POLICIJSKIH OVLATENJA -2 PARCIJALA POLICIJA I DRUSTVO POLICIJSKIH OVLATENJA Pojam, dunosti i prava ov a!

t"no# s u$"no# i%a Po i%ija &ao i dru#i or#ani su'( dn"vni )uvari i ( s u" &ao j"dan vid &ontro no# pr"v"ntivno( r"pr"sivno# m"*ani+ma pr"ma pona!anjima poj"dina%a, sa mo#u,no!,u i primj"n" si ",u&o i&o s" +a tu radnju ispun" +a&ons&i us oviTa&ti)nost u radu po i%ij"'( sva&a n"ta&ti)&a primj"na i pr"&ora)"nj" ov a!,"nja u us ovima sv" v"," d"mo&rati+a%ij" odnosa, mo" o+$i jno ot"ati rad po i%ij" i ( dov"sti do po iti)&o( si#urnosni* imp i&a%ija. s& adu sa odr"d$ama' ( /a&ona o unutra!njim pos ovima, ( /a&on o po i%ijs&im s u$"ni%ima,( /a&onom o &rivi)nom postup&u, ( /a&onom o pr"&r!ajima, ( /a&onom o unutra!njim pos ovima i dru#im propisima su ov a!,"na s u$"na i%a pr"ma nav"d"nom /a&onu s" smatraju' (oni s u$"ni%i &oji n"posr"dno rad" na op"rativnim pos ovima i +ada%ima i+ nad "nosti 0inistarstva i dru#i s u$"ni%i )iji su pos ovi i +ada%i i od#ovornosti u n"posr"dnoj v"+i sa vr!"nj"m pos ova i +adata&a1a $i ov a!,"na s u$"na i%a, odnosno i%a &oja provod" +a&on mo# a uspj"!no o$av jati pos ov" i +adat&" u s u"nju +aj"dni%i i !tit",i sv" #ra2an" od n"+a&oniti* dj" a, sa# asno viso&om stupnju od#ovornosti &oj" trai nji*ovo +animanj", njima s"'( i+daj" s u$"na "#itima%ija i ( pos"$na o+na&a, ( t" oruj" u s& adu sa propisima o vr!"nju pos ova i +adata&a po i%ij"Ov a!,"na s u$"na i%a duna su'( da pos ov" i +adat&" +a!tit" ivota, ( i)n" i imovins&" si#urnosti #ra2ana, ( spr")avanj" i ot&rivanj" &rivi)ni* dj" a i ( *vatanju nji*ovi* u)ini a%a, ( pos ov" i +adat&" odravanja javno# r"da i mira, vr!i $"+ o$+ira da i s" na a+i na s u$"noj dunosti i da i mu j" to pos"$no stav j"no u +adata&POLICIJSKA OVLATENJA ' I+davanj" upo+or"nja i nar"2"nja( L"#itimisanj"( .pu,ivanj"( Po+ivanj" i%a( 1ovo2"nj" 3 privo2"nj"( /adravanj"( O#rani)"nj" &r"tanja na odr"2"nom prostoru( Li!avanj" s o$od" i%a( Sprovo2"nj" i%a( . a"nj" u tu2i stan i dru#" prostorij"( Pr"tr"sanj" stana i dru#i* prostorija(Pr"tr"sanj" i%a( .potr"$a tu2"# sao$ra,ajno# sr"dstva i sr"dstva v"+"( .potr"$a sr"dstava prinud"( 4 .potr"$a primj"r"n" 5i+i)&" sna#"( .potr"$a pa i%"( .potr"$a vod"no# topa( .potr"$a sr"dstava +a prisi no +austav janj" vo+i a( .potr"$a *"mijs&i* sr"dstava( .potr"$a s u$"ni* pasa( .potr"$a sr"dstava +a v"+ivanj"( .potr"$a vatr"no# oruja 3 smrtonosn" si " -, I+davanj" upo+or"nja i nar"2"nja ov a!,"njima &oja imaju pr"v"ntivni &ara&t"r Oso$a &oja svojim pona!anj"m i i i+vr!"nj"m, ( naru!ava javni r"d i mir,dovodi u opasnost svoj ivot, i i ivot i i)nu si#urnost dru#o# i%a i nj"#ovu imovinu, u#ro+ava $"+$j"dnost sao$ra,aja na put"vima,i &ada s" opravdano o)"&uj" da $i to i%" mo# o u)initi i i i+a+vati dru#o i%" da u)ini pr"&r!aj i i &rivi)no dj" o, Ov a!,"na s u$"na i%a mo#u davati'( upo+or"nja i nar"2"nja #ra2anina, &ao i od#ovornim i%ima i pravnim i%ima u dravnim i dru#im or#anima.po+or"nja i nar"2"nja s" i+daju radi'( +a!tit" ivota i i)n" si#urnosti judi i imovin"6( spr")avanj" i+r!"nja &rivi)ni* dj" a, ( ot&rivanja &rivi)ni* dj" a, ( prona a"nja i *vatanja u)ini a%a &rivi)ni* dj" a i pr"dm"ta - odravanju javno# r"da i mira i i uspostav janj" ( naru!"no# javno# r"da i mira6( o$"+$j"2"nj" odr"2"ni* i)nosti i o$j"&ata, si#urno# i n"sm"tano# to&a sao$ra,aja na put"vima, spr")avanja pristupa i i +adravanju na prostoru i i o$j"&tu #dj" j" to +a$ranj"no,( pruanja pomo,i, ( spa!avanj" judi i imovin" u s u)aju

n"+#oda +a!tita imovin".po+or"nja i nar"2"nja s" i+daju'( usm"no, ( pism"no, ( sr"dstvima javno# in5ormisanja, &ori!,"nj"m t"*ni)&i* i dru#i* sr"dstava 4ra+# asa, sir"n"7Pojam i osnov "#itimisanja Po "#itimisanj"m podra+umij"vamo's u$"nu radnju &oju pr"du+imaju ov a!,"na s u$"na i%a radi utvr2ivanja id"ntit"ta i%aOv a!,"no S u$"no i%" vr!i "#itimisanj"'(usm"nim o$ra,anj"m i%u L"#itimisanj" &ao s u$"nu radnju mo#u vr!iti samo'( ov a!,"na s u$"na i%a or#ana unutra!nji* pos ova ( pripadni%i po i%ij"Osnov ( povod +a "#itimisanj" n"po+nati* i%a mo" $iti' i%" &oj" tr"$a i!iti s o$od", priv"sti, +adrati i i uputiti istranom sudiji6 i%" nad &ojim s" tr"$a i+vr!iti spo jni pr"# "d pr"tr"s, i%a +at")"na u stanu i dra#im prostorijama #dj" s" vr!i pr"# "d i i pr"tr"s, i%a +at")"na na prostorima i i u o$j"&tima #dj" s" sprovodi $ o&ada6 u)inio%i &rivi)ni* dj" a i i pr"&r!aja6 i%a &oja od#ovaraju opisu i%a +a &ojima s" tra#a6 i%a &oja n" postupaju po +a&onito i+datim nar"2"njima ov a!,"no# s u$"no# i%a6 i%a &oja s" int"r"suju +a o$j"&t" i i i+vor" podata&a, i%a &oja s" +at"&nu na mj"stu i i o$j"&tu #dj" j" pristup +a$ranj"n, i%a &oja s" +at"&nu na mj"stu i+vr!"nja &rivi)no# dj" a, i%a &oja prijav juju i+vr!"nj" &rivi)no# dj" a i i pr"&r!aja, i%a )iji id"ntit"t tr"$a utvrditiPostupa& pri i&om "#itimisanja i%a (Ovdj" jasno mora do,i do i+raaja'( viso&o op"rativno(stru)na i ( pro5"siona no(psi*o o!&a &ompon"nta, t" ( i+o!tr"na mo, +apaanja ( sposo$nost proni%anja i uo)avanja oni* r" "vantni* poj"dinosti 4i+# "d, na)in *oda, o$ a)"nja, pona!anja7 Po i%aja% j" duan'( da sa so$om nosi s u$"nu "#itima%ijuPo#r"!&" pri i&om "#itimisanja'(povod +a "#itimisanj" i%a6 $roj i%a6 nji*ovo dranj"6 da i su po+nata i%a6 da i su sumnjiva6 odnos 5i+i)&" sna#"6 da i su naoruana6 da i s" radi o &rimina nim i%ima, od$j"# im, osu2"nim i%ima, i%ima "vid"ntiranim &ao i+vr!io%i t"!