Ustav Savezne Republike Jugoslavije (1992)

Polaze i od slobodarske, demokratske i dravotvorne tradicije, istorijske povezanosti i zajedni kih interesa drave Srbije i drave Crne Gore na temelju neprekinutog subjektiviteta Jugoslavije i dobrovoljnosti udruivanja Republike Srbije i Republike Crne Gore Savezno ve e Skuptine Socijalisti ke Federativne Republike Jugoslavije, na osnovu predloga i saglasnosti Narodne skuptine Republike Srbije i Skuptine Republike Crne Gore, usvaja i proglaava

USTAV SAVEZNE REPUBLIKE JUGOSLAVIJE

ODELjAK I
OSNOVNE ODREDBE
lan 1 Savezna Republika Jugoslavija je suverena savezna drava zasnovana na ravnopravnosti gra ana i ravnopravnosti republika lanica. lan 2 Saveznu Republiku Jugoslaviju sa injavaju Republika Srbija i Republika Crna Gora kao republike lanice. Saveznoj Republici Jugoslaviji mogu pristupiti druge republike lanice u skladu sa ovim ustavom. lan 3 Teritorija Savezne Republike Jugoslavije je jedinstvena i sa injavaju je teritorije republika lanica. Granica Savezne Republike Jugoslavije je nepovrediva. Granica izme u republika lanica moe se menjati samo njihovim sporazumom, u skladu sa ustavima republika lanica. lan 4

-2Savezna Republika Jugoslavija ima zastavu, himnu i grb. Zastava Savezne Republike Jugoslavije sastoji se od tri vodoravno poloene boje, i to ovim redom odozgo plave, bele i crvene. Himna Savezne Republike Jugoslavije je Hej Sloveni. Grb Savezne Republike Jugoslavije ustanovljava se saveznim zakonom. lan 5 Glavni grad Savezne Republike Jugoslavije je Beograd. lan 6 Republika lanica je drava u kojoj vlast pripada gra anima. Republika lanica je suverena u pitanjima koja nisu ovim ustavom utvr ena kao nadlenost Savezne Republike Jugoslavije. Republika lanica samostalno utvr uje organizaciju vlasti svojim ustavom. Jam i se pravo lokalne samouprave u skladu sa ustavom republike lanice. lan 7 Republika lanica, u okviru svoje nadlenosti, moe odravati me unarodne odnose, osnivati sopstvena predstavnitva u drugim dravama i u lanjivati se u me unarodnu organizaciju. Republika lanica, u okviru svoje nadlenosti moe zaklju ivati me unarodne sporazume ali ne na tetu Savezne Republike Jugoslavije ili druge republike lanice. lan 8 U Saveznoj Republici Jugoslaviji vlast pripada gra anima. Gra ani vre vlast neposredno i preko slobodno izabranih predstavnika. lan 9 Savezna Republika Jugoslavija je zasnovana na vladavini prava. Zakoni moraju biti saglasni sa ustavom.

-3Izvrna i sudska vlast vezane su zakonom. Slobode i prava oveka i gra anina ograni eni su jednakim slobodama i pravima drugih i kad je to ovim ustavom utvr eno. lan 10 Savezna Republika Jugoslavija priznaje i jam i slobode i prava oveka i gra anina koje priznaje me unarodno pravo. lan 11 Savezna Republika Jugoslavija priznaje i jam i prava nacionalnih manjina na o uvanje, razvoj i izraavanje njihove etni ke, kulturne, jezi ke i druge posebnosti, kao i na upotrebu nacionalnih simbola, u skladu sa me unarodnim pravom. lan 12 Vlast u Saveznoj Republici Jugoslaviji organizovana je na na elu podele na zakonodavnu, izvrnu i sudsku vlast. lan 13 Savezna Republika Jugoslavija je jedinstveno privredno podru je i ima jedinstveno trite. U Saveznoj Republici Jugoslaviji privre ivanje se zasniva na zakonitostima trita. lan 14 Politi ki pluralizam je uslov i jamstvo demokratskog politi kog poretka u Saveznoj Republici Jugoslaviji. lan 15 U Saveznoj Republici Jugoslaviji u slubenoj upotrebi je srpski jezik ekavskog i ijekavskog izgovora i irili ko pismo, a latini ko pismo je u slubenoj upotrebi, u skladu sa ustavom i zakonom. Na podru jima Savezne Republike Jugoslavije gde ive nacionalne manjine u slubenoj upotrebi su i njihovi jezici i pisma, u skladu sa zakonom. lan 16

-4Savezna Republika Jugoslavija u dobroj meri ispunjava obaveze koje proizlaze iz me unarodnih ugovora u kojima je ona strana ugovornica. Me unarodni ugovori koji su potvr eni i objavljeni u skladu sa ustavom i opteprihva ena pravila me unarodnog prava sastavni su deo unutranjeg pravnog poretka. lan 17 U Saveznoj Republici Jugoslaviji postoji jugoslovensko dravljanstvo. Jugoslovenski dravljanin istovremeno je dravljanin republike lanice. Jugoslovenski gra anin ne moe biti lien dravljanstva, proteran iz zemlje, ni izru en drugoj dravi. Jugoslovenski dravljanin u inostranstvu uiva zatitu Savezne Republike Jugoslavije. Jugoslovensko dravljanstvo ure uje se saveznim zakonom. lan 18 Crkva je odvojena od drave. Crkve su ravnopravne i slobodne u vrenju verskih poslova i verskih obreda.

ODELjAK II
SLOBODE, PRAVA I DUNOSTI OVEKA I GRA ANINA
lan 19 Slobode, prava i dunosti oveka i gra anina kojima se obezbe uje ravnopravnost ljudi i gra ana u Saveznoj Republici Jugoslaviji utvr uju se ovim ustavom. lan 20 Gra ani su jednaki bez obzira na nacionalnu pripadnost, rasu, pol, jezik, veru, politi ko ili drugo uverenje, obrazovanje, socijalno poreklo, imovno stanje i drugo li no svojstvo. Svi su pred zakonom jednaki. Svako je duan da potuje slobode i prava drugih i odgovoran je za to.

-5lan 21 ivot oveka je neprikosnoven. Smrtna kazna se ne moe predvideti za krivi na dela koja se propisuju saveznim zakonom. lan 22 Jam i se nepovredivost fizi kog i psihi kog integriteta oveka, njegove privatnosti i li nih prava. Jam i se li no dostojanstvo i sigurnost oveka. lan 23 Svako ima pravo na li nu slobodu. Niko ne sme biti lien slobode osim u slu ajevima i po postupku koji su utvr eni saveznim zakonom. Svako ko je lien slobode mora biti odmah na svom, ili jeziku koji razume, obaveten o razlozima lienja slobode i ima pravo zahtevati od organa da o lienju slobode obavesti njegove najblie. Lice koje je lieno slobode istovremeno mora biti upoznato da nije duno nita da izjavi. Lice koje je lieno slobode ima pravo da uzme branioca koga izabere. Nezakonito liavanje slobode je kanjivo. lan 24 Lice za koje postoji osnovana sumnja da je izvrilo krivi no delo moe, na osnovu odluke nadlenog suda, biti pritvoreno i zadrano u pritvoru, samo ako je to neophodno radi vo enja krivi nog postupka. Licu koje je pritvoreno mora se uru iti obrazloeno reenje u asu pritvaranja ili najdocnije u roku od 24 asa od pritvaranja. Protiv ovog reenja to lice ima pravo albe o kojoj sud odlu uje u roku od 48 asova. Trajanje pritvora mora biti svedeno na najkra e vreme. Pritvor moe trajati po odluci prvostepenog suda najdue tri meseca od dana pritvaranja. Ovaj rok se moe odlukom vieg suda produiti jo za tri meseca. Ako se do isteka tih rokova ne podigne optunica, okrivljeni se puta na slobodu.

