ĐƯỜNG LỐI

Chng m u
I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU

MN NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM
I. I TNG V NHIM V NGHIN CU
1. i tng nghin cu
a. Khi nim ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam
ng Cng sn Vit Nam c thnh lp ngy 3- 2- 1930, ng l i tin phong cch
mng, b tham mu chin u ca giai cp cng nhn, ng thi l i tin phong ca nhn
dn lao ng v ca dn tc. Ngay t khi ra i, ng ra ng li cch mng ng
n v trc tip lnh o cch mng nc ta ginh thng li to ln. Trong hot ng lnh
o ca ng, vn c bn trc ht l ra ng li cch mng v hoch nh ng
li.
ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam l mt h thng quan im,
ch trng, chnh sch v mc tiu, phng hng, nhim v v gii php cch mng
Vit Nam. ng li cch mng c th hin qua cng lnh, ngh quyt ca ng.
Nhn tng th ng li cch mng ca ng bao gm ng li i ni v i ngoi.
V i ni cn c ng li xy dng v bo v T quc.
ng li cch mng ca ng l ton din v phong ph. C ng li chnh tr
chung, xuyn sut c qu trnh cch mng, nh: ng li c lp dn tc gn lin vi ch
ngha x hi. C ng li cho tng thi k lch s, nh: ng li cch mng dn tc dn
ch nhn dn; ng li cch mng x hi ch ngha. Ngoi ra cn c ng li cch mng
ra cho tng lnh vc hot ng, nh: ng li cng nghip ho; ng li pht trin
kinh t ..
ng li cch mng ca ng ch c gi tr ch o thc tin khi phn nh ng qui
lut vn ng khch quan.V vy, trong qu trnh lnh o v ch o cch mng ng
khng ngng nghin cu l lun, tng kt thc tin kp thi b sung, pht trin ng li.
b. i tng nghin cu ca mn hc
Mn hc ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam ch yu nghin cu
ng li do ng ra trong qu trnh lnh o cch mng Vit Nam t 1930 n nay. Do
, i tng ch yu ca mn hc l h thng quan im, ch trng, chnh sch ca
ng trong qu trnh cch mng Vit Nam- t cch mng dn tc dn ch nhn dn n
cch mng x hi ch ngha.
2. Nhim v nghin cu
Mt l, lm r s ra i tt yu ca ng Cng sn Vit Nam- ch th hoch nh
ng li cch mng Vit Nam.
Hai l, lm r qu trnh hnh thnh, b sung v pht trin ng li cch mng ca
ng.
Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .
Ba l, lm r kt qu thc hin ng li ca ng trong tin trnh cch mng Vit

Nam.
Yu cu t ra i vi vic dy v hc mn ng li cch mng ca ng Cng sn
Vit Nam:
i vi ngi dy: Cn nghin cu y cc cng lnh, ngh quyt, ch th ca
ng trong ton b tin trnh lnh o cch mng, m bo cp nht h thng ng li ca
ng. Mt khc trong ging dy phi lm r hon cnh lch s ra i v s b sung, pht
trin cc quan im ca ng trong tin trnh cch mng, gn l lun vi thc tin trong
ging dy.
i vi ngi hc: Cn nm vng ni dung c bn ng li ca ng t l gii
nhng vn thc tin v vn dng c quan im ca ng vo cuc sng.
i vi c ngi dy v ngi hc: trn c s nghin cu mt cch h thng, su sc
ng li ca ng, cng vi cc tri thc chuyn ngnh ca mnh, c th ng gp kin
cho ng v ng li, chnh sch p ng yu cu, nhim v ca cch mng.
II. PHNG PHP NGHIN CU V NGHA CA
VIC HC TP MN HC
1. Phng php nghin cu
a. C s phng php lun
Nghin cu mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam phi da trn th
gii quan, phng php lun khoa hc ca ch ngha Mc- Lnin. Cc quan im c ngha
phng php lun ca Ch tch H Ch Minh v cc quan im ca ng
Vi phng php lun khoa hc, cc nh s hc chn chnh c th nhn thc c lch
s mt cch chnh xc, khoa hc. H c th nhn thc v phn nh ng hin thc khch
quan khi nghin cu bt k mt hin tng, mt qu trnh lch s no.
b. Phng php nghin cu
Phng php phi da trn c s s vn ng ca ni dung. Phng php nghin cu
mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam, ngoi phhng php lun chung
nu trn, i vi mi ni dung c th cn vn dng mt phng php nghin cu ph
hp. Trong , s dng phng php lch s v lgc l ht sc quan trng. Ngoi ra cn s
dng cc phng php khc, nh phn tch, tng hp, so snh
2. ngha ca vic hc tp mn hc
Mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam trang b cho sinh vin nhng
hiu bit c bn v s ra i ca ng, v ng li ca ng trong cch mng dn tc dn
ch nhn dn v cch mng x hi ch ngha, c bit l ng li ca ng trong thi k
i mi.
Hc tp mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam c ngha quan
trng i vi vic bi dng cho sinh vin nim tin vo s lnh o ca ng, nh hng
phn u theo mc tiu, l tng v ng li ca ng; nng cao thc trch nhim cng
dn trc nhim v trng i ca t nc.
Qua hc tp mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam, sinh vin c c

s vn dng kin thc chuyn ngnh ch ng, tch cc gii quyt nhng vn kinh t,
chnh tr, x hi theo ng li, chnh sch ca ng.
Chng 1
S RA I CA NG CNG SN VIT NAM
V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG
I. HON CNH LCH S RA I NG CNG SN VIT NAM
1. Hon cnh quc t cui th k XIX u th k XX
a. S chuyn bin ca ch ngha t bn v hu qu ca n
T na sau th k XIX, ch ngha t bn phng Ty chuyn nhanh t giai on t do
cnh tranh sang giai on c quyn (giai on quc ch ngha). Cc nc quc, bn
trong tng cng bc lt nhn dn lao ng, bn ngoi xm lc v p bc nhn dn cc dn
tc thuc a. S thng tr tn bo ca ch ngha quc lm cho i sng nhn dn lao
ng cc nc tr nn cng cc. Mu thun gia cc dn tc thuc a vi ch ngha thc
dn ngy cng gay gt, phong tro gii phng dn tc din ra mnh m cc nc thuc a.
b. nh hng ca ch ngha Mc- Lnin
Vo gia th k XIX, phong tro u tranh ca giai cp cng nhn pht trin mnh,
yu cu phi c h thng l lun khoa hc vi t cch l v kh t tng ca giai cp cng
nhn trong cuc u tranh chng li ch ngha t bn. Trong hon cnh , ch ngha Mc
ra i, v sau Lnin pht trin thnh ch ngha Mc- Lnin.
Ch ngha Mc- Lnin ch r, mun ginh c thng li giai cp cng nhn phi
thnh lp ra ng Cng sn. Nhng nhim v ch yu c tnh qui lut m chnh ng ca
giai cp cng nhn cn thc hin l: t chc, lnh o cuc u tranh ca giai cp cng nhn
thc hin mc ch ginh chnh quyn v xy dng x hi mi. Ch ngha Mc- Lnin
lay chuyn, li cun qun chng nhn dn v c nhng phn t u t, tch cc cc nc
thuc a vo phong tro cng sn.
Ch ngha Mc- Lnin c truyn b vo Vit Nam, phong tro yu nc v phong
tro cng nhn pht trin mnh theo khuynh hng cch mng v sn, dn n s ra i ca
ng Cng sn Vit Nam,
c. Tc ng ca Cch mng Thng Mi Nga v Quc t Cng sn.
Nm 1917, Cch mng Thng Mi Nga ginh c thng li. Vi thng li ca cch
mng Thng Mi Nga, ch ngha Mc- Lnin tr thnh hin thc, ng thi m u cho
mt thi i mi thi i cch mng chng quc, thi i cch mng gii phng dn
tc. Cuc cch mng ny c v mnh m phong tro u tranh ca giai cp cng nhn
nhn dn lao ng cc nc v mt trong nhng ng lc thc y s ra i ca cc ng
cng sn: ng Cng sn c, ng Cng sn Hunggari (1918); ng cng sn M
(1919)..
i vi cc nc thuc a, Cch mng Thng Mi Nga dy cho chng ta rng

mun cch mng thnh cng th phi dn chng (cng nng lm gc, phi c ng vng
bn)
Thng 3-1919, Quc t Cng sn c thnh lp. Ti i hi II ca Quc t Cng sn
(1920), S tho ln th nht Lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca Lnin
c cng b. Lun cng ny ch ra phng hng u tranh gii phng cc dn tc
thuc a, m ra con ng gii phng cho cc dn tc b p bc trn lp trng cch mng
v sn.
i vi Vit Nam Quc t Cng sn c vai tr quan trng trong vic o to cn b;
truyn b ch ngha Mc- Lnin vo Vit Nam v hng dn thnh lp ng Cng sn.
2. Hon cnh trong nc
a. X hi Vit Nam di s thng tr ca thc dn Php.
- Chnh sch cai tr ca thc dn Php
T nm 1858 thc dn Php bt u tin cng qun s chim Vit Nam. Sau khi
tm thi dp tt c cc phong tro u tranh ca nhn dn ta, thc dn Php tng bc
thit lp b my thng tr Vit Nam.
V chnh tr, thc dn Php p t chnh sch cai tr thc dn, thu tm mi quyn
hnh trong tay cc vin quan ngi Php, t ton quyn ng Dng, thng c Nam K,
khm s Trung K, thng s Bc K, cng s cc tnh, n cc b my qun i, cnh st,
to n...; bin vua quan Nam triu thnh b nhn, tay sai. Chng bp nght t do, dn ch,
thng tay n p, khng b, dm cc cuc u tranh ca dn ta trong bin mu.
V kinh t, thc dn Php tin hnh chnh sch cp rung t lp n in; u t
khai thc ti nguyn; xy dng mt s c s cng nghip, xy dng h thng giao thng
phc v cho chnh sch khai thc thuc a. Chnh v th, nc Vit Nam khng th pht
trin ln ch ngha t bn mt cch bnh thng c, nn kinh t Vit Nam b km hm
trong vng lc hu v ph thuc nng n vo kinh t Php.
V vn ha, chng thi hnh trit chnh sch vn ha n dch, gy tm l t ti, vong
bn, khuyn khch cc hot ng m tn d oan, i phong bi tc. Chng tm mi cch
bng bt v ngn chn nh hng ca nn vn ha tin b trn th gii vo Vit Nam
- Tnh hnh giai cp v mu thun c bn trong x hi Vit Nam.
Cc cuc khai thc thuc a ca thc dn Php nh hng mnh m n tnh hnh x
hi Vit Nam. S phn ho giai cp din ra ngy cng su sc hn.
Giai cp a ch phong kin cu kt vi thc dn Php, tng cng p bc, bc lt
nng dn. Tuy nhin, do chnh sch kinh t v chnh tr phn ng ca thc dn Php, giai
cp a ch cng b phn ha. C mt s a ch c lng yu nc, cn ght ch thc
dn, h tham gia vo cc phong tro chng Php vi hnh thc v mc khc nhau.
Giai cp nng dn l lc lng ng o nht trong x hi, b thc dn v phong kin
p bc, bc lt nng n. H va c yu cu c lp dn tc, li va c yu cu rung t,
song yu cu v c lp dn tc l bc thit nht. Giai cp nng dn khi c t chc li v
c s lnh o ca mt i tin phong cch mng, s pht huy vai tr cc k quan trng ca
mnh trong s nghip u tranh v c lp t do ca dn tc Vit Nam.
Giai cp cng nhn l sn phm trc tip ca chnh sch khai thc thuc a ca Php
v nm trong nhng mch mu kinh t quan trng do chng nm gi. Lp cng nhn u
tin xut hin vo cui th k XIX, khi thc dn Php xy dng mt s c s cng nghip
v thnh ph phc v cho vic xm lc v bnh nh ca chng nc ta. Trong cuc khai
thc thuc a ln th nht ca quc Php, giai cp cng nhn hnh thnh.
Giai cp cng nhn Vit Nam tuy cn non tr, s lng ch chim khong 1% s dn,
trnh hc vn, k thut thp, nhng sng kh tp trung ti cc thnh ph, cc trung tm
cng nghip v cc n in, vng m.
Giai cp cng nhn Vit Nam c nhng c im chung ca giai cp cng nhn quc
t, ng thi cn c nhng im ring ca mnh nh: phi chu ba tng lp p bc bc lt
( quc, phong kin v t sn bn x); phn ln va mi t nng dn b bn cng ha m
ra, nn c mi quan h gn gi nhiu mt vi nng dn. Giai cp cng nhn Vit Nam ra i
trc giai cp t sn dn tc, nn ni b thun nht, khng b phn tn v lc lng v sc
mnh; Giai cp cng nhn c k tha truyn thng yu nc chng ngoi xm, sm tip
thu c tinh hoa vn ha tin tin trong tro lu t tng ca thi i cch mng v sn
bi dng bn cht cch mng ca mnh.
Giai cp cng nhn Vit Nam l mt lc lng x hi tin tin, i din cho phng
thc sn xut mi, tin b, c thc t chc k lut cao, c tinh thn cch mng trit , li
mang bn cht quc t. Khi c t chc li v hnh thnh c mt ng tin phong cch
mng c v trang bng mt hc thuyt cch mng trit l ch ngha Mc - Lnin th
giai cp cng nhn tr thnh ngi lnh o cuc u tranh v c lp t do ca dn tc.
Giai cp t sn hnh thnh trong qu trnh khai thc thuc a ca thc dn Php.
Trc Chin tranh th gii th nht, t sn Vit Nam mi ch l mt tng lp nh b. Sau
chin tranh, t sn Vit Nam hnh thnh giai cp r rt. Ra i trong iu kin b t bn
Php chn p, cnh tranh rt gay gt, nn s lng t sn Vit Nam khng nhiu, th lc
kinh t nh b, th lc chnh tr yu ui. V vy, giai cp t sn Vit Nam khng iu
kin lnh o cuc cch mng dn tc dn ch i ti thnh cng.
Tng lp tiu t sn Vit Nam, bao gm nhiu b phn khc nhau: tiu thng, tiu
ch, th th cng, . H c tinh thn yu nc nng nn, li b quc v phong kin p
bc, bc lt v khinh r nn rt hng hi cch mng. c bit l tr thc rt nhy cm vi
thi cuc, d tip xc vi nhng t tng tin b khi c gic ng, h l mt lc lng
quan trng ca cch mng.
Chnh sch thng tr ca thc dn Php tc ng mnh m i vi Vit Nam trn
cc lnh vc chnh tr, kinh t, vn ho, x hi.. Cc giai cp v tng lp trong x hi Vit
Nam lc ny u mang thn phn ngi dn mt nc. V vy, trong x hi tn tai hai mu
thun, l: ton th nhn dn Vit Nam mu thun vi thc dn Php xm lc; giai cp
nng dn mu thun vi giai cp a ch phong kin. Tnh cht ca x hi Vit Nam l x
hi thuc a, na phong kin. Cch mng Vit Nam c hai nhim v chin lc: mt l,
nh ui quc Php xm lc, ginh c lp cho dn tc, t do cho nhn dn; hai l,
xo b ch phong kin ginh quyn dn ch cho nhn dn, ch yu l rung t cho
nng dn. Hai nhim v c quan h cht ch vi nhau, v quc v phong kin cu kt
vi nhau, trong nhim v chng quc c t ln hng u.
b. Cc phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v t sn cui th k XIX

u th k XX
Dn tc Vit Nam c truyn thng yu nc nng nn v ch u tranh kin cngf
bt khut. T khi thc dn Php n sung tin cng xm lc c nhiu phong tro yu
nc, chng Php pht trin.
- Phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin m tiu biu: Phong tro Cn
Vng (1885-1896), mt phong tro u tranh v trang do Hm Nghi v Tn Tht Thuyt
pht ng, m cuc tin cng tri lnh Php cnh kinh thnh Hu (1885). Vic khng
thnh, Tn Tht Thuyt a Hm Nghi chy ra Tn S (Qung Tr), h chiu Cn Vng.
n ngy 1- 11- 1888, Vua Hm Nghi b bt, nhng phong tro Cn Vng vn pht trin
n 1896. Cng thi gian ny cn n ra cuc khi ngha nng dn Yn Th do Hong Hoa
Thm lnh o, ko di n nm 1913. Tht bi ca phong tro Cn Vng chng t s bt
lc ca h t tng phong kin trong vic gii quyt nhim v ginh c lp dn tc do lch
s t ra.
- Phong tro yu nc theo khuynh hng dn ch t sn, m tiu biu nh:
Phan Bi Chu, theo xu hng bo ng, ch trng da vo s gip bn ngoi,
ch yu l Nht Bn, nh Php ginh c lp dn tc, thit lp mt nh nc theo m
hnh qun ch lp hin ca Nht. ng lp ra Hi Duy tn (1904), t chc phong tro ng
Du (1906-1908). Nm 1911, Cch mng Tn Hi bng n v thng li, ng n Trung
Quc lp ra Vit Nam Quang phc Hi (1912) vi nh tp hp lc lng gii phng dn
tc.
i din cho xu hng ci cch l Phan Chu Trinh vi ch trng vn ng ci cch
vn ho, x hi; ng vin lng yu nc, kch bn vua quan phong kin; xng t
tng dn ch t sn; phn i u tranh v trang v cu vin bn ngoi. Hot ng cch
mng ca Phan Chu Trinh gp phn thc tnh lng yu nc ca nhn dn Vit Nam..
Do nhng hn ch v lch s, v giai cp, nn Phan Bi Chu, Phan Chu Trinh, cng
nh cc s phu cp tin lnh o phong tro yu nc u th k XX khng th tm c
mt phng hng chnh xc u tranh gii phng ca dn tc, nn b k th dp tt.
Sau Chin tranh th gii th nht mc d cn nhiu hn ch v s lng, v th lc
kinh t v chnh tr, nhng vi tinh thn dn tc, dn ch, giai cp t sn Vit Nam bt
u vn ln v i u tranh vi thc dn Php bng mt s cuc u tranh c th vi
nhng hnh thc khc nhau.
Nm 1919-1923, Phong tro quc gia ci lng ca b phn t sn v a ch lp trn
din ra bng vic vn ng chn hng ni ho bi tr ngoi ho; chng c quyn.
Nm 1925-1926 din ra Phong tro yu nc dn ch cng khai ca tiu t sn
thnh th v t sn lp di. H lp ra nhiu t chc chnh tr nh: Vit Nam Ngha on,
Phc Vit (1925), Thanh nin cao vng (1926
Nm 1927-1930 Phong tro cch mng quc gia t sn gn lin vi s ra i v hot
ng ca Vit Nam Quc dn ng (25-12-1927). n ngy 9-2-1930, cuc khi ngha ca
Vit Nam quc dn ng bng n Yn Bi v mt s a phng nhng cng b thc dn
Php dp tt.
Nguyn nhn tht bi ca cc phong tro yu nc ni trn l: Chng ta phi chng

li cuc chin tranh xm lc ca thc dn Php, c tim lc kinh t v quc phng mnh;
cc nh lnh o cc phong tro yu nc ni trn khng gn vn dn tc vi vn
dn ch; khng tp hp c lc lng cch mng to ln l cng nhn v nng dn; h
khng nhn thy th gii chuyn sang thi i mi, gii phng dn tc phi i theo con
ng cch mng v sn; H b hn ch bi quan im chnh tr ca giai cp xut thn.
Trc yu cu ca lch s x hi Vit Nam, cc phong tro u tranh chng Php
din ra si ni. Mc tiu cc cuc u tranh ny u hng ti ginh c lp cho dn tc,
nhng u b tht bi. Tuy b tht bi, nhng s pht trin mnh m ca cc phong tro yu
nc cui th k XIX, u th k XX c ngha rt quan trng th hin truyn thng yu
nc, kin cng, bt khut ca dn tc; to c s thun li cho vic tip nhn ch ngha
Mc- Lnin, quan im cch mng H Ch Minh. Phong tro yu nc tr thnh mt trong
ba yu t (ngun gc) dn n s ra i ca ng Cng sn Vit Nam.
c. Phong tro yu nc theo khuynh hng v sn
* Nguyn i quc chun b v chnh tr, t tng v t chc cho vic thnh lp ng
Cng sn Vit Nam.
+ Chun bi v chinh tri, t tng: Trc yu cu ca cch mng, ngy 5- 6-1911,
Nguyn i Quc ln ng sang cc nc phng Ty, ni c khoa hc- k thut pht
trin v nhng t tng dn ch t do, xem h lm nh th no, ri tr v nc gip
ng bo thot khi ch xing xch n l.
Trong nhng ngy hot ng cch mng si ni , cuc Cch mng Thng Mi
Nga nm 1917 bng n lm chn ng ton cu. Ngi hng n nh sng ca Cch mng
Thng Mi v chu nh hng su sc t tng ca cuc cch mng v i .
Thng 7- 1920, nguyn i Quc c c bn S tho ln th nht nhng Lun cng
v vn dn tc, vn thuc a ca Lnin. Ngi tm thy trong Lun cng li gii p
v con ng gii phng cho nhn dn Vit Nam.
Thng 12-1920, ti i hi ln th 18 ca ng X hi Php hp Tua (Tours),
Nguyn i Quc b phiu tn thnh gia nhp Quc t Cng sn v tham gia thnh lp ng
Cng sn Php. S kin nh du bc ngot quyt nh trong cuc i hot ng ca
Ngi, bc ngot t ch ngha yu nc n ch ngha cng sn; m ng gii quyt
ng n v ng li gii phng dn tc ca Vit Nam. Ngi ni: "Mun cu nc v
gii phng dn tc khng c con ng no khc con ng cch mng v sn".
T khi tr thnh ngi cng sn, cng vi vic thc hin nhng nhim v i vi
phong tro cng sn v cng nhn quc t, Nguyn i Quc xc tin mnh m vic nghin
cu l lun gii phng dn tc theo hc thuyt cch mng v sn ca ch ngha Mc- Lnin
truyn b vo nc, tng bc chun b v t tng, chnh tr v t chc cho vic thnh
lp chnh ng Cng sn Vit Nam.
Nguyn i Quc vit nhiu bi ng trn cc bo Ngi cng kh, Nhn o, i
sng cng nhn . Ngi vit mt s tc phm, c bit Bn n ch thc dn Php, c
xut bn ln u tin Pari nm 1925. Bng nhng dn chng c th, tc phm t co
trc d lun Php v th gii nhng ti c ca bn thc dn Php i vi cc nc thuc
a.
Bn n ch thc dn Php vch trn bn cht phn ng ca quc Php i

vi cc nc thuc a, thc tnh tinh thn dn tc, hng nhn dn cc nc thuc a i
ti gii phng dn tc theo con ng cch mng v sn.
Nhn dn ta, trc ht l nhng tiu t sn tr thc yu nc, tin b, nh tc phm
ny v cc bi vit khc ca Nguyn i Quc, m hng ti con ng cch mng ca
Ngi u tranh cho s nghip gii phng dn tc ca nhn dn Vit Nam.
Thng 6-1923, Nguyn i Quc ri Php i Mtxcva tham d cc Hi ngh Quc
t, ng thi hc tp kinh nghim Cch mng Thng Mi v ch ngha Lnin.
Ngy 11-11-1924, Nguyn i Quc n Qung Chu (Trung Quc). Ti y, Ngi
lp Hi Vit Nam Cch mng Thanh nin vao thang 6- 1925. C quan tuyn truyn ca Hi
l tun bo Thanh nin. T nm 1925-1927, Ngi m nhiu lp hun luyn chnh tr ti
Qung Chu, o to cn b cho cch mng Vit Nam. Sau cc kho hc mt s c chn
i hc trng i hc Phng ng ca Quc t Cng sn, phn ng c a v nc
hot ng. y l s chun b c ngha quyt nh v mt t chc cho s ra i ng
Cng sn Vit Nam.
u nm 1927, nhng bi ging ca Nguyn i Quc ti Qung Chu c B Tuyn
truyn ca Hi Lin hip cc dn tc b p bc xut bn thnh sch vi tn gi l ng
kch mnh. Trong tc phm ny, Nguyn i Quc vch ra nhng phng hng c bn v
chin lc v sch lc ca cch mng gii phng dn tc Vit Nam.
ng kch mnh nhn mnh tnh cht v nhim v ca cch mng Vit Nam l cch
mng gii phng dn tc m ng tin ln ch ngha x hi. Hai cuc cch mng ny c
quan h mt thit vi nhau;
ng kch mnh ch r cch mng vic chung ca c dn chng, ch khng phi
vic ring ca mt hai ngi, do phi on kt ton dn. Nhng ci ct ca n l cng
nng, phi lun ghi nh rng cng nng l gc ca cch mng, l ch ca cch mng.
ng kch mnh khng nh: mun a cch mng n thng li, "Trc ht phi c
ng cch mnh... ng c vng cch mnh mi thnh cng, cng nh ngi cm li c
vng thuyn mi chy. ng mun vng th phi c ch ngha lm ct, trong ng ai cng
phi hiu, ai cng phi theo ch ngha y. ng m khng c ch ngha nh ngi khng c
tr khn, tu khng c bn ch nam". "By gi hc thuyt nhiu, ch ngha nhiu nhng ch
ngha chn chnh nht, chc chn nht, cch mnh nht l ch ngha Lnin.
Vn on kt quc t ca cch mng Vit Nam, Nguyn i Quc xc nh Cch
mng An Nam l mt b phn ca cch mng th gii. Ai lm cch mng trong th gii u
l ng ch ca dn An Nam c.
V phng php cch mng, Nguyn i Quc nhn mnh phi gic ng, t chc qun
chng cch mng, lm cho qun chng hiu r mc ch cch mng, bit ng tm, hip lc
nh giai cp p bc bc lt..
Tc phm ng kch mnh cp nhng vn c bn ca mt cng lnh chnh
tr, chun b v t tng chnh tr cho vic thnh lp chnh ng ca giai cp cng nhn Vit
Nam.
+ Chun b v t chc: T thng 6- 1925, Nguyn i Quc thnh lp Hi Vit Nam
cch mng thanh nin, tp hp nhng thanh nin Vit Nam yu nc, hng h i theo con
ng cch mng v sn; Ngi m cc lp hun luyn cn b, c mt s i hc Trng
i hc Phng ng ca quc t Cng sn nhm chun b i ng cn b cho thnh lp

ng.
* S pht trin ca phong tro yu nc theo khuynh hng v sn.
Ngay t khi ra i, giai cp cng nhn u tranh chng li s p bc, bc lt ca
giai cp t sn bng nhng hnh thc t pht nh chng nh p, i tng lng ..
n nhng nm 1926 n nm 1929, phong tro cng nhn ngy cng pht trin.
Trong nm 1926- 1927, co 10 cuc u tranh. Trong hai nm 1928-1929 n ra hn 40 cuc
u tranh. Cc cuc u tranh kt hp nhng khu hiu kinh t vi nhng khu hiu
chnh tr, vt ra ngoi phm vi mt nh my, n in, bc u c s lin kt nhiu
ngnh, nhiu a phng. Phong tro cng nhn v phong tro yu nc pht trin mnh m,
i hi phi c ng lnh o.
* S ra i cc t chc cng sn Vit Nam ra i
Cui thng 3-1929, mt s phn t tin tin trong Hi Vit Nam cch mng thanh nin,
k b Bc k hp nh s 5D, ph Hm Long (H Ni) thnh lp chi b cng sn u
tin, gm 7 ng vin, do Trn Vn Cung lm B th.
Thng 5-1929, ti i hi i biu ca Hi Vit Nam Cch mng Thanh nin hp ti
Hng Cng xy ra s bt ng gia cc on i biu xung quanh vic xc tin thnh
lp ng cng sn. on i biu Bc K u tranh i thnh lp ngay mt ng cng sn.
Yu cu khng c chp nhn, on i biu Bc K rt khi i hi v nc.
- ng Dng Cng sn ng: Ngy 17-6-1929, ti nh s 312 Khm Thin, H Ni,
i biu cc t chc c s cng sn min Bc hp i hi, quyt nh thnh lp ng
Dng Cng sn ng, thng qua Tuyn ngn, iu l, quyt nh xut bn bo Ba lim
v c ra Ban Chp hnh Trung ng lm thi ca ng.
- An Nam Cng sn ng: Trc nhu cu ca phong tro cch mng v vi s ra i
ca ng Dng Cng sn ng, mt s hi vin tin tin trong b phn ca Hi Vit Nam
Cch mng Thanh nin Trung K v Nam K vch ra k hoch t chc ng cng sn.
Ngy 25-7-1929, cc ng ch trong b phn Vit Nam Cch mng Thanh nin hot ng
Trung Quc gi ng Dng Cng sn ng mt bc th thng bo rng h quyt nh lp
mt ng cng sn b mt l An Nam Cng sn ng.
- ng Dng Cng sn lin on: Cng vi s phn ho trong Hi Vit Nam Cch
mng Thanh nin, Tn Vit cch mng ng cng c s chuyn bin mnh m.
S ra i ca ng Dng cng sn ng (6-1929) v An Nam cng sn ng (81929) tc ng mnh m n s phn ho trong Tn Vit, nhng ng vin tin tin tch
ra thnh lp cc chi b cng sn. Thng 9-1929, h lp ra ng Dng Cng sn Lin on.
Vic hnh thnh ba t chc ng phn nh s pht trin mnh m ca phong tro cch
mng. Yu cu ca cch mng nc ta l phi hp nht cc t chc cng sn, thnh lp mt
ng cng sn thng nht.
II.
HI NGH THNH LP NG V CNG LNH

CHNH TR U TIN CA NG
1. Hi ngh thnh lp ng
n cui nm 1929, nhng ngi cch mng Vit Nam trong cc t chc cng sn
nhn thc c s cn thit phi thnh lp mt ng cng sn thng nht.
Ngy 27-10-1929, Quc t Cng sn gi nhng ngi cng sn ng Dng ti liu
V vic thnh lp mt ng cng sn ng Dng, yu cu nhng ngi cng sn ng
Dng phi khc phc ngay s chia r gia cc nhm cng sn v thnh lp mt ng ca
giai cp v sn. Quc t Cng sn ch r phng thc tin ti thnh lp ng l phi bt
u vic xy dng cc chi b trong nh my, x nghip; ch r mi quan h gia ng Cng
sn ng Dng vi phong tro cng sn quc t.
Nhn c tin v s chia r ca nhng ngi cng sn ng Dng, Nguyn i
Quc ri Xim n Hng Cng (Trung Quc). Ngi ch ng triu tp "i biu ca hai
nhm (ng Dng v An Nam)" v ch tr Hi ngh hp nht cac ng. Hi ngh bt u
hp ngy 6-1-1930. Sau ny, i hi ton quc ln th III ca ng (9-1960) cn c vo
nhng ti liu hin c, ra Ngh quyt v ngy thnh lp ng, trong ghi r: "ly ngy
3 thng 2 dng lch mi nm lm ngy k nim thnh lp ng.
Tham d Hi ngh c; mt i biu ca Quc t Cng sn, hai i biu ca ng
Dng Cng sn ng (Trnh nh Cu v Nguyn c Cnh) v hai i biu ca An Nam
cng sn ng (Nguyn Thiu v Chu Vn Lim).
Hi ngh tho lun ngh ca Nguyn i Quc gm Nm im ln, vi ni dung:
1. B mi thnh kin xung t, thnh tht hp tc thng nht cc nhm cng sn
ng Dng;
2. nh tn ng l ng Cng sn Vit Nam;
3. Tho Chnh cng v iu l s lc ca ng;
4. nh k hoch thc hin vic thng nht trong nc;
5. C Ban chp hnh lm thi, gm chn ngi trong c hai i biu chi b cng
sn Trung Quc ng Dng
Hi ngh nht tr vi Nm im ln theo ngh ca Nguyn i Quc v quyt nh
hp nht cc t chc cng sn ly tn ng Cng sn Vit Nam.
Hi ngh tho lun v thng qua cc vn kin: Chnh cng vn tt, Sch lc vn tt,
Chng trnh tm tt, iu l vn tt ca ng Cng sn Vit Nam. Hi ngh quyt nh
phng chm, k hoch hp nht cc t chc cng sn trong nc; quyt nh ra bo v tp
ch ca ng Cng sn Vit Nam.
Sau Hi ngh hp nht, ngy 8-2-1930 cc i biu v nc thc hin k hoch hp
nht cc c s ng trong nc. Ban Chp hnh Trung ng lm thi ca ng c
thnh lp gm c 7 ngi, do Trnh nh Cu ng u.
Ngy 24-2-1930, Ban Chp hnh Trung ng Lm thi hp v ra Quyt ngh chp
nhn ng Dng Cng sn Lin on gia nhp ng Cng sn Vit Nam.
Hi ngh hp nht cc t chc cng sn mang ngha lch s nh mt i hi thnh
lp ng. Thnh qu ln nht l hi ngh qui t ton b phong tro cng nhn v phong
tro yu nc di s lnh o ca mt ng, dn n s thng nht v chnh tr v t
tng trong phong tro cch mng ca c nc.
10
2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng

