Kim Dung Giua Doi Toi - 975

You might also like

You are on page 1of 202

KIM!NCCI!

AOITOI 1
hffp://obooks.vdcmodIa.com
M!CI!C
1.KHAIQ!ATPHONCCACHXY!NCNHNVT.......................................................... 3
2.VOCONCTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC................................................... 9
3.R!O!TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC....................................................... 14
4.MNHACTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC................................................ 24
5.HOATRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC.......................................................... 35
6.YHOCTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC....................................................... 42
7.TNHY!TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC................................................ 52
8.TNH!CTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC............................................... 56
9.CHTHAITRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC................................................ 60
10.CHNTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC..................................................... 70
11.CHTTHOTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC............................................. 73
12.NCONNC!NHNTRONCVNCH!ONCKIM!NC........................................ 80
13.SOPHNNH!NCOSACHTRONCTACPHMVOHIPKIM!NC.................... 84
14.THOITRANCTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC...................................... 91
15.NH!NCNHNVTQ!AIITRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC............. 96
16.NCHKYN!TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC...................................... 103
17.CONTR!TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC........................................... 110
18.NC!OITY!ONCTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC.......................... 114
19.CACKYTH!TTRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC.................................. 117
20.TH!CNTR!NCHOATRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC..................... 122
21. TINH THN PHT CIAO TRONC TAC PHM TI! TH!YT VO HIP KIM !NC
..................................................................................................................................................... 128
V!!CSAOIN 2
hffp://obooks.vdcmodIa.com
22.TH!NHNIIIOQ!ATACPHMKIM!NC......................................................... 132
23.NCHTH!TTI!TH!YTC!AKIM!NC........................................................... 137
24KIM!NCTIAIMYVNIICHS! ................................................................. 146
25.KIM!NCVANCONNC!XAHOIHOA...................................................................... 150
26.KIM!NC-HONTNHIANCMANPH!ONCONC ............................................... 154
27.KIM!NCVANH!NCONCTHNSITNH ............................................................... 159
28.KIM!NCVA"THINNCOAIH!!THIN" ............................................................... 164
29.KIM!NCVAVANS!CIAIKHONC............................................................................ 170
30.KIM!NCVACH!X!N............................................................................................... 174
31.KIMI!N......................................................................................................................... 177
32.AOI!N........................................................................................................................... 183
33.CANHMAITRNTHINSON......................................................................................... 189
34.TH!PHAPVAVOCONC.................................................................................................. 192
35.S!YNIMKYTI!H!!................................................................................................. 198

KIM!NCCI!AOITOI 3
hffp://obooks.vdcmodIa.com
1.KHAIQ!ATPHONCCACHXY!NCNHNVT
Trong nhung nam fruoc 1975 faI mIn Nam nguoI doc xom
KIm ung fIn sInh, fIu fhuyf gIa Hng Kng, Ia mf nha van
Ion. Nhung fac phm fIu fhuyf vo hIp cua ng, duoc dang bao
duoI dang fouIIIofon hoac In fhanh sach, da hp dn hang frIu
nguoIdocVIfNam.Vancuangdaduocfuynfrachdduavao
gIaofrnhvancpfrunghocvadaIhocfaIaIIoan,HngKng
va Hoa Iuc. Va ngay frong Iong nuoc My, nguoI Hoa da Ip ra
KImunghochI,chuynnghIncuu,gIoIfhIuvadchnhung
fac phm cua ng ra fIng Anh, Phap, Ty an Nha... Iu ma
nguoIfad nhnranhfIabufIuccuaKImungrfhunghu.
MIfacphmIamfb|fhuongfrn10quyn,frungbnhkhoang
500, 600 frang mf quyn). Chung fI chI xIn gIoI fhIu du fIn
mfkhiacanhfrongkyfhuffIufhuyfcuang:phongcachxy
dungnhnvf.
Truocnam1975,sachKImungduocIngm:
1. Tbu kicm n cuu /uc
2. Bicb buyct kicm
J. Anb bung xa Jicu
4. Tbn Jicu bicp /u
6. Tuyct 8on pbi b6
6. Pbi b6 ng6ai truycn (Lanb nguyct ba6 Ja6
7. Y tbicn 6 /6ng ky
S. Licn tbanb quyct (T6 tm kicm
0. Tbicn L6ng bat b6 (Luc macb tbn kicm truycn
10. Hicp kbacb banb
11. Ticu nga6 giang b6
V!!CSAOIN 4
hffp://obooks.vdcmodIa.com
12. L6c tnb ky
MfdIucnIuuyIanuchungfaphnbIfro4khaInIm:
Truyn|fIufhuyfhoanfoanhucu),Ky|facphmvanxuIvIf
vnguoIfhf,vIcfhf)vaIuc|cunsach)fhKImungsudung
3khaInImdovoImfynghIaduynhfdchIcacbfIufhuyf
vohIpcuang.
KhuynhhuongcuaKImungIafhuongdafnhungcunfIu
fhuyf cua mnh vao nhung hoan canh Ich su cu fh cua Trung
Quc.Tbicn L6ng bat b6duocdafvakhungcanhIchsufrIu
Tng |1127-1279) voI su fuong franh, fuong gIao cua 6 fh Iuc
phongkIn:Tng,aIIy,KhIfan|IIu),TyHa,ThPhnva
Yn |TIn TI, da suy fan). L6c tnb ky duoc daf vao khung
canh Ich su frIu Khang Hy |1662-1722) nha Thanh, khI ma cac
fhIucchngThanhnhuuongVuong,QuVuong,IVuongva
ThIn a hI hoaf dng manh... Chinh v fh, frong fIu fhuyf
cua ng, co nhung nhn vf Ich su nhu TrIu Hu |Tng TrIf
Tng), CIa Iuf Hng Co |hoang d aI IIu), oan Chinh MInh
|hoang d aI Iy), Khang Hy |hoang d Thanh), Trn VInh Hoa
|TrnCnNam,fngduongchu ThIn a hI)... n canhdoIa
nhung nhn vf fhun fuy hu cu, fhuong Ia nhn vf chinh cua
fIu fhuyf... Trong Tbicn L6ng bat b6, do Ia KIu Phong, oan
u, Hu Truc,uThan ChI, Inh Xun Thu...Trong L6c tnb ky,
doIaVITIuao.NhungnhnvffIufhuyfcuangkfhopvoI
nhnvfIchsufaofhanhmfphongcachfIufhuyfhuhu,fhuc
fhuc.PhongcachnaykhadmnofkhIngxydungcapnhnvf
KhangHy-VITIuaofrong L6c tnb ky.Tu mffhangboIuu
manhfrongdngdImIXunvInfhanhuongChu,VITIu
ao da b hoan canh dy dua In ac KInh gIa Iam fhaI gIam rI
fhncnvoIvuaKhangHy,gIanhpThInahIIammffhu
gIandIphaImang,frofhanhcngfuocfrIuThanh,nhnnhIm
vu ky hoa uoc Ich su Hac Iong gIang 1684 voI Phi Iu a Ia
|oodoro)cuaNgaTaIu!TacgIacoghIchurovchuynhucu
cua mnh nhung dIu y vn khng Iam gIam dI su fhu v frong
IongnguoIdoc.
KIM!NCCI!AOITOI 5
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Mf cach khaI quaf, nhn vf frong fIu fhuyf KIm ung
fhuong duoc chIa Iam 2 fuyn: chinh phaI |hay bach dao) va fa
phaI |hay hac dao). Tuy nhIn, frong fac phm KIm ung khng
hroIvaochunghIacngfhuc:nhungkomangxpvaohangfa
fhuongIanhungchinhnhnqunfu,nhungkomanggIoIfhIu
nhu Ia chinh nhn qun fu IaI Ia ko chang ra g. f ky nguoI
Trung Quc nao cung goI MInh gIao |fuc aI hoa gIao) fu a Tu
fruyn sang Ia fa dao. Trong Y tbicn 6 /6ng ky, KIm ung da
chungmInhnguocIaI:MInhgIaoIamfchinhgIao,nngnanfnh
cam yu nuoc, xa fhn d cuu fram ho ra khoI ach fhng fr cua
MngC.NhungTruongVKy,uongTIu,VINhfTIu,Pham
ao, Hn ThIn Chinh... Ia nhung con nguoI quang mInh II Iac,
hanh su frong sang, sng rf nguoI. Va chinh nghIa fhuc v ho,
chu khng phaI fhuc v nhn vf Chu Nguyn Chuong, vn dy
fhudoanchinhfr,dacuopcngMInhgIaodInngImoranha
MInh. Con co aI dop hon Qun fu kIm Nhac f Qun, chuong
mnphaIHoaSonfrongTicu nga6 giang b67Thnhungfucun9
frodI,NhacfQundndnhInnguynhnhIamfkodcac;
dung con gaIIam bcfhangdIooIn,gIfcar,Iuavo,gIfhoc
fro, quyf chIm duoc ngI MInh chu Ngu Nhac phaI, fu fhIn d
fro fhanh ko IaI caI. Nguy qun fu vn nguy hIm hon chn fIu
nhn!
Nhung nhn vf chinh frong fac phm cua KIm ung
fhuongIanhungconnguoIbaodung,dnhu,khnghunho,cu
n, khng Iam b Iam fch. o Ia KIu Phong fu fu ngoaI Nhan
MnquandmuucuhoabnhchoframhoTng-IIu.oIafIu
anhhungHPhI|Pbi b6 ng6ai truycn)fmrakofhugIfchama
vnkhngxungfayhasaf.oIaQuachTInh|Anb bung xa Jicu)
IIuchfdgIufhanhTuonguong,IaThachPhaThInchIbIf
sngfhunphackhnghhaIaI...HochinhIamunguoIhung
IyfuongfhoonhnfhucdaoducTrungHoa.
Chung fa khng namroIamvfhnfhKImung.Nhung
fruyn cua ng fhuong danh fnh cam cho nhung con nguoI xuf
fhn rf fm fhuong, nhung dua bo m cI khng cha mo hoac
khngbIfaIIachamo.InhHXung,HPhI,ThachPhaThIn,
V!!CSAOIN 6
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Truong V Ky, uong Qua... Ia nhung chang fraI, nhung cu bo
nhu vy. oI da day ho cach sng va vn sng. Va ho da fhanh
nguoI,nhungconnguoIrffrungfhuc,daoduc.
KImungdaffnchonhungnhnvfcuamnhrfhay.Co
nhungnhnvfmacaIfnbIuhIndydufinhcachcuamnh:
Nhm Nga Hanh |chI Iam fhoo y mnh), Nhac f Qun |khng
choIvoIaI)nhungIaIcorfnhIubanbo.Thngfhuong,fruocmI
fn nhn vf, fac gIa daf cho mf ngoaI hIu. Iu fhu v Ia IoaI
nhn vf cang xoang xInh fh ngoaI hIu cang ku: oan ngac
famquyn,oafm nhfamquyn,NhfkImchnThInNam...
Nhn vf co ngoaI hIu daI nhf Ia Giang Juong Jai Ja6 can /y
J6c banb tbai b6a Jm tc kb6ai Ja6 icn Ba Quang|fuongcuoI
duongsngbIn,fndmfacchuynhamhIpphunu,ngandam
dImfmnh,danhdaorfnhanh)vaa bicn tbicn ba c6 Jtcb tbu
kim Jicn Pbt Micu Nbn Pbuong |danh khap fhIn ha khng aI
dch nI, Phf maf vang). Co ngoaI hIu Iam cho nguoI doc nhn
ImIa3nhnvfkhacnhaunhuCnInfamfhanhHaTucao
|Y tbicn 6 /6ng ky). Thuc su, fam fhanh Ia IoI nguoI doI xung
fung Ha Tuc ao cm fhanh, ky fhanh, kIm fhanh chu khng
phaIIa3ngfhanh.ConhungnhnvffhoafdocngoaIhIucu
fuongIamfnguoIhoara2nhuHoangHaIaoT|IaouTuva
T ThIn Thu sng frn sng Hoang Ha - Ticu nga6 giang b6).
Nhungnhnvfchinh,sIuvIffhuongkhngcongoaIhIuhoac
ngoaIhIurfngan:KIuPhong,HuTruc,oanu,accaIHng
Thf... Ngay cach daf fn nhn vf cung da noI In faI nang cua
KImung.ycungIachgIupnguoIdocphnbIffruy nfhf
cuaKImungvanhungnguyfac.
Truyn cua KIm ung fhuong co nhung nhn vf quaI d,
mI nhn vf mang mf phong cach rIng, khng gIng aI. o Ia
TIuTuongdavuMacaIfInsInh|Ticu nga6 giang b6),chuong
mnphaIHanhSon,vnanmacrachruoI,gIufhanhkImmong
nhu Ia Iua frong cy dan; Ia oan u, u Than ChI |Tbicn L6ng
bat b6) suf doI sI fnh, chay fhoo nhan sac; Ia VI TIu ao |L6c
tnb ky) Iuu manh nhung chang bao gIo cn cho gIu finh Iuu
manh... IoaI nhn vf nay fIu bIu cho quan dIm hoa nhI bf
KIM!NCCI!AOITOI 7
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dng |co hoa mnh vn khng gIng duoc) cua Nho gIao. Nhung
nhnvfcuangsngvoIcafinhcach,dacdImcuamnh.Hoco
fhsngrfff,cungcofhrfxunhungmIconnguoInhuvy
-duchIxufhInfrongmfdoanngannguI-vndIaInhungn
fuong su dm frong Iong nguoI doc. Iu y da bao nhIu nha
vanIamduoc.
KIm ung su dung phong cach xy dung nhn vf nhu mf
cachdanhIuadcgIavagychodcgIasufhuvkhIduocbIua
nhuvy.ModuTicu nga6 giang b6Iahnhanhf fdopcuaIm
nh ChI. Sau do, Im nh ChI b Im nannhafan,nguoI chf,
phaI Iuu Iac fha huong. AI cung nghI Im nh ChI Ia nhn vf
frungfm,connguoIchinhnhnqunfu.Nhungkhng!ochf
bsachchungfamoIfhycaIromdoIcuaImnhChI,caIchn
fhf cua Inh H Xung. Hanh phuc fhuc v nhung con nguoI
chn fhf. oc Hicp kbacb banb, fa cu ngo Thach Pha ThIn Ia
mf fn fIu ma du fan bao, dm ac, Iua Ioc. Nhung khng, cu
chI co mf caI fI: gIng hf nguoI anh ruf fan ac, dm dang
Thach Trung Ngoc. ChI co dI maf fro fho cua A Tu moI nhn ra
duocchkhacbIfffdopdo,dIumaffcamoInguoIIonkhng
nhn ra. Va cuI cung, Thach Pha ThIn da fm ra duoc pho vo
cngfhuongfhangnfrongbaIfhoHicp kbacb banbcuaThIfIn
Iyach,khngphaIdonghIncuuduocynghIacuabaIhanh,ma
nho chI nhn nof vIf |v cu khng bIf chu). KIm ung mun
chung mnh mf dIu: caI chn fhf, caI df naf vn fhang duoc
caIcofm,caIhIubIfrngraInhf.AIkhngfhuvvoInhung
dnhdnhuvy7
So rf fhIu sof nu nhu chung fa bo qun nhung nhn vf
nu frong fac phm KIm ung. Tuy mang danh Ia fruyn vo hIp
nhungfacphmKImungfhucchfIanhungfIufhuyfvfnh
yu dI Iua. Cac nhn vf nu cua ng xuf fhn frong xa hI
phong kIn nhung sng va yu rf Iang man - ff nhIn frong su
cho phop cua I gIao Trung Hoa. o Ia nhung con nguoI bIf yu
saydamvabIfxafhnvnguoIyu:Nhmoanhoanh-Inh
HXung|Ticu nga6 giang b6),TrIuMnTruongVKy|Y tbicn
6 /6ng ky), VIn Tu Y - H PhI |Lanb nguyct ba6 Ja6), A Tu -
V!!CSAOIN S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
ThachPhaThIn|Hicp kbacb banb),AChu-KIuPhong|Tbicn
L6ng bat b6).TuynhInfrongmoIfnhhung,hovngIuduocfIf
sachgIafrongcuanguoIphunuphuongng.
NoInhuvy,khngconghIaIaKImungvngIunhnvf
nu cua mnh bo bo frong vong fu duy c dIn cua I gIao Trung
Hoa. Khng, ng da fao ra nhung fnh hung co vn d: Ky HIu
PhudahuahnvoIHnIoIHanhnhungIaIfhffhnvoIuong
TIu,sInhraduacongaIvadaffnIafHI|khnghIhn)|Y
tbicn 6 /6ng ky). TIu Iong Nu Ia su phu, da b ko khac cuong
dmnhungvnyusaydamddcuamnhIauongQua|Tbn
Jicu bicp /u). Nhung nhn vf nu cua ng bIf danh kIm, danh
chuong, am khi, ghon fung, gIn hon, dau xof v chIa Iy. Ho co
mfvodoprIngfungoaIhnhdnfmhn,rfIyfuong,nhung
cungrffhf.
CungcofhnoIKImungIanhavanIonphuongngfh
ky XX. V maf fruoc fac, fac phm cua ng d s hon bf cu nha
van nao khac. uf phap cua ng II cun, hp dn nguoI doc mf
cach Ia Iung. Va h fhng kIn fhuc cua ng fu y hoc dn da Iy,
Ichsu,vofhuf,fmIy,bnhhoc,fngIa o...hoanchInhmfcach
v song. TIc fhay mf nha van nhu vy Ia chua co fn frong
nhungnhavanduocnhngIaINoboIvanhoc.NhungdugdInua,
nhung nha van khac cung da hoc fp duoc fu KIm ung nhIu
kInhnghImfIufhuyf.OngxungdangIanhavanbcfhycua
nhungbcfhyfrongfhkychungfa
KIM!NCCI!AOITOI 9
hffp://obooks.vdcmodIa.com
2.VOCONC
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
Cac nhn vf frong fac phm cua KIm ung hop IaI fhanh
mfgIoI-gIoIvoImvaduongnhIn,sInhhoafcuahoIasufh
hInvocngdgIfnguoI,muuddavquynIuc;vocngdcuu
nguoI,frugIandIfbao,bIuduongcaIIocngbangodoI.NoIdn
nhungnhnvfcuaKImung,khngfhkhngnoIdnvocng.
Mf cach khaI quaf, KIm ung da daf vao cho nhung nhn
vfcuamnhnhungIoaIhnhvocng|haycngphu,kungfu)ma
hocnphaIco.CacIoaIhnhvocngbaogmchuongphap|phop
danh bang fay), quyn phap |phop danh bang nam fay), chI phap
|phop danh bang ngon fay), cm na fhu phap |phop danh bang
cu, baf, moc, gIf) frao phap |phop chup bang ngon fay), cuoc
phap |phop da), b phap |phop dI chuyn), khInh cng |phop dI
nhanh).NucacnhnvfcuangchuynsudungvukhifhmI
IoaIvukhiduockfhopvoImfphapdhnhfhanhvocngrIng
cho ho |dao phap, fhuong phap, kIm phap, fruong phap, cn
phap...IvoImfsnhnvfdacbIf,KImungdafaoracho
ho nhung fhu vo cng dac bIf: fhn cng Su fu hng |fIng rng
cua su fu) cua Ta Tn |Y tbicn 6 /6ng ky), Hp fInh daI pha p
|phop huf knh Iuc va cng Iuc ko khac Iam cng Iuc va knh Iuc
cua mnh) cua Nhm Nga Hanh |Ticu nga6 giang b6), NhIp hn
daI phap |phop fhI mIn) cua Inh Xun Thu |Tbicn L6ng bat
b6)...
KIm ung fao ra cho nhn vf cua mnh nhung hoan canh,
nhung fnh hung d ho fhu dac vo cng. Co nhung nhn vf
khngchuhocvo,sufngaychIIohocsachfhanhhIn,hockInh
PhfnhuvuongfuaIIyoanuhaynhunhasufroHuTruc
cungbdyduavaohoancanhphaIhocvocngdfucuumnhva
cuu nguoI, fro fhanh bc fhuong fhua. Co ko say m vo cng, dI
V!!CSAOIN 10
hffp://obooks.vdcmodIa.com
fm suf doI ma chang fhy. Con duong ma KIm ung dn daf
nhung nhn vf frung fm cua mnh dn voI cac fhu vo cng
khngkhoIkhInchonguoIdoccuoIfhm.
NhnvfcuaKImungfhhInvocngquaknhIuc.ung
frnquandImfrIfhocTrungHoa,ngchIaknhIucraIamhaI
IoaI:duongcuongvamnhu.uongcuongIaIoaIknhIucmanh
IIf, khI xuf chIu phaf ra fIng dng. m nhu Ia knh Iuc mm
maI,khIxufchIukhngphafrafIngdng.HaIIoaIknhIucdo
IoaI nao cung co fh gIf nguoI, Iam fan bIa vo da! Ong Iy Nhu
chCuong,IyCuongchNhu.KofhangcucIakococngIuccao
hon.CancuvaovohocTrungHoa,KImungdchocacnhnvf
cua mnh fhI frIn vo cng fhoo haI cach: fruc fIp va gIan fIp.
frong cach danh fruc fIp; chuong, frao, chI, quyn... phaI dung
dn nguoI dch fhu. frong cach danh gIan fIp; chuong, frao, chI,
quyn...khngdungdnnguoIdchfhu,KImunggoIdoIacach
khng. Cach khng dIm huyf chI phap cua KIu Phong, Iuc
mach fhn kIm cua oan u, Thf fhuong quyn cua Ta Tn...
ducocaIkhanangcachkhngnay.acbIfKImungcodcp
dn Cach son da nguu fhn cng |fhn cng danh con fru cach
fra InuI).TrongTbicn L6ng bat b6,ngdadchoqucsunuocTh
Phn dung TIu Tu nI chuong danh vao dInh dng bn nay, dInh
dng khng phaf ra fIng dng va vn Ianh Ian nhung phia bn
kIaIaIIung.CachdInfanhuvynghohoIphIkhoahocnhungIaI
IamfhoamanfrifuongfuongvnphongphucuaconnguoI.
KIm ung daf fn cho cac IoaI vo cng rf dc dao va rIng
frong khia canh nay, ng cung da fu chung mnh duoc frnh d
vIf fIu fhuyf cua mnh. Mf Ia vo cng fhuong gan IIu voI
ngun gc xuf fhn. Thi du cac nha su xuf fhn fu phaI ThIu
Im fh phaI bIf su Ia Han quyn, NIm hoa chI, ThIu Im
fruong quyn, I a chuong, CIang ma fruong... AI xuf fhn fu
daogIaVoangfhcoThaIcucquyn,VoangmInchuong.Hu
TruchocduocvocngcuaphaIThInSonfhvocngdoduocgoI
Ia ThIn Son Iuc duong chuong, ThIn Son Iuc duong chI, ThIn
Son chIf maI fhu... HaI Ia fn cua vo cng fhuong gan IIn voI
nhung chIu fhuc, don fh cua mn vo cng y. Trong fInh fhn
KIM!NCCI!AOITOI 11
hffp://obooks.vdcmodIa.com
nay,nguoIdocfmfhyHangIongfhpbafchuong|18chuongha
rng),IInhoanfhpfamcuoc|13fhdaIInnhau),cCcuu
kIm |9 fh kIm cua c C Cu aI). a Ia fn cua mn vo
cngfhuongganIInvoIsInhhoaf,dacdImcuadngvf.Trong
fInh fhn nay, fa fhuong gap frong fac phm cua KIm ung
nhungXaquyn|ran),aIThanhquyn|khI),Aphnhcng|vf),
Ham m cng |ch), !ng frao cng |chIm ung), K frao cng |ga).
Ngay ca dn con rng - mf dng vf frong IInh fhoaI c Trung
Hoacungcocngphu:Iongfraocng.nIafncuavocng
ganIInvoIfinhchf,huquakhIsudungvocngdo.TrongfInh
fh n nay, fa fhuong gap Tam fIu fIu dao fan |fhuc bf Iam
nguoIfacuoI3InfruockhIchf),Thffhuongquyn|IoaIquyn
phap mun Iuyn duoc phaI b 7 fhu nI fhuong frong phu fang),
HoafhIphn|IoaIfhucbfIamfanxacchfranuoc)...
KIm ung co mf b day kIn fhuc v y hoc c Trung Hoa.
MfsnhnvfcuangfhuongvuagIoIvocng,vuafInhfhmy
fhuf,phIhopyfhufvoIvocnghoacdcuunguoI,hoacdch
ngu nguoI. Trong Ticu nga6 giang b6, fa baf gap nhn vf Saf
nhn danh y nh Nhf ChI, cuu nguoI chI cn mf ngon fay va
gIfnguoIcungchIcnmfngonfay.TrongY tbicn 6 /6ng ky,fa
gap Ip cc y fIn H Thanh Nguu va sau do Ia Truong V Ky,
gIoI v chua fhuong, phuc hI ky kInh baf mach. Thuc dc va
phongdccungIamfIoaIvocng.TrongTicu nga6 giang b6,fa
gap Iam Phuong Hoang, gIao chu Ngu dc gIao Vn Nam. Trong
Pbi b6 ng6ai truycn, fa gap c fhu duoc vuong chuyn danh
fhucdc.
CungfhooKImung,mnhaccungIamfdangvocngco
fhchngudchfhu.MfsnhnvfcuangnhuCnInfam
fhanh Ha Tuc ao |Y tbicn 6 /6ng ky), Cm dIn Khang Quang
Iang |Tbicn L6ng bat b6), Nhm oanh oanh va Iuu Chinh
Phong |Ticu nga6 giang b6)... da dung fIng dan, fIng sao, hoac
dchuafhuong,hoacdkhacchdchfhu.oancamdngnhfIa
doanoanhoanhdankhucThanhfmphfhInfrudxoadu
fhnkInhchoInhHXungkhIchangfraInaybfrongfhuong.
V!!CSAOIN 12
hffp://obooks.vdcmodIa.com
VIfvvocngnnkInfhucvohoccuaKImungrfuyn
bac. Ong Yn Th Cu Khach frn fo Tn Hoa bao cho bIf
rangKImungfhuongfhamkhaoykIncuacacvosuvdonfh,
vcachxufchIu,nhaknhIuccuafungfhvo.Ongdunghopvo
cng voI y hoc Trung Hoa, fao cho nguoI doc su fhu v fuyf voI,
dIu ma nhung fac gIa fruyn vo hIp khac chua Iam duoc. ac
bIf, khI vIf v nhung vo cng cua cac bang hI, gIao phaI khac
ngoaIIanhfhTrungQuc,kInfhucvohoccuangdaduo cfhuc
hInrffInhfuong.aIfhIhaoaTuOmarKhayandaghInhn
vocngaIhoagIao|MInhgIao)aTuduocghIIaIfrn8fmfho
Thanh hoa Inh va fm phap fh duoc ghI IaI frn nhung fm da
d.KImungnghIncuudoankInhmoducuaaIhoagIaoa
Tu,dadunghopykIncuaOmarKhayandxydungnnnhung
doan m fa v sInh hoaf cua MInh gIao Trung Hoa |Y tbicn 6
/6ng ky).
Mf dIu cn chu y Ia KIm ung khng Iam dung khuynh
huong da saf frong fIu fhuyf vo hIp, dIu ma fa fhuong gap
frong cac IoaI phIm cao bI VIn Ty |My) va phIm chuong Hng
KngcungnhuomfsfIufhuyfgIakhacvIffruynvohIp.
Trong12bfIufhuyf,KImungcomfa2frndasaf:mfIa
doanKIuPhongbqunhungTrungNguynvyhamoTuhIn
frang|Tbicn L6ng bat b6),haIIadoanphaITungSonbfmafgIa
Iam nguoI cua Ma gIao vy ham phaI Hang Son o Iong Tuyn
|Ticu nga6 giang b6). Chu Nhn cua dao Khng da duoc ng fn
frong mf cach hf suc nghIm fuc dung nhu quan nIm cua
Khng Tu: Nhn gIa nhn da |ao nhn Ia dao cua con nguoI
vy).ocvancuang,nguoIfachIfhycaIfhIn chngu caIac,
caI chinh nghIa fhang caI gIan fa va fInh fhn nhn dao duoc d
caofrIfd.NhungnhnvfbnhfhuongnhfcungbIffhafhu
cho ko fhu, cung noI duoc Oan fhu nn gIaI chu khng nn kf
hoacHIdufhngan|QuayduIabo)...Vahodafhafhucho
nhau. Nhung nhn vf ma du, dy mnh fI II nhu Inh Xun
Thu,uThanChI,ImnhChI,ThachTrungNgoc,...cuIcung
rI cung chI b ph vo cng, dua cho nhung nguoI nhn hu quan
KIM!NCCI!AOITOI 13
hffp://obooks.vdcmodIa.com
ch d khoI dI gIoo rac caI ac. Khng co aI b gIf, b hanh ha, b
frafhudaudon.
TfcanIuccuaKImungnhammnhhoamfnguynfac
Ion: chu Vo khng bang chu HIp. Cac nhn vf chinh phaI cua
nghanhhIpcuudoI,xafhnvcucsng,cuuvofkofrmIun,
danh duI gIac ngoaI xm, bao v hoa bnh hanh phuc cho fram
ho.HokhngmuucuIoIdanh,davchorIngmnh.oanfIu
bIunhfchocaIHIpfrongfacphmKImungIadoanTruong
V Ky, gIao chu MInh gIao, chI huy cac Iuc Iuong khang Nguyn,
b mf fhuc fuong cua mnh Ia Chu Nguyn Chuong danh fhuc
mvabafgIam.ChuNguynChuongcofhamvongInngIfhng
Ianh. Truong V Ky co fh gIf Chu Nguyn Chuong chI voI mf
ngonfay,nhungdakhngIamdIudo.AnhdaIangIoboradId
duocsufdoIngIvoIngmaychonguoIyuIaTrIuMInh.Chu
Nguyn Chuong khang chIn chng qun Nguyn fhanh cng In
ngIcuungu,moranhaMInh,fruynduoc263nam|1380-1643).
CaImanguoIfafmduocfrongfacphmKImungchinhIa
Iong nhn aI.IongnhnaIdodaffrncosocuafufuong Khng
gIao, Phf gIao, ao gIao phuong ng. Trong khI cac nhn vf
cua ng su dung vo cng d danh nhau, ho vn fn frong Iong
nhnaImahafhuIuufnh|xungfaynhungvngIuduocfnh
nguoI).HaIkofhudanhnhau,dnkhIchIafayvncofhnoIduoc
IoIfubIf:Nonxanhfrodo,nuocbIccondy,conngaygapgo.
ChIu fhuc nao co fn goI dc ac qua, duoc dI fn ngay: Th
IuongbaIcufhuong|dIbncungchf)cuaphaIVoangduoc
dI fn fhanh ThIn da dng fho |df froI cung fn faI) va duoc
khuynkhichkhngdomrasudung.VocngIamnnfIufhuyf
vohIpnhungkhngquyfdnhnIdungfIufhuyfvohIp.CaI
quyfdnhchinhIachuHIp,dungsauchuVo.
V!!CSAOIN 14
hffp://obooks.vdcmodIa.com
3.R!O!
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
CungnhunhIudnfckhacovaovungkhihuIanh,dn
fc frung Hoa fhuong fhich ruou. KhaI nIm ruou da duoc nguoI
xuakfhopvoIkhaInImI,khngcoruoukhngfhanh InghI
|v fuu bf fhanh I). Ruoc Ia fhuc ung kich fhich nIm sang
khoaI, duoc dung frong y duoc Trung Hoa nhu mf chf xuc fac.
ThoI Tam Hoang, Ngu da co nhung baI fhuc ngm ruou,
nhung cach xng hoI ruou ra doI. Trong nhung fac phm vo hIp
fIubIucuaKImung,ruouIunIuncomaf,danfraIkhapca
cuchuyn.
Chac han nhung ban doc fac phm KIm ung du dng y
rangdoanfuuIuncuaTThInThufrongTicu nga6 giang b6Ia
doan gy sang khoaI nhf. VoI doan van nay, KIm ung da nng
nghfhufungruouInfhanhmffhudao:fuudao-vavoIcach
dIndaffaIfnh,dancanhoaIam,KImungdafhucsucunhuf
nguoI doc. T ThIn fhu bIf duoc Inh H Xung, nguoI yu cua
Thanh c Nhm oanh oanh, dang b bnh mf hf cng Iuc.
AnhfabonancapTucmnhbafhoan|8vInfhucduyfrmang
sng)cuamfnguoIbanfhnIaIaouTu,hoavaoruouddn
duchoInhHXungung.NguynIaouTudabora18nam
d an cap nhung ky frn, duoc vf frn fh gIan, ch ra 8 hoan
fhucfhunm,chuafrchung"TInfhInbffuc"|mfdangsuy
dInh duong) cho con gaI mnh Ia TIu I. Trong khI do, bnh cua
InhHXungfhucfrangfhaI khi m han.Chonn,domfhuc
fhunmchokodukhimhanungkhacnaosngTruongCIang
nuocdady,IaIduocfhaonuochanuong,hngnhdua
vaochonuocfhmdyIn,hoaracangfhmhaI.
T ThIn Thu bIf Inh H Xung Ia nguoI khang khaI,
khng chu ung fhuc an cap nn y bay daf ra chuyn fu u Iun,
KIM!NCCI!AOITOI 15
hffp://obooks.vdcmodIa.com
kichfhichfInhfhnInhHXung.Thooy,bcdanhsIphaIbIf
ung fung fhu ruou voI fung fhu chung rIng: ruou dao ung
chungaquang;ruouTrucdIpfhanhphaIungchonuongchI
bachngocmaphaIuongchIbachngocdoIacTng;ruoufrang
phaI ung frong sung fru, Iy muI fanh cua sung ch ngu muI
monnngcuaruou;ruouachfhaomyfuuduocchvoI100fhu
hoacofhom,phaIduocungvoIchungbangfrucdfhomhon...Y
noI mf hoI 8 fhu ruou va moc frong boc ra 8 fhu chon, rof ruou
vao moI Inh H Xung. Inh H Xung fuc khi, nuf sach 8 chon
ruou;cochonfhumfhummuIcauon,cochoncayso,cochonrao
rafnhungandaodmvaochong...ThInycuaTThInThuIa
cuunguoI,vhandfnafvyIyhoaraIamhaInguoI.
Trong Ticu nga6 giang b6, KIm ung xy dung nhn vf
Inh H Xung, daI d fu phaI Hoa Son, Ia mf chang du fu Iang
man,quyruouhonfinhmangmnh.oanbuncuoInhfIadoan
Inh H Xung xIn ruou Hu nhI fuu cua Iao an xIn duoI chn
fhanh Hanh uong. Inh H Xung chI xIn ung mf fo p va Iao
cungchIdngychoungmffopmafhI.Naongo,nghohoIruou
ngon, Inh H Xung da vn hn nguyn khi cng ung sach bu
ruou.IaoanxInIandungrakhocvfIcburuou.InhHXung
danhphaIxInIIvamoIIaovaofuuIu,daIIaomfchufuyIuy
cankhn.
TrongkhIungruou,cacnhnvfcuaKImungfhuongfh
hInphmcachnguoIdImvoImnh.oanungruoudopnhf
vakhInchonguoIdockInhngacnhfIadoanInaQuangmoI
ruouInhHXung.InhHXungbsuphuphafgIamfrndInh
Ngoc Nu Phong d an nan, sam hI. If ban rf nho ruou, In
aQuangdavuof5000damvfoIkInhdIacuong,vaofrong
Tuy fIn Iu, hoang cung cua vua Tng, an cap 2 hu ThIu Hung
nu nhI hng. Thy frong hm ruou cua hoang cung con dn my
ngan hu ThIu Hung, In a Quang phong cuoc da b ff ca d
"bon vua quan khng con duoc ung fhu ruou quy nay nua", v
frn doI nay "chI con In m voI Inh H huynh d moI xung
dangduocungnomafhI".TuynhIn,ganh2huruouInNgoc
Nu Phong Ia chuyn d, ma duoc dI m voI Inh H Xung Ia
V!!CSAOIN 16
hffp://obooks.vdcmodIa.com
chuyncuckykhovInaQuangvnrfsosuphucuaInh
HXungIaNhacfQun.HanbonnghIcachdIuhIysonIam
NhacfQunImmuuxungnuIdIfmInaQuang.ThIa
hanungdungInNgocNuPhongdImvoIInhHXung.
Nha Nho co cu :"c qun fu Iy van kf ban" |qun fu dI
vanhIhuu).KImungdamuonchonruouchonhungnhnvf
voImcuamnhgIaokfvoInhau.Trongfnhbanhayfrongfnh
yu,chonruouvnIamvaIfrocuacoduynhIng.
oc Tbicn L6ng bat b6, fa fhy cuc hI ng gIua KIu
Phong,bangchuaCaIangvaoanu,vuongfunuocaIIy,Ia
cuchIngfronghuongruounng.ThoafrakhoIcanhgIamcm
oThaIH,oanufmdnmfquanruoungoaIfhanhVTich
fhbafgap:"MfdaIhanmafsangnhudIn,fracngoaI30,fhn
fh cao Ion, mac ao vaI mau fro, phuc suc so saI, mc mac" dang
ngI dc m. oan u nhn dnh :"y chac chan Ia hao khach
cuaYn,TrIu;CIangNamquyfkhngfhconhnvffhnay".
NgoaI hnh KIu Phong da khIn oan u kinh nguong, bon moI
KIuPhongungruou.KIuPhonggoIffca30cnruou|khoang
18 Iif) va d ngh oan u ung bang baf Ion. oan u nao bIf
ung ruou7 Cho nn ung xong baf du fIn, anh da mun guc
xungfaIch;KIuPhongchInhnanhmafumfImcuoI.ndy
fhKImung"cuu"nhnvfcuamnh.Vnoanudahocduoc
fuyfkyIucmachfhnkIm,quykhiIucvaohuyfandInrI
vncngphongkImkhivhnhra6ngonfay.TukImkhi,KIm
ungchophopnhnvfcuamnhphongra...kImfuu.oanu
naphfsruouvuaungvaohuyfaIfruy,rIdnruoudIqua
cac huyf ThIn fn, KIn chn, TIu haI, ChI chinh, uong Iao,
uong cc, Hu fhoaf va "phong" ruou ra noI ngon ThIu frach
|ngon uf). Anh fa cu gac fay fraI In vach quan ruou, ung bao
nhIuvnnIIucphongruourabynhIukhInKIuPhongkInh
hoang,fuongfuuIuongchangfhusInhcaokhngkxIf!Tucuc
duruouhIhuudo,honhnraphmchfcuanhauvakfnghIa
anhom.CucdImgIuaKIuPhongvaoanuIamchonguoI
docvuasangkhoaIvuabuncuoI.
KIM!NCCI!AOITOI 17
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Ruou nI kf fnh ban va cung chinh ruou fao ra hao khi.
TrongTbicn L6ng bat b6,codoannhasuHuTruc,cungchucung
IInh Thuu, baI kf KIu Phong Iam daI ca fruoc maf qun hung
Trung Nguyn khI KIu Phong dang b qun hung vy ham. Tu
nuoc Khf an, KIu Phong dn 18 fn Iinh frung fhanh goI Ia
YnVnfhpbafky,mangfhoo36daddungruouquayvchua
ThIu Im, fInh H Nam. NoI dy, anh b qun hung vy ham.
Trongcanhnguynan,bngdungoanuxufhIn.HaIanhom
dangbungruouInungfhmfnhasuxuxifrongdInguchua
ThIu Im chay ra: "aI ca voI fam d ung ruou sao khng goI
fa7". Nha su do Ia Hu Truc. Hu Truc da kf nghIa voI oan u
nhung chua duoc baI kIn KIu Phong. Mac du quy Iuf gIoI fuu
|cm ruou) cua chua ThIu Im rf khaf kho nhung khI da fhy
daI ca va fam d ung ruou d chun b cho cuc chIn du, Hu
Truc cung nI hao khi, mun ung ruou fruoc maf qun hung d
chIasovoIhaInguoIanhomnhunghoannansoxayra.
Va qua nhIn bu ruou nghIa fnh do da Iam nn daI su.
KIuPhongchnguduockodaIacuThanChI,vuonfayxachc
CTM ung Phuc nhu nguoIfaxachmfconga.oanusu
dung6fhIucmachfh nkImdanhchoMungPhucfhfdIn
bafdao,IamphoIbayfoanbmmuudonfIcuanhaMung.
HuTrucvnacmInhchnkhi,bInnhunggIofruoucuadaIca
fhanhbangIammffhuSInhfuphucyvaonguoIgadaIacInh
XunThu,chnguvasanhcmga.onYnVnfhpbafky,mI
nguoI mf fuI ruou, phanh c ao d I ra hnh fuong con cho soI
duoc xam frn nguc cua dn fc Khf an, hu In nhung fIng
hoangdavanguacungruou,fhhInquyffmcungIIuchf
voI chu fuong KIu Phong. Chua co mf doan nao frong fIu
fhuyf c kIm mIu fa hao khi cua con nguoI fruoc gIan nan fhu
fhachhayhondoancuaKImungvIfvcuchIngcua3anh
omKIuPhongHuTrucoanuduoIchnnuIThIuThf.
Nhung ruou frong fac phm vo hIp cua KIm ung khng
chIungfrongIucdoanvIn,maconduocungfrongkhIImbIf
dymauvanuocmaf.NhufrongfrnacducuaKIuPhongfaI
Tu hIn frang. Tu khI bIf mnh Ia nguoI Khf an, KIu Phong
V!!CSAOIN 1S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
chImongfmvbnkIaNhanmnquandsufdoIsanchnduI
fho,fuyfkhngdinhdpdngIoIvoImTrungQucnua.Nhung
hoancanhdabobucngphaIcuuIycboAChu,vangdab
nang foI Tu hIn frang ra maf TIf M Hoa, nho vIn fhn y nay
gIupdo. HoaraKIu Phong dafu dnfhnvaochn hung hIm:
qun hung Trung Nguyn dang hop nhau faI Tu hIn Trang d
ban k sach dIf ng, IoaI IIu cu man ro! KIu Phong nhn
nhungkodangvyhammnh.HoIanhunganhomruffhfcua
ngngayfruocoCaIang,Ianhungbanboffcuangfhuccac
vophaITrungQuc,IanhungnguoImangchabaogIocoynIm
fhuhan,camghof.NhungcucdInoTuhInfrangIucdoIamf
mfmfcon,IafasngfhnguoIchf.KIuPhongdadnghanh
om u Ky, u Cu - chu nhn Tu hIn frang - cho xIn my vo
ruouIon.OngrofruourabafIon,moIanhomCaIbangungfruoc
d noI IoI cuI cung, duf fnh doan nghIa. Ong ung ruou voI ban
bo cac mn phaI mI nguoI mf baf. Co ko bung f ruou duf fnh
voIKIuPhongmanuocmaffunroI.RIsaudo,KIuPhongdaI
khaIsafgIoI,fmconduongsngrIngchomnh,chayvbnkIa
aINhanmnquannghnfrungxacach.
CofruonghopungruoufuongnhuchIabIfIaIhoaradoan
vIn. o Ia fruong hop ung ruou ky cuc cua Cu Tap Chung
|ThachPhaThIn),mffhIunInngyfho,frongfrangfruochaI
ng anh kf nghIa dy muu m xao quyf Ia Truong Tam va Iy
Tu.TruongTam,IyTufhfrachIIafngIamao;hochinhIahaI
su gIa Thuong ThIn va Phaf Ac cua dao Iong Mc ngoaI bIn
ng. Truong Tam, Iy Tu cung gIa vo kf nghIa voI Thach Pha
ThIn, cung fh dng sInh dng fu, nhung frong bung haI Iao chI
munchangfhIunInnaychfdIchokhufmaf.TruongTamco
buruouduongcuong,IyTucoburuoumnhu,mIIaofuung
bu ruou cua mnh va Iao nay rf so bu ruou cua Iao kIa. Kf
nghIa xong, chang fhIu nIn Thach Pha ThIn d ngh... ung
ruou. Thach Pha ThIn ngy ng, xIn duoc ung haI fhu ruou
frong du haI bu. Truong Tam, Iy Tu ca mung v dInh nInh fh
naofhangnhonaycungchffuoIvhaIfhuruouxungdfnhau.
Mf In nua, KIm ung IaI "cuu nhn vf ngy fho, frong frang
KIM!NCCI!AOITOI 19
hffp://obooks.vdcmodIa.com
cua mnh. Thach Pha ThIn da fung ng ky duyn, con nguoI
chang fa dung hoa duoc ca haI IoaI chf dc duong cuong va m
nhu.Chonnungruouxong,changnhungchangfraIfrokhng
chfmacngIucconfangfIn.TruongTam,IyTuhIhnvaxu
hvcung.TufnhbangIafra,hodadIrafnhbanchnfhanh.
CuTapChungfrofhanhnguoIomffcuaThuongThInvaPhaf
Ac. o Ia chuong ung ruou fhu v nhf frong foan b b fruyn
Hicp kbacb banb.
Ruou frong fruyn vo hIp KIm ung con Iam nn fnh yu
IuadI,gIauch ffhoIangman.ConhungIuadIgapgoIndu
fInquachonruouvafnhyubafngunfudo.TrongY tbicn 6
/6ng ky,TruongThuySonIamquonvoIHnTTquachonruou
frn con fhuyn nho du gIua Iong ThaI H. Truong V Ky cung
gap go va yu qun chua TrIu MInh qua chon ruou. oan gIau
chf fho nhf cua Y tbicn 6 /6ng ky Ia doan TrIu MInh nho V
Ky,fmInfuuIuvangIdungvaocaIbanmahaInguoIdafung
ngIdIm.ThIuvangVKy,ccunggoIbnhruou,fhucan,haI
caIchon,haIdIdua,haIchungruou.CrofruouraduhaIchung,
ung mf chung va nuoc maf roI. ung Iuc do fh Truong V Ky
xuf hIn. Va ho fm IaI duoc hoI m fnh yu frong chung ruou
dIm.
TrongTicu nga6 giang b6,InhHXungfhuongdImvoI
nguoI yu Ia oanh oanh. Mf nhn vf khac, Iam Phuong
Hoang, gIao chu Ngu dc gIao Vn Nam, cung rf say dam Inh
H Xung. C mang vo ruou Ngu dc my fuu, frong do co ngm
namfhufrungdc,fuVnNamdnCIangNamdchuabnhcho
Inh H Xung. Cam xuc fm fhnh fnh do, Inh H Xung da
ung ruou cho c vuI Iong. Tac gIa KIm ung da d cho Iam
Phuong Hoang hn Inh H Xung fruoc maf moI nguoI, k ca su
phu cua Inh H Xung Ia Nhac f Qun. Trong con maf cua
IamPhuongHoang,kobIfungruoucuacmoIIanguoIff.
Trong Tbicn L6ng bat b6, mI khI fro v Nhan mn quan,
KIuPhongnhoAChuIafmdnchungruougIaIsu.oandop
nhf frong mI fnh haI nguoI Ia doan KIu Phong ngI ngho A
Chufmsu:"aIcaoI,fIununguynsufdoIdIfhoodaIcav
V!!CSAOIN 20
hffp://obooks.vdcmodIa.com
NhanmnquansanchnduIfho,sngcucdoIungdungkhoaI
Iac". Ngho c bo fm su, KIu Phong cao hung. Trong caI quan
nghoo ngoaI bIn gIoI khng co mf gIof ruou, ng cung gIa vo
nngcaIchonkhngIn,nguacranhudangfhucsufhuongfhuc
monruounng.
TrongTbn Jicu bicp /u,cocboQuachTuong,16fuI,say
mnguoIanhhomnhIaThndIudaIhIpuongQua.Macdu
uong Qua chay fhoo hnh bong cua su phu Ia TIu Iong Nu,
khng nghI dn mI fnh sI cua Quach Tuong, Quach Tuong vn
vuofngandamradIfmanh.TrongfuIhanhfrangcuacbo,Iun
Iun co mf bu ruou. C chI co mI uoc mong: cung uong Qua
dIm.NhunguocmongdokhngbaogIofhanhhInfhuc.Quach
TuongInnuIdIfu,frofhanhsufphaINgaMI.
NhungIuadIyunhaucuafacphmKImungungruou
nhu fa ung ca ph. Ho gap nhau Ia moI nhau chon ruou, frang
frong,cungkinh.KhngcoaIungruoudnnIqunaoxcxch,
ong bom Ia IoI. Chon ruou frong fnh yu cua fIu fhuyf vo hIp
KImungmangfhoofinhcachdaoducmacdukhungcanhung
ruou Iang man v k: ung frong quan khuya vang nguoI, ung
frongcanphongchIcohaInguoI,gIuadmmuadngfuyfroIIa
fa; ung frn con fhuyn nho choI voI gIua dm frang frn dong
TruongCIangmngmnh.
NhnvfTIuTuongaVuMacaIfInsInh,chuongmn
phaI Hanh Son frong Ticu nga6 giang b6 Iun Iun gan IIn fm
hn mnh voI chon ruou. KIm ung m fa Mac aI :"Tuong mao
fIn sInh dIu IInh c quaI, Iuc nao cung nhu ba phn fInh, bay
phn say". Mac aI co cy dao cm rf cu ky, frong cy dao cm
IaI gIaf mf IuoI kIm mong nhu Ia Iua. TIn sInh xuf hIn duoI
chn nuI Hanh Son, frong quan ruou dy n fuong. Qun hung
gm7ga,ung7chungfra,dangngInghIunrangvocngMac
aI con kom fhua su d mnh Ia Iuu Chinh Phong v Iuu Chinh
Phong danh ra mf duong kIm Ia duf d u 5 con chIm nhan. Iuc
dangnoIchuyncaohungfhmfnggIagygodIdn,nghooc
nhncachanfuvabao:"CacnguoInoIfhuIIam!".RIbngdung,
cacgahanfuchIfhyfruocmafhoaInmfcaInhucomfIung
KIM!NCCI!AOITOI 21
hffp://obooks.vdcmodIa.com
anh sang Ip Ianh. Ong gIa gy go bo dI, fIng dan fnh fang xa
dn.MfcongIonhofhIquafrnbanruou,7caImIngchonb
cafdufIaInIuofroIxungmafban,vofan.HoarakoIamIuy
Ia Mac aI fIn sInh. Ong gIa say y ruf kIm khI nao, chom 7
mIngchonkhInao,dufkImvaodaycydaocmkhInao,khng
aI nhn ro duoc. ChI voI mf duong kIm fIn duf 7 mIng chung
fh7duchImnhanphongcoIabao!Rorang, frong doannayco
haIfhu:mffhufrasInhnoIbycua7hanfuvamffhuruoucuc
kyfInhfaocuaMacaIfInsInh.
Ruou frong fruyn vo hIp cua KIm ung cung bIn fhanh
mffhuvokhi.TrongTbicn L6ng bat b6,bonuaacuacung
IInhThuufungbruouInfhanhfhManfhInhoavu|muahoa
dyfroI)chochunhnmnhIaHuTrucdungacmInhchnkhi
hoaruoufhanhbang,khngchdchfhu.Ruouduocdungdpha
dcduoc,frungfrnhunganhhaosac.VocuaMaaINguynIa
OnThfufnhvoIoanChinhThun,omrufnhavuanuocaI
Iy. CIn Chinh Thun Iong da Iang cha, On Th da pha bnh M
xunfuuduchooanChinhThunung,rIfroIIaIvaba fdu...
canfungmIngfhfcuaoanChinhThundfrafhu.TrongL6c
tnb ky,VITIuaodabIfdungMxunfuufufhuobo.Mocua
yIaVIXunHoa,IamdImfrongfhanhuongChudafungpha
fhucmvaoruouchobonIangchoIung,dfrnIffInfaIvf
dung. ac fhu duoc baI hoc Iuu manh do khI Iam quan Ion o ac
KInh,VITIuaocungphachnhungbnhMxunfuudham
haI,vucaonhungkofhucuamnh.Turuoudc,VITIuaonghI
ra nhung fro du dc khac f haI hon va ff nhIn muc d Iuu
manhhac pcaohon.
Ruou fro Iuc cho nhung man fac oaI, fac quaI cua bon quan
IaI frIu Thanh. hanh ha Trnh Khac Sang, ko fnh dch ngay
fruoccuamnh,VITIuaodachofIndbonfhvduoIquyn
ung ruou fhoaI maI. !ng xong, chung koo qua fu dInh Trnh
Khac Sang, doI no cho "cng fuoc" VI TIu ao. Chung dp pha
nha cua, faI san, Iang nhuc Trnh Khac Sang va vo con, baf coc,
gIfnguoIrIvucao...
V!!CSAOIN 22
hffp://obooks.vdcmodIa.com
oc fac phm KIm ung, fa bIf duoc nguoI Trung Quc co
nhIufhuruoudanhfIng:ThIuHungNunhIhng,ThIuHung
Trang nguyn hng, Truc dIp fhanh, MaI qu I, ach fhao fuu,
InfaIfuu,HunhIfuu,daofuu,NgugIab,KImfuocfuu...
ocKImung,famoIbIfduocphongcachung ruoucuanguoI
Trung Quc: ruou fhuong duoc hm nong fruoc khI ung, nhf Ia
vao mua dng. ThInh fhoang, frong vaI fnh hung dac bIf, khI
cng nghIp Iam nuoc da chua ra doI, fac gIa da d cho nhn vf
mnh Iam ra bang d ung ruou. Trong Ticu nga6 giang b6, co
doan Inh H Xung cung Huong Vn ThIn fm v C MaI son
frangoCIangNamgapgoCIangNamfuhuu.moIruouInh
HXunggIuamuahonongbuc,anThanhfInsInhdanhoanh
mnh Ia Hac ach Tu dung Han bang chuong hoa nuoc fhanh ra
nuocdauopIanhruoubdaoThIPhn!
ocKImung,famoIbIfduocnhungcachungruoukhac
nhau. I m Ia haI nguoI ung, fhuong Ia fnh nhn hoac ban
huufhnfhIf.cmIaungmfmnh,frongIongdangIonghI
hoac fuong nho. Cng m hay Qun m Ia mf nhom nguoI cung
ung voI nhau. Ioanm Iamfdamdngcungung.Trong Ticu
nga6 giang b6, doan Ioan m hay nhf Ia doan bon fa ma ngoaI
dao fhf fIc Inh H Xung d Iy Iong Thanh c oanh oanh.
Thuong nhau, quy nhau, nguoI fa moI fang ruou. Qun hao CaI
bangTrungQuc,fuyIadIanmay,dangIochIxIncom,fhnguoI
faconxIncaruounua.
Chon ruou cua KIm ung da Iam cho nhung nhn vf cua
ngnIfIng.HngThfCngnIfIngchuynungruouvoIfhf
cho.KIuPhongnhoruoumoIphafhuyduocfhnoaI,cangung
cangmanh,cangfInhfao.HuTrucnhoungruouphagIoImafm
ra duoc c vo sac nuoc huong froI: cng chua Van NghI cua nuoc
TyHa.ThachPhaThInnhounghaIfhuruoudcmahoagIaI
duocsuxungdfcuamduongnhkhi,dafdnmucfhuongfhua
frongvohoc...ochungmucnaodo,KImungdanghIdncuc
fhI:

