Ovo je Izbor zadataka koji su namjenjeni buduim studentima za lake pripremanje prijemnog ispita na Graevinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu.

Izbor je napravljen prema: 1. Zbirka zadataka iz algebre I, II i III (prema programu za srednje kole), Stjepan Mintakovi, Zavod za izdavanje udbenika Sarajevo; 2. Metodika zbirka zadataka iz algebre i geometrije (za sve srednje kole), Dr Marcel najder, Dr Stjepan Tomi, Zavod za izdavanje udbenika Sarajevo, te na osnovu zadataka koji su postvljeni na klasifikacionom ispitu iz matematike za upis na Elektrotehniki fakultet, Fiziki fakultet i Fakultet za fiziku hemiju na Univerzitetu u Beogradu, te na osnovu primjera zadataka za test iz matematike na Sveuilitu u Zagrebu. Izbor je napravljen u kratkom vremenu koje je proteklo od prvog prijemnog ispita u julu ove 2007. godine, u ljetnoj pauzi u avgustu, tako da su mogui propusti. Molim budue studente, koji uoe billo kakve propuste ili imaju korisne sugestije kako da se pobolja ovaj tekst, da me na to upozore. Prof. Dr. Behdet Mesihovi Katedra za matematiku, programiranje,... Graevinski fakultet, Univerziteta u Sarajevu, e-mail: behdzet_mesihovic@gf.unsa.ba Sarajevo 31. avgust 2007.

SADRAJ
Razlomci... 3 Algebarski izrazi... 9 Kvadratne jednaine... 15 Jednaine sa apsolutnim vrijednostima... 17 Grafici kvadratne funkcije sa apsolutnim vrijednostima... 19 Logaritamske jednaine i nejednaine... 20 Primjena slinosti... 22 Povrina ravnih figura... 23 Trigonometrija... 25 I Svoenje na prvi kvadrant... 25 II Trigonometrijske funkcije sloenih uglova...26 III Trigonometrijske jednaine... 28 PRIMJERI PRIJEMNOG ISPITA NA RAZNIM FAKULTETIMA... 31 Elektrotehniki fakultet Uiverziteta u Beogradu (sa rezultatima), 2003g,... 31 Fakultet za saobraaj i komunikacije u Sarajevu 09. 07. 2007, Grupa A i B,...33 Elektrotehniki fakultet Uiverziteta u Sarajevu (02. 07. 2007), Grupa A i B,...35 Graevinski fakultet u Sarajevo 02.07.2007,(sa rjeenjimaq)... 37 Malo statistike sa prijemnog ispita na GF u Sarajevo 02.07.2007.,... 40 TESTIRAJTE SE ZA PRIJEMNI ISPIT IZ MATEMATIKE!... 41 PROGRAMI ZA PRIJEMNI ISPIT IZ MATEMATIKE,... 47

Razlomci: Izraunati vrijednosti numerikih izraza

1.

2.

3. 4.

5.

6.

7.

8. PRIMJEDBA:Ovdje je mjeoviti broj 3 =

2 5 15 2 17 2 + = 3 5 5 5 5

9.

10.

11. 12. 13. 14. 15.

16. 17. 18.

19. 20.

21.

22. 23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

34.

36.

Rjeenja
1. 5. 9. 12. 13. 14. 17. 20. 23.

26.

29. 31.

32.

33.

34.

Algebarski izrazi

1.

2. 3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16. 17.

18.

10

19.

20.

11

Rijeenja
1. 2. 3.

4. 5.

6. 7. 9.

12

11.

12. 13.

14.

15.

16.

17.

13

18.

14

Kvadratne jednaine

1.

2.

3.

4.

5. 6.

7.

15

Rjeenja kvadratnih jednaina

1.

2.

3.

4.

5.

6. 7.

16

Jednaine sa apsolutnim vrijednostima

1.

2. 3. 4.

Rjeenja jednaina
1.

2.

3.

17

4.

18

Grafici kvadratne funkcije sa apsolutnim vrijednostima

1. 3.

Rjeenja

1.

2.

3.

19

Logaritamske jednaine i nejednaine

1. 2.

3.

4.

6.

20

Rjeenja logaritamske jednaine i nejednaine

1.

2. 3.

4.

5.

6.

21

Primjena slinosti
1.

2.

3. 4. 5.

6.

Rjeenja
1.

3.

4.

6.

22

Povrina ravnih figura

1.

2. 3. 4. 5.

6.

7. 8. 9.

10. 11.

12. 13.

14.
23

Rijeenja
1. 4. 5. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 14.