Hi ngh thnh lp ng thng qua Chnh cng vn tt, Sch lc vn tt v
Chng trnh tm tt do Nguyn i Quc son tho. Cc vn kin hp thnh Cng lnh
chnh tr u tin ca ng ta. Cng lnh xc nh cc vn c bn ca cch mng Vit
Nam:
Phng hng chin lc ca cch mng Vit Nam l "lm t sn dn quyn cch
mng v th a cch mng i ti x hi cng sn". y l cuc cch mng gii phng
dn tc theo con ng cch mng v sn, tri qua hai giai on. Giai on u lm cuc
cch mng gii phng dn tc khi ch thng tr ca quc, phong kin; giai on tip
theo lm cuc cch mng XHCN, tin ln x hi cng sn.
Nhim v c bn ca cch mng t sn dn quyn v th a cch mng:
V chnh tr, nh quc ch ngha Php v bn phong kin, lm cho nc Nam
c hon ton c lp, dng ra Chnh ph cng nng binh v t chc qun i cng nng.
V kinh t, tch thu ton b cc sn nghip ln ca bn quc giao cho Chnh ph
cng nng binh; tch thu rung t ca bn quc lm ca cng v chia cho dn cy
ngho, m mang cng nghip v nng nghip, min thu cho dn cy ngho, thi hnh lut
ngy lm tm gi.
V vn ha x hi, dn chng c t do t chc, nam n bnh quyn, ph thng gio
dc theo hng cng nng ho.
Nhng nhim v trn y bao gm c hai ni dung dn tc v dn ch, chng quc,
chng phong kin, song ni ln hng u l nhim v chng quc ginh c lp dn tc.
V lc lng cch mng, ng ch trng tp hp i b phn giai cp cng nhn,
nng dn v phi da vo hng dn cy ngho, lnh o nng dn lm cch mng rung t;
li ko tiu t sn, tr thc, trung nng... i vo phe v sn giai cp; i vi ph nng, trung
tiu a ch v t bn An Nam m cha r mt phn cch mng th phi li dng, t lu mi
lm cho h ng trung lp. B phn no ra mt phn cch mng (nh ng Lp hin) th
phi nh . Trong khi lin lc vi cc giai cp, phi rt cn thn, khng khi no nhng
mt cht li ch g ca cng nng m i vo ng tha hip.
Lnh o cch mng l giai cp cng nhn thng qua ng Cng sn. "ng l i
tin phong ca v sn giai cp phi thu phc cho c i b phn giai cp mnh, phi lm
cho giai cp mnh lnh o c dn chng".
Quan h quc t, Cch mng Vit Nam l mt b phn ca cch mng th gii, phi
thc hnh lin lc vi cc dn tc b p bc v giai cp v sn trn th gii nht l vi qun
chng v sn Php.
Cng lnh chnh tr u tin ca ng l mt cng lnh gii phng dn tc ng
n v sng to theo nguyn l ch ngha Mc- lnin, t tng H Ch Minh, ph hp vi
xu th pht trin ca thi i mi, p ng yu cu ca cch mng Vit Nam. c lp t do
gn lin vi nh hng tin ln ch ngha x hi l t tng ct li ca cng lnh ny.
Nh s thng nht v t chc v Cng lnh chnh tr ng n, ngay t khi ra i
ng nm ly ngn c lnh o cch mng Vit Nam.
11
3. ngha lch s s ra i ng Cng sn Vit Nam v Cng lnh chnh tr u

tin ca ng
Hi ngh hp nht cc t chc cng sn Vit Nam qui t ba t chc Cng sn
thnh mt ng duy nht- ng Cng sn Vit Nam, to nn s thng nht v t tng
chnh tr v hnh ng trong phong tro cch mng ca c nc hng ti mt mc tiu c
lp dn tc v ch ngha x hi.
ng Cng sn Vit Nam ra i u nm 1930 l kt qu tt yu ca cuc u tranh
dn tc v u tranh giai cp Vit Nam trong thi i mi, l s khng nh vai tr lnh
o ca giai cp cng nhn Vit Nam v h t tng Mc- Lnin i vi cc mng Vit
Nam. S kin ng ra i l mt bc ngot v cng quan trng trong lch s cch mng
Vit Nam ta, chng t giai cp v sn ta trng thnh v sc lnh o cch mng.
V qu trnh ra i ca ng Cng sn Vit Nam, Ch tch H Ch Minh khi qut:
Ch ngha Mc- Lnin kt hp vi phong tro cng nhn v phong tro yu nc dn ti
vic thnh lp ng Cng sn ng Dng vo u nm 1930.
S ra i ca ng vi h thng t chc cht ch v cng lnh cch mng ng n
l gii phng dn tc theo con ng cch mng v sn chm dt tnh trng khng hong
v ng li cu nc, v giai cp lnh o cch mng; m ra con ng v phng hng
pht trin mi cho t nc Vit Nam.
ng ra i lm cho cch mng Vit Nam tr thnh mt b phn khng kht ca cch
mng th gii. T y giai cp cng nhn v nhn dn lao ng Vit Nam tham gia mt
cch t gic vo s nghip u tranh cch mng ca nhn dn th gii.
Cu hi tho lun:
1. Phn tch vai tr ca Nguyn i Quc trong vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam.
2. Phn tch ni dng c bn ca Cng lnh chnh tr u tin ca ng
Chng 2
NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN
(1930 - 1945)
I. CH TRNG U TRANH T 1930 N 1939
1. Trong nhng nm 1930- 1935
a. Lun cng chnh tr thng 10- 1930
T ngy 14 n 31-10-1930 Ban Chp hnh Trung ng hp Hi ngh ln th nht ti
Hng Cng (Trung Quc) do Trn Ph ch tr. Hi ngh quyt nh i tn ng Cng
sn Vit Nam thnh ng Cng sn ng Dng, thng qua Ngh quyt "V tnh hnh hin
ti ng Dng v nhim v cn kp ca ng" v iu l ng; thng qua Lun cng
chnh tr ca ng, bu BCH Trung ng ng.
Lun cng chnh tr ca ng xc nh:
12
Mu thun giai cp ngy cng din ra gay gt Vit Nam, Lo v Cao Min l "mt
bn th th thuyn, dn cy v cc phn t lao kh; mt bn th a ch, phong kin, t bn
v quc ch ngha".
V phng hng chin lc ca cch mng, Lun cng nu r tnh cht ca cch
mng ng Dng lc u l mt cuc "cch mng t sn dn quyn", "c tnh cht th a
v phn ". "T sn dn quyn cch mng l thi k d b lm x hi cch mng". Sau
khi cch mng t sn dn quyn thng li s tip tc "pht trin, b qua thi k t bn m
tranh u thng ln con ng x hi ch ngha".
Nhim v ct yu ca cch mng t sn dn quyn l phi "tranh u nh cc di
tch phong kin, nh cc cch bc lt theo li tin t bn v thc hnh th a cch
mng cho trit " v "nh quc ch ngha Php, lm cho ng Dng hon ton
c lp". Lun cng nhn mnh: "Vn th a l ci ct ca cch mng t sn dn
quyn", l c s ng ginh quyn lnh o dn cy.
V lc lng cch mng, Lun cng xc nh giai cp v sn v nng dn l hai ng
lc chnh ca cch mng t sn dn quyn, trong giai cp v sn l ng lc chnh v
mnh, l giai cp lnh o cch mng, nng dn c s lng ng o nht, l mt ng lc
mnh ca cch mng.
V phng php cch mng, Lun cng khng nh t c mc tiu c bn ca
cuc cch mng l nh quc v phong kin, ginh chnh quyn v tay cng nng th
phi ra sc chun b cho qun chng v con ng "v trang bo ng". V trang bo ng
ginh chnh quyn l mt ngh thut, "phi tun theo khun php nh binh".
V quan h quc t: Cch mng ng Dng l mt b phn ca cch mng v sn
th gii, v th giai cp v sn ng Dng phi on kt gn b vi giai cp v sn th
gii, trc ht l giai cp v sn Php.
V vai tr lnh o ca ng, Lun cng khng nh: S lnh o ca ng l iu
kin ct yu cho thng li ca cch mang. ng phi c ng li chnh tr ng n, c k
lut tp trung, mt thit lin lc vi qun chng. ng l i tin phong ca v sn giai cp,
ly ch ngha Cc Mc v Lnin lm nn tng t tng, lnh o v sn giai cp ng
Dng ra tranh u t c mc ch cui cng l ch ngha cng sn.
ngha ca Lun cng
Lun cng chnh tr thng 10-1930 khng nh li nhiu vn c bn thuc v
chin lc cch mng m Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt nu ra. Trong c
nhng vn c b sung, pht trin l sang r thm nh: v ng li chin lc ca
cch mng; v phng php cch mng; v vai tr lnh o ca ng.
BBeen cnh Lun cng chnh ttrij c nhng hn ch so vi Cng lnh chnh ttrij
u tin. Do nhn thc gio iu v my mc v mi quan h gia vn dn tc v giai
cp trong cch mng thuc a, li hiu bit khng y v tnh hnh c im ca x hi,
giai cp v dn tc ng Dng, ng thi chu nh hng trc tip ca khuynh hng
"t" ca Quc t Cng sn v mt s ng cng sn trong thi gian , nn Lun cng
chnh tr khng nu r mu thun ch yu ca x hi Vit Nam thuc a l mu thun
gia dn tc Vit Nam vi quc Php xm lc v tay sai ca chng; Khng nhn mnh
nhim v gii phng dn tc, m nng v u tranh giai cp, v cch mng rung t; khng
ra c mt chin lc lin minh dn tc v giai cp rng ri trong cuc u tranh chng
13
quc xm lc v tay sai. Nhng hn ch ny c ng khc phc dn trong qu trnh

lnh o cch mng.
b. Ch trng khi phc h thng t chc ng v phong tro cch mng
Va mi ra i, ng pht ng c mt phong tro cch mng rng ln m nh
cao l Xvit Ngh Tnh. Gia lc phong tro pht trin mnh, thc dn Php thng tay n
p, khng b hng dp tt phong tro cch mng. Vit Nam v tiu dit ng Cng sn
ng Dng. Hng nghn chin s cng sn, hng vn qun chng yu nc b bt, b git
hi hoc b t y. Cc c quan ca ng t Trung ng n a phong ln lt b ph v.
Ton b Ban chp hnh Trung ng b bt.
Di s lnh o ca Ban Chp hnh Trung ng ng v s ch dn ca Nguyn i
Quc, nhn dn ta nu cao ch u tranh chng khng b trng v mi th on la bp
nham him ca k th, bo v Ngh - Tnh , duy tr lc lng v phong tro qun chng.
u nm 1932, trc tnh hnh cc y vin Ban Chp hnh Trung ng ng, hu ht
y vin cc X y Bc K, Trung K v Nam K b ch bt, theo ch th ca Quc t Cng
sn, L Hng Phong cng mt s ng ch hot ng trong v ngoi nc t chc ra Ban
lnh o Trung ng ca ng, cng b Chng trnh hnh ng ca ng Cng sn ng
Dng.
Chng trnh hnh ng nu nhng yu cu chung trc mt ca qun chng l: (1)
i cc quyn t do t chc, xut bn, ngn lun, i li trong nc v ra nc ngoi; (2) B
nhng lut hnh c bit i vi ngi bn x, tr li t do cho t chnh tr, b ngay chnh
sch n p, gii tn hi ng hnh;(3) B thu thn, thu ng c v cc th thu v l
khc;(4) B cc c quyn v ru, thuc phin v mui.
Chng trnh hnh ng ca ng cn ra nhng yu cu c th ring cho tng giai
cp v tng lp nhn dn.
Ch trng u tranh trc mt do ng vch ra trong Chng trnh hnh ng nm
1932 ph hp vi iu kin lch s lc by gi, nh vy, phong tro cch mng ca qun
chng v h thng t chc ca ng tng bc c khi phc.
u nm 1935, sau khi h thng t chc ca ng c xy dng v chp ni li t c
s n Trung ng, Ban ch huy ngoi ca ng quyt nh triu tp i hi ng. Thng
3-1935, i hi i biu ln th I ca ng hp Ma Cao (Trung Quc). D i hi c 13
i biu i din cho cc t chc ng trong nc v ngoi nc.
i hi ra ba nhim v trc mt: Cng c v pht trin ng; y mnh cuc vn
ng thu phc qun chng. M rng tuyn truyn chng quc, chng chin tranh, ng h
Lin X, thnh tr ca cch mng th gii v ng h cch mng Lin X, Trung Quc.
i hi thng qua Ngh quyt chnh tr, iu l ng, cc ngh quyt v vn ng
cng nhn, nng dn,...i hi bu Ban Chp hnh Trung ng do L Hng Phong lm
Tng B th.
2 Trong nhng nm 1936-1939
a. Hon cnh lch s
- Tnh hnh th gii
14
Cuc khng hong kinh t trong nhng nm 1929-1933 v tnh trng tiu iu tip
theo trong cc nc thuc h thng t bn ch ngha lm cho mu thun ni ti ca ch
ngha t bn thm gay gt v phong tro cch mng ca qun chng dng cao. Ch ngha
pht xt xut hin v thng th mt s ni, nh phtxt Htle c, phtxt Phrngc
Ty Ban Nha, phtxt Mtxlini Italia v phi S quan tr Nht Bn. Tp on phtxt
cm quyn c, v Nht lin kt vi nhau thnh khi "Trc", ro rit chun b chin
tranh chia li th trng th gii. Nguy c ch ngha phtxt v chin tranh th gii e
do nghim trng nn ha bnh v an ninh quc t.
Trc tnh hnh , i hi VII ca Quc t Cng sn hp ti Mtxcva (thng 71935) di s ch tr ca G.imitrp. on i biu ng Cng sn ng Dng do L
Hng Phong dn u. i hi xc nh k th nguy him trc mt ca nhn dn th gii
cha phi l ch ngha quc ni chung m l ch ngha phtxt. Nhim v trc mt ca
giai cp cng nhn v nhn dn lao ng th gii lc ny cha phi l u tranh lt ch
ngha t bn, ginh ch ngha x hi, m l chng ch ngha phtxt, chng chin tranh, bo
v dn ch v ha bnh.
i hi ch r i vi cc nc thuc a v na thuc a, vn lp mt trn thng
nht chng quc c tm quan trng c bit.
- Tnh hnh trong nc
Cuc khng hong kinh t 1929-1933 tc ng su sc khng nhng n i sng
ca nhng giai cp v tng lp nhn dn lao ng, m cn n c nhng nh t sn, a ch
hng va v nh. Trong khi , bn cm quyn phn ng ng Dng vn ra sc v vt
bc lt v khng b, phong tro u tranh ca nhn dn ta lm cho bu khng kh chnh tr
v kinh t ht sc ngt ngt. Mi tng lp x hi u mong mun c nhng ci cch dn
ch. ng Cng sn ng Dng phc hi sau mt thi k u tranh cc k gian kh,
kp thi lnh o nhn dn ta bc vo mt thi k mi.
b. Ch trng v nhn thc mi ca ng
Trc nhng chuyn bin mi ca tnh hnh th gii v trong nc, qun trit Ngh
quyt i hi ln th VII ca Quc t Cng sn, Ban Chp hnh Trung ng ng hp Hi
ngh ln th hai (7- 1936); ln th ba (3- 1937); ln th t (9- 1937); ln th nm (3- 1938)
ra nhng ch trng mi v chnh tr, t chc v u tranh.
* Ch trng u tranh i quyn dn ch, dn sinh. Trung ng xc nh cch mng
ng Dng vn l "cch mng t sn dn quyn - phn v in a - lp chnh quyn
cng nng bng hnh thc Xvit. Song xt rng cuc vn ng qun chng hin thi cha
t ti trnh trc tip nh quc Php, lp chnh quyn cng nng. Trong khi
yu cu cp thit trc mt ca nhn dn ta l t do, dn ch, ho bnh.
V k th: k th trc mt nguy hi nht ca nhn dn ng Dng cn tp trung
nh l bn phn ng thuc a v b l tay sai ca chng.
V nhim v: nhim v trc mt l chng pht xt, chng chin tranh quc, chng
bn phn ng thuc a v tay sai, i t do, dn ch, cm o v ha bnh; Ban chp hnh
Trung ng quyt nh lp Mt trn nhn dn phn ng Dng bao gm cc giai cp,
cc ng phi, cc on th chnh tr v tn ngng tn gio khc nhau, cc dn tc x
ng Dng cng nhau tranh u i nhng iu dn ch n s, sau ny i thnh
Mt trn dn ch ng Dng.
15
V on kt quc t: c lp v cha mi nhn u tranh vo bn phn ng thuc

a v tay sai ca chng, i cc quyn dn ch, dn sinh, khng nhng phi on kt cht
ch vi giai cp cng nhn v ng Cng sn Php, "ng h Mt trn nhn dn Php", m
cn ra khu hiu "ng h Chnh ph Mt trn nhn dn Php" cng nhau chng li k
th chung l bn phtxt Php v bn phn ng thuc a.
V hnh thc t chc u tranh: phi chuyn hnh thc t chc b mt khng hp php
sang cc hnh thc t chc v u tranh cng khai, na cng khai, hp php v na hp
php, nhm lm cho ng m rng s quan h vi qun chng, gio dc, t chc v lnh
o qun chng u tranh bng cc hnh thc v khu hiu thch hp.
* Nhn thc mi ca ng v mi quan h gia nhim v dn tc v dn ch
Trong vn kin Chung quanh vn chin sch mi cng b thng 10-1936, ng nu
mt quan im mi: "Cuc dn tc gii phng khng nht thit phi kt cht vi cuc cch
mng in a. Ngha l khng th ni rng: mun nh quc cn phi pht trin cch
mng in a, mun gii quyt vn in a th cn phi nh quc. L thuyt y
c ch khng xc ng". V rng, ty hon cnh hin thc bt buc, nu nhim v chng
quc l cn kp cho lc hin thi, cn vn in a tuy quan trng nhng cha phi trc
tip bt buc, th c th trc ht tp trung nh quc, ri sau mi gii quyt vn
in a. l nhn thc mi ph hp vi tinh thn trong Cng lnh cch mng u tin
ca ng, bc u khc phc hn ch ca Lun cng chnh tr thng 10-1930.
Thng 7 nm 1939, Tng B th Nguyn Vn C cho xut bn tc phm T ch trch,
nhm rt kinh nghim v nhng sai lm, thiu st ca cc ng vin hot ng cng khai
trong hot ng tranh c Hi ng qun ht Nam K (4-1939). Tc phm vt qua gii
hn ca vn tranh c, i vo phn tch nhng vn c bn v xy dng ng, tng kt
kinh nghim cuc vn ng dn ch ca ng, nht l v ng li xy dng Mt trn.
=>Trong nhng nm 1936- 1939, ch trng ca ng tng bc gii quyt ng
n mi quan h gia mc tiu chin lc v mc tiu c th trc mt ca cch mng; gii
quyt tt cc mi quan h gia lin minh cng- nng v on kt rng ri cc tng lp nhn
dn; vn dn tc vi vn giai cp; gia phong tro cch mng ng Dng vi cch
mng th gii; ra hnh thc t chc thch hp nhm tp hp lc lng qun chng,
chun b cho nhng cuc u tranh cao hn. Ngh quyt thi k ny nh du mt bc
trng thnh ca ng, m ra thi k u tranh mi ca cch mng.
II. CH TRNG U TRANH T 1939-1945
1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng
a. Tnh hnh th gii v trong nc
- Chin tranh th gii th hai bng n
Ngy 1-9-1939, phtxt c tin cng Ba Lan, hai ngy sau Anh, Php tuyn chin vi
c, Chin tranh th gii th hai bng n. Phtxt c ln lt chim cc nc chu u.
quc Php vo vng chin. Chnh ph Php dng bin php n p lc lng dn ch
trong nc v phong tro cch mng thuc a. Mt trn nhn dn Php tan v. ng
Cng sn Php b t ra ngoi vng php lut. Thng 6-1940, c tin cng Php. Chnh
ph Php u hng c. Thng 6-1941, c tin cng Lin X.
16
- Tnh hnh trong nc

Chin tranh nh hng n ng Dng, ngy 28- 8- 1939, ton quyn ng
Dng ra ngh nh cm tuyn truyn cng sn; gii tn cc hi hu i, cc nghip on.
Thc dn Php thi hnh chnh sch thng tr thi chin, n p phong tro cch mng
ca nhn dn, tp trung nh vo ng Cng sn ng Dng. Ngy 22- 9- 1940, pht xt
Nht tin vo nc ta. Ngy 23- 9- 1940, ti H Ni, Php k hip nh u hng Nht, t
nhn dn ta chu cnh mt c hai trng p bc ca Php v Nht. Mu thun gia nhn
dn ta vi quc pht xt Php- Nht gay gt hn bao g ht.
b. Ni dung ch trng chuyn hng ch o chin lc mi ca ng
Ngay khi Chin tranh th gii th hai mi bng n, Ban Chp hnh Trung ng ng
hp Hi ngh ln th su (thng 11 nm 1939), Hi ngh ln th by (11- 1940), Hi ngh
ln th tm (5- 1941). Trn c s phn tch tnh thnh th gii v trong nc, Ban chp hnh
Trung ng ng quyt nh chuyn hng ch o chin lc nh :
Mt l, a nhim v gii phng dn tc ln hng u.
Trn c s phn tch thi chnh tr ca cc giai cp, tng lp, Ban chp hnh Trung
ng nu r nc ta mu thun ch yu i hi phi c gii quyt cp bch l mu
thun gia dn tc ta vi bn quc phtxt Php-Nht. "Trong lc ny, nu khng gii
quyt c vn dn tc gii phng, khng i c c lp, t do cho ton th dn tc,
th chng nhng ton th quc gia dn tc cn chu mi kip nga tru, m quyn li ca b
phn, giai cp n vn nm cng khng i li c".
tp trung cho nhim v hng u ca cch mng, Ban chp hnh Trung ng quyt
nh tm gc khu hiu "nh a ch, chia rung t cho dn cy" thay bng cc khu
hiu tch thu rung t ca bn quc v Vit gian chia cho dn cy ngho, chia li rung
t cng cho cng bng, gim t, gim tc.
Hai l, quyt nh thnh lp Mt trnVit Minh on kt, tp hp lc lng nhm
mc tiu gii phng dn tc; i tn cc hi phn thnh Hi cu quc (Cng nhn cu
quc, Thanh nin cu quc..)
Ba l, quyt nh phi xc tin ngay cng tc chun b khi ngha v trang, coi y l
nhim v trung tm ca ng v ca nhn dn ta trong giai on hin ti. a cuc khi
ngha v trang n thng li, cn phi ra sc pht trin lc lng cch mng v hnh thc t
chc thch hp, tin hnh xy dng cn c a. Ban chp hnh Trung ng xc nh phng
chm, hnh thi khi ngha nc ta: "Phi lun lun chun b mt lc lng sn sng,
nhm vo c hi thun tin hn c m nh li qun th". Trong nhng hon cnh nht nh
"vi lc lng sn c, ta c th lnh o mt cuc khi ngha tng phn trong tng a
phng cng c th ginh s thng li m m ng cho mt cuc tng khi ngha to ln".
Ban chp hnh Trung ng cn c bit ch trng n cng tc xy dng ng nhm
nng cao nng lc t chc v lnh o ca ng, y mnh cng tc vn ng qun chng.
c. ngha ca s chuyn hng ch o chin lc
Ban chp hnh trung ng ng hon chnh s chuyn hng ch o chin lc
nhm gii quyt mc tiu s mt ca cch mng l c lp dn tc v ra nhiu ch
trng ng n thc hin mc tiu y. ng li ging cao ngn c gii phng dn
17
tc m ng ra tp hp mi ngi Vit Nam yu nc vo Mt trn Vit Minh, xy

dng lc lng chnh tr ca qun chng c nng thn v thnh th, xy dng lc lng
v trang v cn c a cch mng. ng li l ngn c a ng dn li cho nhn
dn ta tin ln ginh thng li trong s nghip nh Php, ui Nht ginh c lp, t do.
Thc hin ch trng ca ng cc cp b ng v mt trn Vit Minh tch cc xy
dng lc lng cch mng. Ngy 25- 10- 1941, Mt trn Vit Minh tuyn b thnh lp, t
lan ta ra c nc. Thng 6- 1944, ng dn ch Vit nam ra i, tham gia lm thnh
vin ca Mt trn Vit Minh. Ngy 22- 12- 1944, thnh lp Vit Nam tuyn truyn gii
phng qun. ..
2. Ch trng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn
a. Pht ng cao tro khng Nht, cu nc v y mnh khi ngha tng phn
- Pht ng cao tro khng Nht, cu nc
u nm 1945, Chin tranh th gii th hai bc vo giai on kt thc. Hng qun
Lin X ang truy kch phtxt c trn chin trng chu u v tin nh v bo v pha
Bclin, chu , phtxt Nht cng rt nguy khn. Mu thun Nht- Php cng gay gt.
m 9-3-1945, Nht n sng, lt Php trn ton ci ng Dng. Qun Php nhanh
chng u hng.
Ngay m 9- 3- 1945, Ban thng v Trung ng ng hp m rng lng nh
Bng (T Sn, Bc Ninh). Ngy 12-3-1945, Ban Thng v Trung ng ng ra Ch th
"Nht - Php bn nhau v hnh ng ca chng ta". Trong ch th nu r:
Cuc o chnh ca Nht lt Php to ra mt cuc khng hong chnh tr su sc,
nhng iu kin khi ngha cha thc s chn mui. Tuy vy, hin ang c nhng c hi tt
lm cho nhng iu kin tng khi ngha nhanh chng chn mui (chnh tr khng hong,
nn i gh gm v chin tranh n giai on quyt lit).
K th chnh l phtxt Nht, v vy phi thay khu hiu "nh ui phtxt NhtPhp" bng khu hiu "nh ui phtxt Nht".
Pht ng mt cao tro khng Nht, cu nc mnh m lm tin cho cuc tng khi
ngha. Mi hnh thc t chc v u tranh phi thay i cho thch hp vi thi k tin khi
ngha nhm ng vin qun chng chun b tin ln tng khi ngha ginh chnh quyn. V
vy, phi thc hin nhng hnh thc tuyn truyn v u tranh cao hn v mnh bo hn
nh tuyn truyn xung phong c v trang, biu tnh tun hnh th uy, bi cng chnh tr, t
chc qun chng ph cc kho thc gii quyt nn i; Ch th nu r phng chm u
tranh lc ny l pht ng chin tranh du kch, gii phng tng vng, m rng cn c a,
sn sng tin ln tng khi ngha khi thi c n.
Ch th cng d kin thi c khi ngha: khi qun ng minh ko vo ng Dng
nh Nht bm chc, tin su trn t ta v qun Nht ko ra mt trn ngn cn qun
ng minh pha sau s h. Cng c th l cch mng Nht bng n v chnh quyn cch
mng ca nhn dn Nht c thnh lp, hoc Nht b mt nc nh Php nm 1940 v
qun i vin chinh Nht mt tinh thn. Ch th cn nu r rng, d sao ta vn khng c
li vo ngi v t b tay mnh trong khi tnh th bin chuyn thun li, m phi nu cao
tinh thn da vo sc mnh l chnh.
18
Bn ch th ngy 12 -3-1945 th hin s lnh o sng sut, kin quyt, kp thi ca

ng. l kim ch nam cho mi hnh ng ca ng v Vit Minh trong cao tro khng
Nht, cu nc, pht huy tinh thn ch ng, sng to ca cc a phng. V th, ch th
c tc ng trc tip dn n thng li ca cuc Cch mng thng Tm nm 1945.
- y mnh khi ngha tng phn, ginh chnh quyn b phn
T gia thng 3-1945 tr i, cao tro khng Nht, cu nc din ra rt si ni,
mnh m v phong ph v ni dung v hnh thc.
Phong tro u tranh v trang, khi ngha tng phn din ra trong nhiu ni vng
thng du v trung du Bc K. Vit Nam tuyn truyn gii phng qun v Cu quc qun
phi hp vi lc lng chnh tr ca qun chng gii phng hng lot x, chu, huyn thuc
cc tnh Cao Bng, Bc Cn, Lng Sn, Thi Nguyn, Tuyn Quang.
Gia lc cao tro khng Nht cu nc ang cun cun dng ln, ngy 15-5-1945,
Ban Thng v Trung ng ng triu tp Hi ngh qun s cch mng Bc K ti Hip
Ho (Bc Giang). Hi ngh ch trng thng nht cc lc lng v trang sn c thnh Vit
Nam gii phng qun, xy dng cc chin khu trong c nc, pht trin hn na lc lng
v trang..
Cc cuc ni dy ca qun chng v cc cuc tin cng ca cc lc lng v trang
din ra lin tip. Chnh quyn cch mng nhiu a phng ln lt ra i. Gia lc phong
tro qun chng trong c nc ang pht trin mnh c nng thn v thnh th, nn i
din ra nghim trng cc tnh Bc B v Bc Trung B. Hn 2 triu ng bo cht i.
Hng triu ngi khc sng ngc ngoi. Xut pht t li ch sng cn trc mt ca qun
chng, ng kp thi ra khu hiu "ph kho thc, gii quyt nn i". Ch trng p
ng ng nguyn vng cp bch ca qun chng. Trong mt thi gian ngn, ng ng
vin c hng triu qun chng tin ln trn tuyn cch mng
b. Ch trng pht ng tng khi ngha
Chin tranh th gii th hai i n hi kt thc. chu u, thng 5-1945, Qun i
Lin X tiu dit hon ton bn phtxt c. Ti chu , thng 8-1945, Qun i Lin
X tin cng nh v bo, nh bi hn mt triu qun Quan ng tinh nhu ca Nht ti
Mn Chu (TQ). Chnh ph Nht u hng Lin X v cc nc ng minh. K th ca dn
tc Vit Nam gc ng. Tnh th cch mng trc tip xut hin. Tuy nhin qun i cc nc
quc vi danh ngha ng minh chun b vo ng Dng tc v kh phtxt Nht. V
th vn ginh chnh quyn c t ra nh mt cuc chy ua nc rt vi qun ng
minh. Trc tnh th v cng khn cp v thun li , ng kp thi quyt nh tng khi
ngha.
T ngy 13 n 15-8-1945, Hi ngh ton quc ca ng hp Tn Tro, quyt nh
pht ng tng khi ngha, ginh ly chnh quyn trc khi qun ng minh vo ng
Dng; Hi ngh ch r khu hiu u tranh lc ny l phn i xm lc; Hon ton c
lp Chnh quyn nhn dn. Hi ngh ra nguyn tc ch o khi ngha l: Tp trung,
thng nht, kp thi; Phng chmm hnh ng l; nh chim ngay nhng ni chc thng
khng k thnh ph hay nng thn; qun s, chnh tr phi phi hp..
Hi ngh cng quyt nh nhng vn quan trng v chnh sch i ni v i ngoi
cn thi hnh sau khi ginh c chnh quyn. V i ni, s ly 10 chnh sch ln ca Vit
Minh lm chnh sch c bn ca chnh quyn cch mng. V i ngoi, thc hin nguyn
19
tc bnh ng, hp tc, thm bn bt th, trit li dng mu thun gia Php - Anh v M
- Tng, ht sc trnh trng hp mt mnh phi i ph vi nhiu k th trong mt lc. ;
Hi ngh cn quyt nh c U ban khi ngha ton quc do ng ch Trng Chinh
ph trch v kin ton Ban chp hnh Trung ng. Ngay m 13- 8- 1945, U ban khi
ngha ton quc ra lnh tng khi ngha.
Tip sau Hi ngh ton quc ca ng, ngy 16-8-1945 i hi quc dn cng hp ti
Tn Tro. i hi nht tr tn thnh quyt nh tng khi ngha ca ng, thng qua 10
chnh sch ln ca Vit Minh, thng qua quc k, quc ca v lp U ban gii phng dn tc
Vit Nam do H Ch Minh lm Ch tch.
Ngay sau i hi quc dn, H Ch Minh gi th ku gi ng bo c nc:
"Gi quyt nh cho vn mnh dn tc ta n. Ton quc ng bo hy ng dy
em sc ta m t gii phng cho ta. Chng ta khng chm tr. Tin ln! Tin ln! Di l c
Vit Minh, ng bo hy dng cm tin ln!".
Hng ng ch trng tng khi ngha ca ng v li hiu triu ca H Ch Minh,
hn hai mi triu nhn dn ta nht t ni dy, vi tinh thn cch mng tin cng lin tc
v dng cm, vi ch d c hy sinh n u, d phi t chy c dy Trng Sn cng
kin quyt ginh cho c c lp. Ch trong vng 15 ngy (t 14 n 28-8) cuc tng
khi ngha thnh cng. Ln u tin trong lch s, chnh quyn c nc v tay nhn dn.
Ngy 2-9-1945, L c lp c t chc trng th ti Qung trng Ba nh. Chnh
ph lm thi ra mt quc dn. Trc cuc mttinh ca hng chc vn ng bo th , thay
mt Chnh ph lm thi, H Ch Minh c bn Tuyn ngn c lp, trnh trng tuyn b
trc quc dn v th gii: Nc Vit Nam Dn ch Cng ha ra i.
c. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc Cch mng
Thng Tm
- Kt qu v ngha
i vi dn tc ta, thng li ca Cch mng Thng Tm, nhn dn Vit Nam p
tan xing xch n l ca ch ngha quc trong gn mt th k trn t nc ta, chm dt
s tn ti ca ch qun ch chuyn ch ngt nghn nm, lp nn nc Vit Nam Dn ch
Cng ha, nh nc do nhn dn lao ng lm ch. Nhn dn Vit Nam t thn phn n l
tr thnh ngi dn ca nc c lp, t do, lm ch vn mnh ca mnh.
Thng li ca Cch mng Thng Tm nh du bc pht trin nhy vt trong lch s
tin ha ca dn tc Vit Nam, m ra k nguyn mi, k nguyn c lp t do, tin ln theo
nh hng x hi ch ngha.
V mt quc t, thng li ca cch mng Thng Tm gp phn lm phong ph thm
kho tng l lun ca ch ngha Mc- Lnin, cung cp nhiu kinh nghim qu bu cho phong
tro u tranh gii phng dn tc.
Cch mng Thng Tm thng li chc thng mt khu quan trng trong h thng
thuc a ca ch ngha quc, m u thi k suy sp v tan r khng g cu vn ni ca
ch ngha thc dn c, c v mnh m phong tro u tranh gii phng dn tc trn th gii.
nh gi ngha thng li ca Cch mng Thng Tm lnh t H Ch Minh vit
Chng nhng giai cp cng nhn, nhn dn lao ng Vit Nam t ho m giai cp lao
20
ng v nhng dn tc b p bc khc c th t ho rng ln ny l ln u tin trong lch

s cch mng cc nc thuc a v na thuc a mt ng mi 15 tui lnh o cch
mng thng li, nm chnh quyn trong ton quc
- Nguyn nhn thng li
Cch mng Thng Tm n ra trong hon cnh khch quan rt thun li: k th trc tip
ca nhn dn ta l phtxt Nht b Lin X v ng minh nh bi, qun i Nht
ng Dng v chnh quyn tay sai hoang mang, giao ng. ng chp thi c pht
ng ton dn ni dy nn ginh c thng li nhanh chng v t mu.
Cch mng Thng Tm l kt qu v nh cao ca 15 nm u tranh ca ton dn ta
di s lnh o ca ng, m trc tip l phong tro gii phng dn tc 1939-1945. Trong
qu trnh , ng xy dng c mt lc lng chnh tr hng hu; tng bc xy dng
lc lng v trang nhn dn, gi vai tr nng ct, xung kch, h tr cho qun chng ni dy
tng khi ngha ginh chnh quyn.
ng ta l ngi t chc v lnh o cuc Cch mng Thng Tm. ng c ng li
cch mng ng n, dy dn kinh nghim u tranh, on kt v thng nht, quyt tm
lnh o qun chng khi ngha ginh chnh quyn. S lnh o ca ng l nhn t ch
yu nht, quyt nh thng li ca Cch mng Thng Tm.
Thng li ny cn nh c s chin u ngoan cng, hy sinh anh dng ca cc v lnh
t tin bi, ca ng bo v chin s trong c nc, h cng hin trn i mnh cho s
nghip cch mng ca ng, ca n tc
- Bi hc kinh nghim
Mt l: Ging cao ngn c c lp dn tc, kt hp ng n hai nhim v chng
quc v chng phong kin.
Trong cch mng dn tc dn ch, ng ta xc nh nhim v chng quc v
nhim v chng phong kin khng th tch ri nhau. Tri qua ba cao tro cch mng, ng
ta nhn thc su sc hn v mi quan h gia hai nhim v v xc nh: nhim v chng
quc l ch yu nht, nhim v chng phong kin phi phc tng nhim v chng
quc v phi thc hin tng bc vi nhng khu hiu c th nh: gim t, gim tc, chia
rung t cng, chia rung t ca bn phn ng cho nng dn ngho, tin ti ci cch
rung t.
Khi Chin tranh th gii th hai n ra, ng ch trng cha mi nhn ca cch mng
vo quc phtxt Nht - Php v b l tay sai nhm tp trung gii quyt yu cu ch yu
cp bch ca cch mng l gii phng dn tc. Khi thi c n, ng kin quyt, kp thi
pht ng tng khi ngha. Thng li Cch mng Thng Tm l thng li ca s kt hp
ng n hai nhim v chng quc v chng phong kin.
Hai l: Ton dn ni dy trn nn tng khi lin minh cng - nng
Cch mng Thng Tm thng li l nh cuc u tranh yu nc anh hng ca hn 20
triu ngi Vit Nam. Nhng cuc ni dy ca ton dn ch c th thc hin c khi c
o qun ch lc l giai cp cng nhn v giai cp nng dn di s lnh o ca ng.
o qun ch lc ny c xy dng, cng c qua ba cao tro cch mng v ln mnh vt
bc trong tng khi ngha. Da trn o qun ch lc lm nn tng. ng xy dng c
khi i on kt dn tc, ng vin ton dn tng khi ngha thng li.
Ba l: Li dng mu thun trong hng ng k th
21
ng ta li dng c mu thun gia ch ngha quc v ch ngha quc