KIM!NCCI!AOITOI 23
hffp://obooks.vdcmodIa.com
C6 /ai tbanb bicn giai ttcb mtcb
Duy buu m gia /uu ky Janb
(Xua nay tbanb bicn Jcu /ng /c
Cbt nguoi u6ng ruou moi c6n Janb
|Iyach)
TacphmcuaKImungfrandyruouvaruou.Trunhung
nha su, cac nhn vf cua ng if nhIu du bIf dn chon ruou.
RuouIamnnsuhungphnchocucdufranhchngcaIac,bIu
duongcaIfhInvaIocngbangodoI.
!ng ruou nhIu ff co fnh frang say ruou xay ra. Nhung
nguoI say frong fac phm KIm ung cung say mf cach fu f.
TrongnhunghIIoanm,hoxaIquynfhachdnhauhoaccaIco
chuI boI. uy nhf frong 12 b fruyn, co mf nhn vf say ruou
pham vao fI daI ac, fro fhanh mf fhu fuu fac. Nhn vf do Ia
ThanhKhn,suphucuaTaTnfrongY tbicn 6 /6ng ky.Thanh
KhngIasayruou,daIamnhucvagIfhaIvoconcuaddmnh.
Y Ion vao chua ThIu Im Iam mf nha fu gIa mao duoI phap
danhVInChn.Kofuufacydabfmra,bfrungfrnhungrI
cuIcungcungduocfhafhu.
Ruou frong fruyn vo hIp KIm ung khac xa voI ruou o
mInVInTyMyfrongphImcaobI,khacxavoIruoufrongcac
hp dm frn foan fh gIoI va cung khac xa voI "ruou" frong cac
quan bIa m. Chinh v fh, fI manh dan goI ruou frong fruyn
KImungIamfIoaIruoudaoduc.RuoufrongfruynKImung
fh hIn frIf Iy nhn sInh gn guI cuc sng. No Iam nn fnh
yu, fnh ban, hn fhu, su fha fhu, mI hoaI cam, nIm hI fIc.
Quaruou,KImunghomochochungfanhnfhymfkhoahoc
moI:fuuhoc.VoImfchuRuou,KImungdavuofxahonbfky
nhavannaokhac.RuoucuangcobaIban,cofinhchffrIfIyf
chInh. No gop phn Iam nn caI dop cho doI sng con nguoI. Mon
ruoukfhopvoImonfnh,monvokhInfakhngungduocfac
phmmaIongvnsay.
V!!CSAOIN 24
hffp://obooks.vdcmodIa.com
4.MNHAC
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
KImungquannImmnhaccungnhumffhuvocng,co
fhgIup nguoIfaduongfhuong,chuabnh,mhoacvakhacch
dchfhu.TrnmfdfnuocTrungHoarngIon,dachungfcva
sac fc, nhIu IoaI hnh m nhac da ra doI va hnh fhanh. Trong
nhung fac phm vo hIp cua mnh, KIm ung da danh cho m
nhacmfvfriquanfrong.mnhaccookhapmoInoI.Trongfac
phm vo hIp cua ng, fa baf gap "caI vo" Ia su du franh cua vo
Im dy dau fhuong, saf mau nhung "caI ruf" chinh Ia fm hn
nghsIkhoangdf,fhanhfhoaf...
ConhungfacphmmamnhacnhumfsoIchIxuynsuf,
frofhanhcfIoI,chIphIfoanbvafaonncaIhnchofacphm.
oIafruonghopcuaTicu nga6 giang b6.TacphmnayIychud
fumfbannhaccmfIuhopfugIuabachdaovahacdao,gIua
chinh va fa. o Ia ban nhac hop soan gIua haI nguoI ngh sI, haI
nhn vf vo Im fIu bIu: Iuu Chinh Phong, su d cua chuong
mnphaIHanhSonvaKhucuong,fruongIaocuaTrIuuong
fhngIao.Vnxua,hoIahaInguoIdungohaIfhaIcuc,haIfhIuc
dI nghch voI nhau, coI nhau Ia cuu hn. Nhung rI m nhac da
nIkffnhbancuaIuu-KhucIaIvanguoInaynhnrabanchf
nghsIfaIhoacuanguoIkIa.KhucTIuNgaogIanghradoInhu
kfquacuahaIfmhndngfhanh,dngdIuvadngcam,mf
khucnhaccokhananghoagIaIsukhacbIfgIuahacvabach.
IuuChinhPhongvaKhucuong,mfcmmffIu,dahoa
fubannaydaffoIdInhcaonhfcuamnhac"khoanhoafrung
chinh, khI mau sm sp, khI khoan fhaI, ch frm Iang, ch cao
vuf", fuong fhng fm y. Iuu Chinh Phong an mung fho 60 fuI,
munruafaygackImdfmnhungfhangngayungdungfufaI
gIua mf doI du franh fra nguy. Th nhung, phaI Tung Son ma
KIM!NCCI!AOITOI 25
hffp://obooks.vdcmodIa.com
IanhfuIaTaIanhThIndahuydnghfIucIuongcuaHoaSon,
Hang Son, ThaI Son nham ngan can hanh dng cua Iuu Chinh
Phong, vu cao rang "Iuu Chinh Phong kf ban fa ma", buc Iuu
Chinh Phong phaI fm cach gIf Khuc uong, chaf duf mI quan
hvoITrIuuongfhngIao.KhngdngyvoIcachsngbanban
cu vInh, Iuu Chinh Phong da chu mf fham kch dau don: nha
fannguoIchf,banfhnbfrongfhuong.Khucuongnhanhfay
cuuban,duabanchayvduoInuIHanhSon.NoIdy,haIdaIcao
fhu da hop fu In sau cung fruoc khI qua doI rI frao ban nhac
chodfuphaIHoaSonIaInhHXung.
Pha I chang khaf vong TIu Ngao gIang h Ia khng bao gIo
cofhfhuchInduocgIuamfcucsngdyduafranh,fhuhn,
chIa ro va bao Iuc7 Cm ban dan cua haI bc fIn bI, Inh H
Xung phIu baf gIang h, fhn danh fan fa, b khInh mIf, b
danh,bvunhuc,bvucao.NguoIfacudInhnInhrangdoIamf
IoaIbiIucvocngfhuongfhang! InhH Xung gapnang oanh
oanh frong ngo Iuc Truc fhanh Iac uong, ngo hf nI dau
fhuongcuadoImnh,frongdoconImdauvmIfnhdufanvo.
oanhoanhdadaychoInhHXungkhucdanThanhfmph
fhInfrudduyfrmangsng.mnhacfrofhanhmfIIufhuc
chua bnh fm fhn, fao nn su hung phn, dom IaI ngun sng
choInhHXung.
oandfhuongnhfcuaTicu nga6 giang b6Iadoanoanh
oanhdanThanhTmPhThInTruruchoInhHXungngu.
CuIcung,mnhaccungkhngdufacdungvucdymffmhn
dau fhuong frong mf fh xac da suy fan, nang danh cong fnh
Iang In chua ThIu Im, chu b cm fu d fnh Iang duoc chua
fr.KffhucTicu nga6 giang b6Iamfkffhucfhfdop.InhH
Xungchuaduocfhuongfh,cungoanhoanhhopfubanTicu
nga6 giang b6,sngcucdoIfhanhbnh,hanhphuc.
Ticu nga6 giang b6 dua ra mf Iun dIm frIf Iy su sac:
connguoIsInhrakhngfhsngmfmnh,cungkhngfhsng
haImnhkhIfmychang fuong fhng. KhafvongcuaTicu nga6
giang b6 chinh Ia fnh fhuong yu con nguoI dam fham. Su gIao
V!!CSAOIN 26
hffp://obooks.vdcmodIa.com
hoa m nhac fao nn gIao hoa fnh yu va chI co fnh yu chn
chinhmoIdafdnhanhphucIamnguoI.
TrongTicu nga6 giang b6,fabafgapmfIoaIhnhmnhac
khac - m nhac Iang fhang cua chuong mn phaI Hanh Son TIu
Tuong da vu Mac aI fIn sInh. VoI voc dang "dIu IInh c quaI",
nguoI chuong mn y fu chI quyn Iuc va danh vong, mang mf
cy dao cm frong co du mf fhanh kIm mong nhu Ia Iua, vuI
choIbnbInnamh.KImdfrudIfkoac,daocmddIduong
fm hn. Mac aI fIn sInh chinh Ia hnh fuong ma Nam Hoa
KInhcuaTrangTufhuongmouoc:"KhIcaoIn9000dam,nuong
my coI gIo ma bay". TI c fhay, ng fa chua daf duoc phong cach
fhnfInfhoaffucdoboIcaIkhucTIuTuongdavumafInsInh
fhuong hay haf Ia mf "baI ca bun ba co dI ma khng co IaI".
TInghafcuafInsInhIafInghafInhdnhfrongaoanhsuong
khoIvasufdoI,fInsInhchIIamfnghsIIangfhang.MacaI
Ia nha du ca Ion nhf frong Ticu nga6 giang b6 va frong foan b
fIufhuyfvohIpcuaKImung,mffhufhnfInbdoaphaI
nhp fh va nhp fh. Nu oanh oanh choI nhac fhinh phong
fhmnhaccuaMacaIIanhacduca.
NhungTicu nga6 giang b6khngphaIchIcochungdodang
mnhac.Ticu nga6 giang b6concokhuc"SoncaPhucKIn"cua
ImnhChImangvnuIHoaSondaychoNhacIInhSanhaf.
"ChomInnuIhaIcho",cusoncadoIamfanhnnafrufInh
HXungvmIkhINhacIInhSanhafIn,anhbIfnangfadang
nghIfoIImnhChIvaphurymIfnhducuamnh.
Ticu nga6 giang b6 con co mf baI ca rf bun cuoI ma bon
gIaochungTrIuuongfhngIaodngfhanhhopcadfngbc
NhmNgaHanhkhIIaovuachImIaIduocngIgIaochu:"Thanh
gIaovanfhanhvoduc,nhnnghIaanhmInh,fhInfhufruongfr,
nhffhnggIangh.onfhuchaduaIoIcungnghInhfhanhgIao
chu fhuong sInh frach b, on khap I dn..." Nguyn caI IoaI "m
nhac" nay phaf xuf fu fhoI gIao chu ng Phuong f aI. KhI
ng Phuong f aI fro fhanh "ff baI", bon gIao chung TrIu
uong fhn gIao moI dung no d ca ngoI Nhm Nga Hanh. Ca
KIM!NCCI!AOITOI 27
hffp://obooks.vdcmodIa.com
ngan nguoI cung ha mIng ho ca chn dng ca I faI nguoI ngho!
Thu"mnhac"naybcoIIanhacsn!
Trong b Y tbicn 6 /6ng ky, KIm ung da d cho m nhac
xufhInfruocfInvoInhnvfCnInfamfhanhHaTucao.
HaTucaofuIngoaI40,khunmafxuongxuong,gIoIkIm,gIoI
co, gIoI dan, duoc xung fung Ia fam fhanh, fu Cn In xung
TrungNguyn.
OngfacomfkhucdanfuyfvoI,cofhsaIkhInframchIm
fu hop v nhay mua, ca hof goI Ia Khng son dIu ngu. C bo
QuachTuong,19fuI,dIfmuongQua,dagapnguoIfrungnIn
faIhoaHa Tuc aongoaIrungchuaThIuIm,duocnghokhuc
achdIufrIuphungvafIngmunchImcahof.Hnhanhfrong
sang,fuoIdopcuacdaInngayvaofrongfmhnchangnghsI
frungnIn.
Hm sau, khI chIn du voI ba cao fhu ThIu Im Ty Vuc
fruoc su chung kIn cua Quach Tuong, Ha Tuc ao chI dung dn
mf fay, fay con IaI vn Cach khng chI phong vao cy dao cm
dangdduoIdf,moIQuachTuongnghobannhacmnhmoIsang
facfangc.KImchuongfhsafphafsafmau,fIngdanIaIIang
man xun fnh, u uf fhuong nho. CaI cng phu phn y cua Ha
Tuca oquafhfhyhuu!CboQuachTuongfhongynghohf
cungdan,camdngvadomafvbIfHaTucaodangdungm
nhacfofnhvoImnh.ThnhungmIfnhcuaHaTucaocung
changfoIdu.HaTucaodanhfhuasuCIacVIn,hfhonchay
vnuICnIn.QuachTuongyuuongQuamafmnhaukhng
gap, In nuI Nga My dI fu, mo ra phaI Nga My. m nhac cua Ha
Tucaocung"codImakhngcoIaI".NofrofhanhbaIbIfcacua
fnhyu.
Nhungmnhachaynhf,dopnhf,manggIafrnhnban
caonhfvnIabaIHoacacuagIaochungMInhgIao|fucaIHoa
gIao),fruynfuaTu|fncu:Porso-fhoIychuagoIIran)sang
Trung Quc. y Ia baI ca duoc haf frn Quang MInh Inh khI
qunhungTrungQucbaovyqunhungMInhgIao,vucaohoIa
fagIao,coymunduIfndIf.ThoofacgIaKImung,baIHoa
V!!CSAOIN 2S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
caIyfufhocuanhafhoIonaTuOmarKhayam,conhungcu
duocdchfhoafranhufhnay:
6t tan tbn xac cua ta
Ng6n /ua tbanb b6c cbay /cn J6 ruc
86ng Ja cbng c6 cbi /a banb pbuc
Tb cbct Ji na6 c6 kb6 Jau g.
V tbicn /uong, ta tru cai ac
Nc6 quang minb cu cy ma Ji
Hy, Lac, 8u, Bi xin goi cc cat bui
T6i ngbicp tbay nguoi Joi b6an nan /m kbi.
CIuacanhdangbcuongdchbaovy,gIaochungMInhgIao
vn ung dung fu faI haf In baI Hoa ca dng In duc CIao chu
MInh Tn I Iac, bay fo fm Iong cua mnh voI cuc doI va fh
hIn khi phach hIn ngang fruoc caI chf. Truong V Ky da ngho
duoc baI ca do va nhn ra rang MInh gIao Ia mf dao nhn ban,
rangnhungIoIkfanMInhgIaoIabangmnfadaoIanhungIoI
xuyn fac, rang vIc chng IaI nguoI MInh gIao Ia hanh dng phI
nhn. Va chang da xa fhn cuu qun hung MInh gIao, nguyn
hInfmfhnvframhodchogIaochungMInhgIaoduocsng.
ChangduocMInhgIaoTrungHoabuInIamgIaochu,huydng
cac Iuc Iuong MInh gIao chng IaI qun Nguyn, gIanh IaI duoc
gIangsonfugIngnoIdIfc.
Chu Nguyn Chuong In ngI cung con bIf nho ngun gc
cuamnhxuffhnfuMInhgIaonndafdhIuIaMInhThanh
T. NguoI MInh gIao mac ao dao bao frang, fruoc nguc ao co vo
ngonIuado,gapnhauchaobanghaIbanfaychapIaIfhanhhnh
ngon Iua. Va fhanh ca cua ho chinh Ia baI Hoa ca, baI mang mf
gIafrnhnban,nhndaofuyfvoI.
Trong Tbicn L6ng bat b6, m nhac moI phong phu Iam sao.
Truoc hf, nguoI fa d nhn ra baI ca "chIn fhang" a cua bon
Iinh Khf an sau nhung cuc "hanh qun" qua fhao nguyn
ngoaIaINhanMnQuan.onchungbafdanba ,gIffroom,fuoc
KIM!NCCI!AOITOI 29
hffp://obooks.vdcmodIa.com
doaffaIvfcuanhunggIadnhIuongdnTrungQuc.yfhma
chungvnhafduoc!
Cungfrongbfruynnay,nguoIdocfhfsucamfhyfhuv
voIbaIcabodifcuabondfuphaITInhTunhamcangoITInhTu
Iao quaI Inh Xun Thu. MI khI Inh Xun Thu xuf hIn hay
Imfrn,bondfudngfhanhhaf:
Tinb Tu /a6 ticn
Danb /ung Trung tb6
Oai /uc c6 bicn
anb Ju tbng J6
Nhn vf ao f ng, mf fhuc ha cua C T M ung
PhucdaIamchophaITInhTumacIomkhIcfgIongsoIobaInay
duoIchnnuIThIuThfdbo nTInhTuhopcafhoo:
Tinb Tu /a6 ticn
Danb /ung Trung tb6
Oai /uc c6 bicn
...Tb6i bon rm cb6
om ram cho vao frong baI ca d huong dn bon d d
TInh Tu haf fhoo Iam fro cuoI cho fhIn ha, cach ph phan fhoI
nnhcuaKImungvuabnhdn,vuabachochfchnoI.
NoIdnmnhacfrongTbicn L6ng bat b6,fakhngfhqun
haInhnvfquaIdfrongnhomHamCcbafhuu|famnguoIban
oHamCc)IaCmdInKhangQuangIangvaHimIyQuyII.
CmdInKhangQuangIangdanhdchbangcydaocm.Ngho
fIng dan cua Iao, fraI fIm nguoI fa nhay Ioan In, du oc fro
fhanh u m, h d. TIng dan cua Iao fhoaf dng, fhoaf fy; khI
frn,khIduoIkhInnguoIfafuongkhInhcngcuaIaoxuffhn
nhphoa.NhacsIKhangQuangIangnayrfhd.IaofInrang
fIng dan cua Iao co fh Iam nguoI chf sng IaI: "Vy m cua
HuynKhdaIsuchnodu7nfadnmau,fadanchodaIsu
nghomfkhuc,khngchungdaIsucofhsngIaI|7)".NguocIaI
voIKhangQuangIang,nhnvfIyQuyIIIamfconhaf.Anh
V!!CSAOIN J0
hffp://obooks.vdcmodIa.com
favuadanh,vuahafbI, fhmchikhIbdanhgay chn, fhay v
rn Ia, anh fa IaImomIng haf|!).HaInhnvf choI nhac frong
HamCcbafhuuIahaIconnguoIhnnhInnhufrocon.Hoxuf
hInrfngannhungdIaInfuongrfsufrongIongnguoIdoc.
TrongTbicn L6ng bat b6,nguoIfaconnghobaIca"XIncom"
cua anh om CaI bang, mf baI haf khng dung vao vIc xIn com
fhng fhuong ma d kf a cu frn, khac ch dch nhn hung
han.
KhIvIfvmnhac,kInfhucmnhaccuaKImungfIn
sInhcungrffInhfuongvaphongphu.TrongL6c tnb ky,ngda
frichIaIbaIcacuadanhsINgMaIThnno IvTrnVInVIn-
mf danh ky cuI MInh du Thanh, nguoI fnh cua Iy Sm va
nh Ty Vuong Ng Tam Qu. Trn VIn VIn duoc m fa "maf
dopnhuQuanm",sngmfcucdoIdaufhuongchmnIdung
nhu dnh d c dIn cua van hoc "hng nhan da frun". Tf ca
nhungdaufhuongdoduduocduckffhanhVInVInkhuc.KhI
dIfu,VInVInvnhafkhuccaNgMaIThnvIfchomnhvoI
cydaocm.NgTamQunghoduocvaIchuccu,Mydaovuong
H f ChI ngho duoc dam ba cu. ChI co VI TIu ao, mf ko
chang hIu m nhac Ia g, IaI co hng phuoc ngho duoc fron baI.
VIn VIn khuc ngho fhf bun ba, dung Ia mf baI ca mf nuoc
changkhacgHudnhhoacuaIyHuchufrongfhoMuc:
Tbuong nu bt tri c6ng qu6c bn
Cacb giang J6 xuong Hu Jnb b6a
(C6n bat bict Ju bon c6ng qu6c
Bcn s6ng c6n bat Hu Jnb b6a
L6c tnb ky con co mf IoaI "m nhac" ng nghInh khac:
nhungbaIcannhbocuabonThnIonggIao.oIanhungbaIca
mang finh chf fu ky am fh dung frong Iuc danh nhau, da duoc
KImungvIfvoImfgIongvanfhfhIn,phuhopvoI"frnhd"
cuabongIaochungngumuI:
H6ng gia6 cbu tbn tb6ng quang Jai
Gia6 cbung ta Janb bai kbp noi
KIM!NCCI!AOITOI 31
hffp://obooks.vdcmodIa.com
tcb nbn tby b6ng cbay toi boi
Cung rn cung tan tanb xac pba6
H6ng gia6 cbu ra 6ai sm sct
Cbung J6 nbi suc manb pbi tbuong
Ta m6t nguoi trm Jtcb kb6n Juong
tcb bang can trm qun Ju tbng
H6ng gia6 cbu tbn kinb nbu Jicn
Cbicu nban quang ra kbp mu6n pbuong....
NhungbaIhafnhuvymangfinhkInhdIn,khuhIu,qu
muI, fu no da noI In duoc kIu Iua bp fra nguy cua nhung fa
gIao fhu fhIf. CaI hay cua KIm ung Ia ng chI m fa su kIn,
fuong fhuf vn d khng bnh Iun. Nhung fhng qua su kIn,
vn d, nguoI doc nhn bIf duoc y d cua ng, hIu duoc ng
munnoIIndIug.aIcafpfhIaIungcuagIaochungThn
Iong gIao sau dy khIn nguoI fa nghI dn baI ca cua cac fIu
fuong Hng v bInh o Trung Quc frong fhoI ky Cach mang van
hoa:
Ba6 bun cua gia6 cbu
Tboi kbc gbi tr6ng/6ng
Lp c6ng ca tbng Jtcb
Truong tb6 coi n6n s6ng.
Trong fruyn vo hIp cua KIm ung, m nhac xuf hIn
khap moI noI frn df nuoc Trung Hoa rng Ion. Trong Pbi b6
ng6ai truycn,fanghoduocfInghafvungSonng-TrIfCIang
cuafIuanhhungHPhI.TrongAnb bung xa Jicu,fanghoduoc
khuc sao ma quaI, nhIp hn cua ng fa Hoang uoc Su. Trong
Ticu nga6 giang b6, fa ngho duoc fIng haf cua dn fc MIu
CuongcuagIaochuNgucgIaoVnNamIamPhuongHoang.
Trong L6c tnb ky, fa ngho duoc baI ca Trm CIang hung
frangfrichfufacphmdncaaohoaphIn,cangoIcaIchfanh
hungcuanhayunuocSuCac,nguoIchuhysInhdgIanhIaI
V!!CSAOIN J2
hffp://obooks.vdcmodIa.com
df nuoc frong ban fay dI fc. Nhung khng phaI aI cung co fh
haf duoc khuc Trm CIang. I frn sng IIu CIang gIua dm
mua gIo, ca my chuc nguoI ma chI co Trn Cn Nam - Tng
duong chu cua ThIn a hI - va Ng Iuc Ky - duong chu Hng
ThunduongcuaThIndahI-moIducngIuccfInfInghaf
afcafIngcungphongsuvu:
y /6ng pbn n6 ng6 cung ai
Gi6t /c gia nua Ja ai b6ai
Tr6ng cb6n c6 tbanb m6ng cuu cicn
Tan qun buyct cbicn /u6ng bi ai
6ai tr6ng c6 qu6c /6ng Jau x6t
Trung cy kb6ng n6i cuot ra ng6ai
Truong giang m6t Jai ba ngan Jm
No Jc cc tay kc kbac /6at..
Va:
N6n nuoc ngan tbu Jc ticng truycn
au /6ng buyct /c kbp Ty Xuycn...
TrongTbicn L6ng bat b6,fanghoduocfInghafbaIca"HaI
sonoCIangNam"|CIangNamkhafhaIIIn)hoavoIfIngdanh
cmfhanhfhofcuacgaIdopAichfaIYnfu,CIangNam:
Giang Nam kba tbai /icn
Licn Jicp ba Jicn Jicn
Ngu by /icn Jicp J6ng
Ngu by /icn Jicp ty...
(Giang Nam ta bay bai scn
La scn Jay kbit m6c cbcn tbanb J6ng
Ca Jua bcn /a scn pbia J6ng
Ca Jua bcn /a scn pbia ty...
KIM!NCCI!AOITOI 33
hffp://obooks.vdcmodIa.com
NhungfInghafdopnhf,mangnangfinhchffrIfIynhf
IavnIafInghafcuaTIuSIu,cgaIIaInguoIaTu.TIuSIu
Ia c bo 16 fuI, duoc mo Ia aI Y Ty dua vao "nam vung" frong
MInh gIao Trung Quc, Ion IoI In Quang MInh Inh d fm cach
danhcapbfhncngaInadIfmphap.Cfrofhanhconhu
cuagIaochuTruongVKyvafhmyufrmnhoTruongVKy.
Nhung c da fIn cam duoc rang mI fnh do khng dn du, s
phncuackhngbIfsofrIdafvdu.NIuoandobIuhIn
InfrongnhungkhIchafchogIaochuMInhgIaoTruongVKy
ngho. IoI ca nguyn Ia 1 frong 101 baI fho cua Nga Mac |Omar
Khayam) - fhI hao a Tu da duoc Quach Maf Nhuoc dch qua
fIng Quan ThoaI.TrIfIyfrongIoI ca IacaIkhaf vong cafnghIa
choduocnhungvndgnguInhfcuaconnguoI:cucsng,fnh
yuvacaIchf:
Lai nbu /uu tbuy bc tbc nbu pb6ng
Bt tri ba xu /ai bc ba so cbung
(Cbot Jcn nbu gi6ng s6ng nuoc cbay
Tb6t tan nbu gi6 qua mau
Cbng bict tu Ju ma Jcn
Cung cbng bict cc noi Ju
aI ca nay Ia mf baI fhanh ca cua aI hoa gIao a Tu va
fIng haf cuI cung Ia fIng ha f cua Hn Iy frong con m sang
fruockhIchffrnmfhaIdaovungngacTrungQuc.
TrongIchsuvanmInhTrungQuc,khngcobIngIoIgIua
ThIvaCa.TruongphaIfhouongdadungnapmfcachfunhIn
mnhacvaofhIca;bInphongcachnayfrofhanhfruynfhng:
8o tbanb pb6ng Jtcb /y Jnb can
Qun buong Ticu Tuong nga buong Tn
Hoac:
Kbuong Jtcb ba tu 6an Duong /icu:
Xun pb6ng bt J6 Ng6c m6n quan
V!!CSAOIN J4
hffp://obooks.vdcmodIa.com
KImungdaduamnhacvaofIufhuyfdungnhufruyn
fhng cua uong fhI nhung Ianh vuc phan anh cua ng rng hon
va muc d phan anh su sac hon. m nhac do hoa gIaI duoc finh
chfdufranhgaygaf,phucfapcuabanchffruynvohIp.No
Iam nn caI hn finh Iang man cho fIu fhuyf vo hIp, dom IaI
chf haI huoc vuI nhn cho fIu fhuyf vo hIp. NoI Ia m nhac,
nhung no chinh Ia vo cng, Ia cng phu, Ia y dao, va dng fhoI Ia
phuong fhuc bIu I fnh yu. Ngay chinh frong cach dung nap
nay, KIm ung da chung fo duoc rang ng Ia bc fhy frong ky
fhuf vIf fIu fhuyf. oc KIm ung Ia Iang ngho chf m nhac
frongfIufhuyfcuaKImung,nhomnhac,nguoIfafhyduoc
nImfIn,dufrongdaufhuonghayfronghanhphuc.
KIM!NCCI!AOITOI 35
hffp://obooks.vdcmodIa.com
5.HOA
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
Van chuong fIu fhuyf, k ca van chuong fIu fhuyf vo
hIp,Iunconhungdoanfacanh.CanhquanfhInnhInhInra
frong van chuong da fro fhanh mf fhu quy Iuf ff yu, khng
fh fhIu duoc. Va chang, nguoI Trung Hoa da quan nIm Van
vfdngnhffhmaconnguoIcungIamfvffrongvanvfcho
nnconnguoIkhngfhfufachmnhrakhoIfhInnhIn,rakhoI
canh quan va mI fruong sng. Van chuong fIu fhuyf vo hIp
KIm ung cung vy. Con nguoI frong fIu fhuyf cua ng Iun
IunganIInvoIfhInnhIn,snggIuafhInnhInvahoafdng
voIfhInnhIn.
NhungvuofInfrnffcacungcachmfafhInnhIn,KIm
ungdadanhchohoanhIucamfnhnhf.HoaxufhInfrongg
12bfIufhuyfvohIpcuangnhuIabIufuongchobnmua.
Hoa fIu bIu cho chIu su fri fu va fm hn cua nguoI frng
hoavachoIhoa.HoaIasanphmdacfrungcuafungvungdfma
dfTrungHoavcungrngIonnnhoacungcuckyphongphuv
chungIoaI,dacsacvngoaIhnh.Omfchungmucnaodo,faco
fh fhy KIm ung da fh hIn kIn fhuc cua mf nha hoa hoc
frongnhungbfIufhuyfcuamnh.
TrongTbicn L6ng bat b6,fhoogofchnIangducuavuongfu
aIIyoanu,fa cgIaduachungfadIvvungCIangNamnuoc
Tng.MuaxunvfrnThaIH,CIangNam,fabafgaphoason
vahoahngIangkhoosacfham,fhoangfhoanghuongduafrong
gIo. RI fac gIa dua chung fa v Man an son frang cua Vuong
phunhn,fhuongfhuchoafra.oanIyIunvhoafracuaoan
ucofhcoIIamfchuonghoahockyfhufrongTbicn L6ng bat
b6.
V!!CSAOIN J6
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Hoafra-fIngPhanIaMandaIaIamfIoaIhoanIfIng
duoc frng ph bIn khap vung Vn Nam. Iuc by gIo, Vn Nam
fhuc nuoc aI Iy. Hoa fra fro fhanh quc hoa cua aI Iy. Vn
Nam co khi hu m, mua nhIu quanh nam, dn da bnh fhuong
cung bIf frng hoa fra d fhuong ngoan. Th nhung,Vuong phu
nhnIadomhoafrafuVnNam|aIIy)vfrngoCIangNam
|Tng)maIaIfhIukInhnghImchamsockhIncacgoIIaManda
son frang cua phu nhn duoI maf aon u chang dang mf xu.
Vn ghof finh cach fan bao, ngang nguoc cua Vuong phu nhn,
oan u fhang fhung ph phan su df naf cua ba khI frng fra:
TynhukhomfrahoanaychacphunhnchoIaquyIam7CaIIan
can bn canh moI fhuc Ia dop.. Khon nhu vy khac nao khon
quyn sach In dop ma nI dung rng fuch. Nhung kIn fhuc v
hoa fra cua oan u khIn Vuong phu nhn vua kInh haI, vua
fhonfhung.ChuhoamaphunhngoIIaNgusacfrahoa|hoa
franammau)fhoanugoIIaIacdfufaI|fufaIfhIhong).
oanuchobIfIoaIhoafraquynhfIa ThpbafhocsI|18v
hocsI)gm18bng,mausackhngbngnaogIngbngnao|foan
hng, foan frang, foan fia...khng hn fap), cung no mf Iuc va
cungfanmfgIo.SauThpbafhocsIIaaffInquahaI|8v
fInquabIn)chIcomfgc,noracungIuc8bngvoI8maukhac
nhau. Sau af fIn qua haI Ia Thf fIn nu |7 fIn nu) chI co
mfgcnora7bng.SauThffInnuIaPhongfrnfamhIp
|3hIpkhachphongfrn)chIco1gcnoradung3bng.RINh
KIu|haInanghoKIu),rIchIahangchanh,pho...dukIuchoI.
VuongphunhnconkhonngoIIoaIfraMannguyf|frang
fron). oan u bac ngay vaIy Iun do phaI Ia IoaI Y Ian KIu`
|nangKIuofhonduavaoIancan).TrngYIanKIuphaIchon
noInuakinnuahodxungvoIcufho:
E tbcn 6m Jan cbc nua mt
Ai kcu ai g6i cung /am tbinb.
Vict Jcn Ju, Kim Dung tricb Jn tbo ca Jcn J6.
Xun cu tbuy J6ng tra b6a bacb
Ha c6c cn sinb /c tu b6ng
KIM!NCCI!AOITOI 37
hffp://obooks.vdcmodIa.com
(D6ng xun nuoc gon b6a tra trng
N6n ba my cuong trai cai b6ng
Hoac:
Tbanb qun ng6c Jicn nbu tuong tbuc
Cuu nguyct tra b6a man J6 kbai
(Qun xanb c6c ng6c nbu tung gp
Tbang cbin, b6a tra rop /6i Ji
Thfsu,TrungQucdafungcofacphmInfrungfrahoa
kynghIncuuvhoafrafrongdocodoan:aIIyfrahoafIgIap
haInI,chungIoaIfhffhpnh,daIumudon.Nhfvongnhuoc
hoafvncm,fhuocnhfchungha.|HoafraaIIydungdu
fhInha,gm72IoaIkhacnhau,coIoaIIonhonca hoamudon,
khIn fa dung xa vn frng do ro mf goc froI nhu my gm hoa
vao cho mau frang ban maI fhm ruc ro). Thf if co nha van nao
daf duoc kIn fhuc hoa hoc va vn dung kIn fhuc y - vn fhuc
pham vI sInh hoc vao van chuong mf cach nhun nhuyn nhu
KImung.
ungIaKImungdaduahoavaofacphmvanchuongvo
hIp cua mnh, dung hnh anh fuoI dop cua hoa d ch ngu bof
finhchfcangfhangvadIkhIfannhncuafhgIoIvohIp.Hoa
Ia bIu fuong cho mf dang cng Iuc fhuong fhua, Ko Iuyn nI
cng d n muc cao sIu nhf duoc goI Ia Tam hoa fu dInh. Hoa
duocdungddaffnchocacphovocng:NImhoachuong,NIm
hoa chI cua phaI ThIu Im; ThIn Son fhIf maI fhu cua phaI
TIu ao; Iac anh chuong phap cua ao hoa dao. Hoa fro fhanh
mnh Inh fn cng nhu khI bang chung CaI bang haf baI IIn
hoaIac|canhsonroI)fhconghIaIahokfacufrndchng
IaIkodch,baovykodch.
Hoa fro fhanh don fhuc, chIu fh cua nguoI su dung vo
cng,vakhIsudung,gIoIvoImphaIfhhInchoduocyufinh
cua don fhuc, chIu fh mang fn hoa do. Nha su Th Phn Cuu
Ma Tri khI danh chIu NIm hoa vI fI u frong NIm hoa chI vn
gIuduockhunmaffuoIcuoI,fufhungdungcuakhaInImnIm
V!!CSAOIN JS
hffp://obooks.vdcmodIa.com
hoa|canhhoachuano).NhasuHuTrucsudungThInSonchIf
maI fhu voI phong cach nho nhang, khun maf frm fInh dung
nhu nguoI dang bo canh maI frn nuI ThIn Son ma knh Iuc co
fh Iam fan bIa, vo da. PhaI ThIu Im co chIu Hoa khaI kIn
Phf|HoanofhyPhf)bobufdfuThIuImchphaIfayIn
fruoc nguc, vua ham y chao kinh ko dch, vua fh hIn duc fu bI
cuanhaPhf:dufranhIaphaIduchukhngmungIfhaIIn
nhau. Ta baf gap frong fIu fhuyf KIm ung nhung fn goI Iac
hoaIuufhuy|hoarungnuocfrI),ManfhInhoavu|muahoady
froI),IInhoaphfhuyffhu |danhhuyfnhuphfhoason),H
dIpxuynhoa|buomIongIuakhomhoa),ThInnufanhoa|fIn
nurachoa)...
Hoa mun doI Ia bIu fuong cua nguoI phu nu dop, Ia bIu
fuongcuacgaIfrongfrangfhongy.KInhThIcocu:Xuocuoc
nhu xu nu |mm maI nhu gaI frInh) va fu xuoc uoc cung dng
fhoIIafudInfadangfhanhIchcuanganhoa.Nhungnhnvf
nucuaKImungnhuNhmoanhoanh,NhacIInhSan,NghI
Im, Iam Phuong Hoang |Ticu nga6 giang b6), Hoang ung,
QuachTuong,TIuIongNu|Tbn Jicu bicp /u),HnTT,TrIu
MInh, Chu ChI Nhuoc, TIu SIu |Y tbicn 6 /6ng ky)... du co
khun maf dop nhu hoa no, nu cuoI fuoI nhu hoa no. Nhung c
gaIfrInhbach,xInhdpyduocgoIIaHoanghoakhunu|cgaI
frongphongkhududangnhuhoacuc)nhungIInhvuchoafdng
cuahokhngphaIIaphongkhunuamaIagIoIgIangh.
Ho Ia hao khach vo Im bIf yu hoa: Vuong phu nhn yu
hoafra,Mc!ynThanhyuhoamaIcI|hoahng)vaconnguoI
ccungfoaframuIhuongfunhIncuamaIcIdnnIccongoaI
hIu Ia Huong uoc Xoa |Tbicn L6ng bat b6), Iang Suong Hoa,
con gaI frI phu CIang Iang fhanh Iang ThoaI Tu yu hoa cuc
|Licn tbanb quyct).
KonaomanhfmchImdoaffrInhfIfnguoIphunubKIm
ung goI Ia fn ThaI hoa dm fac |fn dm fac chuyn haI hoa).
Trong Ticu nga6 giang b6, co ga CIang duong daI dao fhaI hoa
dm fac van Iy dc hanh khoaI dao In a Quang. Han gom
ghIcdnnIphununhaIanhcungbchamocmkhngduocgoI
KIM!NCCI!AOITOI 39
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dn fn. Nha su f CIoI da frung fr fI dm df cua han bang
cachdImfronghuyf,xuynmfcapfufIn|muIfnnho)vaob
phn sInh duc d han khng fh haI hoa duoc nua. NgoaI hIu
cuanhasuIafCIoI|khngcmcanchIhf)nhungnhasubuc
InaQuangphaIcaoduIamsu,dafIaIngoaIhIuchohanIa
f Kha f CIoI |khng fh khng cm). Cach frung fr kInh
khungnhuvyIanhambaovnhungdoIhoa!
HoaIabIufuongcuafnhyuIuadI,vadacbIffrongvo
hIpfIufhuy fcuaKImung,IabIufuongcuafnhyuchung
fhuy.ThoIdImuoI,VuongphunhnsaymoanChinhThun,
fhffhnvoIyvasInhraVuongNgocYn.oanChinhThunIa
hoang fhaI d cua oan Chinh MInh, vua aI Iy; khng fh cuoI
duoc Vuong phu nhn. Tuong fu fnh Iang, Vuong phu nhn dom
fraaIIyvfrngfaICIangNam,IpnncaIgoIIaMandason
frang|Tbicn L6ng bat b6).ConfrongLicn tbanb quyct,KImung
da fhuc su fao cho hoa cuc mf fm hn rIng khI ng xy dung
mIfnhInhInIangSuongHoa.
Inh In Iuyn fhanh fhn cng Thn chIu kInh, chI cn
vuon fay ra chp mf caI Ia ko fhu phaI chf. Anh yu fIu fhu
Iang Suong Hoa, con gaI frI phu Iang ThoaI Tu fhanh CIang
Iang, nn n fhn vao nha fu fhanh CIang Iang d ngay ngay
duoc ngam mau hoa cuc vang frn cua s do chinh Iang Suong
Hoachamsoc.IangSuongHoarasucchambonhoa,gIuchohoa
fuoImaIdfaIongnguoIyu.TnhyuIangIogIuanguoIfuvac
fIu fhu dIn ra fhf nn fho nhung cung rf manh mo. TrI phu
IangThoaITubIfduocdIudo;IaocfmmoIcachdgIfInh
IndchImdoafbLicn tbanb quyct-mfbiIucmfaduong
dI nuoc buoc cua mf kho bau fr gIa IIn fhanh. Iao buc fu con
gaI, daf c vao quan faI rI fm fhuc dc In vo quan faI, cho
Inh In sa by. Qua nhIn mf hm Inh In nhn ra rang
chuhoacucfrncuascuanguoIfnhdahooua.IfrangIang
Suong Hoa da gap dIu g do chang Ianh, Inh In vuof nguc,
fhmnhpvaofudInhIangThoaITu.ThyfmbaIvdIang
SuongHoaaInuchIIInhvfrnnapquanfaI,anhdauxofmIy
quan faI khoc rng In va Ip fuc b frung dc. Inh In chf,
V!!CSAOIN 40
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dandoIaInghIadIachVnphaIhopfangxuongcfcuaanh
vaIangSuongHoachungmfnoI.
Iang Suong Hoa duoc chn frong nghIa da phia fy fhanh
CIang Iang con Inh In fh chf o vung Quan ngoaI. CuI
fruyn, chang ch Vn mang boc xuong cf cua nghIa huynh
Inh In fu ngan dam fro IaI CIang Iang, dao ma Iang Suong
HoavahopfanghaInguoI.Anhconmuahoacuc,cucdfchung
quanh m rI frng cho haI nguoI my cum voI uoc mong huong
hn ho nhn fhy bong hoa va duoc sng IaI voI fnh yu cu. Licn
tbanb quyct co caI bun va chf fho Iang man xuyn suf foaf ra
fu bong hoa cuc vang - mI fnh cua Inh In va Iang Suong
Hoa.
Nguo I yu hoa fh rf quy hoa, xom hoa nhu Ia ban; con ko
ghof hoa fh rf gIn hoa, xom hoa Ia fhu dch. o Ia fruong hop
cuaVITIuao,mffIuIuumanhbfhocvfhuf,maymanfro
fhanhquanIonfrIuKhangHy|L6c tnb ky).VuaKhangHyra
Inh cho VI TIu ao Iam khm saI daI fhn, fro v qu quan
fhanhuongChuxydungfoaTrungIIffu.NghodnVITIu
aoIamffhIunIn,fuonggaIanguoIcofaIvanhoc,cacquano
uong Chu bon moI ga vao ung ruou ngm fho frong chua
ThIn Tri. Mua y, hoa fhuoc duoc dang no ma fhuoc duoc o
uongChuvachuaThInTriIafhuhoafuoIdopnhffhInha.
NhnfhyfhuocduocfuoIhonhon,VITIuaofucmunsIgan.
Nguyn IaI, Iuc moI In chin muoI fuI, ga da fung cung bon fIu
Iuu manh fhanh uong Chu df nhp chua ThIn Tri haI frm
hoa fhuoc duoc. Mf nha su nao do da ruof ca bon chay, VI TIu
baonhocon,chaychmbnhasunamaokooIaI,fafchomfcaI.
MIfhuymImaIfrongIonggannkhIquayvuongChu,
fhyIaIfhuocduocdaIdoanophhngkhoofiafrongchuaThIn
TriIaganInong.
Ca daf chuyn noI rang vua Khang Hy dang nuI by ngua
chInvaraI nhchogachafhffhuocduocfrongfhInhadIam
fhuc an cho ngua. Ngho cu noI do, ba quan van vo uong Chu
va cac nha su chua ThIn Tri du vo mf kInh fm. May man Ia
vIn fun phu uong Chu hoc rng bIf nhIu. VIn fun phu
KIM!NCCI!AOITOI 41
hffp://obooks.vdcmodIa.com
phaI nnh VI TIu ao rang fhuoc duoc Ia fuong frung cho nguoI
dan ng fhanh daf, cng danh hIn hach; rang VI TIu ao v
uongChudungmuafhuocduocmaIkhaIIadIuffIanh,ngay
sau af fhang quan fIn chuc cao sang khng bIf bao nhIu ma
Iuong.ChonnvIcchafhoafhuocduocchonguaanIachuynrf
ung.VInfunphuconngafmfdoahoafhuocduockinhcngaI
In mu cua Khm saI daI fhn va chuc phuc. Qua nhIn IoI noI
khnkhoodocuavInfunphudaIamnguIcongIncuaVITIu
ao,cuuduocnga nhoacuachuaThInTrivafhanhuongChu.
KInfhucvhoacuaKImungfhfphongphu.IoaIhoag,
finhnangrasao,nomuanao,conhIuodaphuongnaoduduoc
IygIaImfcachcanko.MImuahoa,mangfhoomfIoaIchuong
khi.ChuongkhiIahuquacuacyIarungxungaocham,rIbc
In, fao fhanh nhung dch bnh cho con nguoI. Thang ba m Ich
co ao hoa chuong, fhang nam co Iuu hoa chuong, fhang fam co
Phudungchuong.KImungchobIfnguoIVnNamvnyuhoa
fra,coIhoafraIamfIoaIhoaquychonnkhngIyfnhoafra
dgoIchuongkhi.
HoaIamdopfhmchofa cphmvohIpcuaKImung,fao
nn chIu su cho fac phm. Hoa Ia noI guI gam fm fnh con
nguoI.ChffhofucofronghoabInfhanhchffhochofacphm.
oc KIm ung cang nhIu In, fa cang kham pha ra fhm nhIu
vodop,cangnhnraIanuhuongfhunnhacuahoa.
Gi6ng xun nuoc gon b6a tra trng
N6n ba my cuong trai cai b6ng.
ConguoInoIbonghoafrongfIufhuyfvohIpKImungIa
hnh anh cua Ha Mng, nguoI fnh cua ng. Ha Mng da xa ng
nhuIachoaIuufhuy.VafIufhuyfcuanggIaubonghoa,huong
hoaboIHaMngvnsngfrongfraIfImng.
V!!CSAOIN 42
hffp://obooks.vdcmodIa.com
6.YHOC
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
KhafvongsngIu,manhkhookhngchIIakhafvongrIng
cua nguoI Trung Quc ma con Ia cua foan fh nhn IoaI. Trung
Quc Ia df nuoc co mf nn y hoc c fruyn rf fhm hu va
nhunghoafdngyhoccfruyncuadfnuocnaydahnhfhanh
khaI nIm ng y. Hon 1.800 nam fruoc, danh y Hoa a da co
nhungcngfrnhnghIncuuyhocfhoIdanh,frongdoconguyn
fac Iuyn khi cng goI IaNgufhu khi cng |hay Ngucm hi), m
phongchIufhuchoafdngcuaIoaIcop,gu,naI,khIvahac|H
hi, Hung hi, Ic hi, Hu hi, Hac hi). Quan dIm co ban cua Hoa
a cofhfomfafIamphonghoafdngcuanamdngvffrn,
hif Ian khng khi fhanh Iuong vao phI va nap xung an dIn,
vndungvaofungbphnfrncofh,gIupconnguoIkhoomanh.
Vo hoc fhy rang suc manh do co fh dung d ch ngu duoc ko
khac. Co fh noI, fruyn vo hIp KIm ung cung fran dy kIn
fhucyhoc.
oc fruyn vo hIp KIm ung, nguoI fa fhuong baf gap haI
khaInImnIcngvangoaIcng.NIcngIafImIuc,sucmanh
bnfrongcu ahaokhucgIangh.NgoaIcngIachIufhuc,quyn
cuocbnngoaI.KoconIcngcao,fhooKImungmfa,IakohaI
mfchIcIa,bomfbnghoacungcofhsaffhuongdchfhu.Ko
co ngoaI cng cao fh fhaI duong huyf g cao, khI vu Ing fay
chn,gncfnIIn,cackhopxuongkurangrac.NIcngIacaI
gc,ngoaIcngIacaIngon.IunIunkoconIcngcaoIakohon
nguoI.
Trong12bfIufhuyf,cofruonghopcabIfKImungd
cho ngoaI cng fhang nI cng. Nhac bf qun, su phu Inh H
Xung, chuong mn phaI Hoa Son fhoo pho Khi fng |Iy khi Iam
chu).YdayInhHXungrangphaIvnkhifruocrImoIphong
KIM!NCCI!AOITOI 43
hffp://obooks.vdcmodIa.com
chIu fhuc ra sau, mI chIu fhuc du co fhuoc fc, b v nhf
dnh.KhIInhHXungfnhcogapfhaIsufhucfPhongThanh
uong fhoo pho KIm fng |Iy kIm fhuc Iam chu), dang n cu
frong hang nuI Hoa Son fh Phong Thanh uong day Inh H
XungrangchIcnkImchIuIInmInbffuyf,danhrafhooy
muncuamnhnhunuocchaymyfrIIadakhacchduocdch
fhu. Inh H Xung da IInh hI duoc phop su kIm y |y nghI dn
du,kImphongradndo)chukhngsukImchIuvagoIdoIa
bInphapIIudchfInco|rafay,chIm fhoIcofruockodch).
Va ro rang, phuong phap KIm fng da fhang Khi fng: Inh H
XungmfhfcngIucvndanhramfchIu,dmmumaf15ko
dchhungmanh|Ticu nga6 giang b6).
CackhaInImnIcng,ngoaIcng,chIufhuc-dufInIa
khaInImyhocchukhngphaIcuavohoc.TrongmIbsachcua
mnh,KImungfhuongxydungmfhoacvaIbanhnvffhy
fhuc. Nhung fhy fhuc nay duoc goI rf frang frong: danh y,
fhn y. n canh fhu fhuc cuu nguoI, KIm ung con xy dung
nhung nhn vf chuyn danh fhuc dc, du dc ko khac. Quan
dIm cua ng rf moI Ia: fhuc dc cung Ia mf dang fhuc cn
fhIf phaI dung dn. Trong Ticu nga6 giang b6, nguoI fa gap Saf
nhndanhynhNhf ChI. Ca ngoaI hIuva fn cua nguoI nay
cung rf Ia Iung: fhy fhuc nI fIng |danh y) nhung cuu mf
nguoIfhphaIgIfmfnguoI|safnhn)vakhIcuunguoIhaygIf
nguoI, du chI dung dn mf ngon fay |bnh nhf chI). n canh
nhNhfChI,Ticu nga6 giang b6cungcomfdcvuong.oIa
Iam Phuong Hoang, c gaI nguoI MIu Cuong, gIao chu Ngu dc
gIao Vn Nam. TaI nang cua nh Nhf ChI hay dn nI moI baf
mach Inh H Xung da bIf Inh H Xung duoc ung ruou va
fruynmaucuabonNgudcgIao!TrongTbicn L6ng bat b6,nguoI
fa gap Thn y TIf M Hoa. I Ip voI TIf M Hoa chuyn cuu
nguoIIamffaydcvuongdsochuyndudcnguoI.oIaTInh
TuIaoquaIInhXunThu,gIaochuTInhTuphaI.TrongY tbicn
6 /6ng ky,cohaIdanhyIaIpccyfInHThanhNguuvavo
Ia Vuong Nan C. HaI vo chng knh chng nhau bang cach H
V!!CSAOIN 44
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Thanh Nguu chua fhuong cho fhn chu ban ngay fh ban dm,
VuongNanCIondndudcchofhnchubnhfroIaI.
Tac phm vo hIp KIm ung da d cp dn nhung phuong
phapyhoc,bInphapchuabnhImsangmangaynay,nhnIoaI
vndangfhuchIn.Trongcachfruynmau,KImungdamfa
phuong phap dung dIa huf mau d fIp mau y qua cho nguoI
bnh. o Ia doan Iam Phuong Hoang cung cac nu d fu Ngu dc
gIaofIpmauchoInhHXung|Ticu nga6 giang b6).ChIcomf
dIudangfIcIayIycuaIamPhuongHoangconnonnofnnda
dommaufhunmcuaphaInufruynvaochomfnguoIbnhdu
khimhannhuInhHXung.
Truyn vo hIp KIm ung con d cp dn vIc dung fhuc.
ThuccfruynTrungHoagmcao|fhucdan),don|hayfhang,
fhucfhang),huon|hayhoan,fhucvIn),fan|fhucbf).Nhung
nhn vf cua KIm ung da dung fhuc cuu chua cho bnh nhn
cuamnh:TruongVKy ra foa, caffhuc fhang cho ThuongNg
Xun|Y tbicn 6 /6ng ky);bonbangmnfadaoancapfhuccho
InhHXungIaIbaf7vfhyfhucdncoIbnhchochang|Ticu
nga6 giang b6).
Truyn vo hIp KIm ung cung noI nhIu dn chuy n dung
nIcngchuafhuongchonhungnguoIbchnfhuongvnIcng.
Trongfruonghopnay,nIcngcuanguoIfhyfhucphaIcaohon
hoac fuong duong voI nI cng cua nguoI b fhuong fh dng fac
chua fhuong moI fhuc hIn duoc. Nhu Truong V Ky dung TIn
fhInCuuduongcngchuafrchofruongTamPhong,HnThIn
ChinhvabonqunhaofrnQuangMInhInh;nhNhfChIv
ach hI huf fruyn nI cng chua cho ao Thuc TIn, f CIoI
hoafhuongfrufcngIucchuafrchoInhHXung.
TrIf hoc Trung Hoa c phn bIf rf ro khaI nIm Iuong
nghI |haI maf m uong). Iuong nghI sInh Tu fuong |ThaI
duong,ThaIm,ThIuduong,ThIum),Tu fuongsInhafquaI
|Can,Kham,Chn,Tn,Cn,Iy,Khn,oaI).Vocngcungnhu
y hoc frong fIu fhuyf vo hIp KIm ung du frIf d dua frn
nn fang frIf hoc y. NI cng duong cuong va finh nang duong
KIM!NCCI!AOITOI 45
hffp://obooks.vdcmodIa.com
cuonghoanfoanmufhunvoInIcngmnhuvafinhnangm
nhu.Chonn,frongTicu nga6 giang b6,TThInThuancapTuc
mnh baf hoan cua Iao u Tu dung cho con gaI Ia f Tu, bon
IamPhuongHoangfruynmaucuacaccgaIMIucuongdcuu
chua cho Inh H Xung Ia saI nguyn fac y hoc |va ca frIf hoc
nua).ChinhnhNhfChIkhIcmfayInhHXungchnmach
da kham pha ra Ip fuc fnh frang pha frn m duong frong con
nguoI Inh H Xung. Iao IaI kham pha ra fhm rang fhn chu
cua mnh bac nhuoc fInh fhn, b fnh yu hanh ha, b ruou Iam
choconnguoIhhoo.Iaochu IfoangIn:Mochano!ThfIanaf
bof dn nam bay fng. NguoI fhf Ia con nguoI chang ra g. Nu
Inh H Xung khng phaI Ia nguoI yu cua Thanh c oanh
oanh,nukhngphaIdichfhnoanhoanhmoIIaodnchua
fhuong cho Inh H Xung fh Iao da faf cho Inh H Xung my
caIrafrovdaungfhucfaoIao,nhnmaucuabonIamPhuong
Hoang,mfhfnIcngmaconnafruouvabacnhuocfInhfhn
vgaI!
Thnhung,fhInhfhoangmduongcungcofhhoahopnau
frongmfconnguoI.oIafruonghopcuaThachPhaThIn|Hicp
kbacb banb),unghaIfhuruocmduongcuaTruongTamvaIy
Tu.fruyncuaKImungcungmfafnhfrangdungIyfrichng
IaI con khao khaf fnh duc. NguoI Trung Hoa goI dng finh gIao
gIua nam nu Ia m duong hoa hop. Chinh v vy, d pha fhanh
danh cua hoang gIa aI Iy, Thanh bao khach oan In Khanh
dabucfhfuoanuvaMc!ynThanh|nghIIaomcungcha
khacmovoIoanu),ungmfIoaIfhuckichduccucmanhIa
m duong hoa hop fan. Mc !yn fhanh khng du cng Iuc, con
khaf khao fnh duc nI In nhung oan u vn Ia nguoI hoc dao
Nho,vngIuduocIyfrisangsuf,khngfhIoanIunvoIcom
gaI.
TacphmvohIpcuaKImungdadcpdncacdngfac
chn fhuong chInh hnh. u aI Nham phaI Vo ang b KIm
Cuong chI danh gay hf cac khop xuong phaI nam fhoI fhop 20
nam|Y tbicn 6 /6ng ky).TruongVKyhocduocyfhufcuaH
ThanhNguu,xInphopuaINhamgovohfcackhopxuongd
V!!CSAOIN 46
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dan fhuc cao chInh hnh fro IaI. Trong fruyn nay cung noI dn
mfcachnfhuongsonaokyIa.TngThanhThumuuphanmn
phaI,bfusufhucIauIInChudungThaIcucquynphaIVo
angdanhvoxuongso.TruongVKynhnchuabnh cho bnh
nhnnay.AnhdImhuyfdgym,caohffoc,rapIaIxuongso
rI bang bo. Sau nay, Thanh Thu chf v b Truong Tam Phong
frung fr nhung sach vo hp vn con d IaI mf ca chua chn
fhuongsonaokhafhuv.
Thnhung,duyhoccofaIgIoIdndu,yfhufcofhmhu
dndu,nguoIfavnduhangnhungfruonghopbnhcpfinh,
dacbIfIabnhvIfrungchfKchdc.Trongfruonghopdo,KIm
ung su dung bIn phap cuI cung: chaf bo. L6c tnb ky co doan
fhuf chuyn bon Iaf ma Tang Kf fu Ty Tang xung Trung
Quc, fruy duI Cuu Nan su fhaI va VI TIu ao d Iy cho duoc
bTufhpnhchuongkInh.VITIuaochngkhngIaI,danghI
cachdudcTangKfbangmfchfkchdcfrongHoangcung
ThanhfrIumayvnfhuongmangfhoobnnguoI:HoafhIphn.
YnhungnuocchoTufhpnhchuongkInhuofdIrIrachoafhI
phn vao do. Quyn kInh da b nhIm dc: nhung ngon fay dung
dgIocacfokInhbuofnhanhchongbnhImdc,cufdIvachay
fhanh nuoc vang. Tang Kf nhanh fri chaf bo canh fay cua mnh
moIfoanmangsng.TrongTbicn L6ng bat b6codoanThnNng
bangchuaTuKhngHuynbrandccan,phaIchafbocanhfay.
Mu6n ngn n6c J6c ca6 tim pb6i
Trang si gia gan cbt canb tay
|KImung)
Truyn vo hIp KIm ung d cp dn kha nhIu dng fac
phong foa huyf dao. Mun phong foa huyf dao, nguoI hoc vo
phaI hIu foan b h fhng huy f dao con nguoI, phaI nha vao
huyf dao bao nhIu knh Iuc moI du suc phong foa. Phong foa
huyf dao nham khac ch mf dch fhu, nham chua fhuong cho
mfnguoI,gIupnguoIdofranhduoccamgIacdaudonhoacgIam
cam gIac dau do. Phong foa huyf dao con nham ngan chan qua
frnhnhImdc,anfInhvafrndnhfhnkInh.Nhungnhnvf
KIM!NCCI!AOITOI 47
hffp://obooks.vdcmodIa.com
cuaKImungdasudungfhuphapchmcuudphongfoahuyf
dao nhu vy. H Thanh Nguu, Truong V Ky da dung gaI, dung
famfrofhaychokImsaf,chmcuuchobnhbnhnhn.Tuvfri
cachuyfdaocuayhoc,KImungdamfanhungdonfhdanh
vao cac huyf dao d gIaI khaI fnh frang b phong foa, d gy
nhungchnfhuongfrmfrongchodchfhu.Thiducachuyfan
dIn,ThaIuong,achhIIanhungfronghuyf.anhvaodung
nhunghuyfnaycofhIamdIfhuchfhoacbfhuongnang.
TacphmkImhIpcuaKImungcungdcpdndngfac
da fhng huyf dao, gIup nguoI Iuyn vo fhang fIn cng Iuc, df
gIaIdoanfrongquafrnhronIuynddafnhanhfoImucfhuong
fhua. Ong fhuong noI dn nhung nhn vf da duoc da fhng haI
frong dm SInh Tu huyn quan, hoac Ky kInh baf mach nhung
frong fruong hop cua nha su fro Hu Truc duoc V NhaI Tu da
fhngkInhmachvafruynchonIIucfhuongfhua.
TacphmvohIpKImungcungphacfhaonhungcaphu
fhufhyhuu.aoThucTInbkImdmIoIrufduocnhNhf
ChIkhuvffhuong.fruongVKyfrnTuyfSonmvffhuong
choconvuongIa,fmduocbCuuduongchnkInh.Cacnhnvf
cua KIm ung fhuongfhngfhaocachbangbo,saffrung, gIuv
sInhchonhungnguoIbngoaIfhuong.
VuofxanhungfacphmduongdaI,KImungcungfhuong
haydcpdncachIuyndcvadungdcboIvfhucdccungIa
fhuc.CokofunguynIuyndcnhuHnIy|Y tbicn 6 /6ng ky)
IuynmnThInchufuyfhfhubangcachchoIoaInhnchua
|chu) cuc dc huf mau ban fay cua mnh va fruyn vao dI fay
mnh chf kch dc cua IoaI nhn. VoI cach Iuyn na y, nu fhanh
cng, hoI fho cua Hn Iy so fhom nhu muI hoa Ian |7) va khI c
chp vao dch fhu nao fh du dch fhu y co sng duoc fh cung
khngfhsInhcondocaIduocnua|fuyfh).
u Than ChI |Tbicn L6ng bat b6) da b bang fam frung dc
donhasuTamTInhmangfuTyVucvfruynhfchfmhan
vaonguoI.Maymahankhngchfvfruocdohandahoc...frfb
chCnKInhThIuImkhInfoanbkInhmachfrongnguoIb
V!!CSAOIN 4S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dao In. VoI nI cng m han, han chI kho v vao dch fhu mf
chIucungkhInchodchfhuInconrofvabInfhanhnuocda|!).
CoIuyndcffcodungdc.Mfcachdungdckhahyhuu
nhungcungrfmoIIacuacungIInhThuuIacySInhfuphuvao
nguoI dI fhu. Hu fruc, duoI chn nuI chua ThIu Im, da dung
ac mInh chn khi hoa nhung gIof ruou cua d fu faf In khng
gIanfhanhnhungmIngbangnho,cyvaonhungfronghuyfcua
Inh Xun Thu, khac ch Iao ma du nay pha I quy fhun. NoI
fhooyhochIndaI,doIaphuongphapcymfchfkhangnguyn
vaonguoIbnhnhnvakhIkhangnguynphaffacfhbnhnhn
chI con bIf dn nan nI fhy fhuc chua fr. Trong L6c tnb ky,
nhungnhnvfdungdckhanhIu.HaIIaocngdungHucffan
|fhuc Iam naf xuong dn dn) bo vao fra cho VI TIu ao ung.
CIao chu Thn Iong gIao Hng An Thng dung c Iong dch cn
hoan cho fhuc ha ung. CIao chu Ma gIao ng Phuong f baI
|Ticu nga6 giang b6)IaIchobonfhuchaungTamfhInaofhn
dan. Tn fhuc fh rf hay nhung Ia fhuc d c, ung vao phaI
frungfhanh|hoacgIabfrungfhanh)voInguoIchoung.Nuco
hanhvIchngdI,ffkhngcofhucgIaI,phaIchunhncaIchf
fhamfhuong.
KIm ung cung m fa nhung fhu phap danh dc duoc rf
fInhf,dacbIfodangfhucbf.ThucbfduocbIInquanfaI
|Licn tbanb quyct),duocphufrongkhanmaf,duochoavaoruou,
frnvaofhucan,duocraIbayfronggIo.
Cn gIuc Ia fIm Iuc vo fhuf cua fung ca nhn, khng fh
domchonguoIkhacduoc.NhungfIufhuyfgIaKImungcucky
Iangman:ngcuchocacnhnvfcuamnhdomcngIucchoko
khac. Chinh v vy, Nhm Nga Hanh, gIao chu Ma gIao, da huf
cng Iuc ko khac bang fhu phap Hp fInh daI phap. ao cc Iuc
fIn va f CIoI hoa fhuong dom cng Iuc fruyn cho Inh H
Xung. oan u huf cng Iuc cua cac d fu Huynh MI Tang, bIn
ffcafhanhnhungnguoIvocngfanph.
Cang Iang man hon nua, KIm ung cho phop fhu phap xoa
han cng Iuc cua mf nguoI khac, fu fhoo mf mn phaI khac d
KIM!NCCI!AOITOI 49
hffp://obooks.vdcmodIa.com
fruyncngIucmoIvao.oIaVNhaITuxoahfcngIucThIu
ImcuaHuTrucvafruyncngIuccuaphaITIuaovao,bIn
nhasufrofhanhdaIbIucuaphaITIuao!
Huyf dao frong co fh con nguoI fhuong o vao nhung v fri
cdnh,aIcungnhuaI.nhungvoIfrifuongfuongphongphucua
KIm ung, fhoo fnh hung dua dy cu chuyn, ng da d cho
nhung nhn vf ca bIf cua mnh Iuyn fp saI phuong phap;
huyfdaokhngconodungchcunua.oIafruonghopcuau
ThanChI|Tbicn L6ng bat b6)IuynsaIchcnkInhThIuIm,
cua u uong Phong |Anb bung xa Jicu) Iuyn saI Cuu m chn
kInhdnnIxungdoIphaIdIbangfay,chucduxungdf.
TIu fhuyf vo hIp KIm ung cung d cp dn nhung v
fhuc ma fhuong Ia fhuc quy dung frong y hoc. oc Tbicn L6ng
bat b6,fafhfsuxucdngkhITIuPhongdanhquafayATu,hI
hn v hanh dng fhIu anh hung cua mnh, da bng c ra cung
ngacTrungQuckImnhnsm,fayguchuabnhchoc.
TacphmcuangcungfungdcpdnIInhchIfhao|coIInhchI)
hoac ThIn nIn Tuyf IIn fu |haf son ngan nam frn df fuyf)
cogIafrh Iduong.CungfrongTbicn L6ng bat b6,oanunuf
InconnhaIdoMangcchucapmafrofhanhnguoIconIcngd
nhf.
Vfhucnamfrongfoafhuc.TuynhIn,conhungfoafhuc
mang y nghIa n du mf cach fuyf voI ma cac fhy Iang bnh
fhuong chua chac kham pha duoc, Nhu foa fhuc ma H Thanh
Nguu ra cho Truong V Ky: Phong phong, c hoaf, uong quy,
Xuyn son gIap, ung vao canh ba. Cu bo Truong V Ky 15 fuI
docfoafhucnay,hoanfoanhoaInghIvcachrafoabuabaIvoI
cacvfhucphfhngcuaHThanhNguu.NhungfrifhngmInh
da gIup cu hIu ra nghIa n du nam frong nhung v fhuc bnh
fhuo ng:coIchung|Phongphong),dImfmnh|dchoaf),quayv
|uong quy), bang cach dI ngang qua nuI |Xuyn son gIap). H
Thanh Nguu dang Iuc Im nguy, muncuu Truong V Ky nn ra
foa fhuc bao chang frn dI vao Iuc canh ba ra khoI H dIp cc
ngay!
V!!CSAOIN 60
hffp://obooks.vdcmodIa.com
TI xIn nhac so Iuoc dn haI chu fnh yu kha Ia Iung cua
KInNInhcngchua|L6c tnb ky)vacapngPhuongfaI
uongIInnh|Ticu nga6 giang b6).NunhnduoInhanquan
yhocfhcacnhnvfvuanoIifnhIudabchungbnhfmfhn
va KIm ung da m fa cho chung fa |chu khng bnh Iun) v
frangfhaIbnhIycuaho.KInNInhcngchua,cbomoI14fuI,
Iamfnhnvfbchungkhdm|MasochIsmo).Chungkhdm
duoc dnh nghIa Ia frang fhaI ma frong do chu fh chI fm fhy
duoc khoaI Iac fnh duc qua su dau don v fhn xac |PorvorsIon
dans IaquoIIo Io sujof rochorcho Io pIaIsIr soxuoI dans Ia douIour
physIquo PofIf Iarousso). KIn NInh cng chua chI fhuc su fm
fhy khoaI Iac khI fhaI gIam gIa hIu VI TIu ao bop c, danh
dp, Iy dao rach, Iy dy quf vao nguoI c fruoc khI chan gI.
ConngPhuongfaIdafufhIndIuynQ!yhoabaodIn
|mffngoIkhaccuaTchfakImph)nnfhanhaInamaInu.Y
chIfmfhyduockhoaIIacfnhduckhIcouongIInnh,mf
nhnvffffuongdopfraI,anmacxahoanhumfnhahaophu.
KhI b bn cuong dch Ia Nhn Nga Hanh, Huong Vn ThIn,
oanhoanhvaInhHXungbaovy,ychIcnchngdobang
mfcykImfhumadadmNgaHanhmumfmaf.PhaIdnIuc
oanh oanh hanh ha uong IIn nh, ng Phuong f aI
nhnfhyvadaudon,moIchufhuavachfduoIfaysaffhucua
NhmNgaHanh.
Vo hoc Iun kf hop chaf cho voI y hoc. Mn phaI nao frong
vo hIp KIm ung cung bIf dung fhuc, chua fhuong, nuI nng
va cham soc nguoI b fhuong. Tf ca du dua frn y fhuf c
fruyncuanguoITrungHoavadovy,nhungdIumaKImung
dIn daf du co co so khoa hoc. ThInh fhoang, frong vaI b fIu
fhuyfcuangcungconhungdIuphIkhoahochoackhngduoc
khoa hoc hIn daI kIm chung nhu chun fhay dI cng Iuc, da
fhng haI huyf Nhm |c. NguoI fa co fh hoaI nghI cac gIa
fhuyf do. Nhung aI c m duoc su hu cu, vn Ia fnh fhn va
nguyn fac cua sang fao fIu fhuyf7 AI cm duoc nha van dIn
daf mf cach Iang man, vuof ra ngoaI quy Iuf fhng fhuong cua
cucsng.
KIM!NCCI!AOITOI 51
hffp://obooks.vdcmodIa.com
MfdIurorangIaKImungchIvIffIufhuyfchukhng
hvIfsachnghIncuuvyhocTrungHoa.NhungduIanhafIu
fhuyf, ro rang ng da nghIn cuu ky IInh vuc y hoc cua dn fc
ng d dung nap mf cach haI hoa voI IInh vuc vo hoc. fao ra
nhung kIn fhuc y hoc phong phu cho fac phm va dom IaI hung
fhu cho nguoI doc. KIn fhuc y hoc cung nhu vo hoc y duoc xy
dungfrnnnfangkInfhucfrIfhocTrungHoa.TfcakhoIdI
voImduongvacungfrovfrongcaIIohuyndIucuamduong.
V!!CSAOIN 62
hffp://obooks.vdcmodIa.com
7.TNHY!
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
TuyfngoIIafIufhuyfvohIpnhungbanchfnhungfac
phm cua KIm ung Ia fnh yu dI Iua nng fham. Chinh fnh
yudaIamnnfinhcachnhnbanvakhInchohangfInguoIsay
mfacphmcuaKImung.
MfcachkhaIquaf,KImungdaxydungnhungcapnhn
vfhoacnhungcumnhnvfrIfaodIukInchohogapgohIu
bIf va yu nhau. Ong da rf fInh f d cho cac nhn vf chinh
phaI yu fa phaI, bach dao yu hac dao d fao nn nhung mu
fhunchIudocxuynsufchIudaIcuafacphmvanhungmu
fhun chIu su frong fm hn cua fung nhn vf. Iu dac bIf
Ia nhung nhn vf nu cua ng fhuong rf dop, rf fhng mInh,
xuf fhn fu Ma gIao hoac if nhf cung mang mf chuf fa khi
frong nguoI. o Ia nhung cap va nhung cum nhn vf Inh H
Xung - Nhm oanh oanh |Ticu nga6 giang b6), Truong Thuy
SonHnTT,TruongVKy-TrIuMInhChuChINhuoc
Hn Iy - TIu SIu |Y tbicn 6 /6ng ky); KIu Phong A Chu,
oanu-VuongNgocYn-Mc!ynThanhChungIInh,u
ThanChIATu,HuTrucVanNghIcngchua|Tbicn L6ng bat
b6), Thach Pha ThIn A Tu |Hicp kbacb banb), Quach TInh
Hoang ung Hoa Tranh cng chua |Anb bung xa Jicu), uong
Qua-TIuIongNu|Tbn Jicu bicp /u)...
NhungmIfnhduocduocKImungdungInIanhungmI
fnhfhffrongsangvadovy,fhfdop.TacphmKImungIy
bIcanhIchsufududoIThanhfrovfruoc|fruocfhkyXVII),
khImafuduyphongkInvanguynfacIgIaocuadaoNhodang
gIu vaI fro dc fn chI phI foan b nhung sInh hoaf xa hI. Cho
nn, nhung nhn vf cua KIm ung yu frong su cho phop cua
nhungfuduyvanguynfacy.Thnhung,finhchfIangman-
KIM!NCCI!AOITOI 53
hffp://obooks.vdcmodIa.com
mf fhuc finh khng fh fhIu frong yu duong fh rf phong
phu.
NhungnhnvfcuaKImungdayufhoophongcachcua
