Yaynlayan: Ankara niversitesi KASAUM Adres: Kadn Sorunlar Aratrma ve Uygulama Merkezi, Cebe i !"#$!

Ankara

%e &ergi: %eminist 'letiri (, Say ) 'riim bilgileri, makale sunumu ve ayrntlar i*in: +tt,:-- ins.ankara.edu.trSiyaset, Hukuk ve Cinsel Sular: Assange Olay ve Hukuku Feminizmin Eletirisi Alev zkazan /evrimi*i yayna balama tari+i: )# 0aziran 1!)1

2u makaleyi alntlamak i*in: Alev 3zkazan*, 4Siyaset, 0ukuk ve Cinsel Su*lar: Assange 5lay ve 0ukuk*u %eminizmin 'letirisi ,6 Fe Dergi (, say ) 71!)18, )9):. U;<: +tt,:-- ins.ankara.edu.tr-=>).+tml

2u eser akademik ?aaliyetlerde ve re?erans verilerek kullanlabilir. 0i*bir ekilde izin alnmakszn *o@altlamaz.

1 Siyaset, Hukuk ve Cinsel Sular: Assange Olay ve Hukuku Feminizmin Eletirisi Alev zkazan*

zkazan

2010 ylnn sonunda Wikileaks kurucusu Julian Asangen cinsel saldr ve tecav z it!a"yla tutuklan"as !araretli #ir tart$"aya yol at% Assange olay& siyaset& !ukuk ve cinsellik arasndaki kar"a$k ili$kiler zerine d $ n"ek iin ok veri"li #ir ze"in sunuyor% 'u yaznn asl a"ac da& (zellikle A"erika ve )sveteki tart$"alardan yola karak *e"inist siyaset ve *e"inist !ukukla ili$kili olarak tecav z yasalarnn ele$tirel #ir incele"esini ya+"ak olacak% 'u a"ala #u yazda konuyu te"el a$a"ada ele alaca,"% )lk #(l "de olayn A"erika ve )svete nasl *arkl #a,la"larda ele alnd,na dair kar$la$tr"al #ir analiz ya+aca,"% 'u analizde a"ac"& devlet& !ukuk ve cinsellik ili$kine dair #u iki *arkl tart$"a #a,la"ndan *e"inist siyasetin zerinde d $ n"ek zorunda oldu,u sorunlar ortaya kar"ak olacak% )kinci olarak )svete en net i*adesini g(rd , " z zere& 'atl lkelerde tecav z yasalarnda ege"en ol"aya #a$layan yeni geli$"eler $,nda *e"iniz"in !ukuk alannda kazand, "evzilere ili$kin #ir sorgula"aya giri$ece,i"% -i!ayet& *e"iniz"in !ukuk alannda kazand, #u yeni konu" ile ileri ka+italist lkelerdeki *e"inist siyasetin #az (ne"li sorunlar arasndaki ili$kileri g(ster"eye al$aca,"% Ana!tar .(zc kler/ Assange Davas& 0ecav z& 0ecav z 1asalar& Fe"inist .iyaset& 2ukuku Fe"iniz"% Politics, a! an" Se#ual Crimes: $%e Assange A&&air an" t%e Criti'ue o& egal Feminism 3n Dece"#er 2010& t!e *ounder o* Wikileaks& Julian Assange 4as arrested on t!e #asis o* allegations o* ra+e and se5ual assault% 0!e allegations and t!e arrest !ave led to a !eated +u#lic de#ate aorund t!e 4orld% 0!e Assange case +rovides an e5cellent e5a"+le to analyze t!e delicate and co"+licated relations #et4een la4& +olitics and se5ual cri"es% 0!is +a+er interrogates t!is "essy *ield o* co"+le5 issues #y ela#orating on t!e de#ates in t!e 6. and in .4eden% 0!is +a+er 4ill +roceed t!roug! t!ree levels% 3n t!e *irst +art& 3 4ill "ake a co"+arative evaluation o* t!e 6. and .4edis! de#ates and clai" t!at t!e ter"s o* t!e de#ate 4ere totally di**erent in eac! county and t!at *e"inist +olitics s!ould derive di**erent lessons *ro" t!ese de#ates to t!ink a#out t!e 7uestion o* state& +olitics and la4 in relation to se5ual cri"es% .econdly& 3 4ill critically analyze legal *e"inis" and its +ro#le"s as it is revealed #y t!e .4edis! ra+e la4s% Finally 3 4ill try to t!ink t!e +ro#le"s o* legal *e"inis" in t!e conte5t o* *e"inist +olitics in t!e Western 4orld% 8ey 4ords/ Assange 9ase& :a+e& :a+e ;a4s& Fe"inist <olitics& ;egal Fe"inis"%

(iri AikileaksBn kuru usu ve ba editCrD Eulian Assange, 1!)! ylnn Aralk aynda, yani AikileaksBn Amerikan d ,olitikasna dair gizli belgeleri szdrmaya balamasndan bir ay sonra, Avru,a Futuklama 'mri ile 2DyDk 2ritanyaBda tutukland. 2ir konuma ya,mak Dzere A@ustos 1!)!Bda Gsve*Be giden Assange GngiltereBye dCndDkten sonra, Gsve*Bte iken insel iliki kurdu@u iki kadnn ikHyetleri Dzerine insel saldr ve te avDz su*laryla it+am edilmi ve Gsve* +DkDmeti, sorgulanmak Dzere AssangeBn tutuklanmasn ve Gsve*Be iade edilmesini tale, etmiti.) Ke?aletle serbest braklan ve tutuksuz yarglanan Assange, u anda iade durumasnn sonu unu bekliyor. AssangeBn Gsve*Be iadesi, oradan ClDm ezas riskiyle karlaa a@ AmerikaBya iadesi anlamna gele e@i i*in Czel bir Cnem arz ediyor. Iimdiye kadarki durumalarda Assange, kurdu@u insel ilikilerin rzaya dayal oldu@u ve iddialarn 4dayanaksz6 oldu@u savunmasn ya,t. 2u iddia ve tutuklamann ardndan, Amerika ve Gsve* bata olmak Dzere, kDresel dDzeyde olduk*a +araretli bir tartma ,atlak verdi. %eminist olan olmayan sradan insanlarn ve kamusal9medyatik ?igDrlerin Czellikle sosyal medya Dzerinden dH+il olduklar ve sert bir e,+elemeye sa+ne olan bu tartmada olay, ,ek *ok ?arkl a*dan ele alnd. 2u olay, ?eministler ile 4ileri ilerin6 kar karya gelmelerine neden oldu@u gibi, ayn zamanda AmerikaBda 4%eminizmde 2DyDk 1!)! Yarlmas6 denen ?eminizm i*i bir tartmay da balatt. 1
J

&o*. &r., Siyaset 2ilimi ve Kamu YCnetimi, Ankara niversitesi.

Assange =lay%%% Assange olaynn, siyaset, +ukuk ve insellik arasndaki karmak ilikiler Dzerine dDDnmek i*in *ok verimli bir zemin sundu@unu dDDnDyorum. 2u yaznn asl ama da, Czellikle Amerika ve Gsve*Bteki tartmalardan yola *karak ?eminist siyaset ve ?eminist +ukukla ilikili olarak te avDz yasalarnn eletirel bir in elemesini ya,mak ola ak. 2u ama*la bu yazda konuyu D* temel aamada ele ala a@m. Glk bClDmde olayn Amerika ve Gsve*Bte nasl ?arkl ba@lamlarda ele alnd@na dair karlatrmal bir analiz ya,a a@m. 2u analizde ama m, devlet, +ukuk ve insellik ilikine dair bu iki ?arkl tartma ba@lamndan ?eminist siyasetin Dzerinde dDDnmek zorunda oldu@u sorunlar ortaya *karmak ola ak. Gkin i olarak Gsve*Bte en net i?adesini gCrdD@DmDz Dzere, 2atl Dlkelerde te avDz yasalarnda egemen olmaya balayan yeni gelimeler @nda ?eminizmin +ukuk alannda kazand@ mevzilere ilikin bir sorgulamaya girie e@im. Ki+ayet, ?eminizmin +ukuk alannda kazand@ bu yeni konum ile ileri ka,italist Dlkelerdeki ?eminist siyasetin baz Cnemli sorunlar arasndaki ilikileri gCstermeye *ala a@m. Assange Olay: Amerikallar ve )sveliler $artyor 0em devlet iktidar ve +ukuksal sistemin ya,s +em de to,lumsal insiyet reLimleri bakmndan ?arkl iki o@ra?ya olan Amerika ile Gsve*Bde Assange tartmasnn olduk*a ?arkl ba@lamlara yerleti@ini gCrDyoruz. AmerikaBdaki tartma +akknda genel olarak sCylene ek eyler unlar: Amerikan sa@, AssangeBa duydu@u ne?ret ile ?eminizme duydu@u +usumet arasnda bClDnmD gCrDnDyor. 2u nedenle, baz sa@ yorum ular ve sosyal medyada gCrD belirten *ok sayda mu+a?azakHr kiinin, AssangeBa yCnelik iddialar, ?eminizm tara?ndan ele ge*irilmi Gsve*Bin sa,kn te avDz yasalarnn tu+a? bir sonu u olarak gCrDrken, baka bazlarnn bu ?rsattan AssangeBa yDklenmek ve kamuoyu nezdinde onu ma+kMm etmek i*in ?aydalanmalarnda ala ak bir ey yok. Yine de genel olarak bakt@mzda Amerikan mu+a?azakHr sa@nda ?eminizme dair +usumet a@r basmtr diyebiliriz. Amerikan solunun ya da oradaki i?adeyle 4ileri ilerin6 ti,ik te,kisi ise AssangeBa yCnelik iddialar, Amerikan devleti eletirisi *er*evesinde ele almak ve bunu en gD*lD 4devlet dDmanna6 kar dDzenlenen ti,ik bir CNA o,erasyonu olarak kodlamak oldu. 5nlara gCre ?eminist ideoloLi de, devlet ve medya tara?ndan Assange kartl@n besleye ek ekilde mani,Dle ediliyordu. Kitekim Mi +ael Moore ve Keit+ 5lberman gibi Cnemli ileri i ?igDrler AssangeBa a*k bir destek verdiler, +atta Moore, Assange i*in ke?alet ,aras to,lama kam,anyas balatt. Moore Cyle yazyordu: FDm istedi@im, devletin avn nasl kovalad@ konusunda nai? olmamanz. <Dt?en, asla ama asla 4resmi CykDye6 inanmayn. Oe AssangeBn su*lu ya da masum olmasndan ba@msz olarak 7ki iddialarn ne kadar tu+a? oldu@una dikkat edin8, bu adam ke?aletle serbest braklmay ve kendini savunmay +ak ediyor. : Sosyal medyada kendini i?ade eden sol ularn *o@u, iddialarn AssangeBn i?adesiyle 4dayanaksz6 ya da en azndan MooreBun i?adesiyle 4tu+a?6 oldu@u konusunda ?ikir birli@i i*inde gCrDnDyorlar. Amerikal sol ulara gCre, AssangeBa yCnelik iddialarn bir CNA kom,losu oldu@u *ok a,a*kt. 2u 4a,a*klk6 inan nn dayand@ asl temel, bir yorum unun 4bu iddialara inanmak i*in Amerikan devletini ve CNABy +i* tanmyor olmak gerekir6 i?adesinin de iaret etti@i Dzere, Amerikan devletine ve derin o,erasyon gD Dne dair gD*lD kanaatlerdir. An ak, do@rudan olayla ilgili baz ayrntlarn da bu kom,lo iddiasn desteklemek ama yla yorumland@ gCrDyoruz. 2u *er*evede sosyal medyada sk dile getirilen yorumlar ve iddialar unlard: ( AssangeBn kurdu@u insel ilikilerin rzaya dayal olu,, kadnlarn sonradan duyulan bir 4ra+atszlk6 nedeniyle ikayet etmi olduklarn gCsteren tDrden sCz ve eylemlerin varl@, bu iki kadnn +ukuk yoluna bavurmalarnda, kadnlardan birinin olaydan *ok Cn e kendi internet sitesinde 4erkeklerden yasal intikam almann yedi aamas6 balkl bir yaz yaynlam olan 4azl bir radikal ?eminist6 olmas # 7ki olaydan sonra bu metnin internetten kaldrld@ biliniyor8, kadnlardan di@erinin CNA ile ba@lants olabile e@i 7ki bir zamanlar Castro9kart bir mitinge katld@ iddia ediliyor8 ve kadnlarn iddiann ardndan baz gazetelere olayn CykDsDnD satmaya *alm olmalar. Sonu* olarak, Amerikal ileri ilerin nezdinde bu olayn, batan sona siyasi kayglarla yCnetilmi bir olay oldu@u a*kt. 5nlara gCre anti9Assange medya kam,anyas, Amerikan devleti tara?ndan desteklenen sa@ bir kam,anyadr ve kam,anyann ama da AikileaksBin ortaya *kard@ *irkin ger*eklerin DstDnD skandal siyasetiyle Crtmeye *almaktr. Ayr a, blog9Hlemindeki sol ular, Amerikan ?eminizminin Amerikan sa@ ile itti?ak +alinde, mu+ali? gD*lere kar kullanlan bir ara* +aline geldi@i eklindeki yargy da Cne *karyorlard.

