Istorija komunikacionih mrea

Istorija komunikacionih mrea

Telefonske mree Raunarske mree Kablovske televizijske mree Mree za beini prenos

Telefonske mree

Telefon je izumljen 1876. godine od strane amerikog naunika Alexander Grahan Bell-a 1890. godine realizovana je prva mrea - meusobno povezivanje dva (induktorska) telefona ostvarivalo se runom komutacijom (prevezivanjem) od strane operatora u centrali Prenos signala je bio analogni Korisnici su u toku razgovora sve vreme bili povezani, a raskidanje veze su vrili operatori po zavretku konverzacije

Telefonske mree

T - induktorski telefon; C - centrala (komutacioni vor); A - analogni prenos

Telefonske mree

Nain na koji se vri dodela prenosne linije u toku razgovora Komutacijom kola - pojam "kolo" odnosi se na mogunost prenosa jednog telefonskog razgovora du jedne veze. Da bi se uspostavio poziv, neophodno je bilo povezati skup kola koja spajaju dva telefonska aparata. Modifikacijom veza operatori mogu komutirati (prespajati) kola (veze). Komutaciju kola uvek je trebalo ostvariti na poetku novog telefonskog poziva. Operatori su kasnije (poetkom prolog veka) bili zamenjeni mehanikim prekidaima, a 100 godina kasnije i elektronskim prekidaima (komutatorima).

Telefonske mree
Telefonska mrea osamdesetih godina prolog veka

Prenosi mogu biti analogni (A) ili digitalni (D). Komutatori su elektronski, a razmena upravljake informacije se vri preko zajednikog kanala za signalizaciju (Common Channel Signaling - CCS)

Telefonske mree

U komutator se ugrauju dva tipa elektronskih interfejsa. Prvi se naziva AD konvertor vri pretvaranje analognog signala u digitalni, nad signalom koji se prostire od telefona do komutatora (centrale) Drugi interfejs se naziva DA konvertor - pretvara digitalni signal, koji se prenosi izmeu komutatora, u analogni signal, pre nego to se on predaje od komutatora do telefona Komutatori se realizuju kao raunari Zajedniki kanal za signalizaciju CCS - komunikaciona mrea za prenos podataka - izdvaja funkcije poziva-upravljanja od prenosagovora Novi servisi: ekanje-na-poziv i prosleivanje-poziva

Telefonske mree

Vanija inovacija u telefoniji bila je - integracija govornih i signala podataka - uvoenjem integrisanih servisa u digitalnu mreu (ISDN - Integrated Services Digital Network) Bazini pristup - ine dva B kanala i jedan D kanal Oba kanala, B i D, su digitalna Svaki B kanal je bidirekcioni ili potpuni dupleks Jedan B kanal moe da podrava vezu tipa komutacija kola, servis prenosa tipa komutacija paketa (packetswitched) ili permanentnu digitalnu vezu D kanal podrava usluge tipa komutacija-paketa

Telefonske mree

Telefonske mree

Aplikacije ISDN servisa ukljuuju:

komunikaciju izmeu raunara, veoma brzi faksimil prenos, daljinsko nadgledanje zgrada i objekata, videotekst, videofon male brzine prenosa.

Kod ISDN-a telefonski sistem se transformie u mreu koja moe da prenosi informaciju u vei broj oblika, ak i pri srednjim brzinama prenosa

Raunarske mree

Istorijski gledano razvoj raunarskih mrea vezuje se za donoenje RS232-C standarda 1969.godine Standard RS232-C se odnosi na prenos podataka za male brzine (do 38 kbps) i za kratka rastojanja (do 30 m) Serijski prenos se obavlja karakter po karakter Prenos vri po neupredenim icama - mogu uneti greke u prenosu zbog presluavanja Presluavanje postaje vee to je brzina prenosa vea, a rastojanje due

Raunarske mree

Raunarske mree

Sa ciljem da se povea brzina kao i efikasnost prenosa 1970. godine su uvedeni standardi za sinhroni prenos

H (header) nazvan zaglavlje sadri preambulu koja aktivira takt prijemnika i obezbeuje da se ouva faza samo-sinhronizujuih bitova Prijemnik koristi CRC (Cyclic Redundancy Check) bitove da verifikuje da li je paket korektno primljen

