B CNG THNG CC QUN L CNH TRANH

H Ni, ngy 23 thng 8 nm 2013

LU HNH CNG KHAI

BO CO CUI CNG

V vic:

iu tra p dng bin php t v i vi sn phm du thc vt tinh luyn nhp khu vo Vit Nam M s: 12-KN-TVE-01

MC LC
M U .............................................................................................................. 3 I. C S PHP L V TH TC IU TRA ................................................. 4 1. C s php l tin hnh iu tra p dng bin php t v ............................... 4 2. Th tc iu tra ................................................................................................. 4 II. CC THNG TIN CHUNG V V VIC .................................................... 6 1. Ngnh sn xut trong nc ............................................................................... 6 2. Cc nh sn xut/xut khu hng ha thuc i tng iu tra ....................... 6 3. Cc nh nhp khu hng ha thuc i tng iu tra .................................... 6 4. Lng nhp khu khng ng k (negligible) ................................................. 7 III. QUAN IM CA CC BN LIN QUAN ............................................... 8 1. Ngnh sn xut trong nc ............................................................................... 8 2. Cc nh nhp khu............................................................................................ 9 3. Quan im ca cc nh sn xut/xut khu nc ngoi ................................... 9 4. Quan im ca cc bn lin quan khc ............................................................ 9 IV. NH GI CC NI DUNG C BN CA V VIC .......................... 11 1. Xc nh hng ha thuc i tng iu tra (hng ha nhp khu v hng ha tng t) ............................................................................................................. 12 2. Xc nh s gia tng nhp khu ..................................................................... 16 3. Xc nh thit hi i vi ngnh sn xut trong nc.................................... 20 4. K hoch iu chnh ....................................................................................... 33 5. Xc nh mi quan h nhn qu ..................................................................... 34 KT LUN CUI CNG ................................................................................. 37 1. Kt lun........................................................................................................... 37 2. xut ............................................................................................................ 37 PH LC ........................................................................................................... 38 DANH SCH CC NC C LOI TR KHI V IU TRA ......... 38

M U
Ngy 30 thng 11 nm 2012, Cc Qun l cnh tranh B Cng Thng (sau y gi l C quan iu tra) nhn c n yu cu p dng bin php t v i vi mt hng du thc vt tinh luyn nhp khu vo Vit Nam bao gm 02 mt hng: du nnh tinh luyn, du c tinh luyn c m HS: 1507.90.90, 1511.90.91, 1511.90.92, 1511.90.99 (sau y gi l hng ha thuc i tng iu tra), ca Tng Cng ty cng nghip du thc vt Vit Nam (Vocarimex) (sau y gi l Nguyn n). Ngy 04 thng 12 nm 2012, C quan iu tra c cng vn s 973/QLCT-PTT xc nhn h s ca Nguyn n l hp l theo quy nh ca php lut. Ngy 26 thng 12 nm 2012, B trng B Cng Thng ra quyt nh tin hnh iu tra p dng bin php t v ton cu i vi hng ha thuc i tng iu tra. Ngy 27 thng 12 nm 2012, Quyt nh iu tra v bn cu hi iu tra c gi cho cc bn lin quan.Thi hn tr li cu hi iu tra cho cc bn lin quan l ngy 18 thng 2 nm 2013. Trn c s nghin cu, xem xt ton b thng tin do cc bn lin quan cung cp , ngy 22 thng 4 nm 2013, Cc Qun l Cnh tranh ban hnh bo co s b i vi v vic. T ngy 13 thng 5 n ngy 31 thng 5 nm 2013, Cc Qun l cnh tranh tin hnh thm tra ti ch cc doanh nghip sn xut du thc vt trong nc v cc nh nhp khu hng ha thuc i tng iu tra. Ngy 12 thng 6 nm 2013, c quan iu tra t chc phin tham vn cng khai i vi cc bn lin quan. Trong phin tham vn cng khai, cc bn trc tip trnh by cc kin v quan im ca mnh. Trn c s phn tch, nh gi cc thng tin thu thp trong qu trnh iu tra, C quan iu tra ban hnh Bo co cui cng tp trung vo cc ni dung chnh sau: (1) c hay khng s gia tng t bin lng hng nhp khu ca hng ha thuc i tng iu tra; (2) thit hi nghim trng i vi ngnh sn xut hng ha tng t hoc hng ha cnh tranh trc tip trong nc; (3) mi quan h nhn qu gia vic gia tng hng ha nhp khu v thit hi ca ngnh sn xut trong nc; (4) cc vn khc lin quan n v vic.

I. C S PHP L V TH TC IU TRA
1. C s php l tin hnh iu tra p dng bin php t v C s php l cho vic iu tra, p dng bin php t v c quy nh t rong cc vn bn php lut sau y: - Php lnh s 42/2002/PL-UBTVQH ngy 25 thng 05 nm 2002 ca y ban thng v Quc hi v t v trong nhp khu hng ha nc ngoi vo Vit Nam; - Ngh nh s 150/2003/N-CP ngy 18 thng 12 nm 2003 ca Chnh ph qu y nh chi tit thi hnh Php lnh v t v trong nhp khu hng ha nc ngoi vo Vit Nam; - Ngh nh 95/2012/N-CP ngy 12 thng 11 nm 2012 ca Chnh ph quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc ca B Cng Thng; - Quyt nh 848/Q-BCT ngy 05 thng 02 nm 2013 ca B Cng Thng quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc ca Cc Qun l cnh tranh; Ngoi ra qu trnh iu tra, p dng bin php t v cng tun th cc cam kt quc t m Vit Nam tham gia hoc k kt, gm c: - Hip nh v p dng cc bin php t v ca WTO; - Hip nh Thng mi hng ha ASEAN (ATIGA); - Cc cam kt quc t khc m nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam tham gia k kt. 2. Th tc iu tra Theo iu 5 Ngh nh 150/2003/N-CP ngy 18 thng 12 nm 2003 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh Php lnh v t v trong nhp khu hng ha nc ngoi vo Vit Nam (Ngh nh 150/2003/N-CP), B Cng Thng l c quan chu trch nhim iu tra trc khi quyt nh p dng hoc khng p dng bin php t v. Cn c quy nh ti Quyt nh 848/Q-BCT, Cc Qun l cnh tranh l c quan trc tip chu trch nhim tin hnh iu tra v kin ngh B trng B Cng Thng quyt nh p dng bin php t v. 2.1. Quyt nh khi xng iu tra Theo quy nh ti iu 12 Php lnh s 42/2002/PL-UBTVQH ngy 25 thng 02 nm 2002 ca y ban thng v Quc hi v t v trong nhp khu hng ha nc ngoi 4

vo Vit Nam (Php lnh s 42/2002/PL-UBTVQH), trong thi hn 30 ngy sau khi nhn c n y v hp l, B Cng Thng ra quyt nh tin hnh iu tra. 2.2. Quyt nh p dng bin php tm thi Theo quy nh ti iu 20, Php lnh 42/2002/PL-UBTVQH, B Cng Thng c th p dng bin php t v tm thi trc khi kt thc iu tra nu xt thy vic chm thi hnh bin php t v gy ra hoc e da gy ra thit hi nghim trng cho ngnh sn xut trong nc v thit hi kh c th khc phc v sau. 2.3. Cng b kt qu iu tra Sau khi kt thc iu tra, B Cng Thng cng b cng khai kt qu iu tra.Thi hn iu tra l 06 thng k t ngy B Cng Thng ra quyt nh iu tra. Trong trng hp cn thit thi hn ny c th c gia hn mt ln khng qu 02 thng tip theo. 2.4. Quyt nh p dng bin php t v chnh thc Trn c s kt qu iu tra, sau khi tin hnh tham vn gia cc bn v cc b ngnh lin quan, B Cng Thng ra quyt nh p dng hoc khng p dng bin php t v chnh thc.

