Bab 4 Keturunan dan Variasi

1. MEMAHAMI PROSES PEMBAHAGIAN SEL Kita mengetahui bahawa badan kita terbina dari berjuta-juta sel. Dalam sel ini terdapat pusat aktiviti yang disebut sebagai nukleus. Dalam nukleus pula terdapat kromosom yang mengandungi gen. Gen inilah yang mengawal sifat kita. Contohnya ia mengawal samaada rambut kita kerinting atau tidak. Gen adalah bahan baka yang membawa maklumat genetik. Gen terletak dalam Kromosom. Jika dilihat menerusi mikroskop, kromosom adalah struktur bebenang dalam nukleus sel. anusia boleh tumbuh dan membiak kerana selnya boleh membahagi. Dua jenis pembahagian sel ialah mitosis dan meiosis. itosis berlaku dalam seluruh badan dan menyebabkan setiap hari kita membesar. !ilangan kromosom yang terhasil tetap sama dengan gen asal "kadang kala digelar #gen induk#$. eiosis pula berlaku dalam testis atau ovari untuk menghasilkan sperma atau ovum. !ilangan kromosom dalam sperma ialah separuh dari bilangan sel induk. anusia mempunyai %& kromosom iaitu separuh dari kromosom sel induk '() kromosom*. +erdapat banyak perbe,aan antara mitosis dan meiosis. MITOSIS a. !erlaku dalam sel soma b. -ntuk pertumbuhan fi,ikal .. enghasilkan % /sel anak/ setiap pembahagian d. +idak menyebabkan variasi MEIOSIS a. !erlaku dalam organ pembiakan 'testis0ovari* b. -ntuk pembentukan sel gamet 'sperma0ovum* .. enghasilkan ( /sel anak/ d. enyebabkan variasi

2. PER ARISAN SI!AT 1aintis telah mengetahui bahawa kebiasaannya organisma mempunyai sepasang kromosom yang membawa sepasang gen. Gen-gen ini mungkin sama atau berbe,a. +erdapat dua jenis gen iaitu gen dominan dan gen resesif. Gen dominan ialah gen yang kuat dan mampu menonjolkan .irinya pada organisma. Gen resesif adalah gen yang lemah. 2a tidak boleh menonjolkan .irinya jika berjumpa dengan gen dominan. Gen resesif hanya boleh menonjolkan .irinya jika ia berjumpa dengan pasangan gen resesif yang sama. Gen dominan akan mengakibatkan sifat dominan. engikut kajian saintis genetik beberapa .ontoh sifat dominan manusia ialah seperti sifat rambut kerinting dan kebolehan menggulung lidah. "the ability to roll his tongue$. 1ifat resesif pula adalah seperti sifat rambut lurus dan tidak boleh menggulung lidah. !agaimanakah sifat-sifat ini boleh diperturunkan dari ibu bapa ke anak3. 1el 45-124 mempunyai () kromosom '%& gen yang berpasangan*. 1perma dan ovum yang terhasil dari meiosis hanya mengandungi %& kromosom sahaja. Jika sperma membawa gen yang mengawal sifat rambut kerinting 'dominan* mensenyawakan ovum yang membawa sifat rambut lurus, maka anak yang terhasil akan berambut kerinting.

1truktur kromosom dalam gamet 6SPERMA %%78 atau %%79 OV"M %%78 sahaja

Kromosom 8 dan kromosom 9 digelar sebagai /Kromosom 1eks/. Kromosom ini menentukan jantina seseorang.

#. KE$A%IAN KEMBAR :roses persenyawaan berlaku apabila sebiji ovum disenyawakan oleh #seekor# sperma. ;igot akan terhasil. ;igot pula membesar sebagai fetus didalam uterus ibu. Kebiasaanya hanya satu ,igot terhasil dari persenyawaan. 2ni adalah kerana kebiasaannya wanita menghasilkan sebiji ovum setiap bulan. <alau bagaimanapun kadang kala lebih dari satu fetus terbentuk. Kejadian yang menakjubkan ini akan menghasilkan kembar. :ada asasnya terdapat % jenis kembar. =opp...ada & sebenarnya. Kembar itu ialah > kembar seiras 'identi.al twins* dan kembar tak seiras 'non-identi.al*. ari lihat perbe,aan kembar seiras dan tak seiras. Jadual dibawah akan menerangkannya dengan jelas kepada anda.

SEIRAS ?satu ovum disenyawakan oleh > sperma, ,igot yang membahagi %. 'fantastik betul...* ?mempunyai kandungan genetik sama. ?.iri fi,ikal sama. ?berkongsi plasenta. ?jantina @1+2 sama.

TAK SEIRAS ?% ovum disenyawakan oleh % sperma berbe,a. ?mempunyai kandungan genetik berbe,a. ?.iri fi,ikal 'paras rupa* berbe,a. ?plasenta berasingan. ?jantina mungkin sama atau berbe,a.

Kembar yang satu lagi ialah &kembar siam '1iamese +wins*. Kembar siam berpun.a dari kejadian kembar seiras. Aetus yang membahagi dua kadangkala tidak berpe.ah sepenuhnya. =leh itu kembar itu ber.antum pada bahagian tertentu seperti pada dada atau sisi. Kesian ya kembar ni...

