MATERIJA je sve od ega su graena tijela PODJELA KEMIJE NA CIJELINE anorgans!a" organs!a" #i$i!a" analiti!a" %io!e&ija"nu!learna i !e&ijs!

a te'nologija KOJE JE (ODINE )*EDEN NO*I +I +)+TA* I NA ,EM) +E TEMELJI -./01god1Te&elji se na &etru" !ilogra&u i se!undi1 PODJELA T*ARI 'o&ogene i 'eterogene1 2o&ogene tvari se dijele na iste tvari i 'o&ogene s&jese i oto3ine 2OMO(ENE T*ARI su one !oje u sva!o& svo& dijeli4u i&aju stalna svojstva i sastav1 ,I+TE T*ARI su 'o&ogene tvari !oje i&aju stalan i jednostavan !e&ijs!i sastav i ostala svojstv 5#i$i!a i !e&ijs!a61 7I8I,,KA +*OJ+T*A su vreli9te" talli9te" gustoa" el1vodljivost" !ristalna stru!tura KEMIJ+KA +*OJ+T*A su s3oso%nost ne!e tvari da je to3ljiva u vodi ili !iselini i da se o!sidira na $ra!u 2OMO(ENE +MJE+E I OTOPINE su s&jese isti' tvari1 ) nji' s3adaju vodene oto3ine 5!u'injs!a sol6 i 3linovite s&jese 5$ra!6" u vodene oto3ine s3adaju !ristalne ii vrste oto3ine1 2ETERO(ENE T*ARI su s&jese 'o&ogeni' tvari1 +&jese &ogu %iti: !ruto;!ruto" !ruto;te!u4e" te!u4e;te!u4e" !ruto;3linovito" te!u4e;3linovito1 PODJELA ,I+TI2 T*ARI 1; na ele&ente i s3ojeve1 ELEMENTI jednostavne iste tvari !!oje !e&ijs!o& rea!<ijo& ne &o=e&o rastaviti na jednnostavnije1 +POJE*I 1; su iste tvari !oje !e&ijs!o& rea!<ijo& &o=e&o rastaviti na ele&ente1 REAKCIJA ANALI8E rastavljanje s3ojeva na ele&ente1 MOLEK)LA najsitnija esti<a ne!og s3oja !oja $adr=ava sva svojstva tog s3ojal ATOM najsitinija esti<a ne!og elel&enta !!oja $adr=ava svojstva tog ele&enta1 REAKCIJA +INTE8E je rea!<ija !ojo& i$ ele&enta nastoji&o do%iti s3oj1 METALI vodii to3line i ele!tri<iteta1 NEMETALI nisu vodii to3line i ele!tri<iteta1 KEMIJ+KA 7ORM)LA je s!u3 o$na!a svi' ele&enata !oji ine odreeni !e&ijs!i s3oj1 EMPIRIJKA 7ORM)LA daje odnos i$&eu ele&enata u s3oju; MOLEK)L+KA 7ORM)LA daje %roj 3ojedini' ato&a u &ole!uli; +TR)KT)RNA 7ORM)LA !a$uje !a!o su ve$ani ato&i u &ole!uli; +TEREOKEMIJ+KA 7ORM)LA 3o!a$uje 3rostorni ras3ored ato&a u &ole!uli *ALENCIJA; s3oso%nost ve$ivanja ne!og ele&enta sa drugi& ele&enti&a 8AKON KEMIJ+KO( +PAJANJA PO MA+AMA )!u3na &asa svi' tvari !oje sudjeluju u ne!oj !e&ijs!oj rea!<iji je !onstantna1 8AKON +TALNI2 OMJERA MA+A O&jer &ase jednog ele&enta !oji su3a u rea!