Bolunun Mudurnu ilesinde, 1967de eski milletvekili Tevfik Tresin tarafndan kurulan, ancak 2001 krizinde kaplarna kilit

vurulan Mudurnu Pili fabrikas, devamnda alan 3 alc tarafndan da yaatlamad. Bir dnem blgenin en byk istihdam kayna olan Mudurnu Tavukuluk, 1967 ylnda Tevfik Tresin tarafndan 500 pilile kuruldu. flas ettii 2001 ylna kadar hzla byyen Mudurnu'nun pili says 27 milyona ulat. Yine 2001'e kadar alan says 2200 ' buldu. 2001'de yaanan krizin ardndan, bankalara olan kredi borcu nedeniyle Tresin ailesinin malvarlna, tm alacaklarna haciz geldi. Ardndan Mudurnu Tavukuluk'un yzde 51'i 2003te Global A.ye satld. Tresin'in satt Mudurnu'nun yeni sahibi Global A.nin ortaklar arasnda ise ilgin isimler vard. Zira bu irketin ortaklarndan birinin de ABD gizli servisi CIA'in eski Bakan James Woolsey olduu anlalmt. Ancak Mudurnu Tavukuluk yine ayakta kalamad ve tekarar kapatlmas gndeme geldi. 2005te Dou Holding eski otomotiv grubu bakan lhan etinkaya, Mudurnu Tavukuluk'u satn ald. En son fabrikay 2005 Haziranndan satn alan l-em Tamaclkn sahibi lhan etinkaya, 10 Mart 2007'de kapatt fabrikann tm varlklarn, 11 Mays 2007de dzenlenen ihalede sata kard. Sz konusu ihalede Mudurnu Piliin isim hakk sektrn iinde bir isim olan Pak Pili sahibi Zuhal Datan tarafndan satn alnrken, fabrika ve kurulu tesislerini ise Orhan Kln sahibi olduu Kl Holding ald. lhan etinkaya, Haziran 2005 tarihinde iflas masasndan 10.5 milyon YTL'ye satn ald bu tesisi 6 milyon YTL'lik bir yenileme yatrm ile ubat 2006'da yeniden retime geirmi, 570 kiiyi de ie almt. Pili iinden kmaya kara veren lhan etinkaya, 2007'de Mudurnu Tavukuluk tesislerini 16 milyon YTL'Ye Kl Holding bnyesindeki Kl deniz rnleri'ne, Mudurnu Tavuk isim hakk ve markasn 4 milyon YTL art KDV ile ise Pak Tavuk'un sahibi Zuhal Datan'a satmt. Fabrikann yeni sahibi Mustafa Ezici retimi durduran Mudurnu Pili'in (MUP)'nin, elinde bulunan bir milyon 200 bin adet tavuu alacaklar karlnda Ezici Ya Sanayi, Biodizel Enerji ve Tavuk retimi A.. sahibi Mustafa Ezici ald. Ezici, MUP ismini, kesimhaneyi, yem fabrikasn ve kmesleri 10

ay sreyle kiralad ve retime devam edecek. Ezici, 2001 krizinde de Mudurnu Tavukuluk'a sahip ktn, ayn duruma den MUP'ye de hazr olarak geldiini syledi. Kl Holding 9 ay yaatamad Yarm asr yaklaan bir fabrikada yeniden retime balayan Kl Tavukuluk, 2009da gnlk 150 bin kesim ile sektrde yzde 6lk bir pazar pay elde etmeyi planlyordu. Ancak Kl Holding 9 ay dahi retim yapamadan 2009'a bir ay kala tesislerden ekildi. Kl Holding, 9 milyon Ytl yatrmla tadilattan geirilen tesislerde getiimiz 25 Ocakta ilk kesim yapmt. Mupi markasnn da yenidenraflarda yerini almas ile Mudurnu da yeniden hareketlenmi yzler glmeye balamt. Mupi iki gnde bir yapt 35 binlik kesimi bu yl tam kapasiteye ulatrmay hedefliyordu. Bu da gnlk 150 bin kesim demekti. Sektrde 3 yl iinde ilk 5'e girmeyi hedefleyen Kl Holding 30 milyon YTL'lik zarardan sonra tavukuluk iinden kt. 42 yl nce Tevfik Tresin kurmutu Mudurnu Tavukuluk beyaz et retiminin en ok yapld illerin banda gelen Bolu'nun Mudurnu ilesinde 1967'de eski milletvekili Tevfik Tresin tarafndan kuruldu. Trkiye'nin ilk ve en byk etlik pili entegrasyonu olan firma, ilk pili eti ihracatn da yapt. Mudurnu, i ve d pazarda nihai tketiciye daha yakndan ve ilk elden hizmet etmek amacyla, 1987'de Uur ve Oktay Tresin kardelerin giriimcilii ile Glhane Park etkinlikleri esnasnda kurulan adr restoran ile bu sektre girdi. 1988'de stanbul Aksaray'da alan ilk yerleik restorann ardndan, 90'l yllarn banda benimsenen franchising sisteminin uygulanmasyla Mudurnu restoranlar byd ve lke genelinde yaklak 85 ubeye ulat. Firma, 2001 krizinde girdii ekonomik darboazdan kamamt. Kriz kaplara kilit vurdurdu Ancak 2001 krizden aldklar banka kredisini deyemeyen aile zor durumda kald, aile sonunda, Mudurnu lesi ile zdelemi, binlerce ailenin geim kaps olmu Mudurnu Tavukuluk'un kaplarna kilit vurarak sata karmak zorunda kald. Bir dnem blgenin en byk istihdam kayna olan Mudurnu Tavukuluk, Kasm 2001 krizinden nce kulland 13 milyon YTLlik banka kredisi nedeniyle 2002 ylnda iflas etmiti. Mudurnu'nun 13 milyon dolar bankalara, 15 milyon dolar tedrikilere olmak zere toplam 35 milyon dolar borcu bulunuyordu.