II. CC THNG TIN CHUNG V V VIC

1. Ngnh sn xut trong nc Theo quy nh ca Hip nh t v WTO v iu 3 Ngh nh 150/2003/N-CP, ngnh sn xut trong nc l ton b cc nh sn xut hng ha tng t hoc hng ha cnh tranh trc tip trong phm vi lnh th Vit Nam hoc i din hp php ca h chim t l t nht 50% tng sn lng hng ha ca ngnh c sn xut ra trong nc. Vi vic 4 nh sn xut trong nc ng h n yu cu p dng bin php t v ca Nguyn n, ngnh sn xut trong nc gm c Nguyn n v cc cng ty: Cng ty c phn Du thc vt Tng An, Cng ty C phn Du Thc vt Tn Bnh, Cng ty TNHH Du Thc vt Ci Ln, Cng ty Du n Holden Hope Nh B, chim 100% tng lng sn xut hng ha tng t trong nc. T l ny p ng c yu cu v ngnh sn xut trong nc theo quy nh ti iu 3, Ngh nh 150/2003/N-CP. 2. Cc nh sn xut/xut khu hng ha thuc i tng iu tra C quan iu tra gi Thng bo iu tra v cc bn cu hi iu tra ti cc i tng lin quan ti v vic ny cc nc xut khu.Trong qu trnh iu tra, C quan iu tra khng nhn c bn tr li cu hi ca cc nh sn xut/xut khu hng ha thuc i tng iu tra. 3. Cc nh nhp khu hng ha thuc i tng iu tra Sau khi c quyt nh iu tra v gi bn cu hi iu tra cho cc nh nhp khu, C quan iu tra nhn c s hp tc v cung cp thng tin ca cc doanh nghip sau y: Tn Doanh nghip a ch in thoi

STT 1

Phng 03 11, Tng 3 khch sn Sofitel Cng ty CP Plaza H Ni, S 1 Thanh Nin, Ba nh, H VinaCommodities Ni Cng ty Du thc vt Minh Hu Cng ty CP ACECOOK Vit Nam 383/7 Ly Bn Bch, Phng Ha Thnh, Qun Tn Ph, Tp.HCM L II-3 ng s 11, KCN Tn Bnh, Qun Tn Ph, TP H Ch Minh

04.39728699

08. 3860 5907

08 38154064

4. Lng nhp khu khng ng k (negligible) Trong giai on iu tra, hng ha thuc i tng iu tra c nhp khu t 13 nc v vng lnh th khc nhau vo th trng Vit Nam. Lng nhp khu chi tit t cc nc ni trn c th hin trong bng di y. Bng 1: Nhp khu hng ha thuc i tng iu tra giai on 2009 2012
2009 Ngun nhp khu Lng Malaysia Indonesia Myanmar i Loan Singapore Trung Quc Hn Quc c Nht Bn Thi Lan Tng
235.346 29.284 800 0 19 0 0 0 0 0 265.449

2010 T l
88,66% 11,03% 0.30% 0.00% 0.01% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00%

2011 Lng
343.781 45.175 0 0 0 0 0 0 0 0

2012 Lng
460.717 106.173 0 23 2 0 14 1 2 4 566.936

Lng
303.020 9.230 0 0 0 1 0 0 0 0 312.251

T l
97,04% 2,96% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 100,00%

T l
88,39% 11,61% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00%

T l
81.26% 18.73% 0% 0.0041% 0.0004% 0% 0.0025% 0.0002% 0.0004% 0.0007% 100.00%

100,00%

388.956 100.00%

Ngun: Tng hp t s liu t Hi quan Vit Nam Cn c vo s liu nhp khu ca Tng cc Hi quan trong bng trn y, lng nhp khu t cc nc/vng lnh th sau y l khng ng k (negligible): Myanma r, Trung Quc, Thi Lan. Cc nc nu trn s c loi tr khi vic p dng bin php t v cng vi nhng nc khc c lit k ti Ph lc km theo Bo co ny.

III. QUAN IM CA CC BN LIN QUAN

1. Ngnh sn xut trong nc Vocarimex i din cho ngnh sn xut trong nc cho rng s gia tng t bin ca mt hng du thc vt tinh luyn nhp khu l nguyn nhn gy ra thit hi i vi ngnh sn xut trong nc. K t nm 2004 n nay, theo Quy hoch pht trin ngnh Du thc vt ca B Cng Thng n nm 2010 (nm 2004) v Quy hoch pht trin ngnh Du thc vt ca B Cng Thng n nm 2020 (nm 2010), Vocarmiex v ngnh sn xut du thc vt trong nc n lc u t rt ln vo dy chuyn my mc thit b, nng cao cng sut ca ton ngnh qua cc nm (t 400 ngn tn/nm ln ti 1 triu tn/nm) v cng sut ny c th p ng 100% nhu cu du thc vt trong nc n nm 2015. Hot ng sn xut, kinh doanh ca cc doanh nghip trong nc k t khi u t, c bit l trong nm 2011, ang c nhng thun li ln, khng ch p ng c nhu cu du thc vt trong nc m cn mt s nc trn th gii. Tuy nhin, k t nm 2012 n nay, lng du tinh luyn nhp khu vo Vit Nam gia tng mt cch t bin, lm pht sinh nhng h qu bt li i vi ngnh sn xut trong nc. C th, k t u nm 2012, ngnh sn xut trong nc ng lot phi ct gim sn lng sn xut xung cn 1/3 so vi nm trc, hiu sut sn xut gim, ko theo th phn, doanh thu, li nhun u gim mnh. Tt c nhng thit hi ny xy ra tng ng vi s gia tng t bin ca hng nhp khu m khng phi do nhng nguyn nhn khc. Nhng thit hi k trn gy nhiu lng ph v ngun lc v u t ca Nh nc i vi ngnh du thc vt trong thi gian qua. Cc doanh nghip sn xut trong nc khng th cnh tranh c vi hng nhp khu, cc nc c u th v nguyn liu, gi cng vi s suy gim ca thu nhp khu du thc vt tinh luyn t 5% xung 0%. Nu tnh hnh ny ko di, hot ng sn xut v kinh doanh ca cc doanh nghip trong nc s b ngng tr v c nguy c ph sn. Bn cnh , du thc vt nhp khu tng t bin cng lm pht sinh nhiu h qu trong c vn v sinh an ton thc phm. Du thc vt tinh luyn thng c nhp khng km bao b, cht lng thng s c s suy gim v nh hng ti an ton sc khe cho ngi tiu dng. Cc nh sn xut trong nc khc u c chung quan im ng h vic p dng bin php t v ton cu vi mt hng du thc vt tinh luyn nhp khu bi cc l do 8

sau: ngi tiu dng Vit Nam s c cung cp sn phm c cht lng cao, m bo v sinh an ton thc phm; quy m, nng lc sn xut ca ngnh sn xut trong nc c khuyt khch, m rng v pht trin; nng lc cnh tranh c nng cao; s dng hiu qu my mc thit b tinh ch hin i c u t theo ng quy hoch pht trin ngnh du thc vt ca Nh nc; tng doanh thu, tng ng gp cho ngn sch Nh nc; to iu kin vic lm n nh cho ngi lao ng m bo cuc sng, gim bt gnh nng x hi. 2. Cc nh nhp khu Vinacommodities phn i B Cng Thng p dng bin php t v ton cu vi cc l do nh sau: (i) s gia tng hng ha thuc i tng iu tra l do nhu cu t nhin i vi du thc vt; (ii) hin nay, Vocarimex cng cc thnh vin lin doanh lin kt chim hn 80% th phn ti Vit Nam v c c li th rt ln t s bo h ca nh nc v cc chnh sch thu cng nh pht trin ngnh do gy ra tnh trng cnh tranh khng lnh mnh ti th trng du thc vt trong nc; (iii) thit hi ca ngnh sn xut trong nc l do suy thoi ca nn kinh t chung. Bn cnh , Cng ty c phn thc phm An Long v Cng ty TNHH thng mi v sn xut du thc vt Minh Hu u cho rng vic ct gim sn xut l tnh hnh kh khn chung ca c doanh nghip trong nc v nc ngoi. Cc doanh nghip ny kin ngh nu B Cng Thng p thu t v 5% vi du thc vt tinh luyn th cng nn p thu 3% i vi du th m bo s cng bng. 3. Quan im ca cc nh sn xut/xut khu nc ngoi C quan iu tra khng nhn c cc kin phn hi ca cc nh sn xut/xut khu ca nc ngoi trong v vic ny. 4. Quan im ca cc bn lin quan khc C quan iu tra cng nhn c kin phn bin ca B Cng nghip v Ngoi thng Ai Cp, Hip hi Du thc vt Indonesia (GIMNI), Cc Ngoi thng Thi Lan (DFT), v B Ngoi thng v Cng nghip Malaysia (MITI) v v vic ny. kin, quan im ca cc bn nu trn c th tm tt nh sau: - Lin quan n vn min tr i vi cc nc thnh vin ang pht trin, cn c theo iu 9.1 ca Hip nh T v, cc quc gia nh Ai Cp, Thi Lan v i Loan cho rng lng xut khu ca cc nc ny vo Vit Nam thp hn 3% v do yu cu Vit Nam loi ra khi danh sch i tng p dng bin php t v. 9

