Professional Documents
Culture Documents
Chuong 2-X
Chuong 2-X
Mc lc
Chng 2 S n in ca dung dch cht in li..................................................2
2.1
M u ..........................................................................................................2
2.2
2.4
2.5
2.6
S vn ti.....................................................................................................10
2.7
Chng 2
S n in ca dung dch cht in li
2.1 M u
Dung dch cht in li cn gi l cht dn in loi hai, s dn in ca n nh s ti
in ca cc ion. Kim loi v oxit kim loi dn in bng electron c gi l cht dn in
loi 1 v c in tr khong 106 103 .cm.
Nghin cu v dn in ca dung dch cht in li c lin quan cht ch vi hin
tng n mn in ho v cho php gii thch s khc bit v tc n mn trong mi trng
nc bin v nc sng, ao, h.
nh gi kh nng dn in ca dung dch cht in li ngi ta s dng hai i lng:
dn in ring v dn in ng lng ca dung dch cht in li.
(2.1)
(2.2)
1 A
R S
(1.cm1)
(2.3)
Khc vi cht dn in kim loi, dn in ring ca cht dn in loi 2 tng khi tng
nhit .
t = 18[1 + k(t 18oC)]
(2.4)
3
2.2.2 dn in ng lng
dn in ng lng ca dung dch cht in li kho st l dn in ca mt
dung dch cha ng mt ng lng gam cht in li c t gia hai in cc platin
song song vi nhau v cch nhau 1 cm.
Gia dn in ng lng v dn in ring c quan h vi nhau theo phng
trnh:
=
1000.
(2.5)
1
C
(2.6)
Vy:
Suy ra:
(2.7)
(2.8)
Hnh 2.1
S ph thuc ca dn in ng lng vo pha long V
4
2.3 Quan h gia dn in ring v tc chuyn ng ca ion
Trong trng hp n gin ta hy xt mt ng dung dch cht in li 1-1 (v d KCl,
KNO3...). MA phn li thnh cc ion M+ v A.
Gi Uo - tc chuyn ng tuyt i ca cation M+
v Vo - tc chuyn ng tuyt i ca anion A.
Nu t ng dung dch vo in trng E (V/cm) th:
Tc chuyn ng ca cation:
U = Uo.E (cm/giy)
(2.9)
Tc chuyn ng ca anion:
V = Vo.E (cm/giy)
(2.10)
cm
Khi E = 1 (V/cm) th U = Uo v V = Vo
= cm 2 / V.s
s.(v / cm)
trong : C/ =
+ = C/ + NA.Uo.E
(2.11)
= C/ NA.Vo.E
(2.12)
C
1000
Hnh 2.2
S di chuyn ca cc ion di tc dng ca in trng
(2.13)
(2.14)
= C NA.Vo.E.10
trong :
- phn li;
+, - s cation v anion;
5
NA
- l s Avogaro.
(2.15)
Q = C NA e.103.E (+ Z+ Uo + Z Vo)
(2.16)
(2.17)
(2.18)
(2.19)
Mt khc, ta c:
=
1000.
Cd lg/ l
= F (Uo + Vo)
(2.20)
(2.21)
V = F . Vo
(2.22)
Kt hp (2.22) v (2.20) ta c:
= (U + V)
(2.23)
(2.23a)
(2.24)
6
+ v l dn in ng lng ca cation v anion nng v cng long (C
0).
Da vo cng thc (2.24) khi bit dn in ng lng ca ion ti nng v cng
long tnh c dn in ng lng phn t nng v cng long.
V d: Tnh ca axit axetic cho bit:
Cht in li
( 1.cm2.lg1)
HCl
CH3COONa
NaCl
426,00
91,00
126,50
H
O
H
O
H
+
O + H
H
O
H3+ O
Na+
K+
NH4+
Ca2+
349,8
50,1
73,5
73,5
59,5
OH
ClO4
HCO3
SO24
197,6
55,4
67,3
64,6
80
2+
Zn
52,8
i vi ion OH
H
O
H
O
H
O
H
O
7
Bng 2.2 Gi tr linh ti hn ca ion ph thuc vo mt s iu kin
Gi tr linh
U (H+)
Nng
25 C
H+
Dung mi 25oC
Nhit
H2 O
C2H5OH
0oC
50oC
0,01N
0,1N
349,8
62
240
465
338,9
325,5
Trong dung mi nc
2..C.N A
1000
= const .C
(2.25)
.C
1000
( + + )
= ( + + )
(2.26)
(2.27)
Kt hp vi (2.24) ta c:
=
(2.28)
Hnh 2.3
S ph thuc ca dn in ring vo nng C
(2.29)
(2.30)
trong :
I l hiu ng km hm in di do s tng tc tnh in ca lp v ion ngc du vi
ion trung tm b dch chuyn di tc dng ca in trng ngoi. Theo Onsage hiu ng km
hm I t l vi cn bc hai nng C .
II l hiu ng km hm phc hi cn li gi l hiu ng bt i xng. S tn ti ca
hiu ng ny l do s tng tc ca mt phn lp v kh quyn ion c in tch tri du cha
b ph v hon ton vi ion trung tm b dch chuyn di tc dng ca in trng ngoi.
Hiu ng II cng t l vi C v nht.
Phng trnh (2.30) c th vit:
= a C
(2.31)
Phng trnh (2.31) ch p dng cho dung dch cht in li mnh c nng khng vt
qu 102 lg/l.