&i* &rivi)ni* dj" a6 pro%j"na psi*i)&o# stanja i%a da i s" i u &ojoj mj"ri r"a no mo" o)"&ivati otpor i%a6 "v"ntua no r"a#ovanj" #ra2ana na postupa& po i%ij" n"#ativn" &onota%ij" &oj" $i mo# " uti%ati na odnos po i%ij" pr"ma #ra2anima6 mj"sto #dj" s" vr!i "#itimisanj" da i ima u $ i+ini #ra2ana &oja $i mo# a po i%aj%u pruiti pomo, u&o i&o s" na2" u v"oma s o"noj si#urnosnoj situa%iji.pu,ivanj" S u$"nu radnju upu,ivanja ov a!,"ni po i%ijs&i s u$"ni& ," primij"niti u onim situa%ijama' u&o i&o j" +at"&ao i%" na mj"stu i+vr!"nja &rivi)no# dj" a, u&o i&o $i to i%" mo# o da prui podat&" +a &rivi)ni postupa& i u&o i&o j" vj"rovatno da s" ono &asnij" n" $i mo# o sas u!ati i i $i nj"#ovo sas u!anj" $i o pov"+ano sa +natnim odu#ov a)"nj"m i i dru#im t"!&o,amaLi%" s" mo" uputiti tuio%u 3 sudiji' u&o i&o j" on o)"vida% do#a2aja, &ada i%" mo" pruiti van" podat&" +a vo2"nj" &rivi)no# postup&a , upu,ivanj" i%a s" vr!i i &ada ov a!,"no s u$"no i%" nij" ov a!,"no da i+vr!i sas u!anj"Potr"$no j" upo+nati i%" sa ra+ o+ima upu,ivanja i omo#u,iti mu i ostaviti dovo jno vr"m"na da o)"vida% mo" sti,i do sudij", u pra&si s" d"!ava da i%" od$ij" da s" javi istranom sudiji pa j" potr"$no &onsu tovati tuio%a i +atraiti mi! j"nj" Po+ivanj" i%a Li%a s" po pravi u po+ivaju'( pism"no, ( a u *itnim s u)aj"vima i usm"noPo+vanom i%u s" tr"$aju saop,iti ra+ o+i po+ivanja- Po+iv sadri' +a&ons&i osnov +a po+ivanj" i%a, podat&" +a i%" &oj" s" po+iva, &ada i #dj" po+vano i%" tr"$a da s" javi, ra+ o# po+ivanja, potpis ov a!,"no# radni&a po i%ij" &oj" i%" po+iva, ovj"ra po+iva p")atom or#ana )iji radni& po+iva i%"- Sastavni dio po+iva j" i dostavni%a &oja sadri' dan, mj"s"%, #odinu i sat &ada j" i%" primi o po+iv, $roj po+iva, na+iv or#ana &oji i%" po+iva, potpis dostav ja)a i potpis primao%a po+iva, )inj"ni%u da j" i%" u po+ivu upo+or"no na pos j"di%" n"oda+ivanja

na po+iv, n"oda+ivanj" na po+iv i%" ," s" prinudno dov"sti1ovo2"nj" 3 privo2"nj" Ova s u$"na radnja s" primj"njuj" &ada ov a!,"no s u$"no i%" tr"$a odr"2"no i%" dov"sti' u prostorij" or#ana unutra!nji* pos ova, suda, dru#o# or#ana i i do dru#o# mj"staNa+na)"na mj"ra s" mo" o$av jati samo u' s u)aj"vima pr"dvi2"nim +a&onom i na osnovu pism"n" nar"d$" a&o +a to postoj" +a&ons&i us ovi/$o# to#a s" pod dovo2"nj"m n" smatra' dovo2"nj" i%a u s u$"nom vo+i o radi utvr2ivanja a &o*o isanosti /na)i da s" pom"nuta s u$"na radnja mo" vr!iti samo u +a&onu propisanim s u)aj"vima, i to' na osnovu pism"n" nar"d$" i $"+ pism"n" nar"d$"Ov a!,"ni s u$"ni%i po i%ij" su duni da i+vr!" dovo2"nj" i%a na osnovu' 8- nar"d$" suda +a dovo2"nj" o&riv j"no#6 9- nar"d$" suda +a dovo2"nj" svj"do&a i i vj"!ta&a6 :- nar"d$" suda +a pr"&r!aj" +a dovo2"nj" i%a6 ;- +a& ju)&a nad "no# or#ana u upravnom postup&u +a dovo2"nj" i%a6 <- i+dat" potj"rni%" i i raspisa o tra#anju a&o j" nar"2"no dovo2"nj"6 =- nar"d$" suda i i or#ana nad "no# +a i+vr!"nj" &rivi)ni* san&%ija +a privo2"nj" i%a osu2"no# na &a+nu +atvora i >- nar"d$" or#ana unutra!nji* pos ova +a privo2"nj" i%a &oja s" nisu oda+va a po+ivuOv a!,"ni s u$"ni%i po i%ij" su duni da pr"daju pism"nu nar"d$u o dovo2"nju, osim u s u)aju &ada j" +a i%ima i+data potj"rni%a i i raspis o tra#anju a&o j" nar"2"no privo2"nj"- Po pr"daji pism"n" nar"d$", i%u &oj" tr"$a dov"sti, po+iva s" da sa ov a!,"nim s u$"nim i%om po2", m"2utim, u&o i&o i%" od$ij" da po2" sa ov a!,"nim i%"m po i%ij", ono ," s" prinudno dov"stiOv a!,"na s u$"na i%a duna su da i+vr!" dovo2"nj" i%a $"+ nar"d$" u s u)aj"vima utvr2"nim +a&onom' 8- &ada i!avaju s o$od" i%" &oj" j" i+vr!i o &rivi)no dj" o +a &oj" j" o$av"+na mj"ra pritvora6 9- &ada i!avaju s o$od" i%" &oj" j" +at")"no na i+vr!"nju &rivi)no# dj" a +a &oj" s" #oni po s u$"noj dunosti, &ao i i%" &oj" j" osnovano sumnjivo da j" i+vr!i o ta&vo dj" o, a&o postoj" +a&ons&i ra+ o+i, +a odr"2ivanj" pritvora 4o tim +a&ons&im ra+ o+ima #ovorit ,"mo u o&viru primj"n" ov a!,"nja i!"nja s o$od"7:- Kada #ra2ani i!" s o$od" i%" +at")"no na i+vr!"nju &rivi)no# dj" a +a &oj" s" #oni po s u$"noj dunosti6 ;- Kada postoj" us ovi +a +adravanj" u or#anu unutra!nji* pos ova 4najdu" 9; sata7/adravanj" . s& adu sa svojim ov a!,"njima u s u$"nim prostorijama or#ana +a unutra!nj" pos ov" pripadni%i po i%ij" mo#u +adrati i%" samo ono i&o &o i&o j" to nuno potr"$no 4najdu" 9; sata7 u s j"d",im s u)aj"vima' i%" +at")"no u pijanom stanju u vr!"nju pr"&r!aja a&o postoji opasnost da ," nastaviti vr!"nj" pr"&r!aja do& s" n" istrij"+ni, a najdu" 89 sati6 i%" &oj" naru!ava javni r"d i mir i tim" u#roava si#urnost dru#i* #ra2ana,a&o s" uspostav janj" javno# r"da i mira i spr")avanja u#roavanja si#urnosti n" mo" posti,i na dru#i na)in, a najdu" 9; sataVan s u$"ni* prostorija or#ana +a unutra!nj" pos ov", po i%ijs&i s u$"ni%i su ov a!,"ni da +adr" i%"' i%" +at")"no na mj"stu i+vr!"nja &rivi)no# dij" a &oj" $i mo# o dati van" podat&" +a &rivi)ni postupa&, do do as&a istrano# sudij", a najdu" !"st sati6 i%" +at")"no na prostoru i i o$j"&tu #dj" j" privr"m"no o#rani)"no &r"tanj" radi spr")avanja vr!"nja &rivi)ni* dj" a, prona a"nja i *vatanja u)ini a%a &rivi)ni* dj" a, prona a"nja i o$"+$j"2"nja pr"dm"ta i tra#ova &rivi)ni*

