NGHIÊN CỨU HÀNH VI TIÊU DÙNG DỊCH VỤ, SẢN PHẨM TRÒ CHƠI ĐIỆN TỬ VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP ĐIỆN TỬ VIỆT NAM

1
M!C L!C
DANH M!C T" VI#T T$T ..................................................................................... 3
L%I M& '(U ............................................................................................................. 4
CH)*NG I: T+NG QUAN V, L- THUY#T HNH VI NG)%I TIU DNG
D.CH V! TR CH*I 'I/N T0 ............................................................................... 8
1.1. L1 thuy2t hnh vi ng34i tiu dng ................................................................ 8
1.1.1. Khi ni5m ng34i tiu dng ..................................................................... 8
1.1.2. Phn lo6i ................................................................................................. 9
1.1.3. Khi ni5m hnh vi ng34i tiu dng ........................................................ 9
1.1.4. Cc d6ng hnh vi ng34i tiu dng: ....................................................... 10
1.1.5. Qu trnh ra quy2t 78nh mua hng c9a ng34i tiu dng ....................... 11
1.1.6. Cc y2u t: c; b<n <nh h3=ng 72n hnh vi c9a ng34i tiu dng ........... 14
1.1.6.1. Cc nhn t! tm l" ............................................................................ 14
1.1.6.2. Cc nhn t! c nhn ......................................................................... 17
1.1.6.3. Nhm cc nhn t! x h#i ................................................................... 18
1.1.6.4. Nhm nhn t: v>n ha ...................................................................... 20
1.1.6.5. Nhn t! tnh hu!ng mua s$m ............................................................ 21
1.1.7. Cc m hnh, l1 thuy2t khc v? hnh vi ng34i tiu dng ..................... 22
1.1.7.1. L1 Thuy2t v? hnh vi c suy tnh (Theory of Planned Behaviour) ... 22
1.1.7.2. M hnh 5 nhn t: tc 7@ng tAi sB lan to< c9a cng ngh5 (Diffusion
of Innovations) (Roger 1995) ............................................................................ 23
1.2. TCng quan v? hnh vi tiu dng d8ch vD tr ch;i 7i5n tE ............................ 24
1.2.1. Tr ch;i 7i5n tE .................................................................................... 24
1.2.1.1. Khi ni5m .......................................................................................... 24
1.2.1.2. Phn lo%i ........................................................................................... 24
1.2.2. Hnh vi tiu dng s<n phFm d8ch vD tr ch;i 7i5n tE ........................... 29
1.2.2.1. Khi ni5m .......................................................................................... 29
1.2.2.2. 'Gc 7iHm hnh vi ng34i tiu dng s<n phFm tr ch;i 7i5n tE .......... 30
1.2.2.3. Vai tr c9a nghin cIu hnh vi ng34i tiu dng tAi chi2n l3Jc pht
triHn c9a ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE .................................................... 30
CH)*NG 2: HNH VI TIU DNG SKN PHLM D.CH V! TR CH*I 'I/N
T0 & VI/T NAM ..................................................................................................... 33
2.1. ThBc tr6ng n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam ............................. 33
2.1.1 SB hnh thnh v pht triHn c9a ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE ....... 33
2
2.1.2. Cc nhn t: <nh h3=ng tAi sB ho6t 7@ng c9a ngnh ................................ 36
2.1.2.1. Cc nhn t: VM m ................................................................................ 36
2.1.2.2. Cc nhn t: vi m ................................................................................. 45
2.2. K#T QUK 'I,U TRA TH. TR)%NG ......................................................... 52
2.2.1. Thng tin v? mNu nghin cIu .................................................................. 52
2.2.2.Phn lo6i cc d6ng hnh vi tiu dng ....................................................... 52
2.2.3. Qu trnh ra quy2t 78nh c9a ng34i ch;i ................................................... 55
2.2.4 Cc nhn t: <nh h3=ng tAi hnh vi c9a ng34i tiu dng .......................... 59
2.2.5 'nh gi mIc 7@ ti2p nhOn c9a ng34i tiu dng ...................................... 64
CH)*NG 3: GIKI PHP PHT TRIPN NGNH CNG NGHI/P 'I/N T0 .... 69
3.1. Quan 7iHm v 78nh h3Ang pht triHn .............................................................. 69
3.1.1 Quan 7iHm pht triHn ............................................................................ 69
3.1.2 MDc tiu pht triHn 72n n>m 2020 ........................................................ 70
3.1.3 '8nh h3Ang pht triHn ........................................................................... 70
3.2. M@t s: ki2n ngh8 v gi<i php nhQm pht triHn ngnh cng nghi5p s<n xuRt
tr ch;i 7i5n tE ...................................................................................................... 72
3.2.1. ':i vAi chnh ph9 .................................................................................... 72
3.2.1.1. '? xuRt gi<i php qu<n l1 n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE ................ 72
3.2.1.2 '? xuRt gi<i php hS trJ 7Fy m6nh s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE v Ing
dDng tr ch;i 7i5n tE. ........................................................................................ 75
3.2.2. ':i vAi doanh nghi5p .............................................................................. 79
3.2.2.1. '? xuRt cho ho6t 7@ng pht hnh tr ch;i 7i5n tE ................................ 79
3.2.2.2. '? xuRt cho ho6t 7@ng s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE .................................. 83
3.2.2.3. '? xuRt xy dBng m@t n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE lnh m6nh,
7ng h3Ang. ....................................................................................................... 84
K#T LUTN ............................................................................................................... 87
DANH M!C THAM KHKO ................................................................................... 89
PH! L!C ................................................................................................................. 92

3
DANH M!C T" VI#T T$T

AI Artificial Intelligence Tr tu5 nhn t6o
APEJ Asia/Pacific Excluding Japan
(economics)
khu vBc chu /Thi Bnh D3;ng
khng bao gUm NhOt B<n
CAGR Compound Annual Growth
Rate
MIc t>ng tr3=ng kp hng n>m
CPI Consumer Price Index ChV s: gi tiu dng
FDI Foreign Direct Investment 'Wu t3 trBc ti2p n3Ac ngoi
GAPP TCng cDc bo ch v xuRt b<n
GDP Gross Domestic Product TCng gi tr8 s<n phFm qu:c n@i
ICT Information and
Communications Technology
Cng ngh5 thng tin v viXn thng
KH&CN Khoa hYc v cng ngh5
MMOFPS Massively Multiplayer Online
First Person Shooter
Tr ch;i bZn sng theo gc nhn
ng34i thI nhRt
MMO Massively Multiplayer
Online(game)
Tr ch;i trBc tuy2n nhi?u ng34i
ch;i
PC Personal Computer My tnh c nhn
PR Public Relations Quan h5 cng chng
R&D Research and Development Nghin cIu v pht triHn
TT&TT Thng tin v truy?n thng

4
DANH M!C B%NG BI&U V HNH

1. Danh m'c b(ng bi)u
B<ng 1.1: Cc d6ng hnh vi mua sZm .............................................. 10
B<ng 2.1: K2t qu< 7i?u tra hi5n tr6ng phC cOp d8ch vD 7i5n tho6i, Internet v
nghe nhn ton qu:c (12/2010) ................................................................. 66

2. Danh m'c hnh
Hnh 2.1: Hnh vi ch;i thE game mAi ...................................................... 52
Hnh 2.2: Tiu ch lBa chYn khi c nhi?u game t3;ng tB hoGc gi:ng nhau
.................................................................................................................. 53
Hnh 2.3: L1 do ch;i tr ch;i 7i5n ........................................................... 54
Hnh 2.4: NguUn thng tin..55
Hnh 2.5: Ph<n Ing hi lng.. 58
Hnh 2.6: Ph<n Ing khng hi lng58
Hnh 2.7: 'nh gi y2u t: 7H lBa chYn tr ch;i 7i5n tE..59
Hnh 2.8: 'nh gi y2u t: chi ph 7:i vAi cc 7:i t3Jng thu@c cc lIa tuCi
khc nhau.63
Hnh 2.9: Tiu ch lBa chYn tr ch;i mAi.65
Hnh 2.10: Tiu ch lBa chYn tr ch;i theo uy tn c9a nh pht ..66
Hnh 2.11: Tiu ch cc sB khin qu<ng co, khuy2n ..67
Hnh 2.12: C; cRu ng34i tr< ph trong game68

5
L*I M+ ,-U
1. Tnh c.p thi/t c0a 12 ti
Dn s: Vi5t Nam hi5n 7 76t 72n con s: h;n 86 tri5u ng34i, trong 7 giAi tr[
chi2m m@t lBc l3Jng 7ng 7<o. HY l nh\ng ng34i c kh< n>ng ti2p thu cng ngh5
rRt nhanh v lun tm ki2m nh\ng ci mAi. Chnh nh\ng 7i?u ny lm cho Vi5t
Nam tr= thnh m@t th8 tr34ng ti?m n>ng cho n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE c
thH tUn t6i v pht triHn m6nh m].
Trn th2 giAi, n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE 7 thBc sB bng nC t^ kho<ng
n>m 2000, v t^ 7 72n nay 7 76t 73Jc nh\ng b3Ac pht triHn v3Jt bOc, tr= thnh
m@t trong nh\ng hnh thIc hng 7Wu c9a ngnh gim 2008 = M` v t^ 30 t_ 72n 40 t_ USD tnh trn ton th2 giAi,
nghMa l chV 7Ing sau n?n cng nghi5p sch (35,6 t_ USD = M` v kho<ng 63 t_
USD trn ton cWu), lAn h;n c< n?n cng nghi5p m nh6c (10,4 t_ trn 30 t_ USD)
v n?n cng nghi5p s<n xuRt phim (9,5 t_ 27 t_ USD). Nh\ng s: li5u mAi nhRt cho
thRy doanh thu c9a ngnh ny trong n>m 2010 l kho<ng 67 t_, v n>m 2011 l
kho<ng 74 t_ USD, m@t mIc t>ng tr3=ng Cn 78nh v m6nh m]. T^ 7 ta thRy rQng
n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE trn th2 giAi hi5n 7 tr= thnh m@t lMnh vBc c
ti?m n>ng v c sIc pht triHn v cng lAn cho cc nh 7Wu t3.
Tuy nhin vi5c pht triHn n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam cn
rRt nhi?u 7i?u 7ng bn:
+ ThI nhRt, n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam vNn cn b8 nhn
nhOn d3Ai con mZt khng mRy thi5n c<m c9a 7a s: ng34i dn, m m@t phWn
nguyn nhn l chnh l do sB pht triHn ch3a t3;ng xIng cang nh3 thi2u y2u t:
Vi5t trong 7. Nhm nghin cIu thBc sB khng mu:n nhn m@t ngnh cng
nghi5p, c ti?m n>ng v kh< n>ng nh3 vOy l6i b8 nhn nhOn m@t cch sai l5ch.
+ ThI hai, n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam mAi ch9 y2u d^ng
l6i = mIc nhOp khFu tr ch;i 7i5n tE n3Ac ngoi, ch9 y2u l t^ Hn Qu:c, Trung

1
Essiential facts about the computer and video game industry- Entertainment software Association, 2011
www.theesa.com/facts/pdfs/ESA_EF_2011.pdf
6
Qu:c v m@t s: qu:c gia ph3;ng Ty. 'i?u ny vâ lm gi<m khng nhb v? doanh
thu cho cc doanh nghi5p trong n3Ac do vRn 7? chia s[ th3;ng hi5u v b<n quy?n,
vâ gy ra nh\ng kh kh>n trong vi5c tch hJp tr ch;i 7i5n tE cho ph hJp vAi
v>n ha trong n3Ac.
+ ThI ba, nh\ng vRn 7? mang tnh php l1 cang nh3 78nh h3Ang pht triHn
tr ch;i 7i5n tE hWu nh3 ch3a c g 7ng kH. GWn 7y nhRt chng ta c thH kH 72n l
Quy 78nh c9a B@ Thng tin v Truy?n thng v? si2t chGt qu<n l1 ho6t 7@ng cc c;
s= kinh doanh d8ch vD Internet ni ring v Tr ch;i 7i5n tE online ni chung t^
1/9/2010, tuy nhin thBc t2 7 chIng minh vi5c thBc thi quy 78nh ny 7 hon ton
thRt b6i.
XuRt pht t^ nh\ng l1 do trn, chng ti rRt mu:n thBc hi5n 73Jc m@t nghin
cIu khoa hYc 7Wy 79 v nghim tc v? n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t
Nam, 7H c m@t c; s= khoa hYc cho cc nh kinh doanh tr ch;i 7i5n tE cang nh3
cc nh ho6ch 78nh chnh sch, gp phWn 78nh h3Ang pht triHn n?n cng nghi5p
tr ch;i 7i5n tE = n3Ac ta. Nhm nghin cIu cang rRt mu:n tOp trung vo nghin
cIu 7H c thH 73a ra m@t s: ki2n ngh8 v 7? xuRt gi<i php v? vRn 7? 78nh h3Ang
cang nh3 qu<n l1 n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE cn non tr[ = n3Ac ta.
VAi tRt c< nh\ng l1 do trn, nhm Sinh vin nghin cIu khoa hYc chng ti
quy2t 78nh chYn 7? ti: Nghin c!u hnh vi tiu dng d"ch v#, s$n ph%m tr ch&i
'i(n t) v '* xu+t gi$i php nh,m pht tri-n ngnh cng nghi(p tr ch&i 'i(n t)
Vi(t Nam.
2. T3ng quan tnh hnh nghin c4u
Hi5n nay, = Vi5t Nam s: l3Jng nghin cIu v? vRn 7? nghin cIu v? 7? ti ny
cn kh khim t:n v khng c tnh 7Ung b@ cao hoGc chV d^ng l6i = m<ng tr ch;i
7i5n tE online. C thH kH 72n m@t s: nghin cIu nh3 sau:
'? ti NCKH Th8 tr34ng tr ch;i trBc tuy2n = Vi5t Nam thBc tr6ng v gin C3;ng GV h3Ang dNn: Ths. Hong Xun
Bnh '6i hYc Ngo6i th3;ng 2010;
7
Hi5u Ing m6ng v ph3;ng thIc tm ki2m lJi nhuOn mAi vo tr ch;i 7i5n tE
vAi tr ch;i 7i5n tE online, L Thu H, GV h3Ang dNn: ThS. NguyXn Th8
T34ng Anh, '6i hYc Ngo6i Th3;ng 2006.
3. M'c tiu nghin c4u
Phn tch thBc tr6ng v 7nh gi ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE Vi5t Nam
qua nghin cIu l1 thuy2t hnh vi ng34i tiu dng nhQm 73a ra nh\ng 7? xuRt v?
gi<i php nhQm pht triHn ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam theo
h3Ang tch cBc, 7Ung th4i cang thay 7Ci quan ni5m c9a x h@i v? lo6i hnh gi<i tr
ny
4. Ph56ng php nghin c4u
Ph3;ng php 7i?u tra, nghin cIu th8 tr34ng:
LOp b<ng cu hbi 7i?u tra, phn tch tCng hJp, ph3;ng php th:ng k, ph3;ng
php diXn d8ch - quy n6p, so snh 7:i chi2u.
Ph3;ng php nghin cIu ti li5u thI cRp
Ph3;ng php phbng vRn chuyn gia
Ph3;ng php p dDng cc m hnh, l1 thuy2t kinh t2
5. ,7i t58ng v ph9m vi nghin c4u
':i t3Jng
- Thng tin tnh hnh kinh doanh c9a cc doanh nghi5p
- Hnh vi tiu dng s<n phFm, d8ch vD tr ch;i 7i5n tE
- Cc v>n b<n c9a chnh ph9
Ph6m vi nghin cIu:
- Th4i gian: S: li5u trong nh\ng n>m gWn 7y
- Khng gian: C< trong n3Ac v n3Ac ngoi
6. K/t qu( nghin c4u d: ki/n
- 'nh gi tCng quan v? ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam = hi5n
nay
- '? xuRt gi L? THUY#T HNH VI NG;*I TIU
DNG D@CH V! TR CH<I ,IAN TB
1.1. LC thuy/t hnh vi ng5Di tiu dng
1.1.1. Khi niEm ng5Di tiu dng
Ng34i tiu dng, hay khch hng l m@t khi ni5m t3;ng 7:i quen thu@c, tuy
nhin cho 72n nay vNn ch3a c m@t quan 7iHm th:ng nhRt v? 78nh nghMa cang nh3
n@i hm c9a khi ni5m ny. Ty theo lMnh vBc nghin cIu m cc nh nghin cIu,
nh kinh t2 hay nh ho6ch 78nh chnh sch 73a ra cc quan 7iHm khc nhau, v? b<n
chRt cang nh3 chIc n>ng tiu dng. Tuy nhin, do 7Gc 7iHm 7:i t3Jng v mDc 7ch
nghin cIu, trong bi nghin cIu ny, nhm nghin cIu s] sE dDng 78nh nghMa
trong Php l5nh b<o v5 ng34i tiu dng c9a cy ban th34ng vD Qu:c h@i: Ng./i
tiu dng l ng./i mua, s) d#ng hng ha, d"ch v# cho m#c 'ch tiu dng, sinh
ho0t c1a c nhn, gia 'nh v t2 ch!c
[2]

Trong 78nh nghMa trn, chng ta cWn phn bi5t r hai hnh vi nCi bOt c9a ng34i
tiu dng: hnh vi mua v hnh vi sE dDng. Th& nh't, vAi t3 cch l ng34i sE dDng
s<n phFm, ng34i tiu dng quan tm tAi cc 7Gc tnh, chRt l3Jng c9a s<n phFm v
cch sE dDng hng ha t:i 3u. Th& hai, vAi t3 cch l ng34i mua hng, hY quan tm
nhi?u 7Hn ph3;ng thIc mua hng v gi c< c9a cc lo6i hng ha v giAi h6n ngn
sch dnh cho cc lo6i hng ha khc nhau. HiHu r hai kha c6nh c9a khi ni5m
ny l c; s= quan trYng 7H cc nh s<n xuRt nZm 73Jc chnh xc 7:i t3Jng khch
hng c9a mnh l ai, hY cWn g v lm th2 no 7H 7p Ing 73Jc t:i 3u nhu cWu c9a
hY.
Ngoi khi ni5m nu trn, hi5n nay cn tUn t6i m@t s: khi ni5m khc nh3 sau:
Ng()i tiu dng l ng()i cu!i cng s* d+ng hng ha, d,ch v+ ho-c "
t(.ng
[3]

2 UBTV Qu:c H@i, Php l5nh b<o v5 quy?n lJi ng34i tiu dng s: 13/1999/PL)BTVQH10, 'i?u 1, ban
hnh ngy 27/04/1999
3
American Marketing Association(2012), Resource Library, truy cOp ngy 16-01-12, t^ trang:
http://www.marketingpower.com/_layouts/Dictionary.aspx?dLetter=C
9
Ng()i tiu dng l m#t t/ dng 01 ch2 cc c nhn ho-c h# gia
0nh dng s3n ph4m ho-c d,ch v+ s3n xu't trong n5n kinh t6.
[4]

Nh\ng 78nh nghMa trn 73Jc nhm nghin cIu 73a vo vAi mDc 7ch tham
kh<o v gip ng34i 7Yc c m@t ci nhn tCng qut nhRt. Nhm nghin cIu s] khng
sE dDng hai 78nh nghMa trn trong ti li5u ny.
1.1.2. Phn lo9i
Theo quan 7iHm c9a Philip Kotler
[5]
, khch hng 73Jc chia thnh n>m
nhm:
! Khch hng l ng5Di tiu dng: HY l nh\ng c nhn v h@ gia 7nh
mua hng ho v d8ch vD 7H sE dDng cho c nhn.
! Khch hng l cc nh s(n xu.t: HY l cc tC chIc mua hng v
d8ch vD 7H sE dDng chng trong qu trnh s<n xuRt.
! Khch hng l nh bun bn trung gian: HY l cc tC chIc mua
hng v d8ch vD 7H sau 7 bn l6i ki2m l4i.
! Khch hng l cc c6 quan nh n5Fc: Nh\ng tC chIc nh n3Ac mua
hng v d8ch vD 7H sau 7 sE dDng trong lMnh vBc d8ch vD cng c@ng hoGc chuyHn
giao hng ho v d8ch vD 7 cho nh\ng ng34i cWn 72n n.
! Khch hng qu7c t/: Khch hng qu:c t2 l nh\ng ng34i mua hng
= ngoi n3Ac bao gUm nh\ng ng34i tiu dng, s<n xuRt bn trung gian v cc c;
quan nh n3Ac = ngoi n3Ac.
Trong ti li5u ny, chng ta s] chV ch trYng nghin cIu nhm khch hng thI
nhRt, tIc l khch hng l c nhn hay h@ gia 7nh.
1.1.3. Khi niEm hnh vi ng5Di tiu dng
Theo Philip Kotler, hnh vi ng34i tiu dng 73Jc 78nh nghMa: M3t t2ng th-
nh4ng hnh '3ng di5n bi6n trong su7t qu trnh k- t8 khi nh9n bi6t nhu c:u cho
t;i khi mua v sau khi mua s$n ph%m". Ni cch khc, hnh vi c9a ng34i tiu
dng l cch thIc cc c nhn ra quy2t 78nh s] sE dDng cc nguUn lBc sdn c c9a hY
(th4i gian, ti?n b6c, nS lBc) nh3 th2 no cho cc s<n phFm tiu dng.

4
http://en.wikipedia.org/wiki/Consumer
5
Philip Kotler- Gio trnh Marketing c; b<n
10
Theo HiEp hGi marketing Hoa KH
6
, hnh vi ng34i tiu dng chnh l sB tc
7@ng qua l6i gi\a cc y2u t: kch thch c9a mi tr34ng vAi nhOn thIc v hnh vi c9a
con ng34i m qua sB t3;ng tc 7, con ng34i thay 7Ci cu@c s:ng c9a hY. Theo cch
78nh nghMa ny, Khi ni5m hnh vi ng34i tiu dng 73Jc nhn d3Ai gc 7@ tnh
t3;ng tc, tc 7@ng qua lNn nhau gi\a con ng34i v mi tr34ng bn ngoi.
Tm l6i, tRt c< cc 78nh nghM v? Hnh v ng34i tiu dng 7?u tOp trung vo cc
kha c6nh qu trnh nhOn bi2t,tm ki2m thng tin, 7nh gi mua hng, ph<n Ing sau
mua c9a ng34i tiu dng v m:i quan h5 bi5n chIng gi\a qu trnh 7 vAi cc y2u
t: bn ngoi tc 7@ng trBc ti2p, gin ti2p vo n.
1.1.4. Cc d9ng hnh vi ng5Di tiu dng:
Ng34i tiu dng 73a ra cc quy2t 78nh nh3 th2 no ty thu@c vo kiHu quy2t
78nh mua sZm c9a hY.Quy2t 78nh mua sZm c9a mSi c nhn l6i phD thu@c vo nhi?u
y2u t:, trong 7 c y2u t: gi c< v y2u t: thi 7@. ChZc chZn m@t 7i?u l vi5c mua
m@t s<n phFm phIc t6p v 7Zt ti?n h;n s] khi2n ng34i mua ph<i cn nhZc nhi?u h;n
v cang c sB tham gia 1 ki2n t^ nhi?u ng34i h;n. V dD, vi5c mua m@t quyHn sch
s] khc rRt nhi?u vAi vi5c mua m@t chi2c my tnh xch tay. Assael
7
7 phn ra b:n
kiHu hnh vi mua sZm c9a ng34i tiu dng c>n cI vo mIc 7@ tham gia c9a ng34i
mua v mIc 7@ khc nhau gi\a cc nhn hi5u. B:n kiHu hnh vi mua sZm 7 l:
Hnh vi mua phIc t6p, Hnh vi mua thba hi5p, Hnh vi mua theo thi quen v Hnh
vi mua nhi?u lBa chYn:
B(ng 1.1: Cc d9ng hnh vi mua sIm
MIc 7@ tham gia cao MIc 7@ tham gia thRp
Nhn hi5u khc
nhau nhi?u
Hnh vi mua phIc t6p Hnh vi mua nhi?u lBa chYn
Nhn hi5u khc
nhau t
Hnh vi mua thba hi5p Hnh vi mua theo thi quen

" Hnh vi mua ph!c t0p (Complex buying behavior)

6
7
Consumer Behavior: First Asia Pacific Edition, Henry Assael, Nigel Pope, Linda Brennan, Kevin Voges,
2007
11
D6ng hnh vi tiu dng ny th34ng x<y trong nh\ng tr34ng hJp s<n phFm
73Jc cn nhZc mua l nh\ng s<n phFm 7Zt ti?n, mang l6i gi tr8 cao, nh3ng mua
khng th34ng xuyn v mang tnh 7Wu t3 cao. D6ng tiu dng ny th34ng c sB
tham gia c9a kh nhi?u ng34i trong vi5c ra quy2t 78nh, hY nghin cIu rRt k` v? sB
khc nhau gi\a cc nhn hi5u, hY hiHu 3u, nh3Jc 7iHm c9a t^ng lo6i s<n phFm, vAi
mong mu:n c thH chYn 73Jc s<n phFm ph hJp nhRt.
" Hnh vi mua th<a hi(p (Dissonance-reducing buying behavior)
Hnh vi mua ny x<y ra 7:i vAi nh\ng s<n phFm 7Zt ti?n, nhi?u r9i ro v mua
khng th34ng xuyn nh3ng l6i sB khc bi5t gi\a cc nhn hi5u trn th8 tr34ng l
khng lAn. Trong tr34ng hJp ny, quy2t 78nh mua 73Jc 73a ra kh nhanh gYn, v
nh\ng y2u t: lin quan 72n tnh hu:ng mua sZm nh3 ti2p th8 hay khuy2n m6i c <nh
h3=ng kh lAn 72n quy2t 78nh mua.
" Hnh vi mua theo thi quen (Habitual buying behavior)
Hnh vi mua ny x<y ra khi s<n phFm 73Jc cn nhZc mua l nh\ng s<n phFm
c gi tr8 thRp, tiu dng hng ngy v sB khc bi5t gi\a cc nhn hi5u by bn trn
th8 tr34ng l rRt thRp. Ng34i tiu dng khng hnh thnh thi 7@ r rng v? m@t
nhn hi5u no c<. Khi c nhu cWu, ng34i tiu dng chV vi5c ra cEa hng v chYn m@t
nhn hi5u. N2u nh3 vi5c lBa chYn ny lGp 7i lGp l6i vAi m@t nhn hi5u th th34ng l
do m@t thi quen h;n l sB trung thnh v trong qu trnh tiu dng hY kh nhOn
thRy tnh 3u vi5t v 7Gc 7i2m nCi tr@i c9a t^ng nhn hi5u.
" Hnh vi mua nhi*u l=a ch>n (Variety-seeking buying behavior)
Hnh vi mua ny th34ng x<y ra khi ng34i tiu dng mua nh\ng s<n phFm -
d8ch vD c gi tr8 thRp, tiu dng hng ngy nh3ng trn th8 tr34ng l6i tUn t6i nhi?u
nhn hi5u trong cng m@t ch9ng lo6i s<n phFm. Trong tr34ng hJp ny, ng34i tiu
dng th34ng thay 7Ci nhn hi5u. Vi5c thay 7Ci nhn hi5u ny thBc chRt nhQm tm
ki2m sB 7a d6ng chI khng ph<i do hY khng hi lng vAi s<n phFm mua tr3Ac 7.
1.1.5. Qu trnh ra quy/t 1Jnh mua hng c0a ng5Di tiu dng
Qu trnh ra quy2t 78nh mua hng c9a ng34i tiu dng l m@t chuSi cc hnh
7@ng m thng qua 7 ng34i tiu dng thu thOp, phn tch thng tin v 73a ra cc
lBa chYn gi\a cc s<n phFm hoGc d8ch vD. Qu trnh ra quy2t 78nh ny bao gUm n>m
12
giai 7o6n c; b<n: (1) NhOn thIc vRn 7?; (2) Tm ki2m thng tin; (3) 'nh gi cc
lBa chYn; (4) Quy2t 78nh mua; (5) Hnh vi sau mua. Tuy nhin trong thBc t2, ng34i
tiu dng c thH bb qua hoGc lm ng3Jc l6i m@t s: b3Ac.
B.;c 1: Nh9n th!c v+n '*
Qu trnh nhOn thIc vRn 7? thBc chRt l sB nhOn thIc ra nhu cWu. NhOn thIc v?
nhu cWu c9a mSi c nhn 73Jc hnh thnh do c nh\ng tc 7@ng bn trong hoGc bn
ngoi. MSi khi m@t nhu cWu no 7 xuRt hi5n, cc c nhn lun cWn ph<i thba mn
n. MIc 7@ thba mn nhu cWu c9a ng34i tiu dng 73Jc thH hi5n r rng trong Thp
nhu cWu c9a Maslow
[8]
(t^ thRp 72n cao gUm nhu cWu sinh l1, nhu cWu an ton, nhu
cWu tnh c<m, nhu cWu 73Jc tn trYng v nhu cWu tB thH hi5n mnh). H;n n\a, c thH
lng trung thnh c9a ng34i tiu dng s] lAn h;n n2u hY tho< mn 73Jc nh\ng nhu
cWu = cRp 7@ thRp h;n.
B.;c 2: Tm ki6m thng tin
Qu trnh tm ki2m thng tin s] xuRt hi5n ngay sau khi nhu cWu xuRt hi5n.
C34ng 7@ c9a vi5c tm ki2m thng tin nhi?u hay t tue thu@c vo: sIc m6nh c9a sB
thi thc, kh:i l3Jng thng tin m ng34i mua c sdn ban 7Wu, kh< n>ng dX ki2m
73Jc nh\ng thng tin bC sung, mIc 7@ coi trYng v mIc 7@ tho< mn vAi sB tm
ki2m. Ng34i tiu dng tm ki2m thng tin thng qua nhi?u nguUn khc nhau, ty
thu@c vo 7i?u ki5n kh< n>ng c9a hY. B:n nguUn thng tin tc 7@ng ln ng34i tiu
dng gUm c:
+ NguUn thng tin c nhn: Gia 7nh, b6n b, hng xm, ng34i quen.
+ NguUn thng tin th3;ng m6i: Qu<ng co, nhn vin bn hng, 76i l1, bao b,
triHn lm.
+ NguUn thng tin phC thng: '3Jc 7>ng t<i trn cc ph3;ng ti5n thng tin 76i
chng hoGc do tC chIc nghin cIu th8 tr34ng cng b:.
+ NguUn thng tin kinh nghi5m thBc t2: C 73Jc t^ vi5c ng34i tiu dng trBc
ti2p sE dDng s<n phFm.
S: l3Jng t3;ng 7:i v <nh h3=ng c9a nh\ng nguUn thng tin ny thay 7Ci tue
theo lo6i s<n phFm v 7Gc 7iHm c9a ng34i mua. Ni chung, ng34i tiu dng nhOn

8
Abraham Maslow, A Theory of Human Motivation, 1943
13
73Jc nhi?u thng tin nhRt v? s<n phFm t^ nh\ng nguUn thng tin th3;ng m6i, nghMa
l nh\ng nguUn thng tin m ng34i lm Marketing kh:ng ch2. Tuy nhin, nh\ng
nguUn thng tin c nhn l6i l nh\ng nguUn tc 7@ng m6nh nhRt 72n quy2t 78nh mua
hng c9a hY.
B.;c 3: ?nh gi cc ph.&ng n
& giai 7o6n ny ng34i tiu dng 7 c 79 nh\ng thng tin cWn thi2t 7H 7nh
gi cc ph3;ng n khc nhau trong vi5c lBa chYn s<n phFm. B3Ac 7nh gi ph3;ng
n ny diXn ra khng h? 7;n gi<n v = mSi ng34i tiu dng l6i c sB khc bi5t. Tuy
nhin hnh vi 7nh gi ny c9a ng34i tiu dng c m@t 7iHm chung, 7 l dBa trn
nh\ng c; s= v? 1 thIc v hJp l1: HY xem cc s<n phFm nh3 m@t tOp hJp cc thu@c
tnh vAi kh< n>ng 7em l6i mIc thba mn khc nhau, v s] chYn s<n phFm no m hY
cho l 7em l6i mIc thba mn cao nhRt tnh trn m@t 7Ung ti?n hY bb ra.
B.;c 4 : Quy6t '"nh mua hng:
Sau khi 7 lBa chYn 73Jc s<n phFm ph hJp nhRt vAi nhu cWu v mong mu:n
c9a mnh, ng34i tiu dng s] ra quy2t 78nh mua. Quy2t 78nh mua th34ng b8 <nh
h3=ng b=i 7Gc 7iHm c9a s<n phFm v nh\ng khch l5 c9a ng34i bn t6i 7iHm mua.
C ba y2u t: c thH <nh h3=ng 72n hnh 7@ng mua, 7 l n;i mua hng, hnh thIc
thanh ton v sB hi5n h\u c9a s<n phFm 73Jc lBa chYn.
Sau b3Ac 7nh gi cc ph3;ng n, ng34i tiu dng 7 hnh thnh 1 78nh mua
s<n phFm mang nhn hi5u no 7. Tuy nhin c nh\ng y2u t: c thH <nh h3=ng 72n
quy2t 78nh mua cu:i cng, 7 l thi 7@ c9a nh\ng ng34i khc v nh\ng y2u t: tnh
hu:ng bRt ng4.
B.c 5: Hnh vi sau mua
Hnh vi sau mua l b3Ac cu:i cng c9a qu trnh ra quy2t 78nh mua c9a ng34i
tiu dng. Hnh vi sau mua 73Jc thH hi5n tr3Ac tin = thi 7@ c9a ng34i tiu dng
sau khi sE dDng s<n phFm: Hi lng hoGc khng hi lng
Thi 7@ hi lng c9a ng34i tiu dng vAi s<n phFm th34ng biHu hi5n kh 7;n
gi<n, hY s] c<m thRy gZn b h;n vAi s<n phFm 7, hoGc giAi thi5u cho b6n b, ng34i
thn. Tuy nhin, thi 7@ khng hi lng l6i biHu hi5n phIc t6p h;n: C thH chV l
c<m gic bBc b@i khi khng nhu cWu c9a hY khng 73Jc 7p Ing m@t cch t:t nhRt,
14
kH l6i kinh nghi5m vAi b6n b, ng34i thn km theo l4i khuyn nn trnh xa s<n
phFm hoGc hY c thH thH hi5n thi 7@ khng hi lng bQng cc hnh 7@ng vIt bb hay
7em tr< l6i s<n phFm 7, thOm ch ng34i tiu dng cn c thH ki5n cc nh s<n xuRt
khi hY cho rQng s<n phFm 7 gy ra thi5t h6i 7ng kH cho mnh.
1.1.6. Cc y/u t7 c6 b(n (nh h5Kng 1/n hnh vi c0a ng5Di tiu dng
Vi5c mua sZm c9a ng34i tiu dng ch8u <nh h3=ng c9a rRt nhi?u cc nhn t:
khc nhau, trong 7 chia thnh b:n nhm nhn t: chnh: nhn t: tm l1, cc nhn t:
c nhn, cc nhn t: x h@i v cc nhn t: tnh hu:ng.
1.1.6.1. Cc nhn t7 tm l@
Tm hiHu hnh vi ng34i tiu dng l m@t n@i dung gWn nh3 quan trYng nhRt c9a
ho6t 7@ng nghin cIu Marketing. P.Kotler 7 73a ra cc nhn t: tm l1 c kh< n>ng
<nh h3=ng 72n hnh vi mua hng c9a ng34i tiu dng, 7 l nhOn thIc, ti2p thu,
7@ng c;, ni?m tin-thi 7@ v c tnh.
" Nh9n th!c (Perception)
NhOn thIc 73Jc 78nh nghMa l 'm@t qu trnh thng qua 7 c thH tuyHn chYn,
tC chIc v gi<i thch thng tin t6o ra m@t bIc tranh c 1 nghMa v? th2 giAi xung
quanh. S<n phFm hi5n thBc c <nh h3=ng 72n hnh vi tiu dng, nh3ng nhOn thIc
c9a ng34i tiu dng v? s<n phFm cn <nh h3=ng nhi?u h;n.
Tuy nhin tr3Ac mSi tnh hu:ng, mSi ng34i tiu dng l6i c m@t cch nhOn
thIc khc nhau. NhOn thIc khng chV phD thu@c vo nh\ng tc nhn vOt l1, m cn
phD thu@c vo c< m:i quan h5 c9a cc tc nhn 7 vAi mi tr34ng xung quanh v
nh\ng 7i?u ki5n bn trong c nhn 7.
Ng34i ta c thH c nh\ng nhOn thIc khc nhau v? cng m@t khch thH do c ba
qu trnh nhOn thIc: SB quan tm c chYn lYc, sB bp mo c chYn lBa v sB ghi
nhA c chYn lYc.
! S: quan tm c chLn lLc: SB quan tm c9a ng34i tiu dng 72n
nh\ng tc nhn kch thch Rn t3Jng v gy ch 1.
! S: bp mo c chLn lLc: M t< khuynh h3Ang ng34i tiu dng gn
cho thng tin nh\ng 1 nghM c nhn.
! S: ghi nhF c chLn lLc: Ng34i tiu dng c khuynh h3Ang chV gi\
15
l6i nh\ng thng tin m hY cho l cWn thi2t.
" S= ti6p thu (Learning)
Ng34i tiu dng, ty thu@c vo mIc 7@ hiHu bi2t v? s<n phFm c@ng vAi c<m
nhOn khi tiu dng s<n phRm - tho<n mn hay khng thba mn - m c nh\ng hnh
vi tiu dng s<n phFm 7 rRt khc nhau. Qu trnh sE dDng s<n phFm, 7nh gi, ti2p
nhOn nhi?u s<n phFm khc nhau lm cho ng34i tiu dng c nh\ng kinh nghi5m v?
s<n phFm. SB ti2p thu ny thH hi5n nh\ng thay 7Ci trong hnh vi c9a m@t c nhn t^
nh\ng kinh nghi5m m hY 7 tr<i qua. Qu trnh ti2p thu ny cn lm cho ng34i tiu
dng c nh\ng c<m nhOn khc bi5t trong qu trnh ti2p nhOn nh^ng tc nhn kch
thch v t^ 7 73a ra nh\ng ph<n Ing tiu dng khc bi5t. Ng34i tiu dng c thH
tch lay thm nh\ng quan 7iHm tch cBc hoGc tiu cBc t^ qu trnh ny.
" ?3ng c& (Motivation)
'@ng c; l 7i?u thc 7Fy con ng34i hnh 7@ng. 'y l sIc m6nh thc 7Fy tRt
c< cc hnh vi c9a con ng34i. '@ng c; l tr6ng thi kch thch hoGc khuRy 7@ng
7i?u khi2n hnh vi con ng34i 7H 76t m@t mDc tiu hoGc m@t mDc 7ch no 7.
Theo Philip Kotler: '@ng c; l nhu cWu 7 tr= nn bIc thi2t 72n mIc bu@c
con ng34i ph<i hnh d@ng dH tho< mn n
T6i bRt ke m@t th4i 7iHm nhRt 78nh no con ng34i cang c nhi?u nhu cWu.
Nh3ng khng ph<i nhu cWu no cang c tc 7@ng t6o ra 7@ng c; gi:ng nhau. HWu
h2t nh\ng nhu cWu c nguUn g:c tm l1 7?u khng 79 m6nh 7H thc 7Fy con ng34i
hnh 7@ng theo chng ngay lOp tIc. M@t nhu cWu s] tr= thnh 7@ng c; khi n 76t
72n m@t mIc 7@ 79 m6nh. Vi5c thba mn nhu cWu s] lm gi<m bAt c<m gic c>ng
thfng. Nh\ng ng34i thi2t k2 s<n phFm, nh\ng ng34i bn hng cWn tm cch khu
gJi 7H chuyHn nhu cWu t^ tr6ng thi ch3a nhOn bi2t 73Jc thnh nhu cWu ch9 7@ng v
duy tr n nhQm gia t>ng c; h@i doanh thu. Ng34i tiu dng khng chV quan tm tAi
tnh n>ng, cng hi5u m c< hnh dng, kch th3Ac, trYng l3Jng, vOt li5u, mu sZc...
c9a s<n phFm 7?u c thH gy ra nh\ng lin t3=ng v c<m xc nhRt 78nh, gip kch
thch hay Ic ch2 quy2t 78nh mua sZm.
" Ni*m tin v thi '3 (Beliefs and Attitudes)
16
Ni?m tin thH hi5n 1 nghMa cD thH m ng34i ta c 73Jc v? m@t sB vOt hi5n t3Jng
no 7. Ni?m tin c thH xuRt pht t^ nh\ng ki2n thIc, nh\ng quan 7iHm, nh\ng
hnh 7@ng 7 tr<i qua. Ng34i tiu dng khi khng c ni?m tin vo m@t 7Gc tnh no
7 c9a s<n phFm, vo hnh <nh c9a th3;ng hi5u th hY s] dX dng t^ ch:i lBa chYn
s<n phFm, nhn hi5u 7 trong quy2t 78nh tiu dng.
Thi 7@ thH hi5n nh\ng 7nh gi c 1 thIc, nh\ng c<m nghM, nh\ng xu h3Ang
hnh 7@ng t3;ng 7:i kin 78nh c9a con ng34i 7:i vAi m@t ch9 thH, m@t 1 t3=ng.
Thi 7@ diXn t< nh\ng 7nh gi t:t hay xRu dBa trn nhOn thIc b?n v\ng, nh\ng
c<m gic c<m tnh v nh\ng xu h3Ang hnh 7@ng c9a m@t ng34i 7:i vAi m@t khch
th? hay m@t 1 t3=ng no 7. Ng34i ta c thi 7@ 7:i vAi hWu h2t mYi thI: Tn gio,
chnh tr8, quWn o, m nh6c, thBc phFm.... Thi 7@ dNn hY 72n quy2t 78nh thch hay
khng thch m@t 7:i t3Jng no 7, 72n vAi n hay r4i xa n.
Ni?m tin v thi 7@ 73Jc hnh thnh trong ng34i tiu dng theo nhi?u cch
khc nhau. 'i khi con ng34i 7 hnh thnh m@t thi 7@ tch cBc v? m@t s<n phFm
tr3Ac khi mua n. 'Gc bi5t, 7:i vAi nh\ng s<n phFm cWn m@t quy2t 78nh mua nhi?u
cn nhZc, nh3 nh\ng s<n phFm 7Zt ti?n, phWn 7ng ng34i tiu dng mu:n xy dBng
v thu thOp m@t ni?m tin v thi 7@ tch cBc 7:i vAi s<n phFm tr3Ac khi ra quy2t
78nh mua. ':i vAi m@t s: s<n phFm khc, ni?m tin v thi 7@ c9a ng34i tiu dng
l6i 73Jc hnh thnh trong qu trnh sE dDng.
" C tnh (PersonalAty)
Theo Philip Kotler: C tnh l nh\ng 7Gc tnh tm l1 nCi bOt c9a mUi con
ng34i t6o ra th2 Ing xE (nh\ng ph<n Ing 7p l6i) c tnh :n 78nh v nhRt qun vAi
mi tr34ng xung quanh.
Tnh cch c9a m@t ng34i lin quan 72n cc 7Gc 7iHm c nhn - nh\ng 7Gc 7i2m
73Jc b@c l@ m@t cch ph hJp, 7Gc bi5t khi m@t 7Gc 7i?m biHu hi5n trong sB hi5n
di5n c9a cc 7Gc 7iHm khc. Trong 74i s:ng hng ngy, tnh cch c9a chng ta 73Jc
ng34i khc m t< l6i cho nhau, nh3ng b<n thn chng ta l6i l nh\ng thBc thH c
tnh cch v c tnh rRt khc nhau. Nh3 vOy, tnh cch c lin quan 72n 1 ni5m v?
b<n thn cang nh3 nh\ng quan ni5m c9a ng34i xung quanh v? chnh chng ta. MSi
ng34i c m@t c tnh (tnh cch c nhn) khc nhau, c thH l tB tin, thOn trYng,
17
khim nh34ng, tB cao, hi2u thZng, ng>n nZp, dX di, n>ng 7@ng, c=i mA, b<o
th9,...Nh\ng tnh cch khc bi5t ny cang t6o ra nh\ng hnh vi mua sZm khc nhau.
1.1.6.2. Cc nhn t7 c nhn
" Tu2i tc v cc giai 'o0n chu kB s7ng gia 'nh
& nh\ng lIa tuCi khc nhau, ng34i tiu dng s] c nh\ng nhu cWu v mong
mu:n khc nhau. Ng34i ta sE dDng nh\ng hng ha v d8ch vD khc nhau trong su:t
74i mnh. Nhu cWu v? thBc phFm c9a m@t ng34i thay 7Ci theo t^ng th4i ke ph hJp
cho 7i?u ki5n v? dinh d3gng c9a c; thH. Th8 hi2u c9a ng34i ta v? quWn o, 7U gS v
cch ging ti chnh v s= thch khc nhau, do 7
c nh\ng lBa chYn v quy2t 78nh mua sZm khc nhau.
" Ngh* nghi(p
Ngh? nghi5p c9a m@t ng34i cang <nh h3=ng 72n cch thIc tiu dng c9a hY.
Ng34i cng nhn s] mua quWn o lao 7@ng, giy 7i lm, b\a >n tr3a 7ng h@p v tr
ch;i gi<i tr hai ng34i. Trong khi 7, ch9 t8ch cng ty s] mua quWn o 7Zt ti?n, 7i du
l8ch bQng 734ng hng khng, tham gia cc cu l6c b@ vo thuy?n buUm lAn. Nh3
vOy, sB khc bi5t v? ngnh ngh? cang t6o ra cc nhu cWu rRt khc nhau v? s<n phFm,
chRt l3Jng, gi c< v tnh cRp thi2t c9a s<n phFm 7.
" Trnh '3 h>c v+n
Ng34i tiu dng c trnh 7@ hYc vRn khc nhau th c nh\ng xu h3Ang tiu
dng khc nhau. Nh\ng ng34i c trnh 7@ hYc vRn cng cao th c xu h3Ang tiu
dng tin ti2n v hi5n 76i h;n, c nhi?u sB lBa chYn h;n, ch 1 nhi?u h;n 72n tnh
thRm m`, chRt l3Jng, nhn hi5u, bao b, tnh an ton v cc d8ch vD km theo; 7Ung
th4i cc nhu cWu v? cc ho6t 7@ng gi<i tr, du l8ch, sch bo, m nh6c, sIc khe v
hYc tOp cang cao h;n. Nh3ng ng34i c trnh 7@ hYc vRn cao th34ng bb ra nhi?u
cng sIc h;n 7H thu thOp, so snh cc thng tin tr3Ac khi ra quy2t 78nh.
" Tnh tr0ng kinh t6
Vi5c lBa chYn s<n phRm ch8u tc 7@ng rRt lAn t^ hon c<nh kinh t2 c9a ng34i
7. Hon c<nh kinh t2 c9a m@t ng34i bao gUm thu nhOp c th2 chi tiu 73Jc c9a hY
(mIc thu nhOp, mIc Cn 78nh v cch sZp x2p th4i gian), ti?n ti2t ki5m v ti sn
18
(bao gUm c< t_ l5 phWn tr>m ti s<n l3u 7@ng), nJ, kh< n>ng vay m3Jn, thi 7@ 7:i
vAi vi5c chi tiu v ti2t ki5m. Tm l6i, tnh tr6ng kinh t2 tc 7@ng ch9 y2u vo kh<
n>ng thanh ton c9a c nhn cho nh\ng nhu cWu hng ngy, t^ 7 <nh h3=ng tAi
hnh vi tiu dng c9a hY.
" L7i s7ng
L:i s:ng c9a m@t ng34i l cch s:ng c9a hY trn th2 giAi 73Jc thH hi5n ra
trong ho6t 7@ng, sB quan tm cang nh3 1 ki2n, quan 7iHm c9a ng34i 7. Nh\ng
ng34i cng xuRt thn t^ m@t nhnh v>n ho, tWng lAp x h@i v cng ngh? nghi5p c
thH c nh\ng l:i s:ng hon ton khc nhau. L:i s:ng miu t< sinh 7@ng ton di5n
m@t con ng34i trong quan h5 vAi mi tr34ng c9a mnh. SB lBa chYn hng ho c9a
ng34i tiu dng thH hi5n l:i s:ng c9a hY.
" Nhn cch v quan ni(m v* b$n thn
MSi ng34i 7?u c m@t nhn cch khc bi5t c <nh h3=ng 72n hnh vi c9a
ng34i 7. & 7y nhn cch c nghMa l nh\ng 7Gc 7iHm tm l1 khc bi5t c9a m@t
ng34i dNn 72n nh\ng ph<n Ing t3;ng 7:i nhRt qun v lu b?n vAi mi tr34ng xung
quanh. Nhn cch th34ng 73Jc miu t< bQng nhang nt nh3 tB tin, c uy lBc, tnh
7@c lOp, tnh chan ho, lng tn trYng, tnh kn 7o, tnh dX thch nghi... Nhn cch
l m@t bi2n h\u ch trong phn tch hnh vi ng34i tiu dng v ta c thH phn lo6i
cc kiHu nhn cch v nghin cIu 73Jc m:i t3;ng quan chGt ch] gi\a cc kiHu nhn
cch nhRt 78nh vAi cc lBa chYn s<n phFm v nhn hi5u.
Cc nghin cIu 7 chV ra rQng ng34i tiu dng lun tm ki2m nh\ng s<n phFm
v d8ch vD m hnh <nh ho hJp vAi hnh <nh c9a ci ti c nhn. Nh3 vOy hnh vi
c9a ng34i tiu dng lun c xu h3Ang tho< mn nhu cWu 73Jc ke vYng b=i cc nhn
t: bn ngoi.
1.1.6.3. Nhm cc nhn t7 x h3i
" Gia 'nh
Gia 7nh c9a ng34i mua lun 73Jc coi l y2u t: c <nh h3=ng m6nh m] nhRt
tAi hnh vi c9a ng34i mua. Gia 7nh gia t@c hnh thnh cho c nhn nh\ng 78nh
h3Ang v? tn gio, chnh tr8, kinh t2, nh\ng tham vYng c nhn, gi tr8 b<n thn v
19
tnh c<m; 7Gc bi5t vAi nh\ng gia 7nh m b: mh s:ng chung vAi con ci tr3=ng
thnh th <nh h3=ng c9a hY c thH l c; b<n.
Cc thnh vin trong gia 7nh c th2 c <nh h3Ang m6nh m] 72n hnh vi c9a
ng34i mua. Cc thnh vin trong gia 7nh l nhm tham kh<o quan trYng c <nh
h3=ng lAn nhRt. Ta c thH phn bi5t hai lo6i gia 7nh <nh h3=ng 72n hnh vi c9a
ng34i mua:
Gia 7nh 78nh h3Ang: GUm b: mh c9a ng34i 7. Y2u t: ny <nh h3=ng su
sZc, lu di v h3Ang c nhn theo nh\ng gi tr8 b?n v\ng v? tn gio, chnh tr8,
danh dB, lng tB trYng
Gia 7nh ring, gUm vJ chUng v con ci: Thng th34ng trong gia 7nh ng34i
no t6o ra nguUn thu nhOp ch9 y2u s] 7ng vai tr quy2t 78nh trong vi5c chi tiu cho
cc hng ho, d8ch vD. Ng34i vJ theo truy?n th:ng lm n@i trJ, do 7 hY 7ng vai
tr ch9 y2u trong lMnh vBc mua sZm c9a gia 7nh, nhRt l 7:i vAi thBc phFm, quWn
o, giGt l,.... Tuy nhin 7iHu ny 7ang thay 7Ci khi ngy cng c nhi?u b vJ 7i lm
v ng34i chUng tham gia nhi?u h;n vo vi5c mua sZm c9a gia 7nh. Trong tr34ng
hJp nh\ng s<n phFm v d8ch vD 7Zt ti?n th ng34i vJ v ng34i chUng th34ng cng
bn b6c 7H thng qua quy2t 78nh chung.
" ?"a v" x h3i
Trong 74i mnh m@t ng34i tham gia vo rRt nhi?u nhm - gia 7nh, cc cu l6c
b@, cc tC chIc. V8 tr c9a ng34i 7 trong mSi nhm c thH xc 78nh c>n cI vo vai
tr v 78a v8 c9a hY. MSi ng34i c thH 7ng nhi?u vai tr khc nhau trong cc nhm
khc nhau: vai tr l ng34i quy2t 78nh, ng34i gy <nh h3=ng hay ng34i thBc hi5n
hnh vi tiu dng. MSi m@t vai tr 7 bao gUm nh\ng ho6t 7@ng m ng34i 7 ph<i
ti2n hnh v 7Hu c <nh h3=ng tAi hnh vi mua sZm c9a anh ta.
MSi vai tr 7?u gZn vAi m@t 78a v8 nhRt 78nh. Ng34i ta lBa chYn nh\ng s<n
phFm thH hi5n 73Jc 78a v8 v vai tr c9a mnh trong x h@i, 7Gc bi5t l nh\ng vai
tr, 78a v8 m theo hY l quan trYng nhRt. Tuy nhin biHu t3Jng c9a 78a v8 c thH
thay 7Ci theo cc tWng lAp x h@i v theo c< vng 78a l1.

