Bo co th nghim vt l i cng 3 Quang hc

BO CO TH NGHIM VT L I CNG 3 QUANG HC

BI 2:

GIAO THOA K MAIKENSON

H v tn:

Nguyn Ch Hin

Ngy thc hnh:

13 01 2010

Lp: K58 CLC Vt l

I. Mc ch
Xc nh bc sng ca laser He-Ne bng giao thoa k Mai-ken-sn
II. C s l thuyt
1. S th nghim

M1
Bn b chnh
Lp bn m

M2

Tia sng t ngun S ti lp bn m s b tch thnh hai tia, tia phn x s ti gng
M1 ri phn x ngc tr li bn bn m ri ti mn E, tia khc x ti gng M 2 ri phn x
ngc tr li bn bn m v phn x ti mn E. Hai tia ny gp nhau ti mn E v cho hnh
nh giao thoa.
Tuy nhin tia khc x i qua bn bn m 3 ln trong tia khc x ch i qua c mt
ln, do quang trnh ca hai tia i trong bn bn m l khc nhau. khc phc iu ta
lp thm bn b chnh c chit sut v kch thc ph hp
2. Kt qu hnh nh giao thoa
Nu k hiu dao ng cc sng thnh phn ca mi chm sau khi ti m E l:
x1 = a1 sin(t + 1)
x2 = a2 sin(t + 2)
Th dao ng sng tng cng c th c m t bi phng trnh:
x = A sin(t + )
Vi bin : A 2 = a12 + a22 + 2a2 a2 cos
Nguyn Ch Hin K58CLC Khoa Vt l - HSPHN

(1)
Trang 1

Bo co th nghim vt l i cng 3 Quang hc

vi = 2 1 l hiu pha ca hai sng.

Gi d l hiu khong cch t M 1 v M2 ti bn bn m. Ta c cng thc xc nh
hiu s pha: =

.2d cos

(2)

Nh bn b chnh nn quang trnh ca hai tia trong thy tinh (bn bn m v bn b

chnh) l nh nhau nn ta c a1 = a2 = a nn ta c:
I ~ A 2 = 4a 2 cos 2

(3)

Vy, nu giao thoa l cc i ta c: = 2m hay: 2d cos = m

(4)

Nh vy mi vng trn sng (cc i) c to ra vi mi gi tr c nh ca m v d.

Nu v tr ca gng M1 thay i s l cho bn knh cc vng trn sng s thay i. C th
l nu d gim i th /2 th c mt vng trn chy vo tm v bin mt.
Trong qu trnh th nghim ta o dch chuyn ca gng M 1 nh vt micromet v
m s vn bin mt xc nh bc sng. Nh cu trc c bit m khong dch chuyn
thc ca gng song song vi chnh n ch bng 1/10 khong dch chuyn ca micromet
nn bc sng c tnh theo cng thc:
=

2( x n x 0 )
10n

(5)

III. Th nghim v s liu

Bng 1:
Ln o

x0(mm)

xn(mm)

xn x0(mm)

S vng trn
mt i

(m)

0,19

1,29

1,10

330

0,667

0,12

1,18

1,06

340

0,624

0,02

1,20

1,18

350

0,674

0,07

1,27

1,20

360

0,667

0,05

1,30

1,25

370

0,676

IV. X l s liu
Gi tr trung bnh s hc:
+ + + + 0,667 + 0,624 + 0,674 + 0,667 + 0,676
= 1 2 3 4 5 =
= 0,662 m
5

Sai s tuyt i trung bnh s hc:

=

i =1

5
0,005 + 0,038 + 0,012 + 0,005 + 0,014
=
= 0,015m
5

Sai s t i:
Nguyn Ch Hin K58CLC Khoa Vt l - HSPHN

Trang 2

Bo co th nghim vt l i cng 3 Quang hc

=

.100% =

0,015
.100% = 2,27%
0,662

Do ta c: = (0,662 0,015) m
Hay:
= (0,662 2,27%) m
Kt lun: Kt qu th nghim c chnh xc rt cao (2,27%)
V. Tr li cu hi
Cu 1: Bn b chnh lm g? Thu knh t sau ngun laser lm g?
Tr li
Bn b chnh dng cn bng quang trnh ca hai tia trong thy tinh, t gip cho
cng hai chm sng khi n m E c cng nh nhau.
Thu knh t sau ngun Laser gip cho kch thc chm sng ln hn.
Cu 2: Th nghim Mai-ken-sn c ngha vt l g?
Tr li
- nh sng c tnh cht sng
- Gip ta o bc sng nh sng mt cch chnh xc
Cu 3: Nu thay ngun bng n nh sng trng th c hin tng g? Ti sao?
Tr li
Nu thay ngun bng n nh sng trng th ta thu c cc vng trn quang ph
ng tm m nu ti tm l cc i giao thoa th l vn sng trng. Cc quang ph c b
rng cng nh khi bn knh cng ln.
Cu 4: Tnh hiu quang trnh ca hai tia sng phn x trn hai gng, t chng minh
cng thc (5).
M1
Tr li
d1

S
d2

M2

Nguyn Ch Hin K58CLC Khoa Vt l - HSPHN

Trang 3

Bo co th nghim vt l i cng 3 Quang hc

Gi khong cch t hai gng ti bn bn m ln lt l d 1 v d2. Khi c bn b

chnh th hiu quang trnh cu hai tia sng l:
= 2.(d2 d1)
(coi chit sut khng kh n = 1)
Khi nu ti tm giao thoa l mt cc i th ta c:
= 2.(d2 d1) = m1.
Khi ta dch chuyn gng M1 mt on d li gn bn bn m, khi hiu quang trnh
gia hai tia sng l
' = 2.(d2 d1 + d)
Nu khi ti tm giao thoa li l mt cc i th ta c:
' = 2.(d2 d1 + d) = m2.
S vn bin mt l
n = m2 m1 =

' 2d
=

Nhng do mt cu to c bit nn ta c:

d = (xn x0)/10

2( x n x 0 )
10n

Cu 5: Nu tc dng ca thu knh hi t O trong s th nghim.

Tr li
To chm sng song song v tng b rng ca chm sng

Nguyn Ch Hin K58CLC Khoa Vt l - HSPHN

Trang 4