3 zkazan 0atta ?eministlerle ya,lan ,olemik, bir bDtDn olarak ?eminist +areketin sorgulanmasna kadar vard. Kitekim bunlardan birisi olan &avid Aals+ Cyle yazyordu: %eminist dDDn e, kon?ormist9olmayanlarn ve siyasi mu+ali?lerin bastrlmasn merulatrma ve gDndemi sn? ta+akkDmD ve to,lumsal eitsizlik gibi bDyDk to,lumsal sorunlardan kendine a ma ve modas ge*mi kayglara do@ru kaydrma ara +aline gelmitir. AmerikaBda kimlik siyasetinin ne anlama geldi@i giderek a*@a *kyor: insanlar aldatma yCntemi, to,lumdaki bDyDk yarlmay gizleme ara ve +i* de tesadD?P olmayan bi*imde birtakm A?ro9Amerikaly, gayleri ve ,ro?esyonel ?eministleri zenginletirme ara ." Amerikal ?eministler ise bu sol u yorumlara blog9Hleminde bDyDk bir kam,anyayla karlk verdiler. = Amerikan sol ularn, Assange olay nezdinde genel olarak te avDz iddialarn kD*Dmsemekle, 4gD*lD adam6 siyasi kayglarla korumakla ve genel olarak eril9 insiyet*i sCylemleri yeniden Dretmekle su*ladlar. %eministlerin *o@u, a*k bir Assange9kart tavrdan saknarak, AssangeBn Aikileaks ile iyi bir i ya,m oldu@unu kabul etmekle birlikte, onun siyasi kimli@i ile insel saldr iddialar arasnda +er+angi bir ba@lant kurmay reddettiler. 0er+angi bir insel saldr iddias ya,ann kim oldu@undan tamamen ba@msz olarak ele alnmal ve +er durumda iddiye alnmalyd. %eministler Czellikle bu Crnek Dzerinden Amerikal ileri ileri, gD*lD ve DnlD adamlara yCnelik insel su* iddialar konusunda kamuoyunun gCsterdi@i ti,ik insiyet*i te,kileri tekrarlamakla su*ladlar. /o@u zaman oldu@u gibi bu 4gD*lD adama6 yCnelik iddiada da, su*layan kadn7lar8 batan +aksz gCrDnDyor ve kom,lo ve i?tira iddialar Cne *karlyordu. /o@u ?eminist, Gsve* yasalarna gCre te avDz olarak gCrDlen bu olay +akkndaki ger*eklerin gCrDle ek dava yoluyla ortaya *karlmas gerekti@ini ve siyasi kimli@i nedeniyle AssangeBn +er+angi bir imtiyazdan yararlanamaya a@n belirttiler. Sonu* olarak, medyadaki Assange9yanls kam,anya, te avDz olayn ve ma@durlarn kD*Dmsemek, kadn mD adelesine zarar vermek ve to,lumda yaygn olan te avDz mitlerini gD*lendirmek anlamna geliyordu. %eministler arasnda ?arkl sesler de yok de@ildi. Kitekim, Kaomi Aol? ve Katrin AQelson gibi birka* Cnemli medyatik ?igDr, ileri i gCrDlere benzer ekilde +em iddialar +em de olayn siyasi arka ,lann sorguladlar an ak olduk*a marLinal kaldlar.R %eministler i*inde bu lz sesi en gD*lD seslendiren Kaomi Aol? oldu. Nnter,olBe yazd@ a*k mektu,ta AssangeBn 4&Dnya ;andevu Solisi6 tara?ndan tutuklanm oldu@u eklinde ironik bir tes,it ya,an Aol?, E. %riedman ile kar karya geldi@i televizyon ,rogramnda ise unlar sCylDyordu: 2u iddialar son dere e ati,ik olarak ele alnmaktadr. Fe avDz ma@durlaryla ilgilendi@im son yirmi D* ylda bu kadar belirsizlik i*eren, bu kadar *ok rzaya dayal bir durumda erke@in +er+angi bir yasal sDre e maruz kald@n gCrmedimT 2u dava, dDnyann en gD*lD ve giderek zorbalaan ulusunu C?kelendirmi olan bir gazete iyle ilgilidir.$ Aol?, kar gCrDD savunan Ea klyn %riedmanBn 4ya,mamz gereken ey, bu olay, uluslararas dDzeyde +DkDmetlerin te avDze u@rayan vatandalarn koruma dDzeyini yDkseltmek i*in bir ?rsat olarak de@erlendirmektir6 eklindeki gCrDDne kar u itiraz ileri sDrDyordu: 42u davann ardndan koruma dDzeyinin yDksele e@ini beklemek ?antezi dDnyasnda yaamaktr. 2u, yrtk bir ,rezervati?le ilgili tartmay i*eren rzaya dayal bir ilikinin su* olarak kabul edildi@ini gCrdD@DmDz son olay ola aktr6. AmerikaBdaki tartmada Cne *kan bal a konumlanlar bu ekilde Czetlenebilir. Seki, Amerikan tartmas siyaset, +ukuk ve insellik arasndaki ala akaranlk kua@ +akknda bize ne gCsteriyorU 2ir ?eminist olarak, Amerikal sol ularn verdikleri te,kiyi, anti9?eminist tutumlarnn ya da eril re?lekslerinin bir sonu una indirgemenin +atal ola a@n dDDnDyorum. /DnkD sol ularn a*t@ tartma, +er ne kadar kendileri bu tartmann dar terimlerine skm olsalar da, ?eminist siyaset a*sndan ele alnmas gereken Cnemli bir sorun alanna iaret ediyor. 2u sorun, ?eminist siyaset ile devlet iktidar ve mu+a?azakHr sa@ sCylemler arasndaki iliki sorunudur. 2u iliki, devlet iktidarnn kendine CzgD ama*, tarz ve o,erasyonlar tara?ndan mani,Dle edilme olasl@ ve mu+a?azakHr sCylemlerle belirli eklemlenme noktalar gibi konular +akknda dikkatli olmamz gerektiriyor. 2u yaznn sonraki bClDmlerinde gCstermeye *ala a@m Dzere, insel su*lar alan bu tDr mani,Dlasyon, i*erilme ve eklemlenmelerin en kolay mDmkDn olabildi@i alanlardan birisi olarak Cne *kyor. A.2.& gibi +em 4derin devletin6 o,erasyon kabiliyetinin gD D ve iddetiyle kCtD bir C+ret kazanm olan +em de mu+a?azakHr sCylemlerin olduk*a gD*lD oldu@u bir Dlkede ?eministlerin bu riskleri gCrmezden gelmesi iddi bir +ata ola aktr. '@er ?eminist +areket bu tDrden kayglara +i* yant vermezse, ileri i +areket i*indeki konumu zay?laya ak ve mu+a?azakHr gDndemlere eklemlenmesi da+a da kolaylaa aktr.