vo Im. Truoc hf, ho danh nhau, sau do hIu nhau rI moI yu
nhau.HnTT,mfnumadu,congaIachmIungvuong,da
dung Van fu chm |kIm ru muI) khng ch Truong Thuy Son
phaI Vo ang, rI sau do moI yu Truong. TrIu MInh, con gaI
Nhu Nam vuong frIu Nguyn Iua TRuong V Ky Iof xung hm
su rI sau do moI yu V Ky |Y tbicn 6 /6ng ky). Mc !yn
Thanh da danh cho oan u fhua chf fhIu sng, sau do moI
nhn oan u Iam Iang qun |Tbicn L6ng bat b6). O mf chung
muc nao do, cac nhn vf nay vuof qua hang rao cua nghI fhuc
phong kIn va rang buc gIao dIu cua I gIao: ho fu quyf dnh
fnhyucuamnhvacamfhyhanhphuckhIduocIuachonnhu
vy.
Tnh yu duoc m fa frong fac phm vo hI5p KIm ung
mang finh phn du rf cao. Cac nhn vf vuof In hoan canh,
vuofquanhungsuchngdIdbaovfnhyucuamnh.Truong
ThuySoncuoIHnTT,TruongVKybohfsunghIpdIfhoo
TrIu MInh, Nhm oanh oanh Iang fhang qua ngan frung d
baovInhHXung,AChuvuofngandamraNhanMnQuan
dchodoIKIuPhong...Ianhungchuynfnhdop.
Tnh yu duo c m fa frong fac phm KIm ung Iun Iun
kInhquamfquafrnhhysInhvfn.TruongThuySonvvoma
fufukhInchoTTcungfuvndgIugndanhfIf,xungdang
voIchng.TrIuMInhfubochavaanhrufdradIcungTruong
VKy.TIuSIuvaTu,InngIThanhnuMInhgIaomaIong
daunhucaf,camfhycucdoIhoanfoanvvvcchImunsuf
doIhu ha cho V Kyfhayao,chaydu. oanh oanh congfnh
Iang Inh H Xung In nuI ThIu Thf, chu d phaI ThIu Im
cmfumnhdIIyIoIhuacuaPhuongChungdaIsunhnchua
fhuongchoInhHXung.KImungdafhucsubInfacphmvo
hIp cua mnh fro fhanh nhung ban fnh ca fuoI dop. Nhung ban
fnhcayhoagIaIduocbIngIoIcuachanhfa,hac-bach,hn
fhu.ChungbanhfruongcamxucchonguoIdockhIdocfacphm.
V!!CSAOIN 64
hffp://obooks.vdcmodIa.com
KImungdafaoraduocnhungnhnvfsIfnhkInhdIn,
nhunggIaochucuadaofnh,hoacIayu,hoacIachf.Vuongfu
oan u suf doI Ioo doo dI fhoo Vuong Ngoc Yn chI d cho Iuc
nangnguynanIaghovaIcongnangchayfrn.uThanChIchu
bf chIc Ing saf vao du, Iam mf fn ThIf Suu gIup vuI cho A
TuchIdduocngamkhunmaffhInkIubamnhungfrandy
ac dc cua c. My dao vuong H f ChI say m Trn VIn VIn,
hu fhIp cua nh Ty vuong Ng Tam Qu dn nI chu hoa
fhn fhanh mf ko Iam vuon, fuoI rau frong my chuc nam d
duoc Ion nhn Trn. Truyn vo hIp cua KIm ung da xy dung
fhanhcngnhungchangsIfnhbcnhffhInha,xungdangdoaf
huychuongvangfrongIchsufIufhuyfckIm.
NguoI fa con fm fhy frong fac phm fIu fhuyf cua ng
nhung fnh yu ngang fraI, rf nguoI, fhoaf ra khoI khun mu
chophopcuaIgIaophongkInTrungQuc.oIaTIuIongNu
suphu,mfcgaIfrongsangbkofadmcuongbuc,yusaym
d d uong Qua. o Ia Ky HIu Phu, vo chua cuoI cua Hn IoI
hanhphaIVoang,dafhffhnvadayumfmaducuaMInh
gIao Ia uong TIu. SInh ra mf dua con gaI, HIu Phu da can
dam daf fn cho con Ia uong f HI |khng hI hn). o Ia
Hng phu nhn, vo cua gIao chu Thn Iong gIao va A Kha, mf
fhIunumfhffrInhfIf,dafrofhanhvocuaVITIuao.
TIuThuyfcuaKImungcungdafranhungfruonghopsa
doa fnh duc hf suc quaI d. o Ia KIn NInh cng chua, om gaI
vua Khang Hy, da sa nga voI VI TIu ao, mf ga fhaI gIam gIa
mao, fu nam 14 fuI. KIn NInh chI mun duoc VI TIu ao froI
cf, danh dp cho vo da foa mau moI duoc fhy Iac fhu cua frao
fhn. Ca bIf, co fruong hop cua ng Phuong f aI, gIao chu
Ma gIao, Iuyn Quy hoa bao dIn phaI dn dao fu cung, fro
fhanhkoaInamaInu,quanhyuduongvoIgabhaIauong
IIn nh. KhI xy dung nhung nhn vf, nhung IoaI fnh yu
nay, ng da nghIn cuu rf ky nhung bIu hIn cua finh cung
dmvadngfinhIuynaI.
Tac phm cua KIm ung co nhung doan noI dn fnh yu
fhf dop. Nhung nhn vf cua ng khng bao gIo fhf ra mIng
KIM!NCCI!AOITOI 55
hffp://obooks.vdcmodIa.com
chu yu nhung fnh yu cua ho nng nan frong anh maf, frong
hanhdngvafrongfraIfIm.oIaAChufrovNhanMnQuan
cho KIu Phong d suf doI fhoo daI gIa cung dI san chn duI
fho. o Ia TIu SIu chIa fay voI Truong V Ky frn bIn v a
Tu,dungnoI In ngI fhanh nu,ducoIamdnnuhoang dI nua
ma xa cng fu fh cuc doI cung rf v v. o Ia Nhm oanh
oanhbanfInchogIoImadufrngIanghphaIgIfngayInh
HXungvfamunnguoIomaIbnfadfachocho,baov.o
IaTrIuMnvoITruongVKy:IngmayfhIpdanhafmaurI.
CngfukoIa IgIumchofhIpdI.NhungIoIfofnhmangdyfinh
nduvabIufuongnhufhkhInfacphmvuasu,vuakhng
dungfuc.
Mf dIm khac cung dang ban dn Ia frong fac phm cua
KIm ung vn co nhung fnh yu fra nguy. Nhac IInh San bo
InhHXungdIamvogaaInamaInuImnhChIboImuu
d chIm pho Tch fa kIm ph cua Nhac f Qun. Chu ChI
Nhuoc danh Iua hua hn voI Truong V Ky d danh cap b Cuu
m chn kInh fhoo dI hun cua su phu Ia uyf Tuyf su fhaI.
NhungfuIfrocuaNhacIInhSan,ChuChINhuo ckhngnghIra
duocsufranguyy.Phnfranguy,mmuufhucvsusapdaf
cuanhungnguoIIon,nguoIfhy,nguoIcha.
ocfacphmcuaKImung,nguoIfakhampharacaIdop
cua fnh yu. So voI nhung fac gIa cung fhoI, fnh yu frong fIu
fhuyf vo hIp cua ng frong sang, Ianh manh. Thng qua fnh
yu, ng gIao duc cho con nguoI caI my cam v dao duc. NoI rang
fac phm vo hIp, fhf ra chI Ia mf cach noI. Chinh fnh yu da
Iam nn caI hn, su sng cho fIu fhuyf vo hIp. MI fac phm
cua ng ra doI fro fhanh mf buc fhng dI p ngof ngao cho fnh
yuIuadI.
V!!CSAOIN 66
hffp://obooks.vdcmodIa.com
8.TNH!C
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
TrongngnnguTrungHoa,chumduocvIfvoIbThuy,
conghIaIahammsacducquad.mduoccoIIamfcaIgdo
rf fu nhIn dI voI xa hI phong kIn Trung Hoa: vua duoc foan
quynconhIuphIfn,quanIaIvanhagIaucoquyncuoInhIu
fh fhIp. NguoI phu nu fro fhanh mon d choI, phuong fIn gIaI
fri cua nguoI dan ng. TIu fhuyf vo hIp cua KIm ung phan
anh v xa hI phong kIn Trung Hoa nhung caI nhn cua ng dI
voIfhoIdmdangnoIrIngvafnhducnoIchungIamfcaInhn
nghImfucvanghImkhac.
Tac phm KIm ung xy dung kha nhIu nhung nhn vf
dm dang chuyn IoI dung fnh duc. Va ng da danh nhung hnh
phafnangnfhooIufgIanghdfrungfrnhungIoaInhnvf
do.
Trong Ticu nga6 giang b6, nhn vf dm dang Ia In a
Quang. Han vua Ia fn cuop, vua Ia dm fac, khInh cng rf gIoI
va dao phap rf nhanh. Han co ngoaI hIu dung 14 chu: CIang
duongdaIdao,fhaIhoadmfac,vanIydchanhkhoaIdaoIn
aQuang.NhasufCIoIdafrungfrhan:xuynfufInvaob
phnsInhducvabuchancaoduIamsuvoIphaphIufKha
fCIoI|khngfhkhngcm).ChinhnhohnhphafdomaIn
aQuangboduocconduongfadm,frofhanhnguoIfuf.Trong
Anb bung xa Jicu,nhnvfdmdangIauuongcngfu.Han
Ia chau cua Ty dc u uong Phong, fu Ty Vuc xung Trung
Nguyn,vocngcaocuong,chuynhamhaIIuonggIaphunu.a
mafhanIucnaocungfrangbf!Nhunguuongcngfufamn
vn chua nguy hIm bang oan Chi nh chinh phaI. oan Chi
nhIadfuhangfhubacuaphaIToanChn.HandIngangqua
nuIChungNamfhgapngayIucTIuIongNuphaICMdang
KIM!NCCI!AOITOI 57
hffp://obooks.vdcmodIa.com
fhoafydIuynvocngfrongNgocNufmkInh.ThIahanqun
mfmnquy,dImhuyfcgaI,IyaodaobaophuInmafcva
duacvaobuIrm.TIuIongNucungodoIauongQua,nguoI
hoc fro fhn yu cua mnh. oan Chi nh an mam ma uong
Quakhafnuoc!
KIm ung noI v nhung hoaf dng fnh duc, dIu ma nguoI
fachoIadungfuc,voImfbufphapfInhfvafrangnha.Chinhv
fh ma frong In fro v fham va nhn ham TIn sI danh du aI
hoc ac KInh - aI nha chI duong cua frung Quc- vao fhang 1-
1995, nguoI fa da manh dan ban dn caI nha , caI fuc va ca ngoI
KImungIamfnhavanfhanhnhafuvanphongdnnIdung.
KhI noI dn nhung hoaf dng fnh duc, KIm ung khng bao gIo
mfa.OngchIfhufIaIbangmfvaIcungangonvadanhphn
suynghI,danhgIafnhhnhchodcgIa.
Trong Licn tbanb quyct, KIm ung xy dung nhn vf
Huyf dao Iao f fu Ty Tang xung nhu mf nhn vf dm ac
hang nhf. Trong nhung chuong du, caI nhn cua KIm ung v
nhn vf nay rf nghIm khac, phan anh quan dIm dn fc hop
hoIcuangdIvoInhungconnguoIngoaIHafc.HuyfdaoIaof
nhnchVnIamdfu.MoInguoIgoIchVnIafI ndmfac.
NhunghaIfhyfrochVnchanghcomfhanhdngdmdf
voIaI,nguocIaIchVnconIamfchinhnhnqunfu.
Nu Huyf dao Iao f Ia fn dm fac gIa nhf fh frong
Hicp kbacb banb,ThachTrungNgocIafndmfacfronhf.KhI
duoc guI In phaI Tuyf Son hoc, ga fhIu nIn 15 fuI do da co
hanh vI cuong buc c bo A Tu, con cua su phuc mnh khIn c bo
phaInhayxungIungsudfubaovfIfsachgIafrong.Thach
Trung Ngoc co dua om song sInh rf gIng mnh Ia Thach Pha
ThIn, fhuong chI duoc goI voI caI fn Cu Tap Chung |cho In
gIng). KhI Cu Tap Chung xuf hIn, moI nguoI phaI Tuyf Son
dufuongIaThachTrungNgocnnmungIfcu.ChIcodImaf
ngy fho cua A Tu moI nhn ra duoc v daI ca hIn Ianh nay
khngphaIIafnfIufacdo.yvymaCuTapChungcungb
moInguoIchuImyframInIafIudmfac.
V!!CSAOIN 6S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Nhungfrong12bfIufhuyfvohIpcuaKImung,nhn
vf dm dang s mf phaI fhuc v VI TIu ao |L6c tnb ky).
XuffhnfrongkyvInfhanhuongChu,ngayfunho,VITIu
aodaquonvoIcanhongbuomIaIoIgIuadamkhachIangchoIva
cackynu.CoduyndaduahanInacKInh,IamfhaIgIamgIa
maofrongcungnhaThanh.MoI13fuIdu,handamMcKIm
nh,qunchuaMcvuongphuVnNamvachofnhavoIPhuong
I, Ion hon han 2 fuI; 15 fuI, han quan h fhn xac voI cng
chuaKInNInh;18fuIfrIgIafsangNga,hanquanhvoIcng
chua T PhI A |SophIa), con gaI Sa hoang! Tu fhaI gIam, han In
fhng Hoang ky, Khm saI daI fhn, a fuoc rI Cng fuoc.
Trong mf In dI cng can v fhanh uong Chu, han quan h
mfhoIvoI4nguoIphunu:TThuyn|vogIaochuThnIonggIao
Hng An Thng), A Kha |nghI Ia con gaI cua Ng Tam Qu va
TrnVInVIn),SongNhI|nu f), Tang Nhu |ThIn da hI).RI
hananoIunvoIca4nguoIfrn,IyIuncaKInNInh,Phuong
I, Mc KIm nh. Suf doI VI TIu ao chI bIf co fnh duc,
khng h bIf dn fnh yu chn fhf Ia g. KIm ung da khng
cho han co duoc nIm hanh phuc duoc yu cua VI TIu ao. Hm
hanfroIaIuongChufhammodnfhoomfdoanfhfhIp,VI
XunPhuongphaIfhmkhonconfraImnhcomaf.
TrongfacphmKImung,khngfhIunhungIoIfhoama:
dm fac, rua don, cho In gIng... Ong dung frn quan dIm cua
mfnhanhnbandnhnxof,danhgIanhunghanhvIfnhduc
cuacacnhnvfdochinhmnhfaora.Ongphanxofhomfcach
nghIm khac - ff nhIn Ia voI caI nghIm khac cua mf nha van
chu khng phaI mf quan foa. Ong d cho nhung nhn vf dm
dang fu ruoc Iy su frung phaf cng mnh cua cuc sng |fru VI
TIuao!).
Ca bIf, co mf fruong hop mo du bang hanh vI cuong buc
nhung kf fhua bang fnh cam ff dop. o Ia uong TIu |Ta su
MInhgIao)dabafcocvacuongbucKyHIuPhu|dfuphaINga
MI).HIuPhusInhraduacongaI,daffnIauongfHIdfo
ykhnghhIhnvdafhffhnvoIuongTIu.IfTuyfsu
fhaI, su phu cua Ky HIu Phu, v vy da gIf HIu Phu. uong
KIM!NCCI!AOITOI 59
hffp://obooks.vdcmodIa.com
TIuovynuIcon,khngcuoIvonuadgIumaIhnhbongcua
nguoIphunufungIanannhncuaanhfa.
NguoIfafhuongnoI:IuagnromIungaycungbondchI
nhungquanhffyunamnufrongnhunghoancanhfhunIoI.
Cu noI dy finh n du dy khng fh co frong fac phm KIm
ung. NhIu Iua dI frong fac phm cua ng fhuong nhau, sng
voInhaumfnoInhungfraIvngIuduocphongdnguoIqunfu,
gaI vn gIu duoc fIf sach gIa frong. o Ia V Ky - TrIu MInh -
ChI Nhuoc - TIu SIu, Truong Thuy Son Hn T T, Inh H
Xungoanhoanh,QuachTInhHoangung,oanu-Mc
!yn Thanh Vuong Ngoc Yn Chung IInh, H PhI - VIn Tu
Y,ThachPhaThInATu,chVn-ThuyPhuong,KIuPhong
AChu.Hodurffro,snggIanghphIubafnhungvnfn
frong chu I, bIf yu say dam, co fhom khaf nhung khng vuof
qua gIoI han cua fnh yu. Co nhung Iua dI fhanh vo fhanh
chng, co Iua dI Iy fan nhung fuu frung, ho da sng fhf dop va
yufhfdop.TIchorangdyIamfkhiacanhrfdaoducfrong
fac phm KIm ung. No dom IaI cho nguoI doc - nhf Ia ban doc
fro-nhungnhnfhucdungdanvfnhyuvafnhduc,gIupcon
nguoIvuonIndsngdungnghIavoIkhaInImconnguoI.
V!!CSAOIN 60
hffp://obooks.vdcmodIa.com
9.CHTHAI
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
Truocnay,vanhocfhgIoIdadIaIchochungfanhIufac
phmcuacacbcfhyhaIhuoc.uanucuoIvaovanchuong,fao
rasuhungfhuchonguoIdocdacofunhungvokchcuaMoIIoro
|Phap), AzIf NoshIn |Th NhI Ky), SIavomIr Mrojok |a Ian). Va
frong fhoI daI chung fa, fIng cuoI co nhIu frong cac fo bao
chuyn haI huoc, cac fIu phm frao phung, chm bIm. Van hoc
Trung Quc cung da fruoc ba fn fuI cua cac bc fhy cuoI: Ng
Thua n voI sIu phm Ty u Ky, I Tn voI fac phm A.Q
ChinhTruyn.TrnnnfangcaIcuoITrungQuc,KImungfIn
sInhcungduanucuoIvaovanchuongcuang,duvanchuongdoo
phamfruvanchuongkImhIp.
NhungfnhhungfrongfIufhuyfvohIpKImungIun
Iun sI dng voI finh chf du franh, bao Iuc, muu foan, fhu
doan.VyfhvIcduafIngcuoIvaofrongnhungfnhhungnay
quaIamfdIukhofhuchInnhfIagIuIamsaochochfcuoIdo
khngphavocaIfngfhcuakhaInImvohIpfIufhuyf.KIm
ungdaIamduocvIcdovoIngoIbufkhooIoocuamfbcfhy
vafrong12bvohIpfIufhuyfcuang,chfhaIhuocdaduoc
danfraIkhapcacchuongfaoranImhungfhuchodcgIa.
Trongfacphmcuang,conhungnhnvfkhahaIhuocv
ngoaI dIn, fm hn fhf fro fho va hanh su rf fu. VoI b Anb
bung xa Jicu, fa baf gap mf nhn vf dang yu nhu vy: Iao
ngoandngChuaThng.ChuaThngIanhnvfs2cua
phaI Toan Chn, su d cua Vuong Trung uong, duoI fay co ca
mf dam su dIf gIa nua c fhu nhung fm hn ng vn Ia fm
hn cua mf dua bo ngy fho, frong sang. Ngay ngoaI hIu Ia o
ngoan dng |ng gIa ma choI nhu con nif) cung du d m fa dac
dIm finh cach nhn vf Chu a Thng. Thoo su huynh Vuong
KIM!NCCI!AOITOI 61
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Trung uong sang hoang cung nuoc aI Iy, Chu a Thng da
quan h fnh duc voI mf cung phI cua hoang gIa, do ra mf dua
connhungnuIkhngduoc. Chu aThngIamfcaofhu, suf
doIchangbIfsohaIaInhungmIkhInghodnfnnangcungphI
da Io fhf fhn voI mnh Ia ng fa chay daI. Suf doI Chu a
ThngchuynIamnhungvIccquaI.Ngaydnmnvocngng
fu suy nghI ra cung co caI fn ky d khng kom: Song fhu h bac
|haI fay vua gIup nhau vua danh nhau). o Ia kf qua cua mf
cachphnyfhfIyfuong:fayfraIvohnhvung,faymafvohnh
fron cung mf Iuc, sao cho vung ra vung, fron ra fron. ChI co
ChuaThngIaIamduocvIcyvaIuynfhanhcngkyfhuf
Songfhuhbac.VocngngfadafdnfrnhdkInhnguoInhng
changhgIfchocaI,hamhaIaI.MIkhIngfaxufhInIafnh
hungfronnvuInhn.
Trong Ticu nga6 giang b6, fa gap rf nhIu nhn vf haI
huoc.oIaInhHXung,daIdfuphaIHoaSon,mfnhnvf
duocmfaIa"Iangfuvhanh,fhanhdanhfanfa".PhaIHoaSon
nIfIngvsunghImkhacgIugnfhanhquygIoIIufnhungkhI
cao hung In, Inh H Xung san sang bo ff ca ra sau gay. Anh
danhbacvoIbondufhu,u ngruouxaIquyncunganhomgIang
hhaosI,danhchobondfuThanhThanhphaI"fhichuonghu
bnhsaIacnhan"|chngdifrasaufanfacnhunhanroIbaIcaf).
munIc-vocuafCIoIhoafhuong,macuanIcNghIIm-
cao du va suyf b fhIn v fu chI fnh yu cua NghI Im, Inh
HXungdafrafhu"hfsucngnghInh.Anhhuongdnchof
CIoI daI su cach dIm huyf mu, dua mu vao khach san va... coI
qunaomuraIamsaomuconchayfhoafkhoIfayfCIoI.Hoc
duockInhnghImquaIchIudo,fCIoIdaquyxungIayInh
HXung,xungfungIaInhHsuphu,fhmchiIaInhHgIa
gIa!
f CIoI hoa fhuong cung Ia nhn vf haI huoc s mf. Io
yumfnIc,ngfacungcaodudIfu.NhungquyIufcuaPhf
gIacongugIoIcm,frongdococmfadm,mamucdichcuaf
CIoIIadIfudanochoduocvoInguoInIcdo.Ongfafudafcho
mnhngoaIhIuIafCIoI|changcmcangrao),daIyduocnI
V!!CSAOIN 62
hffp://obooks.vdcmodIa.com
c va do ra NghI Im. NghI Im cung dI fu, Iam nI c cua phaI
HangSon.CfhmyufrmnhoInhHXung,nnhndacuu
mnhrakhoIfaydmfacInaQuang.ThIafCIoIphaIdI
fmInhHXung,opbuc anh IamnhasudcuoINghIImv
frn doI nay "chI co ng su Ia cuoI duoc ba vaI". I voI In a
Quang, f CIoI frung fr fhang fay: cao du buc Iam su, daf
phaphIuIafKhafCIoI|khngfhkhngcmduoc),buc
InaQuangfnNghIImIamsuphurIbucInaQuang
IammaI"suphu"mnhvoIInhHXung.
Tuy nhIn, noI dn fIng cuoI frong Ticu nga6 giang b6,
nguoI doc vn nho dn ao cc Iuc fIn nhIu nhf. o Ia 6 anh
om,fnIaaoHoaTIn,aoChITIn,aoIpTIn,aoThuc
TIn, ao Can TIn, ao Can TIn. Ho gm du hoa, nhanh, Ia,
canh,gc,rnhungbcaIfIhd,khngphnbIfduocaIIaIao
fam;aIIaIaofu!Vocngcaocuong,fmyfuongfhng,hokhng
sobfkydchfhunaofrndoI.Sufngayhodanhnhau,vangfuc,
caIIn..MacaIkIucaIIncuaanhomnhahoaocungrfhoaf
k,cangcaIcufruyncangrIram.NhnduoIkhiacanhfrIfIy,
ao Cc Iuc fIn chinh Ia nhung nha Iun Iy hoc hnh fhuc
|IogIquo formoIIo) cua phuong ng. ao Cc Iuc fIn mm nam
mIngmuoI,sufngaychInoI,noIvanoI;dnvuanhaTngcung
khngcmhoImmIngduoc.
NhungcomfnguoIduynhfcofhbuchocmmIng.o
IaSafnhndanhynhNhfChI.nhNhfChIcoIcuuduoc
mf nguoI Ia ra Inh cho nguoI do hoac anh om nguoI do dI gIf
mf nguoI khac. Trong mf In ao Thuc TIn b frong fhuong,
bon ngu fIn bon khIng dn cho nh Nhf ChI chua nhung
mIngvnnoIfhInhbachsaf.nhNhfChIquafm ffIngIm
Ia nam Iao Im ngay boI v nu khng Im, nh Nhf ChI so buc
bonfIngIffnaoThucTIn!KhIInhHXungduocduaIn
goNgu a Cuong, nh NhfChIfhunhnrangkhngfhchua
fhuong cho chang duoc. on ao Cc Iuc fIn bon fra fhu, daf ra
cu hoI: "Cuu mf nguoI fh gIf mf nguoI. Nay khng cuu duoc
nguoIfhgIfaI7"ChinhcaIIunIyhochnhfhuccuabonIucfIn
KIM!NCCI!AOITOI 63
hffp://obooks.vdcmodIa.com
da khIn nh Nhf ChI fu suy nghI va cuI cung, fu vn kInh
machchoduf,chfdIdxungvoIngoaIhIuSafnhndanhy!
InhHXung,fCIoIhoafhuong,fKhafCIoIIn
a Quang, ao cc Iuc fIn Ia caI fruc haI huoc cua Ticu nga6
giang b6.ChungquanhcaIfrucdoconconhIunhnvfhaIhuoc
khac nhu Huong Vn ThIn, Quang mInh fa su cua TrIu uong
fhngIao;TIuTuongdavuMacaIfInsInh,chuongmnphaI
HanhSon;bonqunnIphaIHangSon;bongIanghfhaokhu36
dng72dao...gopfhmfIngcuoIchofacphm.Vfh,Ticu nga6
giang b6 fran dy fIng cuoI Iac quan, ngay frong nhung fnh
hungbIfhuongnhf.
Chf haI huoc frong kIm hIp KIm ung fhuong xuf hIn
frong nhung fnh hung nghch Iy, fhoaf fIn fh co vo ky quaI
nhung doc ky fhy fhu v v cung. Ta co fh fm ra mf hI nhu
vy frong b Hicp kbacb banb. PhaI Tuyf Son co nI bIn, bon
TIuTuI,ThanhTuHoc,TTuMIn,IuongTuTInbafgIam
chuongmnrIquayradanhnhauddanhchucchuongmn.AI
cungfukhookhoangvocngmnhcaocuongvahodanhnhauvoI
nhungchIufhucdca cnhf,fInhvInhf.CIuakhungcanhnhu
vy fh Truong Tam va Iy Tu, haI su gIa cua dao Mc Iong dn
phaf fhIp moI chuong mn phaI Tuyf Son dI an Iap baf cuc
ngoaI bIn ng. Ma "an Iap baf cuc" co nghIa Ia ra dI khng co
ngay v. Ca bon T Tu MIn, Iuong Tu TIn, TIu Tu I, Thanh
Tu Hoc so qua, chang aI mun franh caI chuc chuong mn nua.
TruongTamvaIyTubobucbonhophaIduvochophnfhang
baIdxacdnhchuongmn.ThIaanhnaoanhnychIducu
fhua,fhmchiconduafaychncuamnhva odaokImdchfhu
dduocbfhuongvadInhIn,cangbfhuongnangcangff.Trn
ducokImbay,comauchaynhungchfhaIhuoccuabnnhn
vfcufhuaIaIhoagIaIduocchfsafmaukIavaIamchochuong
fIufhuyfcuckysngdng,fhuv.
Trong fruyn vo hIp cua KIm ung, co nhung nu cuoI rf
nong va co nhung nu cuoI rf Ianh. CuoI nong Ia cuoI ha ha, cuoI
daucaruf,moInguoIcungcuoIkcadcgIa.TrongTbicn L6ng
bat b6, mI khI TInh Tu haI Iao ma Inh Xun Thu va bon d fu
V!!CSAOIN 64
hffp://obooks.vdcmodIa.com
cuaIaoxufhInfhfIngcuoInongIaIrIn.yboIvvoIphaI
TInhTu,fhoInnhIamffhuvocnghangdusovoInhungfhu
vocngkhacfrndoI.aconhungfndfuphaITInhTudomsu
phu Inh Xun Thu cua mnh so sanh voI uc Khng Tu va kf
IunucKhngTufhuaInhXunThuvKhngTukhngcovo
cng. CIa ma uc Khng Tu sng dy, doc duoc nhung dong nay,
chachanngaIcungphaI bfcuoI khoan khoaI.Nguoc IaIvoIcuoI
nong Ia cuoI Ianh, bun ma cuoI, fhuong ma cuoI. o Ia mI fnh
cuauThanChIvoIATu.
oan A Tu Ia c bo ac dc, d fu cua Inh Xun Thu, baf
duocuThanChIdhanhhachofhoafinhfanbao.CdaraInh
danhuThanChIfhuasngfhIuchfrInuongcaIIngsafdo
chupvaoduy,bInyfhanhfnThIfsuugIaIfrichoc.Nhung
oaI am fhay, ngay fu caI nhn du fIn, u Than ChI da say m
fmdungnhanmymIucuaATu.Hancofhhungchucafram
ngandaukhdduocnhnfhyATunomfnucuoI.Imafhan
IongIncamhonkhIcoaIhuongvphiaATumfcaInhnfhIn
cam. Han co mf pho vo cng rf ky bi Ia han khi cua KIm fm
frung dc Iam nI cng va d hnh cua ch Cn KInh Iam chIu
fhuc.HandanhaImfchuongfhnguoIdohoafhanhbangfuyf
ngay. A Tu duI haI maf, khng con nhn fhy g frn doI. Th Ia
uThanChIdInhonguoIfafhaocaIIngsafrakhoIdumnhva
khunmafcuahanfrofhanhkhunmafddangcuaquysu.Han
kImmfcaIkhanfrumdu,fmvvoIATuvafudIgIongnoI,
xungmnhIaTrangTuHIn;dncbochudugIangh,khoovoI
crangmnhIakynamfu,dopnhuPhanAn,TngNgoc!Rorang
IakhIcomafATu,handadanhchonhIunguoIfhfdInbafdao
nnATuhfIongfIncy.ChinhvdbaovbimfchonhungIoI
khoo khoang khoac Iac do, han da phaI nan nI nhIu nguoI khon
hhananhfun,dopfraIdvuaIongATu.CaIhaIhuockhIxy
dung cap nhn vf A Tu - u Than ChI cua KIm ung fran dy
nuoc maf, bao cuoI cung duoc ma bao khoc cung khng saI. o
cungIachfhaIhuoccuaITnfrongA.QChinhTruynkhIA.Q
duocduaraphapfruong!
KIM!NCCI!AOITOI 65
hffp://obooks.vdcmodIa.com
uoc cuoI voI nhung nhn vf cua KIm ung fhf Ia mf
dIusangkhoaI.CaIsangkhoaIdonamfrongnhungdInfInng
nghInh cua cu chuyn, khIn nguoI fa khng fIn cung phaI fIn.
MffhidusInhdngnhfIachuynfuynphucuacngchuaVan
NghI nuoc Ty Ha. Cng chua Van NghI da fung b ThIn Son
ngMbaf,coIfrnfrungvadomvaohmnuocdafIfhuIcho
namcanhnhasuHuTruc.MucdichcuangMIaphagIoIHu
TrucvaquanhIn,nhasufrodakhngfhoafquakhoIvongfrn
Iuy.Ionganhvuadaukh nhungcungvuacamfhyhanhphuc.
VasufdoIanhvnnhonguoIfrongmngnhungkhngbIfnang
fnIag,odu.ungmfcaI,nuocTyHarabangchIuphucho
cngchuaVanNghI.NhungfhIucchinhfrcamfhydyIafhoI
co d phuc hung nn qun su cua quc gIa v ko nao Iam pho ma
nuoc Ty Ha Ia ko do co fh nam fhuc quyn v qun dI. oan
ChinhThunnuocaIIybucconIafhfuoanuphaIdI.C
T M ung Phuc cung dI dn cu hn voI hy vong phuc hung
bInhIucnuocaIYn.HoacVuongfunuocThI Phncung
dnfranhfhu.ChIcochangHuTrucIadIchoI,hoanfoankhng
nghI dn chuyn fuyn phu. Tf ca chuong frnh fuyn phu chI
gm co 3 cu: "Trn doI, nguoI fhich aI nhf7 NguoI y fn g, o
du7".CacVuongfu,fhfududapxong.nIuof,nguoIfadua
cof,dyHuTrucvao.apcufhunhf,HuTrucbao:"TrndoIfa
chI fhich nang nhf". Cu fhu haI: "TI qua, fa khng bIf fn".
Cufhu3:"Tronghmnuocda"VachI3cudo,HuTrucfmra
nguoIfnhnhn-MngC-cuamnh,frofhanhphomanuocTy
Ha gIua su ngac nhIn cua moI nguoI. Hoa ra, fro fuyn phu do
khngphaIIamfdonphopchinhfrnhamdIdchvoIaIca.o
chIIamfcachdfmranguoIdanngmacngchuadafungyu
duvafraofhnguIphn.
Thnhung,khngcofacphmnaofpfrungcaodfinhhaI
huocbangbL6c tnb ky.Tucachxydungnhnvffrungfm
dnfnhhungdInfIncuchuyn,dnngnngunhnvf,L6c
tnb ky Ia mf b haI kch Ion. Khng chuong nao cua fac phm
fhIu fIng cuoI. Chuyn baf du khI VI TIu ao, mf fIu Iuu
manhfrongdngdImIXunvInfhanhuongChuduocMao
V!!CSAOIN 66
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Thp af, mf hao khach gIang h dom In ac KInh. ang fhu
doanmamanh,VITIuaodagIfduocTIuQuTufhaIgIam,
hoa fhn Iam TIu Qu Tu. Tu do, han fhn cn duoc voI vua
Khang Hy, fro fhanh ban nho cua nha vua, gIup vua gIf duoc
IoanfhnNgaoaI,gIanhpfhIndahIvahoafdnggIandIp.
HanfrofhanhChanhdfhnghoangky,phongfangfuochIua
I; Khm saI daI fhn dI cng can Vn Nam; Tu hn su; a
fuoc; Nguyn soaI cm qun chInh phaf qun Ia Saf! Cng Iao
hanIonhonbfkymfvcmnhdaIfhnnaocuafrIuKhang
Hy.
dafduocffdInhvInhquangdo,hanchIapdunghaIfhu
kInhnghIm:mfIakInhnghImsngfrongdngdImvahaIIa
nhung cu chuyn fruyn ky frong b Anh IIf Truyn ma han
ngho duoc fhua con o uong Chu. Thng qua nhn vf VI TIu
ao,nguoIfanhnramfdnhdbfngo:"TrndoIny,kyvIn
vahoangcungIahaInoIfranguynhf".acfhukInhnghImfu
kyvIndnhoangcung,VITIuaofrofhanhnhnvfdnhf
fra nguy. Nhn vf fra nguy y da fro fhanh HI mInh hoa
fhuong,sudcuaHIThng,phuongfruongchuaThI uIm;rI
saudoIaIfrofhanhfrufrchuaThanhIuongfrnNguaISon!
Nhn vf y du suc "fr" fn daI Han gIan Ng Tam Qu; fro
fhanh c vn dac bIf cho Sa hoang Nga Ia Tu; fhay maf Khang
HyHoangdquanhgIaohaovoIMngCvaTyTang.
Thnhung,nhnvfquanfrongykhngbIfchu.Trong3
chuhofncuamnh,VITIuaochIdocduocchuTIuvchunay
dnhnravoI3nof.yfhmabonnhavancofnfuIfrongIch
su van hoc frIu Thanh nhu C VIm Vo, Tra Y Hoang phuc Ian
phuc Ioc, hf IoI ca ngoI. Nhn vf y dua vao frong van chuong
mf mo ngn ngu fhoa ma bnh dn, fuc fIu nhu "con mo no", "f
ba qun rua don", "phuong cho do"... VI TIu ao "sang fao" ra
nhungfhufngumachuamffhoIdaInaonguoIfadamdomgan
ghop cho nhung nhn vf cao quy frong xa hI phong kIn: cng
chuaKInNInhduoccoIIaconduoInon,fhaIhuduocgoIIamu
dIm gIa. Mo ngn ngu y da duoc "fruyn ba". Trn Cn Nam,
fhycuaVITIuao,cungbIfgoIfhaIhuIa"mudImgIa".Vua
KIM!NCCI!AOITOI 67
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Khang Hy cung hoc fhu ngn ngu bnh dn cua VI TIu ao ma
mo mIng fhoa ma "con mo no". Chang nhung fh, nha vua cung
san sang Iam nhung vIc Iam hf suc "bnh dn", chang ra fh
fhngmfaIThanhHoangdchufnao.TIchorangdoanfrich
saudycofhnoIInchfhaIhuoccaodocuaL6c tnb ky:
"SachfhanhhIndocnhIuqua,foannhungdoankhkhan.
f nhIn, nha vua duoc ngho nhung cu "T ba no", "To daI vaI
phn",fuyfhfucnhungcungfhy vuI vuI IInbafchuoc nhung
chIkhInoIvoIVITIuaomoIduara.Hmnay,nhavuagapphu
hoang, vua hoan hI vua bI fhuong, nhung fhn cn cha duoc nua
gIodabdyrangoaIcuachangbIffunayconcodpnaogapIaI,
frongIongrfIakhochu.MaycoVITIuaonoInangfhuvIam
voInIufucdInhIu.KhIbanfoIdaIsufruphandopIoan,ngaI
IaInIhungfm.
NhavuadungdydIrangoaIsnmybuoc,haIfaybmy
hondabayraduoIdf,mIngnoI:
- Han qun co fu vuong, nao ng Vuong, nao Ty phIn,
naoacbIn,phaIphnchIarakhngfhdchungIInhIpvoI
nhauduoc.IaIconnhNamVuongKhngHuuucnhungmay
fhangchanaychfrI,chId IaImfduacongaIfhcachdIpho
changkhokhang.
Nha vua duf IoI, vung chn da mf hon da ra ngoaI rI noI
fIp:
- Canh TInh Trung fhn dung hon doI nhung IaI Ia ko v
muunnchangcochIdangngaI.ChIcnIamchohankhngIIn
mInhduocvoIhoTrnhoaIIoanIaxong.
NhavuaIaIdamfhondanuadIrInoIfIp:
- Thuong Kha Hy fh phu fu bf hoa. CIua haI cha con han
cungfhanhfhnuocIuanhamkhuynhIoafnhau,chacchangIam
nnfrofrngg.
KhIdafhubabhffungdI.ChIconmfkhIdaIonnhf.
NhavuanhnchamchapvaokhIdanay,ngongnxuffhn.
VITIuaocffInghoI:
V!!CSAOIN 6S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
-TuHoangfhuong!PhaIchangdyIaNgTamQu7
VuaKhangHygfdu.
VITIuaomangIIn:
- Thang gIac fhI fha nay. Sao mI khng chf dI khIn cho
uc Hoang phaI v mI ma fn fhuong cn nao. Tu Hoang
fhuong!XInHoangfhuongdaIvaonguoIhan.
VuaKhangHycuoIhaha,nIdafrofho,vachqundaIvao
phInda.
NgaIcuoInoI:
-NguoIcungdaIvaodI.
VITIuaocuoIr.CavuadaIvuanoI:
-HIsachnaykubangVanfugIacaosonIuufhuy.TIu
QuTu...TIuQuTu...
Ca chof nho fhy d noI chuyn Tam Quc co mf hI ku
bang"QuanVnTruongfhuyymfhfqun"IInnoIfIp:
-"TIuQuTufhuyymfhfqun"
VuaKhangHykhngninduoc,IaIcuoIhaha.NgaIvuafhaf
qunIaIvuanoI:
-SaunaymafabafduocfngIacfhIfhakIafhfsufhso
daIhanvaonguoIhan.
VITIuaofhyTIuHoangrachIucamhnNgTam
Qufhfrongbungmungfhmfunhu:
- Ta cung bon Mc Vuong phu danh cuc v vu nay. Th Ia
phomnhanchacdnquanuarI."
VagnnhukhngconhnvfnaofrongL6c tnb kykhng
cofinhhaIhuoc.CngchuaKInNInhcungbIfchuIfuc"Conmo
no,fodaIvaIphn"vagyramfhanhdngkInhfhIndngda
makhngphaInguoIphununaocungdamIam:Iysungbannaf
b phn sInh duc cua chng chua cuoI. HI Thng daI su, fru fr
chuaThIuIm,cangoIsudcuamnhIaHIMInh|fucVITIu
ao)dnhIuccaocuongkhIdIduvoIbonCafNhIanVuongfu
KIM!NCCI!AOITOI 69
hffp://obooks.vdcmodIa.com
ma chang bIf VI TIu ao so qua, fho cung khng nI va da dI
ra dy ca qun. Trung Quang daI su cm du Thp baf Ia han
chuaThIuImngyfhodnnInghoVITIuaodIchoIkyvIn
|dng dIm) cung cho rang ky vIn Ia mf "vIn" fuong duong voI
afMavIncuachuaThIuIm.ThmchikhITrungQuangdaI
sunghIncuuvocngcungphaInhoVITIuaochIdIm,huong
dn!
Co nguoI cho rang L6c tnb ky Ia fac phm cua fhoI daI
chung fa, VI TIu ao Ia con nguoI sng frong fhoI daI chung fa.
TI nghI Ia nhn dnh do hf suc nghIm fuc va hop Iy. VoI chf
haI huoc cua L6c tnb ky, fh ky 20 hIn fhn ranh ranh frong
fIu fhuyf vo hIp, voI nhung con nguoI, nhung fnh hung,
nhungsuynghIcuano.
KhngdduachfhaIhuocvaovanchuongnhuduavaosn
khuhayfhoca.TIdadocKImungnhIuInfrongdoI.VoIu
ThanChIfrongTbicn L6ng bat b6,fInhonuocmaf.VoIVITIu
ao frong L6c tnb ky, fI cuoI ha ha. NhIu dm, chof fInh gIc
ngu, nho dn VI TIu ao, fI bf cuoI mf mnh. Con nguoI ng
nghInh, fhu v, sng rf chn fhf do da fro fha nh mf bIu fong
haIhuoccuafhkyfhu20chukhngrInggfrongfacphmvo
hIpcuaKImung.
Trong hoan canh df nuoc chua hoa bnh, chIn franh vn
confIpdInnhIunoI,IongnguoIhoangmangIyfannhuxahI
mInNamfruocnam1975,facphmvohIpKImungvoInhung
manhaIhuocdacsacvuffronnphuongfIngIaIfridafgIa.Tm
frangchungcuabandocIucdoIafmramfcaIgvuIfrongmf
doI sng co nhIu b fac va nIm bI fham. Ta khng fhy Iam Ia
khInguoIdocdonnhnfungchuong,funghIcuafa cphmKIm
ungdangfrnbaoduoIdangfouIIIofon.TIchuanoIdngIafr
vanhoc,gIafrfufuong,gIaoduc.ChImfchucnanggIaIfri,van
chuongKImungdadapungdyduchonguoIdoc.HaIhuocfro
fhanhmffhangfhucb,domIaIchodoInucuoIyv.
V!!CSAOIN 70
hffp://obooks.vdcmodIa.com
10.CHN
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
Chon|jaIousIo)IamffnhcamfunhIncuaconnguoI,dac
bIf Ia o phu nu. TIu fhuyf vo hIp KIm ung, fuy frong fm
phananhvnhungsInhhoafvoIm,cungdaconhungnhnvf
ghonfung,fnhhungghonfungfhuv.Nhndnhvfnhyu
frongfIufhuyfvohIpcuangmakhngnhndnhvcaIghon
quafhfIamffhIusof.
MfcachkhaIquaf,KImungdungkhaInImrfcufhd
noI v caI ghon. Chon duoc goI Ia bnh gIm chua hoac gho
fuong. Con caI bnh gIm chua va gho fuong do d b frong fnh
hungnao,dbodufhIaIIa chuynkhac.
O muc d so cp, nguoI phu nu bay fo Iong ghon fung mf
cach nho nhang, dI khI khng khoI khIn dc gIa bun cuoI,
fhuong haI. o Ia fruong hop A ba ba |ba gIa cm) |Ticu nga6
giang b6). O fuI dI muoI, ba da xuf gIa dI fu va Ia mf nu nI
xInhdop.Comfchangdfcammnsacdopdo,cufhoofanfInh
hoaI.VahancungcaodudIfu,fudafphaphIuchomnhIaf
CIoI hoa fhuong. Han cho rang chI co ng su moI co fh yu ba
vaI|7)HofhanhvochngvasInhraccongaIxInhdopIaNghI
Im. Mf In, f CIoI nhn fhy NInh Trung Tac, vo Nhac f
Qun. Ong fa IomIng khon NInh Trung Tacdop,fhIaAbaba
nIconghonvdacovorI,saoIaIconkhonkokhacdop7.afa
bo Iun f CIoI, vao phaI Hang Son gIa Iam mu gIa cm dIc,
chuyn vIc quof chua, Iau fuong frong 18 nam, bao haI f CIoI
dIfmmunchf!
Omucdfrungcp,caIghonbafducobaIbanhon.oIa
fruong hop ghon cua MaI Phuong C |Hicp kbacb banb). MaI
PhuongCfhmyufrmnhoThachThanhnhungThachThanh
KIM!NCCI!AOITOI 71
hffp://obooks.vdcmodIa.com
chIyuvacuoIMnNhu.HosInhduochaIduaconfraIsongsInh:
Thach Trung Ngoc va Thach Pha ThIn. Thach Pha ThIn moI 6
fhangfuIfh...mffich.AIbaf7ChinhIaMaIPhuongC.Nang
domcubovhoangsondaIInhoTrIfCIangnuInng,daffn
cho bo Ia Cu Tap Chung |cho In gIng) d mI khI Iong ghon
fung voI hanh phuc cua Mn Nhu nI In, nang ku my fIng
cufapchungchodobun!
CuTapChungIonIn,fhanhmfchangfraIfunfu,hIn
Ianhnhunghoanfoandfnaf.Nhungchinhnhodomachangfro
fhanh mf con nguoI d nhf vo cng dac fhu duo c frong baI fho
Hicp kbacb banb, khac xa nguoI anh ruf dm ac va fan bao
ThachTrungNgoc.HIpkhachhanh-mfbaIfhodanhfIngcua
Iy ach, dI vao fIu fhuyf KIm ung, fro fhanh mf fac phm
fIufhuyfcangoIIongdungcam,duchysInhvafmhnfrung
hucuachangfraICuTapChungThachPhaThIn.
O muc d cao cp, caI ghon duoc KIm ung nng In fhanh
nhung m muu, fhu doan cao cuong. o Ia caI ghon cua Chu ChI
Nhuoc,chuongmnphaINgaMI|Y tbicn 6 /6ng ky).Ofrndao
hoang, d dc chIm kIm Y fhIn va dao Iong, c danh fhuc
m cho moI nguoI, Iy kIm rach maf va gIf Hn Iy, froI TrIu
MInh va bo In mf con fhuyn fha Inh dnh, muu d d TrIu
MInhchfdoIvuadvachonang.TrovfrungNguyn,ChuChI
NhuocIpfucfInhanhhnvoITruongVKynhungIaIbTrIu
MInhphangang,IamTruongVKybohnIvachayfhooTrIu
MInh d fm nghIa phu fa Tn. Chu ChI Nhuoc vua fhon, vua so
baI I m muu, da su dung mf chIu ac dc nhf frong Cuu m
bach cf frao, dnh danh vo so TrIu MInh d bf du mI. Tuy
nhInTrIuMInhchIbfhuong,vanhovffhuongdo,TruongV
Ky moI dn hIu duoc rang Chu ChI Nhuoc Ia nguoI danh cap
kIm Y fhIn va dao Iong, Iuyn fhanh Cuu m bach cf frao
gIu frong fhn kIm, baf coc cha nuI cua mnh Ia Ta Tn va Ia
nguoIgIfHnIy.
CaI ghon fung khng chI co frong nhung bc nu Iuu bnh
fhuong.CaIghonfrongbcnuIuuquyfcconghgomhon.oIa
fruonghopcuaaoachPhung,nguoIfcaII,vooanChinh
V!!CSAOIN 72
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Thun.ThnIaVuongphInuocaIIy,gInchngIangnhang,da
domfmfhnnganvangchogaanmaydodaInaI...MIfnh
chop nhoang do da sInh ra vuong fu oan u, danh nghIa Ia con
oan Chinh Thun nhung huyf fhng Ia con oan In Khanh.
Vuong phu nhn, gc nguoI fc ang Hang |TIn Ty), con ghon
ghgomhon.CInoanChinhThun,haIhooannuocaIIy
IofvaosonfrangcuabaIabaraInhgIfdIamphnbonhoa.
TuynhIn,caIhaycuaKImungIakhngbInnhungfnh
hung ghon fung frong fac phm cua mnh fro fhanh nhung vu
an hnh su co nha fan, nguoI chf. Nhung nhn vf cua ng chI
ghonnhumfcachbayfo fhaId,changcoaIchfca.HnIyvn
khngchfdonhafkImcuaChuChINhuoc,fhmchi,nhodoma
dcfinhcuaThInchufuyfhfhufhoomaufhoafrangoaIva
c...sngIaI.
ungfrnquandImhnnhncuachdphongkIn,KIm
ungchophopnhungnhnvfnamcuamnhconhIuvo,nhIu
fnh nhn. oan Chinh Thun co mf vo va... 5 fnh nhn |co k
IaI!); VI TIu ao co... 7 vo va mf fnh nhn. Tuy nhIn, KIm
ung cung da d cho nhung nhn vf nu cua mnh du franh
chng IaI quan dIm da fh saI fraI do. Mf cach fich cuc, ghon
fung duoc coI Ia mf cach fh hIn phan ung ch d da fh.
Nhung A ba ba, ao ach Phung... Ia nhung con nguoI da phan
ungnhuvy.
Qua fhf dang bun nu co nhung nhn vf |va ngay ca
nhungnguoIfhf)khngbIfyuvacungchangbIfghon.frong
fIufhuyfvohIpKImung,nguoIfayufhafhIfnhungghon
fungcungchaychoIIa!Rorang,fuyIybIcanhIaxahIphong
kIn Trung Quc nhung fIu fhuyf vo hIp KIm ung IaI dI saf
cuc doI boI v fm fnh frong do Ia fm fnh cua xa hI phuong
ngfhoIhIndaI.
KIM!NCCI!AOITOI 73
hffp://obooks.vdcmodIa.com
11.CHTTHO
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
ua fho vao frong fIu fhuyf, cho fIu fhuyf co chf Iang
man nham fao fhI hung cho ca nguoI vIf In nguoI doc Ia dac
dIm c huu cua 300 fIu fhuyf chuong hI fhoI MInh - Thanh.
HngIuMngcuaTaoTuyfCncofrnvaIframbaIfhovakhI
fhuc hIn phIm Hng Iu Mng, cac ngh sI ac KInh da bIn
nhungbaIfhonayfhanhnhacfu-mfdangnhacphu-duochaf
In, Iam gIau fhm chf IIu ngh fhuf cho fac phm dIn anh.
NhavanKImungdakfhuaphongcachduafhovaofacphm
fIu fhuyf nhu cac nha van fIn bI mac du fIu fhuyf chuong
hI cua ng Ia fn van fIu fhuyf. O chung muc nao do, KIm
ungIamfnhafhofhucsu;ngdavIfcavaIframbaIfho,dac
bIf Ia fho ThIn fng. Nhung baI fho nay chua duoc In ra; nguoI
doIchIbIfngIanhavanchuchuahhIuduocngconIamf
nhafho.ChungfacungIuuyrangngnIKImungdafungIam
frI huyn huyn on uong, TrIf CIang va Ia mf nha fho kha
nIfIngcuIdoIThanhvoIfhIfpHaINInhSafThSaoThI.Co
IomvangcuafruynfhngfIufhuyfMInh-Thanh,mvang
cuafruynfhnggIadnhdakhInKImungmanhdanduafho
vaofIufhuyfvohIp,IamchonhungfacphmvanxuIcuang
mnhmangmfmaufhIcaIangman,frufnh.
Co nhung fac phm cua KIm ung Iy fho Iam ngun cam
hung chu yu. o Ia fruong hop b Hicp kbacb banb, gm 14
quyn.Hicp kbacb banbIafuadmfbaIfhodaIcuanhafhoIy
ach, mf frong uong - Tng baf daI gIa ma Ich su van hoc
TrungQucrfdIfuhao.ThoIyachconhIufhfaI:Imca
|cangoIcaIdop),Tuyca|vIffrongIucsay),Ifca|vIfIucchIa
fay nhau), In faI ca |vIf v cuc doI chInh chIn), Tnh ca |ca
ngoI fnh yu), Hanh ca |ca ngoI chuyn gIang h mao hIm),...
V!!CSAOIN 74
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Hicp kbacb banb IamfbaIfhongungn,fhucfhHanhca,ca
ngoINguyVKy,fucTinIangQun,cngfunuocNguyva2hIp
khach - Hu oanh, nguoI gIu cua I Mn cung Chu HoI, anh
hang fhf. HaI nguoI da co cng gIup Tin Iang Qun dua qun
sang cuu nuoc TrIu, bao v Ham an, chng IaI qun Tn fhoI
ChInquc.
Tricu kbacb man b6 anb
Ng6 cu suong tuyct minb
Ngn ycn cbicu bacb ma
Tap nap nbu /uu tinb...
I vao frong fIu fhuyf KIm ung, ca baI fho Hicp kbacb
banb vn duoc gIu nguyn nhung no khng con Ia mf baI fho
nua. No chinh Ia mf pho vo cng ma aI co fm Iong chn chf
nhf,ifcofmnhfmoInhnraduoc.ConnguoIdoIamfchang
fraIkhnghbIfchu:ThachPhaThInfucCuTapChung.Anh
coccnbaIfhonoIInynghIag,cufhobIudafdIug.AnhchI
nhnnofchu.ViduchuHanhgm6noffhanhkhampharasau
fh vo fuong ung voI 6 nof do chu khng cn bIf Hanh Ia dI hay
chay. Anh cu Iang Iang kham pha fu dang nhu fh cho dn chu
cuIcungvadacfhumfmnfhncng,dIumaconhungnguoI
boramychucnamvnkhngkhamphaduoc.KImunggoIdo
IaIIfruocy.
Tbicn L6ng bat b6mnhmangmfkhngkhiIangman,fru
fnhcuafho.oIanhungcufhocuaKImungIamradcangoI
hoafra,mfquchoacuanuocaIIy:
Tbanb qun ng6c Jicn nbu tuong tbuc
Cuu nguyct tra b6a man /6 kbai
(Qun xanb, c6c ng6c tu6ng qucn mt
Tbang cbin, b6a tra rop /6i Ji
Hoac:
Xun cu tbuy J6ng tra b6a bacb
KIM!NCCI!AOITOI 75
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Ha c6c cn sinb /c tu b6ng
(D6ng xun nuoc gon b6a tra trng
N6n ba my tr6i trai cai b6ng.
oIanhungcufhodochinhKImungIamranhungduoc
gan vao cho nhung nhn vf cua mnh, d cac nhn vf fo fnh
fruocfnhnhn.ThiduTrnNamvuonggIaoanChinhThun,
mfconnguoIphongfnhrfmuc,fhuong"noI"voIcacfnhnhn
Vuong phu nhn va Tu Ia dao Tn Hng MIn. VoI Vuong phu
nhn,mfnguoIrfyuhoa,oanChinhThundoc:
Duoi kb6m mu Jon Janb b6 mang
Cbct /am quy su cung 6ai pb6ng
VoI Tn Hng MIn, mf nguoI chuyn phong Tu Ia dao,
oanChinhThunchI"bInfp"haIchumudon:
Duoi /uoi Tu /a Janb b6 mang
Cbct /am quy su cung 6ai pb6ng
ThIca,fuphukhngfhfachroIvoIfhIphap.Trongnhung
ngay sng chung voI Nguyn TInh Truc, oan Chinh Thun da
chopfangbanaybaISmvInxun,mfbaIfudanhfIng:
86ng tbu Juong Jicm muc
T6c pbuong ru bcn tai
Dung nban tun nba
Vc tbicn nbicn cang ngm cang tuoi
Cacb b6a nbn b6ng Jang
Vng cc anb sa6 tbua
Ng6i tua /an can ngm
Mt b6 guom pbng /ng nbu to
...Ba6 gio qucn Juoc
Hnb anb /uc cbia pb6i
Kbn /a uot Jm
V!!CSAOIN 76
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Ly bict J6i Jang J6ng /c roi.
oan Chinh Thun Ia mf vuong gIa phong nha, co rIng
mffhuphap.Chinhnhodo,TIuPhongdadIchIunofchufrn
baIfuvoInofchucuamfnhnvfndanhduocgoIIa"ThuIInh
daI ca" frong Ia fhu vIf v fruyn gIf cha ng ngoaI Nhan Mn
QuanvabIfoanChinhThunkhngphaIIanguoIchumuuvu
gIfchamnh.
Tho Iun gan IIn voI fnh yu, dac bIf Ia nhung mI fnh
dangdo.CnnhuKImungfnfrongfrIfdmfhucdo...Trong
Ticu nga6 giang b6,InhHXungvaNhacIInhSanfhuongyu
nhau. RI mf nguoI fhu ba - Im nh ChI - hIn ra va Nha c
IInh San say m Im nh ChI, phu ry mI fnh cua Inh H
Xung.NangIyImnhChIkhIImnhChIdafufhIn|dn
dao fu cung) d Iuyn Tch fa kIm ph. If chng mnh khng
con Ia dan ng nua, Nhac IInh San dau don nho fhuong chang
InhHXung.CdadInfrnfmvaImfbaIfhocuadanhsI
IyThuongn,muonfhonguoIdbIudaffmfrangcuamnh:
Nbo xua /uycn ai Han c6ng tu
Xuong trng tbanb tr6 bn cbua tan.
NgayNhac IInh San chfdI,InhHXungfrovnuIHoa
Son.AnhvaocanphongrIngcuaNhacIInhSanvadocduochaI
cu fho y, bIf duoc fm frang Nhac IInh San va cam fhy
fhuongyucgaIbfhanhhonbaogIohf.
Cung frong Ticu nga6 giang b6, fa doc duoc nhung cu fho
bnhdnkhanIfIngcuanguoITrungHoa.CnnhubongIang
h hao sI fhuong Iy nhung cu fho ny Iam cu cua mIng, doc
Infrongnhungfnhhungfhichhop.ThidukhIchIafaynhauho
doc:
Tbanb son bicb tbuy
Hu b6i buu ky
(N6n xanb tro J6
Nuoc bicc cn Jy
KIM!NCCI!AOITOI 77
hffp://obooks.vdcmodIa.com
C6n ngay gp go
HaykhIkhuynaIxungfaygIf mfnguoI,hofhuongdoc
haIcufho:
Ticu /uong pbi qun tu
V6 J6c bt truong pbu
(Luong nb6 cbng tbanb nguoi qun tu
Kb6ng J6c sa6 ncn Jng truong pbu
Nhungcufhofhngfuc,dafdungvaovfrifrongvancanh,
daIamfacphmfangfhmchfvanhoc.
Tho Iun gan IIn voI kInh dIn cua cac fn gIao, bang hI.
Trong kInh cua ao hoa gIao a Tu, co dn frn 100 baI fho cua
Nga Mac, da duoc nha fho Quach Maf Nhuoc dch ra ban Quan
fhoaI. KIm ung da khoo Ioo su dung mf baI fho ngan noI v s
phnconnguoI,ganbaIfhodovaofhnphnTIuSIu,cgaIIaI
aTu-TrungHoafrongY tbicn 6 /6ng ky.TIuSIufhuongyu
TruongVKynhungkhnghnoIInIongfhuongyudo.CchI
vnfhuonghafchoanhngho:
Lai nbu /uu tbuy bc, tbc nbu pb6ng
Bt tri ba xu /ai bc, ba so cbung
ChI co 17 chu nhung baI fho cuc ky ham suc. TI xIn fam
dch:
Cbot Jcn nbu J6ng nuoc cbay
R6i tan nbu gi6 tb6ang mau
Cbng bict tu noi na6 Jcn
Va cbng bict tan noi Ju.
ChodnkhITIuSIuhnTruongVKy,fubIfanhdfro
v a Tu, Truong V Ky moI kham pha ra y nghIa cua fnh yu
namfrongIoIkInhaIhoagIao.CucdoIconnguoIngannguIfh
fnh yu cung fh; cung IaI nhu Iuu fhuy h, fh nhu phong va
bffrIhaxuIaIh,hasochung.TIchodoanTIuSIuchIafay
V!!CSAOIN 7S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Truong V Ky frn bIn Ia doan hay nhf, gIau chf fho nhf
frongca12phofIufhuyfdscuaKImung.
Tho chinh Ia ao. KIm ung mun ban doc cua mnh nhn
ra dIu y. Ong da d cho nhung nhn vf cua mnh xuf khu
fhanh fho, ngn fu don gIan nhung y fu - caI ao bn frong - IaI
rfbaoIa,fhmdIu.ThidunhubaIfhocuanhasuTriQuandoc
choKIuPhongkhInghoKIuPhongInnuIfhInfhaI,chuaChI
Quan, yf kIn ng va hoI fham gc gac cua mnh. Tu fhm fm,
KIu Phong rf xu h, rf dau don v mnh Ia nguoI KhIf an;
mnh khng fhuc dn fc Han. Nha su Tri Quan da gIaI quyf
mI uu fu nI faI cua KIu Phong bang m f baI fho mang chf
fhInmnhmng:
Kbict an coi Han nbn
Bt /un gia bay cbn
An 6an cung cinb nbuc
Kb6ng bon Jam bui trn
KIm ung da dy fIu fhuyf cua mnh dI dn bo coI bao Ia
cua frIf hoc. Va fuy frnh d nhn fhuc, cam fhu; cac nhn vf
cuangnghaykhngngvnd.TfnhIn,baIfhonhufhnay
rfgnguIvoIconnguoI,khngdnnIbihImnhunhungcng
ancuaThInfng.
Trong 12 pho fIu fhuyf vo hIp cua KIm ung, fho Trung
Hoa va fho cua KIm ung xuf hIn du dan. No frung hoa voI
finhchfsafmaucuacucdufranhchanh-fa,fhhIncaIh n
cua van hoc fIu fhuyf chuong hI fruyn fhng. No kf hop voI
fhuphap|phopvIfchu), hnh fhanh nn nhungphovocngcho
phanquanbuf,kImphap,chuongphap.NoIamnnfchfIang
man cho fnh yu, chf frIf Iy cho fn gIao, chf fri fu cho doI
sng.uafhovaofruynkImhIpnhungquaIafhuphapcua
mf nha van cao cuong. Co fh noI, KIm ung da vuof xa nhung
bc fIn bI cua mnh frong h fIu fhuyf chuong hI MInh
Thanh.IunaycungrfdhIuboIKImungIamfnhafhoco
KIM!NCCI!AOITOI 79
hffp://obooks.vdcmodIa.com
faIvafaInangcuangfhucsuphaffrInrucrokhInguoIfnhHa
MngradIkhoIvongfayng.
V!!CSAOIN S0
hffp://obooks.vdcmodIa.com
12.NCONNC!NHN
TRONCVNCH!ONCKIM!NC
Truoc hf, ngn ngu van chuong Ia ngn ngu ngh fhuf.
TuynhIn,khngaIcmnhavanduavaohfhngngnngubnh
dn,dacbIfIangnngufhoama,vaofrongfacphmcuamnh.
Co nhIu khI, mf fu fhoa ma fh fhIn, fhm chi fuc fIu, nam
dung vao ngu canh cua cu van hoac fnh hung cua chuong hI
IaIfaoraduocyufnghfhufbfngo,fhuvchovanchuong.
ocvanchuongTrungHoa,chungfabafgapngnngufhoa
magnnhuIayufkhaphbIn,bangbacfrongfacphm.
fIufhuyfsufhITyHanchi|HanSofranhhung)conhIudoan
m fa phuong pha p fhoa ma ma cac fuong IInh cua Han vuong
IuuangvaTySobavuongHangVudungdchuIboIInnhau
voImucdichchocgInkofhu,buckofhukhngchunhucduoc,
phaImocuafhanhradanh.Capkofhungoanc,chunhucgIoI,
cac fuong IInh con ra Inh cho bon ma fhu |chuyn chuI) cuoI
frungramafhoama.frongAQchinhfruyn,ITndachophop
nhnvfAQcuamnhfhuchInphopfhangIoIfInhfhn,fhnh
fhoangcungfhoamacuTrIu,Vuongruxm,noaffvaTy
gIa cy: May Ia caI fhu d g7 Con ng v sau con hon gp muoI
In may hoac No danh mnh nhu danh b no. Van chuong cua
KImungIafhgIoIcuabonhaosIgIangh;frongdomfnuaIa
bangmnfadao,bafga,frmcho,cuopcua,gIfnguoI,IaIbfhoc
vfhufnuachonnchuynfhoamadIvoIhonhucombua.
Hicp kbacb banb Ia b fIu fhuyf co II fhoa ma ky Ia
nhf.MIkhInghIdnfnhdch,MaIPhuongCfhoamaconcua
Thach Thanh va Mn Nhu Ia Cu Tap Chung, ku fn Cu Tap
Chung chuI my fIng cho do bun. I voI nguoI dan ba ghon
fung gh gom nay, mf nua Thach Pha ThIn co chf nguoI cua
ThachThanh,mfnuaconIaIcochfchomacuaMnNhu!Cu
KIM!NCCI!AOITOI 81
hffp://obooks.vdcmodIa.com
bo phaI mang caI fn Cu Tap Chung cho dn nam 20 fuI moI
bIfduocfnmnhIaThachPhaThIn.
Tbicn L6ng bat b6 cung co mf h fhng ngn ngu fhoa ma
phong phu. Mf nha su fro Phf Iuc cao cuong, kInh dIn fInh
fhng, Iong da doan chinh nhu Hu Truc cung b ThIn Son ng
McungIInhThuunuIPhIuIufhoamaIaxuhoafhuong,su
chf chom, fhy chua chf dm. on qun fIn 36 dng 72 dao
Iamfphuongbangmnfadaohop;danngfhfuxungIaIao
gIa,Iaofu,danbafhfuxungIaIaonuong.ondfucuaTInh
Tu Ia o quaI Inh Xun Thu fh fan fung fhy: TInh Tu Iao fIn
fhnfhngquangdaIfhInhavngsong.IaogIadamfphafnhu
froIIongdfIo,vyfaymfcaInhfnguyfIumovadIvoIcac
phaIkhac,bonhocoIchangrag.ThnhukhIInhXunThub
Hu Truc danh nga, ca bon IaI nnh Hu Truc va quay nguoc fhoa
ma Inh Xun Thu: Anh Iua dom dom ma dam franh sang voI
maf froI maf frang. NguoI Ia ko fIu nhn gIan fa, dc ac. KIu
fhoa ma nhu vy gy cho nguoI doc nhung nu cuoI fhu v v fhoI
nnh,fhoIxuvImphunhIf.
Ma khng chI co bon dan ng moI fhoa ma. Trong Tbicn
L6ng bat b6,KImungconxydungmfhnhfuongphunukha
dcdao:nanghoakhIOnKhang,voMaaINguyn.NguoIdan
badopnaybnhfhuongkhopnop,nghImcn,rorakhifuongcua
mffhIuphukhakinh.NhungfruockhInangfachf,nguoIdoc
moI hIu ra rang nang Ia ko dm Ioan voI oan Chinh Thun,
ach Th Kinh. Truoc khI chf, On Khang con rang fhu hf fan
IucfhoamaKIuPhongmfhIvoImoIngonnguvuafucfIuvua
dcac.Vacangfhoama,dImafnang cangsa ngIn,guongmaf
IaIcovocaohung,phnkhoI!
on qun hao bn chu T, I, u, Ngac frong Ticu nga6
giang b6cofrnhdfhoamacungfhuchangfhuongfhua.Chung
kf hop voI ao Cc Iuc fIn cung mf gIuc, h mo mIng ra Ia
conmono,18doIffnqunruadon,phuongdfIn.acbIf
ngn ngu fhoa ma con duoc dung nhu m fhu mf khu d nhn
ranhau.InhHXung,chuongmnHangSon,bbondfuTung
SonfungbchangdmmumafvyhamfronghangdngfIdon
V!!CSAOIN S2
hffp://obooks.vdcmodIa.com
nuIHoaSon,fmmoIcachdgIfchang.KhIphongkImrafrong
bong fI, ho fhuong chuI: Cuf con ba may dI!. hoa ra, do Ia mf
khu d nhn ra nhau. Inh H Xung fhoa chf nho bIf hoc va
dung cu Cuf con ba may dI!. Nhung ko khIm fh kIa cu ngo
changIadngbon!|Ticu nga6 giang b6).
Nhung khng o fac phm nao, ngn ngu fhoa ma duoc h
fhnghoamfcachfInhxaovanngcaofhanhngnnguvanhoc
IaIungnhufrongL6c tnb ky.VITIuaoXuffhnfuIXun
vInfhanhuongChu,13fuIdaIInhhIfronvonmongnngu
fucfIucuakhachIangchoIvadamkynu.KhIduocvaofrongcung
nhaThanh,hanIaIduocfunghIpfhmvoIbonfhaIgIamvafh
v, fro fhanh mf chuyn gIa fhoa ma hang nhf. Han goI Tng
quanfhaIgIamIaHaIIaoconrua,goIfhaIhuIamudImgIa,
goI cng chua KIn NInh Ia con duoI non, goI Ng Tam Qu Ia
daI Han gIan, goI Ng !ng Hung Ia fIu Han gIan. TIn qun
ra bIn gIoI ng ac danh nhau voI nuoc Nga, han goI qun Sa
hoang Ia bon quy Hng mao. af duoc mf s hang bInh Nga,
hanbucnhungnguoInayphaIrafrnIammafhu,chuIboIvIn
fuInhqunNgaIaANhIThanhTuCo,chocgInchoqunNga
khaI fhanh fIp chIn. Tuy nhIn, han cuc ky fhf vong khI hang
bInhNgachIbIfchuInguoIIadhoo,dcho.HanvoIorarang
vphuongphapvanIdungfhoama,nguoITrungQuccaocuong
hon nguoI Nga; cu van phong phu hon ma fIf fu cung nhp
nhang hon. Ngh fhuf chuI boI cua VI TIu ao xuf fhn nhp
hoadnnIhaIngfhycuahancungfhoohocmongnngufao
Iaodo.VuaKhangHyvaTrnCnNamcungfhoocachchuIcua
VITIuao,chuIfuc.ChuIchovuI!
VanchuongIasuphananhcucsngxahInhfdnhfrong
mf gIaI doan nhhf dnh. fIu fhuyf vo hIp cua KIm ung noI
vbonhaosIgIanghfhoIphongkIn.MacaImafbangvanhoa
fhoIphongkIncuaxanhITrungHoaquafhp,Iasanphmcua
mfnnkInhfnhovaIachu.ChinhfrongmfxahInhuvy,
vIc dua ngn ngu fhoa ma vao mIng nhung nhn vf cua mnh
IamfcaIghfsucfunhIn.VndconIaIIangnngufhoama
y hIn ra frong ngu canh nao, frong fruong hop nao. KIm ung
KIM!NCCI!AOITOI 83
hffp://obooks.vdcmodIa.com
daIammfchuynhfsucfaIhoa:vIfduocnhungbfIufhuyf
fruongfhIn,gIaufinhnghfhufbangsuphafrnngnngubac
hocvangnngubnhdn,frongdocongnngufhoama.
OngsangfacfIufhuyffaIHngKng,nhungvanchuong
Quan fhoaI frong fac phm cua ng cuc ky frong sang va ngh
fhuf:rfgnguIvoIQuanfhoaITrungQuc.Thang1/1995,ng
v ac KInh dIn fhuyf va nhn ham gIao su danh du aI hoc
acKInh;cachocgIaTrungHoadacangoIcachfhhIncuaKIm
ung,coIngIanhavanIoncuannvanchuongQuanfhoaIhIn
daI.KImungdabIfdungnapcaInhavacaIfuc,sudungcaIfuc
dfaoracaInha.ThuphapdIndafcuangIafhuphapcuanha
vanfhuongfhua.CoIovfhmahmnay,12bfIufhuyfcua
ngdaduoccacnhaxufbanTrungQucInIaIvaduocbayban,
frnfrongdonnhnfrnfoancoITrungHoa.KImungcofhm
cafydcgIachinhfhuc.
V!!CSAOIN S4
hffp://obooks.vdcmodIa.com
13.SOPHNNH!NCOSACH
TRONCTACPHMVOHIPKIM!NC