"Yeter ki 5 bin aile madur olmasn" Uzun bir sre krizden kmak iin ortak arayan Mudurnunun kurucusu Tevfik Tresin alc olarak, Global ve D Yatrm Proje Uygulamalar Ayle protokol imzalad. Parann temin edilmesinin ardndan satn tamamlanacan aklayan Tresin, "Global 36 milyon dolarlk proje kredisi getirecek. Bu krediyle borlar deyecek ve 15 milyon dolar da iletme sermayesi koyacaklar. Ben fedekarlk yapyorum. Yeter ki Mudurnudan geinen 5 bin aile madur olmasn. Mudurnu Tavukuluk tekrar retime gemeli. Banka ve tedarikilerin de yardmc olmasn istiyorum ki bu parayla hem borlar densin hem de retime balanabilsin" aklamas yapmt. Trkiye'nin en byk tavuk reticisiyken krize giren Mudurnu Tavukuluk'un yzde 51'i 2003te Global A.ye satld. Tresin'in satt Mudurnu'nun yeni sahibi Global A.nin ortaklar arasnda ise ilgin isimler vard. Zira bu irketin ortaklarndan birinin de ABD gizli servisi CIA'in eski Bakan James Woolsey olduu anlalmt. Annesine vefa borcunu deyemedi! Ancak Mudurnu Tavukuluk yine ayakta kalamad ve tekarar kapatlmas gndeme geldi. 2005te Dou Holding eski otomotiv grubu bakan lhan etinkaya, Mudurnu Tavukuluk'u satn ald. Annesinin memleketi olan Mudurnu ile ba olan ve buraya olan vefa borcunu deme fikri ile yola kar etinkaya, Mudurnu Tavukuluk dosyasn inceledikten sonra kurduu lem Tavukuluk araclyla, Mudurnu markas ve 34 ayr tesisi satn ald. Ancak Mudrunu Tavukulukta iler yine yolunda gitmiyordu; ve fabrika yeniden sata karld. Mudurnu Tavukuluk'u, Haziran 2005'te 10.5 milyon YTL'ye satn alan lhan etinkaya fabrikay 10 Mart 2007de kapatma karar almasyla fabrikann kapsna nc kez kilit vurulmu oldu.

Gvdesini masasyla koltuu arasna sktrm, ellerini birbirine kenetlemi, baklarn nnde son are gibi duran teybe kilitlemi, ban kaldrmadan anlatyordu. zgnd. Koskoca sanayici zorlukla konuuyordu; yutkunarak... Babas Tevfik Tresin, Osmanl dneminde Mudurnu'nun tavukuluk kasabas olarak nam saldn, Mudurnu'dan ylda be bin adet ak, bin adet de kara tavuun aur vergisi olarak saraya gnderildiini bilmeden kurmutu bu ii... Blge iin isabetli bir karar olduu yllar