>

Assange =lay%%% Assange olaynda ?eministlerin iddi bir ikilemle kar karya kalm olduklar do@ru. %eministlerin bir yandan ve Cn elikle, zengin ve gD*lD adamlarn masum olduklar yolundaki varsaymla mD adele etmeleri gerekiyor. /DnkD bu varsaym, bu tDr adamlarn istedikleri zaman ve istedikleri ekilde rzaya dayal insel ilikiler kurabile ekleri ?ikrine, bu ?ikir de te avDzDn asl olarak insel nesneye ulaamamaktan duyulan +onutsuzlu@a ba@l oldu@u varsaymna dayanyor. Ver*ekte, gD*lD adamlar tam da bu gD* nedeniyle insel su*lar ilemeye da+a yatkn olabiliyorlar. 0em gD* suiistimalinin bizzat kendisi bir zevk kayna@ +aline geldi@i i*in, +em bu gD* nedeniyle 4ger*eklik6 alglar zay?lad@ i*in, +em de gD*, saygnlk ve ,arann kendi le+lerine ileye e@ini bildikleri i*in. 3te yandan, ?eminist analizin burada durmas +atal ve ClDm Dl sonu*lar verebilir. %eministlerin kadn +areketinin ?arkl tale,leri ve Czellikle insel su*lar konusunda, sade e kadnlar Dzerinden de@il, da+a karmak bir to,lumsal ve siyasal ya, analizi ve gD* dengeleri Dzerinden dDDnmelerinde ?ayda var. %eministlerin iktidar oyununun kuralszl@n ve karmak dengelerini, bir*ok durumda kadnlarn da bu iktidar oyununun ,iyonlar olarak kullanlabile e@ini +esaba katmalar gerekiyor. Aksi takdirde *eitli siyasi kayglarla suiistimal ve mani,Dle edilen olaylar, insel su*lar konusunda to,lumsal duyarll@n azalmasna ve ?eminizme yCnelik +usumetin gD*lenmesine neden olabilir. Amerikan tartmas bize, ?eminist siyasetin, devlet sorununu ve iktidar ilikilerini da+a ?azla iddiye almas gerekti@ini gCsteriyor. An ak sade e bunu gCstermekle kalyor ve bir adm da+a ileri gidemiyor. 2unun nedeni, Assange tartmas srasnda Cne *kan 4devlet6 ve 4iktidar6 kavramlarnn en dar anlamlaryla ele alnm olmas. Amerikal ileri iler, Assange olaynda Amerikan devletini su*larken, akllarnda CNA merkezli bir devlet anlay var. 2u da tartmann *ok dar ve yDzeysel bir *er*eveye skmasn ve Assange olaynn CzDne dair ,ek elverili bir kavray sunamayn do@uruyor. Kitekim sol ularn bu olayn bir kom,lo oldu@u dnda sCyleyebile ekleri bir eyleri yok ve ayr a imdiye kadar kom,lo iddialarn destekleye ek +i*bir iddi delil de ortaya *km de@il. Assange olaynn Amerikal ileri ilerin sandklar gibi bir kom,lo olmad@n dDDnDyorum. 'lbette teorik olarak +er+angi bir insel saldr iddiasnn aslsz, i?tira ya da bir kom,lo olmas mDmkDn ve elbette Assange olaynda bata kom,lodan D,+elenmek i*in *ok neden var. An ak Amerikan devletinin avn nasl kovalad@n bilmek kom,loyu kantlamyor. Amerikan devleti ile iddialar dile getiren kadnlar arasnda do@rudan bir iliki tes,it edilemedi@i sDre e, bu iddialar dayanaksz olmaya devam ede ek. 2urada iddiye alna ak tek argDman, bu iddialarn son dere e ati,ik olarak ele alnd@ ve bu olayn 4yrtk bir ,rezervati?le ilgili tartmay i*eren rzaya dayal bir ilikinin su* olarak kabul edildi@ini gCrdD@DmDz son olay6 ola a@n sCyleyen Aol?Bun itirazdr.)! Kadnlarn AssangeBla ilgili ikayetlerini ,olise iletmi olmalar de@il de, bu bavurunun Gsve* devleti tara?ndan iddiye alnm olmas siyasi kayglarla ve A2& etkisi ile a*klanabilir. 3te yandan Aol?, rzaya dayal ilikilerin bir da+a su* olarak kabul edilmeye e@ini ileri sDrerek ben e biraz nai? davranm oluyor. 2u yaznn sonraki bClDmlerinde neyin rzaya dayal neyin te avDz oldu@una dair belirsizli@in giderek artyor oldu@una, asl sorunun da buradan kaynakland@na dikkat *eke e@im. Amerikan tartmasnn sergiledi@i s@l@n Ctesine ge*mek ve Assange olaynn CzDne do@ru yaknlamak i*in Gsve*Bteki tartmaya bakmamz gerekiyor. Ver*ekten de Gsve* tartmas siyaset, +ukuk ve insel su*larn oluturdu@u ala akaranlk kua@na da+a gD*lD bir k tutuyor. Amerikan tartmasnda eksik olan ey, yani devlet iktidarnn +ukuk sistemiyle olan ilikisi sorusu Gsve*Bdeki tartmann temelini oluturuyor. Eessi a Oalenti ve Eill %ili,ovi gibi Amerikal ?eministler aslnda bu eksikli@e iaret etmilerdi. )) 2u yazarlar, Amerikan kamuoyunun Assange olaynn ve Gsve*Bdeki te avDz yasalarnn anlamn kavrayamad@n, bunun da Amerikan +ukuk sisteminin ?arkll@ndan kaynakland@n sCylDyorlard. Ver*ekten, birka* ?eminist mDda+ale dnda Amerikan tartmas bir +ukuk tartmasna sa+ne olmu saylmaz. Gsve*Bdeki tartma ise tam olarak devlet iktidar, +ukuk ve insellik ilikisine dair bir tartma olarak Cnem kazanyor. Gsve*Bte anaakm medya Assange olayn, Amerikanvari bir kom,lo olarak de@il de, bir 4ak tuza@6 7+oney tra,8 olarak de@erlendirdi. Gsve*Bteki tartmada da ?eministler ile ?eminist9olmayanlar ve anti9?eministler kar karya geldiler ve aynen AmerikaBda oldu@u gibi Gsve*Bte de bu olay, anti9?eminist sCylemlerin gD*lD bi*imde i?ade edilmesine zemin sa@lad. )1 An ak Gsve*Bte ?eminizm eletirisinin temelleri AmerikaBdan olduk*a ?arklyd. Gsve*Bteki tartma boyun a 4?eministler6, devlet tara?ndan mani,Dle edilmeye ya da mu+a?azakHr sCylemlere a*k, mu+ali? gD*lere kar kullanlabilen, bClD D bir +areket olarak de@il, ar ?ikirleriyle devlet ve +ukuka nD?uz etmi olan bir iktidar oda@ olarak kodlandlar. 2u kavraya gCre Gsve*Bte ?eminizm, insel su*lar ve te avDz yasalarn kendi 4siyaseten do@ru u6 ar ideoloLileri do@rultusunda de@itiren, +ukuk yoluyla devlet iktidarn ele ge*iri, tDm to,lumu disi,lin altna almaya soyunan gD*lD bir +areket olarak Cne *kmt. 2u *er*evede Assange olay, bir yandan erkek ne?retini yayan sa,kn bir gCrD olarak ?eminizmin Gsve* to,lumu Dzerindeki artan etkisinin, bir yandan da bu etkinin +ukuk ve devlet iktidar yoluyla nasl 4sa,kn6 sonu*lara

5 zkazan varabile e@inin bir Crne@i olarak tartld. Ayr a, Gsve*, FWitterBda balatlan kitlesel bir tartma kam,anyas 7<ets talk about it8): sayesinde, ?eminist olan olmayan ,ek *ok kiinin insel ilikiler ile insel su*lar arasndaki mu@lHk alana dair kendi deneyimlerini ,aylatklar *ok anl bir kamusal tartmaya da sa+ne oldu. Gsve*Bdeki tartmann de@erlendirmesine balamadan Cn e, tDm tartmann geri ,lann oluturan temel bir olguya dikkat *ekmek gerekiyor. Gsve*, tDm Avru,aBda resmi makamlara ra,or edilen te avDz iddiasnn en yDksek oldu@u Dlke ve bu rakamn son yirmi ylda D*e katland@ biliniyor. 3te yandan bu iddialarn an ak X 1! kadarnn dava a*lmasyla sonu*land@ da biliniyor. Kitekim &Dnya A? 3rgDtD son yllarda Gsve* +akkndaki Dlke ra,orlarnda, bu oransal u*urumun va+amete dikkat *ekiyor ve +DkDmeti Cnlem almaya *a@ryor. )( Gsve*Bteki Assange tartmas bu tu+a? durumu anlamamza da yardm olabilir. Gsve*Bteki eletirel sCylemlerin bDyDk Cl*Dde ?eminist olmayan veya anti9?eminist olan *evreler tara?ndan gelitirildi@i a*k olmakla birlikte, bu gCrDlere *ok sayda kadnn ve baz ?eministlerin de katldklarn belirtmek gerek. /ok ?arkl kayglarla +areket eden *ok sayda kiinin Czellikle sosyal medyada dile getirdikleri olgu ve yorumlar Cyle Czetlemek mDmkDn: Sosyal medyada sk*a dile getirilen bir tez, insel saldr ve te avDz iddialarn dile getirenlerin ikHyette bulunan iki kadn de@il de, onlarn sCyledikleri Dzerinden olay bir su* ?iili olarak kodlayan Gsve* +ukuku ve devleti oldu@u eklindeki sa,tamayd.)# Ver*ekten, iki kadnn ilk resmi ikHyetlerinde ama*larnn AssangeB bir 0NO testi ya,maya zorlamak 7kadnlardan birinin, AssangeBn iliki srasnda ,rezervati? kullanmam olmasndan duydu@u ra+atszlk nedeniyle8 oldu@u biliniyor. Kadnlarn olaylar +akkndaki beyanlarn dinleyi,, insel saldr ve te avDz iddiasnda bulunan resmi +ukuki otoriteler olmutu. 2urada kadnlarn kendi insel deneyimlerine dair Cznel kavraylar ile yasann te avDz tanm arasndaki ?arklara dair bir sorun var ki bu gCrDD dile getirenler, Gsve* te avDz yasalarnn kadnlar Dzerinde de dsal bir zorlama uygulayabile e@ini ima etmi oluyorlar. 2ir baka eletiri oda@, Gsve* yasal sisteminin, te avDz iddialar ve davalar sCz konusu oldu@unda son dere e 4siyasi6 iledi@i ve adil yarglanma ve di@er +ukuki ilkelerin zedelendi@i yolundaki eletirilerdi. 2urada yasann, ?eminist bir 4siyaseten do@ru uluk6 taknts do@rultusunda adalet ilkesinden uzaklat@ iddia ediliyordu. Gsve* te avDz yasalarnn, erkekleri +em yanl te avDz iddialarna a*k kld@ +em de bu yanl it+amlar Dzerinden +DkDm giyme riskinin de yDksek oldu@u ileri sDrDldD. 2u *er*evede baz yorum ular, te avDz kavramnn sDrekli geniliyor olmasnn, sade e sank +aklarn te+dit etmekle kalmay,, asl olarak te avDz gibi a@r bir su*un iddiyetini bozuyor olmasndan ikHyet ettiler. 2aka bazlar Gsve*li ?eministlerin son zamanlarda gDndeme aldklar, te avDz kavramn da+a da genilete ek olan bir Cneriye kar te,kilerini belirtiyorlard. Cinsel ilikinin rzaya dayal saylabilmesi i*in olarak kiinin 4somut bir evet6 7a??irmative yes8 demi olmasn gerekli gCren, dolaysyla bu somut evetBin olmad@ durumlar te avDz olarak sn?landran bu Cneri, sosyal medyada ti,ik olarak u ekilde alay konusu ya,ld: 4Assange gibi +aksz ekilde te avDzle it+am edilmekten kurtulmak i*in en iyi *CzDm, ilikiye girmeden Cn e ilikideki tDm admlar Cn eden belirleyen bir 4Seks SCzlemesi6 imzalamaktr6. )" Fe avDz yasalar ba@lamnda gDndeme tanan bir di@er konu, ?eministlerin erkekler yCnelik giderek artan bir ne?ret sCylemi gelitirdiklerine dair dile getirilen ikHyetler oldu. 3rne@in, %eminist Gnisiyati? SCz DsD Vudrun S +ymanBn kadna yCnelik erkek iddetinin to,lumsal maliyetini karlamak i*in +er erkekten 4erkeklik vergisi6 alnmas gerekti@i yolundaki Cnerisi, erkek olmay iddet ile Czdeletiren ar ?eminist tezlerin bir Crne@i olarak sunuldu.)= 'lbette tDm bu tartmalarn oda@ndaki soru, rzann ve te avDzDn nasl tanmlana a@ sorusuydu. 2ir*ok kadn9erkek yorum u ve bu arada baz ?eministler, sCz konusu iki kadn da a*k*a 4+ayr6 dememi olduklar i*in Assange olaynda bir te avDzden ba+sedilemeye e@ini ileri sDrdDler. 0atta DnlD bir ?eminist aktivist ve radyo ,rogram s olan 0elene 2ergman, AssangeBa yCnelik iddialar +akknda unlar yazd: &Dnyann en +aval adamyla yata@a girmekten ve onun benim evimde yaamasndan mDt+i gururluydum6. 2unu diyen kadn sonra ,olise bavuruyor. VCrDnDe gCre yetikin kadnlar9?eministler insel ilikilerinin sorumlulu@unu almaktan vazge*mi gibiler. Yasaya, +astaneye ve ertesi gDn +a,larna s@nyorlarT 'n azndan ,olise bavuran iki kadnn i?adelerine baklrsa, AssangeBn insel kDltDrD ,ek ,arlak de@ilmi. 2u kadnlar onun ;o k yldz DnDne ve etra?n saran ka+ramanlk +alesine ka,lmlar. Yatakta sradan biri oldu@unu anlay, +ayal krkl@na u@radktan sonra da intikam i*in solu@u ,oliste almlar.)R 2u eletirel e,+eye karlk baz Cnemli ?eminist ?igDrler, Amerikal ?eministlere benzer ekilde, ileri i kamuoyundaki te,kileri, gD*lD ya da ileri i adamlar ya da bDyDk siyasi davalar sCz konusu oldu@unda kadn +aklarnn kolay a Cnemsizletirilmesinin bir Crne@i olarak de@erlendirdiler. )$ 3te yandan ?eministlerin Assange