TruockhIIamfnhavanvIffIufhuyfvohIp,KImung
da Ia nha van hoa. Va Ia mf nha van hoa cho nn ng rf chu
frong dn cac vn d van hoa, dac bIf Ia cac vn d v fh gIoI
sach.Ongdadanhchosachmfvfrikhaquanfrong,khngphaI
chI frong nhung baI vIf frn fo MInh bao ma con ngay frong fac
phmfIufhuyfvohIpvndyfinhdufranhcuagIoIvoIm.
TacofhfmfrongfhgIoIvohIpcuangmffhgIoIvsachva
s phn cua nhung b safch do cung d y song gIo nhu s phn
nhungnhnvfchinhfrongfacphmcuang.
Mf cach khaI quaf, KIm ung co cach goI fn sach rf
phongphu.SachduocgoIIaThu;nhubVoMucdIfhucuaNhac
PhI |fuc Nhac Vo Muc) gIu frong bao dao Iong |Y tbicn 6
/6ng ky), b MInh fhu fp Iuoc cua C VIm Vo va Tra Y Hoang
|L6c tnb ky).SachduocgoIIaPh;nhuTchfakImphcuanha
hoImoPhucChu|Ticu nga6 giang b6),CmphvaTIuph
cuakhuchopfuTicu nga6 giang b6.SachduocgoIIaKInh;nhu
ThnchIukInhcuaInhIn|Licn tbanb quyct),Iucmachfhn
kImkInhcuachuaThInIongvachcnkInhcuachuaThIu
Im |Tbicn L6ng bat b6), Tu fhp nh chuong kInh cua af ky
frIuThanh|L6c tnb ky),uocvuongkInh|Pbi b6 ng6ai truycn).
SachduocgoIIaIn,nhuQuyhoabaodIn|Ticu nga6 giang b6).
SachduocgoIIaIuc,nhubTuhabiIuccuaphaIHoaSon|Ticu
nga6 giang b6).SachduocgoIIaTmphap,nhubCankhngdaI
na dI fm phap |Y tbicn 6 L6ng ky). Sach duoc goI Ia Ky, nhu
MInh gIao Iuu fruyn Trung fh ky cua uong TIu vIf v qua
frnh hnh fhanh aI hoa gIao |MInh gIao) o df Trung Hoa |Y
tbicn 6 L6ng ky).
KIM!NCCI!AOITOI 85
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Nhung b sach ma KIm ung d cp dn duoc ghI chop voI
nhIudangvanfukhacnhaufrnnhungphuongfInkhacnhau.
VuMucdIfhu,CuumchnkInhchopbangchuHan|khaIfhu)
frn nhung fo gIy |hay Iua 777) mong vang kho. Iuc mach fhn
kImkInhchopbangchuHan,codhnhhuongdnchopfrnIua
quy. Tch fa kIm ph IaI chop frn ao ca sa. ch cn kInh chop
bang fIng Phan |SanskrIf) frn gIy. Hp fInh daI phap cua
NhmNgaHanhmaInhHXunghocduocduockhacfrnfang
safnamfrongnhangucoThaIH.VocngphaITIuao|Tbicn
L6ng bat b6) hay cng phu HIp khach hanh |Hicp kbacb banb)
duockhacfrnda).CankhngdaInadIfmphapduocchopfrn
fmdad.VocngMInhgIaoaTuduockhacbangfIngaTu
|ProsIan) frn 6 fm Thanh hoa Inh daI ngan khac nhau, xuong
khngraxuong,ngakhngranga.NoIcachkhac,nhungbsach
maKImungdcpdnkhaphongphuvvanfu,dadangvvf
IIuIamsach.
Ngay ca cach chop sach cung Ia: phaI vn chI cng d khac
chu frn saf |Hp fInh daI phap frong Ticu nga6 giang b6); phaI
dom Thanh hoa Inh nhung vao mf Iop sa p rI vIf chu In Iop
sap va dung cuong foan |acIdo) d fhoo nhung chu da vIf moI ra
fudangfrnThanhhoaInh.
Sach da Ia, cach doc sach cang Ia hon. Inh H Xung so
khngdocduocHpfInhdaIphapnukhngcoIfrnfrungnam
frnfmsafchonhungchukhacdohanIndafhf.TruongVKy
sokhnghIuduocvocngaTununhuaoThuvuongcuaa
Tu khng b danh Thanh hoa Inh frung vao ma cho chu b han
IndTIuSIudocvadchrafIngHan.VKycungkhngbIf
fm da d Ia Can khn daI na dI fm phap nu TIu SIu khng
frich mau ngon fay nho vao cho chu hIn ra. u Than ChI chI co
fhIanhhIduocchcnkInhkhIcuIduxungdf,chngchn
InfroI.Tuufrung,nhungbsachfrongfIufhuyfvohIpKIm
ung mang fhoo nhIu dIu bi n kho fa, co nguoI cm no frong
faynhungchangbIfduocgIafrIInfhanh-chIusuchuadung
frongbsach.
V!!CSAOIN S6
hffp://obooks.vdcmodIa.com
SphncuanhungbsachduocKImunghucufrongfac
phmfIufhuyfvohIpcuangdafhucsucunhufnguoI doc,
duanguoIdocdIvaomffhgIoIfIufhuyfvuasIufhucnhung
cungrfhInfhuc.
ConhungbsachfrofhanhfucdIunchofacphm.oIa
fruonghopcuakhuchopfucmfIuTicu nga6 giang b6,khuc
hopsoancuahaIconnguoIfhanhnha:IuuChinhPhong,caofhu
Hanh Son |bach dao) va Khuc uong, fruong Iao TrIu uong
fhn gIao |hac dao). Xua nay, nguoI fa vn sng fhoo cng fhuc
"hacbachkhngfhhoa,chinhfakhngfhgap.CaIuuChinh
PhongvaKhucuongdumunchungmInhrangkhucTicu nga6
giang b6cuahocofhhoagIaInhungbIngIoIcuasuchIarova
hn fhu. Kf qua Ia ca Phong In Khuc du b haI boI nhung con
nguoIfuxungIadanhmnchinhphaI.sachdoduocfruynIaI
choInhHXungphaIHoaSon;mangnofrongnguoI,changgap
phaI khng bIf bao nhIu dIu dau kh. Nhung cung chinh Ticu
nga6 giang b6 da dua chang Iang fu v hanh nay gap duoc mf
ngoc nu: Nhm oanh oanh, aI nu cua CIao chu TrIu uong
fhn gIao Nhm Nga Hanh. Ho yu fhuong nhau, dn voI nhau,
hoagIaIduocbIngIoIchinhfa,hopfucmfIuTicu nga6 giang
b6dIdnchfmIInhfuongfhuc-dIumahaIvfInbIIuu
KhuckhngfhIamduoc.
MfbsachkhacduocnhacdnfrongTicu nga6 giang b6Ia
Tch fa kIm ph |sach v nhung duong kIm chuyn fru bon fa
dao),IuufruynmfbkImphapvdch,fuongfruyncuadong
ho Im. T ho Im, Im VIn , xuf fhn Ia fIu su, co duoc
kIm ph phaI dn dao fu cung |fu fhIn) Iuyn fhanh. KIm
phapTchfaquadIdcac,ngfachopIaIvaoaocasa,dIfuva
danconchaukhngduocdoracoI.ConngIaImChnNamvo
cng fm fhuong, b phaI Thanh Thanh cua u Thuong HaI fn
cng nham doaf Tch fa kIm ph ma khng danh fra duoc. CuI
cung,kImphbchuongmnphaIHoaSonNhacfQundoaf
duoc.Mfmaf,NhacIIndndaofucungdIuyn,mafkhacIao
vucaochohocfroIaInhHXungancapTchfakImph.KhI
NhacIuynxong,vufaocasadIfhImnhChI,confraIIm
KIM!NCCI!AOITOI 87
hffp://obooks.vdcmodIa.com
ChnNam,IyduocvacungngayIpfuc...phangfoodIuyn.
Nhac nghI ngo, ga con gaI Ia Nhac IInh San cho cho Im va
fhuongxuynfhoodoIxomcongaImnhcoduochanhphuchay
khng. Im nh ChI da fu cung fh Iam sao co fh chan gI
duoc.NhungNhacIInhSandacuumangImnhChI:cfraIoI
rang Im dI voI c rf ff. Nhac f Qun fIn IoI do moI fha
mangchoImnhChI.NhungcuIcung,InhHXungvoIc
CcuukImvndanhbaITchfakImphapvdch.Tchfa
kIm ph do da khIn ba con nguoI fhn baI danh IIf: Nhac f
Qun, Im nh ChI va Ta Ia nh ThIn, chuong mn phaI Tung
Son.ungra,phaIgoInoIaTamnkImph.
Nhung pho sach ma KIm ung d cp dn frong fac phm
cuangcokhIIasanphmfuongfuong,cungcokhIIasanphm
fhucfduocIngvaocffruyn.VuMucdIfhu|frongY tbicn 6
L6ng ky), ch cn kInh |frong Tbicn L6ng bat b6), Tu fhp nh
chuongkInhvaMInhfhufpIuoc|frongL6c tnb ky)...Ianhung
fac phm co fhuc frong Ioch su van hoa Trung Hoa. u Ia san
phm hu cu hay san phm fhuc f, KIm ung da khoac cho
nhung b sa ch cua mnh mf hanh fung ky bi, mf s phn oaI
oam,khInnguoIdoccangcamfhyfhuv.
Thidu nhu fruonghopb Tufhp nh chuong kInh, mfb
kInhPhffhngfhuongmamoInguoITrungHoaducofhbIf,
frongL6c tnb ky.afkyManChufncngTrungNguyn,fIu
dIf nha MInh. Hoang d Thanh frIu Thun Tr da gIao cho cac
fhuIInhafkyfamquynTufhpnhchuongkInh,mIquynco
basachdungnhumaucocuaafky:achkybafrang,Hacky
badon,Hngkybado,Thanhkybaxanh...TamquynkInhdo
co g dac bIf7 Co! Thu n Tr da caf nho mf ban d khu vuc Oa
Tp Son |fIng Man; fIng Han Ia Ic Inh Son) rI chIa cac
mIng vaI da caf vao frong ba sach, chIa cho af ky. Thun Tr
dan con chau: Nu khng gIu duoc fhIn ha |fuc df Trung
Nguyn)fhfaoduhayfrovnoIdo.
CoifnhfnamfhIucfmmoIcachdcuopchoduocbimf
frongfamquynTucfhpnhchuongkInh.oIahoangdKhang
Hy, con Thun Tr. o Ia Cuu Nan su fhaI, nguyn Ia cng chua
V!!CSAOIN SS
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Hng Anh, con vua Sung TrInh frIu MInh. o Ia bon Thn Iong
gIao, mf gIao phaI bi mf fhng dng voI nguoI Ia Saf |fuc Nga
TaIu).oIaThInahI,mffchucphanThanhphucMInh
doTrnVInhHoa|TrnCnNam)IaTngdanchu.VadoIaNg
Tam Qu, phan fhn frIu MInh, duoc nha Thanh phong fuoc
nh Ty vuong, frn vung Vn Nam. MI fh Iuc du fIn rang
fm ban d gIu frong fam ba sach co bi mf rIng. Khang Hy
mun co d df dI, bao v Iong mach cua f fIn faI Hac Iong
CIang,IcInhSonmInngbacTrungQuc.onCuuNansu
fhaIvaThInahIfhmunphaIongmachcu anhaThanhd
duInguoIMarakhoITrungNguyn,frafhuchovuaSungTrInh
vakhIphucnhaMInh.ThnIonggIaofhIaIfInrangbandvo
sodkhobau...CuIcungcafamquynTufhpnhchuongkInh
IofhfvaofayVITIuao.HanIyhfcacmanhvaInhosaInuf
SongNhIkfIaIfhanhmfbandhoanchInh.HangIuIaIband
cho mnh con cac pho Tu fhp nh chuong kInh fh duoc may ba
IaIdbIuchoKhangHy,TrnCnNam|fhycuaVITIuao)
vaCuuNansufhaI|cungIafhycuaVITIuao!).
Mf s nhn vf cua KIm ung Ia van gIa nn dI du ho
cung mang sach fhoo. Sach fro fhanh vu khi frong chIn du
chng ko fhu, franh bIn voI ko khac. Nhn vf Chu an Thn,
mf frong Tu aI V H nuoc aI Iy, co nhIm vu bao v Trn
NamvuongoanChinhThun,dIducungcmfhoocacfpfho
cua Iy ach, Phu. Truoc khI chIn du, Chu hay ngm fho!
Trong Tbicn L6ng bat b6, Chu fhuong cung ban Iun fhI ca voI
oan u, con oan Chinh Thun. Nhn vf Thu ngaI Cu c
|gandocsachIungfung)frongnhomHamCcbafhuurafrn
fhuong...IucfuI,domsachra...duvomIng.Trongfrndungd
voInhasuHuynThngchuaThIuIm,Cucdadomducac
sachIunngu,ManhTurachfvnHuynThng.HuynThng
vn mac k, danh fran. Suc nho nha su khng doc sach dao Nho,
Cu c dI sang frich dn kInh dIn dao Phf: kh mnh
mng,quayduIabo,khInHuynThngchofngungfrndu.
Nha su chof ng ThIn co frong cu noI do va vIn fch ngay faI
chvoInucuoIfhufhaIgIaIfhoaffrnmI.
KIM!NCCI!AOITOI 89
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Sach cua KIm ung da d cp dn frong fruyn vo hIp
duong nhIn Ia sach quy, gIa fr khn gbIf bao nhIu ma Iuong.
Trong Y tbicn 6 L6ng ky, nha su CIac VIn fruoc khI chf, doc
mf vaI doan fhuc Iong frong b Cuu duong chn kInh. Quach
Tuong hoc Iom vaI doan ma da co fh dung nn phaI Nga MI;
Truong Qun ao cung chI fhuc vaI doan ma dung nn phaI Vo
ang. on oan Khac Ty, TIu Tuong Tu an cap fu chua ThIu
Im b sach nay, rach bung con vuon ma nhof vao. Truoc khI
chf, chung dI ngn IaI cho Ha Tuc ao nuI Cn In Ia kInh d
frong hu. Ha Tuc ao ngho ga hoa cuc, noI IaI voI phaI ThIu
Im Ia kInh d frong du! ChI sau nay, khI Truong V Ky gIaI
phuchoconvuongIamoIfmIaIduocbsachfrnquycuachua
ThIuIm.
Sach quy nn vIc bao quan cung rf cng phu. Nhung noI
chuasachduocgoIIafangkInhIu,fangkInhcac,coquydnhrf
nghIm ngaf, cm nguoI Ia IaI vang. Cang cm nn sach cang goI
fri fo mo. Tu do xuf hIn nhung ko an cap sach. Trong Tbicn
L6ng bat b6, nha su a Ia TInh fu ThIn Truc dn chua ThI u
Im an cap sach, b phaf hIn va b gIam Iong faI chua ThIu
Im. TIu VIn Son, dong quc fhich Khf an, df nhp vao
Tang kInh cac ThIu Im doc Ion vo kInh va hoc vo cng Trung
Qucdfrafhuchovo.Mungac,fcTInTy,huduhoang
fcaIYnfhoIThpIucquccungfungdfnhpThIuImhoc
Ion72fuyfkyThIuIm,frafu,nnhnnuImngfrunghung
nuocaIYn.
Nhung nhn vf cua KIm ung fhuong co fri nho rf fuyf
voI. Vuong Ngu Yn fhuc Iau cac sach vo frong fhIn ha, fro
fhanhnhnvfaIcunghmm.oanuchIxomquaIucmach
fhnkImkInhmfInfaIchuaThInIongmafmdaIanhhI
fronvon.Trong12bfIufhuyfcuaKImung,chIcomfnhn
vf ghof sach fhm f, fhy sach va chu nghIa Ia maf hoa du
vang.oIaVITIuao,IngInhcngfrIuKhangHy.Vnhan
df dac can maI, chI fhich choI gaI, danh bac, ung ruou, noI fuc.
y fh ma froI IaI frao cho han fam quyn Tu fhp nh chuong
kInh!
V!!CSAOIN 00
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Sach chIm mf vaI fro rf Ion frong cac b fIu fhuyf vo
hIp. KIm ung dua cac b sach vao, fao cho fac phm cua mnh
nhungfnhfIfhpdn,nhuhngmufhunIaIung.Ochungmuc
nao do, sach Iam nn chf van hoa cho fac phm fIu fhuyf vo
hIp vn nang v m muu, fhu doan, su franh du, su gIf choc.
ChI ngay frong khia canh dua sach vao fIu fhuyf vo hIp, KIm
ungdaIamfbcfhyfrongvanchuongfIufhuyfhIndaI
KIM!NCCI!AOITOI 91
hffp://obooks.vdcmodIa.com
14.THOITRANC
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
ThoI frang Ia khaI nIm xuf hIn frong fhoI daI cua chung
fa. Trong xa hI phong kIn Trung Quc ngay xua khng fh co
khaInImfhoIfrang,dongIanIavfhoIychuahconguoImu
voInhungkIuqunaomuduocduaInsnkhubIudIncho
dngdaoqunchungmphongfhoodomamaymac.TuynhIn,
anfhoofhuo,ofhoofhoI,funganxua,nhnIoaIdabIfcachan
macdfhichnghIvoImIfruongsng;vIcanmacfrofhanhmf
nhu cu ph quaf o moI noI va vao moI fhoI dI voI moI dn fc.
Tac phm fIu fhuyf KIm ung cung khng fhoa f ra khoI quy
Iuf ph quaf do. Can cu vao cach ng mIu fa cach an mac cua
nhung nhn vf frong 12 b fIu fhuyf vo hIp, fa co fh nhn
dnhvkhaInImfhoIfrangnhuIamffhucfcofhffrongcac
facphmdo.
Co nhung hnh fhaI fhoI frang fp fh duoc nha van KIm
ung mIu fa saf voI fhuc f v no baf ngun fu nhung quy Iuf
cua cac bang hI, fn gIao cua vo Im Trung Quc. o Ia nhung
hnhfhaIfhoIfrangmangfinhbobucvafuyfdI.
Trong Y tbicn 6 /6ng ky, KIm ung mIu fa gIao chung
MInh gIao |ManIchoIsmo) Iun Iun mac b ao choang daI mau
frang, nguc ao fraI va fa ao bn phaI co fhu mf ngon Iua do.
Ngon Iua do chinh Ia Thhanh hoa, bIu fuong co fu aI hoa gIao
aTu.KhIdomdaofruynsangTrungQuc,HfaandadI
fn aI hoa gIao fhanh MInh gIao, goI fn cac chua Ia aI Vn
Quang MInh fu. Trong Han fu, chu MInh, gm chu Nhf kf hop
voIchuNguyf.MInhconghIaIasangnhumaffroI,maffrangva
sangIayufinhcuangonIua.
V!!CSAOIN 02
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Trong 12 b fIu fhuyf cua KIm ung fh da co 10 b ng
nhacdncacvsuchuaThIuIm,fhucngonTungSon,fInhH
Nam. ThoI frang cua cac nha su rf d nhn ra: ngay I cac v
daI su fIn bI mac fang y daI hng, ngay fhuong mac ca sa mau
vang; nhung Iop d fu nho hon mac fang y mau xam hoac nu.
Trong Ticu nga6 giang b6 co nhung doan KIm ung d cp dn
phaIThanhThanhovungTuXuynxungPhucChuhoafdng.
Ho mac mf mau ao xanh, va dac bIf nh Ia Iun Iun dI khan
frang frn du. KIm ung fhf fInh f khI dua ra chIc khan
frangody!fTuXuynnguynfhucv dfaThuccuaIuu
fhoITamQuc.KhngMInhIaqunsucuaIuu,duocnhn
dn a Thuc kinh frong nhu fhn mInh. KhI ng chf dI, ca mf
daI a Thuc du d fang. Tuc I y koo daI qua 17 fh ky va cho
dnnay,nguoITuXuynraduongvnconqunkhanfrang!
Trong Tbicn L6ng bat b6, KIm ung co nhac foI qun nu
cung IInh Thuu, nuI PhIu MIu. y Ia vung gIap gIoI sa mac
Quaich|CobI).HomacaofruongbaomauxanhIuc,cuoIIacda.
IIfrangphucdogIuphodnhnranhaufrnsamacchIcomf
maucafvangmnhmng.TrongL6c tnb ky,ThnIonggIaochIa
Iam Ngu ky |5 sac co); mI ky co mf mau ao rIng: Thanh Iong
macaoxanh,HacIongaodon,XichIongaodo,achIongaofrang
vaHoangIongaovang.
NufhoIfrangfpfhmangfinhbobuc,quyIuffhfhoI
frang ca nhn IaI hf suc IInh hoaf, fu do, dac bIf Ia o nhung
nhnvfnu.NhnvfnufrunghaokIfcuaKImungIunIun
conhucuIamdopvafhmchi,nhucudorfcao.
Co nhung nhn vf nu chI fhich mf mau ao qun va mau
sacyIamnnfinhcachdcdaocuafungnguoI,khInfakhng
fh Im nguoI nay voI nguoI khac. Trong Tbn Jicu bicp /u, TIu
IongNu chI mac foanmfmaufrang. Vo cng c hocfuphaI C
MIaNgocnukImphap,fhunvmnhu.CImfrn,dIdch
voI nhung ko fhu hung bao ma nguoI fa cu ngo c dang mua boI
mauaofrangvanhungfufhucvocngnhunnhuyn,dudang,
my I. Nguoc IaI, Mc !yn Thanh |frong Tbicn L6ng bat b6) IaI
chImacfuynmfmaudonvabfmafcungbangkhanmaudon.
KIM!NCCI!AOITOI 93
hffp://obooks.vdcmodIa.com
NguoIcfIframfmuIhuongfunhInmanmacnhuhuonghoa
maIcI|hoahng)nngIanghfhuonggoIcIaHuongduocxoa.
Tuy goI duoc xoa |xu nhu quy su) nhung fhuc su, Mc !yn
ThanhIamfnguoIdopfrongnhungnguoIdopnhffrongTbicn
L6ng bat b6.
Kha nhIu fruong hop, mau ao qun cua cac nhn vf nu
Iam fhanh fn goI cua nhn vf y. Trong Tbicn L6ng bat b6,
oan A Chu chI mac mf mau do, oan A Tu chI mac mf mau
fia, A ich fh mau xanh bIc, mau xanh cua vung sng nuoc
CIang Nam. Trong Pbi b6 ng6ai truycn, fIu anh hung H PhI co
mfcban16fuIcuckyfhngmInh.Cmacaomaufia,fuxung
hoVInvaHPhIcugoIcIaVInTuY|cVInaofia).AChu,
ATu,Aich,VInTuYfumausacfrangphucdafrofhanhfn
nhnvf.
ThoIfrangconIamnnchucvu,vaIvcuanhnvf.Trong
Y tbicn 6 /6ng ky, co nhn vf aI Y Ty, mf c gaI IaI a Tu
xInhdop,gIanhpMInhgIaoTrungQuc,IpduoccngIon,dung
du fu daI h phap gIao vuong cua MInh gIao. C mac ao fia nn
duoc fn xung Ia Tu sam Iong vuong |vua rng ao fia), dung frn
achmIungvuong|vuaomaybac),KImmaosuvuong|vuasufu
Ing vang) va Thanh duc phuc vuong |vua doI canh xanh). ChIc
ao fim cua nang aI Y Ty da Iam nn chuc vu |fhu fu Tu, ach
KIm,Thanh).
CacnhnvfnucuaKImungrfchufrongvIcchamchuf
vo dop. Mn Mn ac Muc NhI, c gaI Mng C, Han danh Ia
TrIuMn,IunIunxufhInfruocnguoIfnhTruongVKyvoI
ao khoac ngoaI c da dIu, phia frong Ia fruong bao bang gm.
TrIuMnIamfkIumuphunuIyfuongvoInhansacdopnhu
hoano,frifhngmInhmnfucuckyvaungxumoIfnhhung
mfcachnhanhnhay.ocY tbicn 6 /6ng ky,khngmfdcgIa
naocofhchfrachduocTrIuMn.
TrongTicu nga6 giang b6,KImungxydungmfnhnvf
nu cu ky hIn daI so voI ca ngan nhn vf nu khac. o Ia Iam
Phuong Hoang, nguoI dn fc MIu Cuong vung Vn Nam, gIao
V!!CSAOIN 04
hffp://obooks.vdcmodIa.com
chu Ngu dc gIao. Ngho fIng chang Inh H Xung Ia chang fraI
phongIuu,cdavuofmyngandamfuVnNamvHoangHad
fuongkIn.IamPhuongHoangmacchIcaoIamInhoafrangsac
so,muIhuongsucnuc,dammcInhHXunghnInmafruoc
mafmoInguoI,damvonvaymnhIndafcondIavaohufmaud
fruynmauchoInhHXung.HanhdngfunhIndodaIamcho
kImkhachCIangPhIHngbunfnhmafuvn.
NhungnguoIdopfrongfruynvohIpKImungkhnghh
munInsnkhu,chuahbIfdnbI udInfhoIfrang.CabIf,
co mf nguoI mun bIu dIn fhoI frang ma nguoI dI du khng
fhomdmafdn,gIndoInndagyfhanhmfvuhuyfandng
froI. o Ia nang On Khang |Tbicn L6ng bat b6), vo cua Ma aI
Nguyn.MaaINguynIamfanhhunghaohan,phobangchu
CaIbangcuaKIuPhong.TrongdpachhoadaIhI,OnKhang
macbdIuadopnhf,dungbncanhchufhuocduoc.CIafrodI
ngang do du nhn nang, fIm dap rn rang v khng ngo co mf
phu nu dop nhu fh. uy chI co mf nguoI khng nhn d n nang.
o Ia KIu Phong. CIn v nhan sac cua mnh khng duoc hm
m, On Khang xuI chng f cao KIu Phong Ia nguoI Khf an.
Ma aI Nguyn khng ngho IoI, On Khang m muu cung ach
ThKInhgIfchngbangmffhToahucmnafhurIvucao
choKIuPhogndagIfchngmnhdbfmIng.QuanhIn,KIu
Phong mf ngI ang chu CaI bang Trung Quc. Su fra fhu cua
dIunguoImuOnKhangquafhfsIuvIf!
May man fhay, do chI Ia mf fruong hop ca bIf. Nhan sac
cua nguoI dop frong fruyn vo hIp KIm ung khng b dom ra
ban dung, fn fuI cua ho khng b dom ra kInh doanh, nhn
phmcuahoduocfacgIabaovcnmf.TrifhngmInh,Iongfu
frongva nhan sacfroIbanchodagIup hogapduoc nhungchang
fraI nhu y, nhung mI fnh fuoI dop, frong sang va chung fhuy.
VInTuYvoIHPhI,HnTTvoITruongThuySon,TruongV
KyvoITrIuMn,InhHXungvoIoanhoanh,TIuIongNu
voI uong Qua, Vuong Ngu Yn voI oan u... Ia nhung Iua dI
fhf dop. O mf nghIa hf suc bIu fuong, nhung Iua dI do gop
KIM!NCCI!AOITOI 95
hffp://obooks.vdcmodIa.com
phnIamnnkhaInImanhhungvagIaInhn,gIcmoIyfuong
cuavanhocnghfhufngayxuavahmnay
V!!CSAOIN 06
hffp://obooks.vdcmodIa.com
15.NH!NCNHNVTQ!AII
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC

KhaI nIm nhn vf quaI d khng phaI Ia khaI nIm do


chungfIfaoramaIamfkhaInImnamfrongvanchuongfIu
fhuyfcuaKImungfInsInh.Vanchuongcuangfhuongcocac
cumfu"frngIaofhfIaquaId"hoac"khunmafcuagafhfIa
quaId".TuyvIf nhu fh nhung khaInImquaI d khng ngung
IaI o ch m fa ngoaI hnh, dng fac. KhaI nIm quaI d dI vao
chIusunhncachcuacacnhnvf,chuyuduaranhungcach
sng, cach fu duy khac doI va Iam khI, dI nguoc IaI caI Io fhuong
cuacucsng.
Trong Ticu nga6 giang b6, fa baf gap nhn vf quaI d fIu
bIuIaTIufuongdavuMacaIfInsInh.ThndanhIachuong
mncuaphaIHanhSon,MacaIIunIunanmacrachruoInhu
mf ga CaI bang, choI mf cy dao cm |h cm) cu ky va mIng
Iun haf baI TIu Tuong da vu |mua dm frn bn TIu Tuong).
Th nhung, frong day cy dao cm cua fIn sInh co gIu mf cy
kImIuoImongnhuIaIua,rfIoIhaI.MacaIduocxungfungIa
"cmfrungfangkIm,kImphafcmm"|frongdancodumf
cykIm,vakhImuakImfhIaIphafrafIngdan).KhIfInsInh
rufkImrakhoIcydan,vncngvaofhncykImkhInkIm
khiphongravoovoonoIdumuI.VoI"HanhSonvnfufhpfam
fhuc",chuacomfdIfhunaofhoafkhoIfayMacaIfInsInh.
TrongTicu nga6 giang b6,MacaIchIxufhInrabadoan,
cng IaI khng qua muoI frang sach nhung da gy duoc n fuong
manhmovachImduoccamfnhnngfhamnoInguoIdoc.oan
fhu nhf, fIn sInh bf ngo xuf hIn frong fuu quan duoI chn
nuIHanhSon,bfngorufkImchomduffIn7chIcfrafrnban
KIM!NCCI!AOITOI 97
hffp://obooks.vdcmodIa.com
manhunggIanghhaofhungIquanhkhngfhhIuduocfIn
sInhdarufkImravafhukImvIucnao.oanfhuhaI,MacaI
hInradungIuc,muakImgIfchfaIfungduongfhuPhin
cua phaI ThaI Son d cuu su d cua mnh Ia Iuu Chinh Phong
cungKhucuong|fruongIaoMagIao),KhucPhIYn|congaIcua
Khucuong),InhHXung|dfuHoaSon)vaNghIIm|dfu
Hang Son). CIf xong Phi n, fIn sInh duf kIm vao dan, ung
dung ra dI, gIong dan dao cm IaI ngn In khuc fnh fang TIu
Tuong da vu. oan fhu ba, Mac aI hIn ra gIua dm khuya bn
bn sng Truong CIang, frach cu Inh H Xung Ia ga vong fnh,
khng Io dI In chua ThIu Im cuu nguoI yu mnh Ia Nhm
oanh oanh ma cu bo bo dI fhoo by nu d fu cua phaI Hang
Son. IoI frach cu cua fIn sInh Iam Inh H Xung foaf m hI.
Mac aI khoaf fay hI Inh H Xung ra dI va chinh fIn sInh
nhnnhImvubaofoanchobonnunIHangSonvnuI.
Con nguoI quaI d y fhoaf n fhoaf hIn, mang phong cach
cua mf dao gIa Iao Trang, ung dung fIu saI gIua cuc doI. uy
cofIngdanvadIucaTIuTuongdavucuafInsInhIunIun
frIu nang nI u bun, chua fhoaf khoI vong h Iuy cua cuc sng,
nhudongnuoccodImakhngbaogIocoIaI.MacaIIahnhanh
fIubIucuamffhufrichfInbdoa.
TuynhIn,frongTicu nga6 giang b6,khngphaIchIcoduy
nhf nhn vf Mac aI Ia quaI d. NguoI fa con fm fhy mf ga
T ThIn Thu, con nguoI dy mnh muu k, van vo song foan
nhung IaI an mac nhu mf anh d nghoo kIf xac, da an cap Tuc
mnhbafhoancuamfnguoIbanfhnIaIaouTunhampha
ruoucuumangInhHXung.NguoIfaconfmfhymfgaIao
uTuIunffnhufraIdua,vocngcaocuong,khIcuoIkhIkhoc,
hopcungTThInThufhanhracapnhnvfHoangHaIaoT.
Chinh Iao u Tu rf cam hn Inh H Xung da "nuf" mf 8
vIn fhuc buu bI nham cuu mang con gaI mnh nhung khI bIf
duoc Inh H Xung Ia nguoI fnh cua Thanh c Nhm oanh
oanh,Iaodafuvamamnhchovofmauvoda.
Trong Ticu nga6 giang b6, mf nhn vf quaI d khac cung
gynfuongkhngkomIanhNhfChIdaIphu,nIdanhSaf
V!!CSAOIN 0S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
nhn danh y, chuyn chn bnh bang mf ngon fay |nhuf chI) va
h cuu mf nguoI Ia gIf mf nguoI. Khng cuu duoc Inh H
xung,IaodafuvnKynhmachchoduffuyfdbaovngoaIhIu
Safnhndanhy.
Ngho dn bn chu ng Phuong f aI |khng bao gIo
fhua), nguoI doc cu ngo dy Ia mf v anh hung hao han. Khng,
gagIaochunaychIIamfnguoIIaIcaI,dafufhInbphnsInh
duc cua mnh d Iuyn Quy hoa bao dIn, da quan h dng finh
IuynaIvoImffhuhaIncnIauongIInnh.TuynhIn,vo
cngcuangPhuongfaIcuckycaocuong.Cadachngfra
IaI 4 ko daI dch Ia Nhm Nga Hanh, Nhm oanh oanh, Inh
H Xung va Huong Vn ThIn chI voI mf muI kIm fhu! Nhm
oanh oanh da dung dn mf don phop f haI nhf: hanh ha
"nguoIfnh"uongIInnhdphnfmngPhuongfaI,
gIupchamnhgIfchfngPhuongfaI.
NhungnhnvfquaIdduocnguoIdocyumnnhffrong
Ticu nga6 giang b6vnIaPhongThanhuong,sufhuccuaNhac
fQun,phaIHoaSon.PhongThanhuongIadaIbIucuapho
KIm fng |Iy kIm Iam chu) frong khI Nhac f Qun Ia daI
bI ucuaphoKhifng|IynIcngIamchu).ChinhPhongThanh
uong da mang Nhac f Qun Ia ko xun faI |co faI ma ngu),
bIn nhung ko faI nang nhu d fu Inh H Xung fhanh ra ngua
g,fruda.PhongThanhuongfruynfhuchoInhHXung9
fhkImcuacCCuaIvoImfcuquyfduynhf"sukIm
IInmInbffuyfnhunuocchaymyfrI,nghIdnduIakIm
foIdodchImfInco,dykodchvaofhphaIfhu".ToanbIy
fhuyf cua Phong Thanh uong Ia "Iy v chIu fhang huu chIu
vaIycngIamfhu".InhHXungdahocduocbaIho cquygIa
dofufhaIsufhucf,frofhanhkodInghchvoIsuphuNhacf
Qun, ha Nhac f Qun va mn Tch fa kIm ph cua ho Nhac,
frofhanhkImsIdnhfgIangh.PhongThanhuongmnhgy
nhuconhac,sacmafdIuIInhfIufuy,chIxufhInmfInma
danhfIngcuaPhongdaIamqunhungchndng.
Nhn vf quaI d dn du cung Ia con nguoI nn vn mang
fhoo nhung dac dIm, yu finh cua con nguoI. Th nhung, khac
KIM!NCCI!AOITOI 99
hffp://obooks.vdcmodIa.com
honconnguoInoIchung,nhnvfquaIdsuynghI,sngvahanh
dngfhooymnhvafhngfhuongsusuynghI,sngvahanhdng
doIaIvuofranhungkhunsaobobuccuaIuongfm,Iufphap,
dao duc. No gy mf su kInh ngac va fhm chi, Ia su kInh so cho
nguoIdoc.MfhnhfuongfIubIuchomofIfnayIanangOnfh,
vocuaPhobangchuaCaIbangMaaINguynfrongTbicn L6ng
bat b6. Tac gIa KIm ung chI d cho On fh xuf hIn haI In
frong Tbicn L6ng bat b6. In fhu nhf voI vo nhu m va dau
fhuongcuamfvvongnhn|danbamoIgoachng),InfhuhaI
voI foan b phong cach dm dang va man ro cua mf nguoI mac
chung cung dm. HaI hnh fuong dI Ip frong mf con nguoI co
nhansacfuyfvoIfhfkhInchonguoIfakInhsodndungcafoc
gay.
MoI chuyn baf du fu ach hoa daI hI, On fh fhoo chng
Ia Ma aI Nguyn, Pho bang chua CaI bang, dI du hI hoa xun
nay. Nhan sac fuoI dop cua nguoI phu nu nay da Iam cho hang
ngan anh hung hao han kInh ngac, fhan phuc. Nhung co mf
nguoIkhngdyfoIfmnhansacdo.NguoIdoIaangchuaCaI
bangKIuPhong.Thfra,KIuPhongkhnghcoIfhuongvodop
phu nu; ng chI nghI rang On fh Ia vo cua fhuc ha mnh, cn
phaIgIudungI.ThnhungdIudodaIamOnfhcamfhuvaIp
fm so haI KIu Phong d ng fhn baI danh IIf. Nang fa dung
In mf nghI an, cao gIac rang chng nang bIf KIu Phong Ia
gIonggIngmanroKhfannnKIuPhongdagIfchngnang
d bf mIng. Trong rung hanh ngoaI fhanh V Tich, On fh da
xuf hIn frong fu fh mf nguoI dan ba dang chu fang chng,
fIfIfhnfhKhfancuaKIuPhongdaIamqunhungCaI
bangkInhfm.HofromafkhInhmIfng,coIngIakofhu.KIu
PhongphaIdaudo nroIbochucvu,radI.
KIu Phong so khng bao gIo hIu duoc dng co nao da dua
OnfhdnvIcvucaomnhdagIfMaaINguyn,nguoIbanma
ng rf yu mn, nu khng co mf dm ng ruof fhoo du vf
oan Chinh Thun va fn maf chung kIn fn kch man ro faI
nha On fh. Hoa ra, On fh Ia nguoI fnh cu cua oan Chinh
Thun; ho da quan h fhn xac voI nhau va frong con say dam
V!!CSAOIN 100
hffp://obooks.vdcmodIa.com
oanChinhThundafhrangnungphuOnfh,fhnfhsob
IocfhanhfungmIngfhf.CapIaIoanChinhThun,OnfhvuI
vomofIcruoucungoanChinhThunanungduagIonrIbo
fhuc m vao ruou du dc oan Chinh Thun. On fh froI oan
ChinhThunIaI,nhacIaIIoIfhxuavahamIngcanfungmIng
fhfcuafnhIang!Chinhfrongdpnay,OnfhdafIfIchooan
Chinh Thun bIf rang mu da ham haI KIu Phong; rang nguoI
gIfMaaINguyn-chngmu-khngaIkhachonIaachTh
Kinh,chpphapfruongIaoCaIbangvaIamffnhIangkhaccua
mu;varangachThKinhdanhaIfhoochIufhucToahucm
na fhu cua KIu Phong d bop naf yf hu Ma aI Nguyn, d
dangfhuchInmmuuvucao!OnfhIamfnhnvfnuvcung
quaI d frong suf 12 b kIm hIp fIu fhuyf KIm ung. Trong
van hoc fh gIoI, chua fhy co mf nhn vf nu nao dang n nhu
nangOnfh.PhaIchang,dochIIasanphmfhunfuyhucucua
frifuongfuong,frndoInaykhnghcomfphununhuvy7
Nhung Tbicn L6ng bat b6 khng chI co On fh ma con co
Trn Nam vuong phI ao ach Phung, vo chanh fhf cua oan
Chinh Thun, cung quaI d khng kom. Thn danh Ia Vuong phI
cua nuoc aI Iy, ao ach Phung da kham pha ra chng mnh
ngoaIfnhvoInhIuphunukhac.VyIabafafrafhuvacachfra
fhu cung kha dc dao: cho mf ga an xIn rach ruoI hI ham an
nam voI mnh. In an nam do da sInh ra mf anh fh fu banh
fraI,mfnhanhofroIangman,sIfnh.oIaoanu.Caanmay
dobndoIaaI7ChinhIaoanInKhanh,nhnvfdaIbIucua
hoang gIa nuoc aI Iy, franh chp ngaI vang khng duoc, da d
quynIuccmdunuocaIIyIofvaofayoanChinhMInh,anh
rufcuaoanChinhThun.
KImungdchooanuIuuIacgIangh,yumfIucba
c gaI Mc !yn Thanh, Chung IInh, Vuong Ngu Yn; foan Ia
nhung nguoI con fu sInh cua oan Chinh Thun. Cho dn khI
changfraIfuyfvongvkhamphararangmnhdangyunhung
c om cung cha khac mo fh Trn Nam Vuong phI moI k faI con
ma fIf I rang chang khng phaI Ia con cua oan Chinh Thun
KIM!NCCI!AOITOI 101
hffp://obooks.vdcmodIa.com
maIaconcuaoanInKhanh!MfbavuongphIcongoaIhIu
IaNgocdInQuanmmaIangmanvaIIumangdnfhfhfhI!
Nhn vf quaI d fuy sng rf khac doI nhung IaI sng rf
nguoI.IvoIho,caIvoIunIy,daoduccuadaoNhokhngcung
Iam, co fh pha vo d fhoaf ra duoc d sng dung nhu Iong mnh
mun sng. Trong Anb bung xa Jicu, bf ky nguoI anh hung hao
kIfnaocungInanmIfnhTIuIongNu-uongQuavnang
TIuIongNuIasuphumachanguongQuaIadd.Nhohocva
cavohocTrungQucchuahchophopmfduahocfrofraIduoc
yu va Iy c gIao cua mnh. KIm ung Iang man va cach mang
hon: ng cho phop ho fhuong yu nhau va vuof xa hon mf chuf,
ng cu d cho TIu Iong Nu mf frInh v mf ga d fu hang bof
cuaphaIToanChn.MffrInhfhmf,uongQuachIbIfyuc
gIao cua mnh Ia TIu Iong Nu va nguoc IaI, frong dI maf cua
TIuIongNu chI co chang uong Qua ma fhI. Ho daffaynhau
dI du khI fhanh Tuong uong b qun Mng C bao vy7 Chinh
facgIacungkhngbIfdIudo.TnhyudaduahodIfhfxa,xa
IoaI nguoI, xa cuc doI. TIu Iong Nu bo dI va uong Qua fm
kIm.VarIcboQuachTuongcungbodIfmuongQua.
CofhkrahangframnhnvfquaIdfrongfIufhuyfvo
hIpKImung.HofaoradacdImrIngchofIufhuyfvohIp
KImung,faonn"phongcachquaId"dcdaodnnI,khIcm
In mf fac phm fIu fhuyf vo hIp In bang fIng Quan fhoaI
cung ky fn fac gIa KIm ung ma chang co "phong cach quaI d"
nay,facofhnoIngaydoIafacphmnguyfao|nguyfac).
Van Ia nguoI. Tu Ma ThIn dau nIm dau cua ko sI b cung
hnh, rang sng d vIf nn b Su ky d s, fro fhanh vIn phap
quan foan quyn ph pha n Ich su mf cach nghIm khac va
nghImfuc.KhufnhdaunImdaucuakocfrungbphubac
mavIfInIyfaorIfmcaIchffrndongsngMchIa,dIaI
chodoInhungcuphungmnguIkhnfa.ITnsInhravaIon
In frong gIaI doan Ich su dau fhuong nhf cua Trung Quc,
khng fh khoc nI nua danh phaI dI fm nu cuoI ra nuoc maf
frong A.Q chinh fruyn. KIm ung xuf fhn fu mf gIa dnh co
ng nI Iam quan duoI frIu vua Quang Tu, da Ion In va fu bo
V!!CSAOIN 102
hffp://obooks.vdcmodIa.com
HoaIucradaoaIIoan,dachungkInduocnhungfachaIcuafu
duygIaodIuvachunghIacngfhucsoIuocnnngdaIamnguoI
IInguocdongnuoc.PhuongphapIuncuafrIfhocIaduaramf
chinh d, phan bIn IaI fhanh mf phan d d dI dn mf hop d
khadIchpnhn.QuanhungnhnvfquaId,KImungdadua
ranhungphandvaphnhopdduocnggIaoIaIchonguoIdoc,
dnguoIdocfunhnra.
RorangIaanhhung-fIunhn,chinhphaI-faphaI,frInh
fIf-bffrInh,KImfng-Khifng,vuongdao-badao,caoquy-
dfIn,nnhu-dmdang...Ia nhungmafdIIpkhcIIf.NaoaI
dung, nao aI saI7 NguoI doc hay fu Iy gIaI. KIm ung chI dan do
chungfa:fhynhuvynhungkhnghanIanhuvy.ThfhI.
KIM!NCCI!AOITOI 103
hffp://obooks.vdcmodIa.com
16.NCHKYN!
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
KhaI nIm "ngh", fhoo nha kInh f hoc nguoI Anh Thomas
RoborfMaIfhus,IamfcaIgcoIoIchobanfhn,vuacoichchoxa
hI.VanuhIufhoocaInghIanghImfucdofhkynukhngfh
Iamfngh.Kynu,nguoIcongaIIamnghbanphnbunhuong,
con co nghIa Ia a dao, con haf. Nu nguoI fa co fh chp nhn a
dao, con haf Ia mf ngh fh nguoI fa kho co fh chp nhn duoc
chunghfrongcaInguoIfagoIIabanphnbunhuong.Trongfho
cuaMuc,kynuconduocgoIIa"fhuongnu":
Tbuong nu bt tri c6ng qu6c bn
Cacb giang J6 xuong Hu Jnb b6a
(C6n bat bict cbi bon mt nuoc
Cacb s6ng c6n bat Hu Jnb b6a
|Muc-acTnHoaI)
NoIfhnoIfhnhungfrongxahITrungHoangayxua,mf
xa hI vn frong nam khInh nu, coI nguoI phu nu Ia d choI cua
danng,cofhddangmua,ban,bafcoc,sangnhuonghoacdom
Iam qua fang gIua nhung nguoI dan ng voI nhau fh xuf hIn
cuanghkynucungIadIurfbnhfhuong,fhmchiduoccoIIa
hopIy.
Ngh ky nu co fu fhoI nao7 NguoI fa kho ma xac dnh duoc
fhoI dIm xuf hIn cua ngh nay, fuy nhIn cung co fh khang
dnhduocnghnayganIInvoIchonruoucukhach,moIkhach,
dan ca Iam vuI va ban dm cho khach. Thoo fu IIu cua ng
Nguyn Tn Nhan dang frn fap chi KIn fhuc ngay nay, ng f
cuanghkynuIaachmIfhn.ThnmayfrangcofhIaHng
NhaIfInsInh,fngoIIInhIun,byfIduoIfhoIvuaHoang,
V!!CSAOIN 104
hffp://obooks.vdcmodIa.com
nguoI Iam ra m Iuf da duoc ghI frong Ia Th xun fhu cua Ia
f VI fhoI Tn. Thn may frang cung co fh Ia IIu ao Chich,
fhoIXunThu;QuanTrong|QuanINg),fhoIXunThu,nguoI
cocngIpra700nhachuagaIddanngdnmuavuI,fhufIn
IoIdIofInqunqucchoTHoanCng;cungcofhIaIang
TnfrongnhomaffIn,nhnvfchuyndayhafkImfrbnh
hoaIIuchophunuIangchoI.TrongbfkyfhoIdaIvuachuanao
oTrungHoa,nghkynucungvnduochoafdng,cac"vIn"chua
gaI vn moc In o khap noI. TIu fhuyf vo hIp KIm ung fro
fhanh mf ban dIu fra xa hI kha ngoan muc khI ng phan anh
chodcgIafhyfhmduocmfngh:nghkynu.
Trong fac phm Ticu nga6 giang b6, KIm ung co nhac foI
vInQunNgocduoInuIHanhSon.yIanoImaInhHXung
khuynInaQuangnnfmfoIdgIaIfri,bungfhachonIc
NghIImbobongfInghIp.CungchinhnoInay,InhHXung
da fm foI d duong fhuong; NghI Im duoc c bo Khuc PhI Yn
dndnfmanhdduaanhdnvunghoangsondaIInh,franhsu
fruyduIcuanhungkofhu.CungchinhnoIna y,uThuongHaI
cuaphaIThanhThanhfuongdacocohIIamnhuchaIphaIHoa
Son va Hang Son nu baf duoc Inh H Xung va NghI Im o
chungmfphong,nhungcuIcungIaodaphaIchammafIna
Quangvadanhnhau,bInaQuangxuynfacIa"danhnhau
dgIanhmfcgaIIangchoIfnIaNgocao".
NhungnghkynuduocmfadmnofnhfvnIafrongb
L6c tnb ky, VI TIu ao xuf fhn fu ky vIn I Xun o fhanh
uong Chu. Mo cua VI TIu ao - VI Xun Phuong - bang gIao
rngraIvoIcacanhomHan,Mng,Tang,HIMan;khngkhang
dnhduocchacu aVITIuaoIaaI.ChinhVITIuaocungfraI
qua fm frang bun buc, ghon f khI ma mnh da gIa |frn 30
fuI),khngcoduockhachsang,khachspcuacackynufrofuI
khac.
KIm ung cung cho bIf cac cp bc frong cac ky vIn o
uong Chu. Ma ma Ia chu vIn, nguoI bo fIn ra mua gaI v, co
foanquynsInhsafdIvoIcaccgaI.MuduIanhungnguoIdan
baIonfuI,chuynmIgIoIgIoIfhIu,IammIgIoI maIdm.Ky
KIM!NCCI!AOITOI 105
hffp://obooks.vdcmodIa.com
nuIanguoIfrucfIpbandmfrongcackyvIn,IaIkImnhImvu
moIkhachungruouvakudnhu.NIdungcngvIccuahoIa
khuyn khich bon khach choI xaI fIn nhIu cang ff. Quy n Ia
nhung chang fraI c gaI co nhIm vu phuc vu cac cng vIc vaf
frongkyvIn:nunuongfhucan,pharuou,donbangh,muad
an cho ky nu va... danh dp nhung c gaI nha Ianh, dan maf ho
nuhokhngchubanfrInh,khngchufIpkhach.
Chinh VI TIu ao da fung mo uoc mf ngay co s fIn Ion,
fmdnmfvInnaodoanxaIphungphichosuongfaybangay
ba dm. V sau, Iam daI fhn frong frIu Khang Hy rI, VI TIu
aomangsfInIonvchomodmocofhmomfIThuvIn,
I ng vIn, I Ha vIn ; canh franh cho caI I Xun vIn ma
handafung Ion In vachunhucphaIsupfIm,rI doI.Ngayba
VI Xun Phuong, khI nhn fhy dan con du fuoI dop cua mnh,
frong do co du ff cng chua, phu nhn, fIu fhu quyn quy; da
khon con mnh co con maf fInh doI. Trong fu fuong khInh doanh
ky vIn cua ba gIa chng nay fh cu caI dan gaI do ma Ip fhanh
mfvInfhaffhanhuongChusokhngcovInnaoconbong
danngnua.
TrongL6c tnb ky,KImungxydungmffnhhungxay
rafaIIXunvInkhabuncuoI.TrnhKhacSandnAKha|c
gaImaVITIuaodangsaydam)hoafrangfhanhmfvcngfu,
xungIXunvInouongChuddonbafVITIuao.aVI
XunPhuongcufuongdyIahaIkhachsp,cgangrofruoumoI
chao,mTrnhKhacSanvaAKhahnhifhoaI.VITIuaofhy
canhdovuabucfucvuasoTrnhKhacSan,fnhdchcuamnhso
fro fhanh cha ho cua han dm y; vua bun cuoI v mo ruf cua
mnhcuhnhifbcuamnh,fuongAKhaIadanngphongIuu.
Thanh d nhn nhp co ky vIn khng Ia. Ia nhf Ia nhung
noI fn nghIm nhu chn nuI ThIu Thf duoI chua ThIu Im,
HNamcungcokyvIn.ChinhVITIuaofrongIopaocuaHI
MInh fhIn su, pho fru fr chua ThIu Im, chu khng nI canh
chayfnhcuanhachua,dafhayaodIkhanIonkhoIchuadnky
vIn choI. Iuc han dang say sua cho fIn bon ky nu, gac fay gac
chn In xn fh A Kha va A Ky dn fm han d fn cng. Han
V!!CSAOIN 106
hffp://obooks.vdcmodIa.com
nhanhfrinoIdIAKyIavoIon,AKhaIavonho,nghohandIchoI
kyvInnIghondnquy.franhsufruybafcuaAKy,AKha,
han dung k kIm fhIn fhoaf xac, muon ao bon ky nu mac vao,
chofIn dmbonkynunhochungchuIboIAKha,AKy rI chIa
haI fp koo ra cng fruoc va cng sau. Thy bon ky nu koo ra, A
KyvaAKhakhngdamchom.VITIuaonhofhmafhoafnan,
chIfhuongbonkynuvanfInchuImanghangqua,bAKyvaA
Kha danh cho suf du mo fran, ku khoc om som. Sau nay A Ky
vaAKhadomchuynhandIchoIky vInfhuavoIphuongfruong
chuaThIuImIaHIThngfhInsu.VITIuaofuongdachf
dnnoI,aIngocomfnhnvfIauongfChIdungradodon
cho han. uong f ChI cho bIf han Ia fhaI gIam duoc hoang
fhuong fIn fuong. Ma fhaI gIam fh con dI ky vIn sao duoc. Cho
nnmoIvsufangfrongchuaThIuImdukinhnguonghanva
chorangcuchuyncuaAKyvaAKhaIachuynbadaf,vucao
mfnhafuhanhdaoducsangro!
Nhungfhfra,kyvInkhngchIIanoImaIdm.Nufrong
fIu fhuyf vo hIp KIm ung, bon hao sI gIang h b bon quan
bInhfruyna;nguoIbfhuongfhIanhvaokyvI nfrfhuong,fh
frongfhucf,cacdanhsIfhuongfmdnkyvIndnghohafIam
fho, rI day cac ky nu haf nhung baI fho cua mnh fhanh nhac
ph.KyvInfrofhanhnoInuongnaucuanhungfmhncdc,
cuanhungnguoIbvuachuaIuuday.Trongnhungfruonghopdo
fhkynufrofhanhnguoIbanfrIm.
ChungfadafungbIfachCubgIangIamTumaCuu
CIang,dafungIambaITybahanhcangoI fIngdancuamfky
nu daI 622 cu. Trong phn d fua, ach Cu da vIf: "Nam
Nguyn Hoa fhu muoI |816), fa b gIang Iam Tu ma huyn Cuu
CIang ... fIn khach o bn n, gIua dm ngho fIng fy ba o frn
fhuyn ... hoI ra fh do Ia ca nu o Truong An". Tac gIa ngI ngho
fmsucuanguoIcanudo.anfhnnguoIcanudoIamfnhn
vfcohoc,coIongfufrong,khngphaIkhachnaomoIcungra:
Di tbuycn tuong cn ycu tuong kicn
Tbicn tuu b6i Jng trung kbai ycn
KIM!NCCI!AOITOI 107
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Tbicn b6 can b6an tbt xut /ai
D6 ba6 ty ba ban gia Jicn
(Gbc tbuycn Jcn canb cba6 moi
Kbcu Jcn tbcm ruou /ai bay ticc b6a
Nn n moi mai moi ra
Om Jan cbc nua mt b6a tbn tbo
|TrnTrongKImdch)
Iy ach cung fung fm fhy ngun cam hung frong nhung
chon ruou ma cac nang Ng co chao moI ng frong baI KIm Iang
fuufuIuubIf:
Pb6ng xuy /icu b6a man Jicm buong
Ng6 co ap tuu kbuycn kbacb tbuong
(Gi6 Jua buong /icu Jy nba
Gai Ng6 cbu6c ruou tbict tba cp nai
Nhung co Io Muc voI 10 nam Iuu Iac o CIang Nam moI
hIu duoc fm Iong cua nguoI hng nhan frI ky xuf fhn fu gIoI
kynu:
Lac pbacb giang b6 tai tuu banb
8o ycu tuong tc cbuong trung kbinb
Tbp nicn nbt giac Duong Cbu m6ng
Dinb Jc tbanb /u bac banb Janb
(Luu /ac giang b6 Ja by /u
Cung nguoi nb6 bc o bcn nbau
Muoi nm suc ttnb Duong Cbu m6ng
Mang ticng trng b6a ngbi /ai su
|HanCIangNhandch)
Va dung nhu fruyn fhng cac bc nha van fIn bI, KIm
ungcungkhnghxydungnungnhnvffhunfuyIanhung
V!!CSAOIN 10S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
c gaI Iang choI frong fIu fhuyf vo hIp cua mnh. TI co dp
khac hoanhnvfTrnVInVInnhumffhInha dnhfmy
nhn,mfdanhky,fuyxuffhnfuchnphongfrnnhungdop
fuyfvoIvafhngmInhvhan,comfquanhIaIungdnIchsu
Trung Hoa fhoI MInh maf - Thanh so. Nhn vf co fhf nay fro
fhanh ngun cam hung chu dao cho danh sI Ng MaI Thn doI
Thanh vIf fhanh VIn VIn khuc. Va cung ngay frong L6c tnb
ky,KImungcungxydungnnnhungdoankchuyncacquan
ouongChuchIudaIkhmsaIdaIfhnVITIuaobangcach
moI ba ky nu faI nang. NguoI fhu nhf Ia Iuong Ngoc KIu, fuI
ngoaI30,anmachoaInhungnhansaccungfmfhuong.NguoI
fhu haI II ba muoI bn, ba muoI Iam nhung "cu chI fhun nha,
gIong ca fhanh fhof; gap nhung cu khuc chIf vI dIu fIng haf
cangfhanhfhoafInbngxungfrm,bInhoavcung".Chaf
baI Vong HaI TrIu, fho cua Tn Quan doI Tng, ca ngoI df
uongChu.NguoIfhubaIamfkynufuIngoaIbnmuoI,fran
nhIu vf nhan, maf nho fI hi nhung duoc danh gIa Ia d nhf
danhkyuongChu.CmfybahafmfbaImoIcuaTraThn
Thanh|vInfcuaKImung);cacquanouongChungIngho
fm hn bay bng. ChI co VI TIu ao Ia chan nan boI v ga chI
fhich gaI fro, ma co haf fh phaI haf nhung baI dm dang nhu
Thpbafm.ChonnkhIgadoIcdanhkynayhafThpbafm,
cdaIIngdan,mmafkhocbochaykhoIbuafIc.
VoI fIu fhuyf vo hIp KIm ung da ho mo cho fa fhy su
fnfaIcuagIoIkynuvacackyvInfrongnhungchdqunchu
Trung Hoa. If sao duoc, phap Iuf y cng nhn ky nu Ia mf
nghfhucfhu.IudangquyonoIngIangdanhnnhungky
nuduoIconmafcuanha vannhnbanvanhndao:khngInan
caInghfIfIncuaho,mafhmchiconcokhuynhhuongcangoI,
bIu duong cac danh ky nhu cac nha van fIn bI da Iam. Nhung
fIchorangcaIcamdamnhfongIadadchomffhangnhoc
con cua mf ky nu, Ion In frong ky vIn fro fhanh cng fuoc cua
frIuThanh,doducuoIcfhInha,kcanhungbcvuongcng
daI fhn, o Ia VI TIu ao. KIm ung mun chung mInh mf
dnh d: fruoc nhung ba dng cua Ich su fh mf ga Iuu manh,
KIM!NCCI!AOITOI 109
hffp://obooks.vdcmodIa.com
mf con gaI dIm, cung co fh fro fhanh nguoI "cao quy " nhf
fhInha.nhddoquafhfbunvafhfdangcay!
V!!CSAOIN 110
hffp://obooks.vdcmodIa.com
17.CONTR!
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
TIufhuyfvohIpKImungkhngphananhvhoafdng
nng nghIp cua nng dn Trung Quc ma chI phan anh fh gIoI
vohIpmffhgIoIhoanfoanhucudofrifuongfuongphong
phu cua fac gIa. Tuy nhIn, xuf fhn fu mf df nuoc rng Ion
frongmfgIaIdoanmannnngnghIpconsanxufnhovaIac
hu, KIm ung da dua vao frong fIu fhuyf cua mnh hnh anh
nngfhnTrungQuc,nhungnngdnvasInhhoafnngnghIp
TrungQuc.Tafhubanvconfrufrongfacphmcuang.
TrongngnnguTrungQuc,fruIanguuhoachacnguud
phn bIf voI con bo Ia hoang nguu. O chung muc nao do, KIm
ungcungdafhhInfnhcamcuamnhdIvoIconfru,suckoo
fIu bIu frong nng nghIp fruyn fhng Trung Quc. Trong fac
phmTbn Jicu bicp /u,frifuong fuong cuafacgIadaphafhuy
dncaodkhIngdchochangfraIuongQuamuonfammf
con fru cua nguoI nng dn, mac b qun ao cua fro chan fru,
dfducphiasaudiffrudfruphongfhucmangvaovongvy
cua qun Mng C xm Iuoc. Con fru cua uong Qua xng frn
con huu hIu hon ca con ngua chIn Mng C. PhaI chang do Ia
hnhanhfIubIucuacuckhoInghIanngdnfaIfhanhTuong
uong7 Cuc khoI nghIa Tuong uong da b qun Nguyn fam
mau, gIang son Trung Hoa chm frong ach I ch nhung hnh
fuong uong Qua coI fru xng frn vn con maI voI Tbn Jicu
bicp /uvaduochInfhuchoabangdInanh.
Chang fraI Quach TInh frong Anb bung xa Jicu duoc fhy
mnh Ia Hng Thf Cng daf fn cho Ia Thuy Nguu |fru nuoc),
con co bIf hIu Ia Nguu Canh In |fru cay rung). y boI v
fuong mao Quach TInh mc mac qu mua, nuoc da ngam ngam
don,ifmIngIuoI,chmhIu,fuongphucphchnhuconfru.
KIM!NCCI!AOITOI 111
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Con fru co maf khap moI noI frong fIu fhuyf KIm ung.
TruchfdIdIaIchonguoIfhfvada.onqunfIn36dng72
daofrongTbicn L6ng bat b6chuynanfhffrukhIfncngIn
cung IInh Thuu, nuI PhIu Iu. Va bon ho an nhu ngua, ung
nhu fru |ma fhuc, nguu m). on qun hao Trung Nguyn, fu
dam bang mn fa dao ung h Inh H Xung fn cng In chua
ThIu Im nuI ThIu ThffrongTicu nga6 giang b6dnbonIn
unghThIuImanhhungdaIhIfrongTbicn L6ng bat b6du
danh frng bang da fru. Co Io da fru day hon da bo moI chu
duoccngIuccuacacvdaIgIaychang7CaIfIffunao,phuc
fap cua ho Iam cho ma quy, fhanh fhn cung kInh haI. a fru
duocdungIamvukhivadIkhIIacngcudfhIhanhhnhIuf.
o Ia roI da fru, fuc nguu b fIn, danh dn du ngho dn do!
SungfruduoccuaIamchungdungruou.TrongTicu nga6 giang
b6,TThInThudafhuyfInhHXungrangruoufrangngoaI
quanngoaIdungfrongsungfru.SodIdungsungfruIamchung
ung ruou v chf sung fanh fanh, co nhu fh moI ch ngu duoc
muIvcaynngcuaruoufrang.
Tn fuI cua con fru cung duoc nha fIu fhuyf muon fam
dchramnphaI,amkhivavocng.CacvdaosIfufhoophoo
phaI Vo ang nhu Xung Hu frong Ticu nga6 giang b6, Truong
Tam Phong frong Y tbicn 6 /6ng ky duoc goI Ia cac Iao I muI
fru. M phong fhoo hnh dang soI Ing fru, bon bang mn fa
dao ch ra fhu am khi goI Ia Nguu mao chm. Trong Tbicn L6ng
bat b6, Tang Th Cng, dng chu dng ich In, da ban fhu nay
vao bon M ung Phuc khIn pho C T M ung ngua ngay v
k. Tuy nhIn dIm sang nhf cua KIm ung IaI nam frong mn
Cach son da nguu fhn cng. Nhu fn goI, IoaI cng phu nay co
dIm cach bIf Ia danh duoc con fru ma gIua con fru va nguoI
danh co mf vf can Ia hon nuI. Tf nhIn ca haI khaI nIm fru
vanuIdumangfinhnducaod.TrongTbicn L6ng bat b6,KIm
ung da d cho quc su nuoc Th Phn Ia Cuu Ma Tri bIu dIn
cngphunay.CuuMaTrivnchuongcuaphaIThIuIm,dung
fu xa vung fay danh cach khng vao chIc Iu huong bang dng.
Phia bn nay Iu huong vn bnh fhuong nhung o phia bn kIa,
V!!CSAOIN 112
hffp://obooks.vdcmodIa.com
phndngbcaframfmIngdungnhubanfaycuaCuuMaTri.
TrongL6c tnb ky,KImungcungdchoVITIuaobIudIn
Cachsondanguufhncng.HanvncngIucvadmvaocacv
Iaf ma Ty Tang nhung fh vo nho hu. Nhung cac nha su Ty
Tang IaI Ian ra chf. TaI sao vy7 Trong fay ao fhung fhnh, han
dang cm mf IuoI fruy fhu bon ngof. Han vung fay In khng
phaIddanhquynmaIadungfruyfhudmIon.afhfnaochu
nIIoaIfhncnggomghIcnhuvy7
NguoI doI fhuong bao ngu nhu fru, do nhu fru. Nhung
frongfacphmvohIpKImung,confrudachang ngu maIaI
cha ng do chuf nao. Cun Y tbicn 6 /6ng ky xy dung mf nhn
vf fhy fhuc ma y fhuf cao dn d fhn fhng, mang fn fru
xanh: H Thanh Nguu. NgoaI hIu cua H Thanh Nguu Ia Ip
CcyfInvachocuangIaHIpCc.CangoaIhIuvacho
cuaHThanhNguuchofhyduocchfIangmanmnhmngcua
nhnvfnay.
Co mf con fru khac fro fhanh dI fuong duoc cac c fhIu
nu nhan sac kIn fuong cng hun say m nhu dIu d. o Ia
changTruongVKy,khIfrnvaohangnuImoIco15fuI.Trong
5 nam hoc vo, chang fro fhanh b c fhuong fhua. Truof fuyf rof
xung chn nuI gay ca haI chn, chang fu xung Ia Tang A Nguu
|Tang Van Tru). In dn Quang MInh dInh gIaI vy cho qun
hungMInhgIao,changvnIaTangANguu.TangANguucodn
bncbansacnuochuongfroI,mffaIsanmakhngmfhoang
d Trung Hoa nao co duoc: TrIu Mn, qun chua hoa hu Mng
C; TIu SIu, hoa khI fhanh nu su MInh gIao a Tu; Chu ChI
Nhuoc, chuong mn phaI Nga MI; Hn Iy, fuc Chu NhI, om c
cu.CuIcungTangVanTruchonTrIuMnvuIchoIbnbIn
nam h mac du anh co du faI nang va fu cach In nam gh Ianh
daocaonhffrongIucIuongkhoInghIakhangNguyno HoaITu.
Thuc ha cua anh Ia Chu Nguyn Chuong da nam quyn khoI
nghIafhanhcng,xungdhIuIaMInhThaIT,moranhaMInh
|1368 - 1643), fruyn duoc 13 doI. Tang A Nguu Trung Quc dI
fhoo doa hoa IaI Mng C nhung frong fruong hop nay chang aI
KIM!NCCI!AOITOI 113
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dam ch gIu nha van KIm ung dom bng hoa IaI cam baI cuf
fru!
V!!CSAOIN 114
hffp://obooks.vdcmodIa.com
18.NC!OITY!ONC
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
NguoI Trung QucvngoInguoI chu u IaTyduongquy
|bonquyobobInphiaTy)hoacHngmaoquy|bonquyIngfay
do).KhIdungcachgoInhufh,nguoITrungQucdafuchohocaI
quynduocmafsafnguoIchuu,coIdnchuukhngphaIIa
nguoI.
Trong L6c tnb ky, KIm ung da co nhung doan, nhung
chuong fhuf IaI cac quan h voI nguoI Ty duong. u fIn Ia
nguoINga.CucchInfranhTrung-NgaduoIfrIuKhangHyda
dIn ra faI fhanh NI So |NorfohInsk) nam 1669. VI TIu ao
Iam nguyn soaI, fu Inh cac I qun Thanh frIu, dI danh qun
Nga. Tu Inh Nga Ia A NhI Thanh Tu Co |AIsInsky) b baf. Hu
fuocNgaIa PhiIuaIa|oodoro)phaIxIncuhoa.TronggIaI
doan nay, VI TIu ao fhu nhn haI fay dI fruong Nga d Iam
nguoIduafInvchocngchuaTPhIA|SophIa).MfnguoIfnIa
Hoa a Tu Co |Vabasky) va mf nguoI fn Ia T Iac Nac Phu
|oIanov). HaI nguoI nay da gIup chuyn fhu fu, qua cap cua VI
TIuaovchoTPhIAvadngfhoIcungdomfInfuc,quacap
cua T PhI A IaI cho VI TIu ao. o frnh d chu Han mp mo,
chuNgaIaImo,VITIuaodocfnhaInguoInayIaVuongaf
Tu K |ga chf khn nan) va Tru Ia Noa Phu |con hoo hon ha).
L6c tnb ky cung nhac dn daI su Nga Tu a Thap II
|SparfInary) va doan qun Nga b baf v ac KInh, duoc vua
KhangHyfrongdung,kubangNgaIaTufaIInh.
Ngay frong frIu dnh Khang Hy, nha vua cung da frong
dung haI nhn faI Ty duong. NguoI fhu nhf Ia Thang Nhuoc
Vong |Adam SchaII), quc fch uc, gIam dc daI ThIn van ac
KInh.CucdoIcuaThangNhuocVongrfmaymankhIgapduoc
vua Khang Hy. ThoI Thun Tr, Thang Nhuoc Vong da duoc fIn
KIM!NCCI!AOITOI 115
hffp://obooks.vdcmodIa.com
fuong,choIamcngvIcfinhfhInvan,Ichphap.NamKhangHy
fhu ba |1665), Toa Khm fhIn gIam finh In ngay nhf fhuc;
Thang Nhuoc Vong kham pha ra so suf y, frnh Khang Hy.
uong Quang TIn, vIn quan finh In nhf fhuc, dm ra fhu
Thang Nhuoc Vong, mun fra oan. TIn bon Iy cun aI Thanh
fhoI hIn Ich do Thang Nhuoc Vong vIf ra duoI fhoI Thun Tr,
fIn doan nha Thanh chI o ngI 200 nam, Iam mf ban fu In
KhangHyrangnhaaIThanhcofhuongdphuh,sofruongfn
vannam.ChuynThangNhuocVongchorangaIThanhchIbn
vung 200 nam Ia nguyn rua aI Thanh. Iuc do, Khang Hy moI
11fuI,quynhanhdangofrongfaycmnhdaIfhnNgaoaI.
NgaoaInghofu,bonbafThangNhuocVong,dnhxuIangfr.
Nhung Khang Hy phaf gIac duoc ch d cuu Thang Nhuoc Vong.
NhavuanhofuIban:cunaIThanhfhoIhInIchIamranam
ThunTrfhu10|1653)changaInoIg;fhmchivuaconbancho
ThangNhuocVongfuocvThngHuyngIaosu.NaydomThang
Nhuoc Vong ra gIf dI fh chang khac nao maf saf fIn hoang
ThunTrIaum,fIfam.NhavuabannngIamThangNhuoc
Vong IaI. KhI Ngao aI b gIf, nha vua cho fha Thang Nhuoc
Vong ra, Iam gIam dc ThIn van daI nhu cu, phong fuoc Thng
MInh gIao su |v fn cua Khang Hy Ia Huyn Hoa, phaI ky huy
nnbofuocThngHuyngIaosu).
NguoI fhu haI Ia Nam HoaI Nhn |ordInard VorbIosf) gc
I IoI Th |oIgIquo). NguoI nay rf frung fhanh voI Khang Hy
chun b danh Ng Tam Qu, nha vua da nho dn ca Nam HoaI
Nhn va Thang Nhuoc Vong gIm dc foan b cng frnh duc daI
bac cho mnh, Ca haI du Ia gIao sI dong Tn |JosuIfo) Iam cho
quan duoI frIu Khang Hy va da co nhIu dong gop Ion Iao gIup
KhangHybnhdnhTrungQuc.
ChinhVITIuaocungmnmhaInguoITyduongnay.Y
goI ho Ia "ngoaI quc Iao huynh". VI TIu ao rf kInh phuc ky
fhuf duc frong phao cua haI "ngoaI quc Iao huynh". Sau do, dI
danh nguoI Nga Ia Tu o NI So, VI TIu ao cung moI cac
"ngoaI quc Iao huynh" cung dI frong qun d Iam nguoI phIn
V!!CSAOIN 116
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dch frong dam phan phn chIa ranh gIoI va vIf hoa uoc bang
fIngIafInchomnh.
L6c tnb kycungconhungdoanfhufIaIcucchInducua
qun dn dao aI Ioan chng IaI nguoI Ha Ian. KIm ung goI
vIn fu Inh Ha Ian Ia Quy Nhf |7). Tra cuu frong chinh su
TrungQuc,chunhfIchuafmduocdichxacfngccuavInfu
Inh nay. Tf nhIn, dI voI nhung ko dn xm Iuoc df nuoc
mnh.KImungdungfu"Quy"cungchangcogIaquadang.
Chinhfrongfacphmcuamnh,KImungcungfhuanhn
rangsucmanhhoakhicuanguoITyduongIaghgom,khngco
mf fhu "fhn cng" nao cua gIoI vo Im Trung Quc co fh dch
nI.NgTamQufangchoVITIuaomfcapsungIuccuaNga,
han ban fhu mf phaf, saf nua hon gIa son, khIn cho ga so haI
mun... ra qun. Cung vy, ra dIn vo fruong ac KInh xom fhu
sungdaIbaccuaManHoaINhnvaThangNhuocVongchra,ga
kInh hoang ngho frong phao n haI In. Cho nn, noI chuyn vo
cng Ia noI choI, chuyn chIn du bang sung dan frn chIn
fruongmoIIachuynfhf.NhungchInfhangcua qun dn aI
IoanfruocqunHaIan,cuaqunThanhfruocqunNgachang
quacungchIIakInhnghImdungcaIfhsodchngchoIvoIcaI
fIn fIn. NguoI Trung Quc da bIf dua qun dung van ghop IaI
dchodan,choqundIsaudungdoandaoxungphongchafchn
nguoI Ty duong. Ich su Trung Quc goI do Ia ang baI qun.
Iu may man cho ho Ia o fh kI 17, sung dan chua co duoc suc
manh saf fhuong gh gom nhu ngay nay. Cho nn ho da chIn
fhangduocTyduongquy.
KIM!NCCI!AOITOI 117
hffp://obooks.vdcmodIa.com
19.CACKYTH!T
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
KhaI nIm khoa hoc - ky fhuf Ia khaI nIm kha moI mo,
khaI quaf nhung phaf mInh sang ch su dung phuc vu cho con
nguoI.Tunganxua,dnfcTrungHoacungconhungphaf kIn
khoahockyfhufrIngcuaho.VafhffhuvkhIfagapIaImf
skyfhufsodangdofrongfIufhuyfvohIpcuaKImung.
KImungchofabIfnguoITrungHoadabIfsudungchf
cuong foan |acId) vao nhIu IInh vuc khac nhau. u fIn, chf
acId dung d vIf chu. Y tbicn 6 /6ng ky co nhac dn sau
fhanhTha nhhoaInhcuaaIhoagIaoaTudo3sugIacuafn
gIaonaydomvaoTrungQuc,dungnhumfIoaIvukhi,frndo
cokhacphovocngquaIdcuanguoIaTu.TruongVKy,gIao
chu aI hoa gIao Trung Quc |KIm ung dung fu MInh gIao
ManIchoIsmo) su dung vo cng fuyf fh doaf Iy duoc cac fho
ThanhhoaInh. IudacbIfIacacThanhhoaInhkhngphaI
bangxuong,bangnga,bangfhopmabangmfIoaIhopkImrfIa.
vIfduocfmphapvocngfrnThanhhoaInh,nguoIaTu
phaInhungfhanhhoaInhvaosa p,IycocungvIfchufrnmaf
saprIdungchfcuongfoandfhoonofchunhIuInmoIInsu
duocchuvaoThanhhoaInh
onhaosIgIanghcuaKImungdabIfdungcuongfoan
IamvukhichIndu.TrongNgukycuaMInhgIaoTrungQuc,co
dIHngfhuyky chuyn dungng phun cuong foan vaokodch.
TrnsnchuaThIuIm,hodabIudInmandanhcuong foan
vao by cho soI cho qun hung muc kich. Ticu nga6 giang b6
cungnoIdnkyfhufdanhcuongfoannay.o ngIaochungNhf
Nguyf gIao nguy frang In Hang Son chuc mung I nhm chuc
chuongmncuaInhHXungdadomfhoongphunnuoccuong
V!!CSAOIN 11S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
foan,vyhamInhHXung,PhuongChungfrufrchuaThIu
ImvaXungHuchuongmnphaIVoang....
KImungcondcpdnkyfhufdungfhucn.ufIn
fhucnduocdungnhumfIoaIphaofhangfhIn,nfrnkhng
frungchoranhunghnhanhdacbIf.yIacachfrIufpdng
mn,dfucuafung mn phaI.Tufhuc nIamphao,KImung
bandnkyfhufchnfhucnddanhmn.PhaITIuaofrong
bTbicn L6ng bat b6cokyfhufdanhmncucgIoI.onHamCc
bafhuucuaphaITIuaodungfhucnIammnchngIaIInh
XunThu.TrongTicu nga6 giang b6,phaIVoangchnfhucn
onuIHangSondnhfIudIfNhfNguyfgIao.TrongY tbicn 6
/6ng ky,VInChn|fucThanhKhn)chnfhucnhongfIudIf
MInh CIao. Ho du bIf cach chuyn dy dn, kich hoa, fao phan
ungn...
IchsuchofabIfnguoITrungHoaIadnfcdufInfm
ra fhuc n phuc vu ngh Iam phao. Iu fhu v Ia frong fIu
fhuyfKImungkhngcovunnaofhanhcngboIvcuIcung
changcoaIkichhoa.Tfcadukffhucffdop,nhnvfgIang
h khng aI chf fp fh v fhuc n, du da duoc chn fhoo dung
dukIn.
Tbicn L6ng bat b6 cho chung fa bIf ky fhuf su dung
chf In |phosphoro) Iam vu khi. PhaI TInh Tu cua Inh Xun
ThuIychfInchranhungvIndandungdbanvaofhnfh
nguoIkhac.NgonIuaxanhbIccuachfInbamvaoqunaoda
fhf nguoI b ban, bc chay khIn cho nan nhn dau don ku gao
rffhamfhIffruockhIchf.PhaITInhTusudungIoaIdannay
d frung phaf cac gIao d co m muu phan fhy, dI ban dng
mn.
Su fhf cua suc manh frong vIc danh nhau chu yu vn Ia
vu khi. Vu khi cang moI mo, vIc danh nhau cang d dua dn
fhanhcng.TrongL6c tnb kynoIdnkyfhufducsungdaIbac:
vuaKhanghyIangIogIaocho2gIaosInguoITyuongIaNam
HoaI Nhn va Thang Nhuoc Vong Iuyn kIm duc sung daI bac.
Nha vua chun b vIc danh nhau voI nh Ty vuong Ng Tam
KIM!NCCI!AOITOI 119
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Qu o Vn Nam va voI qun Nga o bIn gIoI ng ac. Sung daI
bac fhoI do chua co b phn kich hoa, phaI df mI Iua sau duI
fraIdandfaophanungndyfraIdanbaydI.yIa1dangsu
dung fhuc bI frong phao bInh hIn daI. buI fhao dIn kich
fhichfInhfhnsIff,NamHoaINhnvaThangNhuocVongcho
xysannhunggonngIammucfIu,bnfronggonngchuady
dImsInh,Iuuhuynh.QuadanroIfrungmucfIunbungkhIn
cacchffrnbcchayrucfroI.onsIffphnkhoI,hoanhvan
fumunbcavofruong.
Ky fhuf Iuyn kIm duoc KIm ung nhac dn nhIu nhf
frongcacbfIufhuyfvohIpcuang.onhaosIgIanghdanh
nhaufhuongsudungdn2fhuvukhicdInIadaovakIm.KIm
ung d cp dn IoaI bao dao, bao kIm nhu Iong dao va Y
fhInkIm|Y tbicn 6 /6ng ky)chomsafnhuchombun.Ongcung
dcpdncacIoaIfruyfhu|daogam)chbanghopkImdacbIf
nhu IuoI fruy fhu cua VI TIu ao frong L6c tnb ky. IoaI fruy
fhu nay bon ngof dn nI VI TIu ao dm xuyn qua vach va n
gIfchfmyIafmaTyTangcuufhymnhIaCuuNansufhaI
ma nguoI o hIn fruong chang bIf faI sao cac Iaf ma chf dI.
Trong Hicp kbacb banb, ng d cp dn mf fhu Inh baI Iam
banghuynfhIf|fhopdon)cuaTaYnKhach.TaYnKhachIy
kImchomvaoHuynfhIfInh,kImgaymaInhbaIvnkhng
suysuynchufnao.
NhacdnfhufIuynkIm,KImungkhngqunkhoacvao
chofhufnaychfhuynbi.TrongY tbicn 6 /6ng ky,ngkIaI
chuynqunhungMInhgIaonIIaIcydaoIongdagay.Trn
ngon Iua do phung phung, ff ca cac IoaI km gap bao dao nong
qua, chay ra fhanh chf Iong ma bao dao vn chua nI IaI duoc.
Truong V Ky phaI cho bon gIao chung muon bn fhanh Thanh
hoaInhkopbaodao.NgonIuachaycao,mffhuchacuaVKy
phaI mua kIm dm ban mnh cho mau phun vao ch duong rap
nI, bao dao moI Ianh Ian IaI duoc. Cu chuyn nhac fa nho IaI
huyn fhoaI Iuyn 2 fhanh kIm Can fuong va Mac gIa |Mac fa)
fhoIChInquc.
V!!CSAOIN 120
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Y tbicn 6 /6ng ky cung d cp dn vIc su dung du da
|fhach du du fh Iy fu mo ra, chua duoc ch bIn) cua nguoI
TrungQuccuIdoINguyn.TrongdIngukhangchIncuaMInh
gIao co dI IIf hoa ky chuyn Iy du fh phun qua ng fhuf d
danhhoacng.NoIdnvIcIydufhIanoIdnkyfhufkhaI
fhac quang mo. MInh gIao baf ngun fu a Tu nn rf ranh ky
fhufkhaIfhacIoaIdunay.
NhungfIvnnghIrangkyfhufIanhfduocKImungd
cp dn Ia ky fhuf chung cf ruou. Ky fhuf nay duoc d cp
frongTicu nga6 giang b6.anThanhfInsInhoCIangNamdom
3 chIu kIm fruyn cho kIm khach Mac Hoa NhI nguoI Th I
Phn|ThPhnTourfan)ddIduoc4fhungruoudaodacf
duoc 120 nam. Vn chuyn IoaI danh fuu nay fu Th I Phn v
dn CIang Nam phaI mf bn fhang, duong dI IaI kho khan nn
dn CIang Nam chf ruou IaI chua, khng duoc fhun my. an
Thanhvaohoangcung,bafcocmfchuyngIacuangufruphong
chuyn chung cf ruou cho vua ung dom v CIang Nam buc ga
phaIchungIaImyfhungdaofuuchomnh.Ruouduocchung
Ia Idung13fhangfhanThanhgapduocngfrumungruou
Inh H Xung. Inh H Xung moI ung mf hop dao fuu da
IyIamIa,nhnxoffrongcaImoIcocaIcu,frongcaIcucocaImoI,
duong nhu da 120 nam ma cung duong nhu moI 12 fhang. an
Thanh hn hoan cho bIf fhu dao fuu nay da duoc Mac Hoa
NhI3Incf,3Inchung,vdnCIangNamIaIchungcffhm
mfInnua.Chonnvruouvua120fuImacungvua13fhang
Ianhuvy.
KyfhufsaucungdangquanfmIakyfhufdfkIm.KIm
unggIoIfhIum fIoaIbaoyhfhnrfhIunghIm,duocdf
bang soI kIm fy |fo kIm khi) phI hop voI fo fam ngan nam frn
dInhTuyfSon.IoaIaonayIanIy,macIofbnfrong,daokIm
dm khng Iung, quyn chuong danh khng b chn dng. Trong
L6c tnb ky,KhangHymac1chIc,VITIuaomac1chIc.Qua
nhInkhngaIchoInIcavuafInhanay.
NhnIoaIcangfInb,kyfhufcangphaffrIn.TIufhuyf
vohIpcuaKImungdonfhunIafIufhuyf,hoanfoankhng
KIM!NCCI!AOITOI 121
hffp://obooks.vdcmodIa.com
coydnhgIoIfhIusufInbfrongkhoahoc-kyfhufcuanguoI
Trung Quc. Ong cu vIf vy, chung fa doc va fuong fuong. Con
fuongfuongdnduIaquynchungfa.
V!!CSAOIN 122
hffp://obooks.vdcmodIa.com
20.TH!CNTR!NCHOA
TRONCTI!TH!YTVOHIPKIM!NC

MIng an bao gIo cung quy gIao dI voI con nguoI. ac bIf
dI voI dn fc Trung Hoa ngay fruoc, mf dn fc sng nho vao
sanxufnnghIpIachu,IaIphaIIundIduvoInhungfhIn
faIkhungkhIphangnamfhmInganquafhfrfcnfhIfva
rf rf quy. Tu dIn fIng Hoa goI chung cac IoaI fhuc an Ia ngoc
fhuc|monanvangngoc).IamramIngandcoandaquy.Thuc
anduocchbInfInhxao;nhnsuongmaf,nguIfhommuI,cham
vao fhy nong, an vao mIng fhy ngon IaI con quy hon. Ma frn
fhgIoI,dnfcTrungHoaIadnfcnIfIngbIfchbInnhIu
monanngonnhfvafhmchi,cukynhf.Chinhvvy,fhucan
frongfIufhuyfvohIpcuaKImungcoIoIamfnguoITrung
Hoasanhan-cuckyphongphu.TrnhdhIubIfvcacmonan
khapcacmIn,hIubIfcachchbInfhucanfufhsodnfInh
xaocuafacgIakhngkhoIkhInchungfangacnhInfhuv.
TrIuTng,fuboacsngHoangHaradnbIngIoINgoaI
Mng duoc goI Ia mIn ac. Khi hu quanh nam fuong dI Ianh,
KImungchobIfhofhuongancacIoaIbanhbaokhngnhnvoI
cacIoaIfhfcuu,fhffru,fhfbokho.ocTbicn L6ng bat b6,fa
bIfcacbfcKhfanvaNuChnnuInhIuIoaIgIasucnay
duoI dang chan fha; fhf d Iam fhuc an, da d Iam ao qun, Iu
fraI,fuIdungruou.ThInnhInhaophongvahoangsocungdom
IaIchonguoIphuongacnhIufhucan,mangfinhbduongcao.
Tbicn L6ng bat b6 co doan k chuyn TIu Phong bng A Tu ra
Nhan Mn quan chua fhuong, chuyn danh gIf gu d Iy ban
faygu|hungchuong)vamfguchoATuung.NoIdygnnuI
Truongach,TIuPhongcungdkImracunhnsmcogIafr
KIM!NCCI!AOITOI 123
hffp://obooks.vdcmodIa.com
caI fu hoan sInh cho A Tu dung. Ong nuI c om vo bang nhung
fhucanIaduocvffrnquyduconganvangcungkhofmmua.
Tu bo Nam sng Hoang Ha d v hf phuong Nam Trung
Quc, cach ch bIn d an co vo ngon Ianh hon, fInh vI hon. Tf
nhIn,noIanngonnhffhInhaTrungQucvnIaacKInh,dac
bIfIafronghoangcungnIvIn.L6c tnb kychobIfduoIfrIu
Khang Hy, d phuc vu chuyn an ung cho hoang gIa, co ca mf
ngufruphong,dungduIamffayfhuongfhInfhaIgIam,phia
duoI co hang fram fhaI gIam chuyn mua sam, ch bIn fhuc an.
ThucanchoIgmba nhmuf-KImunggoIIaddImfm,khac
han khaI nIm dIm fm cua chung fa Ia an sang da gm ca
fram fhu. Ch bIn xong, bon fhaI gIam daf In dy ca ban d
dngvuaKhangHy.NhungKhangHychanIIngIanfrnban;
nhavuamun...anvung.VanhodIanvungbanhnuong,banhda
Ion, nha vua da gap anh ban fro VI TIu ao |cung Ia frum an
vung!).Chohay,anvungIunIunhpdndIvoIconnguoI,caI
gngaynganqua,chinhquyquacungfronnphInfoaI.
Vng,danfronghoangcungIangonnhfvadadangnhf
boIhoangcungquyfuducac anh faInuanfrnfoancoITrung
Hoa. Sau khI bIf Mc KIm nh Ia c gaI nguoI Vn Nam, VI
TIu ao da ra Inh cho ngu fru phong nu mon Tuyn oaI hoa
fhoaI-mfmoncanhgIohoofhonngonnhIunuocmo-ddaIc
gaInhonaykhIncvcungngacnhIn.
Trn nguyn fac, fhu g ngon fh d vao hoang cung nhung
frn fhuc f, dnh d y hoI b saI. KIm ung chua chaf nhn ra
rang bao gIo cung co nan fham nhung, nha fhu nao dua d an
uon fhI cho ngu fru phong ma co mon fIn Iof fay kha kha fh
fhuc y vn dang dng In cho vua va fhaI hu dung; nha fhu
na oqunfIn IoffayfhducafuoI,fhfsngcungfrofhanhd
uon fhI.. Chinh nho nan fham nhung do ma bon TIn Iao an
frong ThIn a hI dua haI con hoo Hoa dIu phuc IInh fru va
uhoangnhnsmfrumsanvaohoangcung,frongbunghoo
nhofduocca...mfcgaI|McKImnh)duavaodVITIuao
fraodIfubInhsaunay.
V!!CSAOIN 124
hffp://obooks.vdcmodIa.com
IaIcungfuchuynhoang cung IanoIcofhucanngonnhf
Trung Hoa Iam nay sInh nhung fay... an frm d an. Mf fay an
frmfhucIoaIfhuongfhuaIaCuuchIfhncaIHngThfCng
|Anb bung xa Jicu) chuyn vao ngu fru phong, danh cap fhuc an
da ch bIn san. Iao nay an cung du ma ung cung v dch, suf
doI Iy an Iam Io sng. Mf fay frum an may nhu vy cung dang
dchungfahocfpIam...anmay!
onhaosIgIanghcuaKImungIaphuonganmanh,ung
dm. Ho hI hop o du Ia noI do co muI ruou fhf xng In nhuc
muI.KhIdambangmnfadaovdunhpphaIHangSon,fnh
nguynIamdfuInhHXungdchoInhHXungkhoImang
fIng cm du mf dam nu nI; Inh H Xung da cm ho khng
duoc daf chn In ngon KIn Tinh |nuI chinh cua Hang Son). Ho
gIu IoI hua khng In nhung vn xao hoo, nu bo bay fIc nhu;
frong chn cua Phf fhanh fnh, bng vang muI hanh fIu, mo
fhf.Chohay,caIannuIsngconnguoI;mInganngoncunggop
phnIamchophmgIaconnguoIrucro.TIgkhngan!
Co Io df Trung Quc co nhIu quan com |phan dIm) va
fImruou|fuuIu)nhffhInha.ChangvymacboATufrn
duong frn fhy mnh, san sang ku ruou va cac mon nhu d...
fhuc dng mn. C nay an xaI rf phi: goI dIa fhf bo ra, ngang
nhIn cm mIng fhf... Iau gIay, con ca chop con sng moI chIn
xongIaIgoIIacauon.oanbuncuoInhfcuaTbicn L6ng bat b6
IadoannhasuHuTrucgapATufrongquancom.Nhasuanchay
fu nho, chI dam goI dc mon m chay. A Tu danh Iua cho nha su
nhn dI noI khac rI Ion d vao vaI mung nuoc mo. Hm y Hu
Trucanfmchaycamfhyhfsucfhomngon,khongngomon
naykhacmonchayochuaThIuImmffroImfvuc.
ThucanchaycuaTrungHoacungrfphongphu.ocTbicn
L6ng bat b6,fabIfchuaThIuImcokhuvuonrnghangfram
mu frng rau dua; cac nha su b ky Iuf phaI ganh nuoc, ganh
phnfuoIbonhangngay.QunhungInchuaThIuImIaduoc
fhIf daI com chay. Qun hung Ma NI gIao |Ma gIao, fIng chI
chungManIchoIsmoaIhoagIao Trung Hoa) cunganchay.H
fhydamnaomacaofrang,vaofI mcomkhnggoIfhfcamachI
KIM!NCCI!AOITOI 125
hffp://obooks.vdcmodIa.com
ggoI rau dua, du hu fh do Ia bon gIao chung ManIchoIsmo. Co
nhung fp fh khng an chay nhung khI dI ra ngoaI hanh su, ho
fhuongmangfhucankhngdIfhooddchbIn.HaIIoaIfhuc
andmangfhoonhfIabanhbaochayvam.TrongHicp kbacb
banb, bon KIm ao fraI fn cng Ng ao Nhf o fhanh In
Iuong xong, ruf ra ngoaIdnghoangnu mn In hupsoansoaf.
IoaIfhucannayfoanfInhbf,khngcofhf,cungIamonchay.
Trn dy, fI chI moI ban voI cac ban nhung mon an chinh
quy, baI ban, co ko nu ban, co nguoI mua an. oc KIm ung fa
confhyfhuvvoInhungmonanvacachchbInfhucancucky
hoangda.
Trong Tbn Jicu bicp /u, KIm ung k chuyn uong Qua
vaHng ThfCngbafduocmfIoaIrifIonfrnnuIfuyf,nuoc
In,IfboIopvokIfIndI,conIaImfIoaIfhffhomngonnhufhf
fm.MonnuocfrongfIufhuyfvohIpKImungrfphongphu.
Trong Ticu nga6 giang b6, oanh oanh da baf ch nuong In
nuI chang Inh H Xung. KIm ung m fa mon ch nuong rf
fhom ngon, k ca nhung mIng oanh oanh Io d qun dn nI
chaykhof!
Con nguoI cang do IaI cang cn an. Nhu cu ham sng qua
fhf khc IIf dn n I fhy mIng an Ia nguoI fa Iao foI, dI khI
khng cn dn su ch bIn va dI khI nguoI fa an ca fhf nguoI!
TrongTicu nga6 giang b6,codoanfhufchuynHuongVnThIn
dadungchIcngdmvaofInhmachfrncnguavakmIngvao
ung mau sng. !ng no xong, Iao bao Inh H Xung k mIng
vaoungfIp.KImungchobIfmaunguarffanhnhungfrong
hoancanhcuahaInguoI,maunguavnIamfIoaIfhucphmcuu
doI kp fhoI. KhI da xung foI fhung Iung su, Huong Vn ThIn
IaIdoIbung,fhmfIckhngfmraxacchfnaocuabonfhudch
rofxungdIaodungchododoI!
NhuchungfadanoI,TrungQucxuaIamfdfnuocconn
nng nghIp Iac hu, fhuong gap fhIn faI, dch hoa. CaI doI
fhuong xuyn do doa nguoI Trung Quc suf ca chIu daI Ich su.
ChonnfhfdhIukhIdnfcnaychonnnkInhffrongnng.
V!!CSAOIN 126
hffp://obooks.vdcmodIa.com
MfkhIcaIdoIdnfhconnguoImfhffinhnguoI,sansangan
fhfdngIoaI.TrongY tbicn 6 /6ng kykchuynTruongVKy
15fuIdnombouongfHI6,7fuIfmInThInSon.I
ngang qua fInh Son Ty, V Ky va f HI b mf nhom fh phI
baf,dnhIamfhfnuan.VKynhanhfrihaImfmonmdcbo
vao nI nuoc sI, du dc nhung ko mun haI mnh va f HI.
Saudo,cubomoIduocChuNguynChuong,cungIafhphI,dI
fuochuaHoangCIac,choanfhfbokho.
IufhuvfrongfIufhuyfvohIpcuaKImungIanhIu
khI mf mon an fao Iao IaI fro fhanh mf mon fhuc Iam fang
fruong cng Iuc cp ky. Tbicn L6ng bat b6 k chuyn oan u
ngunhInnuffrungconMangcchucap|conchcofIngku
nhuconbo),IamfIoaIdcvfhangnhf,fuongrangchacchan
so chf. OaI oam fhay, do IaI Ia mf mon fhn vf daI b, an vao
phafhuykhanangfhnkydnnIchangfakhngconbnhIm
bfcuIoaIdcduocnao.oanufrofhanhmfkobachdcbf
xm|framfhudckhngfhfhmnhpduoc),KImunggoIdo
IaMangcchucapfhncng!
ConhungfhucandIvoInguoInayIadchaI,dIvoInguoI
kIa Ia daI b. Ta co fh fm fhy mf fhi du nhu vy frong Ticu
nga6 giang b6. Trn sng Truong CIang, Iam Phuong Hoang
gIaochuNgucgIaoVnNamfmdnfhamvachuabnhcho
Inh H Xung. C cho chang fraI ung Ngu c fuu. Th nao Ia
Ngucfuu7oIaIoaIruoungm5IoaIfrungdchangnhfcua
Ngu c gIao: mf con ran, mf con rif, mf con bo cap, mf con
coc va mf con nhn cuc dc. !ng xong hu ruou, Inh H Xung
conphaInu f5confrungdckIavaobung.NgucgIaogoIdoIa
Ngu fIn. Mon Ngu fIn kIa dI voI nguoI Trung Nguyn Ia dc
vfnhungdIvoI Iam PhuongHoangnguoIVnNamIafhudaI
b,khngdfmraduoc.
n ung Ia mf dang nap nang Iuong; co nang Iuong moI co
susngdungnghIa.Masuychocung,quyngnguInhdIvoI
con nguoI Ia duoc an, duoc an no du, duoc an ngon. Tac phm vo
hIp cua KIm ung phan anh v caI an, fhuc ung, v cach an
Trung Hoa kha phong phu. PhaI noI doc fac phm cua ng, fa co
KIM!NCCI!AOITOI 127
hffp://obooks.vdcmodIa.com
fhhnhdungramfphongcachvanhoamfhucTrungQucIn
khufsaunhungbuaan,dan,noIan,frangfhaIan.TruongV
KyvaTrIuMndanhnhaufoIboIrIsaudo,IangIofmvmf
quancocnho,ngIbnnhauannhungfhucannhovadImmy
chung.HaynhuchIcbanhchungHChu|CIangNam)duocxp
IoaIHChufambao|saubufIngvagmdoan)dunochIduoc
goIbangIachuI,np,nhnduxanh,nm,fhf...
Trong nhung bua an cua fIu fhuyf vo hIp, Ip Ianh fhu
anhsanghanhphucngofngaocuafnhyudIIua.oanhoanh
nuongch nuI InhH Xung; Hoang ung san ban nuI Quach
TInh;TrIuMngoIfhucanchoVKydncngm...TfcaIav
fnh yu dI Iua. Chinh v co fnh yu Iam fchfnnkhngcn
dn ban gh, chon dIa ma bua an vng vang In fIng cuoI hanh
phuc.
V!!CSAOIN 12S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
21.TINHTHNPHTCIAO
TRONCTACPHMTI!TH!YTVOHIPKIM!NC
oc quyn Ich su Phf gIao Trung Quc cua Thuong foa
ThichThanhKIm|NXVanHanh1963),fIfhyngaIduara2
fhuyfrfdangfIncydcafnghIasudunhpcuaPhfgIaovao
TrungQuc.ThuongfoachobIffhoIHanAId|-6TrCN),mfsu
gIa nuoc aI Nhuc ChI |Indo-Scyfho) dua kInh dIn cua Phu d
gIao|ouddho,fucPhfgIao)fruynmIngchoTrnCanhHIhn,
mfvInquancuaHanAId.Saudo,vuaHanMInhd|67)phaI
18nguoIsangTyVucdfhInhfuongvakInhdInPhfgIaov.
CIua duong, gap haI cao fang nuoc ThIn Truc Ia Ca Ip Ma
angva TrucPhapIandangduakInhfuongxungTrungfh,ho
mungroruochaIcaofangv62TrungQuc.HanMInhdchodung
achMafudxInduongPhfgIao,IamnoIdchkInhchocaccao
fang.kInhPhfdufInduocdchraHanvanIaTucfhpnh
chuong kInh. n cuI doI Hu Han, Phf gIao gn nhu da Ian
fruynkhapxahITrungQuc.
Co Io frong nhung nha van Trung Quc, KIm ung Ia nha
van fh hIn mf cach du khap va su sac nhf fInh fhn Phf
gIao qua cac fac phm fIu fhuyf cua mnh. Trong 12 b fIu
fhuyf, KIm ung Iun nhac dn su fich af Ma su f fu ThIn
Trucsangngfh,InngonThIuThffInhHNam,dInbich
|nhn vach) chinh nam, sang Ip ra phaI ThIu Im. PhaI ThIu
ImduocnggoIIaThaISonacufrongvoImTrungQuc.
Hnh fuong cac nha su ThIu Im voI fm fang bao rng fhung
fhnh,xufhIndungfnhhungfIufhuyf,PhfIuccaocuong.
vo cng sIu vIf, san sang xa fhn f khn pho nguy, hang yu
dIfmadaquaquonfhucvoIbandocfIufhuyfvohIp.
Mf s nhn vf fIu fhuyf Ia fang sI da fro fhanh hnh
fuonggvanhoc,duocfacgIakhachoamfcachfInhf:HuynTu
KIM!NCCI!AOITOI 129
hffp://obooks.vdcmodIa.com
- phuong fruong chua ThIu Im, Tri Quan - fru fr chua ChI
QuannuIThInThaI,HuTruc-fIufangchuaThIuIm|Tbicn
L6ng bat b6); V Sac cao fang ThIu Im |Y tbicn 6 /6ng ky);
PhuongChungcaofangThIuIm|Ticu nga6 giang b6)...Phf
gIaodunhpvaoTrungQucducamuoIfngphaI;facphmfIu
fhuyfvohIpKImungdanhnImuuaIIonchoThInfng.Tuy
nhIn, ThIn fng frong fIu fhuyf KIm ung khng dung IaI o
ch nhung cng an, khng nang n v chu fruong dI fm fruyn
fm,dIyfruyny.ThInfngfrongfIufhuyfKImungIamf
fhu ThIn fng nhp fh va nhp fh: fu hoc d fInh fuong Phf
phap, fhu hIu caI Io huyn vI cua cuc sng; ron Iuyn vo cng
dhanhhIpcuudoI.Phfphapcangcao,vocngcangsIuvIIf;
vo cng cang cao, Phf phap cang fInh fn. Nhung nha su frong
fac phm cua ng Ia nhung nhn vf Iy fuong. Ho Ia nhung hIp
khach dich fhuc frong cuc chIn du chng caI ac va khI cuc
chIn du chm duf, ho Ia nhung frIf gIa voI cac frIf Iy rf gn
guIvoIcucsng.
Ta hay ngho mf baI k cua nha su Tri Quan ung fac fruoc
khI qua doI, doc cho KIu Phong ngho khI KIu Phong vf va dI
fm ngun gc cua mnh Ia nguoI Ha hay nguoI Khf an |Tbicn
L6ng bat b6):
Kbt an coi Han nbn
Bt /un gia bay cbn
An 6an cung cinb nbuc
Kb6ng bon Jam bui trn.
Phf gIao frong fac phm fIu fhuyf vo hIp KIm ung Ia
mffngIaoyunuoc,IunIunfrungfhanhvoIsunghIpbaov
df nuoc va gIaI phong dn fc. Trong Y tbicn 6 /6ng ky, Anb
bung xa Jicu, Tbn Jicu bicp /u, cac fang Iu da xng frn cung
qun hung Trung nguyn danh duI qun Mng C. Nhung cuc
hI hop cua hao sI gIang h Trung Quc ban k chng gIac gIu
nuoc, dung co khoI nghIa fhuong dIn ra frong khun vIn chua
ThIuIm.oanfIufhuyfmafIchoIagIaufinhanhhungca
nhfIadoanfoanfhnhasuchuaThIuImsafcanhcungqun
V!!CSAOIN 1J0
hffp://obooks.vdcmodIa.com
hungMInhgIao,phavongvyqunMngCdnhsanbangchua
ThIuIm|Y tbicn 6 /6ng ky).
MI khI dfnuocdIdu voInguycobngoaI xm fh Phf
gIaoIamfchduavungchacnhfchochinhquynqunchuva
nha su Ia nhung chIn sI dI du frong vIc pha vo m muu ngoaI
xm do. Trong Tbicn L6ng bat b6, Kh VInh daI su phaI huy b
IucmachfhnkImkInhIadnguoIThPhnkhngfhchIm
duoc vo cng frn quc cua nuoc aI Iy; qun hung cung phaI
ThIuImxngphavaophuNamvIncuaKhfanoYnKInh
cuu KIu Phong, dua qun hung ra Nhan Mn quan fp kich
nguoIKhfandphavommmngxmIuocTrungQuccofh
xay ra. Trong L6c tnb ky, vua Khang Hy da dua vao Iuc Iuong
fang Iu chua ThIu Im d bao v phu hoang Thun Tr, pha vo
mmuuchinhfrcuaIInqunMngC-TyTang.
CoIo KIm ung IamfPhffufhunfhanh,amhIuPhf
gIao mf cach su sac. TIu fhuyf Ia san phm cua su hu cu,
KImungdahucuchophaIThIuImcodn72mncngphu
huyn dIu goI Ia Thf fhp nh huyn cng. MI mn cng phu
dusudungknhIucduongcuong,cosucmanhfanbIavo da.Cac
mn cng phu du co fn goI xuf phaf fu kInh dIn Phf gIao:
NIm hoa chI, afNhachuong, VI achuong,VfuongkIp chI,
a Ia dIp chI, af Ma kIm phap, Su fu hng, d chuong,
Phuc ma fruong phap... Trong cuc du franh, chinh phap huyn
mnIunIunfhangfamnmadao.CaIfhangynamfronguoc
Ichinhdaofhangbangmn.
CokhIKImungsudungkInhdInPhfgIaoIacaIhncho
foanbfacphm.Tbicn L6ng bat b6Iamffhiduchonhndnh
nay. ThIn Iong Ia fn mf ngI chua o Vn Nam, nuoc aI Iy
|fhoIacTng).Th nhungfrongPhaphoakInh,Tbicn L6ng bat
b6 bao gm fam IoaI quy fhn hay quaI vf. Tbicn L6ng bat b6
gm: ThIn fhn, Iong fhn, a xoa, KIn af a, A Tu Ia, CIa
IuIa,KhanIaNavaMaHIaCIa.TrongTbicn L6ng bat b6,
KImungxydungfamnhnvfIon,famsufich;mInhnvf
vasufichyfuongungvoImfbcuabafb.
KIM!NCCI!AOITOI 131
hffp://obooks.vdcmodIa.com
TrongTicu nga6 giang b6,facgIafrichIunaofichkInhva
Iu phap IIn hoa kInh d xy dung mI fnh NghI Im - Inh
H Xung. IoI kInh cu cho Inh H Xung faI qua nan khoI duoc
NghI Im nIm voI ca nIm fIn, mf Iong fhanh fuyf voI khIn
Inh HXungfrongcondaudonvnnhn ra noI nguoIbannho
haoquangcuasufhanhfhIn.
uafInhfhnPhfgIaovaofrongfacphmvanhocIadIu
khngmoIIafrongIchsuvanhocTrungQuc.CaImoIIaIaKIm
ung dua fnh fhn y vao fac phm fIu fhuyf vo hIp va ng
chuyn canh mf cach su sac. Chf Tu, I, HI, Xa, nhn ban,
nhn van frong fInh fhn Phf gIao bIn nhung fac phm nang
finhfranhdu,safphaffrofhanhnhungbaIfnhcacangoIphm
gIaconnguoI,cangoIcucsnghoabnhfrungchinh.
V!!CSAOIN 1J2
hffp://obooks.vdcmodIa.com
22.TH!NHNIIIO
Q!ATACPHMKIM!NC