24

Trigonometrija

Rjeenja

25

26

Rjeenja

27

III Trigonometrijske jednaine

28

Rjeenja

29

------------------------------

30

PRIMJER PRIJEMNOG ISPITA

Elektrotehniki fakultet Uiverziteta u Beogradu, 2003

31

32

Fakultet za saobraaj i komunikacije,

Univerziteta u Sarajevu

Zadaci za Prijemni ispit (09. 07. 2007) Grupa A

Broj zad. Tekst zadatka

1.

Odredite skup svih vrijednosti realnog parametra k za koje kvadratna jednaina

(k + 1) x 2 + 2 (k + 1) x + k 1 = 0
ima dva rjeenja oba negativna. Rijeite u skupu realnih brojeva nejednaine: 2. a)

2x + 3 <5 ; x 2

b)

3 x 5 > x 1.

Ako je f ( x ) 2 f (1 x ) = x , rijeite trigonometrijsku jednainu 3.

f (sin x + cos x) =

2 4 . 6

U trouglu ABC ije stranice BC, CA, AB imaju redom duine 24 cm, 12 cm, 18 cm upisana je krunica K. Kroz centar te krunice povuena je prava koja je paralelna sa 4. stranicom BC zadanog trougla i sijee stranicu AB u taki B1 , a stranicu CA u taki C1 . Izraunajte: a) poluobim s zadanog trougla ABC i duinu poluprenika krunice K upisane tom trouglu;

AB1C1. b) povrinu P 1 novonastalog trougla

Napomena: - Svaki od zadataka 1. - 4. se vrednuje na isti nain - po maksimalno 10 bodova. ifra kandidata 1 Broj bodova po zadacima 2 3 4 Ukupan broj bodova

33

Fakultet za saobraaj i komunikacije

Univerziteta u Sarajevu

Zadaci za Prijemni ispit (09. 07. 2007) Grupa B

Broj zad. Tekst zadatka

Odredite skup svih vrijednosti realnog parametra k za koje kvadratna jednaina 1.

(k + 1) x 2 + 2 (k + 1) x + k 1 = 0
ima dva rjeenja razliitog znaka.

Rijeite u skupu realnih brojeva nejednaine: 2. a)

2x + 3 >5 ; x 2

b)

3 x 5 < x 1.

Ako je f (1 x ) 2 f ( x ) = 1 x, rijeite trigonometrijsku jednainu 3.

f (sin x cos x ) =

2 4 . 6

U trouglu ABC ije stranice BC, CA, AB imaju redom duine 24 cm, 12 cm, 18 cm upisana je krunica K. Kroz centar te krunice povuena je prava koja je paralelna sa 4. stranicom BC zadanog trougla i sijee stranicu AB u taki B1 , a stranicu CA u taki C1 . Izraunajte : a) povrinu P zadanog trougla ABC i duinu njegove visine h na stranicu BC ; b) obim O1 novonastalog trougla AB1C1. Napomena: - Svaki od zadataka 1. - 4. se vrednuje na isti nain - po maksimalno 10 ifra kandidata 1 Broj bodova po zadacima 2 3 4 Ukupan broj bodova

bodova.

Komisija za pripremu, pregled i ocjenu radova Prijemnog ispita na Fakultetu za saobraaj i komunikacije Univerziteta u Sarajevu, akademske 2007/2008. godine
34

Elektrotehniki fakultet
Univerziteta u Sarajevu

PRIJEMNI ISPIT (02. 07. 2007)

Broj zad . Tekst zadatka

Grupa A

2 a) Nacrtati grafik funkcije f zadane formulom f (x) = x 5 x + 4. Nakon toga rijeiti svaku od nejednadbi:

1.

x2 5 x + 4 < 0 ,

x2 5 x + 4 0 ,

x2 5 x + 4 > 0 ,

x2 5 x + 4 0 .

b) Odrediti sve vrijednosti realnog parametra k tako da

2 jednadba kx 2 (k + 2) x + 2k + 1 = 0 ima dva realna i razliita rjeenja koja pripadaju intervalu (0,5).

2.

log 2 ( x 2 + y 2 ) +1 = log 2 130 Rijeiti sistem jednadbi: log10 ( x y ) log10 ( x + y )=log10 2.

Odrediti sve kompleksne brojeve z koji zadovoljavaju uslove:

3.

z 12 8i z

5 3

4 z z 8

= 1 , gdje je i imaginarna jedinica.

4.

Izraunati sve vrijednosti izraza

sin + cos 3 + = i sin = . ako je tg 5

5.

