os falsos estereotipos sociais que se teen sobre as mulleres que sofren maltrato, identificadas erroneamente como marxinais, dbiles ou sen recursos, e visibilizando a inexistencia de perfs de mulleres vtimas da violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Sociedade en xeral Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Sanidade Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.1.3.
Desmitificar os falsos estereotipos sociais que se teen sobre os homes maltratadores, identificados erroneamente con enfermos ou marxinais e visibilizando a inexistencia de perfs maltratadores Poboacin ou entidades destinatarias > Sociedade en xeral Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Sanidade Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.1.4.
Realizar campaas de informacin, sensibilizacin e conscienciacin sobre a magnitude do problema da violencia de xnero entre a mocidade, identificando a forma especfica que adopta esta violencia nas sas relacins interpersoais e promovendo posturas de rexeitamento e denuncia activa ante ela, incidindo especialmente no uso axeitado que debe facerse das novas tecnoloxas Poboacin ou entidades destinatarias > Mocidade Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deporte Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e concellos da divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.1.5.
Realizar campaas de informacin e establecer programas de informacin, prevencin e apoio para as mulleres que poidan padecer acoso sexual, acoso moral por razn de xnero, ou ciberacoso, no mbito laboral, contexto de acceso ao emprego, na formacin profesional e fra do mbito laboral Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Empresas e organizacins > Organizacins sindicais Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de programas de localidades da divulgacin > N e tipo de organizacins sindicais participantes > N de empresas participantes, sector, mbito, tipo e tamao > N de centros de formacin profesional participantes > Recursos econmicos dedicados
144 145
4.1.6.
Realizar actos no Da Internacional para a Eliminacin da Violencia contra as Mulleres, 25 de novembro, que resalten os valores de igualdade entre mulleres e homes e o respecto Poboacin ou entidades destinatarias > Toda a poboacin > Todas as entidades pblicas e privadas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera do Medio Rural > Consellera de Cultura e Deporte > Consellera de Sanidade Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin > N de mulleres e homes que participan > Recursos econmicos dedicados
4.1.7.
Difundir a publicacin Defende os teus dereitos. Gua prctica para mulleres que sofren violencia de xnero, destinada a mulleres e profesionais e facilitar e animar a sa descarga dende a web da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres > Profesionais implicados Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Sanidade Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin > N de guas distribudas > N de descargas da gua dende a web > Recursos econmicos dedicados
4.1.8.
Realizar e difundir un vdeo en formato DVD como material de sensibilizacin sobre a violencia de xnero, adaptado s mulleres con dificultades de tipo sensorial, especialmente, auditivas e visuais Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin > N de vdeos e DVDs editados e distribudos > Recursos econmicos dedicados
4.1.9.
Desear e divulgar unha unidade didctica para educacin infantil e primaria, que fomente a igualdade entre nenas e nenos, incidindo na prevencin e deteccin de situacins de violencia de xnero e o ciberacoso Poboacin ou entidades destinatarias > Centros educativos de infantil e primaria > Profesorado e alumnado de educacin infantil e primaria Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deporte Indicadores > N de unidades didcticas publicadas > Recursos econmicos dedicados
> N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin
4.1.10.
Manter e ampliar no ensino secundario o programa Por unhas relacins de calidade, evitemos a desigualdade.
Combatamos a violencia, procurando a prevencin e deteccin de situacins de violencia de xnero e o