20
" Cc nhm $nh h.Cng
Hnh vi tiu dng cang ch8u <nh h3Ang b=i nh\ng nhn t: mang tnh x h@i
nh3 nhm tham kh<o. 'y l nh\ng nhm c <nh h3Ang trBc ti2p hoGc gin ti2p
72n hnh vi tiu dng nh3:
! Nhm thn thuGc: L nh\ng nhm m c nhn nQm trong 7 v tc
7@ng qua l6i lWn nhau nh3 ng b cha mh, anh ch8, b6n b, 7Ung nghi5p, cng 7on,
7on thH v cc tC chIc x h@i khc.
! Nhm ng5Mng mG: L nhm m c nhn cang ch8u <nh h3=ng, tuy
khng phi l thnh vin nh3ng c 3Ac mu:n hi5n di5n trong 7.
! Nhm b.t 5ng: L nhm m hnh vi, Ing xE c9a hY khng 73Jc sB
chRp nhOn c9a c nhn. C nhn th34ng c cc hnh 7@ng tFy chay nh\ng ho6t
7@ng, hnh vi c9a cc thnh vin nhm bRt 3ng ny, k2 c< cc ho6t 7@ng v hnh vi
mua sZm.
1.1.6.4. Nhm nhn t7 vNn ha
" N2n VNn ho
V>n ho nn 73Jc 7? cOp 72n nh3 l m@t tOp hJp c9a nh\ng 7Gc tr3ng v? tm
hUn. vOt chRt, tri thIc v xc c<m c9a m@t x h@i hay m@t nhm ng34i trong x h@i
v lM chIa 7Bng, ngoi vn hYc v ngh5 thuOt, c< cch s:ng, ph3;ng thIc chung
s:ng, h5 th:ng gi tr8 truy?n th:ng v 7Ic tin
V>n ha l h5 th:ng cc gi tr8, ni?m tin, truy?n th:ng v chuFn mBc 73Jc
hnh thnh v gZn li?n vAi m@t x h@i, m@t ch2 7@, m@t tn gio hay m@t dn t@c
nhRt 78nh, 73Jc l3u truy?n t^ th2 h5 ny sang th2 h5 khc. V>n ha l nhn t: c;
b<n quy2t 78nh 3Ac mu:n v hnh vi c9a con ng34i. Nh\ng 7i?u c; b<n v? gi tr8,
sB c<m thD, 3a thch, tc phong v hnh vi Ing xE m ta quan st 73Jc qua vi5c
mua sZm 7?u chIa 7Dng b<n sZc v>n ha ring bi5t.
" S: hGi nhOp v bi/n 13i vNn ho
'i khi, m@t b<n sZc v>n ha cang b8 <nh h3=ng b=i nh\ng tc 7@ng c9a cc
tro l3u v>n ha khc. Qu trnh bi2n 7Ci ny cang t6o ra nh\ng nhu cWu mAi,
nh\ng hnh vi tiu dng mAi. C nh\ng tro l3u v>n ha mAi l tch cBc, nh3ng
cang c nh\ng tro l3u mang tnh tiu cBc 72n cc vRn 7? 76o 7Ic v x h@i.
21
" Nhnh vNn ho
MSi n?n v>n ha 7?u c nh\ng nhnh v>n ha nhb h;n t6o nn nh\ng 7Gc
7i2m 7Gc th h;n v mIc 7@ ha nhOp vAi x h@i cho nh\ng thnh vin c9a n. Cc
nhnh v>n ha t6o nn nh\ng phn khc th8 tr34ng quan trYng. Hnh vi mua sZm
c9a m@t ng34i s] ch8u <nh h3=ng c9a nh\ng 7Gc 7iHm c9a nhnh v>n ha c9a ng34i
Ry. Chng s] <nh h3=ng 72n s= thch >n u:ng, cch lBa chYn quWn o, cch nghV
ng;i gi<i tr v tham vYng ti2n thn c9a hY.
1.1.6.5. Nhn t7 tnh hu7ng mua sDm
" Mi tr./ng v9t ch+t
M@t 7i?u rRt quan trYng l lm sao 72 ng34i tiu dng c<m thRy tho<i mi khi
hY 7i mua sZm. Chnh v 7i?u ny, cc nh cung cRp th34ng cC gZng lm cho vi5c
mua sZm c9a khch hng tr= nn th v8 h;n bQng cch ch 1 nhi?u h;n 72n phWn
trang tr nh sng, nhi5t 7@ trong cEa hng, m nh6c v mi h3;ng trong 7.
Mi tr34ng vOt chRt cn gip nhZc nh= ng34i tiu dng v? thI hY 7ang cWn
mua. Cc cEa hng b>ng 7Ma pht cc b<n nh6c mAi nhRt 72 t>ng s: l3Jng 7Ma bn
ra, trong khi cIa hng t6p ha th h3Ang ng34i tiu dng 72n quWy bn bnh c9a hY
bQng cch khi2n mi th;m c9a bnh lan tba khZp gian hng.
M@t s: cc y2u t: khc cang quan trYng khng km 7H hRp dNn khch mua
hng 7 l: cch bi tr cEa hng (mu sZc trong cEa hng), trang tr bn ngoi ca
hng...
" Th/i gian mua sDm
Th4i gian c m@t <nh h3=ng nhRt 78nh 72n qu trnh ra quy2t 78nh tiu dng.
Qu trnh tm ki2m thng tin v 7nh gi cc lBa chYn c thH b8 rt ngZn v b8 h6n
ch2 v? th4i gian. T3;ng tB nh3 th2, quy2t 78nh mua hng s] b8 h:i thc n2u ng34i
tiu dng ch8u sIc p v? mGt th4i gian. Nh3 7 chV ra = trn, 7i lc ng34i tiu dng
c thH vNn mua l6i s<n phRm tr3Ac d hY khng c<m thRy hi lng vAi s<n phFm chV
b=i v hY khng c 79 th4i gian v 7i?u ki5n 7? tm hi2u v mua lo6i khc. V th2,
th4i gian <nh h3=ng 72n hWu h2t cc b3Ac trong qu trnh ra quy2t 78nh mua hng
c9a ng34i tiu dng.

22
" Tm tr0ng
Tm tr6ng cang gi:ng nh3 c<m xc, c c< tch cBc v tiu cBc, <nh h3=ng tAi
quy2t 78nh chi tiu trong tnh hu:ng mua sZm. 'y l m@t trong nh\ng quy luOt tm
l1 m ng34i lm Marketing ph<i nghin cIu tm hiHu.Ta th34ng khng mua hoGc
khng thch mua nh\ng hng ha c9a nh\ng ng34i bn hng cu kVnh hay khng
quan tm 72n khch hng.
1.1.7. Cc m hnh, lC thuy/t khc v2 hnh vi ng5Di tiu dng
1.1.7.1. LC Thuy/t v2 hnh vi c suy tnh (Theory of Planned
Behaviour)
MYi hnh vi c 7i?u ki5n c9a con ng34i 7?u ph<i tr<i qua qu trnh 7nh gi
t^ quan ni5m, ni?m tin c nhn dNn tAi 1 78nh v hnh vi 73Jc thB hi5n. L1 thuy2t
hnh vi c suy tnh 73Jc Ajzen, I. (1991)
9
k2 thâ v pht triHn t^ l1 thuy2t v?
nh\ng hnh 7@ng c l1 do (Theory of Reasoned Actions (Fishbein, 1967)). Theo 7,
hnh vi c9a con ng34i dBa trn sB dNn dZt c9a 3 y2u t: 7 l:
! Ni2m tin hnh vi, quan 1i)m hnh vi (Behavioral beliefs and
attitude toward behavior): Y2u t: ny dBa trn qu trnh 7i t^ ni?m tin v? hnh vi,
sau 7 dNn tAi nh\ng quan 7iHm 7nh gi tch cBc hay tiu cBc v? hnh vi 7 c9a c
nhn
! Tiu chuPn 1Jnh m4c (Subjective norms): bao gUm sB nhOn thIc
c9a c nhn 7:i vAi hnh vi 7 qua cc tc nhn <nh h3=ng bn ngoi tc 7@ng vo
nh3 b6n b, cha mh, gio vin,..., v sB nhOn thIc v? sIc p c9a quan 7iHm x h@i
v? hnh vi 7
! Ni2m tin v2 kh( nNng th:c hiEn hnh vi (Control beliefs): bao gUm
ni?m tin c9a c nhn v? sB xuRt hi5n c9a cc nhn t: km hm hay hS trJ vi5c thBc
hi5n hnh vi; V sB nhOn thIc kh< n>ng thBc hi5n hnh vi (Percieved behaviourial
control), 7H thBc hi5n 73Jc hnh vi 7 th kh hay dX 7:i vAi c nhn 7.
Cc nhn t: ny c thH tc 7@ng qua l6i lNn nhau, gy <nh h3=ng tch cBc hay
tiu cBc tAi cc nhn t: cn l6i.

9 Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes,
50(2), 179-211.
23
1.1.7.2. M hnh 5 nhn t7 tc 1Gng tFi s: lan to( c0a cng nghE
(Diffusion of Innovations) (Roger 1995)
Theo Everet Roger (1995)
10
, qu trnh m@t sB 7Ci mAi tr= nn phC bi2n
73Jc ging lan to< c9a n qua cc n?n v>n ho, qua cc c nhn
trong h5 th:ng x h@i. S7 lan to3 l m#t qu trnh m . 0 m#t c3i ti6n m8i 0(9c
tuyn truy5n thng qua cc knh nh't 0,nh theo th)i gian gi:a nh:ng thnh vin
c;a m#t h< th!ng x h#i
11
. MSi c nhn trong h5 th:ng ny ph<i tr<i qua m@t qu
trnh 5 b3Ac quy2t 78nh sB c<i ti2n 7 l, nhOn thIc, hnh thnh quan 7iHm, quy2t
78nh sB lBa chYn, ti2p nhOn v ph<n Ing sau ti2p nhOn cng ngh5 mAi.
Qu trnh ny b8 <nh h3=ng b=i 5 thuGc tnh bn trong c9a cng ngh5 m
khi2n cho m@t c nhn ti2p nhOn hay lo6i bb n:
1. L8i th/ t56ng 17i c0a cng nghE (Relative Advantage), sB c<i ti2n ny c
nh\ng 3u 7iHm g so vAi nh\ng ph3;ng thIc 7 p dDng tr3Ac 7
2. Kh( nNng t56ng thch (Compatibility), mIc 7@ ph hJp c9a sB 7Ci mAi,
cng chRp nhOn c9a c nhn 7:i vAi sB cn
trong qu trnh thE nghi5m sB cng m sB c<i ti2n c thH 73Jc
quan st b=i cc c nhn khc t^ 7 t6o 73Jc hi5u Ing lan to< qua cc m6ng l3Ai c
nhn.
Nh3 vOy qua nghin cIu v? thuy2t sB lan to< c9a cng ngh5, ta c thH nghin
cIu thi 7@ hnh vi ng34i tiu dng 7:i vAi m@t s<n phFm mAi, nhQm t6o 73Jc hi5u
Ing tch cBc trong vi5c nghin cIu vo pht triHn cng ngh5 (R&D), phDc vD cho
qu trnh cng nghi5p ho, hi5n 76i ho, t>ng lJi th2 c6nh tranh trn tr34ng qu:c t2
c9a m@t qu:c gia v c9a chnh b<n thn cc doanh nghi5p thu@c qu:c gia 7

10 Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5th ed.). New York, NY: Free Press.
11 Diffusion of Innovation, truy cOp ngy 14-01-12, t6i trang web:
http://www.stanford.edu/class/symbsys205/Diffusion%20of%20Innovations.htm
24
1.2. T3ng quan v2 hnh vi tiu dng dJch v' tr ch6i 1iEn tQ
1.2.1. Tr ch6i 1iEn tQ
1.2.1.1. Khi niEm
Heather Chaplin v Aaron Ruby (2005)
[12]
7 73a ra 78nh nghMa v? tr ch;i
7i5n tE nh3 sau: Tr ch&i 'i(n t) l m3t tr ch&i '.Ec 'i*u khi-n qua cng c#
'i(n t), C ', ng./i ch&i t.&ng tc v;i cc v9t th- trn mn hnh nh,m m#c 'ch
gi$i tr . & 7y, chng ta cWn xc 78nh r hai vRn 7?. Th& nh't, khi ni5m trn 7
hm chIa c< cc lo6i ph3;ng ti5n 73Jc ch;i nh3 cc thi2t b8 tr ch;i chuyn dDng
(console), cc thi2t b8 tr ch;i 7i5n tE cWm tay (handheld) v cc thi2t b8 tr ch;i
khc (thng ch;i hay my ch;i xng). Hnh thIc phC bi2n nhRt hi5n gi4 c9a tr ch;i
7i5n tE l tr ch;i trn my vi tnh, v l1 do ny thuOt ng\ ny th34ng b8 nhWm lNn
khi sE dDng. Th& hai, khi ni5m trn cn thi2u st khi 7? cOp 72n tnh t3;ng tc c9a
ng34i ch;i, cD thH l mAi chV nhRn m6nh t3;ng tc c9a ng34i ch;i vAi h5 th:ng m
khng 7? cOp 72n sB t3;ng tc gi\a nh\ng ng34i ch;i vAi nhau. 'y l m@t thi2u
st kh lAn, b=i l] chnh sB t3;ng tc ng34i-ng34i mAi l nhn t: t6o nn sB 7a
d6ng v hRp dNn cho tr ch;i 7i5n tE. Do 7, theo quan 7iHm c9a nhm thBc hi5n 7?
ti, Tr ch&i 'i(n t) l lo0i tr ch&i s) d#ng cng c# 'i(n t) '- gip ng./i ch&i
t.&ng tc v;i h( th7ng v (hoFc) t.&ng tc v;i nhau nh,m m#c 'ch gi$i tr
1.2.1.2. Phn lo0i
C nhi?u cc cch khc nhau 7H phn lo6i tr ch;i 7i5n tE theo nhi?u cc tiu
ch khc nhau .Tuy nhin, trong ph6m vi nghin cIu c9a 7? ti ny nhm nghin
cIu chV tOp ch9 y2u vo 3 cch phn chia phC bi2n nhRt 7 l phn lo6i theo h5 my
ch;i 7i5n tE (hardware), theo n@i dung v theo cch ch;i
# Theo h( my ch&i 'i(n t) (Hardware):
Bao gUm tr ch;i 7i5n tE trn my vi tnh (computer game), trn cc thi2t b8
tr ch;i chuyn dDng (console), cc thi2t b8 tr ch;i 7i5n tE cWm tay (handheld, bao
gUm c< cc lo6i 7i5n tho6i di 7@ng v my tnh b<ng) v cc thi2t b8 khc.

12 Heather Chaplin v Aaron Ruby (2005):Smartbomb: The Quest for Art, Entertainment, and Big Bucks in
the Videogame Revolution, Algonquin Books of Chapel Hill
25
Tr ch&i 'i(n t) trn my vi tnh (computer game): L thH lo6i tr ch;i c sB
7a d6ng rRt lAn v? thH lo6i (game offline, online client hay web game), cng ngh5
(n?n 7U hYa phIc t6p nh3 Doom, Need For Speed, Starcaft hay mini games nh3
Pikachu, Ai l tri5u ph), cc nh pht triHn (EA, Blizzarard) v hnh thIc phn
ph:i (CD, DVD, internet download..). Cng vAi sB pht triHn c9a cng ngh5 s<n
xuRt my vi tnh, computer games 7ang ngy m@t pht triHn do sB ti5n dDng, hRp
dNn v 7a d6ng c9a n.
Cc thi6t b" ch&i game chuyn d#ng: L m@t h5 th:ng my c thH k2t n:i vAi
m@t thi2t b8 hiHn th8 (mn hnh TV) nhQm t6o ra m@t tn hi5u hiHn th8 hnh <nh, phDc
vD cho vi5c ch;i game. Cc lo6i thi2t b8 ch;i game chuyn dDng ny lWn 7Wu tin
xuRt hi5n vo nh\ng n>m 50 c9a th2 k_ tr3Ac, cho 72n nay 7 trm 1990, 7Wu nh\ng n>m 2000.
Xbox, Nintendo Wii hay Play Station l nh\ng console 7nh 7m nhRt trong thH lo6i
ny. Tuy 7 qua th4i 7Vnh cao, nh3ng nh\ng tBa game nh3 Super Mario, Resident
Evil, Final Fantasy, Mortal Combat.vNn lun 73Jc cc game th9 nhA tAi, v cang
vNn cn nh\ng game ti2p tDc 73Jc ch4 7Ji nh3 PES, Gears of War, Need For
Speed. C thH ni, n2u khng c nh\ng cS my game 7i vo l8ch sE ny th lng
game 7 khng thH c 73Jc sB pht triHn nh3 ngy hm nay.
Cc thi6t b" tr ch&i 'i(n t) c:m tay: Cng vAi cc thi2t b8 ch;i game chuyn
dDng, cc thi2t b8 tr ch;i 7i5n tE cWm tay 7 tr= thnh hai lo6i thi2t b8 phWn cIng 7
th:ng tr8 th8 tr34ng game trong m@t th4i gian di. N2u console nCi ti2ng vAi nh\ng
cS my nh3 Xbox, Play Station hay Nintendo Wii th handheld cang c nh\ng PSP,
PS Vita hay 3DS. Nh\ng thi2t b8 ch;i game cWm tay lun 73Jc 3a chu@ng b=i sB
ti5n dDng (nhb gYn, l6i 73Jc tch hJp sdn mn hnh nn c thH mang theo bRt cI
7u), gi thnh r[ h;n so vAi cc lo6i console v c 7@ b?n cao, t mZc cc lSi lin
quan 72n k` thuOt. DM nhin, chRt l3Jng cang nh3 7@ 7a d6ng c9a cc thH lo6i game
trn handheld khng thH snh vAi game console do sB h6n ch2 v? cRu hnh cang nh3
tnh n>ng, tuy nhin n2u 7em so snh hi5u qu< m lo6i thi2t b8 ny mang l6i th rRt
nhi?u game th9 7 lBa chYn 7y l gi<i php cho ring mnh.
26
?i(n tho0i thng minh v my tnh b$ng: GWn 7y, th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE
l6i 7ang chIng ki2n m@t sB pht triHn cBc ke m6nh m] c9a nh\ng chi2c 7i5n tho6i
thng minh (smart phone) hay my tnh b<ng (tablet), cng vAi 7 l cu@c ch6y 7ua
v? tnh n>ng, cng ngh5 cang nh3 Ing dDng c9a cc nh s<n xuRt. Do l] 7, hng
lo6t tr ch;i ch6y trn cc n?n t<ng di 7@ng Android, iOS lWn l3Jt ra 74i 7H 7p
Ing nhu cWu c9a ng34i tiu dng, 7Ung th4i ngy cng chIng tb v8 th2 quan trYng
trong vRn 7? pht triHn game c9a cc nh pht hnh. Ngoi ra, nh\ng tr ch;i nCi
ti2ng thu@c thH lo6i PC game cang lin tDc 73Jc pht triHn trn n?n t<ng di 7@ng.
Nh\ng tBa game nCi ti2ng c thH kH 72n trong thH lo6i ny nh3 Angry Birds, Ninja
Fruit, Asphalt
# Theo n3i dung c1a tr ch&i
Nhm Nghin cIu khoa hYc c9a Hong V>n C3;ng (2010) 7 73a ra cc quan
7iHm phn lo6i Tr ch;i trBc tuy2n t3;ng 7:i 7Wy 79 v ton di5n. V? b<n chRt, cc
thH lo6i c9a Tr ch;i trBc tuy2n 7 bao gUm ton b@ cc thH lo6i c trong Tr ch;i
7i5n tE, cD thH m@t s: thH lo6i chnh nh3:
Hnh '3ng: GUm tRt c< cc tr ch;i c lin quan 72n hnh 7@ng, 7? cao k`
n>ng, sB ph<n x6 nhanh chng, chnh xc c9a ng34i ch;i, thH hi5n qua kh< n>ng
chi2n 7Ru c9a nhn vOt. 'y l thH lo6i c; b<n nhRt trong cc thH lo6i tr ch;i 7i5n
tE, v cang l thH lo6i lAn nhRt. M@t s: thH lo6i con c9a thH lo6i hnh 7@ng c thH kH
72n nh3 ':i khng hay BZn sung qua gc nhn ng34i thI nhRt.
Nh9p vai: Ng34i ch;i vo vai m@t nhn vOt hoGc m@t nhm vAi m@t qu trnh
pht triHn nhn vOt thng qua cc ho6t 7@ng nh3 tham gia cc sB ki5n, cc cu@c
chi2n, giao ti2p vAi cc nhn vOt phD. Qu trnh pht triHn nhn vOt c9a ng34i
ch;i th34ng 73Jc biHu hi5n qua cc hnh thIc nh3 t>ng cRp 7@, t>ng chV s:, pht
triHn cc k` n>ng,.
Phiu l.u: Nt c; b<n c9a thH lo6i ny l khm ph cc vng 7Rt, tm cc vOt
dDng v gi<i 7:, y2u t: hnh 7@ng th34ng khng 7ng kH. Cc tr ch;i thu@c thH
lo6i ny th34ng c m@t c:t truy5n rRt chGt ch] v rRt di, 7i hbi ng34i ch;i ph<i
vOn dDng tr tu5, cang nh3 c lng nhNn n6i cang nh3 sB quy2t 7on 7H chYn h3Ang
7i t:t nhRt.
27
Chi6n thu9t: Ch trYng cch qu<n l1 nguUn ti nguyn tr3Ac nh\ng 7:i th9 do
my hoGc ng34i ch;i khc 7i?u khiHn, hWu h2t 7?u lin quan 72n qun 7@i v chi2n
tranh. Nhn chung, thH lo6i ny c hai d6ng chnh l Chi2n thuOt th4i gian thBc v
Chi2n thuOt theo l3Jt.
Ngoi nh\ng thH lo6i trn, chng ta khng thH khng nhZc 72n m@t thH lo6i tr
ch;i mang tnh 7Gc th v 7 t6o nhi?u <nh h3=ng tch cBc c< t^ pha ng34i ch;i v
x h@i, 7 l thH lo6i ThH thao 7i5n tE.
Th- thao 'i(n t) (Esport): l m@t b@ phOn c9a gin ha Internet vo kho<ng cu:i nh\ng n>m 90 c9a th2 k_ XX. Cho 72n nay,
ThH thao 7i5n tE 7 khfng 78nh 73Jc chS 7Ing, vai tr v con 734ng ring trong th2
giAi gi<i tr 7i5n tE r@ng lAn. ' l sB k2t tinh c9a tinh thWn thH thao, sB sng t6o v
tnh chRt 7Gc bi5t c9a n?n cng nghi5p gi<i tr hi5n 76i.
M@t cch bnh dn, ta c thH hiHu ThH thao 7i5n tE l nh\ng tr ch;i 7i5n tE
mang tnh thH thao. Ci tnh thH thao = 7y khng phng t3 duy tr c
cao, mSi c nhn phng ring, ph<i 7Wu t3 th4i gian tOp luy5n v
h;n th2 n\a l ph<i thH hi5n 73Jc tinh thWn thH thao: Thn thi5n, cng bQng v c
tnh k2t n:i mYi ng34i. Hi5n t6i, trn th2 giAi 7 c kho<ng 20 game 73Jc cng
nhOn l ThH thao 7i5n tE, trong 7 c nh\ng tBa game rRt quen thu@c nh3 FIFA,
Age of Empires, Need For Speed, Starcraft, Cross Fire. 'H 73Jc cng nhOn l
ThH thao 7i5n tE, m@t tr ch;i bu@c ph<i thba mn 4 tiu ch:
! Th& nh't, tr ch;i 7 ph<i thba mn 73Jc tnh chRt chung c9a m@t
mn ThH thao 7i5n tE, 7 l Friendly, Fair-play and Teamwork
! Th& hai, nh\ng ng34i ch;i ph<i t6o nn m@t c@ng 7Ung v\ng m6nh,
vAi s: l3Jng 79 lAn v c tnh tC chIc cao
! Th& ba, cc gi<i thi 7Ru ph<i 73Jc tC chIc th34ng xuyn v r@ng ri.
! Th& t(, 76i di5n c9a nh pht hnh hoGc c@ng 7Ung game th9 ph<i c
7;n yu cWu cng nhOn gEi ln C; quan c thFm quy?n, = Vi5t Nam l Hi5p h@i
Gi<i tr 7i5n tE Vi5t Nam, v chIng minh 73Jc tr ch;i 7 7 gip 78nh hnh quan
28
ni5m s:ng cho game th9, gip ng34i ch;i 1 thIc 73Jc mnh ph<i s:ng c trch
nhi5m vAi b<n thn, gia 7nh v x h@i
# Theo cch ch&i (How to play)
Cch phn lo6i ny l phC bi2n nhRt trong giAi game th9 b=i cch ch;i lun
l y2u t: hng 7Wu 7H quy2t 78nh sB thnh cng c9a game 7 hay khng. Theo bch
khoa ton th3 wikipedia, game 73Jc phn lo6i theo tiu ch ny bao gUm 3 thH lo6i
sau:
Tr ch&i '&n gi$n (Casual games): l lo6i tr ch;i 7i5n tE c tnh dX dng
ti2p cOn, l:i ch;i dX hiHu v nZm bZt quy luOt nhanh chng. H;n n\a, cc tr ch;i
thu@c thH lo6i ny hS trJ kh< n>ng tham gia vo v thot tr ch;i ra dX dng theo
yu cWu. Cc tr ch;i 7iHn hnh c9a dng ny nh3: tm vOt Fn, cu 7:, qu<n l1 th4i
gian, x2p hnh-tetris hoGc rRt nhi?u cc thH lo6i game chi2n thuOt ch6y trn n?n flash
khc. Game casual th34ng 73Jc bn trn cc trang d8ch vD bn l[, cc cEa hng trBc
tuy2n dnh ring cho cc h5 my 7i5n tE (App store cho iOs, PSN cho cc dng
my Playstation c9a Sony, hay Xbox live c9a Microsoft,...) hay c thH 73Jc ch;i
trBc ti2p thng qua trnh duy5t web do tnh dX ti2p cOn c9a n, 7ng theo c< n@i
dung lNn hnh thIc.
Tr ch&i ph!c t0p (Serious games): l nh\ng tr ch;i 73Jc thi2t k2 ch9 y2u
7H truy?n 76t thng tin, hYc hbi kinh nghi5m no 7 c9a ng34i ch;i .M@t s: tr ch;i
phIc t6p thOm ch khng 79 7i?u ki5n l m@t tr ch;i 7i5n tE theo 1 nghMa truy?n
th:ng c9a thuOt ng\. Ngoi ra, phWn m?m gio dDc khng hfn 7 thu@c thH lo6i tr
ch;i ny (v dD phWn m?m h3Ang dNn 7nh my, hYc ngo6i ng\, v.v...) v sB khc
bi5t chnh s] d34ng nh3 dBa trn mDc 7ch chnh c9a tiu 7? cang nh3 7@ tuCi m
phWn m?m h3Ang tAi. Nh3 vAi cc thH lo6i khc, sB m t< ny gi:ng m@t h3Ang dNn
h;n l m@t quy 78nh. Tr ch;i nghim tc l cc tr ch;i th34ng lm ra vAi cc mDc
7ch ngoi gi<i tr 7;n thuWn. V nh3 tr ch;i nng c:t, tr ch;i nghim tc c thH
c thH c n@i dung bao gUm ho6t 7@ng = bRt ke thH lo6i no , mGc d m@t s: thH lo6i
nh3 game luy5n tOp, game gio dDc, hay game tuyn truy?n c thH c mGt nhi?u h;n
trong nhm game nghim tc do mDc 7ch chuyn mn c9a chng. C nh\ng game
th34ng 73Jc thi2t k2 7H ch;i b=i m@t chuyn gia nh3 m@t phWn c9a m@t cng vi5c
29
cD thH hoGc 7H t>ng c34ng k` n>ng. Chng cang c thH 73Jc t6o ra 7H truy?n 76t
nhOn thIc chnh tr8 x h@i trn m@t phu;ng di5n cD thH
Tr ch&i mang tnh gio d#c (Education games): l lo6i tr ch;i hay 73Jc
bi2t 72n vAi ci tn l phWn m?m gio dDc, trong 7 n@i dung tr ch;i nhQm cung
cRp cho ng34i ch;i m@t l3Jng ki2n thIc nhRt 78nh m ng34i lOp trnh h3Ang tAi. C
thH kH 72n nh3 cc lo6i tr ch;i gi<i 7: qua nh\ng cu hbi ki2n thIc, tr ch;i hYc
ch\, lm ton dnh cho tr[ em hay tr ch;i m phbng cu@c s:ng thBc sE dDng trong
gio dDc luOt cang nh3 vi5c 7i?u khiHn ph3;ng ti5n khi tham gia giao thng,... VAi
thH lo6i tr ch;i ny, = t6i cc qu:c gia pht triHn nh3 M` hay NhOt 7ang 73Jc cc
nh nghin cIu t6i cc tr34ng 76i hYc hng 7Wu ch 1 pht triHn 7H hS trJ cho cch
gio dDc truy?n th:ng.
Tm l6i, d 73Jc phn lo6i theo tiu ch no th tr ch;i 7i5n tE (video game)
cang mang trong mnh nh\ng 7Gc 7iHm ring nhRt 78nh, 7 l tnh thch thIc, tnh
gi<i tr cao cang khng thi2u nh\ng phWn th3=ng cho ng34i dnh thZng cu@c. T^
7, ta c thH thRy rQng sB xuRt hi5n c9a video game l tRt y2u trong sB pht triHn c9a
khoa hYc cng ngh5 hi5n 76i cang nh3 cu@c s:ng c9a con ng34i.
1.2.2. Hnh vi tiu dng s(n phPm dJch v' tr ch6i 1iEn tQ
1.2.2.1. Khi niEm
Theo Engel, Blackwell and Miniard (1995)
13
: Hnh vi ng34i tiu dng s<n
phFm, d8ch vD trong th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE l nh\ng ho6t 7@ng c lin quan trBc
ti2p tAi sB ti2p nhOn, tiu dng v lo6i bb s<n phFm v d8ch vD, bao gUm nh\ng qu
trnh quy2t 78nh m x<y ra tr3Ac hoGc sau nh\ng hnh vi ny. Ni cc khc, 7 l
qu trnh, diXn bi2n tm l1 c9a ng34i tiu dng 7H 7i tAi quy2t 78nh chYn lBa hay
hu_ bb lBa chYn nh\ng s<n phFm, d8ch vD tr ch;i 7i5n tE.
Trong khi 7, Schiffman and Kanuk (2006)
14
l6i cho rQng hnh vi ng34i
tiu dng l hnh vi m ng34i tiu dng thBc hi5n trong qu trnh tm ki2m 7H mua,
sE dDng, 7nh gi v lo6i bb s<n phFm, d8ch vD tr ch;i 7i5n tE m ng34i 7 ke
vYng s] tho< mn m@t s: nhu cWu no 7 c9a mnh. Gi:ng nh3 trn, cch 78nh nghMa

13
Consumer Behaviour, James F Engel, Roger D Blackwell, Paul W Miniard, 8th. Edition, The Dryden
Press, 1995
14
Consumer Behaviour, Leon G. Schiffman & Leslie Lazar Kanuk, PHI EEE, 9th. Edition, 2006.
30
ny cang ch9 y2u chV ra quy trnh chYn lBa s<n phFm d8ch vD c9a ng34i tiu dng
trn th8 tr34ng.
Nh3 vOy, c kh nhi?u cch 78nh nghMa v? hnh vi ng34i tiu dng, nh3ng d
nhn d3Ai gc 7@ no ta cang c thH rt ra 73Jc n@i hm chnh c9a khi ni5m 7 l
qu trnh 7i t^ nhOn thIc tAi hnh vi mua hng b8 chi ph:i bAi nh\ng nhn t: bn
trong v bn ngoi. B=i vOy, nZm bZt 73Jc nh\ng nhn t: <nh h3=ng tAi hnh vi
mua hng c thH gip cho doanh nghi5p c 73Jc nh\ng chi2n l3Jc marketing hJp l1
nhQm nng cao hi5u qu< kinh doanh.
1.2.2.2. ,Rc 1i)m hnh vi ng5Di tiu dng s(n phPm tr ch6i 1iEn tQ
Do tnh 7Gc th c9a tr ch;i 7i5n tE so vAi m@t s: lo6i hnh s<n phFm d8ch vD
gi<i tr khc, Hnh vi ng34i tiu dng trong th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE c nh\ng 7Gc
7iHm n:i bOt sau:
! Hnh vi ng()i tiu dng s3n ph4m, d,ch v+ c th1 p d+ng 0(9c v8i
c nhn, ph%m vi m#t nhm hay m#t t= ch&c. VAi 7Gc th l n@i dung gii 0i<n t* b, 3nh h(.ng l8n
b.i cc nhn t! ngo%i sinh (v?n ho, x h#i,c#ng 0@ng, gia 0nh,..) v nhn t! n#i
sinh(nhAn th&c, tu=i tc, trnh 0# hBc v'n,...) .Trong 7 cc nhn t: ny tc 7@ng
qua l6i lNn nhau, bi5n chIng lNn nhau
! Hnh vi ng()i tiu dng tr ch>i 0i<n t* c gy 3nh h(.ng t8i cc
m-t trong x h#i. Chi2n l3Jc marketing khng 7ng c thH gy ra m@t s: hOu qu<
nghim trYng tAi chnh sch sIc kho[ qu:c gia v tm l1 x h@i
1.2.2.3. Vai tr c0a nghin c4u hnh vi ng5Di tiu dng tFi chi/n l58c
pht tri)n c0a ngnh cng nghiEp tr ch6i 1iEn tQ
Nghin cIu hnh vi ng34i tiu dng c vai tr quan trYng trong vi5c pht triHn,
78nh h3Ang pht triHn ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE cang nh3 sB pht triHn v?
v>n ho, nhOn thIc x h@i, c 1 nghMa quan trYng 7:i vAi mYi 7:i t3Jng trong ngnh
31
cng nghi5p. Theo Lars Perner
15
: Nghin cIu hnh vi tiu dng d8ch vD, s<n phFm
tr ch;i 7i5n tE c nh\ng vai tr v Ing dDng sau:
! Nghin c4u hnh vi ng5Di tiu dng l mGt gi(i php khng th)
thi/u c0a doanh nghiEp trong viEc 15a ra nhSng chi/n l58c marketing 1ng
1In v hiEu qu(. Nghin cIu hnh vi khch hng gip doanh nghi5p nZm bZt 73Jc
nhu cWu, tm l1 c9a ng34i tiu dng nhQm t>ng th8 phWn v k2t qu< kinh doanh. T^
7 t6o ra 73Jc hi5u Ing lan to< t:t trn th8 tr34ng v 7:i vAi marketing, Khch
hng chnh l ng()i PR t!t nh't.
! Nghin c4u hnh vi ng5Di tiu dng gip cc nh ho9ch 1Jnh
chnh sch 15a ra 158c nhSng chnh sch cGng 1Tng ph h8p. Nh\ng chnh
sch ny s] hS trJ 7i?u chVnh nh\ng t>ng c34ng <nh h3=ng tch cBc hoGc h6n ch2
<nh h3=ng tiu cBc tAi cc vRn 7? v? tm l1, sIc kho[ ng34i sE dDng d8ch vD s<n
phFm tr ch;i 7i5n tE; '8nh h3Ang pht triHn nh\ng s<n phFm tr ch;i ph hJp vAi
y2u t: v>n ho, gio dDc v sIc kho[ c@ng 7Ung qua nhOn thIc v? hnh vi ng34i
tiu dng
! Nghin c4u thi 1G, hnh vi ng5Di tiu dng gip cc c6 quan
ch4c nNng t3 ch4c 158c nhSng chi/n dJch x hGi nhUm khIc ph'c nhSng tE
n9n v nhSng (nh h5Kng tiu c:c khc tV hGi ch4ng nghiEn tr ch6i 1iEn tQ K
ng5Di tiu dng. K2t hJp vAi cc nh pht triHn, pht hnh tr ch;i 7i5n tE tuyn
truy?n v? tc h6i c9a vi5c nghi5n tr ch;i 7i5n tE tAi sIc kho[, tm l1 hoGc cch
phng trnh nh\ng 7:i t3Jng l6m dDng tr ch;i 7i5n tE 7H thBc hi5n nh\ng hnh vi
tri vAi php luOt.
! Nghin c4u hnh vi mua hng cn gip cho b(n thn nhSng
ng5Di tiu dng trK thnh nhSng ng5Di tiu dng thng minh. T^ vi5c phn
tch tm l1 tiu dng, khch hng c thH lBa chYn nh\ng s<n phFm trong 7 c tr
ch;i 7i5n tE ph hJp nhRt, c kh< n>ng 7p Ing nhu cWu c9a ng34i tiu dng cao
nhRt trong giAi h6n v? kh< n>ng ti chnh, kh< n>ng v? th4i gian c9a hY.

15 Lars Perner, Ph.D, CONSUMER BEHAVIOR:THE PSYCHOLOGY OF MARKETING,University of
Southen California, 2010
32
Tm l6i, nghin cIu hnh vi tiu dng mang li5u nhi?u lJi ch kinh t2, x
h@i, v>n ho cho qu:c gia ni chung, cc doanh nghi5p ho6t 7@ng trong mi tr34ng
kinh doanh trong n3Ac ni ring, 7Gc bi5t l nh\ng doanh nghi5p ho6t 7@ng trong
ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE, ngnh cng nghi5p m hi5n nay = Vi5t Nam
73Jc coi l nh6y c<m, gy nhi?u luUng d3 luOn tri chi?u.

33
CH;<NG 2: HNH VI TIU DNG S%N PHWM D@CH V! TR
CH<I ,IAN TB + VIAT NAM
2.1. Th:c tr9ng n2n cng nghiEp tr ch6i 1iEn tQ K ViEt Nam
2.1.1 S: hnh thnh v pht tri)n c0a ngnh cng nghiEp tr ch6i 1iEn tQ
2.1.1.1 S: hnh thnh v pht tri)n c0a ngnh cng nghiEp tr ch6i 1iEn
tQ th/ giFi
- t3=ng v? 1 ph3;ng thIc lin k2t gi\a y2u t: tr ch;i qua v tuy2n 73Jc lWn
7Wu tin 7? xuRt b=i Ralp Baer, m@t k` s3 7i5n tE, vo n>m 1951 7 7Gt n?n mng
cho sB pht triHn c9a ngnh cng nghi5p m hi5n nay 73Jc coi l m@t trong nh\ng
ngnh cng nghi5p gim sau, vo n>m 1967, ng cng vAi cc k` s3 c9a
mnh mAi c thH hi5n thBc ho 1 t3=ng 7 c9a mnh bQng vi5c t6o ra th2 h5 tr ch;i
7i5n tE t3;ng tc 7Wu tin m c thH ch;i 73Jc trn v tuy2n (Herman, Horwitz,
Kent, & Miller, 2002). T^ 7 tAi nay, n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE 7 tr<i qua
m@t qu trnh di pht triHn, chia thnh 3 giai 7o6n chnh:
! Giai 1o9n s6 khai (1967-1980): Cc tr ch;i 7i5n tE trong giai 7o6n ny c
7Gc 7iHm chung l cn rRt 7;n gi<n, do ngnh cng ngh5 thng tin cang ch3a thBc
sB pht triHn. N>m 1971, h5 my tr ch;i 7i5n tE thng (Acrade game system), hay
cn 73Jc bi2t 72n vAi ci tn tr ch;i 7i5n tE xng = Vi5t Nam, 7Wu tin 73Jc pht
hnh. N>m 1972, Vizio s<n xuRt Odyssey, h5 th:ng tr ch;i 7i5n tE gia 7nh 7Wu
tin (home console system). Cang trong n>m ny, Pong 73Jc pht hnh. N>m 1978,
Nintendo b3Ac vo ngnh cng nghi5p vAi vi5c pht hnh m@t s: tr ch;i cho h5
my 7i5n tE thng.
! Giai 1o9n bng n3 v2 cng nghE tr ch6i 1iEn tQ (1980-2000): Trong su:t
nh\ng n>m sau 1978, Nintendo th:ng tr8 ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE,tuy
nhin vo nh\ng n>m 1990, n bZt 7Wu phm 1994, cng ngh5 c9a Nintendo 7 v3Jt qua vAi
m@t b@ xE l1 32 bit ,m@t cung cRp c9a Sony vAi giao di5n 7i?u khiHn Playstation.
Nintendo tr= l6i vo n>m 1996 vAi Nintendo 64 nh3ng n 7 tr= nn y2u th2 b=i cc
cng ngh5 tin ti2n c9a Sony Playstation 2 vo n>m 2000 v sB gia nhOp c9a
34
Microsoft vo th8 tr34ng vAi Xbox n>m 2001. Ngoi ra, = giai 7o6n ny, vAi sB phC
bi2n c9a Internet v my tnh c nhn, cc tr ch;i 7i5n tE trn PC 73Jc ra 74i vAi
cc tr ch;i c kh< n>ng k2t n:i nhi?u ng34i ch;i .V? cng ngh5 phWn m?m v n@i
dung tr ch;i, c nhi?u nh\ng pht minh 7ng vai tr quan trYng nh3 h5 th:ng xE
l1 tr thng minh nhn t6o (AI), t3;ng tc th4i gian thBc hay sB xuRt hi5n c9a 7U
ho6 3D,, nng cao sB tr<i nghi5m c9a ng34i tiu dng trong tr ch;i.
! Giai 1o9n hiEn nay (2000-2010): ThOp nin 7Wu tin c9a th2 k_ XXI cho
thRy sB 7Ci mAi trn c< h5 my ch;i game v my tnh c nhn, v th8 tr34ng ngy
cng c6nh tranh cho cc h5 th:ng tr ch;i 7i5n tE cWm tay, 7i5n tho6i, cc thi2t b8 sE
dDng h5 7i?u hnh iOs v 7Gc bi5t l sB xuRt hi5n c9a my tnh b<ng. Trong 7 l sB
7i ln c9a tr ch;i 7i5n 7i5n tE trBc tuy2n v tr ch;i thH thao 7i5n tE (eSport).
Trn th8 tr34ng chu , theo s: li5u mAi nhRt ,th8 phWn c9a nh\ng s<n phFm
tr ch;i trBc tuy2n c9a Hn Qu:c gi<m t^ 45% trong n>m 2005 t^ 51,9% n>m 2004
trong n>m thI 3 lin ti2p. T^ n>m 2001 72n 2005, ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n
tE Trung Qu:c trBc tuy2n c sB pht triHn nhanh chng, theo s: li5u t^ TCng cDc
Bo ch v XuRt b<n (GAPP) Trung Qu:c.Th8 tr34ng tr ch;i trBc tuy2n c9a Trung
Qu:c 73Jc dB bo s] t>ng ln 623 tri5u USD trong n>m 2006 t^ $ 403 tri5u USD
n>m ngoi tr3Ac khi t>ng vYt 72n $ 1,1 t_ USD trong n>m 2008. S: l3Jng game th9
trBc tuy2n 73Jc dB ki2n s] v3Jt qu 33,6 tri5u trong n>m 2006, t>ng 27,6% so vAi
h;n 26,3 tri5u trong n>m 2005, theo d\ li5u
16
.
Ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE th2 giAi 73Jc dB ki2n s] ti2p tDc pht
triHn vAi m@t t:c 7@ nhanh chng trong nhi?u n>m tAi, vAi chi tiu lin quan tAi tr
ch;i 7i5n tE s] 76t 112 t_ USD vo n>m 2015
17
. Tuy nhin, sB t>ng tr3=ng nhanh
nhRt s] tAi vAi tr ch;i trn di 7@ng. Doanh s: bn hng v sE dDng cc my 7i5n tE
cWm tay, bao gUm c< nh\ng ng34i c9a Sony hay Nintendo, s] chOm cang v cc
game th9 tr[ 7 lBa chYn cho m@t 7i5n tho6i thng minh hoGc my tnh b<ng thay v