phtxt, mu thun gia ch ngha quc v mt b phn th lc a ch phong kin, mu
thun trong hng ng ngy quyn tay sai ca Php v ca Nht, c lp cao k th chnh
l bn quc phtxt v bn tay sai phn ng; tranh th hoc trung lp nhng phn t
lng chng. Nh vy, Cch mng Thng Tm ginh c thng li nhanh gn, t mu.
Bn l: Kin quyt dng bo lc cch mng v bit s dng bo lc cch mng mt
cch thch hp p tan b my nh nc c, lp ra b my nh nc ca nhn dn
Trong Cch mng Thng Tm, bo lc ca cch mng l s kt hp cht ch gia lc
lng chnh tr vi lc lng v trang; kt hp ni dy ca qun chng vi tin cng ca lc
lng v trang cch mng c nng thn v thnh th, trong vai tr quyt nh l cc
cuc tng khi ngha H Ni, Hu, Si Gn. Cch mng Thng Tm l kt qu ca s kt
hp tt c cc hnh thc u tranh kinh t v chnh tr, hp php v khng hp php ca
qun chng, t thp n cao, t vi a phng lan ra c nc, t khi ngha tng phn
tin ln tng khi ngha, p tan b my nh nc ca giai cp thng tr, lp ra b my nh
nc ca nhn dn.
Nm l: Nm vng ngh thut khi ngha, ngh thut chn ng thi c
Cch mng Thng Tm thng li chng t ng chn ng thi c. l lc bn
cm quyn phtxt ng Dng hoang mang n cc sau khi Nht u hng; nhn dn
ta khng th sng ngho kh nh trc c na (khi hn hai triu ngi b cht i...).
ng chun b sn sng cc mt ch trng, lc lng v cao tro chng Nht, cu nc
lm iu kin ch quan cho tng khi ngha ginh chnh quyn trong c nc.
Su l: Xy dng mt ng Mc - Lnin sc lnh o tng khi ngha ginh chnh
quyn
ng ta ngay t u xc nh ng ng li chin lc v sch lc cch mng,
khng ngng b sung v pht trin ng li chin lc v sch lc . ng ta rt coi
trng vic qun trit ng li chin lc v sch lc, ch trng ca ng trong ng
vin v qun chng cch mng, khng ngng u tranh khc phc nhng khuynh hng
lch lc. ng chm lo cng tc t chc, cn b, gio dc rn luyn cn b, ng vin v
ch bt khut, phm cht chnh tr v o c cch mng, xy dng ng vng mnh v
trong sch.
Cu hi tho lun
1. Phn tch ch trng ca ng v chun b lc lng v chp thi c trong cch mng
thng Tm nm 1945.
2. Trnh by hon cnh lch s v ch trng pht ng khi ngha ginh chnh quyn ca
ng
Chng 3
NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP
V QUC M XM LC (1945- 1975)
I. NG LI XY DNG, BO V CHNH QUYN V
KHNG CHIN CHNG THC DN PHP XM LC (1945- 1954)
22
1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945- 1946)

a. Hon cnh lch s nc ta sau Cch mng Thng Tm
Thun li: Thng li ca Cch mng Thng Tm nm 1945, em li cho cch mng
Vit Nam th v lc mi. Nc Vit Nam tr thnh mt nc c ch quyn. Nhn dn tr
thnh ngi lm ch t nc. ng ta tr thnh mt ng cm quyn.
Trn th gii, h thng XHCN hnh thnh. Phong tro cch mng gii phng dn
tc c iu kin pht trin mnh. Phong tro dn ch, ho bnh cng ang vn ln mnh
m.
Kh khn: Sau Cch mng Thng Tm, chnh quyn nhn dn va mi c thnh lp
phi ng u vi nhng kh khn, th thch rt nghim trng. t nc b cc th lc
quc, phn ng bao vy v chng ph quyt lit.
Vi danh ngha qun ng minh n tc v kh qun Nht, cui thng 8- 1945, gn
20 vn qun ca chnh ph Tng Gii Thch t ko vo nc ta ng t v tuyn 16 tr
ra, chng em theo bn "Vit quc" v "Vit cch", chng ro rit thc hin m mu tiu
dit ng ta, ph tan Vit Minh, lt chnh quyn cch mng. Pha Nam v tuyn 16, qun
i Anh vi danh ngha qun ng minh gii gip qun i Nht ng lo v tip tay cho
thc dn Php quay li ng Dng. Ngy 23-9-1945, c qun Anh gip sc, thc dn
Php n sng nh chim Si Gn, m u cuc xm lc nc ta ln th hai. Trn t
nc ta lc cn c khong 6 vn qun Nht ang ch gii gip.
Trong lc , ta cn phi i mt vi nhng thch thc nghim trng v kinh t, x
hi. Nn i min Bc do Nht, Php gy ra cha c khc phc. Tnh hnh ti chnh rt
kh khn, kho bc ch c 1,2 triu ng, trong qu na l tin rch. Hn 95% s dn
khng bit ch, cc t nn x hi do ch c li ht sc nng n.
t nc b bao vy bn pha, vn mnh dn tc vo tnh th nh "ngn cn treo si
tc". T quc lm nguy!
b. Ch trng khng chin kin quc ca ng
Ngy 25-11-1945, Ban Chp hnh Trung ng ra Ch th Khng chin kin quc, vch
r con ng i ln ca cch mng Vit Nam trong giai on mi. Ch trng khng chin
kin quc ca ng vi ni dung c bn nh:
V ch o chin lc, ng xc nh mc tiu ca "cuc cch mng ng Dng lc
ny vn l cuc cch mng dn tc gii phng". Cuc cch mng y cha hon thnh v
nc ta cha hon ton c lp. Khu hiu ca ta lc ny vn l "Dn tc trn ht, T quc
trn ht".
V xc nh k th, ng phn tch m mu ca cc nc quc i vi ng
Dng v nu r "k th chnh ca ta lc ny l thc dn Php xm lc, phi tp trung
ngn la u tranh vo chng". V vy, phi "lp Mt trn dn tc thng nht chng thc
dn Php xm lc"; m rng Mt trn Vit Minh nhm thu ht mi tng lp nhn dn;
thng nht Mt trn Vit - Min - Lo; kin quyt ginh c lp - t do - hnh phc cho dn
tc.
23
V phng hng, nhim v: ng nu ln bn nhim v ch yu ca nhn dn c

nc ta lc ny l "cng c chnh quyn, chng thc dn Php xm lc, bi tr ni phn,
ci thin i sng cho nhn dn".
thc hin cc nhim v Trung ng ra cc cng tc c th, nh: V ni
chnh, cn xc tin vic bu c Quc hi, thnh lp chnh ph chnh thc, lp Hin php,
cng c chnh quyn nhn dn; V qun s, phi ng vin lc lng ton dn, kin tr
khng chin, t chc v lnh o cuc khng chin lu di; V ngoi giao, phi kin tr
nguyn tc "bnh ng tng tr", thm bn bt th trong quan h vi cc nc, thc hin
khu hiu "Hoa - Vit thn thin", ch trng "c lp v chnh tr, nhn nhng v kinh t"
i vi Php.
Ch th Khng chin kin quc gii quyt kp thi nhng vn quan trng v ch
o chin lc v sch lc cch mng khn kho trong tnh th v cng him ngho ca
nc nh, nht l nu r hai nhim v chin lc ca cch mng Vit Nam l xy dng
i di vi bo v t nc.
c. Kt qu, ngha v bi hc kinh nghim
V chnh tr: t chc cuc tng tuyn c ngy 6-1-1946, bu Quc hi, c quan
quyn lc nh nc cao nht ca nc Vit Nam Dn ch Cng ho. Ngy 2-3-1946, Quc
hi hp k th nht bu H Ch Minh gi chc Ch tch Chnh ph v trao quyn cho
Ngi lp chnh ph chnh thc Chnh ph lin hip khng chin. Ti k hp th hai
(thng 11-1946), Quc hi thng qua Hin php ca nc Vit Nam Dn ch Cng
ho. ..
V kinh t v vn ho: ng v Chnh ph pht ng thi ua sn xut; ng vin nhn
dn tit kim gip nhau chng gic i; thc hin bi b thu thn v cc th thu v l
khc ca ch thc dn; tin hnh tch thu rung t ca quc, Vit gian chia cho nng
dn ngho, chia li rung t cng mt cch cng bng, hp l; gim t 25%, gim thu,
min thu cho nng dn vng b thin tai; ... ng vn ng ton dn xy dng nn vn
ha mi, xa b mi t nn vn ha n dch ca thc dn, xa b cc h tc lc hu, pht
trin phong tro bnh dn hc v chng nn m ch, dit "gic dt".
V bo v chnh quyn cch mng: Ngay t khi thc dn Php n sng nh chim Si
Gn v m rng tin cng ra cc tnh Nam B, Thng v Trung ng ng nht tr vi
quyt tm khng chin ca X u Nam B v kp thi lnh o nhn dn ng ln khng
chin. ng pht ng phong tro c nc hng v Nam B. ng thc hin sch
lc li dng mu thun trong ni b k th phn ho chng, trnh tnh th ng u
cng mt lc vi nhiu k th.
Khi tnh hnh thay i, ng ch trng ho vi Php y nhanh qun Tng v
nc. Thc hin ch trng , Ch tch H Ch Minh thay mt Chnh ph ta k vi i
din Chnh ph Php bn Hip nh s b 6-3-1946 v Tm c 14- 9- 1946, to iu
kin cho qun ta c thi gian ho bnh chun b cho cuc chin u mi.
ngha: bo v c nn c lp ca t nc, gi vng c chnh quyn cch
mng, xy dng c nhng nn mng u tin v c bn cho ch mi; chun b c
nhng iu kin cn thit trc tip cho cuc khng chin ton quc sau
24
Nguyn nhn thng li: Nh ng nh gi ng tnh hnh v ra ch trng khng

chin kin quc ng n; xy dng v pht huy c sc mnh khi on kt ton dn
tc; li dng c mu thun trong hng ng k th
Bi hc kinh nghim: (1) xy dng khi on kt ton dn, da vo dn. Pht huy cao
sc mnh ca nhn dn ta trong s nghip xy dng v bo v chnh quyn.(2) Trit
li dng mu thun trong hng ng k th, tp trung mi nhn vo k th chnh, nguy him
nht.
2 ng li khng chin chng thc dn Php xm lc v xy dng ch dn
ch nhn dn (1946- 1954)
a. Hon cnh lch s
Sau khi a qun ra min Bc, thc dn Php bi c, xa b cc iu khon k.
Ngy 20-11-1946, qun Php m cuc tn cng chim ng thnh ph Hi Phng, th x
Lng Sn v b ln Nng v gy ra nhiu cuc khiu khch tn st ng bo ta H
Ni. Chng ngang ngc i tc v kh ca t v H Ni, i kim sot an ninh trt t
Th . Hnh ng ca thc dn Php t ng v Chnh ph ta trc mt tnh th
khng th nhn nhng thm vi chng c na, v tip tc nhn nhng s dn n ha
mt nc, nhn dn s tr li cuc i n l.
Trc thi im php gi ti hu th i tc v kh ca t v H Ni, Ban thng v
Trung ng ng hp. Hi ngh kp thi h quyt tm pht ng cuc khng chin
trong c nc v ch ng tin cng trc khi thc dn Php thc hin mn o chnh qun
s H Ni. Mnh lnh chin u c pht i. Vo lc 20 gi ngy 19-12-1946, tt c
cc chin trng trong c nc ng lot n sng. Rng sng ngy 20- 12- 1946, Li ku
gi ton quc khng chin ca Ch tch H Ch Minh c pht i trn i ting ni Vit
Nam.
Thun li: cuc chin u bo v nn c lp ca chng ta, nh ch trn t nc
mnh nn c chnh ngha; c thin thi, a li, nhn ho; ta c s chun b cn thit v
mi mt cho nn v lu di ta c kh nng nh thng qun xm lc. Trong khi Php c
nhiu kh khn v chnh tr, kinh t, qun s c trong nc v ti ng Dng khng d g
khc phc c ngay.
Kh khn: ca ta l tng quan lc lng qun s yu hn ch. Ta b bao vy bn
pha, cha c nc no cng nhn, gip . Trong khi thc dn Php c v kh ti tn,
chim c hai nc Lo, Camphuchia v mt s ni nc ta.
b. Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin, xy dng ch dn
ch nhn dn
ng li khng chin ca ng c hnh thnh , b sung hon chnh qua qua thc
tin. C th:
Sau ngy Cch mng Thng Tm thng li, thc dn Php tr li xm lc nc ta,
trong qu trnh ch o khng chin Nam B, ng ch o kt hp u tranh qun s,
chnh ttrij vi ngoi giao lm tht bi m mu ca Php nh tch Nam B ra khi Vit
Nam.
Ngy 19- 10- 1946, Thng v Trung ng ng m Hi ngh Qun s ton quc ln
th nht, do ng ch Trng Chinh ch tr. Xut pht t nhn nh khng sm th mun,
25
php s nh mnh v mnh cng nht nh phi nh Php. Hi ngh ra ch trng,

bin php c th c v t tng v t chc qun v dn c nc sn sng bc vo cuc
chin u mi.
ng li ton quc khng chin ca ng c th hin tp trung ba vn kin,
l vn kin Ton dn khng chin (12- 12- 1946); Li ku gi ton quc khng chin ca
Ch tch H Ch Minh (19- 12- 1946) v tc phm Khng chin nht nh thng li ca
ng ch Trng Chinh (9- 1947).
Ni dung ng li;
Mc ch khng chin: Cuc khng chin chng thc dn Php l k tc v pht trin
s nghip cch mng thng Tm, nh bn thc dn phn ng Php xm lc ginh
thng nht v c lp.
Tnh cht ca cuc khng chin: cuc khng chin ca dn tc ta l mt cuc chin
tranh cch mng ca nhn dn, chin tranh chnh ngha. N c tnh cht ton dn, ton din
v lu di. l cuc khng chin c tnh cht dn tc gii phng v dn ch mi.
Chnh sch khng chin: Lin hip vi dn tc Php chng phn ng thc dn Php.
on kt vi Min, Lo v cc dn tc yu chung t do, ho bnh. on kt cht ch ton
dn. Thc hin ton dn khng chin. Phi t cp, t tc v mi mt,
Chng trnh khng chin: on kt ton dn, thc hin qun, chnh, dn nht tr.
ng vin nhn lc, vt lc, ti lc, thc hin ton dn khng chin, ton din khng chin,
trng k khng chin. Ginh quyn c lp, bo ton lnh th, thng nht Trung, Nam,
Bc. Cng c ch dn ch cng ho; Tng gia sn xut, thc hin kinh t t cung, t cp
Phng chm tin hnh khng chin: Tin hnh cuc chin tranh nhn dn, thc hin
khng chin ton dn, ton din, lu di, da vo sc mnh l chnh.
Khng chin ton dn: Bt k n ng, n b, khng chia tn gio, ng phi, dn tc,
bt k ngi gi, ngi tr. H l ngi Vit Nam phi ng ln nh thc dn Php, thc
hin mi ngi dn l mt chin s, mi xm lng l mt pho i kin quyt ging tr qun
xm lc.
Khng chin ton din: Chin tranh l mt cuc sc ton din gia hai bn tham
chin, ng thi pht huy mt mnh ca cuc chin u chnh ngha ca dn tc ta, nn
chng ta phi nh ch trn tt c cc mt: qun s, chnh tr, kinh t, vn ha, trong
qun s l mt trn hng u, nhm tiu dit lc lng ca ch trn t nc ta, bp
ch xm lc ca chng, ly li ton b t nc. Trong :
V chnh tr: thc hin on kt ton dn, tng cng xy dng ng, xy dng chnh
quyn v cc on th nhn dn; on kt vi Min, Lo v cc dn tc yu chung t do,
ho bnh.
V qun s: Thc hin v trang ton dn, xy dng lc lng v trang nhn dn, tiu
dit ch, gii phng nhn dn v t ai. Thc hin du kch chin tin ln vn ng chin,
nh chnh quy. Bo ton lc lng, khng chin lu di
V kinh t: tiu th khng chin, xy dng kinh t t cung, t tc, tp trung pht trin
nng nghip, th cng nghip, thng nghip v cng nghip quc phng.
26
Vn ho: xo b vn ho thc dn, phong kin, xy dng nn vn ho mi theo ba

nguyn tc: dn tc, khoa hc v i chng
V ngoi giao: thc hin thm bn, bt th, biu dng thc lc, sn sng m phn
nu Php cng nhn Vit Nam c lp.
Khng chin lu di: chng la m mu nh nhanh, thng nhanh ca thc dn
Php, c thi gian pht huy yu t thin thi, a li nhn ho ca ta, chuyn ho tng
quan lc lng t ch ta yu hn ch n ch ta mnh hn ich, nh thng ch. V ai
th khang chin lu dai trai qua ba giai oan: phong ng, cm c, phan cng.
Da vo sc mnh l chnh: trong bui u ca cuc khng chin, ta th b c lp nn
phi da vo sc mnh l chnh, khng ngng pht huy sc mnh ca c dn tc u tranh v
c lp t do, ng thi ht sc tranh th s ng h, gip quc t chin u v chin
thng k th.
Trin vng khng chin: Mc d khng chin lu di, gian kh, kh khn song nht
nh thng li.
ng li khng chin ca ng vi ni dung nh trn l ng n v sng to, va
k tha c truyn thng chng ngoi xm ca dn tc, va ng vi cc nguyn l chin
tranh cch mng ca ch ngha Mc- Lnin, va ph hp vi thc t t nc lc by gi.
ng li tr thnh ngn c dn t nhn dn tin ln ginh thng li trong cuc khng
chin chng thc dn php xm lc.
Thc hin ng li nu trn, t nm 1947- 1950, ng tp trung ch o chin u
giam chn ch trong cc th, cng c vng t do, nh bi cc cuc hnh qun ln ca
ch ln Vit Bc. M chin dch Bin gii (1950), ginh thng li ln, m ra quan h vi
cc nc.
V ng li xy dng ch dn ch nhn dn:
u nm 1951, tnh hnh th gii v trong nc c nhiu chuyn bin mi, i hi
ng phi b sung ng li, a khng chin n thng li.
i hi i biu ton quc ln th II ca ng c tin hnh. i hi hp t ngy 11
n ngy 19-2-1951 ti x Vinh Quang, huyn Chim Ho, tnh Tuyn Quang.
i hi nht tr tn thnh Bo co chnh tr ca Ch tch H Ch Minh v ra ngh
quyt tch ng Cng sn ng dng thnh ba ng cch mng lnh o cuc khng
chin ca ba dn tc i n thng li. Vit Nam ng ra hot oongj cng khai ly tn l
ng Lao ng Vit Nam.
Bo co hon thanh nhim v gii phng dn tc pht trin ch dn ch nhn dn
tin ln CNXH do Tng b th Trng Chinh trnh by ti i hi ca ng Lao ng Vit
Nam k tha v pht trin ng li cch mng trong cc cng lnh chnh tr trc y
thnh ng li cch mng dn tc dn ch nhn dn. ng li c phn nh trong
Chnh cng ng lao ng Vit Nam. Ni dung c bn l:
Tnh cht x hi: "X hi Vit Nam hin nay gm c ba tnh cht: dn ch nhn dn,
mt phn thuc a v na phong kin". Cc tnh cht ang u tranh ln nhau. "Nhng
mu thun ch yu lc ny l mu thun gia tnh cht dn ch nhn dn v tnh cht thuc
a".
27
i tng cch mng: Cch mng Vit Nam c hai i tng. i tng chnh hin
nay l ch ngha quc xm lc, c th lc ny l quc Php v bn can thip M. i
tng ph hin nay l phong kin, c th lc ny l phong kin phn ng.
Nhim v cch mng: "Nhim v c bn hin nay ca cch mng Vit Nam l nh
ui bn quc xm lc, ginh c lp v thng nht tht s cho dn tc, xa b nhng
di tch phong kin v na phong kin, lm cho ngi cy c rung, pht trin ch dn
ch nhn dn, gy c s cho ch ngha x hi"... Ba nhim v khng kht vi nhau.
Nhim v chnh lc ny l hon thnh gii phng dn tc. Lc ny phi tp trung lc lng
vo cuc khng chin quyt thng qun xm lc...
ng lc ca cch mng: gm cng nhn, nng dn, tiu t sn thnh th, tiu t sn
tr thc, t sn dn tc. Ngoi ra, cn c nhng thn s (a ch) yu nc v tin b. Nhng
giai cp, tng lp v phn t hp li thnh nhn dn.Nn tng l cng, nng v lao ng
tr thc. Giai cp cng nhn l giai cp lnh o cch mng.
c im ca cch mng: Gii quyt nhng nhim v c bn ni trn do nhn dn lao
ng lm ng lc, cng nng v tr thc lm nn tng v giai cp cng nhn lnh o, cch
mng Vit Nam hin nay l cuc cch mng dn tc dn ch nhn dn.
Trin vng ca cch mng: Cch mng Vit Nam l cch mng dn tc dn ch nhn
dn Vit Nam nht nh s tin ln ch ngha x hi.
Con ng i ln ch ngha x hi: tri qua ba giai on: Giai on th nht, nhim
v ch yu l hon thnh gii phng dn tc; Giai on th hai, nhim v ch yu l xa b
nhng di tch phong kin v na phong kin, thc hin trit ngi cy c rung, pht
trin k ngh, hon chnh ch dn ch nhn dn; Giai on th ba, nhim v ch yu l
xy dng c s cho ch ngha x hi, tin ln thc hin ch ngha x hi.
Giai cp lnh o cch mng v mc tiu ca ng: Ngi lnh o cch mng l
giai cp cng nhn. ng lao ng Vit Nam l ng ca giai cp cng nhn v ca nhn
dn lao ng Vit Nam. Mc ch ca ng l pht trin ch dn ch nhn dn, tin ln
ch XHCN Vit Nam, thc hin t do, hnh phc cho giai cp cng nhn, nhn dn
lao ng v tt c cc dn tc a s, thiu s Vit Nam.
Chnh sch ca ng: c 15 chnh sch ln nhm pht trin ch dn ch nhn dn,
gy mm mng cho CNXH v y mnh khng chin n thng li.
Quan h quc t: Vit Nam ng v phe ho bnh v dn ch, tranh th s gip ca
cc nc x hi ch ngha v nhn dn th gii; thc hin on kt Vit- Trung- X, VitMin-Lo.
i hi ln th hai nh du s trng thnh ca ng ta v mi mt, p ng yu
cu cp bch ca thc tin a cuc khng chin n thng li hon ton.
ng li, chnh sch ca i hi c b sung, pht trin qua cc hi ngh Trung
ng tip theo.
Hi ngh Trung ng ln th nht (thng 3-1951) tp trung gii quyt cc nhim v
kinh t, ti chnh bi dng sc dn v bo m cung cp cho qun i; thc hin
phng chm tc chin l tiu dit ch, pht trin lc lng ba th qun; tng cng cng
tc ch vn.
28
Hi ngh Trung ng ln th hai (thng 9-1951) ra Ngh quyt v Tnh hnh v

nhim v chung, v cng tc cng c ni b, v nhim v kinh t ti chnh trc mt. Hi
ngh cn bn v cng tc vng ch chim ng.
Hi ngh Trung ng ln th ba (thng 4-1952) quyt nh chnh ng, chnh qun
coi l nhim v trung tm ca cng tc xy dng ng, xy dng qun i.
Hi ngh Trung ng ln th t (thng 1-1953) kim im tnh hnh thc hin chnh
sch rung t, ch trng thc hin trit gim t, chun b tin ti ci cch rung t.
Hi ngh Trung ng ln th nm (thng 11-1953) quyt nh pht ng qun chng
trit gim t v tin hnh ci cch rung t trong khng chin. Ci cch rung t
m bo cho khng chin n thng li. Ci cch rung t l mt cuc cch mng nng
dn, mt cuc u tranh giai cp nng thn rt rng ln, gay go v phc tp. Cho nn
chun b phi tht y , k hoch phi tht r rng, lnh o phi tht cht ch.
ng li hon thnh gii phng dn tc, pht trin ch dn ch nhn dn, tin ln
CNXH ca ng c thc hin trn thc t trong giai on 1951- 1954.
3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim
a. Kt qu v ngha lch s
- Kt qu thc hin ng li
V chnh tr, ng ra hot ng cng khai c iu kin kin ton t chc v tng
cng s lnh o ca ng; b my chnh quyn cc cp c cng c; khi on kt ton
dn c m rng.
V qun s, sau chin thng Bin gii (1950), qun ta m nhiu chin dch, c bit l
chin dch ng Xun 1953- 1954, nh cao l chin thng in Bin Ph, t ngy 13-31954 v kt thc vo ngy 7-5-1954. Chin thng in Bin Ph, bp ch xm lc ca
thc dn Php, to iu kin m mt trn u tranh ngoi giao, kt thc cuc khng chin.
V ngoi giao, cng vi ch trng m cuc tin cng chin lc ng Xun 19531954, ng v Ch tch H Ch Minh quyt nh m cuc u tranh trn mt trn ngoi
giao. Ngy 27-12-1953, Ban B th ra thng t ni r: H Ch tch tuyn b r "lp
trng ca nhn dn Vit Nam l kin quyt khng chin n thng li cui cng. Song
nhn dn v Chnh ph ta cng tn thnh thng lng nhm mc ch gii quyt ha bnh
vn Vit Nam". Ngy 8-5-1954, mt ngy sau chin thng in Bin Ph, Hi ngh quc
t v chm dt chin tranh ng Dng khai mc Ginev (Thy S). Ngy 21 -7-1954,
cc vn bn ca Hip nh Ginev v chm dt chin tranh, lp li ha bnh ng
Dng c k kt.
- ngha lch s
i vi nc ta, vic ra v thc hin thng li ng li khng chin v xy dng
ch dn ch nhn dn lm tht bi cuc chin tranh xm lc ca thc dn Php c
quc M gip sc, buc chng phi cng nhn c lp, ch quyn, ton vn lnh th ca
ba nc ng Dng; gii phng hon ton min Bc, to iu kin min Bc tin ln
ch ngha x hi; nng cao uy tn Vit Nam trn trng quc t.
29
i vi quc t, thng li ca nhn dn Vit Nam m u s sp ca ch ngha

thc dn c, trc ht l h thng thuc a ca Php, c v mnh m phong tro gii phng
dn tc trn th gii.
nh gi v ngha lch s ca cuc khng chin chng thc dn Php xm lc, Ch
tch H Ch Minh ni: "Ln u tin trong lch s, mt nc thuc a nh yu nh
thng mt nc thc dn hng mnh. l, mt thng li v vang ca nhn dn Vit Nam,
ng thi cng l mt thng li v vang ca cc lc lng ha bnh, dn ch v x hi ch
ngha trn th gii".
b. Nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim
Thng li v vang ca s nghip khng chin chng thc dn Php ca nhn dn ta l
do cc nhn t c bn sau y:
- C s lnh o vng vng ca ng, ng u l Ch tch H Ch Minh vi ng
li chin tranh nhn dn, ton dn, ton din, lu di v da vo sc mnh l chnh, c sc
mnh ng vin v t chc ton dn nh gic.
- C s on kt chin u ca ton dn tp hp trong mt trn dn tc thng nht rng
ri, Mt trn Lin Vit - c xy dng trn nn tng khi lin minh cng nng v tr thc
vng chc.
- C lc lng v trang gm ba th qun do ng ta trc tip lnh o ngy cng vng
mnh, chin u dng cm, mu lc, ti tr l lc lng quyt nh tiu dit ch trn chin
trng, bp ch xm lc ca ch, gii phng t ai ca T quc.
- C chnh quyn dn ch nhn dn, ca dn, do dn v v dn c gi vng, cng c
v ln mnh, lm cng c sc bn t chc ton dn khng chin v xy dng ch mi.
- C s lin minh chin u keo sn gia ba dn tc Vit Nam, Lo, Camphuchia cng
chng mt k th chung; c s ng tnh, gip ca Trung Quc, Lin X, cc nc x
hi ch ngha, ca cc dn tc yu chung ha bnh trn th gii, k c nhn dn tin b
Php.
- Bi hc kinh nghim
Th nht, ra ng li ng n v qun trit su sc ng li cho ton ng,
ton qun, ton dn thc hin, l ng li chin tranh nhn dn, ton dn, ton din, lu
di, da vo sc mnh l chnh.
Th hai, kt hp cht ch v ng n nhim v chng quc vi nhim v chng
phong kin v xy dng ch dn ch nhn dn, gy mm mng cho ch ngha x hi,
trong nhim v tp trung hng u l nhim v chng quc, gii phng dn tc, bo
v chnh quyn cch mng.
Th ba, thc hin phng chm va khng chin va xy dng ch mi, xy dng
hu phng ngy cng vng mnh v mi mt p ng yu cu ngy cng cao ca cuc
khng chin.
Th ta, qun trit t tng chin lc khng chin gian kh v lu di ng thi tch
cc, ch ng ra v thc hin phng thc tin hnh chin tranh v ngh thut qun s
sng to, kt hp u tranh qun s, chnh tr vi ngoi giao, a khng chin n thng li.
30
Th nm, tng cng cng tc xy dng ng, nng cao sc chin u v nng lc
lnh o ca ng trong chin tranh.
Nhng bi hc kinh nghim va gp phn b sung lm phong ph thm kho tng l
lun ca ch ngha Mc- Lnin, va c vn dng rt c kt qu trong khng chin chng
M, cu nc cng nh trong xy dng, bo v T quc ca nhn dn ta sau ny.
II.
NG LI KHNG CHIN CHNG M, CU NC,

THNG NHT T QUC (1954- 1975)
1. ng li trong giai on 1954- 1964

a. Bi cnh lch s ca cch mng Vit Nam sau thng 7 1954
Sau khi Hip nh Ginev c k kt, cuc khng chin chng thc dn Php xm
lc v can thip M do ng lnh o ginh c thng li. Cch mng Vit Nam va
c nhng thun li, va c nhng kh khn phc tp. Min Bc c hon ton gii phng,
song min Nam vn cn di ch thng tr ca thc dn v tay sai. t nc tm thi b
chia lm hai min vi hi ch chnh tr x hi khc nhau.
Thun li: H thng XHCN tip tc ln mnh c v kinh t, qun s; phong tro u
tranh gii phng dn tc tip tc pht trin chu , chu Phi, Chu M Latinh; phong tro
u tranh i hon bnh, dn ch ln cao cc nc t bn.
Min bc c gii phng, lm cn c a chung cho cch mng c nc; th v lc
ca cch mng ln mnh hn sau chn nm khng chin; c ch c lp, thng nht T
quc ca nhn dn ta t Nam ch Bc.
Kh khn: quc M c tim lc kinh t v quc phng mnh, ang c m mu
lm b ch th gii, li ang tin hnh xm lc nc ta; th gii ang i vo chin tranh
lnh, chy ua v trang, i u gia hai phe XHCN v TBCN; t nc b chia lm hai
min, min Bc kinh t ngho nn, lc hu, min Nam tr thnh thuc a kiu mi ca M.
Mt ng lnh o hai cuc cch mng hai min t nc c ch chnh tr x hi
khc nhau l c im ln nht ca cch mng Vit Nam sau thng 7- 1954. Nhng thun
li kh khn nu trn l c s ng hoch nh ng li.
b. Qu trnh hnh thnh, ni dung v ngha ca ng li
- Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li
Hon cnh nu trn i hi ng phi ra ng li ng n va ph hp vi tnh
hnh mi min, tnh hnh c nc, va ph hp vi xu th chung ca thi i.
Thng 9-1954, B Chnh tr ra Ngh quyt v tnh hnh, nhim v v chnh sch mi
ca ng. Ngh quyt ch ra nhng c im ch yu ca tnh hnh mi: t nc t
chin tranh chuyn sang thi bnh; t nc b chia lm hai min; cch mng t nng thn
chuyn vo thnh th, t phn tn chuyn n tp trung.
31
Hi ngh ln th by thng 3-1955 v ln th tm thng 8-1955 Ban Chp hnh Trung

ng ng (kha II) nhn nh: Mun chng quc M v tay sai, cng c ha bnh,
thc hin thng nht, hon thnh c lp v dn ch, iu ct li l phi ra sc cng c min
Bc, ng thi gi vng v y mnh cuc u tranh ca nhn dn min Nam.
Thng 8- 1956, ti Nam B ng ch L Dun d tho ng li cch mng min
Nam, xc nh cin ng pht trin ca cch mng min Nam l bo lc cch mng, Ngoi
con ng cch mng khng c con ng no khc.
Thng 12-1957, Hi ngh ln th 13 ca Ban Chp hnh Trung ng ng, ng li
tin hnh ng thi hai chin lc cch mng c xc nh. Ngh quyt ghi r: Mc tiu
v nhim v cch mng ca ton ng, ton dn ta hin nay l: cng c min Bc, a min
Bc tin dn ln XHCN. Tip tc u tranh thc hin thng nht nc nh trn c s c
lp v dn ch bng phng phgp ho bnh.
Thng 1-1959, Ban Chp hnh Trung ng ng hp Hi ngh ln th mi lm. Trn
c s phn tch tnh hnh th gii v trong nc, Trung ng ng nhn nh Hin nay
cch mng Vit Nam do ng ta lnh o bao gm hai nim v chin lc: cch mng
XHCN min Bc v cch mng dn tc dn ch nhn dn min Nam. Hai nhim v
tuy c tnh cht khc nhau, nhng c quan h cht ch vi nhau nhm phng hng chung
l gi vng ha bnh, thc hin thng nht nc nh, to iu kin a c nc tin ln
CNXH.
Ngh quyt Hi ngh 15 ca Trung ng ch r nhim v c bn ca cch mng min
Nam l gii phng min Nam khi ch thng tr ca quc v phong kin, thc hin c
lp dn tc v ngi cy c rung, hon thnh cch mng dn tc dn ch min Nam;
Con ng pht trin c bn ca cch mng Vit Nam min Nam l khi ngha
ginh chnh quyn v tay nhn dn. l con ng ly sc mnh ca qun chng, da vo
lc lng chnh tr ca qun chng l ch yu, kt hp vi lc lng v trang nh
chnh quyn thng tr ca quc v phong kin, dng ln chnh quyn cch mng ca nhn
dn. Tuy vy, cn thy rng cch mng min Nam c kh nng ha bnh pht trin, tc
l kh nng dn dn ci bin tnh th, thay i cc din chnh tr min Nam c li cho cch
mng. Kh nng rt t, song ng ta khng gt b kh nng , m cn ra sc tranh th
kh nng .
Ngh quyt ca Ban Chp hnh Trung ng cng nu r cn tng cng cng tc Mt
trn m rng khi i on kt ton dn; cng c, xy dng ng b min Nam tht
vng mnh v chnh tr, t tng v t chc sc lnh o trc tip cch mng min
Nam.
Ngh quyt Hi ngh ln th 15 ca Ban Chp hnh Trung ng ng (kho II) c
ngha lch s to ln, chng nhng m ng cho cch mng min Nam tin ln, m cn th
hin r bn lnh cch mng c lp t ch, sng to ca ng ta.
Qu trnh ra v ch o thc hin cc ngh quyt, ch trng ni trn chnh l qu
trnh hnh thnh ng li chin lc cho cch mng c nc, ng li c hon chnh
ti i hi ln th III ca ng.
i hi i biu ton quc ln th III ca ng hp ti Th H Ni t ngy 5 n
ngy 10-9-1960. i hi hon chnh ng li chin lc chung ca cch mng Vit
Nam trong giai on mi. C th l:
32
Nhim v chung: Tng cng on kt ton dn, kin quyt u tranh gi vng ho
bnh, y mnh cch mng XHCN min Bc, ng thi y mnh cch mng dn tc dn
ch nhn dn min Nam, thc hin thng nht nc nh trn c s c lp v dn ch, xy
dng mt nc Vit Nam ho bnh, thng nht, c lp, dn ch v giu mnh, thit thc
gp phn tng cng phe XHCN v bo v ho bnh ng Nam v trn th gii.
Nhim v chin lc, cch mng Vit Nam trong giai on mi c hai nhim v
chin lc: mt l tin hnh cch mng XHCN min Bc; hai l, gii phng min Nam
khi ch thng tr ca quc M v b l tay sai, thc hin thng nht nc nh, hon
thnh c lp v dn ch ttrong c nc. Nhim v ca cch mng min Bc v nhim v
ca cch mng min Nam thuc hai chin lc khc nhau, mi nhim v nhm gii quyt
yu cu c th ca mi min trong hon cnh nc nh tm b chia ct. Hai nhim v
nhm gii quyt mu thun chung ca c nc l mu thun gia nhn dn ta vi quc
M xm lc v tay sai ca chng, thc hin mc tiu chung trc mt l ho bnh, thng
nht T quc.
Mi quan h gia cch mng hai min: Do thc hin mc tiu chung, hai nhim v
chin lc c quan h mt thit vi nhau v tc dng thc y ln nhau
Vai tr, nhim v ca cch mng mi min i vi cch mng c nc: Cch mng
XHCN min Bc c nhim v xy dng tim lc v bo v cn c a ca c nc, hu
thun cho cch mng min Nam, chun b cho c nc i ln CNXH v sau, nn gi vai tr
quyt nh nht i vi s pht trin ton b cch mng Vit Nam v vi s nghip thng
nht nc nh. Cch mng dn tc dn ch nhn dn min Nam gi vai tr quyt nh trc
tip i vi s nghip gii phng min Nam khi ch thng tr ca quc M v b l tay
sai, thc hin thng nht nc nh.
Con ng thng nht t nc: Trong khi tin hnh ng thi hai chin lc cch
mng, ng kin tr con ng ho bnh thng nht theo tinh thn Hip nh Ginev, sn
sng hip thng tng tuyn c thng nht Vit Nam, v l con ng trnh c s hao
tn xng mu cho dn tc ta v ph hp vi xu hng chung ca th gii. Nhng chng ta
phi lun nng cao cnh gic sn sng i ph vi mi tnh th, Nu quc M v bn tay
sai ca chng liu lnh gy chin tranh hng cm lc min Bc, th nhn dn c nc s
kin quyt ng dy nh bi chng, hon thnh c lp v thng nht T quc.
Trin vng ca cch mng Vit Nam: Cuc u tranh thc hin thng nht nc nh
l mt qu trnh u tranh cch mng gay go, gian kh, phc tp v lu di chng quc
M v tay sai ca chng min Nam. Thng li cui cng nht nh thuc v nhn dn ta.
- ngha ca ng li:
ng li tin hnh ng thi v kt hp cht ch hai chin lc cch mng do i
hi III ca ng ra c ngha l lun v thc tin ht sc to ln.
- ng li th hin t tng chin lc ca ng l ging cao ngn c c lp
dn tc v CNXH va ph hp vi min Bc, va ph hp vi min Nam, va ph hp vi
c nc v ph hp vi tnh hnh quc t nn huy ng c sc mnh ca c nc, kt
hp sc mnh dn tc vi sc mnh ca thi i to nn sc mnh tng hp nh thng
quc M xm lc.
- ng li th hin tinh thn c lp, t ch v sng to ca ng trong vic gii
quyt nhng vn khng c tin l trong lch s, va ng vi Vit Nam, va ph hp vi
li ch ca nhn loi v xu th thi i.
33
- ng li cch mng chung cho c nc v ng li cch mng mi min l c