ciberacoso Poboacin ou entidades destinatarias > Centros de educacin secundaria seleccionados > Profesorado > Alumnado Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deporte Indicadores > N de centros rurais, urbanos e da beiramar seleccionados en cada curso acadmico > N de profesoras e profesores > N de alumnas e alumnos > Recursos econmicos dedicados
146 147
4.1.11.
Organizar, especialmente entre a mocidade, obradoiros de habilidades e relacins sociais destinados aprendizaxe de relacins respectuosas, aprender a amosar sentimentos, a resolucin pacfica dos conflitos, e valorar a igualdade entre mulleres e homes como eixo central do desenvolvemento humano Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin xeral > Mocidade entre os 16 e os 30 anos > Organizacins xuvens, Clubs de xuventude, Casas da xuventude, Centros de ensino secundario > Centros de ensino universitario Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > N de obradoiros realizados > N e tipoloxa das organizacins xuvens, dos clubs da xuventude, das casas da xuventude implicados > N de centros de ensino implicados > N de centros universitarios implicados > N de mozas e mozos que asisten entre 16 e 30 anos > Recursos econmicos dedicados
4.1.12.
Organizar obradoiros, grupos de discusin e reflexin s para homes, que fomenten os valores da igualdade entre mulleres e homes, as relacins respectuosas, a resolucin pacfica dos conflitos, a manifestacin pblica de sentimentos afectivos e o cuestionamento do modelo de masculinidade tradicional hexemnico e a reflexin sobre ese modelo como un factor de risco das violencias entre homes, e de homes contra mulleres Poboacin ou entidades destinatarias > Homes Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Cultura e Deporte Indicadores > N de concellos > N de homes asistentes > Caractersticas sociodemogrficas > Recursos econmicos dedicados
4.1.13.
Continuar as edicins dos premios Eu tamn navegar: para unha Galiza sen violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Asociacins de todo tipo: de mulleres, feministas, colectivos sociais, ONGs Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N e tipo de entidades que se presentan > Localidade de situacin das entidades: rural, urbano e da beiramar > Recursos econmicos dedicados
148 149
OBXECTIVO ESPECFICO 4.2. Realizar unha intervencin de carcter integral coas mulleres vtimas de violencia de xnero e coas sas fillas e fillos, e persoas delas dependentes procurando a recuperacin da sa identidade, autonoma e a restauracin dos seus proxectos vitais. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 4.2.1. Consolidar a rede de centros de acollida: casas de acollida e apartamentos tutelados, implantando medidas para a sa mellora e garantindo especialmente o acceso das mulleres con discapacidade e menores de 18 anos Poboacin ou entidades destinatarias > Vtimas usuarias dos centros de acollida Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N e tipo de centros creados > N de prazas ampliadas > Capacidade total de cada tipo de centro > Recursos econmicos dedicados 4.2.2. Regular as condicins e criterios de organizacin e funcionamento dos centros de acollida garantindo un servizo de calidade adaptado nova lexislacin vixente Poboacin ou entidades destinatarias > Vtimas usuarias dos centros de acollida > Profesionais que traballan nos centros de acollida Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Publicacin da norma
4.2.3.
Crear un Centro de Recuperacin Integral (CRI) para mulleres vtimas de violencia de xnero que dea resposta, dende unha perspectiva multidisciplinar, a todas as demandas de informacin, asesoramento, atencin e recuperacin das mulleres que sofren violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Centro de Recuperacin Integral creado > N de usuarias e caractersticas sociodemogrficas > Recursos econmicos dedicados
4.2.4.
Garantir o acceso das mulleres de 60 e mis anos, vtimas de violencia de xnero, s residencias, vivendas comunitarias, apartamentos tutelados, centros de maiores e centros de da Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres de 60 e mis anos vtimas de violencia de xnero > Centros de maiores: residencias, vivendas comunitarias, apartamentos tutelados, centros de maiores e centros de da Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de mulleres e caractersticas sociodemogrficas da > Recursos econmicos dedicados
> N de mulleres que acceden a residencias, vivendas comunitarias, apartamentos tutelados e centros de
4.2.5.
Facilitar a mobilidade xeogrfica das vtimas de violencia de xnero naqueles casos que supoan risco para a sa integridade fsico-psquica, a travs da firma de convenios con outras Comunidades Autnomas Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero, as sas fillas e fillos menores de 18 anos ou con discapacidade > Comunidades Autnomas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de convenios asinados por Comunidade > N de mulleres mobilizadas
150 151
4.2.6.
Dar continuidade e difundir as axudas en materia de vivenda do programa de aluguer, e as establecidas no Plan de Vivenda 2005-2008 da Xunta de Galicia para as mulleres vtimas de violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Vivenda e Solo Indicadores > N de campaas, tipo, medios e soportes de divulgacin das axudas > N de mulleres beneficiarias dos mbitos urbano ou rural > N de mulleres e caractersticas sociodemogrficas > Recursos econmicos dedicados
4.2.7.
Unificar os sistemas de deteccin e intervencin para dar respostas integrais s vtimas e s persoas delas dependentes, dende os Servizos Sociais de Atencin Primaria e dende os centros especializados en informacin s mulleres, dun xeito xil e coordinado, incidindo na construcin de novos proxectos vitais e procurando evitar a revitimizacin Poboacin ou entidades destinatarias > Profesionais dos servizos sociais de atencin primaria > Concellos > Federacin Galega de Municipios e Provincias Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Sanidade > Consellera de Traballo > Consellera de Vivenda e Solo Indicadores > N de concellos implicados dos mbitos rural, urbano e da beiramar
4.2.8.
Promover un protocolo integral de intervencin que favoreza dar unha resposta globalizadora e coordinada e que implique o persoal tcnico de servizos sociais, sade, xustiza, educacin, forzas e corpos de seguridade do Estado, emprego e vivenda Poboacin ou entidades destinatarias > Profesionais de servizos sociais, sade, xustiza, educacin, forzas e corpos de seguridade do Estado, emprego e vivenda Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Sanidade > Consellera de Traballo > Consellera de Vivenda e Solo Indicadores > Aprobacin e posta en marcha do Protocolo Integral de Intervencin > Grao de aplicacin do protocolo > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.2.9.
Facilitar o acceso e desprazamento aos recursos de mulleres e violencia, sendo subvencionados pola Xunta de Galicia e as Administracins locais, os gastos de transporte das vtimas de violencia de xnero que viven no rural e na beiramar > Mulleres vtimas de violencia de xnero do medio rural e da beiramar, as sas fillas e fillos menores de 18 anos ou con discapacidade e persoas dependentes Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Poltica Territorial, Obras Pblicas e Transportes > Consellera de Medio Rural Indicadores > N de viaxes subvencionadas > N de mulleres usuarias > Recursos econmicos dedicados
Poboacin ou entidades destinatarias
152 153
4.2.10.
Implementar e divulgar o programa de fomento da insercin laboral das mulleres vtimas de violencia de xnero para facilitar a empregabilidade mediante accins formativas, servizos de orientacin profesional, cursos de formacin ocupacional, programas mixtos de formacin e emprego, programas de cooperacin ou experiencias a travs dun contrato temporal de insercin Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero > Empresariado > Entidades pblicas colaboradoras Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N total de mulleres que participan no programas > Caractersticas sociodemogrficas das mulleres > Tipo de insercin: por conta propia ou por conta allea > Tipoloxa dos contratos > Recursos econmicos dedicados
4.2.11.
Procurar a empregabilidade de mulleres vtimas da violencia de xnero a travs de incentivos adicionais para a sa contratacin por conta allea ou para o autoemprego, dndolles divulgacin s ditas medidas entre as propias mulleres e o empresariado Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero > Empresariado Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Cultura e Deporte > Consellera de Traballo Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.2.12.
Reformular as bases do salario da liberdade para inclur no seu clculo as persoas maiores de 18 anos dependentes economicamente das vtimas (fillas ou fillos estudantes, persoas maiores ao seu cargo ou con discapacidade) Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres perceptoras do salario da liberdade con fillas e fillos maiores de 18 anos, persoas maiores e persoas con discapacidade dependentes economicamente delas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > Ampliacin da norma reguladora > N de mulleres perceptoras > N de fillas e fillos maiores de 18 anos dependentes > N de persoas con discapacidade dependentes > N de persoas maiores dependentes > Recursos econmicos dedicados
4.2.13.
Modificar a renda de integracin social de Galiza (RISGA) aos efectos de exclur do cmputo de rendas da vtima as rendas do agresor, cando non exista convivencia coa vtima Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, > Consellera de Economa e Facenda Indicadores > Norma reguladora > N de mulleres perceptoras de RISGA por este concepto > N de perceptoras vtimas en comparacin co volume total de RISGAs solicitadas por mulleres > Recursos econmicos dedicados
> Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza
4.2.14.
Instar a regulacin dun procedemento abreviado na tramitacin, concesin e aboamento da Risga para as vtimas, nun prazo mximo establecido por lei, dende a formulacin da solicitude ante os Servizos Sociais de Atencin Primaria Poboacin ou entidades destinatarias > Vtimas de violencia de xnero Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Economa e Facenda Indicadores > Norma reguladora
154 155
4.2.15.
Manter a Risga para as mulleres vtimas de violencia de xnero acollidas en centros residenciais, anda cando a sa manutencin estea cuberta, sempre que renan os requisitos establecidos para a sa obtencin Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Economa e Facenda Indicadores > Ampliacin da norma reguladora > N de mulleres perceptoras de RISGA por este concepto > Recursos econmicos dedicados