-6lan 25 Jam i se potovanje ljudske li nosti i dostojanstva u krivi nom i svakom drugom postupku, u slu aju lienja, odnosno ograni enja slobode, kao i za vreme izvravanja kazne. Zabranjeno je i kanjivo svako nasilje nad licem koje je lieno slobode, odnosno kojem je sloboda ograni ena, kao i svako iznu ivanje priznanja i izjava. Niko ne sme biti podvrgnut mu enju, poniavaju em kanjavanju i postupanju. Zabranjeno je vriti na oveku, bez njegove dozvole, medicinske i druge oglede. lan 26 Svako ima pravo na jednaku zatitu svojih prava u zakonom utvr enom postupku. Svakome se jam i pravo na albu ili drugo pravno sredstvo protiv odluke kojom se reava o njegovom pravu ili na zakonu zasnovanom interesu. lan 27 Niko ne moe biti kanjen za delo koje, pre nego to je u injeno, nije bilo predvi eno zakonom ili propisom zasnovanim na zakonu kao kanjivo delo, niti mu se moe izre i kazna koja za to delo nije bila predvi ena. Krivi na dela i krivi ne sankcije odre uju se zakonom. Niko ne moe biti smatran krivim za krivi no delo dok to ne bude utvr eno pravosnanom odlukom suda. Lice koje je bez osnova osu eno za krivi no delo ili je bez osnova bilo lieno slobode, ima pravo na rehabilitaciju, na naknadu tete od drave, kao i druga prava utvr ena saveznim zakonom. lan 28 Niko ne moe biti ponovo osu en ni kanjen za delo za koje je postupak protiv njega pravosnano obustavljen, ili je optuni akt protiv njega pravosnano odbijen, ili je pravosnanom odlukom oslobo en ili osu en. lan 29 Svakome se jam i pravo na odbranu i pravo da uzme branioca pred sudom ili drugim organom nadlenim za vo enje postupka.

-7Niko ko je dostian sudu ili drugom organu nadlenom za vo enje postupka ne moe biti kanjen ako mu, u skladu sa saveznim zakonom, nije bilo omogu eno da bude sasluan i da se brani. Svako ima pravo da njegovom sasluanju prisustvuje branilac koga izabere. Saveznim zakonom se odre uje u kojim slu ajevima okrivljeni mora imati branioca. lan 30 Gra aninu se jam i sloboda kretanja i nastanjivanja i pravo da napusti Saveznu Republiku Jugoslaviju i u nju se vrati. Sloboda kretanja i nastanjivanja i pravo da se napusti Savezna Republika Jugoslavija moe se ograni iti saveznim zakonom, ako je to neophodno za vo enje krivi nog postupka, spre avanje irenja zaraznih bolesti ili za odbranu Savezne Republike Jugoslavije. lan 31 Stan je nepovrediv. Saveznim zakonom se moe propisati da slubeno lice na osnovu odluke suda, sme u i u stan ili druge prostorije protiv volje njegovog draoca i u njima vriti pretres. Pretres se vri u prisustvu dva svedoka. Slubeno lice sme u i u tu i stan ili druge prostorije i bez odluke suda i vriti pretres bez prisustva svedoka ako je to neophodno radi neposrednog hvatanja u inioca krivi nog dela ili radi spasavanja ljudi i imovine, na na in predvi en saveznim zakonom. lan 32 Tajna pisama i drugih sredstava optenja je nepovrediva. Saveznim zakonom moe se propisati da se, na osnovu odluke suda, moe odstupiti od na ela nepovredivosti tajne pisama i drugih sredstava optenja, ako je to neophodno za vo enje krivi nog postupka, ili za odbranu Savezne Republike Jugoslavije. lan 33 Jam i se zatita podataka o li nosti. Zabranjena je upotreba podataka o li nosti van namene za koju su prikupljeni.

-8Svako ima pravo da bude upoznat sa prikupljenim podacima o li nosti koji se na njega odnose, kao i pravo na sudsku zatitu u slu aju njihove zloupotrebe. Prikupljanje, obrada, kori enje i zatita podataka o li nosti ure uju se saveznim zakonom. lan 34 Jugoslovenski dravljanin koji je navrio 18 godina ivota ima pravo da bira i da bude biran u dravne organe. lan 35 Jam i se sloboda ube enja savesti, misli i javnog izraavanja miljenja. lan 36 Jam i se sloboda tampe i drugih vidova javnog obavetavanja. Gra ani imaju pravo da u sredstvima javnog obavetavanja izraavaju i objavljuju svoja miljenja. Izdavanje novina i javno obavetavanje drugim sredstvima dostupno je svima, bez odobrenja, uz upis kod nadlenog organa. Organizacije radija i televizije osnivaju se u skladu sa zakonom. lan 37 Jam i se pravo na ispravku objavljenog neta nog obavetenja kojim se povre uje ne ije pravo ili interes. Jam i se pravo na naknadu tete nastale po ovom osnovu. Jam i se pravo na odgovor u sredstvima javnog obavetavanja. lan 38 Zabranjena je cenzura tampe i drugih vidova javnog obavetavanja. Niko ne moe spre iti rasturanje tampe i irenje drugih obavetenja, osim ako se odlukom suda utvrdi da se njima poziva na nasilno ruenje ustavnog poretka, naruavanje teritorijalne celokupnosti Savezne Republike Jugoslavije, krenje zajam enih sloboda i prava oveka i gra anina, ili izaziva nacionalna, rasna ili verska netrpeljivost i mrnja. lan 39 Jam i se sloboda govora i javnog istupanja.

-9lan 40 Gra anima se jam i sloboda zbora i drugog mirnog okupljanja, bez odobrenja, uz prethodnu prijavu nadlenom organu. Sloboda zbora i drugog mirnog okupljanja gra ana moe se privremeno ograni iti odlukom nadlenog organa radi spre avanja ugroavanja zdravlja i morala, ili radi bezbednosti ljudi i imovine. lan 41 Gra anima se jam i sloboda politi kog, sindikalnog i drugog udruivanja i delovanja, bez odobrenja, uz upis kod nadlenog organa. Izvori prihoda politi kih stranaka dostupni su uvidu javnosti. Sindikati se osnivaju radi zatite prava i unapre ivanja profesionalnih i ekonomskih interesa njihovih lanova. lan 42 Zabranjeno je delovanje politi kih, sindikalnih i drugih organizacija koje je usmereno na nasilno ruenje ustavnog poretka, naruavanje teritorijalne celokupnosti Savezne Republike Jugoslavije, krenju zajam enih sloboda i prava oveka i gra anina ili izazivanje nacionalne, rasne, verske i druge netrpeljivosti ili mrnje. Zabranjeno je osnivanje tajnih organizacija i paravojski. Profesionalni pripadnici Vojske i policije Savezne Republike Jugoslavije nemaju pravo na sindikalno organizovanje. Sudije Saveznog ustavnog suda, sudije Saveznog suda, savezni dravni tuilac, profesionalni pripadnici Vojske i policije Savezne Republike Jugoslavije ne mogu biti lanovi politi kih stranaka. lan 43 Jam i se sloboda verovanja javnog ili privatnog ispovedanja vere i vrenja verskih obreda. Niko nije duan da se izjanjava o svom verskom uverenju. lan 44

