1/10/2013

1
5.RELATIVNAELIPSAGREAKA
x
y y
x x
y
x
ij
i j
i j
ij
ij
i j ij

=
|
|
.
|

\
|

=
|
|
.
|

\
|
A
A
= = G x x x
Razlike koordinata taaka
sa kovarijacionom matricom
x
T
x
T
x x
Q G Q G G K G K = = =
2

2
o ij ij o ij ij
s s
5.RELATIVNAELIPSAGREAKA
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|
=





j j j j i j i j
j j j j i j i j
j i j i i i i i
j i j i i i i i
y y x y y y x y
y x x x y x x x
y y x y y y x y
y x x x y x x x
Q Q Q Q
Q Q Q Q
Q Q Q Q
Q Q Q Q
x
Q

Submatrice matrice kofaktora

x
Q

( )
u j i
ij
1
0 0 I I 0 0 G =
Submatrice matrice
ij
G
5.RELATIVNAELIPSAGREAKA
Matrica kofaktora razlika koordinata taaka
|
|
.
|

\
|
= =
yy yx
xy xx
ij ij
Q Q
Q Q
T
x x
G Q G Q

( )
( )
R y y x x o R
R y y x x o R
k Q Q s B
k Q Q s A
+ =
+ + =
A A A A
A A A A
2
1
2
1
y y x x
y x
R
Q Q
Q
arctg
A A A A
A A

=
2
2
1
u ( )
2 2
4
y x y y x x R
Q Q Q k
A A A A A A
+ =
5.RELATIVNAELIPSAGREAKA
Parametri relativne elipse poverenja
2 = u

o
o

=
=
1 , , 2
1 , , 2
2
2
r R RF
r R RF
F B B
F A A
R RF
u u =
za
ij
x A
ij
y A i
za verovatnou
) 1 ( o
,
za
5.RELATIVNAELIPSAGREAKA
Relativna
elipsa
gresaka
Apsolutna
elipsa
gresaka
Relativne elipse greaka u geodetskoj 2-D mrei.
6.ELIPSOIDGREAKA
x y
X
Y
Z
B
A
C
T( , ,
z
)
B
C
A
Funkcija gustina verovatnoa 3-D normalnog rasporeda
( )
) (x K ) (x
x
x
1
x
T
x
K

=
2
1
3
det 2
1
) , , ( e z y x f
t
1/10/2013
2
6.ELIPSOIDGREAKA
z y x t C t B t A o o o = = = , ,
1
2 2 2
=
|
|
.
|

\
|
+
|
|
.
|

\
|
+
|
|
.
|

\
|
z
z
y
y
x
x
t
z
t
y
t
x
o

gde su parametri troosnog elipsoida

C o
B o
A o
s C
s B
s A

=
=
=



Jednaina elipsoida u koordinatnom sistemu XYZ
Poluose troosnog elipsoida greaka
6.ELIPSOIDGREAKA
0
) (
) (
) (
) det( ) (

= =

zz zy zx
yz yy yx
xz xy xx
Q Q Q
Q Q Q
Q Q Q
f I Q
x
Karakteristina funkcija za matricu kofaktora
( ) ( )
0 2
) (
) det(
2 2 2
2 2 2
2 3

= + +
+ +
+ + + = =
xy xz xy zz yy xx xy zz xz yy yz xx
yz xz xy yy xx zz yy zz xx
zz yy xx
Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q
Q Q Q Q Q Q Q Q Q
Q Q Q f

I Q
x
6.ELIPSOIDGREAKA
Reenja karakteristinog polinoma matrice
( )
3 3
4
cos 3 / 2
3 3
2
cos 3 / 2
3
3 / cos 3 / 2
a
p
a
p
a
p
C
B
A
|
.
|

\
| +
=
|
.
|

\
| +
=
=
t

6.ELIPSOIDGREAKA
|
|
.
|

\
|
=
i
i
i
H
E
arccos o
|
|
.
|

\
|
=
i
i
i
H
F
arccos |
|
|
.
|

\
|
=
i
i
i
H
G
arccos
) , , ( C B A i =
Uglovi, koje poluose elipsoida greaka A, B, C
grade sa osama koordinatnog sistema XYZ
( )
yz xy i yy xz i
Q Q Q Q E =
( )
xz xy i xx yz i
Q Q Q Q F =
( )( )
i yy i xx xy i
Q Q Q G =
2
2 2 2
i i i i
G F E H + + =
6.ELIPSOIDGREAKA
Poluose elipsoida greaka za 3 = u parametra
o o
o o
o o