4.2.16.
Realizar programas de tratamento do sndrome de bournout para o persoal tcnico que atende as vtimas de violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Profesionais que atenden mulleres vtimas Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Sanidade Indicadores > N de programas > N e tipo de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.2.17.
Ampliar no territorio galego o programa de atencin psicolxica a homes con problemas de control de violencia no mbito familiar Abramos o crculo, a fin de previr a violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Homes con problemas de control de violencia > Colexio Oficial de Psiclogos de Galiza Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de programas novos > N de homes dos mbitos rural, urbano e da beiramar > Caractersticas sociodemogrficas > Recursos econmicos dedicados
4.2.18.
Manter e ampliar o programa de reeducacin de maltratadores Poboacin ou entidades destinatarias > Homes con sentenzas condenatorias por malos tratos Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de homes que participan > Recursos econmicos dedicados
156 157
OBXECTIVO ESPECFICO 4.3. Protexer as mulleres vtimas de violencia de xnero, as sas fillas e fillos e as persoas delas dependentes, procurando a sa mxima seguridade policial e xurdica. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 4.3.1. Fomentar a colaboracin entre as forzas e corpos de seguridade do Estado, a Unidade de Polica Nacional adscrita Galiza, a nova Polica de Galiza, a Polica Local e a Administracin de Xustiza para que as ordes de proteccin e as medidas cautelares resulten de mxima eficacia e eficiencia Poboacin ou entidades destinatarias > Forzas e Corpos de Seguridade do Estado, Unidade de Polica Nacional adscrita Galiza, nova Polica de Galiza, Polica Local, Administracin de Xustiza e outros organismos implicados Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > Acordos asinados 4.3.2. Instar a que os grupos de violencia intrafamiliar da Polica nacional adscrita Galiza se doten dun maior nmero de efectivos, mediante a creacin das unidades de prevencin, asistencia e proteccin muller maltratada (UPAP) Poboacin ou entidades destinatarias > Grupos de violencia intrafamiliar da Polica nacional adscrita Galiza Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de efectivos das UPAPs incorporados > Recursos humanos dedicados
4.3.3.
Posibilitar que calquera muller que estea ameazada e se atope nunha situacin de risco da sa integridade fsico-psquica poida acceder ao dispositivo de telealarma, anda que non tea activada unha orde de proteccin Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de solicitudes de telealarma > N de dispositivos activados con e sen orde de proteccin > Caractersticas sociodemogrficas das mulleres > Recursos econmicos dedicados
4.3.4.
Implantar un sistema tecnolxico de deteccin da proximidade, co obxecto de garantir o cumprimento das medidas xudiciais de aloxamento impostas aos maltratadores Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero, fillas e fillos, persoas maiores e persoas con discapacidade Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Innovacin e Industria > Sistema implementado > N de activacins por maltratador > N e % de activacins por provincia > Recursos econmicos dedicados
Indicadores
4.3.5.
Impulsar e dotar dos recursos econmicos, humanos, tcnicos e de infraestrutura suficientes o punto de coordinacin das ordes de proteccin (PCOP) para un rpido e eficaz seguimento das ordes de proteccin Poboacin ou entidades destinatarias > Punto de Coordinacin das Ordes de Proteccin Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de sentenzas comunicadas polos Xulgados ao PCOP > Recursos tcnicos dedicados > Recursos econmicos e humanos dedicados
158 159
4.3.6.
Instar creacin dun xulgado exclusivo de violencia de xnero en cada unha das grandes cidades galegas, fomentando a formacin especfica para traballar nestes xulgados Poboacin ou entidades destinatarias > Vtimas de violencia de xnero > Administracin de Xustiza Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de Xulgados exclusivos creados e localidades > Recursos humanos dedicados, desagregados por sexo e profesin > Recursos econmicos dedicados
4.3.7.
Garantir o acceso de todas as vtimas (mulleres, fillas e fillos, persoas maiores e persoas con discapacidade delas dependentes) s quendas de oficio especializado, establecendo o dereito asistencia letrada inmediata s 24 horas e con anterioridade presentacin da denuncia ou da solicitude dunha orde de proteccin Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero, fillas e fillos, persoas maiores e persoas con discapacidade delas dependentes Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de asistencias letradas facilitadas > Perfil sociodemogrfico das vtimas > Recursos econmicos dedicados
OBXECTIVO ESPECFICO 4.4. Consolidar e establecer estruturas de coordinacin e cooperacin entre as administracins pblicas galegas, profesionais e axentes implicados, pblicos e privados, de cara eficaz prevencin, deteccin e intervencin na erradicacin da violencia de xnero. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 4.4.1. Instar a todos os organismos pblicos e privados, e aos principais axentes implicados no traballo contra a violencia de xnero a crear, manexar e difundir os datos relativos s persoas vtimas da violencia de xnero, e aos procesos que inicien (ingreso en centros residenciais, formacin, insercin laboral, tratamento psicolxico..) sempre desagregados por sexo Poboacin ou entidades destinatarias > Todos os organismos e axentes implicados > Consellera de Economa e Facenda Departamentos implicados > Todos Indicadores > N de novos indicadores creados desagregados por sexo > Organismos pblicos que inclen novos datos desagregados por sexo 4.4.2. Constitur a comisin interdepartamental da igualdade e difundir o seu traballo de seguimento e aplicacin das medidas contra a violencia de xnero entre toda a poboacin, especialmente entre os principais axentes implicados Poboacin ou entidades destinatarias > Persoal poltico e tcnico implicado na loita contra a violencia de xnero > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > Norma reguladora > Comisin constituda > N de cargos polticos que a constiten desagregados por sexo e caractersticas sociodemogrficas > N de profesionais que a constiten desagregados por sexo e caractersticas sociodemogrficas > N campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
160 161
4.4.3.
Emitir e difundir un informe anual ao Parlamento, por parte do Goberno da Xunta de Galicia sobre a situacin actual da violencia de xnero no pas Poboacin ou entidades destinatarias > Parlamento Galego > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > Informe anual emitido > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.4.4.
Consolidar e divulgar o Acordo interinstitucional para a mellora na atencin s mulleres vtimas de violencia de xnero, como medio para mellorar a coordinacin e para establecer pautas de actuacin homoxneas Poboacin ou entidades destinatarias > Federacin Galega de Municipios e Provincias > Delegacins do Goberno en Galiza > Tribunal Superior de Xustiza de Galicia > Representantes do Goberno da Xunta > Deputacins provinciais > Totalidade dos Concellos > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > N e tipo de institucins asinantes e tipo de colaboracin > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.4.5.
Pular para que todos os medios pblicos e privados de comunicacin, asinen a Declaracin de Compostela, velando polo seu cumprimento, a prol dun tratamento respectuoso da violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Observatorio Galego dos Medios > Colexio Profesional de Xornalistas de Galiza > Medios de comunicacin dos mbitos autonmico, provincial, comarcal e local Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretara Xeral de Comunicacin Indicadores > Convenio asinado > N de participantes no convenio > N de xornais dos mbitos autonmico, provincial, comarcal ou local > N de emisoras de radio dos mbitos autonmico, provincial, comarcal e local > N de televisins dos mbitos autonmico, provincial, comarcal e local
4.4.6.
Promover e difundir entre os principais axentes implicados a presentacin de proxectos relativos violencia de xnero, cofinanciados con fondos europeos Poboacin ou entidades destinatarias > Organismos e entidades susceptibles de participar nos programas financiados cos Fondos Europeos Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de programas, proxectos presentados > N de programas, proxectos aprobados > Recursos econmicos dedicados
> Secretara Xeral de Relacins Exteriores
4.4.7.
Asinar un acordo co Servizo Pblico de Emprego para que en todos os procesos de seleccin e cursos de formacin que se efecten tean preferencia as vtimas de violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres vtimas de violencia de xnero > Servizo Pblico de Emprego de Galiza Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > N de mulleres priorizadas en procesos de seleccin > N de mulleres priorizadas en cursos de formacin > Caractersticas sociodemogrficas > N de empresas, entidades ou institucins contratantes
162 163
4.4.8.
Desear, implementar e divulgar un programa que invite adhesin e colaboracin de entidades pblicas e privadas contra a violencia de xnero, e que entre as sas actuacins estableza a creacin do distintivo Entidade comprometida coa erradicacin da violencia de xnero como recoecemento publico e visibilizacin do seu compromiso firme e traballo neste mbito Poboacin ou entidades destinatarias > Todas as entidades, empresas, institucins e organizacins pblicas e privadas Departamentos implicados > Todos Indicadores > Norma reguladora > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de entidades pblicas e privadas que se adhiren ao programa > N de entidades pblicas e privadas s que se lles outorga o distintivo > Recursos econmicos dedicados
4.4.9.
Impulsar a colaboracin e implicacin das empresas galegas na contratacin de vtimas de violencia de xnero mediante axudas e subvencins Poboacin ou entidades destinatarias > Empresas > Mulleres vtimas de violencia de xnero Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Traballo Indicadores > Norma reguladora > N campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > N de mulleres contratadas > Caractersticas sociodemogrficas > N de empresas que optan s axudas e subvencins > Recursos econmicos dedicados