16 Asia Times Online (2006),S Korean game firms want to play in China, truy cOp 28-01-12, t6i:
http://www.atimes.com/atimes/China_Business/HH12Cb01.html
17 NICK BILTON (2011), Video Game Industry Continues Major Growth, Gartner Says, The New York Times, truy cOp
ngy 28-01-12, t^ trang web: http://bits.blogs.nytimes.com/2011/07/05/video-game-industry-continues-major-growth-
gartner-says/?scp=1&sq=game%20industry&st=cse#
35
m@t thi2t b8 ch;i game chuyn dDng. Tr ch;i trn 7i5n tho6i di 7@ng s] t>ng tr3=ng
t^ 15% n>m 2010 ln 20% vo n>m 2015, s: ti?n lAn nhRt c9a t>ng tr3=ng so vAi
cc n?n t<ng c9a cc ph3;ng ti5n ch;i khc.
Doanh thu c9a cc tr ch;i 7o6n video c nhn 7 ph vg k_ lDc tr3Ac 7, v
dD, 7Wu n>m 2011 Activision, tr ch;i 7i5n tE cao cRp cho cc Xbox v PS3, 73Jc
bn trn 650 tri5u USD trong chV 5 ngy bn 7Wu tin .
2.1.1.2 S: hnh thnh v pht tri)n c0a n2n cng nghiEp tr ch6i
1iEn tQ ViEt Nam
Th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam 73Jc hnh thnh t^ n>m 1987, sau
chnh sch c<i cch 7Ci mAi; m= c9a n?n kinh t2, thBc hi5n kinh t2 th8 tr34ng 78nh
h3Ang x h@i v ch9 nghMa vAi sB xuRt hi5n c9a cc h5 my tr ch;i gia 7nh, h5
my cWm tay 73Jc cc doanh nghi5p nhb, l[ = cc thnh ph: lAn nhOp khFu t^ n3Ac
ngoi 72n tay ng34i tiu dng. Tuy nhin vAi gi thnh cao, th8 tr34ng tr ch;i 7i5n
tE = Vi5t Nam trong giai 7o6n t^ 1987 72n 2000 ch3a c nhi?u kh=i sZc
Vo thng 6 n>m 2003, th8 tr34ng tr ch;i trBc tuy2n Vi5t mAi bZt 7Wu hnh
thnh t^ vAi sB xuRt hi5n c9a ph3;ng thIc k2t n:i internet ADSL t6i Vi5t Nam .
Ngay sau 7, 2 tr ch;i trBc tuy2n 7Wu tin 73Jc xuRt hi5n = Vi5t Nam, 7 chnh l
MU ch3a 73Jc 7>ng k v GunBound c9a nh pht hnh Asiasoft hnh xuRt hi5n
vo cu:i n>m 2003 v 7Wu n>m 2004. Thng 9 n>m 2004 ,VNG, tOp 7on cung cRp
v pht triHn d8ch vD n@i dung s: hng 7Wu Vi5t Nam hi5n nay, 73Jc thnh lOp vAi
tBa game pht hnh 7Wu tin l V Lm truy?n k vo n>m 2005 nh3 m@t s<n phFm
vAi cRu hnh nhh, 7U hYa dX nhn v l:i ch;i hRp dNn. T^ 7 72n nay, th8 tr34ng tr
ch;i trBc tuy2n Vi5t tr= nn hRp dNn h;n bao gi4 h2t vAi sB gia nhOp c9a nhi?u
doanh nghi5p vo th8 tr34ng, trong 7 c nhi?u tOp 7on lAn v? cng ngh5 thng tin
nh3 FPT v VTC.
Tuy nhin, Vi5t Nam chV c ngnh cng cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE 7ng
nghMa khi cc 7Wu t3 nh3 VNG 7Wu t3 pht triHn cc dB n s<n xuRt tr ch;i trBc
tuy2n thuWn Vi5t 7Wu tin l thuOn thin ki2m. T^ 7 ngnh cng nghi5p tr ch;i
7i5n tE Vi5t Nam 73Jc dOy sng b=i tro l3u ch6y 7ua s<n xuRt game mang th3;ng
hi5u Vi5t 72n t^ nh\ng studio lAn 72n vâ v nhb nh3 VTC Online vAi h;n 6 dB n
36
pht triHn game = nhi?u thH lo6i vAi tCng s: v:n ln tAi hng chDc t_ 7Ung, FPT
online vAi 3 dB n v m@t s: studio vâ v nhb khc. Nhn l6i qu trnh pht triHn
c9a ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tB Vi5t Nam, vAi m@t n?n kinh t2 7ang chuyHn
7@ng m6nh theo cc ln sng U 6t c9a cng ngh5 thng tin v viXn thng (ICT) trong
th4i gian gWn 7y, Vi5t Nam hon ton c kh< n>ng xy dBng thnh cng m@t ngnh
cng nghi5p tr ch;i trBc tuy2n trong khu vBc. N>m 2005, Vi5t Nam c tAi 9,6 tri5u
ng34i dng Internet. DB tnh, mIc t>ng tr3=ng kp hng n>m (CAGR) 76t mIc
14,9% vo giai 7o6n cu:i 2009.
Trong n>m 2005, Vi5t Nam c 7ng gp 7ng kH v? mGt gi tr8 th3;ng m6i
trong s: 1,39 t_ USD tCng gi tr8 7ng gp c9a khu vBc chu /Thi Bnh D3;ng
khng bao gUm NhOt B<n (APEJ). Th8 tr34ng tr ch;i trBc tuy2n (game online) c9a
khu vBc ny dB ki2n 76t mIc t>ng tr3bng kp hng n>m 21% t^ 2006 72n 2010 v
76t con s: 3,6 t_ USD vo n>m 2010.SB t>ng tr3=ng dBa trn s: l3Jng ng34i ch;i
thu@c cc tWng lAp khc nhau 7ang gia t>ng trong c@ng 7Ung nh\ng ng34i ch;i
game online.
2.1.2. Cc nhn t7 (nh h5Kng tFi s: ho9t 1Gng c0a ngnh
2.1.2.1. Cc nhn t7 VX m
" Chnh trJ php luOt
a) Y/u t7 php luOt
Hi5n nay t6i Vi5t Nam ch3a c m@t v>n b<n php luOt chnh thIc v? c; ch2 qu<n
l1 ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE no khc ngoi thng t3 lin t8ch s:
60/2006/TTLB-BVHTT-BBCVT-BCA ngy 01/6/2006, thng t3 v? c; ch2 qu<n l1
tr ch;i trBc tuy2n t6i Vi5t Nam. Tuy nhin do 73Jc ban hnh t6i th4i 7iHm th8
tr34ng tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam mAi bZt 7Wu hnh thnh cng vAi sB thi2u kinh
nghi5m thBc t2 ,72n nay thng t3 60 khng trnh khbi nh\ng thi2u st trong h5
th:ng cc quy 78nh v khng bZt k8p 73Jc sB pht triHn c9a ngnh cng nghi5p tr
ch;i 7i5n tE, 7i?u 7 7i hbi cWn phn b<n php luOt hay d3Ai php luOt
mAi v? c; ch2 qu<n l1 cang nh3 hS trJ ngnh cng nghi5p cn non tr[ ny = n3Ac
ta. B=i vOy vo ngy 26/04/2010, B@ TT&TT 7 trnh Th9 t3Ang Chnh ph9 b<n dB
th<o Quy ch2 v? qu<n l1, cung cRp v sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n, B@
37
V>n ha ThH thao Du L8ch bC sung thm cc quy 78nh v? qu<n l1 tr ch;i khng
trBc tuy2n nhQm nng cao h;n n\a chRt l3Jng, hi5u qu< cng tc qu<n l1 nh n3Ac
trong lMnh vBc tr ch;i 7i5n tE ni chung. Theo 7, B@ 7 73a ra 5 gii, ng()i ch>i; gi3m thi1u t!i 0a cc n#i
dung c y6u t! '7i khng v cc m thanh, hnh 3nh m t3 km theo; t%m d/ng
th7c hi<n qu$ng co tr ch>i tr7c tuy6n d(8i mBi hnh th&c
18
, 7Ung th4i thBc hi5n
cc bi5n php lu di nh3 hon thi5n quy ch2 qu<n l1 tr ch;i trBc tuy2n mAi trnh
Chnh ph9, khuy2n khch 7Wu t3 s<n xuRt tr ch;i thuWn Vi5t lnh m6nh, c tnh
gio dDc cao, t>ng c34ng thanh tra, gim st v xE l1 nh\ng sai ph6m c9a doanh
nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n, cang nh3 cc 76i l1, c; s= ho6t 7@ng
kinh doanh trong lMnh vBc ny, v cu:i cng l tch cBc ph:i hJp vAi cc B@, Ngnh
t^ Trung 3;ng 72n 78a ph3;ng trong vi5c qu<n l1 = lMnh vBc ny. MGc d vOy
nh3ng nh\ng gi<i php trn c9a B@ vNn n<y ra nh\ng bRt cOp. ThI nhRt, chV 7? cOp
tAi nh\ng gi<i php, quy 78nh chV p dDng vAi 7:i t3Jng tr ch;i trBc tuy2n trong
khi nh\ng tr ch;i 7i5n tE khng trBc tuy2n (game ofline) l6i khng 73Jc 7? cOp
tAi. ThI hai, gi<i php 73Jc nu ra chV mang tnh 78nh h3Ang chung chI khng nu
ra 73Jc cch thBc hi5n nh\ng gi<i php nh3 th2 no cho hi5u qu<. ThI ba, vi5c
7nh gi, phn lo6i game cho t^ng lIa tuCi vNn khng 73Jc 7? cOp, mGc d tiu ch
7H 73Jc B@ cRp php ho6t 7@ng l6i phD thu@c phWn lAn vo cc y2u t:, tiu ch v?
n@i dung. VOy lo6i tr ch;i 7i5n tE nh3 th2 no th 73Jc 7nh gi l lnh m6nh v
c tnh gio dDc, hay mIc 7@ b6o lBc nh3 th2 no l6i ch3a 73Jc phn lo6i hay 7?
cOp tAi trong cc v>n b<n luOt hay d3Ai luOt.
M@t trong nh\ng vRn 7? 7Gc bi5t 7ang quan tm hi5n nay = cc qu:c gia 7ang
pht triHn nh3 Vi5t Nam, Trung Qu:c 7 l quy?n s= h\u tr tu5. ':i vAi tr ch;i
7i5n tE khng trBc tuy2n (game offline) ni ring v cc lo6i phWn m?m, cc lo6i n@i
dung gi<i tr s: ni chung th h5 th:ng luOt v? b<n quy?n,v b<o h@ quy?n s= h\u tr
tu5 l 7Gc bi5t quan trYng, b=i khng gi:ng vAi cc lo6i s<n phFm vOt chRt, s<n

18
5 nhm gii php qu<n l1 game online, C; quan 76i di5n b@ TT&TT t6i Tp.HCM, truy cOp ngy 29-01-12,
t^ trang web: http://mic.gov.vn/tintucsukien/tinhoatdongcuabo/Trang/5nhomgiaiphapquanlyonlinegame.aspx
38
phFm s: lun dX dng b8 sao chp v pht tn nhanh thng qua cc d8ch vD chia s[
trBc tuy2n trn internet, 7Gc bi5t l qua hnh thIc chia s[ ngang hng (P2P), trong 7
nh\ng phWn m?m, game v video c gi tr8 cao v? kinh t2 l nh\ng thI 73Jc sao
chp phC bi2n nhRt. MGc d = Vi5t Nam 7 c m@t h5 th:ng php luOt v? s= h\u tr
tu5 (B@ luOt s= h\u tr tu5 2005) nh3ng thBc tr6ng tnh hnh vi ph6m v t@i ph6m
trong lMnh vBc s= h\u tr tu5 vNn diXn ra rRt phIc t6p v = nhi?u lMnh vBc khc nhau.
Th7c t6 cho th'y kh3 n?ng th7c thi php luAt trong b3o h# quy5n s. h:u tr tu< c;a
cc c> quan ch&c n?ng h%n ch6; h< th!ng php luAt v5 b3o h# quy5n s. h:u tr tu<
cn ch(a ch-t chC, thi6u 0@ng b#, thAm ch cn ch@ng cho, khng th!ng nh't gi:a
LuAt S. h:u tr tu< v8i B# luAt Hnh s7 n?m 1999
19
. H;n n\a vi5c thBc thi luOt cang
x<y ra nhi?u bRt cOp khi ni tAi th8 tr34ng game offline Vi5t nam 7?u gZn li?n vAi
game khng b<n quy?n (cracked game).
Tm l6i, H5 th:ng php l1 t6i Vi5t Nam v? cng tc qu<n l1, khuy2n khch pht
triHn 7 73Jc quan tm ch 1 b=i cc nh ho6ch 78nh chnh sch nh\ng n>m gWn
7y, tuy vNn cn nhi?u nh\ng 7iHm h6n ch2 nh3 cn ch3a chGt ch], thi2u 7Ung b@,
sB chUng cho trong cng tc qu<n l1.
b) Y/u t7 v2 chnh trJ
Vi5t Nam l m@t trong s: t cc n3Ac theo h5 th:ng x h@i Ch9 NghMa X H@i
trn th2 giAi hi5n nay bn c6nh m@t s: n3Ac nh3 Trung Qu:c, Tri?u Tin, Lo,
vAi nh\ng 7Gc 7iHm l c tnh Cn 78nh cao trong cc y2u t: xung 7@t chnh tr8, ngo6i
giao c9a thH ch2 php luOt t6o 7i?u ki5n t:t cho ho6t 7@ng kinh doanh c9a doanh
nghi5p. Trong 7, theo hi2n php 1982, php luOt Vi5t Nam nghim cRm cc hnh
vi mang tnh chRt khch 7@ng gy chia r] kh:i 7on k2t dn t@c t^ cc th2 lBc phFn
7@ng trong v ngoi n3Ac nh3 tuyn truy?n, biHu tnh, ch:ng ph nh n3Ac v cc
hnh vi gy r:i lo6n trOt tB cng c@ng.
" Kinh t/
Mi tr34ng kinh t2 l m@t trong nh\ng nhn t: quan trYng quy2t 78nh sB pht
triHn c9a m@t doanh nghi5p ho6t 7@ng = mYi ngnh, trong 7 c cng nghi5p tr

19
NguyXn M6nh Hi?n(Vi5n kiHm st Nhn dn t:i cao), B3o v< quy5n s. h:u tr tu<, Bo nhn dn s: ngy
17/05/09.
39
ch;i 7i5n tE, trn lnh thC c9a m@t qu:c gia bao gUm c< doanh nghi5p n3Ac ngoi
7Wu t3 vo th8 tr34ng v doanh nghi5p n@i 78a. Theo 7, nh\ng y2u t: ch9 ch:t
trong n?n kinh t2 c9a m@t qu:c gia m ta th34ng quan tm 7 l t>ng tr3=ng kinh t2,
t_ l5 l6m pht, mIc s:ng, c; cRu dn c3 v sB phn chVa giai tWng x h@i,
V2 t7c 1G pht tri)n kinh t/, T!c "# t$ng tr%&ng GDP c'a Vi(t Nam n$m 2011
c s! gi"m t#c r r$t so v%i n&m 2010. K't thc n&m 2011, kinh t' Vi$t Nam ()t
mIc t>ng tr3=ng GDP l 5.89% vAi GDP qu1 1 t>ng 5,57%; qu1 2 t>ng 5,68%; qu1
3 t>ng 6,07% v qu1 cu:i ny t>ng 6,1%. Theo tCng cDc th:ng k Vi5t Nam T!c
0# t?ng t=ng s3n ph4m trong n(8c n?m nay tuy th'p h>n m&c t?ng 6,78% c;a n?m
2010 nh(ng trong 0i5u ki<n tnh hnh s3n xu't r't kh kh?n v c3 n(8c tAp trung (u
tin ki5m ch6 l%m pht, =n 0,nh kinh t6 vD m th m&c t?ng tr(.ng trn l kh cao v
h9p l"
20
.
V2 tY lE l9m pht, chV s: CPI trong n>m 2011 7 c lc t>ng ln h;n 20% v k2t
thc n>m vAi con s: 18.6% do nhi?u nguUn nguyn nhn khc nhau (gi nguyn
li5u nhOp khFu t>ng, th>ng tr3=ng tn dDng qu cao, hi5u qu< sE dDng nguUn v:n
km, c; cRu kinh t2 l6c hOu, thm hDt ngn sch lAn,). NJ xRu t>ng m6nh, thanh
kho<n km 7Gt h5 th:ng ti chnh- ngn hng vo tnh tr6ng bo 7@ng. VAi ngh8
78nh 11, chnh ph9 7 ra quy2t tm thBc hi5n chnh sch ti kho, ti?n t5 thZt chGt
nhQm theo 7uCi mDc tiu hy sinh t>ng tr3=ng, ki?m ch2 l6m pht, Cn 78nh kinh t2
vM m, nng mIc li suRt cho vay n>m 2011 c9a h5 th:ng lin ngn hng ln mIc
trn 20% v cc ngnh phi s<n xuRt nh3 bRt 7@ng s<n v chIng khon khng 73Jc
vay v:n gy <nh h3=ng khng nhb 72n tnh hnh s<n xuRt c9a doanh nghi5p trong
n3Ac. L6m pht cao c@ng vAi thu hhp s<n xuRt do chnh sch thZt chGt ti?n t5 khi2n
cho kh< n>ng tiu thD hng ho c9a ton th8 tr34ng gi<m.
V2 chi/n l58c pht tri)n kinh t/ giai 1o9n 2011-2020, nh n3Ac ch9 tr3;ng
thBc hi5n cc mDc tiu nng GDP bnh qun 7Wu ng34i 76y kho<ng 3.000 USD, b3o
03m =n 0,nh kinh t6 vD m. Xy d7ng c> c'u kinh t6 cng nghi<p, nng nghi<p, d,ch
v+ hi<n 0%i, hi<u qu3. T2 trBng cc ngnh cng nghi<p v d,ch v+ chi6m kho3ng

20
Anh Qun(2011), T?ng tr(.ng GDP n?m 2011 0%t 5.89%, truy cOp ngy 30-01-12, t^ trang web:
http://vneconomy.vn/20111229091632776P0C9920/tang-truong-gdp-nam-2011-dat-589.htm
40
85% trong GDP. Gi tr, s3n ph4m cng ngh< cao v s3n ph4m &ng d+ng cng ngh<
cao 0%t kho3ng 45% trong t=ng GDP. Gi tr, s3n ph4m cng nghin b<n c9a
'<ng U_ v? chi2n l3Jc cang nh3 mDc tiu 3u tin pht triHn cc ngnh d8ch vD cng
ngh5 cao, v cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE khng nQm ngoi xu th2 7 khi m ngnh
ny nZm gi\ tV trYng lAn v? doanh thu c9a lMnh vBc cng ngh5 thng tin.
Tri)n vLng pht tri)n kinh t/ trong t56ng lai cang l m@t trong nh\ng y2u t:
<nh h3=ng khng nhb tAi ho6t 7@ng c9a ngnh cng nghi5p, ph<n nh y2u t: ni?m
tin c9a cc nh 7Wu t3 vo n?n kinh t2. Theo phng th3;ng m6i Chu u
(EuroCham), Vi!t Nam " t#t 8 b$c trong bo co Mi tr%&ng kinh doanh 2012
c!a Ngn hng Th" gi#i, x"p v$ tr th% 98 trong t&ng s' 183 n(#c, ko theo sB sDt
gi<m v? 7Wu t3 n3Ac ngoi FDI, km sau 7 vNn l vRn 7? l6m pht, thm hDt cn
cn th3;ng m6i, t_ gi ngo6i h:i, nh3ng c 73Jc cm 2011 khi l6m
pht 73Jc dB bo gi<m xu:ng kho<ng 11% (theo dB bo c9a HSBC) v GDP t>ng
t^ 5.89% ln 6.5 (theo dB bo c9a ADC). MGc d vo cu:i n>m 2011, cc ngn
hng 7Ung lo6i thng bo h6 li xuRt cho vay xu:ng t^ 1-2% cho thRy tn hi5u v?
kh< quan v? triHn vYng t>ng tr3=ng 7Wu t3, s<n xuRt n>m 2012, song hEu h6t cc
doanh nghi<p, 0-c bi<t doanh nghi<p v/a v nhF vGn khng th1 ti6p cAn 0(9c
ngu@n v!n vay t/ ngn hng
22
khi2n cho ho6t 7@ng s<n xuRt t^ cc doanh nghi5p
vâ v nhb tr= nn 7nh tr5.
K2t luOn, mi tr34ng kinh t2 c <nh h3=ng khng nhb tAi ho6t 7@ng c9a ngnh
cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE cang cc ngnh cng nghi5p khc trong n?n kinh t2.
Gi c< leo thang c@ng vAi sB thi2u v:n cho s<n xuRt do chnh sch ti?n t5 thZt chGt
v mDc tiu c: 78nh t_ gi c9a ngn hng Trung 3;ng, 7Gc bi5t l vAi cng nghi5p
s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE cWn m@t l3Jng v:n lAn 7H pht triHn.
" Cng nghE
Mi tr34ng cng ngh5 l lBc l3Jng quan trYng quy2t 78nh sB thnh cng hay thRt
b6i c9a m@t qu:c gia trong ti2n trnh cng nghi5p ho hi5n 76i ho. Trnh 7@ cng

21
V>n b<n '<ng U_ (2011) ,Chi6n l(9c pht tri1n kinh t6 - x h#i 2011 2012
22
'6i D3;ng, H% li xu't cho vay: gi'c m> xa, Ti?n phong online, s: ngy 30/01/12
41
ngh5 7Ung th4i ph<n nh n>ng lBc c6nh tranh gi\a cc qu:c gia trong ti2n trnh hi5n
76i ho. 'H 7nh gi 73Jc y2u t: mi tr34ng cng ngh5 Vi5t Nam, nhm nghin
cIu s] phn tch, xc 78nh theo nh\ng tiu ch sau:
ThI nhRt, 1 l tnh tr9ng pht tri)n kinh t/. Theo s: li5u tE TCng cDc Th:ng
k Vi5t Nam, quy m n?n kinh t2 2011 3Ac 76t 199 tV USD, vAi mIc GDP bnh
qun 7Wu ng34i 76t trn 1,300 USD/n>m. Bn c6nh t:c 7@ pht triHn thu@c nhm
cc n3Ac c mIc 7@ t>ng tr3=ng nhanh nhRt th2 giAi, th h5 th:ng gio dDc cang l
m@t tiu ch quan trYng <nh h3=ng tAi sB pht triHn c9a cng ngh5 c9a qu:c gia. H5
th:ng gio dDc = Vi5t nam 73Jc chia lm nhi?u cRp bOc khc nhau bao gUm t^ mWm
non 72n cao 7fng, ,76i hYc, ph hJp theo t^ng 7@ tuCi, t^ng giai 7o6n pht triHn
tm sinh l1, cang nh3 thH chRt con ng34i. Tuy nhin h5 th:ng gio dDc v 7o t6o
ch3a thH 7p Ing 73Jc yu cWu 7o t6o nguUn nhn lBc Khoa hYc v Cng ngh5
chRt l3Jng cao, 7Gc bi5t 7:i vAi cc lMnh vBc khoa hYc cng ngh5 tin ti2n trong 7
c cng ngh5 thng tin.
ThI hai, tnh tr9ng cK sK h9 tZng vOt ch.t v cc dJch v' h[ tr8. Theo nhOn
78nh c9a chuyn gia thu@c s= khoa hYc v cng ngh5 thng tin Ngh5 An, Trong
0i5u ki<n Vi<t Nam, ch't l(9ng d,ch v+ cng cn xa m8i 0%t 0(9c yu cEu
23
. H;n
n\a = 7 cang cn chIa nhi?u mGt h6n ch2 v? chRt l3Jng gio dDc, y t2 v 7Gc bi5t
l khu vBc hnh chnh cng, khu vBc m t@n t%i kh ph= bi6n cn l v?n b3n php
luAt ban hnh thi6u 0@ng b#, c nh:ng mu thuGn v khng h9p l" nn him 7Ci mAi, h6 tWng cng ngh5 Vi5t Nam c
nhi?u sB chuyHn bi2n r r5t, 7Gc bi5t l trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin vAi Ing
dDng ngy cng su vo trong cc lMnh vBc 74i s:ng, kinh t2 v qu<n l1 nh
n3Ac,Tuy vOy so vAi mGt bQng nhi?u n3Ac trn th2 giAi, c; s= h6 tWng KH&CN =
Vi5t Nam cn kh l6c hOu ch3a 7p Ing 73Jc cho cc ho6t 7@ng nghin cIu c; b<n
cang nh3 Ing dDng.
ThI ba, nguTn cn bG khoa hLc cng nghE v chi ph cho nghin c4u tri)n
khai. VAi ti?m lBc v? con ng34i lAn, cho 72n nay = n3Ac ta 7 7o t6o 73Jc trn

23
C+NG THNG TIN 'I/N T0 HOiT 'jNG KHOA HkC CNG NGH/ NGH/ AN,D,ch v+ cng v8i
pht tri1n kinh t6 - x h#i, truy cOp ngy 30-02-2012 http://www.ngheandost.gov.vn/vnn/dich-vu-cong-voi-
phat-trien-kinh-te-xa-hoi-p2t29c31a4714.aspx
42
1,8 trin 2
tring ti2p thu nhanh,
lm ch9 73Jc tri thIc, cng ngh5 hi5n 76i. Tuy vOy, nguUn v:n chi ngn sch nh
n3Ac cho ho6t 7@ng nghin cIu cn h6n hhp, kho<ng 2% t_ l5 chi ngn sch, do 7
chRt l3Jng c9a cng cu@c nghin cIu khoa hYc t6i Vi5t Nam l khng cao
ThI t3, tnh tr6ng khoa hYc cng ngh5 trong h5 th:ng s<n xuRt v gio dDc. V?
h5 th:ng s<n xuRt,ngnh cng ngh5 thng tin 7ng gp m@t phWn khng nhb vo
GDP hng n>m c9a Vi5t Nam vAi t=ng doanh thu thng 12/2010 (8c tnh l 7.629
tri<u USD, t!c 0# t?ng tr(.ng v5 doanh thu n?m 2010 l 23.71%. Trong 0 cng
nghi<p n#i dung s! c m&c t?ng tr(.ng cao nh't (39.71%)
25
. Kim ng6ch xuRt khFu
cc mGt hng 7i5n tE, cng ngh5 thng tin 76t 5.616 tri5u USD trong cng m@t th4i
ke. Tuy nhin, 7a s: l nh\ng s<n phFm cng ngh5 73Jc gia cng, c gi tr8 gia t>ng
thRp v l cng ngh5 73Jc nhOp khFu t^ n3Ac ngoi. V? gio dDc, 73Jc nh n3Ac
quan tm v 3u tin 7Wu t3 v pht triHn vAi ngn sch hng n>m chi2m t_ trYng cao
trong chi tiu ngn sch vAi h5 th:ng gio dDc phC cOp tAi mYi vng mi?n trn c<
n3Ac, trang thi2t b8 trong gi<ng v d6y hYc 73Jc c<i thi5n vAi nhi?u trang thi2t b8
hi5n 76i nh3 my tnh, my chi2u, phng th nghi5m, .Tri l6i, khng thH ph9
nhOn vi5c h5 th:ng cc ti li5u phDc vD chuyn ngnh cn ngho nn, ch9 y2u 73Jc
bin d8ch t^ cc tc phFm n3Ac ngoi, ph3;ng php 7o t6o nhn lBc cn nhi?u bRt
cOp.
ThI n>m, Cam k2t = cRp vM m 7:i vAi Khoa hYc Cng ngh5 cho pht triHn.
Theo Quy2t 78nh s: 1244/Q'-TTg ngy 25/7/2011 c9a Th9 t3Ang Chnh ph9, nh
n3Ac cam k2t thBc hi5n, chV 76o thBc hi5n cc mDc tiu, ph3;ng h3Ang ,nhi5m vD
khoa hYc v cng ngh5 giai 7o6n 2011-2015 vAi tiu ch nng cao s: l3Jng, chRt
l3Jng sng ch2 khoa hYc, phn bC c; cRu nhi5m vD nghin cIu v pht triHn 3000
doanh nghi5p khoa hYc v cng ngh5.

24
B@ Khoa hYc v Cng ngh5, Th7c trang khoa hBc v cng ngh< Vi<t Nam, 04/12/09
25
B@ CNTT&TT, S$ch tr?ng CNTT 2011,tr.46,Nh xuRt b<n Thng tin v Truy?n thng
43
Tm l6i, mi tr34ng cng ngh5 = Vi5t Nam 7ang c nh\ng b3Ac pht triHn r r5t
trong gWn 25 7Ci mAi = tRt c< cc lMnh vBc. Trong 7 nCi bOt l cng ngh5 thng tin
vAi nhi?u thnh tBu to lAn nh3 76o 73Jc nguUn nhn lBc chRt l3Jng cao phDc vD
cho KH&CN, pht triHn c; s= h6 tWng cng ngh5 v d8ch vD hS trJ, khuy2n khch
7Wu t3 nghin cIu trong c< cc c; quan nh n3Ac lNn t3 nhn v nng cao t_ trYng
xuRt khFu cc s<n phFm cng ngh5 chRt l3Jng cao, Tuy nhin, vNn cn tUn t6i
nh\ng mGt h6n ch2, trong 7 ph<i kH 72n cng tc qu<n l1, 7Wu t3 cho khoa hYc
khng hi5u qu<, trang thi2t b8 cn l6c hOu so vAi nh\ng c; s= s<n xuRt tin ti2n cng
ngnh, h5 th:ng d8ch vD KH&CN, bao gUm thng tin KH&CN, t3 vRn chuyHn giao
cng ngh5, s= h\u tr tu5, tiu chuFn - 7o l34ng - chRt l3Jng cn y2u km c< v? c;
s= vOt chRt v n>ng lBc cung cRp d8ch vD 7p Ing cc yu cWu c9a h@i nhOp khu vBc
v qu:c t2, thi2u sB lin k2t h\u c; gi\a nghin cIu KH&CN, gio dDc - 7o t6o v
s<n xuRt - kinh doanh
" VNn Ho X HGi
Mi tr34ng v>n ho x h@i l ton b@ nh\ng ho6t 7@ng 74i s:ng v>n ho c9a
m@t qu:c gia. Mi tr34ng ny bao gUm trnh 7@ hYc vRn, trnh 7@ v>n ho, tn gio,
tn ng3gng, ngn ng\, Trong 7 trnh 7@ v? v>n ho c <nh h3=ng lAn tAi hnh vi
tiu dng v nhu cWu tiu dng = mSi qu:c gia. Ngoi ra y2u t: v>n ho cn 7ng
vai tr quan trYng trong chnh sch, ho6t 7@ng gio dDc c9a qu:c gia. C thH 7iHm
qua nh\ng 7Gc 7iHm c9a mi tr34ng v>n ho Vi5t Nam qua nh\ng lMnh vBc ch9 y2u:
V2 tri/t hLc v t5 t5Kng, Vi5t nam ch8u nhi?u <nh h3=ng c9a h5 th:ng l1 luOn
tri2t hYc n3Ac ngoi, trong 7 c sB dung hJp gi\a phOt gio, nho gio, 76o gio t^
th4i ke phong ki2n, sau 7 l sB du nhOp vAi n?n v>n ho ph3;ng ty trong th4i ke
Php thu@c v cu:i cng l t3 t3=ng ch9 nghMa mc-lnin vo 7Wu th2 k_ 20. Do 7,
Vi<t Nam cho 06n nay vGn khng c m#t h< th!ng l" luAn tri6t hBc v t( t(.ng
ring, thi6u tri6t gia tEm cJ qu!c t6, nh(ng khng c nghDa l khng c nh:ng tri6t
l" s!ng v nh:ng t( t(.ng ph h9p v8i dn t#c mnh
26
.Do <nh h3=ng c9a n?n v>n
minh la n3Ac, con ng34i Vi5t Nam c nh\ng tnh cch 7Gc th ph hJp vAi qu

26
B@ v>n ho thng tin,N5n v?n ha Vi<t Nam 0Am 0 b3n s$c dn t#c, truy cAp ngy 30-01-12, t^ trang
web: http://hanoi.vietnamplus.vn/Home/Nen-van-hoa-Viet-Nam-dam-da-ban-sac-dan-toc/20103/422.vnplus
44
trnh 7Ru tranh v gi<i phng dn t@c. ' l l:i t3 duy cD thH, thin v? kinh nghi5m
c<m tnh h;n l duy l1, 3a hnh t3Jng h;n khi ni5m, nh3ng uyHn chuyHn linh ho6t,
dX dung hJp, dX thch nghi, s:ng 7on k2t gZn b, khn kho, gibi Ing bi2n. Tuy
nhin vNn cn tUn t6i nh\ng nh3Jc 7iHm cWn khZc phDc c9a v>n ho truy?n th:ng;
km t( duy lgc v khoa hBc kI thuAt; 0Eu c gia tr(.ng, b3o th;, 0,a ph(>ng, hKp
hi; t( t(.ng bnh qun; xu h(8ng ph; 0,nh c nhn, san bLng c tnh; t< (a sng
bi v thEn thnh ha; thi chu#ng t/ ch(>ng h( danh, y6u v5 t= ch&c th7c tiMn...
V2 phong t'c tOp qun, Ng34i Vi5t Nam coi trYng >n chZc mGc b?n. Lm thBc
phong ph 7a d6ng, ch9 y2u 73Jc ch2 bi2n t^ rau v thu_ s<n Cch >n mGc kn
7o, t2 nh8 c9a ng34i phD n\ trong n?n v>n ho ph3;ng 7ng v:n coi trYng lX nghMa,
76o l1 h;n ci 7hp. Phong tDc tOp qun Vi5t nam gZn li?n vAi nh\ng hnh <nh lng
qu c mi nh tranh, 7nh lng, lu` tre, ,vAi lX h@i quanh n>m mang 7Om tnh
chRt vng mi?n.Cc phong tDc hn nhn, tang ma, lX t2t, lX h@i c9a Vi5t Nam 7?u
gZn vAi tnh c@ng 7Ung lng x
V2 ph56ng diEn ngn ngS, Ngn ng\ chnh l ti2ng vi5t vAi v!n t/ phong ph,
c+ th1, giu m s$c, hnh 3nh, l!i diMn 0%t cn x&ng, nh,p nhng, s!ng 0#ng, dM
chuy1n 0=i, thin v5 bi1u tr(ng, bi1u c3m, r't thuAn l9i cho sng t%o v?n hBc ngh<
thuAt. Tuy nhin rRt dX gy nhWm lNn v kh sE dDng b=i nhi?u sZc thi biHu cam
khc nhau
V2 tn ng5Mng tn gio, Ng34i Vi5t nam c phong tDc th4 cng tC tin, thWn
thnh, 7@ng thBc vOt,.. Bn c6nh 7 l sB 7ang d6ng trong tn gio c9a ng34i Vi5t
Nam, b=i sB du nhi5p c9a nhi?u luUng h5 th:ng t3 t3=ng; PhOt gio, 76o gio, nho
gio, kito gio,
V2 VNn hLc nghE thuOt, V>n hYc v ngh5 thuOt Vi5t Nam pht triHn 7a d6ng
v phong ph. VAi v>n hYc, c sB pht triHn song song v tc 7@ng qua l6i lNn nhau
vAi ngn ng\ ti2ng Vi5t. Trong 7 c hai thnh phWn ch9 y2u l v>n hYc dn gian v
v>n hYc vi2t. V>n hYc 7ng m@t vai tr quan trYng trong 74i s:ng v>n ho c9a con
ng34i Vi5t. N gp phWn thc 7Fy sB pht triHn c9a ngn ng\ dn t@c, nui d3gng
tm hUn, 7Ung th4i cang thBc hi5n nh\ng nhi5m vD l8ch sE cao c<; ph phn thi h3
tOt xRu trong x h@i, 7i nhn quy?n v kh;i gJi lng yu n3Ac. VAi Ngh5 thuOt,
45
Vi5t nam c nhi?u lo6i hnh ngh5 thuOt 7@c 7o, 7Gc sGc 7Gc tr3ng cho nhi?u vng
mi?n. Trong 7, nCi bOt h;n c< 7 l ngh5 thuOt sn khRu v ngh5 thuOt tr6m khZc
vAi nhi?u cng trnh 73Jc cng nhOn l di s<n v>n ho th2 giAi, l nt 7@c 7o trong
74i s:ng tinh thWn cang nh3 nt tinh hoa c9a v>n ho Vi5t
C thH thRy = Vi5t Nam, y2u t: gi\ gn v pht triHn v>n ho lun gZn vAi mDc
tiu kinh t2, chnh tr8 x h@i. 'y cang l nhn t: <nh h3=ng quan trYng nhRt 7:i vAi
ho6t 7@ng c9a ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam, b=i hWu h2t s<n
phFm trong ngnh 7?u ch9 y2u l nhOp ngo6i, trong 7 c khng t s<n phFm khng
ph hJp vAi thuWn phong m` tDc c9a ng34i Vi5t Nam, nhi?u trong s: 7 c <nh
h3=ng tiu cBc tAi 74i s:ng v>n ho cho b@ phOn khng nhb trong x h@i, 7Gc bi5t l
giAi tr[. Tiu ch v>n ho cang gi\ v8 tr quan trYng trong h5 th:ng v>n b<n luOt v
d3Ai luOt trong m@t qu:c gia. Do 7, 7H ngnh tr ch;i 7i5n tE c thH ti2n xa cWn
phn ho, cang nh3
cng tc marketing s<n phFm ph hJp
" Nhn khPu hLc
Mi tr34ng nhn khFu hYc gip cc doanh nghi5p 78nh h3Ang 73Jc nhu cWu c
nhn c9a mSi con ng34i, tm ki2m th8 tr34ng ti?m n>ng cang nh3 xc 78nh phn
khc th8 tr34ng cho t^ng lo6i s<n phFm ph hJp vAi th8 hi2u c9a cc nhm 7:i
t3Jng nhRt 78nh.
Theo s: li5u 7i?u tra t^ tCng cDc th:ng k, Vi5t Nam 7ang trong th4i k c; cRu
dn s: vng, 7Vnh 7iHm l vo n>m 2018 v ko di tAi n>m 2040, 7y cang l c;
h@i cho cc doanh nghi5p 7Wu t3 ch trYng vo phn khc th8 tr34ng dnh cho lIa
tuCi lao 7@ng vAi nh\ng tBa game 7;n gi<n, khng 7i hbi nhi?u th4i gian v mang
tnh gin phng. VAi phn khc th8 tr34ng dnh cho
giAi hYc sinh, sinh vin cWn pht triHn 7a d6ng cc s<n phFm tr ch;i vAi thi2t k2 7U
ho6 7hp, c y2u t: n@i dung, c:t truy5n hRp dNn v cch ch;i 7@c 7o.
2.1.2.2. Cc nhn t7 vi m
2.1.2.2.1. NguTn l:c doanh nghiEp
NguUn lBc c9a cc doanh nghi5p bao gUm cc nhn t: nh3 nguUn nhn lBc,
nguUn v:n, nguUn lBc v? cng ngh5, nguUn lBc v? c; s= h6 tWng. Cc doanh
46
nghi5p Vi5t Nam ho6t 7@ng trong lMnh vBc tr ch;i 7i5n tE, m ch9 y2u l cc Nh
pht hnh game, hiHu kh r tWm quan trYng c9a vi5c xy dBng nguUn lBc v\ng
m6nh v Cn 78nh trong cng cu@c pht triHn lu di. Cng xt trn m@t s: kha c6nh:
a) NguTn nhn l:c
T:c 7@ pht triHn nhanh c9a ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE ni ring v
n@i dung s: ni chung ko theo nhu cWu lAn v? nguUn nhn lBc, 7Gc bi5t l nhn lBc
chRt l3Jng cao. Yu cWu v? nhn lBc cng ngh5 n@i dung s: khng 7;n thuWn l gibi
cng ngh5 thng tin m cn cWn sB am hiHu tm l1 x h@i, sB sng t6o 7@t ph.
Trong khi 7, n3Ac ta hi5n cn qu t c; s= 7o t6o chuyn nghi5p, bi b<n cho sB
gia t>ng chng mGt c9a ngnh cng ngh5 ny. 'H 7p Ing nhu cWu v? nguUn nhn
lBc, cc Nh pht hnh trong n3Ac 73a ra nh\ng chi2n l3Jc khc nhau v hi5n t6i
cang 7ang gi<i quy2t kh t:t bi ton nhn lBc, gp phWn khng nhb vo sB pht
triHn c9a n?n cng nghi5p gi<i tr s:.
V2 quy m nhn s: trong doanh nghiEp, theo sch tr!ng cng ngh" thng
tin 2011 c!a b" Cng Ngh#, Thng tin v truy$n thng, tnh %&n h&t qu' 4 n(m
2010, Vi!t Nam c t"ng s# tr$%ng &'i h(c, cao &)ng c &o t'o v* cng ngh! thng
tin-truy!n thng t"ng t# 192 tr$%ng n"m 2006 ln 277 tr!"ng n#m 2010. Trong $
c nh\ng h5 th:ng 7o t6o v? cng ngh5 thng tin-truy?n thng qu:c t2 cang t>ng
m6nh, vAi cc tn tuCi nh3 Aptec, Arena, NIIT, raffles (Singapore), TCng s: nhn
lBc lm vi5c trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin (phWn cIng, phWn m?m, n@i dung
s:) t>ng t^ 150.000 ln 260.000, vAi t:c 7@ t>ng tr3=ng 13%-18%/n>m. S: lao 7@ng
ho6t 7@ng trong ngnh cng nghi5p n@i dung s: l 50.920 vAi mIc l3;ng bnh qun
l 4.896 USD/ng34i/n>m (kho<ng 8 tri5u VND/thng).
Tuy nhin, s: l3Jng lao 7@ng chRt l3Jng cao phDc vD cho cng nghi5p tr
ch;i 7i5n tE (thu@c m<ng n@i dung s:) cn rRt h6n ch2, b=i ch3a c m@t tC chIc 7o
t6o chnh quy no dnh cho chuyn ngnh ny. Do vOy, hWu h2t nh\ng doanh
nghi5p s<n xuRt game ph<i tB xy dBng chi/n l58c 1o t9o nhn s: 7Wu vo, trong
7 c VTC Game vAi HYc vi5n cng ngh5 v n@i dung s: - VTC Academy 73Jc
thnh lOp nhQm nng cao chuyn mn, tay ngh? cho nhn vin cng ty, cang nh3
7p Ing nhu cWu nhn lBc 7Wu vo, vAi nhi?u chuyn ngnh 7Gc tr3ng nh3 Pht triHn
47
tr ch;i 7i5n tE (Game development), Thi2t k2 tr ch;i 3D (3D game design) ,
cc doanh nghi5p tr ch;i 7i5n tE lAn khc nh3 FPT hay VNG th th34ng xuyn tC
chIc cc ch3;ng trnh 7o t6o chuyn mn ring cho nhn vin thi2t k2 v pht
triHn game. H;n n\a, cc doanh nghi5p cn c nh\ng 3u 7i 7Gc bi5t cho nh\ng hYc
vin c thnh tch xuRt sZc trong qu trnh 7o t6o 73Jc nhOn hYc bCng ton phWn
hay bn phWn v 73Jc k1 hJp 7Ung lao 7@ng trBc ti2p khi t:t nghi5p.
V2 chi/n l58c xy d:ng v pht tri)n nhn s:, doanh nghi5p ch9 7@ng xy
dBng cc ch3;ng trnh 7o t6o, cOp nhOt th34ng xuyn nh\ng thay 7Ci v? mGt cng
ngh5 s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE, c nhi?u 7i ng@ v? l3;ng v phc lJi cho nhn vin.
Trong 7 VNG, doanh nghi5p 7Ing 7Wu v? th8 phWn ngnh cng nghi5p tr ch;i
7i5n tE = Vi5t nam, lun coi trYng pht triHn ti?m n>ng v? con ng34i. Theo ng L
HUng Minh, Ch9 t8ch kim Gim 7:c 7i?u hnh TOp 7on VNG, 01 tuy1n 0(9c
100 ng()i lm game th7c s7 kh. Gi3i php m VNG s* d+ng l thu chuyn gia
n(8c ngoi
27
. C thH ni, tuy = m@t v8 th2 l doanh nghi5p n@i dung s: hng 7Wu
nh3ng vAi hY, nhn sB chRt l3Jng cao cang l m@t bi ton nan gi<i nn vAi VNG
lm sao 7H gi\ v pht triHn 73Jc nguUn nhn lBc chRt l3Jng cao 7 lun l 3u tin
trong chnh sch pht triHn c9a doanh nghi5p. Ngoi ra nh\ng doanh nghi5p hng
7Wu khc nh3 VTC game hay FPT online cang c nh\ng chnh sch pht triHn nhn
sB c9a ring mnh nh3 thu chuyn gia n3Ac ngoi v? Vi5t Nam hay cE nhn vin
tiu biHu ra tOp huRn = n3Ac ngoi
b) NguTn v7n
':i vAi bRt ke m@t doanh nghi5p no th khi mu:n tham gia ho6t 7@ng vo
s<n xuRt kinh doanh cWn phi
game chuyn d+ng ( console) l 10 tri<u USD. N6u game 0a n5n t3ng, chi ph sC 0#i
ln t/ 18 28 tri<u USD. C bi<t c nh:ng game t=ng chi ph ln t8i 70 80 tri<u

27
H<i H (2012), Doanh nghi<p kh tm nhn l7c ch't l(9ng cao, bo 'Wu t3 s: ngy 19/01/2012
48
USD
28
ch3a tnh 72n vi5c doanh nghi5p cWn phng huy 7@ng v:n v hi5u qu< sE dDng
7Ung v:n.
V2 nguTn v7n trong kinh doanh, trong b:i c<nh li xuRt cho vay ln mIc
18~20% do chnh sch ti?n t5 thZt chGt c9a ngn hng nh n3Ac km theo mIc l6m
pht = mIc hai con s:, th nguUn v:n doanh nghi5p sE dDng trong kinh doanh ch9
y2u l nguUn v:n ch9 s= h\u, 7Gc bi5t l 7:i vAi doanh nghi5p game vâ v nhb.
Trong khi 7, vAi nh\ng doanh nghi5p lAn nh3 VTC, VNG hay FPT Online c m@t
nguUn v:n ch9 s= h\u dUi do vAi dng ti?n 7Wu t3 c9a cc tOp 7on lAn nh3 FPT,
cng ty cC phWn tOp 7on viXn thng VTC. Trong 7, FPT Online c tCng nguUn
v:n ln tAi 346 t_ 7Ung vAi nguUn v:n ch9 s= h\u chi2m 58% tCng ti s<n, trong
khi 7, tCng nguUn v:n c9a VTC l 63 t_ 7Ung vAi nguUn v:n ch9 s= h\u chi2m
h;n 80% tCng ti s<n (theo bo co ti chnh 2011 c;a t/ng doanh nghi<p) . Ngoi
ra, theo t6p ch Forbes chu , th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam cn thu ht
nhi?u nh 7Wu t3 n3Ac ngoi, trong 7 qu` 7Wu t3 m6o hiHm IDG (Trung Qu:c) 7
0Eu t( 500.000 USD vo VNG trong 0Eu n?m 2005 sau khi ki6m 0(9c 300 tring v+ thnh cng nh't c;a IDG . Trung Qu!c
29
, Tencent Co. ltd (nh cung
cRp d8ch vD s: hng 7Wu Trung Qu:c) 7Wu t3 vo VNG 7H 73a d8ch vD chat hng
7Wu Trung Qu:c QQ v 1 s: tr ch;i tAi th8 tr34ng Vi5t Nam , thm vo 7 l sB
xuRt hi5n c9a ngn hng 7Wu t3 hng 7Wu c9a M` l Goldman Sachs trong danh sch
nh 7Wu t3 c9a VNG.
V2 t3 ch4c huy 1Gng v sQ d'ng v7n, vi5c huy 7@ng nguUn v:n c9a cc
doanh nghi5p tr ch;i 7i5n tE hi5n nay ch9 y2u t^ cc nguUn bn trong nh3 lJi
nhuOn thu 73Jc t^ vi5c pht hnh tr ch;i trBc tuy2n nhOp khFu t^ n3Ac ngoi,
qu<ng co trong tr ch;i (7:i vAi webgame), m@t s: doanh nghi5p thu lJi nhuOn t^

28
T6p ch 7i5n tE genk(2010), s<n xuRt game khng c chuy5n ngon bC r[, truy cOp ngy 29-01-12, t^
trang: http://game.genk.vn/c183n20100901045555893/san-xuat-game-kh244ng-c243-chuyen-ngon-bo-
re.chn,
29
Rebecca Fannin(2010), Here Come the Viet Gamers, Forbes Asia Magazine s: ngy 08/02/2010
49
s<n xuRt nh\ng tr ch;i cho 7i5n tho6i 73Jc ti 7Wu t3, tuy nhin s: l3Jng 7Wu game
nh3 th2 ny cn rRt h6n ch2. NguUn v:n ngoi doanh nghi5p ch9 y2u t^ hnh thIc
pht hnh cC phi2u, v:n vay t^ cc tC chIc ti chnh khc trong 7 c cc cng ty
mh, cng ty 7Wu t3 n3Ac ngoi hay cc ngn hng
c) NguTn l:c v2 Cng nghE - C6 sK vOt ch.t
':i vAi cng nghi5p s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE ni ring, v ton b@ ngnh
kinh t2 ni chung th y2u t: cng ngh5 cang nh3 c; s; vOt chRt quy2t 78nh ch9 y2u
n>ng lBc c6nh tranh c9a doanh nghi5p, lJi th2 c6nh tranh c9a qu:c gia, tuy nhin
ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE ny = Vi5t Nam thBc sB vNn cn trong giai 7o6n
trIng n3Ac cn 7i sau so vAi th2 giAi kho<ng vi thOp k_. Do 7, nhi5m vD 7Gt ra
7Wu tin 7:i vAi cc doanh nghi5p trong lMnh vBc l rt ngZn kho<ng cch 7 l6i nn
ch9 y2u cng ngh5 phDc vD cho s<n xuRt ch9 y2u 73Jc nhOp khFu t^ cc n?n cng
nghi5p tr ch;i 7i5n tE pht triHn khc trn th2 giAi.
VFi cng nghE phZn m2m chuyn d'ng ph'c v' cho s(n xu.t tr ch6i
1iEn tQ, Ring engine gamebryo 01 s3n xu't SQUAD 0(9c VTC chi khng d(8i
150.000 USD ~ 3 tN VNO
30
, Vision Engine 8 do hng Trinity ('Ic) pht triHn 73Jc
emobi v fpt online mua 7H thBc hi5n cc dB n lm tr ch;i 7i5n tE thuWn Vi5t
nhQm c6nh tranh trBc ti2p vAi cc ng lAn khc trn th8 tr34ng nh3 VTC Studio,
VNG hay Asiasoft. Bn c6nh 7, Cc doanh nghi5p cang pht triHn h5 th:ng cCng
thng tin 7i5n tE, h< th!ng ny cho php ng()i ch>i 0?ng k" m#t ti kho3n nh(ng
c th1 s* d+ng 0(9c cho nhi5u tr ch>i
31
. H5 th:ng thanh ton qua th[ co , thanh
ton trBc tuy2n d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n 73Jc tch hJp v lin k2t chGt ch] vAi
cc doanh nghi5p cung cRp chIc n>ng thanh ton online nh3 ngn l3Jng c9a cng
ty Peacesoft, qua cc nh m6ng Viettel, Vinaphone, Mobiphone v qua th[ ngn
hng, C thH ni, 7 cang l m@t xu th2 chung c9a cc doanh nghi5p cung cRp
d8ch vD gi<i tr s:

30
T6p ch 7i5n tE genk(2011), fpt, vtc, asia soft v vng 0ang ch%y 0ua vP trang truy cOp ngy 30-01-29, t6i
trang: http://game.genk.vn/c8n20101124110420561/fpt-vtc-asiasoft-va-vng-dang-chay-dua-vu-trang.chn,
31
Cng ty CC phWn ViXn thng FPT(2012), Cng ty thnh vin v lin k6t, truy cOp ngy 01-02012, t6i:
http://www.fpt.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=421:cong-ty-thanh-vien-va-lien-
ket&catid=33:cong-ty-thanh-vien-lien-ket&Itemid=141
50
VFi hE th7ng c6 sK h9 tZng, 7:i vAi ngnh cng ngh5 thng tin, 7Gc bi5t l
thi2t k2 7U ho6 cWn m@t h5 th:ng c; s= h6 tWng cng ngh5 m6nh. 'y l 7i?u ki5n
tin quy2t khi m@t doanh nghi5p tham gia vo th8 tr34ng cung cRp d8ch vD hay s<n
xuRt s<n phFm tr ch;i 7i5n tE. Cc doanh nghi5p lAn nh3 VNG, VTC, FPT Online
hay Asia soft 7?u 7Gt nhi?u cDm h5 th:ng my ch9 c< trong n3Ac v n3Ac ngoi
nhQm cng lBc c6nh tranh 73Jc t6o dBng qua cc qu trnh ho6t 7@ng, kinh doanh
v 7Wu t3 c9a doanh nghi5p. VAi cc doanh nghi5p ho6t 7@ng trn th8 tr34ng Vi5t
Nam, n>ng lBc c6nh tranh 73Jc thH hi5n qua cc chV tiu sau.
V2 thJ phZn, Trong th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE Vi5t Nam, h;n 90% th8 phWn
thu@c 4 76i gia lAn: VNG, FPT Online, VTC Game v Asia Soft trong 7 VNG l
doanh nghi5p 7Ing 7Wu th8 tr34ng vAi kho<ng 65% th8 phWn. Tuy nhin so vAi cc
ng lAn khc trn th8 tr34ng th2 giAi th con s: ny l rRt nhb
V2 doanh thu, ch9 y2u doanh nghi5p thu 73Jc t^ pht hnh tr ch;i trBc
tuy2n 73Jc nhOp khFu t^ Trung Qu:c. TCng doanh thu ton ngnh n>m 2011 ln tAi
gWn 90 tri5u USD. Theo bo co doanh thu trong 6 thng 0Eu n?m 2011, t=ng
doanh thu c;a FPT Online l 245 tN 0@ng, trong khi 0 VNG doanh thu vo kho3ng
h>n 800 tN 0@ng. VTC Game m-c d khng c bo co chnh th&c, nh(ng nhi5u
ngu@n tin khc nhau cPng cho rLng doanh thu c;a cng ty ny ln t8i hng tr?m tN
0@ng
32

V2 tY su.t l8i nhuOn, mGc d lJi nhuOn t^ pht hnh tr ch;i trBc tuy2n ph<i
chia s[ vAi cc nh s<n xuRt tr ch;i n3Ac ngoi nh3ng t_ suRt lJi nhuOn m doanh
nghi5p thu 73Jc vNn l m@t con s: khng nhb do khng mRt chi ph ln 72n hng
tri5u USD t^ vi5c s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE, trong khi con s: ph< chi ra 7H nhOp khFu
tr ch;i chV r;i vo kho<ng vi tr>m nghn USD, chi ph dnh cho qu<ng co s<n
phFm cang 73Jc gi<m thiHu.