U trokut ije stranice imaju duine 24 cm, 12 cm i 18 cm upisana je krunica. Kroz centar te krunice povuena je prava paralelna s najduom stranicom. Izraunati obim novonastalog trokuta.

Napomene:

Svi zadaci se vrednuju na isti nain - po maksimalno 8 bodova. Rezultati prijemnog ispita bit e objavljeni 03. 07. 2007. u 1400, u zgradi Elektrotehnikog fakulteta, ul. Zmaja od Bosne, bb., KAMPUS. Broj bodova po zadacima 1 2 3 Ukupan broj bodova

Ime i prezime kandidata

35

Elektrotehniki fakultet
Univerziteta u Sarajevu

PRIJEMNI ISPIT
roj zad.

(02. 07. 2007) Tekst zadatka

Grupa B

2 a) Nacrtati grafik funkcije f zadane formulom f (x) = x 4 x + 3. Nakon toga rijeiti svaku od nejednadbi:

1.

x2 4 x + 3 < 0 ,

x2 4 x + 3 0 , x 2 4 x + 3 > 0 ,

x2 4 x + 3 0 .

b) Odrediti sve vrijednosti realnog parametra k tako da jednadba

kx 2 + (k 1) x + k +1 = 0 ima dva realna i razliita rjeenja od kojih tano

jedno pripada intervalu (0, 1). Rijeiti sistem jednadbi: 2.
log10 ( x 2 + y 2 ) +1 = log10 130 log 2 ( x y ) log 2 ( x + y ) = 4log 2 2.

Odrediti sve kompleksne brojeve z 3.

z 8i z 12 = 3 5

koji zadovoljavaju uslove:

z 8 z4

= 1 , gdje je i imaginarna jedinica.

4.

Izraunati sve vrijednosti izraza

tg sin + cos

ako je + = i cos =

3 . 5

5.

U trokut ije stranice imaju duine 24 cm, 12 cm i 18 cm upisana je krunica. Kroz centar te krunice povuena je prava paralelna s najduom stranicom. Izraunati povrinu novonastalog trokuta

Napomene:

Svi zadaci se vrednuju na isti nain - po maksimalno 8 bodova. Rezultati prijemnog ispita bit e objavljeni 03. 07. 2007. u 1400, u zgradi Elektrotehnikog fakulteta, ul. Zmaja od Bosne, bb., KAMPUS. Sarajevu, kolske 2007/2008. godine

Ime i prezime kandidata

Broj bodova po zadacima 1 2 3

Ukupan broj bodova

36

GRAEVINSKI FAKULTET, Sarajevo 02-07-2007. ZADACI ZA KVALIFIKACIONI ISPIT IZ MATEMATIKE.

Svaki zadatak ima eteri ponuena odgovora: a, b, c, d. OBAVEZNO : 1. rijeite postavljeni zadatak, a zatim 2. zaokruiti SAMO taan rezultat. SMATRA SE DA NISTE RIJEILI TAJ ZADATAK, ako: (i) zaokruite netaan rezultat ili vie od jednog ponuenog rezultata (a, b, c, d), (ii) ne zaokruite nijedan od odgovora (a, b, c, d), (iii) samo zaokruite taan rezultat a da niste zapisali rjeenje. (iv) 1. ZADATAK 2 Nejednaina: (m 1) x + 2mx + m 0 vai za sve realne x, ako je: a) 0 m 1 2. ZADATAK
Neka se na horizontalnom terenu iz take A toranj visok 30m vidi pod uglom od 6 . Da bi se iz iste take toranj vidio pod uglom od 3 trebao bi biti visok:

b) m 0

c) m 1

d) m 1

a) 60m

b) 75m

c) 90m

d) 60 2

3.ZADATAK Ako je je hipotenuza c = 4, a za mjerne brojeve otrih uglova vrijedi : = 1 : 3, tada je povrina pravouglog trougla: a) 2 2 2 1 ;

b) 2 3 ;

c)

5 + 1;

d) 2 2 .

4.ZADATAK Osnovica ravnokrakog trougla je a = 5, a krak b = 10. Tada je poluprenik opisanog kruga oko trougla: a) 3 5 ; 5. ZADATAK Izraz:
x 3 + y3 2y xy 2 + : ( x 2 y2 ) + x+y x + y x y2

b)

4 15 ; 3

c) 2

3 +1 ;

d)

3 14 2

1 2 + 4 + 8 + 16 1 2 2

ima vrijednost: a) 4; 5. ZADATAK Ako je: cos 2 =

63 7 , 0, i cos = , 0, , 65 2 2 130

b) xy + 3;

c) 2;

d) xy+4.