OBXECTIVO ESPECFICO 4.5. Impulsar a realizacin de investigacins sobre a violencia de xnero, profundando na natureza, multicausalidade, consecuencias, novas manifestacins e propostas de intervencin que permitan avanzar na comprensin do problema e na sa erradicacin. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 4.5.1. Crear e dar a coecer o Observatorio Galego contra a Violencia de Xnero como ente autonmico aglutinador do manexo de toda a informacin sobre de violencia de xnero en Galiza e que mantea estatsticas actualizadas e desagregadas por sexo Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral Departamentos implicados > Todos Indicadores > Observatorio creado > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos humanos dedicados > Recursos econmicos dedicados 4.5.2. Realizar e difundir unha investigacin acerca da natureza, multicausalidade, consecuencias, custos econmicos, novas manifestacins e propostas de intervencin no mbito da violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Economa e Facenda > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Sanidade > Consellera de Traballo Indicadores > Investigacin realizada > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
164 165
4.5.3.
Realizar e difundir unha investigacin sobre os niveis de tolerancia soterrada que existen na sociedade e nas institucins pblicas e privadas con respecto violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral e institucins pblicas e privadas Departamentos implicados > Todos Indicadores > Investigacin realizada > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.5.4.
Realizar e difundir unha investigacin sobre a violencia de xnero e as persoas maiores Poboacin ou entidades destinatarias > Mulleres e homes maiores de 65 anos > Toda a poboacin Departamentos implicados > Todos Indicadores > Investigacin realizada > N campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.5.5.
Realizar e difundir unha investigacin sobre a violencia de xnero e a mocidade galega Poboacin ou entidades destinatarias > Mocidade > Organizacins xuvens, Clubes de xuventude, Casas da xuventude, Colexios de ensino secundario > Centros de formacin profesional e de ensino universitario Departamentos implicados > Todos Indicadores > Investigacin realizada > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.5.6.
Realizar e difundir unha investigacin sobre o acoso sexual e moral por razn de xnero, facendo especial fincap no ciberacoso e o mal uso das novas tecnoloxas como medio de perpetuacin da violencia de xnero Poboacin ou entidades destinatarias > Poboacin en xeral, especialmente a mocidade entre os 16 e os 30 anos Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Innovacin e Industria > Consellera de Cultura e Deporte Indicadores > Investigacin realizada > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
4.5.7.
Realizar e difundir unha investigacin sobre os resultados dos programas de atencin psicolxica a homes con problemas de control de violencia e dos programas de reeducacin de maltratadores Poboacin ou entidades destinatarias > Homes con problemas de control de violencia e en programas de reeducacin social > Poboacin en xeral Departamentos implicados > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > Investigacin realizada > N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades de divulgacin > Recursos econmicos dedicados
166 167
OBXECTIVO ESPECFICO 4.6. Levar a cabo procesos de formacin e actualizacin de coecementos cos principais colectivos de profesionais implicados na erradicacin da violencia de xnero. ACTUACINS Coordinacin: Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar 4.6.1. Dar continuidade ao Proxecto de prevencin da violencia de xnero no mbito educativo: Relaciona (Recuperemos as actitudes integradoras ou non agresivas) que facilite: A comunicacin na convivencia escolar A identificacin e anlise das microdesigualdades de xnero O cuestionamento dos modelos e os valores tradicionais que se asocian masculinidade e feminidade A anlise e visibilizacin das situacins de violencia de xnero que se producen nos centros educativos A reflexin sobre a actitude docente neste tema Poboacin ou entidades destinatarias > Seminario Permanente de Educacin para a Igualdade > Centros do ensino do medio rural, urbano e da beiramar > Profesorado e alumnado Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > N de accins iniciadas dentro do marco do proxecto RELACIONA > N de centros rurais, urbanos e da beiramar que implantan o proxecto > N de profesoras e profesores implicados > N de alumnas e alumnos aos que se chega > Recursos econmicos dedicados
4.6.2.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero para profesionais do mbito educativo que facilite especialmente: formacin permanente do conxunto do profesorado a integracin desta problemtica dun xeito transversal nos contidos educativos a deteccin de posibles casos de violencia de xnero entre alumnos e alumnas a deteccin de posible alumnado que estea a vivir unha situacin de violencia de xnero no seu mbito familiar Poboacin ou entidades destinatarias > Centros do ensino do medio rural, urbano e da beiramar > Profesionais do mbito educativo Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.6.3.
Inclur nos plans de formacin universitaria lias de traballo referentes violencia de xnero nos estudos de Audicin e Linguaxe, Dereito, Ciencias da Educacin, Educacin Social, Ciencias da Informacin, Maxisterio, do Traballo, Traballo Social e mdulos especficos nos estudos de postgrao, msters e doutoramento Poboacin ou entidades destinatarias > Profesorado e alumnado destas disciplinas universitarias e dos estudos de postgrao, msters e doutoramento Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria Indicadores > Cumprimento da inclusin nas tres Universidades Galegas > Total de horas e porcentaxe da carga horaria impartida en cada unha das disciplinas e nos estudos de postgrao, doutoramento e msters > N de alumnas e alumnos por disciplina, estudos de postgrao, msters e doutoramento
Logopedia, Pedagoxa, Ciencias Polticas, Psicoloxa, Psicopedagoxa, Ciencias da Sade, Socioloxa, Ciencias
168 169
4.6.4.
Impartir formacin especializada e actualizada ao persoal dos rganos xudiciais e profesionais do dereito Poboacin ou entidades destinatarias > Profesionais dos rganos xudiciais, da xudicatura, fiscala e avogaca, profesionais do dereito en xeral, profesionais dos Xulgados exclusivos de Violencia de Xnero Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Sanidade Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria dos mdulos > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.6.5.
Inclur mdulos de formacin especfica en violencia de xnero nas Escolas de prctica xurdica Poboacin ou entidades destinatarias > Alumnado das escolas de prctica xurdica Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de mdulos especficos impartidos > N de escolas e lugar onde se imparten > Total de horas e porcentaxe da carga horaria dos mdulos > N de alumnas e alumnos > Recursos econmicos dedicados
4.6.6.
Impartir formacin especializada e actualizada destinada s forzas e corpos de seguridade do Estado, Polica nacional adscrita Galiza, Garda civil e Polica local, favorecendo especialmente a participacin dos homes Poboacin ou entidades destinatarias > Forzas e corpos de seguridade do estado, Polica nacional adscrita Galiza, Garda civil e Polica local Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria > Consellera de Sanidade Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria dos mdulos > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.6.7.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero aos equipos interdisciplinares dos servizos sociais e dos servizos de informacin e atencin s mulleres Poboacin ou entidades destinatarias > Profesionais dos servizos sociais e servizos de informacin e atencin s mulleres Departamentos implicados Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
170 171
4.6.8.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero diversidade do persoal da Xunta de Galicia Poboacin ou entidades destinatarias > Persoal da Xunta de Galicia Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.6.9.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero diversidade do persoal das Administracins locais Poboacin ou entidades destinatarias > Federacin Galega de Municipios e Provincias > Persoal das administracins locais Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.6.10.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero para o persoal mdico e sanitario en xeral, profesionais que traballan na Sanidade, e no Instituto de Medicina Legal de Galiza Poboacin ou entidades destinatarias > Profesionais do Instituto de Medicina Legal de Galiza e da Sanidade en xeral Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Sanidade Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.6.11.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero a profesionais do Servizo Pblico de Emprego, e axentes e persoal tcnico dos dispositivos de emprego en xeral Poboacin ou entidades destinatarias > Profesionais dos servizos e dispositivos de emprego Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera de Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
172 173
4.6.12.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero ao persoal das organizacins sindicais Poboacin ou entidades destinatarias > Persoal de organizacins sindicais Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza > Consellera de Traballo Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.6.13.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero ao persoal que integra a rede de informacin xuvenil Poboacin ou entidades destinatarias > Persoas que compoen a rede de informacin xuvenil Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
4.6.14.
Impartir formacin especializada e actualizada en violencia de xnero a profesionais dos medios de comunicacin Poboacin ou entidades destinatarias > Profesionais do Observatorio Galego dos Medios, do Colexio Profesional de Xornalistas de Galiza e dos medios de comunicacin dos mbitos autonmico, provincial, comarcal e local Departamentos implicados > Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar > Secretara Xeral de Comunicacin Indicadores > N de formacins impartidas > N de mdulos especficos impartidos nas formacins xerais > Total de horas e porcentaxe da carga horaria das formacins > N de profesionais desagregados por sexo > Recursos econmicos dedicados
174 175
V. SISTEMA DE SEGUIMENTO E AVALIACIN

