Baocaopci 2013 VN

PCI
2013
CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM NM 2013
nh gi cht lng iu hnh kinh t thc y pht trin doanh nghip
CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM
PCI2013
1 1
PCI2013
CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM NM 2013
nh gi cht lng iu hnh kinh t thc y pht trin doanh nghip
ng dng PCI c trn IOS v Android. Website: www.pcivietnam.org
PCI2013
Tc gi chnh - Trng nhm nghin cu GS.TS. Edmund Malesky Nhm nghin cu u Anh Tun ng Quang Vinh Phm Ngc Thch L Thanh H Nguyn Ngc Lan Nguyn L H
PCI2013
LI NI U
Bo co Ch s nng lc cnh tranh cp tnh (PCI) 2013 l bo co PCI nm th chn nh gi v cht lng iu hnh kinh t ca 63 tnh, thnh ph Vit Nam. Trong khi Chnh ph Vit Nam ang gi i thng ip mnh m v yu cu ca ci cch th ch v php lut, nh Thng ip u nm ca Th tng Chnh ph th hin r, Ch s nng lc cnh tranh cp tnh 2013 cung cp cc ch s khch quan o lng cht lng iu hnh kinh t trong cc lnh vc quan trng i vi u t v tng trng. Cc ch tiu ny gip xc nh cc lnh vc cn ci cch v a ra nhng gi r rng v vic lm th no nng cao cht lng th ch, lut php. Bo co Ch s nng lc cnh tranh cp tnh 2013 l tp hp ting ni ca 8.093 doanh nghip dn doanh ti 63 tnh, thnh ph trn c nc. ng thi, bo co cng phn nh cm nhn ca 1.609 doanh nghip c vn u t nc ngoi ang hot ng ti Vit Nam, gp phn hon thin bc tranh tng th v mi trng kinh doanh ti Vit Nam di gc mt im n u t quc t. Bo co PCI 2013 l bo co u tin trong rt nhiu k bo co PCI do Phng Thng mi Cng nghip Vit Nam (VCCI) trc tip qun l v thc hin, vi s h tr ca C quan Pht trin Quc t Hoa K (USAID). y c th coi l biu tng thnh cng ca hot ng h tr pht trin khi VCCI, mt i tc trong nc, c y nng lc tip tc a hot ng ny ln mt mc thnh cng mi. Nh ra t khi bt u xy dng PCI, vic r sot v iu chnh phng php lun c thc hin bn nm mt ln. Theo , Ch s nng lc cnh tranh cp tnh 2013 c mt s thay i v iu chnh quan trng v phng php bt kp vi nhng bc chuyn ca mi trng kinh doanh v mi trng th ch Vit Nam. C th, nm nay, nhm nghin cu s dng thm d liu mi xy dng cc ch s thnh phn cng nh loi b cc ch tiu khng cn ph hp. Bo co nm nay b sung thm ch s mi Cnh tranh bnh ng nhm phn nh yu cu ca cng ng doanh nghip v mt mi trng kinh doanh bnh ng. Mc d c nhng thay i v mt phng php song Bo co Ch s nng lc cnh tranh cp tnh vn m bo cch xp hng nht qun v hp l, ch trng n nhng lnh vc qun l quan trng i vi doanh nghip v cn ci cch. Theo b cc truyn thng, Chng 1 ca Bo co Ch s nng lc cnh tranh cp tnh 2013 cung cp ci nhn su hn v nhng din bin mi nht trong 10 lnh vc iu hnh kinh t cc a phng cng nh nim tin v trin vng kinh doanh ca khu vc t nhn ti Vit Nam. Chng 2 tho lun v quan im ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi lin quan n cng tc iu hnh ti a phng v phn tch c th v hin tng chuyn gi (hay vic nh gi sai) nhm cung cp thm d liu nghin cu thc nghim cho cc tranh lun chnh sch hin ti v ch ny ti Vit Nam. Chng 3 phn tch v mi quan h gia vic tham gia ng gp kin trong qu trnh xy
ii
PCI2013
dng quy nh, chnh sch v vic tun th php lut ca doanh nghip. Kt qu cho thy, doanh nghip s tun th cc quy nh, chnh sch tt hn khi cc c quan xy dng php lut phn hi mt cch nghim tc i vi cc kin ng gp ca h. Theo , cc c quan xy dng php lut cn phn hi mt cch cng khai v c trch nhim vi nhng kin ng gp ca doanh nghip, khng ch son tho c nhng quy nh, chnh sch tt hn m cn gp phn nng cao hiu qu thc hin cc quy nh, chnh sch trong tng lai. Nhm nghin cu hi vng rng cng vi cc bo co trc, Bo co Ch s nng lc cnh tranh cp tnh 2013 s cung cp thng tin v khuyn ngh hu ch cc nh hoch nh chnh sch cng nh lnh o cc tnh, thnh ph cn nhc v hnh ng. Chng ti cng hi vng rng n lc ny s gp phn nng cao cht lng cc quy nh v th ch ca Vit Nam, to ra sc cnh tranh v v th cao hn cho nn kinh t trong h thng kinh t th gii. Mc tiu cui cng l thc y u t, to vic lm v mang li s thnh vng cho mi ngi dn Vit Nam.
Tin s V Tin Lc
Joakim Parker
Ch tch Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam
Gim c C quan Pht trin Quc t Hoa K ti Vit Nam
PCI2013
iii
iv
PCI2013
LI CM N
Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh nm 2013 l kt qu ca n lc hp tc nghin cu nhiu nm qua gia Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (VCCI) v C quan Pht trin Quc t Hoa K (USAID). Ch s PCI c xy dng, pht trin di s ch o chung ca ng V Tin Lc, Ch tch VCCI v ng u Anh Tun, Trng ban Php ch (VCCI), Gim c D n PCI; vi s h tr v ng gp v chuyn mn ca ng Joakim Parker, Gim c USAID Vit Nam, ng Todd Hamner, Trng Ban Pht trin Kinh t v iu hnh, B Lisa Walker, B Laura McKechnie, v B L Th Thanh Bnh, Chuyn gia H tr Pht trin (USAID/Vietnam). Tin s Edmund Malesky, Gio s Kinh t, i hc Duke, Hoa K, chu trch nhim chnh pht trin, xy dng phng php nghin cu v vit bo co trnh by kt qu phn tch. Tin s ng Quang Vinh, Chuyn gia kinh t chnh ca Chng trnh Ch s PCI, gip hon thin phng php lun, xy dng cc ch s thnh phn v ng gp nhng kin qu bu cho phn phn tch thng k. Nhm nghin cu v thc hin bo co PCI gm Phm Ngc Thch, Nguyn Ngc Lan v L Thanh H (VCCI). Tin s Markus Taussig, Gio s, Trng Qun tr kinh doanh - i hc Quc gia Singapore, h tr vit Chng 3 ca bo co. Bo co PCI s khng th thc hin c nu khng c mt quy trnh iu tra, kho st doanh nghip nghim ngt v cht lng, do 50 cng tc vin thc hin, di s qun l, gim st v iu phi ca Nguyn L H v Nguyn Hng Vng (VCCI). Qu trnh thc hin kho st v xy dng bo co PCI 2013 cn c s h tr rt hiu qu ca Bi Linh Chi, Quang Huy v Dng Hng Ly (VCCI). Chng ti c bit xin gi li cm n ti cc chuyn gia nhit tnh ng gp kin xy dng hon thin phng php b ch s PCI 2013: B Phm Chi Lan, Chuyn gia kinh t cao cp; Tin s L ng Doanh, Chuyn gia kinh t cao cp; ng V Quc Tun, Chuyn gia cao cp; ng Trn Hu Hunh, Ch tch Trung tm Trng ti Quc t Vit Nam; ng Phm Trung Can, Gim c Trung tm H tr DNNVV tnh Bnh Thun; ng Hi H, Gim c S Ngoi v tnh Ha Bnh; ng V Xun Tin, Gim c Cng ty T vn VFAM; Tin s V Hng Dng, Gim c VCCI Cn Th; ng Nguyn Phng Lam, Ph Gim c VCCI Cn Th; ng Nguyn Din, Ph Gim c thng trc VCCI
PCI2013
Nng; ng Phm Bnh An, Gim c Trung tm H tr Hi nhp WTO TP .HCM; ng Nguyn Vn Thi, Ch tch Hip hi doanh nghip tnh Thi Nguyn; Tin s Nguyn Vn Thng, i hc Kinh t Quc dn; ng Nguyn Minh Phong, Bo Nhn dn; ng Vng Tnh Mch, Vin Nghin cu pht trin TP .HCM; ng Trnh Vit Hng, Chnh vn phng UBND tnh Thi Nguyn; ng Nguyn Vn Hng, Vin Nghin cu pht trin Thnh ph Nng; ng L Duy Bnh, Gim c Economica Vietnam; ng on Ngc Minh, S K hoch - u t Qung Ngi; ng Phan Nht Thnh, S K hoch - u t tnh Hi Dng.
vi
1
LI NI U .......................................... i LI CM N ......................................... iv TM TT
Tm tt v Kt qu chnh ca Chng 1: iu tra Doanh nghip dn doanh v Ch s PCI 2013 .....................................................xi Tm tt v Kt qu chnh ca Chng 2: iu tra Doanh nghip nc ngoi .................xvi Tm tt v Kt qu chnh ca Chng 3: Tham gia gp xy dng php lut v Tun th php lut............................................. xvii
MC
CHNG 1: IU TRA DOANH NGHIP DN DOANH V CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH 2013
1.1 Cc thay i trong phng php lun PCI .......5 1.2 Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh nm 2013 ...........................................................19 1.3 Ch s C s h tng nm 2013 ......................25 1.4 B Ch s PCI gc.............................................29 1.5 Kt lun .............................................................41
vii
LC
2
CHNG 2: IU TRA V U T NC NGOI
Kt qu tm tt............................ ....................... 43 2.1 Hiu qu hot ng ca doanh nghip FDI nm 2013 ............................................... 44 2.2 c im ca doanh nghip FDI tham gia kho st ........................................ 45 2.3 Mi trng kinh doanh ca Vit Nam trong tng quan vi cc i th cnh tranh .................................................... 47 2.4 Mi trng kinh doanh cho doanh nghip FDI ti cc tnh .................... 55 2.5 Phn tch v chuyn gi.............................. 58
3
CHNG 3: THAM GIA GP XY DNG PHP LUT V TUN TH PHP LUT: BNG CHNG T KHO ST DOANH NGHIP DN DOANH TI VIT NAM
Tm tt ................................................................. 77 3.1 Gii thiu ...................................................... 78 3.2 L thuyt v tham gia xy dng php lut v tun th php lut .................................. 81 3.3 Giai on ly kin cng chng ti Vit Nam ................................................. 84 3.4 D liu .......................................................... 85 3.5 Kim nghim l thuyt ............................... 96 3.6 Phn tho lun .......................................... 107 3.7 Hn ch ...................................................... 108
PH LC
Ph lc 1 Ph lc 2 Ph lc 3 Ch s C s h tng 2013 v cc ch s thnh phn ...............111 Cc ch tiu s dng trong Ch s C s h tng 2013 ........114 M hnh c lng bnh phng nh nht phi tuyn tnh 2 giai on (NLS) ........................118
viii
PCI2013
DANH MC T VIT TT
BR-VT CEO CNTT CTCP DN DN FDI DNNN DNNVV FDI GCNQSD GDP GSO KHT KCN PCI TNHH TP . HCM TT-Hu UBND USAID US-BTA VCCI VNCI WTO B Ra Vng Tu Lnh o doanh nghip Cng ngh thng tin Cng ty c phn Doanh nghip Doanh nghip c vn u t nc ngoi Doanh nghip Nh nc Doanh nghip nh v va u t trc tip nc ngoi Giy chng nhn quyn s dng t Tng gi tr quc ni Tng cc Thng k K hoch v u t Khu cng nghip Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh Trch nhim hu hn Thnh ph H Ch Minh Tha Thin Hu y ban nhn dn C quan Pht trin Quc t Hoa K Hip nh Thng mi Song phng Vit Nam - Hoa K Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam D n Sng kin cnh tranh Vit Nam T chc Thng mi Th gii
PCI2013
ix
PCI2013
xi
TM TT
TM TT CHNG 1: iu tra doanh nghip dn doanh v Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh PCI 2013
Bo co Nng lc cnh tranh cp tnh (PCI) nm th 9: Ch s PCI c xy dng nhm nh gi mi trng kinh doanh, cht lng iu hnh kinh t v n lc ci cch hnh chnh ca chnh quyn cc tnh, thnh ph ca Vit Nam, qua thc y s pht trin ca khu vc kinh t t nhn trong nc. Bo co PCI 2013 l kt qu iu tra nm th 9 lin tip, vi s tham gia ca 8.093 doanh nghip dn doanh. PCI i din cho ting ni chung ca cng ng doanh nghip dn doanh v cht lng iu hnh kinh t ca 63 tnh, thnh ph Vit Nam. Ch s PCI o lng ci g? Ch s PCI gm 10 ch s thnh phn, phn nh cc lnh vc iu hnh kinh t c tc ng n s pht trin ca khu vc kinh t t nhn. Mt a phng c coi l c cht lng iu hnh tt khi c: 1) chi ph gia nhp th trng thp; 2) tip cn t ai d dng v s dng t n nh; 3) mi trng kinh doanh minh bch v thng tin kinh doanh cng khai; 4) chi ph khng chnh thc thp; 5) thi gian thanh tra, kim tra v thc hin cc quy nh, th tc hnh chnh nhanh chng; 6) mi trng cnh tranh bnh ng; 7) lnh o tnh nng ng, sng to trong gii quyt vn cho doanh nghip; 8) dch v h tr doanh nghip pht trin, cht lng cao; 9) chnh sch o to lao ng tt; v 10) th tc gii quyt tranh chp cng bng, hiu qu.
xii
PCI2013
Trin vng kinh doanh trong nm 2013 cha thc s lc quan

Tng trng khim tn: T l tng trng c nhm doanh nghip trong nc v doanh nghip nc ngoi u cha c du hiu tng mnh. Nm 2013, d c du hiu khi sc nhng vn ch c 6,4% doanh nghip trong nc tng quy m u t v 6,2% tng quy m lao ng. 33,4% doanh nghip FDI tng quy m lao ng nhng ch c 5,1% doanh nghip tng quy m u t, quy m bnh qun ca doanh nghip FDI thp theo tiu chun quc t (trung bnh vn ca doanh nghip khong 1,4 triu USD).
Nim tin ca doanh nghip: Hng nm, iu tra PCI s dng Nhit k doanh nghip o lng trin vng kinh doanh trong 2 nm ti. C th thy, s lc quan ca doanh nghip st gim ng k trong vi nm gn y, gim t mc 76% nm 2006 trc khi Vit Nam gia nhp T chc Thng mi Th gii xung mc 33% khi doanh nghip trong nc v 28% khi doanh nghip nc ngoi.
Cc thay i v phng php ca PCI 2013

Thch thc trong nghin cu: Vic phn nh chnh xc nhng thay i trong mi trng chnh sch, theo kp nhp pht trin nng ng ca nn kinh t Vit Nam l mt thch thc i vi PCI. Nhm cp nht c bc tranh thc tin ph hp cho cc nh hoch nh chnh sch, t nm 2005, nhm nghin cu PCI t t ra mc tiu khong 4 nm mt ln s hiu chnh li Ch s PCI. Theo , chng ti thc hin cc hiu chnh ln lt nm 2005, 2009 v mt ln na trong bo co PCI 2013 ny. Cc iu chnh: PCI 2013 c mt s iu chnh nh sau: Loi b cc ch tiu v ch s thnh phn theo chng ti khng cn ph hp vi tnh hnh thc t ca nn kinh t Vit Nam, b sung thm cc ch tiu mi ph hp hn v iu chnh li cch tnh trng s nhm phn nh s thay i v tm quan trng ca cc lnh vc iu hnh khc nhau. Bn thay i ln gm: Ch s thnh phn mi v Cnh tranh bnh ng: y l thay i quan trng nht cho n nay trong PCI: bo co PCI 2013 s dng li v ci thin ch s thnh phn ny sau khi loi b t nm 2009. Vo thi im nm 2009, DNNN do a phng qun l khng cn vai tr p o trong mi trng kinh doanh cp tnh na. Lc , chng ti cho rng din bin mi ny bo hiu s chm dt tnh trng chnh quyn a phng u i DNNN. Trn thc t, u i ca chnh quyn i vi DNNN vn tip din, thm ch cn mc ln hn. Nm 2013, 31% doanh nghip cho bit vic cc DNNN c u i trong lnh vc tip cn t ai, tn dng v mua sm cng l mt tr ngi ln cho hot ng ca h. Nu ch s Cnh tranh bnh ng ch tp trung vo nhm DNNN do Trung ng qun l th s khng phn nh y mi trng cnh tranh cp tnh. Doanh nghip tham gia kho st PCI nhc nhiu n hai hnh thc u i tng t. l u i dnh cho cc doanh nghip tin thn l DNNN v cc doanh nghip thn hu, vi 35% cho rng doanh nghip nh nc c phn ha v doanh nghip thn quen vi chnh quyn c u i. Th hai, 32% doanh nghip tin rng lnh o tnh u tin thu ht u t nc ngoi hn l pht trin doanh nghip t nhn trong tnh. Ch s mi v Cnh tranh bnh ng bao gm ba kha cnh trn nhm phn nh c cc hnh thc phn bit i x ph bin ca chnh quyn tnh nhng phn bit i x c th chn ln s pht trin ca khu vc doanh nghip dn doanh.
PCI2013
xiii
Cp nht Thang im nh gi tnh cng khai, minh bch cc website ca tnh: Ngay t khi xy dng, PCI c b ch s ring nh gi mc cng khai v ng dng cng ngh thng tin trn cc cng thng tin a phng. Nm 2005, khi ch s ny c xy dng, s lng website ca tnh cn rt t v ni dung thng rt s lc, hu nh khng c nhng thng tin c bn nh ti liu v ngn sch, bn c s h tng hay chnh sch u i u t. Qua cc nm, website ca cc tnh dn dn ci thin, v vy, thang im nh gi webite ca PCI dn lc hu, khng phn nh kp cc i mi trn cc website ca cc tnh trong xp hng ca ch tiu ny. Nm nay, nhm nghin cu nghin cu k cc thng tin trn website ca tnh cp nht v m rng cc tiu ch nh gi theo thang im 50. Thang im ny nh gi cc tnh da trn chi tit ca cc thng tin ng ti trn website v tip cn ngn sch, chnh sch t ai, chnh sch o to lao ng v c hi vic lm, u i cho u t a phng, cng bo tnh, v cc c ch h tr ng k doanh nghip, th tc xin cp php trc tuyn. Cp nht cc ch s thnh phn: Chng ti thay i mt s ch tiu ca tng ch s thnh phnb mt s ch tiu khng cn cn thit, thm ch tiu mi v trong vi trng hp, iu chnh cch t cu hi ngi c d hiu hn. Bn ch s thnh phn c nhng thay i quan trng gm Chi ph gia nhp th trng, Tip cn t ai, Tnh minh bch v Thit ch php l. Trng s mi cho cc ch s thnh phn: Vic b sung ch s thnh phn mi v thay i cc ch tiu i hi chng ti phi iu chnh li chin lc xy dng trng s m bo Ch s PCI tip tc cung cp cho chnh quyn tnh thng tin cn thit v tc ng chnh sch i vi hot ng ca khu vc t nhn ti tnh. Ging nh Ch s PCI cc nm trc, cc trng s c tnh ton theo mt quy trnh thng k ba bc, trong cc thc o hiu qu ca doanh nghip c hi quy theo tng ch s thnh phn. Cc trng s nhn chung vn kh thng nht vi cc nm trc. Tnh minh bch v o to lao ng tip tc l cc ch s thnh phn quan trng nht trong iu hnh kinh t cp tnh. Nm nay, nhm trng s cao c thm ch s Dch v h tr doanh nghip.
Ch s PCI n nh d c cc thay i v phng php: S thay i trong phng php lun tc ng khng ng k n th hng ca tt c cc a phng. C mi tng quan mnh (0,72) gia im s tng th ca nm 2012 v 2013. H s ny cng tng t nm trc, v iu ny cho thy s n nh trong th hng ca cc tnh ng thi cng cho thy cc tnh thc s c c hi ci thin cht lng cc lnh vc iu hnh tng im s.
Ch s nng lc cnh tranh cp tnh nm 2013

Nng tr li dn u bng xp hng: hai tnh min Trung l Nng v Tha Thin-Hu c thnh tch xut sc, vt tri so vi cc tnh khc ngay trong nhm c cht lng iu hnh Rt tt vi im s trn 65 theo thang im mi. y l nhng gng mt khng qu xa l trong nhm dn u. Cho n trc nm 2011, Nng lin tc ginh v tr th nht hoc th hai trong bng xp hng PCI hng nm. Tha Thin Hu cng c bng thnh tch xut sc vi Ch s PCI. K t nm 2007, ch duy nht mt ln tnh ny ri khi nhm 25 tnh c im s cao nht v nm trong nhm Tt. Tha ThinHu c nhng cam kt mnh m nht v vic ci thin im s PCI. T nm 2007 n nay, a phng ny ban hnh by vn bn k hoch, ngh quyt v ba Quyt nh ca UBND tnh v ci thin PCI.
xiv
PCI2013
Cc tnh xut sc khc: Nhm Rt tt cha bao gi vng bng cc trng hp thnh cng t khu vc ng bng sng Cu Long: nm nay tip tc l ng Thp (63,35) v Kin Giang (63,55). K t ln u cng b PCI n nay, ng Thp cha bao gi xp hng di 11, v tng t thnh tch cao nht l v tr s 1 vo nm 2012. Kin Giang cng vn dn ln th hng cao qua nhiu nm lin (xp th 6/63 nm ngoi). Qung Ninh (vi th hng trung bnh l 18 v cao nht l v tr th 7 nm 2010) v Bn Tre (th hng trung bnh l 16 v cao nht l v tr th 7 nm 2008) cng l nhng gng mt quen thuc trong i hnh dn u PCI. Nhiu nm qua, Bn Tre lin tip l tnh c im s cao nht trong lnh vc Chi ph khng chnh thc. Bt ng duy nht trong nhm dn u l tnh Qung Ngi, vi v tr s 7 trong bng xp hng. y l mt bc tin ni bt ca tnh, vn thng ng v tr trung bnh, vi im s 38,5 t nm 2006-2012 v cha bao gi vt qu v tr th 18. Ging nh Tha Thin Hu, kt qu ny ca Qung Ngi xut pht t cam kt ci thin cht lng iu hnh ca chnh quyn tnh c c th ha trong cc vn bn ban hnh chnh thc.
Ch s C s h tng nm 2013
ng lc: Theo nhu cu ca ng o nhng ngi quan tm, nm nay nhm nghin cu PCI tip tc xy dng Ch s c s h tng, vn xut hin t nm 2008, cho bo co PCI. Cht lng c s h tng ang tc ng tiu cc n nng sut ca nn kinh t Vit Nam. Cho d cht lng c s h tng c th khng lin quan trc tip n nng lc iu hnh ca chnh quyn tnh, song v l thuyt, hin nay, vic phn cp mnh m hn to nhiu c hi cho cc tnh trong vic t huy ng ngun lc a phng m rng, nng cp c s h tng. Bn cnh , nhiu doanh nghip trong nc v nc ngoi cho VCCI bit h xem ch s C s h tng l mt ch s c bit hu ch cn phi tham kho khi ra quyt nh u t hay tng quy m kinh doanh. Phng php: Ch s C s h tng PCI gm 4 ch s thnh phn nh gi cht lng c s h tng cp tnh: 1) kh nng p ng v cht lng ca cc khu cng nghip a phng; 2) cht lng ng giao thng; 3) chi ph v tin cy ca cc dch v cng ch; v 4) cng ngh thng tin v truyn thng. Bng xp hng: Nng, Bnh Dng, B Ra-Vng Tu, Bc Ninh v TP . H Ch Minh l cc tnh c nh gi tt nht v c s h tng. Tha Thin Hu, ng Nai, Thi Bnh, Qung Ninh v Hi Dng ginh cc v tr cn li trong Top 10. Cc tnh thuc a bn nng thn, min ni nm cui bng v cht lng c s h tng.
B ch s PCI gc
ng lc: Nhng thay i trong phng php lun PCI c nh hng n phn tch theo chui thi gian, c th gy kh khn cho cn b a phng trong vic nh gi tin ci cch ca tnh bng mt thc o n nh v cht lng iu hnh kinh t theo thi gian. Do vy, bt u t nm 2009, chng ti xy dng mt b ch s PCI gc, theo di nhng thay i v im s PCI thng qua cc ch tiu n gin thit k sn trong cc cuc kho st PCI k t nm 2006. Nm 2009, chng ti cng d nh cng b ch s ny nhng khng thc hin v lo ngi rng n c th gy nhm ln cho ngi c. Nm nay, sau khi cn nhc, chng ti quyt nh phn tch mt cch r rng hn b ch s PCI gc do nhn thy d liu 9 nm qua cung cp nhng thng tin quan trng v din bin qu trnh ci cch iu hnh kinh t ca Vit Nam.
PCI2013
xv
Kt qu: Tin tt: Qua lng knh phn tch b ch s PCI gc, nm 2013 c v l mt nm khi sc. Tnh trung v c im s l 47, cao nht k t khi bt u iu tra ny. Xu hng gim tham nhng quy m nh: Chi ph khng chnh thc, ch s thnh phn o lng chi ph v tham nhng quy m nh, ci thin lin tc theo thi gian. Chi ph gia nhp th trng: Hu ht cc tnh u n lc ci thin iu kin gia nhp th trng cho doanh nghip thng qua nhng ci cch v th tc ng k kinh doanh, gim bt cc yu cu cp php v thit lp c ch mt ca. Kt qu l, tnh trung v nm nay t gn 9 im trn thang im 10 v ch s ny. Trong lnh vc ny, cc tnh dng nh khng cn nhiu vic phi lm v cc tnh nn p dng nhng sng kin v n lc tng t sang cc lnh vc khc. Cc lnh vc c thay i tch cc: Qu o ca cc ch s khc nh Tip cn t ai, Tnh minh bch v Dch v h tr doanh nghip c phn tht thng. Tuy nhin, xu hng chung l u c ci thin tch cc so vi nm trc. Cc lnh vc cn tip tc ci thin: im ng lo ngi hn l xu hng lin tc gim im ca hai ch s khc. Doanh nghip vn cho rng sn chi cha thc s cng bng i vi khi t nhn trong nc v c bit lo ngi rng cc doanh nghip c mi quan h thn quen vi lnh o tnh, nht l doanh nghip c phn v doanh nghip c lnh o tng l quan chc nh nc th thng c u i hn trong tip cn t, vn v cc hp ng mua sm. Tng t xu hng nh vy, doanh nghip nhn nh rng tnh nng ng, tin phong ca lnh o tnh v thi ca h i vi khu vc t nhn suy gim lin tc k t nm 2007. Cht lng iu hnh kinh t dn c ci thin: V ch s PCI gc s dng cc ch tiu v trng s ging nhau, nn hon ton c th s dng theo di s tin b ca tng a phng qua thi gian. Nghin cu ch s PCI gc ch ra mt im rt kh quan: 51 trong tng s 63 tnh thnh (81%) c nhng ci thin tch cc so vi mc nm 2006. Mc d xp hng cc tnh thay i, nhng xu hng chung cho thy cht lng iu hnh kinh t ang dn c ci thin. Mc du vy, nhng thay i ny khng ln, c th nh cc tnh tng hng nhiu nht nh Bc Liu v Tin Giang c im s PCI gc trung bnh tng ch cha y hai im mt nm.
Kt lun
Trin vng tng lai: Phn tch b ch s PCI gc ch ra mt trin vng tng i lc quan Vit Nam. Nim tin ca doanh nghip c phn cha khi sc, nhng nim tin li l ng lc ca nhng thay i v cht lng iu hnh gip ci thin mi trng kinh doanh. im s PCI gc phn nh nhng thay i quan trng v chi ph khng chnh thc, tnh minh bch, n nh s dng t, nhng yu t s ci thin nim tin ca nh u t. Hi vng rng, nhng ci thin trong cng tc iu hnh s to ra c hi y mnh u t v to ra s lc quan trong nhng nm ti.
xvi
PCI2013
TM TT V KT QU CHNH CA CHNG 2: iu tra Doanh nghip nc ngoi

Kho st hng nm ln th t v nh u t nc ngoi Vit Nam. Kho st thu thp kin ca 1.609 doanh nghip FDI n t 49 quc gia khc nhau, hot ng trn a bn 13 tnh, thnh ph ca Vit Nam c mt doanh nghip FDI tp trung cao nht. Mc d iu tra PCIFDI khng phi l kho st duy nht v u t nc ngoi ti Vit Nam, nhng y li l iu tra ln nht v ton din nht hng nm. Tm l km lc quan ca doanh nghip FDI vn duy tr. D c nhng khi sc nhng nim tin v hiu qu hot ng ca doanh nghip FDI vn cha thc s lc quan trong nm 2013. Ch 28% doanh nghip FDI c nh tng quy m kinh doanh trong vng hai nm ti. Tng trng vn v lao ng ca doanh nghip cng thp hn nm trc. Mt khc, doanh thu mc n nh, nhng li nhun doanh nghip tng nh. Nng lc cnh tranh thu ht vn nc ngoi: Quc gia cnh tranh: Theo s liu kho st PCI, 54% doanh nghip FDI, trc khi la chn Vit Nam, tng cn nhc u t vo quc gia khc (ch yu l Trung Quc (11,1%), Thi Lan (10,6%) v Campuchia (7,7%)). Nm 2011 v 2012, t l doanh nghip FDI cn nhc cc a im u t khc ch l 32%. Con s ny t thn n l mt ch bo quan trng v th hng ca Vit Nam trong mt nh u t quc t. Vit Nam c th khng l im n c u i nht vi cc nh u t quc t nh giai on 2007-2010, m hin gi ang phi cnh tranh vi cc i th truyn thng trong khu vc v mt s quc gia mi ni. Chin lc u t: Trong s nh u t cn nhc a im u t, 69% chn Vit Nam thay v chn cc quc gia khc, 31% u t vo Vit Nam nh mt phn ca chin lc u t a quc gia. Li th: Vit Nam c nh gi kh tt khi c so snh vi cc nc khc v ri ro b thu hi ti sn (64% nh gi Vit Nam tt hn); v n nh chnh sch (60%); vai tr ca doanh nghip trong qu trnh hoch nh cc chnh sch c nh hng n chnh h (59%); v c nh gi kh tt v mc thu so vi cc nc i th cnh tranh (52%). im yu: Cc doanh nghip FDI u chia s chung cm nhn l mi trng kinh doanh ca Vit Nam km hp dn hn cc i th cnh tranh v chi ph khng chnh thc, gnh nng cc quy nh php lut, cht lng dch v hnh chnh cng (gio dc, y t) v cht lng ca c s h tng. Mc hi lng ca nh u t v c s h tng ca Vit Nam ngang bng vi cc nc lng ging Campuchia v Lo. Song ngc nhin hn c, i vi lnh vc tham nhng v gnh nng quy nh php lut, Vit Nam b nh gi thp hn so vi hai quc gia ny.
Hot ng chuyn gi: Kt qu chnh: Nhm nghin cu thc hin mt phn tch c bit v hot ng chuyn gi ti Vit Nam. Kt qu cho thy khong 20% doanh nghip FDI thc hin vic chuyn li nhun nhm gim gnh nng thu, v t l ny s gim nu nh chnh sch thu v cng tc thc thi chnh sch thu n nh v d on hn.
PCI2013
xvii
Hm chnh sch: Kt qu phn tch hot ng chuyn gi mang mt thng ip r rng dnh cho cc c quan qun l. H thp mc thu thu nhp doanh nghip ngang bng vi mc thu m doanh nghip c hng ti nc xut x s lm gim ng k ng c chuyn gi. Tuy nhin, ngay c khi mc thu khng c thay i ln, nu c quan qun l c th m bo cho doanh nghip mt l trnh tng thu c th d on c, gip doanh nghip c th c lng mt cch y gnh nng thu ca mnh trong tng lai th ng c thc hin chuyn gi ca doanh nghip s gim bt iu ny gip Vit Nam tng thu ngn sch v s dng ngun thu ny u t, khc phc cc yu km trong dch v hnh chnh cng v c s h tng, vn b cc nh u t coi l nhng im yu chin lc quan trng nht ca Vit Nam. Tc ng ca bin ng chnh sch: Cc kt qu phn tch cng nht qun vi nh gi ca doanh nghip FDI rng cc doanh nghip Vit Nam ang chu tnh trng qu ti quy nh so vi cc nc tng ng. Qu ti quy nh y khng c ngha l s lng qu nhiu m l tnh khng n nh trong cc quy nh v thu. Mt phn ca vn chnh l nhng thay i ln, thng xuyn v cc quy nh lin quan n thu (c bit thu xut nhp khu, thu thu nhp c nhn v cc loi ph nh vo ngi tiu dng cui cng) khin doanh nghip mt nhiu cng sc xy dng cc chin lc mi ng ph.
TM TT V KT QU CHNH CA CHNG 3: Tham gia gp xy dng php lut v Tun th php lut
Kt lun chnh: S dng s liu kho st PCI i vi doanh nghip dn doanh ti Vit Nam, nhm nghin cu nhn thy mt doanh nghip c xu hng tun th quy nh php lut hn khi h tham gia vo qu trnh xy dng quy nh php lut. V quan trng hn, chng ti pht hin ra bng chng cho thy iu ny s ch thnh hin thc khi doanh nghip thy c s quan tm ca c quan son tho i vi nhng kin ng gp ca h. C c s khng nh rng, s quan tm ca c quan son tho i vi nhng kin ng gp c lin quan ti vic tun th, chp hnh quy nh ca doanh nghip. Hm chnh sch: Kt qu ny a ra mt khuyn ngh r rng v chnh sch: Cc b, ngnh Vit Nam cn phn hi cng khai trc nhng xut, gp ca doanh nghip v cng dn trong nhng ln ly kin cho son tho quy nh, chnh sch. C ch: Nghin cu cc c ch ng sau nhng pht hin ny, chng ti nhn thy rng, doanh nghip s hiu quy nh php lut hn nu h tham gia su rng vo qu trnh son tho cc quy nh, chnh sch. Tuy nhin vic tham gia xy dng quy nh php lut tc ng n tun th php lut ch yu thng qua thi ca doanh nghip i vi chnh quyn: s tham gia ng gp kin vo d tho quy nh php lut s ch gp phn nng cao cm nhn v hiu qu hot ng iu hnh ca chnh quyn khi chnh quyn thc s quan tm ti vic ny v ngc li, nu th , lng tin vo quy nh, chnh sch s gim st.
PCI2013
Primary Author and Lead Researcher: Ph.D. Edmund Malesky Research Team: Dau Anh Tuan Le Thanh Ha Le Thu Hien Dang Quang Vinh Nguyen Ngoc Lan Pham Ngoc Thach Nguyen Le Ha
PCI2013
IU TRA DOANH NGHIP DN DOANH V CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH 2013
Mi nm, khi xy dng Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh (PCI), nhm nghin cu t ra hai mc tiu. Mc tiu u tin v quan trng nht l m bo ch s PCI i din cho ting ni ca doanh nghip, phn nh ng quan im, cm nhn, nguyn vng v tri nghim ca gn 400.000 doanh nghip dn doanh trong nc. Cng ng ny ang gia tng c v s lng v tm nh hng i vi nn kinh t, tuy nhin, h vn cha nhn c s quan tm ng mc trong cc i thoi chnh sch. L do n gin l h khng c ngun lc v nh hng ln nh cc doanh nghip Nh nc hay cc tp on a quc gia ting tm. kin ca doanh nghip dn doanh ht sc quan trng bi chnh h to ra s nng ng, vic lm, ngun thu v i mi sng to a Vit Nam bc sang thp k pht trin mi. Bng cch tng hp v trnh by mt cch c h thng ting ni chung ca cc doanh nghip dn doanh trong nc, chng ti hi vng nghin cu ny s gp phn nng cao vai tr ca cng ng doanh nghip trong qu trnh xy dng quy nh, chnh sch. Nm 2013, mc tiu trn tr nn c bit quan trng. Mc d nn kinh t Vit Nam ang c du hiu phc hi, d liu PCI cho thy doanh nghip t nhn vn phi rt n lc duy tr hot ng. Nm 2013, ch vn vn 6,4% doanh nghip trong nc tng quy m
Mc d nn kinh t Vit Nam ang c du hiu phc hi, d liu PCI cho thy doanh nghip t nhn vn phi rt n lc duy tr hot ng.
"
"
PCI2013
u t v 6,2% doanh nghip tng quy m lao ng. Bng 1.1 cho thy cc con s khng kh quan hn so vi nm 2012, vn c nh gi l nm trin vng kinh t km nht k t n phm PCI u tin. Tm l bi quan dng nh vn tip tc: ch c 32,5% doanh nghip tham gia kho st PCI 2013 cho bit c nh tng quy m kinh doanh trong vng 2 nm ti. Cc ch tiu ny c tng hp li v m t theo thi gian trong Nhit k doanh nghip ti Hnh 1.1. y c coi l ch bo quan trng, gip nh gi chnh xc nim tin ca doanh nghip k t nm 2006 n nay. Trong Hnh 1.1, hnh thoi mu xanh th hin t l doanh nghip c k hoch m rng, on thng m t cc khong tin cy. R rng, qua mi nm, nim tin ca doanh nghip li st gim i cht k t ln u cng b bo co PCI. BNG 1.1 Nm T l DN tng vn u t 27,6% 27,1% 29,3% 15,4% 22,1% 14,1% 6,4% 6,4% Kt qu hot ng ca doanh nghip dn doanh trong nc Quy m u t trung bnh (t VND) 7,25 8,10 10,20 12,02 12,72 12,16 11,11 14,86 T l DN bo l T l DN tng quy m lao ng 22,0% 20,9% 21,6% 12,3% 17,1% 11,2% 6,0% 6,2% T l DN d nh m rng quy m 74,6% 72,5% 71,0% 59,7% 61,7% 47,4% 34,0% 32,5% Quy m lao ng trung bnh (s ngi) 31,61 33,16 40,57 45,91 47,63 45,44 26,33 28,95
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Nm T l DN bo li
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
77,5% 81,1% 82,3% 69,2% 74,9% 72,9% 58,9% 64,3%
10,8% 9,3% 8,7% 19,9% 16,0% 14,4% 21,9% 20,8%
PCI2013
HNH 1.1
Nhit k doanh nghip trong kho st PCI qua cc nm
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
30
32 34 36
38 40
42
44
46 48 50
52 54 52 58
60
62
64 66
68 70
72 74 76
78
80
T l DN d nh m rng kinh doanh (%) Khong tin cy 95%
Mc tiu th hai, bo co PCI c gng cung cp thng tin hu ch cho cc cuc tho lun chnh sch ln ca Vit Nam, thng qua cc phn tch khoa hc, khch quan, s dng k thut nghin cu tin tin. Tng lai nn kinh t Vit Nam hin ang l ch tranh lun si ni ti cc phin cht vn ca Quc hi, trn cc phng tin truyn thng i chng, trong phng hp ca cc chuyn gia, c vn, trong cng ng mng v ngay c trong nhng cu chuyn tr d tu hu. Chng ti hy vng bo co PCI s cung cp thng tin hu ch cho cc cuc tho lun ny, qua h tr cc nh hoch nh chnh sch a ra quyt sch ti u v thng tin cho ngi dn Vit Nam. Bo co PCI 2013 tip tc cc n lc hng ti hai mc tiu trn. Trong bo co ny, nhm nghin cu s trnh by quan im v cm nhn ca 8.093 doanh nghip tham gia kho st, i din cho khi doanh nghip dn doanh trong nc ti 63 tnh, thnh ph trn ton quc v cc lnh vc iu hnh nh hng ln n hot ng ca doanh nghip. Bo co cng im li nhng thay i trong cm nhn ca doanh nghip qua thi gian, nu bt cc thnh tu quan trng v thch thc pha trc. Ch s PCI gm 10 ch s thnh phn, phn nh cc lnh vc iu hnh kinh t c tc ng n s pht trin ca khu vc kinh t t nhn. Mt a phng c coi l c cht lng iu hnh tt khi c: 1) chi ph gia nhp th trng thp; 2) tip cn t ai d dng v s dng t n nh; 3) mi
PCI2013
trng kinh doanh minh bch v thng tin kinh doanh cng khai; 4) chi ph khng chnh thc thp; 5) thi gian thanh tra, kim tra v thc hin cc quy nh, th tc hnh chnh nhanh chng; 6) mi trng cnh tranh bnh ng; 7) lnh o tnh nng ng, sng to trong gii quyt vn cho doanh nghip; 8) dch v h tr doanh nghip pht trin, cht lng cao; 9) chnh sch o to lao ng tt; v 10) th tc gii quyt tranh chp cng bng, hiu qu. Chng 1 gm ba phn. Phn u m t nhng thay i trong phng php nghin cu PCI. Hng nm, nhm nghin cu u gp kh khn trong vic xc nh mt phng php lun ti u nh gi chnh xc, khch quan nht mt th trng mi ni nng ng nh Vit Nam. Mt mt, chng ti mun xy dng mt ch s phn nh kp thi nhp ci cch ti Vit Nam, vi cc ch tiu ph hp, o lng c nn kinh t ang pht trin nhanh v ang trong qu trnh hi nhp quc t ca Vit Nam. Mt khc, chng ti li mong mun gi c tnh n nh ca ch s PCI qua thi gian, cho php cc nh nghin cu v cc nh hoch nh chnh sch nh gi chnh xc nhng thay i, bin ng v cht lng iu hnh kinh t cp tnh v ton quc v kim nghim mi lin h vi hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. Cch y gn 10 nm, ngay t lc bt tay xy dng Ch s PCI, nhm nghin cu c gng a ra gii php cp nht Ch s PCI bn nm mt ln, ng thi gi nguyn b ch tiu gc khng i qua cc nm. Sau ln hiu chnh cui vo nm 2009 (bn nm sau n phm PCI 2005), nm nay l ln hiu chnh tip theo. Chng ti s m t cc hiu chnh ln v gii thch l do ti Phn 1. Chi tit v cc hiu chnh c tng hp y ti Ph lc phin bn bo co trn website, nh mt bin nin s c o v nhng chuyn mnh ca nn kinh t Vit Nam. Phn 2 trnh by kt qu kho st PCI 2013 km theo cc th minh ha khng cn xa l vi nhiu a phng, doanh nghip v nh hoch nh chnh sch Vit Nam. Phn 3 phn tch Ch s C s h tng ch s c khi phc li trong nm nay theo nhu cu ca ng o doanh nghip. Nhiu doanh nghip cho bit, c s h tng c coi l yu t quan trng trong quyt nh la chn a im u t ca h. Phn cui cng ca Chng 1 phn tch b ch s PCI gc v trnh by nhng thay i ca ch s ny qua cc nm. Trc khi i vo s liu, chng ti mun thng bo mt thay i quan trng trong qun l d n PCI. Trong cc nm qua, PCI l mt d n nghin cu do Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (VCCI) v D n Sng kin Cnh tranh Vit Nam (VNCI) hp tc thc hin, vi s h tr ca C quan Pht trin Quc t Hoa K (USAID). V mi mt, PCI l kt qu ca n lc tp th. Nghin cu ny khng th thnh cng nu khng c tr gip k thut rt qu gi ca cc chuyn gia quc t v s am tng ca VCCI v bi cnh Vit Nam cng nh cng ng doanh nghip dn doanh Vit Nam. Qua mi nm, i ng VCCI ngy cng m nhim trch nhim ln hn. Nng lc ca VCCI hin cho php t chc ny qun l v thc hin tt c cc phn vic t thit k kho st, thu thp d liu, thc hin quy trnh kim sot cht lng, xy dng ch s, ph bin thng tin cho n tham vn chnh sch. Nm 2013, VCCI m trch ton b cng vic lin quan n PCI nh mt phn ca Sng kin Ci cch USAID (USAID Forward Initiative). VCCI c tn nhim c lp thc hin ton b d n quan trng ny. thc hin tt nhim v ny, VCCI u t vo ngun lc mi nhm m bo cht lng ca bo co v pht huy nn tng kinh nghim c c trong qu trnh hp tc vi cc i tc quc t. PCI hin gi chnh thc l mt sn phm ni a ha, v chng ti hy vng PCI s ng gp nhiu hn na cho qu trnh hoch nh chnh sch ca Vit Nam.
PCI2013
1.1
"
CC THAY I TRONG PHNG PHP LUN PCI
K t bo co PCI 2005, chng ti nhiu ln nhn mnh cc ch s thnh phn, cc ch tiu Ch s PCI c thit k vi v trng s cui cng s phi iu chnh cp nht tnh hnh ci cch v cc thch thc mc ch r rng l a ra xut chnh sch kh thi cho chnh quyn mi trong nn kinh t Vit Nam. Khng ging nh cc ch s khc c nhiu ngi bit tnh; do vy ch s ny s dng cc n nh Ch s Cnh tranh ton cu hay Ch s Qun tr quc gia ca Ngn hng Th gii, thc o rt c th, r rng. vn c xy dng kh tru tng, Ch s PCI c thit k vi mc ch r rng l a ra xut chnh sch kh thi cho chnh quyn tnh; do vy ch s ny s dng cc thc o rt c th, r rng. Chng hn, vic thc hin th tc ng k kinh doanh ti b phn mt ca ch trin khai th nghim ti mt s tnh vo nm 2005, v phi n nm 2008 m hnh mt ca mi c p dng trn ton quc.1 Do , ch trong vi nm gn y s doanh nghip thc hin TTHC qua b phn mt ca mi ln chng ti b sung cc cu hi v tri nghim ca doanh nghip khi thc hin cc th tc ng k kinh doanh ti b phn ny.
"
Ngay t u, chng ti d kin s phi hiu chnh li Ch s PCI bn nm mt ln cp nht cc thay i trong nn kinh t. y l c hi chng ti iu chnh thit k ch s ph hp vi tnh hnh thc t trn c s kin cc bn lin quan. Hng nm, nhm nghin cu thc hin phn tch chn on PCI ti hng chc tnh, thnh ph v tham gia i thoi v cc thch thc khi a phng thc hin nhng ci cch t ph. Nhng cuc i thoi ny gp phn lm sng t nhng im cha r rng v mt ch tiu PCI no . Nhm nghin cu PCI cng c ban c vn giu kinh nghim v chuyn mn t vn, gp nhit tnh v phng php xy dng ch s. Ban c vn ca chng ti gm cc chuyn gia nghin cu hng u, cc nh hoch nh chnh sch, chuyn gia v doanh nhn am hiu thc tin ti Vit Nam. H bt mch nn kinh t v t vn nhng nh hng chnh xc cho chng ti ch s PCI, sau khi hiu chnh, c th phn nh chnh xc cc kh khn trong mi trng kinh doanh ca Vit Nam. Bi y l bo co nm th 4 sau ln hiu chnh cui vo nm 2009, chng ti quyt nh s c mt s thay i ln vi Ch s PCI. Cc thay i ny nm trong bn lnh vc sau: A) Ch s Cnh tranh bnh ng Ch s mi; B) Thay i cch chm im website ca tnh trong ch s thnh phn Tnh minh bch; C) Thm, bt v ci thin ch tiu ca cc ch s thnh phn; v D) Hiu chnh li cc trng s nhm phn nh cc thay i trong nn kinh t.
Vic ny c thc hin sau khi Thng t lin tch 05 kt hp hai th tc cp giy chng nhn ng k kinh doanh v m s thu thnh mt th tc vi mt m s duy nht. Quyt nh 236 nm 2006 ca Th tng Chnh ph giao trch nhim trin khai b phn mt ca cho tnh song phi n khi ban hnh Thng t lin tch 02/2007/BKH-BTC-BCA th trch nhim ny mi c giao cho S K hoch u t tnh lm u mi.
PCI2013
A. Ch s thnh phn mi v Cnh tranh bnh ng