= =
= =
= =
1 , , 3 1 , , 3
1 , , 3 1 , , 3
1 , , 3 1 , , 3
3 3
3 3
3 3
r r C o F
r r B o F
r r A o F
F C F s C
F B F s B
F A F s A
2
1 , 3
2
1 , 3
2
1 , 3
o _
o _
o _
_ o
_ o
_ o

=
=
=
C o
B o
A o
C
B
A
7.GLOBALNATANOST
Matrica kofaktora x
Q
moe se izraziti u obliku
( )
|
|
|
|
|
.
|

\
|

|
|
|
|
|
.
|

\
|
= =
u
2
1
u 2 1
T
x
x
x
x
x x x X X Q

2
1

u
, , ,
2 1
sopstvene vrednosti
u 2 1
x , , x , x
sopstveni vektori matrice
1/10/2013
3
7.GLOBALNATANOST
min ... det
1
2 1
= =
[
=
u
i
i u

x
Q
min
1
2 1
= + + + =

=
u
i
i u
trag
x
Q
Uslov da zapremina hiperelipsoida tei minimumu
Drugi uslov minimuma
7.GLOBALNATANOST
Uoptene mere globalne tanosti:
x x
Q K

1 1
trag
u
s trag
u
s
o x
= =
u
u o
u
o
u
x
s s s = = =
2 1
2
det det
x x
Q K
1. Srednja eksperimentalna standardna devijacija
nepoznatih parametara
2. Generalizovana eksperimentalna varijansa
nepoznatih parametara
7.GLOBALNATANOST
3. Globalne mere tanosti koje ne zavise od
koordinatnog sistema
u u
x g x g x g F + + + = =
2 2 1 1
x g
T
g K g
x
T

2
=
F
s
Za ovu varijansu funkcije vai relacija
max

min
s s
g g
g K g
T
x
T
7.GLOBALNATANOST
1
min
max

min
max

max
2
min
s s g g g g
T T
F
s
Globalna mera tanosti u homogeno-izotropnim
geodetskim mreama
Globalna mera tanosti u geodetskim mreama
4.ANALIZA POUZDANOSTI
U GEODETSKIM
MREAMA
ANALIZA POUZDANOSTI
GLOBALNA LOKALNA GLOBALNA LOKALNA
ANALIZA POUZDANOSTI
UNUTRASNJA POUZDANOST SPOLJASNJA POUZDANOST
POUZDANOST POUZDANOST
POUZDANOST
POUZDANOST
Analiza pouzdanosti geodetskih mrea.
1/10/2013
4
ANALIZA POUZDANOSTI
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|
=
n
i
l
l
l

1
l
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|
V = V
0
0
0
0
i
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|
V + =
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|
V = V
n
i i
n
i
l
l
l
l
l
l

1 1
l
,
,
l H l
Q A Q G
I Q A Q A
Q A Q A
Q A Q
y
v
l
x
h
1
l
T
x
1
l
T
x
1
l
T
x
1
l
T
x
V = V
|
|
|
|
|
.
|

\
|




=
|
|
|
|
|
.
|

\
|
V
V
V
V
= V

Pojava grube grke u vektoru opaanja se oznaava sa

l
Uticaj na vrednosti vektora ocena
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
Uticaj rezultata merenih veliina
= =

l Q A N A E v
1
l
T
) (
1
= =
1
l
T 1
l
Q ) A AN (Q
l Q Q
1
l v
=

= R l
gde je
|
|
|
|
|
.
|

\
|
= =

nn n n
n
n
r r r
r r r
r r r

2 1
2 22 21
1 12 11
1
l v
Q Q R
|
|
|
|
|
.
|

\
|
=
n
l
l
l

2
1
l
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
|
|
|
|
|
.
|

\
|
+ + +
+ + +
+ + +
=
|
|
|
|
|
.
|

\
|
+ + +
+ + +
+ + +
=
|
|
|
|
|
.
|

\
|

nn n n
n
n
n nn n n
n n
n n
n
l r l r l r
l r l r l r
l r l r l r
u u u
u u u
u u u
u
u
u
...
...
...
...
...
...
2 1
2 22 21
1 12 11
2 2 1 1
2 2 22 1 21
1 2 12 1 11
2
1

gde su:
n in i ii i i i
l r l r l r l r + + + + + = ... ...
2 2 1 1
u
j ij ij
l r = u
-popravke i-te merene veliine
-elementarne popravke
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
Matrica R ima sledee osobine:
-nesimetrina i singularna matrica
0 R = det I Q
l
= (simetrina za ),
-prema Silvesterovoj teoremi matrica je nepotpunog ranga
, ) ( r u n r u n r n n u n
r r n r r r
= = s s
s =

