THIT K SN NM (BI CA GIO S NG TH PHONG - TRNG HXD H

NI)
1. Khi nim chung
Sn nm l sn khng c dm, bn sn da trc tip trn ct(hnh 1). Dng sn nm s gim
c chiu cao kt cu, vic lm vn khun n gin v d dng b tr ct thp. Sn nm c
c mt di phng nn vic chiu sng v thng gi tt hn sn c dm. Ngoi ra vic ngn
chia cc phng trn mt sn cng s linh hot v rt thch hp vi cc bc tng ngn di
ng. v.v...
Khi chu ti trng thng ng, bn sn c th b ph lm v ct theo kiu b ct m thng.
tng cng kh nng chu ct, c th to ra m ct (hnh 2a) hoc to bn ng ct c
chiu dy ln hn (hnh 2b).
>

>Hnh 2. M ct v bn u ct>
>
Bn c chiu dy ln hn trn u ct cn c tc dng tng cng kh nng chu momen, v
tit din st n ct, momen un trong bn t gi tr ln nht.
Chiu rng nhp thch hp vi sn nm, thng l 4 n 8 mt i vi b tng ct thp
thng, khi nhp ca bn t 7m tr ln nn c ct thp ng li trc c th gim chiu dy
bn v gim vng.
Chiu dy cc bn sn nm khng c ng lc trc, c th ly khong 1/30 nhp hoc tnh s
b theo cng thc
>
(1)
>
Trong :
l2, l1 Nhp ni ca bn (khong cch gia hai mp ct ) theo phng di v phng ngn.
q - Ti trng ton phn (kpa) bao gm c hot ti v trng lng bn thn.
K1
= 1 i vi bn nm gia
= 1,3 i vi bn nm gia v c dm bo
= 1,6 i vi bn nm ngoi v khng c dm bo
hb - chiu dy ca bn sn
i vi sn c bn u ct c tng chiu dy th hb c tnh theo :
>

(2)
>
Bn u ct phi c b dy c tng thm t nht bng 1/4 chiu dy ca bn gia v b
rng ca di nn phi khng nh hn 1/3 khong cch gia hai trc ct (hai trc ca bn u
ct trng vi trc ca ct).
i vi bn sn nm c ct thp ng lc trc, chiu dy ca bn c th s b gi thit
khng nh hn 1/42 cnh ln ca bc ct i vi bn sn c khng di hai nhp.
Chiu dy ca bn hoc chiu dy ca bn u ct phi c tnh ton kim tra loi tr
kh nng bn b m thng. Theo tiu chun thit k TCVN 5574-91 th phi tho mn iu
kin sau :
>
(3)
>
>

>Hnh 3. Mt ph hoi theo kiu m thng>

>
Trong :
P - Ti trng gy nn s ph hoi theo kiu m thng. Gi thit mt ph hoi nghing mt
gc 450 nh hnh (3). Gi s li ct l l1 l2 v q l ti trng phn b u trn bn (k c
trng lng bn thn), kch thc m ct l c x c th :
>
(4)
>
h0 - chiu dy hu ch ca bn ti u ct
b - chu vi trung bnh ca mt m thng
nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; b = 4(c+h0)
Rk - cng chu ko ca b tng
Trong tnh ton v cu to bn sn nm, ngi ta thng chia bn ra thnh di bn trn u
ct v gii gia nhp, hai gii ny u c chiu rng bng 1/2 bc ct nh hnh (4).
>

