This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative

Works 3.0 Unported License.

UBUNTU – L E S S O N 2
Στο προηγούμενο μάθημα, είχαμε μια πρώτη εμπειρία με το γραφικό περιβάλλον του Ubuntu.
Στο σημερινό μάθημα θα εξερευνήσουμε το file system του συγκεκριμένου λειτουργικού και θα
ορίσουμε τα directories από τα οποία αποτελείται. Είναι πολύ σημαντικό για τον καθημερινό
χρήστη όσο και για τον Administrator να ξέρει τον τρόπο με τον οποίο το λειτουργικό Ubuntu
ταξινομεί, διαχειρίζεται και αποθηκεύει αρχεία πληροφοριών.

Το Ubuntu προσφέρει έναν απλό αλλά πολύ ευέλικτο διαχειριστή αρχείων (file manager) ο
οποίος ονομάζεται Nautilus και είναι ενσωματωμένος σε οποιαδήποτε εύρεση αρχείων
επιχειρήσουμε μέσα από την επιφάνεια εργασίας. Βοηθάει άμεσα και αποτελεσματικά τον
χρήστη δια μέσου γνώριμων γραφικών εντολών (κυρίως για όσους χρησιμοποιούν Windows)
να μεταφέρει, να αντιγράψει, να μετακινήσει ή και να διαχειριστεί οποιοδήποτε φάκελο ή
αρχείο. Υπάρχει όμως μια σημαντική διαφορά την οποία έχουν να αντιμετωπίσουν, και κατά
κάποιο τρόπο να συνηθίσουν, οι χρήστες του Ubuntu και αυτή επικεντρώνεται στο τρόπο
παρουσίασης του directory. Όσοι προέρχονται από το γνωστό περιβάλλον των Windows θα
περίμεναν να δουν γράμματα που αντιπροσωπεύουν διαφορετικά disk drives όπως π.χ. Το C:
για το σκληρό δίσκο, το Α: για το floppy drive κτλ. Στο Ubuntu, και πιο γενικότερα στα
λειτουργικά LINUX, οποιαδήποτε αποθηκευτική οντότητα είναι μέρος ενός κοινού file system.
Οπότε εάν είχαμε ενώσει δύο έξτρα εξωτερικούς δίσκους και ένα USB stick δεν θα βλέπαμε
ποτέ γράμματα να αντιπροσωπεύουν διαφορετικά file directories, γιατί απλά υπάρχει μόνο ένα
file directory και όλες οι αποθηκευτικές συσκευές γίνονται μέλη αυτής της δομής. Η παρακάτω
εικόνα σας δίνει μια ιδέα για την δομή του file directory στο Ubuntu.

Michail Kassapoglou – http://kassapoglou.blogspot.com

 /

etc dev home usr var

/michail

/music

Όλη η δομή του directory ξεκινάει από το root folder που αντιπροσωπεύεται από το σύμβολο “
/ “. Μέσα σε αυτό το αυτό το φάκελλο υπάρχει ένας αριθμός άλλων φακέλλων που ο καθένας
από αυτούς εξυπηρετεί κάποιο συγκεκριμένο σκοπό. Για παράδειγμα, ο φάκελλος /home
περιέχει όλα τα αρχεία του κάθε χρήστη που έχει δικαίωμα να κάνει log in στο λειτουργικό.
Όπως βλέπεται στην πιο πάνω εικόνα, για τον χρήστη “michail” το σύστημα δημιούργησε και
τον αντίστοιχο φάκελλο μέσα στο /home για να δώσει την δυνατότητα αποθήκευσης αρχείων
στο χρήστη.

Εάν ήδη έχετε πειραματιστεί και με άλλα Linux λειτουργικά, θα έχετε προσέξει ότι η δομή του
file system (όπως εμφανίζεται στην παρακάτω εικόνα) είναι σχεδόν η ίδια σε όλα. Τονίζω την
λέξη “σχεδόν” γιατί λειτουργικά όπως το Ubuntu έχουν προσθέσει μερικά directories
παραπάνω για να μπορεί να ανταποκριθεί καλύτερα στις τεχνολογικές καινοτομίες που
προσπαθούν να βελτιώσουν την εμπειρία μας με τον υπολογιστή.