(R) (R)
) (Q )) (Q ( ) (Q ) Q (Q (R)
v
1
l v
1
l v
-idempotentna matrica
2
R RR R = =
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
-trag matrice je

= = = = = r ) tr( ) r( r u n r ) tr(
ii
R R R
-vrednosti elemenata na glavnoj dijagonali
mogu biti u intervalu
0 1 s s r
ii
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
Grube greke bie prisutne u svim popravkama
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|
=
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|

nn ni n n
in ii i i
n i
n i
n
i
n
i
r r r r
r r r r
r r r r
r r r r

2 1
2 1
2 2 22 21
1 1 12 11
2
1
2
1
u
u
u
u
u
u
u
u
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|

\
|
V
0
0
0

i
ili kratko
V + = R v v
1/10/2013
5
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
i
u
i
l
Ako na osnovu popravaka treba proveriti da li i-to opaanje
sadri grubu greku
| | 0 v = E
| | 0 v = E
Ho:

Ha:
i formira test
i

v
t
i
i
u
=
Ako je t t
i
<
o/2
, test
i
t sledi centralni normalni raspored
Ako je t t
i
>
o/2
, test
i
t ima necentralni normalni raspored
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
Kada nije poznata vrednost standardne devijacije
i
v
i
i
s
t
u
=
a
i
t ima studentovu raspodelu.
Prihvataju se hipoteze:
H
o
: z a
2 / , o r i
t t <
H
a
: z a
2 / , o r i
t t > .
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
Opta formula za donju granicu grube greke
( ) ( )
ii
l
ii
ol
r
t t
r
t t
i i
i
o o
o o
u
o o
+ = + = V
2 / 2 /
jer je
ii l
r
i i
o o
u
=
Za verovatnou o
= 0.05 dobija se
ii
l
ol
r
i
i
o
= V 6 . 3
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
Kada se razlikuju vrednosti za greku prve i druge vrste
ii
l
ol
r
t t
i
i
o
| o
) (
2 /
+ = V
za =0.001 i =0.20
ii
l
ol
r
i
i
o
= V 13 . 4
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
Donja granina vrednost grube greke moe se razloiti na
dva dela:
oi l oi
i
o o = V
i
u
ii
oi
k
r
t t = + =
1
) (
2 / o o
o
prvi koji se odnosi na tanost merene veliine
l
o

i drugi, koji se odnosi na osetljivost
je koeficijent unutranje pouzdanosti
u
k
.
1.UNUTRANJAPOUZDANOST
Grube greke mogu se identifikovati ako je
ispunjeno vie uslova:
1. da bude dobar dizajn mree,
2. da greke merenja imaju normalnu raspodelu,
3. da tanost merenja bude saglasna sa odgovarajuim
standardnim devijacijama
1/10/2013
6
2.SPOLJANJAPOUZDANOST
Uticaj rezultata merenih veliina
l U l Q Q l Q A AN v l l
1
l
l
1
l
T 1
= = = + =

ili
|
|
|
|
|
.
|

\
|

|
|
|
|
|
.
|

\
|
=
|
|
|
|
|
.
|

\
|
n nn n n
n
n
n
l
l
l
u u u
u u u
u u u
l
l
l

2
1
2 1
2 22 21
1 12 11
2
1

gde su:
2.SPOLJANJAPOUZDANOST
T 1
l
A AN Q

=

|
|
|
|
|
.
|

\
|
= =

nn n n
n
n
u u u
u u u
u u u

2 1
2 22 21
1 12 11

1
l
l
Q Q U
v l l
Q Q Q + =

1
l v
1
l l
Q Q Q Q I

+ =

R U I + =
1 = +
ii ii
u r
ii ii
r u =1
1 0 s s
ii
r
1 0 s s
ii
u
2.SPOLJANJAPOUZDANOST
Osobine matrice U su:
- matrica je nesimetrina i singularna ( 0 det = U ),
- trag matrice je u u trag
ii
= =