s ng ch o quan v dn ta phn u ginh thng li trong xy dng CNXH min
Bc v u tranh chng quc M v tay sai ca chng min Nam.
2. ng li trong giai on 1965- 1975
a. Bi cnh lch s
T nm 1965, cu vn nguy c sp ca ch Si Gn v s ph sn ca "Chin
tranh c bit", quc M t a qun vin chinh ca M v cc nc ng minh ca
M vo min Nam, ng thi tin hnh cuc chin tranh ph hoi bng khng qun v hi
qun i vi min Bc nc ta. C nc c chin tranh vi quc M. Trc tnh hnh ,
ng quyt nh pht ng cuc khng chin chng M, cu nc trn c nc.
Thun li: Khi chng ta bc vo cuc khng chin chng M, cu nc khi cch
mng th gii ang th tin cng, chng ta nhn c s gip to ln ca cc nc
XHCN v s ng h ca nhn loi tin b. Min Bc thc hin thng li k hoch 5 nm.
S chi vin ca min Bc cho min Nam c y mnh. min Nam, qun v dn ta
vt qua thi k kh khn, phong tro u tranh pht trin mnh.
Kh khn: S bt ng gia Lin X vi Trung Quc tr nn gay gt v khng c li
cho cch mng Vit Nam; Vic quc M t qun vo min Nam lm cho tng quan
lc lng tr nn bt li cho ta.
Tnh hnh t ra cho ng nhiu vn phi gii quyt, phi ra ng li khng
chin chng M, cu nc ng n nhm nh thng gic M xm lc.
b. Qu trnh hnh thnh, ni dung v ngha ca ng li
- Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li:
n nm 1965, trc hnh ng gy chin tranh cc b ca quc M, i hi ng
phi c ng li ng n cho c min Bc v min Nam. gii quyt vn , trong
nm 1965, Ban Chp hnh Trung ng ng hp lin tip hai hi ngh. Hi ngh 11 (31965) v Hi ngh 12 (12-1965) nh gi tnh hnhv ra ng li khng chin chng
M, cu nc trn c nc.
V nhn nh tnh hnh v ra ch trng chin lc: Trung ng ng cho rng
cuc chin tranh cc b m M ang tin hnh min Nam vn l cuc chin tranh xm
lc thc dn mi, tin hnh trong th thua, th b ng, cho nn n cha ng y mu
thun v chin lc. T nhn nh , Trung ng quyt nh pht ng cuc khng chin
chng M, cu nc trn ton quc, coi chng M, cu nc l nhim v thing ling nht
ca c dn tc t Nam ch Bc.
Quyt tm v mc tiu chin lc:kin quyt nh bi chin tranh xm lc ca
quc M trong bt k tnh hung no, bo v min bc, gii phng min Nam, hon
thnh cch mng dn tc dn ch nhn dn trong c nc, tin ti thc hin ho bnh thng
nht nh
Phng chm ch o chin lc: Tip tc y mnh cuc chin tranh nhn dn chng
chin tranh cc b ca quc M min Nam, ng thi pht ng chin tranh nhn dn
chng chin tranh ph hoi ca M min Bc; thc hin khng chin lu di, da vo sc
mnh l chnh, cng nh cng mnh, cn phi c gng n mc cao, tp trung lc lng
34
ca c hai min m nhng cuc tin cng ln, tranh th thi c ginh thng li quyt
nh trong thi gian tng i ngn trn chin trng min Nam.
T tng ch o v phng chm u tranh min Nam: Gi vng v pht trin th
tin cng, kin quyt tin cng, lin tc tin cng. Tip tc duy tr phng chm kt hp u
tranh qun s vi u tranh chnh tr, trit thc hin ba mi gip cng, nh ch trn c
ba vng chin lc. Trong giai on hin nay, u tranh qun s c tc dng quyt nh trc
tip v gi mt v tr ngy cng quan trng.
T tng ch o i vi min Bc: Chuyn hng xy dng kinh t, bo m tip tc
xy dng min Bc vng mnh v kinh t v quc phng trong iu kin c chin tranh, tin
hnh cuc chin tranh nhn dn chng chin tranh ph hoi ca quc M bo v vng
chc min Bc x hi ch ngha, ng vin sc ngi, sc ca mc cao nht chi vin
cho cuc chin tranh gii phng min Nam, ng thi, tch cc chun b phng nh
bi ch trong trng hp chng liu lnh m rng chin tranh cc b ra c nc.
Nhim v v mi quan h gia cuc chin u hai min: Trong cuc chin tranh
chng M ca nhn dn c nc, min Nam l tin tuyn ln, min Bc l hu phng ln.
Phi nm vng mi quan h gia nhim v bo v min Bc v gii phng min Nam.
Hai nhim v trn y khng tch ri nhau, m mt thit gn b nhau. quc M
xm lc Vit Nam, th bt k chng t chn u trn t nc Vit Nam, mi ngi
Vit Nam u c ngha v tiu dit chng. Khu hiu chung ca nhn dn c nc lc ny l
"Tt c nh thng gic M xm lc
ngha ca ng li:ng li nu trn c ngha ht sc quan trng:
- Th hin quyt tm nh M, thng M, tinh thn cch mng tin cng, tinh thn c
lp, t ch, s kin tr mc tiu gii phng min Nam, thng nht T quc, phn nh ng
n ch, nguyn vng chung ca ton ng, ton dn, ton qun ta.
- Th hin t tng nm vng v ging cao ngn c c lp dn tc v ch ngha x
hi, tip tc tin hnh ng thi v kt hp cht ch hai chin lc cch mng trong hon
cnh c nc c chin tranh.
- l ng li chin tranh nhn dn ton dn, ton din, lu di, da vo sc mnh
l chnh c pht trin trong hon cnh mi, to nn sc mnh mi c dn tc ta sc
nh thng gic M xm lc.
ng li chng M, cu nc trn phm vi c nc ca cc hi ngh Trung ng ln
th 11 v 12 c ng b sung pht trin qua thc tin lnh o, ch o cuc khng
chin. Hi nghTrung ng ln th 13 nm 1967, ch trng m mt trn u tranh ngoi
giao, kt hp u tranh qun s, chnh tr vi u tranh ngoi giao, a ti m phn Hi
ngh Pari sau ny. Hi ngh ln th 14 (1968) quyt nh m cuc tng tin cng v ni dy
ma xun 1968 ko quc M xung thang chin tranh. Hi ngh ln th 21, xc nh
con ng pht trin ca cch mng min Nam sau khi c Hip inh Pari c bn vn l con
ng cch mng tin cng. c bit ti cc Hi ngh B chnh tr vo cui nm 1974, u
nm 1975 h quyt tm gii phng min Nam theo mt k hoch chin lc ko di hai nm
1975- 1976, ng thi d kin nu thun li s gii phng min Nam trong nm 1975 v
trn thc t qun v dn ta m cuc tng tin cng v ni dy gii phng hon ton min
Nam trc ma ma nm 1975.
35
3. Kt qa, ngha lch s, nguyn nhn thng li v, kinh nghim

a. Kt qu v ngha lch s
- Kt qu
min Bc, thc hin ng li ca ng, sau 21 nm n lc phn u, cng cuc
xy dng CNXH t c thnh tu ng t ho. Mt ch mi, ch XHCN bc
u hnh thnh; Min Bc nh thng oanh lit chin tranh ph hoi ca quc M; Min
Bc hon thnh xut sc vai tr cn c a ca cch mng c nc, nhim v hu phng
ln i vi chin trng min Nam. Min Bc khng ch chia la vi chin trng m cn
hon thnh xut sc vai tr l cn c a ca cch mng c nc v lm nhim v hu
phng ln i vi chin trng min Nam.. Min Bc nh thng oanh lit hai cuc
chin tranh ph hoi ca quc M. c bit l nh thng cuc tp kch bng my bay
B52 ca quc M vo H Ni, Hi phng, buc M quay li bn hi ngh v k Hip
inh Pari chm dt chin tranh, rt ht qun M v nc.
min Nam, vi s lnh o ng n ca ng, qun v dn ta ln lt nh bi
cc chin lc chin tranh ca quc M. Trong giai on 1954- 1960, ta nh bi
chin tranh n phng ca M- ngy a cch mng t th gi gn lc lng sang th
tin cng; giai on 1961- 1965, gi vng v pht trin th chin lc tin cng, nh bi
chin lc chin tranh c bit ca M; giai on 1965- 1968, nh bi chin lc chin
tranh cc b ca M v ch hu, buc M phi xung thang chin tranh chp nhn m
phn; giai on 1969- 1975 nh bi chin lc Vit Nam ho chin tranh ca M v
tay sai, m nh cao l i thng ma xun 1975, gii phng hon ton min Nam
- ngha lch s
i vi dn tc ta, vi thng li ny, nhn dn ta qut sch bn quc xm lc,
chm dt ch thng tr tn bo hn mt th k ca ch ngha thc dn c v mi trn t
nc ta. Cuc cch mng dn tc dn ch nhn dn hon thnh trn phm vi c nc, m
ra k nguyn mi cho dn tc Vit Nam, k nguyn c nc ha bnh, c lp, thng nht
v i ln ch ngha x hi; tng thm sc mnh vt cht, tinh thn, th v lc cho cch mng
v dn tc Vit Nam, li min t ho su sc v nhng kinh nghim qu bu cho s
nghip dng nc v gi nc giai on sau; nng cao uy tn ca ng v dn tc ta trn
trng quc t.
i vi cch mng th gii, bng thng li v i ca mnh, nhn dn ta p tan
cuc phn kch ln nht ca ch ngha quc vo ch ngha x hi v cch mng th gii
k t sau Chin tranh th gii th hai, bo v vng chc tin n pha ng Nam ca ch
ngha x hi; lm ph sn cc chin lc chin tranh ca quc M, ph v mt phng
tuyn quan trng ca chng khu vc ng Nam , m u s sp khng th trnh khi
ca ch ngha thc dn mi, gp phn tng cng lc lng ca cc nc x hi ch ngha,
phong tro c lp dn tc, dn ch v ha bnh th gii.
nh gi thng li lch s ca s nghip chng M, cu nc, Bo co chnh tr ti
i hi i biu ton quc ln th IV ca ng ghi r: Nm thng s tri qua, nhng
thng li ca nhn dn ta trong s nghip khng chin chng M, cu nc mi mi c
ghi vo lch s dn tc ta nh mt trong nhng trang chi li nht, mt biu tng sng ngi
v s ton thng ca ch ngha anh hng cch mng v tr tu con ngi, v i vo lch s
36
th gii nh mt chin cng v i ca th k XX, mt s kin c tm quan trng quc t to

ln v c tnh thi i su sc".
b. Nguyn nhn thng li v kinh nghim
- Nguyn nhn thng li
Thng li ca s nghip chng M, cu nc bt ngun t s lnh o ng n ca
ng Cng sn Vit Nam, ngi i biu trung thnh cho nhng li ch sng cn ca c dn
tc Vit Nam, mt ng c ng li chnh tr, ng li qun s c lp, t ch, ng n,
sng to.
Thng li l kt qu ca cuc chin u y gian kh hy sinh ca nhn dn v qun
i c nc, c bit l ca cn b, chin s v hng chc triu ng bo yu nc min
Nam ngy m i mt vi qun th, xng ng vi danh hiu "Thnh ng T quc".
Thng li cng l kt qu ca s nghip cch mng x hi ch ngha min Bc,
ca ng bo v chin s min Bc va chin u va xy dng, hon thnh xut sc ngha
v ca hu phng ln, ht lng ht sc chi vin cho tin tuyn ln min Nam nh thng
gic M xm lc.
Thng li cn l kt qu ca tnh on kt chin u ca nhn dn Vit Nam, Lo,
Campuchia v kt qu ca s ng h ht lng v s gip to ln ca cc nc x hi ch
ngha anh em. S ng h nhit tnh ca phong tro cng nhn v nhn dn tin b trn ton
th gii cng nh nhn dn tin b M.
- Kinh nghim lch s
Cuc khng chin chng M, cu nc ko di 21 nm li nhiu kinh nghim c
gi tr lch s v thc tin su sc.
Mt l, ra v thc hin ng li ging cao ngn c c lp dn tc v ch ngha
x hi nhm huy ng sc mnh ton dn nh M, c nc nh M.
ng li ca ng th hin ch v nguyn vng thit tha ca c dn tc Vit
Nam, ph hp vi tro lu ca cch mng th gii nn ng vin n mc cao nht lc
lng hng hu ca nhn dn c nc, kt hp tin tuyn ln vi hu phng ln, kt hp
sc mnh ca nhn dn ta vi sc mnh ca thi i, to nn sc mnh tng hp chin
u v chin thng gic M xm lc.
Hai l, tin tng vo sc mnh ca dn tc, kin nh t tng chin lc tin cng,
quyt nh, quyt thng quc M xm lc. T tng l mt nhn t ht sc quan
trng hoch nh ng n ng li, ch trng, bin php nh M, nhn t a cuc
chin u ca dn tc ta i n thng li.
Ba l, thc hin chin tranh nhn dn, tm ra c phng php u tranh cch mng
ng n, sng to. chng li k xm lc hng mnh phi tin hnh chin tranh nhn
dn. ng thi phi ch trng tng kt thc tin tm ra phng php u tranh, phng
php chin u ng n, linh hot, sng to. l phng php s dng bo lc cch
mng tng hp bao gm: lc lng chnh tr qun chng kt hp vi lc lng v trang
nhn dn,. l ng li chin tranh nhn dn c pht trin n mt nh cao mi.
Bn l, trn c s ng li, ch trng, chin lc chung ng n phi c cng tc
t chc thc hin gii, nng ng, sng to ca cc cp b ng trong qun i, ca cc
37
ngnh, cc cp, cc a phng. Trong qu trnh lnh o cuc khng chin ng kp

thi nh gi ng tnh hnh, ra ng li ng nhm nh thng ch tng bc tin ln
ginh thng li hon ton. Nhngng trc mt cuc chin tranh m quc M va nh,
va thm d, va th nghim th vic nhn nhn r m mu, th on ca k th l c mt
qu trnh m phi thng qua thc t trn chin trng, tc l thong qua cng tc t chc thc
hin ca cc cp ch huy trong qun i, cc ngnh, cc a phng.
Nm l, phi ht sc coi trng cng tc xy dng ng, xy dng lc lng cch
mng c hu phng v tin tuyn; phi thc hin lin minh ba nc ng Dng v
tranh th s ng tnh, ng h ngy cng to ln ca cc nc XHCN, ca nhn dn v chnh
ph cc nc yu ha bnh v cng l trn th gii.
Cu hi tho lun:
1.Phn tch ch trng ca ng v xy dng v bo v chnh quyn cch mng ttrong giai
on 1945- 1946
2. Hon cnh lch s, qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin chng thc
dn Php xm lc
3. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng chin
chng thc dn Php xm lc
4. Trnh by vai tr ca min Bc trong khng chin chng M, cu nc (1954- 1975)
5. Trnh by vai tr ca cch mng min Nam trong khng chin chng M, cu nc
(1954- 1975)
6. Phan tch ch trng ca ng v pht ng khng chin chng M, cu nc giai on
(1965- 1975)
Chng 4
NG LI CNG NGHIP HO
I. CNG NGHIP HO THI K TRC I MI
1. Mc tiu v phng hng cng nghip ho XHCN
Trc i mi nc ta c 25 nm tin hnh CNH theo hai giai on: min bc
(1960- 1975); c nc (1975- 1985)
- min Bc, trn c s phn tch mt cch su sc c im ca min Bc, trong
c im ln nht l t mt nc nng nghip lc hu tin thng ln CNXH b qua giai
on pht trin TBCN, i hi III ca ng (1960) xc nh: Mun ci bin tnh trng kinh
t lc hu ca nc ta, khng c con ng no khc ngoi con ng cng nghip ho
XHCN. Tc l khng nh tnh tt yu ca cng nghip ho i vi cng cuc xy dng ch
ngha x hi nc ta.
Mc tiu c bn ca cng nghip ho x hi ch ngha c i hi III xc nh l
xy dng nn kinh t XHCN cn i hin i; bc u xy dng c s vt cht k thut
ca ch ngha x hi . l mc tiu c bn, lu di phi thc hin qua nhiu giai on.
ch o thc hin cng nghip ho, Hi ngh Trung ng by kho III (6- 1962),
nu phng hng ch o xy dng v pht trin cng nghip l: u tin pht trin cng
nghip nng mt cch hp l; Kt hp cht ch cng nghip vi nng nghip; Ra sc pht
trin cng nghip nh song song vi u tin pht trin cng nghip nng; Ra sc pht trin
cng nghip Trung ng ng thi pht trin cng nghip a phng
38
- Trn phm vi c nc, sau i thng ma xun nm 1975, c nc c lp, thng

nht cng i ln xy dng ch ngha x hi. Trn c s phn tch mt cch ton din tnh
hnh trong nc v quc t, i hi ln th IV ca ng (12- 1976), ra ng li cng
nghip ho l: y mnh cng nghip ho x hi ch ngha, xy dng c s vt cht - k
thut ca ch ngha x hi, a nn kinh t nc ta t sn xut nh ln sn xut ln x hi
ch ngha. u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l, trn c s pht trin nng
nghip v cng nghip nh, kt hp xy dng cng nghip v nng nghip c nc thnh
mt c cu kinh t cng - nng nghip; va xy dng kinh t trung ng va pht trin kinh
t a phng, kt hp kinh t trung ng vi kinh t a phng trong mt c cu kinh t
quc dn thng nht. ng li ny nht tr vi nhng nhn thc c bn v cng nghip
ha min Bc trc y ng thi c s b sung, pht trin thm.
T thc tin ch o cng nghip ho 5 nm 1976- 1981, ng rt ra kt lun: t
mt nn sn xut nh i ln iu quan trng l phi xc nh bc i ca cng nghip ho
cho ph hp vi mc tiu v kh nng ca mi chng ng. Vi cch t vn nh trn,
i hi ln th V ca ng (3- 1982) xc nh trong chng ng u tin ca thi k qu
nc ta phi ly nng nghip lm mt trn hng u; ra sc pht trin cng nghip
hng tiu dng; vic xy dng v pht trin cng nghip nng trong thi k ny cn lm c
mc , va sc, nhm phc v thit thc, c hiu qu cho nng nghip v cng nghip nh.
i hi coi l ni dung chnh ca cng nghip ho trong chng ng u tin ca thi
k qu . y l s iu chnh rt ng n bc i ca cng nghip ho ph hp vi thc
tin Vit Nam. Tic rng trn thc t chng ta khng lm ng s iu chnh chin lc
quan trng ny.
2. nh gi thc hin ng li cng nghip ha.
Nhn chung trong thi k 1960- 1985, chng ta nhn thc v tin hnh cng nghip
ha theo kiu c dn ti hn ch v sai lm sau y:
Cng nghip ha theo m hnh khp kn, hng ni, thin v pht trin cng nghip
nng; Cng nghip ha ch yu da vo li th v lao ng, ti nguyn, t ai v ngun
vin tr ca cc nc XHCN; Ngun lc ch yu thc hin cng nghip ha l Nh nc v
doanh nghip nh nc; vic phn b ngun lc thc hin cng nghip ha c thc
hin thong qua c ch k hoch ha tp trung quan liu, bao cp; t tng ch o nng vi,
gin n, duy ch.
Nhng sai lm trn y tr thnh mt trong nhng nguyn nhn ch yu dn ti cuc
khng hong kinh t, x hi ko di nhiu nm.
- Nguyn nhn:
V khch quan: Chng ta tin hnh cng nghip ho t mt nn kinh t ngho nn, lc
hu li b chin tranh tn ph nng n.
V mt ch quan, chng ta mc phi nhng sai lm nghim trng trong vic xc nh
mc tiu, bc i v xy dng c s vt cht, v b tr c cu kinh t.. l nhng sai lm
xut pht t t tng ch quan, duy ch trong nhn thc v trong ch trng cng nghip
ho. khc phc nhng sai lm, thiu st nu trn nhm y mnh CNH i hi phi i
mi ng li CNH cho ph hp vi hon cnh ca t nc v xu th ca thi i.
II. CNG NGHIP HO THI K I MI (1986- 2011)
1. Qu trnh i mi t duy v cng nghip ho.
39
i hi ln th VI ca ng nghim khc ch ra nhng sai lm trong nhn thc v

ch trng cng nghip ho, thi k 1960- 1985, c th:
- Chng ta sai lm trong vic xc nh mc tiu v bc i v xy dng c s vt
cht k thut ca ch ngha x hi, v ci to x hi ch ngha v qun l nn kinh t. Do t
tng ch quan, nng vi, duy ch mun b qua nhng bc i cn thit, nn chng ta
ch trng y mnh cng nghip ho trong khi cha c tin cn thit; mt khc chm
i mi c ch qun l kinh t, duy tr qu lp c ch qun l kinh t tp trung, bao cp.
- Trong vic b tr c cu kinh t, trc ht l c cu sn xut v u t thng xut
pht t lng mong mun i nhanh, khng tnh n hiu qu v kh nng thc t, khng kt
hp cht ch cng nghip vi nng nghip, khng tha nhn tn ti nn kinh t nhiu thnh
phn. Kt qu u t nhiu nhng hiu qu thp.
- Khng thc hin nghim chnh ngh quyt i hi ln th V, nh vn cha coi nng
nghip l mt trn hng u.
Qa trnh i mi t duy v cng nghip ho t i hi VI n i hi XI
T vic ch ra nhng sai lm, khuyt im, i hi ln th VI ca ng (1986) c
th ho ni dung cng nghip ho trong nhng nm cn li ca chng ng u tin ca
thi k qu l thc hin cho bng c ba chng trnh mc tiu: lng thc- thc
phm; hng tiu dng v hng xut khu nhm t mc tiu n nh tnh hnh kinh t, x hi
v to tin cho s pht trin mnh m ca CNH trong chng ng tip theo.
i hi ln th VII ca ng (1991), thng qua Cng lnh xy dng t nc trong
thi k qu ln ch ngha x hi, trong nu ln ch trng Pht trin lc lng sn
xut, cng nghip ha t nc theo hng hin i nhm tng tng xy dng c s vt cht
k thut cho CNXH. n Hi ngh Trung ng by kho VII (1- 1994) c bc t ph
trong nhn thc v cng nghip ho. Hi ngh a ra khi nim v cng nghip ho, hin
i ho. Cng nghip ho, hin i ho l qu trnh chuyn i cn bn, ton b cc hot
ng ca sn xut kinh doanh, dch v v qun l kinh t x hi t s dng lao ng th
cng l chnh sang s dng mt cch ph bin sc lao ng vi cng ngh, phng tin,
phng php tin tin, hin i da trn s pht trin cng nghip v tin b khoa hc,
cng ngh to ra nng sut lao ng x hi cao.
i hi ln th VIII ca ng nhn li t nc trong 10 nm i mi c nhn
nh rt quan trng: nhim v ra cho chng ng u ca thi k qu l chun b tin
cho cng nghip ho c bn hon thnh, cho php chuyn sang thi k mi y mnh
cng nghip ho, hin i ho t nc. i hi tip tc khng nh cc quan im v cng
nghip ho, hin i ho nu ra Hi ngh Trung ng by (1- 1994). i hi nu mc tiu
cng nghip ha n nm 2020, a nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip. V
i hi a ra su quan im cng nghip ho, hin i ho v nh hng nhng ni dung
c bn ca cng nghip ho, hin i ho trong nhng nm cn li ca thp k 90, th k
XX.
i hi IX (4- 2001), i hi X (4- 2006) v i hi ln th XI (thng 1- 2011) ca
ng, b sung v nhn mnh mt s im mi v mc tiu, con ng CNH rt ngn
nc ta, v CNH, HH gn vi pht trin nn kinh t tri thc, cng nghip ha, hin i ha
v pht trin nhanh, bn vngv cng nghip ho.
40
i hi ln th IX ch r: Con ng cng nghip ho nc ta cn v c th rt

ngn thi gian so vi cc nc i trc. y l yu cu cn thit ca nc ta nhm thu hp
khong cch v trnh pht trin so vi cc nc trong khu vc v trn th gii. Nhng
nc i sau c iu kin tn dng kinh nghim, k thut, cng ngh ca cc nc i trc,
tn dng xu th hi nhp quc t rt ngn thi gian.
Tuy nhin cng nghip ho rt ngn chng ta cn thc hin cc yu cu nh: pht
trin kinh t v cng ngh phi va c nhng bc tun t, va c bc nhy vt; pht huy
li th ca t nc, gn cng nghip ho vi hin i ho, tng bc pht trin kinh t tri
thc.
i hi X ca ng ch r: Chng ta tranh th cc c hi thun li do bi cnh quc
t to ra v tim nng, li th ca t nc ta rt ngn qu trnh CNH, HH t nc
theo nh hng XHCN gn vi pht trin kinh t tri thc. Phi coi kinh t tri thc l yu t
quan trng ca nn kinh t v CNH, HH.
i hi ln th XI ca ng thng qua Cng lnh xy dng t nc trong thi k
qu ln CNXH (b sung, pht trin nm 2011) nu r: thc hin CNH, HH t nc
gn vi pht trin kinh t tri thc v bo v ti nguyn mi trng; xy dng c cu kinh t
hp l, hin i, c hiu qu v bn vng, gn kt cht ch cng nghip, nng nghip, dch
v.
Nh vy, qua cc i hi ca ng, t i hi VI n i hi XI ng li CNH
khng ngng c b sung, hon thin thm. y l mt bc trng thnh ca ng trong
nhn thc thc tin, ra ng li CNH, HH. ng li to iu kin pht huy sc
mnh on kt ton dn y mnh s nghip CNH, HH, gn vi pht trin kinh t tri thc,
bo v ti nguyn mi trng n nm 2020 nc ta c bn tr thnh mt nc cng
nghip theo hng hin i v n gia th k XXI nc ta tr thnh mt nc cng nghip
hin i theo nh hng XHCN.
2. Mc tiu, quan im cng nghip ho, hin i ho
a. Mc tiu cng nghip ho, hin i ho
Mc tiu c bn ca cng nghip ho, hin i ho l ci bin nc ta thnh mt
nc cng nghip c c s vt cht k thut hin i, c c cu kinh t hp l, quan h sn
xut tin b, ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut, mc sng vt cht v
tinh thn cao, quc phng- an ninh vng chc, dn giu nc mnh, x hi cng bng, vn
minh. T nay n gia th k XXI nc ta tr thnh mt nc cng nghip hin i theo
nh hng XHCN.
t c mc tiu trn mi thi k phi t mc tiu c th. i hi X xc nh
mc tiu y mnh cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri thc sm
a nc ta ra khi tnh trng km pht trin, to nn tng n 2020 a nc ta c bn
tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i.. i hi XI xc inh: T ny n ga
th k XXI, ton ng, ton qun, ton dn tar a sc phn u a nc ta tr thnh mt
nc cng nghip hin i, theo nh hng XHCN.
b. Quan im cng nghip ho, hin i ho.
Bc vo thi k i mi, trn c s phn tch khoa hc cc iu kin trong nc v
quc t, ng ta nu ra nhng quan im ch o qu trnh thc hin cng nghip ho,
hin i ho t nc. Nhng quan im ny c Hi ngh ln th by (1- 1994) nu ra v
41
c b sung, pht trin qua cc i hi ca ng. Di y l khi qut li nhng quan

im c bn ca ng v cng nghip ho, hin i ho thi k i mi.
Mt l, cng nghip ho gn vi hin i ho v cng nghip ho, hin i ho gn
vi pht trin kinh t tri thc, bo v ti nguyn mi trng.
i hi X nhn nh Khoa hc v cng ngh s c bc tin nhy vt. Kinh t tri
thc c vai tr ngy cng ni bt trong qu trnh pht trin lc lng sn xut. Cuc cch
mng khoa hc v cng ngh hin i tc ng su rng n mi lnh vc ca i sng x
hi. Bn cnh xu th hi nhp tc ng n qu trnh ton cu ho, to ra nhiu c hi
cng nh thch thc i vi t nc. Trong bi cnh ta cn v c th tin hnh cng
nghip ho theo kiu rt ngn thi gian khi la chn con ng pht trin cng nghip ho,
hin i ho.
Hn na, nc ta tin hnh cng nghip ho, hin i ho khi trn th gii kinh t tri
thc pht trin. Chng ta c th v cn thit khng phi tri qua cc bc pht trin tun
t t kinh t nng nghip ln kinh t cng nghip ri mi pht trin kinh t tri thc. l li
th ca nc i sau, khng phi l nng vi, duy ch. V vy, i hi X ch r: y mnh
cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc. Coi kinh t tri thc l yu
t quan trng ca nn kinh t v ca cng nghip ho.
i hi ln th XI ca ng nhn mnh thm thc hin cng nghip ha, hin i
ha t nc gn vi pht trin kinh t tri thc v bo v ti nguyn mi trng; xy dng
c cu kinh t hp l, hin i, c hiu qu, bn vng, gn cht ch cng nghip, noong
nghip, dch v.
Vy kinh t tri thc l g?
Kinh t tri thc l nn kinh t trong s sn sinh ra, ph cp v s dng tri thc gi
vai tr quyt nh nht i vi s pht trin kinh t, to ra ca ci, nng cao cht lng sng.
Trong nn kinh t tri thc nhng ngnh kinh t c tc ng to ln i vi s pht trin l
nhng ngnh da nhiu vo tri thc, da vo thnh tu mi ca khoa hc, cng ngh. l
nhng ngnh kinh t mi da trn cng ngh cao nh cng ngh thng tin, cng ngh sinh
hc v c nhng ngnh cng ngh truyn thng nh nng nghip, cng nghip, dch v c
ng dng khoa hc v cng ngh cao.
Hai l, cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t th trng nh
hng XHCN v hi nhp quc t.
Khc vi cng nghip ho thi k trc i mi, tin hnh trong nn kinh t k
hoch ho tp trung, lc lng lm cng nghip ch c Nh nc, theo k hoch ca Nh
nc thng qua cc ch tiu php lnh. Thi k i mi, cng nghip ho, hin i ho c
tin hnh trong nn kinh t th trng nh hng XHCN, nhiu thnh phn kinh t. Cng
nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t th trng, khng nhng khai thc c
hiu qu mi ngun lc trong nn kinh t m cn s dng chng c hiu qu y nhanh
qu trnh cng nghip ho, hin i ho. Bi v, khi u t vo lnh vc no, u, quy m
nh th no, cng ngh g u i hi phi tnh n hiu qu kinh t.
Mt khc cng nghip ho, hin i ho nc ta din ra trong bi cnh ton cu ho
kinh t, tt yu phi hi nhp v m rng quan h quc t. Hi nhp kinh t quc t, m
rng quan h kinh t i ngoi nhm thu ht ngun vn u t nc ngoi, thu ht cng
ngh hin i, hc hi kinh nghim qun l kinh t ca th gii sm a nc ta ra khi
tnh trng km pht trin. Hi nhp cn khai thc th trng quc t, to iu kin cho sn
xut trong nc pht trin. l cch kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i
pht trin.
42
Ba l, ly pht huy ngun lc con ngi lm yu t c bn cho s pht trin nhanh,

bn vng.
tng trng kinh t cn c nm yu t ch yu: vn, khoa hc v cng ngh, con
ngi, c cu kinh t, th ch chnh tr v qun l nh nc, th con ngi l yu t quyt
nh. pht trin ngun lc con ngi p ng yu cu ca cng nghip ho, hin i ho
cn c bit ch n pht trin gio dc, o to.
Cng nghip ho, hin i ho l s nghip ca ton dn ca mi thnh phn kinh t,
trong lc lng cn b khoa hc v cng ngh, cn b qun l v i ng cng nhn lnh
ngh gi vai tr c bit quan trng. Ngun nhn lc cho cng nghip ho, hin i ho i
hi phi s lng, cn i v c cu v trnh , c kh nng nm bt v s dng cc
thnh tu khoa hc v cng ngh tin tin ca th gii v c kh nng sng to ra cng ngh
mi.
Bn l, khoa hc v cng ngh l nn tng v ng lc ca cng nghip ho, hin
i ho.
Khoa hc v cng ngh c vai tr quyt nh n tng nng sut lao ng, gim chi
ph sn xut, nng cao li th cnh tranh v tc pht trin kinh t ni chung. Nc ta i
ln CNXH t mt nn kinh t km pht trin v tim lc khoa hc, cng ngh cn trnh
thp. Mun y nhanh qu trnh cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri
thc th phi pht trin khoa hc v cng ngh l mt tt yu v bc xc. Phi y nhanh
vic chn lc nhp cng ngh, mua sng ch kt hp vi pht trin cng ngh ni sinh
nhanh chng i mi v nng cao trnh cng ngh, nht l cng ngh thng tin, cng
ngh sinh hc v cng ngh vt liu mi.
Nm l, pht trin nhanh, hiu qu v bn vng, tng trng kinh t i lin vi thc
hin tin b v cng bng x hi.
Xy dng CNXH nc ta thc cht l thc hin mc tiu dn giu, nc mnh,
cng bng, dn ch, vn minh. thc hin mc tiu trc ht phi pht trin nhanh,
hiu qu v bn vng. Ch c nh vy mi c kh nng xo i, gim ngho, nng cao i
sng vt cht, tinh thn ca nhn dn, pht trin vn ho, gio dc rt ngn khong cch
chnh lch gia cc vng. Mc tiu th hin s pht trin v con ngi, mi ngi u
c hng thnh qu ca s pht trin.
3. Ni dung v nh hng cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh
t tri thc
a. Ni dung
i hi X ca ng ch r: Chng ta tranh th cc c hi thun li do bi cnh quc
t to ra v tim nng, li th ca nc ta rt ngn qu trnh cng nghip ho, hin i
ho t nc theo nh hng x hi ch ngha gn vi pht trin kinh t tri thc. n i
hi XI b sung thm Thc hin CNH, HH t nc gn vi pht trin kinh t tri thc v
bo v ti nguyn mi trng; xy dng c cu kinh t hp l, hin i, c hiu qu, bn
vng, gn kt cht ch cng nghip, nng nghip, dch v.
Ni dung c bn ca qu trnh ny l:
- Pht trin mnh cc ngnh, cc sn phm c gi tr gia tng cao da nhiu vo tri
thc, kt hp s dng cc ngun vn tri thc ca con ngi Vit Nam vi tri thc mi nht
ca nhn loi
- Coi trng c s lng v cht lng tng trng kinh t trong mi bc pht trin ca
t nc, tng vng, tng a phng, tng d n kinh t, x hi.
43
- Xy dng c cu kinh t hin i v hp l theo ngnh, lnh vc v lnh th.