- V vn hng ha tng t (like products), Hip hi Du thc vt Indonesia (GIMNI) v B Ngoi thng v Cng nghip Malaysia (MITI) cho rng du nnh v du c khng c xem l hng ha tng t nn ngh Vit Nam khng nn cng gp hai mt hng ny khi xem xt thit hi i vi ngnh sn xut trong nc. - V mi quan h nhn qu gia s gia tng hng ha nhp khu v thit hi nghim trng ca ngnh sn xut trong nc, GIMNI v DFT u cho rng ngoi yu t tng trng t bin ca hng ha nhp khu gy thit hi nghim trng i vi ngnh sn xut ni a th t gi v yu t th trng gy nn thit hi nghim trng ny.V vy, ngh Vit Nam xem xt k vn ny. - Cn c iu XXIX, GATT 1994 v nguyn nhn ca s gia tng hng ha nhp khu l do din bin khng lng trc, GIMNI ngh Vit Nam phn tch r hn vn ny i vi s gia tng hng ha nhp khu. - Cc Ngoi Thng Thi Lan (DFT) cho rng Vit Nam nn cung cp s liu nhp khu ca tt c cc quc gia xut khu vo Vit Nam v ngh cung cp s liu theo tng mt hng. - i vi vn xem xt yu t thit hi nghim trng ca ngnh sn xut ni a, DFT cho rng Nguyn n hin chim 90% th phn du thc vt trong nc (trch li ca Tng gim c Vocarimex trn website ni b) trong khi trong H s, nguyn n ch ra chim 17% th phn, l cha ph hp.Lin quan n vn nh gi tc ng ca gi bn hng ha nhp khu, DFT cng ngh c quan iu tra khng nn ch s dng gi xut khu ca Malaysia m s dng cc gi ca tt c cc nc xut khu. - DFT cho rng k hoch iu chnh sn xut ca Nguyn n l yu t rt quan trng m bo Nguyn n c th cnh trnh vi hng ha nc ngoi sau khi ht hiu lc p dng bin php t v. DFT cho rng k hoch iu chnh ca Nguyn n a ra cha r rng v khng sc thuyt phc v ngh C quan iu tra xem xt vn ny. - MITI by t quan im phn i p dng bin php t v i vi mt hng du tinh luyn nhp khu bi cc l do sau: (i) Vocarimex t gy thit hi cho mnh khi va sn xut va nhp khu sn phm b iu tra; (ii) vic gia tng hng nhp khu nm 2012 khi biu thu ATIGA c p dng c th lng trc c do c l trnh t trc v cc nc cng c thi gian c s iu chnh cn thit; v (iii) thit hi ca ngnh sn xut trong nc khng phi l h qu trc tip t vic gia tng hng nhp 10

khu.C th, gi bn ca ngnh sn xut trong nc gim do gi quc t gim trn ton th gii; sn lng thc t suy gim l do cng sut thit k tng ln; th phn suy gim l do s gia tng ca lng tiu dng ni a theo thi gian; v s gia tng hng ha nhp khu khng nh hng ti lng tn kho ca doanh nghip. Cng theo MITI, vic gi bn gim v s gia tng hng ha nhp khu ti Vit Nam ch l tm thi v khng ko di. MITI cng nhn mnh mi quan h cht ch ca Vit Nam v Malaysia thng qua s pht trin ca cc doanh nghip lin doanh, qua ngh Vit Nam cn nhc yu t ny trc khi a ra quyt nh p dng bin php t v chnh thc.

11

IV. NH GI CC NI DUNG C BN CA V VIC

1. Xc nh hng ha thuc i tng iu tra (hng ha nhp khu v hng ha tng t) 1.1. Tn hng ha Hng ha thuc i tng iu tra l sn phm du nnh tinh luyn v du c tinh luyn. 1.2. c im a) Thnh phn nguyn liu Thnh phn nguyn liu u vo: nguyn liu du nnh th, du c th, du FO, du DO, t hot tnh, than hot tnh, cht bo qun BHA, cht bo qun BHT, cht chng ng STS 80, cht chng ng Rikemalt SV65, xt 45%, axit phosphoric, axit citric. b) c tnh k thut - Du nnh tinh luyn: cht lng ng nht, mu vng sng, trong sut, khng mi hay c mi c trng ca du nnh tinh luyn. - Du c tinh luyn: du trng thi na lng, na rn iu kin thng, mu vng sng, khng mi hay c mi c trng ca du c tinh luyn, gm 2 dng sn phm sau: + Du c Olein tinh luyn: du trng thi lng iu kin thng, i khi c nhng ht du kt tinh nhng tr nn trong sut khi lm nng nh, mu vng hoc vng sng, khng mi hay c mi c trng ca du c tinh luyn; + Du c Stearin tinh luyn: du trng thi rn iu kin thng, mu trng c, khng mi hoc c mi c trng ca du c tinh luyn. 1.3. Tiu chun cht lng Sn phm du thc vt c sn xut trong nc p ng c tiu chun k thut cho sn phm du thc vt ca Vit Nam, TCVN 7597:2007, c B Khoa hc v Cng ngh ban hnh nm 2007. 1.4. Quy trnh sn xut - Quy trnh tinh luyn du thc vt Tinh luyn du thc vt hin nay ch yu c 2 phng php: tinh luyn vt l v tinh luyn ha hc. Tinh luyn ni chung bao gm cc cng on chnh: trung ha, ty mu v kh mi.

12

Ty theo loi du th v hm lng FFA, Gum, Sp c trong n s chn phng php tinh luyn vt l hay ha hc; tinh luyn vt l p dng cho cc loi du th khng c gum, sp v hm lng FFA < 3%. + Cng on trung ha: ch yu lm gim ng k hm lng FFA, trc khi qua cng on ty mu; + Ty mu: tip tc lm gim FFA v loi b phn ln cc cht to mu sm; + Kh mi: loi b gn nh hon ton FFA, cht to mu, cht bo b ox y ha v m, tp cht khc. Du thc vt sau khi tinh luyn c th s dng trc tip hon ton an ton, hoc c th phi trn nhiu loi du tinh luyn vi nhau s dng. - Quy trnh trung ha Quy trnh trung ha s loi b phn ln hm lng FFA, Gum, Sp c trong du th da trn phn ng trung ha. Du th c cho phn ng vi dung dch H3PO4 lm cho gum, sp keo t li. ng thi cho phn ng vi NaOH chuyn FFA thnh x phng.Sau cc thnh phn keo t v x phng ny s c tch ra khi du bng phng php ly tm. m bo cho cc phn ng xy ra c hiu sut cao cn nng nhit ca du, cng nh i qua cc my trn, bn phn ngV cui cng du c ra li bng nc nng loi b hon ton x phng v cc cht keo t. Du sau khi trung ha s c a sang quy trnh ty mu tip theo. - Quy trnh ty mu du thc vt cho du c mu sng, bng cn phi loi b cc cht to mu ha tan trong du. Du trung ha c trn vi mt t l nht nh t hot tnh, than hot tnh, hn hp du - than - t c gi trong thp ty mu trong iu kin nhit cao v chn khng. Sau thi gian hp th, hn hp c a qua 3 ln lc ly ra hon ton than, t hot tnh hp th cht to mu. Than v t hot tnh l nhng cht khng ha tan trong du bt c iu kin no.Du sau khi ty mu s c a qua cng on kh mi. - Quy trnh kh mi du thc vt Quy trnh kh mi s loi b hon ton thnh phn FFA t do, cc cht bo b oxy ha, cc tp cht nh nht c sn trong du hoc pht sinh trong cc cng on trc , gim mu. Du ty mu c a vo thp kh mi, ti y du c nng ln n nhit 250 - 265 C, trong iu kin chn khng tuyt i.Cc cht cn loi b ni trn s ha hi v c h thng ht chn khng ht ra khi thp.Sau thi gian nht nh, m bo loi b ht cc cht ny du s c lm ngui v lc tinh, lc bong li trc khi chuyn vo bn cha hoc chuyn qua qu trnh phi trn v ng gi. 13

Du thnh phm tinh luyn c th c dng trc tip hoc phi trn vi nhiu loi du tinh luyn khc trc khi ng gi vo bao b. 1.5. Cc ngnh cng nghip lin quan Du n thc vt c s dng trong tiu dng, sn xut thc phm, thc n chn nui. 1.6. Mc ch s dng - Du nnh tinh luyn: sn phm n trc tip, trn salad, lm st mayonnaise, chin, xo v cc mn nu. - Du c tinh luyn: du tinh luyn tch phn on thnh du Olein tinh luyn v Stearin tinh luyn, hoc dng trong cng nghip ch bin thc phm sn xut margarine, du ghee hoc cc sn phm khc, c th dng chin, nu. + Du Olein tinh luyn: thuc loi du cooking, c th n trc tip, chin xo, cc mn nu hoc dng trong cng nghip ch bin thc phm; + Du Stearin tinh luyn: dng sn xut shortening1, dng trong cng nghip bnh ko, m n lin. 1.7. Phn loi hi quan Phn nhm thu (M HS) 1507.90.90 Du u tng v cc phn on c du u tng tinh ch nhng khng thay i v M t n v tnh Mc thu hi quan2

- ATIGA: 0% Kg - ACFTA: 10%

Shortening l nguyn liu c s dng ph bin trong ngnh cng nghip ch bin thc phm.T nhng chic bnh ngt, ko do, kem n gi m tm sn xut cng nghip u s dng n shortening v gi thnh r, cu trc v trng thi ca thc phm t c kt qu mong mun ca nh sn xut. Hin nay, shortening cng c s dng rng ri ti nhiu gia nh, n c th dng thay th b, du n trong nhiu loi bnh, to cm gic mi l v gn vi bnh ngoi hng. Tc dng ca shortening l lm b, xp, mm v to cu trc n nh cho mt s loi bnh v cn c dng lm kem hay nhn bnh. Lng cht bo trong shortening khng h thua km b, tuy nhin n c tc dng lm tng cm gic ngt khi n bnh, thi gian bo qun di hn, rt c ngha khi sn xut bnh cng nghip. 2 Thu sut p dng trong nm 2013 MFN: Thu sut theo nguyn tc ti hu quc ATIGA: Thu sut theo Hip nh Thng mi hng ha ASEAN (ATIGA) ACFTA: Thu sut theo Khu vc mu dch t do ASEAN-TRUNG QUC AKFTA: Thu sut theo Khu vc mu dch t do ASEAN-HN QUC AANZFTA: Thu sut theo Khu vc mu dch t do ASEAN-C-NEW ZEALAND AIFTA: Thu sut theo Khu vc mu dch t do ASEAN-N AJCEP: Thu sut theo Hip nh i tc kinh t ton din ASEAN-Nht Bn VJEPA: Thu sut theo Hip nh i tc kinh t Vit Nam-Nht Bn