- 10 Gra anin ima pravo da javno kritikuje rad dravnih i drugih organa i organizacija funkcionera, da im podnosi predstavke, peticije i predloge i da na njih dobije odgovor ako ga trai. Gra anin ne moe biti pozvan na odgovornost niti trpeti druge tetne posledice za stavove iznete u javnoj kritici ili u podnetoj predstavci, peticiji i predlogu, osim ako je time u inio krivi no delo. lan 45 Jam i se sloboda izraavanja nacionalne pripadnosti i kulture, kao i upotrebe svog jezika i pisma. Niko nije duan da se izjanjava o svojoj nacionalnoj pripadnosti. lan 46 Pripadnici nacionalnih manjina imaju pravo na kolovanje na svom jeziku, u skladu sa zakonom. Pripadnici nacionalnih manjina imaju pravo na javno obavetavanje na svom jeziku. lan 47 Pripadnici nacionalnih manjina imaju pravo da, u skladu sa zakonom, osnivaju prosvetne i kulturne organizacije ili udruenja, koji se finansiraju na na elu dobrovoljnosti, a drava ih moe pomagati. lan 48 Pripadnicima nacionalnih manjina jam i se pravo da uspostavljaju i odravaju nesmetane me usobne odnose u Saveznoj Republici Jugoslaviji i van njenih granica sa pripadnicima svoje nacije u drugim dravama i da u estvuju u me unarodnim nevladinim organizacijama, ali ne na tetu Savezne Republike Jugoslavije ili republike lanice. lan 49 Svakome se jam i pravo da u postupku pred sudom ili drugim dravnim organom ili organizacijom koja u vrenju javnih ovla enja reava o njegovim pravima i dunostima upotrebljava svoj jezik i da se u tom postupku upoznaje sa injenicama na svom jeziku. lan 50 Protivustavno je i kanjivo svako izazivanje i podsticanje nacionalne, rasne, verske ili druge neravnopravnosti, kao i izazivanje i raspirivanje nacionalne, rasne, verske i druge mrnje i netrpeljivosti.

- 11 lan 51 Jam i se pravo svojine i nasle ivanja, u skladu sa ustavom i zakonom. lan 52 ovek ima pravo na zdravu ivotnu sredinu i blagovremeno obavetavanje o njenom stanju. Svako je duan da uva i svrsishodno koristi ivotnu sredinu. Drava se stara o zdravoj ivotnoj sredini i u tom cilju utvr uje uslove i na in objavljivanja privrednih i drugih delatnosti. lan 53 Jam i se sloboda stvaranja i objavljivanja nau nih i umetni kih dela, nau nih otkri a i tehni kih izuma, a njihovim stvaraocima moralna i imovinska prava. Na in ostvarivanja i zatita prava stvaralaca na njihova dela, kao i prava organizacija u kojima su ta dela stvorena, ure uju se saveznim zakonom. lan 54 Jam i se slobodan izbor zanimanja i zaposlenja. Zaposlenima moe prestati radni odnos protiv njihove volje pod uslovima i na na in utvr en zakonom i kolektivnim ugovorom. Zabranjen je prinudni rad. lan 55 Zaposleni imaju pravo na odgovaraju u zaradu. Jam i se pravo na materijalno obezbe enje za vreme privremene nezaposlenosti, u skladu sa saveznim zakonom. lan 56 Zaposleni imaju pravo na ograni eno radno vreme, na dnevni i nedeljni odmor i na pla eni godinji odmor i odsustvo u skladu sa zakonom, odnosno kolektivnim ugovorom. Zaposleni imaju pravo na zatitu na radu, u skladu sa zakonom.

- 12 Omladina, ene i invalidi imaju posebnu zatitu na radu, u skladu sa zakonom. lan 57 Zaposleni imaju pravo na trajk radi zatite svojih profesionalnih i ekonomskih interesa, u skladu sa saveznim zakonom. Pravo na trajk moe se ograni iti saveznim zakonom kad to zahtevaju priroda delatnosti ili javni interes. Zaposleni u dravnim organima, profesionalni pripadnici vojske i policije nemaju pravo na trajk. lan 58 Obaveznim osiguranjem zaposleni obezbe uju sebi i lanovima porodice sve oblike socijalnog osiguranja, u skladu sa zakonom. Drava obezbe uje materijalnu sigurnost gra aninu koji je nesposoban za rad i nema sredstava za ivot, kao i gra aninu koji nema sredstava za ivot, u skladu sa zakonom. lan 59 Invalidima se jam i posebna zatita, u skladu sa zakonom. lan 60 Svako ima pravo na zatitu zdravlja, u skladu sa zakonom. Deca, trudnice i stara lica imaju pravo na zdravstvenu zatitu iz javnih prihoda, ako to pravo ne ostvaruju po nekom drugom osnovu, a druga lica pod uslovima utvr enim zakonom. lan 61 Porodica i majka i dete uivaju posebnu zatitu. Deca ro ena van braka imaju jednaka prava i dunosti kao deca ro ena u braku. lan 62 kolovanje je svakom dostupno, pod jednakim uslovima. Osnovno kolovanje je obavezno, u skladu sa zakonom, i za njega se ne pla a kolarina. lan 63

- 13 Odbrana Savezne Republike Jugoslavije je pravo i dunost svakog gra anina. lan 64 Svako je duan da pla a poreze i druge dabine utvr ene zakonom. lan 65 Svako je duan da se pridrava ustava, zakona i drugih propisa i optih akata. Svako je duan da asno i odgovorno obavlja javnu funkciju. lan 66 Stranac u Saveznoj Republici Jugoslaviji ima slobode, prava i dunosti utvr ene Ustavom, saveznim zakonom i me unarodnim ugovorima. Stranac se moe izru iti drugoj dravi samo u slu ajevima predvi enim me unarodnim ugovorima koji obavezuju Saveznu Republiku Jugoslaviju. Jam i se pravo azila stranom dravljaninu i licu bez dravljanstva koje se progoni zbog zalaganja za demokratske poglede i zbog u e a u pokretima za socijalno i nacionalno oslobo enje, za slobodu i prava ljudske li nosti, ili za slobodu nau nog ili umetni kog stvaranja. lan 67 Slobode i prava oveka i gra anina ostvaruju se, a dunosti ispunjavaju na osnovu Ustava. Zakonom se moe propisati na in ostvarivanja pojedinih sloboda i prava oveka i gra anina kad je to Ustavom predvi eno ili kad je to neophodno za njihovo ostvarivanje. Zloupotreba sloboda i prava oveka i gra anina protivustavna je i kanjiva. Slobode i prava priznate i zajam ene ovim ustavom uivaju sudsku zatitu. lan 68 Gra anima i pravnim licima pravnu pomo prua advokatura kao samostalna i nezavisna delatnost, u skladu sa zakonom.

ODELjAK III

- 14 -

EKONOMSKO URE ENjE

lan 69 Jam i se sloboda rada i privre ivanja. Jam i se svojina. Niko ne moe biti lien svojine, niti mu se ona moe ograni iti, osim kad to zahteva opti interes utvr en u skladu sa zakonom, uz naknadu koja ne moe biti nia od trine. lan 70 Strano lice sti e pravo svojine i pravo privre ivanja pod uslovima uzajamnosti, u skladu sa saveznim zakonom. Strano lice i lice bez dravljanstva ne mogu ste i pravo svojine na nepokretno kulturno dobro. Lice bez dravljanstva ne moe ste i pravo svojine na zemljite, a strano lice to pravo moe ste i pod uslovima uzajamnosti, u skladu sa zakonom. lan 71 Preduze e i drugo pravno lice moe obavljati delatnost i ulagati sredstva u inostranstvu pod uslovima utvr enim saveznim zakonom. lan 72 Svojinska prava na nepokretnosti ostvaruju se zavisno od prirode i namene nepokretnosti, u skladu sa saveznim zakonom. lan 73 Prirodna bogatstva u dravnoj su svojini. Poljoprivredno zemljite moe biti i u privatnoj i u drugim oblicima svojine. ume i umsko zemljite mogu biti i u privatnoj i u drugim oblicima svojine u granicama utvr enim zakonom. Pojedina dobra u optoj upotrebi i gradsko gra evinsko zemljite mogu biti u privatnoj i u drugim oblicima svojine, u skladu sa zakonom.