<iju sa ne!i& drugi& ele&ento& u odreeno& s3oju je stalan" 8AKON *I>EKRATNI2 OMJERA MA+A A!o dva ele&enta reagiraju ta!o da ine vi9e od jednog s3oja" &asa 3rvog ele&enta !oja se s3aja s odreeno& &aso& drugog ele&enta je u jednostavnin vi9e!rani& o&jeri&a1 I8OTOPI ato&i jednog te istog ele&enta !oji i&aju ra$liiti %roj neutrona 3a se 3re&a to&e ra$li!uju 3o &asi1 )N1AT1JEDINICA MA+E &ase svi' ato&a odreuju se u odnosu na - -? &ase uglji!ovog i$oto3a -?C1 O$naava se &u@ -"//0A B -0 ?C g1 RELATI*NA ATOM+KA MA+A je o&jer srednje vrijednosti i$oto3a odreenog ele&enta i )1A1J1M1 ELEKTRON+KI ODLAK vjerojatnost nala=enja ele!trona u odreeno& 3rostoru RELATI*NA MOLEK)L+KA MA+A je %oj !oji 3o!a$uje !oli!o je 3uta &asa ne!e &ole!uleve4a od -E-? uglji!!ovog i$oto3a -?C" ona je jedna!a $%roju relativni' ato&s!i'&asa svi' ato&a od !oji' je i$graena &ole!ula1 *ELI,INE KOJE ODREF)J) +TANJE PLINA su tla!" volu&en i te&3eratura1

0GC @ ?HI"-A K 8AKON +POJ+KI2 *OL)MENA (AJ L)++AC volu&eni 3linova !oji &euso%no reagiraju i !oji nastaju !e&ijs!o& rea!<ijo& odnose se !ao &ali <ijeli %rojevi1 A*O(ADRO* 8AKON jedna!i volu&eni svi' 3linova !ojji se nala$e u isti& uvjeti&a tla!a i te&3erature sadr=e isti %roj &ole!ula1 Proi$la$i da 4e ??"C-C d&I %ilo !ojeg 3lina !od standardni' uvjeta sadr=avati /"0?? B -0 ?I &ole!ula1 NORMALNI ILI +TANDARDNI )*JETI 1 su oni !od !oji' je tla! 3G@ -0-I?A Pa i TG@?HI"-A K" stanje 3lina !od ti' uvjeta na$iva se nor&alno ili standardno stanje1 ,IME +) ODREFENE PROMJENE +TANJA PLINA I 8A >TO *RIJEDE TI 8AKONI Odreene su Plins!i& $a!oni&a i vrijede $a idealne 3linove1 IDEALNI PLINO*I 1su 3linovi !od !oji' je ra$&a! i$&eu &ole!!ula ta!o veli! da ne 3ostoje 3rivlane sile i$&eu &ole!ula1 REALAN PLIN a!o se stlai 3lin na &anji volu&en" &ole!ule 3lina se 3ri%li=e i i$&eu nji' djeluju 3rivlane sile" ta!o da 3lin vi9e ne&a svojstva idealnog 3lina1 DOJLE MARIOTTEO* 8AKON daje ovinost tla!a i volu&ena odreene &ase 3lina !od stalne te&3erature1 Produ!t tla!a i volu&ena odreene &ase 3lina !od !onstantne te&3eratuje je +TALAN1 -1(AJ L)++ACO* 8AKON 1; !od !onstantnog tla!a volu&en odreene &ase 3lina raste ili 3ada $a -E?HI"-A * !oji je 3lin i&ao !od ?HI"-A K" !ad te&3eratura 3oraste ili 3adne $a - K1 ?1 (AJ L)++ACO* 8AKON 3ri !onstantno& volu&enu tla! odreene &ase 3lina raste ili 3ada $a -E?HI"-A Pa !oji je 3lin i&ao!od ?HI"-A K" !ad te&3eratura 3oraste ili 3dne $a - K1 +POJIMO li (AJ L)++ACO* i DOJLE MARIOTTEO* 8AKON dola$i&o do jednad=%e !oja daje odnos i$&eu tla!a" volu&ena i te&3erature1