Raunarske mree

Poznatiji standard za sinhroni prenos je SDLC (Synchronous Data Link Control) i na njemu bazirani HDLC (High-Level Data Link Control), LAPB (Link Access Procedure B), LAPD i LAPM Glavna ideja SDLC-a je da se izbegne izgubljeno vreme kod RS232-C zbog razmaka u predaji izmeu sukcesivnih karaktera SDLC grupie vei broj bitova u pakete Paket je sekvenca bitova kojoj prethodi specijalni bit oblik - zaglavlje, a iza koga sledi drugi specijalni bit oblik nazvan rep (trailer)

Raunarske mree

Sredinom 60-tih godina prolog veka - predloen je metod prenosa paketa nazvan zapamti-i-prosledi (store-and-forward-packet-switching) Raunari koriste datu vezu samo kada alju paket Kao rezultat, iste veze se mogu koristiti od strane veeg broja privremeno aktivnih predajnika Ovaj metod koji se zasniva na deobi veze izmeu dve predaje naziva se statistiko multipleksiranje

Raunarske mree

Raunarske mree

Poev od kasnih 60-tih godina prolog veka ARPA (Advanced Research Project Agency) je poela sa promocijom i razvojem paketno-komutirajuih mrea Kao rezultat je razvijena mrea ARPANET Protokolima tipa ARPANET izmeu komunikacionih inenjera su usaglaeni formati paketa kao i eme adresiranja tako da je postalo mogue povezivati razliite raunare ARPANET mrea je kasnije evoluirala u mreu Internet

Raunarske mree

Implementacija viestrukog pristupa - Ethernet Raunari se povezuju na zajedniki koaksijalni kabl preko odgovarajueg interfejsa Kada raunar A eli da preda paket raunaru E, on postavlja u zaglavlje paketa izvorinu adresu A i odredinu adresu E i predaje paket ka kablu Svi raunari itaju paket, ali samo raunar ija je odredina adresa specificirana u paketu prihvata paket

Raunarske mree

Raunarske mree

Ranih 80-tih godina prolog veka IBM je razvio jedan metod viestrukog-pristupa nazvan Tokenring Kod ove mree raunari su povezani na principu jednosmerne veze tipa taka-ka-taki i koriste odgovarajue interfejse Kada raunari nemaju da predaju informaciju, interfejs je taj koji sa zakanjenjem od nekoliko bitova prenosi token (znak) oko prstena Na ovaj nain token cirkulie veoma brzo kroz prsten

Raunarske mree

Raunar A smeta izvorinu adresu A i odredinu adresu E u zaglavlje paketa i predaje paket interfejsu koji eka na token. Nakon dolaska token-a raunar A umesto da prosledi token on predaje paket. Interfejs raunara E preuzima paket, dok ga ostali raunari odbacuju. Nakon to je A predao i zadnji bit paketa i saekao da paket proe kroz prsten, on alje token kroz prsten (prosleuje ga susednom raunaru u prstenu). Ovo znai da samo raunar koji poseduje token moe da obavlja prenos .

Raunarske mree

Maksimalno vreme koje raunar kod Token-ring-a ili Ehternet-a treba da eka pre nego to pone da predaje podatke za najvei broj aplikacija je malo, ali je suvie veliko za interaktivne audio ili video aplikacije Takoe, brzina prenosa kod Token-ring-a (4 do 16 Mbps) ili 10 Mbps kod Ethernet mrea za neke multimedija aplikacije je suvie spora Ova ogranienja su pospeila 1980 ih razvoj nove mree - FDDI (Fiber Distributed Data Interface)

Raunarske mree

Raunarske mree

Brze LAN i WAN mree koriste ATM (Asynchronous Transfer Mode) Kod ATM-a raunar predaje informaciju brzinom od 25 Mbps do 2.5 Gbps u paketima veliine 53 bajta Paketi fiksnih duina se nazivaju elije (cells) i brzo se komutiraju zahvaljujui ATM komutatorima Zaglavlje ini adresa virtuelnog kola ili VCI (Virtual Channel Identifier), a ne izvorina i odredina adresa kao kod prethodnih mrea