? Assange =lay%%% davasnn Czellikle ileri i9entelektDel9sol u kamuoyunda ele alnma bi*imlerine dair asl eletirisi, bu kesimlerin seks ve te avDz +akknda +ala eski ka?al olduklar yolundaki it+amd. Sy+man unlar yazyordu: 2u tutuma gCre, evet asla +ayrBa dCnDmez. 5yuna giren, oyuna dayanmaldr. 'rkek do@al bir gD* olan inselli@ini kadnn ,asi? inselli@ine gCre ayarlayamaz. Kadn yalnz a bir al dr. 'rkek akti?, kadn ,asi?tir. 5nlarn +ayrB ger*ekte evet demektirT Gki tara?n da katlmad@ seks, seks de@ildirT 2at Avru,al entelektDel elitin, insellik konusundaki ataerkil ?ikirlerine belki de armamalydm ama bu kadar yaygn olmas beni *ok artt.1! Gsve*Bdeki tartmadaki ?arkl konumlar ite bCyleydi. 2en, bu tartmada i?ade edilen gCrDlerin ve *eitli kayglarn basit*e insiyet*i, ataerkil ve anti9?eminist olarak kodlan, te+ir edile ek kayglar olmad@n dDDnDyorum. Fam tersine bu tartmann, ?eminist siyaset ile devlet, +ukuk ve Czellikle eza adaleti sistemi arasndaki sorunlu ilikilere dair kavraymz gD*lendirmek i*in yorumlanmas gerekti@ine inanyorum. 2u nedenle, 4Eulian AssangeBn kadnlarla yaad@ olaya dair Cn soruturma dosyas )$=!Bli yllarn ?eministlerini ok ettiT 'itlik i*in yDrDtDlen +akl bir mD adelenin, akln yitirmi bir resmi ?eminizmin dayana@ ya,labile e@i aklmn u undan bile ge*mezdi. Yatak odasnn kurallarn belirleyen resmi ?eminizmin6 diyen 0. 2ergmanBn eletirisini iddiye almay Cneriyorum. 1) Yaznn sonraki bClDmlerinde 2ergmanBn 4resmi ?eminizm6 diye adlandrd@ tutumun CzDnD oluturan +ukuk*u ?eminizm +akknda baz eletirel de@erlendirmeler ya,maya *ala a@m. Yaznn son bClDmDnde ise, Cn e +ukuk*u ?eminizmin sorunlarn bu genel siyasi gelimeler *er*evesinde *CzDmlemeye ve sonra da gDn el ?eminist siyasetle ba@lantsn kurmaya *ala a@m. Hukuku Feminizm ve Feminist Siyaset Sormamz gereken ilk soru, te avDz yasalaryla ilgili gelimelerin nasl bir siyasi ve +ukuki ba@lamda anlam kazand@ sorusu. Glk kez Susan %aludiBnin )$$1 tari+li DnlD 2a klas+ 7Veri9Fe,me8 eserinde net bir ekilde i?ade etmi oldu@u gibi, Czellikle AmerikaBda ama genel olarak )$=!Blerin gD*lD ikin i dalga ?eminist +areketleriyle tanm olan 2at dDnyasnda )$R!Blerden itibaren *ok gD*lD bir ?eminizm9kart geri te,me dCnemine tanklk ediyoruz. %aludi bu geri te,menin merkezindeki dDDn enin u oldu@unu yazyordu: 11 4Kadnlar tam da CzgDr olduklar i*in mutsuz oldular. Kadnlar kendi CzgDrlemeleri tara?ndan kCleletirildiler. Artk sDrekli olarak, kadnlarn asl dDmannn kadn +areketinin kendisi oldu@unun ortaya *kt@ sCyleniyor6. %aludiBnin sCzDnD etti@i anti9?eminist geri te,menin, tDm ileri i9mu+ali? ?ikirlere kar da+a genel ve gD*lD bir geri te,menin bir ,ar*as olarak de@erlendirilmesinde ?ayda var. Ver*ekten de )$=! sonlarndan itibaren kDresel dDzeyde yaanan ve ba@ml, ezilen sn? ve gru,larn ideoloLi ve de@erlerine, +ak ve CzgDrlDklerine, CrgDt ve +areketlerine dCnDk *ok boyutlu bir sa@9mu+a?azakHr9otoriter te,kiden sCz etmek do@ru olur. Su* ve ezalandrma alan ise, bu bDyDk geri te,menin en ?azla +issedildi@i strateLik alanlarn banda geliyor.1: 2urada su* ve ezalandrmaya +Hkim olan yeni e@ilimler ile insel su*lar merkeze alan ?eminist +ukuk yaklamlar arasndaki baz ba@lant noktalarna dikkat *ekmek istiyorum. Amerikal ?eminist kriminolog C+esney9<indBin u tes,itleri Dzerinden tartmay derinletirebiliriz: 1). yDzylda ?eminist kriminoloLi kendisini, Czellikle A.2.&Bde *ok gelikin ve anl bir sa@ geri te,me siyaseti tara?ndan kuatlm siyasi ve to,lumsal bir iklimde buluyor. Ki bu iklim, bu alann entelektDel gDndeminin ekillendi@i ilk yllardaki ba@lamdan olduk*a ?arkl. Mev ut geri te,me, su* sCylemi ve eza adalet sistemine merkezi Cnem veriyor.1( C+esney9<ind ayr a, su* kavramnn giderek artan bi*imde, rka ve a+laki de@erlere re?erans veren, kDrtaLn tekrar su* +aline getirilmesinde, gay ve lezbiyenlerin medeni +aklarnn inkHr edilmesinde kullanlan bir kod +aline geldi@ine iaret ediyor. Veri te,me sDre inde, su* sCylemlerinin, eza adalet sistemi ve siyasetinin, 4sn?9d6 olarak tabir edilen ya da 4te+likeli sn?lar6 olarak gCrDlen, saylar giderek artan dlanm ve yoksul bir insan kitlesini etkisiz klmann bir ara +aline dCnDtD@DnD gCzlemliyoruz. 1# 2u sn?9d olgusunun yeni eza siyaseti Dzerindeki etkisi o kadar belirleyi i ki, bu kesime dH+il olan +erkesin, kadnlarn ve *o uklarn bile giderek artan bi*imde ezalandrma a@nn i*ine *ekildi@ini gCrDyoruz. Kitekim AmerikaBda ya,lan bir*ok ?eminist aratrma, ge*en on yllarda eza adalet sisteminin i*ine *ekilen siya+ ve renkli kadnlarn saysnn artt@n ortaya koyuyor.1" Yine de, kadn ve *o uklarn artan kriminalizasyonuna ra@men, yeni ezalandrma mant@na il+am