- Gim chi ph trung gian, nng cao nng sut lao ng ca tt c cc ngnh, lnh vc,
nht l cc ngnh, lnh vc c sc cnh tranh cao.
b. nh hng pht trin cc ngnh v cc lnh vc kinh t trong qu trnh y
mnh cng nghip ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc.
(1) y mnh cng nghip ho, hin i ho nng nghip v nng thn, gii quyt
ng b cc vn nng nghip, nng thn v nng dn
Mt l, v cng nghip ho, hin i ho nng nghip, nng thn
Vn nng nghip, nng thn v nng dn l mt vn ln ca qu trnh cng
nghip ho i vi tt c cc nc tin hnh cng nghip ho. Bi v, cng nghip ho l
qu trnh thu hp khu vc nng nghip, nng thn v gia tng khu vc cng nghip, xy
dng, dch v v th. Hn na nng nghip, nng thn l ni cung cp lng thc,
nguyn liu v lao ng cho cng nghip, thnh th v l th trng rng ln ca cng
nghip v dch v. Nng thn chim a s dn c thi im bt u cng nghip ho. V
vy, quan tm n vn nng nghip, nng thn v nng dn l vn c tm quan trng
hng u ca qu trnh cng nghip ho. Trong nhng nm ti nh hng pht trin cho
qu trnh ny l:
- Chuyn dch mnh c cu nng nghip v kinh t nng thn theo hng to ra gi tr
gia tng ngy cng cao, gn vi cng nghip ch bin v th trng
- Tng nhanh t trng gi tr sn phm v lao ng cc ngnh cng nghip v dch v;
gim dn t trng sn phm v lao ng nng nghip.
Hai l, qui hoch pht trin nng thn.
Khn trng xy dng cc qui hoch pht trin nng thn, thc hin chng trnh xy
dng nng thn mi.
Hnh thnh cc khu dn c th vi kt cu h tng kinh t- x hi ng b nh thu
li, giao thng, in, ng, trng, trm.;
Pht huy dn ch nng thn i i vi xy dng nn sng vn ho, nng cao trnh
dn tr
Ba l, v gii quyt lao ng, vic lm nng thn
Ch trng dy ngh, gii quyt vic lm cho nng dn, trc ht cc vng s dng
t nng nghip xy dng cc c s cng nghip, dch v, giao thng, cc khu th
mi. Chuyn dch c cu lao ng nng thn theo hng gim nhanh t trng lao ng lm
nng nghip, tng t trng lao ng lm cng nghip v dch v.
u t mnh hn cho cc chng trnh xo i, gim ngho, nht l vng su, vng
xa, bin gii, hi o.
(2) Pht trin nhanh hn cng nghip, xy dng v dch v
44
Tnh qui lut ca cng nghip ho, hin i ho l t trng nng nghip gim dn,
cng nghip v dch v tng ln. V vy, nc ta ch trng pht trin nhanh hn cng
nghip, xy dng v dch v.
- i vi cng nghip v xy dng
+Khuyn khch pht trin cng nghip cng ngh cao, cng nghip ch tc, cng
nghip phn mm v cng nghip b tr c li th cnh tranh, to nhiu sn phm xut khu
v thu ht nhiu lao ng
+ Khuyn khch cc thnh phn kinh t tham gia pht trin cc ngnh cng nghip sn
xut hng tiu dng.
+ Khn trng thu ht vn u t nc ngoi vo mt s d n quan trng nh v khai
thc du kh, lc du v ha du...
- i vi dch v:
+To bc pht trin vt bc ca ngnh dch v, nht l ngnh dch v c cht lng
cao, tim nng ln v sc cnh tranh, a tc tng trng ca ngnh dch v cao hn tc
tng trng GDP.
+Tip tc m rng v v nng cao cht lng mt s ngnh: vn ti, thng mi, du
lch, ngn hng, bo him, bu chnh vin thng..
+ i mi cn bn c ch qun l v phng thc cung ng dch v cng cng
(3) Pht trin kinh t vng
C cu kinh t vng l mt trong nhng c cu c bn ca nn kinh t quc dn. Xc
nh ng n c cu vng c ngha quan trong, n cho php khai thc c hiu qu cc li
th so snh ca vng, to ra s pht trin ng u gia cc vng. pht trin mnh m
kinh t vng, trong nhng nm ti phi:
+ C c ch, chnh sch ph hp cc vng trong c nc cng pht trin, ng thi
to s lin kt gia cc vng v ni vng.
+ Xy dng ba vng kinh t trng im min Bc, min Trung v min Nam thnh
nhng trung tm cng nghip ln c cng ngh cao cc vng ny c ng gp ngy cng
ln cho s pht trin ca t nc.
(4) Pht trin kinh t bin
+ Xy dng v thc hin chin lc pht trin kinh t bin ton din, c trng tm,
trng im. Sm a nc ta thnh quc gia mnh v kinh t bin trong khu vc, gn vi
bo m quc phng, an ninh v hp tc quc t.
+Hon chnh qui hoch v pht trin c hiu qu h thng cng bin, vn ti bin, khai
thc v ch bin du kh, hi sn, dch v bin. y nhanh ngnh cng nghip ng tu bin
v cng nghip khai thc, ch bin hi sn.
(5) Chuyn dch c cu lao ng, c cu cng ngh
45
chuyn dch c cu lao ng v c cu cng ngh trong qu trnh cng nghip ho,
hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc cn phi:
+ Pht trin ngun nhn lc, bo m n nm 2010 c ngun nhn lc vi c cu
ng b v cht lng cao; t l lao ng trong khu vc nng nghip cn khong 50% lc
lng lao ng x hi.
+ Pht trin khoa hc v cng ngh ph hp xu th pht trin nhy vt ca cch mng
khoa hc v cng ngh. La chn v i ngay vo cng ngh hin i mt s lnh vc then
cht.
+ Kt hp cht ch gia hot ng khoa hc v cng ngh vi gio dc v o to
thc s pht huy vai tr quc sch hng u, to ng lc thc y nhanh cng nghip ho,
hin i ho v pht trin kinh t tri thc.
+ i mi c bn qun l khoa hc v cng ngh, c bit l c ch ti chnh ph hp
vi c th sng to v kh nng ri ro ca hot ng khoa hc v cng ngh
(6) Bo v v s dng c hiu qu ti nguyn quc gia, ci thin mi trng t nhin
Xut pht t yu cu pht trin bn vng ca t nc, cng nghip ha i lin vi
hin i ha gn vi pht trin kinh t tri thc, vn bo v v s dng ti nguyn v ci
thin mi trng t nhin c xc nh:
+ Tng cng qun l ti nguyn quc gia, nht l cc ti nguyn t, nc, khong
sn v rng. Ngn chn cc hnh vi hy hoi v gy nhim mi trng; Tch cc phc hi
mi trng v cc h sinh thi b ph hy. Tip tc ph xanh t trng i ni trc..
+ Tng bc hin a ha cng tc nghin cu, d bo kh tng-thy vn; ch ng
phng chng thin tai, tm kim, cu nn.
+ X l tt mi quan h gia tng dn s, pht trin kinh t v th ho vi bo v
mi trng, bo m pht trin bn vng;
+ M rng hp tc quc t v bo v mi trng v qun l ti nguyn thin nhin,
ch lnh vc qun l, khai thc v s dng ti nguyn nc.
Nhng nh hng nu trn nhm pht huy th mnh ca cc ngnh, cc lnh vc trong
qu trnh y mnh CNH, HH gn vi pht trin kinh t tri thc.
4. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn
a. Kt qu thc hin ng li v ngha
Sau 25 nm i mi, t nc ta t c nhng thnh tu quan trng, trong
c nhng thnh tu ni bt ca cng nghip ho, hin i ho. C th:
Mt l, c s vt cht- k thut ca t nc c tng cng ng k, kh nng c
lp, t ch ca nn kinh t c nng cao. T nn kinh t ch yu l nng nghip lc hu, c
s vt cht k thut yu km, n nay c nc c hn 180 khu cng nghip, khu ch
xut. Ngnh cng nghip sn xut t liu sn xut nh : luyn kim, c kh, vt liu xy
dng, ho cht c bn, khai thc v ho du v ang c bc pht trin mnh m. Ngnh
46
xy dng tng trng nhanh. Nhiu cng trnh quan trng thuc kt cu h tng c xy
dng: sn bay, bn cng, ng b a c xy dng
Hai l, c cu kinh t chuyn dch theo hng cng nghip ho, hin i ho t
c nhng kt qu quan trng. T trng cng nghip v xy dng tng; T trng nng,
lm nghip v thu sn gim (cng nghip v xy dng tng 36,7% nm 2000 ln 41, 1%
nm 2010, cn t trong nng, lm nghip, thy sn gim t 24,5% nm 2000 xung con
21,6% nm 2010); c cu kinh t vng c iu chnh theo hng pht huy li th ca
tng vng.
C cu lao ng c chuyn i tch cc gn lin vi qu trnh chuyn i c cu
kinh t. T nm 2000 n 2010, t trng lao ng cng nghip v xy dng tng ln t
13,1% ln 22,4%; dch v t 19,7% ln 29, 4%; lm nghip v thu sn gim t 65,1% cn
48,2%; lao ng qua o to tng ln t 20% ln 40%.
Ba l, nhng thnh tu ca cng nghip ho, hin i ho gp phn quan trng a
nn kinh t nc ta t tc tng trng kinh t cao, bnh qun 2001- 2010 t 7,26%. i
sng ca nhn dn tip tc c ci thin. Thu nhp bnh qun u ngi tng ln ng k.
Nm 2005 t 640USD/ngi, th n 2010 t 1.168USD/ ngi.
Nhng thnh tu trn c ngha quan trng, gop phn khng inh s ung n cua
ng li cng nghip hoa, hin ai hoa ma ang ra; tao ra tin , iu kin tip tc
phn u a nc ta c bn tr thnh nc cng nghip vo nm 2020.
b. Hn ch v nguyn nhn
- Hn ch: Tc tng trng kinh t cn thp so vi kh nng v thp hn nhiu nc
trong khu vc thi k u cng nghip ho; Ngun lc ca t nc cha c s dng c
hiu qu cao, ti nguyn t ai v cc ngun vn ca Nh nc cn b lng ph, tht thot
nghim trng. Nhiu ngun lc trong dn cha c pht huy; C cu kinh t chuyn dch
chm. Trong cng nghip sn phm c hm lng tri thc cao cn t. Trong nng nghip sn
xut cha gn kt cht ch vi th trng. Ni dung CNH, HH nng nghip, nng thn cn
thiu c th. Cht lng ngun nhn lc cn thp, t trng lao ng nng nghip cn cao;
Cc vng kinh t trng im cha pht huy c th mnh i vo c cu kinh t hin i;
Cc thnh phn kinh t pht trin cha tng xng vi tim nng; C cu u t cha hp
l.
Nhn chung mc d c gng u t, nhng kt cu h tng kinh t, x hi vn cn
lc hu, thiu ng b, cha p ng c yu cu pht trin kinh t, x hi.
- Nguyn nhn: Nhng hn ch trn do nhiu nguyn nhn, nhng ch yu l nguyn nhn
ch quan, nh: Nhiu chnh sch v gii php cha mnh pht huy v s dng tt nht
cc ngun lc vo cng cuc pht trin kinh t, x hi; Ci cch hnh chnh cn chm v
km hiu qu; Ch o v t chc thc hin yu km. Ngoi ra cn c nhng nguyn nhn
c th, trc tip nh cng tc qui hoch cht lng km, nhiu bt hp l dn n qui hoch
treo kh ph bin gy lng ph nghim trng; c cu u t bt hp l lm cho u t km
hiu qu, cng tc qun l yu km.
Cu hi tho lun:
1. Trnh by ni dung ng li CNH trc thi k trc i mi.
2. Trnh by qu trnh hnh thnh ng li CNH t i hi VI n i hi XI ca ng.
47
3. Phn tch ni dung cng nghip ha trong chng ng u tin ca thi k qu m

i hi ln th V v i hi ln th VI ca ng ra.
4. Nu mc tiu v phn tch nhng quan im ca ng v CNH, HH.
Chng 5
NG LI XY DNG NN KINH T TH TRNG
NH HNG X HI CH NGHA
I. QU TRNH I MI NHN THC V KINH T TH TRNG
1. C ch qun l kinh t thi k trc i mi
a. C ch k hoch ho tp trung quan liu, bao cp
Trc i mi, c ch qun l kinh t nc ta l c ch k hoch ho tp trung vi
nhng c im ch yu l:
Th nht, Nh nc qun l nn kinh t ch yu bng mnh lnh hnh chnh da trn
h thng ch tiu php lnh chi tit, p t t trn xung di. Nh nc giao ch tiu k
hoch, cp pht vn, vt t cho doanh nghip, doanh nghip giao np sn phm cho Nh
nc. Li th Nh nc thu, l th Nh nc b.
Th hai, Cc c quan hnh chnh can thip qu su vo hot ng sn xut kinh
doanh ca cc doanh nghip, nhng li khng chu trch nhim g v vt cht v php l i
vi cc quyt nh ca mnh.
Th ba, quan h hng ho- tin t b coi nh, ch l hnh thc, quan h vt cht l ch
yu. Nh nc qun l kinh t thng qua ch cp pht- giao np.
Th t, b my qun l cng knh, nhiu cp trung gian, km nng lc, phong cch
ca quyn, quan liu nhng li hng quyn li cao hn ngi lao ng.
C ch bao cp c thc hin di cc hnh thc ch yu nh:
Bao cp qua gi: Nh nc quyt nh gi ti sn, vt t, thit b, hng ho thp hn
gi tr thc ca chng nhiu ln so vi gi tr trng, hoch ton kinh doanh ch l hnh
thc.
Bao cp qua ch tem phiu: Nh nc qui nh ch phn phi vt phm tiu
dng cho cn b, cng nhn vin chc thng qua tem phiu. Ch tem phiu vi mc gi
khc xa so vi gi th trng bin ch tin lng thnh tin lng hin vt, th tiu
ng lc kch thch ngi lao ng v ph v nguyn tc phn phi theo lao ng.
Bao cp qua ch cp pht vn ca ngn sch nhng khng c ch ti rng buc
trch nhim vt cht i vi cc n v c cp vn. iu va lm tng gnh nng ca
ngn sch, va lm cho s dng vn km hiu qu, ny sinh c ch xin- cho.
=> Trong thi k kinh t cn tng trng ch yu theo chiu rng th c ch ny cn
tc ng nht nh cho php tp trung ti a ngun lc kinh t vo mc tiu ch yu trong
tng giai on. Khi nn kinh t chuyn sang pht trin theo chiu su, da trn c s p
dng nhng thnh tu ca khoa hc v cng ngh th c ch ny bc l nhng bt hp l,
lm cho kinh t cc nc x hi ch ngha trc y v c nc ta lm vo khng hong.
Trc i mi cha tha nhn sn xut hng ho v kinh t th trng, khng tha
nhn s tn ti ca nn kinh t nhiu thnh phn. Xy dng nn kinh t k hoch ha tp
trung, quan liu, bao cp, khuyt tt ca m hnh ny y t nc lm vo tnh trng
khng hong v kinh t x hi. Thc t i hi phi i mi c ch qun l kinh t.
b. Nhu cu i mi c ch qun l kinh t
T thc t kh khn ca t nc, ng v Nh nc ta c nhng bc i mi
tng phn nh : Khon sn phm trong nng nghip (1981); B gi vo lng Long An ;
48
Ngh nh 25/CP ca th tng chnh ph giao quyn t ch cho cc n v sn xut kinh

doanh, ngh quyt Hi ngh Trung ng tm v gi- lng- tin (1985). Nh thc y
sn xut pht trin trn mt s lnh vc. y l c s thc tin ng ra ng li i
mi c ch qun l kinh t.
cp n s cn thit i mi c ch qun l kinh t, i hi ln th VI ca ng
khng nh: Vic b tr li c cu kinh t phi i i vi i mi c ch qun l kinh t. C
ch qun l tp trung, quan liu, bao cp t nhiu nm nay khng to c ng lc
pht trin, lm suy yu kinh t, x hi ch ngha, hn ch vic s dng v ci to cc thnh
phn kinh t , km hn sn xut, lm gim nng sut, cht lng, hiu qu, gy ri lon
trong phn phi lu thng v ra nhiu hin tng tiu cc trong x hi. V vy, vic i
mi c ch qun l kinh t tr thnh nhu cu cn thit, cp bch.
2. S hnh thnh t duy ca ng v kinh t th trng thi k i mi
a. T duy ca ng ta v kinh t th trng t i hi VI n Di hi VIII.
So vi thi k trc i mi nhn thc v kinh t th trng trong giai on ny c
s thay i c bn v su sc.
Mt l, kinh t th trng khng phi l ci ring c ca ch ngha t bn m l
thnh tu pht trin chung ca nhn loi.
Lch s pht trin ca nhn loi cho thy sn xut v trao i hng ho l tin quan
trng cho s ra i v pht trin ca nn kinh t th trng. Kinh t th trng c mm mng
t x hi n l, hnh thnh trong x hi phong kin v pht trin cao trong x hi TBCN.
Kinh t th trng v kinh t hng ho c cng bn cht u nhm sn xut ra bn,
u nhm mc ch gi tr v trao i thng qua quan h hng ho, tin t. Kinh t hng ho
v kinh t th trng u da trn s phn cng lao ng x hi v cc hnh thc s hu
khc nhau v t liu sn xut, lm cho nhng ngi sn xut va c lp, va ph thuc vo
nhau. Trao i mua bn hng ho l phng thc gii quyt mu thun trn. Tuy nhin kinh
t hng ho v kinh t th trng c s khc nhau v trnh pht trin. Kinh t hng ho ra
i t kinh t t nhin, nhng cn trnh thp, ch yu l sn xut hng ho qui m
nh b, k thut th cng, nng sut thp. Cn kinh t th trng l kinh t hng ho pht
trin n trnh cao, th trng tr thnh yu t quyt nh n s tn ti hay khng tn ti
ca ngi sn xut hng ho. Kinh t th trng ly khoa hc v cng ngh hin i lm c
s v nn sn xut x hi ho cao.
Kinh t th trng c c s pht trin lu di, nhng n nay n mi biu hin r rt
nht trong ch ngha t bn.
Ch ngha t bn khng sn sinh ra kinh t hng ho, do , kinh t th trng vi t
cch l kinh t hng ho trnh cao khng phi l sn phm ring ca ch ngha t bn
m l thnh tu pht trin ca nhn loi.
Hai l, kinh t th trng cn tn ti khch quan trong thi k qu ln ch ngha
x hi. L thnh tu chung ca nhn loi, kinh t th trng tn ti v pht trin nhiu
phng thc khc nhau. Kinh t th trng va c th lin h vi ch t hu, va c th
lin h vi ch cng hu v phc v cho chng. V vy, kinh t th trng tn ti khch
quan trong thi k qu ln ch ngha x hi.
i hi ln th VII ca ng (1991) xc nh c ch vn hnh ca nn kinh t hng
ho nhiu thnh phn theo nh hng XHCN nc ta l c ch th trng c s qun l
ca Nh nc bng php lut, k hoch, chnh sch v cc cng c qun l khc.n i
hi ln th VIII ca ng ra nhim v y mnh cng cuc i mi ton din v ng
b, tip tc pht trin nn kinh t hng ho nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th
trng c s qun l ca Nh nc theo nh hng XHCN.
49
Ba l, c th v cn thit s dng kinh t th trng tip tc xy dng ch ngha

x hi nc ta. Kinh t th trng cn tn ti khch quan ttrong thi k qu ln CNXH.
V vy c th v cn thit s dng kinh t th trng phc v cho xy dng CNXH
nc ta.
bt c x hi no, khi ly th trng lm phng tin c tnh c s phn b cc
ngun lc kinh t, th kinh t th trng cng c nhng c im ch yu sau:
- Cc ch th kinh t c tnh c lp, ngha l c quyn t ch trong sn xut v kinh
doanh, l, li t chu.
- Gi c c bn do quan h cung cu iu tit, h thng th trng pht trin ng b,
hon ho.
- Nn kinh t c tnh m cao v vn hnh theo qui lut vn c ca kinh t th trng
nh qui lut gi tr, qui lut cung cu, qui lut cnh tranh, c h thng php qui kin ton v
s qun l v m ca Nh nc
Vi c im trn, kinh t th trng c vai tr rt ln vi s pht trin kinh t, x
hi, k c trong thi k xy dng ch ngha x hi.
b. T duy ca ng v kinh t th trng t i hi IX n i hi XI
i hi ln th IX ca ng (4- 2001) xc nh kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha l m hnh kinh t tng qut ca nc ta trong thi k qu ln ch ngha x
hi. l nn kinh t hng ho nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng c s
qun l ca Nh nc theo nh hng x hi ch ngha. y l bc chuyn quan trng t
nhn thc kinh t th trng ch nh mt cng c, mt c ch qun l, n nhn thc kinh t
th trng nh mt chnh th, l c s kinh t ca s pht trin theo nh hng XHCN.
Vy th no l kinh t th trng nh hng x hi ch ngha?
i hi ln th IX ca ng xc nh kinh t th trng nh hng XHCN l: mt
kiu t chc kinh t va theo qui lut kinh t th trng va da trn c s v chu s dn
dt, chi phi bi cc nguyn tc c bn ca ch ngha x hi. nh hng XHCN c th
hin trn ba mt ca quan h sn xut: s hu, t chc qun l v phn phi nhm mc ch
cui cng l dn giu, nc mnh, tin ln hin i trong mt x hi do nhn dn lm ch,
to iu kin cho mi ngi c cuc sng m no, t do, hnh phc.
Nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha th trc ht khng phi l
nn kinh t k hoch ho tp trung, cng khng phi l nn kinh t th trng t bn ch
ngha v cng cha hon ton l kinh t th trng x hi ch ngha, v cha c y cc
yu t x hi ch ngha. Tnh nh hng x hi ch ngha lm cho nn kinh t th trng
nc ta khc vi kinh t th trng t bn ch ngha.
K tha t duy i hi IX, i hi X v i hi XI ca ng lm sng t thm mt
bc nhng ni dung c bn ca nh hng x hi ch ngha trong pht trin kinh t th
trng, th hin 4 tiu ch ln l:
V mc ch pht trin: Mc tiu ca nn kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha nc ta nhm: "dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh; gii
phng mnh m lc lng sn xut v khng ngng nng cao i sng nhn dn; y mnh
xo i gim ngho, khuyn khch mi ngi vn ln lm giu chnh ng, gip ngi
khc thot ngho v tng bc kh gi hn.
Mc tiu trn y th hin pht trin kinh t v con ngi. Trn c s gii phng mi
tim nng cho s pht trin sn xut, pht trin kinh t lm cho mi ngi c hng
nhng thnh qu ca s pht trin. iu khc hn vi mc tiu tt c v li nhun phc
50
v li ch nh t bn, xy dng c s kinh t cho ch ngha t bn, bo v ch t bn,

pht trin ch ngha t bn.
V phng hng pht trin: Pht trin nn kinh t vi nhiu hnh thc s hu, nhiu
thnh phn kinh t nhm gii phng mi tim nng pht trin trong mi thnh phn kinh t,
trong mi c nhn, vng, min, pht huy ti a ni lc, to s pht trin nhanh ca kinh t.
Trong nhiu thnh phn kinh t, kinh t nh nc gi vai tr ch o. Kinh t nh nc l
cng c ch yu nh nc iu tit nn kinh t, nh hng cho s pht trin v mc tiu
dn giu, nc mnh, x hi dn ch, cng bng, vn minh. Gi vai tr ch o ca kinh
t nh nc l s th hin nh hng x hi ch ngha ca nn kinh t. m bo c
vai tr ch o, kinh t nh nc phi nm c nhng v tr then cht ca nn kinh t bng
trnh khoa hc, cng ngh, hiu qu sn xut kinh doanh, ch khng phi da vo s bao
cp, c ch xin- cho hay c quyn kinh doanh. i vi doanh nghip nh nc theo
hng y mnh c phn ha l con ng ch yu nng cao hiu qu hot ng ca
doanh nghip nc, m ng tt vai tr ch o trong nn kinh t. Mt khc, tin ln ch
ngha x hi t ra yu cu nn kinh t phi da trn nn tng ca s hu ton dn v cc t
liu sn xut ch yu.
V nh hng x hi v phn phi: Phi thc hin tin b v cng bng x hi ngay
trong tng bc v tng chnh sch pht trin; tng trng kinh t i i vi pht trin vn
ho, y t, gio dc v o to, gii quyt tt cc vn x hi v mc tiu pht trin con
ngi. Hn ch tc ng tiu cc ca kinh t th trng.
Trong lnh vc phn phi lu thng, nh hng x hi ch ngha c thc hin qua
ch phn phi ch yu theo kt qu lao ng, hiu qu kinh t, phc li x hi. ng thi
khuyn khch s ng gp ca cc c nhn cho s pht trin, phn phi cn theo mc
ng gp vn cng cc ngun lc khc.
V qun l: Pht huy quyn lm ch x hi ca nhn dn, bo m vai tr qun l, iu
tit nn kinh t ca Nh nc php quyn x hi ch ngha di s lnh o ca ng. Tiu
ch ny th hin s khc bit gia nn kinh t th trng t bn ch ngha vi nn kinh t th
trng x hi ch ngha nhm pht huy mt tch cc, hn ch mt tiu cc ca c ch th
trng, m bo quyn li chnh ng ca mi ngi.
Hon thin nhn thc v ch trng v nn kinh t nhiu thnh phn, i hi X khng
nh: Trn c s ba ch s hu (ton dn, tp th, t nhn) hnh thnh nhiu hnh thc
s hu v nhiu thnh phn kinh t (kinh t nh nc, kinh t tp th, kinh t t nhn, kinh
t t bn nh nc, kinh t c vn u t ca nc ngoi). Kinh t nh nc gi vai tr ch
o, l lc lng quan trng nht Nh nc nh hng v iu tit nn kinh t, to mi
trng v iu kin thc y cc thnh phn kinh t cng pht trin. Kinh t nh nc cng
kinh t tp th ngy cng tr thnh nn tng vng chc ca nn kinh t quc dn. Kinh t t
nhn c vai tr quan trng, l mt trong nhng ng lc ca nn kinh t
Trn c s tng kt l lun v thc tin, i hi XI ca ng xc nh: kinh t nh
nc gi vai tr ch o, kinh t tp th khng ngng c cng c v pht trin. V lu di
kinh t nh nc v kinh t tp th tr thnh nn tng vng chc ca nn kinh t quc dn.
Trong 5, 10 nm ti khng xc nh thnh phn kinh t no ng vai tr nn tng. Kinh t
c vn u t ca nc ngoi c khuyn khch pht trin. Cc hnh thc s hu hn hp
v an kt vi nhau hnh thnh cc t chc kinh t a dng ngy cng pht trin.
51
Cng lnh nm 2011 nhn mnh thm mt s lun im: Cc yu t th trng c

to lp ng b, cc loi th trng tng bc c xy dng, pht trin v tun theo qui
lut ca kinh t th trng, va m bo tnh nh hng XHCN; Nh nc qun l nn kinh
t, nh hng, iu tit, thc y s pht trin kinh t- x hi bng php lut, chin lc,
qui hoch, k hoch, chnh sch v lc lng vt cht.
II. TIP TC HON THIN TH CH KINH T TH TRNG
NH HNG X HI CH NGHA NC TA.
1. Mc tiu v quan im c bn
a. Mt s khi nim
- Th ch kinh t l mt b phn cu thnh ca h thng th ch x hi, tn ti bn
cnh cc b phn khc nh: th ch chnh tr, th ch gio dc . Th ch kinh t ni chung
l mt h thng cc qui phm php lut nhm iu chnh cc ch th kinh t, cc hnh vi
sn xut kinh doanh v cc quan h kinh t. N bao gm cc yu t ch yu v cc o lut,
qui ch, qui tc, chun mc v kinh t gn vi cc ch ti v x l vi phm, cc t chc kinh
t, cc c quan qun l nh nc v kinh t, truyn thng vn ho, vn minh kinh doanh, c
ch vn hnh ca nn kinh t.
Th ch kinh t th trng l mt tng th bao gm cc b qui tc, lut l v h thng
cc thc th, t chc kinh t c to lp nhm iu chnh hot ng giao dch, trao i
trn th trng.
Th ch kinh t th trng bao gm:
- Cc qui tc v hnh vi kinh t din ra trn th trng- cc bn tham gia th trng vi
t cch l ch th th trng.
- Cch thc thc hin cc qui tc nhm t c mc tiu hay kt qu m cc bn tham
gia th trng mong mun.
- Cc th trng - ni hng ho c giao dch, trao i trn c s cc yu cu, qui
nh ca lut l.
i hi XI ca ng xc nh: nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha
nc ta l nn kinh t hng ha nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng c s
qun l ca nh nc di s lnh o ca ng Cng sn. y l mt hnh thi kinh t th
trng va tun theo qui lut kinh t th trng,va da trn c s v c s dn dt, chi
phi bi cc nguyn tc v bn cht ca ch ngha x hi. Do , th ch kinh t th trng
nh hng x hi ch ngha c hiu l th ch kinh t th trng, trong thit ch,
cng c v nguyn tc vn hnh c t gic to lp v s dng pht trin lc lng sn
xut, ci thin i sng nhn dn, v mc tiu dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng,
vn minh. Ni cch khc th ch kinh t th trng nh hng XHCN l cng c hng dn
cho cc ch th trong nn kinh t vn ng theo ui mc tiu kinh t- x hi ti a, ch
khng n thun l mc tiu li nhun ti a.
Xy dng th ch kinh t th trng nh hng XHCN nc ta l vn mi v
phc tp, l mt qu trnh c nhiu giai on. Trong hn 25 nm i mi, th ch kinh t th
52
trng nh hng x hi ch ngha nc ta c hnh thnh trn nhng nt c bn.