u tin v quan trng nht, bo co PCI 2013 s dng li v ci thin ch s thnh phn b loi b t nm 2009. Vo thi im nm 2009, sau khi trao i vi cc quan chc a phng v doanh nghip, chng ti tin rng u i ca chnh quyn i vi DNNN do a phng qun l khng cn l mt cn tr i vi cc doanh nghip dn doanh na. Hu ht nhng doanh nghip ny c c phn ha, gii th hoc sp nhp vi cc tp on, tng cng ty Nh nc. Ch cn li cc cng ty cng ch c lnh vc hot ng khc v khng cnh tranh vi khi doanh nghip dn doanh v t ai, mt bng kinh doanh, lao ng hay vn. Trong giai on , c v r rng l DNNN do a phng qun l khng cn l i th cnh tranh ca doanh nghip dn doanh.2 Chng ti ng tnh vi kt lun . Thi im 2009, Vit Nam tham vng s to ra nhng n v ch cht ca nn kinh t bng cch sp nhp, hp nht cc DNNN nh hn thnh cc tp on, tng cng ty ln, v chi nhnh ca DNNN do Trung ng qun l vn tip tc hot ng a phng. Song quyt nh b hn ch s thnh phn u i i vi DNNN da trn hai l do. Th nht, chng ti cho rng chnh quyn tnh khng c nh hng ng k n quyt nh iu hnh ca DNNN do Trung ng qun l nn s khng c ng c u i cc doanh nghip ny. Th hai, hu ht doanh nghip tham gia kho st PCI hot ng trong cc lnh vc khc vi DNNN do Trung ng qun l, nn chng ti cho rng doanh nghip dn doanh s khng b nhng doanh nghip ny p o. Song ban c vn ca chng ti v nhiu hc gi chuyn nghin cu v Vit Nam li c chung quan im rng c hai l do trn u khng ng.3 Trn thc t, mt s chuyn gia thm ch ni vic b ch s thnh phn u i DNNN ra khi Ch s PCI s gy kh khn cho vic phn tch cc chin lc thnh lp tp on, tng cng ty Nh nc ca Vit Nam. Nh nu trong bo co nm trc, tnh trng hot ng km hiu qu ca doanh nghip v cm nhn ngy cng tiu cc v cht lng iu hnh kinh t ca a phng xut pht t mi trng cnh tranh thiu bnh ng, hay ni c th hn, doanh nghip dn doanh ang b DNNN vn c u i tc i nhiu c hi kinh doanh. Theo l thuyt, DNNN do Trung ng qun l s dng v th c quyn trong cc ngnh c bo h to ra dng tin, gip thnh lp cc cng ty con cnh tranh trc tip vi doanh nghip dn doanh trong nhiu lnh vc, t bt ng sn cho n sn xut bng n v dch v nh hng, khch sn. L thuyt ny tr thnh thc t ca nhiu ngnh, v ngy cng c cng nhn sau nhng b bi ca cc tp on nh Vinashin v Vinalines. Thc t l, khong mt phn ba doanh nghip tham gia kho st PCI tip tc cho bit u i i vi DNNN do Trung ng qun l l mt tr ngi cho hot ng ca h; con s ny tng nh so vi nm 2012. Hnh 1.2 minh ha bng hnh v quan im ny ca doanh nghip.
2 3
Xem Bo co PCI 2009 (Malesky, E. 2009, Chng 3, trang 48-51) tham kho phn tho lun chi tit v quyt nh ny. Pincus, J. et al. 2012.
PCI2013
Hnh 1.2
T l doanh nghip cho rng chnh quyn u i i vi DNNN, doanh nghip FDI v doanh nghip nh nc c phn ha (theo thi gian) u i i vi doanh nghip FDI
0 20 40 60
34
47 25 25
44
37
26
31
32
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0 20 40 60
58
u i i vi DNNN
46 43 38 37 37 29 28 31
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
u i i vi DNNN c phn ha
0 20 40 60 33 30 29 31 31 32 44 23 35
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
u i dnh cho cc cng ty ln r rt nht lnh vc mua sm cng (35% doanh nghip ng ), song cng kh r nt trong lnh vc tip cn t ai (27%), tip cn vn (27%), v th tc hnh chnh nhanh chng, n gin (26%). T l doanh nghip cho rng vic tnh u i doanh nghip ln gy kh khn cho hot ng ca h gim ng k so vi nm 2005, khi ln u tin chng ti kho st PCI, song con s vn ln tip tc l mt vn ng lo ngi. Hn na, tnh trng cnh tranh thiu bnh ng hin din khp cc a phng trn ton quc vi mc khc nhau. Ti mt s tnh, qu na doanh nghip tham gia kho st PCI ng vi nhn nh chnh quyn tnh to thun li hn cho DNNN trong tip cn t ai v tn dng. phn nh thc t ny, chng ti phc hi ch s thnh phn u i i vi DNNN vi tn gi mi l ch s Cnh tranh bnh ng. Sau khi cn nhc v nghin cu cn trng, chng ti kt lun nu ch s ny ch tp trung vo nhm DNNN do Trung ng qun l th s khng phn nh y mi trng cnh tranh cp tnh. Hnh 1.2 gii thch r rng kt lun ny. Doanh nghip tham gia kho st PCI nhc nhiu n hai hnh thc u i tng t u i i vi DNNN. l u i dnh cho 1) cc doanh nghip tin thn l DNNN v ch doanh nghip c mi quan h vi chnh quyn; v 2) cc doanh nghip FDI. Nh nu trong bo co PCI 2012, 41% doanh nghip tr li cho bit cc doanh nghip c phn ha m
PCI2013
trc y l DNNN c to nhiu thun li nht (so vi 35% doanh nghip ni nh vy trong nm nay). Cc doanh nghip ny, trong mt s trng hp vn c mt phn vn do Nh nc nm gi, thng c quan h cht ch vi chnh quyn. Theo iu tra doanh nghip mi nht ca Tng cc Thng k, Nh nc hin nm c phn hay phn vn kim sot ti 2.048 cng ty trn c nc. Lnh o hoc ch cc doanh nghip ny thng tng l lnh o trong c quan Nh nc hoc l qun l ti DNNN nn vn gi c cc mi quan h c nhn gn gi vi quan chc chnh quyn, do c hng nhiu thun li v quan tm hn trong tip cp cc ngun lc, u thu mua sm cng. Ngoi yu t quan h, 35% doanh nghip cho rng cc doanh nghip ln trong tnh (v quy m doanh thu v lao ng) cng c u i nhiu hn. Nhiu doanh nghip cng tin chc rng c mt b phn quan chc tnh u tin p ng nhu cu ca nh u t nc ngoi hn l pht trin doanh nghip dn doanh trong nc ti tnh. V tng th, khong 32% doanh nghip chung quan im ny, gim so vi t l 45% nm 2008. Tuy nhin, ti mt s tnh, cm nhn ny l ph bin, c bit l ti Tuyn Quang (49%), Nam nh (46%) v H Nam (44%). Ti H Ni, BRVT v Hi Phng, cng c n 40% doanh nghip phn nn v vic doanh nghip FDI c u i. Mc d mt s doanh nghip ni n tnh trng u i trong lnh vc tip cn t ai v th tc hnh chnh song mu cht l, chnh quyn tnh quan tm thu ht u t nc ngoi hn l gii quyt kh khn v to iu kin cho doanh nghip dn doanh hot ng. phn nh y cc cm nhn ny trong Ch s PCI 2013, chng ti xy dng ch s mi v Cnh tranh bnh ng gm ba kha cnh: 1) u i i vi DNNN do Nh nc qun l; 2) u i i vi doanh nghip FDI; v 3) u i i vi cc cng ty ln v thn quen. Ch s ny gm cc ch tiu o lng c th cc hnh thc u i lm mt bnh ng sn chi dnh cho cc doanh nghip trong nc thuc khu vc t nhn (xem Ph lc bit cc ch tiu chi tit). Trong Hnh 1.3 di y, im s ca cc tnh trong lnh vc Cnh tranh bnh ng cho thy cc tnh thuc khu vc ng bng sng Cu Long nh Kin Giang v Cn Th to dng c sn chi bnh ng nht, trong khi cc doanh nghip dn doanh ti H Tnh phi vt ln vi rt nhiu kh khn.
PCI2013
Hnh 1.3
Ch s mi v Cnh tranh bnh ng
Kin Giang Cn Th Gia Lai Bc Kn Qung Nam Bn Tre Lai Chu An Giang Bnh Thun Khnh Ha in Bin k Lk Vnh Long ng Thp Tin Giang Lm ng Ty Ninh Hu Giang Nam nh ng Nai Bnh nh Hi Phng Qung Ninh Ninh Bnh Qung Ngi Sc Trng Nng Yn Bi Tr Vinh Qung Tr TT-Hu Ph Yn Bnh Dng Qung Bnh TP .HCM Bc Liu C Mau Vnh Phc Lo Cai k Nng Long An Kon Tum H Giang Hi Dng H Nam Ngh An Lng Sn Thi Nguyn Sn La Bnh Phc Ha Bnh Bc Ninh Tuyn Quang H Ni Ph Th Cao Bng Thi Bnh BRVT Thanh Ha Hng Yn Ninh Thun Bc Giang H Tnh
u i i vi DNNN u i i vi DN FDI u i i vi DN ln v thn quen
10
10
PCI2013
B. Cp nht Thang im nh gi tnh cng khai, minh bch cc website ca tnh

Ngay t khi xy dng, PCI c b ch s ring nh gi mc cng khai v ng dng cng ngh thng tin trn cc cng thng tin a phng. Nm 2005, khi ch s ny c xy dng, s lng website ca tnh cn rt t v ni dung thng rt s lc, hu nh khng c nhng thng tin c bn nh ti liu v ngn sch, bn c s h tng hay cc chnh sch u i u t. Qua cc nm, website ca tnh dn ci thin, v vy, thang im ca PCI tr thnh lc hu, khng nh gi v xp hng c cc i mi v m trn cc website ca cc tnh. Nm 2013, nhm nghin cu nghin cu k cc thng tin trn website ca tnh cp nht v m rng cc tiu ch nh gi theo thang im 50. Thang im ny nh gi cc tnh da trn chi tit ca cc thng tin ng ti trn cc website ca tnh v tip cn ti liu ngn sch, chnh sch t ai, chnh sch o to lao ng v c hi vic lm, chnh sch u i u t ca a phng, cng bo tnh, cc vn bn php quy v cc c ch h tr ng k doanh nghip, th tc xin cp php trc tuyn.... Bn cnh , thang im mi c hnh thc cng im cho cc website tnh c h tr vic tham gia gp , phn bin chnh sch trc tuyn nh din n i thoi. Cc knh tham gia ny s c tho lun chi tit hn ti Chng 3. iu th v l, ngay c vi thang im c nhiu im mi v c bn, mi tng quan gia thang im mi v thang im c vn tng i cao (r=0,57), gi tr c ngha thng k mc 5%.
PCI2013
11
C. Cp nht cc ch s thnh phn

Cui cng, chng ti thay i mt s ch tiu ca tng ch s thnh phnb mt s ch tiu khng cn cn thit, thm ch tiu mi v trong vi trng hp, iu chnh cch t cu hi ngi c d hiu hn. V mc ch ny, chng ti thay i cc chi tit nh trong hu ht cc ch s thnh phn. Cc thay i c th v im s tng ng c tng hp ti Ph lc 1 ca Bo co. Chng ti cng thc hin mt s thay i quan trng trong 4 ch s thnh phn Chi ph gia nhp th trng, Tip cn t ai, Tnh minh bch v Thit ch php l. Chi ph gia nhp th trng: Chng ti b hai ch tiu o lng t l doanh nghip cn thm giy php kinh doanh khc v tng s giy php cn thit chnh thc hot ng v hai l do. L do th nht, trong kho st nm nay, s doanh nghip ng k mi t hn rt nhiu so vi nm trc do tnh hnh kinh t kh khn. S suy gim ny c phn nh trong mu PCI, trong ch c 277 doanh nghip ng k sau ngy 1/1/2012, thi im 1 nm trc cuc iu tra so vi 838 trong iu tra nm 2011 v 934 trong nm 2010. hu ht cc tnh, s doanh nghip ng k mi trong mu m c trn u ngn tay, mt s tnh thm ch khng c doanh nghip mi tham gia kho st. Quy m mu qu nh ca nm nay gy kh khn cho chng ti trong vic c tnh chnh xc tng s giy php cn thit. Chng ti khng th ch loi tr kh nng mt s lng ln giy php l do yu cu ca ngnh ch khng phi pht sinh trong qu trnh ng k doanh nghip tnh. m bo tnh chnh xc, chng ti b cc ch tiu ny. Chng ti thay th cc ch tiu trn bng mt ch tiu mi o lng t l doanh nghip thc hin th tc ng k doanh nghip qua b phn mt ca, tc l v l thuyt, gip gim chi ph thi gian v chi ph giao dch cn thit chnh thc hot ng. K t khi b phn mt ca c trin khai trn ton quc nm 2008, tnh hnh thc hin cc tnh rt khc nhau. Theo d liu PCI, ch c 42% doanh nghip s dng c ch ny ti tnh c im s thp nht (Tin Giang) so vi 86% ti tnh thc hin tt nht (Thanh Ha). Mc s dng khng hon ton phn nh cht lng, do chng ti b sung mt s ch tiu mi nhm nm bt cm nhn ca doanh nghip mt cch c th, v r rng ca thng tin, hng dn, tnh chuyn nghip v kin thc chuyn mn ca cn b, mc ng dng cng ngh thng tin nng cao cht lng dch v. Chi tit b ch tiu mi c trnh by ti Bng 1.2 di y.
12
PCI2013
BNG 1.2 Ch tiu
Cc ch tiu mi v Chi ph gia nhp th trng Ngun (Phiu iu tra PCI 2013) Thc o Cu hi: C3 Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht 2013 41,58 63,41 85,71 21,43 39,02 66,20 26,67 41,14 66,90 10,61 25,52 56,38 10,61 24,71 56,38 3,91 16,07 44,68 0,00 1,70 8,94
% DN ng k hoc sa i ng k doanh nghip thng qua b phn Mt ca Th tc ti b phn Mt ca c nim yt cng khai (% ng ) Hng dn v th tc ti b phn Mt ca r rng v y (% ng Cn b ti b phn Mt ca am hiu v chuyn mn (% ng )
Cu hi: C3.1.1
Cu hi: C3.1.2
Cu hi: C3.1.3
Cn b ti b phn Mt ca nhit tnh, thn thin (% ng ) ng dng cng ngh thng tin ti b phn Mt ca tt (% ng )
Cu hi: C3.1.4
Cu hi: C3.1.5
Khng p ng c tiu ch no (% ng )
Cu hi: C3.1.6
Tip cn t ai: B ch tiu cc nm trc ch yu tp trung o lng chnh sch lin quan n tip cn t ai v n nh trong s dng t. ng lo ngi nht lun lun l, liu mc ri ro b thu hi t c thp thc y doanh nghip u t v m rng quy m kinh doanh. Mc d hu ch song cc ch tiu tip cn t ai cc nm trc cha hon ton ph hp nh gi y cm nhn v vn t ai ca cc doanh nghip. Do , nm nay chng ti b sung thm hai ch tiu, trong cc doanh nghip mua t c hi v kinh nghim thc hin th tc xin cp GCNQSD. Ch tiu th nht ch o lng t l doanh nghip thc hin cc th tc hnh chnh v t ai trong vng 2 nm qua nhng khng gp bt k kh khn no v th tc. Kt qu dao ng trong khong t 22% tnh thp nht (BRVT) n 73% tnh cao nht (k Lk) v 69% Nng. Ch tiu th hai o lng su hn v t l doanh nghip c nhu cu c cp GCNQSD nhng cha c do th tc hnh chnh rm r hoc do cn b gy kh khn. Kt qu ch tiu ny dao ng t t l rt thp 3% n 50%. C th tnh Bnh Dng ch c 3% doanh nghip cho bit h khng c GCNQSD d c nhu cu, trong khi Sc Trng c n 50% doanh nghip cha c GCNQSD nhng cha lm c d c nhu cu.
PCI2013
13
BNG 1.3 Ch tiu
Cc ch tiu mi trong ch s thnh phn Tip cn t ai nm 2013 Ngun (Phiu iu tra PCI 2013) Cu hi: B6,1 Thc o Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht 2013 21,74% 44,44% 73,33% 3,03 16,13 50,00
% DN thc hin cc th tc hnh chnh v t ai trong vng 2 nm qua nhng khng gp bt k kh khn no v th tc % DN c nhu cu c cp GCNQSD nhng khng c do th tc hnh chnh rm r/ lo ngi cn b nhng nhiu
Cu hi: B4.5
Tnh minh bch: Ngoi thang im mi nh gi website ca tnh, chng ti b sung thm cc ch tiu mi phn tch xem liu doanh nghip c thc s tn dng c cc sng kin minh bch ha thng tin trn mng. T nhng nghin cu thc a ti cc tnh, chng ti thy mt vn kh ph bin l, cc tnh u t kh nhiu ngun lc nng cp cc website song doanh nghip li khng h bit n cc website ca tnh v thng tin kinh doanh cn thit thiu vn hon thiu. khc phc khong trng v thng tin ny, gii php quan trng l lnh o tnh cn trin khai cc chin dch tuyn truyn, qung b v tp hun cho mi t nng cp website doanh nghip bit v nhng ci thin ca tnh trong iu hnh in t. Bn cnh , chng ti cng khuyn ngh cc tnh lm nhiu hn na to iu kin cho cc doanh nghip c trnh cng ngh thng tin km hn tip cn mng Internet d dng hn, nh t cc my tnh cho php truy cp min ph ti vn phng giao dch ca cc s, ban, ngnh v cc im giao dch. Nm nay, chng ti b sung ba ch tiu mi o lng hiu qu ca cc hot ng ny. Trc tip nht l ch tiu v t l doanh nghip truy cp vo cc website ca UBND tnh. Song do t l truy cp qu chung chung thc s nh gi c liu website c truyn ti c thng tin cn thit hay khng, chng ti tm hiu su hn bng cch hi doanh nghip xem ti liu v ngn sch ca tnh c chi tit s dng cho hot ng kinh doanh v c c cng b ngay sau khi ph duyt khng. S d hai ch tiu ny ch tp trung vo ti liu ngn sch v l nhng ti liu hu ch cho mi doanh nghip v vai tr quan trng ca minh bch ha ngn sch trong vic hn ch cc hnh vi sai tri.
14
PCI2013
BNG 1.4 Ch tiu
Cc ch tiu mi trong ch s thnh phn Tnh minh bch nm 2013 Ngun (Phiu iu tra PCI 2013) Thc o Thp nht Trung v Cao nht Tng quan vi nm trc Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht 2013 11,50 25,50 38,00 0,57*
m v cht lng trang web ca tnh Phn tch ca nhm nghin cu PCI
% DN truy cp vo website ca UBND tnh
Cu hi: F5
21,43 50,99 70,00 35,71 76,92 100 27,27 66,67 100
Cc ti liu v ngn sch chi tit DN s dng cho hot ng kinh doanh (% ng ) Cc ti liu v ngn sch c cng b ngay sau khi c quan, c nhn c thm quyn ph duyt (% ng )
Cu hi: F2.2
Cu hi: F2.2
Thit ch php l: Ch s ny c iu chnh nhiu nht trong 4 ch s thnh phn bi n cng gp vn tng t nh ch s Chi ph gia nhp th trng s doanh nghip s dng h thng ta n gii quyt tranh chp vi i tc qu nh, rt kh o lng chnh xc cm nhn chung ca doanh nghip v h thng t php. Do , ch s thnh phn ny c bin thin rt ln qua cc nm, do quy m mu hng nm qu nh ti mi tnh. Nu mt doanh nghip c mt tri nghim tiu cc th im s ca ton tnh s b tc ng ngay lp tc. Do kho st PCI s dng mt lot cc cu hi lc ch cc doanh nghip thc s gii quyt tranh chp ti ta n mi c cho kin. Do , c vi trng hp, kin ca mt vi doanh nghip bt mn tc ng ln n ting ni chung ca doanh nghip ton tnh v h thng ta n a phng. m bo n nh ca mu, chng ti thit k li cc ch tiu nhm phn nh chnh xc cm nhn chung ca doanh nghip v s cng bng v hiu qu ca h thng ta n. Thay v da vo mt s t doanh nghip s dng ta n, chng ti o ngc cu hi, yu cu cc doanh nghip khng s dng ta n gii quyt tranh chp cho bit l do ti sao h trnh n h thng t php. nh gi thit ch php l t gc ny gip chng ti hiu chnh xc hn v cm nhn ca phn ln doanh nghip v cc thit ch php l trong bo v hp ng v cc quyn ti sn ca h. ng nhin, s thin lch trong cm nhn cng l mt iu cn lu tm. Nhng doanh nghip cha bao gi s dng ta n c th c cch nhn tch cc hn nhng doanh nghip tng s dng. Tuy nhin, chng ti tin rng doanh nghip thng thng tin, lin lc vi nhau nn
PCI2013
15
c th ni kinh nghim ca cc doanh nghip s dng ta n s nh hng ln n nim tin chung ca doanh nghip vo h thng ta n. Hn na, cn tm hiu ti sao doanh nghip khng s dng ta n gii quyt tranh chp bi iu ny s hn ch nghim trng phm vi kinh doanh ca doanh nghip. Nu nh cc tranh chp hp ng ch c gii quyt thng qua ha gii dn s hoc cc mi quan h x hi th kh nng doanh nghip c th hp tc kinh doanh vi cc i tc tt hn tnh khc s b nh hng nghim trng. Trong qu trnh hiu chnh Ch s PCI, bn ch s thnh phn trn c chng ti ch trng nht. Song cng c nhng sa i, iu chnh nh v cu ch v la chn ch tiu cc ch s thnh phn khc. c gi c th tham kho chi tit cc thay i ti Ph lc phin bn bo co trn website hiu r hn v nhng thay i trong phng php o lng ca PCI 2013. BNG 1.5 Ch tiu Ta n cc cp ca tnh xt x cc v kin kinh t ng php lut (% ng hoc hon ton ng ) Ta n cc cp tnh xt x cc v kin kinh t nhanh chng (% ng hoc Hon ton ng ) Phn quyt ca ta n c thi hnh nhanh chng (% ng hoc hon ton ng ) Cc ch tiu mi trong ch s thnh phn Thit ch php l nm 2013 Ngun (Phiu iu tra PCI 2013) Cu hi: G3.1 Thc o Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht Thp nht Trung v Cao nht 2013 78,13% 89,29% 98,84% 29,47% 58,00% 80,65% 38,64% 60,00% 86,02% 40,00% 68,75% 86,67% 57,35% 77,78% 93,26% 71,67% 85,96% 96,70% 29,31% 59,74% 77,87%
Cu hi: G3.2
Cu hi: G3.3
Cc c quan tr gip php l h tr doanh nghip dng lut khi kin khi c tranh chp (% ng ) Cc chi ph chnh thc v khng chnh thc l chp nhn c (% ng hoc hon ton ng ) Phn quyt ca ta n l cng bng (% ng hoc Hon ton ng )
Cu hi: G3.4
Cu hi: G3.5
Cu hi: G3.6
DN sn sng s dng ta n gii quyt cc tranh chp (% c)
Cu hi: G4
16
PCI2013
PHNG PHP LUN CA PCI QUA CC NM 2005-2013
20
Tip cn t ai Tnh minh bch Chi ph thi gian
Ch s thnh phn
05
Trng s 17,1% 8,4% 16,1% 9,6% 7,6% 16,8% 11,1% 13,1% 0,2% 42/64
2006 20
Tip cn t ai Tnh minh bch Chi ph thi gian Chi ph khng chnh thc Ch s thnh phn Chi ph gia nhp th trng
06
Trng s 5% 5% 15% 10% 5% 15% 15% 5% 0,2% 15% 10% 64/64
Chi ph gia nhp th trng
Chi ph khng chnh thc Tnh nng ng v tin phong ca lnh o tnh Pht trin khu vc t nhn u i Doanh nghip nh nc Thc hin chnh sch trung ng S tnh iu tra
Tnh nng ng v tin phong ca lnh o tnh Pht trin khu vc t nhn u i Doanh nghip nh nc Thc hin chnh sch trung ng o to lao ng Thit ch php l S tnh iu tra
PCI2013
17
2009 20
09
Trng s 10% 5% 20% 15% 10% 10% 5% 5% 0,2% 20% 5% 63/63
2013 20
13
Trng s 5% 5% 20% 5% 10% 5% 20% 5% 0,2% 20% 5% 63/63
Tnh nng ng v tin phong ca lnh o tnh Dch v h tr doanh nghip u i doanh nghip nh nc Thc hin chnh sch trung ng o to lao ng Thit ch php l S tnh iu tra
Tnh nng ng v tin phong ca lnh o tnh Dch v h tr doanh nghip Cnh tranh bnh ng Thc hin chnh sch trung ng o to lao ng Thit ch php l S tnh iu tra
18
PCI2013
D. Trng s Vic b sung ch s thnh phn mi v thay i cc ch tiu i hi chng ti phi iu chnh li chin lc xy dng trng s m bo Ch s PCI tip tc cung cp cho chnh quyn tnh thng tin cn thit v tc ng chnh sch i vi hot ng ca khu vc t nhn ti tnh. Bng xp hng PCI chnh thc s dng tng im c trng s ca 10 ch s thnh phn, vi cc trng s trong Bng 1.7. Nm 2013, cc trng s c hiu chnh li. Nh vi Ch s PCI cc nm trc, cc trng s c tnh ton theo mt quy trnh thng k ba bc, trong cc thc o hiu qu ca doanh nghip c hi quy theo tng ch s thnh phn. Theo kt qu phn tch hi quy, ch s thnh phn c tc ng ln nht n tng trng, u t v li nhun ca doanh nghip c gn trng s cao nht 20%. Tng t, cc ch s khng c tng quan ln vi s pht trin ca doanh nghip c gn trng s nh nht 5%. Trng s trung bnh 10% c gn cho cc ch s thnh phn c tng quan trung bnh vi ba bin hiu qu trn, hoc c tc ng ln i vi mt bin hiu qu (v d: li nhun) song li c quan h rt nh vi hai bin cn li.4 Sau khi hiu chnh, cc trng s nhn chung vn kh thng nht vi cc nm trc. Tnh minh bch v o to lao ng tip tc l cc ch s thnh phn quan trng nht trong iu hnh kinh t cp tnh. Song nm nay, nhm ny c thm ch s Dch v h tr doanh nghip. Ch s Chi ph khng chnh thc vn nm nhm trng s trung bnh, trong khi cc ch s cn li gi c tng quan nh hn vi ba bin hiu qu trn. Mt im c bit th v l vai tr ca ch s Tnh nng ng v tin phong ca chnh quyn tnh, vn l mt trong nhng ch s c trng s ln nht trong PCI 20052008, sau ri xung nhm trung bnh vo nm 2009 v nay ch cn tng quan rt nh vi hiu qu hot ng ca doanh nghip.
Chng ti tip tc la chn ba bin hiu qu c ngha c bit quan trng vi vic nh gi s pht trin ca khu vc t nhn (s doanh nghip t nhn/1000 ngi dn, s vn u t trn u ngi, v s li nhun/doanh nghip). Chng ti thc hin php hi quy ba bin ny cho tng ch s thnh phn, gi nguyn cc nhn t c cu (mt dn s, din tch b mt, khong cch n H Ni hoc TPHCM tnh theo km), c s h tng (tnh theo t l % ng ri nha, b tng trong tnh) v cc bin gi i din cho 7 vng ca Vit Nam (gi l tc ng c nh theo vng). S dng bin s gi cho vng gip chng ti gi nguyn cc yu t vn ha, kinh t x hi v kt cu l cc c im c th khng i ca mi vng ch tp trung vo s khc bit v iu hnh kinh t ca cc tnh. V bn cht, chng ti c th loi b s chnh lch cc bin kt qu do iu kin kh khn c bit ca cc tnh Ty Bc v ng bng Cu Long, v cc li th c bit ca cc tnh Bc v ng Nam b. iu ny cho php chng ti tch ring quy m ca mi quan h m chng ti quan tm nhtmi lin h trc tip gia tng ch s iu hnh kinh t vi cc bin hiu qu. Cc gi tr t ca cc php hi quy ny c gn cho tng ch s thnh phn. Vic s dng gi tr t l cch tip cn bng trc gic v n bao gm c quy m ca tc ng thc cht (c o lng bng h s hi qui) song li c chun ha bng h bin thin xung quanh im d on (c o lng bng sai s chun). Kt qu l, cc ch s thnh phn c trng s ln hn l cc ch s c mi tng quan ln v c ngha thng k vi ba bin hiu qu.
PCI2013
19
BNG 1.6 Ch s thnh phn 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Trng s ca cc ch s thnh phn PCI theo thi gian 2005-2008 5% 5% 15% 10% 5% 5% 15% 15% 15% 10% 100% 2009-2012 10% 5% 20% 15% 10% . 10% 5% 20% 5% 100% 2013 5% 5% 20% 5% 10% 5% 5% 20% 20% 5% 100%
Chi ph gia nhp th trng Tip cn t ai Tnh minh bch Chi ph thi gian Chi ph khng chnh thc u i DNNN/Cnh tranh bnh ng Tnh nng ng ca chnh quyn Dch v h tr doanh nghip o to lao ng Thit ch php l
Tng cng
Cc trng s c tnh ton da trn php hi quy 3 bin kt qu (S DN trn u ngi, S vn u t trn u ngi v Li nhun trn mi doanh nghip) ca tng ch s thnh phn, trong gi nguyn cc yu t v c im dn s v a l (mt dn s, din tch b mt, khong cch n H Ni hoc TPHCM tnh theo km), c s h tng (tnh theo t l % ng ri nha trong tnh) v cc bin gi i din cho 7 vng ca Vit Nam (gi l tc ng c nh theo vng). Mi php hi quy s dng thng k t tnh t l tc ng ca cht lng iu hnh c din gii theo 3 bin kt qu. Cc trng s c lm trn n 5% gn nht d din gii. Theo k hoch, c sau 4 nm Nhm nghin cu PCI tnh li cc trng s phn nh cc thay i trong mi trng kinh doanh ti Vit Nam.
1.2
CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH NM 2013
Hnh 1.4 trnh by bng xp hng PCI tng hp mi nht. c gi thng xuyn ca Bo co PCI c th nhn thy th hng nm nay p dng cch phn nhm mi, phn nh vic b sung ch s thnh phn mi, cc thay i v ch tiu v vic hiu chnh li cc trng s. c xp hng trong nhm iu hnh Rt tt, mt a phng phi t ngng 62 im trn thang im c hiu chnh. Ngoi ra, nhm th 4, mu xanh l cy, c i tn t Average thnh Mid-low song ting Vit vn gi nguyn tn nhm l Trung bnh.
n nh v th hng qua thi gian

S thay i trong phng php nu trn tc ng mt cch c h thng n th hng ca tt c cc a phng. Cc vng v cc nhm u chu tc ng theo cng t l. Do , bng xp hng PCI 2013 nhn khng my khc bit so vi cc nm trc. Nng, ng Thp v Kin Giang nm trong nhm cc tnh tt nht. Ngoi ra, mi tng quan hai bin gia im s tng th ca nm 2012 v 2013 l 0,72 v c ngha thng k mc 5% (xem Hnh 1.5).5 d hnh dung, tng quan gia Ch s PCI nm 2012 v nm 2011, khi phng php lun khng thay i, l 0,73. Tm li, Ch s PCI vn kh n nh, phn nh cc ci thin ca tng tnh song vn m bo mt b thc o ph hp v thng nht o lng cm nhn ca doanh nghip v nng lc iu hnh kinh t ca chnh quyn tnh.
5
Chng ti s dng t hai bin nhm ch r kt qu ny ch l h s tng quan hn l tng quan ring phn l kt qu ca phng php hi quy a bin.
20
HNH 1.4
Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh PCI 2013
Nng Tha Thin Hu Kin Giang Qung Ninh ng Thp Bn Tre Qung Ngi Thanh Ha Cn Th TP . HCM Ty Ninh Bc Ninh Tr Vinh Bc Liu Hi Phng Vnh Long Lo Cai Bnh nh Long An Hu Giang Thi Bnh Bnh Thun An Giang Sc Trng Thi Nguyn Vnh Phc Qung Nam Ninh Bnh Qung Bnh Bnh Dng Gia Lai H Nam H Ni Khnh Ha Bnh Phc Lm ng Tin Giang k Lk B Ra-Vng Tu ng Nai Hi Dng Nam nh in Bin Kon Tum H Tnh Ngh An Lai Chu H Giang Bc Giang k Nng Ph Yn Ninh Thun Hng Yn Ph Th Sn La C Mau Bc Kn Qung Tr Lng Sn Yn Bi Cao Bng Ha Bnh Tuyn Quang
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63
66,45 65,56 63,55 63,51 63,35 62,78 62,60 61,59 61,46 61,19 61,15 61,07 60,87 59,89 59,76 59,73 59,43 59,37 59,36 59,29 59,10 59,09 59,07 58,97 58,96 58,86 58,76 58,71 58,25 58,15 57,96 57,81 57,67 57,49 57,47 57,22 57,19 57,13 56,99 56,93 56,37 56,31 56,23 56,04 55,88 55,83 55,78 55,04 54,79 54,68 54,48 54,22 53,91 53,91 53,86 53,80 53,53 53,13 52,76 52,67 52,30 52,15 48,98
Rt tt
Tt
Kh
Trung bnh
Tng i thp
Thp
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
Bn PCI 2013
21
Rt tt Tt Kh Trung bnh Tng i thp Thp
22
PCI2013
HNH 1.5
Mi tng quan gia Ch s PCI 2013 v 2012
Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh PCI 2013
Nng TT-Hu Qung Ninh Kin Giang ng Thp
Qung Ngi Ty Ninh
Bn Tre
in Bin
Thanh Ha Cn Th TP-HCM Bc Ninh Tr Vinh Bc Liu Hi Phng Vnh Long Bnh Thun Long An Lo Cai Thi Bnh Bnh nh Sc Trng Thi Nguyn Vnh phc An Giang H u Giang Qung Nam Ninh Bnh Qung Bnh Bnh Dng Gia Lai H Nam H Ni Khnh Ha Bnh Phc ng Nai Lm ng k Lk Tin Giang BR-VT Hi Dng Nam nh Kon Tum Lai Chu H Tnh Nghe An H Giang k Nng Bc Giang Ninh Thun Ph Yn Ph Th C Mau Bc Kn Hng Yn Sn La Qung Tr Yn Bi Lng Sn Cao Bng Ha Bnh
Tuyn Quang
r=.72*
50 55 60 65
Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh C
Gi tr c lng
Nm nay, vi im s PCI trn 65, hai tnh, thnh ph min Trung l Nng v Tha Thin-Hu c thnh tch xut sc, vt tri so vi cc tnh khc ngay trong nhm c cht lng iu hnh Rt tt.
"
"
Nm nay, vi im s PCI trn 65, hai tnh, thnh ph min Trung l Nng v Tha Thin-Hu c thnh tch xut sc, vt tri so vi cc tnh khc ngay trong nhm c cht lng iu hnh Rt tt. y l nhng gng mt khng qu xa l trong nhm dn u. i vi Nng, trc thi im 2011, a phng ny lin tc ginh v tr th nht hoc th hai trong bng xp hng PCI hng nm. Sau khi rt xung v tr thp nht trong lch s PCI ca mnh (xp th 12/63) nm 2012, lnh o thnh ph cam kt s hc hi v rt kinh nghim. Nm nay, Nng vn tr li dn u bng xp hng.6
Bo Nng, 2012.
PCI2013
23
Tha Thin-Hu cng c bng thnh tch xut sc vi Ch s PCI. K t nm 2007, ch duy nht mt ln tnh ri khi nhm 25 tnh c im s cao nht v nm trong nhm Tt. Nm 2008 v 2009, th hng ca Tha Thin-Hu ln lt l 10 v 14. Hn na, nh chng ti nhn mnh trong bo co nm ngoi (trang 33)7, Tha Thin-Hu c nhng cam kt mnh m nht v vic ci thin im s PCI v c th ha cc cam kt ny bng nhiu vn bn chnh thc. T nm 2007 n nay, a phng ny lin tc ch trng n mc tiu t th hng cao nht trn bng xp hng PCI v c k hoch c th nhm hin thc ha mc tiu . Ngoi ra, nhm Rt tt cha bao gi vng bng cc trng hp thnh cng t khu vc ng bng sng Cu Long: nm nay tip tc l ng Thp (63,35) v Kin Giang (63,55). K t ln u cng b PCI n nay, ng Thp cha bao gi xp hng di 11, v tng t thnh tch cao nht l v tr s 1 vo nm 2012. Kin Giang cng vn dn ln th hng cao qua nhiu nm lin (xp th 6/63 nm ngoi). Qung Ninh (vi th hng trung bnh l 18 v cao nht l v tr th 7 nm 2010) v Bn Tre (th hng trung bnh l 16 v cao nht l v tr th 7 nm 2008) cng l nhng gng mt quen thuc trong i hnh dn u PCI. Nhiu nm qua, Bn Tre lin tip l tnh c im s cao nht trong lnh vc Chi ph khng chnh thc.8 Bt ng duy nht trong nhm dn u l tnh Qung Ngi, vi v tr s 7 trong bng xp hng nm nay. y l mt bc tin ni bt ca tnh, vn thng ng v tr trung bnh vi im s 38,5 t nm 2006-2012 v cha bao gi vt qu v tr th 18. Dng nh s ci thin th hng ca Qung Ngi, ging nh Tha Thin Hu, xut pht t cam kt ci thin cht lng iu hnh ca chnh quyn tnh c c th ha trong cc vn bn ban hnh chnh thc. Ngc li, Bnh Dng c s tt hng ng k, ri xung v tr 30 gia bng. Quan trng hn, kt qu ny ca Bnh Dng khng phi l h qu t cc thay i v phng php. Hu ht cc im s b suy gim do Bnh Dng khng cn gi c cht lng iu hnh cc ch tiu thuc im PCI gc. nh gi cc yu t cn bn quyt nh th hng ca mt a phng, cch d nht l nhn vo cc d liu trn th hnh sao, trong cc ch s thnh phn ca Ch s PCI c th hin nh cc cnh ca hnh sao. Mt tnh t im 10 tuyt i th cnh sao ca ch s thnh phn tng ng s di nht. Ngc li, mt tnh c im s thp th cnh sao s rt nh.
7 8
Xem Malesky (2013, p. 33). Cng vn s 2521/UBND-KTTH ngy 9 thng 7 nm 2013 v vic ci thin ch s PCI ca tnh Qung Ngi nm 2013 (http://www.baomoi.com/Loi-moi-trong-thi/45/11939327.epi); K hoch pht trin kinh t x hi nm 2014 ca Qung Ngi cng nhn mnh n vic ci thin ch s PCI. http://thuvienphapluat.vn/archive/Quyet-dinh-01-QD-UBND-ke-hoach-ve-nhiem-vu-phat-trien-kinh-te-xa-hoi-nam-2014Quang-Ngai-vb220181.aspx
24
PCI2013
HNH 1.6
Tuyn Quang Ha Bnh Cao Bng
th hnh sao cc ch s thnh phn PCI

Yn Bi Lng Sn Qung Tr Bc Kn C Mau
Sn La
Ph Th
Hng Yn
Ninh Thun
Ph Yn
k Nng
Bc Giang
H Giang
Lai Chu
Ngh An
H Tnh
Kon Tum
in Bin
Nam nh
Hi Dng
ng Nai
BRVT
k Lk
Tin Giang
Lm ng
Bnh Phc
Khnh Ha
H Ni
H Nam
Gia Lai
Bnh Dng
Qung Bnh
Ninh Bnh
Qung Nam
Vnh Phc
Thi Nguyn Sc Trng
An Giang
Bnh Thun
Thi Bnh
Hu Giang
Long An
Bnh nh
Lo Cai
Vnh Long
Hi Phng
Bc Liu
Tr Vinh
Bc Ninh
Ty Ninh
TP. HCM
Cn Th
Thanh Ha
Qung Ngi
Bn Tre
ng Thp
Qung Ninh
Kin Giang
TT-Hu
Nng
Chi ph gia nhp th trng Tip cn t ai Tnh minh bch Chi ph thi gian thc hin cc quy nh ca Nh nc Chi ph khng chnh thc
Cnh tranh bnh ng Tnh nng ng v tin phong ca lnh o tnh Dch v h tr doanh nghip o to lao ng Thit ch php l
PCI2013
25
Nhn vo trng hp tnh Bnh Dng, c th thy im s ca Bnh Dng b nh hng ch yu bi s st gim im s Chi ph gia nhp th trng. Thi gian thc hin th tc ng k doanh nghip trung bnh Bnh Dng m doanh nghip tri nghim vn l 15 ngy trong khi thi gian ny vn tip tc c rt ngn i cc tnh khc, dn n im trung v ton quc l 10 ngy. Hn na, Bnh Dng ch t c im trung bnh trong cc tiu ch o lng hiu qu hot ng ca b phn Mt ca. ch s Tip cn t ai v Tnh minh bch, im s ca Bnh Dng cng st gim, d khng ng k. Nhiu nm qua, Bnh Dng lun c thnh tch ni bt v chnh sch t ai nhng nm nay, 35% doanh nghip bt ng a ra nhn nh chnh quyn tnh khng n b tha ng khi thu hi t xy dng c s h tng hoc khu cng nghip. V lnh vc Tnh minh bch, 41% doanh nghip tnh cho bit cn c mi quan h tip cn cc ti liu quan trng ca tnh, tng so vi mc 37% nm 2008. Cui cng, trong ch s Cnh tranh bnh ng, doanh nghip cm nhn h ang phi i mt vi cnh tranh khng lnh mnh t cc doanh nghip c mi quan h c bit vi quan chc tnh v t cc doanh nghip nh nc, nhng mc nh hn. Lo Cai, qun qun ca bng xp hng PCI nm ngoi, cng th hin phong sa st, ri xung v tr 17 thuc nhm iu hnh Kh. im s ca Lo Cai cng b ko xung do s st gim cc ch tiu gc v Chi ph gia nhp th trng, Tip cn t ai, Tnh minh bch, Chi ph thi gian v Tnh nng ng ca chnh quyn tnh. Doanh nghip ti tnh cho rng c s u i i vi cc doanh nghip c quan h thn quen vi chnh quyn.
1.3
CH S C S H TNG NM 2013
T nm 2008 n nm 2011, bn cnh cc ch s iu hnh, bo co PCI cn a ra thc o nh gi cht lng c s h tng cp tnh. Nm ngoi, chng ti khng cng b ch s ny tp trung vo cc mc tiu khc, nh phn tch su hn vn o to lao ng v tip cn vn. iu chng ti khng nhn thc c vo thi im l, ch s C s h tng tr thnh mt yu t khng th thiu trong bo co nghin cu ca d n. Rt nhiu doanh nghip trong nc v nc ngoi lin lc vi VCCI hi v ch s ny. iu ny ngha l doanh nghip xem ch s C s h tng l mt ch s c bit hu ch cn phi tham kho khi ra quyt nh u t hay tng quy m kinh doanh. Do , nm nay, theo nhu cu ca ng o nhng ngi quan tm, nhm nghin cu PCI tip tc theo di cht lng c s h tng cp tnh khi c doanh nghip v chnh quyn u xem y l mt trong cc tr ngi ln nht cho u t v tng trng ca t nc. Ch s C s h tng trong bo co PCI gm 4 ch s thnh phn (Xem Ph lc 1 v 2 ca Bo co bit thm chi tit v tng ch tiu v im trung bnh tng ng): Khu cng nghip: o lng mc sn c v cht lng ca cc khu cng nghip a phng; ng giao thng: nh gi bao ph ng ri nha ti cc tnh thnh Vit Nam, cc chi ph gin tip pht sinh t ; Cc dch v cng cng: o lng chi ph v tin cy ca dch v vin thng v nng lng ti a phng; v Cng ngh thng tin: o lng tip cn v ng dng cng ngh thng tin. Cng ging nh quy trnh xy dng ch s PCI, mi ch s thnh phn ca Ch s c s h tng ni trn c tnh ton trn c s kt hp d liu cng t cc ngun c cng b v d liu iu tra ca 8.093 doanh nghip tham gia kho st. Hnh 1.7 th hin chi tit im s cui cng ca Ch s c s h tng.
26
PCI2013
HNH 1.7
Ch s C s h tng 2013
Nng Bnh Dng BR-VT Bc Ninh TP-HCM TT-Hu ng Nai Thi Bnh Qung Ninh Hi Dng Long An Vnh Long Vnh Phc Nam nh Bnh nh Tin Giang Hu Giang Hi Phng Bn Tre Sc Trng k Lk H Ni Ninh Bnh Cn Th Khnh Ha ng Thp Ninh Thun Qung Ngi Thanh Ha Ph Yn Kon Tum H Tnh Tr Vinh H Nam Lo Cai Ngh An Kin Giang Thi Nguyn Ph Th Ty Ninh Bc Liu Gia Lai in Bin Bnh Thun Qung Bnh Qung Tr Qung Nam C Mau Bnh Phc Lm ng An Giang Hng Yn Cao Bng Lai Chu Lng Sn H Giang Ho Bnh Sn La Bc Kn Yn Bi Bc Giang k Nng Tuyn Quang
Khu cng nghip ng s Nng lng/Vin thng Cng ngh thng tin
20
40
60
80
PCI2013
27
Nng, Bnh Dng, BRVT, Bc Ninh v TP . H Ch Minh l cc a phng c nh gi tt nht v c s h tng. Tha Thin Hu, ng Nai, Thi Bnh, Qung Ninh v Hi Dng ginh cc v tr cn li trong Top 10. Khng c g ngc nhin khi cc tnh thuc a bn nng thn, min ni , trong c Bc Giang, k Nng v Tuyn Quang, nm cui bng v cht lng c s h tng. Mi quan h gia c s h tng v iu hnh kinh t Hnh 1.8 th hin mi quan h gia c s h tng v iu hnh kinh t: ng mu xanh t qung m t im s trung v ca hai ch s. Gc pha trn bn phi ca biu tp hp cc tnh c mi trng u t tt nht c nc. Cc tnh ny c cht lng iu hnh trn mc trung bnh v cht lng c s h tng cng trn mc trung bnh. a phng c mi trng u t tt nht bao gm Nng, Bnh Dng, Bc Ninh, Qung Ninh, Thnh ph H Ch Minh v Tha Thin Hu. HNH 1.8 Mi quan h gia c s h tng v iu hnh kinh t
Nng BR-VT Bnh Dng
70
Bc Ninh TP-HCM TT-Hu ng Nai Hi Dng Nam nh Thi Bnh Qung Ninh
65
Ch s C s h tng 2013
Vnh Phuc Long VAn nh Long Bnh nh Tin Giang Hu Giang Hi Phng Bn Tre Sc Trng k Lk Ninh Cn Th Khnh HaBnh ng Thp Ninh Thun Qung Ngi Thanh Ho Ph Yn H Tnh Kon Tum Ha Nam Lo Cai Tr Vinh Ngh An Kin Giang Thi Nguyn Ph Th Bc Liu Ty Ninh in Bin Gia Lai Bnh Thun Qung Bnh Qung Tr Qung Nam C Mau Lm Bnh ng Phc Hng Yn An Giang Cao Bng Lai Chu Lng Sn H Giang Ha Bnh Sn La Bc Kn Yn Bi
45
50
55
60
Bc Giang k Nng
r=.67*
Tuyn Quang
40
50
55
60
65
70
75
Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh PCI 2013 c trng s
28
PCI2013
Hnh 1.8 cng cho thy Ch s C s h tng c tng quan thun chiu vi cht lng iu hnh (h s tng quan hai bin l 0,67). Mi tng quan ny, mc d kh c th xc lp r rng trong bo co ny, nhng cng rt ng nghin cu thm. Th nht, cc tnh c iu hnh kinh t tt ng thi cng l cc tnh sn sng v c th u t ngun lc nng cp cc dch v cng nh c s h tng. Th hai, do hiu ng kinh t, cc tnh giu hn li c trang b tt hn v c s h tng v cht lng ngun nhn lc. Yu t th hai ny c th l do mt s tnh c iu kin thun li t u giai on ci cch, hoc do tc ng ca vng quay hiu qu: cht lng iu hnh kinh t v c s h tng tt thu ht u t, to ngun thu cho a phng v chnh ngun thu ny li phc v nhng ci thin v iu hnh kinh t v cht lng c s h tng. Tuy nhin biu cng ch ra rng nhng tnh nh Lo Cai, Tr Vinh, Kin Giang ( gc di bn phi ca biu ) mc d c im s di mc trung bnh v c s h tng (biu th bng cc ng nt t mu xanh) nhng cht lng iu hnh kinh t li mc trn trung bnh. Do yu t iu hnh kinh t v c s h tng u c lin h mt thit n tng trng khu vc t nhn v pht trin kinh t, im s ca cc a phng cho thy vn cn nhiu cch thc khc nhau cc tnh c iu kin km u i tng trng v pht trin.
Thn trng v kt qu nh gi ca ch s cht lng c s h tng