7 zkazan veren ,rototi, su*lu ?igDrDnDn, sn?9dna itilmi ve iddet su*u ilemi gen* erkek ?igDrD oldu@unu ve devletin ezalandr ve denetim i tutumunun en *ok onlar Dzerinde etkili oldu@unu belirtmek gerekir. %eminist siyasetin mev ut yasal ,ratikler ve Czellikle eza adalet siyaseti Dzerindeki etkisini bu genel ba@lama yerletirmek gerekti@ini dDDnDyorum. 2u ba@lamda, insel su*larla ilgili +ukuk*u ?eminizmin yaklamlar ile sCz konusu geri te,me ve onun bir uzants olan ezalandr tutumun gD*lenmesi arasndaki mu+temel etkileim ve eklemlenme noktalarna iaret etmek Cnem kazanyor. Yeni ezalandrma ,aradigmas ile insel su*lar odakl +ukuk*u ?eminizm arasndaki en Cnemli etkileim noktas, +er ikisinin de ma@dur9kurban odakl olmasndan kaynaklanyor. Aile i*i iddet ve kadna yCnelik tDm insel su*lar etra?nda CrDlen bir ma@dur olma 7vi timology8 bilin inin ?eminist kriminoloLinin asl itkisini oluturdu@u a*k. Son otuz9krk ylda kadnlarn ma@dur9kurban olma bi*imlerinin tasni? edilmesi, adlandrlmas, +er birine Czel detayl bir aratrma literatDrDnDn gelimesi, gDn el su* ve ezalandrma siyaseti Dzerinde olduk*a etkili olmua benziyor. %eminizmin, kadnlarn bDyDk ve gCrmezden gelinen ma@duriyetlerine dikkat *ekmesi ile son yllarda +Hkim olan ve dikkati ?ail9su*ludan ma@dura do@ru *eviren neo9klasik eza yaklamlar arasnda bDyDk bir CrtDme var. 3nemli bir Gsve*li +ukuk*u olan M. <eiLon+u?vud da son otuz ylda Gsve* +ukukuna yCn veren neo9klasik okul ile kadna yCnelik iddet su*lar konusundaki ?eminist duyarlk arasndaki ba@lantya dikkat *ekiyor. 1= &ikkatin su*ludan ma@dura *evrilmesi ile devletin Czellikle dlanan kesimler Dzerinde giderek artan ezalandr tutumu arasnda da do@rudan bir iliki oldu@unu belirtmek gerek. Iimdi, dikkatini sade e ma@dur olarak kadna yCneltmi olan bir ?eminist +ukuk*u bakn sorunlarna dikkat *ekmek istiyorum. 2u tDr bir yaklamn, yeni eza adalet sistemi ile insiyet, rk ve sn?a dayal ataerkil ilikiler arasnda kurulmakta olan son dere e karmak etkileimi analiz etme ve buna uygun mD adele bi*imlerini gelitirme ka,asitesi olduk*a snrl gCrDnDyor. Fo,lumsal insiyet, rk ve sn? ilikilerini ilikisel bir bDtDn olarak de@erlendiren ve bu sistem ile yeni eza siyaseti arasndaki ilikileri sorgulayan bir yaklam gelitirilmedi@i sDre e, ?eminist +ukuk ,ratiklerinin rk*, ka,italist ve ataerkil devlet ,ratikleri tara?ndan i*erilme riskleri artyor. C+esney9<indBden ya,a a@m u uzun alnt mev ut insel su*lar siyasetinin olas sonu*larndan birine iaret etti@i i*in Cnemli: 2ir*ok ?eminist kriminolog, aile i*i iddet durumlarnda uygulanan zorunlu tutuklama siyasetine kark duygularla yaklayorlar. 2ir yandan bu uygulama, ?eminizm i*in mu+teem bir sembolik za?er anlamna geldi, Cte yandan kadna yCnelik iddetin kriminal bir sorun olarak ele alnmas, ma@dur9savunu ularn ,olis ve sav lar ile gerilimli bir itti?ak i*ine girmeye zorlad. Yorunlu tutuklamann kadna yCnelik iddetin azalmasna yarad@n gCsteren kantlar *ok gD*lD. 2u nedenle tutuklamann, iddete kar en iyi siyaset oldu@una inanlyorT An ak bir de, saldry balatann kim oldu@unun belirsiz oldu@u durumlarda 7ki *o@u durum bCyle yorumlanyor8 uygulanan ve giderek artan bir 4ikisini birden tutuklama6 e@ilimi var. 4Iiddete s?r9tolerans6 siyaseti kadnlarn tutuklanmasnda belirgin bir arta yol a*t. Aile i*i iddet kavramnn giderek genileyen tanm, *ok *eitli aile i*i ge*imsizlikleri i*eriyor. 1R 2u alntdan anlaya a@mz Dzere, kadna kar iddetle yasal ve ,olisiye Cnlemlerle mD adele siyaseti, devletin da+a genel olarak sn?9d kesimlere dCnDk ve tDm to,lulu@u ka,sayan denetleme ve bask siyasetinin bir ara +aline gelebiliyor. Cinsel su*lar ve ma@duriyeti oda@na alan ?eminist +ukuk*u yaklamnn gelimesinde etkili olan gD*, +i* kukusuz )$=!Blerin radikal ?eminizmi idi. ;adikal ?eminizmden beslenen ?eminist kriminoloLinin son otuz ylda sergiledi@i dikkat *eki i ve takdire ayan baarlara ra@men, *ok esasl bir eksiklikle malul oldu@unu sCylemek gerek. 2u da +ukuk alanndaki ataerkil mant@ sade e kadna yCnelik iddet *er*evesinde de@erlendirmi olmasyd. )$$! sonrasnda D*Dn D dalga ?eminizmin radikal ?eminizme yCneltti@i baka a eletirilere ,aralel olarak, ?eminist kriminoloLi alannda da radikal ?eminizmi eletiren ?arkl bir yaklamn gD*lendi@ini gCrDyoruz.1$ 2u yeni kriminologlar, to,lumsal insiyet, rk ve sn?n karlkl etkileimlerini oda@na alan da+a karmak ve bDtDnsel bir analizin kriminoloLi alannda da Cnemli olmas gerekti@ini savunuyorlar. Ayn zamanda to,lumsal insiyet ilikilerine ayr alkl bir yer vermeyi reddeden da+a ka,say bir adalet aray anlamna da gelen bu Cnerilerin iddiye alnmas gerekti@ini dDDnDyorum. Ma@duriyet odakl bir ?eminist yaklamn sakn alar sorunu bizi ?eminist siyasetin da+a genel sorunlarn de@erlendirmeye gCtDrDyor.

Assange =lay%%% 2u yaznn son ve ben e en Cnemli u@ra@, Assange olayndan balayarak ilerletti@im bu tartmann en genel ba@lamn belirledi@ini dDDndD@Dm gDn el ?eminist siyasetin ikilemleri sorunu ola ak. Feminist Siyasetin )kilemleri 0ukuk*u ?eminizmin baz Cnemli a*mazlar oldu@unu ve bunun da kadnlarn ma@duriyeti odakl radikal ?eminist bak a*snn bu alandaki +Hkimiyetinden kaynakland@n sCylemitim. 2uradan +areketle konuyu, 2at dDnyasnda ?eminist +areket i*indeki temel bir yarlmaya ba@lamak istiyorum. 2u temel yarlma, kartlar tara?ndan adlandrldklar ekliyle 4ma@dur7iyet8 ?eminizmi6 7vi tim ?eminism8 ile 4gD* ?eminizmi6 7,oWer ?eminism8 arasnda.:! 2ir yandan ikin i dalga ile ve radikal ?eminizmle ilikilendirilen 4ma@dur ?eminizmi6, Cte yanda ise kendisini a*k olarak 4ma@dur ?eminizmine6 kar konumlandran ve D*Dn D dalga ile 7Czellikle D*Dn D dalga i*indeki gen* kadnlarla8 ilikilendirebile e@imiz 4gD* ?eminizmi6 arasndaki *atmann son yllarda artan bi*imde ?eminist siyasete damga vurdu@unu sCyleyebiliriz. Kitekim Assange davasna dair Aol? ile %riedman arasnda ge*en iddetli ka,may da bu iki kam, arasndaki *atmann bir Crne@i olarak okumak mDmkDn. Ver*ekten de %riedmanBn sCyleminde 4ma@dur6 ve 4ma@duriyet6 terimleri *ok +ayati bir Cnem tayordu. Assange olayndaki kadnlar da di@er te avDz ma@durlar gibi, 4kendilerine ne ya,ld@n bilmeyen6, 4+aklarn bilmeyen6, 4korkan6, 4ka?as karan6, 4itiraz edemeyen kadnlar6 olarak adlandryordu. Aol? ise bu tutumun 4kadnlar a+laki Czneler olarak gCrmemek anlamna geldi@ini6 sCylemiti. 4Kadnlarn istedikleri eyi sCylemekten a iz insanlar oldu@unu ileri sDrmek, onlara saygszlk etmektir6 diyordu. Assange olaynda ma@duriyet ile gD* ?eminizmi arasndaki ka,may di@er bir tema Dzerinden de izlemek mDmkDn. &a+a Cn e de@indi@im Dzere Gsve* tartmasnda, +em Assange olayndaki kadnlarn tutumlar +em de genel olarak ?eministlerin te avDz yasalarna yansyan tutumlar, erkeklere ve erkeklerle kurulan +eteroseksDel ilikilere dair bir +usumet gCstergesi olarak yorumlanmt. Kitekim 0elene 2ergman 4)$=!Bli yllarn ?eministi6 olarak Assange davasna gCsterdi@i te,kide 4 +eteroseksDel bir ?eminist olarak istek ve insellik dolu bir +ayat yaadmT 2iz varz, erkeklerimizi ve o@ullarmz seviyoruz. 0azrlk dosyas soruturmasn okuduktan sonra o@ullarm, tanmadklar Gsve*li kadnlarla yata@a girmemeleri konusunda uyarma i+tiya +issetti@ini6 sCylDyordu. :) 'rkeklere ve Czel olarak +eteroseksDel ilikilere dair eletirel mesa?e ya da +usumet genel olarak ma@duriyet ?eminizmi ile ilikili gCrDnen bir e@ilim olarak Cne *kyor. 3te yandan 4gD* ?eministleri6 olarak adlandranlar, +er tDrlD ve Czellikle de 7di@er ?eministler tara?ndan dland@n sCyledikleri8 +eteroseksDel insel +az arayn a*k*a kendi ?eminizm anlaylarnn merkezine yerletiriyorlar. &olaysyla, iki ?eminist kam, arasndaki yarlmann, bDyDk Cl*Dde seks9kart 7anti9seQ8 ve seks9yanls 7,ro9 seQ8 ayrm ile de CrtDtD@D sCylenebilir.:1 VD* ?eminizminin, ma@dur ?eminizmine yCnelik itiraznn CzDnD, ;ene &en?eldBin Cnerdi@i 4Yeni Oiktoryenler6 kavram @nda de@erlendirebiliriz. &en?eld, F+e KeW Oi torians: A Young AomanBs C+allege to t+e 5ld %eminist 5rder 7Yeni Oiktoryenler: Ven* 2ir Kadnn 'ski %eminist &Dzene Kar /k8 adl kitabyla, Katie ;o,+ie, Kaomi Aol? ve C+ristiana 0o?? Sommers gibi )$$!Bl yllarn gen* kadn yazarlarnn oluturdu@u 4gD* ?eministleri6 kategorisine dH+il olmu gibi gCrDnDyor. :: 2u kadnlarn ortak yCnleri, 4?eminizmi *o@u zaman biraz dengesiz, en u?ak bir +ataya ar duyarl, ar iddi ve insiyetsiz olarak gCren sa@ medya tara?ndan ar u* ?eminizmin *lgnl@n tCr,Dleyen sa@duyulu bir mDda+ale6 olarak selamlanm olmalar.:( 2u gen* kadn yazarlar, eserlerinde eski tarz ?eministlerin gDnDmDzDn gen* kadnlar Dzerinde geri i ve bask bir gD* olduklarn ileri sDrDyorlar. 2u eletirinin ,ek *ok boyutu var ama en Cnemlisi &en?eldBin i?ade etti@i gibi, ikin i dalga ?eminizmin, kadnlarn ma@duriyetlerine kar *kmaktan *ok bu ma@duriyete yasland@, *DnkD kurumsal ya da maddi olarak kadnlarn gD*lendi@i durumlardan ka*nmaya *altklar eklindeki tez. 3te yandan ikin i bir tez da+a var ki bu da ikin i dalga ?eministleri, Czellikle gen* kadnlarn zi+inleri Dzerinde bask bir denetim kurmak isteyen bir gD* oda@ olarak kodluyor. &en?eldBe gCre, radikal ?eministler Amerikan Dniversitelerini ele ge*iriyorlar, artan iddet su*lar ve te avDz istatistikleriyle C@ren ileri korkutu,, ma@dur yerine koyduklar kadnlarn kendi ger*ek ,otansiyellerini ger*ekletirmelerini ve bu arada +eteroseksDel insel araylarn CnlDyorlar. :# Ayr a &en?eld, sade e Cat+erine Ma Kinnon, Andrea &Workin ve ;obin Morgan gibi radikallerin sesinin duyuldu@u ?eminist statDkoyu da, bunlarn 4Kadn /almalar ,rogramlar6 Dzerindeki +Hkimiyetini de eletiriyor. Fek bir Dmleyle ona gCre sorun u: 4%eministler, aynen ar sa@ lar gibi, kadnlara yatakta ne ya,malar gerekti@ini dikte ediyorlar6. :" VD* ?eminizminin bu ata@ karsnda bir*ok ?eminist, bir yandan ikin i dalga radikal ?eminizmi yani 4gelene@i6 savunmaya *alyor, bir yandan da gD* ?eminizmini, asl olarak anti9?eminist geri te,me +areketinin