14

mt ha hc

- AKFTA: 10% - AANZFTA: 20% - AIFTA: 22% - AJCEP: 19% - VJEPA: 21% - MFN: 15% - Thng thng: 22.5% - ATIGA: 0% - ACFTA: 5% - AKFTA: 0% - AANZFTA: 20% Kg - AIFTA: 20% - AJCEP: 19% - VJEPA: 16% - MFN: 25% - Thng thng: 37.5% - ATIGA: 0% - ACFTA: 5% - AKFTA: 0%

Loi khc

1511.90.91

Du c v cc phn on th rn tinh ch

1511.90.92

Loi khc du c v cc phn on ca du c tinh ch, ng gi vi trng lng tnh khng qu 20 kg

- AANZFTA: 20% Kg - AIFTA: 20% - AJCEP: 19% - VJEPA: 16% - MFN: 25% - Thng thng: 37.5%

Du c v cc phn on ca du c tinh ch nhng khng thay i v mt ha hc 1511.90.99 Loi khc Kg

- ATIGA: 0% - ACFTA: 5% - AKFTA: 0% - AANZFTA: 20% - AIFTA: 20% 15

- AJCEP: 19% - VJEPA: 16% - MFN: 25% - Thng thng: 37.5%

1.8. Nhn xt v hng ha thuc i tng iu tra Sn phm du nnh tinh luyn v du c tinh luyn do cc nh sn xut trong nc sn xut v do nhp khu t nc ngoi u c nhng im tng ng v thnh phn nguyn vt liu, tnh cht k thut, phng php sn xut, cng dng v mc ch s dng. Do vy, sn phm du nnh tinh luyn v du c tinh luyn do cc nh sn xut trong nc sn xut v do nhp khu t nc ngoi v c bn khng c s khc bit. Bn cnh , du nnh tinh luyn v du c tinh luyn c th coi l sn phm tng t cng gp khi xc nh thit hi i vi ngnh sn xut trong nc. Du c tinh luyn v du nnh tinh luyn ccng dng, mc ch s dng tng t nhau (dng ch bin thc n hocdng trong cng nghip ch bin cc loi thc phm khc nhau), c c tnh k thut kh tng ng (cht lng hoc na lng na rn, c mu vng sng, khng mi hoc c mi c trng), quy trnh sn xut tng i ging nhau (u tri qua cc quy trnh ty mu, kh mi, ring i vi du nnh th c quy trnh trung ha v du c th c quy trnh tch phn on). 2. Xc nh s gia tng nhp khu 2.1. S gia tng tuyt i Bng 2: Lng nhp khu hng ha thuc i tng iu tra giai on 2009-2012 Mt hng Du nnh tinh luyn Tc tng/gim nhp khu so vi nm trc (%) Du c tinh luyn Tc tng/gim nhp khu so vi nm trc (%) VT tn % tn % 2009 162 269.492 2010 487 200,62 314.230 16,60 2011 172 -64.68 389.932 24,09 2012 3.876 2.153,49 565.020 44,90

16

Tng lng nhp khu Tc tng/gim nhp khu so vi nm trc (%)

tn %

269.654 -

314.717 16,71

390.104 23,95

568.896 45,83

Ngun: Tng cc Hi quan Vit Nam Biu 1: Hng ha thuc i tng iu tra nhp khu vo Vit Nam

Lng nhp khu

600,000

500,000

400,000

300,000

200,000

100,000

0 2009 2010 2011 2012

Ngun: Tng cc Hi quan Vit Nam Theo s liu t Tng cc Hi quan Vit Nam, lng hng ha thuc i tng iu tra c s gia tng trong giai on 2009-2012. Nm 2009, lng nhp khu hng ha thuc i tng iu tra l 269 nghn tn. Nm 2010, lng nhp khu tng 16,71% t 314 nghn tn. Lng nhp khu nm 2011 tng 75 nghn tn so vi nm 2010, tng ng tng 23,95%. Nm 2012, lng nhp khu tng 45,83% so vi nm 2011, t hn 568 nghn tn. (xem s liu v th ti Bng 2 v Biu 1). 17

2.2. S gia tng tng i Bng 3: Gia tng tng i ca hng nhp khu so vi lng bn hng ni a ca ngnh sn xut ni a
n v Lng nhp khu T l tng/gim nhp khu Bn hng ni a ca ngnh sn xut trong nc T l tng/gim lng bn hng ni a ca ngnh sn xut trong nc T l tng tng i ca nhp khu Tn % Index 100 % % 100 2009 269.654 2010 314.717 16,71 97.9 -2,11 18,82 2011 390.104 23,95 112.8 15,25 8,70 2012 568.896 45,83 99.5 -11,78 57,61

Ngun: Tng hp t s liu ca Tng cc Hi quan Vxit Nam v Bn tr li cu hi iu tra ca ngnh sn xut ni a Index 100 S liu trn cho thy, lng nhp khu c s gia tng tng i so vi sn xut trong nc trong giai on 2009-2012. Nm 2010, lng nhp khu tng 16,71% so vi nm 2009, trong khi lng bn hng ni a ca hng ha sn xut trong nc li gim 2,11%. Nh vy, so vi mc tng trng ca bn hng ni a, lng nhp khu c mc tng tng i l 18,82%. Xu hng trong nm 2011 l lng nhp khu tng 23,95% so vi nm trc , v lng bn hng ni a cng tng 15,25%; nn lng nhp khu tng tng i l 8,70%. n nm 2012, lng nhp khu tng mnh 45,83% so vi nm 2011, lng bn hng ni a gim 11,78%; lm cho lng nhp khu tng tng i l 57,61%. 2.3. Gi tr nhp khu hng ha thuc i tng iu tra S gia tng nhp khu cn c th nhn thy c qua s gia tng v kim ngch nhp khu hng ha thuc i tng iu tra trong giai on iu tra. Bng 4: Gi tr nhp khu hng ha thuc i tng iu tra giai on 2009-2012
Khon mc Lng nhp khu Gi tr nhp khu n v Tn Triu USD 2009 269.654 202,9 2010 314.717 284,1 2011 390.104 453,8 2012 568.896 592,1

Ngun: Tng cc Hi quan Vit Nam 18

Biu 2: Gi tr nhp khu hng ha thuc i tng iu tra giai on 2009-2012

Gi tr nhp khu (USD)

700,000,000 600,000,000 500,000,000 400,000,000 300,000,000 200,000,000 100,000,000 0 2009 2010 2011 2012

Ngun: Tng cc Hi quan Vit Nam 2.4. Cc din bin khng lng trc c (unforeseen developments) Theo s liu cp nht t Tng cc Hi quan Vit Nam, lng nhp khu hng ha thuc i tng iu tra giai on 2009-2012 tng ln, c th lng nhp khu ca nm 2012 tng khong 45,83% so vi nm 2011v tng 75% so vi trung bnh ca giai on 3 nm 2009-2011. Lng nhp khu nm 2012 t gn 570 ngn tn vi gi tr t khong 592 triu , tng khong 179 ngn tn so vi nm 2011. S gia tng lng nhp khu trong nm 2012, trong khi chi ph sn xut v cc yu t bn hng ca ngnh sn xut trong nc khng c s thay i ng k, mt phn c cho l do biu thu mi c p dng ca Hip nh Thng mi hng ha ASEAN (ATIGA) c hiu lc t ngy 1 thng 1 nm 2012. Theo , biu thu dnh cho du thc vt tinh luyn v th gim ln lt t 5% v 3% xung cn 0% i vi hng ha xut khu t cc nc ASEAN. Vic d b hng ro thu quan i vi mt hng du thc vt to iu kin cho s gia tng hng ha nhp khu vo Vit Nam. Trong iu kin ngnh sn xut du thc vt cn pht trin chm, vic gim thu nhp khu xung cn 0%nm 2012 to ra mt p lc vt ngoi s tnh ton ca ngnh sn xut trong nc. Bn cnh , gi hng ha nhp khu cng gim kh t ngt trong nm 2012, i ngc vi xu hng tng gi u trong giai on 2009-2011.Vic gim gi bn t ngt ca hng ha nhp khu c th c xem l s thay i ng k iu kin cnh tranh ca hng ho nhp khu so vi hng ha c sn xut ni a, lm cho hng nhp khu c bn vi gi thp hn so vi hng ha c sn xut ni a.Vic thay i nhanh 19