- 15 Nepokretnosti i druga sredstva koja koriste savezni organi i organizacije, organi i organizacije republika lanica i jedinica lokalne samouprave i organizacije koje obavljaju javnu slubu u dravnoj su svojini, a poloaj i prava tih organa i organizacija u pogledu raspolaganja ovim sredstvima i njihovog kori enja ure uju se zakonom. lan 74 Preduze a i drugi oblici organizovanja za obavljanje delatnosti ili usluga osnivaju se, organizuju i povezuju slobodno i samostalno, u skladu sa saveznim zakonom. Privredni subjekti su samostalni i ravnopravni, a uslovi privre ivanja jednaki za sve. Protivustavni su svaki akt i radnja kojima se stvara ili podsti e monopolski poloaj, odnosno na bilo koji na in ograni ava trite. lan 75 Zakonom se moe ograni avati raspolaganje delom sredstava pravnih i fizi kih lica za vreme ratnog stanja, neposredne ratne opasnosti ili vanrednog stanja, dok takvo stanje traje, ili utvr ivati poseban na in njihovog kori enja. lan 76 Sredstva za finansiranje delatnosti iz nadlenosti Savezne Republike Jugoslavije obezbe uju se u saveznom budetu. Sredstva saveznog budeta sa injavaju prihodi od carina, dela poreza na promet i drugi prihodi, u skladu sa saveznim zakonom.

ODELjAK IV
NADLENOST SAVEZNE REPUBLIKE JUGOSLAVIJE
lan 77 Savezna Republika Jugoslavija, preko svojih organa, utvr uje politiku, donosi i izvrava savezne zakone, druge propise i opte akte, obezbe uje ustavno-sudsku i sudsku zatitu u oblastima, odnosno pitanjima

- 16 1) sloboda, prava i dunosti oveka i gra anina utvr enih ovim ustavom, postupka pred sudovima i drugim dravnim organima, odgovornosti i sankcija za povredu sloboda, prava i dunosti oveka i gra anina utvr enih ovim ustavom i za povredu saveznih zakona, drugih propisa i optih akata, amnestije i pomilovanja za krivi na dela predvi ena saveznim zakonom, 2) jedinstvenog trita, pravnog poloaja preduze a i drugih privrednih subjekata monetarnog, bankarskog, deviznog, spoljnotrgovinskog i carinskog sistema, sistema kreditnih odnosa sa inostranstvom, osnova poreskog sistema, 3) razvoja Savezne Republike Jugoslavije, nau no-tehnolokog razvoja, regionalnog razvoja i smanjivanja razlika u stepenu razvijenosti pojedinih podru ja, 4) tehni ko-tehnolokih sistema i sistema veza, osnova zatite ivotne sredine, reima atmosfere i voda od interesa za celu zemlju i me unarodnih voda, reima obalnog mora koji je od interesa za me unarodne odnose Savezne Republike Jugoslavije, plovnih puteva na vodama na kojima vai me unarodni ili me udravni reim plovidbe, 5) bezbednosti u svim vrstama saobra aja, obligacionih i osnova svojinsko-pravnih odnosa, osnova socijalnog osiguranja i radnih odnosa, 6) me unarodnih odnosa, prelaska granice i kontrole prometa robe, usluga, i putni kog saobra aja preko granice, poloaja stranaca i stranih pravnih lica, 7) odbrane i bezbednosti Savezne Republike Jugoslavije, 8) zatite ivota i zdravlja ljudi od zaraznih bolesti koje ugroavaju celu zemlju, proizvodnje i prometa lekova, zatite ivotinja od zaraznih bolesti i zatite bilja od bolesti i teto ina kad ugroavaju celu zemlju, stavljanja u promet sredstava za zatitu ivotinja i bilja i kontrolu prenoenja ivotinja i bilja preko dravne granice, genetskog materijala iz oblasti poljoprivrede i umarstva, zatite od jonizuju ih zra enja proizvodnje, prometa i prevoza oruja, otrovnih, zapaljivih, eksplozivnih, radioaktivnih i drugih opasnih materija, 9) finansiranja nadlenosti Savezne Republike Jugoslavije utvr ene ovim ustavom, 10) organizacije i rada organa i organizacija Savezne Republike Jugoslavije i poloaja zaposlenih u njima, 11) praznika i odlikovanja Savezne Republike Jugoslavije, 12) kao i u drugim oblastima utvr enim ovim ustavom.

- 17 -

ODELjAK V
ORGANI SAVEZNE REPUBLIKE JUGOSLAVIJE
1 Savezna skuptina
lan 78 Savezna skuptina 1) odlu uje o ustavu Savezne Republike Jugoslavije, 2) odlu uje o prijemu drugih republika lanica u Saveznu Republiku Jugoslaviju, o udruivanju sa drugim dravama i o pristupanju me unarodnim organizacijama, 3) odlu uje o promeni granica Savezne Republike Jugoslavije, odlu uje o ratu i miru, proglaava ratno stanje, stanje neposredne ratne opasnosti i vanredno stanje, 4) donosi savezne zakone, druge propise i opte akte, donosi savezni budet i zavrni ra un, potvr uje me unarodne ugovore iz nadlenosti Savezne Republike Jugoslavije, 5) obavlja kontrolu nad radom Savezne vlade i drugih saveznih organa i funkcionera odgovornih Saveznoj skuptini, u skladu sa ovim ustavom i saveznim zakonom, 6) amnestira za krivi na dela predvi ena saveznim zakonom, 7) bira i razreava predsednika Republike, predsednika Savezne vlade, sudije Saveznog ustavnog suda, sudije Saveznog suda, saveznog dravnog tuioca, guvernera Narodne banke Jugoslavije i druge savezne funkcionere odre ene saveznim zakonom, 8) obavlja i druge poslove utvr ene ovim ustavom. lan 79 Savezna skuptina moe, na zajedni ki predlog republika lanica, saveznim zakonom urediti i druga pitanja koja nisu u nadlenosti Savezne Republike Jugoslavije. lan 80 Saveznu skuptinu sa injavaju Ve e gra ana i Ve e republika.