Michail Kassapoglou – http://kassapoglou.blogspot.com

Που οφείλεται όμως αυτή η ομοιότητα που συναντάμε σε όλα τα Linux
λειτουργικά? Η απάντηση βρίσκεται στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση
http://proton.pathname.com/fhs/

Το file system υπακούει κάτω από τους κανονισμούς που έχουν παγκοσμίως δημιουργηθεί με την
ονομασία Filesystem Hierarchy Standard ή με την συντομογραφία
(FHS). Το τελευταίο στάνταρ το οποίο έχει υιοθετήσει και το Ubuntu είναι το 2.3 και μπορείτε να το
κατεβάσετε με την μορφή PDF. Έτσι δεν θα υπάρχει καμία απορία για το τι σκοπό εξυπηρετεί κάθε
φάκελος και αρχείο που βλέπετε μετά την εγκατάσταση του λειτουργικού. Επίσης θα είναι ο καλύτερος
οδηγός σας όποτε αποφασίζετε να κάνετε μια περιήγηση μέσα στο file system.

Michail Kassapoglou – http://kassapoglou.blogspot.com

Πάμε όμως να οργανώσουμε και εμείς την θεωρία μας βασιζόμενοι σε όλα όσα έχουμε ήδη
προαναφέρει.

/ Αυτό είναι το root directory κάτω από το οποίο είναι οργανωμένα όλα τα υπόλοιπα αρχεία. Έχει
δημιουργηθεί με την λογική να υποστηρίζει ότι το περιεχόμενο ενός root filesystem πρέπει να είναι
επαρκή για να μπορέσει να κάνει εκκίνηση το λειτουργικό, να μπορεί να κάνει επαναφορά σε
λειτουργική κατάσταση το σύστημα εάν υπάρξει κάποιο λάθος δια μέσου ήδη εγκαταστημένων
περιφερειακών συσκευών όπως floppy, DVD κτλ, και να μπορεί να επισκευάζει το προβληματικό
σημείο στο σύστημα με διαγνωστικά εργαλεία που είναι ήδη εγκαταστημένα.

Michail Kassapoglou – http://kassapoglou.blogspot.com

/bin Εδώ βρίσκονται οι θεμελιώδες και βασικές εντολές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας
administrator ή ένας χρήστης όταν το λειτουργικό έχει ολοκληρώσει την διαδικασία του boot. Μερικές
από αυτές τις εντολές είναι η cat για να βλέπουμε το περιεχόμενο ενός αρχείου στην οθόνη μας, η ls
που μας επιστρέφει μια λίστα με όλα τα αρχεία που βρίσκονται μέσα σε ένα directory, κτλ. Όλες αυτές
τις εντολές θα τις αναλύσουμε αργότερα.

/boot Αυτό το directory περιέχει τα αρχεία που χρειάζεται το λειτουργικό για να ολοκληρώσει την
διαδικασία του boot πριν φτάσει στο σημείο εκείνο στο οποίο θα φορτώσει προγράμματα για τον
συγκεκριμένο χρήστη που έκανε log on.

/dev Το συγκεκριμένο directory περιέχει αρχεία περιγραφής συσκευών όπως floppy, sound cards,κτλ.
Αξίζει να παρατηρήσουμε εδώ όλες οι συσκευές που υποστηρίζει το Ubuntu περιγράφονται με την
μορφή αρχείων εκτός από την κάρτα δικτύου που δεν περιγράφεται από αρχείο αλλά δημιουργείται
στην μνήμη όταν ενεργοποιήται.

/etc Εδώ βρίσκονται αρχεία τα οποία ρυθμίζουν την σωστή λειτουργικότητα προγραμμάτων τα οποία
βρίσκονται εγκαταστημένα στο σύστημα. Το πρόγραμμα Apache πχ έχει directory με όλα τα αρχεί
ρυθμίσεων που το συνοδεύουν κάτω από το directory /etc.

/home Εδώ αποθηκεύονται τα αρχεία του κάθε χρήστη για τον οποίο δημιουργούμε καινούργιο
λογαριασμό.