32
L M`(2011), N?m 2011 doanh nghing phn ph:i, thanh ton cang nh3 cc hnh
thIc lin k2t trong s<n xuRt kinh doanh. H5 th:ng 7:i tc m cc nh doanh nghi5p
th34ng quan tm pht triHn 7 l cc nh phn ph:i s<n phFm, cc nh 7Wu t3, hay
cc nh cung cRp n@i dung s:, h5 th:ng phWn cIng.
V2 cc nh phn ph7i s(n phPm, Ch9 y2u l cc qun, h@ kinh doanh d8ch
vD internet cng c@ng 7:i vAi tr ch;i trBc tuy2n, v cc doanh nghi5p kinh doanh
7Ma tr ch;i 7:i vAi cc lo6i tr ch;i 7i5n tE khc (game offline,..). N:i theo sB
thnh cng c9a VNG vAi m hnh bn thQ ch>i game tr3 tr(8c t%i cc ti<m internet
cng c#ng ngay t/ 0Eu 2006
33
, m hnh lin k2t vAi doanh nghi5p internet cng
c@ng ny 73Jc pht triHn v nhn r@ng bn c6nh h5 th:ng thanh ton trBc tuy2n
V2 cc 17i tc l nh 1Zu t5, 7a s: cc doanh nghi5p tr ch;i 7i5n tE l cc
doanh nghi5p ho6t 7@ng d3Ai hnh thIc cc Cng ty cC phWn, cng ty con trBc thu@c
tOp 7on cng ngh5 thng tin, viXn thng lAn nh3 FPT v VTC. H;n 80% danh mDc
cc cC 7ng doanh nghi5p tr ch;i trBc tuy2n c mGt trong h@i 7Ung qu<n tr8 l cc
Qu` 7Wu t3 m6o hiHm (IDG,) hay cc tC chIc ti chnh, ngn hng trong n3Ac
hay ngoi n3Ac.
V2 cc nh cung c.p, chuy)n giao cng nghE s7 v hE th7ng phZn c4ng,
vi5c tB pht triHn cc cng ngh5 nh3 73a ra cc ging y2u t: hi5n thBc trong game, 7i hbi m@t l3Jng th4i gian v
ti?n b6c khng nhb. B=i vOy 7a s: cc nh s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE nhOp khFu cng
ngh5 t^ cc 7:i tc pht triHn t^ n3Ac ngoi. Trong lMnh vBc phn ph:i d8ch vD tr
ch;i trBc tuy2n, c tAi h;n 90% l cc s<n phFm 73Jc nhOp khFu t^ cc 7:i tc s<n
xuRt tr ch;i 7i5n tE = n3Ac ngoi, ch9 y2u l t^ Trung Qu:c (Tencent,
Kingsoft,). VAi h5 th:ng phWn cIng, cc gi<i php phWn cIng 73Jc nhOp khFu v
phn ph:i b=i cc 7:i tc phWn ph:i lAn trong n3Ac nh3 tOp 7on FPT hay IDC
Group, t^ cc th3;ng hi5u lAn: IBM, Intell, Cisco,

33
Rebecca Fannin(2010), Here Come the Viet Gamers, Forbes Asia Magazine s: ngy 08/02/2010
52
2.2. K#T QU% ,I>U TRA TH@ TR;*NG
M'c 1ch 1i2u tra: Nghin cIu 7i?u tra tm l1 ng34i tiu dng 7:i vAi s<n
phFm, d8ch vD , trong 7 c phn lo6i cc d6ng hnh vi tiu dng, qu trnh ra quy2t
78nh tiu dng, cc y2u t: <nh h3=ng tAi hnh vi chi tiu cho lo6i hnh gi<i tr tr
ch;i 7i5n tE v phn lo6i ng34i tiu dng theo nhm vai tr, t^ 7 phn tch cc y2u
t: <nh h3=ng trong thuy2t v? sB lan to< cng ngh5 c9a Roger tAi sB phC bi2n v 7n
nhOn m@t tr ch;i mAi trn th8 tr34ng.
Ph56ng php 1i2u tra: LOp b<ng cu hbi 7i?u tra, phn tch tCng hJp,
ph3;ng php th:ng k, ph3;ng php diXn d8ch - quy n6p, so snh 7:i chi2u.
Ph9m vi 1i2u tra: Cc tr34ng '6i HYc, Cao 'fng, THPT, THCS trn 78a
bn H N@i, tOp trung ch9 y2u = khu vBc ':ng 'a, CWu giRy 7:i vAi phi2u 7i?u tra
k2t hJp vAi 7i?u tra online.
2.2.1. Thng tin v2 m\u nghin c4u
VAi b<ng 7i?u tra 7i km phD lDc, s: phi2u 7i?u tra 73Jc pht l 200, s:
phi2u hJp l5 l 171 phi2u 7i?u tra trBc ti2p k2t hJp vAi 41 phi2u thu 73Jc t^ 7i?u tra
online. Nh3 vOy c tCng c@ng 212 phi2u hJp l5 trn tCng s: 241 phi2u chi2m
87,97%
B<ng 7i?u tra cho thRy ch9 y2u nh\ng ng34i thu@c di5n 7i?u tra l ng34i
sinh s:ng trong khu vBc n@i thnh H N@i, 7@ tuCi c9a hY dao 7@ng trong kho<ng t^
14 72n 34. Trong 7 s: ng34i t^ 14 tAi 18 tuCi chi2m 15,98%, t^ 18 72n 23 tuCi
chi2m 70,62%; t^ 24 72n 29 tuCi chi2m 11,86% v t^ 29 72n 34 chi2m 1,55%. Nh3
vOy, nhm chi2m t_ trYng cao nhRt 7 l t^ 18 72n 20.
Do ph6m vi 7i?u tra l cc tr34ng 76i hYc, trung hYc, cao 7fng trn 78a bn
nn trnh 7@ hYc vRn c9a nh\ng ng34i trong mNu 7i?u tra ph hJp vAi t^ng lIa tuCi
gUm THPT,THCS (d3Ai 18 tuCi), '6i hYc, Cao 7fng (18-23 tuCi), '6i hYc h5 vâ
hYc vâ lm v Cao hYc (trn 34 tuCi).
2.2.2.Phn lo9i cc d9ng hnh vi tiu dng
Cc d6ng hnh vi tiu dng bao gUm Hnh vi mua phIc t6p, Hnh vi mua
thba hi5p, Hnh vi mua theo thi quen v Hnh vi mua nhi?u lBa chYn. Trong 7,
do vi5c tiu dng s<n phFm tr ch;i 7i5n tE 73Jc x2p vo nhm hng ha c chi ph
53
thRp, nn d6ng hnh vi tiu dng = 7y ch9 y2u l d6ng Hnh vi mua theo thi quen
v Hnh vi mua nhi?u lBa chYn.
Hnh vi mua theo thi quen:
BiHu hi5n c9a hnh vi mua theo thi quen = 7y, 7 l ng34i ch;i khng
quan tm 72n nh pht hnh, cang nh3 khng c nhu cWu tm hiHu nh\ng game mAi.
MDc 7ch ch;i game c9a hY th34ng 7;n gi<n, nh3 l 7H gi<i tr hoGc 7H giao l3u,
t3;ng tc vAi mYi ng34i. Nh\ng ng34i ch;i d6ng ny th34ng c xu h3Ang ch;i
theo tro l3u, nghMa l hY chV 72n vAi m@t game mAi khi 73Jc giAi thi5u (b6n b,
qu<ng co) hoGc ch;i nh\ng game 7ang hot trn th8 tr34ng, v tiu ch lBa chYn
game c9a hY cang th34ng kh 7;n gi<n.
Hnh vi mua hng nhi2u l:a chLn
D6ng hnh vi ny c nh\ng biHu hi5n hon ton khc vAi nh\ng ng34i ch;i
= d6ng trn. HY th34ng xuyn c nhu cWu tm ki2m nh\ng game mAi 7H thE nh\ng
c<m gic mAi, nh\ng tr<i nghi5m mAi. HY cang th34ng hiHu kh r v? tnh hnh th8
tr34ng game hi5n t6i, cang nh3 quan tm 72n thng tin v? cc nh pht hnh.
Nh\ng ng34i ch;i d6ng ny c yu cWu cao v? chRt l3Jng c9a m@t game, hoGc tnh
7a d6ng v? s<n phFm c9a nh pht hnh. V th2, hY th34ng ch;i thE kh nhi?u s<n
phFm c9a cc nh pht hnh khc nhau rUi mAi quy2t 78nh ch;i m@t game cD thH.
Nh\ng game mAi c nt 7@c 7o, mAi l6, hRp dNn th34ng l lBa chYn c9a cc game
th9 thu@c d6ng ny.

Ngu@n: T7 0i5u tra t=ng h9p (2012)
!"#
%%#
&%#
!"#$ &'() !*#$ +, -$., /$0 1234 35,
'() *+* ,- ,., /012 134 50
'(67( *(8-7/
9:; 7(< =(>7/
54
ChV c 10% s: ng34i ch;i 73Jc hbi c thi quen ch;i thE tRt c< cc game
mAi ra, tiu biHu cho nhm Hnh vi mua hng nhi?u lBa chYn. 'y l t_ l5 nh\ng
game th9 thBc sB mong mu:n tm ki2m 73Jc m@t game ph hJp nhRt vAi mnh,
cang nh3 mong mu:n tm ki2m nh\ng trng rRt lAn 7:i vAi Nh pht hnh, tuy nhin
7H tOn dDng 73Jc ti?m n>ng to lAn ny, Nh pht hnh phm sc khch hng. 90% cn l6i l nh\ng ng34i ch;i thD
7@ng, thD 7@ng trong vi5c tm ki2m thng tin v trong vi5c quy2t 78nh chuyHn sang
ch;i game mAi. Cc nh pht hnh c thH tc 7@ng bQng nhi?u cch v nhi?u knh
thng tin khc nhau 7H nh\ng game 7 pht hnh c thH 72n 73Jc vAi 7ng 7<o
ng34i ch;i nhRt. Cc knh thng tin cD thH m nh pht hnh c thH tc 7@ng s]
73Jc phn tch chi ti2t = phWn sau.
K/t qu( 1i2u tra v2 tiu ch l:a chLn khi c nhi2u game t56ng t: hoRc gi7ng
nhau:

C tAi 42% s: ng34i ch;i s] quy2t 78nh ch;i thE tRt c< cc tBa game n2u c
sB t3;ng 7Ung gi\a cc tBa game ny tr3Ac khi quy2t 78nh gZn b vAi m@t trong s:
cc tBa game 7. 58% cn l6i s] dBa vo cc y2u t: khc 7H ra quy2t 78nh, trong 7
c y2u t: th4i gian, y2u t: Nh pht hnh v cc y2u t: chnh sch kinh doanh.
Trong tnh hnh c qu nhi?u game t3;ng tB nhau nh3 hi5n nay, vi5c hiHu r tm l1
hnh vi c9a ng34i ch;i l cBc ke quan trYng vAi mSi nh pht hnh. & 7y ta thRy
?&#
!@#
!A#
B?#
!"#$ &'&) 6,78 -$9 :;2 -$<# =$, -> #$,?8 1234 /@.#1 /;
$AB- 1,C#1 #$28
C012 7D8 50 *5<3, *(E ,(F4
G(D H(.* (D7( I;27 *(;J,KLM;
*(N,(
O(N7( P.,( =(;LQ7 1R4S OTU9S
O(F4 *() *+* ,- 5V4 ,(W7
55
tWm quan trYng c9a vi5c tOp trung vo nng cao chRt l3Jng, tnh hRp dNn c9a cc s<n
phFm game 7H nng cao sIc m6nh n@i t6i v thu ht ng34i ch;i, thay v quan tm
72n nh\ng y2u t: mang tnh chnh sch v khng b?n v\ng.
Ngoi ra, c thH thRy = 7y, nh\ng ng34i c thi quen ch;i thE tRt c< cc tBa
game tr3Ac khi ra quy2t 78nh c thH x2p vo nhm hnh vi mua nhi?u lBa chYn. Do
tUn t6i nhi?u s<n phFm game t3;ng tB hoGc gi:ng nhau, nh\ng ng34i ch;i d6ng ny
lun mu:n thay 7Ci 7H tm ki2m sB 7a d6ng v nh\ng tr<i nghi5m mAi trong khi
ch;i, cho 72n khi tm 73Jc s<n phFm game 3ng 1 nhRt.
2.2.3. Qu trnh ra quy/t 1Jnh c0a ng5Di ch6i
NhOn th4c nhu cZu
Nhu cWu ch;i game c9a ng34i ch;i xuRt hi5n v nh\ng l1 do khc nhau.
Nh\ng l1 do ny, v? m@t kha c6nh no 7, cang thH hi5n quan 7iHm c9a ng34i ch;i
7:i vAi nh\ng mGt tch cBc cang nh3 tiu cBc c9a tr ch;i 7i5n t^. Nh\ng s: li5u
chng ti thu 73Jc, d ch3a hon ton chnh xc, cang thH hi5n kh r nh\ng mGt
ny.

Theo k2t qu< 7i?u tra, nh\ng l1 do chnh m m@t ng34i ch;i lBa chYn tr
ch;i 7i5n tE thay v nh\ng lo6i hnh gi<i tr khc, 7 l tnh t3;ng tc cao, tnh 7a
d6ng, t:n t chi ph, v 7Gc bi5t l mDc 7ch gi<i tr, th3 gin. Tr3Ac h2t, c tAi 151
ng34i tr< l4i, t3;ng 73;ng 83.43% 7Ung 1 rQng tr ch;i 7i5n tE gip hY gi<i tr, th3
"
?"
B"
A"
X"
!""
!?"
!B"
!A"
'N7(
*<F7/
*., ,08
OY *(Z
,(F4
1W4 [\,
1W4 7F4
'R8 ,F
(J4 ]Z
*(Z (4^7
_-7
*(`7
a0 bR7/
cd [e0
,(W7
f* ,(4
H(N (F7
P8 c34
,., [8R4
(E7( /4-4
*5N =(.,
C4\H
_R7 /4-4
*5NS *(<
/4g7 5+*
*h*
9W, (i4
7(4d;
=47(
7/(4^1
UQ* _R7
B!
&&
!&
&A
B&
!%!
?B
&B
!"#$ &'D) EF GA -$., /HI -$., J,K# /0
T2542P!
56
gin vo th4i gian r<nh rSi, m@t t_ l5 kh cao nh3ng khng qu bRt ng4. Tnh t3;ng
tc v tnh 7a d6ng cang l m@t l1 do quan trYng khi2n ng34i ch;i tm 72n tr ch;i
7i5n tE, = 7, ng34i ta c thH dX dng tm 72n nh\ng ng34i ch;i khc hoGc r9 b6n
b ch;i cng, v c thH th34ng xuyn tm thm 73Jc nh\ng ni?m vui mAi. Cu:i
cng, y2u t: chi ph cang l m@t lJi th2 khng nhb c9a lo6i hnh gi<i tr ny, vAi rRt
nhi?u game 73Jc pht hnh miXn ph cho tRt c< mYi 7:i t3Jng. TRt nhin, ch;i
game khng ph<i l miXn ph hon ton, b=i ng34i ch;i c thH s] ph<i mRt nh\ng
kho<n phD ph nh3 ti?n 7i5n, ph sE dDng internet hay khRu hao my mc, ph3;ng
ti5n ch;i,, tuy nhin, nh\ng chi ph ny l kh nhb n2u so vAi vi5c 7i xem phim =
r6p hay tC chIc 7i d ngo6i ngoi tr4i. Nh\ng phn tch su h;n v? <nh h3=ng c9a
chi ph 72n quy2t 78nh ch;i game s] c = phWn sau.
Tm ki/m thng tin
TWm quan trYng c9a cc nguUn thng tin <nh h3=ng 72n nhOn thIc v quy2t 78nh
c9a ng34i ch;i 73Jc thH hi5n nh3 sau:

Nh3 vOy, hai nguUn thng tin quan trYng nhRt 7:i vAi ng34i ch;i l nguUn
thng tin c nhn (38%) v nguUn thng tin phC thng (28%). Cang theo 7i?u tra
ny, 51.91% ng34i ch;i tr< l4i rQng s] giAi thi5u cho b6n b n2u ng34i ch;i 7 c<m
thRy thba mn vAi m@t game no 7Ry (phWn ph<n Ing sau mua). Cc 7Jt PR, giAi
thi5u rWm r@ c9a nh pht hnh r rng khng c nhi?u tc dDng trong vi5c truy?n
thng, khi m hi5n t6i, ng34i ch;i 7 b@i thBc vAi qu nhi?u game mAi 73Jc cho
ra mZt v 7 qu quen vAi nh\ng chiu bi qu<ng co hRp dNn c9a hY. Lc ny, chRt
j;0 _R7 _k /434
*(4^;
&X#
j;0 ,., ,(4Q7 bl,(
I;-7/ ,.8S mnS /434
*(4^; ,o0 G(D H(.*
(D7(
!&#
aW, ,., _D4 /434
*(4^;S ].7( /4. *5M7
1R7/S _.8 ,(Npq
?X#
'e 1E7( *5-4
7/(4^1
?!#
!"#$ &'L) M18N# /$O#1 P#
57
l3Jng l y2u t: quan trYng nhRt trong vi5c m@t game no 7 c 73Jc cho 7n hay
khng.
M@t 7iHm cWn ch 1 = 7y, hai nguUn thng tin ni = trn (nguUn thng tin
phC thng v nguUn thng tin c nhn) c v[ chnh th:ng v khch quan, nh3ng
thBc chRt nh\ng nh pht hnh game l6i hon ton c thH tc 7@ng 73Jc. Hi5n t6i,
rRt nhi?u nh pht hnh 7 sE dDng cc ph3;ng php truy?n thng m6ng v truy?n
thng m6ng l3Ai l ph3;ng php chnh 7H thu ht ng34i ch;i.
K2t qu< 7i?u tra v? thi quen ch9 7@ng tm ki2m thng tin c9a nh\ng ng34i ch;i
game cho thRy rRt nhi?u ng34i ch3a c thi quen tm hiHu k` v? m@t game no 7
tr3Ac khi ch;i, thOm ch c< nh\ng thng tin c; b<n nhRt v? Nh pht hnh vAi
kho<ng 69% s: ng34i 73Jc hbi tr< l4i c. Trong tr34ng hJp ny, ng34i ch;i khng
c m@t nhOn thIc r rng v? nhn hi5u m mnh 7ang sE dDng, vi5c ch;i game l
hon ton thD 7@ng. C thH ni, 7y cang l hi5n t3Jng tiu biHu cho hnh vi tiu
dng kiHu thba hi5p hay tiu dng theo thi quen c9a ng34i ch;i game.
,nh gi cc ph56ng n v quy/t 1Jnh mua hng
Vi5c 7nh gi cc ph3;ng n v ra quy2t 78nh trong lMnh vBc tr ch;i 7i5n tE
ch8u <nh h3=ng c9a rRt nhi?u nhn t:, v s] 73Jc phn tch k` trong phWn cc nhn
t: <nh h3=ng
Ph(n 4ng sau mua
Ph<n Ing c9a ng34i ch;i sau khi sE dDng s<n phFm game c thH chia ra lm hai
lo6i chnh: Hi lng v khng hi lng. C; s= 7H phn chia = 7y hon ton chV
mang tnh t3;ng 7:i, v n phD thu@c rRt nhi?u vo thi 7@, tm l1 c9a ng34i ch;i.
Khi ng34i ch;i c<m thRy hi lng, nghMa l hY 7 c<m thRy nhu cWu c nhn 7 73Jc
7p Ing m@t phWn hoGc ton b@, v khng x<y ra cc vRn 7? khi2n hY c<m thRy
khng thba mn. Nguyn nhn c9a thi 7@ khng hi lng khi ch;i game c thH l
do cc y2u t: lin quan 72n k2t cRu game (n@i dung, 7U hYa), cc y2u t: lin quan
72n k` thuOt (trJ gip ban 7Wu, sB c: k` thuOt) hoGc nguyn nhn lin quan 72n
chi ph. Nh\ng ph<n Ing c; b<n c9a ng34i ch;i khi hY hi lng hoGc khng hi
lng 73Jc thH hi5n nh3 sau:
58

Ph<n Ing hi lng c9a ng34i ch;i game t3;ng 7:i 7;n gi<n, hY 7;n thuWn
chV c<m thRy gZn b h;n vAi tr ch;i v mu:n chia s[ ni?m vui cng nh\ng ng34i
khc. C thH trong khi ch;i game, hY cang s] gGp m@t s: vRn 7? nhb, nh3ng th34ng
bb qua v mDc 7ch cao nhRt c9a hY 7 76t 73Jc, trong tr34ng hJp ny th34ng l
mDc 7ch gi<i tr. Cang b=i mDc 7ch 7;n gi<n, hY th34ng chV tOn h3=ng ni?m vui
c9a mnh, chI t khi nghM 72n chuy5n tm ki2m thm ni?m vui = nh\ng tr ch;i
khc hoGc tm ki2m lJi ch cao h;n bQng cch bb ra m@t kho<n chi ph nhRt 78nh.
Hnh vi mua hng trong tr34ng hJp ny, th34ng l hnh vi mua hng d6ng Thba
hi5p.

Ph<n Ing khng hi lng c9a ng34i ch;i game, ng3Jc l6i, phIc t6p h;n rRt
nhi?u.SB khng hi lng thH hi5n = nhi?u mIc 7@, c thH chV l c<m gic kh ch8u
nhRt th4i lm gi<m hIng th ch;i game, cao h;n l bb ch;i game 7 hoGc tRt c< cc
game c9a cng nh pht hnh. Nh\ng ng34i ch;i cang th34ng chia s[ thi 7@ khng
rD7( 7(4d; *(s4 /407 (F7 ,(8 /012
'E1 ,.,( ]Z ];0 *8HS 7RH *(t /012
C434 *(4^; ,(8 _R7 _k
'E1 7(u7/ /012 =(., ,o0 ,v7/ G(D H(.* (D7(
]Z ,(F4 *()
X@
?&
@%
!%
!"#$ &'Q) R$S# T#1 $*, :I#1
wx7 ,(F4 7(<7/ (R7 ,(Q (F7
'yL ,(0L /012 cD G(D H(.* (D7(
UM; /W4 _R7 _k *yL ,(0L /012
'E1 1W4 ,.,( ]Z ]z4 [R4 ,>7/ _{7/
@&
B!
!?
!%
!"#$ &'U) R$S# T#1 =$O#1 $*, :I#1
59
hi lng c9a mnh vAi b6n b, thOm ch ku gYi b6n b tFy chay game. Tuy nhin,
nhn chung, nh\ng ng34i ch;i th34ng kh bnh tMnh trong nh\ng vRn 7? nh3 th2
ny, hY s] c: gZng gi<i quy2t nh\ng sB c: pht sinh vAi nh pht hnh, khi khng
73Jc trJ gip 7H gi<i quy2t sB c: m@t cch t:t nhRt, hY mAi nghM 72n nh\ng bi5n
php tiu cBc h;n. Nh\ng ph<n Ing tiu cBc nhRt th34ng pht sinh khi sB c: x<y ra
c lin quan 72n y2u t: chi ph, v dD nh3 khi ng34i ch;i b8 mRt 7U, mRt ti kho<n
khng r nguyn nhn trong cc game online. Hi5n nay, cc nh pht hnh 7?u
khng thH trnh khbi vi5c x<y ra cc sB c: trong game, nn vRn 7? ch>m sc khch
hng cang nh3 trJ gip k` thuOt khi x<y ra sB c: l m@t nhn t: cBc ke quan trYng
trong vi5c xy dBng lng tin n;i ng34i ch;i game.
2.2.4 Cc nhn t7 (nh h5Kng tFi hnh vi c0a ng5Di tiu dng
Vi5c mua sZm hay tiu dng m@t s<n phFm c9a khch hng ch8u <nh h3=ng
c9a rRt nhi?u cc nhn t: khc nhau,mSi m@t ng34i l6i ch8u nh\ng <nh h3=ng nhRt
78nh. Nh3ng chng ta c thH khi qut trong n>m nhm nhn t: chnh <nh h3=ng tAi
quy2t 78nh c9a ng34i tiu dng hng ha,m 7Gc bi5t l m@t s<n phFm tr ch;i 7i5n
tE,bao gUm: Nhn t: c nhn, nhn t: v>n ha, nhn t: x h@i,nhn t: tm l1 v
nhn t: tnh hu:ng. Theo k2t qu< 7i?u tra c9a nhm nghin cIu,cc nhn t: tc
7@ng c mIc 7@ <nh h3=ng khc nhau tAi ng34i tiu dng.
Hnh 2.7: ,nh gi y/u t7 l:a chLn tr ch6i 1iEn tQ

Ngu@n : T7 0i5u tra t=ng h9p (2012)
"#
!"#
?"#
&"#
B"#
%"#
A"#
|"#
X"#
@"#
!""#
O08
}E7( *(<s7/
'(+H
60
Nhn t7 c nhn
'Wu tin, vi5c sE dDng hay tiu dng m@t s<n phFm tr ch;i 7i5n tE tr3Ac h2t
s] b8 <nh h3=ng m6nh m] v r rng nhRt c9a y2u t: c nhn, hay t^ nh\ng mong
mu:n 73Jc 7p Ing nhu cWu cWn thi2t c9a b<n thn khi tiu dng. VAi 7:i t3Jng
7i?u tra c9a nhm nghin cIu l nh\ng sinh vin 76i hYc v t6i chIc,nh\ng 7:i
t3Jng c trnh 7@ hYc vRn t3;ng 7:i cao v nhOn thIc 73Jc nhu cWu c9a hY, 7:i vAi
hY ,tnh thFm m` vW chRt l3Jng c9a s<n phFm 73Jc 3u tin rRt cao,hay chnh l y2u
t: 7U hYa trong s<n phFm tr ch;i 7i5n tE, c 72n 96% s: phi2u tr< l4i 7nh gi y2u
t: ny = mIc trung bnh v cao trong 7 63.6% coi trYng rRt cao y2u t: ny trong
quy2t 78nh sE dDng s<n phFm. X h@i l tCng ha c9a cc m:i quan h5,trong 7 7:i
t3Jng l con ng34i,n lm nn x h@i loi ng34i,do 7, giao ti2p l vRn 7? nhRt thi2t
khng thH bb qua trong cu@c s:ng thBc cang nh3 trong 74i s:ng <o gi\a nh\ng
ng34i ch;i. HY mong mu:n 73Jc giao ti2p vAi nhau,73Jc nhOp vai vAi mong
mu:n,3Ac m; thOt sB c9a mnh,v yu cWu rRt cao trong vRn 7? t3;ng tc c9a game.
Trong s: 183 ng34i 7 t^ng ch;i 7i5n tE m nhm nghin cIu 7i?u tra 73Jc,
chi2m tAi 31.7% trong 7 l nh\ng ng3;i c 7@ tuCi trn 23 , tIc l 7 t:t nghi5p
76i hYc hoGc 7ang hYc 76i hYc t6i chIc t6i Vi5t Nam.

So snh vAi nh\ng ng34i 73Jc hbi = 7@ tuCi d3Ai 24 tuCi, c thH thRy 7iHm
khc bi5t r t:nt nhRt = hai nhm 7:i t3Jng 73Jc 7i?u tra chnh l v? y2u t: chi ph
!&
A?
|
&B
"#
?"#
B"#
A"#
X"#
!""#
7/<s4 *5M7 ?& *;~4 7/<s4 * !B ]Q7 ?& *;~4
Hnh 2.8: VW#$ 1,W XY8 /C -$, Z$9 JC, +5,
-W- JC, /@[#1 /$8\- -W- :T2 /8], =$W- #$28
].7( /4. ,08
].7( /4. _E7( *(<s7/
].7( /4. *(+H
61
ch;i game 7 <nh h3=ng tAi quy2t 78nh c9a hY ra sao. VAi nh\ng ng34i 7 ra
tr34ng, hoGc 7ang hYc t6i chIc, cao hYc, vRn 7? chi ph ch;i game l 7i?u hY c thH
7p Ing 73Jc trong khi 7a s: nh\ng hYc sinh, sinh vin th 7y cang 73Jc xem xt
nh3 m@t y2u t: c<n tr= hay t6o 7i?u ki5n cho hY thba mn 73Jc nhu cWu sE dDng s<n
phFm tr ch;i 7i5n tE.
'i?u 7 dNn tAi nh\ng suy nghM cho cc nh pht hnh tr ch;i 7i5n tE, n2u
thm nhOp 73Jc vo th8 tr34ng ng34i ch;i l nh\ng ng34i c thu nhOp th hY s] c
nh\ng con s: v? doanh thu 7ng kH, xuRt pht t^ chnh coi nhh trong vRn 7? chi ph
khi sE dDng game c9a hY.
MGt khc, vRn 7? chi ph trong cc tr ch;i 7i5n tE 73Jc nhm 7:i t3Jng
cung cRp cho thRy r y2u t: chi ph khng 73Jc 7nh gi cao khi 73a ra quy2t
78nh,chV c 23% s: l3Jng ng34i 73Jc hbi cho bi2t hY c<m thRy tr= ng6i khi ti2p cOn
m@t tr ch;i 7i5n tE yu thch nh3ng c chi ph v3Jt qu kh< n>ng c9a hY. 'i?u ny
c thH 73Jc gi<i thch nh4 vo thu nhOp c9a cc sinh vin trong mNu 7i?u tra ni
ring hay sinh vin 76i hYc ni chung 7 7p Ing 73Jc nhu cWu v? mGt tinh thWn c9a
hY trn lMnh vBc ny. HoGc cang c thH, trn th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE Vi5t Nam
h3Ang tAi 7:i t3Jng l hYc sinh v sinh vin 76i hYc,chi ph 7H tiu dng s<n phFm
tr ch;i 7i5n tE c9a cc hng 7 r[ m@t cch t3;ng 7:i so vAi th8 tr34ng nh\ng n3Ac
khc. ' l dRu hi5u t:t cho thRy khng c sB 7@c quy?n trn th8 tr34ng ny,7i?u 7
thc 7Fy gip 7g n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE n3Ac ta pht triHn m6nh m] v
nhanh chng h;n.
Nhn t7 vNn ha
MSi m@t 7Rt n3Ac, m@t qu h3;ng 7?u c n?n v>n ha vAi nh\ng b<n sZc 7Gc
tr3ng ring m t dn t@c no khc c 73Jc. V cng dn n3Ac c9a m@t n3Ac chnh
l biHu hi5n r rng nhRt trong vRn 7? v>n ha c9a n3Ac mnh, 7Gc bi5t vAi nh\ng
n3Ac ph3;ng 'ng nh3 Vi5t Nam, nhn t: ny <nh h3=ng theo m@t cch ring
trong th2 giAi tr ch;i 7i5n tE . MYi ng34i s] rRt thch mong mu:n v ch;i m@t s<n
phFm, n2u n gWn gai v t3;ng tB nh3 n?n v>n ha c9a hY. M@t v dD 7iHn hnh l
nh\ng s<n phFm tr ch;i nhOp vai nh3 V lm truy?n ke, Tam qu:c truy?n ke th8nh
hnh = cc n3Ac c n?n v>n ha 7Gc tr3ng nh3 Vi5t Nam v Trung Qu:c nh3ng khi
62
vâ b3Ac chn vo th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE Thi Lan th 7 nhanh chng ph s<n
vAi sB th4 ; c9a ng34i dn. Trong k2t qu< 7i?u tra c9a nhm nghin cIu, c tAi
92.7% s: l3Jng sinh vin 76i hYc v t6i chIc xem xt n@i dung v c:t truy5n c9a
tr ch;i = mIc trung bnh kh, v 71 % trong s: 7 coi 7y l nh\ng 7iHm then ch:t
dNn tAi quy2t 78nh c9a hY.
Nhn t7 tm lC
VAi s: li5u 7i?u tra 73Jc trong mNu c9a nhm nghin cIu,c tAi 85% s:
ng34i 73Jc hbi 7ang l sinh vin 76i hYc hoGc t6i chIc c9a cc tr34ng trn Vi5t
Nam, b3Ac 7Wu ng34i tiu dng s<n phFm tr ch;i 7i5n tE 7 thH hi5n 73Jc c tnh
c9a mnh thng qua cch chYn cc tr ch;i mAi vAi nh\ng tiu ch rRt 7Gc tr3ng : c
nh\ng nt 7@c 7o, mAi l6 v hRp dNn.

S: li5u 68.85% mYi ng34i 7nh gi y2u t: ny 7H lBa chYn m@t game mAi ra
cho thRy r nhu cWu thH hi5n b<n thn v c tnh c9a nh\ng khch hng sE dDng tr
ch;i 7i5n tE 7ang chi ph:i chnh tAi quy2t 78nh c9a hY khi thE m@t s<n phFm mAi.
H;n th2 n\a, ni?m tin v thi 7@ c9a nh\ng khch hng cang 7ang mang l6i
rRt nhi?u lJi nhuOn cho cc nh pht hnh tr ch;i 7i5n tE c danh ti2ng. S= dM,
trong hng lo6t tr ch;i 7i5n tE c n@i dung, c:t truy5n khng khc nhau l bao ,
ng34i tiu dng s] phn vn tr3Ac cc lBa chYn sE dDng s<n phFm ny hay s<n
?B !@
!?A
&%
"
?"
B"
A"
X"
!""
!?"
!B"
7(D H(.* (D7(
I;27 *(;J,
,(4 H(N *(+H /012 ,Y 7(u7/
7* ]J,
].8 S(+H bx7
/012 (8*
Hnh 2.9: !nh gi tiu ch l"a ch#n tr ch$i
m%i

M; ,(N ].7( /4. =(4 ,Y 1J*
/012 134 50
63
phFm kia? V vAi tm l1 thOn trYng ,ng6i thay 7Ci v an ton cng vAi ni?m tin 7
73Jc xy dBng tr3Ac, nhi?u ng34i s] 3u tin chYn nh pht hnh c uy tn v quen
thu@c 7H sE dDng. 'i?u ny dX dng 73Jc nhn thRy cang v vAi ngnh cng nghi5p
tr ch;i 7i5n tE c9a n3Ac ta ch3a pht triHn 73Jc m6nh m] v 73Jc nhn nhOn m@t
cch 7ng 7Zn,n dNn tAi sB thi2u thng tin n;i khch hng v? nh\ng s<n phFm mAi
v c tnh n>ng t:t h;n v dM nhin,hY s] khng chYn.

Nhn t7 x hGi
X h@i l 7Gc tr3ng c9a cu@c s:ng loi ng34i, n c thH <nh h3=ng t:t,<nh
h3=ng xRu nh3ng chZc chZn s] lm mYi ng34i thay 7Ci trong cc quy2t 78nh c9a
mnh,nhRt l vAi nh\ng khch hng tr[ tuCi, ch6y theo m:t ,ch6y theo x h@i. Khi
m@t ng34i phng xe v3Jt qua ng t3 trong khi 7n 7b chV cn mRy giy, mYi ng34i
s] t>ng ga v 7i theo. 'y l m@t hi5n t3Jng 7iHn hnh c9a x hi,khng ai mu:n b8
coi l ng34i khc bi5t v cang khng mu:n b8 tch ra khbi x h@i loi ng34i. Tm l1
7m 7ng v bWy 7n 7ang <nh h3=ng tAi sB lBa chYn c9a con ng34i, mGc d c thH
hY khng bi2t 7y l tr ch;i g,c 7em l6i lJi ch cho b<n thn hY hay khng,c ph
hJp vAi hY hay khng,nh3ng, con s: 19% nh\ng ng34i 73Jc phbng vRn s] chYn v
sE dDng m@t game 7ang 73Jc 3a chu@ng ,73Jc nhZc tAi nhi?u trn bo 7i 7 minh
chIng r nhRt 7i?u 7.
??#
B&#
&%#
!"#$ &'(^) 6,78 -$9 -$<# /HI -$., /$4A 8X _#
-`2 #$* Z$W/ $*#$
].7( /4. *(+H
].7( /4. _E7( *(<s7/
].7( /4. ,08
64

Cn c nhn t: xuRt pht t^ sB ch9 7@ng c9a cc nh pht hnh bQng nh\ng
7Jt qu<ng co ,khuyXn mi Nh3ng t^ nh\ng s: li5u thBc t2 m nhm nghin cIu
7i?u tra 73;c, tc dDng c9a nh\ng ho6t 7@ng ny khng <nh h3=ng nhi?u tAi sB lBa
chYn c9a khch hng Vi5t Nam 7ang ch8u nh\ng <nh h3=ng c9a tro l3u x h@i chI
khng ph<i t^ nh\ng nS lBc c9a cc nh pht hnh.
2.2.5 ,nh gi m4c 1G ti/p nhOn c0a ng5Di tiu dng
a) Vai tr c0a ng5Di ch6i
Theo k2t qu< 7i?u tra,c 183 trn tCng s: 212 ng34i,chi2m 86.32% 73Jc hbi
7 v 7ang ch;i game vAi t_ l5 ng34i giAi thi5u cho b6n b chi2m 51.91% s: ng34i
ch;i 7i5n tE, t_ l5 ng34i tr< ph l 86,34%. Trong 7 c 48.36% tB ch9 73Jc ti
chnh, v 38% l phD thu@c vo nguUn ti chnh khc (ng34i thn,...) 7H tr< ph. Tuy
nhin chV c 31.65% s: ng34i 73Jc hbi, c 1 78nh tr< ph cho phWn cung cRp d8ch vD
v n@i dung game c9a nh pht hnh. Trong khi phWn chi ph m ng34i ch;i ph<i
chi tr< bao gUm chi ph phWn cIng (thi2t b8 ch;i 7i5n tE), chi ph d8ch vD c9a nh
cung cRp 734ng truy?n internet v phWn m?m (phWn n@i dung game).. Nh3 vOy 7a s:
nh\ng ng34i 73Jc hbi 7?u thu@c nhm ng34i sE dDng d8ch vD, s<n phFm; nhm
ng34i mua hng; nhm quy2t 78nh chi tiu v nhm gy <nh h3=ng (giAi thi5u cho
b6n b). Do 7Gc th c9a ngnh cng nghi5p game Vi5t Nam, nhm ng34i kh=i
x3Ang c t_ l5 rRt nhb, hY l nh\ng ng34i c 7am m v? cng ngh5 tr ch;i 7i5n tE,
B"#
&X#
??#
!"#$ &'(() 6,78 -$9 -W- a; =,K# b8S#1
-WAc=$8XY# 3d,
].7( /4. *(+H
].7( /4. _E7( *(<s7/
].7( /4. ,08
65
c kh< n>ng ti chnh cao cang nh3 c quen bi2t vAi cc 7:i tc pht triHn, s<n xuRt
tr ch;i nn nhm 7:i t3Jng ny th34ng l nh\ng gim 7:c cng ty, 7:i tc, cng
ty ho6t 7@ng trong ngnh.

b) ,nh gi nhu cZu v2 game theo m hnh s: lan to( cng nghE c0a
Roger
b.1) ,nh gi m4c 1G (nh h5Kng c0a cc nhn t7 tm lC qua
thuy/t v2 hnh vi c suy tnh (Theory of planned behavior)
Tr3Ac khi ng34i tiu dng nhOn thIc 73Jc nhu cWu ch;i 7i5n tE c9a mnh, hY
ph<i tr<i qua qu trnh suy xt v 7nh gi cc y2u t: v? quan 7iHm c9a hY v? game
nh3 th2 no?. Theo b<ng tCng hJp kh<o st 7i?u tra, s: ng34i c<m thRy hY khng c
hIng th vAi game t^ quan 7iHm c nhn, quan 7iHm c9a x h@i v? tr ch;i 7i5n tE,
tAi ni?m tin v? kh< n>ng ti2p nhOn c9a c. V? quan 7iHm c nhn v kh< n>ng ti2p
cOn vAi tr ch;i 7i5n tE c9a nh\ng ng34i khng ch;i, trong 7i?u ki5n ti2p cOn gin
ti2p, c 65.52% ng34i 73Jc hbi tin rQng hY khng c 7i?u ki5n (7nh gi cao y2u
t:) v? th4i gian 7H dnh cho vi5c ch;i 7i5n tE, VAi 7i?u ki5n ti2p cOn trBc ti2p (ci
7Gt, cRu hnh, tr< ph,..) c 44.83% s: ng34i tr< l4i 7nh gi thRp. V? quan 7iHm c9a
x h@i, 'a s: nghing v? pha 7nh gi cao nhn t: gia 7nh <nh h3=ng tAi quy2t
78nh tiu dng c9a hY. Tri ng3Jc , c 83.42% ng34i 7 v 7ang ch;i 7i5n tE nghM
rQng ch;i 7i5n tE gip cho hY gi7/ *5- H(N
OY *5- H(N
'e ,(o *D4 ,(N7(
G/;V7 =(.,
Ngu@n: Tc gi3 t7 t=ng h9p t/ k6t qu3 0i5u tra (2012)
66
cc bi vi2t, 7nh gi = cc bi bo, internet (hnh 2.4) . Nh3 vOy, c< nh\ng ng34i
khng v c sE dDng d8ch vD, s<n phFm tr ch;i 7i5n tE ch9 y2u b8 <nh h3=ng b=i
nhn t: n@i sinh (quan 7iHm th4i gian dnh cho gi<i tr bQng tr ch;i 7i5n tE) t^ 7
dNn tAi 1 78nh v hnh vi. Tuy nhin khng thH ph9 nhOn l cc nhn t: n@i sinh v
ngo6i sinh c thH tc 7@ng qua l6i lNn nhau, gy <nh h3=ng theo chi?u h3Ang tch
cBc hay tiu cBc v? m@t vRn 7?.
b.2) ,nh gi nhu cZu qua m hnh s: lan to( c0a cng nghE c0a
Roger
V2 5u 1i)m khc biEt c0a tr ch6i (Relative Advantage)
Theo k2t qu< 7i?u tra, c 126 trn 183 ng34i, t3;ng 73;ng vAi 68.85% tCng
s: l3Jng tr< l4i, 7nh gi tiu ch v? sB 7@c 7o, mAi l6 v hRp dNn (hnh 2.12).
Trong 7, nh\ng y2u t: v? 7U ho6, y2u t: v? n@i dung, c:t truy5n trong tr ch;i v
y2u t: v? tnh t3;ng tc trong tr ch;i ,73Jc 7nh gi cao vAi t_ l5 lWn l3Jt l
63,69%, 65,92% v 39,66%. Nh3 vOy, phWn lAn lBa chYn nh\ng 7Gc 7iHm v? chRt
l3Jng c9a tr ch;i khi hY quy2t 78nh ch;i m@t tr ch;i mAi.
V2 tnh t56ng thch c0a tr ch6i (Compatibility)
'H m@t tr ch;i 73Jc 7n nhOn, y2u t: t3;ng thch (ph hJp) c9a tr ch;i 7
vAi t^ng hon c<nh s:ng c9a mSi c nhn l y2u t: quan trYng nhRt <nh h3=ng tAi
kh< n>ng tr ch;i 7 73Jc ti2p nhOn b=i ng34i tiu dng. Theo k2t qu< 7i?u tra, v?
th4i gian ch;i game trn tuWn, s: ng34i dnh t^ 0h-5h chi2m 58,47%, theo sau 7 l
trn 10h vAi 21,86% v t^ 5h-10h l 19,67%. V? 7i?u ki5n phWn cIng, s: l3Jng
my tnh 7H bn, xch tay 3Ac tnh t>ng t^ 4.478.500 vo thng 12/2006 ln
5.319.000 vo thng 12/2010.
B(ng 2.1: K/t qu( 1i2u tra hiEn tr9ng ph3 cOp dJch v' 1iEn tho9i,
Internet v nghe nhn ton qu7c (12/2010)
12/2008 12/2009 12/2010
S: l3Jng my vi tnh 7H bn, xch tay (3Ac
tnh)
4.478.500 4.880.800 5.319.000
S: my vi tnh c nhn/ 100 dn 5,19 5,63 6,08
Ngu@n : T=ng c+c th!ng k
67
Theo k2t qu< 7i?u tra, 7a s: nh\ng ng34i tham gia tr< l4i rQng hY s] ch;i
thE tRt c< rUi chYn ra tr ch;i ph hJp nhRt n2u c nhi?u tr ch;i t3;ng tB nh3
nhau, chi2m 42,22%.
Nh3 vOy, 7a s: c nhn 73Jc hbi c l3Jng th4i gian dnh cho tr ch;i 7i5n
tE l khng nhi?u (0h-5h) c@ng vAi sB phC bi2n c9a cc thi2t b8 my tnh c nhn
gi<i thch m@t phWn cho sB lBa chYn tr ch;i 73Jc 3u chu@ng; Theo ph3;ng ti5n, l
lo6i hnh tr ch;i t<i v? v ci 7Gt = trn my, chi2m 49,73%; Theo thH lo6i tr ch;i
l thH lo6i chi2n thuOt vAi 57,38%. Khi m vAi thH lo6i tr ch;i chi2n thuOt khng
7i hbi nhi?u th4i gian. Nh3ng ngoi y2u t: gi<i tr 7;n thuWn, tr ch;i cn mang
72n cho ng34i ch;i sB pht triHn v? nhi?u kha c6nh cho ng34i ch;i, c tnh t3 duy,
suy luOn , t3;ng tc cao.
V2 1G kh c0a tr ch6i (Complexity or Simplicity)
Theo k2t qu< 7i?u tra, nh\ng tBa tr ch;i thu@c thH lo6i nhOp vai v phiu l3u
73Jc mYi ng34i t lBa chYn 7H ch;i; vAi phiu l3u l 25,68%, NhOp vai m@t ng34i
ch;i l 28,96%. 'y l nh\ng tr ch;i 73Jc 7nh gi l thu@c thH lo6i kn ng34i
ch;i, khng chV v? 7@ phIc t6p c9a n m nh\ng tr ch;i thu@c thH lo6i ny c yu
cWu cao v? th4i gian, tnh kin tr c9a ng34i ch;i, sB sdn sng v3Jt qua nh\ng thE
thch m ng34i lm tr ch;i 7i5n tE 7Gt ra. Tuy nhin nh\ng tBa game ny s] l lBa
chYn t:i 3u cho nh\ng ng34i tham gia c 7i hbi cao v? tnh thE thch, c:t truy5n
v n@i dung tr ch;i
V2 s: tr(i nghiEm ng5Di tiu dng (Trialability)
Kho<ng 44,75% ng34i 73Jc 7i?u tra 7i 72n quy2t 78nh ch;i m@t tr ch;i khi
hY 73Jc tr9 gip v5 m-t kI thuAt, h(8ng dGn ng()i ch>i tham gia ch>i. H;n n\a,
s: ng34i s] h6n ch2 ch;i tr ch;i 7 khi hY c<m thRy khng hi lng v? mGt k`
thuOt, cch ch;i chi2m 57,76% (hnh 2.7). Tm l6i, sB tr< nghi5m c9a ng34i tiu
dng <nh h3=ng tAi quy2t 78nh mua hng c9a hY sau ny, t^ 7 <nh h3=ng trBc ti2p
tAi hi5u Ing lan to< c9a tr ch;i trn th8 tr34ng cang nh3 doanh thu trBc ti2p c9a
nh s<n xuRt cang nh3 nh pht hnh. B=i vOy, 7y cang l vRn 7? m cc nh pht
hnh v nh s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE 7ng ph<i l3u tm trong chnh sch khch
hng c9a mnh.
68
V2 kh( nNng kh( nNng quan st 158c (Observability)
HWu h2t cc quy2t 78nh ch;i 7i5n tE c9a c nhn 73Jc 7i?u tra b8 <nh h3=ng
b=i nguUn thng tin giao ti2p gi\a cc m6ng l3Ai c nhn (personal networks) vAi t_
l5 41,53% 73Jc giAi thi5u (hnh 2.4) v 51,91% giAi thi5u v? tr ch;i cho b6n b
(hnh 2.6); v cc quan 7iHm c nhn khc v? tr ch;i 7i5n tE vAi 30,6% s: ng34i
73Jc hbi tham kh<o bi giAi thi5u, 7nh gi trn internet, bo ch (hnh 2.4). Nh3
vOy, t6i Vi5t Nam y2u t: v? kh< n>ng quan st 73Jc c9a m@t tr ch;i c <nh h3=ng
khng nhb tAi hnh vi ti2p nhOn tr ch;i 7 c9a cc c nhn.

