You are on page 1of 617

ll

Jlurelijauguftini
dcciuttarc
deipmt 6c rcguloi^capriuitatia
obreligio
libriincipiuntrubricc. neetfpote
iolcrade
c^tat
ej:cmplu:
y
tn illidcoscolcntiprodcflc
nonporu^
d £ aduerfarijg
rtoiacbrifticjb0 1'r.c.jrr. "babcttn.
inf aftatione
vrbispropfcbri' 3n ftupaqetfca?i
fozte
uugintt
cpaf
ftumbarbaripepercerunt
vtafs.c.j. facaptiuica9:cdcamurt
pomcritvi:f
<6tiofifTima. animifine rolutitatis airenfu.c.^pi.
Q.6nlfevny bellaitageftafc:ut uic ZDagnu^.
toreg.ppterdeoaco^quoaviceratp £>cmo:tcvolaiitaruob metumpenc
cerectuctio.c.ij. Zocbclb. fiucdcdecozfs.c.jwq. 3lc.
Ouiiprudeni:
romai
pcnatca
q*
troia £>c
alicna
violennar»
Ubidie
qua^
in
cuftodire
npotcrannfibi
crediderunt oppre(Toco:po:em9mita
perpccicur
,pfitfur08.c.iij. £ccequtbu9. .c.jn?^. £temm.
t>aafyloiunoniai troia:^ nemtnem £>elucrctia:q
fcobillatttftbi ftapru>
Itbcrauicagrcct'0:tbaftlicta
aptopq peremtt.c.jcij:. 2ln fo.
ocaadfccdfugietes abarbarie defcn Tlulli ccaucto:itatcm:qcbnftiaisin
derunt.c.raj. Ucl qoas. qualibct caufa
iusvoluntatic nccte
at
t>cgencrali
j>fuctudme
bolhiiuictae tribuat.c.jcjr. TU(pcrtrj.
ciuttates
cucrteitriutn
qutdcatofcn £)eitfectioib"
boirwq abboicid^cri^
fcrit.c.v. Tlifi fo:tc. mieejcdpmtf.c.ppi.-Quafdavo
Ouodncromani
quidem
icaullaacc O.6nunq^
pollitrno:3voluncana
ad
peruntcitiiptcavtinteplioca»pa:ce magmtudme aipcmc.c.^q.T^iacrgo
rcntv(ctt8.c:vi. <Xu(dcr. -dualcqxpluficcaconie
:cjfeu(cco;r
Otoin cucrftone
vrbt's:qafpcgcffaft amccfarianon ferciteinceremit.c.joc
deconfuctudine
acddcrit
bcili:qrero iij. Scdrame»
dcmetcropocctu^ueneritnominia <Q61eav>irtucc
q rcgul"catone
pftari
cbrtftu.vij* £tt igitur. o:fufcmftomagieemineat cbrifttii
Dc commodia
arcpmcommodts
que .c.jcjritq. Tlolimt.
bonisacmalia
pleruncp
communu O.6pcccaru
nonpcrpeccacu)
dcbcac
funt.c.viq. 3fta vero.
jbccaufia
couccrtonu^^roptcrquaat>cbteqfiertri^ciia fciafcanofcot'
7boni
7maU
partter
flagcllanr'c.ijc.quararionc
racta
crcdfda
finc.c.^jcri
Ouidigif. Sed qds.
OLuod fanctia in amilTione rerutn
tcmporalium
nibilpcrear
capitulu.jc. ncaappctcda
fir.c.^pij. "Kcftar.
O.utbue:'. -Q.6
iudicto
dcii co:pota
cotincnrfuj
Definctcmporalia
uiteftuclogiOtis Ubidobofttfpcccat
epcrmitfa
ftt.c.jcjc
fmcbrcuiozia.c.
j;'. Bcdcnim. vfy . Xiuodfi.
£>cfcpulturabumanotum
co?ponim "Qutdfaihacbriftirndedcbeatifidcli
qnccbnftiama
ctiam
ftfueritnegata b":caejrprobram
q?caa fmoicbofti-'
niUdtmit.c.^. Steuim. umnonUbcraucrtt
cbnftue.c.j^ijr.
Ouc fit ratiofanctorum
co:po:umfc t)abet.
peUendi.c.pq. "bccidco. <luampudendfo
prorperitatibtts
af'
£>ccapciuttatc
fancrommrqutbus nu fluerc
q' diumafolariadefucruntcapitulu; £ur enim.
Scd mtn. Ouibuevittomm
gradibua
aucta
fit
iromanie
cuptdo
rcgnandi
ca rmr.c.
vq. 5r. ncbta.
.j:jTri. Tlamqfi. t)e litdis fctniciean
quibusdij non
£>cfcenicoruminftirutionc ludorum oifcnduiiturcdtaionc fuarum turpix
.c.rjrrq. Ucruntn. tudinum:rcdptacantu:.captculu.vi^.
£>crut}9romanorum quosprirru 2\c11115.
noncozrcjrit
cucrfto
capimluj.flcjrtq. Q,utdromamvcterce
decobibenda
O mctce. peccatiliccnria
lcnfcriiu:quamgrcci
Jbcckmcntiadci:qucvrbteejrcidiutn deorumfecuciiudicium Itberamellc
rempcraufr.c.jcjcjruij.
£t ramcn. volucrunr.c.ijc. Ouid.
£>e
larcntibuB
inrcrimpiosecclcfic
ftx Ouanoccndiartedemonce
wlint ut
1116:7
defalftotntra ccclcftamcbriftia falfa defecriminavcl v«ranarrari.c.
nfe.c.jrjqcr. ZDeincrit. .jc» £?5mahg.
£>cqutbuecauftaIequeiitidifpurati £>efccntct'9
apudgrecoam retp.ad'
oncficdiflcrendum
capitulum.^vu mmiftrationem
receptis
coypbcato
£5 adbuc. rcedcoruminiullcab bomtuibua
fpcrncrcnriir.c.p, 2ld banc.
Ootod romam aufcrendo libertax
"Rubricc fecundiItbtri aurelq tcmpoetiein bominibus
quamdcde
guftinideciuitare
dcimcipiunt. runtmdcoe.mciwe dcfcy dcd^Blu
ie fmferunr.apuulum.^.
2\t romai.
d £ modoq*ncccltitati
difpura £>ebutlTe
mtelligerc
romanos:
Q?dg
tionieadbibendus
cltcapituta eoiuj quifcturpibueludiecohejcpe
primum. Sirattoni. tcbanttndigmclVciic
boucrcdiuino
£>e
bisqueprunovolumtnc
e^pedita .C.JHIJ. S^ rnder.
func.c.i). Supcriof. ZDehorem futfleplatonem:
quipoex
£>ea(Tumendabifto:ia:qua
oftundi^ tis locummbenemorataurbenon
tur.-que
malaacctdcrin
t romaniscu^ dedcriry bo&dcosquifeludisfceni
deoecolercnnante
quamrdigiocbri cteuolucruntbonorari.capuulum.jc
rtianaobcrcfccrcc
capitulum.iq: itii. £>cinqn.
2Demero. Ouod romam quofdamfibi dcos
-Quodcultorcadcorumnullaunqua nonrationefcd aduUtioneinftituex
a dqefuisprcccpta
probicatie
accepe rufir.capttulum.^v. Ouc aut.
rinn?infacriseorumrurpiaqucqj Ouod11dqavlb clVicuraluflincab
cclebraucnnt
capuulum.iiq. eisromaniaccipcre
dcbuerint
precep
ta uiucndi:poriu8
y lcgcsabalcjabo
£>eobfcmttaribus
quibuamatc:deo minibusmumare.capitulum.^vi.
ruma cultonbuafuis bonorabatur £i aut^.
.c.v. Tlequaiy' i>craptufabmarum alqfq?
miquitft''
Jbcos paganorum
nunquambcneuix tibu6:qucmctuitatcromanactiant
uendifanpfTc
doctrmam.
capiculum laudatis
uigucre
tcmponbua .c.^vq.
.vi. 'binceft. 3n forre.
3nutiliacffcinucnta
pbilofopbica
fi' O.uedcmoribusromanorum
aut
neauctozuatfdiuma:ubiqucnquc?d metucoprelTisraut fecuritatcrcfolu^
uitia pronum01:310moucrquoddtj tis laiultqprobfltbiftoru.Qpitulum
t:^ quodbomincadilputauc' ba.
£>eco:ruprfone
bftmantreipabltce^ mundue
cumdcoscolcrct.c
.primuj.
ufcpcultutndcorumcbriftuaaufwec
.c.pfr. £ccero. 3n dqqoit aromania
i a grcdsfi*
Ouali velfatfelidtategaudere
: ?qui miliKrcolcbatiturtcaufaa
babucjint
biismorib"viuerc:
quitcmpoza
cbrt quibueiltujpatercnrur
q:ddcre.c.q.
ftiancrelijionia incufantcapirulu.jrj:.
Ueruntn. tlon potutlTc
olfcdidcoopaiidiaad-'
fcntcnriafuericcicczonie
dcto ulrcrio:quodimcripfo9
tradimr frc
maaarcpu qucfuarum.c.iq. Urbcmro
Sed 1'ico. manu
Oiiod dgeromanorumnullawic? £>efcntcnria uarronia:qua urilccitc
curafueric:nemalie mozibuercfpu' dicir:vcfcbommce dp9gcr.iroe men
blicadepcriflct capitulam.
pjrq. tiantur.c.iiq £>i;rerit.
Scdq5. Tloit probariq>dg'adulrerium parix
Uarictatcsrcrii rcmpotalmm nonej: die pimierint:quodin mareromult
fauo:eautimpugnarione dcmonum: nonulti funt capitulum.v.
fcde^deivcnpendcre mdido.c.jcjnq. Sed vtra.
Oiuid<j>.. ibc parricidioromuli:quoddqnon
i>cfyll.irtisacttbue
quorumfcdemo uindicarunc capuulum. ri.
nceortentaucrunt
adiuto:ce.c.n:iuj.
'
i>ccucrfionciltj quodduj:marqfim
Ouatttummalignifpiritus ad briaq:ddit.c.vq. £ertccim.
tiaindcantbomineaxum cominicrcn 2ln dcbucritdqoiliacisroma comic
diefcclcnbue:quafidiainatncjxmpli tt.c.viq. Dqs ttacp.
fui iuterponuntauctoutatcm . 2lntlUmpaccmque fub numafuic:
deoeprcfticilTc crcdcnduin
fit cap.i^.
t>cfccrctiademonutnmoniria:que i>t}etiam.
perrtncbant
adbonoa
mozce
cumps Sftoptandumfuczfnut
tatuabdlo^
lamirtfacrteeorumotnnisncqutda rumrabteromanutnaugcreturimx
dilccrccur
capitulum.jrjcn. periumcumcoftudioquofubnuma
Ouc cum. auccumcft:7qutetumelTc
potuict ra
Otuntaeuerfione
publicedifciplmc tum.c.):. 2lnrcfpon
romanidqs fuispUcandis facrauex dent.
niitobfccitaludorum
capitulum.pc £>eftmalacro cumamappolliniscu-
vtj. Uir gra. iu9flctuaeftcbdcmcrcditusgrcco:u
£>ecbriftiartc
religionfe
falubiitatc.c. quibueopitularinonpoterac
indica:
.jLT^tq. 2lb tftap. .c.p. Tleqj.n.
t>cabgdendo
cultudcomm
coboua OLuantos
fi|)ideos
romani
preter
co
ho adromanoacapttulum.
jrcir. ftiturionemttumeadiccerint
quorum
eosnumcrofuasntbil luucrit.c.^q.
Tlec bi8.
libri tcrtqrubriceaurdijauguftini Ouoiurcquofcdcroanioptinucrnt
6duitatedeitndp(unt, priapiugia.c.pq. Ouo ncc.
£>cipietatcbclliquodalbani8
roani
d £ aducrfitanb"
quasfoltmtii inrulcrunm
dcdriandilibidicadcpra
ttt quaefcpcrpaftuscll
O.ualt'8
romanorum
regum
riraatj £um^o.
epruefucrir.c.jrv. tluir e:go OiuaLsfucritffllana uutoria.vidcj:
£>eprimisapudromanoe confuhb*:
quorumaltcralccrum pritnapcpulit
mojrcprome
poftarrocilTimapamci iJccoparanonc
gottbiccirrupnoio:
diaavulncraro intcrijtboftcuulncra cuet'0cbdibusquasrcmaniagallt'0
tuB.c.rvL t»uic tpi. fabcllo^ ciuiliumauctozib"
cjrccpc^
"£>oftinitta confularisintperijqui' runt.c.jrpj:. Cuidroa.
busmalis
vej:ata
fucritrotnana
ref' C»c
conne^onc
bcllo^tq
adueru
cbrif
pub;.iadqenonopuulantibus qiios ti pluriai grauilTmaprcccltcrurtt.c.
cokbanr.c.pij. finiro.f. .jriqc. £rudclia.
Oluanrecladceromanosfubbcllis "Otuafpudcntcr pntiamcdmoda cbti
punidstriuc:tnr:frurtra
dcorumprc" fto ipurcnt:quidccecolcrcnfinLinrm
fidqecjrpcririo
capitulum.t comtantecladee p"foetcmporcquo
colebarurcjcti
i>eafflicttonc
bcllipunidfccudi:qua
vircsutriufcpconfumpte fonr.c.xijc.
Secudo. dtjartilibrijubriceaurclq
augu'
£>e
cpriofaguntmorum:quibu9
^pp-' ftinidccuut3tcdciincipiunt.
tcr romanonimamicmampcrcunti-'
bue: cinromani aupiliumnd rulcrut
.c.rr- Scdm. d £>e
bt'equcpriouolumfc
diTpu
OLu.imfgrarafucritromanaciuiras tarafunt.c.). Dccmirarc
fopiontlibcraron'
fuo:tiquibue mo £>cbiequclibrofccundo
t tcrtioco^
hbuscpc:ftquandocamfatoftiueop rinenturc..
rimam fuifTcdcfcrtbit.c.jt.ri. rarrma.
Iborroif. 3lnalrinidoimpcri?
quenonntfi bel
Jbemitridatig
cdicto:quo
oneactues lis acquiritur
inbonoftuefapicntiuj
romanosquttntra afiaminucmrcn' babenda
fit Ttucfdicium.c.tq.
tur iufTtc
ocddicapitulum.j 3am(tavt.
<Q.uam
ftmflia
finrlatrocimis
rcgna
£>efnrcn'oribu0maliarqutbus afq3lultuiacjpitulum.iiq.
riarcfpubli'ca
ejragitatacft:
preccdw "Rcmota.
rcprodigio
qnodmrabicomnmmax i)CfugltlUIB^i^uiaiyia uu.qupcf
nimaltutn
qucbommtbuefe:umntfu tcntiafimiliefucrftrcgicdignitati.c.
ir.c.rntj. S^iam. .v. proinb.
£>edifcoidia
cioiliquamgraccbic
k' Jbecupidiratcnmi
rcgio:quivtlati'
dinoncocjrcitnucrunt
caoitulu.nuq. dommarciur
pnmuetntulitbcllafmi
3nirium. fimiS.C.Vi. ^nftinm»
£>eedeconcordic
fenatufconfulro
in rcgnatcrrenaftcrprofcctus
fuoe
locofcdirionumT ccdiumcondita.c. 0rq?dcfcciuerdcoaim
ucl luucnturv¥
dcfcnntur
aujaltocapirulum.rq.
li:quepoft Stnullo.
condtratn
cdcm
concordic
funtfccura O.uorum
dcorum
prefidio
putantto
.c.jcrvt. ^redaru. mamimperium
fuumaocrum:arque
£>e
bcllociuiltmariano
atq; fcrusrnmrcum
fingulie
vij:ffngubro
rerumtufrionqcomittendimcfleoc «r.
dtderunr.c.vig. £>emdc q. Jbefclicitatcquamromantmulcoru^
211tmpcrijroimniamplitudo7diu venerato^a deorumdiuno coluerut
tumiraaiouifueritafcriboub: que bonorc dtumo:cumproomnibiidfox
fummum dcumcuUorca ipfiuaopt- U fuificcrec
capiculum.yciL;.
rtantur.c.tj:. Tli mtruj. Sed rn6.
-Q.u.18
opimones feouifuntiqwdiv' OuJracione dcfendant
pagaiu:^mf
foadcosdiucrfiamiidiparnbue pre deoecolancipfadonadminj.c.^uq.
fecemnt.c.p £tmllilt. Uiqjadco.
£>cmulcisdq'9qtiosdoctozee
paga' £>cwo tantum
colc/ido
deorqui
licct
norumvmumeundenq?
ioucmefTe
d^ nomineignorccur:
tamenfdicicacis
fcndunt.c.icu Quotquot darorelTc
fentuur
capu
ulum.jc,c
v.
£>copt'nione
eorumqui deumanix Stenim.
mammundi:i martdum coipuedci £>eludisfcenidsquosfibtdqccleb:a
puttiuerunr.c.j^i. Ouod?. nafuia culcortbaa
£>ebie qut fob iv.riorubilu animan
tiapartcselTe
uniuadeiaflerunr.c.jrf &etribuageneribuadeoM»m:de
quix
tj. St autcj. buefceuoUpontifcj:diiputauir.c.jrj:
^ujtnenta
rcgnorum
touiincongm rq. *Rclatu;
c.
cnccrafcribf:cumfi vt polunrdcacft 21;iadoptinedadilatanduriq?
rcgna
uicro:ia:ipfabuiciicgotiofoh fuffice profuertcromaniscultuedeo^.c.jcjc
ret.c.jritq. 21:egcig:. viq. Tlullotgz.
3|n congruatboieUtiuauellcrcgna Jbcfalficaccaufpicqrquo
romanircx
re.c.jcv. Uidcant. gnifottuudo7tUbilitaauifacil tudi
O.uidfuerity romanfdtb"reb"7di can.c.£pj:. Tlatllud.
busmotibusdeosfmguloadcputan Oualwdcdqagmttutnetiamcuitox
q"eti8ej^raporcamrfe uoln rcaco:amk knarcfateantnr.c.jryp.
£icc:o .1:1.
3ld f»toufsfumrti»potcftascft:ettaj £>eopimonibue uarronisiquircpro'
viccoriadeadebiicriccjriiti.in.c.
j:rq. batafuaftone populariilicet
ad notr
2lfi fotte. ciam vcn dctnonpcrucncrttunum
fcliatatemetfortunamqui deaapu' cainen deumcolcndum cllc ccnfucnt
rantquarauon-c fcccrunc.c.rvitj. «c.^on. Ouid ipfe.
3 J quamfpcaqvctUracia prinapea
jbefortunamulicbri.c.riy.Xmfane. gcntiumapudlubicctosfibi populoa
£>:vtrtutet fidcquaspaganiteplis falfaareligionea
uolueruntpermane
i facrisbonoMucrunc:pJCfCjmttteK9 re.c.)gr):g. Oicit cria.
aliabortaqueCifccolcndar"uenmt:f» -Quodiud"fio7 poteftateueri da:
rcctealqsdtuinicae
rnbuebaf.c.jqe. omniumregumatqj rcgnorumozdi'
Uirtutej. nata fmt cempoza
capuulum.^ig.
O.tiodvmimrtontntclligcntcs
deum £>eus
igif.
vircutefalterofclidutedcbucruntee Jbcrcgnotudco:um:quodabvno ec
contenci.c.jcj:i. "bcccnim. vcrodeouilhtutumacq?
lcruarume:
C>c (acntia
colendorumdeo:um:qua donec
inuerarcligtonc
manlcruc.c.jc
a fevarrogloriaturcolUtam
clTc
ro-'
nuniscapitwlwm.^q.
"RubriceItbriquinriaurelg
augux £>ercfccando
amorc laudfebumane
ftinideciuiraKdciincipumr. quoniam mitorujgloriaomniei deo
ric.c.riiq. "buic.
c 2ufam romaniimperijomni £>cmercedc
rpali:quadc°zcddidir
bo
unq?rcgnorum:nec fortuitam niamo:ib0
1ojnop.c.jn?.
O.uibue.
eflenccmftellartJm
pofirioite
confifte £>emercedc
hncrofciuiiiduicaria
ct
rc.c.primum Om. ncrquib0
unliafuntromanor.cjrcpU
£>egemmoumftmilidifliimiltq3
nali' uirrurum.c.icvi. ibcrcce.
rudinc.c.ij. £icaodtr. "O.uofructuromanibclla
gclTcrtntT
£>cargumcnto
qoodqr rotaftguli qujnrubisquosuiccrccdtulcrinr.c.
mgidius
matbcmaticus
a(Tumpfit
in .pnj. Tlamd.d.
queftione
gemmorum.c.uj. -Ouaalicn
t afacrantia
dcbca
t cccbrr
fruftra. (ttamtfialtquidfeccrint^dilcctioc
ctx
£>ccfaui tacob
gemirusmultum inx nepatrte:cum
rantaroanigclTcrint^p
terfe morumi actionum qualttau bumana glorui ctuicatc
tcrrcna.c.
difparibuscapitulum.iig. .p?iq. Ouider.
Tlati funt. -Quouerfediffcranfzctipidirae
gfic
Oiuibusmodisconumcantur
matbe i cupidttasdominarion;'0.c.p']c.
maricivanam
fctentia^
profiteri.c.v. 3ntcrcft.
Ouid. Zamturpitcrfcruircvirrurcebuma
£>c
gcminia
difparie
fc^ue.c.vt neglorte:Q>
corpons
uoluprari.c.jqc.
Tloui. Solent.
£>celccrione
dici quoujforducitur "Aomano^
regno
adcoro ecdifpofi'
quovc
inagro
aliqutd
planratur
aut tum.
aquociiomnia
potcftas:?
cui"
ferirur.c.vtj. Jamillud. proutdcnria
rcguntur
fniuerfa.c.ni.
£>cbi9quinonaftrorumpofirioncm -Qoecum.
fcdconnocioncm
caufarumej:dci uo Zemporacptufi^ bclloromcj: dci
Itmtatc
pcndcte:fati
noteappcllant.c. pendcrc
iudicio
capuulum.jn^.
Sic cn'am
£>£prcfcicntia
dei7 liberabdis uolo tcmpora.
tate:contra
riceronie
diffiiutfonem.c. £>e
belloinquoradagaf
fuerqc"got^
.r. "boe dcc. tborum demonumcultor : uno die
voluntatibuabommumaltqua cumtngcntibua
copqefuisvictuocrt
domincturnccelTitae
capirulum.jr. "c.)cptj. Oojodtn.
Uri ncc. <lucfit cbrtftianorum
impcratorum
£>cuniaerfaliprouidcntiadci:cuiue 7g>vcrafeUcitae.c.j:jri[g.
lcgibueomniaconrinentur.c.jri. TUqacntj.
Tlonergo. £>eprofperiratibusquas conftanrix
<luibu8 moribija antiqui romani noimperatoricbriftianodeuecontu
merumintmtdawvcruB g»uienon
cumcolcrent
eoru^augeret
imperto. C>e
fidet pietatc
tbeodofq
augurti.c.
.c.jcq. proinde. Undc7.
t>camorclaodferqiucumfit uirium
obbocuirtuspucarur:quia
pcripfu^ Jncipiunt
fepiUbrfrubricc
dcdui
uiuamatorftcobibcntur.c.piq. tatcdeibeariauguftimcpu
Omaobrc.
d £ bt'equidiowtdcoaafcnort temnoncflc conftitcrit
: in felcctte
proptcrprcfentcmuiU3
colifj dijscamimiemripoflccredcndujfit
propteretemam.c.j. Tluncer. .c.primitm: Jbihgcnrf'.
Ouid vjrro.iedcdqs gcnndfcnfiitc -Qutfmtdqfelcctu7
anaboffictjeui^
credendum fit:quorum
talia7genaa liorumdcorum babeanturejxeptuc.
7 facradctep't:ut
reuermtiuacumets .g. "boecerte.
agcrafi dcilltaomninorcticcret.c.g. Ouamnullafit ratioquedefelectio'
nequomndam deorumpolTitoften'
O.uefir partitio varronielibrorum d»:curmulnainfcr(oribu9ej:ccll£HHx
fuo£:quo9
deantiquitatibuo
rerutn or admimftratio
dcputcmr.c.iq.
bumanarum
diuinarump
compofuit
.cj.q. <iuadragira. ZDeliuB
actum
cftcumdtjainfe
-Qaoderdifpotatiotie
varrome ap6 buaquinulltsinfatnanturepprobii
culrores
deoru^anriqiriores
reabJa' te:cpfdectis
quorutntanteturpiwdi
neq>diuincrcpiant'.c.itq.
Uarronis. nescdcbrantur capitulum.iiq.
£>:tribusgenerib"
tbeologic
ftn va:
rone.f.vno
fjbulofoalteronaturaU:^ C>c paganoro^fccrcnorc
doctria
pbf
tioq3ciuUuc.v. £>ew6ill6. fidfqjrationibtts
capitulutn.v.
C)crbcjlogiamytbicaid cft fabfofa:
7dcduilicomrauarronem.c.vi. jbcoptnioitc
uarroniequaarbitra^
O marce. ni3c(ldeumcllcanimammundiqut
t)c fjbulofearqsctuilfetbcologic
(v tamen
inin parctbus
luiobabcar
anf
militudmc atcpconcordia.c.vq. masmoltaaquarumdiuta naturafit
. .c.vi. Dicitago.
Jbcirucrprctnriortibae
naturaliu^&> 3ln rationabilefucrit ianum7 termi''
tionumrquaadoctoree
p.igam',p
dqs nutnmduonommafcparan.c.vq.
fuisconantur
oftcndere.c.vntj. Jartusigf.
2U cnim. Ob quamcanfam
culto:csianibifro
Jbcoflficga
fmgulorum
deorum.c.i^;. tcmtmagmcm
tpfiuefmfcrurmqua^
OLuid. tamcnetiam quadriformem vidcri
£>clibcrratcfenccc:qui
vebcmentms uolunt.c.
viq. Sc-iiani.
ciir.lemtbeologiam
reprcbedit
y var Jbelouiepotcrtatc:3tc)3
etufdcm
cutn
rofabulofam.c.r. libataa. ianocomparatione
capitulum.ir.
Ojiddetudcia fenccafenferit.c.jri.
"btc mrer. 3n iatw'7ibuierectadifcretiofit.c.jc.
-duodgcntitium
deorum
natiuiwte £u5ergo.
dcrccta
ncqucatdtibitaricretnam
coa £>ecognomtnibuB touiequenonad
uiramncmimprcftare:qui necipfam multosdc^srfed adunumeundenq?
adiuuartttcmporalcm.c.jcq. refcruntur.c.j:u £>ijxrunt.
Tluiicaut. Omodiuppircrctiampecunia
nunx
cupaturcapicutum.jrq.
<Iuam vc
£>e
cioitatc
dctfcprimiUbrtaogu' ro eleganrcr.
in:cpimdpiuntrubhce. Ouoddumctponirurquidfaturnua
quidpefitgcnmaprcrqoc
unus
a Tlcumintbcologia
cwiTi
ddta pttercflcdoceawr
capitttlum.tfq.
Sedtfd.
£>emcrcunj7rtuirieofficqe.c.
jriiq. O6 otaqpbffiologiadmudump.ir
ZDcrcuri' tcfq?ipftu8retulcronc
advniiucpdc
umvero. uj referre
debucnit.cj:pj:.Tlaq3
ou.
t>c ftellis quibufdamqua0pa^ani -Quapietarc difccrnat*
acreati'6crcs
dcorum
fuorutnnomimbue
nuncu' tor.ncpiounototd^colanfquotfiic
parunt.c.j^. Tlififo:te. opavm"
auctorte.c.j^jc.
3lli dcu^.
£>eapollinei dianacererifqjf«lec' Ouib^^pcbcncfic^adci
cjrccpta
gcx
tiadce:quo0
parrco
mundt
effcrolu nerali
largitatc
fcctatorce
ucritarie
u'
tantur.c.^jct. "babctn".
"G.uod
ctiamipfevarroopintoncs "O6facrametu
rcdcptiote
cbrillinult^
fuaedcdgspronunctauerft ambigu' retrotcmponb"dcfueritfcpq^fit div
as.c.j:vq. Tlamut. fis fignificationibu&
pduatu.c.jncjct}.
"QuecrcdibiUo: catin fic qua crro: "bocmyftc.
paganttfliiainoleucntcapi.cvtg. -Q6p fol«cbriftianarcligioneman:x
i>equtb'. feftartpotucrirfaliaciafpuiimaligno
£>emtcrpretationibue quibuscolen^ ru:deboiuuerro:cgaudcnrum .cyjc
di farurniratiocinantur.c.^. >:tq. "P»er
banc.
5atumu. Jbcltbrianumepoptllq quosfmai'
toe facn'»cercriaclcufinc.c.]C)c. nc facrorumccquaUei ae bebant*in
jn ccrcrie. notcfccrcnt
iulTumccndi.c.jcj:j:uq.
£>cturpitudinc
facrozum
quelibcro Sed ptra.
cclebrantur.c.jrjn. jamvcro. £>cbydrom.ifm'a:p
quanuma
uifis
£>cnepiunno i falaciaacucnilta.c.jc quitufda tmaginibusludifiabatur
)rq. 3amvtiqj. Tlat ipc.
t>ctcrraquamoarrodeamcflfe cofir
mac:co q?illc animuemundiqucm
opinaturdcumrctiambanccozporia libri octaui'rubriccaurclqaugullmi
1'uiinfmianipartcmpc:mcc::uq3 vij. 6 ciuirare
dci inapiunc.
diumamtmpcrnatcapitulum.jcjcig.
Tlepevna. £ qucftione
naturalietbcologic
£>ctc'luri9cognommibua eorunq?f« cumpbilofopbieejrccllcrmoue
gniftcationib^rqucctiamfi noncrant fcicdiTcuricnda.c.
primumTlunciucc.
multarumrerumiudiccs-.non
dcbuc t>cduorumpbilofopborum gcncnv
runcmultorum
dcorum
firmarcopi^ bus: id crtualico7ionicocorunq?
nionca.c.jDciin. Dcbuitcr. aucronbue capimlum.q.
Ouammtcrpretationcm dcabfcifioc -Qujnrum
ai)*egrccorumfapiennuiridocrrina cnim.
i>c focrarica
difdplia.c.iq.Socratfs.
t>cmrpitudmefac:o:ummactsma i)e prccipuointcrdifcipulosfocratie
^vt. 3«Q3dc. platonequi omncmpbvlofopbiam
figmcntiapbyfiologorum
: qui mpliri partuione
diilmpr.c.iiq.
nccveram dcintc colununcc eocultu Scd tntc:.
q colcnda
cucradiuiiutas.c.^vq. daod dc tbcologia
cumplacontcis
3paspbf. potiiVimum
difccptandum
fir.-quozu^
O6 doaiuvKiois6 thcologta
i nlfe opmfoniomntumpbilofopbozum
poftponcndafintdogmata.c.r.
Sicrgo. "f>orro.
£>eplatonicorumfcnfui eapartepbi 3lncredaidumfttg>di)bom
Ubcnu*
lofopbiequepbffta nomiatur.c.vu deonib"
y bommtbuBmifccanwr
.c.
Uidcrunr. .. .
Otuantoeprtllmrforesertertelogic» JlndcmoibuandcqieTintptibus
dq
.i.ronalipbilofopbia
platoidfintba utanffalUqjfcabdeaut(gnoritam
bcndi.c.rq. O.6 aut. uclmc.c.rp.'. UelUj rt.
O jod cttamirt morali pbilofopbfa bcabijciendoculmdcmonu
?"apuy
pbtoniciobrineantprindparu.c.ritj. Utum.c.nrq. Oiutaigif.
"Reltqua. OLuid bermce trifmcgiftue
6 idoUfe
£>ceapbilofopbtaqacad vcric.nctn fenfcrittivndcfdrcpotocrftfuperfti
fideicbriftiane
propinquiue
acceffit tiortca
egfptias aufcrcndas.c.niq.
.c.i)c. Tluncfa. Tlam.
-Quefit mterpbfbfopbicas
artcarey Otiobermce patenKr
parcntu
fuop
ligiofiejcccllcntia
cbriiKani.c.)c. fit confeffua
erro:em
quemtamendo
Tlccfi Izas (ueritdellrucndum
.c.^ni(f.
UndcplatocamfnrcUigentfam
poru Om.
critacquirerc:
quacbriftianc
fcknrie £)ebisquefancfie
angelis
7bominf'
propinquAitir.c.ri. rDirant. bueboniepnrelTecommunia.c.o^.
-Quodenam platonM l?devttovero Tlulloig:.
dcobenefcnfcrinnmulria
tamendqa 416oierdigfepagano^circaboica
facrafacicnda mortuoafueritiplctfl.c.jcj:Pi.
Sane ad.
£>cfniaplatonierqoa
diffiniont
dco0 fcemodobonorfe
qu?cbriftiaf
mar'
noneflenifibonoeiamicofcp
virturii tyabuB
impendunr
capitulum.prvq.
iC.riq. Oua^cr. Tlcctame.
t>coptntone
corumqn(ronatcsani-'
mastrium«^encrum
eflcdijrcnwt:id 3ncipidntnonilibrt rubrice6dui
cftindqsceleftibusrm
demonibus
ax tatedeiiuguftint eptfcopu
crei6:i inbominibus tcrrcms.c.rrtq.
a t> qticmardculudifputario p^
O.6 ncq?
proptcracrcacorporanccp mt(Tiapen«ncrit'.7qui8
difcuti
l>p^fuperioia
bitacta:demonee
boib' cndum
fit dcr?ffJuaqueftione
capttu
ancellunt.c.jcv. .<luaobre lumprimunt. £t bonoe.
-Quid
demoribus
dcmonum
apulei* 3n lYdeonce
<?bu9
dqfupioreg
ft fit
platontcoe
fenferir
capitulum.jcvi. aliquaparebono^quospteftdio ad
t>cmorib* ttra beatitudtne
pofTit
buana afapci
Jlndignofitcosfpa abboin*celua ucnirc.c.q. 3lpudple.
quo?zvttqsetoporteat
liberaiic.w <lt« deonib"spuki"afcribar
(Jb*cuj
fj. Cuaigf. rowm non fobtrabat nfbil virtutto
OualfefitreUgio:
(nquadocetur
q> afTignat.c.iij. O.ucigif.
boicsvrcdmcndcfdije
bdtsdeonft)* £>epcrturbationibu9quc8m'mo
ac'
vti dcbeant
aduoarie.c.
jcvfti. Ci'dunt:qucrttpcn'patcn'corum
floico
runcp
fcorentia
capttulum.fiq.
i>«impietatc
artiemagfcc:que
proci' Ouefunr.
OoiodpaflToncs
quecbriftianoeani cclcftcs
dcclmantes
frenaptagiabor
moeafftciurunonin uitiumrrabant busn mtran:d.bueadamiritiadcop
fd utrtutemejccrceant
capitulum.v. dcmoncefuffragcntur
.c.jcvt
Tloneft. £rgo deo.
<Quibue pjfTiombuedcmonco confi' 3d comcndadi virabcatarqi prkipa
cence
apukiocpgiranturqBorumo-' honccfumibom:ntalimcdiatorc irt
pcbommce
apud
dcoe
alfcritadiu' digc
botcm:quali8
eddcmon:fed
tali
uari.c.vi. jQuainteri qtialiscunuecbrift°.c.jrrq.
d«fancri'0. "boc utfa.
Guod phronidfigmentte
poetarum Q.6 falladadcmoniidumfuafnfcef
infamatoe
dcoa
altcranr:de
coiurarr fioneuiafporidctaddcu-;
bocconar
orum ftudiorum cerramine: cum bc rt botce a uia veritatie aucrtat.c.jrn'
parteadcrnonum
nondcommfinc.c. 9. f alfiautc.
.vtj. Ouod fi Ooappcllatiodcmonumia necap6
culrorcscor afTumafi ftgnificatioc^
£>cdqecelcfhbua
7 dcmotbua
aczis: alicuiuebonLc.pjr. Scd ne6.
bommibufqjrcrrcnieapuUqplaro £>equalitate
fcicittie:q
demonce
fup^
nicidilfinitiocapitulum.
viq. bosfaat.c.)qc. -Qoang'ct.
2ld quemmodudneuolncritdcmdi"
3n amtciriaccleflmm
dcorumperm boemnotcfd.c.xjri. £onrra.
fercelTionem
dcmonumpofl"ttbomt' OuidmtYirircrfda^fco^angclop
1
n(prouidcri
capitulum.v^. t fcientiam
demonum.c.jncq.
2(c p boc. iDieigir*.
O-iiodfccundom plarouiefentcrmai Tlomendcoju^fatfoafcribidqa gcn
minuemtfcrifincbominceincorpoz tiu^tqnodtamet angclisfacris7bot
mortali:q>dcmonesin etezmim.c.j:. nibusiuftt'9cr dmmarutnfcnprura-'
"plotinue. :ii auctoutarccoec.c.*boe fi.
Jbcopintoneplatonicorum : quipci
tancanimaB bommumdemones clTc libri decimirubriccaurclqaugufttni
poit corpoza
capitulum.p'. dcctuicate
dciincipiunt.
£>i'atq'dc.
t>crerrenio
contrariijerquibus
fccurtx v £ri bcatirudincftucangclisfi
dumplatotiiccadcmonum bomimi' ucboibuspunumdcu; mbut
q3naturadtrtinguiturcapirulum.
xq. criamplatonicOBditfmilTcifcd
vrrum
Scd nunc. bi quoaadbocipfum colcndospu
Ouomodo dcmortcsfi neccum dqs tanrrvnicantumdeoancttamfibi fax
bcati:ncccumbortnntbusfunt mifc" crihcarittelinteffe
qucrendum.c.prix
ri:mtcrfrranq?partcmfmc vrriufq3 mum. Omnium.
communtonc fint mcdtj.capitulum.£ £>efupcrnaiUoinatione4dplotinua
tq. £ft itaqj. placonioisfcnfcritcapitulum.q.
3n bommee cumfint mortalcepof^ Scdnoe.
fmcverabeatuudinc tiTcfeltccs:c.)cti i>cucrodciculru:aquoplatonicig»
n. Urrum. uis crcatorcmuntucrfitatisintcllqrcx
Jbemcdiatore
dci7bominumbomic rint dcuiarunc
colcndoangeloe
fiuc
cbrifto i'efu.c.)T* Si autcm. bonosfiuenuloa boitorc diuino.c.
2lnronabiT:
placonid
diffinicritdco0 "iq. O.uccum.
£>dacvotuntateqaia
fempcrilli vni mcnritaquai:
difcrcta^nofcangcloa
uerfa
quef«itficplacummr
fadeda: ftgnat08:7
<yqutdiaquas
criflimant
quemadmodum
fectacapitulu^.jgci. noncreatad.c.jrprfttj.Ouany.
OLutd cft.
rerum ltj auguftini
deriuitarcddm
a bonocrearo:ebcnecondttarum bricclibriduodccimi incipiunr.
quedamdflplicent.
t purantnullam
malam
eifcnaniraum
capitulu.^q. d £ unabonorum
angelorunq?
t>ancifi. rtatura.c.j. 3ntcy.
kearozemquoozfgenfe
doctrmafo Tlullameflcnnadcocccdtraria:qaia
culpatur
capirulum.Eciij. ab coquifummcc7 fepebocrotum
Sed mlto. Vickfdtpfiieeqdnc.c.q."bcc:
£>e
trinitatedivu'na:quc
peromniao-' t>cinimtcis
dcinopnaturaf^p ?tra
pcrafuafignificarionie
fucfparfitin' riamvoluntacem:quccum
ipfis nocj
dida.c.jrpiif. £redim*. bonevtiq3nature
nocct:quia
vfdutn
£>ctriparritatotius pbilofopbtc
dif'' ft nonnoccrnoncft.c.lij. £>icuntur.
cfolma.c.jqcv. Ootarum £>enaturaiVrdnaliumaut vira caren
£>cimaginc
fummitrinftatfsqucfc riumrque
mfuogcncarcpotdmcabv
cundumqucndam
modummnatuza ntuerfiratis
dccorc
no difcrcpar.c.iitj.
cftncc dum beatificaribominis.c.^ £etcrum.
vi. £tno9. Oiuod momninaturafpcdcacmo
£>eefTcntia
7 fci'a:Tutriufc^ amorc.c. laudabtlisfircrcaroz.c.v.Tlature.
.rrtfii. jftavcro. 'Quecaufa
fttbeatirudinis
angeloru;
3lnetfpfuamotcm
quot dTen fdre bonorumitquecaufa
fit mifcrie
agcx
diligimusdiligcredebcam":quo ma lommmalozum.c.vi. "jbroinde.
giadiumctrinfrarietonagirripropin-' jCaufam
cffidcnrem
rtialcroluntatia
qttamus.c.rinfiq. Bcd6du. none(fequerendam.c.vq.Tlemo
ig£.
ibcfanctorum angcbmmfcfaqiu r:i Jbcamoieperucrforquo
voluntasab
nftatcmin t'pfaeiueddratcnoucrunt mrommutabtlibonoadbonummux
quaoperutn
caufae
priusin opcran tabiledefidr.c.vuj. 3temfdo.
tc arte:§>
in ipfiaopcribusartfficiem 3ln fancriangcliqitcmbabentcreato
tuentur.c.)cj:i):. 311« q»>'p. rcmnaturc:cundcm babcatbonew
£>efcnarijnumezi pc:fectione:qui
par lunransauctozcmrpcr fofrftumfanc
riumfua^quantitate
cortipletur
cap. tummctecaricate
dtffufafcmpcr
fuif
.W. t)cc. fceriftimant.c.ijc. £um.
£>cdiefcptimo
mquoplemtudo
i rc t>cfjiritarect'u8
biftojscquemulra
n feptfo. miliaannorum prercnris tcmporib*
afcribit.c.jc. fatlurtt.
antm'o:cvolontee
y mundi.c.jnqcq. tocbisqut^unc qutdcmmundun
tlcqute. fcmpitanttmputant:fcd
antmnomcx
rabtlc6.*autcundcmunumcerta conx
ibeduabue angclo^focfctatib"
dfucr clufioncfeculoramfcmper nafcutie.
fisatjdtfparibusiq
n incogruettelli' foluiopinanf.c.r(. 3lltj vcro.
gunfluci87tmebrapnoibu9 nuncu O-tiidrndenddfirbisq*primacondi
patc.c.jejoriq. "f>eccaflTe. rione
boierardam
cflccaufarttur.c.
£>e
coq?quidaputacincoditde
firma ")rg. GJbaarc.
£>e
rcitoluttonc
fcculop:
qVcettofi' 2tnulliuerr mtnimc
crcaturc
polTinl
neconclufie:
vmvfaleptncudcozdtc^ dtciangclicreato:cccapitulum.)C)riiq.
eandeqj
fpcrnrcdituraquidampbilo Sedcum.
fopbtcrediderur.c.jciij.
t>ancaur. Omnfomnaruram?onimum fped'
£>etcmporaltcondirionc generfobux cmvniucrfccreaturenonnifi opcrt
mamrquam d.ue nccnouoconftlio
conftitucritnccmuubili roltitate.c. t>eplatoirtco:um opinione
qua puta
.riiq. Outd. ucruntangcloe quidema dco condi''
JlnvtdeiJBfcmpcrctiamdommtis toorfcdtpfoecflcbumanomm co:po
fuiiTcfempcrtntclligarancrcdcndum rum conditozcs capituium.^ri.
fic:crcamrartiquoqucnunc)»am dc' 3ta fane.
fuiflecui dominarctun 7 quomodo 3« primobommco:tam fuifie om/
dicaturfcmpercrcatum
: qnoddid ncmplcnuudincm gcncrio
bumai:in
nonpoteftcoetcrnpm
capttulum
.jn?. quaprcuidttdcusqueparebonorati
daclTctprcmioquc
damnandafup'
dem Tluncqm.
<luomodointclligendum
fttpromif
fa bomim a deo vita eccrna aut tcm
poracterna.c.>:v{. Ouc fecuy 3ncipiunt.xitj.libri
rubricc
b. teddaurdqaugurtint.
O.uod 6 incommutabili confilio aut
voluntarc fidca fana dcfccndat conna
ratiocinarioncs
co:um:quiopcraejcc d £ lapfuprimorum
bommum
terniraterepcttrapcr
cofdcmfcmpcr pcrqucmcftconrraaamoualitae.c.
voluntfcculomm
rcdtrcctrcuttus.c. primum. £j^cditie.
£>ccamo:tc:qucanimefrmpcrvtcun
£ontzaCOB
qutdicunreaqucinfinira cpuirtureacdderepotcft:?ea
cuicor
funtnecdcipoflefcientia
compreben pu0obnopum
cflcapttulu;
fernndo.
di.c.jcviq. 3"ud aut. Sed5 ipo.
befeculiflfcculo2U5.c.p')C.OL6
vtru^. UtrummozBqucpcrpcccatumpriy
t>c impicrarcconimqui alTcruntant morum botnmumin omncabomics
maefummc
rcrcq?
bcarirudmio
par prctraji
fqf:ctiam
fanctis
pena
pcccati
tidpcsitcrumatq?iteromp ctrcuttua Tit.c.iq. Tlo aiit.
fcmporum adeafdf
mmiferfoslabox £ur aba'equ(pcrgrarfamregcnera^
rcfcprcdituras.c.jcj;.OLUO^
.n. tionisfuntabfoluria pcccato
non
t>tcondtttone
vnuta
primtbominia auferatur
mosidepena
pcccatuc.u^
iirq; mcogcncriebumanicapttulum Tlon cim.
"jrjri. "bacigituj. O.uodficurm/qui
male
rtunturlcgc
O.iiod prefcicritbortimV*m
qucmpr( qucbonacft:ita iufti bencvtuntur
mumdcuecondidic
pcccaturum:
fi^ mozrc
qucmalacflcapitulum.
r.
mulq?prcufdcntquantumptozum
populorumcj:ciuegcncrc
(n angclo^ cum.
rumconfomum fuaclTcrgraria
rranf £>e
gcncraUe
motismaloquoaninte
laturus.c.wj. 11"^!i"nc>- 7cojporis
fodetae
fcparaturcapi.^.
Jbenaturabumancamme
creatc
ad Cuaprop
imagmcm
de».c.j:xi9«^«it crgo, tcr.
Ouod umucrodcofacrifidumdebe Dcarcatdlamentfmfracultrqjfigno
atur.c.fiq. "buc nos. rum:qadcommendandaj lcgisac,p
£>cfaaificijaq dcuon reqtririrfedad mtflTionw
aucwritatcmdiumiriwfac
figmficattonem coraobfcrua:iuolutt
querequirit.c.v. Ouiea&t. £ontraCOB
quidemtraculsquibua
6cucroprofcctoq?
facrifido.c.vt. dcipopuius
crudirus
cft:ncgant
cccle
"p>romde. furticteItbnoctTccrcdcndum.c.prijj.
Ouod fanaorumangdom^eaftt in 3ln dicet.
nosdilectiorutnosnonfuoefeduni Queratioftt ptfibflisfacnficq:yvni
ue ucudducliruclTecultoice.c.vtj. vcro 7 inuifibili deoofferri do«t uex
ZDerito. rareligio.c.jcijc. Out aiir.
J>emiracuttequedeusad corrobo' C)efummoue:oq3
famfido:quodip
randamfidcmpiorumeriampcr age (cdei7bominummcdiato:effiectus
e
lorummimftertum promtlTia
fuiaad .c.]^c. Unde.
btbcredigiuruacft.c.viij.Tla
nfmie. i)e modopoteftms
dcrtioitibua
dare
£>eillicitieartibuecrgademonu^
cul adjlorificandoafanctogquipertuU^
tum:inquibuaporpbyriuspbtonic" runtia} paffionem:qui
ercosfpuitua
qucdam
p:obando:qucdam
quafiitn nonplacando
ipfosfcdmdcopcrma
probandoucrfatur.c.fjc."bcc7alia ncndovicermt.c.i. ZDodcra^
)betbeurgia:quc
fatfampurgatione^ tis autcm.
animia dctnonumtuocationcpromit . Undc ftc fanctt'9aduerfum dcmoncs
tit.c.jc. £cce. potcft49:7vndcco:disucrapurgatio
i>ecpiftolapo:'pbyrtjadancbuntem .c.j^q. Ucra pic.
egyptium:(nquapccic de diucrfttate £>eprmcipqa m quibueplatoaidpu
dcmonumfc doccricapitulum.ti. garionem antmeefleprofitcnwr.c.^;
ZDfltU9.
£>emtraculis
quepcrfanctorum an^ £>evnoucroq^
prindpio:quod
fobj
gelorujmiiufterium
dcusueruaope-' bumanam naturampurgatarqj rex
nouat.c.wiiq. Scd fb*.
i>cinuiftbilidcoquifcuiftbilcm
fepe Omnesfanc:o9
7 fublcgiercmpore
preftirit:nonfccundum
quodcft:fed 7 fub priozibuefcculig:irtfacramcn
fecuudum quodpotaantfcrre«rneit to 7 fidecbriftiiuftiftcatosfui(Tc.c.jc
tC8.c.j:it}. Tlecmoue
C>ctmodcocokndononfolumprop Jbemconftantiaporpbfzgintercon
Kr <:rcrna
feden'am
proptcrtempora fcflfioncm
ucridei7cultumdemonu^
lia bcneficiarquc
vniuerfain tpftU8,p fluctuantt8.c.j:)cvi. Tlefcioquo
uidcntic
porcftatc
confiftiitcapituluj i>c impictatc
porpbfrg: quactiam
.pttj. Sicutaiir. apulcptrSnfccndit
errore^ capiculu^
C>e
mtniftcriofanctoiumangelorum Vf.v^. Ouaitto.
quoproutdenric
dtiferuiunt
cap.jrp. Ottibue
perfuartonibue
porpbjnus
Sic itacp. occecatna
nonpotueritueramfapten
3ln dcpzomereda
beata
virabiaagef rfaquodeftcbrtft"agnofce.c.j:jvtg.
ftt credcndum:qui
fccpgantcoltbo'
norediuinoranueroillie qui non fe t>e mcarnarioncdomunnoftii icfu
fcdtmi dcofanctapredpiuutrcligioe cbriftirquamconfircripbtonicorum
feruiricapiralum.pri. Ouibus. embcfdt
impic
"p>rcdtca9. dumdioma
rcftimonu
fcnticndum
Ouanta
plarpnMdogmatte
potpbf rit.c:i]c. Tlanc.
riuorcfutaucrit:7dtffmriedocorcfit £>erimplidtincommutabilt tnnita^
"c.jgqc. Si poft. rcpatrist fiiq 7 fptrtruafanctiunius
£ontraargumcnrum
platonicozum: dci:cuinocftaliudqualttae
aliudft?
quoaiambumanaaffcrant
dcoceco ftanna.c.jc. £ftitaq?
eternam.c.]rflri. falfo. 2u ciusbcaarudirus
quamfancnan
£>evnivfalim aieliberande:qua
po: gcliabumiofui fcmpcrbabucrunt:
pbfrius malcqucredon rcpir7qua, ettamtUosfpiruuequi mucriratcno
fola gratiacbrirtwnarefauir.c.^jcij. ikteruntparhcipcs
tuifTccrcdcndum
fceceiligto fu.c.p. <luccum.
£>ccomparancncbcatitudima
iutlox
rumnccdum icncntiumpzomitTionia
3neipiunt
ltbri.ri.rubn'«6 duita-' diUtncprcrr.ium:7
pr;mo!um,in
para
tcdcibcatiauguftifii
epi difobominum
antcpcccarum.c.)^.
Tlccipos.
2(nitavniua
fclicirans
omnce
angcli
tu.t.cclcftis
acfccne
iiria1fines fintcrcaturtnccplapfuroslc pcflc
iciptutdcmonftrari.c.i.jCtuitatcj. nolTcquidapfilunt:7poftluinarnla
i?ccognofcendo dco:adcuiusnotitr bmtiotnpcrfcucraric
fuc prefdcntia^
amnemobominumperuentt:nifi
pcr cccepcrm
t qui llctcrunc
capitulum.^t
mediatoacm
dci7 bominumbomine q. Sutucup
icrumcbrifto.c.q. ^Dagnoj. O4iogcncrciocunoaiadtctum
Itt de
£>cauctoritatc
canonice
fcripturedi' dtabolo
9 inuchtatc
noftercrit:
quia
uino fpiruu conditecapirulum.iij. uenrasnoncftmcocaptculum.jrtiq.
UiTibiliuj. Subicnt.
t>ccondittonc
mundi:que
necrnrcm" Oaidfcnncn
dumfit dceoquodfaip
poraltsftt nccnouo dciozdtnatacon tumeftabtnuioaidboluapccar.cp
filtorqaariportcavolucritquodantcx v. 3ilud et.
snolueric.c.tiq. Sedcfd. £>cgradibus
7 diffcrctqe
crcaruraf.:
Tam nonefTe
cogitandum
dc infini' cpalitcrpcndetvnliiatis ufue:aliter
tistcmporumfpacijsanrcmondutn ozdoranonis.c.pvi. 3" ^is q.
cpnccdeinfimttslocoru^
cspitutii.
v. Uittummaltcie
nonnarurameflcled
Oeinridl. comranaruramrcui
adpcccadum no
£rcationfemund^rcmporumunum conditocau!acfl fedvolunrae.c.prq."
cficprinctpmm:ncc
almdaliopreue^ "p>roptcr»
ri.c.vi. Sicnfm. £>cpulcbritudinc
vniocrfuatierque
p
£>e qualiratc
primorum
tfierumquia o:dmarionem deietiamg:contrano''
anrcquamfolfierctuefperam
i ma' romfu oppofinoneluccmio.c.xng.
nctraduncur
babuilTc
capirulum.vi}. Tlcqjetm.
31lo^adr. Oiuid fcnrtcndu;
vidcflturdtuiludc'
<luequaltTuemtclligcndafirddre' ircrluce7 renebrae.c.p^:.
-Ouauis
quicay poftopcrafej:dicramrequix fcecog?p' dtfcretione^
luctsarj tenc-'
euittnfepttmocapitulum.rtq. brarudictumcft7 vidirdcualuc^a
£^5 crgo. qt bonae.c.^. £>«qjncc.
Dcangclozutncondirion?quidfcc
un £>cctrrna7 (ncommutabili feicnria
toemortc
quanoregencrati
pcbrifti ciuefpiriruate
aUquid
mtdlfgi:
falua
cdrclTioiicfufapiut.c.rij.
TUcjcuqj. ueritate
narraooius
biftoriccdccor
<luodi facrio
pmcmortte
p uc:(tate poraliloco.c.jcp. Undend.
fufccprio
fccude
fit morrisabfolutio £>ecorponbue
fanctorumpoftrcfur
.c.vuj. Si cmm. rccrioncm:quc
fic fpiritaltaeruntut
Xempus
mortfequo
pitcfcnfueau- noin fpuicutncarouertatur.c.)cj:t}.
fert':imon£tibueanimorr.iis
cc di' £orpac:go
cendue.c.fc. Scd id tpe O.uidtncelligcndum
ficdecorporca
£>cvita mortatitfcque
moreporiufcp nimalii dccorporcfptritaliotq mo
uttadicedae.c.)C. £j:quo ci^ riunturin adam:qut
no utuificatur
i
3ln quifcp
fimul1 uiuea
polTiteflcet cbrifto.cRaq. Tla; ficot.
moituue.c.jrf' Si autcm. -Qtualircr
«ccipicda
ftt uf ill* inluffl*
<lua motepmifboib"dc"ft madatu no mquapnmuebomofactuac ut
eTtrafgredercnrur
fueritcommatua animauiucieueltllaquamdommus
.c.p5. JCumcrgo. fecic
diccrw
accfpue fpiritumfancru^
"JbreuaHcattoprutiorubominu
qua
primafenfcrit
pena.c.pij.TUipofka
O,uali8bomofit factusa deo:7 tn "Rubricc.tftij.Ubri
dcctuitatcdci
quamfortemdcdderitfueuolunta' bcatiauvjufhni
cptfcopi
mciptuc.
tisarbitrio.c.piii}. £>cuscim.
-Quodadampcccans
priuareUqw p £r tnobedimtiam
pnmtbomf
rit dcumcprclinquerctur
adco:7pri nisin fecode
tnortie pcrpetutx
mam fiiifie anime mortem a Aio re tatcm rutturos fwfiV.nifi multoa dci
ccfTilTc.c.]cv. Oulobre. grarialtberaret.c.t. jbitfmua.
Jbepbilofopbtequifcpararioium
a £>cuicacarnaliqucno crcorporisra
corporenoputantcflcpen»Um:cum tum:fcdchamejcanimiincelltgettda
platotftducat
fuitimumdcumrnino' fttuitqs.c.q. "jbn^trgo.
ribuspromitttnKm:ynung'fintco: *peccari
caufajcjcanimandcj:came
poiib"epieduc.jcvi. Sedpbi. prodiflci corrupcionent
cppcccaro
jContracoequi aflcruntterrcnacor^ contractam
nopeccatum
cflcfcd pex
poraincorruptibilia
ficrietcrnanon nam.c.iq. OLuauie.
pofTc.c.p^. £6tcdiitet O.uidfttfecundum
bominc^ qutduc
£>e
cerreni»
corporibus quepbilofoy fecodumdeutnutue.c.iiq.
Cuincrgo.
pbifirmaticcleftibuscfleno poffc: Xiuoddc corporisanimcqjnatttra
quiaquodcerrenu e naturaliponde rolcrabiliorquidcmplatontcoruq^
uoccturadarra5.c.j:vitj.
Sjnccefle. manicbcorum
fit opiniofedi ipfirex
JConcra
eorumdojjm.ita:qui
primos probanfqu»niauiriorocaufasuax
bomirtea
fi no peccalTenr
tmorrolco twrecarntsafcribot.c.v.Tlotgitur.
fu(lTenocredut.c.)cij:.Tluncde. £>cqualitateuolatatisbumanc:fub
-Quodcarofancroramquenunc rcx cu:ii9iudicio affcctioncsanimi auc
quiefcitin fpcaninclioremrcatpcrax prauebabdfautrce.c.vt.3ntc(t
aute.
da fit qualitatonqr futt primorum Jlmoretni dctectationcmtndiffercf
bommumanpeccatum capitulu.tjr. i in bonoi in maloapudfacrael£as
"p>romdc. mucntri.c:vq. Tlamcui".
£>eparadtfo
mquoprimibomincs Jbetribuspcrturbaaombus
quaftn
rccccpoiTufignificatione ammofapicntisltoid
clfeuolucrtu:
dolorefiuemftina:qua uir' £>ecopulj coiugaliadeoprimitueiv
tas arttmifentircno dcbcatcap.vig. Hirucaarquebcnedictaa pinilu.jrjri?.
Ouas c"m. Tlos aure.
£>cpcrrurbariontbus
antmtquarum 2tn criamin paradtfogenerandu fuif
affcctus
rcccosbabct utra luftorum fccfi ncmopeccalTer.ud utru^conrra
actumlibidmiepugnaturatllic fuiP
2ln primosbomincsin paradifocox fetrraditiocaftiratiscapituli^.jrnq.
ftituro8:nulli9pcrmrbationtbueprt" Outfquis.
ufg»dcliqucrinraffcctoe
futlTccrcdc' OLuodinfontcebomincsT mcriroo'
dumdt.c.jc- Sedutru. bcdicnrie
mparadifo
pcrmanercsuta
£>clapfuprimtbomfnteinqnobcnc gcnitalibus
mcmbrisfuiflentufuti
condita
naturac:ncc
porcrtntfia fuo adgcncrarionem
prolte.Ticu
t ccteris
auctore
reparari.c.]ri.Sedqtde". ad arbirnumuolunrans cap.jgcuq.
£>cqmliratepnimbommiepcccati Semiarct.
admtfluc.jrq. Si queu5. £>cucrabeattcudine
quamtcmpora'
O.uodin prcuaricatione adeadop" lis uica110
ebnnct.c.
jrjrv1.
Ouaq"'fi.
malumuolutaeprccclTit mala.c.vttj. Ouiodfelicicae
m paradifouiucntiii
3nocculro. I mccrubefccndo
appcritugencrandt
Dcfuperbian JiifgrclTionie.-quc
ipfa otficiumcrcdeda
Iir miplcrcporuiflc
fuit tranfgrefTiortc
dcteriorcap.jriiq. .c.j^vi. Utucbar.
Scdeft. £>epcccatoribue
7 angelis7 bommf
i>e(uftitiarttriburiom8:quafn
^mi busquorumperuerfitae
no pcrwr'
bommcspro fua inobedientia rece' barprouidentiam
deicapituUl
.
pcrur.c.jrv. Outa ergo
£>chbidiiugmalo:cui'us
nomcncum £>cqualiratcduarumctutratum rcr-
multis uittjscongruanproprie
rame reneatq?cclcftie.c.^nq.
fccaunr.
motibuaobfccntacorporteafcribif
.c.jw. £u igitur. "Rubncc.j^.librt
deciuitatedeibe
Jbenuditateprimorumbominuin: ariauguftinicpifcopimcipiut.
quampoftpeccarum turpempudcn'
damque
uidcruitt.c.p^ ZDmto. d £diwbu9ordmibiwgetiera"
£)epudoreconcubitusnon foluin tioniobumaiicmdiuerfooff'
uulgarifcd criamcontapli.crv;i}. ncsabtiutio procurrcnrie
c. primu?
Opue. £>cfelidcarc
Omodpartcsircatqs
libidiiitetatn J>efiltjecarnfe
7 fil^s promifTioius
uiciofcmoucntur:ut cas necelTefit .c.rj. TUtua cft.
freniefapienhc
cobibcri:qu£
i ilUan- £>eftcrilitatcfarcquamdctgrariafc
tcpcccatum nature
fanitate
nofucmt cundauit.c.itj. Sazaqppc
.C.PJ:. "bincctia. £>ererrcncciuitattscocertatione
uel
£>euaniflfima
turpitudinecynicoruj pacc.c.iiq. Xerrena.
.c.^. t)ocilli. ^ £>eprimo rerreneciuiratieauctore
£>cbcnedicrione
mulripUcaade
fccu^ fratricida:cuius
impietatiromancu:
ditatii bumane
antepcccatuni:
quaj biscdditorgermani
cede
rcfpondcut
preuartcatio
noadimeret:-!
cutlibt'
dimamorbuaacccflciit
capitultl.rjri. £>elanguoribu»quosq: pmapccca
jlbfit itaep ttetiatn
ciucs
ciuuatis
dcimbuiua
uttepcrcgrmationc
pat(6tur:7
aqui" rincrc.c.rtnij. £t fetb.
buadcomcdcnte
fanantur
capitu.vi. £>cftgntficatione
quci cnocb
trada-
languor. ttonemonftratur.cjctp.
Tlamtfta.
£>e
caufai pcrtmariafcelcrt'8
cain: tJceoqccamfucccltto
m octauaab
quemafodnoreconcepto necdd fer adam gcnerarionc
daudirur:?
tnpox
moreuoQuitcap.v>ij. Sedboc. fteriaabeodcm
parreadam nocdeci'
-Querariofuerirurcainmtcrprinci' musmueniturcapirulum
uiccftmu-.
ptagcneria
bumani
conderet
cmita' £>icet
flliq^f
tcm.c.virj. Tliic aute. <GLua
rationc commcmoratocnocb
£>clongauitabomfnumquefutt arv qutfuicfiliuscain:tonusgcneratio
ted;luutum:7deampliore
buttuno' nis eiiiDufqsad dihuauinfir conti'
rumcorporumformacapitulum.ijc. nuatanarrario:commcmorato aute
Quiobre. enoaqui fuit filiuofctbad condirio
£>cdiffercnti3quaintcr
bebreos
et mBbumaneprinripiumfit
reditum
noftroscodicea
uidenturannorum .c.jqri. "p>rimo.
inimcndilTonarc
capitulum
dcdn\o. .DelapfuftUorum
dcialicnigenarum
Q.UOcirca. mulicntm «morccaptorum uudc ct
t>canni8matufakm:cuiuactao.jrii omncecpccptio octobominibuedtx
q.anniouidcturdiluuiumcjcccdcrc luutopcrircmcrucruccapitultt.jrrn.
"c.fL pcr bac. "bocitaq?*
Jbeopimoneeorutnqui primorum 3lncreder»dum fit angcloefubftan-
temporumbomineetam longeuoe tiefpiriratoamorcfpeciofarummu^
yfcribiturfiuflTendcredunt
cap.jcq. lierumcaptoseorundem
iniflc con'
Tlcqucei"5. iugia:cj:quibusgiganteefunt creati
3ln in dinumcrarfone
«nnorumbex .c.jcyiq. Tla »cade.
breorummagis§>.Ip;. inKrpreturn O.uomodomtelltgcndum fit <ycfs
ficfcqucndaauaoritascapttulw.
jrn). qui diluuiopcrdcndicrantdommuf
Sjcoboc. di]cerit:erurttdic8
eor«5ccntiiuiginti
£>epartlttateannorum:qui tjfdcm amtt.c.jcpiij. Ouod.
quibuenuncfpati)87 in prioribus £>tira dctquemcommutabilem tra'
fcculisconcurrcrunt
capitulu^.^iq. quillitatemnullainfUmnuuone pcr
tlac iam.
3ln crcdibile
fif.primifeculiuiroeuf "duodarcaquamnoctufluacft fa
q ad ea etate^quafiliosgcncraflfere ccrc:inomnibuacbriftutnccclcfi:tinx
feruntur:aconcubuu conrinuifle&' quefignificctcapitulum.pj:.fejrrum
ptrutum.rv. t>iccr. Jamucro.
£>eiureconiugiorum: q>dilTimtlttcr £>carcj fltquediluuio necillio e(Te
afubfcqumribusmarromebabuex coiifentiendumrqui folambiilonam
rintprimaconnubia capirulum .jrrf. redpiwntfinJallegorica figntftcano'
ncinccilliequtfoUs figarasdcf"cnx
^c duobuscyunogenitorcprocrca- duncrrepudtau biftoricaucritatc.c.
tis patribusarqueprmcipib".c.^g. Tlonrame.
£um ergo.
Ouidrignatumfitmabeli fcrb et 3ndpi6f.)cri.Ubri
rubri«'de
cnoo:quodapparetad cbriflumcc ratedd augultinifpifcopi.
corpueCIUB id cftad ccclefiam.pcr
a Tl poftdtluutuma noeufque mfgrarionctbarequacbaldcos
dcfc
adabraartialique
familicfccS' rcnsmm foporamtam
rranfiuitrniU
dumdcumuiuenriumreperiantur.c. U ftltj ctuunacborfaaaficmcntio.c.
primu. "£>*diluuuL
Outd mfilqs noepropbericefuoit t>eannistbarequiin cbarrairitc te"
pfigurarum
capitulum
fccundum. pusimplcuitcapiculum
.ptq.
Sed nac. £>cfuncta.
£>cgencrjtiombus rrium filtorum t>ercmporc
promifTtonis
abracrqua
noe.c.iij. Seneratidef. fecundumprcccptum
detcpiuitdc
£>cdiucrfitate
linguarumprincipto' cbarracapitulumdectmuquintum.
qucbabploniscapirulum
quartum. O.iicd vo.
£u crgo. t>eordtnei qualirateprcmilTionuj
Jbcdcfccnrionedommf
adconfimde' deiqueadabraam
facrcfunr.c.
jri.
damImguamcdiftcantiutn
runim.c. 3«m.
.v. Otuodci^. Jbctribuscrccllcntionbus
gcnKom
<luali8 mrclltgenda
fit locunoqua regnie:qnorumid cftaflyriorum135
dcusangclialoqutturcapitula.vi. abraamfublimiuscmincbat.c. rvq.
"f>cr tdcm.
2ln omnebelbarbtn genusetiamre' t>eireratoalbquio dd ad abraam
moriflTtmc
aterrtsiitfuleej:eonumcx qaocii fcminteiuscbanaanrcrra
ro accepmmtrqui
marcadiluuqin' promittifur capitulum.
jrvio.
undahone
lcruatuecftapitulu vq. £gze(Tuf.
Sed qftio. t)efarepudicttia
incgypto
pcrdomt
Sncjrpropagiiicadjmticl ftliorutn mumcuftodirarquam abraamno uj:
noequcdamgcncrabominum monx orcmfuamcfiedtjrrraf.fed
fororcm.
Hruofa
prodtcrinr
capitultf
octaud. capirulum
dccimumnonum.
.

^Qucrit^et. £>«'nde.
3tn mfcriorcm
partemtcrreque no-' JbcfccdTionc
lotb 7 abrae:qucillis
ftrebabiratioiuccmrrariaeft
antipo^ faluacaritate
complacuit.c.ri:.
das baberecrcdeitda
fu capitulii.fc, "Reucrfo.
<luod vo. ibetcrriapremilTioncdd qua tcrra?
jbegcncrarione
fcm:m cuineproge^ cbanaan abrae7 fcmimctuem per
nictcndcnsadabraantduttatisdci pctuumpolliccrurcapitulii.rn.
ordocUrigiturcapitulum
dccimum.
Xcnedae. t)efuperan'8ababraam
Oaod caprimituQImguam ufubo-' domorum:quando lorb deapriitra
mmumfuerit:quepofteabebreaab tc eripuit:7a mclcbiTcdccfacerdotc
bebcrnomtnenucopata eft:t i cuius bcncdicrue cttcnpirulum.rrn.
familta rcmanfir cum d^ucrfitas cflet t>oc rnfo j
factalinguarum
capttulu
vndccimu. £>cucrbodom{nt'adabraam:quo
ci
-Qiuiobrc. promitttrurfecundummulritiidtnc^
"beflrticulotemporia
m abraam:a ftdlarummulriplicandapoftcritas:
quofancre
fucccflKoms
nouusordo. quodcrcdcns
luftiftcatus
eadbucm
contcjciturcapimlum
duodecimum. preputtocon(h'tuni9.c.)cj:ia.
Tliiciam.
Ouc ratiofcdflcuideatunuti tranfx t>cfigmficatioe
facrificqquodabrai
oflferrepreccptua
dfccum popofaflct 6e gemmteadbuc in uterorcbcccc
utdcbioquecredtret
doccrctur.c.^ matrie
inclufis:
qutdindicaucntdi
picj. 3" codem. uinarefponfto
capuulum.
pjcpv.
t>cagar anctlla
farequamcadcm
Ia- Jiefboc.
raabraeuolutt elTcconcubirurn.c.j: i>coraculo7 bcnedicrione
quamife
FP. 3ambinc. acn6alitcrq'pateripfius:meritoe
£>ereftificatione
adabraam:qua ci iufdemacdilecnonc acccpir.c.jrppvi.
demfcmdcftcrilifarafilmmfpopon 3cccpit.
dinpatrcmque eumgemiumftatuit &>cbis qucin cfau7 iacobtnffKcep
i promiftifidesfatramentorircunci' ftguranturcapitulum.jcjcjcvq.
fionisobffjjitamrcapitulum.orri.
£>oftbec. ib; miflfionetacobm mcfopotami
£>e
mafcubquifi octauo
dtcnd fucx amadacctpiendam
uporcm:
7 dcui
ritcircunciluspcruanimacma quu fionequain irincrelominaint:7 d(
tedamecum dcidiinp.iuit.c.pcvn. quaoioripfiuefermruecumunajpc
tilTccujrorcmcapitulum.prrviq.
i>c commutattone nominum abrae ZPuritur.
7 fare:quicumob uniuaftmlitatctn O.ueratiofucritut criamtfraclcog-
ob utnufqueaurcmfcnccturcm
gcne nommarcturcapirulum.^tjr.
rarcno*po(Tent:munus
fccundtratie
fldcptifumuoa Q.uomodo cutnfcptuaginraqutnq?
animabueegyptum narreturingret>
g)etribufl uirfeu«langelis:mquib' fuacumplenqueepeia4 cotnemora-'
ad quercummambreapparuilltax rurccpore
poftcnonfunt gcmti.c.
j:L
braedominusmamfcftaru r.c.jrjnjr. 3ngrcfl"L
3« dcug. £>ebenedt'cttonequatti
iniudam fiU
£>clotb afodominiberato:atquc eiP umfuumpromifitcapitulum.^U.
dcmceleftitgm:confumptisridcabi
mclccb cumscocupifcctiacaftitarifa £>cfilqstofepbquosiaxobpropbc
rcnocerc nopotu(t.cap.p:^ ricamanuumfuarum rrflnfmutano
ncbencdt^itcupitulum.^lq.
£>cifaacfccundum protniftioncm na Bicut aar.
10:cutuenotnene^crifu utrtufqucpa be temporibna moyfi7 icfunaueac
renhscftinditumcap.orp. iudicum:acquccjcinde
regumquoni
"Jboftbcc. quidcmfaulprimuseft:fcddautdp -
ibcobedicnria7 fidcabrac:qua pcr cipuus7 facramemo babctur7 mc
oblationcm immolandifilq probat4 nto capdulumquadtagcUmuccrtui
eft:tdcmortcfarecap.^p^. Jbcfuncto*
3ntcr bcc.
£>e
rcbecca
ncprcnacborquamifaac
acccpvc
uprcm ca duitatedci
beariauguftim
cpifcopiumpuu.
Outdintelligendum
ftt ineoy abra'
0m portmottemfareacccpitujcorc^
ccturam
captmlum.^uq. d £ tcmporibus
prcpbctarum
capituliipnmfi.'
Xiuotcmporcfit implctapromiflTo rell'.genda
ftt fUgitariopromifToru^:
da dctcrra cbanaan: quamin pox dcquibusinpfalmodiaturubi func
flfioncmcnamifraelcarnalis accepir mifchcordic rueanttqucdonnnc.c.jc
.c.q. 3n pcederc q. S^ cctcra.
fcf rripartitiefigntficarionibus
prox 2ln promfflcpacisucritasillis ttnv
pbctarumrqueriuncadrcrrena^ noc poribuspclTitafcnbi:quc fub falo'
adcdcftcmbicrufalem:nuncaurctn moncflucrunt.c.j:iq "bocranu
adutranqucreferuturcap.tq. £>eftudiodautdindifpofmonc
pfal'
O.uocirca. morum.c.j:iiq. "jbrocurrcte.
£>epreft'gnrata
commutaticnc
ifraj'' 3\nomniaqucmpfaltnie
dccbrifto
liticircgtu7facerdotq
1 dc bie que 7 ccclcfui
propbcracunad
contcj^iim
an*rrutcrfeimieUs
perfonam
gex buiuaoperiscoaptanda
finr.c.tr.
rcnoccclefic
propbctauit.c.uq. llucianu
"procurfuf. £>ebt'9quein.]clu'q.pfalmo
ad cbri-'
£>ebtsqucadbcltfaccrdotejbomo ftum7ccckfiam pcrnnma:auc aper'
dcipropbctice
lotutuscftfignificana tediciiiurauttropicc.c.yvi.
fjccrdociumquodfecundum aaron "Qualiber
uiflitutumfucrataurcr.ndJ.c.
v. Jbebie qitcad faccrdotiucbnfti in
Sed boc. pfalmcccnccftmonono:7 dcbie quc
i>etudaico
faccrdotio
i rcgno:quc in pfalmo
.j:p.adpafficne
tpfi*fpcc^
cum in eternum dicantur ftatuta no tanr.c.rvt]. Sicut cria.
permaucnt :ut aliamcclligancurque £>epfalmorcrrfo7de.fl.7dc.jnf.76
fpondcnturctciiiacjpitulu.xn. .Iprq.inqufbusmorc 7 rcfurrccrio
-Cumigir. domtntpropbaantur.c.jrvit).
ibc dtruptioncrcgniifratLttci:quap £>ercfuric.
ffjurarur perpetuo
diuiftoifraclis t)epfalmo.lpr«q.^n
quotudcopper
fpiritalisab ifraclecainali.c.vq. rirur mfidchrae
dcclararur.c.xij:.
'Rurfus. Scd ut.
£>epromiitiombua
addauidin filto t>crtgnoacmcrito
dauid:7deftlio
ciusrquod
nullarcnuB
mfalcmonc 15 (pfiusfalomonc:eaquc
propbctia q
plcmffimcinuentutur
i cbnfto.c.vig. adtbnftumpcrtincnsmucmtur:
ud
3amnoc. mctelibrisquifcripne
iphueccpu^
O.uamfimilisin pfalmo.toxnq:
ftt lanruruelmetsquosipfmscfieno
propbciiadecbnflobiequcm rcg-' dubiumcfi.c.^. Rcgnauit.
norutnlibris natbanpropbctanrep^ £>cregibuspoft
falomoncm: ftnc in
tnitruntur.c.ijc. "Propter iuda1mcmilraclcaptruium.jrp.
£j,uamdiuerfaactafmtin regnote: £ctcitp".
renebierufalem:ab bis qucpromife' £>eicroboamquifmpictate
tdolarrfe
ratdcuo:ut
mrdltgcrerur
promifl"io- fubdttum
fibi populumpropbanax
nisucntasadalteriuercgisi regni uiranquotamcnnondcfnhcdeue1
glortampcrtinerc.c.jc-"Poft. propbetaeinfpirarc:7 mulrosfub
Jbcfubftatia
populidci:que
perfuc' idolatric
crimmc
cuftodirc.c.^cq.
ccffionemcarnismcbnftoe:quifox Uqt ifrael.
luseruendi
antmafuantab inferts £>cuarioutriufq?rcgnibcbrcorum
babuitpotcftatem.c.)ci.
Iboftbcc. fbru:donecambo populimcaptiut^
Bd quorum pcrfonampertincre
iny tatcindiucrforemporc duccrcntur
reuocuopofteaiudain regnumfim CLuiduarrotradatdenocupationt
quodnouiffimcm
romanorum
traV ariopagi:T
dcdiluuiodeucalioie
.c.t.
fqt potcftaicm
capuulum.oriq. 2lt tamcn.
3teqjm. O.uotcmporc
morfeo pcpulumdci
fcepropbtrie
qui uclapudiudco» dccgvpto
cdu^cru:t
icfuna(Kqutci
poftremi
fucroncwel
quoscircatcmx demfucccfTu
quorutnregumetatc
puenfltmicads
cbnfticuangcliaf fumorruuscapicutum.jcu
dit bifforucjpitulum.jrpiq. "bocaor.
Zoto ant. l>efacrisfalforumdcorum:querc'
gcegrecieillis remporibue
mftituC'
auguftini
deciuitatedei runr.quc
abqatuifracldeeg^pto
uf
rubricelibri.jviq.incipiut. cpadobuoiefunauedinumeiatur.c.

d £ btsqueufcpadrcmpcnfal <Qualium
fabularum
figmcnra
cror.
uatortsdcccm
7 feprem
uolux ta fmreoremporc
quobcbrciowdi.
mtnibus
difpucjtafunr.c.pnmu. cceprccffc
ccperunc
captrulii.riq
"
£>ectuicatn. poftmote.
£>ercrrcnc
doiratis rcgibusacquc
te £>ctbcologispoetw.c.pitj.
poribusiqiubuecrortuabracfanc' "p>cridem.
torumtemporaluppiuatacoueniuc t>eoccftfu
rcgniargiuoru
m:quotcm
.c.q. Socictas. poreapudlaurenics ptcusfatumifi
<luibusrcgnantibue
apudalTyrioa Uusrcgnum
patrisprimusaccipit.f
.
atqucficyonioe abraecetenario ifaac .j:v. paeatga*
dcpromilVionc fit natuo:ut'ipfiilaac Jbediomedepofttroiee^ddium i dc
fcragcnario efau7 tacobgcmuitde 06relato:ciuusfocqrradutfunti uo
rcbeccafint cdincapitulum.iq. lucrcsclTcconucr
fi capirulii.jcvi.
"buiua te. tloaante.
£>efemponb"
iacob
i filqdufiofcpb £>eincrcdibilibus
bominum
comma
.c.iiq. "Rcgnanb". tationibus
quiduarrocrcdiderit.c.
£>e«piregeargiuorum:quem egyp^ .p?ij. t>oc.
tq ferapbmnominatumdiuinobox Ouid credcndum fic de tranffb:ma-
norecotucrunc
capitulum
quintd. ttombuetqucarte dcmonumbomi"
"biatpib". nibueuidcnturacddcrc.c.rviq.
Qoo rcgnantcapudargiuoaquouc *becaut.
spudalTfnos
iacob
iegfptomortu" Ouodcorcmporc
cncas
in ttabi u^
f>t.c.vi. Spiacrgo. nent:quolapidoniudcic
pfidcbatbc'
^luorum regumtcmporciofcpbin brds.c.pj:. £o tepore.
cgypto
defunctus
cft.cap.vq. 2be
fucccfTioc
ordiniaregniapudifra
"Rcgnatib". tluaapoftMiduce.c.jrt.
UDojceifde.
O.uorum rcgumetatc
moyfea
natuf £>cregibus
latq:quo^t
primue cneas
fit:i quorum
dcmum ^fdcmtempo' 1 duoderimusaucnunusdqfactifut
nbueftt ortareligio.cap.vitj. .c.pri. lariopofl.
-Quodeotcmporcromafit rondfta
O.uadoatbenienrtna'uius
fit codi quoregnumafTfriorfiinteraditquo
ta^quacamnominwcutsuarro
g' Qecbiae
regnauir
miudca
.c.jqcq.
.i. TUmur. TlaaltilTta.
£>:fibrllacryrbrea:
quemtcraliae 3iti'pfa.
ftbflbe
cogncfcirur
decbrifto
cuidc £>crriumpropbetarum
uanctnto
i'd
tiamulta
cccinifie
capirulum.rpq* cftaggef
jacbarie
7malacbie.c.nrv«
£odcrpe. Reftanr.
£hiodregnanre
romulo
feptem
fapt' £>ecfdra7macbabcorum
libris.c.ic
entea
clarucrmr:quo
remporc
deccm jcjcvi. t>oftboe.
tribue
quctfrjel diccbantur
mcaprt' <Quod
propbetica
auctoritas
omni
uir.ircm
acaldeie
duitc-
funr:tdernq? origine
gentilte
pbilofopbic
mueni*'
romuluomortuuadititnobonore turanriqutor
capirulo.jcj^vtj-
donruue
cltcapttulum.rpiq. Xpcigit'.
£odero. £j.uod qucdam fanctorum fctip»
Oiufpbtlofopbi
eniruerfnt
«gnante ccclefnflicus
canonproptcrninnam
apudromanoe tarqufnfo
prifco:flp6 norcccpcr(tuctuftat«m:nepcr
occax
bcbreog
jcdccbiatcu
bicrufalemcap fionmteorumfalfaucristnfcrentur.
taefttcmpluqj
rubuerfum.c.rjcv. .c.jrjrjcriij. Jamucro.
£>e bcbr-tcisUtrcrtaquc urtquami
Oiuodeotcmporc
quoimpletfe.tjrj:. fuelingue
proprietarcnd
fuerunt.c.jc
flnnir,tudccrumcrtrcfolurj
captmi^ jqrij:. Tloitacp.
cas.TomantquoqBa
dommatu
func £>efgfpttbrum
mcndadfTima
uant-
regioUbcrari.c.pcvf.l^cr idem. tate:que
aimquttari
kicitricfueccnni
£>e
temponbua
propbetaram
quo-' mtliflafcnbtc
aimorum.c.
jrl.
rum oraculababenturin Iibri6:qutv
qucmncdcuociirionegcnfium
tnut'
tacecineruncquando
romanoru;
rcx fenfiombus:7
canonicarum
apudec'
gnum
ccpttrafffriorumq?
defecit
.c.j; cUftam
concordu
fcripturaru;
.c.rlu
pvq: Zcmpora. Utiutcm.
i>cbiaqucadcuattgelio
cbriftiperti dm difpetifationc proutdcnne dti
nentqutdofee7 ftmospropbctauc fmpturcfacreuetcrte teftameri
cxbc
rint.c.)cp?u}. Ofec. breoiti greciicloquu»rranlbreftnr:
«Queabefaiadecbriftoi ccdiafint ututiiuerfiogenttbusmnotcfccrent
predicra.f.j^i)c. £faiae. .c-^lg. iJaefaaaf.
-Qucuiycbcas7 tonaa
7 iobclnouo £>eaucroriratc.l)C)f.fntcrpittum:
quc
tdlameto
cogruetia
propbctaucnmt faluobono:c
bcbraicc
Itiigue
dnibus
fit mrcrprcribue
prcfcreda.c.
jcliq.
abacuc de 77am cum.
falutcmundim cbriftoprenttnciam Ourdmtclligcnd
u fit dcnintuitaru^
rcperiatur.c.^jn. Xrceppbe. cjcidio:cmuodenticiatto
in btbrco
£>cpropbcna
quemorarione
abacuc quadraginta
dicnifpatio
tcndifi fep
ruaginwaurem
rriduibreuirattpclu^
3noratioc. ditunc.jrliKJ. Sedatt.
£>ecbrifto
7uocatlonc
^cntiumrque -Quod
pofttnftaurattonc
replip:ox
bkremias
7 fopbonias
propbcrico pbetae
iudct
babcrc
deftitcriit
7 ejnn
fpirirufunfprcfari.c.oTriOi deufq?
adnariuirare
cbrifticdrinute
"bicremias. aducrfitarib'
fiittafilicriut,pbarct'
al'
i>epropbetia
daniclte
i cjecbtelfe: rcriua
tcpludificarionc^ppbctias
uo
qucihcbriftum
cccUfiamq3
ccncor' cib''
fuiflfc
promiflfa.c^lv.
Dccrtufahmorfenoftrifccundum tasoctuagmta
i octofcctas
dTcmar
tf ti erbum
carofacrom
e:idedifper' cuduarropcrfpc^crit,c.primu.
fioneiudcorum p omnca
genrefficut O.uonia.
fucracpropbetatum.c.0vu Ouomodorcmoneomntbus diffcre
"Rcjnanrc. Rjsqiurnofcctcfcd
qucftiones
funt:
2ln artrc
tfporacbrifttaliqirifumnt adrriparriram
fuinmibonidilfmirio
ejrtraifracUricumgcnua.qtuad cele- ncmuartopcrucntatiquarum tatnc
fliscwitattfcolbrriu
pumuer.c.jclrij. unafit ehgcnda
capttultim.tj.
Ouapropf. Jn tribuB.
"j^ropberiam
aggclquadirit mafore fcetribusfecnefummumbommie
fururjmgioriam
dcmue
deiq>pri- bonum
qucretibusquaeligendauar
mumfutfler:n6in recdificationc
tenv ro diffmtacfcqucns
ucterieacadcmic
pU:fcdin ccclcfw
cbnfticilccoinplctl andocbo sucrorc
fcntenni.c.iq.
.c.jrlviq. "bccdom0. Oiindc!go.
£>cincert3
mulriplicarionecccricrqwa £>cfummobonoi fummomalo<|d
in.bocfcculornultircprobimtfcctur cbriftiantfcnriantcotrapboe:^fom"
electis
capirulum.jcltj:.Jn boc. mumbonoi fc ftbtc/Te dijrcrut.c.uq,
£>cpredtcationeciungclq:
quepcr Siigitur.
pitfioiKsprcdicantium
clariori po' t>cfodaliuitarque
comapnuocpc^
rencior
factacftcapimlum.L tmdaftt mulnaolfcnfiontb"
fepcfub
Jbrindc fm ucrtitur.c.v. <luod adt.
O.uoden'am pcrbereticorum
diffcn^ £>ccrrore
bumanorumludidorurn
fioncafidcscatboticaroborcr.c.li. cumuoitaelatetcapitulum.vn'.
Uidce aut. Ouid ipfa.
3n crcdcudum fit quodquidampu- t>cdiucrfitatclmguarumqua focic-
tantamplcda dcccmpcrfccunombua taebominumdirimitunt dcmifcria;
qucfucrunt:nulbmrupcrefle pretcr bcllorumcriamqueiuftadicuf.c.vq.
undecimamrqtu;in ipfoantkbrifhti
porcfit fucura
capitulum.lij. O.uodamicitia bonorum fccura cfTc
proinde. nopodindum apertculis
qucmbat*
i>ctcmporenoutflTimc
pcrfciruricnis uitafunttrcpid
ari ncccfTe
e.c rt q.
occultocjpitulum.liq. £6icaurif. Si auretn.
£>eftulniT:momedacio paganoram: £>camtdnaangelorum qnc bomini
quocbriftianam religioncm non ul' in bocmundonoporcdclTcmjnifcy
tra trcccntoe
fqcagintaquinqueanno fta proptei-fallacuimdcmonum: iit
:umtnanfuram cllcfixcrunt.c.luq. quoeinctdcrunt qut mulroffibidcof
t>« srqj. < colcndoepurancrunt cap.i>.
3nfocicraw.
Oui fructinfancriedefupcratabuf
"Rubricc.jrijc.
Ubridcciutwted« uitcu nrarionc
pariJtur.c.j;.
beatiAuguftmi
cpifcopi
incipiunt» £cdncqj.
Jbcbcatitudmcpacieetcrnc:m qua
fancriefinieetdeftucraperfectie.c.
q Uodmqucftioncquamdc
ft^ .0. t)anc.
nibusbonorum
i malorupbi Ouodcriam
bcllanttum
feuiriaom
lofopbica
difputario
uennbuii:diKe lufquebomlnutquietudieead
pada
Oiualibct.
fincmcupiantp<ruemrc:Hnc
cuiuf«p
pcctru
iiulbnatura
fitcap.jrtj. iu utix
O.ucd d;. turadpierarcmpopuUiedcidum
in
£>epaceum'uerfalt:que
tntcrqualU' bocperegrinua
eftmundo.c.j^i^
betpcrturbationcapriuarino
potcft Quodrcaa
kgenature:dumfubiufto
mdiccad £>cpac<feruicnriutndco:cuuis
pcr
idquifque
pcrucmt
ordtnatioiu:
q6 fcctatranqmlUtasin
bacrcmporali
meruic
uoluntaK
capitulum
pq. uitanopoteft
apprebcndi.c.j^vn«
"fcapitaqj.
£>cordineaclcgcfiuetcrrcna
fuiecc- 3nqucfineucturua
f«cptueipioru
leftuperquafoaaatibumane
etiam aot.
dominado cofultrur:? cdlulendo fcr
uicur.c.jruij. Ois igit*. Jbccuutate
dciaugultintcpiTcopi
£>cUbertatenaturalt: 7 de feruimte
cuiuspnmacaufapeccacum e:qzbo
maleuoluntariseriamfi noe(tman- q Uod quamuisommtcmpore
ciputnalrcnus bomtmsrfcruueeft,p dcuamdicaunbocrameUbro
pnclibidinie
cap.jtf "bocnafah denou
ilTimo
duetudino
ficpropric
£>ccquoiurcdominandi.c.jcvi. dilputandum
capitulum
pnmum.
Ouo circa. £>edieultu
Undc cekltts focicras cum «rrena ci fce uarictatc rcrum bumanarum cut
uirarcpacebabeaii vn difcordiatn nopotcrtdtctdcclTc
ludtdumdd qu5
.C.J.-VP. Scd. uis ncqucac
inucftigan.
cap.q.
Oua diucrfafit acadcrrucnouaatn Tliic aute.
btjuiraa 3 cdftantiafidci cbnftune <luid m libro cfdcfuftcnfalomon5
.c.jrnq. O.6aur. bis quein bacuita7 bonis7 mahs
jbebabirui moribus
populicbnftia Atrttcommonia
difpurau
it.c.iq.
ni.c.jrijc. Tlibilfanc. Tlempe.
-Ouodciucsfancrof i buiue uitc tpc Ouod addtlTcmtdumdenouifTimo
fpcbcarifmt.c.jcif. <luaobre. iudidodd:nouiprimn tdbmcnriac
2lnfccundum
difftnidones
fcipionis ddndcuettris
teftJmonia^laturuffit
qucmdialogo
nccroms
fimt:uixqul .curi. t>m<>
itflcp
fuerirromaita
rdp.cap.jcp. <luibiw fententqa
dominifaluatox
ri6:diuinutnj'uduu'*mfttturummfi-
3n ucpus
fit dcuscuicbriftianifcr IKfeculidecUrctUT
capttulum.
v.
owKcuifolidebeatfacrificaiic.jcyq. £rgo ipfe.
Sedrndcri. "duefttprimarefurrcctio:
quefecu>
Ouc porpbmusdicatoraculisdeox da.c.vi. £>dndc.
rumrefponfadecbn(t».c.ppiq. i>eduabuerefurrecrionibus
16 mil
Tliilibrif. leannisq*d
i apocaly
pfiioanniffcnp
4luadfffirtirfone
conlktppK7 rd- tumftntquiddeds rationabilirer
publicc
nacupacionfm reccefibi non fentiatur.c.vij. 6c bis.
folnromanos fedetia^regna aliaue- £>caKigarionc
7folurionc
di'aboli.c.
dicare.c.j^iicj. Si autcm. .viij. £tclaufit.
O.uod nopolTmt ibtucrc
cfTc uirtuy 'Outdricregnofaitcto^cocbrilb
p
U8:ubi ttdcftucrareitgio
.c.jcj:
v. miUeannos-.imquo
difccmatur
a
regaoererno.c.fjc. ^ntereado. aduidcndao
pmasmaloru.
c
<luidrcfpondcndum
fit ciequi pu' £cd quo.
rantrcfurrccnoncm
adfolacorpora «Q,utdpropbcnucmdaniddc
pcrfe
noctiatnadanirnaspminerc.c,^. cutioncantubrifti:7dcludtaodci rc
Sunt qui . gnoque fanaorumapuulii.jcptj.
£>«gog7magog:quo9ad pcrfcque Danicldc.
damccclcftam dei lolutus propefv' 3n pfalmisdauiciciaqucdefinefccu
nemfcculidubolusmatabir.c.jri. Ubutus7 qucdenouifliinodci ludi
£t CDfmiri. ciopropbcraiitm-uipitulum.yvui).
3;t adultimumfuppliddpcrrincac ZDulta dc.
fmpiorum:g» dcfccndilTc
igniade cc' t>cpropbcrunialacbte quadcimdt
lo 7 coluecomcdiflemcmorat'.c.
ti). ciumuUimumdcclaratunrquozum
O.6 voair. diciturpcrpimficatoriaepenasfact
2lnantetempuspcrfecutioms
anc(x cndamundauo
capitulu.ff
?"
cbrutimillcamanumerandi
finr.c.jc "propbcta.
ibcfacrifjqsquefancrioffcrunt
dco
£>cdamnanonc
diabolicumfuis:ct ftcpbcituraquomodo
mdiebu»pri
perrccapuulattoncm
dcrdurrectio-' itunc7anni8prionbuspiacucruoc
necorporumomnium
mortuorum: .c.pri. Uokne.
7deultirnarctributione
.c.fiiq. t>ckparjrioncbono^7 malo^:pct
quanowlTimtmd.ctjdifcrctio decla-
-Q-Lii
fot mortuiquosadtudiau rarur.c.^prq. Jiludetifl.
bibuitmarc.ulquosmore ? mfcri £>clcgcmoyft fpiritalirerintelligen
rcddidcrur.c.^v. t>oceeim* da:ne tn damnabilia murmura carna
£>ecclonouo i tcrra noua.c.^cn.
z£t uidi. Quodvo.
£>cecclefiegloriftcarionefme
finep" i>eaducntubc!t'canrc iuduuimciu4
moite.c.)cv(j. £(du(tatc. prcdtcatione fcnpturarum lccrttarc
/Omdapoftoluspctrus6 nouilVimo feranteiudeiconucrteicnturadcbri-
deuudiciopredicaredocucritmor JLi autenv.
ruorutncapttulum dccimum.j:wq. Ouod tnlibrisucrcristcftanuntica
Tluciam^ dcuslegitwiudicafurue:nd cmdcn
Ouid apoftoluspaulusrbcfolontce- rcrcbi-uhperfonamonftrcrurfcdc>:
I"ibu9fcrtpferic:
7 dc manifcflanone quibufdam ufttmonqsubidomtnus
ancichri'h:cum6 tcmpusdics domr dois toquiturappareatnd dubtc<y
ntfubfequaur capitulum.^i^. ipfefitcbriftue.c.jc^:. ZDulta.
UOultas.
Ouid tdcmapoftolustnprimaade' bca-
ofdemepiftoladcrcfumctionemor ti augurtm
iKrpifcopi
mupiur.
tuorumdocueritcapitulum.n;.
Sedbic. d tordincdiTpurariotsqu^pri
Ouid efaias
propbcta
dcmortuoni usdiflcredo
cdcpcrpctuo
fup''
rcfurrccucnc7 rctribanoneiudtcq pliciodarnnatorum cumdubolo: q
fitlocutuscapitulumuiccnmum.i. deeternafelicitatc
fanctoru.c.i.
"p>ropbeca. Ctt p.icfii.
Ousliefutarafit cgrcffio
fancwruj 3lnpoflTotcorpora
in ultione
igmc.
t.Teptrpetuacapirulo
ftomdu. Ucrntame.
Ouid igtf. Sub qufbusgraticlcjibus omnca
3ln confequens
fit ut corporcum
do rcgencratorum
babeanf
ctatef.c.rci.
lorcmfequaturcarnisirueritue.c.itj. Ucrti tata.
Scdnullti» Jbcbigquiputantnullorumboium
fce naruralibue
excmplie:
quorum ptnaetrtctcrnumce
mafuras.c.jTij.
confideratto
doccat
poflfeinrcrcrudx Tldiciam.
atusuiuentia
corporapcrmancre.c. £>e
bisquinouifTimo
mdido.pptcr
.iiq. 4luaprcpt mrerccffionc
fancroruncmirtcmpux
Xluantafint quc ncmrecteagnofd tantdamnartdum cfle.c.priij.
qucann?tameneademeflcnon fit Sutcria.
ambtgiuLc.v. Ucrutame. £>ebiaqui tmpunitarcmomniiircc^
-Qmodndomni'amiraculanarura- catorum
promittut
cril bcrctirie
,pp'
liafmnfcdpleraque
bumanoigerv.o ter participarionc
corporiacbrifti.c.
modifkaw.aiu dcmonuartc copofix .Xij:. 3^ funt.
ta.c.vi. t>tcforte. £>cbis quinoomnibus:fedcistatti
Ouodtnrebusmirid fumma crcde- qui apudcatbolicos
funcrcgcncrari:
dtrartofitotniiipotctia
crcarons
.c. ettamfi poftca
inmultacrimma
erro
.vq. £ur icaq?. refqsprorupermtmdulgenam polU'
Tloneflccontranamramcumin ali cenrur.c.)T. 3^ ^unt.
quarc cuiusnaturainnotuicaliquid £>ebis quieosqui pcrmanec tn ca'
abcoquodcrainotu:incipitdTcdix tbolicafide:cnam
fi pdTimcuijxrint
ucrfum.c.x1iq. St aure. i obbocuri merucrmttame,pp:cr
£>egcbcnna:cccrnaruq3
qualttarepc- fideimndaincncufaluoecediffmiilc.
narum.c.ij;. ^16 igit'. .c.rn. Sunr aur.
2tnignisgcbcnnalis
fi corporaiie
e i>cbi6quiputateacrimiaqueinter
pc.|l"itmaU^nos!piruu6
id e dcmox clemoffnaru
operacdnwtuYaddi-
ned incorporeoataau fuo adurere nationidludictunouocan.c.jccq.
.cj:. IDUoccurrit. £ompcrf.
5inbocratiolaftiricbabeac:
ut nort jContraopmioneeo^qutdicunt
ncc
fmreytcfiora
pcnarn tepora
q1fuerut diaboliITCC
bonunu
nialo^.pcrpctua
pcccajoni.c.jci. Sicaucc;. fururafupplicia.c.wq. 3c pnmii.
£>c'magnirudineprcuaricationi0
prix JConrraecirumfenfumquim iudido
me:obcjuam etcrnapcnaommbus deiomnibusrcisproptcrfanccorum
dcbcacur
quicjctra
g:amfumtfaluax prcccs
putanc
cllcpJrccndii.c.tjcat).
tons.c.ti]. Scd pcna. "bocait.
£onrraopuiioncin
corumquiputat Sfibfqut mttr bererico9
bapti^ati
crimmofisfuppluiapoftmortc caux funt7 dctenoree poftcamaleuiuedo
fa pmg.moniaadbibcri.(.pq. funtfjcri:uclbi quiapudcarboiicos
"jMatonta renatiadbercfes autfcifmatarrafie^
£>cpcnietcmporalidbuiueuite:qui' runr:ucl bi qut a catbolicieapud
busiubiaucft bumanacodirio.c.jci quosrenarifuntno recedentce cii-
uj. O.uang'. minofcuiiurc pcrftitmmt: poflmt
XDuod
omncopusgratiedcicruct19 priuilegioracramentorum
remiffio'
nosdcprofuiidttarcueterismali:ad nenietcmifperarcfupplicq.c.jcj^.
.uturi feculipcrnncatnouuacc.c.p?. Sediam,
O.uidfitfn fundamento
babcreebrf deusucruscolatur:^ dcmoncequi
ftum:7qutbusfpondeatur
falufqua obbocqucdatn
faciunt:ut
ipftdq d
fi pcrtgntsuftura.c.&vi.£>jbaber. crcdsnrur
capitulumdccimum.
£onrraeorumperfuafionem qutpu "bicforre.
putantdbino obfururA
pcccantn £ontraplaronicosrqui
dcnaturali^
qutbuBcumdemoffnas
facerent
pcr busclcmcnroruin pondcrsbusar§ux
'Reltar. mentanrurtcrrciiumcorpusin cclo
eficnopeflccapitulumvndcctmum.
2lurclijaugufttni
deduicatcdetinctx
piunti ubricdtbnLjqcg. £ontra calitnmiaoinfideliutn:
bus cbriftianos dc crcdita refurrcct^
d £.conditionc
angelorum
i bo ouecarnistrrtdent.c.jcq.
S^ fcrupu.
minumcapitulumprimum. 2ln aborttutno pcrrineant
ad refuf
Sicur trt. rcctionem:fi pcrrinetad numcrum
£>ceterna
def7 mcommutabili
cms morruorum
capiculum
dccinmrariu
uoluntatccapitulum
fecundum. Ttdbec.
ZDulta efj. 2(n tnfjntcs m e&fint rcfurrccturt
i>cpromifTionc
ctanc bcarirudmis babitodiaecorporierqua babituric
fanctorum7pcrpctuis
fuppltcqs
tm' ratttctarieacceflu
capitulum.piiq.
piorum.c.tq. Ouapropd
£onrrafaptcntcs
mundi:quipurant 2tnadcorporisdominfcimodu
terrcna
bomtnum corporaad cckftc nidmortuofrefurrcctura fint cor
babiraculum
no polTetranffcrrt.c. pora.c.jrv. Si uriquc.
iiq. £5 uidcl^. Oualia intclltgcntia
fit fanctorum
£>ercfurrcctfoite
earmstquamqut' conformatio
adimaginem
ftlqdci.c.
dammiidocredctea no ctediit.c.r. .):vi. 3Uud.
Sedboc. 3lnin fuofcpirefufciranda
&upm&'
Quod roma conditoremfuomro' furafint corporafeminnrum
mortu'
mulumdiligendo
dcumfeccritcccfm arum.c.jcvij. Tlonullt.
sutcmcbriftumdominum
crcdendo £>cmropfcctoidecbn'(to:
7corpore
dile^r.c.vi. "Recolam*. id eeccra
q l ipfiufpUmrndo.c.
rriq.
£l\iod ut mundusfn cbriftum cre-
dcref.uirrutis
fueritdiuinenopafua omniautttaqnei bacuttabu
fiontebumane capitulumfcptimutn manocontrariafuntdccori:i refurre
Scd ualde. crioncnofintfuturambimanete na'
jbcmiraculie
qucutmundus trwbri turalifubftarfa
in unampulcbrirux
ftumcrederet
factafimr.7fieri dincmi qualitasconcurret
n quati''
do crcdciucno dcfinuntap.riq. taa.c.rijr. Ouid iam.
cur mc Otuod in r*furrcctionemortuorum
^luod unmerfa
miracula
q pcrmar- narun corporumquibudtbctmoig
tyree
mcbriftinomtnc
fiuntci fidd diffipatorumunCtcgrum
undccdquc
rcftimontuni
fcrantquaitt cbriftum reuocanda
critcapitulum
.jcic.
martyrcs
crcdidcrunt
capttuluttU):* TUfdo
quo.
£ui nifi. £>crtouiratc
corporwfpiritalis: in
<luantodigniuo
martyrcs
bonoian quamfanctop caromutabff.c.p:i.
tunquiidcomultatntraobtinentut fteftituct'.
fccmtferijsacmalia
qutbusbiima' promifi(Te:ut
noqttsmcorponb"
ejx
numgenuemcritoprimc prcuarics- urrtur.c.jqcvi'. S" porpbf.
riomeobnonui: i a quiboencmo £>ecotrar^sdtffinirionibue
plaronif
mfi pcrcbrifti gratiamItbcraf.c.jTctj. arcpporpbfnj:t qutbusft urcrque
Tla quod. altericrcdcrct:a
ucritatcncatcrdcur
£>ebi9quepreteriUamala
qucbo' arct.c.wn?ij. Singub.
ni9malifquecommunia fufit: ad iu-' -daidad uerarcfurrecrionie fidcm
ftorumlaboremfpecialircr pcrtincnt uclplatouellabcouelcha^uarro co
.c.n:tg. "prerer. fcrrtporucrinrfiopinioncscorum i
£>cbonisqiiibuocriambacutra&*.' unamfriiamconumiflcnt.c.o^tq.
narioniobnojciamcrcatorimplcuit Tlonulli.
.c.jcjaig. Tluciam. £>cqualitateutTionietquiin futuro
£>eperuicada quorudam:quirefur fcculofancrideumuidebunt.c.mj:.
recrioncm carnisqui ftcutpredictue Tlvmciatn.
totu»mDdufcrcdtt impugnat.c.j^n?. £>ecrcrnafclintarcctiutat»dci fabx
Dcrudc. baroqucpcrpctuocapituiutn.
-Quomodoporpbyrqdiffmitio:qua
bcattsanimispurarurcorpuscefu-'
gtendum
tpfiusplaconis
fcnretiadey Jturcltjauguftimdeciutrate
dci
ftruatunqiiidicttfummudcumdqs brtcctutcitcrejrpliduiu.
LIBER fltcolausJenfon PRIMVS
gjllicus

Jlurclcj
3ugufttnfepidcriuttare
dd butusmunduSccudiquatuorgrcuz
liberpnmusfcltcitcrimripi
t. fumea?v
feup:ocurfum.Zmtj
ucro:
qui7po,tremi:debitos
fmcs.jta
om
ncs.pcq-libzt
cumffotdcutraq^duix
magotrbopirruptioe
agen tatcconfcripri:
titulutamea mchorc
tiumfubrcgc5Uarico
atqs acccperunr
urdcciuiratc
detpott^uo
ipcnimagne cladiserfacft: carcn f. 3nquo^ dedmolibzonddcx
eiu8cucrfioncdeozum falfo buicpzomtraculoponi:in3-ibracfa-
;p:mutoiuq? culto:cs:quo9 crifiaoftammarnccliruBfactatnmr
ufttatonoiepaganoeuocax diuifasuicrimascucumltc: qmboc
nTucbriftianailigtone
ifcr illi i uifioncmonrtra
cumcft.^n.pq.U
reconate9:folito
aorbi* 7a b:oquoddtctumcil dcBamuclcrno
marf deuuqfcblafFeare «' cratdcfilqe2lii:on:dtccndu5 potiiia
pcrot.CJnegocparddcee jc futnnoncratfiltusfacaootis.ftlios
Iodotn*6t:advfu9eopblafpbemias quippcfaccrooru^dcfuncns faccrdo
ud erroieeilibroB
deduitatedeifcrix tibue fucccderemagisUgittimimo''
bcrcmfticui.Q.uodopuspctaliquot 119fuit.Tlamin filqs2laro5 rcpcrit"
annosmerenuiccoq>aliamultamt patcrSamuef:fcdfaccroosndfuit:
currcbat:qu¬di(ferri
non opoztcrct: nccttai ftlqeucciiipcgenumt2la:6:
7 mepriuBadfolucr.duoccupabant. f?ficutomstilf poptidnr fil^ ifracL
"bocautcmdcciuitatcdd gradcop"
tandcm.jqrq.libas
cfttczmmarcirquo £>caducrfart|9
nois
ru quinq^pKmicosffcllunt: qui rca ua(latiocuibi84?pf
£b:iftui barbart
buanasita^fpeiariuolunutad
boc pcpcrcerunt
utctiscapitulum
primu.
iruto^ dcoz:culrurquos
pagai role
pfucuernt:itecdTart6
eearbirret'.
7 qt lo:iofilTimaduitarcj
,pbtbcr:mala
iftaepzinarq3abuda: dci:fiuci bocrpotum
contendunt.SequentC9
autcmquiq? g cuifucuiffptospcg:i
aducrfuseosloquof:q*fatct'becmax
la nccdfutfTc
uq>necdcfufamotalib" iilUibbftrarcfcdtDe
7 canucmagnaniicpualods tpibus rncrquanuccjcpccta
r p patietia:quo'
pfor.ifcpuariari.Scd dcopmutozuj adufcpiufhnapucrtat i iudiriii;dciff
culro quocisfacrificaf: .ppccruita; ccp9adcpturap.cxccllctiauicrozta ul
poftmoztem futurameffcutilemdif'' tia7pacepfccta:boc opcadtc iftttu/
putant.*bi9ergo.^.Iibtts
due(ftcua to:7i capmiffiocdebitoidcfede
adv'
ncoptnioncs
cb:iftt'anc
rcligtoniadv fu8eo94 ?dttohei"deo9fuo9 prrfc
faricrcfcllimt'.Scd
ncqutfq^
nooalic runtfili carifftmc
ZDa:cellt'nc:fufccpf
natanmmrcdargutllc: nortautenra magnu op°v arduurfi69admto:n:.
aflcruilVe
rcprebendcretifd
agitpars tla^fdo quibuguinbuscpuofinut
altcraoperts
buiuc.-quc.pj.librta
co perfuadcatur
fupcrbis
quanta
fit uir
rinct".
O.uacpubiopuae:7mpoabuf CU9
bumiliratisrqua
fit ur omntatcr
.jc.quc
noftrafuntalTcranms:-!
i.w. rcnacacumtna fcmpomlimobilitate
pofterioubu0fdarguamusaducrfa. nutanriamon bumano ufurpatafa^
t>uodedmcrgohbrof fequetiumpx ftu:fcddiuiagrattadonata
celfttuoo
tni quatito: coiirinctepHrumduaru^ tranfccnda
t. "Rq;enim7 condfaM
dx
cuiitatum:quarum
cftunadeualtera uitatiabuf :6qualoq*fftiruimus:
itt
LIBER

fcnprar.ipopulifuifcnrcnriam
diuic qtudrcctcfapercnt
illaqucab bofU
lcgisapmutiqua
dtctum cftdcuefux busafpat durappcffifiit: ilti diuic
pcrbierefifht:bumilibusautemdat proutdcnric
rnbucrc:que
folctcozru
grariam.~boc
ueroquoddd eft:fup- pto3bominum
mozce
bclliocmdarc
bequoq?animefpueifbtueaffectac arq^conrcrcrc.
3tcq?uitammorraUu
amarqs fibtin laudib"dicu£>arcc
ftf' iuftamarcplaudabillcaltb"
affUctiox
iectisi dcbdlarc fup.boe.Undc
etia; nibuscrcrccrc
:p:obataq3ucltnmcli
dcterrena dimarc:q cudnariappetic oratranffcrrcndtnbisadbuctcrria
7(1populiferutatu:tpfari oominan' propterufusalioedcrincrc.3llud
vo
di libioooommarunnon cftpzctcrcu quodrisuclubicunqsproptcrcbufti
dumfilentioquicquiddicercfufccpri nomenuelinbdscbuftinominidi^
butueopcnsratiopoftulati facfras catilTimia
7ampUflfimistac^)
largioe
darur.£j:bacnanq?
epftimttwrmci: mifoo:duadrapadtate multitudis
aducrfue
quosdefcndeda eftdciciui eUxtisprcterbellopmo:f rroculoitt
raeiquomm
tamcnmulricoirecroV barbaripepcrccruntrboc
rribucre«""
ptaariecrro:cciucemcofiunt fatie poubue
cbnfhants.bmc
dcoagcgra
ioonci.ZDulriucroin camranris<$' na6:btncadciu8ttomcucrarircrcur
'
ardefcunttgnibu8odiof:tanqj
ma-/ rcrcrutcffugiant
pcnae
igniscrcrnt.
nifcftisbeneficqs
rcdcmpto:(0 dus t'' O.uodnomcmulncof mendadicr
grati funnutbodiccorraeamItgoas ufurparDEutcffugercnrpmae pntis
mouerentrniftferruboftik fugicntea cntq.namquosutdcspctulantcr 7
m facrattecinelorisuita dcquafup procadKrifultareferuis£bufti: fut
biuiuumcrnrcn:.5n non criamilU in de plurimiquiilluminrcritumcla
romanicbiiftinominiifeftifunt: q*^ dccpnoncuafiJlcnt: nifi fcruoscbulti
proptcrcbziftu?barbaripcpcrcerut. fceffcfinnlTcju:7nuncmgratafupcr
Xcftaturbccmart)'^ loca7 bafilicc bia atcpimpqlVima ifaniaci*nomuu
apoftob^:quei illauaftarioncurbia refiftuntco:dcperuerfo: ut fempircr'
adfcconfugimtcs fuosalicnofqj:ccx nieratcb:ispuniif.adq&nom o:cT
perunc."bucufq?crucnrus
feuicbat fb'oolopfugefr:uttpaliluccfrucrcf.
mimic*.Jbi accipiebatlimitcrrucida
to:is furot.3Uoducebafamifantib'' O>nullaun^ bcllairagcftafunr:
boftibu8:quibue ctiacpra ipfaloca ut uicroen
proprcrdeoeeof quoeui
pcpccranr: ncincosincurrcrcnrqui ccrantpccrcntuicriscap.q.
fimflcm mifcricordiam non babebat.
Oui tatnencriaipfi alibi trucceatq? t OrbdUgcftaconfcriptafunt:
boftflimo:efcutcntceipoftcay adlo-' urancodttaroml:uclab dus
catlla ucnicbitubifucratintcrdicruj qcotca
i imperio:Ugat
7profcratfic
qoodalibiturebclliUcuilTet:rota
fcii abaltetgmis
aliqua
capta
ccduitarc:
cndiffrcnabafimamtaatcaptiuadi utbofteequiecpcrac.-pccraoa
quos
cupidttae
fragebat'.Sic
cuafenlt
mfx addeoui;
luo:um
tcmpla
confugiRe
ti:quinoccbnftiante
tetnpotibusdc^ copcrcrir.iutahqiKm duccbarbaru
trabtmci:malaqucfllaciuitasp.tux preccpiflcutirruptooppioonullua
lit cbufto
iputant.
3onaueroqncin ferireturqnt
inilb 7fllotcplofuiffa
coeututuercntpropfcbuftibonotcj iituems.Tloneuiditeneas
pnamum
factafuntrnon
imputantcbuftoruo: perarasfanguinc
fcdante:
quoeipfe
fcdfatofuo.£umpotui8
debcrmtfi facraucrat
ignie.'Tlonnc
dtomcdca
PRIMVS

7ulftreeeefisfumecuftodibuaazcfe romamncuinccrentur prudcnresco


co:tpucrcfacracffigicmanibufcp
cru mendarc debucrunt i Scd bcctuno
ciutswrgincasaufidmccoutmgcrc dtccbatuclutiratamultcqutdloquc
utrtae:1Tlectnquodfcquiruruaunt returtgnorana^
Oiuidcneasipfe$('
eftq:illoflucrcacretrofublapfa
ifer ustoricnsappcllatus
nonneitanarx
ri fpesdanaiirpoftca
quippe uiccriin ratpantbusotriadcs
aros pbcbicp
pofteatzoiamferroignibufcp
clcrur. faceroos
facramanuuictofq?dcos
"Jboftea
confugtcnre
adaraspamurn paruuq? ncporcm ipfetrabit:curfti
obtruncaucrur.
Tlccidcotroiaperijt cpamcns adlimmatcndit^Tlonc dex
f\imvncruam
pdidit.O.uidenimpue osipfooquoeuicro?nondubitatdt
ipfamineruapcrdidcrat
ut periret: cac:ftbiporiusg>feillis pbibetcoin
anfo:tccuftoocs
fuoe't)ocfaneuqs datoscueid::Sacrafuofq?tibi com
cft:illisquippe
inracmptie
poruitau mdattrotapmatce.^Si
tgif uirgiliuf
fcrri. Tlcq?cnimbominesa fimula' rjlco dcos 7 uictosdicit:7 ut ucl uic
cro:fed
fimulacium
abbcminibus
f ti quoquo
mocuadcrcnt
bominic5
uabatur.O.ucmooocrgocolcbatur mdato8:qucdcmenriacrt
etflttmarc
utpatriamcuftodtrct
i cmce:que
fux btstuto:ibu8romamfuiflcfapieKr
OBnon ualuiccuilodirecuilodcs.' commiflram:7ntfieo6amtfiflct nort
potuillcuaftarti 3mmoucrowcroe
<luamimprudenter romanipex deostacj-
pfidcsacdcfcnto:co
cclcrc
natcs.quttroiajcuftodirc
nonpote^ e|dcftalmdy tcnere
nonnumtna bo
rant:fibicrcdidcruntprofuturoe.ca natfcddcmoniamala.&uantocnim
pitulutntcrrium. faptenrius
crediturromaad ifta cla-'
dcmnofu;iTcucnturamtnifipriustl
e .Ccc
quibusdq0urbem
romaj li pcnlTciu:fcd
illoapottusoli>fuilTc
fcruanda
fecommcndalTc
gau pcnruroo.-niftcop quantuporuiflcr
dcbant.OmniummifcrabiUm CITO^ romafcmaflct.vTlamqufenon cum
rem: t nobisfuccenfent:cum
dedqa aducncriruidcat quantaftcuanitate
cozum
taliadicimus:
nccfucccnfent prcfumptu
nopolfc
umci
fubdefefo'
auctoiibus
fuis: quosut «dvfccrcnt ribusuictistiidcopcriflc:quiacu
merccdcmdcdcrunt.£>ocro2dqjtpx ftodcepcrdidtrdco9:cumuclfolapo
fos ifup.1 falauopublicoi bono:ib" tucriteflccaufapereundi:cuftodcs
dignifftoe
babuqtt.Tlcpcap6uirgi babere
uoluiflepcriruroe
i Tloiracp
lium qucmpzoprcrca paruulilcgunr: cudcdqouicri8 illaconfcnbcren
tur:
ut uidclicctpoetamagnuscmniuq:, 7 cancrentur
poetaslibcbatmenriri:
prcclarilTimuearqjoprimustencris fcdcozdatos
bommeecogcbat vitas
cbibituoanntenonfactlcobltutone confttcrt.
Clcj:iitaoppo:nintuo
alio
polTirabolchfccimduni
illudOr.irq bcodili'ge«a
copiofeq?tracrada
fur.
quofcmel
cftimbuta
rcccno
fcruabtc Tlurtc
quodtnflitueram
demgratts
ooo:cmteftadiu . 3pud buncer/ dicere
bominibus:pai ump.e^liccm
go utrgiltumncmpc tunoindudtur ut poflu^quicamalaque p:ofuoztt
ittfcftatroiantseoloucntorum regi mopperucrfitatc mcritoblafpbcma
aducrfus co8tritanoodiccrc:6ens tcspariuntur cbnftotmputant.CLd
immicamibttyrrbenumnauigat cx auccm illtscciam
tahbuep:optccb:i
quo:iliumin ttaliapo:nne:uicrcfq^ ftumparciturnecdignanturattcdd:
penatcs.3tanciflts pcnaribus
uictis 7 caslinguasaducrfuscius nomcn
LIBER

dcmcntiafanilegc
peruerfitaris
tjcer £>egcncrali?fuetudu
bofttouk''
ccnt:quibuolinguieufurpaucrDt
mex tasautrarce
cucrtcno:q*dcacofeftt.
daritcripfunomeut umcrcnr. capirulumquinrum.

£>eafyloumonism troia:g>noni n 3<"i


fo:tcgrcdqdei ilU fuautcy
ncmUbcratutagreria7baftlidaapo rottatcptdco^cdmuniiipcp.cc
ftolop:
queomnce
adfccofugiewea rur:atcp
illocofugietcs
mifoeuictof
a baibartedcfciidcrtmr.CiJp.tit}. cptroiaoefcri:Tcapnuaren auftfiit.
&5 wrgtli"pocraj:mozcilla mht"e.
u £1qiuelinguae
t lodaeifjc:a 3mmovomotebofttiiciuiratce
&
tis mctucoo plTcrur:uttlltcturi tciiii illcdcfcn'pfit.<lue
mo:eeriaca
atcpmunitiuln.pprcrcatllcfiabbox co-.ficutfcnbitfaluftiue nobliratcuc'
ftibuafucrc: indein cummalcdictts nrarisbii1o:ic":fnia fua:qui6 piura
boftilibue,pfilircnt.3pia
ut dip uoia tis in fenatuboii: comeorare nptef
materpopuliromam:facrans ilocis mirtit.'Rap» vgie8:puero8: dtucllili''
deoffuommmurmndporuirducs beroea pcntujcopUjcurmatreffamt
/"*"""<
fuosabignibustcrroq?grcco:u5 cof liarumpariq utctonb colltbuilTct:
dctndcoacolcnrmm:q'n crii uinonis pbanaarqjoomoafpolian:ccdc iccn
afylo cuftodes
lectipbcmpi dirueux diafuri.'p>oftrco
armisatqacadaue"
lijrcoprcdamalTc:uabaut.'buc udiqj rib' cruoze
atcpluctuoiacoplcri.^bic
troia ga^aicefieercptaadyrismfeqj fipbanatacuifler.deop fedib"folcre
dco£oatcrcfq? au:ofolidicapriuacp boftesporcputaremus: 7bcciw ab
uclliscongcnt:pucrt7pauidelongo alicntgcnic
bofhbua: (5acatilinai
c:dtc matres Itantdrcu. £lccrus eft fotqo ciue nobilifTimis fcnatoibus 7
,' uidclicctlocuatantcdcefacratus:no romantaciuibusromanatempUmc
utidccaptiuos no Uccrcccduccrc:
fed tueban c.Scd bi uidclice
t pc:dui7pa
ubtcapttuos libcrctincludcrc.
£dpa rric parrtcidc.
"n\*U> nucalylum
illudnocuiuflibct
ddgtc
galisucldccuzba
pkbia:f;touis
ipi* O.6ncromaniquidcftaulbsce^
fo:o:is7 comugis7 rcgineoiu^DOf ^unt ut ciuitatcai tcmpliscaf -parce
cummcmozija
iu;o:tim
apoflolo:um. rcntuu-ng.cap.fgcrum.
Jlluc incenfistemplte7 dijs crcpta
fpoltapouabanf
noreddcnda uiccis q Uid crgop mulcaegcntesqu
fcddimdcndautcro:ib0.buc
aiit7 q5 febcllagelTcrur:
7nufif>uicriai
alibiadealocacompertum
cftpmie dcopfuoc fedibuspcpcrccrunt
no-
rc:cum
bono:c
7obfcquio
:cligiofuTi rtcricrmo
difcurra
r.-1
"Romanoe
ipos
morcpouatumcft.^biamtflfa:bic fa uideamua:ipoa inq>rccolam^.Tcfpici
iuta Ubcrrae.^bi claufa^icttcrdicra amufq? :danos:6quof pdpuaIau6
captiuitae.3bi polTidcndaa oomma dictiic.-pccrc
fubiccna 7 dcbclla:fup
tibusboftibuopmcbatitfibuc libcran boa:7qfacccpca mturiaignofcdma
di a niifa-antibuc.
boftibiisduccbat. lcbat^ pfcq.O.nrortantafq? urbea:
"Poftrcmoillud iunoniateplumfibi uclatcoominarcnf cjcpugnatascapx
ekgcratauaricia
7 fuperbta
lcuiug:c tafcpcucrrcrunt:
lcgaru
r nobiaq tcm
copaftae
cbtiitibafiltcas
mif:ico:du placjrctpcrc
folcbanr:
uradcaquifcfs
7 boiliraeetimmaniabarbaro^t. confugifletlibcrarct'.2lntllifacicbat
7 fci-i'pco:c8
earundcrerumgeftarum
PRIMVS

iftareticebantfjta
ncucroq*caq Uu ractmfTtmaroanaclacic
conrifTu
c:fc
darentmapmereqiHrcbant : iftapie dt bocconfueruoo
bcllott.O.6
aurc^
clarilTima
fccunduipfospietatis tndi mozc nouofactue:q>
mufitata
rcrunt
ciapreterirenrf£gregiu8
rotnanim>x factcimamtae
barbararamitisappa
mtmotnarcuamaiccllustcj
fyracufas ruittutampUrtimcbaftUcc
implcndc
urbeoznat
ilTtma
ccptcrcfcrt"
eajpu0 populocuipcerct
eligcrent'7
dcccrnc
flouflcrw'tura:7anceeiusfanguirtej rcittunubtncmo fcrircrur:undcnco
fuasillt lacbzfmascffudific«6efl"tr
i rapereturrquoItbcrandimulttamifc
curapudiciticetiammboftefcruade. rantibusboftibusduccrcnt':udccapx
Tlampaufcp
oppidum
uicto:
lufTifT^ nuandtnullincca
crudclibus
bo(iix
muadi:conftmwedtcto:neqw3 cop" busabduccrcnt':boccbnftinommi: 10«.
liberumu(olaret.£ucrfa
efttamend boccbiiftianorcmpo:itribumdii#'
uitaemoiebcllo^tnccufpiainlcguu: cjano uidctcccus:
quifqmeuidctncc
abtmpcratojc tacaftoarq?clemcitri Iaudat:ingratu9:quifqui9
laudari rcx
futflcprcccptum:
ut qfqaadilluducl luctatur
mfaitus
cft.3lbfttut pzudes
flludtcmplufugifletbabcrct'
ilUfue. qutfybocfcntarifputct
barbarom^.
O.uodutiqsnullomdptcterireif
: qn XruculcncifTimas 7fcuitTimas mtcs
nccdu9fletuanccquodedt^cratpro tllercrruitallcfrcnauit:tllcmtrabritc:
pudidriaminimcuiolanda
ponutta tcmpautt:quipcrpropbcram tanto
ceri.
fobtuetarcnttne
cuerfo:
urbtea anteprcdtpt:uifitabo
in utrgainiqut
fimulacrotumdcpredationc
abftinu^ tatcseo^:7in ftagclfpcccatace^.:mi
iflfelaudaf.Tlaj
cuctfcribafuggelTif picoidtam
aiitmeam
nodifpcrga
ab
fctrquiddefigmgdcopqucmttacap cis.btccr
aliquis:cur ergotftadiuina
rafuerantficriiuberct:conrinenriam mtfcrico:dia
ctiamadimpiostngra/1
fuatneriamiocanoo condiuir.
O.ucfi tofcppcrucnit:£ur putamus nifid>
uit cnfmcuiufmodi eflcnt;
i cumcin ea^prcbuittquiquotidie facitourifo
folummulragrandia : uerum rtiam lemfnumfupcrbonos7 malos:i
rcnuncu rcnturaimaca.zclinquamus pluitfuperiuftos7 ituftos.-'
O.uaut'8
mquitrarcntinis
deos
tratoa. cmmquidam
iftaeommcogitantca
pemtenoo
ab tmpictate
fc comgant.
"Quodi cucrfionc
urbisqucalpc quidamucroficutapfsdicttdtuirias
gefta
funt:de
confuetudinc
accidcrtnt bonttaris
7longaminttarie
dctptcnc
belUrquc
ucroclcmentcr:
dcpotcnria tcsfecundumduriciamco:dtsfui:
proucnchnt
normma
cbM 7co:impenitene tbcfauri^et
fib«traj
indieire7 rcuelattonts tufhiudic^
c Umigifncctlliueflctunccbu dd:quircddetuntoucp fefundu^opa
iusrifum:ncc
ilU°caftamCam: eius:rnpaticnria
dciadpctntciwam
nccbuiusfacetam
connncnria roano inuitattmlos: ficutflagellu^
detad
rumvof.gefta^
fcriptou» tacerc
pox paricnriam
erudtt bonos.Jtcmqj mix
ruerunt:quanoo
ptermirtcrctur
fi ali fericoidia
deifouenoos
amplecritur
quibue
botbua
inbc»o:c
cuiufpiam bonoerficut
fcucrttas
dd pumenoos
dco:um
fuo:um
ficpcpcrd(Tcnr.ut
in cotripir
rnalos.^jblacuitquippc
dtuic
quocuqi
remplo
ccdcm
uclcjptmita proutdcntie
preparare
tmpoftcrum
tcmftcrt(pbiberct
.'<luicq*d
crgouax bonatuftiequibusnofruenturmsux
Ibrionis: rruddationis
: dcpredado ftiit malatmpqg
quibus
nocjccruda
mo:concrcmariont3:affltctiomo i iita bumur boni.
LIBER

£>ccomodis
7 uomodiaq bonta qualiafj qualisquifq?patiaturfla;
acmat'p!crupcolafuiu.cap.
vitj. parimorucragitaru7 cjrbala
t botri'
bHrcrccnu:7fuauitfragratuguctu.
ncrotpaltabona7 mab
utrifqj ucluttelTccoia: ut ncc t>ccaufisco:rccn'ontl
o^prcrquaa
bonacuptdtus
appctantur:
qucmali 7 bom7 maliparitcrflagcllantur.ca'
quoq^babez" ccrnur.tunncc
malatur puulimuc.
pirercuitcntur:quibus
i bontplqzqj
afficumtur.Jntereft
aurcmplurimuj q Uid fgirurm illarcpuafticatc
quaffitufusud ap rezp
que,pfpere: cbziftiam
pafTifuttqdn eiema
uclcarumqucdnraducrfc.tlambo gisftdelitcrifta confidcrannbus ad
nustemporalibue nccbor.isc£tolUc' .puccta ualeret;"jirio q?tpfapcccata
nccmahsfrangitur.IDaluc atutoo qbuodcuemdigrtatue iplcutttantie
buiufcemodi ifcltcitatc
punitur:quia calamitatibue mudubumilitcrcogi^
fehriratccozrapif. Ofledirrndeuafex tanrco:qiui3 lougcabfintafaciorofis
pcctiamin bio diftribucndis euider? ftaginoftsatq?tpqs:mn ufq?adco fe
opcratione fuam.Tlamfi nuncomne adcltcris6putatalicos:ur nectpalia
pcccamm manifefta plectcrct
pena:ni pro ciemalappctifciudicetdignoe.
bil ultintoiudiciorcfcruatiputarcf. Jtjrccpto.ti.q1unnfcjfq; qualibetbuy
"Rurruoft nullumpcccatum nuncpu dabfiteruiucneccdit mqutbufdacar
mrctapcitadtuimrasmuUa ccjraudc naliconcuptfcetic: ifi noadfacinom
tia diuiacrcdcretur.SMlitcr i itf fecox Cmanttate i gurgiteflagitio^atqitm
dts: fi 116
caodcuequtbufdapetcrib" pictatioabominarione: adaliquatn
cutdcnhfTima Urgitatcconccderetm percata u^raratiftJto cdebrtoaQTO
, adcii ifta pcrrincrc diccrcmus. Jtccp miora."bocergoe^rccpto d.9randcfa
ft oibuscaspctcntibus daretrnontfi nlc rcpt'tur:qutcofdcinipfoopropta
+ f ptcrtaliaprcmiafcruiendum illt ce quo^ boircndafuperbta:lu)curiaq3 7
arbitrarcr.tur.nec pioanoefaccrctta auaricia:atq? e^ccrabilea iiqu tce7 r
lis fcmitus:fed poriuscupfooan aua pictarcs 00ficutminanoopdipt:?tit
ros.t)cccuita fint:q'cpq3 boi maltqj tras.-ficbcat utbridifunt:ficcumcio
^tt affUctifunnnoio ifti diilincrinon uiuar.utcii talib"uiuendueTf>lcruq^
fant:q:diftmctun eqd umqj p.peflft eimabctoooccndieradmonendisralt
funt.ZDaner
cntmdiffimiltruoopafx quattoo
crii obturgandis
7 co:npiex
Ibrumcriajin firmlitudmcpalTionu: dtsmalcdilVimubtur:uelculabozts
Itcctfubeodctntozmemo nonetdem pigecufcuoecor coraquib"uerccu
uirtus 7 uidum.ITamficutfubuno damuroffcndc:udcumcopinimicin
tgneau^.rutiUt7palcafumar:7fub asdcuttamua:ncipcdiat7noccatm
eadein
tribubfttpulcfomrtiinuuntut tHiotpalib"rcbu8:fmc
quaaadipifd
frumcntapurgantur:iicc
idcocumox adbucappetunol^racupidttaa:
ftuc
lcoamurca
cofuudttur:
qzcode
prcli quaoamtttcre
fozmidat
infirmtraa:
pondcrccjcprimituntffl
unaeadcmq? iraut^iiis boniamalo^uitadifplix
uieirruaiBboncs^batacpurificat: ccat:7
uicocueto116 mddarttinilla^
diquatmalos:danat:uaftat:7
ejt^mt^ dinationc: quepoflbacuiraralibus
nat.Uri icadeafrticrione
malidetcfta prcpatur:tn quiaproptcrca
peccatie
turdcuarq3blafpbemanbont
aurem copdanabthb*parcunt:do
coai fuio
prccautur
7laud»inr,
Xfnintercjl
no lj leuib''
7ueialib"
mctuunr.
iurecuj
PRIMVS

ciotpafrflagellaf:
^iustcfnumfme ncftnonpcrucmt:
fiu falusacfama
pumaiuur.3iucilbrn uiramquanoo mpiculumeptiumq?peruemat.Tlec
dtuimtuB
afftiguruurciieieamara
fe caconfidcratione
quafuamfamatn
tuinttcuiuaamanoodulccdincm
pec acfalurcuidciucllcncccll
anau.iiiu
cantibuaeisamanccnolucrut.TUfi rtcrudicnoo^;
boiutn:l'5ea
potiusirrx
,pptcrca
quifcp
obmrgandiB
7 co::ipj firmitatcquadclectac
UguabLdica
ciidiomalcagentibus
pcir:q: oppor 7 buanusdie0:7refozrmdaf
uulgiiu
runiuB tpsiqrit: ud cifdcmipfis
mc dicium:7carnis
qccrutiatio
Tpeptio.
tuir:ncdctcno:co cpboccfftaant:
ucl "boce,pprer
qucdacuptditatio
uicfa:
adbonautram7pt'amerudknoo& i' n$pt officiacaritatis.Tldmtbiitaqj
pcdtatinfirmoealios^prcmatarqj uidcturbccparua ciTcciquarccutn
cucrtaiua
fidc:noriuida"i:|Vc
cuptdi' rrulisflagcllenruz
7boni:quaoo
dco
ratiaoccaftoifjpfiliumcantatie.iU6 placetpcrdtcosmozeB
etiatempora^
cculpabile
q>bi q duTimtlircr
uiuum Itumpenarum
afflicrioite
punizc.
flax
7 amalopfactiaabbcnrent: pctum gcltanfenimfimul:nonquiafimul a
peccans j Itcmequedcooccrc autobx guncmall uita:fd qutafrmul anuc
lurga:edcbc:ct:dii coy.otfenfioes cax tcmporalcm uitam.ndquidetncqua
ucnt:ncl'ibinoceaiuibi9 rebueqb" liccr:f, tamefimulquamboiucdccm
Itciteboniatqjinoccnrcrurut":fj cupi ncrcdebcrcnnut ilii cotrcpttatqscot
diuaq>opoztcbat cosq*tnbocrnuoo recticonfcqueretit etcrnam.ad quam
peregrinant'7fperugncpatrie prcfe confcqucda fi noUnteflefocq:ferret
gerunt.Tlofolii q*ppc infirmio^euix 7 diligcrcntur inimicuquiaoonccui'
t.i.iduceccopiugaletiliOBbnrco7 ba uiintfcrnpinccrtiicl"tutrumuoluiita
bcrequcrcntco ooniosacfailiaspofx tcmftnt in mclmamucaruOLua m rc
ftdcntce:quo3 apfcin ccclcfiaallo^ ndutiqsparcrnfj longcgrauiozcm
ooccna 7monens qucnadmodum ui bntcamrquibuB per propbctamdz:
ucrcdcbcant UJCOZCB cummarittB: t 3llcquidetni fuopcccato moziec:fan
mariricii ujcohbue:7 ftlqcupcnnb": guinonaiuctiisdcmanufpecu lardif
7 pcrcaciit"ilq8:7lcruicudnis:7dni rccjram.2ld boc.n.fpeculatozcs boc
cumfcruta:multa tcmporalia: multa cftpopulo^prcpofirtconftirutifut i
tcrrcnalibcnteradipiicunf:7molcftc ccclclqa: ur nonp.cancobiurgaoo pcc
amittunc:^ ptcrquenonaudentoffe^ cata.Tlcc ideotft abbuiufcemodi cul
dcrcboiea:quo^fibi uicacdtamina^ papcnituoaticnuae:quilicctppoftf
nlViiua7 conlcclcrantVima difplicet: nd fitancistamequibusuitebuius
ucjtcriabt quifiipio:cmuitegraduj nccclVirarcconiungifmulta moneda
rcnanicc
coiugalib"
utcut'trrcnn
Iut: uclargueda
nouit7ncgligii:dcuitas
7 uictuparuoactcgumento uruntuz: cof offcnfionc6:p:optcr
tlb quibusi
plef qj fucfameacfalutidu^inUdiaf bacuitand indcbtnsuntur:lcdplus
atq3impetuemalommtirncntrabco q' debuitdelcctatur.
Ocindcbfu alia
rumrcpbenftonc fdeabftincnt:7 y" caufamboniquarctcmporalibus atv
uianonmtatumcoameruant: utad fligaftnar:quale
biiuiob:utfibi ipe
fimihapcrpctranda
qbuflibctcozunt bpan"aniiiBftt,pbaf7 cognif:tyta
rcrroubuoatq?iprobitatibuBccdat: r turcpietarisgrattsdcudiligat.
eaipatn quecumcianonpc:pctrant
noluntplefqj coztpcrc:
cumfoztafTe Oi facna
i amiffiofve
rqt tpaliunibil
poiTuu.iliquoscompicnoo
cozrigcz": pcrca
t,capitulum
dccimum.
LIBER

H Uib" rcctcpfideratfe
auppcr enimutcisaddcrct
criacrpfmcntoru
fpccnsarrcndeutrualiqdmali difcipUna:
aqutbtiefucrattomdiu
flcddcricfidchbuo 7 pqe:q6cion ibo ncglccta ucrbo^.Tlnj015dijritaprs:
no ucircrcf:ntltro:tcpucandu capo' qui uoluntdtuircaftcri in rcntatione
ftolicjmillamuacare fcnrcmumubt mddunt7cetcra:profcctom dtuirna
ftfc: Sdmua qmdtligcnribug dcum cupidttarcmrcprcbcndurncn faculta
oiacoopcrantur in bonumramiferot tcm:quaprcccptt ahbidicen9.<P>reci-'
oiaquebabcbant.Tlunquidfidctn: pcdmitibuebuiue mundtn fupcrbc
nuuqutdptetate^tnuq^d mtcrioasbo fapcrc:ncq5 fpcrarcmiitcertodiuitiV
mmisbonaqui cftancedeumdtues? rumfuif :f5i deoutuoq pftarnobia
t>e funcopcscb:iftianof:quibueo oiaabuitdantcr adtrucndii:bfifaciac
pulcruosdiccbarapoftolua:ubtait: dtuitcsMmt mopcribusbonis:facile
£ft afirqueftusmagnuspietascutn rnbuanncomunicerubcnfaunjctfibi
fuffidcntu.TUbilcniminmlimusin fuudjmcntumbonummfururuj: ut
^ buncmundum:f5 necaufcrrcaltquid apprebendanc ueramuinm,'Dccqui
polfmnus.bntes autcmuictum7 tc' defuisfjdcbjnrdiuitrjs magmsfdc
gomtumbie contentifimue.Tlaqui luciie lcuiadamnafolati:plufq3 lcra^
uolutdiuitcsftcri.ictdott rctationcm ti cjcbi9quefadlctribucnootutuiB
^laqucatdcfidcria inulr.i7no^a fuaucrimt:q7 ptriftaticjcbie q rimi6
quemergimt
bomines
in inrcnmm rctmenoo
faciliu8
amiferunt.lboc.n.
1 pcrdiuone. "Rjdijccimc0(115 m^9 potuitmrcrrapcdrcq&pigutt inac
rutn auaricia:quaquidamappctetcs tranfferrc.Tlamquireccperwtpfiliuj
a fidcpererrauerfai mferucrotfcoo dnifuidiccntio:nolite
ccmderc uobio
lozibusmultis.-Quibuocrgofrcnc icerratbcfauroe:ubitincairubigo
diuttieilb uaRatione pchcwt: fi cas c^crminat:?ubifurcecffodiurtt7fu
fic bcbantqueadmodu ab ifto fo:t's raru:fcdtbcfaun^atcuobt9icclotbe
pauperc intusdiuiricaudicrant:idcfl faurogquofur ndacccdit ncq3rinea
fi mooo urcbanttany non urciucs co:rumpir.ubi.n.e
tbcfaur"tuus: ibi
potueruntdiccrc<fillc grauttcrteta' erit7 coztuu: mbulationiatpc|>ba^
tua7minimefupcratu9.
Tludu9iq*c uerutq>recte
fapuermt:non
contcm^
cjnjdcutcrotmrris rnceirmdue i ter neooucradlTim»p:cccptoze:7 tbcfau
ra rmertar:dne6dit oominusabftu ri -fut fidelilttmumiimictiiVimumqj
Unficutoominoplacuitita factumc* cuftouJ.Tlifi multtfiint gautfitbife
fitnomcuoomJiubcncdicrum: utbo babuiflcdiutriasfuae:quo conrigit
nus fcruusmagnae faculrates
bc:ct: ut boftieno acccdcrccrquanto ccitiuf
ipantdmfui uoluntatcmcutpcdilTc" 7 fccunu egauddpotuerot:quiitioi"
quuomcnteditefccrct:nccprnft.mt' tu futdeitUucmigraucrat: quoacccx
ciarcbueufucns:cltcns:^uae fuerac di oiononpolVct.-' Undcpauttnimn:
citomo:icr.9rclictui-usjluautemiit nolcfiocpeejccpulctiflmiodiuiteuo
firmioesquitcrtcnisbis bonisq%uis Iuntatcpaupcrnmu97 coptoftflfime
c.in preponcrent
cb:iflo:aUquantula fanctug:qit7 ipfamnolambarbari
tncupiditate
cobercbant:quantum uaftauerunccumab cietcncrctur
fic
bccamanco pcccauertnt:pcrdeoo
fcn mcoidcfuo:utabcopotlcacogneut'
ferunt.Zmquippe
oolucrunt^tum mug
prccabatur.Jbomic
noejccrudct
|
fecolo:tbu8
infcrucrant.ftcu
t aptum ^pteraurum
7argcntnm:
ubi.n.fuu
\
dijcilTe
fupracomeorauL
Opo:tcbac omnia
nuatufcie.Jbicnt3
babebat^
PRIMVS

omnufuaubt cucondcrc
i tbcfjuri mamcbuftianosfameediuturnaua
jareillcmonucra
t:q becmalamuoo ftautt:boc
quoq?
i ufusfuosboifide
uencura
prcdttcrac.
2lcp bocqdno lcapietoleraoo
vrenit.quos.n.faes
-
fuomoncri
obcdicrannubi
7 quomo nccauit:
airuhsuitcbui'ftcutco:pi3
rbcfauri^arcdcbcrcc:
necipfaecms mobiscripuit.-Ouosautn nccautt:
diuicusbarbarte
inairfantibuB
ami oocuirpa"uittr.oocuit^ducn"
iciua:
fmmr.OLuosaptndobedtflcpenitu ~>
tt:qddetalibusrebuefacicnduclTct i>efmctcmporalisuitcftuclongt
fi ndprccdmrcfapietta
ccrtcpfeque' o:(8fiucbrciuo:i8.cap.)ci.
Kej^iciwa
didicerunt.
2Ueimd^daj
bonieriamcbnThani cozmentis ep::u f £d 05mulrieriacbziftianiintv
riarifiim:utbonafuaboftibuo,pdc" fccttfui11:mulninultar motiu
rcnr.3lliucronccprodere necpderc fcdauaricr.uc confumpri."boc Hcgrc
potuerutbonuquoipft boni erant. fercndu^ crt:ommbue quiin bancui
St autroiqum cgmatnmona iniq*ta tam^pacan funtutiq^comurte c.1:>oc
tis prodcremalucruntboni nooat» fciotiemmetn fuilVc
mo:ruum:qutno
3Hmoncndiaurfucranc qui tatapax fucrataliquanoo mouturue.finisau
tiebanfproauro:quantaclTciu lulti tcmuicctamlongaq>breuemuttam
ncndaprocbziflo:uteiiporiusdiligc bocidcmfadr.ftap.n.aliud melius
difcercnt:d.
pro fepalToe crernafcltci almddctcrius:aut almdmaiusi alix
catcdicarcr.no aurumi argentopro ud brcuiuecftrquodiarnpartrcrnon
quopattmifcmmumfdiKfeumenri^ cit. O.iiid autemintereftquomoms
enooocculcarctifcu uepdiccnoopto gcncre uitai(U fintat':qnillc cuifinit
deretur.Tlaq3intcrtozmeitta ncmo ircr mozinoticogttV£iiaiir umcuicjj
cb:irtumconfirendo imificnano atf moztalium fubquotttdianisuircbu'
ruminfi ncganoo fcruautt.O.uoct:ca iuo cafib"innucrabikamotcsquodi
urilioracrantfb:ralTe to:mra:quc bo m6c6rincntq'diumccrrucft c,ucnaj
numincontprtbilc amadoooccbant: carumucnru:afir: qucroutru fatius
g-tllabonaqucfincullourili fructu fit unampcrpcttmonettoo anoiitc tt
dnosfui amotctorqucbaiu.Ss d^da^ mcrcuiuenoo.Tlccignozoq>icrtius
etndbntcequodprodercntdumno cligaturdtuuiucrcfnbtimoctot mo
crcdun^ toiti fuitt: i bt fo:tcbaberc riuj q»femelmo:t'enoo nulladcfceps
cupiebantmcc fanctauoluntatcpau' fozmidare.£5 aliudcftquodcarnis
pcrcocraiu."O.uibuademonftrandd fcnfueifirmircrpauidue:Tugit:aliud
futt:nofaculcaree
f>ipfascupiditaccs qomentie ro diligcnrcr
cnucleara
cd
talib''ecdtgnas
cruciarib".St uero uincit.ZDala moze purandanoncft:
melioiisuite,ppofito
rcconditu auru quambonauitapreccffcrit.Tleq305
argentiiq}nobJbcbantmcfdo qutdc facitmaUjmoztcm:mfi quodfcquit"
utpcuig»
talium
acciderit:
utdubzc moztcm.flonttaqjmultd
curandu,
crcditurto:qucrctur.Ucruntamcrict l etsd.neccflarto
mo:iturifunt: quid
fi accidit:profccto
quiinterillatozmx accidat
utmozianf:
f^moncnoo
quo
ta paupcttatcm
fanctampfircbarur; irccoganf.£d igit'cb:iftiatnoucrint
cbztftu confttebat'Oluapropt7 ft no logemeliozcm fuifTc
rcligioftpaupis
mci-uit abboftibuscrcdi:nonpotuit mo:teinterUngenriu candlingiusq>
tri fancrc
pauptatisconfeflb:finecex ip9diuirisinpurpura7 bylTo: bozre
lcitinjcrccdc
ro:queri.XOulto8 iqimc daillagcncramoztiu^qutdmojruis
LIBER

obfumintqtubcncui^crunt/ condirio
fcputturc
pompa
ntagisfunruiuommfobtia7 fubfi/
£>efcpulturabumanozum dtamoiruop.StaUquidprodcftimx
rumquccbnfnania
criamft fumt ne piofepultura
prectofa:
oberitptouit
g3camladumr.cap.jnj.
fpectubominuqcbibuupurpuraroil
a X rij m ranraftragccadaumi li diutnurba famub^:f3mulroclax
nccfcpcliripotucruc.Tlecp
tftd no:cei cdfpectudniulccrofoilh pau
piafidcsnimiurcfo:mfdar:teneepre pcri tniniftmumpbuiraglb:um:qui
dtctu.TUcabfumrcsbcfltaarefurrcc eumnon qctulcruntm marmowim
turiaco:po:ibueobfuturae:quopca tumuld:fed
in abrabcgrcmitifurtule
piir capiriengibit:nullomodiccret rut."Rident
bk illi contraquosdefex
ucruae.Tiolire tiereeosqui copueocx dcndafufccpfmua ctuiraKdci.Ucro"
cidunnatam autcmnonpolTuntocci tamefepulrurecuramctiameo:utn
dci:fiqutccpobcftctfiitureuite:q*cq*d pbilofopbt?rcmpfcnmn7 fepeunivx
tmmiddeco:poubusocnTopfaccre fi qrcrcitusdii pro rcrrcnapatriamo
uoluilTec.Tlirifo:fcqutfpiafic abfur rcrcnf:ubipoftcaiaccrcnt uelquibus
duecll: ut conrcndac cosqui co:pua beftqsefcafiaent ncurarut.Xtcufrcp
ocdduntfi dcbcre timeriafimoztctn 6 bacrepocrieplaufibrrdiccrc.£clo^
ncco:pusocridit: i rimeridcbere p"* teguqutnonbabcturnam. O.uaro
mojtcm:tKco:pusocdfumfcpeUri f» minuBdebetdcco:p;b°infepulrie»r
rmat.falfdecrgoq6 aitcb:(ftus:qut fulta:cbafh:ni8:quibus7ipfiuscar
co:pusoccidunc 7 pofteano bnt q'd nis 7 mcmbro:um omntumrcfo:nu
faciannfibabcntrantaqiu;decadaue tiornonfolutnq: rcrra:ucrumeriam
ribusfaciannabfit urfalfu^ftc quod q: aliommelementomm fccrctifrimo
ueritasdt'a't.£>iaumcftcimatiquid finuquodilapfacadaucra reccffcruc
coefacere cumocddiit:q: in co^joie mtempozis punctoreddenda 7 reiiv
fcnfueeoccidcnoo:
poftea
ucronibil tegranda
promutitur^
babcrequidfacumnq:nulluafenfus
eftin co:po:eoccifo.ZDulrs
iraqsco: O.ucfir rattofanctofum
pacb:ifhanop
tcrranotejricfjnull» fcpclkndt.cap.pq.
co^ quify acclo7a tcrra feparauir:
quaroti implctpficiafuiqui nouua it £c10tn corcncda 7 abqctcnda
dcrcfufcirctquodcreauit.t>ia'tur$' fiit co:poradcfnctopmajriccp
dcminpfa!mo:pofnerunt
mo:talia
f iuftopatqa
fidcliurquibua
rag»o:gax
uo:umruoiumcfcaeuolarilib''celi: nia7 uafieadoiabonaoperafactua
carncsfanctoftuo? bcftqeterre*£f ufuseftfptrttus.Sicnimpatcrnauc
fudcrunt
fangutne
eopfuutaquam
t ftis t annulus
acfiqutdbutufmod^
circuitubierufale:?
neratq fepdiret. tarttocariuscftpoftcrie: quanrocrx
Sedmagisadejcaggerandamcrud^ gaparcntcsmato:cj^irit affcctus
:
Utatcm
co:umquitftafecerurtt:
n ad nullomoootpfafperncnda funtco:"
eo?tinfcUotatiquttfla perpcflifunt. pora: qucutiq?multo famtlianua
O.uiui3 eimbecin confpectu boiuj fttqj coniuncnus
y quclibc:<ndumex
dura7 dirautdcanfif^prectofa eftm cagcftamus.lDcccimnoado:namra
confpcctuoomtmmoM
fancto^cT. ucladiutozio
quodadbibctur
e^trifie
"jbroinde
oiatftaideftcurario
ffierfe: cus:fed
adtpfam
nawram
bominia
PRIMVS

antiquopiuftomnt ftlaprebeerncc
pmamoztuotum
qui
funeraoffidofaptctatccuratafunt: nortpolTuntiftafcnrirc.
7 cjxdtcelcbrotc:7
fepultura,puifa:
ipfiqjdumuiucrenr
bocdcfcpekedis t>captiuitatcfancto^:q*b
ttclcaatraffercndia
fuidco:poubus diumafoladadefucrunt.cap.jcuq.
filqamandaucror.7
tbobiasfepelien
oo mo:tuo3dcu,pmcruiiTctcfteagtb f £dmulriidgutcbu'ftiam«capx
c5mcdatu:.3pl
cquoq^driedictcrtio riuiductifur.t>ocfacmtfrimu
refurrccturu8:72eligiofe
muliertebo c:fi aliquoductpotuerutubidciifiiii
uuin opusprcdicanpredtcandumqj no muencrut.Sunt mfcripturi9facx
comertdat
<yungu«uprcciofufuper n'9buiusetiicbdiamagna folada.
mbracuiseffudcrttratq^
bocadeum f ucruiui capttutcate
trcspucri:fuic
fcpdiendu
feccric:7
budabilucomeo daiticl:fucrunt
alijpropbetc:nccde''
raiu in euattgelio:qut
cozpue
eiusde defuttcoufolatoz.Sic
noddcruttfu^
cruceacccptum
diligctarqjbonoafi oafidclcsfubdfurtcmcgcmis:^
bar
cctcgcdii
fcpelicnducp
curarut.Ueru barcrtnbumancquipropbctamno
tfteaurfeenoit bocadmoncnt<yinfit defcrutr:neci uifccnbu9beluc. IDOC
ulluacadauchbue fcnfus:fcdad dci quoq^tllicuq'b°agim"malunc irridc
prouidccia:cutpbcciuettaliaptccax Q"'crc6rc:qui
rnmfui9lirtcrtscrcdut
ttGofficia:cozporaquoqjmouuomj arioitentmctfmncum nobiUlTimum
princrcfignificant^ptcr
fiderefurrec v^citbariftamcumeflcteiectusderwui
tiom'9
aftrucnda. Ubi 7 ill6falubnt cjcccptumdclpbmi oo:fo:7adterraj
difdc^tapotTitclTe remunerarto $ cffcproucctum.Ucrum illuduoftruj
ckmoftnie:quas uiiwntibue 7 fenticx dc ioiu propbctaincrcdibilms cft.
tibuacjrbibcmue:ii ncq^
bocap5dcu "jMancmc:cdtbiluio:quia
mirabiliuf:
pcricquod c>antmie bominumbrid 7 mirabilms quwporcnrme.
officiodiligcnncqj
p.foluif.Sut q'dej
i aluqucfancri
patriarcbc
6coipib" i>crcgulo
ittquocapriuitatie
ob
fut'9
uelpdendia
ucltranffcrendis.p^ religionem
etiam fpontc
colcrande
ejc
pbctico
fpiricuicclligidictauoluc^r. tat ejxmplumtquod
tamcn
ilU dcoa
flon autbtclocua
eut eapertracK-' colenti
prodcltc
nonpotuir.capimluj
m":cufuffictant
caqucdi^iue.Scd
fi r*
caqucfiiftcntandta
uiuciuibusfunt
ticccflaria:ficutiw'ctU9
7amictug:
y^ b 3lbctrnifti;6captiuftatc
Uigi»
uiccutngraui.iftiictionc
dcftnt:non niaca^ctfpote
tolerada
7i fuif
frangut
inbonte perfcredi
tolcridiqj prcclaria
uinonobiltlTimii
qceplum.
uirtutc:ncc
cradtcac
cyaCo
pietatc:
fj ZDarcus
rcgulus
ipatotpopuli
roa/
ejcemratam
factunt
fccuudioie:
qto ntcapriuue
spudcartbagmefc8
fuit:
magisciidcfuteaquecurandis
fune quicdfibimalkntaroant9fuosred
nb"codcndtfq3
corporibus
ofucto^; dtapco:umtcncrc
capn'uo8:ad
boc
adbibcn
folcnt:no
cfficiunt
mifcrog
i impetranduj
criam
tflum
prcdpue
rc
occulcie
ptottfcdibtiB
iaquiero3.J3c gulu5cu^lcgatie
fuieromatniferat:
pcrbocq»iftacadaucrib"
cbziftiano puii9mrationeconririctum:
ft quod
rii inillamagnc
urbisuclctvam
nlio uolcbant
mintmc
p.cgiflct:rcdituf
ee
rumoppioo^uaftationcdcfuerutm . illeatqji fenaru
errc^it
ncc
uiuofcutpa
cflquirionpotucpc cotraria
pcrfuafinquoniam
nonttrbi
LIBER

rrabaf utileeflerdanerdpu.murarc nmltoeponusfit iooncaconferuare


captiuos.TUc poitbancpfuaftcmcrn ^ fingroarcamrtituoopftctqcftngux
alutsadboftesrcdirccompulfuai: ho.£i antdiciitmarcureguluctd C
(yq: luraucrarad fpoccimplcuit.21c illa capnuira
tcilhfcpcrucucibus
co:x
illt eumejaogitatie
arqsbozrendis
q: pisaititniviutcbc.itucepotuiiTc:
vf
crudaribus nccaucrunt.
Jnclufo^P^ poti"vaqraf:qua bcatapolTitdid
pcanguftolignoubi fto:ccogerefrcla uiU9.Tkq3.n.almnde bearaciuiras:
uifqj acuhlTitnis undiq;cdfijro:ucfe alumdebomo:cnaliudciuttaeno dc
m nullacmsparteiclinam fmcpcis 9>'conco:s bominumulncuoo.-Q.ud'
fltrodfiuttisctiauigilanoopcmcrut. obrendutntcridtfputoquafiregulo
ZDerttoccrtclaudanruirtureta ma' uirtuafucru.iBuffiatnucq1illo nobt
giu infclicirarcmaio:c.£tp dcosille lilTimoqrcmplocogunt'faicrin ,ppt
mrauerarquor,pculru.pbibitobas cozpoiisbona:uel ea^:c^zq ej^rifcc"
gcncnbumanocbdesifli opmaiuur bominiacctdtun coknoogdcos:qui
mrti^i.OLUI crgo.pptcacolebanf:uc ooquideillecarcrebt9omnibugmft'
uitamiftam^pfpera rcddcrenfiumi> luir:q'dcosp quooiurauit o(fcndc:e.
iurasuibadirrogaripeadfeuuolucc S^quidfaciemueboibud q*glotiic'
fcupmtfcre:q*d periurograuiusirari ralcmfc babuiltcciucm: qualc^timet
faccrc potucrunt^C-, curratioctatoe? babereciuujrcm.O.6fi nonumcnt:
mcamnportusad urnlcppcludam^ caUergoaliquidqualeaccidttrcgub
£>eos cerrcfictllccoluu:ut,pptiurifx etiatnctuicatitatndilsgcntcrq-tUcdc
wrandifidcmnccrcntancrct t patria oscolcntiaccidcrc potuilTc
fateantu::
ncciridequolibetircrf; ad fuoeaccr 7 cb:illLini9tcmpoib"nocalumnief.
rimoainutucoarcdircmimcdubita' Ucu quiadcilUecb:iftisnieoitaque
ret.t)ocfi buicuucimleepilimabat: Ittoe:qui ctcaptiuiductifunt:bocin
cui"ta bo::cducjcicumeruit^culdu tueamur7 taceaiu:qui falubcrnme
bio falltbaf.Suo quippeoocuitc^e^ religiortief binctmpudenter atq3imx
plonibildcoBadnt.itemporaUm fex prudecilludut:qift d^s cop probro
liuratefuieprodciTc culu>:ibue: qnq nonfuir q1attcntilTimus culro:illo^
dcmilleeof dcditus
cultui:i uictus dii et'e
lurifiurandi
ftdcml"cruarct
pa
i captiuusadductuse.7q: noluitali tria caraitdu alianonbaberct-.capti^
tcrcfpcrcosiurauerat
facere:
nouo uufq3
apudboflcepcrlongaino:tcm
acpriusinaudirolumiuinqjbo:nbfi fupplicionoucciudclttauoocdfu6[e:
luppltcqgcncrccrucutuscjrtmctua ntultomtnusttomcncrttninandum c
e.Si aute^cultusdcof poitbancmv cb:trtuimmin capriutrate facrato^
raj uelutmcrccdc rcddufclidratc:cu: fuo:um:quifupcnwmpatriamucrax
caliinjsfrpib"cburtiaisiodntcs ur cifidecjcpcct.inte6:ctiam
m luis lcdi'
bi accidilTc
illii calamtcate:
quiadcoo bU9pcrcgrinoe fc cficnoucruiu.
fuoecolcredclhtit:ciipotumretillof
dtltgetilTime
colceta ifelij:fieri<yillc 3n fluprisqueetiamfanctarum
rcgulusfttitffUfitbuecdtraclanffix toucuirginumpatTacft captiuitas:
maucntatctantaquifq'dcmetianu cdtaminari
potucntutrtuaantmi fi'
ic cecitatie
obmhtunutptedeaudcac neuoluntatisallctifu.ap.pvi.
liniuerfamduitate dcoscolctcifclicc
cllcndpollc:unu
ucrobomincpotVc: m ^tgnufanefecrimputatobqcc
quodinJeUpotcntudcozum fuoiuj cb:il1i3L8:cLi
cof c^aggcranrcs
PRIMVS

capriuintcadduntftupraetcdmifla. ddmfajddperanoo cpriabilitcrpc'


nonfoliitnalicnanutnmciavgicfcp nircnsrrmllu
fibifalubnspcnitcticlo
nupturasifjcri quafda
faaimoulcs. cu:liquit:q>K>
magisafuancce fcab
t>icueroncnfidcemcm ptctas:ncn fhncredcbct:quitalifupplicio
quidi
ipfauirtuaquecaftiued::fcdnoftra fepuniatnonbetfjudasciumcu^fe
poriusdifpuuno interpuooic^atqj occtditfccUratum
bomincoccidit:i
rde5qutbufdam
coattatur
angufhjs. tri nonfolumcb:iTh:uci
umetiamfue
TUctm curamuebicalicnisrefpon' mouiorcuefmiuitbancuitam:qzlicj
fiortcrcddore:quantuipfisnoftri8co4>pter
ftw fcdue:alio
fuofcclcreocctx
folationcn^itigiturtmprimiepoft
tum arqiconfirmacum:
] fus
uinute qua !
c.£uraut bomo quimali mbil fe
rit fibi malefaciat:Tfcipfumiterficic''
' recteuiuiturabanimtfede membris oo:boi'c5
tnfftciatinocae:neaImpati
, co:po!tetmperare:fanctumqj
corp*« aturmocercmiatqj i fc-p.
petretpccca
ufufierifancre
uoluritatis.OLua
tnco^ tomproprium:
mincopcrpctrctur
calTaacftabilip.mancntc:q'cq'd
altus alicnum.
deco:po:cul'in co:pote
fcccrit:quod
fmepcccatoproprion ualcatcuitari £>calicnautolcntfaplibidmcrqui
prcrculpamcepatictis.Sed quiano in opplToco:po:cmcnsinuiraperpc
folutnq6adoolo:cm:ucru
cttamq6 ricur.capitulum.jcvig.
adUbidincm pcrttnctinco:pc:ealtco
perpctrartpdt:quicqutdrfepcrpetrax e Xcnftn neud alicnacii pollttx
tumfuerttnfi rctcntaconftantilTimo athbioomctwf:uonpoltuctfi
aio pudicitiantn e^cuticmpuoorcnt nltctu crif.fi autepolluet aUan c:ici
incunr:nc
crcdaturfacrumcumifiha S5 cupudicittavtus fitammi:comix
eriamuoluntatc:quod
ficrtfoztafle
(i t tcqsbeatfomtudmc:
quapotiuoqlj
^-w nccamis
aliqua
uoluptate
n potuit.r' mala
tolcrare
y maloconfcnrire
dV
LV crcuir.Tlullue
aotmagnanim"
7 pux
tf\^ &t ntoztc
uoluntaria
obmetu
pc-' dicusmpotcftatc
babcatquid
delua
n«fiucdedecojta.cap.jcvij. carnifiat:fj tantu^quidannuatmte
uel:cnuac:quis cadcm fancmentepu
a £pcrboctqu<:rcocadautne taucritfcpderepudtritia:ftfo:tcmin
d.cq?buiufm6i parcrcfcjeboa' appbenfa uclopprcflacarnefuaqxr
nus affccrus cisnoluignofct.^tq fc ceacur i qrpleaturiibioononfua;St
occtdcrcnolucrut:ncIuofacmo:c alic cnimbocmdpudiciriapcrit:pzofccto
nufljgiriu; dcm'ra:ct:qfd.s
ciebocat pudicitiaanimiuirruononerit:nccp_
minidcdainipfecric infip^cnric non tincbttadeabonaqb"bnuiuirur.fed
carcbit.1\ajuriqsfi no 13priuatapo in bonisco:poieienficrabitur.qualia
tcllatcbominc
occidcrc
uclnoccnrcj: fut utrce:pulcb:ituoo:rana
intcgraqj
cuiuaoccidcndiliccnrialejcnulla coit ualuuoo.-MC
fiqd buiufccmdie.O.ue
cedtt:,pfccto
crtaq*feipfuocciditbot' boact fi minuar':bonam
iuftamq^
ui
cida c:7 tato fit nocctto cu l"cocciorit: tatn omnino non mmuunt. Oiuod fi
q^romoccrior
icaci fuit quafc occi/ talealiqutdcpudtdria:iu
qutdproil
dcduputauit.Tla l"iludcfacrumciro la ncamittatureriamcupcrtculoco:
6ccrtJur:cuq3
vitaaiudicatcufc laqo pouslaboraf.Siautcmbonumaimi
fufpcndic
fcclcrate
illtus cradittonia eftxtiajoppflbcozpotc
namirriif:
qn
aupiJlepoti"
y e^piafTe
comiflo:qm etiamianctcconuncnttcbonumcum
LIBER

immudiciccarnalium?cupifccriaru$ a Tl fortcbuicpcrfpicuerarioni
no ccdir:tipfu co:pu3fanaiftcacur: quadiciu0co:poa: oppflb ncx
7 ideonocumcisccdcrcmconcufia qitaq^pofirocailitaneuliai maluj
imctuioncpcrfilttt.Tlcc
dciplbcopo' pfcnfioncmutato:
illiuetantumiflc
rcperttfancnr.ie:quiacofancteutci» fbgtriuq'oppmcnepcubucnnnd ilU
dtpoifcucrar
uolunuo:
7quantum
i usqucopprelTa
concumbcnti
nulla
ipfo cit7 faoiltae.Tleq?-n.eo
co:put uoluntarcconfenfcrtc:contradue
au-
fanccum
cy ciusmembra
funtmtcx dcLninr
bi contraquoefcminap
cb:i
grarautco<pnullocorrccrantur
atsc fhanarumir.captiuirarc
opprcfTaru:
ru cu pofimt diuerftscafibua1 uulr.c non tantummentcsucrumcnamco'
neraca uunp.peti:7
mcdictaltqnfalu' porafjnctadcfcndimus.lucrcttd

ti opirulantcs
becibtfacianrqucbo: tcmatronamnobileuctcremqjroa/'
retafpccf.Obftcrrij:uirgiscuiufdi nampudicicie
magme
ctfcrunr
budi
mtcgntatc
mdnuuclut
cjrplozane
fai bus.*buiu8
cc:po:c
cumuiolctcr
opx
malmolcnriafcuinfciafmccaludum prclTotarqumq rcgiefihuohbidiofc
infpiacpcrdidic.
Tlonopino:qucnq» pocitusclTctalla
fcdueip:obirt".mi
iu
135ftuUcfaperc:ut
buicpcntTcaliqd uciiiamarttocolbtu:o7,fpiqucbru
cicirtimct
crudcipfiueco:poasfaccr to uirtecbiilVtmioifouiHmua indt
tarc:q'uismeb:ililmattcgtocatc
iatn cauit:cofq3
ad uindiaamconihinpr.
pcrdit4:quocirca
propofico
.intmip" £>cidc
fediin fccomilttcgraarq3t'pax
maturntcperq6 ctia;co:p"fancnfica rienBfcpccmit:O.utddiccmue.-adul
n mt:uiunccipfi cc:po:iautcrtfancti tcra bccancaftaiudicandacft.-Xluis
nrcmuiolcntiaUbidiniaalicnc^qua^ m baccontrouerfialaborandupurax
fcruatpcrfcucranna
contincntic
Iuc. ucnr.-^grcgie
quidam
crbocucracif
*2ln ucroft aliquafciamcnrccotrup' c^ dcclanueaumtrnbtkdictu.J^uo
ta uiolatoq3(ppoftroq5 60 uouerar: fuerunt:?urwaadultenumadmiTit.
pcrgatuuundaad dcceprozcm (11115: Splcndtdcatq3ucniVimc.miucs
cim
adbuccampgentc;fancca ufcozpoie mduu^coipo^c6mifttonc:umuo in
dictmue.ca fanctitare
animip quam qumaniYimJcupidinte:alcciiuicafhf
,
co:p°
facrificabaf
amifia
atq?
dcrtruc fimauoluntatc:T
n qdconiuncttouc
f
^ca.ilbfitbiccrro::7bincporius
ad-' mebror:!':;
qdaiocdmerfitaie
agcre]
moiteamuritanamitrico:pialcirare tur attcdcne.duo
tnquitfucrunt:7ax
manccc animifancritatcccii co:po:c duItcnumunueadtmfit; £-5 q'dcit
opplTo:fiiufJmtruuo:poi9facntas bocqd i cagrauiusutdtcafqucadul
uiolataanimifanctitatccrii co:po:c teriumnadmifiti Tlamilicpacnaet
mracto.O.uaobrcm nonbabetquod cup:cpulTue c:bccfomomactatacrt
m lc mo:tcIponrjncapunurfciafine fuppUcio.S»rrocilla ipudtdruqua
ulUcorenfiocfuauiolcntopprdTa t muitac6pnmif:ncftbeciuilitu qua
nlicnocopllj pcccato:q-to
miusany caftapunif:uo9appcllo
lcgesmdiccf
bocfutiiicadinttr.u'boictdmccztii: qj rdani.Tlempc poftpcrpetrata
faci
cumipfumflagitiumq^mealicnum norantcquencp fcclcftii7 mdcnaru^
adbucpcndcc mcerrum. impuneuoluiflisoccidi.Si ergoad
ucflrummdtctBqmfy dcfcrrctboc
Dclucrctuqfc ob illatufibiflu crim:uobifq?|)barcfn foltimdcmna-'
pmmpcemtt.cap.^ijc, ta:ucpcrumcalli7 inoccum
mt'fecx
f jj cflc mulicrcm.nonneeumquitd
PRIMVS

jfecifiet
feucritate
cdgrua
plecterctia. maculare
?fcnfu.<16
crgo
feipfa
qm
""bocfecittllalucrenaalla
ficpdtcau adulteriii
pcrtulit:enam
ndadultcra
,lucretia:mocctc:cafta:
uim ppelTam: occidtt:no
epudianccantas:
fcdpu^
Nliicrctia
ittfup(rtfanif.T^rofcrre
fcn' ooiieinftrmtt36.Vp»uduu
eacimtur
tcntia:qo
fi proptaea
nonpotcftis;qt pitttdiaalicne
uTfecomiffr.ctiam
fi n
nonaftirquaptmire
poflfiris:
curmx fecu>7
romanamulicr
laudis
auida
terfectrtcc
mnoceris
i caftetataprcdi nimiuucnrac:ncputarctq?uiolcnrc:
carione
laudatts^Ouia
cmcapudinx eftpalTa:cum
utucrct
Itbcntcr
paflaft
fcrnosiudureo ctu taleaqualespoc' uiucrcc.Undcad oculosbomiiium
tap mop carmibua cantitanf:nulla mentisfuetcftcmilbm penamadbix
rationedcfotdittsconftituta.-"fcilicet bcndam putauu:qiubus confcicntj)
itircrillosqui ftbilcttiinfonrespcp,d dcmortftrare nonpotuit.Sociaq*ppe
manuluccmq^ pcroft^tccc: aias:cui faccifccrcdicrubuit:fi quodflliuam
adfupernarcdirecupienti faaobftat: cafcccritturpitcnfcrrcttpfa
parierer.
trifttcj?palueinnabilieiwdaallig.it. Tlonbocfcccruntfeiecbtiftianc: quc
2ln fozretdcoibi noncft:quian i!bnx palTcfimtliauiuunt. Xn neci feultc
tem:fcdmalefibiconftiam fepcmit.J lunrcrunealicnu:nc alio^ fcderibus
-CXuid
fi cmmq&ipfataittummooo adderenrfuaifiqmboftcsinda
conx
noflcpotxrat: cpute
iuucniuiolcnrcr cuptficnoo
llupracomifcratallc
ui fc
irrucjitieciamfuaUbidine
illcaa coii ipfiabomiddiacrubcfcenoo
conimit
fcnfir.3dq?infcpunica
itaooluitrut rcrent.tmrqntppemrusgloziam
cax
mozteputarctcjcpiandu: cpg> necfic rtitariatcftimonm
cofctcuc:
bntaurc>
qutdcoccidcre fedcbutc:fi fructuofa} coraoculisdcifut:necrcqutruntatnx
polT,jp6 dcosfallbeagepnuj. Ucx pliusaiifiquidrectcfadantmapliita
rutn fo:rcicac:falluq3
eiU6q>fucrut bnt:ncdcuicntabauctoutatc lcgiedi
duo-zadultmumunusadmifit:fed utue:cujmaledcuitantoffenfionem
potiuBaboadulrcau cdmiferut:un° fufpicioniabutnanc.
manifefta muaftonc:altcra latciuc co
fcnfionc.non
feoccidicini"oiuc:7idco TlullaelTcaucronrareque
cbnftta
potcfta Uctcratiseius dcfctifoabuo niatrtqual^caufaiuauoluraacnccia
dici116
clTc
apudinfcroa
intcrillos q* attribuar.op.jc^:.
ftbi lctbmmfbrucspcpcrcre manu.
£5 tta beccaufacputroq?latcrecex n £qj. n.fruflrai fciscanonfdfq?
artacunut fi crtauururbomicidiu:a libztaituf^ nobiediuinttue
p'
dulraiiipfirmctur:Upurgat'
adulciii: ccptapmilTum uercpcrtripor:utucl
bomictdiucumulcrur.llcc
omnmoix ipfiueadipifccnde
tmmojtaliwtis:ul'
ucniriircntus:ubid:riaduUcra: cur ulliuecarcdt
caucdtq?
maltcanobis
laudata:fipudica:curoccira.Tlobia meripfia
iteccminfcramua.
Tl35?,p
tn i boctanobtlifetnicbuiuscjccplo bibitosMQcflemKlligeno
e:ubikp
ad iftosrcfucaoosiq
cbaltianisfcmi aitmonocddcs:pfri^q: nonaddidit
niet capriuirarccdpltisalieniabom ,pnmu5 tuii: ficutfalfiitcftimonium
ntcogitatione faucurarismfultar:fuf cumuctaret: falfumquitteftimoniuj
ftdt q6 i pclarisciuelaudibuadicru5 nddiccsaducrfus projcimum tuum.
erduo
fucrut:7
adultcrii»
uimoadmi TUciotnfi aducrfus
fcipfum
quifcp
fir.tar.n.lucrctiaabcis
magigcrcdi falfumtefttmoitio
d^critabboccrtc
tae:quc
fcnullo
adultcritio
potitent fcpurauerir
alicnuj:
quoniam
rcgraj
LIBER

dilfgcndiprorimuaforwjpfodtlecto £>eiterfemoib"boiaj boix


accepit:
qii d.defcriprum
cft: dikges cidqcnmincctapiuntur.ap.
prop.milcuaficuttapfu?."Poiro ft
falfitdlimonqnor.mtrtusreuseft4 q Uafdiocrocrccptioncs
dcfapfofalfu^fm-ficpfi aduefae
y ip3dioufccicauctJ5-ur
n liccx
pmu bocfaccrcr:cumin coprccepco at boiemocddu(5biactccpusquoa
quofalfdtcrtimcnid,pbibcturadv' 6s ocdditubcnfuicdaralcgcfiucad
fus4?pmu probtbcat':
polTirq?
n rcc' pfonam pwtonpou:qcp:dTa uilTioc
tcinrdligcnnbus uidcnnod .pbibt' Tloadtipfeocodicqtnmmiftcriurn
til:utaducrfusfapfutnqiufqjfalfus dcbctuxbentiifkut
adminiculum gU"
tcftisaflutar.ytomagisudligcndd e diuseutoui:7ioncquaiycdtrabo<
rvontixcrebommi fcipfumocaderc prcceprumfecerum:quo
dioumerno
cui coq6fcnpmm enonoccidcs: nix ocddcsquidcoaiwo^bdUgcffq^
bilodcideadjiironullusaccipeuricp autpfonagcrerespubliceporcftaris
cuiprccipirurmcclligarurcrccptus^
Un qiudambocprccepru
cct beftus impcnbfcclcratos
morwpummuit.
acpccora
coaanfqaenderrurcyboc £t abrain folo fi eculpatuscrudcli''
ctuj nulld eo^ liccatoccidcrc«£urri taris crieuOTicriamlaudarusenoic
crgo7 bcrbasi d.cq*d bumo^ radid picuos^uoluirfilua ncqpaq'fcd£x
tus alif ar ftgif.-Tla;7 bocgcnusrc-' rau/3 obcdifrerocndcrc.Ct mcnro "
mgniis nonfcnnatdi uiucrc:acpcr qrifutrp iulTudafitbridumquod
bocporrft7 mo:i: proindcctum015 icptefihi qtu: patrioccumtocodic
uis adbibctu:occidi.Un7apoftolua cufeimolauif dcoid uouiflccquod
cumdcbmufccmodi fcmmibusbq-- rcdoiridcphoukroupmu"occumf^
returcuinq'cquodfcminas
nouioift fer.TlaJapfo
alitcpaifaf:^feipfo
co,
caturrn.rt
pnuamoiiarar.
7i pfalmo bofhb"
rauuoomos
opplfir:rufiq*a
fcnpnieiocodumtcsco^ i grandie. fpusUtmt bocmlTcrat:q*pa flium
Tlur,quidtguurobboccumaudiot'' miracuUfadcbar.
mosnonoccidce utrfulnl udlcrcn£x
fasducimus:7 rr.anicbco:um crron' O: nfig»pofiu moisuoldtariaad
infanifftmeacquicfamusfbia igimr magnimdinc^
d£lira.mCTiasrcmoris:cu aadunus n
ocddcs:ft
proprcrca
noaccipius
boc crgoepxptisquosud Uj:
dicoimc(Tc dctrucctis:quu aulluse agenerarr.ripcfasinfticu
CL9 fenfos:nccdctrratiorubilib*aruv 63 fpafrocddiiuberqYqa bominJuT
manb":uoUtiLibus:naranUbti6:abux fcipfdaTqu^ibcroccidmnbomiadg
!ittbus:rcpnlibiis:q:nulb rwbtsrax crimifteinrrcctuur. ^cqiuauu^boc
nocfooit': qul neisdanil nobifcuj in fdpfispcrp«rii«Tuncamminu'
babcrcccmur^cm.Cln iufti(Tima
oidi giutudincfouafTcmirandi:rwnfapix
nanonccrcatoiis7 uira7mo^ eouij entkfanuattUwdandifunnquiip fi
noilri?ufibusfubdirur.lldlacut dc rarioneddigeriusconfuUs: ticcipfa
boicinteLUgamus
quoddicroeftnon quidesnimimagniruoorote tioUt':
occides.Tlon
alttp ergo:ructc.ncq? ubtqwfqsrwttafootoUrare ud qqj
cutmquifcocridinaliudy bomine^ afp_3:ud
alimap¬ccatafe ipfcintaf
ocadit. infirnu
ituirqiwfcrrciwrtpotcft«1dwi
PRIMVS

fui co:po:i8 fcruitutcrucl


ftultauulgi umim dcum.
opinioncm.lDaioqjanimusmchto
diccnduB
e:qu'i
uitamcrunofa
magts O.ualccjceplum
fit carois:qut fc
poteflferre<yfugerc7bumaitumiu uictoziamccfarianon
fereneintcre^
diciummajriccp uulga:e:q6
plcrunqj mit.capitulum.H3g.
caligineerronsmuoluiturpre pfcic
luceacpuritate
contmcrc.-Cluaobjc f £dtnctiailUpictcrlucrctiam
fi magnoanimoficriputandum cfl: dequafuprafatisquoduidba
cumftbibomoingeritmoite:iUcp<x tur dip'u9:rifacilcrcpiut6 cuiueauc
tiusrbcob:ot°
ibacaimimagmrudic tozicatcprefcribat:nifi illumcatonc?
rep.
itunquefcrutUctoplatonisWno qutfcuriccoccidinno q: foluoid fcc:
ubideimozralitate
animediipurauir fcdq:uirooctus
7 probuebabebaf:
feprecfpite
dcdiiTc
dcniuro:atqjita utmcritoputarct'recK
ctiafieripox
qcbacuitaemigraflc
adcaqui crcdi cuilTcrpo!Tcq6fccic.Dccuiuafacto
dttcemdio:e.TltbiLn.urgebatauc q*dpotilTimudica:nifi <yamicidueet
calamitaheautcrtmio:fcu
ucru^fcu ooctiquidamuiri:quibocficri prux
falfum:q5noualenoofcrrefc aufc: denttuadiiVuadcbantnmbccilUoio <y
rct:fcdadcapcfcendam
mo:tcmarq? fo:tio:iaantmifacinus cflc ccfucruc:
adbuiuauitcfuauiauicularuipeda: quodcmonftrarct'n boneftas turpia
folaaffiritantmimagmruoo.OLuod precaucne:^ mftrmiraa aduerfa
non
tn malepottusfaau^e(Te
g>bntcftia fuftines.^oc
i ipfecatoinfuocariffi
eipotuiteflfeplatot'pfequc^legerat: mofilio iudicauit.tlamft turpccrat
qui profcctoid p:ccipue potilTtmuq^ fubuicrouacefariaumcrc:cur aucro:
feciflfet
ucleriaptccq?i(Tct:mft
eamc^ buiueturpttudid
pcioifiliofuit:que
tc quaimoztalitatcmanimeuidic ne decefarie bcnignitatc omniafpcrarc
qua^factcndum: qnctilp:obibeduj preapit,J£ur noni illum(ecanfcot'
crtcludicalTcr.
3: ctmmultifcicczme gttadmo:tcm.J1"lamricufilium qui
zut:ncm manuoboitiopcrucn trcni: cdtraunpcnuitt boltcmpugnaucrar:
nomoooquerimuButrufufactum: ctiauicto:cbudabilitcrtoquatuaoc
f3ut^ fuchtfacundo.Sanaqutppe ddit:curutctusutctoftl/o pcpcrcirci
ro ctiamcpcmpliaarcponcda elt:cui to:quino pcpcitfibi' ^ln rurpi"crat
quidcm7ejrcrr.pb conco:danr. fcdil cotratpiociTcufcto:c:q'cotradcoi3
la quctantodigmorafunctmicattoc: fcrreuicto«rn,ullomdigit' catotpe
gro ejcccllcntiora
pictatc.tlo fecernt eeiudicau ir fubuictoicccfarc
uiucrc:
panurcbcno^pbctcrno" apoftoli:qi aliocjnabbacrurpitudicpatcrnofcr
t ipfcoominueiefuscbnftusquaoo rofiliu libcr.irct.O.uideergomfiq>
cosqutpctfccuttoncmpaterentur fu filiu quatuamauit:cutparciaccfare
gere
admonutt
deciuitare
in ciuiutc: 7 fpauit7uoluit:tmgloueipfiusce^
potuit admoncrc ut fibi maitusinfcr faris:neabtllo ctianifibi parcerctur:
rcnt:ncin martuspcrl"cqucntium pc: ut tpfccefardijcitTc
fcrturinuidinaut
ucnirJt.poro fi bocilU nolutTttauc utaliquidiiosmtnuodicamuscru-
tnonuitiur bocmooofut cj:bac uira bnic.
cmigrarcnd.b"
cmigratib"fcmafidcs
cfnasppatu^cc^mifit:qlj cjrcmpU Q incauirtutcquarcgutua
cato
opponacgctce
q tgnoratdco:matfc" ncprcilanno:
fuittmulto
magiscmic
ftum ebocnon UccrccoUtibusunu>
LIBER

n Olimt aatcmifti contraquos bortibusuictifdpfosfcri: noluerun


agimustut
f.incramit iobq ta 7cummoztcm
mtnime
fozmidarent:
bozredamalaifua carnepcrpcrima uicrozea tn oominosfcrreiy ca^fibi
luitrqnlbta fibtmozteoibuscarere infcrremaluerunt:quato magiscbzi^
crudatibusrudaltoefancroscj:nua itum ucrumdcucolcnrc8:7 fupnepj
littma futnmaauctozitatc celfilTimif tric fufpiranrco
ab bocfactnozctcinp
ftdcqjdignilTimie:quicaptmitate oo abiittficoediuiadifpofttioucl^ban
imnarionttpboftiumferre:q> fibi ne oosud cmcdj nooead rpsbortib"H5
cetninferrcmaluerinncatoni pzefera iugaucru:quosmttlabuinilitarcno
mua.Sedejelitteris eorumcundem deferitqui^>p^eostabunuliteruenit
illummarcocatonimarcumrcgulu> aUiflTimu8:pferri5
quosnulli"mtlita^
preferam".£ato cntmnuncpcefarcm m potcftatis ueltalismilinciuraco
uiceratcuiuicrusddign.iruaefubq ftringunttpfuboftefcrrcfupcrarum.
ci:7ncfubijceretfa
fdpoelcgirocddt. Oluis ergotammaluscrzoz obrcpit:
"Rcgulus autpcnosia uiccntaptoqj ut bomofcocodanuclquiaitt ciipec
romanoromanueimpcrato:noncj: cauicudnein cutnpeccct tmmic":cii
ciuibusoolcnd.iiii:fcd
cj:boftib"lau uclpcccatozcm uclpcccaru^ tpfu; oc
dartdam utcroz/amrcpoztjucrat:ab ctdcrcnon audcatintmicum^
etstamepoftcauiccuemaluitCOG fer
rePuienoo:^ctsfeauferremozicoo. O: peccatum
nonper pcccatu^dc
T^ioindeferuaiuti fubcartbagincfix beardecUnari.capitulum.^v.
umdnationcparientiam:7m romao
rum uilccaonc conibfitum nccuictu 9 X enttn timedu e 7 caucndo:nc
aufcrcnoco:pusabboftibue:ncc
iuic libtdiniboitili fubdirii cozpus
rumanfmumaciutbtis.TUc <pfeof illcccb:ofauoluptate aunuaUiciac co
ridcrcnoluicwrcbuius amozefccit. fentircpeccato.liroide inquiurnoia
bocpzobauit
015caufa
^mtltilurtlq? propter
alienir.fj
j3pterfuumpeccatu
ftuandiadcofdcboflce:quoe grauT anteybocquifqjcommittatfedcbet
in fcnatuuerbiscpi belloarmisoffc^ occidcre.llullo
moooqutdcmbocfn
deratfineulla dubirationcrcmcauir. ciat animusut confcntut libidmi car
Zanrueiraq;uircbuiuscontcmpro: nfefucalienalibidmcconci tatc:q 60
cufcuicribusboftibuaperquadibet potiuactufcp faptcnric:^co:po:isco
penaseatnfmirc:quafc tpfcpimcrc cupifcenriefubiectuseft.Ucruntame
maluit:magniifccluecefi fc bomom fi dcrcftabilc
fadnus7 damnabile fcc
terttnatproculdubto iudjcauit:intcr lus cflctiamfeipfumbomincmocdx
fuosomslaudabrca 7^tum tYignib" dcrc:ftcutum'ta0 manifcfta^jclamat:
illuftrceutrosnd,pfcrutromanimcli qut'8itadeftpiatut dic.ittamnucpcc
o:cm:qucm ncq?fclidcascozrupcrit: ccmu8:nepo(lca fozrepcccemu8.v3am
nain tantauictoia
paupzim" pmafit: niicppctremua
bomtddiumefotcpo
nccmfeliciras
frcgcrit:namadtanta fteamddamusmadulterium.
TLonc
qctriareucrtittrrcpidue.^ozro
fifo: ff rantii dnaruriruqiiiras:ut n innoce
rifTimi
7prcclarilTimi
uiriterrene
pa tiafcdporius
pcccara
cliganf
fariuo
c
tricdefenfozc8:dco:uq3
licetfalfozum incettum
pzofuturoadulteruJ:y
cer^
n tn fallaces
cultozcs:feducraciflimi rodepnriboicidio.v
Tlonnefariuscft
ctt.i5mrato:c9
qui boftcsuictosmo fUgitiiicomm
itrcrcqdpeniteoo
fane
rc acmrcbctlifcrircpotueruncbiab rur:g'talcfacmua
ubi (ocuefatubris
PRIMVS

pcmrcntic nonrclinquitur.' "bccdijri fcorit:rcuacftimpcrq dcfcrriatqjco


proprcrcoguclag qnonalicnifcd tempti.Ouoo fi fuafpoaarq^aucro
prop:iipcccari dcuirandi caufamc 115 ritatefedlTcttcrimcclfufibiiaifaguis
altcriualibidiccrii cjxitatcfuc fo:tc iddilTet.
Jtacpunpunit'ntft fecitiiuf
confcnrianf:uim fibt quamo:iaftnfe fus:tdepunkf niftfccait(uflus.O^
rcndi putant.£ctcrum abfitamciuc fi ttaeiubetcipatoretgro magisiube
chztftiana qucdcofuofidini cocpfpc tecrcatozc.^O.ui crgoauditnoUccfe
pofitaeiusadiutcwonirirur.abfiriq> ocadd:faciar: fi luiTttcutU9n 1>iiilTa
ut tneetaliecuiullibetcarntsuolup' conKmnae.Xantiimo utdcatutrum
tarib"adconfcnfuiturpitudiacedar. diuinaiuiTionullonutcrinccrw.noa
OLU od fi illa cocupifccnriar
inobcdic pcraurcmconfacnniconucnimue:
ria qucadbucin meb:t9mo:ibundi9 occnltozum nobieiudidumn ufurpa
babitanprctnoflrcuoluntatielcgcm mus.Tlemofdtquid agaftbominc:
quafiUgcfuamouct':quantomagts nifi fpinfusboisqui in ipfoefl : boc
abfq3culpaein cozpoeno pfcnderis: diamu9:bocaflerimu9 : bocmodis
ft abftjpculpacftCcozpozc oo:micci8. omnibuttapprobamuorncmme fpon
taiKamoutfibiinfcrredebere uclut
bc bieq ficrin lj coafacriefacta fugicoomolcfhaa tcponlconeicidat
nofcunfquarationefactacredcnda tn perpctua9.Tlcmtncm proprcralic
fit cap.p?L napcccata nebocipfo tndpiatbabc:
grautlTimu propriu:queripolluebac
f £d qucditnquntfancrcfcmie altcnum. Tlcmtne^pterfuapcccata
tepoze
pcrfccurionisrut
infectax pteteiita: |>ptcrqucmagisbacuita
to:cefu£pudidricdeuftarcnt tnrap-' opu9eftut poflmtpcmtcnoo fanari.
ruru atq?ncatur fcftuuw|>ic«rut: Tlcmincuclwtdcfidmouitemcliozis
coq3modefuncte funnearrfqjmarti' qucpoftmo:tcfperat":q2 reogfuemo
ria in catbolica
cccKaucr«ratioc
cek' tis mcUo:poftmo:temuira nonfux
berrimafrcqucntanf. t>ebianibtlte fdpit.
mcrc aadco tudica:: urrum. n.ccclcfic
aliquibusfidcdignidtcftificarioibu
9 3tn^»ptcrpcccari
dcclfattone
mos
uteo^memoztali(cbono:ctdiumap fpontanca
appetcndafit.ca
fuafcritauctoutag
nefcio: i ficrfpot
ftc/ 'A tttitafit. -duidfi enimbocfccerunt r £ftatunacadequadiceccpa:
n011 bumanirug dccepte:fj
diuimnw qzutileputafutfcqTqsitficiat:
iuflerncc errantcsrfj
obcdimtcarficut fcfticct
neirruatinpcccaru uclblandi
&famplon aliudnobisfasnccrcde/ cntcuoluptatc ucloolo:cfcuietc.qui
jCumautcmdcu9tubct:fccp(ubcrcft caufamfiuoluerimug admittcrc: co
neullis ambagibus
irtmaf q*9obcdi- ufqjprogrdTapcrucnut
utborrandr
cnriaincrimcuocet/Ouig
obfcquiuj fint boicatuncfeporiuainrerimcre:
pietaris
accufct.-1
3; nonidcoftncfcc cumlauacrofaiutcrcgcnerarionis
lcrcfadrquifquis
deoimmobrc
filiu ablutiruniuafop
rcmifTioneacccpmt
decrcucrir.Scd bocabraietiamlau peccatomm. Xmtccnimtempuo cft
dabilitcrfecit.Tlam
i milceoimobe caucndi
ommafiiturapcccatatcu fut
dicnopotcibti fubqualegitimcconx omniadclctapzcfira.
O.uodfi moztc
fhtutuacftbominem ocddtr.
nullact fpdtanca
rectcffccurn mcporifl"itnu
uirarig
fucLcgc
tcuebdicidq
: imomTt fitiCwbapnjatug
ftbiquiltppardt.J
LIBER