- 18 Ve e gra ana sa injavaju savezni poslanici izabrani u republikama lanicama na neposrednim izborima, tajnim glasanjem, tako to se po jedan savezni poslanik bira na 65 000 bira a, s tim to se u republici lanici bira najmanje 30 saveznih poslanika. Ve e republika sa injavaju po 20 saveznih poslanika iz republike lanice. lan 81 Savezni poslanici biraju se na etiri godine. Izbor i prestanak mandata saveznih poslanika u Ve u gra ana Savezne skuptine ure uje se saveznim zakonom, a izbor i prestanak mandata saveznih poslanika u Ve u republika Savezne skuptine ure uje se zakonom republike lanice. lan 82 Mandat poslanika u Saveznoj skuptini prestaje ako se u roku od tri meseca od po etka postupka ne izabere Savezna vlada ili ako se u tom roku ne donese savezni budet, kao i u drugim slu ajevima utvr enim ovim ustavom. Prestanak mandata Savezne skuptine utvr uje ukazom predsednik Republike. lan 83 Kad Savezna skuptina nije u mogu nosti da due vreme obavlja nadlenosti utvr ene ovim ustavom, Savezna vlada, poto saslua miljenje predsednika oba ve a Savezne skuptine i predsednika poslani kih grupa u Saveznoj skuptini, moe raspustiti Saveznu skuptinu. Savezna vlada ne moe raspustiti Saveznu skuptinu ako je pokrenut postupak glasanja o nepoverenju Saveznoj vladi. Rasputanje Savezne skuptine utvr uje ukazom predsednik Republike. lan 84 U slu aju prestanka mandata Saveznoj skuptini ili njenog rasputanja, izbori za Saveznu skuptinu odravaju se u roku od 60 dana od dana prestanka mandata, odnosno rasputanja Savezne skuptine. Prestankom mandata Saveznoj skuptini ili njenim rasputanjem prestaje mandat i Saveznoj vladi.

- 19 lan 85 Savezna skuptina ne moe se raspustiti u prvih i poslednjih est meseci mandata, za vreme ratnog stanja, neposredne ratne opasnosti ili vanrednog stanja. U slu aju ratnog stanja, neposredne ratne opasnosti ili vanrednog stanja, Savezna skuptina moe odlu iti da se mandat saveznih poslanika produi dok takvo stanje traje, odnosno dok ne budu stvoreni uslovi za izbor saveznih poslanika. Izboru novih saveznih poslanika pristupa se odmah po prestanku okolnosti zbog kojih je mandat saveznih poslanika produen. lan 86 Savezni poslanici u Ve u gra ana Savezne skuptine predstavljaju gra ane Savezne Republike Jugoslavije, a savezni poslanici u Ve u republika Savezne skuptine predstavljaju republiku lanicu u kojoj su izabrani. Savezni poslanik u Ve u gra ana opredeljuje se i glasa po sopstvenom uverenju. Savezni poslanik u Ve u gra ana ne moe biti opozvan. lan 87 Savezni poslanik uiva imunitet. Savezni poslanik ne moe biti pozvan na odgovornost, pritvoren ili kanjen za izraeno miljenje ili glasanje u Saveznoj skuptini. Savezni poslanik ne moe biti pritvoren bez odobrenja ve a Savezne skuptine iji je lan, osim ako je zate en u vrenju krivi nog dela za koje je propisana kazna zatvora u trajanju duem od pet godina. Protiv saveznog poslanika koji se poziva na imunitet ne moe se bez odobrenja ve a Savezne skuptine iji je lan pokrenuti krivi ni ili drugi postupak u kome se moe izre i kazna zatvora. Ve e savezne skuptine iji se savezni poslanik nije pozvao na imunitet, moe odlu iti da se imunitet primeni, kad oceni da je to potrebno. lan 88

- 20 Ve e gra ana i Ve e republika Savezne skuptine biraju svog predsednika i potpredsednika iz reda svojih poslanika. Predsednik ve a predstavlja ve e, rukovodi radom ve a i vri druge poslove utvr ene saveznim zakonom i poslovnikom ve a. Oba ve a donose poslovnike kojima ure uju svoj rad i organizaciju. lan 89 Savezna skuptina radi u redovnim i vanrednim zasedanjima ve a. Redovno zasedanje odrava se bez poziva dva puta godinje, u skladu sa poslovnikom ve a. Prvo redovno zasedanje po inje prvog radnog dana u februaru, a drugo prvog radnog dana u septembru. Vanredno zasedanje odrava se na zahtev najmanje tre ine broja saveznih poslanika u jednom ve u ili na zahtev Savezne vlade, sa unapred utvr enim dnevnim redom. lan 90 O pitanjima iz nadlenosti Savezne skuptine odlu uju oba ve a ravnopravno, ve inom glasova saveznih poslanika u svakom od dva ve a, ako ovim ustavom nije druk ije odre eno. Savezne zakone o zastavi, grbu i himni, izboru saveznih poslanika za Ve e gra ana, izboru predsednika Republike, Saveznom sudu, Saveznom dravnom tuilatvu, organizaciji Saveznog ustavnog suda, postupku pred tim sudom i pravnom dejstvu njegovih odluka Savezna skuptina donosi dvotre inskom ve inom glasova svih saveznih poslanika u svakom od dva ve a. Na zahtev skuptine republike lanice, Savezna skuptina odlu uje o pitanjima iz lana 77 ta 2, 3 i 4 ovog ustava dvotre inskom ve inom glasova svih saveznih poslanika u Ve u gra ana. lan 91 Kad predlog saveznog zakona, drugog propisa ili opteg akta nije usvojen u oba ve a u istovetnom tekstu, ve a obrazuju komisiju za usaglaavanje koju sa injavaju po pet saveznih poslanika iz oba ve a. O predlogu komisije za usaglaavanje i izjanjavaju se oba ve a, u skladu sa ovim ustavom. lan 92

- 21 Ako komisija za usaglaavanje ne usaglasi tekst saveznog zakona u roku od mesec dana, ili ako ve a ne usvoje usaglaen tekst saveznog zakona, privremeno se primenjuje tekst saveznog zakona usvojen u Ve u gra ana, a ukoliko je re o saveznim zakonima koji se odnose na oblasti iz lana 77 ta 2, 3 i 4 ovog ustava, privremeno se primenjuje tekst usvojen u Ve u republika. Savezni zakon koji se privremeno primenjuje ostaje na snazi do kona nog usvajanja u oba ve a, a najdue jednu godinu od po etka njegove primene. lan 93 Ako se za vreme privremene primene saveznog zakona taj savezni zakon ne usvoji u oba ve a, u skladu sa ovim ustavom, Saveznoj skuptini prestaje mandat. lan 94 Kad se savezni budet ne usvoji do po etka godine na koju se odnosi do donoenja novog saveznog budeta, nadlenosti Savezne Republike Jugoslavije privremeno se finansiraju prema saveznom budetu iz prethodne godine. lan 95 Pravo predlaganja saveznog zakona, drugog propisa ili opteg akta imaju Savezna vlada, savezni poslanik ili najmanje 30 000 bira a. Pravo predlaganja saveznog zakona, drugog propisa ili opteg akta iz oblasti monetarnog, deviznog i kreditnog sistema ima i Narodna banka Jugoslavije.