Khng ging nh PCI, Ch s c s h tng nh gi lnh vc vn khng hon ton thuc thm quyn quyt nh ca lnh o a phng. Nhiu ch tiu o lng nm ngoi s kim sot ca chnh quyn tnh. Nhiu c s h tng c t lu trc nhim k ca lnh o tnh hin nay: mt s c xy dng nhng nm u thi k k hoch tp trung sau khi c lp v thng nht t nc. Cn b tnh khng th chu trch nhim cho cc c s h tng m h tha hng t thi k trc. Ngoi ra, chi ph vn chuyn vng su vng xa cao hn l yu t kh khc phc. So vi cc tnh vng ng bng sng Hng, khu vc min ni li c a hnh khc nghit v t hn v chi ph xy dng cc tuyn ng ln. Nhiu tnh ng bng sng Cu Long s dng ng thy lm phng tin vn ti chnh, tuy nhin nhiu thy l kh nh, doanh nghip vn ti khng th t c hiu qu kinh t v quy m nh s dng cng-ten-n. Thng thng, sau khi c vn chuyn trn sng Mekong, hng ha phi c bc d vn chuyn n cng gn nht. Cc quyt sch v c s h tng a phn u c hoch nh ti cp trung ng. Cc tnh c th t xy dng bng ngn sch ring ca tnh, tuy nhin cc tnh ngho khng c la chn ny v phi ph thuc vo trung ng. Vic c nhn c u t nh nc v c s h tng hay khng i khi ph thuc vo knh tip cn cc quan chc trung ng hoc kh nng gii trnh v xut u t. nh gi cc a phng v nhng n lc vn ng hnh lang ca h l khng hp l. Cui cng, kt ni c s h tng gia cc tnh ln cn cng l yu t khin vic nh gi cm nhn ca doanh nghip l rt kh nu ch da n thun da vo s liu iu tra cp tnh. S l khng cng bng nu xp hng tnh A thp hn tnh lng ging B n gin ch v chnh quyn trung ng la chn tnh B vo quy hoch ng quc l. Hoc mt tnh d lm tt u t xy mi v bo tr c s h tng ng b ca tnh mnh nhng c th b doanh nghip nh gi thp v h phi vn chuyn hng qua cc tnh ln cn, ni h tng khng c ch u t v duy tu. Do , ch s c s h tng ch n gin l nh gi cht lng c s h tng tng th. Chng ti khng c nhn
PCI2013
29
nh g v nng lc iu hnh thng qua ch s ny m ch gii thiu n n gin nh mt cng c cung cp thng tin cho doanh nghip a phng khi quyt nh u t v lnh o trung ng, a phng khi xy dng u tin chnh sch.
1.4
B CH S PCI GC
Chng ti nhn thy rng nhng thay i trong phng php lun PCI c nh hng n phn tch chui thi gian, c th gy kh khn cho cn b a phng trong vic nh gi tin ci cch ca tnh bng mt thc o n nh v cht lng iu hnh kinh t theo thi gian. Do vy, bt u t nm 2009, chng ti xy dng mt b ch s PCI gc, theo di nhng thay i v im s PCI thng qua mt b ch tiu n gin thit k sn trong cc cuc kho st PCI k t nm 2006. Nm 2009, chng ti tng d nh cng b ch s ny nhng khng thc hin v lo ngi rng n c th gy nhm ln cho ngi c.9 Tuy vy, chng ti vn cung cp cho cc nh nghin cu s dng trong cc nghin cu hc thut.10 Nm nay, sau khi cn nhc, chng ti quyt nh phn tch mt cch r rng hn b ch s PCI gc v chng ti nhn thy d liu 9 nm qua cung cp nhng thng tin quan trng v din bin qu trnh ci cch iu hnh kinh t ca Vit Nam Bng 1.7 trnh by cc ch tiu n nh trong b ch s PCI gc. i vi tt c cc ch tiu ny, cc cu hi iu tra vn c gi nguyn, cch quy i im cng khng thay i v cch thc xy dng ch s cng ging nh nm 2006. Ch c i ch thay i v th t cc cu hi iu tra, cc cu hi v tnh minh bch c a xung pha cui bng hi thay v u nh nhng nm trc. Tuy nhin, nhng thay i nh trong thit k bng hi khng c nh hng nhiu n ch s.
9 10
Malesky 2009, Page 47, fn. 22. Xem Schmitz, H. et al. 2012.
30
PCI2013
BNG 1.7 Ch tiu
Cc ch tiu c s dng trong PCI gc Ngun Cu hi PCI: C1 Cu hi PCI: C2 Cu hi PCI: B4.2
Ch s thnh phn 1 Chi ph gia nhp th trng 1. Thi gian ng k doanh nghip - s ngy (gi tr trung v) 2. Thi gian thay i ni dung ng k doanh nghip - s ngy (gi tr trung v) 3. Thi gian ch i c cp Giy chng nhn Quyn s dng t (Gi tr trung v)
4. % DN phi ch hn mt thng hon thnh tt c cc th Cu hi PCI: C5 tc chnh thc hot ng 5. % DN phi ch hn ba thng hon thnh tt c cc th tc chnh thc hot ng 1. % DN c mt bng kinh doanh v c Giy chng nhn Quyn s dng t 2. % din tch t trong tnh c Giy chng nhn Quyn s dng t 3. DN nh gi ri ro b thu hi t (1: rt cao n 5: rt thp) Ch s thnh phn 3 Tnh minh bch 1. Tip cn ti liu quy hoch (1: tip cn d dng; 5: khng th tip cn) 2. Tip cn ti liu php l (1: tip cn d dng; 5: khng th tip cn) 3. Cn c "mi quan h" c c cc ti liu ca tnh (% quan trng hoc rt quan trng) 4. Thng lng vi cn b thu l phn thit yu trong hot ng kinh doanh (% hon ton ng hoc ng ) 5. Kh nng c th d on c trong thc thi ca tnh i vi quy nh php lut ca Trung ng (% lun lun hoc thng xuyn) 1. % DN dnh hn 10% qu thi gian tm hiu v thc hin cc quy nh php lut ca Nh nc 2. S cuc thanh tra, kim tra trung v (tt c cc c quan) 3. S gi trung v lm vic vi thanh tra, kim tra thu Cu hi PCI: F1.1-F1.13 Cu hi PCI: F1.1-F1.13 Cu hi PCI: F2 Cu hi PCI: D14.3 Cu hi PCI: F6 Cu hi PCI: C5
Ch s thnh phn 2 Tip cn t ai v n nh s dng t Cu hi PCI: B1 and B4 B Ti nguyn v Mi trng Cu hi PCI: B4.3
Ch s thnh phn 4 - Chi ph thi gian thc hin cc quy nh ca Nh nc Cu hi PCI: D6 Cu hi PCI: D1 Cu hi PCI: D4
PCI2013
31
Ch s thnh phn 5 - Chi ph khng chnh thc 1. Cc DN cng ngnh thng phi tr thm cc khon chi ph khng chnh thc (% ng hoc Hon ton ng ) 2. % DN phi chi hn 10% doanh thu cho cc loi chi ph khng chnh thc 3. Hin tng nhng nhiu khi gii quyt th tc cho DN l ph bin (% ng hoc Hon ton ng ) 4.Cng vic t c kt qu mong i sau khi tr chi ph khng chnh thc (% thng xuyn hoc lun lun) Ch s thnh phn 6 - Cnh tranh bnh ng 1.Vic tnh u i cho cc tng cng ty, tp on ca Nh nc Cu hi PCI: H4 gy kh khn cho doanh nghip ca bn (% ng hoc Hon ton ng ) 2.Tnh u tin gii quyt cc vn , kh khn cho DN nc ngoi hn l DN trong nc (% ng hoc Hon ton ng ) Cu hi PCI: H2.7 Cu hi PCI: D9 Cu hi PCI: D10 Cu hi PCI: D14.2 Cu hi PCI: D11
3."Hp ng, t ai, v cc ngun lc kinh t khc ch yu Cu hi PCI: H5 ri vo tay cc DN c lin kt cht ch vi chnh quyn tnh (% ng ) 4.u i vi cc cng ty ln (nh nc v t nhn) l tr ngi cho hot ng kinh doanh ca bn thn DN (% ng ) Ch s thnh phn 7 - Tnh nng ng 1. Cm nhn ca DN v thi ca chnh quyn tnh i vi khu vc t nhn (% Tch cc hoc Rt tch cc) 2. UBND tnh rt linh hot trong khun kh php lut nhm to moi trng kinh doanh thun li cho cc doanh nghip t nhn (% Hon ton ng hoc ng ) 3. UBND tnh rt nng ng, sng to trong gii quyt cc vn Cu hi PCI: H2.3 mi pht sinh (% Hon ton ng hoc ng ) Ch s thnh phn 8 - Dch v h tr doanh nghip 1. S hi ch thng mi do tnh t chc trong nm trc hoc ng k t chc cho nm nay 2. T l s nh cung cp dch v trn tng s doanh nghip 3. T l s nh cung cp dch v t nhn v c vn u t nc ngoi trn tng s nh cung cp dch v (%) S liu do Cc Xc tin Thng mi, B Cng thng cung cp Tng cc Thu (Tnh ton ca tc gi) Tng cc Thu (Tnh ton ca tc gi) Cu hi PCI: H1 Cu hi PCI: H2.2 Cu hi PCI: H.2.5
32
PCI2013
4. DN tng s dng dch v tm kim thng tin th trng (%) 5.Doanh nghip s dng nh cung cp dch v t nhn cho dch v tm kim thng tin th trng (%) 6. Doanh nghip c nh tip tc s dng dch v tm kim thng tin th trng (%) DN tng s dng dch v t vn v php lut (%) 8. DN s dng nh cung cp dch v t nhn cho vic t vn v php lut (%) 9. DN c nh tip tc s dng dch v t vn php lut (%) 10. DN tng s dng dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%) 11. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%) 12. DN c nh tip tc s dng dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%) 13. DN tng s dng dch v xc tin thng mi (%)
Cu hi PCI: E6.1 Cu hi PCI: E6.1 Cu hi PCI: E6.1.1 Cu hi PCI: E6.2 Cu hi PCI: E6.2 Cu hi PCI: E6.1.2 Cu hi PCI: E6.4 Cu hi PCI: E6.4 Cu hi PCI: E6.1.4 Cu hi PCI: E6.5
14. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v xc tin Cu hi PCI: E6.5 thng mi (%) 15. DN c nh tip tc s dng dch v xc tin thng mi (%) 16. DN tng s dng cc dch v lin quan n cng ngh (%) 17. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v lin quan n cng ngh (%) 18. DN c nh tip tc s dng nh cung cp trn cho cc dch v lin quan n cng ngh (%) Ch s thnh phn 9 o to lao ng 1. Dch v do cc c quan Nh nc ti a phng cung cp: Cu hi PCI: E1.7 Gio dc ph thng (% Tt hoc Rt tt) 2. Dch v do cc c quan Nh nc ti a phng cung cp: Cu hi PCI: E1.8 Dy ngh (% Tt hoc Rt tt) 3. DN tng s dng dch v gii thiu vic lm (%) 4. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v gii thiu vic lm (%) Cu hi PCI: E2.6.3 Cu hi PCI: E2.6.1.3 Cu hi PCI: E6.1.5 Cu hi PCI: E6.6 Cu hi PCI: E6.6 Cu hi PCI: E6.1.6
PCI2013
33
5. DN c nh tip tc s dng dch v gii thiu vic lm (%) Cu hi PCI: E2.6.1.3 6. Mc hi lng vi lao ng (% ng rng lao ng p ng c nhu cu s dng ca DN) 7. T l ngi lao ng tt nghip trng o to ngh/s lao ng cha qua o to (%) (BLTBXH) 8. T l lao ng tt nghip trung cp chuyn nghip, cao ng, o to ngh ngn v di hn trn tng lc lng lao ng (%) Ch s thnh phn 10 Thit ch php l 1. H thng php lut c c ch gip DN t co hnh vi tham nhng ca cn b (% thng xuyn hoc lun lun) 2. Doanh nghip tin tng v kh nng bo v ca php lut v vn bn quyn hoc thc thi hp ng (% ng hoc Hon ton ng ) 3. S lng v vic tranh chp ca cc doanh nghip ngoi quc doanh do Ta n kinh t cp tnh th l trn 100 doanh nghip (Ta n Ti cao) 4. T l % nguyn n ngoi quc doanh trn tng s nguyn n ti Ton n kinh t tnh Cu hi PCI: G2 Cu hi PCI: G1 Cu hi PCI: E9 B LTBXH Tng cc Thng k
Ta n ND Ti cao
Ta n ND Ti cao
Hnh 1.9 th hin nhng thay i trong PCI gc theo thi gian (2006-2013). Biu th hin nhng thay i tnh trung v (ng nt lin) cng vi im s ca cc tnh xp hng cao nht v thp nht (cc ng t nt). Hnh dung d liu theo cch ny, chng ta thy s tr tr ko di v thm ch suy gim trong iu hnh kinh t cp tnh din ra t nm 2007 v 2010. Xu hng ny phn no c o ngc trong nm 2011, khi ch s PCI gc tng tr li v mc ca nm trc khi gia nhp WTO. Nm ngoi (2012) tnh hnh c v o chiu v chng ti dnh kh nhiu trang bo co tho lun v vn ny, khi cc doanh nghip c phn nn v chi ph thi gian khi tm hiu v tun th quy nh, u i doanh nghip nh nc v cc cng ty thn quen v cc chnh sch lao ng.
34
PCI2013
HNH 1.9
Cc thay i trong im PCI gc theo thi gian
70
Tnh trung v Tnh cao nht Tnh thp nht
im PCI gc tng th
30 2006
35
40
45
50
55
60
65
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Qua lng knh phn tch PCI gc, nm 2013 c v l mt nm khi sc. Tnh trung v c im s l 47, cao nht k t khi bt u iu tra ny. Hnh 1.10 phn tch nguyn nhn ca nhng thay i bng cch m t im s ca tnh trung v da trn 10 ch s thnh phn theo thi gian. Chi ph khng chnh thc l ch s thnh phn tng lin tc. Xu hng ny cng c ghi nhn trong nm ngoi v nm nay vn tip tc: tn sut v chi ph v tham nhng quy m nh bi trn cc giao dch vi c quan nh nc ang c xu hng gim i vi cc doanh nghip ti Vit Nam. Mt s tc gi lp lun rng iu ny c lin quan n tng trng kinh t v s di chuyn ca cc doanh nghip gia cc tnh tng.11 y l mt xu hng tch cc, nhng cn lu rng n gii hn tham nhng quy m nh m doanh nghip gp phi. Cng khng r tng trng s nh hng n tham nhng nh cp h gia nh nh th no
11
Bai, J. et al. 2013.
PCI2013
35
khi h tm cch tun th vi cc quy nh v s dng cc dch v cng km, nh gio dc v chm sc y t.12 Tng t, ch s PCI khng cho ta bit nhiu v xu hng tham nhng ln, nh tin li qu trong cc hp ng u thu ca nh nc hay cc hp ng t ai bo b.
HNH 1.10
Chi ph gia nhp th trng
10
Cc thay i im ch s thnh phn trong im PCI gc theo thi gian

Tip cn t ai
10 10
Tnh minh bch

10
Chi ph thi gian

10 2007 2009 2011 2013 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Chi ph khng chnh thc
2007 2009 2011 2013
2007 2009 2011 2013
2007 2009 2011 2013
2007 2009 2011 2013
Cnh tranh bnh ng

10 10
Tnh nng ng
10
10
2007 2009 2011 2013
2007 2009 2011 2013
2007 2009 2011 2013
2007 2009 2011 2013
1 2007 2009 2011 2013
12
y l cc hnh thc tham nhng c o lng trong iu tra thng nin UNDP-PAPI (Acuna-Alfaro et al. 2013) Tham kho http://www.papi.vn/about-papi bit thm chi tit.
10
Dch v h tr doanh nghip
o to lao ng
Thit ch php l
36
PCI2013
Ch s thnh phn Chi ph gia nhp th trng vn lun n nh cho n nm nay khi ch s ny gim nh. Theo phn tch ca cc k bo co PCI trc, hu ht cc tnh u n lc ci thin iu kin gia nhp th trng cho doanh nghip thng qua nhng ci cch v th tc ng k doanh nghip, gim bt cc yu cu cp php v thit lp c ch mt ca. Kt qu l, tnh trung v nm nay gn t 9 im trn thang im 10 v ch s ny. Trong lnh vc ny, cc tnh dng nh khng cn nhiu vic phi lm v thay vo nn m rng nhng sng kin v n lc tng t sang cc lnh vc khc. Qu o ca cc ch s khc nh Tip cn t ai, Tnh minh bch v Dch v h tr doanh nghip c phn tht thng. Tuy nhin, xu hng chung l u c ci thin tch cc so vi nm trc. S doanh nghip c cp GCNQSD tng v cc doanh nghip cho bit yn tm hn v s n nh ca h. iu tra cng ghi nhn nhiu doanh nghip tip cn c vi ti liu chnh sch c bn ca tnh. S doanh nghip tm c n v cung cp dch v kinh doanh cng nhiu hn (v ngy cng nhiu n v cung cp dch v thuc khu vc t nhn), gip h xc nh c thng tin th trng, tip cn c cc th trng mi, v hc tp nm bt c nhng cng ngh mi. y l nhng du hiu tch cc lm nn tng tt cho tng lai. im ng lo ngi l xu hng lin tc gim im ca hai ch tiu khc. Nh nhn mnh trong mc 1.1, doanh nghip vn cho rng sn chi cha thc s bnh ng i vi khi t nhn trong nc v c bit quan ngi rng cc doanh nghip c mi quan h thn quen vi lnh o tnh, nht l doanh nghip c phn v doanh nghip c lnh o tng l quan chc nh nc th thng c u i hn trong tip cn t, vn v cc hp ng u thu. Cng vi , doanh nghip nhn nh rng tnh tin phong ca lnh o tnh v thi ca h i vi khu vc t nhn suy gim lin tc k t nm 2007. Vo thi k cui nhng nm 1990 v u nhng nm 2000, s vt ro ca cc tnh ci cch l yu t quan trng thc y tng trng kinh t v pht trin nhng sng kin chnh sch c trung ng thng qua sau ny.13 Mc d khng r l do ti sao, nhng nhiu nm sau, cc tnh li c xu hng dn xa ri vai tr tin phong v chnh doanh nghip t nhn l nhng ngi cm nhn iu ny r hn c.
Phn tch im PCI gc ca tng tnh

V mt phng php, c th lo ngi rng PCI gc th hin mt bc tranh iu hnh hon ton khc so vi ch s PCI chnh thc hng nm v ch s ny ch da trn cc ch tiu quan trng trong bi cnh nm 2005. Nu iu ny ng, bng xp hng v cc cu chuyn thnh cng da trn hai b PCI c th khc nhau. Tuy nhin theo kt qu phn tch th hin trong Hnh 1.11, iu ny khng xy ra. H s tng quan gia PCI thng nin v PCI gc l 0.8 v c ngha ln v mt thng k.
13
Jandl, T. 2013, Kerkvliet, B. J. .2005, v Fforde, A., & De Vylder, S. 1996.
PCI2013
37
HNH 1.11
Tng quan gia im s PCI trung bnh hng nm v PCI gc (t nm 2006 n 2013)
im PCI gc trung bnh (2006-2013)
40
42
44
46
48
50
r=.80***
50 55 60 65 70 75
im PCI tng th hng nm trung bnh (2006-2013)
Ni mt cch d hiu hn, hu ht cc tnh va c im s PCI hng nm tt va t im PCI gc cao. iu ngc li cng ng i vi cc tnh cui bng xp hng. Bng 1.8 th hin mi tng quan gia im trung bnh PCI hng nm v PCI gc trong giai on t nm 2006 n 2013. By trong s 10 tnh u bng PCI hng nm (in ch m) cng ng thi l cc tnh ng u xp hng PCI gc. Pha di bng xp hng, xu hng ny c hi bt n, tuy nhin vn c th xc nh c bn tnh xut hin trong c hai xp hng ny.
38
PCI2013
BNG 1.8
Nhng thay i v im PCI gc theo thi gian Nhm 10 tnh ng u (2006 - 2013)
im PCI tng th hng nm
im s gc
im trung bnh v c s h tng
70,23 68.51 66.11 64.90 63.85 63.01 62.72 62.23 62.12 61.98
Nng Bnh Dng Lo Cai ng Thp Vnh Long Bnh nh Vnh Phc An Giang TP .HCM Bc Ninh
48,95 48,78 48,64 47,91 47,28 47,18 46,93 46,90 46,80 46,68
Nng ng Thp Bnh Dng Lo Cai Bnh nh Vnh Phc Qung Ninh Bn Tre Bc Ninh Tr Vinh
79,50 73,62 70,50 70,01 69,28 69,01 68,29 68,22 67,39 67,09
Bnh Dng Nng ng Nai TP .HCM BRVT Vnh Phc Hi Dng Thi Bnh Bc Ninh H Ni
Nhm 10 tnh ng cui (2006 - 2013)

im PCI tng th hng nm im s gc im trung bnh v c s h tng
52,02 51,56 51,32 50,44 50,38 49,80 49,47 49,27 47,50 46,84
Bc Liu Sn La Ha Bnh Lng Sn Kon Tum Bc Kn in Bin Lai Chu Cao Bng k Nng
42,22 41,89 41,76 41,55 41,54 41,38 41,04 40,96 39,99 39,00
Bc Liu Nam nh Hi Phng H Ni Tuyn Quang Cao Bng Lng Sn Ngh An k Nng Bc Kn
52,34 51,83 51,33 51,20 50,11 49,82 47,62 47,38 46,37 45,82
in Bin Ha Bnh Kin Giang H Giang Bc Kn Tuyn Quang Lai Chu Cao Bng Sn La k Nng
Phn in m l cc tnh nm trong c danh sch im s PCI tng th v im s gc.
PCI2013
39
V Ch s PCI gc s dng cc ch tiu v trng s ging nhau, nn hon ton c th Kt qu phn tch t biu s dng theo di s tin b ca tng a phng qua thi gian. Hnh 1.12 th hin cho thy 51 trong tng s 63 tnh mc thay i trung bnh hng nm ca tng thnh (81%) c nhng ci thin tnh c o lng trong iu tra PCI qua thi gian. Kt qu phn tch t biu cho tch cc so vi mc nm 2006 . thy 51 trong tng s 63 tnh thnh (81%) c nhng ci thin tch cc so vi mc nm 2006 (th hin bng cc thanh mu xanh m). Mc d xp hng cc tnh c thay i, nhng xu hng chung cho thy c s ci thin theo hng tch cc. Nhng thay i ny khng ln, c th nh cc tnh tng hng nhiu nht nh Bc Liu v Tin Giang c im s PCI gc trung bnh tng ch cha y hai im mt nm. Lnh o tnh Bc Liu v H Ni c th hi lng vi kt qu ny v d nm trong nhm 10 tnh cui bng v im PCI gc trung bnh, nhng hai a phng ny li nm trong tp cc tnh c ci thin nhiu nht. Thay i cht lng iu hnh l rt kh v lm sao doanh nghip ghi nhn nhng thay i li cng kh hn. Tuy nhin nhng thnh qu ca hai a phng ny c ghi nhn trong PCI.
"
"
thi cc i lp l cc tnh gim im (nh du mu xanh nht). T l cc tnh trong nhm ny nh hn v im tch cc khc l mc gim im kh thp. Gim im mnh nht c ghi nhn ti Lng Sn (0,6 im mt nm), bng 1/3 s im tng ln ca tnh tng im nhiu nht. iu ng tic l, nhm gim im PCI gc c c cc a im u t quan trng v tng l cc tnh dn u PCI , v d nh Bnh Dng, Bnh nh v Hng Yn.
40
PCI2013
HNH 1.12
Thay i trung bnh i vi im s PCI gc hng nm (t 2006-2013)
Bc Liu Tin Giang Nng TT-Hu Qung Ngi Lai Chu Ty Ninh C Mau Tr Vinh Thi Bnh Bnh Phc Cn Th An Giang k Lk H Ni Thi Nguyn H Nam ng Nai Kin Giang Thanh Ho Bnh Thun Qung Bnh Hu Giang Kon Tum ng Thp Qung Nam Vnh Long TP . HCM Hi Phng Bn Tre Qung Ninh Long An Bc Ninh Ngh An Vnh Phc Sc Trng H Tnh Hi Dng in Bin Bc Kn Nam nh Lm ng k Nng BR-VT Khnh Ho Lo Cai Ninh Thun Ninh Bnh Gia Lai Ph Yn Bnh Dng H Giang Bnh nh Hng Yn Yn Bi Cao Bng Qung Tr Ph Th Bc Giang Ho Bnh Sn La Tuyn Quang Lng Sn
-1.2
-1
-.8
-.6
-.4
-.2
.2
.4
.6
.8
1.2
1.4
1.6
1.8
2.2
2.4
Mc thay i trung bnh hng nm i vi im s PCI gc
PCI2013
41
1.5
KT LUN
Phn tch PCI gc ch ra mt iu c ngha v tng lai ti sng Vit Nam. Nh phn tch trong Phn 1.1, nim tin ca doanh nghip c phn tiu cc, nhng nim tin li l ng lc ca nhng thay i v cht lng iu hnh gip ci thin mi trng kinh doanh. im s PCI gc phn nh nhng thay i quan trng v chi ph khng chnh thc, tnh minh bch, n nh s dng t, nhng yu t s ci thin nim tin ca nh u t. Hi vng rng, nhng ci thin trong cng tc iu hnh s to ra c hi y mnh u t v to ra s lc quan trong nhng nm ti. Tuy nhin vn cn nhiu iu cn ci thin trong cng tc iu hnh kinh t Vit Nam. " Cc nh u t t nhn trong Cc nh u t t nhn trong nc vn tng i lo ngi v mi trng cnh tranh cha nc vn tng i lo ngi v mi cng bng, lnh o chnh quyn a phng trng cnh tranh cha cng bng, cn thiu nng ng. Doanh nghip dn doanh cho bit khng c u i nh i vi lnh o chnh quyn a phng cc doanh nghip nh nc v doanh nghip cn thiu nng ng. " thn quen. Ngoi ra thiu ht ngun cung lao ng cht lng cao p ng nhu cu ca doanh nghip cng ang l mt mi bn tm ln ca h. Thc trng ny i hi Vit Nam cn phi c nhng hnh ng ci cch mnh m hn na khai thc ti a tim nng tng trng ca mnh. Nghin cu PCI s lun ng hnh vi s mnh ny bng vic cung cp nhng d liu nh gi kp thi v khch quan. Ch s PCI chnh thc hng nm s gip nm bt nhng thay i chnh sch mi v quan trng. Ch s ny d kin s c gi nguyn n nm 2018, cho php lnh o chnh quyn a phng v doanh nghip o lng hiu qu cng tc iu hnh ca mnh qua cc nm. ng thi, ch s PCI gc cng vn c duy tr doanh nghip v lnh o chnh quyn so snh cc bc tin v cht lng iu hnh kinh t ti Vit Nam so vi nhng nm u ca thin nin k.
42
PCI2013
CH S N N NGLL CC C NHTRANH TRANHC C PTT NHC C AVI VI NAM CH S NG C NH P NH A TTNAM
PCI2013 2013 PCI
43 43
IU TRA V U T NC NGOI
KT QU TM TT
Chng Hai tm tt kt qu iu tra cc doanh nghip c vn u t trc tip nc ngoi (PCI-FDI) ln th t. Cuc kho st thu thp kin ca 1.609 doanh nghip FDI n t 49 quc gia khc nhau, hot ng trn a bn 13 tnh, thnh ph ca Vit Nam c mt doanh nghip FDI tp trung cao nht theo s liu ca Tng cc Thng k. Tng t nh iu tra i vi doanh nghip trong nc, doanh nghip tham gia iu tra PCI- FDI c la chn t danh sch doanh nghip ang ng thu ca Tng cc Thu. Nhm nghin cu s dng phng php chn ngu nhin phn tng cp tnh m bo tnh i din cho cng ng doanh nghip FDI a dng ang hot ng ti y. Mc d iu tra PCI- FDI khng phi l kho st duy nht v u t nc ngoi ti Vit Nam, nhng y li l iu tra thng nin ln nht v ton din nht. Thc t, s doanh nghip tham gia tr li iu tra PCI-FDI chim 10,1% trong tng s 15.904 d n FDI ng k ti Vit Nam t nm 1988 (theo Tng cc Thng k), v tng ng vi s lng doanh nghip FDI mi thnh lp ti Vit Nam nm 2012. im cn lu l ch c kt qu iu tra doanh nghip t nhn trong nc mi c s dng xy dng Ch s PCI. Do nhiu tnh khng c s doanh nghip FDI cn thit khi qut ha v mi trng kinh doanh ca a phng, nn kt qu iu tra cc doanh nghip FDI c tch ra v phn tch
44
PCI2013
ring. Ngoi ra, doanh nghip FDI c nhiu c hi la chn a phng u t, v th mi quan h ca h vi chnh quyn a phng cng khc bit so vi doanh nghip trong nc, vn thng ch hot ng trong phm vi tnh nh. Chng Hai c b cc thnh nm phn. Phn 2.1 iu tra hiu qu hot ng ca doanh nghip FDI trong nm qua. Kt qu cho thy mc d doanh thu v li nhun thc t tng, nhng doanh nghip tr li iu tra cha lc quan nhiu v tnh hnh hot ng ca h. Phn 2.2 phn nh c im c bn ca doanh nghip FDI ti Vit Nam, nhng doanh nghip ny ch yu xut x t cc nn kinh t chu ln cn (c bit l i Loan, Hn Quc, v Nht Bn), vi quy m tng i nh, xt c v nhn lc ln vn u t, ch yu hot ng trong ngnh ch to gi r v quan tm nhiu n th trng xut khu. Phn 2.3 phn tch v so snh nh gi ca cc doanh nghip FDI v kh nng thu ht vn FDI ca Vit Nam trong tng quan so snh vi cc i th cnh tranh trc tip v quc gia xut x ca FDI. Phn 2.4 m rng phn tch v la chn a phng u t ca doanh nghip. Kt qu cho thy doanh nghip FDI c xu hng b p nhng im yu ca quc gia u t bng quyt nh la chn tnh u t. Phn 2.5 trnh by mt phn tch c bit v tnh trng chuyn gi trong nc. Mc tiu chnh ca nhm nghin cu l xc nh quy m v cc yu t thc y vic chuyn gi ti Vit Nam, qua c th h tr cc nh qun l tm ra cc gii php chnh sch hiu qu, ph hp. Nhng phn tch ny khng nhm gy tn hi uy tn ca bt k doanh nghip hay ngnh ngh no m y ch l n lc xc nh cc hnh thi chung v hot ng chuyn gi, qua tm kim cc gii php chnh sch. Kt qu s b cho thy khong 20% DN FDI tham gia vo hot ng (thng l hp php) ny. Song y mi ch l bc u. Bc tip theo, chng ti s chng minh bng phng php thng k rng tnh trng ny s gim ng k nu Vit Nam thc thi mt chnh sch thu c tnh d bo cao hn v t bin ng hn. Kt qu phn tch chuyn gi a ra mt gii php chnh sch r rng cho cc nh hoch nh chnh sch caVit Nam. D khng c thay i mnh m v thu sut, nhng mt chnh sch thu c tnh d bo co s gip doanh nghip c th c lng y gnh nng thu tng lai, v vy, h s c xu hng gim bt cc hot ng chuyn gi. iu ny ng ngha m bo ngun thu ngn sch ln hn cho Vit Nam qua gp phn khc phc yu im ln nht ca Vit Nam, theo nh gi ca nh u t, l dch v cng v c s h tng. Pht hin ny cng nht qun vi nh gi ca doanh nghip FDI rng cc doanh nghip Vit Nam ang chu tnh trng qu ti quy nh so vi cc nc cng trnh pht trin. Qu ti quy nh y khng c ngha l s lng qu nhiu m l do tnh khng n nh trong cc quy nh, c bit l cc chnh sch v thu. Nhng thay i ln, thng xuyn v thu (c bit l hi quan, thu thu nhp c nhn, ph ngi dng cui cng) khin doanh nghip mt nhiu cng sc xy dng cc chin lc mi ng ph.
2.1
HIU QU HOT NG CA DOANH NGHIP FDI NM 2013
Nm 2013, mc d nn kinh t Vit Nam tip tc gp nhiu kh khn, hiu qu hot ng ca doanh nghip FDI vn c ghi nhn tt hn so vi nm 2012. Doanh thu mc n nh, li nhun doanh nghip tng nh. Doanh nghip FDI trung v trong iu tra PCI-FDI c tng doanh thu 2 triu USD, gn bng mc nm 2012 v gim so vi nm 2011. Mc d y l nhng con s do doanh nghip t bo co, tuy nhin so vi nm 2012, hiu qu hot ng kinh doanh bt u c du hiu khi sc. Nm 2013, 64% doanh nghip FDI bo co c li tng 4 im phn trm so vi nm 2012, v ch c
PCI2013
45
Tuy hiu qu hot ng c ci thin, nhng cc doanh nghip FDI vn cha thc s lc quan v qu o tng trng ca h. C th, nm 2013, ch 33% doanh nghip tuyn thm lao ng, gim so vi 50% ghi nhn trong nm 2010.
"
24% doanh nghip bo l. Ngoi ra, trong s doanh nghip bo co c li, 10,7% cho bit li nhun ca h ln hn 5%. Tuy hiu qu hot ng c ci thin, nhng cc doanh nghip FDI vn cha thc s lc quan v qu o tng trng ca h. C th, nm 2013, ch 33% doanh nghip tuyn thm lao ng, gim so vi 50% ghi nhn trong nm 2010, 5% doanh nghip FDI tng vn u t. Theo Nhit k doanh nghip, tm l ny vn tip tc bao trm trong vng 2 nm ti. Nm 2010, t l doanh nghip c k hoch m rng hot ng kinh doanh l 68%, nm nay, ch 28% lc quan v trin vng ny.
"
BNG 2.1 Nm
Thc o hiu qu ca doanh nghip FDI tham gia kho st PCI S vn u t trung bnh (triu USD) 2,0 1,5 1,5 1,4 T l DN bo l T l DN tng s lao ng 54,0% 47,1% 32,2% 33,4% T l DN c k hoch tng quy m 68,5% 45,5% 32,7% 28,2% S lao ng trung bnh 90 85 87,5 125
T l DN m rng u t 37,3% 27,8% 5,1% 5,1% T l DN bo li
2010 2011 2012 2013 Nm
2010 2011 2012 2013
70,1% 73,9% 60,0% 64,1%
24,6% 20,5% 28,0% 23,8%
2.2
C IM CA DOANH NGHIP FDI THAM GIA KHO ST
Tng t cc nm trc, doanh nghip FDI hot ng ti Vit Nam vn ch yu l cc doanh nghip quy m nh, tp trung cho xut khu v li tng i thp. H thng cung cp hng ha, dch v cho cc nh sn xut ln hn hoc cng ty a quc gia do h thng nm nhng v tr cui cng trong chui gi tr sn phm (xem Bng 2.3).
46
PCI2013
Quy m hot ng: Theo tiu chun quc t, doanh nghip FDI ti Vit Nam c quy m tng i nh. Mt doanh nghip trung bnh c khong 125 lao ng, v khong 77% doanh nghip FDI Vit Nam c di 300 lao ng. Trn thc t, 38% trong s ny c di 50 lao ng. Trong mu kho st PCI khng c nhiu doanh nghip quy m ln, ch khong 100 doanh nghip c trn 1.000 lao ng. Kt qu cng tng t khi chng ti phn loi mu theo quy m vn u t - vn u t trung bnh vo khong 1,5 triu la v 73% doanh nghip FDI trong mu c cp giy php u t vi s vn di 2,5 triu la. Ch c 5% mu c cp php u t trn 25 triu . Loi hnh u t: 92% doanh nghip FDI tham gia kho st PCI l doanh nghip 100% vn nc ngoi. Con s ny cng tng ng vi s liu iu tra doanh nghip ca Tng cc Thng k v rt ng ch bi trong thi gian u Vit Nam mi m ca cho u t nc ngoi (19871991), nh u t nc ngoi khng c gp vn 100 phn trm m buc phi lin doanh vi doanh nghip nh nc. Mc d sau khi Lut u t nc ngoi (Lut TNN) sa i nm 1991 cho php loi hnh u t ny, trn thc t vn rt kh khn bi nh u t nc ngoi phi tm c i tc l doanh nghip nh nc mi tip cn c t ai. Lut TNN sa i nm 1996 to iu kin cho loi hnh doanh nghip 100% vn nc ngoi, nh vy, hin nay loi hnh ny tng vt v s lng v tr thnh ph bin nht. Lnh vc hot ng: 64% doanh nghip FDI trong mu hot ng trong ngnh sn xut ch to, trong khi ch c 33% tham gia lnh vc dch v. Phn nh ngnh sn xut ch to cho chnh xc hn, chng ti thy c 3 ngnh ln nht l sn xut ph liu may mc, cao su v nha, v sn xut linh kin t (mi ngnh chim khong 6% mu). Dt may, ch bin thc phm, ha phm, giy, in t v my vi tnh l cc ngnh sn xut ln th hai, mi ngnh chim khong 3% mu. Cc ngnh khc nh da, my mc, kim loi tin ch chim di 2%. Cc ngnh dch v ln nht trong mu l bn bun v bn l (8,3%), thng tin - vin thng (5,6%) v xy dng (4%). Mc d c mt s quan ngi v mt s chuyn dch ca doanh nghip FDI sang lnh vc bt ng sn song d liu ca chng ti khng cho thy iu . Cha ti 1% doanh nghip FDI c cp php u t vo lnh vc bt ng sn (d s doanh nghip u t ngoi ngnh c th ln hn). i tng khch hng: Xut khu vn chim t trng ln nht trong hot ng ca doanh nghip FDI song khng cn v th p o; c 34% doanh nghip FDI ni chung v 43% doanh nghip lnh vc ch to tin hnh xut khu qu na sn lng theo cch trc tip hoc gin tip. Ngay c hng ha, dch v bn trong nc cng c bn cho ngi nc ngoi, vi 36% doanh nghip FDI cho bit khch hng chnh l c nhn hoc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam. Tuy nhin, din bin tch cc so vi cc nm trc l t l hng ha, dch v bn cho c nhn Vit Nam tng ln 42% so vi 25% nm 2010. Mc tng trng trong nhm khch hng c nhn, doanh nghip dng nh thay th cho phn doanh s trc y nhm vo doanh nghip nh nc v c quan nh nc. y c th l kt qu ca nhng n lc ca cc nh lnh o Vit Nam nhm hn ch doanh nghip nh nc m rng hot ng sang cc lnh vc ngoi chc nng. Do , doanh nghip FDI tm kim i tng khch hng thay th l c nhn v doanh nghip Vit Nam. Nh cung cp: Dng nh xu th lin kt ni a ang tng ln. Trong kho st PCI, doanh nghip c yu cu lit k cc nh cung cp hng ha, dch v trung gian ca mnh. Doanh nghip c th nh du tt c cc la chn trong danh sch a ra. 56% doanh nghip FDI s dng mt phn hoc ton b dch v, hng ha ca cc nh cung cp trong nc. Nm 2011, con s ny ch l 42%.
PCI2013
47
Kh quan hn na, cc nh cung cp t nhn trong nc cn chim t l ln trong tng s nh cung cp (47%) so vi 9% nh cung cp l DNNN. Tuy nhin, ngun cung ng nc ngoi vn cc k quan trng. 10% doanh nghip FDI mua ton b hoc mt phn hng ha, dch v u vo thng qua cng ty m, 45% mua mt s mt hng t nc xut x v 34% mua t nh cung cp nc th ba. S ph thuc vo ngun cung nc ngoi gp phn to ra quan ngi t pha Chnh ph Vit Nam v nguy c chuyn gi ti Vit Nam. Nc xut x: Cng nh cc nm trc, c th thy nh u t ng chim t trng ln trong mu iu tra. Nh u t t Hn Quc, i Loan, Nht Bn v Trung Quc i lc chim 67% s doanh nghip ang hot ng c kho st14. Khi tnh thm cc nc lng ging trong khu vc ng Nam , con s ny ln n 81%. S liu trn tng ng vi s liu ca B K hoch v u t (B KHT) v Tng cc Thng k. Nh u t u-M cng khng t. Mu doanh nghip FDI trong kho st PCI ca chng ti nm nay c 141 nh u t n t Chu u v 70 t M (tnh c vng lnh th Guam v Qun o Virgin ca M), 32 t c, ngoi ra cn c cc doanh nghip Nga, ng u v M La-tinh. Cng cn lu l vn u t n t M nhiu khi li c ng k xut x Hng Kng v Singapore v mt s l do hu cn hoc thu; do u t ca M vo Vit Nam c kh nng cha c th hin ng vi thc t15.
2.3
MI TRNG KINH DOANH CA VIT NAM TRONG TNG QUAN VI CC I TH CNH TRANH
Trong phn v doanh nghip FDI cc nm trc, chng ti nu bt thc t l doanh nghip FDI ch yu la chn Vit Nam v a phng c th lm im n u t ca mnh da trn cc yu t tc ng n chi ph sn xut hn l nng lc iu hnh ca chnh quyn. Bo co nm nay s dng cch tip cn khc: trong phiu hi iu tra, doanh nghip c chn so snh cc yu t v mi trng kinh doanh ca Vit Nam vi cc nc m h tng cn nhc yu cu a im u t. Theo , 54% doanh nghip FDI, trc khi la chn Vit Nam, tng cn nhc u t vo nc khc (ch yu l Trung Quc (11,1%), Thi Lan (10,6%) v Campuchia (7,7%)). Nm 2011 v 2012, t l doanh nghip FDI cn nhc cc a im u t khc ch l 32%, con s ny t thn n l mt ch bo quan trng v th hng ca Vit Nam trong mt cc nh u t quc t. Vit Nam khng cn l im n u t c u i nht nh giai on 2007-2010, m hin gi ang phi cnh tranh vi cc i th truyn thng trong khu vc (nh Trung Quc, Thi Lan, In--n-xi-a) v mt s nc mi ni. Ba gng mt trc y cha tng c coi l i th cnh tranh v vn u t FDI i vi Vit Nam l Lo, Phi-lip-pin v My-an-ma nay xut hin trong danh mc quan tm ca cc nh u t nc ngoi.
14 15
Mi trng kinh doanh ca Vit Nam trong tng quan vi cc i th cnh tranh. Parker et al. 2005.
48
PCI2013
HNH 2.1
i th cnh tranh chnh ca Vit Nam trong thu ht u t nc ngoi
Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia In--n-xi-a Ma-lay-xi-a Lo Phi-lp-pin My-an-ma i Loan M Hn Quc Hng Kng 1,1 2,48 2,34 1,93 1,51 4,13 3,85 6,46 7,7 7,29
11,1 10,6
10
12
14
16
T l % DN FDI cn nhc u t vo cc quc gia khc ngoi Vit Nam
Trong s nh u t cn nhc a im u t, 69% chn Vit Nam thay v chn cc quc gia khc, trong khi ch c 31% u t vo Vit Nam nh mt phn ca chin lc u t a quc gia. Nhm th hai c bit th v, bi h c th cung cp nhng so snh trc tip v sng ng v mi trng kinh doanh ti Vit Nam so vi cc nc khc m h c kinh nghim trc tip ti . Vy Vit Nam c so snh vi cc nc nh th no? tp trung tm hiu vn ny, chng ti s dng cu hi B3a trn phiu kho st, yu cu doanh nghip cho bit nhng yu t quan trng vi hiu qu hot ng ca h. Trong mi tiu ch, doanh nghip c hi liu mi trng kinh doanh ca Vit Nam c tt hn so vi cc nc khc hay khng. Cu hi B3b yu cu so snh tng t i vi nc xut x u t (quc gia m doanh nghip hoc cng ty a quc gia ca doanh nghip t tr s). Sau cng, cu hi B5 p dng so snh i vi quyt nh v a phng u t. Bng 2.2 trnh by tm tt cc nhn nh chnh vi ba phn. Phn u so snh Vit Nam vi cc i th cnh tranh chnh; phn tip theo xem xt mi trng kinh doanh ti Vit Nam trong tng quan vi nc xut x ca nh u t; cui cng, phn ba nhn nh v cc a phng ca Vit Nam. Mi phn lit k t l trung bnh doanh nghip FDI ng vi nhn nh mi trng kinh doanh Vit Nam tt hn km theo sai s chun, cho php quan st nhng khc bit trong cu tr li ca cc doanh nghip.
PCI2013
49
BNG 2.2
Nng lc cnh tranh ca Vit Nam v cc tnh, thnh trong nc 1) Cc nc khc cn nhc u t 2) Nc xut x 3) Cc tnh khc cn nhc u t
Bn so snh nh th no v mi trng kinh doanh Vit Nam (tnh ang hot ng) vi: Tiu ch
% ng 34,2% 43,5% 52,4% 63,8% 59,7% 36,9% 31,9% 59,2%
% ng 22,5% 34,1% 49,2% 50,7% 44,8% 9,0% 21,0% 46,1%
% ng 53% 61% 51% 61% 66% 85% 69% 62%
DN ti t gp tham nhng hn DN ti t gp cc hn ch v quy nh php lut hn DN ti c cc mc thu thp hn DN ti t gp phi ri ro b thu gi ti sn hn DN ti t gp phi nhng bt n v chnh sch hn C s h tng tt hn. Dch v hnh chnh cng tt hn DN ti ng vai tr ch ng hn trong qu trnh hoch nh chnh sch
nh gi nhanh ny cho thy cc kt qu tng i th v v u tin chnh ca cc nh u t v cm nhn ca h v mi trng kinh doanh ca Vit Nam khi quyt nh chn a im hot ng. Nhng tiu ch t im s trn 50% c coi l yu t li th u t, trong Vit Nam c phn ln doanh nghip nc ngoi nh gi cao hn so vi cc nc khc. Cc im s di 50% c coi l im yu. Tuy nhin, hin tng thin lch trong la chn ca nh u t cng phn no nh hng n cc kt qu trn. Nhiu doanh nghip FDI chn Vit Nam ngay t u m khng da trn cn nhc v nng lc cnh tranh vi cc a im khc. Ngha l cc ch s v mc hi lng c th cao hn thc t, bi iu tra ny cha kho st trng hp nh u t khng chn Vit Nam do nh gi khng tt v mt s tiu ch mi trng kinh doanh ti y. Nhm nghin cu cng cha r nhm ny c bao nhiu nh u t trong tng quan vi nhm nh u t tip tc u t vo Vit Nam. Lu quan trng th hai l vi mi tiu ch la chn u t, t l doanh nghip nh gi Vit Nam thng cao hn khi h c yu cu so snh Vit Nam vi cc nc cng trnh pht trin ch khng phi so vi nc xut x. Do hu ht nh u t Vit Nam n t cc nn kinh t kh pht trin nh Nht Bn, Hn Quc, Singapore, i Loan, Hoa K v Chu M nn cc kt qu ny l hp l. Khng c g ngc nhin khi c s h tng v dch v hnh chnh cng ca Vit Nam km hn nhiu khi so vi cc nc thnh vin OCED. Khi so vi nc xut x, ch c 9% doanh nghip nhn
50
PCI2013
nh c s h tng ca Vit Nam tt hn v ch c 21% cho rng Vit Nam c dch v cng tt hn. Cn khi so vi cc nc lng ging mi ni, Vit Nam c nh gi cao hn v c s h tng (37%) v dch v cng (32%). Phng php so snh ca PCI cng khc bit so vi so snh ton cu ca kho st Ch s Nng lc cnh tranh Ton cu hay Ch s Kinh doanh (Doing Business) ca Ngn hng Th gii. Trong cc bo co ny, nh u t xp hng nc s ti theo thang im Likert, trong khng nu c th i tng so snh. iu ny d gy kh hiu, bi khng r ngi tham gia kho st mun ni n nc no. Hn na, nh u t thng t hiu l cc nc pht trin s nm mc cao trn thang im nn rt kh phn tch chnh xc s khc bit gia cc th trng mi ni nhm di ca thang im. C th ni rng kho st PCI-FDI a ra mt gc nhn chnh xc hn v mi trng kinh doanh ca Vit Nam trong tng quan vi cc i th cnh tranh ln. C th l, khi nhn vo Phn 1 so snh Vit Nam vi cc nn kinh t khc, c th thy ngay Vit Nam c nh gi kh tt v ri ro b thu hi ti sn (64% nh gi Vit Nam tt hn); v n nh chnh sch (60%); vai tr ca doanh nghip trong qu trnh hoch nh cc chnh sch c nh hng n chnh h (59%); v c nh gi kh tt v mc thu so vi cc i th cnh tranh (52%).
Vit Nam c nh gi kh tt v ri ro b thu hi ti sn (64% nh gi Vit Nam tt hn); v n nh chnh sch (60%); vai tr ca doanh nghip trong qu trnh hoch nh cc chnh sch c nh hng n chnh h (59%); v c nh gi kh tt v mc thu so vi cc i th cnh tranh (52%).
"
"
Hnh 2.2 phn tch su hn bng vic so snh Vit Nam vi cc i th cnh tranh bn im mnh. Di gic ny, c th thy mt s khc bit quan trng. V d, v ri ro b thu hi ti sn, nh u t cm thy t tin hn nhiu nu u t ti Vit Nam so vi cc a im khc. 75% cho rng ti Vit Nam h t phi i mt vi ri ro b thu hi ti sn hn so vi Trung Quc, v ngc nhin hn khi 71% xp hng Vit Nam cao hn Thi Lan. iu ny phn no phn nh quan ngi ca doanh nghip v ri ro bt n chnh tr ti nc ny. Ngoi l duy nht l i Loan, a im m ch c 38% doanh nghip FDI nh gi vic s hu ti sn nhiu ri ro hn Vit Nam.
PCI2013
51
HNH 2.2
Th mnh ca Vit Nam so vi cc i th cnh tranh
Mc thu thp hn
Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia Indonesia Ma-lai-xi-a Lo Phi-lp-pin i Loan My-an-ma 60,6 39,3 43,2 37,5 40 38,5 66 Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia In--n-xi-a Ma-lai-xi-a Lo Phi-lp-pin i Loan My-an-ma
Ri ro b thu gi ti sn thp hn
74,6 71,4 80 61,4 57,5
70,4
52,9
38,5
88,5 81,8 68,8
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
T l DN nhn nh mi trng kinh doanh ca VN tt hn (%)
Bt n chnh sch thp hn

Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia In--n-xi-a Ma-lai-xi-a Lo Phi-lp-pin i Loan My-an-ma 59,7 73,5 Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia In--n-xi-a Ma-lai-xi-a Lo Phi-lp-pin i Loan My-an-ma
DN c nh hng ln hn n hoch nh chnh sch

60,6 61,8 53,3 57,9 73,3 73,1 77,3
54 45,5 42,5
60 35,3 46,2
67,9
60 64,7
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
V mc nh hng chnh sch, doanh nghip FDI cho rng ti Vit Nam, h c ting ni hn trong qu trnh xy dng, thc thi php lut lin quan n hot ng ca mnh so vi cc i th cnh tranh, c bit l hai nc lng ging Campuchia v Lo. im s ny nhiu kh nng phn nh hot ng mnh m ca cc hip hi doanh nghip, phng thng mi v hot ng gp trc tuyn d tho lut, quy nh, chnh sch cng nh cc din n ring c ti Vit Nam nh Din n Doanh nghip Vit Nam (VBF) m ra c hi cho cng ng doanh nghip nc ngoi i thoi trc tip vi chnh quyn cc cp ca Vit Nam. Chng Ba s phn tch li ch ca vic m ra c hi cho doanh nghip tham gia ng gp kin xy dng d tho lut, quy nh v chnh sch. So snh v tnh n nh trong quy nh v chnh sch cng cho thy c nhiu s khc bit. Doanh nghip FDI nh gi chnh sch ca Vit Nam n nh v d on hn Trung Quc, Thi Lan, Campuchia v Lo, nhng km hn so vi In--n-xi-a, Ma-lai-xi-a v i Loan. Cc kt qu ny rt quan trng bi doanh nghip FDI lun coi trng kh nng d bo chnh sch trong tng lai t xy dng chin lc di hn ca doanh nghip. Ngoi ra, i vi cc nh u t trong lnh vc hng ha, dch v cng ngh cao, tnh n nh chnh sch cn quan trng hn na bi tnh cht ca ngnh cng ngh cao l thi gian sinh li lu hn v ri ro u t ln hn. Hin ti, r rng l Vit Nam ang vt qua cc i th cnh tranh cc ngnh sn xut thp cp nhng li b tt hu cc lnh vc u t cng ngh cao.
52
PCI2013
S hi lng ca nh u t v mc thu Vit Nam c th lm mt s ngi ngc nhin, song cm nhn ca nh u t l ph hp vi gnh nng thu thc t ang p dng ti cc nn kinh t l i th cnh tranh ca Vit Nam. Mc thu GTGT trung bnh 10% v thu thu nhp doanh nghip mc 23% (va thng qua nm 2013) v 25% nm 2012 tng i ngang bng vi nhiu i th cnh tranh. Trung Quc, In--n-xi-a, Ma-lai-xi-a u c mc thu TNDN trung bnh 25%. Mc thu Philippin cao hn i cht, thu TNDN l 30% v thu GTGT l 12%. Mt khc, Thi Lan (trc y 23%, hin gi l 18%) v i Loan (17%), Singapore v Hong Kong u c mc thu thp hn Vit Nam. Trong phn tip theo, chng ti s trnh by mt s kt qu ch ra li ch m Vit Nam c th t c nu gim thm thu TNDN16. HNH 2.3 im yu ca Vit Nam so vi cc i th cnh tranh
C s h tng tt hn
Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia Indonesia Ma-lai-xi-a Lo Phi-lp-pin i Loan My-an-ma 27,7 17,5 34,1 48 35,3 50
Mc tham nhng t hn
Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia In--n-xi-a Ma-lai-xi-a Lo Phi-lp-pin i Loan My-an-ma 33,3 34,1
17,2 25 8,33 20,8
15,8
10,5 16,7 18,8 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
20
26,3
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Dch v hnh chnh cng tt hn

Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia In--n-xi-a Ma-lai-xi-a Lo Phi-lp-pin i Loan My-an-ma 28,1 16,9 31,1 20,9 19,4 20,8 26,3 23,1 17,6 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Trung Quc Thi Lan Cam-pu-chia In--n-xi-a Ma-lai-xi-a Lo Phi-lp-pin i Loan My-an-ma
Quy nh t hn
45,3 31,1 31,9 35,9 36,8 47,8
48
28,6 23,5
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
16
Xem ti liu ca KPMG (2013) bit thm chi tit v mt cng c so snh thu hu ch v ti liu ca PwC (2013) c thng tin so snh chi tit hn.
PCI2013
53
Hnh 2.3 m t im yu ca mi trng kinh doanh ti Vit Nam so vi cc i th cnh tranh. th cho thy d c s khc bit ln gia cc i th ca Vit Nam song thng ip chung rt r rng. Cc doanh nghip FDI u chia s chung cm nhn l mi trng kinh doanh ca Vit Nam km hp dn hn nhiu v chi ph khng chnh thc, gnh nng th tc hnh chnh, quy nh php lut, cht lng dch v hnh chnh cng (gio dc, y t) v cht lng ca c s h tng. Nh u t xp hng c s h tng ca Vit Nam ngang bng vi cc nc lng ging Campuchia v Lo. Song ngc nhin hn c, i vi lnh vc tham nhng v gnh nng quy nh php lut, Vit Nam cn b nh gi thp hn nhiu so vi hai nc ny. Nhn chung, cc kt qu trn tng i nht qun vi kt qu xp hng ca Vit Nam trong Ch s Nng lc cnh tranh Ton cu (GCI) c cng b mi y. Theo Ch s ny, Vit Nam ng th hng 98/148 nc v trc Th ch s st gim th hng ln nht trn 12 trc ca GCI. C th, trong tiu ch Th ch, Vit Nam ng th 116 v tham nhng v 106 v gnh nng hnh chnh17. Trn cc kha cnh ny, i Loan v Ma-lai-xi-a c v l i th cnh tranh vt tri ca Vit Nam, mc d cc d liu ny cng ch mang tnh minh ha. C hai nn kinh t ny u c tim nng ln hn trong thu ht nh u t lnh vc cng ngh v gi tr gia tng cao, vn l cc ngnh m cc nh hoch nh chnh sch Vit Nam lun mun thu ht. iu ny c th nhn thy r hn Bng 2.3, trong chng ti tp trung nghin cu mt s ngnh chn lc. R rng, doanh nghip trong cc ngnh s dng cng ngh t phc tp hn nh nng nghip v thy sn, ch to g d hi lng hn v cc hn ch ca Vit Nam so vi cc ngnh cng ngh cao nh sn xut, ch to my v in t. Trong khi , doanh nghip trong cc ngnh dch v cng ngh cao khng my hi lng vi dch v hnh chnh cng v c s h tng.
17
Schwab v Sala-i-Martin (2013).
54
BNG 2.3 im mnh ca Vit Nam C cc mc thu thp hn t gp DN ng phi ri vai tr ro b thu ch ng gi ti sn hn trong hn qu trnh hoch nh chnh sch 71,4% 46,7% 65,3% 52,4% 66,7% 57,9% 75,0% 50,0% 48,9% 88,9% 50,0% 30,4% 62,5% 28,6% 52,4% 33,3% 57,9% 19,0% 50,0% 31,3% 36,7% 40,0% 40,9% 34,5% 25,0% 23,4% 82,4% 68,8% 40,0% 100,0% 100,0% 71,4% 100,0% 53,3% 34,7% 15,0% 33,3% 24,1% 14,3% 19,1% 85,7% 80,0% 45,1% 15,8% 40,9% 31,6% 50,0% 35,4% t gp tham nhng hn C s h tng tt hn Dch v hnh chnh cng tt hn t gp cc hn ch v quy nh php lut hn im yu ca Vit Nam
Cm nhn v mi trng kinh doanh theo mt s ngnh
PCI2013
M ngnh ISIC (4)
Ngnh
t gp phi nhng bt n v chnh sch hn
A 57,1% 46,9% 45,0% 55,0% 58,9% 37,5% 35,6%
Nng nghip, Thy sn
85,7%
85,7%
C16
Sn xut, ch to g
50,0%
C22
Sn xut cao su v nha
62,7%
C28
Sn xut, ch to my mc
50,0%
C27
Sn xut in t
54,5%
Thng tin, truyn thng
53,6%
Ti chnh, bo him
62,5%
Dch v t vn, khoa hc
50,0%
PCI2013
55
2.4
MI TRNG KINH DOANH CHO DOANH NGHIP FDI TI CC TNH
Phn th ba ca Bng 2.2 phn nh cm nhn ca doanh nghip FDI v mi trng kinh doanh ca tnh la chn u t trong tng quan vi cc tnh tng cn nhc. im ng ch u tin l im s cp tnh cao hn im s ton quc i cht, ngha l t l doanh nghip cho rng tnh h la chn u t c mi trng kinh doanh tt hn cc tnh khc. Do , c th kt lun: 1) Doanh nghip FDI hot ng ti cc tnh cng chung mt nhn nh l h la chn ng; v 2) Doanh nghip FDI khng phi cn nhc s nh i khi a ra quyt nh u t. Nhn chung, doanh nghip FDI c xu hng nh gi cao tnh la chn u t da trn nhiu tiu ch. im ng ch th hai l s o ngc cc yu t nh hng n quyt nh chn ...khi phi so snh, la chn tnh u t so vi quyt nh chn quc gia u t. iu ny c th thy r Hnh 2.4. V tnh, thnh ph u t, doanh d, doanh nghip c th la chn Vit Nam nghip li coi trng cht lng c bt chp hn ch v c s h tng v dch v s h tng v dch v hnh chnh hnh chnh cng so vi cc nc khc cn nhc u t. Cn khi phi so snh, la chn cng hn. tnh, thnh ph u t, doanh nghip li coi trng cht lng c s h tng v dch v hnh chnh cng hn. D khng r rt lm, song xu hng ny cng ng i vi cc hn ch v gnh nng ca quy nh php lut iu c coi l t quan trng trong nh gi ca doanh nghip FDI v Vit Nam nhng li tng i quan trng trong nh gi v mi trng cp tnh. Ngoi ra, vi t l ch 50% doanh nghip ng , thu r rng l yu t nh hng t nht n quyt nh la chn tnh u t ca doanh nghip. H s tng quan thp (0,3) gia im s cp tnh v im s quc gia dng nh cng c nhn nh rng doanh nghip FDI coi u im ca mi trng kinh doanh cp tnh l s b p cho nhng hn ch ca mi trng kinh doanh chung ca Vit Nam khi ra quyt nh u t. Ngha l nu doanh nghip bit tr ngi ln nht ca h khi u t vo Vit Nam l c s h tng th nhiu kh nng h s la chn ni no Vit Nam c c s h tng tt nht nh mt bin php gim thiu ri ro.
"
"
56
PCI2013
HNH 2.4 .7
Mi trng kinh doanh ton quc v a phng
T l DN nhn nh mi trng kinh doanh ca tnh tt hn (%)
t gp phi ri ro b thu gi ti sn t gp phi nhng bt n v chnh sch hn ng vai tr ch ng hn trong qu trnh hoch nh chnh sch
.6
C cc mc thu thp hn
.5
t gp cc hn ch v quy nh php lut hn
.4
C s h tng tt hn t gp tham nhng hn Dch v hnh chnh cng tt hn
.3
.5
.6
.7
.8
.9
S dng t l doanh nghip nhn nh tt hn v mi trng kinh doanh, Bng 2.4, phn tch xp hng mi trng u t ca 13 tnh, thnh ph tp trung nhiu ngun vn FDI nht c nc. Nh nu, c mi tng quan cht ch gia tm yu t khc nhau. Doanh nghip FDI nu tin rng tnh h la chn tt hn cc tnh khc v mt tiu ch th thng xp hng tnh ny cao hn cc tiu ch khc. Ngoi l duy nht l c s h tng, bi n c tng quan rt nh vi by yu t tc ng cn li. Mc d khng th dng thng k phn loi c th song c th chia cc tnh thnh ba nhm sau: 1) nhm tnh nh u t nhn chung hi lng vi la chn ca mnh, vi t l tn thnh trn 70%; 2) nhm tnh cc nh u t khng my hi lng v mt hoc hai tiu ch (thng l lin quan n chi ph khng chnh thc v gnh nng th tc hnh chnh) vi t l trung bnh thp hn, t 57% - 67%; v 3) nhm tnh cc nh u t rt khng hi lng v la chn u t ca mnh so vi cc tnh khc, do t l doanh nghip hi lng khong 50% tr xung. ng ch l H Ni li nm trong danh sch a phng m nh u t FDI nh gi khng cao v mi trng kinh doanh.
BNG 2.4 C cc mc thu thp hn t gp phi ri ro b thu gi ti sn t gp phi nhng bt n v chnh sch hn t gp phi ri ro b thu gi ti sn ng vai Trung bnh tr ch ng hn trong qu trnh hoch nh chnh sch 72,7% 76,0% 74,1% 81,3% 74,8% 70,7% 67,9% 65,7% 80,6% 89,2% 80,5% 47,6% 50,0% 87,0% 77,5% 66,1% 71,9% 56,4% 64,4% 62,2% 65,8% 62,3% 75,8% 66,1% 63,6% 52,5% 54,5% 42,1% 77,1% 77,1% 77,0% 74,3% 72,1% 70,6% 70,3% 67,2% 61,2% 59,9% 57,6% 52,5% 43,9% Dch v hnh chnh cng tt hn
Mc cnh tranh gia cc a phng t nh gi ca FDI
Tnh
t gp tham nhng hn
t gp cc hn ch v quy nh php lut hn
Hi Dng 53,8% 87,1% 69,0% 59,3% 58,4% 68,6% 60,6% 50,0% 50,0% 42,1% 24,4% 25,1% 35,7% 51,1% 56,4% 47,4% 63,6% 59,0% 59,6% 66,7% 57,6% 78,8% 71,8% 62,6% 81,3% 84,2% 70,7% 77,9% 92,6% 70,5% 65,2% 84,4% 67,7% 76,5% 76,5% 81,3% 80,5% 82,8% 83,3% 80,0% 67,9% 83,3% 80,0% 97,1% 88,0%
42
72,7%
72,7%
68,2%
82,6%
81,8%
96,2%
69,6%
Bc Ninh
48
69,0%
69,2%
Ty Ninh
49
68,8%
71,9%
Long An
53
69,7%
72,7%
Bnh Dng
226
69,4%
72,8%
TP HCM
385
55,2%
73,9%
ng Nai
192
75,6%
72,0%
Vnh Phc
46
58,8%
55,9%
Hi Phng
80
49,2%
51,6%
B ra-Vng tu
45
43,5%
50,0%
Hng Yn
52
50,0%
64,1%
Nng
53
46,7%
44,2%
PCI2013
H Ni
338
25,6%
33,0%
57
58
PCI2013
2.5
PHN TCH V CHUYN GI
Trong hai nm qua, chuyn gi tr thnh ti nng v nhy cm trn khp th gii, khin cho nhng t chc nh T chc Hp tc v Pht trin Kinh t (OECD) v chnh ph Anh phi m nhng cuc iu tra c bit v hot ng ny18. ti ny dn n tranh ci gay gt gia khi doanh nghip v chnh quyn ti nhiu nc. Nhiu chnh ph lo lng bo v h thng thu ca mnh nhm cung cp dch v cng cho ngi dn. Cc cng ty th lo ngi thu sut qu cao v chnh sch thu kh d on s lm tn hi n trin vng kinh doanh v v vy s nh hng n li ch kinh t ca cc nc m h ang u t. Vit Nam khng nm ngoi phm vi ca hot ng chuyn gi cng nh sc nng ca nhng tranh ci trn n l mt hin tng ton cu. Trong phn ny, chng ti tm thi khng nhc ti nhng tranh lun gia doanh nghip v c quan thu m ch tp trung nh gi phn tch v chuyn gi. Cn thy r l khng c g bt hp php, thiu o c hay v nguyn tc i vi vn chuyn gi nu n c thc hin theo ng quy nh ca php lut nc s ti. bt u chng ta cn mt nh ngha. Cn bn nht,Chuyn gi l hnh vi nh gi ni b i vi hng ha, dch v mua trong ni b cng ty v gia cc cng ty con ca cng mt cng ty. y l mt hot ng bnh thng vn l mt phn ca hot ng kinh doanh k t khi doanh nghip ra i19. Thng thng, chuyn gi c coi l mt phng thc phn chia li nhun c s dng tnh ton v phn b li (hoc l) thun trc thu ca cc MNC ti cc nc m h ang hot ng. Cc hot ng thuc din ny thng bao gm: 1) hot ng nh gi gia cc b phn trong ni b doanh nghip; v 2) gi hng ha, dch v gia cc php nhn trc thuc (hoc lin quan) ca doanh nghip, bao gm chi nhnh, cng ty con v trong mt s trng hp, cng ty c chung thnh vin hi ng qun tr.20 V nguyn tc, gi ni b phi tng xng vi gi ngi bn tnh cho khch hng c lp bn ngoi hoc vi gi ngi mua tr cho nh cung cp c lp bn ngoi. Cc giao dch chun ny gi l giao dch mua bn ngoi. Trng hp gi mua bn ngoi c th xc nh c (v d gi cc hng ha thng thng) th gi ni b rt d xc minh. Nhng mt s trng hp, vic xc nh gi ni b mt cch chnh xc l rt kh bi hng ha, dch v cn xc nh l ti sn v hnh, chng hn giy php nhng quyn thng mi, s hu tr tu hoc cng ngh c quyn, m gi mua bn ngoi ca cc ti sn khng c.21 Cc trng hp ny s phc tp hn song li l nhng giao dch hon ton hp php trong hot ng kinh doanh bnh thng ca cc cng ty a quc gia hin i. Chuyn gi ch tr thnh mi lo ngi khi c p dng khng ng, nhm mc ch gim li nhun ca mt b phn trong ni b doanh nghip hot ng ti mt nc c thu sut cao, v tng li
18 19 20 21
OECD 2009; Mirlees et al. 2012. Coase 1937. OECD 2009 Neighbor 2002.
PCI2013
59
nhun ca mt b phn t ti mt nc c thu sut thp hoc khng nh thu, chng hn cc thin ng thu22. Hot ng ny c gi y l Chuyn sai gi (transfer mispricing) c th tc ng xu n ngun thu thu hp php ca nc s ti. Hot ng ny bao gm cc th thut ghi gi qu cao cho trang thit b, hng ha, dch v u vo, nh gi qu cao dch v t vn ni b, chi tr tin ph thng hiu, giy php m theo thng l ng l khng phi chi tr i vi cc thng hiu, giy php ca cc cng ty con nm nc khc, v vay tin cc cng ty con t ti cc nc c thu sut thp (thng l cc thin ng thu). Cc hot ng ny t cc nc nh Vit Nam vo tnh th kh bo v c ngun thu ca mnh m vn duy tr c mi trng u t thn thin cho nh u t nc ngoi. Chuyn sai gi l hnh thc ph bin nht trong cc k thut c tn l Chuyn li nhun c nh ngha l Hnh ng thao tng chi ph v thu nhp trong ni b cng ty a quc gia ti cc nc c mc thu khc nhau bo li ti ni s b nh thu thp nht.23 Chuyn sai gi khng ch l th thut chuyn li nhun m cho n nay cn l th thut c s dng nhiu nht, do hai t chuyn gi v chuyn li nhun thng c coi l mt trong cc tho lun hc thut v php l v vn ny. Trong phn nghin cu di y, chng ti tp trung xc nh quy m v cc yu t thc y chuyn gi ti Vit Nam nhm gip cc nh qun l c thm thng tin c th tm ra cc gii php chnh sch hiu qu, ph hp. Chng ti khng c gy tn hi n uy tn bt k doanh nghip hay ngnh ngh c th no m y ch l mt n lc xc nh cc hnh thi chung, c th c s dng vo vic tm ra gii php.
Tnh hnh Vit Nam

Nm 2012, Tng Cc Thu cng b mt bo co cho bit 57% trong s 5.500 Doanh nghip FDI c r sot (chim khong 60% tng s Doanh nghip FDI) bo co l rng trong nm 2010 v 2011. y s vic xa hn, thng 10/2012, Tng cc Thu cng b kt qu thanh, kim tra chuyn gi ti doanh nghip FDI ti mt s tnh, pht hin 122 doanh nghip FDI vi phm cc quy nh v chuyn gi theo Thng t 66/2010/TT-BTC (Thng t 66) v yu cu np thu b sung hn 10 triu la. Trong danh sch c mt s cng ty ni ting, bao gm nhng cng ty a quc gia ln nht th gii v cc thng hiu ni ting. Cc quan chc chnh ph Vit Nam nht qun trong cc tuyn b ca mnh. H tin rng chuyn gi ang thc s din ra v ang gy tn hi cho nn kinh t Vit Nam do tht thu ngn sch, trong khi l ra khon ny c th c s dng ci thin cc vn m doanh nghip FDI cho l nhng yu km ca Vit Nam nh: h tng c s, gio dc v cc hnh thc cung cp dch v hnh chnh cng khc. Cc quan chc cho rng doanh nghip FDI khng th va i hi c h tng c s ph hp li va ly i nhng ngun lc ca chnh ph vn rt cn thit h p ng cc i hi trn24.
22 23 24
OECD 2007 http://www.businessdictionary.com/ Thanh 2013.
60
PCI2013
Nn tng l thuyt
Nn tng l thuyt ca chuyn gi bt ngun t mt tc phm kinh in Bn cht ca Cng ty nm 1937 ca Ronald Coase, ngi c trao gii Nobel, vi lp lun ht sc ni ting rng vic hnh thnh cc cng ty c li hn so vi vic to ra mt sn phm hon ton thng qua cc giao dch trn th trng, thm ch trong nhng iu kin cnh tranh hon ho. tng chnh ca Coase l vic kinh doanh nu hon ton thng qua th trng i hi chi ph giao dch ln nh vic cc cng ty s cn phi c nhng thng tin v gi c ca cc yu t u vo (v d: hng ha, dch v, lao ng), s phi chp thun cc iu khon trong hp ng v nhng yu t u vo v s phi m phn li hu ht cc hp ng khi gi c v cc iu kin thay i. Coase lp lun rng vic thnh lp mt cng ty l d dng hn v c hiu qu v mt chi ph v nh th c th em tt c cc hot ng k trn vo trong hot ng sn xut ni b ca cng ty. Cc cng ty c th nh gi ni b cho cc sn phm v dch v v mc ch k ton cng nh gim thi gian v cng sc c c thng tin v m phn. Ni tm li, chuyn gi l mt hot ng cn bn trong kinh doanh v k ton. Vic nh gi ni b cho sn phm khng c trao i thng qua cc giao dch mua bn ngoi khng c g l bt hp php. Lp lun ng n nm 1937 ny tr nn r rng hn trong thi i ngy nay nht l trong k nguyn pht trin nhanh chng ca ton cu ha. C 5 yu t kt hp to nn ci m PriceWaterhouse Coopers (2013), mt trong s nhng cng ty kim ton hng u th gii gi Cn bo hon ho v chuyn gi. Yu t th nht, s pht trin nhanh chng ca thng mi quc t nng cao quy m v tnh a dng ca cc sn phm i vi cc cng ty sn xut hng ha v dch v trn ton th gii. Th hai, s m rng ca FDI, c bit l s gia tng FDI ti cc quc gia ang pht trin trong vng 2 thp k qua khin s lng cc cng ty con nc ngoi ngy cng m rng cc nc s ti, buc cc nc phi i mt vi nhng khc bit v thng l k ton, vn ha doanh nghip v nhng quy nh php l khc nhau v thu ca cc nc. Th ba, s pht trin ca cc cng ty a quc gia v xu hng sn xut dy chuyn quc t dn n vic cc b phn ca sn phm c sn xut nhiu quc gia khc nhau trn th gii v c ngha rng cc cng ty a quc gia hin ang hot ng theo nhiu lut thu khc nhau to ra va l c hi nhng ng thi cng nhiu ri ro. Hin nay, ngy cng nhiu sn phm ti tay ngi tiu dng thng qua chi nhnh ca cc cng ty a quc gia hn l thng qua xut khu trc tip25. Th t, s cn thit phi em li gi tr cao nht cho cc c ng ca mnh ngha l vic gim gnh nng thu tr thnh mt phn quan trng trong m hnh kinh doanh ca cc cng ty a quc. V th, cc cng ty a quc gia u t mnh vo cc lut s v k ton vin chuyn ngnh gip h gim gnh nng thu phi np. im cui cng, thi i ca thng tin lm tng gi tr ca s hu tr tu v cng ngh. Phn ln gi tr ca mt sn phm hoc dch v hnh thnh l nh kin thc chuyn mn k thut, k nng qun l v tng sng to c a vo thit k sn phm, th nghim v sn xut. Chnh v gi tr
25
UNCTAD 2013, Stern 2012
PCI2013
61
quan trng ca s hu tr tu v vic n d dng b nh cp nn nhiu cng ty a quc gia v thm ch l cc doanh nghip FDI c quy m nh phi bo v bng cch ch s dng trong cc giao dch ni b26. Vic s dng cc kin thc thuc quyn s hu, k thut v s hu tr tu nh l cc ti sn chin lc ng ngha vi vic khng c mt th trng cng khai sn c cho cc hot ng ny. Vic xc nh ng gi cc ti sn v hnh l khng th bi v cc giao dch mua bn ngoi n gin khng tn ti cho hu ht cc sn phm v cc dch v ny. Nm yu t trn kt hp to nn chuyn gi, mt thc t khng trnh khi m cc nh hoch nh chnh sch quc gia phi i mt. Thay v chin u vi cc cng ty a quc gia c ngun lc tt ti ta n hoc trn cc phng tin truyn thng th mt chin lc hiu qu hn i vi cc nh lnh o ca nhng quc gia mi ni nh Vit Nam l tm ra cch thay i chnh sch thu v thc hin chnh sch sao cho c th gi li khon thu nhiu nht trong lnh th mnh u t cho cc dch v cng. Cc nh chc trch Vit Nam c bc i ch ng, ra mt khun kh php lut cc c quan thu a phng p dng nhm pht hin ra nhng cng ty ang thc hin chuyn gi sai hay chuyn li nhun, buc cc nh u t phi tun th Thng t 66 v cung cp ti liu v np t khai hng nm. Cc cng ty b Tng cc Thu coi l vi phm u b thanh, kim tra. Chnh ph Vit Nam ang tm cch gii quyt vn ny thng qua mt d tho thng t v Tha thun nh gi trc, theo chnh ph v cc nh u t m phn v tha thun v phng php chuyn gi c th s c a ra trc thi hn thc hin. iu ny s mang li tnh minh bch v vic mt cng ty s b gim st nh th no v n cng cho php chnh ph ln cc k hoch thch hp m khng gy s bt ng. Trong mt s trng hp, cc bn thm ch c th thng nht v mt mc li nhun ti thiu lm c s xc nh thu TNDN trnh s gim st v tranh ci trong khong thi gian tha thun. D vn cn nhiu hoi nghi v tnh hu ch, mt tha thun nh vy ang c th nghim vi Samsung v mt s nh u t khc tha thun cng b cc chi ph ca h, gi c v li nhun d kin trong vng 3 nm tip theo27. Kim ton v cc Tha thun nh gi trc c th gip tng tnh minh bch v s tin tng song chng li l gnh nng i vi c quan thu v h thng hnh chnh qu ti ca Vit Nam. Bi vic p dng cc c ch ny i hi phi kim sot n tng doanh nghip trong 9.010 doanh nghip FDI hin ang hot ng trn lnh th Vit Nam - cha k n nhiu cng ty trong nc ca Vit Nam ang tin hnh cc hot ng kinh doanh ti nc ngoi v cc cng ty ny ang ngy cng tr nn tinh vi hn v chnh sch thu nh chnh kinh nghim ca mnh. Cc m hnh chuyn gi quc t ca cc cng ty a quc gia v cng a dng, tinh vi v chnh xc. C quan thu a phng n gin khng th cp nht kp tt c cc phng thc mi m cc cng ty s dng trong hot ng c Tp ch The Economist (2014) gi l tr chi mo v chut. Ngi James Mirrlees, nh kinh t hc c trao gii thng Nobel, thc hin mt nghin cu ti Anh v m t tm lc tnh hnh chuyn gi y l to ra chi ph tun th rt ln cho cc cng ty quc t, v chi ph qun
26 27
PwC 2013 Dezan Shira 2013.
62
PCI2013
l rt cao cho cc c quan thu (Mirrlees et al. 2012). Do , Tng Cc Thu Vit Nam cn phi c mt b gii php c th c p dng rng ri v s gim kh nng chuyn thu nhp m khng lm qu ti i vi cc n v thanh tra thu hin nay. C th nu ra ngay mt gii php khi ta xem xt ti liu ca cc chuyn gia nghin cu v chuyn gi ti Vit Nam. Vit Nam c mt cch hiu kh rng v thut ng bn lin quan, cho php cc doanh nghip FDI ng k phm vi cc hot ng rt rng nh l cc giao dch c lin quan v do vy p dng vic nh gi ni b i vi nhng tnh ton bn trong. PwC din gii nh sau: S m rng ca nh ngha v bn lin quan theo Thng t 66 cp n nhiu bn, trong cc bn ng nh l khng lin quan, li c xp vo nhm cc bn lin quan v mc ch chuyn gi Vit Nam28. Chng hn, Vit Nam quy nh mt i tc kinh doanh ng gp 20% vn s c xem l bn lin quan, nhiu hot ng kinh doanh thng thng u c gi l giao dch vi bn lin quan. iu cng bt thng khng km l nh cung cp c th b coi l bn lin quan ca mt doanh nghip FDI nu t nht 50% chi ph nguyn vt liu hoc s hu tr tu ri vo tay nh cung cp . S m rng ny khin vic xc nh gi tht phc tp hn. Khc phc cc vn ny s gip Vit Nam tin gn hn n vi cc thng l quc t. Tuy nhin, Vit Nam vn cn nhiu vic cn phi lm. Doanh nghip FDI Vit Nam nhiu ln bin minh cho hnh vi chuyn gi ca mnh bng l do chnh sch thu hay thay i. Nhng tranh lun tht d hiu v n gin hot ng kinh doanh s gp nhiu ri ro hn nu quy nh, chnh sch v thu thiu tnh minh bch v thay i kh lng. Thm ch mt s ngi cn gi y l s chim ot mm, c ngha l chim ot ngun vn thng qua k thut php l hn l thng qua mt s chim ot trc tip29. hn ch ri ro v c dng tin cho cc hot ng kinh doanh ca mnh, cn bng li nhun trc nhng thay i v quy nh, chnh sch thu, doanh nghip thng s dng k thut chuyn gi. iu ny cho php cc cng ty xc nh c mc thu mt cch n nh trong tng lai gn. APA em n mt gii php cho vn ny i vi cc cng ty c chn. Mt gii php mang tnh ph qut hn, nhn c s ng h ca cc doanh nghip FDI, l ci thin vic xy dng chnh sch thu sao cho chnh sch thu tr nn minh bch v d on hn. Do , chng ti a ra cc gi thuyt c th th nghim sau:
Gi thuyt 1: Nng cao kh nng d bo v cc quy nh thu s gip lm gim mc tham gia vo chuyn gi. Mt bo co gn y ca i din ngnh cng nghip xe hi ti Din n Doanh nghip Vit Nam (VBF) nu bt nhng thch thc m h phi i mt vi chnh sch thu ca Vit Nam. Bn cnh vic nu tng gnh nng thu, v i din ny cn c bit quan ngi n s phc tp v nhng thay i lin tc trong quy nh, chnh sch thu. Mt s v d in hnh c a ra nh: 1) S thay i lin tc v thu nhp khu i vi cc linh kin (cng nh cc quy nh v tin bn quyn cng ngh); 2) Nhng thay i v l ph trc b v nhng p dng khc nhau cho cc loi xe lm gim doanh s bn hng trn th trng; 3) Nhng quy nh phc tp v hay thay i v ngun gc
28 29
PwC 2013: 853 Marshall v Stone. 2012.
PCI2013
63
xut x v xe xng in lm thay i thu sut trong nc v nh hng n kh nng d bo doanh s bn hng trong nc; 4) Yu cu cng b mt l trnh r rng v chnh sch thu t n nm 2018. c bit, cc nh u t nu ra gi thuyt ca h mt cch ngn gn: S n nh hn na v chnh sch v thu s cng c nim tin ca nh u t v s em li s pht trin cho ngnh cng nghip ny. Nhng iu ny s gip em n cho khch hng c nhiu la chn hn v s mang li s pht trin cho t nc30. Gi thuyt ny cha ng nhng hm quan trng v chnh sch cho cc nh hoch nh chnh sch ca Vit Nam - xy dng mt ch thu n nh v c kh nng d bo v cc cng ty s dnh mt phn li nhun ca mnh trong nc thc y cc dch v cng v x hi thit yu. o lng Trc khi tha nhn cc kin ca doanh nghip, iu quan trng l cn s dng cc phng php thc nghim khoa hc nh gi chng. lm iu ny, cn o lng chnh xc quy m chuyn li nhun ang din ra Vit Nam. Tuy nhin, nh gi chnh xc quy m chuyn gi l iu cc k kh khn. C mt s phng php p dng cho bo co, kim ton hot ng chuyn gi cp n l.31 Song thc hin cc k thut ny, cn c cc d liu ti chnh chnh xc, chi tit ca doanh nghip. Nhiu khi, cn c c d liu ti chnh ca cc bn lin quan, bn th ba, cc n v so snh nhng i tng chng c l do g phi cung cp d liu ca h cho cc t chc nh gi ngoi nh nc. Vic c c cc thng tin ti chnh chi tit cn kh gp i trn thc t, do kim ton thng c gng nh gi hot ng chuyn gi ca doanh nghip t dch v s hu tr tu v t vn chuyn mn, vn khng c nhiu d liu so snh. Hn na, nhiu cng ty coi vic nh gi cc loi hot ng ny l vn rt nhy cm, c th nh hng n k hoch chin lc ca mnh nn h thng gi kn nh b mt trong ngh. Ngay c khi tip cn c cc ti liu tng doanh nghip, vn khng th thc hin phn tch thng k quy m ln, bi iu ny i hi thu thp d liu hng ngn doanh nghip. Do vic tr li thnh tht v hot ng chuyn gi c th buc doanh nghip phi tit l thng tin cho i th cnh tranh hoc phi i mt vi nguy c b cc c quan nh nc s gy nn khng r cc nhm nghin cu c ly c thng tin chnh xc hay khng. Trong nhiu trng hp, doanh nghip tham gia kho st c th la chn khng tr li hoc tr li khng chnh xc, dn n kh nng cc kt lun ca kho st b sai lch.
30 31
Nhm cng tc cng nghip t, xe my. 2013. Cc k thut ny gm c: 1) K thut Gi khng c kim sot c th so snh c (CUP), theo ngi ta xc nh gi ca mt giao dch ngang gi tng t t cc bn khng lin quan v p dng gi nh gi mt giao dch c th ca doanh nghip ang nh gi; 2) Phng php cng thm chi ph (CPM), so snh gi cng thm ca cc doanh nghip c kim ton v cc doanh nghip so snh, qua cng thm cc chi ph gin tip vo gi (hin ang l k thut c p dng nhiu nht trong cc giao dch ti Vit Nam; 3) Phng php tnh gi trc bn (RPM), theo kim ton so snh t l li gp t doanh thu ca doanh nghip ang nh gi vi cc doanh nghip bn th ba cng mua dch v, hng ha cng loi; 4) Phng php tnh li thun ca giao dch (TNM) nh gi li hot ng ca doanh nghip c kim ton; v 5) Phng php chia nh li nhun (PSM), phn tch cch chia li nhun gia cc bn lin quan.
64
PCI2013
Kt qu l, nhiu nh kinh t hng u gp rt nhiu kh khn trong vic nh gi chnh xc quy m chuyn gi trn ton cu. Hu ht bng chng v vic chuyn thu nhp c thu thp gin tip thng qua phn tch li nhun ca doanh nghip v cc bin php nh thu ca cc nc. V d, Grubert v Mutti (1991) v Hines v Rice (1994) dng d liu cp quc gia xc nh mi quan h tri chiu gia li nhun bo co ca i tc nc ngoi ca cc cng ty a quc gia ca M vi mc thu thu nhp doanh nghip ti nc xut x ca h.32 Cho n gn y, hu ht cc phn tch c tin hnh i vi cc cng ty M - ni c d liu chnh xc nht v cc cng ty a quc gia. Song Chang v ng s (2011) gn y nghin cu hnh vi ca cc cng ty a quc gia ti Trung Quc kt lun rng cc cng ty con thng chuyn li nhun t Trung Quc i v n Trung Quc ty theo mc thu thu nhp doanh nghip, v rng quy m chuyn li nhun do mc thu xut pht t s khc bit v mc u t ca cng ty vo ti sn c nh, ti sn v hnh (v d: cng ngh c quyn) v t l n. gii quyt cc vn v o lng nu trn, chng ti s dng mt k thut vt tri c tn l K thut m bt i xng (UCT), thng c gi mt cch khng chnh thc l bng cu hi LIST.33 Bng cu hi LIST rt d p dng, bi ngi tr li c cung cp mt bng lit k cc hot ng v h ch phi tr li h thc hin bao nhiu hot ng. H khng phi tha nhn thc hin mt hot ng nhy cm no theo bt c hnh thc no. Do , ngi tr li khng phi e ngi s tit l cc thng tin nhy cm. Couts v Jann (2011) chng minh bng mt lot th nghim thc nghim rng k thut UCT hiu qu hn cc k thut khc trong vic khai thc thng tin nhy cm ng thi khng khin ngi tr li e ngi. Mu cht ca k thut UCT l chia mu ngu nhin thnh hai nhm c cc c im quan st c tng ng. Mt nhm c cung cp danh sch cc hot ng khng thng xuyn nhng khng phi l khng th xy ra, nhng li khng h c tnh cht nhy cm. Danh sch nhm th hai nhn c c thm mt hot ng na c a vo danh sch mt cch ngu nhin. Hot ng c thm vo ny chnh l hot ng nhy cm. S khc bit trong im trung bnh ca hai nhm l t l doanh nghip thc hin hot ng nhy cm.34
Phng php o lng hot ng chuyn gi ca doanh nghip FDI trong kho st PCI
Cu hi ring v hot ng chuyn gi trong kho st PCI c a vo phn chnh sch thu Vit Nam. l cu hi E10 nh trong hp di y. C th thy nhm i chiu c cung cp Mu A l nhm doanh nghip c chn ngu nhin, Mu A ch c ba hot ng, c nh s t 0-3. Nhm th hai cng c chn ngu nhin v tng ng vi nhm th nht v mi c im, c cung cp Mu B c hot ng nhy cm c in nghing Nng gi hng ha, dch v mua ni b gim li nhun trn s sch.
32
33
34
Harris, Morck, Slemrod, v Yeung (1993) cng kt lun cc cng ty a quc gia ca M thng c mc ng thu thp hn mt cht trong trng hp c cng ty con t ti cc quc gia l thin ng thu. Desai et al. (2004) nghin cu c cu vn ca cc i tc nc ngoi v th trng vn ni b ca cc cng ty a quc gia M v kt lun mc thu s ti cao hn 10% thng i lin vi t l n/ti sn cao hn 2,8% v rng n ni b ca cng ty m c bit nhy vi thu, so vi n bn ngoi. Xem Couts v Jann 2011 v Blair v Imai 2012. Bo co PCI cc nm trc v cc phn tch trong bo co PAPI ca UNDP v tham nhng cng s dng k thut kho st thc nghim ny. Cn lu s trung bnh ca bin s lng phn c th biu din bng t l phn trm. V d, vi cu hi yu cu ngi tr li kho st cho bit gii tnh, trong n c m ha l 1 v nam c m ha l 0 th im trung v ca bin s l t l phn trm n gii ca mu. Do bng cu hi ca hai nhm c mt cu khc nn p dng cng quy tc trn.
PCI2013
65
E10. Hy xem danh sch cc hot ng cc doanh nghip u t nc ngoi hin s dng gim gnh nng thu Vit Nam:
o Thu cng ty lut quc t t vn v thu o Thu cng ty lut hoc t vn trong nc t vn v thu o Tng cng mua hng t cc nh cung cp Vit Nam o Nng gi hng ha, dch v mua ni b gim li nhun trn s sch [Mu B]
ngh khng chn bt c hot ng c th no. Chng ti ch mun bit TNG S hot ng m doanh nghip bn thc hin. Trc khi thc hin khai np thu ln gn nht, doanh nghip bn thc hin bao nhiu hot ng nu trn? S hot ng:
o0
o1
o2
o3
o4
Cn lu rng, trong cu hi, nhm nghin cu nhn mnh tnh nhy cm ca hot ng chuyn sai gi. Doanh nghip tr li c cu ny kh c th hiu nhm sang ngha cc thng l k ton hoc cch thc nh gi ca doanh nghip. Bi l cu hi nu r rng vic doanh nghip s dng cch thc tng gi ni b gim li nhun trn s sch nhm gim ngha v thu, ch khng hi cc hot ng thng thng nh nh gi ni b cc hng ha, dch v trung gian thuc din chuyn gi. Vi mt s doanh nghip, chuyn li nhun khng phi l bt hp php v khng b coi l hot ng nhy cm. Cc cng ty nhng quyn vn thng tng chi ph giy php nhng quyn v dch v thng hiu chuyn li ra nc ngoi. Cc doanh nghip ny c th tr li trc tip vo cu hi m khng s b s gy. Tuy nhin, vi cc doanh nghip khc, y li l vn cc k nhy cm. Do , doanh nghip cn c gi b mt danh tnh tr li thnh tht. Mt iu quan trng na l cn m bo mi doanh nghip thuc nhm kim tra u c cung cp mt tm l chn cm thy khng b nhn din l thc hin hot ng chuyn gi. C th pht sinh ba vn . Th nht, doanh nghip trong nhm ny c th cho rng cc la chn khng nhy cm tng i him, v vy, tr li mt hot ng chng khc no tha nhn thc hin chuyn gi. Hoc doanh nghip c th cho rng cc hot ng khng nhy cm qu ph bin nn h buc phi tr li v c bn hot ng, dn n tit l tnh cht phc tp ca cc hot ng. Do , tt nht l ngi thit k cu hi cn a ra nhng hot ng khng nhy cm sao cho t c kh nng doanh nghip thuc nhm i chiu buc phi chn con s hot ng t nht (0 hot ng) hoc nhiu nht (3 hot ng). Kho st PCI thnh cng trong th nghim quan trng ny c ti 65% doanh nghip nhm i chiu chn mt hoc hai hot ng v ch c 1,8% chn c ba hot ng. Cui cng, vic la chn cc hot ng cho nhm i chiu khng c c mi tng quan tch cc vi nhau, nu khng chng s to ra mt hiu ng trn. Do , cc hot ng dnh cho nhm i chiu c chng ti la chn chng khng c mi tng quan no vi nhau (chng hn cc doanh nghip thu cng ty k ton nc ngoi s t c kh nng s dng dch v ca cng ty k ton trong nc). Cu hi LIST cng c thit k m bo l kt qu tm c s c coi l kt qu c tnh v gii hn thp ca hot ng chuyn gi. Mt s doanh nghip c th khng thc hin chuyn gi trc tip m da vo cc n v bn ngoi hoc thu ngoi c chin lc k ton thch hp. Do , c th h
66
PCI2013
khng c y thng tin v hot ng k ton, hch ton ang din ra, bao gm c vic hon thu ti Vit Nam. Hot ng 1 v 2 trong cu hi di y gip m bo c nhm i chiu v nhm kim tra u thy cc cu tr li v vic s dng cc hot ng ny s lm tng im trung bnh ca c hai nhm nhng ng thi khng lm nh hng khc bit gia im trung bnh ca hai nhm. Hnh 2.5 cho thy kt qu ca cu hi s dng k thut UCT trong kho st PCI nhm o lng quy m chuyn gi trn c nc. Doanh nghip nhn c Mu B (nhm kim tra) tr li trung bnh h thc hin 1,14 hot ng. Doanh nghip c cung cp Mu A (nhm i chiu) cho bit h thc hin 0,937 hot ng. Hai im trung v ny chnh nhau 0,199 hay 20%, cho thy 20% doanh nghip thc hin chuyn gi trong nm Hai im trung v ny chnh qua. Vi khong tin cy 95% xung quanh im nhau 0,199 hay 20%, cho thy 20% trung bnh, c th ni cc im trung v c chnh ng k. iu ngha l chnh doanh nghip thc hin chuyn gi im trung bnh ny khng th xut hin do trng hp. Cc mu ngu nhin lp li c th trong nm qua. cho kt qu ln c ngha, dao ng trong khong ti thiu 10% n ti a 30%.35
"
"
HNH 2.5
T l chuyn gi c tnh ti Vit Nam
1.2
1,14 1.1
S hot ng
20% chuyn gi 1
0,937 .9 .8
Nhm i chiu
Nhm kim chng
35
Kim nghim t-test cho thy kt qu thng k t l 2,3 v gi tr p l 0,01. Ngha l mc chnh ny c ngha thng k mc 99%.
PCI2013
67
Trc khi tip tc kim nghim gi thuyt ca chng ti, cng cn thc hin mt s bc kim tra l gic c bn i vi thc o s dng trong kho st PCI. V l thuyt, hiu qu kinh doanh t bo co ca doanh nghip c mi quan h t l thun vi chuyn gi. Thng thng, cc doanh nghip thc hin chuyn gi nhm chuyn li nhun sang cc nc c mc thu doanh nghip thp. Ngha l bo co thu chnh thc ca doanh nghip s bo l song vn c kh nng lnh o doanh nghip s khng nh thnh tch trong bo co ni b ca doanh nghip, c bit vi cc cng ty con ca cc tp on a quc gia. Nu vic s dng kt hp k thut UCT v cu hi v li nhun t bo co h l thm thng tin v hot ng chuyn gi chng ta s c bng chng rng cc doanh nghip c kt qu hot ng tt nhiu kh nng thc hin chuyn gi. Doanh nghip thc s lm n l khng cn thc hin chuyn gi. Bng 2.5 trnh by kt qu ca phn tch ny. Trn thc t, c th thy 65% doanh nghip c mc li nhun rt cao (trn 20%) tha nhn c chuyn gi. Tng t, 44% doanh nghip kinh doanh c li cao, 12% doanh nghip li trung bnh v 9% doanh nghip hot ng kh quan nhng li rt t cng thc hin chuyn gi. Nhn chung, doanh nghip kinh doanh thua l khng cn phi s dng k thut chuyn li nhun. Song cng c mt ngoi l: khong 30% doanh nghip l t (t 0-5%) tha nhn chuyn gi. Pht hin ny rt th v, bi nhiu kh nng n phn nh mt thc t l cc doanh nghip c trnh qun l cao chuyn gi t y mnh xung di mc c li nhm trnh thu thu nhp doanh nghip. BNG 2.5 T l c tnh doanh nghip thc hin chuyn gi (theo hiu qu hot ng) T l chuyn gi c tnh (%) Phn loi theo hiu qu hot ng n T l doanh nghip 65,1%*** 44,5%*** 12,3% 9,1%* 19,7% 30,9%* -2,1% -0,3% Sai s chun Gi tr T Gi tr P c tnh thp 48,9% 33,5% -3,2% 1,4% -4,6% 3,1% -41,5% -32,9% c tnh cao 81,3% 55,5% 27,8% 16,8% 44,0% 58,7% 37,3% 32,3%
8 7 6 5 4 3 2 1
Li nhun ln hn 20% Li nhun10-20% Li nhun 5-10% Li nhun 0-5% Ha vn L 5-0% L 10%-5% doanh thu L 10% doanh thu hoc ln hn
39 105 262 455 163 176 76 68
10,1% 6,9% 9,7% 4,8% 15,2% 17,4% 24,6% 20,4%
6,4 6,4 1,3 1,9 1,3 1,8 -0,1 0,0
0,00 0,00 0,23 0,08 0,22 0,10 0,93 0,99
*** p<0,01, ** p<0,05, * p<0,1
68
PCI2013
Phn tch chi tit