chng trong thi gian ngn ca iu kin cnh tranh ca cc nh sn xut, xut khu nc ngoi trn th trng Vit Nam cng l mt yu t m cc nh sn xut trong nc khng lng trc c. 2.5. Nhn xt v s gia tng nhp khu Trong giai on iu tra 2009-2012, lng nhp khu hng ha thuc i tng iu tra c s gia tng ng k. Lng nhp khu nm 2012 tng 110,97% so vi lng nhp khu ca nm 2009 v tng 45,83% so vi nm 2011. Ngoi ra, t l gia tng tng i ca nm 2012 so vi nm 2011 tng 57,61%.T l trn cho thy s gia tng nhanh, mnh v t bin ca hng nhp khu trn c s tc gia tng hng nhp khu trong cc nm trc, ch khong 16,71% v 23,95% (tuyt i) v 18,82% v 8.70% (tng i). Cng trong giai on 2011-2012, tri ngc vi s gia tng ca lng nhp khu hng ha thuc i tng iu tra, lng bn hng trong nc suy gim. Lng bn hng nm 2012 gim xung cn 99,53 (index 100), gim 11,78% so vi nm 2011 (112,82 Index 100). 3. Xc nh thit hi i vi ngnh sn xut trong nc 3.1. Th phn Tng th phn ca hng ha thuc i tng iu tra bao gm: (i) lng hng ha bn ra ti th trng ni a ca ngnh sn xut trong nc v (ii) lng hng nhp khu c tiu th ti Vit Nam. Bng 5: Th phn ca ngnh sn xut trong nc v ca hng ho nhp khu
Tng lng (Index 100) Bn hng ni a ca ngnh sn xut trong nc 100 113.4 105.1 71.5 Tng lng tiu th trn th trng Vit Nam 100 114.96 123.95 137.94 Th phn (%) Bn hng ni a ca ngnh sn xut trong nc 52% 52% 44% 27%

Nm

Nhp khu

Nhp khu

2009 2010 2011 2012

100 116.7 144.7 211.0

48% 48% 56% 73%

Ngun: Tng cc hi quan v Bn tr li ca cc nh sn xut trong nc Index 100 20

S liu bng trn cho thy, lng tiu th mt hng du thc vt tinh luyn ti Vit Nam tng lin tc trong vng 4 nm t 2009-2012, t 100 (index 100) nm 2009, ln n 137.94 (index 100) tn nm 2012, tng 28% so vi nm 2009. Ngc li vi xu hng gia tng lng tiu th ni a ca hng ha thuc i tng iu tra, lng bn hng ca ngnh sn xut trong nc suy gim nghim trng, khin th phn ca ngnh sn xut trong nc gim t 52% nm 2009 xung cn 27% nm 2012. Trong khi , 3 nm t 2009 - 2011, th phn hng nhp khu v hng ha ca ngnh sn xut trong nc lun mc tng ng nhau ti th trng Vit Nam, ni a v nhp khu u chim khong 50% th trng. Tuy nhin, nm 2012, cng vi s suy gim v sn lng ca ngnh sn xut trong nc, th phn cng thay i mt cch mnh m. Tng ng vi s suy gim th phn ca ngnh sn xut trong nc l s gia tng th phn ca hng nhp khu qua tng nm, c bit tng t 48% ln n 73% trong giai on ny. Biu 3: Th phn ca ngnh sn xut trong nc v hng ho nhp khu
80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2009 2010 2011 2012 Th phn (%) Bn hng ni a ca ngnh sn xut trong nc Th phn (%) Nhp khu

Ngun: Tng cc hi quan v s liu ca ngnh sn xut trong nc Nh vy c th thy mc suy gim nghim trng th phn ca hng ha c sn xut trong nc so vi hng ha nhp khu trong nm 2012. Trong nm 2009 v 2010, thm ch th phn ca hng nhp khu cn thp hn so vi hng ha trong nc, tuy nhin n nm 2012, c khong cch r rt gia th phn ca 2 bn, thm ch th phn hng nhp khu gp hn 2,5 ln so vi hng ha ca ngnh sn xut trong nc (73% so vi 27%). 21

3.2. Lng bn hng Bng 6: Lng bn hng ca ngnh sn xut trong nc n v Bn hng trong nc Index 100 Xut khu Tng lng bn hng (bao gm c xut khu) Chnh lch Index 100 Index 100 2009 100 100 100 2010 113.36 231.47 116.44 2011 105.09 220.50 108.09 2012 71.45 145.63 73.39

16,4%

-7,2%

-32,1%

Ngun: S liu ca ngnh sn xut trong nc Index 100 Trong 3 nm t 2009-2011, lng bn hng ca cc ngnh sn xut trong nc duy tr tng i n nh khong hn 13 (Index 100) mi nm. Tuy nhin, nm 2012, lng bn hng suy gim nghim trng, c bit l bn hng trong nc, gim t hn 105.09 (Index 100) xung cn hn 71.45 (Index 100). Cng vi s suy gim lng bn hng ni a, nm 2012, lng bn hng xut khu cng gim so vi cc nm trc nhng khng ng k. Lng xut khu ch chim khong 5% trong tng lng bn hng ca ngnh, tng ng 0,16% trong tng lng suy gim bn hng ca ton ngnh. Do , s suy gim lng bn hng xut khu thc ra khng phi l nguyn nhn gy nn thit hi nghim trng cho ngnh sn xut ni a. Vi s st gim khong 30% lng bn hng trong nc khin tng lng bn hng gim 32,1% so vi nm 2011. 3.3 Cng sut Bng 7: Tng cng sut v sn lng thc t ca ngnh sn xut trong nc v Tng cng sut thit k Sn lng thc t Index 100 Index 100 2009 100 100 2010 113 114 2011 113 106 2012 113 73

22

Cng sut s dng

37

37

35

24

Ngun: S liu ca ngnh sn xut trong nc Index 100 Nm 2009 nh du s pht trin ca ngnh sn xut du thc vt ca Vit Nam bng vic ngnh sn xut trong nc u t nng cao cng sut hot ng ca nh my tinh luyn du thc vt. Vi lng tiu th trong nc ang gia tng trong nhng nm qua, (s liu ti bng 5-Th phn ca hng ha sn xut trong nc v hng nhp khu), vic u t tng cng sut nh my hon ton ph hp vi tim nng tiu th du thc vt ti Vit Nam. D tng lng tiu th du thc vt lin tc gia tng qua cc nm 2009 -2012, cng sut s dng ca ngnh khng nhng khng th gia tng theo tc pht trin m thm ch cn suy gim nghim trng, ch t khong 24% so vi cng sut thit k trong nm 2012. Sn lng thc t ca ngnh sn xut ni a gim khong 30% so vi 2011 v thp nht trong giai on 2009-2012. iu ng ni l tng lng tiu th ti Vit Nam ang trn gia tng, thm ch, d on lng tiu th du thc vt cn tip tc gia tng trong nhng nm ti do hin nay mc tiu th bnh qun u ngi ca Vit Nam vn cn thp hn so vi cc nc khc trong khu vc. Xu hng tng ln v cng sut thit k p ng vi nhu cu tiu th hng ha thuc i tng iu tra trn th trng Vit Nam. Tuy nhin, cng sut s dng li suy gim mt cch ng k, c bit gim t 37% nm 2009 xung cn 24% nm 2012 trong khi cng sut thit k p ng lng tiu th ni a ca Vit Nam. Trc p lc cnh tranh gay gt ca hng ha nhp khu trong nm 2011-2012, c bit l nm 2012, cng sut s dng ch t 24%. Nu so snh tng quan mc suy gim ca cng sut s dng trong vng 4 nm t 2009-2012 th mc suy gim ny l khng ln. Tuy nhin, trong khi lng cu lin tc gia tng, cng sut thit k cng (thm ch hn) p ng lng tiu th ny th ngnh sn xut trong nc khng th gia tng cng sut s dng m thm ch cn phi gim t 37% nm 2009 xung cn 24% nm 2012. 3.4. Doanh thu Trong giai on 2009-2011, doanh thu ca ngnh sn xut trong nc c s tng trng u, vi tc tng trng u qua cc nm. Nm 2010, doanh thu bn hng 23

ni a tng khong 50% so vi nm 2009, thm ch doanh thu nm 2011 cn tng gp i so vi nm 2009. Tuy nhin, nm 2012, doanh thu gim khong gn 38% so vi nm 2011. Bng 8: Doanh thu t bn hng ni a v Tng doanh thu bn hng ha thuc i tng iu tra giai on 2009-2012 Doanh thu bn hng ni a (Index 100) 2009 2010 2011 2012 100 149.9 192.8 120.3 Chnh lch Tuyt i (Index 100) 100 86.0 -145.4 Tng i (%) 49,89% 28,64% -37,62% Tng doanh thu bn hng (Index 100) 100 150.0 192.9 120.3 Chnh lch Tuyt i (Index 100) 100 85.7 -145.0 Tng i (%) 50,01% 28,56% -37,61%

Nm

Ngun: S liu ngnh sn xut trong nc cung cp Index 100 Trong vng 3 nm 2009-2011, doanh thu ca ngnh sn xut ni a t mc tng trng u. Mc tng trng doanh thu tng ng vi mc tng sn lng sn xut v lng bn hng ca ngnh sn xut trong nc cng nh lng cu ca hng ha thuc i tng iu tra ang gia tng trong giai on ny. Tuy nhin, nm 2012, doanh thu bn hng ni a v tng doanh thu hng ha thuc i tng iu tra u b suy gim mt cch nghim trng. S suy gim tng doanh thu ca ngnh sn xut trong nc nguyn nhn l do s suy gim doanh thu bn hng ni a. Ti th trng Vit Nam, th phn ca ngnh sn xut trong nc cng ngy cng b co hp li (ch cn 27%) dn n doanh thu cng st gim khong 38% so vi nm 2011, ngc li vi xu hng gia tng doanh thu ca 3 nm trc, t nm 2009-2011. Vic b ct gim th phn ngay ti th trng ch lc (th trng ni a) do s ln t th phn ca hng ha nhp khu trong nm 2012 khin ngnh sn xut ni a b st gim doanh thu nghim trng v t ngt. Ch trong vng 2 nm, nm 2011 ton ngnh t mc doanh thu cao nht trong vng 4 nm t 20092012, th nm 2012 ch t tng ng mc doanh thu nm 2009 khi cng sut cha tng.