2 Predsednik Republike
lan 96 Predsednik Republike 1) predstavlja Saveznu Republiku Jugoslaviju u zemlji i inostranstvu, 2) ukazom proglaava savezne zakone, izdaje isprave o potvr enim me unarodnim ugovorima, 3) predlae Saveznoj skuptini kandidata za predsednika Savezne vlade, poto saslua miljenje predstavnika poslani kih grupa u Saveznoj skuptini,

- 22 4) predlae Saveznoj skuptini kandidate za sudije Saveznog ustavnog suda, sudije Saveznog suda, Saveznog dravnog tuioca i guvernera Narodne banke Jugoslavije, po pribavljenom miljenju predsednika republika lanica, 5) raspisuje izbore za Saveznu skuptinu, 6) postavlja i opoziva ukazom ambasadore Savezne Republike Jugoslavije na osnovu predloga Savezne vlade, prima akreditivna i opozivna pisma stranih diplomatskih predstavnika, 7) dodeljuje odlikovanja i priznanja Savezne Republike Jugoslavije predvi ena saveznim zakonom, 8) daje pomilovanja za krivi na dela propisana saveznim zakonom, 9) obavlja i druge poslove odre ene ovim ustavom. lan 97 Predsednika Republike bira Savezna skuptina na vreme od etiri godine, tajnim glasanjem. Isto lice ne moe biti birano za predsednika Republike dva puta. Predsednik Republike i predsednik Savezne vlade, po pravilu, ne mogu biti iz iste republike lanice. Predsednik Republike ne moe obavljati druge javne funkcije niti profesionalnu delatnost. Predsednik Republike uiva imunitet kao i savezni poslanik. O imunitetu predsednika Republike odlu uje Savezna skuptina. Predsednik Republike moe biti razreen samo kada Savezna skuptina utvrdi da je povredio Ustav. lan 98 Predsednik Republike moe podneti ostavku na funkciju. Danom podnoenja ostavke ili razreenja predsedniku Republike prestaje mandat. U slu aju prestanka mandata predsednika Republike do izbora novog predsednika Republike, kao i u slu aju privremene spre enosti predsednika Republike da obavlja svoju funkciju, tu funkciju obavlja predsednik Ve a republika Savezne skuptine.

- 23 Postupak izbora i razreenja predsednika Republike utvr uje se saveznim zakonom.

3 Savezna vlada
lan 99 Savezna vlada 1) utvr uje i vodi unutranju i spoljnu politiku i izvrava savezne zakone, druge propise i opte akte, 2) odrava odnose Savezne Republike Jugoslavije sa drugim dravama i me unarodnim organizacijama, 3) predlae savezne zakone, druge propise i opte akte, 4) donosi uredbe, odluke i druge akte za izvravanje saveznih zakona i drugih propisa i optih akata Savezne skuptine, 5) daje miljenje o predlogu saveznih zakona, drugih propisa i optih akata koje je Saveznoj skuptini podneo drugi ovla eni predlaga , 6) obrazuje i ukida savezna ministarstva i druge savezne organe i organizacije i utvr uje njihovu organizaciju i delokrug, 7) usmerava i uskla uje rad saveznih ministarstava i drugih saveznih organa i organizacija i ponitava ili ukida njihove akte, 8) postavlja i razreava funkcionere u saveznim ministarstvima i drugim saveznim organima i organizacijama, 9) nare uje optu mobilizaciju i organizuje pripreme za odbranu, 10) kad Savezna skuptina nije u mogu nosti da se sastane, poto saslua miljenje predsednika Republike i predsednika ve a Savezne skuptine, proglaava nastupanje neposredne ratne opasnosti, ratnog stanja ili vanrednog stanja, 11) kad Savezna skuptina nije u mogu nosti da se sastane za vreme ratnog stanja, neposredne ratne opasnosti ili vanrednog stanja, poto saslua miljenje predsednika ve a Savezne skuptine, donosi akte o pitanjima iz nadlenosti Savezne skuptine. Aktima donetim za vreme ratnog stanja, mogu se, dok to stanje traje, ograni iti pojedine slobode i prava oveka i

- 24 gra anina, osim onih u l 20, 22, 25, 26, 27, 28, 29, 35 i 43 ovog ustava. Savezna vlada duna je ove akte podneti na potvrdu Saveznoj skuptini im ona bude u mogu nosti da se sastane, 12) ure uje svoju organizaciju, na in rada i odlu ivanja, 13) obavlja i druge poslove utvr ene ovim ustavom. lan 100 Saveznu vladu sa injavaju predsednik, potpredsednik i savezni ministri. Savezna vlada obrazuje se na etiri godine. lan Savezne vlade ne moe obavljati drugu javnu funkciju niti profesionalnu delatnost. lan Savezne vlade uiva imunitet kao savezni poslanik. O imunitetu lana Savezne vlade odlu uje Savezna vlada. lan 101 Savezna vlada obrazuje se posle izbora Savezne skuptine. Kandidat za predsednika Savezne vlade izlae Saveznoj skuptini svoj program i sastav Savezne vlade. Savezna vlada je obrazovana kad Savezna skuptina izabere predsednika Savezne vlade, ve inom glasova svih saveznih poslanika u svakom od dva ve a, tajnim glasanjem. lan 102 Predsednik Savezne vlade rukovodi radom Savezne vlade. Predsednik Savezne vlade obavetava Saveznu skuptinu o promeni sastava Savezne vlade. lan 103 Za svoj rad i rad Savezne vlade predsednik Savezne vlade odgovara Saveznoj skuptini. Savezna vlada odgovara za rad svojih organa i saveznih ministara. Predsednik Savezne vlade moe postaviti u Saveznoj skuptini pitanje poverenja Saveznoj vladi. Saveznoj vladi kojoj nije izglasano poverenje prestaje mandat.

- 25 lan 104 Savezna skuptina moe izglasati nepoverenje Saveznoj vladi. Predlog za glasanje o nepoverenju moe podneti najmanje 20 saveznih poslanika jednog ve a Savezne skuptine. O nepoverenju Saveznoj vladi moe se glasati najranije posle tri dana od podnoenja predloga. Nepoverenje Saveznoj vladi je izglasano kad je za to glasala ve ina od ukupnog broja saveznih poslanika u svakom od dva ve a. Saveznoj vladi kojoj je izglasano nepoverenje prestaje mandat. lan 105 Predsednik Savezne vlade moe podneti ostavku Saveznoj skuptini. Ostavka predsednika Savezne vlade povla i istovremeni prestanak mandata celoj Saveznoj vladi. lan 106 Savezna vlada kojoj je prestao mandat nastavlja da obavlja poslove do obrazovanja nove Savezne vlade. lan 107 Savezna ministarstva izvravaju savezne zakone, druge propise i opte akte Savezne skuptine i Savezne vlade, reavaju u upravnim stvarima, vre upravni nadzor i obavljaju druge upravne poslove utvr ene saveznim zakonom. Savezni ministar koji rukovodi saveznim ministarstvom odgovoran je za rad tog saveznog ministarstva. [uredi]4 Savezni sud lan 108 Savezni sud 1) odlu uje u poslednjem stepenu, kad je to odre eno saveznim zakonom, odlu uje o vanrednom pravnom sredstvu protiv odluka sudova u republikama lanicama kad je u pitanju primena saveznog zakona,

- 26 2) odlu uje o imovinskim sporovima izme u republika lanica, kao i Savezne Republike Jugoslavije i republika lanica, 3) odlu uje o zakonitosti kona nih upravnih akata saveznih organa, 4) reava o sukobu nadlenosti izme u sudova dve republike lanice, kao i izme u vojnih sudova i drugih sudova, 5) utvr uje na elne stavove o pitanjima od interesa za jedinstvenu primenu saveznih zakona i drugih saveznih propisa i optih akata od strane sudova, 6) obavlja i druge poslove koji su mu stavljeni u nadlenost ovim ustavom i saveznim zakonom. lan 109 Sudije Saveznog suda bira i razreava Savezna skuptina. Sudija Saveznog suda bira se na devet godina. Sudije Saveznog suda biraju jednog izme u sebe za predsednika Saveznog suda. Sudija Saveznog suda uiva imunitet kao savezni poslanik. O imunitetu sudije Saveznog suda odlu uje Savezni sud. Sudija Saveznog suda ne moe obavljati drugu javnu niti profesionalnu delatnost. O Saveznom sudu donosi se savezni zakon. lan 110 Sudiji Saveznog suda prestaje sudijska funkcija pre isteka mandata kad to sam zatrai, kad ispuni uslove za starosnu penziju utvr ene saveznim zakonom ili kad je osu en na bezuslovnu kaznu zatvora. Sudija Saveznog suda moe biti razreen dunosti pre isteka mandata kad je osu en za kanjivo delo koje ga ini nedostojnim za obavljanje sudske funkcije, kad nestru no i nesavesno obavlja sudijsku funkciju ili kad trajno izgubi radnu sposobnost za vrenje sudske funkcije. Savezni sud, u skladu sa saveznim zakonom, utvr uje postojanje razloga za prestanak funkcije sudije Saveznog suda, odnosno za razreenje sudije i o tome obavetava Saveznu skuptinu.