sonra yetitirdikleri tavuklarn lezzetinden anlalacakt. 200 yllk ticari gemii olan ailenin fertleri, daha nce manifaturackla geiniyordu. Byk oul Uur, ardndan da kk karde Oktay dnyaya geldi. Dededen varlkl, bol arazili Tresinler, Mudurnu'da Safranbolu tarz drt katl bir konakta yayorlard. Aile 1960'larn sonlarna doru bahedeki kmeslerinde 500 tavukla yumurta tavukuluuna balad. Drt kiilik Tresin ailesinin ileri ylesine iyi gitmeye balamt ki, oturduklar konan st katnda bile civciv yetitirmek mecburiyetinde kaldlar. la iin tavuk yok... ki karde civcivlere neeli yem yedirmenin yolunu kefetmiti oktan. Bir yandan tavuklara radyo dinleterek yumurta verimlerini artryor, bir yandan da altlarndan scak scak yumurtalar topluyorlard ayn neeyle. "Benim bu ellerim binlerce tavuk kesti, yine keser..." diyor, genlii boyunca irketin en alt kademesinden en st kademesine kadar grev aldn syleyen Uur Tresin. Ama artk ila olsun diye kesecek tavuklar yok. Mudurnulu iftinin, iinin, tketicinin, en nemlisi de ocuklarn gz nnde besleyemez hale gelmiler tavuklarn. Atl duruma den dnyann en modern kesimhanelerinden birinin yan banda, tam 2 milyonun stnde tavuk ve civciv alktan lm getiimiz aylarda, evreyi de tehdit eder hale gelmi stelik. "Biz kazancmz lks tketime, yeni kadnlara harcamadk. retimimizi bytmek iin kullandk, kendi sanayimize yatrdk. Btn dnyadaki en byk 3. modern ve mkemmel tesisi kurduk. Blgedeki herkes bu tesis sayesinde refaha kavutu. Bu karar alrken hkmetimize gvenmitik. Resmi Gazete'yi takip ediyorduk. Toplam on bir-on iki bankadan yllk spot kredisi kullanarak, retimimizin yzde 80 artmasn saladk. retimimiz dzgn gidiyordu. 11 trilyonluk bir kredi sz konusuydu. 'Pastayla ayamza gelenler' Pastalarla ayaklarmza kadar gelen bankaclar kriz gelince 'Bir hafta iinde kapatn bu kredileri' dediler. nk bu bankalar bizim gibi hakiki reticilere destek vereceklerine, paralarn gvenilmeyen inaatlara, hortumculara kullandrmlard. Bankalarn ileri boaltlyordu. Zora dnce de bizim gibi reticilerin zerine geldiler. Yzde 30, yzde 35 gibi faizlerle aldmz kredilere yzde 500, yzde 1000, yzde 2000'e varan faizler uyguladlar. Bir ay dayanabildik. demelerimizi yapamaz duruma geldiimiz duyulunca tavuklarmza msr, buday, ya veren tedarikiler bize yem vermemeye balad. Mthi bir

panik yaanyordu. Tpk bankalardan paralarn ekmeye gelen mudiler gibi bamza tler. O srada byk market sahiplerine gnlk mal vermeye devam ettik. Onlar ayn zamanda bankalar olan market sahipleriydi, ama bize paralarmz demediler. Trilyonlarca alacamza el kondu." Uur Tresin u anda Ataky'de kirada oturuyor, kardei Oktay Tresin de bir baka kirada... Kriz gelince aile meclisini toplayarak aldklar ilk karar gayrimenkul ve ellerindeki fazlalklar satmak olmu. "Kimse zerinde durmad, sat yapamadk. Babamn elinde 1.8 trilyon nakdi vard, onu koydu irkete. Biz de stanbul'daki btn gayrimenkullerimizi ipotek verdik, ama onlar da yetimedi. Kardeim ve ben ilk gnlerde gelimeleri ocuklarmza anlatamazdk, ama sonraki gnlerde anlatmak zorunda kaldk. nk birtakm isteklerini yerine getiremez hale dtk. u anda ocuklarn evdeki btn eyalar bankalar tarafndan hacizli. Aile olarak ok zc gnler geirmekteyiz." 'Ceketimizi alp karz' Mudurnu'nun otuz sene evveline bakacak olursak sanayisi olmayan, yoksul bir ile. iftinin elinde traktr bile yok. Kyls pazarda yumurtasn, yan, stn satarak geiniyor. Ama bugn traktrlere, beyaz eyalara sahipler, hatta ilerinde Bolu'dan dairesi, apartman olanlar bile mevcut. En nemlisi de eskiden besledii hayvan kendi yemeyip misafirine ya da pazarda satmaya ayran kyllerin ocuklar, son otuz yldr proteinle beslenmi zeki bir nesil olarak duruyor karmzda. Krizle birlikte sadece Mudurnu Tavukuluk'un sahipleri deil, esnaf da icralk olmu durumda Mudurnu'da. Tahsilat yapamyorlar. iler, iftiler ocuklarna ila, evlerine tp alamayacak durumda. Trkiye'nin gururu olan tesis yeniden retime balarsa, blgedeki 28 bin kii de tekrar hayata dnecek. imdi kimse piyasa artlarna gvenip de Mudurnu Tavukuluk'a ortak olmuyor, ama Tresinler devaml yeni araylar iinde. "Son olarak 15 bin dolarlk bir ibirliinin peine dtk. Mudurnu halknn bizi anlamasn istiyoruz. Biz bo durmuyoruz. O tesisin almas iin her trl fedakrla razyz, yeter ki o baca ttsn. Ceketimizi alp kmaya bile razyz." Memleket sevgisi... "Biz memleketimizi ok sevdik" diyor Uur tresin "Yoksa elimizdeki frsatlar Tresin soyismini yaatmak iin kullanabilirdik. Mudurnu'daki insanlarn sevgisi, alanlarnn gayretiyle Mudurnu'yu Mudurnu yaptk. Bu srete hep paylatk kazancmz onlarla. Sanata, sanatya, spora sponsor olarak destek verdik. Trkiye'nin en byk tavukuluk iletmesiydik. Blgede sektr gelisin diye herkese yardmc olduk. Tesislerimizi