dj" a, i i &ada to +a*tij"va spr")avanj" naru!avanja javno# r"da i mira naru!"no# u v","m o$imu &ojima s" u#roava si#urnost dru#i* #ra2ana6 i%" +at")"no u stanu, dru#im prostorijama i i prostorima u &ojima s" vr!i pr"# "d i i pr"tr"sanj", a i samo ono i&o vr"m"na &o i&o j" n"op*odno da s" i+vr!" s u$"n" radnj" +$o# &oji* su mj"r" pr"du+"t"0"2utim, prij" pr"du+imanja mj"ra +adravanja, ov a!,"ni pripadni%i po i%ij" su duni' "#itimisati odnosno utvrditi nj"#ov id"ntit"t (o$av"+no s" vr!i i i)no pr"tr"sanj" i%a-Ovom pri i&oma po i%aj%i moraju voditi ra)una, &a&o &asnij" n" $i do! o do "v"ntua ni* n"prijatnosti, da pom"nutom pr"tr"sanju prisustvuj" i n"&o od radni* &o "#a, a n" da on $ud" sam- Od i%a &oj" s" +adrava privr"m"no ," s" odu+"ti svi pr"dm"ti &ojima mo" s"$" i i dru#o i%" da povrij"di-.&o i&o +adrano i%" ispo java na# a!"nu a#r"sivnost, u %i ju nj"#ov" si#urnosti i si#urnosti dru#i* i%a, ono s" mo" v"+ati- Po ist"&u ov" mj"r" +adravanja, +adranom i%u s" pr"ma spis&u, vra,aju stvari &oj" su mu privr"m"no odu+"t" 4osim oni* &oj" mo#u pos uiti &ao do&a+ u postup&u7, a na rj"!"nju s" upisuj" da i i%" ima primj"d$i na postupa& +adravanja-?j"!"nj" o +adravanju por"d ov a!,"no# s u$"no# i%a, potpisuj" +adrano i%" pr"ma &oj"m j" ova mj"ra odr"2"naOv a!%"na s u$"na i%a pod us ovima pr"dvi2"nim +a&onom &ao !to j" naprij"d nav"d"no mo#u +adravati i vojno i%", a&o +adravanj" n" mo#u $ a#ovr"m"no da i+vr!" ov a!%"na vojna i%a- O +adravanju vojno# i%a odma* s" o$avj"!tava naj$ ia j"dini%a vojn" po i%ij" i i naj$ ia vojna ustanovaO#rani)"nj" &r"tanja na odr"2"nom prostoru Osnovna &ara&t"risti&a o#rani)"nja &r"tanja j"st"' !to ono na osnovu si#urnosn" pro%j"n" +a poj"dinu o$ ast po i%ijs&o# dj" ovanja, &oja upu,uj" da ," s" na poj"dinim mj"stima na,i i%a int"r"santna +a po i%iju, ima pr"vas*odno pr"v"ntivno ( r"pr"sivni &ara&t"rImaju,i u vidu da j" ova radnja v","# o$ima, ona prv"nstv"no mora $iti do$ro pripr"m j"na-P an tr"$a da sadri' %i j o#rani)"nja &r"tanja, o$j"&t", pun&tov",prostor #dj" ," s" vr!iti, vrij"m", judstvo &oj" ," u)"stvovati, t"*ni)&a sr"dstva &oja ," s" &oristiti, postupa& sa prona2"nim i%ima idru#" " "m"nt"Li!avanj" s o$od" i%a Li!"nj" s o$od" j" usmj"r"no na odu+imanju s o$od" odr"2"nom i%u i i #rupi i%a prinudnim put"m, &ao )in +atvaranja oso$" +$o# navodno# po)inj"no# pr"&r!aja i i @po dj" ovanju v asti@Ni&o s" n" smij" i!iti s o$od" $"+ ra+ o#a i po postup&u &oji su propisani /a&onom i to u s j"d",ima' +a&onito# +atvaranja oso$" na&on pr"sud" (nad "no# suda6 +a&onito# *ap!"nja i i pritvaranja oso$" +$o# n"pridravanja +a&onito# suds&o# na o#a i i radi osi#uranja ispunj"nja $i o &oj" o$av"+" propisan" +a&onom6 +a&onito# i!avanja s o$od" i i pritvaranja oso$" radi nj"+ina i+vo2"nja pr"d nad "nu pravnu v ast, +$o# osnovan" sumnj" da j" po)inio &rivi)no dj" o, i i &ad s" ra+ ono smatra potr"$nim oso$u sprij")iti da i+vr!i &rivi)no dj" o, i i da po$j"#n" na&on !to #a j" u)ini o6 +atvaranj" ma o j"tni&a na osnovu +a&onito# na o#a radi nad+ora nad nj"#ovim od#oj"m, i i nj"#ovo# +a&onito# pritvaranja radi privo2"nja nad "noj pravnoj v asti6 +a&onito# pritvaranja oso$a radi spr")avanja !ir"nja +ara+ni* $o "sti, umno por"m","ni* oso$a, a &o*o i)ara, ovisni&a o dro#ama i i s&itni%a, +a&onito# i!avanja s o$od" i i pritvaranja i%a &a&o $i s" sprij")i o da n"ov a!,"no u2" u +"m ju, i i i%" protiv &oj"# s" vodi postupa& +a protj"rivanj" i i i+ru)"nj"Ov a!,"ni pripadni%i po i%ij" su duni i!iti s o$od" i%a' +a &oj" j" sud donio rj"!"nj" o pritovoru i i+dao nar"d$u o dovo2"nju6 +a &oj" postoji osnovana sumnja daj" i+vr!i o &rivi)no dj" o +a &oj" j" odr"2ivanj" pritvora po +a&onu o$av"+no6 +a &oj" j" raspisana potj"rni%a radi stav janja u pritvor i i vra,anja u &a+n"nopopravnu ustanovu i i vaspitnopopravni dom i+ &oj"# j"po$j"# oOv a!,"no s u$"no i%" or#ana unutra!nji* pos ova 4) an 8A> /KP(a7 mo#u n"&o i%" i!iti s o$od" a&o postoji ma &oji ra+ o# pr"dvi2"n u ) anu 8A:-/KP(a- 1unost j" ov a!,"ni* i%a

po i%ij" da ta&vo i%" $"+ od a#anja, a naj&asnij" u ro&u od 9; sata sprov"du nad "nom istranom sudiji i i istranom sudiji ni"# suda na )ij"m j" podru)ju u)inj"no &rivi)no dj" o, a&o s" do sj"di!ta to# suda mo" $r" do,iOv a!,"na s u$"na i%a mo#u i!iti s o$od" i%a &oja s" +at"&nu na i+vr!"nju &rivi)no# dj" a +a &oj" s" #oni po s u$"noj dunosti i i%" &oj" j" osnovano sumnjivo da j" i+vr!i o ta&vo &rivi)no dj" o, a&o postoj" n"&i od +a&onom propisani* ra+ o#a +a odr"2ivanj" pritvora 4) an 8A>- /KP(a7' a&o s" &rij" i i a&o postoj" dru#" o&o nosti, &oj" u&a+uju na opasnost od $j"&stva6 a&o postaji osnovana $oja+an da ," uni!titi, sa&riti, i+mij"niti i i &rivotvoriti do&a+" i i tra#ov" van" +a &rivi)ni postupa&, a&o pos"$n" o&o nosti opravdavaju $oja+an da ," ponoviti &rivi)no dj" o i i da ," dovr!iti po&u!ano &rivi)no dj" o, i i ," u)initi &rivi)no dj" o &ojim prij"ti, a +a &rivi)no dj" o j" pr"dvi2"na &a+na +atvora od tri #odin" i i t"a &a+na6 a&o j" u pitanju &rivi)no dj" o &od &oj"# j" +$o# na)ina i+vr!"nja i pos j"di%a &rivi)no# dj" a odr"2ivanj" pritvora, potr"$no +a si#urnost #ra2anaTo su &rivi)na dj" a pr"dvi2"na u Krivi)nom +a&onu B"d"ra%ij"' t"rori+am 4 ) an 8;=7 #"no%id 4) an 8<:-7, ratni + o)in protiv %ivi no# stanovni!tva 4) an 8<;7, ratni + o)in protiv ranj"ni&a i $o "sni&a 4) an8<<7,or#ani+ovanj" s&upin" i poti%anj" na i+vr!"nj" #"no%ida i ratni* + o)ina 4) an 8<> st- 8- i 9-7,protivpravno u$ijanj" i ranjavanj" n"prijat" ja 4) an 8<A7, upotr"$a n"dopu!t"ni* sr"dstava $or$" 4) an 8=C7, m"2unarodni t"rori+am 4) an 8=A7, u#roavanj" i%a pod m"2unarodnom +a!titom 4) an 8=D7 u+imanj" ta a%a 4) an 8>C76 u$istvo 4) an 8>8 str- 8 i 9-76 navo2"nj" na samou$istvo i poma#anj" u samou$istvu 4) an 8>< st-9- i :-7, t"!