Phn trn a ra bng chng v kh nng c lng mc chuyn gi ca kho st PCI v cho thy c lng ca chng ti l ph hp vi suy lun thng thng v vic chuyn gi din ra khi no v nh th no. Trong phn ny, chng ti p dng k thut trn vi nhiu nhm doanh nghip khc nhau nhm tm ra xu hng cp quc gia v cp ngnh. Bng 2.6 tm hiu liu doanh nghip c xut x khc nhau c hnh vi chuyn gi khc nhau hay khng khi hot ng ti Vit Nam. Phn tch ch tp trung vo cc nc hoc vng m chng ti c s mu ln c th p dng k thut UCT mt cch chnh xc. Doanh nghip FDI trong mu c chia theo nc xut x v theo khu vc (Chu u v Chu ) nhm xc nh liu c yu t vn ha hoc lch s no tc ng n hnh vi ca h hay khng. Chng ti cng phn tch tc ng ca vic nc xut x l thnh vin ca OECD nhm xc nh liu trnh pht trin kinh t c th l mt yu t tc ng hay khng.
BNG 2.6 Khu vc/Nc N
T l c tnh doanh nghip thc hin chuyn gi (theo nc xut x/khu vc) T l chuyn gi c tnh (%) 62,3% 40,1% 32,4% 22,2% 17,7% 11,9% 7,6% 9,2% 26,1% 30,3% 29,7% 0,4% Sai s chun Gi tr T Gi tr P c tnh thp c tnh cao
Php Hng Kng Hn Quc Chu OECD Nht Bn Chu u ng Nam i Loan Hoa K Trung Quc Sing-ga-po
35 56 295 1301 839 313 141 212 348 64 72 86
11,2% 14,5% 15,6% 6,8% 4,8% 6,7% 2,3% 6,5% 20,0% 31,8% 51,8% 13,3%
5,57 2,77 2,08 3,25 3,67 1,78 3,25 1,41 1,31 0,95 0,57 0,03
0,00 0,02 0,06 0,01 0,00 0,10 0,01 0,19 0,22 0,37 0,58 0,98
44,4% 16,9% 7,4% 11,3% 10,0% 1,2% 3,9% -1,2% -5,9% -20,6% -53,2% -20,9%
80,2% 63,3% 57,4% 33,1% 25,4% 22,6% 11,3% 19,6% 58,1% 81,2% 112,6% 21,7%
Vng bi xm cho thy t l chuyn gi c tnh ch mc gn bng 0
PCI2013
69
Vng trng trn Bng 2.6 lit k cc nc m chng ti c th c tnh kh chc chn mt t l chuyn gi dng. Vng xm di l cc nc m chng ti khng th loi tr kh nng khng h c hot ng chuyn gi bi mu qu nh, bin thin ca nc xut x/khu vc qu ln hoc bi thc s kh nng doanh nghip thuc nc xut x thc hin chuyn gi l rt thp. Qua bng 2.6, c th thy khng c mt xu hng r rt no v hot ng chuyn gi theo xut x. Chng ta c th thy r iu ny khi nhn vo khong tin cy gi nhau c xc nh bi con s c tnh thp v cao v chuyn gi. V mt thng k, xc sut tham gia hot ng chuyn gi ca doanh nghip n t Hng Kng (17% - 63%) l tng t nh doanh nghip Php (44% - 80%) v cc nc thnh vin OECD khc (10% - 25%). S thiu vng tc ng r rt ca yu t xut x l hp l. Hot ng chuyn gi thng phn nh phn ng ca tng doanh nghip trc cm nhn v ri ro i vi chnh doanh nghip, v da trn cc c hi m doanh nghip c, cn c vo cu trc doanh nghip (tc l doanh nghip c s hu chui sn xut a quc gia hay khng) v mc quan trng ca cc ti sn v hnh nh quyn s hu tr tu trong m hnh kinh doanh ca doanh nghip. Cc chui gi tr ton cu c tc dng tch cc v tiu cc, v chng cng gy thm ri ro cho doanh nghip, khin doanh nghip c th b nh thu hai ln hoc phi thc hin nhiu c ch thu khc nhau cc nc khc nhau. Cc nhn t ny hng chng ta n vic phn tch chuyn gi theo ngnh kinh t. C th ni cc doanh nghip hot ng a ngnh thng phi c trong tay mt chui sn xut a quc gia v hot ng ca n thng da vo cc ti sn v hnh chuyn gi, bt k xut x. Bng 2.7 th hin phn tch ny, trong c tnh t l chuyn gi theo tng ngnh, lnh vc. Trong bng ny, cc ngnh trong vng mu trng l cc ngnh m chng ti c th t tin cung cp bng chng l c hot ng chuyn gi. Cc ngnh trong vng mu xm l cc ngnh chng ti khng dm chc l c hot ng chuyn gi. Nghin cu cc d liu trong bng ny h l nhiu iu. Cc ngnh trong vng mu trng thng l cc ngnh c s tham gia ca cc chui sn xut ton cu, trong hng ha, dch v u vo do cc cng ty con trc thuc cc tp on a quc gia cung cp. Cc ngnh ny bao gm dt may, linh kin t, nha v cao su, vt liu may mc v g (c bit l g nguyn liu c nhp khu ch yu t cc nc ln cn Lo v Campuchia). Ngoi ra, c th nhn thy bng chng r rng v chuyn gi ti cc ngnh m ti sn v hnh v ti sn kh nh gi c vai tr cc k quan trng. Cc ngnh ti chnh v bo him, thng tin vin thng v linh kin t l cc ngnh c hm lng s hu tr tu v chuyn mn cao. Cc ngnh ny da kh nhiu vo i ng chuyn gia v my mc thit b trong chnh ni b doanh nghip m cc yu t ny thng khng c gi tr ngang gi tng ng, do thc s kh nh gi chnh xc v ph hp cc gi tr so snh c tnh ra gi tr chuyn gi nhm cc mc ch lin quan n thu.
70
PCI2013
BNG 2.7
M ngnh ISIC (4) K C13 C29 C32 C22 C14 U C16 J C24 C25 L C20 G D C28 C17 F M C15 A C31 C26 C10 C27 B Ti chnh v bo him Sn xut dt may Sn xut linh kin t Sn xut khc Sn xut cao su & nha Sn xut may mc Dch v khc (Gio dc, Y t) Sn xut g Ngnh/lnh vc
T l c tnh doanh nghip thc hin chuyn gi (theo ngnh)

n T l chuyn gi c tnh (%) 17 47 91 186 88 96 149 40 89 37 93 40 48 133 9 31 42 63 79 41 9 35 49 44 38 10 90,0% 70,0% 51,0% 41,0% 41,0% 36,0% 28,3% 23,1% 20,0% 26,9% 23,3% 15,8% 21,8% 8,5% 27,7% 8,8% 1,9% 1,6% -1,3% -3,0% -5,8% -9,3% -26,8% -30,4% -37,0% -50,0% 30,3% 34,7% 26,3% 11,2% 17,6% 5,9% 17,0% 13,3% 8,5% 20,1% 18,6% 17,4% 24,7% 10,2% 43,4% 25,6% 18,0% 21,1% 7,5% 16,0% 25,0% 33,2% 27,9% 26,9% 25,4% 23,2% 2,97 2,02 1,94 3,66 2,33 6,10 1,66 1,74 2,35 1,34 1,25 0,91 0,88 0,83 0,64 0,34 0,11 0,08 -0,17 -0,19 -0,23 -0,28 -0,96 -1,13 -1,46 -2,16 0,098 0,069 0,081 0,003 0,037 0 0,125 0,126 0,056 0,207 0,234 0,4 0,401 0,423 0,551 0,741 0,919 0,942 0,865 0,857 0,823 0,787 0,357 0,291 0,189 0,097 41,5% 14,5% 8,9% 23,1% 12,8% 26,6% 1,1% 1,8% 6,4% -5,3% -6,5% -12,0% -17,7% -7,8% -41,7% -32,2% -26,9% -32,2% -13,3% -28,6% -45,8% -62,4% -71,4% -73,4% -77,6% -87,1% 100,0% 125,5% 93,1% 58,9% 69,2% 45,4% 55,5% 44,4% 33,6% 59,1% 53,1% 43,6% 61,3% 24,8% 97,1% 49,8% 30,7% 35,4% 10,7% 22,6% 34,2% 43,8% 17,8% 12,6% 3,6% -12,9% Sai s chun Gi tr T Gi tr P c tnh thp c tnh cao
Thng tin & Truyn thng Sn xut kim loi c bn Sn xut kim loi ch tc Bt ng sn Sn xut ha cht Bn bun, bn l Sp/dv tin ch (in, nc) Sn xut my mc Sn xut sp giy Xy dng Nghip v, khoa hc Sn xut gia Nng nghip, nui trng thy sn Sn xut ni tht Sn xut my tnh Sn xut thc phm & ung Sn xut in t Khai thc m
Vng bi xm cho thy t l chuyn gi c tnh ch mc gn bng 0
PCI2013
71
im cui cng v quan trng nht l, nhiu ngnh nm trong vng mu trng l ngnh m cc doanh nghip nc ngoi cng khai by t quan ngi v chnh sch thu hay thay i, trong c chnh sch v thu GTGT, thu TNDN, thu hi quan, thu thu nhp c nhn i vi i tng c thu nhp cao, thu trc b, thu mn bi i vi ngi dng sn phm ca doanh nghip. Hnh 2.6 cung cp mt phn tch nhanh v sn sng v mi lin h ny thng qua cu hi E9 trn phiu hi PCI-FDI. Cu hi ny yu cu doanh nghip so snh mc d on trc ca chnh sch thu Vit Nam so vi cc nc h cn nhc u t.36 Cu ny c nh gi theo thang 3 im: 1) Cao hn; 2) Ngang bng; 3) Thp hn. cp ngnh, mc d on dao ng trong khong t trung bnh cao 2,2 ngnh sn xut kim loi c bn n mc trung bnh thp 1,4 ngnh ti chnh, bo him. HNH 2.6 Mi quan h gia chuyn gi v kh nng d on nhng thay i trong chnh sch thu
c tnh t l doanh nghip chuyn gi
C13 C29 C22 D J G C31 C26 C27 B 1.4 1.6 1.8 2 2.2 C25 C28 C15 C32 U L F M C14 C14 C20C16 C17
C24
C10
Kh nng d on trung bnh nhng thay i trong quy nh php lut v thu th cho thy mi lin h tiu cc gia mc d on ca chnh sch thu v chuyn gi. Vi doanh nghip trong cc ngnh nhn nh mc d on ca chnh sch thu Vit Nam cao hn so vi cc nc khc, kh nng chuyn gi cng thp hn nhiu. Song cng cn coi cc kt qu mi ch mang tnh thm d, mc d nghe rt thuyt phc. Trong phn tip theo, chng ti s dng phng php phn tch thng k phc tp hn tm hiu su hn vn ny.
Phn tch hot ng chuyn gi bng phng php hi quy

tm hiu tc ng ca mc d on ca chnh sch thu i vi hot ng chuyn gi, chng ti p dng m hnh thng k do Blaire v Imai (2012) xy dng.37
36
37
Theo kinh nghim v cm nhn ca bn cc nc khc, hy so snh mc d on trc ca chnh sch thu Vit Nam vi cc nc khc c cng trnh pht trin. Xem Ph lc bit thm chi tit.
72
BNG 2.8
Hiu qu hot ng D bo Thu sut 1 Thu sut 2 Gnh nng thu Kt hp Tc ng c nh (FE) Quc gia (11) 0,161*** (0,036) 0,290*** (0,065) 0,035 (0,030) 0,028 (0,131) 0,094** (0,034) -0,359** (0,129) -0,365*** (0,062) -0,319** (0,108) 0,056* (0,026) -0,460*** (0,149) -0,363*** (0,093) (0,018) 0,261*** (0,082) 0,057** (0,022) 0,166 (0,103) 0,025 (0,020) -0,384** (0,143) -0,362*** (0,088) 0,092*** (12) (13) 0,063* (0,034) 0,148** (0,067) 0,034** (0,013) 0,018 (0,172) -0,019 (0,016) -0,322** (0,139) -0,387*** (0,086) Tc ng c nh (FE) Tnh Tc ng c nh (FE) Ngnh
Phng php LIST c lng chuyn gi
"Bin ph thuc: s khc bit gia cc hot ng c bo co bi nhm kim chng v s d bo v hot hot ng khng nhy cm ca nhm i chiu. (3) -0,020 (0,077) 0,166* (0,082) 0,053* (0,025) 0,047 (0,172) 0,033 (0,030) -0,279** (0,110) (0,033) (0,040) (0,028) 0,052 0,060 0,095*** 0,055 (0,038) (0,181) (0,151) (0,081) (0,164) 0,024 0,091 0,127 0,050 0,060 (0,138) (0,027) (0,031) (0,043) (0,023) (0,033) 0,062** 0,035 0,025 0,058** 0,049 (0,089) (0,062) (0,045) (0,092) (0,065) 0,135 0,125* 0,212*** 0,147 0,083 (0,064) (0,062) (0,022) (0,070) (0,060) -0,045 -0,012 0,115*** -0,044 -0,035 (4) (6) (5) (7) (8)
Trung v
Doanh nghip
PCI2013
(1)
(2)
Cng ty a quc gia =1
-0,008
(0,078)
u vo chnh c mua ni b trong t chc =1
0,130***
(0,034)
Quy m tuyn dng nm 2013 (1 n 8)
0,056***
(0,013)
Ta lc trong KCN =1
-0,003
(0,141)
Hiu qu hot ng (1=l; 8 li)
Tnh d bo ca Lut Thu (1 n 3)
Thu sut ti VN thp hn so vi nc xut x =1
Thu sut ti VN thp hn so vi i th cnh tranh =1 (0,084) -0,037 (0,047) -0,241*** (0,044) Khng Khng Khng 562 0,029 0,068 0,061 0,089 0,041 0,131 478 378 360 495 357 356 0,333 Khng Khng Khng Khng Khng Khng Khng Khng Khng Khng Khng Khng C Khng 356 0,376 Khng Khng Khng Khng Khng C C (0,222) (0,100) (0,108) (0,176) (0,245) (0,143) (0,226) 0,159 -0,104 -0,368*** -0,298 0,323 2,683*** 2,411*** 1,958*** (0,468) C C C 356 0,525
-0,151*
Gnh nng v thu (Thp =1 l Cao =3)
Hng s
0,199**
-0,073
(0,073)
(0,114)
Country FE
Khng
Khng
Province FE
Khng
Khng
Sector FE
Khng
Khng
Quan st thng k
799
681
R- bnh phng
0,000
0,018
Sai s chun, nhm cp tnh, trong du ngoc; *** p<0,01, ** p<0,05, * p<0,1
PCI2013
73
74
PCI2013
Bng 2.8, chng ti trnh by kt qu phn tch s dng phng php LIST ca Blaire v Imai (2012) (xem Ph lc v phn khi qut phng php LIST). Xin lu mu phn tch b gim mt na bi y l m hnh phn tch hai giai on. Theo , u tin chng ti c tnh s hot ng khng nhy cm cho nhm i chiu ri dng kt qu tnh quy m chuyn gi trong nhm kim tra giai on hai. Do , s n ch phn nh cc quan st trn nhm kim tra. Trong M hnh 1, trong khng s dng bin kim sot, phn tch hi quy cho thy mc chuyn gi ng nh c tnh chnh gi tr trung bnh nh trnh by ti Hnh 2.5. Kt qu l 19,8% doanh nghip trong mu c thc hin chuyn gi. M hnh 2 s dng thm cc bin kim sot nhm khc phc kh nng c thin lch do b st bin s, bi cc bin ny c th tng quan vi c hai bin ph thuc (chuyn gi) v bin gii thch chnh (mc d on ca chnh sch thu). Cc bin kim sot bao gm: 1) Doanh nghip c phi l cng ty con ca mt cng ty a quc gia khng, bi nu c th kh nng tham gia vo chui sn xut ton cu cao hn; 2) Doanh nghip c mua phn ln dch v, hng ha u vo t ni b, nu c th c hi tham gia nh gi khng theo gi mua bn ngoi tng ln; 3) Quy m doanh nghip tnh theo s lao ng, bi doanh nghip ln hn thng c trnh v hiu bit nhiu hn v chnh sch thu; 4) Doanh nghip c nm trong khu cng nghip (KCN) khng, bi cc KCN thng c quy nh ring v thu v hi quan, do c coi l mt yu t hn ch chuyn gi. M hnh 3 c b sung thm bin s v li nhun t bo co ca doanh nghip, bi chng ti thy rng doanh nghip li nhiu hn th kh nng h thc hin chuyn gi cng cao hn. M hnh 4 n 7 nh gi ln lt cc thc o chnh sch thu c s dng trong kho st PCI. M hnh 4 b sung thm ch tiu nh gi mc d on ca chnh sch thu trn thang 3 im. M hnh 5 phn tch gnh nng thu trong tng quan vi chnh sch thu ti nc xut x nu ti Phn 2.3 trn, theo doanh nghip c hng cc mc thu thp hn nc xut x cng l cc doanh nghip nhiu kh nng thc hin chuyn li v nc nht. M hnh 6 s dng cu hi tng t v chnh sch thu ca Vit Nam so vi cc i th cnh tranh, trong khi M hnh 7 a ra nh gi chung v gnh nng thu. M hnh 8 kt hp c mc d on ca chnh sch thu v gnh nng thu thc t, cn M hnh 9 bao qut nht trong c kim sot cc c im ca quc gia xut x bng phng php nh hng c nh (fixed effects).38
Nhng pht hin chnh

Nhn vo M hnh 9 vi nh hng ca nc xut x c c nh gi nguyn cc yu t vn ha, lch s nh cc hng s, c th kt lun cc cng ty a quc gia, cc doanh nghip mua hng ha, dch v u vo trong ni b v cc doanh nghip lm n c li u d c xu hng chuyn gi hn cc doanh nghip khc. Thc ra, tc ng cn bin ca cc yu t ny c th nhn thy ngay trn bng phn tch hi quy. V d, con s 0,16 bn cnh Cng ty a quc gia c ngha l kh nng cc cng ty con tham gia chui sn xut ton cu thc hin chuyn gi cao hn 16% so vi cc doanh nghip khng c mi lin h .
38
M hnh 10 v 11 (bi m) cung cp cc th nghim v n nh vi nh hng c nh cp tnh v ngnh theo 2 con s
PCI2013
75
Kt qu phn tch gnh nng thu v mc d on ca chnh sch thu rt ng ch . Khng c g l khi cc doanh nghip cho rng gnh nng thu Vit Nam thp hn so vi nc xut x s t kh nng thc hin chuyn gi hn. iu ng ngc nhin l ln ca tc ng thp hn ti 36% so vi doanh nghip cho rng mc thu sut Vit Nam cao hn nc xut x. Tc ng ca mc d on ca chnh sch thu cn ng kinh ngc hn na, vi cc yu t khc v gnh nng thu c gi nguyn: cc doanh nghip nh gi h thng thu ca Vit Nam d on nh nc xut x (ln 1 im trn thang 3 im c p dng) t kh nng chuyn gi hn ti 46% so vi cc doanh nghip phi chu s bin ng ln hn ca chnh sch thu.
Hm chnh sch
Kt qu phn tch hot ng chuyn gi mang mt thng ip r rng dnh cho cc c quan ngay c khi mc thu khng qun l. H thp mc thu thu nhp doanh c thay i ln, nu c quan qun nghip ngang bng vi mc thu doanh nghip c hng ti nc xut x s lm l c th m bo cho doanh gim ng c chuyn gi. Phn ln cc hot nghip mt l trnh tng thu c ng chuyn gi ang din ra c v xut pht t vic doanh nghip mun chuyn li nhun th d on c, th ng c v nc c hng thu sut thp hn. thc hin chuyn gi ca doanh Tuy nhin, ngay c khi mc thu khng c thay i ln, nu c quan qun l c th m nghip s gim bt bo cho doanh nghip mt l trnh tng thu c th d on c, gip doanh nghip c th c lng mt cch y gnh nng thu ca mnh trong tng lai th ng c thc hin chuyn gi ca doanh nghip s gim bt iu ny gip Vit Nam tng thu ngn sch v s dng ngun thu nhp ny u t, khc phc cc yu km trong dch v hnh chnh cng v c s h tng, vn b cc nh u t coi l nhng im yu chin lc quan trng nht ca Vit Nam. Cc thay i ng k v thng xuyn trong chnh sch ca Vit Nam to thm nhiu chi ph cho doanh nghip bi h phi xy dng chin lc mi cho ph hp vi tnh hnh mi. Nh lu trn, Vit Nam bt u c nhng bc chuyn tch cc vi mt s thng t v chuyn gi c ban hnh gn y, trong c c ch Tha thun nh gi trc (APA), to dng tnh n nh cho h thng thu ca Vit Nam vn lun c cc cng ty a quc gia quan tm.
"
"
PCI2013
Primary Author and Lead Researcher: Ph.D. Edmund Malesky Research Team: Dau Anh Tuan Le Thanh Ha Le Thu Hien Dang Quang Vinh Nguyen Ngoc Lan Pham Ngoc Thach Nguyen Le Ha
PCI2013
77
THAM GIA GP XY DNG QUY NH, CHNH SCH V TUN TH PHP LUT: BNG CHNG T KHO ST DOANH NGHIP DN DOANH TI VIT NAM
TM TT
S dng s liu kho st PCI i vi doanh nghip dn doanh ti Vit Nam, nhm nghin cu nhn thy mt doanh nghip s tun th cc quy nh php lut hn khi doanh nghip tham gia vo qu trnh xy dng quy nh php lut. V quan trng hn, chng ti pht hin ra bng chng cho thy iu ny s ch thnh hin thc khi doanh nghip thy c s quan tm ca c quan son tho i vi nhng kin ng gp ca h. C th tin rng, s quan tm ca c quan son tho i vi nhng kin ng gp c lin quan ti vic tun th, chp hnh quy nh ca doanh nghip. Kt qu ny a ra mt khuyn ngh r rng v chnh sch: Cc b, ngnh Vit Nam cn phi c nhng phn hi cng khai trc nhng xut, gp ca doanh nghip v cng dn trong nhng ln ly kin cho son tho quy nh, chnh sch. Hnh ng ny s gip doanh nghip thm tin tng rng phn hi ca mnh c xem xt mt cch nghim tc. Theo Lut Ban hnh vn bn quy phm php lut hin nay, cc c quan, t chc ch tr son tho trc khi ban hnh mt quy nh phi cng khai ly kin trong vng 60 ngy v tp hp ri tr li cc kin ng gp . Tuy nhin, khng c bt k mt s rng buc v mt php l no v vic cng khai tr li nhng kin ng gp v him c mt c quan, t chc ch tr son tho no t nguyn lm vic ny.
78
PCI2013
Th nhng, s liu ca nhm nghin cu li cho thy rng doanh nghip tch cc tham gia ng gp kin th hnh ng ny l v cng cn thit. Khi doanh nghip b cng sc ng gp kin nhng li khng thy cc xut ca mnh c s dng hoc thm ch l khng c bt c tn hiu g cho thy c quan ch tr son tho ghi nhn s ng gp ny th lng tin ca h vo qu trnh xy dng php lut s gim i v nhiu kh nng h cng khng tun th cc quy nh. Xy dng v cng b bo co gii trnh tip thu kin chnh l cch th hin s ghi nhn nghim tc phn hi ca doanh nghip. Nghin cu cc c ch ng sau nhng pht hin ny, chng ti nhn thy rng, doanh nghip s hiu quy nh php lut hn nu h tham gia su rng vo qu trnh son tho cc quy nh, chnh sch. Quan h gia tham gia xy dng php lut v tun th php lut c th hin r nt hn qua thi ca doanh nghip i vi chnh quyn: s tham gia ng gp kin vo d tho quy nh php lut s ch gp phn nng cao cm nhn v hiu qu hot ng iu hnh ca chnh quyn khi chnh quyn thc s quan tm ti vic ny v ngc li, nu th , lng tin vo quy nh, chnh sch s gim st. Khi c quan chc nng khng c ng thi no tr li nhng kin ngh ca doanh nghip, nhng doanh nghip ny c xu hng nh gi hiu qu hot ng ca cc c quan thp hn so vi cc doanh nghip khng tham gia gp . Cn lu rng n lc nhm kim nghim l thuyt ca chng ti trong lnh vc ny vn cn vp phi nhiu vn ln nh thin lch chn mu v bin ni sinh. Doanh nghip thng tham gia gp nht li l nhng doanh nghip quy m ln v c mng li quan h rng nht Vit Nam, v vy, h ng thi cng chnh l nhng ngi quan tm hn c v cc bin php x l khi vi phm quy nh. Phn cui chng ny trnh by nghin cu th im v s tham gia ng gp kin v vic tun th php lut, ng thi a ra bng chng c th hn v li ch cng nh hn ch khi cc doanh nghip quy m nh, t c ting ni tham gia nhiu hn vo vic ng gp d tho quy nh, chnh sch.
3.1
GII THIU
Nm 2010, b Chu Linh Uyn trong lc ch b m n n sau gi tan hc, vui a vi cc bn mnh v tnh ng vo my ATM bn ngoi trng tiu hc thnh ph H Ch Minh. Dng in 100V khin c b 10 tui b git v cht ngay trc mt cc bn cng lp. khng phi l s c duy nht: nhiu tun sau , cng an pht hin 14% trong s 866 cy ATM trong thnh ph khng c ng dy tip t ng quy nh v 61 my rt tin b ngng hot ng v khng tun th ng quy nh.39 Trung bnh mt nm Vit Nam c ti 400 - 500 trng hp b in git, ch yu l do khng tun th quy nh, chng hn nh lp t sai ng dy, hay sai quy trnh cch ly in, trnh r r.40 Cng vi nhng v vic tng t gn y trn th gii nh sp xng may ti Bangladesh khin 1.000 cng nhn thit mng41 v v vic hn 16.000 con ln cht tri trn sng Hong Ph Trung Quc,42
39 40 41 42
Magnier 2010, Thanh Nien 2010. Vietnam News 2009. BBC 2013. The Gaurdian 2013.
PCI2013
79
cu chuyn v cy ATM ti Vit Nam l du hiu cho thy mt hin tng quy m ln hn ang din ra trn khp cc quc gia ang pht trin: ngy cng kh gim thiu nhng tc ng tiu cc ca doanh nghip i vi mi trng t nhin v cng ng a phng. Nhim v ny cng kh thc hin hn khi mt bn l nng lc hn ch ca c quan nh nc v mt bn l s pht trin y nng ng ca doanh nghip - c bit l cc doanh nghip va v nh - thuc trch nhim qun l ca chnh quyn. Nhng tc hi hu hnh tim n i vi ngi dn v cng nhn, cng nh mt lng tin vo cc nh hoch nh chnh sch l rt ln. Tt c cc v vic nu trn u l nhng v d au xt v tht bi ca Nh nc khi khng th buc doanh nghip tun th v chp hnh quy nh. R rng, vn khng phi l thiu quy nh php lut m chnh l kh nng thc thi yu km v nng lc hn ch ca c quan qun l, khin cho ngi dn b nhiu thit hi. Nhiu c nhn hay doanh nghip thng xuyn lch lut bi h bit rng kh nng b pht hin l rt t. Thc t l cc doanh nghip nh ny khng phi lc no cng c tnh lm vy, m n gin ch l h cm thy mnh khng lin quan g n nhng quy nh c xy dng mt ni xa xi bi nhng ngi khng c y hiu bit v nhng thch thc ln m doanh nghip phi i ph hng ngy. Tham nhng cng ng mt vai tr nht nh. Theo phn tch t Thi bo Los Angeles, doanh nghip c th hi l trnh phi tun th quy nh. Tuy nhin, tc ng th hai thm ch c th cn nguy him hn. Tham nhng lm hy hoi s tn trng ca doanh nghip i php lut, khi h lin tng vic buc phi tun th php lut l b i hi l hn l v li ch chung ca x hi. Theo kho st PCI, 41% doanh nghip dn doanh Vit Nam ng vi nhn nh tnh trng nhng nhiu khi gii quyt th tc cho doanh nghip kh ph bin.43 Vn nan gii i vi cc chnh ph v nhng ngi lm cng tc pht trin l lm th no nng cao vic tun th php lut ti nhng quc gia c nng lc hnh chnh hn ch, qua bo v nhng ngi d b tn thng nht. Rt nhiu cc cng trnh nghin cu ch ra rng s tch cc tham gia ng gp kin c xem nh l li gii p hiu qu cho vn nan gii ny, song phn ln vn cha c kim chng. Thng thng ngi ta ng h vic dnh nhiu ngn sch hn cho cng tc thc thi php lut. V nhn chung ngi ta cho rng cc quy nh ch thc s c ngha khi n c thc thi.44 Cc bin php x l khi vi phm l hnh thc thc thi ph bin nht lin quan n quy nh ca nh nc v dng nh tng i hiu qu.45 Tuy nhin, cch thc ny kh tn km i vi nhng ngi lm cng tc thi hnh v chnh quyn nhng nn kinh t ang pht trin, nh Vit Nam, vn c nhiu kh khn v ngun lc - cho d ngun lc l tin bc, nhn lc, nng lc k thut hoc thi gian. Kt qu l, nhng gii php da vo vic thc thi mnh m hn va khng thc t trong ngn hn va khng th l nhng ch dn hu ch hnh ng. Gii php chnh mang tnh hc thut cho tnh th x hi kh khn ny l t iu chnh, gip doanh nghip c c quyn quyt nh ti a, thay v trao quyn cho nh nc. Quan im ny cng ph
43 44 45
Malesky 2013. Xem Greif 1993; Ingram & Clay 2000; Ostrom 1990. Andreoni, Harbaugh, & Vesterlund 2003.
80
PCI2013
hp hn vi lun thuyt ph bin v qun l nh nc - c bit l i vi cc nn kinh t ang pht trin theo bn tay xit cht cn phi b y li to iu kin cho gia nhp th trng, tng trng v sng to. Nhng hnh thc t iu chnh ng ch bao gm cc chng trnh trch nhim x hi doanh nghip (CSR) v nhng hot ng ring ca tng nhm ngnh to ra cc c ch gim st cng ng ca ring h. Cc nghin cu v vic liu nhng bin php ny c th thay th mt h thng kim sot c hiu lc ca nh nc hay khng cho ra cc kt qu khng r rng.46 Hin vn cha c bng chng ng k no v t iu chnh thnh cng, nht l trong bi cnh y thch thc ca cc nn kinh t ang pht trin. Mt chin lc ph bin khc nhm gim thiu hnh vi gy nguy hi cho x hi ca cc doanh nghip l trao quyn cho cc bn lin quan nh l mt i trng (chng hn, tng cng hot ng ca cng on, cc nhm ngi tiu dng hay cc t chc x hi). Nhng lp lun nh vy phn nh quan im v bn cht quan h gia doanh nghip v chnh quyn, gia li ch ca doanh nghip v li ch ca x hi vn bao trm ln cc nghin cu mang tnh hc thut. V d, nghin cu v li ch ca doanh nghip so vi li ch ca nh nc c xu hng ch trng vo cc doanh nghip ln v nhng chin lc vn ng hnh lang nhm mc ch t li m qua h b cong th ch ginh cho mnh nhng li th cnh tranh trc cc i th.47 Ti cc nn kinh t ang pht trin, nhng mi lin kt v chnh tr v cc mi quan h vi nhng nh hoch nh chnh sch l nhng hnh thc ph bin nht ca s tham gia xy dng chnh sch c hi ca cc doanh nghip.48 Khc bit vi nhng quan im nu trn, chng ny a ra v kim nghim gi thit rng vic i thoi mang tnh rng ri v c th ch ha hn na gia doanh nghip v chnh quyn s c nhiu li ch v mt x hi hn so vi tnh hnh hin nay, bi n c th gp phn nng cao vic tun th php lut. Quan trng hn, chng ti xut mt nhm cc c ch c th chi phi quan h ny, mi c ch u c nhng ni hm ring i vi cc nh nghin cu, nh qun l v cc nh hoch nh chnh sch. Lp lun ca chng ti cng c thm cc bin php quan trng m Vit Nam thc hin theo hng th ch ha mnh hn s tham gia ca cc doanh nghip trong vic xy dng php lut kinh doanh. Nhng bc tin gm: 1) cc din n i thoi doanh nghip - chnh quyn; 2) quy nh v thi gian ly kin cng khai i vi d tho lut v quy nh; 3) thnh lp cc ban son tho gm doanh nghip v cc hip hi; 4) thnh lp vn phng on i biu Quc hi ca tnh i biu tip xc vi c tri ti tnh; 5) cc cuc tip xc trc tip vi quan chc a phng thng qua ng dy nng, cc cuc hp v cc cuc in thoi. Nhm nghin cu c bit ch trng vic Vit Nam thc hin ly kin, ng gp trc tuyn v cc quy nh, chnh sch. Kinh nghim quc t cho thy quy nh thi gian ly kin cng khai c tc ng ln n vic hon thin cc quy nh mi.49 Vic p dng quy trnh tham gia ng gp kin m nh vy nhng quc gia nh Vit Nam v Trung Quc r rng xut pht t nhu cu cp bch cn c th ch mnh hn, cng nh nim tin ca chnh quyn rng cc chnh sch ny thc s c hiu qu. Cc t chc quc t ngy cng chia s chung nim tin ny khi thc y s tham gia ca cng chng, trong c c cc doanh nghip. T s liu kho st PCI, nhm nghin cu tm ra c c s mang tnh thc nghim cng c cho l thuyt v vic tham gia ng gp kin vo qu trnh son tho cc quy nh php lut Vit
46 47 48 49
Xem King & Lenox 2000; Margolis & Walsh 2003. Xem Hillman & Hitt 1999; Pearce, De Castro, & Guilln 2008. Xem Fisman 2001; Khwaja & Mian 2005. Xem Cullar 2004; McKay & Yackee 2007; Naughton, Schmid, Yackee, & Zhan 2009; Shapiro 2008; Yackee & Yackee 2006; Yackee 2006.
PCI2013
81
Nam. Mc d, vic tham gia ng gp kin d tho vn bn php lut gip doanh nghip ...doanh nghip s hiu r hn chp hnh quy nh tt hn, song mi quan v cc quy nh, chnh sch khi h ny c th b o ngc nu c quan nh nc b qua nhng kin ng gp . S tham gia xy dng php lut; thi liu thu c cho php chng ti phn tch ca doanh nghip i vi cc c su hn v khm ph ra cc c ch ng sau quan nh nc ch thc s tch cc nhng pht hin ny. Cng vi nghin cu trong lnh vc khoa hc chnh tr v li ch khi c quan nh nc quan tm v ca vic tham gia ng gp kin cp c nhn, chng ti pht hin ra rng vic tham phn hi kin doanh nghip. gia ng gp kin vo d tho cc quy nh khng ch gp phn nng cao s hiu bit v cc quy nh m cn tng cng lng tin ca vo chnh quyn khi doanh nghip tm cch thi hnh php lut. C th, chng ti tm ra rng doanh nghip s hiu r hn v cc quy nh, chnh sch khi tham gia xy dng php lut, thi ca doanh nghip i vi cc c quan nh nc ch thc s tch cc khi c quan nh nc quan tm v phn hi kin doanh ngh ip. Khi c quan nh nc khng phn hi, doanh nghip tham gia ng gp kin s c thi km tch cc v chnh quyn hn so vi cc doanh nghip khng tham gia vo qu trnh ny.
"
"
3.2
L THUYT V THAM GIA XY DNG PHP LUT V TUN TH PHP LUT
L thuyt v ng c tham gia ng gp kin vo d tho vn bn php lut c mt lch s lu di trong trit hc v trong khoa hc chnh tr, lin quan n nhng b c v i ca cc ngnh ny. Lp lun c bn l vic tham gia ng gp kin tch cc vo cc quyt sch to ra s cm thng ln hn vi cc quan im i lp, tn trng vic lp lun da trn bng chng; v quan trng hn i vi chng ta, mc cam kt ln hn, xc sut tun th cc quy nh ca chnh quyn cao hn.50 Cng trnh nghin cu c tnh l lun ny cng c cng c thm qua nhng pht hin ca hai ngnh hon ton khng lin quan. Nhng thc nghim v mt tm l x hi ch ra rng cc c nhn thng c xu hng chp hnh theo quy nh khi m h nhn thy h c c hi to ra nh hng.51 Trong cc cng trnh khoa hc v qun l, cc nghin cu v ngun nhn lc cho thy vic ngi lao ng tch cc tham gia vo qu trnh ra quyt sch s khin cho h c cam kt ln hn i vi cc mc tiu ca doanh nghip.52 p dng logic ny vo vic tham gia ng gp kin ca cc doanh nghip trong son tho quy nh php lut, chng ti a ra nhng gi thit nh sau:
50 51
52
Verba, S., Nie, N. H., & Kim, J. O., 1978, Fishkin, J. S., 1991, Fung, Archon. 2004. Korsgaard, M. A., D. M. Schweiger, and H.J. Sapienza. 1995. "To dng cam kt v tin tng trong cc nhm ra quyt nh chin lc: vai tr ca cng bng th tc." Tp ch qun l 38.1: 60-84; Tyler, Tom R. 2006. Why people obey the law. Princeton, NJ: Princeton University Press. Chan, and Renee A. Mauborgne 1993, Korsgard et al. 1995, Naumann and Bennet 2000
82
PCI2013
Gi thit 1: Doanh nghip tham gia ng gp kin cho d tho cc quy nh php lut kinh doanh c kh nng tun th cao hn cc quy nh php lut kinh doanh. Vic tham gia ng gp kin c tc ng th no ti vic tun th quy nh? Ba c ch tim nng t nht ba c ch tim nng ng ng sau quan h mang tnh l thuyt bao trm ny. Hnh 3.1 m t chi tit nhng gi thuyt nghin cu chnh:
HNH 3.1
Cc c ch l thuyt kt ni s tham gia gp , phn bin chnh sch vi tun th php lut C ch 1: Thng tin
T: Tham gia gp , phn bin chnh sch
C ch 2: Tnh hp php
DV: Tun th php lut
C ch 3: Quy nh, chnh sch c cht lng tt hn
Trc ht, mt s hc gi tranh lun rng qu trnh tham gia ng gp kin s khin cho cng dn v cc doanh nghip hiu hn v php lut. Nhng doanh nghip c nhiu thng tin hn c xu hng t v tnh vi phm hn.53 C ch 1: Mt doanh nghip tham gia son tho cc quy nh php lut kinh doanh mi th s c thm nhiu thng tin hn v mi trng php lut ca mnh Th hai, sau khi tham gia ng gp kin, cng dn v doanh nghip s nhn thy qu trnh son tho php lut v xy dng cc th ch ng tin cy v s c lng tin hn vo cc quy nh php lut.54 y c l l mi quan h l thuyt mnh nht. Chng hn, trong cc nghin cu chnh sch v
53 54
Xem Fearon 1998, Goren 2004, Mackie 2006, Keefer v Khemani 2011. Xem Cohen 1997, Salisbury 1975, Weatheford 1992, Fishkin et al 2010
PCI2013
83
mi trng, cc hc gi pht hin ra rng cm gic tn nhim v tin tng lin quan ti vic ngi dn v doanh nghip sn sng tun th hn cc phm vi bo v ca cc khu vc bo tn bin.55 C ch 2a: Doanh nghip tham gia vo qu trnh son tho cc quy nh php lut kinh doanh s c thi tch cc hn i vi chnh quyn. C ch 2b: Doanh nghip tham gia vo qu trnh son tho cc quy nh php lut kinh doanh s c xu hng t xem cc quy nh nh l cng c quan chc nhng nhiu hn. C mt h qu tt yu i vi c ch lng tin trn. Cc nghin cu v tm l hc ch ra rng nhng k vng khng c p ng lun c th to ra cm gic tht vng v tc gin cng nh suy gim lng tin v s tn nhim ca cng chng.56 Nu mt ngi tham gia ng gp kin nhng nhng quan tm ca h li khng c cp n th nhng cm xc tiu cc c th khin h gii thch cc hnh ng theo cch tiu cc hn bt chp bng chng khch quan. V vic tham gia gp xy dng php lut, tht c l khi cho rng mc tht vng s tng ln cng mc tham gia ca doanh nghip, nu nh cc nh qun l doanh nghip dnh nhiu thi gian v cng sc phn tch chnh sch v ng gp kin, song kin ca h li khng c ghi nhn hay s dng trong kt qu cui cng. Vic tham gia ng gp kin trong trng hp y c th to ra nhng nhn thc gy tn hi ti lng tin v cui cng l s tun th ca doanh nghip. H qu i vi c ch 2: Vic tham gia ng gp kin khng nhn c phn hi ca chnh quyn s c tc ng xu ti vic sn sng tun th cc quy nh mi. Th ba, vic tham gia ng gp kin s gp phn nng cao cht lng xy dng php lut thng qua vic pht hin c vn v iu chnh chnh sch ph hp vi nhng u tin ca a phng.57 C ch 3: Nhng quy nh chnh sch c s tham gia ng gp kin ca t chc, c nhn trong giai on son tho s c cht lng cao hn, ph hp hn vi nhu cu ca doanh nghip, v d thi hnh hn C ch th ba ny, mc d hp dn, nhng li rt kh kim tra thc nghim. Nu cc doanh nghip khng c s khc bit nhiu trong s thch, kh c trng hp cc doanh nghip tham gia gp v cc doanh nghip khng tham gia gp c s khc bit ng k v cm nhn i vi mt quy nh. Do , nu kin ca doanh nghip tham gia ci thin ng k cht lng ca quy nh php lut, th i tng doanh nghip khng tham gia cng c kh nng thay i hnh vi ca h vi vai tr l nhm kim chng. Do , chng ta s khng quan st thy s khc bit no v mc chp hnh php lut gia cc nhm ny. Tm li, trng hp kin ng gp rt thnh cng s chng c ngha g trong vic chng minh quan h gia tham gia xy dng php lut v tun th php lut. Trong phn cui, chng ti s phn tch su hn khng nh hiu qu ca c ch th ba ny. Tuy nhin gi chng ti tm thi khoanh vng nghin cu ny y.
55 56 57
Xem Green 1997, Viteri and Chavez 2007, Stern 2008. Rousseau 1989, Robinson v Rousseau 1994, Morrison and Robinson 1997, Dirks v Ferrin 2002. Xem Coglianese 1997, Coenen et al. 1998, Stern 2008, Horsely 2010.
84
PCI2013
3.3
GIAI ON LY KIN CNG CHNG TI VIT NAM
Vit Nam l mt in hnh c bit ph hp kim chng nhng l thuyt trn. L mt th trng mi ni, tng trng nhanh (trung bnh mc trn 7% trong sut hai thp k qua), v mi y quc gia ny c xp hng vo ngng cc nn kinh t c mc thu nhp trung bnh. K t nm 2000, c trn 350.000 doanh nghip t nhn ng k v hot ng. Theo iu tra doanh nghip ca Tng cc thng k, 66% doanh nghip c quy m t 10 lao ng tr xung. Doanh nghip t hn 20 lao ng chim n 82%. Cc doanh nghip nh hot ng dn tri trn a bn c nc, kh tip cn, v hn ch v trnh cng ngh. Do vy, m bo tun th php lut vi nhm i tng ny l kh nht. V mt th ch, Vit Nam cng l mt trng hp in hnh ph hp. Nm 1996, Quc hi Vit Nam thng qua Lut Ban hnh vn bn quy phm php lut v sa i nm 2002 v 2008. iu 61 ca Lut Ban hnh vn bn quy phm php lut sa i vo nm 2008 c quy nh c quan ch tr son tho (chng hn mt B , ngnh),58 phi thc hin ng ti d tho vn bn ly kin cng chng ti thiu trong vng 60 ngy, v t chc nghin cu, bo co gii trnh tip thu kin gp v d tho. c bit, iu 62 quy nh v hnh thc tham gia gp kin, bao gm c hnh thc gi kin bng ng in t: Vic ly kin v d tho c th bng hnh thc ly kin trc tip, gi d tho gp , t chc hi tho, thng qua cc trang thng tin in t ca Chnh ph, ca c quan ch tr son tho hoc cc phng tin thng tin i chng Theo quy nh ca Lut Ban hnh vn bn quy phm php lut, c quan ch tr son tho phi lp mt bng tng hp kin ca c quan, t chc, c nhn. C bn l mt bng lit k r tng kin gp nhn c trong qu trnh ly kin thng qua cc phng tin truyn thng khc nhau (internet, in thoi v trong cc hi ngh), nu r kin no c tip thu v gii thch ti sao cc kin khng c tip thu. Tuy nhin, theo quy nh hin hnh, c quan ch tr khng phi ng ti cng khai bng ny, m ch dng phc v mc ch ni b. Nh s c nhn mnh trong phn tch di y, cn sa i quy nh ny theo hng yu cu ng ti cng khai bng tng hp kin cng chng. ng thi ny s rt hu ch, v n th hin n lc ca chnh quyn trong vic chnh thc ghi nhn, tip thu nhng kin gp ca ngi dn v doanh nghip trong qua trnh ban hnh php lut, chnh sch, nng cao nim tin ca cng chng tham gia vo h thng php lut. Mc d nm ngoi phm vi ca chng ny, mt cu hi quan trng t ra l ti sao Vit Nam li ban hnh cc c ch tham gia gp , phn bin chnh sch ny. C nhiu kin cho rng nhng quy nh ny l nhm tun th theo quy nh v tnh minh bch ca Vit Nam khi gia nhp WTO.59 Trn thc t, Vit Nam c lch s lu di thc hin c ch ny trc y. Cng tc ly kin cng chng c thc hin nhm mc ch thng tin, tham vn ngi dn v nhng thay i quan trng.60 Cc ln sa i Hin php nm 1992 cho n nay u tin hnh tham vn kin tr thc, chuyn gia v nhng ngi ng u cc t chc qun chng.61
58 59 60 61
Xem iu 35, 62, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 74 Weeke et al. 2008. Sidel 2002. Thayer 1992.
PCI2013
85
Lch s ca vic ly kin d tho ca Vit Nam kh tng t Trung Quc, khi nc ny cng mt mt thi gian di trc khi thc hin c c ch cho php ngi dn tham gia gp , phn bin chnh sch qua cng thng tin in t.62 Cc hc gi Trung Quc lp lun rng nhng c ch ny ng mt vai tr quan trng gip cc lnh o nng cao tnh chnh danh v sc sng ca ch . Nghin cu ca Truex (2013) trong mt thc nghim iu tra trc tuyn ti Trung Quc cho thy tc ng ca c ch tham gia gp i vi tnh chnh danh l mnh nht i vi nhm ngi c trnh hc vn thp nht v t c nh hng nht. Pht hin quan trng t nghin cu v Trung Quc l nhng vn bn php lut nu ly kin cng chng thng rt t b sa i, thm ch ngay c khi tnh n tm quan trng v cc lnh vc ca vn bn.63 Chnh iu ny l c s cho lp lun rng c ch tham gia, phn bin chnh sch gip ban hnh php lut, chnh sch c cht lng tt hn v n nh hn. Tm li, Vit Nam cung cp mt bi cnh phn nh thc trng chung ca cc nn kinh t ang pht trin, l mt trng hp nghin cu th nghim l tng cho vn ny, v d liu iu tra PCI mang li c hi gip kim chng liu c tn ti mi quan h gi nh nh trn.
3.4
D LIU
Chng ti s dng iu tra PCI i vi cc doanh nghip trong nc nhm kim nh gi thuyt v mi quan h tch cc gia s tham gia gp , phn bin chnh sch ca doanh nghip v mc tun th quy nh ca doanh nghip . iu tra ny ghi nhn s khc bit ng k v mc tham gia xy dng chnh sch ca doanh nghip v mc tun th ca h i vi mt s quy nh php lut quan trng. Chng ti chia d liu phn tch thnh ba phn. Phn mt gii thiu cc bin kt qu u ra, y chnh l cc bin ph thuc trong nghin cu thc nghim. Phn hai m t cc bin gii thch chnh i vi vic tham gia. Phn ba trnh by cc bin kim sot loi tr cc tc ng cng gp c th c do cc nhn t th ba (thng c gi l sai lch bin s b b st). Cc bin kt qu: Chng ti c cc bin ph thuc (kt qu m chng ti mun gii thch) v mc tun th quy nh, hiu bit v quy nh v s tin tng vo cc nh hoch nh chnh sch. Cc phn tch chnh ch yu tp trung vo bin u tin, Mc tun th, c o lng bng t l phn trm lao ng di hn c k hp ng chnh thc. Bin php o lng ny c bit ph hp, chng ti chn nghin cu mc tun th B lut Lao ng mi (10/2012/QH13), c thng qua vo 18 thng 6 nm 2012 v c hiu lc t ngy 1/5/2013, ch khong hai thng trc khi iu tra PCI c thc hin. B lut ny c a ra ly kin doanh nghip v ngi dn v tho lun ti Quc hi. R rng, cc doanh nghip c bit quan tm n cc quy nh mi ca B lut Lao ng.
62 63
Horsely 2009, Truex 2013, Georguiev 2013. Geoguiev 2013.
86
PCI2013
Tc ng n mi doanh nghip ti Vit Nam, c ly kin rng ri, thi im ban hnh ph hp, tt c cc yu t ny khin B lut Lao ng tr thnh la chn l tng cho nhm nghin cu. C th coi y l thc o khi qut i vi s tun th quy nh, chnh sch ca doanh nghip. Cc quy nh c th khc c th o lng chnh xc hn, nhng thng ch p dng i vi cc ngnh hoc loi doanh nghip c th, chuyn bit. Hp ng lao ng p dng i vi mi doanh nghip v do d s dng phn tch thng k vi mu iu tra ln. Trong phm vi ca B lut ny, chng ti tp trung vo cc iu khon v hp ng lao ng, bi v phn ny c nhiu sa i ln nht v c d lun quan tm nhiu nht. c bit, iu 18 B lut mi quy nh r rng rng ngi s dng lao ng v ngi lao ng phi trc tip giao kt hp ng lao ng trc khi bt u cng vic ton thi gian, di hn. Quy nh phi giao kt hp ng p dng i vi c lao ng thi v, ch nh m trc y Lut nm 1994 v nm 2000 khng c. iu 19 quy nh thm rng ngi s dng lao ng phi cung cp thng tin cho ngi lao ng v iu kin lm vic, quyn v ngha v ca h trc khi giao kt hp ng lao ng. iu ny nhm trnh tnh trng ngi s dng lao ng trn thc hin ngha v np bo him v lm nh hng n quyn li ca ngi lao ng. Mt iu quan trng l i vi cng vic tm thi c thi hn di 3 thng vn phi c hp ng, tuy nhin cc bn c th giao kt hp ng lao ng bng li ni (iu 16). Mc d c mt s ngoi l trong iu 18 v cng vic bn thi gian, tuy nhin quy nh l kh r rng. Tt c cc lao ng di hn u phi c giao kt hp ng v t l phn trm ngi lao ng c giao kt hp ng l thc o lin tc, hu ch v mc tun th gia cc hnh thc doanh nghip khc nhau. Hnh 3.2 th hin phn b bin kt qu u tin. Khong 56% doanh nghip tun th y vi 100% lao ng ca h c k kt hp ng. Chnh v vy, gi tr tun th trung v l kh cao: khong 72%. Tuy nhin, vn c mt s lng ln cc doanh nghip khng tun th quy nh ny. Bn phn trm (240 doanh nghip) khng thc hin giao kt hp ng chnh thc vi mt lao ng no trong tng gn 2.830 lao ng ca h. Khong 15% doanh nghip ch c cha y mt na s lao ng c k hp ng chnh thc. Ni bt hn c, 21% doanh nghip khng tr li cu hi ny. iu ny gy ra quan ngi v mc tun th.64
64
Trong bo co ny chng ti khng trnh by kt qu c tnh n d liu b thiu. Tuy nhin, cc k thut thng k cao cp nh in s liu trng bng hi quy nhiu ln (MI) cng cho kt qu tng t.
PCI2013
87
HNH 3.2
70
Tun th 1 - T l lao ng c hp ng lao ng chnh thc
T l doanh nghip (%)
0 0
10
15 20
25 30 35 40
45 50
55
60 65
10 15 20
25 30
35
40 45 50
55 60
65 70
75
80 85 90 95 100
T l lao ng c hp ng lao ng chnh thc (5)
88
PCI2013
HNH 3.3
Mc tun th Lut Lao ng ca DN theo quy m
T l ngi lao ng c hp ng chnh thc (%)
70
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
7)
5)
7)
3)
07
99
25
99
3,
(n
(n
(n
(n
00
<
5-
-4
-2
Khong tin cy 95%
Quy m doanh nghip
Hnh 3.3 th hin mc tun th ca doanh nghip theo quy m lao ng. Trn th, hnh thoi th hin im trung bnh ca nhm doanh nghip thuc quy m lao ng tng ng, on thng m t khong tin cy 95% xung quanh im trung bnh. im ng ch u tin l mi quan h tch cc gia tun th v quy m lao ng. Doanh nghip cng c nhiu lao ng th xu hng tun th B lut Lao ng 2012 cng tng. Song, nu nhn k hn th khng c s khc bit v mt thng k gia cc doanh nghip c t 10-49 lao ng vi cc doanh nghip c quy m lao ng ln hn. Ni cch khc, mt khi quy m doanh nghip chm ngng 10 lao ng th quy m khng cn vai tr ng k trong vic doanh nghip k hp ng lao ng chnh thc. Pht hin ny l hu ch bi qua ta hiu rng vic doanh nghip c k hp ng chnh thc vi ngi lao ng hay khng chu tc ng ca cc yu t khc quy m lao ng khng phi l li gii thch y . Chng ti tin hnh phn tch thm cc c ch ng sau mi quan h gia kh nng doanh nghip tham gia gp , phn bin chnh sch v mc tun th php lut ca doanh nghip thng qua hai bin ph thuc di y o lng hiu bit ca doanh nghip v mi trng php lut ni ang hot ng trong C ch 1:
10
50
20
0+
(n
1,
1,
37
1)
PCI2013
89
C ch 1.1. Tnh d d on, da trn chnh nh gi ca doanh nghip v kh nng d on ng hng chnh sch ca chnh quyn a phng. Thc o ny s dng Cu hi F7 trn phiu kho st PCI Doanh nghip ca bn c th d on c vic thc hin ca tnh i vi quy nh php lut ca Trung ng khng?. Doanh nghip c yu cu a ra nh gi da trn thang im t 1 (Khng bao gi) n 5 (Lun lun). im trung v v tnh d d on l 2,08, vi 65% doanh nghip cho rng vic thc hin quy nh khng bao gi hoc him khi d on c. C ch 1.2. Thi gian tm hiu, da trn thng tin doanh nghip cho bit v thi gian phi b ra tm hiu quy nh php lut v cch thc chp hnh quy nh, vi d liu c rt ra t Cu hi D6 trn phiu kho st PCI. Doanh nghip a ra nhn nh ca mnh trn thang im t 1 (Di 1% tng thi gian) n 6 (Trn 50% tng thi gian). Thi gian trung bnh phi b ra l khong 2.45 im, vi 64% doanh nghip tr li h phi b ra khng n 5% thi gian cho vic tm hiu, tun th quy nh. Chng ti cng o lng cm nhn ca doanh nghip v thi , cch ng x ca cn b chnh quyn tnh (C ch 2), s dng hai bin ph thuc sau y: C ch 2.1. Thi , da trn cm nhn ca doanh nghip v mc thn thin ca chnh quyn tnh i vi khu vc t nhn theo thang im t 1 (Tiu cc) n 5 (Tch cc). Nguyn vn cu hi H1 nh sau: Bn nh gi nh th no v thi ca chnh quyn tnh i vi hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip thuc khu vc t nhn? Khong 56% doanh nghip chn im 3 nm gia thang im, dn n im trung v 3,46. iu kh quan l 43% doanh nghip chn im 4 (kh tch cc) hoc im 5 (tch cc). C ch 2.2. Nhng nhiu, c s dng nhm o lng cm nhn ca doanh nghip v vic cn b chnh quyn tnh li dng quy nh nhng nhiu. Nu iu xy ra, doanh nghip s khng cn tin tng l chnh sch, quy nh s mang li li ch chung. Chng ti s dng Cu hi D14.2 nh gi kha cnh ny nh sauBn c ng vi nhn nh sau khng? Tnh trng nhng nhiu khi gii quyt cc th tc cho doanh nghip kh ph bin. 41% doanh nghip ti Vit Nam ng hoc hon ton ng vi nhn nh trn, vn c la chn cu ch cn trng ngi c hiu cu ny ni n vic li dng php lut trc li c nhn. Chng ti o ngc m ca bin ny im s cao c ngha l ng vi nhn nh. Cc bin c lp: Chng ti s dng ba bin khc nhau th hin mc quan trng tng ln trong vic doanh nghip tham gia gp , phn bin chnh sch. Tt c cc bin ny xut pht t nhm cu hi ti Phn F.3 ca phiu kho st PCI. Nguyn vn cc cu hi nh sau:
90
PCI2013
Thc o u tin v rng nht (Cu hi F3), tng ng gp kin, s bng 1 nu doanh nghip c gp v mt d tho quy nh no trong nm qua, v bng 0 nu doanh nghip khng gp . Thc o th hai v tham gia (F3.2) thu hp phm vi cc doanh nghip gp v c c quan nh nc chnh thc phn hi ( kin c c quan Nh nc phn hi). y c coi l mc tham gia cao hn bi doanh nghip nhn c bng chng l c quan nh nc bit n kin ca mnh. Thc o th ba v cui cng, kin c s dng (F3.3), l mc tham gia cao nht, trong doanh nghip hiu kin ca mnh thc s gp phn tc ng n ni dung chnh sch, quy nh nh mong mun. Vy th vic gp c thc hin thng qua cc hnh thc no? Bng 3.1 cho thy gn hai phn ba doanh nghip (60%) ng gp kin i vi d tho quy nh thng qua tham d cc cuc i thoi gia chnh quyn vi doanh nghip. Knh gp ph bin th hai v th ba l thng qua cc hip hi doanh nghip v hip hi ngnh (14%) v gp trc tip vi cc c quan Nh nc lin quan (11%). ng ch l, cc din n i thoi trn mng li ch gip chuyn ti cha n 8% kin ng gp, mc d y l mt knh thng tin nhn c nhiu s quan tm v c coi l quan trng trong cc cuc m phn vi T chc Thng mi Th gii v qu trnh hoch nh chnh sch ca Vit Nam.
PCI2013
91
BNG 3.1 Hnh thc tham gia
Hnh thc tham gia gp kin quy nh, chnh sch ca nh nc Tng s n % 59,76 4,32 7,45 kin c phn hi Trung bnh 67,4% 54,5% 42,6% Sai s chun 1,6% 6,2% 4,4% kin c tip thu Trung bnh 36,0% 34,8% 20,2% Sai s chun 1,6% 5,9% 3,5%
i thoi nh nc doanh nghip Thng qua i biu Quc hi i din a phng Cc din n i thoi trn Internet, trang web ca tnh Thng qua hip hi doanh nghip, hip hi ngnh ngh ng gp kin trc tip vi c quan NN lin quan Cc knh khc
802 58 100
193
14,38
48,2%
3,3%
29,4%
3,0%
153 36
11,4 2,68
56,1% 15,4%
3,7% 5,1%
36,7% 7,7%
3,6% 3,7%
Dng nh tn sut doanh nghip s dng mt s knh nht nh gp , phn bin chnh sch c lin quan n hiu qu ca kin ng gp. Bng 3.1 cho thy mt kha cnh na l, kin ng gp thng qua knh ph bin nht l i thoi doanh nghip chnh quyn c kh nng c cc c quan Nh nc phn hi cao hn (67%), tip theo l knh gp trc tip cho cc c quan Nh nc lin quan, c hiu qu tc ng kh cao (36%). Ngc li, gp thng qua cc din n i thoi trn mng c t l doanh nghip gp nhn c phn hi mc thp nht trong cc knh (43%) hoc kh nng thc s to c tc ng thay i chnh sch cng rt thp (20%). Tnh hnh doanh nghip tham gia gp kin v cc quy nh, chnh sch mi c m t trong Hnh 3.4 di y. Nh nu, trong bi cnh thi im ban hnh B lut Lao ng gn vi thi im ca kho st v kin ng gp ca doanh nghip v B lut ny nhn c mc phn hi ng k t c quan Nh nc so vi cc vn bn php lut khc, rt c th doanh nghip ngh n B lut Lao ng khi nhn nh v kh nng tham gia ca mnh vo xy dng, phn bin quy nh, chnh sch ni chung. Hu ht doanh nghip trong nc (82%) khng tham gia gp cc d tho quy nh, chnh sch. Trong s 18% doanh nghip c tham gia, cha n hai phn ba cho bit kin ca h c c quan Nh nc lin quan tr li hoc tin rng kin ca h dn n nhng thay i thc cht trong mi trng chnh sch.
92
PCI2013
HNH 3.4
Tnh hnh gp quy nh, chnh sch ca doanh nghip trong nc
82
6,79 5,25 5,95
20
40
60
80
100
T l DN tham gia kho st PCI (%)