£ur libcratucaput
tottuzfuauircbu ncciib c:ci-go
nullacft.Tlo(tacpuox
iuspcricuiismfcrir.cumdt fadlltmc btoo fidclcocbuftiftt tcdiouita ura:
porclbtieillataAbtncccoiadcutra:.-1 fi ludtb:iofuit boihb"callttaau:a:ba
cumfcriptumfit:qniamatpcriculuj bctiomagnaueraq^ ccrtfolarione^^fi
tcidittii illud.£ur crgoamanturtoc ftdapfdenamcrisnuoepfcfilTcpcc
Ttantapciicula:uel
certe
etiajfi non catisco^q1i uoepecca:
pmiiTi
fut.
amant'fufdpiuntur:cur
manetm bac
uitacuiabfccderc
lictmeffc?
3n uero O.6iudicto
dcii co:pcc prictiuli
tatnfulfapcrucrfirjjs
co:cucrtiti a biooboftirpcca:
pmilTafit ca.jcpnq.
coiifidcranoe ucritatfo aucrri: ut fi fc
qutfq?
mrerimerc
dcbctmc
urti*capti' q Uodfi foztccurp.mtflT
fut quc
ujiHiBdnatu
coiruat
inpcccatum:iu rttis: altad.de
e^utdetia
crcax
uendumfibi cjriftiet:ut ipfumpferat ton'9mundiijrq?rccro:io:7
ifcrutabi
muttdum pcromnce borastcntano
-- Uafuttudicia
cC:i inucftigabilco
utc
ntbusplcnum i taltbusqualtsfub cmo.Ucrunrfiircrrogarcfidclttaus
unooomino fo:rmdatur:7inrwmcra uefti-asrnc
fo:te6 iltoitcgriraris
7 co
bilibuocctcnerftncquibue
bccuita rincnricuclpudiciric
bonouoefflati"
nonducttVOLuidtgifcaufc
crtcurin cjrculiftie-.T
bumanielaudibuodclcc
eise^boztationibus
tcmpora
pfumax tarcin bocctiamaliquibus
iutdiftis.
mue:quibu8bapri^atoaalloqucnoo Tlonaccufo quoditdcio:necaudto
ftudcmusacfcndcrcfiucaduirgialcj quoouobisinfrogatacozda ufa ref'
intcgntatcm-.fiuc
adcotirincntiam
ui pondcnttm fiita cfle:efponderint:no
dualcm:fiuc
adtpfamrbonconiugar lircmiraribocuos amifillc:undcbo
fidcmrcumbabcamus meltora^ab mibusplacerc
gcfhffeaUud
uobis:c
omnibuspcccandi
pcriculis
rcoracd manftlTcquodoftcndiboibua
npor.
pedia:utd.bufcoq3
poft rcmiflKonon Si peccantibiw
noconfenfiftia:
dfui
reccntilTiinam
pccca
top: amptcndaj negrariencamittereturdiwnoaccef
mo:tefibiq^irtgercndam
pcrfuadcre fitau;dlm:bumancgloae
ncamarct"
potucrimuseosadcomiruT
fjnio:c9 bumannCucceflKt
obprobaii.i utzoq?
purio:d"q3
mtttamus.-"
pono (i qfqj cofolammipufillamtnca
illinc^barc
bocaggrcdiendum
atq?pfusdcnduj bmccaftigatcilltnciuftificatc
biccm
putftcndicodefipttf, mfantt.O.ua date.O.uarutn
ucroco:daifrogata
tande;frontcbominididcitcrficctc: rcfpodent
nunq^
fcdcbonovgirjtia
ncP.UIS
tuiapcccatte
adqctas grauf: ucluiduitarisuclcoiugaltspudiciric
dutnuiut'8fubdnobarbarismoiib^ fupcrbiflcifcd
bumilib"pfenricnoo 6
impudico:quinoitporcitnifi fcclcra" oonodeicumtremoze cjtrulraflc:
ncc
tiffimcdiccre.3ntctficc
tcpeccatis
tu inmdtfl
c cuiq^
paridcjccdleha
fdcrita
--
is oibuoabfolurie:nc
rurfuecaltaut' ciai caftttati9:f5
bumanalaudcpoft
criampcioracommittasdumtuuisi pofita:quctarttortiaiozdeferrifolcr:
munootot (mpurt'8uoluptaribus (V quatocboniirariuoqdcpgit budcj
lccebrofo:totncfandiscrudelitatib'* opraflcpotiu6:utca^aplioznucrua
furiofototcrro:ibu8i terroiib"inix clTct:q'ut
ipfcm pauctr.uc
amplius
mtco.t)ocq: nefaseftdiccrerncfase cmincrctit.llcciftcqutdcq ralcsfut:
^fcctofeoccidcre,Tlafi boc fponte fi capquoqjaliquasbarbarialibP
factendtullacaiultacflcpolTct:,pcul^ oo cdplTit:pmilTum l/occflccaufcnf:
dubioiudio:q>irtandTct:quiaucro nccidcocrcdant
dcumiita ncgugcrc
PRIMVS

qiua ptntrntquodneotpunccom- b 2lbetitaq3oicf^mttsafomi7


roimc.Outedam
enimueluripodcn um dciconfolariorie
fuanofsl
malapcupiditaro:7
perocculra
dmix Uce:nec
«nfpereromnutantium
ucl
numprcfcnstudiciumrdajcantur: i labcnrium
conftitutam:
uiriq?cn'am
manifeftoultiorcferuant'.fo:ra(Ti8 ipfamfcporalemmimcpcnitcndam:
(,a6rtltcqucbnftbtfunrconfdc
rtofc iquaenidttur
adctcrnam:bonifq3
tv
renist&nypercgrina
utit' ncccapit':
tuhflTc:
?urncnutmboftiicmmcazne m.ilisauteprob.uurautemcndatur.
pcrpcflefuntrbabebant altquidlatcn 3Ui\?oquiprobttati dus tnfulcaitc:
&8inftrmitati8:qiKpoflentm fupcr' ciq^dritcofozrcin aliqua tcporalia
bicfaftuUbancbumilttatei uaftario maladoicncrit:ubttft dcuetuus.^P
ncilla oufiilcccjrrolli.Sicut ergoq' fi dicant:ubifuntdgeo^rcilraliapax
/ dammo:tc
r.iptifunnnc
malicia
mux tianfproq*baa
euirandis
eoauclcox
taretiiucllcctum
eommata quiddatn lunt uelcolenoosc(Te
contcrrdut.-'
lla
abiftis uiraprae:neprorp,icas
muta ifla refpodcttdcus
meuaubtqspnse
retmodeftiam earum.Utrifqsigtrur ubtqsrorusmulyindurusrquipolTtt
qucdcamefuay turpenulU"cffcnt ftdcflc
fccrctusabcfleii mof.^ltc015
ppclTc coractum:uel (afuperbiebann meadueifis reb°cjcagitatraut
mcrita
uclfuperbire:fi necbofuuuiolcriaco epaminat:aut pcccata calt»'gat:mcrce'
trectatcdTcnt fo:fitapoteranr.non a' demqsmtbictcmapro tolcratiapie
blataccadttas: fj bumilicas pfuafa. malistcmpalibus fcruac. Uosaurej
3lla^tumouoccurrum eftmanenri: quicftiscumquibusloqdtgnutn fit
fftarumoccurfucft immincn.Quicp falccm dcdijsuefliis:^to magisdc
i illudn fit racendum: ^ quibufdam dcomco:q*tcrribili8eftfupa omncs
quciftapcrpcfle funcrpotuit uidcrico deos:qm omedqgentium demonta:
rincnricbonuinm bomscozporaUV oominueautcmcclosfcctr.Sinaftc^
dcputandum:
i tuncmancre
(i nulU" ilk fcipioquondam
ponrtfcjcuiiKrct:
libidinccotp"attrcctaret':
nonautem qiufubterro:e
bellipunici
infufcipic
elTc
pofitummfoloadiurodutmicus dispbifgqafacriecutnuiroprimus
robo«uoluntatietuc
fitfectui co:p" qucrcrctur
untucrfus
fcjwtusclcgir.
1 fpiriruo:ncc
talcbonut!iecpinuico cuiusosfozrafic
nonaudcrcria
afpi^
aiopoiTitaufcrri:quf
crroeisfortaflle cereripfe
uosabbacimpudcnriacox
fublacuo
e.£um.n.cogitant
qiu cott^ biberct.
facru dco fcruicrit: 7 fidc inconculT»
nondcillo fcntiunt
cgitafibiferuieiv "QLuaj
pudendts
profpcrttaribus
tc8::umqjtwmuocfli!tc3dcrci-cre
ul afftuerc
udititrq*
decbaftianis
tepib''
lo moooporucnr.-quittKuq?
illi cafti conqucnmrur.cap.jCHc.
taepbccatdubitarcnonpoflunt.ui^
dciu clTcconfcqucnancquag'illii fux c Ur dm affltctircbus aduerfts
((TepmilTu^tutbccacciderent
factia 6 tpoiib*qumtntcb:iftui8:mfi
fuis:ficomopcrircpoflfct
fanctitas: q:u:amlupuria
cupitia
b:efccuram:
quacotulic
cta7 diligitincie. 7 padirilTtmie
mo:ibusremota
omx
ni tnoldliarumafperitarcdtffluere/
O.UIL!
failucbiilti:ndc
Sbcat
tfi*tt Tleqj.n.proptcrca
cupitis
b:cpaccm
b"cucj:probrat
y ca?
afurorc
boltitt 76mgcncrc
copia^.
abddarc:
utbis
nonlibcraucriubuflua.cap.^i^. boisboncftcutammi:boc
c modcfte:
LIBER

fobrir.tepantcnpiefed
utinfimtaua rupro.Jluarusuerolujrunofufq? po
ricrasuolupratuminfaniflcffuftoib' pfefccodisrcbusctfcctus cquaanax
qrquirarunfeaindifq?
rcbuscamala firaillc pruckntiiTime
caucndas cfTc
ojuntin moubus: quc feutennbus cenfcbar.qn dutratebotltummapaj
pcioa
funtbofttbus.JU
tlkfcipio
pox fo:ri(Timam
opulenriflunamqs
nokx
ttfcjcmjpjnus ucftcr.illciudtciototT bataufcrtlUt timo^ libioopzcmcf:
ferurusuir optimusiftauobismctu libiooprciTa no lupiriarcmnlupiua
cnscabmitatcm nolcbateir.ub^tuc <pcobibitana auanaacralTarctur.
tmptjromamca:tbaginemdinu':7de quibusiurqsobfcransciuuariimlis
ccrncntiutdtruererurcowadtccbat uirtusflowet^crcrcCTCcciq? uirturi
caronurimcns mfirmisanimtsbofte Lbcnaecongrua pcrmancrct. "bicct
fccuriratcm:7 unquampupilltsriut' cran^q: bac.puidcutifTima p:u:carix
busiooncumruto:cmncccfTariuj uix tatcucnicbarcy idcmipfcu:pontifoc
dcseflctcrro:em.TLcc cufcntcnoa fe majamusa fcnatutpioillius q5f cpe
fcllit: rc ipfa probatumcfty uerum dktumeftekcni9:finc ullafcrumriap
diccct.bdctaqutppccarcbagirtc ma difcretioncuir oprimus.cancam tbex
gno.f.tcrro:c romancrdpubUce 6pul atri fenatucuftrucrc
molicntcabbac
fo 7 c£rincto:tanta
dcrcbus.pfpcris difpofirione
i cupiditatc
compcfcuin
o:tatnalacortnnuo fubfccuta funr.ut pcrfuafitq?orationcgrauiflfima: nc
cozruptadirupracp concodiapriu3 grccalumriamuirilibuBpatricmo:i
feuiacrucntifq?fcdinonibus:dnndc buspawenturobreperc:7 advturej
moj:malar conneponc caufaru^ibd labefactandam eneruaitdaqs wmana
lis ctii dudibusranreftragesederef: pcrcgrte
confenrireneqiutk: tanraq?
tantusfanguiseffundcrcf:tatitacupt aorfcualuinut^bisciuscomotafeax
ditatcpiofcriptionum acrapinarum toztaprouidcnria:mam fubfelliaqtu
fcrucrctimanitasrutromamilli 4 u'x bueadboramcongcftie in luoozum
ta integrio:c
malamctucbaat abbo' fpectaculo
il uriciuitasccpcrandaV
ftibuspcrdiraintegritatc
uicecrudcli ccpsprob&erer apponu Cbiatoftu-'
oraparaefaciuibusieaq? ipfaUbioo dioifteaburberomaluoosiposfccx
dfiandi:qu-itcraliauiciageneria
bu nicosabftuliflet:ft aucto:itari
coium
marviimodcratio:icratunivfopoptb quos603pucabac icfifteaudecquod
romano:poftca
y mpaucis
potenrio « nojdosdcmocs
ninrelligebac
aut
ribueuidr.obtritosfatigatofqs
cete^ fi itcUigcbanplacandos
ctiamipfepo
rosctuuniugofcruttuos
opprcflfir. tiu3q>contincooa
deoeepfttmabat.
TUndumenimfturat dolaratagcnx
uiriosgradib*
auoafit in tibusfupcrna
Doctrina
: quchdcco:
romanis
cupioo
regnandu
apituluj mundans
adceUftia
uclfupcrcclcftta
capdccndabumiliptetatcbumanuj
murarctaffcctum:7
adnarufupbop
n db d.efcct
i fap>ifTim{f demonum
liberaret.
menabu0:0onacorinuatisbo
noribua
ad poteftatc^
regia
puenirct £>cfonicoaim
inftiturioitc
luoo^
ambirio.J"borw.ttmpozroconanuan
oopfacultas
itocfieEnifi
ambiriopx
ualcttt.mtmme
aotpualcrctabirio: u £mtnfdtoted.iftancfdrifl7(i
nifiinpopulo
auarioailojnjriacp
cot uosiftancfdrc
dtfTimubriB
ad
PRIMVS

ucrtuc:
q*aducr
fuslibcra
to:eatalib" t>ancaio?tlabejacpeton:banc^bi
dnistnurmurarisludiI ccntcifpecra' tana7 boncftatiscutrfioncmuoois
cub:turpicudmu
i Uccima
uamtaw^ fcipioillcmctucbat
: qncdftruitbca"
nonbominumtutqs: fcddco:urnucx tr3,pbibcbanquanoo«bu8,pfperi8
ftro^ ittfiw romeii tuucaIunr.Xolex uoafaok cozrumpi
atqj eucrapofle
rabiliusdiuiosbonocs
dcfcrrctie
illi cernebauquaoo
uosabboftik tro:c
fapidi:^' dcoacmfmodicoicns.nccp fccuroscilcnolcbat.llcqjci?cefcbat
ei^eratillidqfuo potiftcemdiozrcs. illefeliccm
ellercmp.ftanribuamertix
£cccatrcdiccfi nteacadiu potatis a' L>ua:rucaubu3
mozib0:fcdin uobis
rozibus cbriauosaliquidl.nmpfidc plusualuit:q7dcmoncs impqfedujce
rarep_mitrit.
£>9,ppr fedidacozpow rut:q1 g?boiesproutdiprecaucrunt.
pefttlcimamluooafibifcenicos cj:bix l^ic c <ymalaqfactnsuobioipucare
bemubebant.pottfej: awtueltcr,ppt' nduultis.mala voqucpatirmm cb:tx
aio^ caucttdam pedUcnciam ipfam ftunt'8tcpojibudtmputatis.ncqscim
fccnaconftruiprobibcbat.Si aliqua cuiuzalccuruatc pacatircinp.i5 lux
lucemeucis animum co:po:iprcponi jcuiiatnqumhatmpuiuramiq dcpra
tioreisgirc
qucmcolatie. llcqj cnitn uaitrcb"^pfperiamcc
cozrigiponuftia
7 illacozpo?/pcflilentia
idcoconquie aduerfis.Uolebat uostllefcipioter-'
ttit:quiapopulobdlicotoi fol aiuca rcriabbofte:ncin lujruria^ftucreris:
ludiscircefibus
a(Tuctoluoo^,fccnr uosneccontritiabboftclu>:uriam re
copdclicata fubmtrauit
infanta
: fed prelTiftis:
perdidtftis
utilicaccm
cala^
flfturiafpirituiinefanoofprcuidcns mitaa8:7mtrerrimifacriefti8:t
peffi
illa pcftilciitutafincobicocelTarura: mtpermanftftia.
aliamlongcgrauio:cmquaplunmu
gaudet:ej:bacoccafionen
cozpibus: £>cckmcntia
ddqueurbia
(3mozib0
curauitimitccre
: qucaias umrcmpcrauit.cap.^uq.
^ tattaobcccauit
tenebri8:tari
tadefozmuacefcdauit:ut
criajmooo e X ramcnquoduiuittsdcicfhcj
q6 incrcdibtk
tb:ritan
cnt:fia noftrif uobisparceoo
adrnonct.ut co:
poftcns
audictu:
zdana
urbcuaftata: rigamini
pcnitcnoo:
quiuobia
enatn
quoepcftikntutllapotTcdit:acq3
idc tngratisprcfticit: ut ud fubnommc
fugientes
cartb^gme p.ucuirepotuex feruozum eiusmdm locismartfrum
ru.u in tbeatris quotidtcccrtauj pro eiueboftilesmanuseuaderctis."Kox
biftriontbus
infanirent. mulue7 remusafflum conftituilTe
perbibcittur:quoquifquis confugcx
£>cuitqsromano£:quo8
patricn retabommno^aUbcrelTct
: augerc
cotrepteuerfio.cap.^iq. qucrcntescreandc
multitudiiumci'
uitaris.ZDtrandum in botrozcmcb:i
o ZDetce
amctca:
q*8cbicratus ftiproafiitej:empli»m:boc
pfhtue^t
n erro:fedfuro::utejcitiuuint euerfoiea
urbis:quodtnftituerant
an
ftcu
t audmimue
plagaib'"'
oactalib'' tcacondito«e.<iuid
auremmagnu^
poputte:7majcimia
cioitatibustn rex ft bocfcccnuilli : ut ciummfuoimn
motiJTimis
ternspubliculuct»meox numcras
fupplerefiquodfeccrunfti:
rcmqjducci;ribua:uo8
tbearraquere utfuopbofnu numa-ofitas^uaretV
renaimtrarais:
implereria
: t multo t)cc7aliaftquauberi''7 comodius
infauioray fuerantantcafacerctisi potucrurefpondcatinimicisfwe :
LIBER

rcdcmpta
famfliadntcb:ifh:7pcgria iamuclillis cbrcrctnoffrarcligio:ut
etuirasrejt'8cfaifti. itacosafacrisfacziUgis probiberer.
£>cindcdcmonflranda l quoseom^
£>elaterib*
fttpioeeccftc
filije:?6 mozea 7quatnob caufamuerus6s
adaugcndu tmp.ioadiuuaredignat*
cancuiuspoceflacc fatregnaomiua:
m £mmm'tfancm fpis inimicis quaq1nibil coeadiuucrintbi : quoe
totcciucgfuturos:ncifructuo' dcosputanc: qumponusquanrum
fu uclap6ipfosputct:q>ooccpueiat dcciptcnooi fallenoonocueant.'00''
adconfcflbs
po:rat
mfefW.fncut
cjctl ftremo
aducrfus
eog
dicctui"qut
m&'
lo^ numeroctiadeiciuiragbctfccuj nifeftiffimtg
oocumenris
confurartat
tpdiupcregrinatur
in munooconnex q3deuicri:conantur
alTcrcrc
nonpro-'
jcoscommunione facramerowm:ncc ptcruitepntigutilitatem: f, proptcr
fccumfuturogtrtcternafo:rcflcto^t: 05 qucpoftmoitcfucuracflcoleooa
(j parcim(noccuUo ptim m ap,tofiJt. eflcdeoe.Oue ntfifallorqueftio
mrto
O.ui ctiacuj ipfisinimid9aduerfus crit opofto::7fubtiliozcdifputationc
dcum:cuiu9facratncntutn
gerunt digm'o::ut
i cotrapbilofopbos
inca
murmurarcrrondubitantrmooo cuj difTcrar':n
quofltbct.T^
quiapudd!os
lUigtbcatraimoooeccleftas
nobifcuj ejccellenulTima
glo:iaclartfunni no
rcplmtC9.£>ecozrcctione
autemquox bifcummultafentiunr:fctltcct
dcanic
rundam etiamtalium multo minus immo!talitate:7y dcugucrusmodu
cftdcfpcrandum: fi apudapriffimos condtdcrit:?6proutdcnha ciue:qua
aducrfarioe prcdcfliariamtdlahrat: uniucrfumquodcondiditrcgtt.Scd
adbucignottcrfamfibt."p>crplej:e d.p quoniami ipfiin tllis quecotranos
pcfuiu iltcduccuwatcgmbocfecro: fcntiunt.-rcfcllcndi
funt . dccflcbuic
imticemqutapermijcte:ooncc ulrimo oflFicio
nondcbemua:ut rcfuraneim^1
iudiciodirimantur: dcqua^ c)co:tu pqeconrradictiombu9 : pro uinbua
i procurfut debitisfinibu9:quod di quasdcu9impcrcicrit:aHeramue cty
ccndum arbitro:quantutndiuinitus uttatcdeimcramq; pietatcm i dcicul
fldiauaboje^pcdumrpropter gloziaj t» : mquounaueracitcrfcmpitcrna
ciuitattodci:qucalicniga contrario bcarituoo^mittitur."bicitaq3moo"
comparatid
clariueemincbit. fit buiusuolummte:
utdcmccps
difx
pofita:abaliofumamu^cj:o:dto,
t>cquibascaufisfcqucrtdilpura-
JlurctqauguRmi
dcciui
tatc dci Itbcr fccundue.
f £d adbucqucdamibtdiccnda
fut adrfuscogq romane
rctp. £)cmoqu»ncccffit&ti
dtfputatioy
cladcs
inreligioncm
noftrarefcrunt: ni6£idbibcndu9
cft.capitulum.i.
quiadqsfutsfacrificareprobibent'.
£ommemoranda enimfiitq t quata
occurrcreporucrunr:
ucluidcbunrur perfpicue
ucrira^
fatigcflemala:quc
tlla ciuttasptultt: ris infirmusbu
ueladeiu9mip.
tu^puincic
pcrrincntes macconfuctudtv
antcyco^facrificu^bibita
fuiflent: ttis ftCu9
11aude
qotaprocwldubw
uotustribucrct;
fi
SECVNDVS

ooctrincfalubrilagoiefuu
tanquam t>ehiaqucprimouolummc
c^pc
medidefubdcra.-ooncc
dmioadiuto ditafunt.cap.q.
rio fidepicratisimpetra..efanaref:n6
multofcrmocopit3cetadconuicedii f Up to:eiraq?libzoctt5 ciuirarc
quelibetuaneopinattonia crro^:bia dd diceiftiruiiTe^rundc
bocunt
qvUrectefentiunttTlcnfaucrbis
fuffi uerfumopueilloadiuuantc
tti maa"
cicntib'*
ejplicat.Tlttc
iwroqtn tllce fiiptae:occurrit
mibtrefpoitdendum
maior7 tctrio:infipicnt.ummozbus elTcpmitueei0:quibccbdla quibua
aiumozum quotrratfonabilcBmotuf miidttsiftccontcrit':marimcq3
roanc
fuosetiampoftrarioncmplencrcddt urbiercccntca barbarisuaftartonc^
ramrquartta
bominiabbomine
debe cbaftianc
reUgioi
ntbuutiqua^bibef
rur:fiucmmucedtatc
quanccapata nefandis
facrifidjafcruircdconibus:
cernunwnfiue
obftinatifiima
pauica cupotiusbocdeberet
tribuc:cbufto
da:qiu i eaquccernimturnonferot y^pptcrdus nomencotrainftitutum
tancpipfamrarionemucritatcmq?
dc mo:ccpbdlop ds quo confugercnc
fcndunt:
ficnccclTttae
copioftue
dice^ zcligiofa
7 ampUnfima
locabarbariIt
cendtplcruncprceclazad:ucluteas beraprebucrur:atq? i ntfnsfamratuj
nonfpccrantibusintucndae:fcd quo dcbitiicb:ilto.nofolii ucf:fcdctiain
dammoootangcndaspalpantibus tioieconfictum ficbonoraucrunt: ut
7 contucmibusofferamus.Pt tamcn q5 meosbelliiurcfieriUauflcr.ilUcix
quisdifccptandi
firuecrici loqucdi tum ftbtclTciudtcarcnt.Jndetncidit
modue:firefpondcndum eflerefpon' qltio:curbccdiuiabnfiida7 adipios
dentibus
femper
eytftimemus^
Tlam mgratoficp
peruencrit:7
curillairidcj
quiuelnonpollunrintdligerequod duraquebofhtrfactafuiu:pioecurn
diciturueltam durifantaducrfitate impqoparitcrafflijxrint.Oiaamquc
mentts: ut erfamfi inrelk^enntnon fhcmcp multaditfufamirt buiuscut
obediant rcfpondcnt ut fcrtptumcft quottidunisiueldeimuncribuo:uel
1 loquunturiniquitatctn:attpmfari' boiumdadtbuB:q qmurraq?bn ud
gabilitcruantfunt. O.uo:umdicta maUuiucntibue pmijitcatq?ittdifcre
contraria
ft totiens
udimusrcfdlere: tefepcacddunnfolj
multosmoucrc:
quoriene obnijca
frontcftatucrintno ut profufccpttop_fe
nccdTitatc
diflbl'
curarcq*ddicandiiquocumq? mooo ucrcm:aliquantum imo:.irusfuj: ma
niis difputationibuo
contradicantq> jctmead confolandasfancuofdasrt
fit infmitum7 erunofum
7tnfructuo piccaftasun
qbuoabboilcaliqdper
fumuidctj.O.uamobzcm ncctcipfu^ petratumeftquodintulit
uerecundie
mifili marcdlicmec
aliosquibusbic oolo:cm:7fi
nonabitulirpudidnc
ftr
labo:noftcrin cb:ifticaritateutilircr mitatcm:ncpcntrcatcasuitc: quaa
acliberaliter
feruitiralcs
meo^fcripx noncftundcpofTitpcnitcrc
ncquiric.
tomtnudtmmdiccs:quircrponfioc? £>dnde
paucadipitn COG qutcb:trtiax
fempcrdefidercnticum
bis quelcgut' nosaducrfiotllis rebusaffcctos: i
audicrint
aliquidcontradtd:
ncfunt prcdpiw
puoozcm
bumiUacarum
fc'
fimilcscarummulicrcularutn:quas minarumquauiacaftarum atq?fanc
cotncmoratapoftolu8:fcmpcrdifcen tai-umprotcruitatetmpudenriflfima
tes:7aducritarisfcicnciam
mmqu3> ej^gitant:cumfmtnequiflfimi 7 irrc'
perucnientcs. ucrcnriflunilortgcabeiaipfis toants
: qao:umprcclaramulta
LIBER

laudant':*l£a£mcmoia
eclcbrantur: coluntur:nemalailtapariantur
culy
imoillof. glozie
ucbemtcr
advfiL
"Ro toicaco:um:quo:um fiquidnuncpaf
maquippecuraftructamueteraauc' fifucrinKnobisimputanda cfleconx
tamqjlabcmbus fcdicKemftantefccc rcndunt.£ur cnimcaquedicturus
tat cpnienrcm:quanooquidcm mmi futnpermiferuntaccidcreculroabus
n.ietustapidcetltgnauniftoiiautcj futs:antcquam eosdcclaratum cbzi^
uitaoiainonmuro^:fedmo:ummu fti notncnoffcnderct:
cozunqs facrifix
mmcnraatq3onamcnta ccddcrat:«i ria probtbcrct:primo«'pfosmozee:
funcfttozibuccopco:dacupiditarib": ncpciYimos babercnt:quaredqcop
q>ignibuBrcc«illius wbtea:dcrcnr. mrarenolucrunt.'
O.wbu9dictieprimumtcrminauili
b^:dcmccps traq^dtccmftiruiquata O; cultozcs
dco:umnullaunq' a
maladuirasillapcrpcffa
fit aborigi dqsfiiisprcccpta
probitattsacccpc-
ncfua:ftueapudfcipfa:ftue tn prour httt: i in facriseotumturpiaqucqj
cgsiamfibi fubiccrisrquc omniacb:i celcbrauerinr.cap.tig.
ftiancrcltgtottribucrenr.fiia niccua'
gelicaooctrinaaducrfuefalfoen fal' d £us «15ucruscosad,buenon
laccseocdcos teftiftcationelibcrri.i colcbafmeritoncglqrit:dqaut
pcrfonaret, illt a quopculrufe probiberibomi'
HC9ingrarifTimtconqucrunrur: culto
£>caflumcnda
btftoiia:quaoftci» rceIUOB adbencuiuendu,quarcnul
dtturquemalaacctdcrintromams: lis lcgibiiaadtuucrot^Uriq?dignum
cumdcoscolcrcnt
nntcyreligiocbii-" cranutquomoifti tllop facra:ita illt
rtunaabcrcfccrct.cap.iq. iltof utciautfaoacurarcn t.Scd rcf
pondeturq?uoluntatepropria qYq?
m £mtoautmeifta comeorantl maluac:qutsbocncgaucrir.-Ucrutn
axlbuc cotraipttoeage:cjcquo pcrricbaradc6fulro:c6 dco8:uitc bo
111
tpiriatlfdquoq^c^oitacfluulgazc t\cpreccpta nooccultarc
populisculx
43pbm:pluuia
dcfcctt
cacbziftiani
no^ roabuofui9:fcd
claraprcdicarione
px
mis.Sut naq3q*co?z
iTudqaUberalK bcrr.pertiatesetiamconucnire
arq?
b"ifttruriamatbifto:il: d,fadllieifta argucrc
pcccantee:palam
miaripeae
noucrunr.£5 urnobiaincrudirozuj maleagmbus:proniarccrcwuerib"
turbasinfcfhlTimasrcddcrcc
fcnoffe polltceri.Oiuidunytalcidco^tillox
dilTimulat:3tq3
bocapuduulg"*affir ro tcmplispzompta7 emtncntiuocc
marenitunficlades quibueperccrta concrcpuir.-'Ucnicbamuo
nooct nliq'
mreruallaloco^ i tpoztgcusbumax ro aoolefccrcs
adfpcctaculaludibiia
nuopoitctaffligj':ca
accide
noiacbti' qj facrikgio^rfpcctabaj"
arzcpriabf:
fhani:q$coittiudcosfuosingcntifa audicbam"
fympboniacosrludis
turx
ma7 pclarilTima
cdebrirate
p.cdcra ptlTtmisrqui
dqsdcabufq^
cjcbibebat1
diffunditur."Rccolant
crgonobifcum oblcctabamuncelcfHuirgini 7 bcrcx
cmtccpcbaltuaucmflctin carnc:any cfnricdco!ftmmatriomnium:antc
ctusnomccacuifruRrainuidentglo cutuslectica
diefolcnnilaaartottie
e'
ria populisinnotcfccrenquibns
cala iu3raliapcrpubltcumcantitabantur
mitatibusrcsromancmultipttctKr a rtcquilTimie
fccnicis:qualia
nodico
uaricq5contrtte
funr:7i btsdcfcndat matrcdeo?t:f5
rnzc^
quatiucucp
fcna'
ft pofluntdcosfuos: fi proptcrca :uelquo;6l5
boncfto^uiromm:
SECVNDVS

imoucroqualiarnee
nucmipfo^fcex fi abillodctndc
qucrcrcmua:
utrum
oicopdeecrcc
audire.tJabet
enint
qd interausdiuinosbonozcs
ucllctilU
daergaparcntea
bumana uecundia: turptaccUbrari
nonefcmalkclamay
qdnectpfancqnitupolTitauferre:3l ret:utfuamatcrfmcullofcnfumot'
lam^irvdeturpttudinem
obfcenojuj ruaucereng*7 adbocdeauiuerct:ut
dicto^atqjfacto£:fccmco9
ipfosoo illalibetcraudiret'.Jlbfttut fcnator
mi fucpro ludendicaufacorammac populiromanicamtcp:cdicu9:qua
busfuisagcpudercnquam perpublt tbcatrumcdificariin urbcfo:tiuuizo
cutnagebarrtcoram
dco^matrc
fpcc nj,pbibm't:
ftcudletcolimatre^fua:
tancc7 audietcutriufqsfepuefreque' uctalibuedcafacrie,pptciarct:qualix
tilTima mulruudic.<luc fi illecta curi bus matrda urbis offcttdcretur. Tlcc
ofitateadeffe
potuitdrcunfufa^faltcj ullo mocrcdcret
ucrccaudiilaudabt
offcnfa cafticacedcbuit abtre cdfuf.i. lis fcininc ita itt conrrarium diuimca
"Qoiefuntfacrikgiafi illaeratfacra; tcmutari:utbononbuscatalibusad
autqueinquirutiofi ilU Luiano.J£t uocarcntculroiesfuirquaUbuacoui^
bccIxrcubappellabatrquafi cclcbra' cqemqucmpumiaculariB cuinintcr
rct'puiaidi:quo
uclutfuiscpurimunx bomincsuiucrct:nifiaurcsclaudrct:
dademoniapafccrentur.O.ui9 entm fcfeqjfubtraberctrerubcrccrcnt^)
illa
nofcntiat
cuiufmodi
fpuetalibue
ob 7^pi»qiu:7
maritus
7libert.lSroinx
fcenttarib"
dclcctcnf:nifi uclnefdens dctalis matcrdco^rqualcmbic max
ut{2otofmt ulli imundi fpusdcozuj tre^pudcrctqucnliberetiampcfTimu
notcdcapiciHceruf talcagceuita: m utrum.Toanae occupamra tncntcsqx
quailtos podusq>dcuuqt 7 optet fiuuoprimuui^:nonquemmoncrf
pi opinoa7 fo:midctiratoa. DO7 adiuuanoo faceret:fcdquefalle'
oodcctperct:ei fimilisdc quafcriptn
£>cobfccnicatibue
quibusm.ifdc eft.mulicrauteuirop prcdofasaiaa
0:115
acultozibus
fuis bonorabatur. a pcacrurillc magnc inoolisantmus:
capituium.v. bocuclutdiuiotcfttindtofublimac":
7 uerefeoptimumcjciftimans ucratn
i» £cjua^ iftos: q*fUgitiofilTtme pictatcmrcligtoncnqj non quererct:
pfuctudid
uitqsoblectari
pon° fmcquaomncquauislaudabile
inge
q>obluctariftudcnnf^illu ipfuj nafix niumfupbiauanefcic7dccidit.Ouo
calcipione:
quiuir oprimuea fcnam mdigitur mftmfidiofequcrcrctdca
elcccuec:cuiustnanibusciufdcmdc-' illa oprimumuirum:curaliaqucratC
mouisfnnul.icrumlufccpturn
cftin fuisfacrisiqualia
utrtoptttntabbo:-'
urbcq?
perucctutn
b:edebacrciudi' rcntfuisadbibcre
comiiwjs.'
ccucllcm:Diccrct nobioucrummze^
Tuaram opticdcrcp.ucllctmcrcri:uc i>cospagano^tnunq'bn uiucndi
eidtiumbonozes dcccmcrenf: ficut7 fanpfleoocirinam.cap.
vi.
greo»07romanos:aUafq3 gentescox
ftatquibufdam decreutffe
moualtb': b 3ncey 6 utta7moztVn'ui'tay
quo^ crgafc beneficta
magnipcndc^ tu atq3ppfo»aq*bu9 coleban^
rantrcofq?
tmmoztalee f.icrosarq?m illa numman curarot:utta bozredis
deo:umnumqjrcccptos elTecrcdide^ eo87 deteftabilibugmalia: nonin
rannprofcctotllctantam
fclicitatem agro7umbugrnon in oomoarqjpex
fucnutn UficripoiTcc
optarct.^ow cuniamd
dcniq;iti ipfoco:po:c
quod
LIBER

mcnrifubditurifj i"i'pfamcitte:i ipfo quidm mo:ib"appetcdu ccrafq5fugi


rcccozccarntsantmo:cosimplcri.ic edu: cjdm ipftsrattodnandtrcgulis
pdTimoeficrt fmeullafui terribili,p' ccrtaconncjrioiKtrabct:aurcjdn clT^
bibitionepmure:ent:aut ft,pl?ibcba t: confequens uclctiatnrcpugnarcr: £t
bocoftendarurpottU8:boc,pbibctu:. qdamcor qucdammagnaq-nidmr
tlec nobienefcioquoofufurrospau nituoadiutifuncinuenminr:quantu
dlTimof auribusabclatus:^arc.nu autbumanirus impcditifuntcrraucx
uclutrcligionc
traditoeiactcnt:qbu8 riu:martmc
cumeo^ fupcrbic
iufle
uite probitascaftitafq?
dtfcatur:fcd ^uidcntiadiuinarcfiftctiuruiapicrax
demonftrcntur
uclcommemo:cntur tieabbumilitate
infupnafurgcnrcj:
locatalibuealiquanooconucticults criftof compationc monlha:ct:undc
pfarata:nubiludi agcrcnt'obfccnia poflcanobisciit i dciucriooininiuo
uocibuai mozibusbiftrionumecubi linitatcdifqrcndiacdnTcrcndilocus.
fugaUacclebrarcrucflfufa
omnium\v Ucrurn(i pbilofopbialtqdiucncnir:
ccnttaturpiwdmum.£t ucrcfugalia qd agcttdcboticuttebarccpadipifce
f5puoo:iei boncllatts:fcdubippft defatiscepolTu:
quaco
mftiustalib*
nudircnrquiddijpccpcrutdccobtbe diuimbonozcs
dcccrncrcnf:
quanto
daauahtia:abtnonc
frangcndailuxu mcliuB
7 boncrtius
m platonie
tcmx
ria rcfrcnadarubidifccrctmift q6 di-' plolibu ciuelcgcref:q-mtcttipliedcx
fcedupfiusincrcpuitdicens.i>ifcttc monugalliabfdndcrcnt':molle8 con
o mtft:7cascognofdtc rcf .O.uidfu fecrarentliTanifaarenf: i q*ccjd
ali6:
m":7qdnauicti gigniur:o200.O.ui9 uclciudclc:ucl rurpc:uclturpitcrcru
dai°:iitmctey molfrtcjc":7un.O.uif delet:uelcrudclrturpcunfacrietaliii
modusargcri:q'dfaaoptarc:qd afp. DO^celcbrart folct:Oiuatofatt"crat
Utile nitmusbet:p:iccarifq^^piqs. adcrudtcnda adiuftitii mucntutcm:
"Qiutu hnjiri dcccanque tedcuscc: publiccrccirarilcgcsdcor:q»laudaz i
3ufl"it:7bumanaquaptclocat'esin iantterlcgceatqsinftimtamaiozum^
tc.i>icat'iqbuslociebecoocctiiideo Omncocimculto:ccr.iliumdco:um
ra folcbant
pceptaredtari:7acultoi^ mo^utcoelibioopertulcrit:fcrucnri
b''co^pptisfrcquet
aud«'ri:ficut
nos ur aitpczfiu8
rictaucnenotmagis
itu'
ondimusad bocccctaa
tfticutasqua cnfq'dtuppitcrfccciu:q' qd nocucrtt
qu.ivfi;rcligiocballuiudiffund:tu:. plarouelcefuerit
cato.T>inc
apudtc^
rentiuftagitiofusaoolcfcene
fpectat
3nutilt'aclTeinuccapbilofopbica tabulaquandampictamm panctc:
fmcaucfcdmtiu:ulnqucnq? aduicia ubiineratpicturabcc.Jcuequopacx
,pnttmagismou^q6dqfcccrit:
cpq6* rodancmififTc
aiutmgrcmiuqucdl
bomincedifputauerint.cap.vq. imbrcaurciiiarq}
abbactantaaucfc
adbibctparrociiuu,turpirudinifuc:
a Tl nobiefbrtcpbilofopbomm cuineafctactatimirandcu.3t qucj
fcbolaadifputatioefqjmcora^ dcumquicrquitcmplacclifutnmofo
but^rto bccnroanaf^grccafut:at ntiuconcurincgobumundo n faccrc
fij3pi:ca
iaroanarq:
7grcdafacta
cft id.£goucroilludfeciaclibcne.
roana^uicia:ti
dco?t
pcepta
funnfed
boiummucra:qui
urcucp
conattfutic ibcludiofccmdorm
quib"dqnon
ingcnijs
acuttlTimte
prcditirariocina offcnduntur
cdictione
fua^rurpuu-'
ooiucftigareiqM
i rcf natalatitarct: dinum:fcd
placan
tur.cap.
viq.
SECVNDVS

a X cmm
nontradunrur
iftoIV lejeconccfTummtqd
uclletcomedia
crisdcommifed
fabaltspocta' nommatim:ucLdequo
ucllccdiccrct.
rum. Tlolodtccrc
illamyftica:cp
ilU 3caq3
ficuttnetfde
librisloqf africa''
tbcatricacflcturpiora.boc
dicoy n* nus:queillartonamgic:uel
potr quc
ganteaconumcitbiibua cofdeillos notvuejrauit:cui
pcgat^£fto ppfarcs
luoosinquibua:cgruncfigmerapoc bomtnes improbos in^j.fediaolbf.
tnf.nopcrimpiumobfeqiuu^ facris £Uonccleofontebtpbolulcfinpara-'
deopfuopinwlilTeromanos.fjtpof murinqu«:7fibutufmodi dueea cex
dcooucfibi folknnirercdercntur
1 fo^ nwlitteey& poctanotaruS}pe
bonoafuoconfccraretacerbe
ipaoo riclcncutnu Iucciuicact
nujrimaauc
7 quodamtnoooepnquettoofmfle: toutatcplurtmosantiosoomit bclti
quodin pmoItbrobrciucomeoraho prefuiltet:uiolari
Utrfibus:i eo0agi
neperftrmj:i.
TUroingraucfcentcpe' infccnationplusdccuit:^fi plauruf
ftilenria:ludifccmciauctour.uc
poiui inquicnortauoluilTccauc
ncuiuspu
ficuin romeprimituamftuuti funt. blto7gncofciptom:aur
ccctliue
marx
O.uiotgituriu agcnda
uitanoncafi cocatoni
malcdiccrc.
i>eidcpaulop":
bi potiusfectanda
arbttrcturrquc
ac^ noftrcinqmtcotra.pq.tabuk:
cump
tirancur
ludisauccoutate
diuma111
Iti paucaa
rcacapite
fanjnlTcntHbia
bac
tune:Q7
eaque fcripticancur
lcgibua quocpfanpcndam pucaucrunt:ftq*s
bumaoconlilio^»mulgatie.J
3dultcx acritauilTctftuccarmcn
cddidilTct:qd
rumlouefi pocictallacircr^dideruc infamiain
faccrec:
flaguiutn
uealceii
dqutiq;cafti:q:tmncfaspcrbuma^ prcclarc:
iudicqseimmagiftratuum
luoooconftctum
e: nouquiauc^ difceptattombus
legictimie
propofi^
mirafctacuindicarc
dcbucrur. tatnuiram:non
poaaiu^
mgcttqa
bzc
£t bccfuntfcenicop tolcrabilioralu dcbcmu3:nccpi ojp audircnv.U calc
oo^:cdmedie fcilicet7tragedie:boc e gc:utrcfpondcre
liccat:7 iudiciodcfe
f-bulepocrarumagcndc i fpecra^rid dere.t>ecc^ciceronia
quartoderep.
multarcrujturpitudie:
fednullafalx libroaducrbum q:cerpendaarbitra'
tcmftcutaUamultaucrbozum obfcc" (Udfum:nonnulUd proprcrfaalioit^
nitatg
compofirc.quaa
etiniItuduq Hucllccru^
uelprctcrmilTis
uclpaulux
bociUacUbcralia
uocanc':pucn
Ugc luincoinmutatis.iDulCLjmaiim
ad
7 difcerc
cogunwr
a fcnibua. rempertinctcgmolio:
crplicarc
fi po
tero.Dicir deindealia: 7 fic concludit
41 romani uctcrcade cobibcnda bunc locum: ut oftcndatuetcribus
peccaci
licenttaknkrinc: quamgrcci difpUcuifle
romais/uellaudariquey
dcomin
fccutitudiaumUberam clTc infccna
utuumbominem ueluicupe'
rari.Scdutdijribocgrcci<yq?
irtucrc
otitdiua: tamm conuenicnnuslicerc
q Uid autbicfcnf int roaniuctc ttoluerunr:cttm
uiderent
dqsfuieacx
tcs:ciccro
teftafin Ubns:quoa cepta7 gratacfieopprob:ia;no tata
dezcp.fcrtpfir:ubi
fctptodifpucas att. boium:uep7 ipfo^deo^mfccntcis
Tlunquam comedic mli confuctuoo fabuUs:fiueapoetiseflent
illaconfic
uitcpatercf^barcfuatbcatneflagi^ ta: fiueftagiria
eo^ueracommcmo'
hapocuiil
ciu.£cgrcciq*da .intiq'6c3 rarcntur7agercnmr in tbeatrisrarqj
umofefucopionidquandam
puenie^ abeommcultoabas:ut folo rifu ac
c:apudquos
fmcctum non crian
i imi&mone
dtgna
uidacnf.
LIBER

TUmtecnimfupbumfuit famcpccre be fccnicisapudgrecosm rcipu-


prmcipuciuiuuGi ciuiu: ubifucfae bliccadminiftrarionc
reccpris:co<y
pardnumina
nolucrunt.Tlam
quod pbcarozce
iniuilcabbominibud
fpet
affaturprodcfenfione non tlla uera iurmrur.cap.pi.
ia dcosdici:l*3
felfaatqiconfictaidip
fum eftfcelcftius:UputatemcofuUs fl )bbacpuctctiiptict:^ ctfccni
rcUgtonte.Sn aiit maliciamdemonu cosauctozce
carudifabljz:no
cogitce
qiudaftimua
addcapicnduj puociuitatisfucbono:e
dtgnoscp"
arq3callidius.'
£ii enijprob^ lacitur ftianir. Siqdeqd i coquoq;6 rcpu.
in pnncipcm pamebcmu^auputile: Ubrocdmeorat':-tfcbicecmieatbc
noimctancocftindigmus: quantoa niefisuir ebqumflun°:cuaoolefcenf
ueritate
remoriua:
t auitailliusalie rragediae
actitauiflet
rep.capeflfmir.
num.J<Xuc igiturfuppltoafufftciunr; ^ariftodemutragicu ite auctozema"
cudeofu ifU ti nefarutaminfignis ^iu; dcrcb°pacisacbclli lcg.uu;ad
pbilippiiatbcnicfce
fcpcmifcrut.Tlo
eimconfentaneu
putabat':cii eafdcm
O-uanoccndiartedcmonce uelit: arccocofdcq}fcctcos luooect dqsfu
uelfalfadefecrintina:ucl
ucranarra is acceptos
uidcrcnt:iiloep quoaage
ri.cap.j:. rent'ifamiu
locoacniicrodqjutari.
t)ecgrccirurpitcrcfdc.-f^
fancdqefu
f £dmaligmfpu8:quo9ifti6of feoio?grue^:d.
necuitaduuilaccrati
putac:ct
ftagitiaq n admifcnit di Unguiepoeta^i btftrioniifubtra
defcdiciuolunt:diitnbumanae me^ bereaufifunt:aqb"«rncbatdco^.ui
tcsbiaopinionibus uducrcnbusin tameifdeipfiedqsuoletib"i Ubenb*
ducaii[:7adprcdcftitutumfuppltcw t&rpM iposboicsg quoaiftai tbea
fecu5trabanf.liucbommes ifta cotn trta agebant:q
numib"quibuefb'ditt
mtlennt:quo6
decsbabcnuolunt:q erantgraraeffccogrrouti-unt:no
fclo
bumantBerronbusgaudcnr:pro
qui mtmefpnenoos in auicaccucruscna
busctufccolcnoos
millenocemii
r'al maricbonoranoos ptu.uiq:r.<lud
kndiq?artibueuitcrpotrunnfiuestia eimcaercpirepoflent:curfacercotca
nullozumbommu^illacnmmaucra bonorarcnt:q:pereosuicrimaadqa
fmt:qu£ramcndcnumuubus fmgilt acccprabiksofftrcbar:?
fccnicoe
pro
bcntcracctpiuntfallacilTimi
fpirirus: brofoeb:ent:pquoslUiuoluptacctn
ut adcckftuacrurpiapcrpctranda: fiucbonoiidqs ocbibcri
pctctib":7
uelutabtpfocclotraduain rcrrasfa nifi ftcrctiralccttbus:
co^ admdiride
didkcrat:copfti>bbeo:qu^buiufcc''
grcciraliumnumtnum
fuoefccclcn modirc?2
p.inlTima
prcdurat:numina
tircnr.int tot 7 tanta co:um tbcatrica bona a rwmmibus malia tftaetcult"
opprobruparcendufibia poeris
nul diuerfitatc
diftinguat:ut
malosdcoa
lo 1116
puuucru
t:ucldqsfutscciafic .ppitianccdibuB
7rnftib''fupplicatio
confimuUri
apprtcntcs:uel
metuetca nib"
alTcratibonos
autobfcq*i8
Uria
neboncftio:cm
famamipfi rcqutrcn' arqj(ocud(s:quaUa
fut ut ipcaicludi
ooTdsfcbocmoooprefcrcoo:
il puiuia:lecttftcrnta.
O6 totuqualcftt
rouocarenr. poftcafi 6sluucrit:diligm"dtflere'
m^.Tlucadri pfitcjqo attictdiflera
m":fiucoibusou wnybonio
gmipx
SECVNDVS

tribuitVfteqj
cijcedaet609malos: nimaledioret:
7digno
foituttcretT
ciipouustiliq:imodifiir fpusome ucftcr
ftagitio
iouisoptimimajrimi
a
fint maU:fiue
certadifcrenoe:fiau
la' ooUfccauum
ncquiaam
conciwret.'
bcoiu uifii e:ilUs ilb;iftio trta diftaba
anfobicq'a.£o~pcconlTimc
grcciucrof £>cbut'lTe
mKlligeromanos:
q?bo,io:e
duow:7faccroocco
p quof .:qmfeturpibud
ludiscolicjcpcte
uicciemiltrit : 7 fccmcos
p quoaludi bacidtgmccrubonoediuio.
perbtbef.TUudoibus dqaluie: U7
ludioibua
gratifuncuTquod
eindt' f jedm^
giu": bisquosbonosputancfiludt rcc.Ouonosut4ipuitaccnol
abciafolumamaf;faccrc
coiuunant' km':qipi dqfacraeeirolueruKco
lttx
imiuiam. 008 fceico8:ubtclu cclcbrardicticii:
actuic:7rdanismozib"
iucj:cpt:7
fu
Cbromat
auferetioo
libertate
poe i3bonoub"
dicaric^bibaiqj
lulTcft;
tis iubommibud:quam
dcdcruiu
iti jCurergon bicmagisiptiKllectifut
dcoa:mciiuijdefc <ydcdqafuiafenfc n clTedij vt necoiodtgni: qV dmios
bonow;8
6fcrretillarcfp/quos.n.coU
miincdcccret
mimcq?
opcct: ft luoos
a X roanificutinflladcrep.dif' qcpetcirt
agcoos puitijdroanopquo
putacionefcipioglojuc":
^brts moqfocolcdipiuatifunquomo n dc
1 uurgspoccafCuDicc
tauitafamiq? tetladtipoucUcctuq cupidicatc
fallcn
baberenoluerum:capitectiamfanjci^ di it fuoabono:e8fuacclebraricru
caccatalccartneconderefu{s
auorct: popofccrot.^3teq3rdani
quodergafeqatdcfatisbonefte COITX ftindctwjciapmcr«':utilloadeoaW
iiicuminc
: fcdcrga
deos
fuosfup.be lciuiquoa
uidcbat
fibiuoluilTc
fccni'
7 irreltgtofc.Oaios oi fcirenc:nonfo cascurpttudtcd pfccrart:fue
t ndignix
lum paaencenf^ coaUbcntpoecarutn rattsmco:cd 4cpuooiisauccorcs: u
probrismalediccifq? lacerarife potix Itu f.ibraf ncqiuq?bonoraucriitino-
ue:^ ilioabuiufccmodi iniuri^smdi rc grccop:!j ficutapdciccrone idcfct
gnoactfcdujccrurKrfeqj abcisa lcge pioloqr:cuarte ludicraIccnaq3 tora
municrucillo^auciftaeril facriafot m probroduccrccgcnua id boiu^rno
lcuicahbus milcucrunc.^tanc tandc; mobono:cciuiurcliquof carc: (5ct
fctpiolaudasbancpoccisromants mbu amouennotationcccfozia uolu
ncgatacllclicecia:uc cuupopprobriu crur."Prcclara fanci roanialaudib"
inMigciciicromatio^: cumuideaa anumcranda pzudau.Sj ucllcfcipa
coanulltdeof pcp, ciilctuo:um.J3"i lcqucrctur icimxarctur. £ccceium
nepluitoctbibabcdauifacc^ifliano recce quifquiscmw}romano^ccfcc
cuneucftrerg» cclefttscuric: capitolq ntcuedcgulVnoiblucinulfadbono
imoromcw\C:cp cclitottua:ut Ugiu redabarLocua: ucpcccenfo:isnota
malcdicca i ciueotuoscccrccrcpocre rribii tcncre^paimimcfmcbatur.O
crlcgcpbibcret:7
indcoatuosfccu:i ammucsuiuciu
Liudtoauidugontt'
tantaconuicia:nullo
fcnato:c
: nullo ncq?romanw.Scdrefpondeafmibi:
ccnfozemullo
principc:nullopotificc quapfctuanca
roeboicafccnidab oi
probibctc
iacularcn^.J^dignu
uidclj bonoepcllot:7ludtfceici
60^2
borw
fiucut plautusautncuiuapublio: ,T rib'"jdmtfcccur
illaatbeatricas
arrcs
gncofcipionuaut
cecilius
marco
cato dtuvf roanandnoucrat:
que7fiad
LIBER

eblcctamtu
uoluptatfa
boanequrcf: pfuafittcuiwribfciuicq?
graop: irti
t utdomop trrcpercnt
bumano:um ttt taliaet ageret'iubcnoo
crro:ferm
dq easerbibcripenucrric
. Omomo grauitarii modcfluzoanop.TUc rm
crgoabqctffcenic"
p quecoUt'6e.J
£t bccagiuolucrunr:
fedfibidicari:fibi
tbcatricctlliuswrpitudtaiquafzontc facrarufibifolknnttcrejrbibcri.£ut
notat'actoz:fiaoorafepao^n bac tandcbonefitusdiuiosbono:c6dccr
coiurouerfta
g:edrdaniqsconccrtar: nezctduttas:ut^platom
bccturpia:
gredputit rccrcfebcmoazboicsfce' ? ucfandaprobibenn:an
dcmontbus
nicos:cu
colatluoo^fcekopftagita" bacbominum dcccptioc
gaudmhb":
tozes
deos. "Rdam voboib*fccnida quibusillcucrapfuadcrc
no potuir'
nccplcbeatribum:g?to min"fcenatix "Diicplatonelabointerfcmidcosco^
:iamcuriadcboncftari fmunt.3nbac mcmorandum putautt:ficuc bcrculc:
difceptarionebumfcemodt rocinario ficutromuluj.fcmideos aotberoib''
fummaqonisabfolutt. Tbroponunt antcponit:fcdutrofq?intcrnumina
grccuftdq takecoledi(unr.pfcctoct collocat.Clcruntamciuilu,qucmap
talcsbornmcsbo(iorandtfunt.5lflru pcllatfcmidcum:nonbcroibue tatu:
miit roant:f5nullomoootaleabomi fcdctiadq0ipfis prcfcrcndum ecno
neebonorandifunr.£6cludunt cbux dubuo."p>ropinquant autcmromao^
(h'am:nullotgiturmooodtj talcecox rum Ugesdifpurationibua platonis:
lcndifunt. quanooilb cuncrapocrica figmcnta
pdenac.3fti autpocrieromanomm
ZD«Uo:emfuiflcplatoitem: adimunc: fakein boicsrrulcdiccndtIt
ris bcumin benemorataurbenon ccnctiillcpoetaeaburbis tpi'1babix
dcdarir.cp
bosdeoaqui feludis fccni rarioercpellit:uli falrcmauctozcepoc
cisuolucruntbonoran.cap.piq. ncasfabubpalcdcdaforicratcciut
tariscompcTcunc.£cfi conrradcoslu
d Zideqrifipfipoetetaliafaba. oor fccmcofcrpcncorce aliqd audi
la^ cdpofitoyrs:
q*.^.tabula?s rennfoaeundiqjfmcucrenr. Tlcqua
Ugc^bibentTaml kdereduiu:ta5<px cgigicurlcgceadinftirucnoos bonoe
brofamdcosconuiriauculatca.£u: autcozrtgcnooe mozesmalosa dqs
nout fccniribeanfinbdctoOaiawe fuispoflentacdpcre romantfiucfpa
recrumeffcutpoen'co^ftgmeto:um i rcquoelegibusfuisuincuntatcpco
ignomuiiofo^dco^mfamcnter acto uinciit.3lU£15bonoufuo dcpofctmt
res:bonozenmrq^ictores/ 3ln fozrc luooe fccnicosiu^h
ab bonoztbueom
platontgreco
poriuspalmadanda
e: nib"rcpclliirboicefcentcoa.
3Uicele
q curo'efoimarctqualieefleduitas brarifibi iubcrfigmnepoendsop^
debear:tanij>
advfariosciuitatispoc-' brta6or.:ifttabopprobzqs botii dcf
tascenfutturbcpell£008.J3ft£
ucro7 :etipudmapoeta?.Semiis aiitillc
dco£mturiasindignctulir: t fufcarf plato7rfui 6oplibidtnircftirir:t ab
corumpiq5
figmris
aioscmui
noluir. ioole
rdanop
cjdpfidedii
eet ondit:q
jConfcr
nuncplaronis
bumanuatcm poctae
ipfoarurpro
arbintomnercs:
aciuibuadedpiendis
poctasurbepel uclboibustnifertsquafidcozum
fac
lentem:cumdco£
diuinitatcbortou 13pcl^ima
innridaproponcnrce:
oio
fuoluoosfcenicoa cfpetenK.Jlk m. i duicatebn iftimrauiucnoluir.Tlos
taliauelfcribcrentur:
i(i n6obrinuit quidonplatone:nec deu:necfemidcu
difputanoo
tam:
nc
fcripw
recip
enf
: pcrbibcmus
:ncc
ulU
uncto
flngclo
F
SECVNDVS

futnidei':tiec
ueridtco,ppbcte:ttec
apo mftttutoardialctn
touumartiale
mar
ftotoalicui: neccuil^cbzilti
martyri: ri:quirmalcmrotnuto.Tlam bcniuo^
neccuicpcbaftianobomirucdpam0: lentiadutumuclut:eceptU3 mcclum
cuiuB n:cfnferodeo.pfperate
liio lo' quuuius cftpofteanominacud:acpci
cocjrpltcabJ.S^eutnqriqdcm ipiuo boci ncpttrooi plutonifracribus
to
idt fuiflefetnidcutnprcferendumcflc uie:7ipfi faturnopatricozum ifto ro
cenfemua:fin romulo7berculi:cj>iuf mulusbortocprclatuaeft:ucpro ITU
ifttt nccocctdifle
fiem:necaliquodp/ gnofacerootiuquod ioui trtbucrunt
perraflc
ftagitiuquifcp
btftoucomtnf buicctiaboctnbucrent:
7martiliy
pocta^di;ciraucfmjrinccrtc
uclp:u ' patriciuafo:ftwmproptcripfum.
po uelaltcutqmocepbalorpoftrctno
f
febrio:qtte
romaninumiapartitnpc^ Ozft dqsullaeflctcuramftitierab
rcgrinareceperutuip.
tij fua^ppa
facra cisromaniaccipeze
debucrint
pcepta
ucruc.
O.UOITIO
igtf tatadnimit mox uiuedipotius:cplcgcs
abalqeboib"*
ru malabonij precepcis
i legib4ucli
mmetia^bibcrecmel infitae^ctrpada
curarent
dq talca:4« feiandai augc f 3 ailt adijefutsrdaniwucrtdt
dartjgiriacuraucrur:talia
udfuauf Iege9
accipepotmffet:n
aliquot
quafifuafactap tbeatricaa
cclcbrita anosp" :omapdttaab atbcnicfibua
KBppKsinotcfcc cuptentcs
: uttancp mutuareflcgea falonieiquaa
tnn ac7
aucfcdtutnafuafpontencquilluna li cepur tenucrut.-fj
mcliozea7cmoario
biooaccendcrct'btttnana:fruftra
boc rcefaccconati fut:g?uia
Ifcurg^lace'
e^clamantc ciccroue:q*
cudepoctis.1 dciuonqc. legcaejcapollinia
auctc fct
gcaadeos3Ccc(TilTct:clamo:
iqc7 ap ftituilTe
pfinjccrit
. <16prudetroani
probano popri:quafimagmcuiufda crede noluerut:^»ptc:ea
nidcacccp.ut»
7 fapietia
maginri:quadUliobducut Tlumapopili':qromulofuccclYu i :e
tcncbrasiquoa inuebutmctue:qius gnii:quarda tcgcsrqq'de:gedeciuita/>
inrtamman t cupiditatC9,J ti nequayfufficercnt:pdidtlTe
fmur.
O.ui ciga multafacraplliruir:i;6m
roaniquofda
fibioostnroe: ^bibcfeafdem
lcgesanumtbua
acce
pilTc.ZDala
tgit ammi:maUuttc:ma
lamo^.:qucitamagnafunf.ut bia
q Ueaiittllteeligcnoo^
dcouij oocttltimi
copuirietftatib"
o:bibus
ct ipo^ falfo?£
ro acnoporius refp.pcrirc
confirmcnf.d^co^-:ncfux
adulatioe.qniftwplatorte:que
fcidcu is cultozibiid
accidcrcnc
mmimccura
uoluttitis dilputattoinb"laborante: nwr.unmovout augcrcntur
ftcutfu
ncCaiumta malis:q prccipuc caueda pradifpur.uu
eoi mdcuraucrunt.
funt:mo:cd
cotnipefbttmam;ixulla
c
diculafacradtgnuputarut:7 romux Jberaptufabmarujtalijfqj
lumfuudqemttieptulerut:quauis tatibua:queinciuitatcroinana
eciaj
7ipfulcmidcu
poriuo
^ deuuocaue
' laudatia
uigucrc
rpibua.cap.jcwj»
ruitttuelutfccretioteo^
ooctrinacox
mcdat^Tla
ctiaflamilli inftitucrunt: a Tlfortepproroano|>ptcalcgef
quodiaccroocq
501118
adcot romaid n fiit a numimbusconftttute:
facnstcfhntc
apure
ejccclluit
: ut trca q:ftcutfalufti''ait. Jusbonuq^ap6
foloaflaminca
babcrent
tb"numib" eoanolegib"magia cpnataualcbat.
LIBER

£JEbocmrcacbonocrcooraptasee obtrectarozum uirtunafuc7 infelen'


fabmas.Otmd.n.iufti0 i meli*y fitix tia trtbunozum rcuoplcbisfactue:ra
99aUcnas fraudcfpecraculiinductas qui tngratamfcnfttq' Itberaucratdx
n s pcnbusarcipi:fcdui ut quifq?po uitarej:utdcfuadamnationc ccinflV
terataufcmVTlam fi iniqucfabitufa' mu5m enltumfponrcdifccdcret:7
ccretncgare poftularaeicpto fuit iniq dcccmmiltbuecnoabfcnoettamda-
ii8 rap.cndd-Uas^Juftiue aurbcllum narcr':mojtitcruma galliauindc^:pa
cueagctcgmpotuir:qftliasfuasad tric futurusingratc.XDulracommc'
mhmoniu cdregioalibug
7 cufmali-' morarciamptgcifcda7iniufta:qb1*
b"AnsncgaJTctpcn'ra9:g>
cueaqfpe agirabat'tlla
cmius:i cupotetceplc
tcbatablata9.3ird
ergopoti"ibi fict: beftbifubdcreconaref:plebfq?
illis
ubi marafiliu fuupugnante
iuuarct: fubdirccufarct:7
utnufq^parti96fcx
utcoiugio^j
negatop
aitniouUifcezct" fozee
magi0ftudqsagcrcnt
amo«ui
iiuiu:7comoadfcias
quae
uolucat cedi:
§>equu
t bon«
^^ cogitarent.
pucirct.altquo.n.fozralTc
iu:bclliiiux
ftenegatasiuJlcuicroauferrer.TUlb -Qucdcmoribusromanom^: aut
outiu: pauctsn dataerapuir:7imftii motucomprclTio:
autfcruawtcrcfox
bclliicuca^.paretibus
iuftefuccenfe' iurie:faluflqprobatbtftoua.capitu^
tibuegclTit."boc1'anc utih"faciliufqj lum.jcvi^.
fucccfl"ir:quodi(i ad mcmoziam frau
dio illiua ctrcefm fpcctac^niafit:faci i Xacpbebomodu:t ipm falu^
nozidtn in illa duitarc7 impciio no fhiircftepon0adbibcbo.Otul
placuitexepluj:facihufqs roanii boc cum laudcroano^dijcilTct
:unnobis
crraucrur:
utpoftillatmquitate;
dcu illcfermoep:tu9c.^tiebonuq?
apd
fibi romulticdfccrarcng'
ut i feminis COPno Icgibu9magisg^naturauale
rapiediafactueiueimiradoi lcgeulx bacpdicaeillud tpequocjcpulfio
:gi
la uelmozepmirtcrcr.£jc
bocturcac buamcrcdibritcrcuntaobrciiicrans
bonop"ejcpulfii
cu^liberiefuisrcgc fpacioplurimiicreuit*
3dctninpmo
tarquiniu:cuius filmelurrcttaftupzo biftozicfuelibroatqsetU9ejrozdto fa
utolcterop:cfTerat:iumii9 brutusco^ tcf:ectuccumadcoluks a regib"ccc
ful lutiu collatinum.irituciufdeluce traflatarcfp.poftpun^intcrualliiiiu
tiecollegafuubonuatq5moccntem rtagualtoo^7 obcagdifccflione plc
utnim:proptcrnome7ppinquitatej bi9aparribus:aliafq3 i urbcdifcclTio
tarquino|jcocgitmagiftratufeabdi'' ncefutfl"c.llamcuoptimi9moztbus
carc:nec uttic:mciuitatcprrnfit.Q.& 7 ma]cta concozdia populuromanu;
fcclu9faucntcuclparicntcpopulofcx int fcciidu7 portrcrniibcllucartbagi
cit:aquopopuloconfulatu
idccolla nefccomeoralTct
cgiflc:camq?
buius
tinu8:ficutctilipebrutu9acccpcrat. borrinamoze
luRitieifillatccartbagi
£;: bociurcacbonomarcii9camill0 nemctupaciei fidefuilTcdtjciil"5.Llri
illiugtpteuircgrcgtua:
quiuebentes ^Kafica
Uteadrcpnmedatn
nc^tiam
grauilfimos
bofteg
populuoantpoft fcruanoofcp
iftosmozes
optimoe:ut
dccenalc
bcllumtquoroman"e^crctt" mctuuitiacobtbcrcnf: cartbagmem
toricngmalepugttaoo
graui^afflict* nolcbat cucrti.£ontmuofulnccit idc
e: iamtpfaromadefalutedubitantc falufti"7 ait: 2lt dtfco«lia
n auarida
arq?trcpicfitcfadlltefupauir:co^cp atqj ambtrio:7cetcrafecudiereb"ott
urbemopulcntilTmuin
cepit:inuidia ri fuctamala:poft
arrbagiac
SECVNDVS

nwrimeauctaftmrrutmtelligcrmuis uotcmpcut aftmato^mo:csn


etana7 o:irifole7 aujeri.Unde
fub paubrimutantca:fcdrozrenrismo
ncctcns
curbecdtjccrtr:Tlamimurie prccipttatiadco
muec"
lujn arq^auax
tnquirualioop7ob easdifceflibple' riciacorruptacft: ut meritodicatur
biaapatribugulurqj
difccfitonce
oox gcnitos
dTcrq
neq?
ipfibabere
polTet
mifucre.Jzidcaprindpioncq3apli* rcsfamiliaresrncqjaliospati. £>tctt
cprcgib"e^ctis:daniaPa tarquinio dcindeplurafaluftiusdcfyllc uitqa:
7 beltugraaecwbetruriapofirume: ccteraq5fcdtrate
rctpu.£t alqfcripto
cquo7 modeftofureagttatuj.Uidca rcsiit bocconfcntiunt:quiuis cloq*o
qucnadmodum criatnillo breuirpc: mulrumtmpari.£crnistn ut opino:
urregtbusepcrisidcftcicctisaliiytu 7qutfq*8aducrfitfacillimepcrfpidt
lumcquoi modefto iurcagact:mex colluuic
mo^jpcflimop quoilla ciui
tumdijritfutflccam:qm mrtuebatur tasprotopfa
fucritafinoftrircgisad
bdlumq5rcj:tarqumiusrcgnoatq? ucntu."bcccimgcftafimrnonfolutn
urbcpulfusibctrufisfociatue
contra auq> cbziftusin carncpns ooccre
cc'
romanosgercbat.3ttcndcitacpq'd piflenuqjctiaman^»dcutrgmcnat"
dcinde
contcj:at.
t>cide
inquitfcrutli clTct.
£umigiftot7 tantamalarem'
inipioparresplebccjccrccrc:
dcuiu popillo^; ud tolcrabiltorafupcrius
acquictccrgafcrcgiomo:cconfulez: uclpofteucrfa
cartbagfne
tolcranda
crgaalioDdcuioletia7 mquictudinc 7 bo:reda:dq8
fuisiputarcn audcat
fibi rcgnamoliriUHos
agropcllcrc:7 opionc9bumanismtibusundctalia
ccfiscf.ptib"foltimp.
ioagc.Q-uibuf utdafilucfccrct
maligna afturiairtfc''
fcuttqs7 majricfeno:coppffaplebs: renrib°:cu:
malapfitiacb:iftoiputlt:
cualTtdutsbcllistiibuta ftmul7 mix qutoocrrinafalubcrrima
7 falfosac
litiamrolcraret:armatamontcfacro falUcca
dcoecoliuctat:7nbo bofu;
att-p
aumtinumfcdit:tuq?tribunoa nopasflagitiofarcp
cupiditates
diutx
pkbia7aliafibiiuraparauir:
difcoj^ uaauctotitatedcteftans
atq?pdcnas:
dta^s7ccrtamiitisutriufq?firasfuit bi'8mattsrabcfccnri
aclabcnrimuoo
fccundti
bellopumco.£ernt8q: quo ubiqjfamiliafuatn fenfimfb'rrabtK
tpc tdeftpaioiointcruallopoftrcgcs quapdatcKrna:7nplaufuuaitatfe:
epctos:quak9
roani
fuerint:
dccjb" f^iudido
vitatie
gfiofilTima
ciuttate.
aitnusbonuq:>
apudcosnotilcgibuf
magieq>naturauakbat.lboro ft ilU £>eco:ruprione bumanc
mpublix
tpataliarcpiunt":
quibuspulcbcrru ccptiufq>
cultumdcomincbttftusau
atq?optiafutffcpredicat
roanarcfp. ferct.cap.jcijc.
quid13dcconfcqtiettti
crarcdicendu
autcogtcandum
arbitramur:cu
paux e £ccroana
rcfp.qo
ncgop:fu3
latimmutara:utctufdcbiftozici
vbt's dico:f5aucto:c8
eopundebcc
utar:q:pulcbcrriaatq3opriapdTui mcrccdcdidicimue
tatoafidijccrunt:
acflagiaofiffima
facwcp"cartbagis ancbiiftiaductum
paularimmutata
uidclicct
utcdmeorauit
eyddifi.<luc 7cfpulcbcrria
arq?optiapdTia
atq?
tpaipfefaluftius
qucnadmodum
brc ftagirioftiTtma
factae.£cccanttcbtix
uttcrrccolat
7dcfcribat:
t ei"biftosia fttaduetotpoft
deleta
carrbagic^
ma^
legipotcft:
quanris
malismoiujquc iof moics
nonpaulatim
utantea:
f^
fccundia
rcbuocjcozta
futtt:ufqjad tozrentts
mooopdptrari:adeo
tuult"
bclbciuilia
dcmonftrct
cflfc
pucntuj. lujcu
arqjauarida
cozrupta
e.lcgant
LIBER

nobfeptralujru7 ausritiapceptadc u £rutn talcecultojcs7 dilccto^


o£fuo£ppforoano
data.JCui
urina rcadeo^ifto^:quoaetimiU''
trhcafta7 modcftarcriccret:
acnetia to:eai fcelerib"
7 flagitqsfeeclctanf:
abilloprobrofa
7ignomimofa
dcpo nltbmdcuratpcfTimd
7 flaginofi(Tix
fccrct:qb*p falfadiumirate
pmuofaj mafi eerep.Zm ftetiq*ut:tmftow:at
cociltarer
aucfej.TUgatn:a7p_,ppbcx copqsrcferta:uicto:q8 gloziofa:ufq6
tas 7 pcr fanctumcuangeltum 7 per eftfclici'paccfecurafit: t qd adnoe/
apticoeacrua7cpta8:tammultacox 3mmoidadno8magispcrtinctifi
tra auaridamarqjlujcuria^ubtqjpo dtuiciasquifcplcmpcraugcat q quot
pulieadbo:congregatis:
yqtcdleni tidianiseffufionib''
fuppctat:
p quas
tpditucrndtancpcj:
pbtlofopbop
co' fibicui tnfirmtoica
fubdatqfqjpocc
ccrtatiombus
flrcpcrc:(5tHq>
e)corax tentioz:Obfccpfdiuittbuopauperee
clis7dd nubibus
itonare:i tnlujra cafccuritan'8:arq3
utco^patroctnqa
atqa3uan'aa:fccnifq5
acturpib"moa qcraicrriapctfruafidtuucs
paup.
tbuf
buaanteaduentucbzifti rep.peltimi adclientcUe 7admimftci iii fuifait"
acflagitiofilTima
facti: niputatdqa aburjnf:ppfi plaudatn pfultonbus
fufe.2lfflictioneucro
CIUB quacunqj utilttatcfujr:icd uoluptatu largu.o"
ifto tepojefupbiadelictcq? co^ ppcfx ribus.llodurauidebat':non probix
fefucrinnreligioiutcrcpitatcbztftiae. beat'impura:rcgc8 ncuretofbdis:f^
£utu8pccptadeprobistuftifq^mou q>fubditieregnet: ^puinctc rcgtbusn
b1fi ftmulcvudircnratq3curarctzgcs tanq^recto:ibue mo^:fj ran^ rcrum
terrc7 ojnepopuli:prmcipcs i oma dftatozib" 7 deltcia^fua^t.puirorib"*
tudicce tcrreuuucncs 7uizgmce fcnio fcruianneofq? n ftnccritcrbono:cnt:
rcacii iunioub":crasomniscapaj:7 (5nccjrcracfwlttcr ttmcat:qd alicnc
urerqjfcyus:7 quoebaptiftatoan£8 uinecporiusg>qut'sfucuitcqTqjnox
alloqui£:cpctotce ipfi arq?militc8:t ceatrlcgib"aducrtat'.Tluir ducat'ad
terraauitcpntisouiaretfuafclictta-' iudiccd:niTi4 alieerei:oomui:faluti:f
tc refp.7uireetentcculmebcatiiTime cutqnnitoAicritimpo:rur.u3aurno
tgfiataraconfcendcrct.Scd quiaifte jciu8.£ctc?fdcfut'9:uel ciifuis:uclciJ
atiduailccdtenuiplurcfcp utrqomale d^bufcucp uoknrib"fatiatquifqsq6U
biaudicnnbusiq- unli uirtutumafp.t bct:abudcnt publicafco:ra:ucl,pptcr
tati funtamicitiorco: rolcrarecbnfti omncsquibusfrui planicrit:uU^ppt
famuliiubef:fiuefmtrcgc8: fiucfmt COQ mapmcq*b:"cpuacanpnt.£jnm
principc9:ftueiudiccs:fiucmilttestf^ ant'aplilTimc atq?omatiftimeoom°
uc,puidalcs:fiucdiuircoifuicpaupcf: ubtoptpcracouiuia frcquctcnt:ubi
fiucUbcri:fiucfcruiutriuflibetfcjcus: cuiq^Ubucrit7 potucncdic ncctuqj
pdfimacriafi itancccfTc
efUgitiofilTi tudatVbtbat':uomatur:
dcftuac.
Sal
maq3rep.7millaangrofquada fac^ tationcs
undicp
concrcpertt:tbeatra
t
tifTtmaatqjauguftilTia curiaceleftiqj boefleleticicuocibus:atq^oi gcnere
rcp.ubidciuoliwaslcj:e:clarifTitnu^ fiuecrudeltfTimeftueturpiflTmcuox
fibi locuetiftatolcrariacomp.are. luptatisqceftuet.^llc
ftt public9iimiv
cuercuibecfclidtasdifplu:ct.<lutrq*f
<lualiuelttfcliciratc
gaude:7
q*b" camutaretaufcrre
tcntaucrirrcu
libc
moiib"uiuc:d,
tepo:a cljzi ra mftuuoo
aucrtatabaurib":cvcat
a fedibrt:auferat
autucntib^.Jll'beat
dqvi: q baticadipifcendam
populio
SECVNDVS

procuraucrmt
adcptacp
fcru.iucrmr. medije
7infunistoriectts
ordibus:
£olaturut uolucrit:luooscrpofcant ut fonusmodcratarationcduiratc^
qualce
uoluerir.quos
cufuisTdfuis pfenfu
diflimilimojs
condnere:?
quc
po!Tuntb:'eailro:ibu8::m ctfici.it:ut armonua muficied: mcaiuu:eajcc
butc fchdtarinibil ab bofte:nibil a tn duirateconco:diam artiflimuarqj
peflc.Ttbtl
abullacladcrimeat'. Quu" opttmuoiumm rep.uwcrjincolumt'
bancrcp.fanue:no dicaromaoipio: tfttis: eamq;finciufticianullop.icro
f^oomuifardanapaltcoparaueric:
q cflepofle.2lcdcinde
cumaltquanto
quodl zqcirafuit uolupratib"dcdtt0: Utius 7uberi*dilTcruilTct^tuqjp:o
ut in fcpulcbwfuofcribtfcccritcafo' defletiuftitiaduitari^tpqj obelTct
ft
la fcb:cmo:tim:queUbioociuectii abfwfler.Sufceptt deidcpifun"coy
cuuiuercnbauricoo
pfupfar.^lue
jc quidifputatiom
aderant:
7 popofdt
gcifti fi bicnt ftbii ralib"idulgente^: ut becipa quefltodiligcnti"tractazt":
necinct'sq*cytllafeueritatc
advfate: acdctuftitiapluradiccrenf:
propter
buictibeciuscproani uctceromulo illud q5ia uulgoferebat'rep.:cgi
fme
templum7flamen confecrarcnt. miuriand pofle."banc^mdc qoncm
difcuticndam 7 enodandam eflfeafle^
O.uefentetia
fucritciccronis
6 ro fusefdpto."Refponditq3
nibtlcfleqo
imnarcpubltca.cap.^jci. adbucderep.putaret
dtcrum:i quo
pofletlongiusprogredunirtelTet
con
f £d fi ptemt'q*
romanarctnpu. firmatujnonmooofalfumclTcillud
pc(TimaacflagitiorilTima
dijrit: finciiiuiandpofle:fed
bocucrilTmw
ncccuranrifti quantamo^ pelTtmo' cffcfinefumtnaiuftma rcp.rcginon
ruacli.]giriofo^laL-»cacdcdao:c
itn polteXuiusqoiuecxplicatio cumirt
pleafifcdtmmout conftftati ntacat: dieconfequeredilatacet:itertiolibto
audunt eamnonut faluftiusnarrat magnaconfttcratione resacrac.Sux
pclTtmam acflajtaofiflimamfacta^: fccpitcimpilusipfcdtfputatioc, cois
fcdficurciccrodtfputat
iamtuncpro qutfentiret
finctniuftiria
rcgtndpofx
fusperifTc:7
nullaoio :manfifTerep. feremp.purgans prcdpuc:nc bocipc
3r.duaccnitn fapioncincii:ntpfatn fentire
crcdcrct'.£gitq3
fcduloproinx
quicartbagine
ejrtinjccrat
dcrep.dtf' iuftiriacotramftitiam:utbancecari
putniire:qu3oo
pzcfenricbafcaco:up lemretp.illamvo tnutiletfifimilibus
ner.cquidcfcrtbitfaluftiuscajtant rdibue7 ejreplis
uclutcoarct*
onde:.
iamq? pirura.£oqutppcccmporc dif XumUliusroganribue omnibustu
puraturquotajunusgrcco^occifus ftuiadcfenderc
aggrcfluee:a(Tezuucp
fuit: aquofcribitfcditiones
grauea gropotuttnibtltatmmtcu:^mtufti/I
cepifle
faluftiua.Tlam
mo:tisci"fttt n'amduitatt:nccoio
nifimagna
tufti
cjfdcm lib:tscommcmoratioXa au( dagcr»autftarepofTcrcmp.<luaqx
fcipioiu fcowdiUbrifmcdi;cilTct:ut
i ftioneytum farisuifuepertracrata
fidibusactibqsatq^cantuipfa.icuo Sctpioadmtcrmiflareucrtitur:rex
cibua
conccittus
e:qutda
tencndus
cp colitqjfuaatqjcdmedat
breuerdp.
difhnctis
fonis^quemtmmutatu^auc difTimttone quadijccrat
camcflcrctn
difcrepatuem:aurc8
eruditeferreno populu"p>opuluautno005cetumulx
ponfunt:tfq5
cocentus
cj:difl"imilimax ritudis.-fed
cctujmrisconfmfu7uri-'
ro uocummodcrat(one:concoi8
tam litatis cdmunione
fodatueedctmiat.
efficit*
7congruen8:
ficcj:fummia
t Oocct
ddndc
quanw
fitidifputanoo
LIBER

diffimttonisimlit.is:arq3
cjcilltefuia -Q.uid.n.manct c^:attquismozibua:
dilfmitiontbuacolltgttcuceerep.idl qbu9illc dijctc
re ftareromana:quos
:cmppticubnaciufrcgcrtf:fiueabu iraoblmioucobfolctosuidcrn":ut n
norcgc:fiucapaucte oprimatibusifi' mon cobnf:fj ctiamig»o:cntur.lla
oeabuniuerfopopulo.£u ueroiniu dcuiriaquiddicaVXDotce d; ipftitex
flusere;c:quem tfranummozcgrcco ricruiuuiro^ penuria:cuiustati ma
appelbuit:autiiuftiopumatesrquo li nonuiddfreddcnda ro nobis:15ct
ru confenfti
ditft ccfactioc^aut
iiuft' tan^*rciscapitte
quodamooo
diceda
ipfeppfe: cuinomeufitatuno rep.it: ci e.Tlhoenitnuicqsno cafualiquo
mfi ut ettaipfuryranuuoaret: no is rcp.ucrborctincmue:rc ipfamucro
mdofam ftcurpjidicfuirdifputaru^: iaprideamtfim".
"becdccrofarcbaf:
fedficutrarioecillis diffimtionibus longcqdcp' moucafricant:
qucmin
cormejraoocuiflct010nulla clTcrcp. fuis librisfedtdcrep.dilputare:adx
qmn ectrcapprucumtfrannuscam buctn anaducnmmcbafti. O.ucfi
facriouecapcfceret: necipfe populua diffamata7pualdicente Utgtone cb:ix
ta pptscetft cctiiuuftuo:qmnonccc ftiaiu fciirirctatqj diccrcf:qs niftof
mulcituoo7 iuns confenfu 7utilira eacbaftianit. iputandacllc ccnfcrct;
tis commumone fociaraiucur
popuf <luaob:cmcurricurariitd^ eof:ne
fueratdilfmtru8.O.uanoo
crgorefp. rucpirctatq3amictcrcf
illa rcfp.qua
romanataltscratiquale^ illamdcfczi ciccrologcang^cb:tft"Ccarneuemffj
bit faluftiu8:notapcflmiaacftagitio tamlugubatdcploratnmu'1 a;Uidcx
ftflimaficutt'pfcaic:fcdomninoulla ric Liudjcozeacmsetiamilfanhqutd
cr.it fccudum iftamroem:quadifpu" utris7 mozib"qualtefucrit. Ut^- in
tatioderep.mter magnosciusprind cauigucntrcctatuftitta:anfoircncc
pcstuncbita parcfcat.Bicur aia ipe tuncfucrituiuamoabus:f^ptctacox
tulliuenonfciptonisneccutuf^alti*: loab"J.O.6 7 ipfedccro ncfcics cui
fcdfuofcrmoitcloqueeteftaturin pn eapufcrrctqcptTtt: f^alias:Udcusuo
cipioqumrilibri:commcmoato prf. luc:tt:l:ccuidebimue.inira:cnij fuo
£nnt)pocrcucrfuquoclirerar:2£>ozi loce:ur ondamfm ditfinittones ipi'*
busatiquisrcsft.it romanaUihfcp: ciceroni8:d.bu8qiudfit refp. 7 quid
qucmqiicillcuciTuiqt uclbrcuitarc fit ppfs:loquetc
lcipioncbrcwtpofu^
uetueritate t&y cjcoraculomibtquo it:ancftanctbu8ctmulttsfiuc ipfius
da ceaffatueuidef.fla ncq3uiri nifi f luecopquosloquifccitt eadedifpu
ita morataduitadfuiifctincqjmores tationcfcmciuqe: imnqua,ilia fuiM"c
nifi ult uiri pfuiilcnnaut fundare:aut rep.q: nunq"'m eal uit va iuftitia.Scx
taitdiu ccttcrcpotmtTcnf
ranta^i ta iudu543babfio:cs aiif diffmtaonco 7
iuilclateq^impantercmp.3ta<pare pro fuomoqdarefp.fuic:7 meli"ab
niammemo:iam 7 tnos ipfepatrtus anuq*o:ibu8 romanisr^apofteriou^
preftantcs uirosadbibebat:7uctera busadmmiftra ta e.Uci-aautiuftiria
mo:c5acmaio^ttnftitutaretinebant ncmcrt:nifim carcp. cuiuscondiro:
cxccllcicsuin. TUaucrocrascii rep. rcctoq?clr-artus
e:7fi ipamrep.placj
ficutptcturamacccpifletegregiamifj diccrc:quoniam eamrcmpopuUciVe
cuandcctc-j uctuflate
n moeacoloib* negarend polVumuo.Si aiit bocnox
qfdeq^b0
fucratrenouare
negletiKfed mcitquodalibialirerq;
uulgatu,eft
neid quidccuiuuir:urfozmi1'altc
ci" abufunoftrclocutioniscrtfo:tereox
1 ej:crcma
my liniamenta
fcruarct. ni8:mcacerrc
ciuttatccftueraiuftina
SECVNDVS

dequalcrtprura
fancta
dtangloziofa multos
acmiuros
deoe
tanymufcaf
dctcdtctafuntciuitasdct. ^begcrunt.
Sedtamen
bccnuminu}
turbaubicrancumlongeanteq^mo
"Q?dijs!o3no£nlfewq>curafuerit: rescoirumpcrcnf
anriquiragallisro
nemalisntotibus
rcfpublica
depcrif' macaptai incefa
cfti anfottcpiircs
fer.cap.jcjctj. oormiebanr.^Xunc.n.totaurbem bo
ftiumporctlatcredacta:folus collio
f £d q6p.rmetadpntemqonem capitolmusrqut
criaiplec.ip.
erunmfi
qual^laudabile
dicatiftafutfle faltcmifcrcsdijooozmuhbus
uigtla
uclcercp.fecadutncop
ooctiflttnoa rent.Utidc
pene
infuperftitionc
cgyp
auctozcs
ii tongcancbnftiaducntuj riommbeftiasaucfq5
colcnriaroma
peflfiaacflagriofiffia
facraeratjm' dedderatrcu
afcrifolcnia
cclebrabat.
moucronulUcr.uatq?oio pcncrJC Uep debia adu^ricqe
7co:p_fe
poti''
pcrdirilTimia
mozibua.
Utergonon cpanimimalis:queuelab boftibus
perirer.dijcuftodes
dus populoculx ucl alia cladeaccidunt:nondum'ut
toa fuodareprccipue uitcacmop px tcrttndifputo.Tluncagodclabemo
ccptadcbucrurttraqr.otot rempFtot r&quibuapmiTp.iulanjdccoloatis:
faccroorib"
7facrificto^t
gcnerib0: ta detdetoirctismo pcipitatis:rara
qV
mttlripUcib"
uarqfqj:totfcftisfollen(y uiaitcgrietccn'0
meibufqjfcaeruina
tatib":tottanto^qjluoopcclebritati rcip.utmagniauctotcs
co^ eatik ax
bus colcbaf:ubtnibil deonesnifinc- mifia n dubttetdicc."Rectc
aiit abfcef
goctufuumcgeruntmcurautes quc- fcraut:ut ammicteref omnesadfris
admoduinilli uiucrtt:imocurates ut anTcp rclictiedq:ficop6bdauiraac
ettampdireuiucrcnt:dumtamcnbo cpiuftitiacmitaspccpta ptcmpfcrar,
noifuoillaomniametul"b'diri mift:a Tloicvoqoalcsqfodqfucrdt: fi no''
rcnc.^tutfi dcdcrunrproferafortcnx lucnhcuppfoculto:cfuouiuc::quc^
datur:lcgatur quaedco^slegesilli d nule umcrcn oocucrunrbn uiucrc.
uiwtcadataecotempferint graccbi:
ut fcdinonibus coctarurbaret:quas Uarictatcsrc^ tpaliun cj:fauotc
maruisi fyllat carbo:ut (nbellaet ftutipuguatiotKdcmonumifjcj:ucri
4)grcdcretur:ciuilta:caufi9
iniqflfimis dcitudiciopcndcre.cap.jcpq.
fufcepta:7crudctrgefta:cnukltufqj
firuta.OLuas
dcntqj
fflla ipfc:cuius q Uid (f ctiauidcnfco^affuiflc
uita:moice:facta:defcribente
faluftio cttpWitatib" impledfe:7
ondnt
alqfq?biftoticfcriptotibuetquis
non nopfuiflfcrcfrcnandi3.O.ui.n.mami
qcbozrcat/Omis tllamrempublicam nouumbomincmtignobilem cruenx
ndturu:pcriflcfatcaf/Bnfo:te^>prcr tilTimumaucto:e bcllopduiliu arcp
buuifcemodi ciuiummo:espgiliani gcftoiem:ui
fcptiea confulfierctadiu
illamffuam ficutfolcnt$ dcfenfione uerut:acq3
ut i fcprimofuo cofubru
fuoc.dco^.opponcrc audcbun t. £>tlv moicrct'fenq::ncinmanibu8ffllc fu
cclTcrc
oiftsadyttsarifq3rclictisdtj: turimoj:uicto:i8trruerctrcurn eriaj
qV impiii boc(toerat.^rimu fi ttac i'uuerut:uta
tato^fecopefcet imantx
Bbfitcuiqueranfde
rdigione
cbufti-' tatcfadop.-Sun.ad
boceudqco|jn
flna:tj?bacoffcfteo8
dtjfui drfnucx ioucmt:fiparuitmcltquodfatentur
runr.qmd.dcmmaiotcsco^.(ampdc^ 7 etnppitqsdqsfuis pofifcaccidcre
mo:ibus
fuisaburbisaltaribus
ta bommi
ntam
temporaUm:
q>nimts
LIBER

diligurrttantafdidt*tc.t pofleboies potucriir.Omttto'9'man"'amif


ftcucfuttmariuefaluaruirib^ioptb": b" mituriu^tfibua
maricedecm luco
bono:tbus:dtgrutate:longeut'ratecu' ciuscdmcndatus emtetoia^fparcn
mnlarii perfrutdtjeirftn0:poffcetii i c)C
fumma
rcvfusdcfp.
arione
incolu
boteaficurfttit reguf: captwttatetf' muBm urbcm:dujat crudclccrudcl'
uitute:iopki:utgiU!e:oolo2ibu0
ejccru c^ercitum.Ubt q>cruentacptndicibir
dau i cmo:idqsamtde.-Quod fi ui bottiliq?itrumo:ciusuictoaafunu:
eflcconcedunt:
compcndio
nibileos coaquifcnpfcrot
lcgantquifcireuo
prodefTe
7cohfupfiuoconfiter'.
Tlaj lunr.Scdbocut dictomitco'.ncc
max
ftuirrurfbue
animict^bitatc
uitc:cu nceru-fcio
cuitribuomaitjfiguinea^
luapremia poftmoitcmfpandafont fclidtatc-.fj
occultepotiusf uidcntic
magiscontraria:urpopuluedifccret deiadifto^.oraclaudcnda:cofq^ab
mftircruufinibil cciain bis mmfcun crro:ilui3Ubcranoos
qui no ttudqa
tibue7 tcmporalibus bonis: uclcia agunr:fcdnccprudcnrcr aducitunr.
quooodcruntnoccnr:ucl de quoedi <luia7fiaducrtut:aliq*d
mbis reb*
ligiit profunt:utqd coluf:urqd rato demonca pnnrantumqtum fccrcro
f^diocolcdired.rdtVjCurq:
labouo-' oiporcntie
arbirrto
pmitrunr:
ncmax
fte fftibufqstpib' tag>offcfi abfcdTc-' gntpedamus
tcrcnafelictraccrq
fictit
rit mumurat":7
$pt eoscbziftiana
:li mario:malis
etplcfq?conccdic.llcc
giopuitijeiidignilTislcdit".Si aotbnt cnarurfusquafitnala^crbirrcmur:
in bis rcb"ud bnficquclmaleficqpo cuct in camoltospiosncbonoount
tcftate.cu:in cioaffumtncpclTimooi us dd ucriculto^d inuiris demonib'*
ro marioit opriouiro rcgulodcfuex prcpolliulTc
uide.imu9.Tlcc cofdcttn
rut.J3ng: bocipi irelligofi(uftiflrtm< mundilTimos fpirima uclpropt bcc
i peffim^O.6fi propterea magisrix tpfabonamabuetcrrcna^ppitiaoos
mcndii colcndipuranfrncqj bocpu^ aunimcooaqdftimctnue: qutaftcut
tctur.Tlcq?cunmtnuscoemuenimr fpfi maUboicem tcrra:ficcril!t n out
rcguluscoluilTc
cpmarius:idconec q uoldtfacepntinift grii ilh°odiaroc
utrapelTima
cltgcdauideat':q:
magia finiit:cui°plcnctudidancocopbcdit:
tnarfoyrcgulodgfauiflcc^ftianf. nemo rcprcbenditiulle.
2Dctellu9ci5romao^.laudariflun":
q babuitqufqjfiUoec6fub:c0:ctiatn Jbefyllanisacrib*:quo?t
fcdcmox
te?ttpalidfelij;fuit:t cattlmapefTim." ncsoftctflucrut
admto:co.ap.jc]cug.
opprclTusinopiatibcllo fuifcelcris
proftratue infcltj::7
uaiflunaarcpcet f )% certc fpfcrcuftpatKafucx
tilTtmafclidtateprcpoUcnt bonidei» rotrutfupioraquo^uldqccffe
colcnrce:a quofolo conferrtpotcfl. uidcbaf
Uir cdpatiocqrcref:cupmu
3llaigtturrcfpu.malis moztbue cuj adurbecdtramarid callramouilTct:
pcrirefmibil dqcopprodingcndie f adcolctac^taimolantifuilTcfcrtbtt
cozrigcndts
egcruntmoubtte
nepcnv lm:uo:ut
cuftodiri
fcportum
tusa:uf
rcr:immo
dcprauandis
t co:rumpcn pcj:uoluerincapirie
fuppUdu
fubdi^
dia addidauntmoaibusut pcrirct. turas:nifteaqucmartimofyltababe
Tlccfcbonoo
ftngant
<yuclutoffcnfi rendqs
iuuanrib"
impIcutfTet.£cce
ri
cmtumiquitarcdifccflcrunr:
pro:fus difccflcrantadfrieanfqs
relictiadg
ib( crant:produnt*couincuntv.Tlcc
f!5 qndcrqt cuempredicebat: nibtlqj
ucmre
pctpicnoo:
neclatcre
taccnoo dcipfiusfyilcco::cprione
curabant.
SECVNDVS

"p>romitrebir
prefaganoofdicitatetn tna^ic
magnarnccmalacupiditatemtnanoo antenfc:q*
frangcbat.£>dnde
cueflctinafiabelx rcsfideliuadfutu dcmonii
Ubcratc.
lum m(mdarico geres:plutia tirig ei £bmauit bomouatidnartoo uictota
mandatdeatouc:<y cetimrndacc fux tuadt fflU: atq^ut id diuinofpiritu
p.aturu9:7
factue.2lcpoftcamolieri clamaflccrcdcretur: nuntiauitctiatn
rcdue
in urbe:7
fuasamicouicp
triiu' aliqd7,ppcfutu^7 mo)c
factum.Urt
rias duilt fanguine ulcifd:itq2mada longeaberatpcrqucmille fpsloqba
tutneabcodetouc:pmilitcqucnda, tur: notn cbmauitabfccleribus p_ce
legiontefejrtc:priuafcdcmttrtdate,p ff lb:qneillic uicro:tatnbo:rcndaco
rwimafTc utctoziam:?ttmc promittez mificcuicoronaaarcaipfius uictoic
d.ituii fc potcftate:qua recup_arctab illuftrilTimum fignu;ui utculuioicco
immidarep.nofmcmulcofanguine. reappa:uir. O.ualtafignafi dqidtda
Xum pcutictatus ff Ua:qfozmamilix refolcrcntiac nodemonce ipqpfecto
ti uifo fucrir.cuilleindicafTct ea:rcco: illie cjcrisad^ariapotiusatq3iptfyllc
datusci}'pnuoab illo audtaat:qut grauifuojrijmalafucuramoit-am.
demitridancauictoaaabcomadata Tleq3eimciusdignitatitm profuitil
pcrtulcrar.O.uidbfcrefponderi poc la uictoria:iytumnocutccupidicari.
quarcdq curauchntuclutfcliciaitta O.uj factuc:ucimodcrattus inbiae:
uurttiarc:i nullueeopcuravicffllaj 7 fecuttdis rcbusclatuaacpcipttat":
moncnoo co:n'gcrc:tita malafaau|5 magisipfeperiretin mozibus:q7mix
fcclcll.earmisdutlibu3:qualia ndfo mtcoB i co:po:tbus pcrderct."bccilli
btn fcdarcnt:f^ auferrent oioremp^ dq ucrctnftia ucrcq^lugcnda:ndqc
tlcmpcinielUgutccmoncsificut fepc tia:nonaugurqs:nocumuyfoiuouC
iamdifi: nocuq^ notueei Ifiafacrid: uaticimoprenunciabant.magis enitn
rcfcpipfefarisindicac ncgorium fuu^ ticbaatnecomgcrctur: q>ncuiccrct'.
ogcrc.ac.p dt)8beant':utcolaf:ucea 3mmovofansagebat:ut uictoduiii
(Ui0ejcbibcat:c(bu9 bi q*cjrbibentfox g[oaofu9:uictu5 arqjcaptuius:7 nc-'
ci.iriunapcflunicatncii cisbabcanC famjieuicqs:7pboctpftctiadeonib"*
(n iudicio dd. £>cidccti uoiilTet tarcnx< muho obftriama fubdcrctur.
ra fylla:atq3
ibi fa<:rificaflct:iiidit
t ca
pucuiruUni
iecoiis
fimilttudine
co:oc <luantummaltgni
fpusadflagix
aurcc.Xunc poftumiusaurufpej: illc tia tiiritant boice:cumcomitccndts
rcfpondtrrprcclaram d uictouaftgnt ftckrib" quaftdiuinacjccmpti
lui mtv
ficari:iulTuq3
ut cjctisiirfolua uefcc7' ponunrauccontaccm.cap.^irw
ref.T^ofteapuofactointeruallofuuf
cutufda
lutijponcquandttanoo
da' i llinc voquwn t'fitdligat:(j9
n
mauit.2\ bcllonanuncmaucnio:uicx uideat:mfid.talcsdco9imitari
toziatuacfylla.£>iidcadiecitatfuru magiscligtt:q'diuiag:aabcozum fo
cflecapitoltum.boccufndipflctcofi^ dctatcfqjarari.-ytummolianrarma
tinuoegrdTus
ccaftri8:poftcra
diep' ligniifti fptritU9
cjceplo
fuo:uclutdtx
ritatioiregrdTue
dl:7 capitolium
arx uioaauctoatateprcbcrcfcelenbus?
fiflcclamautt.arfcrat
adt rcuera
capi OLumeria
uiquada
capanie
lataplax
tolium.Oidquidcm
dctnoni
7preuix nicic:ubinomultopoftduilcsadcs
dcrcfacdc
fuit7 cclcrrime
nunriarc. rufarioprelio
cdflijceriit:
ipfiitcrfcp^
adcaufom uapu^narc utftfuc.lbnqpibiauditi
LIBE^

furpritnuigercs
frago:cs:mo»:q3
mlV iamantcapcrditifuinctnullanq?
rc'
ri fcuidifleniiriarurpcr aliquotdica manfilTcanteaduenrum oomint nfi
du?.saricspreliari.O.uc pugnaubi idu cbtiftiaucrojcsco^ dicc7 (crtbe
dcftmt:uefhgu qqj uclutbominu^7 mimcdubtraucrunc.<lua pcrdmccj
equo^gra detlla cofUctaticie cypmi dqsfuisnonimputannquimalatrax
potcranriucncru t.Si e:govactftnrcz fi(o:taquibusmalufiuemuoluan f: fi
fcmwunapugnarur:tabelUduilu ueeuadant pereurtt:?
in quib0bonifi
ejrcufant'buana.£6fiderct'tnq firra ueuiuantfmcmo:ianf:pcireno pnn
Ittl dco^ud maltdauclmtferu. Si cb:iftomoimputantrcum cbuftusn:
autfc pugruflcfmrcrurrqdaliudegc tantafrcqucntcrpro mo:ibusoptis
runtrmfiutftbrroani.bcllaoociuilir preccpta contrapcrdirosmorce:dq
t$q>deo£eprmplo nulloncfasadmit ucrotpfommnulliaralibuspccpris
tercuidcrent';33m
ctmccpcrac bclla cgerintaltcjdcutnfuocultoicpopulo
ciuilta:-?:
aliquanefanoopprcliomm prodlarcpublica ncpcrircr:immoe-'
ftragcsqxcrandaprecdTcrar.3amf' ofdemmowre uelutfufecjxmplis
auc
tos mouczat:^milcsq*dJ5dSocrifo touDtcnonaco:iumpcoocgerutpo
fpoliaderrabcrct
fzc^nudarocadauc tiusut pcrirct.Ooian io ucftrbirror
reagnoutr: acdeteftat"
bcllariuilia7 rutTcpcriflTed.fg-tam
diccreflndcbit:
feipfiitbiperimcs
f^ifnoco:potiad' q: difcelTcre
omnesadptiszarifq?
ilic'
iunjcifUrcrgotarib"malimimere^ ttsdquclutamtci
utrrunb"
cuuirqa
dct: f^armorfcclcfto^
magieq^
ar beiumolfendercntiquia
totftgniecj;
doicrcfccret:moj:btdconee
quosilU to^:augurio:c:uaridniO!iim:quibu8
dcospurant:7 colenoos ac ucneraia-' fetanyprdnosfuturo^adiuro:cfcp
POS arbit:ant':inter
fepugnantca boi prelio^iactare
7comdarc gdliebant
busapparcrc uoluerunncimicaiira conumcunrur fmlTcprefcntcsiqft uc-'
lespugaas riutcatreptdarctaffccrio: reabfcelTilTent:minu8
romanti bclla
(*,pottusbumanu fcelua
diumoercu duilta1'uie
cuptdiratibue:^illommi
fareturocemplo.t>acafluriamalignt (tigatiombusejcarfiflent,
fpusctu laoos: undcmulraia diri:
fccntcoe
fibi dicarifacrariqjiuncriit: t>eTccrcns
dcrttonummomrfeq
ubtdco?tantafbgtriatbcarrias
ca" pernnebantad
bonoemoicetcuj
pax
tioisatq?
fjbuli^ acrionib"
celtbrata bmin facrie
cowim
omnisncquitia
funt:ur<$tfscoataliafcciflecrcdcret difccrctur.cap.)cp?i,
7 qTq*3
no crcdcrer:fcd tametiillos \i'
bcntifTimefibtuellewlia cjrbibcriccr q Uccumttafinrrcumpalamax
ncrcnfccurus imttarcf.Tlcquisttaqj perrcq?
turpttudince
crudclira''
edftimarcttn dcoscouitiapotiusq^ ribu8tnij:te:7obprobrunummutn:
cisdignualiquidrcn'ptiraflc:ubiciiq3 7 crimmafiueproditaftucconficta:
illoatntcrfcpugnaflc
pocte
cdmcmo tpfisc^ofccnabus:
7nififierent
t'rax
rarunt:ipfiaddedpienoos
bominea fcentibu8:7
iamccrtis7ftatuasfolle
pocta?t
carmta rirmauerunr:
pugnas niranbusconfccrata
illis7dicaca
cla
utdclicctfuaanofolump fccnicoa
in rucnnt:arq?adomniumoculos: uc
tbcarro:uc^criampcrfdposkapo imttandaproponerentur
rpcctanda^)
bumantB orulisqrbibcntce.^bcc
dice cdtcrinrquidcftcpqdcmipfi dcmo''
compulfifumus: quoniampcflTmia nes.-qui
fe buiufcemodi
uoluptanb'
moubusdumm romanamreitifub. immifcenrjunmuiTDoe
fpirinwfecflc
SECVNDVS

pfitenftfnquo.n.fufe
flagiti)9
7fad' dctcmplo
oomiS
matrona
oocrio:
rcx
no:ibusfmetndicatisftuefimularie: portaret.Tlonullepudetiozcs
auerrcx
eoijtqjfibicdebzattonc
pcrita:ipudcn bantfacuabimpurismotibu9lccni-
rcsi tmmuoog gaudent babcrecon' co^:7artcmflagttquidcrccrubefcen
fojres:aucto:c9feuitc fceleftefmudc' tc9fuitiua mtcntwcdifcebat."boib*
q?teftanf.T^crbibcnftn
irtabditiefu ruq3iicrccildabantur:
ncaudcrctipu
ia fecrcrifqa
penctralib"
da: qdaboa dtcosgcflug
o:cUbcro
ccrirc:
15mtto
pccpradcmo:ibUB qbufdaruclut clcc minu9audebac facraciuaquauenea
tis facratigfuie.<16fi ttae:boct'pfo bant'calloco:Jcdanarc.
t>octaincn
callidio:advteda
ei puiceda maltcia p.iladifccndii
pbebafircrnplo:adqd
fpuunopiop.Zata cij uiae^pbiratia perpetrandum faltcmfccrctumquc-'
7 caftttatferut
ois Fpcnc019ci"Uudc rebat'inoomo.ZOi^mmium ft ulluf
moucafbuananarura:nccufq^adeo ibteratpuoozmozDliuj:quobiiana
fu turpimdtcuiriofa:ut totuamicrat ftagirianon libereboicgcomittcrer:
fcnfiiboncflaris.
Ibroidemalignttas qucapuddcoscriamzcltgiofc
dtfccnc
demonuintft
alicubifc qucnadir.edu tratogbabuuri:nifictta^eybibcre
cux
fcriptumin mfeliis nouimug
tranlft rarcnt.Ouigenimaliugfpiritusocx
gurctni nngcloolucio:nontmplctne cultoinflinctuneqmflfimag
agatmen
goaumdeceptionig.f0:19
itaqjppfis teg7foftatfacicndfe
adultergs:7
pa"
celebcrrimoftrcpttuimptctagipura fciturfacri9:m'fiqw
etiamfacrigtaltx
rircunfoiut:7tiuuopauci9caftitaoft bueoblcctarur:conflirucr.s
in tcplid
mulatautj:fonat.t>rcbetur,ppatula fimulacradctnonum:am.mc. i ludia
pudeudio:7 fccrct.ilaudadis.£>ccus fimuUcrauicio:um:fufurrangin oc
latet:7dcdecus patet.O.6malugatt' culrouerbaiuiliricaddcapicnooo ct
omnca
couocat
fpccra
to:ce:qobonn paucog
bonog:fVequcnraa
in apcrto
dtciturinr altquoeinucntc
auduocs: muitamenta
ncqutttc
adpofftdenoos
tancj»
boitcftacrobcfccnda
funt:7 in" tnnumcrabilc9
maloe/
bonefta
gtotianda.
Scdubiboc:mfi
mdcmonutctnplt9:ubtnift
t fallacie O.uaittacuerfionepubliccdifd
diucrfoziJ9.J3llud
cimfinutbdeftiozef plincromamdqefuis pbcaitdts
fa
q paucifuntcapt'anf:boc
autcjncplu craucrint
obfccna
luoo:um.ca.fl:vtj.
rcsquifunt turpifinni co::igantui.
Ubi 7 qnfccrcri
cclcftig
audicbant
ca u 3^graufe7pbilolbpbu9 tcrtu
ftttarisprcccpra
nefcimug:anipmtii liugcdiligfururueclamabatiit
dclub^:ubifimulac^illudlocatuj auribueciutrati9
intercctera
fuima'
confpicicbamu9:umucrfi
undiq?
pflu giftratu9o(fu:ia:
ftbifloratnmatrem
cntcs:7ubtquifcpporeratftanteg:lu luoop celebritare
placanda?.
O.ui lu
009quiagcbaf
intcntiflmu
fpectaba. di tatodcuoriu9:gTo
turpf cclcbrari
mu9:intucnte9
alrernantc
confpcctu: folent.£>tdr
inaliolocoiaconfult qc
bincmcrcrriciam
pompam:illinc
uir' trcmt9
pcricufcmitatig
7luoogpcr
gincmilladcamfuppliarcr
aoorati: dcddtC9facto9:ncq3
reulll q"adpla
anilla^turpiacekbrart.Tlo
ibipudi' caoo9
deo9pcrtmcrct
prcrmilTarqua
bunoogmimos: nulla ucrccundio^cj (i no fan'u9crat talcgdcogirritare te
fccnicam
uidimu9:cucta
obfccnuatis pcrantia^pUcarclujcuria:^
C09 bo
implcbaf
officia.Sciebatur
uirginali neftate
eriamadimmtciriag^uocarc:
numimquidplacact:?
cj:bibcbaf
q6 g»tatadiffozmitate
lcnirc.Tleqj
cnim
LTBER

grautusfucratqualibct
crudcliffim& iuftinccp
ooctriru<kfupcrtou:
tocot
(mmantcarc nooruribomtncepropt confpccraomruompcrfonatei q fa
qu^gpbcabantur.Jcp noccbarutpi cu ciuntaudiatadpmto:Tqutnon faa
uiriofuatefediffimaplacarcnf:qnq*d« untjudtic admdicium.Ooio Tfi uc'
ut aucrtcrcrar
q6 mctucbarar ab bo muntqdi taluipcepropimfo:c8:oif
ftcin co:por;bu3eomodcjpdUabaf:
quouircusdebdlarcfin mentib":qui tiorw:dqxjnituraurtimozcuf puooc
noopponcreif
dcfenfoKg
oppugnato comprimirar.TUbil
cimcisturpcac
ribusmeium:mfipuefiercteppugna fUgiaofumfpcctadoimitandumq? p
totcstnop bonop. TDanc
taliumnu ponicunubiucridcuautprcccpra
infi
rmfiumptacatione
pctulahfltma:
ipu nuartrurautmtractanarrant:autoo
n(Tim3:Lpudcnri(Tima:ncquilTimam:
nalaudaf:auibcncficia
pcftulancur.
tmmudiiTimatnuus auctoics lauda
da roaneuirrutisic>olce
bonoiepua 6c obqdcooculrudco»
uirtbu amouirragnouirrurpcs:
fccic rioadromano9.cap.£F'j:.
(nfamcg."ba.nc
tng1pudcdam
ucreq^
rdigiomavfandaTdctdlanda
talw^ b £<pon"^cupifccto
fcolea
roax
numinum
placarionerbas
fabulas
in nclaudabdisro
^gcnics
igtbr:
dcosillcccbiofas
atq3criofas: bcc fccuolar:fcipion6:fabnriof
:bccpox
ignomiofadeo^factafcclcratc
nupif tiuecocuptfcc
bccabillaturpifTima
q?confictaucl fcderatiusrurpiufcp ium'tate7 fallacifTtma
dcmonumalix
commtfTaodis t auribuspublicieci gniraredtfccrnc. Siqd i tc laudabik
uitaatotadifcd7ar:bcc
comilTa
rvumi naturalircr
cminet:nonifivapictate
nibusplaccreccrncbat:7
idconfoloj purgafatq3 p.fiaf:impicutc
autdifp
illiscjrbibendarfj
ftbtquoq?imtcada gitur7piittur.Tluc
ii digeq*d
fcquax
credd)3t.Tlon
tllud rtefcioquiduelit ris:urnonm te fcdmdco iicroflrtc
bonum
aclboficftu
: quodtapaocis ullocrroielaudcrie.
Zuncrimt gfia
i tamocculte
dicd>ar":
fi ramdiccbaf popularis
affuit: fedocculro
(udicio
ncmagie
ncmnotcfccrct
cpnenonfic dioine
piouidcnric:?
acrarchgio
qui
rc: timerctur. digcrcsddiuc.£j:pgifccredics
cfh(I
cutcrperrcoacsin q*bufdid^ quo»
Cx:cbitHiane
rcli'giorvis uirtutc
pfccta
tp ftd.c
uaapslTioib''
glo:umunq*
ufqquaqj
aducrfus
po^
tcftaree
iniminfTimae
confligcnreszc^
s 3 ilta^ imBdtfTu»potcftatu^ afqsforriccrmouenoo
uinccnrcs:fanx
tartarco iugo7 focictatc
pcnaU' gutncnobisbancparriampcpcrcrc
crnip cbitfttrtome boicstnlucefalu^ fuo.-Hdbacp:iamtcinuitamug 7 q:
bcrricpietaria abilb p.ntdofifTimc
r bouamur.uteiu9adtjaarismicrod
pictaria
nocte cranlTcm qrunf:7mu: luaicuiufquodimoafrloera rcifTio
muratiniqui7 ingrati:7 illoncfario pcccaroium.
Tlonaudeae degcneres
fpu alriueobftructiufq?
oppfluq:po tuo9cbyftocb:tftianifuc
dctrabcKe:
puli coftuuntadeccfas
caftacclcbrt' 7 accufantcs
uduttpamala:ai3
qucx
tircboncftaurnufq^fcpis difcrcrio^ ranttpaqutbusnonfit qlctauitarfcd
ncrubiaudianrq^bnbtc
adtpsumc: ponusfccarancd.tia
. t)ecnbinanqr
debcir.utpoftbancuttam
bcarcfcm nccpro tcrrenaparru placuaunt.
wiuc
mcrcanf:
Ubifaircta
fcripfa Tlunctamcekftcm
arripc: proqua
TERTIVS

mirrmlaborabfa:
i i eavactffcmpq? dtgnitate
rcmorifutnoraridc
cefo:b.
regnabi9.3lUc
tim t n ueftaffocue:n £>cbonisautcmcarnalibus: quibus
bptscapuoUnu9:f;5s uri*i vua:qui folis maliperfruiuolunr. i dcinalts
nccmccas
rc^ nectpaporu-t: ipulfme carnalib"q folappccinoliit:q?ncq?t
fmcdabir.Tloli
dcosfalfoefalbccfqj btsbabeant
quaputanfbreiftid«ox
rcq*re:abqcc
potiusatqj ptcnetn vjj nespotcfhrcm: CLaay(i babcrcnr:
emtcansUbcrrate.Tl6futdqimaligni dcbcrcmus ponuatlb corucmncrc:q»
fucfpsrqbueeternatuafcliciuepea «pptcr
ilb illoscolcrc: 7 coecolcnoo
e.Tldtaiunotroianisaquib*
carna' adeaquenobisinuidcnc
pucnirc
no
LEongitieducio7arcceuidet'iuidilVc poiTc:
tn ncci iftiacos bocualereq6
romanae:cp nh deoncs:quosadbuc biputant: qutpropterC09boc colt
dco9puta9omntgeneriboiuj fedcs opo:terecoiuemiunt::detncep8
uidex
lutdctfempifnas.
£t tutpanp.uacp bimus: ut bicficbuiuauoluminis
partedetalibusfpirihbusiudtcafti: modua.
qnludieCOBplacafh:i p quosboits
cofdcluoosfccilli:infamc6
ciTc
uolui 3lurdqaugultmt
dcciui
fti."p>arere
aflert Itbertatetul advfus rarcdeiUbcrt.rnuo.
imuooafpua:q'tuiaceruicib"
tpofuc'
ratfacrada
fibii cekbranda
tgnomr £>eaduerfuattbu9
qui9 foli mali
nu>Iui. 3ucto:c9criminudiumom mcruunt:7
qua9fempcrpaffusc mu
rcmouirti
abbonoabue tuie:fuppli' du9:cum
dcoocolact.capituiu^u
cia dco uero ut a tc rcmoucat illoe de
oa:q*dclcctafcrib" fuie:fiueucris q6
ignomimofilTimum
crt:f.ucfalfisq6 tumcffcarbitro; dctno:uin
malictofifTimunt
e.Bricpriiafpontc malts7animo:um
qucprcy
biftrionibusT fccnicisfociecarcm
d' cipuecaucndafuru: nibil
utraneparcrcnoluiiti.cuigib
pLcni": i deo9falfospopuloculto:i
nullomooobieartibudplacacur dix fuo:quommu9 co:u^malo
uinanuncibe:qbuobuanadigmras ru^aggcrepremerctur.
fub^
tnquinacur.Ooio
tgiturpactodcoa4 ucnirccuran*c:fcd
potiuout
taUbua
delcctantur
obfcquqs
babert maj:ime
premerefur
egiffe.
pucaain numcrofaucraruincclcrtiuj Tluncdciliia malisuidcodicendu^:
porcftatum:cuboicaperquoeejdc, quefolauhppccitiolunc:qualiafuc:
aguncurobfcqutanonpucadi baben fame9:mo:b":bellum:cxpoliatio
icap'
009innucroqualiucuq? ciuuiroano tiutca8:trucidatio:7
fiqiufuniluiam
ram.^Jncomparabilircr
fupcrna cftci in primoUbrocommcmorauimus.
uiraeclario::ubi
utcto:i.i:uc:tus
:ubi "bccenitnfolamalideputant mala
digniras:fanctitas:ubi
pj,r: fcliarae: qucnonfaduntmalosrncc
crubefcut
ubiuira:ctcrntta9.2Dulto
minusbn mtcrbonaquclaudanc ipfimaliclTc
betin fuaCoaetate
takedcos:fitutn quilaudant:in3gifq3ltomjcbarur li
cuatalcaboiesb:ccrubuiitt."i>roidc illamalababeanr:^ fi mabmuita^:
fi adbc.ua
pucnue dcfide:a9
ciuttate: quafibocfit botntni9
majcimum bo-
dcuira
dcmonii
focu.tate.3»di5ie
ab numbabcrc
bona
omnia
prct'
fcipfo:
boncftie colunf:q perturpcsplacaf. fcdneq3
taliantalaqucifti folafo:mi
Sic tftia tuafocietatc
rcmoucafpur' dant:dqcopquanoo abcislibercco
gactvJc
cbzUtiana: quomoco ilti a CUA obfliccriit,
LIBER-

£ummitnuarijsp diucrfa
locatcm quodnpudmVgihu
confttcrurSn
uc
poabuaanteaduenrum rcdcmptozis t.\ l'uismanibue pcriurcmcniarroic.
n:i titnumcrabilibus
nonnullifcpeti TUfcietce tgicurtanti dqt ncptunue
amtncrcdibiltbuscladibusc,cmoco i apollobomeoontem fibtncgaruru
tererctu:bumanu:quoe altosy tftof dtemacedem:(tructo^9 mcniumt:o
dcoemunduecolcbac:cprcptouno ianom,grattot tngratiafucrunc.Ui
populobebreo:?
qbufdaqctraipfuj deantnegrauius fictalcedcoecrcde
populu:ubicuq3
gratiadiuinadigni rc:g'df]e
taltbuspderare. "bocentm
occulrilTimo
atqj iufttflTtmo
det tudi nccipfcbomcr'facikcredit:qui ncpx
ctofucrutfUcpncntmiulongiifacii tunumquidetncontratroianos:apol
taccboaliarumufq^quaqjgentium linemautcmprotroianispugnantc;
malagrauilTima:q6 adromaptinct: fadncumillo pcriurioamboefr.bula
romamupimpturmcloquar:id ead naiTctoffenfoe.Siigirurfabuliscrcx
ipfa pzopric
duitatem:7quccunq^ tlU dunncrubcfcant taltacolcrcnumina.
raramm:f foctctatecdiuctc:fcodtrio Si fabulis non crcdunt : non obtcrr
neftJiecte
fut: q fintpcrpcflc
antead danttroiana
pcnuna: autimrcmur
uctil cb:ifli:cumiamadciuoquaftco deospcriuriapunifTetroianaramaflc
puaretp.pcrtmcrcnt. romana.Undc ciumconiuranocacili
nc in tanu tanq3cotrupu ciuicatcba
2ln dtjqufi atroiatai agrccisfi buitcriamcoaimgrandcm copiam:
milircrcokbaturcaababuenrit:qb0 quoemanueatq?Uguapcriurioaut
iliuin p.ucrcnmr efcindcrc.cap.q. fangutne ciuilialebatfOiuid cnimali
ud toricnsfcttatojcsco:ruptitn tudtx
p *Rimuipatroiaueliliu un o:iv cqe:ioticn9 populuem fufTragqs uel
go cpopulirdaiu:neq3 eimpre in qutbufcp caufierqucapudcumc6X
tcreiidiiautdifTimulandum cftquod cionibusagebancur : ntft eriampcic'
? in primoUbroacrigi:eofdetnbabef ranoopeccabanr.^Tla^ cozruptifTimts
deoe7colensrcur agrcctsuicciicapx moribuaadbocmoeturandifcruax
tum arq?deletiili Tbriamoinquiunc bacuranttquus:non uta fcclmb"mc
funtrcddiraUoincddtca patcrnapiu tu rdigionisprobibcrcntur:fcd ut p^
ria.£rgo ue^cQ? apolloatq?nepru' iuriaquoq?fcclertbus cctcrio addcre
nuocidelaomcdoitri merccnnarqs o' tur . Tlullattaq?caufaelfcquarc fint
peribue
fcruicrunr.^Uia
quippc^mt^ dtj quibusutdicuntftctcratilludim
fifle mcrcedcm
falfunq?iuralTcpbibe periutn: cumagrcciepreualcnnbus
tur.IDtro:apollincm
nominatum
dt probentur
uicri:tro(ani9
pderantib"
uiriaro:cin tatoopifidolaboraflle
ne^ fingancurtrati:ncc
adulrcuo
pa:idis:
fdenteicp laomeoon fucratpmiflatie ut rurfueaqutbufdam dcfcnduntu::
gaturu8.O.uay ncctpfumncptun»^ uttroiajdefereret
fucccnfucrunr.auc
patruum ciusfratrcmiouisregema toteecfmooctozefqj
pcccato:um
c(Tc
rie dccuit
ignarum eflfe
futurop.Tla^ alTolcnr:non
ultorcs.
buncbomcrusdcftirpeencc
depofte
ris cuiusromaeft:cuanillaurbecon Tlo*poruif1eoflFedi6o8pidt'6
dtraidcmpoctafutlTcdicatur:tductc :q6i^ipostradtt'frcqntatii.ca.ig.
magnum aliquiddiuinantem:quect
nubcs :aputt:ur
dicunicabacbilleoc "Rbe
roajfq*tfalufti"ficuticgo
cidcrctur:cupcrctq3
coucrtci
abimo: acccpicondtdcrc
atcpbabucre
TERTIVS

fowiriotroianuqiuencadocc^fugi tmpleat
ipfafecuritatc
fclidus.O.uc
incerriafedibuauagabantw.Siago uarronisfententia e^refla uf potui:
adulteriupartdiaumdiondujnumi mciauerbisccrnia^latu^ locumapc
nacenfuerunt:auc magiain croiarua riat falfitati:ubttteUigamua plurala
autetiamin romaniepumcndu lirir: facra7 quaftreligiofapotuilTc coftit'
qtiiaenccmatcrbocfecit.£5 quoin guubipucaca Umcciuibuactiadcipif
ulb bomiiiujiiludftagiriumodeiit: dijaprodciTc mcndacia.
qui irtfuafcciaucncrcnonoderant:
ut altaomirta^iquodcumancbtfc co Tlonprobarig>dqaduttcriumpa
rmfcrar:cjcquo cncampepcrcratf2ln rtdiopumcruu;quod mm.irrcrornu
,qutailludfacfurn
eftindignarue
mex linonulrifunr.ap.v. j
ncUo:illud aute conccdenteuulcano.v
£>ijemmcrcoonon $dantcontugca f £d u» potumtucnaacj:co:u
fuasufcpadeo:
utcaacciam
cumbo-' btcuacbifc
etvea
parcrc:
fmara
miiubuadtgnenturbabere
comuncf. cjttliecocubtwfilicnumiroriaromux
3rriderefabulasfoztaffiaepftimoz: lumgigncrc
m mcdiorclinquatnua.
necgrauitcr
agcrc
tantiponderia035. Tlampenctaliaqoctiatndcfcriptfs
Tlonergocredamua fi placct
eneam n:iaobozirur:qua
qucrtturutrumpx
dTeuenerisfiUum-.cccccoccoo
fi ncc uaricatoica
angeli
cumftliab0boium
romulus
martie.Si
autcm
illud:cur concubucrincundc
natiagigantibua
non7illud.J2lndcosfaaebomibua id enimtiigraiidibua
acfozrib''
uiris
fcmimsrmarcs auccm bominesdca^ tunctcrracomplcta cft. -p>romd£
ad
buamtfccrtncfa6.yi>ura
uclpottuen utrdcpintmmmonzadilputatiorex
acdenda
conditio:quod
eptureucne' feratur.Si
cimucrafuntqucapudil
ris mcortcubttu
m.irrilicuinboc
i mf loadcmatreenee
^dcpatrcromuli
fiwipfiuencri
nonlicere.St
utrunq? lecritit:qaopntdqsadultma
difpli^
ftrmatum
eftauctozttatcromana.lle cere
boium:qin feipfieconcozdircr
fe
q?enimminuacrediditrccctio:
ccfar rtmt.Si autent
falfafunt:nccficqMe
autamucnercm:^patrcm
anriquio: poflfuntirafciueriaaoultcrijabuma-'
romuiuBmartem. nis:qut'en'amfalfia 6kctatfuia.t)uc
acccdinqm (i illud demarKnocrcdi'
£>cfcntcnria
uarronis:quaurilc tun utbocquoq?
deuencre
no"crcda
cfTc
ditit: ut febotnmcs
dqagcniws tur.llullo diuimconaibuudobtcntu
rnenatJntur.cap.ug. 7 matria romulicaufadcfctidttur.^tt
it autem faccrooailia ucftalia: 7 idco
d 3tmt aliquiettanctuiftacrcx dqmagiamromatioa facnlcgu^ilfd
dio^£goucroiftanoncreoo. flagiriu^:^mtrotanoaparidiaadulx
Tlam i uir ooctilTimusco:umuarro tcrium uindicaredebuenmr.Tlam 7
falfabcccffc.yuisnonaudcnf
ncq3
fi ipfiromaniatiqutm ftuprodctectas
dcntcrpenc
tamenfatetur.3cd uttle ueftalca
faceroorcs
uiuaaetiamdefo'
cfleriaitaribua
dicit:utfcuiri forcca dicbanf.adultcras
autefciaaquauia
etiam
fi falfum
fitcj:dtjagcnitos
cffc altqua
danatiocnulU
tfi tnotcplccte
credac:
ut comoooanirnus
bunian' batrt.ufcpadcograuiua
fcucriufq^
ui-
uclurdiuinc
ftirpiafiduciam
gcrcna: dicada
putabant
adftadiuina
y bu-
rcamagnaa
aggrediendas
prcfumat manacubiliaumdicabant.
gaiucbcimnus:7
obboc
LIBER

£>cparriddtoromuli:q6dijnon £>c
eiifrftonc
rtg: quoddu^:martj
umdicarur.cap.vi. fimbnae)ttidit.cap.v9.

a liud adtjcio:q(uafi coufq^pcc c £rtc cnimdutlibustam bdlis


catabomtnum ttlienumtmbua fc.ncnubuGquidmifcrutr.com
difpltcercnut
offcnfiparidiefactodc rmferat
ilium:uta fimbriamariana^
dcfcrtamtroia^fcrroigniqjoonaiet: rumpftrtiumbominepefTimo cuertc
ir.agiseoscontraromanosmoucrct rcrur:multoforodusarqj crudclius
romultfraterocdfu8:c}>contra
troia c?olimagrcrie^Tlatn tunci multi i'
nosgrccusmaritusillufuemagisir defugcrunt7 mulricaptwatifalrcm
rtrarctparriddiumnafccrm'8:cj>
fgna in feruftutcui^eruitt. "P>o::o
autcnt
tis adultcrwduiratis. Tlecad cam fimbnapriusedtctumpropofuit
: nc
quamnucagimus intercft:ut£ boc cuiparcerct':
arqjurbetoracuctofq^
ftcri romul* iulTeit:autzomuF fcccit: in ca bomicaiccdiococremauit.TDoc
q5intti impudcntia
ncgannmtu
pu' mcruitilium: nonagrcdsquosfua
oo:cdubuar:mtuoolozeditfimranr. irrftaucratmtquitarc:fcda romanio
TUcnoaitaqjmearedtligenn" req*:e quosfua calamitarc propagaucrar.
dap mftoyfcriptomm pcrpcnfa
rcfti dqsi!liccommunibue adbccrcpclle
montademoremiir zomulifratrc^pa dantbilmuanttbus: fiuequoducruj
bm conftat occifum:nonabboftib": eftnibilaalcntibus.Tlunqutd 7 runc
nonabalicnie.St aiirpcrpcmuitac abfccflezc
omnes adftte arifqj rclic'
impcraflit bocromol"magist'pfcfu' riedqrqutbustlludopptdum itocrat
ir roin.iiiof:cj1
P^rietroiaopcaput. portanriquoegrccc r igncerutnafq;
£ur iguurtroianie(ramdcozum p:o reparantm.^Siadtabfceflcrant:
cam
uocauicillcalfcncconutgts
rapro::7 jcq':0:7opptdano^r
quidcg'to iuenio
eomndcmdcozumrurcbm romania mclto:cm:rantodctciioicm dcozum.
inuitauit iftefuifratriscvrincto:.
£t 3Uieimcontra fimbnampo:ta9dau
fliittltudfcetaeafacro iptbqiromuli feranr:ur
ff!k fcruaret
6ttcgra
ciuiw
altcuu5 cft:q5debuitutitpuindican: tfrbiccoa
irat"mccditiucl
pottuepci
quodtotabccillaciuitasfcdt:quod rusejcrinrit.2ldbuc
autem
meliomm
tocaconfcnfit."?
twrtil fratrcfj pzetn ptiumduiW»fylla duj:fwinadbuc
ar
quodpeiuscftoccidit.uccrqj
¬13futt misrempubhcam
recup_arc
molieba^
condito::ubialterfcelcre
ablatusn n mr:bop bono^.tnitio^ nondumnu
pmmfluaeeflcrcgttato:^Tlor»cfluc loscuenrusbabutc.O>uid crgoinclix
flrbitroiquoddicaturquidtnalttro'' U9ducsilliusurbtsfacereporucrur:
ia mcrucrit:ut
camdt;defercrct:
quo quidboncHiusrquid fideliue:qutd
:o
poffctcj:tmgut:tqu>dboni
romaut martdparcrtrdadtgnme: g^mcli'o:i
eamdtjmbabitaretquopofletauge' cauferomanomm ciuttatem
feruarc:
rimificputctiindcfugcnmt:t fcad 7 co'tra
parriddiam
romanercip.pot
iftosquoeparttcrdcdpcrciirconrulc £30cbudcze/Jlrboceie
inquatS
cjctrf
runt.3mmoucro i illic manfcrunt: umuerfu;firrattcndatdcfcnfoics
cox
adcosmo:efuodcct'ptcooe:q*
rurfus" ra.£>dcrucrunt
dgadulreros
: i!toqj
cafdcmtcrraababjtarcnt.-r
biceafde flamtegraof reliquerat:utejccfe
dx
artcofalladc
fuemagtscciae^erceoo ncribus
romacaftiot
nafccretur.£ur
maioulnio bono:ibus
glo:iatifuiu, 7poltcadcfcrucnu
candcmduitarqt
romanidcognatammonrcbdbntcm
TERTIVS

aducrfusromanobilefiliajtfcdmfttx 2ln illampacctn


qucfubnumafu
oubusCIUB
pambua
fidccoitarilTimd it dcoaprcftiriflc
crcdcndum
fit.capix
pijlVim jfjq?fcruanrcm;eaq5
ddendaj tulom.tjc.
rdiqucrunnon grcco^uirts fo:tib'':
fcduirofpurdfftmoromarwzu^ Jlut
fi difplicebatdqscaufapartu»fylla' remromuliadtuuilTe
credunt':
nap:cuiferuantea
urbernifcripo:uf uttotorcgnifuitcmpo^pace berct:
cbufcranr:
cureidemffiletatitaboa 7 iampoitasqucbcllispatocalTolct
,pmtctebant
7prenuntiabat^tit bic claudcrcf.co
merito.f.quoromania
agnofcunmraduUto:csfdidu potf multafocraconftituitOlU
ro boinini
q>infdidudcfcnfozea.^Tlon
crgoiliu^ protatoociograrubndii fuit: fi mo
etiamtuncabeiscumeucitcrcturde id rcbusfalubribusfcilfctimpedcr:
fcrrumcft.TUmdemoncs addcdpix 7pnidofilTiacuriofttatcncglectaue
cndumfcmpcr uigtlanctlTimi
qo pox rd dciiucraptctatc
pcr^rcrc.Tluc au
tucrunrfccerunt.
^uerfiecjppci iitcc temnocidij contulcrunt
illud oauit
fisomnibits cumoppioolimuhcris f5camminusfoztafle dccepincirt:fio
folomincrue funulacffb' tataruina ciofommimercppiffcnc. ^luatocim
tcmplulliueiucfcribit liuiuointcgru miimscumoccupatum inucucrunt:
ftctillcperbibctur. Tlonutdiccrctur tamomagiaipfioccupaucrut.TXa q*d
dqpamj:quo:um fempcr fb'numinc illemolttusfit:7quibnsarribustfea
troiacftadcozum budcm: 15ncdicct dcoafibiuelilli ciuftaricofodarc
pox
qrceirereomncsadfriaanfq? rdicris tucrituairoprodtt:quodfi oomino
daadco:umdcfcnftoncm. 3Uudcitn placucrit:fuodiltgcriusduVcrct"
loco.
polTc permilTi
lunr.non undcproba" IDoooautquiadebeneficqd coiam
rciuurpotcntes : fcdu/ideprdcatcs qoell:magiTum brifidumcltp.ijr,S>
conumccrentur. dciucribnfidumcftplefqjcriaficw
fol:ficut
pluuiautrcqj
al^ fubftdu
3ln dcbumtdqstltacia
romac<5' fupez
ingzatoa
i ncqua.Scd
fi boct»
mitti.c4p.vig. magnumbonudgilli rontcud pom^
pihocontulerunt:cur
tmpcrtordano
d 3taitacptliadapofltroictpft" peripfatcmpora
laudabilia
id nuny
oocumetuquatandem
prudcn po(leaprcftitcrut;2lnutilioraerant
ttaromacuftodtcnda
commtflaeff facracainftitucrenf:yca mftitutace
bijccritquifpiajiameoeromcbabi^ kbrarentuz.^tq*tuncnonducrat:fj
tarcfolito8:quanoocj^ugnante
fim' ut clTcnt
.iddcbaf
: poftea
voiacratq
bruccadirilium.Undc cgofteatmt utjpdcffait
cuftodtcbant.O.utd
ergo
neruc
ftmulac^^i>cide
fi apud
:oma5 cft<j/UUquadragmtatrcs
: uclutatg
crantquanoo
fimbriaddcuirilmm: uolunt.^pjc.ani
in tantapacc
trafac
fojtaffeapudiltumcrantquanooa ri funtrcgaaatc
numa:7pofkafacnf
galliaipfaromacaptai mcenf.icft. m(lituti8:dt)fq3
tpfisqui dfde facris
iscdutfiit audiru
acunlTimi
motuqj fuerant
muttatt
iaprcftdibus
atq^tu
celerrimi:ad
uoccm
anfcriscitorcdic to:ib':ui):poft d multos annoaab
runr:ur
faltcmcapitolinum
collcni:c} urbccondita
ufqjadauguftti
unuf,p
rcmanfcrat
tucrcntur.£cteru
adalia magtiomiraculo
cdnteo:at'anti°port
6fcndenda
fcrius
futurcdtre
commo^ primubcllupunicurquo
bdlipojws
nitu romamdaudcre
potueruru.
LIBER

2<itoptandum fucritruttantabcl amtcio au.rtlupo:tabant:magifq?


di
loiumrabicromaniiaugezetur ip;5: dt'sq'acciptcndia
bcncficqo
amicitiaf
cumeofttidioquofubnumaauctu^ parabant.Occcni bisarrib"roacre'
cft:7quietiicflcpotait i tuta.cap.p. utt:f3regnarttc
numa:uttalogap»ijc
cerut^ irrucbantiprobtbcllacp
teta^
a Tl refpondcnt
<ynifiaflitduis
fi bat.v2ln
ntbileo?tfieretutpolTct
pajc
btqj continuofuccedenrib*beir illa pcrfirtc.-Si
cnimbdlie cham013
zomarm
tpcriuta longcb tcq3!n
polTj romabcciTcba tur : nccarmiearma
augcri:?
tagrandiglo:iadiffamari: obuiafcrcbanturquibus
modisage
iooncaucrocaut magnucflct ipturn bat':utnullapugnafupaci:nu(lo mar
curdTcdcbcrctmquferum. Tlonetn rio imperutcrriti fedarcfinimici:bie
co:poubu8
botmnufatiueemodtca; modigfcmpagcrctur:
ut feper
roma
Ibtura cufomratebic:q>admoleali' claufigia po:ri9pacata zgnarctf<16
quagigantcappctuieafflictionib"p fi in poteftare
nortfuit: noncrgoroa
uenirc:ncccupcrucncrifl
requtcfccrc: pacem babuit^dtu dgco^: fj ydia.
f5g^togradioubusmbris: tantoma boiceftnirinucircuquaq? uolucrunt:
ionbueagitarimalio.-1
O.uidaiit ma qui cnamnullobclloprouocaucrut.
h cflctacnpottusplurimubonuTt ca TliTifo:rcdqtalcsct tdbotttcndcnu
tpapdurarenq
plbtnjritfalnftius
ubt dcbunr:quod
aliu8bomouoluitfiue
fli't.3git"inmitio regcetna
t t1rienom noluit.tnrcrcft
qdcmia uiciopropno
ipij id primufuit:divfipefgcnfu:ali) cnalaemcntcs quarcnueftnanturifti
cojpus
cjcc:ccbar:ct
tii uitaboiujfinc dcmonce
ud tcrcrcuclcjccitarc.
Sed
cupiditatcagitabatur:fua
cutqjfaria fifcmpbocpoflcnt:nccaliudfccrctio
placcbat.Tlnutta mulruaugctiptu: reocfupcrio:cporcftate
cotracor co
dcbuitlicriquoduirgiliusdctctlatur natu^fcpealircragcrefrfemper
inpox
dt«fi0.beterioioonccpaulanjacde teftetcbabcretpacee
bcllicafq?
uicto^
colo:cta8.£tbelUrabtC9r i amofitc rias:qucfcmpferepcrbumanomm
ce(Tnbndi.^Scd platiep:otanriebelf animo:ummorus.icctdunr: quastn
fufccptia
n gcftiaiufladefcnfto
roma plcrucp
corraeof ficrtuelunrarc
noti
no?zeft:^ iuuentibusfibttmpoztunc folii fabulemulrameticnrcs:7 utjcvi
intmiciszfiftecogebat
nonautditasa aliquidud indicantesucl ftgnifican^
dipifccndc
laudis
bumane:
f^neccflfr te9:fed
ctiam
ipfaromana
confitctur
tas tucndcfalutis 11tbotarie.Jta fit biftoita.
planc:na5poftcpreecop ficatfcribit
ipfefaluftiue
lcgibua^moiibustagns Dc fimulacro cumantapollinto:
aucta:fati9profpcra:fatifqjpollcns cutusfleni9credttugcladcmgrecozu
utdcbafificuti
plcraq3
moitatium ba quib'opitularinipotatCdicaf.cap^u
betitur.muiducj:oputentuo:tacft.
3giturrcge9populiq? ftnirimtbcllo n -Ecp.fi.aliudc
apolloillccumax
eosrcntarc:paudg:amt'ci9 aujcilio nuscuadvfug bacccog zcgcnqj
e(Tc.Tlam cctert
mcrupcrailfi:longe Btiftonicu
aromania bcllaret':quatii
apericulisabcrant.3r romanioomi duoflcuiiVcnuntiarua e.Ojio,|>dix
mftricqjitenri:fclh'nare:pararc
alqf: gioarufptccg
tcrriti:cum idfimulac?s
dliuboztari:boftib"
obuiaire:libcrta inmarcputautjTent eflc.pqricndum:
rmt'9tegere.poft
arq? ralcprodtgiutn
i anttocbi
7pcrftdts
TERTIVS

bcllomcode
applrutfle
figmcnto.£t epid.iuro
abtwtromam:
utpm'riflix
qt romanBfdiat prouemflct;g:
fena musmcdicua
in urbeitobiUfTima
arx
tufconfttlto
eidcapollmi
fuaooruce tcmglouofius
cjccrccrcr.IOaccr
aute
miflatcftacifuru.Tu ncueropitio^s dcommnefdoundenatapcneftrinu^
accitiarufpicesrefpoderor.fimulacri montcm infcdit.3«wligttum
cimcrat:
apolluiieflctuto^fpcrumcffcroma' utcumduefiltuetarncollicapitolio
nis:quomamcumanacolonia grcca prefidcrct:adbuc
tpfamlocotgnobtt
ccrftiifcptenieun accitus
cctid cipt btirarcc.O.uctamcnfi omniumdco
gredc7luctui cUdeapollinem ftgm rummatercftmon fccutaeftfoluj ro
ficaflcploiante.£>dnde
moj:regem mamquofdam
filioefuoa:ucrum7
ariftontcum
utcni7 captumeflenutv alioaprecdTitcria^
fecuturoa.ZDiio:
ti.iCLjm
clt:quc5
uinciuticpapollono faitcfi tpfapepoitcfnoccpbatnm:
q
Iebat7colebat:7boc fuilaptdis
ctia longepofteauenitqccgfpto:Utrum
lacb^ftntemdicabat.Undcnon
ufcpx eciam
deafcbzig
qcillanatafir:iudc:i:
quaqjincongruetcpuia
fabulofis:in efculapiu8
pronepog
dug.Scdunde
umtatie
ftmilibug
mo:es
demonum cunqj
natafit:non
optnoraudebut
ei
dcfcribttnturcarmibuepoctiru.
Tll ignobilem
dtcere
dq pcrcgrmi
dcatn
camiUam
dianaooluitapuduizgilin: riuemromanam.Sub
boctot deozo
7pallantemmoiitupbcrculcg
flcutr. pfidiorquog
numerarc
quiapotdV'V
"foinc
fouaflia7numapompiUuspa digcnae7 aUenigcna9:ccleftc9:
terrc'
ccabundarwifcd
quooonantcncfdef ftre9:mfcrno9:mauno9:fontano9:flu
necrcqutrcii9:cu5
cogttarct
ociofus: utale9:7
utuarrodtcitcertce
atq^in'
quibugnamdi)9tucndam romana^ certos:motnnibufq3
generibug 60^:
falutcmrcgnunq3committcret:ncc ftcutin aiaiibuemarcs7 fciae.Sub
»ucrumillumatq3impoicntcmlumu boccrgototdco^prcfidiocoftiruta
deum curareopinaretar
tftaterrcna: romamoncammagnis 7 bo:rcndia
atqjrccokrct troianosdeoe: qooae' cladib":qiulcacj:multiepaucas co
nett9 aducjcerat:ncq3
troianum:ncqj mcmorabo: agitariaffligiq?dcbuit.
l.iui.iicnlc
abipfocnca condiro^gnu Tlimieem'5inultoedco9gradifutno
diuconfcruarc potuilTe:
aliosproui'" fuotanyfignodatoadtuirionem co
denoogcj:iftimauinquo9
illispoiib": grcgaucrat.quib"
tcpla:altaria:
facri'
fiuequ(cumromuloiamromatn tri ficia:faccrootc8
mftiwcnoo
atq?pbex
ficrant:fmc
qusooq;albacvfafucrac oorfumii^odcti:cuiunibecritcgcx
tranfiruri^tayfugiriuig
cuftode^
ad ftadcbcnt'o(fenderct.£t
felidoz
q*dc5
bibcrer.ur
tang»
inualidis
adiutow:9. ctipaucio:tbu9
uijdt.Sed
quato
may
to:faaae:ficutnaiiinauta9:rato
pla
"Q.uant08ftbidccoromant prcta rceadbtbcoos putauitrcreoo
dcfpas
cdftiturionenumeadiccerint: paudorce illoofubquib"t copatione
C08uucroftus nibiliuucht.c priozigoucmcUu8 utxcrat:
nonfuffi^
cercadopirubndugraditatifue.t>n
n £cbia facrigtnroa dtgnarai moeimfb*ipfigrcgibus:qccepto
rm'
dTcconccntarquctamultaillic tnapompilio:dequoiamfupralocu'
pompiltU9
conftitucrat.Tl.imtpfius tugfum:quantwn
malumdifcozdto'
fummum tcmplumnondobabcbat fi certaminig
fuicquodfratre^romu
iouia."Rcj:q*ppctarqttmiu3
ibi capi' li cocgit
ocddi/
d autab
LIBER

Ooioiu::quofedac
romar.i
opti o'mebant:rcdeunribu9
t>okbat:n«
ri
nucrunrprmu
comugu.capuulum tnoiebntesUbc^nccoolo:em.Tlam
ppi intaiio aui6:|»ptnquo:u5:fratf:
parcntum:aur piccruoabantur:aut
q Uomoneciuno q cuiouefuo crudclitcrlcrabaruruicro:qe
marito'
ii foucbar
roano9rqt dnoege' rum.t>ucacccdcbat:
y ut funtaltna
tcq3togata:nec
ucnuo
ipaeneadas fu bello^raliqueparentum
ferroamtfe'
ospotuttadiuuare: ut bono7equo runtuiroe:altcq^urrof qi ferro7 pa
mo:ccoiugiamcrcrcnf:cbdefcptata rervtcs
7 utroe.Tlcqscnim7apudro
irruttbuiuainopic:
uteaoolorapct: manooparuafucruntillj difcnmia.
moj:q5 copdlenmf
pugnarccafocaif Siquidcadobfidionc
qucqjpucntii
fuis:7mifcfctninenondumcjriiuru c cmitatis.-claufifq3
poznofc tucbat'.
maritiscondliarc:iam
parcntufagui O.uibusooloaptisadmiffifcp boitt"
ncootarentur.JUcimuiccruntt bac bucitramcniarinipib fo:o fcdcrata
conftictarione
romaniuicinosfuoe. 7 niirueatrojcintezgeneroa
focerofqj
"Q.tta08
Tcpmulria
utrinq^
uulncrib1* pugnacomifia
e:i rapto:ce
illi crfup
acfuneribustampptnquof q' 7con abat':7crd?rofugieieg
intraoomos
fua9:7grauius fedabat
pnftinas:qV
teruiium
cefarcmfocerum:7
unuge' ui97tpTas
pudcndas
lugcndafq?
uic
ncrumcuispompdum:um mozrua to:ia9."biccimromulupdefuomm
cefarisftliaujco:e
pompcq:quantot iamuirtutc defperane CoueTOgSuit
5>iuftoooloziaifhnctulucanusqccla. ut Itarent:arqstllcbacoccafioenotne
mat.BdUperciruibiosplusy ctuix ftarozieinucnit.Tle0ni8 jrtTctranri
lia campos:3ufq5 datumfcclcricanix mali: nifi raptetllelaceran'9
cnnibus
mus.Uucrocergoromanu utftrage cmiar«:7 prouoluteparcnribuaiia.
(oceroiummanibuacrucncis abcop eo:umlUiMimjm nouarmi9uictrix
filiabosamplqrusmiTcrabilcs cjrco:' cibus:fed fupplicipiaatefcdarct.£>c
querennncc illcaudercnt
tlcreparrcs mdcrtrunuanumregcmfabino:um
ocdfo8:iteoffetidcrcntuicto:c9
mari foaumregniromulueferrccopulfuf
tos:quc
adbucillis pugiur.nbus
p:o cft:germani
confo:ne
impaticna:
fcd
quibusfacercnt uora.ncfciebant.Za-' quanooi iftumdtutolcrarct:q f:cm
libuenuptij3populum:omarwmno gcmmunq? nonpcrmiit.-Undc 7ipfo
ucn"fcdbdlonaootauu:autforralTif inKrfectout maiozdcu8 cflenregnuj
alcctoilb ifjfcrnafuru iamcisfaucn folusobtiwt.&uefuntiftatura nup
tc tunoeplusmillos babuitliccuric: tiarum:queirritatncnrabdloiu^ique
y cumciusprcctbua contracncafuc federagertnamtans.-aifmitatis^foctc-'
ratepcitata.2lndromacba fclici0capx laua-.diuiiutatia.-'
OLUC portccmo fub
tmatacli:y iilacdiuguromananup tot dqatuto:ibu9iurariuitatis.-1
Uix
ferunt:licctfcruflcs:tamenpoftctns dcgywbincdui 7cj>multa poflent:
aniplcjcus
nullii^troianoppyrrbus nifiqucfupcrfunt
noftracuraret
inte
occidit."Romani autcm foceros inur tio:i fcrmo in alia fcftinarer.
ficicbant
in prelq0:quo^ia ftliaaatn
pkpbanturmrbalamis.JUa
utctou £>cimpfetate
bclliquodalbatsro
Il5ditaoolcretantumfuo^ moztepo tnanimtulertmc:7
dcoominandilibi
tuitnonrimercillefociaK
bcUanrib1' dincadcpta
utctoua.cap.
piq.
parcncufuopmoitcs^ccdctib"
uiria
TERTIVS

q Utddeide
p"miml(15alrjsre- (mpctrcmus affcctu:
ut fctafponfum
giKVQ.uanto
maloncmfoluj fuiia fratrcfuopercmpw finecrieflc
fuo:f 3ctumromanop.in bellualbai uerit:fiuiri boftcaafeuictosetiacu>
jwocatifuntfOLuia
uidelicc:
pajcmi' laudefleuerunt./£rgo fponfoafratrc
meum longauiluerat:quamcrebre illacamoztcmqnfeiailla fUbat:tuitc
ftragesromamalbamqj fumwtcjxr fecontram:emciuirarctantadragc
cicua:7tttrtufqs
comimiuo ciuitaas. bclUfiV.i
ticabtnc7tndecognaticitt
5llbanaqjillaqui filiuacncc
crcjutc 0213
cffufionc
uicilTe
gaudcbat
:oma.
afcamue:romc miccrpropiotipfa:q> <luid mibiobtcndifnomloudisnoy
rroiaatullo bofttltorcgc.puocara
cd mqj uiaoJie/ftemotis
obftaculia
ifax
ftiptt.£on%e9
aot7 affticta
ei afflt neopionia-.facitiora
nudaceroancur:
ptioonccmultopcederet
paridcfec' nudapefcnt':rtuda
iudicctttuz.
£aufa
tionc cotaminum.Turtc eucntu bclli dtcatur albc:ficut ctoieadultcrium di
dctergcmtma btnc»Kpindcfrarnb' cebatunnulla taf:nullafimir mucif.
placuiteppiri:aromaiatreeborarq: Xffi ut dcfidcstnoucttullusmarma
abalbaiaauretrcacuriatq^ccfTcjit: utros:t iamdefucta triiipbiaagmia.
ncururtjjo
tnbueduoboatq:abuno 3lloitaq?umotmfcclua
ppccracu
crt
aatboratiotrcscuriatqfupariicji' fociallBbclltatq?cognati:
quodlutiii
tincti
fiit.Jta
roaqptitit
ttictrij:
caclkx faluftiua
magnu
tzafeutc:
arrigit.
Lil
deeti certamie
ejOTcmo: utdefejcur ciumlaudansbrcuiccr
antiquioraco
uisuruiorcdirctoomii.£ui dantlin memoraflfct
tepora:quanoouuabo'
urrifq3^£ui
luctusmifi
enec fti:pi:rtifi minufmecupiditatc
agitab.1
tu::7fua
afcanq
pofteta:nifi,plt
uenerta:
nifine cuiqjfacta
pUcebinr.^oilca
voinqt
potibuaiouia.^Tlam 7bocpbf^ aui q>inaftacyrasiingrccta
bccdcmonij
lcbellumfutt:qnfiliaciutras
cuj ciui" 7 arbcnienfca
cepcreurbcaarqjnatio
tatcmatrepugnauit.SccclTitaliud ncafubigcrc:libidincdriandt
caufatn
buictcrgcmioppugneulticatroj:atx bclltbabcrc:ma>:t3mglo:taitnagno
<pboircndujtnalum.Tlamur crarte iperioputarc:tcctera:que
ipfciftituc
abopopultprtueamict:uicmiq*ppc rat diccrc.Wibi bucufqsfatiaftt cT
atq^cognatiunicuriaciomtn
dcfpon^ ucrbapofuifle.Xibioo
iftaoominadf
fatafucratborario:um
fow:."bcc
po magniamaliaagitat7 contcritgen"
fteaq>fponfifpolu i uicto:efratreco buartu^."baclibidmeromatuivcuicx
fpe^itubcodefratreqmftciutoccifa ta alba^feuictflfe
triumpbabat: 7fui
i."bumanto: buiuauniusfeie:cpunix fcclcna laudc,gloztam nominabat:
uerfipopuliromatumtbiuidct" fuiiTc quonia;Uudacu: inquicfcnptura MO
affectua.3lbqueut^ il fi6 mediarc ftrapeccaro: mdcfidcr^a aicfuc:7cj
tincbat:aur
fottcet»P5 fzc^oolea4 cu intquageritbencdicitur.fallacia tgit
occideratrcui
fozo:epromifcrat:puto tcgmia 7 oceptoie 6albarioc9 aufcrac
cpnonculpabl'itcr
flcucrtt.
Undceim ft rcb":utfinccro
mfpiciat'c]camie.Tlc
apuduirgilium:pius cucao laudabilt momibidtcatmagn" illeatqj^tlk^a
tcr oolctboftcmctiafuapcrempcum cutnillo 7illo pugnauit7 uicit. "jbu'
mirw.Undemarcellua
ffracufanam gnantetia5gladiato:e8:utncot7
ipfu
cmitarcm
rccolcna
ciuapauloantccul babctprcmialaudia7illa crudclitaf.
me7 glcniam
fubmanua
fuasfubito Sj putoeefati"cuiud^
inerrie
pcnas
conddiflcxoemcogitaa
codirioe^
fUx luere:cpillo^ armo}?
glo:iatn
qrerc
ro mifcratua
e. <Xucfo
abbumano i tnfi marena procederet
pugnarori
LIBER

tnterfegladiarozcsrquo^
alrerdt fi' trc^atq?(tc^-confccta:ircp
ttc^q?p"
UusaltcrparereflcntaU
fpectaculum fcdus7 paceitergeneros
7foceros 7
quiaferrefcquisno auferm^Q.noer eo^ftirpcmpofterofq?rcpctita.Tlon
goglonofumalfius imis altiusfilic puu^tndiciucalamttansbniuefuit:
cmitaristotcrfearmo^pomtteeccrx q>poztasbcllinulluDclaufitillo:um.
tam&Jinideodiucrfufutrq>areaul'
Linonfatr:7lario:co
campt
n5duo^ O.ualisromanotum regumuita
gladiatopifjmduobuG populismul arqjcptuafucrit.cap.^v.
top funcribuaimplcbant':nccampbi
tbcat:ocmgebanturilla ccrtaniina:
15 n UIP crgoillof fb'tot dqeprc'1
uiiiucrfoo:bi.J£t
tacuiuiei pofteria fidib0inpacercgnauit:ipfo^
quoufq^iftafamapo:rtgif ipiu fpccx autregumquiejritusfuerunt.Ji>e
ro^
taculumpbebatf.Uim tnpaticbannir mulouidcritadulatiofabulofa:qua
fiudijfut dqilli prcfideeimperqrdax pcrbibcturrcceptus
in celum.Uide'
ni:7 taliumccrtammu taug'tbcanici riur qdamfcnpto:eecomm:qui eum
fpcctato:co:odccboiatio^tforo:,ppt proprcrfcrociratcm
a fcnatudiiccrp'
curiariostresperemptosetipfattu rumcllcdijrcrunnlubojnatucpncfcto
ejcaltcrapartefratcrno fcrroduobuf qucmiuliumproculum :quicumUbi
f:atribu9addcrctur:
ncminuebcrct apparuilTc
diccrcticumcp
pcrfcpopu
mouiacrromaqueuiccrat.i>ctdcad lo mandalTc
romano:ut inrcrnutnia
fructuuictoac
albafb'uerfa
e.Ubip' colcretur:eoq3
mocopopulu;quico
iliu5:quodgrecieucrtertit7poftlauf^ tra fenacum itumcfccrc
ccpcrat rcpzcf
nium:ubi rcj:larinuecneam rcgegt' fumatqafcdatum.3(cciderat cnim7
grinumatqj fugiriuumcdftitucrat:i' folis dcfccriorquam
ccrtarationcfut
ciolocobabicaucrant numinaillat:o curfuscffccD5impcntancfcicsmftt
lana. £cd ino:c fuo eriam tndc ti fo:x tu DOmcrtris tomuli cbucbat. O.mfi
taflfe
migraucratao
deleta
e.DifcelTc^ v'ofi luctuaillefoltsfuilTcnn magis
rantuidclicctomneaadyttsarifq?rc id credideberoccifus:ipmqjfccrav'
lictisdq:q'busimpmmillud (lcterar. Aoncctiatndiurniluminisindicatu.
t>ifcclTcrmt
fanc:cccc
ia tcrrio:ut cts ficutrcvafact»eftcii oomtnuscru^
quartoroma^uidenrifTime credercf. fipis c ciudcliratc
atq?tmpietatc
iude
£>ifph'cuerat
cnimi alba:ubianiuli" orum.O.uamfolieobfcuratiouem
ejrpulfofmtrc:7romapbcucrar:ubi none^canonico ffderumcurfuacci'
:om»l!t3occijofrarrcrcgruucrar.S^ dtfTefatisondit:cptuceratpafcbaia
ang'albadirucrcturtranffufuscftv dco^.TUmpUnaluapafcbefoUemx
quiunrpptectusuti'£»ma:u£
cputra^ nitaeagtcM^cgfaiis
autfolisofccrio
qj unacitutasftcrer.£ftoitafactiifit: nonnifi lacftnecortrtngit.Satis
i cix
urbstfi illaafcang
rcgnum:
i tcrtiu> ceroillaminterdcosromultzccptde^
oomidliuintroiano^deo^ab urbe putata^magisfignificatcfleq>facta:
filia nurcrcucrfaeft.£t ut belliUiqc q>oo7 laudans cuminUbitsdcrcp.
c duobus popuhs unumfaccrcnt mt-' fctpiomfcp
fcrmone: tantumcftinc}t
ferabtlccoagulum multusantcfufuf confccutua:ut cuntfubitofolcobx
utriufqpfanguisfuit.Oiuidiamfigil fcu:ato
noncomparuiflet:deozum tn
latimdicam: fcdcetcrisregibus tori^ numcro collocatus
putarctur:qttatn
cnecadebcllarenouata:quc
uictozqf optinoncmnemouy moztahe
allcq"
ftnitauidebanwn
i tanrisftragibus pocuitfmccfimiavruriagl'u.O.uod
TERTIVS

autemdidteumfubitononcomparu uiterfcctide
regnatl:infup
multwbelf
itfc.pfcctQ
ibiiiuelligirurcaur
utolcria uicco:qfcp
triumpbate:7de
bellozum
Kmpeftarisrautcedis
facinoufqs
fcc:c rrunubqscapicolio
fabncaiue:
riab-
tu.Tli 7algfcrtpro:cs
copdefecrioni fcedetes.-fcd
pntcsmanetefq? ui6ru"r:
folfeadduiuctiafubttattpeftatcm.
q i regefuuiooei illoaltiltitnotemplo
pfcctoautoccafione
fcclcrtprebutt: bocciopcparrtcidcfibipfidcre
atq5
autromulutpfacofumpfir.
£>etulto regnare
perpelti
funt.llcq?
015
adbuc
quippcetumbofttlio: qui rcrriuea inocee
capicoltd
iltrupt:7pofteamaf
romulozejc
futt:quti ipfefulmmeab mcntisurbepulfusc.T^adtpfii zgnii
fumptue
e:d(dtincifdcm
librisidcm in quoc.ipitoliu^
fabricarct:
immanif
ciccroproprcrca
7 tfti»noncredttum fimtfcelmappctreridc
perucnit.
O.6
inw deosreccptum taltmotte:quia uerocumromanircgnopoflcadepux
fbjtaflequoderatinromub
^batuj lcrunt:acfedufcrunt
mcnibuo
ctuita-'
ideftpcrfuafum:
romantuulgareno' tiornonipfiusdclucrcneitupro: fcd
lucmnddettili
facerc:fi boci alteri filqpcccam
fuif.illon foluncfcictcifj
fjcil; tribiicrct.Dicit cnajaperce
i ut etiatnabfcnte
commilTum.
^Hrdcam
uccrtuia.
3Uoquibancurbccodidu ciuitate
tuncoppugnabat:7
proppfo
romulatnaddcostmtnoitalee bciuo romaobellugcrcbat.Tlcfcimua quid
lentafamaq;fuftuliiTius
:utnonuae faccrctfiadciusnotiua^fljgiciu filtj
factum:f5proptcrmcritauirtutisei* defcrrctur.£ttamcn
inejcplorato
duf
bcniuolcncia
t.icpriidifTamatuq?
mS iudido7 tcrpcuoctpopulusadcmtf
ftrarcr.^nboztenfio
uerodialogo cu impcriu;:7rcccpto
qcerdru
9quode
defoltscanonicia defcctionib"loqrc' fcriiuftuscft.-cLiufis
ddndcpo:rian
turiut ufdcininquitKntbr&ecfficiat funtpalTiintnircrcdcuntcm. 3Uillc
quasctfcatin interituromuli:qui m portbclbgrauiiTima djbuseofdcroa
obiVurarioncfolte cflcffectue.£crte noacodtartsfirurimteattziuicrpoflca
b ctiniuitmimcinrcritum boisdicc: q>defiusabci9quo^ fidebac au^ilio
quu dtfputato:magtey bud.uo:fu regnurccipcn ualuit:i oppfootufcfo
it. £cccrt.uurcgcapopulirontini^ romcuicinoquamozdedm ut fcrf art
ceptonumapompilio7ancomartio nospuatauitad.a"babuit:7di up "
qui tnozbo intcricrunt:g>bo:renoo8 zcpfcrtuitoptabriocfo:tj|Tiocjricu:y
ecituababucrunt.Xullu9
utdtjabo' foccrdugrgencit
(Uifadno:e
necigno
ftilius utcto7cuerfo:albcroitotaoo rantefiliaftcutperbibrfejcrict".
TUc
mofuafulmincconcrcmatua e."p>rifx tri iitu tarquiniumromanicrudelcnt
cu9urquim"perfuidcccffou»
fvlios autfcclcratujfjfupbu
appellauqzn
intercmptus l. Seruiuatullusgcncr fcdfo:taiTi9
zcgioe
dus faftu9:aliafu
ipftuar.irqmntjfupbiquict fuccdVit perbianoferetcs.Tlafcelusocciftab
m regttumnefartofccUrcocdfuseft. eofoccrioptimifgiafui ufqjadeoco-
TlecdifcclTc
adfrisarifqsrelictisdq: tcpfcnh:u
t ctircgefuiif"acc:ct:ubt
mt
tantoin optimuillwa populvrcgcvn roi fi nonfcclcregrauioicmerccdem
pArricidto
ppetr4to:quo9
dricut boc tantam
tanfofceieri
reddiderunt:na
niifcrctroiefaceretreaq?
grects
dirucx difcefle
adytiaarifqjrelictiB
dg.Tltfi
d.icrurcdaq3
relinqrrt:adultto
fuilTc fo:tequifpiaficdefcndat
iftoadeos:
paridte comotoe. Sj ifupintcrfecto ut dtcateosio mafineroerquo
poflfct
a fcfocero Uicjniua tpcfuccdTit."buc roanoamagiepumrefupplkqa:g>
dij illi ncfariittnparricidamfoccri bnfid^saduuu::fcduccccs
coeuauia
LIBER

ufctoiqs
i bcllisgrauiflimfe
conttre' c:7tanq^
adcofolandu
infclicc
fubif'
too.tvc fuicroano^uicafubregibuf pt:Uinccramopatnc:Uudi>q5 tmmx
Uudabilitpcilliuereip.ufq?
adcjrpul fa cupioo.Tloimembocbrutoq*i fi'
fionetazquinq fupcrbipduccntosfct liodoccidit:7afcpcuilo
bofh 7 ftlio
me.i quadragintai tres anno9:cum ta:quinq7mutuo pcrculTus?
fupu;uc
illc omneeuiccoae uj mulcofanguie nonpotuit:ciq3ponusipfetarq*mus
-rtarmscmptecalanutattbus : iiipu fupcruir;r:collarmi
collegeuidcftno
illud iperuiitra.j^. aburbemiliaria ccntiautndicaca:
qui bonusciuisob
dilaraucnntrquantum tpaciumabfit boctarq'inopulfopaftitsc: qoryran
ut falccmaUcuius gctuleciuitarisnec nusipfetarquiniua.^Tbm 7 ideb:ut"
tcrrttouocomparemus. confanguineustarqnqfuilTcpbibu":
fcdcoUarmit uidclicctfimilicuoo noif
£>eprimteapud:om;mooconfuli prclTir:qz
criamtarquiniueuocabac".
bue:quo:um
alteralterum
patriape' XDucare
crgonome
nonpatriamco
puiir: mojrq3romepoitatrodfTima gcrctuz:poft:emo
in ctuenomtncboc
parricidiaauulncratointergt bofte uocabulum minuaclTcr:lunus colU
uulncracus.cap.ppu tinuotmmouocarct'.S$id noamtfic
g?fmcullodcmmtopolT^amittcrc:
b Dtc tcpo:tadflctamuo
ct tcpus ut 7 bono:cprimusconul:i ciuicatc
bonus aute carere iubcrctur. £ni nc
cquo7 modeftoiureagiptii:dii mct* tlU c\\glo:ia iimqbruti: dctcflanda
a tarquinioi graucbclliicubcrruzia intqtutae:7 nibiloutiliercip.J£t
cruj
pofirue.O.uidiucimbctzutci tarqui neadbancppcrrada uicitamo:p:ic:
nio rcdtrcm rcgnuconinti opitubti lauducp tmmcnfa cupioo.^ao^ulfo
funtrgraiubellorotnapcufTa c.3dco utiq?carqumio tfranno:cottfulcutn
dicuequo1modcftomregcftarcmp. brutocreatusemartiuslucrcrie lun"
mctupmcntcin
pfuadmre
iuftiria:itt rarqumiuo
collatinus:^
mftcpopul"
quograiitfTtmo tpcg>funeftue illc an moxBin ciuenonncmcnatrendir: y
nusfuinquopmi confulcscrcatifuc imuftebrutuacollcga pnmcacncue
ejcpulfa rcgiapotcftate: annum4ppc ilii" potcflan's:que
poflet: fi bocoffe
fuu^n complcucrunt.Tli mninsbru debarur:noie tantumpriuare:7 p:i9
tus qcbonorarum ciccicurbc coilcgi puauit7bono^."becmaU factafut:
Judanrquintu collatmum, t>cmde becaducrfa acddcrunt:quanoo i illa
mofipfeinbdbccddit mutuiecutn rcp.equo7 modefto tureagftatume.
boitcuulncnbue.occifie a feipopmix Xuocttusquoqicjtnlocubzuttfucac
tus ftlqsfutei upas fuc frarribua: fubrogatu8:mo:bo antcq>idemanuf
7 eoe,prcftirucoot arqniocoiuiallc termiaretu: abfumptus e.3tapubli*
cognoucrat.Oiuod factumuirgilius ualcriuaqui fuccctTcratcolbttflo: 7
pofty budabKtcrcommcmozauttico marcueboariusqut^»dcfuncro lucrc
tmuoclcmtcrq;bo:ruir.£umeni;dt lio fulfecrusfucrat:annum tlluj fune
^(tet natofq,;parernouabellamouc zcutnarqara:tareu:q cofulcsqncpba
tceadpenapulcbnp libertatcuocax buit coplcucrunt.dao annoipfias
uit:mo,rddndccjrcla mauit i aic.3ntc coTularus nouiibonozeacporclforc^
lij: utcuqjfereteafactamiozc8.O.iio aufpicata crdanarefp.Xuciadinuro
libetiqutteafactapoftcrifcrat.i.pre paululiimctu:nq:bclbcoq'eucrar:f5
fcrdc7 g:tollat:4filios.occidK
infclij quianongraaipondcrcurgcbant.
TERTIVS

£oft (nittaeonfularfe
tmpmjqui latfcnon
obmcritamrep.incdTerant
buematucratafuchtronarefp.dqg oibugparitcrcozruptie
: feduricjfq3
n opitulitibusquoacolcbac.ca.prg. locuplcnlTimug
7 miuriauaUdiot:q:
prefmoa dcfcndebat
proboitoducc'
eqtto7mock' batur."f>o:ro
fi tlli fcripto^sbiftoac
fto iu:agitatoe:fccuufurquc fldboneftalibertatejpticrc arbitrati
fdefaluftius
breutcerftcqcplicar.Se'
funtmala
ctuitatw
^pcnotacerquaj
indefcruiliimpcrio
patres
pltbcmcp multielocismagno
prcconio
laudar
crccrc
dcuitaacquicte
crja l"cregto copulfi
fLmrcmn
aliamucrio:c>
quo
moicccmfu lcrc:crcpaliosdcuiolcru ctucsexanilegendifuntnobabercnt:
7 mquicrudie:fibi:grumolidalloo a q*dnogfacercconucntt:quo^fpe9q>
gropelle:7ceterts ejcptrtflj1
folii ipe' to mdeomelio:7 certtoirtanto
maio
rioagcrc.O-uibus agitarafcuitqa7 dcbctcflTelibcrtae:
cummalaprden
rrurtmcfcno:eopprdTa plcbacum tiacbnftonoftroitnputant:ut ttiftr
nttiduisbelliatributu7 milinifimul mio:c9impcririozefqjmenrc9alicncx
tolerarct:armata
montemfacriiatqj tur abcaci'iur.irc:in
quafoU iugitcr
auentinutnmfcdit.Zuq?trtbmwfplc fcliciterq3
uiucndumeft'. Tlccindc-'
bis 7aliaCiWiuraparauindtfco:diax O8co:umbo2ribiliorano9 dicimug:
ru i ceitamia
utriufqjftni&ftiif fccu' q>eozumqdcmjuctoice
:quoolcgunr
ditbcllupunico.
O.uiduaqjcgotanx 7 prcdicant:
q^ooquidcm7 c^ipfteq
taamoraeuclfcribcne pariar:uricc^ diccretnu9
acccpimu9:7nullomooo
rurioaffera;.J<luamifa
fimilla rcfp. dtccreueltaliauelcunctafuifidmue.
tam163.1
ctatc:
ptot anoeafq^adfc' Ubi erant
crgoilli dqquipropter
cjri
cudiibelldputcu:bclf
fo^ifcc*iq*ctate guamfollacenq?buiiw mundtfelici-'
nodcfiflentibu0:7
int"difcordqa fcdi tatemcolendiepftimarrturrcum
roay
n'ortibufq3
cmilibuaa faluihobrcuit ni quibusfecolcnoog mcndacilVima
inctmatum e.proindeukto:ieilleno aftutiaucndic.ib.inr
rantiocabmita"
folidabeatop
gaudia
fuerunt:
f^uu tibu9uccarcn
tur.'Ubierantquanco
niafolahamtfc:o^:7adaliaatq?alia ualcriugconful7abctulibuti7 fciis
tcrribiliamalafubeunda illcccbrofa mcerrfum capitoltum cumdcfcnfaret
incitamcntamttncquicto^.Tlccnox ocdru9cft:faciliufq3
ipfcprodcflcpc
bigq: bccdicimuebomromaipude/* tuircdiiouisq»ilUturbarot nununu
tefcpfuccenfeantryg'dcboctc rtccpa cumfuomajrtmoatq?optimo rcgc:
ucndifunt necmoncndi:qn coomtmy cuiugtcmplumlibcraucratfubucni:^
mcfuccenfurog eecertiflTtmi»
e.Tlcqj Ubt crantquanpodcnfinrimis fatix
ct'3grauiu9uelgrauto^a dtciuaaucto gataduitagfeditionummafe: cum
ribuscor 7 flilo 7 ociomulruipcs. lcgatogatbenag mtflTog
adlcgcsmu'
-Q.uib"
tfi cdtfcedi9
7ipielaboauqtt: tuadag
paululuq*cta
oppircf:graut
7 filt'09fuogclaborarc
c6pellttt.O.ui famcpeftileriaqs
uaftatae.-^Clbi
crant
antfucccafcntrqn mcfcrrct: fi egodi quaoorurfu9populuscumfamclax
ccre
quodfalufhu9ait:plurimciu:bc borarctprcfectutn
annoneprimucre
1cdtndcg
7 adpoftrcmiibcllaciuilu auit:arq3
tllafamemualefcente
fpuri
o:tafunt:dupaudpotcncc9:quo:um U9emili":quicfurierimultirudinifru
(ngratiampleriqa
conccflfcrant
fb'bo nitalargft"e£gmaffectari
crirn fcur-
ncftopatu autplcbignotcdfutioce rit:7duf6pfcctiiftaria
pdictatozem
atfccr
Jbjnc:boiq3
7maliducsappcly lutiumqutntumetarcdccrcpitum
LIBl