37

tada je + jednako: a) 450; b) 900 ; c) 600 ; d) 1350.

Korisne formule:
1+ cos 2 1 cos 2 , sin = , 2 2 . cos ( x + y) = cos x cos y sin x sin y cos =

U pravouglom trouglu ije su katete a i b, a hipotenuza c:

a b sin = c , cos = c

RJEENJA
1.Zadatak Kvadratni trinom f(x) = ax2 +2bx + c ne mijenja znak ako je diskriminanta D = b2 ac 0, tj.

( x R ) ( f ( x ) 0 ( D 0 a > 0 )) (f ( x ) 0 ( D 0 a < 0 ))
Dakle,
(( x R) (m 1) x 2 + 2mx + m 0) D = m2 (m 1) m = m 0 (m 1 < 0) m 0.
2 m 0. 2 Drugi nain (S. Dolarevi): ( x R)(m 1) x + 2mx + m 0 m ( x + 1)

x2

2.Zadatak Neka je x = CA i traena visina tornja H = CB, tada je: x = hctg300 =30 3 , H = xtg600= 30 3 30.3= 90 m.

3=

h C C C A A
0 CAB1=300, 0 CAB=60

0 CAB CAB1 =300, , CAB=60 CAB=600 1=30

3.Zadatak Iz : = 1 : 3, izlazi = 3 , tako da iz osobine zbira otrih uglova u pravouglom trouglu + = 900, tj. 2=450. izlazi 4=900,

38

Katete pravougli trougao ABC su (nacrtati sliku) : a = csin, b = c cos , te je povrina tog trougla

P=
4.Zadatak

1 1 1 2 1 2 2 =2 2. ab = csin c cos = c sin 2 = 4 2 2 4 4 2

Iz pravouglog trougla BDS ( iji su vrhovi (nacrtati sliku): B vrh na osnovici a =BC ravnokrakog trougla ABC, D je podnoje visine h = AD, povuene iz vrha A na osnovicu BC, dok je S centar opisanog kruga oko ravnokrakog trougla ABC), ije su katete

1 a i h r , a hipotenuza r, izlazi 2

5 15 a 2 h = AD = b = 2 2
2

( r je poluprenik kruga opisanog oko trougla ABC )

2

r2 =

(h -

r)2 +

a , tj. 2hr = h2 + 2

a 2

= b 2 . Dakle r =

b 2 4 15 = . 2h 3

5.Zadatak Kako je:

( x + y ) ( x 2 xy + z 2 ) 2y ( x y ) xy x 3 + y3 2y xy 1 2 2 A= : (x y ) + . 2 = + 2 x+y x+y x y x+y ( x y ( x + y )) ( x y ( x + y ))

=

( x y ( x + y)) ( x y ( x + y)) ( x y ( x + y ))

x 2 xy + z 2

xy 2y 2

x 2 y2

= 1,

B=

1 2 + 4 + 8 + 16 1 2 2 = tako da je I = A+B=4.

2 +2+2 2 +4

2 1 2

=3 2

2 +1

2 1 2

= 3,

6.Zadatak Za otre uglove i izlazi(ispred korjena uzet znak plus zato to je otar ugao):

cos =

1 + cos 2 1 1 1 63 = = 65 , 65 2 2

1 cos 2 1 63 = 8 =, sin = 1+ 2 2 65 65

sin = 1 cos 2 = 1

72 9 = . 130 130
8 9 = 7 72 65 2 = 2 2

Zato je:

cos ( + ) = cos cos sin sin =

65 130

65 130

0 tj. + = 135 iz 0, 2 i 0, 2 slijedi + ( 0, )

39

MALO STATISTIKE
Uspjenost rjeavanja pojedinih zadataka (tj. broj kandidata koji su rijeili pojedine zadatke): Zadatak 1. 2. 3. 4. 5. 6. br.

Nijedan zad. 80

Rijilo kand. --%(0d 141)

18

25

13

35

12.75

17.73

4.25

9.21

24.82

4.25

56.74

Rjeili ukupno zadataka kandiddata % (od 141 kand.)

Uspjenost kandidata po ukupnom broju rjeenih zadataka: 0 1 2 3 80 56.74 33 23.40 16 11.35 10 7.09

4 2 1.42

5 0 .00

6 0 .00

Gornje tabele sve kau o nevjerovatno loem predznanju kandidata:

najlaki zadatak br. 5 (operacije sa razlomcima : elementarna algebra i aritmetika) rijeilo je 35 (slovima tridesetpet, tj. samo 25% od 141 kandidata ), nepoznavanje trigonometrije je jo gore (zadaci 2, 3, 6 ).