69
CH;<NG 3: GI%I PHP PHT TRI&N NGNH CNG NGHIAP ,IAN TB
3.1. Quan 1i)m v 1Jnh h5Fng pht tri)n
3.1.1 Quan 1i)m pht tri)n
Theo quy2t 78nh s:: 1755/Q,-TTg 73Jc Th9 t3Ang chnh ph9 ban hnh
ngy 22/09/2010 v? ph duy5t 7? n: ,5a ViEt Nam sFm trK thnh n5Fc m9nh
v2 cng nghE thng tin v truy2n thng c9a b@ Thng tin v Truy?n thng 7
73a ra nh\ng quan 7iHm, mDc tiu v 78nh h3Ang r rng nhQm xy dBng v pht
triHn cng ngh5 thng tin trong giai 7o6n 2010-2020, gp phWn vo qu trnh cng
nghi5p ho, hi5n 76i ho 7Rt n3Ac.
V!i quan "i#m ch$ "%o c&a nh n'!c " l t(ng t)c pht tri#n cng ngh*
thng tin-truy!n thng Vi"t Nam trn c# s$ %&m b&o tnh k' th(a k't h)p v*i nh+ng
!"t ph trong pht tri#n v$i m%c tiu cao h!n, t"c #$ nhanh h!n; pht tri%n h&p l'
c! chi"u r#ng v chi"u su trn c$ s% pht huy n#i l&c, t'n d(ng tri th)c v cc
ngu!n l"c qu#c t$; s% d&ng hi'u qu( ngu!n v#n )*u t+ t, ngn sch nh n+-c, )!ng
th!i thu ht cc doanh nghi"p trong, ngoi n#$c v ton x h%i tham gia &'u t# v
pht tri!n. Bn c"nh # nh n$%c cn p d&ng m'c $u tin, $u #i cao nh(t theo quy
!"nh c#a php lu$t dnh cho cng ngh% cao, cng tc nghin c!u, "o t#o v$ khoa
h!c v cng ngh" cho cc khu cng ngh" thng tin t#p trung, cc c$ s% nghin c&u,
!o t"o, cc doanh nghi#p, c nhn cung c$p cc s%n ph&m, d'ch v( cng ngh#
thng tin nhQm khc phDc kh kh>n v? nguUn v:n lAn cho pht triHn, 7Wu t3.
V? cng nghi5p game, Nh n3Ac ch9 tr3;ng nu r quan 7iHm 9ng h@ v hS
trJ sB pht triHn c9a ngnh cng nghi5p cn mAi m[ ny = Vi5t Nam, khuy2n khch
nh\ng doanh nghi5p tr ch;i 7i5n tE 7Wu t3 pht triHn nh\ng tr ch;i thuWn Vi5t c
n@i dung gi<i tr k2t hJp vAi gio dDc, mang l6i tri thIc cho ng34i ch;i, miXn tr^ th9
tDc cRp php, hS trJ doanh nghi5p s<n xuRt game, k2t hJp vAi nh tr34ng tuy?n
truy?n tch cBc cho phD huynh, hYc sinh v? game gio dDc. T^ 7 h6n ch2 nh\ng
mGt tiu cBc v pht huy mGt tch cBc c9a game tAi 74i s:ng v>n ho x h@i v sIc
kho[ con ng34i.
Tr3Ac thBc tr6ng th8 tr34ng game Vi5t b8 th:ng tr8 b=i cc tr ch;i nhOp khFu
t^ n3Ac ngoi, ngnh cng nghi5p game Vi5t Nam cWn tm 73Jc cho mnh ph3;ng
70
h3Ang pht triHn doanh nghi5p, pht huy ch9 7@ng, sng t6o trong lMnh vBc s<n xuRt
v pht triHn nh\ng s<n phFm n@i 78a nhQm mDc tiu h6n ch2 nhOp khFu n@i dung
gin ho x h@i, xy dBng 7Rt n3Ac.
3.1.2 M'c tiu pht tri)n 1/n nNm 2020
VAi mDc tiu sAm 73a Vi5t Nam tr= thnh m@t qu:c gia m6nh v? cng ngh5
thng tin, t6o 7@ng lBc cho pht triHn kinh t2. Nh n3Ac 7? ra m@t s: mDc tiu cD thH
pht triHn cng nghi5p gi<i tr s:, trong 7 bao gUm tr ch;i 7i5n tE, cho giai 7o6n
2010-2012 vAi n@i dung nh3 sau
! 80% sinh vin ngnh cng ngh thng tin, 7i5n tE viXn thng sau khi
ra tr34ng 7p Ing 79 trnh 7@ 7i?u ki5n v? chuyn mn, cang nh3 ngo6i ng\ 7H
tham gia vo th8 tr34ng lao 7@ng qu:c t2, 73a tCng s: nhn lBc trong ngnh ln 1
tri5u ng34i. T_ l5 sE dDng internet 76t trn 70%
! '3a Vi5t Nam tr= thnh 1 trong m34i n3Ac dNn 7Wu v? d8ch vD gia
cng phWn m?m v n@i dung s: vo n>m 2020, trong 7 cc doanh nghi5p phWn
m?m, n@i dung s: v d8ch vD cng ngh5 thng tin lm ch9 73Jc th8 tr34ng trong
n3Ac v h3Ang tAi xuRt khFu. T^ 7, bi2n ngnh cng nghi5p phWn m?m v d8ch vD
trn n?n cng ngh5 thng tin tr= thnh ngnh cng nghi5p mai nhYn trong ngnh
kinh t2 - k` thuOt v chi2m t_ trYng cao trong GDP
! 50-60% s: h@ gia 7nh c my tnh c k2t n:i internet b>ng thng
r@ng v hWu h2t sE dDng cc d8ch vD s: vo n>m 2020
! Xy dBng 73Jc lBc l3Jng doanh nghi5p v tOp 7on cng ngh5 thng
tin ho6t 7@ng hi5u qu<, 76t trnh 7@ v quy m th2 giAi, trong 7 m@t s: doanh
nghi5p c tCng doanh thu 76t 15 t_ USD.
3.1.3 ,Jnh h5Fng pht tri)n
MGc d khng c 78nh h3Ang pht triHn ring cho ngnh cng nghi5p game
trong giai 7o6n 2010 -2020 nh3ng dBa vo 7? n c9a b@ Thng tin v Truy?n thng
c@ng vAi tnh hnh thBc tiXn hi5n nay t6i Vi5t Nam, nhm nghin cIu xin 73Jc 7?
71
xuRt h3Ang 7i cho cng nghi5p game ni ring v cng nghi5p n@i dung s: ni
chung 72n n>m 2020:
! V2 pht tri)n nguTn nhn l:c: )u tin nguUn lBc 7H triHn khai pht triHn
thCng thH nguUn nhn lBc theo mDc tiu 7? ra. T>ng c34ng kh< n>ng thng tin, dB
bo v 78nh h3Ang pht triHn nguUn nhn lBc cng ngh5 n@i dung s:, 7p Ing k8p
th4i 73Jc nhu cWu c9a th8 tr34ng trong n3Ac v qu:c t2. Hon thi5n, 7Wu t3 c; s=
vOt chRt , t6o c; ch2 7Gc th 7H t>ng quy?n tB ch9 cho m@t s: c; s= 7o t6o, nghin
cIu trYng 7iHm v? cng ngh5 s<n xuRt game 76t trnh 7@ qu:c t2. 'Fy m6nh 7o t6o
nguUn nhn lBc c chRt l3Jng cao, cc chuyn gia t3 vRn, phn tch thi2t k2 v qu<n
l1 h5 th:ng cng ngh5 thng tin.
! V2 nguTn v7n: t>ng c34ng cc nguUn v:n 7Wu t3 cho cng nghi5p tr ch;i
7i5n tE nhQm khuy2n khch cc doanh nghi5p 7Wu t3 vo s<n xuRt nh\ng s<n phFm
c tnh c6nh tranh cao trn th8 tr34ng, v ti2n tAi xuRt khFu ra th8 tr34ng th2 giAi,
7Wu t3 nghin cIu v pht triHn n@i dung k2t hJp gi\a y2u t: gi<i tr v y2u t: gio
dDc
! V2 thJ tr5Dng: H6n ch2 nh\ng tr ch;i c tnh b6o lBc, gy <nh h3=ng xRu
tAi tm l1 ng34i ch;i. Khuy2n khch pht triHn, s<n xuRt game thuWn Vi5t, c n@i
dung lnh m6nh, c tnh gio dDc cao; h6n ch2 cc tr ch;i mang tnh chRt b6o lBc,
khng ph hJp vAi thuWn phong m` tDc c9a Vi5t Nam. Qu<n l1 chGt ch] ho6t 7@ng
c9a cc doanh nghi5p tr ch;i 7i5n tE trn th8 tr34ng
! V2 cng tc nghin c4u, thi/t k/, pht tri)n s(n phPm v cng nghE:
Nng cao n>ng lBc nghin cIu v pht triHn v? cng ngh5 thng tin v? c9a cc c; s=
nghin cIu, 7o t6o v c9a cc doanh nghi5p, xy dBng m@t s: phng th nghi5m
trYng 7iHm dng chung trn c< n3Ac v? cng ngh5 phWn cIng cang nh3 phWn m?m,
n@i dung s:, x_ l1 ti2ng vi5t, an ton thng tin. Khuy2n khch 7Fy m6nh cc nghin
cIu c; b<n, nghin cIu Ing dDng pht triHn cng nghi5p cng ngh5 thng tin trong
doanh nghi5p v ngoi doanh nghi5p. T>ng c34ng nguUn v:n 7Wu t3 vo pht triHn
cng ngh5 thng tin nhQm gi<m sB phD thu@c vo cng ngh5 nhOp khFu. )u tin 7Wu
t3 nghin cIu sng t6o trong thi2t k2 s<n phFm , mua hoGc chuyHn giao cng ngh5
mAi nhQm t6o ra nh\ng s<n phFm, d8ch vD tr ch;i 7i5n tE mang th3;ng hi5u Vi5t
72
c kh< n>ng c6nh tranh trn tr34ng qu:c t2. HS trJ doanh nghi5p s<n xuRt game
trong vi5c nghin cIu v pht triHn nh\ng game v lJi ch c@ng 7Ung, nh3 tuyn
truy?n, gio dDc,
3.2. MGt s7 ki/n nghJ v gi(i php nhUm pht tri)n ngnh cng nghiEp s(n xu.t
tr ch6i 1iEn tQ
3.2.1. ,7i vFi chnh ph0
3.2.1.1. ,2 xu.t gi(i php qu(n lC n2n cng nghiEp tr ch6i 1iEn tQ
Cho 72n nay, ngoi dB th<o Quy ch2 v? qu<n l1, cung cRp v sE dDng d8ch vD
tr ch;i trBc tuy2n c9a B@ Thng tin & Truy?n thng 7 trnh th9 t3Ang chVnh
ph9, Vi5t Nam chV c duy nhRt thng t3 lin t8ch s: 60/2006/TTLB-BVHTT-
BBCVT-BCA ngy 01/6/2006, thng t3 v? c; ch2 qu<n l1 tr ch;i trBc tuy2n t6i
n3Ac ta. Tuy vOy, so vAi tnh hnh pht triHn c9a ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE
= n3Ac ta hi5n nay, thng t3 khng cn bZt k8p v bZt 7Wu b@c l@ nh\ng sai st,ch3a
thH hi5n 73Jc tnh hi5u qu< c9a nh n3Ac trong lMnh vBc qu<n l1 lMnh vBc tr ch;i
7i5n tE ni chung. ThBc t2 7i hbi cWn bC sung thm cc quy 78nh 7H nng cao h;n
n\a chRt l3Jng v hi5u qu< trong cng tc qu<n l1 c9a nh n3Ac. Trong hai n>m tr=
l6i 7y, vi5c B@ TT&TT 73a ra cc gi<i php mang tnh t6m th4i v? qu<n l1 tr ch;i
trBc tuy2n nh3 t6m d^ng v h6n ch2 cRp php game mAi, ng3ng cung cRp 734ng
truy?n Internet xu:ng 76i l1 t^ 22h 72n 8h, cRm qu<ng b game online trn cc
ph3;ng ti5n truy?n thng73Jc coi l m@t vi5c lm cWn thi2t v k8p th4i nhQm
qu<n l1 game online m@t cch t:t h;n, trong hon c<nh ch4 quy ch2 game online
73Jc B@ trnh ln Chnh ph9 73Jc ph duy5t. MGt khc, vi5c thBc hi5n cc bi5n
php lu di trong vi5c qu<n l1 ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE l 7i?u cWn thi2t
h;n c<, do 7 cWn ti2n hnh 7Ung b@ nh\ng gi<i php nh3 sau:
ThI nhRt, hon thi5n mi tr34ng php l1 trong c; ch2 qu<n l1 ngnh cng
nghi5p game, trong 7 cWn c nh\ng quy 78nh php luOt r rng, hi5u qu<, th:ng
nhRt. V? qu<n l1 n@i dung c9a c< tr ch;i 7i5n tE, v. '3a ra cc bi5n php hi5u
qu< trong c; ch2 qu<n l1 cc doanh nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n, cc
h@ kinh doanh d8ch vD internet cng c@ng k2t hJp 7Ung b@ vAi 7i?u tra gim st
th34ng xuyn nh\ng tr34ng hJp c dRu hi5u sai ph6m. T^ 7 t6o ra m@t th3Ac 7o
73
chuFn mBc cho sB pht triHn cho sB pht triHn c9a cc doanh nghi5p s<n xuRt v
pht hnh game. Trnh vi5c 73a ra nh\ng c; ch2 xa r4i tnh hnh hi5n t6i, 7i ng3Jc
l6i vAi xu h3Ang pht triHn. Ngoi ra, nh n3Ac cang cWn c quy 78nh, 7i?u luOt cD
thH v? trong vi5c xE l1 t@i ph6m thng tin ,cc hnh vi lm <nh h3=ng tAi ti s<n,
quy?n lJi c9a ng34i ch;i cang nh3 nh pht hnh, nh s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE,
nh3 b[ kho tr ch;i 7i5n tE v phC bi2n nh\ng n@i dung tr ch;i khng c b<n
quy?n, cung cRp cc d8ch vD tr ch;i 7i5n tE khng 73Jc sB cho php c9a c; quan
chIc n>ng cang nh3 t^ pha nh s<n xuRt.
ThI hai, c; quan qu<n l1 nh n3Ac cWn c nh\ng chnh sch si2t chGt , t>ng
c34ng kiHm tra 7:i vAi nh\ng game c n@i dung khng ph hJp vAi v>n ho x h@i,
nh\ng game b6o lBc <nh h3=ng 72n tm l1 v thuWn phong m` tDc .T>ng c34ng
thanh tra, gim st v xE l1 nh\ng sai ph6m k2t hJp vAi cc bi5n php ch2 ti 79
m6nh cc tr34ng hJp vi ph6m nhQm t6o ra mi tr34ng c6nh tranh cng bQng trong
ngnh cng nghi5p v 78nh h3Ang cho doanh nghi5p ho6t 7@ng
ThI ba, hS trJ thnh lOp m@t tC chIc 7nh gi, phn lo6i game c 7@i nga
chuyn gia c trnh 7@. vi5c 7nh gi phn lo6i game 7H 73Jc cRp giRy php cWn
73Jc xem xt m@t cch cD thH v chnh xc phD thu@c vo n@i dung c9a tr ch;i .CD
thH h;n, cWn lm r y2u t: 7:i khng = trong game, b=i v game online hi5n nay c
thH ni cho d = hnh thIc no, bRt k game no cang c sB 7:i khng v t3;ng tc
gi\a ng34i ch;i vAi nhau v ch;i game sB 7:i khng l 7H ng34i ch;i thH hi5n
73Jc t3 duy nh6y bn, kh< n>ng ph<n x6 nhanh nh6y c9a mnh. Tuy nhin, cang cWn
phn bi5t r y2u t: 7:i khng vAi y2u t: b6o lBc, m cc c; quan chIc n>ng 7 yu
cWu cc doanh nghi5p game online h6n ch2 trong cc game pht hnh c9a mnh
trong th4i gian qua. M@t s: game online thu@c thH lo6i bZn sng (MMOFPS) hay
m@t s: game ki2m hi5p dnh cho 7@ tuCi trn 18, cc c<nh 7:i khng bZn gi2t trong
cc game ny 7ng l c kch 7@ng y2u t: b6o lBc 72n ng34i ch;i. Nh3ng 7:i vAi
nh\ng game c 7U ho6 7;n gi<n nh3 Gunny, Boom online, CC Long, Tank
Onliney2u t: 7:i khng l6i chV gUm nh\ng hnh 7@ng 7;n gi<n v c tc dDng
ging, ph<n x6, t3 duy logicc9a ng34i ch;i , Vi5c 7nh gi ,
phn lo6i tr ch;i 7i5n tE cWn 73Jc thBc hi5n khng chV dBa trn y2u t:, tiu ch v?
74
n@i dung m cn phn ha, Gio dDc, Thanh nin, Thi2u nin v Nhi 7Ung c9a Qu:c h@i ,
cho bi2t: 'Ng34i ch;i games tOp trung vo nhm tr[ (d3Ai 20 tuCi) chi2m 68,4% v
phWn lAn thu@c nhm 16-20 tuCi (chi2m 42,1%), h;n 26% l nh\ng tr[ trong nhm
t^ 10 72n 15 tuCi. T_ l5 ng34i ch;i games 7ang 7i hYc chi2m hai phWn ba (71,7%)
v phWn lAn l 7:i t3Jng hYc sinh, sinh vin
34
. V vOy, cWn xem xt, cn nhZc khi
cRp giRy php ho6t 7@ng cho cc tr ch;i trBc tuy2n, quy 78nh 7@ tuCi cD thH 7@ tuCi
73Jc ch;i v yu cWu thBc hi5n nghim chVnh , b=i nh\ng <nh h3=ng tiu cBc c9a
chng 7:i vAi giAi tr[, nhRt l 7@ tuCi hYc sinh , sinh vin , nh\ng y2u t: s] tc 7@ng
trBc ti2p tAi qu trnh hnh thnh nhn cch, 76o 7Ic v nhOn thIc c9a chng.
ThI t3, chnh ph9 v cc c; quan chIc n>ng cWn 78nh h3Ang ng34i ch;i, ng34i
tiu dng 72n vAi nh\ng s<n phFm tr ch;i 7i5n tE m@t cch khoa hYc, hJp l1. Trn
th8 tr34ng tr ch;i 7i5n tE Vi5t Nam, nhi?u tr ch;i 73Jc ti2p cOn b=i nhi?u 7:i
t3Jng = nh\ng 7@ tuCi khc nhau, h;n n\a, chng cang c nh\ng tc 7@ng tch cBc
hoGc tiu cBc tAi x h@i. VAi vai tr 7i?u ti2t n?n kinh th2, cD thH l n?n cng nghi5p
tr ch;i 7i5n tE, chnh ph9 cWn thH hi5n r vai tr c9a mnh trng cng tc 78nh
h3Ang hnh vi ng34i tiu dng bQng nh\ng bi5n php thu2 quan hoGc phi thu2 quan.
Khuy2n khch ng34i tiu dng sE dDng nh\ng s<n phFm game lnh m6nh mang tnh
gio dDc , l8ch sE, v>n ha 7Ung th4i h6n ch2 cc game c n@i dung b6o lBc, 7Ui
trDy c <nh h3=ng m6nh tAi hnh vi c3 xE c9a ng34i ch;i v hnh thnh nhn cch
bQng cng cD thu2. Nhm nghin cIu 7? xuRt nn coi nh\ng s<n phFm game l m@t
hng ha 7Gc bi5t v vi5c tiu dng s<n phFm game nn ch8u thu2 tiu thD 7Gc bi5t
vAi lo6i hng ha ny k2t hJp vAi t>ng c34ng thanh tra v xE l1 cc tr34ng hJp
c6nh tr6nh khng lnh m6nh t^ nh\ng server game lOu (private server) gy <nh
h3=ng trBc ti2p tAi doanh nghi5p trong ngnh. VAi nh\ng s<n phFm mang tnh v>n
ha, gio dDc.. nn 73Jc 3u 7i v? thu2 , ng3Jc l6i nh\ng s<n phFm c <nh h3=ng
tiu cBc cWn b8 7nh thu2 tiu thD vAi mIc 7@ phD thu@c vo <nh h3=ng c9a chng.

34
http://www.nhandan.com.vn/cmlink/nhandanhangthang/nhan-dan-h-ng-thang/chinh-tr/di-n-an-nhan-dan-h-
ng-thang/h-n-ch-m-t-trai-c-a-tro-ch-i-i-n-t-1.300906
75
Thng qua vi5c 78nh h3Ang tiu dng, chnh ph9 7Ung th4i t6o 7i?u ki5n pht triHn
cho lMnh vBc game lnh m6nh, bC ch ,thc 7Fy pht triHn m@t n?n cng nghi5p
game v\ng m6nh h;n.
Ngoi ra, theo k2t qu< v? 7i?u tra hnh vi ng34i tiu dng s<n phFm d8ch vD tr
ch;i 7i5n tE cho thRy y2u t: v? vai tr c9a gia 7nh v th4i gian trong vi5c 78nh
h3Ang hnh vi ng34i tiu dng l rRt quan trYng. B=i vOy cWn phng, cc tC chIc x h@i trong vi5c khuy2n khch,
thc 7Fy cc ho6t 7@ng, phong tro, chi2n d8ch tuyn truy?n cho phD huynh hYc sinh
v? tr ch;i 7i5n tE, t^ 7 78nh h3Ang cho con em, ng34i thn, ch;i cc tr ch;i
gi<i tr lnh m6nh, 7i?u 7@, 7<m b<o sB pht triHn v? mGt tm sinh l1, k2t hJp vAi
vi5c tham gia cc sn ch;i lnh m6nh khc nh3 cc ho6t 7@ng v? thH dDc thH thao,
cc ho6t 7@ng vui ch;i gi<i tr ngoi tr4i
3.2.1.2 ,2 xu.t gi(i php h[ tr8 1Py m9nh s(n xu.t tr ch6i 1iEn tQ v 4ng
d'ng tr ch6i 1iEn tQ.
Nhn nhOn thBc t6i = Vi5t Nam, tr ch;i 7i5n tE 7Gc bi5t l game online 7ang
<nh h3=ng m6nh m] tAi m@t b@ phOn 7ng 7<o giAi tr[ , gy ln nh\ng quan 7iHm
tiu cBc c9a x h@i 7:i vAi ngnh cng nghi5p gi<i tr ny . & Hn Qu:c, s<n xuRt
game online l 7Wu tu kch cc ngnh cng nghi5p phWn m?m, phWn cIng, h6 tWng
Internet, d8ch vD pht triHn. Vi5t Nam cang khng nQm ngoi xu th2 7, m@t
trong nh\ng y2u t: 7H 73a ra 1 t3=ng, k2 ho6ch hnh 7@ng cho vi5c s<n xuRt game,
kch thch th8 tr34ng game pht triHn, 7 l sB t>ng tr3=ng nhanh, m6nh c9a th8
tr34ng Cng ngh5 thng tin- ViXn thng Vi5t Nam, h6 tWng k` thuOt ngy cng
73Jc nng cao. Pht triHn game, 7Gc bi5t l game online cWn phng thng r@ng. Tuy nhin, 7 lin quan 72n cng ngh5 gi<i tr
th y2u t: mAi lun 73Jc xem l tiu ch quan trYng.
'H c nh\ng b3Ac 7i, ging cWn lm g 7H h6n ch2 mGt c h6i c9a game online? RRt nhi?u 1
ki2n cho rQng, khng nn 7? cOp 72n vRn 7? cRm hay khng cRm game online, m
quan trYng l 73a game online pht triHn 72n mIc 7@ no. Do 7, s<n xuRt game 7
76
73Jc xc 78nh nh3 m@t mDc tiu 7H pht triHn ngnh cng nghi5p phWn m?m Vi5t
Nam. Ring v? game online trong n3Ac 7 xc 78nh s] chi2m lMnh th8 tr34ng, thay
th2 game nhOp khFu, cWn thBc hi5n nghim chVnh cc gi<i php sau:
! Th! nh+t, hon thi5n mi tr34ng php l1 nhQm c<i thi5n mi tr34ng 7Wu t3,
b<o h@ quy?n s= h\u cng nghi5p ngnh cng nghi5p 7i5n tE. Vi5c b<o h@
quy?n s= h\u tr tu5 cho cc tr ch;i t6i Vi5t Nam hi5n vNn cn 7ang rRt h6n
ch2. H5 th:ng php luOt v? b<o h@ quy?n s= h\u tr tu5 cn ch3a chGt ch],
thi2u 7Ung b@, thOm ch cn chUng cho, khng th:ng nhRt gi\a LuOt S= h\u
tr tu5 vAi B@ luOt Hnh sB n>m 1999. Mi tr34ng kinh doanh thuOn lJi l
m@t trong nh\ng 7i?u ki5n 7H thu ht nguUn v:n n3Ac lAn t^ nh\ng nh 7Wu
t3 n3Ac ngoi, nhRt l vAi n?n cng nghi5p cn non tr[ nh3 = Vi5t Nam.
'Ung th4i ph<i thBc hi5n chnh sch qu<n l1 t:t cc tr34ng hJp c6nh tranh,
cc tr34ng hJp vi ph6m quy?n tc gi< 7:i vAi cc hnh vi sao chp s<n phFm
tri php 7H sE dDng v chia s[ qua internet, cc hnh vi thi2u sng t6o trYng
s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE nh3 76o game. Qua 7, t6o ti?n 7? cho sB pht triHn
c9a n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE trong n3Ac thng qua cc dB n 7Wu t3,
hS trJ v hJp tc . H;n th2 n\a, m@t sn ch;i php l1 lnh m6nh cn thc
7Fy cc doanh nghi5p s<n xuRt tr ch;i 7i5n tE tun th9 nghim chVnh quy
78nh php luOt c c; h@i 7H pht triHn ,m= r@ng kinh doanh , kch thch ngnh
cng nghi5p n@i dung s: pht triHn. Do 7, cWn c nh\ng quy 78nh 7H ng>n
chGn vi5c ng>n chGn n6n xm ph6m b<n quy?n v thi2u sng t6o do gia cng
phWn m?m theo mNu c sdn. CWn c nh\ng quy 78nh php l1 v? vi5c xE l1 vi
ph6m nh\ng tr34ng hJp c6nh tranh khng lnh m6nh trong kinh doanh nh3
pht hnh game bRt hJp php, ch3a qua 7>ng k H5 th:ng php l1 cWn thc
7Fy cc doanh nghi5p Vi5t Nam cang nh3 n3Ac ngoi 7Fy m6nh 7Wu t3 vo
vi5c s<n xuRt game nhQm 73a ngnh game Vi5t Nam thnh m@t ngnh s<n
xuRt 7ng nghMa.
! Th! hai, khng ng^ng, khuy2n khch 7Fy m6nh pht triHn khoa hYc cng
ngh5 v ch2 t6o phWn m?m nhQm 7p Ing nhu cWu s<n xuRt game trong n3Ac,
thay th2 dWn cc game nhOp khFu. HWu h2t cc game pht hnh trong n3Ac l
77
73Jc nhOp khFu t^ n3Ac ngoi, m@t s: t trong 7 l c9a cc nh pht hnh
Vi5t Nam nh3 ThuOn Thin Ki2m c9a VNG, Chinh PhDc Va Mn c9a
eGame So vAi cc game nhOp ngo6i , s: game online 73Jc pht triHn trong
n3Ac cho thRy cc nh pht hnh khng mGn m vAi vi5c 7Wu t3 s<n xuRt
game m chV lo v? pht hnh 7H trnh r9i ro trong kinh doanh.
MGc d vOy, rRt nhi?u doanh nghi5p 7 1 thIc 73Jc vi5c nhOp khFu game t^
n3Ac ngoi v? pht hnh trong n3Ac chV l bi5n php mang tnh t6m th4i. B=i ,
doanh thu t^ ngnh game b8 chia s[ vAi tV l5 phWn tr>m cao cho nh pht triHn game
n3Ac ngoi. Theo sau 7, nh\ng game 73Jc s<n xuRt trong n3Ac gGp nhi?u kh
kh>n khi 73a ra th8 tr34ng. ThBc t2 7i hbi nh n3Ac v cc doanh nghi5p s<n xuRt
game cWn 7Gc bi5t ch trYng 7Wu t3 trong nghin cIu v pht triHn game online
thuWn Vi5t 7H phDc vD ng34i ch;i trong n3Ac, thay th2 dWn cc s<n phFm nhOp khFu
bn ngoi. 'H thBc hi5n 73Jc 7i?u 7, v? pha chnh ph9 cWn c nh\ng bi5n php
lu di, bQng cch 78nh h3Ang nng cao pht triHn gio dDc v cng ngh5 khoa hYc,
ch2 t6o phWn m?m, lm n?n mng cho t3;ng lai trong lMnh vBc s<n xuRt game n@i
78a. MGt khc, 7H theo k8p trnh 7@ th2 giAi, thay v lm theo cc n3Ac trong khu
vBc, nhOp cng ngh5 ca v lSi th4i , nn 7Wu t3 nghin cIu cng ngh5 ti2n ti2n v
hi5n 76i t^ cc n?n cng nghi5p game pht triHn trn th2 giAi nhQm nng cao kh<
n>ng c6nh tranh c9a cc doanh nghi5p s<n xuRt trong n3Ac. 'H lm 73Jc 7i?u ny
cWn t>ng c34ng thu ht cc nh 7Wu t3 n3Ac ngoi 7Wu t3 v chuyHn giao cng ngh5
vo cc s<n phFm cng ngh5 cao, giu hm l3Jng tr tu5.
ThBc t2, n?n cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE Vi5t Nam chV tOp trung vo pht hnh
game, vi5c pht triHn game l m@t lMnh vBc mAi. N?n cng nghi5p game Vi5t Nam
7ang c nh\ng b3Ac pht triHn nhanh v? s: l3Jng, tuy nhin chRt l3Jng cc s<n
phFm vNn cn rRt h6n ch2. SB thi2u hDt lAn nhRt c9a ngnh cng nghi5p game Vi5t
Nam l cng cD sng t6o v qu trnh pht triHn. Theo s: li5u c9a Pearl Research, s:
ng34i ch;i game online t6i th8 tr34ng game = Vi5t Nam n>m 2011 s] l h;n 10 tri5u
ng34i. Doanh thu ngnh ny t6i Vi5t Nam lin tDc pht triHn nh3ng thBc chRt chV
dBa trn vi5c pht hnh cc game nhOp t^ n3Ac ngoi. Cng ngh5 tin ti2n ch9 y2u
73Jc cc doanh nghi5p dng 7H gia cng cho 7:i tc n3Ac ngoi. Cc doanh nghi5p
78
trong n3Ac ch9 y2u gia cng pht triHn game cho th8 tr34ng n3Ac ngoi l chu u,
M`, Hn Qu:c, Cc cng ty n3Ac ngoi gia nhOp Vi5t Nam ch9 y2u xy dBng b@
phOn gia cng phWn m?m c gi tr8 gia t>ng thRp trong chuSi gi tr8 ton cWu. N2u
mu:n t>ng s: l3Jng cc studio game = Vi5t Nam, chng ta cWn c nhi?u h;n cc s<n
phFm trong kho Ing dDng qu:c t2 nhQm thu ht sB ch 1 c9a cc n3Ac khc. Do 7,
chnh ph9 cWn c thc 7Fy thBc hi5n nh\ng dB n nghin cIu khoa hYc v? ngnh
cng nghi5p phWn m?m , nghin cIu cc Ing dDng v s<n phFm mAi, 7Ung th4i t>ng
c34ng hJp tc vAi cc qu:c gia v tOp 7on lAn 7H thBc hi5n cc dB n trao 7Ci kinh
nghi5m v hYc hbi lNn nhau, chuyHn giao cng ngh5. V? mGt lu di, cWn nng cao
chRt l3Jng gio dDc v? khoa hYc v cng ngh5 trong cc tr34ng t^ trung hYc tAi 76i
hYc t^ c; s= h6 tWng tAi n>ng lBc gi<ng d6y.
! Th! ba, 7o t6o nguUn nhn lBc c trnh 7@ kM thuOt cao, 7@i nga chuyn gia
c kh< n>ng 7nh gi, phn tch phn lo6i n@i dung tr ch;i 7i5n tE, 7p Ing
vAi nhu cWu c9a th8 tr34ng v sB pht triHn c9a x h@i. Con ng34i lun l y2u
t: quan trYng nhRt trong vi5c <nh h3=ng tAi sB thnh cng c9a m@t cng
trnh hay m@t doanh nghi5p, 7Gc bi5t l trong ngnh cng nghi5p tr ch;i
7i5n tE 7i hbi kM thuOt cao. C thH thRy rQng n?n cng nghi5p game Vi5t
Nam 7ang pht triHn nhanh chng. T^ s: l3Jng studio game 7ang t>ng
nhanh, c thH chZc chZn rQng s: l3Jng cc chi nhnh c9a cc cng ty n3Ac
ngoi cang khng ng^ng pht triHn. L1 do v nguUn nhn lBc c9a chng ta
7ang ngy cng c kinh nghi5m nh3ng chi ph nhn cng vNn r[. Tuy nhin,
n?n cng nghi5p game c9a ng34i Vi5t thBc sB 7ang pht triHn nhanh h;n
chRt l3Jng cc nhn vin 7p Ing 73Jc yu cWu c9a cng vi5c. Do vOy, cWn
nng cao chRt l3Jng gio dDc t6i cc c; s= 7o t6o v? khoa hYc v cng ngh5
nh3 cc tr34ng trung hYc c; s=, phC thng, cao 7fng, 76i hYct>ng c34ng
hJp tc , nhOp khFu ch3;ng trnh gio dDc c9a cc n3Ac pht triHn v? khoa
hYc cng ngh5, 7Wu t3 cc dB n 7? n v? kM thuOt cao cho t3;ng l6i. CD thH
h;n, chnh ph9 cWn quan tm tAi cc sinh vin 76i hYc, hYc sinh phC thng c
n>ng khi2u v? khoa hYc v cng ngh5 7H cE 7i 7o t6o nguUn t6i n3Ac ngoi,
nng cao chRt l3Jng cho nguUn lao 7@ng.
79
! Th! t., t6o 7i?u ki5n thuOn lJi v vOn dDng cc Ing dDng c9a cng ngh5
7i5n tE vo cc mGt c9a 74i s:ng. Tr ch;i 7i5n tE l m@t s<n phFm c9a cng
ngh5 , do 7 khng chV mang mDc 7ich gin ho x h@i 7ang
73Jc 7Fy m6nh v cD thH nh3 cc Ing dDng game gio dDc v tr ch;i mang
tnh l8ch sE dX 73Jc chRp nhOn c9a cc nh s<n xuRt Vi5t Nam. Tr3Ac sB thay
7Ci cch nhOn thIc c9a x h@i v? tr ch;i 7i5n tE, cc game gio dDc cWn
73Jc triHn khai = nhi?u tr34ng lAp h;n n\a nhQm 73a cc em 72n vAi ki2n
thIc m@t cch tB nhin v hIng th h;n, truy?n cho cc hYc sinh nhOn thIc
t:t v h\u dDng v? game chI khng phm d
cWn pht huy h;n n\a nh\ng Ing dDng c9a tr ch;i 7i5n tE 7H phDc vD cu@c
s:ng con ng34i.
! Th! nGm, nh n3Ac cWn c nh\ng c; ch2, chnh sch qu:c gia tCng thH v? hS
trJ, khuy2n khch doanh nghi5p game trong n3Ac 7Wu t3 vo s<n xuRt nh\ng
s<n phFm tr ch;i 7i5n tE n@i 78a, ti2n tAi chi2m lMnh th8 tr34ng trong n3Ac
v h3Ang tAi xuRt khFu. Trong giai 7o6n hi5n nay, cc doanh nghi5p gGp rRt
nhi?u kh kh>n trong vi5c 7Wu t3 s<n xuRt game theo tiu ch 78nh h3Ang c9a
nh n3Ac do 7i?u ki5n v? th4i gian 7H pht triHn, nguUn v:n pht triHn cn
h6n ch2 hay thi2u kinh nghi5m s<n xuRt game.
! Th! su, hon thi5n, c<i cch cc th9 tDc hnh chnh trong vi5c 7nh gi v
cRp php cho cc ho6t 7@ng c9a doanh nghi5p s<n phFm tr ch;i 7i5n tE
73Jc l3u hnh trn th8 tr34ng nhQm t6o 7i?u ki5n cho doanh nghi5p pht
triHn; cc th9 tDc cRp giRy php cc doanh nghi5p cung cRp d8ch vD internet
cng c@ng.
3.2.2. ,7i vFi doanh nghiEp
3.2.2.1. ,2 xu.t cho ho9t 1Gng pht hnh tr ch6i 1iEn tQ
" Xy d:ng mGt chi/n l58c marketing ph h8p, hiEu qu( v di h9n
! Chnh sch s(n phPm: Theo nghin cIu, cc y2u t: c9a game
80
hRp dNn vAi khch hng l c:t truy5n, gameplay v chRt l3Jng c9a
my ch9. Nh\ng y2u t: ny cang cWn 73Jc sZp x2p m@t cch sng t6o
7H t6o thnh 7iHm m6nh trong cc lJi th2 c9a doanh nghi5p. ':i vAi
y2u t: cng ngh5, nh pht hnh nn tm nh\ng game c 7U hYa chRt
l3Jng cao, m nh6c s:ng 7@ng, c:t truy5n hJp l1, giao di5n thn thi5n.
':i vAi y2u t: d8ch vD khch hng, nh pht hnh cWn ch trYng vRn
7? trJ gip, h3Ang dNn khch hng tham gia ch;i, trJ gip k` thuOt khi
gGp sB c:, 7Ung th4i t>ng chRt l3Jng 734ng truy?n Internet v chRt
l3Jng my ch9 7:i vAi Game online.
! Chnh sch gi: Chnh sch gi cWn ph<i 73Jc thi2t k2 linh
ho6t, ph hJp vAi cc mDc 7ch c9a mSi giai 7o6n s<n phFm. Xu
h3Ang chung hi5n t6i l vi5c pht hnh cc game miXn ph, tuy nhin
nh pht hnh s] thu 73Jc lJi nhuOn khi ng34i ch;i mu:n tr< ph 7H c
73Jc nhi?u lJi ch h;n trong game.
! Chi/n l58c PR, truy2n thng: Cc nh pht hnh cWn ph<i t6o
cho ng34i ch;i nh\ng Rn t3Jng ban 7Wu t:t n2u mu:n tBa game c9a
mnh 73Jc thnh cng. M@t s: gi<i php quen thu@c c thH 73Jc sE
dDng nh3 t6o cc 7o6n trailer honh trng, nh\ng tRm artwork 7hp
mZt, nh\ng bIc <nh ingame s:ng 7@ng, nh\ng mn cosplay Rn t3Jng
hoGc cc n\ 76i sI nCi ti2ng, xinh 7hp. Nh\ng cng cD truy?n thng
nn 73Jc sE dDng t:i 7a 7H t>ng hi5u qu<, thng qua nh\ng bi giAi
thi5u, 7nh gi trn m6ng 7H thuy2t phDc ng34i ch;i. Ngoi ra, nh\ng
chi2n l3Jc marketing hi5u qu< cang cWn gy 73Jc sB hIng th cang
nh3 t m cho game th9 tr3Ac khi pht hnh.
" T9o nhSng d.u .n ring cho game
M@t game c n@i dung, cch ch;i 7@c 7o lun c nh\ng lJi th2 nhRt 78nh
c9a n. Nh3 m@t tr34ng hJp 7iHn hnh, Audition c9a VTC cBc k thnh cng
b=i n l game casual 7Wu tin 73Jc pht hnh = Vi5t Nam, khi m nh\ng
MMO nhOp vai vNn cn 7ang th:ng tr8 th8 tr34ng. Bn c6nh 7, '@t Kch d
chm trong hack nh3ng vNn 73Jc rRt nhi?u ng34i ch;i, 7;n gi<n v n l
81
MMOFPS duy nhRt = n3Ac ta. Gunny Online l m@t Webgame nh3ng l6i c
doanh thu cao h;n c< Ki2m Th2, cang b=i n l game nhi Gunbound hon
thi5n nhRt.
Qua nh\ng v dD trn, c l], chng ta cang phWn no thRy 73Jc sIc ht
c9a nh\ng tBa game mAi l6. '@c 7o b=i n s= h\u 7U hYa v cch ch;i
(gameplay) hon ton khc bi5t so vAi nh\ng 7:i th9 cn l6i v 73;ng nhin,
n dX dng t6o nn hIng th, vo s= thch "7i tm ci mAi" c9a game th9.
HWu h2t game th9 7?u 7nh gi rRt cao nh\ng game c nt mAi l6, hRp dNn,
7Gc bi5t l trong b:i c<nh c qu nhi?u game gi:ng hoGc t3;ng tB nhau nh3
hi5n nay.
'H t6o 73Jc dRu Rn m@t cch hi5u qu<, cc doanh nghi5p s<n xuRt hoGc
pht hnh game cWn phn ha. RRt nhi?u game 7 thnh cng vang d@i = n3Ac
ngoi, nh3ng khi v? Vi5t Nam l6i nhOn 73Jc ph<n Ing l6nh nh6t c9a
game th9, do c sB khc bi5t v? h5 v>n ha v 7Gc th tm l1 ng34i
ch;i. Game ph<i 7@c, ph<i khc bi5t, nh3ng khng nn 7i ng3Jc l6i
tm l1 chung.
! Th& hai, doanh nghi5p cWn nh6y c<m trong vi5c dB 7on v nZm bZt xu
h3Ang ch;i game trong th4i gian sZp tAi. Vi5c 7n 7Wu th8 tr34ng s]
t6o ra lJi th2 rRt lAn cho doanh nghi5p trong cu@c c6nh tranh cng cc
doanh nghi5p khc. Ngoi ra, doanh nghi5p cang c thH ch9 7@ng t6o
ra nh\ng sB thay 7Ci 7@t ph, t6o lOp nh\ng xu h3Ang mAi cho th8
tr34ng. VRn 7? ny phD thu@c rRt lAn vo vi5c 7i?u tra, kh<o st th8
tr34ng, vi5c hiHu r xu h3Ang vOn 7@ng c9a th8 tr34ng trong n3Ac v
th2 giAi, cang nh3 tWm nhn chi2n l3Jc c9a cc nh lnh 76o doanh
nghi5p.