Khng tham gia C ng gp kin kin c phn hi kin c tip thu
ng nhin, khng th n gin coi cc doanh nghip l nh nhau. R rng, cc doanh nghip ln c ngun lc ln hn s c iu kin tt hn tham gia gp , phn bin chnh sch. Hnh 3.5 tm hiu kha cnh ny su hn v cho thy mt iu khng my ngc nhin l, kh nng cc doanh nghip ln tham gia xy dng chnh sch l cao hn so vi cc doanh nghip c quy m nh hn. 38% doanh nghip ln tham gia gp kin so vi 18% trong nhm doanh nghip c quy m lao ng t 10 49 ngi. Kh nng doanh nghip ln cho bit kin ng gp ca h c ghi nhn hoc tin rng vic gp hoc phn bin chnh sch ca mnh thc s tc ng n quy nh, chnh sch cui cng thm ch cn r rng hn. 13% doanh nghip ln ng gp kin v nhn c phn hi trong khi con s ny nhm doanh nghip va l 6%. V tip thu kin vo d tho, 16% doanh nghip ln cho bit kin ca h c tip thu, hn gp i t l doanh nghip va.
PCI2013
93
HNH 3.5
Tnh hnh gp quy nh, chnh sch v quy m doanh nghip
<5 (n=1,257) 5-9 (n=1,993) 10-49 (n=3,077) 50-200 (n=995) 200+ (n=371)
88
3,5 2,6
86
3,3 4,3
82
6,4
5.7
5,9
72
9,6
7,4
10
62
8,6
13
16
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100

Mt yu t t nh na l mi lin h vi cn b chnh quyn. C th thy ch doanh nghip tng l lnh o trong cc c quan Nh nc, s quan qun i hoc lm qun l ti doanh nghip Nh nc thng c iu kin gp v chnh sch, quy nh d dng hn nhiu v cng c th tc ng nhiu hn trong qu trnh ny. Bng 3.2 ch ra bng chng cc doanh nghip c mi quan h nh trn rt thun li trong vic gp , phn bin quy nh, chnh sch, vi t l cao gn gp i v s doanh nghip nhn c phn hi v cm thy kin ca mnh thc s c tc ng n kt qu cui cng.
94
PCI2013
HNH 3.6
Tnh hnh gp quy nh, chnh sch v mi quan h
84
6,1
4,6
Khng
67
11
9,6
12
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100

BNG 3.2
Hnh thc tham gia
Hnh thc DN tham gia gp quy nh, chnh sch (theo quy m)
Khng c quan h <5 5-9 62,56 3,45 9,85 9,36 10,84 3,94 10-49 59,49 4,56 8,86 14,68 11,39 1,01 50199 57,41 0,62 5,56 21,6 10,49 4,32 200+ 63,22 5,75 3,45 17,24 9,2 1,15 C quan h vi cn b nh nc <5 60,87 8,7 0 8,7 17,39 4,35 5-9 55,81 11,63 4,65 18,6 6,98 2,33 10-49 63,03 5,04 5,88 15,13 9,24 1,68 50199 66,67 3,13 4,17 18,75 6,25 1,04 200+ 52,08 4,17 2,08 12,5 25 4,17
i thoi nh nc - doanh nghip Thng qua i biu Quc hi i din a phng Cc din n i thoi trn Internet, trang web ca tnh Thng qua hip hi doanh nghip, hip hi ngnh ngh ng gp kin trc tip vi c quan NN lin quan Cc knh khc
59,65 3,51 13,16 7,89 8,77 7,02
PCI2013
95
Bn cnh cc khc bit quan st c v mc tham gia gp , phn bin chnh sch ca doanh nghip theo quy m v theo mi quan h ca ch doanh nghip, hnh thc tham gia cng khc nhau gia cc doanh nghip quy m khc nhau. i thoi doanh nghip chnh quyn l phng thc c mi doanh nghip s dng nhiu nht. Song ngoi phng thc ny th cc din n i thoi trn mng ch ph bin ch yu trong nhm doanh nghip quy m nh khng c quan h vi nh nc. Cc hip hi doanh nghip l knh tham gia tin cy ca cc doanh nghip va v ln khng c quan h. Cn vi cc doanh nghip ln c quan h th c mt xu th r nt: 25% doanh nghip thuc nhm c bit ny chuyn ti trc tip cc quan ngi ca mnh n cc c quan nh nc lin quan. Cc bin kim sot Mi lin h gia quy m doanh nghip v quan h vi nh nc vi c mc tham gia v, chng mc no , mc tun th t ra mt kh khn cho cng vic phn tch ca chng ti: s thin lch do b st bin s. V d, c th cc doanh nghip ln thng b gim st cht ch hn cc doanh nghip nh, do h phi ch n vic tun th hn. ng thi, doanh nghip ln thng c nh hng ln hn nn h d c khuynh hng tham gia gp , phn bin, kin ca mnh c lng nghe. Do vy, c th ni khuynh hng tham gia gp , phn bin chnh sch v tun th cc doanh nghip ln l cao hn song iu ny khng c quan h nhn qu r rng no m n gin l chng ti quan st thy c mi tng quan xut pht t cc yu t t nh trn (chng hn doanh nghip ln s c xu hng tham gia gp , phn bin chnh sch nhiu hn v tun th tt hn). Nu khng x l vn ny bng thc nghim chng ta c th nh gi hiu qu tham gia gp , phn bin cao hn so vi thc t, gn cho n mt gi tr quan trng theo l thuyt, trong khi quy m doanh nghip mi l yu t quyt nh. Bng cch s dng bin quy m trong phn tch hi quy, chng ti kim sot yu t quy m bng cch ch so snh cc doanh nghip c quy m lao ng tng t. V bn cht, chng ti o lng kh nng tham gia gp , phn bin chnh sch ca cc doanh nghip c quy m tng ng ch khng so snh tt c. Kt qu hi qui s tnh ra tc ng trung bnh ca vic s tham gia gp , phn bin chnh sch ca cc nhm c quy m lao ng khc nhau. Quy m lao ng khng ch l ngun d liu duy nht c th gy ra thin lch do b st bin s. C nhiu yu t c th tc ng n c kh nng tham gia v kh nng tun th. Chng ti x l cc nguy c ny bng cc bin kim sot lin quan n c im doanh nghip cc m hnh y m bo kt qu suy din. Tt c cc m hnh trong nghin cu ny u s dng hiu ng c nh (tc l cc bin gi) cho tnh v cho ngnh nhm gi c nh tc ng trc tip m cc yu t ny c th gy ra i vi vic tun th php lut, tc l ch so snh gia cc doanh nghip trong cng tnh v cng ngnh vi nhau. Chng ti cng kim sot yu t s lao ng ca tng doanh nghip (theo thang 8 im ti Cu hi A8.3), vn u t (theo thang 8 im ti Cu hi 7.3) v mt s bin bin gi c gi tr bng mt nu mi yu t di y l ng (v bng khng nu sai): Doanh nghip c mt phn hoc ton b vn thuc s hu Nh nc Trc y Nh nc l ch s hu mt phn hay ton b vn; Ch/qun l doanh nghip trc y l quan chc nh nc, s quan qun i, hoc qun l ti DNNN; Doanh nghip tng l h kinh doanh Doanh nghip l doanh nghip t nhn; v Doanh nghip l cng ty c phn.
96
PCI2013
3.5
KIM NGHIM L THUYT
Nhn chung, chng ti thu c bng chng tng i yu ni rng vic doanh nghip tham gia gp , phn bin chnh sch c tc ng trc tip ln vic tun th php lut ca doanh nghip. Song iu th v hn, chng ti thy c bng chng cho nhn nh rng tc ng ca vic tham gia gp , phn bin chnh sch ln mc doanh nghip tun th quy nh s b nh hng rt nhiu t cch c quan qun l tip nhn gp v phn bin ca doanh nghip. Gnh nng quy nh, th tc Trc khi chuyn sang phn tch bng phng php hi quy, hy cng tm hiu cc doanh nghip cc mc tham gia khc nhau cm nhn nh th no v gnh nng tun th quy nh ca mnh. Hnh 3.7 di y th hin t l doanh nghip cho rng quy nh to gnh nng cho hot ng ca doanh nghip mt s lnh vc (lao ng, mi trng, xy dng v an ton phng chng chy n). Hnh thoi th hin t l trung bnh v on thng mu xanh biu din khong tin cy 95% xung quanh im trung bnh. HNH 3.7 Gnh nng cc nhm quy nh, chnh sch (mc tham gia)
Mi trng
Cc quy nh gy gnh nng=1 0 .04 .08 .12 .16 2
Cc quy nh gy gnh nng=1
Lao ng/Bo him x hi

0 .04 .08 .12 .16 2
Kh
ng
m ha
gi
a ng g p
in n ki c
n ph
ip ct
th
n ki
Kh
ng
m ha
gi
a ng g p
in n ki c
n ph
ip ct
th
n ki
Xy dng
0 .04 .08 .12 .16 2
An ton chy n
0 .04 .08 .12 .16 2
n h
m ha
gi
a g n p g
in in cp
n h
ip ct
th
in
Kh
a th
gi
a ng g p
in n ki c
n ph
ip ct
th
in k
Khong tin cy 90%
PCI2013
97
iu cn ch u tin khi nhn vo th ny l, nh cp, lao ng l lnh vc m doanh nghip ngh ngay n khi h tr li kho st. Nhn chung, 13% doanh nghip chn lao ng v bo him x hi, so vi 6% chn quy nh v mi trng v cha n 5% chn xy dng v an ton phng chng chy n l lnh vc chnh sch m h coi l to gnh nng ln nht. Th hai, cc doanh nghip tham gia gp v chnh sch thng chnh l nhng doanh nghip coi quy nh l gnh nng ln hn. Xu hng ny l chung mt s lnh vc quy nh. iu ny c ngha quan trng: cc doanh nghip cm thy s phin h ca cc quy nh cng c ng lc gp chnh sch nhiu hn iu c th dn n s thin lch trong la chn bi vic h tham gia gp , phn bin chnh sch xut pht t tm l ngi quy nh. im ng lu th ba li l khng c s khc bit ng k v mc tham gia mt khi doanh nghip ng gp kin. iu quan trng vi chng ta l cc doanh nghip gp kin nhng khng nhn c phn hi c cm nhn nh nhau v c bn lnh vc quy nh trn. Do , nu c s khc bit v mc tham gia th l khc bit khng phi do nh kin ca doanh nghip v gnh nng quy nh.
Cc kt qu thc nghim chnh: Phn tch hi quy nh gi mi quan h gia mc tham gia gp , phn bin chnh sch v mc tun th, chng ti chuyn sang dng phng php phn tch hi quy a bin, trong chng ti hi quy t l ngi lao ng c hp ng chnh thc theo cc bin v mc tham gia, gi nguyn cc yu t tc ng gp nh nu.66 Kt qu cc m hnh hi quy c trnh by ti Bng 3.3 di y.
66
Chng ti s dng m hnh OLS n gin v tc ng c nh. Sai s chun c chia nhm cp tnh, v y l n v ly mu chnh ca kho st PCI.
98
BNG 3.3
Tng mu DN gp c phn hi DN gp khng c phn hi (8) -2,808* (1,534) 2,217* (1,205) 4,162*** (1,490) (1,543) 2,794* (1,702) (1,798) 4,910*** 4,851*** (1,504) (1,505) 3,959* (2,081) 1,779 (2,091) -2,968** -3,019** (9) (10) (11) 0,046*** (0,014) 0,057*** (0,017) (12) 0,046*** (0,015) 0,054*** (0,020) 0,006 (0,021) Tng mu DV = T l DN c cng on
S tham gia ca yu t quan h vo vic tun th quy nh
PCI2013
Bin ph thuc: T l lao ng chnh thc c k hp ng (3) (4) (5) (6) (7)
Cc bin c lp chnh
(1)
(2)
C ng gp kin=1
1,891**
0,043
(0,963)
(1,008)
kin c tip nhn=1 (1,154)
3,335***
kin c tip thu=1
c im ca doanh nghip
0,237 (0,436) 1,691*** (0,398) 1,018 (2,581) 3,196* (1,892) -2,247* 3,238* (1,891) -2,188* (2,583) 0,971 (0,398) (0,768) 4,433 (3,530) 1,128 (2,910) 1,119 1,699*** 1,039 (0,435) (0,816) 0,255 -0,568 0,385 (0,484) 1,936*** (0,442) -1,107 (3,249) 2,991 (2,277) -2,829** 0,262 (0,436) 1,700*** (0,398) 1,164 (2,582) 3,252* (1,892) -2,090* 0,258 (0,436) 1,697*** (0,398) 1,068 (2,584) 3,221* (1,892) -2,096* 0,095*** (0,004) 0,041*** (0,004) 0,250*** (0,025) 0,219*** (0,018) 0,020* 0,095*** (0,004) 0,041*** (0,004) 0,250*** (0,025) 0,219*** (0,018) 0,020*
Quy m lao ng (1-8)
0,310
(0,436)
Quy m vn (1-8)
1,728***
(0,398)
T l vn NN =1
1,327
(2,582)
Trc y l DNNN =1
3,461*
(1,891)
Ch DN tng l cn b/ lnh o DNNN=1
-2,035*
Bin ph thuc: T l lao ng chnh thc c k hp ng (3) (1,161) -7,247*** (0,878) (0,878) (1,848) (0,953) (0,879) (0,879) -7,263*** -9,087*** -7,198*** -7,337*** -7,352*** -0,008 (0,008) (1,158) (1,897) (1,342) (1,163) (1,163) (0,011) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (0,011) -0,008 (0,008)
Tng mu
DN gp c phn hi
DN gp khng c phn hi
Tng mu
DV = T l DN c cng on
Cc bin c lp chnh
(1)
(2)
(1,164)
Tin thn DN l h kinh doanh c th =1
-7,228***
(0,878)
Loi hnh php l (ngoi tr=DNTNHH) -2,348** (1,050) 1,259 (1,147) C C 77,755*** (1,694) 5,585 0,080 29,42 30,16 0,050 0,080 29,42 6,012 5,585 (0,995) (1,694) 80,262*** 77,766*** 81,157*** (3,287) 1,192 0,176 26,59 C C C C C C C C C C 76,608*** (1,886) 4,824 0,081 29,88 (1,147) (2,204) (1,267) 1,273 0,315 1,355 (1,050) (2,224) (1,137) (1,049) 1,239 (1,146) C C 77,929*** (1,695) 5,585 0,081 29,41 -2,339** -6,727*** -1,710 -2,333** -2,337** (1,049) 1,238 (1,146) C C 77,958*** (1,696) 5,585 0,081 29,41 -0,017* (0,010) 0,089*** (0,011) C C -0,262*** (0,016) 6,755 0,339 0,303 -0,017* (0,010) 0,089*** (0,011) C C -0,262*** (0,016) 6,755 0,339 0,303
DN t nhn =1
-2,302**
(1,050)
DN c phn=1
1,298
(1,147)
Tc ng c nh theo ngnh
Tc ng c nh theo tnh
Hng s (1,002) 6,012 0,050 30,15
80,200***
77,663***
80,117***
(1,011)
(1,694)
Quan st
6,012
5,585
R bnh phng
0,049
0,080
PCI2013
Sai s bnh phng trung bnh (RMSE)
30,17
29,42
Sai s chun, nhm cp tnh, trong du ngoc; *** p<0.01, ** p<0.05, * p<0.1)
99
100
PCI2013
Chng ti tm hiu tc ng trc tip ca mc tham gia gp , phn bin chnh sch i vi mc tun th ca doanh nghip trong M hnh 1-6. M hnh 1 l mt hnh rt gn nht, hi quy t l doanh nghip k hp ng chnh thc vi lao ng theo bin ng gp kin. M hnh ny bao gm cc hiu ng c nh theo tnh v ngnh loi b phn bin thin gy ra bi s khc bit v mi trng kinh doanh tnh, vn ha a phng hay cc vn trong ngnh. Trong ln chy m hnh u tin, kt qu c v rt hp dn. Mi tng quan vi mc tun th l c v ng k. Tuy nhin, M hnh 1 ca chng ti ch l phn tch s lc, bi n khng bao gm cc yu t t nh ni trn (quy m lao ng v mi lin h vi nh nc ca ch doanh nghip) hoc cc yu t khc nh nh nc c gp vn trong doanh nghip hay khng. Khi nhng yu t ny c kim sot, h s h xung ng k c v ln v ngha thng k. Do , khi kim sot cc bin c im ca doanh nghip, mi quan h gia vic tham gia gp kin n thun v vic doanh nghip thc hin quy nh ca B lut Lao thc t bng 0. Vy vic c quan nh nc tr li kin ca doanh nghip c nh hng nh th no n tc ng bng 0 ny? M hnh 3 tm hiu vn ny bng cch thay bin ng gp kin bng bin kin c phn hi, mt nh ngha st hn ca chng ti v mc tham gia gp , phn bin chnh sch ca doanh nghip. ng vi d on ca chng ti, m hnh cho ra mt h s cao hn nhiu, c v ngha thng k v quy m. Ngoi ra, khi chng ti a thm cc yu t kim sot vo M hnh 4 th h s ny vn c ngha thng k d tng i nh (p <0.07). Vi tt c cc yu t khc c gi nguyn kt qu l doanh nghip c c quan Nh nc phn hi c t l lao ng c k hp ng chnh thc cao hn 2,3% so vi doanh nghip khng tham gia gp hoc c gp nhng khng nhn c phn hi. Kt qu cng tng t khi thay bin kin c phn hi bng bin s th hin cp tham gia cao nht, kin c s dng, trong M hnh 5 v 6. H s c tnh ra khng my b nh hng khi a thm cc yu t t nh v c gi tr kh ln ngha l vic kin ca doanh nghip c tip thu vo chnh sch lm tng mc doanh nghip tun th quy nh ca Lut Lao ng thm 2,8 im phn trm. M hnh 7, chng ti iu chnh phng php phn tch ch tp trung vo cc doanh nghip tham gia gp kin. Chng ti mun tm hiu xem liu vic doanh nghip nhn c phn hi ca c quan Nh nc c tc ng n vic thc hin quy nh php lut ca doanh nghip nhm ny khng. Ph hp vi d on v nhng kt qu c rng vic tham gia gp ni chung khng c tc ng nhng vic kin ng gp c phn hi l c tc ng, h s kin c phn hi c gi tr ln c v ngha thng k ln v mc quan trng. Gi nguyn cc yu t khc, kt qu cho thy doanh nghip c c quan Nh nc phn hi c t l lao ng c k hp ng chnh thc cao hn 4,9% so vi doanh nghip gp nhng khng nhn c phn hi. H s ny l bng chng kh thuyt phc cho nhn nh l, tc ng mang tnh xy dng ca vic tham gia gp , phn bin chnh sch chu nh hng mnh bi vic chnh quyn coi trng n u s tham gia . Vic h s M hnh 7 ln gp i h s M hnh 4 thot nhn c th gy bi ri, bi n hm tc ng ca vic kin c c quan Nh nc phn hi l ln hn khi nhm so snh l nhm doanh nghip c gp kin so vi khi nhm so snh l nhm doanh nghip khng h tham gia gp kin. iu ny c v k l, v theo phng on thng thng th vic gp kin t n cng phi c tc ng tch cc no . Phi chng vic doanh nghip gp kin m khng c phn hi trn thc t lm nh hng n vic thc hin quy nh php lut ca doanh nghip, nh cp ti phn tho lun v h qu l thuyt ca c ch tc ng qua tnh chnh danh ca nh nc?
PCI2013
101
tm ra cu tr li, trong M hnh 8, chng ti ch tp trung vo nhm doanh nghip hoc khng tham gia gp kin hoc c gp nhng khng nhn c phn hi no. Nh phng on, vi nhm ny, h s gp kin c s thay i t s dng sang s m. Quan trng l, h s m cng c ngha thng k, d l mc hi thp p<0.07. Vi nhm gp kin trong mu ny ( loi tr cc doanh nghip nhn c phn hi t c quan Nh nc), kt qu ch ra rng doanh nghip gp kin nhng cm thy kin ca mnh khng c chnh quyn quan tm trn thc t s c xu hng tun th php lut t hn doanh nghip khng tham gia gp kin. Trong M hnh 9 v 10, chng ti s dng kt hp cc bin v kh nng tham gia ca doanh nghip nhm phn tch xem liu tc ng ca kh nng tham gia ln vic tun th quy nh ca doanh nghip chu nh hng nh th no t cch c quan Nh nc tip nhn kin ca doanh nghip. Phn tch ny cho thy bc tranh r hn v cc kt qu nu. H s gp kin l s m v c ngha thng k ng k (p<0.05) trong c hai m hnh. Khi din gii h s ny, iu quan trng phi hiu l s c mt bin kin c phn hi, cp tham gia cao hn, c ngha l h s ca bin gp kin phn nh c th tc ng ca vic KHNG c phn hi i vi mc tun th php lut. Kt qu trn c nhn mnh thm bi thc t l, trong c hai m hnh ny, h s kin c phn hi vn l s dng v c ngha thng k. Cng nh vi h s gp kin, h s kin c phn hi tip tc khp vi cc kt qu khc trong cc phn tch theo nhm doanh nghip trn. m hnh 10, h s kin c phn hi c ngha thng k thp hn i cht so vi M hnh 9. C l l do s tng quan ln trong mu gia bin kin c phn hi v bin kin c s dng Hnh 3.7 minh ha tc ng cng dn ca ba mc tham gia gp , phn bin chnh sch ca doanh nghip ln vic thc hin php lut ca h. Chm trn th hin im h s ca tng bin trong 3 bin chnh ny, on thng mu xanh m t khong tin cy 90%. Khong tin cy gip ta bit tin cy ca cc tham s trong phn tch nu ta lm 1.000 mu lp li v biu din s phn b kt qu trn th. Nu khong tin cy giao nhau vi ct im 0, ta khng th loi tr kh nng khng c mi quan h gia kh nng tham gia v vic tun th php lut. th ch r doanh nghip tham gia gp nhng khng c phn hi trn thc t s t c xu hng tun th hn. Doanh nghip gp nhng khng c phn hi c t l lao ng c k hp ng chnh thc thp hn 3% so vi doanh nghip khng tham gia gp . Doanh nghip nhn c phn hi nhng kin khng c tip thu vo chnh sch c t l lao ng c k hp ng chnh thc cao hn 4%. D ngha thng k kh nh, song th cho thy nu kin ca doanh nghip c c quan Nh nc tip thu vo d tho quy nh, chnh sch th doanh nghip s quan tm n vic thc hin php lut nhiu hn, c th l k hp ng chnh thc vi hn 1,8% lao ng na.
102
PCI2013
HNH 3.8
th minh ha kt qu tnh ton theo phng php hi quy (vi khong tin cy 90%)
C ng gp kin=1
kin c phn hi=1
kin c tip thu=1
-5
-4
-3
-2
-1
10
T l lao ng c hp ng (%)
Kim nghim cc c ch: Phn tch trn lm chng ti tin rng kh nng tham gia gp , phn bin chnh sch ci thin vic thc hin quy nh ca B lut Lao ng ca doanh nghip. Tuy nhin, chng ti vn cha r c ch no trong cc c ch nu trn dn n thay i ny. Phi chng doanh nghip tun th php lut v qu trnh h tham gia gp , phn bin chnh sch gip h hiu v lut php hn? Hay l doanh nghip ang tun th php lut v qu trnh tham gia lm h tin tng hn vo cc c quan Nh nc v tn trng mc ch ca cc quy nh v lao ng hn. Xem xt hai c ch trn i hi chng ti phi tin hnh hai kim nghim na. Th nht, kim nghim con ng dn t vic tham gia gp v n hai h qu tng ng. Liu doanh nghip ng gp kin c thc s c thm thng tin, hiu bit v lut php v tin tng y l mt qu trnh c tnh chnh ng hn? Ni theo ngn ng thng k, chng ti cn thc hin hi quy cc thc o v thng tin (C ch 1.1 & 1.2) v tnh chnh danh (C ch 2.1 & 2.2) trn ba mc tham gia. Th hai, nh gi con ng dn t hai thc o ny n vic tun th php lut ca doanh nghip. Doanh nghip hiu bit v php lut nhiu hn c tun th tt hn khng? Doanh nghip tin tng hn vo qu trnh tham gia gp , phn bin chnh sch c tun th tt hn khng?
PCI2013
103
Bt u vi kim nghim th nht, chng ti lp li cc php tnh hi quy thc hin Bng 3.3 (M hnh 10), song ln ny chng ti thay bin s v mc tun th bng cc bin c ch (hiu bit php lut v tin cy chnh quyn). Trong bo co, chng ti ch trnh by ngn gn cc bng biu v h s, gi nguyn cc bin s xc nh trn (ton b cc bng biu lin quan c cung cp theo yu cu). S dng cc bin ph thuc m t hiu bit ca doanh nghip v mi trng chnh sch ti Hnh 3.8, chng ti thy c mi quan h tch cc gia kh nng tham gia gp , phn bin chnh sch ca doanh nghip v mc hiu bit v php lut ca doanh nghip. Hnh v cho thy li ch ca vic c tham gia vo qu trnh hoch nh chnh sch ngay c i vi cc doanh nghip gp kin nhng khng c c quan Nh nc phn hi l rt r rng trong vic ci thin nim tin ca doanh nghip v kh nng h c th d on mi trng chnh sch ti a phng ang hot ng. T l doanh nghip ng gp kin tin rng h d on c chnh sch cao hn 0,3 im trn thang 5 im. Cn vi cc doanh nghip gp kin c c quan Nh nc phn hi, t l ny tng thm 0,24 im. Ni cch khc, th th hai, c th quan st thy doanh nghip u t nhiu thi gian hn cho vic tm hiu php lut tun th tt hn. V iu th v l, vic doanh nghip gp kin v c tr li khng c thm tc ng no ng k n thc o ny.
104
PCI2013
HNH 3.9
S tham gia v hiu bit php lut (khong tin cy 90%)

Tnh d on Thi gian b ra hiu php lut
C ng gp kin=1
C ng gp kin=1
kin c phn hi=1
kin c phn hi=1
kin c tip thu=1
kin c tip thu=1
-.5 -.4 -.3 -.2 -.1
0 .1 .2 .3 .4 .5
-.5 -.4 -.3 -.2 -.1
0 .1 .2 .3 .4 .5
Mc d on ca chnh sch (1-5)
Thi gian b ra hiu php lut (1-6)
Tip theo, chng ti phn tch yu t th hai kh nng tham gia lm tng s tn nhim ca doanh nghip vo chnh quyn. Hnh 3.9, c th thy vic kin ca doanh nghip khng c phn hi d bo xu hng doanh nghip s nh gi thp hn v thi ca lnh o tnh vi khu vc t nhn (-0,17 trn thang 5 im) v s tin hn vo vic cn b nh nc nhng nhiu khi gii quyt cc th tc cho doanh nghip (0,16 trn thang 4 im).67 Ni cch khc, vic kin ng gp khng c c quan Nh nc phn hi c mi lin h ng k n s st gim nim tin ca doanh nghip vo chnh quyn. Khi kin ca doanh nghip c c quan Nh nc phn hi, mi quan h gia kh nng tham gia v tnh chnh ng ca chnh quyn o ngc c hai thc o (0,16 v thi ca chnh quyn tnh v -0,06 v trc li, ngha l cm nhn ca doanh nghip v vic cn b nh nc li dng vic thc hin quy nh trc li l t hn). Nim tin ca doanh nghip c kin c s dng cn nh hng tch cc hn na n cm nhn ca h v thi ca chnh quyn tnh vi khu vc t nhn, v thm ch tc ng mnh n cm nhn ca doanh nghip v vic tnh trng nhng nhiu khi gii quyt th tc cho doanh nghip (0.24 v thi ca chnh quyn tnh; -0.12 v tnh trng nhng nhiu). Tc ng kt hp ca hai ch tiu ny p o tc ng tiu cc ca vic doanh nghip gp kin nhng khng c tr li.
67
Chng ti o ngc m ca bin ny im cao nht l ng vi nhn nh. Do , h s m c ngha l t li dng hn.
PCI2013
105
HNH 3.10
S tham gia v Tnh hp php (khong tin cy 90%)