8 quuitofcuiliomaglocquititcuma uno
pmo 7 periculofiflimotumultudui' ninbus:etrufcisi fcenonibus gallia
ratisocdfuse.JUbi cratqnimmuiete pmoabcisUgahpcptifut.£»ridccn
peihLcnrta
mapmaejpoztatidts inuti pto:copplTuacjccrcituo:
fcptcmtrtbu
Libuspopulusdmmultriqjfatigat": niscutltopcutib":7 milini trcdccim
noualccriftcrnin:quodnung> antca milibue.-ucl
quanoopoftgrauce716
fecerat
qcbibenda
arbttrarus
e: lecri gaeromcIcditionc9:qbu8
adulnmii
aurItcrnebar mbono:cdcozi:ufiboc plcbstaniculdboflili di:cpndclcccfTc
fac£uclpottU8 facrilcgtunom acce^ ratrcui"maliradira calamitascrar:
pit/Ubi eratqfipcr.p.cotinuos anoa ut eiusrcicaquodin cjrrrcmisptcuf
malepugnioocrebrae?magnao cla fieri folebat7 dictato:crearctur bo:'
desap6uetosqrcrdrueroanusacccx tcnfmo:quiplcbcreuocata tn codcm
perat:mfipfuriiicamiUurande fHue m; girtmrucxptrauit: quodnulli dtcy
niret":qucm poftcaciuitaeingratada ratonantccontigcrat:7 quodiir dfls
n3m'r.'Ubi craruqngallt romaccpex i.tmprcfcrttccfculapio grouiuocrime
mntjfpoliaucrui.wcenderunncedib'' fuu.-1'JLUucrotammultabclUubiqj
iplcuaiit^Ubicratcii illamfigntepc^ crcbuci unt:ut inopiatniliruj ^lctarq
ftilcntiatamingcnrcmftragcm6dir: tlli qutcoy proligigncdcuacabant:
quai illcfuriuecamilluacjccictus e: ob cgcftate militaren ualetcsboc110
qui rcmp.tngrata 7 auciennbue ante mcacccpcrat: militieconfcnbcretur.
defendtt:7 degallis poftcauidicauitf ^tcdtus ctiaa rjretiniopyrrbuercj:
3ndcmbac peftiUriafccnicoa lucoa grecietuncingentigttacclcbratusrro
alii nouapcrtcn cczpozib" roanop: manc£.boftiseffcctua c.£ui fanede
fedquodcftmultopcrnmbfEUS rro:t i cr futurocucntuconfulcnri fansur
buemtulcrur.t.UbicracqnaliapcllJ bancapollofir abtguuoractjcdidit:
lcntiagrauisdcucncnie. matronaru; utcduobueq^cd.dacddifTcntpfc ciiiii
ejco:ra
crcdica
dfcquarum
fupra
ftdcj nusbabccrur.iUr
ei^rdico
tcpyrrbc
multaf atq?nobiliummoieadepbe' uinarepofferomanoe:atq3ira Aue
fi funtomnipcftilcriagrauiotes:Tqn pfrrb" a roanisfiucroania pyrrbo
tn caudinasfurcutaaafanmribusob utnccrcntur:fecurusfatidtcusutrul^
felTi:abocucjrccitucdfulcefcduscuj CTpcctaretcucrum.O.uc tunct g?bo:
cisfcdiifaccrecoacrifunt:itaurcqur rcndaumufq?qrcrdruscladcstiqoa
rib*rdantsfqrceriB obfidibusdatie: tamcfopio:pftrbue cj^ittc:utmm
cctcriammilTta
armisalqfq?fpoliati pofTct
apollincmp
fuointcllectu
prcx
pnuanq?tcgmibu3:fub tuguboflm5 dicarcdiuinu^:niftprojricaltoprclio
cuuttttmtiefmgulismittercnfiQbi romaniabfcedcrcnt fupcriorcg:arcp
qfigrauipeftileria
cctenslaborarib* tntantaflragcbcUom^
etiapcitilcru
mulricriamctcrcuu ictufulmtspcri grautecj:o:ta
eftmuUcrum.Tlam pzi
crurtt.'Ucl qncriaintcraltainrolcra^ ufcpmaturoept" ederet grauidcmo
bKepcfhlcnna cfcubpiumabcptdau riebatur.Ubi fccreooefculapius epx
roquafimcdtcudeuroma aduocare cufabar.yarcbtaqtfenoobftcnicej
atq3adbiberc compulfacft:qmrege^ ^pfitebatur.
Tbecudce quoqsfimtliKr
omntuiouc:q* iamdium capitoliofc' uucribantura ut i'amdcfectu?2.
gcnua
dcb.itmultartupraquibusaoolcfccf aialiumcrcdcrctur.O.nid bfcmeilla
uacauerat:non pmifcrantfo:caftcdi- commcmorabtlis tamincredibiliim"
fctrcmcdicina:
ucl015cofpirantibua maniratc
fcuicns:
urniwbttsbo:cd.'
TERTIVS

aWndicctiainfoiopcrdica.rl.
mafi quoriene
uictibmcarq3
mdeuictoco:
tibua:
tybma
quoqjglacieduraref:
4dboiu;cofiiptu
eudpugninu
mili
fi ttiiatemponb"
accidiflenq
iftiffcp' rum:uelab
armisuacannu
ppl'o:u5:
tadiEifTcru^O.uid
illairidetrtgcns
pc quanta
UIB
luuiummariniactplqs
ftileriacpdiufeuiuir:cpmulto0
pemtt.' opprdTa:t diuerfarum tcmpeft.itutn
O.'.iccumiuannujaliummultogu uarictate
fummcrfa c:fi enarrarc
ivcl
utuQtendcrct':fruflrapntcefculapio comemorarc concmur: ntbilaltud<y
editncftadlibroefibyllmoe.^n quo fcripto:ce
ctii noscriusbift6ic.Xiic
genere oraculojt
ftcutciceroinItbzts magno mctupmurbatarotnanacix
dediumationccommemorat: magis uitaeadrcmcdiainiu 7 ridcndjcur
imerprcribua
ut poflunt fiacuolunt rcbat. 3nftauratifuntej:auctozttatc
dubtacdtcctartb"
crcdifolet.Xuitccr libro^fibfllmo^ludifecuUrc9:quo
go dictueeam
cflecampcftilcmic:
y ru cdcbritaaintcr centiianosfucrat
plurimaa
cdcafacraamultioccupa' mftituta^fclidcmbufqj
tcmpib'meo^
raapriuarimtenerent:ftc
iterima ma ria ncgligente
pcrtcrat."Rcnouarunt
gnotmperidcueldefidiccriminecfcu ccii ponrificco
luoosfacrostfcrie: i
lapmslibcratus eft.Undcaiweam^ ipoQabolttos
Iniarcrrofiimclioub'*.
tis cdca(llefuerantoccupatc
nemtne Tlimtpeitnqnrenouatifunt:tataco
probibere:mfi q: rantcnumtnutn
rut piamoucntwm dicatosinferoacria;
bediufruftrafucratfupplicatu
vatq? ludcre
dcUctabat:
ciiprofcctomifcri
ttapaulatimlocadefercbafa cuitou- boicQipfarabidabellai cruentasaix
bus:uttznq>uacuafincullf offefioe mofitateafunerafqjbincatq?idcuic''
pofTcntbumania falccmufib9uedtca touasmagnos agcrcnt
luoosdciuo^
ri.Tlaq3tucuclutadfcdanda px:ftiley num:7oprimae epulas
tnfcro^.Tlix
tiatndtligcn
tcrzepctita
fucruntarcp bil fanemtferabilms
p:iopunicobdx
rcparatamifi
poftcacodem
mooonc' lo acddit:cp
<yromanitrauiccifunt:
glcaaatqsufurpata
laritaren
nuriqj utetiarcgulus
illecaperct':cume
inp
magncpcriticuarconia
r:ibuc:ctu::cp moi in alterolibromcrutoe^
fecius:
fcnbensdcedtbuefacrietammulta uir planemagnusi uicto:antcaDOX
igitoratacommcmorat.£5 tdcttcri^ mirozq^peno^.O.uictiaipfiipmum
elcganenonpeftileticdcpulficcf^deo bcllupunicu
confccilTcr:
ntfiauiditate
rumejccufario
procuratacft» nimialaudtsi glozic
durio:C8 cddic^
tioneey fcrrepoflentfcfiTia
cartbagi
Ouccladceromanosfiib bdlte nenfibusimpafTctJlliusuirit capti
punicis
triucrint
fruftradeo:um
prc^ uitaainopmatt(tima:7
feruttua
tndt'
gm(Tima:7
iuratioftdclilTima:7
mos
crudclilTima:fidcoa
illoa n cogiteru
i amucropunicisbelliscumm befcererue^eft<yereifunt: i nobrit
tcrutrunqjimpcriumuictoua fanguine.Tlccmalaillo tcmpo^: gra^
diuartcepa
atq3inccrta
pcndcret:po'' utfTimaintramenia defuannt.Tlam
puliq?duopualiditmpctusi alfutrii ej:undantcnimiaultramotcm fluuto
fomlTimos 7 opulenttlTimos
agcret: tfberino:pcncomniaurbtsrpUna
quodmumttora rcgnaconrritafunt: fubucrfafunt:alqaimpctuquafitor
qucurbce
aplcnobilcfqj
ddcte:quot renriatmpulfia:
alqauelutftjgrto
affltctc:quot
perdite
riuttarcs
: g^ldgc diuturnomadcfacriaatcpfublap
torrcgioca
tcrnqsuaitarcfun fis . 3ftamdcindepeftem
LIBER

permtiofioi
fubfecutusc :'q*cozepns nowmnarrarcbeUa
romma:q> roa'
circafop.qbufq?
cclfionV:criatcplo numimpcriu
laudare
tltituerur:fimi'
ucftefuofamilurilTimon pepcinubi lio: uictotucnrtllc qututcir."biniba
ci ucluriuitj pcrpctuadiligcntilTima k quippeabbifpanfafurgcnte:7 pire
fubfttturionc
Ugno$t:nd
tabonorate nctemdttbue
fupatiotgallu
tranfcur
cpdanateuirgicaoonare cofucuerat. fa .1Ipibufq?diruptif:ralogocircuiru
Ziim ueroillir tgnfeno ttn uiuebat: auctiouinb"cuctauaftanoo autfubt
fcdctiatnfeuiebat.
£uiuatmpetu
ey gcnoo:tozreria
mottaliefaurib^irru^
tciite uirglncs:facrailla fataliaque cntcy cruetabellagcitafut: q^mulra
latntrcai quibuafucratprdTcrant
ci plta:quohes
rdanifupatt:q-multa
ad
uir.itce:ciiabtllo mondtoItbcrarcn bofteoppidadcfcccrut:
^multacap''
poflent:mctellu9 pontifejc
fuequoda ta 7opp:e(Ta:
g>dircpugnci totiens
mdfalutwoblftusirrucnaeafcmtV bannibali
rdanaclade
glonbfoifjbec
ftulatuaabripuit.Tlcq?
eimuelipfuj bactcnus.£>ccancfiautmirabilircr
igniaagriouit:autucrocratibt num: bozrcnoo
maloq*ddrca^Ubibanibal
q6noetiamft fiitfletfugi'(Tcr.
t»omo cumcfletcradcliltimu8:tamentanta
tgiturpottueficzieucilc;^tllabomi inimtco^atrocifTimo^ ccdefattaf:
ntptodcflcpomerunr.St autafcmct parritulTilTc
pcrbibcf.Un rresmodi'
ipfieigncm norepdlcbant aciutrare: OBanulo^auico^carrbagine mifin
cuiuatucrifatutcjputabantlqutd co quointclltgcrcni
tantamin illoplto
contratlbaaquaa foimafqjporcrat dignitatcccddilTc
rornana:utfactliuf
fldmuarerficutcttamrcsipfanibilca ca5capcrctmcnfura cj>
mimerueratqj
projfuspotutlTcparefcdt.-lDeciftianc btncfliMgcerurbcrctcrctantouu'cp
qua^'cbgccrctur ancbi9:fiilla faaa nucroiiouaq^tomfirmiouequcftne
dtccrcntncmturndisbiebonfetepo' annutielaccbar.conqdenda poriuaq»
ralibusifticuta:fjftgnadiscfnis:t i<5 nunttandapurarccur.£>entq3 ranta
coeaqucco:poraliairifibiliaq^eflTent milirwtnopiafecutadhut rdanirco&
perirccontiitgcrct:nibil
btsrcbuemi facmop^ppofira
tpunitace
colligcrcn
nui,pptcr
quas
fuerant
ifhtuta:7
pof ferwtia
libVtatc
conarcr.atqj
ejc
ilUa
fcadeofde
ufusdenuorcpaii.Tlunc pudcndus
ndtafupplcrct"
QTiftiwczf
ucrocccttate
mtfabtfict'afacrisq pc:i c^crdcug.Scruis
iraqj:imoncfacia'
re poffcntficrtpotuiflccpfh'manr:ut m' miurialaliberrigpro rcanarqj.
faluatcrrcnai rcmporalisfcltcttaa pugnaturiaarmadcfuerut.C)ctTJCta
ctut'r.tt!S
pircndpolfct.profdc
cutlf funrrcmplis.-faq^
rdant
dqefuiedicc
ctiamancntibus faciiaruclfalutiacd renr.Tbonite q tldtu inanitcrboiftia:
tririozuFmfeltarae
trrutflcmonftraf; fi fb:rcaliquid urilcmdefaccpoflmt
mura:cfntamquamdcfcndcrc ncquc noftramadpia:unuosfuanumina
crubcfcunt. ntbtlfaccrcpotuiftie.Zunccttam ftr
pcndtjafuffidcndta 015dcfccilTctcra
Ccafflictoe
bcllipoiofccodi:qwa rium:i'iufuspublfcoa
opcsacncre
p
uircsutriufcp
cofuntpte
funt.ca.pjc. uateradco
unoquocp
tdq6babuitcd
fcrcnte:ut
prctcrfmgfoaanuloaaure
f Secuooautbcllopuicornimia osfingfafq5
bullasmifabRadigitftax
longum
cftcomemojare
cladcs riainfigniainibil
fibiaurifena?
ipfc
ppro^ta^longefeculatcq?
pu cptomagisccriodicsrbulVp
zliqrcr.
arautbtsquoq3
fareiib"
qut <lu:sfcrrcn'fl08:ft
noftiieteponbuf
TERTIVS

adbancmoptajcogacnt":
cueosmo fidcfrqaodipiaprefidibus
pbdtoiu
uir feramu9:qn
p fupfluauoluptate ^cratifidcttinjreraciurarionc
conftri'
pluraoonat'biftrtomb":cj>
tuclegioV prat:aperfiooobfefla
oppflapfiipta
bit9p ejsrea
falutecollata
funr. eft.Stipfidqampdtateatq?fulmtni
bue:banibakm
poftearomanisp&
£>eej:irio
faguntmop:c|bu8
.pprer mummenibus tcrrucrurtt
logcq?
mty
roanopaimcitiapcdrib'
dq romani ferot:tunc
pmotak aliq*d
faceret:
att'
aujnliunonrulcrimc.cap.
jj:. deoquippedtccrc:boncihu9
illoap:o
amicieroanommidcopcnclitjnnb":
f £d mbta omntbus bdli puniy neromanis frangeretit
fidonii nulla
cifecundimalisnibilmiferabi' opcmtuncbabcnnbw.cpp ipisroa-'
liusacmiferabili querdadigntus: y nisqutprofcpugnabat:atq? advfus
eritiumfagunrinop fuit.t>ecquippe banmbakm opulenttcrantpotuifle
bifpanic ciuitasamtaffima populi20 tepeftatc
fcuire.Si crgotutozee cent
manidumtidq populofidcmfcruat romanefelicitatis
ngficta^graucab
cucrfaeft.t>mccnimbannibal fzacro cacrimcnfaguntinc calamttatis
aucr
fcdereromanop caufaequcfiutt:qb' terent.TltMc
vo^ftuliccrediturrdqa
cosirrirarctadbcllu^.Sagunrii
czgo illis dcfcnfoiibus
rotnamuictozc
b.v
fcrocircr
obfidcbat: quodubirdcau- ntbalc
nonpcrtlTc:q*
fagunttncurbin
dicumcil milTifuin(cgatiadbaniba porucrunt:ncprociuspiretamicttia
lcm:utabctU9 obfidioncdifccderct. fubucmrc.'
Si faguntino^ cbzifttaus
£oitrcmpricartbagincmpcrgunt^qti populuscflct:7buiufmodialujdpzo
monianqj dcponuntfcdcris rupciun' fideeuangclica
patcrct:^ fetpcncc
fcctoqi
ncgoao
romam redcunt.Ouj fcrronecigntbue
couupiflctrf^
tamfi
bccmo:cagunt':mifera
illaduttas
o' f fideeuangelica
gxidiumpatcrctut:
pulenrifl"imafucreip.romancq5
carif eafpcpatcrcfquaincb:i(hi;credidex
fitnaoctauouclnonoa peniamcnfe rat:nomcrccdebreuiltimi
rpia:f5etct
dcleracrt:cuiusmtmtumlcgcrc
yto nitariainterrmnate
portret'*p>ro
iftis
magis
fcribcrc
bowozis
eft.Breuir
rri autdtJ8:q*^ptcrea
colipbibcnrur:,pp
cinncommcmorabo:
ad rctnquippe tcrcacolendt
requiruntur:ut barum
queagirurmultumperttnet.
'p>rimo labcntium arq?rrafcutia
rq: fclicius
famecontabu
ic:na,ctiamfuo^z
cada tutafit:quidnobiadcfcnfozca7 crcu
ucrib0
anonuullie
paftapcrbibetur. faro:ce
co:u;de
fagunrinis
peuntib7
t>eidc
fclTa
omniuj
rc^:ne
faltc^
cap^ rcfpondebunt:
nifiquod
deillorcgtb
tiuammanue
b.innibalis
puciurct: ej:tmcro.v"boc
quippe
intereft:<j>
illcv
ingcnterogum
publiccflrupt:in
que nusbomorbcc
cota
ciuitas:
urriufq?
ardcrcmfcrroictiamrrucidaroo
oms tamentritcrituscaufaconferuario
fix
fcfuofq?
mtferunt.lDic
aliquidagent deifuittpropter
banccnimadboftes
dqbcluoea
atq;nebuloncs
facnficio^ 7redireillc uoluit:7noluitiftatrafu.
rumadipibus
tnbiantes:?
fallacmdi £onfcroataergo
prouocat
deoptra
uinationu
cahgtnc
dcciptcntcs:bic
ali fides.Jln
pnt7dt)8propicqa
pire:no
quidagcrent:
duitatipopuliromani folutnquiq?bominee:
ucru^ctiamv
amtcilTime
ftJuentret:7
fidcipfuatioc tegzc
cuiitares/Utp
uolunt
cligat.Si
pcutcm
pcrireno
fincrcrtt.
3pfiurtq? cimfidciferuare
irafcunt'tlli
dtj:que^
medq
prcfuerum:cu
roanc
mp.inrcr^ rantperftoos
aquibuscolanf.Siau
iccto
fcde
copulau
e.-Cullodu9
tt tcmetillis«ppirqa
multis
giauibufcp
LIBtW

cruriaribue
afflicrfmtcrircbommes fcipiortc
comrncmoraui:
tpcedea
ii\i-
ciimarcfq3polTunt:nullo
fructufclici mictscpra patriamquamlibcrauit
Utiabui" coluf.Dcfinatigitfuccefc: mo:cuusc:adpntcmpcrnnccdtfpu-
qiu facnodco^fuo:umpcrdihsfctn rarioncm:^ciromananutnlaJ quo
fehcee
facroo
ecputlt.t>oflfe~t
ei'5
illia rumtcmpP
avntbannibale
nonrcd-
n folummaneribua:
ucrumeriamfax diderunt
uiccin:queproptcrifta tirii
uenribua:
nonfiournooodcmiferia ntocoluntfclu.-itatc.Scd
quiafilufti
murmurare:
fcdficurtuncrcgulua
7 uscotcmpote
ibidijritmo:ce
oprios
fjgunrimejccrucuri
bo:nbilitcreria) fuilTc:,ppccrca
bccdc afianaluruna
penimsuuerire. commcmoranda putaui:iuintclUgaf
cnamilluda faluftioin compahonc
O.uamgraca
fucritrdanaciutraa alio^tcmpopdictum:qutbu9
tepo:i
fapiom
libcrarcw
fuo:71quibus
mox buspcio^re
utiqjin grauilTuma
dif
ribueegerir.qri
camfalurtme optima co:dqa mo:ee
fucrunt.Tlamtucid c
fuilTcdcfcribir.cap.jjri. tnrerfccundn
1 pollrcmu
mbclliicar
tbaginenfe
lataectii ilU lcicuoconia
p O::oitfccudJ7poltrcrm»bd' ncquieberedcmftiamfaccrct:ncc ux
la caztbagmeferqn
faluftiue
op nicamfilia.
Oualcgcquidiniquius
tismo:ibiw
i majrima
cocozdia
dt^it diciauc
cogitari
poffitignow.
Uaun
cgiflcroanoe.multa«"5prdcofufccp cficotoillotntmtalloduu^bcllomtn
ti opcriflmodumcoguas.^odeergo punicoftolcrabilio:mfclicitasfuit:
tpfotempo:cmo:umoprtmozum rna bcllistantummooo fotts ptcrcbatur
irimcq?cocozdic
fcipiotlleroeitalieq? ctcrcifufifcduicto:qarcnfoUbatur.
libcraro::dufdcq?
bdli puntcifcciJdi: £>omiautnullcficut alias difco:dic
tambo:rcndutamcjnttofura femcbat. S^ ultiobcllopuntco uno i
fi precUrus
mirabrtfq?
confecto: pcc*.
altcnusfcipionte:c{ob
boceria;
to: baniubaliaoomitojq?
cartbagts: »'pfc
afrtc&i ccgnome
inucntt:cmula
cuiuaabaoolefccntia
uita dtfchbiif impqromaiabrtirpcdcleta
crt:ac
de
dijs dedica
rcmplilqs
nuintaani.nfco tndetanosmalozsaggcribua oppfla
rnaccuutioriibu8ccfTit:carcnfq3
pax romanardp.ut profpcritatc
acfccu:t
irurquamfui uircute
faluaj? libcri tatercrumundcntmium
coiruptis
rcddiduiioppiooUnterncficgitrclu^ moub»amalailla congefla funnpluf
compUuitq? uium:p°mfignefuutrtx noct* onftrcmrtam cttocucrfa:
itmpbumnallotlli" urbiecaptuedcft y priua, . cucratta^dtuaduerfa car
6no;iu ut tufTiiTc
pcrbibearur:
ncfal tbago.t?oc toto tepcufq?ad ccfarcj
tcmmo:ruoiningrataphafun"ficr. fluguftum.-qui uidcturnon adbucut
toeideruncpritnup.£ncu mallcii.p-' ipfozumopintonc glo:[ofam:fcd
con'
confuUj6 gallogrecte
trimnpbante tenriofamtcjcmofamt
pUnciamc-'
afiaricaluj^ria romaommboftepc- ncrucmaclangutdam
libcrtatcmom
<o:irrepfit.Xunc
eimprimulccticra nimooocjctoifuTc
romania:?
adrcga
tt^preciofafbagulauifa
pbibcnru:. Icarburium
cunctareuocatteit
quafi
Xunc iducrcin conutuia
pfattrie7ax mo:bidauctuftatc
collap!am:ucluti
UaUccntiofa
ncqutria.S
cdntk5 bis tnrtauraflc
acrcnouafTe
remp.Zoto
ntfiltsqucintolcrabilitcrbotcspanu crgotllo tpcomictocj:alqeatq3alijo
rurno dcbie q Itbcntfaciuirtdiccre caiaet:atqjct bcllicae
cladce
i numa
Htftuui.Undcilludmagidquoddc tiimfco°boicdaignomia
macrofum.
TERTTVS

uolauerant
emmpulidccauca:
i mi 015
aialiu:cj
boib''f uidtfuit.capttulo
cmoconfoUrutaiunt augurium maln
fccertnt:quafiptot annoa:quibuail
lacjdguaduitaeromanudrcunfelTa f £d iailla maUbrcuit ^m pof
cjrerrirojfrti jccra
t: ipftq} roancrctp. fumuscometnozemusrq ^to ix
terron
efleiajcepcrat.illq
contra
d» tcrio:a:tato
mtfiora
qctircrtu:
difco»
maloaugurioprocdTerum:fcd
bec\.' dtcciuiksuclpotiustnrinilcsrncc 145
y omftto. fcdt'rionc0:r->
eripfabcUaurbana:ubt
rancusfanguisctfufuscrt:ubtpnum
£>cmitridattsedicro:quoomnea ftudia:nonconaonudifTcnUomb" ua
ciucsromanos:qui intraafiaminuc rqfq?uodbuain .ilrcrurrum: f?plane
nirciitur tulTicoccidi.ap.j iam fcrroazmifcp feutcbant bclbfod
alia:bcllafcrutlu:bclhduilia: q-tuin
q Uaiiisillud ncqua^racocrij: romanumcruoze fudcrdt: gra italic
q>mitndatearq: afieubiq?i &' uaftatione dcfertioruqj ffccrut/Tlaq?
fia pcgnnantcs ciucsromano8:atq3 1 anif l"caduerfusromafocijlcladum
numcrabilicopiafuiencgocqe itctos c6moucret:cuncta aialiabdanieuft'
imodieocctdiuiiTir:7factumc.O.us bu6rb'dtta:anc8:cqui:afmt:bouc9:7
illa mtfabKerer; facicecrat: fubito qqjaliapccorafHbominudniofuc-
queq3 ubicuq^fuilTcttuef.i agr9: m runf.fubitoefferata7odefticelcn(tay
Dia:inopp(oo/inoomc:muico:m fox tis obUta:rcltcris
tccrieliberauaga^
ro:mreplo:i lccro:tiipoiutolopinate bat':romnenonfolualior : ucpctii
arcptpiefuiflctrucidatum. O.uisgei dno^aucfabantacccflii:nfincenrio
custnozietiiTrquc lacbtfmefpcctaria rpicFoaudctisfiquiodc|>pmouzge^
focaiTe ctiaferiehofucrotfOoiadurft rcr.O.uodq^ti malifignufuit ; O.6
ncccituas bofpirJ:nofolouidcndine fi bocfignumfuttqd tantutnmalum
fartaaillasccdes ootni fuc:ucretp/ futtr^tummaldfuit illud: cutaeboc
pcrrandi.ab illa bladacoitateboanix ftgnumfuit.J"bocfi noflrietcpoabus
tariorcpente muratisuulribusadbo 3ccidilTct:nbidio!CBiltoeq>tlUfuaa
ttik negocio irtpacepcragendum:mu ntmaliapaterentur.
tuis ut tta dtcaoio uulncribus:cu>p '
cullu?iu co:pot'-:7 percutTo:
maiofe JbcdifcozdiaduiUrqua graccbane
riretur.Tlu?i ifti omncsaugunacox fedtriotresejrdtaumint. cap.^riiq.
tempfant.' Tlumdcoa7 ooefticoB n
publicos cumdefcdtbuofuisadillaj i TUciuaut dufliumaloafiiftfc
irremeabilcmpegttnatione^pfccri
fun didograccbozum agrar^slcgi
quooconfulcrccnonbabcbant. "boc busc>:citata.
Uolebateimagrospo''
fiitacft:rwnbntcori(b'mbaccadc pulodiuidc:quo6
nobilicas
perpcra^
noftris
tepozibua
conqucrantur.Oli pofTidebar.Sj
tauctufta
mi^tare
aux
romanibtcuanacontcmnunt.Si
aa dcrcconuelUrc
pcriculofiflTimum
itn'
temconfulerunt
: refpondcarur
quid movoutiparcscocuic
pnidofifTiuj
{flaprofucrun
qnp biianasdiirapc fuit.Ootcftincrafactafunt: coprior
lcgcancmmcprobibortctfia Ucuqtt. graccbue
ocdfuseft:quecriadialiuf
frai ct'u8
nonlongointerpofito
ttm^
&citcriotib1*
marrqb"
rdanarcfp. poze.ncq? cnimlcgibua
1 ozdinepo'
^agitata
epcedctc
pdisio-.qo
i rabic teftatU5:fed
curbvs
annojtqj
?flictib¥>
nobilcatgnobiTcfq?nccab.int'. rccohierunt
o:«'gmcm
abciuooffenfi-'
gracebtalttriusinrcrfectioncm
luci" onefumpfifTc.^pra
quippcqutatnrcz
opimiusconful:quiaducrfuocu(tra deasiio fucr.unuutjrarruiidea^lirc
urbcmarmacommoucraf: coq?
cam aurcimalifuppoficidccommetara c.
foctjgopprcflb7 cjttncro:mgentcm Urrdgrijcattuntmo:7umusmctrijcii
ciutuftragemfcccrancttm qone^bzet raptabclenartrroiadclctaeft.Ooia'
iamiudtdaria(tiquifiaorvc
ccteros%' proptcrfi foucindtgiutatq?ic dcosi
fcqucatriamiliabommumocddtflc urbenulltitcmplubzemeruir:idco ti
perbtbetur.£jcqaointclhgipoticfta turbabatrantiecumulrtbue duirate:
muUitudincm tnoztiumb:c potueric <ytoatroduspotuitiritari: cui loco
turbidue
conftictus
armo:um:qn
tan ilUuacedid:boc
einlocofuioptoadv
ram babuicmdidozijm uclut cjcaiata faric fueconfhtutamcdeeffeuida-ct:
cogmtio.^ercflflbzgraccbi
tpfiusca t)cc uanaridcntibueitobtstllt oocri
putquantumgrauecrac: tantoauri fapietdcpftoacbat':7
tn numinujbo'
pondereconfoltuffrdidit.
t>eccnttn nozu^
malo^qjcultozcs:dc
bacq'cme
pactiocedcpcclTcrar:in
quact occifuf concozdiedifcozdicq;iton c,ccut:fiue
ecii libcrtBnu:cusfulai"pfubno. prctcrrrufermtbaruindca^ cultum:
dfqsfcbrebellonaqj pretulerinquib"
t>ecdcconcoidie q: fenarufconfut anaquapbana fcccrucfiue7 iftaeco
to iti locofcdafontimt ccdiumcondi Iucriiu:cu5ficcoedifccdcrc cocodia:
ta.cap.^v. difcotdia
feuicna
ufcpadciuiltabclla
pcrdujferit,
e lcgati fanerenatufconfulto
t&
ipfoloco:ubifunerc"
tumuU"tl be dtuct-fte
gcncribus
bcllf:qpofl
lc comiflua
e:ubitotciuee
odiecuiuf ?ditacdecoco:die
Iutkcuta,ca.^:vu
q?ccctdcruntredcs
pcozdic
factae: uc
graccbo^pcncteftia7concionantip> p "Recla^vofedtrionftusobftax
oculosfcriret:meozi5q3
copiigct.Sj culdcdeconco:dictcftcmccdis
bocqutdalindfuitqpirnfiodcozunt: fttpplicijjqj
graccbo^
codonitib"
opx
illi dccrcmpldcdfcirucrc:qiic
fi cltctt poncridam purazum.O.uanru
c?boc
ciuitatcnontantisdiflfcttfiontb"
dtU' ffccamt tndicatfccuca
pciora.labo
cerara
cozraerct.'Tlift
fottcfcclcrtf
bu rarutuoumddncepa condonacozcs
iu0reaconcoidia:qi
dcferucrataio» ii ecctnplo
deuitarc
graccbop:^
fupc
riutu:mcruitin tlla cdctaniyin carcd rarcpropofuti.lutiusfatuminuct:i
(ndudi.£urenimfi rcb' gcftiscogru bunurplebi9:7
caiusccfarrfcruili"
p:c
crcuolucrunt:non
ibiporiuscdedtf'' tdt:7mulropoftma:cu3
drufus:quo
cozdic
fabricarur.^n
ullau>redditu: rumomnium fcdmontbusccdes
pri^
curconcoidia deaf(t: 7difcoidiadea mo(atnftwcgrauifl"imc:ddtrdc focta
nonfir.ut fccundtilabeonis diftictocj lia bcliaerarfcraciquibus italiauebc
bonafit irta:ilb ft>mala.JTkc ipfcax menrer affticta:7aduaftitatemmifax
liudfecutusutdct':Q^q5 advritroect biledcfcrrioneqs perducta e.Bellude
fcbri:ficut
falutitcmplocdftttuto.£o idcfailcfucccfftc
7belladuilia.Jn4
tgtrurmonormconco:dic: uqzeriaj buaqucprcliscommifla funt: quui
difcozdic
confdtuidebutr."P>m'culofe fangumie
fufumiutotnnesfcrcttalc
uaq3roinanitammaladeairataui' genteatquibua
roanomatfmeppollc
ucreuoluerunt:ncc
troianocjxidium bacipcrium:
Pnquam fcuaba:barics
TERTIVS

oomarcn£j[amejrpauciflimfe
bocc rcftitu«:c^cepti9
palTim
quaquavfuj
mui'g»fcpruaginta
gladiaro:ib':que ccdibusfactis: caputoctauij
cofulia
admodiibdta1'cruilc
cotracrd
iit: ad poncrcturinroftriarccfar
7 t"imb:ui
cpcum
rrumcp7<yacreferoceqjp.uex ootnibuRrructdarcncur
fuis : duo
nmc:quo8
illcnumerus
imperatozes crafTi
patcr7filiusinconfpectu
mux
populiroanifuperaucnr.quas
7 quo f uomact4rcnt':bcbms
7 numitouus
mooocitutatcs
rcgionefq?
uaftaueit: uncotracrifparfiauifccnb''
itcricren
uijcq biftoztamconfcnplcnmt: faris £arulusbaultoucncnofc manibua
crplicare potuerut.Tlcq?id folti fuit inimico^ fbtrabcreKmcrula ftamen
fcruilebcUum:fcd 7 maceoonia,pW5 dulia prccifisucnieioutctiafuofan
ciampriusferutria
dcpopulata
funr: gumc
litarcr. Jn ipfiusautcmmarq
dcindeftalu- oraqjmaririma.<lui ocurcontinuo
feriebanifrqV
falutart^
tacriam7<ybo:renda
cdmifcrmt
pri biisdc]cteram
pwrigcre
iioluiffct.
moUcro;inu:ddadc
ualidabclb pix
raurum:qui8
promagiucudmc
rcru fuerttffllarta uictoaa:
ualcac
cloqiu.J utndq:nunanecrudeliutia.capituLii

£>cbellociuiltnuruno arqjff llax


no.cap.jgcvq. \ yilanaucrouictouafccutabu
IUBuidclj uidf):crudditario:p"
c UmvomarTciuiUfangiue
ia rnifanguinc
ctuiiiquofufocop.au
fu
cruent"
mulcid advfapIibipti' crac:fuuto
u belloiiitmicicqsuiucri^
ump.eptis:7
uicf urbe^fugilTct:
uij: b"crudeliua
inpace crafTata
c.Jilt
paululurefpiraitteciuitace:u[
ucrbts poftmarqinatoaspltmas acrcccnfTi
ulunw uunfupauitpoftca dnnacii madcedcs:addite
fucratalicgrauio'
mario.Xo
voclanlTimis
utrisiterfcc resamariomucnc
atq?
rarboc
ea^5
naluminaauitatts cjccmcra
luiu.Ul priummariana^.OLui fyllaimminex
tuaebuiuouictoiccrudclicate
poika tctiofoluuictoua:uqt
ctiaipfamdd*
fylb.nccdiciquideopuoequantadt pantca falutc:cuncta
luisalqfcpccdi'
minuttone
ciuium:7
quata
calamitax buatmpleucrunt.tlam
prcterftragc
K rcipu. £>cbacentmuindictaque latepcrdmerfadiffufam:obfcdTo
ct
pcrmaolio:
fu\t:q>
(ifcelcra
q pumcx fcnatu:de
ipfacuriacanq^
dccarcc
|>-
banfunpunita
reltnqrcf:att
i lucan". duccbantur
adgladium.ZDutiagfce "'«*
£)cccn'it
mcdicinamodum:nimiriqs uolaponnfifqmnibilapudromaof
fccuta
equamorbidujccrc
manus:pe tcmplo
ucftc
fancrius
bebat':ara
ipaj
riere
nocentca.Scd
015tifoltpoffcc aplcvuo
occifue
ciigiiap
tllum
qutg>
fupcrcll
cnoccnccB
:runc
dataLibcrtas pcnucurautrginum
femper
ardcbat
odq0:rcfoluuq3
lcgu(renisira ruit. foopencfangmnec^tinjctt.Urbe
dein
3llobellomanao atq?
fyllano
ejxepx defylbuicte:
incrauit:qui
muillapu
tisbis:qui
foiisinaciccccidcrunt:
m blicanouiambellofcdipfapace
fcui
(pfa
quoq?
urbccadauctbue
utcupla ciuc:
lcprcm
miliapcditu
undccunq?
i
Kc:fora:tbcatra:tcmpla
coplcta
funt: ermia
nonpugnanoo:fcd
iubenoo(p/
tuditfiolc
iudicarcfqn
utctozcsplus ftraucrat
. Jnurbe
aurem rotaquon
funcfcdidciint:utrum
priusut uin- uclletffllanua
qutfcp
fcricbat.
Uridc
ccrcnc:
anpoflea
q:uiciflcnt.
£u pmu totfimera numcrart
omnirionopotc
ulctouamanaiu qndeejriliok ipfc wnKoonecffUcfuggcreret'
finenood
LlBtR

efte
altquos
uiucrc
: utcfilnrciuibns uiropclariflimop
tanqua
fuozum
lu
poflecipa:d.uiceiat.Xik ia cobibira mmumin fuamebrafcrocitate^.^al
q bacarcpbacpalfy furibundafcrcx li quidetrucidauauntfcnatum:d.c4d
bafliccnrulugularidt.-rabub ilb 015 nusm urbccotaprcterarccmcaptco
magnagratulatione propofitae:que linatquefola ucciiq?
dcfenfac rcpire
bominiig: ucroq3 oidinefplcndiooc porucnit. Scdin tllo collccolluutia
queftrtfcilicctatqj fcnarojiooccidcn' aurouitJ5falceucdidcrunqu 5tfi fcr
Dom^atq?profcribcnoo^duomilia ro rapcrcnortpoflcnrrpolTmt tamen
conhncbancdtnftabat numerusifjco obfidionccon.fumcrc.6otcbi votatn
folabatur
modus.Tlcc
quiarotcadcx mulrisfenato:ibus
pepcrcerot:ut
ma
banttonrucrarmerois:cj>tu lettcieqz. gis mi^ fit <yaliqoospcmenit. 2lt uc
cctcrirtonrimcbant.Scd i q'bufdatn ro ff lla uiuoadbucmarioipfumca-
eo^ quitnouiulTicr:mt:ctlj ipfac:u pitoliumq6a galltgciuiifuit: ad de'
delieccrero^fecuriras gcneramotiu cerncndas ccdce uicro:mfcdit.£t015
cjrquiftra
cogcmuit.Oiucndamcnim fugam.iriuecflctIapfu8fcrocio:cru
fincferrolaniariumanusdiripue^t: cimo:q3 rcditurus: irtcin capitoliop
immaniusboiesboicmui'uum:q? bc fcnatu9ctiamconfultummulroouix
ftiefokntdifcerpcrc
cadauaabtecto. ta rcbufc;prmauu.XDariant9 aurc^
JlUusoculteeffofia: 7 parriotlatun paitibuafflla abfentc quid fancrum
membn'3 amputarisrin tanris crucu cuipccrcnt fuit:qnmuriociui fcaroa'
tibusdiuuiucrcucl potuiedtumo:i ponhficiaratpfamubierac ut amnt
coacroe eft.Subuart.itc
funtcriamrf» fatatomaitamifcrisambienri apkjix
g1ui!lcqucda>nobilcs duttaree:una bus npcpccnir.-Sfllana pozrotabta
ucrouelutunuercu»ducivuberaur: illa poftrcma:ucomittamu9 aliaeiif
fic toraiuffaeduitaetnictdari. t)cc nncrabiiamo:cee: plcsiugulauttfca.
ftfcraftmrin paccpoftbcllumrnonut to:ed:q> gotrbif cjcpoliarc potucnit.
«ccckraref obrinendauicro:ia:fedne "Quaigiffrontcquo cordc:quaipu'
contcmncretttr obrcta."pjajrrubeUa dena:qua mfipicruuTponuoamru
dt crudcUtate ccrtauit7iucit.3lfd.n. illadqolu s non(mputanr:7 becmo
proitrauic
armaros:i(la
nudatos.bcL
lumcrat:utq°fcricbatTipolTjfcr^rct.
payaatnonut quieuafcrat
uiucret: &cconnetfonebdlo^.quc
aductix
fcdut moitensnonrcpugnar«.Ouc tumcbuftiplorima7grauiflfima
prc
r«bic9q^crarum
gcnriii:qucfcuick ceflcrunc.cap.jrn:.
barbarof:buu6cmibua uicto^ed'
uiucopar*:ipotcft» c "Rudelia
bellaciuiliaommbu9
bcUw boflilibaa auccozib0ctii
t>ecomparationcgottbicc
irrup^ ¬022
fateab"
ama:io:a:qbuf
illarcfp.
tionie-.cocis
cladibus:quaeromani necafrlictaifjpditaoio
iodicatac:lo'
uclagilksuclabdlor. duiliumauc gcanaductu
cbufticpztafiit:i fcclc
cjcccperuni.cap.jcp';:. rata^pcatcnaridc
ca^a bcllomaria'
noarqjfyllaoadbellafenozq7catiW
q Uidroafuncftiua
tctrf amax nc:qao^
affUafutratille.pfcript*
fl^
riufq3uidit^ut^ohmgatlomj lcnutc":
tdcadlepidi7carulibcllum:
7paubanre
gottbo^;
imiptioru^ran quo^aIfgcfla
fyllana
rcfcindcralt
de
7ff llcaliof93in eomm
p.ttbuf fcndc
cupicbar:idc
adpopcq
i cefaua
TERTTVS

quoppopeffcctato
fflk fucatrciurqj tantisbonfe.fo:tc quanoo
illamax
potenna uelcquaucrar:ueliamettaj la fiebant:calcbat
arcnurrunufabco
fuperaucrar.£d*ar autpdpeq poterii tbure:feitifqjrcccnnbua balabant:
no fcrcb.it:fcdquiano babebat: qua clarcbitfaceroonarpbana rciccbani:
tft illo uictointcrfcctoq?
rranfccndit. facnf.cabaf:ludeba
t":furcbat i replis:
'buicadaliuccfarc^iqut
poftauguit* qnpalTim
tantusduiufigutea aui'
flppclLitus
pcrocncrunt: quoipantc bue:nomoin cctidlocia.uc^ it ipU
namec cbnllus.Tla i ipfeauguftua quoq?deo^altarufundebacur. Tlo
cummulcia
gdTitbelladwlia:i i cis elcgitrcmplu
quoconfuger
rulUus:qr
criammuladartfTtmt
uiii pcricrunt: fruftraelegcrat
muriua.t)i ucroqui
intcrquosi dccrodifertus
ilk arrix multomdigniua
infultantcbrtfhais
fej:regcndc
reip.l^ompei)
q*ppe
uicto tpib":autadlocacb:irtodicaniTmu
rcmcaiiiccf.irc:q
utcto::a>
ciuilc}clex confugcrunc:auttUuc
coeucuiucret
mentcrercrcu;t:fuifcp
advfatqeuita ctiatnipfi barbaridcdujxruru.3llud
dtgnic.ucq5
oonauimncp
rcgniappc fcio:Tbocmecoquifquisfinclludio
titozem
quozuitdam
nobilium
coniu" pardum tudkacfacillimc
agnofcit:uc
ratio fenato?z:uelurpro
reip.Ubcrta' omittamcctera
qucmulta comemo'
tcin(pfa
curia
tructdauit.
"buiue
dcx raui:
7aliamulto
plura:
quccdnteox
itid:porenriam
multummoubua
dif rarclongum
puta(ti:fi
bumanu
gcn"
par:uifqfqjoibusiquinatueatqscox anbclbpuntcarccipcrcrcbrtitiaiuin
ruptusaffcctarcuidcbaruratonius. difdplina:7 cdfcqucrctu:
:qztataua
£»i ucbcmcntcrp:oeadcm ilb nclut ftJtto:quaillisbdliecuropaafiiciqj
piielibmatccicero
rcfiftcbat
. Xunc contnuit.nullua taliurqualce
nucpa
emcrfcrat
mirabiliainoolieaoolcfcef rimur:nificbrtftiancrdigtonttllaina
tllcaliusccfar.ulluie
catjccfarisfilius la tribucrct.ll^ulroautminueco:uj
aoopciuue:qui urdijapodcaappclU uoceatolcrarcnr^tumatrictadroax
cuseauguitue.^buicaookfccnti ccU noetficbnlliancrcltgioniercccpndcj
ri utetueporcnria
conrraantoniti
nu i diffamatr
ne:udtrruptioilla gallo
tnmurcicerofauebat:fpan6cumde rumiucltfbcrinitiamitJ
igniuq^ilU
pullai opprcfla
antonqdnationc
in' depopulacio:uclquod
cuncca malap
(lauraru^rcip.libcrtatem
: ufcpadco ccdir:bclla
dutliafequcrent'.2X)ala
et
cccusatq?improuidue
futurom;:ut alia:qufq.udtomcrcdibilircracndex
illeipfcmuenie:
caiuedigniratcmac runt:utinterprodtgta
numerarcnfifi
poKftatcm fouebat
: i cundemcia' cbnftianiatcmpo:ibueacddiflcnt:d/
rortcm
occidendum
antonio
quada; buscanificbnlnan
13boibus
tanqui
quaficonccudte
pacrionc^mtttcret:/r criaobqcerent^-Oniitro
quippcilla q
ipfa1'bcrrare
rcip.,p
quamulcum
tlle tnagisfuerunc
miray notia: bouca
iclamavatdinoni^pefb'tugarer. locuros: mfantes
nondumnatosdc
uteris matruqda ucrbacbmaffc:uo
O.ui ipudcfpntiaincdmooa
cbzt laflfc
fapctee.-fcmtnaa
i gallias:-!
om
ft5tmpurcnnqui
dcoacoleno finnnc nesimafcuUnninfe^a
fjiMcconuer'
ctiratccladcs
cotracoetpc:quocolc fa9:icctcra
butufmodt:
qocincom^
Itbrisrnofabulofistfedbifto:icte feu
ucrafiuc falfafint: non mfcruntboi-
£oefuosaccufcne
dcratiema buspnidcm:fed
ftttpo^m.Scdi ca
lie:qn:ocbnrto
ingratifiicde pluittcrra:cum
pluitcrcta:cu
pluunt
LldtK

Iaptdc8:no
ut grjnr>oappellariMct £ £
bocnoterfcdomnuio ud tcrrc uclcrc tedeidtccej:o:x
K uclUptdupluuia.t>ec
profcctoai- fus pntis :cfpd
amgrauiter
Udere
porucrur.
lcgius
ap&«08etncis(gmb*abipfomontis d eiusimmicie:q*
fttceufqjadlittusprojctmum decur' tcrrcnagaudia
rcnrib"ita fcrbuifiemarcru:rupceejr confcctantcsrc
urercnfttptces nauiiifoluerentur. bufq?fugacibuf
t>ocuriqjnonleuirernopumfufcqV ibtirce:quicq*d
ufemcredibiliter
mif .£odemrurfuf in eistriftemiaporf admonens
dei
cftuigniumtataut fauilUfcrtpfcrdt g' punientisfetfitate
pariuf:religi'6t
ix
oppleta ccfictlia:utcarbincfis
urbts crcpitat
cb:iftiane:qunae falubrisi
tcctaobrutat opplTa dimct:quacax ucrareligio.£t qmcufit i cis etuul-
lamitatepmorimifcricozditcreiufdej g"ioocru:uclut oocrofaucte i odiuj
amrributumei:bjrareromat.locu-/ nzjjfraui"intafrqrifttmanrib"ipftia:
fta^ etiamin africamulritudinem,px eaq fuisrpib"ifoliteaccidcrutrpalta
*Y. digq
fimtlcm
fuiflctcum
(am
c(Tct
po-' rctro
tpaacridc
nfolerco^q?
opionc^
puli romaniprouinciaIttreriemada// crbt9q ci falfi ccnoucrut:
ur advfu;
uertmt.Confumpriecnfmfrucribus noetuflamurmurababcreutdcant':
folqfq?
lignotttngcntiatqjineptpbri fuefcienrie
diffimulanonc
firmatib":
nubcin maridiccltcfledetecta.
O.ua delibrts quosauctorea
co:umadcox
mcntua
rcdditaq?
Utto^ib":
atq^binc gnofccndam
prctcritozum
rcmpoiuj
acrccozriipto
tarao:tapcftiUtta:ot i biftosiam
memone
mandaucrunt:lox
folorcgnomafinifTc
octigcnta
boiu^ gealiterq>putantdemonftrandu^
fu
miliapcriflfcrefcrant':7
multoapltus it:i fimul ooccnduindeosfalfos:
in tczrislittozibufcp^jcia.tucuricccj: quoeud palamcolcbant
uclocculce
jcpr.nitlib'*
mYopq ibt cranr:dccerex adbnccolutrcos
cflcimmundilTimoa
manfilTeconftrmant.Xariraqj
uani-' fpiritusi maligniftimos
acfallacilTt'
tasqnalcm
fcrimU8:ciq3
refponde
co moacicmoncBrufqiadeo ucautucrts
pclltmur^dbopn cbriftianc
rcligio autfictieeriam:fui9
tamen
crimirub*
ni mbuct:ftcpibus
cbriHianie
uidcr.J dclectmtunqu^fibicclebraripcr
fua
£t mdqsfuisvftanontribaucqtw feftauoluerunt:ut
aperpetrandis
dax
nwn colrumn reliqucrot: neifb f mi nabilibus facna: bumana reuocan
norapattanmncom
camaforapezttt nonpotTirinfumitje:dumadbccimi
antca
cokbant". tandauelutdtumaprebetur
aucrozi^
ras . "bcc non cr nottra rorticctura
3lnrclaaugu
flintdcdm probJuimu9:fcd
parrimqcicenci
me
tatcdctlibcrquarrus. moziarquia
7 ipfiuidimuetaliaacrn
libuenuminibusejcbiberi:
parrimcjc
fi>ebfeqocprimofioliimiedifptt' Uttcrfeeotumqui ivontanquam
in
fuiu.c4p.p:i'mum. conntmcliamrfcd
tanquamtn bonox
remdeo:um
fuowmifta confcripta
poftcriereliqucrunr:tta
ut uir oocrif'
fimusapudcosuarro-rgraiuflime
aucroutaris:cum
rcrumbumanaru^
atq3diutafdifpcrricos
facercc
lib:os
QVARTVS

alioa bumanie:alioo diumie,pfua lantm:fj q: ipfiuBtnundiclcmcnris


t'
cuiufq?re»digmtatediftribum&:non renisacciduntrebu9:que unolocoax
falccm
mrebuabumanie:
fedin reb* pulctue
bicuitcrftringit:mcoItbro:
dtuinisponerct
luooafccmcoe
: cum qucmdcmunoofcnpfu:tcrrcnaom-
utiqsfi tmmoooboi 7 boneftiboics nia diccnsmuranoncocucrfioncs7i'
mciuitateclTcnr.ncc
mrebuebuaitis tcfionce
7 rcitTioncearq?itcruub:c.
ludi fccnici
cflcdebuiflbu.Ouodp:o Tlaq?in niodiciatrcmoubug tcrra^:
fcccononaucromatc fuafedt:f;quo- ut ucrbiscmeuur:difl"liriflebumuj
niamcos romenatus i educatua
in 7 intcrccptas
urbcacumpopulisdix
diuinisrebusinucmt.£c quoniam i cit:abrupti9
crt.i^imbnbue prolutas
fincprimilibri qucdetnceps
diccnda rot.iBclTc
regionca: ilUsetiamqucp
clTet
brcuitcrpofuimugn qcbisque' U9fucrant courmeiuce bofpmbue at
d-imut duobueconfcquC:
itibuedijrix Q3aducnts
ftuctibueifulatas:aliafq^
mus:etpcctationi
legcntw
qucreftat dcftdiam.niopcddlriacccffu
puias
rcddcada
cognofcimus. f.Kas:uciui3acproccllie
cuclaaelTe
ciuiratce:mccndia dcnubibua emicu^
£>cbiequclibro fectmoo
7tcrrio ilTcrquibua
o:tcnti9regiotica
confla'
contincncur.cap.q. grarcpiricruiu:?tnoccidcntie
plagif
fcaruriginca
quafdamacproluutoes
p 'Romifcramus
crgoqueda
nof cafdem
ftragca
dedilTc.Sic
cjcctt«v-'
cffediccuros
aduerfuecosqui riabuo quondamcifufu cratenbus
romanerop.cladcamrcltgionen:aj duiinitiv;ciidqpcrdcdtuutozrmtid
referuc:7 c6mco:aturo9quccuncp
i uiceflammarumftumina cucmnflc.
^taciiqjoccurrcre
potuifl"cnt:uf
fatif Si bccatqsbuiufmodi quebab,bi^
elTe
uidcrcnturmabqueilla ciuitas lto:taundcpoflcm
colligcreuolutfle:
pcrtulirruel
adctusimpcriumptoui' quanoo fuuiTcmqucilitetcmpo:ibuf
ric perwicntc^.-any
co^ facnfuiaf cucnerunt:antc5>
cbalttnomenulU
bibitafutflcnt.Ome
omniapzoculdu iitoc uana7 uercfaluctpcrniiiofa
co
bio nobistribucrent:fi tamuclillis primcrct.Jpromiferain
mccriadcmo
clarercr
n:areltgio:ncl
iu cosafacnf ftrarurum:quo6
co:um
mo:e9:7
qua
facrilegt9probibcrct."bcc7 lccunoo ob camdcu9uerusadaugendutn
im
7 tcrtiolibrofansquantumejrtrtimo piumadiuuarcdignatuscftun
cuius
abfoluuuusau
fccuoo
agcntce
5 maF purcfuntzegna
ou;q-q3
cosnibilad
mof: qucmabudfolauelmafima iuumntbi quo9dcogputanK7
potT
dcputanda
funr. Jn tcrrioami libro cpMdenpienoo
7fallenoonocuerint.
debi8maliaqucftulrifolapcrpctiej: Unniicmibtuideo
ecdicedii
7magif
bozrcnt:co:po:i9
uidclicct
cjrrcrnaru' dcmcremcntis imperq
roani.Tla;dc
q3rcrumqucplcruq?
patiunrur 7 bo nojriafallacia
dcmonutn:
quoouclut
m.Jlbucromalanondico paticntcr dco^colcbant.q^cdmalo^inucrcru
fedUbcmcr
babcnt:quibusipfi fiunc moiibua eojum: mfccunoomaj:ime
mali.£tq^pauca
dipidcfolatpfaciui Ubronopaucaladictafiit.^er oma
tatcatq3
ciu9tmpcrio:
necidcomnia autcmabfolutog
trcghbroe: ubiopx
ufcpadccfarcm
auguftum.<luod fi po:tunummfaeftcomdautmus
eril
cdmeorareuoluifltm7 eraggcrare
tlx m(pfiabdlicigmalisiquantumfola^
lama;aq rtofibtmuiceboieefactut: tiop dcuep cbriftinomercuitantutn
ficurfuntU3ft3tiones:euerfi6efq3bel'
bonoasbarbari
demlcrunt:
prctcr
LIBER

bcllo^.morcbontamalifqjcdraleHt: pfctarc
rcltgiofu:bcgniim
mrerfanum
quomocoqui facicfolcmfuum oziri co^3ozc:utta
parcu:mohbii9
caftum:
fupcrbonos7 maloe:?
pluttfup iir confcia
fccurum.
Tldciout^d.fq^ita
ftoe7 iniuftoa. defip(at:utaudcatdubirare
quepfex
rat.Utergombis duob"boib'*: iraf
2lnaltttuoo
itnpcrijquenonmfi duabue
fatml()8:ira
iu duob"
pptie:
bclliejcquiritunmbontefuicfapicn uai»duob"rcgnisfgulafcqfcqutn
nubndafir.ftucfclidu.cap.iq. rio.<ltu nigiLinfadbibira:fi
n:airc-
no cozrigat':facillfc
utdbtmusubiba
i 3lmttaq3uidcaniue
qualeftt: bitctuanitae:7
ubifdicitae.Oiua^pf
tprantalatirudmeacdiunumv fi ucrusdcuscobt':dq?facrisvadb*
tatefmpi]rdanitirdnoaudctfbucrc: 7 boni'8mozibusfcruLJ
t':utilccucbo
quooenap.rurpiiihioof*obfcquia:7 ni longclatcqadiuregncnt.Tlcqj
boc
p turpiuboiujmiftcriafc bonefteco taipfieq>ilfutilecquib"regnar.
Tla
luifTe
coiucncJut.
Quancj'priueuclic q^tum ad(pfosperrincr pictas7pro''
paululumtnquircrc:qfit rd:queprax biuo co^ q magnadd odafur: futfi '
denharcum bominumfcltatatcmnd dt ct'saducramfdtcitatc^:qua7 irta
polTisondcfcmpiu bdliciacladtbus uita bnagarur: 7pofteaperdpiarur
1 in fanguincciuiliuclbcftilircu,bux ctcrna.^nbaccrgoterrarcgnumbo
mano7cumtcnebrofo timozc7 crue nommnd ta illts pftaf:^ rcbusbua^
ta rupidirjrc ucrfanhumuir uitro (cri nfe.ZDalo^vo rcgnummagta:gnax
ria co^ cdparcffragilucrfplendtda: nbuonocct:quifuo8aios u.nlanufcc
cui timcaturbo:rtbiliu3:ne:pctcfrax lerummaiozc licauu.bteautquieis
gaf:Jcinipqmagmtudimac
l.;rirudi fmitcnoofl5dunt:non
nocctniftintd<x
neucllcglo:iflri.'bocut faciliusdiiu- ta8,ppa.Tlamittftteq*c^d
malomtn
dtcetunnd
ujnefcamue
tnaniucnroft abtniquie
dmetrrogatur: noncpea
tareiaccatiarq?obtudam"mtcnonts crimtni8:fcd
utrtutiBe^amen.l^rotV
aciealtifonteuocabuf:ef:cuaudim" dcbonusfi fcruiatlibcre:malu8auc
populo8::egna:^)
uindasifcd
duoecd etiamfi rcgnet
fcioiue
crt.flcc unius
(ttmam*boice.TUfmglusqutfqjbd bommieif-,qo egrauiustot dnozutn
ut mfermone unalia:itaqiiaftclcmc quocuitior :dcq*b"uirijecoagctfcrt
ruj eduitaris7 regntquaral,tararo pruradiuia.aquori>q*etnqtdcuicf
occupatione latilfimi.O.uo:umduo' crt:bmc7 CcruuBaddiauoeft.
rumboiumpaupcmunumuel pctT
X mediocrcm:alterum prcdtiucccogite
, -., m":(>dimtetioiib" anpti: mezozibus abfq,iuftiria.cap.iiq.
rabefccntemtcupidttare flagratem:ni5
quamfecujjifcmp.
inquicm:
pcrpctu-' r £motaitacpiii(ltria:qui'd
funr
13iniintcuur conrcnriouibuc.
anbcli rcgnanifi magnalarrociniai
tcm:augcntefaw bis mifcrgspatmo O.ut'a7 larrodniaquidfuntitifi paf
niumfuumin immenfum modiiatq3 ua:cgnj.-1ZDanusicntmipfaboni;''
illtsaugumcis
curasquocpamanfTi rtumcum impmoprinriptsrcgttur
masaggrcganre.ZDcdiocre
voillum pactofocietaris
aftringitur:
plactrik''
rcfaitnltari
parua
atq?fucdncta
fibi gepreda
diwdtrur.
"bocmalum
fi in
fu(ficicnte:carifrimu
futscognariorui tantumpcrduomjbom^num accclTi'
cinioamicisdulalTuna pacegaudctc: bus crcfdt: ut i loca ttncat: fedrs
QVARTVS

conftituatrcwuates
occupet:popuba unoquoq;
bomicrac
pbocfigtlbtitn
uriqjioibusuire uapo:iocuancfcir.
mit.Ouiod09 iamin mantfcfto coti' O.uid.n.intcreftco^ q fl5romwlodc
fert:nonadcmpta cupidtcae:
fedaddi 09colucrunc7 olitn furitmormt' y
ta tmpumta9.£legantcr cntm7 uera pofteo^mortmtromamitacacrcutt
circralcjcandro
illi m15110
quidcmco impium:cum illi apudinfcro9caulaf
prcbenfug
piratarefpondit.TUm
cii fu.i6agant.'Ucp
boiiasanmala9ad
tdemrq: bomingmtcrrogaflTct quid repfitemnonpettincr.lDoc autctnde
cioidcreturutmarcbaberet tnfefhi: otbti9intclligendum cft:qui p ipfum
illcUbcraconrumacu:quidtibi incjr: imperium yuig dccedcnribu9 furcede
ttt ozbctn
terrarumbabeasinfcftum. ribufqjmo:talibu9i loitgafpaciap:o
Gj quiaid cgocnguonautgiofacio tcd.uur:pauct9 dicbu9uitcfuccurfi;
latrouoco::quiatu magnaclalTe tmx rapriqjtranftcrunt:actuo fuo^tfard'
perator. IUGbaiulaiuca. Sm ucroetiamtpfa
brditflfimitporiabnficiaoo^ adiuto
t>cfugiriutegladiato:tbud:quo:u rto cribucndafunc:noparutnadmtt
potcotufimiltsfuentrcgicdignitati. funrilli gladiatozc3:qw
feruiltecodt'
cap.v. rioi9uicraruperut:fugcrut:cuafcrot:
cjccrdtu
magnii7 fouilTimacollegcx
p "Roiitdc
omtttoqucrcrc
qualce rat:obcdtentc9
rcgumfuorumconfi.'
romulusconjrcgauair: quont Iqa7 iufl"i9:mulru
romanccclfirudmi
ammultumctsconfolnimcflruccr il metucndi:7 aliquotromanis
impera
la uicadarofibi confouiociuitatispe to:ibus infupcrabilcd:mttaccperuim
nasdcbiraa
cogitarc
dcfifterenr:
quax potinfimruicto:qsplurimi9:ufi uox
rumtnetuseoetn maioraf.irinon^ luptatibusqutbusuoluerunt:quod
pcllcbac:uc
dcinccps
pacatioKS
clTcc fuggeflitlibioo
feccrunnpoftremo
oo
rcbusbumwia."bocdicocpipfo$ro necuinccrenfquoddtfftciUime
efac'
nunumimpmum
lammagnummlV rum:fublunc9
rcgnantefq^
uijrcruiac.
risgcnnbua H5i'ugati9:cctcrifq3
tcrrt- Scdad maioraucrtiamue.
bilciaccrbc
fcnfit:grauitcr
rimuinno
paruoncgocto deuitade ingcntiscU' t>ccuptdirarc
nfniicgfgrquiut lax
dioopprclTiimrquaoo paucilTitni
gU riu3oommarctur:primu9 tntulitbcl'
duio:coin capania dcInoofugt'crcs: bfmittmis.cap.vt.
qxrcitttmagimmcomparanmt: tres
duccsbabucrunt:italiam
UrilTitnc
i i Uftinoe4 grcca
urpoti"pegrix
crudclifTimc
uaftaucrunt. Dfc.int q*9 natntrogiwnpompdiifccutua
irtogdcuoadiuuerir:ut
cjrparuo7C]C nonbrinetantumfuut illcruq^ctiaj
contcmpnbtli
latrodnfopcrucntrerrt brcuircrfcripfitbiftoziaropus
libzo?5
adrcgnuuicistl
roanig
utribue
arcty fuopficindptt.l^rindpiorep
gcntix
bufqameruendu.Jlrt
q: nodiufucrut umnattononq^
impcriumpcncgrex
16diumirus ticgabuc'adturi:quafi
vo gescratrquogadfaftigiu^
buiuamax
ipfacuiufljboi9uiradiufhaf;r.v
3fto icftati9:non
ambtrio
popotariszfjfpc
crgopacto ncmtncm dn adiuu.itad ctata\i bonogmoderario^ucbebat:
rcgnandumtquoniam
finguli quiq? populinulliolcgibnsrcncbantur:
ar-
ciromojiuntur.TUcbencflciumdcpubitrtaprindpumprokgibuacrant:fi
randumcft:quodcrt^uoumpo:cm ncsimperq tucrumagify^ferrc
mos
LII3ER

ezar.3ntra fuacuiqjpzia;rcgnafimV atq^feruandimunqutd nam morrui


bat'.Tbrius01113nmusrg: aflfrio^: funt quanro7ipfttmpciiumpcrdide
ucreze 7quafibabitugettb"mozeno runr.-^lurmcrccde
nonCibircddira:t
ua iprjoipidirarcmutauir. bicpmus eltapromifla maiozc
admcooerran^
intultrbcllafminmis:7 rudcsadbuc fircmalucrunt:Afq3mdcru/fusad p
ad rcliflcndiT
populoeadrmioeulq3 fascyrotnuiranrc7aliquid commox
libyc poomutr.£r paulopoftininuo diuspolltcctc.JO.uc
gcnsnonaguftis
faquicmagmritdine qucfitednatioia oacnriafmibuopoftalcpndn macc
prinuapofiefTionefiniuLut.Jbomms oontsrcgnummagnum locis:f^brcx
ergopjcimts:cumacccflloncuirium uiftimumtepoze
mfuoregnoadbuc
fozrioz
adaltostranfiret:7,p)cu
qqj ufqspcrdurat.lDoc
fi itac:autinfide-'
uicroziatnftrumcnrum fequcnriscfl"5 leedqfunttquifuoedcfenir7 adbox
totiupozienris populoofb*cgt't.Otu«' ftcsrranfeunt:quodnccbomofcctt
Ubcraiit fidercrumucliftcueltroguf camtl(u6:quanoo uiVtc:7cjcpugnato
fcnpfencnaqdamilloefuilVcmncof aducrfilTimc ciuirariaromamcutuix
n aUcfidclio:c8b'eoftcndunt:conftat ccratfcnf'cingratamrquam rnpodes
tam7 intcralios fcnptozee rcgnum oblitusmiurictnemoz p:t'cagalfitc^s
fllTyrto^anmorcgefuiflelongclatc-' libcrauitraucnonttafoztcslunt utdc
q3po:rcctum. Xadiuautpfcucrauit: oseflcfoztce dccet:quipofTunt buax
ut romano nodufit ciuoecatie.TUm nts uclconfiltjsud utnbueutci. i"'uc
ficutftribut q*cbronicabiftozta,pfcx fi cummtcrfebclltgcratmo
dij abbo
cutiru«t:milkduferos7quadragira mibue:^dqabalqedqefoztcuicut":
anoBabanopmoquoniiutarcgna:e quifunrquaruirq^.ppiqciuitjuun.
ccpit
pmanfit
bocrcgnu:oocc
traffc:'' ibntcrgo
7ipfitrcrtctimicirijstquaf
ifad mcoos. 3nfeireaiit bcllafiniri pro fuaquifqjprcprozfuBfuftipitir.
nus7 idct cetcra proccdcre:acpproe Tld irtjq^dcoefuoeulladcbuitcole
fibi tid moteftoe
fola rcgnicupidirate ctuiraermagie
g>aliosa quibusadtu
contcrczc i fbdcrerquidaliudq>gran uaretTuupoftrcmo quoquofe bcat
dcbirocmium
nommandum
cffc dcotriftctranfu":ucl
fugarucl
migrax
tibiuclin pugnadefcctio.nddum
ilhf
3trtrcgna
tcrrcna
tnf^fccnie
fuof tcmpozib''
arq?miirtcrra^parnbus
arq?dcfcctua
dcozzucl luwntur ud cbnfhnomefueratprcdicatn: quaoo
dcfecanrur
aujdlio.cap.v^. illazcgiup.mgerucsbellicascladcs
amiflaarqjtranflarafunt.tlam fi p*
f 3 nullodeo2tadiutozior5m.v milleductnroe7 quadragiritaannod
gimmbocrcgnuj^^pli^fuit: qnrcgnum
abaitfrqeablatum
cft:;o
quarcdpsromantsrrtbuiturrdanuj tbicbnflianarcligioaluidrcgnuprc"'
rcgnum:locis
amplumircmpozibufqj dtcarcrcrernum:7dcO£
falfo^tcult*
dmturnum.OLuecunqjcnim caufac facrilcgosinbibcret.quidaltudgeris
tlla:cademeftctiamifta. Stautemi illi" uambofcsdiccrcnt:niTiregnum
illud dcorumadiuroztotnbucndum quodtandiupfjani c: ni;lbaluca
cflccontendunt:qucro quo:um.11on nifi fuiereligionibus
dcfcrrto 7 illazc
cnimalicgcntes quaentnueoomuit cepta perireporui(Tc:3n
quauoccua-'
7 ftfcgic
aliosturtccolebat
deos.
3ut nirattsqueporerarefle7 ifti arteda"t
ftproprtosbabuerunt
alTfrqquafi fpeculum
luu7fimtliacoqucri:
fiu!i"
peririozes
fabroe
impaqconftrucndi incispuoo:eftcrwbcfcant.
O.uanq>
QVARTVS

romanntmpuiaffUcroeporfcj' mux amanhbustutaiamifera


dcmonio^
tatu:quod
i alijeantecbnftinomen turbc^fhtudf:uniue
dciumcaftutn
tempozibue eiconngirnabtlla cftaf dcdignara
coplcjrum
.'p>rcfcccru
t c:go
flicnoncrccreatuiquod
ncciftie tem' ^ferpinamfrumenriegcrm(naribus:
pozibue
defperandum
eft.O.uteeim gcrticuUe
nodifq^
culmo^dconodax
debacrcnouit uoluntaremdei.J rum:iuuolumcnri9folliculo:umdc.i>
uolutinam:cum folliculipatcfcuntut
co~pfidtopirtat roanii fpicacrcacdcampatclcnamrcum fcgc
ptofuii auctuatcpfcruatircufingtis tcsrtouisaiiftiocquic: quiauctcrcs
uir ftngt'j£rcrumtuitioneco;r.itrcrv cquarcboftiredij:crutdea boftilina:
damcltccrcdidcrurtt.cap.
viij. flozeab0
frumns
deaflorarlactdccnn
bus dcamlacturciam:maturefcetib*
d £indeqramuefi placettqc
rata deammaturam.£um ruitcantur.i.«
dco^turba:qui roanicolcbar: terraaufcruntur
deamruncina.Tlec
queporiflTmu
uclquosdcoscredant otacommcmozo:quta
mepigetquod
illudfpiudilatafle
arq3feruafle.
Tlc^ illoenonpudct.
"bec
atitpauctlttin»
q?cimi bocta pclaroopc7tantcplcx idcodtp:ut intelligcrrfnullomoeos
mlTimcdigiuutietaudcnt aliquaep ' dtccrc
auderctftarmrmnatmpcrium
rcel"b'noicdco:u;ucldcarumdccclo conftitui(Tc:auplTc:c6rcrua(Tc
rdano:
actnctribucrc:autuolupicquea uo- queirafotequcqiadbibcbanrur olfi'
luptatcappellatae:authbcntinc
: cut cqstutnibil untucrfum uni alioii crc
nomcn ea libidinc:autuagicano
qui dcref.O.uanoo
crgofcgctia
curarcr
i
infantusuagitibusprcftdct.aur
cuni- pcrium:cut
curamgercze
ftmuli fegc
ncquccunaeco^ adminiftrat.
Ouar. nbuen arbozibus
nonliccbar.
dn 6
DOautpoftimtunolocoUbributua armiftcunma
cogitaKticuiue
prcpofi
comcmorari omnianoiadco:umaut turaparuulorcunaononpmirtcbat
dea^rque
illigrandibueuolumtnib'1 ejxeiaeiQusQOnodatueadiuuarct
uipcomprcbciidcporuerunnfingulif in bcllo:qui
necadfolliculumfpiccf>
rcbuspropriadtfpertietes
offidanu^ tantumadnodum geniculiptmcbat^
minum.JTlcc
agrozum munue unialt Unufquifqjoomuifucponicboftiax
cutdcocommtrrciidu arbitratifunt: rium:7qzbomoeftoionon fufftcit:
fedruradcerufmc:iugatnontiumoo tresdcosifti pofucruntrfozculum
fox
iiujarino:col!ibii8
dcamcollanna: ual hbue:cardcam cardtmrlimcrttinu;
li'
fibueualloniam
prcfecerunt.
Tlecfal mmi.lrancnonpoteratfozculue
fif
tcmpotucruntunamfcgcriam
ralcm fo:cei cardine
Umcq?
fcruare^Omif
itmentrctcui
fcmclfegcrcs
comcdazcn faigiturturbaifta mmurozum
deox
fcdfatafrumraq'dtuH5tcrraeflmt: rumucl aliquanrum
mrcrmilTa:off^
prcpofitam uolucruntbabcrcdeam ciamaiozumdcozum dcbcmuemqui
lci.im.£u voiacflcntfupcrtcrramr^T rcre:quoromarammagna efaaatut
fegctcm faccntdcamfcgcriam.frume tandtutorgcntibus
impcrarct.
rieucrocollccrisarq;zconditis:ut
tu
to feruarcntur
deam turilmampzcpo 3nimpcrqromaruamplituoot
fucrunt: cuinonfufffcaeutdcrcfilb diururnitas
ioutfuditafrnbedarque
fcgcria
:ifdiufcgcp
abinttqe
berbtdt9 fummu5
deum
caltOKS
ipfiusoptnl'
ufq?adariftiieartdaa
puenirct:n6
tfs rur.cap.ijr.
farisfuit boibusdcof tnulcitudinc;
LlDtJb

n 3rmpcrgoiouie
boeopus
eft. aliudacrcmraliud
tcrram.
3lqua
vo
3pfu citndoopomittudaxqj fiuefupcrio:fiueinfcrio:ariqj equa
rcgeuolunc:boceius indtcatfccpt^: cii-put3qa dilfim lie: nuqcimranru
bocialtocollecapttoltu.&eifto dco ut aquanonfir/fccinfcnozrcrra:qd
cpuisapoetadictdpuenicmuttme p' flliudporclUlTcq*'rcrra quantalibct
dicawr.3ouieofoplcna.*bucuarro dtvfit.ucdiitmcca.^cindccccc ia; rox
credirerabbtecolcqutunumdcum tU8m bie.quatuozucltribuselcmcn
folii imcUmulacro colut:f=>
alior.oic tts cotpoicue complctuecitmuduc.
nucupa:uO.6 fi irae:cu:tamaletrac ZDincruavbi crit:quidtcncbit:quid
taraseftrome:ficurq*dam t in ccfia implebi't.vStmulcntmcumbi'8in ca-'
gcnttb^uteifiertt
fimulacru:
q6ipfi pirolioconftituta
c:cum iftafilia ncn
etiamuarroniiradtfpltcenut
cumrS fttambozutn. 2lutfiftbciiepaitcm
tevwitanaperucraconfuctudtc pre' fupcrioicmtmneruamtencrcdicunt:
ittcrrfinequacp
tamendiccrc-rfcnbe: n bacocafionefmgcrcpoctae:^6 io
dubirarct:cp
btq'ppHsifttruqtcfimu uiecapicc
natafir: curnoncrgoipfa
lacra:?
mcni
depfiJc
t e:oeaddi6rut. pohuedco:um rcginadcj.unturcp
fitiouc
fupaio:.-1
Jlnquiaindigtiam
Q.UJOoptoncs
fccutifunrrquidi^ eratpreponcrepatri
filiam: airnon
ucrfoodcoedivfiomur.dt
partibus deioueipfoergafatumumiuf^iciA
prcfeccmt.cap.j:. iftafcruaca
cft.-5ln
quiauictus
eft.^:
gopugnarut.2lbfitind.ut. fabtoptft
c Ur illi ctiaumovp: adiuginq illa garruUtaexcce fabiisn crcdaf:i
dicafforo:t coiuujtfO.utaio' dcdqsfetiafmdtora.£urcrgondax
uemcfuntm ctbcrcaccipim":tn acre ta cpft ioutetfi n fubltmtocqual'ccr
tumme.£tbcccomactaduo elcmcta te fcdcsbonoife f -Q: faturn" n tq*ut
fiirralrcr fupcr":altq^mfcri".11on e tpislogttuooc.Zps tgifcolunq* fatv
ergoilicdequodutii c: 101119 omnia nii colut:7rf jcdcopiuppfrc:tnfinuat'
plcna: fi aliquampreiniplct7 iuno. natuscj:tcmporc. O.uid»'5indignu
3ln utcrq?utruq?tmplcnTamboifti df:cumiuppucr7iunonati dicuntur
-.^rin duob"ifti eUmctis'.7 in cjctcmpote:fi celumetllc7 illaterra:
fimul funt.' £urcrgo ctber cufactafint uriqjcclum7 tcira^Tlaj
daf louiiacriunonir|!>ortrcino fi ipfi bocqucq?in libridfmebabcntcoui
duofanecflennqui J cfl7 marcncp- ooctiatqj fapicntes.ltepdcfigmcrtx
timotribmt*:ccrra plucont.'£r neipfi ttepocticisifed dcpbilofopbowmltx
qjoqj Uncccntu^ib"rcmanerennad' bris autrgiliodtctvmc. Xum patcr
du ncprunofalaria:plutoni^puu. omuipotcnsfcciidisimbtib" ctbcr:
Tbm ftcutinfcnojcmceUpartcm:id comugie in grcmmlctcdcfccndit: id c
eftaacminqiittunorenetuta tnfmox in gremiutcllurisauttcrrc.O.:7 bic
rcmmariafabti.t:i terrcmfciio:cm alfquaediffercntias uolutelTcr arq?t
profcrpina.
Olucrutqucnadmodum ipfarerra:altud
tc:ra:aliud
rclluze:alt
farttantfablasrtccinucrtulc.Bi cint ud tclluiiioneputlr.£t omsboe de'
ba ita eflTmt:tria
potf cUmcnta md^ os babetfu(snoib"appcllatoa:fuis
ditfTcrnon
quatuo:co£uetcres^dc^ officqadtfttctosrfuis
arisfacrifq?
ucx
rcnt:ut ringladeo^coniugiadtuidcn nerato8.£andeterraetmicmdcom
tur fingrtaelcmcnn'8.
Tliicvo ornrn uocanttut(ampoctetolcrablioracd
moDO
jffinnaucro
t aliudc(Tc
crbcre: fmgant:fi
fccundu
iftoprtonpocticof

.
QVARTVS

fcdhcroiz,librosn folii iunofo:o:7 mundiaiusrquiuniucrfamtfJ.imole


coniun^fcd
etmater
etouis
:c.mdcm c^quatuot
uclq?cisplacct
clcmcnua
ttrramccrcrereandectiauefta
uolor: coltructamatq?copactaimplcc7 mo
cntatncnfcptuoucftamnonnifi ujnc uet:mooomdcfuasptcsfo:ozi7frax
cHcperbibeatprincntead focos:lmc tribuBcdac.ZDoool'iterba"utaere
quibusciuitasclTcrtonporcft.it 160 iutioncmlt>tc:fufamdcfapamplccu
flli utrgtucs
folcrcfcruirc:g>
ficutcjcv turimoootomfimolcumacrcfit ipe
gmc:ica nibil cjcignenafcatur.Ouaj cclum.tcrramucrotanycontugc cax
toraj turutatcabolcri7cftigui uiicp dcq?matrem:quiabocmdiuinietur
abillo opoztuicquicftnatuecj:vgic. pcnoneft:fecundi8
imbnbus7 femty
O.u(scnimfcratcpcatantiibonoua rubuafetct*IDooo aiit nefit necclTc
nquaficaftitatie
ignimbumntral^ percuncra
difcurrere:
dcuo
unuede
oo ucftanonerobcfcunt«ucncre di' quoniulria pocranobiltilunoduru^
ccrc:utuanefcat
m ancillieciusbono putartt/.Ocumngkptrcpcromecras
rau uirginicae/Stenimucib ucnus tractufq^martscclunq^profundum.
eflcc:quomooo<irite uirgicsaucncx 3pfemctbcreftt tuppitcr:ipfei aere
rcisopibue
abftincnoo
feruirent.'2ln iuno:iplc
inmarincptunusan
iufato
uccrca
duc fatrunavgo:altamuliet' ribuscriammariaipfafalacia:7
i Ra
2lnpohuetres:unavgnuiquccriam pluto:inten-a
mfcrioze^rcrptna:i
fo-'
ucftaeft:aliacotugatarum:alia
tncrc'' cisoomcftiaauefta:iia
fabro^foinax
tricum'£uierpbenicca
oonudabat ceuulanusiinff dezibus
fol 7 luna1
deproftitutione
filurum:antcq^
eaa ftcllc:m
diuinantibus
apolio:meroitt
iungerentuiris. O.uctll.ii: macror.a U9in mcrccan ijno inuiato::in fmio
clt uulcani.V1lon
unq?uirgo:quonU5 termiato::fatu:nu8in (cmpo:c:mars
babcc mantu m. ^lbfu aurcm uc mae 7 bclloa tn bcllie: libcr in umcis:ccrca
trijc:rtefilio iurtonfe7 cooperariomi' in frumciuierdunain filuie:mincua
nerucfaccre
iniuriajutdcamuz.£rgo iningcnqs.3pfefit poftrcmo
ctiai ilx
hccadcontugatasuuclligtfp.tincrc: b turbaquafiplebciojtdeo^.3pfc $'
fedca nolumusimircnt'm eoqo fccit fit noieUbcriuiromm femibue:7nox
illacutn
marte."Rurfus
mqutunt
ad miclibcrefemtnarutn.
3pfcfttdicfpi
fdbulae
redis.<luctfb iuftiriacao' tcrquipartumperducat
addicm.3p
biofucccnfcrc
q>taliadicimue dcdqf fedcamena:quamprcfeccrunt
mcnx
co^:7fibtnonfucccnfcre
quibcciit ftruisfcmmarutn.
3pfcludnaquca
tbearris
[ibonriiVimccjrpccranc
cziade paituiocnttbus
muoccmr.3pfe
opcm
o:umluo^.^tquodcfl^incrcdibtle: feratnafccntibue
cjccipiens
cosfmu
m'UconftaitnlTime
probarct'bcc
ipfa tcrrc:7
uoccrur
ops.^pfc
muagituof
tbcarrica
crimina
dco^fuo^i bonox apciiat7 uocctur
deusuagitanue
rcmmliituweltecozundcm
dco:urn. 3pfelcuctdctcrra7 uoccturdcaUua
na.^pfecunaatucatur7uoceturdca
Dcmulns
dqs:quoa
ooctozco
pa cunma.Tlcm
fit altusifed
ipfcmdca'
ganomm
unutncundcq?
ioucmcflc busiilt&:quc
faca
nafccnubus
caniir:
dcfcndunc.cap.p. 7uocanrur
carmentee:prcfit
foztuttif
uoccturqafozruna.Jn dma rumiita
q Uotquot
t'git'tibet
pbflofopbt'' mammam
paruulo
immulgeat:
quia
ciarotb"7dtfputarioibue
aflV mmatndijKruntuetcres
mamma.3n
ranr.U^o
Atiuppirer
co:po:d
buiua diuaporina
potidcm
mtftretjndiua
LIBEH-

«dultcaefcampbeat.£>cpauozetfatu prctcnnittcrrfrfumtpfcunueq*b:ct
paucntianunrupcf:defpcquc ucntt omntacolcrcf.llam ut aliaomitcam
ucnilta:deucluptarcuolupiardcactu qucluruinttumcrabilta:cddtcutoia
ageno:ia:dc Ihnmt qutbusad nirmii fydcraptcelouiaclTc:7omniamucze
actubd ipcilit":dca
fhmlaneict.Srrc atcpronalc«animaebabcrc:7 io fine
iwa deafit ftrcnuumfanenoo.Tlumc controucrl'iadcoeclVc:
noutdetq^m^
ria quenumerarc ooccat.£amenaq toBnoncolanccpmulhs cdcanon co
omcre. 3pfcTit7dcusconfue pbeoo druacarae nonftatuanr: quasrame
confilia:i dcafcnttafcntcnrias
infpi' pauaffimis fydcprtarucndas cepu
ranoo.3pfc dcatuucrasquepoftprc' tauezunt
7 figillatimfjcnlicandu.Si
tc^taraejrtipiatiuucmltsctatisep:x igiturirjfamt qui ndfigilla115
coluf:
dia.3pfc
fir foztuna
barbara:q
adftof nonmccuur
paucis
placane
totocdo
barbamdu.itquosbonorareuolw ir.uouiucrc.Si autflclboomeidco
rinut bocquakcoqjnumefaltcmafx coluntqzi loucfunrquccolur:iilo cd
culudcu:uda bjiba barbato:ficuta pcndiopolfcnt in illo unooib°fupplt
nobis nodatu:uelccitc nonfoztuna: care.Sic eim ncmo izafcercr':ca t illo
fjqzbarbaabarbarobetfoztunium unoomnibuofupplicarcf:nco cdtcm
noininji cnr/ipfcin iugatiiiodeocort ncrct'poriu8q>culhsquibufdalulla
iuges1111153
r."*cumuirginiujrozi50' irafccndicaillia qut pi ctcrnulTi
clTct
nafoluiturtpfcinuoccrur:tdcauirgt multonumerofiue prcberct':prcftim
ncn'"tr.
uocctur.3p^c fit mucumus ucl cumciodefupcrnafcdcfulgcntibua:
tucumustquicilapudgrccospriap" turptnuditatedtftcntueprcponcrcf
ft itonpudct. t>ecomniaquedtpi.-r 7priapus.
quccunqjnon dm: non cnim omnta
diccnda arbitracusfum:biomncedtj Jbcopionccoercjdeuaia;mudi:t
dceqjlit UHU3 tuppirer:fiuc
fuu ut q*' nwdumcop"61cllcpuravunt.capttu
di uolutotatila p.tcscmsiftucuirrir
K9 dus:ficuccis uidcrur quibuecu,
placcteflemudiammii.O.uefiiia ucx q Uid?tlludnodebetmoueacu
lut magno^2nmUorqi ooctommc. tosboiesT qualcfaiq?boico;
t)ccfi uafunc:q6
qualefir noduitcri Tlo"eunadboctngcnq
op"eejxellm/
qucroqutdperdercnt fi unumdcum na:ur dcpofirortudioconrcnrionisae
colcvuupmdcntiozc copcudto.^Oiud tmdlt:fi muiidiaiusdeuac: etq?aio
cnimcmocoiucmncrct: cumipfecole munduduccozp°c:ut fit unumanial
rctur.^Staotmccucndu fwt:ncprcta conilaitscr aio7cozpozcratcpirtc6s
tmficfiuenegkctcpartesc(usirafcc- c finuequidajnaturemfeipopnncs
rcnf:ndcrgoutuolutuclutunfaian'' oia:utcj:tpftUsaiaquauiutficaftora
tis bcctorauitacqucconnccomnca iftamolcs:uircatcpaiecunctozum ui
dcosquafifuasvtutcsud mbraucl uenriuprocuiufq^nafccntts foztefu-
partesrfcd fuatnqueqjparsbetuita manrur:mbil0:0rcmancrc potcftq6
a ccterisfeparatatfi
prer altcratrafct non fit paredci.O.uodf( ita c:quid
alrcrapdt:7altaplacari:alt'a
cocirari. nduidcatiyraipiecas
i irrcligiofitas
St autduituromsfimulid c rorum confcquaf:ut q6 calcavttqfcpptedct
ipfuinioaepotuilTc
offcndift parted cakirr.7in omnianimantcocddcnoo
ciuononctiamfigtllattmminaariq? psdcitzuddctVTlolo
oiadicqpoitur
celcrcnt":llultcd:.
Tlulb quippcca? ccoirrcrccogitantibus
: dici autcm
QVARTVS

fineucrccundu
nonpofluot. .pbitate
pugnarc:7
finirimosquietos
nullaq?
iniurtafacicntcs
ad dt!atadu
t>tbiaquifolarationabilta
aian' rcgnabcllofporttanco
^uocare^
ph
riapartcseffcuniusdeiaflfenu.
c.ip. neft irafcnnunc
appzobo7lauoo.

congruat
bonielatiusucllcjc
f 3 ant folaaialu ronalu : ftcut
fiic boicaptcs deice corcndut:
no"uidcoquidefi totuermutos
e 6s: u Jdemergoitcfotteit p.tiitcat
qoobcftusabeiuaprib"fcparct:fed adwYoebonosgaudedczgnt
obliutanquidopuee.'£>cipo ronalt btirudtc.Jmquirasciico^.
cuqbus
aiantc
id eboic:quidtnfeliduscrcdt iultabdbgcfhfucrcgnuadiuuicut
pSt:yddgteuapulare tit pueruapu crcfccm.qouriq3puodTctrfi
qutee7
Ut.'33vopattcadeifierilafciuae:tni iuftiriafirmimo:um
cdtrafc bcilum
quasLpu9:atqj oiodanabtce
qsfor' gcrinulla(puoca:cr
uiiu:ia: acfcliciV
repon"ct:nifi
4^>rfu8mf3ntr.-"p>oft:co ribueftcrebuebumaiiioou rcgna 0
^d irafaf 08 » quib" nd coltt':cua fu ua clTcnc
cdco:diutcinitarclcrantta.7
idparttb^nocolaifrRcftatergo
utdi tu cfTcnt
mmtioorcgna
plunagcriu
catomsdeosfuaob:cuitas:fibique-- utfunti urbeootnue pluricctuium.
cputud:nulldCOB
elfeptecuiuf^:fj "p>romde bclUgerarc
7 poomfris gctix
oncscolcnooo:q
cognofd t coUpnt: bu3dilatarc:gtiu'.maf
uidctfcliciraf:
q:tamulti
funt:uc
omanonpoltmr. boia
necdTitas
. Sj quia
pcius
cflct:
-Quocuippiterq: rq; prefidct:ipfuj ut tniuriofiiuflio:ibuodnaref:16no
creoo abdsputari^ftiwiflercgnum icogrued:ettftafelicitaa.
£5 procul
uelaupilTc:oman
u.1"lafi bocipfcno dubiofirUdtaemaio:euicirmbonu;
fccitquealuidcmnopuatammagnu b:'cconcQide:yutcinu^ malufUiuga:
pocutirc
aggredicrdaurcnomeoc bclLiiucm
. 2Dala
uorafuntoptarc
cuparifmtofficijs
tojnb*,ppriJ8:
ncc babercqucmodezisuelqucmrime/<
as:utpofl"itcflcqucmufncas.St erx
go iuftagerenoo bcllanonimpiano
Sugmcnta
regno^iou(incogmey iniquaromani
tmpcrium
ca;magnu
tcrftfcnbucii
l'tutuolutdeacuicroia acquirerc
porucrunr
: nunquid
tancp
fpfabuicnegocio
fola fofficcrcr.cap. altquadcacolcnda
cftciscuaminqui
ptij. taealicna.OCDulrum
cnimadiftajla''
ritudincmimpcrijcamcoopcnram
a T\cgc
ijit dcor:gnoboiu;po uidcmua
qucfariebat
iniuriofoe
: ut
tuit 7 propagarii augcn."btc effaitcu^quibueiultabdla gcrerelf:
pmuqrocurn ctipfuregnualqa6a 7 augercrur
impcrium. £ur autcm 7
e.J£ur.n.no
ttafii fi uictozte
deacft^ miquttasdeanonfit uclqcternarum
Hurquidipfotouembaccaopuscrt genrium:ft
pauo:7palloj7 fcbrisd^
fi mccoua
faucatfitqipropina : 7fcp romanicfle mcrucrunti t>ia (girur
catadilloequosuultclTcuicto:ce/ duabus: id eftalkna imquitare 7
"bacdcataucntc7,ppma:ettoucua' dcauicro:ia: dum bcllo:umcaufas
cantctaliud agcnrc:
q gctcsn fbdirc iniquitaaqrdtat:uicro:iaeadcmbel-
rcmlcrer/O.uc
rcgna
n cedcret.'
2ln lafeUcitcr
rcrminaticria^
feriatoicuc
fouenondifplicet
bonisiniqiTim
aim creuir
impcrium
. -CluaQ
eijbicgtcs
tupptter
b.ibcrcr:
curttcaquepoflcnt nioccofingu
t:^5dcilloro rcgcfcculo
bnrictaciuspucaridqbnrur.dijuoca ro ^ mtttannouicto:ia:qocnulla H5
turdq colunftipftf>fuisparrtbusin lUntiae:fedangcldfuot faoatuvnce
uocantVlDabercc bicatit etfllcaliqui qucuolucrincuius confihdoccultum
j>tem:ftrcgnumcriamipfeappellaref e: permtquumctTe nonpor.Tlamf'i
ficutappcltaftlla uicro:ia:aut fi fgno uictouadeac:curn de*c t uuimpb":
murTeiouierrurn 7 uicrccia munua i uictozie
iungifucl maritueuelfrat
eiusblatYQ.6,pfccto
bief:finonlax uclfiliue.Tatiad.ppe
ifti dcdqeopia
pfefocapitohoif)
vusrqcregui do' ri ftuinquaUa
i'ipoctcfingcretratq?
a
mwugdnaimucognofccfarqj
colcf. nobis£pgitarcnt':rd'pondcrcr
ilh ri
dcndaclTcftgmtapoeta^:nonuche
O.uidfucrit:g»romaniomnibus atrnbucnda
numibue:-:
tnfeipfinon
rebusi omnib"moribusdcosfingu rtdebant:otmtaliadeUratncnca
non
losdeputantca
cdequieriarqctra
por apudpocrae
lcgcbat:fcd
t rcmplisco
tamclTcuolucrunr.cap.f
ri. lcbant.3oucigiturdccib° rogarcnt:
d unicmmofupplurarcn r. tlon cnim
m 3ro: aotplurimo:^ cu6oefin ^irafifTttuicto:(am:fidcacffctfb*illo
gtbs
finghe
rebua
t pencfingu rege
i poflci
7auderct
rcfiftotii:
fua
lt'0motlb"8ttnbucrctaiocaucriJcdea potiusfacere
uoluntatcm.
0genoiia:qui adagcndiicjrntarct:dc
amfhmulaqueadagendd ultra mox deaeputgC
datnftimubrcc: dcammiwum qtte quaracionc
fecerndt.cap.pnq.
prercz
modiinoamouacnac farubo
miiicucaicpomponiusmurodii : id q Uid q i fididcaa
deaelt' f de
c nimiodcfidiclu7 trucruofii: dcam accrpirrara^
mcruir:facrao co
ftrentiaqucfacerct
ftrcnuu.t>i8etb' gruapcrfoluta
funt. Jpfacrgofola
dqc i deabuspublicafacrafaccrcIu cokrmir:obicriimipfacffcrqutdbdf
fccpcrunr.
Ouiaa luro appdlantes q nonclTcr.-$cd quidUbtuulr: cpt for
faccretquictum:«icdcmb:crcjf poz tunadcapuratur7 colirur:?in aliud
tamcolltnampublicetlla fufripe:no eftfclicicas.-ahud
fo:ninaf<luiafocu
berunt.Ucu-rndiciufuicanimticfcri: na potcftdtc 7 mala: fdicitas aurcm
anpocius
icaftgnificani
e: cpq illatn fi malafucnrfckcuas
noncrit.£crrc
rurbamcolcrepfeuciarcnno
pbk 60 omncadcosumufq;fq:u8ft 7 fgcu^
ro fcddcmonio^cpqetebic n poflfc" babcnr:non
nifi bonoacn'fhmare
dc
od qui uocatUCTUB mcdicus dicee: bemue.*bocplatodidr.bocalqpbi
dtfcitcameqtmitisfii T builfecodc lofopbubocqxclleces
rcip.pptb^q?
i iucnicn'8
requicaiab'ucftria; rcctorcs.
-Qoocrgodcafo:runa aliq>
oo bona^ali^oo mala.-21n fozteqn
31»fi iouiofumapotcftas
crctiam malaedcanoc : f^inmaligna
dcmo
ncmrcpcntcconucratur.y
O.uot funt
crgodcetftc^profeaoquotquot funt
a Tl fo:tednt4»dci uictouafup boieafozrunatuboc ebocfo:mc. Tla
pitcrmittar:atq3illa
tangrcgi cafint7 alqplurimifimul:bocc uno
dccpobrcpss adquostutTcriructai: tempore malcfoztunc:nunquidfi ip
«7
1eo?t
pteccmfvdatftvoc
wcre
d:non faeffct:fimul7bona
cdet7 mala:
dcilloioucqucdco:urcgc$ ftu opj bts aliud: tlUsaliud13n ilU quf
"QVARTVS

dcaefcmpcr
cftbona.'
3pfae<rgo
fe foztuna
locaj;
7mutafclicitae.
£t ad
lidta9.'£uradbibetiruz
diucrfanoia' quidahudntfi ut bomiiuerccccuiue
fed7 bocfcrcndum cft.folctcij 7una renoncurarenccondliata fibi fozcux
rcediuahsnotbusappellailOmid na: qucilloeImcullisbonidmcnna
diuerfcedc9:divfearc:diucrfafacra? faceretfozrunato9.£t certefi fozturu
£ft caufa
tnqiuunnq:
fclicuasillae: loquttunnonfaltcm
mnUenbue:
l"cd
quambotbabetprccedcnrib''
mciris. uiriapotiustoqucrctur:ut
nonipc q
joztuna
uiroqucd: bona:fmcullo funubcru5
dcdicaucrunc
putarcncur
epmicmcritof foztuttuactidit botx tantutnmiraoilummuLebrilocaata
bue 7 bonie7 malidiundectiamfor rcfmplTc.
tunanoiatur.OLuomooo ergoboita
cftquefmculloiuduioucnic7 adbo Dcuirtute7fidequas paganitc'
nos7 admalo9,J Ut quidaurcoluur pUe7 facrtebonoraucrunt: prctmit'
q ita cecac:palfy i quollibcticurrce: tencesaUabona:quc fimilttcr colcda
ut fuoeculto:c9plcfq? pretcrcat:7 fuerunt:firccccalqsdiuinicastribuc'
fut9contcmpro:ibu9 bereat^ut fi a batuz.cap.^.
Lcjdpfiduntculrozce eius: ucat>ilLi
uidcanrur 7 amcnf:iatnmcrttafc^t': U Jrtutequoq?dcl fcccpt:qqdc
it foztuuuimr.Ubi ccrgodtiTmmo tl fideaeet:mlciafuucpfcrcda.
la fo:tunc:Ubicitqo afozcuitis ccu^ £t nucqzdcanof>oonudct: ipaab
nomcnaccq3it.'Tltbil cnimpi-odcft e" illo ipctref:aquololodaripot:7 ois
amcolc-.fifoztuna e.St aureluoacul f allb52dcof rurbauancfcat.£5 coz7
toicgdifccrnit
utproftt:fozmna
noe. fidcsdeacredita
r.7 acccpu
ccipatex
jRni ipfajquouolucric
lupprcrmic pld7alta:.'dui cjiqa
prudctagno'
tit.--£oUt"crgo
iplefolus.Tldei^pot fcinbitacr^
illi fetpfiifacit.Un antfd
etiubenri
7 eamquouolucntmittm Btilli qdht hdc6:cui"
pmu7 ma^iu^
fozruua
rcfiftcrc.^lut
ccrre
ipfam
nu otfcuiic:utiucf
crcdai'dco.J
S^cur
li colanr:qut
noluntbabcremcri«j.-<} fi fuffecerat
uirf^ Tloncibi e7 ftdes^
buepofficdeafclicuasinmtaii. "Olnqde v.utci quactuo:fpcecuftrt'
bucdacflc uiacrurprudaia.iuftiria,:
£>c
fottunamuUebiicap.pp t"ozcuuuiiu:Kgati3'
£r qmifk fingti:
fpes
fiueb,it:iptio"tuituit
fidcs
cft: A /^i
t 3nrumfanebuicuclutuninu mapn,' ^ Ijcu apudnos bct 4cuq?
minithbuunt:quodfoztunj. . fcimusc^Jfu 97tuft°ejcfideuiuu.&^
uocant:utfunuUc^etusquoda ma illosmiro:appctiousmftuudisdcox
tromedcdicatum cil 7 appeUacume ro:fi fideadcac: quarcali^ecamru's
fottunamuliebri9:cria5
locutumclTc dcab°iiurii fcarut: pfmittcoocae4 «
memozie cdmcdarint:
atcpdijriflfe
no ITiinirrcdioiaras dcdicarepoiuc
fcmclrfcd
ucruquodcamrucmacro' runt^ur tcpatiadcaccri mcruic:cuj
ncdcdtcaucrint.O.uod
d.dcm fi iieri» ciu9noienonulltroanipricipcs
non
fir:mirarinoanonopozrct.
Tloneitn puamgfiamcdgannt.-1£ur detqjfor
mai.ijntodcmombue
ctiamfic dilfici tituoodcanoe:qucaffuitmutiocum
leellfallcre:quo:um
arteeatcpucrfu de^tcra
po:rejcit
inflammae:
q affuit
tia9bincpottu8
tftiaducrtcrc
dcbue^ curriocumfe,ppatriain abruptant
rut ^ illadcalocuta
eft:quefozruiru tcrramprcdpitedcdit:q affuicdccio
accidicmon
qucmcntia
ucnir.
f uit.u. patmdcciofiliocumproc^crcicu
fcuoucrifoiSttn bfeoibugueramf narcKconferretbocparenribuscfu»
ratfomraoo:unmooono 3g't'.£Lua £ultoubu9fuis:utcismgciofifilq na-
rc prudcnria.-quarefapietia
nullanu" fccrciirurqutdopuseratpruncnbuf
mmumlocameruerunt^n qiinote tnuocarc lucinacctt
fiadeetfclicuae:n
geiie:aliipfiue
vrutce
omecoliirVSic folubnparcrcncfed
etbonoe^O-uid
ergopoflct7luwedcuacolt.cui'p_ tcf nacflfecratoptdeecomdarenafceref:
cctidq puranf.Scd milla unavtutc deouagitanouagicnrce:dcccuntncla
i ftdceefti pudicictarq
tn eyrrain e' centceideerumtnrfugcnres.dco
ftati^
dibu<i,pp;6 alranamerumir.toaede Imortatc6:dccudconcatlcutco:
abeo
ao nou ucntae:fcd uamue fccit. ne .ibcuntcs:dcemcntuut bona b.:cnt
mte:deo uoluno t dcc uoliincut bda
Cbunumnonmtelligcntee dcum ucller:dqs
cdiugalibuo:
ut bnpiugax
uirtutc:faltemfclicitatedebucrunt ret':d^8
agreftibus:ut
fruausubcrri
c(Tcconrciui.capitulumuigeftmum moBapcrec:7nujnmeipfi diuefruc
prJnuim* tcfc;marri7bclldcut bnbclligerarct:
deeuictcmcut uinccrcnc: dco bonozi
b £c cimueridn'mocrafur.non ut bonorarcnt':dcepccuntc ut pccttio
ipfcdecfut. Ueruntameubi e ft cflcnr:dco
cfculano7fitiociuearge
^tu97fdidt38:qutdaltudqucritur^ tio u: bcrentcrcaargcntcaq? pccun r
O.uideiru(ficitcuiutrt"fchcitafq?n nta.Tlaid patrcmargcntinicfcubnii
fufficir^Omniaqppcagcnda coplecri polueiii::quu priuscrcapccuniain
tur vtus:ommaopranda fcliciras.Si ufuelTcrcpitrpoftarjcntca.TOiroi
iuppircrucbccdarctio colebat':quta autq>argcnctnus nogenuitaurinu^:
fi bonu>
aliquvd
clariruoorcgniatqj qi 7auzeafubfccuta
c.O.ucdciiifti fi
diururnttae
adcandem ptiet felicita^ bicnt:ficut
famrnoicue:tta7phmi
tcm:curno mtellcctum cftodadeicl argcntinotauo cfculanoaurintippo
nondcoa.-^Siaurcmputarefunt dce: nerer.-Quid crgocratncccfTc^ppt
bec
faircmalictjnradcorumturbanon bdaranimtf co:pi8rcrccrnaranram
qucrerer1£onfidcratifi.n.offittJ8
deo dc^f turbacolere7 muocarc:quoa
rn dcarq; otum.qftcutuolucrim:$ neq?omscdmcoraai:necipfi potucx
fuaoptarioncfrnjccrut.inucniat
l"tpnt riit oib"buanisbdiaminutarifmgu"
flliquidquodabaliquodco preftari laticpdigcftia7deoemmutoe 7 figux
poftitbomiru
babcnti
vrutcmrbabcti loe^uidcxupolTctmagno
facilicp
co
fdtritatcm.O.utdoocmncuela mcrx pendiounadeafclitirascoctapfcrre:
curiouclammcrua
petcndtt
cettcum nccfolutnadbo%a
caplcnda
quif^ 9
^t" 019fecobieti 3rs q*ppc
ipfabcnc Im9:l'5nccp!addcpeUcnda malaquex
rccrcqjutucndiutrrusauctcrtbusdif rcrcr'.'/Zurcimcflctinuocada,pptcr
fimtae.Undeabeoq^grccc
ame di fefTos
diuafcflfonia:
proprer
boftce
vtusmomen
arrtebtinoe rradupffe dcpcllcnoos
diuapellonia.-^ppt
cgros
putauerunt.
S?fiuirtus
non
ntfiad mcdic"
Tapollo
refculapi"
i"abo
fimf:
ingeniofumpoflctucntre;q'd
op"erat Q^docflctgiidcpcriculo.-Hec
6sfpi^
dcotariopatrc:qut
catosiAi acutop neftsurfpiancj:
jgns cradicarct:
ncc
faccret:c6
bocpoff^pferre
feltctras^ dea
rubtgoSTnon
accedcrct
rogaft':
3ngcniofuquippeitafcifclicitatis
e. unafchcuatc
pnte7 rucnrc:
ut uelnul
UnJcct(i nopotuira nodtinatoco- b malacjrourcnr.ucl
facilUepcllcnt'.
Udcafclicitas:ut bocct conoliataoo "portrcmoquonurn dc diubu» vflis
QVARTVS

deabus
turtutei felidmctractam": umucrfaconfcrrc.-tcompcndio
face:
fi felicitaevmriadt prcmium:no
dca fdice.'O-ute.n.optat
aliquidproprer
fcddcioonocft.Siaucdeae: curno aliudg'utfeltjc
fiat.'£ur dertiq^
tatn
dicaf7lurtuteipfaconferrcqnd.dem ferobuictatedeep"totroanosprici
crvrutccokqfcliciuemagnacft.J pca;luculluscdeco"ltiajir;£uripi"e:o
mulusfclicccupiescondc auitareino
£>cfdacolcnco^dco^:quaa fc bufctcpldi
ponfl"imu5
ftrunrfTlec^p
uarroglouacur
collaram
eiTc
rotnaia tcraliquiddqeccteris
fuppltcauit:^'
oo nibil dcciTecfi bec adcflcr.Tl.-im 1
tpfcnccprtuarcj::ncc
utputitpoftca
q Uid crgoeq?pio ingcribnfiao 03ficciftbancdca,ppicia
110b:ct.U:
oarroiactatprdtarefcduibuf q*dergoromulusconfiiruir
romanis
futo:q:nofolucomcmcMt 6osquof dcosianurn:
toucj:marre:piciJ:
faunJ
coliopozteac a romame:uepct diat tybcrtnu:bcrculc7 fiquoealios.' Ut
q*dadquepertineat.OLm mbil,pddl q'dricustaciuaaddidirfaru:nu:ope:
inq*tbotaUcuius mcdicinomfozma^ folcm:lunam:uulcan5:luccm:7 quofx
qj nofa:i cjdficmedicua ignoareura q?aliosaddidirantcr quoectia^dc.ij
dicirnibil prodeftfciredcdcecfcuU' cloacinam fcltcirarc
ncglecta
.JUc q^d
pur.hncfcuBcdiuUtudmioptculari: numator Soe7 rordcasfmcifta.-^n
atq3itaignoics
cur ctdebcas
fuppli^ camfotremtanca
turbauidcrc
nopo
care.t>ocetaffirmataliafimtitudmc tuttfboftiliusccrtcrt^ deos7 ipcno
dicce:ntnobii aiueif^uiucoto ncicj uospauo:eatq3 patloicm.ppiciaooa
pclTe:fi
ignowd.faafit fabcnq*8
picx nonmtroducera:ftdeamiftamnofl*5
tonquierecto::a
quoquidutefilepcx autcolcrer:
pnrcqutppcfdtcirare
oia
tcrcpo!T;t:quc
adiuto:e aflfumcqucj pauo:7pallo:nottpropidatus
abfcc
diicem:qucm
oocto:em.£o
monullii dcrcc:fcd
pulfus
aiifVgcrcr.
Dctdc
qd
dubtii
elte
afTercna
itaeffc
unlecogni cbocquodiamromanumimpaium
tioitemdcop:fifciacquantquifq;6a bngelareq? crdicebat:7adbucncmo
uim7 facultate
acptatcmcuiufqjrei felititatcm
coUbat.'2lnio grandiusi
babeat.£j:codm potcrimueinquic piciy fdiciusfutt/Tlaqtwibtefl^va
fcircquctutufcpcadcdaduoca: atqj felicitasiubt
ucranoncratpictas.-Tbi
inuocare
debeamus
: ncfaciamue
uc ctasentmocraeftueraj:ucri6i cult":
mtmifolenm
optcmua
alibcroag-: nonculrua
falfotu^
tocdcozum
quot
o nfmpbisuinam.XDagna
fancutili demontomm.Sfd7
poftcaiar inde
tae.0.1119
nbuicgiasaget
fi vamo- ommnumerum
fdidtatcfufcepta:
ftrarcr:7l"i
uniiue^deumaquoeent magna
bdlomtnduiliuminfdidtao
ou boa:?oib"1
coleduooccrct/ fubfecutaeft. 2ln foitciuftceft indi"
gnatafclidtae:(p7 ramfcro7 nonad
t>cfclidtarcquaromam
multo^ bonoujnfedadcoiuumdum potius
ucncra
to:csdco»diunoncoluerimc inuirata
cft:utcumcacolcretur
prt'ax
bonoie
diuino:cum
proomnibueIV pus7doarina:? pauo:
7pallo:7fex
U rtitTiccrct.cap.
j^ciq. bria:7ccttranoitnuminacolcnoozo:
fedcrimina
colentium.J
2ldejrtremuj
f £d unnocagif:f<
Ubri7facra fi cumtnrbatndignifTima
tantadea
co^ vafut:7fdidtasdcac:cur colenda
uifaeffccur
nonuelilluftrtus
noipfaunaqcolctco'fhtuta
c:qpo(T} cetma
colebatur.J<liu9
crum faat<y
LJDfcK

edulica
cfcam
pbcat.£>cpauoze
ifaru prctcnnictcrcfrfumipfcunue
d.b:ct
paucnrununoupct:defpcqucucnit omntacolcrcf .llam ur aliaomittam
ucmlia:de ucluptarcuolupia:de
actu qucfurttinnumcrabiUa: codu:utoia
agcno:ia:dc fhmurquibusadntmid ffdcrap.tc9IOUIB e(Tc:7
omniautuete
BCCU bd ipeilifcdca
fhmfanourt'.Strc arqjronalcoanimaebabcre:7 to finc
nuadeafir ftrcnuumfacienoo.Tlumc conrroucrfiadeoeefle:nouidctymr'
ria quenumerarc ooccat.£amenaq tosnoncolaiu:cpmulri3 edesnon co
eancre.
3pfcfa 7deusconfue pbeoo ftruat:arae non(latuant:quaetame
confiUa:
7 dcafcntiafentcnriae
infpr pauciflunia ffde^ftatucndas cepux
ranoo.3pfc dcaiuucraa
qucpoitprcx tauemnt 7 figilLuimfachtixandu.Si
tejsaragcdpiattuucmlisctansejco:' igtcurirafcunr quindfigillari^colut":
dia.3pfc
fir foztuna
barbata:qadttof nonmcruur paucieplacatiotorocclo
barbamdu.nquosbor.orare uolu«' iratouiuere.3i autftcllaeomeideo
rinut bocqtwkaiq^numefaltcmaf" coluittq: i toucfuntqul coluraftocd
culudcu:ucl
abjibabarbaco:
tauta pendio
poiTcn
t millo unooib*fuppli
nobisnodaturuelceite nonfoztuna: care.Sic eim ncmo uafcerct':cd i (Uo
fjqtbarbas barbaroberfoztuntunt unoomnibuBlupplicar£t':nco
cdtem
norninarcnt.3pfc
mtugatuio
deocon ncrcfporiueLyculnaquibufdiiufta
mgesmngat:7cum
uirginiu>ro:i50^ irafccndicatlliaqut prctermilTi
cHcc
nafoluituripfcinuoccrur:7
dcauirgt multonumerofiue
prcberet':
prcfrim
ncnfisuocctur.^pfc
fit mutBmuaucl cumcisdcfupcrnafcdcfulgcnnbue:
tutumiisrquieftapudgrccospriap" turpi nudiratcditlcnrusprcpcmcrct'
ftnonpudct. "becomniaquedtn:i 7prupus.
quecunc^non dip: non cnim omnia
diccndaarbitratusfumtbiomnced^ t>- opionecoii:ddeiiaia;mudi:7
dmp lu uitU8iuppircr:ftuc
fmt ut d/ modumcdp*dt eflepucavunr.ppuu
di uolutotatftap_
tcsaus:fiucuirrux
tcs oiis:rtcuEos uidcrur quibus 013
placereflemudiarumii.O.uefniaucx q Uid^illudnodcbctmoucacu
lut magno^.multorcp ooctozum L tos boiest qualcfnicpboies;
"bccfi icafunnqoquakfu nodaucri Tlo"eimadboctngcnq op' eqxellmx
qaeroquidpcrdcrcnt fi unumdcum ru: urdcpofiroftudiocontennonisae
colcrent
pmdcntiozc
copcirdio.^Oiuid tcndac:ft
muiidiaiusdeusc:eiq?
aio
er.imauecontcmncret:cumipfecole munduaut cozp^ e:ut ficumimanial
remrfSi aotmctumdufuir.neprcta conltaii9 cr aio?cc>jpo:c:arq3
iftc6s
miflcfiuencglcctc
pattesefusirafcc- e finuequida^narurcmfeipoptinca
rc»if:ndcrgo
utuoluruelututtfaiari'' ou:uccrtpftusaiaquauiutficaf
tora
tis bcctota uita equccontiet omnea ifta molcs:uireatq?aiecunctozumui
dcosquafifuasvtutceuel mbraucl ucnniipro cuiufqanjfccntiofo:rcfux
partes:fcd fiwmqueq3parebetuita marmir:mbiloioronancrcpotcftq6
a cetcrisfcparatatfiprer altcratrafci non fit parsdd. <luod fi ira c:quid
altcrapoct aliaplacari:alia
cocitari. nduidcatcpca
ipictas
7 irrcltgiofitas
3t autduimr ornafimulid erorum confequanut q6calcavitqTcp
ptt dci
ipfamiotwpotuifTe
offendift partcs alat:? iriommanimantcccadcnoo
ciusnonctiamfigillahmmtnutatiq? p.6dciuuddctVTlo
looiadicq polTiir
cclcrcnc:rtulted:.
TluiU quippcca^ occurrcre
cogitarttibus
: dtd autem
QVARTVS

fmeucrccundia
nonpolTuot. l>bit.ue
pugnarc:?fmirimosquietos
nallaq?inmriafacicntca
ad dilatidu
£>ebiequifolararionabilia
aun- rcgndbcllofpontanco^puocarc.-1
p(i
tia partcseftcuniusdciaflcnu.c.ip. ncfiiufcnnunt app:obo7lauoo.

3tt congrua
t bonislariusuellc:c
f 3 aotfolaaialuroitalia: ficur
iucboica
ptes
detcecdrcndut:
rtouideoquideft cotuemitdoae 6e: u 3dcantergone
fotteftptmeat
qiiobcftuaabeiuepnb*fcparct
: fcd aduirosbonosgaudedc:gni
obluxtanquidopuee,'£>c
ipo rdnali Uticudie.3nt'qutta9
ei"5
co;pcuq*bus
auntcid ebote:quidinfeltctus
crcdi tuflabcllagcfhfut rcgniiadiuuituc
pot:q>
dctpteuapularccnpueruapu crcfccrct.qo
urieppuocflcrrftqutcei
lat.'3avoparwedetfierilafciuae:ini mfliriafinirimozum
cdtrak bcltuin
quasiptas.-aicp
oiodanabrcs
q'ofcrx gcrinulla,puoca:ct
iniuzta:
acfdiciox
repollcnmfid.,prfu8mfamt.^poftrco ribueftcrcbuebumaiuootarcgnap
c|diralat ao i quib"nd colit':cua fu ua cflcnt coco:diuicintrarclcrantta.t
teparrib"
nocolaifrReftat
ergoutdi itadTentinmfloo
rcgna
pluriageriiJ
catomedcoa
fuasb:"c
utta9:Tibt
que' ut1'unt
i urbcoomue
pluricciututn.
q?utud:nulld
coweflcpreciuufcp:
f> l^romdebclligcrare
i p.oom(ri9
gcti^
oncacolcnooBiq
cognofct7colipnt: busdilatarc
zgnu'.maruidct'
fclidtaf:
q:tamultifunt:uc
omenonpottinr. bdia
necefluas
. Sj quia
peius
cfier:
"QLUOI:
iuppiterqzrq: prcfidct: ipfu^ Utfniuriofiiuftionbuodnaref:td no
creoo
abciaputaripftituifte
rcguunt tcdgruc
di cciftafcltcitao.
Sj procul
uclauplTezomand.tlafi boctpfeno dubiofelicitaem.iio:c uicim bonu^
fccitquealuideum opustammagna b:"cconco:dc:q'
utcinu^maltlfbiuga:
potuKtc aggrcdicrcdarurcu omsoc bclLwtcm. 2DaldUOta funroprarc
cupatifiruoflicqs i o^ib"fprr^s:ncc babcrcqucmodczie uelqucmrime^
alrcrirruatin aItcnuo. as:utpoflucflequctnuincas.Si erx
go iulb gcrenoobcllanon impia110
intquaromam impcHumta^irugna
terafcnbi:cii
l'iucuoltitdcaeuicroi
j acqutrerc
poruerunt
: nunqutd
tancp
(pfabutcnegocio
fola lafficcrct.cap. altquadeacolcndacftciscnaminqui
taealicna.^ZDultum
cntmadtftajU^
titudmcmimpcrqeamcooperatam
A "Regeigtfdeo?»
rgnfiboiuj po uidcmusqucfaciebat imuriofoe: ut
tuui propagari7 augcri.t>tc cflentcujquibuemftabcllagcreref:
pmuqrocurn ccipfuregnualq'e6s i augercrur
impcrium.
£ur autcm
i
e.'£ur.n.ndita fic fi utao:i.idcacft/ mtquicas
dcanonfir uclejcrernarum
llur quidipfoicucitt baccaopuecrt genriumtfipauozt pallo:7febri9dq
l"iuictozia
faucat
fitq*propiria: 7 fJp romaiucfle
mcrucrunt
.-"
"bis igirur
eatadilloequos uult cflc utctozce' du.ibno: td cit alicna iniqatrarci
"bacdcafaiKntc7^>piria:ctioucua-' dcauicrona: dutn bellozumcaufas
cantct aliudagcntc:q gctesn fb"dtrc iniquttaeqccirat:
uiao:ia cadcmbel-
rcmlcret^OLuc
rcgnan cedcret.'
2ln la fcUcitcr
rcrmmat:cria5
feriatotouc
fo:re
nondifplicet
bonts
imqlTim
aim creutr
impcnum
. O.uae
ei,bicgrcs
tupplterbabcrer:
curtiea.quepoflfcnt nioccofingut.-f?
dcilloro rcgcfcculo
bnficiaciuepucaridq bmur.dtjuoca rd y mittar:nouicro:ii:qucnulla 05
tur:dqcolunt':ipf{,p fuisparribuain ftantiae:fedwgdd fuoi faoatumce
uocanf it>abcrctbicaotetillcaliqui qucuolucrvr.cuiusconfiUd occukum
ptcm:fircgnutnctiatnipfcappcllaref eepst:intquum tlTenonpdr.TUmfi
ftcutappcllafilla uicto:ia:autfi «gno uictouadcac:curn de*e7 tziumpb'*:
muri*ciouiercur
ni uictoiiamunua i utctozie
lungifuclmancue
uclfni
eiusbearV<16,pfccto
bxf'>fl nonlax uclfiiiue.-Xaliac^ppc
iftt dcdqsopia
ptsincapitotio:f5
vusrejcregui do' ti funnqualia
fi poctcfmgcrctrarq?
a
mmugdriaiiriacogiiolccYatqj
colcf. nobisrjragitarcnt':rcTpondcrcr
ilti n
dcndaeffefigmtapoctar:nonucns
O.uidfacrit:g>romaniomnibus artnbucnda numibue:-?
tnfdpfinon
rcbusi ommb*moribusdcosfingu ridebant:cumulia ddiramoiranon
ke deputantce
edequieristc^tra
po:x apudpoetfte
lcgcbat:fcd
i tcmplisco
tatncffcuolucruw.cap.jrri. lcbant.3ouc igicurdcoib0rogarcnt:
ciunitmmofuppltcarent. Tlon cnim
m 3ro:aprplurimo:cp
cJ6osfut ,f mififfetuicto:Ljm:AdcacffctIt' illo
glbsfmghs
rcbua
t penc
fingu rcge
7poflfet
7audcrct
refitere:
t fua
Lemorlb"amibucrct:uocaueratdel poriusfacc
rcuolunratcrm
agcnottarqu*adagcnduc.rritjrcc:dc
amfhmulaqucadagcitdtiultra mo^ 5cliritatc7fo:tuna4 dcasputgC
dumfhmubrct: dcatnmtutiamqoe quararioncfeccrndc.cap.png.
prcrc:modunonmouncnac fJ«t bo
mincut ait pomponiue
marcvdu:td q UidOfifdintaadcacft' f de
enimisdcfidiofdi iructucfii:dcam accfpit:arajmcruir:racra
eico
ftrenuaqucfacerctftrcnuu."btewb1* gruapcrfoluca funt. 3pfacrgo fola
dqe7 deabus pubhcafacrafaccrcfu colemurhbictumipfaclTcrquidbo'(
fccperunr.
Outcri turo appellantes
q nonclTcr.-Scdquidfibtuulr: cpt fot
faccretquicmm:cu cdemhzetcf poz run.idcaptitaturt colirur.-?lnaltod
tamcollmampubliceilla fufnpezno eftfdidtasraliud
foztuna^<luia font
lumint.Uc^ mdictufiiit animiCqVri: napotdtdTe7mala:fdiritas autem
anponuaitaftgntficaru
i:tf<\ tllam fi malafucricfdicitas
nonerit.£crrc
turbamcolcrepfeuoarcnnoplic 60 omncsdcosucriufq?fejnisfi 7 fqoij
ro fcddcmonio^cpqctebzcit pofTc;" babcnnnonnift bonoecxifhmarcde
cidquauocatucrus
mcdicud
dicce: bcmus.t>oc
platodicinbocali)pbi
dtfcite
anteqtnutisfii 7 butlfe
codc:' lofopbuboc
ejxcUetes
reip.ppropqj
t tuemcaa
rcquie
aiab"*
ucftria^ rccto:ce.
-Qnocrgo
dca
fo:runa
aU^
oo bonacali^oo maLa:3n fo:reqn
2lii fi iou/sfomapotcftaa
erctiam malacdcanoc: f^inmaligno
dcmo
uicto:wda debucrirctfftiaa.ca.prij. ncmrcpenre conumuur.'-Clttotfunt
crgodcetftc/profecto
quotquotfunt
a Tlfoztednt^deloictouaiup boicafozrunatuboc ebocfo:tDC.Tla
ptccrmtttaKarq?
fllatang'rcgi cufmr7 alqplurimifimul:bocc uno
dco^obtepisadquostuffcritiiciat: rcmpo:cmalcfo:runc:nunquid fiip
7i co?2ptcconfidar.J"boc
ucred:non fa effet:fimuli bonacflcti mala:
dcilloiouequcdcomregep fuaopi bis aliud: tlUsaliudi Sn ilU quc
^VARTVS

dcaefcmper
cftbonai 3pfeecrgofe fo:runa
locaj:
1mutafclicitas.
£t ad
Iicua9'£uradbibennu dtuerfanoia' quidaliudnifi ut bomiiusrectcuiue
fcd7bocfcrendum cft.folctcij 7uru rcnoricurarcnciconcikatalibi fo:ru'
rcadiacrfisnoibusappcllari.Omid na: qucilloefincullis bonismertna
diuerl'cedc9:dtvfeare:diucrfa facra/ faccretfozrimatoa.ic cem fi fo:cuna
£ftcaufatnqumnt:q:fclu:ica9
illac: loqutcur:non
falccm
maliczibus
: lcd
quatnbotbabetprcodmrib*mettis. uiriapotiusloqucrecur:uc
nonipcq
joztuna
ucroqucd: bona
: fincullo fimulacru5
dedicauerunt
putarentur
cpmicmemoffoztuituacaditboi' tantummiraculummuliebrilecaata
bua7 boiH97maltsmnde eruunfo:' refinplTe.
tunartoutur.OLuomooo ergoboita
citquefmcullo iudtcioucnic7 adbo Ocuirrute7 fidcquaopagantrcx
noe7 admaloe.-'Ucquidaut colitar plis7 facriebonorauci unt:prctmit-
q icacccac:patTt5 1quollibccicurree: tcntcaaliabona:quc fimilircr colcda
ut fuoecultozcs plcf q?prctcrcar: 7 fucruncftrectealqediuinuastribuc'
fuia contcmproabus bcrcat.^utfi a
luJdpfiduntcultoKe cius: utabilla
uidcancur 7 amcnt':iim mcritafcqt': U Jrrurcquoq?dcafcccpt:qqdc
n foztiuruucic.Ubi ecrgodnTmmo tl fidcauc: mthafueatpfcrcda.
U fouiine.-Ubi
citq6afoituitiscnjj £ t nucqzdcanc fj oonudci: ipaab
nomcnaccepit.JTlibil
cnimpi-odcfte" illo ipctrcf:aquofolodaripdt: 7 ois
emcolr.fifoztuna
e.St c.ure
fuoacul falfof dcof turbauancfca c.£5 co:T
tcnea
difccrtuc
utprofu:fo:cuna
noe. fidcadcacruiuac:i accepu
et ipatex
2ln 7 ipl"a5quouolucriclupprermic pld7 alta:.-1Qua cjiqapruJct agno'
nr.y£olat'crgoipfefolus.Tlo cij pot fcicbitac^ilUfeipfiifacit.Ufi aotfd
ciiubenri7 camquouolucrumittcri urilli qdfit fidce:cui"pmu7 ma^iu^
fo:cuua
rcfiftcrc.^uc
ccrre
ipfam
m& oifcuu
e:uti ucfcrcdat'
deo.J
£>jcur
licotannquinoluntbabcre fi fuffecerat
uirt"»v
TloiKibi e7fides^
buepofludea
fclicuas
inuitaii. -Qiiqdcv.uici quattuo:fpcsdtftrt"

Dcfo:tunamulicbri.cap.
p t'ozrituuiK.r:tep.
acii; £r qtniftc fingtie
fpc8fuae ' biitii ptib" iuttiticftdcecft:
C 3ntumfanebuicuclutuninu mapn. ^ Ijcu apudnos becq'ciiq3
rntnitribuunt:quodfo:runj. t fcimusc^Jftcy luft0q; fiideutuu.S^
uocant:utfimalac^dus quoda ma illosrniro:appcrio; .-smftitudisdcox
rronisdcdicatum cft7 nppellarume rd:fi fidcadcae: quarcalijetamftis
fottunamuliebris:ena5locatumclTc dcab°tiuiii fearut: prmittcoocae4
memozte cdmedarinc:
atq?dijruTcno b"fiinirrcdioiaraedcdicarcpoiuc
fcmcl:fcd
iccniquodcamritcmairo' runu^uricgaria dcaecri mcruicicuj
ncdcdicaucrint.
Ooiodcjdem fi uero ciuanoicnonulltroanipricipcs
non
fit:mirarinoanonopotcet.
Tloncirn puamgfiamcepatint^ £ur deiq?fotx
malignfadcmombus
cttatnficditfvci ntuoodcanoe:queaffuitmutiocum
Ueftr"allcrc:quo:u
marUBatq?uerfu dcjrrcra
pozrc^it
mftammae:
q alfuit
tiasbincpottuoifttaducrtcrc
debue^ curtiocumfepparriaui abruptam
rot y illadealocuta
cft:quefouuim tcrramprccipiie
dcdiKq affuicdccio
acridir:
nonqucmcnrie
uctiir. patritdoio filio cumproejceroni
fc uoucrut^Sitn bfeoibusuerame' narcrconfcrrct bocparcnntuscma
r u fouuuoo:urimooono agilf.CLua cultoiibuafuie:utcvsjngciofifilq na-
rc prudcnria:qu.ire
fjpierianiillarm' fccrcnturquidopuseratpturictibuf
rctnumlocamerueruntfJlnqzinoie tnuocarc ludnatcafi ndecc
fclidtae:n
geneuliipfiusvtutts ormcoltirVSic folubri parcrcnt:fedct bono9."O.uid
ergopofleti iwmedcuecoli.cui*ptcf nccclfe cratoptdcecdmdarc nalccrcf:
ccttdqptirant.Scdm illa unavctite dcouagitanouagientce:dcecuntnc ia
7 fidcseftT pudidda:q"tn ejrtram e' ccnrcerdcc rurmrufugcnrea.dco flatix
dtbun,pp;salrariamcrucrut.t>a0 de ItttoltarcG:dccjdconcatlcutco: abeo
86 rion ucricae:fcd uanitae fcctt. ne abcunccs:dcemcnri:ut bona bzent
mtc:dco uoliino 7 dec uoluncur bda
Oz uitumnon mrelligcntes dcum uellendqe cdtugalibuo: ut bnptugax
uirtutc: faltcm fcltdtatedcbucrunt rctidtjsagreftibud:utfructusubcrri
clTcconrciui.capitulum
utgeftmum moeapcrec:7
majcimc
ipfi diucfruc
primum. tcfc:marri7 belloeucbnbclligerarcc
decutctoac ut uinccrenc: dco bonori
b £c cimum dn'mocrafur. non ut bonorarcnt:dce pccunic ut pccuio
ipfcdecfiit. Ucruntameubil fi cflcnt:deo
cfculano
7 filtoetiisarg^
^tus7 fdidtaerquid
aliudqucritur; tto utbcrentcrcaargentcaq?
pccunix
O.uideifufftdccuiuirt" fclidtafq?n nta.Tia16patremargcntiniifcutonti
fuffictt.yOmnia
cfppe
agenda coplccti pofuerut:quuprtuecrcapccuniain
tur vrus:omm
aopranda
fclictras.Si ufuefTcccpit.-poft
argcntea.
IDiro:
tuppirerurbccdarctio colebat':
quia autg>argcnttnusno genuitaurinu^:
fi bcmtt)aliquidebtimoo rcgniatqj qi 7 auzea
fubfccata
c.O.ucdcuifti fi
diururnirae
adcandcm
pttetfelicita-' bicnr:fuut facurno
touc:ita7primi
tcm:curnomtellccrum cftodadci ce argcnhno7auocfculano aunniippo
nondcoe.^Siaurcmputarefunt dcc: ncret.-Q.uid
crgocratnacflc^pptbcc
falrcmalic tanradcorumrurba nort boafanimi tco.-pte
Tc^tcrna
ranram
qucrcrer.^onfidcratis.n.ofFicqs
dco deo^rurbacolere7 inuocare:
quoa
rri darq* oium.qlicut ooluerunt$ neq?omscdmcoraui:nccipfi pocucx
fuaopiarioncfmjccrur.mucniicft pnc nic oib°buanteboiaminutatifingu-
aliquidquodabaliquodco prcdari Iatiq3digcftia7deoamtnutoe
7figu^
poftiibomini
babcnti
vtutcm:babeti loe,puide:c5
pofTct
magno
faciliqj
co
feItdtarcm.O.utd
ooctrineuclamcr^ pcndtounadeafdiciraecoctapfcrrc:
curiouelamincruapeccndu
cer.cum nccfoUun
adbo%a
capienda
quifq^9
$C oiafecobfct.'21req*ppe
ipfabcnc Itu9:l'5nccpt
addcpellcnda
malaquc-
rcctcq?uiucndi
mitusa uctcrtbusdtf rcrct*.'£ur cimcflTct
inuocada.ppter
finitae.Undcabeoiygrccc areted: fclfoediuafcfTor.ia:propterboftcs
Vtus:nomen arrtslattnoerradurifTc depellcnooe diuapelloru'a:,ppt
cgros
putauerunt.S?fi uirtusnonntftad mcdtc" fapollofefculapi"
Tabo ftmr:
ingeniofum po(Tet
ucntre:q*d
op°crat q>do cHet gridcpcnculufTlec
6sfpt^
dcotattopatrcrqutcacosideacutop nefigut fplaftqragris
cradicarcr:
nec
faccrcncu
bocpo(T>
pferrefeltcitas/ dearubigoKnonaccedcrct
rogazt":
3ngeniofu
quippe
nafcifcliatatise. unafelidtatc
pntei tucmc:m
ud nul
Undcctu 116
potuttanodunatofo- lamala
cjrourcnfrud
facillic
pcllcnt'.
Udcafdicitae:ucbocciconciliata
oo "poftrcmoquonumdc duabueiftis
QVARTVS

dcabus wrtutc 7 feUcttatctractam": facez


fi fclicitaovturigcftprcmiummd
dca felice/O.ui8.n.optataliquidproprer
feddd oonacft.Si aatdcac: curno aliudy ut fchj:fiac.'£ur dcrtiqj»m
dicaf7turrtue
ipfaconfcrrcqncjdem fcrobuictateda p"tot rdanosprid
ei vrutccdfcqfeltdUQtrugtucft.J pca:luculluocdecdftioitt:£uripfe:o
mutusfclicccupieecondc auiratc:no
£>cfa"4
colcnoop
dco^:quaafe buk ttplopotifTimu5
ftrunt^Tlec^pp
uarroglo:taturcolUramelTcromdia tcr aliquiddqaccrcrisfupplicauir.q^'
cap.tfij. 00 mbJdcclTet fi becadcflci.Tlam
T
tpfcitecptius rcp:nccucputatpoftca
q Uid crgoe<yp:otngcri
bnficto 6sfi«:fi bancdca.ppicid
110bfct.U:
uarrouccacprcltarcfcduibuf qdergoromulusconftituitromants
fuio:q:nofolucomemc^at 603quof dcoeunum:ioue5:marte:picu:fauml
coli opo:rcata romanis: ue^ et dicic tfbenfiu:bcrculc7 fiquos alios i Ut
cjdad quepcrrmeat.OLifi mbil,pdcft q'dricustattusaddidit faru:nu:ope:
incjt botalicuiusmcdtanomfo:mi - folcm:luium:uulcano:luccm:7 quofx
q?nofTe:7 qd lu medicue ignoarctr^ qj aliosaddidic:inrcr
quoectu; dca;
dictcnibil prodcltfciredcacecfcuU^ cloadnam fcUcicatc
ncgUcta.-'
Ut d.4
pmifinefctas cdualitudimoptculart: numatot 6097tot dca9fineifa&n
atq3itatgnotcs
cur ctdcbcas
fuppU' camfo:rcintatttacurba
uidcrc
ndpo
care.lDocctalfirmacaliafimtitudmc tuitfboftitiu9ccrtcrepdeo97 ipcno
dicc&:ninobnmue:f;uiucoio ncicj uospauoteatq?pallozcm ^piciaooa
polTe:fi
ignou^
cjfoa
fitfabcn
cjspicx nonintroducercnfi
deam tftam
noflf^
tor:quu>rcao::aquoquidutefilcpc^ autcolcrcr:pnrcquippcfelidcate
oia
rcrepolfitiqocadiutoze
alTumcqucj pauoz7 pallo:nortpropicutusab.cc
dticemrqucm oocto:cm.£omdnulti derer.kdpulfusaufi-gcrct.
£>cidc
q*dl
dubidcik aflerene
icaetfcunlccogni ebocquodiamromarwm impcium
tionemdcoprfifciafquamquifqj6a longclatcqjcrefcebat:
7adbucncmo
uim7 facultate
acptatemcuiufqjrci felicitatcm
cokbat.'2lti
t<5grandiue
i
babcat.£j:cocirn
potcrimua
itiquic pid^ felidus
futt.yTla
qiioibteff^va
fdrcquicuiufq;
cadcnaduoca:
arqj felicitaaiubi
ucranoncratputas:"p>i
inuocare
debeamus:
ncfacumusuc ctaaenimocraeftueraj:ueri6i cult":
mimifot«:nt:7
optcmua
aItbero
a^: nonculruB
falfom^
tocdco:um
quoc
Dnympbisuinum.IOagna
faneutiU demomo:um.Srd7
poftcaia^rmde
ue.Ciuionbuicgiasagctfivamd- o:umnumcrum
felidtate
fufccpta:
|trarcr:7huniiuqr dcumaquoccnt magnabcllommduiliuminfeltdtad
oiabda:7oib"colcdiiooccrct.' fubfecuta
eft. 3ln fo:tetoftccfl indi"
gnatafdicitae:^7 tamfcro7 nonad
Jbcfcliatatcquaromani
mulrop bono:cm
fcdadc^ntumclum
potius
ucncrato:cs
dco^diunoncolucrunt muitata
cffcut
cumcacolcretur
pria^
bono:e
diuino:cum
proomnibue
fox pue7doarina:?
pauoz
7pallo:7fcx
Ufutficcrct.cap.j^oq. bria:7cetera
nonnumtnacolcnooio:
fcdcrimina
colentiumt
2ldep-emu^
f £d unnucagitiftlibri 7 facra fi cumtttrbaiitdigntflima
tanradea
co£vafut;7fdidtasdcacrcur colcnda
uifaefccurnonuclilluftnua
noipfaunaqcolet'
cdftituu
c:qpolTj cetma
cokbatur.JO.ui9
cnimfcraty
LIBEL

rcq; interdcosconfcntesrquos dicut clt.Scdipftcttamquinon ccfTcr.mt


irt confilmmlouisadbibcri:nccinter ioui:profccto cedcrcnt
fdiritarirqilltf
dcosquosfclccros uocantfclicicaf
co regcmfcccratioucj.3ut ftn ccdcret:
ftituraeft:utremplumaliquodtifk' no id cor,tcmpruciusfaccrciu: fj q1in
rct:quodi lori fublimtrate7 opcris oomofeUdtattsutobfcunia mallct:
digmtate prccnu'nercr.J£ur
cnimnon qpfineilla in lods proprqecminere.
aliquidmcliuscpipfi ioui.JTUj neqj 3ta dcafcliatatcin loco amplifTtmo
«tiajiow regrtumnifi felidraededit: i ccluiTimo conftimra:difccrcntciuca
ft tatnencumrcgnarctfcli£fiw:7pox ondcomntsbomuoripctcndum dT^
rio:dl felidtae
regno.Tlcmo
cnijdux aunliuv2tcd ipfafuadcnte
natura:
bi'ratfadleuwemriborm'ncm4
ncat alto:umdeozutnfupcrfluamulcttudi'
fefieriregemrnullue
auteminumftut ncdcrclicta
colcrcfunafelicitae: uni
quifenolireflefeUrcm.
3pfi ergodij fupplicareturrunioa
tcmplumfarquc^
fi peraugurta
uelquolibet
mooocof tarctu:aduibuaquifcltcce
ccucllet:
poltcconfultputancdebacreconfux quommefTec
ncmoq*ttolkt: atq?ita
lercncuratrumucUcntfielicttati
bco ipfaafcipfi»
peterjefiqiic
aboJb*petc^
ccderc:fi
foztcalioiumedibusuf alta batf.O.uiscimaliquidabaliquodco
ribus135
futltctlocusoaupatusiubi nififclicuate
ucliracdp.
c:uelquodad
cdcs
nuioz
arq?
rubliinioifclidratico fdidtatem
epftiat
p.rifKrc'ib:oinde
fi
ftrucreturieria;ipfeluppitercedcrct: fdictraebcti pfatecomquo bomirtc
*it if futnuertiamcolliacapitolinifc fit:bcraucfi dcae:qtandcitultidacft
liarasf oriusobtineret.Tloncntm flbahquoel dcopctcre:
quapofits3
quifpiam rdiftcrctfelidtatuniTt
quod fdpfaipetrare.'t)anc
ergofupcrdeof
ficrin pcteft:quieeuelletinfeU]c.Tlul cetoosbonorareetloddignitatcdex
lo moomnino fi confulercturfaccrct bacrunr.Sicuteimapudipfoelcgif:
iuppitcrq6 cifeccruut
rrcsdq:mare: romaniuetcres
ncfnoquefumanom
tcrm!nu8:7tuucnraeiqutmaio:i 7 re cui nocturnafulmmatribucbatcolux
gifuonullomoooccderc
bcouolue' erotmagieyioue:adquediurnaful
rutir.Tla^ficutbabenteo^lirtcrecuj miaperrincbant.
Scdpoftq^iouitcx
rc?tarquinioscapiroUum
fabrfcare pttiinfigniac(ubKc
coftructii
e.-^ptct
ucllcncuqjlociiquicidignioaptioq? cdtsdignitatlficadeumulritooocd''
uidebafadqsalqsccrncret poccupa-' flutftw uijcmuctiiamrqftimanino'
cum:naudeealiqdcotradcocfacere mcq6audirciari ponfc falrckgifTc
arbirumrtcrcdcnsCOB ranronumiru mcmicrir.Stautfelidtasdean e:qin
fuoq?ptindpiuoluntatccdTuros:qt qo uccetnunuecda:tllc60qrat':q*
muln erantilltc ubtcapirolidcdftitu^ cadarepofTic?dcor;falfor mulritu
rumcft:perauguriutn
qucftuiturru^ oon.^narcUnquaf:
quaftulcorboty
coccdoc
locumuclkntiouiratq?
ipfti nu mulcituoo
uanafcctaf:ooadd dc--
dcccdereioms
uolumintpretcrtllos oefibtfadens:7
ip; cuiusea odafut
quoscomemoaiitmartcm: terminu: obftinatioc
fupcrbe
uoliJtan'9
olfenx
iuuctitante:atq5
io capitolidita con'' dens.Siccimcarere
nonpoctfcUcica
ftrucni cft:uteriamtfti treeint" eflent rc:q ranq^dcafclidratecolit: 7 dcum
tamobfcuns fignis:utbocut)c
boies dato:cmfcltdrans
:clmqiur:ftcutca:e
ooctiffimifdrent.Tlullomoigiffeli^ ndpdtfame:q panepictulingtr:7 ab
titatemioppiter ipfccorcrtcret:
ficut boicqluemtnbetnonpetir.libetau
e tcrmino:mari«: iuucntantecotept* K co:umrarioncs
confiderare.
QVARTVS

Ouararionc
dcfcndant
pag.ini:<p dartfelidtatc.3pfc
crgoqra^:ipecola
mterdcoscoUncipfaoonaduuru. tur.t fufficir."Rcpudut'ftrepitua
irnk
rabiliumdeomo£.:iltino
fulficutbic
dcua:cmnofutficitmunusaus. JAi
iq*oc
mat'o:c9
ruof in^nonfuffiaatadcolendum
dcua
infipuccs
fuiltccredcndum
c:ut datorfd:ctratta:cui
nonfuffidcadac'
becncfcimmancra
diuiaeendcos^ opicndum ipfafdiotas.Cuiaiicfufft
S5qthfciebat
neinitalia:mfialiquo dt:ndci$betbomoquidapli"opiate
dcoUrji.te c6ccdt:qtjO£
dcop noia 6bcat:fcruict
uni60datoufelicuanf.
n iueictut.cap
repnoib"appdUbac Tlo"etpfequlnoianc ioucm.Tlafi cu
deod quasabciafcnaebanc
darualt/ dato:e fdicitarid
agnofcerec:n
uciq^9
quauocabuU indertcaemca
: ficuta liu udaliaaquodarcffcliciras noie
bcllobdlonanucupaucruntn bellu: ipfiusfcliarat
.3tnquirercr:
rtccp
ipm
Cicut
aciwiscunina n5cima:ficut
afe ioacmcocanrts inmrqo coledii
puta-
geub" fcgenanofegcte^icur
apomia rer.3ftcalicaadfadultaroupof: illc
pomoita
116pomu:fioit
abobus
bo- pumpulcbu
ipudic"
amato
7rapco*
boni no boui:aut cc:cctiulla uocabu
li dcclinatione
ficutresipenoianf:
ut £>e
ludisfccnida
: quosfibidtjcc-
pccunudiccai dcaq dat pccunii:no lebrariafuia culcortbua
oio pccuma
deaipfapiuatacjta uir
tm3qdacumutc:bono:q boiio«:cd
co:duqconco:duin:utcio:ia
q uicco f £d fmgcbat
becbomcrusatt
namdac.3ca iquiimtoi fclicuasdca rulliue:7bumanaaddeodtraf
di noillaq dat :;3nutncillud aoedif fcrcbat:dmma malUmadnos.DOcrt
aquofcUctcaa
d.u'.3llanobiszcddix todifpticuir
uirograuidiuutozum
cu
tarocanulro
faotiuaaequoium co: minum poetaconfiictoz.
£urergolax
nonmmisobdunuc
perluadebunus di fccniaubtbecdicaranf:caiuitant:
fo:taiTc
quoduolttmua. flcrit3iitur:dco:uin
bonotibusc)cbix
bcror.imcr res diuinas a ooaiftimis
£>cunotmcolcoo
dco:c(
lj itomie conCcribuncw.^bicgxlamat
dcero:fi
igno:cf
:tnfcUawnd
datocelcnatur. contnligmcnca
poetarum:
fcdcdtri
tnflinttamato:utn.3nnon crclamax
rcntTilluqutdnosfecimus
-J3pft dq
iftafuiabonoubas
ccbibcnda
ftagita
noinfiabaltquodeodaiipoiTc ucrurrcrarroatcr
impcrarunr
: cladcm
fcliciracc:i
bocfcnfcrunt
boiesrq
tai niftficretprcnundaruitnquia
ncglcc
multoG colcbjnt
dcoa:
mquib"11jSj tuj cftaliqutd
fcumltime
uindica^c:
cof rcgciouc;quta
nomeetuea quo quiaid quodncglcaum
fucratfacni
darcffclicuaa
ignorabat:7
tndeipiuf eftpbcatoa
fecflemonftrajunt.^nta
rcinoicquacrcdcbic
abtllodaru015 co:umcommcmozatur
utrtuKa7 mi
eppdlarc
uolucrimr.
Saciscrgotndi rartda
facra
quoddtcam.
Tirobtino
can
t nec
abtpfoiooedaripoilcfclici- rui"h'co
romano
patrifamiltas
dicru
in
rarequamiamcolebanrfcd
utiqj ab eftin fomrtqsucin fcnatuniitiazer.ut
illoqoem
noictpfius
colcndii
clTccot ludiromant inllauraretur:qu3d
p:io
fcbanc.
£onfinno
pro:fas
aquodam eoium dicinquodam fcclcra
to: qui
dcoqacm
acfcicbat
: t coacrediduTc populo
fpeccatue
adfupplidum
dud
LTBEft-

mfluocft:nnmibue uidchcpludisbi Scdiduvo pgrucrccfoitatib"q6 ba^


laritattmqucrcnribus-.triftc
difplicux bcataliqaaCupuacua:aUquactq ob-
ffletimperium.£umergoille
qutfd' ftiuppftsnolTe.
£>cfupuacuis
116ma
no comonituserat:poftera
dietuil4 gnacae.Solctcinwauiriopcritio
faccrcnoitaufuedTct:fccunda nocte dici:fupflua nonnoceutO.ucliiraut
boddemrurfuafeueriusimperatuj illa q,pbt ain mulritudinenocct^"bcc
e-.amiftr
filiii qutanonfccit:rcrtianoc tnqottmocedcoebercule:tfculapm:
tedutiieboi:q>maio:eipcna(i non caftozemipolluccm.lbrodtfcij
aoocx
faccrctirnimncrct.
£o ct ficnoaudet: ri9 cpboicsfiwrint:7bumanacondi-
fnmorbdinddit acret boirilnlcm. noncdcfccci
inr.Ouidaliudy d.eop
Xutn vocj:amicopfniaad magzat* quifint dq: nobebantduitatcsucra
remdctulir:arqjm Ucrfca
allatuscrt fimulaaatyufruedcusnccfc^tibax
(nrenatum./C^pofiroqp
fcmntorccep beatnecctatem
necdtffinita
cozpozis
u continuo
uaticudinc
pedibuefuis mcmbrafbecponrifejc
noflcpopulof
fanu»
abfcdTit.Xanto
ftupcfact*
mix nouult:na
falfaeflcnoputat.£^pcdi
raculofcnatus
quadruplicata
pcaiia retgfturqciftmfallimrcligtone
ciui-'
(UOOBcaifuit inflaitun. <doip no ur tatce.<luod dicerc ct in libris rci um
deatquifanumfapitrt5ditoe
bomief diuia^tipfcuarronondubitat."jbrc'
malignis
demonibue:a
quopdnatto clararcligtoquoconfugiar
Ubcrano"
neiwnUbcranntfi
gzadcipcrtefum infirmue:ut
cducritatifqua
libcretiir
cbztftumdfimn:mui copulfoseccy »'nquirar:credafcie^pedirc<yfallit".
bibcrctalib"pqe:qrcctoconfiliopo^ "pocticdfanedcop geoscurfccuola
tcrantturptaiudicari.J
3n «irccrtc lux refpuatcifdcl:ienor.tjcct':q:ficuide
dis pocticanummiicriahcqucnrant': (icetdcoedcfoimanr:
ut nccboioboi--
quiludicogcntibua
numibuftuflu fc buscottipenfrualut
faciutfura:i:ali
ftatusinftaurabaf.3n
ilf ludiscoiup umadoltcrarc.Sic
itcminquitaliqd
alitcrturpircratq?incpcc
dircautfa
IK9cantabanragcbanrrpLiccbanr : fi ccrertre»
morfedcascerraflc6pmio
(lludrmgcbjt':illcirafccrct'.
Si autcj pulcbnrudio
: uictasduaea ucncrc
fuiocribttdcdamfictiedcUctabatun troiamcumiflfe«30ufltt tpfumconv^
qn colciefnifi dtabololcruiftVJfane ri in boucmautcfgno: tu ru aliqua
ffteromant»c6dcrct:dilararcr:cofua' concumbat:deam
bomini nubcrc:(V
rctimpiu:quoui8
roanocuidtfplke^ turnumfilioedeuorarc-Tlibil
deniqj
b anttalu abieatoi.J3fte
daretfelictu po(Tccofmgimiracub^atq} uitiom
tem:qatta; mfcliciwrcolebatuntni- nonibi repcn'atur:arq^
adcozum na'
fiiracolcrctinfcliausirafccbarur.' turalongcabfit.O fceuola
pontifep
manmelupoe toUefipotes:prccipc
t>cmV gcncribus
deo^:d populie:nc
talcsbonorcs
dtjsimmo
difputauit.cap.^vg rahbue
deferant:ubi
crimma
dco:utn
Itbeatmira:t:7qucficii pofltmrplacc
r £ Utii eftml!is DoctitTtmu
pon acimtcari.£>iautcmnbircfpondenc
tificcfceuobm
difputalTe:
i fa populueiuoe
nobisimpouadis
vlla
gencra
tradiwdeop:mn apoens:al-' ponrificcs:dco8
ipfooroga:quibde
CCfapbilofopbifi.-rcrtiu
apricipibu
f inftiganribua
ipfalulTirtie:
ncraliafi"
ciuiuriB."jNrunti
gcnuonugatoziutn 11iuccanc
cjcbibcri.
O.ucfi malafut:
dicttcc;ymrtadcdijsfingaudigna. i proptcrca
nullomooodedcoium
QVARTVS

m3(cftatcercdcda:m3i'oreco£
uurta cuq?
babercnt:7
poftacdperott
fonx
deqmbufimpuncfmgut.Scd nontc pitcrnumtfiucbicbabcrcntfiuc
noa
aiidiucdcmonef
fur.pzaua
doccntur- babercnr.
pib*gaudennon
foliinodcpurat
miu
n5 fi deillif ifU fingat':fed
ei,prfu8Cx £>efalfitatcaufpiq: qi«oromani
furiamfcrrcno polTunt
:fi percorii regmfomwooi ftabaitas
uifacfttu
follcnunonagafjam ucrofi aducr'
fuo COB^OUCinterpcUeOmapmeob
cacaufaquiatifplura
crtminaludif n 3m illudqualccftquodpau'
fccnideaauafrnoriccnafidc»3oue loantecommcmoraudpulcber
nuncupads: a quo rcgtftoruaatqj rimumaufpicium
faiffcdfceruEmflz'
admiruftrafbic muduf:coilli fu a uo temi Krminum i iuflcntantcmncc
bfemarimaiiiiria: q"eumcumiftia toutregidcomm
lococcdcc uoluiilc.
colendu
pvuaiia: cofcprcgeeltcpcrx Sicenitnmquiuntfignificantm
cft
btbetis. marttamgcntcmad
cftromanamncx
mtnilocumquemrcrcrccdaturam:
2lnadopttnedumdilataduqjrf lotnanoa
quoqjtcrmmos
proptcrde
grtii.pfucni
romania^ultus
dcorum umtermmum nemtncmcomoturu^:
iuiuntutemctiamromanamproptcr
dcam iuuottantcm nenuiu cfte ccfiV
n UUoigt'modijtalcfquttalib'* ram.CKdeant
crgoquomooo
babe^
placat'rpon"accufaf
bonb"ut ant iitumregem
deomtnfuo:uj7da
maiudfit crime7 eisfalfieoblccrat': to:cmrcgntfui:utd aufpida
tftapro
q>fi dcUlieucradiccrciui
iroaniiipiii advfarto
poncrcntxui noccdcrc pul-
augere t coferuarc
potuiflct. "bocv cb^ efi,Ojaaq>
becft vcrafurrnobay
ni f«po(Tcr:gmieporiuedormragri bcntomnmoquidtimcanr.Tlon cim
dejcdfcrr«:quicosi buiurccmoi rcb* confdTurifarcpdqiccflerunt
cbrifto:
diuiniaboccftludisfccnide
borab{x quilouiccdcrenolucrunt.Saluifd.p
liufdigntufq;
coluerut:ydoctmorfix pcimperijfinib"cbriftoccdcre
potuc
b" poeta^qbu06osdilaccrariuide' 2dr:7defcdtbuslocomm: 7 nujnmc
bacfcnofubtra>:eruf:dado
cieliceria dcco:dc
crcdcnrium.
Scdanteq1 cbri
malctraftadibommcaquoelibcrct: ilusucntrct
in carnetantdp
iitadeiqj
ctipfoefccnicos
no turpcs
iudiauc l'crtbcrcnrur:quc
deUbrie
co:um
pro
runt:fcddigrtos
cttamprcclaris
box fertmue:fed tamcnpoftcay facrum
notibuebabucrunt.Sicut
autcmpo cft ftf rege
tarquinio
illudaufpiduj:
tucrancaureampccuumbabercroa altquorioioromanuscp^dtuefufus
ni:q'uindcum
aurinumncmcolcret: eft:boc
cftvfusinfugam:falfuqi
ofte
fic7argcntcam
b.ibcreporucrunr1 dtt aufpiciam:^iuncntaeilla noccf-
eream:fi
rvecargcnrinum
ncca"pie$ fcritiout:7gcne
marria
fuperanribuf
cokrent
efculanum:fic
omniaque
rc- atqsirrumpentibue
gallisin ipfaurx
tejxrcpiga.Sic
ergoi rcgnum
inui^ becoittrua£ft:7Krmimimpcrq
dcfix
to quidcmdcoaeronuLlomooo bte cienttbus
mulcisabbannibakciuita
poltendijs
\;ciftisfalfis
t mfoe
tgno rib*inanguftu5
fucrattt
coartari.^w
raaefmccon
tcm
pti'0:atq?unotlloco euacoata
cftpulcbriruoo
aufpiciof
:
gniro7fidcftnccraacmo^b"culto: remanfitcontraiouon
contumada:
v inclius
bkregnum
baberent
f-tun- nondcop-.fed
demoniop.5\Uud
cim
LIBER

cnonecflTflc:almdun ceflcraa
:diflc. ftlc academtcc8:q
oiaceprediriccrta
'Qiuarpetpoftcain ouentaUb"ptib' indtgnne eftq bcatullami btdrcbus
adrumuolutarcmutatifut rcrmimi auctc^.Difpurarapudcumcjnruslu
perijiromanujlle
naqjtrca,pumdaB aluiobalbua
t fccunoo
dc DO^nata
nobilc8:armcma:mefopotamia:afly' libro:?cumipfefupcrftitioco
ejcnata
ndpcrfa^cocclTit
irnpio:itt68
illcrc: rq£uclntpb>fic
aai pbUofopbtcas
t
min°:c}roanoatmioafccudniftoatu fcrar:indjgnat'til
iiiltirutioni fimul.r
cbat':7periltH pulcbcrrinmaufpidu cro^ 7 opiniontbus fabuloftsita lo^
loconocclTcrat
iotn:plueadrianum quce.Dtderie
ncigifutapbffidf»rcx
rcgcbotu3q*regedeoy riuiilc ui6af. bu&bcneatq?utiliter iimcntto ro fit
*Recepti8
q?aliotpe,piitcqe
mcorarif tracraadcomtnctitioe i fictoedcoc'
mapcnc meo:ia
ftroifuefimV ceflTit: jQacrc9gcnuitfalfasopionee:oro
qniulian'1
deo^illo^ oracufdeditus rcfq?curbulentoa:?
lupftirioca
pcne
iinodcnuoaufunauesiufTittncedi:4
buaalimonia
po:tabaf:qda
cjrcrdnif rc01 uefttusoznarufq?
norifimt:gcx
deftirutusmo,rctipfo bortiUuulncic ncrap^a:ptugt'a:cognarides:otaq3na
ccnctuain rantaetedactus iopia:ut diiiD adfilimdiucibccillitatiabuma
idenulloaeuadcrct imdtcpbortib"in nc:na7 pmrbatfaaisinduciinr'. HLTC
curfanrib":militeip.atou'8mo:K
tur-' pida.n.5o^cupt'ditate8
: cgrttudica:
bato:niHplactro
padsflUcipgfince iracddiaa.Tlafo ur /ablefuerutdq
^fttrucrcnubi
bodicqj p.ftlhtnnno(f beirplqfq^carucrut.
Tlecfoluutap6
detatodetrimtog?rujpccflcratadzia bomciiduoscjxroitue cotrarios
al^
nusrfsmcdiitm ppefitioedcfijci.Ua dt)q: aliaptcdcfcndcrctifcd
ctiacutn
noigtfaug&riodc^tcrminue noccP tiwniaautcugtgantib" fua^pabclla
ftt iout:q*
cdfitadiiaiuolunrattrcclVir gcflcriit.t)ec7 dnr7 crcdunrur
ftul^
ctiulianl
tcmct
irari:7
iouinuiii
nccef ti(Vimc:7
plena
funruanitatia
fumcq?
fitari.Uidmint bccirdttgctjoreo
grav lcuiraria. £cceinrcnmq confitcnrur
uiotcfq?roautfj?"pfuetudine duira 4 dcfcndunrdcodgcntiu.Drindccuj;
tierqdconiacfo
ritibusfueratobltga7 bccadfupitmonc princrcdicacad re
ta pa^ual.bar.Cfat ipftctfi iltaua-J ligione^oquaipfcfccundo itotcoaui
naicnticbanr:n
nitrctnrar.fb'ur.ius dct'DOccrc.nondm pbilofopbtfoluj
ucriddregimte atq3ip.io?ftinite:rcli inqtmc^criam.no:co n:i fupflirione
giofum
cultu^q*dcodebcfe^btbeduj arcltgionc
fcpaucrunt.
Tlaqut"
roroe
ptuabir.rerutcrcs
uraitapfc
crcatu:e dieapcabafiq11imolabatrut
ftbifut
poti«8
q>crcaroud.
e bndimiBi fcfa; libmfupftitce
eent:
fupcrfliriofi
funt
t)utu8 ucridd craraupliu^ncceffari appclljti.-duiono intclligarciiconi
um:aquomirtcrcnf
fancri
uiri i tfad n:diicofuctudinc
duttan'3
rimetrdi
tcrpq:4,pvareUgioc
mou:rct":ut
fal-' gtone
laudare
maio^:caq?
afupftttio
fa auiucnbusrolkrctur. ncucllcfciugcre.-f^quo
id polTitnon
inucnirc .' Si cfm a maio:ib" illi funt
O.ualw6 d^'sgetfujctculroee
eo appclbtifupcrftttijft:quitotoadics
rumfc fcntirefatcanf.c pcabant'7tmolabat:nunq1d 7 illi qut
mftirucrunt quodirtcrcprcbcnd tt de-
c Jccro
augur
trrtdctauguria
:t o:umfimulacm
dmcrfa
ctarc7uc(le
rcpbcdit
boic9
corui
i cornicfe difUcta
60^2
gecra:pi'ugta:cogndtoc
uodbuduitccofiUa
niodciantce.65 t>ccutiqjoi ranyfupcrftriofoc'
QVARTVS

unplicatiftaoilpamatozea
taltumftx funtalitcrcjciftimarcpopulum
muUcro^iftinuozcs
atqjailtotta: v diar.7io grccoa
tbelctasacmyftcria
plicat7 fcipfu:
q cyrolibcc
clod.o
fci \i" tadturnttareputtbufqjclaufiflfe.
t>ic
bertatenirafcuolucre:nccclTc babeat cmcwtumpfilium^didiruclutfapix
ifla ucneraruncc qoi bacdtfpuraridc enriump quosciuuatca 7 pptircgc:c
dtfeitustnfonattnutireaudcctin po tur."baccnfalladamtrtemodtemali
pulicondone.SgjirT ttacpcbrifttani gnidcmoneB ddectant':q*
7 dcccptoca
dnodeomogzas:ncelo7 tcrrcficut 7 dcccpcos pircrpoltidcnt:aquo:um
irtcdifputar.-ftdquifeatccUi 7 r'ri: dnattonc n hbcratnifi 5:3dci p icfu^
qui baefupftirioncequaeiltcbalbuf cbnrtamoommutnn:m. Oidcccidc
uelutbalburiea uij:rcprcbcnditp al' auoozacunJTimua arq3ooctilTimos:
ritfimacbriftibumilitatcm:p aptbp cf bi foltcivideantfjudvriiTc q*dclTct
prcdicanonem:per fidemmartyf ,p dcue:quicrcdidcnu euccaia^motu
ucritatcmozicntiu:7 cii vicateviueri' acrocmundumgubernaitte:ac p.boc
uttKiionfoliii co:dtb"rcligiofie:uep 7ftnondumrcncbat quodvitas ber:
criamm cdibusfuperftitiofislibcra dcusenimucrusnonatafcdaicquox
fuommfcruitutcfbucrrit. q3eftcffccto: 7condicoz:tn fi cotrapx
iudiciaconfucrudis Itbcreflc poflen
i>eopionibu9varronia:d.reprox unutndeiicolendum faterctarq?fua-'
barafuafionc
populan:l3
adnotuia; derct:mow
acrdcmundum
guberni
ucridcinonpcrucncrinunum ramcn tcm:uteacumillo dcbacrc qo rcma
dcu;colendiicfleccnfucrit.cap.^. ucrctrcp
eumdiccrctcfleaiam:n6pox
tiua7aiccrcaro:em.Oicicccariqaos
q Uidtpfevarroqueoolcm^tre romanos
plusannoa
cento
t fcptua'
b"clmmis
(uooe
fccnicoaiqmis gttadeoe
iinefimulacro
colusfTc.OS
non(udiriopropopofuiflccuad dc' ft adbucinquitmanfiflcr:cafti<>
dq ob
08cotnoo9mtcislorie uelutUigio^ f uarcntor.jCuins
fcnrcnnc fuctcftcrn
fusbo:tct':nonne
itaconfircr:
n fctlla adbibctmtcrcetcraet
genrcm
iudea:
iudtoo fuo lcq:qciuirarczomanam' nccdubicatcii locuita concludcrc:uc
ll:tuiiVccomcmo:at:ut
Ucamciuirarc dicatquipmiftmulacra
deomtnpox
nouac6lhrucr:cr
nanucpotmefomu puliapofucruur:co9
dutnribusfuia
ladcoenoiacpcor fcfuillcdedtcatux 7 met»depcrfiffc
7 crrozcm
addidtffe
rumn dubitctcofircri/^5iamqtnin prudcntcjctltimans
deoafadlcpolTc
ucrcppfocltcracccprti:ab
anticfenox mftmulacro^ftolidttatecotent.
<ld
mtno7cognom(nu5 biftouamrcnerc vo rwnaitcrroicmtradidcnuuf^ad^
ur traditacdcbcrc
fcdicir:7 adcum didcrunniam
utfcpfuifTe
criamftncfi
fineillafcriberc
acpfcrutari:
utpocv* mulacris
tnrelligi
uultcrroze.O.ua.p^
cosmagia
colcrc
cpdcfpiccre
uulgos ptercofolo9didtaiadvrifle
qutdcct
uelir.
<iutbua
vbisboacurilTtmuiTadcu9:qtti
cum crakrcnr
aiam
muduj
ri9indicat
ndfcaptreoiaq 110
ftbira gubernatecaftiufqB
eriftiatlme
fimu-
tumptcptutcflcntifj
ciipftuulgo
dcf bcrisobfcruari
rdigione:48
nonuf'
pidcrtdauidcrcnfinifinccrcnf.
£go deatqujntU5propmquaucrit
vitatiV
ill.i coiiccrcputaridcbui:nifi cuidct Si cmmaliudcontrauctuftatcm
tarf
aliolocoipfediccret
dcrcligioib"1
lo^ pofiet
crrojfe:
profecro
7unurn
dcu^
quens.mulr.icffeoera
quefi mouul- aquomudtt crederct
gobcrnart:
7ft'
gofarcnonfit utilc:f, cnl tl^fi falfa nefinmUcrocolcndum
eflecenferet:
LIBER

arqjin tamprotfmomuentusfacilc d £us tgiturillc fclidtarisaucto


foitafiedcanimcmutabilttarc
como' 7 dato::q:foluscftucr°de:ipe
ncrcru::ur
naruriin
potiue
incommu datrcgna
tcrrcna
i bonis
i mar.licx
tabflem:qtpfamquoq?antmamcon' q3boccemcre 7 quafifouuitu: q: 6&
did;flet:deu5ucp cflefentiret.tJeccii cnonfoitunafcd^prcttordfc ac tpc
(ta(mr.quccikp taleauiri in fufe Ute occultonobio:nottlTimo fibi. Cutrn
multo^ deo^ludibriapofucnmticd' ozdtnitcpoiinonfb'ditusfcruir: fcd
fitcri caporiuaoccultadd roluntate eutpfctan^dns rcgit modcrarojq?
cdpulfifunr.q-pfiudcrccoari.Siqua difpofut:fcticitat
c vonondatntfibo
igtturmdca
nobietdlimonia^fcrttt': nis.lDacenimpoflfunt
b:ci nonb:c
adcoaredargucnoos ,pferuf:cj
noluc fcruientee:pnc
i nonbabcrc7 babc^
aducrtcredecptai grnaligimdlotw regnares.<luc tameplcnatit catitta
poreftote
rtoalibcrctfingularcfacrifi- cncrubiia ncmoferuirctulli. £t tdeo
ciumtamfanctifangutme fufi: 1oox regnamundibufuedeuebonie7ma
num fpiritas imperriti iis comumtcrprcftar.nebonieatacp
muncradcimagnaccncupi;'car. £t td
3td quafpcmutilitatis prirtcipes rcgnatcrrena7bonteabillo dantur
gcnrittap6fbicctos
fibi pptbsfalfas 7 malie:nc
duaculto^sadbuct pro
rcligides
uoluerutpmaere.c ucctuanimtparuulibccabconuTcra
quafimagnualtqutd
pcupifcat^boc
d 3citcrfa;dcgcncrattcntb"
dco crtfacramtiT
uctietcftamtt:ubtoccul
n»5magisadpoetas q'adpby tumcratnouum:<y illic|>miflra
7 tcr^
ftcodfuilTc
popuiooitulmatos:?
160 renaoonafuncmrclligentibuB7 tunc
i fe^um i gcncrationee
deopmaioy rpualibue^cpuis
nodiiimanifeftaride
rcefuoe.i.ucrcrcs
crcdidtflcromaor: prcdtcatibua:
^quctllis tcmporalib"*
^copcoftimiflecomugia.
O.6uriq? rcbusfigntficarct'eremita6:7
tnq*buf
non altameb camfacmmiiidct': ntft deiooniaeffctucr.ifclicirao.
qzbominiimuclurprodcntium 7 fax
picntiomrwgorium fuitpplmin rcli' t>eregnoiudcouim
:quodabuno
gionibusfalleitvncoipfon folucole 7ucrodeomftuuttun
atqsferuatum
fedimttarietdcmoneBrquib" majria eft:ooncc
mucrareliglone
martferor.
ifalUndtcupiditae.Stcutcfmdemo
ncs:nifi cosquosfallenoodecepcrit
poffidcre
nonpoftunr.fici bomines t cognofcerenturcriatn
prindpesnonfanctuftt:fcddconum illarcrrcna
bonj: quibuaiblis
ftmtle0:ca
q uanaeflcnoucrunt:relt-' wbtantqutmcltoracogitare
rrdpnt:
gioienoicpopulie
ta^ vafu.idcbar: i inipftusuniue
dd cflcpofita
pfare:
bocmooocosciuiliforictattuclutai nonin multommfalforum:quoecox
tius alliganrcs
: quoftftterfubdicos lcnooo
romaniantccredidaunr:
pox
po(Tiderent.Q.ui8
aotinfirmus
i in' pulumfuumin cgfprodcpaucifl"K
ooctuscuaderct
ftnwlfallaccs
7 prin mi9mulnplicauic:7indcrtgmo
mira^
cipca
duitatifl
i dcmoncs' bilibue
Ubcrautt.
Tleclucuum
mulie
rcs illc muoaiicrunr.quanoocarum
Oztudicio^pfatcdci
aeriomnitt partusutmiri8modfe multiplicarcf
rcofum
atqjregno^ozdtnata
finttcm 7gctisillatncrcdibtlitcr
crcfcact
: ab
p pcrfequctium
i ifatcsoms
QVINTVS

nccarcuotentwm mantbus
ipfelibc' 2ltirclqauguftini
dcciui
rauir.ipfcferuauit.
Smcdcarumma taccdciUbcrqinruus.
fupcrimt.fmecumnaincuma
fucrot:
ftneedulka?ponnaefcampotunqj £aufamromantimpcrqomniuqj
fumpfcrunc:finc
dqetot pumUbuse regnoium : necfo:tuuamcflfe:
necin
ducati
funnfine
dgscomugjlibue
co ftcllappofmonccofiltc.apitulum.u
iugati:fmccultupriapicomgib"mi^
tufmeinuocaooneneptuiumaretrax
fcuimbusdiuifumpatuir:7 fcquctce conlbt omniuj
commmvmicoa flitccibua
inCe
rcdai' rcruntoptanda
tibueobrutr.Tlccconfecraucrunt
ali/ q rum plemnidix
quatndcammanna^rquanoo
dccclo nctneflefdicita
maiufumpferuntincc
qnfincnribus tcm:quc
noneit
aquapercufiapetraprofuditnymx deafcdoonum
pbaslympbafqjcoluerunt.Sinc ifax dei:t ideonulx
nis facusmartis7bellone
bcllagellc lum dcurttcotcndu
e(Te
ab boibus:m
runr:7fmcuictozia
qutdcm
nonuice ft quipoteft
cosfaccrc
feliccs.Uiide
fi
runcmonea;tamendeam:fcddcifut tlla dcadTct:fola
colcnda
mcritodicc
munue babucrutu:
fmcicgciia
fcge^ retur.Oa?
confcquentcr
uideam"
qua
tcatfinc
bubda
bouc0;mclla
fmcmel" caufa
dcuaquipotcft
7iiU bona
da:
lonj:poma
finepomona.
£tproifit8 quebabercpolTuntctiam
nonbont:
otnma
proquibue
tanrc
fali'oy,
dcoji acpcrbocctiam
nonfcltcce
:roma
uu
turbcromanifuppltcai-.dum
putau£x impmumtammagitum
ciq3dtutur"
runc:jb uno ucrodcomulcofeliciiiB num elteuolucnt.Oiiia cnimboccUx
occcpcrunt:7fi
non(ncuinpeccaflent ommfalfoium illaquacolcbanc
mul
inipucurioKrarc:tanq"1
magicia
arctx tituoononfccictmultaiamdijrius:
buslcducti
adalicnos
deos:7
ad100 1ubtuifum
fueric
oppo:
tunurn
ccdi"
b dcfluenoo
7poftrcmo
cbriftumocx ccmu9.£aufa
crgomagmcudts
ipcrq
ndcnooancodcmrcgno7fi nonfpax romaninecfoztuita
c necfatalis:feco
ciofioic
tamenfelicio:e
mafilTcnt.
£t dutneomtnlcntcntuin
fmcopionem
nunc<yperomnce fcreterrae
getefqj quicadicunr
clTe
fo;cuita
:qucuclnul
difperfi
funtunutsucridciprouidcn lascaufae
babcnt:
ucliaoucr aliquo
tia ctt:utiy dcoi:Ullbp u!"q?quacp
l"i racionabtli
o:dmcuenuncc9:7cafata
mulacra:arc: lua:tcmplaeucrruiuur: lia qucprcrcrdd 7botninumuoluta
1 facnficia probibetur:decodiclbus temcuiufdamo:duttsnccctTaate
con
eo:um
probecur
qucnadmodum
boc nngunr:
pro:fue
dioma
p:ouidenha
fuctictantoantcpropbctacum:nc
foi regaa
confhcuuncur
buman
j. <lucl"i
tccujlcgcrcrur
mnoltne:a
nobie
pu propterea
quif^."atotrtbuit:quia
i'p-
tarctur
clTc
confictum.Jam
quod
fccj famdciuoiuntatcm
uclpotcftacc^
fay
turmuolummcfcqucnu
uidcudu^c: ti tiomtuc
appcllar.
fciitcnciaj
tcncat:
7bicdandua
buiusprolipwtimox Unguam cozng u.£ur cnimnonboc
dn0* primum dicatquodpoftcadictui"e:
cumabilb quiiyquefierit qutddijcc
ttt farii/TUid boiesqnauduitufua-
taloqndx
pfuaudie:
nintelligunt
mrt
uimpofitionis
fydqtiqiulis
eqnqa
LIBER

nafdtffwccocipttrqi
aliqutalienat
a inprofc(Ti'onibu6:artib':
bono:ibfls:
dd voluntatc.iliq'c]cilb et bccpede cctcrifq.1
rebusadbumaniuttapticn
cdfirmat.Sj tlli q*ftnedd uolunrate nb":atq:,i ipfamozrcfit plcf qj tanra
dcccrnercopmanffyderad.d agam": diuorfitae:utfimiliorcoda fmt q^ru,
uf q*dbop beam"maloruuc pattaur: adbecarrinctmultiqctranctrcj' ipfi i'
ab auribuoomrwircpcllcd t ftlt.Tlon tcrfcgcmini,pcriguotp:'etfualloiu
folu co£qfli vardigionetenetifjqut nafceoo fquri: mcoccptu autp imu^
dcof qualiwcuq? lj falfop uolurciTc cocubituunocrii momtofcmmari.
culto:cs."hcccimopto cjdagitaliud
nffiui nulf colat'atrog£t'deV£6tra £>e
gcminomm
rimili dilTimiliqj
quoento nobfedtfputarioneiftftu ualtrudmc.cap.q.
tarf^jf coscj,pdcfcnfione
eo^rquoa
6osputant:cbr!iuac
rcligioiadvfaf. c 3^crodidtbippocrate
nobiUlTi
3'li voqui poftiicirtclla^ quodamo mdmcdicu5fcrtptureliquiflc:
difccrnctid
qualfequtfqjftt:7cfdpro quofda
f:csc5fimrcgrotarc
ccpiflet:
ueniiitboiqducmaliacddat cjc6tuo 7eo^mo:b"eodetpe mgraudcerct:
luntarcfofpedut:ficafdcmftcllaepu^ codelcuarcfgciosfufpicam.-duos
ratblebancpt'aretraditafibf a fumy pofTioonius
flotcusmultuaflrologic
mailli" pfatc:utuoUtcsiftadcccrnat dediruscadem
confWtuttonc
aftrom
magnacelofadut iniurta:icui"uclHt nat08:cadeq3
conceptos
folcbatafle^
clarifTimofeatuacfplendidiftia
curta «rc.Jtaq5mcdicua
porincczedebat
optnaffcclcrafacicda dccerni:
qualta ad funilltmatcmpcricmualitudis:
ft aliquarcrreaciuitasdccreuiflctgc-' bocpbilofopbuaaftrologasad ftim
ncreboanodcccrnete focrarc^teda. conftoerup fyderam: quc ftteratquo
OiuaUdcidciudtdii deboiu; facrts rempoze coccptinatiq^lut. 3n bacca
deordi"4f*:qb" celeftignccdTitaeadbi multocacceptabiUo: t deftfmo ocf
bct*:cndns«lleftt i ffd&zi botyKat dibilio:coiecturamcdiciaf: quoniam
(i n dntftellasacccpta 4dep^atcafu^ penrc8 ut eranrco:po:c affecridacon
modroarbito fuoiftad^ccmere: f$i cumberent:ita pmozdia coccpto^ affi
taltb' ncceflfitatibus(ngercdie
illms d porucrut: ut confecutts
q: matcrno
oio tufTac6plcrc:ira ncdcipoferieda cojpo;cprio:ibu8 incrcmentis pario
e:qd
idfgntlTimu
utfucdeftclla^
uo'- nalttudis
nafccrcitf:
dcide munaoo^
lutttate(entircf<16fi dfirftcllcfigm-' modfdcmalimnsnutriri:ubiaerci
ficareporiusiftacpfaccre:ut
quafilo^ lodpofmonr7u(maquarum pturw
curioqdafit illa pofitiopdtcesfufa ualeadcozpus
uclbnuclmaleiicdpi
noagcits.
nodj mediocrftcr
oocto^ cndtimcdtdna
tcftatur:
dfdcm
ctiam
bomittufiiit iftafententiamo
qutdctn ejccrdtattdibue
aflucfactt
tamfimiUa
(tafolcntloqirimatbcatidrut
vbtgza to:poragercret:ut
ctadegrotandum
dicat.-ZDars<tapofituabomiddam unotempo:ccifdmtcaufisfifr mouc
fignificattf;
botdda
nfacit.Ucftam rcntur.£oitftonc
voceliacfydep
quc
ut cocedam"
noeoaat dcbetloqui:i fuicquanooconccpti
fiucnaciftu:ucl
a pbtlofopbis
accipc
opottcre
fmox lcrrabcrc
adtftacgrotadiparilitate:
ni9regftla
ad^apnunnanda:
quefo cumtammulta diucrftlTimi
gmeris
ffdqz.
pofinonc
fcputat
rcp.
trerifd
fit diucrftflrtmom^
cffccruumTeucntuo
dcquonibilwq>dtcerc
potueror:cui codcm
tcmpozemuniusregtonia
ter
i uita$doy>:in
actionib"
i focucnrie: raddcmcclo
ftJdtb
potueriit
concipf
QyiNTVS