82
" Ti/p t'c 1Zu t5 pht tri)n nguTn nhn l:c ch.t l58ng cao
NguUn nhn lBc v? Cng ngh5 thng tin ni chung v nhn lBc pht triHn
game ni ring = Vi5t Nam khng ph<i l qu thi2u, nh3ng 7H 7p Ing 79
yu cWu c9a cc doanh nghi5p trong b:i c<nh hi5n nay th vNn cn l bi ton
kh. Tm 73Jc m@t nhn vin am hiHu vâ mi tr34ng kinh doanh, vâ mi
tr34ng lin quan 72n vOn hnh cng ngh5 l m@t khao kht m bRt cI doanh
nghi5p no cang gGp ph<i.Trong khi 7, 7@i nga nhn lBc l6i l m@t lBc
l3Jng quan trYng trong vi5c ti2p nhOn chuyHn giao cng ngh5, m@t vRn 7? c
1 nghMa s:ng cn vAi cc doanh nghi5p kinh doanh tr ch;i 7i5n tE = Vi5t
Nam hi5n nay. Trong khi ch4 nh\ng gi<i php mang tWm vM m c9a chnh
ph9, 7H c 79 nguUn nhn lBc phDc vD cho cc k2 ho6ch pht triHn di h6n
c9a mnh, cc doanh nghi5p cWn thBc hi5n 7Ung b@ m@t s: gi<i php sau:
! Th& nh't, xy dBng chnh sch thu ht nhn lBc cng ngh5 thng tin
hJp l1: Cc doanh nghi5p nn c m@t chnh sch 7H thu ht nhn ti,
7Gc bi5t trong lMnh vBc nghin cIu pht triHn game. Trong b:i c<nh
thi2u nhn ti nh3 hi5n nay, chnh sch 7i ng@ t:t cang l m@t cng
cD c6nh tranh hi5u qu< vAi nh\ng doanh nghi5p khc. Vi5c nZm 73Jc
m@t 7@i nga nhn lBc lm game chuyn nghi5p v 7fng cRp l m@t lJi
th2 to lAn cho bRt cI doanh nghi5p no. 'H lm 73Jc 7i?u ny, cc
doanh nghi5p ngoi vi5c c chnh sch l3;ng, th3=ng hOu hMnh cn
cWn phn
ha ring c9a doanh nghi5p khi2n nhn vin c<m thRy mu:n gZn b v
c:ng hi2n sIc mnh cho sB pht triHn chung c9a c< tOp thH.
! Th& hai, xy dBng chnh sch 7o t6o, bUi d34ng 7@i nga k2 cOn cang
nh3 7o t6o l6i, c9ng c: nng cao nhn lBc cho nhn vin: Sinh vin
t:t nghi5p ngnh cng ngh5 thng tin hi5n nay th34ng khng 7p Ing
73Jc yu cWu cao c9a cc doanh nghi5p, nn hoGc doanh nghi5p ph<i
tB m= nh\ng hYc vi5n 7o t6o nhn sB chuyn ngnh pht triHn game,
hoGc ph<i 7o t6o l6i sinh vin cng ngh5 thng tin sau khi tuyHn
83
dDng. M@t nguyn nhn n\a khi2n vRn 7? 7o t6o tr= nn cRp thi2t, 7
l xu h3Ang cng ngh5 hi5n nay 7ang thay 7Ci t^ng ngy, nn n2u
khng 73Jc lin tDc 7o t6o, c9ng c: ki2n thIc, k` n>ng th 7@i nga
nhn sB lm game s] kh c thH theo k8p 73Jc sB pht triHn c9a th4i
76i.
! Th& ba, lin k2t chGt ch] vAi Nh n3Ac v cc c; s= 7o t6o 7H nng
cao chRt l3Jng nguUn nhn lBc chung.
3.2.2.2. ,2 xu.t cho ho9t 1Gng s(n xu.t tr ch6i 1iEn tQ
" Tm nhSng h5Fng 1i mFi
Hi5n nay, t_ l5 game s<n xuRt n@i 78a tnh trn tCng s: game pht hnh = Vi5t
Nam cn cBc ke thRp. S: game cn tUn t6i 73Jc chV c thH tnh trn 7Wu ngn tay.
HWu nh3 tRt c< cc game 7ang 73Jc pht hnh t6i Vi5t Nam 7?u l cc game nhOp
khFu t^ n3Ac ngoi v?, ch9 y2u l t^ Trung Qu:c v Hn Qu:c. Doanh thu c9a cc
nh pht hnh thu 73Jc 7?u ph<i chia s[ vAi 7:i tc n3Ac ngoi. Trong khi 7 cng
tc hS trJ game mSi khi c lSi c9a cc 7:i tc ny ch3a 7p Ing 73Jc yu cWu thBc
t2 v doanh nghi5p Vi5t Nam ph<i ch8u thm nhi?u kho<n chi ph cho vi5c khZc
phDc sB c: ny. Thm vo 7, cc cRp qu<n l1 cc nh pht hnh v 7Gt bi5t l
ng34i ch;i 7?u rRt kh ch8u v cc game th9 phn ha c9a cc n3Ac xuRt khFu game trong khi
nh\ng truy?n th:ng v>n ha t:t 7hp, nh\ng anh hng dn t@c, v l8ch sE v[ vang
c9a dn t@c Vi5t Nam khng 73Jc truy?n t<i tAi ng34i ch;i
MGt s7 gi(i php 12 xu.t:

! 'Wu t3 nghin cIu pht triHn cng ngh5 phDc vD s<n xuRt game trong n3Ac.
ChV c lm ch9 73Jc cng ngh5, chng ta mAi c thH s<n xuRt 73Jc nh\ng
game 79 7H lm hi lng nh\ng game th9 kh tnh. Hi5n t6i, trnh 7@ cng
ngh5 c9a chng ta cn kh l6c hOu so vAi th2 giAi, nn cWn ph<i 7n 7Wu 73Jc
xu h3Ang cng ngh5 7H c nh\ng chi2n l3Jc thch hJp.
! Ch trYng pht triHn game thuWn Vi5t gZn vAi l8ch sE dn t@c: Game th9 Vi5t
7 qu quen thu@c vAi nh\ng tr ch;i nhOp khFu t^ n3Ac ngoi dBa vo
84
nh\ng sB ki5n, nhn vOt l8ch sE c9a qu:c gia 7, v 7ang rRt mu:n c nh\ng
game do chnh ng34i Vi5t s<n xuRt, gZn vAi truy?n th:ng l8ch sE ho hng
c9a dn t@c, nh\ng sB ki5n l8ch sE nCi ti2ng, nh\ng danh nhn, anh hng dn
t@c.
! M= r@ng th8 tr34ng, xuRt khFu game ra n3Ac ngoi: Cc game thuWn Vi5t 7
v 7ang thm nhOp su r@ng vo nhi?u n3Ac trn th2 giAi, t^ cc n3Ac chu
nh3 Indonesia, NhOt B<n, 72n c< cc n3Ac chu u, M` Latinh v Hoa
Ke, m= ra m@t xu th2 mAi cho ngnh s<n xuRt game. Xu th2 ny vNn 7ang
ti2p tDc pht triHn, v dB ki2n s] l m@t lMnh vBc 7em l6i doanh thu to lAn cho
cc doanh nghi5p s<n xuRt game, 7Ung th4i gp phWn rRt lAn trong vi5c
qu<ng b v>n ha v hnh <nh <nh Vi5t Nam ra th2 giAi.
3.2.2.3. ,2 xu.t xy d:ng mGt n2n cng nghiEp tr ch6i 1iEn tQ lnh m9nh,
1ng h5Fng.
" Ch trLng nhSng ho9t 1Gng cGng 1Tng
Th34ng xuyn tC chIc cc sB ki5n mang tnh c@ng 7Ung, nh3 cc ra mZt game
mAi, cc sB ki5n ca nh6c, giao l3u cng ng34i nCi ti2ng, hoGc cc gi<i 7Ru giao h\u
7H cc game th9 c c; h@i 73Jc t3;ng tc vAi nhau v vAi nh pht hnh. Nh\ng
ho6t 7@ng ny c tc 7@ng rRt lAn trong vi5c t6o hIng th v Rn t3Jng v? Nh pht
hnh 7:i vAi game th9, t6o cho hY c<m gic 73Jc quan tm v tn vinh, t^ 7 kh;i
dOy lng trung thnh c9a hY.
Xy dBng cc tC chIc c@ng 7Ung cho ng34i ch;i d3Ai d6ng cc Cu l6c b@ hoGc
Hi5p h@i game th9. 'y l cch 7H cc nh pht hnh thH hi5n sB chuyn nghi5p,
cang nh3 thH hi5n trch nhi5m c9a mnh 7:i vAi ng34i ch;i cang nh3 vAi c@ng
7Ung. Nh\ng tC chIc d6ng ny s] ho6t 7@ng vAi t3 cch b<o v5 quy?n lJi cho ng34i
ch;i, nh3ng cang c vai tr trong vi5c qu<n l1 hnh vi c9a game th9 ni chung, gp
phWn thay 7Ci 1 thIc c9a c< m@t th2 h5 game th9. Cc doanh nghi5p c thH hJp tc
bQng cch hS trJ ti chnh cho cc tC chIc ho6t 7@ng, nh3ng cang s] dX dng h;n
rRt nhi?u trong vi5c ti2p cOn 72n cc 7:i t3Jng ng34i ch;i.

85
" Xy d:ng mi tr5Dng game cng bUng, lnh m9nh
Hi5n t6i, tr ch;i 7i5n tE vNn 7ang b8 ln n v nh\ng mGt tiu cBc c9a n. Ngoi
nh\ng vRn 7? mang tnh 7Gc th nh3 dX gy nghi5n hay cc y2u t: b6o lBc trong
game, c@ng 7Ung ng34i ch;i game Vi5t cn nhOn 73Jc nh\ng ci nhn khng mRy
thi5n c<m c9a x h@i v? mi tr34ng ch;i game thi2u lnh m6nh hay v>n ha ch;i
game cn thRp. Chuy5n thi2u v>n ha ch;i game = n3Ac ta khng chV cn l vRn 7?
n@i b@ c9a ngnh game, m 7 gy ra nh\ng nhIc nh:i tUn t6i v3Jt xa h;n m@t lo6i
hnh gin ha, game th9 Vi5t khi h@i nhOp vAi th2 giAi cang
khng 73Jc cho 7n, thOm ch b8 chGn hon ton.
M@t vRn 7? cang gy rRt nhi?u bIc xc cho c@ng 7Ung game th9, 7 l hi5n
t3Jng gian lOn nh3 sE dDng cng cD hack, lJi dDng lSi k` thuOt,... Hi5n t3Jng ny
7ang cBc ke phC bi2n trong lng game Vi5t, v t6o m@t Rn t3Jng xRu 7:i vAi mYi
ng34i ch;i. VNn bi2t, vi5c ch:ng hack hi5n t6i l cBc ke kh kh>n, m@t phWn l do
cc nh pht hnh ch3a tB ch9 73Jc v? cng ngh5 m vNn ph<i phD thu@c vo n3Ac
ngoi. Tuy nhin cang khng t tr34ng hJp "lm 73Jc" nh3ng l6i chn tay do lo
ng6i mRt khch hng, khi2n hi5n t3Jng ny l6i cng lan trn m6nh m]. Nhi5m vD
"bZn tVa" nh\ng thnh phWn xRu trong th2 giAi <o thu@c v? c< pha game th9 lNn nh
pht hnh. Tuy nhin vAi cc cng cD k` thuOt chuyn dDng trong tay, chnh cc
doanh nghi5p mAi l 7:i t3Jng cWn thH hi5n r quan 7iHm sdn sng tFy chay gamer
xRu ch;i, chuyn hack, bot
'H xy dBng 73Jc m@t ngnh cng nghi5p game v\ng m6nh, vRn 7? t6o dBng
tnh lnh m6nh c9a mi tr34ng game l m@t nhi5m vD thi2t y2u 7:i vAi cc doanh
nghi5p. Nh\ng nh s<n xuRt game, pht hnh game cWn phn ha cang nh3 7<m b<o tnh cng bQng trong game.

Nhm nghin c4u xin 12 xu.t mGt s7 gi(i php:
! Th& nh't, cWn xy dBng m@t quy tZc Ing xE chung cho cc game th9 khi
tham gia game, v phn
86
ha nh3 dng cc t^ ng\ th tDc, xc ph6m 72n nh pht hnh v nh\ng
ng34i ch;i khc, 7? cOp 72n nh\ng vRn 7? chnh tr8 nh6y c<m hay c hnh vi
gian lOn khi ch;i game cWn phn 7e nh3 hnh thIc kha ti kho<n ngay lOp tIc, ti ph6m s] b8 kha ti
kho<n vMnh viXn H;n n\a, nh\ng gi<i php ny cWn 73Jc thBc hi5n m@t
cch tri5t 7H, nghMa l cc nh pht hnh cWn trnh tm l1 rDt r, khng dm
lm m6nh tay v sJ game th9 bb game c9a mnh. Ngoi ra cang cWn c nh\ng
chi2n d8ch lAn, c sB ph:i hJp 7Ung b@ c9a cc nh pht hnh, ti2n hnh trn
tRt c< cc s<n phFm game 7H t>ng hi5u Ing tch cBc v 76t hi5u qu< tuyn
truy?n, r>n 7e cao nhRt.
! Th& hai, cc nh pht hnh nn ch9 7@ng nghin cIu nng cao cng ngh5, v
dD nh3 cc phWn m?m hoGc h5 th:ng t34ng lEa ch:ng gian lOn, hay b8 cng
ngh5 lYc t^ 7H h6n ch2 vi5c sE dDng ngn ng\ th tDc trong game. Ngoi ra,
c; s= d\ li5u c9a h5 th:ng t34ng lEa v b@ lYc nn 73Jc cOp nhOt th34ng
xuyn 7H h6n ch2 game th9 lch luOt. Nh pht hnh cang nn ph:i hJp chGt
ch] vAi c@ng 7Ung game th9, t6o lOp h5 th:ng 7H ng34i ch;i c thH bo co
sai ph6m dX dng, cang nh3 tC chIc cc phong tro tFy chay gian lOn km
vAi phWn th34ng xIng 7ng dnh cho nh\ng game th9 c 7ng gp tch cBc.
! Th& ba, cWn c gin ha ch;i game lnh m6nh trong
c@ng 7Ung game th9, xy dBng cho b<n thn cc game th9 c 1 thIc cao vAi
b<n thn v c@ng 7Ung khi tham gia vo game. Cc nh pht hnh c thH
th34ng xuyn tC chIc cc buCi giao l3u, gGp gg cc game th9 7H chia s[, ni
chuy5n v t>ng tnh t3;ng tc, tnh c@ng 7Ung gi\a nh\ng ng34i ch;i vAi
nhau, trong 7 nhRn m6nh tnh cRp thi2t c9a vi5c xy dBng m@t c@ng 7Ung
game cng bQng v lnh m6nh.
87
K#T LU]N
Cho 72n nay, ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE c9a Vi5t Nam vNn ch3a thBc
sB pht triHn m6nh m], m m@t phWn nguyn nhn chnh l do ch3a c m@t sB 78nh
h3Ang hay quy 78nh r rng t^ pha Chnh ph9, cang nh3 ch3a c nh\ng nghin cIu
chuyn su trong lMnh vBc ny. Trong khi ch4 nh\ng 7@ng thi t^ pha nh\ng nh
qu<n l1, cWn c sB 7nh gi tCng quan nhRt v? ngnh cng nghi5p ny, c< t^ pha
nh s<n xuRt, nh pht hnh v t^ pha ng34i tiu dng. Trn c; s= c nh\ng 7nh
gi v? thBc tr6ng, nh\ng phn tch v? hnh vi tiu dng, nh\ng nhn t: <nh h3=ng,
th nh\ng c; quan qu<n l1 v nh\ng doanh nghi5p kinh doanh tr ch;i 7i5n tE mAi
c nh\ng 78nh h3Ang, chi2n l3Jc ph hJp. Nh\ng 7? xuRt gi<i php c9a nhm
nghin cIu cang hon ton mang tnh ch9 quan, nh3ng chng ti cang hi vYng s] c
thH gp m@t phWn nhb c9a mnh trong sB pht triHn chung c9a ngnh cng nghi5p
tr ch;i 7i5n tE ni ring v n?n kinh t2 Vi5t Nam ni chung.
Trong nghin cIu ny, nhm nghin cIu 7 76t 73Jc nh\ng k2t qu< sau:
# Th& nh't, 7? ti 7 7nh gi 73Jc thBc tr6ng hi5n t6i c9a ngnh cng nghi5p
tr ch;i 7i5n tE, nh\ng y2u t: vi m v vM m <nh h3=ng 72n vi5c s<n xuRt
v pht hnh, t^ 7 73a ra m@t ci nhn tCng quan nhRt v? ho6t 7@ng s<n xuRt
v pht hnh tr ch;i 7i5n tE hi5n nay.
# Th& hai, 7? ti 7 phn tch nh\ng c; s= l1 thuy2t c9a l1 thuy2t hnh vi, trn
c; s= 7 7i?u tra nghin cIu hnh vi tiu dng d8ch vD tr ch;i 7i5n tE c9a
ng34i ch;i = Vi5t Nam bQng ph3;ng php nghin cIu th8 tr34ng, phn tch
s: li5u, qua 7 gip cc doanh nghi5p hiHu 73Jc nh\ng ph<n Ing tm l1,
hnh vi tiu dng c9a khch hng v c thH 73a ra nh\ng chi2n l3Jc thch
hJp.
# Th& ba, 7? ti 7 7? xuRt nh\ng gi<i php chung cho vi5c pht triHn ngnh
cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam, ki2n ngh8 nh\ng ging c9a n.
88
Do h6n ch2 v? quy m v kh< n>ng nghin cIu, nhm nghin cIu 7 khng thH
7? cOp 72n nhi?u kha c6nh lin quan 72n lMnh vBc tr ch;i 7i5n tE, nh3 tnh hnh
s<n xuRt kinh doanh c9a cc doanh nghi5p thu@c lMnh vBc ny = Vi5t Nam, 7i?u tra
nh\ng tc 7@ng tch cBc v tiu cBc c9a tr ch;i 7i5n tE 72n ng34i tiu dng Vi5t
Nam, vRn 7? Ing dDng tr ch;i 7i5n tE trong cc lMnh vBc khc, hay ch3a tham kh<o
73Jc 1 ki2n c9a nh\ng chuyn gia 7Wu ngnh, nh\ng nh ho6ch 78nh chnh sch
thu@c lMnh vBc. Nghin cIu v? ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam vNn
cn l m@t lMnh vBc nghin cIu mAi, v nhm nghin cIu hi vYng s] c nh\ng
nghin cIu chuyn su h;n, vAi quy m lAn h;n v 7? cOp 73Jc nhi?u vRn 7? h;n
trong lMnh vBc ny.
M@t lWn n\a nhm nghin cIu mu:n khfng 78nh l6i v? tWm quan trYng c9a vi5c
78nh h3Ang pht triHn ngnh cng nghi5p tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam. VRn 7? ny
khng chV gip cho ngnh cng nghi5p ny pht triHn v3Jt bOc, 7ng gp vo n?n
kinh t2 chung c9a c< n3Ac, m cn gip xy dBng m@t mi tr34ng tr ch;i 7i5n tE
trong s6ch, cng bQng v lnh m6nh cho ng34i tiu dng Vi5t Nam. Nhm nghin
cIu hi vYng 7? ti ny s] l m@t nguUn tham kh<o h\u ch gp phWn vo vi5c nghin
cIu, hon chVnh chnh sch c9a Chnh ph9 cang nh3 78nh h3Ang chi2n l3Jc kinh
doanh c9a cc doanh nghi5p Vi5t Nam trong th4i gian tAi.
89
DANH M!C THAM KH%O
Ti liEu ti/ng ViEt
1. TrWn Minh '6o (2009), Gio trnh marketing c?n b3n, Nh xuRt b<n '6i hYc
Kinh t2 Qu:c dn, H N@i.
2. NguyXn Vi2t Lm (2007), Gio trnh nghin c&u marketing, Nh xuRt b<n
'6i hYc Kinh t2 Qu:c dn, H N@i.
3. NguyXn Trung V>n, NguyXn Thanh Bnh, Ph6m Thu H3;ng, NguyXn Thu
H3;ng (2008), Gio trnh Marketing Qu!c t6, Nh xuRt b<n Lao 7@ng X
H@i, H N@i.
4. C; quan 76i di5n b@ TT&TT t6i Tp.HCM(2010) , 5 nhm gii php qu3n l"
game online , truy cOp ngy 29-01-12, t^ trang web:
http://mic.gov.vn/tintucsukien/tinhoatdongcuabo/Trang/5nhomgiaiphapquanl
yonlinegame.aspx
5. NguyXn M6nh Hi?n(Vi5n kiHm st Nhn dn t:i cao), B3o v< quy5n s. h:u
tr tu<, Bo nhn dn s: ngy 17/05/09.
6. Anh Qun(2011), T?ng tr(.ng GDP n?m 2011 0%t 5.89%, truy cOp ngy 30-
01-12, t^ trang web:
http://vneconomy.vn/20111229091632776P0C9920/tang-truong-gdp-nam-
2011-dat-589.htm
7. V>n b<n '<ng U_ (2011) ,Chi6n l(9c pht tri1n kinh t6 - x h#i 2011 2012,
truy cOp ngy 30-01-12, t6i trang web:
http://www.spnttw.edu.vn/Pages/ArticleDetail.aspx?siteid=1&sitepageid=14
8&articleid=1786
8. '6i D3;ng, H6 li xuRt cho vay: giRc m; xa, Ti?n phong online, s: ngy
30/01/12.
9. S= khoa hYc v Cng ngh5 ,D,ch v+ cng v8i pht tri1n kinh t6 - x h#i,
truy cOp ngy 30-02-2012, t6i website:
http://www.ngheandost.gov.vn/vnn/dich-vu-cong-voi-phat-trien-kinh-te-xa-
hoi-p2t29c31a4714.aspx
90
10. B@ Khoa hYc v Cng ngh5 (2009), ThBc trang khoa hYc v cng ngh5 Vi5t
Nam, truy cOp ngy 05-02-12, t6i website:
http://www.most.gov.vn/Desktop.aspx/Bai-viet-Hoat-Dong-KHCN/Chien-
luoc-quy-hoach-ke-
hoach/THUC_TRANG_KHOA_HOC_VA_CONG_NGHE_VIET_NAM/
11. B@ CNTT&TT (2011), SZch tr>ng CNTT 2011,tr.46,Nh xuRt b<n Thng tin
v Truy?n thng
12. B@ v>n ho thng tin,N?n v>n ha Vi5t Nam 7Om 7 b<n sZc dn t@c, truy
cOp ngy 30-01-12, t^ trang web: http://hanoi.vietnamplus.vn/Home/Nen-
van-hoa-Viet-Nam-dam-da-ban-sac-dan-toc/20103/422.vnplus
13. H<i H (2012), Doanh nghi5p kh tm nhn lBc chRt l3Jng cao, bo 'Wu t3
s: ngy 19/01/2012
14. Cng ty CC phWn ViXn thng FPT(2012), Cng ty thnh vin v lin k2t, truy
cOp ngy 01-02012, t6i:
http://www.fpt.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=421:co
ng-ty-thanh-vien-va-lien-ket&catid=33:cong-ty-thanh-vien-lien-
ket&Itemid=141
15. T6p ch 7i5n tE genk (2011), fpt, vtc, asia soft v vng 7ang ch6y 7ua va
trang truy cOp ngy 30-01-29, t6i trang:
http://game.genk.vn/c8n20101124110420561/fpt-vtc-asiasoft-va-vng-dang-
chay-dua-vu-trang.chn
16. L M` (2011), N>m 2011 doanh nghi5p game VN vNn s:ng khbe , bo
B3u 7i5n Vi5t Nam s: 112 ra ngy 19/9/2011.
Ti liEu ti/ng anh
1. American Marketing Association (2012), Resource Library, truy cOp ngy
16-01-12, t^ trang:
2. Henry Assael, Nigel Pope, Linda Brennan, Kevin Voges, 2007,Consumer
Behaviour, First Asia Pacific Edition
3. Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior
91
and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
4. Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5th ed.). New York, NY:
Free Press
5. Diffusion of Innovation, truy cOp ngy 14-01-12, t6i trang web:
http://www.stanford.edu/class/symbsys205/Diffusion%20of%20Innovations.
htm
6. Heather Chaplin v Aaron Ruby (2005):Smartbomb: The Quest for Art,
Entertainment, and Big Bucks in the Videogame Revolution, Algonquin
Books of Chapel Hill
7. Consumer Behaviour, James F Engel, Roger D Blackwell, Paul W Miniard,
8th. Edition, The Dryden Press, 1995
8. Consumer Behaviour, Leon G. Schiffman & Leslie Lazar Kanuk, PHI
EEE, 9th. Edition, 2006.
9. Lars Perner (2010), CONSUMER BEHAVIOR:THE PSYCHOLOGY OF
MARKETING,University of Southen California
10. Asia Times Online (2006), S Korean game firms want to play in China,
truy cOp 28-01-12, t6i:
http://www.atimes.com/atimes/China_Business/HH12Cb01.html
11. NICK BILTON (2011), Video Game Industry Continues Major Growth,
Gartner Says, The New York Times, truy cOp ngy 28-01-12, t^ trang web:
http://bits.blogs.nytimes.com/2011/07/05/video-game-industry-continues-
major-growth-gartner-says/?scp=1&sq=game%20industry&st=cse#
12. Rebecca Fannin (2010), Here Come the Viet Gamers, Forbes Asia
Magazine s: ngy 08/02/2010.
13. Cimigo (2011), 2011 Vietnam NetCitizens Report: Internet Usage and
Development in Vietnam, April 2011.
14. Chin-Lung Hsu & Hsi-Peng Lu (2007), Consumer behavior in online game
communities: A motivational factor perspective, Computers in Human
Behavior Volume 23, Issue 3, May 2007, Tr. 16421659.

92
PH! L!C

PHI#U ,I>U TRA
HNH VI TIU DNG D@CH V! TR CH<I ,IAN TB
ThuGc nghin c4u khoa hLc c.p tr5Dng ,2 ti: Nghin c4u hnh vi
tiu dng dJch v' tr ch6i 1iEn tQ

L.u @:. Nh\ng thng tin thu thOp s] 73Jc gi\ b mOt v chV dng cho mDc
7ch kh<o st, tCng hJp v? nhu cWu c9a ng34i tiu dng 7:i vAi d8ch vD v s<n
phFm tr ch;i 7i5n tE = Vi5t Nam hi5n nay

H.;ng dHn tr$ l/i:
Xin vui lng 7nh dRu (X) vo cc cu tr< l4i ph hJp. ':i vAi m@t s: cu hbi
s] c nh\ng chV dNn cD thH khc. Xin vui lng tr< l4i theo 7ng thI tB cc cu
hbi trong phi2u ny.

1. B9n 1 tVng ch6i tr ch6i 1iEn tQ (game) bao giD ch5a?
l Ch3a (xin m4i tr< l4i ti2p cu 2 72n cu 3)
l C (xin m4i tr< l4i ti2p t^ cu 5)
2. LC do b9n ch5a ti/p xc vFi tr ch6i 1iEn tQ (game):
l Lo ng6i v? cc tc h6i c9a game <nh h3=ng 72n mnh
l NhOn 73Jc nh\ng 7nh gi, nhOn xt tiu cBc t^ b6n b, ng34i
thn, x h@i
l Ch3a c 7i?u ki5n 7H ti2p xc
l Khng 79 7i?u ki5n v? th4i gian, chi ph
3. NhSng nhn t7 sau (nh h5Kng nh5 th/ no 1/n quy/t 1Jnh c0a b9n

Y/u t7 km hm Th.p Bnh th5Dng Cao
Y2u t: Chi ph ! ! !
Y2u t: th4i gian ! ! !
Y2u t: gia 7nh ! ! !
Y2u t: ti2p cOn game (ci 7Gt, cRu hnh
my,)
! ! !
Y2u t: giao d8ch trong game (th[ game,
items,)
! ! !
Y2u t: d8ch vD trong game c9a nh pht
hnh
! ! !

93
4. B9n th5Dng sQ d'ng s(n phPm game K 1u:
l T6i nh
l T6i nh b6n b
l T6i qun tr ch;i 7i5n tE
l T6i tr34ng hYc hoGc c; quan
l N;i khc.
5. B9n th5Dng sQ d'ng s(n phPm game vo kho(ng thDi gian no?
l Gi4 lm vi5c
l Th4i gian r<nh
l BRt cI th4i gian no
l Th4i gian khc..
6. B9n dnh kho(ng bao nhiu thDi gian cho tr ch6i 1iEn tQ trong 1
tuZn
l T^ 0h 72n 5h
l T^ 5h 72n 10h
l Trn 10h

7. V sao b9n l9i l:a chLn lo9i hnh gi(i tr tr ch6i 1iEn tQ thay v 1 s7
ho9t 1Gng khc? (Ch.m 1i)m cho cc nhn t7)
l Tnh t3;ng tc cao
l C thH ch;i mYi lc mYi n;i
l T6o c; h@i 7H thH hi5n b<n thn
l 'a d6ng v? lBa chYn
l t chi ph h;n so vAi cc lo6i hnh gi<i tr khc
l Gip b6n gi<i tr, th3 gin rRt t:t
l HYc hbi nhi?u kinh nghi5m
l K2t b6n
8. B9n c th5Dng xuyn thQ ch6i nhSng game mFi khng?
l ThE tRt c< cc game mAi ra
l ThVnh tho<ng
l HWu nh3 khng
9. B9n th5Dng bi/t 1/n mGt game mFi nh5 th/ no?
l Qua b6n b giAi thi5u
l Qua cc chi2n d8ch qu<ng co, PR, giAi thi5u c9a Nh pht hnh
l 'Yc cc bi giAi thi5u, 7nh gi trn m6ng, bo ch.
l TB mnh tr<i nghi5m
10. B9n c tm hi)u thng tin v2 nh pht tri)n hay pht hnh game 1
hay khng tr5Fc khi ch6i mGt game no 1 khng?
94
l C
l Khng

11. Tiu ch 1nh gi khi c mGt game mFi ra:
l Nh pht hnh quen thu@c/yu thch
l Chi ph thRp
l Game c nh\ng nt 7@c 7o, mAi l6, hRp dNn
l Game hot

12. Th) lo9i game m b9n th5Dng hay ch6i?
# Theo th- lo0i
l Hnh 7@ng
l NhOp vai
l Phiu l3u
l Chi2n thuOt
l ThH thao
# Theo ph.&ng ti(n ch&i
l Client game (Game cWn download v ci 7Gt trn my)
l Webgame (Ch;i trBc ti2p trn trang ch9 c9a cc Nh pht hnh
hoGc trang game)
l Game trn cc m6ng x h@i
l Ph3;ng ti5n khc ('i5n tho6i, my ch;i game,.)
13. Tiu ch l:a chLn game c0a b9n

Cc y/u t7 Th.p
Bnh
th5Dng
Cao
Y2u t: 7U ho6 ! ! !
Y2u t: Chi ph ! ! !
Y2u t: n@i dung, c:t truy5n, ! ! !
Y2u t: ti2p cOn game (ci 7Gt, cRu
hnh my, )
! ! !
Tnh t3;ng tc c9a nh\ng ng34i ch;i ! ! !
Uy tn c9a nh pht hnh ! ! !
Cc sB ki5n qu<ng co, khuy2n m6i ! ! !

14. N/u c nhi2u game t56ng t: hoRc gi7ng nhau, tiu ch l:a chLn c0a
b9n l g?
l Game no ra tr3Ac th ch;i
l ChYn game c9a Nh pht hnh quen thu@c/yu thch
95
l Chnh sch khuy2n m6i, CSKH, cc sB ki5n c@ng 7Ung
l Ch;i thE tRt c< rUi chYn ra game ph hJp nhRt

15. Ch.m 1i)m m4c 1G (nh h5Kng c0a nhSng nhn t7 sau 1/n quy/t
1Jnh ch6i game c0a b9n
l Cc 7Jt qu<ng co, PR, giAi thi5u rWm r@
l TrJ gip v? mGt k` thuOt, h3Ang dNn ng34i ch;i tham gia ch;i
l Cc chi2n d8ch khuy2n mi
l Cc sB ki5n mang tnh c@ng 7Ung
l Chnh sch sau bn hng, hS trJ ng34i khi gGp kh kh>n, sB c:
Theo b%n, Nh pht hnh cEn c3i thi<n nh't v'n 05 no trong nh:ng
v'n 05 trn 01 lm hi lng game th; h>n? ............................................
16. Khi b9n c(m th.y r.t hi lng vFi 1 game no 1, b9n s^ ph(n 4ng
nh5 th/ no?
l Ginh nhi?u th4i gian h;n cho game
l Tm cch 7H 7ua top, n6p thm th[ game
l GiAi thi5u cho b6n b
l Tm nh\ng game khc c9a cng Nh pht hnh 7H ch;i thE

17. Khi b9n c(m th.y khng hi lng vFi mGt game, 1Rc biEt l nhSng
s: c7 k_ thuOt, b9n s^ ph(n 4ng nh5 th/ no?
l VNn ch;i nh3ng h6n ch2 h;n, ti2t ki5m chi ph h;n
l TFy chay game v Nh pht hnh
l Ku gYi b6n b tFy chay game
l Tm mYi cch 7H 7i l6i cng bQng (lRy l6i ti kho<n, items)
18. Quan 1i)m c0a b9n v2 tnh cng bUng trong game (1Rc biEt l hiEn
t58ng hack):
l M@t phWn tRt y2u c9a tr ch;i, khng trnh 73Jc
l C: gZng trnh xa nh\ng game th9 sE dDng hack
l Hack l m@t ni?m vui bn c6nh nh\ng y2u t: khc
l S] khng ch;i nh\ng game m n6n hack khng 73Jc gi<i quy2t

96
19. B9n c s`n sng tr( thm ti2n 1) 158c nhi2u quy2n l8i h6n trong
game khng?
l C
l Khng
20. Chi ph ch6i game (nh h5Kng nh5 th/ no 1/n quy/t 1Jnh c0a b9n?
(Cho 1i)m tV 1 1/n 10, t56ng 4ng m4c 1G (nh h5Kng tV th.p 1/n
cao): .......................................................................................................
21. B9n s^ lm cch no 1) c chi ph ch6i game?
l TB mnh ki2m ti?n
l DBa vo b: mh, ng34i thn
l NguUn khc
l Khng tr< ph

R+t cm &n b0n ' gip 'I chng ti hon thnh phi6u 'i*u tra ny.
B0n vui lng cung c+p thm m3t s7 thng tin c nhn c1a b0n, t+t c$
nh4ng thng tin ny sJ '.Ec gi4 b m9t v chA nh,m m#c 'ch nghin c!u

1. HY v Tn:
.........................................................................................................................
2. Email:
..........................................................................................................................
3. Ngh? nghi5p:
..........................................................................................................................
4. TuCi:
l D3Ai 18 l 18-20 l 21-23
l 24-29 l 30-34 l Trn 34
5. GiAi Tnh: (Nam/N\): ...................................................................................
6. Trnh 7@ hYc vRn
l T:t nghi5p THCS
l T:t nghi5p THPT
l '6i hYc, Cao 7fng, Trung hYc chuyn nghi5p
7. Khu vBc sinh s:ng: ......................................................................................

97

THa T;bNG CHNH PHa
-----------------
S:: 1755/Q'-TTg
CcNG HA X HcI CHa NGHdA VIAT NAM
,Gc lOp T: do H9nh phc
-----------------------
H N#i, ngy 22 thng 09 n?m 2010

QUY#T ,@NH
PH DUYAT ,> N ,;A VIAT NAM SbM TR+ THNH N;bC MeNH
V> CNG NGHA THNG TIN V TRUY>N THNG
--------------------
THc T)mNG CHNH PHc

C?n c& LuAt T= ch&c Chnh ph; ngy 25 thng 12 n?m 2001;
C?n c& LuAt Cng ngh< thng tin ngy 29 thng 6 n?m 2006;
C?n c& LuAt Cng ngh< cao ngy 13 thng 11 n?m 2008;
C?n c& LuAt ViMn thng ngy 23 thng 11 n?m 2009;
C?n c& LuAt TEn s! v tuy6n 0i<n ngy 23 thng 11 n?m 2009;
C?n c& Ch2 th, s! 58-CT/TW ngy 17 thng 10 n?m 2000 c;a B# Chnh tr,
v5 04y m%nh &ng d+ng v pht tri1n cng ngh< thng tin ph+c v+ s7 nghi<p cng
nghi<p ha, hi<n 0%i ha;
C?n c& Quy6t 0,nh s! 246/2005/QO-TTg ngy 06 thng 10 n?m 2005 c;a
Th; t(8ng Chnh ph; ph duy<t Chi6n l(9c pht tri1n cng ngh< thng tin v truy5n
thng Vi<t Nam 06n n?m 2010 v 0,nh h(8ng 06n n?m 2020;
Xt 05 ngh, c;a B# tr(.ng B# Thng tin v Truy5n thng,

QUY#T ,@NH:

98

,i2u 1. Ph duy5t '? n '3a Vi5t Nam sAm tr= thnh n3Ac m6nh v? cng
ngh5 thng tin v truy?n thng (sau 7y gYi tZt l '? n) vAi cc n@i dung ch9 y2u
sau:
I. M!C TIU
1. MDc tiu tCng qut
Pht triHn nguUn nhn lBc cng ngh5 thng tin 76t tiu chuFn qu:c t2; xy
dBng cng nghi5p cng ngh5 thng tin, 7Gc bi5t l cng nghi5p phWn m?m, n@i dung
s: v d8ch vD tr= thnh ngnh kinh t2 mai nhYn, gp phWn quan trYng vo t>ng
tr3=ng GDP v xuRt khFu; thi2t lOp h6 tWng viXn thng b>ng r@ng trn ph6m vi c<
n3Ac; Ing dDng hi5u qu< cng ngh5 thng tin trong mYi lMnh vBc kinh t2 - x h@i,
qu:c phng, an ninh.
Cng ngh5 thng tin v truy?n thng l 7@ng lBc quan trYng gp phWn b<o
7<m sB t>ng tr3=ng v pht triHn b?n v\ng c9a 7Rt n3Ac, nng cao tnh minh b6ch
trong cc ho6t 7@ng c9a c; quan nh n3Ac, ti2t ki5m th4i gian, kinh ph cho cc c;
quan, tC chIc, doanh nghi5p v ng34i dn.
T:c 7@ t>ng tr3=ng doanh thu hQng n>m 76t t^ 2 - 3 lWn t:c 7@ t>ng tr3=ng
GDP tr= ln. '2n n>m 2020, t_ trYng cng ngh5 thng tin v truy?n thng 7ng gp
vo GDP 76t t^ 8 - 10%.
2. MDc tiu cD thH
a) V? nguUn nhn lBc cng ngh5 thng tin
'2n n>m 2015: 30% s: l3Jng sinh vin cng ngh5 thng tin, 7i5n tE, viXn
thng sau khi t:t nghi5p = cc tr34ng 76i hYc c 79 kh< n>ng chuyn mn v ngo6i
ng\ 7H c thH tham gia th8 tr34ng lao 7@ng qu:c t2. T_ l5 ng34i dn sE dDng
Internet 76t trn 50%.
'2n n>m 2020: 80% sinh vin cng ngh5 thng tin v truy?n thng t:t
nghi5p = cc tr34ng 76i hYc 79 kh< n>ng chuyn mn v ngo6i ng\ 7H tham gia th8
tr34ng lao 7@ng qu:c t2. TCng s: nhn lBc tham gia ho6t 7@ng trong lMnh vBc cng
nghi5p cng ngh5 thng tin 76t 1 tri5u ng34i, trong 7 bao gUm nhn lBc ho6t 7@ng
99
trong n3Ac v nhn lBc tham gia xuRt khFu. T_ l5 ng34i dn sE dDng Internet 76t
trn 70%.
b) V? cng nghi5p cng ngh5 thng tin
'2n n>m 2015: cc doanh nghi5p Vi5t Nam c 79 n>ng lBc thi2t k2, s<n xuRt
thi2t b8, thay th2 dWn cc chi ti2t nhOp khFu, 7Fy m6nh nghin cIu ch2 t6o vi m6ch
tch hJp, lm ch9 thi2t k2 v s<n xuRt 73Jc m@t s: s<n phFm phWn cIng cng ngh5
thng tin v truy?n thng mang th3;ng hi5u Vi5t Nam, 7p Ing nhu cWu trong n3Ac
v xuRt khFu. Vi5t Nam nQm trong s: 15 n3Ac dNn 7Wu v? cung cRp d8ch vD gia
cng phWn m?m v n@i dung s:. Quy m v tnh chuyn nghi5p c9a cc doanh
nghi5p phWn m?m, n@i dung s: v d8ch vD cng ngh5 thng tin Vi5t Nam 73Jc nng
cao, 79 sIc c6nh tranh trn th8 tr34ng n@i 78a. Hnh thnh 73Jc m@t s: s<n phFm
phWn cIng, phWn m?m, n@i dung s: mang th3;ng hi5u Vi5t Nam phDc vD th8 tr34ng
trong n3Ac, h3Ang tAi xuRt khFu.
'2n n>m 2020: hnh thnh 73Jc cc tC chIc nghin cIu v pht triHn cng
ngh5 thng tin v truy?n thng m6nh, 7Gc bi5t l cc tC chIc nghin cIu v pht
triHn cng ngh5 c9a doanh nghi5p, 79 n>ng lBc nghin cIu pht triHn s<n phFm mAi
c cng ngh5 cao. Cng nghi5p phWn m?m v d8ch vD gia cng c9a Vi5t Nam pht
triHn m6nh m], Vi5t Nam nQm trong s: 10 n3Ac dNn 7Wu v? cung cRp d8ch vD gia
cng phWn m?m v n@i dung s:. Cc doanh nghi5p phWn m?m, n@i dung s: v d8ch
vD cng ngh5 thng tin Vi5t Nam lm ch9 th8 tr34ng trong n3Ac v tham gia xuRt
khFu. Nhi?u s<n phFm, gi<i php phDc vD Ing dDng cng ngh5 thng tin c9a Nh
n3Ac v doanh nghi5p do Vi5t Nam nghin cIu, pht triHn hoGc b<n 78a ha t^ cc
phWn m?m tB do m nguUn m=.
Cng nghi5p cng ngh5 thng tin, 7Gc bi5t l cng nghi5p phWn m?m v d8ch
vD trn n?n cng ngh5 thng tin tr= thnh m@t ngnh cng nghi5p c t:c 7@ t>ng
tr3=ng nhanh nhRt trong cc ngnh kinh t2 - k` thuOt v chi2m t_ trYng cao trong
GDP.
c) V? h6 tWng viXn thng b>ng r@ng
'2n n>m 2015: c; b<n hon thnh m6ng b>ng r@ng 72n cc x, ph34ng trn
c< n3Ac, k2t n:i Internet 72n tRt c< cc tr34ng hYc; ph9 sng thng tin di 7@ng b>ng
100
r@ng 72n 85% dn c3; Vi5t Nam nQm trong s: 65 n3Ac trong b<ng x2p h6ng c9a
Lin minh ViXn thng qu:c t2 (ITU).
'2n n>m 2020: hon thi5n m6ng b>ng r@ng 72n hWu h2t s: thn, b<n; ph9
sng thng tin di 7@ng b>ng r@ng 72n 95% dn c3; Vi5t Nam nQm trong s: 55 n3Ac
trong b<ng x2p h6ng c9a ITU (thu@c nhm 1/3 n3Ac dNn 7Wu).
d) V? phC cOp thng tin
'2n n>m 2011: hWu h2t cc h@ gia 7nh c my 7i5n tho6i.
'2n n>m 2015: 20 - 30% s: h@ gia 7nh trn c< n3Ac c my tnh v truy cOp
Internet b>ng r@ng; trn 90% s: h@ c my thu hnh, trong 7 80% xem 73Jc truy?n
hnh s: bQng cc ph3;ng thIc khc nhau.
'2n n>m 2020: hWu h2t cc h@ gia 7nh trn c< n3Ac sE dDng cc d8ch vD s:;
50 - 60% s: h@ gia 7nh trn c< n3Ac c my tnh v truy cOp Internet b>ng r@ng,
trong 7 25 - 30% truy nhOp b>ng r@ng sE dDng cp quang; hWu h2t cc h@ gia 7nh
c my thu hnh xem 73Jc truy?n hnh s: bQng cc ph3;ng thIc khc nhau.
7) V? Ing dDng cng ngh5 thng tin
'2n n>m 2015: cung cRp hWu h2t cc d8ch vD cng c; b<n trBc tuy2n tAi
ng34i dn v doanh nghi5p mIc 7@ 2 v 3 (nhOn mNu hU s; trn m6ng v trao 7Ci
thng tin, gEi, nhOn hU s; qua m6ng). 80% doanh nghi5p v tC chIc x h@i Ing
dDng cng ngh5 thng tin trong qu<n l1, 7i?u hnh, s<n xuRt kinh doanh. PhC cOp
Ing dDng cng ngh5 thng tin trong h5 th:ng gio dDc, y t2. 'Fy m6nh Ing dDng
cng ngh5 thng tin trong qu:c phng, an ninh.
B3Ac 7Wu Ing dDng cng ngh5 thng tin 7H gi<i quy2t cc vRn 7? kinh t2 - x
h@i quan trYng, ph6m vi <nh h3=ng r@ng, bao gUm: Ing dDng cng ngh5 thng tin
trong qu<n l1 giao thng 7 th8, Ing dDng cng ngh5 thng tin trong cng tc v5
sinh, an ton thBc phFm, Ing dDng cng ngh5 thng tin trong cng tc dB bo th4i
ti2t,
'2n n>m 2020: Chnh ph9 7i5n tE Vi5t Nam thu@c lo6i kh trn th2 giAi.
Vi5t Nam nQm trong nhm 1/3 n3Ac dNn 7Wu trong b<ng x2p h6ng c9a Lin hi5p
qu:c v? mIc 7@ sdn sng Chnh ph9 7i5n tE. HWu h2t cc d8ch vD cng c; b<n 73Jc
cung cRp trn m6ng cho ng34i dn v doanh nghi5p = mIc 7@ 4 (thanh ton ph d8ch
101
vD, nhOn k2t qu< d8ch vD qua m6ng). 100% cc ngnh cng nghi5p then ch:t c9a 7Rt
n3Ac, cc doanh nghi5p v tC chIc x h@i Ing dDng cng ngh5 thng tin trong qu<n
l1, 7i?u hnh, s<n xuRt kinh doanh.
e) V? xy dBng doanh nghi5p v pht triHn th8 tr34ng cng ngh5 thng tin v
truy?n thng
Nng cao hi5u qu< ho6t 7@ng s<n xuRt kinh doanh c9a cc doanh nghi5p v
tOp 7on cng ngh5 thng tin v truy?n thng c9a Vi5t Nam nh3 TOp 7on B3u
chnh ViXn thng Qu:c gia Vi5t Nam (VNPT), TOp 7on ViXn thng Qun 7@i
(Viettel), TCng cng ty Truy?n thng 7a ph3;ng ti5n (VTC), Cng ty cC phWn FPT,
Cng ty cC phWn tOp 7on CMC trn c< hai lMnh vBc d8ch vD v s<n xuRt cng
nghi5p. Hnh thnh TOp 7on Truy?n thng 7a ph3;ng ti5n Vi5t Nam (VTC).
HS trJ, khuy2n khch vi5c ra 74i c9a cc doanh nghi5p cng ngh5 thng tin
v truy?n thng vâ v nhb, thc 7Fy hnh thnh cc doanh nghi5p cng ngh5 thng
tin v truy?n thng lAn, kinh doanh hi5u qu<, n>ng lBc c6nh tranh cao, tr= thnh cc
tOp 7on kinh t2 m6nh, t^ng b3Ac m= r@ng ra th8 tr34ng khu vBc v th2 giAi, hnh
thnh th3;ng hi5u Cng ngh5 thng tin v truy?n thng Vi5t Nam.
'2n n>m 2015: pht triHn cc doanh nghi5p v tOp 7on cng ngh5 thng tin
76t trnh 7@, quy m khu vBc ASEAN, c cc ho6t 7@ng kinh doanh trn th8 tr34ng
qu:c t2, trong 7 m@t s: doanh nghi5p c tCng doanh thu 76t trn 10 t_ USD.
'2n n>m 2020: nhi?u doanh nghi5p v tOp 7on cng ngh5 thng tin c9a Vi5t
Nam ho6t 7@ng s<n xuRt kinh doanh hi5u qu<, 76t trnh 7@, quy m th2 giAi, trong
7 m@t s: doanh nghi5p c tCng doanh thu 76t trn 15 t_ USD.
II. QUAN ,I&M CHf ,eO
1. T>ng t:c pht triHn cng ngh5 thng tin v truy?n thng Vi5t Nam trn c;
s= b<o 7<m tnh k2 thâ, tOn dDng nh\ng thnh tBu, k2t qu< 7 c, ph hJp vAi cc
chi2n l3Jc, quy ho6ch, k2 ho6ch pht triHn trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin v
truy?n thng, song cWn c nh\ng 7@t ph trong pht triHn vAi nh\ng mDc tiu cao
h;n, t:c 7@ nhanh h;n.
2. Pht triHn hJp l1 c< chi?u r@ng v chi?u su, s: l3Jng v chRt l3Jng trn
c; s= pht huy n@i lBc, tOn dDng tri thIc v cc nguUn lBc qu:c t2.
102
3. SE dDng hi5u qu< nguUn v:n 7Wu t3 t^ ngn sch nh n3Ac, 7Ung th4i thu
ht cc doanh nghi5p trong, ngoi n3Ac v ton x h@i tham gia 7Wu t3 pht triHn.
4. p dDng mIc 3u tin, 3u 7i cao nhRt theo quy 78nh c9a php luOt dnh
cho cng ngh5 cao, cng tc nghin cIu, 7o t6o v? khoa hYc v cng ngh5 cho cc
khu cng ngh5 thng tin tOp trung, cc c; s= nghin cIu, 7o t6o, cc doanh nghi5p,
c nhn cung cRp cc s<n phFm, d8ch vD cng ngh5 thng tin.
III. CC NHIAM V!
NhiEm v' 1: Pht tri)n nguTn nhn l:c cng nghE thng tin
1. )u tin nguUn lBc 7H triHn khai K2 ho6ch tCng thH pht triHn nguUn nhn
lBc cng ngh5 thng tin 72n n>m 2015 v 78nh h3Ang 72n n>m 2020 theo Quy2t
78nh s: 698/Q'-TTg ngy 01 thng 6 n>m 2009 c9a Th9 t3Ang Chnh ph9.
2. T>ng c34ng kh< n>ng thng tin, dB bo v 78nh h3Ang pht triHn nguUn
nhn lBc cng ngh5 thng tin Vi5t Nam theo nhu cWu th8 tr34ng trong n3Ac v qu:c
t2.
3. )u tin 7Wu t3 c; s= vOt chRt, t6o c; ch2 7Gc th 7H t>ng quy?n tB ch9 cho
m@t s: c; s= 7o t6o, nghin cIu trYng 7iHm v? cng ngh5 thng tin 76t trnh 7@
qu:c t2. 'Fy m6nh 7o t6o nguUn nhn lBc cng ngh5 thng tin chRt l3Jng cao, cc
chuyn gia t3 vRn, phn tch thi2t k2, xy dBng v qu<n l1 h5 th:ng cng ngh5
thng tin.
4. T>ng c34ng 7o t6o k` n>ng sE dDng cng ngh5 thng tin trong x h@i,
gp phWn nng cao dn tr.
5. Khuy2n khch vi5c gi<ng d6y bQng ti2ng Anh 7:i vAi cc sinh vin cng
ngh5 thng tin trong cc tr34ng 76i hYc.
6. M= r@ng lo6i hnh 7o t6o trBc tuy2n trn c; s= h6 tWng viXn thng b>ng
r@ng.
NhiEm v' 2: Pht tri)n cng nghiEp cng nghE thng tin
1. )u tin nguUn lBc 7H triHn khai cc ch3;ng trnh pht triHn cng nghi5p
phWn m?m, n@i dung s: v phWn cIng, 7i5n tE theo cc Quy2t 78nh s: 51/2007/Q'-
TTg, s: 56/2007/Q'-TTg, s: 50/2009/Q'-TTg v s: 75/2007/Q'-TTg c9a Th9
103
t3Ang Chnh ph9, 7Ung th4i ch trYng thu ht 7Wu t3, thc 7Fy pht triHn ngnh d8ch
vD cng ngh5 thng tin, d8ch vD trn n?n cng ngh5 thng tin.
2. T>ng c34ng cc nguUn v:n 7Wu t3 cho cng nghi5p cng ngh5 thng tin;
3u tin b: tr kinh ph trong ch3;ng trnh xc ti2n 7Wu t3 hQng n>m 7H 7Fy m6nh thu
ht 7Wu t3 n3Ac ngoi, 7Wu t3 c9a cc tOp 7on 7a qu:c gia vo lMnh vBc cng ngh5
thng tin v truy?n thng, nhRt l 7Wu t3 vo cc lMnh vBc cng ngh5, s<n phFm mAi,
cc s<n phFm, d8ch vD c gi tr8 gia t>ng cao.
3. )u tin 7Wu t3 hS trJ nng cao n>ng lBc ho6t 7@ng v sIc c6nh tranh cho
cc doanh nghi5p cng ngh5 thng tin v truy?n thng c9a Vi5t Nam; xy dBng
th3;ng hi5u Vi5t Nam v? cng ngh5 thng tin; 3u tin b: tr kinh ph trong ch3;ng
trnh xc ti2n th3;ng m6i hQng n>m 7H hS trJ cc doanh nghi5p cng ngh5 thng tin
v truy?n thng qu<ng b, xc ti2n th3;ng m6i, chi2m lMnh th8 tr34ng trong n3Ac,
m= r@ng th8 tr34ng ra n3Ac ngoi.
4. 'Fy m6nh 7Wu t3 pht triHn cc khu cng ngh5 thng tin tOp trung, cc
v34n 3;m doanh nghi5p v cc trung tm cung cRp d8ch vD cng ngh5 thng tin cho
th8 tr34ng trong n3Ac v th2 giAi.
5. Xy dBng c; ch2 7H 3u tin cho cc doanh nghi5p cng ngh5 thng tin v
truy?n thng ch9 76o c9a Vi5t Nam lm tCng thWu cc dB n cng ngh5 thng tin v
truy?n thng lAn dng nguUn v:n ngn sch nh n3Ac hoGc v:n c nguUn g:c t^
ngn sch nh n3Ac.
6. Nng cao n>ng lBc nghin cIu sng t6o, 7o t6o nhn lBc bOc cao c k`
n>ng sE dDng cng ngh5 thng tin trong cc ngnh cng nghi5p.
7. Khuy2n khch cc doanh nghi5p viXn thng ch9 76o t>ng c34ng 7Wu t3 cho
pht triHn cng nghi5p cng ngh5 thng tin 7H t>ng t_ trYng doanh thu cng nghi5p
cng ngh5 thng tin trong tCng doanh thu c9a cc doanh nghi5p.
8. Xy dBng v triHn khai cc ch3;ng trnh pht triHn cng nghi5p cng ngh5
thng tin giai 7o6n 2011 - 2020, ti2p tDc hon thi5n mi tr34ng php l1 v cc c;
ch2 chnh sch mang tnh 7@t ph cho pht triHn cng nghi5p cng ngh5 thng tin.
NhiEm v' 3: Ti/p t'c pht tri)n v hon thiEn h9 tZng vign thng v
cng nghE thng tin
104
1. Hon thi5n h6 tWng viXn thng b>ng r@ng
TOn dDng c; s= h6 tWng hi5n c, xy dBng v m= r@ng m6ng b>ng r@ng 72n
cc x, ph34ng, thn, b<n trn c< n3Ac phDc vD nhu cWu sE dDng c9a ng34i dn v
cng tc chV 76o, 7i?u hnh c9a '<ng v Nh n3Ac.
Pht triHn cc 7iHm truy cOp cng c@ng t6i cc 78a 7iHm thch hJp vAi t^ng
78a ph3;ng, c; s= nh3: cc tr34ng hYc, nh v>n ha x, 7Un bin phng, 7iHm b3u
7i5n - v>n ha x v cc trung tm gio dDc c@ng 7Ung, 7H lZp 7Gt thi2t b8 nhQm
thu ht v t6o 7i?u ki5n t:t nhRt cho ng34i dn c thH khai thc, sE dDng c hi5u qu<
cc d8ch vD 7i5n tho6i c: 78nh v truy cOp Internet.
ThBc hi5n cp quang ha v ngWm ha cc 734ng cp 7H b<o 7<m chRt l3Jng
d8ch vD v m` quan 7 th8, 7Gc bi5t l dYc cc tuy2n 734ng, ph: chnh t6i cc trung
tm 7 th8 lAn.
ThBc hi5n l@ trnh s: ha truy?n dNn, pht sng truy?n hnh mGt 7Rt. Ti2p tDc
m= r@ng b>ng thng Internet trong n3Ac v qu:c t2 thba mn nhu cWu c9a x h@i:
triHn khai m6ng thng tin di 7@ng 3G v cc th2 h5 ti2p theo, phng thm cc v5
tinh Vinasat mAi, 7Wu t3 nng cRp v xy dBng cc tuy2n cp quang mGt 7Rt v cp
quang biHn mAi
2. Ti2p tDc hon thi5n m6ng viXn thng dng ring phDc vD cc c; quan
'<ng, Nh n3Ac
Ti2p tDc triHn khai xy dBng m6ng viXn thng dng ring phDc vD cc c;
quan '<ng, Nh n3Ac 72n cRp x, ph34ng nhQm b<o 7<m an ton, an ninh thng tin
v k2t n:i thng su:t phDc vD pht triHn mYi d8ch vD theo yu cWu.
3. Xy dBng h5 th:ng c; s= d\ li5u qu:c gia phDc vD pht triHn Chnh ph9
7i5n tE.
4. Xy dBng c; s= h6 tWng k` thuOt b<o 7<m an ton thng tin s: qu:c gia.
TriHn khai xy dBng Trung tm k` thuOt an ton m6ng qu:c gia; nghin cIu
v triHn khai: h5 th:ng 7nh gi, kiHm 78nh an ton thng tin qu:c gia, h5 th:ng
c<nh bo, pht hi5n v phng ch:ng t@i ph6m trn m6ng, h5 th:ng xc thBc, b<o mOt
cho cc h5 th:ng thng tin Chnh ph9; t>ng c34ng 7o t6o chuyn gia an ton thng
tin cho c; quan Chnh ph9 v h5 th:ng thng tin trYng y2u qu:c gia.
105
NhiEm v' 4: Xy d:ng v tri)n khai cc gi(i php h[ tr8 ph h8p 1)
ph3 cOp thng tin 1/n cc hG gia 1nh
M= r@ng ph6m vi ho6t 7@ng c9a Qu` d8ch vD viXn thng cng ch v sE dDng
nguUn kinh ph 7Ru gi tWn s: 7H hS trJ m@t phWn kinh ph trang b8 cc thi2t b8 thng
tin s: cho cc h@ gia 7nh c hon c<nh kh kh>n nhQm nng cao chRt l3Jng cu@c
s:ng c9a ng34i dn, 7Ung th4i 7p Ing yu cWu thng tin, tuyn truy?n c9a '<ng,
Nh n3Ac;
Nghin cIu, pht triHn v hS trJ cc thi2t b8 thng tin s: phDc vD kh< n>ng
ti2p cOn thng tin cho ng34i cao tuCi v ng34i khuy2t tOt.
NhiEm v' 5: hng d'ng hiEu qu( cng nghE thng tin trong c6 quan nh
n5Fc, doanh nghiEp v x hGi
1. Ti2p tDc triHn khai cc ch3;ng trnh, k2 ho6ch Ing dDng cng ngh5 thng
tin trong c; quan nh n3Ac v trong doanh nghi5p theo cc Quy2t 78nh s:
43/2008/Q'-TTg, s: 48/2009/Q'-TTg, s: 1605/Q'-TTg ngy 27 thng 8 n>m
2010 v s: 191/2005/Q'-TTg c9a Th9 t3Ang Chnh ph9.
2. TriHn khai Ing dDng cng ngh5 thng tin trong cc c; quan nh n3Ac b<o
7<m vi5c chV 76o 7i?u hnh thng su:t t^ Trung 3;ng 72n cc quOn, huy5n, x,
ph34ng trn ton qu:c:
- B<o 7<m h6 tWng k` thuOt v an ton thng tin phDc vD Ing dDng cng ngh5
thng tin trong c; quan nh n3Ac, bao gUm phWn cIng, phWn m?m, cc c; s= d\
li5u, cc gi<i php an ton b<o mOt, ch trYng 7o t6o cn b@ cng chIc 7H sE dDng
hi5u qu< cc thi2t b8, h5 th:ng 7 73Jc 7Wu t3.
- Trn c; s= 7nh gi lBa chYn nh\ng m hnh Ing dDng cng ngh5 thng tin
7iHn hnh cRp tVnh, thnh ph: trBc thu@c Trung 3;ng, cRp quOn, huy5n t6i cc 78a
ph3;ng 7 76t k2t qu< t:t, ti2p tDc phC bi2n m hnh thnh cng 7H triHn khai nhn
r@ng trn c< n3Ac.
- TriHn khai h5 th:ng qu<n l1 v>n b<n tch hJp trn ton qu:c phDc vD vi5c
chV 76o 7i?u hnh thng su:t t^ Trung 3;ng 72n 78a ph3;ng.
3. TriHn khai cc ch3;ng trnh, 7? n, dB n v cc c; ch2 chnh sch 7Fy
m6nh 7Wu t3 Ing dDng v pht triHn cng ngh5 thng tin trong doanh nghi5p.
106
4. TriHn khai cc 7? n, dB n nng cao n>ng lBc Ing dDng cng ngh5 thng
tin cho cc tWng lAp nhn dn trong ton x h@i, xy dBng m6ng x h@i Vi5t Nam.
NhiEm v' 6: TNng c5Dng nNng l:c nghin c4u trong lXnh v:c cng nghE
thng tin v truy2n thng, lm ch0 v tVng b5Fc sng t9o ra cng nghE cho ch/
t9o s(n phPm mFi
1. Nng cao n>ng lBc nghin cIu v pht triHn v? cng ngh5 thng tin c9a
cc c; s= nghin cIu, 7o t6o v c9a cc doanh nghi5p; xy dBng m@t s: phng th
nghi5m trYng 7iHm dng chung trn c< n3Ac v? cng ngh5 chip, cng ngh5 c<m
bi2n, phWn m?m li, phWn m?m nguUn m=, phWn m?m nhng, n@i dung s:, xE l1
ti2ng Vi5t, an ton thng tin.
2. Nh n3Ac 3u tin 7Wu t3 nghin cIu sng t6o, mua hoGc chuyHn giao cng
ngh5 mAi nhQm t6o ra cc s<n phFm, d8ch vD mang th3;ng hi5u Vi5t Nam c kh<
n>ng c6nh tranh v xuRt khFu cao nh3 cc thi2t b8 thng minh, cc phWn m?m
nhng, cc thi2t b8 ti2t ki5m 7i5n C c; ch2 hS trJ, 7Wu t3 cho cc doanh nghi5p
lAn v? cng ngh5 thng tin v truy?n thng c9a Vi5t Nam tham gia nghin cIu v
pht triHn, th3;ng m6i ha cc k2t qu< nghin cIu. S<n xuRt, lZp rp cc thi2t b8 7Wu
cu:i ph hJp vAi 7i?u ki5n, hon c<nh v nhu cWu th8 tr34ng = Vi5t Nam.