4. M"TASI 1emasa proses pembahagian sel, terdapat beberapa kes dimana terdapat ke.a.atan pada sel. Kejadian ini digelar sebagai mutasi ' utation*. utasi boleh mempengaruhi kehidupan organisma.

ari kita mengkaji mutasi se.ara mendalam. utasi berlaku apabila struktur gen atau kromosom berubah se.ara spontan. :ara saintis genetik telah mengenalpasti % jenis mutasi iaitu mutasi gen dan mutasi kromosom. utasi gen berlaku apabila bahan kimia D54 berubah. :erubahan ini akan menyebabkan .iri organisma berubah. utasi kromosom pula berlaku apabila bilangan kromosom berubah. Kita telah mengetahui bahawa manusia mempunyai () kromosom. Gamet 'sperma atau ovum* pula mempunyai %& kromosom. Jika mutasi kromosom berlaku, sperma atau ovum mungkin membawa %% atau %( kromosom. 4nak yang terhasil dari persenyawaan gamet ini akan mempunyai .iri yang amat berbe,a dari ibu bapa. Jadual dibawah adalah perbe,aan antara kedua-dua mutasi tersebut.

M"TASI GEN ? !ahan kimia dalam gen berubah. ? Cth penyakit 6 ? 4lbino 'Kulit putih* , 4nemia sel sabit 'kelihatan pu.at*, Bemofilia 'darah tidak dapat membeku* , !uta warna.

M"TASI KROMOSOM ? !ilangan atau susunan kromosom telah berubah. ? Cth penyakit 6 ? 1indrom Down 'mongolisme* , 1indrom Klinefelter 'testis ke.il*.

1etakat ini para saintis sungguh berminat untuk mengkaji tentang faktor yang menyebabkan mutasi. 4ntara faktor yang telah dikenalpasti ialah pengaruh ba&an 'i(ia bera)un dan sinaran radi*a'ti+. :ada masa yang sama saintis juga menggunakan pengetahuan ini untuk menghasilkan baka organisma baru menggunakan proses /mutasi buatan/. Contohnya saintis bidang pertanian telah berjaya menghasilkan jagung yang tahan penyakit. 2ni dinamakan /pembiakbakaan/. :embiakbakaan adalah merupakan satu bidang didalam penyelidikan genetik. 5egara kita bergiat .ergas dalam aktiviti penyelidikan genetik.

,. KEPENTINGAN PEN-ELI%IKAN GENETIK KEPA%A SEM"A +erdapat & faedah penyelidikan genetik. Pen.'/*nan ialah teknik menghasilkan organisma yang serupa dengan induk. :engetahuan mengenai pengklonan penting. Kita boleh menghasilkan haiwan ternakan yang mempunyai kualiti yang sama. Kita telah mengetahui tentang akibat buruk mutasi. Dengan adanya penyelidikan genetik, kita boleh (en.eta&ui 0e/ba.ai sebab 0en1a'it baka dan seterusnya boleh mengatasinya. +ahukah anda bahawa terdapat beberapa ubat dihasilkan dari kulat dan bakteria3. Kulat dan bakteria ini telah diubah kandungan gennya supaya boleh (en.&asi/'an ubat 2antibi*ti'3. Dalam bidang pertanian, pembiakbakaan bertujuan menghasilkan baka 'tumbuhan atau haiwan* yang baik. Ciri baka yang baik ialah 6 tahan penyakit boleh menyesuaikan diri kepada persekitaran mengeluarkan hasil banyak

hasil yang lebih enak masa matang yang pendek

4. HI%"P %ALAM %"NIA -ANG PELBAGAI Kita hidup dalam persekitaran yang sangat menyeronokkan. 2ni adalah kerana kita mempunyai pelbagai kehidupan. Kehidupan yang sama pun mempunyai kepelbagaian. Contohnya manusia mempunyai .iri yang berbe,a. Keadaan ini dinamakan variasi 'Cariation*. 1ekali lagi....variasi ialah 'e0e/ba.aian benda &idu0. Dihat variasi pada bunga raya. +erdapat % jenis variasi iaitu variasi selanjar dan tak selanjar. Cariasi selanjar ialah variasi yang tidak menunjukkan perbe,aan sifat yang ketara .ontohnya ketinggian dan berat badan. Cariasi tak selanjar pula menunjukkan perbe,aan yang sangat ketara .ontohnya kebolehan menggulung lidah dan rambut kerinting-lurus. 1ekali lagi kita gunakan jadual untuk menunjukkan perbe,aan % jenis variasi itu 6-

VARIASI SELAN$AR a. b. .. menunjukkan perbe,aan yang +2D4K jelas. .ontoh 6 ketinggian, berat badan. jika ditunjukkan dengan graf bar, barnya +2D4K diasingkan.

VARIASI TAK SELAN$AR a. b. menunjukkan perbe,aan yang jelas. .ontoh 6 kebolehan menggulung lidah, .ap jari. bar D24125GK45

..

1elain daripada unsur genetik 'diperturunkan dari induk*, variasi juga disebabkan faktor 0erse'itaran seperti suhu, kelembapan dan kesuburan tanah. Jika % klon pokok rambutan ditanam dalam dua tanah yang berbe,a, sudah pastilah pokok yang ditanam di tanah yang subur akan menghasilkan buah yang lebih besar. 1elain daripada menyeronokkan, variasi juga mempunyai kepentingan lain. Dengan adanya variasi, kita boleh (en.ena/0asti *r.anis(a. Cariasi juga membolehkan manusia (e(bentu' s0esis 1an. baru hasil dari ka.ukkan. Konsep ini digunakan dengan meluas apabila pelbagai spesis orkid baru dihasilkan dari per.antuman variasi orkid. Cariasi juga menyebabkan sesetengah organisma menyesuaikan diri dengan persekitaran. Dengan ini kita harus bersyukur kerana +uhan telah menganugerahkan kita variasi organisma. Kita juga harus bersyukur kerana kita sihat dan bebas dari an.aman mutasi. 4danya kesedaran bahawa gen boleh diperturunkan dari satu generasi ke generasi seterusnya, kita sepatutnya menghormati ibu bapa kita.