7 nafcfcncftio011113
fit mfolcdc.Tlos no foreruallom rote il
aiicnouimue
gcioanonfolutnactus tatediftanria.Sic inqtucm tantaccli
7 pcrcgruutKmea
bzedtuerfae:
ucni rapadt.itc
etiamfi alcerpoftalccrum
ecdifparescgritudmcs ppcti.Ocqua tanraccleritatenafcatur:yta,rotam
rcfjciUimamqtutn mibiutdetrdcm bis ipfcpcrculTuiccli
fpacioplurtmu
rcddcrctbippocra tcs:diucrfi9
alimex cft."bmcfuntitiquitqucciiq3dilVimil
tfe t qcercitationlbue
q nd6 cozpois Umapcrbibcn tur m motibuecafibuf
tcmperacionc:fcd
deanimiuoluntate qj gcminozum.lDoc
figmentum
fragi
uen(unr:dilTinulco
cisacddercpotu' liueefccpuafaquetlla rocattoite
fm/
iflcualitudic9.t>ozro
autpoiTioonf guntur.Tlamfi tammulrumincclo
uelquilibctfanliumffdqt aflcrtoz: mtcreft:quod
confkllariontbus
coiir
mif fi potbicmuenire
qutddicat: U prcbendt
nonpoteft:ut
altengcmino
noltcimperitofmcndbuB
in as quaf rumbcrcdiusobucnut;alrcn
ndob
nclciut
rcbueilludcrc.O.6cimcona ueniat:curaudentcetcn'a
qutgcmini
tur dficeredcimemaltocjciguttpts nonfunt:cummfpcjcertntcozum
conx
quodinterfcgcmini
dumnafccrctur ftcllationce
taltaproniitiare:
qucad
babuerunt:proprerceliparciculam illudfccrctum
pcrrmcru:quod ncmo
ubiponiturbo:enotatio:quiboro^ poteftcomprcbcndcrc
i momciuia
ax
fcopumuocant:aut
ndnnualcc:
q>ta. notarcnafccitnum.^St
autproptcrca
inucntrurm
gcmmofuolunuttbuo raltadntmaliof gcmrimsrquu
bcc
acribpsimozibus:
cafibufcp
divfttae: adproductiora
fpacia
rpo^pcrttnct.
oufplusetualct:q.'
egcioiuin
uclbu IDomtaucro
illapartium
minuta^:
militaegcneris
cadcm
uelnobiliue: quciiucrfegcmini
portuiubabcrc
lu
cuiusrei mapmadtuerfitatenonnifi fccntesircbus
minimid tnbuuntur:6
in boraquaquifq?
nafctturponuiu, qualib9
matbcmatict
itonlolcntcdfu
2lcpcrbocfiramceleriter
altcrpoft li.O-utocntj conlul.uquaoofcdcat:
alrerum
nafcirur:
utcadcm
parsbo- qndcambulcnquanoo
ucl4dprande
rofcopimancafparia
concia
qucroq atmunqutd
iftadicimue
qfii tnozib":
innulitapolVuiu
gcmie
inucntrt
. £n opcribuercafibufqj
geminop
ptima
autcmfcqucntie
tarditacbo:ofcopu plurimuqjdiuerfa
monftramue^
mutatparentcs
diuerfoe:quero
quof
gcmini
b.ibcrc
noupolTunt. £>ccfau7iacob
gcminis
mulwm
intcrfemo^ 7 actionu^
qualttatc
dtf-'
£>cargumento
quodcj:rora paribu9.cap.uq.
(inigtdiusmatbcmancus
anumpfit
inqucfttonegemfoozum.cap.tij. n ^UiCuntduo
gcmmt
antiqua
patrummcmozia:utdc
tnfigni
f "Ruftra
igit"affcrt'nobilc
illud busloquar:ftc
altcrpoftalterum:
ut
cdmetudcfigulirota:q6 refpd poftcrioz
plantampnozietcnerctitan
diffcfcrdtnigidiubacqoneturbatu: tumm cozumuttafueruutmoribuf'
undci figulus
appcllatue
c.Oum.n. q3diuerfa:tanram
acribue
difparilt'x
rotam
ftguli
uiquanta
potuit
iiuo:
fii" tas:rartta
mparentum amozc dtffimt
fet: currcntcilb bis numerodeatra' Utuoorutcttamimmicoscosinterfe
mcnro
tAiiyunocius
loco
futnma
p' faceret
ipfadiftatttia.
Tlurtquid
boc
cufTit
celeritaK:deinde
tnuenta
funtfi dicirurqzunoambulate
ali"fcdebat:
gnaqucfijcerat
dcfntcntc
motumd
^ 7aliooozmientcalius
uigibbat:
alio
LIBER

loquenre
tacebataltus:
q prfnetadfly bcbatintpfecquaUtate
coccpt*.'3luf
lasminutiasqi:encmpolTuntabcia fi farauakradistnconccpru
funrrali»
c6pbcndi:cj
conftdnifydepquad/qj rumvorcziin ozrucednr: nondtbcx
nafcat*afcribuiu.
undematbematid rcntmfpecne
nataliu
pftcllanonibua
confulanrVunusdupt me:ccna:ia
ftu deluluudtcaliqddicere:qn
cteinfpix
tutetaliusnonfcruiutc:unus
amatze ciendaconccprionalie
borandaf Si
diltgebaftaltiis
nodiligcbat:unuf
bo aiitiopniitiit cgrirudics
noinfpccto
noccjirugnueap6cosbebafamifit: conccpcionie
bozofcopo:
q: tdicatcaf
altcradeptu9
e.-Q.u(d
dcvjronb":
cjd momtanafcenu:
quodiccrct
cuilibcr
defilq8:q"ddcreb' : yt& diucrfirae^ copgciopq: nariuitario borag^oocx
£{ ergobecadillas ptinetminntiaa grotaturuscfTenca 7olf ^ no bebat
rpumq tnrcrfebabcntgcmini:7pflel candcboramnatiuitarienccclTc bzct
latiomb"n afcribuf:quareaUo£pftel p.itcrcgrotarc.JJbddcqt-ofitita difti
lattomb"iufpecrte iftadicuntVStuiic n'ac tcmpoae in nariutrarc grio:u:ut
to dnr quianonadminutaicdpbef^ p bancopozteat cieconftcllaticnc^ fi
bria:fedadtpumfpaciaprinerq obfx cridiucrlasprcprcrdtucrfiibo:ofco
uarinotariq?poffut.d.d bic agirrota po:7ob bocdivfosomecardicoubi
illa luc(figuli:nifiut boicelutcumco: tatautepdiifrurbiccrdtvfafint fata:
bntcsm$p?.mittant':
nematbcmaii unbocaccidcre
potuftrcu
co^pccpt"
aiiiloquia
conuincantur; divfiirp8babcrc
nonpolfiti ilut fi
duor unomomcntotpiococcpio:u,
-Quib''modtecowncanfmatbeax potucrutccadnafcedufatadifpazia:
ticiuanafriiamprofttericap.v. cuzno7 duopunomorinotp(snato
ru polTmrccaduiucduarq;moztcdw
q Uiddci'q5
ide<piqoopmo:bu fatadifpana.^Tla;
ftuniimoriitu
quo
q1co6rpcgrauio:lcuiozq?apx smbopcepnfunrn ipediu11 ut alt po
pcbatabo^ mcdtdarrmfptcicsbtpx alrcrpoilcrio:nafcercuz
unornonito
pocracee
gciosfufpicatos
e:ndncfa^ fiduonafcantur
tmpcditaliquid
ut
tis tftosredargutitq'uoliitff dcribua altcrpno2altpoflmoimo:iaf.JSic5
darcq6dcco:poffititcpatocucnte" ccprtouniusmomcnrtdiucrfoecaus
bat/£ur.n.ftfreodeq? rpenoalrcrpo in utcrogeiosbfepcrmtttit:curnati'
alrcrpofte:io:
cgrotabatficutnaafu-' uttasuntusmomtinocrquofl;duof
erat.Jq:
utiqjfimulitafdabonpofat. i tcrradiucrfoa
causbzcp,mtrrat.'2lc
3lut ftmbil momenriartulitut divfif ut oiabuiudartieud potiuauanira^
tpiKcgrorarencg>du«rii9rpib'
na- tiecomta
tollanf:quid
cftboc<j-uno
rt funt:qaarcrp8
tnnafcenoo
diucrfu rcmpo:cunomometo fbunacadrq?
adaliaprepduierfttates
ualerecon^ cdtpohrionc ronccpti
diucrfababcnt
tcndunc.^urpotucrutdiucrfia
rpib** fara.-quc
illosperducantaddiucrfap
pcgriarudiiterfis
tpib"duccrenjroes: borarum
natiuitatcm:7
unomomro
diuttfistcmpozibue
filtosprocrcaze: tcmpo:ig
fubunacadcq?
celipofittde
7mulra
alia:^»ptcrea
q:dtucrftejcm'' dcduabu9
mambus
duoparirer
nax
poitbuenarifunt:7nonpotucrnt
ea^ tiidfucifafatababcrc
nonpofTunt:q
decadivfiaettpibuscgrotarc.'Si.n. illoapcrducat
addiucrfauiucdifmo
diiparimfcendimoramurautt
bozo^ ricndincccflfitarcin.-'Jln
conccprinonx
fcopu7difpilitatcmt'rttuUt
cefts:b": dumbabcnt
fara:qucnifinafcantiu
curilludincgrirudibws
manfit
quod baberc
nonporucrunr;
Ootidcergo
QVINTVS

q5dnt fi boraconccptionariucmar': flUutrgofacractllc numfroram,pU


multaabiftisdicipoflediumu".'
Un genuiralla
necnupfir.2lt.n.plurimu5
etiailludanonnuirprcdicatur:cp
qui uisborofcopiual^.t^occpnibilfuia
dim fapiensboramelcgir.quacum farisdilTcru
i; fj qualecoq?ficin ozta
up:c concuberet:uri
filui mirabtlcm ualcdnr.Tluqd 7mconccpruubi t
gigncrct.Un pottremo 7bocequod unococubttu manifcftiic:7 tatartafc
dciirparitcrcgrorantibus
gcmiapof uiecft:utcuconccpcric
fcmina:deide
fiooniusmagn" aftrologue
ideq?
pbi alte^concipcrc
otononpolTtt.J
Undc
lofopb*refpodebatao
fieria?eootpe necclTc
cfteadetn
clTctn gcminiomo-
fuilTet
nattcodeqj
pccptifflauriq?£' mcntacoccptue.Hnfoucq:diuerfo
ptcrboeaddebat
^ceptoc^:
ncdiceret' bozofcoponacifunnautillcmmafcu
einoadUquidueootpeporuiiTc rtax lildunafccrcnfiaunllain
fdacdmu'
fcuqucepftabatoio codcpefuilTcco tataHQjb caagit'nu ufqiquaqjabx
ccpto8:ut
bocq6 fimiUtcrfitnulqjex furdedicipolTiradfolaecozpo^dif'
grotabantnddarctdeprofimo part fcrcnriasafflatueqoofdaualcfydcre
co:po:(o
tcmpaihro:fedeadctnquoqj osrficutm folarib"acceflfib"
7 dcccflfi'1
ualitudis
pariliratcm
ffdcreia
ncjcib'' b"uidcm"
etipfiiwanitpauariari:
7
alUgarct.Siigifi pccpturatauife ad lunanb"mcrcmentisarq?dccrcmrie
cqualuatefatopmodcbucrut nafccn augcrtt mtnuiqdagcncrare^: ficut
oo eadefatamutari.2lurft ^pfa mu ccbios7cocbaa 7mirabrcseft"oceax
tanffatagcioprq:
tepoub"
divftena^ ni:noaut7 anuniuoli»tatcs
pofindi'
fcuf:cur
nopocius
iutclligam"
u hnf b**ffdc^fubdimik
ifticuetn:oeacT
fcmutata:ut diucrfiatptb" nafccnt? indercligareconat';admonent ut quc
3canenomutatfatanatiuitaneuo- ramue:undc nccin ipfiaqdccozpotC^
luntasutuentio:cummuterfatacon^ busci8poiTitro ifh conftare.O.uid
ccptionia
0:00nafcctiui O.uaq> 7 in cimcamadco:puopertinee q>copoif
ipiegciojscoceptibueubtccrtcabo^ fcpua.^ttamefubeadc pofirioneff^
cadcmomta
funttepo^rlcpc
fitut (15 dqt diucrfifqnisgemini
?dpipotuc^
eadeconftelladonefataU
alterconci^ ruc.UnqutdinfyiecC dici autcredi
piacu:mafculoe
alrcrafcmina. pot:q1ffdcc pofirione:quc
ad boraj
coturcpnoniseadeabobus futt faccrc
t>cgemisdifpanefgf.cap.vi. nonporuilTciurCDquobcaceandetn
conitclbtioncm fcjcumdiucrfum a f:"c
n Ouim"geioa
dtvfifcjf aboad ndb:ct:7pofirioncm
fydqt:quefuit
bucuiuut:aboctatcuigcnt adx adboramnafccntiujfacere
potuiflfc:
bucrquopcii fint m^fcfimtlcscozpo ut abcorasmulcumuirginalifanctt^
nim fpesquarttum dtuafofcjcupdt: tatediftaret.'
tnftitutotn 7,ppof[touicctta lunt dif
parcs:utprcteracnisquoB ncccllcc Jbcelcctioirediciquouj»:
duciY:
9utriltbuB
didarefcfcos.-q1
tllc i otfi' quoucmagroaliqutd
plantaturaut
ctocomttiamilitattTafuaoomopcx feritur.cap.vg.
nefcmppcgztnat':ilU
dcfolo patrio7
6 rurcpro^onrcccdit.Jnfuper
quod t 35ilCdq*8feratq>t eligedte
dic'
cincrcdibiltuD
ft aftraliafatacredat": b" nouaqda fuis actibusfata
ttonaurcmi^ fi uolunrares bomtnu5 moliuntVTloeratuideljdle ita naf:
7dciinuncracogiceni':illcconiugaf: ot babcretadmirabikmfilium: fcd
LIBER

ita poriu3necontcpribitcgfgnet:7 f5 cercros rc^ o:f ttaibibcn:ut cii illo


ttir ooctusclcgirboraquamifccrcttu HJcaoccliplaganecmufcanafcanir.
ujrozi.fcdccrgofarumq6 nd bcbar: Tl-irtbacadmtrcrit:,pfcdit rocinatto
1 cf ipfiusfaroccpucllc faralcquod q jradari acceftib"niodicieeosa mu
<nciuBnatiimatcnonfucrar.Oftulri fcisadcaelos ctcpbatofqjpcrduc.u.
riamfingulare:digirurdic0 utducat Tlccill'duoluntadvrcriyclcaoad fc'
uroj.£rCDO,pptcrca
q:pdtmdicmn mtnaddag^dte.Tamftagrana i fra
bonumnifieligarur
(ncurrii infdidt funulucniut:ftmulgermtnat:
7cjrora
duci.Ubicftergoq6nafccnti iamfp fcgctc
fimfbcrbi-rctit.-pubcfciit:
ftaucf
dcradccreocrut.J3ln
potcftbomoq6 cnc:
7tritdcfpicafcctifcocuaa
arcp:ut
eiiainconfhrucii
cftdictclccric
ncmu tta dijccircogczmialcB
alus rubigot
tare:7quodipfctndigenoo
diecofti' tmm<t:aliaB
aueBdcpopulac:a!ias
tueritrnopotcritabaliapoteltaremu boicsaucllut.O.uoiftioaliaecollcl'
t&rilbeide(i foli botceinautoiaque lattdcsfuiltcdicfifur:quaorn divfoa
(\5cdofuntpftdlarioib"ftfiacent:
cnr c]at"bfe5fpiriot.'2lnCOB pctrcbttbif
altor»cltgiTtdieoaccomodatoa poncx rcbuedtcsdigccafq? adcclcllencgax
disuitib"uclarbouVuclfcgctibus: butptiere
decretii:7
foloeffderib"(\5
alioBdicapccoubuerucl oomandte f detbotC8:q*b'foliaifra dcdttlibcras
admtttcndia martbuB:d.bus cquaruj voluittatc0.J
"bis oib"pfidcrattBno'V
uciboofctcnfiirmta-rccfa buiufmo meritocredifcuaftrologinurabtttcr
di.JSiautproptcrca ualctadbasrcs multavarcfpodcat:7 occtco iHincni
dccrirq:tcrrcnisomnibuacoipozib" fterifptm5no boitop:quo^curacft
ftueaianrib"fmcnoaiantib1fecudui basfalfas7nopaaoptoitcsdcaftra'
diucrfitatcstpaliummomcnro^i ff UbuBfarisinfcrerc bumantamcntib1*
dnt pofiriodnaf:cofidaer gn'mTcr.ib! arq?firmarc:non borofcopinorati i
lia fb'unotpis punctoucl nafcafncl infpccttaliquaarccquenullacrt.
o:unt'uel inrboct";7ti diuerfosqtf
b.ibcar:uriftad obfcruariocs
cuiuia C)cbiaqui noaftro^ pofirioncm:
pueroridcndaecepfuadcanr.
O.ui3 fedcortneponcm
caufarumejcdeiuo
eni; cfttaQ;CO:S
ucaudeat
dircrcotn luntatcpcndcntcm
farinomtne appd
ncsarbozestome berbafiromsbcfti^ lant.cap.viij.
fls:fpcntes:auc9:pifcee: ucrmicubs
mometanafcendi figtllarimb:cdluo q Di von aftroztpftoncfiruri eft
fa.^Solettn botcsad tmtadapitiam ciJd.cq*d
pcipttTrtafcitTicboa^
matbematko£:afferre adeoeconftcl fjoiopncpoitefmeqjca^quafitdc
btioncs muror aia!tu:quor ojf ,pp q6 ftt fati noicappcll.inn mrtu cucis
tcrbancqq?lorarione
oomifucdtUge 6 vbi ptrovfialaboradatq^ccrta6c.
tcrobfuaneofq? matbcmaricos pfc^ qncfdc ip5ca^odtnc7 g»dipncjrioc^
runtcetmsrqut coftdlarionibue
bis deifdmitbuwvolutati7 pfarirq* opx
mfpcctw dfirnoceboicmnatufcdpc ttc7vadfTime crcdit':7
cuctafciiafiq>
CUB.Hudcc ctdicere
qualcpccus:uq2 fiat:7nibiliozdiatu
rcliquc:
aquofut
ftptdlanWo:an ucctarioni:an
aratro: omsptarce: cpmeabtllon fmtofotn
ancuriodicpomu9.Tlam7 adcanm uoldtaK8.3pfaKaq3 pripucdcifumx
fatatetat':7CDmagms admtrantium miuoluntate:cuiu8
pfasmfupabritc:
clamoaljoe {fla«fpond«.Sicdcfiptv pcrcuncra
po:ng-1"
cosappdlazfani
untboicdcutcpftientcubd
n.ifcif? ficprobanir.3nnctfcaccc
funnmfi
QVINTVS

falloibi ucrfua.£>ucfutnepafalriqj qMrrtc


quttollft prcfcfamfutororum.
oominato:
polt:OLUOCUCP
phcucnt: Tlam
7confiiteii
efledeum
t negarc
nullaparendtmorae.ifldfumipiger: prcfcium
funtro^ apnlTimaifantac.
facuetlc:co'ttobo:
gemsiZDaluiqj
pa O67ipc013uidcrcc:crillud
tcntauif
riar faccrc:q6
licuitbono.bucuruoo alTcrcrc
q6fcripru;e:£>iptwfipicnsi
lctcfatamoletc
rrabur.Tlepe
euiderif' co:dc
fuoitoncft6s:fcdnoncj:pfca
ftntebcculttovfu cafataappcllauit: fua.Uidtt euncgclTct
iuidiofu;7 mox
q fupradijrcratfumtpatrtsuolutatc. Uftuj:tdcoq?cortafcdcdifputantcdc
jCuifcparatuobcdircdidr.utuolcns bacrcaduerfumdoicos m librisde
ducafaiolene trabaf:qm.f.ducut uox 6o^ttatura:7plualiobAlbo:cui fio
l«efaramolente trabiit.^Uiquoq?v' icor-ptcadcfcndcndao dcdit:maluic
fusbomeridbutcfcntentie fuffrag.m fcrrcfcnccntiarn:q^corra:cjnulUm
tur:quoo
dcero
inlariniivcic
. Xaks naturidiumacilccotcndir.
jn libns
funtbominumcntcs
qualiapatcipe ucrodcdiumarionc
g: fdpfo apnfl"ic
3uppitcraucnrVas
luHrauttlumine oppugnat
pfdamfuturof.1?ocaute
terrae.Tlecvnbacqone.iuctcmb:ct tow5facemdet:ncfatU5 ccpfetiat:t
poctica
fciuciuia.Scdqmrtotcoadix p_darlibcratioluiitare.purac.n.pcclTa
dcuimfaualTcrcntcailtos
cj: bocro fdafuruiofitaceconfcq»
cafatu;:uC
ucrfuefolerc
ufurparcrno
6 ilU"pocx negari
oionopoflTt.S$quoquomo
rc:fj detftop pbo^opionctractatiu: fc bcantco:tuofiiVimc
pcertationcs
t
cumpcriftosuerfus
quosdifputado diTputationca
pbo^:noe utpfttcmur
ni adbibet
quadefatobrit:d.d
fcnhat fummiij7 ucf dcuyitavoluntatem
eefamaprillfime
dcclarat':
qmiouon fummicp ptatcacpfcia;cTpfiteur.
appcllir:qucfiimudcuputat: aquo Tlecricin"ncio"n voluntarcfaciam*
ntpcndcre
faco:um. q6uoluntatc
faam":q:id noefactttx
roatilcprcfduir:oiiuaprefdafallino
t>cpfcicntia
dci7libcrabofeuox po'c:q5accro
timuinutoppugnarct
latacccontza
ciccome
dilftntnonem. prefdmtil:?ftoiciut nonomnfaru^
cap.i):. cciVicarc
ficndtceret:^iu'9
oiafatoftc
ri contcndcrct.
O.uideergoq5 dcao
b Os ciccro
irarcdargucrc
rririt*: rimutrinprefdentia
futuro^:utcaU
urncjrtrticraitqdfcadvfuecos bd^actare
difputatione detcftabri
nite
tialcrc:nifiaufcratdiumanone.O.iu re^dideljqtfipfdtafat oiafutura:
ficonat'a^fcrrc:ut
ncgcteefciamfa' boco:dicu¬icntquouefa
ccprefdta
turo^^caqjoibusutnb^nuUaee
oio funr.£rfi bocozdieuciet:ccrt*eooo
conrcnd.uuclin dcoucltnbominc: rqt pfderi6o:7fi cert''
e0200 rqt:co
nullaqs
rcpprcd(ctione.3ta
7dciprc tusc0:00cii:. llo.n.aliqdficrtpot:
fcicimincgar:7
otnncm^pbetia
lucc quodnonaltquacffidcnscaprcccflTc^
clano:c
conat'crrcrcuanisargumcn-' rit.Siauteccrtuec0200carumquo
tat»onib":7
opponeoo ftbiquedam
o' fit omnequodfit: fatomqiutliunc
racula:q
factlc
polTurtt
rcfcllt:q
tnncc oiaqfiunt.O6
ii itae:nibil
ei nzapo
ipfccoiunncit.ln
bieautcmatbema' teftatcnullurup
carbitu;rolunranf.
ttco^coiecturis
rdutandid
a"zgnat O.6fi cocedim"
iq*t:omnis
bumanft
]
o:o:q:ncrctalcsfuntrutfcipfcdcftnt flitafBitaruifruftra
kgcsdantur:fru
ant7rcfcllant.ZDulto
funtaute
tok^ ftraobiurgationc9:budcs:
uitupcra'
rabrio:ca:q
f frdcrafataconftuuunt: tioiiC9:cj:bo;tau6c8
adbibeiuur;
ncq?
LIBER

ulb.iuftiru bonfepremh:7mtl fup' rib"poi.uicollonefydqtiqDaq*fcj?


co
pliriapftitutafut.t>ec
ergonc?fecpf ccpfatnaf tft : qmreeipfainanircr
indigiu7abfurda
7pernidofa
reb° altcritur
: nibilvalere
monftramus.
buamo:nonvulcdlcprefdcnrum fu Ozdincmanccarutnvbi volutasdci
wro£:atq3in basagurtuoticcrocox prunumpotcrt:neq5 ncgjm°:ncqj fad
arrarammumrdigtofum:utuitumcx uocabfonilcuparn*: nifi forrcut faru
lt'g.tteduobusraut cflcaliqdt niaro a faoodictutnteUiganT:id ea loque'
lurJtc:ir efleprefdenriafuraro£:qrn oo.Tlon cimabnuere polTumue cfTc
ut?:q3aiburot'eflcnopoflfof^fi alce' fcrtptuin Uttctiefanaiafemcllocut"
ru?firmat":altc?ttolU:fi
degcrinVp' edcue:duo
bccaudiui: qmpotdbe
fda;;futuroi: tetlivolutarisarbicu:li dcieft:tribtoommcmiTericotdia:q"a
clcgcrirn* vokuattsarbicu:rollipfde tu rcddesunicuiq3fecuduopcracC.
tia ftituro^.3pcitaq3ut vir magnus O.Octmdtctuc fcmcllocuf erirclligi
7 ooctueT uitcbiiancplurtmoacpr tur tmobfit:boccicomurabrif
clocux
ririlTimeeofuleriBrqcbis duob°eUgit t":fiou nouuicdmuMbritota q fut'a
libcrumuoluiuanearbitrtU5.O.6 uc fut:7q ipfefactmuefbacttaq? roc
confirnun.fncgamrprcftiamfuturo polTcm" afaoofacdappdla::nil"i
boc
ru:atq?itaduuulcfaccUberos:
fadt nomil i aliarefolctmrclligi:quo
cox
facnlcgo8.T\cl!gtofu9
autaiufur^q} da boiumvolum"tdmari.Tloeaure
cligic:ut:r
q3conftrccur:?
ftdcpicratia pfeqiuns:utfi 60 cett*c0105 600caxl
utrnq?cofirmat.Xluomoooinquit^ ru 16nibil fit i nlcvolotatisarbifo:7
Tlamfi cftprcfcicnria
fururomm:fe' ipfcq*ppen:cvolotatce i capodicfut '
qimfoia
illaqconnqra
fur:ooncc
co 4 ccrf c60cmfq?
pfcia
ptmct:
qm7
pcrt»eniat':pt
nibil ftt in noftravolun^ boanevoliitatceboano^opqtcaufe
tatc.poiro fi cftaliquidin noftravo fuc.31rq?ttaqui omsrcpcaspfdutn
locatccifdcm recurfisgradib"copcr voliitarcs
ucrat':utno,ifirprc!cienri3 fururoju. ignorarenortponut:qua0 nio^ opc-'
Tlampcrillaomniaficrccarritur:(i ru cis dTcpfauit.Tlat illud q6 idcj
eft volutaris arbirrio: no omnia fato dcero contedit mbtl ficn: fi ca cffints
fiut.3t nonomtuafatofiur: noncft n pccda t:fari9cadcuin bacqonerc'
omniumcotus0:00caufaram:fi cer dircucndii.O.uideimcuadtuuat:cp
ruscaufarum 0:00noncft: nccrertt dint nibil qdelicri fmcca:fjri 605caj
ccrtuscftozooprclcienri
dco:qfu*riri cttefaulc:q: ecafotcuicac:cnaturaT:
pofTorrnift
prcccdcrtrib"
t tffiocniib'* cftvoluraiu.JSuffiar o:omncq5f(C
caufie:fi
rqt 0200prefdcnri
dcoccrt* nonificaprecedtf eftrricdfitetV
Tlos
noncft:nonomttiaficvcntiitut cave eitneasca"9
qdnr fo:ruitc undccru;
rura prefcuut.t>o«ofi nonOmnta fic foztunanomcaccepicn d didm"nul
cucnfiuvt abtlloucntaprcfcitafun last^;latetceicafqi
tribttim"uducri
noncftinqtindeoprcftientia
omnio dd rquorul^fpiruutivolprati:ipfaP
fufo^.Tlosadvfns
iftosfamlcgos q?itaturalce
ncquaq^
abillf roluta^
aufusatcptmptoe:i deudirim"om' tcrdugimn:q*
cauao:oiscondtto:q3
ntafdrcanyfiaru:ivolotatcnoefa" tuture.3am
vocacrolucancau:dd
cereq*^9'10'3^8'1011
n'^ volcnhb" ut quox
fiertfentim'*7nouim".Omniavo fax rDcuq3 aij tiu.-firnnppcllidcuolunta
to fieri nondidm";immonlfaficnfa tcffiir aiaLtiirdis crpntimot"tlli q*b*
todiciuf:qm
fattnomubifol,aloqit aliquafanacfccudu
narura
fuI: cum
QVINTVS

quiduelappctunt ucleuuant.:Hnglb ccrrilTimu


mt ddpfcicric nonflTim
u^:
ru atiruolikucedicofiucbop:quoa ploeoi y ftouridcrcrtamur.
3lurcim
anjeloadcididua:fmcmalop:qtios dcucencgac:q6q'deindocu alrcnus
angcba
diaboli
uclctiidcmones
apx perfona
inUbris
dcdcofnacura
face
peUamua.Sic
7boiumi bonop.f.i molitttdc:autfi clTc
confitct"
doique^
malopiacpboccolligiifnonefle
caa negatprdciufuturo^cmam ficmbil
efficicruca
omniumq fiunr:nifiuolii- dicitalmd:q>
qo illcdtpcifipieai co:x
tariasilUusmrurc.I.qucfpusuttce. defuonocdcuo.<lui cimn cpfciua
TlamTaeriftefiueuciu*di fpiritua. omniufucurof:ncuriq^da.Xlua^p
Sj qmcotpttaeft:noncftfpiw uire. tcr i uoldtatcsn:etm ualetqnu dc"
Spiriruscrgouitcqucuiuifcat oia: caaualcreuoluuarq?pfciuir:i tdco
creatocpeois co:p.
191013crearifps: quicqdualouccrtiiVunc ualcc:? q6
ipfecftdcuaurfqjfpirif no"creat°.3n facturc
funcipfeoiofacturcfiu:quia
etusuoluutarc fumma praocil:qcrc' ualiturasarqjfacturas
illc prefduic:
atof fpirituuuoluntatcs boasadittx cuiusprcfdafallinopot.O.uapropt
oat:m»la9
mdicat:oms
o:diuar:7d/ fi mibtfatinotnealicuird adbibcda
bufdarabuirptatem:qbufdaricbuir. plaorefcmagia
diccre fameflciftrmix
Sicuteijoiujnarurajtcreato:
e: ita ou6:porcno:is
uolurtrarcin
quicum
oiuj pcacii
daw:nonuolutarii.IDa-' babctinpfatc:^illoca^o:dmc: que
lcquippeuolumiteaabillo nonfiit: nonufitato-.fjfuomo»ftoid fawm
qmcocra
nacura
funtqabillocii £5 appcliic
arbinin:euolutatisaufcrri.
poratgiturmagiafubiacenc
uolunw
tibue:4dam
noihia.i.omniu
aiantiu Jlnuotuntaribusbommu
attqua
mo:talium:t
magis
boiom
g>beftiax oommctur
nccdluas.cap.^:.
ru:qdamucroangebmm:fedomnia
mafimcdciuoimitaufubdttafunt. u Tldenccilb ncccfTitas
fotmtda
£111
ctiamuolunutco
omsfubticiut: dae:qua
fo:midaoo
ftoidlabo
quianonbabciuporclbrcm:iufi
qui raucruKcas
repitadiftigoc:ut quaP
illcconccdtt.
£i itaq?rcrumqucfacic di l"b'trabmtnecdTitati:quardalb'de/'
nccfttdeua
cft.2ilieuerocaufe
a faci'' :ct:arqsi bisquasccfbnccctVuate
uo
unti fumt:ficuc
futotnncscrcatifpt- luc^t:pofucpt ctrt:j9uolucates
: nc
htus i mapmcranonakd.£o:p. atcs utdel^n eentUbefi l"b'denf
nccclTirari.
eiit caufcqucmagidrum cpfaaunc: Si.n.nccclTicaa
n:ailla dicidae:qne
nonfuncmter
cascffuricntee
annume inn:aprarc:f,ctfi nolumuf
dfiat qd
rande:qmbocpoiTunt quodcpipfia pot:ficutcftnccclTitas
mo:ti8:mamfc
fariuntfpirtruuinuolimratce.OLUO ftuj eftuoluntatcanz«8quibusrcctc
igtnu0:00ca:um:cjprdacnriccrcua uclpcrpe:autuif fubtali nccdTuate
n
cil deoid cffcdt:uc
nibtl ficin ruauox dTe.ZDulca dm faciueq fi rtolkmus
lurtratc:cum
mtpfocaufapozdie
max nuriqjf*ccrcm".Omo
primit0p.tinef
gniibcantlocun:cuolunuics.^jCdce^ ipfumuelle:na fi uolum"e:fi nolum"
datcrgoacerocucis:^bunccarum nonc. Tlon.n.uellcmua fi nolkmue.
ozdincmdicunteHe fatalcm:uclpotf Si aiit <Ua
diffinifeertecdTuas^fccun
ipfumfahnoieappcllannquod nos duquadiciudnccc eeut ua fit aliq*d:
abbozrcua precipuc
,ppuruocabulu: uelitaftat:ndbocureattmeam*:ne
quodno in rcucraconfucuicitclliji: nobisUbertatem aufcratuolontatia.
9>voncgatozdincommutn
caf ctVc Tlcq3.n.7uuamdd7pfcia5
deifub
LIBER

necdTitate
poim"fi diea^^nccdTe
ede dl «gareprcfdum
futuio:um.Scd
uj fej?utuere7cuncrapfdrcficutncc uti^p ampla-rimun urr cplidclitcr i
ptasaus mfnuuurcumdiatur mou ucraatcrconfttcmun illud ut bn crex
falliq3no potTc.
Sicdtn bocno por. damus:boc ut boicumamue. UDalc
ut ponusfi pofletminoziadTeturicp autemutairurfi dedcononbcnccrcx
pfans."Rccte quippcommpores d:':dj ditur. Undeabfitanobisdus ncgai
tammou7 f*lUnottpot.£>irim om prcfdenoam:ut Ubm efleaclmus:
nipotensfadenooquoduulnnopari quoaduiuitefumuslibcriuclcrim*.
enoo
quod
nouulnq6fieiacdderen "^roinde
ndfruftra
funtkge8:obiurx
nequag>
dT,omps.On
pptaqdamn 5acicnc3'q:bo:cariorv:s:Uudce
?uix
potq: omnipocens dtSicut etia015 tuparidcs:quu7 ipfaefururasclTcp
dcimusnecelTccftcflcut cumuolux fautr.7ualcnrplurimumq-:umcas
mu3:liberoudimusarbirrio:7ucru^ tuliturascflcprefduit.£tprccea uax
4)culdubio dicimus:7nonio ipfumli knt adcatmpcrra nda:qttcfcp:ecanti
bqzarbitriumneceiTiratt njqcim":q bueconcdTurum dTeprcfduit.£tiux
adimitUbcrtatcm. Sunt igifnie uo' ftcprcmiaboniefactie:^pocatisfup
lunucea:?ipfcfaciuntq*cq*d iwlenoo pttaaconfhrura funr.Tlcq?dm ideo
f tnmus:q6no"fioetfi nolleue^Oiwc peccat bomo:qmadcusillumpcccax
qdaucalio^boium uoluntarcd.fq5 turumdTcprdhuiniinmoidcon dux
nollsparif:crii Hcuoluraeualct:«rfi btcaturipfumpcccare cumpcccan qr
no illius tfi boisuolocasrf;ptasdd« fllecufu0prdcietiafalUnonpoteft:n
Tli fi uoluntastm cennapofierq5 fatum:nonfo:tunam^non ftltquidaU
ucUet:potenrio:c uolunratcipedirrf". ud:fcdipfumpacaturumdfc prdcix
Tlecficrfi uoluntasnift uolucae cen uitrqoifi noltrutupnonpccat: fcdfi
nccaltcn"(5ciuseetcjutUer:7ftnon pcccare noluoinetiambocfllcprefd-'
pofl*5 iplcrequoduelJet.Un qcq'dpi iur.£>cue iraqjfummus7 umis 015
fuduoLunrarrpanr
bofidcbcrrbuc: e«rboluoT?pirunfancto:qoc
triaux
bumamsuclangdicisud cutufq'crex ftumCuncdeud unusomnipotmaoe
erifpusuolunraribue:
fcdemspon* aro:7faaoioieaiearq;ots cozpie:
qui datpotdbtan uolcnnbus. cuiiisfuntparncipactoncfdiccs:q'ciix
q3funtvitatenouanicate fdiccs:qui
£>euniucrfalipwuidcnria
dci:cui" fedtboicmroakaialej:anima7cocx
lcgibusomntaconnncmur.cap.jx po:cq*copcccanw noimpunitod p/
mificturcfmemiftcozdiadcrdiquincj
n Ot crgoprcpterca nibtl dl iit boie7 mardTenria ct cumlapidtbof:
noftrauoluntatcq*dcusp:efd ttitafcmtnalonetiam cd arbozibus:
uicquidfurununeflctmnoftrauolo uitl fefualtctdi pcco:ib":uita
£rdlccx
tare.Tlon
0115quibocprdciuttnibtl tualecu folisanjcf dedit:a quocft
prdciuit."f>o^ofi illeprdouicqutd oismodus:ois fpcs:oi90:00:aquo
fiirurom
cltctmnoftrauolutiratc
no cftmenfura:numcru8:pondu9:a
quo
utiq?nibdfcdaliqutdpfauit. ,pfecro eq*cq'd
naturafrercuiufcpq?
gcncae
e
i illopitfdcnre
ealiqutdmnoftrauo cutufcoq?
dHarioie
e:aquofot fcmfa
lunrate.Omodrca nullomoDocogix fo2map:fo:mc
fda^.mot"
(dumarq?
muraotretcntap^dcnriacidtollce fo:marum.<luideditcarntOMginej:
uolimtatis arbitriom:aut retcnto put;britudinc:uaUtndinc:/ppag;aa6if
uoiunurisarburio.-dcui
quodncfas difpccjifalute:
QVINTVS

cocozdiarqt aieirroaltdeditmeoiia: fcrcntcs:annua imp.laibmofqjfp3tov


fenfu:appctinI:r6aU aurtfupcrmete: rcefibi fccaot:4pfulceappellatifut
fnrelltgcnril:iioluruate:q
n folu rclu; aconfulcnoo:n rcgcsautdni a:cgna
t tcrra:ncc
folu artgclu7 bominem: "ooatqjdnanoo:cu 7 regcsutup arcy
fcdnecetijui 7 contcptibifaianrts ui geoodtcrimrli" uidcaf:ut regttuma.
fce:a:necauispenula:nec babcftofcu rcgib".5gc9aucut dtctiica rcgccorf^
lo:naarbozis
foliii ftnefuapptiuco falhi9rcgiusn dtfctpUna
pucac"
eige
uemenria7quadaueluripacc derdi'' rie:uclbcniuolcnria confulcnrioifjlu
quitmullom6 ccrcdcndue rcgnaboi pbiadnanti9.£)cpulfo itacprcgctar-*
nuco?2q?dnattoes7 fcruitutea
a fue quinio7 cofulib'iftituris: fccutume
jmidcnriclcgibuealtenas
ccuoluilTc. qo idcmaucto:m romano^ budib"
pofuincpctuitaa
titcrcdibilcmeoratu
O.iubuemoJibue
antiquiromani e:adcpta Ubatatccptubreuicreucrit:
mcrucru:n:ut
dcosuerue:q'ut's
non tlta cupioo
gftcinccfTcrat
. 3ft3fgo
eumcolcrcnt:eo:um
augeret
imp.tutn laudisauidirao7 cupioogfic multa
ilb mtridafcarrbudjbfia.r.arq5gb
nofafccuduboiu^ qrciatdcj.Xaudac
p "RoidcuMclusquoeroanojuj idefaluftiuotptbuofuismagno8.7p
mo:es:7quaobca^6svus ad claro9uiro9marcucatonc7caid'cc/'
augcdu ipiuadtuua!
dignat"
c: i cui'' farcmdicen9:cp
dtuilb refp.nonbax
pt'atcfutcrregnat:cn3.<16
iuabfo' buirqucnq'
uirtutcmagnum: ledfua
lurf diffcrepoircm":ad
bocprinete7 meo:iafuitteillosduo9ingctuiutrni
fuptoze Ub^pfcripfim<>:g'
i bacrepo tc:diucrfi9mo:ibu3.Jn laudib"aute
teftasnlfefit copdeo^:quos ctreb" ccfarctspoluit:q1fibimagno impiu^:
nugatotqa colcnooe purarur:7pnti3 cjrcrcttu:
bclliinouiTepptabat:ubi vx
uolumfe prcefupio:cc quasbucufq? tu8cnirefcere
poHctuta fidcbatmuox
pduriundcfahqonctolleda: necjfcp tfeufroztuirtutcmagnop: ure^cita-'
cuiij pfuafiicllctnonillo^ dcorcul retinbellumif*Bgcntcs:7 flagclloa.
ruromanu impczio propagaro arq3f gitaretbellona faguinco:utclTsubiv
uamnrncfcio
cuifatopoti" tdtbucr:
q^ddiVmtpotcntilTimcuoUttati.Ue dioauidir
js 7gticcupiooradcbat:a
'
rcrcetgiturprimiq3
romaniq^tiico:ii mojcitaq?pmitushbertariatpoft
eti-/
oocct7comdatbirtoziaiqnits
ut alie amdn.itionts7 cuptdiutclaudis 7
gentcscjrccpta
unapopulibcbreozm gnemultamagna fcccriit.ftedditdf
dcoe
falfoscokrenf.7
n60uictiaf
ifj utrmfqs
rcitcftton(u
7pocta
ifignise
deonqa
imobrcr:tnlaudi'0
autdipc o^.Jnded.ppe
at't:nccno"
rarquinium
cuntc
libcralcs
cranr:gftam
ingcntc,: dcctiipo:fcna
tubcbat:
2lccipc:tngc'
diuiri.19
bocflas
uolcbat.-bac
ardctif^ riqjurbeobftdioe
prcmcbat.
£neade
fimcdtlcjccrut^pf
blc utucuolemt: mfcr^plibc;tate
rucbat
. Xucitaq;
,ppterbanc7 moztnddubitaucrunt. magniitllisfuit:autfo:ritcrcmo2i:at
£etcrae
cupidttates
bui"untueujcri liberogutue.Sjcu
cfljadcpta
libcr
cupidirateprefTerut:t'pfam
dcniq?
pa^ ta9:rata
cuptoo
gftefceflcranut
paro
triamfua:qm fuircutdebafiglonu^: e(Tj
folalibcrtag.-nifi
7driatio
qreref:
dnarivoatqjimpare glouofu:
priua diipromagno bict.cp
uelut
loqucnte
01ftudio
libera:deide
dna$K concu^ ioucidcpocra
dtat.Oum
afp.
atuno:
pierut.t>inc
c^ rcgalc
dnarione
non O.wcm4rcnBCtcrrarq5
metucel
Ullti

fjrigar:£6fiUal mch"rcfcrcnmeaiqj mfitii babuiflTe


roanosetdco^apud
foucbu:"R6ano8 ip dnoagereqjroga tlloacdceinduannquae ?iucnlTimaf
tl:£icpl4aru:ucicrluftri8laberibua pfltrucrurvmtie7 bdzie^ dqebabe
eta3:£uooufatfaacipbtbiadarafqj teeqdanfadco.Ufitmdiigipotqoe
mrcenasSezuinopmcr:actucrifdna fmemuolcbantciTcuirrune:?qooci
bif argts.Oucqutdcuirgiliusioucm rcfercbancquibonierancad bou-m
Cduces tacpfutiuapdiccrc:ipctafacta falicct:namalinccbebatca9*019bd
:cotcbatcancbatq5 pntw.Uqi.ppfca re bkcu^mKqufmafarrib"conaba
cemcora: tlla uoluirutondcredriario curadipifcLi.?olt8
arq?falbcqs.IDc
ncmpofl libcrtatonficbabutfleroa' Itosbudaniscftcatodcillo quippe
noe,uti eo£magnia laudib"ponct': ait.Oioominu8pctebat
gHajico
max
"bincei illudtiufdcmpocte:cpcum gidillumfeqbaf.-Clnquidcm
gHacft
aliapgendomambos caslpae^paf cuiudilli cupidicate
fUgrabanniudid
rdimorumartcsregnandiatc^ipad» um boiumbn deboibusopinantid.
i fubigediac
dcbcllldipopuba
afipo £ciomelior
cma:quebumanote'
ncrctair.£Fcudmtalq
fpirantiamol ftioniocotcran c:mficonfncnric(oe.
Uuecra:£rcoocquidcuiuosducet5 Un dtcicapts:namglo:u nzabecdl
tcftunoniu ccnfcicntic noftrc. £( aUo
us:ccliq5
meatuaJbcfcnbaradio: i loco:opusautfuum.pbcrunufqfq^:
furgcnaffderadicet.Xurcgcipcrio iruncmfimctipfo tantumgloziam
pplbsrcanemcmto.t)cccriitarrce: babcbit7nonin altcro. /6tiamcrgo
poriqsmtponfre
moaa.lbarccrc
fubx 7 bonoiem
7 imperium
q fibiejropta
icctie:idebcllare fupboe.t>asartcs bant7quoboisartib"pucni:rurcbi
illi tatopiriuscrcrcebann^tomtnua tur bonunodcbctfcquiuirrus:^ ip«
feuolapcatibus dabat.£ccncruarioe v.uam.Tlcq?cimcftiura uirru0:niTi
animi7 co:pous(n cocupifccndis i q adunumfmctcnduubi c bonabo
augcndtediuuqs:7pillasmoitb"co'- mtequomdi°nc.Uri7 bd:c9qucs
runifcndis.T-ipieoo
mtftsciwbn:hr' cjrpcriuir
caco:pctere
nondcbiuc: fcd
gieitoo
fccniaa
turpibus.Un$ talcs cosctuir
38obeiuauirrurcm
n pacri
»3moplabesfupabltatqj aburrdanc dare^Sedcumilla meo:uduoroani
qn fcribebatiftafalufrius: canebar^ cficntvtutcmagniccfar7caro:longc
utr^iliuernotllis artib1*ad bdrcs i uirtuacaronisvitariuide^pinqotot
gtiatn^oota arcpfallacqs
abicbit. fuifleg>cefaris.proidcquardTctfllo
Utl tdcdtaclj prunomagisabmocp rpcduitas:7anaquaffuifl3ui6jm' i
auanciaaice boiumq:erccbat:q6
tfi ipfaftnienriacatoie.TloUtt
iq*te^iftiy
uit;dproptusliirturierat.Tlam
gtaj marcmaiou» nzoearmisrcp.crpu*
honoevmpiiibcnasi igr.auus cqua nugnafca(Te.Si
itaectmftopuLbct
fibieroptant-Sjillci^tvauiamttf: rimi canosb:cmu6.O.utf
pcfocicp
buicq:boearrcadcfut:oolis arqjfal
laojsconKdic.lDcfunnllc
boearres tocopianobieq-ilf e.Scdakafucrc
Pvrutc.f.n
pfallacc
ambirionc
adbo q tlloeuirosmagnos
fcccrunt:
q nox
no:eTglutni impiutnpucnirc:
qm bianulbfur:comiinduflrbrfoua
iux
boiiua7ignauus
cqfibtqroptar.
£5 ftu;iperiuraios
i cofuUoo
libcnntqp
illc.i.bonuevauianittt:uia uirtutis Ubidintncqjdclictoobnojriue. pro
cftiquanirit^tanyad
pofTcfTtonis
ftx bisnosbcuelururiiatq^auanaa:
ne.i.adglo:umbono:c5
imgio.boc publue
egeftatc^:
puatim opolcriam:
QVINTVS

budamuBdiuitiasfcqmuricrtia:itc: fq*tciuitascouuptaeirurfusrcfp.ma
bos7maloBdifcrimnulla:ota
vruttf gnitudinc fuiipato^atq?magiatuuj
pmiaabirio
polTtdet.
Tlccp
mi^ubi uitiafullcntabat.'p>auco^
igifiiinul'
UOD fepari
fibid/q?pfiliacapme: ubi adgHam:bono:e:ipcriu:ucra
uia.i.vx
oomtvoluptatib0:bicpccunic autgie totcipfanttcnnu:
cta catone
laodata
fcruiu9.£ofttutimpcruo fiati uaw e.t)inccrat
oomiinduftn'a:quacom''
amrcp.O.uiauditbcccatoniauezba nuorauitcato:ur crariuclTcropulcrv
fiucfaluftgptuatquaks Uudafr6ax td:rcnuco
rcapriuatcUndecozuptia
ni ucfce:omncecoetaleetucfuilTcuf mo:ibu9:mtiuclTccontraniipofuit:
plurcs.Tldtraeratiocjn
vanoncflcnt pubUce
cgcrtjtc:priuarim
opulcnru.
queipfetdl fcribineaq cotncmoraui
mfccurtoo hbrobuiusopieiubidicit £>eamo:claudis:4 dl ftt uiriuob
iniuriaBualioof.7 obcasdifcelTionc boctfnisputat':q:p.ipfumuitianw
plcbieapiib":alufq;
difcelTiones
oo^ ioracobibcnf.cap^iq.
mi fuilVc
iammdea prmcipio.
ncqjax
pliuoequo7modcfto
i'u:actu^c^rpl' q Oiob:ccudiufuilTcrrcgna
ozt
fiarcgibueydmmcmsa tarquinio entistlluftria:voluit6s 7 occi/
fuit:oonecbella
grauequod^pptcr
ipx dentaU
ficri:q6rj3e
ectpofteri*:
fj ipa
fu cobcnurtafufccpru
fucratfinucf. btirudic7tnagttitudine
illuftnue-3d
"Pofteavoferuiliipcriopatrceej:erx q?pltb"potifTimum pcefTit
boib"ad
cuvfle
plebr.rcgiomo:evbczalTctagro Domada grauia malamulta^getiu:
pepuliflre:7ceteri8
e^pertibus
foloscx q cabozielaudis7 gfiecofulucrunt
gilTcmipio.Ouap. difco:du^doilli p.ntrictin
quaipam gHam requircbac
dnartuciLt.utiferuirenolent:ftnent faluteqj
ciuafalutti'ucpponere
nodu
fuilVc
bcllupunicu fccudu.
<1:rurfue biuucruiu:,pnlounouicio.uatnoic
graummcweccpiturgere:atq3 ab ilf laudis
rpccuntccupidiute7 mttaalia
perturbactoibue
alu maiozc
curaco' uinacopmcnrce.lla
faniufuidarqui
bibere
aioainquictos:7
adconcozdia 7 amo:elaudisutriu cllccognofat.
reuocare
ciutlc.Scd
p quofdam paux O.6nccpoctafugiiboratiiiquiait.
cos:qut
profuomoooboicramma Xaudisaoictumcs:funt certapiacfe
gna.idmtllrabaf:
atq^illis toUratid q tcXcrpureUctopoaruntrecreaze
actepatis
nuHpaucoit
bcmop,puide libdlo.3de
incarmie
lyricoadrepme
tia reailla crcfccbat.ficut
tdebiflouc" damdiiandiItbiditieita cecimt.lan?
dicitmultafibtlegenri
7 audimti;q regnes auiduoomanoo fpm:quafili
ppferomamiB oomtmilmeq^ mart byi rcmoriegadibus iungae:7 urcp
atq?(erraprcdara fadnorafcccnc
fc pcnuB f;uutiiiu.Ucrotnquilibidies
libuitTc
attendc:q
rcsma^ie
tanta
ne turpiozcs
fidcpiccatie
ipctraco
fpin-
gociafurtmuilVct:qm
fdcbatlcpcniic tu faiicto
7 amoe
inrclligibuo
putcb:f
ro puamanucumagmslcgionibud tudianon rcfrenant:mcliusfaltem
boftiumcontcndilTcwmanosrcogno cupiditate
bumanc laudis7 gficrnon
ucratp.uui9copqs belUgcftacuopu q"de
tafancti:fj min'135turpcsfunt.
lcnriercgibua:fibicpmultaagitanti £ni rulltueidcftlcn6 potuici ctfde;
conftarcdipt:pauco^
ciuiiicgrcgia; librierquos
dcrcp.fcripfinubt
loqutf
uirturcciicca
parrauiltc:
cocp factiiuc dcmfbtucnooprindpe
ciuitans:quc5
diuiriaepaup.ta9:mrtinidie5paudrar
dicitalendu
cegfia:7
confequentcr
cd
fupcrjrct.Si poftg»
lup»atq?dcfidu mcmoratmato:c9
fuosmultamira
LIBER

ntq5prcclaragliecupiditatc
feciflfe. w«'malcdtcta
i opprobtta:
touiccrgouitiononfolunoidrtcbar: intcrgrauilTimdB
pcrfeairionct?
crux
ucpetid LTcirandu 7 accededii cccen dclcfqspcnasnoAltdctcrntia prcdfx
fcbatputatcebocutitceercip.O.ua- catiottc
faluttebiiaiic:taiuo frcmiru
tp necin ipfiuapbiclibrie tulltus ab olfcnfionie
bumae.£c crcosdiuma
bacpeftcdiffirnulccubiealHtt
clarf fiicicntcB
atq?
diccnrce:diuicqj
uiucn
confitct.£ucimdcftudtjstalib"loq' tcerdcbcllatis
quodamo
coxiibuedu
rcf:qurtq^fcctada
ffit fmcucrtboni; rio:arcp
(ntroducrapacciurtinc:igee
noucnrofirjrclaudia bumane: banc in cciTia
cbrtftigHaconfccucac:ndin
inmlit uniucrfalcgcncralcqj(nhm. catancpi fucuirtutiefine quicuerut:
"bonosalitaitcoomfqri acccndufad fcdcaquoq3ipfamaddcigta;rcfcre
ftudlagluiuacccqjcafcmpqueapud tC8:cuiu8 g:atakeerac.3fto q3fomi^
quofcpimprobantur. teeosquibusconfulcbant adamoie
illiuoaquoi ipfttalesficrctaccende
£>crefccanooamojclaudiabuma banr. Tlaq?neproprbumanagtam
rcrquoniamiufto^ glo:ia omniatn bomcflcnt:oocwratcoemag:illof
deofit.cap.pi9. diccs.£aucrcfaccrc militia11:33cor*
bom fnibtie ut uidcamint ab ct8:alto^
b Uic(gtfcuplditati
meirrrfift^ q*n
tncrccdcm
nobabebirio
ap6p:em
tur fiitedubitariocco ccdtf.Xi utft:? qut in ccliecft. Sed rurfus ne
to ri?cjfcpcftdcofimilio:: o'to 1 ab bocp.ocrfcinccUigentes
boibuepbce
b JCimiidici» mudio:.O.uci bacuica mctucrcnr:mmufq3
prodcfTcntlatcnx
tfi n fundituacrad(cat'cj:
cozdc:
q:ct DOcpbonifunt:dcmonrtrano
quofix
bn,pftcicrc8aiostcntare
ndceHat.fal netnnorcfuTC
dcbercn
t. luccanr
tnq*t
temcupidtras gl'icfupcfdilccobnc
iu operaucdracoiamboibtis:uruidcat
ftitic:li t fi alicubiucctq apudquofcp boiu factau:a:7glouficcnt
pat:eu:j
fprobaf.fi
boafi rcctafof.etipeamoz quiinccltsdl.Tloncrgout utdeam^
bumancUudteerubefcatn ccdarao'' ni ab eie.i.bacinrcntionc: ut coead
riucritatte.Xamenuncftboc uiriuj uoscomtcrtiuclitts:quianonp uoa
inimiaimpicfidci:f i maioz
in codc(ic flliquidcftio:fed
ut gloziftcent
patrc^
cupiditas
gfic4'detftmo:uclamoz: ueftrum
quimcclisclt:adqttcmconx
utdnadiccrct.<Xoomo
potcftiecrcx ucrfifiantquodcftia. "bocfeeutifut
dcrcgriatnabtnuicecjrpcc
tarce:7
glo martyrce:quifccuobei curtioe 7 de
rtamqucafolodcoenoqucrcnrcs.' cioo:no
fibiinfcrcnoo
pcnae f, illaraf
3« 6quibufda d;i d>crcdiderat:
-rue fcrcnOoMuirrarcucra:qrfi
ucrapicra
rcbanm:palacofitcri
aitcaangclirta,, te7miiumcrabilt
muIrirudiucfupcra
j&flejccrot
gKam boium magis q>dei. i-unr.
ScdcumilhefTcntinciuitacc
tv
O.6fanctiapoftolt
nonfcccrurrt:qui rcna:quibu0propofirue
ciatomniu;
cutninbialocfepdtcarrt
cbriftinoiii proillaofficiomm
fmiouicolumitas
ubinofoloimprobafficutillcait:ia^ ciue:7rcgnum nonmcdofedintra:
cctq?
cafcmp qap6quofq?
»mproba/ noninuitactcnu-.icd
indecclTtoe
mo
turtuqjetfummedcteftationis
babc rienrfumi fucccflionc
moztuozumr
batui:tciKiuea
gjaudicranta
bono quidaliudamareitt
y glonam:
qua
magiftro
eodeqj
mcdico
mtiu,Sid.8 uolebantctiampoH
mo:tcmtanqua
mcncgaumtcoram
boib":ncgabo
c^ uiut-rc
ittozclaudanrium/
umcoram
patrcmeoq i cetc
QVINTVS

£>emerccdcremporalt: quamde* ubftbefaur"cdmunfe


rcddiditbdismo:ib'rdanof.ca.^v. indeno foliiut talismcrccs talib"bo
mibusreddcrdfroanii tpiiiad buani
q Utb"ergonoeratde"daturus gftamdiUratiicftiucsctiaucciues
e'
uiramercini cumfanctwagd Krncillius ciuit.irio^diu bicpeguni
fui9inauiratcfuaccUftuad
cuiusfox tur diUgcnrcr
7fobnc: tllauuucatur
ctctarc
pietaa\;Apcrduat:quc noncj:' q:cmpU:7uideatq>t& dilcccio
debeat
bibetferuicucercligionie:quaLnriaj fupncpameproprc:uitacternam:fi
greciuocannnift umucrodco:fincqj tma fuisciuibuercrrenadilectae,pp
banceisterrcna
glo:u>.3
cjccclleriflfutu terboiumgriam.Ouantum
cnimp/
impijconcederennd redderet'mcrce0 riitctadbancuitamottaliu:qpaucis
bontaartib"eo^.i.vwub": qbuead dicbusdudturi fimrur: qd tnfcfl115
tatagfompucmrc mccbaf. t>etalib0 cutUBipcnouioatbomoziturue: !i il
cnim:qporopterbocbdtaUcjd facac Uqutimpanc adtmpia7iniquanon
uidcnt':ut
gloztficcnt'
abboib°cttam cogant.^ut voaltquidnocucriitroa
oommus atc.3mcndicouobisrccc " mgenrib" d.b"fljtugaria
ipofucrut
\g.'
peruntmcrccdcfua.Sici Utipuatas gcafuJ9:tufiq:idfactucingcnriItra
recftue,precommunt
bocciirctp.t gcbcllo^:q6
!'tcdcotditcr
ficrct:
idipj
,pciuscrartocdtepfcrut:auadttc
rcfti ficretmcliorcfuccclTu
: fcdnullacllci
tcrunt:cofulucruntpatrieconfilio
lr gfiatriunipbantiu.vTUq5.n.7
romant
bcro:iicqjdclicto
fccudiifuaelcgcs: nduiucbat t"blcgibuafuidrquasccte
ncq;Ubidtniobno^q .^5 bisomnib9 risimponcbanc. "bocfufficcrct
reip.
artib0(397
vauianififut adbdree:iy mfiq:marri7 bcllcnc difpltccbat
: ut
pui gloziam:b6rati
fut in oib''fercgc necutcco:ia
locub:ctneminc
uincctc:
tib°:ipqfiulegcs
ipofucnit
mulrisge ubincmopugnauerat.Tlonne
rdanif
tibue:bodicqiUte7 bifto:uglonofi 7 ceteris
gcnnbue
unaciTct
cadcqjco
funrpcnc
inoib°gcnnbu
9:noncftq6 diuorpf
115Umopftcrct:
q6pollca
gra
dcfummi7uertdeiluftinacoqranf: tilTitncatq3bumanillimcfactumcft:
pcrccpci
uncmcrccdcm
fuam» utomiic9
adromantitinptupnnctca
fonctatcacctpcnt
ciuitans:? romant
£>cmcrccdc
facrorciuiiiciuttatis ciueseltennacfiefTetomnto
q6 erac
cternc:
quibusutiliafuntronuno:u anpaucozum:
taiirumq>pkbstlla q
mrtutum.cap.jrvi. fuosagrosndbabcrct: dcpubhcoui'
ucret:quiapparatus
ciep bonosad
m £ rcco.n.fac
to^ logealiac: crii miftraroice
zcip.grarius
aconcozdib^
btcopprobriafurtmtnuprouc preftaretfcp
utctis
ritatcdci:qmudibtu"dilcaoub"odi
ofacft.3llacioitae
fempifna
e:ubtnfx OLUO
fructuwmaru
bcllagdTcric
lue ozicf:q:nullul'mozit.jbi cfttura 7 quantdbis quosutccrcconcuicrit.
7 plcnafcUcitas:non dcafed oonutn
dct.jrtdc fidci pignuaacccptmue:g"1
diu percghnantcs
ciuepulcbritudint n 2tmquidintcrfit adtncolumi
fufpiram".3bin6
o-.itfolfupbonos ratcm
bonofq?
mozca
: 7ipfas
7 malos:f;foliurtincfoloe,ptcgitbo ccrtebommum
digiurarccrfj1
a'quicc
no9.3btnocrtrmagnainduflrudita rantalquicrifuntomninond uidco:
rccrariupubltcu
piutisrcb"aguflts: prctei(llumgloztc
bumanc
lanilTunu
LIBER

faftumunquopcrcepcruntmcrccdcj q U(d ergomagnueftf>illa cftia


fuam:quiciuoingcntirupiduatca:fe cclcfliqjpathacuct.ifeculibiu"
runntingcnriabella
gcflerunt.TUm' quil^ iocunda
bladitiira
cdrcmnc:
fi
quidcni>illop agritributan foluut.' probactemporali atq3tcrrcnafilioa
Tltmquidcfelicctdifccrc:quodalqa brutuapotuit7 occtdcrc:
q6 illafacet
nonliccrfllunquid nontnulttfcnaro nemincm cogic^Sed
certcdiffktliusc
rcgfunrin alijsterris: quiromancc filios inrenmcrc:q'
q6 proiftafadcn
facicquidcmnozunt:1 Xollcucrantii dume:caqucfilqs corrgrcganda ui6
7 omncs
bomtttcs
qutdfunrnifibox banfarq^
feruandamel
ooarc
paupcx
itrincB.^Xuod
ftpcruerfirae
fecultad rtbus:uclfi criftattcntatioqtictdp:o
mitterct
ut bcnorario:ee
cflentquiqj ftdcatq?iulluiaficricompdlat
aniit
mclio2cs:nec fi pro magnobaberidc tcrc.felices
enijuclnoouelfilioono
buitbonoibumanus:quianulUuse rtroan diuiticterrcnefaciur.atnobts
pondcrisfumus.Sedutamu:71bis umcntibusamittendc.-aur nobiemo-
rcbusbcneftdo oominfdci rtoftruco' tuis aquibuencfduorucl fo:tca q*b"
fideremusquantacontcmpfcnnt quc nolumuspolTidcndc.S^ 6efcliVcefa
pcrtulcrint:quascupidiraree fubegex cit:cjcmtiumucraopulcnti'a. Bruro
rinrprobumana
glozia:
quicamtart autq:filioaocddit:t*fcltcttati's
phibct
9>mcrcede
raliumutrtutumacdpere tcftfomuctpocralaudato.
21:t.n.1b
mcrucrum:7ualcatnobiocriamboc tofq?p: nouabclbmoucnrco
21d pc'
odoppnmendam
fupcrbiam:
utcutn n35pulcbra
proItbertatc
uocabtt
3n
illa cmttastnquanobieregnarepro fcliv:urciiqjfcrcrcafactamiozce.B;
miflam eft:tanrutnab bacdtft«:cptt* uctfufcqucnticofolatu9 einfclicc.Uf
diftatcelumaterra:a temporalt lcri cctamopatric.-lauduq? fmfacupioo.
dautracrcrna:ab ianib"laudtbus fo 1?ecfurduoillaltbcrtae 7 cupidiras
Itdaglo:ia:afodctarcmottakum foci Lmdisbuanetq adfacra copulitmira
ctasangelomtn:a luminefolio7 lunc daromioe.Sicrgo,p libcrtate
inozi'
lumcttciuequifccitfolcm7 (unam: rurop7cuptditarc laudu:q amotali'
ntbtlftbimagnilfccifTc
uidcantur tan b"crpcnifoccidi
filtj apzcporucrut:
tepatricdoes:fi proiliaadipifcenda qutdmagnilcfi\pvaUbcrtate: q noe
fecem boiopiaaltqd.-uf rnalaaliqu» abiniquitarte
7mo:tie7 diabolioo^
fuftmucriitr:cumillt probacrcrrcna minatulibcroefacit:ncc
procuptdita
(amadepta
tira fcccrint:
tatapcrpcffi tcbumana^
laudum:
f^caritare
libc^
fintrprcfcrtim
q: rcmilTtopcccarozuj nnoor boiumrnonatarquiniozgc:
qucciueo
adcternamcolltgttpacam: fcdadcmonibus 7 dcmonum pKcipc
babetaliquidcuipcrumbra
quandi nonftltjoccidunt':
fedcbridipatipco
ftmilcfait afylitmillud romulcorquo intcrfilioncomputantur.'
Si altuect
mulritudmcquailladuirascondcff: romanue princcpscognomicrc?qna
quorul^ddictop pgrcga
uitipunitaf. rneftliumndq:cdtraipfampaurfcd
criam propatria:tamen
quiacontra
"QuamalicniJ tacranria
dcbcant tmpcrium fuum.i.cotraq6ipaucrat
c(Tccbriftianirfialiqutdfcccrintf di' parcr impcraro:
abbofteprouocatuf
lccttoncctcrncpatric: cumtantaroa^ iuucnili«roozc
pugnauerat:licct
uirif
nigcfTcrint^
bumana
gloria
1ciutca fctocctdit-.nc
pluemalicflfet
mejccplo
tcterraia.ap.jcviq. impcrqcontcmpri:^bomm
glo:ia
hoftiaocdfcur
quidfeiacrct:
quipro
QVINTVS

immoiralio
patiielcgibtisomnta
que eodeqj
regcpatriefucccrtius
oracftn
mulcominus
cpfilq diltgunturboai-' accepft:nolite
timerceosqutcozpua
renacontcmnun
t.Si furiue camilluf occiduncaiamautemnon polTunroc
criamingratampatriam:acuiusccr ciderc/Sifeocddcnoos fertisucrbis
uictbusacerrtmowm boftmmueicn' quodimococonfecantes cccqdcuo
tfomiugutndcpulcrat: danatufqjab ucunrut illis cadcnnbus ?tmj deox
emulisfucrat:agallfe(tmim libcra- rumfanguincfuoplacannbue roma
uit:quianonbabebatporio:cmubi nuslibcrarcturcjrcrcic":nullomcoo
poflctuiucrcgl0!iofus:cur
qctollatu: fupcrbiantfancrimartyrcstany di^
uclutgrandealiquidfcccrit:quifo:te gno"aliquidproillius p:icpricipatidc
in ccdcfia ab inimicie carnalibue ucx fcccrint:ubietcrna eft 7 ucra fcUdtas:
lut graaiflfimam
ejrbonorarionfe
paf proquaufq?adfut fangumis
cffufio
fuainmriammon feadboftesa* be' ncm:nonfclumfuoofratrceproqut
reticostranftulinautaltquamcorma busfundcbarurucrum1 ipfosinimt
aliamipfcbcrcfimcondtdtr;fcdcapo cosaquibuefundcbatur:ficutcispx
riusquantum
ualufrabbereticozum ccprum
cftdiligcntce
cariratie
fidc:7
pnsdofilTima
pramrate
dcfcndir:ctim fixlcicaritateccrtarunt.Si marcus
alianonfi111011
ubtuiuaturmboiu; pulutllus
dedtcane
cdcrniouieiunox
glo:ta:fcd
ubtacqutratur
uitaeterna/ niaminerue falfoftbiab inuidtsmo:
Si muriusut cumporfcnarcgepap tc filqnunrura:utillonunttopcrturx
fic:ct:quta
gtautfTimo
bclloromanos barusabfccdcrctrarqj ita dcdicatiois
prcmcbar.qipoifcnam
ipfumoccidct glonamcollcgaeius
confequeretur:
nopotuit:t proeoaltcrumdcccprus ita conrcmpftnutcum
proiia ettatn
ocddtcinardcntem
aramnno"ocfof tnfcpultumiubcrct:7
ficmciuscorde
dcrtcramcrtcndirdicco:
mulroe tTea o:bitarisDolozcm
gloziecuptdttas
ut
qualcmillumuidcrctinciuscjruium cerar:quidmagnum fcprocuangcl^
coniui\ilTc.£uiuB
illc foztirodtncm
i fancriprcdiationc:qu.i
ducefupcnc
conmrjtioncm
taltumpcrboucfcens patricdcdiucrfie
Ubcranr'7
colligun
finc ulla dr.birntioncfc ab tllo belb tur crro:ibus fecilTc
dicturuoccui oo
factapace
compcfcuinq*
rcgnocelo:n minuedcfcpuIrurapacrieHui
folidto
fmputatttrue
cilmcrica
fua:fi^»illofi airfcqucrcmeTfmcmoztuos fcpdi:
uni manuncq;bocfibi nltrofadee: motuoG fuos.^Si
marcus rcgulusnc
fcdpcrtcqucntc
aliquopaticnc,
rotu^ crudelifTimos
boftcsturaoofallerct:
flammio
impcndcrtt:Sicum<>
arma' adcosflbtpfaromareturrfus
eftqm
tus equoconctro
in abruptumbiatu ficutromaniseumtencre
uolmtibus
rcrrefcprectpitem
dcditrdco::
fuo:u> refpondtfle
fertm:pofteay aftisferx
oraculiefcruicno:q
mlTerant
ut illuc uteratrdignCraK
illicboneftiduisba
idquodromant b:'ciuoptimu
mirrc- berc
nonpofifct:
ciiq?
cartbagincnfee
rcnt:nec
aliuditdligcre
potucrunt:
y qmcontra
eosmromani fcnatu
cge'
uirioarmifqifccrcdlercrun
utdclicct ratgrautflunis
fupplicqs
nccaucrut:
opo:tcbat:ut
dcopttilTis
t illii ircntii qutcrudatus
nfiitprofidctlltusph'c
uir prccipitaictur
armarue^dfc max contcmnendi:adcuiu8
bearitudinem
gnu;procrczn
apatafcciiTc
dictur"
e: fidestplap«dudt.'2lut
quidrctr^bue
quialiqulfucfidctpaffusinimtcom: turoominoprootnntbua queretri'
nonfeultroi talcmo«emittms:fjab bmttrtproftdequetlli
dcbcturtalia
illomiiTua
obiericqnqdcm
adnofuo fueritbomo
paflue:
qualia
profidc
LIBER

quapmutiofifTtmfo
mimicia6bcbat ficfnnotcfccrcntrqn
tantafamaprcdf
pafliiecftrcgulus.-1
CLoomooo
aute$ caroit":n)ifi
romandeptolonjclafcqj
feaudcbit
epollddcuoltmtaria pau' pozrcctummagmftcis fuccclTib''
auge
ptatecbziftianus
:ut in butusUIKpe rurfp)roindc
pcrilludimptum tama
grinarioe
crpedirio
abuletutaq pdux gnumtanq? diururnum utro^q?pau
citadpata^ubi
ue:diuitfe
tpfe
dc*e: co^vwribuo
prcclarum
atcp
gPofu^;
cuaudiatuellcg.itluriuuaUriorqui
i 7 illopmtenttoni
mcrccs
quamqucx
fuodefancrus
e confolatu
ufqjadco rebat
ercddita:7
nobis
^pofitanccef
futfiepaupcm:utnumi8
apopulo
col faricc6moitt6[6crcpU:urriuirturc8
larisci'u9
fcpultura
cura:tur.3ludtat quapiftcutcnq?fntfimiles
quasilli
uellegatqumttum dndnatum: cum proctaitatid
tcrrcnc
glo:iarenucrur:
quaruofugcra
polTidet:
n cafutsma ^)dcigtoaofifluna
dmtatenontcnue
nibuscolct:ab
aratro
cflcabduttum nmuspuoo:c pugamurrfi
tmimius:
utdicrato
fiet:maio:utiq^bonoze
q> fupcrbia
noncjrtollamitr.
O,\ion\am
couful:uictiTq3
boftibus
mgcnre^
glo ftcutdicitapta:3ndigne
funtpafTiocf
tiamfonfccurnmm eadem pauptare buiiiemurtdtadfuturamgram: quc
manfifte^lutquidfcmagnum fecifle reuebbirurinnobis.Jldbumana vo
p^dtcabit:quinullo picmio
mundi gfampntifq^rcmpous fariauitadr
buiusfueritab ctcrncilltuepatefod gnacftimabirurilloium.Undc ctiaj
ctatefeductus:cum fabririumdidice- iudeiqoicbridumoca'dcrunt:rcucL4x
Ht tantisrtiuneribua pyrrbi Igiscp(' tc teftamcnro nouo:quod in uctcriuc
totarum:p!omifTa etiamquartaprc larumftii't:urnonprotcrtcnisi tcm-
:gnttomanaauiraten potutflcdiuclx poialibusbencfuqe:que dmtnapro-'
li:i'oicpin Cuapauptatcpuatumtnae^ utdcnriapmijctcbonismalifqjconcc
rc uolutfic:'Tlamillud puodrempu^ dit:($pcternauitamuncribufqj ppc'
blicam.i.rcm populirrcm
patne:rem tui8:t tpfmsfupnccmitatisfocicrare
communetn cumbaberetopuleoffi" colaturdcusonuai oent8:rcctifTVme
mamatq?ditiflimam:ficipfi mfuia ifto:umgttaoonatifuntrutbi q*qua^
oomtbusp.iupcseranutquid.i,co:? liburcunq; vcutibusterrcnamgfiatn
quitambisconfulfniflcr:cr fcnatu quefierunt
i acquificrunt
: uincerent
paupe^
boium
pellet'notarioc
cenfo^ cosqaimagmeuitqe
datozem
ucre
iir. q>decetnponoo
argcntt
m uafis gfte7duitatiscccrne
occidcrunt
atq?
b:ecomptuscft.^tapdcmipfipaupc tcfpucrunt.
tescrannquomm tumpbispublfcuj
dirabafcrarium.Tlonc
oma-cbtiftiai -duo interfc differantcopiditas
cfilqxe\(iJ5e$pofito
dtuftiasfuasco glottc7 cuptditas
oommanonie.capt
muncsfacidtrfecudu
cpfcrtptumcfti
acribusapoftolo:um:ut dtftrtbuatur
ficutcuiqjopuse(l:utncmodicatali i Tlrcrdtfaneifcupidiratebua-'
quid,ppum:fcd fmttllfeomniacom^ ncgrterT
cupiditatednattonts.
muntaurclliguntfenullaobbocucny TlamlJj,pdme
fit: utquibnanagfia
rilariopoJteretaeranria:
(d fadenoo mmiumdelectamnetdriari ardefaf-'
,pobriiunda
focictate
angclo^rco
pcx fectct:tn
q*vl (5btiana^
laud»
gfiam
nctalcaliquidrtli fcceritpp>fuanda ?cupifcut:dat
opabnfudtcatib"
n d(f
griazoano^fbaaaliafiquabuiof- plicc.Sut.n.mrfafmoibl'bda:6q*buf
moofrepcriuntur
inIttteri»
eop:qfi mr«bfitudicat:yui8
eamtttnbcatit
QVINTVS

pereaborumo?t
nftuif
adgftam
7C' ftncfdref.Criam
talib"oommadi
po
ptumueldnarionem
deqbns atcfalu tcftaanondat: nifi fummidctprout'
ftiue./ed
ilk vauianicttur: G.uifq'8 dciit.a^ooiesboanae
udicatwlib*
autemCirccupidirate
gloric^uauere oomtniBdtgnas.flptadebacreroj:
tur bomobeneiudicanub* dtfpLiccze: diuuiaeft:U»qucnKdafaptcntta.lbcr
Oominariarcpimpcrarcde!tdcrar:ct meregc9rcgnann-rtyrampcrmc«'
perapertilVima
fcelera
qzitpU'^q?ob nentterram.Scd
netyranm nonpcfx
nncrcq6dilicpt.<p>romde
cjglozum ftmiatq3imprebirege^rfed
vetcrino
conatpti cu.-aur
vavianmf: autccrte mmcfozcea diaupitiment': vudcdic
oolieatq3falUcqscontcndic: volens virgilius. "Paremibi pacieentdcj:'
bon*vtderiq6 nondl.£t tdeovtutef tramtctigifletyraiti.ipmilTimeaUo
babciuimagnavf cftcontemne gio' locodcdcodictti«.It.quircgnaze
factc
riam:q*a contcmprufcius mcofpectu bommcmbfpocrttam,pptptrvittac«
dcicit.-iudicio
aiitnon rcpcritburna ppH.Ouaobrcm g>uisut poruilai.a
no. Ooncq*d
cnimfecerit
adoculos c^pofueri,
quacade"vn"vus7mit*
bominumquogloncconrcniptoz ap romano9iccddticpdam fozmam tcr''
parcat:ad
maioze; laudemboceftad reneduitariebonoaadiovicadranti
matozemgloziam faccrcft crcdatur: impcrqglozumcoitfcqutndaj-potirt
noncftvndcfcfufpicanrium fentibue tamcni ahacacflcUt£rttio::proprer
fllitcrcfleq>fufpicantur
oftcndat.Sj divfamenta
gencris
biiani60magia
quicontcmmt mdicialaudanttum:co nocacp nobie:duiU'dcoftetintcrom-
tcmnitcriamfufpkantmrcmcrttarq: ncsveracttcr pio8: ncmincmfmeva
quoz:ramenfi uercbon"cfl:noncon piccatcnd citucrtdcicultuvampo(Te
remn-.tfalutcm:quoniamcante iuftix babere vtutcmrncc cajwramclVe g>x
ttceftquidefptritudcivrutcebabet: oogloacfcruirbumanc.£o9 camedj
ucchamipfosdtligarinimicca:n tta ciucenonfuntciuitatieetcrne:quc m
diltgatmtruoeofozes rf dctractorcs facnglutaie nollziedicitciuaaBdd:
vclutcoz:ccto9 babcrc
confoztee:ncn util(oic9cl!"c
rcrnncciuitatt:iy?o
bnt
Ctcrrcna patziak fupna.^nlawdato' vtutcmvd ipfam:q> fi nccipfam.31U
nb°aiitfui9q^ms puip?darQ'eutau^ aiit q vapietatcpicdirtbcncviuunt:
dant;non tnptupcndirqoamannncc fi bancfctcntiamrecrcndipp^oscoicc
C09vultfallcrebudaiuc9:nedcnpi.i tatifiinmbileftfeki"rcb"buams: g»
dilijcnrce.Jdeoq^mftatardcmcr:\c fi dcomiferantc babcant potcftatcm.
potr illelaudcf:a quobabctbomo Xalcdautboicevrurce fuaeq?tafcii'
q*cq*dmcoiurc(audar'.
O.tuaiit con- q3iii bacuirapoltutbabere nocnba
tcmpcoz gtozte
oominattome catuo": untnifigz'cdei:yca8polmb"crcderf
bcfiuis
fupatfioecmddttateviu
fuie bu9pecennbufq^
dcdcrit.
Simulq^
'v
fiujniIu)wrie.talc9
4dcmromantTuc tclligutqrumflbtdcfitad pcrfccrio"
rut.Tlonenimcuraciciftimatiomg
ax nemmftLtiequalieeftin illozumfanc
miflaoominatfonifl
cupiditatc
carue tozum
angebzum
lodetatc:
cuifent'
rur,tDrto9talesfiuflfcfdit biftoia. tutaptare.O.uatu^aur
laudcfarqj
Scdbiu"virqfummirarcj 7quafiar prcdiccfwu8:qfmcva
pictarc
lermt
«mQ^dam ncrocefarprimus obrinu bomiitumgU>iie:nquay
fanaozum
it.Cm*foitrantalu]rtuies:vcnibilab ejciguia
intnjscomparanda
cfl:quo-'
copuraret'uirilc
mctucndu:tanra
cru rumfpee
pofita
eftingratia
1milcri^
dcl.rj9: vt nibil mollcbdbcrccredet" coultfumdd.
LIBER

ZamturpfterferuireBittutcsbu niftundcplaceaf
boJbuar-r
uetbfe
glo
mancglo:ic:cFco:po:i9 uoluptari.ca nefcruLarur.TleciUifcabtfladefexk
pitulum.nr- runtfcdirarcq*cualieafpnit mdida
f Olcntpbilofopbfd.fincmbonl uducgloueccnrcmpro:ts :fibi fapicn
buanii ipfavcutcpftinwtadv tcsuidec7 fibi pbccr.Tlamco:uuirx
gcrendupuooted,bufdapbis:<:( vtu' tuefi tamullacit.altomoooquoda;
tesquidi,pbat:r5ea9
voluptaris
co:x bumanc
Itditiir laudi.Tlcqr,eijipfc
porat'fmcmcntu:7illi pfeipfi putit qui fibi pbcctbomonone.<lui aoc
appacda:tftas
^pfipfa:rabuli
cpda^ uera
picrarc
indeum
qucm
dtligic
c.c
rbi3 pingercubiuoluprasin fcllarc dic7 fpatrplusiccnditi cai quibuafi
galLquafiddicataquedaregtnacofi bi difplu^q1in cafiquai tllo fiirrquc
dcat: cicpvturcsfamule
ftfqciafiobf nontamipfiq>ueritari
placenLTlfq?
uantesdus nurum:ut factatq6 illa id cnbuicundciampoteftplace: nifi
impcrJitcrit.-Q.uc
prudcnciubcat:ur ciusmifericotdie
015mctuitdifplicc:
diliget
mquint
quorolupras
rcgnct dcbisfanaris
granas
ages
dcilliefa
7 faluafit.Juftinewbeacurpftetbn' nandisprcccs
fundcns.
ficia:qporcftadcomparandae amici
tiascorpozaUbue comodiancccflarix "Roano
zgnoa60 voeedtfpoftrd:
a8:null»facutin(uriam:ncoffcnfolc aquoeoispfae:tcutuf^utdettafga
gibusvoluptasuioc:fecurcn poiTir. rur
foztiiudinttubcacutft oolo:co:po:i
acddcntqui fi copclbti mo:rc:tcncat q Uc CDtta fmr:notbuam"didi
Dommifuamtd cit voluptate^ hiui regniarq?imperqpotcftarcm:
in anunicogitacionc:
utp pfhttarutn nifidcoucroqutdatfelicirare
i rcgno
deliciarumfuarurti
rccoidarionemiri celopmon niAfofpqs.regndvoterre
gctpntisooloueaculcos.Xep.ade tu num7 pqs7 tmposficutciplacetoii
bcac:urtanrucapiatalimror:7fiqua nibtl itullcpbccr."Q.uauie.n.aliqutd
deleaannneper imodcrariortetwjcui dijrcriueq6 aprunobisceuoluit: rn
aliqutdralirudmcturbenivoluptas multacft adnos7 tuldefupacuircs
quamctia^in co:poziafanitateepicu^ nollrasbominumocculradifcuterc:
rei mapmi ponuntgrauiteroffedat*. 7 liqutooejramine mcriraditudicare
3tavrutescumtocafuegfiedignita^ regnomm.3lk
«girur
unueuerusdex
re:twq>impcriofecuidacria inborie^ ue:qutncciudictonccadiuroziodefcx
fU muliercule
Puiltvoluptari.ITibil rit genue
bumanumquanoouoluic
bacpicturadkot dTetgnominiofius 7 quantumuoluicromanisrcgnum
n defo:mtu9:7
quodminusbonozuj dcdinqut
deditaflTyrije
uelctiampcrx
fcrrepoffi:afpcctua:7
vumdicut.Sj fietaquibue
folosduosdeos
coli:U'
nonepftiofatiadebiridecoiia cepic^ numbonum:altcrummalumconn'y
mram:fictiamtalisfingatur:ubi rtu nervt
Urtere
iftozumruttacca;
dcpopu
tcsboanegfiefcruiant.Ij.n.iftagfia lobebrcodcquoiamdipquanrum
ddtcatamulicr"tion
fitunflaratn cfti fatisuifumeft:qutpretcrunumdcuj
mulniianitatisbet.Unnoneidigne noncofuit7 quanoo
rcgnauitrq*
e:go
f uttfoliditas
quedam
fiirmifafq^
vto perfis
dedit
fegctce
finecultudee
fcgc
tum: ut nibil prouideatprudenria: ticquialiaooafrap finecultutotdc
nibtldiftribuat
iuftiria:nibfltoleret op:quo9iftireb"*
fingKafingTos.-ret
fo:tuuoo:iubiltcmperina modcref: ° ptcsppofucftripcct:'gnu
QVINTVS

dcditfmecultuCOE:
p quo»cultufe roanfe
fepilTimc
ufcris:
ubf7duoco"
fftircgnaflc
credtdcrunt
. Sic ettatn fulcsperterunt:7
altjnobiliflimt
fcna
boibuequitTunoripfc
caiocefari: cf to:es:n6diuturnotfi tpetractuc boc
auguftcKipfc
i ncrom:qutuefpafiaia malum.Tlamqutimieciannusfincj
uelpatriuelfiliofuainlT
imieimpato dcditifcdbcllumpunicufecudu
cum
hbu9:ipfe7cruddilTimocomiciano. majctsdctrimentis
7 calamitatc
rcip.
£t nep IingfoeirenecelTc
fir:qui con pcrannosdcccm 7octoroanasDiref
ftanrinocbnfhano:ipfcapoihtc
iulia «ictcnuautt
7pencconfumpftt:in
duo
noicuiuscgrcgiam
iooledccepic
ao:c bueprclqsfcrmc.lnr.roanopmilii
oominandi facnlcga
7 detelfa
ndacux occidmtnt.Bdlumpunicum
pritnu^
rtofitas:cuiueuaniedcdiruooracuF p.)cjc.7
trceannoe
pactum
cft.Bcllu;
erat:quaoo
frctuafccurttatc
uictoic: rmtridaridrjlannia.Scncd,rg>arb<
naucdquibusuictuonccclTarius
por trcfrudimta roano^fiuflefotio.-iad
tabarurinccndit.
Dctndcferuide
tllao bcllaciriusp.agenda:fupi'o:ib'1
tpibuf
imodicisaufibuf:?moj:mcnforcmc multumiomnivrutchitd.insrbcHuj
ritatioocctfus
m lociaboftilibusege fammricum
anniatracrumcft fcrmc
numreliquitcj:crritum
:ut altfideno quinquagiraan
quobcllotcaromanf
poiTcr
cuadi:mfi?~ilfd aufptciu
dct uicrifuntrut
05lugum
criam
tmtrerc''
tcrminidequofuperiozcUbrodipi-' tur.Scdqiuanonddigcbanc
gftatn
mu3n5aniimptj
tcrmtnimoucrcnf. proprcr
iuftiria:fcd
tudittampropter
£c(Titeim
rcrminue
69ncccflfitari
: c( gftamdtligcrcuidcbamunpace
facti
noncclVcrat
tout.
"bccplanc
unuo dc" fedufq^
ruperunt.
"bec
iocomemozo:
7 ucrusrcgit7gubcrna
t utplacct.
£c quoniam
multiprcteritaru^
rc^tgaa
fi occukiecaufio7nunquidmiuftis.' rt: quidamcriamdill"imularo:ce
i'uc
fcic:fircmpoabufcbriftianie
aliquod
Xcmpo:acptufq3bello»ejc
dcipc bcllupaulodmniisj
crabtuidctttaltco
in noftramretigtoncm
protcnjifl"ime
mfiUuiu:cp:bmantc8
y fi illanocflj
f 3cettpaipfabcllo^rficuti ef 7 uetcrcritunuminacolcrcntur:iam
arbitrioeftiuftoq^
iudicio7mi roanailb utrrutcqucadiuuante
mat
fcricozdia:ucl
attcrcrcuelcofobrigcx tc 7belloataracelcrtrcrbelbcofecit:
nusbumaiuT:7 aliacictus:alia
rardi" id quoqjcclcrrJmcfinircrur."RccolaC
firuanfbclliipirata^apopcio:bdlu5 igit'quilegcrunt:cj>dtururna
bclla:^'
ponicum rcrtuim a fcipiocincredibilt uarqscucnribue^luauofis cladibuf
cclcritate
7tcmpoas breuitarc pfccta a uctmbua fintgeftaroanistftcut
fox
funr.Bellum q3fugitiiior.gladiato^ lctotbiaterrarujuclut^pcellofilTimo
q-uiamulrisroanisducib" 7duobuf pclagua uariataliummaloptepelU^
confulibua utcttsucaliaq?bozztbtliret tctactari:7quodnoluntaltqnfatcat':
contrttaatq?uaibra:rc:tio tamanno necinfanidaduerfus deumlinguisfc
poftmultaconfumpta pfumprum e: fnterimat:7 daipianttmpcritoe»
"f>tcauce:marfi:7
pelignigcntcsnon
cpcre
fcdiralice
p"diuturna
7dcuox £>c
bdloinquorbadagayfus
rcjc
tilVtm.im
fubroanoiugo futtutei U' gottbopdemorw
colto:unodic015
bcrtate
capuc
cnge
rctuaucrur:
iamtx igetib"
copqsfuiauia"eft.capitutu5
tie natioib roanoipiofbtugansdex
lctaq?cartbagie.3» ^o bclloitalico
LIBER

q dod tnnzameoaa
rcccriltimo angcftosadlocafartctaconfrigictes
tpe63mirabtri mifcricoidita cbnftianerdigioisrcvmria tuotnf:
fccittnoncutngla^ acrionccomemo' ipfifqjdcmonib^arq?ipior famfido
rarvnfcd quantummipfiscftomniu^ romnabu9:dtquibuB illc pfdpfcrat
fi ficripotcftbomtnujobliuton*fcpe ficadocrfa^nfpronoiecbrifaano:ut
Lrcconanf.duoda nobisftracdnft bngearrociue bcllumcumciaq>013
fimiltrercrunustngrari.£umrbada bott)"gcrere
wdocnt':iia
ucrusoomi
gayfuarq: gortbopagmieingenriec nu9gubemato:q3 rcro7 romaoe015
Imaruiamin urbiauicmiacofaruruf: mifcrico:dia flagdlauit;7tn icrcdibili
romanieccruiobusimmcrctruno die tcr uimf fupplkatosib* dcmononec
tantacdmrateficutctusctut ncuno faluritcruj prcfcntium ncalTaruce
q*d£mn dicamortmcrofj uulneraro facriftciaillamonftrauinut abbis q*
romano:i:tnulto
apliusg>ccnimiliii noputcadter
cotcndotfi p:udcn^at'
proftcrnercfeiue
qceratue:atqjipfe tcndunncc
proptcrpritcancccffirarcs
cumfilijs mojccaptuspeadcbitane' rdigio ucradrTcratur:7
rmc^ cterne
caref.Haftil!eipi*cntaris7 rai uiteftdcUmimac^pcctatwcrowarui.
coptjeromafoiflct igrefTu9:cui
tifTetfOiuib*bono:eloa'6 O.ucfit cbriftiaftorimpcratoltij
dcrultflct/Jnquapfonadcutimcrct^
£»tu9 nonfanguinoncffufumxuiuf
pudidttamucllctintacta^Oiuas aute n £q?05 nogcbnftiioaquofdi
ifti^ dtjsfuis uoccsbabccnr.quata iparoicsio fdicefdicimuf:quu
infulrarione iactarcnt:g5
io illc uicifT^: ueldian"iparuntwlipircsfiliogmo
io tlto porutflct:quiaquotidianisfa K pladdareliquonr.uclboftcgrop.
crificpsplacabat
atqjmtrabatdcoa: Oomummt:uclinimico8
ducsaducr
quodromanoe farecbriftiana
zdtgio fusfcinfurgente9
7caucre
7 oppmd
nonfmcbar.^Tlamppinquatc
ia; ilio porocrunLlDcc
7aliauttebuiugerox
bis loa'eubinutufummemaicrtatis nofcuelmuncra
ud folada:qutdact
oppretTus elV.cuj
duafamanbiq?cre culro^9demonum ardpemerucroK
befccrecnobieap5cartbaginem
dice quinonprincntadrcgnu;dd qiwp
barur.bocaedc:fpgciactarepagaof: tirtcnrifti:7bocipfiusmiafacroc.ne
tf flledtJ9
amtcis(pregcnrib"
7 opiru- abtlioiftaquiindi crcdcrct
udut fii
larmbtw quib*imolarequotiditfcrc mabonadcfidcrarcnt.S? fdicceeos
ccbat':utnci
oionopofTet abcie: qui didmu9:riiufteimplr.ftirer
linguae
taliadqaroartisfacrartdfacerer.
nec ryiumrcrbonoranrid.-^obfafa ntmif
fieriaquoij> pmttrcrcnt.
£t noagut bumilircrralutantuinoncrtolluntor
mifcrigJastantermfcrico:dic
dd.-qui f^fcboicscflemcmicrnc:ri
fuJp^arcj
cuftatutfTctirruprione
barbartcagra addd cultum mapcdilatandtimatc'
oto:edtgnoB mo:es bommocaftiga:: ftatidu9fimubmfaduncfideum ri
indignarione
fuamtanta maafuctudi mcnt diUgunt
i colunt
: fi plusamat
netempauu:urillopmofaccrcr
mtra illudrcgnd
ubinorimctblccdfortcg;
bfitcrutnd: ncadinfirmopanimos fi tardtusuindiditfadlc''^nofomt:fi
euotcnwjB
glcmadam"dcmonibus: candcm vidiaipruxdTifatt
rcgcndc
qiubug
cumfopplicare
coftabat.£>ci' tucndcqj
rcip.non
profaturandis
ini
d£cuabbisbarbarigromacaperct*: midda»odijgqrmicficandc
umiaj
quicoRtra
omric^
pfucmdine
bdlo^ nonadimpunitatcm
iruqiutatie:
fcd
QVINTVS

adfpcmcoirectionfe
tndulgenr.
fi q6 bercdemreliqucraKiftc
aurcmqwax
afperc
cogutur
pleruqjdcarncremi' UIBpicanimc
foladatalianoreqVat:
fcricozdtc
lcnitatc7bnfido£-Uzgitare atbcooofiouindtcaruB
cft: qucmrc-
compcnl ant:filupiriatantodoeftca. gniparricipcm
fccerarcumparuulu^
ftigariog>to
poflfet
eflcliberioi:ftma' babcrec
7 frarrcm
: auidto:fiidclbdcx
lut cupidiratibus prauisopcjbudtbet catwq'ntmicpoccltatia.
gentibusiperare.£c ftbecomnia facf
untnoproptcrarooze ianisgfic: fcd £>cfidc7 pictatc tbcooo
caritatefclidca
tioefncfipro futspec cap.jqn^i.
catis builitaris 7 mifcratioio 7 ozonif
facrifidum deo fuo vo imolare n ne' u Tldc7ilknfotumufuoPuauft
gliguiu.Zaleocbriftiaosiparoica di' qui dcbcba
t fidcm:ucrct poll
cimueccfeliccsiterifpe:poftcj reipa ciuamozrcpulfuabcius mrcrfcrroic
fufo8:cuid qd cjrpofciueaducncrtc. majcimoualcntmianum ciuopuuluj
frarrem fui partcsiperqta<j>cbnftta
nueejcccpit
pupitlum:parcrnoeufto'
cbriltianodcuscontulir.cap.pjcv. diuitatfccru:que
ddliturum omrnb"
opibugnullonegoriopolTctaufarc:
n 3m bon"69ncbofca
q*eucrex 11latiaszegnandi
cupiditate
magisq>
dcrcr,ppfcfnauiracolcdil:bas bfifadcndicaritare ftagrarct.
Uri po'
fublimitatce7regnafrcnaepftiaret tiuocu,fcruataciueimpatoaadtgni
poflcneicjconfcq".'nif>
dconib"fuppli rarcfufccpnt^:iplabumaninrc7 g:a
caret:q6bi fpsi talib"multuvalent: confobtusc.£>dndc cu,marirr.usi'
pftarinuipatotenfupplicate dconib": iibileafaccmilli fucccflueibicin anx
fcdipfiivudcucolcnretatuis tcrrcts gurtqecurarumfuapndc bpfus ad
implcuitmuncnb":q-ra optarcnulluf curiofitatesfacnlcgaa atq3tlltcitae:
auderct.£ut etcondere ciuitatcmro» fedadioartnem (ttegyptibcremocon
notmpcrio
foda^-.vclut
ipi"roefilia: ftirutum: qucmdd fcruii^ppbetandi
fedftnc aliquodemonum tcmplofi' fptrituprcditumfatnacrcbcfcenrc
di'
mulacroq^ concdTit.Otu
ipauinuniv diccrarmifit:atq^abconunttuuictO'
fumozbem romanu unusauguft"
te^ riccertilTtmum
acccpit.ZDojctprarmi
nuit7 dcfcndir:i
admiltrandis
1 gcrc mapimi ejcrinctot:
valetinianu^
pucm
dis bcllieuiao:tofilVimuf
fmt:intyri impqfut pnbusundcfugatuefucrac
niooppmcndisper oia^fpcraruec. cummiferico:dilTima
ucncrarioncrcx
6randeuus
eghtudinc
7 fcncctute
dc ftituit:coq3
fiucpinrtdiae:ftue
quo&'
functuocrt:filio3
impantcorcliquit. lio pactouclcafupronmcepmctott
Scdrurfuenctmpcraro:
quifcp
idco liumtfranniimcugcniu:
quimilliua
cbnftianuseffer.utfelidrare
conftan' impatoaalocumnonlcgitimcfucrat
tinimercretur:cum
proptcruitaetet" fubrogatu9:
acccprorurfu9propbex
namquifq?debcatclTc
cbriflianti0:i'o ricorcfponfo
fidcccrtuaoppiTit:
cott
umunum multocitiuscftultanii^
ab traanusrobufhlTimdcjcadfumagtf
ftuli't:grattanum
fcrrorfrannicopmi orioo q>fcricnoopugnauit.ZDilitea
fit interimi.longequidemmirius<y nobiaqutadcrantretulcrunt:cjrort»
magnumpompducolmrcutdeljro» fibi eflcdcmaib"qoiqj wcubbanrur
noedcoe.Tlamillcuindicariacaroc oim atbeoBofijpartib"t aducrfariof
f potuit:qucm
ciutliBbclliquodamo uebcmcne
ucntuo
iret:7 nonfolum
LIBER

quceunq?
meostacicbat*
pctratiflmii retiratam.t)»illefcoim7(tqua
f.Ra
npcr:ucrumcnainipfowj tda i co& quccommcmorarclongum
crtbona
co:poza
rctorqucrct.Uri
7 poeta
clau opcrarultt:crntorpaliuapoc
cuiufl^
dijnu3:q-ui9acbriftinoiealicnirc in culmia7 fblitanebumnne:quo:u>
ciugtamcnbudtbuedint.O ntmiu? opcjtmcrccsefteterna
fdidiaatcuius
dtlcctedeocui fudit abaftriaSc to' dato:cfldeusfolieucracitcr
pqo.£cx
uis armaru9:ucbemg t miliratctber. tcraro bonauicebuiueucl fadigiat*
£t coniurari
ucniuntadclaflfica
ueri. fbTidia:ficut
tpfummundum:luce:au
Dtctoiautficurcrcdiderat
7 predijre' ra9:rcrra6:aqua9:rruct":ipfiufq3
bo^
rat: iouigfimulacraqueaducrfu9cii misiiamtcozpua
fcnfu9:mcncc:utt-i:
fueratncfcioquibugrtribusudutco boniemaUfqalargtf.3nd.bus
cttcna
fccrara:7
in alpibug
cdflituta
depofu' qucliimpcnjmagnituoo:quam pro
it:eo^q3fulmuuy awcafuiflcntfo' tcmpo^gubernarioe difpcnfat.^ro'
cannbugq5 tlla letida pcrmicrcbar indcct iamtllis rcfpondcndum uidco
curfotib*:7fcabciefiilmiariudlcdiy cc:qmaiufcftiiTimis oocumcrie d,bus
ecnnbug:bilarirer benigncqj ooauir. oftcndtrrcr adirtarpaliaqucfob flul
3ntmt'comm fuo^ filiogquogn ipfi* tt b:cconcupifcuncrnibil dco^falfozs
iuffusjfedbelliabftuleratimpetue:et numcrofitag profinconfutariatq?c6'
nonducbridianoa adccctam confugi uicticonanfaflcrcrc:n propfuitepre
entcgcbriftiano9bacoccaftone fteri fenrigutilitatemtfcd proptcrcamque
uoluir:7cbrilh'anacaritatedilerir: poftmo:rcfururacftcecoleOos 6c9.
nccpuauitreb":f5aujritbonoub".Jn tlam iftiequi proptcramicitiasmu
ndempoftuictoziampuataeimmia' di biuusuoluituanacolcrc:7nonfe
tiagualerepermifit:belladuilianoit pcrmittipuerilibu9 fenfib"coqucruf:
ficutrinnfli mari*7 fylla7 alqtaUs b(9quiqslibriefatisarbftrorclTercf
necfinftafmcuolucnlt:fed magi9oo^ ponfum.O.uo:umtregprio:cecum
luit cjrozray cutcp
noccrc uoluit^mia edidt(Tcm:7 in mulro?smanib''cffcce
ta.Jntcrbccoiacjcipfomirioimpcrp ptftcntjaudiuiquofdam ndcioquam
fut nonqutcuitiuftiflTtmte7 mifcnco aducrfugcoerefponfione fcribeoopy
dilTtmtsIcgibu9advfugipiosUbori parc.C^cindc admepcrlatumccpia>
ti cccfefbiienfrcrqua ualesbcttcugfa fcripferintrf^tp9q'rantquofurep.icfo
ucns
arriaitis
uebcmcntcr
afflijceran poffinr
ederc.Ouo8
admoneo
ndop'
cuiu9cccficfemeb^eflcmaftgg>t f' tcntq6 cisnonejrpcdit.farilecftcim
risregnare
gaudebat.Stmulacra
gex cmq>
uidctirdpondifle:qui
taccre
no
tiumubiqj cumcdapccpitfah9intct luit. 2Uitquidcftloquaciusuiiratc:
ligens
nectmena
muncra
mdemonu qucnonidcopotcft
quoduc:it.ig:
d.a
f5i d<:i
ucripofitaeepfatc.O.utd
auc fi uolucrttcciam
plugporcftclamare
ciu9rcligtofa
bumilttate
mtrabil."
qn q>ucrita^/Scdconfidcrcnt
omniadi
in tbefTaloniccnfm;
grauilTimu
fcel": ligenter:7
fi foztefmeftudtoptiumiu
cuiiamcpifcopis
interccdcntibus
$' dtcantcg
clTc
taliaprofpg:crir.que
po
mifcratmdtilgcriarrumultu
quojpdi tw6qragitari
q>conuelli
poltintrgar
qutd cobercbant
uindtcare
copulfuB rulfrateipudcri(Tima7qoaft
fatfrica
e:7eccrarticacocrcitu9
diTciplma
ficc^ uclmimicalcuicatecobibcat
fuasnu
girpntamrur
imperatoua
celfimdine gas:7
potiusaprudcnnb"
cmdari:^
proillopopulus
oransmagisftcrct Uudariab
imprudetib"
digant.
Tlaj
uidenoo
proftratam:cp
peccanoo
riex finon
adlibotatem
ucra
dicdi:f5
ad
SEXTVS

liccnria
malediccdi
tcmpuscjcpcctat: rioncmrellecta
7confiderata
pcrpeiv
abfuut ct3cuctarquodair tulliusdc dtmr:fadltu8
noaifto numerotcrmi'
quodam:qui
pccddiUccntia
fclij:apy natomm
quinq;uolurmnum:
plufiy
pellabarur.Omiferumcuipeccarc ltx qitfftiomsipfms necefiTiwsportula'
ccbat:undcquifquiscftqui malcdice' batfatiffedflfcymmuadifleruilTeiu
di licciuiafcliccmfcputat:multocrir dfcabimt.Zotaq? trwtdiamquajcb:t
fcltcto:ft bocillt omnmonon liccat: rtiaiiadigionidcbuiusuitccladib0:
cumpolTic
dcpofita
iniitatciaccan
tie: Krrcna^cp
conrritione
acmutationc
ctiamiftotcmpo:c
tanq>
ftudioconfu rcrumimpcririfaccrcconanturrto
fo
lendt
quicquid
uoluerit
contradicac: lumdifl"tmulantibu8:fed
conrra
fua^
7quantumpolTitabci9
quooconfu confdentiam
faucntibus
ctiamooctif
lir amica
difputarione:
boccitbdcile quosimpictaa
ueflaitapoltcdit:
om-
grauita-libcrcquodopo:tct
audirc. niitoeiTc
mancrcctccogitationia
atq3
ratiois:plenaq3
lcuiffimctcmcrtratis
2lurelijaiiguftmt
dedui 7 pernidofilTime
animofttaris
dubira
tarcda libcrfcjctao. rc nonpotcrunr.

"probanium. Jbcbidqutdtcucdccoafc non,pp


tcr prefcntem
uitamcoli:fedproptcr
ercrnam.capuulum
prmnmi.
periorib'*Ubris
fatiamibi adv' n Unccrgoqmddnceps ut prox
q fus eoeuidco: rnifTuso:0oejrpctitctiambt rc
difputalle: qui fdlcndi7ooccndi funt:qutnon(pptc:
multoedcoe7 irtarnuitam:fcdproptaillatnquep1
falfos: quoscc ntouemfuturacft:dcoe gcntiu:quos
munkafimula' cb:iftianareligtodcrtruitfiucdciciuit
crauetimmunoos fpirirusi pcrnitix colcnoos clTccontendunnplacct a ucx
ofademonia:uclcertecrcacur»enon ridtcooraculofanctipfalmi fumcrc
creato:cm
ucritaacbrifttanacondicit qrozdium difputarioms mcc:bcatua
proptcruitcbutusmorralisrerunqj cutuaeftoominue
deusfpeaipfiua7
terrcnarum utilitatcm:eoritu acfcrx non refpejritin uanitatca
7tnfaniae
uirtircqucgrcccbtria didt':7cmivo mcndaccs.Ucruntamen in omnibus
deodcbcturut ncnnooe7 colcnoos uanitaribusmfanqfq?medadbus16-
putant.£tm'int'cquidemrtulncicuel gctokrabilmspbtlolbpbiaudicndi
pettmacumec iftoaquinq?nccullos funt:quibus
difpltcucrunt
fftcopmio
alioeqiunrioiq?numcrtUbros fatis ncecrrorc'r'q5
populozum:qut poputt
eflfcpofleqoianefciar.^Omaoo
capux conftiwerimt
ftmulacranuminibua:
taturgloiiauaniratisnulUeccddui' mulcacpdcde quosdeoaimmo:rax
ribusucricatisun
pcrntacm
uttq?ci" lesuocannfalfa arq?
indtgnafmcfin'
cuiuitiumtamimmancdfiatur.Tla^ jrcrut.-fiue
fictacrcdidc^.t:7
credita
co
7contraomncmcuranrisinduftriam njcultuifacropq^ritib0mifcucrunt.
nonm.ilomcdici
fcdegrorimfanabtf £um bisergoboib"qutifi nolibac
mo:bus
inuictuo
dl . "biucroquica prcdicanoo:
faltem
urcunq}
difputa^
quclcgunnucl
fincullauclnoncum rionibuamuftanootaltafciprobarc
magnaacmnuaucfoaroud tcftatifunt:t)oufq3adeo
iconwnicter
LIBER

qofffotractatur.Utg
nonnwdoim deoucldccpropraquidfupplicarct':
qui fcriromnemfptrirualcmco:pora qTumadilloBdcoBatrincnquoB ifhx
l«p crcaturamiproptcruitamquep" tueruntciuicaccs:a
oocnsfolcrrcrin^
mo:remfururacftcoliopo:teat:f5
mf uentummcmozicqj mandatuicfl:q*d
toedeosquooabtllounofactos t fti a Uberoi?btgraha
: quidanympbis:
lirmrcrcollocatoa:
d,dam eorundcm q'da vulcano:ac
ficacctcrio:
quospx
pbtlofopbo2Utnccterte
cjrccllermo:c9 timcomcmoraui inquartoUbro:par
nobiliozefq?
fenferunt.£ercrum
quia nmprctercuoos putaui.
"p>o::o
fi ace
fcratduiatq?corcndt:ilioa
deos:quo rcrcnnumralibcropanmt:avulcao
rummquarrolibroquofdam comey aquamra nympbisignem petcrc
e:ro
morairi:qutbus rcrum cjrtgiurum rts cft.-qro
matoziB
dcliramhelTcitcl
fuigultBfmguladiftnbuuittur
officia Itgidebef.fi
cuiq^
iftom;prouitafup
viramctcrnamcui^ preftarc.3ln vo pliccrurcrerna.O.uaobrcm ficumdc
i!li perinfTimit acutifTimfvirud.fe,p regnotcrrcnoquercrcmuB quofnam
magnobencficio confcripraoocuiflc ilfd deosvfdcasboibuerrcdcndum
gloziantur:ut fctrefquarccutq? dco cffetpoflfcconferrc:difcu(Ti8
oibuslo
fupplicandum cfletrquida quoipcflj gcalienuavitatcmoftratiicft:aquox
pcrcndnm:nc abfurdiratcrurpiflmu 7 ifto^ mfcopnumu5arq3fallb»fat
qiialietocubriterm mimo ficrifolec teregnafrenacpftiarccoftitm:ndnc
pctcret'alibcroaquaianfmpbis viy inUnifTimc iptetanee:Ucrnaviraque
num:aucrowcrutcuiptam bommu tcrrcnisoibuercg-iefmcvlladubita
riqoimmo:ralibuofupplicanrt:ut cu^ " tioneud companone prefercnda cft:
o rifmpbispctierttvi'num:ciq} refpox abiftor quoq^ dartcut^ polTccrcd»
dcriiit noBaquambabemua bocali rur.^Tlcq?cnt^ptcrcadqralcButter
beropctcrpofftt rcctediccre:fi rmum rcimmrcgnumdarendpoiTcuifi fur:
nonbaberia:faltcmdaremibi viram d.aiUimagrui crcclufur. boccfdda^
ercrn.im.Oiudbacabfurdirarc mon puum7abicccum q6 nodignarentut
ftruofiiiB.'tlone iilt cacbinnjnrcefV mrantafublimirjrc curarc:fcd qual;
lciuemmdVesdrtfumfacilcs:fi non confidcrationc fragiluartsbiiartccax
affaTcnr fallcrc:utdcmoncafuppUct ducoeapiccercrrcntregnimcritoq'f-
rd pondcbii t.JO bomoputasnei pox q?contcmnar:illidqtalce appucrun
teftarenosbabcrcviramrquosaudia ut indigmfftmtuidcrcnt* d.busdada
nonbabcreucluircm.'3mpudenhfTix atcpfcruandacflcdcbcrcnr f irtacom
mcigitur(tultitteeft uttamctemam mirtitacpcrbocftcutfuperiora^na
o taltbusdqspetercuclfpcrarc:qut duob"librisptractataoocitcnlt:nul
uircbuiuecrumnofiJVimciJtqj breuif IUBdeuBct illarurbatquafi plcbcto^
fimc:7ftquaadcam pcrtincntadmi^ rumucl.pccsquaftdcorlooncur.cft
nicutandamatq3fuldcndam: ttafin' regnamoztalia
morraltbua darc:q>ro
gulasparriculas
tucnaflcraftutfi id mmuspoicftimoualcs cr mo:rahb"
q6rtJaltmuB tuccUacpoteftate eft faccrc.Jt>i'B
acccdir
q:fi tamcumillis
petaturabaltero:tamfit incouenics agtirmfqui
non^ppter
irta:f5,ppr
uira
1 abfurdu:urmimiccfcur.iliwriut6a qucpoftmo:remftitura eftcriftimat
tur clTcfkmillimum.
O.6 cumfit afci colcnoos
dcopnlnccjppi illa falrcm
ctttibuo
mimtsdigucridcnturin tbcx quedcozum
tahumporcftaritanqua
Btro:cumvoantfdcntibusftulria:dt difpartitat propnarndrahorte
vira/
gniu5irrtdentur
tnmutioo.£ui
crgo tis:fd uumuiia
opituonc
tribuunnw
SEXTVS

oiocokndtfunnficurcredun
t bt qui cradetcpt:ut
reuacnri^
cuasagaet:
cultumcommbuiueuttcmozralfe u- fide illis omrrinorcriceret.cap.q.
tflitaribueneccflarium
efle?tedut:c6
tzaquosiamquincp preccdenrib"
uo q Uismarcovarronccuriofms
tumimbue fatisqnumpocui
difputa' iftaque!wir.^quis
inucnit
ooctt
ui.OLUC
cumitafmt:ficowmquico' usiquisconfidcrauit
arrcnnus:
quis
luntdcamiuuentatem
ctasip.irto:ct diftinjcitacutiueiquisdiUgcntr
plcni
mfigmue.-contcmprozeeautcmciusf ufq5confcripfit.-'O.ui
tam^fimtnuee
intraanosocciibcret
iuuewtteiuel in fuauiscloquto:ooctrinat.nr.cnatq^
carancpferuiUcozpozefiigefceret:ft fcntentqs
ira rcferrus
cft:utin ommc
mardlJocultozpfuozumfpcciofma 7 nidtnoncqna;noefccularcm:illiauc
fcrtiuiusforranabarbataucftiret:aq libcralemuocant:ftudiofumrcrwrm
biw autemfpcrnerct'glabroe
autma tfteooccatr^tumftudiofumvbozutn
k bardatos
ui6rcmue:et
ftrectifTime ctccro
dclectat.
£>cniq3
7ipfcrulltuEi
dtcemus bucufq? iflasdcasfingulas buictalcteftimonium
pcrbibet:ut in
polTcfuieolfii-qoquodamoItmttan: libria acadcmias
dtcarrcam
quctbiv
acpbocnecaiuucntate opoztcre
pcti faturdiTputationcm
fe babutllecum
utcametcrna;:que non darctbarba: marcovarronc:bomine tnquitomni-'
ncc3 fozturu bazbataboni aliqd poft um facillcacun(Timo:7
finc ulla dubi
bancuicamcflcfpandu:cuiuo in bac tationeoocri(Timo:n6
ait cloqueti(Tt//
uitapotcftas
nullacflet:ut candefal-' mouelfacundiiritno.O.uoniaj:e
vat
rcmctare
q barbatduifipaprcftarct. tnbacfaculrate
mulrumimpare:fcd
Tluncvocuj ea?tculrusnecjip^ifta omniummquirfacileacuniTuro.tri
ipfaqueputantciefubdiraficncccfl
3 ct9Ubri9.t.acadcmicis:ubi
cuncta
du
riusrquia7 multi colcnrce
tuuetatem buandaclTcconrcndir:addidit
fmeul
dam minimcmilb ctarcutgucrut:7 la dubtratione
ooctilTimo.
"p>rofecto
mulnnoneamcoletce gaudcrrobozc dcbacre ficcrarccrrua:ut auferref
luucnrurio.-irtq;
rntiltifoztune
barbax dwbirarkmem quamfolctmomntb"
tcfupplicca:ad
nullamucldefozmcm adbibcre.tang'
debocunoctuwipzo
barba^pcrucircporucrunt:7ft
quica academtcozumdubitatiocdifpuraru^
probarbaimpetranda uenerabantur ruafeacadcmtcumfuifTctoblttu9.3n
abarbatiectuecotcptozibiis
trridif. primoautcmlibrocumciufdcmvarx
3tanedefipttco:bumanii:ut quozuj roni9lirtcraria
opcra
predtcarer.no0
deozp
culrum^»pter iftaipfatpaltai inquitin noftraurbcpcrcgrinantca
ritoptcreuntia
mucraiquib"
fmgulia crrarefq?
tanq>
bofpttca
cuiItbriquft
finguliprccflfc
pcrbibcrinancm ludiy fi oomumrcdurcrunt:ut
pofTcmuea
brtoluq?effccognofcir:
,ppr'uitacfna liqnqui7ubtcflcmue
agnofccre.Tu
credat
cflcfructuofutti.-1!?^
daz'illo» ctatempn'e:m
defcnprioeg
tpo^: tu
polTcnccbi diccrcaufiftint: <.}
tie ut facrozumiura:tu
faccroorum:
tu oo-'
abtnfipicnribuo
populiecolcrcnrur mcfticam:
tu publtcamdifciplinam:
fftaopareporalia:
qmmulrosnimfa rufedmmrcgionuni:locozum:
m cm
putaucruntrnequifg'
coziim
fedcrct mudminarabumanaracp
re^noia:
ociofua
mmutarim
diinfarbucrunt. gencra:offici'a:cae
apcruifti.
Jftcigi^
tur uir tam mfigniscrcellcnrifq^
pex
Ouid varronedcdijegetiufcnfif/ rfric:7quoddeilloenajrcrcnnanus
fecrcdcdii
fit:quojjtfia7gcncra
7fo ckgartriflftmo
wcrficulo
breuitcrair.
LIBER

Uir e»octflTimft8
undecoq?
varrorquf fir.i fccudia
fcjrdclocisrfcjc
tertioede
tammultalcgtc.ut
aliquidci fcribcre rpib":fejcquarro8
cofdcq?
poftremoa
uacalTc
rnircmuntam
multa fcripfit: dcrcbusabfo[iuc.O.uatcr
aStfcniut
ofmultaufrqueq>
kgere
potwflTe
cre' gtti? quatuo:
fitit. £5 unufingulaze
damue.3fte intputrtltus ingcntora- 4 comunitcrpriusdcomnib"loqrct'
rut'q3oocmna:ftrcrumuclucdiuina' in capitcpofuir.Jndiuinisidentidcm
ru>:dcqutbuofcnbitoppugnato: cet rcbuecade abillo diuiftoniefo:maf
arq?deftructo::eafq3 nonadrcligtocj uatacft:qTimiacnnctadcaqucdqs
fedadfuperftitioncm diccrcrptinerc: ejcbtbenda funr.£rbiLicfcimabboi-
nefdourramtaj multatnciszideda: busmlocisi tempojibus facra."bcc
contemnendardcteftandaqj ccnfcribc quaruorqucdtjri:libtis complcjcue c
rct.£umucrodcoseofdem itacolue' tcrnis.Tlamtresprio^edebomibuf
rit colcnroft-pccnfucrir:ut m coipfo fcripfit:fcqucnrcs dclocte:tcttiosdc
opcreIttterarumfuammdicatfc ricze tempo:ibu6:quart08 dc famacciam
ncpcrcjnt:fitncurfuboftili: fcdciuiu bicqui ejcbibeatrubi cjrbibeat: qfiejc^
ncgli'^cntia:dc qtn illosudotrumalt btbeant:quid qcbibeat fytiliflTimadi'1
bcrarta fcdi'ci't:7in mcmona bono^ ftfncrionccomedans.S, q: opotebat
pcrbuiufmodiItbrosrccondiatq?frt diccrc:tmapmeid ejrpectabarur quf
uari:urilic!ccuraq>mctclhtadcinccx buscjcbibeatrde ipftsquocpdqsfrcs
diofacraueftalia:neneae dcrroiana confcripfitcjctremo8:ut quiqutcatcr'
ejcctdiopcnatcD ItberafTepredicatur. ni quindtdmficrcnt.Sutautoiiie ut
£ t raincnealcgcnda feculieprodit:q di.rimuet.jcvi.q:
7iftom; qco:d;o unn
0 fapimttbusi infipicntibusmcriro ringuUrem:qutpn'u8dcbotb'' loquc
flbcjcicnda:7 ucnmfircligioniotnimi returappofuir.Ouo abfolutocoitfc^
ctlTimaiudiccnrur."Q.tudqriftiiriarc quctucjcilla quittqjpartiradiftnbu''
debcmu8:nifibommemaccrrimujac tione:trcsprcccdcnree:(}
ad bom<nc9
pamfiTmum:
n tamcnfanctofpsriru pemnct
ttafb'diuiru:utprimus
ftt d«
Itbcrumropprcnfuj
fuiffefucciuiraris ponriftdbus:fecundusdeaugimb'':
conructudmc
aclegibue:? tammea<| rertiusd^.jcv.uirts
facro^.Sccuoos
bus mouebaturfub fpcaccomcnda' trcpadlocap.rincteerita
ut i unoCPZJ
dercligionis
taccrc
uoluilTc/ dcfacellis:
alterodcfarriscdibus
di^
ccret:ftio
dclociszclfgiofe.XreB
pox
-QLucfitpaititto
varrotife
librotw 10q*iiioefequot":7
adtpaptincri.ad
ftto!(im: quos dcantiqyitatibus
rc" diesfeftos:m ut unumfaccrct
dcfc^
rum bumanarumdiuinarifuqjcopo rqeraltcrumdeludisdrccnfibus:
dc
fuit.cap.tg. fccntcie
tertium.C.uartotumtrtum
adfacrapcrrinentiam
un(dcditcottfe
q Uadragita
i unu^
librosfcrip crationtsralteri
facrapriuata:ulrimo
ftt aittfquitatum.
"bosin rcs publica.t>ancuclutpompam
obfed./
hftmanasdiuinafq?
diuffinrcbusbu o^ m tribusquireftantdqipi fcqunt'
mams.HT.dfatnie
jcvi.rribuJt:
iftam ejrtrctmrqwb''
iftcuai^fus
cultus
inf
f«utt!8ratfoncm
in capartfrionc:
ot penfus
e.3»primodqcerri:ifccunoo
rcrujbumanarnm libroefenos quax inccm:in
tertiocunaori noutfltmo
tuo:partibus daret-Jntendit
entm cf dqpreapui atqjfelccti.3nbactora
Bannubi' agantrquanooagannquid fcriepulcbemme acfb*rili(Time
djftrt^
t.jn fcjcitacp
pmiedcboib"fcrip butionis7diilinctionis
uitam ctcrno
SEXTVS

fruftraqucrii fpcrariimpudctilTtmc pUcana:nulUm


dco:um
naturam
pzc
ucloptari:ej:
bia quclam dijrimue1 icrm111 crcuuicmr."<lii id cltcrgoq6
qddnceps dicenda
funr.cumisbomi air:l'ideomninaturadco:um7bomi
rmm:qui
coidcobftinaro
fibin fucnt numfcrtberemu6:priu8
diutruabfol
immicusfatillimeappazet.Uel
bomi uiflcmus:q~'bumana amgilVcmue.
numcimfut iftaifhtutaucldcmonii: 3lutcnimdcomninaturadcoui;fcri
ncnqiulcouocantilli deonco
boirof: binautdcaliqua:aucomnmodcnul'
fedurloquaraptiuetmmuboffpuu la.Sidcomni:prcponcnda cftutiqs
7 firtccontrcwerfia
malignop:qut
no :cbu3bumanis.St dealtqua:curno
jriaoopione9:q*buB
aiabuana
magia ccu^ipfarcsprcccdar bumanao:2tti
magifqjuanefcar.7
icdmurabili
ctnc" indigrta
cflprefcrrictiamunmerIcna
qj ucritaricoaptariatcptnbcrcrc
non turcbominumparealiqtudeo:um'
pofluanutdcnna mirabili7 occulte
i' -duodfi rr.ulrumclt: ucaliquapars
fmmt cogitattombug tmptof:Tapte diuinaprcpottaturuniucrfwrcb"bu
altqningerotfcufibue:? quapollunt inantGrlJltcm
digiu crtucl romanio.
fallactattcftarionc
cofirmanr.Jftc
ipe "Rcratnqmppebumanarum Ubros
varro.pptcrea
fepn"dcreb"biianig: nonquantum
ado:bcmterrarum:
f^
dediuinigautempoftcafcripfifTc
tC' quantum
adfolamromampcrrinct
rtaruncppriugejrrttcrint
riuitatc9:dci fcripfit.O.uogtti rcrumdiumarutn
dcbccabciatnituurafiir. Ucraautc Itbri9fcdifit fcnbcndiouliemcritop
religio:nda tcrrcnaaliquaciuttatce: tultflcuelprcfcripfilTc.fuutpictowra
fedplanccclcftc,ipfaiDicuitduitatc. buk pictc.-ficutfabrumcdiftaoaper^
£i votnfpirat7 oocetuciuadcusda tulimcconfiten9:<p ctittc:c6dtumcft
to: uuceterncucrtacultoabua fuie. cucptctura:hcu cIkacturaabbomint
bu9 mrtitutc funt. "Redatuc dc nulU
Quod epdtfputationevarronfa dcommnaturafcripfiflTc intclltgatur:
0pudc»Uo:c8
dco^.annquio:c9:rcs neqjbocaperte dicereuoluifle:fjitel-'
bumancy diurncrep<riantur.capim Itgcnubua reliquilTc.Ubi cnimdicit'
lum.uq. noomnia:uritarcquidc intelligttali"
qua.3>potincclligt7nullarquonia;
U 3iToni9 igtturconfircnrto160 queiiullacmcc019necatiquacftTla
fcpriu9dercbuabumaiefchp utipfedicit:fiomnt'9cflctnaturadeo
fiflcrpoHteadcdiuinie:qutadiuieiflc mmdcquafcriberet:fcnbedi odmc
obbomttiibu9infhtutefunt:bcc:6 e. rcbuebumanig p:eponcnda eflfet.Ut
Sicutpriorefttnquitpicroz
g>tabfa aut7 ipforaccntcucritag
clamatrpre
picta:prio!
fabcrcpediftciumata
prix poncnda cfletcerte
rebusbumanig:
o:c91'unt
ciuirarco:q'
caqueacnurari criaft no019fedfalcemaltquacflct.
bugfuntinltttuta.6ieit
aurcmfcpri^ "Rcctc
aiirpoftpomrunergo
nullae:
usfcripturum
fuilTc
dcd^e:poftea
6 *fl6itaqsrcbugdiuiniganfcrre
uoltt
bomimbus: ft dc otnnt tutura deojj it rc9 bumanae:fed 7 rebug uetig no
fcriberetrquafi
bicdcaliquafcribat7 luitantcferrc
«9 falfagjnbigenijq
pondcomnuautucrocttamaliquaU fcripfitderebugbumani8:fecutu9
eft
cctnonomnisdeo:umnatura
nopo: biftoziamrcrum
geftaf.O.ueautcm
dcbc.it
eltcq>bominum.
qutdcttq>i debisquagdiutnag
uocat:quidmfi
&lietnbugnouilTimig
librigdcogcet opintoneg
roum uanarumfboc
emi
tos7inccrtoa
7fclcctoe
diligcntcr
cj: rumquoduoluit
fubtiUfigntfuatioc
LIBER

monftrarenon
folumfcubene
dcbi& mo:cfirraliuG
crgutriefanguis
nat*.
portcrtueq>dcillis:fcdchamratione 3n bocut dqfurariftnt:ut adultera^
rcddcne cttrid fcccrit.O.uod
ft tacuif ucrmt:utferuicrent
bomtnt.£>cntq5 1
feraltrcrbocf.icrumous abalijsfo: bocommadtjsaccnbuunnin qucno
tafledefenderetur.3n eaueroipfarax moooin bommcm : fedcttamqucin
tioncquamreddidir:nec
alqsqutccp contempriftimiJ
bommctn cadercpof
reiiqwrproarbttrto
fufptcari:7
farts fimr.tuccezcc
ubtpotutt:ubi
aufusc:
probauit
bominesfcprepolmlTcmfti ubitmpunuum putauitquautamcnr
turio bominum:non naturam bomi dacilTimisfabulie naturc dcor ftcrct
numnaturcdeozum.^ta
felibrosrcx inturia: fmccaliginc
ulluioabiguira-'
rumdiuinarummon dcueritateque ris ejcprdTit.loqbaturcim
no denax
pcrunctadnaturam:fedde falfttacc turalitbcologia:nondeciuiU:fcd6 fe
queperrinctadcrrozemfcripfifleeft bulofa:quam libercafc putauitcfife
confefTu8.<luod
apertiua
alibipofu culpandam.
Uideamus
quiddealfo
it: ficutmquartoUbrocommcmorax dicat.Sccudugcnuscftinquicqodc
ui cf nacurcfo:mnlafcfmpturumfu monllraiu:dcquomulrosIibroopbt
ilTc:finou.imtpfecondcrct
ciuiutcm. rcliqucrur.3nquibuecdqq*fur:ubi:
"duia ueroiamucrcrcm tnucncr.it:n quodgenue:qualc:c)r quonatpe:an
fcpotiuiTcnifi eiusconfuctudtnem
lc afeptfnofucritranqcignefint ut cre'
qut. dit bcraclitus: an cjcnumeris: ur
pytbagorae: qratbomisut cpicur".
toetrtbusgcncribns
tbcologtc
k' Sicaltaq facili"itraptctee
infcbola:
cundumvarronemifcilicct
unofabu^ ^ cjf i fo:ofcrrcpfit aurcs. TUbiliit
bfo:altcronawralKtcrnoq,
dmli.ca bocgencrc culpauit:qopbfftconuo^
pitulum.v. cauir:7.idpboeptincr:tm cof mccr
feconrroucrfiaecommcmorauir:per
d £indctlludqualecftrcrtrta gc' quosfactacrtdilTidcntiu^mulrituoo
ncrsitbcologic
dicitclTc:id cra fcctaru
m."Acmouir tamenbocgenus
tioniequcdcdqsevpltaturcorunqj afo:o.i.apopulit:fcbolisucro7 pa-
unummftbtcoriappcllari:altcrom neribusclaufir.3Uudautemprimuj
pbyficon:tertitt5
ciuile.larinc
fvufu« mcndacvflfimtMn
atq?turpiflfimuma
admictcrct
gcnusquodpzimum pofu ciuitanbuo
norcmomr/O rcligiofas
ttfabularc
appellaremue:
fcdfabulo^ aurcspoprarcs:atq?
i bis ecroartas.
fumdicamue.a fabuliaenimmytbiy O.uoddcdtJ9immo:taltbu8 pbidiTx
condictumeftrquomam tnytboegrc putant.fcrrcnonpolTnnr: quoduc:o
cefabuladicitur.
Secundumauton poctecanunt 7 biftiioncaaguncquia
utnaturalcdicaturaa^iconfuetuoo contradignicatem acnaturamitnmo
locurionisadmimt.Zettium ettatn taltumficrafut:quianonmoooi bo^
ipfelarinc
cnunciautt:
quodciuile
ap^ minem:fcd
etiam
tncontcmprifTimuj
pellamr.
£>etnde
aitmytbicon
appcl" bommcm
cadcre
poflunr:
nonfolurn
btit:quomajcimc
utuntur
poete:pby fcmnt:fed
etUbcntcr
auduir.Tlccp
id
ficonquopbilofopbudutle
quopox tanmm:fed
d^squocp
tpfisbocpla^
puli.
iSrimu
minquit
quod
dipiinco cere:7pcrboc£09placaoo8
cedccer'
funtmultacontradignitftttmi natu^
ramimmoztaUum fkta.3" bocenitn tbicon7pbyficon.t. fabulofumarq?
eftiutdeusaliuscj:capitciaUue
eyfe naturalc
: dcccrnamus
ab boccmilt
SEXTVS

dcquonocagitur:
ufiilla7 ipcdifcre" e ZDarce
varroc»fis booium
uic:ianqjipfumciuilcuideamue: acunlTtmue:7
Unculladubitax
quafre^pltcet/Uideo
quidlcurdcbe' rioneooctilTimua:
f, cnbono"6encc
atdcccrni
fabulofum:quia
falfum:q'a fpiritudciadutdenda
7annutianda
rurpetquu tndignumert.TUturalc dminainftratelibcrntccp (bucctus:
ci'5a atiili ucllcdifccrnerc:
qdefthud cernisquide
g>fint rcedtutncabbua
q>1tpfumciuilcfatcriclTc moofum.' nisnugtsaicpmendacqs dirimcnde:
<5icij illud ruturalccrt: quid babcc ftd mtiofilTimas pptbmmoptoncs7
rcprcbcnfiomo ut orctudarur;'
Si ju confuctudics in (upcritirionibuo
pu'
tembocquodciuilcd:naturalcnort bltcieoermsoffendcrcquasab6op
cft:quidbabetmeritiutadmittaturt naturaabbozrcrc:uel
taliuiqualcein
"becnempeiUacaufa
e quarepriua buiuamundtclcmcnriB
buaniattimi
fcripfcrirdcrcbus
bumanis: pciicri" fufpicatur
inftrmitas:
7 fcnrietpfeol
dcdiuinis:quonum indiuiniercbus eaeufq^quaq;pfidcras:7omnieu:a
noit naturamfcdbominuminftitiira liaturactrcdfonat.
-CLuid
bicagtibu
fecut'e.3ntucamur
fanei ciuiUtbeo manumqmisqccelletilTunuingeniuf
logia.Xertiugen"i in4t:q6i urbtb" Xiuidtibibumana lj mftiplcj:igefcp
cmco mapcfaccroo tcono(lcatq?ad- Doctrinam bisanguftqs
fuffragatu:^
miftraredcbcnf.Jn
quoe:quosdcos Tlaturalesdcoscolerccupts:ciuilcs
publicc
colcre:quc
facrai facufida
fa cogcns.Jnucnifti
aliosfjbulofos:in
ccrcqucnyparIu. Sdbucq6fccjtu: quoaUberf"q6fentie
cuoae: odc7
atccndamue.
pm inquittbcologia iftosduilceuelienolifueprofundaa.
majrimcaccomodara
eadtbeatru:fcx £>ia'scjppcfabulofoaaccomodatos
cundaadnmndum:tmiaad urbcm. ciTcab tbeatro:naturaU0
admundd:
O.UI8n uideatcuipalmaodcru'Uttx ciutlceadurbcm:cumunduoopufftt
cpfccudequafupradijcit
cficpbtblo^ dminu:urbc8 ucro7 tbeatrafint bo^
pbop.'baca'5p.tincrc
Kllaf ad rmm- miiium:nccatqdqridcancm tbcato:
dumrquoiftimbil
cffcc^ccllcti''
opi- 5*quiaoorantur
in tcmplis:
nccalqs
naifmrcb".£>uae
voillaetbcologtaf luooeexbibcatfe:
^cuq^b"u/crima»
pnu i tcrria:tbcat:i.f.
arq$urbic di-1 imolatia.O.uanro
hbcriusI"b'riliu!"q3
Jhn,ricac iunpt.Utdcueenimno"con ilt.i diuidcrcddiccs:ali09ciTcdeofna
rinuoquodclturbts princrcpotVc
7 turalcs:aliosabbotbusinllttutos.
admundu.-^uis
u:bce
utdcam
ueclTc Sj detftituris
aliudbzeUaspoeta^:
(nmunoo.ficHeimpotcfttutin urbc altudfaccrootum:utrafq?tamcnita
fccundum falfaaopioncs
eacolantut efleintcrfeamtcas
pfomofalfitatia:
7cacrcdant':quo:u5mmuoo uclqf utgratefintutrcq^
dconibusiquibuf
motidiun nanirafttnuly. Zbcatru^ inimtca eooctrina
^itaris.Scqucftra
voubienil'imurbciQuietbcarrum taigit'paululu
tbcologiarqua natuza
infticuir
nificiuitao^broptq*dtnlV.tu lcmuocant:de quapoftea diflcrcndti
it:mfipropfluoosI"cciucoo
:Ubifunc e:placetnctandem
uttam
crcrnam
pc
ludifccnici-.nvfi
inrcbus diuims:
dc4 ti autfupcrari
adqepoetuia
7tbcat/
bu8bi libri tantafolcrtiacofcnbu
f. cisiludicrfe
fcentcis.^Jlbfinimo
avtat
6sucrustamjmane
facrikgaqs
dcm-
£>c
tbcologia mnbtca.
t.fabulofa: n'am.flunquidabeie
dt)9:quibus
7deciuiltcorra
narroncm.cap.vi> becplaant7quosbccplacant:
cum
commUUccriminafrcqwcntenrur:
LIBER

uitacrerna
pofceda
e.lleourarbitro poctcmtnuoc(Tc
cputpopultfcquidc
ulqj adtantumprccipitium
furiofiftt bcant: queaurcmpbilofopbtplufq^
mcipictarie
mfantr.Tlccfablbfaigit" ur cauulguafcrutariqrpcdiat. O.uc
necduilitbeelogia
fcmpicernaquifcp ficabbo:rcitt inquit: uttnej:utrocp
adipifdturuita.Jlla.n.dcdijaturpta gcncrc.idciuilc9i6csalTumpca fint
ftngenoofcfar:becfaucnoomerit.31' n pj uca.O.uarccufint comuniacuj
la medaciafpgit:bcccolligit.^Uarca proprtjorunacumctutltbuefaibcm0.
diumaafalfiscribusmfcctatfbec eo' £t quibueni.no:foctetasdcbctcfTc
rumcnnunum luoosm diumiarcb"* nobtacumpbilofopbts q^cumpoc
cmplccntur.31-^
dcdqancfanda fig' tis:nonergonullacumpoctie.£ttax
nuntaboiumcarmibua pfonat:bec mmaliolocodicitdegeneracionibuf
cadeo^tpfozum fcftiiutaribua
confc' dco:um:magi'8adpoeras y adpbyft
crar.facfoora
7flagitiarmmirwjilb coefuilTe
populoe incltnatoe.
"btc.n.
canrat:bcc
amat.3lla^)ditautfingitf dtpr quidficridcbcat: ibi quid fiar.
hecaiitaucacteftat
ueris:
autoblccta "j^byftcos
dijcitutilitatte
calaipfitVc:
tnr 7falfisrambe turpce:ambcfpdax pocrasdclccrntioni0.?lc pcrboceaq
nabtlee.Scd illaq tbeatricae publi^ apoerisconlcnpta popultlcquinon
camturpitudineprofitctuniftaq ur^ dcbcnnrrumna funrdcoium: qucrn
banaeillius turpitudieomatur.t^ic- dckctant7 populos7 dcos. £>c!ccrax
cincuitaetcrnafpcrabitunvnifta bze tiontscntincaufaficutdtctt fcrtbunt
uis temporalifq? polluitur.'3nvoui'' pocccrndutiltratio.£a tamenfcrtbut
ta poliuttconfomumncfariommbo qucd^ cjrpccrant:popuii c^bibcant.
mmumifi fc iferunt affectionib1'i afle
ftombusniis:t uttamnonpolluirfox £>cfabulofcatcpciuiliotbcologic
cictaadcmonum:q colunfcrib"foie/ ftmiiituduicatqj concozdu.capitulii
£i vfe^ malu1 (i faifts^ mak.' t>ec
cutndicimusuiderifottafle cuipiam
ntmiabarumrcrumfgnazo por:eafo r £nocaturigitur ad tbcologiaj
la dedqstaltbustndignamatcfuridi riuilctbcologia
fabulofa7rbex
uma7 ridiculaderdlabiltaqs cclcbra' atrtca:fccnica
mdignitatia
7 turpiru^
itq pocridscantanfcannib
:7ludis dinisplcna. £t bectotaqticmcriro
fcenifisactitanf.facra
f oilla q nohi' culpanda 7refpucnda wdiutur :pazo
ftrioitcefedfaccrootce
agimt:abomx buiuscftquecolciida 7 obfcinanda
nt cflededeco:epuJgata7 aliena."boc ccnfctur. ITonfartcparaincongrua
fi itacflct:nuncp
tbcatrtcasrurpitudi fuiu oftcndcrc
inflirut: 7 qucaburn'
ncsmeopbonorem tfq>celebradas ucifoco;po:e
alienaunpozruiic
illico
tffccenferrtmuncp
casipfidcjprccipe ncjca
arqjfufpenfa
fitrfcdomnino cox
rcmfibimct7ejcbtbcri.
Sed tonibil fona:7tartquam
«ufdcnicozpona
ift
pudef.ad
obfequiumdeo^taltagcre bp conucntcnttfTimccopulara.
O.uid
intbeatTierqifimtlugerunt'
ulplis. cntmalmdoftcndunt
illa fimubcra:
Jbcniq?
cummemoratiisaucto:
ciutle fo:mc:ctatca:fc)oi9:babitu8
dcozum?
tbcologtam
afabulofa
Tnaturali:rer Tlunquid
barbatum
iouemimberx
tiemquandatn
fui gcncria
diftinguc bcmmercuriumpoctebabent:pontiy
conaretunmagis
camej:utraq^tcmx ficcanonbabcnt',Tlunquidprtapo
pcratam:cp
abutrafpfcpararam
itelx mmimi.'flonertfacerootc9
crnomfa
ligiuoluit.
2litcnim
eaqiwfcribunt pudcda
fcccrn
t.J21n
altcrfataoouo'*
SEXTVS

in loctsfacri9:cji>
proceditridcndusi 7detndc
cu;afdpforanq^abbcrcule
tbeatria^Tlam
farurnue
fenct:apolx uictugeflct:dcbit3m
ccnjm7nobiliP
lo cpbcbue:ir.tfuntpfonebiftriona: fimammerctriccm laurcnrinamdco
no ucfmtftaruedelubrop.£urfozcu bcrculidcdit.2ltilla cumoozmtuilT)
luaqui foribusprcclt:7 limcnnnus in tcmplo:uidtt ifomnigbcrcalcm fix
quilimtnidqfuntmafcutiratqj incer bfeflecomi^tirmrtbicp dtplTeg'indc
boacardea femina eft:quecardinem difccdcns cutprimumiuucniobuufi
fcruatfTlonne iftainrerumdtumap eret.-apadillumdTettnucnrura mczcc
libno rcpcriunt':q g:auc9 poetefuis dcm:qua fibi credcrcdebctab bacte
earmmibuf indignadu^eruntfTlud.d pfolutam.Scficabeunticumprimuf
dianatbcatricapoztatarma:i urba' iuuetsditiffimustaniriu8occurrifij:
nafimplidteruirgodfrTlunquidfcc ciq?dilcctafcciidiuruidbabuiflv.lu
mcufapollo dtbariftaefl:7abbacar bercdc rclictadcfunctus cft.Olucam
tedelpbtcua uacat.JSed becbocftioa plilTi.nam adcptapecuntam: ncdiuic
funtin comparatioe turpiop.duid mcrccdi uidereftngrara: quodacccfK
dcipfoioucfcnferunt: quteiusnutcc hlTimumputauitcflTe numibus:ppt^
m capttolioporumu.JTlonne atrcfta- romanumcriamtpfa faipfit bcrcde.
ti funtcuemcro:qut omstalcedcoen 3ltq3illa ndromparcnte inucunime
fabulofagarrulttarcircdbiftozicadili tcftamtum.Ouib0 mcririgcafcrucet
gentiiboiesfuilTcmoztakfqa cofcnp bonou'6mcruilTc diutnos."bcc ft poe
fit.J£pu!onceetiamdcosparafitos tcfmgcrerrfi mitniagcrcntrad fjbulox
fouisaddtia menfam qutcdltiruqzr: famrbcologiamdiccnfp:oculdubto
ti|daliudg>mimicafacraceuoUicn"tf ptinm: 7 a ciuilietbeologic digniu/
Tla; parafitostouisadciuecouiuiu tc fcpanda iudtfarcnturXiiucrobec
adbibito9:fimirnuedi^ff^.rifuuticp dcdccouno poctarunifcdpptb:u->:ii
qucrifTeutdcraurvarrodirit.-ncm cci mtmo:umfcdfacromm:nd tbcatrop
(rrtdetdece:fcd015commdarct boc fcdtemplo^.i.nonfabulofcfcdduif
dijrirdminarumnonbumaiurumre tbcologicataroaucro^cproduntur:
rumlibrt boceumfc:ipfilTe rcftatuz. nonfruftrabiflrionesludicngarnb"*
TlccubtluoogTccnicos
cjrponcbarifj fmguntdcommquctanracftrurpi'
ubicaptcolifu
mrapandcbar.tJcnfq? tudincm:fedplanefiuftra facczoo'
a ralibuguindtur 7 farctur:ficut fo:' tC9vclut facrig ritibus conanrurfin
mabumana
dcogfcccrunr:ira
eogde gcrcdco^qucnullacft boncftarcm.
lectaribumanie roluptatibugcrcdi' Sacra funt iunonts:7bccin dug dix
diflc.Tlonerii^7malgnifpturusfuo lccramfubfamocclebratuur:
ubtad
negododcfucrunt:ur ba9noruieopt nuptumdaradl ibut.Sacrafuntcc'
nioncobumanarummrium
ludtfira-' rcrie:ubiapluronc
raptaproferptna-
tioncfmnan-nt.Undeenam illud cft qucrit.Sacrafuntvcncz:9:ubiamii"
cpbcrcnlce
edituueociofusarq}fcria ctugafionaprino dcntccjrrincrus
iu'
malufitrcficrigfccumurrscpmanu ucnisfojtilVimus
plangtt'.
Sacrafut
altcrnate:m unaconftitucr.s
bcrculc: marri9dco^:ubtaryspulcberffOolc
in alrcrafchfum:fubcacodicrioe:
ut fccne
abcadilcctus: 7mulicbrijclo
fi ipfciridfTetdcftipcrcmplifihi ccna abfafus.-ctiam
bomtnumabfdfomm
pararcr
amicaqsconduccrer.
Si aute quoggallos
uocanrtnfcltdtatc
deplo
uicro:i'abcrcu!i8
ffcrct:boc
tde;dcpc rarur.t)eccu;dcfo:miora
fmromni
cunia
fuavolupuri
berculte
cpbibcc: Tcenica
feditatc:qijid
efty fabulof»
de
dijs ftgmcntapocraradtbeatpuide oia marrisdcozum capureftccr«:g»
licetperrinottia:uclutfcccrnenitunr materdcoprcrraeft.O.ui'dulrraqne
acmilirbcobjiarquamptmcrcadu: nmus.-qui.dccrcra
pcrfcruramur: q'd
beroluntrquafiabboncftis7dignia cuidcnrius
fuffragatureisquidicunt
indigna^turpta.^raqs potiuseude omru»tftosdcosbomicefuiflTc.-1
Sic
grariedebeantur biftrionibua4 ocuf cnimfunrtcrrigcne:
ficutrcrraris cft
bommumpepcrccructnec omniafpec matcr.^nucraautcmtbcologia:op"
taculis nudjur.unrrquefacrozumcdt deieft rerranon matcr.Ucruntamcn
umparktibus
occulimr'.
O.uiddefa quoquomooo
facraetusincerprctef:
criecopbonifenriendum
cftquctcnc 7 rcfcrancad
rerumnaruram:riros
brisopmnt:cum
tatnfintdetcftablia muliebria
parinoncftfecundum
nax
qm:profcrunturfnlucC5.'£r
certecjd turamrfed
contranamiam.TDic
mo:x
(nocculroagarpcrabfdfoei mollce bu9:boccrimcrt:
bocdcdccus
babet
ipfiuidcrint.£ofdcm
umcnbomincf intcrillafacraproftflioncnv.quod
m
infclicitcracturpircrcncruatosacco uitioftsbomtnummotibuea-r bab^
ruptoemmimcoc:ulr?.rc potucrunr. itertozmenra confefttonc^. Ocmdefi
Ibcrfuadeat cuipofTunt
fealiquidfac iftafacraqucffcnjcjsrurpttudinibus
tumpcrtaUsagcrcbomfnearquoa V conuiucunrur eflefcdiorarbiccycufa^
tcr fanctafua numcrariatq?ucrfari tur atq3purganturtq'babentintcrp'
ncgarenonpolTunt.Tlcfcimusquid tarioncsfuaerquibus oflcndantar rc
aganKfcd frimusp.qualee agant.tlo rumfigniftcare naruramtcur noncrix
utmusautcmqucaganturt fceaque ampoctica fimilitcr ejrcufcnturarq^
nunquamuclmcboso merctncu:ubi purgenrur.-lDiilti enim7ipfaadeu'
nemoabfcifue autmolliointrautt:i dl modiiinrptatifiit ufqjadcorut q6
tri ctiamipfaturpeei infamcsagur. abeiafmmantfTimum 7ifandifliijTW^
neq3entmab boncftisagidebumir. didtur faturnumfilioefuoadeuoraf
<Qucfuntcrgotlla facraquibusagex fe:icandnulbmrc:p:crcn t':q-longiqui
dis taleeclcgitfancntae:qualcenec taBtcp02t'8quefatuntinominefi^ni-'
tbf mclica
in fcadmittitobfccntcae^ ficarunquicquid
gignitipfaconfiiat.
Del ficutidemopinaturvaz:ooppct^
£>cinrcrprcrarionibu3
naturalm; rineatfaturnueadfeminaqucm 61
rarionum.-quae
ooctotcs
pagani
pro dequaormnf
tte^zecidurtr.jteqs
ali|
dqefuisconantoftcndcrc.cap.viq. eltomooo7 fimilttejcctcra.£t tame
tbeobgiafabulofadicituriTcum otn
a X cnfmbabenttftapb^fiologi nibusbuiufccmodi infpzcrarionibus
caequafdamficutaiunt.i.nam fut'8«p:cbcnditw:ab»'rit':
tmptobat':
raltumr»tioitumircrpariones.
<lua necfolumanaturaliqucpbilofopbo
ft vonoeinbacdifputarionepbyfio lumcft:uezumetiamab iftactutlidc
logiamqucrimusi nonrbcologiam: quaagimuerque
aduibespopulofq?
.i.rarioirem
n6naturefeddet.O.uan pcmncrc
aflainurco
q>dcdijsidtgn»
uisertimquiucruadcueeftnoopide coafmrerit
merirorcpudtanda difcer
fcdnarurafir deusmon
tamcnomntf nimr.£o nimip«mfilio:utqtwma^
naturadcuedlrqzbominta
7pccozta acurilTimt
bommcs
atq?oocrilTimi
a
7arbo:ie7lapidi6uriq3naruraeft: quibueifta confcnpra
furu: ambaa
quo^nibileftdeus.Si
autcm
butua (mprobadas
irxtcUtgcbat:
7flla.f.fa'
(nterprctacionis
quanooagitur
dcfa bulofam:
7iftam
ctuilcm.
Jllauero
SEXTVS

audcbat
improba:c:banc
naudebat: a Uberamcto
appellare
volunK^max
tlUmculpandam propofuerunn
bac resin coeunoopcrciuebencfioum
ciuefimitcmcompa:andam
qrpofuc' emilTisfeminibua
ltbacntur."boc
ide
rutrriut becpreillatcnendaeltgetur: dicuntmfemisagcre
liberam:
qoatn
fcdutcumilUrcfpucda irdligerctur: ctiamvcnerem
putanc^7 ipfasperx
atq3ita1'inc
pioilocozumqui ciuilcm bibcancfcmiitacmittcrc.£t ob boc
rbcologumrepbcndcrc metuebant: hbcroeandem utrikm co:po:i9par-
imaqjcontcmpra caquamnaturalcj temmtemplopont:fcmineam Ubcrc.
rocarapudmclio:ce aioeiucmrctlo' £t ob boc addunrmulicresatrnbux
cum.Tlami ciuilis7 fabulofa
ambe tasUbcro
7 vtnumproptcrUbidinej
fabulofefuntrabcqjduilcs: ambae'v cocicandi.Sic baccbanalia
fama cc'
ucniafabulofae:cj
vanitatcs
t obfce' lcbranfinfania
: ubivarroipfcpfittt
nitatceabarumprudcn
tcril"pq:crua a baccbannb*
taliaftcrin pocutflc;
ni
baaciuika:quiluoosfccnicos
pcrri' fi mtccomota.t>cctame
poftca
dtiplt
nctcsadfabubfamin dcopcmilmm cueruntfcnatuifaniozi:7
eamiTitaux
feftiuiratibue:7 1urbium dtuims :b" fei-ri.Salrembic randemfo:fitan fe
aducrtcrit.
<luomoooigtturuttecf- fcrur:q'd
imtnudifpasdumprodija
nedandc
porcrtao
cuiq>
dcomm irto^ bnturmbommum poffmtnietibua.
rribiumnquoafuafimubcra7facra t)ccccrten f.crcnrtn tbeatrie:ludunt
couiucuiu
dqsfabulofisapcrnlTimc quippcibi: nonfuriunt:quanuts
reprobatiscilcfunillimoe:f5mis:ct9 dcoebabcrc
qui cttatnludiecalibus
tibue:fqn):babuu:piugqe:gcncracio dclecrcmur
fimilcfir furo:is. <luale
nibu8:ritibu0:in
quibusomnib"
aut autilludeft:g>
cumrdigiofumafup.y
bomineefutiTc»uclliguf:7p:ountuf Ihtiofocadiftincrione
difcernat
: ura
cumfqjvirauelmozteifacra
cie7 foly fupfhnofodtcattimcrideos:a
tcligio
Uniaconl"hruta
buncerroicmmfinu^ fo aurcm
tatumucrcnutparcntce: n
amibusfirmatmbufqjdcmombue: ocboftcerimcrt:arq;omsttaboitoe
autcerte
qcqualtbet
occafione
tmmii' dtcarut
feciltua
fitcoanocctibus
pce
difTimt
fpinruofalkndie
bumaie
me <pUdcrc
quecj'
inoccnrcm:
tamcmuU-
nbueirrcpfnVc.J erifctcpoftprumtrcsdcoscuflodca
adbibcri comemorat:ncftltianus de*
£>eoffktJ9lmgulo>:
dcop.cap.ijc. per
cuftodumfigniftcaooutm
caufatrea
q Uidtpfanuminu3 offidatavix borrancs ctrcuirclimiuaoomua: 1
lit mtnutatiq}
concifa:proptcr primolimcnfecuri ferircpoftea
pilo:
quodaodicuntprountufcuiofcp p:o tcrtiodcucrrcrc
fcopis: ut biadatis
priomunc:cfuppUcari
opotre.Undc culturcfignis:dcuflfiluanus
probtbc
nonquidem omniarfcdmultaiamdi aturintrarc:
quianecp arbo:co
ccdurt
^imuB-.nonc
fcurnlitatimimicc:q'
dix turacputanmr fincferro:neq3farco
uineconfonic
dignttan:'Si
duascfy ftriturfincpib:iwqjfruges
coaccrul
nutncce
adbibcrctmfanti: quarum tur fincfcopis.2lb bieauctrib"rcb1*
unaiiibilniUdcamialtcra
nibil: nifi trcsnuncupatos
dcos.Jnterdoone^
potum
darcnficut
iTH
adbcc
duas
ad afecuris
tterciftone
: pilumwn
apilo:
bibummtdeascdulica
m7potinam: dcuerram
afcopisrqV
dcjscuftodib''
ncmpc
dcfipcrc
7aliquid
mimoftnnx contra
uimdeifiluanifetapfuarct'.
Uinfuaoomoagcrc
uidcrcrunlibcp 3racorradeinocenns
fcuuiabono;:
LIBEF

cuftodtanualcrcr:nifiplureacflctad dcrct7parrunduo uocarctur:magia


uerfueumi:riq3afpero:bozraioo: tn' cotracu,pro rronopudicinapofccc
culrourporcfilucftnfignieculrureta marif aujaliii:^fctacocrafiluant^.
quamcotrarijsrepugnarcnt. 3ftane Si quidbocdicamcuibi ftt 7papus
iftaeinocetia
deo:um:ifta concordia^ nimiuamafculuo: fupcuiuetmamlTi-
"bcccincfuntnuminafalubriaurbiu^ mutn7 turpiiTimum fafdnumfcdcre
magisridcnda
y ludtbriarbearrop? nouanuptaiubcbat':mo:c
bocfliltto
£um mao7fcminacdiungunfurad-' 7 rdigiofiflTtmo
matronarum.'£at
ad
bfoeturdeua
iugaunusrfit
bocfcren-' buc7 cfuilc^
tbcologiamarbcologia
dum. Scd oomum ertduccndaque fabulofa:urbes
a tbatrio:tcplaafcc
nubit:adbibcr'dcu9
Domtducuo. Uc nfe:facra
ponrifinim
a carmib" pocx
mancatcumuiroadditurdcamatur tar&uclutrcabodlaaarurptbiio:va
na.<Xu(d ultraquait"f£arcat'buma ccsafallacib°:graucea lcuibue:feri'
neucrccundic: peragatcctcra
concu" aealudicrts:appccedaB a rdpuedis
pifcenria
camis7 fangmer^curato fc quapolTutqttjfi cocYfb'nlit.itc
difccr
crctopuooits: qmdiplcfcttbiculutn ne.3ntclligimu8 qd agat:illarbcatrt'
turbanummumrqn 7 paranympbi tx ca7fabulofatbeologiaj b ulj cioili
dedifcedunt:7
adboctmpkf:riut co pedcnoucrut:7
d dccarmib"
poeta^
rumpntfacogttatartiato:fttcurapu tanQ'dcfpeculorefultarc.£t io iila
didticfedut femine fejcutnftrme:nox crpofiuqui danare nonaudcnt:illa
uirarcpauidc:illis coopcratibue fme ciii£5
imagincmliberiusarguunt7 :e
ulla diiftcultatc
vginitasaufcrat?3ld pzebcndunr.utquiagnofcur q*dvclit:
eflcntmdeauirgtitenfte^deuspatcr 7 bancipfamfadcj:cuiusillaimago
fubigua:7dcamatcrprema:7 dcap/ cftdcrcilcnrur.
O.uamtamcntphdtj
tunda:7vcnus7priapua.CLuideft tanquamineodem fpeculofc uvcaai'
boc.'Scdomnuio laborantem in illo UQiradiligunvt4qualcfqjfmt irt u-
opcuiru5abdijoadiuuariopoztebat rraq?mdiueridcanf.Undcetta^cal'
nonfufficicbataKquieunus aut a- ro:cefuoarcrnbilibueimpcrijscom'
Itqttftttna.Tlnqdvcn"folapafcflcc pulcriiruitimmudidam
tbcologic
fn
q adbocetiamd: nuncupata:cyfine bulofcftbidicarcnt:infutsfclcmuta'
ciusinfciniitauirgocllcno definatf rib' poncrcnran
reb"diuisbabcrenn
Si tillac fronsin boibue
qucnoneft fltqjitmfdpfooimmudilTimoo
fpB
in numinibus:nonnc cum crcdurtt co manifcftus clTcoocucrur:7 butuc urx
iug.iritotdeoeurriitfcp
(ein?elTc
ptc banetbcologtc
vdutclcctc
7,pbatc:il
fentcsi buicoperitnflantcs
in pftoo lamtbcatrtcam
abiectam
arq?rcprox
rc affEctunt":ut
7tllctninuomoucaruj batammbrumparrctpfcccrurrut
cii
7 fllaplusrcluctctur.£t
ccttefi adcft fir riuvfaturpis7 fallaratq?in fcco
uirgtncnfisdeautuirgfnijonafolaa tirtciiccommcnncioo dcos:unapara
runfiadcftdcusfubigus ut uirofubi cf fit inlirtcriefacerootum:alterain
gaf:fiadeftdeapmautfHacta nefcco carmtnibws poctarum.Utrumbeat
moucat coprimarur:
deapartuda tbi 1aliaspartca :ah'iqucftio
cft. Tlunc
qutdfaa't/£rubcfcar:catfora8:
agat proptcr
diutftonem
vauonis:
7urba
altquid7 tr.arirua.Chldctnbocrtii
e: nam7tbeatricam tbeologfo;
aduna
ut quoduocatur illatmpUat
q*f^nift duilcmpertmcre:fari8
utopfnoondi.
illc.Scdfo:tcio tolerat":
quiadcadl Unquiaftltabeftmtlisrurpirudinif:
: falfitari»-
SEXTVS

abfitauirie rcltgfofistutfiueabbac fndicqeinucnfmus


fiucabtllavitafpefcrerna.£>cmcp 7 noftro»cbmilTetcmpotibue:n6
qde
ipferarrocomcmorarc7cnumerare c]croco:uq:
cjcaliquaparrcrtdefuit.
dcoeccpttacoccprionc
bomime:
quo SfFttitemmfcribmtuuiucnndcfutt.
ramnuttierujeyoifwefta lanoreaqj Tlamin eolibroquccontrafuprtirio
fcncmperdujcit
ufq?addecrepitcbox ncefcrtpficmulto
copiofms arq?uc-'
rrnmsmo:rcm:T
deooadipfii boicm bcmcriuBreprcbmdit
ipfeciaileiftaj
pminmrcBclaufiradneniamdcam: i urbaitatbcobgiam:^varrotbeat'
quemfuncnbusfcnumcantatur.&e camarq^fabulolam.£um cnimdcIV
indeccpitdeosaltoeoftenderc:qiu
p' muUcne
agcrct:facro9
mquuimmo
tincrcntnonadfpfumbomincm:fcd talceinuiobbilcfqjdcoB m marma
adeaquefuntbominteifiomeiluicx uililTtmaatqstmmobiltdcdu:ant:bax
ruBarq?ucfttrus:7 quccuq?aliaquc bicueillis bominu^ferarnq^
i pifciu.
buicvitcfunt ncccflariaroftcr
dcnsin quidamvomijctofep dioerftscopo'
ommbuG quidl'itcwufqjmun":?,pp ribuainduunttnuminauocanr.quc fi
tcrquidcuiq3
dcbeat
fuppltcari.3" fpuacccpto
fubitooccurrcrct
moltra
quauniucrfadiligcntianulloddcmo btentur.£>eindc
aliqro poftcii tbeox
Hrauiruclnomiiuutr
dcos:aqutbua logiamnaiunlcjprcdirans
quord5
uitaererna
pofccnda
fu:proptcrquaj pbo^jfcntcntiae
dtgcfTiflct:
oppofuit
unamproprienoecbnftiani
fumue. fibi qucitioncm
7 atc. tioc lccodtdt
"Q-uiBcrgoufqjadco ra:duefinutnd aliquis.£rcdamcgocclum 7tciram
intelligat
ifhimbomtncjduilc;rbco^ deoBdTe:7 fupralunamaltos:infra
logiamtamdiligentcr ejT>oncnco7 alioe.£go feraautplatone:
autperix
apcricnooiciq?
illi fabulofcindigne patcncum ftratoncm:quof altcrdcu
arqjprobrofeftmilcmdcmonftraoo: fccitfincco:po:c:alrcr
fmeanimo.£t
atq3ipfamfabulofam
parrcmcficbu adbocrefpondcne
quidcrgotandcj
tus fjtie cuidcntcrooccnoo:
nonnifi incf^Ucnoratuidcnturhri tarq:auc
tpftnauralt: quamdicicadpbilofo^ romulirauc
mlli boftilqIbmnu.^lo^
pboepcrtinere m antmiebommum armamtiruecariuededtcauttdcam:
molirilocu^-.ca
fbrilitarc
ut fabulofa picumtfbennuqjrcnmlue:bolliiius
teprcbcndat.duilcmucro reprcbede pauo^matq?paliozem: tctcmmoa
quidcm nonaudcac:fcdprodcnoo rcx bommum affcctue:quozam altcrme
prcbcnfibilcj
oftcndar.
jfq.iitautraq^ tioterrice
morueclt:jlf co:po:ie
: nc
iudiciorccce
incclligennus
rcprobata: mcrbusquidonfcdcolo:.t)ccnum(y
folanaruralis
rcmancat
eligcnda:
de napotiuscrcdee
7 ccbrecipiee
f Oe
quafuolocoinadiutozio
dciucridili ipfievorinb"croddrrurpib/>q>Ubd
gcncius
dilTcrcndum
cft. fcripftt.3Uc
ifStutnlca
fibtpteeampu
tar:ille laccrtoefecat.Ubiiratos dof
£>c
Ubcztate
fcnccc:q
ucbcmn"
ciui rimennqui
(\cppinoB
mcrentVOq
au
letbcologii:cpbedic:cj'
vjrrofabulo tcmnullodebcntcoligerure:fi
7 bcc
fam.cap.jc. volunt.Xantuacftperturbatemcrifl
i fedibus
fuiapulfefurot:ut ficdq
I 3bcrtae
fanc
q buicdcfuif.ne pbcentur
qucnadmodum
ncquidem
tibj utbanatbcologiati dilige bomiesfcutuntrcremmi:7
in fabtaa
tertbcatricc
fimillima
apte
fitutilla^ traditicradduang.Xfrani
laccraue-
rcprcbcdc
aud«:annco
fcnccc
quem ruwaliquo:ummcmbra:
ncminem
LIBER

fuabcerarciuflerunt:mrcgtcUbtdia putantincciunome
quidcinfi crcdcte
voluptatem
caftrati
luntquidatmfed pocrisudteiracudiffimc
refpccru
rcr'
ncmofibt nc uir efletiubcntedno ma rcntur."banclibcrrarcmuaz:ono ba'
IW9intulit. Se ipfi in templiscomi buit:rmmooopocrtcam tbcologiam
cidirvulnmbuafuisacfanguie fup' rqjrcbendcre
aufuflcfbriuilemnoau
plicant.Sicui
intucriuacctqucfaciot fuecffcquam
iftccorvodit.Scd
ft ucp
qucq?pariunfrmucmct tamindecora 8ttcndamus:detcriora
funtreplaubi
boncftonam indigna libeuerta^
dilTi bccaguntungrbeatraubi fmgunf.
miliafantsrutnemofucritdubtcaru:' Un in bia facrieriuiltatbcolo^icbaf
furcreeos.Sicumpaucioubus fure' parrceporiusclcgitfcnccafapicri:ut
rcntutcttnq3
fcrcndt
cfifennmific
fani-' easmanimircligiortc
nobabcat:
fj i
tatiepatrocmium eft tnfanicnriu
rur actibusfingat.Sitcntjqueomnufa
ba.3a5illaquci ipfocapttoltofiai fo ptcnsfcruabattzncplcgibusiulTa:no
lerecommcmorat:7 irrcpidcomnmo rag>dqagrata.£tpaulopo(tO.uid
coargutt:quifl
credat
nifiabinridcnri q>i marrimonu
inquitdco^iugius
bueautfurcnribusfieru1
Tlamcumi "7rupicquidcm:frarru.f.i fo2o:um.'
facriscgrprue
oftrilugcripcrdirum: 33dlonam
maracoUoamue:uultio
moj:autcmdcinucntomagnufutnTc ucncrcmrncpruno
falacLjm.Ouofda
gaodtum deriftlTcncum
pcrdttiociua tanicncelibcs
rcUnquimusrquariccn
inucntiocp
ftngatunoolo:
tntlleatcp diriodcfecerfcprefcrrim
015qucdam
Urioaabciscjnibilpdidcrotnibilqj utducfmr:urpopuloniaud fulgcra:
inucncror
ucracitcr
crprimarun
buic 7 dtuarumina:quibus
nonmtro:pc'
tamcninquttfurouccrtu^tcmpuse. titorc3dcfiiilTe.Omnc5
ilb, igncbilc
Xolcrabileeftfcmcl
irtamtoifanire: dco:u5turbajrqua;longocuolonga
in capitoltum
pcrucnire.lbudcbit
pu fupcrftirio
cdgclTit.Sic
inquiraoo^>x
blicatc
dcmcnticquiaquodfibiuaa* btu8:utmeinmue culruciuemagie
furo:arrribuitoffic^raltue
nomia60 admorc5
q-adrcj pcrnncrc.TlccUx
fubqticalme
borastouinuntiar:aU" gcecrgodknccmosincinilirbcolo'
licro:cft:aUug
unctoi:quiuanomoru giaid mftitucrunt:
quoddqs gramj
bracbiom
tmiraturungcntcm.
Sunc cflcnudadrc^pcrrincrct.Sj
iftcque
queiunoni
acmincrue
capilloB
dtfpo pbilofopbiquafilibcnjj
fcccrunt:
rit
nannlongc
arcmplo
nontanrumaft qztlluftrispopuU
roantfcnato:
crat:
mulacro
ftantcsdtgitoemoucnt
Snl colcbatquod
rcprebcndcban
agcbat
tiummooo:funrqucfpccula^
tcneat: quodargucbat:quod
culpabat
aooa
funtqueaduadimortia
fiu dcos
adx bat:quuuidcltcct
magnum
aliqutd
uoccnnfuntqui libcllosoffcranr.7
il eumpbilofopbia
oocucrar:
ncfupfti/
loacaufamfuamooccant.t>ocni9 a: nofusclTcr
inmunoo:fcd|>prcr
kgcs
cbiminus
fcnq:iamdccrepitus quori ciuium
mo^fq?bominumrnoquulc^
dicincapicolto
mtmum
agcbanquafi agcrctfngenrc^fccnicumin
rbarro:
dqUbcnrcr
cppcaarennquem
illi bo- fedtmitarcrur
mtcmpb:co
dinabili-
mincsdcriferant.OmncilUc
arcifid» usrquoillaqucmcncbdtcagd?3tftc
gcnueopcantium
dqsimmoualib* agercnut
cumpopulus
ucracircr
agc
dcfidct.£tpaulo
poft."bi ramenujt rc orifttmarct.
Sccnicus
autcm lu-
criamfi fapcruaeimm
ufum:n6 tuipe dcnoo poriue
dclcctara:
y fallcnoo
necuifatnedeopromittunt.jSedet
qx deopcet.
damincapirolioqucfcaioucamari
SEXTVS

Ouiddctudcisfeneca
fenferit,ca' deriuflicuiu0illapareeflccoirinctt':
ptmlum.ri. ciufcp7 iftafimillimarcl cttaj dcfio:
mucntrunfpcrandaeft ercrnaura:fi
b Jc itcraliasduiTtbeologie fu' cuifatisnolunt quem bocuolumte
plKttOCB rcpbcditet facramta diccafunr:adiugant etiamiliaquem
iudco^:?maxiefabbataiuriliccrcos fuperionbu9 librif 7majcimequazro:
facere
alfirmaiigicppcrtllosfingulof dcfclicitariedatoze dcoplunadifpu'
feprc,
iiucrpofitoe
dics:
fcptiai
fcrcp tatafut.Tlam
cuinifiunifelidtari^p
103 ctatiefuepdantvacanoo: 7mfta teruttameteritamconfecrandt boies
in tcmpo:e urgentian 350100 lcdaf. cflent:ftdeafelidtaedTct.JO.uiaucw
£brtftianoetamenta^tuciudcisirtt' nondcaCcd munuecfcdci:cuidconi-
mtdfTtmog in neotrampartc?cdmeo fidatoufclidtan'9confccrandi fum°:
rarcaufuscfhncuellaudarcc contra qui etattamuicamubiueracfti plca
fuepatrievctercm confUctudtne : vel felicitagpiacaritarcdtltgiinus.-1
Tlon
reprebenderet contrapropriamfozfi' autcmd.uo:cmclTcfclicitaosqucnq»
r.i5volur.itcm.De
tlliafanctudeis
cu tftommdeozumquf
tantaturptmdic
loquererurait . £um itucni ufqi co colurttur:7nifiitacolanturmulroruz
fccUranfTimegcnriacofuctuoo coua^ piu9irafcuntur:atcpobbocfcfpus
Iait:utpcrom9taj tcrraercccpta ftc imandiflfimoa cdfitcntunputo
e^bis
utctivictorib"
legee
dederot.mirabaf qucdictafuittncminc,
dubitarc
opox
hoc dicee:7 q'ddiuinif njcf i^r.oae. tcrc. "p>o«o qui nondatfelidtatcm:
Subtcdtplancffriavquafignificarct vitamquomooopoiTudarcetcrnl;
quiddcillo^ facramro^rocfcnti:ct. £am quippevita^eternam didmus:
3it 05.3lli tamencaufap riruffutno ubi cftfinefincfelicita9.
Tlamft aiai
ucnit:7maioparspopulifadr:quod pcniaviuirefernts:quibu97
ipftfpiri
curfadartgnorar.Seddcfacramris ruecrudabuncur immundi:mo:oil
iudco:um:uclcuruclquj rcnusm la portugcternadicedaeq>uita-Tlul
la 4ppcmato:7pdo: cftmo:9q*> ubi
dumapopulodei:cutvitcctcrnc nonmozirurmorg.Sedq>am'menax
Jlcriarcuclatu;eft:tcmpo:e
quoopoi turaperid q>immozraligcrcauCcftfix
tuit eadem
auctozitatc
fablata
fint:i itequalicuqj
vitadTcnonpotefcfum
oltas dinmti0:mavunccumaducrfuf ma dti9 morscit altcnatioa uita dct
manicbeod
agcmus:t
inbocopcre
lo in eternitate
fupplicq.Uiram
igifeter
cooppoitunioze
dicendo
cft. namideftfinevilofiine
felkem:
folug
tllcdatquidatacri fclidratcm.
O.ua
O.uodgcnriliu^
dcozumnatiuita' q-1
tlUquoscolitcbeologia
titactuilia
tcdctccta
: ncqucat
dubitanctcrnant daren poiTe
conuicti
funt:nfolupp'
COBriramnemintpreflarciqut
nccip^ tertftatemporalia
atcpterrcnaquod
faj adiuuac
tcporalci. fuperioabus
qutncplibrmoftcndiur:
fedmultomagisproptcruitatncterx
n Uncautjiptcrtrcerbcologias itamquepoftmoztcm futura
cft: q6
quja greddntmytbicc:pbffi'/ iftovnoctiajilliscoopcrantibus
egi
cr.politice:
lacic
aucdiapnr.fabfofa: musxolcndinonfunt.Scdquoniaj
naturalis: duilis:^ ncq;dcfabulofa vctcrnofc
cortfuetudinig
uis nimisin
qiu; 7 ipi'tmulto^ fallbrq3dco:um altoradicc9
babct:ftcuidciftaciutli
cultoicc-
UbcrnmercpbcndcruC:
ncq3 tbcologia
rcfpuet\da
atqjvitada
pa^
LIBER

vtdcoidifputafle: Caliudpolumeq6 litcrq?colcndimftitutifut:aiinoduin


butcopitulantc
dcoftiugedum
cftax pcrfuafitfqctuslibcrrquem
pro^imc
mmumintedar. abfoluimus: cumtftumfoifiraj legc
rit:qu(ddcbacqudrionccrpcdicrida
JUtrclqaitgafhnfdcditi vltcriusdeftdcrctnon
babcbit. jicd
ratedeilibezfeprimus. cnimnonpotcft:utfalrcmdcosfclcc
tosatqaprcdpuoe quoavarrovolu^
3lncummtbeologia
ciuflidettate minccomplepis
cftulrtmo:dequib*
n cflfccofoterinm
felecria
dijs camin'
uciuripoflecrcdedu fu.capirulum.t. teruicambcat.im:quc nonnifi etcrna
cftopinctur.O-ua iti renondico: qo
facctiusait tcrtulianusfoitaflcq>uc'
uemeprauaf? nue.Si dtjfeligunrur ut bulbi:unq^
vctcres
opionef ccterircprobiiodicantur . Tlon boc
d vmtatipictatis dtco.vidco
cnijcriamcr clccrie
fcligt
irumicae:
quas altquoaadaliquidmatuearcpprcftS
tcnebrofia
anis riu9:l"icut
in milina:cumryronce
elcc
altius7tenaci* ti fumnt: cj:biequoq^
eltgunrur
ad
diururnunbuax opusaltquodmatusarmo:um. £c
ni gcnerfe
crro:tnfin)cit
: cucllcre
arqj cumcligucurtnecclefia
quiftantprc-
cjrtirpare
conarcm: 7ilhusgraricqui pofiri:non
uriq?cctcrireprobaruur:
bocut verusdeuapoteftp meomo^ cutnotnnes
bonifidelesdccrimcrito
duloiri eiusadtutoriocoopcranrcm niicupentur.£ltguntur
in cdiftcto
la'
ingcnia cclmoraarq3
mcltora quibuf pideaangularea:rwn rcprobans ccrc
adbacremfupcrio:c9 librifatisfup/ risquiilritfrurcparribud
alxje
dcpir
qj fufficiunt:
pattcntcr
i cquamimrer tant.£hg6r"uuc advcfccndii
: nccrcx
fcrredebcbun^proptcraliosn
puta probanruralie:quasrcltnqmuo ad
refupfluum:quod
iamfibifcnriunt
fi bibendu.
Tlonop"eftmftaper^rere.
ncccfTanum.
IDulrom magnarcea- cii resm apatofit . XHuaobrcm
non
gitur.cumueraTiKre
fancta
diuini'' efbocq>dqej;mfrigd.dcm
clecti
fiit:
tastquautaabcanobisertambuic: ufw q*fcripfit:rcet6
crtorceirdtj
ipfi
quamnuncgcrtmus fragilttari
necef-' Oirupcrandtfunfcdadvtcndupottua
fariafubfidta
prcbcantur:
itontanto 4namtftifiiit:7adquam remfclccrf
proptcr
moztalts
vitctranfitoriuj
ua uidcanf.
potcnr.fcdproptcrvitambeataj
que
nonmficternacftquercndai:
colida O.uiffntdtjfclecri:7
anaboff/cqa
predicatur.t>anc
diumitatfm
uelut uiliorudco:u
babantu:
Qcccpri.capi
ficdijccrim
deitarcm:
nanii bocvbo tulu.q.
uti iatn noftros no ptgct:utegrccoejc
p:eflfiuo
tranffcrunt.-quod
illi tbcore^ b Oeccrre dc»e fdcctoe
uarrou
taappcllant.
"banc ergodiumitarem iuu9Ubricotttcjrrionc
commcndat.
fiucddtate;
neflet eatbcologia:qul 3an5:ioucm:fatnd:gcniii:
mcrcorio:
riuilcmuocanrquc
amarco
uarrcnc apoUinemrtnairejruulcanurneptunu:
jcvi.volumibus
ejrpltcata
eft-i.n
pcr folem:ozco:libcp
parrcm:rcllurcm:ce
ucniriadctcrncuitcfelicitatem
tattuj rercm:iunonem:!unam:dianam
: mtx
deofcult"*:
qualcs
aciuttatibue
qud^
SEPTIMVS

ommbus
ferme
utginriduodcci^
ma' q Ucigifcaufatot felcctoa
dcos
resoctofurwfcmine.lDec
numiautru ad becppamimacopulinubi
proptcrmaiozcs in munooadmtni- 3 vituno7fcnrinoquosfamaobfcu^
ftracioncc.
felccta
dicuruur:any pox ra :ecddir:in
buiusmunificcittie
parx
puliamagisinorucrunt
mato:cp
eft titionefuperentur;£onfert
eni^fclec-'
ei3cuUua
qcbibitua.Siproprcrc
a qt tustanueaditu7 quafi unua;fcmtv
operamaioraabhiaadminiftratuur ni confernfclectue
faturnuffemipfu.
in munoononcoemucnircdcbuim* £onfertfelectua
Ubereiufde^femis
iiucrillamquafiplcbciani
rwminum aniffione^
ufrie.£onfertbocidc^^x
muUirudinem minutisopufculie
dc' bcrarqu^cerca
fcuvcnue
£llfcminis.
puratam.Tlam
tpfcprimuj lanuacu £onfertfelccta
iuno: 7 bccnon fola
puerperium
concipuur:undcilla cuc-' fedcu^mcnarMiaiouie fUiousmeax
taoperafumunt
q:o:dium:
rmnutati ftntoeadeiuequodconcepcu^
cftiif
mmuuBdirtnbuunumimbus
adituj cremenru5.£t
confertrituitusobfcu^
aperitrccipicnoo
femmt.3bicft7faf' rus7ignobilis
^itam:confcrtfenti^
nuspropter ipfumfcmcnjbilibcr4 nuaobfcurue 7 ignobilisfcnfum.
marem effufofemine
liberat.
3biUbe O.ucduotantoilharcbuaprcftirio-
ra:quam i ucnercmuolunt:quc boc ra funr:quanro
7 ipferceabbis mx
idcm bcneficiumconferat fcrmne: uc intelkctu ac rarionc uincunrui.Sicut
ettam ipfacmillofcmmc libcrcf.Om enimqueranocinantur 7 mrdhgunr:
nc8bi c,rilliefuiuquifelccti
appellan profccropotiorafunrbisqucftncin'
rur.Sedibitit 7 dcamena:que men/ tcllccru
atcprationeut pccoraviuoc
llruiGfluo:ibu9 prccft:quauie iouis 11ermunr: ita7tllaqucuitafcnluqj
filia tamcnignobiliecrt.tr bancpro funrpredita:biaqucnccriuunt ncc
umdamfluo:ummftruo:um i libne fenriuntmcritopreferuntur.3nrer
fclccfozum dco:umipfi umonitdem feUctositaq?dcosuirunusviuificax
oucro:a(Tignat:qucmdqefelccns eti to::7fcncinus
fmfificat02:magid
bax
am rcginacrt:i bic tjnqitam mnolux bcri dcbuerunty ianus feminis ad'
cinacumcadetn mcrupriuignafua mi(To::7faturnuofcmmiddaro: ucl
ctdcmcruoiiprefidct.3bifunc7duo faro::7liber7Ubcrafcminu^cdmox
nefcioquiobfcurilTumuitunue7fen/' to:csuclcmillb:cs:quclcmmatndi-
hnus:quo:um altcruitamraltcrfcfuf gnu^crtcogttare:nifi ad uitamfcn-
puerpcrioUrguinrur.trnimirutnul fiiq?peruertcrintrquc
munerafclecta
topluoprcrtantcum fint tgnobililTi^ nondamuradqefelectiG-.rcd a qui'
ntuq^
illi totproccres
7felccri.
Tlam bufdajtncognitie
i preiflomjdigntx
profccto
fmcuitai fenfuquidcrtiltd tatcncglecria.O.uod
fi rcfpondcwr
toru,quodmulicbriurcrogcritur:ni omniojinitiommianujbabercpotex
fi ncfcio
quid abicctillimujlunoac rtarcm:7
ideoilli ctia^quodaperiac
pulucricoparanditf conceptum
nonvmmmco acmbui:t
omniujfeminu^
farurnu^:7idcofex
O>ua;
nulUfirratioqdcfclccrio' muuticmci
quoq5
bomirtis
nopolTc
nequomda;
dco^polTirortcndi:
cur abciusopcrartonc
feiungi:
7 omniu;
muliis infcrioabufcjcccllcntioi
admi feminujemttrenoozu^
Uberumi li'
nirtiatiodcputcmr.cap.iq. bcram:7 ideoetia^bisprceffe
quead
fubftituenooa
boicspcrrincntomniu
purganoomm
i pazienoomj
lunoncj
LIBER

n (dcocfltnnondccfiepurgattonibua bili.-quir.intopctozcs
funt quantd
femmarum7 partubuobommum. miiuiapofluiu quodmalccogiranc
Oueratitquid rcfpondcar
dcutriino obliuifct.£ttamcnmincruaeftmtcr
7 fcntinorutrum
7ipfos uclintbabd feleaosdcoe.ZDctcmautcmdcam
omniumqueuiuunt7fcnciuntpore' turbauiUsopcriuc."Quiddcuirrutc
ftarctn.Quodfi concedunt: attendaf diam:quiddefdia'tatc:dcquibii9in
5»COB fubltmiuslocaturifint. Tlatn quartoItbropluraia^ditimusrquaB
fcmmibue nafdI tcrra7qcterracft: cutndfasbabercnc:nullu^dolocu;
uiucreautematqjfcntircettamdeoe (nrcrfekcto9dco9dareuolucrunt:
ffdcreoeopinarur.Sfautemdtcunt ubidcderotmarti7 CHCO
unicffcctozi
uirunoatqjfcntiobecfolaatrribara momu^talteri
rereptozi
/ £u5igifuri
qnc(ncarne ufucfcut
i fenfibns
adx bisminurio
operibue:qucminurjtij
mmiculaturitcurndcuoilk qui fa' diJ9pluribuftdiftributafunt: etiam
ctromniatiiucrca?cp
fcnrire.-criaj
car ipfoofclccros
uideamu9ranqua^fca
ni uicam
picberi fcnfum:unwerfali tuj cuplebe
paritcroperari:7 iuenta
opcrebocmimuecrfamparnibusra mu0aqutbufdam
dqe;quf nrqua^
buee:7 quidopueeftuitunoatq?fcn feligedi
putarifunr:mrro
matora arqj
tino:fiabtlloquiuite7 fcnfibua
pcft meliora adminiftrari
ofabilltfqutfc
uniucrfaluercuctfl
regutur.^ bisqua lectiuocanmr.reftat
arbirrarino^>p
fi famulisiftacamaltauelutg^rcma terpreftanriojea
mmunooadmiftra
7 tmacomifla funt.J3ta
ncfontilli fe^ rioneerfed
quiap:oucntt
eisut popi»
lccndcdirutifamilia:ut n iucntrcnc Ii9magiginnotefcerenrifclectoe
7 p:c
quibueetiamipfitftacomitrerent: (5, ripuo9nuncupatos.CJndc
didtcria^
cumrotafuanobilitarequauifi fiint ipfcuarro:cp dtiequibufda;patrtbuf
digcndiopnsfaccrecumigtwbilibuf 7deabusmarnbtterfiair bominibutt
coc^crentur^unofetecta
7 rcgtna:to^ fgnobiltra9 accidiflj.SiergofeLdtaf
uifcpforo:7 comtmrbcctammiter^ idcofbzraftcinrer fclccro»dcoaeffe
ducacftpuene:7opuefacitcumdca n dcbui'r:cr*&'^a5nobiliratc^ nmcn*
busfgrtobtltflmue
abcona 7adeorea» to fcdtb?fuiru pa-Uincrif^alic^inrcr
3btpofucrunt
7mcntcm
deam:que illoeuclporiua
pretlliBfoztuna
pod
faciarpucrisbonammcntcm: 7 mter :etur:qua5dtcuntdeajnorattoivibiU
fdcctoeiftanoponirur:quafiquiccp difpofirionc:f3
m remcrcaccidcntfua
mafuepreftaribomtnipotcft.poni' cuiq?oonaconfcrre.t)ecin dqcfclcc
tur au«jtunorquiaircrducaeft7CKX tig tcncrc
apicc5
debufr:
i quibusma
miducarqttafi
qutcg>profit(rcrcarpe ^imequidpoffetoftcndtt:
quanooe'
re:7oomum duri:fimcnanoneftbo 09uidciniienonprcdpuauirrurc:no
na. £utus munerte deam fclccrojca rarionabih' feltdtatc:fcd tcmcraria fi-
ifti mtcr fclectanuminaminimc po-' cut eommculro:c9deill.i fcnhunrfo:
fuerunf.O.uc
profecto
7mmcrucfue tuncpoteftate
fctcctog.Tliim
7uir div
ratpreferedatcui
periftamtnuraopc ferttfTimug
falufKj»9
ctiamipfoe609
rapuero:um
mcmoiiatn
tribucrunt. foztafllie
attenditcum
diccrer.S-cdjj'
O.ut9 cntmdubirct multo elTcmcli fcctofo:runam omnt rc oomiitatur:
U9babcrcbonammtem:y meoiiaj careecuncrae
ej:libidincmagi'9
q>cj:
quantalibet
ingentcm.
Tlemo05ma ucro«lebratobfcurarq?'.
Tloncmm
luseftquibonambabft mtcm.Ct\\l poflTunttnucnirc
caufam:cur
celcbra^
ucropcflummemo:ia funtmira rafit vcnue:7
obfcurata
Atutrtit9:cu
SEPTIMVS

abiftfoamburum
ccmfccrata
fmtrtu TUmillainfimaturba
ipfaig«obiUv
mina:neccomparanda
fincmcrira. tastejnt:itc obrucrcturopprobn^e.
2lutfi bee
nobilitarimeruu:<$plu' "RidcmuB
quidc3
cu, eoeuidcue
hg-'
rcs appmmrvcncrctnq>uirouem: mttsbumanaru)opiaionus
partiuo
curcdcbrata
cftdcamutcrua:7
obfcu intcrfeopertbiw
dt(tributoe:rag'
mt>
ratacftdeapecunia:cumin gcncrc nafcularioe
vcccigaliu^
conducco:ce:
bumaoplureealltcutauartcia y pex ueltanyopiftccsmuicoargentario:
ritia:7in cteipfiaquifuntarrifiaofi: ubiunumvafculum ucpcrfaruc^eat
raro inucniea bominemqui nonba' permultosamficcl"trafit:cu)abuno
bcatartcmfuam pccunulimcrcede profcctopcrfiapolTct.ScdaUrcrno
ucnalcm: plurifqj pendatur fempcr purarujcftopcratiu^mulntudmico"'
proptcrquodaliquidfincpidpropta fulcdummifi utfmgulaeartieparccf
qaodilludfitf Siergomfipfenrte
iu' cito7facilc
difctrcnc
finguli:ncoma
diciomultitudtnisfaaa cfl dcozum i artcuru tardc7diffialecogcrcntur
iftafclcctio:cur
deapccunia
mincruc cffcperfecri.
Uerutam
ut^qly rep.it'
prclatanoneft:cum propcct
pecunia^ deoiujnofclcctomnr.quialiquo crie
fmt attificesmulri/Si autempaucox fama;tra^it infamcirij:autc^fdccto
rumfjptcnriumcftnb diftmcno:
cur rumqutfpiam
quindmfcnorajconx
nonprclata
eftvcncri
uirtue:cum
eaj tumcUeinfignie
accepcrit:
illi adtfto'
longcrarioprefcrat/Salremccrtcut rumbumiliaoperadefccndcrunciftt
dipiipfafoztu;u qucficurputatttqut millozu3rblimucrimiaito ucnerur.
eiplurimumtnbuuntin omnircDOX Jbeianoquidc^nmibifafilcquicqua
miiutur: 7 rcscuncrasqc Ubidme occurnc:quod ad prob^ perrincat.
magiaq^c):uczocelcbrat obfcuratq^: £t foztaffie
taUefuit ut inoccttue
ui-'
fi tantumi mdcosualuic:utrcmcra^ jcair.i afacmonbus flagitqfq?reott-'
rio iudiciofoo quosvelletcelcbra' ua.Saturnum
fugiecem
bcntgnus
cp
rct: obfurarcrq?
quosueller:prcci-' cepincum
borpttcpartirus
cftrcgnii:
puumlocum
babcrctirt
fclcchs:quc ur ctijmciuicacce
fingulas
condcret:
i» ipfogquocpdcoetatnprcdpucclt tfteiantculum:iftc
faturnia^.Scdifti
potcftatia.
3n utilltcefletnopoflet: in culrudco:umomniedcdccoae
apx
nibilaliudcttamt'pfafojrunanifiad pccicozce:
cuiueuitjmminuarurpcj
uerfamputandaeft babuilTc
foitu^ iucncrunf.cum
ftmulacrimonftruofa
nami Stbi ergoaducrfata
eft: quc defozmitare
turparunt:
rwnceumbtx
alioBnobilce
factcno:
nobilitaca
non frontem:nunc
criamquadnfrorucm
eft. tanygfminofaoete0.2trt
fozteuoltic
runt:utquoniaplurimidqfclccrieru
23\h'uoactumcftcumdijaifcrio befceda
ppetraoo amifcrat
frotvyto
nbus:quinullismfamanruroppro^ iftewwcerio
cct: ratofrdrofioappcr.
brqs-.q»fclcccie
quo:umtantcturpix
tudittcscclcbrancur.cap.iiq. £>epaganozu
fccreriozc
ooctrina:
pbffictfqjrarionibus.cap.r.
5 "Ramlctur
autcmdqeiftis fe^
lcccis
quifquamnobilitarie
1 f £d ipfo^t
potfinfptatiocs
pbf
daritudints
appcrico::
7dcosdiccrc ficasaudtamuerquibuaturpi^
fomin.itoa:fi noncosmagisadiniu" tudinermferrirm
czzozts
vebt alnois
riasq' adbonozefl
fclcctoe
utdcrcr. oocmcfpecoloare
conaY.£>rtmu
cae
LIBER

tntcrprctationefl
ficuarrocomdatrot Dcrttmtftamirftcria
ooctriruqcalia
dicatantiquoefimulacradcor t mfi fmcquannq5pcndcnda:qucfcquDnt
gniaomamfcp futpfTc.Omc
015ocu' olkndunt.fataurmrm^uir iftcooc
Its aieaducrrilTenr.bi
quiadiflct ooc ntTimusianimai
mundtjc partcscC
trinemyfterupofl'cnc
anima^
tnundi efTe
ucroe
dcos: undeinulliguurtox
flcparccaciusid cft dcoeuerosaio ta; CIUP
tfoeologia;ca; tpfa; fcilicec
uidcrcrquorqutfimubcrafpccicbo naturalqcuipnmu?mbuir.ufq?ad
ntinisfecmuboc uidcrifecutoe:y animcrationalisnacuram fccncndc
mcntaliu^ animusquteft in co:po:c repottulTi.Ocnaturali0115 paucilTi"
boanofimillwscft imoualisanunu rnaprcloquiturin boclibro: in quo
tanquajfi uafaponcentur
caufa
nox uidebimus
ucn»5
perinterprctandes
tanoopdcop:i in libcricdeenopbo' pbf fiologicae adbancnaturalqpof
rum fiftererurquodfigmficatftumu: ficrcfcrrcciuilcj:qua;dcdqs lclccns
pcrid quodcontinctid qoodconrtn* ulrimafcripfit:quod fi potumt: toca
tuniraper(imukcraqitodfoimaba n&uraliscnc. £rqutd opttscratab
beretbiianiifijnifican 0103 raaona' eaciuilctatacuradifticncisabiugc/
L^vfj-couclutuafcnatura ifta folcat Siautercctodifcnmicfqjarataeft:
cormneri:cuui8 naturcdeumuolunt quiooncciftaucracftqucilii nacura
clTcucldcos.lDecfunt mfftena ooc' lis placet:pcrucruc ri^ ufqj ad aiam:
rrincrquitftcuir oocnflimua pcnerra n ufq3aducrumdcumquifccit?aru
ucratundcin lucqtftaproferrer.Sj mam: quantocftabiccho:i falfio:
o bomoaomlTimcnu} in iftis oocrri iftaciuilis: quc mapmearcaco^?ox
nemylkrqsilli prudcnna pcrdidiftu rumcftoccupata naturam: ficut ipfc
quanbi fobricuifu^cft:y bi qui pri' interprctationce eiusct quibusquc'
mumpopulis(imulacraconfhtucrw daneccflaria cdmcorare mcopouct:
1 mctumdempfmintriuibus fuisi tataabbiecrquifirc7 cnudcaicdtlt'
crrourmaddiderunrcattiufcpdeos fi geriadcmofrr jbiit,-1
ne fimulacns uercreaobfcruafle roa^
noe',"bi enimtibt fuerunc
auctoiee: t>ecpmi'oncuarronie:qua
utbcc contra poftcrious romanos tratus cl^dcumcfle anunammodi:
dtccrcaudcres.TU^
tfi illi anriquiflV quitamcnm partibueCuisbabcac
mirimulaaacolwlTcnt:foualTistsy ammasmul»e:quaru3 diuu narura
rumiftuj fenfddefimulacns
noncox fu.cap.vl
ftitucndia tntcim ucri timo:is fiknx
tioprcmeree:?
in buiufccmodi
perni' d 3citcrgoideuarroadbuc6 rta
riofis uanifqj figmtis myHcriaifta ruralitbeolcgia
prclcqucerdc'
oocfrinc
loquarius
tdanusprcdica^ aj fcflrbtcrari
cfTe
ata^mttdcquc
frc
rc0.3ia tamruataoocta7 ingcnio^ ctuociccofmon:7 bdcipfumrrmdu;
fa ubitemulnioolcmusperbccmf <flcdoi.Sedfurutbommcmfapictc^
fteriaooctrine:addcu^fuu5id efta oi ftt et co^x)!£i aiumo: tamctiab
quofactacft:noncumquo factacft: animodid fapiftcm.-ita mundumdcx
neccuiuspo:tio fedcuiuscondirioe: um din ab animocumfu er ammo7
nccquicftonio,anuna:fedqui fccit co^Joe.lDic
uidcrurquoquomooc
co
omnejaia^^quo
folodluftrantc
ficax fttcnuttttmdcum:fed
utplurcscnaj
nimabeata:fteiuagrarienonfit in- itrodurat:adiiigit mtidumdiuidim
grara:nullo
mooo poruiipcruenirc. duaspancs
: ideftceium
7terram.
SEPTIMVS

j£tcdumbifarium(nctbera
7 &era:t potcftatcm
dimidiamnn
fimulacro
fa
ramvoi aquam7 bumum.£qutbuf ciemduplam.^Tlonnc iftutnbifrontcj
ftmtmumefleetberarfecodum acra: multoclcgannus inccrpretarcnrur:fi
tcrtiamaquarrdnfirnaj
tcrri. O.IU8 (.undem i ianum7tcrminumdiccnt:
omncsparrcsquatuoz animaru^clTc fltq?uiiiqeunamfacicmftnibuaalrex
plenasanetbcrciacre
immoztaliuj: ramdarcnt:quoniamqui opcratur
inaqua
7terra
mouaiium.
IHfumo utniq3
dd?et
tntendere^
jn omni
«115
fluccmdroiiru ccliufq3-id circulum motuacctonis
fucqui nonrdpicitini
luncccbcreas
animaf
cflt'aftraacftcl tui:itonprofptdtfincm.Undc
necelTie
laarcafq?
cdcftce
deos
nonmooo
irv cft:ut
memozie
rcfpidcnri
profpiciens
telligieflcfedctiamuideri.Jnterlue connectatur
^nrcnrio.Tlam caiejccide
vo gprum7 ntmbomm acucnrozum rit quodcepcrtr
quomooofiniacnon
cacumwa aereaa c(Tc
animae:fcd
caa inucnut.Oiuos fi vitaj bearami boc
Bnimononoculieuidcri:7uocaribe' munooiticboaripurarcntrep^a mun
roas7 Lirce7 gcnioe."beccrt uidcl; dumperfici:7 idcoiano tdcftmiioo
breuirerin ift.iprebcutioncpropofi' folamimriojOmtribucrentpotcftare:
ta cbcologia
naturalisrque
nonbuic profccto
ci preponcrent
terminum:
tm:fcd7mult/epbispbcuit:dcqua cuq?a dqefclcctianonaltcnarcnc.
timcdiligenriue
diflcrcndum
eft:cum O-uanq1eciamnunccuminirtieduo
deciuiU
quantum
addcosfclcctoo
at busdtieiriitiarcrumtcmporalium
ff
tinct:7opitulantc
dcoucroquod\xf ncfq?
tractantur.Xcrmino
dcbuitda
tat impleuao. ri plusbonojia.ZDaiozcntmUriria
eft:cumresqucq?pcrficitur:folidto^
3n ronabikfueritianfi7termini» dmioautemplcnafuntcepca:ooncc
iduo noulcpjran.ap.vq. pcrducantur adfinem:qucmquialr
quidmcipir:m3,ricappcrir:intcndir:
i 3lnuefgiifaquo rupfitcjcojdt'' crpectat:ej:oprat:necde
retruboata
umrqucro quienafit.flefpodc nifiKrmmcrurcjcultat.
rur mttc"cft.Brcui'9ebccplancatqj
apertarcfponfio.£urergoadeumdi Ob quamfaufamcultotcs(antbi
cararrcrumtnirtapcrrincrc:ftnc6
vo fronremimagin^tntpfuiafmjrcrunt:
adaltanmqucmtcrmmum rocaiu:' quamtamcn criamquadrifozmcj
uix
Tlaf;proprcr
iniria7fmes-.duob"
iftis dcnvoliir.cap.viq.
dqe duosmfcepcrbibentdcdicatos:
prcrcr
illoodccc
qutbus
ufqjaddccc' f £d iambifrontfe
fimulacri
ilp'
brcmcapuc cftmarrtue:
ianuanuiax tarioprofcrat'.£>ua9
cnijfacicf
no:februan'umtcrtnio.
3deormt.ilia ante7rctrobabedicit:q>
biatusnox
eodcm mfcfebruario
«lcbraridtciit: ftcrcumosapenmus munoo rimilis
cofit fenipurgatotiu:q6
uocatfeb^: uideafiundc7palarum grcn'oranon
unde
mcnfte
nomen
acccptr.
Tlitnqd ozum
appellant:7
ndnullt
mquit
poc'
ergoadmodu;quiianuscitmitia:c telarinicclu^
uocaucriit
palatum
:a
rnmpcrtmcnt:7 finesnopcztinent:oi quobiatuoziei fonseffeaditumad
«Itcriltfedcuapreficact^Tlonne
om; dcrttcs
ucrfustTmtrozfna
ad faoccs.
ntaqucinbocmuooficridictmt:
m £cce
quopcrditus
cftmundus
ppter
bocctiammdoottrmmari fatcntur^ palarinoftrivocabulumucl
grccuof
O.uccllifUvanitas
:mopcrc
illi da^ poencum.-GLuid
aurbocadantmam
LIBER

q*dadvtrajctmtaproptcrfolaafaU' "bocymagnumftt nobiliftimusufr"