Thi Trc li
C ng gp kin=1
C ng gp kin=1
kin c phn hi=1
kin c phn hi=1
kin c tip thu=1
kin c tip thu=1
-.5 -.4 -.3 -.2 -.1
0 .1 .2 .3 .4 .5
-.5 -.4 -.3 -.2 -.1
0 .1 .2 .3 .4 .5
Thi tch cc (1-5)
Tun th=Chi ph khng chnh thc (1-4)
Cui cng, trong kim nghim th hai, chng ti hon thin phn tch v mi quan h gia tham gia xy dng, phn bin chnh sch, hiu bit php lut v nim tin vo chnh quyn vi mc tun th php lut. t c iu , chng ti phn tch mc nh hng ca hai c ch ny (hiu bit v tin cy) i vi vic tun th php lut. Bng 3.4 cho thy kt qu khng r rng. Mt mt, d kh nng tham gia c mi lin h vi vic doanh nghip c thng tin nhiu hn, hiu bit nhiu hn v quy nh php lut chng ti khng thy c bng chng no cho thy c s lin h gia vic doanh nghip c th d dng d on vic thc hin chnh sch vi vic doanh nghip s tun th tt hn quy nh ca Lut Lao ng. M hnh 1 cho thy h s v tnh d d on ng thc t bng 0. Song mt khc, ng nh chng ti kt lun trn rng cc doanh nghip c kin c phn hi s c xu hng tun th tt hn v cng s c cm nhn tt hn v s chnh ng ca nhng g chnh quyn ang thc hin, M hnh 2 ch ra mi quan h rt tch cc gia vic doanh nghip cm nhn v s chnh ng ca chnh quyn v s tun th php lut. T l lao ng c doanh nghip k hp ng chnh thc s tng thm 3,8% nu mc tin cy chnh quyn tng thm mt im trn thang im 1-5. M hnh 3 cho thy nu doanh nghip t c xu hng tin rng vic thc hin quy
106
PCI2013
nh c s dng trc li h c xu hng tun th php lut hn.68 Trn thang 4 im, nu tng mt im theo hng doanh nghip tin tng mnh hn rng quy nh ng ngha vi vic phi tr chi ph khng chnh thc, t l doanh nghip k hp ng chnh thc vi ngi lao ng gim 3,6%. M hnh 4 v 5 cng cho ra nhng kt qu nht qun khi s dng kt hp cc bin ny trong cng mt m hnh hi quy.
BNG 3.4
Kim tra th nghim cc c ch: Mi tng quan gia cc bin trung gian v tun th
Thng tin Legit 1 Legit 2 Kt hp 1 Kt hp 2
Bin ph thuc: T l lao ng chnh thc c k hp ng
(1) 0,388 (0,424)
(2)
(3)
(4) 0,252 (0,429)
(5) 0,403 (0,444)
Cc bin c lp chnh Tnh d on ca chnh sch, quy nh (1-5) Thi ca chnh quyn tnh (1-5) Cn b nh nc s dng quy nh nhng nhiu (1-4) Nhm yu t i chiu Tc ng c nh theo ngnh Tc ng c nh theo tnh Quan st R bnh phng RMSE C C C 5,110 0,084 29,37 C C C 5,436 0,089 29,38
3,804*** (0,504) -3,610*** (0,668) C C C 5,066 0,085 29,47
3,566*** (0,530) -4,290*** (0,694) C C C 4,964 0,093 29,32 C C C 4,675 0,090 29,34
Sai s chun, nhm cp tnh, trong du ngoc; *** p<0,01, ** p<0,05, * p<0.1)
68
Chng ti o ngc m ca bin ny im cao nht l ng vi nhn nh. Do , h s m c ngha l t li dng hn.
PCI2013
107
3.6
"
PHN THO LUN
Cc kt qu trn a ra nhng hm rt th v. C th thy cc kt qu ny cng c thm Doanh nghip c xu hng tun cho l thuyt chng ti a ra v tnh hnh tham gia xy dng, phn bin chnh sch ca th quy nh php lut hn khi doanh nghip ti Vit Nam. Doanh nghip c tham gia vo qu trnh xy dng xu hng tun th quy nh php lut hn khi tham gia vo qu trnh xy dng quy nh, quy nh, chnh sch. iu ny chnh sch. iu ny s ch thnh hin thc s ch thnh hin thc khi doanh khi doanh nghip thy c s quan tm ca c quan son tho i vi nhng kin ng nghip thy c s quan tm ca c quan son tho i vi nhng gp ca h. Hn na, d liu ca kho st PCI cho php chng ti i su tm hiu cc c ch ng sau cc pht hin trn. Cng nh kin ng gp ca h. cc kt qu nghin cu trong ngnh chnh tr hc v li ch ca vic tham gia cp c nhn, chng ti cng tm thy bng chng cho thy vic doanh nghip tham gia vo qu trnh xy dng chnh sch lm tng hiu bit ca doanh nghip v khung kh chnh sch, v cng khin doanh nghip c nh gi tch cc v thi ca chnh quyn. C th, chng ti thy hiu bit v php lut, chnh sch ca doanh nghip c ci thin khi doanh nghip tham gia nhiu hn vo xy dng, phn bin chnh sch. Tuy nhin, s tin tng vo chnh quyn ch xut hin khi chnh quyn tch cc phn hi kin ca doanh nghip. Khi chnh quyn c thi khng tch cc th cc doanh nghip tham gia xy dng, phn bin chnh sch cn nh gi v h thp hn c cc doanh nghip khng tham gia.
"
Cc kt qu trn c nhng hm chnh sch quan trng. Theo quy nh ca Lut Ban hnh vn bn quy phm php lut, hin nay cc c quan lp chnh sch khng phi cng khai tr li tt c cc kin ng gp nhn c. Cng khng r cc cng thng tin in t tip nhn kin ng gp ca ngi dn, doanh nghip c c theo di, gim st nghim tc hay khng, v c c c quan nh nc lin quan trc tip x l hay khng. Do , nhiu doanh nghip ang cho rng khng cn thit phi b thi gian, cng sc ra tm hiu, tham gia gp kin xy dng chnh sch, quy nh lm g bi v kin ca h chc khng c quan tm. iu ny gy nn tm l nghi ngi, i ngc li mong mun ca vic th ch ha quy trnh tham vn cc doanh nghip. Nhiu ngi vn hoi nghi v tc dng ca vic tham gia xy dng chnh sch. Mt s tc gi ch trch v cho rng vic ph cp khi nim tham gia gp chng c bng chng g v c s l-gic hay thc nghim.69 Mt s tc gi t tranh ci hn nhn xt rng cc nghin cu l thuyt khng tnh n chi ph tham gia hay mi quan h ca cc bn lin quan.70 Ngi dn c trnh hc vn v iu kin kinh t thp hn v cc doanh nghip nh hn c th phi i mt vi ro cn (hiu bit c
69 70
Cooke v Kothari 2001 Turner v Weninger 2005
108
PCI2013
bn v php lut) v chi ph c hi ca vic tham gia ln hn cc i tng khc. Do , nghin cu r sot ch tham gia xy dng php lut ca Mansuri v Rao (2012) kt lun rng cc thnh phn tham gia chnh thng l ngi giu hn, c hc vn cao hn, c v th x hi cao hn, l nam gii v thng c quan h chnh tr tt hn so vi nhng ngi khng tham gia (trang 5). Khng c g ngc nhin khi cc tc gi ny cng pht hin ra chnh sch thng c xy dng theo hng thun li hn cho cc thnh phn tinh hoa c tham gia xy dng php lut. iu ti t hn l, nhiu ngi cho rng trn thc t, cc quy trnh tham vn cng chng (nh ly kin) ch l hnh thc, c bit ti cc nc t dn ch hn, ni chnh quyn t c ng c quan tm n kin ca dn chng.71 Tuy nhin, kt qu ca chng ti cng a ra mt s bng chng tm thi cho thy vic th ch ha s tham gia ca doanh nghip, ngi dn vo qu trnh xy dng chnh sch c th mang li nhng tc ng tht s v quan trng, c th em li li ch cho ton x hi.
3.7
HN CH
D rt thn trng khi a ra cc kt lun nhng do mt s hn ch tng i ln ca phng php nghin cu, chng ti mun cng khai tha nhn cc im cn hn ch ca kho st v xut mt s gii php khc phc trong cc nghin cu tng lai. Hin ti c 5 hn ch khin kh c th khng nh tnh chnh xc hon ton ca cc tng quan nu trn. 1) V o lng bin ph thuc: Phn tch ca chng ti da vo cc cu hi trong phiu kho st, trong yu cu doanh nghip cho bit h c tun th mt quy nh c th no khng v mc tun th (chng hn quy nh v k kt hp ng lao ng chnh thc, cng on, mi trng, thu). Song cc thc o ny tim n nguy c doanh nghip c th a ra nhng cu tr li theo kiu d ha vi qu, tc l nhng cu tr li m doanh nghip tin rng ngi phng vn mun nghe, hn l phn nh tnh hnh thc t.72 Vn ny tr nn c bit nghim trng trong trng hp bin ph thuc l mc tun th php lut, v ngi tr li c th phi i mt vi vic s b x l nu ni ra h khng tun th php lut. Do , c th mc tun th php lut c phn nh tt hn thc t theo nhiu cch c th dn n thin lch trong vic kt lun v mi quan h gia tun th v kh nng tham gia gp , phn bin chnh sch ca doanh nghip. 2) V o lng bin c lp: Kho st ca chng ti o lng kh nng tham gia ni chung ca doanh nghip vo nhiu lnh vc chnh sch, bi vic iu tra ch mt s chnh sch c th v hnh thc doanh nghip tham gia gp , phn bin i vi cc chnh sch trong mt kho st mang tnh ph qut l khng th. Song nh hng ny cng khin chng ti khng th lin h mt hnh thc tham gia no vi mt kt qu chnh sch c th m chng ti mun bit nh t l lao ng c k hp ng chnh thc.
71 72
Tang et. al 2008. Holbrick and Krosnick 2010, Janus 2010.
PCI2013
109
3) Thin lch trong la chn: Nh Mansuri v Rao (2012) chng minh, vic t la chn c tham gia hay khng nh hng ng k n suy lun. Nhng i tng c xu hng tham gia nht thng l nhng i tng c trnh nht, c quy m ln nht v c mi quan h tt nht vi cc c quan chnh sch, hoc l nhng i tng c thng tin tt nht v nhng thay i chnh sch. Tuy nhin, cc c im trn c th c mi lin h vi mc tun th php lut. Do , khng th ni liu mi lin h c th hin quan h nhn qu hay khng, hay n gin ch l kt qu ca qu trnh la chn (chng hn cc doanh nghip c xu hng tham gia cao nht cng c xu hng tun th cao nht) Theo i din ca B Lao ng, Thng bnh v X hi Vit Nam, iu ny c hm quan trng vi cng tc thi hnh quy nh ca b. Cc doanh nghip c xu hng vi phm lut php v t ngi lao ng vo ri ro cao nht cng chnh l cc doanh nghip m B phi b nhiu n lc v ngun lc nht tuyn truyn, gio dc thc tun th php lut v vn ng h tham gia ng gp kin v chnh sch. 4) V mi quan h chung: Trong cc phn tch hi quy ca chng ti, khng r nim tin v s tn nhim xut pht t u. Chng c coi l yu t ngoi sinh hn l kt qu ca qu trnh doanh nghip tham gia gp v chnh sch. Cui cng th chng ti cng thu c mt s bng chng v mi quan h ny, song chng ti khng dm chc vic thc y tham gia gp chnh sch s em li kt qu nh mong i, tc l bo v cho ngi lao ng v ngi dn tt hn. 5) V c ch thc y ch cht: Chng ti tng i chc chn v vic loi tr c ch kin thc, thng tin v php lut song vn cha bit nhiu v c ch ci thin cht lng chnh sch. Vic xc nh c c ch l thuyt ang pht huy tc dng c ngha su sc v hm chnh sch, song cc kim nghim ca chng ti em li kt qu mnh. gii quyt vn ny, hin ti chng ti ang thit k mt th nghim ngu nhin c kim sot (RCT) nhm a vo kim tra thc nghim ln u tin v mi quan h gia kh nng tham gia gp , phn bin chnh sch v vic doanh nghip tun th quy nh ti cc th trng mi ni. VCCI c nhiu kinh nghim trong vic vn ng doanh nghip tham gia gp kin v cc chnh sch kinh doanh thng qua cng in t trc tuyn ca mnh v cc knh thng tin trc tip khc vi cng ng doanh nghip Vit Nam. D n ny ca chng ti s c thc hin trn c s cc quy nh v ly kin cho cc d tho vn bn php quy c th ch ha ti Lut Ban hnh vn bn quy phm php lut nm 2008 ca Vit Nam. Nghin cu RCT ca chng ti s phn tch mc tun th quy nh ca 4 nhm doanh nghip c phn ngu nhin: 1) doanh nghip ch nhn c thng tin v chnh sch; 2) doanh nghip c mi ng gp kin v d tho quy nh, chnh sch; 3) doanh nghip c mi gp v sau cn c thng bo bng vn bn l ban son tho s cn nhc k kin ca doanh nghip; v 4) mt nhm i chiu l cc doanh nghip khng c mi gp nhng i x nh c tham gia. Sau khi quy nh chnh thc c ban hnh, nhm nghin cu s theo di cc doanh nghip thuc c 4 nhm kim nghim mc tun th ca h. Chng ti s la chn mt quy nh m vic tun th l quan st c, c th thu thp bng chng r rng bit liu tham gia c dn n vic cc doanh nghip nh v va tun th quy nh hay khng, v c ch no trong ba c ch l thuyt c tc ng ln nht n mi quan h ny.
110
PCI2013
Ni tm li, kim nghim ca chng ti s khc phc cc hn ch v phng php nu trn bng cch: 1) cung cp mt thc o c th, khch quan v vic tun th quy nh ca doanh nghip; 2) thu hp bin s nhn qu chnh vo hnh thc tham gia gp kin trn mng; 3) khc phc s thin lch trong la chn bng cch chn ngu nhin vo mu cc doanh nghip c c hi tham gia gp , phn bin chnh sch; 4) gii quyt hn ch v tnh ni sinh ca tnh chnh ng bng cch o tnh chnh ng trc khi thc hin thc hin nghin cu v kh nng tham gia; v 5) phn tch cc c ch bng cch thit k cc h s nh gi tng c ch mt cch ring r. iu mu cht l, bo co PCI chuyn ti mt hm chnh sch quan trng l kh nng tham gia gp , phn bin chnh sch ca doanh nghip c th mang li li ch rt ln, gp phn tng hiu qu ca nn kinh t ng thi ci thin phc li cho ngi dn v ngi lao ng. Tip theo, da trn kt qu ny nghin cu cch xy dng cc c ch tham gia ph hp cho Vit Nam. iu ny cho php chng ta a ra nhng khuyn ngh c th gp phn h tr cc nh hoch nh chnh sch tm ra nhng gii php chnh sch c th ti a ha hiu qu ca ngun lc cng hn hp mang li li ch ln nht cho x hi.
PCI2013
111
PH LC
PH LC 1 Cc thay i trong phng php lun Ch s PCI 2013
Theo xut ca chuyn gia (C/Khng)
Ch tiu
Thay i
L do
Ch s thnh phn 1 Chi ph gia nhp th trng 1. Thi gian ng k doanh nghip - s ngy (gi tr trung v) 2. Thi gian thay i ni dung ng k doanh nghip - s ngy (gi tr trung v) 3. % DN cn thm giy php kinh doanh khc 4. Tng s giy ng k v giy php cn thit chnh thc hot ng (sau 2010) 5. Thi gian ch i c cp Giy chng nhn Quyn s dng t (Gi tr trung v) 6. % DN phi ch hn mt thng hon thnh tt c cc th tc chnh thc hot ng 7. % DN phi ch hn ba thng hon thnh tt c cc th tc chnh thc hot ng Khng Khng Khng d liu phn tch Khng
b b
Khng d liu phn tch
Khng
Khng
Khng
Khng
Ch tiu c b sung nhm o lng cht lng b phn Mt ca, vn l mt thc o tt v cht lng iu hnh kinh t a phng. B phn Mt ca c trin khai cc tnh thnh vo thi im khc nhau v cht lng khc nhau. Do , kho st PCI cn phi phn nh cc din bin ny. Nh trn
Khng
9. Th tc ti b phn Mt ca Ch tiu mi c nim yt cng khai (% ng ) 10. Hng dn v th tc ti b phn Mt ca r rng v y (% ng ) 11. Cn b ti b phn Mt ca am hiu v chuyn mn ( % ng ) Ch tiu mi
Khng
Nh trn
Khng
Ch tiu mi
Nh trn
Khng
112
PCI2013
Ch tiu
Thay i
L do
Theo xut ca chuyn gia (C/Khng) Khng Khng
12. Cn b ti b phn Mt ca nhit tnh, thn thin ( % ng ) 13. ng dng cng ngh thng tin ti b phn Mt ca tt ( % ng ) 14. Khng p ng c bt k tiu ch no (% ng )
Ch tiu mi Ch tiu mi
Nh trn Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Khng
Ch s thnh phn 2 - Tip cn t ai v n nh s dng t theo thi gian 1. % DN c mt bng kinh doanh v c Giy chng nhn Quyn s dng t 2. % din tch t trong tnh c Giy chng nhn Quyn s dng t (B TNMT) 3. DN ngoi quc doanh khng gp cn tr v tip cn t ai hoc m rng mt bng kinh doanh (% ng ) 4. DN nh gi ri ro b thu hi t (1: rt cao n 5: rt thp) 5. Nu b thu hi t, DN s c bi thng tha ng (% lun lun hoc thng xuyn) 6. S thay i khung gi t ca tnh ph hp vi s thay i gi th trng (% ng ) 7. % DN thc hin cc th tc hnh chnh v t ai trong vng 2 nm qua nhng khng gp bt k kh khn no v th tc 8. % DN c nhu cu c cp GCNQSD nhng khng c do th tc hnh chnh rm r/ lo ngi cn b nhng nhiu. Khng
Khng
Khng
Khng Khng
Khng
Ch tiu mi
Ch tiu c b sung nhm phn nh cc kh khn thng c nhc n khi doanh nghip, c nhn thc hin th tc hnh chnh v t ai
Khng
Ch tiu mi
Ch tiu c b sung nhm phn nh cc Khng kh khn gp phi khi GCNQSD. Th tc rm r v thi nhng nhiu ca cn b l cc tr ngi chnh khi xin cp GCNQS.
PCI2013
113
Ch tiu
Thay i
L do
Sub-index 3 Transparency 1. Tip cn ti liu quy hoch (1: tip cn d dng; 5: khng th tip cn) 2. Tip cn ti liu php l (1: tip cn d dng; 5: khng th tip cn) 3. Cn c "mi quan h" c c cc ti liu ca tnh (% quan trng hoc rt quan trng) 4. Thng lng vi cn b thu l phn thit yu trong hot ng kinh doanh (% hon ton ng hoc ng ) 5. Kh nng c th d on c trong thc thi ca tnh i vi quy nh php lut ca Trung ng (% lun lun hoc thng xuyn) 6. DN tham gia gp kin v quy nh, chnh sch ca Nh nc (%) 7. Vai tr ca cc hip hi DN a phng trong vic xy dng v phn bin chnh sch, quy nh ca tnh (% quan trng hoc v cng quan trng) 8. m v cht lng trang web ca tnh Khng
Khng
Khng
Khng
Khng
Hu ht kin ng gp l t cc doanh nghip ln hoc c mi quan h, dn n vic kh phn tch, din gii.
Khng
Cc tiu ch chm im trang web ca tnh c lm mi bao gm: cc hnh thc np n trc tuyn, cng bo, din n i thoi, mc Hi-p v.v. Thang im t 0-50, thay v t 0-20 nh trc.
y l nhng thay i cn thit xy dng mt ch tiu tt hn v cht lng website. Ch tiu ny cng nhm khuyn khch cc a phng vn hnh v nng cao cht lng trang web theo hng m rng tng tc v c ngha hn cho doanh nghip. Thang im rng hn cng c p dng vo ch tiu mi.
114
PCI2013
Ch tiu
Thay i
L do
Theo xut ca chuyn gia (C/Khng) Khng
9. % DN truy cp vo website ca UBND tnh
Ch tiu mi
Ch tiu c b sung nhm phn nh hu ch ca website i vi doanh nghip, khi m website tr thnh cng c thng tin hiu qu trong bi cnh mng internet ang ngy cng tr nn ph bin Vit Nam v.
10. Cc ti liu v ngn sch chi tit DN s dng cho hot ng kinh doanh (% ng ) 11. Cc ti liu v ngn sch c cng b ngay sau khi c quan, c nhn c thm quyn ph duyt (% ng )
Ch tiu mi
Khng Ch tiu c b sung nhm o lng minh bch ca ngn sch a phng. y l yu t quan trng cho mt sn chi bnh ng Vit Nam. Nh trn Khng
Ch tiu mi
Ch s thnh phn 4 Chi ph thi gian thc hin cc quy nh nh nc Do c nhiu kin cho rng tip xc vi Cm t tip 1. % DN dnh hn 10% qu thi cn b Nh nc khng ch c ngha l gian tm hiu v thc hin cc xc vi cn thc hin cc quy nh php lut quy nh php lut ca Nh nc b Nh nc c b khi Cu hi D6 c s phn tch ch tiu ny. 2. S cuc thanh tra, kim tra trung v (tt c cc c quan) 3. S gi trung v lm vic vi thanh tra, kim tra thu 4. Cn b nh nc gii quyt cng vic hiu qu (% hon ton ng hoc ng ) Khng Khng Cu hi ch nhm vo hiu qu lm vic ca cn b. Cc nm trc, cu hi ny hi v hiu qu lm vic v c thi thn thin ca cn b. Cu hi nhiu la chn c thay th bng thang Likert. Chng ti mun cu hi chnh xc hn. Hiu qu lm vic v thi thn thin l hai khi nim khc nhau v c lp vi nhau. Cu hi nhiu la chn khng th cho bit liu ngi tr li c ng vi mt nhn nh hay khng. Nu ngi tr li ng th cng khng th bit mc ng n u. Khng C
PCI2013
115
Ch tiu
Thay i
L do
Theo xut ca chuyn gia (C/Khng) Khng
5. Cn b nh nc thn thin (% Cu hi ny ch Nh trn hon ton ng hoc ng ) hi v thi thn thin ca cn b. Cc nm trc, cu hi ny hi v hiu qu lm vic v c thi thn thin ca cn b. 6. DN khng cn phi i li nhiu Cu hi nhiu ln ly du v ch k (% hon la chn c thay th bng ton ng hoc ng ) thang Likert. 7. Th tc giy t n gin (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI 8. Ph, l ph c cng khai (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI Nh trn Cu hi nhiu la chn khng th cho bit liu ngi tr li c ng vi mt nhn nh hay khng. Nu ngi tr li ng th cng khng th bit mc ng n u. Nh trn
Khng
Khng
Nh trn
Nh trn
Khng
9. Khng thy bt k s thay i Nh trn ng k no (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI
Nh trn
Khng
Ch s thnh phn 5 Chi ph khng chnh thc 1. Cc DN cng ngnh thng phi tr thm cc khon chi ph khng chnh thc (% ng hoc Hon ton ng ) 2. % DN phi chi hn 10% doanh thu cho cc loi chi ph khng chnh thc 3. Hin tng nhng nhiu khi gii quyt th tc cho DN l ph bin (% ng hoc Hon ton ng ) 4. Cng vic t c kt qu mong i sau khi tr chi ph khng chnh thc (% thng xuyn hoc lun lun) Khng
Khng
Khng
Khng
116
PCI2013
Ch tiu
Thay i
L do
5. Cc khon chi ph khng chnh Ch tiu mi thc mc chp nhn c (% ng hoc Hon ton ng )
Ch tiu c b sung nhm phn nh mc chi ph khng chnh thc so vi kh nng chp nhn chi tr ca doanh nghip.
Ch s thnh phn 6 - Cnh tranh bnh ng Ch s thnh phn 6 - Cnh tranh bnh ng Ch s thnh phn mi Ch s thnh phn mi c b sung nhm phn nh st hn tnh hnh mi trng kinh doanh thc t ti Vit Nam. Cc chuyn gia by t lo ngi trong my nm gn y v s u i ca chnh quyn tnh i vi DN FDI v DNNN ln lm nh hng n s pht trin ca khu vc t nhn. Vic m rng phm vi PCI d kin s gip thc y mi trng kinh doanh bnh ng hn cho doanh nghip t nhn trong nc i tng ang tr thnh u tu kinh t Vit Nam. Ch tiu c b sung nhm o lng cm nhn ca doanh nghip v u i ca tnh i vi DNNN C
1. Vic tnh u i cho cc tng cng ty, tp on ca Nh nc gy kh khn cho doanh nghip ca bn (% ng hoc Hon ton ng )
Ch tiu mi
2. Thun li trong tip cn t ai Ch tiu mi l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) 3. Thun li trong tip cn cc khon tn dng l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) 4. Thun li trong cp php khai thc khong sn l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) 5. Th tc hnh chnh nhanh chng v n gin hn l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) 7. Tnh u tin gii quyt cc vn , kh khn cho DN nc ngoi hn l DN trong nc (% ng hoc Hon ton ng ) Ch tiu mi
Nh trn
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Ch tiu c b sung nhm o lng cm nhn ca doanh nghip v u i ca tnh i vi DN FDI
PCI2013
117
Ch tiu
Thay i
L do
Theo xut ca chuyn gia (C/Khng) C
8. Tnh u tin thu ht u t nc ngoi hn l pht trin khu vc t nhn (% ng hoc Hon ton ng ) 9. Thun li trong vic tip cn t ai l c quyn dnh cho cc doanh nghip FDI (% ng ) 10. Min gim thu TNDN l c quyn dnh cho cc doanh nghip FDI (% ng ) 11. Th tc hnh chnh nhanh chng v n gin hn l c quyn dnh cho cc doanh nghip FDI (% ng ) 12. Hot ng ca cc doanh nghip FDI nhn c nhiu quan tm h tr hn t tnh (% ng )
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
13. "Hp ng, t ai, v cc Ch tiu mi ngun lc kinh t khc ch yu ri vo tay cc DN c lin kt cht ch vi chnh quyn tnh (% ng ) 14. u i vi cc cng ty ln (nh Ch tiu mi nc v t nhn) l tr ngi cho hot ng kinh doanh ca bn thn DN (% ng )
Ch tiu c b sung nhm o lng cm nhn ca doanh nghip v u i ca tnh i vi cc doanh nghip ln c lin kt cht ch vi chnh quyn tnh, l DNNN hoc DN t nhn. Nh trn
Ch s thnh phn 7 Tnh minh bch 1. Cm nhn ca DN v thi ca chnh quyn tnh i vi khu vc t nhn (% Tch cc hoc Rt tch cc) 2. UBND tnh linh hot trong khun kh php lut nhm to mi trng kinh doanh thun li cho cc doanh nghip t nhn (% hon ton ng hoc ng ) 3. UBND tnh rt nng ng v sng to trong vic gii quyt cc vn mi pht sinh (% hon ton ng hoc ng ) Khng
Khng
Khng
118
PCI2013
Ch tiu
Thay i
L do
4. C nhng sng kin hay cp tnh nhng cha c thc thi tt cc S, ngnh (% hon ton ng hoc ng )
Ch tiu mi
Ch tiu c b sung nhm o lng liu chnh quyn tnh c hng dn v qun l vic thc hin chnh sch, quy nh ca cc S, ngnh hiu qu hay khng. Trong c ch phn cp, hin nay cc s, ngnh c quyn x l nhiu th tc hnh chnh v trin khai thc hin nhiu chnh sch trong a bn tnh. Ch tiu c b sung nhm o lng liu chnh quyn tnh c hng dn v qun l vic thc hin chnh sch, quy nh cp huyn hiu qu hay khng. Trong c ch phn cp, hin nay cp huyn c quyn x l nhiu th tc hnh chnh v trin khai thc hin nhiu chnh sch trong a bn. Ch tiu c b sung nhm o lng tnh nng ng ca chnh quyn tnh trong vic lm r chnh sch/vn bn trung ng, to iu kin cho doanh nghip thc hin.
5. Lnh o tnh c ch trng, chnh sch ng n nhng khng c thc hin tt cp huyn (% hon ton ng hoc ng )
Ch tiu mi
6. Phn ng ca tnh khi c im cha r trong chnh sch/vn bn trung ng: tr hon thc hin v xin kin ch o v khng lm g (% la chn)
Ch tiu mi
Khng
Ch s thnh phn 8 Dch v h tr doanh nghip 1. S hi ch thng mi do tnh Khng t chc trong nm trc hoc ng k t chc cho nm nay (B Cng thng) 2. T l s nh cung cp dch v trn tng s DN (%) (S liu ca Tng cc Thu) 3. T l s nh cung cp dch v t nhn v c vn u t nc ngoi trn tng s nh cung cp dch v (%)(S liu ca Tng cc Thu) 4. DN tng s dng dch v tm kim thng tin th trng (%) (e7_1_1) 5. Doanh nghip s dng nh cung cp dch v t nhn cho dch v tm kim thng tin th trng (%) Khng
Khng
Khng
Khng
PCI2013
119
Ch tiu
Thay i
L do
6. Doanh nghip c nh tip tc s dng dch v tm kim thng tin th trng (%) 7. DN tng s dng dch v t vn v php lut (%) 8. DN s dng nh cung cp dch v t nhn cho vic t vn v php lut (%) 9. DN c nh tip tc s dng dch v t vn php lut (%) 10. DN tng s dng dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%)
Khng
Khng Khng
Khng Khng
11. DN s dng nh cung cp t Khng nhn cho dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%) 12. DN c nh tip tc s dng Khng dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%) 13. DN tng s dng dch v xc tin thng mi (%) 14. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v xc tin thng mi (%) Khng Khng
15. DN c nh tip tc s dng Khng dch v xc tin thng mi (%) 16. DN tng s dng dch v lin quan n cng ngh (%) 17. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v lin quan n cng ngh (%) Khng Khng
18. DN c nh tip tc s dng Khng nh cung cp trn cho cc dch v lin quan n cng ngh (%) 19. DN tng s dng dch v Ch tiu mi o to v k ton v ti chnh(%) Ch tiu c b sung nhm o lng tnh hiu qu ca cc chnh sch thc y dch v o to v k ton v ti chnh trong tnh, vn rt quan trng cho s pht trin ca doanh nghip. C
120
PCI2013
Ch tiu
Thay i
L do
20. DN s dng nh cung cp Ch tiu mi t nhn cho dch v o to v k ton v ti chnh (%) 22. DN c nh tip tc s dng Ch tiu mi dch v o to v k ton v ti chnh (%) 23. DN tng s dng dch v o to v qun tr kinh doanh (%) Ch tiu mi
Nh trn
Nh trn
Ch tiu c b sung nhm o lng tnh hiu qu ca cc chnh sch thc y dch v o to v qun tr kinh doanh trong tnh, vn rt quan trng cho s pht trin ca doanh nghip. Nh trn
24. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v o to v qun tr kinh doanh (%)
Ch tiu mi
25. DN c nh tip tc s dng Ch tiu mi dch v o to v qun tr kinh doanh (%)
Nh trn
Ch s thnh phn 9 o to lao ng 1. Dch v do cc c quan Nh nc ti a phng cung cp: Gio dc ph thng (% Tt hoc Rt tt) 2. Dch v do cc c quan Nh nc ti a phng cung cp: Dy ngh (% Tt hoc Rt tt) 3. DN tng s dng dch v gii thiu vic lm (%) 4. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v gii thiu vic lm (%) 5. DN c nh tip tc s dng dch v gii thiu vic lm (%) 6. % tng chi ph kinh doanh dnh cho o to lao ng 7. % tng chi ph kinh doanh dnh cho tuyn dng lao ng 8. Mc hi lng vi lao ng (% ng rng lao ng p ng c nhu cu s dng ca DN) Khng
Khng
Khng Khng
Khng Khng Khng Khng
PCI2013
121
Ch tiu
Thay i
L do
9. T l ngi lao ng tt nghip trng o to ngh/s lao ng cha qua o to (%) (BLTBXH)
Khng
10. T l lao ng tt nghip trung Khng cp chuyn nghip, cao ng, o to ngh ngn v di hn trn tng lc lng lao ng (%) 11. % s lao ng ca DN hon thnh kha o to ti cc trng dy ngh Ch tiu mi Ch tiu c b sung nhm o lng tt hn cht lng lao ng. D liu do B LTBXH cung cp c th cha st vi thc t ti doanh nghip, nht l DNNVV. C
Ch s thnh phn 10 Thit ch php l 1. H thng php lut c c ch gip DN t co hnh vi tham nhng ca cn b (% thng xuyn hoc lun lun) 2. Doanh nghip tin tng v kh nng bo v ca php lut v vn bn quyn hoc thc thi hp ng (% ng hoc Hon ton ng ) Doanh nghip s dng ta n hoc cc thit ch php l khc gii quyt tranh chp (%) 3. S lng v vic tranh chp ca cc doanh nghip ngoi quc doanh do Ta n kinh t cp tnh th l trn 100 doanh nghip (Ta n Ti cao) 4. T l % nguyn n ngoi quc doanh trn tng s nguyn n ti Ton n kinh t tnh Khng
Khng
Khng d liu phn tch
Khng
Khng
Khng
Khng
Khng
S thng trung v gii quyt v b kin ti ta % Chi ph chnh thc v khng b chnh thc gii quyt tranh chp trong tng gi tr tranh chp
Khng d liu phn tch Khng d liu phn tch
Khng Khng
122
PCI2013
Ch tiu
Thay i
L do
5. Ta n cc cp ca tnh xt x cc v kin kinh t ng php lut (% ng hoc hon ton ng ) 6. Ta n cc cp ca tnh x cc v kin kinh t nhanh chng (% ng hoc hon ton ng ) 7. Phn quyt ca ta n c thi hnh nhanh chng (% ng hoc hon ton ng ) 8. Cc c quan tr gip php l h tr doanh nghip dng lut khi kin khi c tranh chp (% ng ) 9. Cc chi ph chnh thc v khng chnh thc l chp nhn c (% ng hoc hon ton ng ) 10. Phn quyt ca to n l cng bng (% ng hoc hon ton ng ) 11. DN sn sng s dng ta n gii quyt cc tranh chp (% c)
Ch tiu mi
Ch tiu c b sung nhm o lng cht lng cc dch v t php lin quan n tranh chp thng mi. Nh trn
Ch tiu mi
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Ch tiu mi
Nh trn
Xy dng trng s Xy dng trng s Phng php xy dng trng s mi c p dng trong PCI 2013 PCI nm nay c thm ch s thnh phn mi v Cnh tranh bnh ng v s dng phng php tnh trng s mi do phng php c t nm 2009 khng cn ph hp vi thc t. Khng
PH LC 2
i m Khu CN Khu CN, DTF 74,93 100 80,59 85,26 86,77 73,79 97,22 70,26 68,84 74,83 99,49 68,01 67,62 59,05 54,46 65,16 66,14 56,33 55,06 59,8 47,25 15,57 14,6 17,7 15,32 15,91 15,87 16,52 87,3 83,84 82,25 77,15 93,5 80,97 84,04 17,94 94,8 16,27 85,97 15,01 79,29 15,51 14,69 14,83 15,11 17,62 14,5 17,38 16,33 15,71 16 12,72 67,23 15,35 16,81 88,81 15,16 15,9 84 18,31 16,87 89,15 16,01 82,2 93,99 77,81 78,81 79,58 75,38 76,14 77,58 90,44 74,43 89,21 83,83 80,62 82,1 15,58 82,34 16,41 84,25 16,55 87,47 18,35 94,17 13,61 71,91 16,66 85,5 21,25 18,03 14,3 18,6 17,15 17,94 15,02 19,09 18,67 18,58 19,8 15,04 18,14 17,95 15,62 17,48 18,87 16,4 86,65 18,07 92,74 17,44 18,39 97,15 16,96 87,03 20,42 17,83 94,19 15,31 78,57 18,91 88,98 96,11 82,08 100 84,84 67,32 87,52 80,73 84,41 70,67 89,81 87,87 87,42 93,18 70,76 85,38 84,48 73,49 82,27 88,8 18,93 100 19,48 100 20,35 95,77 i m ng giao thng ng giao thng, DTF im Nng lng-Vin thng Nng lngVin thng, DTF im dch v Internet Dch v Internet, DTF
Ch s C s h tng 2013 v cc ch s thnh phn
Tnh
im C s h tng tng th
C s h tng, DTF*
Nng 20,99 16,91 17,89 18,21 15,49 20,4 14,74 14,45 15,7 20,88 14,27 14,19 12,39 11,43 13,67 13,88 11,82 11,56 12,55 9,92
74,49
100
15,73
Bnh Dng
73,03
98,04
BRVT
72,68
97,57
Bc Ninh
69,8
93,71
TP ,HCM
69,73
93,61
TT,Hu
68,42
91,85
ng Nai
66,71
89,56
Thi Bnh
66,23
88,92
Qung Ninh
65,81
88,35
Hi Dng
65,61
88,08
Long An
63,98
85,89
Vnh Long
63,87
85,75
Vnh Phc
63,82
85,68
Nam nh
63,75
85,58
Bnh nh
62,87
84,4
Tin Giang
62,2
83,5
Hu Giang
62,09
83,36
PCI2013
Hi Phng
61,76
82,91
Bn Tre
61,2
82,16
Sc Trng
61,06
81,98
123
k Lk
60,69
81,47
Tnh
im C s h tng tng th
C s h tng, DTF*
i m Khu CN
Khu CN, DTF 64,27 63,12 56,52 53,26 57,12 53,93 54,43 56,98 40,91 49,65 58,66 59,78 57,59 50,87 49,41 70,96 46,57 42 63,36 57,73 48,56 51,5 12,51 12,19 11,53 14,41 13,86 14,63 77,31 73,21 76,11 66,11 64,4 60,95 9,98 52,74 14,16 74,81 13,65 72,14 17,99 15,56 14,82 14,57 14,54 13,87 15,74 15,58 15,6 14,03 74,12 15,08 13,21 69,81 15,88 14,1 74,48 15,02 77,1 81,5 77,41 92,33 79,86 76,06 74,76 74,62 71,17 80,81 79,95 80,1 13,08 69,13 16,91 86,82 13,54 71,52 17,26 88,57 13,38 70,68 16,33 83,83 14,22 75,14 14,88 76,37 18,14 16,36 18,49 17,41 16,26 15,87 16,21 14,9 16,79 16,38 17,03 18,4 13,78 14,81 16,93 16,8 14 73,97 15,09 77,46 18,96 14,87 78,59 15,79 81,06 16,97 15,5 81,89 16,6 85,21 16,98 79,93 79,86 89,25 85,36 76,98 87 81,92 76,51 74,68 76,3 70,13 79,01 77,07 80,13 86,58 64,85 69,71 79,66 79,06 13,79 72,86 18,11 92,94 16,51 77,68 15,59 82,38 15,73 80,72 15,96 75,09 14,86 78,5 13,96 71,65 18,27 85,96
i m ng giao thng
ng giao thng, DTF
im Nng lng-Vin thng
Nng lngVin thng, DTF
im dch v Internet
124
Dch v Internet, DTF
H Ni 13,25 11,86 11,18 11,99 11,32 11,42 11,96 8,59 10,42 12,31 12,54 12,08 10,67 10,37 14,89 9,77 8,81 13,3 12,12 10,19 10,81
60,57
81,32
13,49
PCI2013
Ninh Bnh
60,52
81,25
Cn Th
60,27
80,91
Khnh Ha
60,26
80,9
ng Thp
59,62
80,05
Ninh Thun
59,38
79,71
Qung Ngi
58,66
78,76
Thanh Ha
58,02
77,9
Ph Yn
57,87
77,69
Kon Tum
57,83
77,63
H Tnh
57,69
77,45
Tr Vinh
57,51
77,2
H Nam
57,41
77,07
Lo Cai
57,22
76,82
Ngh An
56,88
76,36
Kin Giang
56,07
75,28
Thi Nguyn
56
75,18
Ph Th
55,6
74,65
Ty Ninh
55,35
74,31
Bc Liu
55,18
74,09
Gia Lai
54,88
73,68
in Bin
54,75
73,5
Tnh
im C s h tng tng th
C s h tng, DTF*
i m Khu CN
Khu CN, DTF 44,51 55,86 49,82 59,03 63,19 48,22 47,15 40,07 60,83 39,18 61,57 37,01 33,86 44,1 29,07 32,07 38,34 36,69 33,1 23,83 9,62 10,71 9,33 11,25 59,45 49,31 56,61 50,83 12,19 64,4 11,04 58,35 11,25 59,44 13,97 16,15 17,29 14,2 13,61 11,71 11,12 13,73 72,54 15,81 9,81 51,84 16,07 12,9 68,14 13,45 10,92 57,71 15,57 79,92 69,06 82,5 81,15 71,72 82,91 88,73 72,88 69,86 60,13 57,06 14,8 78,18 13,46 69,1 12,87 67,98 15,05 77,24 12,3 64,99 15,12 77,59 16,14 16,69 11,96 17,68 13,07 17,51 14,09 15,02 16,03 12,28 14,57 13,64 12,99 12,49 12,11 63,99 16,27 83,51 14,96 14,32 75,68 14,86 76,27 11,05 14,53 76,79 13,91 71,38 12,88 60,61 51,99 70,42 75,94 78,52 56,3 83,22 61,48 82,39 66,29 70,69 75,42 57,8 68,55 64,2 61,11 58,8 11,34 59,9 14,37 73,74 17,88 84,13 13,96 73,77 13,28 68,17 15,23 71,65 12,58 66,45 15,62 80,19 17,12 80,56
i m ng giao thng
ng giao thng, DTF
im Nng lng-Vin thng
Nng lngVin thng, DTF
im dch v Internet
Dch v Internet, DTF
Bnh Thun 11,72 10,46 12,39 13,26 10,12 9,89 8,41 12,77 8,22 12,92 7,77 7,11 9,25 6,1 6,73 8,05 7,7 6,95 5
54,66
73,38
9,34
Qung Bnh
54,19
72,76
Qung Tr
54,04
72,55
Qung Nam
53,71
72,11
C Mau
53,49
71,81
Bnh Phc
53,46
71,78
Lm ng
53,45
71,76
An Giang
53,01
71,17
Hng Yn
52,99
71,14
Cao Bng
52,4
70,35
Lai Chu
52,34
70,26
Lng Sn
51,16
68,68
H Giang
50,73
68,11
Ha Bnh
49,5
66,45
Sn La
49,33
66,22
Bc Kn
48,49
65,1
Yn Bi
48,06
64,53
Bc Giang
44,29
59,46
k Nng
42,36
56,87
PCI2013
Tuyn Quang
38,23
51,33
125
* DTF l khong cch n im ngng trong khong 0-100, trong 100 l im s cao nht. Ghi ch v phng php lun: Ch s C s h tng ch l im trung bnh ca bn ch s thnh phn gm: (i) ng giao thng; (ii) Dch v cng ch (in v vin thng); (iii) Khu cng nghip v cm cng nghip ti a phng; (iv) Dch v Internet. Cc ch tiu chi tit dng to nn cc ch s thnh phn c trnh by ti Ph lc 2.
126
PH LC 3
Ngun Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc 0,95* 0,00 30,84 93,55 0,97* 0% 24,07% 79,17% 0,75* 7,95% 28,80% 80,82% Tng quan vi nm trc 0,84* 0,27* 3,85% 24,53% 76,86% 0,77* 11,11% 30,56% 79,66% 0,86* 15,56% 39,34% 77,78% 0,43* 15,85% 39,74% 79,56% 0,64* 13,11% 40,00% 70,09% 0,47* 9,88% 46,43% 86,79% 0,58* 100% 86,38% 100% 0% 0% 53,07% Khng c 0,92* NA Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Cu hi iu tra PCI: E1.1 Cu hi iu tra PCI: E1.5 B KHT (thng 8/2007 0,97* 23 29 30 34 B K hoch u t (B KHT) (thng 8/2007) 1 2 3 3 0 0 0 0 Thc o 2009 2010 2011 2013
Cc ch tiu s dng trong Ch s C s h tng 2013
PCI2013
Ch s thnh phn
Ch tiu
S lng Khu/Cm CN trong tnh
Cht lng v mc lp y ca cc khu CN
T l % lp y trong din tch mt bng KCN
T l doanh nghip nh gi cht lng KCN ti tnh (% rt tt hoc tt)
T l doanh nghip nh gi cht lng ng giao thng (% tt hoc rt tt)
Ch s thnh phn Gi tr nh nht Gi tr trung v Tng cc Thng k Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc 0,75* 3,00 69,65 100,00 NA 0,72* 100,0 100,0 0,65* 1,35 N,A N,A N,A 4,3 41,0 0,17 0 3 8 0,25 6 10 21 -0,10 0 0 2 -0,16 0 0 5 -0,05 80,9 84,8 3,0 34,3 Nh nm 2011** 0,76* 0,13* Gi tr nh nht Gi tr trung v Tng cc Thng k Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht 100,00 100,0 100,0 Nh nm 2011** 51,44 55,7 100,0 4,82 4,8 7,04
Ch tiu
Ngun
Thc o
2009
2010
2011
2013
% ng trong tnh c ri nha (quc l, tnh l, huyn l)
Cht lng ng b % ng do tnh qun l c v chi ph giao thng ri nha
Gi tr trung v S ngy khng lu thng Cu hi iu tra PCI c trn ng do ma ngp Gi tr ln nht E2 trong nm Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Cu hi iu tra PCI Gi tr ln nht E6 Tng quan vi nm trc
S gi b ct in thoi v dch v vin thng khc trong thng
PCI2013
127
128
Ch s thnh phn Gi tr nh nht 67,50 84,93 0,70* 0,4 1,9 20,8 0,12* 142,24 796,24 1231,13 0,44* 46,00 50,00 58,00 0,36 641,67 916,42 1423,75 0,13* 24,00 89,00 150,00 0,55* 0,11 385,8 418,7 0,93* 476,01 991,13 1652,00 N/A 0,00 9,66 24,00 0,20 205,9 201,7 85,1 81,5 4,6 11,8 31,3 0,52* 673 1125 1495 0,35* 0,00 8,00 13,86 0,15 0,69* 0,47* 0,49* 90,00% 86,42% 89,00% Gi tr trung v Cu hi iu tra PCI Gi tr ln nht E1.2 Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Cu hi iu tra PCI Gi tr ln nht E4 Tng quan vi nm trc Tng cng ty in lc Vit Nam (EVN) B Bu chnh Vin thng 69,39% 70,83% 75,28% 35,59 44,87% 42,50% 44,71%
Ch tiu
Ngun
Thc o
2009
2010
2011
2013
PCI2013
T l doanh nghip nh gi cht lng dch v vin thng (% tt hoc rt tt)
S in thoi (di ng v c nh) trn 1000 dn
Cc dch v cng ch (nng lng v vin thng)
Gi in trung bnh ca tnh (VND/KW)
S gi b ct in trong thng
Ch s thnh phn Gi tr nh nht 50,00 58,38 NA 9,6% 27,3% 69,7% NA 19,2% 46,4% 67,4% NA 20,29% 48,18% 69,19% 0,62* 0,80* 73,5% 55,3% 0,69* 33,77% 56,25% 84,13% 0,18* 34,1% 31,8% 13,9% 12,2% 19,1% 42,6% 65,2% 0,30* 35,71% 65,33% 81,94% 0,32* 0,32* 0,39* 0,01 95,00 100,00 90,00 59,00 68,75 58,78 45,78 49,80 50,00 40,00
Ch tiu
Ngun
Thc o
2009
2010
2011
2013
Gi tr trung v T l s ln doanh nghip c Cu hi iu tra PCI thng bo trc v ct in (% Gi tr ln nht E5 thi gian) Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Cu hi iu tra PCI Gi tr ln nht E7 Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Cu hi iu tra PCI Gi tr ln nht E1.6 Tng quan vi nm trc
T l doanh nghip tham gia iu tra c a ch th in t (%)
Internet
T l doanh nghip nh gi cht lng dch v internet (% tt hoc rt tt)
* C ngha thng k mc 5% ** D liu gn nht chng ti c l nm 2011
PCI2013
129
130
PCI2013
PH LC 4
M hnh c lng bnh phng nh nht phi tuyn tnh 2 giai on (NLS)
Chng ti s dng m hnh c lng bnh phng nh nht phi tuyn tnh 2 giai on (NLS) do Blaire v Imai (2012) xy dng. Phng php ny s dng b ng bin dng cu tr li khng nhy cm trong nhm i chiu ri s dng m hnh ny c tnh cu tr li ca nhm kim tra. Quy trnh tnh ton Imai bao gm c lng mt m hnh cho nhm i chiu, sau s dng cc h s c tnh d on gi tr mi cho nhm kim tra, nh m t di y.
Chng ti c lng m hnh vi nhm i chiu bng phng php c lng nh thc m ( khc phc tnh cht m ca d liu v hin tng d liu qu phn tn do cc cu tr li bng 0 to ra) trong giai on 1. T bc ny, chng ti tm c mi lin h gia cu tr li v hot ng khng nhy cm v tng bin s gii thch ( ). Sau chng ti khp m hnh giai on 2, s dng bnh phng nh nht phi tuyn tnh (NLS). Sau khi ly tr , ta c gi tr c lng cho mi quan h gia vic tham gia hot ng nhy cm v tng bin gii thch ( ).73
73
lch chun c tnh bng cch s dng k thut bootstrapping vi 1.000 ln c lng.
PCI2013
131
TABLE A1
Ch tiu Thi gian ng k doanh nghip - s ngy (gi tr trung v)
So snh ch s thnh phn Chi ph Gia nhp th trng theo thi gian (2005-2013)
Ngun (iu tra 2013) Cu hi iu tra PCI: C1 Thc o Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc 2005 2006 12 20 58 NA 6 10 35 NA 2007 7 15 22.5 0.27* 3 7 15 0.24* 2008 5 12.25 15 0.46* 3 7 10 0.53* 2009 6.5 10 15 0.56* 3 7 10 0.67* 2010 7 10 15 0.49* 2.5 7 12.5 0.48* 1.43 14.68 33.33 NA 2 4 7.5 NA 40 121 338 NA 9.76 33.33 63.41 NA 0 5.9 21.95 3.23 25.81 44 0.24 0 5.78 25.64 0.02 1 2.5 5 0.15 30 60 180 0.16 5.18 27.21 53.8 0.26* 0 6.78 27.27 0.15 1 2 4 0.31 30 38.5 105 0.43* 6.67 21.91 39.13 0.15 0 5.72 16 0.18 0 1 3 0.32* 15 32.5 180 0.23* 3.84 19.35 38.46 0.09 0 4.44 20.72 0.02 1 2 4 0.03 20 30 150 0.26* 0 24.39 39.62 0.39* 0 5.77 18.87 0.14 2011 7 8.5 15 0.41* 3 7 14.5 0.29* 0 12.9 37.2 0.26 1 1.05 1.34 N.A 15 30 90 0.12* 0 14.7 33.3 0.08* 0 3.33 14.8 0.02* 2012 7 10 15 0.52* 3 7 15 0.24 0.000 9.52 50 0.18 1 1.02 1.18 0.15 15 30 105 0.18 0 13.95 42.42 0.2 0 2.94 13.04 0.04 15 30 240 0.12 0 16.67 45.45 0.03 0 3.57 18.18 0.15 DROP DROP 2013 7 10 17.5 0.48* 3 7 7 0.29*
Thi gian thay i ni dung ng k doanh nghip - s ngy (gi tr trung v)
Cu hi iu tra PCI: C2
Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc
% DN cn thm giy php kinh doanh khc
Cu hi iu tra PCI: C4_2010
Tng s giy ng k v giy php cn thit chnh thc hot ng (sau 2010) Thi gian ch i c cp Giy chng nhn Quyn s dng t (Gi tr trung v) % DN phi ch hn mt thng hon thnh tt c cc th tc chnh thc hot ng
Cu hi iu tra PCI: B4.2
% DN phi ch hn ba thng hon thnh tt c cc th tc chnh thc hot ng
132
PCI2013
% DN ng k hoc sa i ng k kinh doanh thng qua b phn Mt ca CH TIU MI Th tc ti b phn Mt ca c nim yt cng khai (% ng ) CH TIU MI Hng dn v th tc ti b phn Mt ca r rng v y (% ng ) CH TIU MI Cn b ti b phn Mt ca am hiu v chuyn mn ( % ng ) CH TIU MI Cn b ti b phn Mt ca nhit tnh, thn thin ( % ng ) CH TIU MI
41.58 63.41 85.71 0.18 21.43 39.02 66.20 N.A 26.67 41.14 66.90 N.A 10.61 25.52 56.38 N.A 10.61 24.71 56.38 N.A 3.91 16.07 44.68 N.A 0.00 1.70 8.94 N.A
Cu hi iu tra PCI: C3.1.1
ng dng cng ngh thng tin ti b phn Mt ca tt ( % ng ) CH TIU MI
Khng c lp lun no trn l ng (% ng ) CH TIU MI
* C ngha thng k mc 5%; NA = Khng p dng Tt c cc gi tr l s liu cp tnh. D liu iu tra ch bao gm nhng doanh nghip ng k doanh nghip trong vng 2 nm dng lch trc khi iu tra D liu iu tra 2005 ch bao gm 42 tnh, khng c s liu y ca tt c cc ch s thnh phn mi c pht trin trong cc nm sau phn nh s thay i trong cc cu hi iu tra v th t cc cu hi nm 2006.
PCI2013
133
BNG A2 So snh ch s thnh phn Tip cn t ai v n nh s dng t theo thi gian (2005-2013)
Ch tiu Ngun (iu tra 2013) Cu hi iu tra PCI: B4 Thc o 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
% DN c mt bng kinh doanh v c Giy chng nhn Quyn s dng t
Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc
23.29 55.28 77.78
51.35 75.57 92.45 0.76* 13.28 63.13 97.46 0.85*
38.36 81.16 94.74 0.70* 19.52 77.56 98.75 0.78*
46.82 73.68 94.51 0.77* 23.52 77.89 98.56 0.87* 11.02 30.72 52.32 NA
26.67 72.89 95.89 0.80* 27.27 80.71 98.31 0.87* 8.27 23.89 49 0.42* 1.91 2.56 3.30 0.31* 19.12 39.9 55.38 0.37* 53.91 72 86.17 0.43*
34.04 77.55 97.05 0.67* 42.82 79.24 98.03 0.73* 12.2 30 68.5 0.23 1.86 2.90 3.35 -0.0035 14.7 35.8 61.8 0.17 41.9 68 86.2 0.36*
54.32 75.86 93.59 0.49* 29.22 82.21 97.65 0.85* 11.25 31.32 52.89 0.26* 2.16 2.71 3.22 -0.1619 12.95 36.67 69.23 0.18 36.02 69.57 87.64 0.14
50.91 76.54 88.57 0.56* 76.50 90.50 99.40 0.30* 16.13 39.50 58.44 0.14 2.05 2.80 3.59 0.15 22.78 40.32 68.66 -0.05 60.00 77.06 89.87 0.29* 21.74% 44.44% 73.33% N.A
% din tch t trong tnh c Giy chng nhn Quyn s dng t
D liu ca B Ti nguyn v Mi trng.
11.3 69.2 96.5
DN ngoi quc doanh khng gp cn tr v tip cn t ai hoc m rng mt bng kinh doanh (% ng ) DN nh gi ri ro b thu hi t (1: rt cao n 5: rt thp)
Cu hi iu tra PCI: B7
1.95 2.49 3.05
1.74 2.24 2.57 0.28* 22.22 40.76 57.14 0.37*
1.63 2.04 2.49 0.95* 21.25 38.82 52.75 0.34*
2.11 2.55 3.05 0.29* 16.9 40.54 55.17 0.42* 53.33 69.75 81.11 NA
Nu b thu hi t, DN s c bi thng tha ng (% lun lun hoc thng xuyn)
21.43 40 58.33
S thay i khung gi t ca tnh ph hp vi s thay i gi th trng (% ng ) % DN thc hin cc th tc hnh chnh v t ai trong vng 2 nm qua nhng khng gp bt k kh khn no v th tc CH TIU MI % DN c nhu cu c cp GCNQSD nhng khng c do th tc hnh chnh rm r/ lo ngi cn b nhng nhiu CH TIU MI
Cu hi iu tra PCI: B5
3.03 16.13 50.00 N.A
* C ngha thng k mc 5%; NA = Khng p dng Tt c cc gi tr l s liu cp tnh. D liu iu tra 2005 ch bao gm 42 tnh, khng c s liu y ca tt c cc ch s thnh phn mi c pht trin trong cc nm sau phn nh s thay i trong cc cu hi iu tra v th t cc cu hi nm 2006. * C s thay i v s GCNQSD ti 5 thnh ph trc thuc trung ng trong thi k 2003-2007 trong tnh ton ca B Ti nguyn v Mi trng, dn n vic s lng GCNQSD gim nhiu. khc phc vn ny s s dng s liu c cho cc thnh ph
134
PCI2013
BNG A3
Ch tiu Tip cn ti liu quy hoch (1: tip cn d dng; 5: khng th tip cn)
So snh ch s thnh phn Tnh minh bch theo thi gian (2005-2013)
Thc o Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc 2005 1.90 2.36 3.80 NA 2.05 2.81 3.71 NA 50 72.11 100 NA 52.17 75.22 96.15 NA 4.35 14.91 60.38 NA 2006 2.25 2.63 3.17 0.39* 2.86 3.15 3.53 0.31* 31.48 62.5 77.14 0.27 47.17 61.05 86.96 -0.16 2.76 9.49 37.88 0.38* 2007 2.20 2.51 2.96 0.64* 2.63 3.05 3.38 0.61* 38.4 56.6 73.4 0.38* 24.1 44.7 73.2 0.52* 1.89 7.96 18.3 0.46* 2008 2.25 2.55 2.79 0.61* 2.80 3.11 3.36 0.59* 33.57 49.82 67.9 0.55* 17.39 36.71 54,25 0.73* 1.03 6.94 15.69 0.3* 2009 2.13 2.44 3.08 0.49* 2.68 3.11 3.61 0.38* 45.57 61.26 78.26 0.37* 29.69 41.32 62.4 0.36* 3.57 8.4 22.22 0.50* 2010 2.00 2.31 2.62 0.48* 2.79 3.05 3.44 0.56* 37.28 78.64 95.71 0.30* 23.75 40.78 67.04 0.27* 2.38 8.97 20.24 0.10 2011 2.28 2.51 2.97 0.23 2.57 3.03 3.83 0.55* 41.17 75.00 93.33 -0.05 7.69 41.09 62.67 0.09 0.00 8.57 29.48 0.22 2012 1.81 2.39 3.14 0.29* 1.98 2.84 3.38 0.32* 29.73 62.20 82.69 0.18 14.53 39.21 67.78 0.37* 1.30 6.60 13.51 0.19 2013 2.17 2.61 3.31 -0.18 2.57 3.14 3.59 0.17 30.33 51.47 74.68 0.21 17.98 39.44 62.60 -0.16 1.35 8.18 23.17 0.10
Ngun (iu tra 2013) Cu hi iu tra PCI: F1.1F1.13
Tip cn ti liu php l (1: tip cn d dng; 5: khng th tip cn)
Cu hi iu tra PCI: F1.1F1.13
Cn c "mi quan h" c c cc ti liu ca tnh (% quan trng hoc rt quan trng) Thng lng vi cn b thu l phn thit yu trong hot ng kinh doanh (% hon ton ng hoc ng ) Kh nng c th d on c trong thc thi ca tnh i vi quy nh php lut ca Trung ng (% lun lun hoc thng xuyn) DN tham gia gp kin v quy nh, chnh sch ca Nh nc (%)*
Cu hi iu tra PCI: F2
Cu hi iu tra PCI: D14.3
15.04 25.21 43.9 NA 18.64 35.71 57.32 NA
11.36 22.37 38.35 0.55* 15.15 37.04 55.56 0.32*
5.00 15.49 34.84 0.37* 9.52 31.25 60.60 0.03
2.63 13.45 31.08 0.36* 15.33 31.81 66.25 0.11 16.16 30.11 55.75 0.24 DROPPED
Vai tr ca cc hip hi DN a phng trong vic xy dng v phn bin chnh sch, quy nh ca tnh (% quan trng hoc v cng quan trng)**
PCI2013
135
m v cht lng trang web ca tnh
Phn tch do nhm nghin cu PCI tin hnh (Bng im xem mc di. Cu hi iu tra PCI 2013: F5
Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc
0 10 21 NA
0 9 18 0.36*
0 13.75 20 0.51*
0 14.25 20 0.70*
0 15 20 0.74*
0.00 15.00 19.00 0.79*
9.00 15.00 20.00 0.69*
0.00 14.00 20.00 0.50*
11.50 25.50 38.00 0.5732* 21.43 50.99 70.00 N.A 35.71 76.92 100 N.A 27.27 66.67 100 N.A
% DN truy cp vo website ca UBND tnh CH TIU MI
Cc ti liu v ngn sch chi tit DN s dng cho hot ng kinh doanh (% ng ) CH TIU MI Cc ti liu v ngn sch c cng b ngay sau khi c quan, c nhn c thm quyn ph duyt (% ng ) CH TIU MI
Cu hi iu tra PCI 2013: F2.2
Cu hi iu tra PCI 2013: F2.2
* C ngha thng k mc 5%; NA = Khng p dng Tt c cc gi tr l s liu cp tnh D liu iu tra 2005 ch bao gm 42 tnh Kt qu t ch tiu ny l nh phn tch bin nhn t ca 13 loi vn bn. Trong bo co nm 2009, quy m c n gin ha th hin mc tip cn trung bnh tnh theo thang im 5 (1: Rt kh n 5: Rt d) Trong bo co nm 2007 v 2008, cc tnh c cung cp thng tin lin quan nhng khng s dng trong phn tch c 0,5 im ** Ch bao gm cc hip hi doanh nghip tham gia kho st
136
PCI2013
BNG A4
Ch tiu
So snh ch s thnh phn Chi ph thi gian thc hin cc quy nh nh nc (2005-2013)
Ngun (iu tra 2009) Cu hi iu tra PCI: D6 Thc o Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc 2005 3.64 13.67 30.43 NA 2006 6.52 21.24 39.39 0.44* 2007 10.94 21.87 43.75 0.62* 2008 13.83 22.99 42.55 0.67* 2009 7.27 15.38 30.36 0.44* 2010 8.13 19 35.37 0.24 2011 2.74 11.26 31.57 0.25* 2012 3.22 13.84 28.57 0.45* 2013 7.88 20.95 44.44 0.13
% DN dnh hn 10% qu thi gian tm hiu v thc hin cc quy nh php lut ca Nh nc S cuc thanh tra, kim tra trung v (tt c cc c quan)
Cu hi iu tra PCI: D1
1 1 3 NA 1 7.5 24 NA
0 1 2 0.35* 1 8 40 0.62*
1 1 2 0.30* 2 8 40 0.86*
1 1 2 0.46* 1 8 32 0.88*
1 1 2 0.34* 1 5 40 0.75*
1 1 2 0.51* 1 4 28 0.33*
1 1 2 0.14 1 4 24 0.30*
0 1 2 0.26* 1 4 24 0.21
1 1 2 0.32* 2 8 40 0.53* 58.85 75.44 91.76 N.A
S gi trung v lm vic vi thanh tra, kim tra thu
Cn b nh nc gii quyt cng vic hiu qu (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI Cn b nh nc thn thin (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI DN khng cn phi i li nhiu ln ly du v ch k (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI Th tc giy t n gin (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI Ph, l ph c cng khai (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI Khng thy bt k s thay i ng k no (% hon ton ng hoc ng ) CH TIU MI
40.16 70.00 86.67 N.A 51.58 70.13 86.14 N.A
44.79 62.50 84.00 N.A 80.00 90.51 98.67 N.A
43.28 74.24 90.74 N.A
* C ngha thng k mc 5%; NA = Khng p dng Tt c cc gi tr l s liu cp tnh D liu iu tra 2005 ch bao gm 42 tnh
PCI2013
137
BNG A5
Ch tiu Cc DN cng ngnh thng phi tr thm cc khon chi ph khng chnh thc (% ng hoc Hon ton ng ) % DN phi chi hn 10% doanh thu cho cc loi chi ph khng chnh thc
So snh ch s thnh phn Chi ph khng chnh thc (2005-2013)