IV. CC GI%I PHP
1. T>ng c34ng cng tc thng tin, tuyn truy?n, nng cao nhOn thIc.
'Fy m6nh cng tc thng tin, tuyn truy?n trn cc ph3;ng ti5n thng tin 76i
chng, thng qua cc h@i ngh8, h@i th<o 7H nng cao nhOn thIc cho cc c; quan, 7;n
v8, doanh nghi5p, hi5p h@i ho6t 7@ng trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin v truy?n
thng v ng34i dn v? cc mDc tiu, quan 7iHm, nhi5m vD c9a '? n 7H th:ng nhRt
hnh 7@ng.
'Ung th4i, cWn nng cao v>n ha khai thc v sE dDng cng ngh5 thng tin t^
gia 7nh 72n nh tr34ng, x h@i nhQm h3Ang tAi cc Ing dDng lnh m6nh, thi2t thBc,
hi5u qu<, gp phWn hnh thnh x h@i v>n minh, b<o 7<m an ton, an ninh cho mYi
ng34i sE dDng cng ngh5 thng tin.
107
2. Tch cBc x h@i ha 7Wu t3 cho cng ngh5 thng tin v truy?n thng, 7Gc
bi5t l pht triHn h6 tWng viXn thng b>ng r@ng.
Khuy2n khch mYi thnh phWn kinh t2 tham gia xy dBng, pht triHn v khai
thc h6 tWng viXn thng b>ng r@ng, 7a d6ng ha cc d8ch vD cng ngh5 thng tin v
truy?n thng, 7Gc bi5t l c nh\ng c; ch2 v? v:n, gin.
Dng chung cc cng trnh cng c@ng, 7i5n lBc, cRp thot n3Ac, giao thng
7H ngWm ha cc m6ng cp thng tin, cp truy?n hnh; t>ng c34ng sB hJp tc gi\a
cc doanh nghi5p viXn thng nhQm sE dDng chung m@t phWn m6ng l3Ai, cng trnh,
thi2t b8 viXn thng, b<o 7<m ti2t ki5m, hi5u qu< trong vi5c thi2t lOp m6ng v cung
cRp d8ch vD cng ngh5 thng tin v truy?n thng.
3. 'Wu t3 7@t ph c trYng tm, trYng 7iHm
'Fy m6nh vi5c 7Wu t3 c9a Nh n3Ac 7:i vAi cc ch3;ng trnh, dB n Ing
dDng v pht triHn cng ngh5 thng tin, trong 7 ch trYng 72n cc dB n 7o t6o
nguUn nhn lBc cng ngh5 thng tin chRt l3Jng cao, xy dBng v m= r@ng m6ng
b>ng r@ng 72n cc x, ph34ng, thn, b<n trn c< n3Ac 7H pht triHn Internet b>ng
r@ng v hon thi5n m6ng viXn thng dng ring phDc vD cc c; quan '<ng v Nh
n3Ac 72n cRp x, ph34ng 7H b<o 7<m an ton an ninh thng tin, phDc vD thc 7Fy
Ing dDng cng ngh5 thng tin. Khuy2n khch 7Fy m6nh cc nghin cIu c; b<n,
nghin cIu Ing dDng pht triHn cng nghi5p cng ngh5 thng tin trong doanh
nghi5p v ngoi doanh nghi5p.
M= r@ng th8 tr34ng qu:c t2 cng vAi vi5c xy dBng m@t s: tOp 7on m6ng v
th3;ng hi5u Cng ngh5 thng tin v truy?n thng Vi5t Nam thng qua cc s<n
phFm v d8ch vD cng ngh5 thng tin vAi hm l3Jng sng t6o ngy cng cao.
4. Xy dBng v hon thi5n thH ch2
- Ban hnh cc v>n b<n php luOt trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin v
truy?n thng 7H pht huy n@i lBc, thc 7Fy c6nh tranh, t6o 7i?u ki5n cho mYi thnh
phWn kinh t2 cng tham gia 7Wu t3 pht triHn.
108
- BC sung, hon thi5n c; ch2 chnh sch qu<n l1 7Wu t3 ph hJp vAi 7Gc th
c9a lMnh vBc cng ngh5 thng tin v truy?n thng.
- T6o mi tr34ng php l1 thng thong v thuOn lJi cho vi5c 7Wu t3 ra n3Ac
ngoi c9a cc tOp 7on, doanh nghi5p ch9 76o v? cng ngh5 thng tin v truy?n
thng c9a Vi5t Nam; ban hnh cc chnh sch m= cEa th8 tr34ng d8ch vD cng ngh5
thng tin ph hJp vAi cc cam k2t h@i nhOp qu:c t2.
- C chnh sch b<o 7<m quy?n s= h\u tr tu5 c9a cc s<n phFm cng ngh5
thng tin 7H b<o v5 quy?n lJi v khuy2n khch cc doanh nghi5p t6o ra cc s<n
phFm mAi.
- C chnh sch hS trJ, ti2p th8, sE dDng cc s<n phFm c9a Vi5t Nam trong
cc dB n Ing dDng cng ngh5 thng tin sE dDng ngn sch nh n3Ac.
- Nh n3Ac thBc hi5n cc chnh sch hS trJ sE dDng cc s<n phFm, d8ch vD
cng ngh5 thng tin cho cc khu vBc c 7i?u ki5n kinh t2 - x h@i 7Gc bi5t kh kh>n,
vng su, vng xa v cc 7:i t3Jng chnh sch x h@i khc.
5. M@t s: c; ch2 7Gc th v chnh sch 7@t ph
a) Chnh sch v? 7Wu t3:
- T>ng c34ng nguUn v:n 7Wu t3 7H pht triHn cng nghi5p cng ngh5 thng
tin, nghin cIu, pht triHn xc ti2n th3;ng m6i, xc ti2n 7Wu t3 trong lMnh vBc cng
ngh5 thng tin v truy?n thng.
- Ban hnh chnh sch 3u 7i cao nhRt v? 7Wu t3 7:i vAi cc dB n pht triHn
h6 tWng viXn thng b>ng r@ng tAi cc vng nng thn, vng su, vng xa, bin giAi,
h<i 7<o v cc dB n xy dBng cc khu cng ngh5 thng tin tOp trung.
- Khuy2n khch doanh nghi5p tham gia vo qu trnh pht triHn Ing dDng
cng ngh5 thng tin trong 74i s:ng x h@i, trong c; quan nh n3Ac, cung cRp thng
tin v d8ch vD trBc tuy2n phDc vD ng34i dn v doanh nghi5p trn c; s= hJp tc gi\a
Chnh ph9 v doanh nghi5p.
- BC sung, hon thi5n c; ch2 qu<n l1 7Wu t3 ph hJp vAi 7Gc th c9a lMnh vBc
cng ngh5 thng tin v truy?n thng, tho gg kh kh>n, t6o 7i?u ki5n thuOn lJi cho
vi5c triHn khai nhanh cc dB n cng ngh5 thng tin v truy?n thng do Nh n3Ac
7Wu t3.
109
b) Chnh sch v? ti chnh:
- V? thu2: xy dBng c; ch2, chnh sch 3u 7i v? thu2 7:i vAi lMnh vBc cng
ngh5 thng tin v truy?n thng trnh c; quan c thFm quy?n ph duy5t theo h3Ang
p dDng mIc 3u tin, 3u 7i cao nhRt c9a LuOt Cng ngh5 cao v? thu2 gi tr8 gia
t>ng, thu2 thu nhOp doanh nghi5p, thu2 thu nhOp c nhn, thu2 xuRt khFu, thu2 nhOp
khFu 7:i vAi cc ho6t 7@ng cng ngh5 thng tin v truy?n thng bao gUm c< ho6t
7@ng 7Wu t3, xy dBng v s<n xuRt, kinh doanh s<n phFm, d8ch vD cng ngh5 thng
tin.
- V? nguUn v:n: thBc hi5n 7a d6ng ha cc nguUn ti chnh 7Wu t3 cho ho6t
7@ng cng ngh5 thng tin v truy?n thng, bao gUm:
+ V:n ngn sch nh n3Ac 7Wu t3 trBc ti2p 3u tin cho cc dB n, ch3;ng
trnh sau: cc dB n pht triHn h6 tWng, Ing dDng cng ngh5 thng tin trBc ti2p phDc
vD ho6t 7@ng qu<n l1, 7i?u hnh c9a cc c; quan '<ng, Nh n3Ac; cc ch3;ng
trnh, dB n quy ho6ch, nghin cIu khoa hYc v pht triHn cng ngh5, xy dBng h6
tWng cc khu cng ngh5 thng tin tOp trung; cc dB n 7o t6o nguUn nhn lBc cng
ngh5 thng tin theo quy ho6ch, k2 ho6ch; hS trJ cung Ing cc s<n phFm, d8ch vD
cng ch, d8ch vD sB nghi5p cng c9a Nh n3Ac trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin
v truy?n thng nhQm mDc tiu hS trJ ng34i ngho, vng kh kh>n. C lo6i h6ng
mDc chi ring v? cng ngh5 thng tin trong mDc lDc ngn sch nh n3Ac theo quy
78nh c9a LuOt cng ngh5 thng tin;
+ V:n ODA: huy 7@ng v sE dDng v:n ODA cho cc dB n pht triHn cng
ngh5 thng tin v truy?n thng ph hJp vAi quy 78nh c9a php luOt;
+ V:n tn dDng: 3u tin sE dDng cc nguUn v:n tn dDng 3u 7i c9a Nh
n3Ac cho cc dB n 7Wu t3 pht triHn h6 tWng, s<n phFm cng ngh5 thng tin v
truy?n thng;
+ Cc nguUn v:n doanh nghi5p v x h@i: c c; ch2 ph hJp 7H huy 7@ng
v:n 7Wu t3 c9a cc doanh nghi5p, tC chIc, c nhn trong vi5c x h@i ha 7Wu t3 pht
triHn h6 tWng viXn thng, Ing dDng cng ngh5 thng tin, cng nghi5p cng ngh5
thng tin v 7o t6o nguUn nhn lBc cng ngh5 thng tin, pht triHn s<n phFm
110
mAi; nghin cIu, p dDng m hnh hJp tc cng - t3 ph hJp cho cc dB n pht
triHn c; s= h6 tWng cng ngh5 thng tin v truy?n thng v cung cRp d8ch vD;
+ M= r@ng ph6m vi ho6t 7@ng c9a Qu` d8ch vD viXn thng cng ch v sE
dDng kinh ph thu 73Jc t^ 7Ru gi tWn s: 7H hS trJ pht triHn h6 tWng, phC cOp sE
dDng d8ch vD viXn thng, Internet b>ng r@ng v hS trJ thi2t b8 nghe nhn, thi2t b8 thu
truy?n hnh s: cho ng34i dn = vng su, vng xa theo quy 78nh c9a php luOt.
c) Chnh sch v? 7Rt 7ai, 78a 7iHm: thBc hi5n miXn, gi<m ti?n giao 7Rt, ti?n
thu sE dDng 7Rt xy dBng h6 tWng viXn thng, cng ngh5 thng tin nhRt l t6i vng
su, vng xa, bin giAi, h<i 7<o; 3u tin lBa chYn, b: tr 7Rt s6ch c v8 tr v di5n
tch thuOn lJi ph hJp vAi yu cWu xy dBng khu cng ngh5 thng tin tOp trung
nhQm thu ht m6nh m] 7Wu t3 v nguUn nhn lBc trnh 7@ cao theo quy 78nh c9a
php luOt.
6. 'Fy m6nh hJp tc qu:c t2
'Fy m6nh hJp tc vAi cc tC chIc qu:c t2 trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin
v truy?n thng, ph:i hJp trao 7Ci, 7o t6o chuyn gia trong lMnh vBc cng ngh5 v
qu<n l1 cng ngh5 thng tin v truy?n thng. Tham gia cc dB n v? cng ngh5
thng tin v truy?n thng c9a khu vBc, lin khu vBc v qu:c t2. T6o 7i?u ki5n thuOn
lJi cho cc nh khoa hYc n3Ac ngoi trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin v truy?n
thng lm vi5c cho Vi5t Nam.
Tranh th9 hJp tc qu:c t2 7H huy 7@ng cc nguUn v:n 7Wu t3 n3Ac ngoi, 7Gc
bi5t l nguUn v:n ODA, nhQm 7Fy m6nh cng tc Ing dDng cng ngh5 thng tin
trong cc c; quan nh n3Ac v pht triHn h6 tWng viXn thng t6i cc vng su, vng
xa, mi?n ni, hng c6nh tranh c9a doanh nghi5p Vi5t
Nam. Thc 7Fy vi5c sp nhOp hoGc mua cc cng ty cng ngh5 thng tin n3Ac ngoi
7H t6o 7@t ph v? th3;ng hi5u.
,i2u 2. TC chIc thBc hi5n
1. B@ Thng tin v Truy?n thng
111
a) Xy dBng k2 ho6ch triHn khai chi ti2t, theo di, 7n 7:c triHn khai thBc
hi5n '? n trn c< n3Ac.
b) HQng n>m, tCng hJp, bo co Th9 t3Ang Chnh ph9 ti2n 7@ thBc hi5n '?
n v 7? xuRt cc gin cI tnh hnh pht triHn kinh t2 - x h@i, tnh hnh pht triHn c9a cng
ngh5 thng tin v truy?n thng, trnh Th9 t3Ang Chnh ph9 nh\ng n@i dung cWn cOp
nhOt, 7i?u chVnh '? n cho ph hJp.
d) Ch9 tr, ph:i hJp vAi cc B@, ngnh, 78a ph3;ng, cc doanh nghi5p c lin
quan thBc hi5n cc Nhi5m vD 2, 3, 4, 5 c9a '? n, xy dBng cc c; ch2, chnh sch
trnh c; quan c thFm quy?n ph duy5t.
2. B@ K2 ho6ch v 'Wu t3 ch9 tr, ph:i hJp vAi B@ Ti chnh, B@ Thng tin
v Truy?n thng cn 7:i tCng hJp cc nguUn lBc trong k2 ho6ch Nh n3Ac cho cc
ch3;ng trnh, dB n triHn khai '? n. )u tin b: tr kinh ph t^ ch3;ng trnh xc
ti2n 7Wu t3 7H thu ht 7Wu t3 vo lMnh vBc cng nghi5p cng ngh5 thng tin.
3. B@ Ti chnh ch9 tr xy dBng c; ch2 chnh sch v c h3Ang dNn p dDng
mIc 3u 7i theo quy 78nh c9a LuOt Cng ngh5 cao cho cc doanh nghi5p cng ngh5
thng tin v truy?n thng 7p Ing 7i?u ki5n doanh nghi5p cng ngh5 cao, chV 76o
th:ng nhRt gi\a cc cRp ngn sch 7H b<o 7<m 3u tin chi c9a ngn sch nh n3Ac
dnh cho cng ngh5 thng tin v truy?n thng.
4. B@ Gio dDc v 'o t6o ch9 tr, ph:i hJp vAi B@ Thng tin v Truy?n
thng v cc B@, ngnh c lin quan thBc hi5n Nhi5m vD 1. '3a cc n@i dung nhQm
xy dBng v>n ha khai thc v sE dDng cng ngh5 thng tin lnh m6nh trong
ch3;ng trnh gio dDc.
5. B@ Khoa hYc v Cng ngh5 ch9 tr, ph:i hJp vAi B@ Thng tin v Truy?n
thng thBc hi5n Nhi5m vD 6, 7Ung th4i 7Fy m6nh vi5c thBc thi cc quy 78nh b<o
7<m quy?n s= h\u tr tu5 trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin v truy?n thng.
Nghin cIu, lBa chYn m@t s: s<n phFm cng ngh5 thng tin v truy?n thng 73a
vo danh mDc cc s<n phFm qu:c gia trnh Th9 t3Ang Chnh ph9.
112
6. B@ Cng th3;ng ph:i hJp vAi B@ Thng tin v Truy?n thng thBc hi5n
nhi5m vD 2, 3u tin b: tr kinh ph t^ ch3;ng trnh xc ti2n th3;ng m6i qu:c gia 7H
hS trJ cc doanh nghi5p cng ngh5 thng tin xc ti2n th3;ng m6i, qu<ng b th3;ng
hi5u trn th8 tr34ng trong n3Ac v qu:c t2. Thc 7Fy vi5c Ing dDng cng ngh5
thng tin trong cc ngnh cng nghi5p v pht triHn cc Ing dDng mang tnh lin
ngnh.
7. B@ Qu:c phng, B@ Cng an xy dBng k2 ho6ch Ing dDng v pht triHn
cng ngh5 thng tin trong lMnh vBc qu:c phng, an ninh, b<o 7<m an ton c; s= h6
tWng viXn thng, an ninh thng tin v phDc vD cc nhi5m vD tc chi2n.
8. Cc B@, c; quan ngang B@, c; quan thu@c Chnh ph9, cc 7on thH trung
3;ng c>n cI chIc n>ng, nhi5m vD, xy dBng k2 ho6ch Ing dDng v pht triHn cng
ngh5 thng tin c9a mnh ph hJp vAi cc n@i dung c9a '? n.
9. Vi5n Khoa hYc v Cng ngh5 Vi5t Nam ph:i hJp vAi B@ Gio dDc v 'o
t6o, B@ Khoa hYc v Cng ngh5, B@ Thng tin v Truy?n thng thBc hi5n cc
nhi5m vD 1, 6.
10. cy ban nhn dn cc tVnh, thnh ph: trBc thu@c Trung 3;ng ph:i hJp vAi
cc B@, ngnh c lin quan xy dBng v triHn khai thBc hi5n k2 ho6ch pht triHn
cng ngh5 thng tin v truy?n thng c9a 78a ph3;ng mnh ph hJp vAi cc n@i dung
c9a '? n.
11. Cc doanh nghi5p, h@i, hi5p h@i trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin v
truy?n thng xy dBng k2 ho6ch hnh 7@ng, 7? xuRt cc sng ki2n, chuFn b8 nguUn
lBc cho vi5c xy dBng v thBc hi5n cc mDc tiu, nhi5m vD c9a '? n, coi vi5c thBc
hi5n '? n l m@t nhi5m vD chnh tr8 quan trYng, th34ng xuyn bo co tnh hnh,
ti2n 7@ thBc hi5n v? B@ Thng tin v Truy?n thng 7H tCng hJp, bo co Th9 t3Ang
Chnh ph9.
,i2u 3. Quy2t 78nh ny c hi5u lBc thi hnh kH t^ ngy k1 ban hnh.
,i2u 4. Cc B@ tr3=ng, Th9 tr3=ng c; quan ngang B@, Th9 tr3=ng c; quan
thu@c Chnh ph9, Ch9 t8ch cy ban nhn dn cc tVnh, thnh ph: trBc thu@c Trung
3;ng, TCng gim 7:c v Gim 7:c cc 7;n v8, doanh nghi5p cng ngh5 thng tin
ch8u trch nhi5m thi hnh Quy2t 78nh ny./.
113

N&i nh9n:
- Ban B th3 Trung 3;ng '<ng;
- Th9 t3Ang, cc Ph Th9 t3Ang Chnh ph9;
- Cc B@, c; quan ngang B@, c; quan thu@c
CP;
- VP BC' TW v? phng, ch:ng tham nhang;
- H'ND, UBND cc tVnh, thnh ph: trBc
thu@c TW;
- V>n phng Trung 3;ng v cc Ban c9a
'<ng;
- V>n phng Ch9 t8ch n3Ac;
- H@i 7Ung Dn t@c v cc cy ban c9a Qu:c
h@i;
- V>n phng Qu:c h@i;
- Ta n nhn dn t:i cao;
- Vi5n KiHm st nhn dn t:i cao;
- cy ban Gim st ti chnh Qu:c gia;
- KiHm ton Nh n3Ac;
- Ngn hng Chnh sch X h@i;
- Ngn hng Pht triHn Vi5t Nam;
- cy ban Trung 3;ng MGt trOn TC qu:c Vi5t
Nam;
- C; quan Trung 3;ng c9a cc 7on thH;
- Ban ChV 76o qu:c gia v? cng ngh5 thng
tin;
- Cc h@i, hi5p h@i CNTT&TT;
- H@i 7Ung Chnh sch KH&CN Qu:c gia;
- Cc doanh nghi5p: VNPT, Viettel, VTC,
THa T;bNG

Nguygn T.n Ding
114
FPT;
- VPCP: BTCN, cc PCN, CCng TT'T, cc
VD, CDc, 7;n v8 trBc thu@c, Cng bo;
- L3u: V>n th3, KGVX (5).

115
PH! L!C
DANH M!C CC QUY HOeCH, K# HOeCH, CH;<NG TRNH THjC
HIAN ,> N
(Ban hnh km theo Quy6t 0,nh s! 1755/QO-TTg ngy 22 thng 9 n?m 2010 c;a
Th; t(8ng Chnh ph;)

1. K2 ho6ch tCng thH pht triHn nguUn nhn lBc cng ngh5 thng tin 72n n>m
2015 v 78nh h3Ang 72n n>m 2020 (theo Quy2t 78nh s: 698/Q'-TTg ngy 01 thng
6 n>m 2009 c9a Th9 t3Ang Chnh ph9);
2. Cc ch3;ng trnh, k2 ho6ch pht triHn cng nghi5p cng ngh5 thng tin
giai 7o6n 2011 - 2020;
3. Ch3;ng trnh pht triHn h6 tWng viXn thng b>ng r@ng;
4. Quy ho6ch pht triHn an ton thng tin s: qu:c gia (theo Quy2t 78nh s:
63/Q'-TTg ngy 13 thng 01 n>m 2010 c9a Th9 t3Ang Chnh ph9);
5. Ch3;ng trnh 73a thi2t b8 thng tin s: 72n h@ gia 7nh;
6. Cc ch3;ng trnh, k2 ho6ch Ing dDng cng ngh5 thng tin trong ho6t 7@ng
c9a c; quan nh n3Ac giai 7o6n 2011 - 2020;
7. Ch3;ng trnh t>ng c34ng n>ng lBc nghin cIu khoa hYc, sng t6o cng
ngh5 trong lMnh vBc cng ngh5 thng tin v truy?n thng.

116
DANH SCH CC TR CHU KIAN Kn THU]T NGHIAP V!
(cAp nhAt 06n ngy 23/3/2011)
STT
Tn doanh nghiEp
v 1Ja cho
Tn tr ch6i
KC hiEu
vNn b(n
Ghi ch
1
Cng ty c3 phZn
dJch v' tr:c tuy/n
FPT
(FPT Online)

408 'i5n Bin Ph9,
ph34ng 11, quOn 10,
Tp.HCM
MU
2913/BBCVT-VT
ngy 21/12/2006
(1819/BTTTT-VT
ngy 18/06/2009)

PTV
2914/BBCVT-VT
ngy 21/12/2006
(1819/BTTTT-VT
ngy 18/06/2009)
O xin d/ng cung
c'p
Thin long bt b@
1335/BBCVT-VT
ngy 26/6/2006
(1819/BTTTT-VT
ngy 18/06/2009)

O-c nhi<m anh hng
1037/BTTTT-VT
ngy 04/04/2008
O xin d/ng cung
c'p
TAAN
1602/BTTTT-VT
ngy 02/06/2009
O xin d/ng cung
c'p
Granado Espada
1898/BTTTT-VT
ngy 23/06/2009

Ty Du K1
346/BTTTT-VT
ngy 04/02/2010

ThWn V
1204/BTTTT-VT
ngy 26/4/2010

2
Cng ty ,Zu t5
v Pht tri)n CNTT
Audition
773/BBCVT-VT
ngy 16/04/2007

117
(VTC Intecom)

TWng 2, to nh 46,
ngoc 230 L6c Trung,
Hai B Tr3ng, H N@i
Cao bUi khng gian
773/BBCVT-VT
ngy 16/04/2007

'@t kch
1063/BTTTT-VT
ngy 08/04/2008

V3;ng qu:c xe h;i
1595/BBCVT-VT
ngy 25/07/2007

3
Cng ty c3 phZn
VTC truy2n thng
tr:c tuy/n
(VTC Online)
Atlantica
1665/BTTTT-VT
ngy 05/06/2009

Kart Rider
(BoomSpeed)
3793/BTTTT-VT
ngy 24/11/2009
O xin d/ng cung
c'p
FIFA online2
211/BTTTT-VT
ngy 03/02/2009

Linh v3;ng
843/BTTTT-VT
ngy 02/04/2009

Vua php thuOt
1874/BTTTT-VT
ngy 23/06/2009

Band Master
1840/BTTTT-VT
ngy 14/6/2010
O xin d/ng cung
c'p

4

Cng ty C3 phZn DJch
v' PhZn m2m Tr
ch6i Vina
(VinaGame)
VLTK1
477/BTTTT-VT
ngy 26/09/2007

C*u long tranh b
376/BBCVT-VT
Ngy 15/02/2007
O xin d/ng cung
c'p
Phong thWn
435/BTTTT-VT
ngy 03/07/2007

Boom online
1409/BBCVT-VT
ngy 03/07/2007

Chinh 7U
2812/BTTTT-VT
ngy 03/09/2008

VLTK 2 1278/BTTTT-VT
118
ngy 06/12/2007
Bi5t 7@i thWn t:c
936/BTTTT-VT
ngy 28/03/2008

HOTSTEP
1428/BTTTT-VT
ngy 28/05/2008

MAPLE STORY
1910/BTTTT-VT
ngy 16/06/2008
O xin d/ng cung
c'p
Ragnarok
476/BTTTT-VT
ngy 26/9/2007
O xin d/ng cung
c'p
ZingPlay_1(5games)
B@ 7i hon h<o, S>n
kho bu, BZn 7, Rp
hnh, Bi-a lS
210/BTTTT-VT
ngy 03/02/2009

ZingPlay_2(10games)
>n quan, C4 c ngBa,
C4 t3Ang, Domino, T
l; kh;, Ti2n ln (kiHu
ch;i mi?n bZc v kiHu
ch;i mi?n nam), Crazy
ti2n ln, Poker Vi5t
Nam, C4 ca r
868/BTTTT-VT
ngy 07/04/2009

ZingPlay_3(9 games)
'Ru tr34ng bong bng,
C4 vua, C4 hnh th,
X2p g6ch, C bo,
Zingm:t, 'o vng,
Sinh tE mn, BZn xe
t>ng
2392/BTTTT-VT
ngy 04/08/2009

119
Tung honh thin h%
1711/BTTTT-VT
ngy 29/04/2009
O xin d/ng cung
c'p
Gunny
2056/BTTTT-VT
ngy 06/07/2009

V Lm Web
2057/BTTTT-VT
ngy 06/07/2009
O xin d/ng cung
c'p
Zing_Speed
2391/BTTTT-VT
ngy 04/08/2009

ThuOn Thin Ki2m
2946/BTTTT-VT
ngy 16/09/2008

Zing Dance
3948/BTTTT-VT
ngy 03/12/2009
O xin d/ng cung
c'p
Ki2m Th2
3967/BTTTT-VT
ngy 08/12/2009

Ki2m Tin
1546/BTTTT-VT
ngy 24/5/2010

Tinh V
2262/BTTTT-VT
ngy 12/8/2010

5
Cng ty Trch nhiEm
hSu h9n Chu
M2m
(Asiasoft)
Gunbound
297/BBCVT-VT
ngy 08/02/2007
O xin d/ng cung
c'p
TS online
296/BBCVT-VT
ngy 08/02/2007
1429/BTTTT-VT
ngy 08/05/2008
O xin d/ng cung
c'p
Linh Th Online
3380/BBCVT-VT
ngy 22/10/2009

Hi<p khch giang h@
322/BBCVT-VT
ngy 09/02/2007
1429/BTTTT-VT
O xin d/ng cung
c'p
120
ngy 08/05/2008
Tam qu:c ch
459/BBCVT-VT
ngy 06/03/2007
(1429/BTTTT-VT
ngy 08/05/2008)

Cabal online
1480/BTTTT-VT
ngy 24/12/2007
O xin d/ng cung
c'p
TiHu b v3;ng
1479/BTTTT-VT
ngy 24/12/2007

Ghost online
1478/BTTTT-VT
ngy 24/12/2007
O xin d/ng cung
c'p
T_ ph
1567/BTTTT-VT
ngy 20/05/2008

CR my th)i gian
1971/BTTTT-VT
ngy 24/06/2008
O xin d/ng cung
c'p
Ragnarok Online
65/BTTTT-VT
ngy 13/01/2009
O xin d/ng cung
c'p
'@c b giang hU
2129/BTTTT-VT
ngy 10/07/2009

TiHu B V3;ng 2
4267/BTTTT-VT
ngy 29/12/2009

O6 V(>ng
1841/BTTTT-VT
ngy 14/6/2010
O xin d/ng cung
c'p
Thin tE Online
3564/BTTTT-VT
ngy 26/10/2010

6
Cng ty c3 phZn cng
nghE Th/ GiFi %o
Thnh ct t3 hn
184/BBCVT-VT
ngy 25/1/2007

Anh hng th4i
76i(RAN)
1342/BTTTT-VT
ngy 02/05/2008

121
7
Cng ty ,iEn ton
v Truy2n s7 liEu
VDC
Con 734ng t; lDa
2912/BBCVT-VT
ngy 21/12/2006

8
Cng ty c3 phZn pht
tri)n dJch v' hLc tOp
v gi(i tr tr:c tuy/n
VDC-Net2E
Ongame (10 game nhb)
HOLLA, TULOKHO,
C% CARO, C%
T)mNG, C% VUA,
TEN L, SHOOTING
CHANGE, BINGO-
BINGO, BLOCK
BUSTER, CROSS
SHOT
1343/BTTTT-VT
ngy 02/05/2008

V3;ng qu:c bay,
MOu Binh, Cng Th9,
Sm C
1343/BTTTT-VT
ngy 02/05/2008

9
Cng ty C3 phZn
cng nghE vign thng
Si Gn
(SaigonTel)
Cu@c chi2n huy?n tho6i
1258/BBCVT-VT
ngy 18/06/2007

Chi2n qu:c
2813/BTTTT-VT
ngy 03/09/2008

10
Cng ty C3 phZn
cung c.p dJch v'
tr ch6i 1iEn tQ
Phong cch s7ng
(NetGame)
Va cng siu h6ng
744/BBCVT-VT
ngy 10/04/2007

ThDc s;n ke hi5p
110/BTTTT-VT
ngy 16/01/2009

Danh T(8ng Online
Lnh cha Online
11
Cng ty C3 phZn
truy2n thng v cng
nghE Quang Minh
Th2 giAi hon m`
1125/BBCVT-VT
ngy 01/06/2007

122
DEC
12
Cng ty C3 phZn dJch
v' tr ch6i tr:c tuy/n
Thi Bnh D56ng
5 game nhb
(BACCARAT,
BLACK JACK,
BADUKI, SEVEN
POKER, GOSTOP)
436/BTTTT-VT
ngy 14/02/2008

13
Cng ty c3 phZn
truy2n thng NCS
(NCS Media)
O%i chi6n xch bch
762/BTTTT-VT
ngy 27/03/2009
O xin d/ng cung
c'p
Cha tH phDc sinh
3543/BTTTT-VT
ngy 05/11/2009

14
Cng ty c3 phZn
dJch v' phZn m2m
Tr Ch6i ViEt
'2 ch2 quOt kh=i
4217/BTTTT-VT
ngy 23/12/2008

Truy?n thuy2t rUng
2053/BTTTT-VT
ngy 06/07/2009

Anh Hng Online
274/BTTTT-VT
ngy 28/01/2010

Th4i 76i v>n minh
2010/BTTTT-VT
ngy 28/06/2010

15
Cng ty c3 phZn cng
nghE v dJch v' tr:c
tuy/n DECO
CC Long online
2744/BTTTT-VT
ngy 01/09/2009

16
T3ng cng ty truy2n
thng 1a ph56ng tiEn
VTC - Chi nhnh
Tp.HCM
Tru tin
2730/BTTTT-VT
ngy 31/08/2009

17
Cng ty C= phEn
truy5n thng Centech
Thin 0,a anh hng
140/BTTTT-VT
ngy 15/01/2008
O xin d/ng cung
c'p
18
Cng ty c3 phZn
SGAME
'Zc K_
1152/BTTTT-VT
ngy 20/4/2010

123

'6i Gia
2178/BTTTT-VT
ngy 13/07/2010

124

Bc GIO D!C V ,O
TeO
--------
CcNG HA X HcI CHa NGHdA VIAT
NAM
,Gc lOp - T: do - H9nh phc
----------------
S:: 1387/Q'-BGD'T H N#i, ngy 07 thng 04 n?m 2011

QUY#T ,@NH
BAN HNH CH)*NG TRNH HNH 'jNG V, PHNG, CHnNG TC HiI
CcA TR CH*I TRoC TUY#N C NjI DUNG BiO LoC V KHNG LNH
MiNH 'nI VmI HkC SINH, SINH VIN GIAI 'OiN 2011-2015
Bc TR;+NG Bc GIO D!C V ,O TeO
C?n c& Ngh, 0,nh s! 178/2007/NO-CP ngy 03 thng 12 n?m 2007 c;a Chnh ph;
quy 0,nh ch&c n?ng, nhi<m v+, quy5n h%n v c> c'u t= ch&c c;a B#, c> quan ngang
B#;
C?n c& Ngh, 0,nh s! 32/2008/NO-CP ngy 19 thng 03 n?m 2008 c;a Chnh ph;
quy 0,nh ch&c n?ng nhi<m v+, quy5n h%n v c> c'u t= ch&c c;a B# Gio d+c v
Oo t%o;
C?n c& Quy6t 0,nh s! 4420/QO-BGDOT ngy 04 thng 10 n?m 2010 c;a B#
tr(.ng B# Gio d+c v Oo t%o v5 vi<c ban hnh K6 ho%ch kh3o st th7c tr%ng tc
0#ng x'u c;a tr ch>i tr7c tuy6n v xy d7ng Ch(>ng trnh hnh 0#ng v5 phng,
ch!ng tc h%i c;a tr ch>i tr7c tuy6n c n#i dung b%o l7c v khng lnh m%nh 0!i
v8i hBc sinh, sinh vin.
Theo 05 ngh, c;a V+ tr(.ng V+ Cng tc hBc sinh, sinh vin,
QUY#T ,@NH:
,i2u 1. Ban hnh km theo Quy2t 78nh ny Ch3;ng trnh hnh 7@ng v? phng,
ch:ng tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh 7:i
vAi hYc sinh, sinh vin giai 7o6n 2011-2015.
,i2u 2. Quy2t 78nh ny c hi5u lBc thi hnh kH t^ ngy k1.
125
,i2u 3. Chnh v>n phng, VD tr3=ng VD Cng tc hYc sinh, sinh vin, Th9 tr3=ng
7;n v8 c lin quan thu@c B@ Gio dDc v 'o t6o; Gim 7:c S= gio dDc v 7o
t6o; Gim 7:c 76i hYc, hYc vi5n, Hi5u tr3=ng tr34ng 76i hYc, cao 7fng, trung cRp
chuyn nghi5p, c; s= gio dDc phC thng ch8u trch nhi5m thi hnh Quy2t 78nh ny.