Navodim nekoliko rariteta iz radova kandidata koji se ne vide iz priloenih tabela:

1. formule za povrinu trougla koje se koriste u 3. zadatku. :

P= c + ( + ) 2 , P = a + 2b, P = c b b a+b ,P= , 2 3

2. Pitagorina formula za pravougli trougao c2 = b2 a2, gdje je c hipotenuza i a, b su katete pravouglog trougla; 3. u 2. zadatku jedan kandidat koristi proporciju H: h = : , te je traena visina tornja 600 H = h = 30 0 = 60; 30

4. biseri iz aritmetike vezani za 5. zadatak: 2 + 4 + 8 + 16 = 2 + 4 + 8 + 16 = 30 , tj. treba

da je tano x+ y= x+y, ili analogan rezultat: 2 2 + 2 2 + 2 2 + 2 2 = 2 2 ...
1 2 3 4 10

40

Testirajte se za prijemni ispit iz matematike!

Za reavanje testa koristite papir i olovku, a zatim unesite reenja zadataka! Ime: Prezime:

1. Vrednost izraza

2. Za a=30 i b=6 vrednost izraza

je:

3. U jednakokrakom trouglu ABC (AC=BC) duina osnovice AB=10, a duina krakova AC i BC iznosi 13. Zbir duina sve tri visine trougla ABC je:

41

4. Ako je

, onda vrednost izraza

pripada intervalu:

5. Za svako realno x razlomak

je jednak:

6. Sfera S1 poluprenika te kocke. Zbir je:

upisana je u kocku ivice 1, a sfera S2 poluprenika

je opisana oko

7. Vrednost izraza

je:

42

-1 nijedan od ponuenih 1 i -i

8. Ako je 9 19 7 8 4

, onda je

9. Zbir svih reenja jednaine

je:

10. Proizvod svih reenja jednaine 12 24 2 6 0

je:

11. Srednja linija trapeza deli trapez na dva dela ije se povrine odnose kao 7:5. Odnos manje i vee osnovice trapeza je:

43

1:3 1:5 1:4 1:6 1:2 12. Skup svih vrednosti realnog parametra za koje su reenja kvadratne jednaine

negativna je podskup skupa:

13. Jednaina ima tano 1 reenje ima vie od 4 reenja ima tano 2 reenja nema reenja ima 4 reenja

na segmentu

14. Broj reenja jednaine 3 1 0 2 bar 4

je:

15. Zapremina paralelepipeda ije su sve strane rombovi stranice je:

i otrog ugla

jednaka

44

16. Rastojanje izmeu tangenti na hiperbolu je:

koje su normalne na pravu

17. Zbir svih vrednosti realnog parametra jedinstveno reenje je: 2 -3 -2 1 3

za koje sistem

ima

18. Ako je

, tada je

jednak:

45

19. Osoba A tri stalnom brzinom po krunoj putanji i obie je za 40 sekundi. Osoba B tri u suprotnom smeru stalnom brzinom i mimoie se sa A svakih 15 sekundi. Za koliko sekundi B obie putanju? 55 25 12 24 27.5 20. Broj presenih taaka svih dijagonala unutar konveksnog sedmougla ABCDEF kod kojeg se nikoje tri i vie dijagonala ne seku u jednoj unutranjoj taki tog sedmougla je: 21 28 42 45 35

46

Programi za prijemni ispit iz Matematike 1. Osnovne logike operacije. Pojam funkcije. 2. Racionalni algebarski izrazi. Polinomi. 3. Linearna funkcija. Linearne jednaine i nejednaine. Sistemi linearnih jednaina i nejednaina. 4. Kvadratna funkcija. Kvadratne jednaine i nejednaine. Sistemi kvadratnih jednaina. 5. Algebarske i iracionalne jednaine i nejednaine. 6. Pojam logaritma. Logaritamska i eksponencijalna funkcija. Logaritamske i eksponencijalne jednaine i nejednaine. 7. Trigonometrijske funkcije. Identiteti, jednaine i nejednaine. Primena trigonometrije na trougao i mnogougao. 8. Kompleksni brojevi. 9. Analitika geometrija u ravni (prava, krug, elipsa, hiperbola i parabola). 10. Planimetrija (prvenstveno geometrija trougla, etvorougla i kruga). 11. Stereometrija (prizma, piramida, zarubljena piramida, valjak, kupa, zarubljena kupa, sfera i delovi sfere). 12. Binomna formula. Aritmetika i geometrijska progresija. 13. Pojam granine vrednosti. Izvod i primjena izvoda.

47