&a tj" "sna povr"da 4) an 8>>- stav st-:- do <-7, otmi%a 4) an 8A;-st-9- i :-7 si ovanj" 4) an 998-7 o$ ju$a nad n"mo,nim i%ima 4) an 99:-st-97 o$ ju$a nad ma o j"tnim i%ima 4) an 99;-st-9- i :-7 o$ ju$a + oupotr"$om po oaja 4) an 99<- stav :-7 n"ov a!,"na proi+vodnja i stav janj" u prom"t opojni* dro#a 4) an 99<-7, ra+$ojni)&a &ra2a 4) an 9><7 ra+$ojni!tvo 4) an 9>=76 t"!&i s u)aj"vi ra+$ojni)&" &ra2" i ra+$ojni!tva 4) an 9>>76 otmi%a va+du*op ova i i p ovi a 4) an :98-7 i u#roavanj" si#urnosti "ta va+du*op ova 4) an :99-7Li%" protiv &oj"# postoj" osnovi sumnj" da j" i+vr!i o &rivi)no dj" o +a &oj" s" #oni po s u$"noj dunosti i &oj"# su or#ani unutra!nji* pos ova i!i i s o$od" ima pravo u+"ti $ranio%a i $rani a% mo" $iti prisutan pri&up janju i+vj"!tajaSprovo2"nj" i%a Pod sprovo2"nj"m s" podra+umij"va' privo2"nj" j"dno# i i vi!" i%a od stran" ov a!,"ni* s u$"ni* i%a do prostorija or#ana unutra!nji* pos ova, dru#o# or#ana &oji su +a*tij"va i privo2"nj" odr"2"no# i%a i i do odr"2"no# mj"staSprovo2"nj" i%a s" mo" o$av jati's u$"nim vo+i ima po i%ij", vo+om, auto$usom, pj"!i%"Prij" otpo)injanja sprovo2"nja, ov a!,"no s u$"no i%" i i i%a ," pr"t*odno i%" &oj" s" sprovodi d"ta jno pr"tr"sti i, ta&o2"r, v"+ati u s u)aju' u&o i&o j" +at")"no na i+vr!"nju &rivi)no# dj" a, i i(j" osnovano sum jivo da j" i+vr!i o &rivi)no dj" o +a &oj" s" po +a&onu mo" i+r",i &a+na +atvora p"t i vi!" #odina, i i j" i%" osu2"no na ta&vu &a+nu,(a&o postoji sumnja da ," po&u!ati $j"&stvo, pruiti otpor i i po&u!ati napad na ov a!,"no s u$"no i%", a&o j" potr"$no da s" u*vati u)ini a% &rivi)no# dj" a &oji j" +at")"n na dj" u,a&o j" potr"$no radi +a!tit" judi i imovin",a&o s" u stanu i i dru#oj prostoriji na a+i i%" &oj" s" po nar"d$i nad "no# dravno# or#ana ima pritvoriti i i s" s& oni o od #onj"nja, i i #a tr"$a prinudno dov"stiPr"tr"sanj" stana i dru#i* prostorija Pr"tr"sanj" stana i dru#i* prostorija pr"dstav ja j"dnu od najvaniji* istrani* op"rativnota&ti)&i* radnji &oja s" pr"du+ima u %i ju o$"+$j"d"nja mat"rija ni* do&a+a +a po&r"tanj" i uspj"!no vo2"nj" &rivi)no# postup&a, &ao i radi "5i&asno# *vatanja i+vr!i a%a &rivi)ni* dj" a +a &ojima s" tra#a7.&o i&o s" vr!i pr"tr"s na osnovu nar"d$" suda, a na osnovu /a&ona o &rivi)nom postup&u, nar"d$a s" = pr"tr"sanju prij" po)"t&a pr"daj" i%u &od &oj"# ," s" i+vr!iti pom"nuta istrana

radnjaPrij" po)"t&a pr"tr"sa, ov a!,"ni radni%i ," po+vati i%" na &oj" s" odnosi nar"d$a o pr"tr"su da do$rovo jno pr"da i%", odnosno pr"dm"t" &oji s" tra"Prij" pr"du+imanja pr"tr"sa istrani sudija, u&o i&o ru&ovodi pr"tr"som, j" duan na osnovu +a&ona da o$"+$ij"di drao%a stana i dru#i* prostorija, da $ud" prisutan pr"tr"sanjuPr"tr"sanj" "ns&" oso$" vr!i samo "ns&o i%", a +a svj"do&a ," s" u+imati samo "ns&o i%"Prij" po)"t&a pr"tr"sa svj"do%i ," s" upo+oriti da o$rat" panju na to& i na)in pr"tr"sa i ta)nost podata&a &oji ," $iti unij"ti u +apisni& o pr"tr"sanju, !to ," oni na &raju +apisni&a potvrditi svojim potpisomKada s" vr!i pr"tr"sanj" prostorija dravni* or#ana, pr"du+",a i dru#i* pravni* i%a, po+va," s" nji*ov ru&ovodi a% da prisustvuj" pr"tr"sanjuPr"tr"sanj" i pr"# "d u vojnim +#radama o$avit ," s" po odo$r"nju nad "no# vojno# starj"!in"Ov a!,"ni radni%i unutra!nji* pos ava mo#u i $"+ nar"d$" u,i u tu2i stan i dru#" prostorij i po potr"$i i+vr!iti pr"tr"sanj" 4) an 8DD7' a&o dra a% stana to " i, a&o n"&o +ov" u pomo,, a&o j" potr"$no da s" u*vati u)ini a% &rivi)no# dj" a &oji j" +at")"n na dj" u, a&o j" potr"$no radi +a!tit" judi i imovin", a&o s" u stanu i i dru#oj prostoriji na a+i i%" &oj" s" po nar"d$i nad "no# dravno# or#ana ima pritvoriti i i s" s& oni o od #onj"nja, i i #a tr"$a prinudno dov"stiPr"tr"sanj" i%a Ov a!,"ni radni%i po i%ijs&i* sna#a imaju pravo vr!iti'pr"tr"sanj" i%a, vo+i a i prt ja#aOv a!,"ni po i%ijs&i s u$"ni%i pr"tr"sanj" i%a i prt ja#a mo#u vr!iti po'pism"noj nar"d$i nad "no# or#ana, pr"tr"sanj" $"+ nar"d$", pr"tr"sanj" u+ o$av"+no prisustvo svj"do&a, pr"tr"sanj" $"+ prisustva svj"do&a i s Ono s" u pravi u vr!i radi' prona as&a i odu+imanja pr"dm"ta &oji mo#u pos uiti +a vo2"nj" &rivi)no# postup&a 4oruj", ra+na oru2a prova ni)&i a at, pri$or +a vr!"nj" 5a si5i&ata, "&sp o+ivna sr"dstva i s 76 prona as&a i odu+imanja pr"dm"ta &oji poti)u od &rivi)ni* dj" a, odnosno &oji mo#u pos uiti &ao do&a+ 45a si5i%irani nova%, u&rad"n" i i o!t","n" stvari, opojn" dro#" itd76 odu+imanj" pr"dm"ta &oji mo#u dov"sti u opasnost dru#a i%a, odnosno pripadni&" po i%ijs&i* sna#a, vatr"no oruj", $o&s"ri, $od"i, no"vi(&am" itd76 prona as&a, 5i&siranja i o$"+$j"d"nja tra#ova &rivi)no# dj" a 6 prona as&a i odu+imanja pr"dm"ta &oji $i s" mo# i is&oristiti +a $j"&stvo i i omo#u,avanj" $j"&stva i%a i!"ni* s o$od" i i +a uspostav janj" i odravanj" tajni* &onta&ata i v"+a +adrani*, priv"d"ni* i i osu2"ni* i%a, m"2uso$no i i sa i%ima sa stran"6 prona as&a i odu+imanju pr"dm"ta i stvari &oj" mo#u pos