24

3.5. Li nhun Bng 9: Kt qu hot ng kinh doanh ca ngnh sn xut trong nc n v tnh Li nhun Chnh lch tng i Index 100 % 2009 100 2010 188.834 89% 2011 153.422 -19% 2012 106.343 -31%

Ngun: S liu ngnh sn xut trong nc cung cp Index 100 Theo bng s liu trn y, nm 2010, ngnh sn xut trong nc tng 89% so vi nm 2009. S suy gim li nhun bt u t nm 2011 nhng mc suy gim ny l khng ng k. n nm 2012, li nhun bn hng hng ha thuc i tng iu tra suy gim nghim trng, tng ng 31% so vi nm 2011, v thm ch thp so vi nm 2010. Mc d trong 3 nm 2009 - 2011, ton ngnh c s tng trng v c doanh thu v li nhun, nhng nm 2012 xu hng ny t ngt o chiu so vi 2010 v 2011. Bng 10: Chi ph sn xut trong giai on 2009-2012 n v Chi ph sn xut du nnh Tc tng/gim Chi ph sn xut du c Tc tng/gim Index 100 % Index 100 % 2009 100 100 2010 112 12% 123 23% 2011 146 30% 176 43% 2012 144 -1% 165 -6%

Ngun: Tnh ton t s liu ngnh sn xut trong nc cung cp Index 100 Da vo bng chi ph sn xut trn c th thy, chi ph sn xut ca ngnh lin tc gia tng trong giai on t 2009 - 2011, c bit nm 2011. D chi ph sn xut tng ln trong giai on ny nhng tnh hnh hot ng sn xut ca ngnh vn rt tt, th hin qua cc ch s v lng bn hng tng, doanh thu cao. Tuy vy, nm 2012, trc p lc ca s gia tng lng hng ha nhp khu vo th trng Vit Nam, ngnh sn xut trong nc n lc nhm ct gim chi ph sn xut c th cnh tranh vi hng ha nhp khu. Mc ct gim l 1% cho chi ph sn xut du nnh (do gi nguyn liu du nnh th cao v quy trnh sn xut phc tp hn so vi du c) v 6% cho chi ph sn xut du c. Mc ct gim ny khng phi l qu ln c th tng sc cnh tranh ca ngnh sn xut ni a, nhng xem xt da trn tnh hnh thc t 25

ca ngnh sn xut trong nc ca Vit Nam hin nay, thc s y l mt bi ton kh v l mc ct gim ti a ca ngnh hin nay. Thc t, ngnh du thc vt Vit Nam vn ang ph thuc ti 90% ngun nguyn liu nhp khu (c bit l du c) ch yu t Malaysia v Indonesia. Trong khi , cng vi p lc nng mc lng lao ng ti thiu, dy chuyn k thut hu ht va mi nng cp, a vo hot ng t nm 2009 v ang vn ang trong giai on khu hao ti sn c nh. V vy, vic buc phi ct gim chi ph sn xut trong bi cnh ny cho thy p lc cnh tranh t pha hng ha nhp khu rt ln v tnh hnh kh khn ca ngnh sn xut trong nc. Nhn vo nhng ch s kinh t (sn lng, lng bn hng, doanh thu v li nhun) ca ton ngnh c th thy, vic ct gim chi ph vn khng th gip ngnh sn xut ni a trnh thit hi nghim trng ny. 3.6. Nhn cng Bng 11: Tnh hnh nhn cng giai on 2009-2012 n v Lao ng trc tip Tc tng/gim Index 100 % 2009 100 2010 120.3 -1% 2011 127.7 -28% 2012 107.2 -19%

Ngun: S liu ngnh sn xut trong nc cung cp Index 100 Bng 11 cho thy, xu hng gia tng lc lng lao ng sn xut trc tip trong ngnh ny tng ln cng cu ni a ca mt hng ny ang tng ln trong giai on ny, p ng nhu cu tiu th ca th trng. Nm 2012, d nhu cu tiu th ca th trng khng ngng gia tng, ngnh sn xut cng khng c s thay i ng k v cng ngh sn xut do quy trnh ny hon thin t nm 2009, nhng lng lao ng ca ngnh i chiu so vi giai on 2009-2011. Lc lng lao ng gim t 127.7 (Index 100) nm 2011 xung cn 107.2 (Index 100) nm 2012, gim 19%. Nu so snh vi lc lng lao ng ca cc ngnh sn xut khc, ngnh sn xut du thc vt khng phi l ngnh s dng nhiu lc lng lao ng do tnh cht c th ring ca ngnh, i hi lao ng c ngi c trnh cao, o to bi bn. V vy, vi vic suy gim khong 20% lc lng lao ng ton ngnh ch trong nm 2012 cho thy du hiu kh khn ca ngnh sn xut ni a. 26

Cc nh my tinh luyn ca ngnh sn xut ni a u u t cc dy chuyn hin i, hot ng 24/24, thm ch k c trong thi gian nh my gim cng sut th cc my mc thit b vn phi chy li cc sn phm du tinh luyn trnh tnh trng my mc hng hc nu khng s dng v cng c cch tit kim chi ph (do chi ph vn hnh li my cao hn nu my chy). iu cho thy, ct gim lc lng lao ng trong khi my mc vn phi hot ng l iu rt kh, thc t, ti cc nh my du tinh luyn thay v cng nhn lm 3 ca/ngy (mi ca 8 ting) th nay lm 2ca/ngy mi ca 12 ting v s cng nhn trong mi ca cng phi ct gim (t 15-18 cng nhn/3 ca/ngy gim cn 8-10 cng nhn/2 ca/ngy). c bit nhng lao ng ny l lao ng c tay ngh cao, kinh nghim lu nm trong ngnh, c o to bi bn v phi mt rt nhiu chi ph o to. Nm 2012, trc p lc nng cao sc cnh tranh ca hng ha, th phn b co hp, trong khi my mc thit b vn trong giai on khu hao, nguyn liu th li ph thuc vo ngun nhp khu, ngnh sn xut buc phi ct gim khong 20% lc lng lao ng sn xut trc tip so vi nm 2011 ct gim chi ph, gy ra tnh trng tht nghip v kh khn cho ngi lao ng ca ngnh. 3.7. Gi bn Bng 12 : Gi bn ca hng ha thuc i tng iu tra trong giai on 2009-2012 Ch tiu Gi xut xng trong nc Tng/gim Gi nhp khu (cha tnh chi ph vn chuyn khc) Tng/gim n v tnh Index 100 % Index 100 % 2009 100 100 2010 131 31.23% 137 36.94% 2011 161 23.06% 179 30.48% 2012 151 -6.34% 172 -4.01%

Ngun: S liu ca cc nh nhp khu v ngnh sn xut trong nc Index 100 S liu ti bng 12 cho thy, trong giai on t 2009-2011, gi bn hng ha thuc i tng iu tra lin tc tng, nm 2011 so vi nm 2009 l 61,4%. Trong giai on ny, gi bn trong nc lun cao hn gi bn nhp khu nhng vn lun gi vng th phn. Nh vy, c th thy, vi mc chnh lch ny l c th chp nhn c ngnh 27

sn xut trong nc c th duy tr th phn nhng phn khc hng ha cht lng cao cng nh th trng truyn thng ca ngnh. Biu 4: Chui gi nguyn liu u vo, gi bn hng ha sn xut trong nc v hng ha nhp khu trong giai on 2009-2011 n v: nghn ng/tn