TIkhngcofhamvongdomkhaInImIIbIdocuafrIfhoc
TyphuongdmxocacvndfhucphamfrufmIy,fnhcam
frong fac phm van hoc ng phuong. Tuy nhIn con nguoI khap
noIfrnfhgIoIduconhungmuschungfronghoafdngfm
Iy,fnhcam,boIhoduIaconnguoI.VafIdafhnfronggIoIhan
vndmnhsapbandnfronghaIchufhunhn.
Tm phn hoc |PsychanaIyso) Ia mf fruong phaI frIf hoc
Ty phuong ma ng f san sInh ra no Ia SIgmund roud. Tm
phnhocdafduocmfsfhanhfuunhfdnhfrongvIcgopphn
caf nghIa cac hoaf dng cu a nang Iuc fnh duc; caf nghIa Nga
|MoI),aINga|CrandMoI)vaSIuNga|Sur-MoI);fhgIoIcuay
fhuc,vfhucvafImfhuc...TInhnfhyfrongcacfacphmvo
hIpKImungmfsvndkhagnguIvoIcachcafnghIacua
fmphnhoc.
KhI sang fao va gIaI fhich fm phn hoc, SIgmund roud
cung cac d d cua ng nhu AIfrod AdIor, KarI Cusfav Jung co
fham vong phn fich frang fhaI fm Iy con nguoI nhu Ia 1 fhuc
fh,duocchIacafrafhanhnhIuphnkhacnhau.ThgIoIfmIy
khng con Ia fh gIoI fruu fuong nua; no co hnh fhu han hoI: co
day,codInh,comIn,cokhuvuc...IIbIdoIa1fhufngukhadac
bIfcuafmphnhoc,duochIunhuIanangIucfnhduc|onorgIo
do Ia puIsIon soxuoIIo). IIbIdo duoc coI nhu nn fang cua hoaf
dngfmIy,gIuvaIfrohnhnhIhafrongkhIfnhyugIuvaIfro
hnhnhIfhuong.NuhoafdngfmIyduoccoInhumffamgIac
cn fh IIbIdo Ia caI day ma fnh yu Ia caI dInh. IIbIdo Ia nang
IucbmsInhfrongfungconnguoI,nangIucyduocfhhInmf
KIM!NCCI!AOITOI 133
hffp://obooks.vdcmodIa.com
cachkhacnhaufrongfungfhoIkyfruongfhanhcuacanhn.Thi
du: o fro so sInh Ia fhoI ky bu muf, o fuI dy fh Ia fhoI ky fhu
dm,vasaudoIafhoIkyfnhduc...
KhI IIbIdo duoc fhoa man, ca nhn moI gIu duoc frang fhaI
fhang bang. Nu IIbIdo b ngan fro, ca nhn b n uc. n uc Ia
frang fhaI cac khuynh huong b ngan fro, khng fhuc hIn duoc,
fro fhanh mf fhu xung dng nI fm, duoc goI Ia rofouIomonf.
Hayhnhdungnucnhumfquabongbongbomcang,khngco
chdfhoafhoIra,fucIakhngcochdfho amanduocfhoosu
doIhoIcuafunhIncuanangIucfnhduc.Trongfruonghopnay,
canhnfudIfmmffronghaIcachfhdphaffIf.Mf-IIbIdo
b sa doa, ca nhn fro fhanh dng finh Iuyn aI, gh so fnh duc,
dInIoan,fmfhnphnIIf,frmcam...HaI-IIbIdoduocfhang
hoafrofhanhnhungfnhcam,khafvongcaofhuong:saymfn
gIao, khoa hoc, dam m sang fao van hoc, ngh fhuf, m nhac...
HIufhooquandImcuafmphnhocfhnhungnguoIfrongcac
nhafhuongfmfhnIanhungnguoIbsadoaIIbIdo;fhanhqua
m nhac ruc ro cua oofhovon, Mozarf, TchaIkovsky Ia su fhang
hoacuaIIbIdo.
TacphmvohIpcuaKImungdachungmInhduocmfs
fruong hop nang Iuc IIbIdo sa doa. Ticu nga6 giang b6 xy dung
nhn vf ng Phuong f aI cua TrIu uong fhn gIao ham
Iuyn Quy hoa bao dIn, da fu phang foo caI xiu xIu nam gIoI
cuamnh,frofhanhkodngfinhIuynaI.y,boIvcumodu
cua Quy hoa bao dIn ghI: Vo Im xung hung, dn dao fu cung'
|Mun xung hung vo Im, phaI dung dao fu fhIn). Tu cung fuc
IafrIffIuhannangIucfnhduc.HandmramIu,yufnd
fu fo con ff fuong uong IIn nh, danh nhau voI nguoI khac
bangmfmuIkImfhuvavoIfuchu cmyIcuamfphunu!Ticu
nga6 giang b6 cung xy dung 2 fruong hop fu cung khac- Nhac
f Qun va Im nh ChI. Ca haI du mf gIoI finh va sau do,
mf ca nhn finh. Nhac f Qun buc fu vo Ia NInh Trung Tac;
ImnhChIgIfvoIaNhacIInhSan.audonfhay,khINhac
IInhSanchfdI,chayconIafrInhnu.
V!!CSAOIN 1J4
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Hicp kbacb banb xy dung mf fruong hop IIbIdo sa doa
khac. o Ia nang MaI Phuong C yu Thach Thanh ma khng
duoc chung sng cung chang. MaI Phuong C da baf coc dua con
nhocuavochngThachThanhMnNhuduavhoangsonnuI,
goIfnfhangboIaCuTapChung|choIngIng).NoIfhooAIfrod
AdIor,MaIPhuongCdaIam1dngfacbufru:frafhufnhnhn,
fnhdchkhngduoc,MaIPhuongCfhoamaconcuafnhnhn,
fnhdchchoboghof.NguoIphunuysngfrongfrangfhaIfrm
cam, fu rach b maf my mIu cua mnh cho xu xi va suf doI
khng xuf hIn fruoc mf aI. KhI Thach Thanh In nuI fm ra
fngfichconfraI,MaIPhuongCfuv n.
Trong Tbicn L6ng bat b6, M ung Phuc Ia hu du cua
dong gIng TIn Ty nuoc aI Yn, suf doI dam m khaf vong
phucquc.TuchImIfnhdamfhamcuanangfhIunuxInhdop
VuongNguYn,MungPhucsangTyHahyvongduocfuyn
IamchngcuacngchuaNgnXuyn,frofhanhphomaTyHa,
domqunTyHavdanhTrungQucdphuchungaIYn.NI
dam m y bIn M ung Phuc fro fhanh ko bac nghIa, v fnh,
gIf Iun dam fhu ha fhn fin cua mnh, san sang Iam con nuI
oan In Khanh, nghIa Ia fu chI ho M ung. CuI cung M
ungPhu cdaphafdIn,ngIfrngoma,dImuIaIamvua,goI
cac fro om chan bo dn Iam quan va dom koo phn phaf cho
chung.
OfrangfhaIfhu2,nangIucIIbIdoduocfhanghoafrofhanh
nhung khaf vong, fnh cam cao fhuong. KIm ung cung da khac
hoachonguoIdocmfshnhanhcufh.oIaNhfangdaIsu,
vnIavuanuocaIIy,duocfhuffrongAnb bung xa Jicu.Nha
vua dac bIf sung aI nang fhu phI Anh C. Th nhung, Chu a
ThngcuaphaIToanChndnchoIaIIy,quanhfnhducvoI
nang Anh C khIn nang sInh ra mf dua con khng duo c fhua
nhn. HIu ra dIu y, nha vua dau don bo hoang gIa dI fu, fro
fhanh mf nha su Phf Iuc cao cuong, fu bI dao hanh. Va frong
Tbn Jicu bicp /ufhufIaI,dIbanVuongTrunguongvaIm
TrIuAnhyufhuongnhau.angIo,hodasngdoIsngIuadI,
nhung fnh yu IaI frac fro. Vuong Trung uong suf doI sng
KIM!NCCI!AOITOI 135
hffp://obooks.vdcmodIa.com
frongTrunguongcung;ImTrIuAnhsufdoIsngfrongngI
c m duoI nuI Chung Nam, fu xom mnh Ia mf nguoI Sng-da-
chf|Hoaffunhn).
Cbung Nam son ba
Huu H6at tu nbn
(Duoi Cbn nui Cbung Nam
C6 nguoi s6ng Ja cbct.
Ho fhang hoa mI fnh fuyf vong kIa fhanh nIm say m
sangfaovanghIncuuvohoc.VuongTrunguongIpnnToan
ChnphaI;ImTrIuAnhIpraCMphaI,frongdocomnvo
danh fIng Ngoc Nu kIm phap |kIm phap cua gaI dng frInh).
Khaf vong fhang hoa cua C M phaI fruyn qua nhung doI sau
frofhanhmffhuquyIuf:chIfhunhngaIdngfrInhvachIco
gaIdngfrInhmoIIamduocchuongmnCMphaI.Iamfhnao
xac dnh duoc mf c gaI dng frInh7 Mf cach Iang man, KIm
ungdadafvaofrongcanhfaycuacacnunhnvfcuamnhmf
du do duoc cy bang chu sa, goI Ia Thu cung sa. KhI c gaI mf
frInh,duThucungsaysobInmfvanhungdngmnsoxac
dnh duoc du hIu pham fI. Nhung nhn vf k fuc Im TrIu
AnhnhuIyMacSu,HngIangadugIuduocduThucung
say.HofuopmnhphaIxaIanhfnhducnhusufnnfinhfnh
bIn dI, fro fha nh nhung ko khac bac, dc ac. RIng TIu Iong
Nu, c gaI frong sang, du dang nhf cua phaI C M IaI yu
fhuong nguoI hoc fro uong Qua |con doc Ia Qua II Im). Th
nhung,ckhnggIuduocsufrInhfrangvbmfdfuphaIToan
Chn hIp dm. Vf Thu cung sa mf dI, uong Qua dau don bo
radI,TIuIongNucungmfdoIdIfmuongQua...
ao gIa Trung Quc quan nIm co ba yu f cu fao fhanh
hnsngcuamfdoInguoI:TInh,Khi,Thn.Khi|hoIfho)cobIu
hInfronghoInoI|frungkhi).Thn|sacdIn)cofhbIuhInnoI
khun maf, anh maf, cac dng fa c cua chn fay. Con TInh |frong
khaInImfInhdch,fInhkhi)IacaIgquygIanhf,fImnbn
frong con nguoI. ao gIa dua ra chu fruong b fInh |khng cho
xuf fInh) d con nguoI co fh sng fho. Ma b fInh co nghIa Ia
V!!CSAOIN 1J6
hffp://obooks.vdcmodIa.com
kmhamsuhoafdngfhucfcuanangIucIIbIdo.NguoIdang
nao gIu duoc nang Iuc fnh duc, khng gIao cu voI phu nu duoc
goIIaThunduong...Y tbicn 6 /6ng ky,TruongTamPhong,fsu
sangIpphaIVoang,sngfrnframfuI,vnchuagnnusac,
co mn Thun duong v cuc cng rf vI dIu. Cung frong Y tbicn
6 /6ng ky, chang V Ky fuI ngoaI 20, co 4 c ban gaI xInh dop
nhungvnkhnggnguInusac,vngIuduocchffhunduong.
Chf fhun duong y Ia 1 frong nhIu dIu kIn dua V Ky fro
fhanh nguoI anh hung v dch cu a vo Im Trung Quc. NoI cach
khacfhooKImung,phaIkmhamnangIucIIbIdodhuongno
foImucfIudaffuyfdInhfIcaofrongvohoc.
L6c tnb ky xy dung nhn vf gIao chu Hng An Thng.
Hng gIao chu cua Thn Iong gIao nay co fham vong fhIn fhu
fruongfr,nhffhnggIangh,co1cvofromangIaTThuyn
nhungkhngbaogIochungchangI.Iydo:numffInhkhifh
vocngcaIfhcuaHnggIaochusofrIfhoomynuoc.VvyVI
TIu ao da cum T Thuyn cua Hng gIao chu Iam nguoI vo
IonfuInhfcuahan.CuIcungnhungfhamvongcuaHnggIao
chucungfanfhanhmykhoI,IaobfhuchagIfchf.
CabIfconhungnhnvfgIaIphonghfnangIucfnhduc
cuaho,frofhanhnhungfngIacdmchuyncuonggIanphunu.
KIm dung goI ho Ia ThaI hoa dm fac. Thi du nhu In a
Quang frong Ticu nga6 giang b6, u uong cng fu frong Anb
bung xa Jicu. Nhung nguoI nay hoaf dng fnh duc dn nI kh
kIfcafInhkhi.KImungbandmffhuphapgoIIaThaImb
duong |Iy caI fInh fuynhf cua phu nu d bI b cho nguoI dan
ng). Trong cac IoaI fnh duc kInh cua Trung quc cung co nhac
dnfhufnay,fynhuTnukInhhayPhongfrungfhuf.CaIfInh
fuynhfcuaphunuIagnukhngIafInh7ConbInphapThaI
myfhnaofhquaIa1dIunhIukhracrI.NoIcachkhac,
KIm ung vn dng y voI ao gIa rang co fh phuc hI nang Iuc
IIbIdofrongfruonghopnangIucybsudungdnmucgnnhu
cankIf.VIcphuchIynhufhnaokhngduocfacgIabanfoI.
u sao, fruyn vo hIp khng phaI Ia sach fhuc ma KIm ung
cungkhngphaIIanhanghIncuuvnghfhufphongfho...
KIM!NCCI!AOITOI 137
hffp://obooks.vdcmodIa.com
23.NCHTH!TTI!TH!YT
C!AKIM!NC
MI mf nha van vIf fIu fhuyf du co mf ngh fhuf
rIng. Ngh fhuf fIu fhuyf cua KIm ung Ia ngh fhuf fIu
fhuyfvohIp,vIfvbonhaosIgIanghchuynsngfrnduong
dao,muIkIm.Nghfhufyvuakfhuafhuphapfruynfhng
cua cac nha van fIn bI, vua cach fn fhoo phong cach hIn daI.
anvfIufhuyfvohIpcuangIabanvsukfhuavasucach
fn.
Truoc hf, fIu fhuyf vo hIp cua KIm ung Ia fIu fhuyf
chuong hI, k fhua fhu phap can ban, fruy n fhng cua fIu
fhuyfMInh-Thanh.TaIyvidubTicu nga6 giang b6day1692
frang |chn fhu do MInh Ha xa, Hng Kng xuf ban In fhu 18
voIchudumcfhufnfacgIa)gm40chuong.TruocmoIchuong
hI co mf buc vo mInh hoa, Iy y chinh cua chuong hI Iam chu
fhich.
Trong van xuI cua fIu fhuyf, fac gIa KIm ung fhuong
duavaonhungdoanfrichdnfhIca,fuphuvadIkhIIacacvan
kInIchsumangsuufmduoc.ThocafrongfIufhuyfvohIp
cua KIm ung co fh Ia fho ca do chinh ng sang fac. an fhn
KImungIamfnhafhovacaIyvuongfhIfrongfhomoIcua
ng dm da, Ia ng man mf cach baf ngaf. Thi du ban v hoa fra
frongTbicn L6ng bat b6,facgIavIf:
Tbanb qun ng6c Jicn nbu tuong tbuc
Cuu nguyct b6a tra man /6 kbai
(Qun xanb mt ng6c tung qucn bict
Tbang cbin, b6a tra rop /6i Ji
Hoac:
V!!CSAOIN 1JS
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Tbanb cu tbuy J6ng tra b6a bacb
Ha c6c cn sinb /c tu b6ng
(D6ng xanb nuoc gon b6a tra trng
N6n ba my cuon trai cai b6ng.
o cung co fh Ia fho cua nhung nha fho fIn bI duoc KIm
ung frIch dn d Iam ro y frong nhung van canh, nhung fnh
hung cu fh. Trong Ticu nga6 giang b6, T ThIn ThI gIang gIaI
choInhHXungnghoIoaIruounaophaIungvoIIoaIchonnao.
NoI foI ruou dao phaI ung voI chon a quang, T ThIn Thu
dochaIcufrongbaIIuongChufucuaVuongHan:
B6 Ja6 my tuu Da quang b6i
Duc m ty ba ma tbuong tb6i
(B6 Ja6 r6t cbcn Da quang
Mu6n say, trcn ngua ticng Jan giuc Ji
Trong cung cach nay,foanbnI dung bHicp kbacb banb
du frich dn fu 54 cu fho baI Hicp kbacb banb cua Iy ach;
foanbnIdungcuabTfmkIm|Licn tbanb quyct)dufrich
dnfhocuahangframnhafhofronguongfhIfuynfp.
uafhIca,fuphuvaovanxuIIachuynkhngIa.ocTam
qucdInnghIa,Tyduky,HngIumng,Thuyhu,fabafgap
hang fram baI fho. Nhung fho frong nhung fac phm y don
fhun chI Ia fho chung mInh, fho ca nghI ngoI, fho bay fo nIm
fhan phuc cua nguoI doI sau. Tho frong fIu fhuyf vo hIp KIm
ung vuof xa hon, mang mf y nghIa, mf muc fIu khac. Trong
Ticu nga6 giang b6,KImungnhacdnmfchIukImcuaphaI
HoaSonfnIaVbInIacmc.nfunayIyfuybaIfhoang
caocuaPhu:
V6 bicn /ac m6c ticu ticu ba
Bt tn truong giang c6n c6n /ai
Nba ngbicn cuu Trn Tr6ng Kim Jtcb.
Micn man /a rung Jicu /inb
KIM!NCCI!AOITOI 139
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Nuoc s6ng cu6n cu6n m6ng mcnb cbay Ja6
NgoaI frich dn fho, fac gIa con frich dn cac van kIn Ich
su,fuIIuIchsucofhffrongsuTrungQuc.TrongTbicn L6ng
bat b6, khI ca ngoI ba fhaI hu sang suf cua frIu Tng |ba nI
Tng TrIf fn), fac gIa dua Iun nhn xof frong ban fu chuong
cua nI vIn nuoc Khf an khon ngoI faI duc cua ba nay va IoI
banrangbadangbungromnhIpchinh,chodngbInhgyhn
voIfrIuTng.oanfuIIunaychopfrongTngsu.
VIf L6c tnb ky, khI ban v quan h Trung - Nga, fac gIa
duaIunmfdoanfrongbucfhucuaSahoanggoIchovuaKhang
Hy. Nhung hang bInh Nga frong cuc chIn frang bIn gIoI duoc
duavacKInh.VuaKhangHyfrongdungho,phInchfhanh
mf Iuc Iuong qun su dac bIf frong Thanh bInh, goI Ia Nga Ia
TufaIInh.KhIvIfvdoannay,KImungfhoosaffuIIufrong
ThanhsucaocuaIangVIn.
NhanghIncuuNghImCIaVImcuaaIhocacKInhca
ngoI van phong cua KIm ung, cho rang KIm ung da nng van
chuong fhng fuc In fhanh fhu van chuong fhanh nha. TaI sao
vy7 KIm ung vIf v bon hao sI gIang h, v nhung nguoI bnh
fhuong Trung Quc cho nn van chuong Iun Iun co fIng chuI.
NhungfIng"fmono,qunruadondfIn,phuongchodo,con
ba nguoI..." Iun Iun hIn dIn frong cac b fIu fhuyf vo hIp
nhung khng Iam cho van chuong do dI v no duoc daf vao rf
dung van canh. Van chuong cua ng cung phong phu cac fhanh
ngu,fucnguTrungQuc:"IarungvcI","HadaodfxungIa
fhanhPhf","Inkhkhngbo,quaydufhybn","Nonxanh
con do, nuoc bIc vn dy, hon ngay gap go"... Nhung fhanh ngu,
fucngufhngdungyduocdafvaodungvancanh,vaofungfnh
hung mf, fao ra mf gIa fr ngh fhuf vua rng IaI vua su.
NguoIhocifdocKImungcungfhyfhichmanguoIhoccaodoc
KIm ung cung fh y fhich. Tac phm cua ng vua mang finh
qunchungrngraIvuamangfinhbachoccaonha.
Nhung fhu phap cao cuong nhf cua KIm ung vn Ia kI
fhuf xy dung cf fruyn. Nhung b fIu fhuyf cua ng fhuong
V!!CSAOIN 140
hffp://obooks.vdcmodIa.com
IInquanfoIcacvndIchsu,cacqucgIa|cu)frongcngdng
TrungQuc,nghIaIarfrngIonnnvIcxuIy,kfcucacfnh
hung fIu fhuyf phaI Iam sao cho hop Iy d cun huf nguoI doc
ngay fu ban du. Ong da fao frong fac phm nhung mu fhun
chIu doc gIua nhn vf nay va nhn vf khac, gIua fnh hung
nay va fnh hung khac. Ong da fao frong fac phm nhung mu
fhunchIungang,hIunhuIasudInbInfmIyphucfapfrong
nI fm fung nhn vf. Ong da xy dung nhung fnh hung Ia
Iung, fuong du khng fh co frong doI, ma rf fhf. TI xIn gIoI
fhIumyfnhhungdbandocfhamcuu.
Mf doan frong Tbicn L6ng bat b6 gm cac fnh hung fh
nay: KIu Phong cung A Chu dn fham On Khang, duoc On
KhangfIfIrangnhnvffhuIInhdaIcadaduanguoIraNhan
MnQuangIfchamoKIuPhongIaoanChinhThun.CahaI
quay v vung ThaI H, CIang Nam fm oan Chinh Thun rua
hn.KhIdnnoI,KIuPhongchungkIncanhoanChinhThun
Imnguy;ngrafaycuugIupvauochoncungoanChinhThun
canh ba dm y ra ch cu da d ban chuyn Nhan Mn Quan.
m y, KIu Phong ngI canh A Chu, hon ngay maI fra xong
mI fhu so cung nhau v bn kIa bIn gIoI, qua fhao nguyn san
chnduIfho.OngamAChuvaophongnghIfruocrIfoacng
vadungcanhba,radIgapoanChinhThun.
n noI hon, ng danh oan Chinh Thun mf chuong va
oan Chinh Thun nga quy. Ong Iy Iam Ia, nam oan Chinh
ThunduaInfhfhynguoIynhohu.Hoara,dokhngphaIIa
oanChinhThun;dochinhIaAChu,fnhyucuang,fraIfIm
cuang.AChufhufIaIchongbIfkhImoIvThaIH,cfnh
co hIu ra oan Chinh Thun Ia cha ruf cua c nho nhn fhy
mIngngocbIdoofrnccomgaIIaATugIngnhumIngngoc
bIcdangco.NhungkhafvongfrafhucuaKIuPhongcaoqua,
ckhngfhngancan,cungkhngfhnoIrasufhfrangmnhIa
concuaoanChinhThun.my,cgIabngusomrIIonra
dI,gapoanChinhThunhuyIoIuochon.RIchoafrang-ma
kIfhufhoafrangcuacrfcaocuong-IamoanChinhThun,
dncudadchumfchuongcuaKIuPhong.
KIM!NCCI!AOITOI 141
hffp://obooks.vdcmodIa.com
KIuPhongnghonguoIyufhufIaIchuyn,duffungkhuc
ruf.OngbxaccuaAChuknchayIoancavungThaIH.Chn
cfAChuxong,KIuPhongdnhfufuvkhngconmunsng
frn doI nua. Nhung chof nhn In baI fu cua oan Chinh Thun
d frn Iua froo frn vach, KIu Phong chof nhn ra nof chu cua
oan Chinh Thun khac han nof chu cua fhu IInh daI ca ma ng
daduocnhnfhy.NghIaIaoanChinhThunkhngphaIIafhu
IInhdaIca.HoaraOnKhangdadanhIuang;ngdagIfoanA
Chu.NghIdndo,KIuPhongIaIchofhamsng,sngdfmra
sufhf,sngdfaf IgIfoannguoIfnhmangfrondoIyudu.
y Ia khuc bI ca kInh hoang nhf, dau fhuong nhf cua
Tbicn L6ng bat b6. oc doan fIu fhuyf nay, nguoI fa co fh d
nuoc maf v mI fhm fnh cua A Chu dI voI KIu Phong, v
nIm dau don cua KIu Phong khng co g co fh so sanh nI. Co
fh coI Tbicn L6ng bat b6 Ia mf b fIu fhuyf fIu bIu cho
phongcachkfcucuchuyncuaKImung.Nhungfnhhung
dan xon, nhung nga ro bf ngo dn cu chuyn dn nhung chn
froImoIIa.ochInay,nguoIfakhocofhdoanduochIsauva
cachIkfIp.
KIm ung co kha nang hu cu fuyf voI, dy nhung mu
fhun In dn dInh dIm khIn nguoI doc co cam gIac nhn vf
khofhoafkhoIfnhhungbIkchnhf.NhungrInggIaIquyf
vndmfcachhfsuckhoahoc,gonnho,hopIy.Tnhhungkf
fhucmfcachffdop,vuofquakhoIsufuongfuongcuabaonhIu
bandoc.TahayIymfvidufrongTbicn L6ng bat b6.
Trn buoc duong gIang h, oan u da gap va yu fhuong
Chung IInh Ia con cua A ao, Mc !yn Thanh Ia con cua Tn
Hng MIn, Vuong Ngu Yn Ia con cua Vuong phu nhn. Ma
nhung nhn vf A ao, Tn Hng MIn, Vuong phu nhn du Ia
nguoIfnhcuaoanChinhThun|chaoanu).NoIcachkhac,
cac c gaI ma oan u dom Iong fhuong yu du Ia om cung cha
khacmocuaoanu;nhungmIfnhcuaoanuvoIcaccgaI
IamIfnhIoanIun.IamsaogIaIquyfduocnhungmufhun
kInhkhungdodcuunhungmIfnhfrongfrang7
V!!CSAOIN 142
hffp://obooks.vdcmodIa.com
KIm ung gIaI quyf kha faI fnh. Trong phuf cuI cua doI
mnh,khIaoachPhung,mocuaoanusapquadoI,bamoI
fIfImfdIukInhkhung:oanukhngphaIIaconcuaoan
ChinhThunmaIaconcuagaanmayoanInKhanh.oIcam
gInfhoIfranghoaIoIIacuaoanChinhThun,aoachPhung
dadomfmfhnvuongphIcaoquycuamnhchogaanmayoan
InKhanhgIaohoan.CucgIaohopchopnhoangkIadodado
rachangfraIoanu.oanChinhThunkhngcocaIgIonsInh
confraI;confusInhcuaoanChinhThunfoanIacongaI.VachI
Ia dng fng |cung ho) nn fhoo Iuf hn nhn cua nuoc aI Iy,
oan u co fh Iy ff ca cac c Chung IInh, Mc !yn Thanh,
VuongNguYn...makhngcnphaIfhacmacvquanhhuyf
fhng,dongfc,IunIydaoduc.
anchfcuafIufhuyfIahucu.KImungduafrnnn
fang nhung su kIn Ich su co fhf cua df nuoc Trung Hoa, dy
khananghucubaybngfuyfvoI.ThidufrongY tbicn 6 /6ng
ky, ng caf nghIa su ra doI cua nha MInh Ia cuc khang chIn do
qun hung MInh gIao Trung Hoa fhuc hIn. Thi du frong Tbicn
L6ng bat b6,nggIoIfhIusufuongfranh,fuonggIaocu acacfh
h qun chu nha Tng, nha IIu, nuoc aI Iy, nuoc Th Phn,
nuoc Ty Ha va fc Nu Chn. TIu fhuyf vo hIp KIm ung co
mffrnhdhucurfcaocuong,nIkfhangframnhnvfIaI
voI nhau frong mI fuong gIao fhf Ia Iung nhung cung fhf hop
IogIc.
K fhua fhu phap cua cac bc fIn bI, fIu fhuyf vo hIp
KIm ung vn dua ra nhung chI fIf co vo hoang duong nhung
finhhoangduongyduocdaffrnnnfangcaIcofhf.TaIyfhi
dunIcngIakhanangcofhfcuanguoIhocvo.NIcngyduoc
ron Iuyn nhIu nam, fro fhanh cng Iuc rIng cua fung nguoI.
Trn co so do, KIm ung hu cu ra fnh hung nguoI nay co fh
dc hf cng Iuc d dn vao cho cng Iuc cua nguoI khac; nguoI
khac co fh su dung mn hp cng d fhu huf hf cng Iuc cua
dchfhu...NucacnhnvfTydukydanhbangphopfhnhn
vfcuaKImungdanhbangcngIuc.Mfphafchuongdanhra
gIuakhnggIan,phaffhanhchuongphongbaoIydchfhu,khIn
KIM!NCCI!AOITOI 143
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dch fhu phaI nga quy, phaI chu fhua. o Ia kha nang hu cu
frongkImhIpKImung.
NuphuongTyIangmanfronghanhdngfhphuongng
Iang man frong fu duy. Tu duy frong fIu fhuyf vo hIp KIm
ungquafhfIangmanbaybng:haImfchIcIa,nommfcanh
hoa cung co fh gIf chf dch fhu; phong mf ngon fay ra khng
frung|cachkhngchIphap)cungcofhphongfoadunghuyfdao
cuanguoIcnphongfoa.
NhufIdagIoIfhIu,fIufhuyfvohIpcuaKImungduoc
goIIafruyn,kyhoacIuc|Anb bung xa Jicu,Y tbicn 6 /6ng ky,
ThukImncuuIuc).VanfhcobancuafIufhuyfKImungIa
k chuyn. Th nhung, cach k chuyn cua ng cung rf Ia, rf
hpdnboIfrongdInbIncuamfcuchuyndangduocngk,
ng dua vao do mf nhn vf moI va nhn vf nay da k IaI mf
cu chuyn da xay ra. Cu chuyn y ao gIa fr nhu mf doan
phuc hIn frong dIn anh |hay frong kch noI), nghIa Ia no dI
nguoc fhoI gIan va fhay dI khng gIan, hp dn nguoI doc buoc
vao mf fh gIoI khac voI nhung fnh hung khac moI Ia hon, Iy
fhuhon.ThidufrongTicu nga6 giang b6,bonhaosIdangbanv
sugIaodugIuaInhHXungdfuHoaSonvafnfhaIhoadm
facInaQuang.AInydangfucgIn,nguynruahaIganay
fh nI c NghI Im cua phaI Hang Son xuf hIn. C k IaI cu
chuynmnhbInaQuangbafcocdnhIamnhuc,duocInh
H Xung ra fay cuu vIn fh nao; Ia Nhn KIf cua phaI Thanh
Thanh nhn co hI Inh H Xung b fhuong nang da gIf chang
fh nao. Chuyn k cua NghI Im hp dn dn nI du cac nhn
vf khng xuf hIn, nguoI doc vn fhy duoc dac dIm, ca finh
cua fung nhn vf, nh n ra aI Ia anh hung, aI Ia fIu nhn. oc
KImung,nguoIfasangkhoaIvIIhanhvanIaIungy.
Iu Ia Ia khI cm dn mf fac phm cua KIm ung; doc
chuong du fa khng fh bo duoc chuong haI, doc chuong haI fa
khng fh bo duoc chuong ba. nhung fnh hung fIu fhuyf cua
ng uyn chuyn, phan frac, nhung IoaI nhn vf cua ng khng
sngfhoocngfhucbnhfhuongcuadoInguoI.Ticu nga6 giang b6
IamffacphmfIubIuchonhndnhnay.
V!!CSAOIN 144
hffp://obooks.vdcmodIa.com
occhuongmf,chuonghaI,chuongbacuafacphmnay,fa
fhuong cam chang fhIu nIn Im nh ChI cua Phuoc OaI fIu
cuc Im vao canh nha fan, cua naf, cha mo b baf; phaI fm In
Hanh Son d cuu song fhn, cuu khng duoc cha mo, chang fro
fhanhdfuphaIHoaSon.Hfquynfhunhf,favnfuongIm
nh ChI Ia nhn vf frung fm. Nhung rI Inh H Xung dn
dn hIn fa nhu mf fn Iang fu v hanh, mf nguoI co fm Iong
nghIa hIp cao ca. va nguoI doc baf du co cam fnh, baf du yu
mn chang fraI do. Hoa ra do moI Ia nhn vf frung fm cua fac
phm,congaImnhChIchIIamffhunguyqunfu ,mfanh
IaIcaI.CofhcoIdoIahaIkhunmafdaIbIuchocachxydung
nhnvfcuaKImung.
TrongIIvanchuongkchuyn,fhIfhoangKImungcugn
dung IaI fa canh, fa fnh. Cach fa fnh cua ng dac bIf c dong,
chuyuIa dua ra nhung nofchm phadnguoIdoc fusuyIun.
KhIyuInhHXung,ngaynaoNhacIInhSancunggIanhdom
comInnuIsamhIchochang.NhungkhIgnguIImnhChI,
NhacIInhSanqunmfdaIsuca,saymfhangmaffrangnay.
Nhac IInh San Ia nguoI phuong ac, Im nh ChI Ia nguoI
phuongNam.ImnhChIdadaychoNhacIInhSanhafkhuc
son ca Phuc KIn. M fa fm fnh cua Inh H Xung, KIm ung
vIf: "Nhac IInh San quay mnh dI xung nuI, khng noI mf IoI.
ngnhIn,gIongsoncaPhucKIn"chomInnuIhaIcho"vang
In.InhHXungnghokhucsoncamanafngocfanhn,fuong
baIdanhmanhmfchuyvaonguc".TacgIadungIaIododban
dochIufhnaofhhIu.
Cung nhu fa fnh, KIm ung fa canh voI nhung nof chm
pha.Thidumuaxun:"IangIomafrumcanhIIu.Huonghoa
fhom say dam Iong nguoI. TroI dang vao mua xun, anh duong
quang choI IoI khap mIn Nam". y Ia canh xun o fhanh Phuc
Chu,fInhPhucKInfrongTicu nga6 giang b6 .CondyIacanh
Cung kIm h o nuI V Iuong, Vn Nam: "n fraI suon nuI Ia
gIaIfhacIonfrangphaufrngnhumfconrngfrooIoIungfrn
khngcuncundxungmfcaIhfrongvaf,rngmnhmng
khng fhy bo bn kIa... Trn maf h, chI co ch fhac d vao Ia
KIM!NCCI!AOITOI 145
hffp://obooks.vdcmodIa.com
nuocchayquanhco,songvbbom,canxahonfumuoIfruongfro
dIIaIphangphIugIngnhumffmguongkhngI".
ocKImung,fafhyphongcanhfhInnhIn,baoIa,hung
vI, Iang man, fuoI dop hIn ra bn mua: fuyf frang phu ThIn
Son, dan hng nhan bay qua Nhan Mn Quan, sng TIn uong
songvmy,chuaThIuImngannamnpsaurungfungcach
sums,hoahngIangnormafThaIHmuafhunuocbIc...Co
IongdInhIu,fhynhIu,bIfnhIunnkInfhucvdaIyhoc,
hoa hoc, phong fuc hoc rf uyn bac. Ong vIf v mf fhu van
chuonggIaufinhnghfhuf,IIcun,hpdnkhInnguoIfadoc
ma khng fh chan. Cac hoc gIa Trung Quc da fang cho KIm
ungmfhuychuongfInhfhnvcachsudungkImvandvIf
fIufhuyf.
Su fhanh cng cua KIm ung chinh Ia su fhanh cng cua
vanhocTrungQuchIndaI.Ongduocxpvaomffrong10nha
vanIoncuadnfcTrungHoavahaIfacphmcuangduocchon
IahaIfacphmddoIchovanhocTrungQuc.
PhaI nhn nhn mf dIu: fIu fhuyf vo hIp KIm ung Ia
mf IoaI hnh fIu fhuyf khac han voI nhung fIu fhuyf vIf v
anh hung hao kIf fhoI MInh - Thanh, khac han voI cac Ioa I fIu
fhuyf vo hIp cua cac fac gIa kha cung fhoI, IaI khac xa voI Ios
froIs mousquofaIros |a chang Ngu Im phao fhu) cua AIoxandro
umas |cha); cang khac xa voI nhung kch ban phIm cao bI cua
VIn Ty Hoa Ky. No Ia fIu fhuyf vo hIp kIm van moI Ia. Iam
saymhangfydcgIafrnfhgIoI,frongdocodcgIaVIfNam.
Su dong gop cua KIm ung cho van hoc Trung Quc va fh gIoI
nhu vy Ia kha Ion Iao. Ong xung dang Ia mInh chu cua nn van
hocvohIp.
V!!CSAOIN 146
hffp://obooks.vdcmodIa.com
24KIM!NCTIAIMYVNIICHS!
MffacphmvanhockhngbaogIoIamffacphmsuhoc.
Tac phm van hoc duoc vIf boI nha van; fac phm su hoc duoc
vIfboInhungsuquanmadoIHangoIIaThaIsuInh.Tacphm
van hoc duoc xy dung fu nhung kha nang hu cu Iang man; fac
phm su hoc dua frn nhung su kIn Ich su cu fh. Tuy nhIn,
nubIfvndungkhooIoo,duanhungyufIichsuvaofacphm
van hoc fh fac phm van hoc hp dn hon, haong frang hon va
hIn fhuc hon. o Ia dac dIm cua mf s b fIu fhuyf vo hIp
KImung.OngdaduayufIchsuvaovanhocvavuofxahon,
ngdungfacphmvanhocddafIaImfsvndIchsu.
AI cung hf IoI ca ngoI Chu Nguyn Chuong. Chu Nguyn
Chuong, fuc MInh ThaI f, Iam vua Trung Hoa fu nam 1368 dn
nam 1398, duoc coI Ia nguoI anh hung cua phong frao khang
Nguyn,nguoIcocngbcnhffhInhagIanhIaIdfnuocTrung
HoafufayIch.Thnhung,quaY tbicn 6 /6ng ky,KImung
da buc nguoI doc phaI nhn IaI dung ban chf cua Chu Nguyn
Chuong.Xuffhnfunngdn,ChuNguynChuongdanhnIuc
An Huy doI kom, nI In Iam gIac cuop rI dI fu o chua Hoang
CIac. n cuop mf con bo cua mf nha gIau Iam fhf nu an, b
nguoI nha gIau saI haI gIa nhn dI baf, Chu Nguyn Chuong da
dungvuIucbopmInghaIgIanhnbuchophaIanIngbo.Thu
doanvuoangIahoanhuvykhngphaIaIcungcofhIamduoc.
Chu Nguyn Chuong gIa nhp MInh gIao |ManIchoIsmo) Trung
Hoa,IanhdaodIqunHoaITu.TruockhIcuckhoInghIaMInh
gIao fhanh cng, Chu Nguyn Chuong gIf fhu IInh cua mnh Ia
HanSonng,frnnuocconfraIIaHanImNhIdnamquyn
Ianhfu.TrongY tbicn 6 /6ng ky,KImungdamfadoannghIa
qun MInh gIao don Truong V Ky gIao chu, doan Chu Nguyn
ChuongfaongIaochudakhonngoImnh.Thnhung,chinhfhuc
KIM!NCCI!AOITOI 147
hffp://obooks.vdcmodIa.com
haChuNguynChuongdabofhucdcvaobnhruouchoVKy
va TrIu Mn ung rI xIng khoa haI nguoI, gIam vao daI Iao.
MayconduocfhanhYfhIngay,VKydachafxIng,dnTrIu
Mn Iang Io ra dI... Con nguoI fhu doan, phan ban, bf frung voI
cp frn nhu vy da In Iam vua khaI sang frIu MInh o Trung
Hoa.Vsau,dbaovchoquynIuchoChu,NguynChuongda
fn saf hf cac chIn huu fung cung ng fa vao sInh ra fu. Ong
ghof van chuong dn nI chI cn doc mf chu nghI ngo co y gIu
mnhIanggIfngaynguoIvIf.
TrongTbicn L6ng bat b6,KImungIaIchofafhyduocfu
cachcuamfngvuaTrungHoakhac-TngTrIffnTrIuHu.
IamnIbffinhcachIccc,huynhhoangcuaTrIuHu,KIm
ung da xy dung mf nhn vf Hoan Nhan A Cf a, fhu IInh
kIu dung cua b Iac Nu Chn o mIn ng ac; mf aI IIu
hoangdCIaIufHngCofhmfrm,sacsaobnkIaNhanMn
quan,mfnuocTyHafhnhvuongophiaTy,mfnuocaIIy
qun fhn nhu huynh d o phia Nam. TrIu Hu In ngI nam 8
fuI,duocbafhaIhuhoCaonhIpchinh.Vaokhoangnam1090
dn nam 1093, nhung bIn phap cua Vuong An Thach |pho Tn
dang)dagnnhuphasan,CaoThaIhuapdungfufuongcaIfr
mmdoocuaphoCuudanggmTuMaQuang,TThuc,TTrIf.
Cach fr nuoc cua Cao ThaI hu vung vang, n hoa khIn qun
IIukhngdamduabInhquabIngIoIgyhnvoInhaTng.T
fuong nuoc IIu dng so In CIa Iuf Hng Co, ca ngoI: "Tu khI
fhaI hu aI Tng bung rom ngho chinh su, chIu nap frung
fhn, baI fru chinh fr ha khac, frong chin nam froI fhIn ha yn
vuI, frIu dnh hung fhnh". Trong khI do, TrIu Hu chI mun ap
dung bIn phap cua pho Tn dang Vuong An Thach d gy chIn
franh voI nuoc IIu. KIm ung fhuf IaI doan fhaI hu bnh
nang, nam frong dIn Sung Khanh fhanh In Iuong, ku Tng
TrIfTnTrIuHudndando.CavuaconnifnaychImunkich
dngchobanIchfsom;hanbaosodomqunacphaf,sofrung
fr bon "hu nho" Tu Ma Quang, T Thuc, T TrIf. Han ruf kIm
chomchIcghdufIamhaIdoanfruocmafbanI.KhIbagIafaf
fho, han roo In: "Ta da duoc Iam vua rI". Thoo chinh su Trung
V!!CSAOIN 14S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Hoa fh do Ia nam 1093, khI TrIu Hu 18 fuI. Qua nhIn, TrIu
Hu gIang T Thuc fu I b fhuong fhu xung Iam frI phu nh
Chu, gIang T fuong T TrIf xung Iam frI phu Nhu Chu;
mangHanImhocsIPhamTVukhInguoInaydngbanfucan
gIan.
MffhuhnqunnhuTngTrIfTnmacofhcaIfrduoc
df nuoc Trung Hoa qua Ia mf chuyn Ia. TrIu Hu chf nam
1099,omrufInngIxungIaHuyTn.CaIIobaIvongcuanha
TngkhngphaIdoIdnsaunaymanonamngayfrongdoITrIu
Hu, frong Tbicn L6ng bat b6 cua KIm ung. oan van TrIu Hu
choc cho ba nI chf som fh f Im II bIn ao, khng fh fm fhy
frongTngsuhayIchsuTrungHoa.KImungkhngbnhIun,
nhung ban chf Tng TrIf Tn TrIu Hu nhu fh nao fh moI
nguoIdocvanngduro.
KIm ung vIf L6c tnb ky Ia mf cach dI chIu Ich su,
gIup cho hang fy dng bao cua ng co co hI nhn IaI cac ng vua
cua frIu MInh - dong doI Han fc va cac ng vua frIu Thanh -
dong doI I ch frong bn ro |Tu dI). Hnh anh cua vua MInh
Sung TrInh khng hInra;hnhanhcuanhung ng vua hu du
nha MInh nhu Phuc vuong, Qu vuong, uong vuong, I vuong
cung khng hIn ra. Nhung cam gIac ma KIm ung fao ra duoc
chonguoIdocIasunhnchnrabanchffrIuMInh:nhungng
vuaufI,nhunhuoc,khngduocnguoITrungHoaungh.ung
ra, co mf s if nguoI fhoo ho nhn danh chu frung cua nha nho.
Nhungbanfhnchufrungdocungnguxunnf:phofhungh
uong, pho fh ung h Qu, pho nao cung chI nhn mnh moI Ia
chinh fhng. Iu do noI In duoc fhuc chf cua cac phong frao
phan Thanh phuc MInh cuI fh kI 17 o Trung Hoa: nhung Iuc
Iuonghop,khngnuInduocmfkhuhIurorang,mfngon
cochinhfhng.IIpvoIhoIamfngvuaconKhangHyfhng
mInh,faIfri,ducd.ConnguoIxuffhnfudongdoIIchdo
dabIfchIarocacIucIuongchngdI,apdungfhuphapconhuco
cuong d caI fr fhIn ha, fh hIn Iong nhn fu va fu fuong daI
doankfdfhuphucnhnfm.NhavuafhIunIndocfhfkIsu
sachTrungHoa,rufranhungbaIhocImsangfunhungngvua
KIM!NCCI!AOITOI 149
hffp://obooks.vdcmodIa.com
hnamdfranh,dIfhoocaIvuongdaomabcdaIhocdadI.I
voI qun Mng C, Ty Tang, Nga Ia Tu, nha vua co dI sach
ngoaIgIaororang.ChinhvvykhINgTamQudungInchIu
baI"hungMInhfhaoI"oVnNam,phafhchkfInhaThanh
va Khang Hy fh khng co Iuc Iuong nao cua nguoI Trung Quc
unghNgTamQuca.
KImungIamfnhavanchukhngphaIIamfnhasuhoc.
Cach daf IaI vn d Ich su frong fac phm cua ng cung rf van
hoc:khngcaycukfan,khnghhoIcangoI.OngchInhonhang
frnh bay su kIn nguoI doc nhn ra quan dIm ca nhn cua ng.
NhIukhI,fIkInhngackhIdocdnnhungkIngIaIuynbaccua
KImungvsuhoc.ThidunhudoanIungfrongL6c tnb ky,khI
KImungmuonIoIcuaIuIuuIuonggIaIfhichchoconfraIngho
vhaIfu"frucIc"|duIhuou).ConhuouvivoIfhInha,gmco
dfdaIvadnchung.KhuongThaICngfuvoIVanVuong:"Iy
fhInhanhuduIbafconhuouIamfhfchIanhaumaan.CokhI
nhIunguoIcungan,cokhImfnguoIanhf".OngdnIoIfrong
Han fhu: "Nha Tn d sng con huou, fhIn ha franh nhau baf".
TukhaInIm"huou"|Ic),KImungduafaquakhaInIm"vac"
|dInh).InhIacaIvaccao,cobachn,dungdnufhf|huou)ma
an. Sau do, nguoI fa dung dInh d Iam mf hnh cu. Ich SInh b
TvuongInQuangbovaovacduIucchinkhIHanTindanh
vao Im TrI. NI "Ic" va "dInh" IaI co khaI nIm Ic dInh. Trong
dadanhTrungQuc,conuIIcInhomInbacsngHacIong,
docfhoomMan Chu IaHMa NhI Oa TpSon.KImungda
nam fay dcgIadnvaofhgIoIL6c tnb ky,bfIufhuyf ng
vIfrafrongkhoang1969-1972funhInnhufh.Cachdnnhp
fukhaInImIchsuvaofhgIoIfIufhuyfcuaKImungkhng
phaIaIcungIamduoc!
V!!CSAOIN 160
hffp://obooks.vdcmodIa.com
25.KIM!NCVANCONNC!XAHOIHOA
NguoI nhac sI vIf mf ca khuc; ba bn chuc nam sau, mf
nguoIfhuongfhucnaodoconnhoduocmfvaIcafu,nghungao
hafInIasphncakhucdosngduocfrongIongnguoI.Mfnha
fho In ca fram baI, chI cn co nguoI yu fho fhuc duoc mf doan
hayvaIcuIafhodasngduoc.Vanhoc,nghfhufIanhungsan
phm fInh fhn danh cho dam dng. Trong qua frnh gIao fhoa
gIuafacgIavanguoIfhuongfhuc,mfscu,chu,fungudacbIf
cua fac phm dI Iun vao Iong nguoI. Tac phm nhu vy da Ia
fhanhcngrI.ConngnnguvanchuongfIufhuyfvohIpcua
KImungdIvoInguoISaICon,nguoImInNamfhsao7
KhIfacphmY tbicn 6 /6ng kyduocTInPhongTuKhanh
PhungdchvoIfuadCgaIIong,NhaxufbanTrungThanh
In va phaf hanh nam 1966 fh bn chu C gaI Iong da fro
fhanhmfcuhaf:
C6 c6 gai 6 /6ng /c bu cua
Lc m6t cai ra bai c6n ga mai...
Tro con khap hang cung ngo hom haf, nguoI Ion cung haf
frong nhung dp Tf choI Iac bu cua. Ngn ngu van hoc fIu
fhuyfvohIpKImungdaduocxahIhoamfca chrngraIdn
bf ngo. TI rf hIu co nhIu nguoI khng bIf Iong Ia g
nhung ho vn haf: Co c gaI Iong Iac bu cua.... Ma cn g
phaIbIf,hcaohungfhcuhaf.
Cn nhu fu gIaI doan do fro dI, mf s fu ngu frong van
chuong cua KIm ung ngay cang duoc xa hI hoa faI SaI Con va
mInNamfhoosuxufhIncuacacbandchfIufhuyfvohIp
KImungfrnbaochi.
KhaI nIm Tu hoa nhp ma duoc KIm ung nhac dn
frongnhIufacphmdchImffrangfhaInguykchcofhdn
KIM!NCCI!AOITOI 151
hffp://obooks.vdcmodIa.com
dncaIchf,sudInIoanhoacsufIIfhoanfoancuamfnguoI
Iuyn nI cng saI duong. Nhu frong Hicp kbacb banb, Cu Tap
Chung |Thach Pha ThIn) vua co nI cng Han y mIn chuong
|cngphuchimcuabamonuIMaIPhuongCfruyncho)vua
IuynVImvImcng|cngphuchiduongcuaTaYnKhachchI
dIm). n Iuc fI hu, haI Iung chn khi m duong dI dch
nhau,mafchangIucdonhusayruou,IucxanhnhuxacchffrI.
ChangngaIanfrnphInda,gIaydanhdachmycaIrInamIm,
hoIfhomongnhufo...oIafrangfhaIfuhoanhpma.CIo Ifri
fhuc va gIoI sInh vIn fhoI y dung ph bIn cum fu nay. Thi du
Thang y dang fu hoa nhp ma co nhIa Ia fhang y dang...
khung.
Nhung fIng chuI fuc cua bon hao sI gIang h frong Ticu
nga6 giang b6duocdnsInhvInfhoIymuonfIda.Tacphm
cofhufchuynbonmndTungSonbInhHXungdmmu
mafdaduqunhung IofvaohudngHoaSon,bifcuadngIaI
rIgIfho.onchungcocuamnguCufconbamaydIdnhn
ranhauIadngbon.InhHXungcunghocduoccuchuIynn
moI fu gIu mnh duoc. n sInh vIn dung cu am ngu nay nhu
mf... IoI chao. HaI anh ban gap nhau, vua moI nhau dIu fhuc,
vuaCufconbamaydI.
ao Ia noI In fIu fhuyf vo hIp KIm ung fruoc fIn cho
nn gIoI nha bao cung Ia nhung nguoI duoc doc KIm ung ky va
dy du hon moI nguoI. Tu say m fouIIIofon, ho say m Iun cac
nhn vf va dung Iun fn cac nhn vf Iam buf danh cho mnh.
OngITfIukybufdanhKIuPhong,ngNguynSakybuf
danhHuTruc,ngChuTukybufdanhKhaTrnAc.Nhungbuf
danh TIu SIu, u Than ChI... In Iuof xuf hIn frn bao chi.
MfsnhungnhnvfkhaccuaKImungcungduocmuonho
fn d bIu hIn cho finh cach con nguoI. Ko dao duc gIa, co fhu
doan Iua m fh b goI Ia Nhac f Qun. Ko hay fon hof, nnh
nof fh b goI Ia VI TIu ao. Nhung danh fu rIng y qua fac
dngxahIhoa,frofhanhdanhfuchungamchImmfIoaInguoI.
IungnghInhIacacngngh,banghfrongIuongvInSaICon
V!!CSAOIN 162
hffp://obooks.vdcmodIa.com
fruocdycunghaysudungcacfhufngunaydfhoamanhau
khIdukhufruocdIndanhayphafbIufruoccngIun.
NhIufungukhacfrongfIufhuyfvohIpKImungfhm
nhpdoIsngmfcachfunhIn.NhungnguoIanxInfhduocgoI
IaCaIbang,nhagIaodanh hoc sInh mfcaIbaffayduocgoIIa
danh mf chuong. KhaI nIm chuong duoc mo rng ra d chI
ffcacacIoaIphImquyncuocdoHngKng,aIIoansanxuf:
PhImchuong.ChuchIuduocsudungrngraInhf:raphdao
my chIu, c m co bI da danh mf chIu, anh dung gIo caI
chIuy ra voIfI...NgunghIachuchIucang ngaycang duoc
mo rng dn nI no... vuof xa fm fay cua KIm ung. NguoI nho
fuIgoInguoIIonfuIIaSuphu,spcoquanduocnhnvIngoI
IaTruongIao,fuchImfchucvuhayxInhuufhgoIIaruafay
gackIm,cmbufvIfIaIfhgoIIafaIxufgIangh.
Nhung chua co chu nao duoc xa hI hoa rng nhf nhu chu
Ma gIao. Trong fIu fhuyf cua mnh, KIm ung hay nhac dn
MagIao,phafxuffuchuManIchoIsmo|aIhoagIao,MInhgIao).
NguoI Trung Hoa phIn m Ia Ma NI gIao, goI maI, nguoI fa Iuof
bo chu NI d chI con Ma gIao. I vao xa hI VIf Nam, chu ma
gIao|khngvIfhoa)dungdchIdacdImcuamfnguoIcohanh
vI If Iong, phan bI, xu xa: Anh dung co choI ma gIao voI fI,
ngyIamanrfmagIao,connguoImagIaoychangduocaI
ua.
Co fh nguoI fa qun mf nhIu cu chuyn duoc k frong
fIufhuyfvohIpcuaKImung.CofhnguoIfaqunsachcac
chuong hI, cac fnh hung, cac nhn vf. Th nhung, mf s fu
ngudacbIffrongvanchuongfIufhuyfvohIpcuangduocxa
hIhoa,dIvaocucsngfhvnconmaIfrongvannoIcuanguoI
SaICon,nguoImInNam.Tuyfhoofungcachdung,fuyfhoofung
fhoI dIm, ngu nghIa cua cac fu, ngu y co fh chuyn dI mf if
hoacfoanb.
TruynKIucuaNguynudIaIchongnnguvanchuong
VIf Nam fa nhung fn So Khanh, mu Tu ba, mau Hoan Thu...
TIufhuyfvohIpKImungcungdomIaIchongnngunoIcua
KIM!NCCI!AOITOI 153
hffp://obooks.vdcmodIa.com
chungfamfsfu,ngumoI;IamphongphufhmngnngunoIva
mo rng fhm duoc mf s khaI nIm cn dIn daf. O mf chung
mucnaodo,facofhnoIfacphmfIufhuyfvohIpcuangda
gIaofhoadungfnsvoImfbphnbandocVIfNam.ocung
Ia mf fhanh cng Ion cua nguoI cm buf v phuong dIn ngn
ngu,dIndaf.
V!!CSAOIN 164
hffp://obooks.vdcmodIa.com
26.KIM!NC-
HONTNHIANCMANPH!ONCONC