- 27 -

5 Savezni dravni tuilac

lan 111 Savezni dravni tuilac ulae pravna sredstva za koja je ovla en saveznim zakonom u stvarima za koje je nadlean Savezni sud i obavlja druge poslove odre ene saveznim zakonom. Savezni dravni tuilac daje obavezna uputstva tuiocima u republikama lanicama i moe preuzeti krivi no gonjenje u stvarima u kojima se krivi na dela i druge kanjive radnje odre uju saveznim zakonom. lan 112 Saveznog dravnog tuioca bira i razreava Savezna skuptina, na vreme od etiri godine. Savezni dravni tuilac uiva imunitet kao savezni poslanik. O imunitetu saveznog dravnog tuioca odlu uje Savezna skuptina. Savezni dravni tuilac ne moe obavljati drugu javnu funkciju ili profesionalnu delatnost. lan 113 Saveznom dravnom tuiocu prestaje funkcija pre isteka mandata kad to sam zatrai, kad ispuni uslove za starosnu penziju utvr ene saveznim zakonom i kad je osu en na bezuslovnu kaznu zatvora. Savezni dravni tuilac moe biti razreen dunosti pre isteka mandata kad je osu en za kanjivo delo koje ga ini nedostojnim za obavljanje te funkcije, kad nestru no i nesavesno obavlja funkciju ili kad trajno izgubi radnu sposobnost za obavljanje svoje funkcije. Savezna skuptina, u skladu sa saveznim zakonom, utvr uje postojanje razloga za prestanak funkcije saveznog dravnog tuioca, odnosno za njegovo razreenje.

6 Narodna banka Jugoslavije

lan 114 Narodna banka Jugoslavije je samostalna i jedinstvena emisiona ustanova monetarnog sistema Savezne Republike Jugoslavije, odgovorna za monetarnu politiku, za stabilnost valute i finansijsku disciplinu i obavljanje drugih poslova odre enih saveznim zakonom.

- 28 Narodnom bankom Jugoslavije rukovodi i za njen rad odgovara guverner. Guverner Narodne banke Jugoslavije bira se na pet godina i moe biti ponovo biran.

ODELjAK VI
USTAVNOST I ZAKONITOST
lan 115 Ustavi republika lanica, savezni zakoni, zakoni republika lanica i svi drugi propisi i opti akti moraju biti saglasni sa Ustavom Savezne Republike Jugoslavije. Zakoni, drugi propisi i opti akti moraju biti saglasni sa saveznim zakonom. Propisi i drugi opti akti saveznih organa moraju biti saglasni sa saveznim zakonom. lan 116 Zakoni, drugi propisi i opti akti stupaju na snagu najranije osmog dana od dana objavljivanja, osim ako se iz opravdanih razloga utvr enih pri njihovom donoenju, ne predvidi da stupe na snagu ranije. lan 117 Zakoni, drugi propisi i opti akti ne mogu imati povratno dejstvo. Samo pojedine odredbe zakona, ako to zahteva opti interes utvr en pri njihovom donoenju, mogu imati povratno dejstvo. lan 118 Odre ena javna ovla enja zakonom se mogu poveriti preduze u ili drugoj organizaciji. Dravni organi i organizacije koja vre javna ovla enja mogu reavati o pravima i obavezama fizi kih i pravnih lica ili, na osnovu zakona, primenjivati mere prinude i ograni enja samo u zakonom propisanom postupku. lan 119

- 29 Protiv reenja i drugih pojedina nih akata sudskih, upravnih i drugih dravnih organa, kao i protiv takvih akata organa i organizacija koja vre javna ovla enja, donetih u prvom stepenu, moe se izjaviti alba nadlenom organu. Ako je na drugi na in obezbe ena zatita prava i zakonitosti, zakonom se, izuzetno, u odre enim slu ajevima, moe isklju iti alba. lan 120 O zakonitosti kona nih upravnih akata odlu uje nadleni sud u upravnom sporu, ako zakonom nije predvi ena druga sudska zatita. Izuzetno, u odre enim vrstama upravnih stvari, upravni spor se moe isklju iti zakonom. lan 121 Odluke, isprave i drugi pojedina ni akti izdati od strane dravnih organa i ovla enih organizacija u jednoj republici lanici imaju istu vanost na celoj teritoriji Savezne Republike Jugoslavije. lan 122 Rad saveznih organa je dostupan javnosti. Javnost u radu saveznih organa moe se ograni iti ili isklju iti samo u slu ajevima odre enim saveznim zakonom. lan 123 Svako ima pravo na naknadu tete koju mu nezakonitim ili nepravilnim radom pri ini slubeno lice ili dravni organ, ili organizacija koja vri javna ovla enja, u skladu sa zakonom. tetu je duna da naknadi drava. Ote eni ima pravo da, u skladu sa zakonom, zahteva naknadu i neposredno od lica koje je pri inilo tetu.

ODELjAK VII
SAVEZNI USTAVNI SUD
lan 124

- 30 Savezni ustavni sud odlu uje 1) o saglasnosti ustava republika lanica sa Ustavom Savezne Republike Jugoslavije, 2) o saglasnosti zakona, drugih propisa i optih akata sa Ustavom Savezne Republike Jugoslavije i sa potvr enim i objavljenim me unarodnim ugovorima, 3) o saglasnosti zakona i drugih propisa i optih akata republika lanica sa saveznim zakonom, 4) o saglasnosti drugih propisa i optih akata saveznih organa sa saveznim zakonom, 5) o saglasnosti optih akata politi kih stranaka i udruenja gra ana sa ovim ustavom i saveznim zakonom, 6) o ustavnim albama zbog povrede pojedina nim aktom ili radnjom sloboda i prava oveka i gra anina utvr enih ovim ustavom, 7) o sukobu nadlenosti izme u saveznih organa i organa republika lanica, kao i organa republika lanica, 8) o zabrani rada politi kih stranaka i udruenja gra ana, 9) o povredi prava u toku izbora saveznih organa. Savezni ustavni sud moe odlu ivati o ustavnosti i zakonitosti akata koji su prestali da vae, ako od prestanka vaenja do pokretanja postupka nije proteklo vie od jedne godine. lan 125 Savezni ustavni sud sastoji se od sedam sudija. Sudija Saveznog ustavnog suda bira se na vreme od devet godina. Sudije Saveznog ustavnog suda biraju jednog izme u sebe za predsednika Saveznog ustavnog suda, tajnim glasanjem, na vreme od tri godine. Sudija Saveznog ustavnog suda ne moe obavljati drugu javnu funkciju niti profesionalnu delatnost. Sudija Saveznog ustavnog suda uiva imunitet kao i savezni poslanik. O imunitetu sudije Saveznog ustavnog suda odlu uje Savezni ustavni sud. lan 126