atk, hibir zaman ok indirimlerle dier yetimekte olan kk firmalar ezmedik. Ezmek isteseydik, belki de bugn bamza bunlar gelmeyecekti. Hibir zaman tekelcilii dnmedik. Bizim vicdanmz rahat. 33 yl nce varlklydk, ama tesislerimiz yoktu. Bugn sfra da dsek 500 milyon dolarlk tesislerimiz var elimizde, ama haftalk bakm yaplabiliyor ancak. Bir araya geldiimizde de sfrdan balayp daha gl hale gelmeyi konuuyoruz, buna inancmz tam. Tek zntmz Mudurnu halknn u anda iinde bulunduu durum. Biz kyden kente g durdurmu, aksine Zonguldak ve Bolu'dan ii alan bir ile olmutuk. Mudurnu ekonomisi tavukulua dayal olduu iin u anda ileden 500 aile g etmi durumda. G etmemi olanlar da ok zor durumda." nsanlar umutsuz ve a... Uur Tresin her Mudurnu'ya gidiinde blgedeki insanlarn aresizliini grdke moralinin daha da bozulduunu, saln kaybetmek zere olduunu sylyor. "Biz ailece hassas insanlarz. alanlarmzn maduriyeti yznden, insanlarn yzne bakamaz hale geldik. nk insanlar umutsuz ve a. Bir ksm bizde hl para olduunu zannediyor. Ama can gnlden aklyorum, bizde para yok! Bize on milyon dolarlk bir kaynak olsa gnde elli bin, altm binle retime tekrar balayabilir, borlarmz deyebiliriz. Kasm krizi gelmeden nce bu durumu Babakan Yardmcs Hsamettin zkan beye arz ettik. zkan, 'Referanslarnz, blgedeki insana katklarnz biliyoruz ama elimizde u an yapacak bir ey yok,' dedi. imdi beklemedeyiz." Son gnlerde zntden ne televizyon seyrediyor Uur Tresin ne de gazete okuyor. "Toplumun dt durum beni perian ediyor, ama umutsuzlua kaplmamak gerek. Hayatta insann bana her ey gelebilir, hepsi de gelip geicidir esasnda. Bugnleri geirmemiz gerekiyormu diyorum, belki de deneniyoruz. Sizden bir ey rica etsem... Paramz yok, u ilan veremedik. Halkmz bizim ne dndmz bilsin istiyorum. Bir kede yaynlarsanz ok memnun olurum. Kamuoyu okur, bilgilenir."

Kurumlar vergisi 10 milyon dolard Uur Tresin gelecekte kaybolacak irketlerin, kazancn insanlaryla paylamayan irketler olacan sylyor. "Biz kaybolmayz, nk paylatk. Mudurnu her zaman sektrde bir denge unsuru oldu. Fiyatlarn suni ykselip, suni alalmasn nlyordu. Bir ylda dolayl kurumlar vergisiyle devlete 10 milyon dolardan fazla para dyordu. Biz 33 yldr hep stresle, yarnmz ne olacak diye heyecanla yaamtk. Babamzn 'Az kazanan ok kazanr' lafna inanmtk.

Yine bu tip sorunlar hayatn tad belki de. zc olan insanlarn varlklyken size yaklamyla, zor durumda olduunuzdaki yaklamndaki fark. Belki de iyi oldu bunlar grmemiz, ileride iyi ders olacak. Kimse anlamak istemedi bizi, herkes bizde para var zannetti. Biz her eyimizi kullandk bu krizde, hl da para var onlarda diye umut edenler var. Belki de markamz, organizasyonumuz ok byk, o yzden."

Ak mektup "Bizler Bolu ili ve Mudurnu, Kbrsk, Seben, Gynk, Drtdivan, Dzce, Akakoca, Adapazar ve Akyaz'da tavukuluk ile geimini salayan ve 33 yldr lkemizin kalknmas ve dnyada hak ettii yeri almas iin Trk tavukuluk sanayi retiminin yzde 40'n bu blgeden salayan; rettiklerimizle Trkiye'ye ve dnyaya mal olan Mudurnu Tavuuluk'un binlerce reticisi ve alan adna...