A avaliacin unha parte fundamental en todo plan de igualdade, en tanto instrumento imprescindible para coecer os progresos acadados no camio cara igualdade. A finalidade ltima da avaliacin coecer o grao de cumprimento das actuacins comprometidas no plan e medir o impacto de xnero das ditas actuacins realizadas no avance cara igualdade. Para poder medir isto, imprescindible empregar o sistema de indicadores proposto no captulo III Caractersticas do plan e que, como mnimo, que a avaliacin dea conta de: Tipo de actuacin realizada. Datos desagregados por sexo das persoas que participaron e se beneficiaron das actuacins realizadas. Caractersticas sociodemogrficas das persoas, segundo grupos de idade, procedencia urbana, rural ou da beiramar, colectivos concretos (persoas vivas, universitarias, cientficas, gandeiras, marieiras, desempregadas, autnomas, xefaturas...). Departamentos da Xunta de Galicia e entidades que participan ou colaboran. Recursos econmicos dedicados.
Co procesamento e anlise posterior destes datos levarase a cabo, por un lado, unha avaliacin dende unha perspectiva cuantitativa que mida o nmero total das actuacins realizadas e, por outro, unha avaliacin cualitativa que valore o alcance das actuacins, e observarase especialmente que tipo de actuacins se realizaron, se as actuacins contemplan as necesidades bsicas das mulleres ou os seus intereses estratxicos. A avaliacin non pretende tan s valorar o nmero de actuacins iniciadas, comezadas ou finalizadas, senn tamn o potencial impacto que produciron no avance da igualdade na sociedade en xeral. A metodoloxa para seguir ser a recollida de informacins relativas s actuacins propostas no plan mediante a distribucin dunha ficha entre os propios departamentos da Xunta de Galicia e entre as entidades colaboradoras implicadas nas actuacins recollidas no plan. Para iso, adaptouse estrutura e contidos do V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes 2007-2010 o modelo de ficha de recollida de informacin do plan anterior para, deste xeito, darlles unha continuidade metodolxica s avaliacins das polticas de igualdade da Xunta de Galicia, continuidade que facilite nun futuro a realizacin dunha avaliacin conxunta dos diversos plans. Ser responsabilidade da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar levar a cabo as avaliacins (intermedia e final) do plan. A avaliacin do plan debe ir realizndose sobre cada unha das actuacins concretas executadas, polo que resulta moi conveniente a distribucin previa da ficha de seguimento entre os departamentos ou entidades colaboradoras das actuacins, para as facilitar o posterior traballo de recompilacin de informacins. O presente plan ser obxecto por parte da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar dun seguimento intermedio, na metade da sa andadura, coa finalidade de: Coecer o grao de cumprimento do plan nese estadio intermedio.
176 177
Identificar que actuacins se puxeron xa en marcha e as que anda non. Coecer como se executou o plan, identificando que actividades se fixeron ata a data de realizacin do seguimento intermedio.
Ser esta unha avaliacin de tipo interno; dicir, levada a cabo polo equipo de traballo configurado para a elaboracin do plan e na que se redactar un informe de seguimento intermedio que permita na metade do perodo coecer o grao de cumprimento do plan. Ao mesmo tempo, ao finalizar a etapa de implementacin do V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes 2007-2010, este someterase a unha avaliacin final e externa que deber levar a cabo persoal externo Xunta de Galicia, pero contando co apoio e a colaboracin directa da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Dos resultados obtidos no traballo de campo que conducir avaliacin final, dbese elaborar un informe final que dea conta das actuacins realizadas e dos resultados acadados en termos de igualdade entre mulleres e homes, ademais de facer propostas de mellora e recomendacins para un seguinte plan. A continuacin, presntase a ficha de recollida de informacin sobre as actuacins comprendidas no V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes 2007-2010:
FICHA DE RECOLLIDA DE INFORMACIN PARA O SEGUIMENTO E AVALIACIN DO V PLAN DO GOBERNO GALEGO PARA A IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES 2007-2010
PAUTAS PARA CUBRIR A FICHA
1. Cubrirase unha ficha para cada unha das actuacins; non se contemplar mis dunha actuacin na mesma ficha; non se trata de converter este modelo nun resumo das actuacins dunha entidade. Por exemplo, se un departamento, unha entidade ou organismo realiza sete cursos, ou charlas, reunins, etc., durante un ano, elaborarase unha ficha para cada curso. 2. imprescindible dispoer do V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes 2007-2010 para proceder elaboracin de fichas (accesible dende a pxina web da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar), pois neste figuran os cdigos relativos a cada lia estratxica, obxectivos especficos e actuacins concretas. 3. Na cabeceira, o departamento, organismo ou entidade que debe figurar o principal responsable da actuacin quen, ao mesmo tempo, se responsabiliza de cubrir a ficha e de lla remitir Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. 4. Non se debe confundir o obxectivo que figura no V Plan do Goberno galego para a igualdade entre mulleres e homes 2007-2010 co obxectivo concreto que se persegue coa actuacin e que figura no punto 7 da ficha. Neste caso, dbese especificar con claridade a meta que se pretende lograr que, nalgns casos, poder coincidir co obxectivo do plan. 5. En canto nmero de persoas participantes/usuarias que figura no punto 9 da ficha, moi importante que se desagregue por sexo cando a actuacin vaia dirixida tanto a homes como a mulleres e, sempre que sexa posible, a sa cuantificacin. 6. No punto 11, relativo a COLABORACINS, especificaranse todos os departamentos, organismos, asociacins, entidades etc. que prestaron algn tipo de colaboracin, entendida esta en sentido amplo: apoio econmico, tcnico, material, infraestrutura e recursos humanos.
178 179
1. DEPARTAMENTO DA XUNTA DE GALICIA OU ENTIDADE/ORGANISMO RESPONSABLE ........................................................... .......................................... ....................................................................................................
2. LIA ESTRATEXICA DO V PLAN DO GOBERNO GALEGO PARA A IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES 20072010 NA QUE SE INCLE (sinalar cun crculo o nmero da lia estratxica)
3. OBXECTIVO DO V PLAN DO GO 0 (sinalar cun crculo o nmero do obxectivo)
1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. 1.8. 1.9.
2.1 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7.
3.1. 3.2.
4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6.
4. ACTUACIN DO V PLAN DO GOBERNO GALEGO PARA A IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES 2007-2010 (sinalar con claridade os tres dxitos correspondentes actuacin ou actuacins do plan)
5. TIPO DE ACTUACIN (especificar se se trata dun curso de formacin ocupacional ou doutro tipo de curso, dun estudo de investigacin, da elaboracin de estatsticas, exposicin/feira, campaa divulgativa, publicacin, reunins de traballo, creacin de organismos, etc.) ........................................................... .......................................... ....................................................................................................
6. DENOMINACIN DA ACTUACIN (escribir o nome completo da actuacin) ........................................................... .......................................... ....................................................................................................