Ufl0coLjturbtcdcu0:qwbu8 parrim
gluticndiepartij cjrpttcndie
fub cclo rcrumcognofccrc caufas.Scdcure(
palariutraq?panditianua.'Outd crt prcponiftanito:hocnobieuir tllcacu
pozzoabfurdiue:q'
fnipfomundo no tifTtmuB
oocriflimufqj
rcfpondeat
.
ifHicmrcduae
ianuascjcadvfofifae: <luonumpcncs ianummquttfucpx
pcrquaeucladmirtatadfcaliqutdix ma:pcncsioucfumma.ZDcKto crgo
tto:velemittata feforas:7dcnz"o
oze rqcomniumiuppirerbabctur.'pri&
ngurrurc:qtto^ fimilitudmemndus cnimvincut"a fummietqz Ucctpnma
n babeKvettemandifimulacrum coy preccdattcrnpo:e:rumma fupcratdi"
poncrciano:proptcr folum palatuj: gnttate.Sed rectcbocdiccrcrur:fi px
cuiusfimilttudincmtanusnobabai mafactofdifcernerctur 7 foma.Six
£um voeumfaciatquadrifrontcm: cutciitmirutiumfacricftproficifci
:fii
i ianumgemmujappdlant.-a
quatu^ mumpcrucmrainitutm
facrtinccptio
o: mudipartibusbocitcrpretat":qua difcendufumu pccprioooctnncrac fic
fi altqutdfpcctcc mudusforas: ficut t omnibuspKmafurmiria:fttmmaqj
peromnesfaciceianue.t>cidcfi iau" fut fmco.Scdiambocncgoduttc:ia
cft modue:-? miidusquatuoz partib* rtumrcrmmuq? diTcuflom eft.£aufc
conftatrfalfum cltfimubcru;iani:q: aiit quedaftouucfficicnria fiit ncffcc''
ianus7fiquadrtfronelcgitur:nuniy tarncqjullomoficriporcrt: uruclrpe
tamenquadriianae inuenitur.^lutfi preucniatur afactismttqfucfactozn.
proprcrcaumim cft: quiaetiatnnox Scmpcrcn«5 prtozeftrcequcfacitq>
mineozicntte 7ocddentiertotue folct illaquefit. -duaproptcrfi adtanum
mundus(ntclligi:nunquid cumduas pcrrincrinttiafacrozum:fi ideopnoa
p»rte9altaenominamus fepremomf funte(f;dcnribuocaufiequasicui rrt
7 auftrirftcurillumquadrifroritednt buurtt.Sicutcrum nibil fttritantbiliv
gcmmumianum:itaqwf^' geminum cboarurucfiianquod n fadcnocaufa
ducturuseftmudu^.^Tlon babetom' preceflerit. "burtcfancdcumpcncs
ninoodcquAtuoz tauas:qucirrarib" quemfuitt omncscaufcfacro:ujomx
7qr«Ttib"patcantinrerprercnwr: ad ntumnarurarumnaruralzdq; rcrum
mudtfimiitrudmcm: ficurdcbifrocc fi ioucmpopuliappellant:7 tantis-.6
quoddiccrcnt falcctnin ozebomints tumclpe1.1 q3fcclcfliscnmtanonibiis
inucncrunr:rrift ncprunus foztcfubuc colut:tctrioefacrtlcgiofefeobftrigiu:
ntari pozztgat ptTccm: cuiprctbtatit q>fi prozfusnullumputarerdcu.Un
6zi87gutturi9eria5dq;tra7
fimftra fariueclfcrrisaltumaliquc
touisno"
faaces
parcrcnt.£c
rnbancvanitatej micitucuparc:dignum
turpibue7fia.
pertottanuao nullacffugttau:nifiq gitiofiobonozibus
: fuppofirovano
audtrvitatedkete:e$o(awnua. ftgmero q»odporiuablafpbcmarcr:
ficutfaturnodf fuppofitueIapi9:que
£>cloutopotclhrc:atqjciufde
cii proftliodcuorarct:cp
iftumdcumdt
ianocoparationc.cap.i^. «rc7 tonantcm7adulterautem:7
to
tummundumrcgenKm:7
pcrrot ftu
i ' 4Ducautd.cnamiupp!tcrditU: pradifflucntcm:7naturamotnnium
qucmvclintintclltgicjcponanc. naturaliuq?
rcrumcaufaefummas
£>c"
cftiquiurbabenepoteftarcj
caax babentem:7
fuascaufaa
bonasn ba
r*rtitn:quibu&
aUqutd
fit inmutioo. bcfcm.Dciiidequcroqucin
umlool
SEPTIMVS

iutcrdcoobutcdcotribuat ioui:fi u' 3ln iani 7 iouif reetadifcretioftt.


nuscftmunduo.^Dcoo
05ucroe
3133 capiwlum.p.
mudiacetuaptcpiflcdcfiruuit.3c p
bocquicd.dbocnocft:n6
cftuticpfc' c Umcrgo7ianusmiiduefir: 7,
cuitdumtftoeucruodoie.Tlum tgit' mppirmodusfit : unulqimifq}
itadtctunfuntioucmanimammudi firmudue.-quarcduodq funt ian"i
ut uniiBfit corpueciue.i.iitclufibfta (upptrcr.'O.uarcfeo:fu5bnt tcmpla:
mundue/fooc fi dicunt:non
mt qucn fcozfum araeidiucrfafacra:di!Timilia
admodum iatmmdcumdicaru:qm fitnulacra^Sipropterea q: alu uis e
murtdtco:puo110 ncftdcueuclfccun' pmo2dio:urn:aha cirum : 7 illaiani:
dumipfoo:fcdamrrumundiacptca 7 ilb louisnomcnacccpit:iuinquid fi
eiua.Unde idcmvarroapertifTimc dt unusbomoin diuerfisreb"* duasba
cttdeumfearbitrartclTcanimammo beatpfatesaucduaearrce:quu hn-
di:7bunctpfummundumcilc dcu,: gularumdiucrfauisellHo duo mdix
fcdftcutbommcmfapicntem cumfit cesrautduodnrarrificee.^Sic crgo7
ejcanimo^cozpo^ranrumcpaiodi urtuedc":cuipfcbeatptaKtnpmodi'
cifjpicnrcm:itamududcumdtctab 0!um:ipfeca^:ttumproptcr bocillii
aio:cum
fitcj:aioi co:poze.
Solutn duos
dioocftcttcccflecft
putari.-quia
iuq3mundicozpue noncftdcus:fcd pmozdiacaufcqa
rceducfunr.JO.iicd
autfotaafaeiite:autftmulco:puet fiboctuftumpurantetiaipfumiouc
am'mu8:itatamenut nonfit aco:poc tot dcoacHcdicantquorquorctco^
fedabanimodcus.Stergoianuscfl gnomirtapropfmtrafptatesdcdefK
munduei deuscftiartueinunquid io qmrcj:omscrquib°illa rognomma
uemut dcusciTcpolTu:altqua prcu- funtadbibitamulrearq3diucrfefur:
ni eflTcdictua
funt.^ZDagie.n.touiuni c,rquibuspauaco"mco:o.
ucrfii folet tribucrc:uiidc cft ilfd touif
omniaplcna.£rgo7 loucmut 6efit: £>ecognomtb"
iouferqn admftof
7 mapmc
utzqcdeopmon
aliumpnt 6os:f5advni»eudopzYerut'
cap.jci.
eciiltm.ircy mundum:utm dqocctc
ria fccundum
iflosfutspartibusrex d Jjrcrunt
eumuicrozcmriuicruj:
gnct.3«bancfentctia
ct quofdavfus
Valcrijforanicrponitidcnivarroi co bilttoze:rupinalcm:tigillum:alumnu:
libroqucmfcozfum abifti'9deculru ruminum: 7 aliaquepcrfeprofcqui
deomm fcripfit:quiuerfus bi funt. longum effbecautcmcognomina v
3uppitcromntpotcne rcgum rcj:ipfc pofucrunt unidcoproptcrcaspotcfx
deufcp:pro$cnitoi gcntmjrqj dcii69 tatefq^diuerfaa: nontamen proptcr
unttsi omnis.£jponunturautcm i totzceettot609cueecocgczzt:^ oia
codcm libroita:£ummarcm criftiV ut'nccrct:<}>
a rtemineuiccrctur:
q>ope
rentrqut fcmcn emittcret:fcminam q tdigcrttibua
fcrrct:g7
bietipdledi:ftax
flcctperct:ioueq5
cflcmundum
i cum tuendi:ftabilicndi:
rcfupinadi
ptarc^:
omniafcminaejcfecmtrtcre
i mfcrc' tf t&yrigilluamudiiconrincrctacfu
ripcre:cum
caufamquttfcripfttfora-' fticrct:q>alcrctoiarq?
rumaid cftmi
nu9.3uppitcrprogcnito:
gcnitriyqj: maalcrctaialia.3»bieut aducrrws
nccmtnuBcumcaufa
unum:7 omnii qucdaj
magna funrrqucdam
qngua:
cundcmcfTc.ZDundus
cijunus:
7m 7rnunu9utraq?facepbtbet'
patoi'
counoomnufunt. terfe^pi^ora
eecas
zjtatqj
pmodia:
LIBER

ppi quas:esunumadaduoa6ofcc fime7 ptumeliodffimc


pecunia
nucu'
vo'ucst:iouearq?ianu:qoe
priczma paf.3r oialouisfuntq cclo7 rraco'
dii:7 mimadazaialib":ncctn ,pprcr rincf:ircr
q 7 ipapccunia
iofr" oforc
becduoopatalogeitcrfcui 7 digni- busq ab boibufnoicpccunic
pclTtdc
taredtvfaduodqeecopulftfunr:fcd tur.Scdntmittbocauaricia
touino-
unuftuppit:proprcr
tlludtigillus^p meipofuirutd.fq*6amatpecunia:no
rcrbocrumimtsappclla tuee. Tlolo quelibct
dctif^ipfiircgcmomniufibt
dice<yatalibtts
mamaprcberc fugen' amarcuidcaf.longcatlt aliudclTcr:
nbuomagteiimonciporuitdicercq> fi diumcuocarcf.
3Ludnacpfuntdix
ioucm:prefmi'm
cumeftetctia$diua uiriealiudpccunia.11
amdtdmuedi-
rumma:qucin bocopuaadiurouum mtcs:fapienrc8:iuftos:bonoe:quibuf
illt famularuucpbet.£ogito cnijpof pccunia uclnullae uclpua.2Dagi9
fercfpondcri:7 ipfaiuonenibilaliud cnimfuntvcutibue diutrcerp
quafcif
cflco?iotte:fecuduilloavalerqforani etiipfiecotporalm rqt necdTitanb"
ucifueiubidtcrume. 3uppit'oipoces fanoeq6adcft.-paupco voauaros
rcgurcj:ipfedcufq3:-f>rogcnuoz geni drimusfcpinbiatcs 7 cgcntcs.O.ui
trijcqjdeo.Oluareergodictusi i ru' liber.n.magnaspecoias bfcpnt:fcd
i
mmue:cu diligcti''fo:niTcqrecibua cac^taciiq^abudaria ncgcnpnt.£t
ipfcinucniafclTccctlladiuarumma.-1 dcuipfuucr rcctedtciuediuire:nrn
Si eimmateftarc dco^rectc uidebat' pccunia fcdomnipotctia.biciit'itaq3
idtgrtu:uti unafpicaaltadcuragcni 7diuitcspccumofuf^ interiuBegcni
fi
culi:altadfolliculip.ticrct: gnoc idt cupidt.^fcdnrpaup.cs pccunia
carcn
gtiiueunarcifima.i.utmamte alant' tcsrfjinten''diuirce
ft fapietee.
O.ua
B-ali.i:duo:;dco^ptatcscura::quox (iecrgoiltatbcologia 6bcccefapicri:
rii fit tm"mppitrqctpeciictop:7boc ubi:ct dcor ci"rcinomcacccpit qui
agatn Talce cupiuge\uy.\\ cuignobft neofapicec6aip:uit.-"O.uaro.n.fanli
ncfcioquarumiamifiq: ipe ceripfa us fi aliquidbacooarinaq6ad uiri
rumiaupfcramin'>fRumm'' fotafle4) p:icrerctanafalubritdifccrcf:
6smii
fugetib"manb":rumia(p fcis.£>iccre di rccro:nabciepccunia f; fapicncia
<}ppe
rolmflc
tllosicutfemmiiw
nox uocarcf:
cuiueamo:
purgat
aibidib'*
meiponc:nift
7 inillievfib":Tbrogei^ auaricicboc
eabamo:c
pccunic.
rozgenirrcp
diccref:7tntcraliaci*co
gnomialcgcrem:^ etiampccunia uo O.uoddumcrponimr
quidfarur
caretfqua
deaitcrillofmmufculariof nuequiduc
firianus:urcrq?
un"lup
mucnimusjut
i quartoUbroia comcx pucrelteooceatur.cap.jcu}.
morauius.S^ cu 7 marcs7 fciebeat
pecuiarcur
fi 7peciiia
7pccum*
appel f £d quiddeboclouc
plura:ad
laf r.r:fuutruwa7rumm"ipi ui6:ic. quefo:tafleceftrcfcredi
fiin uc
fnaniereaneat
dco^opiof Hmor:cu
Ouodiupptrcr
eriampccunia
nii-' bicipfcfitomncs:fiuequanoo
ptcs
cuparur.cap.jcjju CIU3
uelporcftatca
cpfhmanf:
fiuccJ
u19aicquaputant p runctadiffufi cj:
q Uavoclcganfroej parrib"
mollisbuiusanquas
uiftbif
rcddidcrur.7pecuta
iq*tituocat mu"du9
iftccofurgir:7 mulnplidadx
cpci'u6fmtomnia.Omajnaroe^dix minillranoc
narurc
quafiplurm6op
uintnoi8:imovoiilc cuf fiit oiauiiif noiaacccptt.-Ouid
e.n.7
SEPTIMVS

iiicjtdcpncipib"
dc":pcnc3
quc^fario d£cflemcrcuriusificut
illaqucdeco
nnmomnium driatuaeliTloncc^po intcrpraanrur
olloidunr.Ibmidco
fittovfuuillopr alcnjforaruficfcba rnercunuequafimedius
currcnsdici
bctuoucm eflcmiklumi eumomnia torappeUacue:^fcrmocurractiucr
femtna qcfccrmttere7 fo ferecipertf bomtnca mediua.^deo
bermca grex
Jpfccigit pcnco qucmfatiorwoiuni ccq6 fcrmouclinterptanoqucutiqi
dnatuac. Q.iudl gcnius.J£>cue eicjc adfcrmone pcrrmcc bezmcniadi:ioo
qutprcpofituac:acn'5 babttotnniu 7 mercib"preeflciqitnt'uedctca7on
rep gtgnedaf.4lue aliubac1115 b:'c tcsfermoficmcdiuaao alaaci in cax
creduru<j'rmmdum:cutdictumcft. pite7pcdibusponunt:volcntcs figtti
3upptterommpotespgeito: gcit^qj. ficarevolucrcfcrrip acrafermoneao
£tai altolocogeniumdicitcflcuniy nutiumdictum:quottiatn pcrfmone
ufc(iiul'q3
animumronale:7io ccfin' oiacoguata cnunrianf.Sicrgo mcr-
gtbsfmgro^,: talcmautcjmundianr cunuoipfefcrmoc:ctipfiaconfucnti
mumdmmeeadbocidcuriq? reuox b°69ri c:15cufibi dcosfadut cos 4
cat:ucta^ unmcrfalt'9gctuoipfcmti necdcrnonce I"unt:imudi9fuppltcaoo
dtaiuecccredat'.*bic
cigifqueappcl Iptntib"polTidcnf abcw.cjnoudq f>
lant iouc.Tlam ft omniageniusdc": dcmonc8 funt.Jteq: nccmarrialiqo
i omnieuiri anttnuagenfifcd.t'
ut fic clcmtuiuelpartcmmudiinucntrc po
omnievui aniimia6s.Q.6ft 7 ipfos tucrunubiagctoperaqualiacuq? na'
abbo:zcabfurditastpacopcllit::cftat turc:dciibclltcllcdi^crunt:qo opus
uceumftngfaritcri ejrcclletcr
dicant eboium7 optabikcisne. St ergo
dcuingcniii-.qucm
dntmudianvniu^: pacc^
ppetua
fclicltas
darenmars
qd
acperbocloucm. agcrcr
nobabcrct.£>iauriplu?btlUi
mara eficucfcrmomcrcunus:uunaj
£>cmercoitj7 marttaofficcjs.capi 9>mantfefhim cflq^rifit dcys:ramno
tulum.ptq. fit 7bcitum: quoduelfalfo uocctur
dcus.
m £rcuriuvo7martcquo rcfcrx
i ccadjliquafprcamudi:7opa £>cftclliaqtubufda.-quaa
pagani
dciqucO.iciclcmnsniuencrut:7 10 deopfuo^noibua
cosfaltemopcrtbuabominumppox
fucriitfcrmocinandi
7 bclligcradtmt n 3fifotcilk fkllcfurbtdijquas
niftros.Otuopmercuriusfi fcrmonif eo^appcllaulnoibMla
ftelli
ctdcox-pratcgcrtnipfi
quocp regidc quada
uocatmcrcurm:quada
itidcm
of dn.u".ft
fecundum
ctnaarbtrhum marte.
Scdibicfti tllaquam
uocat
iuppiterlocjf.-aut
loquedi
abttloacd ioucm:tamctft
muduaeftiouia.3bi
picfacultarem:quod
utiq3
abfurdum quam
uocant
faturnum:7
tamcn
eip
eft.Staatilli bumani
nnfmoiepfaf tcrcamdatn puamfb'am:omniu
uix
rributapbibct:noecrcdibilc
adlaaa dcUcetfemmum.3btc7ilb
ommum
009mimarifoliipuerog
fj ctpecoa: clarifTima
queabtisappcllat'ucnua:
vnruminus
cognomiat*e:toue dcfce 7trieande
acncre
cfleerumluna^uo
devoluilTe:7curaiuifm6i9
quapc' hru. <luaut9
deillofulgctiflTimo
fy
co:t'bu9
antccellimug
ad fcperrirwrc deapdeoataq>
demaloaureoi\ino
nolutlTc:acperboc
idctpfc
citiouis ucnufqj
cotendant.lucifqt
cimq'daj
atqimcrcuiius.
O.uodft fcrmoipfc ucnma:quidamduunteflle
ioonis.
LIBER

fcdrt folctvcnusiunone
uicit.Tlam babcrc:7 (pfaduofydcradecclorax
mulcoplurceeamftclLircncritbaut: diosufq?terraspmedant.Uuicano
iraut wj:copquifiyrcpuf ejaliudo' volJr igncmudrncprunu
aquaemt»'
pierur.
Out8aucnonndcaccum:gc5 dirdttep:embocco:ni:tcrrcnam
7tn
omntudicatioue:crftellaetuaaftdla fimapammmudt:libqj 7 cerercm p
vcnmatatautdt'clarttate.vZato cun pontufcrmbue:udtllummafculinie:
elTcdcbuitccrc:ieilla falgetio::cptol illafcmtnmtG:rdilluliquo:i:ilb5
vo
ipfcpotmo:.*Rcfpondcnt tdcofic ur arid(ratifcmmunu£t bocuricptotd
dcn:q:illaqucputaifobfcurio:
fupio refcrfadmudum.i.ad ioucm:qui,pp
efttatq?
aterrielogercmoriot.
St er rcrcadicroeertprogcnitogenitrijrq^:
gofupiozcrntocomaioz dignitaemc- (j1o;afemtnac^:fccmirtcrat in fere
ruir:quarefaturn*tbt c toucfupion' rip.ct.O.nquidcm
etiammatremmax
3n vanitae
fabuleq regcm
touefacit gnamcande
ccrcrc
volunqujm nibil
npotuirufqjadfrdcrapuaiire:7 <j> aliuddicuntcllc7 taram: eaq? p.bix
fi u.iluit faturnuet regnofuoncq3 in bibct7 iunorw.£no cifecundae cia
capitolio:f.iltccpmillu8obricrcicc tbuuntrcrum:cum tamcntoirifit dic
lo/Quarc aiirianuenaccepitaliqua tJ ^gcnito:gcitrijrqjdeum:
q: fccudu
HcUdift.pprcrca qt mnduectl:7 ome costontsiftcmunduseftfouia.ZPi'
i tilo funt7 ioutsmuduec: 7 bcttfi.J neroamcttamq: eabumaniaarnbuf
2ln iftcdm fuatncompofuitut potu prcpofucrunt:ncc inucncrunc uclItcl-
it:if> unartclUquan betit frdeatot Umubieaponcrcnt: cadcuclfummii
factesacccpit in fra.JDcidcfi prepter ctbcrauelcni lunacflcdt.tcrunt.Uc-'
folaeftellaemcrcuriumi martcmp/ fta quoq?ipfa,pptmadeaiimapam
tc9mudi
putannut
coedeos
b:cpof-- putauqtn?
ipiafictcrra:quauirignc
fmtrquuuttq?fcrmo7 bclliino funt mudilcmorcm quipettineacadufue
parrcemundi: fedjcruebommum: bommufatilcmn uiolcnriore qualia
£ur aricci7 tauroi cancro7 fcotpto vul&nicftteidcpurddu ccc:cdidcru r.
n(:cctcrirq3
buiufmodiquecelcftta fi^ 3c pcrbocotnnceiftoefclccroe 5oa
gnanumcrant:7 HclfnoCingfisifcd 7 bucelTctnodiivoldt: in quibufdam
fmgulapluubuecoftdt:fup.iufq3 iftio um'ucrfum:m qttibofdampartceoi*:
tfummocclopbibcrcollocaca:ubi co uniucrfumficucioucm:p.teeeiusut
ftatioimorusi crrabtlemcamffderi'' gcniurn:ut matremmagnam:ut fole:
buapbet:nulla9 arag:nulla facra:nul ut luna:velpottusapolliuc7 dianaj.
U rcmplafccerut:ncc dcoen dicoicer £taliquanoo unumdcomresptcs:
boefelcctoerfjnccirer illos quidetn aliqnunaredcoeplurcefaciunc. TU
quafiplcbciosbabuerunr^ unusdcu9rcsplorcofunt: ficut tpfe
luppircr.£cmiidusct;rof toppitcr:
t>capollinc
7 dtana
cetifq?
fclectif 7 folumrcltiiappitcr7 folaftcllatup
pircrbabetur7dicitur.3tcq3tunofc
cundarum caufarum oomma-.t iuno
a "p»ollinc
qmtsdtuiato^7mcdi aer:7tunotcrra:7fi rcnercm
uiccrct:
cuuelif.cn
aci aliquaptcmudi tmtoftclbfimilircr.
IDmcrualumDO
fhtucm:ip5erfolcmeflfedixcrot:dia erber:7
minerua ttideluna:quam
dtc
naq3germana cmcfimilitcrlunam:7 tnctbcneiftmolimitccjriftunat.
Una
prcftdcrcun
7rginevolut:g>
ma ucrorcdeos
plurce
itafaciii
t.£t ian"
: i tdcoambos
fagittas cltmudus1 iuppirer.Sic7 mnocfl
SEPTIMVS

terrartmatcr
magrta
i ccre9.£t
ftcut atqjmiftrari
ccrta
aimiftabKrarc
crc
becqucqompligratiacommemora' debar.ita
poteratafftrmarcdc
ianoy
ui:ka7 cetera
ndorplicannfed
potiuf ir.undue
ipfedTet:autdcfarurnoiue'
impltcant.Sicut
impetU8
crrabunde nirequomooo i ioulgp:dTet:7ioui
opimoBmtpulcrinitabucatq3illuc: rcgnanci
fubditasfacrudca;7cctcrd
binc arcpilltnc infiliunt i rcfiliunc:ti t talia.
ipfevarrodeomnibuedubuarc:cp
a
liquidaffintwremalucit. O.uccrcdtb
tio:cafi'r:qua«:o: pt
ganitatioinolucrir.cap.?viij.
O.uodetiamtpfc varrooptniocs
fuaadedc)9
prontmcuucrit
abiguae. d £ #W8crcdibiliot
rcddtfroca
pbibcf boic9fuifle:7 unicutqj
copabbi8actib^caib^mozib^quof
n 3lmut fumejrtremop
primu^ in vitadujccruntruel
uirupiu^iuf
lau'
de dijg cerrisabfoluilTct
li' dcm:uel
nobritate:ucl
ignomtni'a:rco
bp:inalrcrodcdqsinccrtia
diceigrcf grrome
accc(Tifle:uel
noinecrcof ige
fu9au:cui bocItbcllodubia9dedqs nioquicogadulaaoo dcogdTcvohic
opione8 pofuero.Tcpbendi nodcbeo. runr:arq3bccpaubtimp aiagboiu^
O.ui ci5purautttudicarioprcrei pof demonibu8 fimik97 ludicrarurcruj
fcroiaudicritfacicripfe.£godti" pcr auidaairrcpcnoo!6gcUrcqj vulgax
ducipoflumut mprimolibro q dijri nitromatib"camJacqepocrac:7ad
in dubitattone2euoce:cp in bocq prc-* eafallactbu9fpmnbuafcduccntibuf»
fcribamommaad tliquam dirigam ^adliuscimficripotuit:utiuuci8ipi
fumma.3ra n foluirtii dedi|9fccrrif: U8uclabipioparrcmterficimetucB:
federiamilludcccrrt9fccitinccrraj. 7 auiduB
zgnipjempcilctrcgno:g>
id
3n rcrtioporroiftodcdqgfelccn'8
po quodtltcintcrpraf:idcofaru:nutnpi
ftea^ prdorutue c:g'cjt:naruralitbe trema icuefilio fiipanlrcpaii Hrciua
olo^iaploquendu
putauttnn^rcflTur' caq pcrtinet
adioue: cpfcmcn
quod
bui" ciutligrbcologfcvanirarcsi in' pttnetadfaturnu.Sicnijbocttacct:
f.111(39
mendacc9:ubt'cuno
folii non nung»
fatuznu9
prio:failTctrncc
patcz
duccbat
rc^.vvtas:fcderiammavotuj iouwcflet.Scpeimfemecaprccedit:
prcmcbatauaorira9:dedq9i'qt ppfi nccuncpgcneratur
ej:fcmmc.Scdcu
romantpublictsqutbugcdcsdedica^ conanturuantfTimag fabulaB: fiuc
uerunt:cofq3pluribusftgnieornatof bomftiumteegcftasvclutnaturalib"
notaucrutiiboclibrofcnblS^ ut j:c (ntezpr«arionibu9
borwrarctctia bo
nopbae9colopbom'u9 fcnbit:d.d
pux rtimcsaomiYimiranraepariuntu:an
tcnd.dcotcnda
pona.bote.n.e
bccox guftiag:
utcopquoqs
vanitatem
co''
ptnari:dcifdre."Rqjigit'ncopbefap lerecogamur.
nccfirmtlTimccredita^:fcdopiatanl
7 dubitlda^fmonetreptdu9
polliccy dcfntcrprctationibue
qufl?"
coUdi
tur:dicturu9eaq ab boib" inftirut* faturniranocinan
w:.cj
funr.Tlcq?cij ficutfcicbatc(Tcmudu:

du:fcrrafeibu8femle:atq5
buiufmot ccntfolitudcuorare
: eoq>(d&
ccfaificur
banc
totamolcm
arq?
naru undc
narceret*redirer.£t
cpfllip iouc
ii uiquada
tuifibili
at$ppoten
rcgt gleba
obieccaedcuorida
: figmficae
LIBER

(nquftmanibuB buanfoobrutceptas «Ucftfiliuenoufeeftfiliu9.£eti>.n.e2


fcrcnoofruges:ancpurilita8
aradtcct iouetnumcrabtitcr^diltgefaffirmar.
muenta.SatturT«go dtcidebuitipa 3taiftaqucavitatcnonucntunt:plcx
terran feia.3pracnint
quodammooo z:q37 nulloimpcilcnrcfcipfallirtur.
dcuorarqgcnuertraicrcan.infcia jCronoappcHatum dicinq? grccovo-
incarurfusrcctpicda
rcdicrint.£r
y cabulo
ftgmficat
tpiafp.iciu:finc
quo
p toueaeeepiflc
d: glebam:q*d
bocad fcmeninquitnonporcrtcltefccuncid.
td ualcr:q>
manibusboiu;lcmenglc' "bcc7 aliadefaturnomltadnr: 7 ad
ba cooptumeffrTlud.dio no eut cefa fcmcnomniareferuntur.Scd falrcm
dcuo:atuin:q?
quafiglcbacoopcrcuj faturnuekmibuecumtantaiflj ptax
eftOtaemmbocdtcrum
effcquafi^ tcl"ufFiccrc::quid
adhccdqalcj
rcqra
glcbam
oppofuir
fcmmabftulitrftcuc rurrmajcime
libcr7liberaqueecercf^
fatuniopcrbibcnroblataglcbaabla' t>eq^b"rurfusq>adfcmcnattinettax
tumtouemrac nonpottueglcbafcme cadicicquafidefatumonibil di^cnr.
optcnoofcccritillud diltgenn*deuoa
ri^Jbdndeifto
mofemen
cfl iupptter: t)c facrt'9
«rerieeleufinc.cap.xjc.
no fcidcaquodpauloartrc
diccbstiu.
Scd quidfactantbotcsrd.
cureeflul^ i Tl cereria
adtfam'9pdicaf(iU
tasmrerprantur:non
inucniutq*dfax dcufinarqueapudatbcnicnl'9
pienrcr
dicam
i falccm
babcttnquit nobrifVima
fuerunt.bc
quibue
iftcni
jpptagriculruraXcrtoiHo:gnatcnox bilmrcrprat':nifiquodatcma ad fru
dti cratagriculrura: 716prio:acius iTitumq6 cercsmuenit:7 ad^fcrpiaj
tempo:apbibcrftcutideipfcfjbcllaf quamrapicnrc oicopadidit.£t banc
fnrerprctatunquta primibominee ej: ipfamdtritftgnificare ftrundttatefc-'
bis utuebantfcminibue:qtcrrafpo minum.O.uccumdcfiu(Tct quodam
tcgtgncbat.Snfalccmfccptropdito tpccadccn fterilitate
tcrramcrcticjcoz
acccpit:ut q*pmistptb"rcj:fucraroci ta cfTeopfonecpfiliamccrcrig.i.ipfaj
ofu8:ffltoregnanre ficretopcrari"ta' fecundttatem queaproferpcnoo pro
boziofu«.C)cide to dicitaqutbufdam fcrptnadicraeflctozcug abftulcrar:
i
puezos ci folitostmmolari:ficutapc apudtnfcrogdcrinucrar. Quc rcecu
nt8:t ad.bufda etmaiocsfictttagalf: fuifletluctupublicoccUbrata:qi rur*
quiaomnfumfemtnumoprimumcft fus cadem feeodtta9 redijcprofcrpia
gcnuebuanum.bcbaccrud-lifTinu reddttaqroztacflelctiaa: 7 erbocee
uanitareq*dop"epluradice.^lDoc po' folcniamitirura.Jbtcic dcindcmultai
hueadvtamus atq?rcncanm8:bas v myftcrqoeiustradi:qucmfiadfnigu
fpretationee
nonrcferrtaduerum
de iucutioncm
npcmncanr.
um:uiuamico:po:ca:Ccdmurabilcnq3
namram:aquouiraierernumbcata )beturpitudtne
facrozi^rquc
libro
pofccnda
cftif;ea^eefincem rcbus
cozpozalibuBtrpalibusimutflbiUbna:
atq^mojta!ibu9.O.6
ccliiiq*tpatrcm t 3m voItbcrifacra:que
faturnugcaftraflein fabwliedicitur: feib":ac
p boc no folii liquoib*
bocfignificat
penee
faturnunopenef frucruuquor quodamo
pmatuuiim
celufemcneflediuinu."bocproptcia teitct.vum
etiamfeibusaialmmprex
cprumincelligidarq:
nibilin cclodc feccrunnadquanta^
turpitudinc
puex
rcmtbuanafat.Sedecccfaturnuo ft nerint:piget
qutdemdice,ppf
finonis
SEPTIMVS

logitudine:
(5propffupbaiftopbcbc reddtta
zoecompefcar.Umilia
inquit
tudinen pigct.3ntcrccteraqueprcrc: udacftqueadLictue uciut:Ubcu q t
mutcrcqmmulrafuntcogo:: i iralte faltircdit.£urcrgodccfiuntduc:cu?
compina quedam dicitfacralibcrice fit urtaudaqucucntti redtc.-1
llcmpc
UbratacutncataUceria rurpitudmia: tpfal r^efluaai mulcanumu Ubioo
ucicmsbonojcmpudcndauirtlta co vefana.Q.uaut9.n.aquari gemmetu:
lcrauur:nofaltemalicptiiucciidioic queit7redit:buiu8tnoccafioneuat
fccretoifcd
in propaculo epiltantene tatiadiiobuedemonqe inuitanaiam
qmtia.1T.am boccempo:c mbrumli- pU°aiacomaculat' q it 7 nredic.O.uc
beriperdieafertoscumbonorema fotevauo:vruoacjcamoocto^ boi
gnopro ftclliaimpoficupriuaprura numtaliafcriptalcgirtie:i aliqdma'
i compitie
:7ufq?in urbc^poftcauec gtiuuoadidicilTclactaria:irptammi
nbafjn oppiooautUuiniounusIr boc.nolodicefccuduilla ctcrnaicotn
berototus menfismbuebatuncuiua murabtlcq^naturamqucfolua e 5e:
dtcb"omaucrbiaflagiciofilTimia ute fcdfaltcmfccudiiaiantmudit pa:rcf
barurodec illud mbzum pcrfoe trif ciuo:qti09dcooueroecflccpitiatia.
ucaiimclTcr:arq) t locofuo qefccret. "p>attcmaiemudiquemarcpermeat
£m mcbzo mboncitomatrefamiliaa dcumvobiefcciiTc ncptunumiurcilqj
bocftiflfimajpalamcozonam neccflTe rolcrabilto:i9
eftezzozis.3tancunda
eratimponcre.Sic utdelicct
liberde** ad Uttuoucniene i in falutnrcdicns
placadua
fueratprocuetib"
fcminu^: duckirparrcs
mudt:autducpartes
i"icabagne
fafciatio
rcpclleda:
utma aiemiiduO.uta
ucrt^:
ttaddipiat:ut
tronafaccrccogecct
ur i publico: q6 bocfapiat.-iurcrgovobio dua9dex
necmcremj:fi matrone fpectarent p.x aafccerurnifiq:.puifumcita lapictt^
mitti debuttmtbeatro."p>ropKr boc buamaiozib0 ueftna: nut dqplurcs
facurnuefoluecreditue e n futficcrc U09regcrciu:f, ut caqiftiavaitanb"
pollcfcmibue:utoccafionce mulnplt 7falftcatibua
gaudct:plura uoadco^
caoo^dco^.imudaanttnarcpcnrct : niapolVidcren
t.£u r autilla falaciap
1 abunoucrodcomeritoimmudme bacmterpretarione ifcrioze
manepx
defticuta:ac
p multoatalfoaauiditay tC5quavtrocrarfb'ditap.did:t.-TUqj
tcmatozia imiidiocp:oftuuta:ifta
fax illamociirefluetcmflucrndTeperbix
crilcgiafacranomiarct
: fclcqsfpurco bctie:ifupfkiepofuiftta.2ln
qrvenili
ru dconiiturbiscouiolidampollucy &5pclvcc
acccpit:iratafuumahtudc
daq?picbcrct. fupcnuomariacjcclufit.'

£>cncpturto
t falacuacvcnilid. Jbeterraquavazro
6ua ^firmat:
eocpilleaiasmudiqueopiafdcd:et
bacco:po:i9fuiifmiaptcpmcct:ciq?
i ^^utupbebatfalacil ncptun" uni duiinaipcrtur.cap.^tq,
V)co»m:quaminferiozemaqui
nuridcffedi^crut.
vtquidilli adiunc n JEmpeunaetrazqui^dlplena
racll 7 vcmlia:nifiur fmc ull.i caufj vidcusaialibuefuia.Uerutam
nccclTario^ facropfolalibidmcaic,p ipj magndcozpua i elcriuia
: mudtq?
flttutcmulnpltcarcfiuitatiodcmoto iftmaptcm:curcamuolontde&yKn
rum^Sed profcraturtnterprctario
p quiafccddaeft^JCurergon magisbo
cU:ecbcologic:q noaabifta:pbefioc mmc9 dqfunc: quicamfccmid to:cm
LIBER

facidt cjrcoleoo:
f; cuarat n cu aooar^ fcnfucarcnt.3ut fi iccircob!e dffr of
Sedpareanimc
mudiincfutqucpcr fa7ungues
noftriinrcUtgcntiam:
qa
tllampmear.dea illi facir.Ouafi no in bommcfunt qiubabccuelligena;:
cuidmrtofit m bomfcueanima:qoe tamftulmscftquibos deosmmunx
utf fit nultafir qucfho:7rnbotesdg oo diarcpftultueequimnobiaotTa
nonbaberu. £r g>egrauircrooledii: 7 ungucsboicsdiar.Scdbccaipbf
bis qui dqnofJt:7qutbustpftmdio bfopbisfoualTteagendafunt: nunc
resftmgcolaidie
taoorandia
mira' autiftuadbuc
politicii
uob.^uri
05
bili Tmiferabdie::ote
fubduntw.£: porcft;utlicetin ilLamtuturaliscbco
ccrte
idejvauoineodem
Ubro^Jc
dqf logicpduriUbertaKm
caput
erigcrc
felccnsrtres
ecaffirmatanimegrao'* paululiirolutltcuidcJctir:adbuccri
in omniuniuerfaqjnatura.Unum 4 boclibr vfans:7fc millo ucrfartco-
orhepartcsco:po:isqueviuacrran- gitasiedct indcrdpcjartboc,pptca
fir:7nonbabetfcnfum; fcdcanrujad dircrinncmaio:cedus fiucaliecmr
umcndiiualitudinc.t>ancuimt n:o taree:ce[!urcacq3ncprunum coluiiTc
co:po:cpcrmancrc diricin offibueutt ianitcrcredantur.Scd bocdico.-pazs
gutbufi capilli9:ficut
i maooarboef animttnundant qucp rcrrampcrma
qucfiru fenfualunf7 crcfcunr. 7 md nattficutunaefttcrra:curcrian una^
quodafuovmtic.Sccudiigraduaic dcamfecit:quldirir e(Te tcllurerO.6
dtanmquofcnfusefl.t)ancuim puc ft itafccit:ubicritozois fratertouia
ntrein oculoaraurcetnaree-.oattactw. atqjnepniuqoe direp:cmuocit.^Ubt
Zerrium gradfianimedTefummu;: ciuacortiunj:proferpma:qu;: feciidu^
qutoocat'aiue:iquomtclligena pmi aliamin afdemUbrispofiramopfo'
nct.bocpreterboicmomnescarcrc ncmnotttcnefecunditas^r^ peiferio
mo:talce.mqiu quontibotce60 utx pbiberur.OLuodftdnt animimodai
denfdfefimileeibanc ptcaicmundi parrecupmcattcrreptcmfupio:cm
didt dco:dcoaurcmi nobtegenuluo diwnpionfaccredai.-aivo ifeno:e
cariSic ergoi maiamaditresgra' .pferpmam deam.Zcllus illaq"dcnt^
dueinftitjcn3unaptcm
ciue
lapidca jfcacniromq6ipfacrati duas
iftaa
c(Tcdinracligna:7
banctcrramqui ptcedcofcp dtuifum c:utipfatcrriaq
uideus:quo
nopermanat
fcnfue.
3li fit autubifit inuenirinpolTit:nifi
q*a
amucroquamfenfumuocatetuduc dicatfimuliftosdeoso:cumatq?p:o
ctbera.Xcrriam
pozK»
qtwm7 aiam fcrpinamunamdcameffctellurem:
eCndcupacq.f.peruCTitin
aftra:cam 7 noncfTeiamtrea:fedut unamauc
quotpafloitfacere
dtt>0:t
perci qn duos.£tr/itre$dnrtrcsbnr':rrc3
co
in rerrampermanar
dcamrdlurem. lunturandfuierdclubria
Cuis:fama
O.UDd auttmindepcrmanati mare fuisifimulacria
fuisrraccrootib"
fuif:
atq?oceaiu»:deu
efleneptuntt.
"Redc^ 7 perbcccriamfallaobus
proftituta
atergoabbacqui tbcologiamnatu antmam conftuprancibufdcmontbuf
rakjputat:quo
velutred.efcedi
caab fttis.2ldbuc
rdpodcanir
quamprem
bisambagibus
atq?anfracnbus
fari rcrrepmcctpe
mundanianimi:ut6o
gai"poft^cgreffue
e."Redeat
in^ rex fadartdluuion^.Tlo
tnquinfed
una
dcatadciuilem.bic
eoadbuctcnco: eadeqj
terrababetgcmttumuim7
tarifp.
dcbacago.Tloddi dicofi tma marculmam
q>fonina
producat:7fe'
tlapidesiwftrisfutofTib"
7iigutbttf mtnam
q>rccipiat
atqjnutat:indea
fimtlea:
fifr eoa«elligeria
no"b:c:ficui uifcminc
dicram
eeKliure:amafculi
SEPTIMVS

tdlumone.
£ur crgoponrifices
utipc incoleoo
agroquifurfignificat
y fer
indicat:addirt9
quocpalqoduobue: ramtaillacratid cj:rcy ei ittq colcx
quatuodgefaciuntrediuinaitdluri: batereang>ferrumeerinueriwn.lco
telluutdi:altou:mfoa^ctcllurei td ncminquitadumgufolutuj atq?nta
luuioncum dictu^cft.Sltori quarc.' fuctum:utoftt;dantf!]cnuUuni geua
g^q: tcrramquicaluntur omniaque UTrctamfmotumac uebcmrcr fcni:
natafunt.lWoaquarc.-1^
rurfusui' quodnofubiicicoliq^
conuenut.O^
quitcunctaco6rcuoluuruur. tndeadtungit7 dicic:tellurcmmacre
7 noibufplurib'1
7cognommibue q5
£>etclluriscognomibue co^q?fi' nomtnatur:deo9 cp.ilimaco8 ecq^plu
gmficationibu8:quc
etiamfi ttonerat ree.XellureminquitputantciTcopc
mulca^rcrumwdicceiiion
dcbuerut y opefut mclio::mairc
g>plurtapa'
mulco:mn
dcommfirmarcopionce. rur:magnaq1cibiipariat:pro^pinaj
q'cj:a^rpacfrugc8:ueltiij' ueftiac
bcrbie.Sicaliasdcaeinquicn abfur
d £buuergourmcrra,p(inibm dcadbanczuocanc.Bi
ergouiu dca
quarcrgcmini uim quatuob:e ttqquidiconfultavicjte nccipfacfl
cognoinin.i
:ri quatuotfaccrcdeoe:fi interimiquiadiuidit'in mulua.Um"
curtot cognoinibug unusmppitcr:7 fmtiilamultanoiamon tamdccmul
rotcognomibus unaiurto:inqutbua teg>nou.Si erantiu^maiopauctas
oib"utomultiplejcccdz:adunu5dcuj dcprimtr:7
cundcva::onem poit bac
ueladunadci pcrtinea:non mukitu' fentcntiam
trcptdare compdlit.^idia
DOcognoin
mumdeoium ettam
mul- gitcmm7 dicir: cumquibuaopinio
titudmcm
factcns.Scd
profecto
ficut maiofdebisdcab" q>plurcaeaspu
aliquanoo
cciamtpfaouilifTimas
fc- tarutclTe
nopugna
t. Oao npugnar:
rninaaearnmquao hbidincquefiuex cu valdcabud fit una del noia babe
runt rcdctpeniterq?
turbaru^:ftcataj multa:aliudee6aemulus/Sj pocv
uilefactam
i immttndta
fpintib"pro cjcficn:utcade
rcs7unafir.7meaq
ftitutam:dco9
fibi multiplicareqbug direafintplurcs.^onccoouct uno
contaminanda p:ortcniccur.ficucplu boiccltcreeplurcernuqd
io"7boica
rimumlibuitficaliquanoo
7 piguir. pfe0.JSic
i unadeaeerespluresmuit
Tlami ipfeva»oquaftdeipfatuzba q*d107da9 plurcs.J
Uqt ficutvolut
uccundams:vnamdeam uultcfTc
cel diuidor:coflcnt:multiplicent:rcplicct:
lu:cm.£aridcm inquitdicuntmatrc^ iplicct.1?cc
fuitt tclluris7 matsnia
magna:q'tympanujbeat fignifuari gneprecbr» myfteriajun otnnia:fau
effco:bcmterrcy rurrfein capite
op turadmojraliafemina:7e^ercedatn
pida:yfcdco
fing»t"drca
cam:c ooia agrtculturam.Jta
neadbccrelata
7
moucanturipfamn moueri. Oiuod biicfinebabentia
: rympanu:turres:
gallosbnicdceut fcruirccfcccrunt:fi galliiacwriotnfanamembromm:crc
gnificateosqutfcmtncmdigcanttcr- :vita
ramfcquiopoztcrc
: ineaquippc
oia cuicp
pollicentur
etcrnam^
3tanc,pp'
rcpcrin.OLuodfc
apudcamwajnt: terca
galliabfcift
buicmagne
deefui
pcipitur
ittquitquicram
colonttiefc uncutfignificet
quifcmtncindigeant
dcant:fcmp.rt.elTe
quodagantXfm" frjm fcquiopo:rc:quafi
noncosipa
balo:um fonttua
ferramtotum
ritua potf faitasfcminefaciatindigcre.'
uaano
opacmanuori
a"rdcrcpif Ut}j0115
fqueoo
bicdca
cuidtgeat
LIBER

fcmacqtmatran
pon*fcqucoo
bacdc Tlocrgoipfumbofcjuclquafibotcj
amcumbabcantfemcnammtttanr. quicftuocatusatrs : fcdririlta cms
bocinrerptariandercftarieft.TUcat Houcopaucrur.3pfa quippcillo u:uc
tcdtriirquantummalignidcmones tcdecidcnJKimovonondccidcrunc:
prcnaluerint: quinecaliquamagna ncq3dcccrpta
fcdplanedtfccrpta fiic.
bisfacrispolUceri
auftfunr:7ta^cai Tlccilloflo:camiflbqfg»poftcafrucx
deliacrigcrcpotuertmt.
Stdeatra n rua.-fcd
potiueftcnltr.ioconfccura
e.
eflermanusdbormnesoperanoo in -Q.uidcrgoJpfe:cliquu9:7q'drniafti
fazetutfcmma ronfequcrcntur
pcril abfctfo:quid
coftgniftcan
d:: quorcx
lamnoni fibtfcrmcnoo
ut fcmina
p/ fcrtur:quctnrerprctario
tdc,pfeirur'
dcrcntpropteriltom.Stdeanon
ect: 2lnbccfruftramolicnoo nibiUpiue'
irafccunda fietmanibuealieniaiutn nicnoo-.pfuadcnc
illud ponuecfTccre
cogetbomincmftcrilcmficamanib'* dcndum:quod debominecaflratofa
futa. 3am qrin libcrifacrtebonefta maiactauterlitrerifq?
madariie.->Z)De/'
matroapudcdavirilia coioabat fpccx :iro buicadurzfaiuscil 7 rarro »::nc
tanrcmulrimdinc:ubi rubesi fudas qj bocdiccuoluit.nonenimoocn(Tix
ficft ullafroeinboibuG:ailabat fo:ft mumboicjlatuir.
ta 7 maritu8.7a?i celebratioe nupria
rumfupcrpriaptfcapisjnouanupta £>emrpttudirM:
facrozum
matTma
fcdctubcbarur: lcgccorcmptibilio:a
atq}cofufibilioafunt preifta turpitu
dinccrudcUflTima:ucl cruddttate tur i Xf cpdcmollibueddcmatma
piflfimaObi dcmoiciaartibdsfkutq? gnccotraonc^uiropmulic^xp
fcjcuetlluditur:urncurcrfuovulncrc uccundiam confecrarie:d.
ufq3i bdla
pcrimatur:ibi fafctario
timeraragrox ntldiemadtdiscapilf:facic
dealbara:
rumrbicmbtomm amputatton timc fluctib"mcbzis
inccfliifcminino: pcr
tur.3bificdeb6elfafnotie
nuprcocx plarcaeuicofq;
cartbaginia
cttaapo
cudia:ot
nfolumfccudiras.-fcd
necv' puliaunderurpiter
uiucrcrcngcbar:
gtcaaadimarurbic
itaamputaturui nibilvarrodi.crc
uoluir:nccufptam
rilirae:ucnccconucrca(ur
i fcmina,: melcgifTccdmcntini.
t>efcot'rpcatio:
nccuir reliquarur. crubuitrario:cdticuit
0:0.Uicit ma-'
tns magne omneedcosfilios nonu^
O.uam(ntcrpretatidcm
ckabfcifi miniamagiuruoo
fj cria.lDuic
mon'
oneatyiegrccozum
fapteriuooortna ftro nccia mdftjuofitaa
cdparat'.3Ua
in fimuUcrtfi babcbatfolam dtfo:mi
taccm: tlb m facric dcfo:mcm crudclt
c % atysillencftcomeoraf
: nec tarem.3UamebrainlapidibuB
addi-
ciufabiftottcrp:crario
fqYitae: ta:bectn botbusperdita."boc dcdcc*
t cuiuedilccrioiameoziatngallusab tociouieipfiuauicta7 tantaftupran
fddif.S?edoocttgrcciaccp
faptctef
nc uincor.31le
intfeicaacouiprcU& uno
quacp rdcmtamfdctam atq?pclara; ganvmcdccclummfamauit : iila coc
taciKrdt.-jbrop^
vernalcm quippcfa^ moltibue
profcflia
apublideind.na-'
cieintcrreq cetcnstepotibus uu rcrram:7celo
fccitinmrtam.Sa^
nutnfottafTc
poflcmue
buurtniftogc
btlieatynfb:cafignifuare nereturpilTimc
crudcUtaria
fiue
(6 ablcifttq:rtoedaiditanfructunu fcrre:rmeprcfcrrc:qmparrc
SEPTIMVS

perbibcr.Scd
mfaturm
facrisbotcs tarcrur
opptobria.ude
magi'8
cosbo
alieiamanibueponusocddiq'futs minesfuilTe
crcdibile
cft:Hcut n folu^
abfadipotucnu.Dcuonuitillcftliof pocticc
Uc:uq:ecbiltoucctrjdidc^t.
fuosut poetc
fenit:7pbffidey:bocix Tlamquodwgtliuaait.-primua ab
tcrprctanrur
quoduolunt:utautbr etbereo
ueitfaturnuaolfmpo21rma
flozuj,pditnccauic.£3 <fd pcnifu' touiafnguart regniac;culadcmptie.
osftlioafacrificarut:non
reccpe
rdat. 7q adbanc:cmprineriafbfccuf:tori
3lcvoirtamagna
dcozum
matct:da debocbomerua
patiditbifto:ia:qui
nietepltacartracoa
itultnaccp
ifhj fc eniusmlatmovtit cloqutum: ufi q'a
uttiammozeqa fcruamrcrcdita uirca plurapolucruntrqutcontrabuiufmo
adiuUare rdano^efecarolurilia ui- di errozca
annosuelgrecofmdcucl
ros.Oiiud ci5futadbocmalufurta larinofcnpfcrunt:
noi comibiplacu-
mcrcurij:vcncriabfciuiairtuprai ru: it immo:an.
pitudiceccfo£:q,pfcrrcinu6 6 Ubzis:
mfiquondiccataicf?falr3:cnr i tbca i>cfigmtispbfftotogo^:qui ncc
tiia.-^S^bccquidfticadtatumalu:cu vaj dcirarecoldtrnec
cocultuquoco
iu8magnituDO magncmatn tmmo lcdacva
copetebatipfci} <yvlladfir apoetiscc
pf(cta:quafipoeteid ct finjrcrit:q1ca pbyftologias
cucdftdero
fint dijsgratat «ccecpca^Ut crgoca" quib"oocti7acuti boics baD
ncrcfuclfcnbent':audada fuit uclpc rcabdanasconafcvtemrcsdiuinaf:
tulariapoeta?t.Ut
vodiuis:b°7 bo- nibiluideonifiadrpaliaterrcnaqj
ox
no:ib"cifdeimpcratib"i e)rtojquetij Pj nacuraq?
co:po:ca:ucl
criafi inui'
b1numib°addcn
f:q'deniftczim
oof: fibilemttn
mutabtbnpotuiflemocax
imo vo?fcffiodconio^i 6ceptiomi rt':q6nullotnooocftucrus6s . "boc
fcro:um:UiTU5 illud q6de abfcilb^ autemfi faltcmrclijiofi tati congruis
confccrarionc
matcrdcomm
colimcx fignificarionibua
ageneflfet
equidcm
rutt:ri poctccofinperunfcd
boizemax ookitdumndbis ucrudcuanuntiari
gis g>canemalucft.1?isncdqefclcc actpprcdicarirtri
aliquomdferendu;
risquify confccrandue cft:urp" mo: tamfcdai rurpianonficrinectubci.
tctnuiuatbeate:d.bus
confcc:ame
an 3t nunccumprodcoucroquofolo
tnorremboncftenporuitviue:ram
fc^ aiafc mbabitantc
fit felt^nefaafit co
diafupftmombuB
fddirue:t imudis lereautco:nus
autanimam:
quanto
demonibue obligatu8.'£>cd
becoiav magfenefariumcftifta(ic colcre: ut
quit rcfmmruradmunduj:videatne nccfalutemnccdccuebamanumcot
potiusadimmundum.£ui cnimbic pusautaiacolccwobticatfOtuaobre
muduse5s:ncc atorcligiofusccitlit: riccmplo:rifaccrocrc:U
facriftcto
qd
necbocilusriucrillcnccmddus.nos 60ucrodcbeaturcolat"
aliqdclcmtii
aiirammiiqucrimud qui varcligidc mundi:vcl
creatusaliquisfps ctum
^fifu8:ndtaqpdcufuuaoo:ctmudo: u nimmadua7maluamdtdeol ma
fj tag'opue
ddjjptcrdculaudec
miix lumqi illamabfurcjbu
ocolir"
: f; cja
dum:7mundania
foidibuacrpiatuf: illa funttaliaquibitafoluaillc coleo4
tnudus
pucutaddeuq cddidit
muit fir.cuitaliscultos
feruitufqj
debewz.
dum.3^09ro fclcctos
dcosridemuf £t aot(toUdttate
uelmdftruofitarefi
quidcmclariusmnoruiiTe
q>cctoa:n mulacro^:facriftcq8
bomtddiozum:
tnuccofillurtrarctmciu:f5ncoccul coronationc
uiriliumpudenoomm:
LIBER

merccdc
fiuproru:fccttonc
mcbrozp: acranttlpatiaturigcndT.bictrtir
cfin
abfdfionegenitalium
: confecrarionc quadamnnoc ucnfimilicelucfTc
q5
molUumrfcftis
impurozum
obfcenix fadat:terra
qucpariat':?
idcoilli maf
rnq?luoomm:unum
uerutndeum.i. culinamuimmbutt:butc
feiam:7no
omn'9antmcco:po:ifq3
crcatozc
colc attcditcumporiusclTc
quibccfaciar
feqaifqs contcndat: nontdco pcccat qututruqjfcdt."bincetfamotbracu
qutancftcolendus qucm coltnfcdqr nobiliamfftcriatnfupcrio^libzofic
colediinutcolcndue cftcolit.CLaioe itcrpretatureaqtfcqucnccfuisnora
ro7rebug talibusidcftturpibuai funtfcribeoo
orpofitu^rdfq^ mtflujt
fceUftis:7nondcum ucrum tdcftaic quafircUgiofiflTimc
polltcctur.
£>idt
co:po:ifq3facrozemrfj creatura:cpui9 cnimfeftbimulrie mdicqocollcgilTe
fi airtcfamcolitfiucillafttaiaftucco t ftmulacrig
altudfignificare
celum:
puB.-fiuc
au fimul7copueibis
pcccat aliudtcrra^raliud
cjccmpla
rqz:quas
indeu:q>
7proipfocolitquodnone platoappellat
idaoxclum
toucm:
tcr
ipfc:7talibusrcbus coltt qualibus ramiimonem:tdcagmineruam
vult
ncctpfccolcndue
cft:necnoipfcfj bi itclligi.£elum
a quofictaliqd:fram
quonamooo ideflqrurpttcrncfariex dcquafiatctcmplum fccudiiq6fiat.
q3colucrintin promprucft.<luidau O.nain reomitrodice:q>pbro iHas
temucl quoe coluerintcfl"ctobfcuru: tdcagtata vim b:cdtdc:utfcctiducaf
nifi co£ tcftarcfbiftoziaieaipfaq fe^ noncclumaliquidfcccm:fcd ccccluj
da 7 rurptaconfitcmur numib"t'ribri factumfit."bocdicotftuntin librofe'
tcr crigcnttbus
rcddtta.Un rcmotia lecro^dcoz^rocmillamtum6o:um:
coftarambagibuemcfanoe dcmones cjbiisquaficuncta
complcjaia
cftpcr
arq3imudilTimofrpusibacotnnictut dtdiflfc.£clocrtimtributtmafcrogdcx
li tbcologiaiutfedieftolidistmagib": O9:feia9 rcrrc.3ntcrqua9pofuitmix
n p caepottidendis ctiamftultis cor neruamquafupraipfumcelumanre
dibueiuicaccs; pofucnrdcindcmafcte69 nrptunuf
m tnarieft:quodadtcrrampotiugq>
ooctrta\>arroi8
derbcolox ad cclumpcrrinct.Jbie parpollrcmo
giai nullafibi prccocodct.cjp.rjrviq. qutgreccplurondixitur:criaipfemaf
tulus frarcr ambozum tcrrenue dcuf
q Utd igtfvikt:q>ufrooctfflTtm* cflepbjbctur:fuperioz«n
rcrratcnef:
i acutilTimuf
varrovclutft5rili in tnfcriozibabcngproferptnam conx
difputatioebosome dcoei celm7 i iuget?;.OUiomoeo crgo609in cdo:
ra rcdtgerac
referre
coatv7
npor.^b' deagin tcrradTcperbibcnK
4 rurfue
unt de manibu9:refilmt:labuf 7 deci dcos ad rcrram:6jo ad celum rcfcrrc
dnt. Dicturuo cmmdc feiaboccil de conantVOLutd
folidutn: quid colUg;
dcabua:qm
tquitucin priinolibzodi <fdfobn'um:qui'd
dcfininiberbccdtf
jcidclocts:duofuntprindpiadeo:u; putario.^llla
aurcnicfttellu9tmrium
animaducrfa 6 cclo7tcrra:aquodq dcarum:mair.magna:ap5 qui molx
partimdicDturcclcftcBiparttmterre' liii i abfcifo^fefcq?
fecariii
arqjtacri
ftrcsrutin fupcriotib"
tnttiumfedm' tmifanapftrcpitfpttuoo.-Qiuideer
acclocumdirimuadeiano:quc5 alq goq6 dtciturcaputdcozum nnuerca
cclutnalq dtjrcruntciTcmundum:fic pucdearumrcllue:ncctbifaritunum
dcfemigimtiumfcnbcndt fcdmuga caputcrro nccbic fanufuro^£ur bec
rcliurc.Sciuio
quatammolcftiatalc fruftra:"fcrrc
nitunturadmundum:
SEPTIMVS

quafipolTtt
pro60ucromundue:uel pdlfr.-Cluibello^quoq^
(pforumca
opti9,pfactoe
coli.'£t in coenecboc fitemdandum 7 caihgandum
cgcnuf
polTc
vtras
apta
couindr.Hefetit
bcc bumanum:
ej:o:dije
^grdTibus
fmtx
pou*ad boieemoituoe7 addeonea bufq?modcafrqui buiuetnundiignc
pcfTimos:7
nulUqo imancbit. ucbcmrilTunum 7 violcrifTimumpro
iinfenaturetempamto 7crcauit7 rex
Ckomnbq pbpfiotogi
admudu^ gtt:qutunivfaram
aquarum
crcato:
p.irtcetpfmsrctulcruntrad
unumue 7 gubernatorerquifolemfecitcopoa
rumdcumzferredcbucrut.cap.jcpj:. ItumcUrtltimumIuminu:etq31115 cox
gruaj^ motudedit.Oiut ipieeriam
n 3nq3oiaq abd aqcirto^ dco infcrteoomnationcfua;porcftatcq?
rii tbeologiavclutpbffide rfl' nonrb'rrabit:cjfcia7 alirinamotaliu
tionibuazftrdfadmundo:no9 quafr fiucaridafuicliquidanaturiscdpcte
fmcullofcrupulofacrilcgc optois60 tibuearrnbutafbftttuit. Omi tram
pohusvoquifcdtmunJuromnieaic fddatatqjfecundatrq' fructueef aiay
7 omniacorporiecoduotrribuanrur libusbominibufqa largit^quicaufas
aducrtamue
boctnooo.Tloedcum nonfolumprincipaUe
fcderiam
fbTc
colimue:ncclti7terramqutbueduax quetce
nouttatqjodirtanquiluneIU
bu9partibue
mudue
biccoitatncca tuitmodum
fuum: quiviaecclcllco
nimamucl animaepcrutuetiaqcun" atqjti-cftrcploco:ummutattonibus
cpdilfufae:l'5
dcumquifcoitcclum7 prcbcr.
Qui bumanie
ingcnqs
q c:ca
fram7omniaquein etefunt.O.utfc uit.erumfciasarttuuartarumadad
citomncmatamfiuequocuq^ mouix tuuandauitam naturaq^conrclTir.
ucccm:ifcnfus7 ranontscjrprcvfiuc O.ui contunctioncmmaris 7 feminc
etfcnrtftefiucct intclligctc.
£ t ut iam ad adiiuo:ium,pp.igadc,plio
iltirmt:
iciputllauntus7ueridctoperapoir <lui bominu
ccrib"quefccis7 lumi
rc:rpprcr
queifti ftbidu quafi bodtc nib"adbibcnfadfacilltmosufufmu
conitfacramta
rurpilTimj
7 fcclcctif nusrreniignisindulfit.3ftafutccrtc
fimaitptan:6o8
mtcc8fallofqjfccc' quedqefcclccrienefrio
p quaspbyft'
runc. caeintptationcsvir acutilTimuearq?
OocnfTimus varrorfiueq"aliiidcacce'
OLua pfctatc
dtfccrnat'a
crcaturfs pit:fiueqipfeconiccitdiftnbue
laboa
crcatonne
prounorotdqcollf:quoc utt."becaiitfadtatq?agitunue7 ue'
funcopavniuDauctota.cjp.jcjc):. ruadcoe.Sed ficutidcm69ubicpro
tus nullis inclufus locia: nullia uicuf
i llu"dciicoliusrd.nafisafccre alligatuenn
nullaeprcsfccril:0:cj:
nf
at;s7fb'1'iftcdi
7mouedi mitu laprcmutabiliorimplcne
cclii7 tram
fincfcpcoftituirquircrui caufasbax pnrcporccunonabfcnrcnatura: fu
bcr:nouirarq?difpotr:qutuimfcmi' itaq3admiftratomnia
quccrcauit:ut
numcodidtr:qui
rarionalcm
anima^ eriam
ipfa^prioB
eyerce
7agcmotof
quod
dicitur
animad
qutbus
uoluic finat.Ouanute
entm
rubU
^TepofTit
rmccibue
indtdinqui
fermotf
faculta finetpfo:non
tamfantullaquodipc.
temufuiKpoonauir.qut
munuofufa 3lgitautemmultacriam perangtiof
dicendt
quibusplacuit
fptrinbue
im- fednonnifiejcfeipfo
bcarificat
agfof'
pnuir.£t p quoeplacet
tpfefucurap 3taquanuispropreraliquas
caufas
didt:7 p quospbcjmaUsualuudicf bomtnibua
angctos
mtttat:nontain
LTBER

ej:angelte
boice:fcd
qcfeipfo
ffaitan fl^crctcongrcg.uuscft:uL->i
p quofdi
geloBbearificat.2lb
bocvnoi $o60 fdciucp:per
quofilijndcicnteeadq5
virafp.auaefna^. qcaduetucb:irtiufq?ntici danccps
Qitnir:prcnuncurcfcfTcvcnturum.
Ouib"propzfcbeittfioJB
defejKep Sparfacriajportcacadcmgcnrcper
ragcncrali
largtratc
fectatccea
vitatia gcrcs
propterrefttmoniu
fcripfarutn
utjnr'cap.^1. quib"crtrnafaluoin cb:iftofiuuiap"
dicatac. Omnesa'5n folu;,ppbcric
b Jlbcue.rt.abilloprctbiuufceo quein vbiefunt:necrantu^prcccpca
di bfificia:que
cr b.icdcquanx vitcquc mo:c9ptetateq? confozmar:
nulladijcimueadmtniftrarione nafe atq3illie lirtcriecontmcnturva
ctiaj
bonfemalifqa
larguunmagnti^
7 bo' facrafaccrootia:tabernaculu;
ftucrc
no:umpropriummagne dilccrionfe pium:a!tjru:fJcrifida:
ccrimoic
dice
indtcium.GLuaniycnim
<ffum\i&:y fcrti:7q*cq*d
aliudadcamfuiturcmp_
viui\M8:q>celum
terraq?confptctuf: nnctqucdcodcbcf:Tgrcce^pelatzia
<fbabemuB mrcmatcprarione^qua dicitunca
figmfica
ta7 pnuriata
fur:q
cutnipfumqutbccomn(a condidtt
iy proptcreternam
vitamfideliu^
t cbrt
quiramuernequaqnam vaUamua ac fto:7implcta
credimus:7
implcricerx
tiomfufficere
grariaru^^tamcnynof lumue:iiniplcnda
confidtmuo.
oncratosobrutofcp
pcccatis:?
acon
tcmplattone
fuelucisavfoe:actenc^ O.uodperfo'amcbriftianam
reli
brarum.i.tntquirarisdilecrioccecarof gtoncmmanififtaripotumtfalLida
noomnmodcfautt.ZDifircp nobisv fpirtrua maltgnomm:dcbominum
bumCuum:cfcftetu8
unicus
fili":quo crro:cgaudcmiutn.cap.tfptj,
pro nobicin affiiptacamenaroarqs
paflro:yridcusbomtncmpcnder no' p £r banccrgoHigfonevnami
fcemue:atq3 illo facrificiofingularia ^ampotuitaperiri6os gentit»
pcccaris omnibusmundarcuricmfqj clTcimundifTimoo dcmoncerCb'defuc
fpiiiru tn co:ditnienoltnadilccrionc tozomoccafiombue animarum:vd
diffufaiomnibue difficultatibuefupa trc.uurarr.
fpccicmudanarum 600fc
rie in eternam rcqttiemi pteplatiois putaricttpicnrcs:
7 quafidtufntebox
ciur.incffabile dulccdme^ ticnircmuf. rtonbuscifdccpfcclcftie
ac rurpibus
-Oiicfo: "'jqi.iotItngueadagedas
ei rebuffupcrba
impurttare
lctatcfrarqj
g:aef.utselTc
contcndcrint.' ndocrumdeumconucrfione bpante
animifiuidctef.
£jcquo^fmanifTimo
O.6 facramriircdcmptfonfe 1 impqflTtmo
dnatubo Ubcratur:ftt
ftinulUerctrotcmpozibus defiieriK crcdirmeumquipbuitad cpirgcdit
fcmp:rq3(it d<vfi9
figntficatioitib''
px Miitcbiimilitatiforcniplum
: q^tatlli
fupcrbiaceciderunt.
"bincfunrnon
folumil![dci]uibiif mulra iam diri'
b Ocmf(!m'uvitccfnc:taidcab muf:7alijarque
alqfimilce
ccrcraru>
cjrozdio
gertcris
bumani
pqda gcntium
arquc rcn-arum:fcd
cn'a;
bi
figna
i facramcnta
rpozib"
congrua: dcquibuf
nimc
agimuftan^
i fertatu
quib"opozmit
pcranjfoa
pdicattt
c. dcozum
fclecti:fcd
planefelccri
nobflt
Jbcindc
ppfsbebrcus
invnamg^daj rarccrtmmum
nondtgnir.irc
vruruj.
rempublicam
quebocfacramentum "duo:um
facra
varro
dutn
quafi
ad
SEPTIMVS

futuralcsratferuarcfcrrccoruf:qrcf tantamdctulitadfcnatum.Ubicurit
boncllarc rcaturpce:quomo biaqua primoieoquafdamcaufaolcgilTcnt:
drcti confonet non pouft inuen(re: cur quicq3 in facrisfucncinftimtu;:
quonia;nonfuntipfcillop facroru^ nutnemoztuofcnaf alTcnfus crcofqj
caufeqiuepuut:uelpotiusuult pux libzoatany religiofipatreaconfcnpx
tari.Tlfl3fi nonfolotnipfe:uci;etia^ ti pretoiut comburct ccnfuerunt.£ie
quclibctaltcbuiusgenerie cflcnr.q> datquil'q3quodputar:imovo dicat
uis nibtlad deumuerumuiraq3eter quoddiccnd iiin fuggcllcntvefanaco
nam:quc(nrcligionc qucrcnda eftpct tccioquiltbcctante(mpietatie dcfcfot
rincrcnt:tatncnqualicunqj dercrutn cgregi'*.
IDcadmoncfufficiaKfacro^
narura
reddita
rauone:
aliquatulutn rumcaiifas
a regcpompilio
romano
mttigarcnt offcnfioncm:quamnotit' rumfacropinftitutotcconfcriptae:
tcllccca
in facrisaliquavclucturpitu^ necpopulo:nee
fenatutrncc
faltcjipis
ooautabfurditao
feccrat:ficnt
inquf facerooribus
inotcfccdcbuilTe:ipmq3
bufdl tbeatro^fabulte
ucldclubzo^ numajpotnpiliumcuriofttatc
illictta
mffterqsfaceide^vazzoronatueeft. adcadcmonum peruenifle
fecrcta: q
Ubi nontbcarra
dclubzozi
funilitud
i ipcquidc}l"o'ibct:
ucbabetundelcge
neabfoluit:fcd
tbcatro?potiu^fimt ooco"monctur.Scd
caCamencorcj:
licndmcdelubradamttauit:tamcnut efl"a:qut
mmfmeq&cnq'
metuet: nec
Cliq?
conatus
ctt:utfenfutnbo:nbdix oocealiqiicm:
nccdclcoo
uelquoquo
buorebusolfcnfum vclutnaruraliu; moooconfumcnoo pcrdeaudec:tra
caularum
rationcrcdditadcUniret. quodfcirencmmem voluir:neboies
nefariaoocct.violare
autc^rimutt:ne
)beUbn'0
numepompiltjiquce
fex dcinoncBiratosbabcc:obruicubi tu'
natuanefacrozum
caufc:qualcs
t ets tumputauit: fcpulcro
fuopropiqua
babebantur mnoccfccrcnt
mlTic
mccn rearatrumpoflcnocredene.
Senat"
di.cap.jcrpiq. auccmcumrcligioncafozmidaret
day
nare maiozum^fdco numc afTcntirc
f £dconn-atnucmmu9:ficutipecogetur:illos
tamen
libzostamperni
vir oocnlTimue
prodidicdc nu ciofoaefleiudicauiKutnecobzuirurx
mepompilqlibnazcdditaefacro;u5 fuaiube:nec
butnanacuriofitasmul'
caufas
nullomocopotuiiTc
tolerart: touebcmenriuB
retn(amperdiram
q'
nccdignas
babitaaqucnonfoluj Uc re:fedflartimisabolerincfandamoni
rcinnoccfccrcnt
rcUgtofis:
fcdfaltcm menta:utquiatamiteceffc cffcepftia
fcriptcrecoiulerentar
mtencbria.^aj batufacratllafacetoloabilius
erraje
cnundtca^quod mtcrriobuiuBope- tttrcaufiscof ignoracis
: q?cogmtio
ria UbromefuolocodtcturutnclTc^ duuaeturbarccur.
miferam.1135ficutapudcundc^varx
ronemlcginir
inItbrodecultudeorti £>eb)rdromanQ'a:per
qua^numa
terentiuB
quidam cumbabcrctad\.y uiftsqutbufdam
imagibos
ludifica-
ntculum
fundu;:ibubulcuo
duaiujc batur.cap.^v.
ta fcpulcrunumepompilqtraficiea
aratrum
cruiflfct
q:terralibroacius: n 3m 7ipcnuma
adqucnullos
ubi facrozum
tnftitutozu^
fcriprccrat
caufc.-in
urbcm
pcrtulit
adprctozem. mftKbatunbydromawia
facecdpul'
3(illecuminfpcpiTet
phndpia
icm fuseft: ut inaqua
utderet
imagincB
LIBER

K.:uclpotiuDludificariones
deo' crabiltsapparctrquita
multain fpfia
nu-,:a quibusaudtrct
quidiu facria facriscrubcfccnda fufcepcrant.
3uc
coftirucret
atqjobftu:debcret.O.6 illi omttce
nibilaltudq>botnmcemo
gcnuediuuurioms idcj v.uzoapfia tutprodebanrurquos tamprolip te
dtdt allaturquo7 tpj numa:7pofte» (.10:13
uetuftas:7
fcrcomepopultgcn
pptbagOMm pbilofopbu^ ufii fuifle tiu560»imoualee cffecredidcrar:
cu
cc"mcorat:ubiadbibitofanguinecrii 7 talibuefachsqde^ilUdcmoncs ob'
tnfcrosperbibetfdfdrari:7necpoma Iccrarcnrur:qui
fccolcnoosp:o ipfta
tia^grccc
dirituoairi:quefiaenecro/ mo!tui's:quo9dco8putarifeccraK4"
marmadicaturidipfu,cffcubiuident' bufda^fallactdnuraculoutatteftatio
momri diutnare.quibusbcc arritf* nibugfupponcbat.Scd occulta
ucri
fiantipftutdeiint.Tloloentmdicere: ddpzouidcntia
factum cft:ut7 ponv
basarteecriaantcnoftrifaluarozis piltoamfco
fuoillioconglutinatt
arri
aduentu5 in ipftedtutattbue
gcnriu; bue:quibu8bydromariaftcripctuit:
legibusfolcreprobibcri:7pmafeue^ cuwtaillaconfiteripcrmtttercnturt
rilTimauindtcart.
Tlolotnquam boc tamcnurmo:iturueinccnderct
capo
dicere.foitafTie
eni}taliatunclicebar. ttusq>obzucret
admonercnonpmit-
t)i9 tamartibusdididtfacrailla po- tercnturrqut
ncinnorefccrcnt:nec
ar*
pfliue:quo^facro^factaprodidit: noquofuntcrutaobfiftczepotucrur:
caufasobruitatatimutti ipfcquod nccllilom::ome:quo caqucdcbac
dididt:quarumcaufaru? proditos
lix regcftafuntinnoftrammemozia
per
b:oefcnarue
inccndit.OLutd
mibi cr ucncrunt.Tlon
cnimpcffuntquodn
gouazioillo^ facrozum
aliasnefdo finunturcffice!.fitumniratucmalto
quascaufasuclutpbyftcasintcrprc- dd fummimiloq?ludidop:omezttie
taturqualeeftlibn illt babuiflmfno co2Utnquo9
abds uelaftligttaruruf
uriq?arfiflent:aur
7tftoeuaz:onia
ad cciam
fb'qdacdccipi
lulttimcft:Oua
ccfarej
pcnrificefcriprosatqs
cdiros: vopcznictofc
uelacultuueze
diuinir»
patrcs
confcripti
ftmilitamcendiffct' n'salicnc
tllclittcrctudicate
fint:bmc
Oiuodergo
aquam
egclTeritrjd
cftcjc intelligipotefhycaamaluitfcnatus
po:rauerit:numa
pompilius
unde
bp mccndcrc:quas
popiliue
occultautt:
dromanna^
faccret:ideo
nympba^
V aptimcrcquodrimuit:qtnboc audd
gcria^coniugej
diciturbabuilTe:que'' nonpotutt.O.ui
ergonecfcliccmt fu
admodu^ infopradictolibrorauoie rurouitam:necmooobabcze uultpi-
cjcponirur.Jta
eni^folentrcegefte
aP am:talibu9
facriamo:tcjqueratcrcr
pftone
mdadomj
mfabulas
ucri.3t» nam.O.ut
autcm
otmmaltgnis
dcox
tllaigiturbydromanria
curioftflTimuf nibu9nonuultbabcre
fodctatcm:no
rcj:illc:6anust facradicit:qitcin li^ fuperdtrioncm
quacolunturnojciam
b:t'pfuisponrificcs
babercnt:
i eotuj pcrrimcfc
arrfed
ucram
rcligione^
quj
caufas
quaspreterfcnemtnem
fdre produntiu?
uincuntu:
agnofcar.
uoluit.Jtaq?
easfeo:fumfcriptas
fex
cuquodamooo moztfcdt:quloo ita
flirrabcndasbomtnumnoricu:fepcli
edafqscurautt.Jlutergo
dcondtllic
tamfo:didc7no]riecupidaree
erant
pfcripte:ut
qcbis totaillatbcologu»
ctuiliactumapudcalca bomincs qx.
OCTAVVS

3lurelijaugaftfmdeduf' fufffccrc
uniusmcommutabilif
61cul
taceddliberoctanue. tumaduiumadipifccnd^jctiamp"
mo:tem bcaram:fcdab illo fanc mul-'
£>cqucfhonc
ruturalie tbcologie tos unoconditosatq?tniUrucoaob
cumpbilofopbiecjrcellcntiozis
factic eamcaufam colcnoos putant.t)ictia
difamenda.« puulaprimum. famvauonisopinioncmumtaris,p/
pinquitatctranfcmdunt.Siquidcm
illetoramtbeologiam naturale^ufcp
tiozcnobieop* admundumitotn: ueleiusanimam
eftanimomtto cpcndcrc potuit:ifti uezofupraomne
cperactnfupio' anitncnaturamconfitcntur dcum:q
rum qucfttonuj non folummundumiitum uiftbilcm
foluncc7 cjrplt quifcpeccli7terrenomme
nuncupax
cat6elib20p.de tur:fedomiKmcriamottminoaiam
tbcologiaqppc fcccrit:Tqui rarionalcm7 mailccrua'
quamnaturalem
uocanr
: noncum Icmrcume
gencris
anunabnmana
c:
qutbuflibetbominibudinon
enirnfa' participanonc
fui lumintsmcomnm
-
bulofaeft ueldutUe:boceft ucl tbca-' tabilie 7 mco:po:cibcatafcccnr."bof
trica:udurbanarquarum alteraiactt pbilofopbosplatontcoe appellatoa
tat deozum crimma:altcra indicatdc" aplaconcoocto:c uocabulodcrtuato
ommdcfidcriacriminofioza : acper nullue4 becucltcnuite:audtuitigno
bocmalignotum poriusdcmonu;y rat.£>eboctgiturplaconeque nccdTo.
dromm:(cd cumpbilofopbiacftba' rtabuicqucftioniertfhmobrcoicc:at
bendacollario:quouim tpfumnomc tingam:priu8illoacommcmorane:^
fi latincimcrprcrcmu
r:.1mo:cmfapie 015in codc;gciicrcluccrarujrcmpoc
rieprofiictur.lbotiofi fapicnria^
pto precclTeruitt.
fitcmur:71apicntiadcuecrt pcr qucj
factafuntomnu:ficu
t diutnaaucto:i t>cduozum
pbilofopbozum
gcnc
taeucntafq3
monltrauirriuTue
pbilo ribusndcftual co7iom'co:corunq?
fopbuscftamato:dei.Scdquiarcd auaoubus.cap.ij.
ipfacuiusbocnomeneftnon cfl irt
omnibusquibocnomme glonantiu: q Uamumemmarrinetad litte-
ncq}cnimconrinuo
ucrefapicnrie
fiit rasgrecas:que
Itnguainterccx
amaro^squicunq;appcllanturpbix tcrasgcntiumclanozbabcrur:duo
bfopbi:profecco
in ommbuequotu^ pbilofopbowmgcncratradujxtur:
fenrcntias
eylittcrisnolTe
potuimue: unumicalicum
q.capaitcitakc:que
cligcndi
funtcumquibu-.. no indignc qoondammagna grecianunotpata
queftioiftatractcrur.Tlcqscnimboc cftralKrumtonicuminds tcrris:ubi
opercomneeomniumpbilofopbom 7iturtcgrccianominatur.3talicum
vanaeopmiones
rcfiitarcfufccpi:
fcd genua
auaozcm
babuttpytbagoram
casrantum
qucadtbeologiam pcrri" fammm.aquoetfamfcruntipfum
ncnnqaoucrbogrccoftgnificaritnrcl pbtlofopbienommej:ortum.Tlam
ligimuadedmtnitatc
rationcmftuef cumanteafaptcntesappcllarentur:
monem.ncceasomnium: fcd couim qui moooquodambudabilisu.rc
tantumquiciimt elTediumirarem i alijepurftare
uidebantuniftc
intcrro'
bumana
curarc
confcntiantinon
ram ganwquidproftreret'pbilofopbu5
fe
LIBER

cfTc
rcfpondtt.t.ftudiofum
uelamaro mtndcquaomniafcr~r.fcd015dfc
remfapicnncqucmiam
fapicnrcm,p' ccmporcm
diuineranonifi:lircqua
ftrcna:zoganrilTimum
uidcbatur.3o ntbtlq:eoftmpoffct.3naj;agoze
fuc
mciuerogcncrisprm:cpelim tbales cclTuaudito:riuearcbcbuecnatpfc
mtkfiue:unu3iliozu^feptcmq appcl' depj ruculiemrcrfcdtlTtmilibtid
cib"
hn lunrfapicntes.Sed
illtfcjcpice
ge fmgubqucq?
ficrcrt:
itaomnia
ccifte
nercdiftiugucbanfo
quibufdapccp* reputauinucindTecna
rfirc^dtccm:
tis adbcncuiocndum accomodatva. queco:poadiflimiltaidcillaeptuu^
3ftcautem tbaleeut fucccfloiee
criaj laecouingcoo7 diffiparoagcroia*
.ppagarer
rcrum naruramfcrutams Socratcabiuuedifciprefuiflef crbt'
fuafqsdtTputarioncs
lutcristnandis bcturmagz
platois-.propr
qucb:cuif
eminutr:majimeq3
admirabilifenirit cciaanb recolui.
g>aflrologienumeriscomprebenfts
defccrus
folif7lune
ctiipdire
poruit. i>cfocrarua
difciplma.cap.ftj.
3lquatamcnputauitrcrumccprmci
ptum:7birtcomntaelcmenta mundt f Ocratescrgopmueunivfapbt
ipfuqjmundum7q in co gignantur lofopbtaadcozngcocs compo
cpftc.Tltbilautembutcopm q6 mii nenoofq3mo2ce mftcplTe mcmcrjt:
oo confidcracoci mirabiUafpicimus cumantcillumomnesmagispl?yftx
e^:diuinamcnreprqjofuir."buicfuc^ dsridcftnacuralibus rcbuepcrfcrux
cclTuananmaJcr ciuejudiro:: mura tandiaopcrammafimamimpendc^
uirqsdcrcrumnatDraopinionc^.Tlo nnt;Tbn mibiauccmuidcnjrpcfTe
cnimcpunarc ficut tbalcacr byorc: adIquidumcolligi utrum fccratcs
fcdcj:fuisproprqepricipqsquafqj ut bocfeccrredtorerumobfcuraruj:
reertafapurauir.<luc rcrumprinci" 7incerrarumadaliquid approbatuj
piafingulapdTeaediditinfimta:7in 7 cenumrfpcricndum animummii'
numcrabilce munoosgigrterert qiw du:quodcfTct bcatcvttcreccfTaruj:
cunqpin eisouuncur: eofq^munoos propurquamU!raroomntumpl:ilox
tnooodiflolui:tnoitcrumgignieplh' fopbo:ummuigilaflcaclaboraflcui'
mauir:quantaquifqjetatefuamant deturirduflru: 3ln vcrofnut dcillo
poriuritrnec
ipfea'iquiddtuinimcnti quida^bcniuolctuis
fufpicjniu::ncU
in bis rerumopcnbustboena.3fteax bacimDnoos rauTtisnpidirat.bup
narimcncm difcipu'umi fuccc(To:e5 ammosfeqctcnde in diuinacciun <y
reliqutnquiomncarcrumcauiae mft ooquidcmabeiecaufasri r ndcbat
nito acridedit:ncc609ncgauir
aorta iquiruquaep:iasarq?fdmasn mft t
nut:rt6tameabipfteacrcmfactum: vniusucnacfummida uelunrate ce
f3ipfoseram o:roscrcdvdit.Bnaya credebar:Un
nocasputabatmt"imii
goras^otiusaudito:barumrcrum daca
mcntepofTc
comprebcndi:7160
omnium quasuidcmuftffecro^diui purgjndc
bonifmoibrsuitecefcbac
numammumfcnfit:7dirit qcifmua inftandumrutdcphmcrtribueLbidini
matcriaqaccdftarcrdifTimikb'*
tnter busqroncracus ammusnaturaliuix
feparnculus
rerum omniumgcncra go:cin ercrna
fcattolcrcnnarurjncp
promodulifTfpcdcbus
propnjsfm inco:po:ci
7 ;comrp.uiab;[i6
lummis
gubficn:l"5
Ji'ofactcnK
diuino.
£>io' ubtcaufcomniumfacta^
naruraro^
gci-.cs
quocp
anajrimcnif alrerauduo ftabrucr
uiuurt mrdltgctic
funraic
atrcniqmdcmdijcttrcrumdTcmatcx cotpuct.JCofotcumum ipcniozuj
OCTAVVS

ftulritiam
fcircfcaliqutdopmarttm: genio
mirabili
longe
fuoecondifopu
enammipfifmonlibufqueftiomb": losanteiretrparum
tamcnputanep/
quoromammu itendifle
videbar:vcl fkicndepbilofopbtc
fufftcere
feipfuj:
confelTa
tgnoraria
fua vddifTtmfeta acfocraticam
dilciplinam^longela^
fcieria:lepo:c
mirabili diflercndii ax rcq?potuitpcrcgrinams
cft:quaquax
cunfftmaurbanitatc
agicallc
atq?uer ucrfumcumalicuius
nobtlitatefcienx
fafle.Undei concitatie
tmmidtqs ca ricpercipicitdc
famarapiebat.3taq?
luniofacriarioc
damnatue motcmul ? inegfpco
didkuquecunqaillic ma
ctatuseft.Scdcupoftcailb t'pfaque gnababcbantur arqjoocebanrur:1
publiccdamnaueratatbcnicnfium CK mdcin caeicalicpartesucnicne:ubi
uitaspublicc
lupri duosaccufaroea pytbagorcozumfamacclcbrabatur:
ciueufqjadeopopulimdignatideco' 4cq*d
ttalicc
pbibfopbicrocflow:bat:
ucrfa:ut
uniie¬0:115
opprcflus
i mul-' audiriscmmcnohbuemeaooctonb"
ritudineopcrirct:cplio
aitt voliTrario facillimccomp:cbedit.£t
qzmagift^
atqapcrpctuo
penam
fimilemalteua focratcm
fmgrariterdiligcbat:eu}
lo'
dct.Xaprcclaratgiturvtte mozrifq? quentcm fcrcin omnibusPmontbus
famafocratcsiliquir plunmoofue fuiefacicnsrettailla queuelabaltjs
pbtlofopbicfectatojeeiquopccttacij didtcerat:vripc yra potucratitellige^
ftudiumfiucm qucftionum moca luij tia uidcrat:cuilUualcpo:e?mozalib"
dtfccptarione
ucrfari:ub<
agifdcfum difputationibua
temperauit.Jtaqi
cii
mobonoquoftcribomobcaruepot. lludiumfapi.nttcmacrionc 7concetn
-Qttodi focransdifpucationibue dii pbrtoncucrfct":unde vnaparfciuaac
omntamouet:a(Tcrifdcftruit:quonia tiua:altcracontcplaciua dicipotcft:
noncuidcntcr appaiuit: quodcuiq5 quarumacttuaadagendatn vttaj td
placuttindcfumpfcruiu:-? ubi cuiq; cftadmo:c8inftitucnDos pettinenco*
Vifumcftconftitucmnt fincmboni.fi teplatiuaautem adconfpicicndao na
nisautcmboniappeLlatur: quo c{fq3 turecaufaa 7 ffccrifTimajvitatc^.So
cumpcrucncrir bearue cft.Stcautcm cratcein acriuacjrcclluilTc memoraf.
dtucrfasintcrfefocrartci
dctfto fine "f>irtbagora0 vo magiscontepbtiuc
fentcntiafbabucrunnutquod uijccrc qu(buepocuitiarclligcnricuiribue in
dibilccrtuniuemagiftriporunTc face ftitifle.lbroindcplatoutruq3iuitgcn
fect3tO!C9:qutdamfummumbonutn DOpbilofopbiam perfectlTclaudatu::
dTediccntvoluptateyftcut ariftipp": quajtn treepartesdiftrtbuic.Unam
quidamuirturc^ficutanriftbcncs: i"ic moraUqucmaxiciri actioneucrfat':
alnatqucalqaliudarcpattudopmati alrerajnaturakmquc conteplarioni
fuiu.-quofcomcorarc longucfl. dcpuratacll:rcrtiain rarionalcm qua
ucrudcrcrm;narura falfo. O.ucUcj
£>cprecipuo
mterdtfapulof
focra utriq?.i.actioni
i coittempbnotti
fit
ris pl.uonc:qtuomncmpbilofopbii ncccltarta:majrnnc
tamcconteplario
tnplicipjrtu ioncdtrtinjrir.cap.iiq. pfpccrioncmfibi ucndicatucrirarie.
3deobectripa:tttiotioneftcontraria
f £d interdifciputoB
focratis
no tlli dirtmctioni:qua
tntclligitur
otnne
quidcmimeritocjxdlenriflTima ftudiumfapienriem actionei conte"
clori.iclarutnquiomninoccrcroeob plationeconfiftere.
Ouiidaurembis
fcurarcfplato.Outmm
eftctatbcnic iicldebisfmguUa
pambus
pbcofcn
fis boncitoapudfuoe loco natUB:ii finid cft ubi fmcmommumactionu:
LIBER

ubi casomniumnarurai;:ubilumcn f 3 ercroplatodd buuteimiraro


omntutnrarioimcfTecogtiouerir
ucl zcm:ccgnito:cm:amarozcm dix
credidcnc:diflVrenDo
ejrplicare
vlon' pt clTcfapicntcm:cuuie
parunpatidc
gumccarbtrro:7
reme
effeaflfirmado fitbcatue:quidopuacftdifcuieccte/>
narbitr6.£umemmmagtftrifui(b' ro9:quo:umniilltnobieq>idcprop^
craris:quemfacitin fuie volumibus acccffcrunt.£cdat
igirurcisnonfolu
difputaiuem
notifftmu
mo:cdtffimtt tbeologta
illafabulofa
dco:um
crimt
landcfcicuclopnudiofuclcrua:atfcc nibueobUctansanimoeimpiozum:
rat:qji illi ipfcmosplacuinfactum
e necfolumcriamilU ciutlieubitmpux
utcriamtpfiusplatonie
dcrcbusma ri dcmonee
tcrrcilnbue
gaudije
dedi
gniefcntcntte no facilcpfptdpoflmt. tospopulosdcozum nomtnefcduccn
££ btatn queapudenjlcgunnurfiue tce:bumanoe crrotcetanquamfuoe
qucdipt fiucqucabaiqsdictaccna: diuinoebono:cebabcvolucrunt:ubt
r.iuft.atq?confcripfitquc fibi pladta ad fpccranooe fuo:umcriminumlux
utdcnturtquedam comcorarit buic 008cu!to:c6 fuoetanquamlucuanr
opcritnfcnopotctancbisuclubtCuf catieadmimftratOKB babucninnubi
fragaturrdigibniucrequamfidefno percosadfuumculrumItudqeimti'
ftra fufdpitacdcfcndit:uel ubiciuide ditTimisalioacfdtantcs:i fibi ddcc"
tur cficcontrarui9:quaruum ad iila, tabiltotceluooedctpfis fpccraro:tb"
dcunodco?pluribuspcrrmctqucfti ejcbibentca. Ubi ftquavelutboncfta
oncmrqucm proptcruitamquc pod gcrunturirt tcmpliscoiuncra Abitbe
mo2tem fwturacftucradtcrbcatam: atroiumobfccntratc turpantur:7quc
colcndum cflccatbolicc rcligionieaP cuncpturpiagcrunturmtbcarris:co
rit difdptina.
fo^tafTis
entmquipla-' parara
fibitcmplozum
fcdirare
lauda
toncmcermspbilofopbtegcnnu;lo rar.^tca qucvarrocr btsfacrisqua
gerectcq; prclatumacutiueatq;vad fi ad relum7tcrramreniqjmoualiu
us intcllejrifle
atq?fecuticlTcfamaa" fcmina7actusmro-prcrarue cft:quu
lcbzio:c
laudanrur:aliqutd talcdc60 nccipfjillis rinbuefigntftcanrurque
fcnttimt:ut milio inueniaturt caufa ipfemfmuarc conaf:?tdcovcriraeco
fbTiftendi:t
rarioirttclltgcndi:
i ozoo nante5nonfequitur.£tfupfa
cflcnt:
viuendi.O.uouimtriumunojadna> tamenantmerationalicaquetnfrail
turalcm:altcrum
ad rarionalcm:rcro lamn.irurco:diiicconfhruta
funt:^»
umadmoralcmpartcmintdligitur deofuocolcndanonc(Tcnt:ncc
fibtdc
pcrtinc.Sicnimbomotta creatua e: buicprefcrre
tanquam dcos:caercs
ur pc:tdquodt copzeccllit:attigac
ad qutbueipfjmprctulitrcrusde:7 ea
tlludquodcuncta prccelltt:idcunii qucnumapompilmfrc vcraadfacra
ucrnmoprimum dcum:finequonlfe dufmodipcrtmentia
fccumfcpelicn'
narurafbTtfttt:nul!aooctrina iftroin oo curauitabfcondt:i ararro cruta
nulluaufufcjcpcditapfc
qucratur
ubi fcnatue
iulTittncedi.
Jncogcncre
fot
nobtaomniafunt fccura:ipfccernat' ctiamillartitaliqutddcnumamitius
iib: nobiscertafuntomniaupfe
dili' fufpu:cmur:quc alcjrandcrmaccoo
gar.ubinobis
rccta
fucoia. fcribitadmatrcmifibi
antagno
aati-'
ftitcfacrozum
cgypriouim
quodalco
<1&dctbcologia coplatonicia
potifx nepatcfacca:ubt
nonptcus7 faunue:
faniidifccpradii
fir: quo::optontoia 7 eneas
7 romulua:vel«iam bcrx
pbojtpoitponcda
fintoogmata.c.v. culcs7 cfculapuie:
1 UbcrfcmcU
OCTAVVS

narust rpndaride
fratree:*fiquosa tabant."boc
aotinconfpcctii
talfeco
lioaq;mo:tahbu8
prodq9babet:
fj gitationie
iamnoeftco:pus:fed
ftmi
ipft cnl maio:csgcntiumdq:quoect lituooco:po:ie
.illudaurundcuidct'i
ceroin tufcubmstariciBnomibusui animobccfimilituoocozpozignecc5
dcturarttnge.3upptf:wno
farurnue: pueeftnccfimilituooco:po:ia:7
ude
uulc3nue:uclla:7
alijplurimi:quos uidcturatqsutrupulcbraanofoimif
varroconatur
admundi
partcs
fiuc ficiudicaturprofato
cftmclius
^ ip
clcnuatranfferre:bomme9
fuiflepro faqucuidtcatur.t)ccmcngbominis
durttur.Zime9.n.7tUcquaft
zuclata 7 ipfarationalioanimcnaturacft:q
mpfteriapcccoadmdctalcddru: ut utiqacotpuanoneftrftiamillacozpox
015camatrtconfcripta
infmiuuettt: ris fimiluuoocumin antmocogftan-'
flammt9
iubeatconcrcmari.
Tlofolu tis afpidturatq?
iudtcatur:nccipfa
ergotftaquedu*tbeologtccdrinent cozpueeft.Tloni ergonecterra: nec
fabulofa.f.7duilt8:placonid9 pbilo' aqua:nccacr:nccigm'8:quibu8 quax
fopbisccdantrqut uerumdcui reruj tuozcozpozibu9qucdicunturquatu^
eucroze:7
ueritarfe illuftratozc^:^
bca ot elcmra:mundum cozpozcutnutdc'
rirudt'9
largito:e
cflcdixcrunt:
f, alq mu8clTc
compactum.lSozzo
fi noftet
quoqjpbilofopbiquicoporalianat'c antmu8 cozpug noncft:quomooo 6s
ptinciptacoipozidcditigmtibugopi^ creatoz antmicozpug cft/Ccdantcgo
nati funt:ccdantbietanrigi tanridci 7 ifti ut dictutneplarotd9:ccdant
7 il
cognitoubu8 utriamttbalcsi bdoze: li quo9quidcmpuduitdiccdcocop9
anapmcnc9 in acre:ftoidmi'gnc:cpi-' eflciuerutame etufdcmnaturccuius
curupin atomi9:boc cftmmortflfimif ilkcft animosnoftroeceputavunt.
co!pufculif:qttenccdiutdinecfcririq' 3canoncoemouittantamutabricaa
unt.£tqui'cunq3 alq quommcnume animc.-quam dd cnbuencfagcft.S?
rarioncimtnorarinoneftnccc(Tc:fiuc dicuntcozpozemutatur animcnara:
fimpliriafiueconiuncta co.-pora: fiue nampcrfcipfammcommutabiUg cft.
vicacarcntia fiucuiucnctarf^tn copo- Ibotcraittiiti diccco:po:caliquouul
ra camprincipiuq^ :ruecdijrerut.Tla ncratunnam perfdpfaminuulnera'
qutdamcommarcbu9nott tuutsrcf bilig e.t^rorfugquodmutarino po^
uiim ficripolTc crcdiderant:ficut epi teftmullarepotcft.2lcperboccpcorx
curci.Outdainvoa uiucrcqdamui- poremutaripotefcaliqua repotcft:1!
uctiaqdatnnonumeria:fcdtamen
2 idcoincommutabilc
rcctcdicinonpo
co:po:ccozpozca. TUtn lloici igncm tefl.
id ecotpueuniij cp quaruo:clcmns
quibueuifibilie
mundua bicconftat: t>eplatonico^
fcnfu
t eaptcpbie:
i uiiwtcm
t fapictcm
t ipfiu8muudi qpbfficanominatur.cap.vi.
fabriatozcm:atq3omniu"quefunt in
co:cuq?
omnino
igncm
clTc
dcumpu u 3^crotergoiftipbirquoa
crffs
taummt.t>i
7ccteri
fimtle9
cozuj
td nimmerito
famaatqjgloriap^
folumcogitare
poruerunt:quod
cutn Ufo9uidcmu9:nullu5
corpugcflrede'
efecozda
coznm obftrictacarnig
feft' Om:7ideocuncta
corporatrafccndc-'
bu9fabulaca
fiit.3»fcquippebebat runtqoeretcgdeutn.Uiderunt
qutc'
quodnonuidcbant:7 apudfcimagia quidmutabtUelhnoncflTe
fummum
bant'quodfo:10uidcrant:criam
q-oo dcum:tideoomnctnanimammnta'
nonuidebancfd
tantummooo
cogi bikfq?
omnes
fpirituatranfcenderut
LIBER

coquodamatruqjq?
Tfummumbo' quodnommeftdetmanifefhim
numamat:quieeumbearommfi mi ill 8 6scnimilli0 manifcrtauirjnuifi
ferrimus
negat.v3pfum
antucrumac bitiacnimtiueaconlhrurione
mudu
fuminumboimmplato didt dcum. p eaquefaccafuntintcllccraconfpid
Undcuult ciTcpbilofopbumamaco unrunfcmpitnaquoq?uirtus eme7
rc da:ucquonia^pbilofopbiaadbe dminirae. £t ubij tbcniefibueloqns:
atamutca^tendinfruens60 fit beat" cutnrcmmagtumdcdcodipflct:?q
qui dcumamavit. OLuicunqj igttur apaucispoiTct inrclligirtptn>llouiui-'
pbilofopbide60 fummoi &>irtafex mus7mouemur7 1umus:adicctci
fcrunt:g>7
iruj ccatarum
fit atfecte: aitficut7 u«ftriquidft^d^erunt.Tlo
7 lumecognofcedarum:7
bonum age uit faneetiamfpfosinquibueerrant
darum:g>
abtllonobispzindpium
fit caue.
Ubt cn(mdictumcft: q?perca
nacure:t
uericae
ooctnciT
felicttae
ui qucfacra
funt60illiemaniftftauic
itt
te fmcpLuoniciaccommodatuw
nun tclleccu
confpidcndarnuifibiltafua:
tupefrfiucquodlibetaliudfccrefue ibteciam
dicrumcftnonillooipfude
nomcnimponant:fmctantummooo umrccrccoluiffc:quia 7alqs:cb"qut
ionictgenerierqutin eia prccipuifuc- busnonopozrcbatrdiuinoe bono:cs
runt tftafcnfcriiu:ficutidcmplato:7 illi vnttanrumdcbitoodcrulcrur:qih
qutcumbcncinccllcrcruiu:fiuccnain cognofcctce deumnonficucdcu>glo
italid p:opterpytbagoram t pytbax rtficaucrunt aucgratiascgerunnicd
go:coo;7fiquifozrealqciufdcIntcm euartncrunt in cogtratiombue fuio:7
id idcmfucrunc:liucaliarumquoqj obfcuratum cftinftpiceco:cozuj.&i''
gettumqui faptcntee ucl pbilofopbt tcrcectittnfefapicmce cflc:rtultifacri
babinlunt:arbUtuici:itbya:cgypiq: funr:7immaraucrunt
gloztam
inco:-'
indi:pcrrc:cbalda:rcycbc:galli:btl'pax ruptibthaddin fimtUcudtncm imagi
ni:algq3zptuturquibocuidcritacoo niscozaipnbiUs bominis:?volucru:
cncrmtxooomoceteria anpommus: 7 quadrupedum:7 f pctium:ubi7 r<V
eofq)nobisp:opinquio:ci3 faremur. manos7grccos7cg^rptioerqut 6 (&'
Xiuauiecmrnbdcbrtflianuelittcrie piecicnommc glozianfuntfecicinrclli
tm cccraftictocnjdiru9:pUtonico:nm gi.Sj de boccutntftie portmodum
foitcnomignojer:iiec utrumduogcx dtfputabimuB.Jn quoaiit nobiecon
nerapbilofopbom^cytitcriti grcca feriuntde unodcobuiusunivfiaucx
linguatonico:u5 7 italicozumfctacn tezc:qiiincnfolumfuperomniaco:
tam itafurduecltin rebuabumanis poractncozpozcu0: vumeriamfuper
ut ncfctatpbilolopboouclftudiu;fax omncsantmasi'nccmupnbil[9:princi
picric:ucltpfamfapicnriam profircru ptumnoftrum:lumen noftrum: bonu
£auccC09taincqui fecuduclcmcnra noftrum:in boci eoei ceteris ante"
buinomundipbttofopbaittunnon fe ponimuo.
cundumdcu;aquotpfefactue&mu^
dus.Sdmoneiurenimpreccpto apox "Qucfirintcrpbibfopbtcao arrco
ftolico:ftdeliterq3
auditquoddictutn religioficj:rclletiacbziituni.
cit. £auctcnequisuos dcdpiatpcr
pbi'0fopbi&3
7 manem fcductionc
fc-'
cundujclcmta
mutidi.Oeinde
ncotn vbtoquenodididti difputatio
nestaks effearbttretur:audit ab coy neno ti tir: ur ucl ruturalelarmc: ucl
dcmapoflolo
dtcidcquibufdam:
q*a pbyficamgrcccappcllet
eampartcm
OCTAVVS

(nqua'dcutquiTiriouc
narurctracrat": tatcmpoui;
ratioquecbronica
b(fto
7 rauonale(UKlogicamtnqua qritf riacojvanctor:platonemitidicata
tex
quonam
mooouaitaepercipt
pofTir: po:cquopropbc
tauicbicrcmias
ccnx
n moralcm
ueletbicam
in quadcmo tumfermcannospoftcanatujfuilTc.
rib*agtfbonorucp fmib"appctcndif: <lui cumoctoginta
7 unumui.nlTa:
malo^qs uttandieiideo
ncfcuabuno abannomoiriactueufq?adtcmpua
ucrodcoatq^opttmo:7 naturamm>' quoprokmeuo rcrcgrpcifcripruraa
biocflcquafacriadciusimaginefu' propbeticae
gentiabebrcozum dcm
mue:7oocrrirum quaeumnofqjno' deapopofcu:7pcrfcptuaginta
uiroa
ucrimus:7gratiamquailli cobereoo bcbrcos:quictiamgrccam
linguam
bearifumu8."bec
itatpcaeftcuriftos noucranr.mtcrpretandaa
babedafqj
ccterieprefcurnuo:qiuacumalqpbi curauit:annifcrmc rcpiuffgragtnta.
lofopbitngauafuaftudiaqscotrwe' "duapropccr i illapcgriaridc
fuapla
rint tn rcquircndis
rerumcaufis:7 4 to rucbicrcmiam uidercporutt:tato
namcfletmodua difcendi
atcpuiucn flntedcfunccum: neceafdcm fcrtptae
dtnrtideocogniwrepcricrunc
ubicf legercquenondum fucranr mgrcca^
fcntt caufc
conftitute
uniuerfitari&: Itnguam tranil.itcquaillc pollebat:
1 luj: perdpiende
ueritaris:7fondUK nifi fotcquiafuuacemmiftudij:l'icut
uennsfelicitaris.Siuc
ergoifhplato egfptias
ita7 ilbe p incerprctc
didix
nictfiue quicuncp
alqquarul^getiii cit:nonut fcribenoo
tranfferreKquod
pbidcdcoiftafcntiunt nolnkutn
fcn- pcolemeus
promgenti bcncficio:
qui
tiuttt.Sedideocumplatonicis
magif regiapoccftatc
ctismttmcripoccrat
placuttbanccanfam
agcrc:quia
co:ii incruilTc
pcrbibcrur:
fcduccoltoquen
funtUttcrc
notiozca.Tlaj
7 grcdquo ooquidconrincrcnc
qtumumcapcrc
rumlingua
mgcntibus
prcmtrictxaf potuiffet
addifccrct.lSoc
utcpftimet
magnaprcdicarione
cclcbraruntn
b illa fuadcrcuidcnrurindicia:q>Ubcr
rinipcrmo
ricarum
uelcjrccllcn
riaucl genefeoe
ficmcipit.3n
principto
fecit
glo:iauclgraria:ipfaelibcnriua
didi deuscclo7 terra:rerra
autemeratin^
ccnmr:arq3
mnimcloqum
tranfferc' uifibilis7incompofua:?
tenebre
crat
POnobilioice
clariojefq}
fccerut. fttperabfltum:7 fpirituadeiferebat'
fupcraquae.3" cimeo autpUtoque
Undcplatoeamintclligentia;
po- lib^ dcmurtdiconftitutione
confcrip
tucntacqutrcrc:qua
cbulluucfctc,p l'it:dcum
didtinilloopcrctcrramp'
pinquautt.cap.p. rnoigncq?mnpltc.ZDanifefhim eft
flutcmtptgiti tnbuit cdi locum. "bec
m 3ranturaiitcmquidam nobie ergobjcfcntcntia
quandamilliuefr
iucb:iftigratiaIbci.iri:cuaudix milicudiur,
quadiccunt
crtmpncipio
utttud lcgunt pbtonemdcdeoiftafe fcdt dcuecelu37rcrram.Jbetndc
illa
ftflVrqucmultumcongrucrcvicarino duomediaqutb"inccrpofitia
fibimet
ftrercligioniB
agnofcunt.
Undenon^ bcccttrtmacopularcntur:aquam di
nulliputauerunteumquanooprcpt cit7 «re^iunputafficintdlqafre
q6
in cgvpcum
bieremiam
aadtlTc
^pbf fcriprumeft:fpiritiwdcifcrebaturfu
tam.uel
icrtpturad
propbencasinca peraquas.-jbarum cfppeattedesquo
dempcrcgmarionelcgilTe:quozum
q- mo:cfolcarilla fcnpruraappclbrc
dcmopinionem inquibufdamUbrts fpttitudd:quoma7aer fpiritusdict
mciepofui.Scddiligcnter
computa rur:quatuo:optnatus clcmcnta loco
LIRER

illo eommemorata irdcri porcft. 6e cctcneglotiofiozee illurt:i'o:cfq3


babc
indcq1platodicicamacozcm detelTc curancantum alqsprelaciludiaopo
pbilofopbujimbil(ici illis littcriafax ftcro:u5:rtciianftotelcspbtoniedi^
cnafhgrat : 7 mapmeillud q67 mc fcipfevir ercdlctistngenq?doquto
plunmuadducir: urpeneafleriarplax plaioniqmdcmimparfedmulrosfa
roncjillop Ubrorumqcpcrcu^ fuiffe: cilcfupcrait8:cum fcccam piparcncaj
quodcumadfancrum moffeita vba
dd perangdumperferantun ut que' confueucrat: plurimofqjdifriproep^
renriquodfit nomcncius:quicii per darafamaejcalUe:viuo adbucpcepx
gcreprccipicbat adpopulumbcbrcii to^ i fuabcfimcogregaflet.lbofttno
ej:egyptoUbcradum refpondeatur. tcmvopbtoiefpeufippus lo:o:iaa"
£50 fumqui fuv 7 diccsfilqeifrad: fil ": 7)cenocratce
dilccf eiusdifcipfs
qui eftmifit meaduos:tanquam i ef i fcboU?ctusqucaradcmuuocabac
comparationc quiuercctlq: mcorrni cidcmfua:dTifrenf:arq3ob boc7 ipfi
tabiliecit: eaqucmutabiliafactafuc i eomjfuccdto^sacadcmid appdla
nonfint.Uebcmcntcr
bocpUtotcnu rcnrur:recciitic«e
tnpbinobiiiflimf
it 7diligennlTime commdauit.£t ne^ quibufplacofcctandue pbcuitnolue
frio utni bocufptamreperiatur mU ruiu fedtcipczip.uericoe
autacadcmt
bns eozum qutanteplatonc^fueric cosfcdpbtonicos.£rquibuffiit ual
nifi ubidictumcftegofumquifu^:1 dcnobiUtatigrediplotin^iamblicue:
dicceciequicrtrr.ifumeaduoe. £5 pozpbfn''. 3nutraqj aiit lingua.t.i
undcctiqs tlleiftadidiccrit:fme
prcce^ greca7 laria:apuleius
afcrcjcnnrpla
denriumeumiKterumUbrisrfmepiv tontcusnobilis.Scd bi omnce7 ceft
nudquomooodidcapoHotue.-q:
qd dufmodt7ipfeplaro:d[J9
plurisclfc
notum
eftdcimantfeffum
cilmillts. facra
facicnda
putavont.
doia cnistllis manifclbuinmuirib fia
enimciusa cortftiturionemundi:pea i>efcnrcnapbrois:quadiffimutC
qucfactafiit iruellccta
cotifpidunru
r: dcoendlc mfibonoa:amtcofq^ v
fcmpircrna quoq?eiusutrtus7 diiuv
nitas non immcriromeplatonicoa
pbilofopbos degiflccum
qutb"aga; q Uacpcrgoanobis7i'nalqemf
quodi tftaqucfhonequammooofii' nsreb"magrtifcp
diflenriant:
i
fccpiusagiturdenaruralitbcolojia: bocrfiq6mdpofouq:necp paruazrf
utrum proprerfdidratcmquepoft elt^mdenuncqucfliodl.^rirniiab
mortcmfuturadhunideoanpbnb** ds queroquibuedqe iftum culnxm
facrafaarcopo:rcat.1Tam ntp unus etbibcndum arbirrcnrur:utrumbo-
dcusanplureeproprbutusvirc fmt ni§ anmalie:an7 borue7 malis.S;
bonacoUdi:fatisut ejriftio debocbabcmue lcntcnriamplatonif
diccnns omncedcce borioe dTe: acc
<luodcn'5platoidItcjdeunow elTcomnmovllum
dco:ummalum.
dcobnfenferinnmulris
m dqs facra £onfequcn8dligitunurboi8
beccp
fadcnda
cmfueront.cap.^', btbenda
mrelligantunXuc
cnimdqs
££bibemur: qm itecdq eruntft boni
d £09(jppebo8porilTimu
degi: nonmirtt."bocTiitaeftmam
dedqa
qmdernodeoquifccicccluji quidaliuddecet
crcdc;3Uaprofecto
tcrram
quato
mcliue
fcnfcru
c: tamo jiacittturopimo:quanonnulU
put«t
OCTAVVS

dcosmalopfacrofplacanoos
ccrne bondloa7 uirturibusfapteriocefb'
Icdac:bono9
autut adtuocnc iuocan' aoearbitranronaUterq^
deullo60?
ooa.XOaltauttiulUfuntdijrboispo' fcnririncfasbabec.
:o dcbuua ut dfit borto: facro: um cft
dcfcrcdue.O.uifuncergoilUcjluoos £>copionccof qutratioalc»atas
fccrttcos
amant:eofqjdminisrcbua triti genc^cediperut.i.
i dqfcclcftib":
adiungi1 fuiabonozibufftagttaru
cp idcoibus acrqe:7 in boibustcrreia.
btberuquozum
uisnocofmdicat
nul cap.piq.
los:fcdifteaffcctufnimiru^vdkatma
los^Ouudcntmdcludisfccmcis pb" e 36poniu9 iqutut:attcntcigfrur
to fcnlcntnotuindticu^poctasipos audiamus.Ommum inquiunt
7 tamiudigrudtoiuj maicftjteJtqj animaliumi quibuscftanimaranda
bonitace carmtna cdpofucraut.-ccnfct lis tripartitadiutfioe:indcoe:boua:
ciuitatcpellcooe.O.uifuntigiturifti democo. bq ejccelfifTimum locii tcx
dq:quidcfcciticisludis cumtpfopla nmt:bommc8 tnfimuj.-dcmoncs tnc^
tonecontendunt/
3llequippe
nparif dium.Tlarndeozu^fcdcs
m cclocrt:
609falftechminibufinfamari:ini
df bommum
in ccira:inacredcmonu^.
dcmcribuefuoebono:efcclebrari
iu Sicutctsdiucrfadigiutas
cftloco^:
bcnr.£>eniq5
ifticum
cofdcm
luooe
v (taerilnaturap^roinde
dqfuntbo
Haurari
prccipcrcnt.-pofccntco
turpia mibuedcmonibufq;
poriozco:
bornr
maltgnagcflcrunt.Xtto larinoaufcx iweiieroinfrados7dcmonea
confW'
rcntceftlium:i imittcntcomozbu^q> tuniiwt: utcletncntomtn o:dincfic
eo:umabnuilTctimp_ium:ciicp mobtt diffcrcnriamcritomm.Oeoncs igiwr
rctrabcntes cuuillacomplclTcc.
3l\e medq:qucnadmodum dqequibus
aucem illosnecta^maloertmoos pu infcnuebabttanr poflpoitenduitabo
tacfedfucfcntentic robur(oftatilTie tnuubue quibualupcriua
prcfcrcndi
rctinc8:omnco poctarum facrtkgaB fut. "babcnccnim cumdqscomune^
niujaoquibueilli pcrimmunditic Ib imoztalitatcm cozpozum:ammozum
ciccau-m oblectantur:a
populobcnci aotcmcumbommtbus palTiones.
ftttutorcmoucrc nondubitat.fcimc "CLuaproptcrnoncftmirutn inqulut
aucem platoncm:qucm iaminfccuoo fi ccuijIuootu5obfccnuanbus i poex
Ub:ocommcmoraut: iuccrfemidcos tarumfigmtisdelccramur: qnquidej
labcoponic. dui labeo numiamala 1 buaniscapmnrur affcctibua:aquix
Uicttmiscruciiiifatcpbuiufmodifup busdq longcabfunt7 modtaomni-
pliationibue
placart
cpftimat:
bona buealicnt
func.£]c
quocolltgitur
pla
ucroludisi ulibus quafiadlcrina; tonem poeticadcuiixnoo7 piobibcn
puncnbua rcbue.Oind cflergoq?fcx oofigmcnta:non dcosquiomitea bo
midcusplatbnofcinidcisfcddcia1 iii 7 cjccclfi
funtpriuaffc
luoomm fa'
bocbonieillaoblccpmca qzludicat nico:u5 vo[uptacc:fcddcmoiie&.
l3cc
rurpta
tamconftanccr
audct
aufcrrc/ fi itafunnque
Uccr
apud alioequoq?
qaifancdqrefdluntfentcntia;
labco rcpcrtaatur.Bpuleius
tamcn platoni
nis.namfei latinono lafduoecanrii cusmaudazcfis dcbacrc Iblumunu
ocqjlndtbunooa:fcdctfccuostcrnbt fcripficlibrumrcuiua
titulumclTcuo
Iflq^monftranit.Jtjrponjntcrgo
nox luit6dcofocrans
ubidifleriti cppo-
bif ntJplatonici:qut
omedeosfccun nitcjcquogm«rc
numinum
numen
(i
dmuauctouo
fui faitenriambonofi bifocratcsbebatadiwcia
7 amiciria
LIBER

quadam condliatumraquopcrbibcf bftarionie


alrioicm locum.'Tlamde
folttueadmoncriutdcftfttn t abage' moubus co2um:aim deomnibus gex
oo:quanoo id quodagerc uolebat,pf neraltter
loqucrctur: nofolumnibil
pcrefueratcucnrurum.Dirir ei'5
aper bontdinnfcdcriamplurimum mali.
tifTime7copiofiflfunc
aflerir:nonillii £>cnique
lcctotlloItbro: profuenco
deumfuiflcfeddemonc;diligenridif mtratureoecria^fcenuaturpitudiQ
putattone
pcrtractans
iftamplatomf in rcbuadmintsbabcreuolunTc:7cii
dedco:umfublimitate:7bominnbu deoefepucartvclintdcos criminib"
miUtate:7
demomimmcdietatc fctuc oblcaariporuilTc:!
qutcqdin co:um
liam.lDccergofi itafunt: qucmamo facrisobfccnafolcnitatc
fot turpicm
aufuacftplatoctij^ft nondqequoa dcUrateuclrideturuelbo::ctur co:uj
abommbumacogitationefcmoutt: conuorire.
certcigfisdcmoibuspoccae
uzbcpel"
lcnoojufcrrctbeatricas
uoluptates: O.tiodncq?
proptcracn-3
coipo»
ntfi qutabocpactoadmonutr
animu neqsproptafuperiotababiracula;de
humanum:quauia adbucmbtsmoi moe9boibudaiuccdluiu.cap.pp.
bundismcmbrtepohrum,pIplJooic
boncftjrioimpuramiTademonu^cd q Chmob:cm
abfitut ifta cofidc
tenereotvcp
immimditiam
detcftari^ nneaniueucradtcr
rcligiofus
Tlamfi platobecboncftilTimearguft 7 ucro60fubdiruG
idcoarbitrctutdc
7probibutt:profccto
dcmonce
tu:ptf monee
fcipfocflcmclio:ce:^bjbcic
fimepopofccrant atqsiufTcrunt.Jlue cozpora mdtoza.2ilioq'nmulrasfibi
crgofallttu:apulctua:^
none^tftogc 7 bcfbasprelaturuocft:qnoe7aaio
ncrcnunnnumbabuitamicumfocra niarmfuutn:7motufaaUioarq?cclct
tce:autcontrafcfcnficpbro:m6dco rimo:7ualcntiauirium:7anofifTima
nesbonoranoo:mooo co:u;delitiaa ftrmicate
cozpomm uincunt.Outfbo
aciuitatebn morataremoucnoo: aut minumuidcnooequabitur aqutliei
noneftfocrariam(citiadcmonts grax uulturibus.^OLute
ororanoocamb'?
tu!anda:dcqua ufcpadeo7 ipfcapule CLuiavclocimeUpo:ibu9:ccrut'e:oi/l
iiiQcrubuicutdcdcofocrartpprcno' budaaibus.-'
Oiuiemulrumvalcnoo
prcrltbrumrqucmfccudii l"uadifpux lcomb"7 ckpbatibulV4iuio diuumc
tarionem:qua dcooadcmonibua taj oo fpcnbus:q'
cttadcpofitarunicafcx
dibgentcr
copiofeq^dificrnit:nonapx nccruicmdcpocr:atq?miuucnmrcm
pdlaredcdco:fed dcdcmoc focraris redirepcrbibcntur.J
£5 ficurbi'eotb"
dcbnirIDj'uir aurem boc111ipfadif rtttocinanDO7tntclltgcnoo
mcltozcs
putarioe:9>
i rituloItbri poerc.^ta.n. fumusaract demombufbcne
7 bonc
p faitaooctnuiq bumanie
rcbufillu ftcuiucnoo
mclio:c9
eiTcdebcmue.
pt:oiii9 uelpcttcoinncedcmonu^ no Ob boccnun7 proutdcntta diuiacif
mcnccboKcnrut quifd;8 andifputa-' quibufnoecon.ilar
cilcporto:cedara
tioncmapuUt}:
quadcmonum
dignij funtqucdaponoracozpo:
uj mucra:
tascomdarurmtulum
hbridcdcmcc ut illud quocie prcmincmua
: etiatn
focrane(cgcr:
nequaquam illumbox iftomooonobiscomendaret':
multo
tnmcmianumfailTe fcntirct.Ouud injiozccuracycolcndum
clTc
q>cop":
aurcmetiamipfeapuletue
quodtnde <pfaq3cccdlcmum corporaletn
qua$
monibtielaudarct
inuenit:prcrer
fbv demonce baberenoflcmue:preboni''
tiUcarcm
1 firmuatcmcotpom^: 7 ba tatcvircquaUUsanteponimurptcni
OCTAVVS

difccrcmuf
babiturit nosimeitalita demerittsarttmarum:
qu<vtdcturot
teco:po:u:no
qua;fupplicio^
cKrni' oocfTe
uigradibus
cozpozum:fed
fici
taato:queat:fcd
qua^puricaepcedat po(Tc:ut
infcriuecozpus
arumamdic>
flt\imo:u>3a3
uerodelocialucudic: inbabitct:dctcrtoq3
fupcriua.
cf demoucain aerenoa autejbabitax
mu8in rerraatapmnoueh: ut binc -Quiddemoabusdemonoapule
eosnobiadTcpreponenoos
ejciftime' iusptaconicue
(cnfit.CAp.pvL
mu8:ommnoridicutumcft.IDOC
cmj
pactonobva
i omniauoUuliapzepo d £,moibuecrgodcmonujtum
mmua.3lc
cmmuolarilia
cujvolaoo idemplatonicus
loqu«rctuz:dP
fatigantunucl
rcfidcnduijlirfuis co' jrit coscifdcjquibuabommeaammi
pusbabcnt:terram
repecunc:
uclad pmurbatioib"
agitjrt;iritariinturtjl":
rcqutcmiud
adpaftumquoddcortco obfcquqe
ooifcpplaart:gaude bono
in qmuntno fadunt. Tlunquidergo nbua:diucrfiafacrozu,ritibuaoblcc
pbcctcisut vobrilia nobia:deoncs tari: 7in cisfiqutdrKglectumfuerif
aucemetia^ uolatilibusantecdlanc. cdmoueri.3nt«' cctcractiamdicitad
<luodfi dcmcnnlVimmn ertopman: eoapcrtincrc
diumarionce
auguru;:
nibilcltquoddebabitationcfupcrio barufpicui:i!atum:acq3
fomniozum:
zisclementi
dignoecilcdemones tyi' abbiaquocpdTcmlraculamagoni.
flimcmus:quibu8
nosrdigioiaaffec' Brcuiteraotcoadiffmiene
ait. Deo-'
tu fbdere
dtbcamuo.Sixuccnimfieri ncodTegcne anialia:animopaiViiu:
potutt:uraeree
uoluc:co
ccrreftnbus rhtcra[ioa!u:co:poc
acrca:tcmpoc cd
nobienonfolumnonprefcrantuniK tu."bo:umucrcquinq? triapziorailT
rutnctiamfubqcumur proprcrratio ellcqucnobia:
quarru m^»pnum :qui
nali'8animcqucin nobiscrtdigmta^ tumcoacumdqababerccomniune.
temtcafieripotuu:uc
dcmones
q>uis Seduideotriumfupcriouim
queno
magidaereifinctczzcrtnbua
nobis:n bifcobabcnnduo
etiamcumdqebay
idcomeliocafmtquiadl acrq ccrra be.2lmmaUaquippe
dTe diot7dcof:
fupcrio
: fedideociabommea prefcx faacuiqjeUmcnta
diftribuow.^n
ter
rcudi
funt:quoniam
fpeipiozum
bo' rcftribus
animalibue
nospofuit015
minam.nequaqaamiUoium
dcfpcra ttterifqueinterrauiutmt1 fcntiunt:
nocomparanda
cft*1Umi iUaratio inaquartlibua
pifces
7atianatanUa;
platonis:qua
clcmcnraquatuoproy maerciedcmdc9;in
ctbcrcia
6os.3te
poztione
cdcept
arqjodmactca
duo^ perbcc<fdcmocs
gencre
funtatalia:
bueejrtrcmiaagnt
mobiliiTunoi trc nd lolumciacumbomtnibusucrum
tmobilt
media
duoacrem
i aquam
v etiam
cujdqspoozibufqj
comunel:
tcricrcns:
utquanto
aereftaquiai ae y mcnte
rarionalia
cujdqai bomint
reigitia:
tanco i aque
fuperiozes
fmt baa:^tempozi eterna
cutndqsfof:
tcrriarfaria
noaadmonet animalmm ^ aiopaflfuia
cdboibus foUs:q>co:-
mcriia nonprodemetozum gzadibuf pozeacrca
tpfifuntfoU-l^roidc
^ ge-
eftimjrc.£t ipfcquippe
apulaus
cuj nerc
futaialia
noneftm^gniJ:
qzboc
ceterta
tcrrcftrc
antmalbomtncm
di- funt7pecow:
y menurationaUa
no
ctt:qui
tamen
loge
prcpditur
animali cftfupra
noa:quiafumus
i nof:<y
buaaquatilibu9:cum
ipfaa
aqoafter tanpoie
ctcrn»:
qwdbonieftfi non
rtaprcponat
pbro:ut
tnrclligamua
n bcata^ZDdioeftcnijtempoftlis
fchct
cundc^
odmcj
tcncndu^
cumagimr ta&:y
mtfo-a
eternuas.
y aiopafliwa
LIBER

quomofupranosequaoo7nosboc babcrcpcrbibcnt : fedab omnilabe


f umus:nccira clTc:nift mifcriccmulV ac pcftepimlTimaf. O.u.imob:cm fi
Oxodcozpozcacrca quancieftima' propccrcadpnonpcrturbanfrcj' atV
dumcfhcumor.ju cozpozi preferatur Uafunt q uecbcarapolTiitcflcnccmt
f a:rclbtucdanoticfficutboicfic pfx
culmsqui debcwrcr artimonequacjp bef:y aiahafut n beau(5mifcra.
dcbcwrdrei qucanimocft inferioz.
"p>ozzo
fi injerillaqucdenionum efle 5n dtgnu;fit coffpizic"
abbomtc
diacannuincrct uirtutcm:fapieruia: coli:aquozumuirqfctiaopotcaclibc'
fcltdtaterrv.7
bcceosdiccretbabe015
dqeetcrnaatq?communia : profecto
aliquiddicerct
cjcoptandumnmgnicp q CJaigirurmfipictia
uclporiuf
pcndendu v nccficcootamenpropter amcna peraliquareligtone^
de
bectanquam dcumcolcre debereue: monibuffubdunturcup vardigioej
fcdpormotpfumaquo becilloeacce abcauitiofitace
m qua illif fumuffi
piflcnolTemus
. O.uatominuenunc milefliberemar.^umcnimdemoncf
bonore
dtutnoacrcadtgnafuttcanr quod7 ift.-apukius
quauifcifpluri
malm:adbocrationaltaut mifcracc mumparcat:7diuimf bononbufdi
poilmr:adbocpaftiuautmifcrafint: gnofcenle>it:umcncogiturconfircii
edboceternaut milcriamfuafinun urtrainftigenrur:nobifuera
rcligiop
pofTintf&uapropt:
utomitrajccta i cipitncira mftigemimfcd
ctpotiufre
bocfolumpertractcm
q-nobifcumde fnbmuf.£umdcmoncfoonif
tnuite
mones
dijnrbabere
cominanc
: td cft turmobifvarcligioprecipit:
nccuiy
enimipattioncefi omntaquatuoclc oonozuniacccptionefaueamaf.£um
mcntafuisaialibufplenafunnimmo ds.
mocfbcnonbuf mulccanr
urnobif
talibufigntf']:
acr: mo:talib"
aquai ucrareligioprccipir
ur talibufnullo
ir&: querocurammidernond
paif(ox mooornouwmur.£115
dcmoncf
quo
numtarbelif7tcmpeHtarib"
agitcnf. rundam
bommum
ofo:efquo:unda5
"p>errurbario
enimeft quc grcccpax amatozeffmnnonprudenti
trartqutl
tbofaiarunimdcilla voluicuocarc Ioq3ludicio: fcdutipfcaio appellac
ommopaffiua: quiauerbum dcvbo palTiuonpfa nobifuerarcligiopcipit
pacbofpafTio
dtcctunmctuf animico urinimicornortrofctiam diligamuf.
trarationemXurcrgofiuuiftaiam' "f>oftremoomncmmotutncwdis1
mifdemonum:que(n pcco:ibufnon faluntmri9:omncfq3turbclas7tcm^
ru»t.JO.uoni.im
fiquidmpccozcfimi pcft-itco
animiquibuadanoneacftu"
leapparct nocperturbado:quta
non areatq?ftuctuarc
alTcrit
:noeucrare
eftcdrraranoncmquapecora carcr. ligiodcponcrcmbcr.O.uc igfturcaux
3n bominib"autejutfmtiftepertur famfiItultuia02:02^3
miferabtlie: uc
bationef:facicboc ftulnna aut miha. ci rcfacue ucncranoobomilem : cui
TloduntcnimfumoB tntllapcrfccrio tecupiaeuiumoodiltimiUm:7 rcligi
nefapietiebeari:quc
nobifabbacmo oirecolasqucmimitattnolistcumzf
tatitateliberatifm
fmcpromirc.tur. ligiomafumma ftt imitartqucmco'
Jbcofueroidcodicuntirtafperturba^
tioncf nonpcrpcti: qiuanonfolutn
etcrniucrumcdambeanfunt. £afdc
quippc
animaf
ranonalcf
«tamipof
OCTAVVS

Qualis1'itrcligio
inquaoocctur: plectunt'feOcritatelcgo:ft
opcrafunt
q>bommee
uccdmedencur
dijs bomf numttiumcoloioozum.^nfo«ctilaf
deomb'
atidcbcdt
aduocahs.c.j legcscbriftiaminftitumintid.b''
ancf
magice puniuncur:fecundumqucm
f "Roftraigitur efeapuleiue 7 fj' altufcnfum:piu
cpbecmaleficia
gene
cuq? tta lennucbuc detulitbox li bumanopnmofaccn dubiuc.^Iic
no:e:ficcosin aeremcdioeir crbercu poetaclartTimus.Xefto
caradcos'.t
celiiterraq?
cofticucns
: ut quomam tegcrmana:riuicp
t)ulcecaput
magt'
nullusdcuemitccfbominiq6pbto' casmuitaacdngicr
arics.^Uud
etqd
nedijctfle
perbiberufti
addeospferae aliolocodcbiearab*dtat. 3rq?fa^
preceabominumindcadbommes v tasalio uidi traducemeflea.£o q?
petrataquepofcunt.3ndignti
m cnitn bacpefttfcrafcelcrataq^ooctria;ft-ucx
putanmmtquiill.i acdidcrunt mifcc t" atuii aUasfras tranffcrripbibet":
ri bomincsdqs:7dcoebommtbus. ndncin duodccim tabul(8.t.:6ano2U5
£>ignuautnr.fcaidconce7 dqs7bo anriquiflunjs lcgibuactccrocommc^
mibue:bmcpctitaqoijlVigncntrtndc moratecconfcripru:7
ciqutbocfccex
concdTa
qaiappo:cent
: ucuidcUbo rit (uppUcuuoftitum?
"Poftrcmo
ipe
caftus
7 abartiummagicarum
fcclc-' apulctuenunqmdapudtudiccs
cb:iv
ribugalictme
coepatronos
adbibcac ftianoedcmagtde
arnbusaccufatuf
perquoeillumdq craudunt:quibcc £ft.'OLuas
unqsfibi obtectas
fi dmtaf
amantqueillenoamanoo fttdi$nio: 7 piaecfienouerat:7
diuia$spotefta-'
quemfacilius7 Itbcnnue
craudnc dc tumopcnboe congruae: nonfoliim
beent.^lmancquippeillt
rccniaarur eaec6fitcridcbuit:fed
et^pfuerirlegcs
pituduicoquaB ncmamatpudicuia. culpanepoctusquibuebccprobtbex
^Hmanttnmalefuqfmago^ millcno rcntur7damnanda putarentunq ba
cendiartc8:quasnoamat
mnoccru. bcrimiranda7ueneranda
opoztcrcr.
£rgo 7pudicma
7innocentia
fiquid 3caentm
oclfcntcnnaj
fuapcrfuadet
adqetmpctrare uolucrit:nccpotcric iudicib": vclfiilii fccundum iniquas
fuismcniionififuisintcrucrucrmbuf kgesfaperent: cnq? taliapredicarue?
mimicio:ricft7 Utapoettcahgmcnra atq?laudantcm
moitemulcrarcnrdi
7tbeatrica
ludibria
lufttficare
concu gnaanimc
tUiud
demoes
oorurepere
"babcmus contra
iftamagtftriicom^ derem:pro
qucmmdiuinieopcribus
7 rareapudcosauaonrano
platone: predtcandia
bumanauirdfibtadimi
fi puoo:
bumanufica
dcfcrrule
mcf: nonrtmerent.
Sicutmaityrcs
noftri
Utnololumdiligatturpiaruerd
cnaj cueieprocrteobqcctur
cbriftiaita
rc-
dtumitancpftirnctgrata. ligio: quanoueraru
fcficri faluoa7
glo:ofilTimos
irtctcrnominon
eajnc
Jbeimpietate
arriamagice:que
pa ganootemporaka pcnaacuadcrc
dc^
rroamo
utuurfpiatuum
maltgnozu. kgeruttt:fed
ponua
confttenoo:
profi
cap.p^. tenoo:predicait9o:7
pro bacoiafidc
lif fomtciq^rolcra
noo:tcdpiafecuti
p Oz!o«ducrfuo
magicasarrce: tatcmorienoo:
Ugcsqcib^^bibebat*
dequib"quofda
nim^sifcltcea crubefce
copuleruKmutariqj
feceror.
7nimisimpios
etglouan
libeti notc t>uiu8autem
pbilofopbi
pbronid
dcmormmnpfam publicam
lucem
cex coptofiffima
7difertiflima
cj^at0:0:
ftcmcuabo
. £urcmmrd qtiacrtmcnartiummagicarum a fe
LIBER

altcnujclTc
dcfcndtt:fccp
altrcrfi uult bfopbicos
libiospoctae
dcbniftiru
innocenrcm uiderunifi eaneganoo q ta ciuitatcpdknh:7mifccrurdcmoni
nonpoPTum abtnnoccntc comrmttu a punctptbus i ponnfmbusciuiraria
3Uomnurmraculamago$t:quoe lec pcrfccnicof luoospoctarumludib:ia
tefcnrircflcdatnnanoos coctrinisfi' requircri.Tl6mifceturbomintdco:u
un11 opcribusdcmotium:quoe uidc criminafingercprobibcnri:7 mifcc^
rtc cur ccnfeatbonoranoos ce:necefla demonifefairid deotum cnminibua
rios cosaflererrs
prefcreoisaddeos obkctanri.Tlonmifcourbomtnima
n:ie precibusrquow dcbemue opcra go^tn fcderaiuftis lcgibuspunietu
dcuitare:ftaddeumucrumpcesmae 7 mifceturdemommagicag artesoo
rolumuspticTure.£>eindequeroqua renK7implentuTlcn mtfcet'bomini
Uspreccs bomtnumdqebonisp de' {mitarionemdcmonum fugi'enti:7mt
morweallcgaripurat:magica9 anlid fceturdcmontdcccprioncm bomim'8
tas.Simagicne:nolur
taice:fi
liciue aumpanri.Scd
nimirum
tanre
buiuf
noluntpa talcs.Staotpcccato:pcni abfurdtrans
7indtgnirariecftmagna
tcnsprcceafundirrmayime
fi aliqutd nccdTua8:q?
fdlicctdcoscrbereos
bu
magicumadmifit:itanctattdcmilUs manacuranK8quid ttnefiresboics
interccdcntibusaccipit
ucniam:d.bu8 agcntutiq?laret:nifi dconcsacrcinu
impcllcnnV autfaucnbus feceridiflfc tiarcnt:qm
ctbcrlogeatcrraea,\K<$
plangitinculpii 2(n7 ipfidcmoncs fufpefuetacr
ro etberi
terrcq^
corigu'
ut poflmtpcniterib''mcrcriindulgcti us.O mirabilefapietil.O.uidaliud
am:p:io2csaguntcpcosdeccpcrint dedasiftiBfaihunc.quosomeopri-
pcnircntia^/txxncmoung»dedconi' moeuolunttnifieos7 butnanacura'
busdijrit:quia
ft tracflenncquaquaj rcnc.cultuuidcantur
indigni:7,pptcr
fibi audcrcm
dtuiosbono:esqrpcre: dcmco:um diftatiambumanancfct::
qutpcnitcnoodefidcrarct
adg:a?ucx ut credanrur
dcmofKe naclTarq:7
ob
nicpcruciurc.3bi
rij eftcktfftada
fu" boccriamtpfiputenturcolendi:
pcr
pbia:btc
bumilitasmiferanda. quosdijpolTint
7 quidmaios buax
nisaganiraddifcerc7
ubiopotctbo
3ln credtndoftt q>dq minibusfubucnirc.TDoc
ft icacftdqs
deomb*
g>boib"" iftiebonigmagianotuseftdcmon
p
coqjusuirinum:g»bomopanftnum
a Zei*5
Urgens
ca7 arrilTima
co' bonumQ multuoolcnda ttcccfTtrae:
gitdemones
mcdiogiter6osi anporiufirridcnda
ud dctcftanda
ua
bominesagcrc:utabbomimbusaux mragrnc fit uanadiuinicas.Sun.aio
fcrantdefidcrata:
i adcogrfcratipcx ab oblhculoco:pousliberoanimuj
trata.Oucnitadecieifta 7 quanta iu'nidqvidepolTunnnon ad bocdco
necdTitae.'
Ooiianullug6ainquiunt nibueindigoitnuntqe.Btaurcmaio
mtfccturbommi.1breclaraigirurfan rutnmdiciaco2po:aUa:qualta fnt nul
ctitasdciq nomifcet"bomini poiitcri tU8:locurio:mof;
p cojpusfuocrbr
fupplicatu7 mifccfdcoiauogati.Tlo reidqfenriunr.7
indecolligunt cJdct
mifccturbomtniconfugicna addiui^ dcmoncs rmncienttpoflunt
t mcndax
nitatc:7mirccfdconifingcriduunira' cqsdcmonum deripi,"£>ouo fideoio
t.tn Tlonmilcerurbominipetentim diuinitafademonib*fsllinonpoteft:
dulgma:7
mifcetfdcmom
fuadmncx abcadcm dmmiratcquodagimue
n
d.tum.Tlon
mifcctur
bommipa pbi poteftignorari.
OCTAVVS

!Sitdemomboa
nuntije7 intcrp:c toilTc
rcfpondcrint:^
bocnuntiarc
cft
ttbuodq utantunfallicp
fe abriaaut aninfultare.'£tdij urruq^ftcaudtiic:
ignorant
aut fu utroq?cognofcunnut nonfblum
malignos dctnoneadeorujdignitati
u £ lleautmibtifti diccat:
urrum 7 platoisrdigionicontraria
cupietcd
dt}8dcmonesrwruiaucrmt dc atcpfaricntea
afuoacceffundarcca
c:
cribu36o£porticapbtonidifpliccrc fedetiampcrflloatnaloapropiquoa
figmenta:7
fibieaplace
celaucrint
an plaroni
bonolonginquo
oona
tranP
utrucpoccultaueriKdeofqj
clTcmalu' mittat.Stcenimcosclcmcnto^quax
crictotiue
rdbiu"tgnaros:an
utnicp fi carbcna
fcrics
colltgauinut
illifaq
indicaucrinmidigiofam crgadcoa buacriminanfconiungipolTinr.buic
platonteprudenciam:T mdeoeinia" aquodcfcndunrurno polTmr.ut^q?
riofi3Ubidinem
fuam:anfnumqde frietcs:fed
acriai tcrrepondcra
traf-'
platonid
quanoluitdeoe pcrimpiaj mutarc riualctca.3amquodrcliqua
Ucentiampoetarum
falfiscriminibuf cftfiquaitumekgcrint:pe(u8cftcctc
infamaii:ignoram
dqadTcuoluerm
t: rio. O-uiscnimfcr.itft poetarumde
foamucroncquinatn
qualuoosfccx dqatmtnottalibue
criminofa
figmm
nicosamantqutbuo
tlladco:umdc' ta:7tbcatrotum
indigna
ludibria:fux
decoracdcbratur:prode
noncrubuc'' acpmbiaomntbueardctiflunam cu-'
rim ucltimucrinc."bo2urn
quatuo:q piditaKm:tfuauiflTimam
voluptatc^
iittcrrogaoopropofutquodU;
eltgat: dqsdcmonce
nuntiaucrut:7
q>plato
7inquoltbct
eomm
quantum
mali6 pbtlolbpbica
gram'tatc
dcoptima
rc^
dqsbenisopineturattcndan:.Si.n. publicabecomitiaccafuitremoucda
pumumelegcrinrconfclTuri
funtnoit taoicrunt:uc135
dqbontpcrtaleenii
licuifTc
dqoboniebabicarccu;bono rioanoflfe
cogantur
malapeffimozd:
platonc:qneoininiu:ueprobibcb.it: necalicnafcdeoutdem
nuntiom:arq5
7babitaiTe
cujdemonibud
malia:qn biscotraria
nfinaturnoflcboapbix
eouiminiurqscrulrabantxujdqbo lofopbo:um:cumtlla fmtin intuha:
ni bomincm
bonum
lcmge
a fcpofitu iftai bojcmipfo:6deoia.
nonniftpcrmalosdcmonco
noiTcn
t:
quoeAbiuidnoenoiTcnonpoltenr. Jbeadqcienoo
culradcmonum
c5
St autelccundum
clcgcnnt:
7 urrcp traapukium..cap.)cpi}.
occultatuma demonibusdiferintiut
dqomnmo
ncfcircnt
Tpbtomercligi q Uuiattur nibil
ofilVim
Jinlcgctn:f
demonum
facrilc^ tuo:cligcduj
cft:nc
ittquolibct
gamdclccr
jttoncm.-quid
inrebuebu commdcdqstammalcfentiatur
: re
manfepcrmtOTiurmosdemcmcs
dtj flacutitullomoDO
crcdcndum
fitq6
nolTe
utilitcrpoflunfcquanoo
illanc^ apuldus
pcrfuaderc
nirirur.£t
qutcti
fciunr
qucinbono:crn
deomm
bonox qjalqpbilofopbi
funtdufdcm
fmte
rumperrcligionem
bonoiumboium ricita ciTcmcdioedcmoncs
ircrdcoe
contra
libidmcmalopdcmonum dcx 7bomtnesrtanquam mternunrios i
ccrnunrur.St
ucroterriumelegcrinn iterptcs
4bicferatpetioee
nfasande
7nfolumfniamplaconts deo^iniu^ referatresa nobispetitaa
: feddfc
riasprobibcntem:fed
eriam demonfi fptritus
iwadtcupt'dtffimof:atuftma
ncquitiamdeomtniniurqeqoiltate: pcnituealieosrfrfperbia
rumioos : in
percofdctn
demones
nwtios
dqeino utdcria
Iiuioo8:fallaciacal[ioo3
: qui
LIBER

i boequidc5a*rcbabtearquiadecclt nu;.3rillcVtTibilia
i corrccrabilta
fl
fupcrto:i9
fubtimirarc
dciccn:mcnto mulacra relutco:po:adcorumcea(Te
irrcgrcifibiltatranfgrdTioiiifm boc rit. mcficautembifquofdajfpiriruf t
ftbicogruouclur carccrcprcdanan uicatof:quitialcataliquut fmcadno
funt . Tlectamquiafupra rcrrami cenduifmcaddcfidcria cozumnonul
aquafacrtlocufcftndco7ipftfiicmcx la complenda: a quibul'cifdiuini bo
ritif fupmozefbomibuf
quieofnon nozcftculrufobfequia
dcfcruntur.
to:po:c
fedclccto
maupliujdcouc' "bofcrgo
fpintuf
inutfibilcf
pcrarrcj
ro ptamtefacilltme
fupcrat: fcdmul quandam
mftbilibDfrcbufco:poralif
tifplaneparridpattoncuere
rcltgioif matcriccopularc:
utfmtquafiaun
fndigmftanqua,captiffubdirtfq?oo' corpoiailliffpiriribuf dicara1 fubdi
mtnantur:quo:u5 rmjrtmcparnmt' ta fimubira:boccflcdicitdcoffacd:
rabilibufi falladbufftgmf(inef&ao caq?magnai mtrabile;dcof fadedi
ru; fmcp!edtcatom;:deo&
fcclTe
perx acccpiflrcbomimTpotcftatcm.
"buiuf
fuafcrnnt.O.uibufda;ueromriaco- egyprqucrbaficutmnoftra^lingua^
ruj atKntiufi diligctiuftntuenribuf: intcrprctara
funrponamuf.£t qm6
nonporucnmrpcrfiudcrccgdqfmr: cognarioneinquiti confottioboiutn
atqjidcointerdeofi bomind":
mtcr dcoaicp
nobifidicirurfcrmo:potcfta
nntiofacbcnefiaorummtcrpzetaw tcmbominifoafclcptuicpcognofcc.
reffedTcfinjcerunt.Si tamcn iftii fal £>omtnuf
inqottt parcnuclquodefl
te^bono:c5 bominef ctfdefcrctvdupu fomu3dcufut cffccro:
cftdeom^
cclc
tarunttquiillof nccdcofcflccredebat Riu^:
trabomofacrocftdco:u;quttrt
qoiamalof
uidcbant.
£>eof
auteomf retnplif
funrbumana
propmitate
co
bonofuolcbant: necaudiebanttame tcnri. £t pauloport. irabumarutaf
ornninoid:gnofdicerebono:e
diuio: wquufcmpermcmo:namrc
7 oztg<
mapeneoflfendercnr
populofa qut' nirfucrmilladiumitarifimttattdc
pcr
bufeifcernebant
(nuctcrata
fupcrfti' feucrartotricurtpatcracoominufut
rione
pertotfacra
i tcmpla
feruiri. fuiftmflcf
eflcnt
deoffadtercrnofrita
ur burrumuf dcoffuof cr fut uulruf
OiuidberntCB
trifmcgiftuf
detoo fimiluudtite
figurarct."bic
015afclcpi
latriafcnfericiundefcireporucritfu ufad quc;matfmeloquebatureircf
- perftirioncfegypriafaufaendaf.capi
podilTct
arq?
dijrilTer:
ftatuafdirifo
trifmegiftc.Xum ueroilleIbtuafm
qutco afcUptuidcfne quateuftu ipc
rt 3lj diucrfa
deflhTbermef
egfp di/fidae.-ftaruafanimaraffcfu
7fpir«
tiuf : que^trifmegiftiiuocant tu plcnaf:rantaq?
facientef
i talia:fts
fcripftri fenftt. ^pulciufquide
deof tuaffutarommprcfdaf:ca
qucfo:rc
illofnegat:fedcusdicititatnterboief oatcfommfigno^tinmultif7uarijf
deofcpquadajmedictatt ucrfari:ut rcb'1
prcdiccrdf:
imbedllicatef
bomint
bominibus apud ipfofdcofneceflfazq buffacknref
cafq?
curantcf:
tiifhriam
u(dea»tur:cultomcorum
afupernop lottiaqjpromeririf.Jlnignorafoaf
dcotujreligioe
nonfeparat.
Jl^ au*e clept
y cgyptuf
tmago
fit celiraut
ye
egfptiuf
aliofdidtafomo
deofartof: ucrius
tranfbtio
aatdcfccnfiD
oium
aUofabbominibuf
. "bocqu^audtt qnegubcrnatmtrarq}
qxrcmturin
ftcutamepofitue:putat
dictdcfimtt celo:ac
ftcdicendum
cflucriue:
rcrra
bcrifquiaopcrafuntmanuu5
bomi uoftra
mundi
tociufcft
tcmplum.'
£t
OCTAVVS

ramcnquonbmprcfcirc canctaprii' enimficutbomo inbono:cpofitUB


dentes
decct:iliud009ignorare
fas pccoubuanoninrclligcr.s
compjrct':
noncrt.fururumenimtcmpue
cft:cu5 q>ntoperidciadeiusimj gincjfacto
appareat egrptioamcaflumpiamcn id eftipfi bomimopuebommisprc^
tedimrutatifedulam religionemfcr/ ferarw. Ouaproptcrmeritobomo
uafle:7ommseomtnfanctauencra' dcfincabillo qui cumfccic:cumftbi
rio m irritum cafurafhiftrabftur.ke prcficitipfcquodfecit."bccuaiu dcx
fndemu'nsuerbtebcrmcebuncloti» ccptO!ia:pcrnid!'of3:racrilcga:bcrme8
ejrcqimunin
quouidccur
boctcmpuf cgfprius
quiatempue
quoauferaur
prcdtccre:quo cbriftianareligiocpto ucntuzum fricbatoolcbatrfcd tamim
ertaeracio!arcpfanctio::tantoucbc' piidcnrcroolcbat:g? (mprudcnrcr kic
mctinue7libcnuscuitctafalbciaftg- bar.Tloncntmboccireuclaucrac fpi
mentafubucrtit:ur gratiaucrilTimi ritus fancrusficutpropberisfancnf:
faluato:ielibcrctbominemabbiadi qui bccprcuidcntcs cumexulrationc
is quosfacit bomo:7eidcofubdata dicebatit.Sifacictbomodcos:7cccc
quofactugcltbomo. Scd cumbcrx ipfi nonfup.tdij.£t in alio lcco.£nc
mesifta prcdicit:velutamicuactP in tllo dicdixicoominus:cjrtcrmiabo
dcm ludificariottibue dcmonum lo^ rvominafimulacromm a terra: i non
quitur:neccbrtftianutnnor.icn
cuidc" eritcozummemozia.l^ropric ucro6
ter q:prtmtt:fed
tanquamcatollcrcn cgyptoquodadbancrcmantnet:tra
tur atqsddcrcacur.-quouim obfcrui- fanctuaefatafpropbctat.£tmoucba
tionccclcftiQ
fimilttuoocuftodircrur tur manufaccacgypriafaciccitia:?co
in cgfpto:iu bccftituradcploia9:lu. cozum nunticturmcid:7cctcrabuiuf
tuofaquodammooo prcdtcarionc
re modi.£,rquogcncre7tlli
erantqui
ftatur.£ratenim
debiadcquibusdi ucnturumquodfcicbant
ueniiT:
gau'
cit apoftolua: q>cognoicentcs
dcutn dcbaiu:quaUa
fimeon: qualiaanna:
nonucutdeuglozificaucruncautgra quimoynatuicruin.-qualis
elifabab
tiascgcrunnfcdcuanucnmt in cogtx qnecnamconccpcumin fpiritu agno
ranoiubua
fuig:7obfcuracum
cftutfi uinqualispetrusrcucbntcpatredtx
ptenaco:eomm.diccntes enim!cefTc ccna:
tu cecbriftuafiliusdciumu*bu
I"apientef
ftulnfacrifunc:7immuuuc tcautcmegypuoilli fpinrueindtcaue
ruticglo;iam
incouupribilie
deimd" rantfucurarcmpora
pcrdirionie
fuc:
militudmcmintaginiaconupcibiUs quicriamprefenri
in carnerrcmeruca
bommia:7ccrcraquecommcmorarc oommodijccrunr.-Olutducnifti anr«
longumclt.IDulcaquippctalu duit tempu9
pcrdere
tto8.'Siuequiafubi'
deunoucrodeofabrtcacozem-jndi: tumtlliafuicquodfururumquidem
qiuhaueritas
babet.£t ncfcio
que' fcdrardiuaopinabantur:ftuc
qutap
moooillaobfcuratione
cotdiaadida dirtoncm
fuambancipfam diccbac:
delabitur:
utdqoquoeconfuctur
ab quafiebatutcogmtifperncrmui:.£t
bomtnibua ficrifcmpcruclitbotntca boceratanteccmpuo id eftantcrcnr
fubdi:7bccfuturo tcmpo:cplangat pusmtiicq:quoctrrnadamnationc
aufcrri:quafi
quicg-
fumfcltciue
boic puiumdifunt
cumommbua
etu^bo
rui fiu figmctuacominanturicum
fit mmibua.-qui
eo:umfoacrare
dcdncn
fociliua
ficridcoo
colenooquoafccft tnnficut
rdtgioloqutmn qii-nccfal'
neipfefitbomo:q>utperciuscuituj UtnecfaUirnrnonftcutiiftcquaftoi
dgcitcpoflmtquos
fcdtbomo.iuf uotco
ooctnnc
hincatq3
tmicgftat':
LJBER

7 falfieflcrapcrmifccno
ooletqtiafi tamcnq?mflltuserroz7mcrcdulitaf:
pariruramrcligicmem : quempoftca ^aculruac rcligtencdtuinaaucrfio
confitccur
crro:cm."pcilmultaenitn animumtnuenit:ut bomoartcfacet
od boctpfujrcdiuutitq: dicat6 dqo deos:bocoolctv(rfaptens tanquatn
quosbomtncG fcccruntita loqoene: rcligtoncm
dtainamuenturoccrrotc
fcdiamdetalibuaftnt fatis dictata' poicauferri.Uidefi no7diuinaema
lu.3teruminquitadbommcm ratto iommfuoiutnerro:cmpreteritum
f
neq?redeamuB: cj:quodiuinoootto derc:7
ctiamdiabolicam
pcnam deo'
bomoaialdictumeftr.irioiulc.ZDi' numfumraiTioolcrccompdlirur.Si
iws cmmmirandatfi miraitdafunt: cntmproautco:ummulrutnerranoo
qucdcbomirtedtctafunt . Ommum circudcommrationcmmcrcdulitate
enimmirabtlium
uidradrmrarionej: 7aucrfioncam'nii
acultuacreligtde
apbomodtuinatn
poroittnucnirc
rta^ diuinaanucncrn
t arrcmqoadcoselfi
turam:ciq5dficere. ccnt:qurdmi? 11bccars detcllanda
quicquidracitavfaareUgtone
diuia:
O.uomooo
bcrmcs
patcntcr
pare aufcrcf.1rcligtonc
dmia:cum
uentas
tum fuozumficconfcllusct!02e;:que cmefidct
crro:on:fidco
rcdarguatic:c
camenoolucrit
deflruendii.capuulu^ dulitate:
conucrfto
co^ugat avfionc;^
Si cnimtadtiscaufisdijcifTct
prauof
fuosinutniflcartequadcosfaccrct:
nimfuicuriq?fiquid rectumpiunq?
tucrrabantdrcadco^rarionc faperemuR attcndcrc
7 uidcrcncqua^
incrcduli:7
noaiadueitenresadculru q' illoaadbacaJtcmpcrucnrurosfu
taiitam:inucncrunt
arrc tiTcquabotnodcoofactt:fiaucntatc
quacfficcrenr
dcos.£ui inucnicadut nonaberrarent:fi eaquc dcodigna
^cruntuirturcm
demundirtarara
cox funtcrcderent:ft
animujaducrtcrcnt
ucntcntcm: caq?mifccnrce
quoniam adcultumrcligionctpdiufnam.£tta
snimaafaccrenonporocrunncuocan mcnfi caufasartisbuiusnoedicerex
tceantmaadcmonumuelangfozum iTiuermulrumerroictnbomtnum7v
easindidcruntimagmtbuofancttsdi crcdulita
tcm:7animtciranttsarq?ifi
uimfqimfftcrqstper
quaefoola7 bn dclisa oiuiareligtoc
avfionc:urcuq?
fadendi7 malcufrceb:cpotutflent. ferendaefTet
impudcntia rcfiftcnrium
Tlcfcioutrfi ftccofitermftpfidemoef ueritati.£u3ucroidcipfequipotcfta
0diurat(:quomooo
iltcconfeiTuoeft. rcmbutuearriofuperomniacetcra
O.minquttpreauinoftrimultumer mimturmbomine quaillos deoa
fa
rabantcirca
deozum
rarionem:mcrc-' ceconce(Tumeft:7
ooktucntumefle
duli:7nonanimaducrtcnccs
adcultu tcmpusquobccomniadco^figmcra
rcligioneq?
dtoinam:
ituienerdnt
arte abboibua
inftirura
criamlcgibue
iv
quacfficcrentdcoe.tlunqutd
faltcm beanrur
auferrucofitcf
tamenarq?cjc
medtocriter eosdfpt erraffcut bac prtm(tcaufa0:quareadifta peruenru
artcmimcniicntfacfendideosraut co fft diccnsrproauoe
fuoemultoc:rozc
tentasfuit dfcere
errabaitnnifi addet 7 incrcdulitate
7 anbnun aduerteoo
1 dtccret
multucrrabat.J3ftc
ergomP' adcultntcligtoneq?
diumapnucniflc
ms crrot7(ncrcdulitae
nonaiaditer bancarrctitqua faccrcnt
dcos.tlos
tendum
adculrnrcltgioncqj
dtuina;: qutdopozrct
dtccrc
ud pch"d.dage:
inlflttt artem
quaefficcrct
dcoa. £t nifi qtuntas
poffumue
gi-atiae
dno
OCTAVVS

deonoftro:qQihccconrrarqa
cauffe dfioi bmdidtettomcn efnsibcwno
q?ifhrutafunrabltuUt.TUm
quodin riarcdietne)C
diclalurare
eius.2tnnux
ftituicmultituooenozie
abfhilicuia tiarcm gcnttbuaglo:iameiuaunom
umtatfeiquodinftituitincredulitas: nibuspopulia tntrabiliacius.O.uox
abrtulitfidcs:q6mftituitaculcudiui niammagnus oominus 7budabilia
nereligioniaauerfto:abftulitadumv nimistcrribilifcftfopcromncsdcof.
ticp derifanctmpcouerfto.Tlec in fo' <!uoruamomttcddqgcnnumdcmo
la eg?ptoquamfolammifto plangit nia:oominusautemcclosfccit.Oui
dcmonum fptritus:fcdm ommrczra crgoooluicuenturumfmffctcmpus
quacatttaturoominocaiuicumno' quoaufcrrcturculcueioolouim:7in
uum:ficutucrcfacrei ucre^pbcticc eosqutcolcrentoominatio dcmoruo
lictc:eprehunrtaucrunt:
ubi fcnprum rum: tnalofpirittt inftigatusfcmper
e.£aruarc
dnocanticum
nouum:
can uolebat
iflamcaptiuitatcm
mancrc:
Utcoomioomnietcrra.Zttulueq*p quatratifactapfalmuscanitcdtfica:i
pcpfalmibuiuac:qfioomr.6edifica' oomat oi terra.prenotiabatilU ber
baturpoil capriufcatcm.
£dificabit" meaoolcoo:
prenuriabat
bcc,ppb«a
enimoomueoominiciuitaodciquec gaudcnoo.
£r q: fpi:itusuicto:crtq*
faitctaccclefia
in omnitcrrj: poftcam bccperfanctos
propbetascaneban
caphuitatcm
quatllosbommee
deq ctiambcrmce
ipfceaqucnolcbati
b" crcdcttb'
in deutanquamlapidib" oolcbataufcrrimon
a prudcnobua
?
uiutsoomue
edifiabaf:captos
deo- fidclibus
7 religiofia:
fedabcrratib'*
niapoltidebant.TUqj
cniinq: bomo i iticrcduli0:7
acultudiuicreligtoia
dcopfflctcbat:io
nonabcispcflldcba auctfis«tttinJtitutamiriamodiscox
turtpfeqnifcccrat:qn
in co:umfocic actusecofitm.OLUI
q^uis
eoeappel'
tatem coUnootraducebatur.Societa b:et 6os:m co dictra talib" boib" fac
tcmdicononibolopftolioomm:
fed t09qualce
cllcutiq?nondcbctnufrue
ucrfuto:umdcmoniozum.
Tla^quid lir nolstoftendic
colcnoos
noncflcab
furttioolanifiquodeadcm fcdptura ds quitalcanonfunt: qualce fucrut
dtcitoculoe babcnt i nonuidibunt: 3quibuffacrifunt:bocc aprudcnb":
7 quicqd raledematerqe Ucetafabro fideltbu9:rclxgiofifq3:funul
etiamde^
f(figiatiortn
uita fcnfncp carcntibud mondrans ipfosbomtncs quieoefc
dtccndum fuit i Scdimundifpinrus ceruncfibimctipottafTe:
utcosbicnt
eifdcm fimuUcua arteillanefataa
col dcosquidtjiwncrant.Uqtcquippc
liccarircultoe fuo:um aiastnfuamfo illudpropbcticum:fi
faricboniodof:
ctctarem rcdigcnoo mifcrabilitcr
cap-' 7ccce ipfinonfuntdq.£>co9ergota'
nujucrjt.Un didt apfo.Scimus qa lce:taUumdcoeam factoe a raltb":
nibilefti0olum:f5
q facrificant
getcs 015appelialVcc
bcrmcsud
eioolisdc-'
dcmonqs immobnt7 :iondoo.nolo moneep arte^nefcio
quacuptdtratu;
uo9focios
ficrtdemoniozum.
poft fujrumuincttlie
ilhgaroercii
appclia
banccrgocapriuttatcm
quabomincf rct factosabbotbuedcos:nontame
amahgnis
dcmcnib" tenebantandd cisdedttquodplatonicusapulcms
oomus
cdiftcarur
inomnircrra:
undc 6deiafatiedipmus:tq^fuincouocl'
riruliiilUpfalmu
f acccpit
nbtdiator: abfurdpqs
moftraufmue:
utipfteeBt
£antatc
oomino
i benedicite
nomcn intcrpretea
1 inrcrcclToJCB
intcrdeos
etus.£antjtednocanhconoua:
canx qooe
faacdeua:7
bomincs
quostde
tarcdomtnoemntstcrra.£antatc ipcfccitdcus:bicalTerenres
uou:
LIBER

incUmuncra
referentcs.
Tlimi»cnim rumaclpotiue
bcno:om
ancclorotn
ftulcumc\\crcdcre deosquosfccenic fcdperboncaoluncansftmilirudmc
boiesrplueualereapuddcoequosfc quacumillis l"umue:7
cumtlUsuim-
cit 6a:g>
vale:ipfi bomincsquoside mu9: 7cumilUsdcumqucmcolunf
ipcfeticdcue.Dcmonquippefimula colimu9:7fico9carnaUbns
ocuhsut
croarteimpiacolligaru9:ab
bomine dcrenonpoltumu9:inquantum
autc
factuacftdcue:fcd
calibomine
nom- dilTimilirudmc
uoluntans-T
fragilitax
nt bominc.<luar<ftcrgoiftcde'qu« tc mfirmiratismtfcrifomu9:intantu5
nonfacerct
bomonifierran»
n inrre' abrir longe
fumusrnrcmcrtronon
dulue:7auerfasauerodeofjbozzo ft co:po:ifloco.Tlon eiumquiain terra
detnonee qui colunmrm templisper conoiaonc cam(9babiumue:fcdfi p
artemncfcioquam:imaginibug idiri immundittamco:distcrrcnafapius:
boceftuifibilibuBftmulacria:ab cts noncieiungfmur.£u;ucrofanamur
bominibuequibacartefcccrutoos: ut qualcatpftfimu9:fideinrcnmtllof
ftberrarcnt
auerfiq? dTentaculrut :c propinquamu6:(i abtUono9ficnbc'
Itgionediuina: nonfutu mrernunrq flrosaquo7 ipfi fachfunt:cuamipia
nccmtcrprctcs tnrcrbomtnes
i dcof: faucnnbu9 crcdimue.
n prop^fuoepclTimos acrurpiTTunof
morcsipfi ctboies:g>uis
crrantes
i <luodomnfsreltgiopagano:um
focredolii aucrfta culruacreligionc circabomtnc9
moztuosfucrittmplc/
diuinauamcn cis finc dubfo melio:c8
funt quosdeofipft arrefeccrot.Tcftat
ut quodpolTuntracpdeonce potTinn f 3lneadumcndocft quomooo
uclquafi benefitia
prcftanoomagis iftecgrrprius
cfioolettp9ccut'
noccnrcsqutamagtededptcntes:uel turumquoilla aufcrcnfqccyfpto: q
ftpcrtemalefacicoo.Tlccranwtquod fatcruramulrumcrrannbus7 mcre''
libetcommmfiquanco
7 quantum dulis:7aculruduiincrcligionis
aucr
permirtbnturalca7 fecrera dciproui' (isefieinftimta:auinKr cctcra.Xunc
dencta:no autcmtanquammcdqircr tcrrailla fancnlTim j;Udcsdclub:o:u
bommca7dcospcramicitiamdeop atq?cemplorum: fcpukronijcritmo
multutnapudbomincsualcant.t)t tuoranq? plcnifftma.Ooiafi ucroft il
cnimdqe boitisquos fanccos angex b nonauferrenrur : noncflentbomi'
loe uocamua rarionalcfq? creaturas ncemozicuruaut alibi ctVcnt
mcuui
faitctecelcftisbabitariois:fiucfedca: poncndig-interra.£c unq?quanro
fmednationce.-fjue prmciparua: fiue plusuolucraurrcmpc:is7dvruj 15
potcftatc3:amici
clTeomnino
nopfir: giruoo:canto
maio;ciTctnumcrus
fe
a quibueti longeabfuntanimiaffec pulcro:umproprcrmaiou:m
numcp
rionc:^bngcabfunrauiitutibusui- mo:tuo^.£cdbocuidcturoolere:
y
tu:i a boniratemaliru. mcmoacmartyTfnnnoftromm tcm'
pUaco:umdclubnfqucfuccedcrcnt:
t>ebia qucfanctis
agelie
7boib" tituidcticct
quibcclcguranimoano^
bonidpntcecommunu.cap.j^v. bigauerloatqip.uaforputet
a pagaiT
609culrosfuilTcin tcmplis: anobts
n Ullo moigiturquafip deonn aatcmcolimouuoe
in fepukria.Za'
mcdiccatcm ambiendum eftad ta mimbontincsimpijccntacc
i mon
bcniuolcnruinfoi bcncficcntum
dco tesqucdamdoifcndunt: rceq odb»
OCTAVVS

fuof fcncntcrnolunt uidc: ut cbm (n


omnibuslitteris paganomm
aut mcntapreftan»
infirmfe.Sdiungcna
nuUaterwe
aut utjcinuemanrur
quf dcmdcaliud."bcrmcsinqaitciiittsy
non bomines fuermt: omnibus ta uttum mibi Bomcndl:(llt nomineno
mcnbonccce
ftudeantcpbiberc
di' in cognomiiw
patriaconfilHaromnef
uinosquafimbtluncpbumanitaris moirakeundicpucrticttsadiuuat &'
babuerit.Otnittocpvaizo
didtoms tpcoBfcruatfbicenimbmnee mafo
abbtsmozruog eiturtiance609:7,p idcftincrcurius.-qucmdicirauum
fu
batpereafacraq oibuafereqcbibet* umfmffe:m bermopoli:boc
cft(nftti
mo:tut'3: ubi i luooecommcmorar nominisctuicatepbibcrur
eflefepul'
fttncbre8:tan<j>bocfitma]ttmum
dtx ni9.£cccduosdcofdicitbomincefu
utnicans
indidum:<y
nonfolcatludi iflerefcubpluj
i mcrcu:iw.S5 dccfcu
n(finumimbBscelcbrari.tJermea
ipx lapio7greci7 larinibocidc^fenrtut.
fcdcquonuncagicurin ipfo codcm ZDercuriam autemmutri nonputat
libzoubiquafifuturaprcnuntianoo fuiflVmo:ra[cm:q
ucmtameniftcau»
deploraneait.runctYaifta lactiiVtma fuum fttifle teftatur.aitenim:aUuscft
fcdceddub:o£atcptcmplo:u5:fcpul illealiusiftc:quauiecodcmnomtne
«owmertt motwoznqjplcniffima: nuncupcntur. Tlon mulrmnpugno:
dcoacgyptibomines mo:tu0clTc tC' aliuaillcfitaliueiftc.Ueri^tftcftcut
ftatur.£utn
cnijdiplTct^auoefuoa cfculapius cj:bominc dcus:fccundu5
multumerrantesctrcadeo^.ratione: tcfttmonium tanttapudfuoe uiribu'
(ncredulos
7 nonanimadocrtcrco ad ius tnfmegirtinepotiefui. Jldbuc
culcamjcligioncq?
dminam:mucnilTc addit7dicit:fimuefoujcotem
ofirio
artemquaefficercnt
dcosrcut
inuentc quammultabon*prcfta
rcpjoptriaj:
ittquitadiunccrurtc
uirrutemdemim quantisfcimn&obefTc
iratam.bcin-'
dtnaturaconucnientmreaq?
mif«nx deuroftenderet
ejcbocgcnerc
effed<x
te6:quoniam
ammaa
facere
nonporc 08quostlla artcbomincefacttinrun
rant:cuocantc6
animae dcmonum uf dedat ttitclUgi
dcmoncs leopinaric£
anc[clo:um:cae
tndiderunt
imagibua bominum mo:tuo:uanimisc^ritiltc
fancris
dtuinifq?
mfftcrqs:perqoas quosperartemqu.a;inuenerum bo"
ioola i bencfaciendii maUuiresba mincomultum crranrcs incrcduli 1
bercporuilTciu.
£>cmdc
fequitur
ta,q> irreligiofi:ait
inditof
fimulacri0:quia
boccjcepUe
probarurus
Tdicir.Suuf bi qui talcsdeosfaciebant:
aiasnon
cnimtuuso afclcpi
mcdicme
primua Dtiq?
facere
porcrant.£um
deiftde
di
inucntor.cui
tcmplutn
confccratum
c jriiTct
quodcommcmoraui:
quantis
<nmotclibyedrcaUttuflcrocodilo^: obdTc
fdmue(rata^rfecutua
adiupt.
inquociueiacct
mundanus
bomo.i. Zcrrcni9
7cnimdqeatq?
mundania
co!pu9."Rcliquu0
enimuclpotiusto f.ialccftirafd:utporc
qutfuncabbo-
tiisfieftbomorotus:m
fcnftt
uircme mmib'' epurraqjnaturafacti31^5
c<5x
lio:rcmcauit
incelum:omttiaetiam pofiri.£j: utraqs
naturadidtejcaniy
nuncbomimbueadiumciuapnftanf ma7cozpoteiut
proanfma
f(tdemo:
mfirmtsnumtnc
nuncfuo: qucantc procotpotefunulacrum.Unde
conti
folebat
medicine
artcprcberc.
£ccc gftinquitabegfprijs
becfancta
anix
dijcit
moztuum
coliprodeo
ineoloco malianuncupaif
tcolique
pcrfingulaf
ubtbabcbat
fcpulcrum:falfue
acfal' ciuiratcs
couwnattimas:qm eas
lcnadiccnooq>rcmcauitirt cclum: conlccrauere
uiucntcs:
iu ut co:um
LIBER

tcgibueincolantunT connonub"rw' adboztemur/ Ooiccunq?igiruradbi-


cupentw. Ubi eft ill avclotquereU bcnturrcligiofomobfcquiai martfjs
luctuofa^ ccrraegyptifancnlTimafe locis: o:nametafunt mcmouaruin
dcsddubrozumatcptetnplomm:fc' no facrauclfjcnficiamoztuomm ra'
puIcro:u5
futuraeetmouuorucp
pU' quamdco:um.
O.uitunq3
ctiamcpux
mlTima.TUmpe
fptritusfalbjr:cuiu9 laefuaecodcfcrunr.quodquidema
inftinctubermes
iftadiccbat:
pcr015 cbziftiais
meliozibus
n ftc:7 iplmfq?
ipfiim coacrue
cftconfittri iam tunc terrarumnullatalis cfl confuctuoo:
tllamtcrrainfcpulcro:um
7 mouuo
' tamquicunq5
tdfaciunt:qua8
cuap
rum quoc pro dqecoltbatfuiiTeplc" pofumncorant7 auferuntut ueTca'
mffimam. Scd oolo:demonum per tunuclcjrcisetiamCdigcribus
largi
cutnloquebatur
: qui fuasfuturaa arur:ficaftcari
ibteaevolutpermcri
penasapudfancrommmartfru; mc ta martyrujin nomineoomintmarx
mozias
imminerc
merebant.jn
mul-- tfp:nauKiftaeflefacnfida
marty^:
risei'5
talibuslocietorqucnrur
7coft nouitqutnouitunujquoddcoilltc
tltor: 7 de poflTdTie
cozpozib'botu^ offerturfacrificiu^cbziftianozu.
Tlof
eijtitwu:, i'raq5marryrcsnoftroenccdiuinis
bonozibusnccbumanis cribuecoli^
t>emobonori8:que
cbtiftiaimarx muerficutcolutuilli dcoefuoemec fa
tyribue crifinaUlisoffcrimu8:nec coztt^
pro'
brai eo:ujfaczacouerrimua. Tla^dc
b £c tamnoscifdcmmaztfubuf tftdcvp:c ofiris cgrptiadca:7dcpa
ejcempla:facerootia:
facra7 fa' rcnbuscopquiomsrcgcpfuiffcfcrt'
crificucoftirutmusiquonumn ipfi f> bui^quibueparctibTuisilla cuj fax
dcuseozum
nobiselidcus."bonora^ crtftcaret
iuourozdct
fcgctc:
arq?
(dc
muefanemcmo:iascommtanquam fpicaemaKtorcgi 7 ciuecodUano
fjncto:umbomuuimdeirqutufcpad mcrcunodcmoftrautr:odccadcj 7ce
moztcmfacrotumfuo:uj cozpozum rcrcuoltit: que7quantamalanona
proucricatccmaruntutinnotefcact poerisfcdmyfttciseozu^
lirrcnsmco
uerareligiofalfierdigionibuauiccis lic madata
finc:ficucUonefaccrootc
atq?conuicris.quodcciam fiquiana prodenteadolympiadej matrcjfcri''
featkbanrrimcnoorcpriebat.OLUIS bit alcpdenlcgac qui roluncud pnn
autcmaudiuit aliquanoofidcltum 7 recolantqui legerunt:^uideir qui-"
ftantemfacerootem
ad altarc: etiam buebominibusmoztuie:ucldcqut"
fuperfanctum
corpusmartyriead buseoiufactistanquajdqsfacrafu
da bono:ecultoqaconftructumdice'' cnncinftituta.3bi'trureo3 quiuia
reinpreabus:
offcro
abifacriftcium dcosbabcant:fancri8
martyzibue
no
petreuclpaukuelcfprianccti^
apud ftrisrquoe
tamdeosn babcue
: ulla
eommmcmoziasoffcrarurdco: qui ejfparteauckatcoparare.Sic.n.fi
co^
co6bomince 7 marrfrcsfecit:7
fanc'' ftitutusfaccrootes:nec
offmmuefa-
tis fuisagelis
cckftibonorcfociauit: crifidamartfribuenoftrisrqoia
icon
ut eacelebritate
7 dcoucrodetllozuj gruu; 7 mdebimmilUdruncpcft:
uiccoztjs
grarias
agamus
: 7 nosad atq^unideotantummooo
debitum:
imirarionemtaliumcoronarum
arqj otnccnimtnibusfuis nccludideod
palmarum codem
tnuocato
inaupli' turpifTimts
oblcctcmuf:ubi
uelftagi"
um: ejceouwn
monouerenouatione tiaifticeUbrat
dcojtfuozum:
fi cum
NONVS

bommce
dtcttttaliacommifcrunt:
vf perbibcntunmerito
moucntur
dcmo
conficta
delectamcnta
demonum no- numfactidqucncgare nonpolTunt:
po:iimfi bomiefnofucrunt.£j: ifto caqjnullomoooa dqsquosbonoe
gcncrcdemonum focratcf
nonbabet cfleroluittcommitti
po(Tecjciftiman'
deomfi babctdeum: fcdfottaflc bo' tcsdilfcrcnrijm intcr dcoeTdcmoea
miniabillaazte
fadendi
dcofalieoT adbiberecoguntur:
ut quicquidds
irmoccnciilli tmpotaucnmt talcdea: mcritodifpUcct in opcrtbusuel:.ffcc
qui cademarte ejccellcre
roluerunr. ribueprauia.-quib'10(5fua maifdtat
£Lwdcrgoplurai Tloneflefpiritua ocoilnfpiritueridcredatcftedeonuj
iftoocolenoos proptcrvttainbeataj no dcof. &5quiacofdemdctuoncs
quepoftmo:tcmfuturaeffcnutlue uf interbommce 7 6oetta medioe cofti
medioeriter prudcnsambigit.Sjfo- tutospacantrtanq^ nullus69bomtni
taltcdicturifunt6ofquidcccbonof: mifccaturutbincpcrfcrantdeftdera/'
dcmoncB autemaltoabonoa:altoa ta:idercfcritimpctrataiatq?
bocpla'
inaloo:Tcoopcrqftosaduttamietcr ronictprenpuipbo^ acnobtlilTimi fe
numbeatam perumiamud cotcnooe tiincu q*b"vclutcuejrccllctiozib''
play
dTcccnfcbuiir:quo8 bonoBoptnant': cuttiitamcpurcqucfuoiiciurp cult"
quodqualcftt1*5involuminc
fequex pluritrommdeozum
profitadconfe'
riuidcndumcft. qoendam vnram
beata;
qucpoflmo:
rctnfuniMcft:lib:ofupcrio:c
qucfiui
2lurcltjaugttftim
dcciuix musquopactotpftdcmoncequttax
tateddlibernonue. Ubue
gaudent
qualiabdi i prudetcs
bomines auerfanf t dlnanr.ufacnV
3ld qucrnarticulumdifputattopy gartkgitiora^fadnozofamondcqucv
mifTapcrueneKt: ?quiadifcuticndu^ libctbomtnefcddcipfis dqs figmca
ftt dcrcfiduaqucftionc.apitulurfu. poetarum i magtcarum arriumfcclc-'
ratampuniendaq; riolcntu^rpolVmt
e X BOTIOS quafip:opfquto:c31amidtio:co dqa
Tmaloa 600 ce bonis condliarc boicabonoa: 7 boc
quidamopinari nullararionepoflecopotum eft."p>zo
funr.Ouidi \;o indebicliberficutin (lliuafine^mtft
dedqonicliora muadifputationec6nncdcbebit6 dif
fcnncnrcs
tantu fercntta
fiquamvoIuncclTcnon 6032
cis bonozislau intcr fe quoaomnca bonoa dicunr:
difq3rribucrut: nccdiffcrcciadeomm7dcmonilrquo
uttiullumdco^.
malum
crcdcre
aude rumilloaabbomibua
bngelatcqj
fc
rent. Scdilli quidcooquofdambox iugut.-irtoa
iter6097boieacollocat:
noerquofdam
maloscllcdi.rcrunt: feddcdiffercmfa
tpfozum demonuj:
dcmonca
quoqiappcllaucrunr
nomi quodadprefcnte
p.tinctqueftioncj.
ncdcomm:g^i deoefedrariosno'
minedcmonum:itauctpfumioucm 3(ninterdcmonca quibuadi) fu^
qucmvoluntciTcrcgcmacptincipcm penozeafuntficaltquaparabonozu:
ceccroium:ab
bomerofatcanturdco" quoztimprcftdioad uerambeatitudt
ncinntmcupatum."bi
autcm quiomf ncmpolTitbumana
amma
perucniz.
6oenonnifibonosefleaflfcrunn-r
16 csp.|.
geprcflan
hozco
ds bomiuibuoq*bdt
LIBER