Ngun: S liu ca nh sn xut trong nc v phn tch ca c quan iu tra Biu 4 cho thy trong 2 nm u ca giai on 2009 - 2010, gi nguyn liu u vo sn xut, gi bn trong nc v gi hng ha nhp khu u gia tng. S bin ng ny l tng ng v c th l gii l do s gia tng chi ph sn xut, nht l nguyn liu sn xut chnh. Nhng xu hng t 3 thng cui cng nm 2011 cho thy, gi bn trong nc b tc ng bi gi bn ca hng nhp khu thay v nguyn nhn ni ti nguyn 28

vt liu chnh sn xut. Ti thi im cui nm 2011, d gi nguyn liu sn xut vn tng nhng trc p lc trn gim gi ca hng ha nhp khu, gi ca hng sn xut trong nc cng gim v tng ng vi gi bn ca hng ha nhp khu. y c xem l hin tng km gi gy thit hi i vi ngnh sn xut trong nc khi gi bn hng ha khng th tng cng mc tng trng ca gi bn nguyn liu sn xut. Biu 5: Chui gi bn hng ha sn xut trong nc v hng ha nhp khu trong giai on 2009-2012 n v: nghn ng/t

Ngun: S liu ca nh sn xut trong nc v phn tch ca c quan iu tra So snh hai biu 4 v 5 trn y c th thy, gi bn ca du cooking lun c 1 khong cch nht nh vi sn phm du nhp khu t 2009-2011 v u c xu hng tng. T nm 2012 n nay, mc chnh lch c rt ngn do p lc cnh tranh, gi th trng ni a. Ngnh sn xut trong nc nhiu ln thay i gi bn, thm ch gi bn ca cc nh sn xut trong nc thay i theo tnh hnh gi bn thc t ca hng ha nhp khu. 29

Trong ngnh sn xut du thc vt v th trng tiu dng Vit Nam, sn phm du cooking l sn phm du thc vt c tiu dng v c lng bn hng chim a s (c s dng trong ch bin thc n v ngnh cng nghip thc phm, c sn xut t du nnh v du c) v c s xc nh gi bn l gi du 1 lt. V vy, c quan iu tra chn mu gi bn ca sn phm du cooking 1 lt nhm nh gi tc ng v gi ca hng ha nhp khu i vi hng ha c sn xut trong nc. Bng 13 : Gi bn ca du cooking v du nhp khu trong giai on 2009-2012
Ch tiu Gi xut xng ca du cooking 1 lt c sn xut trong nc Tng/gim Gi nhp khu ca du cooking 1 lt(cha tnh chi ph vn chuyn khc) Tng/gim n v tnh Index 100 % 2009 100 2010 114.7 14.7% 2011 161.5 40.8% 2012 151.2 -6.3%

Index 100

100

128.8

185.9

163.8

29%

44%

-12%

Ngun: S liu ca cc nh nhp khu, ngnh sn xut trong nc Index 100 S liu ti bng 13 cho thy, trong giai on t 2009-2011, gi bn du cooking trong nc lin tc tng. Trong giai on ny, gi bn du cooking lun cao hn gi bn nhp khu nhng du sn xut trong nc vn gi th phn v tng sn lng sn xut. Nh vy, c th thy, mc chnh lch ny l c th chp nhn c du cooking trong nc c th duy tr th phn nhng phn khc hng ha cht lng cao dnh cho khu vc th. Nm 2012, trc p lc gim gi bn khong 12% ca hng ha nhp khu, cc nh sn xut trong nc cng gim khong 6.3% gi bn. iu ny cho thy hin tng p gi ca hng ha nhp khu i vi gi bn ca hng ha c sn xut trong nc. Tc ng r hn v gi i vi hng sn xut trong nc nm 2012 c th hin trong biu 6 v chui gi bn ca hng ha trong nc, hng ha nhp khu v gi nguyn liu u vo trong 3 nm trc thi im 2011 v biu 7 chui gi bn ca hng ha ni a v hng ha nhp khu i vi mt hng du c (chim 70% tng sn lng sn xut v tiu th du thc vt) di y. 30

Biu 6: Chui gi nguyn liu u vo, gi bn du cooking v du nhp khu ca sn phm du c tinh luyn trong giai on 2009-2011 n v: ng/lt

Ngun: S liu ca ngnh sn xut trong nc v phn tch ca c quan iu tra Nhn vo biu 6 c th thy, t thng 1 nm 2009 n thng 3 nm 2011, xu hng gi bn du cooking ni a u din bin tng t vi xu hng gi nguyn liu u vo, bn cnh l din bin v thay i gi l khng nhiu, khong 6 thng iu chnh gi 1 ln. Trong khi , cng giai on ny, gi nhp khu bin ng rt nhiu, thm ch c nhng thi im nh thng 6 nm 2009, hoc thng 9 nm 2011, mc d gi nguyn liu (mua trn sn giao dch hng ha th gii) thay i, gi bn trong nc cng thay i vi mc iu chnh tng ng, nhng thc t gi nhp khu li c nhng bin ng hon ton ngc li. Nh vy, nhn vo chui bin ng gi qua 36 thng (giai on cha c thit hi), c s gi bn hng ni a ca ngnh sn xut trong nc xy dng da trn c s gi nguyn liu u vo, yu t thc t nh hng n gi bn ca hng ha. 31

Nhng du hiu t 3 thng cui cng nm 2011 cho thy, gi bn trong nc dng nh b tc ng bi gi bn ca nh nhp khu thay v nguyn nhn ni ti nguyn vt liu chnh sn xut. Ti thi im cui nm 2011, mc d gi nguyn liu sn xut bt u tng ln nhng trc p lc trn gim gi ca hng ha nhp khu, ngnh sn xut buc phi gim gi bn, tng ng vi gi bn ca hng ha nhp khu. y c xem l hin tng km gi gy thit hi i vi ngnh sn xut trong nc khi gi bn hng ha khng th tng cng mc tng trng ca gi bn nguyn liu sn xut. Trong giai on 3 nm t 2009-2011, c s gi bn ca hng ha sn xut trong bin ng theo gi nguyn liu, tuy nhin nu nhn bc tranh tng th chui gi bn t 2009-2012 (biu 7), s thy xu hng gi bn ca hng trong nc b ph thuc vo gi hng ha nhp khu ca sn phm du cooking 1 lt. Biu 7: Chui gi bn ca ngnh sn xut trong nc v nhp khu trong giai on 2009-2012 n v: ng/lt

Ngun: S liu ca cc nh nhp khu, nh sn xut trong nc v phn tch ca c quan iu tra. 32

Mc d, s chnh lch gi bn lun tn ti gia hng ha nhp khu v hng ha c sn xut trong nc, tuy nhin, mc chnh lch ny l hp l do s chnh lch trong cht lng sn phm, gi tr thng hiu, s a dng ca mt hng cng nh hnh thc sn phm. Vic buc phi gim gi bn hng ca ngnh sn xut trong nc theo tng thi im gim gi ca hng nhp khu cho thy tnh hnh thc s kh khn ca ngnh, v vic gim gi ny ch c th gip doanh nghip bm gi th trng trong mt thi gian ngn, nu cc cch khc phc khng c hiu qu th buc phi rt khi th trng khi th phn ca h cng ngy cng co hp, gi bn khng th b p chi ph. 4. K hoch iu chnh Theo cc nh sn xut du thc vt trong nc, ng trc kh khn, thit hi p lc hng ha nhp khu, ngnh sn xut trong nc c nhng k hoch, ng thi nhm ng ph vi tnh hnh cnh tranh ca hng ha nhp khu, duy tr sn xut. K hoch iu chnh c tm tt nhng ni dung c th nh sau: 4.1. K hoch v th trng - Thc hin cc chnh sch bn hng hp l kch cu, cng c v pht trin cc knh phn phi rng khp trn c nc, ch trng knh phn phi hin i; o to, xy dng lc lng bn hng chuyn nghip, tng cng i ng maketing, qung b thng hiu, tuyn truyn, vn ng Ngi Vit Nam u tin dng hng Vit Nam, tch cc t chc a hng v nng thn, tit kim ti a chi ph bn hng nhm gim p lc tng gi bn ca hng ha sn xut trong nc. - Khng ngng nghin cu a ra th trng sn phm mi, a dng ha cc sn phm v nng cao cht lng tng nng lc cnh tranh ca sn phm. 4.2. K hoch v u t - Xc tin vi cc nh u t ln v ngnh du thc vt hp tc u t nhm nng cao nhu cu sn xut p ng vi quy hoch pht trin ngnh du thc vt n giai on 2020 v tm nhn n 2025. - u t b sung thit b, c s h tng cho cc nh my khai thc ti a cng sut sn xut hin c, u t v cng ngh, nhm s dng cng ngh tit kim, tng sc cnh tranh hng ha. 4.3. K hoch v khoa hc cng ngh v o to - Nghin cu pht trin sn phm mi c gi tr gia tng cao.