cho c ch th trng nh hng x hi ch ngha vn hnh c hiu qu th chng ta phi
tip tc hon thin.
b. Mc tiu hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha.
Mc tiu c bn ca hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN nc ta
l lm cho n ph hp vi nguyn tc c bn ca kinh t th trng, thc y kinh t th
trng nh hng XHCN pht trin nhanh, hiu qu, bn vng, hi nhp kinh t quc t
thnh cng, gi vng nh hng XHCN, thc hin thng li mc tiu dn giu, nc
mnh, x hi dn ch, cng bng, vn minh xy dng v bo v vng chc T quc Vit
Nam XHCN. Mc tiu ny yu cu phi hon thnh c bn vo nm 2020. i hi XI ca
ng nhn mnh: Tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN l tin
quan trng thc y qu trnh c cu li nn kinh t, i mi m hnh tng trng n nh
kinh t v m, l mt trong ba t ph chin lc trong 10 nm ti.
Nhng nm trc mt cn t mc tiu:
Mt l, tng bc xy dng ng b h thng php lut, m bo cho nn kinh t th
trng nh hng XHCN pht trin thun li. Pht huy vai tr ch o ca kinh t nh
nc i i vi pht trin mnh m cc thnh phn kinh t, cc loi hnh doanh nghip. Hnh
thnh mt s tp on kinh t, cc tng cng ty a s hu, p dng m hnh qun tr hin
i, c nng lc cnh tranh quc t.
Hai l, i mi c bn m hnh t chc v phng thc hot ng ca cc n v s
nghip cng.
Ba l, pht trin ng b, a dng cc loi th trng c bn thng nht trong c nc,
tng bc lin thng vi th trng khu vc v th gii.
Bn l, gii quyt tt hn mi quan h gia pht trin kinh t vi pht trin vn ho,
m bo tin b, cng bng x hi, bo v mi trng.
Nm l, nng cao hiu lc, hiu qu qun l ca Nh nc v pht huy vai tr ca Mt
trn T quc, cc on th chnh tr x hi v nhn dn trong qun l pht trin kinh t- x
hi.
c. Quan im hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN
(1) Nhn thc y , tn trng v vn dng ng n cc qui lut khch quan ca kinh
t th trng, thng l quc t, ph hp vi iu kin Vit Nam, m bo nh hng XHCN
ca nn kinh t.
(2) Bo m tnh ng b gia cc b phn cu thnh ca th ch kinh t, gia cc yu
t th trng v cc loi th trng; gia th ch kinh t vi th ch chnh tr, x hi; gn kt
hi ho gia tng trng kinh t vi tin b v cng bng x hi, pht trin vn ho.
(3) K tha c chn lc thnh tu pht trin kinh t th trng ca nhn loi v kinh
nghim tng kt t thc tin nc ta, ch ng, tch cc hi nhp kinh t quc t.
(4) Ch ng, tch cc gii quyt cc vn l lun v thc tin quan trng, bc xc,
ng thi phi c bc i vng chc, va lm va tng kt rt kinh nghim.
(5) Nng cao nng lc lnh o ca ng, hiu lc qun l ca Nh nc, pht huy sc
mnh ca c h thng chnh tr trong qu trnh hon thin th ch kinh t th trng nh
hng XHCN.
2. Mt s ch trng tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha
a. Thng nht nhn thc v nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha
53
Mun hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha trc ht

phi thng nht nhn thc v kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. Mt s im
cn thng nht l: Cn thit s dng kinh t th trng lm phng tin xy dng ch ngha
x hi; Kinh t th trng l c s kinh t ca s pht trin theo nh hng XHCN; Kinh t
th trng nh hng XHCN l nn kinh t va tun theo qui lut ca th trng, va chu
s chi phi ca cc qui lut kinh t ca CNXH v cc yu t m bo tnh nh hng
XHCN.
b. Hon thin th ch v s hu v cc thnh phn kinh t, loi hnh doanh nghip v cc t
chc sn xut kinh doanh.
- Hon thin th ch v s hu:
Kinh t th trng nh hng XHCN da trn s tn ti khch quan nhiu hnh thc
s hu, nhiu thnh phn kinh t. l yu cu khch quan. Do cc yu cu ny cn
c khng nh trong cc qui nh ca php lut m bo cc quyn v li ch ca ch s
hu. Php lut phi qui nh v s hu i vi cc ti sn mi nh: tr tu, c phiu, ti
nguyn nc ..
Phng hng c bn hon thin ch s hu l:
Khng inh t ai thuc s hu ton dn m i din l Nh nc, ng thi tn
trng cc quyn ca ngi s dng t.
Tch bit vai tr Nh nc vi t cch l b my cng quyn qun l ton b nn
kinh t, x hi vi vai tr ch s hu ti sn vn ca Nh nc; tch chc nng ch s hu
ti sn vn ca Nh nc vi chc nng qun l kinh doanh ca doanh nghip nh nc.
Qui nh r, c th v quyn ca ch s hu v nhng ngi lin quan i vi cc
loi ti sn, ng thi qui nh trch nhim ca h i vi x hi.
Ban hnh cc qui nh php l v quyn s hu ca doanh nghip, t chc, c nhn
nc ngoi Vit Nam.
- Hon thin th ch v phn phi:
Hon thin lut php, c ch chnh sch v phn b ngun lc, phn phi v phn
phi li theo hng bo m tng trng kinh t vi tin b v cng bng x hi trong tng
bc, tng chnh sch pht trin. Cc ngun lc x hi c phn phi theo c ch th
trng v chin lc, qui hoch, k hoch pht trin kinh t ca Nh nc, bo m hiu
qu kinh t, x hi. Chnh sch phn phi v phn phi li phi m bo hi ho li ch ca
Nh nc, ca ngi lao ng v ca doanh nghip.
- i mi, pht trin, nng cao hiu qu hot ng ca cc ch th kinh t. i mi,
sp xp li v nng cao hiu qu hot ng ca cc doanh nghip nh nc pht huy vai
tr ch o ca kinh t nh nc; i mi, pht trin cc HTX, t hp tc theo yu cu c
ch th trng, theo nguyn tc: t nguyn, dn ch, bnh ng, cng c li v pht trin
cng ng; i mi c ch qun l ca Nh nc cc n v s nghip cng lp pht
trin mnh m, c hiu qu.
54
c. Hon thin th ch m bo ng b cc yu t th trng v pht trin ng b cc loi

th trng.
- Hon thin th ch v gi, cnh tranh v kim sot c quyn trong kinh doanh.
Hon thin khung php l cho vic k kt v thc hin hp ng. ng thi hon thin c
ch gim st, iu tit th trng v xc tin thng mi, u t v gii quyt cc tranh chp
ph hp vi kinh t th trng v cam kt quc t.
- Hon thin h thng php lut, c ch, chnh sch cho hot ng v pht trin lnh
mnh ca th trng chng khon, tng tnh minh bch, chng cc giao dch phi php, cc
hnh vi ra tin, nhiu lon th trng.
- Xy dng ng b lut php, c ch chnh sch qun l, h tr cc t chc nghin
cu, ng dng chuyn giao cng ngh. i mi c ch qun l khoa hc v cng ngh ph
hp vi c ch th trng, nng cao hiu qu hot ng ca c quan qun l th trng cng
ngh.
d. Hon thin th ch gn tng trng kinh t vi tin b, cng bng x hi trong tng
bc, tng chnh sch pht trin v bo v mi trng.
- Thc hin chnh sch khuyn khch lm giu i i vi tch cc thc hin gim
ngho, c bit vng nng thn, min ni, vng cn c cch mng trc y.
- Xy dng h thng bo him x hi a dng v linh hot ph hp vi yu cu ca
kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. Pht trin a dng cc hnh thc t chc t
nguyn, nhn o, hot ng khng v mc tiu li nhun, chm sc cc i tng bo tr
x hi.
- Hon thin lut php, chnh sch v bo v mi trng c ch ti mnh i vi
cc trng hp vi phm.
e. Hon thin th ch v vai tr lnh o ca ng, qun l ca Nh nc v s tham gia
ca cc t chc qun chng vo qu trnh pht trin kinh t, x hi.
- Vai tr lnh o ca ng th hin ch ch o nghin cu l lun v tng kt
thc tin xc nh r y v c th hn m hnh kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha, c bit nhng ni dung v nh hng x hi ch ngha to ra s ng thun
trong ton x hi.
- i mi v nng cao vai tr, hiu lc qun l kinh t ca Nh nc. Vai tr qun l
kinh t ca nh nc th hin ch pht huy mt tch cc, hn ch mt tiu cc ca c ch
kinh t th trng, to iu kin thun li kinh t th trng pht trin theo nh hng x
hi ch ngha.
- Cc t chc chnh tr x hi, t chc ngh nghip v nhn dn c vai tr quan trong
trong pht trin kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. pht huy vai tr ca h,
Nh nc phi tip tc hon thin php lut, c ch chnh sch, to iu kin cc t chc
v nhn dn tham gia tch cc v c hiu qu vo qu trnh hoch nh, thc thi cc ch
trng pht trin kinh t- x hi.
55
tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN, i hi ln th

XI ca ng nhn mnh thm nhng ni dung quan trng, l:
- Pht trin mnh cc hnh thc s hu, cc thnh phn kinh t, cc loi hnh doanh
nghip;
- Pht trin ng b cc yu t th trng, cc loi th trng;
- Nng cao vai tr lnh o ca ng, hiu lc, hiu qu qun l ca Nh nc i
vi nn kinh t th trng nh hng XHCN.
a. Kt qu v ngha
- Kt qu:
Mt l, sau hn 25 nm i mi, nc ta chuyn i thnh cng t th ch kinh t
k hoch ho tp trung sang th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha . ng
li i mi ca ng c th ch ha thnh php lut, to thnh hnh lang php l cho
nn kinh t th trng nh hng XHCN hnh thnh v pht trin.
Hai l, ch s hu vi nhiu hnh thc v c cu kinh t nhiu thnh phn to
ra ng lc v to iu kin thun li cho sn xut pht trin.
Ba l, cc loi th trng c bn ra i v tng bc pht trin, thng nht trong
c nc, gn vi th trng khu vc v th gii. C ch th trng c s qun l ca Nh
nc v ang i vo cuc sng thay cho c ch k hoch ha tp trung. Cc doanh
nghip, doanh nhn c t ch trong hot ng sn xut kinh doanh, cnh tranh lnh mnh.
Bn l, vic gn pht trin kinh t vi gii quyt cc vn x hi, xo i, gim
ngho t nhiu kt qu tch cc.
- ngha: Sau hn 25 nm i mi, th ch kinh t th trng nh hng hnh
thnh v i vo cuc sng, thc y tng trng kinh t nhanh, bn vng, khc phc khng
hong v kinh t, x hi, to tin cn thit y mnh qu trnh CNH,HH.
- Hn ch: Qu trnh xy dng v hon thin th ch kinh t th trng nh hng x
hi ch ngha cn chm, cha theo kp vi yu cu ca cng cuc i mi v hi nhp kinh
t quc t; Vn s hu, qun l, phn phi trong doanh nghip nh nc cha gii quyt
tt, gy kh khn cho s pht trin v lm tht thot ti sn nh nc, nht l khi c phn
ho; Qun l Nh nc i vi cc loi th trng cn nhiu bt cp. Phn b ngun lc
cha hp l. C ch xin- cho cha c xa b trit . Chnh sch tin lng cn mang
tnh bnh qun.
iu ht sc ng quan tm l nhng yu t bo m nh hng XHCN ca nn
kinh t th trng cha c tng cng, cn nhiu hn ch.
- Nguyn nhn: Vic xy dng th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha
l vn mi, cha c tin l trong lch s. Nhn thc v th ch kinh t th trng nh
hng x hi ch ngha cn nhiu hn ch l do cng tc l lun cha theo kp i hi ca
56
thc tin; Nng lc th ch ho v qun l, t chc thc hin ca Nh nc cn chm, nht

l gii quyt cc vn bc xc; Vai tr tham gia hoch nh chnh sch, thc hin v gim
st ca cc c quan dn c, Mt trn T quc v cc t chc chnh tr x hi cn yu.
Cu hi tho lun:
1. V sao Vit Nam phi i mi c ch qun l kinh t
2. Qu trnh hnh thnh t duy ca ng v kinh t th trng t H VI n H XI
3. Mc tiu v quan im hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN.
Chng 6
NG LI XY DNG H THNG CHNH TR
H thng chnh tr l mt b phn kin trc thng tng x hi, bao gm cc t chc,
cc thit ch c quan h vi nhau v mt mc ch, chc nng trong vic thc hin, tham gia
thc hin quyn lc chnh tr hoc a ra cc quyt nh chnh tr.
H thng chnh tr cc bao gm t chc, cc thit ch vi t cch l ch th ca cc
quyt nh chnh tr. Cc ch th c b my, c t cch php l. H thng t chc c tnh
hp php l h thng t chc c hin php, php lut qui nh.
H thng chnh tr bo gm cc b phn cu thnh c quan h mt thit vi nhau v
c vai tr, v tr khc nhau trong vn hnh ca cc qu trnh chnh tr, th hin cc cp
khc nhau. Gia cc b phn cu thnh ca h thng chnh tr, bao gi cng c mt b phn
gi vai tr nng ct, ht nhn, lm ng lc thc y v dn dt c h thng vn hnh theo
mt mc tiu hoc mt phng hng xc nh.
Cu trc ca h thng chnh tr rt a dng, nhng c bn bao gm ba b phn: ang
chnh tr, nh nc v cc t chc chnh tr- x hi ca nhn dn.
H thng chnh tr Vit Nam hin nay bao gm ng, Nh nc, Mt trn T quc
v 5 on th chnh tr, x hi: Tng lin on lao ng Vit Nam, on thanh nin Cng
sn H Ch Minh, Hi lin hip Ph n, Hi nng dn tp th, Hi cu chin binh Vit Nam
v mi quan h ga cc thnh t trong h thng.
H thng chnh tr nc ta vn hnh theo c ch: ng lnh o, Nh nc qun l,
nhn dn lao ng lm ch.
I.
NG LI XY DNG H THNG CHNH TR

THI K TRC I MI (1945- 1986)
1 H thng chnh tr dn ch nhn dn (giai on 1945- 1954)

Cch mng Thng Tm nm 1945 thng li. Nh nc Vit Nam dn ch cng ho ra
i (1945), nh du s hnh thnh nc ta mt h thng chnh tr cch mng vi cc c
trng:
- C nhim v thc hin ng li cch mng, nh ui bn xm lc, ginh c lp
thng nht tht s cho dn tc, xa b ch phong kin lm cho ngi cy c rung v
pht trin ch dn ch nhn dn gy c s cho CNXH.
57
- Da trn nn tng khi i on kt ton dn tc ht sc rng ri ; khng phn bit

giai cp, tn gio, thc h, ch thuyt ; khng ch trng u tranh giai cp, t li ch
dn tc l cao nht.
- C chnh quyn t xc nh l cng bc ca dn, coi dn l ch v dn lm ch, cn
b sng v lm vic gin d, cn kim, lim chnh, ch cng, v t.
- Vai tr lnh o ca ng (11- 1945 n 2- 1951) c n trong vai tr Quc hi v
Chnh ph, trong vai tr c nhn H Ch Minh v cc ng vin trong Chnh ph.
- C Mt trn Lin Vit v nhiu t chc qun chng rng ri lm vic t nguyn, khng
hng lng
- C s kinh t ch yu ca h thng chnh tr dn ch nhn dn l nn sn xut t nhn
hng ho nh, phn tn, t cung, t cp, t tc.
- xut hin s gim st ca x hi dn s i vi Nh nc v ng; s phn bin
gia hai ng phi (ng X hi v ng Dn ch) i vi ng cng sn. Nh gim
thiu r rt cc t nn thng thy b my cng quyn.
2 H thng dn ch nhn dn lm nhim v lch s ca chuyn chnh v sn giai
on 1954- 1975
nc ta khi giai cp cng nhn gi vai tr lnh o cch mng th thng li ca cuc
cch mng dn tc dn ch nhn dn cng l s bt u ca cch mng XHCN, s bt u
ca thi k thc hin nhim v lch s ca chuyn chnh v sn. Bc ngt y din ra
min Bc t nm 1954
C s hnh thnh h thng chuyn chnh v sn nc ta.
- Mt l, l lun Mc- Lnin v thi k qu , v chuyn chnh v sn. C.Mc ch ra
rng: gia x hi t bn ch ngha v x hi cng sn ch ngha l mt thi k ci bin cch
mng t x hi n n x hi kia. Thch ng vi thi k y l mt thi k qu chnh tr,
nh nc ca thi k y khng th ci g khc hn l nn chuyn chnh cch mng ca giai
cp v sn. V.I.Lnin cng nhn mnh mun chuyn t ch ngha t bn ln ch ngha x
hi th phi c mt thi k chuyn chnh v sn lu di. Bn cht ca chuyn chnh v sn l
s tip tc u tranh giai cp di hnh thc mi. Nh vy, chuyn chnh v sn l mt tt
yu ca thi k qu t ch ngha t bn ln ch ngha x hi.
- Hai l, ng li chung ca cch mng Vit Nam trong giai on mi. Trong Bo co
chnh tr ca i hi i biu ton quc ln th III ca ng (1960) v ng li chung ca
cch mng XHCN nc ta trong giai on mi, c on vit: sau khi nhim v cch
mng dn tc dn ch nhn dn hnh thnh th min Bc cn phi tin ngay vo cch
mng XHCN Mun t mc tiu y phi s dng chnh quyn dn ch nhn dn lm
nhim v lch s ca chuyn chnh v sn thc hin ci to XHCN i vi nng nghip,
th cng nghip, thng nghip nh v cng thng nghip t bn t doanh; pht trin
thnh phn kinh t quc doanh; thc hin CNH XHCN bng cch u tin pht trin cng
nghip nng mt cch hp l, ng thi ra sc pht trin nng nghip v cng nghip nh;
y mnh cch mng XHCN v t tng, vn ha v k thut; bin nc ta thnh mt nc
XHCN c cng nghip hin i, nng nghip hin i, vn ha v khoa hc tin tin.
Nh vy, k t i hi III ca ng cho n khi ng ra ng li i mi t
nc, h thng chnh tr nc ta v thc cht, c t chc, hot ng theo cc yu cu,
mc tiu, nhim v ca chuyn chnh v sn, do vy tn gi chnh thc ca h thng ny
c xc nh l h thng chuyn chnh v sn.
- Ba l, c s chnh tr ca h thng chuyn chnh v sn nc ta c hnh thnh t nm
1930 v bt r vng chc trong lng dn tc v x hi. im ct li ca c s chnh tr
l s lnh o ton din, tuyt i ca ng.
58
- Bn l, c s kinh t ca h thng chuyn chnh v sn l nn kinh t k hoch ho tp

trung quan liu, bao cp. l mt m hnh kinh t hng ti mc tiu xa b nhanh chng
v hon ton ch t hu i vi t liu sn xut, vi ngha l ngun gc v c s ca
ch ngi bc lt ngi, thit lp ch cng hu XHCN v t liu sn xut di hai
hnh thc: s hu nh nc v s hu tp th; loi b trit c ch th trng, thit lp c
ch qun l kinh t k hoch ha tp trung, bao cp.
- Nm l, c s x hi ca h thng chuyn chnh v sn l lin minh gia giai cp cng
nhn, nng dn v tng lp tr thc. Kt qu ca cuc u tranh ai thng ai trong lnh vc
chnh tr, kinh t v kt qu ci to x hi ch ngha i vi cc thnh phn kinh t phi
XHCN to ra mt kt cu x hi bao gm hai giai cp v mt tng lp: giai cp cng
nhn, giai cp nng dn v tng lp tr thc. Tnh hnh ny nh hng n s thc hin
chin lc i on kt dn tc.
3. H thng chuyn chnh v sn theo t tng lm ch tp th ( 1975- 1985).
T thng 4- 1975, vi thng li hon ton, trit ca s nghip khng chin chng
M, cu nc, cch mng Vit Nam chuyn sang giai on mi, giai on tin hnh cch
mng XHCN trong c nc. Do h thng chnh tr ca nc ta cng chuyn sang giai
on mi: t h thng chuyn chnh dn ch nhn dn lm nhim v lch s chuyn chnh
v sn trong phm vi na nc (1954- 1975) sang h thng chuyn chnh v sn hot ng
trn phm vi c nc.
Bc sang giai on mi, i hi ln th IV ca ng nhn nh rng, mun a s
nghip cch mng XHCN n ton thng, iu quyt nh trc tin l thit lp v khng
ngng tng cng chuyn chnh v sn, thc hin v khng ngng pht huy quyn lm ch
tp th ca nhn dn lao ng
Trong giai on ny vic xy dng h thng chuyn chnh v sn c quan nim l
xy dng ch lm ch tp th XHCN; tc l xy dng mt h thng hon chnh cc quan
h x hi th hin ngy cng y s lm ch ca nhn dn lao ng trn tt c cc mt:
chnh tr, kinh t, vn ho, x hi, lm ch thin nhin, lm ch bn thn. Do , ch trng
xy dng h thng chnh tr gm nhng ni dung sau:
- Mt l, xc nh quyn lm ch ca nhn dn c th ch ho bng php lut v t
chc.
- Hai l, xc nh Nh nc trong thi k qu l Nh nc chuyn chnh v sn
thc hin ch dn ch x hi ch ngha, l mt t chc thc hin quyn lm ch tp th
ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng, mt t chc thng qua ng thc hin s
lnh o ca mnh i vi s pht trin ca x hi. Mun th Nh nc ta phi l mt thit
ch ca dn, do dn, v dn.
- Ba l, xc nh ng l ngi lnh o ton b hot ng x hi trong iu kin
chuyn chnh v sn. S lnh o ca ng l bo m cao nht cho ch lm ch tp th
ca nhn dn lao ng, cho s tn ti v hot ng ca Nh nc XHCN.
- Bn l, xc nh nhim v chung ca Mt trn v cc on th l bo m cho qun
chng tham gia v kim tra hot ng ca Nh nc, ng thi l trng hc v CNXH. Vai
tr v sc mnh ca cc on th chnh l kh nng tp hp qun chng, hiu tm t,
nguyn vng ca qun chng, nng cao gic ng XHCN cho qun chng. Mun th cc
on th phi i mi hnh thc t chc v ni dung hot ng cho ph hp vi iu kin
mi.
- Nm l, xc nh mi quan h ng lnh o, nhn dn lm ch, nh nc qun l
l c ch chung trong qun l ton x hi.
59
Hot ng ca h thng chuyn chnh v sn giai on 1975- 1985 c ch o bi

ng li ca cc i hi IV v i hi V ca ng gp phn mang li nhng thnh tu
m nhn dn ta t c trong 10 nm u xy dng CNXH trn c nc, y kh khn, th
thch. im tm ti, sng to trong giai oan ny ca ng l coi lm ch tp th XHCN
l bn cht ca h thng chuyn chnh v sn nc ta.
Tuy nhin, vic s dng chuyn chnh v sn tip tc u tranh giai cp di hnh
thc mi dn ti nhiu ch trng t khuynh, duy ch trong cc lnh vc chnh tr, kinh
t, vn ha, x hi.
- B my nh nc cng knh v km hiu qu m c ch qun l tp trung, quan liu,
bao cp l nguyn nhn trc tip. Cc c quan dn c cc cp c la chn, bu c v hot
ng mt cch hnh thc ch ngha. Khng t c quan chnh quyn khng tn trng kin
ca nhn dn, khng lm cng tc vn ng qun chng, ch quen dng bin php mnh
lnh, hnh chnh.
- S lnh o ca ng cha ngang tm nhim v ca giai on mi, cha p ng
yu cu gii quyt cc vn kinh t- x hi c bn v cp bch.
- ng cha pht huy tt vai tr v chc nng ca cc on th trong vic gio dc,
ng vin qun chng tham gia qun l kinh t- x hi. Cc on th cha tch cc i mi
phng thc hot ng ng vi tnh cht ca t chc qun chng.
- H thng chuyn chnh v sn c biu hin bo th, tr tr chm i mi so vi
nhng t ph mi trong c ch kinh t ang din ra cc a phng, cc c s trong ton
quc. Do , trn thc t h thng chuyn chnh v sn cn tr qu trnh i mi kinh t,
pht trin vn ha, x hi.
Nhng hn ch, sai lm trn y cng vi nhng yu cu ca cng cuc i mi
thc y chng ta phi chm dt h thng chuyn chnh v sn chuyn sang h thng
chnh tr ttrong giai on mi.
II. NG LI XY DNG H THNG CHNH TR
THI K I MI
1. i mi t duy v h thng chnh tr
Vic khng s dng khi nim h thng chuyn chnh v sn v s dng khi nim
h thng chnh tr l kt qu ca bc i mi t duy chnh tr c ngha l lun v thc
tin su sc, th hin cc vn nh sau:
- Nhn thc mi v mi quan h gia i mi kinh t v i mi h thng chnh tr.
Xt trn tng th ng ta bt u cng cuc i mi t i mi v t duy chnh tr,
trong vic hoch nh ng li, chnh sch i ni, i ngoi. Khng c s i mi th
khng c mi s i mi khc. Song ng ta ng khi tp trung trc ht vo vic thc
hin thng li nhim v i mi kinh t, khc phc khng hong kinh t- x hi, to iu
kin n nh chnh tr, xy dng, cng c nim tin ca nhn dn, to iu kin i mi trn
cc lnh vc khc ca i sng x hi. Nh vy dng khi nim h thng chnh tr phn
nh v p ng yu cu chuyn i t th ch kinh t k hoch ha tp trung, quan liu, bao
cp sang th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha.
- Nhn thc mi v u tranh giai cp v v ng lc ch yu pht trin t nc
trong giai on mi.
V vn ny i hi ln th X ca ng cho rng trong thi k qu cn nhiu
hnh thc s hu v t liu sn xut, nhiu thnh phn kinh t, giai cp, tng lp x hi khc
nhau, nhng c cu, tnh cht, v tr ca cc giai cp trong x hi c nhiu thay i cng
vi nhng bin i to ln v kinh t, x hi. Mi quan h gia cc giai cp, tng lp x hi
l quan h hp tc v u tranh trong ni b nhn dn, on kt hp tc lu di trong s
60
nghip xy dng v bo v T quc di s lnh o ca ng. Li ch ca giai cp cng

nhn thng nht vi li ch ca ton dn tc trong mc tiu chung l: c lp dn tc gn
lin vi ch ngha x hi, dn giu, nc mnh, x hi dn ch, cng bng, vn minh.
Ni dung ch yu ca u tranh giai cp trong giai on hin nay l thc hin thng
li s nghip cng nghip ho, hin i ho theo nh hng XHCN, khc phc tnh trng
ngho, km pht trin; thc hin cng bng x hi, chng p bc, bt cng; u tranh nhm
khc phc t tng v hnh ng tiu cc, sai tri; u tranh lm tht bi m mu v hnh
ng chng ph ca cc th lc th ch bo v vng chc T quc.
ng lc ch yu pht trin t nc l i on kt ton dn, trn c s lin minh
gia giai cp cng nhn, nng dn v tng lp tr thc di s lnh o ca ng.
- Nhn thc mi v xy dng Nh nc php quyn trong h thng chnh tr
Trong i mi t duy v h thng chnh tr, vn i mi t duy v nh nc c
tm quan trng c bit. Thut ng xy dng nh nc php quyn ln u tin c ra
Hi ngh ln th hai ca BCH Trung ng ng kha VII (1991), n Hi ngh gia nhim
k v cc i hi VIII, IX, X, tip tc khng nh xy dng nh nc php quyn XHCN
Vit Nam v lm r thm ni dung ca n. l: Nh nc qun l x hi bng Hin php
v Php lut; Php lut gi v tr ti thng trong vic iu chnh cc quan h x hi; ngi
dn c hng mi quyn dn ch, sng v lm vic theo kh nng ca mnh trong phm
vi php lut cho php.
2. Mc tiu, quan im v ch trng xy dng h thng chnh tr.
a. Mc tiu v quan im
Mc tiu ch yu ca i mi h thng chnh tr l nhm thc hin tt hn dn ch
x hi ch ngha, pht huy y quyn lm ch ca nhn dn. Ton b t chc v hot
ng ca h thng chnh tr nc ta trong giai on mi l nhm xy dng v hon thin
nn dn ch x hi ch ngha, bo m quyn lc thuc v nhn dn.
Quan im:
- Mt l, kt hp cht ch ngay t u i mi kinh t vi i mi chnh tr, ly i mi
kinh t lm trng tm tng bc i mi chnh tr.
- Hai l, i mi t chc v phng thc hot ng ca h thng chnh tr khng phi l h
thp hay thay i bn cht ca n m l nhm tng cng vai tr lnh o ca ng, hiu
lc qun l ca Nh nc, pht huy quyn lm ch ca nhn dn, lm cho h thng chnh tr
hot ng nng ng hn, c hiu qu hn, c bit ph hp vi yu cu ca nn kinh t th
trng nh hng XHCN v hi nhp quc t.
- Ba l, i mi h thng chnh tr mt cch ton din, ng b, c k tha, c hnh thc,
bc i v cch lm ph hp
- Bn l, i mi mi quan h ca cc b phn cu thnh h thng chnh tr vi nhau v vi
x hi, to nn s vn ng cng chiu, pht huy quyn lm ch ca nhn dn.
b. Ch trng xy dng h thng chnh tr
*Xy dng ng trong h thng chnh tr.
Trc i hi X, ng ta xc nh: ng Cng sn Vit Nam l i tin phong
ca giai cp cng nhn, i biu trung thnh ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v
ca c dn tc Vit Nam. i hi X v XI ca ng b sung thm: ng Cng sn Vit
Nam l i tin phong ca giai cp cng nhn, ng thi l i tin phong ca nhn dn lao
ng v ca dn tc Vit Nam; i biu trung thnh li ch ca giai cp cng nhn, nhn dn
lao ng v ca dn tc.
V phng thc lnh o ca ng, Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu
ln ch ngha x hi (2011) xc nh: ng lnh o x hi bng cng lnh, bng chin
61
lc, cc nh hng v chnh sch v ch trng ln; bng cng tc tuyn truyn, thuyt
phc, vn ng, t chc, kim tra, gim st v bng hnh ng gng mu ca ng vin.
ng thng nht lnh o cng tc cn b v qun l i ng cn b, gii thiu nhng ng
vin u t c nng lc, phm cht vo hot ng trong cc c quan lnh o ca h thng
chnh tr; ng lnh o thng qua t chc ng, ang vin hot ng trong cc t chc ca
h thng chnh tr, tng cng ch trch nhim c nhn, nht l ngi ng u. ng
thng xuyn nng cao nng lc cm quyn v hiu qu lnh o, ng thi pht huy mnh
m vai tr, tnh ch ng, sng to v trch nhim ca cc t chc khc trong h thng chnh
tr. ng khng lm thay cng vic ca cc t chc khc trong h thng chnh tr.
V v tr, vai tr ca ng trong h thng chnh tr Cng lnh (2011) xc nh ng
lnh o h thng chnh tr ng thi l mt b phn ca h thng chnh ttrij. ng gn b
mt thit vi nhn dn, tn trng v pht huy quyn lm ch ca nhn dn, da vo nhn
dn xy dng ng, chu s gim st ca nhn dn, hot ng ttrong khun kh ca Hin
php v Php lut
Trng tm ca i mi h thng chnh tr l i mi t chc v phng thc hot
ng ca cc b phn cu thnh h thng. Trong vn mu cht v kh khn nht l i
mi phng thc hot ng ca ng, khc phc c hai khuynh hng thng xy ra l
ng bao bin, lm thay hoc bung lng s lnh o ca ng.
Trong qu trnh i mi, ng lun coi trng i mi phng thc lnh o ca
ng vi h thng chnh tr. i mi phng thc lnh o ca ng i vi hot ng ca
h thng chnh tr phi c t trong tng th nhim v i mi v chnh n ng, tin
hnh ng b vi i mi cc mt cng tc xy dng ng, vi i mi t chc v hot
ng ca h thng chnh tr; xy dng v hon thin Nh nc php quyn XHCN, thch
ng vi i hi ca qu trnh cng nghip ho, hin i ho.
i mi phng thc lnh o ca ng i vi hot ng ca h thng chnh tr
phi trn c s kin nh v cc nguyn tc t chc v hot ng ca ng, thc hin ng
nguyn tc tp trung, dn ch; thc hin dn ch rng ri trong ng v trong x hi.
i mi lnh o ca ng i vi hot ng ca h thng chnh tr l cng vic h
trng, i hi phi ch ng, tch cc, c quyt tm cao, ng thi phi thn trng, c bc
i vng chc, va lm, va tng kt, rt kinh nghim.
i mi phng thc hot ng lnh o ca ng i vi h thng chnh tr i vi
mi cp, mi ngnh va qun trit nguyn tc chung, va ph hp vi c im, yu cu,
nhim v ca tng cp.
* Xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha
Chng ta hiu nh ch nh nc php quyn khng phi l mt kiu nh nc, mt
ch nh nc ring. Trong lch s loi ngi ch c 4 kiu nh nc. Cn nh nc php
quyn l cch t chc phn cng quyn lc nh nc.
Nh nc php quyn XHCN Vit Nam c xy dng theo 5 c im sau y:
- l nh nc ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn, tt c quyn lc nh nc
thuc v nhn dn.
- Quyn lc nh nc l thng nht, c s phn cng rnh mch v phi hp cht ch
gia cc c quan lp php, hnh php v t php
- Nh nc c t chc v hot ng trn c s hin php v php lut v m bo
cho hin php v cc o lut gi v tr ti thng trong iu chnh cc quan h thuc tt c
cc lnh vc i sng x hi.
- Nh nc tn trng v bo m quyn con ngi, quyn cng dn
62
- Nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam do mt ng duy nht lnh o,

c s gim st ca nhn dn v s phn bin x hi ca Mt trn T quc v cc t chc
thnh vin ca Mt trn.
xy dng c nh nc php quyn cn thc hin mt s bin php sau y:
+ Hon thin h thng php lut, tng tnh c th v kh thi ca cc qui nh trong
vn bn php lut. Xy dng v hon thin c ch kim tra, gim st tnh hp hin, hp
php trong cc hot ng v quyt nh ca cc c quan cng quyn
+ Tip tc i mi t chc v hot ng ca Quc hi. Hon thin c ch bu c,
nng cao cht lng i biu Quc hi. i mi qui trnh xy dng lut, gim mnh vic
ban hnh php lnh.
+ y mnh ci cch hnh chnh, i mi t chc v hot ng ca Chnh ph theo
hng xy dng c quan hnh php thng nht, thng sut, hin i.
+ Xy dng h thng c quan t php trong sch, vng mnh, dn ch, nghim minh,
bo v cng l, quyn con ngi.
+ Nng cao hot ng ca Hi ng nhn dn, U ban nhn dn, bo m quyn t
ch, t chu trch nhim ca chnh quyn a phng trong phm vi c phn cp.
* Xy dng Mt trn T quc v cc t chc
chnh tr x hi trong h thng chnh tr.
Mt trn T quc Vit Nam v cc t chc chnh tr x hi c vai tr quan trong trong
vic vn ng, tp hp, on kt rng ri cc tng lp nhn dn; i din cho quyn v li
ch hp php ca nhn dn, xut cc ch trng, chnh sch v kinh t, x hi, an ninh,
quc phng..
Nh nc ban hnh c ch Mt trn v cc t chc chnh tr x hi thc hin tt vai
tr gim st v phn bin x hi.
Thc hin tt Lut Mt trn T quc Vit Nam, Lut thanh nin, Lut cng on, qui
ch dn ch mi cp Mt trn, cc t chc chnh tr x hi v cc tng lp nhn dn
tham gia xy dng ng, chnh quyn v h thng chnh tr.
i mi hot ng ca Mt trn v cc t chc chnh tr- x hi cn phi khc phc
tnh trng hnh chnh ho, ph trng, hnh thc; phi nng cao cht lng hot ng; lm
tt cng tc dn vn theo phong cch gn dn, trng dn, hiu dn, hc dn v c trch
nhim vi dn, nghe dn ni, ni dn hiu, lm dn tin.
3. nh gi s thc hin ng li
a. Kt qu thc hin ch trng v ngha
* Kt qu thc hin ch trng i mi h thng chnh tr
T chc v hot ng ca h thng chnh tr nc ta c nhiu i mi gp phn xy
dng v tng bc hon thin v dn ch XHCN, bo m quyn lc thuc v nhn dn.
Hot ng ca h thng chnh tr ngy cng hng v c s. Quc hi, Chnh ph, Hi ng
nhn dn, y ban nhn dn cc cp c nhiu i mi theo hng pht huy dn ch. Dn
ch trong x hi c bc pht trin. Trnh v nng lc lm ch ca nhn dn tng bc
c nng ln.
Nhim v, quyn hn ca cc c quan nh nc c phn nh r hn, phn bit qun
l nh nc vi qun l hot ng sn xut kinh doanh. Nh nc tng bc c kin
ton, t c cu t chc n c ch hot ng trn cc lnh vc lp php, hnh php v t
php.
Mt trn T quc, cc t chc chnh tr, x hi c nhiu i mi t chc b my,
i mi ni dung v phng thc hot ng, a dng ho cc hnh thc tp hp ng o
cc tng lp nhn dn, pht huy dn ch.
63
ng thng xuyn coi trng xy dng, chnh n, gi vng v nng cao vai tr lnh
o ca ng i vi s nghip cch mng ca nhn dn ta trong iu kin mi.
* ngha: Cc kt qu t c khng nh ng li i mi ni chung, ng li
i mi h thng chnh tr ni ring l ng n, sng to, ph hp vi thc tin, khc phc
c nhng khuyt im ca h thng chuyn chnh v sn trc y; Kt qu i mi h
thng chnh tr gp phn lm nn thnh tu to ln c ngha lch s ca cng cuc i
mi nc ta.
* Hn ch:Trong thc t h thng chnh tr nc ta cn nhiu nhc im. Nng lc v hiu
qu lnh o ca ng, hiu lc qun l iu hnh ca Nh nc, hiu qu hot ng ca
Mt trn v cc t chc chnh tr, x hi cha ngang vi i hi ca tnh hnh.
* Nguyn nhn: (1)Nguyn nhn ch yu l do nhn thc v i mi h thng chnh tr cha
c s thng nht cao, trong hoch nh thc hin mt s ch trng, bin php cn ngp
ngng, lng tng, thiu dt khot, khng trit ;(2) Vic i mi h thng chnh tr cha
c quan tm ng mc, cn chm tr so vi i mi kinh t;(3) L lun v h thng chnh
tr, v i mi h thng chnh tr nc ta cn nhiu im cha sng t, nn cha thc s
thng nht trong nhn thc mt s vn v xy dng h thng chnh tr.
Cu hi tho lun:
1. Trnh by khi qut ng li xy dng h thng chnh tr thi k trc i mi
2. Trnh by mc tiu, quan im xy dng h thng chnh tr thi k i mi.
3. Trnh by vai tr lnh o ca ng i vi h thng chnh tr.
Chng 7
NG LI XY DNG, PHT TRIN NN VN HO
V GII QUYT CC VN X HI
I.
QU TRNH NHN THC V NI DUNG NG LI