8 "pudpicrofq^enimufitatuedt infcriozcs
partce:fcdipfaedcmonu^
ti altosbonofaltosmaloedeo mtcsquibufrationalta funtataliaue
ni3."Q.ue fiuefit ctiaplatomcop pbi lur proccllofiifaludipt padionumte
lofopbopfiuequowmltberfcntetia: pcftateturbari:ucneboibu8 quidem
ncquacp cmecftnegligeda difculVio: fapiennbus comparandi fint:quibux
ncquifcj'vcluc
dcmones
bonosfcquc iufmodiperturbahontbus
animom^
ooafibt d arbitrefrpquostacpmedt a qb"buananodl imuntetfinnttae:
oeooaquosomsbonoscrcdit:dum ct cocaebuiu8uirccdditiocpjriunf:
conciliartaffcctat
7ltod«:ut quafiM mtctmpcrrurbata rcftftiint: noncis
cispolfit cflepoft mcutemirrcritua ccdcnrceadaliquidapp:obandiiucl
maltgnopfpirtmurccptufcp fallacta pcrparaiidu.i
quoderozbirct abitinc
longeabcrrct
aucro
dcoicumquofo iapienrie
7lege iuftiricfcd
ftulns
mo'
lo7i quofolo7dcquo
foloataboa' talibue
i iiurtifndcopozibue:fed
mo
na.i.raridaLe 7 ircllccwalis bcacac. rtbud fimilco:ut no dicatn dcrcnocs
eoq>uetuflioee;7dcbttapcnainfana
<luc dcmonibuf
apulci"afcribar: bilie ipfiuequcq?mcrfeut idcappcl
qutbuscu; radoueno l"b"tr
j bat nibil butr fatofluctuant:ncci ucritatcarq?
uirrutto uirtutequaturbulcnrif7 prauisaffcc
tionibusrcpugnatunq:nulb «mmi
q Ucigit"ediffcrcntijdconfibo^ parteconftftont.'
no^ 7 miilo^-.qnqdc platonic"
apulciuodebis uniucrfatrdilTcrcno: Jbepturbattoiub4
queaioaccidut:
7 tammultaloqueedeaerdecomm qucfit pcnpatctuopftotcofqafcntex
cozpoub":de uirtutibustacuicatoru: tta.cap.itq.
quib'*eflfent
predtrift bonteflcnt.Xa/
cuftcrgobditirudieci^: indiru uczo q CIcfuntfcnrcnt
icpbilofopbo»
mifchetacere
nonpotutt: confitens debisanimimorib":qwo8
grcx
eo:ummremquaronalcscepbibuic: cfpatbenoftnautcmquidamficucct
n falrcnnbutammuniraq? utrtutem ccropcrtuzbarionce:
qutdamaffcctto
paflTiotb"
animtirrarioabtib"
ncquay ne8udaffectus:quidauero
ficutifte
cdc:fcdipfamquoq?ficutdultarutn degrccoejcprefl"mfp2fl"ionc8
uocant.
mtiujmoeeft:procdlofi9quodimo "bascrgeperturbattones
ftucaffccio
prurlurionibus
agitari.Uerbanaq5 nesfiuepaflfiones:
quidampbilofo"
citisdcbacreirtaHtnt.£jcbocfertne pbtdicuntctiamm fapicntem
cfldc:
demono
nucro
tquitpocte
foUtbattd icdmodcratao
rationicp
fubicctae:uc
q>q>
,prul aumtateofoics7amaroea ct9 lcgcsquodammoooqutbuead
quopdambominumdeoefinge:bos necclTanumrcdigflnturnioduni:
DOX
ptofpcrari
7eucberolloa
contraadv minatio
mcnttstmponat.*boc
quilc
(ari 7 afftige.3gio»r
7miferOT
7 indi' tiuntplatoictfuntfiueariflotelict:cii
gnari:7angt7 lctari:omncqj
bumae ariftotclco
dtfapulue
pl.itorne
fucnt:
ar.imcfaciempatt:fitnilttnotuco:dts qutfccrapiparcnca codidit.^lqo aut
7 fab mcnriapcroms cogtrariortum ficutiloi'ct'8
cadcrc
ullae omninobuj
cflueftmruarcqwc omncsturbclctex iufcemod; paltioneei fapieten plan.
peftatcfqj
proculadcopcclcfhu,
trax t>osautcmid cftftoicosdccroinli'
qoilhtatcejiulanr.Tlumeftin bis IKZ bztedefmibusbono:o7malor^rucr
bis ulladubuarioiiyno aiopaliquaf bt'9magisq rcb"aducrfpe
platoicos
NONVS

fcupiparcticoo
ccrtaz
cduinnr.qn^dc diuitcrcfpoft'oncdcpulfo:poftca
quc
ftoidnolunc
bdaappellarc
fcdcdmo fiuitagclUus
a pbilofopbo
noncpgi
da copoio7cj:terna:co
cpnulldbonu tandiaio("3dtfccndt:qucnamaiaro
volutcebomima
pretcrvirrutcmtax cffcc
pauous
fui.-dm utooccret
box
g>artebnwuenduqnontufiin aioe. mmcmfciendiftudio grautteracccrv
"bccautdtifimpliciter
i q; communi fum:proculu
ftaomdcfarcmula
fua
cdfuaudincloqucdiappdlanc bona: ftoictcpicrctilibru:i quoeafcriptaelv
f5mcopararionewrtutiequa:cctcui fmt:q cdgracrmtdecrcriajenonisT
uitur pua7cjagua.£j: quofit ut ab cbqrfippi:quo8 foiflcftoico^ prindx
urrifq?quomoool^
uoccnwrfcubda pesnouimua.^n eoltb:ofelcgttTe
dt
fcucdmoda:pah
tncftmutde
pcfcnf: citagclliufboc
floictsplacuilfccp
ani
neci bacqucftidcftoicideUctenf:
nifi mt uifaquaaappclla t pbaralwsucci
nouitarcvbof .Uidcfcrgo mtbietia ptatceutfTqri tadacaio:ciiULianr
ibocubiqucritutruacoidaiufapieti vpKrribilib"i fo:midabribu9 rcbug:
paffioeaanitni: anabeisfit prozfue ncccttcc cni faputidanimoir.oucat:
alvenua:dc
ucrbieeoepotiufty 6 ib" itaut paulifpcr
uclpaudcat
metuucl
facecdrrouafiaj.Tla7ipfoenibilbic triiliru cdcrabaf:tancp
btapalVioib''
aliud q' plaroiucoa 7 pcripatcticos puenictib'1mtia7rarionis otfuium:
fenttrccj:irtiino:iytum
aduitn rcrum nccidcotanicnm mctcficrt opionem
arricrnad vocabtbpfond.Uc.n.alti malunccapprobariirtaeifq?pfetiri.
omitca:q*b" id oitcndeau
ncIdgnfadx boc.rt.cevoliicipfatctdq3mtccceict
am:alt^dunuquodfit cuidfnlVimu> iteranimdfajpuhs7ftultu q>ftulaa-
dica.3" Itoriequib"tttulusenoctiii nunusafdcpaiTiotb" ceditatq?accd
ecticaf!cnbitagcllf vir clcgatiirtmi modatmril aiTcnlu.rapictcgaut^uif
cbqutj7 mulcefacundcfcic fe natti' casnccetTuate partanf:rennct
tame6
gaiTc.iltq'0ocumquodapbtlofopbo b(9q appcte uclfugerationabilitdc-
nobili rtoico.Js pbiie ficut latiua 7 bencueram7 llabili icdcoiTamenre
ubcriuequodcgob:cuitcrattingam fniam.t>ccutporuind qdecdmodf
narratagelliue:cumilfd nauigiiibo: agcllio:lcdccrcebtcuiuf7 ut putopla
nbtltcclo7 matipcrixulofilTimc tacx mu9cj:pofiu:quc il!cfci epicten Ubio
ta:f:utrio:iot-TpaUuttpbda.^daiad- legiflfe
cdmeorat:c6 epdecretie ftoico
uerfumeabeiaq adcrat:g? utai mo:' rd dtpflc atqsfcnfifTe.Omc fi itafdt:
H9uiciniacuriofilTimeattcntisiutru^ aurnibtlautpcncmbildirtacit ftoico
ncpbu9in antmotuzbarctf.J&etndetc ru alio:cq3pbilolbpbof optnionc:6
pcitarc
rranfacta:mojc
utfccuntae
px pafftombus ^pturbatidib'aiop.Ut
butrcolbquedi
uclcrgarricdiIOCD.-CJ cpctuniifucmrationcq?
fapUnhs ab
da ej:bis quosnauieilb poztabatdi ca^ dnationcdclcndut.it (dtbuafTc
ueelujrimofueafiatic0pbo^cdpclla dntcasmfapientcm nocadcrc fioici:
batillttdreOfejcrimuinetatq?
palluiP quianequa^etuafaputia
quauriqs
fcc coipfemanfiHet
inrrcpio''t coq6 fapieeeulloeuoeobnubtlat:
auclabe
ipcdcbat
cjcirio.
3\cilleartftippi
focra i"bucrtun
t.lkciduncautaiofapienris
hcircfponfum reculit:
q'cdt rcfimilt ralualcrcnitatcfapicnru:
propterilla
eade
ucrba
abboicfimiliaudifl^ircf qcdmpda
uclicomoda
appcUat:q-o(f
pondicitlu,patanequilTimincbuldie cadiccnolitbonauclmaU.Tlajp:o
nwrriro
r.dfuificfolicuu:feaut^parix fectofi mbiUpedemcaorcsilk pbnf
foppianimatimerc debtufTc.t>9c
illo quwamilTurofcnaufracjiofcncbar:
LIBER

ficuticftvtta iftafalufq?copofern fra na utrfi fit triftiBfcdundf fit triftfe:


ULudpmxuUipbo::dcet:ur palloiaet nccutrumtuncatfedquidnmcat:ira
tefhmomoprodctm.Ucrutame 7 illa fa cnimpcccanh ut coiigatur:contrix
porcr.npcrmorionem pari: i ftram ftariproafftictout Ubereturrimc pcx
tenemcntefentcnrianuvuam
tlla$fa' riditaiuincpercannefcio
utrumd,fq^
lureqjcozpons:
quouimarmiYioncm fanaconfidcranone
zeprebendat.Tla
mmabaturtempcftatumimmamraa: 1 ftot. o:um clt mifericouliam folere
n cebonaq illosqutbusfncflcnrfacc culparc.Sed
quatoboncttiueillcIto
rcntbonof:ftcutfacitiuftuia.Oi6aot icusmifcricoidia
pmurbaretur bois
aiuntcanecbona appdladaclTcfed Lbcrandi:q?
rimo:cnaufragij:bngc
comodavbo^ certamint: n rcroqca' mdus7bumanius i ptouimfenftb*'
mintdcputandum e.^luid.iUntezeft accommodanusxiccro in cefarteUu
utr aptiueboavoceturan comoda: delocutuseftubi au.llulU dcvrucix
dumtime nc bia priumir fi minus buecuisn£cadmirabilio:nccgraho
ftoicufcppmpatericufpaudcat i pal mihro^lu crt.Ouid eftaormifcrico:
lcac:ca n cquatrappcllatiOo:fcd
cqua diarufialiencmifcncquedammn:o
lif cprimanoo.ambo fanefi bonoiuj coidecopadiorqua unq?fi pollumuf
iftor feucomooo:iipenculisadrlagi fbuarecompelUmur^Scrutt aiit mo^
tiumuelfacinusurgcancurrnt alit ca mf ifter«ni:qn«ap:cbcfnwfcricodia
rerinere nonpolTint: mallefc dicunt ut iuftinacon''crucf
.fiuecumdigenti
bccamittcquibusnaturacorpoiffal tnboiturftuccotgnofafpciten.
"bac
u17 mcolumtsbabcrur:qilla cdmit ciccrolocuto:egrcgiufnondubicauit
fequibnetuftitiaPiolaf.3" TICS ubf appdlarcrtute:quaflourosmr utcu
fifa cfttftafentetia:nulias
perturbari r.umcrarcn pudct.Ooit tn uroocuit
cesct fiacciduntmferioibusanimtp libcrepicteti
nobiUlTimi
ftoicierocrc
tibuain fecotrararioneprcuale pmit tis 5«ionie7cbnfippi:q butuefccte
tir:quiimode tpfaoomtrraf:etfq?no ptnanimbabucrDr:buiufccmcdi paP
^fcnrienpo7porius reftftenoo :gnuj fiocsin animDfaptensadrmtrunqoe
vwns ercrcct.Xale defcribtt erii uirx vitij0 omnib" libcr. cc uolunc. Un fu
gdt"cn^ajobiainlOesimotamact: cdfcques:utbccipfanopucet
uina:^
Lnbzymevoluunturiruncf. oo fapienficacadunr:ut
cdtrartute
mcnnsraaoncq3
ntbtlpoftint:7 una
<16pafTioes
qcbriftiaosatoeafx fir cadcqs
fenrenna
pipau-nco^-iuclct
firiimr:nin vitiii rrabarufedvtatcm pbroicor 7 ipfof Itoicor. £5 ut att
rulims: vbicdtroucrfia tandiu tc:q'
at boieagarrulo8:contcnhoni0
cuptx
n Onenuncncfcffecopiofeacdi dio:cf4'ucritacie.Sed
adbucmaito
ligeter
oftcnderquid
deiftiepaf qucnporeft:utrumadvice
prefentis
ftoib"
ooceat
fcripfa
diutna:
quacbri pentneat
mfiirmirate:
erinquibul<p
ftianamidtnoconriner.Oco
d,ppe
ilx boteofficijfbuiufcemoi
ppcriaffect*.
bm ipOam
mtcmfb'qcimus
zgendam Sicrivoageli7ftneirapuniat
quoe
7 iuuandatmenriqa
paffiones
itamo' acapiunr
etemadciUgepunienoos:
dcrandas
atq?frenandae:ut
mufum 7mifmsfinemifcTie
compafTtone
ftJ
lufhuetonumaiuur.^ouq? fi in di' ucniat:7 pcnclttanbus
eiequofdilr
fctpUjia
noftranonramqumturttt^ giitfmcrio:eopitulef:7
triiftapnoia
puwaiusij-a;'cd:u::
fcdqua:c
ir«fca/: palTiond
cofucwdinc
locimo.f
biianc
NONVS

cti'5
incoaufurper.-propter
qiundam q Uodfi qoifydidtnocpofum
opepfinuUtudine:
n^ptcraffectionu fcdepmalo^deoniiniicrotx:
mfirmicatC3:fu:ut
ipfcdsfecudii
fczip quospoetequoamdam
bommum
0'
turasirafatur:ncctameullapalTidc fozca7amatotea dcosnon procula
turbatur. "bocenimucrbumuidictc wcatefinguc.boo.rt.dipc apokr falo
bfurpauitcffcccus:non
ilUuoturbulc' mrisp omscogitacionii citusfluaua
tuaaffecrus. re:quo(ftditclUgcpotim": qn oi boc
diccr:ri quoriida.i.mabf l>oiu^dco
<XuibuspaffionibuQdcmonca co nu mcdicutc:,pptacrcaco^oia tnccr
fitenteapuleiocj:3gicanf:quo:u5
ope 6097 boiesdcfcribebat i "boc.ri.au:
bominca
apuddcoeaffcntaduwa:i. fingepoetas:ye^iftof
deonaniicro
cap.vf. 6o8faduiir.7 cisiof noiaiponiwt:
7qutbuauoUicrintbomibusejcb(0
q Ua tntertmdcfanctiaangctta amicosiiHtnicofq? dtftribuunt:ficris
qoncdilata:uideauaqueadmo cai-miboaimpumtaUcentta:cum 603
do dicatplatonicimcdioedconcsint abbiademoniJ mohb":7 cckftiloco
6097 boicocdftiwtoeiftie palTionti 7 bcatirudto
opolentia:rcmotoeclVe
cftibuo
flucruarc.
Si.n.mteabbisU- pfrbibeant."bec
eftcrgofictiopoeta''
ber&eifcpdnante
mot"buiufccmoi
fi rumdeoediccrc
quidqnofunt:cofqj
parcrcn
t':ficosdiccc
apuUi"fimili mo fubdco^nominibua
mtcrfedcccrw
tuco:dia
7 falomentie ptromnes co rerproprcr
bominea quoaproftudto
guanonum crtuafliwtuJrc.3p^aigit parriumdiliguntudodcrunt.Tlon
meaco^;i.psanirnifupcrior.qua
rax proculautemaucriiatedicit bancec
tionce
funf.inqu»vtus7 fapicnria
fi ficrior»cm:quoniam
deom,appellati'
ulU ciaciTcc:
pafTiontbua
turbuleris uocabults
quidqno funt:taUdtame
infcno:um
aiiimtpattiarcgcdie
mo^ dcfcnbuntur
ucnionce:
qualce
funr.
deradtfq?
driarcf
jpfaincp
mee
co:d Jbmiq^bmcefledidc
bomerua
ini^
ficutiflepbtonicuf
coMfitct;falo
ptur illammmcruam: quemcdqs coetib*
bacida rtucmar.Subicaaecrgomco graiacobibcooacbilli.
<luod ergo
dcmonum pafTionibus
libidmuvfo: minerua
illafucritpoeticum
uulteflc
midinuriraiiratqj
buiufccmodi
ccrie. figmcntum:eoy miruruamdeam
-Quc
igimrpara
t cteUbcra
ccdpofq? putantreamqueiiucrdcos
quoaomf
faptennc:qua
placcant
dqfTadbono bonosbeatofqscrediti altactbcrca
rumdcomm fimilicudme
boibusco^ fcdccollocat:,pcttl
acdocrfatidemo:x
fuUnrcumcowm motspalTionum talium.-Quodaucem aitquiodcmon
uitqefubiugata
1opprclTa:
qccjd
rax fucriigrccts
fauoisirroianifqj
cdtra-'
tionisnaturafr
babcrrad
fallcndu;
7 rius:fu;ur
aliusaducrfus
grccoe
cro''
decipiendii
tantoactiusintcda
t: iano^op:tulato::quevencnffeumaz
el magfe
polVidct
nocc rienommcidempoctaco'mcmoran
quoe609irtctalianoagetes
i cdefti'
"Q.uodpbtoiucifigmn'8
poctaruj b"babitationib''
pdit;7btdeonce
$
(nfamacoe
dcos
a(Terant:de
corrano
' bisquosamabantcontracosquos
rumftudioeccrcjmmc:cu
bepartco odcrant
interk decettaumnnboc
no
dcmorw
ndco^fmt.cap.
vij. ,pcul
awriraK
poetae
dij:iflepfeflfus
eft.£)e
biequippe
iftadijrerur:
quos
bominibuofimtlimoruco:dm7 falo
LIBER

mrisperomdcogitationu;eftusflu<x fi prctcrTTnfifict:nuIlo
morccregcnuf
tuareuftarunut poficiuarriozcs7cx bumaniiddcnprionisbutuetaminf
dianonpro iuflmarfedficutpopuluf tentadtligennaKrm(nafTet.£um vo
finnlieeozutntn ucnatoubus n auri- dcof occellentta
commcndarctripam
gxsfcciidiifuapftudtapartiumpro bcautudmcm quouolunrbomincep
alqsaducrfuaalioeejrercc.3d cnint fapitnnapcrucnire:m cieaffirmauic
uidcturp bilofopbus
coraffcplatoni cjrccllcrc.
"protndc fi aliquosdconcs
cus:ncciibecapocrifcancrentur:iw bonosucllcc intclligi:altqutd
criami
adconib" meugeifjabipifdqsquop ipfo:u;dcfcnpnoru poneret:undeuf
nou poetcfmgcoopoiuuficiczedeut'. cumdqaaltquambeatttudis parrc3:
uclcii bomibusquaUcuq? fapienam
£>cdqeccleftibus T dcrnomb* acx putarenturbabcrccommuncm. Tloc
rqs:bominibufq3 tcrrcnisjpulc^pla ucronullumbonumeo^commemo^
tontcidilfimtio.cap.viq. ramtrquoboidifcerncrcnrura mrf:
quattte7eouimrnaltheUbcriu8 c^px
q Uid tlla ipfadcfmitiodcmonu mende pcpcrccriniton
tamncipoeq>
parumneintuenda
crt.-^Ubi
cer neculrozes
co^.apudquoeloquebaf
teomsdcarminauoo cdplc]cu9
cft.£V offcdcr.Signtfuauictamenprudcnri
audeonce elVcgcncrcaialia:aiopalfi buBquiddetlltsfcntircdebcrcnt qua
lu.mcruerationabilia:co^>o:c aerca: Doquidem decequoeomncsbonoa
tpcctcnia;3nq*bu9 quinq?cdmeora' bcatolq?crediuoluir.abco^ palTtdi"
tiB:nibildi^ttomnino:op dconcs cum bi!8arqtut ait ipfcturbeUs omnimo^
bdtefalrcbotbustd uidaencurbabe oo fcparautc:fo(a illosco:po:umcrc:
communc:q6 n cflctm malts. Tlatn nitatccontungenB:animo autemnon
tpfoabomuitecumaliquantolatms dqekd bomtnibuB limilcedemonef
dcuTibcnoo complccterur: fuo loco apernfTime inculcans: 7 bocnonfa-'
dciitiBdicenstanquadcinftmisarq; picnncbonocuitiB7 bomincspolTiit
terrenis:cum prmsdtjaflfctdeceUfti' ctfcpartiiipcf:IcdpcnurbatidcpalVio
biiedqBiuccomdahs
duab"parcib9 numqucffultismenttbue
oommat:
cjcfummoi infimoad vlamuterrio afapicniibuBucro7 bonteua rcgif:
locodcmedqsdcmonibus loquccur. ut malmtoi nd babercy uiccre.llaj
3giturboicfmqiuc
racione
gaudetcf: fi nonco;po:u
mfcdantmozum
ctnnt
oraiiortepollcnrce:imoztalibus
ant' tatcmcumdqsbabcredcmoncsudx
ni!s:ijio:tbundi6
mb:is:lcaibus
7 flrt letmtclligi:non
utiq?bomince
abbu
^qs mnbus:biutie7 obnop^sco:poy iuerei confoztio
fcpararct:quia
7 bo
ribuBidtfftmilibus
mozibus:fimjlib" mmibusctcrnoB cflcaninioe:
procuk
en-oubu9:peruicaci
audacia:
pcitiad dubio
ftcutplatonic
uefcnttt.jldco
cii
fpc:ca)To
labozcifoztuna
caduca:figilx bocgenus
ammantium
defcribereta"
Lui moipletrciicnth i univfogcncrc mozralibiie
ammujmoubundiD
me-
pirpcmi:vialTim
rufficicda
prolemu b:isdipt elTc
bornmes.
tabilcs:voiucri
tempo:e:tarda
lapicn
ria:atamo:rcqueruiauita rcrraeico 3n amidriacelcftium
dco:umper
lin.£ii bictamultadicci.quc
adplu^ mtcrcrlTioncjdcmonuinpoiTit
bom(
rnnoeboiceprmct.nuquidcnaillud niprouuieri.cap.ijr.
tacutcquodnoueracefle
paucomm:
ubi a,t tardJ i apiciuu cnamo(c;
OCTAVVS

9 £perbocfiproptcreac6mtine bommtbuecommunceft.fificutdt)ci
cddqsetermtatcm
nortbabent ranquamm peruerfumligatt arq?
boicsiquiaco:poze
funtmo:tale8:,pp fufpcnfi:feruumcozpus
cumdijebc«
ccrcacrgodemonce babmtrquiacoz' ti8:oommum ainmuincumboibus
po:cfunttmmoualca.qualcs
igilfme mtfmsbabente»:partc inferiozc
qcal
diatozea
funtinterbomines7dcoa: tati.Tupcrio:i
dciccti.
Uiideetiamfi q'f
perquofaddcof amicmaa bomtncf quamproprer boccoeput.iucmiin5
ambtatu:qni
boccumbommtbue ba caliratcm
babcrccumdqa:qu(anuUa
bentdereriuf:quod
cfti animante
mc; mozteficuranimaliu^tcrrcftztum
ani
Uu3.i.am'mum:boc
ailtbebitcudga micozum
loluunturacozpoze:
neciTc
mcliuG: quod cft m antmantedc- cftimandumcfteozumcozpudtaitcp
teriustdcftcozpua.J£um eni;aian» bonoracozumcrcrnumocbiculum:^
fd cftanialq: aiacofteti cozpo:t:quo etcrnumuinculumdamnarioo:um.
rumduommantmacft udq3cozpoze
melior.ifiuiciofa7 tnfirmamelioccr O.6 fccundu platoniefniammin"
tcco:poze etiatnf.inifTimoatq?firmtf miferifiiu boiefmco:po:cmoztali:cp
fimo:qtioiiumciuonaruracjxellcim demortea in eternum.cap.^.
o::ncclabeuiriorumpoftponiturco:
pourficataurutncnam fozdidum
jry p Xorinuaccrrcnoftrcmeozic
ui"
gentofcuplutnbol;pimfTimocartuf rinusrcmponbus platonc
ccuf
cftimatur.Jftimediato«»deopi bo erccllcrius
mttllcjcillclaudatur.3ecii
minum:p quosuucrpofitoe diutnio dcbumanisanimisagcrccpatez inqt
bumattamngmitur:cudgabntcop0 mipicoza:moztaliaillia utnculafaciex
etcrnurn:uutofumautemcumbomK bat.JwboctpfuqpmotaUelucboicf
nibueantmum:quafi rcltgtoquauo' co:po:cadmiamdcipatriapunerca:
luntdqsboieep dcmonca mngcicot bitratuseft:ncfempcrbuiueoitcmiy
po:cfit nonmaioconllitura.O-ucna fcnatcncancur.l^ac mificodiaidignc
tandcm
iftoamcduw:ce
falfosatqj iudicancftmtquitaa
dcmonum:que
fallacea
quaficapitcdco:fumncqtuif iit ammtpalTiuimiferia:nmo:tatcfix
penafufpendit:
utinfmotem
anim.il' cutbommcl":
fcdeternum
cozpus
accc
parrcm.i.co:pue
com fupaiottbua: pir.ttVciuquippefeUctozee
bomib":
fupcriozcm
ucro.i.animum
cuminfc fi moztalccumcisbzcn
t cozpus:7
cu^
rioztbue
babeant:?
cumdqsccleftib" dc>8
beatum
animum.£fl
t ntautepa
in partefcruicntc
coniuncti:cum
boi^ reabommibasificumanimomifero
bus aiirc; terrcftribusin parteoomi- faltemmottalccumciobabercmcrir
nante
fmcmtferu'
£ozpus
qutppc
fcr^ ilTcn17
cozpus:
fi tamc»acquircrcnc
uumcrt:licurctiajf.iluttiuaaitanimt aliquidptetatismtabcruniauclt m5
ipcriocozpozisfcruiriomagieuttar. tcrequiefcent.Tlunc
vo nonfolumfc
adfonpt aute5tUe:aUcnim nobtsco liciozcebomibusnonfuntanimomi
dtja:altcrum
cumbelutscommimc
e: fcro:fjeriam
mifericccs
fjjtpcrpctuo
qmdebomirubus
loquebatur:
quib" cozpozis
uincuIo.Tlon
eni^altqua
pic
ficutbcluifmoztak
cozpus
cft.3ftiau taria1 faprenric
difciplia^fictcntcs
i
tcmquoeinternost dcoamedtato^ teUigtuolunte;>:
dcmontbua
fieri de-
rcanobispbilofopbt
pzouidcnJt.pnt os: cumapczniTtmc
dijccrit
dcmonea
quidcmdtccredcammo7cozpozc:al' acrnos.
tcrum nobiscumdqo: altcrum cum
LIBER

mtwperom9cogitationuj
eftiwfluc' fi prctcrm
tfi(Tct:
nullomorccre
genuf
tuareullarunut poffentamo:ce7 0' buinanudeknpnoniebutuetamin'
dianonpro wltma:fedftcutpopuluf rcnradiligennarcrminalTet.£um vo
finnliseo:umm ucnatcmbue 1 auri- dcof cxcelknriacommcndarct: ipam
gis fccuddfuaziftudia parriumpro beautudinetnquouoluntbomincep
fltqsaduerfuealioscjcmc. 3d enim fapicnna pcrucnire:mcieaffirmautc
uidcturpbilofopbuocuraCfc platont Qxcllcre."proindeft altquoodeonca
cus:nccii becapoerifcanerentur:no bonoeuelletintclligi:aliquid
cttami
adcomb"
meiiqe:^abipifdgequop ipib:u5defciiphoiu
poneret:
undcuf
nou poetcfmgcoopouutftciczcdeut'. cumdqgaliquambcanrudisparrcj:
uel«i bomibusqualccuqjfapicnam
£>cdqeccldtcbusi dcmonib"acx pucarcntur babcrc communcm. Tlac
rt}3:bommibufq?tcrrcniaapulcqpla ueronullumbonumeo^commemo^
.viq. ramnquoboidifcernerentura mat:
quaut97 eouimmalmelibcriu9cjrp"
q Uid tlla ipfadcfmttiodcmonn mende pepcrcerinnon tamncipoeq»
parumneintuendaefl.vUbi cer necultoi£8cof apudquoeloqucbaif
reomedeccrminanoo cdplc^ue ift.y offcdcr.S-tgnificauic tamenprudcnri
aitdeonce elVc gcncre aiaha:atopatTi bu8quiddeillis fcncircdebcrcnt quj
uJ.merucrationabilia:co:po:e aerca: ooquidem decsquoeomnc9bonos
tpeercniiu^nq*bU9quinq3 comcora' bcatoiq3 crediuoluinabco^ pafTioi'
ti9:nibil dijriromtimo:<y dconeg cum biis atqiut ait ipfctui bclieomntmox
bciefalccboibuaid uiderentur babe oo l'cparautt:fob illosco:po:um crci
commune:q6 n cllcrmmali9. Tlam nitacecomungen9:animo aurcinnon
ipfos bommcscumaliquantolatius d^9fcdborruiubuo limilcedemonef
docribcnoocompUccetur : fuo loco apcrnlVimc mculcano: i bocnonfa'
dciltia diccnsranquiidcmlimiaarq^ picnncbonocuius7 bommes poffut
tciTCmsicum pnuedtjcilTcrdeccklti' cifcparticipcfiledpcrturbaridc palTto
biiedqemtcomdarie duab*parcib* numqueftulrfs mcnnbue oommat:
cr fummoi infimoad vltimuterrio a fapicntibue uero7 bonioua regif:
locodcmcdqsdcmonibu9 loquccur. ut malintcano babereq>utccre.tla^
3giturbotefinquitratione
gaudetcf: fi nonco:po:u
mfcdanimo:umctani
oracionepollcitrce:
imoztaitbu9anix t.ucmcumdqsbaberedcmoncs uel"
mi&:mozibundi9 mb:ie:lcuibue
7 an lctinteUigimon
uticpbommcsabbu
^rtjGmnbu9:biutt97 obnojcqecoipox iusra toniouiofcpararctrquia
7 bo
rtbue:ditfimilibu9mozibug:
fimilib"* mmibuBctcrnoecflcanimoerprocul^
crro:ibue:pcruicaci
uudacia:
pcitiari dubio
ftcutplaronicue
fcnnr.jdco
cii
fpc:caflb
laboze:fo:tuna
caduca:f»gil'' bocgcnus
ammanrium
dcfcnbcrcta'
bri mc:ulcfr:cucncni univfogcncre mortaltbueanimismoubundiome-
perpciui:vicifTim
fufficieda
prolemi» b:iedtptelTc
bornincs.
tabilcs.voiucntcmpo:e:tarda
fapien
tia:cua
mo:re:qucrulauita
rcrras
ico 3n amicftia
celeftium
dco:umper
lui.£ii bictamuhadicer.que
adplux mrcrcfflfionejdcmonuinpolTic
bom<
nmo8OCLCS
j.Hmct.nuquid
cnaillud rvtprontden.cap.ijr.
tacuitquod nouerartlVcpaucozum:
Ubi Jii urda i jpiciuu cuamotc.-
OCTAVVS

a £ perbocft proprcrca
comime bominibuscommunc
cft.f^ficutdi]d
ccidqoeteriutatem
rionbabent ranquam
in perucrfum
Iigatt arq?
boieerquiacozpozefunt
mo:ralc9:,pp fufpenfi:fcruumcozpus
cumdt)ebc»
tcrcacrgodemoncebabentrquia
coz' tiBiOommum aiiimumcumboibua
po:efwuimmo:talc9.qualce
igtt me mifmsbabentearparteinferioze qcal
di-irozcB
fuunntcrbomince
7 dcoe: tati:fupcrio:idciccri.
Utrdeettam fi qf
pcrquofaddcof amicicpe
bommcf qnamproprer boccoeput.iucnttm5
8mbiaru:qru
boccum bommtbus ba taliratcmbaberccum dQd:quianuUa
benc
dctcriuf:quodclti animante
me-* mo:tcficur animaliu^
tcrrcftzium
ani
ltU8.t.am'mum:bocaucbebiccudqa micozumfqluuntur
acozpozc:
necftc
mcltuo: quodcft in arumantcde- cftimandumciteommcozpus
ran^
rerius
tdcftcozpua
.-"
£umcm'5
aians bonoratozum
crcrnum
ucbiculuni;J5
(deftanialej:aiacoftct7cozpozt:
quo ccernum
uinculum
damnanoozum.
rumduommanimacfl utiq3co:po:c
melio::7fi
uittofa7tnftrmamcliocer O.6fccundu platoniefniammirC
tccozpoze
ctiamf.inilTimo
arqjfirmif milcnfuuboiefmco:pozc moz(ali:q>
fimo:quo!uatnciusnaturacjrcdlcim d^moneain cternum.cap.^.
ozmccl-ibcuihorumpoftponiturco:
pou:ficut
aurumctiamfozdtdum arx p Ion'nu9ccrre
noftrcmeozic
uiv
gentofcuplutnbol^purtfTtmo
cariuf cinustempozibue
platonecccif
cftimatur.3fttmediatozcs
d«opi bo erccllcrius
intdlcjciflclaudarur.jecn
minum:p quosmrcrpofitoe dminia dcbumania animisagcrccpatcz mq*c
bumanaiunguntuncudgabntcop° minco:a:mozralia illie uinculafaciex
etemutn:uinofum autemcumboim' bar.Jcabocipfii y motaleefut bokf
nibueanimum:quaft
rcligtoquauo' co:po:c
admiamddpatrieprmerc
a:
lunrdqeboieep dcmonca mngi:ico: bitratuscft:nefcmpcrbutueoitcmiy
po:cftcnonmafocomtituta.-Qucna feru teneantur.t)acmif
tcodtatdignc
randcmiftos mcdutoicefalfos-irq? iudicaracftiniquttaadcmouumiquc
fallacee
quaficapitedeozfum
ncq*tia\ in animtpalTmimifma:nmoztalcfiy
penafufpendit:
utinfcriozcm
anim.il' cutbommc!":fcd
eternum
cozpus
acce
parrcm.i.co:pu9
comfupcztotibua
: pir.£flencqitfppe
fcliciozcs
bomib":
fupcriozemucro.i.animum
cuminfc' fi moztalc
cunictsbicntcozpue:?
cuj
rtotibuebabeant:7cumdqsccleftib" dr;ebearum animum.£lVcnt
autepa
m partefcruicntc
comunctt:cumboi-' rcabomifiibuo:ficumanimomifcro
bueaurc>ccrrcfti
ibuain partcoom^ faltcmmo:talecumciebabcremcru'
nante
(intmiferu1
£o:pugquippe
fcr' tlTcn
17cozpus:
fi tamen
acqutrerenc
uumcft:l"icur
etia^falufliuaaitanimi flliquidpietatisiutaberunteucli tno
Cperio
cozpozisferutriomagiButmr. tcrequidcenr.Tlimc ^o nonfolutnfe
Jldiimpit aurc>ille:alccnimnobis cu lictozcsbomibuenon funt ammomi
dqs:altcrum
cumbcluiscommunc
c: fcro:f^ctiammil"crto:c6
fiitpcrpcruo
qmdcbommibus
loqucbatur:
quib" cozpotis
uinrulo.Tlon
enijaliqua
pic
ficutbduifmoztale
cozpue
eR.Jftiau rarie7 fapienric
difciplia^ficientes
i-
tcmquoeinternos7 dcoemcdiato/ tdligiuoluntejcdcmonibu8
ficri de-
rcsnobtapbtlofopbi
p:ouidcnu.pnt 08:comapattflime
dijcerit
demonca
quidemdiccrcdeanimo7coipote:aly cternoe.
tcrumnobiacumdi)9: altcrutncum
LTBER

bc opioneplatoicopq putataiaa bccadmtfcrusfnfimata:btccelcftia:


boi«5dconceccp*cotpora.ap.jci. tbt terrcnauideocommcmorata:?tra
ria deduabu9naturcpartibuenltis:
d 3cftquide7aCa9 bomintidco'' tdcfummia atcpinfitnt'9.Tlamraq
ncscfle:7vcboibu9fierilarcg: propofuitdcdtjslaudabtltacadezpe
Iaruas:7martce.Xaree
fi meririboni riu/ra!tjequtdemuerbi'e:utcif
aliara
futu:lcmuzc9
ftmaUfcu laruag.ZDa' aduerfaejcboibuercddet.
Tria dco^t
nc9autdcosdtrunt:fcdmccrramcfl bccfut:lodfblfmira9:vitc
ppctuiras:
bonotumeo9fcumalorumeflemtri' pcifcctionaturc."bccalqeuerbieira
tczum.inquaopinioneqnantamno- rcpctiutt:6t «9 trfa contrariabaane
ragmem
apcnaiufectandi'9
pdtnfq? condirion(9
opponcret:ot
7 babitacu
mozibueqmononuidcatfi uclpaulu la fqtfumaabtnfimietatatnfcapcoo
lumattmdat^QLnquidesqualtbcf
ne' faftigqddpia'ar:qi
dijrezat
loci(Vltmi
quamfucrintbommee:ud laruasfc rarc.£t utuacitag
illiciqt crcrna7 fnx
fteridumopinantunuel dummanes dcfecta
fit bfccaduca 7 fucctfiuarquia
&09:tantepeiozesfiuntcptofuntno' di^ezat
uircppcruitare.£t ingcniailla
ccndtcupidiotfa:utcriamqutbufdaj fquicadbcatitudine (b*limata:bccsd
famficq9tanq1 diuiniebononbue p° mifcriasmfimata:quiadtpcrat nafe
mo:tcfeiuitartopinet'ut
noccant.lar perfcctionem. Zria igifabcopofira
ua9quippcdicircffenojrioe dconca funtdco^-.td eftlocuefublimte:etcr
ejcboibugfactos.Scdbincaltaqo c. m'ta9:bcatituoo:
7bi9 contrariarria
3ndcautcmperbtbctappellarigrecc bommu5.i.locu8inftmu9:motalttaf:
bcatosfeudcmoncs:g'
bonifintato: mifcria.Jntcr
becrmia60^ 7 boiuj
boccrtbonidcmonc9:animo9
quoqs qmdcmoncg mcdiospofuit:dcloco
boiumdcmonce
dteconfirmatw. nullacftcontrouerfta.
3nrerfublime
quippe
7infimum:mcdui9
locugapx
fi>ererrcniscontrarqsrquibug
Ftn nflTimc
babetur7 dtcitur.£cterabfa
platomcog dcmonubommuq^ natu- reftant:quibu9
curaattcnrio:adbtbe
dacft:qucadmod£ uclcflcnlicnaade
moib1*
offdanir-udftccfediftribuant':
f £d n5cdcbisagfmugtquos in ut medictas
utdcrure^pofccrc:fcd
ab
naturapropnadefcripftt:
tnter ciealicna
eflenonpfit.Tbncmjficut
6097boCc9 genetc
aialia:mente
ratto dicimuplocummcdiujncceflefum'
nalta:aiopalTtua:co:p0!e
aerca:tpe
C' mumnecmfimD:ttademoneg ar (int
tcrna.Tlcmpccfipriue609ifubltmi aialiararionaltanccbcatogcenecmi
celo:botc8
aiiti tcrraffimadiftuctoa fero9:ficuri
funtarbuftauclpccoraq
loas7 nature
dignfratc fecernereats Airttfcnfuscclrariomfcjcpcrtia:recte
conclufit
. 1^109
tnqtinrerboaaialia poffumu9
diccre.
OLuoium
crgoro
deogabboibugplurtmudtffcrentcs mcntib"mcftraut
miferosdTcautbe-*
locifublimitate:uitc
perpetuitate:
na^ atoscflcncccfle
eftjam nopolTum"
turcpcrfcctioe:
imllointerfcj?pfquo rccre
dicercmcc
mojtalcsc(Te
deones
commumcatu:cum 7babitacula
fum necetdnof.Ommanacpuutcntiaaot
rru iib infimigtantaintcrcapcoo
fafti metmtumuiuunt:autfiniuntmottc
gqdcfpict.it:
7utuacitne
illicctcrna
t quodttiuunt.Jamucroiftctempoze
idrfccta
fit:biccaduca
7fucaftua.Jn' etcznog
deonca dtjrft.Oufd
fgifrcftat
nifi ucbi mcdq
dc duobugfi:mmt'9
OCTAVVS

nnumbabcant:7
deduobusinfimis funtanimopaftiua:
tcmpoicctcrna.
altcrum.'Tlam
fi utracpdcimiababe -CXuoatmbabentunum
cu infimis:
bimrraut
utraq^defummtf:medq
nS di fummia«Ittfrot^ppomoaU
roelix
cruru: fcd in alterutramparccm
uet beratamcdicraeneqafuftollar'i fum^
reftliuruudrccumbunt.Qmia ergo ma:ncq?t tfimadcpnmaf.3peaate
bia bottis ficut dctnonftratum cft ca' illa dcmonu mifcra crantcas: rf cfna
rereurrifcpnonpoflimt:epceptis
cj: milma.Out cntmatt210palTma:ct
Btraqjpartcfmguliemcdiabunf.
3lc miferadiniTct:
nifip eozo
coltoubus
pcrbocquiadc infimiababcrcnon erubutfter.^ouoq: prouideriafumi
polTuntcrcrnitatcm
qucibi noe:urm da ficutfriaipfi farcntunnofoiruica
bocdcfummtsbabcnt:
7idcononcft rcmcntate regiturmondus: nuy eflj
alrcrumadcompUndam mcdicrare iffof crcrria
mifcria:mficlfctmagna
fuam:quoddemfimi3
babenntniff maitcia.St crgobcarirectcdnr:iade
rmferiam. mocondfunt:cii dcmonca
fmtquoa
intcr boics 7 6oa iHi i mcdio locauc'
<lik>deones
fi neccuj dtjabcati: rut.O-uie
crgoeftloc"bo'^2
dcmonii^
luc cuboibus1ut mifcrr.intcrutracp quifupraboics:ifra5os:ifh8pbeant
partefmeurriufqscomumoc fmtme adiuto:i'u:illif mtfteriu.JSi.
n.botcmi
dq.cap.pij. q5funt:,fifccro
7 beatiCunt.
£tcrnaau
tc^bcarituoomcdioseoecflc ri ftntt:
c St itaqjfccwdu
pbtouodfbli'' qtmultumdqscomparar.
multunqs
mmdcoi::utibcatacfnita6:uf abboibuafeparat.Undefruftra ifH
tmabcarituoo:boiu3
voinftmo^.uel conabunfoftende
quodemones boni
mifcna mocalis:uel moitalitas mif a: ft 1 immo:talcs funt 7 bcaci:rccrcmc
dcoml aut mcdioji:ucl mtf a cmtcae: dq conftituancurin16oeimoztaUeac
uelcternamifcria.tlam i quinq?ilf beato9:7bommes moztaksac mifr
qucin dttfinicionc
dcmonupofuu:nd ros.£ti cnimutrdcpbabcac
cudqo:i
cos mcdtoeftcutpromirrcbar oridit: bcauruduic fciticet7 imotaluarcm:nt-
qmta dipccoobabcrcnobifcum
: <y bilattccmboz:cumboibus7 mifis
gcncre
aaimalia:<y
mcntcrahonalta: 7m02talibus:quomooo
nonponus
y anitnopalTma
funt:cumdqeaute; rcmotifuncabbomirubuedqfq,con
uno<ytpeetcrna:7und,ppu^ copoe iuncti:q?
(nrcrdtrofqjmcdqcdftitutu!
acrca.Ooo
crgomcdqqnumibabct Xunccmmmcdq
effcntfi b:"cn
17ipft
cumfurnio:triacuminftmi8^O.uis
n duoqucdafu.i:ncii biniaakcrutro:ii
uidcat rclictamcdictatc
quantumiV fj cufingulisurro^qj cdmunta.
ficut
clinent7dcprimaf
in infima/S?
plae bd mediumq*ddameftmtcrpecorat
ibtctiammcdqpofTuiuita tnuentru angelosmt
q: pecu»
caialirrationalc
ut uniibabeant
propriu^quodcftcox atqjmo:rale:
arvgdusautonanimal
pueacrcu
rficut
i illtdcfummie
arq; rdnale
t tmottal^medius
bomoeflT;
ifimifImguUpropiia.dq
corpue
etbc infcrio:angclisfupeao:
pcco:ibuf
:ba
reu$:bom(nefq3
cerrcnordno
ucrocoy bescdpcco: ib"mo:talitatem:
roe?ro
muiafintontnib^^genefuntaialw: cumflfigdie:animal
rarionale
mozra'
7 mcntcratioalia.TU7 ipfcCD
6 dijs tal&3tacrgoCBqrimuemediiiii bea
Tboibueloquerenbabcti» itufcbina toeimettaUs
mifcrofcp
motale6:bo<
flialia.£ t nofolcrifti cUoe
tuftroalca imKnu-cdcbeustqmdaat
mottakfd
nunte
pcrbibcrc.
t>uofuntrefi beatorsmt
imouak
fittruTqt.
LIBER

2(nbomutef
cu?fintmoztalcs
pof pmnancte:
utt U q6trafirpgrucrct
fmtvabeatuud.r:efl-
felices.ca.pitj. moiruris:7adid quodpmacttriffer
rctc%mo:ruie.Boni igif angeliinrer
mifcroe motalco 7 bearoe imoJtalcs
pofTirmagnatft inrcrbomtnd" mcdtjcffenpfit: qzipfi quoq?bcari7
-utiaa
cfjcddirfone
fuajbu tmo:talcefunr.-piir antrncdq
ceagcx
miliusfnrpqceruf
:negaucri
tqj boiej Umali:qzimottaUsfunccumilliermt
eapaamefie bearirudiapofle:cpdtu fcri cumiftis. "biacotran"emcdiato
mozralircruiuit.O.utdam oeroortu- bon":d,
aduerfue
copimo:talitate
i
lcrotfc7 auftfuiudiccrc
fapienrie
co' mtferia
7 moztalis
d ad wp"volute
potesbeatoeciTcpofiemo:talce.O.6 7 beat"in cterniratc pcrfiftcrcpotuit:
fi (raeft:curnoitipfi poriuemcdqco' acficoe7imo:ralc9fopcrbce7 mifc-
ftituunturinrcrmoitaleamifitroai roBnop'oe:ncpimotalirane iactaria
immo:ralc9bcaroe-.bc ntrudincmba feducemadmifen'a5:7 fuemomebu
bentescumtmmoztalibus bearisrmo militate:7lucbcaritudie bcnignttate
talitatedi mo^raUbus mifcris.-'
^zo diftrur/r in ris.-quorcodap/fuafide
fectoenimfibearifunt inutdentnemi modaetab illop tmundilTima dnarce
n^Tla qmdmifmua muidenria i £t Ubcrauit.^bomo iratpmoifar?mifcr
(6mozrahbue mifcriequantumpnt logcfcwa"«bimoztaUb'' 7bcari6:d.d
ad confcqumdam bcarirudinem conx cligatmcdinpa q6 fmojraluari 7 bca
fulanr.tttcria
immo:talcs
ualcantec ritttdinieopoletutfOmod
poffit6iccx
podmoucm:7angelisimmottalibus tarei dcmonutmoztaUrarc
mifc^rcft:
bcarifq?coniungi. quodpoflTitoffendc
mcbriftimoztsli
tatci»mnoncft.3biergocaumdacft
i>cmediatote
dei7 bominumbo' miferiafemptfcrnarbicmoze
timeda
tninecburtoiefu.cap.p?. noncftrqiKeficnonporuttfrnipifna:
7beariruoo
amandacft fempirerna.
3d bocquippcfeinrcrponir
mcdius
bili'u9difputatunome
boiceqp immoztalis
7 mtfcnutadimmoztali'
diu moaalcefunt etiammtfcn'fmtne ratembeatamtranfire non ftnat: qm
eeffc
eftrqrendus
cftmcdius:
4 nfolu m bocpcrftftitquodimpcdit
id cftin
bomouqt ctdcosfir.utbomtncsq: fpfamiferia.3ldbocautcmfetruepo
mortali mifenaad bcatamimoralita fuitmozraUstbcaru9:ut mo:talirarc
ton bufusmcdtjbeatamoitalttas
in" tranfacta7 cr mozruisfwcrrt immot
tcrucntcnoo
pducat:quencq3
noficr» taUstquodinferefurgcnoo monftra^
moztalcopotrcbannecp
pmaerc moi' UIC:Tcrmifcriebeatos:
quubcaritu^
tale.IDoztalie
quippcfactus
c.nffir'' DOnunquam abipfodtfcdTit.Slma
mataucrbidiointtarcifj
carnieifumi cftcrgomediue malusqui fcparata^
tatcfttfcepta.Tlo
a»tpcrmanfit
(nip' tnicoeraliue
bonue
quircconalia
t ini
fa«rncmozrar:quamrefufdtauira rrwoe.£ridrorru!dfunrmcdofepa
moztuis:qmipeefrua"mcdiarionia raro:es:quia
ttiulntuooqucbcata
eft
a":utn« ipfiproptcr
quoslibcraoof uruue
ddparrinparioric
fitbcata.
£u
mwUatoz
dfccrua
efti ppenwrmorif iu?parrinparionis
pnuattoncmifa
earne
rcmancrcnt.^roindc
mediflW mnlrituoo
maloium
artgebzum:
que
fiini noa7dcum7 moztalkatej
blc feQpponit
poriueadtmpcdtmcnro:^
opo:tui:
tranfeuntcm:
9bcarimdin^ inKrponu
adbcatitttdiius
admtoiio:
OCTAVVS

7etfpfamulrirudtne
obftrepit
quoda mfnaridconcs
pofluitt:
dq8profcct»
monepolfitadilludunumbcarificu meliozcs
funt:qutailli fi mifarentur
peruemri:
adquodut pcrduccrcmur conrammarenf.Tlabocdeo^ diefic
rtonmulrfefcdunomediaroze
opuse prccipufi:
uteoefblimtterfeparatos
rat:7boccot'pfocuiusparricipattoe buanaconnccta riocotamla:npolTir.
fumusbttrirboeeftuerbodd n facto t>cdq*de fumtiomnincrcatoie:quc;
fcdperqo facrafuntomnia. TUctn nosucnidrii dicius:ficaplatonepre
ob bocmedtaroz eftqittauerbu;:ma' dicariaflctjeratrcpipfefit folusqui fi
jrimcquippcimmo:t.ile 7 mapcbea' poflKtpenunafcrmonisbuantq>uie
mmuerbumlongecft a mo:taltbu8 rartcme uclmodice comprebendi: uij;
mtferfetfjmedfatozperqflod bomo: aut fapteribu f uu19cumfcuigo:eant
eoipfo oftendensutiqj adillud n fox mt ^tum Itcuitacojpozc«moucrat:
lumbeawmruerum etiambearificuj inKllcctumbuf detrtdquoq?ftcrdu^
bonumnonopoztere qum altosmey uelutt altiftimistcnebzts raptdilTimo
diito!cs:pcrquosarbitrcmurnobid ccirufcamic lumcandtdttirmicarc.Si
pcruenrionisgraduscflfemotienooe: er$ofitpraotaucrcfummusdcusin
qutabcattts7 beatificue
dcusfactua telUgibtli
7 (neffabiltquadapntta:itt
parriccps
bumanftatie noftrecopedt// intcrdu:7fitanquamraptdifTimo co/'
utnprebuttparridpandcduimttarie rufcamine lumecandidiiintermicas:
fue.Tlcq?
ctifjnosa moztalitate
7 m< adefttamen
faptenrium
mcnrib"
cum
feriaUbcrans ad«ngelosimmozralcf fcquantumlicuttacozpozc rcmoue^
beatofqjita perductt:ut
corumparti'' runt:nccabciaptammaripot.Oaid
ciparionccriam nos(mmoztalee
7be cftcf ifti dqp:optcrca
conftituunflon
atifimuc:fcd
adillamtnniratem
cui* gemfublimiloco
: nccotttrectarione
«rangelipartidparione
bcarifunt.J6 contamincnf bumanarquafico:pora
quaooin foztnaferuiut mcdiatozeet tlla ctberca
tactutantaqucatbuano
infraangeloecflcuoluit:{ fozmadci 7 nonetfanifuconramfnarirjbouofi
(aperaitgcloa
maitfirjdci infcrioib9 noncoitramfnanf
fydcra
coutdenrur
utauirrqut mfupcrionbu
euita.Tlo quosdcusomsuiftbilcsdicirmecde
cnimuerumdl quodidcmplaronic* moncsbommuconrammafafpectu:
attdiriffeplatoncmtnuUuB
69 mifcct' 5»ui8
dcprojnmoutdeat'.2ln
foztcuo
bommi.£tbocprccipuum eozum H5X cibu9bumanfe conramiacnru::
qul
limftariaaite(Tc
fpccic:
q^nullaattrcc flricnonconrammanrur
oculo^t:7
io
ranottcbominum contaminantur. deoncs mcdiosbabentpcrquosefa
uocc8bommu5nuntiet:aquft)0loge
3ln rationabilitcrplatoicidiffinfe' abfuntmtincontamfrtattflTimt
pctfcue
ruitftoacelcfteadcdiantcs
frtacdtft' rent.'OLuid
iadecctcris
fenfib*
dicaj^
gfaboibuenomiTccruquflj1*
adami-' Tlonenimolfaocnoo
conrammaa
ul
dnadeo^deoncs
fuffr.igcr.cap.rri. dtjpofTcnt
ftadeflent:ucl
cumadfunt
deoneg
poffunt11(1103:
cozpo^t
uapo'
e ; "RgodJoncfconraminarifjtcn ribusbumano!U5:fftantfefacrificio-
71'6(09a d.b"cotamtafmuda: rurttcadaocrinte
noneontattrinanrur
no pncomfq;unundtparitcrfmnt7 niooifboB.Jn
guftandtautfefunulla
dcmonescontrectanone
bommum:t neceflTrare
refioendcmottaliratisur
boiceculrudconu.3utft7conrrccra gmtur.utfamcadacrtcibosabbomf
Hmirccrfq?
boibue:ncc
tamcn
conta nibus
querant.Xaetus
ikroin pfate
LIBF.R

cft.Tlamlj abeopotiflmwjfcnfuco dicirclarilTima


mundtlummai ccu
rrccratiodtctauideatur:bactcnustn ffdcra::utiorcfq3funtdcmocs abifta
fi ucllciirmifrercntur
bommibue: iit bonur.u; conrammarioijcqiiinopnc
uidercnt i abbomtnibue uidermtiu: ufdcrttitfiticlmt.^utfi nonuidcrifj
audtrcnt i audtrenfctangedi
aut que utdcrccontaminat:ncgentab ifnafla
neeefTirafVTlam ncqjbomtnes idcon riflitmemundilummtbus quosdcof
cupifccrc
auderentjcii
dco^ueldemo opinanturuideribomincsraim
radt-'
numbonojtconfpccru
uclcolloqiiio oefuooterraeufqucpcrtcdant.Oiut
fruerent'£tfuntantumcuriofirasf tn co:um:adt)perqucq^diffuftfmun
gred«mur ut tttllec:quonampacto daindcnonconraminantur:7 dtjcon
quifpumpoflcttnuimtangc dcuucl taminarcntunft bommibus mifcercn
dcmonem:qui nificaptum noitporeft tur:criam fi effetnccfflaiius
mfubue
paflerem^Uidenoo igifutfibufq?
hp nicnoo contactus . Tlamndqsfolfe
bcnoo:?loqucnoo i audtenoo dtjco 7 Iitrtercrraconrmgirur: nectftacort-'
rezporaltrcr
mifccnbomibus po(17t. ramiaturluce.XDiro:autc5 plurimu
"bocautcmmooodemonce
fi mifcet' tamooctosbomincerqui
cunctafo:x
utdifii n contaminanrur:
dtjaurcm porea
7 fcnfibfUa
qucprcincopoalib*
contaminarentur
ft mifccrentur:
inco 7tntelltgibilibus
poftportcnda
iudtca
tammabtlcodtcuncdemoneen conta uerunt:oimagiturdcbcara uita:corx
minabtlcsdcoo.Siauteconratrmat porahumcontrecsarionum faccreme
7dcmonce:
qutdconferunt
boib''ad rioncm.
Ubi efttlludplatonifubiait.
m'tampoflmo2tembeatam;q«08
co' fugi'cndum
cftigiruraddariffim&m
ramin.nimundarcnd polTunt:utcoa pat:ia:7tbiparebuttibi omnia.O.uc
munoos
dijemcontammatiB
poiTtnt igiturclaffieinquitcffugtat
fimile60
adi'ungerc:mf
quos7illimedq
pftitu ficr^Stcrgo
deotato(imiUoi
quato
ti furtt.'3utfi bocet9bcncfictj
nonco qTq?
fit.pptqutorrnulla
cftabillo alia
ferunt:qutd
piodeft
boibue
dcmoim logujtaf
a?«"diltimilituoo.Jn
cozpo
amicamcduno.-131
nut potl mo:rcm rali ucrotllt ctcrno7 incoinmutabtlt
nonaddcoeboiesp dconea trafeat: tantocftatabominie di(Ti'mtlior:^to
fcdfimuluiuanrutriq$ronrammari: rcprpaltt»nmtabjliilq?cupidioj.
flcperbocncutribeattV
Tlifi fozrcqo
dicatmotcfpongtarum
uelbuiufcco^ 3tdcomdanda
uttabeata:q
t prici
di rerummundarcdcmonceamicod patiocefitini borri:notali mcdiarcrc
fuoe:uttantoipfifozdidtozes
fi&nt:<y mdigcre bomfne:quaf cltdcmo.-f^
ta'
toftuntbomincs cteuclutrctgertbuo It qualiecunuscb:iflns.cap.^rtj.
mundio^s.Xluod fi ira eft:contamia
tioztbus
dqmifcfnt"
dcmombue:
qut b Ocutranctur
qmimo:tali
pux
neconraminflrcnfiinbommum
ppin rirariqueinfmnmocft:caque
quitatcm
cotrcctarioneq?
uitarut.Jln inimofuntmo:talia
7imuda
couei':c
foztcdqpofluntabbomfnibus
conta nonpoflnntropue
cftqutdcmmediV
mmatosmddarcdemonefltncc abeif to:c:nontamcnnlt qui co:puaqdcj
cotammari:7
comooononpo(Tunt7 babeatimmoztalepropmquum fum^
bomtncd/Oiuts
taliafenriat:mfique tnfotanimuni
autcmmozbidum fimt'
faUarifl"im(
deonef
dcc<perunt.'OJitd lcmmfimiorquc
mozbo
nobte
iui'6at
Cffi uidm7utderc
conraminat:uide'/ potius»cfanemur:^
odiuuct
ut fcnc
turobbcmmibuo
dt):quoeutftbtlcs munfcdtaliq'nobiaifimioq;copoio
NONVS

moitalitatecoaptatuB
imortaUfpaiu modaria6moib'eredtm? io iposco
fhnaperqtamnolocof dilbnriafj ramiazt
poruiffcmfi
locialtitudie
mu
rimtlirudinis crcellcnnamanficifutn nircncur.O.u(6ta infdijcc ut ula uia
miermimdjndioliberandifqjnobia mundarifecpftictiubibomineo cora
ucrcdiuintiprcbc.nndturo:iu.Ouii mirtanrcsrdcmoncocontaminati:di)
profcctoincontaminabilts dcuoabftt confammabilce pzedicantur:?ndpo
ut cdtaminatione rimeretCTbou quo tiuacligatuiaubiptammarcs magis
indurufcft::iut cjrbominibusit quof dcmoncrcutrcnmr:7 abincdtamfabri
fn bomineconwrfatUB efl.Tlon0115 dcoadincundam focicratcicotarmV
panu fttntbecmterimduoqucfalu' tojj.angclo^,
boics acotammationc
bnter fua incarnatioemonftrauitmee mundcntur.
carnepoffccontaminart
ucramdiui-
nitatemtnecidcoputanoos
demone» O6 appellatio
deonn(anccapud
nobiscfTc
meltotcB
quian babent
cat cultoea
cof aflumaftnfignificarione
ncm.t)iceftficorcumpzcdicat fancta alicuiu8boni.cap.p>.
fcripturamediatotdci7 bominubo
cbrtftueicfua:decuf diuinitatcqua f £dncdcvbi8cn'a*no8fata:ui
patrieflfempcqual':ibuanicatequa dcaur:qmnonulliiftor uritJ
nobiafactuscftfimif:nbiclocufeut dijxri deonicolo^
i q*^i Ubeoetcof-'
copctcnc
p:on:afacultatc
dicamus. dcpbtbetabalqeangclos
dici:quoer
«pfidcortcs
nuncapancia
mibi5 bdif "f
-O.6fjllaciadcmonu
dutnfuainf angchf
aliqmduidcodilTcrcndu
quof
ccffione
uiam fpondctad deumboc ifti eenoncganr.-f^
eoebonosdeones
conirurnt bommcsa uiaucritatis uocarc cpangeloe
malur.Tlosautetn
80errat.cap.j:viq[. ficutfcnprurabquif ftn quacbttftia
ni fumue.-agfos
q*dcparrimboo p.tij
f jEHfijJuttllifaUaccfqsmcdiato"malosmog»
uerobosdeoncs
kgiue.
rcedconco:q"citp fpstmuditia Sed ubicuqjtllaruj Ifaruj bocnoin
mift acmalignimulriscffccttb"
cbrc- pofirtlrcpciurfiucdroneffiuedeonia
at:pcotporaliutn
locop.itualb:t p dicat":nonifimaltgni1'ignificant
fps.
acrcofcojposlcuiurca,pucctuaio- £ t bacloquedicofucrodtne i tmpptt
ru nosauocare
atcpcvrctnoliut':ncc ufqquaq; fecutifunt:uteotu;eha;q
uilprebetaddeutfed neuiateneatur pagantappcllatur:i deoemultodac
impcdiurtqricjde 1 in ipfauiacopoali dconco rolcoosdTecontendancinulT
q falfjlTimacfti plemfTima erroae: fcrcfit tamUatuB t oocrue:c}
audcat
quanottcragitiurtitia:qmne p co^ in laudcud fcruofuodiccrcdcmonc?
poialcmalcitudme fj pfpualf: bocc babc9:fed quilib;bocdiccrcvolucir:
inco:poralcm fimilitudmcmad dcu nonfcalttcrdcdpicpmakdiccre uolu
dcbcmus
afccndcrc:
mipfatammcoz ilTedubitarc
nonpolTtr.
O.ueigtfnof
poaliuii quadconoamicip tlcmto' caufacompcllitrur
poftotfcnftonc
au-
ro grao*odinat:iietbereos
6097ne riumtammulrarumiut
iampcr.c
fmt
nosbotcsaerdsdeonib"
mcdcjs
?ltiv omniomqutbocuerbumnifi in ma-
tuttsbocdcoa
optnaf
b:cpcipuu:
uc lampartem
audirc
confucfierurtt:
(Jd
^ptcrbocintcroallttm
loco^^trecta'1 dijrfmus
cogamur
qcponerc:cum
pof
tionen cotamtnef
bfiana.Jca
dcortco fimiiB angcbuimnommc
adbibito:
cotamton
potiua
abboibus:^
boics candcm
offcnfioncm
qucnoicdconu
LIBER

fteripoteratewtare. uerbujeftpartidpata
'«tcrnitate
pfru
untur:fcdficutcis tcrrcndietnnorefce
;l
£>e
qualfratcfci'cnric:quc
dcmonef dumfuttrej:quo2unt
tfranntcaquo'
fupcrboe
facir.cap.^. damooopotchatcfucrat
Uberaturos
pdcftfaros
mfim rcgnii:7
gtamfmip
q U anq»
ctifl}ipfaoifgobaf no' ueraci7 ueraciter
fcmpi^na.Jnnotu^
-,
min:e:fidiiunoe
inmcamur
li' it crgo
dttnombuf:no
ptdq6cftutta)
b:of aliquidaffcrtcogmrf
onedigniiTi ererna7 lumcnmccmmurabilc quod
mum.Jbcmoc? cnimdtcunmnqmuo flluminatpios:cniuiucnoopfidcmq
cabulum
grecum
cftobfciamnoiati. i tlloccozda
mundaf:
fedpcrqucda;
Spoftolue auremfptrtrufanctolo' rpaUafucuirfurieeffccra
7 occulriflTi"
curuaait: Sdcnriamflnrcaritasuco mefignapntte:que angclicis
fenfibuf
ediftcae.Ouodrcctealiterrtort
inrdli chammaljgnoijfpiriruumporiusy
gtrunmfifcienriamrtmcpioddTe coj infirmttaribommum poflcntclTccon
caritastndhfme bacautcmtnflarc.i. fpicua.£>cm'q?
quanoo capaululutn
in fupcrbtam manilTimc
quaftucnro' fuppmda (ud(ceuit:7
aliquanto
alri"
fitatise#ollcre.£ft
ergomdemoibuf laruitrdubirautt
deillodcmonupnnx
fciennafirtecaritate'.7
tdcotaminfla- ccpsteo^tctauitan cbziftuscflctcp
n.t.ramfupezbifimt:utbono:csdiui plorane:qiuntu
fetentariipfcpcrmi^
ros i rcUgtoms
feruimtem quamvo fit:utbomtncm qucmgerebat adno
deodcbcrifctunnftbt
fatisegerint
ey ftrctmirarionts tcmpcraret
cj:emplu.
hibm:7qtlatum poffunt7 ap5quof "J^ofttllamucrotcmationem cumati
poiTimtadbucagunr. gclificut fcriptumcrtmtniftrabant
ct
boniuriqs7fancti:ac
pcrbocbis fpiv
2tdqucmmodutndomtnusuolu ritibuetmmundtemerucndi7 trfmc'
mt dcmombus
jnnotcfccrf
.cap.jRri. di:mag/9
magiffp
innorcTfcbardcmo
nibusqbantusclTct: ut d iuberigniis
c Ontra fupcrbfam
po«odcmo^ in i!loconrcmptibihsuWcrcrurcatnif
numquap:omcritfepofft6ba' infirmtrao:rcfitlcrc
nullusaudcret.
fur genusbumanumrdeibumilttafq
tncbuftoappamitquantam
vtutem "Qutdintcrfirtnrcrfctam
fancto^
babeananfmc bominum nefciont im
munditia clariomsinftare:dcmoiuV
ftmilesfuperbia
nonfnenria.Jpftau' b Js igifangef
bofsotecopoalio
temdcmonee
ctbocira fciunt:ut cide rpauuc^
re^ fdaqua infl^nrur
oomino infirmttatcmcarnisinduto deoncs uflisc:niyea?j
ignaafintrfcd
di)ccrtnt.Q.uid
nobisi ribi icfuna^a gftlusdeiquafanctiftcanrurcaritas
rcne.vCknifti
antctcmpunperdc nos. caradfcprecuius nonranrum incopo
Clarameftmbi»iKrbisryineif7 ti ra!i:uc>tcticomutabilt
7icffabripulv
ta fcieriacrat:7caritasnonerat.Tbc^ cbritudmc.-cuius
fancroamotetnar
namfuamquippc fotmidabant abil- dcfcuncomnia quctnfrafunti quod
b:non(n illotuftitia^diligcbant.Xix illudeftnonfunttfcqjipfoBintcrilla
tuitt ucroct»mitoruitqu.ir.rum
uolu fonrt7tunr:urc]croro
q»bontfanteo
intantumaucemuoluttquantu;opo bonovf,quobonifuntpcrfruantur.
tutt.Scdficmnoruitnonficutangcf £rukocerrtu8eriamtmtporatoi
tisrqu
tctusfccu
ndumidquod6i mutabilia
iflanoucrunt:quia
cozum
NONVS

p1
ndpatcs casi vbodcicofpidut
pqo (otnfnosi ipfofpcncnulladiH"cr.tio
factuaeftmimdiwqVcaufisqdap- eftiq!7in noftiiafacrislitrerisUgif:
bauqdarcp:obaY:cucra
ozdinat.
£>co dcuedeopdrielocutufcft.7alibi.£o
nesaiitn cinaetpmcas:i quodimo fitoninidcodco?t.7
alibtl^cj:magtv"
cardinalesindeifapienria
conteplaf: fupcromnes dcos-3l!ud
autubtfctip
fedquomdaftgnof nobiaocculrom tumcfl.Xcmbilisfupcromnco5oe:
rtuioiccrpcricnru
multoplura97bo curdicniiit deincepe
oflcnduur.
fcqt
mincsfiuura£l'piaimt:difpofiuonc3 etttm.O.momncadqgentiomdcmox
quoq?fuasaliqnprentwdanr.Jbetqj niaidnfaatcdoe fccft.Sup
omfc^o
fepeiftt:
nuncptlli omninofalluntur. doedint:fedgcnrium.i.quoe
gcntco
3Uiudcft.n.rpalib''
tpaltai mutabilt $ dq«bnnqfuntdcmonta.36^nbtt:
busmutabtliaconicctarc:
cifq?tpale fHquotcrroze
dnodiccbant.cur ue/
i mutabilcmodufucuoluntatia
7 fi nifhanteremp"
perdcre
noe^3Ww
cultaria
infercre:quod
dcmonibuf
ccr ubid:deuedeozum:nopottntclUgi
ta rariocpermitTu
cft.2lUud
autmct 6sdcmonio^:7
rej:magnusfupomf
nte9tq5
tcomutabrib"
deilegibue
qi dcosrabfit
utdicaf?rtpmagnua
fop
cui9fapicncia
uiuuntmutahoee rpuj omniadcmoma.Scd boicsquoqjin
prcutdcrc:ddq3
voluntatcm quctam ppfoddcadem fcripturadeoe appcl'
cerrifTima
q>poterilTima
cftdiuirtifpf lat.£goinquttdtjridqeftie:i filqW
ciuepattidpationecognofcere:
quod cclfiomnce-lbotcft
itaqjitclligibo^
fancrisangeUercctadifcretionc
oona deo^tds:quidictueeftdcuedco:um:
rii e.3raq?
nofoliicterni
uc^cril bea 7 fuperbo9dcoerc)cmagnus: q'dtc^
rtfunt.Bontiautquobcacifunt:dC tuacftrcjc
magnus fupcromnce
6of.
illiscftaquocrcati
funt.3lUueq*ppe Uerutamcn cumanobisqucrimr:fi
indeclmabilicerparridpactonc
icon- bomincs dicrilurudqiyt populo
dci
rcmpUrionc
pcrfruuncur. funtqucmperangeloe
uclpcrbofcs
alloquirurdcuo:qu:rtro
magieimoi'
Tlomdcoffalfoafcribidqsgcn' takseonofc
digntfumrqui
eafruunt
riurquod
tam7atigeffancrisnboib* bcatirudtciid
quadcricoleoo
cupiut
iuftiocjcdiutna^fcriprur.ifaucfecd" bokepcrucnirc."-Quid
rcfpodcbtue:
muneeft.cap.^q. mftnotifruftra in fcripwriefancns
crprdTius
boif0nuncupatoe
deo8:tj>
b Oa l"iplatoidmalac
6oeq>dc- illosimmoiraiCG 7 bcatos
quib*nco
rnocsdice:cifq3
anumcra:quof cqualcefuturosin refurrccrione
pro-
afummo60codttos 609fcribiteop mirtiturnefdlifctp:optcrillozum
ej:
fliicroz
7 mag:plato:dtcat
q6uolunr. cclknnam aliqucm eozum nobiacon
Tlon eimcumds devbo^ cotrovfia ftimcredeiiinfidcraudcraifirmiras.
hbonmduc.Si.rt.co9 Uc imo:talcB O.iwd in bominefjalccfl cuitarc.£t
«flcruKuttn a fumo60 factoe:7ft
no cuidcntiufdid debucrunt
bomicedq
p fcipfoe:fcd
eiaquofacrifuntadbe mpprodd:utccrri
acfidctce
ficrcnt:
rcnoo
bcAtoe
elTc
dnt:bocdntqood ctTe
eum
dcum
fuumqiiidictue
edt'
didmu9:quolibct
co9notcappellcnr, dcoptquia tfi appcllenrur
dqtmorta
t>ancanrplatotco^
cefnia^fiueom lesilli acbcariquim cclwf»nt: non
nmfiucmelto^.m
co^liisiuettt
pot. tamcn
dict»
famdqdeoium.i. dijbo
tlam 7dciponoicquobuiufmodtt m<numinpopulodeicoftirarojum:
mozralc
bcataq?
crcata
6oeappcllat: quibua
dfcwm eftccgo
dijridgeftis:i
LIBER

filqcprclfiomneo.trinceflqftodatc a quocrcati7cums^arttcipaticc
bw
apoltclug.
£ t fi funtqui dicantdtjfi cifunnadtuuante ipfoin fcqucnti
U'
ucmcclofiuci terra:ficutifut dijmtV bzodiligcntiuo
dilTcrcmug.
ri 7 ooinini multiinobie tam unue 6f
patcrcj: quoomnia7nostnipfo:i u 3(urelqaugufttnf
dcciui^
nudooimimotefuscbriftus:per
quej tateda hbcrdccimug.
omnta7 noeperipfum.Tlonmulruj
ergodcnoicdifpur.indum cft:cu;rcs Ucrambearitudtncm ftucangdis
ipfaitaclarafit:utafcrupulodubtta- ftucbominibuo pcrunumdcum ni
tioiitGaliena
fit.^lluducroquodnof butctiampbronicoe diffuuffcf,urp
CT:co:umimmoztalmm beatozum nu bi quosobbocipfujcolanoos purat
meromiflbgangclos cfTc
dicimu9:cf unitantum deoaneria;fibifacrifica'
dciuolunratcm boibueanunciarcru: r i uclmr clVc
qucrendum.capttulu.i.
illis aut116
placct:qtbocminiRcrium
n pcrilloc qttosdeo9appcll.ir,
t.i.im-
moraks7beato8:fcd pcrdemoc9 fici ccrrafcnrcntia
c
crcdutiquos immo:talc9tm nctbeax qutzahonequo
t09.ludcnt
diccrcMut
cciicitaimmo: quomouripoP
talcs acbcat09:utCarfidconcabonof funnbeatoseflc
n dco9ftJlimitcrcollocato9:7abbua omncebomice
na cotrcctatioe fcmoto9.O.uau>9 no ucllc. OLUIautc
mt'9 controuerfia uidcatur: tamcn ita fin t uel udc ftat
dctc(labtlecllnomcndcmonu:ut
boc dummozt.iliiuqucrtti'(iftrmitaf:mul
rr.odisomnibuB
afancn'9
angetnos temagncq?controucrfic
codtatcfiir:
remoucrcdebcamu^.Tluncergofra i quibuo
pbilofopbi
fuaitudia7 ocia
Itbcriflcclaudaf:ut fcumuaimotalef contn'uerunt:qua9in mcdiumaddu'
acbcatogquomoooltbet uocot":d.tn ccrearqjdifcurerc
7 longumeft 7no
facti7creatifunt:mcd(o9 noncfliead neccflarium. St mimrccolirquibcc
imotalcmbcatirudmcm perducendis leginquidmlibzocgcnmueoctanou
moztalibud mtTcris:a qutbugutracp elt'geudt'9
pbtlofopbtscum quibus
diIfcrcnrialcparantur. Oni autmcdij bccdcbeatauita quepoftmoztcmfu
fut:c6monebnoo imoztalitatcmcum tura cft queftiotractarcnmutrumad
fupio:ib":mtferia
ciiifaioiitfiqmmc camuntdcoticroquietiam cftdcozti
ricomalitiemifcrifunt:bcatitudinem c(Tccto::an
pluriniiadqsreltgfone
fax
qttan bntmuidcrc nobigpofTunrpo crifqa
feruicnoo
pcruenirepoHVmos:
hu9y pzebere.Unde
nibil bnt amtci 110
n ctiambtccadem rcpcticrpccrcr:
demenum quodnobisdigniiafferat: prcfertimcumpoffitrckgcnoofi foz'
cureo8tanquam
admtoze9 colcre
dc rcoblituecftadminiculari
mcmozia.
bcamus:quosporiusut dcccptoica £lcgimu9cnimplaronicoe
omnium
utrarcdcbcm'.OMOSaiirbos7 io n pbilofopbozum
mcrironobilifTimof:
foloimo:talc9:uc^t
ctbearo960^ no pzopterea
qu(afapcre
potuerunt: lic^
mincfacrts7 facrifuqsp:optcrutta immozrale
acrationalej
f irellectuale
bcatapofttr.oiteadipifccnda
colcoof bommisantmammifipattidpato lux
putantrquaiefcucp
iltifint7quolibct mine
tlliufdeiaquo7ipfa7munduf
uocabulo
digntfmt:nco9ucllep tale factus
eft:beatam
cflcnonpoflc.3ra
reltgionis
obieq*u
ntfiUnu
dcum
coli: 7illudquod
omnce
boics
appctunt
DECIMVS

id dl uframbeatarh
quenquam iftiftf bicimur cnimcolcrc
bomtncs:
quos
fcaumum ncgant:
qutnontlli uniopy bonojiftcanoncucl
reco:danonc
uel
timoquodeft
mcommutabilts
deus prcfmnafrequentamue.
Tlecfolum
puritatecaftiameifsadbefmt <<3ed eaquibusnosicltgiofa bumilitaieft)
quia7ipftquoqjfiucccdcnrcfuanita iiciu6:fcd
qucdam criaq*lT5iccra
func
ti errouqjpopulo:um:fiue
utait apo nobtscoliperbibe^.Tlaefbocucrbo
ftoluacmncfccntcsmcogiratiombus agricolc7roldi7icoUuocit'.£tipos
fuis:tnultosdeoacolenooe
itaputa-* 6osn obaliudappcilat celicolaemifi
iKrunt:udpiuariuolucrum: utctiaj <$ccliicolanr:n
uriqiucncranoo: fcd
quidamco:umdcmcmbuadiuinos ibabttanoo
ranquam
quofda^ccltco
bonotc8facromtn7facriftdomm
de lonoe.n
ficucappcllantur
coloniqui
fcrcrtoos dTccenfcrcnt :quibue135er pditionedcbcc gcitalifolo,pptcragrtx
partencmparaardpondimue:nunc culturi fb*oominiopolTeflbf:f^ficut
uidcndurn acdtiTcrendum eftquanta ait qmdamlatinictoquqmagnufauc
dcuooonar:immo:taleB acbcatimce to.Urbsantiquafuit:tyrqtcnucrc co
lcftvbus fedibus:oominationvbu8:pn loi.H>duoUnoocnimcolonosuocft
cipatib^rpotcfladbus coni1iruri:quof uit:nabagricultura."bic7daitates
ifti dcos7 cjcquibusquofdamuclbo a maioib"duttaribusuelutpptb:um
nosdcmoncs uelnobtfcmnangclos cramibue codtte:coloicnuncupanr.
nominant:quomooocrcdcndifunc 2k pcrboccultuqutdem n dcbcrini
ueileanobiereligioncmpietatenque ft deo^priaquadamnotatioeucib»
fciuarcboceftucapcrriue dica^mtra butusucrilTimum cft.Sj qt 7 aliaruj
etiamftbiantantumdcofuo:qutcti' rcKdi cult":iobtmcunouerbofigna
atnnoftcrcftplaceat ciaut facrafacia ri culcusdcodebirusttonpotcft.Tla
mus7facrificcmuo.-ucl aliquanofka 7 ipfareligiog^uiediftincrtue riqucl^
fcunofipfosreligiorus ritibua confex fcddeicultucnfignificare uideat':udc
crcmu9."bic dl cnimdiuinitari:uclfi ifto noictntcrprmrifunt noftricajq
cjrprclTiuadiccndurncrtdcttJri
dcbi grcce
trefcia
dtcttur:
tamcnquialatia
ruscultua:p:optcrquemunouerbo loqucndicofucrud mcn folumtrnpcri
figntficaridutn
: quoniatnfarismibi commruerum ctiamooctilTimoium:
iooneum nonoccurritlatmum:greco 7cogitarioibufbumanie atq;atfmira
ubi ncccflc
cftmfmuoqutd uelitndiy rib" 7quibufcpnccelTiridmibuodtdc'
ccrc.latriamquippcnoftriubtcunqj ecbibcda rcligto:noeouocabtbritat
fancrarum fcnpturarum pofitumcrt: abiguuotmdccultuueritartsvttrur
interpretatifutttferuicutcm.Scdea qorutfidcnfdiccrcualcamus rcligto'
feruituaqucdcbetur bomintbus:fex netnn ciTcntfidcicultu;:qmuidctur
cundumquamprcccpitapollolue
fcr bocvbiiaftgmfradaobfcruanna ^i>
uoeoomiiusfuisfubditos
dTcdebei pinquitahebumanitnfolcnt
aufcm.
ationommcgrccenucuparifolct.Xax "pictae
quoqj|>pcdcicultusitclltgt
tria uerofccundumconfucrudmcm folct:quag:cdcufcbiauocanr.
"bccta
quaiocutiruntquinobisdiuma
clo- men7ergaparmtc8 offidofcbaberi
qutacondtdcrunt:aut
fcmpcrauttaj dtaf. mo:cautcm
uulgibocnomcn
frquentcr.utpcnefempcr
cadicitur it mopibtta
mifmcouJufrquenraf.
fcrutru8:quc
parinct
adcolendum
de O.uod idcoarbitroicuoiifle:
qzbcc
um.^roindefitantummooo
cultua furfpredpucdeusmandat: eaqjfibi
ipfcdicanir:nonfolidcbcriuidctur. uclprofacrifiqjsud pre facnficqs
LIBER

n' illai'ncozpo«a:dc
bis cclifiib"pfp/m
fuetudtne
factum
eft:u17 deusipfedi (9amplifq?
cotpo:ibue
tanq^
ipfcfic
caturpiu9:quetn grednullofuofer' fol 7ipfi fit luna.Xunam qppc folia
monisufucufebcn uocant: quanui» obieouillumiari purat.tnat c:goillc
cufcbianp:omiaillozterfamwilgus magnuspbrcnicueanimaronabilej
ufurpct.Undein quibofditnfcriptu' fuicpotiueinrdlcauardiccnda fit: qc
rarumlcae:ut diftttictiocertioz
appa quojcnc:ct uno:taliubcatofq?aias
reatmoeufebia quodejcbonoculra: ctVcintelliginquoe in cdefhbu
ffedtb''
f; rbcofcbiaqo cj: dci culturopofit» babirare nondubitannob:cfupzafc
relbnat:dtccmalucrunr.Utrol^ autej naturam: nift deiqui fabncatuscft
bo£.no9unc> ocrbocntmare npoflu mundum.aquo7 tpfafacracfl:ncca
mus.-duc ttaqilatru grece nucupaf Itundcillis fupcrntsprcbcriuirajbcx
7torinemnrpictaturferuims:fedea atam7 lummmrellicrcpric timrans:
quacolimusdco:uclquerrcfcug:cce g^undeprebcturTnobie: confcnans
larine
aute
rcligio
d::f5
caq"nobie
cft euangelio
ubilcgif.fuitbomifTiis
a
crgjdcu:uel
qua;illi tbcofcbunrnos deocutnommcratioannce:
bicueit
ocrondunouerboqcpmcre : fcddci in reftimonid:
ut uft.monidpbibertc
culropoflumusappcllare:bancdrm dclumme:utomncfcrcdercnt perCB:
deodcberidiciusqui ucruscfldcus: noneratillcbj: : fcdut tcftmonium
facicq?
fuoscultoicadcoe.O-mcunq? perbibcrctdelummc.£rac lumenucx
/giffunr«ncelcfhb"
babirariowbus
tv rumquodillominatomnfm
bominl
moitalea7 beari:unosnonamlt ncc uenumtcm in bancmundum.3ftqua
beatoscflenoeuoltmr.colcdt
utup n dtfferenti»
farigoftendirur: animam
funt.Siautamant7beato3uolunt: ranonalcm uclmteUectuaUm: qualis
ffectoindeuolorundct ipfifflt. 3n crarin ioannc
hbilamencffcn poffe
aliundctpftbcari:
altundcno8.' fedaltcnusucriluminiepartidpatoe
lucerc.^boc
7 ipfctoanncs
fatcturubi
£>e
fuperna
fllumiatioc
q*dplorin' d pcrbibenBCttftimonium
didt.tlos
pUtontcua
ffnfcnr.ap.ij. omncs dcplcnitudmc
ciusaacpi-
tnus.

f £d no c nobis ullus cii bte cy-


ccllerio:tbu3pbilofopbia i bac Jbcucrodd culru:aquoplarontci
qoneconfljctue.UidmJt «5faifcplit
rc:i9mulnsmodidcopioftfTime man rit:deuuini
t colrooageloe
ftucbonof
daueronbincillos dde7noefieribca fiuemalos bonore diuino.cap.tij.
toe:obtecto
quodam lumineiruelUgi
btltqddeuacfti\iie:i aliudefty «llu q ttecuiraAnr:fiphtonidud 4
aquoilluftrantur
utclarcannatq?
51* aiq3alqitafenfcrnt
cognofccn
parririparionep.fccribeariq3
fbTiftar. rcedcii:ficutdcug[ozificarcnt
7gfae
fcpemulroqs
plorinua
aflcrirfenfutn agcnt:neccuanefcerent
i cogitatidib*
plaronis
crplananerncc
illa$dsquaj fuie: nrcpopulo:um
crro:tbua
pum
credunteflcuniucfitatisaiamaliiide aocto:ee
fiercnnpartimrd"iftere
non
beatiec§»luarrcidqj
cflclumeqood sodcrcnKpzofecto
confitcrcntur
7 flf
ipfanocft:fcd
aquocreata
eft:7quo immozraUbus
acbcans
7nobte
moz'
raiibueacmiTme: ut <mmo:ralc8i
terlucet.£>at
ctumfmulttudincm
ad bcartclTc
polTimue.-unu
deumdcc;d
DECIMVS

folcndum
qut1noftcre7illop. ducc:
fi co"p!cnt'i!!a
duoprecep»
1114'
busrotaIqcpcndet 7,ppbefe.£>iligcf
"Q.6univo 60 faaifidu obcat'.ea- dntn dcumruo in toto cozdctuo:7 tn
ptrulum.tig. totflaiatua:7m totamenrc
cua:7di "
ligcapiojamutuumtanq>tcipfu.Ut
b Utcnosftututeq latriagzeec eijbofcfcdiltgcrc
nolTetrcoftitutus
e
d:':fmc
inquibufq?
facramene: eifmisrqaorefcrret
oiaqueagcrct uc
fiuc(nnobifipft'0
dcbeua.t>uiuaeim beacuseitct.Tlo.n.qui
fcdiltgtraliud
tcplumfimuloms: i fmgulitcmpU uultefTcq>beatua.bicaatfinisead'
fumudtquia7ommuconcozdia 7 firt bedeo.3^migif fricnridtligcfapfu;
guloambabitarediguat":ndin otbus comdafdcpzopmodiligcncoAcucfe
^ in fmguuTmaio::qmnccmoledifte ipfum.Jrt quoquidaliudmadariiufi
dirurnccparnricmc
minuirur. £um utci ytum poteftcommcndrt diligey
ad tlium furfum cft: dus i altare cot dum dcum^lDiccil dd cultue: ber va
nz^ra'unigeitocufaceroote
placiur: rdigiorbcfrectapt'etas:bec
rm60 des
ctcruetas
uictimas
ccdimua:qnufq> bitafcmitu9.O.U¬cuq3 ig^ttnoztalte
adfanguincmpzoetueueritatc
cma/ pfaequantaltbet uirturepdita:ftnog
mu8:cifuauiflunam
aoolcmue mcen diligttficutfdpfam:ei
uultdTefubdi^
fum:cu5tneiuaconfpectupto
factoq? toeutbcarifimuficui7fubdtrabeata
amo:cftagramu6:ciooaeiuainobis eft.Si ergononcolttdcummiferae:
nofqatpfoauouemus7 rcddimue: ei q: 60pziuatur.fi
autcolicdcu:n uult
bnfido^ctuBfollcnnitnnbua
fcftio7 fccoltpzo60. 3l!i cnimpotiuediuie
dubueftatutiBdicamus
facramufqj fententw
fuffragaf:
7dilectiois
tmib'
mcmo:i35:ne uolummctcmpo^tgra faucrrquafcriprderfacrtficaadqecra
ta fubrepatobliuio: d fachficamus dicabifnifi dfiofoli.Tlamut alianiic
bolliambumiltraris
7 budis:mara taccam
queprinctadreligionis
obfc^
co:di9igncfcruidccaritatis.2U buc ^omquocoliturdeue:fatrifidumcez
utdendum ftcutuidcripotcrit:ctq3
co tenulluebotutncq*audcatdtccdebe
bcrcndii
aboipeccato^.
7cupidit
aru ri nifidnofoli.tOultadcniqj6 culra*
malafbbcmundamur:7 ciusnoic dtutoufurpaca fftnttque
bononb" dc
confccramur.3pfc
cnimfonsnk bca^ fcrunturbumanfetfvue
bomilitateni
ttcudis:ipfe
oieappetiriome
crtftnie: mia:fiue
adularide
peftifera:
itatn ut
bunccligentca
uelpotiusreeUgcntef: ^buaeadefcruntur bomincerbzen£
amiferamos
cnimncgligcntce:buc
et quidnrcolcndi7 ucncrandi.fi
adtcia
gorccltgcntcs
unde7reltgiodictap^ multoaddif7 aoorandi.
O.uiaucro
bibcturado»dtkcrione
tcndimue:ut: facrifiicandum
ccnfuit:m'fi
d quedeuj
puctiicnoo
quiefcamus:
(obcatiquia autfduitaotpucaud
autfinnt.'O.ua
illofincpcrfccti.Bond.n.tt:;
dccuiuo pozoattquua
fit i facrtTicanoo
ddcul
fineinterpbdsmagnacotcntto
e:nul t*:duoilli fratrcscain7 abclfarisin'
lo caliudq>illicobcrcrc:cuut
9tmiua dicant:
quo?i
maiozio
6arcpzobauir
aiatntclUcntalia
icozpozco
fi dtcipot facrifuriu:
mmoa'3
afpcpc.
amplqcurucrts
impkf fcatndarurcp
x;tu
ttbuo."boc
ci"5
bonu
diligae
i toto £>c
facrifiqa
quedcus
nonrequf'
couic:in
totaaui:7intotaturtutc
pd nr:fcdadfignifu:ationecop
obferua
pimur.Sd
bocbonfi
dcbcmus
7*9
q- ri uoluitqucrcqatrit.cap.v.
busdiligimurdud:7quosdiligimuf
LIBER

q Uut-3aurcmiftadefipta
t ut crf mutandacrantopporono cmcq^ia$
ftimetaltqoibue
ufibusdd tfle tpc:ncipftdcodcfidcrabilia
uclccitc
neccflaria
quein famfirijsoffirrunrV mnobisacccptabtlia:
acnonpotiue
-Guiod
cummulrialocisdiuinafcrip qucbi9 rignifuata
funrcrcdcrcnrur.
turatcftcrunnelongujfadamue:b:c t>mc7 aliolocopfalmtalrcnue:fic'
ueillud depfalmocomemorare
fuffi- funcromquit:ndtcam r. meuecftci>
aat. Jbtrioomtno
deusmcuseatu: o:bi9tcrrc7plenituoo
ciue.Tlunqd
quoniambonozum mcozumno egef. manducabo carncstaurozum:autli
TLonfolumigtrurpccoze ucl qualibj guinem birco^ potabo.^Tag»
dic«et:
altarc co::upnbiU
arqjrerrena.Ted
ne utiqj fi mibt nccdfanaccnr:narcpc
ipfaquidcm
iufhti.ibommis
deuege tcremq bcoin pfate.£>eincU
fbiogie
ercdcndum eftrtotoq?q6 rccrecoliru: quidilb figniftccnt.3mmcUtnquit
dcusbominipzoddfertoi;cko.Tlcqj deofacrtficmm laiidie:!rcddeahilTi
entjfonrifequifg>di^critpzofutflc fi mouotatua'£t inuocamein dicfbo
bibcrit:autlucifi uidrit.Tlccq>aban larioms7enpiamre 7 magnificabia
tiquis parribustalia facrificiafacta mc.3rcmapudaliumpzopbcram.3n
funrin uictimispcco:u m:qucnunc6i quoinquit apprcbcndam oommum
populuslegirimcnofadt.aliudinrcl' 7 aflumamdcummeumcjrccl^Si
ligendujeftMnfirebu» tlltst^s reafu apprcbcnda illii i bobcauftis:i uitut
iffcI'ignificata9:que
aguntur
innobtf anniculis
.-*
Siacccpraucrttoominus
ad boc ut inbercamue deo: i ad cun' tn nriUbuaarictumraut tn dcnte mtlix
demfintmp:opmoconfulamus.Sa buebircozumpingutum^ St dcdcro
cnfidumergoutfibile:iutrtbiU3fantx primogcnfra
mcapro impietare mea:
ficqfacramcntum id eftfacrumftgni» fructumuentrismcipro pcccato afc
cft.Unillud penirene
apud,ppbccam mcc'St annuntiatumcftribi bo box
uelipfepzopbcta
qucrcna
deumpec' num:aut
quiddcusqrquiratarc.T.ifi
catisfuisbabcreproptciutnrfi
uolttff faccreiudidum7dtligemiam:7pata
fesmquitfacriftciumdcdifTon:
utiqj cfleirecumoominodcoruo.J£ti bft'
bolocauftisnon delectabcHs.Sacri' iu9 pzopbctcuerbieutrucpdiftictum
ficiumdeofpsccntribulatu9:cc!con cftfanfcpdcclararumilla facnficiafi
tritum7 bumiliatum6s n fpnit. 3n rcquircrcdcum:quibue ftgnifiicantur
tueamurquenadmodum ubidm;di bccfacrifirij qucrcquirttdcufincpfa
ptnolle facrificium:ibt
dcoondituel qucfcnbtturadbcbreoe.Brifaccrc tn
lefacrificium.Tlonuultergofacrifid quit7 commiiicatozee cflenoli«obli
umtruddaripccozfe:fed uulrfacrifid ulfti.taUb*«5facriftcqsplacatur69.
umconrrittcozdie.Jlloigiturq6eu^ 3c perbocubifcriptum e:miam m«
noltedipr.bocfignificaturquod015 gt'9uolocpracrificium:nibilaliudy
uelkfubiecit.
Sic (tacptlladc»nollc facrifiao
facziftau
mprelatum opotet
diritrquomooo attulnscaucllcacdi fnrclligi:
quontam illudquodabbo''
ruruclutfuegza
uolupraris.
Tlamfj rmnibue
appcllatur
famficium
figno
cafacrificia
qucuulnquozuj
bocuuu eftoerifacrifictj."p>o«o
autem
mtfmx
c co:conrritomi butnil(atumoolozc co:dtcucrumfacriftciumcftrundcdic
pentteadi:nollctcia
facriffcfls
ftgnifi^ tu; cflquodpauloatc
commcmoauu
cari:que
uclut
fibidelcctabilia
dcftdc^ taiibu9
crnm
facnfictje
placarur
dc\
rarcputatus
eftrnon uriq?dcbieoffc Xluccunqs igirurmmtntfterio
taber^
rcndismlcgcocrcriprcccptfl
«t:1160 njculifiuctcmpli:multiemodisdc
DECIMVS

facrifiojslegUruur
dtutruros
cftcpre ad^pbandum qucfit uolunras
dcirqo
cepta: addilcccioncmdeti pzopmi boito7 bnpladtutn7 perfcctum.£u5
fignificanooreferuntur.
3nbfeenim igiwr ucrafacrificia
opcrafmtmie:
duobus prcccptia
utfcnprujclt:tota fiuemnofipfosftucin p:o)nmo9
que
lej:pendet 7p:opbcte. rrfcruntur
addcum.opcraucromic
non ob aliud fiant:m'ft ut a mtfcria lt'
£>e
ucroperfcctoqj
facrificio.capi-' bercmu::ac
perbocutbcarifimuf:q6
tulum.Vi. nonfit nifi abonotllo deqno dutum
cft: mibi autem adbercre deo bonutn
p "Roidcuqtfacriftcuicomcop* eft:^)fecto
cflficitur:ut
toraipfaredepy
q6 agiturucfanctafoctetate
tn ta ciuttas:boc
ccogregano
fodcrafq;
bercamus &o:relari».f.ad itlum fincs faiKtommmniuerfaleracrificium offe
boniquoueradtcrpoffimufeebcatu raturdeopc:facerootcm
magrrum:<5
Unde7 ipf.imifciicodu
qiiabomini ettamfeipfum
obtulitmpaflKonc
pzo
ftfuentajr.fiptoptcrdeumnonfit:no nobistuttanticapttifcotpuscflemuf
eftfacrificium.
£rficnimabboicfit i' fecundiim
fozma^
ferut."bic.n.obtu'
offcrrur:
nl facrificmm
rcediuinaf il: lic:mbacoblatuscft:qzfccundu
bac
ita urbocquoqjuocablbid lattntiw mcdiaroz eft:ibacfaceroo8:in
bacfa.
tcrcoappellauerint.
Undetpfcbomo crificiumc.£dttacpnofboztaruacet
dcinomftu cofccratus
cftn dcodcuox apfe:ute>:bvbcamu8cozpoia
noftra
ttie:iqujiitimimuttoomc:iturut60 bolliauiuamfanctadcoplacenrcm:
utuat:famficiu
cft.Tla?bocadmia^ ronabilcobfequmm
n!m:7noncofo:
pertinerqiumquifcpmfcipfu?facif. mcmurbutcfecutorf^
refozmeur
t no
"jbjoptcrea
fcriptum
eft. mifercrc
aie uftatcfenfue
n:i:adpjobandii
qucftt
tueplacens
60.Lozpus etiamnoftni voluntasdei:quod bonum i bnplaci
cumpcrtxmperannam caftigamuffi tum7perfectum:qd totumfacrificiu
bocquenadmodum
debcmus
pzop^ noaipiifumu8.i)tco
eniminquit
pcr
dcumfaciintis:
ut noncjribeamue
me gzamdctqucdataeftmtbt
omnibus
branzaarma
tmquitatis
pcccarorfcd quifuntfntcruosmon
pluefaperc
cp
armaiuftitiedco:facrifida
eft.Jldqo opoztct
fapcre:fed
fapere
adtepantia:
ejcboztans
apoftol"ait.Obfccroitaqj ficutOnicui'q3
deueparriruseft fidei
frarrco
uospcrmiam
dci:uterbibca menfura.
Sicutentm
inunocozpo:c
riecozpora
u:abolliamuiuctcfacta; multamcmbrabcmusroia
autmbra
deoplaccntc.-rdnabilc
obfcquiuu-m. n cofde
act"bfftutanmltiiiniicoipuf
St crgoco2pus
quoinfmozc tarupf» fumuet'ncbzifto:fingultaurcmaltcr
mulo ucl tan^>inftrumto utit aia:cu; fllrm" mbra bnteBoonadiucrfa fm
eiuebonue7rcctue
ufusaddcu:f«t' gzam
qaedata
eftnobt'9.t)occftfacn
famftctucft:q'tomagieaia ipa cii ie ftciumcbziftiano:um:multi
unumco
rcfcrtaddcu:
ut igncamozis
cr acccn puefumusincbriftorquod
etiatnfay
fafozmacocupifccntie
fecularisamtt cramentoaltarisfidclibusnoto frcx
tac:ciqstiy icommutabili
fo:meCb" q»oitatefclefia:ubi
eidcmonftratur:
dicarcfozmctun
bincd pUcens:^
ct iyinipfaoblationcqaam
offertipfa
efu9pukbrirudmeacceptnfit
facrifici offeratwr.
um.0.5 idcaprsconfcqucf
adingee:
7nolicc
mquit
confo:mau
biiicfcctb: O.6fanctozum
agfo^eafitfnos
f?rcfo:mammi
innouitate
mena
u:c: dilcctio: utnos nonfuosfedunius
LIBER

ueridciuelintefleculro:ee
.«p. diotnit-am
dcfooomisp cofdcagtbf
Itbcrarionelotb ftlq fratng ciu9^£ui"
m £rito flli incelrfKb"
fedib" uroin utarcrrorcfpiciee:
arq?mfale
tutiimotalcf 7 beatird.
creatois rcpcnteconocrfa magno admonuit
fui pttriparionecogaudlcctn" emtta' facramenroncnnncm in utalibcraho
tc fitmi:cui'virareceztucui'
munefic m'efueprertriradcftderarcdcbc.3lb
ri fot:qmnosmotalea7 miferosut i ueroq i quanrafuntquetap_ tnoffcj
mouaks
bearicp
fimus
mtferiotdirer populo
dddeiugofcrutruris
erutoo
diligimKnolunt
no9ftbifacrtficarcf, inegypto
mirabiliter
gcflafunt: ubi
d cuiue7ipft nobifcufc cenouerunr. magipbaraonisboccftrcgiscgyptu
£u ipft'9cnimfumufunaciuitasdei: quipopulumtllum dfiahonedcpric
cutd: (npfalmo.6Um'ofa dtctafot dc batradbocfaccrequcdammira pcr
tcduitaedeircuiue
parsinnobtspcx miffifunnurmirabflius
utnccret'.3Ui
grinatunparfmillis opituUt'.£>e
tlla cnimfacicbant
ucncfkqf?icatatidib'*
quippefupcrnaduitatc:ubideiuolu- magicis^b"funtmaliangeliboccft
tasitelligibir*up incomutabir
leyc: malideoncgdcdtti.ZDoffcs
aurrato
deillafupnoequodamd
curagerit'. porcnnu
sqtoluftiue
t noic
deiqtcdc
Tla^ ibtcuradenobiflbtra: adno0 cclo7terra: faacnifbugangeliecoa
admiftratapcrigclosficta ill* fcripy facikfupcrauic.Jbciq;
m terttapbga
ruraddccdit:ubt
kgi'r':facrificans
dijf deftoennbtJs
magierdccem
plagcpcr
eradkabttu:
nifi 60 folulDuicfcripfc: moyfcmagnamyftcriozu,
difpofitioc
buicUgirralib"
pceprif
tatafiit attefte complcte
funt:quibusaddd populu
f3 mjrjcD: ut faheapparratcuinos dimitrendipbaraontfi egyprio^du
facriftcare
uclitimoitaUsacbcati: 4 ra codaceffcrunnmopq? pcnuuit.£t
bocnobieuoluntclTcquodfibi. coabfccdetes bcbreof cofeqconaret:
illis dioifbmariper fifcd rra^utib":
Dcmiracurq 69 ad couoborada udabincarq3bict fcfercdditecoopri
fidepio^:etp_aglbpnuftcriu
,pmi(ftf 7opplTifunc.
O.uiddetlfmiractiliB
fuis didrq cumdcfcrtoidcmpopulusdu
cerefftupenda
diomitarecreb:uerim
n 3lm nimi9uetcrafi co aquasquebtbinonporcrar.miflbm
longiusy fatisercoolue
ui cjeftcut06prercperat
hgnoamaiitu
boz:q
miracola
fintfacta
atteftaria.p' dtnecaruifre:finctcfq3
fatiafTc:
mana
milTisdei:d.b"anano^miliapdirit rfurierib"
ucnifle
de«lo: 7 cumeffct
abrac^i fdeciusomsgentcg bndic' colltgenribuf
coftiruta
mmfuni:d.ccid
tioneftt«rantbabtmrc.O.ui8
mimn amplt'u9
quifqscollcgcrat
ejro:tisuer
mircrurcidcabrae
filtopepertfle
con mtbuB
putruilTcan
iwo diemfabba
fuglfarilccotempo:efcructori9
qao tumduplum collcctumtquia
fabbaro
nccparcrcnece(Te
fecundaia poflct: colltgcre
nonUccbat:
nuUaputredine
atqsinaufdetnabraefamftrioflatn' uiobru^ddidcrattb'
carnc
ucfciqtax
macdirusfactainter diwf39uictias to populonullafufiiccrepofleui6bay
ciKurriflrereidfq?
abrac
predictum
ab tunuobnlib''
caftra
coplcta
7cupidtx
angdfe
cdcftc
inondmm
foeomo?t: wriearoo^fafttdfo
fadetahf
ejsuto:
quoaboibuf fimfies
bofpirio
fofccpc obuiofboftd"
trafttoq^
,pb<bete6
artp
ratttp.eogde,pk
uemuraddpmifTa prdwte9:orante
moffcmaib"0?i ft"
focpimmmcntciamtnccn guracruasepenffcnuUobebrcom;
DECIMVS

cadrotc/pftr-ato8:fcdiriofoB
1pptb61: Tluwcnimbanc
artcmttnquam
fal
acfeaboidinatadiuimtusforictate lacem t in ipf»actionc
pcricubfam:
diuid?rce
adqremplfiuifibilciuifibrtf i lcjtbusprobibttam cauendammo
peneuiuostradebifcetc
fummerfos: nct.nunc autcmucluteiusbudatozt'
uirgapculTa
pctri tanremnlritudmi buscedens
udlfmdiciccflcmundadc
ab.uda
ttafluctafudiflc:fperiumofua parrianime:non
qutdcm inceUectualt
moriferoaimiflbeadpcnaiuftiffima quarcrumintclligtbiliumpercip»tur
percato^aligno qcaltatoatq?rpfpcc-/ ueritasnullasbabentiumftmiUtudiy
to encof pctcfanatoaiut7pptoftwci ncsco:po:um:fedfpuitualtquacopo
rctafflicto: t mozsmoztcdeftructa raliumrc^capiunrurimaginfS.tiac
velutcrucifijrcmoztiafimiUtndincfi^ etumdtcitperquafdamconfecranoef
gniftcarenfVOaiefatieferpeme,ppter tbcurgicaaqvaatelctas
uocant:
too"
factimeozia
zcfcruarurcum
pofteapo neamficriar$ aptarufccptionrm
fpf
puluscrranstanquam ioolumcolex riruumi angebmm ad utdcnoos de
ccp;'lT5:c?ccbta3
rcj:Higiofa
ptarc5o oa.ejc
quib"tntbcurgicisteleria
htti
Put
Js:ciimagnapictatie
Uudepcuir. iutclUcruali
aicnibilpurgatioisaccc-
dcrc:quodcamfaciatloonam adut
t>ctllicitiearnbufcrga
dconucul dendum
dcumfuum:7perfptcieda
ea
tfi:mqutbuBpotpbyritt8
plawnicus qucuerafunt. £jc quottclligipotcft:
qdamprobaooiqdaquafiipzobaoo qualiumdeommuclqualcmuiftonc;
uerfatur.cap.i^. dicatfieritbcurgiasconfccrationtb1*
tn quanoneauidenturqueuc:cfunr.
b £c n aliamultabuiufccmoi:cj Dcniqj atamrarionaUmfiuequod
omniacommemorflrc nimis15 magiatmat diccreintellectualetn
i fu
gttmcftfiebatadcdmedidtiuni"uc:i pnapoffcdictteuaderettamft qo eius
fpirimakeftnullatbcurgicafucritar
arq3 tcpurgam5.po:o aotatbeurgofpua
pietatt9:n6'icatatt6tb*
t carmibuanc Icmpurgaribactcnua:
ut noitcj:boc
fartecunofuaris
artecopofitis:qua; adtmmo:t
jliratcmcrcrnttateq?
pc:uc
uclmagum ueldctcftabilio:c
nominc itfat."Quanq»
uaq?difcernat
ademox
gocttan:ucl
bonorabiliozctbeargian ntbusagcloptaerea
locactTcdcmonti
uocanr:c|
quaficonanf
illadcccrncrc ctberea
uelempyrea
dtflcrene
anglb'1
n iUiciriearribus deditosalioadanax rum : 7 admoneatutendumalicuius
bref:quof7malcficos
uulg*appellat. dcmonisamtdciarquofubuccrantevt
hosct'5 nd goetiapnncrc
dnt: altoa paululumpolTtt
eleuaria terrl ^fqj
fliiclaudabiled
uidcriuclintquibus poitmoztcm.aliamueroutamefTc px
tbmrgiadcpu tantrcum
finrurq?riti^ bibeatadagelo^fupcrnapfoztia:ca/
b" falladbuedeonritobftricri fub no' ucndamtamendemonumfodcrarem
ritttme.ingclo^.Tlant7po:pbm'u9 O:pflTa
quodamooo
cdfeflTionc
tcftaf:
quandam
qttaftpurgadonem
anime ubidicitanima
poflmozte
luenoo
pe
P tbcurgianrcuncrarucz
tamcn7 pudt nascultddcmonoa qi1ib" circuucnic
budaqnodamo dtfputatioc
,pmtttit. bafbow^oreripfancptbeurgian
qua
rcucrfione
voaddeubancartcpftazc uelutcociliarrice
ar.gclort
dco^cpcoy
cui^rtcjacut
utdaacuminrcruitm mcndat:apud takeagerc
poreftarea
facrtlcgc
curiofitatis
t pbilofopbte^ ncgarc
nonpotuitrq"
uelipfetnuideat
fclTtonc:fcccntq9
almantib'*ftuctuaL purgarioni
anime:uel
arribuefcruilt
LIBER

unoo£:qrela
dcbacrecbaldei
ncfcio ncnttaliqucm
fupcrioicm
dcum:qui
Cttinecjpromcna.jConqueritur
inqt ccl plueccrrcrot:atcpadbnfacicndu?
uir m cbaldeabonus:purgandeanie cogettcrritosdcoe:uclab ctsrcrrctc
mtgnomolimmefruftratosfibtcfle copcfccrctru
t libcrcbnfaccrcnr.Stc
ta
fucccltusicu
uir adeadcporcnsjtacf mcntbcurgobonofacradcfuc:unt:q
inuidiaadiuratas facrisprecibue
po busipfoed<oequosinuocabatanie
teriafalligaflenncpoftulatapccdcnt: purgato:ce:pue
abtlla rtmo:i6pcfle
£rgo7 Ugauit illeinquintifcenofol purgaret.O.uid
05caufc cftrcurdcuf
utt. O-uotudtdodirit apparc rbcur potcnrioz
adbiberipolTitaquotrcat':
gtanelTc tamboniconfidendi cpmali necpolTitaquopurgcnfr3ninncnif
7 apuddoet apudboicsdifdpiina: dcuequi cjraudiar
inuidu7tio:edps
parictiadcoe 7adillafperturbariocf tncun'atncbencfacuint:nec
inucnitur
palTioncfqj
dcducttquae
cdmunitde' dcusqui cfaudiarbcniuolum:7rio:c
mombus
i bominibus
apuldusattv dqfaufcratut
bcncfactar.'O
tbeu:gia
buit.£>eos tamenabeiaetbereefcdtf pdara:oateprcdicadapurgario : ubi
altitudincfeparaertplatonisaflcrcs plusimpecratimundaiuidcria:q>im
in illa dtfcrcrionc
fcntcittum. pecratpurabcncficcntu: immoucro
maligno?tfpihtuumcaucnda 7dctc'
£>ctbcurgfarquefalfampurgarfo ftandafallada:7 falutarieaudicnda
ncinantmtsdemonum
inuocatioc^-' Ooctrtna.
<luid etmq: baefozdtdas
mirw.cap.jc. purgarionce
fainlcgtfritibueopanf:
quafdamirabiliterpulcbrasficutifte
e £ccnuncaltuspbtonicuerque comcmoraruclangelortmagincsmr
oocriore
fcrutpozpbf
r?:nefdo dfof tanqua^
purgatofpirituuidet:
pcrquarbcurgtcadtiapUn.i
cttpfos fttnuclcalc
ali^d
uidecrillud
cftq6a
6osobftrictos palTionib"7pfbatfoi' portoluedidt:quoma fatbanas franf
buedicitrqrfifacrtepdbueadturari figurarfcuclutangclum lucis. £ius
tcrraiq3potuq^nne prdlaretaiepur entmfuntillapbantafmata: q'mt^as
garione:7itdtcrrcriab coq ipcrabat ataemulrouimfalfofq5dco:um falx
malu:utabalioquipofccbat bonum lacibusfacriscupicnsincrirc:7a vo
percandc
artem
tbeurgicam
fotuitf uertddcultu:quo
folomundantur
7
mozcillon pofTcnt:7
addadiibnftciu fananruraucrtcrc:ricutdcprotco
dtc
libcrari.O-uie no uidcatbccoia falU tum tft: fo:ma9fc ucnit in omncsbo
ciumdemonuelTe
commca:ntfi
co:u; ftiUtcrtnfcqucno:fallacitcr
fb*ucnice:
miferriuB
f tttis7a gratiaueriUbera^ 7 imobiqjnoccne.
to:iealicnue.flam ft bccapuddcos
8gentbort09:plu8
ibiuricp
ualctbfifi ij adancbdrc
cuspurgato:
aic:q>maltuolus
impe' cgfpriumr:inquapctirdcdmcrfit.i
tc
ditoz.3lotfi dqetuftifbomop:oquo dcmonum
feooccri.
cap.p.
agcbaturpurgattone ftidebatur
indix
gitud:non
ottq;abtnuioo
tcrriti:ncc m £liusfapuic
tftepo:pbyn":
cu$
ftcutipfcdtdrpermewuallrio:i8
nuy adancbore
fcripfttegfpnu:ubi
mvsimpcditi:fcd
iudicio
libcroidne-1 confulcri
fimiliB
7querenti:
7 prodit
garcdcbucrant.ZDi?seftautemybe art£9facrtlcgas
7cucrttc.£t
tbtd.dt*5
riignus
tllccbaldcue:q*
tbeurgiriefa> omncfidcmocs rcprobnt:
qttoedicit
crisanimam purgarc
cupiebjt:ndm obimprudcntiam trabcrc
bomtdum
DECIMVS

uapote:
7 ionin erberef^i .icrcdTc(15 cuncraru!7 Iibcrriincdctci^tur.Tlifi
Iuna.atq3inipfoluneglobo.Ucrotri fo:cciftc:7ipfumadqtumfchbicanc
nonaudctomsfalladae7 malicias7 bontetacptaliii facrc£preclarilTimu
inepiiasquibuemcritomouctur:om annlttrcm:7aliosraliumopc^tanq»
nibus demonibuB darc. Omofdam diuinop7 addcoecolcnoos pttnaiii
nancpbcnignofdcmonee mo:eappcl admiratorcarucrccundatur offendcf.
lat aliowm:oi5omegcncralitipmdi Scquiftamen7cauduttnquirenoo
rcaeflefatcarur.
ZDirawrautcmy n commcinoi ar.qucfobrieconftderata
folumdiiallirianctir
uictimieif^
ct co tributnoiipolTuut
nifimalignis7fal
pdlanfatqjcogaffaccrcquod boiea lacibusporcftatibue.Xluerit cnim
volunt:7ficotpote7tcotpomlitate dtj curtanquameUoiibus tnuocatifquft
odemonibuB diltinguntunquodcoa fi pdonbusimpcrctur:urimftabota
dTccpiftimandum fit folcm7 luium: prcccpracjxquantuz:cut attrectai
li :e
7uiCibiliacetcrain celo:qcopoza cflc venercanoncpudiantimprccate: cu
nondubitatur.£tfi dqfimnqnoalij tamcnipfi adiccftusquofq^cocubit'
bcncfici:
alijmalcftaclTcdicanf:?qdo quoflibctduccrcnomozcntuncur ab
incozporalibuacu)finrco:po:cicoiu' antmannbuffuos anttftitceoporcab
gantur.ducKtetiamuclutdubitans ftincredcnunrientmcuapozibue prox
utnmdiumanttbus
7quedam
mira fccto
cozpozeie
polluantapi
vo7alqf
facicnttbua animefint potcntiozes
att oapotibusillicianrur7niooubuebo
ftlicjfps cjarinfccuf
ueiantp quofbec ftiarnm. cunq? acadaueriscontactu
uaUat:7
potiue
uenire
ejctriniccos
co probtbeaunfpcct02:7
plcruq?
illacax
qrit:coq>lapidibue7 bcibieadbibix daucnbus cclcbrcnrur: q*dfit qonon
tio7 alligatquofda^:7 apuntclmfa dcmoniudaltcuiantmcdcfuncti:fcd
boftia:uclaliq*d
dnfmoimirabficopc ipfi folt 7limcautcuicuqjcelc ftiii:bo
rat'.Undicitaliosopinaricflcq6da; cuilibctuitioobno^iusinceditmiae:
gcn":cu( cjcauduc
fir^pu:nat'af.illaj:: cofq? territatfalfo: ut cisqrto:qucat
omnifonnc:multimodu:fimul36 609 ucritatcvTlam 7 ccld fc coUiderecom
7 dcmonef7 atasdcfnnctoz?
:7boccc miatur:7ccccra fimiliabominiipofft
quodctficiacbccomniaqueuidetur biliaiutilli dqtay mfipicrmlYtmi puc
bonaclTcuelpraua.£cte^circaeaq ri falfis7ridiculiscommtnariotb'' iri
ucrcbonafuntnibil opitulari:tmmo ri:quodimpcrarureffidant.£>iriti.«ti3
ucrontanccnofTcf^
7 malcpciliaii fcripfifle
ceremoncm
quendam
taliu^
infimulareatq?impcdircnoniiq'utrx facro:umuelporiusfacrilegozum pc
tutta fcdubsl'cctato:ce:7
plenuccrcx ritu: caqucapudcgypticocckbraf:
meritanst fallus:gaudeniooztbus: ueldcifideucldeofiridcmaritoeiuf:
adularionibus
capuicctaq &bocgc mapmam
uimbaberecogcndi
dcoe
ncrc
fallacm
maligno^fpirirud:
4 utfactanttmpcrara:
quanooilleqtu
qrtrifccus
in aia;ocniurbnanofq;
(c carmtnibue
cogiteafcprodcre
uclc"
fusfopitosuigilarcfq?
deludunt:noit ucitcrccommtnatur:
ubi fc criamo-
tanq1
fibipfuafacofirm
at:f?tatcnutt firidiamcmbra
diflfipaturum
tcrribi'
fufpicatur
autdubita
t:utbccaltoeaf literdicit:ft faccrc
iuflTa
ncgkjccrint.
fcrat opiari.Difftcilcq*ppc
fuit tanto t>ecarq?bumfmoiuana7 ifanadqs
pbtlofopbo
cunctam
dtabolicam
l'ox bominem
minaruncc
qotbuflibctffd
cictatcm
uelnolTe
uelfidetargiure: ipfigcclembo97ffdcrealace
fulgrti''
quaqlib^anicula
cbriftiana
nccnolTc b":necfinccffectu
fcduiolentia
p^ate
eogenre.-arqj
biatcrroabua
adfacicn 7 fi dc«tczifrcbusueraprediccrcnt:
daquevolucncpcrdnccnre:
merito tamcnqriidcbcarirudmc nibilcaun»
poipbyrfUB
admirarurnmm»
uczo(V nccfatisiooneum
moncrcntrncc
deof
fpedemfrantfe
7casrmttntaltum:t illoscflcnccbcnignoB
dcmonce:
fcd
quirentie:dat
intclltgiilloabecagcrc auullumquid:falbv:autbumanuj
fpiritus:quowm genuefdpertua(V omnecommcn
tum.Uerumqutatar»
aliopopma
tioncdefcripfin
nout ipc tai taliagcruntbfeartibue:ut
univ-'
pofuitnaturafedutttofallacc9:qui
fi fummodombumancfaculcatte qccc'
mulantdcoei aiasdefuncto:»: dco' dannq*d
rcftatnifi ut caq mirificetan
neeantndut aitipfefcfimulant:fed qui diuinitue
predict
uelficriuidcnn
plancfunt. £t epeiutdcturbcrbia7 necciiaduniusdci cultumrcfcrunt':
lapidibu»t atantibus:7 foniacertis cuifimpltcircrinbercfatcntib"quoq>
qbufdnin
acuocibus
t figurariorub* platonidsTpermultatcftantibue
fo
dtq?ftgmaitis:quibufdam
criamobf lumbeanficu
bouumcft.-malignozuj
uarisrfoceUeoucrfioemotib'
ffdejK dcmonu5
ludibrta"?fcducto:ia
ipedi^
fabrtcari
mtcrraabbomimbug
potc mrequeucrapicratccauotda
funt:
rtatca1'ooeaeuarqsctfccribns
ejceque pmdcnrcrintdliganrur.
disrtotumbocad cofdcmiplbs deox
nespcrtincc ludtficato^cs
antma^fi-' Jbcmiraculisqucperfancro^an-
btmetfubditarumi voluptariafibf gclomjmm(ftcriumdcueucrueope^
ludibria dcbomiiroaroubuec^bibe ratur.cap.jrq.
tes.2lut ergoreueradubitanei C^tef
iftapotpbyriue
eatncomeorat
q*bu8 p Ouo aotqcBnej;
miracuU
fiBe
coumcif-7rcdarguant":ncc adcaspo P angcloe fiucquocoq? niooo
tcftatcsq nobt'9adbeatamuitacapef ita dimnimefiunt:utdd uniuBi quo
fendatnfauennfcd ad deccprozcs
dco folo bcawuiraefl culnirdigionenq?
neapertineremoitftrentur:aurut me c6mdcc:ca ueicab de uclpercof qttf
lioradcpbilofopbofufpiccur:eomo noofccoduucritarcptctarfqj diligoc
voluit bominecgfptiatalib"erroztb4 ftcn':t'p!b
dcomillis opfranrccrcdcnx
dcdiroi aliquamagnafcfcireoptnay dumcft.Tlcq^cnimaudicndtfunt:4
cem:no fupobaquafiauctciitatcooc deummuifibilcjutTibiliamfracuUo
to:is offcndcremecapcrrcadiicrfaria pci-arincgQitt:aim «'pfc
ctwmfccudii
eltcrcarionc
rnrbarc:
fcdquafiqritts ipfoBfceritnumdurmqucm
ccr.cut
7dtfccrccopimebumiliratcadeacox fibikm negare
nonpoflunt.O.uicqd
girandaconucrrcrc:
t q>ftntconttnen iguurmirabUcfit in bocmunoo:pro
da uelcttadcuicandamonftrarc.£>eix fectommuecft q>totus btcmimdus:
q;propcadcpiftoUfincpctitfcabeo tdcftcelum1 tcrrai oir,maqucincif
oocmtquefit adbeatttudinonuiacj: font:qucccrtcdcudfcctt.Stcut
aute;
egypria
fapientb.£cte?^
illosquibus ipfequtfccit:(tamodusquofccitoc'
conuerfatio
cumdtjeadbocclTct:ut cultuocft ? tncomprebenfibiUs
bof.
obiniicnifndumfujiriuumuclpdiu? O.uanuiBiwqucmiracnlauiftbiliuj
coparandum:uel propternupriasuel naruramm uidcndialTtduir.nc
uilucx
mercaturam:uel quidbuiufmodimc rtnt:ramen
cumc.ifapicnrcr
itucm u::
temdtuinam i»qm'etarcftr:fruftra
eof umfitadfTimid
ranfTimtTque
maioro
uiderididt coluilfcfapieril:ilb etipa funr.Tb m 7omnimiraculoquodfit
numinacumqutbuo
conuerfarcntu:: pcrbomincm:
mamsmtraculmm
crt
DECIMVS

bomo.Q.u3p!optcr
deue
quifccituf gurgobccdcmonqrq?
atoucfcuapol
fibiltaccliim7 terrammddcdignarur linclcgca
quascodtdic
acccptflct.
£ti
faceuifibiliamiracula
in celovfi tra: enimlctdabatur
ppfoquacoliunu0
quibuaadfcinuifibilcmcolcndum cjc iubcbacurdcue:tncofpcctu ipfi" ppl't
citerimimaadbucutftbttb"deditam. quantumfuiTictTc dminaptoutdecta
Ubt vo7 qn fadatincommorabile co ftidicabat:mirabilibusrerumfignia
ftliumpcncsipm eft-.icuf difpofittoe 7 motibusapparebat: adeandc lcgcj
iamtcmporafactafunt:quecunqj fux dadacrcato: t f uirccreacuram.
turafunr.Tlamtemporalia mouena
tcmporalircrn mouetm:necaliterno £>cuno60 coleoornon folii.pprcr
nit facicnda
y facta:ncc ahfiuocates efna:fjetta,f)pter
tpaliabfifida: que
cpudit:q>
muocaturoe
tiidct.Tlam
i uniucrfa
mipfiuspzouideric
pratcco
tti epiudiutaugelictusupe i etscpu ftftunr.cap.piq.
dit t.incj'i vonccmaufacto tcplofuo:
ficuti otb"fancrif»fuia.eiufcp
tpaliter f 3cutautunvusbois: (tabuani
fiiic iufTarctnaciualcgeconfpccta. gencrisquodaddci populum
princtrcaacrudinbpquofdamart(y
£)cinuifibtlidcoqutfcuifibik;fc culosrcmpoiumranquam
ccatum£"'
peprcftttit:nonfecundum quodcft: fedtaccclVibue:ut
atemporalibus
ad
kd fccundum ogpotcraiufcrreccrncy etertiacapicnda:
i a uifibtiib"adinui
ice.cap.pq. fibilu lurgcrur:irafancutetillo rpc
quouiftbiltapzomirtcbant diumitua
n £cmoucre dcbet:cpcutnfit in* prcmia:unuatmcolcno"
commcndax
»iTibilio:fcpc
uifibtlitcrpatnb* rcturdcue:
ricmcsbuanauclp:oipif
«pparuiflcmemoratur.Stcut cnim rcrrcnieuitctranfitozie
bnficqe:cuiy
fortusquoauditurfcnrcmia in filetio nifi ucroaiecrcaroa7oominoftddf.
irclligcticpllitutj :fi eftbocquodipa: Omniaquippcqucprcrtarcbotbue
(ta7 fpccice quauifuecil deuei natu uc(angeliuclboieepo(Tunt:m uruue
ra muifibiltconfttnmteinderat
quod cflcomrnpotcn
tiepotcflarcquifquta
ipc.dcruntamen
ipfcm cadcm
fpecte diffitctu:infanit.Jbe
pzouidentia
ccnc
copo.il!indcbatur:ficut
(llakntcntia plotinua
plaronicua
difputar.eanq3 a
t ipfofonouocisauditur:nccillt igno fummodcocuiuecftirclligibilia
accp
tabancinuiTibilcm
deumi (pecopoali ineffabilis
pulcbjiruooiufcp
adbcct
ncquag»
fepofleuidcre.11am
7 loque rena7 imapertingerc
flofculo?t
atqj
barurcumloqucntcmovfc:7cttame foliom;pulcbricudincm
compiobar:
dtccbar.Bi
inucnt
gfamanrcre:onde q omnuquafiabiccra 7 uclocilVtmc
mibi rcmcripfum
fcicnrcrur uideam * pcrcuntu decentiffimosfo:marum
tc.£umigituropottcrccdeilcgemm fuarumnumerosbabcrc
nonpofle
edtcrisangclozumrcrribilircrdart:n confirmatmtfi
(ndefozmcntur: ubifo
unibominipaucifuc fj picruibuo:fcd matntelligibilia7incommurabjlisfi
imiucrfegciui7 populoingcnri:cora mulbabcnsomniapcrfcucrat.t>o<
eodcmppfoniagnafacta funttmote: oomtnusufue ibi oftcndit:iibi ait.
ubi[cppcrunumdabat":
confpictcnrc £onf(dcrarc
liliaagrtquomcoocrcl
mulnrudincmetucnda
7 tremcndaq cunrndlaborantncq?ncnr.
Dicoaui
ficbanr.
Tlottcnimpopulua
ifraelfic uobt's:quia
rtec
falomon
incmniglc
moyficrcdidic:qucnadmodumfuo
ly ria fua fic amicruscft: ficut onum
LTBER

ej:bt'9.<16fi fcnomagriq6 bodtee: fllic 7 uocumi rcrumomnmmconre


icraemdvbanjmitnt (icdc*ucftin ftarioncprcdpuur.no uni"dcruiba:
g-romagt'9
uofmodicefidd^Oprime f5qutfcritcclum7 tcrram:7cmnctn
igiturantmabutnanaadbucrcrrentf aiam7 omnefpirirorq* neq6ipc.3lk
dcfidcrqstnfirma:eaipaquctpalirer ci5fecirbccfacrafunt: atq?ut finr i
croptatboatnfima
arcptcrrcna:
uite bnfcbabcanr:cius
indtgcnt
aquofac
but'crranftroztencccfiaria:7
prcillius tafunt.
VIKfcmpiternig
bcneftqjg
coteneda:
nonramcnnift abuno 60ejrpccrare 3ln dcp:omcredabcatauira bis
confucutr:ut abtlliu9culrueriamin angehsfitcrcdcnddrqut
fecpgnrccli
iftopdcftdcrto
nonrcccdatrad
quem bono:c diuino:anvotlhsquinonfc
contcmotu comm7 abeigauerfione fcduntdcofancra prccipmnt
rcligioc
peruentar. fcruiri.cap.^ri.

t>cmtftcnofanctO|tagclop:quo q Uib'' tgif angcrdc


bcara
7fcm
|>uidcntte
dcifciuiunt.cap.^r. pitnauitacrcdcdiiccccfcmus/
Ure ci9quifcrcligioieririb" coli ro
f 3citaq3diutne^iuidcric
placuic liTtfibifacra7facrtficia
flagiranrc^
a
ordinare
rctnpo:um
curium:ut moztalibug
cj:bibcri:an
risqbucom
queadmodii dijri7 i acrib1*
aptbalcgi ncmculrom
uni60crcato:i
omnium
tun lcjrincdtcttsangclomm darcrur dcbcri
dnriciq?
rcddcndu
vaptctatc
p
dcuntusucridctculru:t'nqb"i pfoa ci'p(unt:cutu9
7ipfi corcmplarioc
bra
ipfiugdetnortquidem
perfui fb'am ti funr:7no3fururos
cc^mittrr.OlU
quafcmperco:ruptibilibu9
oculigirt naq? uifiodd ranrc
pulcbritudinie
ui
nifibilfepermancr.fcd
certigindtcqs fio e:7tanroamocdi^niiTirTururfine
p ftncctam
creatott
crcjruramuifibri bacquibuftibct
alqsbonip
prcdirum
rcrapparcrcr:
7fyllabati
ptrafitoiag arqjabundanrcm:
ndubirctplotinuf
temporum mo:uh9bumane linguc infelicilTimumdtccre.
£umcrgocd
uocibue
loquerctur:
quii fuanarura buncunuquidam
angclirqufdam
ro
noncoiporaltrcr
fcdfpirfrualircr:noir adfcipfos
latriacolcnro6
figntsmix
fcnfibtltrcr
fcdmtcllijibilircnno
rem^ rabilibug
c)cdrct:7
bocitautilli t'fte0
po:altrerf^utitadtcactcrnalitcr;
ncc colipzobibranr:
iftiaurcm pwbibcn
ictpttloquinccdefimr:quodapotlta audcant:quibii9
portu9fircrcdcduj:
ffnceriug sudiunnnoccpoigaurc:fj rcfpondcant
plaroniri:
rcfpondeant
menrigmimftriciu97nuntq: q ciu9 quicaq?
pbilofcpbi:rcfpodcat
tbcuf
ucrirare
mcommurabili
pcrfrauntur giuclpotmf
periurgi.lboc.n.funt
illc
immoualircrbcati:7quodfaricnduj cmsarrc9vocabulo
dijne. Tboflrco
modisincffabfibu^
audiunr:7 ufcpt rcfpondcant
bomi'nc9:fi
ullusnatoic
iftauifibKa
atcp
fcnfibilia
pcduccdii: fucfcnfug
y ronalcs
crcan
funtrqrali
mcuncrantc:
arq3tndifficultczffficiur. quapartcutuitind9."Rcfpodcat
iy
"bccaorlcj:
diftnbutione
tcmpotum ci9:ncfacrificandumfirdi}9
\ angch
daracft:qpriu&babcrct
ut dicm^
e(l qutftbifacrtficati
iubcnt:anilli unt
,pmi(Ta
tcrrcna:qbus
taftjnificarcnt' cuttubcnr
btqui7fibi7iftispbibcti
ctcrnatque
uiTibibbus
facramcnrig
ce St ncciftincc
illi ullamiranilafacc'
lcbrarcntmulri:inrdligcrcnt
pauci. rcnnfcd
tantumprcdpcrcnrralq
q*dcj
Unfuatamcn
dctcultusapcmlTims Utfibifacriftca:c:alq
uerotductarer.
DECIMVS

fcdumfmwbercnt
DO:farisdcbct
pie fmplcfocribtoderfbm neq?
^fiucrc
taetpfadifccrncre
quidbop dcfaftu abllulitconrroucrfiam.
"bcccrgoatqj
fupcrbte:qutd
deucra
rdigtonc
ddcc aliabuiufccmodi
nequa^
illisqucm
dec.t>las
etiamdicam:fi taiuurnbi populoddfactalcgiuauirtureacma
mirabilibuo
factisbumanao antmas gnitudinc
confcrcnda
funt.O.uanto
pmoucrcnt qutfacrifidafibi ei-petiit: minuscaquetllof quocpppfo:umq
illt aucqui bocjbibcnti unitantum talcedcofcolucrun
t:lcgibueiudicata
dcofacrificarimbenrncquacp tftaui' funrp:obibmda at(pplccrcndatmagi
ftbiliamiraculafaccre
dignarent'pjo cafciltcct
deltbeurgica^oo^plcra
fectortonfcnfucozpozisfedratideme q5fpcdctcnus moztaliomfenfustma
tfepicponeda coiumeflfet
aiictoutas. gtnartaludificatione
dectpiunc:
quatc
£um uerodcusid egeritadcommen cftUinamdeponere oonecfuppoftraa
dartdacloquiaueritatisfuc:utpiftof ut ait lucanus
p:opiozdcfpumcribc:
immottalca mmtioenonfuifaftufcd bas.Qucdamucro tfi nonnulfpo^
maicftatcm ttltusprcdicantes^aceret fachsutdeantur opcrecocquari:fint3
maioraxertioatdariora
miracula:
nc tpfcquodifcernunturancomparabn^
iftrmisptjeilli qui facrificiaCibicjrpe^ becnzaondicejrccllcrc.3lli
ent;mulri
tunr:falfamrcligionetnfaciliuepfus tanto minnt)facrilictjecolendiftmr:
de:cnt:eo
<$fcitfibus
eo^quedajftu/' quanto magisbeccjrpctunr.bisucro
penda
monftrarcnt: qucmtandc^ita unudcommcndatur dcu9:qutfcnulf
dcOpcrc
libeat:ut nortucracligarquc ralibftsindgcrc:7fcriptura^fuaru;
fccretunubii ampltoramucnttq mi' teftificarioe-r
eopdepofteaiacrificio'
rcf^U^qutppe
miracubdcorgcnti- rumremorioncdemonftrat.Sid.
ergo
Itumquecdmendat
birto:ia:n
eadico angeli
fibicrpaun
t facrifidujrpponc
qucmrcruallietcmpoeocculnoipi" di ciefuncquinonfibi fcddcocreato
caufiomundiruerucn
fb dtuinapzoui ri omniu5cuifcruiunt.
*bic015
onddc
dcnria
conftituris
n o:rlmatie:m6llru y ff nccro
amo:c noediligunt:quJro
ofacontinc;unt:
qualcsfimt inufitati pcrfacrifidumnoitfib(fedd fubdcrc
partueafalmm i cclitcrrc^rq«info nosuolunt:cu(u9
7 ipficonremplario
htafaric0:fiuc
tantumtcrrcna^fiuccE ncbcahfunt:7adcumnoepcrucntre
noccno:qpzocurartatc^mirigaridco qucrontiaquoipfi nonrccefferunt.
ntcwriribuafalbcilVimaco^aftutu St aurcmangelt
quinonunifedp!u-
perbibcntur.Sj cadicoqueu(acpoy rimiafacrifidafimuoldf.nonfibi
f?
rcrtarc
cottficrtfariscutdcntcr
appet cisdqsuolimt
quomm deomm agcll
ut cft:q'cffigtco
deozum
penatd
quos funt:eriam
ficds prcponendt
funtil
dctroiacneae
fugiee
aducnt:dc
loco liqutumuB
dcidco:um
angdifunt:
(nlocummigraflcrcferunturycotcj cuifacrtftcari
ficiubcntrutaUcuialtt'1
tarqutniusnouaculafccuintyepidau ri uctcnt:cui
eommnullufbuicuctet:
rius(crpcna
cfcubpio
nauigari
roma cuiuniiftifacrtficarf
t'obcnt.-p>ozzo
fi
comee
adbcfirq'nauim
quafimub^ quodmagiamdicateozum
fupcrba
crummarrispbrygieuebebatuntai»'' falladatnecboninccbonotum
deozdi
tiabommu;
boucp
conatibus
immoy angclt
funtfcddcmones
mali:qot
no
bilcmrcdditammna
mulicrcula
;ona unumfolumacfummumdeum:fcd
alli5atamadfuepadtdtte
teftionium fdpfos
facrifidjs
colioolunt:quod
mouit 7trajrfcq»
uirgo
ueftalfe
6cui* rmutiB
q> detunius
cotra
eoeeligcdti
co::uprioncqueflio
ucrtebatur:
aqua epfidiiicuifcruiunt
angdiboni:qui
LIBER

nfibif^illi iabetut farrtfirio


fuiam": poftrriddofimulacro
011fuppltab-U
ciuue nofipfifacnfiao clTcdebemus. mucnerun: coliapfum:
dcforrmrcr
q3
confracrum.
Dcmdeipfi^digueacri
&earcaedlamommiraculifq?
fi- dcfoimmfq?
punm:arca
diuiri rcftio-
gno;t:queadcommcndamiamlegfe nqpopulo undcccpcrat:
cddid
crunr.
acpiomilTiorua
auctoutatcm
diuinic" 3pfaautcm rcddirio
quafftiit.^mpo
factafunt.cap.jrvij, fucruteaplauftro^etq?
iuucasad.b"
p "Rotmklej:dd q i dicra data 7 easquouellcnt
ircfcuicruru:
rt bic
eangdor:mquaunusds60» uimdiiiinaqrplorare
copicntee.
3r il
rcligionefacrortuflusecoli. alqro L-finebomineduccarqs:ccro:e
adbe
qailj ptobtbiruin
arcaeratpoftta:q brcosuiampcrrinadtcr
gradictef:nec
arcatcftimonqnuncupara
eft. -Quo reuocaremuginbue
efuricntuim
fitio
nomtn*
fariefigntficatunn
deoqwp rdrmagnu
faaamrii
fuisculronbue
fllaomniacolebatur
circimcladi
fole reporrarunt.tJecarq;
buiufmodido
ud conrincri
locorcum refponfa
a" i paruafunnf^magnarerredis
falubri
qdambumants fenfibuadaret'
figna tererodimdifq?
moiniUbus.Sicnim
f t illiuearce!oco:fed
uoluntjttscms pbfprecipDcq5plaronirircaTcctcrie
bincteftimonia pcrbibcrug'etpaUp fapuiflclaudat':finupauloanre
come
eratmtabulisconfcrtpta
lapiddeiti morauug'
diutnamp:ouidcnria5
bcc
arcautdtppofira:qua
tpepegriaroif quoq?
rcpinfimaatq;terrcnaadmi-
irt beremocumtabernaculo q6fimif: niftrareDocuerint.numcrofap tcftio7
appellarujeft rabcrnaculum K(Kon$ nio pulrrirudmum:quenonfolumin
cumdebitafacemotca uenerarioc po co:po:ibusaru'malium:uaiitTietiam
rabanttftgnuqs crat<?perdie nubcs in bcrbiefcnocpgignunrurquanro c
apparebacque ficutignisnoctefiilge uidcnriusbccarrcftanfdiumitarique
bar.O.ucrvobes cummeucrefcaftra adbora; predicationteriue fiuntn.bi
mottcbantur.tubiftaret caflrapoac earcligiocomdaturqueomnibue ce
bantur."Rcddita funtaotcilli legitna Idhbuaterrcftrtbosinfernifqjfacrifi
gni miracuUrdh'monia:prrf iftaq di' cartucrar:unidcocmtobcnsrqui fol*
rt: 7prcfuoceequcq: illms arccloco dfltgms7 dflonis beatoefadneoza^
eddjantur.TUcomttrram^milfioif qj facnfidoptctnpoiaimpcrata prefi
imrantibuscadem arcarranfiflctuor mcne:caq? pcrmcLorcm faceroorcm
danisftuiu*q: parte(opioicfbYiftes: inmdiuamotanda
predicens-.no
ifta
7 ej;irvfcriotc
decurrene:
i ipi 7ppfo feappctm:fcdpcrbccaliaporiorafi-
ficctt^prebuitrranfcundi
loco.£>cidc fijnificarctcftaturnonur ipfcbifbo
ciuitariequeprima boftiliaoccumt noubusrublunetunfed ut noead cii
morcgetiddeospluriofcolcsfeprics colendum
ciq;cobacndum
igncamo
cadeairadrcoaaamuriipente ceridc ris rius acccnfi:quodnobienonilli
^t:nlta mauoppugnari:nltb
arieteg bonumcftqrarcmur.
aiffi^oft boceriamcumin terrzf
mifTtomedTennteadonaicapiopta £otraeceqiridcmiraculis
qflfl)*
eoiiipeccata
fuifletabboftb"capta: dcipopuluftrudiruecft:ncgant
ecda
bi quieamccperanttnrcmploddfoi ftirislibris
quep ccriscolcbatbcnozifcecolloca
claufcrdc:apertoqa
DECIMVS

" tl dfcctaiiquisiftafalfa brtsmagtriB:fiuc


quodbondh'u0
pu
racuU:nccfuiflcfactaf?mdact tarutbcurgicis
crcdunt:qutd
caufee
tcr fciiptai Omifquisbocdicurfide curillis litterienoluntcredcre
iftafac
biereb"negatotoultUiaeecrcdcdu: taeflerquibustlto maio:debct
ftdcs
pocctdiccmec6ofulloscura:mozta" quantofupomseftmagnus: cuiuni
lia.Tlon cntmfcalircrcolenoos
cflfc folifecrtficandumpreciptunt.
perfuaferonnmfi mtrabftbusoperu?
effeotbusrquozum 1 biftoztagcntiuj -Qucratioficuiftbilisfacrificq:Q>
teftiseft-.quap
dtjfeoftcmare mirabi uniucroi muiftbiltdcoorfcrriooccs
leerporiufi
q>utilefondcrepotucrt. ucrarcligio.cap.jijc.
Uri bocopcrcn:o:cuiuobuncia dcd
mumUbrumbabemue iu imnibue: q Ui autcmputantbec
n co9fufcepimus refcllcnoosiquiucl facnftciad«salijscongrucrc:il
ulli clTc
uimdiuinam ncgant:ucl bu' li ucrocanquam inuifibilimutfibilis
mananoncurarc contcndiir.f}coscj 7 maiora maiori:mdiotiq;meliora:
n:odeoconditozi fanctc7 glo:iofilTt' qualtafuntporementta 7 boncuolii
mctitwansdcosfuosprcferut:ncfciy tarisolficia:p:otc«onefciunt
bcciva
entce cumeflfe
tpfumctiamtnadibu" efTcftgnailloru^iftcur
uerbauelfona
iuauifibilieTmutabilisinutfibile
iv tiafignafttixtrcrttm.
O.uodrca ficut
cdmutabilcm conditojcn»i uitebea^ orantcfiatq?laudancefad cumdingt
te:ndebisquecondidic:fcd defeipfo musfigniftcantcd uoceexuiree ipfas
umlTimumlargiro:em.£iu9 emm^x mco:dc:quas %nificamu9 offerim":
pbetaucradflfimue
ait.IDibi aiicem ita facrificantcs
nonalteriuifibtlcfa'
adbereredeobonumeft.Jbefinenaq? criftctumotftrcndumclTcnoucrimuf:
boniinterpbtlofopboe
qucrtf:adq6 q>illi cutusin cotdibusnollris muifi'
adipiTcendum
omnta
officta
ref^reda bilcIacriiicium
nofipfi
cflcdebemus.
funt.Tlccdijritiflrmibi aurcmnimis Xuncnobtstaucntnobifq?
congau-1
diuirtjsabundarebonum cft:autmfi dcnna
tq?adbocipfumno0p:ofuts
giiiripurpura7fceptro:
ucldiadeate uiribu8.idiuuantangcliqtnq3
uirtu"
cjcccllercrau
t quodnonrtuUi
ctiajpbi tcfcp
fupcn'o:c8:
7tpfaboniratc
acpi'c
lotbpbottdtcenoncrubucruntrmibi tateporenttozee.Si
aut ilhebeccjtbi
volupras
co:po:is
bonum
c: autqo bcrcvolummusmoialibenter
accipi'
mclmouclurmelioice
diccreuifilut: unr.7cumadbomincsttamittuntuf
mtbtuirtueanimibonum eft.Sjmi uteomm prcfentia
fentuf aptilTimc
bi inquitadbcrere
deobonucft.t)oc uetant:funtdebisejrcmpl»tnIzisflc
eu;oocucrancut unitantammo laczi tia. "f^urauerunt
quidam dcfcrenduj
ficandum:fanrnquoq? angclilegalia angcdf bono:c
uclaooranoo uclfaai
facrifidommctiamconteftationcmo ficanoo qutdebccurdco:7 cozum fut
nucrunt.Un etipcfacrificiu
ciuffacf admomnone pjobibirin
uiTiq^
lutbcc
fucrarrcuiuB
igtie intclligibtlico:cpt" cideferre:cuiuni
fae cflfenoucrunt.
ardcbar:7
in eiusincffjbilcm
incotpo 3mitarifutangdo8fancto9
etfancri
rcuq3
complcrum farurco
deftdcrio
fe boicf-
dd.Tlampaulus7 barnabas
i
rcb.uur.1>o:zo
auccm
fi mulroui6ox [ycaonta
factoquodammtracubfa'
rumculcozcs:
qualcfcunq^
deosfuof nitaris
putatifuntdtj: dfq?lycaonq
elTc
arbitrcnrurrab
dsfacta
effe
mira immolarcmcrimasuolucrunt: qucd
cub ud ciuiUum
rcrumbillo:u::uclli afcbumtlipicwrcrcmouctrtcg
co in
LIBER

qucmcrdcrcmannuntuucrimtdco. oo tpoefcdfn dcopcrmancnco


uicc'
<3;ncob aliudfallacceilli fupbcfibf ront.cap.j^i.
bocepgutmfiqz ucrodeodeberifci-
unt.Tloncnijreocrautaitpotpbfn" m OdcratisautpfmitiTq?rptbus
7 nonnulliputant:cadauerintB
moo- etpfaspcrmtflademonibue ut
rtbuBf^diuinisbonoubud gaudmt. boibuequoepolTidcrq:ctrati6wimi
jCopiam ttcrontoo^magna bntudi dciasaduerfusdctciuitare
tyranntce
cp:i fi ampliusucllcnt:ipfi fibi pore- cjrerccanr:
fibtq?facrificianonfolum
rantcjcbibcrc.Qui crgodiuinitatc \v flboffcrent.busffmanr:^ a uolaib"
btarrogant
fpusnocuiullibct
copcif cjrpcranuc^etabiuitifpfcqueoo
uio
fumo:fed
fupplicanris
animodclccta lcnrez
cjrtojqucant:
ron(0(115pcrnicio
tur:cuidcccpto
fbiectoqjdnenrurin' fa noncfi:(cdct orilteinucniturcale
tcrcludcnrcs
itcraddeumuerum
: ne fic:urmarnTU5
numerue
implcatur:
fit bomoillius facrificiomrdu
facrifii^ quosciuitasdd ranrocbnotcen bo
caturcoipiamprctcrillum. norati'o2C8
ciucebjbcr:q-rofoui" adx
ucrfueimpicrafcmporcflarum ctiam
£>efummoueroqa
facnftciotquod ufqj adfanguinem cman!."bc>8 rr.ul
fpfcdd 7 bomuiummcdiato: cffcci" to eleganriue
fi ecclefiaftca
loqucrdi
confuctuoopatcrcf: noftroBbcroae
uocaremos.lDoc cnim norn a iunone
u Tldcucrueillc medfatoimq^tu d: tractumrquod
greceiunobcraap'
founamferui aecipice
mcdiato pcllarur.716
ncfcio
quiefiliuecmsic
effccfcftdeit bominubo iefuscbri' cundumgrcco:um fabulaebcrcsfuc
Huc:cum in foimadcifacrifiaumcuj rit nDcupatua:boc uiddtcettulur rr.y
pnrrcfomancuquo1 unueeftdcue: fticiimfignificanre
fabuta:^>afr iuno
tamcniti fozmalerut facrtficium
max ni dcputetunubi uoluntcumdcmoni
luft cfley fumere:nc
uelbacoccafioc bus bcroaebabirarcquoncmicep-
quifg»
epftimarctcuilibet
facrificadfi pellant
alicuiue
mcritianimae
defuc'
te f rcature."P>cr
boci faccrooseftip to:um.Sedacontrariomartyrcenu
feoffcrcnsripfc
7oblatio.£ui'uf
reifa beroce
nnncuparenrunfi
ut diiciufuf
cramtumquoridtantim cfTeuoluitcc eccraftici
fcrmonieadmutcret:non
y
clefiefacrtficiumrcum
ipfiueco:pon's ci9clTctcumdcmonibuBin acrefocic
ipfefit caput: 7 tpfiuecapirie
ipfafit tas:fcdq?
eofdcm demoncs.tacreas
co!pus:tam ipap ipmcfipcpcri'pa$ uinceret
porellarce:?
tncteipa;qV
q'd
fuetueoffcrri.lDuruczifacnficq
mul putaturftgnificarctunoncm
:qucnon
ripUcia
uariacp
fignacrarfacrificia
pf ufqjquacp
mconucmrnter
a poctisin
cafanctomm:cum
bocunu?p multa duciturinitntcautrtunbue:7celu^pe
figuraretur
: tanquam
uerbte
mulris rmnbusuirtefozribuB
muida.S^
mz
rcs unadiccrcturrutfinefaftidiomiil fus ci9fuccumbit
infclidrcrccdirq?
vx
tum commcndarctur . "buicfumtno gtltuBmtcuapudcumtlb dicatiUtn
ueroq5
facrific(o:cuncra
facrificia
fal" co:abenea:ipfum
cncamadmoncat
fa cclTcmnt. bdrnuerquafi
conciliorcligiofo? di'
cat.^unontcancuora liboie:ocmina
^emocoporeftarisderaoibus
da q3potcntemfupplicibus
fuperaoo^
K adgloiificanooa
fanctos
qptulc^s nie.£rquaoptntonepozpbyriue
cp'
/ampafttone:q*
acrccs
fpuenoplaci ui9noncjc
fuafcntcnrtaifcd
e]calioio
DECTMVS

bonudicitdeduclgeniuffuoiirei bo grarfatut
pollutfcarne
pafari:carni3
minetuiimoTfueritanplacaf: taq> pccca-i
fimilitudie
mundarcmor^flC
fouiorafmtap6cosnumtamaUcp ddgiaqnainnosondtrmagna miJ>
boa.qnd.demalaipedmt adiutoia bo fuam:itnbacuitaperfidejrcgimu::
no^.mfieieplacata
detlocii:malifcp 7 poftbartcuitamperipfamfpedem
nolmribusbonap:odclTc
no polTur: focommitrabilis
ueritarisadpfcctio'
nocerc
aurmalapofTitrvt
n ftbiuj.cn" ncmplcruiTirmm
pcrduccmur.
tibns rcfiftcrc bome.Tloit eft (fta uce
ueradcercp fancte
religtonie
uia:non &cpundpqe in quibuepbtonici
ficiitnoncboceaereaepoteftares
pio purgationem
animeciTcpicfitcruur.
ro mrwtibufmuidenKB noftrimarty cap.j^iq.
reo u trtcunt.llon omnino fi dtci uftca
K poilccibcrocsnufupplicib^oonie: d Jdt etpozpbyriue diuinfsora
f?vturib"diuinisberam fupar.£om culiefutflerefponfunv.non nof
modiU9d.pperdpioafrt'canua cftco' purgarilunctelctisarqjfolis:utbinc
gnommat* <yuirtutcafricauicerin
cp ondct'nullo^.
dco^.celctisboie;pof^
ft bollesoonisplacaffet
ut pccrcnt. fepurgan'.£utu9 cnimtclcrcpurgit:
fi Iunefohfq3
nonpurgarmquos
intet
Undefit fancrie
aduerfum
detno' cdcftes
6oeprecipuoe
babent.J£>cicp
ncapotcftas:7undeco?di9
uerapur code
didtoraculo
qrpfTum
prindpia
gario.cap.Rcq. poflfepurgarcrne
fo:teciidictodTetfi
purgareteletaefolie t lunc:alcuiu»
u £raptetateboicdddaereapO'alccriua
dcidcturbaualeadpurgatv
tdbrcmimtcacorranaqspteta dum tclctccrcderenrur.O.uc autcrn
tuqcoci^anoo
eqctunt
nplacaooioms dicateflfe
principia
tanyplatonic"
no
tcnrationca
aducrftucerqj
eiusuicut Rimus.£>idt«5dcopatrem
i deutn
oranoo
nonipfam
fedfuudcuaduer filium:quc
grcce
appcllat
parcrnu
uv
fusipfam.Tlonenimaliqucm umcic tdlcccumuelpatcrnam mentem. De
aucfbiuovit:nifi
focictatepeccati. Jn fpmtuaorfanctoautoibilautnaprc
ciu3crgonomine uindcur quiboiem altqutddurit.O.uiutsqucm alu^di-
aflumpfiKcgitq?
finepcccato:ut t ipo cacbommmcdium no intclligo.St
faccroote
acfacrificioftcrctremifliio enimtcrriamficucplohnus ubidctrt
pcccacoc.i.p
mediatozem dei7 boiuj buaprindpalib" fbllancqsdifputat:
bommem cbiiftumicfum:perquem aienaruraccii>cucllcc
icelligj:n
unq-
facra
pcccatorum
purgattonercconci' diceret
bomm mcdmm ideftpatriB
i
(tamurdeo.Tlo
emtniiifipccca
tisbo filqmediuni.Tboftponit
q*ppcpIotitT
tnincsfcparantur
a dco:quor-inbap animc
naturapatcrno
tntcllcctui:
iftc
uitano»fitnoftrauirtutc:
feddiuina autem
cumdici:medium:non
poRpo
miferationepurgario:p_
indulgencia; nitfcdintcrponit.£t nimirumboc
illiusnonpcrnoftrampotenriam:d.a diptutpotuitfmcutuolmrrquoma;
i ipfaquantulacunq?
uirrusquedid no8fpiritum
fanctumnecpatrisran'
turnoftra
illtuscftnobte
bonitate
co tumnecfUijtantumifed
utriufcpfpi'
cefTa.ZDultD
aut nobiatn baccarnc ritum didmue.libcris cnimucrbis
mbueremue:ntfi
ufq?addusdcpofi loquuntur
pbilofopbunec
inrcb'ad
rionc(15
uenia
uiucrcmuB.^ropterea inrclligcndum
diificillimiatoffenfionc
crgo
nobia
permcdiatotem
prcrtiva
e rcUgiofarum
aurium
perrimefcunt.
LIBFR

Tlobisnutadcettamrcgulamloqut quatnp:onobfe(incptccatotpcpo"
faeeft:ncucrbo:umUcentia
criamde foluit:pcccanoo
cflcuirandam:f?po'
reb"qucbt'afignificanlfimpia
gignat tiasfifacultas
dafpzomtluiapcrfcx
opfonemrTloB itacpitanondinmue rcndJ.^d^ocnimfolucrepctuit
moa
duoueltria principiacu6 dcoloqui' cnoopcccatarquia
mouuusl i n6 ,p
murrficurnecduosdcos ucl trceno fuopecato.tmncillc pbconicuero
biaItcirucdiccrcputs
dcuncquoq* lo cognouitefle
princrpi'0m:nam
cogno
qucnresrueldc parrcuclftlto uelde fceretpurgaro:ium.
Tlcq^cntmcaro
fpufancto:ena; fingulumqueqjdcii principiumcftrautaninnbumana-.U
cflcfaccamur. Tlccdtdmuetaru;q£ ucrbumpcrquodfacta funt omnta.
bcrcricifabcllianicundcmcflepatre^ Tlonergocarop feipfammundar:($
quieft7 filiue:7cundcmcflefpiriru^ p.ucrbumaquofufccpta. cfbcumucr
fanctumqui cft7 pateri filiustf^pax bumcarof.ummcffc?babitauiti no
trtmeflefilqpatr«m:7ftliumpatris bie.Tlamdecarncfuamanducandii
filium:7patns7 filij fpiritumfactu: mffiifc !oqucne:cumbi quincninrcl
nccpatrcmc(Tc necftlium.Dc^ uacp kxerotcffenfirecedcrcnrdiccnfcsrdu
dictUmeftnonpurgartbommcmnifi lue cftbicftnorqscopdtaudire:rcf
prina'pio:quanut9
pluraliter
apdcof ponditmatKnnbus
cetine.Spus
cft
fint dictaprincipta. qui umtftcancaro
aotn ^dcft quuy.
*fb»rmdpmcrgo fufccpta
aia 7 carne
t>eunoueroc^
principio:qued
fo Taiamcredenrium
mundat7 canu.
lambumanam naturampurgatatqj 3oqucrcntibueiudeisqui9
eflctrcf-'
podttfecflcprindpiuj.O.6 unq5car
nalceinfnmipcccariscbnorq7igno
f £d fb'ditU9
pozpbm* iuidifpo ranrictcnebrie
obuoluticncquag»
pcr
rcftaribus
dcqirb''1erubcfce' cipcpoffcmueifitfi
ab comtidareur
bat7caslibcrcrcdarcrucrc
fozmida' 7 fanarcmunp
bocq6 eram"7n cra-'
bat:noluitirelltgcdnm
iefucbriftum m'.£ram".n.boic8:f5iufti
n craus.
dTe
principio:cui"
incarnatioc
piuga' 3nilir aut incamarioc
natura
buma
mur.£oqppem
ipaca:nccotempfir: nacrar.f;iuftan peccatrij:
erat."bec
qua^pffacnfiaum
nfcpurgattont« cftmcdiatto
quamanue
lapfistacen'
flnumpfit:magnum.f.facramenrum tibufq?co:rcpta
e: bocefcmdifpofi'
eafupcrbtan itcU[gee:qua
fuaillebu
militatedcicdtrucrus
bcnignufq?mc^ bat':qua7urwf6scoliiubtbat':7
bic
dtatozin eafcondmfmoualitatcmo moiuto: uenmrusp:omittcbarur.
talibusrquam
maltgnt
fallaccfqj
me'
diatoJcsnonbabenoofefuperbic^" Oma fanrtos7 fb*lcgfetpc7fub
tulcrunnmtfcrifqjboibus
adttuorio prio:ibo8
fcculisin facramro
i fidc
dcccptonuuclutimozraksmoztalib'' cbriftiiuftificaros
fuiflc.cap.j^cv.
p!omifcrur.Sonu8itaq?
uerufcp
mcx
diaro:
ofidirpcccarumclTc
malumn c Ui" facramti
ftde:ctiuftiannq
carnisfubftanrijm
uclnatoram:
quc mudau picutiwoopotoerntrri
cu;animabommis7 fufcipiftnepcc foloanyIq:ppfobcb:codardf:n«p
catopotuit7babcri:^
moztc
drponi: ci'5
ci9prcdicatoi
dcusuclangeli
dc'
7in melius
rcfurrccrionc
mutari:ticc facronfed
ipiusquocptcgtetpib"qf
ipfajmo:tc
quauis
cflctpena
pcccati uisinftgurie
reru^
fpualium
babcre
DECIMVS

uidet,prm'fTa
carnalia:ppt
q6 uct*d: impioacauidiflctpcnccobpfus
cft.
tcftamentum,
Tlamtpwpbete
wnc OJJtd.n.mibt
eftinq*t
mcelo.J
£t atc
erar:pquoaftcut7p agtoseadlpwx quiduoluifuprcrra.v"Rcpbcdic
fcip;:
rmffiopredicara
e:7crillop nftmero i'ufteq5
fibtdt!pliiuit:q:
ciiramagnu;
cranou"tamagna diuinacpfnia^de bonumbabcrcr in ccloquodpoftin-
bonibiiamfiucpauloancomeoraut. tellcpt.Tontranfitoziatnfragilcm7
3COibiauteadbcrere
dcobon»e.3n quodamo luteam fclicitatc,
a fuo60
qttoplane
pfalmoduuteftamto^q quefimt
in tcrra.£>efecit
inqttttcome
dfir uctUB7 nouufaria cft declarara um 7caro mca:6fco:dismdrdcfcctu
dtftmetio.^zopfcarnales.n.tYmafqjunq?bonoabmfcriozibus adfupna.
.pmtiTionca
cueaetmpqsabndarep Un inal o pfalmod:dcfidcrat
7deft
fpiceretrdicit
pedcsfuos pencfuiffc cicaiatncain acadni. Jtei altooftdt
comoto8:7eflfufo8uilapfo pzopcmo in fotutarctunaiamca.Tn cu5 ut:o
du grcflusfuosrtang?fruftradeoipc qj dip'flret.t.de
coidc7carncdcftcItti
fcruiflcrXaq?cafettcuatcqui dctllo nofubicdtdcoecozdwmei i carnis
ej^Jeccabat
contemptozes eiusftozcre mecfcddcusco:diamci.lbcrcoicjp'
pfpicerctrfeqj
mrctbuf i^ftrioelabo pecaroimidatur.Un
dicitdns.XDu
raflcvolente
curita efletappbcndci: datcqueinraefunt: 7 qucfo:is funt
Docc mfrarettnfanctuariii dei:7inttl munda erunt.*p>arrcm
dcmdc fui di/
ligcraouitTtmaco^d.fclices uidcbat citipfumdeumrno altqutdabeo:fed
errare tunceosmrellejriti co<ffccjc- fpfnm.Dcuc-m^tcozdis mct:7 pars
rulcrut:ftcut
dicitfuiflcdciectos7 de mea6siit aern&yintermultaq ab
fedflcacpiffc^p^micjtatcs fuas:to' boibuscligunt":ipfe
illi placuerit
cli-
tuq3iirdculihrpaffclicitaristtaets gcno'.O.ut'a
ecceinquit:qutfclongc
faccu tancpfornntucuigilanri8:c|fcte faciuntra
tepibunttpcrdidifti
omncc|
pcntc
fnurntt
fuisqfontabat
falbab" foznicafabs
tc:boc
eq*multop dco?s
gaiidtjs
defhtutu.£t
qmi bacterraf uulteflfe.pftibulu.Un
feq't'tlia
.ppter
cuiina-rcrrcna
magiiifibtui6barur: qd7cetcradceodepfaltnodicenda
dfieinqntrin ciutratetua tmagincil oifafunr.ZDibiautadbcre6obonii
lor admbilurcdigcs.-Quid buictn e:nonlongc
trernon
pcrplurima
foni
utilcfucrttctipfatcrrca
nntftabuno cari.3tdberca»t6o
tucpfcctum
criK
uerodeoquerere:in
cuiusp^atefont cumtotumquodliberandum cftfuc
omruaifaris
onditubiait.Cldutpcc" ritltberatum.Tlacvo
ftt illudquod
facM8fumap6tc:7cgofcmprccum. fc4f:poneremdco
fpcmmeam.Spcf
Uclutpccusdi.rit:utiq?nointclltgce. eijq uidct'no
cftfpes.4luod.n.uidct
£a quippe
atedefidcrare: quemtbi quis.quidfpeiatairnpoftolue.JSi
au
ciiimpijenopftteflccdmunur^bua ttmquodnddidcmusrparn':^
patie
toscumabundarc ccrnere
putaut
mc riatncypectamus
.3^bacaotfpenuc
incaflum
ribtferuiflc:qn
7 tlli becba^ conftititri
agamue
q6fcqin't":7
AmuB
bcrent
qwtibifeiiifre
noluiflfent.
Xn nosquoq^
promcdulo
nzoangelt
6t
cgofemptccii:c|ctiatnraliii rcm defi id ertnuntqciuo:annuntiantce
cius
dcriodcoealiosnonquefiut.3c per roluntatcm
7glo^atngrarianqj
lau^
bocfcquit.Xeutftimartti
dejrfe
mee: danree.
Undecumdijriflct
poncrc tit
11voluncatetuadcdupilime:7cum dcofpemmcam:ut annunricm i'nq*t
gloriaafTumpftfti
tnc:ta^adftruftri omnesUudcstuaeinpoitisfiliefio.
cuncra
ilb ptincac:
q abundarc
apod t>eccftgloaofiltima
ciuttas
dd: bcc
LIEER

urmdcunouiti coSit:
b.incagelifacri f o$taquiVlogedivfae pietas
mwruucrunt:d.
nosadciusfocicratc top 6o:nccalifidcq>illi adbczeoo
bca
inuicaucrunt:
ciiiefqifuosin illacflc tof .3d qoboirnpcipicndu:ctnobia
uoluenmt.OLuibusnonplaretut fynccra bcignitate
oporctut faucat:
coecolamuB tancp noflrogclcctosde ncq? fibiarrogmtquoetefub^ciaur:
oe:fed013cie7 illop 7noftrumdcu: fj euanorictfubquocisi pacefoctc'
necctofacrificemua:
fcdcuipfe facrt- mur. O.uidadbuctreptdae
o pbilo'
ficiumdcofimuo.TluUo
iraqjdubita f©pbe:ad^ftte
pfaree
7 ucrisvtutib"
rc:quibecdcpofita
matignaobfttatde 7 ueridd munmb"iuidc0b:cIibc;a5
conftderacomnea(mmoitaUe bcatt uocc.^adijnftiangclco
quipatrieati
quinobisncminuidcnr:ncq?
eniinft nunriantvolunratc:abcieangdtcee
inutdcrcnt
cflentbeatufcd
potiusnof divfoo;qadtbeurgicos boiconefcto
dfligunfcut7 nofcujtpftebeatifim": quadcduc(tarte
defccndunt. O.uid
plusnobiafauent:plusadmuant:g> adbuccoeboncraerut dictspniuta:
00 unumdc»mcumilliocolimue:p3 diuma^Cluc
tadcdiufapniindt:cjno
trcm7filium7fptrirofancmm:q>fi uolutare
patrisnunriat.^TUpe
illi fpt
cosipfosperfjcrtftcucolcrcmus. quoefacrisprcctbud
inutdusalliga"
uinncprcrtarcnt aiepurgationc : ncc
£>emconftantia
pojpbfrqmterco abonout dictepurgarccupicnrce ab
fciTioncm
ucrtdci7cultumdcmonuj illis uinculiefalui:7fueporcfta ti rcd'
ftuctuantte.cap.j^vi. di potuerut.Bdbuc dubicasbec mali
gnaclTcdcmoniarucl tc ftngidf orafle
n £rdo quoq>tamibi utdefrpio ncfciredunduistbcurgosoffcndcl:
amtciefuis tbeurgieerubcfcc-' a qbuscunofttarcdcccpt UBittnpntti
batporpbf
rtus.Tla
iftautcuqj
fapi^ ofa7mfana
p:omagno
bnficto
dtdix
bat:fcdconrramultojumdeo^tcult» cifti.2Uidc8
iftdiuidtan porenamf^
dcwucf nonUbere dcfendcbar.£t art pcftilcha
:7ndicadnamf?q6rufatex
gelosquippcalioocflTc
dijcit:q*dcofti rieanctllapottueinuioo^,: iftoacrc
dcfcendentes
boib"tbeurgicie diuinft tranfccnfoleuare
incclum:?inrdeoa
piontinticnt.alioo
aucqutmtcrrieca U:OB
crfyozcoe
collocarr.ripa
qucq?
q patrt'0
funt7 alrirudincm
ciuepio-' f fdcrabieopp:ob:r,6
infcmare.
fundirarcq;
declarer.Tlon
igif bofart
gclosqaotum
nitniilcriu
cftdcclara: t>etmptctate
po:pb|rq:
quaeriaj
voluntatcm
patrisrcredcndum
cftuel cpulcq
tranfccndit
crro;cm.captrul»
le noe(15dt:ntTi
ci cuf nobie anuriant
voluntarcm.Uri
optimcadmonetet
fpepUrontcue
iijjitanoos
eoepotius q Uarobuaniue
7 tolcrabflius
q>muocanoos.tliJWtflq?
dcbcm"me cofcctanc''
tuu9plardic"
apuld
tucrc:rtetmoztalca7 beatosuni dco U9crrauit:q*rmmddcmocea lua7 in
(b'dito8:non
ctafacriftcaoo
offedauf. frao:diato9agitarimozbi9palTionu
<16.n.n6mfiuruucrodco debcrifcr mcnrifq?rurbelisbonoraecoed.dcj:
unr.cui7ipfiadberenoobeatifot:^>y 15uolcenolclq?pfclTuB
c.dco9tame
culdulnonccpp ulU ftgnificate
figu' celifupciio:co
adctbereafpacia
ptinc
ra:ncq3
pcrfpfam
retnquefacramtfe tcg.-fuic
uifiblcs
: quospfpic
uoolucc
figntficaf
fibiqcbibcrt
uolunt.
£>emo ccrnebanfole
7luna7cetcra
tbtdc
lux
«8ebecarrogantia
fupbo?atqsm(' mta:fiuc
inuifiLnlca
quosputabat
ab
DECIMVS

ommlabciftappcrturba tkmilalieof fctTafilt. t>cquoctpoeta nobiWim?