- 31 Sudiji Saveznog ustavnog suda prestaje funkcija pre isteka vremena na koje je izabran kad to sam zatrai, kad ispuni uslove za ostvarivanje prava na starosnu penziju utvr ene saveznim zakonom ili kad je osu en na bezuslovnu kaznu zatvora. Sudija Saveznog ustavnog suda razreava se dunosti kad bude osu en za kanjivo delo koje ga ini nedostojnim za obavljanje funkcije ili kad trajno izgubi sposobnost za obavljanje funkcije sudije Saveznog ustavnog suda. Savezni ustavni sud obavetava Saveznu skuptinu i predsednika Republike o postojanju razloga za prestanak funkcije, odnosno razreenje sudije Saveznog ustavnog suda. Savezni ustavni sud moe odlu iti da sudija Saveznog ustavnog suda protiv koga je pokrenut krivi ni postupak ne obavlja dunost dok taj postupak traje. lan 127 Svako moe dati inicijativu za pokretanje postupka za ocenjivanje ustavnosti i zakonitosti. Postupak pred Saveznim ustavnim sudom pokre u dravni organi i pravna lica kad ocene da im je povre eno pravo ili interes aktom ija se ustavnost i zakonitost osporava. Savezni ustavni sud moe i sam pokrenuti postupak za ocenjivanje ustavnosti i zakonitosti. lan 128 Savezni ustavni sud odlu uje o ustavnoj albi kad nije obezbe ena druga pravna zatita. lan 129 Savezni ustavni sud odlu uje ve inom glasova sudija. Odluka Saveznog ustavnog suda je opteobavezna i izvrna. U slu aju potrebe, izvrenje odluke Saveznog ustavnog suda obezbe uje Savezna vlada. lan 130 Kad Savezni ustavni sud utvrdi da postoji nesaglasnost pojedinih odredaba ustava republike lanice sa Ustavom Savezne Republike Jugoslavije, te odredbe ustava republike lanice prestaju da vae posle est meseci od utvr ivanja nesaglasnosti, ako se u tom roku ne otkloni nesaglasnost.

- 32 Kad Savezni ustavni sud utvrdi da postoji nesaglasnost pojedinih odredaba zakona, drugih propisa i optih akata sa Ustavom Savezne Republike Jugoslavije ili sa saveznim zakonom, te odredbe zakona, drugih propisa i optih akata prestaju da vae danom objavljivanja odluke Saveznog ustavnog suda. lan 131 Organizacija, postupak i pravno dejstvo odluka Saveznog ustavnog suda ure uju se saveznim zakonom. lan 132 U toku postupka do donoenja odluke, Savezni ustavni sud moe narediti da se obustavi izvrenje pojedina nog akta ili radnje koji su preduzeti na osnovu zakona, drugog propisa ili opteg akta ija se ustavnost, odnosno zakonitost ocenjuje, ako bi njihovim izvrenjem mogle nastupiti neotklonjive tetne posledice.

ODELjAK VIII
VOJSKA JUGOSLAVIJE
lan 133 Savezna Republika Jugoslavija ima Vojsku koja brani suverenost, teritoriju, nezavisnost i ustavni poredak. Vojska Jugoslavije moe biti u slubi me unarodne organizacije po odobrenju Savezne vlade. lan 134 Vojsku Jugoslavije sa injavaju jugoslovenski dravljani. Vojsku Jugoslavije sa injavaju stalni i rezervni sastav. Stalni sastav sa injavaju profesionalni vojnici i vojnici na sluenju vojnog roka. O Vojsci Jugoslavije donosi se savezni zakon. lan 135

- 33 Vojskom Jugoslavije u ratu i miru komanduje predsednik Republike, u skladu sa odlukama Vrhovnog saveta odbrane. Vrhovni savet odbrane sa injavaju predsednik Republike i predsednici republika lanica. Predsednik Republike je predsednik Vrhovnog saveta odbrane. lan 136 Predsednik Republike postavlja, unapre uje i razreava oficire Vojske Jugoslavije odre ene saveznim zakonom, postavlja i razreava predsednika, sudije i sudije porotnike vojnih sudova i vojne tuioce. lan 137 Vojna obaveza je opta i ispunjava se na na in odre en saveznim zakonom. Gra aninu koji zbog verskih ili drugih razloga savesti ne eli da ispuni vojnu obavezu pod orujem, omogu i e se da vojnu obavezu u Vojsci Jugoslavije ispuni bez oruja ili u civilnoj slubi, u skladu sa saveznim zakonom. lan 138 Vojni sudovi i vojni tuioci ustanovljavaju se saveznim zakonom. Vojni sudovi su nezavisni i sude na osnovu saveznih zakona.

ODELjAK IX
PROMENE USTAVA SAVEZNE REPUBLIKE JUGOSLAVIJE
lan 139 Predlog za promenu Ustava Savezne Republike Jugoslavije, osim l 1, 2, 3, 6, 7, 77, 140 i 141 moe podneti najmanje 100 000 bira a, najmanje 30 saveznih poslanika Ve a gra ana, najmanje 20 saveznih poslanika Ve a republika ili Savezna vlada. O predlogu za promenu Ustava Savezne Republike Jugoslavije odlu uju ve a Savezne skuptine dvotre inskom ve inom glasova saveznih poslanika u svakom od dva ve a.

- 34 Akt o promeni Ustava Savezne Republike Jugoslavije usvaja se u oba ve a Savezne skuptine dvotre inskom ve inom glasova saveznih poslanika u svakom od dva ve a. Ako akt za promenu Ustava Savezne Republike Jugoslavije nije usvojen, isti predlog ne moe se ponoviti pre isteka jedne godine od dana kada predlog nije usvojen. lan 140 Predlog za promenu l 1, 2, 3, 6, 7, 77, 140 i 141 Ustava Savezne Republike Jugoslavije moe podneti najmanje 100 000 bira a, najmanje 30 saveznih poslanika Ve a gra ana, Savezna vlada ili skuptina republike lanice. O predlogu za promenu Ustava Savezne Republike Jugoslavije odlu uje Ve e gra ana Savezne skuptine dvotre inskom ve inom. Ve e gra ana moe odlu iti da se pristupi promeni Ustava Savezne Republike Jugoslavije kad se predlogom za promenu Ustava Savezne Republike Jugoslavije saglase skuptine republika lanica. Ako predlog za promenu Ustava nije usvojen, isti predlog ne moe se ponoviti pre isteka jedne godine od dana kada predlog odbijen. lan 141 O predlogu akta za promenu l 1, 2, 3, 6, 7, 77, 140 i 141 Ustava Savezne Republike Jugoslavije odlu uje Ve e gra ana Savezne skuptine dvotre inskom ve inom. Promena Ustava Savezne Republike Jugoslavije usvojena je kada se sa tekstom koji je usvojilo Ve e gra ana Savezne skuptine saglase skuptine republika lanica. Ako se skuptina jedne republike lanice ne saglasi sa tekstom akta o promeni Ustava koji je usvojilo Ve e gra ana, predlog za promenu Ustava o kome nije postignuta saglasnost ne moe se staviti na dnevni red pre isteka jedne godine od dana kada Ve e gra ana utvrdi da ne postoji saglasnost. lan 142 Promene Ustava Savezne Republike Jugoslavije proglaava Savezna skuptina.

- 35 -

ODELjAK X
ZAVRNE ODREDBE
lan 143 Za sprovo enje Ustava Savezne Republike Jugoslavije done e se ustavni zakon. Ustavni zakon proglaava se i stupa na snagu istovremeno sa Ustavom Savezne Republike Jugoslavije. lan 144 Ovaj ustav stupa na snagu danom proglaenja.

Slubeni list Savezne Republike Jugoslavije, godina I, broj 1, Beograd, ponedeljak, 27. april 1992.