XY DNG, PHT TRIN NN VN HO
Vn ha theo ngha rng l tng th nhng gi tr vt cht v tinh thn do cng

ng cc dn tc Vit Nam sng to ra trong qu trnh dng nc v gi nc. Theo
ngha hp Vn ha l i sng tinh thn x hi vn ha l h cc gi tr truyn thng,
li sng ca mt dn tc, vn ha l nng lc sng to ca mt dn tc, vn ha l
bn sc ca mt dn tc, l ci phn bit dn tc ny vi dn tc khc.
1. Thi k trc i mi
a. Quan im, ch trng v xy dng nn vn ho mi
- Trong nhng nm 1943- 1954
Nm 1943, Ban thng v Trung ng ng thng qua bn cng vn ho
Vit Nam, do ng ch Trng Chinh d tho. cng xc nh lnh vc vn ho l mt
trong ba mt trn ca cch mng Vit Nam v ra ba nguyn tc ca nn vn ho mi: Dn
tc ho (chng li nh hng n dch v thuc a), i chng ho (chng li mi ch
trng hnh ng lm cho vn ho phn li hoc xa ri qun chng nhn dn), khoa hc ho
(chng li tt c nhng g lm cho vn ho phn tin b, phn khoa hc). Nn vn ho mi
Vit Nam c tnh cht dn tc v hnh thc, dn ch v ni dung.
64
Ngy 3- 9- 1945, trong phin hp u tin ca Chnh ph, Ch tch H Ch Minh

trnh by vi cc b trng 6 nhim v cp bch, trong c 2 nhim v cp bch thuc v
vn ho l: chng nn m ch v gio dc li tinh thn nhn dn. y l hai nhim v ht
sc khim tn nhng li v i tm nhn, chnh xc v tnh thi s ca n.
ng li vn ho khng chin c hnh thnh dn ti ch th Khng chin kin
quc ca BCH TW ng v trong bc th nhim v ca vn ho Vit Nam ca ng ch
Trng Chinh gi Ch tch H Ch Minh (16- 11- 1946) v ti Bo co ch ngha Mc v
vn ho Vit Nam, trnh by ti Hi ngh vn ho cu quc (7- 1948)
ng li gm cc ni dung: xc nh mi quan h gia vn ho v cch mng
gii phng dn tc; c ng vn ho cu quc; xy dng nn vn ho dn ch Vit Nam c
tnh cht dn tc, khoa hc v i chng, m khu hiu thit thc lc l Dn tc, Dn ch
(ngha l yu nc v tin b); pht trin ci hay trong vn ho dn tc; ngn nga s xm
nhp ca vn ho thc dn, phn ng; ng thi hc hi ci hay, ci mi ca vn ho th
gii; hnh thnh i ng tr thc mi ng gp tch cc cho cuc khng chin.
- Trong nhng nm 1955- 1986
ng li xy dng v pht trin nn vn ho trong giai on cch mng x hi ch
ngha c hnh thnh bt u t i hi III (1960) m im ct li l ch trng tin hnh
cch mng t tng v vn ho ng thi vi cch mng quan h sn xut v cch mng
khoa hc k thut; l ch trng xy dng v pht trin nn vn ho mi, con ngi mi.
Mc tiu l lm cho nhn dn ta thot nn m ch v thi h, tt xu, c trnh ngy cng
cao, c hiu bit cn thit v KHKT tin tin xy dng CNXH.
i hi IV v i hi V tip tc pht trin ng li ca i hi III, xc nh nn
vn ho mi l nn vn ho c ni dung x hi ch ngha v tnh dn tc, tnh ng v tnh
nhn dn su sc. Nhim v ca vn ho trong giai on ny l tin hnh ci cch gio dc,
pht trin khoa hc, vn ho ngh thut, gio dc tinh thn lm ch tp th.
b. nh gi s thc hin ng li
- Thnh tu v ngha:
Nn vn ho dn ch mi- vn ho cu quc bc u c hnh thnh v t nhiu
thnh tu trong khng chin, kin quc. Trong nhng nm 1955- 1986, cng tc t tng
vn ho t c nhiu thnh tu to ln, gp phn nng cao dn tr, c v qun chng
sn xut, chin u, gp phn xy dng cuc sng mi, con ngi mi. Trnh vn ha
chung ca ton x hi c nng ln ng k. Li sng mi tr thnh ph bin, ngi vi
ngi sng c tnh ngha, on kt thng yu gip ln nhau.
Thnh tu t c trn lnh vc xy dng vn ha ng vin ton dn tham gia tch
cc vo cc cuc khng chin gii phng dn tc v xy dng t nc.
- Hn ch v nguyn nhn: Cng tc t tng vn ho thiu sc bn, thiu tnh chin
u. Vic xy dng th ch vn ho cn chm. S suy thoi v o c, li sng c chiu
hng pht trin. i sng vn hc, ngh thut cn c nhng mt bt cp.
S d cn hn ch nh vy l v: ng li xy dng v pht trin vn ho giai on ny
(1955- 1986) b chi phi bi t duy chnh tr nm vng chuyn chnh v sn m thc cht
65
l nhn mnh u tranh giai cp, u tranh ai thng ai gia hai con ng, gia hai phe,
u tranh thc h; Mc tiu, ni dung ca cuc cch mng t tng vn ho giai on ny
cng b qui nh bi cuc cch mng quan h sn xut m t tng ch o l xo b trit
t hu, xo b bc lt cng nhanh cng tt; Chin tranh cng vi c ch qun l k hoch
ho tp trung, bao cp v tm l bnh qun ch ngha lm gim ng lc pht trin vn
ho, gio dc, km hm nng lc t do sng to.
2. Trong thi k i mi
a. Qu trnh i mi t duy ca ng v xy dng v pht trin nn vn ho
T i hi VI n i hi XI, ng hnh thnh tng bc nhn thc mi v c
trng, vai tr, v tr ca vn ho trong pht trin kinh t- x hi, nhp nhp quc t.
i hi VI,(1986) xc nh khoa hc- k thut l mt ng lc to ln y mnh qu
trnh pht trin kinh t, x hi, c v tr then cht trong s nghip xy dng ch ngha x hi.
Cng lnh nm 1991 do i hi VII thng qua, a ra quan nim nn vn ho Vit
Nam c c trng tin tin, m bn sc dn tc thay cho quan im nn vn ho Vit
Nam c ni dung XHCN, c tnh dn tc, tnh ng v tnh nhn dn su sc nu ra trc
y. Cng lnh cng a ra ch trng xy dng nn vn ho mi, to ra i sng tinh
thn cao p, phong ph v a dng, c ni dung nhn o, dn ch, tin b; k tha v pht
huy nhng gi tr truyn thng tt p ca cc dn tc trong nc; tip thu nhng tinh hoa
vn ha tin b ca nhn loi; chng la nhng t tng vn ha phn tin b, tri vi truyn
thng tt p ca dn tc.
i hi ln th VII, VIII, IX, X, XI ca ng v nhiu ngh quyt Trung ng tip
theo xc nh: Vn ha l nn tng tinh thn ca x hi v coi vn ha va l mc tiu,
va l ng lc ca s pht trin. y l tm nhn mi v vn ha ph hp vi tm nhn
chung ca th gii ng i. C th:
i hi VII (1991) v i hi VIII khng nh khoa hc v gio dc ng vai tr
then cht trong ton b s nghip xy dng ch ngha x hi v bo v T quc, l mt
trong nhng ng lc a t nc thot ra khi ngho nn, lc hu, vn ln trnh tin
tin ca th gii. Do , phi coi s nghip gio dc- o to cng vi khoa hc l quc
sch hng u pht huy nhn t con ngi, ng lc trc tip ca s pht trin x hi.
Ngh quyt Hi ngh Trung ng nm kha VIII (7- 1998) nu 5 quan im ch o
qu trnh pht trin vn ha trong thi k CNH, HH. Hi ngh Trung ng chn kha IX
(1- 2004) xc nh thm pht trin vn ha ng b vi pht trin kinh t.
Hi ngh Trung ng mi kha IX (7- 2004) t vn bo m s gn kt gia
nhim v pht trin kinh t l trung tm, xy dng ng l then cht vi nhim v khng
ngng nng cao vn ha- nn tng tinh thn ca x hi. y l bc pht trin quan trng
nhn thc ca ng v v tr ca vn ha.
Hi ngh Trung ng mi kha IX nhn nh v s bin i ca vn ha trong
thi k i mi. C ch th trng v hi nhp quc t lm thay i quan h gia c nhnn
v cng ng, thc y dn ch ha i sng x hi, a dng ha th hiu v phng thc
sinh hot vn ha, vai tr ca dnn ch ha- x hi ha vnn ha ca c nhnn ngy cng
66
tng ln v m rng. l nhng thch thc mi i vi s lnh o, qun l cng tc vn

ha ca ng v Nh nc.
b. Quan im ch o v ch trng v xy dng v pht trin vn ho
Mt l, vn ho l nn tng tinh thn x hi, va l ng lc, va l mc tiu thc y s
pht trin kinh t- x hi v hi nhp quc t.
Quan im ny ch r v tr, vai tr c bit quan trng ca vn ho i vi s pht
trin x hi.
- Vn ho l nn tng tinh thn x hi.
Vn ho phn nh v th hin mt cch tng qut, sng ng mi mt ca cuc sng
(ca mi c nhn v cc cng ng) din ra trong qu kh cng nh din ra trong hin ti;
qua hng bao th k, n cu thnh mt h thng cc gi tr, truyn thng v li sng m
trn tng dn tc t khng nh bn sc ring ca mnh.
Cc gi tr ni trn to thnh nn tng tinh thn ca x hi. V n c thm nhun
trong mi con ngi v trong c cng ng, c truyn li, tip ni v pht huy qua cc th
h; c vt cht ho v khng nh vng chc trong cu trc x hi ca tng dn tc (th d
cu trc ny Vit Nam l cu trc Nh- Lng- Nc) ng thi n tc ng hng ngy n
cuc sng, t tng, tnh cm ca mi thnh vin x hi bng mi trng x hi- vn ho.
(bao gm vn ho vt th, phi vt th)
Vn ho l si ch xuyn sut ton b lch s ca dn tc, n lm nn sc sng
mnh lit, gip cng ng cc dn tc vt qua sng gi, thc ghnh tn ti v khng
ngng pht trin.
cho vn ha tr thnh nn tng tinh thn x hi chng ta ch trng lm cho vn
ho thm su vo cc lnh vc ca i sng x hi cc gi tr vn ho tr thnh nn tng
tinh thn bn vng ca x hi, tr thnh ng lc pht trin kinh t, x hi. cng l con
ng xy dng con ngi mi, xy dng mi trng vn ho lnh mnh sc khng
v y li cc tiu cc x hi, y li s xm nhp ca t tng vn ho phn tin b. Bin
php tch cc l y mnh cuc vn ng ton dn on kt xy dng i sng mi.
- Vn ho l ng lc thc y s pht trin
Ngun lc ni sinh ca s pht trin ca mt dn tc thm su trong vn ho. S pht
trin ca mt dn tc phi vn ti ci mi, tip nhn ci mi, to ra ci mi nhng li
khng th tch ri ci ngun. Pht trin phi da trn ci ngun, bng cch pht huy ci
ngun. Ci ngun ca mi quc gia, dn tc l vn ho.
Kinh nghim i mi nc ta cng cho thy ngay bn thn s pht trin kinh t
cng khng ch do cc nhn t thun kinh t to ra. Nn kinh t Vit Nam hm nay c
nhng bc tin ng k so vi thi k thc hin ch kinh t k hoch ho tp trung,
quan liu, bao cp. Nguyn nhn khng phi ch s pht trin t nhin ca cc nhn t
kinh t m cn do s i mi t duy, i mi c ch qun l, cn do s gii phng v t
tng v pht trin mi v trnh , nng lc ca i ng cn b khoa hc v cng ngh,
cn b qun l v lao ng. Ngha l ng lc ca s i mi kinh t mt phn quan trong
nm trong nhng gi tr vn ho ang c pht huy.
Ngy nay, trong iu kin ca cuc cch mng khoa hc v cng ngh hin i, yu
t quyt nh cho s tng trng kinh t l tr tu, l thng tin, l tng sng to v i
mi khng ngng. Tim nng sng to ny nm trong cc yu t cu thnh vn ho, ngha l
trong tri thc v kh nng sng to, trong bn lnh t i mi ca mi c nhn v ca c
cng ng. Ni cch khc, hm lng vn ho trong cc lnh vc ca i sng con ngi
67
cng cao bao nhiu th kh nng pht trin kinh t, x hi cng hin thc v bn vng by
nhiu.
- Vn ho l mc tiu ca s pht trin.
Mc tiu xy dng x hi Vit Nam dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn
minh chnh l mc tiu vn ho.
Chin lc pht trin kinh t- x hi 1991- 2000 xc nh: Mc tiu v ng lc
chnh ca s pht trin l v con ngi, do con ngi, ng thi nu r yu cu Tng
trng kinh t phi gn lin vi tin b v cng bng x hi, pht trin vn ho, bo v mi
trng. Pht trin phi hng ti mc tiu vn ho- x hi mi m bo pht trin bn
vng.
Thc t nhiu nc cho thy mi quan h gia vn ho v pht trin l vn bc
xc ca mi quc gia. Sau khi ginh c c lp, cc nc ang tm con ng dn n
m no, hnh phc, th vic gii quyt ng n mi quan h gia vn ho v pht trin kinh
t- x hi li cng c ngha quan trng.
cho vn ho tr thnh ng lc v mc tiu ca s pht trin chng ta ch
trng pht trin vn ho phi kt hp cht ch ng b vi pht trin kinh t, x hi. C
th: Pht trin ton din cc lnh vc vn ha, x hi hi ha vi pht trin kinh t; khi xc
nh mc tiu gii php pht trin vn ho phi cn c v hng ti mc tiu, gii php pht
trin kinh t, x hi, lm cho pht trin vn ho tr thnh ng lc thc y pht trin kinh
t- x hi; Khi xc nh mc tiu pht trin kinh t, x hi phi ng thi xc nh, thc hin
mc tiu vn ho, hng ti x hi cng bng, dn ch, vn minh.
- Vn ha c vai tr c bit quan trng trong vic bi dng, pht huy nhn t con
ngi v xy dng x hi mi.
Vic pht trin kinh t, x hi cn nhiu ngun lc khc nhau nh: ti nguyn, vn,
nhng ngun lc ny u c hn v c th b cn kit. Ch c tri thc ca con ngi l v
hn, c kh nng ti sinh v t sinh khng bao gi cn kit. Cc ngun lc khc s khng
c s dng c hiu qu nu nh khng c nhng con ngi c tr tu v nng lc khai
thc chng.
Quc gia no t thnh tu cao trong gio dc, tc l c vn tr tu ton dn nhiu
hn, th chng t x hi pht trin hn, c kh nng tng trng di do. Ti nguyn
con ngi, ci vn con ngi ni cho cng l vn tr tu ca dn tc. Nh vy, vn ha
trc tip to dng v nng cao vn ti nguyn con ngi.
Hai l, nn vn ho m chng ta xy dng l nn vn ho tin tin, m bn sc dn tc.
Nn vn ho tin tin l vn ho yu nc, tin b m ni dung ct li l c lp dn
tc v ch ngha x hi theo ch ngha Mc- Lnin v t tng H Ch minh nhm mc tiu
tt c v con ngi, v s pht trin ton din con ngi. Tin tin khng ch v ni dung t
tng m c trong hnh thc biu hin v phng tin truyn ti ni dung phi tin tin, hin
i.
Bn sc dn tc bao gm nhng gi tr vn ho truyn thng bn vng ca cc dn
tc Vit Nam c vun p qua lch s hng ngn nm u tranh dng nc v gi nc.
l lng yu nc nng nn, ch t lc t cng dn tc, tinh thn on kt, thc cng
ng gn kt c nhn- gia nh- lng x- T quc; l lng nhn i khoan dung, trng
ngha tnh, o l, l c tnh cn c, sng to trong lao ng, gin d trong cuc sng. Bn
sc dn tc cn m nt c trong nhng hnh thc biu hin mang tnh dn tc c o.
Ni chung bn sc dn tc l sc sng bn trong ca dn tc, l qu trnh dn tc
thng xuyn t thc, t khm ph, t vt qua chnh bn thn mnh, bit cnh tranh v
hp tc cng tn ti.
68
xy dng nn vn ho tin tin, m bn sc dn tc chng ta ch trng va

bo v bn sc dn tc, va m rng giao lu, tip thu tinh hoa vn ho nhn loi. Gi gn
bn sc vn ha dn tc phi i i vi loi b nhng tp tc lc hu, li thi.
Ba l, vn ho Vit Nam l nn vn ho thng nht m a dng trong cng ng cc dn
tc Vit Nam.
Nt c trng ni bt ca vn ho Vit Nam l s thng nht m a dng, l s ho
quyn bnh ng, s pht trin c lp ca vn ho cc dn tc anh em cng sng trn lnh
th Vit Nam. Mi dn tc c truyn thng v bn sc ca mnh, c cng ng Vit Nam c
nn vn ho chung nht. S thng nht bao hm c tnh a dng trong s thng nht. Khng
c s ng ho hoc thn tnh, k th bn sc vn ho ca cc dn tc.
Chng ta ch trng tip thu, k tha c chn lc nhng gi tr truyn thng ca cc
dn tc trong nc v pht trin vn ho cc dn tc ln mt tm cao mi.
Bn l, xy dng v pht trin vn ho l s nghip ca ton dn do ng lnh o, trong
i ng tr thc gi vai tr quan trng.
Mi ngi Vit Nam phn u v dn giu, nc mnh, cng bng, dn ch, vn
minh u tham gia s nghip xy dng v pht trin nn vn ho nc nh. Cng nhn,
nng dn, tr thc l nn tng khi i on kt ton dn, cng l nn tng ca s nghip xy
dng v pht trin vn ho di s lnh o ca ng, qun l ca Nh nc. i ng tr
thc gn b vi nhn dn gi vai tr quan trng trong s nghip xy dng v pht trin vn
ho.
xy dng i ng tr thc, pht huy vai tr ca i ng tr thc, ng ta xc nh:
gio dc v o to, khoa hc v cng ngh c coi l quc sch hng u.
Nm l, gio dc v o to, cng vi khoa hc v cng
ngh c coi l quc sch hng u
Vn ha theo ngha rng th bao hm c gio dc v o
to, khoa hc v cng ngh. Pht trin nhn thc nu ra t
i hi VI (1986), Hi ngh Trung ng 2, kha VIII (thng
12/1996) khng nh: Cng vi gio dc v o to, khoa hc
v cng ngh l quc sch hng u, l ng lc pht trin
kinh t, x hi, l iu kin cn thit gi vng c lp
dn tc v xy dng thnh cng ch ngha x hi. Khoa hc v
cng ngh l ni dung then cht trong mi hot ng ca tt
c cc ngnh, cc cp, l nhn t ch yu thc y tng trng
kinh t v cng c quc phng, an ninh.
Thc hin quc sch ny chng ta ch trng:
Nng cao cht lng gio dc ton din; i mi c cu t
chc, c ch qun l, ni dung, phng php dy v hc; thc
hin "chun ha, hin i ha, x hi ha", chn hng nn gio
dc Vit Nam. Bi dng cc gi tr vn ha trong thanh ni,
hc sinh, sinh vin, c bit l l tng sng, li sng, nng
lc tr tu, o c v bn lnh sng to ca con ngi Vit
Nam.
Chuyn dn m hnh gio dc hin nay sang m hnh gio
dc m - m hnh x hi hc tp vi h thng hc tp sut
i, o to lin tc, lin thng gia cc bc hc, ngnh
hc; xy dng v pht trin h thng hc tp cho mi ngi v
nhng hnh thc hc tp, thc hnh linh hot, p ng nhu cu
69
hc tp thng xuyn; to nhiu kh nng, c hi khc nhau cho

ngi hc, bo m s cng bng x hi trong gio dc.
i mi mnh m gio dc mm non v gio dc ph thng.
Khn trng iu chnh, khc phc tnh trng qu ti v thc
hin nghim tc chng trnh gio dc v sch gio khoa ph
thng, bo m tnh khoa hc, c bn, ph hp vi tm l la
tui v iu kin c th ca Vit Nam.
Pht trin mnh h thng gio dc ngh nghip, tng nhanh
quy m o to cao ng ngh, trung cp ngh cho cc khu cng
nghip, cc vng kinh t ng lc v cho vic xut khu lao
ng.
i mi h thng gio dc i hc v sau i hc, gn o
to vi s dng, trc tip phc v chuyn i c cu lao
ng, pht trin nhanh ngun nhn lc cht lng cao, nht l
chuyn gia u ngnh. Ch trng pht hin, bi dng, trng
dng nhn ti; nhanh chng xy dng c cu ngun nhn lc hp
l v ngnh ngh, trnh o to, dn tc, vng min
Bo m s lng, nng cao cht lng i ng gio vin
tt c cc cp hc, bc hc. Tip tc i mi mnh m phng
php gio dc,
pht huy tnh tch cc, sng to ca ngi
hc, khc phc li truyn th mt chiu. Hon thin h thng
nh gi v kim nh cht lng gio dc. Ci tin ni dung
v phng php thi c nhm nh gi ng trnh tip thu tri
thc, kh nng hc tp. Khc phc nhng mt yu km v tiu
cc ca gio dc.
Thc hin x hi ha gio dc. Huy ng ngun lc vt
cht v tr tu ca x hi tham gia chm lo s nghip gio dc.
Phi hp cht ch gia ngnh gio dc vi cc ban, ngnh, cc
t chc chnh tr - x hi, x hi - ngh nghip m mang
gio dc, to iu kin hc tp cho mi thnh vin trong x
hi. Tng cng thanh tra, kim tra, gim st trong hot ng
gio dc.
Tng cng hp tc quc t v gio dc v o to. Tip
cn chun mc gio dc tin tin ca th gii ph hp vi yu
cu pht trin ca Vit Nam; tham gia o to nhn lc khu
vc v th gii. C c ch qun l ph hp i vi cc trng
do nc ngoi u t hoc lin kt o to.
Pht trin khoa hc x hi, tip tc gp phn lm sng t
nhng vn l lun v con ng i ln ch ngha x hi nc ta.
Pht trin khoa hc t nhin v khoa hc cng ngh, tp
trung nghin cu c bn nh hng ng dng, c bit cc lnh
vc Vit Nam c nhu cu v th mnh. y mnh c chn lc
vic nhp cng ngh, mua sng ch kt hp cng ngh ni sinh
nhanh chng i mi v nng cao trnh cng ngh ca cc
ngnh c li th cnh tranh, c t trng ln trong GDP.
i mi c ch qun l khoa hc v cng ngh. y mnh
70
hi nhp quc t trong lnh vc khoa hc v cng ngh. Nng

cao cht lng v kh nng thng mi ca cc sn phm khoa hc
v cng ngh; y mnh vic i mi cng ngh trong cc doanh
nghip.
Su l, vn ho l mt mt trn, xy dng v pht trin vn ho l mt s nghip cch
mng lu di, i hi phi c ch cch mng v s kin tr, thn trng.
Bo tn v pht huy bn sc vn ho tt p ca dn tc, sng to nn nhng gi tr
vn ho mi, lm cho nhng gi tr y thm su vo cuc sng ton x hi v mi con
ngi, tr thnh tm l, tp qun tin b, vn minh l c mt qu trnh y kh khn, phc
tp, i hi nhiu thi gian. Trong cng cuc xy phi i i vi chng, ly xy
lm chnh. Cng vi gi gn, pht huy truyn thng vn ho qu bu ca dn tc, chng ta
phi tip thu nhng tinh hoa vn ho tin b ca nhn loi.
c. nh gi thc hin ng li
* Kt qu v ngha
Thc hin ch trng nu trn, trong nhng nm qua c s vt cht, k thut ca vn
ho bc u c xy dng; gio dc o to c bc pht trin mi. Qui m gio dc
o to c tng ln tt c cc cp; khoa hc v cng ngh c bc pht trin, phc v
thit thc nhim v pht trin kinh t, x hi; vic xy dng i sng vn ho, np sng vn
minh c tin b tt c tnh thnh trong c nc
Nhng thnh tu chng t ng li, chnh sch vn ho ca ng v Nh nc
ta v ang pht huy tc dng tch cc, nh hng ng n cho s pht trin i sng
vn ho.
* Hn ch v nguyn nhn
Nhng thnh tu t c trn lnh vc vn ho cha tng xng vi kh nng v
cha vng chc; s pht trin vn ho cha ng b v tng xng vi tng trng kinh t;
xy dng th ch vn ho cn chm, thiu ng b, hn ch tc dng ca vn ho i vi
cc lnh vc quan trng ca i sng x hi; tnh trng ngho nn, thiu tn, lc hu v i
sng vn ho- tinh thn nhiu vng nng thn, min ni, vng su, vng xa.
Hn ch nu trn do nhiu nguyn nhn, song cn nhn mnh v nguyn nhn ch
quan, l: cc quan im ch o pht trin vn ho cha c qun trit y . Bnh ch
quan duy ch trong pht trin kinh t, x hi ko di trong nhiu nm tc ng tiu cc
n trin khai ng li pht trin vn ho; cha xy dng c c ch, chnh sch v gii
php ph hp v pht trin vn ho trong c ch th trng nh hng x hi ch ngha.
II.
QU TRNH NHN THC V CH TRNG
GII QUYT CC VN X HI
Cc vn x hi trnh by trong phn ny bao gm nhiu lnh vc nh: vic lm,
thu nhp, bnh ng x hi, khuyn khch lm giu, xa i,gim ngho, chm sc sc khe,
cung ng dch v cng, ann sinh x hi, cu tr x hi, chnh sch dn s v k hoch ha
gia nh....
1. Thi k trc i mi
a. Ch trng ca ng gii quyt cc vn x hi
- Giai on 1945- 1954: Sau Cch mng thng Tm v nhng nm khng chin,
chnh sch x hi ca ng ta c ch o bi t tng: chng ta ginh c c lp, t
do ri m dn c cht i, cht rt, th t do c lp cng khng lm g. Dn ch bit r gi
tr ca t do, ca c lp khi m dn c n no, mc . Do d, chnh sch x hi cp bch
lc ny l lm cho dn c n, dn c mc, lm cho dn c ch , lm cho dn c hc
hnh. Ch trng ny nhanh chng i vo cuc sng v t hiu qu thit thc.
71
Cc vn x hi c gii quyt trong m hnh dn ch nhn dn: Chnh ph c

ch trng, hng dn cc tng lp nhn dn ch ng, t t chc gii quyt cc vn
x hi
- Giai on 1955- 1975: Cc vn x hi c gii quyt trong m hnh ch ngha
x hi kiu c, trong hon cnh chin tranh. Ch phn phi v thc cht l theo ch ngha
bnh qun. Nh nc v tp th p ng cc nhu cu x hi thit yu bng ch bao cp
trn lan, da vo vin tr ca cc nc XHCN.
- Giai on 1975- 1985: Cc vn x hi c gii quyt theo c ch k hoch ho
tp trung, quan liu, bao cp, trong hon cnh t nc lm vo khng hong v kinh t- x
hi nghim trng, ngun vin tr gim, b bao vy, cm vn.
b. nh gi thc hin ng li
- Thnh tu v ngha
Chnh sch x hi thi k trc i mi tuy cn nhiu hn ch nhng m bo
c s n nh x hi, ng thi cn t c nhng thnh tu ng t ho trn mt s
lnh vc nh vn ho, gio dc, y t, li sng, o c.
Nhng thnh tu th hin bn cht tt p ca ch mi v s lnh o ca
ng, gii quyt c cc vn x hi trong chin tranh ko di.
- Hn ch v nguyn nhn:
Trong x hi hnh thnh tm l li vo Nh nc v tp th trong cch gii quyt
cc vn x hi; ch phn phi bnh qun khng khuyn khch c cc n v, c
nhn lm tt.
Nguyn nhn l do chng ta t cha ng tm chnh sch x hi vi cc chnh sch
khc, ng thi p dng qu lu c ch k hoch ho tp trung, quan liu, bao cp.
2. Trong thi k i mi
a. Qu trnh i mi nhn thc v gii quyt cc vn x hi.
i hi ln th VI ca ng nng cc vn x hi ln chnh sch x hi, t r
tm quan trng ca chnh sch x hi vi chnh sch kinh t. i hi cho rng trnh pht
trin kinh t l iu kin vt cht thc hin chnh sch x hi, nhng nhng mc tiu x
hi li l mc ch ca hot ng kinh t.
Mc tiu ca chnh sch x hi thng nht vi mc tiu pht trin kinh t ch nhm
pht huy sc mnh ca nhn t con ngi. Pht trin kinh t l c s v l tin thc
hin cc chnh sch x hi v ngc li thc hin tt cc chnh sch x hi l ng lc thc
y pht trin kinh t.
i hi ln th VIII ca ng ch trng h thng chnh sch x hi phi c
hoch nh theo nhng quan im sau:
- Tng trng kinh t phi gn lin vi tin b v cng bng x hi ngay trong tng
bc v trong sut qu trnh pht trin. Cng bng x hi phi th hin c khu phn phi
hp l t liu sn xut ln khu phn phi kt qu sn xut.
- Thc hin nhiu hnh thc phn phi.
- Khuyn khch lm giu hp php i i vi tch cc xo i, gim ngho
- Cc vn chnh sch x hi phi c gii quyt theo tinh thn x hi ho.
i hi IX ch trng cc chnh sch x hi phi hng vo pht trin v lm lnh
mnh ho x hi, thc hin cng bng trong phn phi, to ng lc pht trin sn xut,
nng cao nng sut lao ng.
i hi X ch trng phi kt hp cc mc tiu kinh t vi cc mc tiu x hi trong
phm vi c nc, tng lnh vc, tng a phng.
72
Trong iu kin Vit Nam gia nhp t chc Thng mi Th gii (WTO), Hi ngh
Trung ng bn kha X (1- 2007) nhn mnh phi gii quyt tt cc vn x hi ny sinh
trong qu trnh thc thi cc cam kt vi WTO.
i hi ln th XI ca ng (2011) ch trng pht trin ton din, mnh m cc
lnh vc vn ha, x hi hi ha vi pht trin kinh t.
b. Quan im gii quyt cc vn x hi
Mt l, kt hp cc mc tiu kinh t vi cc mc tiu x hi.
K hoch pht trin kinh t phi tnh n mc tiu pht trin trn cc lnh vc x hi.
Mc tiu pht trin kinh t phi tnh n cc tc ng v hu qu x hi c th xy ra. Phi
to c s thng nht, ng b gia chnh sch kinh t vi chnh sch x hi. S kt hp
gia hai mc tiu ny phi c qun trit cc cp, cc ngnh, cc a phng.
Hai l, xy dng v hon thin th ch gn kt tng trng kinh t vi tin b v cng
bng x hi trong tng bc, tng chnh sch pht trin.
Trong tng bc v tng chnh sch pht trin (ca cc cp, cc ngnh, cc a phng)
cn t r v x l hp l vic gn kt gia tng trng kinh t vi tin b v cng bng x
hi.
Ba l, chnh sch x hi c thc hin trn c s pht trin kinh t, gn b hu c gia
quyn li v ngha v, gia cng hin v hng th.
Chnh sch x hi c vai tr tng i c lp vi kinh t, nhng khng th tch ri trnh
pht trin kinh t, cng khng th da vo vin tr nh thi bao cp. Mt khc m
bo cng bng v tin b x hi trong chnh sch x hi phi gn b gia quyn li v ngha
v, cng hin v hng th; chm dt c ch xin- cho trong chnh sch x hi.
Bn l, coi trong ch tiu GDP bnh qun u ngi gn vi ch tiu pht trin con
ngi (HDI) v ch tiu pht trin cc lnh vc x hi. Quan im ny khng nh mc tiu
cao nht ca s pht trin phi v con ngi, v mt x hi dn giu, nc mnh cng bng,
dn ch, vn minh.
c. Ch trng gii quyt cc vn x hi.
Mt l, khuyn khch mi ngi dn lm giu theo php lut, thc hin c hiu qu mc
tiu xo i, gim ngho. To c hi, iu kin cho mi ngi tip cn bnh ng cc ngun
lc pht trin.To ng lc lm giu trong ng o dn c, bng ti nng, sng to ca
bn thn.Xy dng v thc hin c hiu qu chng trnh xa i, gim ngho.
Hai l, bo m cung ng dch v cng thit yu, bnh ng cho mi ngi dn, to vic
lm v thu nhp, chm sc sc kho cng ng. Xy dng h thng an sinh x hi a dng;
pht trin mnh h thng bo him x hi; a dng ha cc loi hnh cu tr x hi, to
nhiu vic lm trong nc v y mnh xut khu lao ng; i mi chnh sch tin lng,
phn phi thu nhp x hi cng bng, hp l.
Ba l, pht trin h thng y t cng bng v hiu qu. Hon thin mng li y t c s;
quan tm chm sc tt hn i vi i tng chnh sch; pht trin cc dch v y t cng
ngh cao, cc dch v y t ngoi cng lp.
Bn l, xy dng chin lc quc gia v nng cao sc kho v ci thin ging ni. Quan
tm chm sc sc khe sinh sn. Gim nhanh t l tr em suy dinh dng. y mnh cng
tc bo v ging ni trc cc i dch v t nn x hi.
Nm l, thc hin tt cc chnh sch v dn s v k hoch ho gia nh. Gim tc
tng dn s; xy dng gia nh m no, bnh ng, tin b; chng nn bo hnh trong gia
nh.
Su l, ch trng cc chnh sch u i x hi.
By l, i mi c ch qun l v phng thc cung ng cc dch v cng.
73
d. nh gi thc hin ng li.