uiti +a samoranjavanj" i i samou$istvo i%a &oja su i!"na s o$od"Pr"tr"sanj" mo" $iti'pr"t*odno 4dj" imi)no7,potpuno,na&nadno i o$av"+no pr"tr"sanj" i%a u s& opu sprovo2"nja r"ima pritvora, +adravanja i i i+dravanja &a+n"Pr"t*odni 4dj" imi)ni7 pr"tr"s i%a s" o$i)no provodi pri i&om' sprovo2"nja ra%ij", poja)an" &ontro ", pr"# "da putni&a i prt ja#a, pr"vo+ni* sr"dstava- pri i&om i!avanja s o$od", pr"tr"sa stana i dru#i* prostorija, t" u svim dru#im situa%ijama &ada s" st"&nu uvj"ti +a toPri i&om pr"tr"sa opasni* &rimina a%a, ra+ i&uj"mo dva na)ina i to' & asi)no i +idno pr"tr"sanj"Kod & asi)no# pr"tr"sa i%u s" nar"di da podi#n" ru&" i+nad # av" i o&r"n" s" "2ima ov a!,"nom s u$"nom i%u &oj" vr!i pr"tr"sanj"Pri i&om @+idno#@ pr"tr"sanja &oj" s" primj"njuj" pr"ma opasnim i%ima i i onim +a &oj" s" pr"tpostav ja da su naoruana, nar"2uj" s" i%u &oj" tr"$a pr"tr"sti da stan" na ra+da jinu od j"dno# m"tra od +ida, da ra!iri no#" sa os on%"m na vr*ovima prstiju no#u i da s" sa u+di#nutim ru&ama u &osom po oaju os oni o +id, ta&o2"r, samo sa vr*ovima prstiju ru&uPotpuno pr"tr"sanj" s" u pravi u vr!i pos ij" dj" imi)no# pr"tr"sanja- Ova op"rativno(ta&ti)&a radnja s" vr!i na&on dovo2"nja i%a i!"ni* s o$od" i i +a dru#a i%a &ada postoj" opravdan"

indi%ij" da &od s"$" s&rivaju pr"dm"t" i i tra#ov" &rivi)ni* dj" a, &oj" nij" $i o mo#u," prona,i dj" imi)nim pr"tr"som- Ovaj vid pr"tr"sa s" u pravi u vr!i u +atvor"noj prostoriji u &oju s" uvodi u %i ju pr"tr"sanja j"dno po j"dno i%" &oj" tr"$a pr"tr"sti.potr"$a tu2"# sao$ra,ajno# sr"dstva i sr"dstva v"+" Ov a!,"ni pripadni%i po i%ijs&i* sna#a imaju pravo da u situa%ijama &ada' *vataju i+vr!io%a &rivi)no# dj" a, &ada tr"$aju priv"sti do naj$ i" +dravstv"n" ustanov" rtvu &rivi)no# dj" a, sao$ra,ajn" n"+#od", poara, " "m"ntarn" n"po#od" i i n"sr",no# s u)aja, pos u" sao$ra,ajnim sr"dstvom dru#i* or#ana, pravni* i%a i i #ra2ana, u&o i&o taj s u$"ni +adata& n" mo#u i+vr!iti pr"vo+nim sr"dstvom po i%ijs&" or#ani+a%ij". istim s u)aj"vima &oj" smo na+na)i i u &ojima s" ov a!,"ni radni%i po i%ij" mo#u pos uiti tu2im pr"vo+nim sr"dstvom imaju ta&o2"r pravo da s" pos u" i tu2im sr"dstvom v"+" u&o i&o na dru#i na)in n" mo#u da uspostav" v"+u radi' (*vatanja u)inio%a &rivi)no# dj" a &o#a n"posr"dno #on"6 radi o$"+$j"d"nja pr"vo"nja da naj$ i" +dravstv"n" ustanov" rtv" &rivi)no# dj" a, sao$ra,ajni* n"+#oda, i i dru#i* n"sr"tni* s u)aja6 o$avj"!tavanja odr"2"ni* stru&tura po i%ij", istrano# sudij" i i javno# tuio%a o stanju na mj"stu i+vr!"nja &rivi)no# dj" a, " "m"ntarn" n"sr",", sao$ra,ajn" n"+#od", poara i i dru#o# n"sr",no# s u)aja &ao i o dru#im do#a2ajima +na)ajnim +a javni r"d i si#urnost.POT?EEA S?E1STAVA P?IN.1E Po i%ija mora imati u vidu osnovn" vrij"dnosti to&om i+vr!avanja svoji* +adata&a, a pos"$no'+a!tita ivota,po!tivanj" juds&o# dostojanstva, "naru!ivost int"#rit"ta, po!tivanj" i pona!anj" u s& adu sa d"mo&rats&im prin%ipima u sprovo2"nju +a&ona. s& adu sa +a&ons&im propisima, ov a!,"na s u$"na i%a mo#u upotrij"$iti s j"d",a sr"dstva prinud"'primj"r"nu 5i+i)&u sna#u,pa i%u,m a+ov" vod" ,sr"dstva +a prisi no +austav janj" vo+i a,p ins&a sr"dstva,vatr"no orujj"(smrtonosn" si ".potr"$a primj"r"n" 5i+i)&" sna#" Bi o+o5ija upotr"$" 5i+i)&" sna#" .potr"$om 5i+i)&" si " s" smatraju +a*vati i dru#" vj"!tin" od$ran" i i napada &ojim s" sav adava otpor i%a &oj" svojim postup&om on"mo#u,ava i+vr!"nj" s u$"no# +adat&a i i &oj" 5i+i)&i napada na ov a!,"no s u$"no i%" na dru#o i%" i i na o$j"&at i i%" &oj" ov a!,"na s u$"na i%a o$"+$j"2ujuPo i%ijs&i s u$"ni%i su duni da pr"stanu sa upotr"$om 5i+i)&" si " )im pr"stan" n"posr"dan napad i i otpor i%a protiv &o#a j" upotrij"$ j"n nivo si " u %i ju ostvar"nja &ontro " nad datim i%"mA&tivan otpor (Pod otporom s" smatra sva&o suprostav janj" +a&onitom nar"2"nju po i%ijs&i* ov a!,"ni* s u$"ni&a i+datim radi'odravanja i i uspostav janja javno# r"da i mira,uda javanja sa mj"sta do#a2aja, mj"sta privr"m"no# o#rani)"nja &r"tanja, privo2"nja, +adravanja i i i!"nja s o$od", radi i+vr!"nja dru#i* s u$"ni* pos ova i +adata&aOtpor mo" $iti a&tivan i pasivanA&tivan otpor postoji &ada i%" &oristi a#r"sivan 5i+i)&i napad, &oji $i mo#ao r"+u tirati o+ j"2ivanj"m po i%aj%a i dru#i* i%a- . tom smis u &oristi'ru&", no#", # avu, +u$" &a&o $i sprij")io po i%aj%a da uspostavi &ontro u nad njimPo#or!ani a&tivni otpor s" smatra &ada i%" &oristi vatr"no oruj", i i dru#" pr"dm"t" s namj"rom da on"mo#u,i po i%iju u i+vr!"nju s u$"ni* +adata&a, po&u!avaju,i nanij"ti o+$i jn" tj" "sn" povr"d", pa )a& i smrt po i%aj%a i i dru#i* i%aPasivan otpor(Pasivni otpor postoji &ada s" i%" o# u!i o po+iv i i +a&onito nar"2"nj" ov a!,"no# s u$"no# i%a i i s" stavi u ta&av po oaj 4 "#n", sj"dn", u*vati s" +a n"&i pr"dm"t i s 7 &ojim on"mo#u,ava i+vr!"nj" +adata&a- . o&viru ra+matranja pasivno# otpora poj"dini autori #a d"5ini!u &ao'psi*o o!&i i &ao najnii psi*o o!&i otpor, d"5an+ivni otpor &oj"# &ara&t"ris" i po&u!aj upotr"$" 5i+i)&" si " pri pruanju otpora po i%aj%u.potr"$a pa i%" Po i%ijs&i ov a!,"ni s u$"ni%i n" smiju upotrij"$iti pa i%u pr"ma'dj"%i, starim i n"mo,nim