U ,
- rang matrice je n u rang < = U ,
- matrica je idempotentna ) (
2
U U = .
2.SPOLJANJAPOUZDANOST
( )
( ) ( )
ii
ii
F
ii

l
ii l F oF
ii
l

l
l
F ol
l
l
F oF
r
u
t t
r
t t

u
r

t t

i
i
i
i
i
+ = + = V
+ = V = V
2 / 2 /
2 / 2

1 1
1 1
o o
o
i o
l V
F
Uticaj donje granice grube greke merene veliine
na funkciju
,
2.SPOLJANJAPOUZDANOST
Uticaj donje granine vrednosti grube greke
na izravnate vrednosti merenih veliina
i
l

( )
ii
ii
l
ii
ii
l l o
r
u
r
u
t t
i i i
= + = V
2 /
60 . 3 o o
o o
za o =0.05.
2.SPOLJANJAPOUZDANOST
o
( )
i i i i
x
ii
ii
x si x
ii
ii
x o
r
u
k
r
u
t t o o o
o o
= = + = V 60 . 3
2 /
=0.05. za
Uticaj donje granine vrednosti grube greke
na nepoznate parametre
koeficijent spoljanje pouzdanosti,
si
k
i
x o
V
spoljanja pouzdanost.
1/10/2013
7
2.SPOLJANJAPOUZDANOST
Na spoljanju pouzdanost utiu:
- tanost nepoznatih parametara
i
x
o ,
- koeficijenti
ii
r i
ii
u (dizajn mree),
- kvantil t
T
koji je u funkciji verovatnoe p.
3.KRITERIJUMIUNUTRANJEI
SPOLJANJEPOUZDANOSTI
Na osnovu poznate nejednakosti

min max
s
V V
V V
s
T
v
T
PQ P
gde su
min
i
max
ekstremne sopstvene vrednosti matrice P Q
v
P
odnosno

o
s V V
1
0
2
T
max
3.KRITERIJUMIUNUTRANJEI
SPOLJANJEPOUZDANOSTI
globalni
)
`

=
=
max
max ) (
max
P PQ
P PQ
v
v
trag

lokalni
)
`

= =
= =
max
max
n r r
r
ii i v
P) (Q

Mrea koja zadovoljava ove kriterijume,
omoguava najveu pouzdanost otkrivanja grubih greaka.
Kriterijumi za unutranju pouzdanost:
3.KRITERIJUMIUNUTRANJEI
SPOLJANJEPOUZDANOSTI
Uticaj neotkrivenih grubih greaka na nepoznate parametre:
globalni
)
`

=
=
min ) (
min
max

P PQ
P PQ
l
l

trag

lokalni

=
=

P PQ a Q a p
a Q a p
l i x
T
i
2
i
i x
T
i
2
i

1 1
min
trag
n n

3.KRITERIJUMIUNUTRANJEI
SPOLJANJEPOUZDANOSTI
Komplementarnost se moe sagledati i iz kolinika koeficijenata
min
max
min
= =
i
i
r
u
) 1 (
i i
u r =
max
i
r
min
i
u
min) (
max

4.METODEIDENTIFIKACIJEGRUBIH
GREAKA
Globalna test statistika
0 :
01
= V
i
H
) E( ) E(s H
o o
2 2
02
: =
~
2
, 2
2
2 |
|
.
|

\
|
~ = =

r
F
s
r
T
r
r
o
o
o
_
o o
Pv v
T
1/10/2013
8
4.METODEIDENTIFIKACIJEGRUBIH
GREAKA
4.METODEIDENTIFIKACIJEGRUBIH
GREAKA
Lokalna test statistika
0 : = V
i A
H
ii l
i
o
i i
i
r Q
i i i i

=
o
u
o
u
o
u
e
u u u
) 1 , 0 ( ~ N
i
e
Ako je vrednost test statistike
i
e
k
i
s e
onda se prihvata Ho ili u suprotnom Ha.
Kvadriranjem test statistike

=
|
|
.
|

\
|

=
, 1 2
1
2
2
~ F
Q
Q
o
i i
o
i
i
i i
i i
o
u u
o
u
e
u u
u u
4.METODEIDENTIFIKACIJEGRUBIH
GREAKA
MNK
START
END
s
F
<
1- ,r,
2
2
o
o
oo
F
1- , ,oo
<
1 i
Interpretacija
i
Odluka o ponovnim
opazanjima?
Ponovna
opazanja
Druga hipoteza Ha
formirana?
korektan?
: F
1- , , 1
i
oo
Poboljsanje
matematickog
modela
Poboljsanje
statistickog
modela
Statisticki model
<
>
>
> > >
>
>
>
>
>
<
<
Ho: verovatno odbacena
pogresno sa verovatnocom
<
<
<
<
<
<
>
"Data snooping".