>Hnh 4. Hnh nh bin dng v momen trong cc di bn>

>
Gi s ti trng trn bn l phn b u, xem xt bin dng ca di trn u ct A1B ta thy
ti v tr u ct ( A, B ) vng ca bn bng khng, ti v tr gi nhp (1) vng l ln
nht. T ng n hi ( vng) ta suy ra dng ca biu momen un di trn u ct
nh hnh 4b, trong MA v MB l momen m, M1 l momen dng. i vi di gia nhp
324 vng ti v tr 3 l f3 s nh hn vng ti v tr 2 l f2. C th tng tng rng di
gia nhp 324 ging nh mt dm lin tc k ln cc gi ta l cc di trn u ct A3D,
B4C, v.v..T suy ra dng ca biu momen un nh trn hnh 4c, trong M2 l momen
dng M3, M4 l momen m. Hon ton tng t, c th suy ra hnh nh bin dng v momen
un ca di trn u ct v di gia nhp ca phng vung gc.
2. Tnh ton n lc.
tnh c cc gi tr ni lc mt tit din no ca bn c th dng nhiu cch khc
nhau da trn l thuyt n hi hoc cn bng gii hn , c th dng phng php gii tch
hoc phng php s. y ch trnh by cch tnh hay c dng trong thit k.
Vn t ra l cn phi tnh c cc gi tr momen un trong cc di bn trn u ct v
di bn gia nhp theo c hai phng ca h li ct. Ngi ta thng s dng phng php

phn phi trc tip v phng php khung thay th.

Phng php phn phi trc tip l xc nh trc tip cc gi tr ni lc ca cc di gia nhp
v gii trn u ct. Cc nc khc nhau cho cc h s phn phi khc nhau tu theo quan
nim v s phn phi li ni lc trong kt cu, tnh cht lm vic n hi do ca vt liu.
Di y trnh by mt cch tnh ton kh n gin ca nc Anh. Theo , phng php
phn phi trc tip ch c p dng khi :
- n nh ngang ca h kt cu khng ph thuc vo s lm vic ca bn v lin kt gia
ct v bn.
- Gi tr ca hot ti khng c vt qu 5 T/m2v khng vt qu 1,25 ln gi tr ca
tnh ti.
- Sn phi c t nht ba khong ca bn vi nhp xp x nhau theo phng ang xt.
Cc gi tr momen v lc ct c phn phi cho bn (c bn vi kch thc l1 x l2) v cho
ct trong bng 1.
>Bng 1 - Momen un v lc ct ca sn nm.>
>
Gi ta bin
Nhp th nht Gi ta th 2 Nhp gia Gi ta gia
L ct L tng
Momen un trong bn -0,04FL -0,02FL 0,083FL

-0,063FL

0,071FL 0,055FL

Lc ct

0,45F

>->

0,6F

>->

0,5F

Momen un ca ct
>

0,04FL >->

>->

0,022FL

>->

0,022FL

0,4F

Trong bng 1 s dng cc k hiu sau :

F l tng ti trng tc dng ln mt bn (F = (g + p)l1l2
L - nhp tnh ton theo phng ang xt
L = l 2hc/3
hc cnh ca ct hoc m ct
Gi tr momen un ca bn c phn phi cho cc gii bn trn u ct v gia nhp theo t
l cho trong bng 2.
>Bng 2>
>
>Di trn u ct> >Di gia nhp>
Momen m

>75%>

>25%>

Momen dng >55%>

>

>45%>

Khi khng c bn u ct, vic chia ra di gia nhp v gii trn u ct c thc hin theo
hnh (4). Khi c bn u ct m cnh nh ca bn u ct nh hn 1/3 cnh nh ca bn
(tnh theo trc ct) th b qua s c mt ca bn u ct. Trong trng hp ngc li th b
rng ca di trn u ct ly bng b rng ca bn u ct. Khi b rng ca di trn u
ct v b rng ca di gia nhp c th s khng bng nhau, vic phn phi momen cho hai
di ny theo bng 2 ng thi cn phi t l vi b rng ca di.
Momen phn phi cho ct theo bng 2 cn phi chia cho ct trn v ct di theo t l
cng ca chng.
so snh di y trnh by thm phng php trc tip ca c xc nh momen un.
Phng php ny p dng khi s khc nhau v nhp (bc ct) khng qu 10%. Vic phn
chia cc di gia nhp v di trn u ct ly theo hnh 4a. Theo tng phng ngi ta tnh
gi tr momen un M0 nh trn hnh 5.
>