7. OBXECTIVO/S DA ACTUACIN (definir, de maneira detallada, a/s meta/s que se persegue/n coa execucin desa actuacin) ........................................................... .......................................... .................................................................................................... ........................................................... .......................................... .................................................................................................... 8. POBOACIN OU ENTIDADES DESTINATARIAS (sinalar con claridade a que persoas, colectivos ou grupos especficos vai dirixida a actuacin ou a que departamentos, organismos ou entidades. En calquera caso, detallar as caractersticas sociodemogrficas da poboacin: sexo, grupo de idade infantil, mocidade, adultas, maiores, tipo de asentamento urbano, rural, beiramar, grupos ou colectivos especficos de mulleres ou homes aos que se dirixe a accin, persoas con discapacidade, emigrantes, inmigrantes, paradas, persoas de etnia xitana, empresariado, etc.. ........................................................... .......................................... .................................................................................................... ........................................................... ........................................ 9. N. DE PERSOAS PARTICIPANTES/USUARIAS DA ACTUACIN, DESAGREGADAS POR SEXO (sinalar o nmero exacto ou, polo menos, o mis aproximado realidade)
N. de mulleres N. de homes
.......... ..........
10. LOCALIDADE DE DESENVOLVEMENTO DA ACTUACIN (sinalar cun crculo o nmero relativo ao mbito xeogrfico de desenvolvemento da actuacin )
Urbano Rural Beiramar Provincial Autonmico Estatal/supraautonmico Europeo Internacional
1 2 3 4 5 6 7 8
180 181
11. COLABORACINS (sinalar detalladamente os departamentos, organismos e as entidades que prestaron a sa colaboracin: conselleras ou departamentos da Xunta de Galicia, concellos, asociacins, ONG, de empresas privadas, profesionais...)
Nome departamento/organismo /entidade
12. RECURSOS ECONOMICOS DEDICADOS (indicar os departamento/s, organismo/s ou entidade/s que participaron no financiamento da actuacin, indicando a cantidade que achega cada un)
Departamento/s, organismo/s ou entidade/s
Orzamento
13. OUTROS INDICADORES RECOLLIDOS NA ACTUACIN DO PLAN (sinalar o/s indicador/res segundo est/n contemplado/s na propia actuacin do plan) ........................................................... ......................................... ............................................................ ........................................ ............................................................. ...................................... 14. DATA DE REALIZACIN (anotar da/s e mes e marcar cun crculo o ano correspondente) Da/s: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mes: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ano: 2007 2008 2009 2010
15. CAMPAAS: TIPOS, MEDIOS E SOPORTES DE DIVULGACIN (sinalar marcando cun crculo todos os medios de divulgacin utilizados e anotando na categora outros, cando se trata dalgn que non estea indicado)
Televisin Radio Prensa Internet Carteis Anuncios, bandos Correo postal Correo electrnico Revistas Contacto telefnico Folletos, dpticos, trpticos Material audiovisual e divulgativo Outros. Especificar cal/es
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13
..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................
DATA NA QUE SE CUBRIU ESTA FICHA: Da _____ Mes ________________ Ano _______
182 183
VI. BIBLIOGRAFA
VI. BIBILIOGRAFA
Butler, Judith. Deshacer el gnero. Paids. Barcelona, 2006. Concello de Lugo. I Plan de igualdade entre homes e mulleres. Lugo, 2005. Comunidad de Madrid. Consellera de Empregeo y Muller. Plan de accin integral contra a violencia de xnero da Comunidade de Madrid (2005-2008). Madrid, 2005.
Comunidade de Madrid. Direccin Xeral da Muller. Consellera de Traballo. IV Plan de oportunidades de mulleres e homes da Comunidade de Madrid, 2002-2005. Madrid, 2002.
Concello de Vigo. II Plan de accin municipal para combater a violencia contra as mulleres 2004-2007. Vigo, 2004.
Dvila Daz, Mnica. Presupuestos pblicos con perspectiva de gnero. Instituto Andaluz da Muller. Sevilla, 2003.
Dvila Daz, Mnica. Indicadores de gnero. Gua prctica. Instituto Andaluz da Muller. Sevilla, 2004. Debn Alfonso, M.. O tratamento penal da violencia contra as mulleres. Da intensiva aplicacin do principio de intervencin mnima introducin da perspectiva de xnero. Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral da Igualdade. Servizo Galego de Igualdade. Santiago de Compostela, 2006.
Deputacin de Barcelona. Buenas prcticas y auditoras de gnero. Instrumentos para polticas locales. Deputacin de Barcelona. Barcelona, 2003.
Deputacin de Mlaga. Comisin Transversal de Xnero. Plan transversal de xnero. Mlaga, 2005. Fraser, Nancy. Redistribucin y reconocimiento: hacia una visin integrada de justicia del gnero. En, Radl Philip, Rita M., Mujeres e institucin universitaria en Occidente. Universidade de Santiago de Compostela, 1996.
Generalitat de Catalunya. Institut Ctala de les Dones. V Plan de accin e desenvolvemento das polticas de mulleres en Catalua (2005-2007). Barcelona, 2005.
Gmez Snchez-Albornoz, Elisa. Gua para la aplicacin prctica del mainstreaming de gnero en las administraciones pblicas locales. El nuevo papel de la Concejala de la Mujer. Federacin de Municipios e Provincias de Madrid, Madrid, 2005.
Junta de Andaluca. Instituto Andaluz da Muller. Plan de Goberno andaluz contra a violencia cara s mulleres 2001-2004. Sevilla, 2001.
VI. BIBLIOGRAFA
Ministerio de Traballo e Asuntos Sociais. Instituto da Muller. Federacin Espaola de Municipios e Provincias. Proposta prctica de intervencin integral no mbito local contra la violencia cara s mulleres. Madrid, 2002
Ministerio de Traballo e Asuntos Sociais. Instituto da Muller. IV Plan para a igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, 2003-2006.
184 185
Ministerio de Traballo e Asuntos Sociais. Secretara Xeneral de Polticas de Igualdade. Delegacin Especial do Goberno contra a violencia sobre a muller. Plan nacional de sensibilizacin e prevencin da violencia de xnero. Marco conceptual e eixos de intervencin.
Moser Claude, 1991. Las mujeres en la planificacin del desarrollo. Necesidades prcticas y estratgicas de gnero. Ed. Hegoa, Bilbao.
Navarro, Olivn, Natalia. Con las manos en la masa y, ahora qu? Procesos de cambio organizacional pro equidad. En Actas Congreso Economa Feminista. Jubeto, Y. e Batzarra Aktak, Buruzko Eds. Universidad do Pas Vasco. 2005.
Navarro Olivn, Natalia. Cambiar el chip: revisin de algunos conceptos para poder impulsar cambios organizacionales en pro equidad de gnero. En, Gnero en la cooperacin al desarrollo: una mirada a la desigualdad. ACSUR-Las Segovias. 2002.
Radl Philipp, Rita Mara. Transformaciones en el comportamiento en funcin del gnero en la vejez: el caso de las relaciones familiares. Santiago de Compostela, 2003.
Secretara Xeral de Igualdade. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Xunta de Galicia. Proxecto de Lei galega para a prevencin e tratamento integral da violencia de xnero. Santiago de Compostela,3 de maio de 2007.
Servizo Galego de Igualdade. Secretara Xeral da Igualdade. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Xunta de Galicia. Lei para a igualdade de mulleres e homes. Santiago de Compostela, 2006.
Xunta de Galicia. Consellera de Economa e Facenda. Instituto Galego de Estatstica. Conta satlite de producin domstica, 2003. Santiago de Compostela, 2006.
Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral da Igualdade. Servizo Galego de Igualdade. A realidade da muller galega 2005. Santiago de Compostela, 2006.
Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral da Igualdade. Servizo Galego de Igualdade. A situacin das mulleres autnomas en Galiza. Santiago de Compostela, 2006.
Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral da Igualdade. Macroenquisa sobre a violencia contra as mulleres en Galiza. Informe de resultados. Santiago de Compostela, 2006.
Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretara Xeral de Relacins institucionais. Violencia de xnero: actitudes e valoracins. Santiago de Compostela.
Xunta de Galicia. A violencia de xnero en Galicia. Plan de accin 2002-2005. Santiago de Compostela, 2001.
VII. ANEXO
DATOS ESTATSTICOS RELATIVOS IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES EN GALIZA