9'Upotuitdifpiuatioc difcrcuir.
Xu pocticc q*dc q: i altcriusadumbrata
autdididfhbocnoa platoefj acbal pfonatucractccr tnfl adtp^referafdt
deisrnagiisriue:ucin erbcrcasuclC' pir.Xcduccfiquamancnt fcelens uc
pprcaemiidiftilimttareot firmamta ftigian:i: 3rritappcrua fpluent for
ccleftia
cjrcollcrcs
uitvabuana:vu poP midinetcrrae. /cacjppc dipr.qccm^
fcntdgucftritbcurgis prenuntiarcdi tn^ficicnnu iutrtutciufttticpiit $$i
uiita.OLuibu0
diuiniftcramcnperin buiu0uircmftrmttatc:tfi no fcclera:
iclkctualcmuitamfaciealtiozcm:
ut fcdc^tfi mane
utftigia:qnonifiabil
ribiuidclicct
rauiypbilofopboibrur- b faluatoie
farunf:dcquotftcucrfuf
giceartfepurgarionca
ncquag»
nccef cjcprcftus
c.Tli bocuttq; no a fcipfo
fartcuidcan
t":fcdalgseastamcn
ipo: dijcilTc
virgiltaeincglogc
ipTquazro
taa:utbaacveltttimcrccdcm reddas fcrmc vfu iitdicattubi ait. CUtima cu^
magiftrietuie:^ coaquipbilofopba md uatla carmisetae.Un boca cu
n nonpo(Tunt:ad
iftaftducisq f racp mcafibylladictucetncuctan^appct.
fupio^capaci
clVe
uwtiUa cofitcrif:ur Xbcurgiueroilli-.ucl
potmsdcones
uidclicet
quicdq3
a pbie utrtutcreott 6of fpc8figurdfq?fmgcnrcs:
iqnant
lunrrqucarduanimteatq?pauco^e: ponuaappurgantbumanumfpum:
tesactore
tbeurgoe
bomincs
aq*bus falfuate
pbatafmam
i dcccpto:ui
ua
n quidein aiaintdlccruali:ucffaltc^ na^ ludificarionc
tbinta^.O.iiocni5
Caiafpualipurgcnfmquirat.
£cqtn purgent
boisfpmrq*
imudtibni^pu^
«fto^quofpbilofopbaripigctancdp
"- aiiocjnnullomocarnubuoitudibo
abilitcrmaiotclimrdtuooplureaad mieligarcnfapfucp
inane
beneficiutn
fecrctos7 illtcitoe
maglos
tuoscpad q6prcftaiuri
uidcbanrunaut
mctup
fcbolaeplatomcaeucnirccoganttir. mcrct:autfimtliinmdetta
dcncgarec.
"bocciumt immimdilTinu dctnonco Sutficit g?purgacioe
tbcurgicanccj5
6o8ctbereosfeelTc
ftnjcntceiquozuj jntellectualcaia^rboc
cftmtenoftra,
prcdicatoz
7 angclue
factusco^pmifc dici0pofTc
purpri:7ipfamfpualem
rnnt.-iy
tnanima
fpiritualitbcurgvca id eaienkptemmtemferiore: quam
flrtcpurgati
adpatrcinquidcmnon raliartcpurgaripoiTc
alVcria:
unnioi
rcdcunt:fcd
fapcracrcae
plagaetnt« talcmtamectcrnaqjnpoflcbacartc
dcoa
ctbcrccs
babirabunt.
flo audit fiericonfiterisXb
nftus
autuica
pzc'
quoe mitricctcrri3tn:undcadcu muo" uo'
a dcmon»dnaruUbcranooa cbriftua bi8q*dem(lomacbantib":mirantibus
aduciitr.Jiiillo enimbabcnrmifcricf tamenftupcr.biifqjconcurnt.O.6q:
dilTltnam
purgatione:t
mttei fpus: ncgarc
npotuiili:intm
atetpfodilTci;
1 co:po:i8fui. l>:opfcaquippctotuj tirc uideria:uiprimumooceas
crrarc
bomincm
fincpcccaco
illefufccpinut bominco
tbcurgica
difdplina:?
|>plit
t ontmquoconftatbomoa peccato^ rioafallep ceciifipicnuqjfniajtatq?
pctkfanarct.Oiucin
tuquoqjurinaj clTc
ccrtilTimumcrro:cm ageoo
7 fup
cognouiffcdtetqj
tcpotius^ucl tue plicanoo adpricipcsangclofq?
dccur
uirruti qucbumana fragiliei infir^ rcre:t rurfumquafi ncopcram
perdi
macfliuclpcrnictofitTimccuriofitati diffc uidcarisifta dicenoo:mitrisbo"
lanartdum
tutiuacdmififlce.lTon.n. mincfladtbeurgofmt pcrcosanim.i
tcdcccpiilcr:quc5
ueftrauttuipfefcrt- fpintualiaporgeturtUommqut non
bisoracula
fftnctum
(mmoualeq^ cd fecundninccllcctua
lc^animauiuunt.
LIBER

O.uiVpcrfuafionibug
porpbfri* ubi cenqoiTitoz
bufuefcnili.vTlonne
cccccaras
noporucrir
uerafaptcnrii fhilrafccitosfapiam
butusmundi^
q5 cftcbnftuB
agnofcere.cap
jgcviq. Tlaqmin ddfapientiancncognouit
munduepcrfapicntirmdcumrplacu
m 3m'sergobotee
tnerroze
cmtf it deopcrftulririapdtcaricnis
faluos
fimu.Tlcq3
boctmrnalotepu' facfrccrcdcnccc.
<imquidc
miuddfi
det:cuvtutifi fapierttie
te^fiKariaa gnepcrun
1:7grccifaptam
qrur.Tlos
mato:c.<lu8m
fi ucre
acKddramaf- sutcm
prcdicamue
tnquit
cbrifto
ou
fc9:cbriftddcivrutc7dcifopientum cifijruitudcis
q"dcfcandaiu:gcnb" aiit
cognouilTca.Ticcabduefaluberrima ftuIritiam.3pfisucrouocatta iudets
builitare
tumoiciflaf uarwfrierefilu 7 grccie cbnftudetbtrtute7dd fapte
ifles.£6fitcr(stri etfpualeaiamftnc riamrqmq6 ftultum edd faptcntius
tbcurgicte artibue7 finerdme:d;biif cftbotbue:7quodinfirmuedd fo:ti
fruftradifccndisdaboraftipofle£on usebotbMDocquafifhiltD liftrma
finecicuirturcpurgari.Tlliqnct dtcif: rag?fuauirmrcfapicrcefo:rcfq? cotcx
cptclcrcno poftmo:tcmdeuantaia;: nunr.Sj beceg:'aqucfanatifirmof:
ut um neccideipfi qua(pualcuocaf: no fupbctacratcs
falfabcantudnic fu
aliquidp" buiusuttcfinep:odefleut am:fedbumilirerpottusucrammilc
deanrur.£c tn ucrf.ie boc multie mo rutn confircntce.
dt's7 rcpcnsrad nfbilaliudquantcm
cpftio-mTiuttaliuquoq?rcr quafi
pirusappeae:7 placeaeilhcitJEamo &c icarnationcdni natefucbriftu
curtofte.Tadcasfacus tpccuriofos. quiconfifcriptaromcojum crubdictt
Sj bn g>metumdadicisbic arteud
legupiciifiuclipfiusacrioie.3rq?uri
ni boc falte abe rc m ifm audiant:7 ix
dcneillicabfoibeafabfcedat:autco p "Redicaspze?7 ¬iU8filio qucm
penirudnonacccdant.3g;norarm'a cci uocaspafnutntdlccrufcumcn
teifptcr cl molrauiriap nullaerclc te:7bcr mcdmqucputam"tc diccrc
raepurgandicisrfcdpcrfolumpicm fptnfancta:7mo:cufo appdlastrcs
T ctuefJium.i.parcmam mcntc?fiuc dcoe.Ubi?fivbieindifciphnarie uti-'
intdlcctum:quiparcrnceftuoldraris mintrutdctie
rnquahtcuq? 7 quaft p
confnue.bunc aatcbriftuecncrcdif. qucditrnuis imagmaricnie iunbrax
/Contcnis
enimcumpzoprer
co:p"
ejc calaquonircnda
finfcd
mrarnanbnc
fcminaaccfpro:7,ppf crucisoppzobji tnccmurabrisftlijdciqrafaluamur
umrcrcelfam uidclicctfapienriajfprc utadilbquccrcdius 1'c^grubcuq?
ris arcpabiccrie
inftmielooncus6fu ptcintclligimuspuarcualcaueinon
ptozibascarpcrc.2ttilleimplctqaod uulrieagnofce.
Jtaqpuidcneurcuqj
dcillopzopbercfanctiucraritcr
prcdi 7fidelonguiquo:7fi
aciccaligircpac
j^runt-lixTdam fapienriam
fapurio: 03tnquamancndum cft:feduiaqua
n pruderiaprudentiorepzobabo.Tlo eundoeftnotenctfe.
jCofine tngza^:
enimfua(na'sperditireprobat qui quaooqiudcm ad dcupinrturemin'
ipfcoonaufcf;quamfibiarrogant d. tdligenricperucnircpaunsdiciscflc
n babctipftue.CJndccommonorato coccffum.Tlon
cnimdiciepaucie pb
Wtopzopberico
reftimontorfequitttt
t cuit:uclpaoduoluount.-f,cii diriscc
didtapoilof.Ubt fapies:
ubifcnba: cdcefTur^culdubio
dd gzam
nobcia
DECIMVS

fufficicntu
ccmfucris.
Utcrie
etboc wtffabili
iftngttlariip
multop
faltf
uerboapcrrius:ubt
platonieIcnfctu Kfufccpta
ii £o:pu9ueroantme
co-
fcqucnsniccipfcdubtnem
bac uira bcrcreut bomotof 7 plcn"fit: nafa
botcmnullomo adpezfcctioncm
fa noftratpfatcftccognofcimua
. quod
pientie
perucnire:
f mintcllcctu
tame nifiufitatiflimum
elTet:boc^fecto
cf'
umetib*omnequoddeeflpzouideria fctincrcdibiliup.facilius
quippc
in fi
dci7 gzapoftbancuicatn
poflecople dcmrccipicndtie: 7ftbuanudmirio:
ri.O (licogitouiflea
dcig:amperK(& tfi mutabilem
incommutabilt
tatncn
cbriftumoominum
noft^tupfacp
ciuf fpmfpirimiiaututvbisutar:qiufa
incarnatione
quabominia
animacoz betiemcozpozciij
icopoco:
opco:pus
pufq3
fufccpiKfummum
cflcqcempli» mcozporco
cobcrcrcJln
foztc
uosof
gratu utdcrepotuifles.Sedquidfa' fcnditinufuarusco:po:i's
partuscr v
damfSdo mefruftraloquimottuo: gic^Tlcq?bocdcbetoffenderc.
immo
fcdquanrum
adteattinet.Outantuj poriusadpietatem
fufoptcndam
dc'
aiuadcoaquircmjgnipcndunt.-ttc betadduccrerq^mirabiliamtrabilircr
ucl quaUdupamoefapfetie
uelcurto naruscft . 3n ueroy ipfumcorpus
fitatcartid:quas
n dcbitiftidifcedtli^ mottedcpofitum:7
in mdiusrefw
gut: quosporiusm tuacopctbricnc rcctionemutarumaamincozrupribre
2lloquo::fo:ta(Te
nfruftra.-6-adein atcpimmotale(itfupnafbuejrit.-1
"boc
potuitgrariuacomdariry
utipcuttt' foztafTecredcrcrccufarisantuetcs
po
cuadcifvliusi fc icomutibfitmancs pb?riummbis ipis Ubrisejc<^b"
mfx
inducrcfboicmi fpcdtlcctionis
fue tapofuiiquoe
dezgrcflu
animefca'p-
daretbomfnibufbotnincmcdto:qua (tntamcrebzopcipeomnecotpusce
adillu abbomimb"uc»ircf:qut
tam fugicndum:u(
animapolTitbeata
per
longeerati^noualtsa moualibue:iti tnanerccumdco.S; ipfcpociueifta
commutabilta
acommutabilib':ioft' fentiene
coirigcncf
fiiit: pfttm «Tdc
ab imp-i9:bcaru9 a milcria.£t quia animamundibui" uifibir7 .tafgetts
itaturaltterindiditnobiaut beariimx co:po:ccmoliorciltllo ta moxdibilia
mortalcfcp cflfecupiamuetmanea be' fapiatis."p>latoe
q*ppe auctoicaialee
ani9rufciptcnfcp mo:ralcm:utnobis dtctriomundu:7 atal bcatifTimu qd
rribucretquodamamus ppcneoo oo uultiaeflectiafempirnij.O.noergo
cuiccontcmncre
quodtimcmuQ.Scd necuncp
folueturacozpore:
nccimcj>
buicvicatittt polTcmua
acqefccre:bu carcbttbcatitudiixc:fi
ut aia beatafic
mili'tateopu8crat:queceruici
noftre cOZDU9
eomne
fugtcndu.^Soleqooq?
diffictllimepcrfuadcriporeft.
O.uid tftu7 cefefyderan fold i iibiia u:is
eimincrcdibiledi prcftimuobtsqoi cotporacffcfatemini:
quoduobifcu;
taliafapitte:quib"
adboccredcnduj omaboica7cofpicc ndcunctant'7 di
uofipfosadmonere dcbcaris
i Ctaid cere.Ucpetiamaltioteutputarispcx
iny uobismcrcdiblc d::cd6edicitur ritiabcccfleaialia
beatilTima
pbibe
flflumpfiflcbuanamatam 7 co:pus: «'9:7cubi9 cozponb'
fepifna.O.ui'd
uoaccrtetm t'butci8atc mtcllcctuali ago eftq6 cumuobiafideacbriftia
qucahimautiqjbumana
cft:urcatn nafuadet':tuc
obliutTctmini
autigno'
colb^antialempatcrnctlli mcnrique r«c uosfing(n'8:4d
dtfpotareautoo
deifiliutncanfitemtni
fteripoflc dica cefoleatiequoddicimua^Ooud cau
tisi O.uiicrgotncrcdtbree:ft
aliqiu (eecur,ppfopione8
u:asqoasuof-
U!i.j(ntellcaualis
au moooquodam ipi oppugnaria
cbriftianiee
nolitfe:
LIBER

r.tfiqob cbrifttwbfimi!tf ocntti uof


fupbiefhs:1<lualia f«mcro;i cojpora
mrcfurrecnoe
fururafint pot alicy
ro T 3p"plaroncali'quidcmdii:cfri
fcrupulofiud
intcbiiftian&p
(bipfrjt ftiat'mdigno:car
ipcpojpbyn*
pocrilTimog dtfputari:
ftmiramfenv nnolla7 n paruacmcdauir.-Tlaplaro
piicnu rmmme dubttamuf:? taliafa neaiasbominum poftmozrcm rcuol
turaqualefuarcforrccrionccbriftua utufq3adcozpora bcftiar fcnpf.nc
demoftrautr qcemplu.S^ qualiardcp ccmfTimd c.t>ancrenrcnriampoipby
finrtcdiricouuptibtlta,p:fu8
i tmota' rq oocto:tenuit7plorinue.t>o:pbyx
liai rmlloqjaieconrephrtcme quairt :io ramen iurcdtfplcuit.3nbcmtnu
deufigtf ipedieria
prcdicau:uofq?ec Unen fuaqucdimifcranrfed
aliano
dicatis
eflfe
inccUfibos
imotfalia
co: uacozpora
:dirc
buanae
aias
arbirra
poraimocjfrbearo£.q'd
c y ut bcati rusc.T^uduir.f.illudcrcderc:
ncmai
f mufomncco^" fugiendoceopiami fo:talTc
filid i mula:uclurauccrarct:
ni:uc
fidecbriftiana
quafironabriter 7ripudmt
boccredcrne
rcuolura
ma''
fugeuidcammunift quiailludequod rcrt pucllafihofo:ftranobcrcr.O.ui
hm dico:cbriftus eftbumtrmoB fup^ to credifbontftiuequodfancri7 va'
bu'2lnfoitecoiigipudct^£tbocuiti^ «sangdioocueruntrquod propbcre
um nmfi fupbof e."jbudetuidelicet deifpuactilocurifuttquodipiequcj
ooctosboicecr difcipurplacoisficri ucnturumfaluatozcm prcmifllinuntij
difciproscbriftcq*
pifcarorcmfuofpu ^dij:crunt:q6miffi apcftoltq oibcm
oocutcfapcrcacdice.3"priciptoerat trarumcuangclio tcplcucrur.Oaiaro
^ii:? ucrbiicratapudded:769crat inq>boc^iuecrcdifrcucrrtfcmclaiaf
vbu:boccrartnprmcipioapuddcuj: ad co^pora
ptopriarg»
rcucrritoricns
omniaperipfumfectafunt:7fmcip' eddiuerfa.Ckrumam
ut di)ricj:ma-'
fo factU5eftnibiL <luod factumcin gru ptccoirecruscHmbacopinione
fpfouitaeranTuicaeratlucboium: po:pb]-rtue:utfaltem lolosbomtncf
7 lujctntencbrislucct:i rcnebrc
eam bdanasaiaepripttaripolTefcnrirct:
no copbenderunt. Od tnitiumfancti beluinoeaotcarccrce cucrtcminime
cuangelq cui nomcncftfccundum iox dubirarcrDirit etdeumadbocaiam
ftnncm:d.dam
platomcuf
ficuta facto munoodcdi(Te:ut
marieC02porafcox
fenefimpliciano:qoipofteamcdiola^ gnofccns mab:adp:emrccurrec: ntc
nenficcdcpzefedu cps:folcbau3
aadi aliquloo um raliumpolluracotagio
reaureieUttcrisconfcribcndo:i pcr netmcrctur.Dbiafi aliqnidiccutnie
omnesccctae in tocisemimmrilTimis rcrrapic:magi9.n.data
cccponut bo
|)ponmdum
clTedicebat.Scd
touilu nafacerettno.n.mab
difccrfi fi facct.
it fupcrbtedeueillemagifter:qt
vbu^ 3n cotjmealior pbtdicop opione
carofacrumeft i babitauit tn nobie: 7 n in reparoacmendauit:^raddata
utparufit mtferia
tpegrorant:
ntfi fe abomnib"maraiam7 rd picconfti
mipfaetegricudinc epollant:7
6 me tu»mnung> iammalarnundibdius
didnaqtiafanaripoKrant erubcfcat, paffuram
eflfc
confeflus
cft.Oiuafnia
llon cnimbocfariuntut crigant':fed ^pfccto
abfhtlicquodclTcplatonuum
ot odenoograuiusaffliganrur. ma)oe
pbibcfrot
moztuof
ejciuuie:ire
utuoscr motruisfcpfim:falfunq3
ce
O-uanraplatonicioogmatfspo:" ofkndirqucdplatoniceuidcfdirifle
pbyriuorefuraiwriKT
diflmtienoo
co mcampos
clrfiospurgatas
DECIMVS

aiaamin*49.Q.uo nomme raniyp fa-1 altcrnantcfcmp.


bottate 1 tniTcrufuf
bfamuidcnffigniftcare
gaudia
beato picatifunr.Q.6fi itac:ccccpbtoicua
riiad fluuiulerbciicuocari:bocead in meli9a pbronc dilTcnrit.
t <c:uidit
obliuioncpfrco£.(".imtnemoies
fupa bicq6 illc nonutdit:necpofttaU;ac
ut ccmucjca
rcuifamrurfua:7indptat tm magtftfrcfugiico::cctionc:fj
boi
i cozpora
uelkrcumi.ZDertro
difpli prcpofuu
ucrttatc^.
£ur crgon poti*
cuitbocpcnpbprio: qmreUeracrcde diumitartcrcdtmua
dcbis rcb"quaa
ftultue:c]c
tllauitaq beariflima
ceno butnanoigeniopcrucftigare
n poiTa-'
poteritmift
defua«ernitatc
fueritcer tnaa:qucaiamquocp
ipfatnnondeo
hfluna:dcfidcrarc
anirruaco:po:um coetcrnam
fcdcreatadtcit cllcqucn
cozwptibiltum
labe:7
indcadirtare' crat;Ut.n.bocpbrotcinollent
crcde:
mcare:tancpbocagacfummapu:ga bacutiq3;cam
iooncam
fibtuidcbanc
rio:iutnquinatto
rcquirat'.
Si.n.cpp 9fferre:quta
ntfiq5 fcmp.atcafuilT^:
fectcmundiifbocefftcir:ut
otujobli-1 fcmpitcrnutn
dcmccps cffcnopotTct:
uifcanrurmalo^:mab^t aucobliuio "Qui^'7dcmunOo 7 dcbisquosin
facitcotpo^dcfidcriuiubi
mrfusim'' munoo dcosadeofactoefcribitplax
plice^mar^pfccto
eritifelicuatie
cafd toapcrriflftme
dicat
eoseflfc
ccpilTc
7
mafcltritaf:7ftultiriecapfceriofapfc: b:cmitiuin:ftncm
tamcnrtonbabiru
7 immundtrie
cafumamunditta.Tlcc ro0:fcdpcrcondit02te
porcnhfTuna^
ucritatctbibeata
erit aiacpdiucunqj uolmuatcm
in ercrnum
pcrmifuros
eritubiopottctfallat"ut bcaca
fit.Tlo .

ci^b£ata
critntfifecura.
Ucatitfecn^ uidcrmr
noncffcbocuidelicet
tpis:f;
ra ftt:falfoputabitKg fe bcatafoze: Cb'fliturtonie
inirium.Sicutenim
inq
qmaliquanco
crir7 mifcra.
£ui«50 untftpcsqrercrnfratc
fcmper
futflee
gaudcndi
cafalfirae
eritqndeviratc inp»luere:femp
eifubeflet
uefttgiaj.
gaudcbir.-^CIidu
bocpo:pbyriu9:pur q6tnu«ftigium
aealcame
facrum
nc*
gatlq;aia^obbocreucrti
diptadpa modobitaret:ncc
alteaalteropztua
trem:nealiquanoo
iammalommpol effcr.yuiaaltcrumab altcrofactum
lutacontagionc
tcncarar. cflVt.Sic
inquiunt7 mundue
atq?tn
illodqcrcari:
i femper
fucrunt
fempj
£oittra argumctumplatontco^: cpftcntequifccfr.7rnfacrifunr.TUm
quoammam
bumanam
aiTcrant
dco quidcrgofianimafempcr
fuiKetiam
cifTc
coctcrnam.cap.p^i. mtferiatiuefemp
futlTc
diceitdacfti
"f>ot:o fi a'iquidiritllaq6ejcctnono
f 2tlfoigttura qutbufda
plarot^ fiiit cflcccpic ejctcmpotercur
nonficzl
ciaecredit''
quafincccflan"
o:" potucritut(pfaclTet e^tcmpote:quc
bis tlteab cifdcabctidi.-rad ca6:vrc' antcation fuiltct . £>cmdebcatituoo
di:q6it fi ue^cer.^dbocfcu^dclT^: quoqs
eiuepoftej:pcrimcntum
malo-
nifi foiteindefcuobieaudercnt
pfer: rumfirmio:7fincfincmanfura^ftcut
platorvcitqr
idnoambacuttaiamne iftcconfttetur
: pcocwldubto
«pit ej:
fc(remu9:q6
ipfi in alia mcliozeuica tcmpo:e:7
ramenfempcrertt coatea
purgitilTimi
7 iV.picntuTtmi
fucrant ndfueru.Jlla
igit'omnisargumtatfo
ncfcicnriti
falfdi
credcoo
beari
futurt: diflbluta
eft:qua
putafnibileepoffe
O.5fi abfurdifTtmum
i itulritTimum ftncftnctpis:
nifi quodinimimnot»
t dicc:po:pb)frq
pzofecto
crtpfcrenda babec
temporis.Jnuema
eflcnimatU
cntcnria:
bisquianimarom
ctrculo: mebca
tuuoo;qtic
cuminituitcpotta
LIBER

babucrit:finemtcmpo:i0
nonbebir. neatOJam
anuncbberandcfaris
^ta
O.U3p:oprerdiuteaucrouranboana arbicro:oftrndit:uelcampbiamin
tedatinfirmitaa:cifq5
bcatis1 itnmo quaip" pbilofopbatue eftnoeeuchf
tahb*dcuerarcligtonccrcdamus:4 fimam:u^eanonconrineri
ralcmuta.
fibibortoie
noncqjcttitquedeofoo £t queiflmpotcftclTc
ocnffima:qua.
quictumnoftcrcftdcbcrifciunt: nec nocontinctur
bccuia.-Tlamque«lia
tubcnt ut lacrificuim fanamusimfi ci uia eft uniocrfalis aie Ubrrande: nifi
rmmooo
cutus7 nofcum
illis Utfcpc quauniuerfc
animc
Ubcran
tur:acpcr
dirf i fepedicendumcft facrificweflle bocfincilla nullalibcrator."£B aurc
dcbcmue:per eumfacerootemoffai' addit7dtdnuclab inrcr moubue-r
dirquiin bomincqucmfufcepi:fccurt di!aplina:uclabmducttonc cbaldcox
dumqucm7 faceroos cfieuoluit: ct rum:uclaliaqualibetuia:manifcftilTi
ufcpadmo:temfacrtfioump:onobif mauocetcftatur ncq?illis q abidis:
dignaruscft ftcri. ncq^illif qucacbaidciedidiccratbac
unuierfalrm uiaj Lbcrandeaniircco-
Jbcuniuerfaliuuanimc libcrade: tmcrt:i uriq?fcacbaldcisoraculadi
quampozpbfriusmalcqucrcnoo no umafumpfilT^q DorumafTiduam co-
rcpcrtr.7quamfolagratiacbnttiana memorarioncm fadt: raccrenonpox
rderauir.cap.org. ruu.O.uamuulccrgoinrclligtanimc
libcrandeumuerfalcmuiam rcnduj
b £c eftrcligioquc uniucrfatcm reccptecuel eyaliquaucrifliima>pbia:
conrincruia^aieliberandcrqm nd cjcearumgcntiumroctrint'sqma
nullanifi bacIberaripot. "beceenij gncuclutir. dtuintercbuebabebant":
quodammooo rcgafuui:
queurtadu' quiaplusapudcasouicfitaeualutt:
dt adrcgnum
nontcmporalt
ucfhgio quo;unq?argeb:omcognofccnco^:
nutabundu^.Tcd e^ntratisfirmitatcfe 7 colenoozumrnonduntp mfuamnox
curum./Cumaotdirit po:pbynusin ticiambifto-.iilicognitione
pcrbta^.'
p:imo iima finedcrcjrcHuaieUbzo: "Qucnjmifla cftnntuerialisuia:nifi
mundumrcccptumin unamquanda qucnonfuecuiq?gcnti propria: fcd
fcccam qucuniucrfalcm uiamanime urtiucrTis
gcntibuequcccmmunie cfx
contineathbcrandc:ucla pbiaucriftt fecdiumicus impcrriracft:quamcere
maaliqaa:uclabinoo:ummoztbue iftebomononmediocriingcnioprc^
acdifciplt'na:aut
mducrionccbaldeo^ ditusclTe
nondubttatrprouiden tiaj
rum:auraliaqualibctutainondpq?
i d.ppediumifincnlaunivfaliula libc
fuamnoriciameadeuia biftozialico^ randcantmcgcnus
boanorclinque:
gnitione
perlatam:pzoculdubio
confi nocrcdu.TUq5
cnimaicnoncffe:fcd
tctur elTc
aliquam:fcdnddoin fuam boctanrambonu5 rmqsadiutouum
ucniflfe
notiria.Jtacino fuffiricbatqc nondumrcccpfnm:nondum m fuam
quiddeataliberatidafhidicfilTime dt noriciamdTeperlatum:necmirum.
diceranfibiqj
uelpotiusalqsnofTc
ac Zunccnimpo:pbrriuscratin rtbus
tencreuidcbjrur.£enriebar.n.adbuc burfianifiqnifb libcrandcanimeuni
fibi declTc
aliquamprcftaruilTimam ucrfaltsuia: q noncftalia^ rdigto
aucccm:quam
dcrctira firq opoztcr. cbrifhanaoppognaripcrmirtcbatur
jCumaocdidtaeUbbilofopbuivilti abioolommdcmonur.q? culroubue:
m.ialiquarnodii
infuamnociciipcr' rcgibufq?
tcrrcnisp:oprerafTcrcndtt
«cnifle
fecram:quc
uniuerfalcm
conti n confccrandummartypnumcnun
DECIMVS

bocefttcftfujucritans
:pcrquoe
ofte portcj:abrae
feminc
catne
fufccpra
de
dcruromniacorporaItamalap:ofidc fcipfoaittpfcfalua
to:.egofumutat
pfetatfe7comedattonc
vitatiacecolc ucritaa7 utta.t>cc
cftuniucrfalieuia
randj.CKdcbat
ergoiftapozpbyrmf: dcqnatantoarep:opbctaru
cft.£ric
i p butufamodipfccutionce
citoifta innouinKmis
dtcbuemanifcftus
mof
uiampm'curam:7,ppterc3
rtocefpaj oomusoomtruparatus
mcacuminc
liberandc
aieumucrfalcm
putabat
n moim'um:7
grtollctur
fupercollce:
1
mtdligeue
bocq6015moucbat:7
q6 ucnictadcoorfisgenrco:
7 ingivdieY
in ciuselectione
pcrpctimetucbanad nationea
multc7diccn
t.Ueniccafccn
cfueconftrmarionem robufttoiopco damu9m monteoomtm7 in oornu$
mdarioitem potiuepcrtinere.
"bcccft deiiacob:7
ar.nuntiabit
nobioutafu
igitatclibcrande
uniucrfalte
uia:ide am:tingredicmur
mca.£j:fioncrtij
dmucrfiogentibusdiuinamifcratioc ^dict lcr:7ucrbndntabbicrufalcm.
?cefla:cutu8pzofecto
noticia
adquof Utacrgoiftancftuniusgenrisf; uni
cunqjtamucnit:?adquofcunq^ uen' vfarumgcnrium. £t lcj:ucrbucpdnt
turacft:necdcbuirnccdcbcbic
cidid noninfion7bierufakm rimanfit:fj
quaremooo:? quarcfcrorqmmittat indep:occlTit:ur
fcperutuucrfa dirTti
ti9conftltum
noneftbumatto
tngeio dcrcc.
Undcipfcmcdiaro:
poflrcfur
penctrabtle.
<duodlefitcrincadait. rectionem
fuamd fdpuftrepidantib*
Tlondum
reccptitm
bocoonutn
det: att.Opoztcbat
implcri
quefcripra
fuc
n nondutn
tnfuamnotidam
fuilTc
p' inUgcmojfii piopbetie
i pfalmio
brum.1T.cq3
emmptoptcrca ucrumn dcme.Tunc apcruitilUsfcnfum: uf
cffctudicautt:
quia110ndunimfuam mtdUgerentfcriprurae:^
dipt eia.q?
ftdcmrcccptutnfucrar.ucl
innoticiaj opoitcbat
cbi-ifhtmpatt7 refurgctc
a
nondumpcrucncrat."bcc
cft tnquam mo:tui8tcrtiadic:i prcdicarimnoie
liberanoozum
c:edcntium
uniucrfalif du9pcmrcnriam
7rcmilTionc;
pccca
uia:dc
quafidclie
abraldiuinu^
accc tof peromncs
gcntes:tndpienribus
pitoraculum.
Jnfcminetuo bndicct* abbicrofalem.
"bec
eftigituruntvfar
omagentcs. Oiuifuit qutdcmgcntc am'meliberandeut'a:quamfancrtanx
cbaldcuf: fcductaltaptomilTa
pcip.-t: gclifanctiq;
pzopbctc
priuempaudf
tytj: iUoptopagaretur femendifDofi- bomi'nibu9ubtpotttcrunt
dctgtatiaj
tumperangelum mmanumcdiato^ reperienttbu8:7
majcimc
inbebrcagc
ri9:inquoctTct iftalibcrandcaie
un(- tc:cuiu9
eratipfaquodammo faaata
ucrfalieuia:boc cftomnibuagcnrib' rcfpublicarin
propbetarioncm7prcy
d.na:iulTu8
cftdtfccdcrc
dcterrafua: nuntiationc;diutatiedci et omnib'*
7 decognattone
fua:7dcoomopara gcnribus
congrcgande:7
tabernaculo
fuuXuru ipfcprtmtru9a cbaldco:uj 7 tcmplo7 faceoorio
t facrificijsft-"
fiipftirionibue
libcratiisuttumucru^ gnificaucrunt: 7eloqiujaqutbufdaj
deumfcqucnoo coluit:cut
bocctii,p- maifeftiaplcrifq?
mffWcie prcdipqjt.
mittctuifidelitcr
crcdidi'c.t>ec
cftunr "Jbrcfene
auccm mcarne ipfemdiaro
uerfaltsuia: dequain fanctaprox 7 bcariciusaportoli
ia.teltamcnti
no
pbetiadictomcft. £>eue mifereatur g:amrcuclantcs apcrtiusindicarunt
noflrti bcnedicat
nobts:
tllumicc
uul qucaliquantoocculriue
fupio:ib"
fuc
tumfuumfupcr noa7mtfcat'n:
t: i.r figntficata
tempoubu8:pu>
eratu;ge
cognofcamua
in tcrrauiatui: i oib^ ncriebumanidiftriburionetfifute.iM
gcntibus
falutarc
tuum:undcranto 60fapfentipUcuitodin^rc:
mdabrio
LIBER

opcrumdiuinoii^rquop
fup_F
pjuca 1 quorulibct
moooiu mud arriumdt
fampofuicomcftrwtibua
fignis.116 utnanonibupfaciunt.TUgarttcnim
cnimtmmoapparueriwtutfioncean bccuelmagnomm fuiffiebomirunt:
gelicct cekftiumrmmftro:um fola$' ud magmefle pcndcnda:7 rccrc-Tlaj
ba fonuerunt:uerumcrtamboib"dct mfcnommfiunrprefcnrione caufa^:
ucrbofimplictc.ptetatisagctibus:fpi ficutartemcdicine
quibufdam antcce
ritus imundidebomtnuco:po:ibu9 dcntibusfignieplunmaucnturcuali
acfenfibuepulfifuntruirucozpeif la tudimprcuidcnrunuel immundtdco
guoiefqj
fanari:feraaiatiatra^.7 a" ncsfuadifpofita
uelfactaprcnoriit:
qua$t:uolauliaceli:ligna:eUmer3:fF' 7 in quo:uuifmcnnbu6
arq?cupidira
dcratdiuina
iufiafcccrururinferna
cef nbusmiquorum
congroa
facti9dicx
fcrunt:mo:twrcuijrerunrcjcceptisip ta ueldicnefacracorr.pcnfanr:
ut ftbt
fiu9faluatO2t9,ppiiJ9
fmaulanbufq.* ius quodammooo ucndtccnt
in mare
miraculi9:majcirm
natiuiratia-i rcfu: ria infirmafragi!ttan'e
bumane.Tlo
rcct!onie:quo:u5
in unomatcrncuir taliafancribcmmcctn iftauniuerfaU
gimtaristantummooo
facramcntu^: aitimarum
Ubcrandariim
uiagradicx
i alteroauteetco^ quttfinerefurrcc^ tc9:tanquammagnap:opbctarccu'
turi funtdemonftrauirc^mplu."b<c rarunrrquauis
7 iftaeosnonfugcrir:
uiatotumbomincmmundat:7imor 7abeisfcpcprcdtctafintradco:uj fi
ralitarimoztalcmej:ommbue quibuf demfaciendamqucmo:taltolcnfib"
conftar pribusprcparat.Uc
cnimno nonpotcreutmtimari:nccadeperi'
flltapurgatioeiparriquercrcf
quatn mni5cckrifacilitate
perduci.
£5 altft
uccatfntellectuale
pozpbfziusralia
d erancucrcmagnaatq;dmma:qg-tu^
quamuocatfpiritualcm
aliacp
iptc5 dabara:
ccgntra
dcivolunrate
futura
poir^ptcrca
tot»fufcepir
ueraaffim'' nunriabant.£b:ifh39
quippetncarne
potentilTimufcp
mundatozatq^falua ucnrurua:?
quemillotamdarapfiec
ro:."f>rdbancuiamq partimcobec tafuncarq3inciusnofcimplcrarpcni
futuraprcnuntuntonparrij
cufacu tcntiabominum
7addcumconvfio
nunriantur:nun§'
gcneridefuttbiia' voluntatumrrcmifTiopeccatoiu^:
g:'a
nomcmo Uberatus
c(t:ncmo
libcrat': iuftiric:fiidc9
pto:um:7
perunmcrfuj
nemoUbcrabirur.-Cluod aiit pozpby o:bcm»nueramdiuinitatejmrtituoo
rius uniuerfalcuiamaicUbcrande fi' credenrium:culrurc
fimulacroiumdc
dumtnfuanottriambiftoaali cogni' monunq? fobucrfio:7
atcnrariombuf
tiortcdtcttclTe
pcrlatam:quidbacbi' qxrcitatio.pzoficicnrium
purgario:i
ftoziauclilluftnusiuemripotcll:quc hbcratio
abomnimab:mdicq
dice:
umucrfumozbem
tanto apfceaucfie rciurrcctiomo:tuo:um:angclozum
obrinuit:uelfideliu9:in
quaitanarra focietas:impioiumcurnadamna^
turpretcritarut
futuraeriampredtca tto: regnunqucctcrnum
glonofifTf
turquotum mulrauidemustmplcta: mectuitatig
dciconfpectu
etue
immo
Cfquibueeaquereftantfincdubio taUterpcrfnieima-.mbmusuie
fcrip-
fperamusimplenda.
Tloncni^poteft rurifprcdictaarcp
pzomiiTa
funt.quo
po:pbfriu9
uelquicuncp
platonici:et rumtammulta
implctaconfpicttnuf:
in bacuiaquafitcrrcnarum
rcrumi utrecta
pietatc
futaracffecettra
con/
adiftamutt.immottalempnnentiuj: fidamue.lDuiug
uierccritudinc;
ufqj
diutnarionem
prcdicttonecp
contenc: addcum utdcndum:
aq?mctcrnutn
quodmcntoinalqauatidnarionibaf cobercndumiin
fancmario
fchpfaru
VNDECIMVS

cflelocata: quaprcdicafattpaflmf 1 laudabilis


nimis:i ciuitace
deinu.
ueritatc:quicunq5
nocredut7ob boc monrefancto
ctuedilatasepiltatoes
ncciruclligunt:oppugnare
polTutrfcd umuerfe
terre.£t paulopoft
mcode?
ejrpugnarenonpoflunt.OLuapzopter pfalmo.Stcucaudiuimuetra
7 uidi"
m decem librieiftt'9tfi mmueg>rton muain duitareoominiutrtutum: in
nullop dcnobiec^pccrabat intcntio: ciuitatcdeino(lh:dcu9
fundauitcam
tamcnquo:undam ftudtoquaututn in erernujjtcminalio.f lumfefmpc
ucrus5a7 dnsadiuuaredignatus
e tU9letiftcatciuuatc^
dei:fancttfic3uic-
fatiffeuu9:refiitanoocontradictioes tabcrnaculumfuum alrilTimua:dcus
impiowmrqui condttozifancteciuica in medioetu9non commoucbit.tJts
tio dc qin difputarcinftiruimuo6os atq?buiufmodttcftimoniJ9 q omnia
fuosprcfcrunt.Q.uozuin dccelibw^ commemorarc nimislottgumcrdidi-
quinqjfupcrtojegaduerfug coscon'' ctmiiscfl"cquandamciuitatemdci:cu
fcriptifunt:quipjoprcrbon.iuircbu iu9cmcsciTc
concupifcimurallo
amo
iii3 dcoscolciioosputant. O.umq3 rc qucmnobi'9illiugcondito:mfpira
cuircmpoftcilojcaaducrfugcooqut uit. "buic condirozifancteciuita
rultu dco^tp: 3ptcruiramqucp"mo: tio ciucstcrrencciuitatt'9dcoefuoa
temfururaeftferuandum
cjciftimant prefcrunt
ignorantcg
cumdcumcfie
J>cinccp9
ttacput m primolibzopol- dco:u5:noirdcommfalfo!Uin
boccft
licitifuniuo:dc
du.irurn
ciuitaru
quaf impiozum 7 fupcrbo^:qut
eiugincd^
irt bocfeculo
perplcjcag
dtpmusinuix mucabiiiomnibufcpcommuniluccp
ceqjpmi'xt4e:e;totu
ipcwfu i bbine nari:7 obbocadquandam cgenipo
fmib":qd diccndum
arbttro:quantD teftatem
redactKfuafquodamo p:ma
diuinituDadtuuaboie^pedia taapotentiag
confectantunbonocfcp
dminoBadcccptis fbditisqucrunrrfj
Jlurclqauguftmidccuii' dcor piozumatq?fancto:um:d,pori-
tatedcilibcrudccimue. U9fcipfosuni fubdercq>multoefibt
potiufq?
deticolere
cppzodlo dclccra
Jbecaparteopcrisquadua:umd tur colt.Scdbuiugfactecmitatteini
uttatum:idcftcclcftifactcrrcnctnitia nucferdeccm fupczio:ibu9ltbn'9gtu
7fincgincipiuntdcmonftrjri.cap. u pottrimii9dfio7 regenoftroadiuuatt
terefpond(mu9. Tluncueroqda me
tamcjrpecteturagnofcen9:meiq3 non
dci dtcimus cu ' unmemo: dcbtti:dc duarom cmiratii
iu9cafcripturft terrencfcilicet7celcfti'9:
quagtn boc
interijfeculoperp^epag quodimooo
fojtuttifmotib'' dtjcimug tnuiceqjpcrmijrtagrcpzru i
antmo:um:fed cjrcurfu7 dcbitiafintbugquantujua
plic fummcdif luerodifpurarc:ciug tpfiufqjoomini
poftttoncp:oui/ 7 rcgignoftriubtq3opttulattonc frct*
denttcfupcromeomntu;gcntiu Uaf: aggrcdiar.primucpdicamqucnad'
omniafibigcncra
ingcmozumbuma modum ejrozdfa
duaru^iftarumctui
nozu;dminaejcccllcn^
aucrozicate
rt5x tatumin angelommdiuerfitare
prc
rccit.^biqutppcfcnptumeft.6lo:iox ccficrunt.
fa dtcta fu 11
1dc re ciuitag dct.£c i alio
oominua
LIBER

Jbccognofcoioo
deo:adcuiosno ut addcumbomincm
it cITct
boipcr
lirfanono boiuj pttenirmfip_mcdia bomincmdcum.l?iccftci"5 mediarot
to« dd 7 boiejiefocbuftu.cap.ij. deii borntnubd cbuflaaicfuB.£b:i
Husp.id qocftmcdi;tc:: clt bomof
"m 2lgnSeftTadmodoran»uruv' Otaperucnif
ndiaddea.pcr boccim
famcreaturamco:po:c3m
7 tn mediaro:pcrquod7 bomo: perboc
co:po:cam
confidcraum
copracg
mu i uu. O.uiaft intcreumquitenditi
rabileintcnrionemetiscjrccdcrc:
arqj illud quorendiruiamcdiadb fpeec
edirtcommutabtltrmdcifubfhnriam perucrttcndi.fi
autdcfit autignotctur
perucntret7
illicdifcerc
q:ipfo:q>
cuc' quacudufinquidp:odcftnolTequo
tamnaturamq n l q6 ipfe:nofecitni cunduHt:£ola eauteaducrfuecme
fi ipfe.Siccnimdeuscumbommc
n crro:csuiamuniniTimatu
t idcmipfe
f?aliquamcreatoram
loqutturcopo- fitdiua 7 bomo;quoiturdcos: qua
rale^cozporaUbusinftrepens
aurib* if bo."bicpriusperp:opbcrae:dcide
utinterfonantcm
i audientem
acrca pcrfetpfum:pofleapcrapros:quataj
fpadauerbcrcnrurneqs
g euifmodi farieclTc
iudicauir
locurue:
ctiafcrip^
fpiritualcquccozpopfimilitudibug ruracondidirqcanonica nominarur
figuraturficuttn fomnifudquoalio eminennlfimeauctoutahs: cutftdcm
taUmooo.TUmi ficuclut cotpoiis babemua dcbis rebusquasignora;
eurtbueloquif: quianelutp.co:pus no q:pcdit:ncfpcrnoftpfosnoltcioo
loqutt;7uclutmterpofito
coiporaliu ncifumus. Tlamfi tpfafciripoltunc
bccuim inrcruallo.ZDulw.n.fimtlia tcfttbusnobis: qucrcmota nonfunt
funttalit uifacozpotalibus. Sj lod.t" afcnfibuenueifmc{tcrioub"fiuccp
t'pfaucriratcfiquisfit iooncusad au tcnozibusrurtdc7prcfcntta
nocupat':
diendummtenonco:po:e.3d iUud q>itacadirimuseiTeprefcnfib1':
ficut
enimboisitaloquiturquodibomte p:coculiequeprcftofunrocuhe:pro
cctcriaquibusbotnoconftatctr.eli': fectocaquercmotafunta fcnfib''no^
n quoipfedeuafoluacftmdioi.£um flne:quoniam noilroreftimomofcuc
enimbomorectiflimeintclligatunur nonpolTum us:dcbtsaliostcRcsrcq
fi bocnonpotdl:falre>
crcdat'
facnw rimus:cifq?
crcdintus
: a quor fifib"
ad imagmcm
dci: p:ofccco
cafui gte rcmoraciTcuelfu;(Tc
nortcredimue.
epzopinquio:
fiipmorideo.qiu fop/ Sicut ergodcutfibdibue
quenonui
acinfcnoteepartesfuas:quascriam dimusct'acrcdimuequiuidcrunarqj
cumpecoubne communcs babct.S, tta dccetrrisqueadfuumqucnq?fcn
qzipfamescutratioTtntclligccia
na fumco:po:ispcrtincnr:ita
dcbifquc
ruraliccrincft.-uirijfqu
ibufdi tcncbro animoacmetcfertnurt
turrquia7ipfe
fi9 T uctcribue inualtda cft:no folum rccrtfTimedtcitur fcnfus.-undc7 fcntc
ad inbcrcndu fruenoo: uerumetxatn tia uocabulumaccepir.
bocctt de inui
adpfrucndu^meroioo
uuomurabrc fibiltbueque0 noftrofcnfuinrcrio:e
lumcnrooncc
dcdictn dicmrcncuara rcmotafannbienonopo:tctcrcdae
acqifanatafifactatefdtcitans
capap quibecin illo inco2po:co
lumincdif-
fidcpziinumfucrarimbumdaatque pofitadidvccrunr.ucl
mancntia
ccnm
purganda.^nquaut ftdcntiueabula cnntr.
rct aducnratcmnpa
umtae6sdcifi-
lius:bomincafTunpto
no dcopfupto
candcm
conftituu
atq?fundauit
fuic^ ruucondite.cap.iq.
VNDECIMVS

bc auctoitate
caonicc
fcripture
di gno7indfabfiterac(nutfibilitcr
pul-'
uinofpjrirucondtte.cap.uj. cbrofierifepotuilTe
p^damat. Oui
alit adcoquidefactumfatcnt: n tarit
u 3ribiliumomruum mapmus c cumtempozia uoluntbrcrfcd
fuccrca
mundua anuifibilutm
omnium tionteinttium:utmoquodivclucuijc
mapmua
deue
cft.Sed
mundu
eeco mtelligib(U
fempcr
fitfactue.dnt
qde
fpjcimusrdcum
eflecrcdimus.Oued aliqutd
undc
fibidcu>
uidrntur
ucluc
aot dcusfcceritmimdutnnulUpon' afo:tuitatcmerttatc
dcfmdcrc:
ncfu"
aedimufcpipfideo.Ubi edaudiuuif: bitoilltucniffc
credatur
in mentiqS
nulcp
foterimdf $ i fcripturis
fictfe nanquamanrcueniflctfiKcmunduj:
ubidijtitp:opbcta
eT.Jnprinnpfo
fe 7 accidifTe
illi uolunratemnouam
015
ritdeus celum7terram.tlunq\inaj in nullofit omntnomutabrie.Sedn
ftuftutiftep:opbeta:quanoo
fecftde uideoquomodo
eispoiTit
in ccrciis
alum i terram', flomfedibi fuit dd rebueratiofftafDTirtcrc
manmcqjf
fapientia
perquamfactafuntoia.:q antiruquamfi deococtcrna
c(!ccotc
In anfmasetfanrtas fc tranffcrt: i &' dcrtt:undetlli acctdentirouamiTerta
micoadd 7 ptopbctas coftituir.cifcp quenuniyantea
perct¬rnn:nullo
mo
operafuaftneftrcpttuintu8enarrafc poterunt
ejcpltcare.
Si cnim«Knaflc
loquunt'
cioqitoq}
angelt
dci:c|
fep hmpcr
cius
m(fmam
7bcatitudincj
uidcntfaciem
patris:uoluntateqj
er dijcerintriteceflc
eftdicant
ctiamfcpcr
quibuoopo:tctanntmti'3nt.£r biou alternaturam.undeilla eosfcquctur
nu9crattftepiopbctaq*dttft t fcrip^ abfurbitas:ut
«tiamcumbcaca di: in
f»'t.3nprincipiofedt deuacclff7 fra. bocuttq;nonrttbcaca^ftfururamfn
Otti ramiooneuetcrttscilrpcrqucm atnmtTertam7 rarpfrudmeprcutdet.
dcocrcdcitdum
fit:ut codem fpudd Si aiitnoprcutdcf.nec
fc rurpcmac
qnobecfibi ratcbtacognoutt:cttam miferamfo:e:fcdbeatamftmpercjci'
ip,ram
ftdcmnoftramfuturamtanto ftimat:faIfadptntoefit bcatarquo
di;
anteprcdi^crir. d ftultiusnibft potcft.Siautcmfcp
quidempcrfccularetrotnfiniracum
]beconditionemundi:que
ncctre bearirudir.caltcrnaflcammc mtTena
poralisfinnecitouodciozdirtata
con putant:fed
nunctamdecercro
cufucj
filtorquafiportcauolucritquodarca rit Itberataas!miTctiam
noncfTcredi
turam:iubilommu9 conumcunfnuq^
catnfuiflfeuerebeatam:fedddnccpe
f £d qttidpUcuitcfnodcomnc indpcre
effer.siiaquadatn
nccfallaci
facoeccltti terram:qantcano bcatiradmc.i"':
perbocfatebuntur
il
Oiui'bocdtcutfi mddai fuifle li accide
aliquidnoui?bocmagnutn
cternBfineulloinitio:i id necadeo atcppreclaru;:quodnaquarccrop
facni5uidcrivoltint:ntmi8auerftfot etcrnitatemaccidtflfct.
/Cafusftouita'
a ucriratc:7
letaUmozboimptetatfe l tiscauramfidmmnigabuut i crno
fantunt.£rceptt8enimpiopcridsuo babutfTe confilio:fimuleunegabunc
cibu9:mundufipre ozdmatiffima fua ctii bearimdfeeiusauctcjcm:qaod
mutabilitate7 mobtlitatei uifibilia ncfandc impictatiscft.St autdtcent
ommom
pulcberrima
fpecie:quoda' cttamipfutnnouo
coulto
grcogttafic:
mooo tacitiw t fflcnimfc cffcrt n nitt ucdccctcrofitamma incfnii bcata:
adcoincffabtliter
arcpinutfibtlirmax quomooo
eumaUenum
abeaqucill
LIBEK"

quoqjdifpltcamutabfrtate
mcr.ftra
" ifh'pbibfcfbi crrcros
ncb.lirarcarqj
buntrf>o:rofi qctcmpo:e crearam fj aactcuiccrunt:no cbaliud nifi quui
nulloultcriuatpcpirura^anq1 ucruj longoquidcmimcroallo:ucruramcn
babcreimtuinufcdnonbabere fincm rcUqiuep:cpinquic:csfurt umtari.
facenrurttdcofcmdcrpertammifc' 3nfo:refubftannamddquamncci
riam:fiabeafuencUberara nuru^uaj cludunrnctdcrcrminanr nccdilUddt
mircrampofteafuraram:nonuriquc loco:fj df cafioit 6 dcofermrcdigno
dubitabuntbocfierimanentc tncom- eftfatctur.inco:po:ca prefcnnaubup
mutabflitateconfilijdd.Stc er§ocrt to»m:atatinetoco:umcrrn mundd
danti mtmdumcr tcmporefim po' fpadjeabfcntccflcdictwifunni uno
tuiffenec
tn (odmi eofadcoorfnuj tantumarq?mccmpararionc illmev
confiUum uolunratfq?
munfTc. finiutistamcpguolocoin quomu'
duscftoccupatam/
Tlonopinoz cos
Tamfi e(Tc
cogiridodcutftnitis tnbccuaniloquta
p:orrclTuroe.£05
tpumfparqsarimddu:g>nccdeinfix igirurunummundoingcnriquidcm
nittebcotum.cap.v. molcco:po:cafmirumramcn:7!ofo
fuodcrerminarum:7 cpcrante
60 fac
d £mdeuidcndaeiftisqui dcuj tumcffedicannquidid"pondcant de
conditoiemiidi cffeconfcntinn vnfimtiscpra mundumlods:curi nf
7 rnqucnintdcmtidttpcqdrefpode abopedcufcdTet.boc
fibircfpodelr:
ftm*:qiudipftrcfpondcaidc
mudilo deinfmirisanmunddtftnponb^xur
co.3ta.n.qrif:curpotf roc7 no afia ineisoe"abop<rccdTaucrtt.£t
finit
factusftnquladmodc qri potcurbu noneftconfcquenarut
foztuicuponuf
poriusubiei nalibi. Tlafi inftmta q>rdediuinadtuflnonaliofedifto;n.
fpadatpisanmudpcogitatu d.b"ds quocftbcomundum conftmicnrco
n uidrf63aboperc ccfiare
powi/Tcfii fpadielocc:ummfinirisubiq?parm
militercojircntcytramundd tnfinira nbus:nuliocrcclL:
nno:cmentopofT^
fpacialoco:om:m quibuafi quifg-di btccUgipodod^alibu^uie eandcm
catnonporuiiTc
uacarcomaiporcte>: dmtnamrarioium quaid ficrumcft
nonneconfcquenseritut mumcrabi- nullapolTicbumanaccmprcbidcrc:
lcsmoooscu cpinuofoniflrccogat? ita noncil confcqucns
ucdeoaliquid
£a ondiffcrcntia
q>ccsillc foiraios Oiftianusacddiflfe
fouwtum:<j»
illo
moribusatomopjigni aflmrt refol pon"^annoa:tpccodidirmundum:
ui.ifti autopcreda factosdicrp:ifdn cumequaluer
antcrioratcmporapcr
fi aimpc?intermirubtU
imefuatt
lo" mfuutum rctrofpacium prfteriflcnt:
cof ej^ramund»circuquaq?
patmri nccfoiiTct
aliqiudiffcrcnria
undctpe
umuaarenohttruir.ntccofdemun-' tcmpoiieligmoopreponcrctur.
OA
oosquodenamdciftofcnriunrulla (i dicuntmancecffebommum cogira
caufa
polTe
diflfolui.£umbiaeimagi tion» quibaeinfiniu imaginantur
mus:quicn'amdcum inco:pouum7 locarcum [ocusnulluefirpmermun
omnitt^
naturarutn
qOenonfuMq6 dumtrcfpondctur
eisiftomooo
inax
ipfecreatozcj
nobifcum
fcntiunt.3lUy niterbomin<8
cogitare
pretmtattm'
osaat nimtsmdignum cft adiftam porauacationis
dci:com
tempoa nul
difpatationetn
rdigionisadmtttot: Umfiraruemundum.
ma^icqpapudcosqcimuldsdqefax
cropobfcquuimdefcrcndom putant
VNDECIMVS

£rcationiemuiuiitempommunu defolis occafu:nec


matiemftdcfolts
cfTcprmdp(u:necaliudatio
preueiri. qcotm.
cap.ri.
&equalicatepnmozum
dicru^q?
f 3emmratedif«rn»frfmta8t aarequam
folfieretuefperam
7mane
rcmpus:quodccmpus fmcali' tradunturbabuilTc.cap.
vq.
quamobilimutabilita
tcnoneft:t etct
nitateautnullamurario
citqutenon i lloc aut poteatrefdtesfmcfo
uidcatq>rcporanonfutfictuluficrca tepactifdt:quiquattodiefaa"
turaficrcr.que
aliquidaliquamotioe teferf.£t prtmirusquidcmloj:uerbo
muraret:cuui9
motionis
i mutariois da'facta:at£p
inf ipfam7tenebrae
6f
cualiudatqjaltudquefimuldTenon fcparafTc
narratur:7eandcm
luceuox
pofTunt
cedi
t atqjfucccdit
i bieuioib" caffediem:
renebras autemnoctem.
uelp:oducrio:ibu8
morarum intualf Scdqualieilb fit lujc:7 quoalfnatc
tempuefcqucretun^timigiturdcus motu:qualeq?
uefperam 7mancfecey
(ncuiueetermtate nulla crtomnmo ric:remotu$cftafenlibu8 ttoftrie:nec
mucartocrcatotfittcmpopa6d ato: ua ut cftitclligianobtspotcil.q5 tn
quontodicatur polltcmpoj: fpacta finculbbcfitarionc crcdcndu e. 2lut
mundutncrcaflfe
nonuidco:ttifidicat cnimaliqualujcco:pozea cft:f;uci fu
antcmundum
t.imahquam
tii:il"ccre pctioabuQ
mundiparribuf
ionge
a co
aturam:cutu9motibuotenipora curx fpcctibue
noltrisiiuclidcfolpoRino
rcrent.1bo:ro
ftlittcrc facrcmajcteq? dumaccenfus cft:autlucisnotntncft
ueraces
itadfit:inprindpiofecilTe
de gnificata
e(l Iancta
ctuitae
m fanchs
utncelumi tcrramrutnibilanafccif angclis7 fpirtnbusbcatieidc
quadtx
fc (IIrclluarunquta bocponoatn prv cit apoftoluo.O.uefurfum e bicrufa-
cipio
fcdflTe
noitdtcoefifi^d
fedlT^
an lcmmarer
n!aetcma
mcclis.
3it 4p
ceteracuncraquefecit:pzoculdubto
fi pe7atiobco.Omaenimuoefilq lu
etlmundusfactusmtcmpoze: fcdcw ciecftisTfilq dei: nonfumusnocris
rcmpoc.O.uodcnimftt in tcmpo:e:7 ncq5tcncbrarum . fic tJtncn7 ucfpa
poflaliquodfit:7ante
altquodtep4: dteibuios7manealiquatcnuc
: qm
poftidqoodpretcrttu3
iit anreid
q5 fdacreaturc
m comparatione
fcietic
fucurumtft. Tlullumaritanmondu creatozts
quodammooo
ucfpafarite
pofleteffcprctcritujtquia
nollacrea' Q3luccfat
7 mancftt
:cum7 tpfarcfcr
ruracuiusmutabilibusmotib"agcf. tur adlaudcdilccriocq?
creatozis:
na
£omtpeantfactuaeftmundus:fi
(n innoctcm
uergitur
ubinoncreato:
a
eiuocddittonefactuaemurabfismo" creaturcdilccrione
rclinqaitur.fi>eicp
tueificucuidcturfc babcreet600illc fcrtpturacumilloadtcedinumeraret
pnmo^fc£uclfcprcm
dtc^:inqutb" c^ordincmufquaminrcrporuit
uoca
mae7uctpcra nominant": ooitcc oia bulumnoctie . Tloneiutnaitalicubi
qucbiadicbus deusfecitfcjcco
pcrfix factj crtnojr:fed
facca
cftucfpcra7 fac
ciaturdktfcptimoqj
inmagno myfte' mmcftmane diesunue:fta diesfccu
riodetuacario
commctadctuz. "dutdt dua7cctcrt.£ogiiuio quippecrcatu
cocutufmodifunt:autpcrditficilc
no' reinfdpfadecoloratioz cftut icadi
bieauttmpolTibiUeflcogita:e:qnato cam:quacumtndcifapie»tia cogno
magisdiccre.JUidemu9 qaippc iflos fr tur:ueluttnarrcquafactacfl: ira
notoedicsrwnbabcrcucfpcram
nifi uefpera
cogrucnriue
y noj: dtcipor
LIBER

quctannim
utdtrtcum
adlaudadoj rfquiefccrf.t>occriam
bommibus
tj^
7 amanddrcfcrrurcreato:cm::currit busIoquitur.7pzopter
quofuttq3co
<nmane.£t
bocCDficin cogmtiorm fcriptaepzomittcntc
p:opbcria:
cpet
fuiipftuadtceunusdl.£u t cognitto' ipftpollbonaoperaque m dd7pcr
ncmfirmamcntiquodtntcraquasm cosoperaturdcue:fi adillumprtus
fcriorce7fuperioicfcdumappdlaro iniftautraper ftdcmquodammooo
effcdteefccundu8.£um incogniuocj acccnV:rint:m
illo babebuntrcquicm
tcrrcacmarfeomniunqjgigncnrtum fcmpitcrnam.t>oc cmm7fabbattua
queradicibus
continuara
fimttcrre: cationc
q: p:cccpro
lcgiemucrcridct
dicatmtu9.£om cognitioncmlumi populofiguratumrft: undcfuoloco
nariumaiozie7mincmsomruoq? fy diligcntittsarbirro:dilTcrcndum.
dcrumrdtesqturtus.-Cum
in cogniri
oncmomntum quecj:nquisaialium Jbcangclozumcondtrionc
quid^5
natarilmjatq3uolattltum:
diesq'm°. dminarcitimonia
fcnticndu^
ftr.c.ir.
£um irtcognittoncmomniumaialio
terrcnofarqjipf bofe:die8
fejttw. n Uncqmdefanctecmiran'ec^o
tudiccrcinfhtut:?priueq6ad
-Q.UC
qualifue
itclligcndaftt6irc- fanctos
angdoeatrinct
dtccndum
pu
qutes
quapoftoperafcj:dierum rcd.e taut:quc
bui"duitatie
7 magna
ps
uttmfcptimo.cap.u^, eft^eobeattoz^nunquam
pcrcgria
ta:qbtncdmma
tefhmonia
fuppcrat:
c Um vo(n dicfeptimo
red.cfcit qtafarifptdebifdcola:at'aue
cxpltca
6eaboibusopcrib"fuis7 fac- rcconaboz.Ubt demundiccftimtice
tificateu:ncqnaq:
cftaccipicndu
pacj facrelirrcrcIcquoY.-n
cuidcndd:
utro
nlitcr:tanqua
mdcusbborauent
cp^ uclquootdinecreari
fint angdi.fcd
ft
anooqutdipt 7 factafunt tfboitdliy ptcrcrmtfTi
nonfunr:udcdi ncmine
gibili7fcmpitcrno:rton
fonabili7 te- ubtdicrum crttnprincipio
fedtdcuo
poralu&ed requtce
dcfrequtemfignC cclum7 tcrram:uelpoiiueludebut9
hcateozum
qutrcqu
tcfcunt
indco:fic dcqualoquirur
fignificari
funt.Tlon
leridaoomueImcia fignificatro^ 4 outcmprcccrmilToseflebinctftimo:
letanturin oomorcria
m ft noncofco cffcriprumcftrcquicuflc dcumi die
musfpfafedaUarcs aUqualctoofax feprimo
abomnibiiB
openbus futeq
cttOuacomagfeft cadc^
oomua puE fectccutn
Uber
ipfcuafit epzfus.3"
cb:irudicfuftfadatlctoababiratocs: prfncipiofedtdeusceliimi rcrram:
ur nonfolumcc loqucndimooolcta Dtantccdum7tcrramntbilnliitdfc'
dtcaturquofigntftcatur
pcrtdq>con cilTc
utdeatur. £umcrgoacelo7 fra
tinctid quodcotifmctur:!'icut
rbcatm ccpcricratqj
ipfatcrraquampmtrus
plaudunnprata mugiunt:cum fnillif fccit:ficur
fcnpmr» confcqucnrer
elo'
bomtncsplaudat:in
bisbouee mugi quit':inuifibrif
7icompofita:
noduq?
ant.Ted
ettamtlloquoficftufkaf
peffi lucefacta
uriq?tfncbre
fucrtnt
fupcr
cicrttcm
tdquodctfia'tu!:ffcut
letacp( ab>f"um.i.luper
quandam tcirc7 aq
ftoladiciffiginficas
cor;lcricia
quco mdtftinctam
confufioncm:
nbi cnim
lcgcntcs
cffictt
Icro8.£6uenienti'ffirhe
lujcnoneft:ttnd?rc
fintncccfl
cdl:dcfx
icaqjcumdeumrcquicuttVejipbctica dcomnia crcanoo
difpofitafintquc
narrataucfastftgmficatur
rccjcs
cop pcrfcjcdiesconfdara
narrantur:quo
quimillo icquicfcut:
7 quoefadtfpc moooangcliprctcrmtttcrcntur
tan^
VNDECIMVS

honcflcntm
opcribusddaquibus acccpif
:cuiue
unicas
ut rommcndare
dfcfcptimorequieuit/Opua
autedd tur noneftdictuadicsprimue:feddi
elTc
angdoaibicqutdcm7finonpret' cauitus. Tlecaliuscftfccundueauc
miflumrnontamcncaidcntcreypref' tcrriufautceteri;
fcdidcmipfcun*ad
famcft.Tcd
flUbibocfancra fcriprura implcndum fcnariumuc!fcprcnariuj
cUrifTima
uocctdtorur.Tli 7in bym numcrum rcpctitus
cft:pwptcrfcna
notriumincamfao uiromm:cu5 p«' riamuclfeptenanam cognirioncmifc
dictumclTcc
bcncdidtcomniaopera nariaj.f.operum
qucfecitdeus:7 fcp
oormnioominum:in c^ccutionccoid renarum quiena
dict.£umcnijdipr
demeperumcria?fanctiar.gclinomi dcueftarlup7factaeftlup fi rcctcirt
iuti funt.£t in pfalmocanitur.lau- baclucccrearioinrcllt'gitur angclof:
datcoominutn deceUe:laudatc
eum ptofecto
factifunrparncipceluciect
icrcdfio.laudareaijomsangclicf: ncrqiwcft
ipfa('ncommutabtUs fapic-
laudatceujomnea utrtutca
dus.lau' tiadetrper
quamfactafutomnta:que
dareeumfol7lutia:budatceumomf dtctmuaunigcnitumdeifilium:utca
ftclle7 lumcn.1
audarc
cumcclicclo:u luccillumtnariqua crcattficrcnt lujr:
7iiqucqucfupercelosfuntbudcnt 7uocarcnrur dicoparricipjnonc icox
nomcnoomtni.Olmipfcdijat7facta mutabilislado7diet:quod eftuc:bo
funf.ipfc
mandautt
r creaca
funt.£ri ddperquod7ipft7omniafactafiir.
ambicapcrtilTimea
deofactoeefle lumcitquippc
ucrumquodtUumiac
angclosdiuintntedicruincrt:cumcif omncmbomincmtuTiicnfan
in bunc
(ntcr cetcraceldtia commemorarie Cx m undum: boc illummat 7 omnem an
fcrturadomma:ipfc
dijcit7factafut. gclummundum
:ut fitluj:ndin feipo
O.ui'9po:ioaudebitopmari poftoia fcdin dco:aquoft ucrriruragcluefic
irt.iqucfcr d.cb"cnumcrata funt an- imundue:ficurfut omsqui uocarur
gelosfaccos^ Scd7 fi qutfg»ita dcft- fmundifpue:neciamInjri dnotfcdtn
pic.Tcdrguitirtauanitatem illafcnp fdpfiercnebre priuaripricipanoncIti
turaparieaucrozttatio: ubidc"dtcit. ci9et'nc.ZDalt«'5nullanaturae: fcd
Ouioo factafuntffdcra:laudaucrnt amilTiobom':maUnom acccpir.
meuoccmagna
omncf
angeli
mct.
3s
ucroerantangdtquanoofactafunt i>efimplid7 utcommutabtli trini
fydcra.facrifuntaiucmquartodtc. tatcpatris 7filq 7fpafactiuniua6i:
Tlunqiudnam
crgodteterriofactoe cuinocftaliudqualitaa
aliudfubfta
dtcdiccmu9.J2lbftr.3n
pzomptu
e.n.
quidillodicfactum IkJlb aqeuriq?
tcrradifactaeftr7 difttnctas
fuigene e St ttaqjbonufolufimplcjr
:i
rtefpeciee
duotrtaelemcnta fumpfe' obbocrolumincdmutabtcqd
runt:7p:oduntrcrraquicqutdd ray eftdcus.3b bocbonocreatafnt oia
dicitueinbcrct.tlunquidnamfccon- bona:fcd nonfimplida:?obbocmu
OoiTlec bocquidem.Xunc enimfif tabilia.£reara
faneinquam:ideft
fac
mamentum factumeftinreraquasfu tanongcnira.O.uodmi^dcftmpltd
pcrio:cst ifcriouszccltiq?
appcllaruj bonogcnitum cftpariterftmplcj:
e:i
dl:in quofirmamento quattodiefac boccftquodtlluddequogcniru^ cft.
tJ funtffdcra. TUmiromcrgofi ad qucduopatremTfilmmdictmua: 7
tftozum dierum opcra
dcipertinet
an ur^q3boccutnfpiritufanctounusi
gclt:ipfifun:iltalu£qucdidnomcn dcus.Ouit
fpirirws
patria7 fifyfpue
LIBER

fanetua
ptopiiaquadam notfonc
bu fcdmanrntc
fubttantia
co:potali:non
tuenominis
mfacrtelirteriermcupa boceftqbodtpfa
uico:reptio.
Tlam
tur.TUtue
atiKtncftq-pater
i ftlius: ilb cttam
pcrfingulae
parrte
co:pO'
quianccpatercflnecfiUue.Sedali* ria rora«fcncc
alibimate:alibimfot.
dirinonaliudqo;a?bocpariter
fim TUq?
enfm
ullapare
eftmcozruprio:
p!erf arircrq?
incommutabilc
bonuj q>altera.rozpas
wro ipfumtnatoe2
efti coeteznum.£c
bectrinftas
uim» fntoto5»inpam.7nimaliaparecfl
cftdeosmcctdcononfimpletrqiua
m ineaampliozralta
mino::noncaque
mtae.Tlcq?cnimpioptcrbocnaturi amplio:cftmco:ruptt'o:
q-eaqucmix
iftambonifimphccmdirimue:quia no:.3ltudcfti'taq3
cozpus
quodncn
pater meafolueraiu
folusfiluie:aut ubfcp
futtofiime(t:alia
incozruptto
q
foliisfpiritue
fanctus.
noncnim fola ubtqa
ciuerotaclt: quiaomme
pars
eftiftanomituetrinttasfmcfubftflcit inco:ruptibili9
cozpozie.-ctiam
ccrezte
tta perfonarum:ficutfabcllianibcrcti inequalie
cqualftc:incozrupta
cft.Tlc
t( pataumint.
f>atcrqttigenuitfim- q3cnimucrbigrariaqufadigitusmtx
ptcreft:t ftlfusqutgcnituecftparitc: no!cftq1roramanue:ideo
incozrupri
fimplq:cft:7boce quodillud6 quo biUo:manus
<ydfgftus.Jta
cumfinc
gatituaeft.Scdideofimplcj:
dicttur: mcquales
manus1 digtruerequalie
e
quonia;quodbabetboc cft:orccpro tamcnincotiuptibilir.ismanus
T-di/
tprclannc
qucq?perfona ad alteram giru3cperbocquautTa cotpotc
mco
duitur.Tlamutiq?paterbabetftlio: rupnbili(nfcparabilis
tncozuiphbiU>
ncctamcnipfecftfiliusn filiufbabct raeftnaltud
rfttatncn
fubflantia
qua
patrcm:
nectamcn tpfeeftpater.Jn co:pnedtdfiaUud qualiras
ciufqua
quoergoadrcmcripfum
dtciturnon JncouupobiUnoncupanir.
£t 160fic
edalterum:boccflquodbabet:ficuc ettamnonboceftquodbabctamma
adrcfpfumdfuiucnebabmoo uriqj quoq3 ipfarctiam fi fempcrftcfapic
D:
uitam:Teadcmuttaipfecft."p>zopcer fkutcrircumaprcfcnri nttfcna libcra
bocttaq?naturadidturfim^Icjc:
cui bitur.qutaIicetruncfapicnefirincrct
nonfit aliudbabere
quod uclpoffit numrparticiparionc
rammtncomma
amtrtcrr.iicl
altud fitbabes
aliitdq6 rabtiie
rapicrtricfapictie
cn't:quc
non
babcr:ficut
uaaahquc^liqnoicm:aut eftquodipfa.Tlcqjemmfi acrmftifa
cozpus
co[o:cm:aut
flcrluconfiucfct luccnunquam dderatunideononaU
uo:em:autanima fapicnnam.
Tlibtl uddl ipfeaUudlujcquailluminatur.
cnimbouim cflidquodbabct.Tlam TUq3 boctradi^crijquafiairfiraia:
ncqiuaeliquo:clt:ncceozpua
cotoi: quodputaucruntqtridam quirtopo'
necacr(ucfiuefcruoz:
ncq^
anttna
fax rucrunt wcozpoz^a;
cogitarenarura.
pienria
eft. "binceftq?etiampriuari Scdbabentbec
adillaettammma-
pofTunt
rcbus
quafbabcnfci
tnaliof gnadifpanlitarequandam
fimfltrudi
babtcue
uclqualitarcs
ucrriarq?mux ncm: ntnon inconucnicnrcr
dicatur
tari:u17ui9cuarucf
bumoe
quoplc ficillmnmartanitnamincojpozcam
nu^cfh7co:pusdcco!o:etur:
7aertc IIKC
inco:pojcafimplicie
fapicnric
6/:
ncbrefcat
fwcfrigefeat:
«ranima
ded" furutillummaturaeneco:pu9lucc
piac.Sed 7fifit cozpus
mcozrupribt cotpotea:t
ftcatacrtenebrcfcitilta
lu
k quakfancne(nrefurrccrionc
pw cedcfcnus
.Tlamnibilfunt altud
qne
mirritur:babcrquidem
ipftflefncor dicunrur
locoium
quozanoinquecot
ruptionie
inamilTibtlcm
qualiCatem: poralium
rcncbrc:^
acrcarmelucc.
VNDECIMVS

(tatetubrcfccreamYnam
fapientie
lu- qufaporcft^n«iustamen
cepriuawm.Sccunduj
boccrgodfir necqu.ilco
fuiffcillosiliie:qui
illa fimpliciaq prmdpaliccrucreqjdi ucrcpleneq? bcarifunCqmnquag*'6
uiafunf.cp no aliudein ds qualicae: fucbcarirudia cternttatcfallunc'quo
aliadfb*a:ncc alioapartidpationeut dicturtfutnusrquanooquide; (i cqu»
dtuiruud Upfenrta uclbcatafut.£ev Udmeafuiflciurctiam ifti mdus ctcr
tcrurndicruacftmfcripturieHmcrie nit&ttmanfiflcnt: parftcrbcjriquta
fjpusfanctusfaptentia mulriplcj::co parircrccrtujTlap enimffcutuftaqV
epmultainfebabeatfed q babetbec diucunq? fucritrtractcrnauitauerad '
"reftocaomnia
unus
i.1\eq)
05mf' terdicipoterit
fifmem
babitu
:afit:(i
tefedunafapicnrucft:inquafuntitn quidcmuitatantummooo uiucnoo:
menfiqntdamatcpmfinitttbefeurite ctcrnaucrofiacmnonbabcnoo nomt
rutnmtdUgibiltotm quibusfuntom nataefl. O.uap:opter quanuisnott
nedmuifibtlcaatqj incommutabilcs quicqutdeternumcontinuobeatum
rocsrcrum:criamntfibiliumi muta^ ftt:dicinirentmctiatnpenalietgni»
biUum
q pcripfamfactcfunt:qmde9 ctcnwe:tamen
fi ucrcpcrfeacqs
be»'
nonaliqutdncfcicns
fcdtrquodncc6 ta uiranonntfictcrnaefl.-non
erattaf
quolibet
bomine
arcifice
rcctcdicipo ifto:umquanooqj
defttura:7
pjoprc-
tcft.^ojro ft fdcnefcdtomm'a:ea
utt reanonercrnafmcid fciicnt fiucncfd
Q3fccitquenoucrarrcr quooccurrita cntesaliudputarennquia fcicntcsn
ntrfioqmddammi^:fcdcamen ucru; moi:ncfdcntceerroibcatofeffcuriq?
cpiftcmunduenobtenotuseflcnon nonfincbat.Siautembocita ncfde^
poffctniftefict:dco
auccm
nifinotus bantutfalfismcettifue
nonfidercnt:
dTecdTenonpofTit. fedutruj fempitcntum anquanooq?
fincmb.ibtturumcfTctbonumfuuj:
3n c'u9bcaritudfoquaficri agti in neutrampartemfirma aflcnftonc
ebiniciofui fcmpbabucrunt: etillos fcrrcntur:ipfa
detantafeltdcatc
cDcta
fpfrituflqui m ucritatcnoftcterunr p ho eatnbcatctutcplcnitiidmemqua;
tidpeefuiflccrcdcndum
fit.cap.d. infanctis
angelts
c(Tc
crcdtua
nonba
bebac.Tlcq?
cni^bcatcuiteuocabula
q Uecuttafintrnullo
quidc;m6 itacontrabimus
adquafda
fignifica-
fmaliquodtcmpouafpadum tionisangufh'a0:utfolutn
deumdica
prtuaerantfpsilli tcncbre
quoeage^ muabcarum :qutcamcn iraucrcbea
loo dtdmustfcdfintul ut faai ftit lu jr tue cft ut maior bcatituoo effc non
facdfimnnonm itatm crcatut quo^ poltit . 3n cuiuscomparattone
q?ait
quomooo dtcci quoquomooo uiue gdibeadfunc: fuaquadam fumma
rennfedcriamilluminari
utfaptenter bcatirudincquanta cflcinangdie
po
bcatecpuincrcnr.2\bbacillumiahde teft:quidaut quantutncft.
aucrfiquidamangeli:non folumnon
obtinttcrunr
e^cellentiam
fapiehfbca £>ecopatide
bcaritudte
tuftoi:ncc
teq;uitc:que^culdubio n nifietcrna dii tcncntm
^pmifTionia
diuiepmiui
ectniratifcp
fucccrtaatq;fecura f; i pmo?in p.adifoboiu?anpcccatum.
ronalcuitaUinfipicntcficbnt:utea;
no polTmtnmitrcrcnccftudint.Oua
tenue
autcmantequam pcccafTmr.il'' £ciposd; buictatcbcnritudt
husfapfcntie
fucrintpricipcBidrfmitc mcdpatoe q6attmcradroaU
LTBFI

uelfrdlertualccreamrabcatoonucu" Jln i'tauniuefdicitatie omnrs fln


pioosputamue.O.ui.n.pmo3
illoe» gclifinrcrcarirur
ncqilapfurcefcpof
boirs i padifoncgareaudeatbcatoa fmtnontfuidapfirunt:? poltruina
futfleanpccatiTupui9 defuabeariro labcnHampcrfaicrantic
fucpitfdam
diecpdwturna ud LKKcfnacctmccr acccpcrint
qutftctcunt.fap.pq.
toerdTet autefn:)niTipefatTmt:cum
bodtcniprudef
bearos
uoceuerqaos a Ut ft du^ uidct"qn
facrifut an^
utdcueluftcacpiccufpcfnrureimor gcb':ali'o8
crcdcrc
ita fartoe:ut
talitariebancuftamducaeimc crie nonafcipcrcnrpfd.-m: ncl pfcvanric
uaflanteconfciam: fadleimperantro uclcafuefui:ali06aut(rafactoe:ur
pcccatia bumeirfirmirarie dtumam ueritarccmtflTimacternftatcm fuebe
mifencoidiam:qut ttcct6 fucpfcucra atirudfenolTcnt.-red
cqualiefcl/citanf
ttVprcmioccrrifmt:dctpfaramcnpet omneeabtnWocreatf(ant:iira fuc'
fcucraria fuarepmunturiceri.Jdut'8 iimtconcciftiquintmcmaltfuntab
cnimbommu5feiit acnbne .pucctuq? illo bontrariniimmcfuauoluntare fc
iuftitfcpci-fcueraturum ufqa^nfincm ridilTcnrrpioculdubto
mulrocftduri"
fciat:n(fialiqiu rcudarionc ab tllo fi nuncpurareangclos:fancroe crcrnc
arccrtup.-qtn'dcbacrc fuftofarcntfqj fucbeatitudfeinccttos:i ipfcodcfc-
(udtdononomnceir.ftruftrfcd nefctn mctfpftetgnorarc:q6 noedcilltepcr
fallit.Ou.inrm
ttaq?
pcrrinct
ad6U-c^ fcrptas
fancrae
nohc
potufuo.
O.iu'f
tarfoncmprcfcntisboni:bcitfotcrat enimratboticus
cbrifttanusignorat
pmusbomoin paradffo:q>qufUbct nnUiitn
bonum
dtabc
lumq:bonts5'
iuftiio{b.icinfirniiratemopl.i.-Q.U3' gclteulrmusfuturum:ficutncciHuj
ttimautem
adfpcmfuturibonfbf'iot in fodcratrm
bonozum
angdoznm
ul
cjUjiu qbnll^crudattbudco:po:iT:ait tcriusrcdfrui-um.Dcritac
q*ppeicus
nonopionefcdcertaucriratcmantTr gdiofaVrfofiddtbufqj^pimttfctp
czut
(tumc:fmc finefcbabirumomnimo rqnaksatigdfedci:quib*ct,pmirrit'
klWacarentem focictaterti
angdowiw tf ibunttnuiramctctitam.f^ouoade
in parttctpattonc
fumnu'dct:q?eratil finoa ccrtifumue:nunquamnoetj:
le bomofuicafusmccrtus fn magna tlb immora!ifclicitarccafuroeallt
ue
illafdfdtatcparadifi.O.uocirca
cal- ro rerrinonfunt:iam
pottojcs
nonV
ui8(amnondifftculter
occumtutroy qualcsefemmus.Scdquianequa^*
fp eomuncto
cfftcibcaritudincm.-qua uerirasfailit:?cquales
dscrimue:^
recrop:opofiro
mrcllcctualis
natura fectoeria/pficcrtffuntfuefdicitatie
dcfidcrat:boc
eftut i bonomcommu eternc£utuBtllt altj quiaccrrtnofac
tabiliquoddeudeftfincullamoUlKa rurtrrnon
cnimerarco^ ctcrna fdi'cij
pfrfruaturrT
m cofcm cternum e(Tc raecuiusccrticflcnrrq
fineftieratba
manfwntm:nce ulladnbitarione cunc bftura:rcftat
ut autfparcsfucrit;aut
tctur:ncculloerroze
fallafur.t)acbzc ft parcsfucrutp"iftopruina«ircerta
angdoB
ludspfafidccredfuObac
nec fdaf«cfepffae
fdicitatif
acccflaft.tlt
antequam
cadcrcnt
babuifle
angdos fi fottcqm'9
dicattdquoddnsaitdc
pcccatoic0:qui
fitaprauitare
illalu/rc dj'abo!omcuang£lio.
3IUbomfdda
pnuattfuntconfcqueri
roecolUgftie. cratabinitioi i \5ftate
no"flctttrric
a
t)abut(!em aliquam
tfi nonpfctam acdpicndum utnonfolumbomicfda
bcariradfnemifi
uitaeircriTt
anpecc«- fueritabinm'o:(d
dl ifriobtimant
gc'
tumpzofccto
crcdcndi
funt. ncrisc^quoutiqibomofaauaeft:
VNDECIMVS

qucmdccipicnoo
pofletoccidcretucp graudifti
medcustcum
diccndo
futflc
«ab tn ctofuccondttiomf
iiiueritate uideatunepudifh
medeuaquoniam
nonfteterit:ttdconunquatn beatua damaui.Scdcumdipflctegoclama
cumfanctidangcliffucrit:fuo
recufaf ui:tanquam
abeoqucrcretur
undcfc
clTe
f!5dtruf
creato:i:7
fuperbia
fuaue damafic
monftrarct:
abeffcctu
ejrau^
lut prtuatapotcftare
elatus:acp boc dirtoniedciclamoieftuoftcnditalfcc
falfuB7fallajcrquia
nccpunq?ptarcm tum:tang^
dtcct."binconooclamaflc
omnipo tcntiE»
cuadit.
£ t quiperpiaj mcqtne^audifKme.
fHicctioncm
noluittcncrcquoducrc
efcaffectat
perCuperba;
elationem
fi Ojjtd fcicndii
fit deeoqi fcttptu
mularequodnoneft;
utfictntelligat eabiniriodiaboluB
peccat.cap.jcv.
ettatnquodbcatijsapoftolusioanes
aic:abmtcto
dtabolu» pcccarrboc
ecp i - 1ludctqdair dedfabolo ioan
quofactufeftwfttaam recufauitrqua ncarab mitiodtabolufpcccat:n
ntfipiadcoq?fubdttauoluntae babe mrcUigii
t qui indeuoluntaflcrcrc
pec
nonpoflct.
tmicfentcntie quirquifac catinaturam: cujnaturale
nutlujfit
quicfcitmoncumilliebcrcticie
fapit: omnino pcccatum. Sj q*drefpondet'
id emanicbcie:tfi quealiepcftcs
ita pjopbyficteteftionneifmcq6attcfai
fcnn'unt:qi
fuamquandam
ptoprtam asftJfigurara
pcrfona
principif
baby
tanquamc):aducrfo
quodam
prind' lonicdiabolu^
notanerquo
ccctdtttu-
piodtabolus
babcatnaturam malt: cifcrquimaneoriebatur:fiueq6e^c'
quitacauanitate
dcfipiuncutctiucr- cbtclandclicqe
paradifiddfuifti:om
baiftacuangelica
in auctoz
trare
nobif ni lapide
prcctofo
omatue: ubimrelli
cumbabcant:
nonartettdant
nondix gimrfuilTe
alfquanoo
finepcccaro;
p(Te
oomtnum
aucritate
alien'fuit: TlamejrprdTiue
etpaulopoft
d:.2lm
fed in uericatenou ftctit: ubt a riratc bulafti indiebus ruis finc uirio."Q.uc
lapfumfntelUgi
uoluitrin
quaur:cpfi fi al;fconucntcntiur
mrclligincqunt:
ftcnflct:au9
parricepe
factuebcatua opoitctetilludqubddictum einucri
cumfancnsangclio pcnnanercr. tatenonftcrttficaccipiamue:^tnue"
ritatefucrif:fednonpermanfmt.£t
OLUO
gene
locurioms
dictufitde iliudqoabimnodtabolue
pcccat:no
diabolorq'
mvitatcndftctcrit:q:
ucri abiniriocpquocrcatuecft peccaK
tasnoncftmeo.cap.)riig. patidusc:fcdabmiriopcccati
quod
ab ipfinefupcrbiaceptc
cftcpeccaro.
f Ubvccit
aotiudida:quafi qfiflc Tlccilludquodfcriptumeft mlib:o
mua un ondatur 7 tn ucrirarc tobrcun dediabolofcrmo clTcr.*boc
nonftctcritratq?
ait q:n eucritaeirt eftinitiujfigmcnti
oommtquodfccit
co.£lTctautcmin cofi millaftcriflet. adilludcndum abangcliefuto. £ui
locutionc
autcmdictum
cftminus confonare
oidctur
7pf.ilmue
ubilcgi
itfitata.StcenimutdetTonare:in
vita tur.bracobic quemftnpfti adillu
tenonftctir:qut'a
noncllucritasi eo: dendutneific intelligendum
cft: ut
tanquameafitca
ut mueritate
non g:i(Wmemu9
talem
abmiriocrcatuj:
ftaerit:q>
incoumtaenonftricupori cuiabangelis
itloderctur:
fcdin bac
uaeafu cautt eooeritaenonftt:q?i penapoftpcccarum
o:dmatum.3hiti
nmtatenonftctir.3ftalocurio
cft? t umcrgoemefigmcntum cftoomini,
pfalmoabiair.£goclamaut
quoma^ Tlon enimcft ulla nawraeriamin
LIBER

mremfe(nfimifqjbefholterquam no mcnttsappareat:volupra0
ueroqufd
illcconftituitaqubcftomnfe moduf: iocundum co:po:i8
fcnfiburblanduf
omnisfpce:omnieOJDO: fmcquibua Ocqutrat.Sed
tm ualctmnaturiera-
nibdrcc inuenii i uclcogftaripotdt tionalibus
quoddam uclurtpondua
Ouantomagisangeltca
creatora:q uoluntatis1 amozie.-ur
rumo:dfena
ofacctcra
qdcitscondidic
nature
di- rurcangeli
boibue:tame
Irgc(ufticie
gnirareprecedit. bonibommce mafangcT
prefcrant".
£>cgradibii91differcntqe
ereatU' Uitio malictcnonnatOram cc:fcd
ni-um^alirpcndcr urtlitatiuufuc: cotranaturi : cuiadpccca
ndtimnon
aliterozoo
rattonis.cap.jcvf. condiro:
d crt:fcd
voluntaa.cap.jcvq.

f Tlhi8cnimqquoquomo
funt: p *Ropter
naturam
(git'n^>pf
ma
1 noitfuntquod6eeaquofac lictamdiabolidictuurcte
tnrclU
tafunt:prcpcn
unt"uwcmfa
n ufucn
tt gius.lDoc
cftimtiofigmtidni:qtfine
b":ft'cutcaqucbabcnt uim gigncndi dubionifi tiTctutn'u;malidc narura
ueleriamappetendi: bis q ifto motu nonuiciataprcccfTtt. Dirium aurira
rarcnr.£t in bis q uiuunt pponuntur conrranaturame:utno polTitnifi no
fcnrcn
rianonfcntfentibue
fiait arbo' cercnaturc.tlottaqjcfTjuftfuretcdc
ribueanimaUa.
£t in btoqncfmtiut rea deomfinatureeutus(d uittuefh
prcponunrur
tntclltgcntia
nontntcllt" potius
copeteret
cffec»dco.Oua,ppi
geribu8:ft'cutbomfne8 pccotibua.£t etiamuoluntasmalaarandctrftimo
in bt'8qucinrelliguntprcponunrur v nittmcftnaturebonc.Scddcueficut
mortaliamo:talibne:ficut angcliboi naturarambonaru;oprimu8 rrcaro
busaltumsprcponunturnature od{ efhicamaUritmuoluntatum tuftifTi^
nc. £ft nurc;fllias arq?aUuspjo fuo tnnp 02dm0rot:utcummaleillc utut'
cuiufqjufucltim9rioniemoduerquo naturiabonfetipfebfi utatur etffltn
fir ut quedam
fcnfucarcntia
d.bufd35 uoluntarib*
malis.3ta<^fcdnitdta-
rcnrfcnttbus
preponamus:
mtantum boI0Binftiruticncilliuebonus:uolu>
ut fi potcftas
effcteapioifupdcnaru tatefuamaluc
:minfcriozibue
otdma
ra rcrumaufcrrcucl!cmup:ft'uc
quc? tusi!liidet"abagelteetus.i.urp:ofmt
tn ealocumbabentignorantee:ftuc tcntadones ctusfancris: quvbuseae
ctijmfcumusnodrtdeacommodie obeflfe
dcfidcrar.£r
qmdcusc\m cu?
podponentcs.
O.utecnimnonoomi condcrcrfururcmaligniMrio
duono
fucpancmbobcrcg'murcsnamod eratBricpicmartw:
7preuidcbatque
iy pultces
malir/Scdqutdmfrurhcii bonademaltdeioscfTVt ipfefactur":
inipfomm etiambominum cftimatio pjoptcrcapfalmufait.£>racobieqtte
neqtiozum ccrtcttatorarantccdigni fmriftiadilludcndumci:urin coipfo
taristpk^q?cariuscomparef cquus q>eumfinjcicltcet
pcrfuambon>'tate;
5»feruue:gcmma
5»famtlia.'3w
i taU boniim:iam
pcrfuam
prefcia;
ppaffc
libctrarciudicandf
plurtmnmdtflat intclKgatur
quomo
tlloutcti malo.
ratio confidcrantis a ncccffirarc fndi
gcnti'9:fcu
uoluptate
cnpiintierru ifta £>cpulebritudinc
uniucrfitano
q
qmdperfcipfummrcrutn
gradibus pcroufinatfonem
ddcriam
qccontra
pcdat.nccefTitasaut^dpJOprcr
quid «o*fttoppofirioc
luccnrio.cap.jn>iq,
cjrpctat
cojiret:7
iftaquiducrum
lucf
VNDECIMVS

n £qj mfmdcuautlumrtondico cpplurcs fcntcntfas


ucHtatis parir:7
angdo^fcduclboiuj crcarcn in lucemnocincpwducit:dutnaliua
qucmmalumfuturumcfleprefafTct: cujficaliusficmrdligit:itatamcnuc
mfiparitcrnofict
quibue
eoebonop quodinobfcuro
locotmclligicur:ud
ufibuecommodarct:
atq3itaotdinctn «ttcftationcrerum
manifeft^rum
ucl
fcculomm tatiquampulcberrimutn alqelocisminime
dubqsafTcrarur:fi
carmcnetiamcj:quibufdatn
quafian uccu^multatractantur:
adidqucqj
titbcria
bonefhrcr.Sntubctii
cnimq pcruentatur
quodfcrf.t ilteq fcipfu:
appdUnturm ojnamcruie
docutio' ftuetdUK.It fedejcoccaftonc
tractan-
luefimtdecetiflimatquc
latirtcappcl' dcpjofundc
obfcuriratfe
aliaqucda^
Untur oppofita:uelquodcjrpretfius ucradicantuniton
mibi uidcrurabo
dtciturccmtrapofita
. Tloneft apud pcribus
detabfurda
fcnrcnrij:fi
cum
no9butua
uocabuli
confucmoo:
015 lujc
illaprima
crtfacta
angc'.i
«catit'
tamcncifdcm
omammtig
locurioma tdligunrur:7mtcr
fanctos
angclos
7
ccumfcrmolarinuautatf: itnmolin- immunooe
fuiltedifcrctu^:ubi dicm
gueomnium
gcnrium
bieantitbctis. cft7diuifudeufintaluce-ztcncbraf:
7paulusapoftolua
in fecunda
adco- 7 aocauitdeuelucedicm:7 tcncbraa
Hntbioscptftota illumlocumfuauit tiocauitnocre.
Solusquippc illciila
ejcplicat
ubidicit: pcrarmatuftitica d^ccrnereporutrrquipotuitcriapnuf
dcjrtris7 afi:ufln'e:pcr
g!o!i'a7igno g>cadcrmrprefdrecafuroB:7luminc
bilitatcmipcr infamiam i bonam fa priuatoe ueritarie
in tcncbrofa
fupcr
manv.utfeductozee
7 ueracca:
utqui bfarcmanfuros.Tlam
intcrtftumno
ignoramurt cognofdmurqoafi
mo btsnotilTimum diem7nocrem.i.tnt!
Hentea
i ccccuiutmua:ut
cocrdti7 n banclucem 7 bastcncbrae
uulgatilti
momficati : ut triftcs fcmpcrautem maafcnfibuanoftrie: luminariacdi
gaudcntcerficutcgcm
multoeautem ut diuicicrcnt
impcrauit.fiant
inqutt
dttantes:tanquatnnibil babenres
i lummjrta tn firmamcnrocdiut luce^
omnupoflidcntef.Sicut ergotflaco antfupcrterram:?diuidantintcrdte
trariacontrartjaoppofttafcrmonis 7 noctem:£tpaulopofl.
£t fcdtmq*c
pulcbritu
dincm redduncira quadam doisduolumirtara magnalumiare
nonucrbo:um fedrcrutneloquentia matustnprindpiodici:7lumina:mi
contrart'o:um
oppofttionc fcculipul nusmpnificipionocti9.£tftellas.7
cbrtcuoocomportitur . BpcrtilTime pofuitilasdcustnfirmamcnro cdi
bocpofitum eft in Itbioccdcfiafttco luccre
fupcrtcrra:7preelTe
dici7noc
bocmooo.£ontramalumbontwic: ri:7diuidcrctnterluccm7rcrtcbras.
t contramo:rcmuira:ficcontra
piuj Jnterueroluccm quefanctafocicras
pcccato!.£tficidtucrrtn
ommaopa angdomm cftilluHrattoneueritaris
olriiTimi
binaconrra
bma:unum con intdligibilra fulgcne:tctcontrarias
tra unum. tencbra8.i.malomm
angdommauer
(bzumaluceiuftitwteterrimasmcn-
O.uidfcnricndu5uidcatur
diuifit t -eripfc
diuidcrc
pctuir:cuietiam
fu
dcuointerluccm7 tmcbrao.capitulu turumnonnarurcfcduoluntatisma
lum occultum
aucincettumcffcnon
potuit.
Uanuieit.iqj dtuintfcrmonia
obfcuritascriajadbocfit utit:
LIBER

£>cco(?p*difactionclucieatq?rc tcg-fteretmon
un'qjficrct:Docct
b:nii
nebrapdtcrai i uiditdcusluccmqt ceridifar.trplatoquideplusaufua
bonaeft.cap.tf. edice:cbrum clTc.f.dcum
gaudtorro
di uniucrftrarc
pcrfccta.Ub
17ipfcno
d £mqjnectllude prercrcunduj ufqjadco
dcfipicbar
utpurarctdcum
f iUrio:qp
ubidtjtit 6sfiat lujc7 fui opois noutrare
facrumbean'o:Cv
factaclujcicorinuo
fHutcru
e: 7 uidic fcdftcondeuoluitartificifuoplacuif
deuelucequtabo'ac.TUpoftcacpfex fciamfactumrquod placucrat in a:rc
pauittntcrluce7rcncbra6:-7
uocauir fadcndum: noq>ullomodetfciauax
lucemdkm 7tenebrae noctem:neftf ncf:utaltudincoffldantq nondum
cumluceetiatalibostencbristefhmo funt.-aliud
q iamfanr:ahudq fucrtir.
niumplacirifut pcrbtbuiiTc
uidcrcf. Tloncnimmojcnoftroilleuelquod
namubitenebze
inculpabilee
funt:mt futurutncft p:ofpicit:uel
quodpnec
quas7 lucciftabieocuf cofptcua lu^ afpicitruclqucdprcrcri1115 c rcfpidr:
minajiaccltdiuidunt:noail fcdpofti fedaliomocoquodamanoftrarwm
fertur.£ruidit deuequiabonumcfl: confuctudinccogitaaonu logealrcq^
7 pofuitinquit illa mfirmametoceti: diucrfo.3\lcquippcnone?boci tird
lucerefupterram7 precflcdtei7 noc cogitationc mutara:fcd omninoinco'
ri:7 fepare
intcrluccm7 rcnebra9.£f mutabrtrer uidec:i'ra
ut tllaqutdcmq
uidirdcusqutabonueft.Utroq?plax remporahter fmnr.7futuranondum
cuirrq:urrq^ fincpeccato cft.Ubiau fint:7prefentiatamfint: 7 prctcrita
tc di.nrdeuafiat lur i factaelu^c:7
ut tamnonfiitt.3preucrobccoCa ftabti
dit 6sluccq:bonahi poflmodumix acfcmpircrnaprcfcnria coprcbcdar:
fert"7 fepautt
6ainrcrlucc7 rcnebraf nccabt oculis:
alifmcnrc:
ncneimcjc
uocauirq? dcusluccdtern:?tencbras aioconftar7cotpoit.Tlccaltrcrnuc:
uocauitnocccm: nonboclocoaddiril alitcranrca:ratircrpoftea:qm nofic
c:i uidit 6s quiabonume:ncurrnq? nollra:iraquoq?ciuefacnnarhui rc
flppclbrcrbonum:cumclTct boui^al po:um:pnrie uidclice17pretcntiuel
tcrummalumuirio.ppomon nawra. fiituri uanctatemutarur:apud qucm
£t fo fblaibi lut placuitconditozi:re noneftimmucario nccmomcnriobii'
nebreaut angelice ?fi fucrato:dmarr bratio.Tlcq? cnimdusintcntiodeco
dc;nontn fucrantapp:obande. girarionc in ccgttarioncmtranfit: tn
cutusinco:po:coccntuirufimul adx
funrcunctaqucnouir.-Qm tcmpora
i>ccfna7 mcomurabilifciadeiac ita nomtnuir fuis rpalib"nononib":
uolurarc:q:fcmpillt univfaq fcdtfic qucnadmodum remporaliamouct
pbcucpt factcndaqucadmodu facra. nullis fuie tcmporahbuB moribus.
cap.^u 3bicrgoutditbonum
eflcquodfccit:
ubi bonum elTcuidit ut faceret. Tlcc
q Uid c.n.alfudircUigcdu tcotp quiafactnm uiditfacnriamduplica-
p.oiadz:utdir
6sqzbonue:nifi uir.ueleraliquaparteaujrit:tanqua^
opieapprobatioftn arrcfactiq fapia mton'8 fcicnricfucntpriulcpfaccrct
deie.^cufaut
nufcpadco
ciT
dtcitfac q6uidcrct:4
tampfccfc
nocparcrur:
tum c:runcdtdicirbonti:ut nibil com nifi ta pfccrafciacuinibil rjcctiisope
ficrctfi <ifuiflctincogntrum.t>a
ezgo rtbnsaddcrct'.O.uap20pt
fi tmrrooo
utditquiabonume:q6nifiutdilTct & nobiainfmuandumdTcrquiefcccrit
VNDEOMVS

Itfceifufficltdicefetitde"lucc.Sf aut nidofaTunt: conucnfmt1


adbibitain
nonfolnqoiefcccrit:ue»
ft pcrqutd falobrfe
mcdicamta
ucrtanrun
q>q>
a
famt:farfe
efletfracnucrari
. 7dttfc contrario
etbccqatbos
deUctanr':fic
dctis
fiiatIup7faeta
eluputnrantu dbaa
7potua
7Otalo>:
tmoderato
f
deurfj
«puerbu
lucc
fecifle
nofleua. (mpoituno
ufunopia
fcnriant.
Undc
Ojtfotri* qucdam
matfmefoendft noeadmonct
diuina
ptouidcnria
no
dcoraturanobte
forimariopoznito rcsinfipient
uitopcrarc:
f>utfliratcm
4aeamfecerfcp
quidfcccrirquarc
fc rmimd^Ugcnttnqutrc:
7ubinoftru^
cerfcdeuB
dintfaquitfietlujr.7faeta igcmum
ueltnfirmfras
dcfirir:tra
crc
eftIUJCM
uidudcttsluceqt boae.Si dcrcoaulramficot
erantqdiquijr
crgoqriuequ/afecmt:6e efi p.<Jd
fc potufmustnucntrcquia
7ipfaunlira
ccritrdtntfiat 7factae:dqua:efccctt: tif occol
tarb:aurbotlirarif cjccrc
irato
q?boa c.Tlccaucto:e e^cllcttoideo: e:autcbttonisactritio:cii oio naturfl
necarodficacioj dcivbo:nccci mclio nulbficmalum.-nomcq; bocnonftt
q»urbonucrearef abonodeo. t>anc nifi priuatioiBbon<.fcda tcrreisufq$
etu platoclmcondcndt mndtiufti'iTi adcclcftia:t auifibtib*ufcpadtnuift-
mamdidt:ut a bono60bda op.ific bilia:funtaltJ9aliab5a:ali}s altame
rcnt:fmeiftalcgcnt:fiuc
abbiaqui le lioraradbociiKquaUautcflfcntoia.
gerantfoztccognoumt:fiueaccrKo i- fi>cue aut itaearrtfcjc
magnue mma
gcntotnutfib;U'a
dctpeaqfacrafunc gnis:utmmo!nonfit mpa:uis.Quc
itcikaa^rpgccritifiuc
abbie d.iftaco puandfuagranditatc: ni pcitenulla
fpcircrant
7 ipfcdidiccrit, e:fedaitifidefapicntiamcticnda fiir:
ftcutmfpecte uiftbiliboie:fi unumra
£>cbiaqutbusInunfoerfitate
tc^ darurfuperdlium:
§?piopcmodu
ni-
a bonocrcato:cbcnccond tcarujqda bil coipou7 ^multumdetrabifpul
difplicent7putantnullam malamce cbritudmi.qmnonmolccottltatfcd
naturam.cap.jc^. difbt apariUtarc
acdimfiocmb!0^.
Tlccfancmultumnurandu; eft:crbi
quinonulbmmalamputat cenaru'
dicitbonitatedeubanc inq>ca? ramrfuoquodamp:opriog:ozramlp
taitt iufto-jarqjiooneamtq dilijcnrcr pagaraqj
ftnctpiotnolurt
nccipcrc
tila
confiderata 7 piecogirata:ome corro camcrcationia
rcrum:utbonuedca9
uciliasqucrentio mundio:t-inctmi- conderct
bona:crcdcnrca
eumpotme
nat:OLuidambcticinonuiderunt:cj& ad bccmundanamolirmnarebellarif
egcnicarnie
butosfragileqj
mottali aduerfum
femaltzcpellendue^trea
nc
tateintade(uflofupplicioucnicntc^: cclTitarcpductum
fuaojnaturambo'
dumeinconucniuc pluriaoffcndunt: nammalocoerccoo fupaoocpmtfcu
ficutignioautfngueautfcrabcftl.i:
f ifte.-^rurpitTimc
potluta7 cradclifli'
qmddufmoduTlec attendaryuelm mcr epriuara:
7 opplTilabozc magno
fuislocianaturifq?uigcnt:pulcbroq? uir munderaclibct:nototatntame:
otdinedifponanf^rocdq^ univfttari f5q5 ciu9nonpotumtabilla in$nz-
rcttp fuiaporrionibue dcco:ts
taniy rioncpurgarutcgmcn acumailamfu
i comunem rcmpobltcim conferant:r turumboftiautcri7 inclufi.Sic atuc
nobiftpfts
fi ct3congrucntcr
atq^fric maicbci
fi dcfipcrer
uelpoti" ifanuet:
terutaorcomoditarifat&uantuta
uc /i dd natorafirunetncomrnurabikj
ucnoutpfaq pcr(nconucnientiam
p arqjomnlno
icomtptibiU
crdcnt:
cui
LIBER

nocerc
nullarcspoflttraiam
ro q feru
arcnolui
r:ioiuf>(
ddleges
oiabn
lunrare
mutarimdeterius
i pcccato oidmannfclfugicrqm
ficutpfauracii
co:!umpipotuttratq? itaincdmutabiT colozcnigrolocofuopofita:itauniv-1
tfttarieluccpriuaruridctpteneccius fitasrep fiquiepoffirmtucri:ctcnm
nafe
q dcicli:fj abtllocortdtram
logc pcccaro:ib"
pulcbra
e^uieperfdpof
Ipaiepditoucb:ifhana
faitatefmret. coTidcratcs
fuadeformitas
turpct.
£>dndc
uidcre
dcbuit
o:igcnee
7q^dv
£>ccrro:ci'nquo
ongcnfe
ooctru q3tftarapiDt:ft
becopioticraccr.mii
fnculpatur.cap.ppcj. dii tofacmutatcpzomcritiepcccato
ra fuostan^ crgaftuUqb" pcnalitcr
f £dmulto cftmirandtjamph": includcref
co:poraaca'pent:fupcrioa
ipctq*da;
q uruT
nobiTcii crcdnt 7 leuiora
quemfnueanfcrioraucro7
oium:c£ceprmdpm: nullaq? narurs grautoraq apliuepcccaucnlt:dtoncf
q rtoncftquoddcuserrriftabillocon quibuedctcriuambile:rerrea
copoa
d(to:ecflenpolTc:tiolucrut
trtiftacaj qnib*ifm" 7graui"nibile:porius
y
fabricandimunditam bonamac fim boieect bonoerporiuectq?malofba
plicem
bnacfimpfrcrcderc:ut6e
bo^ bcicdcbu!(Tc.Tlunc
vourirclltgcmnf
nuaconderctbona:?cfTenr
pofl dcu; aia^ mcritanonqualitarib"co:po:u
q nonciTentquod
cfl dcus:bonatn cfTc
pefanda:
acrcu
pclTtdcr
pcfTim
us
quencm
faccret
nifibonue
dcue.S^ dcmoti.bomo
aiit7nuclicetmalus
au9dntnonquideptcedcif; factas bngcmtnous
miriozifq?
malidc;7
ccz
0dco:pccca(Te
adeocondttojcfccdcn tc anrcpeccatum
tn lurcumcoipufac
00.7dtvAepzogrcffibus,pdivfiwte ccpit.Otaid
adtftulri"pdrd\d:qi(15
pcccaror
:acclieufq?adrerrasdivfa folcmurinunomunoounus c(Tcr:
fi
cojpo:a
quafiutnculamcraiflcibuc decoupulcbritudinumuelcttl faluri
eemundu eacpcammtidifuiTTcfade^ rcscozporalium
confiiluiffe
aitiftccj
di:nftt condercnf
boa:fj urmalaro' dcum.-fcd
bocporiuscucniflcrq:
una
bibcrenf.t>t'ncon'gcnc8
turcculpat'. aiaficpcrcaucranur taUcozpore
mczc
3nltb:t'6.n.
quofappdliU
pcriarcbon ttror inclodi/ 3c p bocft conrigiflcc
Id eftdeprincipqfbocfenfit:bocfaip ut nonunafeddacrimmo
nonducf,
fir.Ubtplurtf dictpotmiro:boiemi decem
uelcmtumfimilircrcqualifqj
ecclefiafiicte
l:isramoocrum
7cjrcrci pcrcanTcntrccntu
fotcs
b:ctbicmuo".
tatiT:n atrcndifi
cpnmuyboccit coit O.6utnoficrftnonopifide^uiftoc
rrariufcnptnrcbutustanrcaucfjsm mirabtU'ad
rc£cozporalium
falatcm
tcnr(oni:q
pomniaopadcifb'iungce: dccozcq?confult
umeflrf^corigitpoa
i o(dit6squtabom?
cft:coplcrifq?
oi it8raraunm3aie.pgreffioc
peccaris:
b1*
infcrens7uiditdf ortmfaqucfccit: ut folacozpusralcmcracf.Tlo plae
7 erantbonaualdcnullamaliamci^ aiapdequib"nefdunr qd loquaf:fcd
facicndimundifntellfginoluttrnifiut cor ipfo^ quitabafapiuntmulcu15
bortafiaenta bonodeo.Ubtftnemo gea umtate7 mcrttoccoerceda pzo''
peccaflet:tmmonatune boruscctm» greflfio.
t)cccrgetaqfupi*comdauf
duco:naru9 7 plernus.
£t qzpcccaruj cui unaquaqa crcaturarcqroc:quis
c:noriideocactafuntipletapcccaris: eafcceritrpcr
qiiidfeccrin
quarefc«-'
cdbono»longemafo:nomerus mcc rit:utrdpondcaf dcusp ucrbufuu?:
lcftib"fucnatureoidincferuct,Tlec qt bonar.utrumalritudicmyfticano
maUucluntaaquiinature
oidinctn bfeipatrinitasintimcf:boc
crtpattr
VNDECIMVS

7 ftliue7fpusfanctUBtan
alufdocnu feccrit:
ploptcrqufdfccen'c.f>a^
q*ppe
ratqoodboclocofcrtpturarum
id fctdligff
ucttijdirftutftat:
q6aut
acrfpiendu
cflcpcrbibca
trmulrifmo' (Uodicmtefacwer^culdubio p vbuj
ntacftqo: nccomntaunouolumme factde.3"coucroquoddf uidtt dcuf
utetpliccmudurgendum eft. q:bonac:fattsfigrtifi'ca
t'dconu!lane
ccflfitate:nulla
fuccuiufq'utiliraris in
£>c
trinitateduitaqpcroiaopcra digcnriaifj
fobbontratc
fccilTc
quod
fuafigmficatiome
fuefparflttndicia. factumcft.i.quia
cqualtrcr
bonutn:n
cap.jcjctfjj. <ffpsfanctuf
fimul7pffe7f Itjbonti
e.-Qdidropoflcaq^factuedz:ut rcs
c *Redtus
7tcncus
7fidcfcpdica' qfactacftcongrucrc
bomtari
p:opter
mos:^ patergenuerit uerbu;: quafactaeindicctur.&uebonitaefi
boccfapia;p qiu factafunr omnia: fps fanctuercctcintclltgtf:Dnivfano
unigenfmfi!iu:imusunu:efnuacocf btsrrinirastnfuieoperibneinrimaf.
rw:fdmcbonueequalrbonu:7cpfps 3tidcdt aufrj t(3fartcre
q inknctiea
fanctueftmul7p:tB7 ftlqftt (pe:i ip gclisfurfu; cfl:70:150:7t'nfo:mario:
fcfonfb'rtjntur7 coctnu^ abobus: 7 bcatituDo.Tlaft qurraf undcffcis
fltqjboetorum^rrirtftasfit ptopter camcondidir.Siundcfir fapicns: a
^pctatcmpfonatt:7unuedeu9,pptet dcotlluminarur.Sitidcfirfclijc: dco
utfeparabtkm dmfniMtCfnrficur
unuf
ommporcnf ,ppfmfcpabilc
ofpoteria: illuftrat':inbcre9iocundatur:c:uidct:
ira tn ut cttamcumdcfin^ulisqrit": flinatimctcrnitatedciuigcr:in vitarc
unnfcffq?coc7 507oipoteaccrefpo" dcilucctanbonirate dd gaudct
dcnfcum vo deoibus fimuhnon-trcf
da ueltrcsomtuporenrcsrfcd
un"da t>c triparrira(otuidpbilofopbtc
ommpotcn8:tanta{b(et'n
rrib^iTepa difdplina.cap.)^.
bdis urrrae:quefic fc uoluit predica^
ri. dt»am bompatzie7bonifiltr fpa q Duantummtclligidaturbmc
fanctusnicommume abobuee:rcctc pbilofopbifapicnticdifciplma
bonitaa
dtciooffic
ambo
^ :rtoaudco tnparnram
cficuoluerimr:
cmmov;o
remerariam
papitarefentcntiam:
ucy tnparriramdTcafaducrrcrc
poruejjr.
riuffambo^cumdtcerefancritatcm TUq?enunipftfnftitucrunt
ut ttacet:
fadir aufuefucrom ibott quafiqua fcdira cflc poriusmuenerunt: cniue
liratemtfed
ipfarr^uocpfUam7 ftia? unapatfappellaref
pbfficaratrcra
b
cf/ca:tcrfta
rtbica. Oaap nois latirta
bili*ducing»ra ftt 7 p: fps7 fili* fp0: ta multorrUiefrequentata
funrrutna
7 p! fanctue7fili* fanctus:^pc tame turaU9:ronali9:moralifq?
uocarent':
ipfc uocaturfpjritue fanctU9:ranqua quaeetiocrauoIibzobrcnifftnriue.
fanctitasfbali97 cofubftanti
alisam noqdofit cofequre
ot flti { bis mV
boK.Sed fi ntbtle altudbotrasdtufa abquidfm dcumdcfiinirarc cocit.v
q>fancrirasipfecto
t illa diligeriaiBle uermt.O.uauieplatoprimusiftadi'
cnonpidumptioni9 audaciarut f ope (triburioncmrcpcriHe7 comendafTc
rtb^daTccrctarquodam loquedtmo dicat:cuincq?naturar;omnm aucro:
qiionoftracvcrccator
tncentio:
eadc$ nifidcusuifuecfl: ncq?intelti^entic
nobtsifmuatafrclligattrtmras:uni -
qulqjcreaturam
quisfcccrit:
pcrq*d turifptrato.
Sj ccrte
codcnatura
tf
LIBER

t deroeindagandc
umraris:^&ftne largitojcm.
boniadqucmcurtcra
qucagtmusre-1
ferredebcue:diucrfi
diucrfafenrianr: t»cimaginc
fummc
triniratis:q^
inbis tamcrribuamagnts7gcnerali qucndam modum naturaeruxdum
busqonibusoiecoiomuerfarurtnte bcatifujri boIa.
rio.3f i ut cumin unaquaq^earuj d.d
quifcpfccteturmultiplc)c
ftt difcrepa' c % nosquidem nobista7fi'no
riaoptont»m:cfletamenaliquanatn: equalc:imo ualdclogcqjdiftan
cam.fcicfozma:rirefamanemococte re:ncq3 coetema:?quobrruiuaroiuj
rur.Zria enimCuntquein unoquoq? di no diifdtm(Vflantiecutuecfl de":
bommcarrificefpectantut alid^dclfi- tamenquiadeonibil fit tn rcbusab
riannaruraiooirmna: ufua. Tlarura cofactisnamra^piqus:tmagine dci
mgemo:ooctrin3 fciaw.i:ufu9fruau .bocefumeUlTrrintotieagnofciue:
ditudicanduscft.Tlecigno:oy^pprie adbocrefo:marioe perftricndarc
t fit
fructusfruenris:ufu8ucroutcriefit. ct fimilitucline^>)ria.
T157fumns: 1
arcpbocinrcrdTc utdcaf:<pcart frui nceecnouimue:? noft^c(Tcacrtoffe
dicimur:qnosnonadatiudrcfcreda diltgms. 3n bis auttnbusqucdip:
pcrfripfamdclcctat.Utivocarequi nullanoefalfttaeuerifimtlisrurbat.
^pter altudqum'mu0:un tpalib"ma Tlon.n.caftcutillaqfozie funrullo
giflutmdu3cfccpfrucndtiut frui me fcnfuco:pc:ietangtmue:uclurcolo''
rcamarctcrnte.Tlon ficutpcruerfidj rcsutdcnoo:fono9 audicnoo:oco:c8
fruiuoluntniimmo:uttaotdeo:qm olfadcnoorfapozc 9guftanoo: durat
nonumiipptcrdcoipeduf.fcd
deutn mclhaconircctanoo
fentinetquo^
fc
;pptcrnummumcolunt.Ucroram co ftbiUuetimagicseiefimiUimas: ncc
loqucdtmoooqucmplueobttuitcd/ iatnco:po:ea9
cogitatfonevflu0:itie/
fuctuoo:?frucribu9uriur:7 ufib"fru mo:iatenemoe:tpcripfaemiftozuj
imar.Tla^7 frucnisia,ppe
dnragro- defidcria
conoraunf;
ftneulb pbata
ramrquib"
uriq?
omnce
rcmporalircr fiapuclpbantafmato
imaginationc
urimur.lDoc
ttaq?
mo:eufiidijrcrim:«' 1udiftcatozia
mcclTe
mc idqjnoflfct
bi9 rribusquembomtnefpcctanda amarecerrifftmDe.Tlullain bis ucif
comonoi :quefuntnatura:oocrrina: acadontco^ argumtafomtioodiccn^
ufus.£]cbis pzopter
obrinldabeata; tium.O.oidft fallcrfe/SLn.fallo.-fii.
uicarparritautdijci»pbiaiiietacdi' Tlaqutnonc:unq3 nccfallip6t:acp
faplb:nararar^ptcr natura:rdnalid bocfd fi fallo:.O.uia
cgofuq fallo:
.pptcrooctrinj:morar|»prcrufti. Qi quom6cffcmefallo::qfi cmudlme
ergona/uranoftradfetanobie^fcc clTcfi fallc:i O.uia igirurclTem
qut
co7n:amtioagenuiffeos faptcrma,: fallcrcneriamftfallarptoculdubio i
ncccameyooctrina.i.aliunde dtfcen^ coqpmenooicflcno fatloz.£6fcqucf
DOpercipcrcotraremue: 7 n: amo:a c afitut etiain ro cpmenoutnoffe:no
nobiBp:ofccru9J7ad nos rclaruead fallar.Sirutcntmnouimecffcitano
beateuioedufufficcret:nccbonoalio ui ct bocipfumnoffemc. £aqj duo
quofrucrcmurulloirtdigeict.Tlucuc cumamorcundc; quoq3amoremqd
ro quianaturanoftraut cfl"ctdoi bet daradnecutipartscftfatioisct'squaf
aucrozcm
:p:oculdubto
ut vafapiiue nouirebua
adtungo.tlc^cnimfallo
(pfu;dcbcmue babereooctorc^:ipfu amarcme:coin bis q amondfallar.
«iajUtbcartfimue fuauttari»inmc Ooang»7fi tlla falfacflcnt: faifamc
. VNDECIMVS

amarcucrumcfler.Tlaquopactorcc Tlonncut (naurastuto cacunus


ger
tereprebcndmr:7
ixctc^bibcrcrab mecmittanr:alriu9
tcrrcradicca
alfi-
amoie falfo^:fi meilU ama:falfutn guiat
quoalimturrabat:atq3
tcafuu^
efletf£ii
vo7illauer» arqjcotafinn quodamo"
d pftiet^papoJfrco
copo
q*9dubiret
gpeopqueamar7 ipeaoz ra d.b"116
foliifcnfue:!';
necullafalte
umis i ccrtUB
eft/Zapouonemocft fculiedl uiw: tratamenuelcplmnt
<feefenolircprtcoed.na bfosoelfc. Cfupnarucl
inimadefccndurtt:!'
Ubra
<lao.n.po'tbcaW8ecfimbilf&.
' turmmedqo:utcncntta
fui ubifm
.nacara
pntclTecuttodunr.^avonof
£>eefll-ruia
i fcietiazurufqiamo kytu 8tnec':^q3
fallinolitnacura
bu
ic.cap.^vg. . mana:udbiciruclligipoi: Q?
lariuart
q*fq3
fanamtcmalunt:$> letarii ame
i Z.i vouiquadarururaliipfuj tia.O.ueuismagnaimirabtli8
moi
cciocddiic:utnoobaluidi bi taltb1prccer
bominianimantibue
nl'
qui mifci(funrnolintmrmrc.£t 015 b e;l5eof q*bufdiadifta lucecoruen
fc miferosclTefentiantinofctpoade damultoy nobieftcacrio:fcufuoox
rcbu8:fcd
miferia
fuapott"aufcrri
uc culo^:r^luce
tllatco:po:eac6tmgcre
Ut.3((i8ct 7q*fibi mifcnimiappcnt: iuqdt:quamensnoltraquodimooo
^plsncfunmndfolu a faptentibus radtaf:utdebiaoibu8rectciudicare
qmftulci:ucttetabbis qui bcatos(e poflfimus.Tla
tngrii eamcapimus:v
put3iit:mifcrt
tudicanf:q:pauperce tantuid potfumus.Uerutn
ieltfJfib''
atq3mcndicifuncfiqmsimcttalitate irrarionalio:ifi fcianullomo:atcc:rc
. darcrquanecipfamifcrumozcrct':^ qdafcufimtliruoo.£eiaaotre£cor
pofirofibty fi incadcmifciafcpclTc poratiunonquiafcntiunt:fedqtfenti
nollent:nulli7 nufy clTcnt futurufed untur fenfibtlianikupatafunt.0.110
ounoooperiturir^fccto ejculcarent
lc romm arbuftiebocfiinilccftfcnfib":
ttcia:ifu fempcligcrcnt ecy oiono 7 alunct gigmmr.Uerutiti bccoia
clTe.tJUiua rcitcftiecft notilTimuefe cozporalia
larentcfiiinaturacasbnc:
fusco^Unde.n.mo:t
mctuat:-?
nux f3fozmas
fuafquib"
mundtbutueui
lunt in ittaerunauiucre:^ ca motte ftbiliaftructurafoimolae:lenticndas
fiuire:nifiqt farigappctq>zfugiatna fenfibueprcbcnnutp» coq>noffen
turano clTc.J5lrq5 io ciifenoucrintce poffunnquafi muotclccre uelleutdca
mozifo9:p:omagno bnficiofibibac tur.Scdno8cafmfuco:po:ie itaca-
impcndtmifcrJco:diamdcf(derar:
ut pimua:uc
debtsnd icnfucoipozie
iu
aliyto^ductfineadcmiferia
uiuic: diccmu8.t»abcmu9.it.alui
intenozie
tardtufq3
mouanf.j^ioculdobio
cgo bot'8
fcnfii
tftoonge
preftatiozc:
quo
indicat:
unoiralitare
fattetalcq fi ba^ tufta7tntufta(cnnmu
I":iurtapcrintcl
beatfmcmmendiciDnsiquanta gra/ ligibilcmfpcctcm:
imuftafcntimusp
tulattonefufcipcrent.Ouid
aialiaoia duapriuationem.2ld buiusfcnfuo
cctrrarionabilia:
quib"dat»ncrtirta officiutnnonacicspupillcmoforame
cojitarc:ab
imfisdracoibiis
ufq^ad fluriculcnoit
fpiramcntanartd:ngu-1
criguoaucrmifuba/Tlonnc
fceeucl ftuafaucium:nonulluscojpo:e"
rac
leatcpob boctntitufugere:oib*d.b" tueaccedti.Jbt
mc7eflc:7bocnoflfc
pfitmoribue
tndicantf
Oiuidarbufta ccrtuefum:7bocamoiatqs
ama;mc
omfq^fratrcce:qutb"nuiluse fefus fitniUccrccrruefum.
od uttandsmaifeftamotiocpcrniae.'
LiBER

3rt ettpfumamo:cmquoteffet botcefumueadnaotfltetis fittagicj


fcircdiligtnediUgeredebeamue:
quo c:cati:cuiuf
cftocracrermrae:
cfnaue
magiadiumctrinitaas imagwip:o' nrae:crnai u«acaruas:eq?ipccrna
pinquamus.cap.j^vuji. YUCUtrinitas^ncqaconfufanrqjfe
parata.m
btsquidereb*quctfranof
funr:qm7 ipfanccaliquomcoocent
f £ddcdeobu9illiscflcntia.f.7 nccaliquafpccfe
conrincrcnru2:nccax
nouda:cjtomamcnrurt nobif: liqucmo:d;ncmuclappetercnt ucl tc
7 queadmo dumcnn ccrcnsreb*quc ncrcnr:nifiabillo factaclTcnc q*fome
infra fut:coprep.iat'7fidiffiereneqda dl:quifummefapfcnscft: qui fnme
tn fimiliruoorcprum fufcepribumso' bonuflcftrranquam petottintaq*rccit
pertsrouifa epoftulare:fatie dtpuf. mirabiliflabtlitarecurrcn tce':quafi
q
£>eamotcautquoamant':ut>2 7 ipfc dameiuealibimagisalibiminueim
amo:amef:nondiccue.Jlm.-.fautq: pfTaccftigiacolligamusrin ncbieaot
7 bincp:obanutf:cytnboibusq*:ectt ipfis c!usimagme contucntce: raniy
ueamanf:ipfcmagieamcf.Tlcq?ct; nuno:iUecitangclicu6 filiuood nol'-
ttir bonusmcrirod: q*frit q5bonue: mcttpfosrcuerfifurgamue:7 sdtllo
f5q dtltgic.£urergoi in r.obifipfis rcdcantus a quo pecranrorfceflcra'
no[7ipfumamo:cmnoaama:fetiuf: muf.^biceni$n bebttmo«:tbinofle
qtio-amamud cjccjd
boiamamue/£ft n:mncnbnbebttcrro:c3:ibir,ni3: ro
entm7amoquoamat';7qoamaduj ftrumnonbabcbJtoffcnfionnn.TlBC
no cft.£t iftum amozemodit in fc: 4 aunfta trtan:a yim cerratcncamuf:
tllumdiligit quoid amafq6amida necalqeeacrcdamue tcfhbue:f, noP
cft. "poduntcnimambociTcinono ipfi prefcnria
feitn'amu9:arq?
intciicc
bomine:7bocbonumcftbommiut ucrjnlTimoccrnamue afpecru:temc
tllo p:oficicntequobii uiutmus:ifte g-dmfurura:uclurrumnunquam dc'
dcfidacquo maUutuimus:oenecad furura:7quofi malc quoailt fi bcne
pfectumfanet':7in botwcomutcfom agantpcrucnrara fmt:qmprr ncfip/
ncq6utuimuf.Stenimpccora tcm': fosnoffcnonpo(Turnus:aboe btncre
carnalcm
uttam
7quod
iecuttdu^
fcn" ftt-suclqumuduelbabcmuf:de
quo
futnciufdemcftamarcmusudcp effet rumfidecurnuliadcbcatdTedubira
fuffiricnebonumnoftp: t fin boccii tiorn efttftcf^pofterioicrit dtligcnn'*
elTctnobtsbn:nibilaliudqucremus. difTcrcndt looie.3n bocautItbrode
3tcmf»arbo:ea
cflcmus:
nibtl4dem ciuttatc
dciq nepcgrinaf
mbuf ntrc
fcnhentc
moruamarepoiTt:uf:ucrtnn moitalitarc:fjfmoitarfcnip.icrfe.i.
idquafiappcrcrc
uidcremur
quofcra deangclis
fancrie
deocobcrcntibue:
ciuedtemusiubcriurqs
fructuofe.
Si qutnccfucrfiruny necfuturifuntdc-
clTemus
laptdceiaac
tiucruf.-auruct0: fcrto:ce:
mcquos7 illoequietcrnam
autflammauelquidciufmodi: Cme
ul luccmdrfercnttstcnebrcfacrifut:de-
lo quidcmfcnfuarq3utra:n tn nobis umpmituddiuifirrelaj dtjriirus:illo
dccet
quafiquidanoilioplocofarq? adiuuatc
quo7 ccpimue
ut pclTuni''
o:disappeticus
. Tlamvclutamo:c9 crplircnius.
co:popmomcnta funtponde^: fmc
deotfugrautta
te.-fiuc
furftilcuirate
nt £>cfanctoium
angclotum
fcuntia:
nnt':iw.n.corpuspoitdc:
ftcutanfua quatriniraremin tpfociuedcitarcno
amo«ferfiquocuqs
fert'.. ummt: quaopcrumcaufaspnue
VNDECIMVS

moperartttart*cpinipfo opmbus rcferuntur:


tanquam
mfit luccfcit
in
artifiasintuenrur.cap.pnjc. mnbusconrcpUnriii.

I Xlt tfppeagelifanoin pervbt bc fcnarqnummpofecrionctqtti


fonantiadeudifcuntrf^p ipam parriumfuarumquanncat
ecomplcr.
pntfom«mmurabil/a
uerirauarboccft
vbumciuauiugenitum.
£r ipfumuer
bum7 patrem
i co:umfpmfanctuj: b £cauttj ptoptcr
fcnarijnamc'
eitp cflcmfcparabilcm
trim'wrcm:fm ri pcrfecnonc^
codcmdiefcjrics
gulafqjtncapcrfonasunacflfe
f!5am: rcpcriro
fcj:dicbua
pcrfecra
narranfl
1 taincnomnesnontreedcosdTe:fj nonquiadconccdTarta
fucricmora
unumdcitmitanoucrunt:
utctsma' tempo:um:quariqui
nonporucrir
cre
giBtlU fit noracpnofipftnobiscogni areomniaftmutrqoc
detnccps
cdgnt'
ri fumU6:ipfam
quoqjcreaturam
me is motibue
peragercnt
tcmpora
: fcd
tiusibi:boccftin fapicnriadd tanq^{ quiaperfenariumnumcrumcftopc-
arccquafaccac:^ »neaipfafciiit: ac rutnfignatapeifccrio.Tlumcrufquip
p boct feipfos
ibtmcliuo
7 in fcipif: pcfcnarius
primuB
complctur
fuiep
ueruntfitin retpfis.facci
funt n.Tali tibu8.i.fe£ta
lui partc7 tcrtu i dtmi'
ud fimt apillcqatfccit.3bicrgoranq» du:quefur.cunam7 duoi tria: que
icognittoncdiurna:mfcipfi»adttay iii Cummam duccafqc fiunt."p>artC8
tn ucfpri.r.ficut
fupraia dijiiua.IDul autcmtnbacconddcra tionenumcro
tutn autcmdiffcrtutrumm caroeco rumtllc intelligmdcfunt quc quotc
gnofcatur
aliquidfecunduquam
fac^ fintdicipdnficut
dimtdia:ftia
: quar'
tume:anmfeipoificuc alttcrfcit rcctt (a:7deiceps
abaliquonumc:odcno'
tuoo Itnea^fcuucntaefigurapcum mmarc.Tlcq? enimcj:cmpligratia:q\i
{ntelUaacon!picifraltt cui puluefcri- in noucnartonumeroquacuo:pars
bitur.7aliKriuitttu dcfcnbiti vitarc atiquacmecft:ideodid potcftquota
ico*mutabi!i:alirci
m au tutliftcdeide eiu8finonumautemporeft:nanona,
cda:ftcut
ftrmamtum intezaqua»fux eiU8
ci1:7triapotcfcna;tcrtiacduf.
pcn'o:c61
infcrio:c9:quod
cclumuo- £omuncre aerojfteducpartcsdue:
catumciudcutdro:fumaqua^z cogcx iiona.f.arcp
tcrna:idcftund7 tria:16
ricetcrrcq^nudatio7 berbaramCfti'' gefuntatotafutnmadu3:quodeno
tutio fltcpItgno^: ficutfolis aclunc ucm.3ccq3 m denario quaternartud e
ftclf.ip^?conditio:fu:ut
ccaqutaaialt aliquaparfdus:fcdquotafir dtcino
umuolucrum.f.atqj pifciumbeluaro porcrt.unum autempotcft:n.im dccia
q3n4tanrium:ficut quozncucy i terro paredus eft."babct7quintamq fut
grad/cntium
atq?rcpcnrium:
7 iptua duo:babcr
dimidumquefumq"nq*.
boinmioqutcuncttfin tcrrarcbuec? Sedbetrespartcseiuerdedma 74n
cellcrct.Omnia becalitcrtnucrbo6i ta 7dimidia:id cil unum7duo7 qr;-
cognofcuntur ab an$clis:ubibabent q?fimulducte110. »complent
deccm:
casrationefq;fuas.i.lccu ndumquas funt enimoao.t>uodcnarq ucropar
factafuntincommutabtliter pcnnanc tconumeriin fummamducccaranfc^
tcs:alitcrt fdpfisiillicclariojc:bic
ob untcum.'babctenimduodcdma q6
(cunotccognirioneruelut arriearcpo cftunum.-babafcpca^quc duofunt;
pcrum.-Qim:
tamcn
opcra
cumadip blbctquamm
queftmttria: ba'
fmecrcato:i9
laudcmucncrationcqj bcttcrtumqucfuntqoAtuor:babci
LIBERT

i dimtdfamqiicfuntfcj::unum
auti alibialiomodictoc:femf»
bO&ciusi
dao7 rriai quatuo7fcj:nonduodc o:cmeo.£cnmltabutufmodudiuia
dmfcdamplmc:id
eftfqcdeci;
fuinr. aucnbue
rcpcriunfurrin
qoibus
fcprc
t>ocbreuitcrcdmcmorandti
putaiu: nartudnutr.ci'ucdictpro cutufqirci
adcommcndanciam fenarijnumeri
p umucrfiwtc
ponifclct."p>:optcr
boc
feaionenv.quiprtmusut
dtripnbuo codcfepenamero
(tgnaturfpint"fac^
fuiein fummajrcdactie
tpleperftaf: tusdcquodrieatr.Doccbit
uosom'
in quopcrfccitdcusopcrafua.dndc iwmucriratctr.3btrcquicsdd qua:c
ractonumertcdtcmnenda none:que qutcfdru:fn deo.3" toroquippeid tf
(nmtilttafaticrarutn
fcripturarum
lo pUnapcrfccttone
rcquice:in
pteaute
ciecpriiagm
cftimidaftt clucctdillget bbo2.3dcobboramueg>dm cj:partc
mruenribuB.Tlccfruftram Liudibua fdmusrfcdcumucncritquodptccruj
dd dicmjeflromma in rncnfura1 nu crt.-quodcjcparrcccuacuabuur.
*bic
tncro7 pondere
difpofuifh'' ertcpcriamfcnpturae
iflascdlabo:c
nmamur.fanctittcroaitgeltquomm
£>cdieftpt-moin quopletcuoo
i focictati
i congrcjarioni
in bacpere'
«q*escommdatur.cap.#jci. grinatione
laboziofiftimafurpiram*:
ficutbabentpermancrrdicrcrniratci:
i Tl fcptioaotdie.i.code
d«cTcp' ttacogncff
cndifariltratc,:7rccfdccdi
ricorcpctito:qutrimncruacii'5 fclidtarc.Siedfffirultatcquippcnos
ipcaliararioncpfcctuec:dctrcd.ef
co admuat:qm fpualibcsmotib"puna
mdat^ntnquaprimafanmficano fo ? libmononlaboranr.
nat.Jta dcusuoluit iftum dtcmm ilf
fuieopcribusfanctificarc: fcdin re^c £>copfonef o^:q' agfo^crcaticnc
foaquenonhabctucfpam.Tlcq? cim aiinojcuoliltefymundi.csp.pgrn."
ulla creaturacftrUtcoarnipaaUrerin
dcivboralircrmfccognica faciata!ia n £, quisaarcorcda r 7 dicar:no
uclutdiurniraliamvelutucfpcrrina? fanctoeangcloe cflefignaroei
nottciam.£>cfepKnar^pozonumcri eoqofcriptdcftrfiat lu)c7factat lujr:
pfccttone diciquidcplurapoffunt:fj fcdqoil; luccmtuncprimufactacffc
libcrifteuim^lijtruccft:7ucrco:neoc cozpojcam autopineruraut ooccar.
cafiortccompcttafcfcntiolam noftraj angdoeaorpuef(Tcfactce:n tantu;
icnircrmagieq' unltrcr uctareudlc anrefirmamcn mmquodinrcraquas
uidcaurbndacft itaq?re moderatfo 7 aquaefactumappdlatumcflcetu^:
ntsatq?graui'tatie:nc
fo:tccum6 mt fedantettludquoddictumcfi:inpri'
meromultumlocfnmrmfurai poo' ctpiofccitdeuaceUtm
7 terram:arqj
ncgb'ge»udt«mur.
"bocftaq?
farisfft illudquoddtcrum
cftinpiicipto:non
admone:g?wru?iparpmusnpcrua tta dktumranquamprimumbocfac
tcrnariusdfctotusparquefnari*:c;c tumfit :nim antcfcceritangcloe:
f?q;
qutbuaduobusfcprcnariusconftat, omniam faptcnna fccir:quodcftucrx
3deo,pttntuerfo
fcpeponit*:
ficotieft bumdue:7ipfu5(criprm-a
princtpfi»
fcprieacadcrmftus
t rcfurg«t.r.quo' nominauit:
ficutipfemcuangdio
tu"
nefcunq? ccddcritnonpcribit.<16ri dcisqucrcntib*quiadfet: refpondit
demiquiraribusfeddetbularienibuf fc dfe principmm:nohc contrario
-dburr.iltratfm pdna-fitib"intcltigt referamconrentienem:manmcquia
(jcluit.£tfcprica
i dicbudr,bote.q6 bocmedclectatplttrimum:
y enami
VNDECIMVS

fummo
croidiofcnctiUbrtgenefcoa trudcs
tnludtcio
puniedos
tradtdcnt
trinitascdmedatur:£um enijitap: rcferuari.3nrcrbosergo7iUo8 dcu
in priociptofccitdeuscelum 7tcrraj urprefcima Topcdiuififlfe
qut'edubi
arqjpatcrirdligaffcdflctfilto:ftcat tetOUofq? luccm mcritoappcllari qa
rcftariirpfalm"ubileguf: cpmagnifi contradtcatfOui 4dem noeadbucin
catafuntopera ttu dneroia in fapien fidcumcntc9:7eomcquahtatcm ad
riafectfti:conuentcntilTtme paulop* bucfperanres utkpttondu^ tcnctcs:
cdmcmozafet fpirititefartctus.-£um t'l lurdu-tiabapoftolofunT.-'f utilio
cnimdcmcctqualem terramdeusp Cntm tnqtaliqntenebre:nunc aiitlup
fnu"fecait:urquamolemmatcrtatn in dfio.Jftosucrodefrorcetcncbras
uefuturcccmftrucrtonis
mundiccii7 apcrri(Ttmcnuncupari:|)fccto
aducr
terrenoienucupauerit:
fabtjciedo
ct tiint q pcio:e9
cecosboibus infiddi
addendo:
terraaute^eratinwfibilta bu9:fiucmrdligutfiue
crcdSt.
£hu
n cdpoftta:7
tenebre
crantfuj?abyflu $pt 7 fi alialuj:i» tdobui"libri loco
mo,rut trinitattscomcmoiario
coplc mrdligcdae:ubt tcgim"dtptdeusfi.
retur:7fpustnquttdei rupcrfercbat' at lu)c:7
altctcncbre
rignate futin co
fupcz
aquas. "f>roinde
ut uolctuiiuf q6fcriptue:dmifitdc'tnf Iuce7tcne
quifq?accipiatabbo:rcntcs:quod ita bras:no9tn trtagduasagclfcas
focic
,prundnc:ut ad crcrdrationcmlcccri catcsunafruciucdcoralrcra
tnmcnrc'
umaftdeircgulan abcrrai^tcs: pfea fupbictypomnacuioiadorateeum
polTitgenerarefcntcntiad:dumtn an 6c8angdiei":ahacui"prmccpsdicit
gcloofanctoe
in fublimibuscelilcdi becdiaf daboft',pftnUU9
adorauezia
busnond.dedcocdcccrtios: fj tn dc me:unamdd fanctoamozc ftagrarc:
fuafonptterna7 uerafcltcitatcfccu alrerapropriccdft'tudint'9
immundo
ros7 ccitoscflcnemoambtgat.
2ld amo:cfumatc:7
qmficutfcriptum
c:
quo:umfocieratcm pcrtincrcparua det»9 fupcrbi'9
refiftit:bumilibu9aat
loefuosdfisdoccne.r.on folum iU6 datgratiam.3Harn mceliscdo:um
ait. eruntequalesangdisdei:ucrum babitanteufta indcdcicctam tn boct
ipfiquoqucangeltquacdtcplartonc fimoacreocdotumultuantcm.^lbj
fruenturonditubtat't.uiderencprctn illummofapictatetranquillam:iftam
nattsunumgcbie pufillie. bico cim tcnebrofig cupiditattbug turbulcnta:
uobfs:q: angelteo^i celisfcmpcrut 3lla dcinuruclentffubuentete: iuftc
dctitfactcmpjiemciiquiincdiacrt. ulcifceiue:ifta
fuofaftu dnandi7no
cedilibidtnceycftuate: Jlh$ ut qua:
£>cduabus agelo^focietarib'
diuer tttuultcofulat
deibottan'9miniftra:
fis atq?dtfparibua
quenonmcdgrue iftanequatduultnoceatdd porcfta
intelltgut
lucie7tenebrapnomibus . tcfrcn.ira.3H-.i5
buicilludentcutno
lcsprofit pfccuridtb"
fufe:bactlli iui
dcnteo>pegrinoscolligitfuog.Tlos
p £ccafleadit
quofda
angclos: ergobacduaafoctcratcs
angdtcas
7 mbuiuomudiimadctrufos: tnrcrTcdjTparcg
afq?contrariasiuna
fjni eisuclutcarcer
cufq?adfutura^ crnaturabonam
etuoluntate
rectaj:
in diciudicvjulttmadanarioncm:apo aliamucro natura bonamfcd uo
(loluapctrueapcrtitTimc
onditdicee luntaKperucrfam
alijgmanifcftiozi
cfdeueangelispeccantibusnonpe bugdmmarum fcripturarujrclhmo
9 pcitifjcarceribus
caligims
inferni
dc ntjedcdarans
quodcriam
in'boc
LIBER

librocuinomcu
cftgcitcfte
lucigtcnc c:nonillicapparcr
ubifacrifuntan
braruqjuocabulisfignarasetffttma gelufjubidtfcrcti.Ooiauis7aquas
uimuorct
fi aliudfcnfirboclocofo:te quoopcrucrfilTtmc
arq?impicuatri
cjfcripfirnoncitinuriUttrobfcuzttaa ratiscncgcnt q*dem factasadco:qin
buf p.tracrara(ni'c:qaia
7ft uodiiua tnifq'fcriptumcidijcitdcitcfiant aq.
tcmr.ucto:io
librtbuiusidagarc
ncq* O.uoopficfimiliuanirarc
et dercrra
uimu8:aj-cgubtnf.dctquepcralias dicerc.Tlufqua
enijlcgif.£>iptdcus
ciufdcmaucnefacrashtrc:.i«farisfi fiatterra.Sedmqutuntrfcriptttj
cft:
ddibusnotae:nonaberrauimuB.£c in principiofecitdeus
celum7terra^
ff.n.coipozalia
bcccomcmcHata fimt illtccrgo7aquaintclligenda
e.Uno
opcradeiibntproculdubfo
nonullaj cnimnoieutrunqjcomprcbenfuj e.
Aftrudincmfpualwmtfmquod didt Thmrpfiuscftmarcftcutmpfalmo
apoftolus.Omnesetmuoofiltjlucts lcgitur:7
tpfefecittilud:7artdam
ma
Ci1i87filiidici:nonfumu6nocnene nusciusfinj:c:ur.$cdbi qui tn noie
qj tcnebrarum.St autbocfenfiteria aquarumquefupcrcclosfunt: ange
illcquifcripfttad pfVaioncm difpu loaintclltgiuolunt:pondcribus
clcm
tarionisftnenoftrapcruettitttentio. rozummoucfitur:7idco nonpufanc
ut bomoddti cjdmie diutncq? fapte aquariitiuid;niigraucq^
naturainin
ricimmopcrcufpuadciin comemo fuperioztbue mundiloctoporuilVc
co
randisopcnb" dciqueoia fcjctodic ilitut.Ouifccundum rationcsfuas
dtciccftcpcrfcccatnullo
mo angcloa fi ipfi bominem
f.icerc
potuilVcnr:
no
prcfmifine
credat':
ftuem prtncipio. d picuttam
quoogrcccpbtcgma
did
qzprimofcdnfiueqdcouciucitn0
in tur:7 tanquamin elemcntis
coipoits
tcir::inprincipioqi in vcrbounigeni noftriaquarum
uiccmobtinet:
inca
to fcdr:fcrtptutn
fit:mpnndpiofccit piteponcr«tt.3btcrtim
fedcs
eftpble
de"celum1tcrra.^b"nonuntbus unt gmati9:fccundum dciopuounq?ap
ucrfalt'9eftfigtiatacreatura:uFfpuaF nlTtmafecunduni trtommautcinccu
7co:po:alieq6ecrcdibilius:ucl ma tecturamtamabfurdcut fi bocncfd
gneduemujtdiptearqujb" ommaq rc»nu8:7mboe libro fimditer fcrip
crcarafuntprincnf:ut pmit"eajtota rumcfTcCq?dcuabumo:cmftuidum
^>ponerct:ac ddndepartcsciTecun 7 frigidum acper boc grauem:in
myfticadicrunumc|te^cqucret'. fuperio:comntbusceteriabumant
cozpozispartcpofu:nr:ti!i rrucinato
mpditionefii rcsclcmcrito:um nequaquam credc
mamentiaquamdifcretarunomtnc rciu.£c11aucroiirat
i dufdctnki iptu
ongcloo
fignatos
icpgptjdatnaquas i cfubdiricflfcnnaliquid
aliudej:boc
ejciftimantnoncrearae.c.^uij. intdlt'gcndu5
cllcccnfcrcnnScdquo
ntamfi diligenter
fingulafcrutcmur
q Uanqua^nonnulliputaucrut atq?tractcmue: qucin ilio diuinoU
aquarum noieftgnatoa
quodi bro dc conitirurionc
mundilcripw
mopopulos angcIo:u:7bocclVcq6 funr:7mulra diccnda:7a propofiro
dictume.fiatfirmamcntu iteraquaj inilicutiopcnolongcdigrcdiendutn
iaquam:utfupra firmametuangcU efl:lanqideduabueirtiedtucrfism
iruclltgat
:infraucroTaquetrtcuifibi tcrrcatq3contrartj9focicfjttbu9
an
lca:uclmaloru;angclo^mulritudo gelozum:inqLubu9luiirqucdamq:
ocldiunjbomtnogcrc8.-Q.uod
fi ira <?:daduarumctutn t rcbusbujiiie
DVODECIMVS

ciuitatumrdequibua
dctnccpadiccre procjKcllcittirtima
etcmitate:uani'ta
mfticui.quaiitum
fattacflcuifumcit riQaftuttampro ccrtiflTima
ucritatc:
dirputautmua.bimcquoq?libruma fludiaparttum proindiuidua carita
liquandocbudamus. te:fuperbt
fallacce
iruiidieffccri
funt.
Bcatirudinie
igiturillozum
caufacrt
3Utrelg auguftini
dcrfui adbercre
dco.quodrcatftoium
mifc
taredeiliberduodccim". riecaufa
qccotrario
citcircnda:q6
c
nadbcre dco.Ouamobrcmft c\im
Jbeuna
bonopagelozijqa
natura qucrirur
quarc
illi beari
ftnt:rccrc
rcf
"c.prinwm. pondetunquta
adbercntdco.£t
015
qucrituncurtfti funtmifcrirrccrcrcf
pondcrur:quta nonadbcretdco.Tlo
efl crcature rattonalis uel tntellatua
a de inftitutione lis bonu^quo
bcatafittnifidcus.Jra
bomtntsdiczy. quaius non omntsbcatapolTttcfie
ubi duarumct crcatura:ncq3
cnimboc munusadi
uitatumquan pifcunturaut
captut
ferc:tigna:
fajca:
ru ad rarioaltu 7 fiqutdbuiufmodicft:eatammque
motaliilqucgc potefl:non
cjcfcipfapotcft:quta
q:n\
n" atticr: appc btlo creata
cft:fcdcj;tllo aquoacata
bitqcotU9:fi'cut
fnpfozc
libroapparu cft."bocemmadeptobc.ita
cft:quoa
iflem angelisia utdcf:pri" mibtqdi miflbmifcracftjllc ucroqutno alio
dcipftsagclie
uidco
clTc
diccnda^b' fcdfcipfo
bcatus
eft:idco
mifernon
dcmonftrcrur
quantum
a nobispo pordlcfie:qut'anonfe
potcftamttre
teft:quam
noninconucntcne HCQ?m rc.btdmueitaqjimmutabilebonuj
congruadtcaturcflc bominibusart noneflcniftunumuerumdcumbca
gdiicp
focieraeuitnon
quanto::
due tumrcaucroquc
fccitboruquidcm
fcilicetangclomjtotidcmq?bominu cfTcyabillorucmtamcnmutabilia:
fedduepotiueciuitateeboccft focic {f nondeilb fcddcnibilofactaftmt.
tate»meritoefledicantur:
unainbo "Quanquam ergofummanonfinc
tu9altcrain malienonfolu^angelis qutbitscftdcusitumsbortu:magna
ucrumctiam t bominibuoconfliture. funtramccamutabiliabona:qucad
Sngclorumbonotumi malommin bcrcrcpoflunttutbcarafint immuta
terfccontrariosappcritus:non
ttatu bilt bono: quod ufqjadcobonutn
rieprmcipqfqjdiucrfoicumdcus 6i cftcomm:urftncillo mifcranccclTc
um fubftaruiarum bonus aucto 7 co cflefit.Tlectdeocctcram bac crcatu
dito:utrofq3creaucrir:fed
uoluntari rc untucrfitarc
mclioza
ftmt: quiami
busn cupiditaribue
qcrirtfle
dubita: fcracflfcnonpofTiinr:ncq3
entmmcm
fasnoncft.dumaltjconftantce
in co bracctcraco:pozie
noftriidco diccn
tnuniommbue
bonoquodtpfcillis dumcftoccults
effcmclioza:
quiace
dcuecftratqjin eiuectcrnitarc:ucrira caclTcnonpofTunr.SicutauKm
mc
tc caritarc
pcrfirtunt.?.ln
fuapcrt.uc lio:cftnaturafenricns
7cu;dolen^»
poriuodclcaari:uclut
fuumbonum tapisqmdolercnullo modoporefl:
fibupfteflcntta
fuperiore
comuni
om itararionalfe
naturaprcftantio:
cft
niumbcarificobonoad propriadc ctiammifcra:g?ilUquc
rationisuel
fiu)ccrunt:7
babcntca
dationisfaftuj fenfwscftej:pcr8:7ideo
ineamnort
LIBER

cadit mifieria.OuoD cumirafit:bufc ejciflictcoaaliamrcjcahoprindpio


naturcqucin tatuacprcllcntia crcara babcrcpotutflfc naturam:ncceorum
cfcut licetfit tpfamutabtlisanbcrm namrcaucto:etndeu5.Cum9 erroae
do tamcnmcommutabiU bonotd cft imptctate tanto quifcpcarcbitgrpe
fuinmodcobeaticudmcm confequa dirius7fadliU6:quantopafptcariu8
tur:nccejcplear
indigcn
tumfuam:ui tntclligcre
potuchrquod
pcrangcluj
fi uticpbeatafic:ciq3
crplcndcndfuf dintdcusquandomoffcmmittebac
fidatnifideue:profecto
nonillic ad adfiliostfrac!:cgo
fumquifum.£115
bcrercuirium
eft:omne
autcm
uiriuj .n.dcue
fiTma
cltcntia
firboceftfum
naturcnocct:acpcrbocconrrana meftt:7idcoimmurabilisftt: rcbus
turamcft.Jlbtlla igiturquc adbcrct quascj:nibilocrcauirrcflc
dcdit:fcd
dco:nonnaturadiffertiftarfcduitio: nonfummcdTc:ficun'pfceft: i alqs
quoramcnuirioeriatnualdcrrugna deditclTcampliusalqsmtnu6:atq-, i
multumq^
laudabilie
ortcndtrar
ipfo tanaturas
cltcntiarum
o:dtnauir.Si
natura.£uiU9cnimrccrcutrupcr.ua cutenimabco<ycflfjpcrc uocarur:
uitium:proculdubio
naturalaudatu. faptcnriarficab
coq?cftcflc uocatur
Tlamrccra
utrtjuitupcratio
cft:q>
il eltertria.nouo
quidcm
nomincquo
u
b dcboneftatur narura laudabilts. fi uctcrcenon funr larini fcrmois auc
Sicutergocumuiriumoculo:umdi to:ce:fed uimnoftristcmporibue ufi
dturccciras:idoftcndttur£yadnatu taro: ncdccfleicriamUngucnoftrc
ramoculojumperrinctuifue:-r cutn quod grcd appcllantufiam. "boc
uttiumauriutndiciturfurduaerad c enimucrbumc ucibo q:prclTumeft
arurnnaturampcrrincredtmonftra ut dtccrcturcffmria.Bcpcrboceina
tur auditue.3racumuitmmcrcaturc turcqucfainiiiccft:quafadcnrcfunt
angcliccdicitur.cpnon adbcrctdco quccunq3 funtrcontrarunaturanon
biiK apertifTimc
dcclaraturciusnatu efl:mfiqucnoncft.£tqutppequod e
rc:utdcoadbcrcat conucnirc.^CLuaj nonc(Tc conrranum cft.£tpropre:ca
pozromagnafir bue adberercdco: dcoridcftfummccflcntic7 aucto:idi
utciumanindcfaptatailogaudcat: umqualtuncuncp eflcntiarum: c(Tcn
tantoq^bonoftncmo:tc:finc erroze: tia nullacontrariacfl.
fincmoleftinpcrfruatur:qut'8cogira
rcdtgncpolTitauteloqutVOma prop £>einimidsdd nonpcr naturam
tcrcttamuttiomalo:umangclozum fedpercontrartam
uoluntarem:
quc
quononadbercntdeorquoniam
otn cumipfionoccrboncuriq?natureno
neuitiumnaturc
nocenfaris
manife ccr.quuutriilfi nonr.occt
none.c.uj.
ftarur dcum ram bonam co:um crcaf
fcnaturam:cuinopum fit non cffc d Jcunrurautcmin fcnpturistn
cumdco. imid deirqutnon naturafcdut
rije aducrfantur
cius impcrio:nibil
Tlullameflcnnam
dcoeflecontra d ualcntes noccre
fedfibi.3ntmicicij
riam:qut'a
abeoqutfummcefti (ctn funrrefiftcndtuoluntatcnon porclt.i
pcrc(t:bocrorumutdcturdiucrfum tc lcdcndi.
£>cu9
nanqjmutabiliscft
cflcquodnoncft.c.q. 7 omni modoincozrupribiUs. Jddr
couiriumquorcfnluntdcorqui CIUB
b £c dicrafurttne quiTquam
cii appcllanturmtmici:non cft dco fcd
dcangcliaapoltatidelo^mur: ipfiemalum:ncq3 boc obaliud nifi
DVODECIMVS

qufaco:rumpit
mdenaturebonutn cuimcnemdlcapa):
intclligibili9'lu
Tlaruraigtturcontrartanon
eftdco dsquadtfccrniwriuftutn
abiiufto.
fcduinum:qutaquodmalutncfl: co
tnriumeftbono.O.ut'9
autcmnegct £>cnaturairracionaliuj:
autuita
dcumfummc bormm.J
Uitium crgo carentiu3:
qucinfuogcncre arq?or
contrariumcftdcorrancp
malumbo dmc.ibvniueiftfjtisdccorcnon dii
no.T^ozroautembonumeft:i natu crcpat.c.uq.
ra quam uitut: vndc7 buic bonoutt
qjcontraritimeft.Scd dco tantutn c £tcrumuinapccorum7 arbo
modorancp bonomalum:naturcuc mm:aliarunq3
rcrummur.ibiU
ro quamuittatnontantummalum: umatqjmo:taltum:velmtellcctu
vel
fcdcriamnotfum.TlulUquippema fenfuVclvitaomnino
carcnrium:qui
la notfa:fedmurabdibu9cozruptibt bugcommdiflblubtlisnaturacorni
libufqjnanm'9:boni8
tamen(pfomj pitur.damnabilia
putarcridiculue:
quoqateftimonio
uin'o:um.Sicmm cumitlccrcaturc
cummodumnuttt
bonencmeflenfccfe
uirianocctcnon crcato:i9acceperint:utccdcdo
acfuc
pofTent.Tlam
qutdctenoccndo faci ccdcndo
peragant:
tnfimampulcbre
unrnifiadimutintegritarem:pulcbri tudincm
rcmpozutn
ingcnerefuo
ifti*
tudmcm:falurem:virtuKm:7qui'cd.d mundipartibuecongrucntcm. Tlcqj
boninaturcpcruiriumdctrabtA'uc emmcelcftibusfueranttcrrcnacoe
mmuiconfucutt/OLuod fi omnfode quandarautidco vniuerftratidcclTc
ftt ntbtlboniadtmcndo
no nocet.
3c ifta debucrunt:quomam funtilla mc
pcrbocnecuiriumcft.TbmclTcuiti Iioi3.£umcrgoinbisloris rbi dTe
um:7nonnoccrcnonporcft:vndccot taliacompcccbat:alqg
aliadcfficicnri
ligftur quamutanonpolTicuitiu^no bu8onuntur:i fucoimbur.f mino:a
cei-cmcommutabilibonornontamcn matO!ibu9:7mqualiratc9 fupcranri
po(Tenoccrcnifibono:quianon inc umfupczata vertunrur:rcrumeftoz
nifiubinocet.tioc etiam ifto modo do tranfeunrium.£uiu6 o:dim'9dc^*
dtcipoteft:uirium
cflcnectn fummo nosproptcrea nondclcctat:
quoniaj
po(Tcbono:nccniTifn altquobono. parriciusprocondtrionc «oflrcmo:
Sola crgobonaalicubicflcpolTunK talirattetnte^tvniuerfumcui parri
folamalamifcy:quonuninaturecrii culcquenosoifcnduntTaU9apiede
fllcquccr malevoluntatistutio uiri ccnrerq? conucntunt:fenrire
non pof
atcfuntunquantum
vfttatefunt:ma futnus.Urtdc
nobfetnquibug
cam?
k funr.mquantumautem'naturc fut templari:mmu8 idoncffumu9:rectif
boncfunt.£t cummpcniecftnarwa fimccredcnda prcapiturp:ouidcnria
vWofa.ciccepto
coy naturaeft:caaj coitdiw:ia:nc
nnti am'fkt9opusm
boctbibortumdl:^tmpunitanonc aliquoreprebendcrcuanttarebuma
"bocentmcftmftumrTomne iuftum nctemmratisaudcamu9.OLuanqui
proculdubtobonum.tlor»cntmquif 7 vtn'arcrumrerrenarum nonuolun
cpdcvitijenaturalibusifed
deuohw tarianeq?
penaliamaturag
ipfaequa
tarijs penaeluit.Tlamcnaj<pvtrfuj rumnullaomninocft CUIUB
non (it
confucrudincnfmtouc
proqrclturo auctot7 condttotdcugtfiprudcnte:
boratumvclutnaturalttertnolcuit3, attendamus:
cadetnrarionccomen
uoluntjrcfumpfitcpr.dium:
bcriti dantrquia
7incfebocnobfeperuin'
iequippc
nuncloquimunduaiutu: umtolUdifpUcet:quod
in natura
pla
LIBER

cct:ntfiqnubommibuB criaj(pfcna tendcnreeejrftumrqueratio


gubcrn»
turcplcrutiq?
difplurcrcum
ciefiunt depntucrfitatts
includit:ira
vcbccta
nojric.noncaaconfidcranribuo fedu ta cozmprto quanrarfq3ad mtcritu
rihrarcmfiui ficuttlla animaliaquo naruraemutabilco mou.ilcfq?
perdu
rumabundanria cgypttomm fupcrbi ritrficfaciatnonelTc
quodcranvtno
a uapulauit.
Sediftomodopoflunt indcfiatconfcqucnrcz
quoocllcdebe
ipft 7folcmuitupcrarc:quoniam
qui bat.Otu cumita fuit:deuequi futn
dampcccantcevcldcbita nonrcdde mceft.-atcpob
bocab illo faccacrt
tcaponiatodjdbus
tubctur
adfolc: omniscltcntia:
quenonfumme
eft:
"ftonitaq»,
cjccommodoFindSmodo quianccpilli cqualiedTcdebcrct
que
rtoftro:fedperfdpfac6fidcrata
natu dcntbilofoctaclTctrncqjullo modo
ra:datamfidfuogloriam.Stc
eft7 cflcpoflcnft»billofactanoeflct:nec
naturatgntacrcrntfme ulla dubi vllorumvitiomm offcnfioncvirupe
tarionclaudabiKquiic
damirtotptja randiuvfcdommumnaturarumcofi
ftiturapcnahs.
O.iu'd-n.cftignefli dcrationc
laudandus
cft.
irantc uigetcatq?liiccnrcpulcbrius?
"Quidcjlcfadcnrc:ctimntc:coquctcu Ouccaufafit bcartrudmis
angeb
tiliusrquauteco nibilfiturcrcmolc zumbonoium:7quccaufafit milcnc
flius.'3de
tgziprcpcnaf:
appofirae
p angelotum
mjloaim.c.vi.
niriofiir. cftrqcoucnicntcradbtbirus
commodifTimue mcmrur.Tlam eius p "Rotndecaufabcatitudinis
an
iit vniucrfomundovtilitatee* erbt'8 gelopbonopcavcrilTtma
rep.
i
ejcplicare
quispoflit/tlec audicnd» rurq1aadbcrmrqutfiimcc.£u;n
funtquilaudant
in igncluce.-ardoiej vcrocaufa
miTcric
malo^angelomj
cutcmvinipcrantvidchcct
rtoncj:fui queritur:ca
meritooccum't:<j>
abtllo
namratfjcjrfuocomodo ricomooo. qui fumccftaucrfiadfetpfoeconvfi
Utdcrcenimuolut:arderenolut.Sj funt:quinonfummcfunr.7boc riri
parumattenduttca
ipfamlucemque umquidaliudq>fupcrbia
nucupatV
ccrte7illfs placctroculte
mfirmiepcr 3nittuquippcomniepcccatt fupbta.
inconuepicntiam noccrc7tn tllo ar llolucrunrergoadilluj cuftoduc
fo:
do:equieisdtfplicet:nonnulla
aialia htudinem fuam:7
qui magisdTcnc:
pcrmconucnicnnam falobriter
uiue. ftciquirummecftadbcrcrcnt:
fe illi
prefcrendo
id quodminuecftputule
6ni naturafpccieacmodo rtit."bicprtmuadefccrus
7primain
(audabtlie
fircrcnroj.cv, opta:primuq3
viriumdu9 natureq
ita crcatacft:vtncc fummc cffcr.7 ta
n Jlturetgiraromnes
quontam mcnadbcaritudincm
babendam
eo
funr:7<deobabcntmodum
fu qntfummccftfrut po(Tct:a
quoaucr
umrfpeae
ful:7quandamfecupacej fa.nonquidcmnullafcdtatncnmi
fua:^fcctoboncfuitt:£tcu
ibi fimt nu8cflct:arq?
ob bocmtfcraficrer.
vbieflepernature
ordmcmdcbcnt: "buiuepo:romaleuolunratie
caufe
quatum acceperut
fuumdTecuftodi dfictcne
fi qucratur
nibiliueit".
Ou.d
unt:7q*femper
eflenon
acccpcrunK cftcnimquodfacitroluntarcm mala
f vfucafumotuq^rcf quibuscrea cutpfafjdatop"malu.J
Hcpcrboc
toztslcgtfbdutuninmcliue
dcrtufue mabuolunrascfficicncftopcria
ma
murantunin cumdtuina^uidcntia U:mslcautcmvolunraciscfficicn»
DVODECIMVS

nfbfleft.OLuomam
fi rcsaliquacft: luntascft.fcccrif
angclicc
naturcpria
autbj autnonbabctaliquam
volu pcccauit
voluntatcm
malamrScd
eti
tace.Sibyautbonaprofcctobj aut amrceipfaqucowqjcftinferioufqj
malam.Sibonamrquts ita dcfiptat: admfimam tcrram:quoniamnatura
vtdicat:g?
bona
volumae
faciat
rolu 7eJTcntiacft:prociildubio
bonacft:
ratctnmalam.^ritenimfi itaeftboa babcnemodum er fpcciemruamin
volurascapcccatuquo abfiudiue pu gcncrc
arq3
ozdmc fuo.O-uomodo cr
tarinibilpoteft.Siaute^
reeiftaquc goreabonadficicnscft voluntatis.
putaturfacevoluntatemmalaj:tpfa malc.Ouomodo
inquabonu^cftca
quoqj babctvoluntaremmalam:mi ma!jV£umertim fc volunns rdfcto
eamquefecermree confcquenrcr
ini fupcu'o:c ad tnfcrioiaconuerrit:cff[d
rogo:3Uqjvt fu altquwiqredtmod" tur mala.Tlonquiamaluj cftquofe
caufamprimcvoluntatiemalcinqul couertit:fcdquiapuc:facfttpfapuc:
ro.Tloneftentmprtmavoluntaema fio:3ddrconorcemfcrio:uolotatCj
ia:quamnulli facitrolunweerma mahmfecirJcd
quiare mfcrtwc
pra
la:fediltapnmaeftquamnulla facic ucarqjmoidiiiatc t'pfaquefactacft
Tlamftprcccffitaquaftcrctrtllapno appcriuit.Stenim altquiduocqualid
eftqucalrcramfedt.Si rcfpondcata affectiin animo7 coTpo^ze: uidcanru
q>camnullarcefcccrit:7tdeofcmpa niusco!po:iepulcbrirudtncjtqua ui
fuerirrqucrourrum in aliquanarura fawuseo:um ad illidtc frucndum
fucnt.Si cnimi nullafutt:omninon moucatunalrer in volunratcpudica-
futt.Siautcm in aUqua^vtd.ibateaj ftabiligpcrfeuc:et:quid putamuaelTc
i co:rampebat:cratq5illi no]cia:ac
p caufev>tin tllo fiatrmtllonon fiatvo
bocbonoprtuabat.£tidcom mala lunrasmalarquam illa rcofcdti qua
n uuravoluntasmalac(Tc non porc facracft/Tleqjcnimpulcbrirudoilla
ratif^ in bonomutabiliramcncui vi cojpo:(seamnonfccitin ambobus:
tiumbocpofTer noccrc.Si.n.non no quandoquidcmambonimrtondifpi
cuit:novriq^viriumfuic:acp bocncc litcroccumtafpccribus. 5lncaroitu
voluntae
matafuiflcdtcenda
e.^o criei cacft.^u:non7tlUue^Jln
vcro
ro fi nocuit: bonum aufcredo rmmu
endo:vnqjnocuu.Tlonigttureflepo cnim7 animo7co:po:ecqualttcraf
tuitfepifnavoluntaemaUttnca re:t fectosfutlTeprcdijnm''.
3n diccnduj
quabonumnattiralc 6cdTcrat:quod eftaltcrum com^occutw malignifpi
malavolunrae noccndopotTit
adimc rituefuggcftionc temptatum:
qirafi
re.Sicr^ononcratfcptrcrnarquie c nonddcmfuggelfiom 7 qualtcunqj
35fcccritqucro.*Rcftat
vt dicaf:q>ca- fu.ifionipropriavoluntatc
pfcnfcric;
reefeceritmalavolutate^nn
quanul "bartcigiturconrenfioncmtbanc
ma
la volunfasfuit.t)ccvtrumfupcrior lamqua, malefuadcnriadbibuitvo
fttrequiro:an
mfaioztancqualta.Sj luntatemrqueincoresfeccritqucri
fi fupcno:
vrtq?meltoi.Ouomodoc: mATlarrbocquoq^{pcdimentum
gonulltus:acnonpottuebonevolim abiftaqueftione
tollarurficademte
tariefbocidcmpfccro7equaltsfi fa tarioneambotententur:7 unuseice
erit:dici
potcft.buo
qutppeq^dm
fnt datarqjconfcnnanaltcr
verotdcm
4
paricer
wluntariabonemonfacital fiieritpcrfcucretrquid
aliudapparen
terin alfcrouoluntarem
malam.'Re nifi rrtumroluiffealrerumnoluflfca
linquiwr
vtin/cno:
rcacuinulla
vo caftttatedcficere^Uruk
nifiproprii
LI2ER

vtrcq? rcfiknaum.Oawo tamcnrtrunq?


co:pous7 arumiaffccno^Hmborum pao
ooiksparuervifadl eadonpukbri culosiitcqjbocnxJ"i
pcraurcsrnon
13
nido:ibobuapanrcriftuu occuka
te ncin fpca£fcdin fpeaa pnuauonc
tano4?pna
15:m vnocorumrolun TUmocgoq:rtKfarc qua-at:quod
tatemmaliquczcsfcccrafarcrolm menclarefc.o:rufifouc P: ndarc dif
b" fi bcncirucitunrubdocnirrit. Si ar:quoofcmnonpoiTe faaulumc.
.n.dtrtnmus:y ipcci fccmnqdcrac £-3quippcqu£ rionm fpeacfcd in
ipfcanKvoUmutem rruLi ruCiruni aas prui3OOfu
rauncur:fidia aaic
m
rab^w.auus aucro:bonasdcus dj teUigipocdtquodammond'cioodo
eftirtcwnmucabile bonum^dmcrgo founrarAIfontdondaannir.£ii.n.
dicucumqui cc-nfcnfir.rcnrannirq? acusctumoculico^ouUscumrp
fiudomrcuinonconfcnfit3liasad U fpcacscorpouks:nii(g'tcnebrasri
rrcndum
pukbrocozpo^
quod dccruA
vbiccpcnt
nonvidrrc.3t3
cri
jspanrcr
aftutco amronid alium
aliquan
fa\tam:'iy
anteilbm mfioncmactcntarionon ad foLieaurcspernnaTcnrircfiknri
fimLlcs amboanimo7 copo^:fumc: umrquootamainullomodo ruuno
ipfumfibi feafferoluncatttnmaUj: aodicndofcnanir.Sicrpcaointelii
qiu VTu^bcnus3R«roluncatonmi gibiksmensquidcmaoftraintclUje
bm fucnriqocratcnrca^fcccnnmtt do confpiac:l'cd
rbi dcfiaunrutlaai
qiuanaruraatanqicrnibilo f;3e: docendu'cu.£>dia3 enimqius inrci
7 irvucnixt
wLunuwmmaLam rtonrc L^U.-^OL fc.o:n3tuiamda nunq^mif
coctTc innpcrcquu aaruracfcfcdrc q-natiacrpartedcfiaTeiicaplVe6
coq-dcmbib faaanaruracttTLam fucrequccr nibiiofaaj funt. Oo^
l'inj:u-3 caufacftvcluaunsmalc: rjmcnqiunio ma^^ funr:7borufi
o*d3bodcogimurdicc:nifiabonofi*: cunrrufKcnunaLqiudf»ount cum
n m3lam:7 bonii clTctJafam m^U^fi caufasbaboiceifiamrta.u:quanraj
quidcm3rurarabona(iarroluntaa auccmddiaurictbocrruU
miU.^do rfi ftcn pcrcft:rr rumra quidaumruncfaaiitruJ'iuarii:
bona g-uismur:bili3 anrcg-babcac
r-olunratcm mabm fiaa
Ii;bcccftipf3mvolunti:cm C»c
amou:p,oafo quorolotis 3b
imurabik borw ad bonii mwabik de
£auf3m cfluiairCTn
m^U rolunti liar.c.nq.
hs noncffcqucrcndjm.c.vg.
i Z«3fdoin qoo(u mab rolo
n £mo C33
d meoftlriqofi nolkino
nt3U:rolun:3ti3.Tlonenim fkrent 10iwn rucelTincs fed voloca
dfiacns.fcddcfiaoiajquunccilbcf rtosdcfeousuiftapou pfcqiuf.Odi
fcaiofcddcfccno.
dcftccrerunqsib omr erumnonadmaU15m-alci.no
eoquodlammceftadidqtioomin" admoiis rutur3s:l'5uko mik qua
cftboccftinapcre
balxrevolot3tcm contrao^duicmnamrarumabcoqo
m3Um.£auf33 po:rodcfccnonumif fummc cftadidquoomin"cft.Tlccp
tac cacffuicntcsn6 futcvr dioifcd ciumaunvmomeftaturuu vd cupi
dcftdcntca
vdk iriocntre
tak cft:acfi duisrfcdbomiruspcnwrfcamans
quu5-ucliandcrctcncbr^svclaudi Wf uifhtu dcrckw:qiK
DVODEdMVS