Trong van hoc Ty Phuong, chu nghIa Iang man |Io


romanfIsmo) duoc hIu nhung mf frao Iuu dn sau chu nghIa c
dIn|IocIassIsmo).NuchunghIacdInmangfhoonhungquy
uoccofinhbobucfhchunghIaIangmanduochIunhuIamf
fhaI d vuof qua cac quy uoc, pha vo su bo buc d vuon foI sang
fao. Iang man, dung nhu fn goI cua no, Ia nhung con song v
franbo-nhungbnbocdIngobo,chfhop.
PhuongngkhngcochunghIaIangmannhungfunghn
xua, hn finh Iang man da Ia ban chf cua fnh yu, cua su sang
faofrIfhoc,vanhoc,nghfhufPhuongng.NuphuongTy
Iang man frong hanh dng fh phuong ng Iang man frong fu
duy.IuhIncuahnfinhIangmancokhacnhau,faoraphong
cach khac nhau frong sang fao van hoc. Ta fhu dI fm hn finh
IangmanyfrongfacphmvanhoccuaKImung.
Tac phm cua KIm ung Ia fac phm cua fnh yu, cua
nhung baI fnh ca nng fham. Nhung Iua dI frong fnh yu rf
fro, fhuong Ia frn duoI dI muoI, nhu Truong Thuy Son voI Hn
TT;nhuVKyvoITrIuMInh|Y tbicn 6 /6ng ky);nhuHPhI
voI MIu Nhuoc Ian |Tuyf Son PhI H); nhu Inh H Xung voI
Nhm oanh oanh |Ticu nga6 giang b6). Cn nhu nhung nhn
vfnu cuangyunhnvfnamngayfucaInhndufIn,fuIn
gap go du fIn. KIm ung khng h nhac dn fIng sof aI fnh
|coup do foudro). Nu quan dIm fm phn hoc cua SIgmund
roudcafnghIafIngsofaIfnhkhngphaIIamfcamxucfnh
yudnbfchofmaIadakInhquamfquafrnhchImnghIm,
dungnapvahI ucnhunghnhanhfuongfu fh coIo KIm ung
KIM!NCCI!AOITOI 155
hffp://obooks.vdcmodIa.com
cung d cho nhung nhn vf cua mnh kInh qua qua frnh fuong
fu nhu vy. Hn T T yu Truong Thuy Son ngay fu du v c
fung ngho Truong Thuy Son co ngoaI hIu Ia Ngn cu fhIf
hoach, mf nha fhu phap chinh cng, ma c IaI yu fhu phap.
oanhoanhyuInhHXungngaysaIkhInghochangfraIfh
InIdaufnhfruocsuphubaccuaNhacIInhSanvcfInrang
ko nao khng chung fhuy voI qua khu fh khng chung fhuy voI
hIn faI va fuong IaI. Nhung fraI nghIm fuong fu nhu vy fro
fhanhmffhuvfhucfpfhIangdongngandoIfrongfmhn
nhnIoaIvacacnhnvfcuaKImungcungkhngfhvuofqua
ngoaIvfhucf pfhdo.oIvhoIamfnhnIoaIfhugon.
Vng, nhung nguoI fnh frong fIu fhuyf vo hIp cua KIm
ungIanhungconnguoIIangman.HoIangmandnnIhovung
fIn rang fnh qun so vuof ngan dam quay v voI ho nhu IoI hua
fruockhIradI.ThuySInhfrongTfmkIm,AChufrongTbicn
L6ng bat b6phngaIdamfruong,boTrungNguynravungbang
fuyf Quan NgoaI hay Nhan Mn quan d cho nguoI yu fro IaI.
Va nhung nguoI anh hung ch Vn, KIu Phong cung Ia nhung
nguoI fnh Iang man. Qua nhIn ho fm v noI cu, qua nhIn ho
nhn fhy nguoI fnh dung frong fuyf frang cho ho v . Hn finh
IangmanmInmanfnhynhunghanhdngIangmanchmdufo
do. Khng aI m nhau, hn nhau, qun quif Iy nhau. I foI mf
buocnua,duchImfbuocngan,cungrfphamfuc.Mafnhyu
frongfacphmkImhIpcuaKImungfhkhngphamfucchuf
nao.
Ta hay noI v mf pham vI khac, pham vI vo fhuf. Trn
dInh Quang MInh gIua nuI ThIn Son, Truong V Ky dung mf
canhmaIxunduvoIdaokImcuaChinh-PhanIuongnghIdao
phap, kIm phap. CIua rung dao nuI kIm fran dy saf khi hao
quang,canhmaIchinhIabIufuongcuasusng,cuacaIdop,cua
Iong nhn aI. u voI dao kI m Ia maI khng rung mf bng, caI
hnfinhIangmanquadaduocKImungchapchodIcanhbay
bng fuyf voI. Ta hay noI dn duong c c cuu kIm cua Inh
HXung.NguynfaccaonhfcuavofhufIafInphafchnhn
|phongchIurafruocfhkImchduocnguoI).Camfduongc
V!!CSAOIN 166
hffp://obooks.vdcmodIa.com
c cuu kIm chI co cng ma khng co fhu, boI v nguoI kIm sI
khng su chIu fhuc ma su kIm y; y mun phong kIm dn du,
kIm fhoo dn do, ung dung nho nhang nhu nuoc chay my frI.
uong kIm do chinh Ia hn finh Iang man frong frIf hoc cua
TrangTu;nophangphf,mnhmngvabfkhafungh.
Nhung hao sI gIang h cua KIm ung vn Ia bon ham vuI.
Hosngfhanhbang,nhom,dang,dng;khIhohopvoInhau,KIm
unggoIhoIaqunhao,qunhung.Thnhungfrongdamdng
daodo,fhInhfhoangvnconhungnguoIfufachmnhrasngn
df nhu mf nha hIn frIf. Phong Thanh uong sng mf mnh
fronghudngHoaSon,HoanguocSusngmfmnhfrndao
aoHoa,TruongVKysngmfmnhfronghangnuI,TIuIong
NusngmfmnhfrongCMdaI...IanhungnhahInfrIfnhu
vy. Ho chon mf fhaI d sng rf Iang man: quay v voI fhIn
nhIn, sng gIua fhIn nhIn, haI hoa qua frn rung, baf ch ca
bn suI Iam fhuc an. Hoang ung san ban nuI Quach TInh,
oanh oanh baf ch nuong cho Inh H Xung an... don gIan Ia
fhaIdfrovvoIfhInnhIn.CaImahomunvuofquaIaIgIao
fh fuc; caI ma ho mu n daf duoc Ia fInh fhn fu do fuyf dI.
CIuarungxanh,hodanhdan,danhco,nghofhacchay,nhnmy
frI,xaIanhchngIanghhImacmanfra.ConIIsngnaohIn
frIfhonvamInhfrIfhon7
Luc bop cbi n6i, tbanb nbn t6n nbi bt /un,
Luc bop cbi ng6ai, tbanb nbn t6n nbi bt ngbt.
TIn vuong chI chi, Xun Thu kInh f, fhanh nhn fn nhI
bfbIn.
(Vicc tr6ng troi Jt, tbanb nbn bict r6i nbung kb6ng ban
Jcn,
Vicc ng6ai troi Jt, tbanb nbn bict r6i nbung kb6ng ngbi
Jcn.
ChicuacacbcfInvuong,cachkInhbangffhfhoIXun
Thu,bcfhanhnhnbIfrInhungkhnggIaIfhich).
KIM!NCCI!AOITOI 157
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Nhung nhn vf mInh frIf cua KIm ung qua rf gn guI
voIkhaInImfhanhnhnmaKhngTucangoI.
NhnvfcuaKImungIunhuongvfudo.InhHXung
hoc kIm phap Hoa Son voI Nhac f Qun, mf caI nhc chn
hay mf caI cf fay du dung b v, fhuoc fc. Cho dn khI nhn
vf nay duoc hoc kIm phap voI Phong Thanh uong, Ianh hI y
nghIa su sac frong IoI day cua Iao: NguoI su kIm chu khng
phaI kIm su nguoI, cu nhu nuoc chay my frI ma su kIm fh
hanmungnhudIn.yboIvInhHXungbIfmnhdangfIp
cnvoIfudo,caI fudomamffnIangfu v hanh nhu han cn
phaIco.KhIhanyuNhacIInhSanfhfnhyudonhachannghI
foIcngdanh,davsaunay.NhacIInhSanIaconmf,Nhacf
QunkhngcoconfraI;saunaykhIIaoframfuI,ngIvchuong
mn chac chan su duoc frao IaI cho Inh H Xung. Nhung Iam
chuongmnphaoHoaSonhayfudongaodu,fIungaogIangh
Ia khoaI hoaf hon7 Inh H Xung chon caI fhu haI. n khI gap
Nhm oanh oanh, nhn ra o c gaI nay fInh fhn yu fu do
fuyf dI fh han moI fhf su fm ra ngun hanh phuc cho doI
sng. Khuc Ticu nga6 giang b6 Ia mf khuc hoa fu fu do, frong
fay Khuc uong va Iuu Chinh Phong ngho ra vn con chf bInh
dao saf phaf, bun Io uf hn nhung frong fay oanh oanh va
InhHXungfhmapxunfnh,hoabnhfrungchinh.Chinh
frang fhaI fu do hay mf fu do cua fInh fhn da quyf dnh ban
chfcuadIufhuc,cuamfhanh.
KIm ung noI v fu do mf cach say m, dac bIf Ia phn
hu ky cua b Ticu nga6 giang b6 do MInh Ha xa, Hng Kng In
fhang9nam1997.Ongdanhhukynaybanvnhnfinh,banv
fu do. CaI fu do cua ng quan nIm rf gn guI voI caI fu do cua
TrangTufrongNamhoakInh,IangmanvafuyfdI.CuIbTicu
nga6 giang b6,ngdchoInhHXungfuchucchuongmnphaI
Hang Son; oanh oanh khng Iam gIao chu TrIu uong fhn
gIao; haI nguoI daf fay nhau fIu ngao gIang h. Cuc sng fu do
hpdnhohonmoIquynIuc.ungra,dungfrndInhcaoquyn
Iuc,hocungduocfudohanhdng nhung banchf hanhdngy
V!!CSAOIN 16S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Iun huong v mf muc dich, nghIa Ia ho khng con duoc hanh
dngmfcachfudonua.
Tu do chinh Ia fm fhuc Iang man cao nhf frong fu fuong
phuong ng. ao Khng dua con nguoI dI dn ch hIn frIf
fhanh nhn, dao Phf dua con nguoI dI dn ch gIaI fhoaf, Iao-
Trang dua con nguoI dn ch v vI. HIn frIf fhanh nhn, gIaI
fhoaf, v vI Ia nhung khaf vong Iang man va dc dao, Chinh
nhung khaf vong y Iam nn hn finh Iang man frong fac phm
KIm ung. Iu nay rf ro Ia khI cm mf fac phm KIm ung
In, doc my chuong du, fa bng ngho Iong fhu fhaI, nho fnh,
khngconnhungvuongvfuufufucu csngfacdngvao.oIa
g7 o chinh Ia su gIaI fhoaf, Ia fm frang cam fhy mnh dang
duoc fIp cn voI fu do du frong gIy phuf ngan nguI cua doI
nguoI!
KIM!NCCI!AOITOI 159
hffp://obooks.vdcmodIa.com
27.KIM!NCVANH!NCONCTHNSITNH
Tm Iy hoc hIn daI dnh nghIa: am m Ia mf fnh cam
manh IIf, huong chu fh foI mf dI fuong duy nhf va Iam kh
hoo nhung fnh cam khac. Chac han KIm ung da nghIn cuu,
fhmfhu,nhpfmdnhnghIanay.Varorang,frongfacphm
van hoc cua ng, finh cach dac fhu cua nhung nhn vf dam m
fnh yu hIn ra I I. TI goI nhung nhn vf y Ia nhung ng
fhnsIfnh.HoIanhungngfhnboIcachfhhInfrangfhaI
sIfnhcuahovuofxacacfrangfhaIsIfnhcuanguoIfhuong,vuof
xanhungnhnvffrongfIufhuyffnhcamkImc.IvoIho,
sIfnhfrofhanhmffngIaovadIfuongfrofhanhgIaochu.
Co fh d cp dn oan u |Tbicn L6ng bat b6), vuong fu
nuocaIIy,fhmnhunNhohocvaPhfhoc,nhuIabIufuong
fhuong fhua sI fnh. RoI Vn Nam, chang fraI nay phIu baf dn
CungKImh,nuIVIuong.TaIdy,changgaphoannan,phaI
frnxungh,IaIbfhacnuoccunvaofrongmffhachfhf|nha
da).NhnfhfmfphofuongfachnhmffhIunu,oanuda
hamIng,IiuIuoI,saymngay.IaIungIanhungrungdngdu
doI, fIng sof aI fnh du doI cua oan u khng danh cho mf
fhIu nu bang xuong bang fhf ma IaI danh cho mf pho fuong.
oanudagoIphofuongngocbangThnfInnuongfu|cgaI
fhnfIn)vadIvoIphofuong,anhchangsIfnhnaynganInI
phop, kinh nguong. Chang vy ma du frong fhach fhf co hang
chu gIaI y naI kIn |cu coI ao ra Ia fhy ngay), oan u vn
khngdamcoIchIcaogmcuaphofuong.
ChangfraIchamchIcuIduIayphofuongngocvacangIay
fh chIc chIu duoI chn cang chuyn dng, d I ra mf co
quan:3muIfndngxanh.YnghIacua3muIfnnayIanuaI
bpchp,samsocoIaophofuongngocfhsodapfrungcoquan,3
muI fn dng so gIf chf nguoI y ngay fruoc khI nguoI y kp
V!!CSAOIN 160
hffp://obooks.vdcmodIa.com
hIuranhungvocngbinfrongfhachfhf.oanukhngfIf
manphofuong,khnghamvocng,chIsaymnhansaccuapho
fuongnndavuofquaduoccaIbychfnguoIy.ChangfraIchI
hocfrongfhachfhfmfmncngphud...chayfrnkodch.o
Ia mn Iang a vI b, m phong buoc chn nho nhang, fhanh
fhoaf cua nang fIn Iang a frong fhn fhoaI Trung Quc. Qua
nhInvsaI,nhocoIangavIb,oanufhoafduocnhIufnh
hungnguyhImdnfinhmang.Chohay,sIfnhcungduocvIc.
V sau nay, oan u say m Vuong Ngu Yn v fm fhy o
VuongNguYnnhungduongnofdudangcuaThnfInnuong
fu. Tf nhIn Vuong Ngu Yn danh gIa oan u nhu mf anh
changsIngc;cchIyubIucaMungPhuccuac.Nhungc
dIdndu,oanuvnIoodoodIfhoo.ThmchigIuarungdao
nuI kIm cua qun Ty Ha, oan u cung mo dn d dan c:
Vuong c nuong, nu co vIc nguy nan, xIn cho fIu sInh cong c
nuongchayfrnnho.yIaoanucyvaomncngphuIang
avIbaodIucuamnh.
RI cuI cung fnh cam chn fhanh cua ng fhn sI fnh
oan u cung duoc Vuong Ngu Yn dn dap. Chang nhung Iy
duoc Vuong Ngu Yn, oan u con Iy Mc !yn Thanh, Chung
IInh.yboIvoanuInngIhoangdnuocaIIy,mahoang
dfhcoquyncodn...famcungIucvIn!
Tbicn L6ng bat b6cungcomfnhnvfsIfnhfhuongfhua
IauThanChI.uThanChIIaconfraIcuauKy,chaucuau
CuoTuHInfrang,CIangNam.SaukhIchavabacbgIf,u
ThanChIphIubafgIangh,bqunKhIfanbafduocduaqua
bIngIoIIamchInIoIphm.uThanChIcamfhuKIuPhong
dn fn xuong fuy v KIu Phong gIf cha va bac cua han nhung
hanIaIsaymATu,omvoKIuPhongngayfucaInhndufIn.
Tm frang cua u Than ChI khI gap A Tu duoc mIu fa Ia fIm
dp,chnrun,noIkhngraIoI.
ATu, c gaImoI 16 fuI,dIxu voIfubInhIauThanChI
17fuIbangnhungfhudoancuckyfandc.NgayngaydufIn
manguThanChIv,cdachogadIdIugIy:saIqunKhIf
KIM!NCCI!AOITOI 161
hffp://obooks.vdcmodIa.com
an cuoI ngua nom ga In khng gIan rI cu vy ma phong ga,
khngchogaroIxungdfdIamvuIchoc.CIaIchoqundong
gavaodyrIphongnguachaychofhnfhgabmdpdaudon
nhu ngan cn danh dp, nhu mun fruong Iua hng. y vy ma
khIfInhIaI,gavnquyxunghnbanchncuac,IImIapfung
ngonchncdbayfoIongfnkinh.Nhnmfcachnaodofhu
ThanChIIamfbIufuongcuafrangfhaIkhdm.
u Than ChI khng chf. Mf ng fhn sI fnh fh Iam sao
chf duoc7 KIm ung qua fhf bf cng khI koo daI nhung dau
don frong doI u Than ChI. A Tu saI fho ro n khoo fay Iam mf
mafnasaf,nuongdorapInduuThanChIbIngafhanhfn
ThIf Suu |fhang h bang saf). fhu nghIm cng frnh cua
mnh,cbucgaphaIdufduvaomIngsufuchosufucanxom
choI. Cung nho caI maf na saf y ma TIu Phong khng nhn ra
duoc u Than ChI, con u Than ChI fh fhoaI maI nhn TIu
PhongvoIanhmafrucIuacamhonboITIuPhongdafungIako
fhugIfcha,gIfbaccuagavagabIfATurfmTIuPhong.
uThanChIsIfnhATudnnIgasansangchfvATu.
Cafnhnguy nchoconHanfmfrnnuITuyfSonhufmaud
A Tu Iuyn cng. Ca xng pha cuu A Tu, chng IaI fhy mnh Ia
InhXunThudchuIamkobffrung,bfnghIa.KhIATuduI
haImaf,gamuonduocIuoIfhuyfhuchomsafnhuchombundfu
fhaocaIIngsaffrndumnhra,frofhanhmfnguoImafquy,
xungIaTrangTuHIn,dIfhoobaobocATu.CafnhnguynhIn
dImafcuamnhchofhyfhucHuTrucdomrapvaohmafA
TudATusangfroIaIcongacamchuphnduImu.Casaym
ATuchIdmasIm,khngvmfIydonaokhac,kcaIy dofnh
duc.CuIcung,khITIuPhongchf,ATumocdImaffraIaIcho
uThanChIrIbngTIuPhongrofxungfhungIungsungoaI
NhanMnQuan.VagacungdIfhoo...
Cach sI fnh cua u Than ChI ngu hon oan u rf nhIu.
ChinhoanucungkinhbcfhyuThanChIkhIInhXun
Thu baf duoc A Tu, buc ga phaI quay IaI khIu chIn voI qun
hung fu fp frn nuI Tung Son phaI ThIu Im fh Iao moI fha
chfchoATu.CasansangIammoIfhu:Iuafhy,phanban,gIf
V!!CSAOIN 162
hffp://obooks.vdcmodIa.com
bf cu nguoI nao. Iam bf cu vIc g fhuong Iun baI Iy v A Tu.
ChonnnugoIoanuIaphofInsIsIfnhfhphaIphongcho
u Than ChI Ia fIn sI sI fnh mac du khng co mf daI hoc nao
cpbangchocacfaysIfnhdaIgaI.
TIcofhkrahaIvIncunhnsIfnhkhacfrongL6c tnb
ky.NhnvfdufInIaVITIuao,khImoIgapAKha,handa
fh mf cu rf k quaI rang nu han khng chIm duoc c fh
muoI fam doI f fIn nha han Ia qun rua don hf rao. Chang
nhunghansIfnhccongaImahansIfnhIun...bamovo,danh
kyTrnVInVIn,frn40fuI,dadIfu.VITIuaoduoccaInoI
fhang noI fhf, du IoI noI co sng suong, fh I, fuc fan. y vy
ma dan ba con gaI Trung Quc |frong L6c tnb ky fhI nho) m
han mun chf. ThaI d sI fnh cua han kha fhuc f: m aI Ia d
ngu cho duoc voI nguoI y, khng ngu duoc fh du Ia Ty ThI faI
fh,aoTuhIsInhhancungkhngfhom.
IaI co mf vIn cu nhn sI fnh khac Ia My dao vuong H
f ChI. Iao nay 60 fuI, fuong mao cuc dop, sI fnh Trn VIn
VIn, vuf cy dao dI d fu nguyn Iam d y fo bua cuI, xach nuoc
phucvuchoTrnVInVInkhIcnaydIfu.IaornhnghoVIn
VInhafVInVInkhuc,mychucnamchIIoffaIduocfamchin
cu.ChInhuvy,IaodachomnhIanguoIdaIhanhphuc.
KhI kf ban voI VI TIu ao, ngho ho VI noI chuyn sI fnh
fhuc dung, Iao ph phan ngay. Chu nghIa sI fnh cua Iao Ia chu
nghIa sI fnh fhanh hoa, Iy fuong hoa; sI fnh aI Ia phaI mong
nguoIdoduochanhphuc,vuIvo,kcagIupchonguoImnhsIfnh
dI Iy chng |khng phaI Ia mnh). Chinh v quan dIm sI fnh
khac nhau ma mf gIa mf fro caI nhau om foI, cang caI cang dI
vaochmoh,saIIac.
NghodnKImungcungIamfngfrumsIfnhfrongcuc
sng va hnh bong ng fn fho Ia c dao Ha Mng. Ha Mng con
sng dn by gIo o da bay muoI fuI co du. Nhung fuI fac co ra
quaIgsovoIfInsIsIfnhKImung.CoIovvymangdaxy
dungnncacbcfhyoanu,uThanChI,VITIuao,H
f ChI. Nhung dau don cua ho, nu co cung chI Ia dau don fnh
KIM!NCCI!AOITOI 163
hffp://obooks.vdcmodIa.com
fhnnhIuhonIafhxac.VacoIoKImungfhhInsudaudon
yfrongvanchuongcungIacachfugIaIfoachomnh.Nukhng
gIaIfoaduoc,khngchungsophafkhungphafdInInmf.
V!!CSAOIN 164
hffp://obooks.vdcmodIa.com
28.KIM!NCVA"THINNCOAIH!!THIN"
"ThInngoaIhuufhIn"|ngoaIfroInaycobufroIkhac)don
gIanchIIamffufuongcuaIaoTufrongaouckInh.CunoI
nayfhhInvufruquancuaIaoTu,mfvufruquancachchung
fafrn2.500nam,khImanhungfInbkhoahocchuaradoIva
IaoTu,nhunhungnhahInfrIfphuongngkhac,dacgang
caf nghIa vu fru fhng qua nhung nhn fhuc fhun nghIm. KhI
phafbIu"fhInngoaIhuufhIn",IaoTuchorangngoaIfhgIoI
hInfhucmachungfadangsngconcomf|hoacnhIu)fhgIoI
khacmangchuabIfdn.NoIcachkhac,vufrubaoIaconchua
dungnhIucucsngkhacmaIoaInguoIdangcgangkhampha,
fmhIu,cafnghIa...
Trong"fhInngoaIhuufhIn"fhchu"fhIn"saucuaIaoTu
vua mang finh cach hIn fhuc vua mang finh cach sIu fhuc. O
chung muc nao do, fu fuong nay fh hIn mf caI nhn cua sIu
hnh hoc c dIn Trung Quc. Th nhung nhung nha van Trung
Quc,frncosophafbIucuaIaoTu,damunbInfufuongnay
fhanh mf hIn fhuc van chuong sInh dng. Vi du Ng Thua n
voI fac ph m Ty du ky da xy dung mf bu froI khac; bu froI
cua Phf, fhn, ma quy; bu froI cua Ty phuong cuc Iac. HaI
ngan nam fram nam sau, mf nha van khac cua Trung Quc da
chungmInhmnhd"fhInngoaIhuufhIn".oIaKImungvoI
nhungfacphmvohIpfIufhuyfcuang.
VohIpfIufhuyfhucuramfbufroI,mfxahI,mf
cucsnghoanfoankhachanvoIhInfhuc.oIabufroI,xahI,
cuc sng cua bon hao sI gIang h chuyn sng frn IuoI dao muI
kIm,duongquynngoncuoc.TrnnnfangcuacacsInhhoaffn
gIao, mn phaI, bang hI co fhf o Trung Quc ngay xua, KIm
ungxydungfhanhmffhgIoIvohIp;fhoafdocquacufuong
KIM!NCCI!AOITOI 165
hffp://obooks.vdcmodIa.com
IacofhucnhungdockymoIfhydoIasanphmfhunfuycuasu
fuongfuong,cuakhananghucuvanhoc.
Vmaffhuphap,KImungapdungfhuphapsangfackha
fhuv;ngganIInnhungfacphmcuamnhvoIhoancanh,gIaI
doanIchsucofhfcuaTrungQuc.Tbn Jicu bicp /u,Anb bung
xa Jicu,Y tbicn 6 /6ng kyganIInvoIIchsuxmIuoccuaqun
KIm dI voI nha ac Tng, su hnh fhanh cua frIu Nguyn frn
df Trung Quc, nhung cuc khoI nghIa chng qun Nguyn d
khaIsInhfrI uMInh.Tbicn L6ng bat b6ganIInvoIIchsuNam
Tng khI nuoc Khf an chIm duoc Yn KInh |ac KInh ngay
nay)va18chuYnVnoboacsngHoangHa;ganIInvoIsu
fuong franh, fuong gIao, fuong du, fuong h cua 6 fh Iuc qun
chuNamTng,Khfan,KIm,aIIy,ThIPhn,TyHa.L6c
tnb ky gan IIn voI Ich su frIu Khang Hy nha Thanh, khI
Khang Hy moI In Iam vua df Trung Quc, khI nhung Iuc Iuong
phan Thanh phuc MInh chua b dop fan, cac Iuc Iuong chu hu
|Ty Tang, Mng C) chua bnh dnh. Tuyf Son phI h, Pbi b6
ng6ai truycn gan IIn voI Ich su frIu Can Iong, frong do co
nhung doa n phuc hIn, hI uc v cuc khoI nghIa cua Sm vuong
IyTuThanh.
Nhung hoan canh Ich su, gIaI doan Ich su co fhf nhu vy
IaI duoc gan IIn voI nhung fh Iuc fhf su co fhf cua cac bang
hI, mn phaI, fn gIao. V bang hI co CaI bang, HaI Sa bang,
ThnIu bang, Cu Knh bang, ThIn a hI,HngHoahI......
VmnphaI,fngIaochinhfhng|huynmn)coThIuIm,Vo
ang, Nga My, aI hoa gIao |MInh gIao), Cn In, Tuyf Son,
ThaI Son, Hang Son, Hanh Son... V mn phaI, fn gIao nhIu
mau sac fa dao co ach IIn gIao, Ty a gIao, Ngu c gIao,
a chMIgIao.....nhungfhIuccofhfcuacacbanghImnphaI,
fn gIao nay duoc fri fuong fuong cua fac gIa nng In fhanh
nhungfhIucchinhfr,IucIuongqunsu,cancumfvunghoac
coanhhuongbaofrumonhIukhuvucrngIon.
Trn nn fang caI co fhuc, KIm ung phong buf dua vao
nhung hoan canh hu cu, con nguoI hu cu cua mnh. Kha nang
V!!CSAOIN 166
hffp://obooks.vdcmodIa.com
hu cu cua ng rng Ion fuyf voI, cun huf nguoI doc dI vao fac
phmfhunfuyfuongfuongmacungodangdIvaodoIsngfhf.
V hnh nhI ha kInh f, nhung nhn vf frong vo hIp fIu
fhuyfcuaKImungifaIconghngngrorf.Trongmyngan
nhnvfcuacacbfIufhuyfcuang,hoahoanIamnhufrong
Ticu nga6 giang b6 KIm ung moI cho nguoI fa fhy duoc Iuu
Chinh Phong, Vuong Nguyn a Ia haI nha gIau nuc fIng, Ha
TamThfbanhoanhfhanh,uTnbanfInfuc,ImChnNam
cohang baofIu.Coban bon hao sI gIang h frong facphmcua
ng Ia dam v cng rI ngh nhung vang bac Iuc nao cung rung
rInh, chang nhung an xaI fhoaI maI ma con san sang fang nguoI
khacIamIphi.fkhIhoancomnha;fachIfhyhovaofuuIu
ung nhung baf ruou ngon, an nhung mIng nham ff rI dom
vangbacrafra.HodIdnducoIoIchaomoI,fhIfdaI.Iunay
fhf Iy fuong khac xa voI hIn fhuc xa hI Trung Quc qun chu
frongdodambnhdnnghooxoxac,gapnamfhInfaI,mfmua,
chInchInh,conguoIchfdoI,conguoIphaIancafhfnguoI.
VhnhnhIfhuongvo cng,nhungnhnvffrongcacbvo
hIpKImungIanhungconnguoIfuyfvoI,dafdnmucIyfuong
nhf.KImunggoIcacnhnvffrungfmcuamnhIaconfhn
Iong, con phuong hoang frong IoaI nguoI. ChI voI frong Iuong co
fhfrnduoImfframcn|khoang60kg),TruongThuySondaco
fhdungThaICucquyndohaIfangdanangba,bnngancn|Y
tbicn 6 /6ng ky).NhungIoaIvocnghodacfhumanhvafInhvI
dndfrioccuaconnguoIkhngfhfuongfuongnI:KIuPhong
frongTbicn L6ng bat b6conIIucsungmannhudoInonIpbIn,
Inh H Xung frong Ticu nga6 giang b6 co duong c C cuu
kImfhangffcacacIoaIvocngfrndoI,QuachTInhfrongAnb
bung xa Jicu coHangIongfhpbafchuongmanhdnfanbIavo
da.IoaInhnvffrungfmfrongfacphmcuangchIcnxuf
mfchIuquyn,cuoc,chuong,chI,cm,na,dao,kIm,cn,bng
IadchfhuphaIchaofhua,fhmchiphaIfangmang.
y vy ma ho sng dop hf suc. TraI frung hu, chf phac;
gaIfhngmInh,fIfIIf.Hosansangxafhn,hysInhfinhmang
vnguoIkhac.Hoyufhuongdamfham,chnfhanh,fhuychung.
KIM!NCCI!AOITOI 167
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Trongmyngannhnvf,fachIcofhfmfhymfnhnvfv
fhamvongmaphanbIfrongTbicn L6ng bat b6|MungPhuc).
HohanhhIpcuudoI,fkhnphonguy,sngfrnvangoaIvong
anhhuongcuacaIgoIIavuongphap.HosngcofhuIufgIangh
rIng,changhIInquangdncacfhuhnhIufcuacacchd
qun chu. Co so gIaI quyf, hanh xu moI vn d cua ho daf rfn
daokIm,quyncuocvaffnhIn,cosucanfhIpfichcuccuaIy
frivafnhcamcuaconnguoI.
Trong Nam hoa kInh, Trang Tu da fung mo uoc mf con
chImhng"baycaochinngandam,nuongmycoIgIomadI".Tu
fuongcuaIaoTuTrangTuhnhfhanhhocfhuyfIaoTrangnn
fan fu duy cua dao gIa. TIu fhuyf vo hIp cua KIm ung xy
dungnnnhungmnphaIfufhoodaogIa,IyfufuongIaoTrang
Iamnnfangchovofhuf.ocKImung,fafhuonggapcacdao
sIphaIVoang,ThanhThanh,TIuao,ngIaI.NoIhofuhoc
Iacacdaoquan|quan);vocngmahodacfhuIavocngmnhu,
nho nhang fhanh fhoaf nhu hoa bay, gIo fhoang nhung knh Iuc
manhdnfabIavoda,doInondcbIn.
NhnvffIubIuchoaogIamaKImungcangoIhfIoI
Ia mf nhn vf co fhuc: Truong Tam Phong |Truong Qun ao),
dao gIa khaI sang phaI Vo ang, nguoI sang fac ra b mn ThaI
CucquynphapchmraI,nhonhangmangaynayconfruynIaI
frongyfhufduongsInh.KImungmfaThaICucquynphap:
dangdIfaynhonhangmIaInhumcavufruvaoIong.VachI
voI mf fh Iam fuoc vI |m duI chIm), dao gIa da co fh xoay
dchfhucuamnhnhuxoayconvu,dudchmanhdndu,nang
dn du. Iang man hon, ng con cho phop bn Iang co fh chng
IaIduocngancn|fuIangbaffhIncn)vacofhmuon|IoIdung)
chinhsuccuadchfhuddanhIaIdchfhu|faIucdaIuc)
Nu Ich su - hIu nhu mf khoa hoc - co mf cac caf nghIa
nhamdafdnfichkhachquan,finhhInfhucfhKImung,frn
nnfangIchsudo,fhudffhanhnhungdoanhuynsu,fhoaIIa
Iung. y cung chinh Ia fhu phap sang fac chung cua nhIu nha
van hoc MInh-Thanh nhung bc hu bI KIm ung IaI phaf huy
fhuphapdnmucImIIfnchi,vuofxacacbcfInbI.Ongda
V!!CSAOIN 16S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
fhudfchofanmfhuynfhoaISmvuongIyTuThanhfrong
Tuyf Son phI h, Pbi b6 ng6ai truycn va L6c tnb ky. Ong da
fhudfmfhuynfhoaINhanMnQuanbIfrang,dyryfnh
yu, nI dau, chIn franh va hoa bnh frong Tbicn L6ng bat b6.
OngdadungnnmfnhavuaKhangHysangsuf,dungcam,co
fri,daIhIu,cofmcocuamfbcmInhqunbcnhfnhTrung
Quc. Va cac kho bau Ion, nI uoc mo ngan doI cua dn fc Trug
Quc qun chu nghoo nan va Iac hu xuf hIn frong fac phm
cuangkhanhIu.CodIuIaIakhobauoQuanNgoa I|TuyfSon
phI h), kho bau o chua ThIn NInh phu CIang Iang |T fm
kIm)dufmfhucdc.ongIanghhaosI,bonquanIaIfham
fan da fm duoc cac kho bau do. Tay ho da cham, fuI ho da dung
dy nhung vang bac, kIm cuong ma nao nhung ho da frung dc,
chf ngay faI ch fruoc khI fro fhanh nhung sIu fy phu. No Ia
ngunhanhphucfhunfuymangfinhndudIvoInguoITrung
Qucchang7
TIu fhuyf, vo hIp KIm ung fhuong nhac dn con rng.
Ta co fh d dang baf gap Hang Iong fhp baf chuong voI HIn
Iong faI dIn, TIm Iong fhang fhIn, CIao Iong xuf haI, Thn
Iong baI vI, PhI Iong faI fhIn, Khang Iong huu hI...... dy Ia fn
cacfhvophongfhoofngoIcacquofrongKInhch.Ngaymong
vufcuarngcunghnhfhanhmnvocng:Iongfraocng,Iong
fuong chuong, Cm Iong cng.... ma rng Ia con vf chI co frong
IInh fhoaI, dung du fu IInh: Iong, In, quy, phung. ua con rng
vao frong fIu fhuyf vo hIp, KIm ung da dua nguoI doc fro v
voI fh gIoI IInh fhoaI, mf fh gIoI vuof xa fh gIoI hIn fhuc, o
ngoaIfhgIoIhInfhuc.
AI cung fu yu mnh, quy finh mang cua mnh. Khuynh
huong aI nga gn nhu Ia mf kInh nghIm ph quaf va fuyf dI
cua IoaI nguoI fu ng sang Ty. Trong fIu fhuyf vo hIp KIm
ung, nhung nhn vf frung fm IaI xa fhn hanh hIp cuu doI,
cuu nguoI; san sang hy sInh finh mang cua mnh cho nguoI khac
duocsng.InhHXungchIndudnsuccungIuckIfvoIIn
aQuangdgIaIcuucnunIxInhdopvafrongfrangNghIIm;
Truong V Ky hIn fhn d cuu qun hung MInh gIao; ch Vn
KIM!NCCI!AOITOI 169
hffp://obooks.vdcmodIa.com
IIu mnh cuu Thuy SInh; KIu Phong dn fhn vao dm rng
hangcopdchaychuachoAChu;HPhInghonoIducocuong
haoacbabuchaIdndonIafmdndIpIaIcngdao....oIa
nhung fm guong Ion xuf phaf fu khaI nIm hanh hIp d fh.
Nhung nhn vf cua KIm ung fro fhanh nhung nguoI hung Iy
fuong.
TunguoIhungIyfuongfrongcucsng,hofrofhanhnguoI
fnhIyfuongfrongfnhyu.Hofhuongyusaydam,fhuychung
frongkhunkhchophopcuaIgIaoTrungQuc.
TnhyudIvoIhognnhufunhIn,hoanfoankhngham
yIoIdung,cohI,cuongcu.CnnhufnhyufrongvohIpKIm
ung Ia kf qua cua nhung co duyn hop Iy. Co duyn khng h
mang finh chaf fIn dnh nhu co duyn frong fu fuong phf gIao,
no chinh Ia kf qua cua nhung mI quan h xa hI frong sang va
vo hIp. Tnh yu frong fruyn vo hIp hnh fhanh mf fh gIoI
rIngcuaanhhungvagIaInhn.
CaI fh gIoI gIang h fn duong dao muI kIm, caI fh gIoI
cuafhoaIsu,caIfhgIoIcuavocngsIuvIf,caIfhgIoIcauIuf
gIang h, caI fh gIoI cua nhung anh hung Iy fuong, nhung mI
fnhfuyfvoI-ffcakfhopfhanhmfb ufroIrIng,khachan
bu froI hIn fhuc ma nguoI Trung Quc da sng. o Ia bu froI
ngoaI mf bu froI - mf "fhIn ngoaI huu fhIn". AI dau xof v
cuc sng, mf moI v nhung oan fhu, dau don v phaI Ia nguoI
frongcucsnghInfhuchayfmdn"bufroI"frongfIufhuyf
vohIp.
V!!CSAOIN 170
hffp://obooks.vdcmodIa.com
29.KIM!NCVAVANS!CIAIKHONC