- Kt qu v ngha
Sau hn 25 nm i mi chnh sch x hi, nhn thc v vn pht trin x hi ca
ng v nhn dn ta c nhng thay i c ngha bc ngt quan trng nh:
T tm l th ng, li vo nh nc v tp th, troong ch vo vin tr chuyn
sang tnh nng ng, ch ng v tnh tch cc x hi ca tt c tng lp dn c;
T ch cao li ch tp th mt cch chung chung, tru tng, thi hnh hnh thc
phn phi theo lao ng trn danh ngha nhng thc t l bnh qun, chuyn sang phn phi
ch yu theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t;
T ch khng chp nhn c s phn ho giu- ngho i n khuyn khch mi
ngi lm giu hp php, i i vi tch cc xo i, gim ngho, coi vic c mt b phn
dn c giu trc l cn thit cho s pht trin.
T ch t khng ng tm quan trng ca chnh sch x hi ttrong mi quan h vi
chnh sch kinh t i n s thng nht gia chnh sch kinh t vi chnh sch x hi.
Tnh nng ng x hi khc hn thi k bao cp. Mt x hi m ang dn dn hnh
thnh, vi nhng con ngi dm ngh, dm lm, dm chu trch nhim, khng chp nhn
ngho i, lc hu, bit lm giu, bit cnh tranh v hnh ng v cng ng, v T quc.
Cch thc qun l dn ch, ci m hn, cao php lut.
Bn cnh giai cp cng nhn, nng dn v i ng tr thc, xut hin ngy cng
ng o cc doanh nhn, tiu ch, ch trang tri v cc nhm x hi khc phn u v s
nghip dn giu, nc mnh.
coi trng pht trin gio dc v o to, khoa hc v cng ngh l quc sch hng
u pht trin trin x hi, tng trng kinh t nhanh v bn vng.
Nhng thnh tu to tin pht trin kinh t, x hi, y mnh cng nghip
ho, hin i ho gn vi pht trin kinh t tri thc, sm a nc ta tr thnh mt nc
cng nghip hin i theo nh hng XHCN.
- Hn ch v nguyn nhn
Gio dc v o to cn nhng hn ch v yu km, gy bc xc trong x hi nhng
cha c tng cng trong lnh o, ch o gii quyt. Trong s nghip gio dc ton
din, dy lm ngi, dy ngh l yu km nht.
p lc gia tng dn s ln. Cht lng dn s thp ang l cn tr ln i vi mc
tiu pht trin kinh t, x hi. Vn vic lm ht sc bc xc v nan gii;
S phn ho giu ngho v bt cng x hi tip tc gia tng ng lo ngi; t nn x
hi din bin phc tp, gy thit hi kinh t v an sinh x hi; mi trng sinh thi b
nhim thm; h thng gio dc, y t lc hu, xung cp, c nhiu bt cp, an sinh x hi
cha c m bo.
Nguyn nhn ch yu ca nhng hn ch nu trn l: Tng trng kinh t vn tch
ri vi mc tiu v chnh sch x hi, chy theo s lng; qun l x hi cn nhiu bt cp,
khng theo kp s pht trin ca kinh t.
Cu hi tho lun
1. Trnh by khi qut qu trnh i mi t duy ca ng v xy dng v pht trin vn ha
thi k i mi.
2. Phn tch cc quan im va chu trng cua ang v xy dng v pht trin vn ha ttrong
thi k i mi
3. Phn tch quan im ca ng v vai tro, vi tri cua vn hoa i vi s phat trin kinh t,
xa hi.
74
4. Trnh by quan im, ch trng ca ng v gii quyt cc vn x hi thi k i

mi
Chng 8
NG LI I NGOI
I. NG LI I NGOI THI K 1975- 1986
1. Hon cnh lch s
a. Tnh hnh th gii
T thp nin 70 ca th k XX, s tin b nhanh chng ca cuc cch mng khoa
hc- k thut v cng ngh thc y lc lng sn xut th gii pht trin mnh; Nht
Bn v Ty u vn ln tr thnhg hai trung tm kinh t ln ca th gii. Xu th chy ua
kinh t dn n cc din ho hon gia cc nc ln.
Vi thng li ca cch mng Vit Nam v cc nc ng Dng, h thng XHCN
m rng, phong tro cch mng th gii pht trin mnh. Nhng t gia thp k 70, tnh
hnh kinh t- x hi cc nc XHCN xut hin s tr tr mt n nh. khu vc ng
Nam , nm 1975, M rt qun khi ng Nam , khi qun s SEATO tan ra; thng 21976, cc nc ASEAN k hip c thn thin v hp tc ng Nam (Hip c Bali) m
ra cc din hp tc trong khu vc.
b. Tnh hnh trong nc
Sau khi min Nam gii phng, c nc c lp thng nht cng i ln xy dng
CNXH v t nhng kt qu quan trng. y l thun li c bn, tuy nhin bn cnh
cn c nhiu kh khn, do hu qu nng n ca cuc chin tranh ko di, cc th lc th
ch tip tc chng ph cch mng Vit Nam. t nc va c ho bnh, va chng li
chin tranh ph hoi nhiu mt ca cc th lc th ch.
2. Ni dung ng li i ngoi ca ng
i hi ln th IV ca ng xc nh nhim v i ngoi l: Ra sc tranh th
nhng iu kin quc t thun li nhanh chng hn gn vt thng chin tranh, xy dng
c s vt cht k thut ca ch ngha x hi nc ta.
Trong qua h vi cc nc i hi IV cng c tng cng quan h vi cc nc
XHCN, sn sng thit lp, pht trin quan h hp tc vi cc nc trong khu vc, m rng
quan h gia Vit Nam vi cc nc trn c s gi vng c lp, ch quyn v cng c li.
T gia nm 1978, ng c iu chnh mt s ch trng, chnh sch i ngoi nh:
Ch trng cng c, tng cng hp tc v mi mt vi Lin X- coi quan h vi Lin X l
hn tng trong chnh sch quan h i ngoi ca Vit Nam; nhn mnh ra sc bo v
quan h c bit Vit- Lo trong bi cnh Camphuchia ang chuyn bin phc tp.
i hi V, xc nh cng tc i ngoi phi tr thnh mt mt trn ch ng, tch cc
u tranh nhm lm tht bi m mu ca cc th lc th ch. i hi tip tc nhn mnh
on kt, hp tc ton din vi Lin X l nguyn tc, l chin lc, lun l hn tng
trong chnh sch i ngoi ca Vit Nam; ku gi cc nc ASEAN hy cng cc nc
ng Dng i thoi, v thng lng gii quyt cc vn tr ngi; ch trng khi
phc quan h bnh thng vi Trung Quc.
Thc t cho thy, u tin trong chnh sch i ngoi ca Vit Nam trong giai on
(1975- 1986) l xy dng quan h hp tc ton din vi Lin X v cc nc XHCN; cng
c v tng cng on kt vi Lo v Camphuchia, m rng quan h vi cc nc.
75
a. Kt qu v ngha
Thc hin ng li nu trn, quan h Vit Nam vi cc nc XHCN c tng
cng, c bit l quan h vi Lin X. Ngy 29- 6- 1978, Vit Nam gia nhp Hi ng
tng tr kinh t (khi SEV). Ngy 31- 11- 1978, Vit Nam k Hip c hu ngh v hp
tc ton din vi Lin X. T 1973- 1977, Vit Nam thit lp thm quan h ngoi giao vi
23 nc. Ngy 20- 9- 1977, Vit Nam tip nhn gh thnh vin ti Lin hp quc. Cui nm
1976, Philippin v Thi Lan, thit lp quan h ngoi giao vi Vit Nam.
Kt qu i ngoi trn y c ngha rt ln i vi cch mng Vit Nam, to iu
kin khi phc t nc sau chin tranh v to iu kin thun li trin khai cc hot
ng ngoi giao trong giai on tip theo.
T 1975- 1986, trong quan h quc t Vit Nam gp phi nhng kh khn, tr ngi
ln. nc ta b bao vy, c lp, c bit t thp k 70 ca th k XX, ly c s kin
Camphuchia, cc nc ASEAN v mt s nc khc thc hin bao vy, cm vn Vit Nam.
Nguyn nhn dn n kh khn trn l do chng ta cha nm ht c xu th chuyn
t i u sang ho hon v chy ua kinh t trn th gii. Do khng tranh th c
cc nhn t thun li trong quan h quc t phc v cho cng cuc xy dng t nc. Suy
cho cng l do bnh ch quan, duy ch, li suy ngh gin n, nng vi.
II. NG LI I NGOI, HI NHP
KINH T QUC T THI K I MI
1. Hon cnh lch s v qu trnh hnh thnh ng li
a. Hon cnh lch s
- Tnh hnh th gii t gia thp k 80 ca th k XX
+ Cuc cch mng khoa hc v cng ngh, c bit l cng ngh thng tin tip tc
pht trin mnh m tc ng su sc n mi mt i sng ca cc quc gia, dn tc.
+ Cc nc XHCN lm vo khng hong, dn n sp mt s nc.
+ Trn th gii, nhng cuc chin tranh cc b, xung t, tranh chp vn cn, nhng
xu th chung ca th gii l ho bnh v hp tc pht trin. Xu th chy ua kinh t khin
cc nc ang pht trin thay i t duy i ngoi, thc hin chnh sch a phng ho, a
dng ho trong quan h quc t.
- Xu th ton cu ho v tc ng ca n. Di gc kinh t ton cu ha l qu
trnh lc lng sn xut v quan h quc t pht trin vt qua ro cn bi bin gii cc
quc gia v khu vc, lan to ra trn phm vi ton cu.Ton cu ho va c nhng tc ng
tch cc, va c nhng tc ng tiu cc n s pht trin ca cc nc.Thc t cho thy
cc nc mun trnh khi nguy c b c lp, tt hu, km pht trin th phi tch cc, ch
ng tham gia vo qu trnh ton cu ho.
Ngh quyt i hi i biu ton quc ln th XI ca ng nhn nh: Ton cu ha
v cch mng khoa hc- cng ngh pht trin mnh m, thc y qu trnh hnh thnh x hi
thng tin v kinh t tri thc.
Nhng tc ng tch cc ca ton cu ha: Th trng m rng, trao i hng ha
tng mnh thc y pht trin sn xut cc nc; ngun vn, khoa hc- cng ngh, kinh
nghim qun l cng cc hnh thc hp tc u t mang li li ihcs cho cc bn tham gia
hp tc; mt khc ton cu ha lm tng tnh ph thuc ln nhau, nng cao s hiu bit gia
cc quc gia, to thun li cho vic xy dng mi trng ha bnh, hp tc gia cc nc.
Tc ng tiu cc ca ton cu ha: Cc nc cng nghip pht trin thao tng, chi
phi qu trnh ton cu ha, to nn s bt bnh ng trong quan h quc t lm gia tng
phn cc giu ngho gia cc nc.
76
i hi XI nhn nh: Ton cu ha kinh t tip tc pht trin v qui m, mc v

hnh thc biu hin vi nhng tc ng tch cc v tiu cc, c hi v thch thc an xen
phc tp. Thc t cho thy cc nc mun trnh khi nguy c b bit lp, tt hu, km pht
trin th phi tch cc, ch ng tham gia vo qu trnh ton cu ha.
D bo tnh hnh th gii trong nhng nm sp ti i hi XI nhn nh: Ha bnh,
hp tc, pht trin vn l xu th ln, nhng s c nhng din bin phc tp mi, tim n
nhiu bt trc kh lng. Nhng cng thng, xung t tn giao, sc tc, ly khai, chin tranh
cc b, tranh chp lnh th, bo lon chnh tr, can thip, lt , khng b vn s din ra gay
gt, cc yu t e da an ninh phi truyn thng, ti phm cng ngh cao trong cc lnh vc
ti chnh-tin t; in t- vin thng, sinh hc, mi trng cn tip tc gia tng
- Tnh hnh khu vc chu - Thi Bnh Dng l khu vc tn ti nhng bt n nh v
kh ht nhn, vn tranh chp lnh hi, nhng vn c nh gi l khu vc n nh; l
khu vc c tim lc ln v nng ng v pht trin kinh t.
- Yu cu, nhim v ca cch mng Vit Nam, s bao vy, chng ph ca cc th lc
th ch cn tr cho s pht trin ca cch mng Vit Nam, l mt trong nhng nguyn nhn
dn n khng hong v kinh t- x hi. V vy, gii to tnh trng i u, th ch, ph th
b bao vy, cm vn l yu cu ca cch mng Vit Nam. Mt khc khc phc nguy c
tt hu v kinh t, thu hp khong cch pht trin gia nc ta vi cc nc, ngoi vic pht
huy ti a ni lc, chng ta cn tranh th cc ngun lc t bn ngoi, do cn m rng v
tng cng hp tc quc t.
Nhng c im, xu th ca th gii v yu cu, nhim v ca cch mngVit Nam
l c s ng xc nh ng li i ngoi trong thi k i mi.
b. Cc giai on hnh thnh, pht trin ca ng li
Giai on 1986- 1996 l giai on xc lp ng li i ngoi c lp, t ch, m
rng, a phng ho, a dng ho quan h quc t.
i hi i biu ton quc ln th VI ca ng (12- 1986), nh gi tnh hnh th
gii, trong nc v a ra ch trng phi bit kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi
i trong iu kin mi v yu cu m rng quan h, hp tc vi cc nc ngoi h thng
XHCN, vi cc nc cng nghip pht trin, cc t chc quc t v t nhn nc ngoi trn
nguyen tc bnh ng, cng c li.
Trinr khai ch trng ca ng, thng 12- 1987 Lut u t nc ngoi ti Vit
Nam c ban hnh. y l ln u tin Nh nc ta to c s php l cho cc hot ng
trc tip u t ca nc ngoi vo Vit Nam.
Thng 5- 1988, BCT ra Ngh quyt s 13 v nhim v v chnh sch i ngoi trong
tnh hnh mi, ra ch trng kin quyt, ch ng chuyn cuc u tranh cch mng t
ch i u sang u tranh v hp tc trong cng tn ti ho bnh; li dng s pht trin ca
cch mng khoa hc- k thut v xu th ton cu ha nn kinh t th gii tranh th v tr
c li nht trong phn cng lao ng quc t; kin quyt m rng hp tc quc t, ra sc a
dng ha quan h i ngoi.
Ngh quyt 13 ca BCT th hin s i mi t duy ca ng v nhiu vn then
cht thuc lnh vc i ngoi nh: quan h chnh tr quc t; mc tiu i ngoi; an ninh v
pht trin; on kt quc t, tp hp lc lng trong quan h quc t ca Vit Nam.
Ngh quyt 13 ca BCT nh du s i mi t duy quan h quc t v chuyn
hng ton b chin lc i ngoi ca ng ta. S chuyn hngs ny t nn mng hnh
thnh ng li i ngoi c lp, t ch, m rng, a dng ha, a phng ha quann h
quc t.
77
Trn lnh vc kinh t i ngoi t nm 1989, ng ta ch trng xa b tnh trng

c quyn trong sn xut v kinh doanh xut nhp khu. So vi i hi V l Nh nc c
quyn ngoi thng v trung ng thng nht qun l cng tc ngoi thng, th y l s
i mi u tin trn lnh vc kinh t i ngoi ca Vit Nam.
i hi VII ca ng a ra ch trng hp tc, bnh ng v cng c li vi tt
c cc nc, khng phn bit ch chnh tr x hi khc nhau trn nguyn tc cng tn ti
ha bnh, vi phng chm Vit Nam mun l bn vi tt c cc nc trong cng ng
quc t, phn u v ho bnh, c lp v pht trin.
Cc hi ngh Trung ng (Kha VII) tip tc c th ha quan im ca i hi VII
trn lnh vc i ngoi. Hi ngh ln th ba (6- 1992) nhn mnh yu cu a dang ha, a
phng ha quan h quc t. Hi ngh i biu ton quc gia nhim k (1-1994) ch
trng trin khai mnh m v ng b ng li i ngoi c lp, t ch, m rng, a
dng ha v a phng ha quan h i ngoi.
Giai on 1996- 2006, l giai on b sung, pht trin thm ng li i ngoi
theo phng chm ch ng, tch cc hi nhp kinh t quc t.
i hi ln th VIII ca ng (6- 1996), khng nh tip tc m rng quan h quc
t, hp tc nhiu mt vi cc nc, cc trung tm kinh t, chnh tr khu vc v quc t. ng
thi ch trngXy dng nn kinh t m v y nhanh qu trnh hi nhp kinh t khu
vc v th gii. i hi cng xc nh r hn quan h vi cc nhm nc, nh: ra sc tng
cng quann h vi cc nc lng ging; khng ngng cng c quan h vi cc nc bn b
truyn thng; coi trng quan h vi cc nc pht trin, vi cc trung tm chnh tr- kinh t
th gii..
i hi ln th IX ca ng nhn mnh ch trng ch ng hi nhp kinh t quc
t v khu vc theo tinh thn pht huy ti a ni lc. i hi a ra phng chm Vit
Nam sn sng l bn, l i tc tin cy ca cc nc trong cng ng quc t, phn u v
ho bnh, dc lp v pht trin.
i hi ln th X ca ng nu quan im thc hin nht qun ng li i ngoi
c lp, t ch, ho bnh, hp tc v pht trin. ng thi ra ch trng Ch ng v
tch cc hi nhp kinh t quc t.
Ch ng hi nhp kinh t quc t, l hon ton ch ng quyt nh ng li.
chnh sch hi nhp kinh t quc t, khng ri vo th b ng; phann tch lachonj
phng thc hi nhp ng, d bo trc nhng tnh hung thun li, kh khn khi hi
nhp kinh t quc t.
Tch cc hi nhp kinh t quc t l khn trng chun b, iu chnh, i mi bn
trong, t phng thc lnh o, qun l n hot ng thc tin, t trung ng n a
phng, doanh nghip; khn trng xy dng l trnh, k hoch.. tham gia hi nhp c
hiu qu.
i hi i biu ton quc ln th XI ca ng (1- 2011), trn c s nhn nh tnh
hnh th gii v trong nc ra ch trng: Trin khai ton din, ng b,c hiu qu
hot ng i ngoi, tch cc v ch ng hi nhp quc t. So vi ch trng ca i hi
ln th X: Ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t, th ngh quyt i hi ln th
XI th hin bc pht trin mi v t duy i ngoi- chuyn t hi nhp kinh t quc t
ln hi nhp quc t- Hi nhp ton din, ng b t kinh t, chnh tr n vn ha, x
hi, gio dc, an ninh, quc phng...
Nh vy ng li i ngoi dc lp, t ch, m rng, a dng ha, a phng ha
c xc lp trong 10 nm u ca thi k i mi (1986- 1996), n i hi ln th XI ca
ng c b sung, pht trin theo phng chm ch ng, tch cc hi nhp quc t, hnh
78
thnh ng li i ngoi c lp, t ch, ha bnh, hp tc v pht trin; a phng ha, a

dng ha cc quan h; ch ng v tch cc hi nhp quc t; l bn, l i tc tin cy v l
thnh vin c trch nhim trong cng ng quc t, v li ch quc gia dn tc, v mt nc
Vit Nam x hi ch ngha giu mnh..
2. Ni dung ng li i ngoi,hi nhp kinh t quc t.
a. Mc tiu, nhim v v t tng ch o
* C s xc nh mc tiu, nhim v v t tng ch o.
Trong cc vn kin lin quan n lnh vc i ngoi, ng ta u ch r c hi v
thch thc ca vic m rng quan h hp tc quc t, trn c s xc nh mc tiu,
nhim v v t tng ch o hot ng i ngoi.
- C hi v thch thc
+ V c hi: Xu th ho bnh, hp tc pht trin v xu th ton cu ho kinh t to
iu kin thun li cho nc ta m rng quan h i ngoi, hp tc pht trin kinh t. Mt
khc thng li ca s nghip i mi nng cao th v lc ca nc ta trn trng quc t,
to iu kin mi cho quan h i ngoi v hi nhp kinh t quc t.
+ V thch thc: Nhng vn ton cu nh phn ho giu ngho, dch bnh, ti
phm xuyn quc gia.. gy tc ng bt li i vi chng ta trong qu trnh hi nhp.Nn
kinh t Vit Nam chu sc p cnh tranh gay gt trn c ba cp : sn phm, doanh nghip
v quc gia; nhng bin ng trn th trng quc t s tc ng nhanh v mnh hn n th
trng trong nc, tim n nguy c gy ri lon, thm ch khng hong kinh t- ti chnh.
Ngoi ra li dng ton cu ho, cc th lc th ch s dng chiu bi dn ch,
nhn quyn chng ph ch chnh tr v s n nh, pht trin ca nc ta.
Nhng c hi v thch thc trn c tc ng qua li, c th chuyn ho ln nhau. C
hi khng t pht huy tc ng m tu thuc vo kh nng vn dng c hi. Tn dng tt c
hi s to ra th v lc mi vt qua thch thc, to ra c hi ln hn. Ngc li nu
khng nm bt c c hi, b qua c hi, thch thc s tng ln ln t c hi, cn tr s
pht trin.
* Mc tiu, nhim v i ngoi
Ly vic gi vng mi trng ho bnh, n nh, to iu kin quc t thun li cho
cng cuc i mi pht trin kinh t- x hi l li ch cao nht ca T quc. i hi i
biu ton quc ln th XI ca ng xc nh nhim v ca cng tc i ngoi l: Gi vng
mi trng ha bnh, thun li cho y mnh cng nghip ha, hin i ha, bo v vng
chc c lp, ch quyn, thng nht v ton vn lnh th; nng cao v th ca t nc; gp
phn tch cc vo cuc tranh chung ca nhn dn th gii v ho bnh, c lp dn tc, dn
ch v tin b x hi trn th gii. M rng quan h v hi nhp quc t l to thm
ngun lc p ng yu cu pht trin ca t nc; kt hp ni lc vi ngun lc bn ngoi
to thnh ngun lc tng hp y mnh cng nghip ha, hin i ha thc hin dn giu,
nc mnh, xnn ch cng bng, vn minh; pht huy v nng cao vai tr, v th ca Vit
Nam trong quan h quc t; gp phn tch cc v cuc u tranh chung ca nhnn dn th
gii v ha bnh, c lp, dnn tc, dn ch v tin b x hi.
* T tng ch o
Trong quan h i ngoi, hi nhp kinh t quc t phi qun trit su sc cc quan
im sau:
(1) Bo m li ch dn tc chn chnh l xy dng thnh cng v bo v vng chc
T quc XHCN, ng thi thc hin ngha v quc t theo kh nng ca Vit Nam.
(2)- Gi vng c lp, t ch, t cng i i vi y mnh a phng ho, a dng
ho quan h i ngoi.
79
(3)- Nm vng hai mt hp tc v u tranh trong quan h quc t, c gng thc y

mt hp tc, nhng vn phi u tranh di hnh thc v mc thch hp vi tng i tc,
trnh trc din i u, trnh b y vo th c lp.
(4)- M rng quan h vi mi quc gia, vng lnh th trn th gii, khng phn bit
ch chnh tr x hi. Coi trng quan h ho bnh, hp tc vi khu vc, ch ng tham gia
cc t chc a phng, khu vc, ton cu.
(5)- Gi vng n nh chnh tr, kinh t, x hi; gi gn bn sc vn ho dn tc; bo
v mi trng sinh thi trong qu trnh hi nhp kinh t quc t.
(6)- Pht huy ti a ni lc i i vi thu ht v s dng c hiu qu cc ngun lc
bn ngoi; xy dng nn kinh t c lp, t ch; to ra v s dng c hiu qu cc li th so
snh ca t nc trong qu trnh hi nhp kinh t quc t.
(7)- m bo s lnh o thng nht ca ng, s qun l tp trung ca Nh nc
i vi cc hot ng i ngoi. Phi hp cht ch hot ng i ngoi ca ng, ngoi
giao nh nc v i ngoi nhn dn; gia ngoi giao chnh tr vi ngoi giao kinh t v
ngoi giao vnn ha; gia i ngoi vi quc phng, an ninh.
b. Mt s ch trng, chnh sch ln v m rng quan h i ngoi, hi nhp
kinh t quc t.
Trong cc vn kin ca ng lin quan n i ngoi, c bit l Ngh quyt Hi ngh
Trung ng 4 kho X (2- 2007) ra mt s ch trng, chnh sch ln nh:
- a cc quan h quc t c thit lp i vo chiu su, n nh bn vng: Hi
nhp su sc v y vo nn kinh t th gii, nc ta s cng c a v bnh ng vi cc
thnh vin khc khi tham gia vo vic hoch nh chnh sch thng mi ton cu, thit lp
trt t kinh t mi cng bng hn; c iu kin thun li u tranh bo v quyn li cc
doanh nghip Vit Nam trong cc cuc tranh chp thng mi vi cc nc khc, hn ch
nhng thit hi trong hi nhp kinh t quc t.
- Ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t theo l trnh ph hp: Ch ng v
tch cc xc nh l trnh hi nhp hp l, trong cn tn dng cc u i m WTO dnh
cho cc nc ang pht trin v km pht trin; ch ng v tch cc nhng phi hi nhp
tng bc, dn dn m ca th trng theo mt l trnh hp l.
- B sung v hon thin h thng php lut v th ch kinh t ph hp vi cc
nguyn tc, qui nh ca WTO: Bo m tnh ng b ca h thng php lut; a dng ho
cc hnh thc s hu, pht trin kinh t nhiu thnh phn; thc y s hnh thnh, pht trin
v tng bc hon thin cc loi th trng; xy dng sc thu cng bng, thng nht, n
gin, thun tin cho mi ch th doanh nghip.
- y mnh ci cch hnh chnh, nng cao hiu qu, hiu lc ca b my nh nc:
Kin quyt loi b nhanh cc th tc hnh chnh khng cn ph hp; y mnh phn cp
gn vi tng cng trch nhim kim tra, gim st, thc hin cng khai, minh bch trong
mi chnh sch, c ch qun l.
- Nng cao nng lc cnh tranh quc gia, doanh nghip v sn phm trong hi nhp
kinh t quc t: Nng cao nng lc iu hnh ca Chnh ph; tch cc thu ht u t nc
ngoi nng cao nng lc cnh tranh ca nn kinh t, cc doanh nghip iu chnh qui m
v c cu sn xut trn c s xc nh ng n chin lc sn phm v th trng; iu
chnh qui hoch pht trin, nhanh chng c bin php nng cao sc cnh tranh ca mt s
sn phm.
- Gii quyt tt cc vn vn ho, x hi v mi trng trong qu trnh hi nhp :
Bo v v pht huy cc gi tr vn ho dn tc trong qu trnh hi nhp; xy dng c ch
gim st v ch ti x l s xm nhp ca cc sn phm v dch v vn ho khng lnh
80
mnh, gy phng hi n s pht trin t nc, vn ho v con ngi Vit Nam; kt hp

hi ho gia gi gn v pht huy cc gi tr vn ho truyn thng vi tip thu c chn lc cc
gi tr vn ho tin tin trong qu trnh giao lu vi nn vn ho bn ngoi.
- Xy dng v vn hnh c hiu qu mng li an sinh x hi nh gio dc, bo him
y t; y mnh cng tc xo i, gim ngho; c bin php cm, hn ch nhp khu nhng
mt hng c hi cho mi trng; tng cng hp tc quc t trn lnh vc bo v mi
trng.
- Gi vng v tng cng quc phng, an ninh trong qu trnh hi nhp: Xy dng
nn quc phng ton dn v an ninh nhn dn vng mnh; c cc phng n chng li m
mu din bin ho bnh ca cc th lc th ch.
- Phi hp cht ch hot ng i ngoi ca ng, ngoi giao Nh nc v i
ngoi nhn dn; chnh tr i ngoi v kinh t i ngoi: To c ch phi hp cht ch gia
hot ng i ngoica ng, ngoi giao Nh nc v i ngoi nhn dn nhm tng cng
hiu qu ca hot ng i ngoi. Cc hot ng i ngoi song phng, a phng cn
hng mnh vo vic phc v c lc nhim v m rng quan h kinh t i ngoi, ch
ng hi nhp kinh t quc t. Tch cc tham gia u tranh v mt h thng quan h kinh t
quc t bnh ng, cng bng, cng c li.
- i mi v tng cng s lnh o ca ng, s qun l ca Nh nc i vi cc
hot ng i ngoi: Tng cng s lnh o ca ng, tp trung xy dng c s ng
trong cc doanh nghip v xy dng giai cp cng nhn trong iu kin mi; y mnh xy
dng nh nc php quyn x hi ch ngha ca nhn dn, v nhn dn, do nhn dn trong
tm l ci cch hnh chnh.
3. Thnh tu v ngha, hn ch v nguyn nhn
a. Thnh tu v ngha
- Thnh tu: Hn 25 nm thc hin ng li m rng quan h i ngoi, hi nhp
kinh t quc t, nc ta t c nhng thnh tu nh:
Mt l, ph c th b bao vy, cm vn ca cc th lc th ch, to mi trng
thun li cho cng cuc xy dng v bo v T quc. Nh: Tham gia ky Hip inh Pari (2310- 1991) v mt giai phap toan din cho vn Camphuchia, m ra tin Vit Nam
thuc y quan h vi khu vc va quc t. Vit Nam a binh thng hoa quan h vi Trung
Quc (10- 11- 1991); Thang 7- 1995, Vit Nam giai nhp ASEAN..
Hai l, gii quyt ho bnh cc vn bin gii lnh th, bin o vi cc nc lin
quan. a am phan thanh cng vi Malaixia v giai phap gac lai tranh chp, cung khai
thac vung bin chng ln gia hai nc. Vit Nam a ky vi Trung Quc Hip c v
phn inh bin gii trn b; Hip inh phn nh Vinh Bc B va Hip inh hp tac ngh ca.
Ba l, m rng quan h i ngoi theo hng a phng ho, a dng ho. Ln u
tin trong lich s Vit Nam co quan h chinh thc vi tt ca cac nc ln, k ca 5 nc Uy
vin thng trc Hi ng Bao an Lin hp quc. a ky Hip inh khung vi EU(1995);
nm 1999 ky tha thun vi Trung Quc khung kh quan h: lang ging hu nghi, hp tac
toan din, n inh lu dai, hng ti tng lai. Ngy 13- 7- 2001, k Hip nh thng mi
song phng Vit Nam- Hoa k.. Vit Nam thit lp quan h ngoigiao vi 171 nc trn
th gii. Thng 10- 2007, i hi ng Lin hp quc bu Vit Nam l y vin khong
thng trc Hi ng Bo an nhim k 2008- 2009.
Bn l, tham gia cc t chc kinh t quc t.
Nm 1993, Vit Nam khai thng quan h vi cac t chc tai chinh quc t nh: quy
tin t quc t (IMF); Ngn hang th gii (WB), Ngn hang phat trin chu A (ADB); ngay
11- 01- 2007, Vit Nam c kt nap la thanh vin th 150 cua (WTO)
81
Nm l, m rng th trng, tip thu khoa hc, cng ngh v ky nng qun l.
V m rng th trng: n nm 2010, Vit Nam c quan h thng mi, u t
vi 230 nc v vng lnh th, a t l nhp khu so vi GDP ln trn 170%. Thc t cho
thy nn kinh t nc ta gn kt cht ch vo nn kinh t th gii. Nu nm 1986 kim
ngch xut khu ca Vit Nam la 789 triu USD, n nm 2007 at 48 ty USD; nm 2008
khong 62,9 ty USD; nm 2010 c t 71,6 t USD
Su l, tng bc a cc hot ng doanh nghip v c nn kinh t vo mi trng
cnh tranh. Trong qua trinh hi nhp nhiu doanh nghip a i mi cng ngh, i mi
quan ly, nng cao nng sut, cht lng, khng ngng vn lnn trong canh tranh tn tai
va phat trin
- ngha: Nhng thnh tu trn y c ngha rt quan trng, tranh th c cc
ngun lc bn ngoi, kt hp cc ngun lc trong nc hnh thnh ngun lc tng hp
pht trin kinh t, x hi. Gp phn gi vng v cng c c lp, t ch, nh hng
XHCN; gi vng an ninh quc gia v bn sc vn ho dn tc; nng cao v th v pht huy
vai tr nc ta trn trng quc t.
- Hn ch:
Trong quan h vi cc nc, nht l cc nc ln, chng ta cn lng tng, b ng.
Cha xy dng c mt h thng li ch an xen, tu thuc ln nhau vi cc nc;
Mt s ch trng, c ch, chnh sch chm i mi so vi yu cu m rng quan h
i ngoi v hi nhp kinh t quc t; h thng php lut cha hon chnh, khng ng b,
gy kh khn trong vic thc hin cc cam kt ca cc t chc quc t;
Cha hnh thnh c mt k hoch tng th, di hn v hi nhp kinh t quc t v
l trnh hp l cho vic thc hin cc cam kt;
Doanh nghip nc ta hu ht qui m nh, yu km c v qun l v cng ngh;
trong lnh vc sn xut cng nghip trnh cn lc hu; kt cu h tng v cc ngnh dch
v phc v sn xut kinh doanh u km pht trin v chi ph cao.
i ng cn b lnh vc i ngoi nhn chung cha p ng c nhu cu c v s
lng v cht lng, cn b doanh nghip t hiu v lut php quc t, v k thut kinh
doanh.
i hi i biu ton quc ln th XI ca ng ch r nhng hn ch nh: Cng
tc nghin cu, d bo chin lc v i ngoi c mt cn hn ch. S phi hp gia i
ngoi ca ng, ngoi giao Nh nc v ngoi giao nhn dn, gia cc lnh vc chnh tr,
kinh t v vn ha i ngoi cha tht ng b
Cu hi tho lun
1. Trinh bay khi qut t duy i ngoi ca ng thi k i mi
2. Trnh by muc tiu, nhim vu, t tng v quan im chi ao hoat ng i ngoai trong
thi ky mi cua ang.
3. Trnh by thanh tu, y nghia, han ch va nguyn nhn trong vic thc hin ng li i
ngoai thi ky i mi.
82
83

ĐƯỜNG LỐI

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ĐƯỜNG LỐI

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chng m u

I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU

Ba l, lm r kt qu thc hin ng li ca ng trong tin trnh cch mng Vit

Qua hc tp mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam, sinh vin c c

i vi cc nc thuc a, Cch mng Thng Mi Nga dy cho chng ta rng

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

b. Cc phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v t sn cui th k XIX

Nguyn nhn tht bi ca cc phong tro yu nc ni trn l: Chng ta phi chng

Bn n ch thc dn Php vch trn bn cht phn ng ca quc Php i

i hc Phng ng ca quc t Cng sn nhm chun b i ng cn b cho thnh lp

HI NGH THNH LP NG V CNG LNH

2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

3. ngha lch s s ra i ng Cng sn Vit Nam v Cng lnh chnh tr u

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

quc xm lc v tay sai. Nhng hn ch ny c ng khc phc dn trong qu trnh

V on kt quc t: c lp v cha mi nhn u tranh vo bn phn ng thuc

- Tnh hnh trong nc

tc m ng ra tp hp mi ngi Vit Nam yu nc vo Mt trn Vit Minh, xy

Bn ch th ngy 12 -3-1945 th hin s lnh o sng sut, kin quyt, kp thi ca

ng v nhng dn tc b p bc khc c th t ho rng ln ny l ln u tin trong lch

ng ta li dng c mu thun gia ch ngha quc v ch ngha quc

1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945- 1946)

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

V phng hng, nhim v: ng nu ln bn nhim v ch yu ca nhn dn c

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

Nguyn nhn thng li: Nh ng nh gi ng tnh hnh v ra ch trng khng

php s nh mnh v mnh cng nht nh phi nh Php. Hi ngh ra ch trng,

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

Vn ho: xo b vn ho thc dn, phong kin, xy dng nn vn ho mi theo ba

Hi ngh Trung ng ln th hai (thng 9-1951) ra Ngh quyt v Tnh hnh v

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

i vi quc t, thng li ca nhn dn Vit Nam m u s sp ca ch ngha

NG LI KHNG CHIN CHNG M, CU NC,

1. ng li trong giai on 1954- 1964

Hi ngh ln th by thng 3-1955 v ln th tm thng 8-1955 Ban Chp hnh Trung

- ng li cch mng chung cho c nc v ng li cch mng mi min l c

3. Kt qa, ngha lch s, nguyn nhn thng li v, kinh nghim

th gii nh mt chin cng v i ca th k XX, mt s kin c tm quan trng quc t to

ngnh, cc cp, cc a phng. Trong qu trnh lnh o cuc khng chin ng kp

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

- Trn phm vi c nc, sau i thng ma xun nm 1975, c nc c lp, thng

i hi ln th VI ca ng nghim khc ch ra nhng sai lm trong nhn thc v

i hi ln th IX ch r: Con ng cng nghip ho nc ta cn v c th rt

c b sung, pht trin qua cc i hi ca ng. Di y l khi qut li nhng quan

Ba l, ly pht huy ngun lc con ngi lm yu t c bn cho s pht trin nhanh,

- Xy dng c cu kinh t hin i v hp l theo ngnh, lnh vc v lnh th.

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

3. Phn tch ni dung cng nghip ha trong chng ng u tin ca thi k qu m

Ngh nh 25/CP ca th tng chnh ph giao quyn t ch cho cc n v sn xut kinh

Ba l, c th v cn thit s dng kinh t th trng tip tc xy dng ch ngha

v li ch nh t bn, xy dng c s kinh t cho ch ngha t bn, bo v ch t bn,

Cng lnh nm 2011 nhn mnh thm mt s lun im: Cc yu t th trng c

trng nh hng x hi ch ngha nc ta c hnh thnh trn nhng nt c bn.

Mun hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha trc ht

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

c. Hon thin th ch m bo ng b cc yu t th trng v pht trin ng b cc loi

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN, i hi ln th

thc tin; Nng lc th ch ho v qun l, t chc thc hin ca Nh nc cn chm, nht

NG LI XY DNG H THNG CHNH TR

1 H thng chnh tr dn ch nhn dn (giai on 1945- 1954)

Nguyn Tin Lng. Bi ging mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam .

- Da trn nn tng khi i on kt ton dn tc ht sc rng ri ; khng phn bit