Raunarske mree

Raunarske mree

Kablovske televizijske mree

Kablovska televizija - CATV (Cable Antenna Television) prvobitno je uvedena u urbanim sredinama SAD-a sa ciljem da se primi TV signal bez smetnji (prvenstveno refleksija) Problem je reavan na taj nain to se glavna antena postavljala na nekoj visokoj zgradi, a signal se razvodio pomou koaksijalnog kabla lokalno do svih prijemnika u okruenju Kljune novine koje su kasnije bile uvedene u CATV odnosile su se na to to je koaksijalni kabl bio zamenjen optikim vlaknom, zatim su uvedene tehnike za digitalnu kompresiju signala i na kraju dodatni vidovi raznih tipova servisa (usluga)

Kablovske televizijske mree

Mree za beini prenos

Prve komercijalne radio stanice su uvedene u USA 1920. godine, a prvi komercijalni TV program poeo je sa emitovanjem 1941. godine Emisija TV signala u boji je poela sredinom 60-tih godina prolog veka, dok su HDTV stanice poele emitovanje 1998. godine Svi prenosi su bili jednosmerni i tipa emisija-svima (broadcasting) Prve javne mobilne telefonske usluge su uvedene 1946. godine u USA u 25 gradova. Ovakvi sistemi su koristili centralni predajnik koji je emitovao signal na teritoriji gradova. Prva paketno-komutirana beina mrea razvijena je 1971. godine na Univerzitetu u USA pod nazivom Alohanet

Televizija visoke rezolucije

HDTV (High definition television) televizija visoke rezolucije Predstavlja novi standard emitovanja TV programa koji se ne oslanja oslanja na stare, ve zastarele, sisteme Glavne odlike novog sistema su: vea rezolucija, 16:9 odnos ivica ekrana (dosada (dosadanji 4:3), okru okruujui sistem zvuka, mogua implementacija servisa interaktivne televizije

Televizija visoke rezolucije

4:3
16:9

Inovacije kod telefonskih, raunarskih, CATV mrea i mrea za beini prenos

Internet

Istorijski razvoj Interneta

Istorijski razvoj Interneta

Poeci Interneta trasirani su od strane ARPANET eksperimenta prvenstveno namenjen uvoenju, u to vreme, jedne nove tehnologije - paketna komutacija (packet switching) ARPANET je postao operativan 1969. godine - povezivao je etiri paketno-komutirana vora tipa host raunar i terminale, bitskom brzinom prenosa od 50 kbps Prve dve vane aplikacije razvijene od strane ARPANET-a bile su: TELNET - omoguava da se korisnik jednog raunara prijavi za rad na nekom drugom udaljenom raunaru i FTP - omoguava razmenu datoteka putem Internet-a

Internet

Ukljuenje personalnih raunara na Internet pomogao je razvoj tzv. killer-applications :

Elektronska po pota - e-mail - mehanizam prenosa poruka izmeu razliitih raunara World Wide Web - globalni hipertekstualni sistem koji koristi Internet kao transportni mehanizam E-commerce elektronska trgovina Voice Portals - pristup Internetu pomou telefona uz automatsko prepoznavanje i sintezu govora

IP adrese
Mesto svakog raunara svake pojedinane mree ukljuene na Internet mora biti: jedinstveno IP adresa je obima 32-bita, a to znai da je mogue adresirati 232 = 4 294 967 296 hostova Primer: Numeriki zapis sa 4 bajta: 128.2.7.9 to odgovara binarnom zapisu: 10000000 | 00000010 | 00000111 |00001001

IP adrese
IP adresu ine dva polja: (a) adresa mree (Network address, Network ID) - identifikuje mreu i (b) adresa raunara (Host address, HostID) - identifikuje raunar u okviru mree

Klase Internet adresa

Klasa A obezbeuje adresiranje do 128 (27) razliitih mrea i do 16 777 216 (224) hostova po svakoj mrei - mali broj mrea sa velikim brojem hostova po mrei Klasa B omoguava adresiranje do 214 mrea i do 216 hostova po mrei - dobar kompromis izmeu krajnjih reenja Klasa C dozvoljava adresiranje do 221 mrea pri emu svaka moe da ima do 28 hostova - veliki broj mrea sa relativno malim brojem hostova