9 zkazan bir ,ar*as olarak kodlay, dlyorlar. 3rne@in, &en?eldBin, ikin i dalga dCneminde ,ornogra?iyle mD adele ve insellik tartmalarnn uzun ve san l tari+ini *ar,tarak anlatt@n ileri sDren A+ele+an, ?eminist tari+*i Ali e ' +olsBa re?eransla Cyle yazyor: insellik tartmas, kadnlarn insel savunmaszlklarna dair alglarn gD*lendiren insel devrime kar bir te,ki olarak balad ve kadnlarn insel +az alma +aklarnn tannmasyla birlikte, insel sCmDrDyle gelen risklerin de reddedilmesine dayanyordu. Kadn inselli@i ayn anda +em bir zevk +em de te+like alan olarak gCrDldD. := 4VD* ?eministleri6 diye anlan bu yazarlarn ve gCrDlerinin ?eminizm i*indeki konumu olduk*a tartmal elbette. /o@u ?eminist, bu tDr yazarlar anti9?eminist olarak gCrDyor. 2ense, bu tutumun kolay l@ndan ka*nmamz, 4gD*6 ile 4ma@duriyet6 arasndaki bu yarlmann, ?eminist +areketin derin dinamikleri ve sorunlar ile olan ba@lantsn kurmamz gerekti@ini dDDnDyorum. 2u ba@lanty kurmak i*in Cn elikle D*Dn D dalga ile gD* ?eminizmini birbiriyle ilikili olarak ama birbirine indirgemeden ele almak Cnemli. Eenni?er Villey, D*Dn D dalgayla ilgili yazd@ ka,say de@erlendirmede, 4D*Dn D dalgann tDm eserleri, bu D* yazar 7Kaomi Aol?, Katie ;o,+ie, Camilla Saglia8 anti9?eminist olarak itibarszlatrm olmasna ra@men, bu kadn yazarlarn 4ma@dur ?eminizmi6 ve kendi e@len eli ve CzgDrletiri i 4gD* ?eminizmleri6 +akknda Drettikleri kat ve kendinden emin kurgu, aslnda D*Dn D dalga literatDrde Cne *karlan temalarn karikatDrletirilmi bi*imidir6 sa,tamasn ya,yor. :R VilleyBe gCre D*Dn D dalgann Cne *kard@ karakteristik temalar unlar: *elikilerin varl@nn kutlanmas, se*me CzgDrlD@D9yanls 7,ro9 +oi e8 olmak, 4kzsal6 7girly8 olan +er eyin yeniden ele ge*irilmesi ve yD eltilmesi, seks9yanls olmak, to,lumsal insiyeti9 bDkmek, ya,bozumuna tabi tutmak, ,o,Dler kDltDrD iddiye almak, ,o,Dler olmak, ?eministler ve kuaklar aras *atmalar gDndeme getirmek. Yukardaki temalar en ar, en srarl ve en ,o,Dler bi*imlerde dile getiren gD* ?eminizminin, ?eministler tara?ndan neden +o gCrDlmedi@ini anlamak +i* de zor de@il. Kitekim 4gD* ?eminizmi6, *o@u zaman da D*Dn D dalgann tDmD, radikal ?eministler tara?ndan ka,italizmin tDketim kDltDrD, C+ret ve medya kDltDrD ve +i,er9birey ili@i tara?ndan kuatlm sa,kn bir gelime olarak de@erlendiriliyor. Ayr a, bu tDr ?eminizmin, sade e bireysel gD*lenme ve insel +az ,einde oldu@u ve eitlik ve +ak mD adelesini reddetti@i vurgulanyor. :$ Iimdi u soruyu sorabiliriz: 2atl ?eminist siyaset i*indeki bu kutu,lama ve yarlmann anlam ve Cnemi nedirU 2u yarlma bize ?eminist siyasetin genel gidiat +akknda ne sCylDyorU 2en e bu iki kutbun varl@n iddiye almal ve +er iki kutbun karlkl it+amlarnn bir dDzeyde do@ru ve +akl olduklarn teslim etmeliyiz. 0akllk, +er iki e@ilimin, kadnlarn ya da ?arkl kadnlarn yaamlarnn ?arkl yCnlerine, *eliik gCrDnse de kadnlarn yaamn kuran karmaann belirli bir boyutuna dikkat *ekmelerinden kaynaklanyor. An ak bu ksmi bir do@ruluk ve +akllk, *DnkD +er iki kutu, da bunu di@erinin dikkat *ekti@i kayglarn ve ilgilerin aley+ine ve onlar i+mal ederek ya,yor. Yani sorun, bizzat bu yarlmann kendisinden kaynaklanyor. 2u yarlmann ger*ekli@ini inkHr etmenin bir ?aydas yok. Ver*ekten de ikin i dalga radikal ?eminizmin temalarn doktrin +aline getirmi olan Cat+erine Ma KinnonB bir ?eminizm ile Madonna gibi bir ?igDrD ka+ramanlatran tDrden yeni ?eminizm arasnda da@lar kadar ?ark var. 2unlardan birin isi, iddete ve zorunlu +eteroseksDel kDltDrDn barndrd@ insel sCmDrDye kar militan bir mD adele gelene@ini temsil ederken, ikin isi kiisel gD*lenme, insel CzgDrleme ve +az arayn temsil ediyor. Sorun u ki, bir zamanlar, yani ?eminizmin altn *a@n yaad@ )$=!Blerde +areket i*inde bDtDnlemi gCrDnen bu iki arayn yollar gDnDmDz dDnyasnda giderek ayrma e@ilimi sergiliyor. 40em bir zevk +em de bir te+like6 alan olarak gerilimli bi*imde kurulan kadn inselli@inin bu bDtDnselli@i, gDnDmDzde +areketin ?arkl kutu,lar tara?ndan ,ar*alanm gibi gCrDnDyor.(! Venel olarak kadnlarn, birbirinden ?arkl kadnlarn yaamlarnn *eitlili@ini, karmaasn, gerilimlerini, ikilemlerini bDtDnsel bi*imde ele ala ak bir ,ers,ekti? gelitirme zorlu@u yaanyor. 'lbette bu gerilimin, yani bir yandan kadnlarn yaamlarnn te+likeye a*klk, iddet, sCmDrD, ta+akkDm, ma@duriyet gibi boyutlar ile Cte yanda gD*lenme, insel CzgDrleme, +az aray, insel deneyimlere a*klk, erkeklerle iliki i*inde yaamlarn kurma mD adelesi verme gibi boyutlar arasndaki gerilimin ?eminist +areket i*inde batan itibaren var oldu@u sCylenebilir. An ak, bir zamanlar bir ekilde birbirini beslemi olan bu kutu,lar gDnDmDzde birbirine kar *alyor, birbirinin altn oyuyor gibi gCrDnDyor. 'lbette bu gerilimin artmas ve yarlmann gD*lenmesine neden olan temel ?aktCr, ?eminizmin devrim i +alesini yitirmesine neden ola ak ekilde, )$R!Blerden sonraki geri te,me sDre inde iki gelimenin gD* kazanm olmasdr. 2unlardan biri, yeni tDr bir devlet*i9bDrokratik9yCnetimsel zi+niyete dayanan mu+a?azakHrlk, di@eri ise arzu ve +az odakl yeni bir ,ost9modern yaam kDltDrD. 2u iki bDyDk gD Dn etkisi altnda yeni tDr bir ,ost9