i%ima, du!"vnim $o "sni%ima, t"!&im inva idima,"nama )ija j" trudno,a vid jivaOv a!,"no s u$ano i%" ," upotrij"$iti pa i%u i pr"ma ta&vim i%ima, a&o ona n"posr"dno u#roavaju nj"#ov ivot i i ivot dru#i* i%aPo i%ija n" smij" upotrij"$iti pa i%u &ada i%" prua pasivan otpor, osim u&o i&o i%" pasivnim otporom on"mo#u,ava int"rv"n%iju ov a!,"no# po i%ijs&o# s u$"ni&a, j"r s" na dru#i na)in n" mo" sav adati otpor ovo# i%a i i upotr"$om $ ai* sr"dstava prinud" s" to nij" posti# oPo i%ijs&i s u$"ni%i su duni pr"stati s upotr"$om pa i%" &ada i%" pr"ma &oj"m j" upotrij"$ j"na, pr"stan" s n"posr"dnim napadom i i s pruanj"m otpora.potr"$a po i%ijs&" pa i%" s" smatra &ao osr"dnj" sr"dstvo prinud"/a po i%iju j" $itno da +na &oja su to tj" "sna podru)ja na i%u na &oj" s" mo" primj"niti pa i%a-O$i)no s" ta podru)ja dij" " u tri +on"' Primarna +ona 4v" i&" mi!i,n" #rup", istovi, nad a&ti%" i pod a&ti%"7S"&undarna +ona 4spoj"vi &ostiju i dru#a &o!)ata podru)ja ( a&tovi, +# o$ovi, &o j"na, stopa a, %j"vani%"7 Podru)j" pos ij"dnj"# pri$j"i!ta 4vita ni dij" ovi # ava, #r o, $u$r"#, &i)m"ni stu$ i s 7.potr"$a vod"no# topa Ovaj vid upotr"$" sr"dstava prinud" mo" s" upotrij"$iti samo u onim situa%ijama &ada j" javni r"d i mir naru!"n u v","m o$imu i i u dru#im s u)aj"vima &ada j" to n"op*odno +a i+vr!"nj" s u$"ni* +adata&a.potr"$a sr"dstava +a prisi no +austav janja vo+i a Po i%ija &oristi sr"dstva +a prisi no +austav janj" vo+i a &ada tr"$a on"mo#u,iti $ij"# i%a protiv &oj"# su s" st"& i +a&ons&i us ovi upotr"$" vatr"no# oruja, &ao i protiv i+vr!i a%a t"!&i* &rivi)ni* dj" a protiv $"+$j"dnosti javno# sao$ra,aja &oji vo+i om $j"i s i%a mj"sta sao$ra,ajn" n"+#od", u&o i&o s" $ij"#ji%a n" mo" sprij")iti na dru#i na)inPrinudno +austav janj" motorni* vo+i a mora s" o$aviti na si#uran i $"+$j"dan na)in, ta&o da s" n" u#ro+" ivot i si#urnost osta i* u)"sni&a u sao$ra,ajuPo i%ijs&i s u$"ni%i su duni u s& adu sa ov a!,"njima da ispr"d ur"2aja +a prinudno +austav janj" postav" po&r"tn" sao$ra,ajn" +na&ov", +a o#rani)"nj" $r+in" +na& @STOP POLICIJA@ i i tr"pta) &ao mj"ru pr"dostronosti- . pra&si s" naj)"!," postav jaju sao$ra,ajni +na%i'(@opasnost na putu@, (@o#rani)"nj" $r+in"@, (@o$av"+no +austav janj"@Ovaj ur"2aj s" n" smij" postav jati na pr"vojima i n"pr"# "dnim dij" ovima puta, tun" ima, nadvonja%ima i s , v", na prav%u i naj$"+$j"dnijim dij" ovima puta.potr"$a *"mijs&i* sr"dstava Pod *"mijs&im sr"dstvima podra+umij"vamo su+av%" &oji na&on ov a!,"n" upotr"$" u i+vr!avanju po i%ijs&i* +adata&a n" ostav jaju $i o &a&v" pos j"di%" na psi*o5i+i)&" i op," +dravstv"no stanj" poj"dina%aPri i&om i+vr!avanja s u$"ni* +adata&a, ov a!,"ni po i%ijs&i s u$"ni%i mo#u upotrij"$iti *"mijs&a sr"dstva +a privr"m"no on"sposo$ javanj" i%a radi' uspostav janja naru!"no# javno# r"da i mira u v","m o$imu6 spr")avanj" t"roristi)&i* a&ata i i otmi%a6 sav a2ivanj" otpora i%a &oj" tr"$a i!iti s o$od"6 od$ijanja napada na i)nost i i o$j"&t" &oji s" o$"+$j"duju6 os o$a2anja +aposj"dnuti* sr"dstava javno# sao$ra,aja i o$j"&ata namij"nj"ni* javnom sao$ra,aju i dru#i* o$j"&ata6 od$ijanja napada &ada postoj" us ovi +a upotr"$u vatr"no# oruja6 od$ijanja napada od s"$" i u osta im s u)aj"vima &ada su ispunj"ni +a&ons&i us ovi.potr"$a s u$"ni* pasa Ov a!,"ni po i%ijs&i s u$"ni%i mo#u u o$av janju svoji* +adata&a &oristiti i upotr"$ javaju pos"$no dr"siran" ps"' psi +a po+orno(patro nu s u$u, psi tra#a)i, psi +a napad i od$ranu i psi +a straars&u s u$uPos"$no dr"sirani psi s" &orist" i upotr"$ javaju samo pod n"posr"dnim nad+orom stru)no osposo$ j"no# pripadni&a po i%ijs&i* sna#a-4vodi,a s u$"no# psa7-

0"2utim, pos"$no dr"sirani psi +a po i%iju s" i+u+"tno mo#u &oristiti i upotr"$ javati $"+ +a!titn" &orp", u s u)aj"vima &ada ov a!,"ni pripadni%i po i%ij" mo#u upotrij"$iti vatr"no oruj". o$av janju po+orni)&" i patro n" dj" atnosti ov a!,"na i%a po i%ijs&i* sna#a &orist" ps" i mo#u i* &oristiti samo +a' *vatanj" i%a &oja $j"", a +at")"no j" u i+vr!avanju &rivi)ni* dj" a (sav adavanj" otpora i%a pri i&om "#itimisanja, i!avanja s o$od", )uvanja i i privo2"nja i%a6 od$ijanj" napada na i%a i i o$j"&t &oji s" o$"+$j"duj" i od$ijanj" napada na ov a!,"na i%a po i%ij"Psi tra#a)i i napada)i mo#u s" &oristiti +a prona a"nj"' tra#ova i pr"dm"ta &rivi)no# dj" a6 u)ini a%a &rivi)no# dj" a6 n"sta i* i +a uta i* i%a6 "!"va6dro#a6 i%a nastrada i* u " "m"ntarnim i dru#im n"po#odama6 "&sp o+iva i dru#i* opasni* mat"rija.potr"$a sr"dstava +a v"+ivanj" Osnovnim sr"dstvima +a v"+ivanj" smatraju s"' isi%", p asti)n" +at"#" i tra&"Pripadni%i po i%ij" 4ov a!,"ni radni%i7 v"+a," i%" &oj" i!ava s o$od", privodi i i sprovodi' a&o j" +at")"no na i+vr!"nju &rivi)no# dj" a i i j" osnovano sumnjivo da j" i+vr!i o &rivi)no dj" o +a &oj" j" +a&onom pr"dvi2"na &a+na +atvora u trajanju od p"t i i t"a &a+na,i i a&o j" osu2"n na ta&vu &a+nu6 a&o j" i%" po&u!a o $j"&stvo i i postoji sumnja da ," to u)initi, $"+ o$+ira na vrstu i t"inu &rivi)no# dj" a na )ij"m j" i+vr!"nju +at")"no, osumnji)"no i i osu2"no6 u&o i&o i%" prui otpor i i napad na ov a!,"no s u$"no i%" i i a&o postoji vj"rovatno,a da," to u)initi, &ao u dru#im si#urnosnim s o"nim pri i&ama &ada s" dovodi u pitanj" si#urnost #ra2ana.potr"$a vatr"no# oruja ( smrtonosn" si " 0"2unarodni i+vori(&ada su u pitanju m"2unarodni i+vori u &ojima mo"mo na,i odr"d$" &oj" s" odnos" na po i%ijs&u upotr"$u vatr"no# oruja ( smrtonosn" si ", onda i* mo"mo podij" iti u' (I+vori &oji #ovor" o +a!titi osnovni* juds&i* prava nai a+imo u .niv"r+a noj d"& ara%iji o juds&im pravima od 8C-89-8D;A-#odin", 0"2unarodnom pa&tu o #ra2ans&im i po iti)&im pravima,Konv"n%iji protiv tortur" i dru#i* surovi* n" juds&i* i i poniavaju,i* &a+ni i postupa&a od 8C-89-8DA;, Pari!