IP adrese

Nain zadavanja Internet adrese kao niza brojeva nije prirodan oveku, jer je nepodesan za pamenje imena Uporedo sa Internet adresama uvedena su odgovarajua simbolika imena kao npr. www.yahoo.com ili www.vps.ns.ac.yu Analogija sa servisima koje prua javna telefonska mrea Telefonski imenik sadri imena pretplatnika. Ako elimo nekom korisniku da doznamo telefonski broj mi prvo u imeniku nalazimo njegovo ime, a zatim i odgovarajui telefonski broj Telefonski imenik, vri preslikavanje imena korisnika (simbolika imena) u stvarni telefonski broj (aktuelna adresa) Slina logika se koristi kod Interneta

DNS - Domain Name System

Aplikacija koja omoguava preslikavanje simbolikih imena u Internet adrese i obrnuto naziva se DNS (Domain Name System) Za svaku lokalnu mreu uveden je DNS server koji sadri datoteku sa imenima i Internet adresama raunara te mree DNS serveri meusobno komuniciraju Svaki od DNS servera moe pristupiti bilo kom drugom DNS serveru sa upitima o imenima raunara njegove mree

Struktura dodeljivanja imena kod Interneta

Nain dodeljivanja imena kod Interneta zasniva se na korienju oznaka (labela) koje se razdvajaju takom Primer: vps.ns.ac.yu

labele

Organizacija imena raunara u Internetu je strogo hijerarhijska i mo moe se predstaviti stablom, u kome svakom voru odgovara jedna labela, jedino je koren stabla neimenovani vor, tj. vor bez labele

Hijerarhijska organizacija Interneta

Specijalizovani domen koji se koristi prilikom preslikavanja s. imena u Internet adresu

Neimenovani koren

Nacionalni (geografski) domeni

Domeni organizacija arpa com edu gov int mil net org ae ... yu ... zw

mit

yale

co

org

ac

krstarica

bg

...

ns

uns

Resolver

Aplikacija koja eli da uspostavi komunikaciju sa raunarom kome zna samo ime mora pre uspostave same veze pokrenuti program pod nazivom resolver Resolver se obraa DNS serveru mree na kojoj se nalazi traeni raunar i kao rezultat aplikaciji vraa njegovu Internet adresu

Primer rada resolver-a (prevoenje imena raunara u Internet adresu)

Neimenovani koren

arpa

com

edu

gov

int

mil

net

org

ae ...

yu

...

zw

mit

yale

co

org

ac

krstarica

bg

...

ns

im

vps

TCP/IP

Uvod

Mrene tehnologije kakve su Ethernet, Token Ring i FDDI obezbeuju samo pouzdanu vezu izmeu jednog i drugog vora u istoj mrei, Ali ne i funkcije koje se odnose na prenos podataka iz jedne mree ka drugoj ili jednog mrenog segmenta ka drugom Da bi se podaci prenosili kroz mree potrebno je koristiti adresne eme (tehnike) koje e biti razumljive (interpretirane) za bridge, gateway i rutere Meusobno povezivanje mrea se naziva umreavanje (internetworking ili internet) Svaki deo internet-a naziva se sub-mrea (subnet)

Uvod

Protokol - skup pravila za korektnu razmenu podataka izmeu dva ureaja (raunara) TCP/IP (Transmission Control Protocol and Internet Protocol) par protokola koji omoguava da jedan deo subnet-a komunicira sa drugim IP deo odgovara mrenom-nivou (network-layer) OSI modela, dok TCP deo transportnom-nivou (transport-layer) Rad ovih protokola transparentan je fizikom-nivou i nivou-veze pa se zbog toga par TCP/IP moe koristiti za rad Etherneta, FDDI ili Token Ring-a

