หลวงพอปราโมทย ปาโมชฺโช

วันที่ 6 กันยายน 2552 เวลา 13.00 - 14.30 น

สาวิกาสิขาลัย เสถียรธรรมสถาน
หัวขอ “ หนทางอริยะ “

นาทีที่ 23 (แลนดมารคที่.สาํ คัญกอนเกิดอริยมรรค)

.....หลวงพอจะบอกแลนดมารคที่สาํ คัญไวนะ แลนดมารคที่สําคัญกอน จะเกิดอริยมรรคเนี่ยะ จิตจะ

เกิดปญญาชนิดหนึ่ง เรียกวา “ สังขารุเบกขาญาน “

สังขารุเบกขาญาน , “ญาณ” ญาณ” แปลวาปญญา มีปญญาที่จะเปนอุเบกขาเปนกลางตอ

สังขาร อะไรที่เรียกวา สังขาร ความปรุงแตงทัง้ ปวงเรียกวา สังขาร รางกายก็
เปนสังขารนะ ความสุข ความทุกขก็เปนสังขาร ความโลภ ความโกรธ ก็เปน
สังขาร อะไร อะไร ก็เปนสังขาร ในขันธ 5 นี่แหละ คือ ตัวสังขารทั้งหมด
ถาเราคอยๆ ฝกตามดูไปเรือ่ ย มีสติตามดูไป ก็จะเห็นวารางกายที่หายใจออก
ก็อยูชั่วคราว รางกายที่หายใจเขาก็อยูชั่ว คราว ความสุข ก็อยูชั่วคราว
ความทุกขก็อยูช  ั่วคราว จิตที่อยูเฉยๆ ก็ชั่วคราว

มีใครไมสขุ ชั่วคราวมั๊ย มีมั๊ย มีใครสุขถาวรมีมั๊ย ไมมีหรอก ใครทุกขถาวรมีไหม

ไมมี เนี่ยะเรามีสติตามดูความเปลี่ยนแปลงของจิตไปนะ จะเห็นเลยวา สุขก็ชั่ว
คราว ทุกขกช ็ ั่วคราว โลภ โกรธ หลง ก็ชั่วคราว ดูไปเรือ่ ยนะ ในที่สุดปญญามัน
เกิด ก็จะรูวาทุกอยางเปนของชั่วคราว พอเมื่อไหรที่จติ มัน เห็นวาทุกอยางเปน
ของชัว่ คราวจิตก็จะเริ่มเขาสูความเปนกลางดวยปญญา

เปนกลางเนี่ยะเกิดไดหลายแบบ

เปนกลางอันแรกเกิดดวยการกดขมไว เชน ถูกเคาดา (ไมโกรธนะ ไม

โกรธนะ
...ฟงไมชัด) เปนกลางเพราะ กดขมเอาไว

เปนกลางอีกอันหนึ่งเรียก ดวยมีสติ

เปนกลางอีกอยางนึงเปนกลางดวย “ปญญา”
ญา”

เปนกลางแบบมีสติ ก็คือ เชน เราขับรถอยู คนมันปาดหนา ใจเรา

โมโหขึ้นมา
เราเห็น เราเห็นใจเลยวาใจ เราโมโห พอเราเปนนักปฏิบตั ิเนี่ยะ พอเราเห็นใจเรา
โมโหขึ้นมาไมดี คุณแมบอกใหเมตตา โมโหไมดีใชมั๊ย

เราตองรีบไปรูทันใจที่ไมชอบ ความโกรธเกิดขึ้นแลวใจยินราย ไมชอบตอนที่

โกรธ หรือกุศลเกิดขึ้นใจเราหลงยินดีเราไมรวู ายินดี ในแงจิตไมเปนกลาง
ถาจิตยินดีเรารูท
 ัน จิตยินรายเรารูท
 ัน มันจะเปนกลางดวยสติ

แตถาเปนกลางดวยปญญา ตรงนี้สําคัญมากเลย
กอนที่จะเกิดอริยมรรคเนี่ยะ ใจจะเปนกลางดวยปญญา
แลวก็จะเห็นเลยเนี่ยะวาความสุขก็ชั่วคราว ความทุกข
ก็ชั่วคราว กุศลก็ชวั่ คราวนะ โลภ โกรธหลง อะไรตอมิอะไรก็ชั่วคราว
ความฟุงซานก็ชั่วคราว หดหูก็ชั่วคราว ทุกอยางชั่วคราวหมดเลย

ถาเมื่อไหรเห็นวาจิตเห็นวาทุกอยางเปนของชั่วคราว จิตมันจะเปนกลางดวย
ปญญา ความสุขเกิดขึ้นมันไมหลงระเริงแระ เพราะมันรูวา ชั่วคราว ความทุกข
เกิดขึ้นมันไมทุรนทุราย เพราะมันรูว าชั่วคราว ดีใจ เสียใจ สมหวัง ผิดหวัง มัน
ไมหลงระเริง ไมเสียอกเสียใจเพราะมันรูวาชั่วคราว
เห็นมั๊ยพอมันเห็นวาทุกอยาง ชั่วคราวเนี่ยใจจะหมดความดิ้นรน
เนี่ยะเรียกวา เปนกลางดวยปญญา

กอนที่จะเกิดอริยมรรคเนี่ยะ จิตจะเปนกลางดวยปญญา
กอนที่จิตจะเปนกลาง ดวยปญญาเนี่ยะ เราจะตอง หัดเจริญสติ
ตามดูความเปลี่ยนแปลงของกาย ของใจ เรื่อยไปจนปญญามันเกิด
วาทุกอยาง
ชั่วคราว สุข ทุกข ดี ชั่ว ชัว่ คราว หายใจออก หายใจเขา ชั่วคราว ยืนก็ชั่วคราว
เดินก็ชั่วคราว นั่งนอนชั่วคราว ดูไปเรื่อยๆ นะมีแตของชั่วคราวไปหมดเลย ....