&oj pov" ji ( +a Novu Evropu, 1o&um"ntima mos&o( vs&o# sastan&a i dru#im a&tima- I mno#" dru#" d"& ara%ij" i &onv"n%ij" &oj" su usvoj"n" pod o&ri j"m .N(a, . s u)aju da do2" do povr"d" juds&i* prava &oja su +a!ti,"na pom"nutom &onv"n%ijom, odnosno da $i s" o$"+$ij"di o po!tivanj" svi* ) anova Evrops&" &onv"n%ij" ustanov j"na j" Evrops&a &omisija +a juds&a prava, Evrops&i sud +a juds&a prava i 0inistars&o vij","0"2unarodni do&um"nti &oji imaju pos"$no +na)"nj" &ada j" u pitanju upotr"$a sr"dstava prinud" su' 1"& ara%ija o po i%iji, &od"&s pona!anja i%a od#ovorni* +a primj"nu +a&ona i Osnovna na)" a o upotr"$i si " i vatr"no# oruja +a dunosni&" &oji provod" +a&onPr"ma odr"d$ama na+na)"ni* na)" a po i%ija, odnosno s u$"na i%a &oja provod" +a&on, n" smiju upotrij"$iti vatr"no oruj" osim u onim o&o nostima &ada su $ aa sr"dstva n"dovo jna +a posti+anj" s ij"d",i* %i j"va' +a v astitu od$ranu i i od$ranu od n"posr"dn" prij"tnj" smr,u i i o+$i jn" povr"d"6 +a spr")avanj" oso$ito t"!&o# + o)ina &oji u& ju)uj" o+$i jnu prij"tnju po ivot6 +a *ap!"nj" i%a &oj" u+ro&uj" o+$i jn" prij"tnj" po ivot i &oj" s" opir" od#ovaraju,im naporima da s" prij"tnja +austavi6 +a spr")avanj" $j"&stva n"&o# &o u+ro&uj" o+$i jnu prij"tnju po ivot/a&ons&i osnov +a upotr"$u vatr"no# oruja(smrtonosn" si "(0"2u # avnim odr"d$ama &oj" ur"duju ovaj s"#m"nt po i%ijs&o# dj" ovanja, mo"mo nav"sti s j"d"," situa%ij" u &ojima po i%ijs&i s u$"ni%i mo#u upotrij"$iti vatr"no oruj", odnosno smrtonosnu si u' u s u)aj"vima +a!tit" ivota judi, odnosno u opravdanoj nunoj v astitoj od$rani i od$rani #ra2ana od n"posr"dn" opasnosti +a ivot i +drav j", i i &a&o to stoji u poj"dinim pravi ima o na)inu postupanja po i%ij" u %i ju od$ijanja n"posr"dnoj, protivpravnoj napada na v astiti ivot i i

ivot dru#i* i%a &ao i spr")avanj" i i od$ijanj" napada na v astiti ivot i i ivot dra#i* i%a6 radi spr")avanja $j"&stva i%a +at")"no# u vr!"nju &rivi)no# dj" a protiv osnova dru!tv"no# ur"2"nja, od$ran" i si#urnosti6 4oruan" po$un", t"rori+am, uni!t"nj" vita ni* o$j"&ata i vani* ur"2aja +a javnu upotr"$u, div"r+ij", povr"da t"ritorija no# suv"r"nit"ta, napad na dru!tv"nu imovinu +natn" vrij"dnosti6 radi spr")avanja $j"&stva i%a +at")"no# u vr!"nju &rivi)no# dj" a otmi%" va+du*op ova,u#roavanja si#urnosti "ta va+du*op ova, sa$ota" na +na)ajnim vojnosi#urnosnim o$j"&tima, !ir"nj" +ara+" i i trovanja, u$istva, t"!&" &rad", si ovanja, ra+$ojni!tva, ra+$ojni)&" &ra2", t"!&i* s u)aj"va ra+$ojni)&" &ra2", podm"tanj" poara, t"!&o + ostav janj", u$istva na ma*, prij"tnj" na javnom mj"stu upotr"$om vatr"no# oruja6 radi spr")avanja $j"&stva i%a +at")"no# u vr!"nju &rivi)ni* dj" a +a &oj" s" #oni po s u$"noj dunosti, a&o postoji osnovi sumnj" da posj"duj" vatr"no oruj" i da ," #a upotrij"$iti6 radi spr")aavanja $j"&stva i%a +a&onito i!"no# s o$od" +a &oj"j" i+dat na o# +a i!"nj" s o$od" +$o# naprij"d nav"d"ni* i+vr!"ni* &rivi)ni* dj" a6 radi spr")avanja $j"&stva i stav janja pod nad+or i i +a!titu psi*i)&o $o "sno# i%a &oj" nosi vatr"no oruj" i postoj" osnovi sumnj" da $i to oruj" mo# o upotrij"$iti i ta&o dov"sti u opasnost ivot judiSmrtonosna si a ," s" upotrij"$iti samo u onim s u)aj"vima a&o upotr"$om 5i+i)&" sna#" i pa i%" po i%ijs&i s u$"ni& n" mo" i+vr!iti s u$"ni +adata&.&o i&o po i%ija upotrij"$i smrtonosnu si u u #or" nav"d"nim o&o nostima, tada s" moraju'pr"dstaviti &ao pripadni%i &oji provod" +a&on, jasno upo+oriti o namj"ri upotr"$" smrtonosn" si "pruiti dovo jno vr"m"na da s" jasno i odmj"r"no upo+or"nj" pos u!a, a&o $i ono prou+ro&ova o ' a7 o+$i jnu prij"tnju ov a!,"nom s u$"ni&u po i%ij" &oj" provodi +a&on i i $7 o+$i jnu prij"tnju smr,u i i t"!&" povr"d" dra#im i%ima i i, %7 a&o $i s" pod tim o&o nostima, to jasno po&a+a o n"od#ovaraju,im i i $"smis "nimKao naposr"dan napad s" smatra' napad vatr"nim oruj"m, opasnim oru2"m i i dru#im pr"dm"tima &ojima s" mo" u#ro+iti ivot6 napad dva i i vi!" i%a6 napad 5i+i)&i snanij"# i%a6 Napad i%a &oj" s" s ui pos"$nim vj"!tinama6 napad na mj"stu i u vrij"m", &ada ov a!,"no s u$"no i%" n" mo" do$iti pomo,.potr"$a smrtonosn" si " radi sprj")avanja $j"&stva i%a +at")"no# u vr!"nju t"!&i* &rivi)ni* dj" a /a&onom o unutra!njim pos ovima B"d"ra no# 0.P(a j" na+na)"no &oji su to pos ovi i +ada%i i+ nji*ov" nad "nosti't"rori+am, n"ov a!,"na tr#ovina dro#om, or#ani+irani &rimina , ot&rivanj" i spr")avanj" &rivi)ni* dj" a m"2u&antona no# &rimina it"ta do& su u nad "nosti 0.P(a u &antonima osta i pos ovi i+ o$ asti unutra!nji* pos ova.potr"$a smrtonosn" si " radi spr")avanja $j"&stva i%a +a &ojim j" i+dat na o# +a i!"nj" s o$od"-. /a&onu o unutra!njim pos ovima B"d"ra no# 0.P(a i /a&ona o unutra!njim pos ovima &antona, stoji da ," po i%ijs&i s u$"ni%i upotrij"$iti smrtonosnu si u u %i ju spr")avanja $j"&stva i%a i!"no# s o$od" i i%a +a &oj" j" i+dat na o# +a i!"nj" s o$od", u&o i&o $j"&stvo to# i%a n"posr"dno u#roava n")iji ivotOsnovna na)" a pri i&om upotr"$" smrtonosn" si " mo"mo nav"sti' Na)" o +a&onitosti Na)" o nunosti Na)" o sra+mj"rnosti Na)" o postupnosti Na)" o pr"%i+nosti Na)" o s" "&tivnostiNa)" o +a&onitosti- /a&onitost podra+umij"va $"+r"+"rvno po!tovanj" i provo2"nj" svi* a&ata