/lib Το συγκεκριμένο directory περιέχει προγραμματιστικές βιβλιοθήκες που χρησιμοποιεί το Ubuntu

για να ολοκληρώσει σωστά την boot διαδικασία και να εκτελέσει τις εντολές που βρίσκονται στο /bin
directory.

/media Κάτω από αυτό το directory, θα συναντήσουμε άλλα directories που το καθένα από αυτά
“δένει” με κάποια εξωτερική συσκευή όπως cdroms, DVD drives, zip disks κτλ. Αυτό είναι ένα
directory που έχει πρσθέσει το Ubuntu και δεν υπάρχει ο ορισμός του στο FHS.

/mnt Αυτό το directory παρέχεται έτσι ώστε ο Administrator να έχει την ευκολία να μπορεί να “δέσει”
προσωρινά κάποιο εξωτερικό file system στο ήδη υπάρχων. Επειδή, όπως αναφέρεται και στον ορισμό,
αυτό είναι ένα προσωρινό directory, δεν θα ήταν λογικό και φρόνιμο να κάνουμε εγκατάσταση εκεί
κάποιο πρόγραμμα.

/opt Εδώ γίνονται εγκατάσταση πακέτα προγραμμάτων που υποστηρίζει το λειτουργικό σύστημα με
την μορφή add-on modules.

/root Αυτό είναι το προκαθορισμένο directory όπου τα αρχεία του root χρήστη αποθηκεύονται.

/sbin Εδώ θα βρούμε προχωρημένες εντολές και εργαλεία διαχείρισης του λειτουργικού που μόνο ο
root χρήστης μπορεί συνήθως να τρέξει. Μερικές από αυτές είναι η mkfs η οποία δημιουργεί ένα
καινούργιο file system, και η swapon που ενεργοποιεί το paging και το swapping στο σύστημα.

/srv Περιέχει τα αρχεία πληροφοριών που περιγράφουν τα services που τρέχουν στο λειτουργικό κάτω
από τον log on λογαριασμό.

Michail Kassapoglou – http://kassapoglou.blogspot.com

/tmp Το directory αυτό διατίθεται σε προγράμματα που χρειάζονται να αποθηκεύσουν προσωρινά
αρχεία. Αρχεία τα οποία δεν έχουν χρησιμοποιηθεί για 10 μέρες (default setting) διαγράφονται από το
σύστημα.

/usr Εδώ έχουμε ένα δεύτερο file system το οποίο ενώ μπορεί να μοιραστεί σε περισσότερους από ένα
υπολογιστή, και δεν μπορεί να γραφτεί, παρά μόνο να διαβαστεί (read-only). Περιέχει εφαρμογές,
βιβλιοθήκες και άλλα ήδη πληροφοριών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον κάθε τον κάθε
χρήστη του συστήματος.

/var Στο directory αυτό καταγράφονται αρχεία που οι πληροφορίες τους συνεχώς αλλάζουν.
Παραδείγματα τέτοιων αρχείων είναι τα spool, και τα logs,αρχεία.

/proc Το συγκεκριμένο directory είναι το προτεινόμενο directory για να διαχειριστούμε ή να πάρουμε

πληροφορίες για τα processes που τρέχουν στο σύστημα μας όπως και πολλές άλλες πληροφορίες όπως
για το Kernel και την μνήμη. Το directory /proc δημιουργείται και υπάρχει μόνο όταν το λειτουργικό
“τρέχει”. Δεν είναι μόνιμα εγκαταστημένο.

/lost+found Εδώ βρίσκονται όλα τα αρχεία που έχουν ανακτηθεί (recovered files) κυρίως μετά από
κάποιο έλεγχο του συστήματος.

/sys Εδώ μπορούμε να βρούμε πληροφορίες για συσκευές που χρησιμοποιεί το Kernel.

Κάπου εδώ ολοκληρώσαμε και το σημερινό μάθημα. Μην παραμελήσετε να κατεβάσετε το PDF
αρχείο για το FHS. Είναι ένας χρήσιμος οδηγός που θα αναφερθούμε πολλές φορές στα μελλοντικά
μας μαθήματα.

Με εκτίμηση και σεβασμό

Μιχάλης Κασάπογλου
Michail-Kassapoglou@hotmail.com
http://kassapoglou.blogspot.com

Michail Kassapoglou – http://kassapoglou.blogspot.com