33

- Nghin cu, a vo s dng cng ngh tit kim nguyn liu, vt liu, in, nc. 4.4. K hoch v ti chnh - Trn c s thc t hot ng ca cc cng ty, thng qua th trng ti chnh, la chn thi im ph hp tip tc iu chnh phn vn u t, c cu li mc vn u t, to ngun vn b sung. i mi, chn chnh cng tc qun l ti chnh, s dng ngun vn l n by pht trin m bo mc tiu tng trng gim thiu ti a chi ph qun l, bn hng, pht trin n nh, kinh doanh c hiu qu. - Tm kim i tc chin lc, lin doanh lin kt trin khai u t mi thay v tm ngun vn t ngun cho vay ca cc ngn hng.Trong giai on kh khn nh hin nay, vic tm kim i tc chin lc cng lin doanh, lin kt nhm ti a ha ngun lc sn c ca doanh nghip, trnh p lc thm t ngun chi ph v li sut. 5. Xc nh mi quan h nhn qu Cc phn tch, nh gi trn c s cc thng tin, chng c do cc bn cung cp cho thy c mt mi lin h kh r rng gia vic gia tng nhp khu lng hng ha thuc i tng iu tra v thit hi nghim trng i vi ngnh sn xut hng ha tng t trong nc. Mi quan h ny biu hin trong cc im sau y: 5.1 Th phn Th phn ca Ngnh sn xut trong nc trn th trng Vit Nam lin tc gim trong cc nm 2009, 2010, 2011 v 2012 vi cc ch s ln lt l 52%, 52%, 44% v 27%. iu ng ni l vic gim th phn ca ngnh sn xut trong nc li tng ng vi s tng ln ca th phn ca hng ha nhp khu trn th trng Vit Nam ln lt 48%, 48%, 56% v 73%. 5.2 Sn xut, bn hng Nm 2012, sn lng sn xut ca ngnh gim 32%, lng bn hng ni a gim 32% so vi nm 2011. Trong khi cng sut ca Ngnh c thit k hon ton c th p ng c nhu cu tiu dng trong nc, tuy nhin nm 2012 do lng tiu th gim mnh nn cng sut s dng ca Ngnh ch t 24%. 5.3 Doanh thu v li nhun - Doanh thu bn hng 34

Doanh thu bn hng ni a ca cc nh sn xut trong nc tng qua cc nm t 2009 n 2011, tuy nhin nm 2012 doanh thu ca cc nh sn xut trong nc gim 37%. Do chu tc ng ca s gia tng t bin mt hng du thc vt nhp khu, hng ha nhp khu dn chim lnh th trng ni a lm cho lng bn hng ni a nm 2012 gim 32% v doanh thu bn hng ni a gim so vi nm 2011. - Li nhun Nm 2012, mc d cng sut dy chuyn u t t nm 2011 i vo n nh, chi ph sn xut ca hng ha thuc i tng iu tra gim 1% (i vi du nnh) v 6% (i vi du c) tuy nhin do quy m sn xut b thu hp, th phn ni a gim cng nh lng tiu th u gim do li nhun thun ca ngnh sn xut trong nc gim khong 31%. Trc s gia tng mnh ca hng ha nhp khu, m rng th phn trong nc, chnh sch gim gi bn, thay i iu kin cnh tranh dn n thit hi nghim trng ca ngnh sn xut ni a. 5.4 Lao ng Hin ti s lng lao ng ca cc nh sn xut trong nc c nhng bin ng mnh m, s lng lao ng trc tip sn xut sn phm hng ha thuc i tng iu tra tng nhanh qua cc nm t 2009 2011. Tuy nhin, du hiu suy gim bt u t nm 2012, gim khong 19% so vi nm 2011. Trc p lc nhm cnh tranh vi hng ha nhp khu, ngnh sn xut trong nc buc phi ct gim chi ph sn xut mt cch ti a, trong c chi ph v nhn cng. Bn cnh , quy m sn xut b thu hp cng lm cho nhu cu v lao ng c s suy gim. 5.5 Cc nhn t khc Bn cnh s gia tng ca hng nhp khu, C quan iu tra cng xem xt n cc nhn t khc c kh nng gy ra thit hi i vi ngnh sn xut trong nc, c th: - Cu trong nc Trong giai on 2009-2012, nhu cu s dng mt hng du thc vt Vit Nm gia tng mnh v c d bo s tip tc gia tng trong thi gian ti. y l l do trong thi gian qua ngnh sn xut trong nc c s u t mnh vo dy chuyn sn xut, my mc thit b nhm nng cao cng sut sn xut, p ng nhu cu du thc vt trong nc. Tuy nhin, ngc li vi cu gia tng, nm 2012 sn lng sn xut v lng bn hng ca ngnh sn xut ni a st gim nghim trng (gim 32%) so vi nm 2011. 35

iu ny cho thy lng cu trong nc khng phi l nguyn nhn dn ti thit hi ca ngnh sn xut trong nc. - Xu hng tiu dng Thc t, xu hng tiu dng du thc vt tinh luyn trong thi gian qua ca ngi Vit Nam khng c nhiu thay i.Ngi tiu dng trong nc vn kh trung thnh trong vic la chn cc sn phm du thc vt.S thay i trong th hiu c chng cng ch l ngi tiu dng hng n cc sn phm cao cp, tuy nhin hu ht cc nh sn xut Vit Nam u c cc mt hng cao cp theo tng phn khc th trng v du thc vt nhp khu i khi khng m bo cht lng bng du thc vt sn xut trong nc. - Xut khu Vic lng bn hng v th phn trong nc gim c th do cc doanh nghip sn xut trong nc y mnh xut khu du thc vt tinh luyn so vi bn hng ni a, tuy nhin lng bn hng xut khu ch chim rt t (chim 5% tng lng bn hng) v khng c nhiu thay i trong nm 2012 so vi nm trc (thm ch lng xut khu gim 34% so vi nm 2011). Tm li, cc phn tch nu trn cho thy tc ng ca vic gia tng hng nhp khu i vi thit hi nghim trng ca ngnh sn xut trong nc l trc tip v r rng.

36

KT LUN CUI CNG

1. Kt lun Cn c trn nhng thng tin do cc bn lin quan cung cp v cc phn tch ca cc cn b iu tra v vic ny, C quan iu tra nh gi nh sau: a) Ngnh sn xut trong nc l tp hp nhng doanh nghip sn xut ngnh du thc vt trong nc, chim hn 50% tng sn lng c ton nganh.. b) Hng ha c sn xut trong nc l hng ha tng t ca hng ha nhp khu. c) Khi lng du nnh v du c tinh luyn c nhp khu vo Vit Nam tng, c v mt tuyt i v tng i, trong giai on iu tra. d) Ngnh sn xut trong nc chu thit hi nh gim th phn, lng bn hng trong nc, sn lng, cng sut, doanh thu, li nhun v nhn cng trong nm 2012. e) Vic gia tng nhp khu l nguyn nhn chnh dn n thit hi gy ra cho ngnh sn xut trong nc. 2. xut C quan iu tra kin ngh p dng bin php t v chnh thc i vi hng ha thuc i tng iu tra vi mc thu v thi gian c th nh sau: Thi gian c hiu lc 07/5/2013 06/5/2014 07/5/2014 06/5/2015 07/5/2015 06/5/2016 07/5/2016 06/5/2017 Mc thu 5% 4% 3% 2%

37

PH LC
DANH SCH CC NC C LOI TR KHI VIC P DNG BIN PHP T V (M s v vic 12-KN-TVE-01) ng Nam v Thi Bnh Dng American Samoa Qun o Marshall Micronesia, Fed. Sts Mng C Tuvalu Tonga Vanuatu Samoa Qun o Solomon Thi Lan ng Timor Kiribati Triu Tin Lo Campuchia Trung Quc Fiji Myanmar Palau Papua New Guinea Philippines

Chu u v Trung Albania Armenia Azerbaijan Belarus Bosnia v Herzegovina Bulgaria Georgia Hungary Kazakhstan Kosovo Cng ha Kyrgyz Cng ha Macedonia Moldova Montenegro Romania Serbia Tajikistan Th Nh K Turkmenistan Ukraine Uzbekistan 38

Chu M La tinh v vng Carib Argentina Belize Bolivia Brazil Colombia Costa Rica Ecuador El Salvador Grenada Guatemala Guyana Haiti Nicaragua Panama Paraguay Peru St. Lucia St. Vincent and the Grenadines Suriname Venezuela, RB

Cuba Dominica Cng ha Dominican

Honduras Jamaica Mexico

Trung ng v Bc Phi Algeria Djibouti Ai Cp Iran, Islamic Rep. Iraq Jordan Lebanon Libya Morocco Cng ha Arab Syrian Tunisia B Ty v Di Gaza Yemen, Rep.

Nam 39

Afghanistan Bangladesh Bhutan Chu Phi cn Sahara Angola Benin Botswana Burkina Faso Burundi Cameroon Cape Verde Cng ha Trung Phi Chad Comoros Cng ha Dn ch Congo Congo, Rep Cte d'Ivoire Eritrea

n Maldives Nepal

Pakistan Sri Lanka

Gambia, The Ghana Guinea Guinea-Bissau Kenya Lesotho Liberia Madagascar Malawi Mali Mauritania Mauritius Mozambique Namibia

Rwanda So Tom and Principe Senegal Seychelles Sierra Leone Somalia Nam Phi Nam Sudan Sudan Swaziland Tanzania Togo Uganda Zambia

40

Ethiopia Gabon

Niger Nigeria

Zimbabwe

Ngun: Website ca Ngn hng Th gii

41