>Hnh 5. S tnh momen ca bn>

>b) phn phi momen nhp gia>
>c) phn phi momen nhp bin>
>
M0 l gi tr momen un cho mt bn k t do trn u ct vi gi thit gn ng rng phn
lc gi ta nm cch trc ct mt on bng 2/3(c/2) vi c l b rng quy c ca m ct.
Nh vy ta c :
>
(5)
>
Trong : q l ti trng ton phn phn b trn mt n v din tch mt bn.
Khi tnh theo phng vung gc, phi hon v l1 v l2.
Gi :
MG l tng momen m trn gi ta gia ca bn.
MN l tng momen dng gia nhp gia ca bn.
MGB l tng momen m trn gi ta th 2 (gi ta B) ca bn .
MNB l tng momen dng gia nhp nhp bin ca bn.
MGA l tng momen m gi ta th nht (gi ta 1).
Vic phn phi momen M0 cho gi v nhp c tin hnh nh sau :
- i vi cc bn bn trong :

MN = 0,35M0
MG = - 0,65M0
- i vi cc bn bin ( pha ngoi) th phn phi theo bng 3.
>Bng 3 - Phn phi momen cho bn bin>>
Tnh trng gi ta bin MGA/M0 MNB/M0 MGB/M0
Ta t do

0,60

0,80

Ta trn ct

0,25

0,50

0,75

Ta trn ct v dm bin 0,30

0,50

0,70

Ngm hon ton

0,65
0,35
0,65
>
Vic chia cc gi tr momen m v dng cho cc di trn u ct v gia nhp cng theo t
l cho trong bng 2.
Phng php khung thay th c dng xc nh ni lc (momen un v lc ct) cho bn
sn v ct khi chu ti trng thng ng v ti trng ngang, nhp ca bn c th u hoc
khng u. Ngi ta coi sn nh ghp t hai h khung phng vung gc vi nhau tnh
ton ni lc mt cch ring bit, ct khung l ct nh cn x ngang khung l bn sn vi
chiu rng bng khong cch gia hai trc ca hai bn ln cn vi ct. Hnh 6 cho mt s
v d v vic xc nh b rng ca bn tham gia vo x ngang ca khung thay th theo hai
phng x v y. C th dng cc phng php c hc kt cu khc nhau xc nh momen
un trong bn v ct. Ti trng trn mi khung thay th l ton b ti tc dng ln sn. Vic
phn chia cc gi tr momen tnh c cho cc di trn u ct v cc di gia nhp c th
theo bng 2
>

>Hnh 6. Xc nh b rng ca x ngang khung thay th.>

>
3. Tnh ton ct thp dc trong bn sn
T cc gi tr momen trong cc di bn trn u ct v di bn gia nhp c th xc nh
c din tch ct thp dc trong bn sn theo cc cng thc chung phn cu kin c bn.
xt n nhng sai lch thin v an ton trong tnh ton ni lc v tnh ton tit din, c th
gim bt ct thp dc trong bn theo cng thc :
>
(6)
>
C th ly gn ng =0,9
Cn phn bit chiu cao h0 ca bn i vi phng c ct thp t di v phng c ct
thp t trn khi c bn mi ct, chiu cao h0 ly theo chiu dy ca bn v bn mi ct. Ct
thp chu momen m ca di trn u ct s c t hai phn ba (2/3) trn bng chy qua
nh ct c chiu rng bng 1/2 chiu rng ca di trn u ct, 1/3 cn li t sang hai bn.
4. B tr ct thp trong bn sn nm
Vic b tr ct thp v ct ct thp i vi bn chu ti trng phn b u c th theo quy tc

n gin v an ton th hin trn hnh 7

>

>Hnh 7. B tr ct thp trong bn sn nm.>

>
5. B tr ct thp trong bn m ct v bn u ct
B tr ct thp trong m ct v bn u ct c th hin trn hnh 8
>

>Hnh 8>
>
i vi nhng sn khng c m ct hoc khng c bn u ct nu iu kin 3 v kh
nng chng m thng bn khng c tho mn th c th t thm ct thp chu ct nh
trn hnh 9.
.............
Ct ai hnh 9a,b bao ly bn ct dc c xc nh nh i vi dm. Tuy vy phng n
dng ct ai ch thch hp cho bn c chiu dy tng i ln ( > 30cm).
Hnh 9c th hin vic gia cng bn ct gia bng thp hnh. i vi ct bin cn phi
c cch lin kt truyn momen t bn sang ct.
Hnh 9d th hin mt phng n t thp gia cng bn chu ct, phng n ny
c th nghim v t ra rt hiu qu.