N&i nh9n:
- PTTg. NguyXn Thi5n Nhn (7H b/c);
- B@ tr3=ng Ph6m Va LuOn (7H b/c);
- VP Chnh ph9 (7H b/c);
- Cc B@: Cng an, B@ TT-TT, V>n
ho TTDL, T3 php, Y t2 (7H ph/h);
- TW 'on TNCS HU Ch Minh;
- U_ ban V>n ho TTNN' c9a Qu:c
h@i;
- UBND cc tVnh;
- Nh3 'i?u 3 (7H t/h);
- L3u VT, VD CTHSSV.
KT. Bc TR;+NG
THh TR;+NG

TrZn Quang QuC

CH;<NG TRNH HNH ,cNG
V, PHNG, CHnNG TC HiI CcA TR CH*I TRoC TUY#N C NjI
DUNG BiO LoC V KHNG LNH MiNH 'nI VmI HkC SINH, SINH
VIN GIAI 'OiN 2011-2015
(Ban hnh km theo Quy6t 0,nh s! 1387/QO-BGDOT ngy 07 thng 04 n?m 2011
c;a B# tr(.ng B# Gio d+c v Oo t%o)
I. Ph9m vi 1i2u chonh v 17i t58ng p d'ng
a. Ch3;ng trnh hnh 7@ng ny quy 78nh v? phng, ch:ng tc h6i c9a tr ch;i trBc
tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh 7:i vAi hYc sinh, sinh vin (HSSV)
bao gUm: mDc tiu, nhi5m vD ch9 y2u c9a Ch3;ng trnh hnh 7@ng, tC chIc thBc
hi5n.
126
b. Ch3;ng trnh hnh 7@ng p dDng 7:i vAi HSSV trong c; s= gio dDc phC thng,
gio dDc 76i hYc, gio dDc th34ng xuyn v gio dDc chuyn nghi5p (sau 7y gYi
chung l nh tr34ng), cc tC chIc v c nhn lin quan.
II. Gi(i thch tV ngS
a. Tr ch>i tr7c tuy6n l:
Tr ch;i trn m6ng Internet c sB t3;ng tc gi\a nh\ng ng34i ch;i vAi h5 th:ng
my ch9 c9a cc 7;n v8 cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n v gi\a ng34i ch;i vAi
nhau.
b. Tr ch>i tr7c tuy6n c n#i dung b%o l7c v khng lnh m%nh l:
Nh\ng tr ch;i kch 7@ng ch:ng l6i Nh n3Ac C@ng ho X h@i Ch9 nghMa Vi5t
Nam, ph ho6i kh:i 7on k2t ton dn; tuyn truy?n chi2n tranh xm l3Jc, gy hOn
th gi\a cc dn t@c v nhn dn cc n3Ac, kch 7@ng b6o lBc, dm , 7Ui trup, t@i
c, c4 b6c; ti2t l@ b mOt Nh n3Ac, b mOt qun sB, an ninh, kinh t2, 7:i ngo6i, <nh
h3=ng 72n 76o 7Ic, nhn cch thuWn phong mM tDc c9a dn t@c v nh\ng b mOt
khc do php luOt quy 78nh; thng tin sai sB thOt, xuyn t6c, vu kh:ng, xc ph6m uy
tn c9a tC chIc, danh dB, nhn phFm c9a cng dn.
III. M'c tiu
1. M#c tiu chung
a. T>ng c34ng cng tc tuyn truy?n, gio dDc nhQm nng cao nhOn thIc, k` n>ng
s:ng cho HSSV 7H phng, trnh tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc
v khng lnh m6nh.
b. Gp phWn 7Fy m6nh thBc hi5n phong tro thi 7ua Xy d7ng tr()ng hBc thn
hi<n, hBc sinh tch c7c, gio dDc 76o 7Ic, l:i s:ng lnh m6nh, rn k` n>ng s:ng,
t^ng b3Ac 7Fy li t@i ph6m, t5 n6n x h@i trong HSSV.
c. Ch3;ng trnh hnh 7@ng ny l c>n cI 7H cc nh tr34ng xy dBng k2 ho6ch, n@i
dung cD thH 7H tuyn truy?n, gio dDc phng ch:ng tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n
c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh cho HSSV trong nh tr34ng.
2. M#c tiu c# th-
a. Nng cao nhOn thIc c9a cn b@, gio vin v HSSV v? tc h6i c9a tr ch;i trBc
tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh, phRn 7Ru:
127
- 100% cn b@, gio vin v HSSV nhOn thIc 73Jc tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n
c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh.
- 100% HSSV k1 cam k2t vAi nh tr34ng v cc tC chIc 7on thH khng tham gia
tr ch;i ny.
- 100% cc tr34ng khng c cc vi ph6m trong nh gio, cn b@ qu<n l1 v HSSV
lin quan 72n cc n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh do tc 7@ng c9a tr ch;i
trBc tuy2n.
b. Ng>n chGn k8p th4i nh\ng tc 7@ng xRu c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o
lBc v khng lnh m6nh 7:i vAi HSSV. KhZc phDc tnh tr6ng HSSV sa st 76o 7Ic,
thi2u tB tin, thi2u chuyn cWn hYc tOp.
IV. NhiEm v' ch0 y/u c0a Ch56ng trnh hnh 1Gng
1. Nhi(m v# chung
a. Cc nh tr34ng c k2 ho6ch phC bi2n cho cn b@, gio vin nng cao nhOn thIc
v hiHu bi2t v? tc h6i tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh
7H lm t:t cng tc tuyn truy?n, gio dDc n@i dung ny 72n ton thH cn b@, gio
vin v HSSV.
b. TC chIc cc cu l6c b@, cc ho6t 7@ng v>n ho, v>n ngh5, thH dDc thH thao ngoi
gi4 ln lAp nhQm thu ht HSSV tham gia, t6o ra sn ch;i gi<i tr lnh m6nh cho
HSSV.
c. PhC bi2n, gio dDc v? tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n lUng ghp vo mn gio dDc
cng dn, php luOt, cc ho6t 7@ng gio dDc, cc ho6t 7@ng ngo6i kho do nh
tr34ng tC chIc, qua 7 gip HSSV nhOn thIc 73Jc gi tr8 s:ng, nng cao k` n>ng
s:ng, 78nh h3Ang hnh vi v nhOn thIc 7ng tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i
dung b6o lBc v khng lnh m6nh.
d. Nh tr34ng ch9 7@ng 7? ngh8 cc c; quan chIc n>ng c9a 78a ph3;ng xE l1 cc
76i l1 Internet vi ph6m quy 78nh hi5n hnh v? tC chIc d8ch vD kinh doanh Internet
trn 78a bn lin quan.
e. Tuyn truy?n v? tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n thng qua cc bi vi2t, hnh <nh
c n@i dung b6o lBc, khng lnh m6nh v tc h6i c9a nghi<n tr ch;i trBc tuy2n
cho HSSV trn cc ph3;ng ti5n thng tin 76i chng.
128
f. LOp hm th( gp " 7H pht hi5n nh\ng HSSV ch;i tr ch;i trBc tuy2n c n@i
dung khng lnh m6nh, b6o lBc v nghi5n tr ch;i trBc tuy2n trong nh tr34ng 7H
c bi5n php ph:i hJp, qu<n l1, gio dDc.
g. '3a n@i dung phng, ch:ng tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c b6o lBc v khng
lnh m6nh l m@t trong nh\ng tiu ch 7nh gi thi 7ua gi\a cc lAp, cc khoa trong
nh tr34ng.
2. Nhi(m v# c# th-
Ngoi cc gi s. gio d+c ph= thng
a. Gio dDc, vOn 7@ng hYc sinh theo ph3;ng chm 3 khng 7:i vAi tr ch;i trBc
tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh:
- Khng ch;i tr ch;i b6o lBc.
- Khng lm ng; khi bi2t b6n nghi5n tr ch;i trBc tuy2n.
- Khng lm ng; khi bi2t c 78a 7iHm tC chIc cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n
tri php.
b. Tuyn truy?n nng cao nhOn thIc 72n phD huynh hYc sinh v? tc h6i c9a tr ch;i
trBc tuy2n 7H lm t:t cng tc ph:i hJp gi\a nh tr34ng v gia 7nh trong vi5c
tuyn truy?n, gio dDc hYc sinh.
c. PhD huynh hYc sinh ph<i k1 cam k2t vAi nh tr34ng trong vi5c qu<n l1, gio dDc
hYc sinh v? tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n ngoi gi4 ln lAp.
d. Tuyn truy?n, gio dDc cho hYc sinh vo cc buCi cho c4 7Wu tuWn v trong ti2t
sinh ho6t lAp, trong cc ho6t 7@ng ngoi gi4 ln lAp cc buCi pht thanh v? tc h6i
c9a tr ch;i trBc tuy2n mang tnh b6o lBc v khng lnh m6nh, khng ph hJp vAi
lIa tuCi.
e. Trong cc buCi hYp phD huynh hYc sinh theo 78nh ke, gio vin ch9 nhi5m lUng
ghp thm n@i dung v? tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n 7H phD huynh c bi5n php
qu<n l1, gio dDc hYc sinh ngoi gi4 ln lAp.
f. Gio vin ch9 nhi5m theo di chGt ch] sM s: hYc sinh hng ngy, trong t^ng ti2t
hYc c9a lAp mnh ch9 nhi5m. Ph:i hJp qu<n l1 khng 7H x<y ra tnh tr6ng hYc sinh
129
72n tr34ng nh3ng tr:n hYc, bb ti2t. N2u pht hi5n nh\ng biHu hi5n bRt th34ng c9a
hYc sinh th phn chGn,
gio dDc k8p th4i.
g. Ph:i hJp chGt ch] v thng tin k8p th4i gi\a nh tr34ng v gia 7nh 7H pht hi5n
sAm nh\ng bRt th34ng trong tm l1 c9a hYc sinh, k8p th4i gio dDc, nhZc nh=, u:n
nZn, ph bnh.
h. Ph:i hJp vAi tC chIc 7on, 7@i v cc tC chIc h@i 7on thH (h@i phD n\, h@i cBu
chi2n binh, h@i cBu gio chIc) = 78a ph3;ng trong cng tc 7H gio dDc HSSV v?
76o 7Ic, nhn cch v phng, ch:ng, khng ch;i tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung
b6o lBc v khng lnh m6nh.
i. Xy dBng k2 ho6ch ph:i hJp vAi c; quan cng an, chnh quy?n 78a ph3;ng triHn
khai, thBc hi5n, kiHm tra xE l1 cc vi ph6m v ng>n chGn tc 7@ng xRu c9a tr ch;i
trBc tuy2n 7:i vAi hYc sinh.
2.2. C> s. gio d+c 0%i hBc, cao 0Hng v trung c'p chuyn nghi<p
a. LUng ghp phC bi2n, tuyn truy?n v? tc h6i tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o
lBc v khng lnh m6nh trong TuEn sinh ho%t cng dn HSSV 0Eu n?m, 0Eu kho
v cu!i kho hBc.
b. TC chIc cho HSSV k1 cam k2t vAi nh tr34ng khng ch;i tr ch;i trBc tuy2n c
n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh vo 7Wu n>m v 7Wu kha hYc.
c. C bi5n php qu<n l1, kh:ng ch2 cc trang web c n@i dung xRu v tr ch;i trBc
tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh c9a m6ng Internet trong nh tr34ng
v k1 tc x sinh vin.
d. Phng Cng tc HSSV ph:i hJp vAi cc tC chIc 7on thH trong nh tr34ng xy
dBng k2 ho6ch tuyn truy?n, gio dDc th34ng xuyn cho HSSV v? tc h6i c9a tr
ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh.
e. K8p th4i xE l1 cc tr34ng hJp HSSV vi ph6m cc n@i dung 7 k1 cam k2t vAi nh
tr34ng v? khng ch;i tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh.
f. Ph:i hJp vAi c; quan cng an = 78a ph3;ng xy dBng k2 ho6ch triHn khai, thBc
hi5n, kiHm tra xE l1 cc vi ph6m v ng>n chGn tc 7@ng xRu c9a tr ch;i trBc tuy2n
7:i vAi HSSV.
130
V. T3 ch4c th:c hiEn
1. B3 gio d#c v ?o t0o
a. B@ Gio dDc v 'o t6o giao cho VD Cng tc hYc sinh, sinh vin l 7;n v8 ch9
tr ph:i hJp vAi cc 7;n v8 chIc n>ng c9a B@ Gio dDc v 'o t6o thBc hi5n cc
vi5c sau:
- TC chIc cc ho6t 7@ng tuyn truy?n phng, ch:ng tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n
c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh 7:i vAi HSSV.
- Tuyn truy?n v? hOu qu<, tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc v
khng lnh m6nh trong nh tr34ng, cc tC chIc chnh tr8, x h@i v trn cc ph3;ng
ti5n thng tin 76i chng.
- Ch9 tr, ph:i hJp vAi cc c; quan chIc n>ng c9a B@ Cng an, B@ Thng tin -
Truy?n thng, Trung 3;ng 'on TNCS HU Ch Minh v cc B@, ngnh, 78a ph3;ng
h3Ang dNn, kiHm tra, 7n 7:c, 7nh gi vi5c thBc hi5n Ch3;ng trnh hnh 7@ng ny;
tOp hJp cc vD n, vD vi5c 7H xy dBng ti li5u tuy?n truy?n cho HSSV v? tc 7@ng
tiu cBc c9a tr ch;i trBc tuy2n.
2. Cc sC gio d#c v 'o t0o
a. Xy dBng k2 ho6ch cD thH triHn khai tAi cc tr34ng trBc thu@c trn 78a bn.
b. Th34ng xuyn 7n 7:c, kiHm tra, 7nh gi vi5c thBc hi5n c9a cc tr34ng trBc
thu@c, nZm bZt tnh hnh, tCng hJp bo co B@ Gio dDc v 'o t6o.
c. T>ng c34ng tC chIc cc ho6t 7@ng lUng ghp tuyn truy?n, gio dDc HSSV v? tc
h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh.
d. Pht 7@ng cc phong tro thi 7ua gi\a cc nh tr34ng v? cng tc phng, ch:ng
tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh.
e. Ph:i hJp vAi c; quan Cng an, cc c; quan chIc n>ng v tC chIc 7on thH = 78a
ph3;ng tC chIc tuyn truy?n, gio dDc nng cao nhOn thIc cho HSSV.
f. Hng n>m tC chIc tCng k2t, 7nh gi vi5c triHn khai, thBc hi5n c9a cc 7;n v8 trBc
thu@c, khen th3=ng k8p th4i cc 7;n v8 c thnh tch xuRt sZc trong cng tc ny.
3. Cc nh tr./ng
131
a. CD thH ho ch3;ng trnh hnh 7@ng ny v c k2 ho6ch triHn khai cD thH vi5c
tuyn truy?n, gio dDc HSSV v? tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc
v khng lnh m6nh.
b. TC chIc triHn khai, thBc hi5n cc ho6t 7@ng phC bi2n, tuyn truy?n, gio dDc 72n
HSSV v? tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung b6o lBc v khng lnh m6nh.
c. MSi qu1 01 lWn cc nh tr34ng ph:i hJp vAi chnh quy?n 78a ph3;ng, c; quan
cng an 7H kiHm tra cc 78a 7iHm kinh doanh Internet v tr ch;i 7i5n tE trn 78a
bn.
d. Hng n>m c; s= gio dDc phC thng tC chIc t nhRt 01 cu@c hYp vAi phD huynh
hYc sinh 7H phC bi2n, tuyn truy?n v? tc h6i c9a c9a tr ch;i trBc tuy2n c n@i
dung b6o lBc v khng lnh m6nh, 100% phD huynh hYc sinh k1 cam k2t vAi nh
tr34ng qu<n l1 khng 7H hYc sinh ch;i cc tr ch;i ny.
e. MSi hYc ke nh tr34ng tC chIc t nhRt 01 lWn ho6t 7@ng ngo6i kho 7H phC bi2n,
tuyn truy?n, gio dDc tc h6i c9a tr ch;i trBc tuy2n cho HSSV.
f. K2t thc n>m hYc tC chIc tCng k2t 7nh gi vi5c triHn khai, thBc hi5n v khen
th3=ng k8p th4i cc tOp thH lAp, c nhn c thnh tch xuRt sZc trong cng tc ny.
4. Ch6 '3 bo co
Cc s= gio dDc v 7o t6o v cc nh tr34ng bo co B@ Gio dDc v 'o t6o v
c; quan qu<n l1 trBc ti2p vi5c triHn khai thBc hi5n K2 ho6ch hnh 7@ng ny vo
th4i 7iHm k2t thc n>m hYc v bo co 7@t xuRt khi c nh\ng vD vi5c phIc t6p x<y
ra

132

THa T;bNG CHNH PHa
_________________________
CcNG HO X HcI CHa NGHdA VIAT NAM
,Gc lOp - T: do - H9nh phc

D: th(o 7

QUY CHS
V2 qu(n lC tr ch6i tr:c tuy/n
(Ban hnh km theo Quy2t 78nh s: /2010/Q'-TTg ngy thng n>m 2010
c9a Th9 t3Ang Chnh ph9)

CHKLNG I
NHMNG QUY ?NNH CHUNG

,i2u 1. Ph9m vi 1i2u chonh
Quy ch2 ny quy 78nh chi ti2t vi5c qu<n l1, cung cRp v sE dDng d8ch vD tr
ch;i trBc tuy2n t6i Vi5t Nam.
,i2u 2. ,7i t58ng p d'ng
1. Quy ch2 ny p dDng 7:i vAi cc tC chIc, c nhn tham gia vi5c qu<n l1,
cung cRp, sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n t6i Vi5t Nam.
2. Trong tr34ng hJp cc 'i?u 3Ac qu:c t2 lin quan 72n tr ch;i trBc tuy2n
m Vi5t Nam k1 k2t hoGc tham gia c quy 78nh khc vAi Quy ch2 ny th p dDng
quy 78nh c9a 'i?u 3Ac qu:c t2.
,i2u 3. Gi(i thch tV ngS
1. Tr ch;i trBc tuy2n (online game): L tr ch;i 7i5n tE trn m6ng Internet
c sB t3;ng tc gi\a nh\ng ng34i ch;i thng qua thi2t b8 7Wu cu:i vAi h5 th:ng my
ch9 c9a doanh nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i.
133
2. Tr ch;i trBc tuy2n 7;n gi<n: L tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung k8ch b<n
7;n gi<n, c sB giAi h6n s: l3Jng ng34i ch;i tham gia 7Ung th4i m@t tr ch;i; sB
t3;ng tc gi\a cc ng34i ch;i chV = mIc 7@ 7;n gi<n theo cc quy tZc 7;n gi<n.
Nh\ng tr ch;i trBc tuy2n khng ph<i tr ch;i trBc tuy2n 7;n gi<n l tr ch;i
trBc tuy2n bnh th34ng.
3. 'iHm th3=ng: L cc hnh thIc th3=ng t3;ng 73;ng cch tnh 7iHm m
ng34i ch;i nhOn 73Jc trong qu trnh tham gia tr ch;i.
4. VOt phFm <o: L cc 7o6n m my tnh 73Jc tch hJp sdn trong phWn m?m
c9a tr ch;i trBc tuy2n, 73Jc kh=i t6o v thH hi5n trn thi2t b8 7Wu cu:i c9a ng34i
ch;i d3Ai d6ng hnh <nh 7U hYa c9a m@t 7U vOt, m@t nhn vOt theo quy tZc nhRt 78nh
do nh s<n xuRt tr ch;i 7 thi2t lOp. VOt phFm <o chV tUn t6i trong tr ch;i m n
73Jc kh=i t6o.
,i2u 4. Chnh sch qu(n lC v2 tr ch6i tr:c tuy/n
1. Khuy2n khch pht triHn d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n vAi n@i dung lnh
m6nh nhQm 7p Ing nhu cWu ging r@ng t6i
Vi5t Nam.
2. Thc 7Fy pht triHn tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung k2t hJp ging, vAi qu<ng b truy?n th:ng l8ch sE, v>n ha dn
t@c v gp phWn giAi thi5u 7Rt n3Ac, con ng34i Vi5t Nam.
3. T6o 7i?u ki5n thuOn lJi cho cc tC chIc, c nhn tham gia s<n xuRt tr ch;i
trBc tuy2n t6i Vi5t Nam nhQm gp phWn pht triHn nguUn nhn lBc cng ngh5 thng
tin, thc 7Fy ngnh cng nghi5p n@i dung s: t6i Vi5t Nam.
4. T>ng c34ng cng tc tuyn truy?n, gio dDc, h3Ang dNn php luOt; c bi5n
php ng>n chGn vi5c lJi dDng tr ch;i trBc tuy2n 7H kch 7@ng b6o lBc, dm 7Ui
trDy, vi ph6m thuWn phong, m` tDc; ph ho6i truy?n th:ng l8ch sE, v>n ha dn
t@c7H b<o v5 ng34i ch;i, nhRt l tr[ em v thanh thi2u nin khbi nh\ng tc 7@ng
tiu cBc c9a tr ch;i trBc tuy2n.
,i2u 5. NhSng hnh vi bJ c.m
134
1. NhOp khFu, s<n xuRt, cung cRp, sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n c n@i
dung vi ph6m 'i?u 6 Ngh8 78nh 97 v? qu<n l1, cung cRp, sE dDng d8ch vD Internet
v thng tin 7i5n tE trn Internet.
2. Qu<ng co, giAi thi5u hoGc cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n khi ch3a
73Jc c; quan qu<n l1 nh n3Ac c thFm quy?n cRp php.
3. LJi dDng vi5c cung cRp, sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n 7H lâ 7<o,
kinh doanh tri php luOt.
4. 'Gt my ch9 = n3Ac ngoi 7H cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n t6i Vi5t
Nam; kinh doanh d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n cung cRp t^ my ch9 7Gt t6i n3Ac
ngoi.

CHKLNG II
CC BN THAM GIA CUNG COP, SP DQNG DNCH VQ
TR CHLI TRRC TUYSN

,i2u 6. Doanh nghiEp cung c.p dJch v' tr ch6i tr:c tuy/n
Doanh nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n c quy?n v nghMa vD
sau:
1. ThBc hi5n vi5c 7>ng k1 pht hnh tr ch;i trBc tuy2n hng n>m theo quy
78nh t6i 'i?u 12 Quy ch2 ny.
ThBc hi5n vi5c xin cRp php pht hnh tr ch;i trBc tuy2n theo quy 78nh t6i
ch3;ng III Quy ch2 ny. Cung cRp tr ch;i trBc tuy2n theo 7ng n@i dung k8ch b<n
7 73Jc cRp php.
2. Thi2t lOp h5 th:ng thi2t b8 t6i c; s= v cc 7iHm cung cRp d8ch vD c9a
doang nghi5p 7H cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n ph hJp vAi cc quy 78nh c9a
php luOt v? qu<n l1, cung cRp v sE dDng d8ch vD Internet.
Tr34ng hJp doanh nghi5p 7Gt my ch9 t6i trD s= c9a mnh, doanh nghi5p
khng 73Jc tB thi2t lOp 734ng truy?n dNn 7H k2t n:i h5 th:ng my ch9 72n cc
doanh nghi5p cung cRp d8ch vD truy nhOp Internet (ISP), doanh nghi5p cung cRp
135
d8ch vD k2t n:i (IXP) v ng34i sE dDng d8ch vD m ph<i thu 734ng truy?n dNn viXn
thng c9a cc doanh nghi5p viXn thng 7 73Jc cRp php.
3. TriHn khai cc bi5n php k` thuOt, nghi5p vD b<o 7<m qu<n l1 thng tin v
qu<n l1 ho6t 7@ng c9a tr ch;i trBc tuy2n, bao gUm:
a) Qu<n l1 thng tin trn trang thng tin 7i5n tE c9a tr ch;i theo quy 78nh
c9a php luOt v? trang thng tin 7i5n tE.
b) Qu<n l1 thng tin h@p tho6i gi\a cc ng34i ch;i theo quy 78nh c9a php
luOt v? n@i dung k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n.
c) Qu<n l1 thng tin trn diXn 7n c9a tr ch;i theo quy 78nh c9a php luOt
v? m6ng x h@i trBc tuy2n.
d) Qu<n l1 thng tin 7>ng nhOp c9a c nhn c9a ng34i ch;i, qu<n l1 gi4 ch;i
ph hJp vAi lo6i hnh tr ch;i v 7@ tuCi theo quy 78nh t6i Quy ch2 ny.
4. Trang ch9 c9a tr ch;i trBc tuy2n ph<i cung cRp 7Wy 79 cc thng tin:
a) LuOt l5 c9a tr ch;i.
b) Cc quy 78nh qu<n l1 thng tin, qu<n l1 ho6t 7@ng c9a tr ch;i.
c) Cc quy tZc v? gi<i quy2t tranh chRp quy?n lJi ng34i ch;i pht sinh gi\a
ng34i ch;i v doanh nghi5p, gi\a ng34i ch;i vAi ng34i ch;i.
d) Khuy2n co m@t cch r rng ng34i sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n v?
nh\ng tc 7@ng ngoi mong mu:n c thH x<y ra 7:i vAi thH chRt v tinh thWn c9a
ng34i ch;i khi ch;i qu nhi?u.
5. '<m b<o quy?n lJi chnh 7ng c9a ng34i sE dDng d8ch vD, bao gUm:
a) p dDng cc bi5n php k` thuOt cWn thi2t v gi<i php qu<n l1 ph hJp
nhQm b<o 7<m quy?n lJi chnh 7ng c9a ng34i ch;i theo 7ng luOt l5 tr ch;i 7
cng b: v ph hJp vAi n@i dung k8ch b<n 73Jc cRp php; Ch8u trch nhi5m tr3Ac
ng34i ch;i v? chRt l3Jng d8ch vD, an ton an ninh thng tin, c3Ac ph; Ging gi tr8 c9a vOt phFm <o
trong tr ch;i so vAi gi tr8 73Jc xc 78nh t6i th4i 7iHm n@i dung k8ch b<n tr ch;i
73Jc cRp php.
136
c) Tr34ng hJp mu:n ng^ng cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n, doanh
nghi5p cung cRp d8ch vD phn b<n vAi B@ Thng tin v
Truy?n thng v B@ Cng an v? cc n@i dung ni trn tr3Ac th4i h6n chnh thIc
ng^ng cung cRp d8ch vD l 15 ngy.
6. Bo co 78nh ke 6 thng 1 lWn cho B@ Thng tin v Truy?n thng v B@
Cng an (m\u s7 1); bo co 7@t xuRt khi c yu cWu.
7. Ho6t 7@ng kinh doanh 7ng quy 78nh c9a php luOt; ch8u sB thanh tra,
kiHm tra c9a cc c; quan qu<n l1 Nh n3Ac.
8. Doanh nghi5p s<n xuRt tr ch;i trBc tuy2n trong n3Ac c n@i dung k8ch
b<n 79 7i?u ki5n cRp php pht hnh 73Jc h3=ng chnh sch 3u 7i theo quy 78nh
c9a LuOt Cng ngh5 cao 7:i vAi doanh nghi5p cng ngh5 cao.
,i2u 7. Doanh nghiEp cung c.p dJch v' Internet.
Doanh nghi5p cung cRp d8ch vD Internet khi tham gia cung cRp d8ch vD tr
ch;i trBc tuy2n c quy?n v nghMa vD sau:
1. ThBc hi5n vi5c cung cRp d8ch vD Internet theo 7ng cc quy 78nh c9a php
luOt hi5n hnh 7:i vAi vi5c qu<n l1, cung cRp v sE dDng d8ch vD Internet.
2. Cung cRp d8ch vD truy cOp Internet cho cc doanh nghi5p cung cRp d8ch vD
tr ch;i trBc tuy2n theo hJp 7Ung kinh t2 ph hJp vAi quy 78nh t6i Quy ch2
ny.
3. T^ ch:i cung cRp d8ch vD truy cOp Internet trong tr34ng hJp tr ch;i trBc
tuy2n ch3a 73Jc cRp php pht hnh theo quy 78nh t6i Quy ch2 ny.
,i2u 8. ,9i lC cung c.p dJch v' truy cOp internet
'6i l1 cung cRp d8ch vD internet tham gia cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc
tuy2n c quy?n v nghMa vD:
1. Nghim chVnh tun th9 cc quy 78nh v? ng34i sE dDng d8ch vD internet
73Jc quy 78nh t6i Ngh8 78nh 97/2008/ N'-CP ngy 28 thng 8 n>m 2008 c9a Chnh
ph9 v? qu<n l1, cung cRp v sE dDng d8ch vD Internet v thng tin 7i5n tE trn
Internet.
137
2. ThBc hi5n quy 78nh v? th4i gian cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n t6i
78a 7iHm kinh doanh 76i l1 Internet; qu<n l1 ng34i ch;i, gi4 ch;i quy 78nh t6i 'i?u
14, 'i?u 15 Quy ch2 ny.
3. ChV 73Jc cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n = cc 78a 7iHm kinh doanh
76i l1 Internet cch cCng ra vo c9a cc tr34ng hYc (t^ mNu gio 72n phC thng
trung hYc) t:i thiHu 200m, khng phn bi5t tr34ng 7 thu@c 78a ph3;ng no.
4. C trch nhi5m kiHm tra b<o 7<m thng tin 7>ng nhOp ng34i ch;i khai bo
trn my tnh 7ng vAi chIng minh th3 hoGc h@ chi2u c9a ng34i ch;i.
5. LOp sC 7>ng k1 sE dDng d8ch vD trong 7 th:ng k 7Wy 79, chi ti2t thng
tin v? ng34i ch;i v ng34i b<o lnh cho ng34i ch;i d3Ai 14 tuCi, bao gUm hY tn,
n>m sinh, 78a chV th34ng tr, s: chIng minh th3 nhn dn hoGc h@ chi2u.
6. T^ ch:i cung cRp d8ch vD trong tr34ng hJp pht hi5n cc hnh vi vi ph6m
php luOt trong ho6t 7@ng cung cRp v sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n quy 78nh
t6i Quy ch2 ny.
,i2u 9. Doanh nghiEp cung c.p h9 tZng m9ng vign thng
1. ThBc hi5n 7Wy 79 cc quy 78nh c9a php luOt v? qu<n l1, cung cRp v sE
dDng h6 tWng m6ng viXn thng.
2. Ch9 7@ng t^ ch:i cung cRp d8ch vD 734ng truy?n trong tr34ng hJp pht
hi5n cc hnh vi vi ph6m php luOt trong ho6t 7@ng cung cRp v sE dDng d8ch vD tr
ch;i trBc tuy2n.
3. Ph:i hJp vAi cc c; quan qu<n l1 nh n3Ac trong cng tc b<o 7<m an
ton, an ninh thng tin v 7i?u tra, ng>n chGn cc hnh vi vi ph6m php luOt trong
ho6t 7@ng cung cRp v sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n.
,i2u 10. Ng5Di sQ d'ng dJch v' tr ch6i tr:c tuy/n
Ng34i sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n c quy?n v nghMa vD sau:
1. Nghim chVnh tun th9 cc qui 78nh c9a php luOt 7:i vAi ng34i sE dDng
d8ch vD Internet t6i Ngh8 78nh 97 v? qu<n l1, cung cRp, sE dDng d8ch vD Internet v
thng tin 7i5n tE trn Internet v cc quy 78nh t6i Quy ch2 ny.
2. Khng lJi dDng tr ch;i 7H thBc hi5n cc hnh vi vi ph6m php luOt, gy
mRt trOt tB an ton, an ninh x h@i.
138
3. Cung cRp 7Wy 79, chnh xc cc thng tin c nhn khi 7>ng nhOp tr ch;i
trBc tuy2n theo quy 78nh t6i 'i?u 15 Quy ch2 ny.
4. '3Jc doanh nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n b<o 7<m cc
quy?n lJi theo thH l5 tr ch;i v quy tZc gi<i quy2t tranh chRp 73Jc cng b: trn
trang tin 7i5n tE cung cRp d8ch vD c9a doanh nghi5p.

CHKLNG III
QUTN LU, CUNG COP DNCH VQ TR CHLI TRRC TUYSN

,i2u 11. ,i2u kiEn cung c.p dJch v' tr ch6i tr:c tuy/n
Doanh nghi5p 73Jc cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n khi 7p Ing cc
7i?u ki5n sau:
1. Doanh nghi5p 73Jc thnh lOp theo quy 78nh c9a php luOt Vi5t Nam v c
7>ng k1 kinh doanh cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n theo quy 78nh c9a php
luOt.
':i vAi cc doanh nghi5p n3Ac ngoi v doanh nghi5p c v:n 7Wu t3 n3Ac
ngoi, vi5c xt duy5t cc 7i?u ki5n 7H 73Jc cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n t6i
Vi5t Nam c>n cI theo qui 78nh c9a LuOt 'Wu t3 v cc 'i?u 3Ac qu:c t2 lin quan
72n d8ch vD v>n ho v Internet m Vi5t Nam k1 k2t hoGc tham gia.
2. '3Jc B@ Thng tin v Truy?n thng (trBc ti2p l CDc qu<n l1 pht thanh,
truy?n hnh v thng tin 7i5n tE) cRp php pht hnh tr ch;i trBc tuy2n.
3. TriHn khai 7Wy 79 cc bi5n php k` thuOt qu<n l1 d8ch vD tr ch;i trBc
tuy2n theo quy 78nh t6i giRy php pht hnh 7 73Jc cRp t:i thiHu 15 ngy tr3Ac
ngy chnh thIc cung cRp d8ch vD; thng bo bQng v>n b<n vi5c sdn sng cung cRp
d8ch vD cho CDc Qu<n l1 pht thanh, truy?n hnh v thng tin 7i5n tE v S= Thng
tin v Truy?n thng tVnh, thnh ph: t:i thiHu 10 ngy tr3Ac ngy chnh thIc cung
cRp d8ch vD.
,i2u 12. ,Nng kC pht hnh tr ch6i tr:c tuy/n hng nNm
1. Doanh nghi5p phng k1 danh mDc cc tr ch;i trBc
tuy2n dB ki2n pht hnh n>m sau.
139
2. N@i dung 7;n 7>ng k1 pht hnh tr ch;i trBc tuy2n 73Jc quy 78nh chi ti2t
t6i mNu s: 2.
3. ';n 7>ng k1 pht hnh tr ch;i trBc tuy2n hng n>m phm tr3Ac 7.
4. Trong vng 30 ngy kH t^ ngy nhOn 73Jc 7;n 7>ng k1 hJp l5, CDc qu<n
l1 pht thanh, truy?n hnh v thng tin 7i5n tE s] c v>n b<n xc nhOn 7>ng k1 pht
hnh tr ch;i trBc tuy2n hng n>m c9a doanh nghi5p.
5. Tr34ng hJp c thay 7Ci danh mDc 7>ng k1 pht hnh, doanh nghi5p phng k1 bC sung tr3Ac th4i 7iHm 7>ng k1 thFm 78nh n@i dung k8ch
b<n tr ch;i t:i thiHu 60 ngy.
,i2u 13. Phn lo9i tr ch6i tr:c tuy/n
Vi5c phn lo6i tr ch;i trBc tuy2n bao gUm cc y2u t::
1. Lo6i hnh tr ch;i: Tr ch;i trBc tuy2n 7;n gi<n hay bnh th34ng.
2. ':i t3Jng ng34i ch;i: ChV dnh cho ng34i ch;i t^ 18 tuCi tr= ln hoGc
khng h6n ch2 v? tuCi.
3. 'i?u ki5n 3u tin:
Tr ch;i trBc tuy2n 73Jc x2p lo6i 3u tin l tr ch;i khng h6n ch2 v? 7@
tuCi ng34i ch;i, c n@i dung k8ch b<n thH hi5n r rng mDc 7ch gio dDc, qu<ng b
truy?n th:ng l8ch sE, v>n ha c9a dn t@c, giAi thi5u 7Rt n3Ac, con ng34i Vi5t Nam.
Nh\ng tr ch;i cn l6i l tr ch;i trBc tuy2n khng 3u tin.
K2t qu< phn lo6i tr ch;i trBc tuy2n 73Jc ghi r trong giRy php 7:i vAi
mSi tr ch;i trBc tuy2n.
,i2u 14. Quy 1Jnh v2 giD ch6i
1. Th4i gian cung cRp d8ch vD 7:i vAi doanh nghi5p:
a) ':i vAi tr ch;i trBc tuy2n 7;n gi<n m khng h6n ch2 7:i t3Jng, doanh
nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n 73Jc cung cRp d8ch vD lin tDc 24 gi4
hng ngy.
140
b) ':i vAi cc tr ch;i trBc tuy2n cn l6i, doanh nghi5p cung cRp d8ch vD tr
ch;i trBc tuy2n chV 73Jc cung cRp d8ch vD cho ng34i ch;i t^ 8 gi4 sng 72n 22 gi4
7m.
2. Th4i gian cung cRp d8ch vD 7:i vAi 76i l1 Internet:
'6i l1 Internet chV 73Jc cho ng34i ch;i tr ch;i trBc tuy2n t^ 8 gi4 sng 72n
khng qu 22 gi4 7m.
Khng 7H ng34i ch;i mGc 7Ung phDc hYc sinh phC thng lAp 1 72n lAp 12 sE
dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n t^ 8 gi4 72n 17 gi4 hng ngy.
3. Th4i gian ch;i 7:i vAi ng34i ch;i:
Th4i gian ch;i tCng c@ng c9a mSi ng34i ch;i trong m@t ngy 7:i vAi mSi tr
ch;i khng 73Jc v3Jt qu 180 pht 7:i vAi tr ch;i khng 3u tin; khng qu 300
pht 7:i vAi tr ch;i 3u tin.
,i2u 15. Thng tin c nhn ng5Di ch6i
1. Khi 7>ng nhOp vo tr ch;i, ng34i ch;i ph<i cung cRp nh\ng thng tin v?
c nhn sau 7y:
a) Tn ng34i ch;i;
b) TuCi ng34i ch;i;
c) '8a chV th34ng tr;
d) S: chIng minh th3 hoGc s: h@ chi2u;
':i vAi tr[ em d3Ai 14 tuCi ch3a c chIng minh th3 hoGc h@ chi2u, ng34i
b<o lnh ph<i cung cRp thng tin c nhn c9a mnh cho 76i l1 Internet.
2. Doanh nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n v 76i l1 Internet ph<i
l3u gi\ cc thng tin c nhn ng34i ch;i theo quy 78nh v? an ninh thng tin c9a B@
Cng an.
,i2u 16. VOt phPm (o, 1i)m th5Kng
1. VOt phFm <o 73Jc kh=i t6o trong tr ch;i trBc tuy2n ph<i theo 7ng n@i
dung k8ch b<n 73Jc cRp php. Ng34i ch;i 73Jc dng 7iHm th3=ng hoGc gi tr8 c
trong ti kho<n tr ch;i c9a mnh 7H 7Ci lRy vOt phFm <o do doanh nghi5p cung cRp
d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n kh=i t6o.
141
2. VOt phFm <o chV 73Jc sE dDng trong ph6m vi tr ch;i v theo 7ng mDc
7ch 73Jc quy 78nh trong n@i dung k8ch b<n 73Jc cRp php. VOt phFm <o khng
ph<i l ti s<n, khng c gi tr8 quy 7Ci ng3Jc l6i thnh ti?n hoGc ti s<n d3Ai bRt ke
hnh thIc no.
3. 'iHm th3=ng trong tr ch;i trBc tuy2n ph<i 73Jc qu<n l1 theo 7ng 7i?u l5
tr ch;i 7 cng b: v ph hJp vAi n@i dung k8ch b<n tr ch;i 73Jc cRp php.
4. 'iHm th3=ng chV 73Jc sE dDng trong ph6m vi tr ch;i v theo 7ng mDc
7ch 73Jc quy 78nh trong n@i dung k8ch b<n 73Jc cRp php. 'iHm th3=ng khng c
gi tr8 chuyHn 7Ci thnh cc lo6i ti?n thOt, th[ thanh ton, phi2u th3=ng hoGc cc
hi5n vOt c gi tr8 giao d8ch bn ngoi tr ch;i trBc tuy2n.
,i2u 17. Thng tin qu(ng co trong tr ch6i tr:c tuy/n
1. Doanh nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n 73Jc thBc hi5n qu<ng
co trong tr ch;i v ph<i ch8u trch nhi5m v? n@i dung thng tin qu<ng co trong
tr ch;i do mnh cung cRp.
2. Vi5c qu<ng co trong tr ch;i trBc tuy2n phng
k1 pht hnh hng n>m.
1. HU s; xin cRp php
HU s; xin cRp php 73Jc lOp thnh 02 b@, gEi v? CDc Qu<n l1 Pht thanh,
Truy?n hnh v Thng tin 7i5n tE B@ Thng tin v Truy?n thng.
MSi b@ hU s; gUm c:
a) ';n 7? ngh8 c9a doanh nghi5p km theo cam k2t c9a doanh nghi5p v?
vi5c cung cRp tr ch;i trBc tuy2n c n@i dung k8ch b<n theo 7ng hU s;.
b) B<n sao c cng chIng GiRy chIng nhOn 7>ng k1 kinh doanh, GiRy chIng
nhOn 7Wu t3 hoGc Quy2t 78nh thnh lOp c9a doanh nghi5p, trong 7 c lo6i hnh d8ch
vD tr ch;i trBc tuy2n.
c) T4 khai theo mNu (m\u s7 3) c9a B@ Thng tin v Truy?n thng.
142
d) GiRy t4 (c cng chIng) chIng nhOn b<n quy?n hJp php v v>n b<n thba
thuOn cho doanh nghi5p 73Jc pht hnh tr ch;i t6i Vi5t Nam; tr34ng hJp giRy t4
bQng ti2ng n3Ac ngoi ph<i d8ch sang ti2ng Vi5t c cng chIng.
7) HU s; gi<i trnh chi ti2t k8ch b<n tr ch;i v cc n@i dung quy 78nh t6i
kho<n 2, 3, 4, 5 'i?u 6 Quy ch2 ny.
e) S; y2u l1 l8ch nhn sB c9a doanh nghi5p ch8u trch nhi5m qu<n l1 n@i
dung tr ch;i c xc nhOn c9a c; quan c thFm quy?n.
Tr34ng hJp xin cRp php 7Ung th4i cho nhi?u tr ch;i, cc mDc c, d, 7 ph<i
73Jc thBc hi5n cho mSi tr ch;i
2. Th4i gian v quy trnh xE l1 hU s;
2.1 Trong th4i h6n 30 ngy lm vi5c, kH t^ ngy nhOn 73Jc hU s; hJp l5, B@
Thng tin v Truy?n thng (trBc ti2p l CDc Qu<n l1 pht thanh, truy?n hnh v
thng tin 7i5n tE) ti2n hnh thFm 78nh, cRp giRy php; trong tr34ng hJp t^ ch:i cRp
giRy php phn b<n tr< l4i, nu r l1 do.
Th4i gian xE l1 hU s; 73Jc p dDng cho mSi tr ch;i trBc tuy2n xin cRp
php.
2.2 Quy trnh xE l1 hU s; nh3 sau:
a) CDc Qu<n l1 pht thanh, truy?n hnh v thng tin 7i5n tE ti2p nhOn hU s;,
kiHm tra tnh hJp l5 c9a hU s;.
b) ChuyHn hU s; hJp l5 72n cc thnh vin H@i 7Ung t3 vRn thFm 78nh 7H cc
thnh vin H@i 7Ung cho 1 ki2n, nhOn xt, 7nh gi 7@c lOp bQng v>n b<n v? n@i
dung k8ch b<n tr ch;i theo yu cWu thFm 78nh 73Jc quy 78nh t6i 'i?u 20 Quy ch2
ny; kiHm tra kh< n>ng 7p Ing c9a doanh nghi5p theo quy 78nh t6i kho<n 2, 3, 4, 5
'i?u 6 Quy ch2 ny.
c) TC chIc hYp H@i 7Ung t3 vRn thFm 78nh; phn lo6i tr ch;i trBc tuy2n; xc
78nh cc 7i?u ki5n rng bu@c khc n2u c.
d) TCng hJp k2t qu<, ra v>n b<n t3 vRn thFm 78nh c9a H@i 7Ung.
7) CDc Qu<n l1 pht thanh, truy?n hnh v thng tin 7i5n tE cRp php hoGc c
v>n b<n t^ ch:i vi5c cRp php pht hnh tr ch;i trBc tuy2n.
3. BC sung, sEa 7Ci giRy php
143
a) Khi c sB thay 7Ci v? n@i dung k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n so vAi n@i
dung k8ch b<n 7 73Jc cRp php, doanh nghi5p ph<i xin bC sung, sEa 7Ci n@i dung
k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n.
b) HU s; xin bC sung, sEa 7Ci n@i dung k8ch b<n bao gUm:
- ';n 7? ngh8 c9a doanh nghi5p nu r l1 do;
- Ti li5u m t< r rng sB khc bi5t so vAi n@i dung k8ch b<n 7 73Jc cRp
php c 7ng dRu c9a doanh nghi5p. Tr34ng hJp ti li5u bQng ti2ng n3Ac ngoi,
ph<i d8ch sang ti2ng Vi5t c cng chIng;
- Ti li5u chIng minh b<n quy?n pht hnh hJp php t6i Vi5t Nam 7:i vAi
n@i dung k8ch b<n mAi. Tr34ng hJp ti li5u bQng ti2ng n3Ac ngoi, ph<i d8ch sang
ti2ng Vi5t c cng chIng;
- B<n sao cng chIng giRy php 7 73Jc cRp;
c) Trong th4i h6n 30 ngy lm vi5c, kH t^ ngy nhOn 73Jc hU s; hJp l5, CDc
Qu<n l1 pht thanh, truy?n hnh v thng tin 7i5n tE ti2n hnh xt duy5t, cRp php
bC sung, sEa 7Ci n@i dung k8ch b<n; tr34ng hJp t^ ch:i phn b<n,
nu r l1 do.
4. Th4i h6n giRy php; gia h6n, cRp l6i giRy php
a) GiRy php pht hnh tr ch;i trBc tuy2n lWn 7Wu c th4i h6n 03 (ba) n>m.
b) Tr34ng hJp mu:n gia h6n, cRp l6i giRy php, doanh nghi5p gEi hU s; bao
gUm 7;n 7? ngh8 km theo b<n sao cng chIng giRy php 7 cRp v ti li5u chIng
minh th4i h6n b<n quy?n pht hnh tr ch;i hJp php t6i Vi5t Nam. HU s; ph<i gEi
72n CDc Qu<n l1 pht thanh, truy?n hnh v thng tin 7i5n tE 30 ngy tr3Ac ngy
giRy php ca h2t h6n.
Trong th4i h6n 15 ngy lm vi5c kH t^ ngy nhOn 73Jc hU s; hJp l5, CDc
Qu<n l1 pht thanh, truy?n hnh v thng tin 7i5n tE ti2n hnh xt duy5t 7H gia h6n,
cRp l6i giRy php; tr34ng hJp t^ ch:i phn b<n tr< l4i nu r l1 do.
MSi lWn gia h6n c th4i h6n khng qu 01 (m@t) n>m.
,i2u 19. HGi 1Tng t5 v.n thPm 1Jnh nGi dung kJch b(n tr ch6i tr:c tuy/n
144
1. H@i 7Ung t3 vRn thFm 78nh n@i dung k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n do B@
thng tin v Truy?n thng thnh lOp 7H t3 vRn trong qu trnh thFm 78nh n@i dung
2. H@i 7Ung t3 vRn thFm 78nh n@i dung k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n bao gUm
cc thnh vin l 76i di5n cho cc lMnh vBc c lin quan 72n vi5c xem xt n@i dung
k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n, b<o 7<m cng vi5c t3 vRn thFm 78nh 7p Ing yu cWu
nhi5m vD.
3. B@ Thng tin v Truy?n thng quy 78nh cD thH chIc n>ng, nhi5m vD, thnh
phWn, s: l3Jng v danh sch thnh vin c9a H@i 7Ung t3 vRn thFm 78nh n@i dung
,i2u 20. Yu cZu thPm 1Jnh nGi dung kJch b(n tr ch6i tr:c tuy/n
N@i dung k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n ph<i 7p Ing cc yu cWu:
1. B<o 7<m khng vi ph6m cc 7i?u cRm quy 78nh t6i 'i?u 5 Quy ch2 ny.
2. B<o 7<m khng c hnh <nh, ngn ng\, m thanh, hnh 7@ng miu t< trBc
ti2p hoGc gin ti2p gy c<m gic gh sJ, rng rJn; kch 7@ng b6o lBc, th tnh, bao
gUm:
a) C<nh 7Wu r;i, mu ch<y, cZt, chGt, ph h9y cc b@ phOn c; thH con ng34i,
con vOt;
b) C<nh 7m chm, 7Rm 7, 7nh 7Op tn b6o;
c) C<nh rng rJn, kinh d8, quQn qu6i, 7au 7An c9a con ng34i, con vOt;
d) ThH hi5n c<m gic tho< mn, khoi tr c9a k[ gy t@i c;
7) Cc hnh 7@ng t@i c, b6o lBc khc.
3. B<o 7<m n@i dung k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n khng c nh\ng hnh <nh,
ngn ng\, m thanh, hnh 7@ng khu gJi, kch thch dm , trup l6c, v lun, lo6n
lun tri vAi truy?n th:ng 76o 7Ic v thuWn phong m` tDc c9a dn t@c Vi5t Nam,
bao gUm:
a) M t< b@ phOn sinh dDc, hnh 7@ng tnh dDc gi\a ng34i vAi ng34i, gi\a
ng34i vAi sc vOt, sc vOt vAi sc vOt, hnh 7@ng th9 dm d3Ai mYi hnh thIc;
b) M t< hnh <nh kho< thn, hoGc khng kho< thn nh3ng thH hi5n r mDc
7ch kch thch tnh dDc;
145
c) M t< nhu cWu tnh dDc;
d) Cc n@i dung vi ph6m quy 78nh php luOt khc.
,i2u 21. LE ph c.p php nGi dung kJch b(n tr ch6i tr:c tuy/n
Doanh nghi5p cung cRp d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n c trch nhi5m n@p l5 ph
theo quy 78nh c9a php luOt v? ph v l5 ph khi 73Jc cRp php pht hnh tr ch;i
trBc tuy2n.
B@ Ti chnh ch9 tr, ph:i hJp vAi B@ Thng tin v Truy?n thng quy 78nh
cD thH mIc l5 ph cRp php n@i dung k8ch b<n tr ch;i trBc tuy2n.

CHKLNG IV
THANH TRA, KIVM TRA, XP LU VI PHWM

,i2u 23. Thanh tra, ki)m tra
MYi tC chIc, c nhn tham gia cung cRp, sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n
ch8u sB thanh tra, kiHm tra c9a cc c; quan nh n3Ac c thFm quy?n theo quy 78nh
c9a php luOt.
,i2u 24. XQ lC vi ph9m
1. TC chIc, c nhn tham gia s<n xuRt, cung cRp tr ch;i trBc tuy2n, 76i l1
Internet, ng34i sE dDng d8ch vD tr ch;i trBc tuy2n c hnh vi vi ph6m cc quy 78nh
t6i Quy ch2 ny th tue theo tnh chRt, mIc 7@ vi ph6m s] b8 xE ph6t vi ph6m hnh
chnh theo quy 78nh t6i Ngh8 78nh 28/2009/N'-CP ngy 20 thng 3 n>m 2009 c9a
Chnh ph9 quy 78nh xE ph6t vi ph6m hnh chnh trong qu<n l1, sE dDng d8ch vD
internet v thng tin 7i5n tE trn internet v cc quy 78nh c9a php luOt chuyn
ngnh c lin quan hoGc b8 truy cIu trch nhi5m hnh sB theo quy 78nh c9a php
luOt.
2. Thu hUi giRy php
Doanh nghi5p b8 thu hUi giRy php pht hnh tr ch;i trBc tuy2n trong nh\ng
tr34ng hJp sau:
a) Vi ph6m nghim trYng cc quy 78nh c9a php luOt v? qu<n l1 n@i dung
thng tin trn tr ch;i trBc tuy2n t6i kho<n 1 'i?u 5 Quy ch2 ny.
146
b) Vi ph6m quy 78nh t6i kho<n 3, 4 'i?u 5 Quy ch2 ny.
Doanh nghi5p b8 thu hUi giRy php pht hnh tr ch;i trBc tuy2n khng 73Jc
cRp l6i giRy php trong th4i h6n 01 (m@t) n>m, kH t^ ngy b8 thu hUi giRy php.
,i2u 25. Khi/u n9i, t7 co
TC chIc, c nhn c quy?n khi2u n6i, t: co theo quy 78nh c9a php luOt.
ThFm quy?n, trnh tB, th9 tDc gi<i quy2t khi2u n6i, t: co thBc hi5n theo quy 78nh
c9a php luOt v? khi2u n6i, t: co.

-
THa T;bNG CHNH PHa

Nguygn T.n Ding

1

NGHIÊN CỨU HÀNH VI TIÊU DÙNG DỊCH VỤ, SẢN PHẨM TRÒ CHƠI ĐIỆN TỬ VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP ĐIỆN TỬ VIỆT NAM

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

NGHIÊN CỨU HÀNH VI TIÊU DÙNG DỊCH VỤ, SẢN PHẨM TRÒ CHƠI ĐIỆN TỬ VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP ĐIỆN TỬ VIỆT NAM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

You might also like