Thc o Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc 2005 6.67 26.57 48.28 NA 2006 53.57 70 84.62 0.05 2007 40 68.25 82.72 0.56* 2008 45.54 65.93 83.59 0.64* 2009 35.38 59.4 77.47 0.66* 2010 20.78 58.23 77.11 0.73* 2011 25 51.39 75.68 0.61* 2012 28.57 53.17 74.19 0.33* 2013 27.54 50.43 72.38 0.42*
Ngun (iu tra 2013) Cu hi iu tra PCI: D9
0 9.6 29.41 NA
4.35 12.99 34.38 0.21 22.86 39.76 76.74 NA 20.83 47.89 65.93 NA
1.39 11.54 26.19 0.45* 17.44 38.21 79.41 0.78* 29.03 48.28 59.8 0.2
2.13 9.89 22.08 0.55* 20 37.12 64.54 0.68* 27.94 48.99 62.91 0.50*
2.61 8.75 20.78 0.60* 23.93 50.35 71.64 0.66* 35.42 51.51 69.01 0.50*
0 6.78 16.92 0.43* 22 50 73.11 0.63* 36.4 56.32 71.64 0.53*
0 6.56 18.42 0.15* 18.06 40.28 73.13 0.50* 36.9 61.11 82.35 0.34*
0 6.45 22.73 0.23 18 43.75 68.85 0.51* 24.75 60.71 76.81 -0.0832
0.72 6.96 26.56 0.67* 20.27 41.18 75.32 0.43* 36.84 63.16 87.23 0.18 66.67 80.19 97.92 N.A
Hin tng nhng nhiu khi gii quyt th tc cho DN l ph bin (% ng hoc Hon ton ng ) Cng vic t c kt qu mong i sau khi tr chi ph khng chnh thc (% thng xuyn hoc lun lun) Cc khon chi ph khng chnh thc mc chp nhn c (% ng hoc Hon ton ng ) CH TIU MI
* C ngha thng k mc 5%; NA = Khng p dng Tt c cc gi tr l s liu cp tnh D liu iu tra 2005 ch bao gm 42 tnh, khng c s liu y ca tt c cc ch s thnh phn mi c pht trin trong cc nm sau
138
PCI2013
BNG A6
Ch tiu
Cnh tranh bnh ng - Ch s thnh phn mi

Ngun (iu tra 2013) PCI Survey Question: H4 Thc o Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year 2013 18.26 32.14 42.86 N.A 13.04 27.59 51.11 N.A 13.04 27.59 47.92 N.A 5.88 19.51 35.42 N.A 5.80 25.86 45.21 N.A 13.04 35.00 56.25 N.A 11.54 28.30 49.25 N.A 17.81 29.50 46.30 N.A 4.71 12.64 26.67 N.A 2.86 9.64 24.81 N.A 3.66 10.85 22.07 N.A 6.17 13.48 26.90 N.A 75.00 96.59 100.00 N.A 17.57 34.62 60.92 N.A
Vic tnh u i cho cc tng cng ty, tp on ca Nh nc gy kh khn cho doanh nghip ca ban (% ng hoc Hon ton ng ) Thun li trong tip cn t ai l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) Thun li trong tip cn cc khon tn dng l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) Thun li trong cp php khai thc khong sn l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) Th tc hnh chnh nhanh chng v n gin hn l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) D dng c c cc hp ng t c quan Nh nc l c quyn dnh cho cc tp on kinh t ca Nh nc (% ng ) Tnh u tin gii quyt cc vn , kh khn cho DN nc ngoi hn l DN trong nc (% ng hoc Hon ton ng ) Tnh u tin thu ht u t nc ngoi hn l pht trin khu vc t nhn (% ng hoc Hon ton ng ) Thun li trong vic tip cn t ai l c quyn dnh cho cc doanh nghip FDI (% ng ) Min gim thu TNDN l c quyn dnh cho cc doanh nghip FDI (% ng )
PCI Survey Question: H4.1.1
PCI Survey Question: H.4.1.5
PCI Survey Question: H2.7
PCI Survey Question: H3
Th tc hnh chnh nhanh chng v n gin hn l c quyn dnh cho cc doanh nghip FDI (% ng ) Hot ng ca cc doanh nghip FDI nhn c nhiu quan tm h tr hn t tnh (% ng ) "Hp ng, t ai, v cc ngun lc kinh t khc ch yu ri vo tay cc DN c lin kt cht ch vi chnh quyn tnh (% ng ) u i vi cc cng ty ln (nh nc v t nhn) l tr ngi cho hot ng kinh doanh ca bn thn DN (% ng )
PCI Survey Question: H5
PCI Survey Question: H.2.5
PCI2013
139
BNG A7
Ch tiu
So snh ch s thnh phn Tnh nng ng v tin phong ca chnh quyn tnh (2005-2013)
Ngun (iu tra 2013) Cu hi iu tra PCI: H1 Thc o Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc 2010 31.11 47 67.09 0.56* 54.37 75.31 90.14 0.68* 25 49.38 71.11 0.61* 2011 26.25 45.33 82.89 0.37* 41.67 65.15 92.15 0.48* 19.35 46.6 78.26 0.47* 2012 27.56 44.44 66.94 0.42* 34.48 65.57 88.31 0.44* 22.48 47.66 71.13 36* 2013 26.21 43.88 69.06 0.49* 39.66 62.77 90.81 0.05 33.04 52.24 82.76 0.24** 32.71 56.98 87.74 N.A 24.30 43.40 76.47 N.A 11.29 33.33 58.16 N.A
Cm nhn ca DN v thi ca chnh quyn tnh i vi khu vc t nhn (% Tch cc hoc Rt tch cc) UBND tnh linh hot trong khun kh php lut nhm to mi trng kinh doanh thun li cho cc doanh nghip t nhn (% hon ton ng hoc ng ) UBND tnh rt nng ng v sng to trong vic gii quyt cc vn mi pht sinh (% hon ton ng hoc ng ) C nhng sng kin hay cp tnh nhng cha c thc thi tt cc S, ngnh (% hon ton ng hoc ng ) Lnh o tnh c ch trng, chnh sch ng n nhng khng c thc hin tt cp huyn (% hon ton ng hoc ng ) Phn ng ca tnh khi c im cha r trong chnh sch/vn bn trung ng: tr hon thc hin v xin kin ch o v khng lm g (% la chn)
Cu hi iu tra PCI: H2.2
* C ngha thng k mc 5%; NA = Khng p dng ** C ngha thng k mc 5% Tt c cc gi tr l s liu cp tnh D liu iu tra 2005 ch bao gm 42 tnh
140
PCI2013
BNG A8
Ch tiu
So snh ch s thnh phn Dch v h tr doanh nghip (2005-2013)

Ngun (iu tra 2013) S liu do Cc Xc tin Thng mi, B Cng thng cung cp Thc o Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year 2013 1 10 44 0.55* 0 0.66 4.6 0.97* 0 66.67 100 0.95* 14.75% 32.76% 54.31% 0.06 19.23% 42.86% 71.43% 0.16 25.00% 61.54% 86.96% 0.25* 12.50% 38.36% 61.11% -0.06 3.85% 28.57% 62.07% 0.42* 24.14% 56.00% 90.63% 0.29* 12.28% 30.91% 48.21% 0.16 21.74% 51.43% 79.63% 0.15 23.33% 53.33% 81.08% 0.22
S hi ch thng mi do tnh t chc trong nm trc hoc ng k t chc cho nm nay** T l s nh cung cp dch v trn tng s DN (%)
"Tng cc thu (Tnh ton ca tc gi)"
T l s nh cung cp dch v t nhn v c vn u t nc ngoi trn tng s nh cung cp dch v (%) DN tng s dng dch v tm kim thng tin th trng (%)
"Tng cc thu (Tnh ton ca tc gi)"
Cu hi iu tra PCI: E.6.1
Doanh nghip s dng nh cung cp dch v t nhn cho dch v tm kim thng tin th trng (%) Doanh nghip c nh tip tc s dng dch v tm kim thng tin th trng (%) DN tng s dng dch v t vn v php lut (%)
PCI Survey Question: E.6.1
Cu hi iu tra PCI: E.6.1.1
PCI Survey Question: E.6.2
DN s dng nh cung cp dch v t nhn cho vic t vn v php lut (%) DN c nh tip tc s dng dch v t vn php lut (%)
DN tng s dng dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%)
DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%) DN c nh tip tc s dng dch v h tr tm kim i tc kinh doanh (%)
PCI2013
141
DN tng s dng dch v xc tin thng mi (%)
Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year Min Median Max Correlation w/Previous Year
10.30% 27.27% 51.43% 0.21 0.00% 23.81% 72.73% 0.33* 9.52% 39.13% 66.67% 0.25* 8.05% 29.51% 52.21% 0.20 23.53% 46.67% 85.11% 0.24 16.13% 37.29% 66.67% 0.23 18.24% 35.94% 65.26% N.A 4.76% 31.82% 78.26% N.A 12.50% 41.94% 72.73% N.A 10.84% 29.19% 57.89% N.A 0.00% 36.36% 73.27% N.A 7.14% 38.89% 67.57% N.A
DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v xc tin thng mi (%)
DN c nh tip tc s dng dch v xc tin thng mi (%)
DN tng s dng dch v lin quan n cng ngh (%)
DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v lin quan n cng ngh (%) DN c nh tip tc s dng nh cung cp trn cho cc dch v lin quan n cng ngh (%) DN tng s dng dch v o to v k ton v ti chnh(%) CH TIU MI
DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v o to v k ton v ti chnh (%) CH TIU MI DN c nh tip tc s dng dch v o to v k ton v ti chnh (%) CH TIU MI DN tng s dng dch v o to v qun tr kinh doanh (%) CH TIU MI
DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v o to v qun tr kinh doanh (%) CH TIU MI DN c nh tip tc s dng dch v o to v qun tr kinh doanh (%) CH TIU MI
* C ngha thng k mc 5%; NA = Khng p dng Tt c cc gi tr l s liu cp tnh D liu iu tra 2005 ch bao gm 42 tnh, khng c s liu y ca tt c cc ch s thnh phn mi c pht trin trong cc nm sau **Do gi tr ti a ca TP .HCM nm ngoi cc bin s ny (c hn hai gi tr lch ln hn gi tr trung bnh), cc gi tr thp hn 10 v 100, s im ca tnh cao th hai c s dng chun ha im cc ch s thnh phn
142
PCI2013
BNG A9
Ch tiu 1. Dch v do cc c quan Nh nc ti a phng cung cp: Gio dc ph thng (% Tt hoc Rt tt) 2. Dch v do cc c quan Nh nc ti a phng cung cp: Dy ngh (% Tt hoc Rt tt) 3. DN tng s dng dch v gii thiu vic lm (%)
So snh ch s thnh phn o to lao ng (2005-2013)

Ngun Cu hi iu tra PCI: E1.7 Thc o Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc 2010 20.27% 46.99% 68.97% 0.72* 10.67% 27.40% 64.37% 0.57* 4.39% 31.11% 48.08% 0.37* 0.00% 39.06% 84.42% 0.39* 32.65% 62.50% 93.94% 0.02 0 (-3.37) 1.25 (-2.44) 3 (0.917) 0.37* 0 (-3.99) 1 (-2.8) 3 (1.99) 0.21 2011 28.77% 52.05% 75.80% 0.54* 16.46% 34.88% 68.25% 0.39* 23.76% 52.56% 83.17% 0.31* 3.45% 22.72% 61.80% 0.13* 6.90% 27.78% 53.70% 0.23* 0(-3.31) 1(-2.14) 5(1.02) -0.08 2012 24.6% 54.7% 80.0% 0.35* 15.25% 42.15% 73.39% 0.26* 13.58% 33.33% 54% 0.14 2.00% 15.62% 39% 0.09 4.76% 19.56% 34.54% 0.1479 0.87(-2.42) 3.9(-0.039) 7.47(4.03) 0.01 2013 31.3% 54.8% 75.3% 0.46* 17.33% 43.10% 67.78% 0.37* 9.52% 30.10% 48% 0.09 5.88% 45.00% 80% 0.25 5.56% 40.00% 75.00% 0.29* 1.2(-1.54) 2.9(-.20) 5.2(2.68) 0.31*
Cu hi iu tra PCI: E1.8
PCu hi iu tra PCI: E2.6.3
4. DN s dng nh cung cp t nhn cho dch v gii thiu vic lm (%) 5. DN c nh tip tc s dng dch v gii thiu vic lm (%) 6. % tng chi ph kinh doanh dnh cho o to lao ng
Cu hi iu tra PCI: E2.6.1.3
Cu hi iu tra PCI: E2.6.1.3
Cu hi iu tra PCI: E8 (D liu l gi tr cn li sau khi cn nhc chi ph lao ng trn loi hnh, lnh vc, quy m ca DN, s lng DN trong tnh, mc lng trung bnh ca ngnh ti tnh.) Cu hi iu tra PCI: E9 (D liu l gi tr cn li sau khi cn nhc chi ph lao ng trn loi hnh, lnh vc, quy m ca DN, s lng DN trong tnh, mc lng trung bnh ca ngnh ti tnh.) Cu hi iu tra PCI: E.9
7. % tng chi ph kinh doanh dnh cho tuyn dng lao ng
0(-2.92) 0(-2.30) 1(-0.94) 0.11
1.48(-2.29) 3.82(-0.18) 9.39(4.866) -0.22
0.47( -2.41) 2.09(-0.23) 6.19(4.48) 0.25*
8. Mc hi lng vi lao ng (% ng rng lao ng p ng c nhu cu s dng ca DN) 9. T l ngi lao ng tt nghip trng o to ngh/s lao ng cha qua o to (%) (BLTBXH) 10. T l lao ng tt nghip trung cp chuyn nghip, cao ng, o to ngh ngn v di hn trn tng lc lng lao ng (%) 11. % s lao ng ca DN hon thnh kha o to ti cc trng dy ngh CH TIU MI
Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc Gi tr nh nht Gi tr trung v Gi tr ln nht Tng quan vi nm trc
58.40% 73.47% 90.11% 0.28* 0.89% 3.13% 20.51% 0.58* 4.36% 8.65% 28.02% 0.91*
42.99% 75.60% 93.75% 0.21* 1.03% 3.60% 20.08% 0.93* 2.73% 7.10% 16.17% 0.65*
71.6% 92.7% 100.0% -0.10 0.95% 3.72% 22.42% 0.93* 2.05% 7.69% 19.09% 0.85*
85.0% 95.1% 99.0% 0.24 1.20% 4.60% 22.37% 0.91* 2.98% 7.59% 19.53% 0.92* 23.18% 42.80% 67.25% N.A
B Lao ng, Thng binh v X hi
Tng cc Thng k
Cu hi iu tra PCI: E12
* C ngha thng k mc 5%; NA = Khng p dng Tt c cc gi tr l s liu cp tnh. Phn m ngoc ca ch tiu E8 & E9 ch ra gi tr phn thng d ca m hnh hi quy
PCI2013
143
BNG A10
Ch tiu 1. H thng php lut c c ch gip DN t co hnh vi tham nhng ca cn b (% thng xuyn hoc lun lun) 2. Doanh nghip tin tng v kh nng bo v ca php lut v vn bn quyn hoc thc thi hp ng (% ng hoc Hon ton ng ) Doanh nghip s dng ta n hoc cc thit ch php l khc gii quyt tranh chp (%) Ngun Cu hi iu tra PCI: G2 Thc o
So snh ch s Thit ch php l (2005-2013)

2006 7.44% 19.16% 35.53% NA 2007 17.70% 28.80% 41.41% -0.24 2008 17.22% 27.31% 42.53% 0.48* 2009 13.04% 25.17% 43.94% 0.38* 2010 14.16% 25.00% 53.33% 0.27* 2011 0.00% 23.70% 55.80% -0.08* 2012 9.0% 23.7% 51.7% -0.12 2013 16.1% 32.6% 69.9% 0.25*
Cu hi iu tra PCI: G1
50.00% 69.42% 82.14% NA
53.57% 66.11% 77.55% 0.50*
55.05% 67.00% 78.23% 0.40*
45.63% 62.32% 75.76% 0.29*
43.36% 62.69% 71.11% 0.16
0.00% 69.94% 88.76% -0.14*
41.7% 63.8% 81.8% -0.04
58.2% 83.2% 92.6% 0.22
4.76% 23.33% 44.83% NA 0 0.41 9.49 0 0.58 8.12 0.66* 0 1.29 6.97 0.32* 0 3.05 35.64 0.84*
0.00% 25.00% 90.91% 0.27* 0.00 1.74 62.10 0.84*
0.00% 22.22% 66.67% 0.34* 0.00 2.11 14.82 0.70*
0.00% 22.22% 50.00% 0.17 0.00 1.32 9.01 0.68* 0.00 2.09 21.74 0.57* B
3. S lng v vic tranh chp ca cc doanh nghip ngoi quc doanh do Ta n kinh t cp tnh th l trn 100 doanh nghip (Ta n Ti cao) 4. T l % nguyn n ngoi quc doanh trn tng s nguyn n ti Ton n kinh t tnh S thng trung v gii quyt v kin ti ta
Ta n nhn dn ti cao
Ta n nhn dn ti cao
0.00 50.00 100.00 NA
0.00 50.00 100.00 0.38*
0.00 65.48 100.00 0.05
0.00 72.41 100.00 0.41* 1.00 6.00 19.71 NA
0.00 73.47 100.00 0.40* 0.5 6.00 12.63 0.21
0.00 84.81 100.00 0.27* 1 8.77 10.00 0.23
0.00 90.00 100.00 0.46* 1 3.00 30.00 0.28
0.00 85.71 100.00 0.30*
Cu hi iu tra PCI: G3.2
144
PCI2013
"% Chi ph chnh thc v khng chnh thc gii quyt tranh chp trong tng gi tr tranh chp"
3.09 12.21 60.00 NA
2.5 11.73 44.5 0.03
1 14.79 32.74 0.02
0 10.00 100 0.23 78.13% 89.29% 98.84% N.A B
5. Ta n cc cp ca tnh xt x cc v kin kinh t ng php lut (% ng hoc hon ton ng ) CH TIU MI 6. Ta n cc cp ca tnh x cc v kin kinh t nhanh chng (% ng hoc hon ton ng ) CH TIU MI 7. Phn quyt ca ta n c thi hnh nhanh chng (% ng hoc hon ton ng ) CH TIU MI 8. Cc c quan tr gip php l h tr doanh nghip dng lut khi kin khi c tranh chp (% ng ) CH TIU MI 9.Cc chi ph chnh thc v khng chnh thc l chp nhn c (% ng hoc hon ton ng ) CH TIU MI "10. Phn quyt ca to n l cng bng (% ng hoc hon ton ng ) CH TIU MI" 11.DN sn sng s dng ta n gii quyt cc tranh chp (% c) CH TIU MI
29.47% 58.00% 80.65% N.A 38.64% 60.00% 86.02% N.A 40.00% 68.75% 86.67% N.A
57.35% 77.78% 93.26% N.A
71.67% 85.96% 96.70% N.A 29.31% 59.74% 77.87% N.A
PCI2013
145
Ti liu tham kho

Allen, F., Qian, J., & Qian, M. 2005. Lut php, ti chnh v tng trng kinh t Trung Quc. Tp ch Journal of financial economics, 77(1): 57-116. Amable, B., Demmou, L., & Ledezma, I. 2010. iu tit th trng hng ha, i mi v khong cch n bin gii. Thay i trong ngnh v doanh nghip, 19(1): 117-159. Andreoni, J., Harbaugh, W., & Vesterlund, L. 2003. C rt hay gy: Phn thng, s trng pht, v hp tc. Tp ch The American Economic Review, 93(3): 893-902. Barbosa, N., & Faria, A. P . 2011. i mi khp Chu u: Khc bit v thit ch quan trng nh th no? Nghin cu chnh sch, 40(9): 1157-1169. Barnett, M. L. 2007. Nng lc nh hng ca cc bn lin quan v tnh bin thin ca li nhun theo trch nhim x hi ca doanh nghip. Academy of Management Review, 32(3): 794-816. Barnett, M. L., & Salomon, R. M. 2006. Bn ngoi s phn i: Quan h phi tuyn gia trch nhim x hi v hiu qu ti chnh. Tp ch Strategic Management Journal, 27(11): 1101-1122. Cooke, B. and U. Kothari. 2001. Trng hp Tham gia vi t cch bo cha. Trong tham gia: bo cha mi? eds. B. Cooke and U. Kothari. London, New York: Zed Books. Cullar, M.-F. 2004. Xt li ch dn ch c qun l nh nc. bepress Legal Series: 393. Dirks, Kurt T., and Donald L. Ferrin. "Nim tin vi lnh o: cc pht hin t phn tch tng hp v hm cho nghin cu v p dng." Tp ch Tm l hc ng dng 87.4 (2002): 611. Djankov, S., Glaeser, E., & Shleifer, A. 2002. iu tit gia nhp th trng. Quarterly Journal of Economics, 117: 1-37. Djankov, S., McLiesh, C., & Ramalho, R. M. 2006. Quy nh v tng trng. Economics Letters, 92(3): 395-401. Fishkin, J. S. 1991. Dn ch v Thn trng: Phng hng mi cho ci cch dn ch. New Haven: NXB H Yale. Fisman, R. 2001. nh gi gi tr quan h chnh tr. Tp ch The American Economic Review, 91(4): 1095-1102. Fung, Archon. 2004. Trao quyn tham gia: Ti pht minh dn ch. Princeton, NJ: NXB H Princeton. Godfrey, P . C. 2005. Mi quan h gia t thin doanh nghip v thnh vng ca bn lin quan: T gc qun l ri ro. Academy of Management Review, 30(4): 777-798. Greif, A. 1993. Tnh c th thc thi ca hp ng v cc thit ch kinh t trong thng mi s khai: lin minh nh bun Maghribi. The American economic review: 525-548. Henisz, W. J., Dorobantu, S., & Nartey, L. J. 2013. Vng xoay ca vng: Li nhun t vn ng s tham gia ca cc bn lin quan. Tp ch Strategic Management Journal. Hillman, A. J., & Hitt, M. A. 1999. Hnh thnh chin lc chnh tr ca doanh nghip: M hnh tip
146
PCI2013
cn, tham gia v ra quyt nh chin lc. Academy of Management Review: 825-842. Holbrook, A. L. and Krosnick, J. A. 2010. Thin lch lin quan n s chp nhn ca x hi trong cc bo co v t l c tri i b phiu: Cc kim nghim s dng k thut cu hi bt i xng. Public Opinion Quarterly 74.1: 37-67. Ingram, P ., & Clay, K. 2000. Ch ngha tn trng cc c quan mi theo kiu t do la chn trong khun kh v hm x hi hc. Bo co thng nin v x hi hc: 525-546. Janus, A. L. 2010. nh hng ca p lc phi c x hi chp nhn ln vic by t thi v vn di dn. Tp ch Social Science Quarterly 91.4: 928-946. Jorgenson, D. W., & Wilcoxen, P . J. 1990. Quy nh v mi trng v tng trng kinh t M. Tp ch The Rand Journal of Economics: 314-340. Khwaja, A. I., & Mian, A. 2005. Doanh nghip c quan h chnh tr c u i cho vay? Cp vn trong mt th trng ti chnh mi ni. The Quarterly Journal of Economics, 120(4): 1371-1411. King, A. A., & Lenox, M. J. 2000. T quy nh trong ngnh khng c ch ti: chng trnh chm sc c trch nhim ca ngnh ha. Tp ch Hc vin Qun tr (Academy of management journal), 43(4): 698-716. King, A. A., & Lenox, M. J. 2001. H c thc s chi tin v mi trng? Mt nghin cu thc nghim v hiu qu mi trng v hiu qu ti chnh doanh nghip. Tp ch Journal of Industrial Ecology, 5(1): 105-116. Korsgaard, M. A., D. M. Schweiger, and H.J. Sapienza. 1995. "To lp cam kt, s gn kt v tin cy trong cc nhm ra quyt sch chin lc: Vai tr ca cng l mang tnh th tc." Tp ch Academy of Management Journal 38.1: 60-84. Loayza, N., Oviedo, A., & Servn, L. 2005. Tc ng ca quy nh vi tng trng v bng chng v s khng tun theo quy nh ti nhiu nc. Ti liu nghin cu chnh sch ca Ngn hng Th gii (3623). Mackey, A., Mackey, T. B., & Barney, J. B. 2007. Trch nhim x hi ca doanh nghip v hiu qu kinh doanh: u tin ca nh u t v chin lc ca doanh nghip. Academy of Management Review, 32(3): 817-835. Magnier, Mark. 2010. Du hiu ca cc thi k Vit Nam. Los Angeles Times, ngy 5/7. <http:// articles.latimes.com/2010/jul/05/world/la-fg-vietnam-names-20100705> Malesky, Edmund. 2013. Ch s Nng lc cnh tranh cp tnh ca Vit Nam: nh gi cht lng iu hnh kinh t thc y pht trin doanh nghip. Bo co chnh thc nm 2012. Ti liu nghin cu chnh sch s 17. Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam v C quan Pht trin Quc t Hoa K: H Ni, Vit Nam. Mansuri, G., & Rao, V. 2012. a phng ha pht trin: tham gia c ch khng? Washington DC: n phm ca Ngn hng Th gii. Margolis, J. D., & Walsh, J. P . 2001. Con ngi v li nhun?: i tm mi lin h gia hiu qu x hi v ti chnh ca doanh nghip: Psychology Press.
PCI2013
147
Margolis, J. D., & Walsh, J. P . 2003. au kh eo bm doanh nghip: Xt li cc sng kin x hi ca doanh nghip. Tp ch Khoa hc hnh chnh (Administrative science quarterly), 48(2): 268-305. McKay, A., & Yackee, S. W. 2007. Cuc cnh tranh ca nhm li ch trong cc quy nh ca c quan lin bang. Nghin cu chnh tr M, 35(3): 336-357. Morrison, E. W., & Robinson, S. L. 1997. Khi nhn vin cm thy b phn bi: M hnh m t s vi phm hp ng tm l pht trin nh th no. Academy of Management Review, 22(1), 226-256. Naughton, K., Schmid, C., Yackee, S. W., & Zhan, X. 2009. Hiu v nh hng ca ngi gp trong qu trnh xy dng quy nh ca c quan nh nc. Tp ch Phn tch chnh sch v Qun l (Journal of Policy Analysis and Management), 28(2): 258-277. Ostrom, E. 1990. iu hnh thng dn: S pht trin ca cc nh ch hnh ng tp th: NXB i hc Cambridge. Pearce, J. L., De Castro, J. O., & Guilln, M. F. 2008. Gii thiu Din n chuyn nh hng n h thng chnh tr v chin lc doanh nghip. Academy of Management Review, 33(2): 493-495. Peng, M. W., & Luo, Y. 2000. Cc mi quan h cp qun l v hiu qu doanh nghip trong nn kinh t qu : Bn cht ca quan h vi m-v m. Tp ch Hc vin Qun tr, 43(3): 486-501. Rousseau, D. M. 1989. Hp ng tm l v hm trong cc t chc. Tp ch Trch nhim v Quyn ca ngi lao ng (Employee responsibilities and rights journal), 2(2), 121-139. Robinson, S. L. and Rousseau, D. M. 1994., Vi phm hp ng tm l: Khng phi ngoi l m l tiu chun. J. Organiz. Behav., 15: 245259. Shapiro, S. 2008. Mc tham gia c quan trng? kin cng chng, phn ng ca c quan nh nc v thi im hon thin quy nh. Policy Sciences, 41(1): 33-49. Sidel, M. 2002. Cc m hnh phn tch hiu v hin php v i thoi v hin php ti cc nc x hi ch ngha qu : din gii li i thoi hin php ti Vit Nam. Bo Lut quc t v so snh Singapore (Journal of International and Comparative Law) 6: 42-89. Stern, M.J. 2008. Cng ch, tun th t nguyn v phn i: vai tr ca nim tin v tnh hp php trong u tranh vi phe i lp ti a phng v cc khu vc c bo v. Tp ch Environmental Conservation 35.3: 200210 Tang, B. S, S. W. Wong, M. Lau. 2008. nh gi tc ng x hi & tham gia ca cng chng ti Trung Quc: Nghin cu trng hp trng thu t Qung Chu Ti liu nh gi tc ng mi trng. 28:1. 5772. The Guardian, 2013. Cc dng sng mu: xc ln cht lm nhim ngun nc Trung Quc. http://www.theguardian.com/world/2013/mar/29/dead-pigs-china-water-supply The New York Times 2006. Trung Quc d tho lut nhm thc y cng on v chm dt lm dng http://www.nytimes.com/2006/10/13/business/worldbusiness/13sweat.html?pagewanted=all&_r=0 Thanh Nien News. 2010. Thnh ph ng ca 61 im t ATM sau khi mt c b b in git, Ngy 26/10. <http://talkvietnam.com/2012/10/city-closes-61-atms-after-girls-electrocution/#.Uns5H_ lBPK0>
148
PCI2013
Thayer, Carlyle. A. 1992. Din bin chnh tr gn y: Thay i hin php v bu c, Ti liu v tnh hnh Vit Nam cp nht 1992, i hc Quc gia Australia, Canberra ,A.C.T., Ngy 6/11. Turner, M.A. and Q. Weninger. 2005. Cc cuc gp vi chi ph tham gia tn km: Mt Phn tch thc nghim. Tp ch Review of Economic Studies 72.1:247-68. Tyler, Tom R. 2006. Ti sao mi ngi tun th lut php. Princeton, NJ: Nh xut bn i hc Princeton. Truex, R. 2013. Ch ngha c on v tham gia v Hn ch ca n: Bng chng t mt th nghim kho st cng dn mng Trung Quc. Ti liu lm vic. Khoa Khoa hc Chnh tr i hc Yale. Verba, S., Nie, N. H., & Kim, J. O. 1978. Tham gia v Bnh ng chnh tr: Nghin cu 7 nc. New York: Nh xut bn i hc Cambridge. Vietnam News. 2009. Cng ty chiu sng b ch trch v cu b b in git cht, Ngy 6/9. <http:// www.lookatvietnam.com/2009/09/lighting-company-to-blame-for-boys-electrocution.html> Weeke, Helle, Steve Parker, and Edmund Malesky. 2009. Cc lc ng ca mi trng kinh doanh Vit Nam: Tun th ngha v nc ngoi v Cnh tranh trong nc. Th trng cc nc ang pht trin 12(1): 18. Xin, K. K., & Pearce, J. L. 1996. Guanxi: Quan h nh s thay th cho h tr chnh thc ca cc thit ch. Bo Hc vin Qun tr, 39(6): 1641-1658. Yackee, J. W., & Yackee, S. W. 2006. u i doanh nghip? nh gi nh hng ca nhm li ch n h thng hnh chnh M. Bo Journal of Politics, 68(1): 128-139. Yackee, S. W. 2006. Li m tai ca nhnh th t: nh hng ca nhm li ch ln qu trnh xy dng quy nh lin bang. Bo Journal of Public Administration Research and Theory, 16(1)
Giy ng k KHXB-CXB s 74-2014/CXB/04-03/L. QXB s: 155/QLK-L ngy 14/3/2014 ISBN: 978-604-59-0863-1 Thit k Golden Sky Co.,Ltd. www.goldenskyvn.com
Thnh lp nm 1963, Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (VCCI) l mt t chc quc gia tp hp v i din cho cng ng doanh nghip, ngi s dng lao ng v cc hip hi doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t Vit Nam. S mnh ca VCCI l pht trin, bo v v h tr doanh nghip, gp phn pht trin kinh t-x hi ca t nc, thc y cc quan h hp tc kinh t, thng mi v khoa hc-cng ngh gia Vit Nam v cc nc trn th gii. Hai chc nng chnh ca VCCI l: (i) i din thc y v bo v quyn li hp php, chnh ng ca cng ng doanh nghip v ngi s dng lao ng Vit Nam trong cc quan h trong nc v quc t; v (ii) thc y s pht trin doanh nghip, doanh nhn, s lin kt gia cc doanh nghip, hip hi doanh nghip, xc tin v h tr cc hot ng thng mi, u t, hp tc khoa hc-cng ngh v cc hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip Vit Nam v nc ngoi. Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam - VCCI Trung tm Thng mi Quc t 9 o Duy Anh, H Ni, Vit Nam Tel: (84-4) 3574-2022 Fax: (84-4) 3574-2020 www.vcci.com.vn
C quan Pht trin Quc t Hoa K (USAID) l mt c quan lin bang c lp chuyn cung cp vin tr kinh t, pht trin v nhn o trn ton th gii phc v cc mc tiu i ngoi ca Hoa K. USAID ang h tr Vit Nam trong cc lnh vc y t, tng trng kinh t v qun tr nh nc, gio dc i hc, mi trng v bin i kh hu v h tr cc nhm dn c d b tn thng, trong c ngi khuyt tt. USAID ng vai tr quan trng gip Vit Nam vn ra cc th trng ton cu thng qua vic gia nhp T chc Thng mi Th gii (WTO) v Hip nh Thng mi Song phng Vit Nam - Hoa K (BTA). USAID ang phi hp vi Chnh ph Vit Nam tip tc thc y s hi nhp th trng ln hn na thng qua h tr lin quan n Hip nh i tc xuyn Thi Bnh Dng (TPP) ang trong qu trnh m phn. USAID cng h tr cc n lc ca Vit Nam trong vic cng c nn php quyn v ci thin qun tr nh nc v kinh t ng thi h tr Vit Nam hi nhp hn na vo nn kinh t ton cu trong khi Vit Nam tip tc qu sang mt h thng da vo th trng. USAID hp tc vi Chnh ph Vit Nam gip tng cng tnh minh bch trong xy dng lut php, nng cao trch nhim gii trnh, ci thin tip cn thng tin v tng kh nng cnh tranh. Theo Chin lc Hp tc Pht trin Quc gia (CDCS) ca USAID dnh cho Vit Nam giai on 2014-2018, h tr ca USAID s tp trung vo cc n lc hp tc nhm gip Vit Nam tip tc chuyn i thnh mt i tc c trch nhim v c s tham gia nhiu hn ca mi thnh phn. C quan Pht trin Quc t Hoa K - USAID/Vit Nam Tng 15, Ta nh Tung Shing, S 2 Ng Quyn H Ni, Vit Nam Tel : (84-4) 3935-1260 Fax : (84-4) 3935-1265 www.usaid.gov/vietnam

Baocaopci 2013 VN

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Baocaopci 2013 VN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PCI

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM NM 2013

nh gi cht lng iu hnh kinh t thc y pht trin doanh nghip

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

nh gi cht lng iu hnh kinh t thc y pht trin doanh nghip

ng dng PCI c trn IOS v Android. Website: www.pcivietnam.org

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

Ch tch Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam

Gim c C quan Pht trin Quc t Hoa K ti Vit Nam

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

Trin vng kinh doanh trong nm 2013 cha thc s lc quan

Cc thay i v phng php ca PCI 2013

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

Ch s nng lc cnh tranh cp tnh nm 2013

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

TM TT V KT QU CHNH CA CHNG 2: iu tra Doanh nghip nc ngoi

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

IU TRA DOANH NGHIP DN DOANH V CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH 2013

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

77,5% 81,1% 82,3% 69,2% 74,9% 72,9% 58,9% 64,3%

10,8% 9,3% 8,7% 19,9% 16,0% 14,4% 21,9% 20,8%

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

Nhit k doanh nghip trong kho st PCI qua cc nm

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

T l DN d nh m rng kinh doanh (%) Khong tin cy 95%

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CC THAY I TRONG PHNG PHP LUN PCI

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

A. Ch s thnh phn mi v Cnh tranh bnh ng

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

Ch s mi v Cnh tranh bnh ng

u i i vi DNNN u i i vi DN FDI u i i vi DN ln v thn quen

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

B. Cp nht Thang im nh gi tnh cng khai, minh bch cc website ca tnh

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

C. Cp nht cc ch s thnh phn

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

BNG 1.2 Ch tiu

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

BNG 1.3 Ch tiu

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

BNG 1.4 Ch tiu

% DN truy cp vo website ca UBND tnh

21,43 50,99 70,00 35,71 76,92 100 27,27 66,67 100

CH S NNG LC CNH TRANH CP TNH CA VIT NAM

DN sn sng s dng ta n gii quyt cc tranh chp (% c)