&oji su don"s"ni u s& adu sa .stavom, +a&onom i pod+a&ons&im a&tima- Na)" o +a&onitosti stro#o primj"njuju po i%ijs&" stru&tur", j"r on" n"posr"dno primj"njuju dravnu prinudu pr"ma, #ra2anima- /ato j" na)" o +a&onitosti, j"dno od najvaniji* n" samo pravni*, n"#o mo" s" s o$odno r",i i po iti)&i* na)" a sva&o# d"mo&rats&o# ustavno# sist"ma- Na)" o +a&onitosti j" 5undam"nta no po i%ijs&o na)" o i pr"dstav ja t"m" jni postu at sva&" mod"rno o$ i&ovan" po i%ijs&" stru&tur" i "#itimni j" i+ra+ %ivi i+a%ijs&i* t"&ovina savr"m"ni* pravni* normiNa)" o nunosti 1a $i s" &va it"tno mo# a v"ri5i%irati nunost u d"mo&rats&om dru!tvu, mora s" prov"sti dvostru&i postupa&- Prvo s" ispituj" da i j" %i j o#rani)avanja "#itiman, odnosno da i j" sr"dstvo +a o#rani)avanj" odr"2"no# prava i i s o$od" ra+mj"rno s "#itimnim %i j"m-Na)" o nunosti pr"dstav ja po a+nu osnovu pri upotr"$i smrtonosn" si "- Po i%ijs&i s u$"ni%i mo#u upotrij"$iti si u samo &ada j" to nuno i n" smiju upotrij"$iti vi!" si " n"#o !to j" stvarno nuno +a posti+anj" +a&onito# %i jaNa)" o sra+mj"rnosti J"dno od r" "vantni* na)" a j" na)" o sra+mj"rnosti ( propor%iona nosti-Na)" o sra+mj"rnosti 4propor%iona nosti7 j" na)" o po i%ijs&o# dj" ovanja pr"ma &oj"m &on&r"tna int"rv"n%ija mora $iti sra+mj"rna " j"nom %i ju- Na)" o sra+mj"rnosti i+vodi s" i+ prin%ipa pravn" drav" i ono pr"dstav ja ustavnu(&rivi)no(pravnu i po i%ijs&u &at"#oriju- Pr"ma tom" &on&r"tna upotr"$a smrtonosn" si " s" mora &r"tati u o&viru +a&onom dati* ov a!,"nia i ispunj"ni* ustava-Osnovno j" da pr"du+"ta s u$"na radnja pa )a& i upotr"$a smrtonosn" si ", mora $iti sra+mi"rna " j"nom %i ju- Pr"&omj"rna upotr"$a po i%ijs&o# ov a!,"nja, smrtonosn" si ", j" protivna i osnovnim odr"d$ama +a&onito# i prav"dno# postupanja po i%ijs&i* sna#a- Id"ja prav"dnosti, ta&o2"r, proi+i a+i i+ nav"d"no# na)" a- Sto#a s" mo" r",i da s" i prav"dnost mora posmatrati &ao dija "&ti)&i odnos i+m"2u si#urnosni* potr"$a +aj"dni%" i prava poj"dina%a da ostvaruju svoj" 5undam"nta na +a&onom +ajam)"na prava u dru!tvuNa)" o postupnosti Ovo na)" o po i%iju o$av"+uj" da u i+vr!avanju naro)ito s o"ni* op"rativni* +adata&a svoja ov a!,"nja u datim o&o nostima primj"njuj" @&ora& po &ora&@ pri )"mu +avisno od ra+voja situa%ij", sva&i nar"dni postupa& pr"dstav ja t"" sr"dstvo prinud", pri )"mu j" smrtonosna si a najt"" i &rajnj" sr"dstvo prinud"-Na)" o postupnosti j" sadrano i u /a&onima o unutra!njim pos ovima B"dra no# i &antona ni* 0.P(ova- . njima s" &a" da ," s" smrtonosna si a upotrij"$iti samo u onim o&o nostima a&o s" upotr"$om 5i+i)&" sna#", s u$"n" pa i%" i i dru#i* sr"dstava n" mo" i+vr!iti s u$"ni +adata&Na)" o pr"%i+nosti Ovdj" s" mora voditi ra)una da su osnovni po i%ijs&i stav'stisa&, ni!anj"nj", pov a)"nj" o$ara)a, &ontro a dranja, amorti+a%ija tr+aja, osnovni " "m"nti pr"%i+no# #a2anja, Pr"%i+nost sadri i trai od po i%ij" v" i&u od#ovornost, &a&o u odnosu na pr"t*odno pr"du+"t" mj"r" ta&o i u samom pr"du+imanju od#ovaraju,i* sr"dstava prinud"- Od#ovornost j" us ov j"na st"p"nom nasi ja &oj" j" usmj"r"no na s o$odu )ovj"&a nj"#ovi* prava, na juds&o dostojanstvo, mora ni id"ntit"t i privatnost juds&" i)nosti- Kada s" radi o na)" u pr"%i+nosti, i u stru)noj i nau)noj it"raturi s" najvi!" ra+matra pojam t+v-@smrtonosni *ita%@0"2utim, po i%ija upu,uj" @smrtonosni *ita%F, &orist",i s" svojim ov a!,"nj"m @odu+imanja ivota da $i s" +a!titio ivot@ j"r $i upotr"$a $i o &oj"# dru#o# sr"dstva dov" a u opasnost ivot po i%ijs&i* s u$"ni&a i i dru#i* i%a- N" smij" s" u po i%ijs&oj pra&si d"siti s u)aj

Gs u)ajno# ispa jivanjaF odnosno ispa jivanja i+ n"*ata- Po i%ija mora sva&odn"vno voditi ra)una da j" sva&o oruj" napunj"no, da s" ni&ada n" o&r"," oruj" u prav%u n")"#a u !to s" n" " i pu%ati, da s" n" smij" drati prst na o$ara)u, niti na +a!titnom o$ru)u sv" do& n" namj"ravat" pu%atiNa)" o s" "&tivnosti Imaju,i u vidu prirodu i pos j"di%" upotr"$" smrtonosn" si ", &ao &rajnj"# sr"dstva prinud", s" "&tivnost j" +na)ajno op"rativno na)" o, &oj" imp i%ira i +a*tij"va uvaavanj" odr"2"ni* o&o nosti u &ojima do a+i do su$j"&tivn" pro%j"n" po i%ijs&i* s u$"ni&a o sra+mj"rnosti upotr"$" sr"dstava prinud" a &oja j" dovo jna +a posti+anj" +a&onito# %i ja- To j" prvora+r"dni +adata& po i%ijs&i* s u$"ni&a, &oji u to&u svoji* +adata&a moraju )initi napor" &a&o $i s" "&tivnim pristupom upotr"$a smrtonosn" si " pr"dstav ja &rajnj" i n"i+$j"no sr"dstvo u +a!titi ivota judi- . tom &ont"&stu Evrops&a &onv"n%ija 4) an 9- stav 9-7 dopu!ta upotr"$u smrtonosn" si " sa i!avanj"m ivota samo u&o i&o si a nij" $i a v",a od apso utno n"op*odn"Ta&o2"r, u Kod"&su s" isti)" 4) an :-7 da i%a &oja su u s u$i +a&ona smiju upotrij"$iti si u samo &ada j" to nuno i u mj"ri potr"$noj +a o$av janj" svoji* dunosti- Por"d to#a, 1"& ara%ija o po i%iji 4ta)&a A- 89-7 dopu!ta upotr"$u si " &a&o $i s" posti#ao +a&ons&i potr"$an i i dopu!t"n %i j, a i n" smij" s" ni&ada vi!" &oristiti si " n"#o !to j" ra+umno potr"$no, isto ta&o, u mosovs&om do&um"ntu s" #ovori o upotr"$i si ", a i &oja n"," pr"&ora)iti nudu prisi " &oja mora $iti i pr"dm"tom suds&" &ontro "-