10 Assange =lay%%% modern insiyet reLiminin geliti@ini sCyleyebiliriz ki ben e sCzDnD etti@imiz iki ?eminist yaklamn +er ikisi de bu yeni reLimin dinamiklerini anlamakta ve uygun mD adele bi*imlerini gelitirmekte zorlanyor. Fam da bu nedenle, yarlmann +er iki tara? da bu ,ost9modern durumun ?arkl ve*+eleri tara?ndan i*erilmeye, belirli noktalarda ona eklemlenmeye da+a a*k +ale geliyor. Ver*ekten de ma@dur ?eminizmi, belirli bi*imlerde devlet ve bDrokratik mant@a uyarlanma ve mu+a?azakHr yCnelimler sergileme risklerini barndryor. &a+a a*k olarak ma@dur ?eminizmi, %.%uredi tara?ndan 4korku kDltDrD6 diye adlandrlan yeni tDr mu+a?azakarl@a eklemlenebile ek bir duyarlk olarak Cne *kabiliyor. () 3te yandan gD* ?eminizmi de ,ost9modern tDketim kDltDrD, birey ilik ve arzu *a@nn imkHnlar tara?ndan bDyDlenmi gibi gCrDnDyor. VD*lenmenin esas +ede? oldu@u bir *a@da, gD* ?eminizminin, ma@durlar9kurbanlar 4kaybedenler6 olarak kodlamas ve dlamas *ok anlalr. 2uradan bakld@nda kadnlarn yaamlarnn zorluklular, ?arkl ezilme ilikilerine birden maruz kalan kadnlarn *ok da+a a@r zorluklar yaadklar ger*e@i gCzden uzaklayor. An ak, Ma Kinnonvari bir ma@duriyet ?eminizmi de +er ne kadar kam,Dslerde +egemonik olsa da, arzu siyasetinin gD DnD 7ka,italizm tara?ndan *ok iyi ?arkna varlan bir gD*8 ve ?eminizm i*in sundu@u imkHnlar gCzden ka*ryor ve gDnDmDz dDnyasndaki Cznellik ve inselliklerin karmak kurulu sDre*lerine yaban laarak, mu+a?azakHr, sekter ve +atta otoriter yCnelimler sergiliyor. Sonu Sonu* olarak, gDnDmDzDn ?eminist +areketi, )$=!Blerde ikin i dalgann sergiledi@i devrim i ru+ +alini kaybetmi gibi gCrDnDyor. 2ir yandan, mu+a?azakHr, sekter ve ar e@ilimler ile Cte yandan ,ost9modern kDltDr tara?ndan so@urulmu bi*imler arasnda bClDnmD gibi duruyor. 2u iki kutu, dnda +er+angi bir gelimenin olmad@, bu yarlmann Ctesine ge*mek konusunda +i* umut olmad@n ileri sDrmDyorum elbette. &a+a Cn e de sCyledi@im gibi, genel olarak D*Dn D dalga i*inde yer alan ve to,lumsal insiyet, rk ve sn? ilikilerini birleik olarak de@erlendiren tDrden yaklamlarn gele ek i*in umut vaat etti@ini dDDnDyorum. Sosyalist ?eminizm, siya+ ?eminizm, ,ost9kolonyal ?eminizm gibi akmlardan beslenen bu tDr yaklamlarn yenilik*i yCnD, ?eminist +areketi ka,italizmin ya da devlet*i9bDrokratik mantklarn yeni eitsizlikler Dreten a@larna taklmaktansa, di@er eitlik ve CzgDrlDk mD adeleleriyle iliki i*inde var etme ,otansiyeli tamas. Ayr a kadnlarn ve tDm ezilenlerin yaam deneyimlerinin karmakl@n, +i* kimsenin bir bDtDn olarak ve daima ezilen tara?nda olmad@ karmak ve sDrekli de@ien bir iktidar ilikileri a@nn mev ut oldu@unu tanmas. Cinsel su*larla ilgili ya,t@m bu de@erlendirmede gCstermeye *alt@m asl olarak u oldu: Sade e kadnlara ve Czel olarak iddet ma@duriyetine odakl +ukuk*u bir ?eminist bak, *ok *eitli bi*imlerde devlet zi+niyeti, bDrokratik mantk, mu+a?azakHrlk, sekterlik, otoriterlik gibi baka a mantklarn etkisi altna girebiliyor. 2Cyle e, devlet karsnda 7erkek8 bireyZ devlet karsnda mu+ali? kesimler ya da dDman bellenen kiilerZ devlet karsnda sn?9d, dlanan geni to,lumsal kesimlerZ gelene@i temsil eden CrgDtlD ve eski ?eministler karsnda gen* kuak kadnlar ve rk, sn? gibi di@er ezilme bi*imlerine de tabi olan kadnlar gibi de@iik ba@lamlarda bu tDr ?eminist bak a*snn darl@ ortaya *kyor. Aslnda do@rudan ?eminizmin gCrD alanna girmesi gereken bu tDr ba@lamlar ve *atma bi*imlerini gCrmezden geldi@i oranda bir +areket olarak ?eminizm ya da baz kadnlar, baz ba@lamlarda ezilen tara?nda de@il, ezen, ezenle ibirli@i i*inde olan ya da ezilmeye kaytsz kalanlar olarak konumlanabiliyorlar. %eministler arasnda, ?eminist +arekete ya da belirli tale, ve mD adele bi*imlerine dair dardan getirilen eletirileri insiyet*ili@in teza+Drleri olarak kodlamak yCnDnde yaygn bir e@ilim var. Kitekim bu *o@u zaman do@ru bir tes,it. An ak eletirilerin bir siyasi +areket olarak ?eminizmin CzgDl mD adele bi*imlerine dCnDk siyasi nitelikli eletiriler de olabile e@ini, baz durumlarda korunmaya de@er baka a de@er ve ilkelerin de sCz konusu olabile e@ini +atrlatmakta ?ayda var. Assange olay, te avDz yasalar ve ?eminist siyasetin gDn el sorunlarna dair yDrDttD@Dm tartmadan *kard@m en temel sonu* ise u: Cinsiyetler arasndaki sava giderek kzyor ve sertleiyor, an ak ?eminist siyaset, bu savata tutkulu bir tara? olmann Ctesine ge*erek +erkes i*in eitlik, CzgDrlDk ve adaletin ger*eklemesi i*in bir yol Cneren kuru u bir gD* olarak kendini var etmekte ya da da+a do@rusu bCyle bir to,lumsal gD Dn kuru u bir ,ar*as gibi +areket etmekte zorlanyor. 0er eye ra@men, bu sorunun yak bi*imde gDndeme geldi@i +er olayla birlikte ve giderek da+a srarl bi*imde sorundan *k yollarnn da arana a@na ve buluna a@na inanyorum.

Ayrnt i*in baknz +tt,:-- ins.ankara.edu.tr-assange.+tml 4)! days in SWeden: t+e ?ull allegations against Eulian Assange6, +tt,:--WWW.guardian. o.uk-media-1!)!-de -)=-Lulian9assange9sWeden. ;i +ard Sendlebury, 4F+e Aikilekas SeQ %iles: 0oW FWo 5ne9Kig+t Stands S,arked a AorldWide 0unt ?or Eulian Assange6, +tt,:--WWW.dailymail. o.uk-neWs-arti le9)::"1$)-Aikileaks9 Eulian9Assanges919nig+t9stands9s,ark9WorldWide9+unt.+tml.
1

4F+e Assange Case and t+e Vreat %eminist S +ism o? 1!)!6, +tt,:--stillli?eWit+ at.blogs,ot. om-1!)!-)1-assange9 ase9and9great9 ?eminist9s +ism.+tml
:

Mi +ael Moore, 4&ear Vovernment o? SWeden6, +tt,:--mi +aelmoore. om-Words-mike9?riends9blog-dear9government9o?9sWeden. Mi +ael Moore, 4A+y NBm Sosting 2ail Money ?or Eulian Assange6, +tt,:--mi +aelmoore. om-Words-mike9?riends9blog-W+y9im9 ,osting9bail9money
(

4F+e Vreat %eminist Sma kdoWn: ;a,e Allegations Against Eulian Assange6, +tt,:--ben?ell.liveLournal. om-#()!:).+tml 7sol ularla ?eministler arasndaki tartma8. Ayr a ileri i9?eminist ka,masnn genel bir de@erlendirmesi i*in bkz. Caroline May, 4%eminists Furn on %elloW Srogressives over Assange ;a,e C+arges6, +tt,:--daily aller. om-1!)!-)1-1)-?eminists9turn9on9?elloW9,rogressives9 over9assange9ra,e9 +arges#

4Aikileaks: = Ste,s to <egal ;evenge by Anna Ardin6, +tt,:--WWW.demo rati underground. om-dis uss-duboard.,+,U az[vieW>all\address[:R$Q$=)1#"R
"

&avid Aals+, 4F+e Kation Eoins t+e Cam,aign Against Eulian Assange6, +tt,:--WWW.WsWs.org-arti les-1!)!-de 1!)!-nati9 d:!.s+tml
=

Eessi a Oalenti, 4A+at t+e Assange Case ;eveals about ;a,e in Ameri a6, +tt,:--WWW.Was+ington,ost. om-W,9 dyn- ontent-arti le-1!)!-)1-)!-A;1!)!)1)!!1#=).+tml. <indsay 2eyerstein, 4A %eminist <aWyer on t+e Case Against Aikileaks Eulian Assange6, +tt,:--bigt+ink. om-ideas-1#1$#. Kate Ko?tsinger, 4%eminists 2etrays ;oots by Su,,orting Assange in ;a,e Case6, +tt,:--WWW.bgneWs. om-o,inion-?eminist9betrays9roots9by9su,,orting9assange9in9ra,e9 ase-. %emin]ma, 4Eulian Assange, ;a,e, and %eminism6, +tt,:--?eminema.Word,ress. om-1!)!-)1-)=-Lulian9assange9ra,e9and9?eminism- 7?eminist yorumlar8.
R

Katrin AQelsson, 4<etters: ;a,e Claims, Aikileaks and Nnternet %reedom6, Vuardian, &e ember R, 1!)!, +tt,:--WWW.guardian. o.uk-media-1!)!-de -!R-Wikileaks9ra,e9allegations9?reedom9o?9s,ee +. Kaomi Aol?, 4Eulian Assange Ca,tured by AorldBs &ating Soli e6, +tt,:--WWW.+u??ington,ost. om-naomi9Wol?-inter,ol9t+e9Worlds9datin>b>=$:!::.+tml
$

4Kaomi Aol? vs. Ea lyn %riedman: %eminists &ebate t+e SeQual Allegations Against Eulian Assange6, &emo ra y KoW, +tt,:--WWW.demo ra ynoW.org-1!)!-)1-1!-naomi>Wol?>vs>La lyn>?riedman>a
)!

4Kaomi Aol? vs. Ea lyn %riedman: %eminists &ebate t+e SeQual Allegations Against Eulian Assange6, &emo ra y KoW, +tt,:--WWW.demo ra ynoW.org-1!)!-)1-1!-naomi>Wol?>vs>La lyn>?riedman>a
))

Eessi a Oalenti, 4A+at t+e Assange Case ;eveals about ;a,e in Ameri a6, +tt,:--WWW.Was+ington,ost. om-W,9 dyn- ontent-arti le-1!)!-)1-)!-A;1!)!)1)!!1#=).+tml
)1

4Assange Case Friggers ;a,e &ebate in SWeden6, +tt,:--WWW.t+elo al.se-:)$:(-1!))!1!$-. Aillian 2ut, 4Assange 9 Oi tim o? a SWedis+ Cir us o? 0orrorsU 6, +tt,:--neWsmill.se-artikel-1!)!-)1-1)-assange9vi tim9o?9a9sWedis+9 ir us9o?9+orrors 7Gsve* +ukukunu eletiren yaz ve yorumlar8.
):

4SWedis+ Site Urges Seo,le to Falk about SeQ6, +tt,:--WWW.t+elo al.se-:)!:"-1!)!)11:

)(

Amnesty Nnternational, 4Case Closed: ;a,e and 0uman ;ig+ts in t+e Kordi Countries 9 Summary ;e,ort6, +tt,:--WWW.amnesty.org-en-library-asset-ACF==-!!)-1!)!-en-#ba=?":#9?1 :9(b#!9R"ea9e" :(1R ?)=$-a t==!!)1!)!eng.,d?
)#

Aillian 2ut, 4Assange 9 Oi tim o? a SWedis+ Cir us o? 0orrorsU 6, +tt,:--neWsmill.se-artikel-1!)!-)1-1)-assange9vi tim9o?9a9 sWedis+9 ir us9o?9+orrors
)"

&ana Kennedy, 4<aWyer: Assange %a es Foug+ Climate in %eminist9%riendly SWeden6, +tt,:--WWW.aolneWs. om-1!)!-)1-!R-laWyer9assange9?a es9toug+9 limate9in9?eminist9?riendly9sWede-. 4Assange Case Friggers ;a,e &ebate in SWeden6, +tt,:--WWW.t+elo al.se-:)$:(-1!))!1!$-.
)=

S +ymanBn 4man taQ6 Cnerisi +akknda: &ana Kennedy, 4<aWyer: Assange %a es Foug+ Climate in %eminist9%riendly SWeden6, +tt,:--WWW.aolneWs. om-1!)!-)1-!R-laWyer9assange9?a es9toug+9 limate9in9?eminist9?riendly9sWede-. 4Assange Case Friggers ;a,e &ebate in SWeden6, +tt,:--WWW.t+elo al.se-:)$:(-1!))!1!$-.
)R

0elene 2ergman, WWW.neWsmill.se )).!1.1!)). +tt,:--WWW.k+elenebergman.blogs,ot. om !).!:.1!)). Eose?in 2rink, WWW.neWsmill.se !$.)1.1!)!.