OSI i TCP/IP model

TCP protokol

Sa take gledita OSI modela, TCP pripada transportnom, a IP mrenom nivou. To znai da se TCP nalazi iznad IP, tj. IP zaglavlje se uobiajeno dodaje informaciji koja se prima sa vieg nivoa (kao to su transport, sesija, prezentacija i aplikacija) Glavni zadatak TCP-a - da obezbedi korektan i pouzdan protokol na transportnom nivou

TCP protokol

TCP karakteriu sledee osobine: pouzdan u radu, orijentisan da podrava vezu izmeu vorova u mrei, ponaa se kao nizovno-orijentisani server koji koristi princip potvrivanja poruka uz pomo TCP-a, veza se inicijalno, uspostavlja a zatim odrava dok prenos traje

IPv4

IPv4 je osnovni protokol Interneta, iji inicijalni dizajn nije predviao okolnosti koje su se pojavile ekspanzijom i popularno popularnou Interneta i raunarskih tehnologija. Ove okolnosti se ogledaju u sledeim problemima i potrebama:
Eksponencijalni rast Interneta Nedostatak IPv4 adresnog prostora - sadri 32-bitnu IP adresu
odredinog vora

Velike tabele rutiranja Autokonfiguracija Bezbednost podataka na IP nivou QoS (Quality of Service)

IP Ver 6

U IPv6, novi (ali ne jo iroko korien) standardni Internet protokol, gde su adrese 128 bita iroke, to bi, ak i sa velikim dodelama netblokova, trebalo da zadovolji blisku budunost. Teoretski, postojalo bi tano 2128, ili 3.4031038 unikatnih adresa domainskih interfejsa. Kada bi zemlja bila sainjena kompletno od zrna peska od 1cm, onda bi mogla da se dodeli jedinstvena adresa svakom zrnu u 300 miliona planeta veliine zemlje. Ovaj veliki prostor za adrese e biti retko popunjen to omoguava da se ponovo kodira vie informacija za rutovanje u same adrese. (Rutiranje predstavlja pronalaenje puta (rute) izmeu dva raunara povezana na Internet)

Mehanizmi tranzicije sa IPv4 na IPv6

Prelazak sa IPv4 na IPv6 je komplikovan i dugotrajan proces koji karakterie neophodnost postojanja oba protokola na zajednikoj fizikoj infrastrukturi Paralelno sa dizajnom IPv6, osmiljene su razliite tehnologije i tipovi adresiranja koji omoguavaju komunikaciju ureaja u okruenju oba protokola Mehanizmi tranzicije sa IPv4 na IPv6 treba da olakaju integraciju novih IPv6 i postojeih IPv4 mrea i aplikacija

IPv6

Kako bi se zadovoljili zahtevi dana dananjeg (i budueg) Interneta, IPv6 donosi sledee karakteristike:
Vei adresni prostor Jednostavnije zaglavlje za efikasniju obradu paketa Slojevitost u hijerarhijskoj strukturi mre mree za efikasnije rutiranje Fleksibilno zaglavlje sa nizom opcija Podr Podrku za iroko primenjene protokole rutiranja Podr Podrku za autokonfiguraciju raunara Podr Podrku za bezbednost podataka Ugraena podr podrka za alokaciju resursa i kvalitet servisa (QoS)

Najpoznatiji pretraivai
www.google.com www.excite.com www.ask.com www.freeality.com www.europages.com http://search.msn.com http://search.netscape.com www.yahoo.com www.altheweb.com www.lycos.com www.webbrain.com www.goto.com www.vivisimo.com www.aewi.com www.northernlight.com www.clickandsearch.com www.mamma.com www.gigablast.com www.invisibleweb.com www.altavista.com www.teoma.com www.webcrawler.com www.search.com www.37.com www.metacrawler.com www.searcheurope.com www.euroguide.com www.hotbot.com

Najee koriene komande

Komanda + +- title * OR AND NOT Opis

Donosi stranice sa svim zadatim reima Eliminie stranice sa nekom rei Donosi stranice sa tanim izrazom traeni pojam-neeljeni pojam Pretraivanje po naslovima :title: traeni pojam Zamenjuje jedno slovo, obino na kraju rei zbog padea Za pronalaenje razliitih fraza. Radi na Google-u Funkcionie kao +. Ponekad daje bolje rezultate. Funkcionie slino simbolu -

Internet