9
H s a ph thuc vo bn cht dung mi, ngha l vo hng s in mi cng nh
nht ca n, vo nhit . C th xc nh n bng thc nghim hoc tnh trn c s l thuyt
dung dch.
Cng cn phi nhn mnh rng, i vi dung dch cht in li mnh rt long C 0 th
v trong dung dch khng cn tn ti kh quyn ion v c th vit:
= + +
(2.32)
Phng trnh (2.32) tng t phng trnh (2.24) p dng cho dung dch cht in li yu
v cng c gi l nh lut chuyn ng c lp ca ion.
T s gia dn in ng lng ca cht in li mnh ti nng cho trc so
vi dn in ng lng ti hn gi l h s dn f. i lng ny c trng cho
s tng tc gia cc ion.
f =
+ +
(2.33)
+ +
1-1
1-2
1-3
0,8
0,75
0,4
10
Hnh 2.4
S ph thuc ca dn ng lng vo nng C
Hnh 2.5
S ph thuc ca dn in in ng lng vo
C lg/l
2.6 S vn ti
Khi dng in mt chiu i qua dung dch cht in li, trn catot xy ra phn ng phng
in ca cc cation v trn anot cc anion nhng in t hoc c s ho tan kim loi. Hin
tng gi l s in phn.
Theo nh lut Faraday, lng cht c thot ra hoc b mt i trn cc in cc trong
qu trnh in phn t l vi lng in i qua bnh in phn cng nh t l vi ng lng
ho hc ca cc cht.
c c mt ng lng gam cht thot ra hoc mt i trn cc in cc cn phi c
mt Faraday (96493 C) - 1 F in lng i qua bnh in phn.
Biu thc nh lng ca nh lut Faraday:
=
trong :
g
a
I.t
96493
(2.34)
11
- S ng lng cht bin i trn in cc,
g - Lng cht thot ra hoc mt i trn in cc (gam),
a - ng lng cht tnh theo gam v a = A/Z, trong A l khi lng phn
t (hoc nguyn t tnh theo gam), Z l s electron tham gia phn ng (hoc s oxi
ho - ho tr ca ion);
I - Cng dng in (Ampe) i qua bnh in phn;
t - Thi gian (giy) in phn.
Vy t (2.34) ta c:
g=
I.t
Z 96493
A I.t
Z
(2.35)
Khi in phn, cc ion chuyn in tch, lng in i qua cc in cc lun lun bng
nhau, nhng mi loi ion chuyn in khng ging nhau v tc chuyn ng ca chng
khc nhau.
Phn in do cation hoc anion ti i trong qu trnh in phn gi l s ti t.
S ti cation l:
t+ =
Uo
U o + Vo
+
+ +
U
U+V
(2.36)
Uo
U
=
=
U+V
U o + Vo
+ +
t+ + t = 1
Vy
(2.37)
(2.38)
Hnh 2.6
S cc khu vc ca bnh in phn ng vi s bin i nng khi t s tc chuyn ng tuyt
12
i Uo/Vo = 2/3
1. Trng thi trc in phn;
2. Trng thi sau in phn
Trc khi in phn nng hai khu catot v anot bng nhau (mi du +, th hin phn
ng lng gam, v d 0,01 lg).
Gi thit tc tuyt i cation Uo v anion Vo l
Uo
Vo
2
3
Uo
Vo
0,01.2
0,01.3
2
3
(2.39)
Mt khc:
n = na + nc
(2.40)
T (2.39) v (2.40) ta c:
t+ =
v
t =
Uo
U o + Vo
Uo
U o + Vo
=
=
n a
n
n c
n
(2.41)
T (2.41) rt ra:
S ti cation t+ bng t s gim nng ti anot (na) so vi gim lng cht ca
ton b (n) qu trnh in phn, mt cch tng t s ti anion t chnh bng t s gim
nng ti khu catot (nc) so vi gim lng cht ca ton b qu trnh in phn (n).
Trong mt s trng hp s ti cation t+ bng t s gim nng ti khu catot (nc) v
s ti anion t bng t s gim nng ti khu anot (na) so vi gim lng cht ca
ton b qu trnh in phn (n). V d tnh s ti t+ v t i vi qu trnh in phn dung
dch NaOH v H2SO4.
S hiu bit v s ti c ngha nht nh i vi l thuyt dung dch cht in li, cho
php tnh c gi tr dn in ca ion theo cng thc:
+ = .t+
(2.42)
13
2.7 Phng php o dn din v ng dng
2.7.1 Phng php o dn in
S dng cu o bng dng xoay chiu xc nh dn in ca dung dch cht in li
(xem hnh 2.7).
Hnh 2.7
S mch o dn in ca dung dch cht in li
Cc in tr R1 v R2 c chn trc c
R1
R2
RM
Vy
Rx
R1
R2
= 1 RM = Rx
1
Rx
K
Rx
(2.43)
14
xc nh hng s K phi s dng dung dch chun KCl 0,02N c gi tr bit, =
0,002765 1.cm1 25oC. Bng thc nghim o in tr RKCl ca dung dch 0,02N KCl v
suy ra hng s K:
K = 0,002765.RKCl
Theo phng trnh (2.43), bit hng s K c th o c in tr Rx ca dung dch cht
in li bt k v suy ra dn in ring .
1000.
S
S=
1000.
(2.44)
H + OH = HOH
(2.45)
(2.46)
15
Hnh 2.8
ng cong chun dn in k
AOB - chun axit HCl bng dung dch NaOH;
AOB - chun axit yu bng baz mnh; V - im tng ng