Sinonim

Sinonimi (gr. synymos) su leksemi koji pripadaju istoj vrsti rijei, imaju razliite izraze, a sadraj im se potpuno ili djelomino podudara. Dva leksema iji se sadraj djelomino ili potpuno semantiki podudara, nazivamo sinonimskim parom, a ako je leksema vie, govorimo o sinonimskom nizu.
Sadraj
[sakrij]

Semantiki odnos Sinonim Antonim Homonim Paronim Meronim Holonim Hiponim Hiperonim

1 Istoznanice 2 Bliskoznanice 3 Rairenost sinonima 4 Zanimljivosti

Istoznanice
Istoznanice su sinonimi koji su meusobno zamjenjivi u svim kontekstima. To su dva razliita denotativna izraza koja imaju isti sadraj. Potpunih je istoznanica vrlo malo, a veinom se radi o posuenici i odgovarajuem hrvatskome parnjaku, pri emu prednost uvijek imaju hrvatski parnjaci.

ljekarna - apoteka sustav - sistem jezikoslovlje - lingvistika raunalo - kompjutor tenja - tendencija tuga - alost

Bliskoznanice
Bliskoznanice su sinonimi koji su meusobno zamjenjivi samo u nekim kontekstima, a naziva ih se i djelominim sinonimima. Dva su sinonima takoer bliskonanice ako im je opseg sadraja razliit.

mu; suprug ena; supruga sistem; sustav

Kontaktni sinonimi jesu od kojih jedan ne pripada standardnome jeziku, nego argonu, slengu, narjeju, dijalektu ili kolokvijalnom govoru.

rajica - paradajz, pomidora magarac - osel, kenjac, tovar jastuk - vanjku, kuin

zaimaa, kutlaa - eflja, kacijola, grabilica, paljak jedinica - kolac, komad, kulja, kec, sulja, (argon)

Rairenost sinonima
Opejezini (samostalni) sinonimi oni su sinonimi koji su poznati veini govornika. Individualni (kontekstualni) sinonimi oni su sinonimi koji postoje samo u odreenome kontekstu te su najee dio stvaralatva nekog pisca.

Homonim
Homonimi (gr. homo = jednak, onoma = ime) ili istoglasnice leksemi su jednakog izraza, a razliitog znaenja. Dva leksema koji stoje u homonimiji nazivamo homonimskim parom. Homonimi su takoer i paronimi.
Sadraj
[sakrij]

Semantiki odnos Sinonim Antonim Homonim Paronim Meronim Holonim Hiponim Hiperonim

1 Nastanak homonima 2 Homografi 3 Homofoni 4 Leksiki homonimi 5 Vanjske poveznice

Nastanak homonima[uredi | uredi kd]

Oblini ili morfoloki homonimi nastali su sklonidbom (deklinacijom) te su tako dobili iste morfeme.

Baka ima pet nk.

(unuka = G mn. imenice unuk i G mn. imenice unuka, naglasci su jednaki u obje mnoine) Leksiki homonimi nisu morfoloki uvjetovani i ostvaruju se u njihovim osnovnim oblicima (u nominativu jednine ili u infinitivu) te djelomino i u ostalim oblicima. Leksiki homonimi mogu nastati posuivanjem (izraz se izjednai s izrazom nekog drugog leksema u hrvatskome jeziku), tvorbom rijei(tvorbeni homonimi), glasovnim promjenama u prolosti i postupnim udaljavanjem znaenja nekog vieznanog leksema.