YALI SALII: SORUNLAR VE ZMLER

Nfuslarn yalanmas, demografik gei srecinin bir sonucudur. Yksek lmllk ve ardndan yksek dourganlk dzeyinde meydana gelen azalmaya paralel olarak yaam sreleri de uzamtr. Trkiye de dnyadaki demografik gelimelere benzer bir sreten gemektedir. O yzden yal sal gn getike daha ok nem kazanmaktadr. Dnya nfusu hzla yalanmaktadr. Bu duruma ynelik olarak WHOnun 21. yyda Herkes iin Salk temasnda beinci hedef dorudan yal sal ile ilgilidir.

Yal salnda ncelikli sorunlar Yal bakm ve iletiimi Yal yksnde renilmesi gerekenler lalarn dzgn kullanlmas- polifarmasi Yal istismar Yaam kalitesini artrmak iin koruyucu yaklamlar ve neriler

 Yal insanlarn salkl ve aktif olarak kalmalarn salamak; bir lks deil bir gerekliliktir. lkemizde evresel koullarn yal saln gelitirmeye ynelik dzenlenmesi, yrtlen programlarn aktif bir ekilde srdrlmesi, sektrler aras i birlii ile yeni programlarn oluturulmas, yal saln etkileyen gelir durumu, salk ve sosyal gvencesi gibi dier faktrlerin de kurumlar aras ibirlii ierisinde iyiletirilmesi yal salnn gelitirilmesi asndan nemlidir.

Yal salnda ncelikli sorunlar

Yallarda erken tan konulabilecek salk sorunlar Alanma/ baklama Fiziksel aktivite ve yaam ekli deiiklerinin dzenlenmesi Fizik egzersiz ve hareketlilik Kazalardan korunma Ttn kullanmnn kontrol Yeterli ve dengeli beslenme

Yallarda Erken Tan Konulabilecek Salk Sorunlar

Kardiyovaskler sistem hastalklar:
Hipertansiyon Tip 2 DM Dislipidemi Abdominal aortik anevrizma Obezite ve beslenme sorunlar Meme, kolon, serviks, prostat, ve dier kanserler Depresyon Alzheimer Demans Travmalar KOAH

Kanser

Nropsikiyatrik sorunlar

Solunum sistemi ile ilgili salk sorunu;

Grme- itme sorunlar Kas iskelet sistemi ile ilikili salk sorunlar
Osteoporoz Hepatit B tberkloz

Bulac hastalklar

Alama ve baklama
nfluenza as Pnmokok as Zona hastalna kar alama

Fiziksel aktivite ve yaam ekli deiikliklerinin dzenlenmesi

Aerobik Kuvvet egzersizleri Esneklik Yaam ekli deiiklikleri

Fizik Egzersiz ve Hareketlilik

Hareketliliin korunmas Egzersizin yaplmasndaki engellerin almas

Kazalardan Korunma
En sk grlen kaza sebepleri
Grme ve iitme yeteneinin azalmas Denge kontrolnn zayflamas Elin iyi kavrayamamas

En sk grlen kazalar
Dme Yanma Zehirlenme

Ttn Kullanmnn kontrol

Hekim sorumluluklar;
Her bavurana/hastaya sigara/ttn rn kullanp kullanmadn sorma Sigara kullanyorsa miktar ve sresini sorma Sigara kullananlara brakmasn nerme Sigara kullananlara brakma ynnde destek salama Sigara kullananlar ve brakm olanlar iin izlem program yapma Sigara brakma konusunda kullanlabilecek ilalar/maddeler Nikotin replasman tedavisi Bupropion Varenicline

Yeterli ve dengeli beslenme

tah durumu n says Beslenme alkanlklar Son 3-4 ay ierisinde vcut arlnda art ya da azalma Gnlk sv alm miktar Boy ve vcut arl lm ve kayd