Goberno galego por sexo. Ano 2005

Mulleres: 6 43%
Parlamento Galego por sexo. Ano 2005

Mulleres: 24 32%
Homes: 8 57%
Homes: 51 68%
Fonte: elaboracin propia a partir da avaliacin do Plan de accin contra a violencia de xnero 2002-2005; do IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas; e da Realidade da muller galega 2005 (Xunta de Galicia).
Fonte: elaboracin propia a partir da avaliacin do Plan de accin contra a violencia de xnero 2002-2005; do IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas; e de A realidade da muller galega 2005 (Xunta de Galicia).
Distribucin por sexo dos altos cargos da Xunta de Galicia. Ano 2005
Mulleres: 36 26%
Distribucin por sexos das alcaldas. Ano 2005

Mulleres: 17 5%
Homes: 103 74%
Fonte: elaboracin propia a partir de A realidade da muller galega 2005 (Xunta de Galicia).
188 189
VII. ANEXO
Homes: 298 95%
Distribucin por sexo do persoal de direccin en Espaa. Ano 2005

Mulleres: 413.800 32%
Asociacin de actores, directores e tcnicos de escena. Total socias e socios. Ano 2006
Mulleres: 97 39%
Homes: 873.600 68%
Homes: 154 61%
Fonte: datos facilitados pola Consellera de Cultura e Deporte.
Asociacin de actores, directores e tcnicos de escena. Directiva. Ano 2006
Consello da Cultura Galega. Comisin Executiva. Ano 2006

Mulleres: 0 0%
Mulleres: 3 33%
Homes: 6 67%
Homes: 6 100%
Consello da Cultura Galega. Pleno. Ano 2006
Real Academia Galega. Directiva. Ano 2006
Mulleres: 3 11%
Mulleres: 0 0%
Homes: 24 89%
Homes: 5 100%
Real Academia Galega. Acadmicas e acadmicos. Ano 2006

Mulleres: 4 13%
Homes: 26 87%
190 191
VII. ANEXO
Entidades de poboacin. Ano 2004 Galiza Concellos Entidades colectivas (parroquias) Entidades singulares 375 3.778 29.995 A Corua 94 932 10.318 Lugo 67 1.264 9.755 Ourense 92 916 3.581 Pontevedra 62 666 6.241
Fonte: INE, Padrn. Explotacin estatstica e Nomencltor, o 1 de xaneiro (edicin CD).
Entidades de poboacin de Galiza. Ano 2004
Entidades singulares de poboacin polo seu nmero de habitantes. Ano 2004 Galiza N . total de entidades singulares Ata 100 habitantes 101 a 500 501 a 1.000 1.001 a 2.000 2.001 a 5.000 5.001 a 10.000 10.001 a 20.000 20.001 a 50.000 50.001 a 100.000 100.001 a 500.000 Mis de 500.000 29.995 26.755 2.842 213 85 61 25 7 0 4 3 0 A Corua 10.318 90.082 1.074 74 38 36 8 3 0 2 1 0 Lugo 9.755 9.586 131 18 8 5 5 1 0 1 0 0 Ourense 3.681 3.231 413 24 3 5 3 1 0 0 1 0 Pontevedra 6.241 4.856 1.224 97 36 15 9 2 0
VII. ANEXO
1 1 0
192 193
Entidades singulares de poboacin polo seu nmero de habitantes (mis de 1.000). Ano 2004
Entidades singulares de poboacin polo seu nmero de habitantes (de 1 ata 1.000)
Taxa de actividade
Fonte: IGE; Unidades.- Porcentaxes
Taxas de actividade da poboacin de 16 e mis anos. Ano 2001
Taxas de actividade da poboacin de 16 e mis anos. Ano 2006
Fonte: Informe avaliacin IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas.
194 195
VII. ANEXO
Taxa de ocupacin
Fonte: IGE; Unidades.- Porcentaxes
Taxa de paro
Fonte: IGE
Tempo no paro feminino 2005
Distribucin do alumnado matriculado en ensino superior segundo sexo. Curso 2000-2001

Mulleres: 43,2%
Distribucin do alumnado matriculado en ensino superior segundo sexo. Curso 2004-2005
Mulleres: 42,7%
Homes: 56,8%
Homes: 56,8%

VII. ANEXO
196 197
Asistencia a espectculos teatrais. Ano 2006
Participacin na convocatoria de escrita individual de guins. Ano 2006
Homes: 40%
Mulleres: 27%
Mulleres: 60% Homes: 73% Fonte: datos facilitados pola Consellera de Cultura e Deporte.
Fonte: datos facilitados pola Consellera de Cultura e Deporte, a partir de rexistros do Igaem.
Participacin na convocatoria de producin dixital. Ano 2006