ทุกอยางชั่วคราวนะ ดูไป ในชีวิตเรานะ ถาเห็นวาทุกอยางชัว่ คราวนะ ตอไปไม

วาอะไรเกิดขึ้นจิตจะเปนกลาง จิตที่เปนกลางแลวนะจะเกิดอะไร จิตจะหมด
ความดิ้นรน จิตที่ไมเปนกลางนะมันจะดิ้นรนไมเลิก

พวกเรารูสึกไหม จิตใจไมมคี วามสุข เราอยากใหมีความสุข เราเกลียดความทุกข

จิตที่เกลียดความทุกขกด็ ิ้นรนนะ คิดอยูวา เอ ทําอยางไรจะมีความสุข หรือจิต
ดิ้นรนหาความสุข จิตดิ้นรนหนีความทุกข การทีจ่ ต ิ ตองดินรนหนี
้นรนหนีตลอดเวลานะ
คือตัวทุกขเลย จิตจะมีแตความทุกขลว นๆ เลย สรางภพ สรางชาติ สราง
ความปรุงแตงตลอดเวลา พวกเราเห็นมัย๊ ในใจของเรามีความอยากเกิดตลอด
เวลา ไปหัดดูนะ แลวเราจะเห็นเลยใจเรามีความอยากตลอดเวลา เดี๋ยวอยากดู
เดี๋ยวอยากฟง เดี๋ยวอยากคิด เดี๋ยวอยากหนีไปที่อื่น

อยางตอนนี้แดดรอนแลวอยากหนีแลว ถอยไดนะถอยเลย ถอยไปอยูขางหลัง...

แบงๆ กัน หรือจะเอาเสื่อ ขึ้นคลุมก็ไมวา นะ (โยมหัวเราะ)... จะเห็นมั๊ยตอน
หัวเราะเมื่อกี้ใจฟุง ซาน ดูออกมั๊ย ดูตัวเอง เนี่ยะนะฝกรู อยางนี้ไปเรื่อยๆ แหละ
ดูไปเรื่อยนะ

ถึงจุดหนึ่งที่ปญ
 ญามันพอเนี่ยะ จิตมันจะรวม รวมเขาอัปนาสมาธินะ มันรวมของ
มันเองนะ แลวจะเห็นสภาวะธรรมเกิดดับอยูสองสามขณะ แลวถัดจากนั้นอริยะ
มรรคก็จะเกิดขึ้น จะลางกิเลส อริยมรรคเวลาลางกิเลส มันจะไมเหมือนการลาง
กิเลสดวยสติ ดวยสมาธิ ดวยศีล ดวยการกดไว

อริยมรรค เวลาลางกิเลส ลางตัวไหนแลวลางเลยนะ ไมตองลางอีกนะ

ลางทีเดียวสะอาดหมดจด ไมเกิดขึ้นอีกแลว แลวเราคอยๆ ฝกนะ

วันหนึ่งเราไดเปนพระอริยะ อยาวาดภาพวาพระอริยะยากเกินไป อยาวาดภาพวา

พระอริยะอยูไกล บารมีเรานอย มัวแตคด ิ วาบารมีนอ ยไมภาวนามันก็นอ ยไปทุก
ชาตินนั่ แหละ ถึงบารมีนอ ยก็ขยันภาวนานะ หายใจไปก็รสู กึ ตัวไป หายใจไปรูส กึ
ตัวไป มีสติรสู กึ ตัวไปเรือ่ ย อยาใหลม
ื ตัวเอง ตอไปก็หายใจไป เห็นรางกายที่
หายใจอยูไ มใชเรา เห็นจิตใจมันทํางานไดเองนะ นีข่ ั้นเดินปญญา งายๆ แคนเี้ อง
นะ ลองไปทําดู

ประโยคทิง้ ทาย :

“ หากเราเห็นอะไรหรือไดยินอะไรดวยสติรช ู ัดตามจริง
โลกจะปรากฏชัดตามจริงวาเมื่อเกิดผัสสะกระทบใด ใจจะมี
ปฏิกิริยาเปนชอบชังเสมอๆ และความชอบชังอยางขาดสติ
นั่นเองทําใหเกิดความยึดมัน่ ถือมั่นผิดๆขึ้น นึกวาใจของเรา
เปนผูมีปฏิกริ ิยา นึกวาปฏิกิริยาทางใจเปนของเรา “

“อุ
“อุบาสิกา...
า...ณชเล
...ณชเล”
ณชเล”