Van su gIaI khng Ia mf frong nhung quan dIm Ion Iao


cuadaoPhf.HIumfcachchnphuong,VansugIaIkhngIa
moIfhufrndoIduIafambo,huaokhngcofhf.VansugIaI
khngfhhInnhnsInhquan,vufruquancanbannhfcuafu
fuong dao Phf: anh khng co, fI cung khng co; nhan sac cung
khng,fnhyucungkhng;cafhgIoInayIamfchuKHONCfo
fuong.KInhafnhabaIamfchop:Sacfucfhkhng,khngfuc
fhsac|SacchinhIakhng,khngchinhIasac).ThanI,dncaI
dopcuaphunu-nguncamhungvfnfrongvanhocnghfhuf
nhn IoaI cung khng co nua fh fh gIoI nay qua fhf dang
bun.
KIm ung co Io Ia mf d fu fhun fhanh cua nha Phf,
fhm nhun fu fuong Phf gIao su sac. Tuu fuong y hIn ra
frong cac fac phm vo hIp fIu fhuyf cua ng mf cach co h
fhng,frofhanhngunfufuongphuongngchudao,baofrum
khapfacphm.
Trong nhung b fIu fhuyf cua mnh, KIm ung fhuong
nhac dn su fich uc af Ma fu ThIn Truc qua Trung
Quc, dIn bich frong 9 nam, hnh fhanh h fu fuong ThIn fng
TrungHoa.TudomoIcochuaThInfngThIuImradoI,moI
cocackInhvanPhanngudunhpTrungQucduocdchraTrung
Van va moI co cac fhu vo cng danh fIng mang dang dp ThIn
fng: NIm hoa chI, af Nha chuong, ThIu Im fruong quyn,
chcnkInh,ThInfhuNhuIaIchuong,KImCuongchI,afMa
kIm phap... Mf s vu khi c dIn ma cac nha su ThIu Im su
dung cua mang dang dp ThIn fng: fhIn fruong, phuong fIn
san...
KIM!NCCI!AOITOI 171
hffp://obooks.vdcmodIa.com
TrongcachdaffnnhnvfchocacnhasuThIuIm,KIm
ungcungcgangfhhInchuKhngfrongVansugIaIkhng:
V Tuong, V Sac, Huyn Kh, Huyn Nan, Huyn Tu, Huyn
Thng, Ach, Nan, KIp, Hu Truc, Khng KIn, Khng
Van, Khng Tri, Khng Tin... Cac nha su ThIu Im xuf hIn
frrong fac phm KIm ung rf gon nho, bn mnh khng mang
fhoo mf fhu vf dung, qun ao g. ThInh fhoang co nguoI cm
fhoo cy gy, doan cn, soI dy |khuyn) d Iam vu khi. Ra dI
chInduvoIdchfhu,hofhuongsudungdIbanfayfhf.Omf
gocdnaodo,hoIanhungnguoIvsan-mfbIuhInkhafrIf
dcuachukhng.
TrongTbicn L6ng bat b6,KIuPhongdauxoffmngungc
cuamnhIanguoIHanhaynguoIKhfan.Honduhf,oTrung
Hoangayxua,maccamdnfcvasacfcrfIon:nguoIHanmoI
Ia nguoI; cac dn fc va sac fc khac chI Ia Tu dI |bn ro). KIu
PhongIabcanhhungdafdaonhungvnkhngfhoafraduocfu
fuong dn fc hop hoI, chI so ban fhn mnh fhuc dong gIng
KhfanmoIro.OngfmInchuaChIQuan,nuIThInThaIxIn
gapnhasuTriQuandhoIchorangung cdo.TriQuanchIdoc
mfbaIkIungIo:
Kbt an coi Han nbn
Bt /un gia bay cbn
An 6an cung cinb nbuc
Kb6ng bon Jam bui trn.
Ca baI k Ia mf chu khng, kf fhuc moI vn d dn fc,
noan,vInhnhucfrndoI.TfcachIIabuIfrn,hoImaIamchI,
bIfmaIamg.SuchoccuaKIuPhongkhngchophopnghIu
raynghIacuabaIkdongayfhoIdImTriQuandoc.NhungkhI
ngnhnnucuoIhInfunorafrndImInhasuvacaIchfdy
finh gIaI fhoaf cua nha su khI doc xong baI k, co Io ng nhn ra
chu khngfrongfufuongcuaTriQuan,cuanhaPhf.
KIm ung dafhfsufhhanh cng khI faochodcgIanhn
fhuccoIcaIchfnhumfsugIaIfhoaf,sufrov.TrongTicu nga6
V!!CSAOIN 172
hffp://obooks.vdcmodIa.com
giang b6,nhasuPhuongSInhdungfruocxacbndfuboanh
oanh gIf chI doc mf baI kInh van sIu d. Ong khng fra fhu
oanh oanh, cung khng chn cf cac d fu boI ng coI cac xac
chfcungnhubncaIfuIda,chncungvymakhngchncung
vy.TfcadufrovvoIcafbuI.TrongTbicn L6ng bat b6,nhasu
HuynThngdanghanghaIdanhnhauvoIbonHamCcbafhuu,
chIcnnghonhosInhdoccu:KhhaIvbInhIdufhngan
|b kh mnh mng, quay du Ia bo) da chof ng ra chu khng,
dung fIm ma chf, frn mI no nu cuoI man nguyn. Cung frong
fa c phm nay, mf nha su gIa frong Tang kInh cac chua ThIu
ImdahoagIaImIfhusunhubIngIuaTIuVInSon|nguoI
Khfan)vaMungac|nguoITInTy).nfayhogIaonhau,
haIIongcunggIacng;hochofnhnranhungmmuu,fhudoan,
khafvongfrafhuchIIahuao.VanhasuaIaTInh|nguoIThIn
Truc) cung nhn ra caI hu ao frong gIc mng an cap kInh van
dom v ThIn Truc cua mnh. Ong chof nhn ra ThIn Truc hau
Trung Hoa du Ia fh gIan, cung khng fuf, va vIc fro v
ThInTrucIakhngcnfhIfnua.
ChukhngcanfhIpvaofnhyumfcachfichcuc.AIyu
nha su Huyn Tu bang Ip Nh Nuong. NguoI phu nu nay da
hIn fhn cho Huyn Tu, sInh ra chang Hu Truc. Nhung Huyn
Tu Ia Phuong fruong cua chua ThIu Im; Ip Nh Nuong cam
chu sng Io IoI, khng dam nhn maf nguoI fnh frong suf 20
nam cung chI Ia d cho Huyn Tu khoI b faI fIng v chu dm
frongNgugIoIcmcuanhaPhf.nphufcuI,fruocqunhung
faIIsnchuaThIuIm;HuynTu,IpNhNuongvaHuTruc
moI doan fu. Cha, mo va dua con Iuu Iac cung gap IaI nhau, co
hanhphucnaoIonhondIuy7Thnhung,odychukhngIaI
xufhIn,canfhIp,bInffcanImhanhphucfhanhkhucbIca.
HuynTufuvndfafIvoIchufangchuaThIuIm;IpNh
Nuong fu vn fhoo nguoI fnh cho co dI co ban. Tnh yu cua ho
cungchIIahukhng;changIngayxuacungchIIahukhng.
Trncosochukhng,KImungxydungnhungnhnvf
rfIa.NhunhNhansufhaI,chuongmnphaIHangSon|Ticu
nga6 giang b6); sau mf frn chIn du hung hIm dy mau va
KIM!NCCI!AOITOI 173
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Iua,baxufhInvoIchIcaokhngImmfvffhanfro,khun
maf bnh fhan, fay In chuI frang haf nhu khng co chuyn g
xayra.VnunInaydungvoIbachuvuu,vuy,vfrncua
daoPhf.MavcungchinhIakhng.TruockhIchffrnchua
ThIuIm,vnunInayfruynchucchuongmnIaIchoInhH
XungmavnkhngchunoIraaIdagIfmnh.yboIvkogIf
ba chinh Ia Nhac f Qun , su phu cua Inh H Xung! Chu
khng da gIup ba qun dI mI fhu. a chf nhung chu khng
yvnIongIanhfrongsang.
TI da noI khng cung Ia v. KIm ung frIf d ban dn
chu khng cua dao Phf qua fIu fhuyf cua mnh nhung xIn
ban doc cho ngaI ng bIn ca fh gIoI fIu fhuyf fhanh ra hu ao
hf. Khng cung Ia v nhung dng fhoI ng IaI dua ra bIn
chungVfrungsInhhuu|frongcaIkhngsInhcaIco).Vado
IavndmafIsobandn,nufIconsng,chuafrovvoIchu
khng.
V!!CSAOIN 174
hffp://obooks.vdcmodIa.com
30.KIM!NCVACH!X!N
Trong Trung van, chu Xun |%f, mua xun) duoc vIf voI 9
nof. O mf nghIa rf fuong frung, chu Xun duoc vi voI b phn
sInh duc nu qua phop fuong hnh cac nof vIf cua chu nay. Nu
nguoIphununam,fhdoIachuxun;nunguoIphunungIfh
comfkoho,faoramfchu10nof,goIIaThung| ).Nhanhoco
cuvivon:
Ng6a tc Xun ma t6a tc Tbung
(Nm tb Xun ma ng6i tb Tbung
KIm ung vIf fIu fhuyf vo hIp bang Trung van. Chu
Xunfrongfacphmcuangkhaphongphu,bInaoIaIung.
Chu Xun nam frong ngoaI hIu cua dao gIa. Anb bung xa
Jicu co 7 dao gIa goI Ia Toan Chn fhf fu, frong do co Truong
XunfuKhuuXuCo.Tinhcachnhnvfnaynongnay,nhungIa
mf han fu yu nuoc. Ia dao gIa, nhn vf nay cung fu hoc fhoo
phongcachdaogIa,nghIaIacunghoccachbkhidhuongnhan,
hanh Iac daI daI. Chang vy ma ngoaI hIu cua Iao Ia Truong
Xun fu7 Truong Xun fu co nghIa Ia ng... ham vuI hoaI hoaI.
ConngvuIduocfoIdufhfhykng.
Chu Xun con nam frong ngoaI hIu cua fhy fhuc. Trong
Hicp kbacb banbcomfnhnvfgoIIaTruocfhufhanhxunI
HaI Thach. I HaI Thach vo cng cao cuong nhung suf doI m
yu,hohonhoaI.Iaofufmfhucmonchuabnhchomnh,chua
rIf nn frnh d y Iy cung cao cuong nhu mf fhy fhuc |daI
phu). V vy, Iao In Iam fruong Iao bang Truong Iac faI CIang
Nam,duocmoInguoIfnxungIaIdaIphu.ancodyhaIchu
TruongIackhng7HaIchunayconghIaIavuIhoaI,vuImIf.
NguoI fhy fhuc Iun duoc KIm ung ca ngoI Ia Iu fhu
hIxun.TfnhIn,IamfhucIafrbachbnh;frongdocobnh...
KIM!NCCI!AOITOI 175
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Iac mf mua xun. HI xun Ia muc fIu gIup con nguoI fm IaI
chffrofrung,fmIaIcamhungfnhduc.TrongphuongfhuchI
xunIunIuncocacvNhnsm,Hafhu,SInhda,IInhChI,
TuyfIInfu...!ngcacmonnay,connguoIkhoomanh,frofrung
froIaI.Consaudofh...hngbIf.
ChuXuncondchIchanchoIsadoa.NguoITrungHoaco
cu Ha gIoI huu T Hang nh chu. Hang Chu va T Chu Ia
haI ch an choI dang dIm nhf cua mIn CIang Nam. Xom nhu
vyfhnguoIfrungQuccoIfrongsuanchoI.L6c tnb ky,fhng
qua caI mIng cua VI TIu ao, khng ngof ca ngoI fhanh uong
Chu nha han. Han xuf fhn fu I Xun vI n, noI mo han Iam
KynuvasInhrahan.HanfuhaovIXunvIn,vbamoIam
kynu.HandafungcomonguockImduocfhfnhIufIndv
uong Chu mua duf IaI I Xun vIn; Ip fhm ba foa I Ha
vIn,IThuvInvaIngvInchodu4mua,dangqunhung
vafrocphubnphuongdndoanchoIchophIchi.
VITIuaocungIafaykhoaImonvanhoadIfruy.Rorang
Ia han co my buc fhu goI Ia Xun cung d |buc hoa v b phn
sInhducnu).HandadommybucfhunayfhucaIongkhI
fn nay duoc vua Khang Hy gIao nhIm vu chom Mao Thp af,
khInaIongmmn,mfcanhgIac.VITIuaodacuumang
duocMaoThpafnhofruynbavanhoadIfruy!
Chu Xun dng nghIa voI khaI nIm b fhn, cuong duong.
Nhung mon fhuc gIup dan ng b fhn, cuong duong d chung
mnh Ia nam nhI chinh hIu frong phong fho duoc goI Ia xun
duoc.Mphongxunduocdo,IXunvInfhanhuongChuco
banIoaIxunfuu.Thnhung,VITIuaofhchImunnhungko
ung IoaI ruou nay vao phaI ngu II b, ngu m mf d han ra fay
khng ch. Cho nn, han da d fhm fhuc m vao ruou; khIn
xunfuuhoafhanhmxunfuu.TangKfIafma,CafNhIan
vuong fu, Trnh Khac San... cho dn cac quy phu nhn, quy fIu
fhuTThuyn,AKha,PhuongI...ungIoaIruounay,Iongxun
fh phoI phoI nhung fri fu IaI h d. VI TIu ao fha h fac oaI,
facquaI.KhnghIuhancoungxunfuukhngnhunghmy
V!!CSAOIN 176
hffp://obooks.vdcmodIa.com
han gIao cu voI 7 nguoI phu nu. Tf nhIn, fac gIa co noI doc
nhungnoIdocnhuvynghocungfhuv.
VIc nam nu gIao cu voI nhau duoc KIm ung goI Ia xun
su hay hao su. o Ia quan dIm cua mf dn fc quy chung suc
IaodngboIxahITrungQucngayxuaIaxahInngnghIpva
fIufhucngnghIp.PhaIsInhcondocaIdconguoIIaodng,d
nIdoIfngduong.ChonnnguoIfacoIdmfnhnIamfdm
fhIng IIng cua dI dI Iong fhanh xun phoI phoI. Hicp kbacb
banb co m fa doan Thach Pha ThIn va Inh ang moI dnh
dngphongfhbonhaohanbangTruongIacdradIfmThach
Pha ThIn, dung ngoaI sn ku Ia oI oI. Inh f Tu phaI ngI
frnnocnhagacchochaumnhhoanfhanhxunsu.Iaofunra
mfhoIvuacovovanhoa,vuacovofucfIu,naoIadmxunmf
khacnganvang,naoIafhoIxunquarfmau...NhungThach
PhaThIndabocdu,chaymf.
Nhung nhn vf nu frung fm cua KIm ung duoc goI Ia
bangfhanhngockhIf,Iahoanghoakhunuhoacxunnu.HoIa
nhungcgaIfrongfrang,IangmanmuoIphnnhungkhngIIu
mangchufnao.HodIdndufhkhngkhiduongxuncoodo,
ruc ro, na o nhIf. Co dI khI ho bun, ho khoc. KIm ung m fa
nhung gIof nuoc maf dong frn go ma xun fh Iong Ianh chang
khac g gIof suong frn doa maI cI |hoa hng). Mua xun, bong
IIu xanh fuoI. KIm ung m fa dI may cac c dop nhu cap Ia
IIu. Va khI c nao... nI nong, dI may IIu kho nhuong In hay
kho cau IaI, fh hIn mf fm frang bf bnh fh khach may ru
hay coI chung. Mf chIu Xun phong duong IIu phong ra, mua
xunmfbIn,chIconconIIdnhsucsInhunangha.
KIM!NCCI!AOITOI 177
hffp://obooks.vdcmodIa.com
31.KIMI!N
TrongchInfranhcdIn,kIm|guom)IamfvukhifInIoI
nhf.TuykhngcunghocmfIoaIbInhfhunhungcacdnfcda
bIfchungmfkInhnghImchInfranh:dungkImddanhgn
va dung cung d ban xa. Ich su chIn franh cua nhn IoaI cho
bIf kIm duoc ron o fhanh aghdad |Iuc by gIo fhuc a Tu -
Porso) Ia IoaI kIm danh fIng nhf, co ky fhuf ron cao cuong
nhf. Va dy Ia nhung IuoI da kIm, co hnh cong hnh IuoI IIm.
KImfrongfruynvohIpKImungcungkhngdIrakhoIkInh
nghIm y. KIm quan frong dn nI nhIu khI, nhung fac phm
vohIpcuangduocnguoIdoIgoIIafruynkImhIp-fruynv
nhungnguoIhanhhIpcuudoIbangIuoIkIm.
Co nhung fac phm cua ng da khac hoa vaI fro cao ca cua
IuoIkIm.oIafruonghopbY tbicn 6 /6ng ky.Trong5chu,fh
dacohaIchuYfhInIafngoIcuamffhanhkImbaumafhoo
fac gIa, duoc duc bang fhop nguyn chf pha In pIafIn va frong
fhnkImcocfdumfphobaoIuc:bCuumchnkInh.Ticu
nga6 giang b6 cung Ia mf fac phm d s noI v cy kIm voI
nhung phaI su dung kIm goI Ia Ngu nhac kIm phaI: ThaI Son,
HanhSon,HoaSon,TungSon,HangSon.Licn tbanb quyctIa
mfbfIufhuyfvIfvmfphokImphapmabaIkImquyf
IamfbaIfho;fhydacdaysaIchohocfrodchoduIoIhuong
dn dI fm mf kho bau Ion co gIa fr IIn fhanh. NgoaI ra, frong
12bfIufhuyf,IunIunxufhInnguoIsukIm|kImsI)va
kIm sI Iun Iun nhIu hon nhung bon hao sI gIang h su dung
nhungIoaIvukhikhac.
VmafchfIIuIa mkIm,KImungnoIdnIoaIkImsaf,
kIm g, kIm vang va kIm pha hop kIm. KIm fhng fhuong Ia
kImsafnhungKImungIaIfhuongdcpdnmfIoaIsaffhop
dacbIfrfbon,chomsafnhuchombun.TruongTamPhong,fuc
V!!CSAOIN 17S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Truong Qun ao, dung mf cy kIm g hanh hIp goI Ia Chn
vo, fhanh danh va fro fhanh f su phaI Vo ang. on fhy fhuc
nhuHThanhNguu,nhNhfChIcocydoankImbangvang,
chacIaddungfrongkhImxo.acbIf,kImYfhInnhudanoI
IamfhopkImgmfhopvapIafInvaphaIdungdndaoIong
chomfhcadaovoIkImmoIcunggy.ondfuMInhgIaokIm
duocfhanhkImYfhIngay,dadungkyfhufIuynkImdacbIf
cua a Tu d rap kIm IaI va frong dng fac rap nI quyf dnh,
confhmcamaunguoIvao.ChIfIfnayfhfhoangduongnhung
cuckyfhuv,khngkhoIkhInbandocnghIdnhuynfhoaIhaI
fhanhkImfhoIChInquc:CanfuongvaMacgIa|congoIIaMac
fa).
V finh chf, fruyn vo hIp KIm ung d cp dn haI IoaI
kIm:cuongkIm|kImran)vanhukIm|kImmm).TrongTicu
nga6 giang b6, TIu Tuong da vu Mac aI fIn sInh, chuong mn
HanhSon,cocykImmong nhu IaIua,rufracmfayfhmm
oaf nhung khI vn cng vao fh IuoI kIm gIuong fhang ra va khI
chIn du fh kIm khi phaf ra du muI kIm. V hnh fh, KIm
ung phn ra fruong kIm |kIm daI) va doan kIm |kIm ngan).
Nhung nhn vf su dung doan kIm frong fac phm cua ng
fhuongIanhungnguoIcogIasvocngdacbIf,chuyndanhcn
chIn; chn fay rf IInh hoaf. KIm bnh fhuong fh fhn fhang.
CabIf,frongTicu nga6 giang b6,KImungmfanhnvfTaI
ac mInh da Mc Cao Phong, mf nguoI gu nhu Iac da |mInh da)
v co buou frn Iung; y su mf cy da kIm cong cong hnh IuoI
IIm.ungIadanhndakIm!ThanhkImdacbIfcuaMcCao
Phong nhac chung fa nho IaI hnh anh nhung IuoI kIm cong cua
cacdIqunARpfrnsamacfrongnhungphImnoIvkhuvuc
chuPhI.
KImIamfIoaIvukhicanhnnnfhuongfhuongbonhao
sIsudonkIm.TuynhIncungconhungnguoIchuyndanhsong
kIm.IaIconhungcapanhom,vochng,banbodngmnsudon
kIm nhung chuyn danh dI fhanh song kIm hop bich. Co II
danhfpfhkfIamkImfrn.TrIfhocngphuongdadIvao
baIbankImphapvoIIuongnghIkImphap,frongdohaInguoI
KIM!NCCI!AOITOI 179
hffp://obooks.vdcmodIa.com
cungdanh:mfnguoIfhoochinhIuongnghI,mfnguoIfhoophan
IuongnghI.CochinhcophanmoIfhanhhopbichchangkhacnao
cofhoso,coanfIfhosomoIraduocsynfhosofrongfrIfhocHyIap.
VnguynfacsukIm,KImungduaraKImfngvaKhi
fng.KImfngchufrongkImchIu,radonIInmInbffuyf
d fhu fhang. Khi fng chu frong nI cng, cho rang nI cng cao
cuong Ia chI danh mf vaI chIu Ia co fh frIf ha dch fhu. y
chinhIasumufhunfrongnIbphaIHoaSon,khInphaInay
fuongfranhdnnIgnfuyfdIf.
cofhsukIm,nguoIfaphaIhockImphap.KImphap
duoc hIu Ia nguyn fac huong dn su mf duong kIm chuyn
mncuamfphaIhaymfnha|gIa).KImphapduoccufhhoa
fhanh mf baI ca va nguoI kIm sI phaI hoc fhuc Iong fung cu,
fung chu. Nhung cu ca y duoc chop IaI frn Iua, frn vaI, frn
gIy, frn da d fh duoc goI Ia kIm ph. KIm ph chIa ra fung
chIu,fungfhuc;mIchIufhucconhIucachbInhoaIInhdng.
KImungdafhucsuduanguoIdocdIvaomffhgIoImngmo
fhuvkhIngdcpdnnhungThaISonfhpbafban,HanhSon
fhpfamfhucvaIygIaIIuongnghIkImphapco64fh.
TaI sao IaI Ia 64 fh7 y Ia v ThaI cuc sInh Iuong nghI,
Iuong nghI sInh Tu fuong, Tu fuong sInh af quaI |quo); frong
mI quaI co 8 In bIn hoa, 8 In 8 fhanh 64 fh. o Ia chinh
Iuong.ThconphanIuongnghI7PhanIuongnghIIadanhnguoc
IaI nhung quy fac cua chinh Iuong nghI, fao ra mf m mf
duong,mffrnmfduoI,mffraImfphaI,mffruocmfsau...
Thu fuong fuong mf dI fhu phaI du voI mf cap song kIm
IuongnghI!KImungchIdafvndvachungfafuongfuong.
TrongTicu nga6 giang b6,KImungnoIdnmffhukIm
phap Iang man hon: c C cuu kIm do Phong Thanh uong
fruyn IaI cho Inh H Xung. y vn Ia kIm phap cua c C
CuaI,chIgmco9fhuc:Tngquyffhuc,PhakImfhuc,Pha
khi fhuc, Pha fhuong fhuc, Pha chuong fhuc, Pha fIn fhuc, Pha
dao fhuc, Pha fIn fhuc va Pha cn fhuc. VoI 9 fhuc do, c C
Cu aI danh fhang ff ca cac dch fhu khIn cho khng aI con
V!!CSAOIN 1S0
hffp://obooks.vdcmodIa.com
damdndanhkImvoIng.OngroIvaocdon|cC),chImong
duoc fhua mf In |Cu aI) ma khng aI co fh khIn ng fhua
duoc,cuIcungchfdIfrongIangIo!
Phong Thanh uong caf nghIa: c C cuu kIm danh fhoo
kIm y, nghI dn du Ia danh dn do, mun danh fh nao cung
duoc,chIcocngchukhngbaogIoquayvfhu.Hdchdanh100
chIu, fa danh 101 chIu; dch danh 1000 chIu, fa danh 1001
chIu;IInmInbffuyfnhunuocchaymyfrI.InhHXung
nghoduocfhukImphapnhuvy,anhfamungnhudInvfm
finhanhfavnIangman.VafrnraoaIdufIncuacCcuu
kImvuakhInInhH Xung,vuakhInchungfakInhhaI:Inh
HXungmfhfcngIuc,chIsumfchIuPhakhifhuc,dadm
mumaf15fnacdcuaphaITungSon!
KIm nam frong vo Ia bIu hIn cua hoa bnh; kIm ruf ra
khoI vo Ia bIu hIn cua du franh. Thm chi voI If Tuyf su
fhaI, chuong mn phaI Nga MI frong Y tbicn 6 /6ng ky, mI khI
rufkImYfhInra,kImkhngdinhmauIachuadufvaovo.Ruf
kImrakhoIvo,nguoIfafhuongbafkImquyf:muIkImhuong
InfroI,muIkImchIxungdf,muIkImchIraphiafruoc,fhn
kIm hoanh ngang nguoI... ChIu du fIn cua nhung nguoI nho
fuI khI du voI nguoI fruong fhuong phaI Ia chIu fhI I: haI fay
dua fhang kIm In khoI du Ia Van nhac frIu fn; haI fay nam
Iy dc kIm, ca nguoI va kIm cung cuI foI fruoc Ia ng fu baI
Quanm.
SukImIacamfnghfhuf.uongQuavaTIuIongNu
frong Anb bung xa Jicu su Ngoc nu kIm phap mf cach uyn
chuynmyInhumfcapmuadI.TaTuMuc,chuongmnphaI
V Iuong frong Tbicn L6ng bat b6 su kIm chom con ran dang
cun Iy nguoI hoc fro, ran duf dI ma da hoc fro vn khng xy
xaf. NInh Trung Tac cua phaI Hoa Son su fh kIm quyf dnh
dm vao nguoI hoc fro Ia Inh H Xung, kIm vua cham dn da,
da chuyn knh Iuc dm fhang fhanh knh Iuc bo ngang, khIn
fhanhkImgyIamnhIumanhroIxungchoangchoang.
KIM!NCCI!AOITOI 181
hffp://obooks.vdcmodIa.com
TrongduongkImconcocafnhyudIIua.NhacIInhSan
cung Inh H Xung fhm yu nhau, da Ion cha mo Iuyn mn
Xung - IInh kIm phap, khI mua In dI maf mo mang, dI Iong
map.Vhoconrffronnnghchngom,nghIrarachIuNhIfu
nga hoaf |nguoI chf fa sng), finh foan ky Iung Iuc dao, b v,
phuong huong sao cho dm mf In haI du muI kIm phaI dinh
vaonhau,haIfhnkImnIfhanhmfduongfhang.
NhungkImchIufrongfruynvohIpKImungduocng
daffnrfhay:ThunfhuyfhIchu|fhoonuocdyfhuyn),Iang
fuhIdu|nguoIfraIradIdaquayduIaI),Thuongfungnghnh
khach|fungxanhdonkhach),TruongCIangfamdIpIang|badof
songfrnsngTruongCIang)...IkhI,conhungchIukImphaf
qua nhanh, mau khng kp chay. Trong L6c tnb ky co nhn vf
Phung Tich Pham mang ngoaI hIu Nhf kIm v huyf |mf
duongkImkhngchaymau).NoIfhvynhungkhIPhungTich
Pham danh Song NhI, nguoI hu cua VI TIu ao, dm c mf
kIm,mauvnchayranhufhuong.ChonnVITIuaogoIgIu
Phung Tich Pham Ia an kIm huu huyf |nua chIu kIm da co
mau).ConhungchIuphIkIm,phongkImbayfrongkhnggIan
d gIf dch fhu. Co nhung chIu hoan fhu kIm: kIm dang cm
faypha I,dfngfdIquacmfayfraI.
NguoIycokImfrongfaychuachacdafhufhang.TIuanh
hungHPhIfrongPbi b6 ng6ai truycnhocduocphopKhngfhu
doafbachnhn,chuyndungfaykhngdoafkImkokhac.Inh
H Xung co chIu dung ngon fay bung vao sng kIm dI phuong
cho kIm vang dI. Nhm Nga Hanh phaf Phach khng chuong,
chuongIucdusucdanhoanfhanhkImcuadchfhu.NhungkIu
m fa vua co co so fhuc f, vua khng fuong khIn chung fa cam
fhyfhuv.
Nhung fhu v nhf co Io vn Ia nhung frn du kIm ma
khng co kIm, khng dung kIm. Vuong fu aI Iy oan u da
hocduocIucmachfhnkImcuachuaThInIong,nuocaIIy,
dungknhIuccuanIcngphafra6ngonfayfhoo6duongThIu
duong,ThIum,ThIuxung,Trungxung,ThIufrach.KImkhi
cua anh fa danh cho M ung Phuc foI fa, hoang hf fruoc hang
V!!CSAOIN 1S2
hffp://obooks.vdcmodIa.com
van dI mafqunhungfufpfaIchuaThIuIm.HaIfrndu
kIm ky Ia nhf Ia haI frn du gIua Inh H Xung va Xung Hu
dao fruong, chuong mn phaI Vo ang. In fhu nhf, duoI chn
nuIVoang,InhHXungvaXungHudungcachnhaucachuc
buoc, chI Iy maf ma nhn huyf dao cua nhau. y vy ma Xung
Huchufhua.InfhuhaI,frongchuaThIuIm,InhHXung
vaXungHudarufkImranhungXungHuchIdungxaInhH
Xung va nghI ngoI, cuI cung chu fhua. y Ia v ca haI chI du
kImychukhngdukImchIu.
KIm Ia vu khi nhung nhung kIm sI khng Iam du ng kIm
chIu d gIf nguoI. oc van KIm ung, fa fhuong fhy nhung
cumfu"dImfoIIafhI","duphnfhangbaI",kImhaIuufnh.
NguoIfadungkImdhopbanvanhungIngapgonhuvyduoc
goI Ia "Iun kIm". NguoI fa Io fay dung kIm gIf nguoI khng
khoI co dIu hI hn, dau kh. Cho nn, da co nhung kIm sI cua
KIm ung bo kIm bn froI |fhIn nhaI frIf kIm), da co nhung
nguoI"ruafaygackIm".IaIconhungnguoIfrookImInkhng
dungfoI,dukImfrongcydan,dkImhoaIfrongvokhngruf
raduocnua.
HaTucaofrongY tbicn 6 /6ng kyduocxungfungIafam
fhanh: Cm fhanh, Ky fhanh, KIm fhanh nhung cuI cuc doI,
anh fa quay v dInh KInh Thn Phong ngoaI nuI Cn In xa xI
vandam,froocykImInvaIangIonhodncboQuachTuong
19fuI.acomfIn,HaTucaovuadukImchng3kodch,
vuaphongchIvaocydandduoIdf,danchoQuachTuongngho
mf cm fu khuc moI nhf. Quach Tuong ngho fIng dan va do
mafIn,bIfHaTucaovIfkhuccmphnaydfangchomnh.
HochIgapnhaumfInngannguIfrongrungchuaThIuImva
xanhaumfdoI.IamsaomacucdukImhunghImIaIcofh
cungdInramfIucvoIcungdanfhanhfhoaf,frufnh7Mack,
KImungcuvIf.OngdungIanhavanIangman,Iangmanngay
frongduongdaomuIkIm.VavvyfrongfacphmvohIpcua
ng, ngay nhung IoaI kIm phap, kIm frn hung han nhf vn
IunIunIpIanhnhungkhucfnhca.
KIM!NCCI!AOITOI 183
hffp://obooks.vdcmodIa.com
32.AOI!N
Cung nhu kIm, dao Ia vu khi chIn franh c dIn. Tuy
nhIn,daodungdufrong4fhuvukhi:dao,fhuong,kIm,kich.
Cofruonghop,daohnhfhanhnnfacphmfIufhuyfvo
hIp KIm ung. Trong ky uc cua fI, vn con In dm nof nguoI
fhIu nIn fIu anh hung H PhI, cuoI con ngua frang, cm cy
don dao voI so hoc baI H gIa dao phap fu df Son ng dI v
TrungNguynfmchorakofhudagIfchamnh.oIanIdung
b Lanb nguyct ba6 Ja6, con goI Ia Thn dao H daI dom. Cu
fruynvHPhInhumfhuynfhoaIfhfdop:fmfhyko fhu
rI, H PhI vn gIo cao IuoI bao dao Iong Ianh duoI bong frang
Ianh, khng no chomxung.oI anh nhn ra kofhucua mnh Ia
mfnguoIchinhnhnqunfu-abInfhInhavdchfhukIm
dIn Phf MIu Nhn Phuong. oI anh nhn ra ko fhu cua mnh
khngcfnhgIfchamnhngayfruoc.Lanb nguyct ba6 Ja6kf
fhucmfcachdfngf,IoIung;mnhmangfnhnhnaI,ducbao
dung; fro fhanh baI ca fhf dop cua chu nghIa nhn dao phuong
ng.
Trong b Y tbicn 6 /6ng ky, haI chu Iong Ia fn goI cua
IuoIbaodaomamoIbanghI,vophaIgIanghdoINguynfhom
khaf. TaI sao fh7 NgoaI kha nang chom saf nhu chom bun, bao
dao Iong con mang frong fhn no mf pho bInh fhu fuong
fruyn Ia cua Nhac PhI - danh fuong chng qun KIm doI Tng -
dIaI.oIabVuMucdIfhu.ChinhqunhungMInhgIaodafm
fhy pho dI fhu nay, va voI nhung baI ban chIn franh cua Nhac
VuMuc,hodafmduocIIfhoafkhIqunhungTrungNguynb
qun Mng C vy ham, fIn hanh cuc chIn franh gIaI phong
dn fc Trung Hoa fhoaf khoI ach fhng fr fan bao cua nha
Nguyn. Iong |gIf rng) fhuc su khng noI v finh nang cua
IuoI dao. Rng dy chinh Ia Nguyn Th T Hf Tf II f. NguoI
V!!CSAOIN 1S4
hffp://obooks.vdcmodIa.com
IamracydaoIongcokhafvongcaoxa:mongnguoIyunuoc
doIsauIyduocbInhfhu,dyduocqunxmIangrakhoIbocoI,
gIf duoc vua nha Nguyn d fra hon cho fram ho Han fc. IuoI
dao Iong chinh Ia bIu fuong cua baI ca yu nuoc ma moI dn
fcbapbuc,bocIfdumongcoduoc.
IuoI dao con kha ph bIn frong 9 b fIu fhuyf vo hIp
khaccuaKImung.Co3cachdanhdao:dondao,songdaovaphI
dao.ondaoIaphopdanhdaocuamfnguoI.Songdaohaysong
dao hop bich Ia phop danh dao cua haI nguoI cung hoc mf fhy,
mfsachIInkfdchngdchfhu.PhIdaoIa IoaIdaocucngan,
khngdungddanhmadphongvaodchfhu.phongduocphI
dao, khach gIang h phaI doo bao fay bang saf, goI Ia fhIf sam
hay fhIf b sam. Nhung nhn vf su dao frong fac phm KIm
ungfhuongIanhnvffaychnIInhhoaf,cofrihonnguoI.Ticu
nga6 giang b6 xy dung nhn vf In a Quang, fay cm ngon
dondao,ngaychndIngandam,nIdanhvanIydchanhvoI13
duong khoaI dao IInh hoaf nhu gIo fap, mua sa. Chinh Inh H
Xung da co dp danh va nho IaI phuong phap khoaI dao cua In
aQuang.ChIfrongmfhoIfho,handadanhra13fhkhoaIdao
gm dng, fy, nam, bac, fIn, hu, fung, hoanh rI da dao dung
IaI, vung nhu nuI ThaI Son. Han danh nhanh dn nI Inh H
Xung nin fho va khI su nuong cua Inh H Xung Ia NInh Trung
Tac c gang bIu hIn IaI duong khoaI dao do, Inh H Xung chI
Iacdu.adungkIm,kImnhohondao,dangIoIadanhnhanh
hondao.NhungduongkImmphongphopkhoaIdaocuabacon
chmnhIusovoIdaophapcuaInaQuang.
Vsaunay,InhHXungIuynduocphopcCcuukIm
doPhongThanhuongfruyncho.AnhdomkImphapnaydung
vaophopdanhdao;cydaocuaanhIavukhidoafduocfufaycu
quan Ng ThIn uc. Anh da cuu phaI Hang Son bang cy dao
danhfhookImphap,nIcngmanhdnnIchuakprufvodao
ra khoI IuoI, phong dao foI, dao khi du gIf chf ko fhu. Cy dao
cuaNgThInucIamfcydaocandaI|vfuongqunfhphaI
dIngua).InhHXungkopdaofrongnach,chacanraphiasau,
IycandaoIamvukhidImhuyf.TrnchIncuuphaIHangSon
KIM!NCCI!AOITOI 185
hffp://obooks.vdcmodIa.com
frong hang Iong Tuyn chu kIm cc Ia frn chIn ma fhang IoI
fhucvIuoIdaorIsofcuafhamfuongNgThInuc.
CungfrongTicu nga6 giang b6,KImunggIoIfhIuchodc
gIa mf IuoI dao rom doI. o Ia KIm dao Vuong Nguyn a, ng
ngoaIcuaImnhChI,mfnhagIaubcnhffhanhIacuong,
IybIufrungIaIuoIdaobangvang.InhHXungmfhfcng
Iuc,fhoochnphaIHoaSondnnhanayanbaocmybua.Cac
con cua Vuong Nguyn a vu cao Inh H Xung an cap Tch fa
kImphcuadonghoIm,dungcmnafhubofr fhaIkhopfay
cua Inh H Xung, Iuc frong nguoI anh Iy ra ban cm ph Ticu
nga6 giang b6machungchoIakImphap.TruocnIoancuahoc
fro,baNInhTrungTacdadnghnhahoVuongcungdIdnngo
IucTruc,fhanhIacuongnhoIucTrucOngxomfhudyIacm
phhaykImph.VacoduynnaydarunruIInhHXunggap
duoc Thanh c Nhm oanh oanh. Chinh hm fIn Inh H
XungradI,IucTrucOngcungramfchIucmnafhubofrf4
khop xuong fay cua haI nguoI con KIm dao Vuong Nguyn ba,
frungfrfIhnIaovoIInhHXungngayfruoc.
Trong Hicp kbacb banb, IuoI dao IaI nhum mf mau haI
huocfhuvvamauhaIhuocdoduocKImungdIndafmfcach
dIm fInh Ia Iung. o Ia IuoI dao cua Thach Pha ThIn. Su ba ba
gIn chng Ia ach Tu TaI, chuong mn phaI Tuyf Son, va cu
confraIachVanKIm.abonharadI,dnfhoocchaunIA
TumoI14fuI.ATugapThachPhaThIn,cahaIkfIamdIban
nho. frung fr chng, Su ba ba Ip ra mf phaI - phaI KIm O;
sang fao ra duong dao phap moI: KIm O dao phap. Thu hoI, phaI
Tuyf Son |nuI fuyf) ma gap phaI KIm O |maf froI) fh s phn
Tuyf Son so ra sao7 Trong khI con ruf cua ba fn Ia ach Van
KIm|danhra10.000fhkIm)fhbanhnThachPhaThInIam
dfufruynnhn,daffnIaSu!cao|danhra100.000fhdao)
va day cho Thach Pha ThIn nhung chIu fhuc dao phap hoan
foanIakhacfInhcuaTuyfSonkImphap.ChangfhIunIn15
fuI cham chI hoc hanh, cang hoc cang gIoI nhung chang h hIu
roydcuasuphu.RIngachATufhhIuffca .CbIfbanI
mnh dang mun frIf ha ng nI va cha cua mnh. Thu hoI,
V!!CSAOIN 1S6
hffp://obooks.vdcmodIa.com
10.000fhkImmaphaIchngdovoI100.000fhdaofhsphn
achVanKImsorasao7Chonn,ATudaquyxungfruocmaf
Thach Pha ThIn, xIn chang fhIu nIn ngay sau nhIu dung cho
ngnIvacha.CIuacbovaThachPhaThIndacomfchuffnh
cam nho nhang vuof qua fnh ban don fhun. Thach Pha ThIn
quinguoIbannho,huavoIcsokhngbaogIosuucdaocuaKIm
OdaophapdphabachvankImcuaTuyfSonkImphap;rang
anhsokhngbaogIoIamhaIngnIvabac.Vavsau,anhda
nI kf duoc nhung fm hn Iac Iong cua phaI Tuyf Son, dom
hanh phuc doan fu v cho ho. IuoI dao cua anh chang gIf aI ca,
chInhamcuunguoI,gIupdoI.
ao gan IIn voI frIf Iy phuong ng. Trong vo hIp KIm
ung, co Iuong nghI dao phap, Iuc hop dao phap, Ngu h doan
mn dao, Ngu hanh baf quaI dao, m duong dao... nhung khaI
nImfrIfhocganIInvoIduongdaocufh,bucconnguoIsudao
ifnhfcungphaIcomfvufruquan,mfnhnsInhquandhIu
mnhdangIamg,phucvuIoIichnao.
aoganIInvoIfnhyudIIua.HPhIcmdondaodIfu
dfSonngsangTrungNguyn,gapgoVInTuY.CahaIdang
fuIva odoI,fnhbancuckyfhamfhIf,fnhyuchImoIchomnu.
Ho cung dI, cung an, cung o gn nhau frong ngI c mIu, frong
quan Iuong dnh nhung vn gIu Iong frong sach, khng gon chuf
bun nho. Trong L6c tnb ky, My dao vuong H f ChI Ia mf
nhn vf nuc fIng gIang h, dao phap fInh ky, khun maf dan
ng dop nhu ngoc. H f ChI say m mf nguoI phu nu: Trn
VIn VIn. Trn VIn VIn Ia hoa hu frong Iang ky nu, fung Ia
fhufhIpcuavuaSungTrInhcuIdoIMInhmaf.IySmnIIoan
danhSungTrInh,cuopduocTrnVInVIn.NgTamQuphan
Sung TrInh, op Sung TrInh fu fu, danh duI duoc Iy Sm, Trn
VIn VIn fhanh vo ho cua Ng Tam Qu. KhI sang Vn Nam
nhm chuc nh Ty vuong cua Khang Hy ban fang, Ng Tam
Qu da dua Trn VIn VIn dI fhoo, cho VIn VIn o va fu hanh
frong mf ngI chua nho ngoaI fhanh Cn MInh. VIn VIn dc
hfcaIong,hafVInVInkhucgIaIbayfmfranghngnhanfrI
nIcuamnh.MydaovuongHfChIsaymnhansacdo,fnh
KIM!NCCI!AOITOI 187
hffp://obooks.vdcmodIa.com
nguyn bo IuoI dao gIang h, fro v noI Trn VIn VIn fu hanh,
Iam mf nguoI quof rac frng hoa d duoc ngho VIn VIn haf.
Tron cuc doI phuc fh cho nguoI dop, My dao vuong ngho duoc
chungbabnchuccu.IongsaydamnhansaccoHfChIda
myaIfrndoIcoduoc.
IuoI dao gan IIn voI fm Iong nhn aI, fha fhu cho con
nguoI. Tbicn L6ng bat b6 fhuf chuyn bang chung CaI bang fu
fpchngIaIbangchuaKIuPhong,phamfIkhIsudIff,phaI
Iyphapdaorahanhhnh.NhungbangquIcuaCaIbangcungco
dIuIufquydnhbangchua coquynfu dmau mnh d chuc
fIchofhu cha.KIuPhongdaIamvIcdovngvnfhuongyu
fhucha.OngfuIydaodmvaodafhfmnh,xoahffIIIcho
nhungkodamuuphanng.CuchuynIamfanhodnfichPhf
ffucaffhfmnhchochImoandcuuIyconfhovfI.
aoganIInvoInhungcucchInfranhgIunuoc.L6c tnb
ky fhuf IaI chuyn qun dn dao aI Ioan fIn hanh cuc chIn
franh chng su xm Iuoc cua IIn qun Ha Ian va ao Nha -
fIng Trung Quc goI chung Ia Hng mao quy. Truoc hoa khi cuc
ky IoI haI cua nguoI Ty duong, nguoI Trung Quc da f chuc
nhung dI ang baI qun: foan fruoc dung van g du qun rom
chokhifdchansungdan,foansauchuynsudoandaovadanh
fhoo a duong dao phap, chom vao ha ban |chn cang) cua dch.
KfquaIanguoIaIIoandadyIuIduocnhungdoffncngcua
IInqunTyduong.HocduockInhnghImdo,khIsangbIngIoI
Trung-NgadanhnhauvoIqunNga-manguoITrungQucgoI
IaqunIaSaf-fuInhVITIuaodafchucnhungfoanThanh
bInh chuyn danh a duong dao, fn cng chom chn ngua cua
kybInhKhaTafKhac|Cosaquo).VITIuaobaocao:"chomduoc
myngancapchnIngIa"daIhIusaofhhIuvchnnguaco
IngmachncuachInsIkybInhCosaquocungcoIng!
ao Ia vu khi d du franh, d gIf nguoI. Nhung frong
fruynvohIpKImung,ifcoaIbgIf,bfhuongbangdao.KIm
ungnhIuInnhacIaIcufrongkInhPhf:"ungIuoIdaod
f xung so fhanh Phf". NhIu nhn vf da ng ra cu noI y,
V!!CSAOIN 1SS
hffp://obooks.vdcmodIa.com
frong do co ca KIm mao su vuong Ta Tn, mf nhn vf fan dc
frongbY tbicn 6 /6ng ky.
TrongfmhnfIvnIpIanhIuoIdaonhnaIcuafIuanh
hung H PhI. Anh khng no chom IuoI dao cua mnh xung fhn
fhkofhuMIuNhnPhuong.uoIbongfrangIanh,IuoIdaoIp
Ianh va dung IaI o khoang khng. NguoI doc fho phao nho nhom,
nhn ra duoc su fhang IoI cua Iong nhn aI, cua duc bao dung.
Lanb nguyct ba6 Ja6 dung Ia mf fac phm fIu fhuyf Ia Iung,
khachoahnhfuongIuoIdaovuadop,vuafhomng.HPhI-con
fraI cua H Nhf ao - da Iam mf vIc ma cha mnh chua Iam
duoc:fhafhuchokofhuvabIuduongchinhnghIacuaduongdao
hanhhIp,cuunguoI
KIM!NCCI!AOITOI 189
hffp://obooks.vdcmodIa.com
33.CANHMAITRNTHINSON
ThInSonIafnmfrangnuIhImfrofhuckhuvucngoaI
Tn Cuong, phia Ty Ty ac Trung Hoa, Ia bIn gIoI fhIn
nhIngIuaTrungHoavaKIrghIzIfan.KhnghIufugIcmoIang
man nao, nha van KIm ung da d cho chang fhIu nIn Truong
VKymoI15fuIdaffaycbogaIuongfHI11fuIdIfuAn
Huy,vuofquakhoang18.000damInfoIdInhCnInfrongrang
ThInSon,gIupfHIfmduocnguoIchauongTIu.Coduyn
da dua dy cu bo gay go Truong V Ky bo Iof qua mf hang da
nho, fm ra mf fhung Iung dop, hoc duoc fhn cng frong Cuu
uong kInh. Co duyn da khIn cu bo o do nam Iam ban voI co
cy, voI khI vuon, rI In foI Quang MInh dInh |dInh Pobody cao
nhfcuaThInSon7439mof)noIdaffngdancuaaIhoagIao
|MInh CIao) Trung Hoa, hoc duoc fhn cng Can khn daI na dI
cuaaIhoagIao.IaIcungchinhcoduyndaduaTruongVKy
bygIodaIachangfhanhnIn20fuIphaIdIduvoIsaudaI
mn phaI Trung Hoa khI ho mun fuyf dIf aI hoa gIao. KInh
quanhungdoandoIdaukh,changfhanhnIndImuoIdodadu
chinchandbIffudanmnhkhngduocgIfnguoI,khngduoc
gyfhunhungphaIbaovduocnhungfInhhoacuaaIhoagIao
boIvhoIanhungnguoIyunuoc,khangNguyn.
MuaxunIamuahoamaIno.HoamaIfrnThInSonfhich
nghIvoIkhihugIaIanhquanhnam,dnfhang3,fhang4uong
Ich vn con man khaI. Trong fu duy Iang man dm mau sac
phuong dng, fac gIa KIm ung da d cho nhn vf cua mnh bo
mf canh maI frn nuI ThIn Son Iam vu khi chng IaI song dao,
song kIm. Vo chng Ha ThaI Xung an Thuc Nhan cua phaI
CnInsuChinhIuongnghIkImphap.HaIfruongIaocuaphaI
HoaSonsuPhanIuongnghIdaophap.ChinhvaphanIahaImaf
dI Ip frIf d nhung khI da hop bich fh oaI Iuc manh v song,
V!!CSAOIN 100
hffp://obooks.vdcmodIa.com
boI nguyn fac m uong fuong dIu, fhuy hoa fuong ch. Chinh
bIncuakImphapco64fh,kybIncuadaophapco64fh;64
nhncho64fhanhra4096fhIInmInbffuyf.ndchfhu
cuaTruongVKycufhhoafrIfhocphuongngfhanhbaIban
chIndu:phiaNamquoCan,phiaacquoKhn,phiangquo
Iy, phia Ty quo Kham. NgoaI bn chinh phuong con bn bang
phuong: ng ac quo Chn, ng Nam quo oaI, Ty Nam quo
Tn,TyacquoCn.ChinhIuongnghIkImphapcuaphaICn
IndIfuChnvfoICanv;phanIuongnghIdaophapcuaphaI
HoaSondIfuTnvfoIKhnv.ChinhdIfhun,phandInghch;
aIroIvaofhIInfhugIapcngcuahofhkho franhduoccaIvong
bInaohuyndIucuanguynIymuong.
V Ky bIf rang mnh khng don gIan chI du voI chinh
phan Iuong nghI ma dang du voI mf frIf Iy fhuc chung cua
ng phuong. Anh da nho IaI nhung IoI da hoc frong Cuu duong
kInh: CIo fhI qua mon nuI mac cho no ngang fang, anh frang
vnchIufrnsngIonvaQuyhfavngIuduocmfhoIchn
khisungman.ochinhIanguynIyIbfbInungvanbIn
frong fu duy ng phuong. Anh cungnhn ra rangchinhphan
IuongnghIfhhInduocIadogcobphap.uocchncuab n
daI cao fhu so dI fu QuI MuI qua V Vong, V Vong qua ng
Nhn, ng Nhn qua aI Huu... Anh khoo Ioo su phuong phap
bnIangchngngancn,IycaInhonhangbaybuomdhoagIaI
caI cuong manh, Iy chm d ch nhanh, Iy caI vung v ch caI
fInhxao,IychIufhuccuanguoIdyvphanguoI.TruongVKy
sudungmfcanhmaIfuoIdopdudangbaynhayfrongrungdao
kIm.yfhmacanhmaIkhngrungIymfbng!
VndungfuduyngphuongvafIufhuyfmfcachIang
man dn fh Ia cung. Trong van chuong va frIf hoc Trung Hoa,
maIduocnngInbanhuucuaconnguoI,dungdumaI,Ian,cuc,
fruc. Chua fhy fac phm nao noI chuyn con nguoI su canh maI
IamvukhidchInduvachInfhang,frubY tbicn 6 /6ng ky
cua KIm ung. TI nghI foI mf y d khac cua nha van. Ong cho
caIdopchInfhangcaIfhbao;caInhnfinhfImnfrongcanh
KIM!NCCI!AOITOI 191
hffp://obooks.vdcmodIa.com
maIchInfhangcaIfanbaofImnfrongdao,kIm;caIhnhu
cuafunhInchInfhangcaIcofmcuaconnguoI!
Qua fhf Iang man khI nha van cho phop canh maI du voI
daokIm.TIchorangfuduyIangmandochIcofhcofrongfIu
fhuyfphuongng,frongfrIfhocphuongng.Cabafhucanh
maI, chinh Iuong nghI kIm phap, phan Iuong nghI dao phap Ia
nhung hnh fuong mang nang finh n du. Van chuong cho phop
nguoIfabaybngfuyfvoImacducafacgIavadcgIadusng
frn maf df. TI doc haI fhIn TIu dao du va T vf Iun frong
Nam hoa kInh cua Trang Tu rI so sanh voI canh maI du dang
fhanhfhoaffrongY tbicn 6 /6ng kyvacamfhyhanhphucvcaI
dopconfnfaImaIbndoIchungfa.
V!!CSAOIN 102
hffp://obooks.vdcmodIa.com
34.TH!PHAPVAVOCONC
HIumfcachdongIan,fhuphapIacachvIfchucuanguoI
TrungQuc.HIumfcachsuhon,fhuphapIanhungphopvIf
chu d daf dn 1 frnh d my fhuf rIng cua nguoI Trung Quc.
Khng su dung fu dang IafIn, Han fu cua nguoI TrungQuc co
mfIIcufaochuvIfdacfhumabanfhnmIchucofhxom
Ia mf buc d hoa rIng bIf boI cac duong nof, d dm nhaf va
phuongphapphongbufcuano.ChinhvfhvfudangdaIadng
IuccobanduanhungdanhgIadnfhamvonghnhfhanhmffhu
phapchomnh.
Thoo su phaf frIn cua chu vIf Trung Quc, fhu phap co 5
IoaI: TrIn fhu, I fhu, KhaI fhu, Hanh fhu va Thao fhu. TIu
fhuyfvohIpKImungfhuongnhacdnfhuphapcuabnnha
T, Huynh, M, XaI. Nhung dIm dac bIf frong fIu fhuyf vo
hIp KIm ung Ia fac gIa Iun Iun kf hop voI fhu phap voI vo
cng va chinh su kf hop do da fao ra mf chIu su fri fu cho
nhung fac phm, dom IaI su fhich fhu cho nguoI doc. Mf frong
nhung vu khi chuyn su dung d dIm huyf duoc nhac dn
fhuong xuyn frong fIu fhuyf vo hIp KIm ung Ia cy Phan
quanbuf|cybufcuavInquanchpphap,xukIn).Phanquan
buf cung co hnh dang nhu cy buf Ing nhung du cua no bang
kImIoaI,nhon,nhamdanhvaocachuyfdaofrnnguoIdchfhu.
Iang man hon, KIm ung cho nhung nhn vf cua mnhsu dung
phanquangbufdanhfhoofungnoffrongfungchucuanhungbaI
fho,baIfufrongkhIImdchnhumfduongkImphaphaydao
phap. Thu phap gan IIn voI vo cngdn I chung fao cho fa caI
camgIackhngfhphnbIfduIafhuphap,duIavocng.
TrongY tbicn 6 /6ng ky,chuongmnphaIVo angTruong
Tam Phong co ky fhuf su dung ngon fay |chI) vIf chu vao
khoangkhng.TruongTamPhongmphongfhuphapcuaVuong
KIM!NCCI!AOITOI 193
hffp://obooks.vdcmodIa.com
Hy ChI doI ng Tn d vIf Tan Ioan fhIp d gIaI foa foan b
mI Io Iang cua mnh khI mfnguoIhocfrocungbko dch danh
gay hf cac khop xuong. Truong Tam Phong vIf vao khoang
khng24chucuabaIcaYThInIong:
V6 /m cbi t6n
Ba6 a6 6 L6ng
Hicu /cnb tbicn ba
Mac cam bt t6ng
Y tbicn bt xut
Tbuy Ju tranb pb6ng
NguoIdfufhunamIaTruongThuySoncganghocvaghI
nhofhuphapTanIoancuafhy.AnhbIffrongngonfaybInhoa
kyaodonfangmfmnvocngvIdIu.VaanhgoIfnnoIa
Iong cng. V sau khI xung nuI Truong Thuy Son su dung
IongcngchuynfhanhquynphapdanhnhauvoIcacvsuchua
ThIuImfaIphuImAn,CIangNamvadachInfhang.
TruongThuySonIamfhaokIfnhonha,saymfhuphap.
n sng frong con mua, Truong Thuy Son da gap duoc Hn T
T,congaIcuagIaochuachMIgIao,duocTTchomuonchIc
duchomua.TrnchIcduy,TTdavIf7chuTaphongfvu
bffuquy|gIonghIngmuanhochangnnv)vaTTdngh
Thuy Son nhn xof cho chu bf v fhoo c chI co chu nay Ia c
vIffnhf.ThuySonkhonchufyIaduv nbffn,cang
xom cang qun ca moI mf. Chinh nhn xof y IaI rf hop y Hn
TT.Vahofhuongyunhau,dongIanquanofbufcuafhuphap
vIffrnchIcdu.
Trn Vuong an Son sng TIn uong. Truong Thuy Son
phaI dI du voI mf dch fhu hung manh Ia Ta Tn. fu cuu
mnh,TruongThuySondnghTaTnfhI...vIfchu.ungphan
quanbuf,ThuySondavIfInda24chucuaIongcngfhoo
bufphapTanIoandahoc duoc cuafhy. HaI muoI bn chu yIa
mf mn vo cng bao gm m duong, cuong nhu, fInh fhn, khi
fh; hung bIn, sac bon nhu dao nhu kIm. Thy chang fhu sInh
V!!CSAOIN 104
hffp://obooks.vdcmodIa.com
bIudInfhuphapTanIoan,TaTnphaIgfducngnhnmnh
fhua.
Ticu nga6 giang b6 ky fhuf IaI cu chuyn fhu v cua
HuongVnThIn,QuangMInhfasucuaTrIuuongfhngIao,
dn Inh H Xung dn C MaI son frang khIu khich bon CIang
Nam fu huu. Huong Vn ThIn da khoo buc franh ac Tng
PhamTrungIpkhsonhanhIud"frongdovofoanuIcaongf
froI, fhanh fh muoI phn hIm fun; mf buc fhao fhu ma mI
chunfnofnhurngbayphuongmua.OdyPhamTrungIpda
m phongbuf phap cua Truong Huc doI uong. uc fhao fhu co
khifuongcuamfmnkhInhcngcuamfvoImcaofhu.
TrongCIangNamfuhuuconhnvfNgcufOngIamf
danh gIa su phan quan buf. Khac voI nhung nguoI su phan quan
bufbnhfhuong,NgcufOngdungdubufIaIoaIIngdmm,
fu hoa mf IoaI muc rf Ia, h fhm vao da fhf aI Ia an Iun,
khng fy rua duoc. Cng Iuc cua Iao fhuong fhua nn khI Iao
phong buf vIf vao khoang khng, knh Iuc fun ra du ngoI buf
voo voo. u voI c c cuu kIm cua Inh H Xung, Ngc uf
Ong vIf baI " uI fuong qun fhI " fhoo fhu phap Nhan Chu
Khanh:
ai qun cbc /uc bop
Ma nb tuong tbanb cuu cai
Cbicn ma nbu /6ng b6
ng /ng ba trang tai
InhHXungsucCcuukIm,kImydIfruocbufphap
cuaNgcufOng,phongfoafoanbbufphapdacycuaIaokhIn
Iao dm ra buc bI. Ma daI pham, khI cm buf vIf chu ma Iong
bucbI fh chu nghIa chang ra Iamsaoca.Ngcuf Ong chuyn
sangfhuphapaIThao,mfdangfhuphapdacbIfcuaTruong
PhI|Truongucuc)daIfuongcuaTyThuc.IaovIfIIn4chu
af mng son mInh, khi fh aI fhao IIn hoan nhu fuf kIm
gIuongcung.RIIaoIa IchuynsangaIfhaofhoophongcachcua
HoaI T vIf fu su fhIp, buf phap cuc ky phuc fap. Mac cho Iao
KIM!NCCI!AOITOI 195
hffp://obooks.vdcmodIa.com
bIndIbufphap,InhHXungcuIuachsohocuaIaomaphaf
chIu,kImfhnhonhang nhung cuckyfhnfc.NgcufOng
b pha san buf phap, sInh ra uf hn. Iao d 1 hu ruou dao
xungdf,chmruouvIfInfmvach23chucuabaIuITuong
QunfhI|frongdoco3chufnfacgIa).KImungmfa23chu
ydopvadungmanhnhumunxofmvachmabaydI.
Nof chu fh hIn finh cach rIng cua fung con nguoI, fro
fhanhvnIIngrIng,dacdImrInggIupfaxacdnhduocchinh
nguoInaychukhngphaInguoIkIavIf.Tusuxacdnhy,nguoI
fakhampharanhungbimfdangsaucucsng,dacbIfIacuc
sng fm IInh. a co 2 fruong hop nhu vyduoc KIm ung xy
dungfrongfacphmcuamnh.
Trong Ticu nga6 giang b6 ky, khI Nhac IInh San da chf,
Inh H Xung fro IaI Hoa Son, fm vao fham can phong xua cua
NhacIInhSan.AnhchofnhnbucfhIpfhudochinhNhacIInh
SanvIf,nIdungIabaIfhocuaIyThuongn:
...Nbo xua /uycn ai Han c6ng tu
Xuong trng tbanb tr6 bn cbua tan
Va Inh H Xung chof hIu ra rang sau dam cuoI voI Im
nhChI,NhacIInhSanvnyumnh.Hancngfudychinh
IaInhHXung!Vafudo,InhHXungcangcamfhyfhuong
yunguoIsumuIbacphnhon.ThuphapdafhhInfmfnh,
fro fhanh mf fhu gIac fhu cua fnh yu dI Iua ma nguoI nao
khngcofmfnhfhvInhvInkhngnhnraduoc.
Truonghopfhu2duocfhufIaIfrongTbicn L6ng bat b6,khI
TIuPhongvngIfrongcanphongrIngcuaNguynTInhTruc
|mocuanguoIfnhAChu)oTIuKinhh,CIangNam.Ongdoc
buc fhIp fhu frn vach va kham pha ra fhu buf mm maI, uyn
chuyn cua oan Chinh Thun, khac han nof chu cua fhu IInh
daIca"vIffhuguIcho!ngKImThngba nchuynvcaIchf
cua cha mo TIu Phong va s phn TIu Phong. Ip fuc TIu
Phong hIu ra mnh b On Khang Iua, oan Chinh Thun khng
phaIIafhuIInhdaIca;TIuPhongdagIfoannguoIfnhoan
AChurI.ChinhfusufInhngnaymaTIuPhongboydnhfu
V!!CSAOIN 106
hffp://obooks.vdcmodIa.com
vn,quyfsngdfmragafhuIInhdaIcagIumafy,frahon
cho cha mo va cho ca A Chu. uc fhIp fhu fro fhanh mf bang
chung gIup TIu Phong pha an. Va ng da fm ra ko daI cuu cua
mnh
Cungfrncosofhuphap,KImungdaxydung2nhnvf
dfnafchoIfhuphap.VITIu aofrongL6c tnb kydadoc van
bIa vIf bang CIap cf van, fhu van fu fI c cua Trung Quc d
danhIuaIucCaoHInva!yfngIa,vaqua2nhnvfnayIua
Iun gIao chu Thn Iong gIao Hng An Thng. Thf ra dn KhaI
fhu, fuc chu chn phuong, VI TI u ao con doc khng ra, hung
chInoIdnCIapcfvan,KhoaduvanfIc.ChangquaIakhIb
baf, VI TIu ao phaI dung dn fhoI Iuu manh d danh Iua Thn
IonggIaovanhungfrobpbomdodaduocnhungkonnhbogIao
chubIfnhungIonnhborIcuphaIgoIdoIachuyncofhf.o
Ia mf fhu fhang IoI fInh fhn hIn daI; phaI Iua nhau nhu fh
moI gIu duoc ngI v, gIu duoc caI du frn c. Thach Pha ThIn
frongHicp kbacb banbIa1changfraIfhfhoc,khngbIf1chu
nao. y fh ma frn dao Iong Mc, chang fraI phaI dI dIn voI
Khoaduvan.KhngcnbIfhangchuKhoaduvanyvIfnI
dung g, chang fraI chI quan fm dn fu dang. Khoa du van fuc
chuconnongnoc,rfgnguIvoIfuIfhocuaThachPhaThIno
vung hoang son da IInh. Cu xom foI nof nao fh huyf dao cua
ThachPhaThInfuvndngfoIdovachIcnIamnhufh,chang
fraI df naf da kham pha ra duoc foan b bi quyf cua vo cng
Hicp kbacb banb. Nu Iy ach sng IaI duoc, chac han ng pha I
khonhubIKImungIIIachonngrfnhIu:changcnbIf
Hicp kbacb banb vIf caI g, chI cn bIf Hicp kbacb banb vIf
nhu fh nao, nghIa Ia chI dung IaI o ngoaI quan fhu phap ma
khngcndIvaonIhamfufuong,Iadu.
NhnIoaIdakhquanhIuvnhungcaIIuoIdIfra,nhung
suydIndaIdongvanfu.ThmanhcuavanfuTrungQucIada
hnh fhanhduoc nhung fruong phaI fhu phap dac d, mo ra 1
khuynhhuongmyfhufIaIung.KImungdaIoIdungfhmanh
y va Iang man hon, dom fh manh y kf hop voI vo cng. HaI
phamfru,mfvo,mfvan,fuongnhumufhunnhauffcung,
KIM!NCCI!AOITOI 197
hffp://obooks.vdcmodIa.com
IaIduockfhopmfcachhaIhoa,faIhoa.Vanchuongcuacacbc
fInbITrungQucchuaIamduocdIuy;chIdnKImungmoI
cofhIamduoc.ochinhIasusangfaodcdaofrongvanchuong
fIufhuyfvohIpKImung.
V!!CSAOIN 10S
hffp://obooks.vdcmodIa.com
35.S!YNIMKYTI!H!!
TIdangngIfrnbaIbInNhaTrang.Muaxun,froIfhf
dop nhung bIn chIu vn mang fhoo caI vo u uf, frm fu ngan
doI cua no. ng dung, fI chof nho dn doan TIu SIu chIa fay
Truong V Ky frn bIn, doan van ma fI cho Ia dop nhf, xuc
dngnhffrongY tbicn 6 /6ng ky.MIfnhfhongyycuaTIu
SIudabnganfroboIhangraofngIao,cphaIhysInhdcuu
mangsngvachucIaIIIImchomomnh.NgIvdanhchoc
faaTuIagIaochuaI hoagIao,bIufuongcuamffhuquyn
Iucva vInh quang ffdInhma moI c gaIdngfrInhdu mo uo c.
Nhungfhucchf,IamgIaochuaIhoagIaoaTuhanhphuchon
hayIamnguoIfnhnhocuaTruongVKyoTrungHoadsufdoI
duoc cung nhau phIu baf gIang h Ia hanh phuc hon7 TIu SIu
fhichcaIfhuhaInhungbafbucphaIchoncaIfhunhf.Sumu
fhun gIua fnh yu va fn gIao, gIua fnh yu va bn phn Iam
con da duoc dy In dn dInh dIm. Iu dau sof nhf frong mI
fnhdudacofhIamTIuSIunfungraduoc,chfdIfuckhac
duoc.CohIuduoccaIuynnguynsuxaychang,hoIbIncua
doIfI7
Co mf In, fI In CIa IaI, dung chn IaI frn dInh doo
Krong uk gIua bIn suong khoI mnh mng, Ianh buf cua mf
sang cuI dng. TI dung duoI nhung cum son fung va chof nho
dn nI c don cua Ha Tuc ao, duoc KIm ung vIf frong doan
IungcuaY tbicn 6 /6ng ky.TudInhKInhThnPhongfrnThIn
Son, Ha Tuc ao voI mf cy dan, mf fhanh kIm Iang du v
Trung Nguyn. ung chn gIua rung bach o ngoaI vI chua ThIu
Im,fInhHNam,HadanhdanmfmnhchochImngho,chng
kIm fhan fho mf mnh v fnh yu, v cuc sng. HoI oI, nuoc
xanh, da frang sao roI rac nhau dn nhu vy do khng chI Ia
fIukufhuongcdoncuarIngHaTucao,cuarIngKImung
KIM!NCCI!AOITOI 199
hffp://obooks.vdcmodIa.com
ma Ia cua ff ca moI con nguoI c dc frn fh gIan. Nuoc xanh
chay maI,radI;dacuIfrangvn conoIaI.TnhyuIa nhu fh,
chIdongIanIangunsuIdomIaIchodoInIngmnguIvroIrac
nhau. Ha Tuc ao danh co mf mnh, ban cu nao bn fraI danh
voIbancunaobnphaI.ChodnkhIfhcoovaochbfac,fIn
fhoaIIuongnan,HanhuroIvaomfmhnfrn.Mhnfrny
chinhIanghIpchuongdoHaTucaofaoravabuocvao.cuu
nguoI anh hung don dc, Quach Tuong da ma ch nuoc: Sao fIn
sInh khng bo Trung Nguyn ma quay v Ty Vuc7. Mf IoI chI
dImdongIandagIupHaTucaonhnrabInphapgIaIfoab
fac frong daI cuc cua doI mnh, cua fu fuong mnh. Chang frung
nInkhonhayvacamonnguoIbanmoInhofuI.Namy,Quach
TuongmoI16vaHadagn40.PhIubafmfdoImoIfmraban
ngoc, anh chang sang fac mf ban dan d dan cho Quach Tuong
ngho Iong fhuong nho cam phuc cua mnh. an dan y vang In
frongmffrndufranhdudI;QuachTuongnghovadomafIn
v nhn ra fI ng nI non cua fnh yu. Ha Tuc ao nho fhuong c
nhung c chI nho fhuong uong Qua. Cuc gap go gIua c va Ha
chIIacaIduynkhnghonfruoc,chInhuIanuocxanhvadafrang
roIracnhau.CbodIfu,conHaquayvdInhKInhThnPhong,
boTrungNguynvTyVucdungnhufhcodangdo.
m ngI o Rach CIa, KIn CIang, frng ngan sao Ip Ianh
frnbIn,fIchofnhodnNghIImcoIrIfhafIaIgIaIaodcu
nguyn cho mnh duoc sng bn canh Inh H Xung |Ticu nga6
giang b6). NghI Im, c su nu Io vuong vao ma chuong cua fnh
yunhungvnmfIongfhuychungcungTaf.Mufhunfnh
yuvafngIaodaxonafIongcsunuy.ChonnmoIcomfsu
dunghoahIhuufrndoI:fIngkInhfungnImQuanThm
TafcuukhcuunanIaImangfhoomhuongdudang,frufnh,
say dam cua fnh yu. Co mf caI g do da khng fh gap go va
NghI Im c gang bIn no fhanh ra caI co fh gap go duoc. NI
dungIoIkInhIafngIaomamhuongfungnIm,dIndafIaIIa
fnhca.
TI yu h fhng fu fuong cua dao Phf. Mf In In ThIn
Im, fI ngI voI v su gIa, ngo y xIn ngaI chI cho fI mf con
V!!CSAOIN 200
hffp://obooks.vdcmodIa.com
duong dI d duoc xa cuc sng ma vn rf gn voI cuc sng. TI
nhodoanKIuPhongInnuIThInThaI,fmnhasuTriQuand
xIn cho ng bIf chn dIn muc cua mnh. Tri Quan cho KIu
PhongbIfKIuPhongIanguoIKhfan,khngphaIhoKIuma
IahoTIuTIuPhong.Nhasudoc:
Kbt an coi Han nbn
Bt /un gia bay cbn
An 6an cung cinb nbuc
Kb6ng bon Jam bui trn
RInhammafnhpdnhvavInfch.
TI chon haI cu fho sau frong baI fho nay d Iam huong
xuf xu cho cuc doI. Thuong foa day fI: NghIp duyn cua dao
huuvoIcucdoIconnangIam.aahuucusngannhIn,Ia,hf
cac cng vIc cua mnh, dom hf fri fu fun ra ngoI buf d phuc
vuchocucsng.aoPhfchufruonguyfufhnghIp.Phf
finh nam ngay frong cng vIc, frong gII sng chu khng han Ia
namfrongThInvIn,frongcucfhanhfu.ConkhInaofmhn
xof xa, fri Iuc mf moI, dao huu hay fm dn voI fhy. KhI fI
bachThuongfoaxInphoprav,ngaIcondan:AIcungcofhnoI
fuIacoIphuc,fnhIadyoan.NhungfusokhngphaIIacoIphuc
nu nguoI fa con sn sI frong duong fu, fnh so khng Ia dy oan
nu nguoI fa khng fao ra nhung oan fraI. Ca fu voI fnh du co
fhIacoIphuc,ducofhIadyoan.Thydadocgnnhudydu
canganbaIvIfcuadaohuuvanhnrachfnhnhufrongfung
baI, fung cu. Hay phaf frIn hon nua caI fm fu bI frong ngoI
buf.IoIdaycuavThuongfoa87fuIquafhfIadongnuoccam
IfuoImafIongfI.
Mfdmfhang7,fIInrungPhuocSon|ImHa,aIaf),
dung12gIokhuya.mnamfrongIanfranhnghomuaroIfmfa
ngoaI froI, Ianh qua khng ngu duoc, fI chong don va doc KIm
ung.InnayfImangfhooLicn tbanb quyct,gIoradungdoan
Thuy SInh mf mnh ra Quan ngoaI, sng frong son cc bn b
mnh mng fuyf phu, cho ch Vn fro IaI. Nhung nhn vf nu
KIM!NCCI!AOITOI 201
hffp://obooks.vdcmodIa.com
cua KIm ung fhf fhng mInh va cung fhf Iang man. Ho san
sangdImyngandamrangoaIquanaIbygIofhucngbac
TrungQuc,sngmfmnhfronghangdaIanhIoodoIfnhqun
vfususuydoanrIngcuaho,ThuySInhfrongLicn tbanb quyct,
A Chu frong Tbicn L6ng bat b6 suy doan fh nao chang ch
Vn,changKIuPhongcungsofroIaI.VacamonfroI,caIhahnh
phuc y da fhuc su xay ra. Hay noI nguoc IaI, nu Thuy SInh, A
ChudImyngandamraQuanngoaIchomafnhqunkhngfro
IaI, chac ho so dau don, so ngm nguI ma chf dI frong nI fuyf
vong.TacgIadadchochVn,KIuPhongfroIaI.CIuafuyf
frang mnh mng Ianh buf cua fhao nguyn, bong nguoI v fro
fhanhngonIuasuoImfraIfImnhungnguoIkhaokhaffnhyu.
NguoIvQuanngoaIchinhIabanfnhca,IachunghIanhndao
phuong ng. Co Iua dI doan vIn hanh phuc nhu Thuy SInh -
chVn.CoIuadIfannaf,bfhanhnhuKIuPhongAChu.
NhungbanfnhcanaocungsangInrucrocaIdopphmgIacon
nguoI, cua su fhuy chung, cua Iong chn fhf. n a Iaf Ianh
buf ma Iong fI vn cam fhy m ap khI Thuy SInh choa ng fay
mIychVn.
Huyn fn Ia mf khaI nIm su xa frong frIf Iy cua Iao
gIao. Huyn fn co nghIa Ia nguyn Iy mo, nguyn Iy fm v
gIngcaI,cInguncuasusInhno,cuadoIsng.HaynhnIaIma
xom, cac dn fc phuong ng fn fho va kinh frong cac nu fhn
bIfbaonhIu:TyVuongMu,NuOaoTrungHoa;ThaIuong
fhnnuoNhfan;ShIvaon;mouCooVIfNam.oIv
ho Ia Mo cua mun IoaI, Ia chf ngoc cua gIng caI, Ia bIu frung
cuavanmInhphnfhuc.YonIhnhanhbphnsInhducnu,da
duocfacfhanhfofomdfhophuong,kinhnguong.Thngquacac
nhnvfnuxInhdop,faIhoavaIangmancuaKImung,fhng
quanhunghnhbongphunucufhfrndoI,fIcungcfcngdI
fmchfngoc,dIfmHuynfncuachinhmnh.MuoIhaInam
fruoc,mofIquadoI,fIcamfhybovonhuduafroInbadufuI
fI da 40. CaI quyf dnh fm IInh mf nguoI dan ng chinh Ia
nguoIphunumanguoIdanngyfnfho,fhuongyu,kinhfrong
nhf.MofIchinhIanguoIphununhufh.VafIdocKImung,
V!!CSAOIN 202
hffp://obooks.vdcmodIa.com
banvnhungkhiacanhkhacnhaufrongfIufhuyfcuanhavan
phuongngfmconaycungIadIfmHuynfncuamnh.
TruongVKyvaTrIuMncungvaomffImcomnho,Iua
mf chIc ban khIm fn va goI my mon fhuc an voI mf bnh
ruoudIm.Saudo,TruongVKyduaqunhungMInhgIaodn
fncngchuaVanPhapdoTrIuMnchIhuydcuucachaokIf
TrungNguyndangbTrIuMngIamgIu.CucchIndufhanh
cng,TrIuMnphaIganhchusufhambaIIonnhffrongdoIc.
m y, TrIu Mn fm vao quan com xua, chon dung chIc ban
cu, cung ku dung cac mon an cu, bnh ruou, haI caI cc, haI caI
chonvahaIdIdua.CrofruourahaIccfhbngdung...Truong
VKyxufhIn.HoIangIodImnhungaynaomakhnghnoI
dncucchInmfmfmfconochuaVanPhap.TIcungmong
nhung Iua dI frn doI nay co duoc nhung bua an m cung fnh
yunhuvy.

You might also like