Mulleres: 24%
Homes: 76% Fonte: datos facilitados pola Consellera de Cultura e Deporte.
reas de actuacin do IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas 2002-2005
Fonte: avaliacin do IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas 2002-2005.
Distribucin porcentual das reas de actuacin por ano
Fonte: avaliacin do IV Plan de igualdade de oportunidades das mulleres galegas 2002-2005.
198 199
VII. ANEXO
Evolucin do nmero de denuncias de mulleres por violencia de xnero (delitos e faltas) en Galiza 2002-2005
Denuncias de mulleres por violencia de xnero (delitos e faltas) en Galiza. (2002-2005) Totalidade dos casos en %)
Fonte: avaliacin do Plan de accin contra a violencia de xnero 2002-2005.
Fonte: avaliacin do Plan de accin contra a violencia de xnero 2002-2005.
Evolucin do nmero de mulleres mortas por violencia de xnero a mans da sa parella ou ex-parella en Galiza (2002-2005)
Mulleres mortas por violencia de xnero a mans da sa parella ou ex-parella en Galiza. (2002-2005) (Totalidade das mulleres en %)
Fonte: avaliacin do Plan de accin contra a Violencia de xnero 2002-2005.
Fonte: avaliacin do Plan de accin contra a Violencia de xnero 2002-2005.
Mulleres falecidas por violencia de xnero nas mans da sa parella ou ex-parella3 por comunidades autnomas. 2000 C. A. de ANDALUCA C. A. de ARAGN P. de ASTURIAS C. A. de BALEARES C. A. de CANARIAS C. A. de CANTABRIA C. A. de CASTILLA-LA MANCHA C. A. de CASTILLA Y LEN C. A. de CATALUA C. A. de CEUTA C. A. de EXTREMADURA GALIZA C. A. de MADRID C. A. de MELILLA C. A. de MURCIA C. A. de NAVARRA C. A. de LA RIOJA C. A. de VALENCIA C. A. VASCA TOTAL 10 0 0 1 5 0 3 3 8 0 1 4 17 0 1 1 0 7 2 63 2001 12 1 2 2 5 0 2 1 7 0 0 0 6 0 2 0 0 9 1 50 2002 10 3 0 4 7 0 0 4 7 0 1 3 4 0 0 1 0 9 1 54 2003 13 2 2 4 6 1 2 4 12 1 1 5 5 0 3 1 2 7 0 71 2004 19 2 0 2 2 2 4 2 11 0 2 2 5 0 4 1 1 9 4 72 2005 9 4 1 4 6 0 2 4 8 0 0 1 4 1 2 2 0 9 3 60 2006 20 1 3 3 4 0 4 3 10 0 1 0 6 0 3 0 0 8 3 69
Fonte: elaboracin propia a partir das novas dos xornais, de mbito estatal e autonmico, e dos datos do Ministerio do Interior, para os anos 200-2005. A partir do 2006, os datos son da Delegacin Especial do Goberno contra a Violencia cara Muller e das novas do xornal La Voz de Galicia.
3) Inclense aqueles casos nos que o agresor o cnxuxe, ex-cnxuxe, compaeiro sentimental, mozo ou ex-mozo
200 201
VII. ANEXO
Mulleres falecidas por violencia de xnero nas mans da sa parella ou ex-parella por comunidades autnomas.
C.A. de GALIZA
Fonte: elaboracin propia a partir dos datos da tboa anterior.
Datos da violencia contra as mulleres en Galiza 2000-2006
Fonte: elaboracin propia a partir dos datos ofrecidos polo Servizo Galego de Igualdade que reflicten as denuncias (delitos e faltas) por violencia contra as mulleres en Galiza, para os anos 2000-2005. A partir do 2006, os datos son extrados do Ministerio do Interior e de datos de poboacin do Padrn e reflicten as denuncias por malos tratos, producidas pola parella ou ex-parella, ata novembro do mesmo ano.
202 203
VII. ANEXO

V Plan Galego de Igualdade 2007-2010

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

V Plan Galego de Igualdade 2007-2010

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

V PLAN DO GOBERNO GALEGO PARA A IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES 2007-2010

V. Sistema de seguimento e avaliacin VI. Bibliografa VII. Anexo

todas as conselleras estn chamadas a traballar pola extensin do principio

III. CARACTERSTICAS DO PLAN

FASES DE ELABORACIN E METODOLOXA

III. CARACTERSTICAS DO PLAN

III. CARACTERSTICAS DO PLAN

FASES DA ELABORACION DO V PLAN DE IGUALDADE

III. CARACTERSTICAS DO PLAN

identificar as asignacins orzamentarias dedicadas s polticas de igualdade.

IV. LIAS ESTRATXICAS DO PLAN

IV. LIAS ESTRATXICAS DO PLAN

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

LIA ESTRATXICA 3: FORMACIN EN IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES

LIA ESTRATXICA 4: ABORDAXE INTEGRAL DA VIOLENCIA DE XNERO

IV. LIAS ESTRATXICAS DO PLAN

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

LIA ESTRATXICA 3: FORMACIN EN IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES

LIA ESTRATXICA 4: ABORDAXE INTEGRAL DA VIOLENCIA DE XNERO

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

8) Ir ao captulo IV, onde se recolle unha mostra estatstica.

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

LIA ESTRATXICA 1: PARTICIPACIN E EMPODERAMENTO

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

que sofren as mulleres e a sa orixe, destcase a responsabilidade social da sa reproducin e erradicacin

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

Elaborar e implementar instrumentos, ferramentas, formularios e indicadores que faciliten a realizacin

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

> N de campaas, tipos, medios e soportes de divulgacin

> N de campaas, tipos, medios, soportes e localidade de divulgacin

> Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar

> Pases receptores

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

Fomentar os Bus.Net coma ferramenta de divulgacin e achegamento s novas tecnoloxas da informacin e

valor, igual salario) e na orixe das desigualdades

> Consellera de Traballo

> N de centros de ensino implicados

> Organizacins sindicais

> N de accins positivas levadas a cabo

> Consellera de Traballo

LIA ESTRATXICA 2: ACCESO INFORMACIN E AOS RECURSOS

LIA ESTRATXICA 3: FORMACIN EN IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES

LIA ESTRATXICA 3: FORMACIN EN IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES

LIA ESTRATXICA 3: FORMACIN EN IGUALDADE ENTRE MULLERES E HOMES

> Consellera de Economa e Facenda

LIA ESTRATXICA 4: ABORDAXE INTEGRAL DA VIOLENCIA DE XNERO

LIA ESTRATXICA 4: ABORDAXE INTEGRAL DA VIOLENCIA DE XNERO

18) Ver grficos captulo VII.

LIA ESTRATXICA 4: ABORDAXE INTEGRAL DA VIOLENCIA DE XNERO

> N de campaas, tipos, medios, soportes e localidades da divulgacin

Combatamos a violencia, procurando a prevencin e deteccin de situacins de violencia de xnero e o

LIA ESTRATXICA 4: ABORDAXE INTEGRAL DA VIOLENCIA DE XNERO

Poboacin ou entidades destinatarias

> Consellera da Presidencia, Administracins Pblicas e Xustiza

LIA ESTRATXICA 4: ABORDAXE INTEGRAL DA VIOLENCIA DE XNERO

> Secretara Xeral de Relacins Exteriores