)$

1!

Vudrun S +yman, WWW.neWsmill.se )#.)1.1!)!. 0elene 2ergman, WWW.neWsmill.se )).!1.1!)). +tt,:--WWW.k+elenebergman.blogs,ot. om !).!:.1!)). Susan %aludi, 'acklas!/ 0!e 6ndeclared War Against A"erican Wo"en 7KeW York: CroWn, )$$)8, s.1.

1)

11

1:

Alev 3zkazan*, 42iyo,olitik /a@da Su* ve Cezalandrma: &enetim to,lumunda Keo9liberal YCnetimsellik6, -eoA;i#eral 0eza! rler/ Batanda$lk& .u& C,iti" 7Ankara: &i,not, 1!))8.
1(

Meda C+esney9<ind, 4Satriar +y, Crime and Eusti e: %eminist Criminology in an 'ra o? 2a klas+6, Fe"inist 9ri"inology ), no. ) 71!!"8: "91", s.=.
1#

Alev 3zkazan*, 42iyo,olitik /a@da Su* ve Cezalandrma6.

1"

Karen <oe <aidler and ;ut+ M. Mann, 4Anti9%eminist 2a klas+ and Vender9;elevant Crime Nnitiatives in t+e Vlobal ConteQt6, Fe"inist 9ri"inology :, no. 1 71!!R8: =$9R).
1=

Madeleine <eiLon+u?vud, 4<egal S ien e and Criminal Soli y6, .candinavian .tudies in ;a4 (! 71!!!8: (1)9(1$. C+esney9<ind, 4Satriar +y, Crime and Eusti e6, s.)(.

1R

1$

Amanda 2urgess9Sro tor, 4Nnterse tions o? ;a e, Class, Vender, and Crime: %uture &ire tions ?or %eminist Criminology6, Fe"inist 9ri"inology ), no. ) 71!!"8: 1=9(=.
:!

Ariel <evy, Fe"ale 9!auvanist <igs/ Wo"en and t!e :ise o* :aunc! 9ulture 7KeW York: %ree Sress, 1!!#8. Nmelda A+ele+an, 4F+e KeW Angels in t+e 0ouseU %eminists as KeW Oi toriansU6, ;iterature 3nter+ratation 0!eory 1!, no. )91 71!!$8 "#9=R. Vina 2ella?ante, 4A+o Sut t+e ^MeB in %eminismU6, 0i"e 1$ 7)$$R8: #(9"!. Eenni?er Villey, 4Aritings o? t+e F+ird Aave: Young %eminists in Conversation6, :e*erence D 6ser .ervices Euarterly ((, no. : 71!!#8. ;ene &en?eld, 0!e -e4 Bictorians/ A 1oung Wo"ans 9!allenge to t!e =ld Fe"inist =rder 7KeW York: Fime Aarner, )$$#8. C+ristiana 0. Sommer, W!o .tole Fe"inis"/ 2o4 Wo"en 'etrayed Wo"en 7Simon and S +uster, )$$(8. Katie ;oi,+e, 0!e Forning A*ter/ .e5& Fear and Fe"inis" 72a k 2ay 2ooks, )$$(8. Kaomi Aol?, Fire 4it! Fire/ 0!e -e4 Fe"ale <o4er and 2o4 to 6se 3t 72allentine 2ooks, )$$(8.
:)

0elene 2ergman, WWW.neWsmill.se )).!1.1!)). +tt,:--WWW.k+elenebergman.blogs,ot. om !).!:.1!)).

:1

C. Stansell and S. F+om,son 7eds8 <o4ers o* Desire/ 0!e <olitics o* .e5uality 7KeW York: Mont+ly ;evieW Sress, )$$:8. Vayle ;ubin, 4F+inking SeQ: Kotes ?or a ;adi al F+eory o? t+e Soliti s o? SeQuality6, <leasure and Danger/ C5+loring Fe"ale .e5uality Carol S. Oan e 7ed.8 72oston: ;outledge and Kegan Saul, )$R(8 1"=9:)$. Andrea &Workin, 4Nnter ourse6, C+a,ter =: 5 u,ation-Collaboration, +tt,:--+ein5nline.org, +tt,:--WWW.nostatus_uo. om-AC<U-dWorkin-Nnter ourse.+tml. Sommer, W!o .tole Fe"inis". ;oi,+e, 0!e Forning A*ter. Aol?, Fire 4it! Fire. Cat+erine Ma Kinnon, 4SeQuality6, 0o4ards a Fe"inist 0!eory o* t!e .tate 7Cambridge: 0arvard University Sress, )$R$8. Cat+erine Ma Kinnon, 6n"odi*ied 7Cambridge: 0arvard University Sress, )$R=8.
::

&en?eld, 0!e -e4 Bictorians. Sommer, W!o .tole Fe"inis". ;oi,+e, 0!e Forning A*ter. Aol?, Fire 4it! Fire. A+ele+an, 4F+e KeW Angels in t+e 0ouseU6. &en?eld, 0!e -e4 Bictorians, s.1)#,1:#. &en?eld, 0!e -e4 Bictorians, s.#). A+ele+an, 4F+e KeW Angels in t+e 0ouseU6, s."$. Villey, 4Aritings o? t+e F+ird Aave6,s.)RR. <evy, Fe"ale 9!auvanist <igs.

:(

:#

:"

:=

:R

:$

(!

Stansell and F+om,son 7eds8 <o4ers o* Desire. Eenny Morgan, 4Sriggis+, Sitiless, and Sunitive or Sroud, Sassionate, and Sur,ose?ulU &i +otomies, SeQual 0arassment, and 4Oi tim9%eminism66, 9anadian Journal o* Wo"en and ;a4 )=, no. ) 71!!#8: 1)$91:1.
()

%rank %uredi, 8orku 8 lt r / :isk Al"a"ann :iskleri 7Gstanbul: Ayrnt, 1!!)8 s. )!=9)(".

*aynaka Anderson, Mi +elle E. 4Kegotiating SeQ6, .out!ern 9ali*onia ;a4 :evie4 =R, no. " 71!!#8: )(!)9)(:R. 2ella?ante, V. 4A+o Sut t+e ^MeB in %eminismU6, 0i"e 1$ 7)$$R8: #(9"!. 2ryden, &avid S. 4;ede?ining ;a,e6, 'u**alo 9ri"inal ;a4 :evie4 :, no. : 71!!!8: :)=9(=$. 2urgess9Sro tor, A. 4Nnterse tions o? ;a e, Class, Vender, and Crime: %uture &ire tions ?or %eminist Criminology6, Fe"inist 9ri"inology ), no. ) 71!!"8: 1=9(=. C+esney9<ind, M. 4Satriar +y, Crime and Eusti e: %eminist Criminology in an 'ra o? 2a klas+6, Fe"inist 9ri"inology ), no. ) 71!!"8: "91". &en?eld, ;. 0!e -e4 Bictorians/ A 1oung Wo"ans 9!allenge to t!e =ld Fe"inist =rder 7KeW York: Fime Aarner, )$$#8. %aludi, S. 'acklas!/ 0!e 6ndeclared War Against A"erican Wo"en 7KeW York: CroWn, )$$)8. %riedman E. and Eessi a Oalenti, 1es Feans 1esG Bisions o* Fe"ale .e5ual <o4er and a World 4it!out :a+e 72erkeley: Seal, 1!!R8. %uredi, %. 8orku 8 lt r / :isk Al"a"ann :iskleri 7Gstanbul: Ayrnt, 1!!)8. Villey, E. 4Aritings o? t+e F+ird Aave: Young %eminists in Conversation6, :e*erence D 6ser .ervices Euarterly ((, no. : 71!!#8. <aidler, Karen <. and ;ut+ M. Mann, 4Anti9%eminist 2a klas+ and Vender9;elevant Crime Nnitiatives in t+e Vlobal ConteQt6, Fe"inist 9ri"inology :, no. 1 71!!R8: =$9R). <eiLon+u?vud, M. 4<egal S ien e and Criminal Soli y6, .candinavian .tudies in ;a4 (! 71!!!8: (1)9(1$. <evy, A. Fe"ale 9!auvanist <igs/ Wo"en and t!e :ise o* :aunc! 9ulture 7KeW York: %ree Sress, 1!!#8. Ma Kinnon, C. 4SeQuality6, 0o4ards a Fe"inist 0!eory o* t!e .tate 7Cambridge: 0arvard University Sress, )$R$8. Ma Kinnon, C. 6n"odi*ied 7Cambridge: 0arvard University Sress, )$R=8. Morgan, E. 4Sriggis+, Sitiless, and Sunitive or Sroud, Sassionate, and Sur,ose?ulU &i +otomies, SeQual 0arassment, and 4Oi tim9%eminism6, 9anadian Journal o* Wo"en and ;a4 )=, no. ) 71!!#8: 1)$91:1. 3zkazan*, A. 42iyo,olitik /a@da Su* ve Cezalandrma: &enetim Fo,lumunda Keo9liberal YCnetimsellik6, -eoA ;i#eral 0eza! rler/ Batanda$lk& .u& C,iti" 7Ankara: &i,not, 1!))8. ;oi,+e, K. 0!e Forning A*ter/ .e5& Fear and Fe"inis" 72a k 2ay 2ooks, )$$(8. ;ubin, V. 4F+inking SeQ: Kotes ?or a ;adi al F+eory o? t+e Soliti s o? SeQuality6, <leasure and Danger/ C5+loring Fe"ale .e5uality 7ed.8 Carol S. Oan e 72oston: ;outledge and Kegan Saul, )$R(8 1"=9:)$. Sommer, C+ristiana 0. W!o .tole Fe"inis"/ 2o4 Wo"en 'etrayed Wo"en 7Simon and S +uster, )$$(8. Stansell C. and S. F+om,son 7eds8 <o4ers o* Desire/ 0!e <olitics o* .e5uality 7KeW York: Mont+ly ;evieW Sress, )$$:8. Fyler, N. 4A+o Sut t+e 4Me6 in ?eminismU F+e SeQual Soliti s o? Kar issism6, Fe"inist 0!eory ", no. ) 71!!#8: 1#9((. Aesten, S. 4Some Common Con?usions about Consent in ;a,e Cases6, =!io .tate Journal o* 9ri"inal ;a4 1, no. ) 71!!(8: ::19:#$. A+ele+an, N. 4F+e KeW Angels in t+e 0ouseU %eminists as KeW Oi toriansU6, ;iterature 3nter+ratation 0!eory 1!, no. )91 71!!$8 "#9=R. Aol?, K. Fire 4it! Fire/ 0!e -e4 Fe"ale <o4er and 2o4 to 6se 3t 72allentine 2ooks, )$$(8.