Utaurodcbuitappom.Tlec
lujrurue nodefcccrunttaquonoit deferiflcnt:
vinutnpfcbropfuauuiq?
cozporum fivriqjnolmlTcnr.SiauKm bontan
fedaicpcrucrfc
armnuecopozcae vo gclifucrutpriuafinebonavolutatc:
luptarcemeglecta
teperatia
qiureb"* eanq?
infeipfts
dcononoperarrte
fcc
fpualtter
pulcbriozibua
i incozrupri rurtt:crgo
meltotee
afeipfiscpabillo
biltKr fuauionbuscoaptamur.
Tkc facrifunt.3lbru.OLutd.n.erantfme
iactannavitinmcftlaudiebumae:f> botiavolutatcntfi mali^uc fi p:opt
aiepervfeamarielaudariabboibus eanomali:q:necmalavoluntaa
«9
fpretotcftimonio
confdcntie.
Tlecfu incrat:ncq3
entmabeaqaamnonda
pcrbiaviriumcftdannapotcftatcm: ccperaiu
babere
dcfecerantrcerrc
non
pcleriamipftuspore(tocts:fed
anime dumtalc9:nondwtamboni§'
elTcca
perucrfe
amantispoteftatem
fuam: bonavoluntatc
ccperunt.3ut
fi nott
potetuiozis
iuftiriacontcnta.2lcpcr potucnmtfdpfosfacerc mcliozcs
q^c
quipcruerfcamat cuiudibctnature osillc fcccracquo ncinomcliuequic
bonum:etiam fi adipifcatur:
ipfcfit i cgfacit:profcctonbonamvoUmrate
bouomalus:?mifermclio:cpuuaf. quatnclio:ce cilct:infiopcrantc
adiu
tonocreatou'9 babercncmpoflct.£t
fancriangcltqucmbabcntcrc cumid cgitco:umvoluntasbona:vt
atozemnaturc:cundebnbejnrbone nonad feipfosqwmfnuacrinfcdad
volumatieautozcm pczfpuitumfanc illum quifumineeft conuertcrcfciqj
tumtneiecaritate
dilfufafcmpcr
fuif adbercmes
magiscflcntidufqjparrf
fecjriftimant.c.i^. cipatione
faptentcr
beateq^
uiucrcnt:
quid .Utiideftcndituruifi voluiuatcj
quanlibctbonaminopcmfuiflcin fo
naruralisirfididpotcftcnetiaf lo dcfidciioremafura:nifi tlUquibo
nullafit ca:abipfaquippeindpitfpt namiiaturamc):mbilo fui capaccm
ntuum mutabtliummalu^quotniut fcccrat:cj;fripfofaccrctiplendomelt
tur atq3deprauat" naturcbonu:ncc o:epustacieso:cttando autdoze.-"Tli
talevoluntate
fadtmifidcfccno
qua 7bocdifcuricndu
clt:fibortiangcli
deferiturdeusrcuiusdcfcctionw
ct ca ipfi in fefcccrunt uolunrarcmbona,:
vtiq3dcfidnfidt^erimuenullatnelTc utrum altquacamannulb uolunta
dficicntemcaufajetiavoluntarisbo K ficccrunt:fitiulla:utiq3
necfeceruru
ne:caucndu^ cftnevoluntaeboabo fi aliqua:urru^malaanboa.Si ma
norumangclomm
nonfactafcddco la:quomodo
potuitdfemabuolun
COCKTIU
eflccrcdarurXumctumipi taeboneuolutarisdfccn-i^Si boa:
facrifuntquomodo
tllanocflefacta iamergobabcbant:£t
iftj q*0fecezat
iccrur.-^ozroquia factacft:vtrum niftilk quicoscumbonauoluntate
mmipftefactacft:an
fineilb fucrunt .i.cumamo:ccaftoquotlli adbcrcret
priu9.JSed
ftcumt'pfi9:noti
dubium crcautt:ftrnul
in cts7condensnatuza
cpabillo factafit aquoi ipfi:CimFqj i Urgiensgratiam/Undcfineborta
utfaoifuntciaquofecrifuntamo:e uolunatcboceflddamoze:nmy
cumquofacrifiit adbcfcrunt.£oq5 fanctosangclosfuifle credeitdum
funttftiabillorumfocictatedtfcrcri: eft.3ftiautquicumbontcrearidTet;
Q7illitncadcmbonavolucate
nunic tamenmalifunt:maUpropriauolu
runt:iftiab cadeftdcndomutatifut tatequambonanaturanfattmifi c»
abonofpontcdefecitrut
maltcaufan
LIBER

firbonum:fd dcfcctueabonoraut tur bfftoziarnarrans


qu( fucnntqua
mioreacccpmmc amoziediuim3:35 ruciiq3rc^ iuciKo:cs:quipnmi libe
q>illi q*i eadeperfhrcrur:aut d vcnqj raltumdifdplmarum alianiq?artiu^
bonicqualirercreatifuru: iftia maU tnftirutoreeivclaquibus.primumtl
voluncate cadcrmbne: ilii apU"adiuri la velillaregioparfq3tcrranmi: ll.i
sdcabcantudmis plemrudme^ vn fe atq-.illainfulamcoliccpcrir."Rcfpon
nuncp cafuroeccrtifTtrmficrcntpue dcncdiluuqs7conflagrartonibas p
neruntrftcur iametin libroquefeqY: ccrtaintcruallarcmporumnqutdctn
ifterractautm".£onfttendue tg:cu6 omma:fcd pluntnarcrrai-umitava
ibitalaudccrcato:is:non
adfolosfa ftnr>:vt
rediganrur
botnicsadcpgu
ctoeboiespertmere:v>erum erdcfac ampauatatcm:erquo:um progcnie
tie angeliepolTcdici:q>
cazitae
dcidif rurfustnutcitudopriftmarcparctur:
fufafit in eteperfpirfmm facoi qui acfi idcnndereparari7 inftuuiquafi
datuscct'6:ncc tanrabomu^fj pmtt" primarefhtuantu::poriu9 qucfuaat
prcctpucq? angelo^bonumeequoo tilie mtnqovadacionibue inrcrrupta
fcriptii elhmibi aiir adberedcobona. i cjtincta. £cKrum bominc^nifi cjc
cfl.TDoc bonumqulbuecoccft:bnti bommecpftcrcomnino
no poflc.t>i
ctiillo cuiadberent
7ini fefocicrarej cuntauccm:quoopucanc:
li q6 fciiir.
fan<rta:ifiit u«3ciuitaadcucadccp
vi
uumfacnfidumciu8vt'uunq3 tcpluj £>efalfitatcciusbiftonequcmul
eiue.£ui"pare quccomiigenda un ta miliaannorumprctcritisrcmpon
mozralibueangeliecicmotaltbuebo buoafcnbit.c.j:.
minibuscottgrcgaf:?
nuncmojtali^
pcrrgnnat'tn
rcrrt9:vcl
i cisq*morre f 3llluntctfamcosqucdam
mc
obicriirfecrctisanimarureceptacur dacilTimc
litro e:quaepbibcti
fedibufqsrequicfdt:eode
dcocrcanrc bi(lo:iarporummftaannozum tnilta
quenadmodii
e^ro:ta
finficutdcange cdtiez
cucj:lirrcrisfacrisab iftinitio
lia dcmcfttamvidcocflcdtcendum. ncbdienondiicomplcuannoru^fg:
Jzj:vnoquippcboicqucmdeuepmu miUacompurcmue.Unde ncmulta
condidtt:
genusbumanu
fumpfitcp difptucm:qucnjdmodum
tllarumlit
ozdiu:fmfanctcfcriprure
ftdcm:que tcrrjrum mquibuelongcpluraano
mirabilcmaucfcmnonimcrito bab$ :um milia rcfcrunturvatrae rcfctlaf:
in ozbcrcrraroarq3in omnib'gcnti i nlfam il'te rct buius tdonearcpia
busrquasfibtdTecrcdirurasinrercc tur aucroritaealla cptftolaalcrandrt
tcraveraquedipt vcradiuinitatcp magniadolfmpiademarrefua? qua
dipt.Omirtamus
t'g:conicctuzae
bo fcnpf«:itarranoncm
cuiufda^
cgiprtj
rnmuncfcicnr.um quidloquafdcna facerdone mfmiunerqu.improrulic
turarcl inftirutionegcneriabumat. cr lirrcriequcfacrcapttd
illcs baben
3Utjnaiicpficutdeipfomunoocrcd» rur:conrinet
eria^rcgnaqutgreca q^
dertlnfcmpcrfuifTcbomince oprnan nouttbulozia.Jn quibusrcgnum af
tur.Undeait7 apulcius cu^bocani ffrtorummeadcm cptftola
alcicjndzi
manrium gcnus dcfcribcrct
figillati^ qutnqjmtliaqcccditannorum:m grc
inquitmoitalcs cuncri:tamcnvniucr cavcrobiftoi»mtlleferme7 rrcccros
fogenerepcrpctui.£tcumillie dicti» babctabipfuisbelltprincipaturquej
fuerinfifcmperfuit bumanutn gen* rcgem 7tlleegipriusinciufderegni
quorummodo vcrumcozum loqua ponire^o:dio.perfarumautem 7ma
DVODECIMVS

cedomim
fmpcrium
vfc^adtpfu?
ale fcculorum
mteroalUe
innumcrabilif
jcandrum
cuiloqucbator
: plufqui oiiri i occidcre:
ncctffc
eft farcantur
octoannorum
miliaillcconftitutt: bomtnum
genue
priusfinebomtni
cuapudgrecoe
macedonum
u.cpad buegfgncntibtte
cictinfle.Tlccp
cnttn
mo:te
alejcandri
quadrigett
octogita vtalluuionibue
incendqfq?
Krrarum
d>q3repiantur. pcrfarurcro donec quasvbtnonpuratu:toro
prozfusot
ipftueakjrandri uicroiiafinirefrduce bccontingcre:7
idcopaucoebomice
ti i triginratrcs
coputcnrur.logcita ccquibusrcparetur
multuudopnfrt
(pbtnumerianuorum illie egyptija nafcmpcr:mancrecontendunt:
itai
funtmmoicsjnecefeeriam
fitcr tar» bi poffuntputare:cpaliquidbommo
tumcoputarenrur
cqtiarecur.
perbi percunte
mundo
relmquatur
in mun
beif.n.egyptq
quodati brcuceanos do:fcdftcutipfummundumcjcmate
babutlTe:vtquarerni0
mcnfibuefmt ria fua rcnafctcp'ftimant:tra
tnillo
rentur.Unde annuaplcmo:7vertor qcelcmcnrie
duegcnuebumanum:
qualisnunci nobist \(\\Qeft:trc9
e acdcidcaparcnnbus
pullularc
mor
orumanrtoscoplectcbarur artquos. mliumficutaliorumanimalium.
S^ nccftcquidemvtdiri:grccacgrp
tienumcrotcmporumconcordatbi <luid rndcndubie4 P
ftoria.£tidcogreccpotiu9 fidcsbii t(onebomtniatarda cccaufat'.c.j^.
dae(t:qiriavcritatcmnon ejrccdit
an
norumtquf
litrcrtenoftrtaqucvcrc q Uodautcmrdpondtmos
015
facrcfuntconrincrur."Pozrofibcce dcmundiongincqucftioucte
ptftolaalcjrandriqiwmatimcmnoru retur.eisqui nolantcrcdcrcnon015
inmulrumabborrctm fpacijstempo fempcrfuiflefcdcflcccpi(Te:ficut
crii
ruma probabtli
fidcrcruy.ytomm* plaroapcrnlTimeconfuctut
:quioan
crcdcndumcft illie littcrie quas ple nullta conrraq>loqutrur: fenftfle crc
nasfabulofieuclurantiqmcatibud p datunboccnamde prima bominis
fcrrcrolucrurtt:contra
auctoittarcm condifioncrcfpondcrim:^»ptco9 qui
norilTcmorum diutnoruq^Ubrorutn fimilircrmoucnturrcur bomopcrin
quctotumo:bemfibt credtrurujelle numerabilia atq?iftnitaretrorpacre
prcoipr:cinrotueorbis fkutabcap atusnoiifintanq?fcro fit conditue:
dtctumcrtcrcdtdit:que
vcrafenarraf vt mtn"q>(cj:miltafint anno^.cr q
fcprctcrita
rj;bisque
futura
prctum eflfe
cepiltc
infacrie
Urtcrie
inuenitu:.
ciauitcumtanta vcritatcimplcncur St entmbreuirascosoffcndittcmpo
oftcndit/ natq?tam paucieisvidenrur antttqc
quo inftirutus bomo tnoftnsaucto
£>ebt'8qutbuncquidcmmundu^ rimibustcg(f:cofidcret
nibilcflcdiu
nonfcmpitcrnum putant:fcd
autiit tornumin quocftjliqutdcjrrrcmum
numcrabilceauteundcm unu^ccrta i oia tcculo^fpada d,f,nita:acfi cra
condufione
fccutorumfcmpernafci nitariintrrmtnarc
comparct':n
ejrigu
7 rcioluiopman:
ur.c.p. acjriftimanda
c(Tcf^ nulla.2lc
p boc
ft n qutcpvtTej::veru
etiafcjagitami
a XtjVcroqui mundom
iftumn liafiuefqccentaraut
fepgcftceaut
fqc
criftimantfcmptrcrnum:fiue
ti ccric8milta dtccrcnfanitotum: aut
cumfolumfedmnumerabilca optne itidcmpcrroridc^rocicns
mutnplica
tur fmcfolumquidcm
cllc:fcdcciti» returbecfumma: vbi iamnullum
numcrinomcnbabczcmus cj:quode tantumbccmottalirasbominumq:
ue bommcmfecit:fimilitcrqucnpof oztcndo
? occumbcndo i impcritap
fcccurantcnofcccrtt.Oci
quippcab feucraretmfirmitaB.Tbotucrut
7qui
bomtniscranonccclT.uioretrozfus fucrunfaittcnoBipfis reccntibus
bo
etnafinctnittoratac:ucfict confcr.it miniscreatircmpo:ibue iflammouc
qualibctmagiui meffabiltsnumczo queftionem.3pfedeniqj pnmuebo
fitaarcmpo£:que tamenfmecoclufa mouclpoftrtdicuclcodcmdicpollca
ccrtisfpacqg
rernunafinecfalte^
rata q>factus
eft:potuit
inqutrcre
ccrnon
utdcridebcat:quantafi bumcniobrc antefitfactu8.£tquandocunq3 atca
uiflimamgurtamuniucrfomarietia faccuectTcc:non
utrcetuncaliaai alt
quantumoccanus circunfluttcdpare 39nuncucletiaj pofteailladctnuio
mus:qucmiam tftommdttopunum rpaliu ptrouerfilrcpcrircr.
qutdempcrejriguum cftatteruminco
parabilucrmagnum:fcd utrunq?fini t>cicuolutionefcculo^quib"ccr
tum. 3Huducrorcmpccis fpaciu^q6 to finccoclufte
untucrfafcmpe:mcu
abmiuoaliquop:ogrcdiru::7 altquo dcmo:dincmeadeqa fpcdemiditura
tcrminococrcctur:magnirudinc qua q*da pbilofopbicrcdidcrun
r.c.pq.
tjcuncp tcndaturcomparatumilli
quooinirtumnonbabct:ncfcio utrii b 2lncautcmfe pbtlofopbitnii
promininioan poriuspro nullode di buiusno aliterputaucrunc
putandum eft."buic
cnimfi a f.ncucl poflcfdcbedi(Toluc:nift
utcircuitus
brcuifTima
figtllarimmomcrtra de tporujmduccrer:d.bu9
eadcm fcmp
trabanrur:dccrcfcetcnumcrolicetta fuilTentrcnouara arq3rcpcrirat rcru
ingcntturuocabalumnon tnueniac natu:a:atq3tta dcicrpe fo:cfinccePfa
rctro:fumzcdcurtdoitancffi
bommie tiocafTcucra:cntvoluminarcnicnriu
dieeab illo in quonuncuiuirufcpad prctcrcunttunq? fcculo:um : fiuein
illumin quonatuseft dctrabas:qua mundopermancnrc tfticircuttuefic
doqjadinitiumtlla dctracrariopdu rcnt:riuecerrietrerualli8oncns7oc
cetur.Siautedcrrabanfrctrozfue in cidensmunduscadcmfcmpcrquafi
fp.icioquodanulloccpitc)coidto:n5 nouaquctranfacra
7 ucntuza
futucp
dicofigtlbri minutamomaudbo biberct.2lquoludibrto
pro:fu8ttn
rarum:autdicriiaut mcnfiuaurano mojcalcmantmamcciamcii fapierta
run»etquatitatc9:fcd
taj magnafpa perccpcritliberarcnon
polTunncunte
cia:quanta
illafummacomprcbcdit fincccflfarione
adfalfabcarirudmcm
annom:quciamdiciaquibuflibet
co 7 advcranrifciiamfincccfTarione
re
putatozibus:
nonpotcftiquc
tamcn dcuntc.Ouomodocnim vcrabcaritu
momenco^minutarum
dctracnonc docft:dc
cuius
tiunq'crcrn
trarcconft
cofumit':7detrabanrur
bectantafpa ditur: du^animaucnturammircria;
cianofemel
atqjircf fcpiufcp
f^f?p: a.utimpcritiflima
vcritatencfcir:auc
qutdftt:qutdagitur:quando nunq^ ifrlicilTimatbeatitudmc
pertimefdtf
adinttiumquooomruno nullum per 21rfi admtferiaenung>ultcriue
rcdi
ucnitur.'O.uapropterquoo nosmo turac^;bfeadbearitudtncm pergtt:
qucrtmue poftquincp miliai q6am fit ergoaliquid
nouiintcmpo:cqofi
plii9cpcurrit
annozum:poflent 7po nemnonbabct tcmpons:curnoner
ftezi
ctiampoftannozum fqxetieemi go7umndu8:cur noit7 bomofac
lieecadein
curiofirate
rcquircre
fi in rua mmundo:vttlli ncfcioquitalfi
DVODECIMVS

drcuffafalfia
fapfetibus
falladbof damus.Semcl
cnun
cbriftos
mortu*
qj comperrimfanadoctrina:
tramke eftpropeccaris
niie.^fuigens
autcma
rectiirineris
euitcnru::Tlam
quidam mo:tui8iatnn mozif.7mo:9ci vlcra
7illudquodlegiturfolibro falomo nondnabttur:7nospoftrcfurrecrio
nfe:q*vocatur
cccldiaftes:
quideq& nefepcumdnoerimu9:cut
mododi
fuitipfumtquooerit:7qutdeftquoo citnus
quoofaccradmonet
pfaltn":
factumcftapfumquodfia:i none5 Xo domtne
fcruabtsnos7 cuftodtca
nerecenafubfole:ncc
qutfcp loquitur noea gencrarionebacin eternu^.Sa
7dtcttbocfjouumeftiiajfuirinfecuf rieaute^iftie
qctftiopuentrequoo
fe
quefueruntantenoe:pzopter boeciz quitur.Jnctrcuiwipqambulat. 116
cuituamcadem
redeuntce:7
m eade quu per drculosquoeopmanturc
cuncta
reuocantesrdicrum
itelltgiuo op vttacftrccurfura:fcd
qutamotaf
lunr.cjMllcautdebisrebusdijcicdc cit crroaacoruniuiaid eft falU doc
quibusfupcriusloqucbatur:bocclt rnna.
dcgenerationibusalqscuntibue:ali
19vcnicntibusdcfolieanfracnbus6 £>ctcmpozalicondicionc
gencrt'3
torrenrotn
lapfibustaut
certcdeom bumattiq>dcuenecnouoconfilioco
niumrcrumgcircribua qucoatmfat Ritucrtrnccmutabiltrolucacc.c.
jruq.
q3occtdunt.fucruntcni^bomtncsi
rcnoe:funt7nobifcum:crunt 7poft
nos ita quoqj anim.inciavcl arbu Uid aurcmmiru cft:fti bio cir
fta.IDonflraquoq^ipfaquc inufita cuiribuaerrantce
nccadiriinec
ta rufcunrur.-cyuie
itcrfcdiucrfafint mucmtmnq* gcn"bumaniiatcp
7 qucdameomtnfcmelfactartarref: ifla n:amo:talirasnccquo initioccp
tamenfccundum
idq>gcncralircr
mi tafit lcnmt:ncc
quofinccUudat':qu5
racula7 monftrafunt:vriqji fucrat do quidealricudincm
deipcnetrarc n
crunnnec recene 7nouumcftvt mon polTunr:qj
cumipfcftt eternus7fine
ftrumfubfolcnafcamr.O.uaui8 bcc iniruxabaltquotamcnimtioej:o:fus
vbad.dam fic intellejrcrint:
tanqua?
t efttcmpo:a:7 bommemqucmnuny
prcdeftinatione
dciiamfactafuilTc
o anccfeccranfecit
inrempoze
nontam
ntafaptene
ilk voluilTet
intclligt:7io nouo7 zpentino:
fcdimmutabiliete:
nibil reccnefub folc. 3lbfit aurcm a noq?confilio.Ouie baiuvaleat altt
rcctafidc:utbtefalomonie verbiail tudtnemmucftigabilem tnueftigare:
loecircuicusfigniftcarogelTccrcda, 7 infcrutabilem
perfcrutari:fecundu5
muaqutbusil!i putantficeadem
te quamdcusbomtnem
tempotakm
rumtcmporaUutrqj
zcrumvolumina antequatnncmounq'bommumfu
repeti:vt verbigratiaficotiniftofe ir:nonmutabilivolunrarc
in tcmpo:c
culoplatopbilofopbus tnvrbeatbe condidtmgenuebumanum cjcvno
nicnfi7 meafd^olaqueacadcmia di mulriplicauit: quandoquidem pfal
ctaeftdifdpulosdocuir.itapcrtnnu musiftecdprcmtfifletatqj dijriflet:
merabiliaretrofeculamultumproli tu dommcfcruabtsnosatq?cuftodi
ps quidcmteruallisfcdramcncerris csno9agenerarione bacictcrnu:ac
7 idcmplato7 eadcm
ciuitas:eadcn dcinrcpcufTiflctcoa
inquorumftul
q3fcbolaitdcmqjdifdpuli rcpcriri:7 ta tmptaqjdoctrinanullaUbcraridia
pertnnumcrabilia
dcmdcfccula
rcpe 7bcatitpdinis
animcferaatur
etcrni
tcndifmc.Sbficainquvt noatfU crc usicormnuofubqciens
icircuuuipij
LIBER

tmbulant.'
Zancpeidircretur.Omid taeogito:dcprimant
mciottiqamol
ergocucredi6:fcrui9:tntelli8:TUmqd ta:q:unumquoocjcUUsvfpracr il
namejnfhmandd eft fubito dcopla Ij quodfo:tcnoncogtto:xxrum cfli
cuilTebormnefaceretquem nuncpan uoiirenonpoflum.Sidijrcrofep f\i
tcatnfintraretro cftiiratcfeaflct:cui ilTecrcaturitcui1
dominuscflcr:qut
nibilnouiarcidcreporeft.mquo mu dnsfcmpcrcft:nccdominueunq^ no
tabilcaUquidrumeft/^tnenos bec futt:fcdnuncillamnuncaliam pcra
audicrcsaliquafoirc turbarctambi (iaaiqjaliatempo:um fpacta:ncc
alt
giwaspttnuorefponditadipfumdc quaj crcatoricoetcrru^
dTcdicam":
umloquen9:fecundumalrmidine
tu quodftdco
ratioq?
fanacondamnat:
am mfriplicaftifilioe bominu.Senti caucndumcft:ncfitabfurdum 7 a Ut
antinquubomicsqopurit:7 quod ccumrariealicnum:moztalc quidcm
ds placctopincntur
i difpurcntrfecii aliampcrviccetcmpo:umcedcntc^;
dumalcirudmcm tium quamnullus aliam(ucccdcntcm:imo:ralcm xxrori
porcftnoflebominum:mulripUcafti elTcrepiffcmficumadnofhnm fccn
fihosbominnm.Ualde quippcalru; lum renrumcfl:quando 7anc^clt
cre
eft:7fcmperdcumfuifle:7bomincm atifunrftcosrcctclujcilla pnmu;fa
quemnurupfeccrarcjraliquotempo: crafigmficarautilludpotius cclum
primumfaccrevoluificrnccconfiliu^ dcquodictumcft:mpriripio creauic
volunrarcqjmutaflc. dcuscclum7tcrranrcnmtamcnno
fucrint anrccr ficrcnr.nc immo:ralcs
fi fcmpcrfuilTedicanrundcococtcrm
3lnvt dcuefepc:ctdnefuiflcfcrtt cfTccrcdantur.Siautcmdircro
non
permrclligaruncredcndumfit crcatu tn ttmpo:ccrearoe eflcagcloe:fedan
ra^ q; nunq'dcfwffccutdnarcror:7 tcomnp repcza 7 ipfoefuiHcrquo^
qtiomododicarorrcmpcrcaroq6 di dcu9dominuscfTcrrqui ntiq>niTido
cinonpotcftcoeternum.c.p?. mtnu9futr:qucnru r amccriamfi an
tc omniarempo:a facrifunt:rtrumle
pcrporucrunrcfTe quifacrifunt."bic
e &o quidcmftcutdommujdc rcfpondcndum fozreridcatung? quo
amaliqndnmnonfuiflc dfcc: dammodononinconucnicntcr fcmp
nonaudco:itabomincmnuncpantca eficdicarur.Ufqsadcoautcmifti otn
fui(Tc7q:quodamtempoic primu^ nitcmpoitfuminr:vtcriamanteotn
boie^crcarocfiedubitarc
no dcbco. niatcmpo:afachfunnfitamen acclo
£5 cumcogitocuiusra dominuslc ccptafuntrcmpora:7
illi iameranta
pcrfucritififcmpcr
crcatura
nofuit. tecelu5-3t
fircmpus
nona cclouqs
afftrmajaliquidperriefco:
qu(at mc 7 anrccclumftiit:nonquidcminbo
ipfummtuco::7fcnprtJcflc rccolo. m 7 diebus7mcnHbus 7antg.nam
O.uiebominoporcftfcireconfitiu iftcdimcnfioncstempo:alium
fpacio
da.J7lut
qoiepoterit
ccgitaz:quid
ac rumrqucvfiratcacproprie
dicuntur
Itrdominfs.^ogtrationcs
cnimmo: tcmpow:
manifcto?efccp
amotufy
talium rimtdc:7inccrte adinocnrocs dcrumccpcrintrvndc
7 dcuscumbec
noftrc.£oiropribilecnfm
cozpos
ag inftirueret
dirir.7fintmfigna
t mt£
graoar
aiam
7dcprimir
tcrrcna
Cbtta pora
7indu?7iti annos
: fd inalt
tto fmfommaltacogitantc^.
£jcbts quomurnbtlt
motu:cuius
aliudantc
igirorq*inbacterrcna
ibiwtioru;
mfr huspr«cricru:aliud
poflcrius
fuc
DVODECIMVS

cefrerftreoyftrfiuleflc
nonpoflunt. tcmporetcmpusfuitttta
noeftconfe
Si ergo
anttcelum t ageticie
motib" qum9:vtftfemper fucrutagelirtdco
lalcaUquid
fuit:7ideotempue iafuit nonftntcrcaci:
vtproptcrcafcpafuif
atqjangeliejcquofacrffuntrpalitcr fedicanmrquia omnitepozefuenit:
moudjantumiajftcomm repotefu i propterea
omnitepozefucnit:quta
mwttquando quidc cumilliBfacta nullomodo fincbt9tempozacfliepo
runtrempota.<lui9autein
dicarno tuerunt.Ubicnimnullacreatura
cft:
fempci
fuinquodommtempoic futt.' cui"murabilibug
motibus tempoza
Sedft bocrcfpondero
dtcctur
tmbt. peragantur:
tcmpoza omnino eflcno
Ouomoergo nonfuntcoetenu
crea po(Tunt.2lc
pcrboc7fi fepci-
fuerut:
to:i:(tfcperillsfeperillt fucrot.Ouo creatifunt.Tlec
fi fcmpcrftieruntdeo
ettamcrearidicmdifimt:fifemper fu crcato:icoetcrnt
funr.JUe enfmfemp.
iflemtelligunturtJldboc quidrefpo fuitctcrnicatcimmutabiltifti autcm
debmitfJlrtdiccndum 7fcmpeosfu facrifimt.S^tdeofempfuifledicut":
ifTequoniam ommtepoie fiicnittqui qoiaomnitcmpozc fucrunnfincq'b'
aitepo^factifunt: facrifuntautem tcmpoza nullomodocflepotuerunt.
cumquibuefactafunttempoia:?ra Xcmpusafit qoomammutabtlitatc
mcncrcatoe.^Tlecp cnimi ipfa tcpo irafcumteternitariimutabiltnonpo
racreataeflencgabimu9:quamuia 6 teftcflecoctcrnum.Jlc
perbocetiam
nt tpetcmpuefuiflfcnemoambigac* fi immoztalitae
angelozuinno trafit:
Tlam7fi nonomnitempo:c futttem in tcmpozcnccprctcrttaeftqoaftiam
pus:cratcrgotcmpuaquandoniilla nofit:nccfoturaquafi nondumfit:
crattemp".O.ut'9bocftultifllimusdi tamcneo:nmmonigqoibugtcmpo
ircrtt/^onfumue
enimrccrcdicercrat ra pcraguntor:
ej:futuromprcteritiS
tcmpii9quadononeratroma:c:atte tranfcuntriideocrcato:imcutoemo
pugquandononcratbicrufalcjrerar tu dicenduno cftvelfuiflc quodlatn
rcmpuequandononerat abrabam: nonfit velfururumeflequoonondu
crattempuequandonoaat bomoit fit coererni
eflcno pnt.Oitiaproptcr
ft qutdbuiufmodt.lboftremo fi noit ft dcugfcmpcrdominu9futt:fempcr
cuminiriotepo:ief^port aliquootc babuttcrcaturam fuodnatuifauietc
puafact"eftmud":poflumii9 dtccrec ueruntamcn nondctpfogcmtam:f5
rattempus:quaitdo
noncratmund* abipfodcnibtlofactammec
etcoeter
3lt ucroerartcmpusquandonulluj rrj.tnrquippcanrcilbm qnamuio
erattpus:tamirtcoucntcntcr dicim1': nullorpefineilla.noneamfpactotra
acfi quifq'dicat:erat
bomo quando fcurrentetfedmancnte perpetuttatc
p
nullu8cratbomo:autcrattfte mud* cedeng.Sed bocft rcfpondcode qut
quandotllcnoneratmunduo. Si.n. rcquiruntquomodo fcmpercrcator
dcalioJtcpaliotrttclljgarurrporcft
dt femperfuitdominuaifi crcamraftii
cialiquomodorboc cft:crataltuabo cn9nofempfuinaut quomodocrca
mo:quando noncrattftebomo.Sic tura creata:7non poous creatori
ergocrataliudtcmpu9:quidonone coefna eftfcpcrfiw't.JUcreo:
ncfacili?
rat boctepusrccte
polTum" dice.2lt iudtccrafFirmarc
quooncfcio q>doce
vcrocrattcmpua qfi nullumcratte q6fdo.T^edeo igituradid q6creato
pus:quiovelinfipicnrilTim*
dijrerit.' noftcrfcircnosvoluttallaveroquc
©icutcrgodin'mu9 creatum temp": vclfaptcnrioiibusinbacvita fcircp.
cumidcofcmpcr fuilTcdicarur
q:ont mtfit:iprdominoperfiectis
inaliavita
LIBER

fdendafcruautcultrauircsmeascc tioncecommqutopcraqcctcrnfrarc
profitcoz.Sed
tdcoputauifineaffir rcpcrira
p cofde
fcinpvoluntfcculop
mationctractadairtq*bccUgunt:ui redircctrcuicue.c.jcvg.
deantaquibusquefttond piculiedc
beattcmpcrarc
nccadoiafcidoncos t lllud quoq?
nondubito:antc
arbitrctur:potiufqjintclligantq'fit cpprimuabomocrcat"cetnu
apoftolo
obtempcrandum
predpien " g1qu^ bomincm
fuilTc:
ncccundcm
ttfalubritervbiatt.£>tcoautcmpcr ipfii ncfcio:quibuc
drcuittbue:nclcio
gratiaddqucdataeft mibi ommb" quoricns
rcuolutum:ncc
aluT
aiiquej
q furtn uobie:nonplus fapcrccp05 naturafimilcm:ncqjabbac fidcmc
fapere:fcdfapcreadrcmpcranriatmu pbilofopbommargumcnta dcrcrrct:
ntfmq?ficutdeuepartituscftmefu:a quommacutiiTimum illud puiatur:
ftdci.Sicnimpro uinbuoluis alaft quoddtcuiicnulb infmttaulla fdcn
fano;ficrut crefcendo
pluscapiat.Si fia polTccomprcbcdi.
21cpcrbocdc
aiiruircsfuccapadtatiscrccdat:dcfi ustnquiuntrcrum.quaerccitomnt
rict anrecp
crefcat. umfmitarumomnceftnirasapudfe
r.uionce babct:bonirao autcm cius
Ouo mtclltgedttfit^mf(!a boi a nung» vacuafufflecredenda cftrnefit
dcoviractiu auttpaccna.c.
j:v«. tcmpotalteeiusoperatto:cuiue rct:o
fuerit:cterna
cefTatforquafipeirucrie
q Uc fcculaprctcricrmtatey gc eutnprio:io ftnc initto vacacionte:
nustnfttrucrcfbumanu mefa acpropterea fit opcrisaggrelTua ini
fcojtgnozare.Tld rndubitontbtlom tium.£n'dconccclTccinqmuiit eadc
ninocrcaturccreatoricflecoeternuj. fempcrrepcti:eadcnq3rcmper rcpete
i>icitcriamapoftolus:tpnctcna:ncc da tranicurrac:vdmanentcmundo
cafutura:fcdquodmagiscrtmiradu murabif::quilicctnunq'non fticrir:
pretcrita:ficenim
ait:3nfpcmuitce^ 7 fu'cirticiorcmpo:iB
tamcn
facfuse:
nequam,pmiTic:non mcndaj:dciia vd du9quoqjojru7 occafufcmpcr
flntctcmpotacterna.ZDaifeftauit
au illis circuitibusrcpcritofcmpcrq?
re
tcmtempoiibus
fuieverbiifwi £ccc pcrcndo:nc
utdclicet
ftaliquando
pri
dtrir retrorq?
fucrmttemporactcrna tnitmdd opcraceptadicunfpo:c-> fu
q tamenrtortfucrotdcocoetcrna.Si amfmciniriouacarionem ranq"'icrtc
qu(dcmillcantcrcmpo:aeterna non acdcftdiofi:?idco fibi difpliccnrcrn
folumcrar:uerumcriam promifit ut danalTcquodammodoatcp ob boc
taetcrna:qua5 maniftibuit tcmpozi mutalTe
crcdatur.Stautcmfcmpc:dj
busfuio.i.congruie.
"Quidaltud<y demtcmpotalta
fcdaliaarq?aliapbt
wrbumfuum/tJocecnfmvita cter bcturopcratue:ac
fi aIiquandocna^
na.Otiomodoautcmpromifif cum adbomtncmfacicndumquemnun
bommtbus vriq?,pmifcriK
qui nddtt g>arcafeccrat
pcrucni(Tc:non
fdcnti
crantantctcmporacternarnift
quiai a quaputantnonpollcquccunq?tn
ipfiuseKrmtatciatqj
inipfoduevcr fim'tacomprcbendi:fcdquari
ad bo
bo ddcj coeternoiam prcdeftinatio ramficurucnicbatiiimcnrcm
fortui
ncft^ueratiquod
fuotpefuttif crat. taquadam
mconftanria
uidcarurfc
rijTc
qfecit.'p>o«o
fi tlUcucaif
admit
Cbdc iinmutabilicofiltoautuo tat'md;unt:quibu0
ud manerc
mudo
iunnrcCidc3
fanadcfccdar
ptrarona ucltpfoquoq?
luolubilce
ouuefuoa
DVODECIMVS

-roaafuadfdem drcuMbua iferfte: quodncfdoquenfldmodum abbo


eadetpaUarcpetuntunnec
igrnuum mincpolTir
fotelligi:boc
proculdubto
oriumprefcrtt
«5longe fmeuririo
dt quoddidfpri*7 pofterT:in rcbus
uturnimris
deotribmrur:ncctprouf priuenon«pftcnribue:T poftmue
datemcritae
opcrum fuop.Ouonia c^ftcnribusfuttjnilloautej
nonal
finoncademrcpcrafif:
notipoflunt teramprcccdcntcm«Iterafubfcquca
Cnfmftadtucrfirateuatiita
ulla em« mutauitautabltulitvclunratcm:
fcd
fdmrfarprefdcnria
coprebcndi.toaa unaeadeqj
fempiterna
7tmmutabiU
argumcntarionc9
quibueimptjma^ uolunratcrcs
quaacondidiK 7utprf
fimpliccm
ptctatcm:ut
cumillfetnri: uenoneffcnt
cgttcpdtu
noitfuczut:t
cwtuambulemus
dew'arectaconlt* utpoftcriuedTcntquando
dTecq>c
aucrtcrcfi
rariorefutarc
nonpoflet: runttbincrisquiraliauidcrc
poflfiiti
fidea irridere debcrct. "buc acccdit mirabtlitcr fo:tafl"i3oftcndcns:q>no
q?in admtoriodotntmdeinoftrtbos etstndtgucrinfcdcasgratuira
boira
circulot.
volubtlce
quoeopiniocofiit tccondrdcrincu
ftnc
tlfg:cternitatc
t
git:rariomanifefta
c6frfngit."bic
eim iriocarcntc
innonmmozc
barirudk
matfmeiftt erranr:utmcuniirufalfo pcrmanfit.
ambuta:cpvcroi rcctoftinc malint:
cpmcnrcm diuinamomninoimmuta. £onrraccsqutd/cunr:caqucjnff
btlcmcuiullibctfofimtatfecapaccm nftafuntnecdcipoflunt fcurntiaco
7 ifirtumcra
omniafmecogiHttonts prcbcndt.c.p7tq.
oltcnutionc numcrantem dc fua bu
manamutabiliangurtaqj mcriuntu. i lludaurejaltudquoddtcuc
£t fit tir:quodaitapofto!u6.£ompa nccdcifdenna
queinfimtafut
rantcs
enimrcmcripfoe
ribimcrfpiie po(Te
comprcbendi:rcftat
efetutdicc
nmtelUgunr.HI<\iillie quicquidno rc audcanttatq^
buicfevozagint,pfii
uf facienduucnttin mcnfem:
nouoco dctmpietatisimcrglr:cpnon omnes
filio fadunrtmutabilcs
qppemcntcs numcroedcusnoucrir.£00 quippc
gcrunt:pzofccto
nondcumqucjcogt mftnitos
elTcccrrifTimum
cquoniam
tarcnonpo(Tunt:fed. femcripfoa pil m quocunq? numcrofincmfadcndii
lo cogttantestnon illii fcdfcipfoencc putauerisrtdcm ipfcnondicounoad
illi fedfibi comparant. Tlobieaurc^ dito augcrt:fcdquamlibeifit magu"
fasnoncftcrcdcrc altfaffki deiicum 7 quamlibctmgcnrem mulritudme^
uJar: jlir rumopatur:q:nccalficidt connncns in ipfajarioncatqj fdcntu
ccndue crt:tancj>
tndus narurafiat a nomcromm:non folumduplicarine
Uqiudquodantcnonfucrit.f^arftur rumcriammul«'plfcan'potcft.3tavo
quippcqm'afficftur:7
mutabtle
eft6c fuisqutfq3
numerus
proprictanbus
quodaliquidparitur.Tlon ttaqj in tentimarunutnulluecozum
parcflc
riu9uacarione
cogircturignauia:
dc cutquam alteripolTit.£rgo7 difpa
fidu:mertu:ficut
nccin ctusopcre
la rcstntcrfcarq?diucrftfunt:7AnguU
botconatup:
induftrta.Tloutt quicf quicpfiniti funt:7omnc9infinirifut.
ccnsage:tagca
qutcfccrc.t>otcft
ad 3tanccnumcrog
prcptcrinfiinftarcm
opuanouumnonnouumfcd fepitcr ncfdtomnipormsdcus:7fi ufqaad
iw adbibccoftliiimec
pcnitedo
q: pzf quandamfummamnumeromm fde
7 ft pn"ccflautt
7poftcriiw
opat"eft: riadd pueit:7ccfog
ignotard.9
bocf
celTauc:at:ccpit
feceq&nfcccrat.£5 dcmcmitfimue
dt^eatt.JTlecaudcbut
LIBER .

ifti contcndcrcinutncroeeosdkcrc tn atq?aliaoidtnatadvfTditudic.pair


addcifdenriatnrion pcrrincrcapud rcnna:cisdunrap14cr mifcrtalibe
quosplarodcumagna
auctoirate
co rat'infuabcata
'ftnortalitarc
ftncftnc
mcndatmundunumms fabricante. manetib':an itadicitTcculafcculo?t:
7 apudnoBdcodictumlcgirunomni ut itclligaffccra
i fapicriadcitcoculTa
a in menfurai numcro7 pondcrcdt flabtlicatcmancntia ntopque 015rc
fpofuifti.£>cquo7propbctadic
qui porctranfeottag'cfficictia'fcculoiuj
profcrtnumero
fcculum.
£ t faluaro: diffiitircnonaudco.f
o:talti9cmpof
in cuangclio.-Capili
tnquit ueftnom fitdtctfcculumqfiir f*ccuU:utntbil
nesnumcratifur.t.5\bfititaq?ut du aliuddtcaturfcculufcculig»fcculafe
bttcmusrcp ct norus ncmfit otmris culo:um:ficutmbilaliuddicinircclu
numeruscutusinrclligcmicficut iti ccliq>cclicelozum.Tla^ccludcusuo
pfalmocanitur:non eftnumenw.3n cauitfirmamcntum fupcrquoofunt
fmic.ioitaqj numcri:i^ui9infinitozu; aque:?tamenin pfalmo7aqueinqt
numcromtn nullusfit numcruernon quet«pcrccloefuntlaudcntnomcn
cfttamcn
mcomprcbefibih'8
ci cuius domtni.O.uid
crgo(ftotumduu^ftt:
mtclltgenrie
non eft numcros.OLua an prcrcrbccduoaliquidaltuddcfc
proptcrfi quicqutd
fcfacomprcbcdtt curfcculorum
pofTit
ttclft:profitndif
fctentis
comprcbcnfione finitur:pro fimaqueftio
cft.Tlcqjbocquooniic
fecto7 omhfsifinttasquodaieffabili agimueimpcdirrfimdifculV.i
intcrim
mooodcofimracft:quiafctcnriarius dttfcraturftucaliqufd
inca difftnue
ipfimcomprebcnfibilie
noncft.Oua ualcam":fiucno9
faciatcautioicsdt
re fi infinitasnumcrom;fcicnnc
dd ligcnrio:ipfa tractacio:
nc irlra ob
quacdprebcndirur cflenopotcftifmi fcuriratc
rqt afftrmarc tcmcrc
aliq*d
ta:quitatidenoefumusbomuculuq. audeam^.Tlunc cnimcontraopimo
ciusfcienric
Umitcfigereprcfumam": nedtTputam" quailli drcuitUB
alTau
diccnrce
<yntficifdcmcirciiitibuetc turqutbusfcmpercadcm
p inrcrual
pommcade
tcmpoialta
rcpctantur: btpumnccelTccflc
repcriepftimati
nonpotcftdcuscunctaquefccitfpre rur.Ouclibcrauttllarumlacnturu,
fcirc ut fadat:uelfcirccumfcccrit:cu delcculie fcculozumucra
fir.ad bos
iusfaptentufimpltcitcr
mulriplcpt circuituenibilpcrtinef.quoniaj
ftuc
unifoJmitcr
multiformie:tamincom fccuUfcculozum
fint;noncadcm
rcpc
prcbenfibili
comprcbcnftonc
omnia tita:fcdaltcruc]caltcroc6ncj;tonc
or
tncomprcbenfibiliacomprcbcndtt:utdinarilTima
procurrcntia:
libcrarom
quccunque
nouat diffimiliaconfe bcatirudmcfincullorccurfu
mifcru
qucntia
prccedcnttbuetfi
fcmper face rumcertiflTima
permancntcfiue
fccu
ucllct:mozdinata
i improuifababe b fecubzum
cfhaftnttcpo:aliu
tancp
renonpoflet:nec
eaprcutdcrct
c)c
pri domtnahafubdicomcircuirus
tlltca
motemporeifcd
etcrnaprefcicntia? dcrcuolucrcs
locumn
bnt:quo8 ma
tineret. pmcrcfcllttctcrnauttafancto^,

t>cfeculte
faulo:um.c.py. £>etmptcratecom
qui aflcrunta
rtfmas fumtneucrccpbcatirudinte
q Dodutrumitafatiat:?
contt partiapee
iKrum
atq?
itcrutn
pera'r
tinuarafibicdncjcionc
copulcn cutrusrepopadcafdc
mifcruelabo
turqappcllaffccula
fcculotum:
alia rcfq?
rdituraa.c.jrp.
DVODECIMVS

q Uowmenim
aures
piozum
fe cogftofdoir.
SiauKmdtcunt
nemi
nmtpoftemcnfam
tottantifqj nempoflTe
adillambearitudinem
per
ealamttaribuauitam:fi tamenuita uenirc:mfibo8drcuitu8 ubi beatitu
ifta dicenda
eftqucpotiusmo:scft: do7 mifcriauidtttmaliernanttnbu
ita grauis
utmo:sque
abbaclibe iu8uitccruditione
cognoucrit:
quo
rat momsbwuaamo:ctimeawr: modo
ergo
farouur
quantopTQfcp
pofltammagnamalaranqjmulta amaucrit
dcumitanto
015
facilius
ad
boraidartandcm
t aliquando'pcr
uc bcaritudincm
perucntum^tqui
cado
ramrdigionem
atcp
faptenriam
ej: ccnt
quibus
amo:
ipfc
toipefcat/tlaj
piata
atqjfmita:ita
pcruenire
adcon quisnonrcmtiTius
7 tcpidiue
amct
fpcctum
dci:atq?
ttafieribcatum
con eum
:quem
fccogitac
ncceffario
dcfcr
tcmplatione
inco:po:ec
lucte:
perpar turumrtcontra
eiusucritatcm
fap»
ricipanpnej
incommurabiks
immor cntiaqj
fcnfurum:7boccumadcius
talitatie
etuscutuaadipifcmdeamo
plcnam
profuacapadtate
norirum
:cfljgramudrut
eam quandoq; ncccf bearitudinis
perfcctione
peruencrtK
fcht dcferi:
i eo9quidcferuntabil quandonec
bominem amicumpofTit
lactcrniratc:
ueritatc:
fclicitate
dcicc quifcp
amare
ftdclicencui
fcfuturum
toetartarccmoztalitatt:
turpi ftulci nouictiumiLum.^cdabfit ut uera
tie:inilcrqaejcecrabihbus
implcari: fmtquenobisminanturvcrammifc
iibidcuaamittarurubjodioumraa riamnunquam fmicndam:fedtnrcr
babeatur: ubi peruninundaanequi pofihonis
falfebearitudirus
fcpcacfi
riasbeanrudo qucratur:?
bocidcm neftnerumpmdam.Outd cnimtlla
fltqj idemHncullo futc pnoilim 7 bcatirudincfalfmaatq3falladud:vbt
poftcriomm:cerrieintcruallist di noefururoenufcrosautm tantavc
menfioib0 feculojtfactiieet futuni: nrarioluccnefciamusiaut itt fumma
"l boc,ppfcaucpolVirudcocircuinb" fcLidtaria
arcctimcamus.Sicnimfu
definins
cunnb"
feperatqj rcdeunri ruramibi aljmirarcmigno:jr»ri
b^pcrnlaofaU'aobcJtituJinc0
7 ue fumue:pcririozcftbicnoftramifcria
raemifmasalrernanqutdcfcdin rc ubtfucurambcaritudtncjnouimus:
uolutioneinccffabilt
Ccmpitcrnaemo fiautcm nos illic cladcsimmmcna
caceopera
fua:quoniam
ncq?
afacie nonlaccbit:
bcahue tcmpo:atranft
doqutefcc:ncc
quicfccndo
polTic
quc git animamtfcra:quibustranfoctis
infmitafuncindagarc.'
OLUIB
bccau adbeantudincm
fubkuctur.^beata
dtat/q*^
fredat/quis
ferat.'Q.ue
fi ae quibuatranfacrie
inmifcriamreuol
ra dtentmonfolu tacercntur
prudcii lutur.^UcpttafpcQnoftrcmrdicita
tius: ucrucriamUCquomodo ualco tts cftfelijc:7fdidtatis ifelij:. Uri ftt:
dicamq6 uolo:docti*ncfcuetur.
Tla ut q: bicmalaptatiaparimur:ubimc
fi becillici memoria
nonbucrtm'':
i tuiiri1imtiientuiuen'
fcmpmifericg
ideobcariertm^icurbicpcr conun beatialiquandoeflcpolTimus.Sed
facntiamgrauaturampliusnoftra quoniambccfalfafuurclamantc ptc
miferu.^Staurcjibtcancccflfano fci rarc;cduinccntc ueritatc:illacni^no
turi (umu8:bicfaltcmnefciamus: ut biaucracircrpromitricurucra fclici
bic fdicio:ftccrpccrano
g>illic adcp tas: cuiuscricfcmperftincnda7 nul
tio fummibonuqnbtccternauitaco lafeliritattrumpedacezta fccuritas.
fequenda qcpectatunibi
autembeata uiam rectamfequcntes quenobia
fednonctcrruqiundocp
amittenda clt cbrirtus:co duceacfaluato:c:
LIBER

auanoi mepro
tmpio^circuiruircr fibtnouamifcnaquenocffctimprp
ficUimcntcrupauerrarrf.Si0113 dc iufadiuincp:ouidcnnc:uc
bancquo
iftis circwtibue7 fineccfiatione
altcr cpin rerumoidincmincludcrct:7ab
nanb*icionibus7 rcdttiomb"anima baceamnonimprouidcltberarct:q
platdtc"fuozumopi tadctcmcricaccbumancuanttatieau
moncm
fccjno!u;t:fiucipfiu8
rci tu dem"nega:
diuinirate
face:poflcrca
mratepermotus:fiueiatpa cbnfha nonfibt 15mundonouae:quas
ncq?
narcucrit":7
q6 i librodccimo
comc antcafcccrit
nccunquabiieritimpro
morauidicere maluir:antmam,pptcr uilas/St aiit dfulibcratasq'dcmani
cognofcenda malatraditammiido: masadmifcrtan raicrfurasrf;cum
ut abci&liberataatq?purgata:cutn boc ftt i rcbtisnibil nouificri:qmfe
adp.irremredieritntbil ultcriustalc P alicatq3alieItbcratcfunt7Ubcran
pariatf:quanto
magienos ifta intrtu t"7libcrabuf:boccerte ccmccdimt fi
ci cbriftianefidci falfitatemdcrcftori icacrt nouaeaninue ficri:qbusfit i>
acdeutraredebem". "bis aut rircuiti noua mifcru 7 noua libcratio.Tla fi
buseuacuaris arq3fruflraris:nulla anriquascasdnr ce7 retrozfufcpit
neccfTitas nos copcllctioputarcnoti nae:7e>r quib"quotidicnoutftatbo
h:c inttiu rpiscyq ccpitcflcgen"bu mic8:dcquo:uco^onb"fi fapicnrcr
manutq:nefctopcrquoscircuitusni uijccrittta libcrent':ut
niig'ad mirm
btl fit i reb°nout:q6non7 antcaccr fls reuoluanf:cofcquctcr dicturifut
tis intcruallisrpmfucrit7 pottcafit infinitae.Ouatuflibec nancpfmitus
futurum.Si cntm liberafanta n rcdi nuems fuifletanimaruiifinttiB rctro
turaad mifcriaerftcut nunquaantca fccultsfufftccrc
nonualcrct:utcr illo
libcratae:ftt milla aliqutdq6 antca fcpbofcsftcretquoaccntanfeabif
nilquafcml:i bocquide ualdcma ta fl^ mo:talitatcItbcrandcmug' ad
gnum.i.qucnug*'et defmatcrernafe eamdemccpsrcdtturc.Tlcc ullo mo
liaf.is.Siaurmnafura imorrali fit do qcplicabunt quotr.6in rcb"quaa
taruanoiuraetnullo
;cpcrita:nullo
:c deoitotJBee:eo cpfintifmitc:nouo
pcrcndactrcutrurcuriii
rebusmosra lunt:mfiniffittvtierusanup.<lua
taltbusftcrinonpoflecontedirur.^St' ,p'itc:qmctrcuttusilli iamcjrplofift:
dfirnonfieriin aiabcatitudtnis
noui q*b°adcafdemifcriasnccclTario pu
tatem:qmade.vnreucrrifiit quafep tabat"aiareditura:q*drcftatpucteti"
fuit:ipfaccrrcUbcratio
nouafirrcum pictatiq>credcre
no clTcipolTibiledc
demifcriaUbtraturin quanuij>fiiit: 0:7 e.iq nunquafcccrttnouafacerc:
i ipfamtfcricnouitae
teafactaeftq 7 teffabiltprcfdenriauohitatem
mu
nung>fuit."becautemnouitasfi non tabilemnonbabere.^oiroauremu
ireb^quediuina^utdcntia gubcrna trum antmarumlibtratarumnccul
turrozdme f^caupoti"ucnit:ubifunt teriusad mtfcriasrcdirurarum:nu
ilUdetcrmiati
dimefiq^
drcuit"i cjb" mmiBpofl"itfempcraugcri:ipfiuidc
nulb nouaftumrf^repctufcadeq fu rintquidercrutnnouuarccobibcn
erut.JSiaut7becnouira8 abozdtna da tamfubnlircrdifputant:nos ue
rionedtuineproutdenrie
nonqrcludi ro racfotinarioncm
nollram cicurro
tur:fiucclarafir ammaftuclapfafit: q?latcretcrminamua. St entmpo
polTunt ficrinoiuquencq? antcafca tcft:Qiitdcaufe
cft:utncgctur
crcarf
finnnectnarerno:dinealienafinf. poruiffcquodnunquamantcaoc»
1 1fi poruitanimap fprudenam
face tumeflet:filibcrararum
anunarum
DVODECIMVS

rwmcrUB
qiu'nbnq>
anteafuit nonfo lucruiucretlibidmfeferu":ctcrnoq?
lumfactU8cltfcmd:fedfim mmiy6 poftmo:tcm
fupplicio
dcfliatue:
vna.
ftrtet.J5i
autcmopotctut cerrus
ftt li acfmgulumcreauitinon
vricpfolum
Ubcraurumaltquianumcrusanima finebumanarocictatcdcfczendumifj
rumqucadmifcriamnuncpredcann vtco modovcbemcntiuscicommcn
ncqjiftenumcrus vltcriuaaugeatur: darcturipftusfocietatis
unitasuincu
etiamipfcfinedubioquicunqs criti lunq?
concozdic:finontantumintcr
tr.vriq3numj>
futt:quiprofiecro
crefce fenarurefiimlitudmcpcrum cognati
re7ad fuequamitariB
tcrminumpa oni&affcctubomincsncctcntur:
qua
uenire
finealiquononpoflctinirio. donccipfamqutdcm fcminam copu
<luoouucium quomatn antcanim landamviroficutipfu^crcare illi pla
g>fuu:bocergovt dTct:crcar«e
ebo cuitfcdejcfeipfo:vtomnccj:bominc
moanrcqucmnullusfuic. rnodiifundcrcrur gcnusbumanum»
£>tcondmonc
vniueprimi bomi Ojprcfocritqucm
primumdcus
nisatq^meogcnerid
bumam.c.^i. ccmdiditpcccaturum:ftmulq3
preui6
ricquanrumpiorutnpopulorumcj:
b 2lcigicurqucftioe
dtfficilltma cmsgcnercin angclicum
confoztium
propterctcrniute
dcinouacrc fuaelTct
gratiatranflaturus.c.^jcq.
Dntiofincnouitatcaliquavoluntatis
quantum poruimue c^plicata:
notte n £cignozabatdeusbomtnem
erduumvidcrcinfiofutlTc mcliusqd pcccaturum:
7 mortt135obno
factum cft:vtcj:vnobomincquepri ^iummoriturospropagaturu^ieoq?
itiutncondidit:multtplicarcc gcnus progrcfluroepeccatt
immanitatcmo
bumanum:^ fi id incboaiTctapluri talea:vr
tumisacq3p.iearius
intcrfc
bus.Tlamcumanimanrcs aliasfoli rationalt'8
volunraris
cjrpcrtea
bcftic
tanaai quodammodo
foliuagas
id fuigcncris
vtuerent:quaru5
cj:aquis
eftqueroUtudmcmmagis appccaru: 7terrispiurtmumpullulauitcj:o:di
ficutifuntaquilcmdui:leones:lupu um:g>bominee quozu^
genusej;vt\o
7 quccunq? aliaitafunt:aliasva-o eftadcommedandum concordiam^
grcgceinftuucrit:quc congregatc pagatum.Tlecp
cnimuny tntc:felco
atq?ingregibus
malintviucrc:vt
ftit ncsautinterfedraconesrqualia
boi
columbc:fturm
ccruudamulc
i cctc:a ncsbellatttterfcgcflcrunt.
Scdprc
buiufmodi:vn-unq3
t.imcngcnus
nd uidcbatcriamdcusgratu fuapopit
c^finguliapropagauinfed
pluraHf lumpiozum
inadoptioncm
rocadii:
iufTucjriftere.lDominem
verocuius rcmifTtfq?
pcccatie
mftificatu^
fpufac
naruram
quodammodo mcdiamini tofancria
angclis
inetmta paccfocta
angcloabcftiafqjcondcbanvt fi crea dum:noui(Tima tnimica
motedcftruc
ton fuotancpvcrodommo fubditus ta:cuipopulocfTerbuiusrci confid^
precepmm ciuspia obcdicntia cufto ratioprofutura:g>cj:vnobomiuc de
diretnnconfoznum tranfirctangeli U8adcommcndadum bonuiubuD cg
cum:Uncino:tcmcdia bcatam irr.o: cigrarafitctiammpluribus vnitas
ralitatemfine
ullotcrminoconfecuf. genus inllicuifTet
bumanum.
Si autctn dominutn dcum fuum Ubc
ra voluntatefupcrbcacinobcdicrue: t>enaturabumacanimecratcad
vfuoo(fcndcr«;moztiaddttu8
bcftu imagmcm
dei.c.jgrig.
LII3ER

f £dtergodoigbommem
ad buebomoprccipuumdqfcp
ipfisco
tmaginem 7 limtUtudincjfua. gnitumtencretlocumfi lupcrftirione
Zalemcfppe
tllt animacrc2Utr:qpcr crciuuquaqryr;viimitc vtdcatuz fa
ronearc.3
mrdltgena
omnibtisclTet cra7factiftciafacequafi
coditonb"
prtftantio:atiimaltbusterrcftrib"i .fuierfacile
carcbuncct buiusopmatt
natanlibuei robniib°:quc mcnton oniacrroic.llcqj cnirnfagcft vlltus
buiufmoinonbaberenr.£r cumvirti naturequalibetminiemotalifq? crc
tcrreno^
fozmaflcrejepuiuercdq?ani atorcmfuumntfideumcrcdcrc acdi
mamqualcmdipiifiuc
quamuj fcce ccre
antcypofTit
intcirt.angcU
aut^
rat fufftandoididtffcr:fiuc
potiusfuf quoeilh deoaUbentiusappclbnr:ct
flandofcdflcnennq? flatijm quejfuf ftadbibctvcliufHvclpcrmilVi
opati
"flanoofcdr.nam
qutdcftaltudfuitU oncinfuamrcbugqucgtgnunt'
i mu
rc cpfbtutn faccreuntmambois effc domon co9dicmuiscrcatorceaialiu
volutflec:etum
coniugcjtlli i adiuro q' nccagricolasfrugiumatqjazbop.
rtu gcnerandi
ej:eiuslateolTcdctrac
to fecitvt deus.Tlcq?
cnimbeccarna Omniumnaturam
7 omniufpcj
li coufimudinc cogitada
l»r:vt vidci vniuerfecrcaturcnon
nifi opcrcdci
1"olcmtisopificee
ej:matcnaquacuqj
tcrrenaco:po:alibusmcbrie:qo ar
tis fduftriapotucrut
fabricates.ZDa c Umenitnaliafit fpeaq adbi
nu8ddpotetiadctc:qiuetviftbiltai bcturcj:triiifccu8cuicdq3
mate
uifibilitcropcratur.Scd bccfabulo ric corporaluficopanturboicgfiguli
fapormsq vcracflcarburamTrq*
vir 7 fabruarq?
id gcnu9
optficc9
qui ct
rutci fapienidciquanouit 7 porcft pingoc7 cffingutfortr.aoftmtlcacor
ct fincfcmiiubusipfaccrtcfaccfcmt pon.bue animaUu^alia vcro quciul
na:ej:btevfirattsi quotidtanismeti fccuseffictcnted
caufae babetdcfcac
uncar
opcribuo.ca
vcroqueprimift to7 occulto
naturevmcnrte
arq?itcl
ftitutafunt quoniamnonnouerunti gcntisarbttriotqucnon folum natu
fidclitcrcogitant:quafinon bccipfa. ralc9corporumfpcctcsrvcrum ctiatn
qucnoucrutdebumaniscd«prtbus ipfaeanimannum aiiunasdumnoti
arqjpartubus:fiet iijeyprienarrare ftnt fadf.fupradicta
illa fpccics
artift
'tanicredtbilw:avideref:g>i»i9
7eaip cibueqmbiifqjtribuatur.bcc autctn
fapleriq3
magisnaturecotporalib* altcranonnifivni artifid crcaton'7
C3ufis
y opib"diuiemeris
alfignent. pditoridco:qoimunduipfo7 ange
io9-fincvllomundo7 fmcvllieangc
3ln rllias uFmtnime
crcaturcpof liBfcdt.Jlb i!tacnimvidiuinaqucdt
fintdiciangclicreatores.c.^ug. umrcru^diuifiua7:vtita dica: effcc
riiu cft:qucficrincfdtfcd faccrc:
aq
f £d cumbienullutn nobigcft acccpitfpcmcummuduaficrec:7 ro
i bisUbrienegotdv.qui
diuina tundicas
ccli7rotunditasfolieieade
mcnrefacevf curarcHtanoncrcdiir. n diuina7 effectiua
quificn nefcit15
31Uatitqmplatoifuocredut:non ab facerc accepic
fpccicin
zotunditasocu
illofummodeoquifabricama ema li 7 rotunditas
pomi:7 cctcrefigurc
du:fjabalijemionbusquoequidcj namrale9qua9videm'in rcb"d;bur
ipfccreaueritpamiffufiuclulTuctus q3nafccnttbu9:no*
cjctrmfcc'1
adbibeu
aialufacticlVecunctamoitalu:m^ fcdmtimacrcatoris potetia
DVODECIMVS

celutterraego
fpko:7nu" fapieria k vdtakeflecfjproifus
dtenpofTs.
cftqucattingic
fmevfqjadftncm
for O.ttapropttr
ftin*illafpecic
quafo
tirerhdtTponit
oiafuauiter
.Ibroind riiifccus
corporalibue
optftcce
reb'C
facriprirninia
angclifibomfmoimi ponut vrberomai vrbemalcjcidria
.lufterwmprebnerunt
creatozi
cetera nonfabroei arcbttectoe
f^Jgea
quo
factenti
nefciorncc
tribueilliaaudeo ^ volouupfilio-ripoiofabricatc
ff:
quodfottcnonpolfunt:nccdcbcodc illamromulumillamale^andru^
ba
rogarequod
poll"mu..£rcarioncm
rn builTe
dicimua
condiroree:
q>to
pon*
conditioncmqjomhiumnaturarum: n rufidcudcbcm"
condirore
dicc:cna
quafit vt omninoiuru: fmt ciaquo twraromqutneq?cj:eamatcriafaca
q3faucruibuanonfacutibue: ilU60 Uquidquaipfen fccait:ncc
opanoa
tribuocuifccttatnipfidebcre:cp
func b; mfiquoeipfecreaucrir:^
fi potcn
cumgraciarum
acrione
noumir.Tlo tu fui vt icadicamfabricacortam
re
folumigiwragricolaa
nondtctmua busfubtrabat:tta
nonerunc
ficucan
fruccuum
quoruncuqj
creatores:
015 t«ag>fteretn fuezut^Sjaiedico-.etni
legam"
neqj
q*plicat
eltaliqd:
nccp
4 tacenontpe.OLuie.n.aliue
crcatore
rigat.Ted
q*icremru
datdefif^neipfi t|3um:
nifiqutfccircaquopmottbus
quidercrra^uis mafomniufccuda currcrcnctempora.
uidcatur:que
gcrminibuscupecu^p
moucti fijcaradicibus
continct-.cutn £>c
platomcuopinioncqui puta
ittdctnUgam4 dcueillidac corpua uerunc
angclos
quidea dcocodicoa:
quomodo
volucrit:-?
vmcuiqj
femi fedipfoacflcbumarwrum
cozpoji
?
num,ppnumcorpue.3n
nccfcmina duorea.c.^vi.
fuipucipijcreamcc appclla:
debem":
fcdpotiusillu 4 ciudjm fuofatnulo i Za faneplarommorce
i a fu
dijltrprittsfg'teformarem
t vtcrono mo dcofactoadcoacffecoca
uttc.£cquaut8an:mafic
ufficcfTec eevoluttaialiuccrcro^:vt
imoztaU;
taprcgnantid
valeat
altquib"
vclutin parceab ipfofumcret:ipivcromo:ta
ducrcqaalitacib"
fccu:iicuc
6 uirgia leattc]certtt.1p>toin
aiaruniarujcoa
varunsfecic
iacobvrpeccoracoloie crcatorcseficnoloitfcdcorpof. Un
variogigncref:natu:a
tatncn
ilb que qmporpbfrioa proptcranime puga
gigmturtamipfanofccu:q'nccipia ricmemdtcuomnecorpud fugiendu:
fcfccir.Q.uchbctigitur
corporaUsC funulcp
cul"uo
pUroc
alqfcp
platoicia
fcmiiulca.caufcgigiundie
rcb"adbi fcnnt:co9q imodcratc
ac iboncftcut
beaturfiuc
operationtb''
angelorum jcermt,pp^
lucndas
pcnaa
adcorpoa
autbominum
autquorunciiq?
anialt rcdircmorcalu.pbcoquidcec
bcfti
umifmcmariumfcmtnjriiq?
mijcnoi aru.^orpbfriuetantiimodo
adboi
busqlibctct dcftdcria
momlvcani niifcqfcos:vc
dicac
dcostllosquos
mcmacrtovalancalt^dlincameto^ anobta volotquafipareteatpoiro
fliucolo^afpgctencns mobilibufqj rcen:oacoli:nibtl
ccaliudy fabroa
coccpribue:iplad
oiortaturas
quefic ppeducarcerauen:o^:neciftitutoes
vclficinfuogencrc
afficiatur:
n facit f^mcluforcs
aUigatOicfcp
n:oecrgaf
ruHtumusdcus-.cui"
occulca
porcua tulieeronofia
7grauilTimi8
viculie.
cnncca
pcnecrans
icocamiabiU
pntia 2lutergo
dclina
ftcpbtoici
pcnas
aia
fadtciTcquicquid
aliquomdiiincp rii cr iftiecoi^orib"comiari:
auteos
mncuntp
c:qinififacicruc
illononta BObia
deoe
coledoa
nopdk«:quofi
UBER

poflunffu crcdunc:nulla
factaprouigiadcbcnc
gam 7cuadam"bortaf:cii tri fit v credcre.Tleq3.n.7ipfafi vfitatonatu
trimcpfalftfTimumiTlam necptralu recurnculogigncrcnrur: prodigiadi
UHtpcnasarriinecumadiftam vita^ ca-entur.Ouidauttafub gubcrnari
penalcm dcnuoreuolountur:7omni oncdmic^uidcrie:cpuieeorujcaula
umutucntiumfwein cclofiuc iu rer laccat:q'
mondragtgnun tu:.J2litqda
rarwllu8cftconditor:mfiaquo fac pfalmusfaccr.Uci.c 7vidcrccpado
ta funtcclumi tcrra.Tla^ftnullaci mmiq pofuitprodtgia f: rcrram.lu:
eftvmendim bocco:pore niftproprez ergoe>r
latercviri fcminafactafit:7
pcdedafupplkia.quomodo dtcicidc bocprtmumquodamo prodigiuq*d
platoalttcrmundumftcrinonporuif prcfugaueHt:alio locoQ^tum mede"
fepulcbemmumattp
opttmum:rufi adiuuaric
dtcam.
onimum animaltum td e immortaliii
i morraliumgeneribue implererur/ 3n piimobofcortafaiffeoemp!e
Si autnoftrainftirurioquavel mor nitudinegencriebumaiiq prcuidin
talcscondirifumuodiuinummunus dcusqucparebono:adaciTct pmio:
eft:quomodo pcnacftadifta corpo:a q dananda fupplicto.c.jrjt
vq.
id efl ad diuma bcncficiaremcare.'£t
fidcusquodalTiducplaro comcmo n UncquomamUberiftedaudc
ranficutvniucrfimundiitaoiu aiali d" eft:mbocprioboiequipmi
omfpeecrcrnamtelltgcittiapttcbat: rus factuaert:ndiiqdefm euidetiam
quononipfccuncta
condebar.'3ii
ali ia tnfccundum
dciprcfcicntiam:cxo:
quozum
cifle
artifcjc
nollct:
quo^tcffi taotuiflccxtilimcmue
ingenere
biia
cicdoriiartcicffabirdust tncffabiW no Ibctctarcs tait^ ciuitatceduas.
laudabi'ismcnebaberetfZJOaito tg£ £,?,illo.n.futuncrantbotce-.al^maf
veraeftrcligio:quemuitdivniucifi angclie
in fuppkio:alq
boniet pmio
cumaLiiimnq}vntucrforumbocclt fociandi:g>uts
occultodctludtcto:1*5
naia?t7 corpop.
conditore
agnofctt: tn iufto.£u.n.fcripw
finvnumfe
vie
1 predtcar.^n
quibustVcnisprccipu dfumtfcricodia
7 mitae:nccn IUI!A
159abtllo adeiueimagincm boprop ciucgratta:ncc
crudcl'poteeiurtitia.
tcr cacamqitadipr.7fiquafoztealia
maior latct:facrue eft vnus:fcd non £
lict*for.Tlibil.n.eq>
bocgm" tadif 2(urclqauguftmi
deciutta
coidiofiun vitio.ta focialc natuta.TU tc dei Ubcrtcnmfdccim'.
cpcomodius contravnriiidifcodtcvf
caueducunondu cnl1crct:vclfanan £>clapfuprimorumbormnnm p
du cum«j^{ti(Tet:naturaloqucrct'btt quc}cftconrracta
moitalitas.c.pmri.
manaryreco:darionctn
illf parcnris
qucm,ppfcadcosvoluitcrearevrmj
dcquomftuudo
^ppagarct":
vt bacad denortnfcculi
nioinocetf mlris pcozs
vnitaafuiirc qcortu7de ini
tur. OLuodvctofcmiailli cjcctuolate rio gencriebua
factacftctiambinclaneUgnificacu? ni difftcillusq
cft ij' a ra mariri 7 vjcoriedcbcat clTc ftiombus: nunc
coiuncno."bcc
operadd proptcrcafc iamdclapfupa
vucpinwficaca:quta
pria:qautilUn tni bominioiin

'
ERCIVSDETIMVS

«noprimorom
bomfnum:t
deorigfe aiatufenricnfq?
crudatur.TlI
fllapc
acpropagme mottisbumane difpu navltiaacfemptnta: dcquafuoloco
rauombue a nobistftituram: rcrom diUgenriuadtflcrcdii
cft.rccte
mo»a
ordodepofcit.flon cnimcomodoq niedrq: n vfuirq:deo:morsautcm
angeloacondideratdeueuta codtdit corporisquonamodorcum viuatejc
7bomines: vt ctiamfi peccaflcmmo sia.Tlon.n.altterpofluttpfacopo:a
riornm'nononpolTenr:fed itavtper liaquep"rcfurrecrioncm ftiturafunt
functoeobedienriemuncrcftne fntcr fcntirctormeta.3n q:wa qualifcun
uentumorrisangclica immortalitad q?aliquodbonaj r.dclorautmald:
i bcatactcrnttasfcquercturanobcdf idconecvfucrccorpuediccdum e:irt
entceautcmmow amplecteret
dana quoaiattovmcdicaeftfeddoUrndu*
ttoncmfhlTima:
quodcttamm Itbro Llmici'uq5aidct dco cuvtuttbcne:
fupcrioreiamdipmus. non.n.potbcncuuicrCMiifi
dcoopan
rctnfcquodbonumcft.Uiiucaurc^
£>e
eamortcqucanfmefemper
v co:p"craia:cum
aiaututcinco:po:c:
trunq^vtctureacidcre
poreft:i eacui fcuviuatipafcunoviuatqcdco.3m
corpuaobnopiimcft.c.q. pio22nanqii corponbusrira naiap
fedcorporuviracft:quampnccisaic
f £d defpfogenercmotiavideo etmortucboccftadcodcfcrte: quan
mibtpaulodiltgcnttusdifcrcit tulacunqjpropriarita q: qua eriam
du;.Ouauia.n.bumana animavc:a immortalesff nodcfiftetepfcrrc.Uc
ritcrtmmortafopcrbibcatur:babet ro m danarionenoutlfimayuia bo
tarncn
^damctiamtpfamoztctn
fui. fcnrircnondefinat:tn
q: fcnfueipfc
Tlamtdcodidrurimmoztalte:
quia necvoluprarefuauta:
ticcquictcfalu
modoquodamquantulocunqs
non brisrfeddolorcpcnarctnoimmerito
dcfmitviucrcatqaCcntire.£orpus
au morsepoti"appellata qua^vita-35
tcmideoeftmortalc:quoniam a rita fliitfa qzpofttllamprimac: quafit
quajbabet:dcfcripoteftmec
pcrfcip cobercntiu direprio
naturaroftuedei
fumaliquatenue vtuit.ZDorstgitur sierftuc afe7 corpori8.£>e
priaigitur
animefit cumcamdcfcrttdcus:ficut corporismortedtd potcft:q?
bonts
cozporis comtd dcfcriranima.
£rgo bonaritrmarmala.fccunda
vcrofinc
vtriufqj rciid ctoriuebomtniemos dubtoficutnullorumbonorumc:iw
eft:o»manima a deo dcfma: defcrit nullibona.
corpos.Jtacntmncccj:
dcoviutt ip
fa:neccorpue
qcanima.
"buiufmodi Utrumorsquepcr
pcccatu
pmo
aitrcmtotiuabommis
mo:rcm
illafc ^ bofomiocsbotcepcrtranfijt:
ctil
qtuturqoam
frcundam
mottcm
diut fanctis
pcna
pcccatt
fir.c.iq
norumclloquiorumappcllataucrou
ta8.t)ancfaluatorfigiuficauitvbi a-' n On aurcmdiTTimulandanafd
it.£umrimetcqutbabctpoteftatctn dmrqueftio:vtrurcueramoa
7corprw
7animampcrdcre
mgcbcn quafeparantur
anima 7corpus
boia
nam.Ouodcumnonantea
(m:q>
cu fitbona.Oaiia
fi itacftquomodo
po
anima
corpori
ficfucritcopulata
vt teritobrineri:y
ctia^
ipfafitpmapec
nulladircprionc
feparetfmtrum
vidc cati.tJanc
£»15
primtbomics
ntfipcc
ri potqudcorpuseainorcc
dicatur cauinennpcrpciTtptupiron
futflcnr.
ocddi:quanonabanitna
dcfmnu:f$ "OLuo
igtrurpaaobonaeffepojTii

^ »
LI&ER

boieq accide!
ndpofletnifi tuscftlUis.Tlifty infantcs
infirmfo
rurfusfi nonifi malispoiTctaccidi re9ctccrnimus trivfumoruq? mon
n dcbcraboisbonacflcf^nulU.£u brorum:7 feniuappctcndi arcpnrari
.n.cerullapcnaanqiubuenonclTcnc di cpfuntaborumtcncntmifciusani
vllapununda."
Ouaproptcr
farcndii maliu^rtang1
lecanroattolbt
crcclk;
eft:pnmo8d,demboic9ita
foifleifti nu8fupracctcra
animatuvwbunu
roro9:vt
fi nonpeccawfiet.
nulliimo ita:quanto
tnagic
impctum
futimvc
neej^ircfgen^fjeofdc
prioepccca lutfagirtacumarcus
cptcduur
rerro
torcsuafuiflemote
mtccat09:vr
cna fumreductadiftulcrit.Tlcn
crgoad
cjcquid
coniej:fbrpceetcj iftainfarmlia
rudtmcnta
pfiipiiocilli
penatencretur
obnojnum. riraTdinationciufla,pl3pru9
Cipul
fugcftprimusbomo:fcdbactentis
t
£ur ab.bis qaipcrgratiam
rege eonaturabumana vitiataarqsmuta
ncratioius
funcabfolucua
pcccaro
n cacft:vtrcpugnantcm
parcrctur
t mc
amcracur
tnore.upcnapcccaa.c.uq. b:i9 inobcdicnoaccncuptl"ccndi:7
cb
id obftrinjcrcrurncccfTitarc
monnt
n Oo cmmaliudcj:ctey quod di:atq3itaqucdnnopcnaqucfact"
ipfi fucratnafcererur.pro
ma cft.i.obnojTioe
pcccaro
momq5 gcnc
gnitudinequippcculpcillme:natura rarct.Sq pcccariviculofip mcdia
danatiotnucauicin pciu&:vc
quodpe tori9cbn(bgrariamfoluiiturifaccs:
nalitcrprccclVtt
mpcccanb" boib°p:i bancfobmmortcmpcrpcnpfit quc
mis:cnamnaruralitcrfequcrcrur m animamfciungita corpore:m fectm
nafcentibuecetcris.Tlcqj.n.bo
uacjc damrcroilia fmcfincpcnalc:libcratt
boie:ficu:bomoq: pulucre.'Pulme apeccanobUgarionc ncn rranfcunr.
nanq3
boifactcndo
matcrics
fnicbS £t quercromoucc
curvcl iplari pa
autem
bomitu
gignendo
paree.pro tiatimfti ipfapcccaripcnacifhquor.
indcquodcfttc:Ta:non boc eft caro
cpuieq: tcrrafacwlit caro.Ouodcft noftroopercquodfcnpfimus6 bap
autcmparcne bomoibocei prolca tifmoparuu!or:tracta;a7
bomo.^npnmoi^iturboicp fcmiaj cfl.Ubidicnim
cfladboc:lmqu
m progcaiem craalitummvnmerfuj erpcnmcntum fcparancme aLor
gcnusburrunumfuuiqnilla coiugo q-uisjblato tam cnmuusnctu:quo
copuladiuinamfnum iuedanaaoia niamfi rc-cctKrancnie
faframoituru
cjrccpit.ttquodbomofructuscft:n continuofcqucrcrurimmorcalirce:
cii crcarctur:fcd
coj pcoa:ctvt puni corporigipfafidcscncruarctunqtiJc
rccurbocgcnuingrumquidcartmcr cftftdcgquandocrpcctaturtnfpc:q6
ad peccammo:tifiouginem.Tlo ei^ inrcnondumndcmr.JTdftaur^ ro
ad informlcm bebctudiixem7 uifir borcatqsccrtamincinmaionbugdu
nucatcm
ammti corporisqua ride tajwtctatibu9
criammorttsfucat fu
musinparuurrpcccatovcl
pcnailla pcrandu9 tunorquodmfanctisma:
fdacta
ft:que
dcu9
vobitcitctaq>
p rfTTbu9majnccminwt:cutu9
profec
mordiacatulorum:quo^ parcnteet to cmammiflcfTcr millavicronanul
beftialem
vitammozuqjdacceranfic la gloria:qinccipfumomnmopcfTcr
fcnptumcft."botnocumin bonoreef elTcccrtamcnrfipoftlauacbrumrc^c
fctnonintdlcpr: comparatiweflpe ncranonis umfancrinonpoflctrr.o
conbusnonuudUgcmib":7 icmppcricorporalc. /CuroparuuUc

'
TERTIVSDEOMVS

autcmbaprijandiacfsnonadcbrifti nortfubacnientead
nocendii
^alcrer.
graria^proptcrca
poriuscurreret:ne enam ipfamlcgcmquaprobibetur
0cozporcfoluerenrun^tq?ttaniuifi peccatum nondubtrauit
dicerevirtu
bili premio
probarerorfides:fcdiaj tcmcflepcccatt.Scukos
mquitmor
nccfideacenpfefti
fuiopcriequeredo rieeflpeccatumrcutue
aurcmpcccari
7 fumendo mcrcedem.Tluc vcroma le>:vmflrimeommno.3lugetcnimp
iorei mirabtl.oregtafaluatorisanv bibiriodcftdcrium opcnsillidri:qua
fus iuftirtcpeccati
pcna?vfacft.Xuc do iuitiru nonficdihgitur:vtpcccan
n.dictum
eftbominimoriertefipec di cupidtcas
ciuadelactahonc vtcaf.
caume:nunc d: marqrimorcrene Ut autem diligaturi delcctct
vcraiu
peccea .Xuncdtctumefi mandatum nicia.nonmfidtuinafubueitgrarta.
tranfgreflli fueririemortcmoucmmL Scincproprerealocputareturma
nuncdiciturfimozrcm recufaucriria Ium:quonia5 vnrtuscftdictapcccati:
mandatumtranfgrcdtcmmi. O.uod idcoipfealiolocoucrfansbuiufmoi
tuncmctuendu fuerat:vt nonpcccare queftionem inquir.lq: quidcmfanc
tur:nikfufcipfendu cnepecccf.Sic p ta i mandatum tuftum7 fanctumct
incffabtlcm detmifmcordt.im:T ipfa bonu.&uodergoboniiinquirrmtbt
peitavttiorumtzanfttin armauirtu factumcftmore.^bftt^fedpeccatum
tiQ:tfit iufttmcriructiafupphcm pcc vt appareat pcccarum:pcr bonummi
catoris.Xuncemmmorecrtacquifi bi opcratumeftmortcyvt fiat fupza
tapcccando:nuc impleturiuftitiamo modumpcccans peccatum per man
ricndo.Ucrumbocin fanciis marqr darum.Supramodumdiptrquiaet
ribuB:quibu8 altcrurrumapcrfccuto preuaricatioadditur:cumpeccandi
rcproponitur.vtautdefcrantfidctn auctaUbidine criamlcj: ipfa contcm
autfufFerant morrem.^ufti.n. malut nirur.£urboc commemozandu} pu
crcdcndo ppcrtrquod funtprimtinid, raucrimus/O-ufa fcilicctficut lej:no
noncredendo pcrpdTj.Tlificnimpec cftmalumqtundoaugctpeccanriuj
eaflTcntillinmorcrcnrurpeccabunt concupifccnriflm:(ranecmorebotiu^
autcmifti mfimoiiantur.ZDozrui (i cftqtiandoaugctparieimum gloria^
crgoilli quiapeccauerunnnon pcccac cumvelilla pro imquitatedeferitur
ifli qutamorujntur._f jcrumcll p illo n cffictrprcuartcaroreerve! ifta,pveri
rumculpamvt vcnircturm pcnam: tatefufcipituri efficttmartyres.3c
fit pcriflorumpenamne vcniaturin pcrboclcpquidcmbonae:quia^bi
culpa;:nonquiamo:sbonumaliq5 biriocftpeccarumore autemmalarq:
factacft:qucantea malumfuit:fedti flipcndium eftpccc.iti.Scd queadmo
ta; dcueftdciprcmritgraria:vtmos dummiuftimalcvrunturnontanro^
quam
virccofiat
clTc
comraham
trt malie
verum
eriam
bonis:ita
iuftibe
ftrumcntumfierct.-pcrquod
tranfire ncrtontantumbomofederiammat.
turmvitam. t)inc fiinvt i malimalelcgcvrantur
tpuisfit lc?bonum:7bonibcncmoii
Ojficutiniquimnlcvrunrurlcge antur^uia fir morsmalum.
qucbonaeft:itaiuih bcncvtutiumo
requemabcft.c.
v. t>cgcncralis
moriemaloquoanf
focietae
fcparaf.c.vi.
a "p>oftolu8
enimcumvcllctofte
dcrcqujntumpcccacum
giatti q UaproptcrquodattinctadcS
UBER

poris morrcm
.(. fcparanone
arumc luboepccatiscrbacr iracmtr.a:ot:
acorpour.cumeampaudrurqtumo quannfuntbi qui mo:tcmditfc:c cu
ricnrcsappellantur.nulli
bonacft.bj polToittdconondiftulcruc:qua ma
cnimafpmimfenfumi coturanatu lomint cbhftumconfuedo finirebic
ram:vtsipfaquarrrriqs dtudlir qo nra:g-015ncgidoadriu<5 bapnfmii
ftwrarinpuicnrcconiunoumarqjco pcrucnirc.Ouoo vnq?fi fcn(Tcnc:eoi
ferrum:ydiu moaaturdorwx omrua bocosinillobLicro dimicrcrxmn}»
"dimarurfcnfusqui crtpfoineraca tioremo:risncgaocrat cbnltu:i quo
rumccarmfq? coplcruquatotamolcf buacrocna, dl faanusum immic
ria rvdmJcj1
vnusictusco:ponsfanie dimUTimt dtqui ocddcritcbnftum:
raprusiccropinrKccamfcnnnpomi fedquandoin aburdantiag:cfpirit*
CKcdcucarepcmimc.Oaifd.dtri tllo illtusqui vbtvulrfpirar.tantum cbri
cftimoucnnbusrquodcum grauife ftumamarepolTcnrnaimm tanto
ruadimitfcnfum^pu:
ftddumptolc ntc difcnminc
fubtantafpevcntcnc
randoaugLtmcntumpacioincnon garenonpoflcm.ZDoraiguur pno
fafaoop^b^cutawgia
pnuflatp
minispnmipcrpccuara
propagiricp rogapoia
mo:8cbriftuvtaddmmac
culdubio
fumo«pcnanafcoins:
ca q*redo
fui nococtamur
ipcdeaiam:
mcnfi pro uifhru p^tateq?pcndatu: i cosvfuaredactu
cffe moftrauitqo
ficjloru rcrufcenns:7cumfitmors adpoiapcccatieattteafiicat coftitu
peccan rctribuno:aLquado impa:ai tum.-ninuiftuufhKtue vbeno:naf
ut nilrctnbuatur
pcccato. ceref.ZDo^
ergoniobonovidcridj
q: m racabuilicarcn in fua fed diuia
£>emo:rcqoanonrcgcncraripcr optrolarioeconvfaeft:utqu£ oicmc
cbnfhconfclVtoiKm tueda^pofuaeiupeccatu comittac
tur.niicfufopudaptopoirrt pcccacd
n mqaicunrpetnonpcrcqno noc6mutaf:comilTDq3 ddcatunma
rcgcncrationis
lauacro
f chii gncq^
r urro
:u;6birauiftiocpaIma:cd
(ti.confclTione
moriuntur.nnos val^ dinr.
eddimittoidap¬cca:quanifi ablucre
nir faaofontebaprifmaris.<loi.n. Obinfancrispri«mo:ris|»viratt
dtjricfi nonrcrutusfucntq: aqoaer f cfu motiaabfoluno.c.nq.
fpnfanctori mrrabuin ignumcdo^
aUafriuiftosfecuqxrptos
vbi non f 3-n-dfli'genriu8
confidcremus
mmuegcneralicerair:qut meconfcf cccoqfcp4>rcatatcfidcT:
7 Uu
fus fucrucoramboibusconfuxbo: 1 dabt:moru':mo^caua.Joq*ppe ali
egocumcoam p:emeoqui i cdise. q*dous fufcipifnetotacdtingar:7fa
£c altobco qui pcrdideruarumam inf: q noq>ftruamraaedat.Sufcipif
fuampropw memucniaeam.t)inc .n.aieaco:porefeparario:ne deoab
cqofcriproe.prenofain confpectu aiafeparawct ipfafcparet'a corpo::
dfu moisfacro:uous. <luul cnimp acficwriusboiapri«mortecopleta
ciofiusiy moarpo-
quamfit vtenam fa eiaipiaffepircna.Ouo
circamo«
diLiaaomnudtmuTantur:i menta qdeurdip coei mouctesparidfoJqj
cumulanus
aujcancor.TUq^
oiunta rncisvt morianmrfadnncminibda
n funtmmrtquicummo:remdiffcr cfjlaudabditcrroUratur^
Kiundo
rcn polTcnt
baptijanfunr.dcknfq^
o «ladipifccndobcno.£umvcroica
rERTIVSDEOMVS

funtqtriia^moztufnuncupantarmo utucn0:redtnorriaccedcn9
vita dcce
abfurdcdi 7malismala:7boniabo dcn9:adbuc
tamenin vita:quiaineft
na.3nrequiecnimfuncaicpiozum
a animacozpo:i:nondum
autem
in mo
corporefeparate:impio£aut
penas tc:q*nondum
abfelTtt
acorpore.Sj
lutmr.donccifta^adetcrnamvitatn fi cu^abfcclTcnt
nectuncmmorte15
illamtnvcroadetanam rnoucmq fc poftmortcm potiuacrit:quandofit
cunda
diciturcozpoza
rcwuifcant. mmorte
quisdijcerit/Tlam
neq?
vli"
morienaerit fi mouens7 vtucsnull'
Zcmpuemojtisquovirefenfua eflcpotcftfimul.Ouandiuqutppe
aiifcrturinmo:icrmbu8
an mo:cuie aiamco:po^effcnon ponum"nega:
eiTc
diccndum
eft.c.ij:. ^iucntem.2lut
fi moucnepotiusdicc
dus eft:incutueiam corpoje agttur:
f £d idtcmpua quoaieco:po!C vt mouaturncc
fimulquifiypoccft
ef
fcparaceautinbcmis
ftirautm fevmes7 mories^qn
fuvmesnefao.
maf:vtrumpoftmoztepou9anmmo
tedicendum
cft.Sientmpoftmotcm t)c vitamoralium
q mo:9pon"y
eft:iamnouipfamo:equc tranfacta vitaducndaeft.c.^.
atqjprctcruacft:fcdportcavirapna
aieftucborufcum.ilacft.IDoia aiit c 36quocmmqutfq^m flto cor
tuncct9malaerat:quaudoerat:boc pozcmoitturocflccepcrit:nuit
cftquando
eamparicbantur
cumo:c epmconagifutmo:aveniat.lDoc.n.
rcnr':qmgrauts7 molcftusetetncrat agitei" mutabiUcas tototpcvitebu
fenfuequomalobcnevtunturboni. iue: fttn vitadiccnda
e:ut ucniaturi
"p»eracra
autemore:quo
na mo rel morcem.
TUmocjppec
qutn cip"an
bonavclmalaeft:quetamnei T^oro numfit q>anteannumfuir: 7craecp
11adbucdiligcntiueaccendamus:ncc bodie:7 bodfcq>beri:7paulopoft y
illa morec(Te
appjrcbit:cuiuegrauc nunc:7 nunccppauloame mo:ti,ppi
acmoUftumm mortettnbua dijcim" quto:qmq'cquid tcmpoiieviuirurde
fcnfum:Ouadui 0113
fcntiunc
adbuc fpaaouiucndi dcmicu::7quotidtefic
vtiq3uiuunt:7fi adbucviuunt:antc tmnuB mtnufqj quodrcftat:vt oino
mortem q>mmoitcpotiuscedtcedi nibtlfit aliudtcmpua vttcbutus:<y
fururqzillacumvcncru aufcrtomncj curfuaadmo:tcm.3n quoncmoucl
corporisfcitfum:quicaprcpinquatc paululum ftarcvd altquantotardi*
molcftus
cft.2lcp
bocquomodo
mo irepcrmitntur:fcd
frgcntur
ocepari
ricntcadicamue
coequinondujmo mow:ncc
dmcrfo
ipellut'accdTu.
Tlc
tui funtfedimmincnte
moiteiam qc qj.n.cuivirabreuio:fuit:cclcriu8
die
trcma7morrifcraafftictionc
iactatu: dujritytllccuilongioj:fcdcumcqua
cxplicare
difftcile
cft:eriam
fi rectc
tfti lit'7cqualta
momenra rapcrcnmrai
appcllanturmoricntee:quiaciimos bobu8:alterbabuitproptu9altcrre
queiamimminctaducsictit:non
mo mottusquofi imparivelocttarc
abo
ricnrce
fedmortui
nuncupantua.Tlulcurrcbant.JlUud
eaiitampliue
utep
IUBcfl crgomo:tcne
nifi uiuee:qm
cu egiflfe
aliudtardmsambulaflc.Oue
intanta
eftc^tremirate
vircm quara ergo ufq3admouc^pducriora
fpacta
furuquosagcrcanimamdidmns4) tpiflagit:non
lenttue
pergfcfed
plua
fccco
quinoiiduj
aiacarutcadbucut itinerie
confidt.lbozzo
fi q:illoq'fq3
i
uifjdcmipfcicjiful'7tnOi-iai8
cft« cipwroouboceftefl"e
inmote:ey q in
LIBER

morcqrq ftllo agiccpitipfarhora.C rria finguliaftngfa:viucs


moricsmo
vite dctracnoq: cudctrabedo fimra tuufqjzcddanr.O-uando irac^fitmo
fuencp"moztcm ia ertcnonin mote: nene.i.inmorre:ubi ncqsfitviucns
profecrocpquoclTetnccpic in bocco quodeftanmoucm:nccpmortu"q5
porei mo:tce.OLtiid.n.aliuddiebus crtpoftmo:rcm:fcdmoncn9 idcltm
bo:i9momcntifq3 fmgultsagif:do~ec mortcditficillimcdiffmitur.O.U3dm
eaconfumatamo:squeagcbatur
itn quippc
crtanimamcorporcmapime
p!carur:7tncipi.u
iamrpueclTe
poft fi mamfcnfue
adfu:proculdubio
vi
morccm.'q6 cumvttadctraberefezat uicbomoqui conftatcjcantma7 cor
in mozte^Tluncp
igitur m vita bomo porc:acpcrbocadbucancc mozrtm
elfcejcquoefttniftocorporemoricn nonin mortceflcdiccnduseft.£um
tepoti"cpvtuere:fi7in vira7i mote veroanimaabfcdTcrit:omneq3 abftu
fimulnonporeft
efle.21n
poti"7in vi krtrcorporia
fcfu:iapoftmozte
mor
ta 7i motcftlcfhinvita.f.iquaviuic tuufq^pcrbibccur.pcritigirur
mrcr
doncc
totadctrabaturrin
moztcaute Viruncp:quo
moricns
velmmoteht.
quia iammonrurcui vita detrabirV "Quonum fiadbuc viuicantc morre
£i fiiun noncftinuu.irquidcftq66 cfl:l"iviucdcftmcU3poitpcil morre
trabitur doncceiuef.atpcrfccracon cft.Tlucpergomoncns.i.in morrcce
fumprio. comprcbenditur.3w
etwmmtrafcu:
fu remporu
qucnturpnenecinucntf:
3n qutTq^
Timul
i viocne
polTu
cf quufitievllofpacio
c:pcrquodtrafi
fc 7mortuus.c.jci. rurej:futuroin pzetentum.Tlonnc e:
50uidendum c!\:ncilU rationcmos
f 3 autemnoncftm moite:q*d
e corporalienullaelTc dicatur.y
£>iciuj
Viteipfadetractio.-Tlon
cnim cft:quando
eft:qmnullo7m quaul
fruftracuvttafuerircdpoitou detza IUBclTcnonporeft:qiundoquidc
ii vi
cta:poftm6te taoiinifiq: mc:s crat uitur adbucnocftrquubocanccino
cii dcrrabcrcf.Tlam fi ca derracta no tem non i mozttfSed rurfue fi nulla
ebomom mo:rcfedpollmoteqn ni tnorecft:amcquidvclpoftquidcqo
fi cumdct:abiturc:um mczrc.J£i
au ozantemorcem fmepoftmortcj.JTla
tcmabiurdumcft:ucbommemany ibocmaniccrdicuur:fimore nulu
ad mozccm paucniac iamclTcdicatn' cft.2Uq3vrmamm paradifobcneui
in mozre:cui
cntinpropinquatpagcn uendocgt(TcmuB:utrcucranulU ut
do vite fuetempoza:fiia i illa cft:ma morfl.JTluncautcmnon folum eve^
funcquianmuscftmlblcnsvr fimr crtamir.olt.ilae:vtneculla qrplicari
7 XMicnsclTcdicatur7 mozicne:cum loculioncpoiTicntccullardne vuan.
vigibns7 domtene fimul efTeno pof Xoquamurergo fm confuetudmcm
fu: qucrcndumcdquando crit mozt no.n.aUtcr debcmus:7dicam"anrc
cn8.£tcnimanteymorsveniatnou moccprtuf^ mois accedatiftcut icnp
crtmoncnsfedviuene:cu5 veromoa tu e:arimortemnc laudcsboicjque
vcncntmortuuacrit non moncns. ^'.Diram"etiamcumacccfTcrit: port
3Uudcrgo cft adbucantcmo:;cm moacilUusvclillmsfactumcfl ulud
boclampoftmozrem.<luando crgo vclillud.t>icamu9 7dcprelecttpcvr
mmozt£.JZuncenim eft mozicns: ut potTutnuszuclutcum ualoqmui:mo
qucmadmodum triafuntcumdtcim* ricneallctcftatuscft:7ilUsarq3ilUs
anccmortcm:tmorte'Z p" mo:tr.it» lUudarqjillud morusderchq'c:cj'Ute
TERTIVSDECIMVi

bocnifiivmcneolofacerc
nonpoflj: ucnicntcr
itaq?factum
e:rtqucadmo
7potiuebocantcmottemfcccritno dumid quodfigmlicarno potcftag2
fn mortc.loquamtiretiamficutlocjf do:ita ipfu ucrbujnpolTctloqucdo
fcriprura
dtutna:que
moztuos
quoq^ dccltnari.Jlgt
rn potinadiurorio
gze
fipoftmo:
tefcdmmo:te
ctTc
nondu rcdemptorif
noftri:vt
faltem
fccurida
bttatdtcere.lDmc
enimeillud.Otmfi mortem declinare
poltimua.
31U.n.
l inmortequtmemorfictui. £>oncc cftgrauiori ommujmalofpclTima
enimreufaifcannrecteeflc
dicimturi qucnonfirfcpararionc
ammc7cor
morte:ficut
in fomnoelTcqutfq?ddcc pori0:fcdm ctcrnampcnampohua
cutgiletdtcitur.Oiuamuiein
fomno vrriurqjcomplcjni.^bi
cconcrario
tto
poftwsdicam*dormietee:notn eo eruntbommesanK mortematqjp"
mopolTumus dtccrccosd.tam funt mortem:fcdfepcrmmorteiacp.boc
morruimoricntes.Tloncmm adbuc nun^ viucntce:nuncjr
mortui:fcdfm
moriunfquig-ciiarrirtctadcorporis fmcmoriciucs.Tlunquaenttncrttbo
motte6 quaniicdiflenWiiafut aco mintpeiusm morteiq'vbtcricmore
poribosfcparati.Sed boccft quoo tpfafincmorrc.
diri orplicarialiqualocurioc
n poiTc:
quouelmorienrca diantur viue:vcl -Qu35morteprinns boibuedeueft
iammortuietpofttnortcmadbucee mandatum ciuerranlgredcrcniur
fu
dicanturinmorte.<lu6.n.poftmor crit coiniiiuuttte.c.j:t).
tcmfi adbucin morte:preferrim cum
coanccmoricntcs dicam":ficuri coa c Um ergorcqutritur:quamoz
$ in fdnofuntdictm"dormtcntcs 14 tede"primisboib"fucritcomi
m bnguorclangucnrce:7 cjmdolore natusfi abcomandatum cranfgrcdc
vtiqj dolcntca7q*in vitaviuctce.^t ienfacceptum:nccobcdientiam cufto
vcromortutp:iU9q>:cfurgantclTcdi dirctuivtrumantmcancorpo:is:an
cunturin morte:ncc tatncnpolTunt totiusbommis:auuli q appellaffa.
apcllatimoricntes.Un n importunc "Rcfpondcndu^dcs.pnma cmmcd
ncqjincongrucarbitrordiccrc7 fi ftacc^rduabueifccundacpommbus
nonbuanaidufbiaiudictofotcalTe di tota.Sicut.n.vniucrfa
tcrracj:mfris
uinavt bocvbiiq6 citmoru.inLnu tcrri8:7vnmerfaeccUfiaej:multis^
linguanccgramaricidccliarepotuc ftaceccfqo:ficvmuerfamora ej;otn
rint carcgulaquacctcracaliadcclian nibua conitat:quonia^primacj:du
f.Tlaqjabeoqdcfton(fit vbumpti abu9:vnaaiealtcracorporie:vt
fup
ti rpiBorf c:7fiqua fimilu funtquc matouuobommidmore:cuaiafinc
Prpiaprcfitiparticipiadcclinanrur. dco7 fmccopozpenas luici^a
vo vbi
2lbeovoquodcmohiu:fi quaam'* aiafifideocucopore
penascfriaelu
preteriti
teporievbum:rcfponderifo ir-O.uadoergodi^itde"prioiLUboi
Ucmormuocrt Itttcragemiata.
Stc quemparadifoconrtitucrat:
de cibo
0113
diciturmortuusqoomodofam vaicoiquaciiq?
diccdcnrisg;eomo:
ue:arduu9:cardu":cdfpicu°:7 fiqiu tcmortemini:nontmprimcmo:usp
CimiUa qurnonfiit prctenntpis:fcd tctnpriorejvbianimapriuaturdeo:
qmnoiafuntfinetcmporc dcclinar. nccrancuinpoftcnorcm vbt corpus
3Uudautcmquafirt declinccur qd pnuaturanima:nec folamipfatnto
dcclinarinonpotcfl:,pparncipiop:c tamprimavbiaia7adeoi coipo:fe
tcriti tcmporiB
ponicur nomen. pararapimuur:15qcquidniorisevf"
LIBER

adnouilTimamqfa dicituzrquaenul danata:non alteriuepdiridisbomo


b poftcrtocdmmatio ilU coplcjca
c. cj: boienafcerctur:ac
p. boca l.bm
orbitiq malo vlu hca calamitansbu
"p>reuaricario
primonibotiroqui iuoejcozca
cil:qucbumanum
gcu"ori
primafmfericpcnam.c.jciij. giedeprauaca
vcluc
radiceco:rupta:
vl'q3adfccundc moznscpiii qucnon
n Jlm poftcacp
prcccptifactatra b^ ftncj:folis ciscjcccpua
qui pa dei
fgrcffioe:cofeftim
gzadeferere c.depducit.
diuina6coporfuoz:nuditatcconfu
fi funr:vnde
ecfolqeficulncis
qucfo: O.uodadampcccas pztue
rcliqiic
teaperturbariepcnacdpertafut pu deiicj'zlmqucf
adeo:
i pnmafuiilc
dcndarctcriit.Oueprtuscadcmbra aicmojcc3 dco
erantfcdpudcnda ncrat:fcnfcrut.tt.
nouummotuiobedicntis cariiisfuc: q Uamobrcmctiaj m coquod
tacprcaprocapenatobcdietiefuc.3» diau citmorrcmorummcqth
d.ppeaiaItbertatcm pcruerfii,ppria noncftdiccummortibuecamlotam
dclecrara:T
deodedignatafcruirc:pri mrclligjmuequcfit cumanimadcfi
ftmocorporisferuiriodcftirucbaf. tur fuavuaquodillidcustii.non.n.
£cq: fupiore
dumfuoarbitriodcfu dcfcrucrtut dcfcrcrcf:lcd
utdclcrcre
crat:infcrto:c
famuluad fuii aibituj tur dclciu-.t.2-id
malumquippecius
n tcnebar:ncc
dimd bcbat fbdita car pnor clt voluiuas ciue:adbonumvc
nemficutfcmperb:cpotuiflct:ft dco ro auepnorcfl voluntaacrcatozis
c
fubdttaipfamanfilTcr.Xuc
crgocaio tue:iiucut cjj faccret
queimUacrat:
ccpic
concupifccrc
aducrfue fp3:7fps fmcucrerkutqucUpiapcncrat:
ctu
aduerfus
carnc.£iiquaptrovfianari fi bancintcUtgamus
deumdcnunciaf
fum":traberee
oziginemotieimbiis femortcm111 cocpaicqua diecdcri
niievinataqjnaturaicdtcnrioncei"
fi no cjcillo mozrcino;tcrnmi:
UIIQ-dicc
ueviccoia
6 pziapuartcatde
gcftarca. m:quad.cmcdcfemertne
pcrmobc
dicmtam dcferam noepcr uiittiuin:
profectomcamozteeciamcctcrcdc
fortedccidcritfucvoliitatisarbtto.c. nunciaccl'iit:qucproculdubiofucrac
fccuturc.Tlam meocpmobedics mo
tus m carnc cjcmoru anitne tnobcdi
d £u0 enimcrcauttbofc;rcctu: cnn0cjcoitu9eft:propterquim
pudc
naturaruauctorno vrtq?virio datc^erunt:fenfa
tlt moi9 vnamq
"$,fcdfpdtcdeprauat"
iuftcq?
dina^ dcfcrutt
animamdcus^ca
figniricara
dcprauato danatofq3
gcnerauit.Om cilvczbis
eiu9:quando
hmorcdcam
nes.n.fuimus
tit illovno:quado
om bulantis
fcfcablcondcnti
bominidi
nc8illevnuecoirupttqutpcr fcmma igno:an
bpfue
cftirtpcccatum:quc
dcillofac doqucrcnsifcd
uicrcpado
admonco:
taeftantepcccatum.
Tlondum
erat vtattenderct
vbieflfetunquo
noncfl^
nobis
ftgilbrim
crcata
i diftzibuta
fo dcu9.£um
vcroiamcorpuganiatp
mamquarmguliuiuercmueifcdia^ fadcferuu
etate
corruptum
i fcncctu
naturaerarfcmtalis
q: quapurgare tcconfcctum:venn
in ejcpcrimeiuum
mur:qfcilicct
propter
peccatum
viti morsaltera
dcquadcuepeccatu
ad
vmculomotisobftricta
iufteqj bucpuniea
bomimdiycrar.Xcrra
ce
TERTIVSDECIMVS

9 (nterraibts:t>tqcbfeduabue
moa babcre
immortaUa
cozpota
prcdiccn
(lla priaquctoriuee bomtniscopic eifq?ipfttdcdaquofdfunt mducat
retunquam fccunda
mvltimofcquif ,pmagno
bendiicto
polliccntc:^
i ctct
lufibbnopergrariamUberetur.
Tle numcumfuis
corporibua pcrmanc
qj enimcorpusquoddecerracftrcdi bunnncc
ab cisullamo:tc foluctur:
rctmterram:mfifuamotcqueilli ac quide<fifti adq:agiradacbriftiana;
cidiccumdcfcrirur
fuavicaid cftani fidcmfmgiitfcncfrircquodfdtit:aue
ma.Clndeconfta»itercbriftiano8
ve enamfibircpugndntee aducrfujfcip
racirer catbolicam tcnemccfidcin fos diceze
malut:dumnobienon dcfi
ctiamipfamnobiscotporiamoitcm natttcotradiare.'TU:mpe
platoisbcc
rtonlcgenarurcquanullam moiccm verbafuntficuteariccro
in larinum
bommtdcuefcdt:fcdmcricoifkum vcrurquibuetndiidtfummum dcuj
dTcpcccattrqm
pcccatum
vtndtcana dcosquosfcdtalloqucntcm
acdice
dcuedirit bominiinquotucoeacrs tcm.Uo8qutdcorumfatuorri eftfe:
mus:terra
cs7 intcrramibia. "ttcndite
quorum
operum
egoparea
dfeaorqiwfam.l^ecfunt mdtlToltt
t>cpbilofopbta
quiaiefcparatfo btlianutumco:^ omnccolligatuj
nca cozpo:e
nputantccpcnalc:cutn foiuipotcltfcdbaudqmq»
bonuclt:
platotnducat
fumumdeiimioub"^ roneiunctiirellcdtflfoluerc.
Sedqm
tntttcntemig'
nunyfmt ccnpoab*
ej: cftisottimotalesrvos qutdeeflei in
ucndi.c.pn. diflblubtlea
nopoteftis. Tlccvnq> tn
dilTolucmint
neqjvosulla morrisfa
f £dpbilofopbi
cotra
quopca tapmmentrncc
cruntvalcnriora
qp?
luniasdefcndimtiB
ciuitatedd filiutnmcum;quod
matuacfl vincu
bocdusecclcriamifapientcr
fibivide lumadperpetuuatcmveftraj:q>illa
tur uridcrc:
q' dicimuoanimea cozpo quibueeftiatunccumgigtrcbamini
rcfcpararioncm
interpenae
etuseffe colligari.£cccdeo8plato
dicitTcor
deputandam:quia vidcliceteiuspcr porisanimcq3
colltgattoncmoitalcs:
fcctambearituditic;
tunctlli ficricjri 7 tamcnfmmorralcsddaquo facrf
ftimant.cutn
ornmprorfuscorpore funtvoluirtatc
atqjconfilio.Siergo
crutajddaimfimplctTlblaquodi animcpenacftmquahcunq^ corpo:c
monuda:dicric.Ubifi nibil quoifta colligarirquidclt<ycosalloqucnodc
rcfcllcrcturopintoin commUtterist U8tany follidrooncfoitc mouatur:
ucm'rcm;opcrofiue mbildifpucanduj id cfldirtbluanturaco:po:cdcfuafa
eflet:quo
demonftrarcm
noncorpus dt imtnoztalicatc
fecurosmon propf
e(Tcanimc:fedcozruptibile
coip"one co:umnaturam qucfit compactano
rofum.Undcilludeltquoddefcnp fimplcj:fedpropter
fua^inuicriflima
tuzianoftriai fuperiou:libro comeo rolunratem:qua poteftfaccrcvtnec
rautmu8.£orpus eij co:ruptibile ag o:taocddantnecconncpfoluantur:
grauatammam.2lddcndo vriqj cor f^ tnco:raptibiliter
perfcueret.^t
boc
:upnbilc:noiiquaUcuncp
co:po:cfcd qutdem
vtrumplatoverum
deffdci
qiulcfactumcftcFpeccato
confcque busdicatatiaqueftio
eft.Tlcq^enim
tcvindicta
animampcibibuit
ag:aua ciconhnuoconccdcndumcft globos
h. Q.6ccfi nonaddidilTct:
nibil aliud iftooluminumfiucozbiculosluceco
intclltgcre
dcbcrcmua.
Sj cumaptif potcafupterraafcudtefcunoctcfol
fimcpUtodcoe
afummo
dcofaccoa getes
fuiaquibufda
proprqs
animte
LIBER

viucredfap{ntellectualtb*
7 bearis: vclmcrquidcaufccftrtm coporcma
qoerdciplo vmucrfotnundotanq? lorieantmanuecjn^mcdium mctn
vnoammalimapmoquo cJccaccta bi umetcrnafictcrra:7aliorumaian
concinencurantmalta mftantcraffir numcerrcrtnum corporafi dcus fic
mar.Sedbccvt dijcialia qucftiotft: illud vctitcrcrnacenpolTinr:'Scdrcz
quaniicdifcuricndanon fufccpimua reinquiuntterrarcddcnda ctt:rndc
bocranrumcontraiftoe commcmo antmalium tcrrcftrafumptaluncco
randumputaui:quifcplatonicoe vo poraq: quofit inquiutvrca fit ncccf
canveleffcglonantur:cuinefupbia fedilToUJi7cmon:7eomodo trcfta
noisecrubcfcunteffccbnftianunc co biUacfcmpitcrncvndcfucrantfump
munetlliacumvulgo vocabulum vt careftiwuSiquisbocctum dcigne
lcmfaciatpalliatorum tantomagia fimiliceraffirmen?dicatrcddcnda ef
infbtaquantomagtscjriguapauciu fcvnlucrfoignicorporaqucindcfup
te.£rqucrentcscjdmdocrrinacbafti ta funt:otcclcftiaficrcntanimaUa:ii
anareprcbcndantcjragitaru ctcrnita neimmortaltcae quam rahbuadqa
tcmcorporum:tang> bccfiruint fcp udutdcofummoloqucnrcpromific
trana:vt7 bcatirudincm qucramue pbto:ranq'violcnnadifpuratioidbu
anime:7 camfcmperclTcvelimusin tuemtcrcidiK^lnibiproptcrcanon
co.-porc
vclurerumnofo vtnculocolli fit quiadcusnonvult:cutusvolunta
gatjm:cumccrumaucto:i magifter tcmvt airplaro:nlfaviericit^O-uid
pbtodonumafummodeodqs fac crgoprobibctvi bocetdetcmftnb''
tis ab illodtcatclTcpcdTu:ncahqii co:ponbuedcuspolVtrcfficcre:
quan
morianrurtdcftacorporibue quib' doquidevt ncceaqucozrafuruocd
coeconncpiufcpercmur. dant:r.cccaqucfunt
iuncrafoluanc:
neceaqucfuncqr clcmcncisfumpta
jCorracoe4 aflcrutfrcacozpoui reddanrunatcp
ut animein coipoab''
corruptibilta
fierietnanpo(Tc.c.j:vq. conHiture
nccvncpcadcfcrant:?
cutn
aaimmortalitareac
fcmpitcrnabea
c Ontcnduntcriam
ifti freftrta nradmc
perfruanrunpoltc
deumface
co^orafepiternacend poflc: rcconfircrur
plato.'£ur
crgononpof
cutpfavniuerfa
terradcifuunonqde fu:vtnccccrrcftria
monantur.JSn
de
fummifcdtamcnmagnt.i.totiusbu usnoncftpmcnequoufq} cbnftian»
ius mundimctnbrumin mediopofi crcdunr:
fcdqucufq?platonidvolur.'
rumt fempiternumcffenondubitet. Tlimirumquippe confilium
dcit po
£umergodeusilk fumuafcccrir eia tcfbcqporueruntpbtlofopbinecpo
alrerumquemputantdcuj:tdeftiftd tueruntnortcpropbctcrcum
poriuee
mundumcctcrisdqs
quiintra cum conrranodcipropbccae
adcnuncun
funrprefcrendum:eum
dcniqa
cjcifti dumetue
quantum
dignacus
ctl;ro
menrdTcanimantcm antmafciUcct fi lucaceIpinrusciuedocucnnpbilofo
cutafleruntrationalivelintclUcttuU pbosautcmin cacognofccndacoicc
tnnmmagna moUco:poris
ciusin rurabumana
deccpcnt.^Ucrum
non
flufa:iprtufq3
coicoiie
tartq*'
memb^ vfqaadco
dccipi
debuerunt
ncnfola
loasfuiflpofiraarq?dtgcfta
qoaiuot ignoranriarcrumenamperwcacu:
conftitucrit
dcmcnta:quomm iuncru Vtt fibiapcrttfftme
rcfragcnrur
ma
rami ncvn§» dcuscorumtamagn* gntsdifputationum vinbueafferen
moriaturinfclubikmac fcmpiterna us : animevt braw poffanontor
TERTIVSDECIMVS

rentttn
tantu^
fcdomne
adcorpus
ef £)eterrmfo
coiporibusrquc
pbite
fcfugicnduj7 rcrrcftrca
dceerurfud fopbtaffirnucmccklhbuseflc rwre
diccnrca
babdbcatilTimae 3149:1 tfi potTc:quiaquodtcrrmumeftnatarc
terrcmscoporibue alligatae:ccleflca li pondercvoccturadterram.c.jrviij.
vcrodeoeignca
compage
ligatoe:3o
iiis autemtpfiuaammamqucmmii
dumtftuinuoluntomnibuaomntno f £d nccefle
eftinquionnvrter
corporeie
clcmentts
quibuabectata renacorporanaturaUpondua
molceatcrrain cclumfurgu i clufa. rcl i tcrrarcncar:vclcogatadterra^:
"bancenim animamplatoab mrimo i idcoin cclociTcnonpolfunr."p:imi
tcrrcmcdioquodgeomctre ccntrum quidemilli botcamtcrracrat ncmo
vocanper omuea parteaetuavfqsad rofaatcpfrucruoL;:q paradifinomc
celifutnmai cytrcmadiffundii cyre obtinutnScdquia7 ad boc rcfpoit
di pernumcroamuficoa opinacur:vc dcndde:vclproptercbrifhcorp°015
ficuk mundueanimalmaj:imum:be quoafccnditin cdum:vclproptcrfic
arilTtmurn:fcmpitcrnu5
cmuaanima tommqualiam rcfurrcci toncrutura
7perfccram
fapicnnc
fclidtacem
tcnc funtintucantur
pauloactennua
eC
ret7 corpuspropriumiton rclinque pondcraipfatcrrcna.Stenijarabu
ret:cuiufq3
corpus7 in etcrnumcjcil manaefficitivttjcmctalliaquci ad.9
b viueret:7eamyufs 5onfimplej:fj pofiracontmuofubmcrgunrur:qbuf
tot corporibustantifq?compactum damoiauafafabricata cnanata:pof
bcbctarc atqjtardarcnonpolT¬t.Cu5 finc: quatoczcdibiliua i ctfuahuaoc
igtturfufpitionibuefuis iflapermit cultuaaliquiamduaopatioiadetci»
tantxurnoluatcrcdezcdtuma volun f dipotentilTtinavoliirareplatodicif
raccatcppotcruu
immortalia
cozpo neco;taiterireneccolltgata
pofiedif
ra licn polTcrc::cnj :m quibus anime foluuoi multo mirabtliua
nullaabciamortcfcparate:
nulliaeo corporeis
quaqciiq?corporacopori
rumoncribua aggrauatc
fcmpitcrne buscjbufcuq?
copulcnturpot
molib"
acfclictrcr
viuat:quod
dcoefuoapof pre(tareterrema:vtnullointma
pon
fcafieruntintcmpoubua
tgncia.
3o dcredcprimantaripfifqj
antmiapfcc
uccpipfu eoriiregem
in omnibuaco rilTtmcbeatiavt q^utaterrenatamcn
poretaclcmcnriaiTla}
fi animevtbc tcorruptibuilia
iacorporavbivolot:
arafu corp"e6efugicnduj:fugiat
dq ponant7 quovoluntagatfttu moro
eo^dcglobisf]rderum:fugtac
tupptt qj facillimo.J3la
rcrofi bocangclifa
dccclo7 r«ra:aur
ft nonpofTunt
mi ciunr:7qucltbct
aialiatcrrcftriarapi
fcztiudueiitur.Sed neutrumtfti ro antvndcUbctconftituantq;
ubi Ubj:
lunt:quincqa
acorpohbuafcparacio auccoafmelaborcnonpollcautonc
ncmaudetdaredqafuis:neillosmo ra ftnrirecrcdcndum
eft.^uregofac
taleacolercvidcawur:nccbeatttudi torumpcrfcccoa 7 bcaroaduiio mde
mapriuarionem^ncinfcUceacosefle rc fpirtruaifmc
vlladilftcultatc pollc
fatcantur.Tloticrgoadbcatitudiiie; ferrequo uolucrint:7fiftereubi Vo
confcqucndatn
omntafugiendafant lucriiicfuacorporanoncrcdamos'
corpora
fedcorruptibilia:grauia
mo Tlatncumterrmormn corporom
fic
ribunda:non
qualiafecitpritntabo oneratngcftando
fentueconfueuim':
mtnibua
bonirae
deufed
qualuclVe quanto mato:cftquantitaa
tantom»
compulitpeccaapcna. torftt7grauitas:ita
vt pfapodogr

'
LIBER

pjurioraplueprcmant:tamcn mem moeboicefi nonpcccalTcnr tmmota


bra fuecarnislcuioraportataia cuj UefuturosfuilTcncrcdiit.c.p^.
in fanuaterobuftafum:cpiti languo:
macrafuru.£t cuak)8 geftantibueo
ncrofio:ficfalutiB
7 ualiduecpejcilfe n Uncdccopo:ibus
primofbo
i moibidue:
ipfetamen
adfuumcor mmum
quodinlhniim"
qrpUce
puemouendum arqjpoztandum agi mus:qm nectnoieirtaqucbonapcr
liorcfl:cu5
inbonavalitudicplusbj bibctbonie:nccfantumpaucte
iccllt
molis:^ cumin pcftevelin famemi gcntibusfiuccrcdcntibus: f^ dnibus
mmumroborie:Zantumvaleri bn notae:quafir acorporcaniefcpatio
dis ctiamrerzcniscorporibue: gniis quaccrtecozpue aianttaquodcuidtf
adbuccorrupribiUbua atqamotalib* cmonturciepotuilTctaccide niftpcc
ndquatitariepond"fcdccmpaatoia catimcritumfcqucrctur. licct cnim
modu8.£tquteverbi'0 ejrplicatqua iuftorumacpiorumaic dcfunaoruj
tum diftatintcrfcprcfcntcmqua dt Ofin rcquicnuantdubirarefaen fir:
cimusIjniurcm i immo:taltratefu vfq?adcotamcnciemcliuectTetcum
turam.Tloniraq^noftramfidcmre fuiecoponbue bencraletibusviucz:
darguatpbilofopbidecorpof.pode vt ctiamtlli quiomnimodoeflefme
nbue.Tlolo.n.querecurnoncicdant corporebcatifftmumcjriftiantbanc
tcrrcnumpolTcclTccorpusincclo cu optnioncm fuamfentcnriarepugnati
terravniucrfalibcrcturmmbilo.^or tepaincdC.Tlcq; ci^qutfg^audcbttil
tJlTtocmmdcipfomediomundilo lof fapicntce boicefiucmoziruroe ft
co:coq>in cumcocantqucqjgrauio uctammorcuoe.i. autcarctce corpo
ra:criamargumenratto vertftmilior nbueautcorpcrarcliccuroe dqe un
babcatur.3lluddico:fLdt) miorcsq moujlib" anpo»ic:qu b' fiimucdcoa
bueinrcranimalia
rcrrcftna
cctcra
ct apudpbtoncm:munu9
ingcnsnndif
bomincmfjcicndumcommific
plato folubilcmfcil^viram.t.crernum
cum
potucrunt
ficutdicitabtgncrcmcuc: ftiiscorponbuB
confortium pollicct'.
vrendiqualitatcm:luccndi
rclmque» Optimcaurcm cumbommibusagi
quepcroculos cmicaret:ita nc dco arbttnuuridcmplato:firamcnbanc
fummoconccdcrc
dubitabim".cuiua vicaptemflcq3pcrcgcnnr:
vra fuieco
illevoluntatt potcftatiqjncmoriant': poribuefcpazati
inipfopdcof q fua
conccfl"ttquco:tarmt:T iamdiucrfa corporanucpdrfuntrecipianf"
finu:
tamdiiTimilia: idcftcorporca7 inco fcilicct
imcmorcofupcrautpncjra:ut
porcafibimcrconncp
nullapoffmc fatrurfus:7ict'ptati
co:po:a
rcllcrc
dtflblurionc
femngtivt
de carnebo"i ucrn.diod uirgiliusc^ placdico
do
ntscuidorutimmortalitatcm:corup gmarcdijrincbudatur.3ta qppcjni
tioncmaufcrar:natmamrclinquat:p ma9mortaliutnnecin futecoponb"
grucnriam
figure
mcmbroiunqj
den fcmpcflepofleejcilWanfed
mo:tie
ne
ncat:dctrabac
ponderistardirjtcm; cilTiracc
dtltolui:ncc
1'irccorponbuB
Sed deftdercfurrecciontB
mortuo^ durarepcrpctuorfed
altcrnanrib"
viti
7dccorporibuseorum immortalib b"indefincnf
uiuosc^:mo:rui8:7
qc
diltgcnniua
fidcusuoluc:itiufincbu viuiemortuosfieriputat:vt
acctta
iueopcnodillcrciidum
cft. boibuevidcantur
differre
fapientcs:
q>poflmorrcm fuamfcrunturadff
£ontraco:umdogmata:
quipri dcra:vt aliqiiando
diuauei aftiofibt
/
TERTTVSDECIMVS

eongruo
qiUTq?
zcquiclht::i
t mdcrut raueront
corpora:
vt neccottimcarni
fusmifcrieprtftieoblif^ cupiditatc alqdcorrupttoniefdifficultatie:nec
bfidicorpori9vicni8:redeat adlabo eo:ubeaticudimaUquiddolone 7in
reecnmalcpmozcalui. 3Uivco q ftul fcliatanspolVitaccidcrc.
ti dujrcrut vita adco:porafuia mert
risdebitafiueboinumfiuebcftiaruj O.uodcarofancro» qucniicteq*ef
depropmozuoluaf.^n bacitaq?du rit infpe:inmcliorerecupcrandaf«
riffima pdirioncconfhtuitecbdas qualitateg>fuuphmoriiboiumarue
atqjfapietcaatagiqVn taliacozpoza
diftiibutafuntcaqb*fempatqjimo
raUtcruiucreiu:vtncq?irt corporib" p "Romdefactozumaiedefucto^
permanezc:ncq3
fincbiapclfmtmct' ideononbabcntgrauemmor
napuritatedurarc.Oc quo platdico temquafeparatefunra corpohbus
dogmatctamittlibris fupcrioribua fuis:qzcaroco^ rcquicfcic i fpequaf
dijcimaecbriftianotpecrubuifTc por libct("inc
vllo um fenfucontumclias
pbyriumi nortfolumabbumanis\ acccptlTerideanru:.Tlon cnim ficuc
mmtsremouiflecorpora bcftiarum: platonivtfumeft:cozpora oblmione
vcruecfapiecium aiasitavoluUTc dc deCidcraf.f^ qt potiusmemincructqd
corporets nejcibuaUbcrari:vtcorpU9 fibtabcopiomiflfumquincmmejfal
6efugtcntes bcateapudpzem futefie lu:quictsecdccaptllorumfuorti m
teitearuur.3tacpneacbiiftovtcivide tegntatefccuritatcm dedit:rcfurrccri
teturvitafanctiapollicctcperpetua: oncmcorporumin quibustnulu du
etipfcpurgataaanimasfiuc viload rapcrpeflfifunt:nibilin cistalcvlteri
mtfertaa prirtinaercdirum crerna fe us lenfundefiderabilttcr 7 paticnrer
lidtateconftitu«.£c vccbnftoaducr ejcpcctanc.Si .n.carncmfuano cdc
fareturrefurrecrionem incorruptibili rat:qiteamfuemeiuiwlirmicarcrcfi
umcojpo^negae:non folumfinctcr ftcntemfpinwaliiure cocrccbanr. y
rcmo:fcd ftncullisomntnocorponb" to magtscadiligtit ctiainipiainfpizt
eaBalTeruir i fcmpiniiiellcvicruras. tualcmfuturam^SicutcnimIpintud
"flcciftcqualicunqj
opimocpreccpit carntferuiciTe
nonincoitgrue
carnar:
fattcmnedqacorporatts
rcligioisob in carofptrituiferuieitszccteappclla
kquiofubdcixntur.O.uiditi>:ni!"iq: tur fpualis:non cyin fpiritumconue:
casquauianulli corporifociacaszn tef:ficutnonulliputanc:gc
eoy fcrip
crcdidirtllis clTcmcltorce.'Ouaprop tumeftilcmiacurcorpusaiaU:rcfur
tc:fi nonaudcbunt ifti:ficutcoeaufu gctcorpusfpiruiulcfcdqutafptnm
rooclTc
rtonarbitro::dqe
beanltimia i fumma 7mtrabiliobtcmpcrandi
ra
7 tamentnctcrnis
corpozibue
confti cilitatefubdctur
vfcpad implendam
tutis bumanaearuas antq?onc.£ur immoitalita:is m,iiflb!ubili9 fecurif
cisvideturabfurduquodftdeacbri fimavolutate:6imoleftLc
fenfu:omni
ftianaprcdtcat
n primoeboicsitafu cozrupnbiluate
i tarditatedctracra.
ifleconditostvt
fi ncm
peccalTcnt
nlfa Tlonfolumcntmnonerit
ralcqualc
morteafutacorponbus
folucrcf:fcd nucein quauiaoptia valttudmc:
fed
promcritisobcdicmu cudodite
imoi neccalcquidemqualefutt
in pnmis
talicatidonaticumcieviitcrcntin cc bommibu9 a»ttcpeccatum.O.ui
licct
num:7taliafanctoein:cfuztectionc morirun'
noneflentmifi
pcccaflcntia
bAbuutoecaipfainquibus
biclabo Umeria
ramert bommcs
LIBER

fpualiafcdadbucanfmalta copoia£ ducmrieree


agari farra:fqcilfduo
zcnagcftantce.Ouc
licetfcniononvc filqabrabc:
vn°deanciilaaliuadeU
rcmfccrct:
vt nccelTtrate
pcrducenrur bera:quta
duotcrtamcnca
mciefigu
admorte:quiftat*eidelignovitcq6 ratadidtapoftolua:aur
idcodcnlta
cftin medtoparadificumarborevcti pcnamo)fcpcunctcaquadcdujceut:
raftmulcratmirabiltdcigratu
pfta q:potillic^uratafigntficationc
ct
batm:tamen7 alioafumebant dboa cbriftuamtclUgiicodej apoftolodice
prctcrvnamarborcmque fueratint rcpecraauterat cbnff. Tlemottaq?
dictanonquiaipfacratinalum: U^p probibetitclligi paradifumvirabca
ter comedandum purc7 ftmplidao rorum:quaruozcnimflumma quatu
bcdientic
bonum:quc
magna
virrua or virtutc3:prudcmiam
tcmperatta:
crahonaliacrcature
fubcrcatorcdo Korritudmem arq?iuftmam:7lignae
mmocofhturc.Tbm vbinullumma iueromnca vnlcs difcipUnae:?Itgno
Iii rangebatunprofccto
IXpbibituri rumfructue:tnorcaptoru;:7 lignuj
gereturfolamobcdienriapcccabatu. vitc:ipi"am
bonorumomniummat:c
Jllebanrurergoalqaqucfumebant: fapicnad:7lignumfacniicbont7 ma
neanitnalia
corpora
molcftic
aliqde lutranfgrcfTt
mandati
cjrperimcntu^.
furicdoautfiricndofcnn'rer.£>e
ligno "pcnamciumpeccatonbua
bcncvri
auicmvitcproptcrca
gutobatur:
ne cpqmluftcconfluuit
dcuerfcd
nobo
morscisvncunq?fubnperenvffcncc nofuoqrpcritur
bomo.^ofTuntbcc
WKconfecra
dccurfietempof fpad en'am
itelltgiivtcamcliua'accipiam'
femtcrirent:taycetera
elTet
alimro: tan^propbcticaiudicia
prccedcntia
illud facramcnto;vt
ftcfuifleaccipiaf futurorum^aradifumfdlicctipfaj
Itgnum vttci pa:adi!bco:porali:ficut cccicfiam:ftcut
deipfalegtturtncanri
in fpualiboccftintclligibiliparadifo cocanricorum.-QLuatuor
autcmflu
fapicnriadeudc qua(cnptameft.Xi minaparadifiquatuoreuangelia It
gnuin
viueftampleciciibua
eam. gnafructifera
fanaoe
:froctua
aurcj
eo:um:opcra
corum:!ignum
virc:fan
t>eparadifo
tnqiw primibomica criiinfancroutm
vtiqjcb:iflum:ligna
fuerant:g>
reacpoltttfignificatione
e rdentieboni7mali:proprium
volurt
iuafpiricuale
aliquidincclligu
falua tatiaarbttrium.
Tlccfe ipfo quippe
veritatenarrationiabtftoiicc dc cor bomo diuina volimracccotcnta.nift
poralil pcrniaofc
vti porcft:atq5
itadifdtqd
inrerfit:vtrum inbercat communi 6i
v TldenormulUtotum illumpa buabonoanproprioddcctetur. Se
radifumvbiprimiboteapare quippcamans
donarur fibi:vtindeti
tcagencria
biunanifcefcripture
vcri moribuamcroribufqjcompletua ca
tatefuiflenarrantur:adintclligibilia tct in pfalmofi tamcnmalafuafem:
rcferut:arborefq3
illaai Ugna
frflcti admctpfum
curbata
eftantmamca
ferai vtutcavitc morefqs
coucrtunt: correctua
tamdicatfortitudmem
me
tanyvifibilia^corporalia illanofu amadrecuftodiam.'bcc7fiquaatia
rit: f^intelligiblud
figntftcandoriJca comodiuadurtpoJTuntdcmtclltgedo
comodo diaavclfcriptafint.Xluafi fpintualitcr
paradifoncmmc probt
propterea nopotueru clteparadifua bentcdicai«ur:dumtamcn7biftoue
corporalia:quia poteflettam fpiritu vcritaa
fidelilTima
rerumgcftaru
nar
aliaiittdligi:tan^ ideononfuerinc ratibne
commendafaa-cdarur.
ERTWSDECIMVS^

Jbecorporibus
facropp*refurrec furanrem
animalia
dicunturcorpora
ttonem:que
ficfpintaUacruncvcno nectamenanimcfuntfcdcorpora:tta
in fpiruumcaroverurur.c.jcjcg. illafpiritualiavocant'corpo:a:3bfit,
rnvc!piriruacacrcdamus futurafcd
c Orporacrgoiuftorumqadn co^joracarniebabicura fubfiftatia:
refurrcctionc
futtuafurmcqjvl fcdnulbmtarditarem
cozruptioneq?
lolignotndtgcbutq'
fut:vtnullotno carnaU
fpuriuificanrc
pjfTura.
Tiic
bo vd fenccwteinuetezara
moriat":ne iam non rcrrcnusfcdcclefttabomo e
quevlltoalq0corporalibus
alimcn rtt:nq: cotpus
fcdq6dcrcrrafactuj
ns:quibuscfurtediacftuendiquafcii cllniprumcrirfcdqui.idonocelcfti
q5molefttadcutrecurrqm certoi oni iamtalemr:vr ettam«lo incolcndo
modouwtoUbilimuneunmorraliu nonamiltanarurafcdmutataqualt
ris iducfivtnonnifi vclmtpolYibiliw ta:epueiat.ib:itn"autbomodcra:a
tc nonncccflfitatc vcfcanf.<luod age terren"in aiamviucntem factuecfr.S
liqj uifibiltter7 tracrabilitcrappare inlptritumvtuificararcm:quod ciper
tC9:non qi mdigcbant:fcd quu volc obcdienrie merituj feruabatur.^deo
banc?potcranc iv1:bominibuecogzu copusciuequoociboacpotucgcbat
ercntfui mtniftcrq quadambumani nefamcafftccretur acfiti:? nonimor
tatefccerunt.Tleq3
cij i pbantafmatc talirate
illaabfoluta
atq?idilTolubilt:
angclosediflccrcdcndum cft:quado fedligitovitea morttsncceffitatc
$
bomincseosbofpihofufcepcrunt:q> bibebatur:atq^i wucntutieflorc:ri
uis vti umangcltciTeut
ignoraixtibus nebatmotifpualcfcd anialcfaiflcno
confirinobieidigcntiaucfcividcrcc'. dubium
eftmequaql'
ramenmorituru
Clidc eftquodait angclusiu libro nifi in deipreccdcnrte
minarmfcp
fen
tobtc.UtJcbjtie
memanducare: led lcnnamdclinqucndo
co:ruiflc.£t
alt
vifuvcftrovidebarie
idcftnccclYitare mcntisquidcm
criamcptraparadifa
corportsrcrtcJendi
ficutvosracuio: noniwgatisrah^notamenritep:obi
mcctbttmfurricre
putjbans.
Sedft bituetradit"clTet
rcmpori
vctuftati
fortcdcangehs
ahudcrcdibiliue
dif q3finiendu9:i
cadonraptvtta:qu3
putaripotift:ccrtc
fidcscbriftuna6 tficozpoic
licctanimali
donccfpinm
ipfofatuato:
ndubitat:<yctpoitrcfii aliobcdicnrtc
mcritofierec:
poflctin
rcctioncm
iamquidcm fpualicame paradifo
nifipeccalTet
babcrepcrpe
fedramcnvcracibumacpotumcum mam.-Q.uaproptcrcriatn
fitno2ccm
difcipuliB
fumpfu.Tlo.n.potclUsfj iftammamfcfhm quafiranimeacoz
egeftas
edendtautbtbcnditalibneco po:cfcparatio:
inrdligamus fimulfi
porib"auferef.Undci fpualiaeriit: gnaratnineoq>deusdi^crat:qua
dic
nonqui.icozpora
cltcdcfiitciif.kdqi cdcntis:cj:tllo mortemoucmmuno
fptntuviuificancc
i'ubl'i!tcnr. idcod) abfurduvidcri:quia
noco^r
fus dieacorpo:funt foluti:quocibiJ
mcerdictum
moutferunqs
fumpferui;
OtuuJintelltgcndu
fitdc coipore coquippediemutatain dcrcrmsviti
aijlndcco:porcfpuaU:vc
q morit" ataq?
natura
atq?
alignovtrefcpara
tadd.*4vovmificati tioncm(li(Tima:mortte
in cis eriatn
co:po:alis
ncccfTttaa
factacft.ctiqua
n 2lmficutcorpora
ifta qbnta nos neceiTuate
narifumtie: prop
nimam viuecc
fdum fpu^viui tcr quodapoftolusnonair co:pua
LIBER

quidcm
moriturum
eftproptcrpccca furgctmrtrmte.Scminatur
corpus
tum:fedau:co:pu9quidcmmortuu animalc.-furgat
co:pueIpiricualc.
De
eftproprcrpeccarum:fpu8
aute^vira mvrbocprobarct:fi eftmquttco:p"*
dtproprcriuftmam.
£>einfubiugit. flulc:c7 /pujlc.£r ucquidtlTctcop*
Si autemfpiriruscmsqui fufcttautt aialeondcretrficinquit
fcriptumcft:
cb:iftuma moruisbabitati nobis:q factueertprimuebomo maniamvi
fufcitauucbriftuma mortuts viutfi nentcm.Jtto igzmodovoluitoftcnde
cabtr7mo:taliacorpoza ucftrap ibi quidftt co:puoantmalc:^ui8
fcriptu
tantefpumciusi nobtg.Zuncergoc ranondijreritdebomtneprimo qui
rit corp"i fpu^pmificantc3:quod
nuc cHappdlatu9adam:quando illi ant
eft in antmam xnucntcm.£t tame mo ma flatu dci crcata cft:i facrus cit bo
tuiimdicttapoftolu8.qiua
tammori momco2pozeammali:fed
facrueeft
crtdinccelTmte
conftrictumcft.Xunc bomo m animamviucntcm.3nco cr
autemiftaeratin animamviucntcm: go quodfcnptumcft:facf eftprim*
cpuisnonin fpumrtuiftcanrcm:vt
tn bomoin animajviucnrc:voluu apo
moituumdidrccrenoitpoflet:quia ftolusintclligtco:pu9boiaanimalc:
nifipcrpctrationc
pcccari
nccelTitatej fptritualc
aurcm
qucnadniodu^
inrcl
mo:iendibabcrenonpolTct.£uin
vc ItgcndumdTctoftcriditaddcndo:no'
ro deus7diccndoadamvbics mor uilTimue
autemad.iminfpiritum vi
tcmfigmficawcw
antmc:quc
factacft uificantem:
proculdubto
cbnftum
ft
tl'o dcfcrentc:7
dtcertdo
tcrra ce:7iit gniftcan8
quttamcj:moiruistta rtfi»
terramibi9:mo:tcmfigntficaucritco rcpr:vrmo:ioinnmodcmccps non
porie:quc
illi fitanima
difccdetc
$p pofTtt.
t>cmde
fcquuur
7dicit.Scd
n
tcrcadcmoztcfa nibtldijcitTe
credcn phmumquodfpufauleeffcfcd
qnod
ducft:qzocculra
cevoluitp:optdifpc animalcdctndclptntuale.
Ubi mfto
fattoncmtcftamcnh
noui:vbtfcciida apcrtiusdeclarauit:fcanimalc
co:p"
tnorsapcmlTLmedeclararur:
vt pn" infmualTc:
inco(f fcrjprum
cftfcum
ifta mo:9primaquccommuniscfto efTc
primubomiucmmaiamxnuctc:
nibusprodcrcruz
cicillovcmfle
pccca fpirituale
aiitincoq>ait nouiflTimus
to:quoo
mvnocoefacrum
cftomnt adam
mfpintuvtuificanrcm.
"p>riu8
bu3:morsvcrofccunda
nonvtiqaco *eft cmmantmale
cozpug
qualcbabu
muniscftomntbusproptcrcosqui it pnmu9adam:^ut9non mourum
fecundum
propoftiumvocatifuntfa mfipcccafTct:quale
nuncbabcmug
7
crirquos
antcpJcfciuit
7predcftiauit: nogbactcn"
ci°mutatavitiataqjna
ftcutairaportorconfojmce
ficriima turaquarcn"
millopoftca
cppcccauit
5iniftiqfuuvtfit t'pfeprimogcnitua cffcctii
e:rn blct135
moziendi
neccfTi
in mulcisfratribug:quosa fecunda taterqualc^)
nobieetcb:iftu9bicdt
mortc
pcrmcdiatozem
dcigratia
Ube grtat"
cprimu"nonq*dem
nccdTirate
rauir.JTn
cozpoze
crgo
animalt
prima fcdpfare:poflca
rcrofpuale
qualc
ia
bomirumfactum:ftcutapoftolu8
lo prccclTittncbriftotangncaptre
n:o:
quitur.Uolens
cnim
abfpirituali
qo iccuturum
cftautem
mmcmbne
a*
in rcfurrectionc
futurujcftboc:quod vlrimarcfurreaionr
mo2tuo:um.2ld
nunccftanimale
dtfcernere:
feminam tungit
ddfiapoftolu8
duof;iftopbo
inquitmcoiruprione:
furget
incozrup minum cutdcnnjTimam
dziajdicens.
hbilc.Scmtnacur
in ptumclia:furgct "p»nmus
bomodctcrratnrenus:fe
tngloua.Bcmiruiur
\n infumicatc: cundus
bomo
dccclo
ccUfbe.
TERTIVSDECIMVS

ferreri*
ralcsi teneni
quafcclcfli?
ta ftitnandiiccapriufg'
pcccaflct
fpW
lcs7fckftcs.
£tquomodoinduimus tualecorpuababui(Te:i
peccati
mcri
imaginetcrrcmunduamus
1imagme to tnaiatemutani.Ut.n.boc
putetur
ciusqui6celoeft.frocapoftolus
tta papatteduftanri
vcrba doctoria
qu{
pofuinvtrmncquidcmtn nobiafm ait.Sicftcorpas
aialce 7fpuale:
ft^
facramentum
regencrationfeftatfic fcriptumc.primuebomoadamfac
alibidint.-quorquoti cbrillobaprija t" l in aiamvtacnrcm:fecudu9
bomo
ri cdtocbHfhtm
induiftie:rc autem ip infptritamuiuificante.Tlunquid
boc
fatuneperfincturtcum i in nobisq6 poftpcccatum facromcftcumfit tfta
eftaialenafcendotfpirituaU fiieritfa bommis pnmacondttiodcquabca
ctujrefurgendo.
Ut .n.eTttfdemve: tiltitnuspaulue
adcorpusaialcmd
bisvtanfpefalutfactifumue.Jndai ftrandujboctcftioniu
lcgtsalTupfir.
mu9autemtmagmcmtcrreniborrn
nt9propagationc
preuaricactbnie
et Otualiteracapfcnda
fit rcl i!lain
motiaquamnobisinrulicgcneratto: fufflarioi quaprim"bomofact"ein
f3tndufmus
imagincm
cdcftisboia atamriucnrcm:vd
illaqui drisfcrir
gratia
mdulgcnric
vftcq?
pcrpctucqd dicce
acctpitc
fpmfictu.c.^iig
nobtepreftatregencratto
non nifip.
mcdiatorcm dci7 bominumboicm u Tldetdludpa^cofidcrate q*
icfumcbriftum:quem cclcftcm boiem bufdavifiic:ineoquodlcgirur
vult intclligi:q:dccclo
iicniturtcrre infpirauft
deasin factcmduafpum
ncmortaUtaris corporc ucftircturq6 virc7factugi bomo(nanimam viue
cclefti
fmmortaliratcvefttrct.£elefte9 tc:nontuncantmamprimo boidata
veroidcoappcllat i aliosquiafiunt fcdeamquciamineratfptritufancto
pcrgratiammembra emsrvt cuiirfit viutficarl.ZDouctcnimeo8'cpdn&ie
vnuacbriftusuelutcaputt corpue. fuspofteag»rcfurrcpta momit9in
"bocm cadcmcpiftolacuidcnriue
tra (uff(amtdiccnQ
difcipulisfufeaccipi
pomnpcrbomincm mora7 perboi tc fpiritumfancrum.Undc talcati^d
ncmrcfurrccrio
mortuoram.Sicut
e cpiftimant facruqualcruncfartume:
mmfnadatnomnce moriunrur:fic
1 quafi7 bicfecutug euagclifta
diyait:
i cbrifto
6c9uiuificabuntur.
3antvri 7facrifunttnaiamviucntcm. 0,6 d}
q3tncorporc fpirimaltquodcrit in demfidicrum eflfcnboc
inrelligcrem"
fpmtum viuificantcnv.non
quia6nc« g?animarumqucdam vitafitfpirif
qui madammoriunturerunrmebra dcitfmcqooantmcronale8mortuc
cbrtftfccjrillte.n.mulro
plurcefccuda dcputandc
funtryuig
carum
prcferia
ietentomoteplecrenf.Scd
<dcodtc viuerc
corpora
vidcantuz.Scd
noita
rii comnceatq?cmneerquta
ficvtne factumquandoeconditiwbomo:fa
mocorpore
fpirirualt
nifii adam
mo ti9ipfaUbrirerbareftantur.
queira
Hturritanemocorporcfptrirualtnift febabent.£tformauttdco9
bomtne
incbiifto
viutficatttr.lbroindc
nequa puloerem
detcrra.Ouodq*de
plani*
q>puradoc nostn rcfu::c:rioc
raleco fnterpretadu
putaregdijcenit.£t fin
puebiruroo:qualc
babuttbomopri pt dcuebomincm
dcItmoterrc:qm
inusantepcccatu
ncq?illudquoddic fupmugdictiifuerarrfong
adt afccn
tumequaliercrrcnne
ralce7 rcrrcnf: debat
detcrrai irrfgabatomnonfa
fecundumilludmtclligendu^
equod ricmrcrrcvr
q:bocIimugtnrelligcn
factdeadmidione
pcccatuTlon. dtfsuiderctur
bumore
fdlicet
tcrraq?
LIBER

cortcretae.Ubt.n.boc dictu eftcontl bomoadimagmem dd:7tenabo at


nuofcquiruri fo:tnauubominc^ dc" cpirorusinttrrjm.31ludenimfccun
pulucredcterra:ficgrecicodicea bnc dumarumam rationalcm di:qualcnt
rndc mlatinaUngua fchpruraipfap dcuem(ufAindowl li commodi4 o;
UFrfacft.Siucaureformawtfiuefm infpirandomdtditbommiid cftbdia
p.i quiadicc:cuoluerinquod g:ccco: corporiibocautcmfccundum co:pua
eplafen adrcmmbil mtercft.ZDagia qualebommcm dcuefmjcitcjcpuluc:
tamcnpropzte diciturfinptifedambi cuidataeftamma: vcfierctcopusant
guitaenfaeftdcmtancbeta qui for maleid eftbomom anima;vmcntc.
mauitdtcere
rrulucruntico
cyin latia "Ouaproprcr
mcoquoddnafccic
qn
Itnguatlludmagiaobrimric
confuetu mfufflauitduci;eacciptic
fpiruujfac
do:vtbidicantur
fingeq aliq*d
mcda tumnimirum
bocmtclligi
roluu:q?
ciofimulantecomponunt."bunc
igif I"pinrualanctusnontanmmfit pacs
formarumbommctndererrepuluee vcrumetiamvnigcnin ipiius fpirii".
fiucUmo.£rat
enimpuluisbumect": 3dcmiplcquippc
fpuituacrtpatha
bunc inq^vt qrprelTiua dicamficuc 7ftlq:cumquocitthniraapatcri fiU
fcripturalocutacft^puluere^
detena: U87fpiriruelanciue:nofi
crcacuia Ij
atalecorpusfactuccdocctapof^otus crearor.Tlcq^
emmfbrueillccc:po:c
cumaiaima^ accepit.£tfactuecftiftc usdecarnieorcproccdena 1'ubiktu
bomoin animamviuentem tdcftfor eratfpa fatnatqsnatura:fcdporf (i
m.irue iftcpuluis factuecrtm attimi gnificanoqua intclligcrcmuavcdijzi
riumtcm.3ammqutuntbabibatant fpmtumfanctu^ patri ciTchlioqjco
rnJralioqumno appeilarcrur
borno: muncm:quianon funt cis fingulta
quontambomononcitcorpuefoiu; finguli:icdvnuoamborumcfl. £cm
pelaiafola:fedqiue]C
anitnaconftat perauicinilk ipintua m fcnptuna
7corporc.t)oc
^devcp.
i:q>ntot"bo faaiagrcco
vocabulo
pneumadicir:
15pemcliobdisai.ic:fcdcu^cftvt:u ficureumi aliolocodominuaappel
q3comunccum fimulbabctbominia b mc:qujndocumcozpozalia fuioua
nomen:quod tamcni fingulan amtc fljtus figniftcaadifcipuliefutadcdic
tuntcriamcumdcfingulialoquimu. 7loctaomntbua diuinorumeloquio
-Outscnimdtccreprobibeturquoti rumnonmibi alttcrvny nuncupat'
diantqoadamlcgefcrmonisbomotl occurnt."bicverovbiUgitur ifuifit
lc defunrtus eft:7nuncin rcquiecftT deuabomincmpulucrem dc Krra:-z
in pcnisrcum dcaiafolapolTubocdi infufflauicfiucinfpirauumfactem ei'
d:t illo aucillolocobomo illcfcpul fpiritumviK;ncnaitgrecua ncuprru
rusefhcumbocrufidcfolo corpoz n quodlolccdia fpiruua fanccue: fcd
polTitmtelligu^ndicturtfantficlod^ pnocnrquod
nomen
mcrcacura
q>in
fcripruramnonfolcrediuinfyjm crcatorcfrcquenciua
lcgitur.Undcn
movcroillaitanobiein bocattefta? nullictiamlahniproptcrdirfcrcnitaj
vt ctiamcumduo tfta coniunctafimc boc vocabulumnon fpiruum fcd fU
1 uiuii bomo:tamen etfmgulabomi rumappcllare malucrunt.*boc enim
ntevocabulo appcllct:
jtam.f.mteno 7 mgrecoetiamiilo locoapudefaii
rembomtnem: corpusvero c>:tcrio rbi dcusdicic:omncmfta umcgofc
rcmvocane:tancr duofint bomines ci:omncm animamfinedubttanonc
cumfif vrrunq?l'ttbomounue.Scd fignificane.-Quod
itaqj grecc
pnccdi
intclligciidu
mcftfccadum
qutddicaf atur:noftriAliquando
ftatum:aliqn
TERTIVSDEOMVS

fpirirumaltquando
infpirationcm
cf ntftotcavitaintelligeretur
"quetlli p
afpirattonemraltqn
etia^animu
tntez fpmfactu
dat'.t)oc
quideftaliudntfj
pratifut."f>ncuma
vcrorum-y
nififpt diligenter
probumana
fufpidotie
co
ritufiucbdisdequoait apoftolus: tcdere:7
fcrtpwras
factas
nonintelli
tje.n.fatbdinumqucfuntboisnifi gentcr
attendere.4lluid.n.magnum
c
fpiriruBbommte quimipfo rft:fmc ratnonirelongmerfcd
incode}Ubro
pccorie ficutmfalomots
libro fcrtp tpfopautofupcriue
Iegcre:'j3roducat
tumcftrquiefdt fi fpobominieafcett terraanimamriuentcm:qn aiahafrc
datin cclumfurfu:7fpuspccorisdd* ftiiaciictacreata
fiwtfOdrialiquaris
ccndat
deorfumintcrramfiueiftiico itcrpofitiBineodcmtam^ipfo
lib:o:
porcumqutcriamvem'o:.vnam eius quidmagnum ent aducrtcre
quod
bocnomeneffcvbimpfalmocamtur fcnprumcft:7omniaquebabcntfpt
igniegrandoiiij: gladeefpuirustcnt ritumviten otequtent fupcrarida^
pcftattstfiue
iamnoncrearum fcdcie, moituuacftcuminfinuaretomniaq
dto:em:ftcutcftdequodictt
domin" viuebant
tntcrrapcrifTe
diluuio.v
Si
in euangclio:acctpicc
fpumfanccum: ergoi animamvmentcmi fpiritum
cujcorporeo
futoiteftitu ftgntficas. vitccriaminpecoribus
inuentm":
fic
£t vbi atr.3cebapmatcomnesgcn loqutfcripturadiuinacdfucuit:7
cuj
tesmnominc
patrisi filijt fpintua bocquoq^
locoubilcgiturdntaque
fancri:vbi
tpfairinitascj:cc!Uct(Time bntfpintumvitc:non
grcc"pncunu
i euidciuilTime
cdmedata eft.£tvbi fedpnocrtdtj:crit:curnon
didm''q'd
legifdcuafpaoetttcalq^ptimis fa opuacratut addcretviuentcm:cum
craromUarutnlocie.3« bia quippe animamfiutuatcflenonpoflet.-1
Huc
ommbustcftmioqs fcripturaru^
qul qutdopuseratvt addcrctvircaij di
tuinadgrccos
arrinctnonpitoen
vi6 piffctfpirtrum.J3cci
mrelligimus
auj
rnusfaiprumelTc
fedpncuma:quatii uiitcntctn7 fpirirumuitcfcnptunm
flurcmadlatinosnonflarumf? ip.i. fuomoredijriflTe cumaulta.i.cdpora
£tuaproptermeoquodfcriptujcfl ai.ir.tucllccmtdligi:quibudmclTcc
p
mipirauinrdfi magtspropricdtcen anitnampcrfpkuueiftccriamcorpo
diieftifufflauit mfadcmeius fpum na fcnfu8.3nbominisauremcddiri
vuc:(igrecus
nonpnocn
ftcutibilegi 6eobltuifdtur
qucadmodu
loq*fc:ip
turfed pneuma
pofuilTer:ncc
ficcfler turaconfucucritxu
fuoprorfuamo
confcquens vt crcatorem fpirirum4 reloouafit:quomfinuaretbominc^
proprtedicituri triniratefptrit0fanc ctiamrationali
antmaaccepraquam
CU8mteUigcrc cogcrcmunqaado qui nonficutaliarumcarntum aquts7
dempncuma vt dictumcftnonfoluj rcrraproduccntibua:fcd
deofUcccrc
dccreatorefedctiamdccrcatura dici aramroluitmtelligi:ftc
tamcnfactu^
folcremamfcftutnclt.Scd
cumdijcif vt in corpore
aialiqd fit aiain coui
fctinquiuntfpiritumrnon
adderetui uenrc
ficutillaaialiavmcrcc
dequib"
tcmfiillumfpiritum
fanctum vcllct dijnt:producat
terraatatnvtuctttcj:
intclligu£t
cumdipfTctfact"ebdin i queindcmdijcitbabuifle
infefpm
animamnonaddcret vuicnccmnifia vitcvbietiammgrcconondijcit
pne
mmi vitam("ijntfic.-vrct
qilU diumi umafedpnoen-.nonvtiqj
fpumfanc
tuaimpcraf
dono
fpuedd.£tT.n.ui tumeorum
animam
talicjrprimcns
uatanima
inquiunt
proprtofucvirc nofe.Stentmddfhtusmqiuwu
dci
modoiquui
opua
erataddcre
viuetc^ oregri[Teinrelligitur:qucm
ftamma^
LIBER

credidcrimue
confcqucns
eritvt ctuf ri otononpoffyfedvtnonmorcrcf
demfareamur fubllanttc:partcq3
illi* mfi bomopcccaltcr.Tlaillud q6Ipu
fapiermequcdijritcgoqco:calnflimi viuificantcfpirttualeerit7 imortalc
^pdq.Tloquidedijcufapieruia ozedci morioiononporcnt:ficutantmacie
effbrafefui(Te:fed
ejceiueore prodif aia cimorrali6:quc liccrpcccaromor
fc.Sicut atitnospoiTumus no6 n:a tuaperbibcarur carcequadauirafu
naruraq botesfumudcfcd deiftoac: aboccltdcilpintu:quoeha^fapicni
ctrcimfufo
queafpirando
acrefpiran Tbcarc
uiucrcpocerar:
tamcn^pria
do ducimua acredudm"flatumface quadaL;mtfcravitarua non dcUnit
cumfufthmueita omnipotcns dcus inucrcq:um imortarecreata.Stcut
nondefiu naturanccpdcfubiacenti cnimddc:ro:csangeh 15lccundiiquc
creatura:fcdctijj denibilopotuicfe dammodumorruifuc pcccando: qt
ceflarumrquon corporiboieinferen fotcuircdcfcrucruf
cfdcuseft:quin
domfpiraflevelinfufflaffecouenien pcccandofapicntcr
7 bearcpotcrant
tifTimedictueeft:k6poze'incopozeu: vtuerc:ramcrt
nonOcmori:potucrut
fcd immutabilismutabilcm: quta ut omnmodtfiftcrcntutuercarq?fcn
no crcatuacreatum. Uerumtamcn tire:quoniamimmortalescrcanfut
ut fdant tftiquide fcripturteloqut atqjitatn fccudam morrcmpoftulri
uolunt i fcnpturarumlocutionca mumprccipitabunruriudiciu.uc ncc
nonaducrrunr:nort bcc folumdi illic uiracarcant.-quandoqutdcmeria
ci eyircq: o:edci quodcftcquatis fcfu cummdolonbuefuturi iuntii
eiufdcnqjnatui-c:audtant vcl legant carebunt.Scd bominceaddci grati
q6 dcodicentc fcriptu^cft:qmtcpid' ampcrtmctuc9 ciucgfancrorum agc
cs7 ncqicaltdue7 ncq3frtgtdus:in lo^ in bearaviramancntiu: i Qfpua
cipia^teeqcereqcozemeo.Tlullaita libuocoponbus iiiducnt':utiuq3pec
cpcaufaeftcuraperriflfime
loqucnri: cct apliuencq^morianrur:carri imo
ftfhm"apoftolo:vbt abrpirirualicor taliratcucftin:quc ficutangctortincc
porecorpusanimale difcernens:
id e pcccaco porcilaufcrn:natu:a qutdc;
abilloin quofacrifumueboctnquo tnancntc carnig^f; nulla omnmocar
nuncCumu9 atr: fcminaturcorpus nalicorruptibilitatc vclrardttarerea
antmalcfurgctcozpuefpinrualc:fi ncnte.Scquiiur autemqftioneccflfa
cftcopusaialccft7fpuale:ficut fcrip no pcrtractanda:7 doinodcovcnia
rumcftfactuacftprimu9bomoadaj ii8 admuante folucnda.Silibidome
m animamvmcnce^: noui(ttmu9 adi brorurninobcdienrium cj:pcccatotn
in fptzitumviuificantcm. £ed nonp obcdicnnc in tllteprimtebcmimbus
mumquodrpirttualc:fcd quooania cuillo9dtuiag:adcferuifTct cjrorae:
leipoflcafpirttualc.^rim^bddc t':a vndcinfuanuditateomloe ap.ucrut
tcrrcnue:fecundu9 bomodccclocde .i.fa curiofiuoadvtcruc7q: ipudcs
ftie.O.uaftcrren' talcg7 tra:7 quat motusarbirnorcfiHcbar pudcnda rc
celcftistaleg7 ccleftc9.£tquomoin ^crunt:quomodo clVcntfilio9 propa
diiimusimagmcm tcrrcnimduamus gaturirfivt crcatifucrantfinc prcua
i imaginem qui deceloeft.be quib* ncatiorvcmafilTcnt.Sedquia 7hbcr
ominbusapoflolicie rcrbiefupcrius illcclaudcndue eft:nectantaiftaque
loomrnmu9.£orpu9 igituranimale flio in fcrmonie anguftiaa coarranda
in quoprimumboicmadamfactum incumqutfcquiturcommodiore dif
dicirapoftoP:ftccratfacttt ndutmo puunoncdificramr.
QVARTVSDECIMVS

3tordqaujuftirudccmi tmifjq: ai(ntelligeda


fttvitga.c.^
tareddliber.jcUtj.
p "ftiueergovidendued.dfirftn
£er (nobedienriam
prfmibotein carne:q*dfmfpmnviue.Ouif
fcmorriappcuwatcruimroeboics cfc.n.bocquoddirunuspriaIrotci
fuifleoeeimfimuhoadei
gratialib« fptcit:rclnonrecolens
rmmueaduc:
raret.c.pritnum. tcaqueadmodii fchpttuc
faccc
loquj
tur: pdtputarepbilofopbos
quidem
epicureosfccundumcarnemviucrc:
iam ifupiorib* quiafummumbonutnbommiai coi
libtis ad burna porisroluptatcpofucrut:7 fiqutal^
nugcn"nonfo funt quoquomodo corporisbonurn
d lu narureCilitu futnmumbonii^clTcbommisopiatt
dincfoctandum func:7omriccorumvulguequinon
vcrd et quadi aliquodognurcrcleomodopbilofo
cognatioms ne pbancunlcd procliuceadhbidinc:ni
ccfTirudmcfnvnirareconcozde pacts ftcjrvoIuptaribuBquas corporeiafe
vmculocolltjpdu:cjcbotc vnodcutn fibuacapititgaudcrc ucfaut . ftotcos
uoliuflcbotcetnftitueremecp bocge aurcmqutfuminu,bonunibomints
nuafuilTctnrmgulis quibufc^mori in animoponunc fccundum fpiritutn
turu:nifiduoprimtquoru crc.u°cit vmerc:quia 7 bomintsanimusquid
vnuocpnulloalccrejcillo:id inobcdi cltruftfpirirus^Scd ftcutloquitfcup
cntu mcruiltctraqutbus adinilTiied rura dtuma:fm carneuiuc vrnqsmo
ragradcpcccam: vt in dereriue eona ftrautur.iamcinquippeappcllatno
turamutaretorbuana:ctf pofteros folumcorpustcrrcniatq3mortalts3
obligatiocpcccan7 rnoheneceffitace mmanti8:rduttcum dtcttn dnisca
trafmifla.ZDorri0aatrcgnui boies roeadecaroMcdahaquidcbois alia
vfq3adcodnarueft:rt6nc0 in fam autcmcaropccori6:alia uolucrumra
q.imorrccuiuGnulluecil fintapena hapifcuum:fcd alqsmulnsinodio11
dcbtraprccipttce
agctrnifiinquofda^ gnificacioncbutusnomintsrtiturrit
indcbitadcigratialibcrarct.2c pcr quosvarioolocuticmemodosfcpc
bocfactae:vt cutot tanceqa gcnrcsp etipfuboicm.i.natura^bomimscar
rerraruorbediuerfie ritib" moribuf ncmnuncupat:mo locuttdieaptcto
qsvmcnrceimulaplici Unguarom ar ru:qiutccitcj:opcribuslegianoniu
mo^: vcrtm:fintvarietatediftmctc:n fttficabituzoiscazo.Ooid.n.bicuolu
tn apliueq-duoqucdant
gcncra
bua it mtclliginifi omncsbomte8.'<luod
ncibacnriacri!tcrcnr:qua3
ciuttates aperaus
paulopoft
aitjn legcnemo
duaefccundufcripturae
nolTrasme iuftificarur.£tadgalatbas.Sctetes
ritoappellare
pofTumua.Una
qppcc autq:ndwftificaturb6c]c
opcnbus
bomtnum fecundum carnem: altcra legis.Secundu bocmtdf::7verboca
fm fpumviucin fuicuiufq?gcnchs ro facriieftid ebomo.Ouod norcc
pacevolcntium:7cumtd quodcppc teaccipienrcscjdam putauerunt
cbri
tdt alTcquunrur
in fuicutulqjgcncia fto bumanam animamdefuiffc.£ic
paceviucntium. .n.atotoparsaccipit':vb»
maricmag
dalcnc
verba
ineuangelio
lcgutur
di
£>cvitAnaruraliq ncj; corpotia mcum?neftio
LIBER

vbt pofucr&ntcum015dcfobcbriflt inimictnae noni aiobeat.3tut qui'0


carne'loqaererur:qua,pfcctofcputtJ5ita loqiuf vt inimicofuorcl quepu
demonumento putabarablataiiract tatmimicumdtLaf:m.ilacarne acno
ap.irtetotumcarncttoiara intelligit' poriusmaliianimumbcsaducrfum
bo:(icatcaftmtqucfup:acommcoza mc.-"lboftreo
ficutcarnalitatc8:vtit»
uimu3.£umigif mulctsmodisquos dicam:fiquio audilTcc:
nondubitarcc
pcrfcrurari
i colltgerelongu:edmia camtcnbucrc:ita ncmodubirataioft
fcripruranuncupet carncm:quid ftc tarcBadantmum pertincre.£ur
c:go
f mcarnem viuere:quod profectom» bccob 7 btol\r:.idoctorgcntiumin
lum cftcumipfacartrianaturanon, fidet viratcopcracarnisjppcll.it:ni
fit maluutidagarcpoflftmus: ifptcia ft q: eolocuroismodoquototufigni
muediligercrillu; locumepfepanli ficarurapam:ipfumboic^rulr noic
apfiqui fcripfitadgalarbae
rbi ait. carnigitclUgi.'<luod
fi quifcp
dtccar
ZDaiifcfta
ailtf^opera
cjrnie
q func necim
clTc
mmaltg
monbu9
quoru
fornicattonc8:ttnundiric:lttrun'e:
ido q3uitioru:coq>aniacarncaffcctaftc
lop fcruitue:vcnefiaa:injmtdcie:
coa viutt:p:ofccto
n vniuczfa
boi8nariua
tmocercfTtulariocsraiofirarcsrdiflefi dtligcntcradun-nf.Tlam
corpusqui
onc9:bercre9:iutdte:cbrictatC6:conicf
demcorruptibilc
aggrauar
atam.Ufi
fationeo:?bis fimiliarque
p:edicovo criamidcmapoftolu9agcne
6bocco
bi8ftcutpredijnrquoniam quiralia3 rupnb.liccrporc:dc
quo pattloantc
gunt:rcgnu
dcinonpoffidcbunt.^^c dijccrat
i fi qrterioz
bomoncftercor
torueep:ftole apoftoticc
IOCUB quaf» rumpttunfcimue mqiurquiafttcnea
adrcmprcfcnrcm cffevidcbitu:confi noftradomu8buiu9babitatiofe dif
dcratug:potcritbancdilTolucre qfti foluatur:^ cdtfiicationcm babcmus
one:quid ftt f sncarnc^viuerc.^nopi adcodomumnonmanufactam crcr
buenanq3 camisqucmanifcftacfle nl i cclie.
£tcij i bocigerruTamuBibt
dt)rit:caq3
commcmorara damnauit: taculumn:"mqd dccclocrtfupcnn
nonillarmtnuentmua quead volup dui cuptcntce:fitamcnindutincnnu
r.itempcrtmercarnfejfiiam fut forni di inueiamar. ^tcij^dm fum"i bac
catoc8umundtc!e:luturie:ebricrarcs:bitaticmc igeifdmusgrauarieocf no
comcfTarioncB:vcrum et illa qutbua Iumii8cjrpoliarifcd fupueftiri:vtab
animfvitia demonflrantur a wlup forbcarur mortalcavita.£taggraua
ratccarnie alicna.Ouis.n. feruitutej murigfcozruptibilicopore:7 ipi" ag
queidohecjcbibenir: vcneficia inimi graaationis caafam nonnatoramf\>
ritiae:contcnrioncs:cmulauone9:aio ftanriaq^ coiporiBifed du9corruprio
fttatcgdiire'fi6e9:bercfc9:
iut'dia8:n6 nemfctcnrce
iiolumuecorpo:ecrpcli
poriusmtdli&at
animivttaclTe
q>car ari:fedciu8imortalitatcfupcrucdiri.'
nigqnquide ficrfporcftvt .pprertdo £ttuncergocn'tcorpu9:fcd
quiaro
latrtamvclberefisalicuiuscrrorem rupribtlcnonerir;non
grauabit.3j
a roluptattbuscarnistcperct?£t tn gzauatergonuncanimamcorpudco
eriamrnncbomoq>uiB camislibidi :uprib<!e:7
dcpnmtt
rerrcna
inbabira
negcontinerc
atq?cobtbcrc
vndeat':^; tfofcnfum
multacoguamcm:vcrun
carneriuerebacapoftoltca
auctozira tamcnquiomniaantme malaqrcor
tccontu'nci'rur:7inco
quodabfhnet porcput.inr3CCLdilTe:in
crrorcfunr.
a voluptatibu8
carnie:damnabilia
o
paarni3 agcrcdcmcnflramr.Oui»
QVARTVSDECIM\S

"p>eccati
camqcatanonejccarnc,p tnufdus
inueniturf
£^becoia015ba
ddTc:
7 cozruprione
ejcpcccato
cocac bearfmecarnc:quomofurH:
ifta opa
tanpeccawcefj penam.c.iq. canu8:ruftq:operafimt
bdiaquetn
ficutdiri nomme
carmsappdlac.Tlo
q Uauis.n.ufrgtliuaplatotcam .n.babcndo
carncm quamnonbab^
vidcarurliu-ulentiB
vfib'ejcpU diabolus:fcd
utuendo fccundum fcip
carefinamdicea.^gne"cftillis vtgor futnbocefm bomincm cftfactusfi
7 celcfhs
origofemimbus: quatum n mtltodubolorq:
7 tllcfccundii
fdpfu
noxiacorporarardar.Xerretq?
bebe vtucrevolutt:quando tnucriratenon
tat arruemonbudaqjmcmbra.Om ftctttvt nondcdeifeddefuomendaci
ncfq^
illaanonfTiinas
quatuo:
aipcu umloqucreturqui
nonfolii maidajc
bactocs:cuptdtrate:rimoze:
letina:tri verumeriam
mcndacqpatcrcft.T^ri
ftiriaquafiorigicsoiu^pcccato^ar$ inuocltquippcincritu9:7.iquo pcc
Uttiorum
volcne
intelficrcozporc
ac catumrab
illocepireflc
mendadum.
ride:fb'iiigat
tdicat. "bictnetuut:01
ptiitgaudctqs
doletqj.Tlec
aurae
fuf Quidftt fccundutn
boiemtquid
ptctiitclaufetcnebzie
i carce
ceco.Xn uefccundum
dcumvuicre.c.uq.
alit'febj ftdcsnfa:Tlacorruptiocor
poriaqucaggzauac
atatnnonpcccari c Utnergoufaitbo fm boietn
pnmtecafcdpcna:ncc
carocozrupti nonfecundum
deu:fimiltaedi
bifaiampeccatrice:fed
atapcccatrip abolorqj
nccangdo
fecuttdu^aiigdii
fccitcflccorruptibilecarm:m.£j:qua fcdfccundum dcumviucndu;fuit:vt
co:rupnoc carnieIjejriflantquedam ftarec
iit veritate:7
veritatcmtlltua n
incitamcnta vjrio^ i tpfadefideria
vi dcfuomcndadum loqucrcrur.Tlaet
ttofa nonramcnoia utremiqueviria dcboiealioloccidcmap^usait. Si
tribucndafutca2ni:ncabbie omnib" autcmvcntasdd m mcomendado3
purgcmiisdiabolucjnon
b^ carnc^. burrdauit.ZDeii
dipt mendadum:vi
£tfi.n.diabolu8 forntVaroz
vclcbrio tatcmdd.£um itaq?vtuit bomo ftn
fua:vclft qutdbuiusmalicqo adcaz veriratcmmon rtuicfecundumfeipfi»
ntapcrrinetvolupcarca
non potcfldi fedfecundum deum.£>cuscft.n.qui
a:awifitetiataluimpcccatO£ fualo dijcttcgofumvcrira6.£u5 veroviutt
7 tnftigato:
occultU9:cft
tamcnmatfe fecuodum feipfurr:boceftfecundi»n
fupcrbusatqj inuidus.<lacillum bommem
nonfccundu;
dcum:piofcc
viciofitaeficobtinuit:vt proprcrbac to fccundummcndadumuiuir: non
ectin carccnb"
caliginofibutueaeria quiabomoipfcmendadum
cft cunt
eternofuppltcto
dcftmatus.l^ccautc fitdu8auctor7crcatordeue:
quino
Vitiaquetcttcnt
indiabolo
pricipatu^ cftvriqjauctoz
crcato:qj
mendaq:^
carnitributtapoftolusquamccrrutn quiabomoirafactuscrtrcctus:ut ri
i diabolum
nobabcrc.
£>irit.n.tmrm fccundum
fctpfum
fcdfccundum
eo^
driaBtcofTtcnrionesicmulartones:
ani aquofacruscftviucrct:idcft illi" po
mofttatce-.inmdias
efleoperacarme: tiusy fuamfaccrct
voluntatr.noaat
quopomnium malopcaput
arq3
ori itauiucre
qucnadmoduj
cftfactus
vt
gofupcrbia
dfcque
ftnecarnc
rcgnat vmcret:boc
eftmcndadum.Bcat"
q*p
in dubolo.Oiuisautcmillo cfttnimt pevuli ecctiamfi nonficvtucndovt
citio:rancti8.'O.u'9
aduet-fos
cosco poffitcfle.Oaid e(tbacvoluntatem
tcnoko::aiofw::7magiaem»ratqj t 6e
LIBER

pcccatum
cflcmendacfom.Tlonentm luuena
bomo.St'cut
7 noaliudq>bo
fi[pfccacum:mficauolutatequavo mineafignificamnfiuevbi lcgfturcjc
lumuevt bcncfit nobie:x^nolumua opcribualegisnoniuftificarur610d
vtmale funobi8.'£rgomendacium ro;fiucquodfcdptumefeptuagitad.n
cflquod
cu^
fiatutbcnc
ficncbis:
bic q3aiedcifcenderiit
iegyptucD
iacob.
potiusmalccftnobis:rcl cumfiat vt £( tbt.n.pcrdetncarncmotobomo:
tncliuefu nobiebincporiuepduse i tbiper.lj^v.aiae.t^v.boicsintclli
nobts.Undebocntftquia dc deobc gumur.£cqo dtctumcnonin fapicn
ncpotcftclVcbominiqucmdcltnquc ttebumane doctiavcrbiaiporuitdict
dodcfenr.non defcipfofccunduque nonfapicnric carnalieificut
q5d;ctu5
viucadodcltnquir.OLuod trjcpdijri^ eitfecundum bomicmambuUtie:po
binccrtitilTcciuiratce
duaediaerfao tuitdtcifccudumcarnc^.XDagia auc
itirerfcatcpconmrue:c}'alqfecudu bocapparuiri bis quefubiunjcir.
£u
carnem alqfecundum fplruiivuicnr: .n.d.8dtcategofupauli:altuoauran
porcftcriamiftomododid:<falqfni egoapollo:nonne bomincscrtic.^O-a
boimncvalq fccundumdca, viuant. dicebataialcscftie T carnaUacfhe:
3ipcrrilVimc
quippcpauluead corin ejcprefiTiue
dipitbomincseto: qo cfl
tbioe dicit.£um cnim fmt inier voa fecundum boicm vtuuie no fm dcu:
cmulano
i conrcntto:ncmne
carnales fm qucUvmcritiedq cllctio.
cftistTfecundum bominem ambula
tis.^Ouodcrgocftambularc fecundu Ouoddccorporte«nCccpnarura
bomincmiboccftfecundum bomme tolcrabiUor quidcplaroicorq-mani
viucrcrquodacarneid eftaparteboi cbcomm fit opimo:fcdt ipftreproba
ni3mmorcintdligiturbomo./tofde r":qmntio:uj caerururccarrua afcri
ipfosquippcdijrit fuperiue antmales bunr.c.v.
quospoftcacamalca ita loqr.e.Ouia
cnunfcttinquicbominu
qucfuntboi n On fgituropueetpecoa
vttqf
ni9infifpiritusbois quicrtin tpfo/ q?n:"i6adcrcarone
iniuni car
£ic i quedeifuntncmo
fcit:ntfi
fpiri nisaccufarc
naruram:quc
t gcncrc
at
tusdci.Tloeautinq*tnonfpumboi1 cpordtncfuobonae.-f^dcftocreato:
mundiacccptmue:^ fpumquicr dco bononuc:fccundum crcatumborm
e:rt fciamusqueadco donatafunc nonebciium:fmcquifqj fecundutn
nobiarquc7 lcqmur 116i fapictiebu carncin:fiucfmaiam:fmcfccundum
maiicdocr.9virbis.fj mdoctnnafpi bomtncm
totumquiconftatcf aiacc
ruus pualibue
Ipuaiucoparantee. carnc:vndc
7 nomicfoliueaict noic
3lniali8aurcm
bonopcrcipit
quefi folmecarnia
figniftcariporcft:
cligat
fpnedci.ftulitaaeftcnimillt. jLalib" uiucrc.Tlam quirclut fummumbo
tguur.t.aialibuspaulopoftdicir.tr e numlauda:ammcnaturam: 7 tang*
gof:"c0nonpotutloqui vobiequafi malumnaturamcarnteaccuf.itpro
Ipintualibuaf^quaftcarnalibue.it fectotarumamcarnalitcr appmnet.
tlludi boccodcmloquendt moitclfr carncmcarnaluerfugit: quoniamid
.taparretoru^.icabaianaqa7car vanitatefcntitbumana:rton ventare
ncqucfutirparrcsbominie:pdt tocii diuma.Tlon quidcpbtonictficurrru
ftgnificanquodcftbomo:atq? trano nicbcidchptunt :urrang1
malinatura
caliudanimaltebo aliudcarnat:fcd tcrrcnacorpoza deteftentur:
cumoia
idemipfii eutriiqj.i. fccundum boicj dcmcnra quibueiftcmunduauifibif
QVARTVSDECIMVS

contrcc
tabihTcp
cortipactue c:qualtta I Tlccrcftautqualiefit volorae
tcfqjeorumdeoartificitribuanr.Uc boieq: ftpuerfaepucrfoebe
runtamenejcrcrreieartibus mortbii bit boe mof:fi aiit rectac:nonfoluj
d1fcpmcbriDficaflficiattimaeopinan tnculpabilc9:vcp
ct laudabtles
crdr.
tur:vtbincetefmtmorbtcupidttam Uolunrao
cquippc
tnomnibue:
imo
7rimoru7 lctiriefiucrrifhtiequibus ocenibil aliudy rolunrarca fut.tli
quaruo!vclperturbatiotnbiiB vtcfce d.dcftcupiditaa7 letin'a:nifi
volucas
ro appellacuel
paiTiombue rc plc:icp in co:uconfenfionem quc volumus^
vcrbum
deverbo
greco
ejrpztmurcois £cl'tq*d
emct°arqsrrtftitia:niTt
volu
bumano£ mopviriofitasconrinctur tasmdilTenfione abbiequcnclum'1'
"Q.uodfiitacfl:qdeftcycncaaapud Scdcumconfentimus appcrcndo ca
uirgiliumcumaudiltetaparreapud qucvolumuscuptdirasrcii autcmco
mferosammaerurfosadcorpoza rc fenrimus frumdobt'equc rolumus
dtrurasbancopimone mtrarurqccla ktitia vocatur.Jtopcti diflenttmua
mas.Opaterannealtquas adcclu? flbeoqdaccidcrc nolumus:talid vo
bincircpurandurncrffublimce aias Urasmctu9cft:cumaut dilTcntim"
tteruq^adtardarcucrricopora/Qioc abeoq6nolcrib"accidir:talia volun
luciamt'fcn'9tadiracupido.'
Tlund[d taernftiriacft.£coioprovanctate :c
nambccramdtra cupidocr terreta ru qucappctiituratq?fugiutttur:ftc
flrtubuomonbundifq? mbheadbuc alltdturvcloffcndirurrolutaeboia
incftanimaru;illtcprcdtcattlTtmc
pu ita mbo8vcltllosaffcctua mutaf71?
ritatiTlonncab buiufmotcoipozcta ritur.O.u.1
proptcrbo quifm dcum
vt dicttpcitibuaoibuaeasatTcrit
eltc nonf mbomineviuico; vt ut amato
purgatasicum
rorfueincipiunttcor bo"i:vndcfirpris
vtmalujodcnt.£(
poraveUc rcuerti^Undc
colligiturct quoniatnnemonaruraifcdquifqui»
fi tta (ebabcrct
qoodcftomntnoraif maluseftviriomalugeftpafcctum o
fimum:viciffimaltcrnanstnceflabfr diumdcbctmaliequi fccundum dcii
cunridarq3uJcuntm aia^ mundatto viuit:vt nccproptcrririumodcritbo
7 mqutnario
nonpotuiflfevaacirc:
di nrincmnecametviriumrpptbomiem
ci6c9culpabtlce
arq?vitiofosmot* fedodrntvitiuyamctboie^.
Sanato
aiaruciaerterrenisco:po:ibu9ino .n.vino:roriiqoamarcrttbilaucem
lefcere.St
quidifecitndumtpfoeilla quoddcbca
t oditTc
rcmancb
tt.
poctaprefatus
cloquitu:
lucistatndi
racupidorvfqjadeo
noncftct corpo: 3tmore
7 delectatione
indifFcrcnt
vt abomnicorpozcapeftcpurgataj: 7 in bono7in maloapud;acraeIzae
7ertra6ecorpusaiamconftitutam: irmcnin.c.vij.
ipfamcompcllat
eemcozpore,
Unde
ctiamtlligfatcnribue
nonoccarneta n 3m cuf propofitneamarede
tumaffictturaia:wcuptattmetuat:
le um7 nonfrn bomme;fcdfccii
returi triftetunvmtmcriamqcfeipa du;amarepropmu;ftcut etfdpfu:
biapotcrtmotibu9
agttari. proculdubto
proprerbuncamorcm
di i u:rolunrariebonc:qucufitjnu9
£>cqoalirarc
volontatiabumanc: in fcriptun'9
fanctiacaritaeappcllat':
fubcutueiudtdoaffcccdca
animtaut fedamorquoq? fccundujcafdcmfa
prauc
babcntu:
autrcctc.c.
vi- craslirrcras
didtur.TU 7 amatozc^
bontdicttapoftolue
ccdcbcre:
qnem
LIOER

rcgcdopopuloprcdpitdigcndu >.£t ra(taqjwluntasebonueamor:tvo


ipfednspctruapoftolum mtcrogas: luntaspcruerfa malusamor.3mor
cumdijnlTct diligts mcplus bisalle ergoinbiansbicquodamatcupidi
zcfpodudnetu fcieq: amore.£citc^ tascfl:tdaiit babcnscoq3frucnelcri
dnsqudiuirnvrrujamarefcfed vtrn ria.fugicnsquodd aducrfatur:ticr
diligcrctcui pccrua.Sc illercfpondic eft:idcpfi accidcnr
fcnticne rnftiriac.
ciiterumdomietu fcisquta amotc. "p>romde malafunt iftafi tnaluecft
Xmia veroinirogfltfone 7ipfeicfus amorbonafibonus.Ouoddic:n»":
nortaitdiltgisme fcdamasme:vbi dcfcripturisprobcmus. £oncupifdt
fautusaireuangclifta. £onrrfftafl
pctruoq: dint cttcrtioamaemcicu^ 7 concupiuit aiamcadcftdcrarciudi
dominuenontezriofedfemcldijcmc ctaruain dt tcmpore'CJclft accdmo
amasmc:bt9autedijceritdiligismc. datiusdidtur:dcfidcrauitaniamca
Undeintclltgtmufl qt cuj diccbatdo concupifccrc mdidatua.£t concupif
minusdiligiemc:nibilaliuddiccbat cenria
faptcntie pcrdudtad regnum.
q>amaBmc.^ctrue autcmnd muta t>octri loqucndiobttnutt cdfucnido
nit buiuerniuerei verbu:fcderiatn rcfi cupiditaevcl concupifccntiadi
tc:riodominciquttcuoia fcie:mfcts caturnccaddat":cut'u8
rd Hr:nnifi in
q: amotc.t>ocproptereacomcmora malopofTttintdligi.lchnaapdpfal
dii puraui:qjnnulliarbitrat"aliudcc mifta tn bonoe:lctamintt dno 7 cjcal
dilcccionc ftuc caritate: aliud amore. tacc mrti:? dcdtdi lctina in cozdctnco
t>tcutcritmdilecttone accipicdam ce 7 adtplcbie mcletiriacumvultutuo.
uii>ono:amo2emmalo. Sicaut ncc Ximo: in bonoeftapiidapfj vbiair.
ipfoeauctorcs fcculariuUa^locutos £um tiorc7 rrcmorcviam ipfo^ fa
eeccrrifl"tmue.Sedpidciinrpbilofo lureopcrammi.£r noltalium fapcrc
pbivtruvrquaroneiila difccrnanf. f^ tie.£rricoaurcmneficutfcrpcns.
2lrnorl rricosmbontareboei erg* cuamfcdurir afhitiafua:fic rfc mcrt
tpfumdcumagntpede librt cof fatts tcsco2rnmpaitrur acaftiratcquccfti
loquuntur.Scd fcripturas«lfgioru'0 cbnfto.iSernftitiaVcroq-dccroma
n:cqua^auctoritate
ccteris
oib'liis gieegrttudinem
3ppcllat:dolorc3
vir
anteponimue:non aliudd.ccrcamo giduevbtaitigauderq?: dolcnrq^fcd
zea'iuddtlccrioncmvrcazitate
inftnu tdcomaluitnrtutamdicciequiaegn
adiifutt.Tla7 amorcin bonodiciia tudorel dolorvfitariuetn corponb"
ondimue.Scd ncqutecpllimctamo d::fcrupulolto:
qucllioeucium inuc
requtdei in bono7in malo:dilcctto niripolTumbono.
netn aut non ntfi in bono ciTcdiccda:
illud artcndat
quodm pfalmofcrip
tumcfr.O.iii autc;dtligitimquirare:
odicanimamruam.£tillud apoftoli 6c tribuspertorbattontbue
qDaa
iojnniofiquiedilc^rchfmundum:n in animofapicnnsrtoictcc uoloeruc
eftdilectiopatriein illo. £cccvnolo crclufiedclorcftucrnfltna:quuvir
codilcoio7 tfi bonoi in malo.3lma t" ai Tcncirc
nondcbat.cviq.
rcm autcmin malo:quia in bonotaj
ondimusrncquilq'
fbgitct lcjar qd
fcriptue.£runtcij bomtnce
fcipfoa Uas.n.gredappcllit
cupatbi
omarca:
amatorce
vtiqppccunic."Rcc ae:latu:autdccro
conftanrias
QVARTVSDEOMVS

noiautKftoici
treaK volucrot
p trib* £rcdoproptcrca
qutamcoq^dipit
perturbariombiw
i animofapimtte. uultis:iamvoluttmcclligibona.
non
"f>rocupidttate
volunrate:pro
leriria .n.aitcupiaefcduuUis.noiitn
femp
gaudiumrpro metucaurione
pzocgzi bisproprietaribus
(ocutionfafroru
tudincverovcldolorcquamnosri dadl:fedmcerdum
btsutcndum
cfl.
tande
ambfguttaria
gzatriftitiamma £t cumlcgimue cosquouiaucronw
Iuimu9dicere:negaum»taliq*d
pofle ri rcfultarc
fasnc:ibilunctnreUigedi
cflcmaniniofapicimo.
Clolutie qp vbirectuafcnfusalium ejrtwmnori
petcjutappctit
bonuq6facttfapteo. potcftiuenirc:
ficurifta futqucej:cm
fiaudtitm5 bottoadcpto
e:q6vnqj pltgratiaparrimqcpropbctarpirtij
adipifciruzfapicnsrc-iuriodcuitatrtu qccuangelio comcmozauimue.Outs
lu:quoddj faptcne iutrare.Xriftttta .n.nefcit
iptosc^ultarcleritta.^rtn n
pozzo quiadcmaloequodiam acd cftgaudcrc ipqadtcitdommus. Und
diniullumadtmalucrifhnut poflc niftquiagaudaealiudeft:qn,ppzte fi
accidcrc fapierirmbil
i eiusaiop tlla gnatccp bocverbiipom'tur.3re q*9ne
eepoflfcdi'):erot.3ic
crgoilli loquur» gjucritnonrcctcprcciptbdibus:ur
tur: vt vellc:gaudc:cauereneget nifi qcunq3 ftbi abalqsficri cupiunt:bcc
fapicntem:ftultii
autnonnifi cupcre: et97ipftfacuru:nefeinutccmturpi
lerari:mccuerc:cdrriftari.£t ilbs tres tudmcillicitcvoluptatisoblccrcmr'
cflcconllantiaa.bae aiirquatuorpcr £t tamenfaluberrimu ueriffimtupp
turbationes fecundum ciccrone: fm ccptutnc:qcunq} vulrisut faciaruuo
plurimoeautcpafTionca. 5rccctiutc bisboiesrcade 7 vosfacitctlf.^tboc
illetreaficatdip appclbnt'cupatbie vndc:niuquiaboclocomoooquodi
ifteadtquatuocupatbic.t>ec locurio propriovoluntaspofuaclt:qucima
vtti fcnprortefaaconjruarrcu qrcre lo acdpinoriporeft.-'
1ocunoncrero
quantumpotuidiltgcntcr: illudiucni vfitattoriquafrequcntat mapimc c5
quodairpropbera.Tlocgaudcrc ttn fncrudoI~c:m6te:n utiq?dicctnoliucl
pasdtcitdominus.
Xaq>
impqletari Iemcnririomnc
mefidaaum:niu
cff^
poiTmr
potiusy g-iudczc
dcmalie:qi 7 roluntjo mala:acutusprauicacc
il
gaudium
proprie
bonozti
i piozu
cft. ladtHi^uitunqua
predicauerut
agelt
3tcillodin euangdid.OtJCConqj vul dicenrc8
pajrin rcrrabdibueboncvo
tis ut fadantvobisboieetbec 7vo» luntarie.Tlamej:abundann addiru^
facitcillisatadtctumvidctur:tanqui ebonefi eenonpoteftnifibda.OLDtd
neopofTitali^dmalcvelrurpif velle auKmmagnupim cariranebudib"
fcucupe.
t>cntqj
j>pt'cofuetudicm
lo dfriflctapoftolusry
nongaudcacfu
cutiots
nnulli
in^tce
addiderut
boa: f iiq'ratc:mft
quia
itamalignitae
gau
TJtaintptarifur.Omecucp
vulrisvt da/Tlam7apudaucroree
feoilariu^
faciantvobtsboieeboa.£aucdii.n. Ua^.talieifto?jvcrbo^tndiffcrentia
putatneqoifij'inboncfta
vclttfibtfie repmtur.Jlit.it.dccro
orato:ampltf
ri abboibus.-urdcrurpioribuaracci ftmiie£upiopatresconrcripri
uos
certclujrurtofaconuiuia
t quib"fcipc ceclcmtce.Ouia
bocuezbum
i bono
7 fi illisfaciatCiKa:bocpreccptii
cpf pofuirquie
tamperuerfe
doctuacjrif
rimctipletuni.Scd i grcco
cuangclio tanquieumnoncupiofedvolopoti
vitdein larinunttranllatum cft non u0diccrc
dcbuilTe
contcndat.'
porro
lcgiturboita:fed qucciiq^
vulrisvt fa apudterentium
flagiofus
adolefcens
tujji uobie
bominca:bcc
7facite
ilf. <nfanaflagran9cupidtne:n»bil
nolo
UBER

aliudinquit nifi pbilomcnlOuavo tcdCputatc^cigrniTcrclTctqm


Ihll
lutate
fuiltchbidine:
ffponfio
queibt tueclTcr
dcmouftratc
flcuiiTc.
"buic
er
fcruiciusfcnioisinduciffariatdicar. goftulrmefiutcactumbuiue urilts
Jlit nanq?
dnofuo.O.uamo
fariuse optandcqj
uidttietqua
bomoccfcdo
teiddareopamrquotfto amoreej:» lccq6clTcno03.Sroiciaurenontlul
nioatnoucas
ruorcp
id loqutquo ma tu fedfapieteaiunttnfteccndpclTc.
gielibidofruftraaaedatur
tua.6au Ucrubispbilofopbis
quodadbanc
diumverocos7in malopofutfleille qoncmdeantmipcrturbarionibus
at
ipfevirgilian"reftteeverfustvbibas tinct:iamrndimusmnono buiueo
quatuorpcrrurbatumeefuma brcui penslibroiondentcs
ccenontamde
tatecomplejruB
e.lDtnc
mctuunt
cupi rcbusq'dcucrbiecupidiorce
cccotc
untgaudetqjdoletq3.£>i)rit
ctia^ide$ tioniey vcritans.
aucror
mabmcntis
gaudia.
proinb
uoluntcaueuttimcntgaudcnt
i boni Jbcpcrtiibarionibus
anfmfcqu&p
^mali.^ltcpurcadealqeucrbfe
cnii affcctus
zectosb^v-ita
cicmus:cuptuntrimcntlctanturbont
7mati.S5illibcnciftimalc:ficut
bo a >£>ud
noeaiu{urrafcripturas
minibuBfcurcctafcupcruerfa
uolun faaasfanaq^
doctrinam:
ciucs
taecft.3pf.iquoq3triftiriai.p
quaftoi fcccmitatie
dcii buiuavitcpcgrinarf
d nibiltitaiofapfcnrietnucnfripoflc oncfmdcuviucntce memunrrcupiut
putaoerunr.reperitur
inbono 7ma$ C0dolcnt
gaudetqj.
£t qircci"camo
mcapudnoftros.flam
laudatapfus comviflae
omnce
offcctioncs
rcccas
corintbioerq^contriftari
fucruntreoi bnt.ZDeruuntpcnam
cternas^cuptut
d'tmdcum.Scdfortafleqwsdijxrit vtramctcrnam:dolcnt
in rcrqzipfi(n
illisapoftolii
fuiflTe
congratubtu.Q'
? fcmcnpfis
adbucmgcmitcuc
adopho
triftatifucrunt
pcnittndo:
qualis
trif ncm
eypcctatee
rcdemptioncm
corpo
tirianifieorum qutpcccaucrut
cflcn n'Bfui:gaudcntmfpc:quiaficrfcrmo
porcft.3"fntmdicit.Utdeo <pepifto cjfcriprue
c.3lifo:btaemorei vtcro
Iailla7fiadbo:I contrirtauir uos: ria.Jrcrn
mctuunt peccarc:
cupiunt p
nucgaudco:nqtcotriftari efttsfjqr fcucrarc:dolcnr
mpcccie:gaudent io
ptriftaticftisi pttiam.
£6triftati.n.ef penbue bontd.Utcni;metuat pctcai
tis fecundum
deu:utin nullodcrrime audiancqmabundabttiniquirae:rc
tupatiamtnf
ej;nobie:<luc.n.fm frigcfcct
cariras
mulroc
-Ut cupiat
p
dcujtriflicia
e.pcnirentiam
infalurej fcucrarc:audiant
quod
fcriprum
c:d]
operaturrmundt
aiit rrtftiriaopatur perfcucraucrit
pfcpmfinebtcfaluu»
mortc.£cce
cnt^idipfuf^ dcwcotrif mt.Qr dolcant
mpccrahs:
audiant:
tarirq^ta
pfccit
i nobteCduftria.Sc
p fidtrcnmus
qut'a
pcccani
nobabem*
bocpolTuntftoicipro
fuisparribus nofipfcs
fcdudmus7vmtaei nobis
rcfponde:ad
bocuidcri
utile^
cetrifti noneft.Urgaudcantmopibue
boia
tia:utpcccaflcpcnircat:in
afoautcm au^iant:bilarcmdatore3
diltgitde'*.
faptcnris
tocenpoffc:q:ncc
peccam^ 3t:mficut
feinfirmitas
eorum
firmi
fncucaditcuiua
pcmtcntia
cotriftcf: tafq3babucrit:menwnt
tentaritcupi
necullumaliudmalumq6ppcriedo ot tenrari:
dokntin tcntarionibus:
7 feticndo fit triftie.Tlam
7 aldbiade gaudenti"tenrarionibna.
Ut ent'3
me
ferutfi mcdcnofeboismcmoriano tuanttcnrari:aodtuntfi prcoccup»
fjllit:cufibibatusuiderctur.Socr» tos fucritin aliquodelkto: uos
QVARTVSDEOMVS

qBifpakeeftfefoftruttebwufmodi bufdam:4anpcccaucrut7a cgcrunt


infpumanfuerudinte:ttrccndcns
teip penitcntiam
fupcrimundiria7 fornt
fnnci tu ccn
ccriB.Ut
autecupiatrcn canonibugfui9.t)imotuabi affcct"
tari:audiatquedajvip fortemciuita dcamoze
boi7dcfanctacaritaKuetc
tfgdddicentem.
^robamcdomittc K0:fitutiavocada
fut:finam°
via q"
7tcntame:vrcrencsmeoe7corme vcrcvttiafurttvirtuteavoccntur.
S^
um.UtdoleatintematiombuB:videt cutnrcctamrotremfcquanturiftcaf
pcnumflcntc.Utgaudeat
fotctuatioi fe£rioncs:qn
vbioporretadbibcnwr
bus:audiot
iacobum diceccm.Omne quiaba9tuncmorbidag fcuvitiofaa
gaudiumg:ftiare
f:eamn:cumintcn palTioneg
audcardiccre.-1
Ouamobr^
tarioncavariasicideritia.Tlo folum ctiamipfedns.-mforma
fcrui agere
aut proptIcmeripfoebtemouccur af vitamdignatue
bumauam:fcd nullu
feciibu9:verdetiam,ppfco9
quosU babcrte
ommno
pcccatum:
adbibuic
beraricuptuc:7ncperearu; metuunr: caavbiadbibcndas cciudicauir.TU
1 dolcntli pcicunt:
i gaodentfi libai qj.n.mquovcnicratbotacorpU9i
tur.JUumquippeopcimutn t foKtflfi ver"boiaattn^-.falfuacratbumanua
muvtruq ui fuu (nftrmtcatibug gtu affec£U8.£um crgoei"in cuangclioif
tur;rt eu5potcrifTimucdmcmorcm": rarcferuntur:^lupcrdurina cordia
d.in cccRam cbafticjrgcnribusveitn* iudeo^cumira cdiritotugftr:g>di
doctorcmgeciu;in fide7 veritatc4 petitgaiidcopptrosurc:cdatie:g' 11
*rplusommbu9fuia coapodolisU jaro ifufciratur"et Ucbrymasfudc
borau'.r:7 pluribuecpiflorpopulos :ifq' pcupiucnccu difapuffuismi
detnoncoataticumquiprcfcntce ab duca:pafcba:<ppropinquacc pafTioc
illo videbanrunvcrumetiamilloeq trutia fucrit aiaeiU9vfcpad mortem
futuriprcutdcbanturmftriijrtt.Jllun» n falfovriqj refcrutur.Uqj tllcbos
inq>vuj atblctacbnftf.doctujabillo motuocencdtfpenfarionis g:aitacii
Vncuidetllo.-croftjcumcamillo: gtio voluitfufccpic aiobutnano:vt 015vo
fuini illo:m tbcatrobmuamudicui iutt facruacftb<5."p>romdeq6 fatcn
fpectaculum luccuocft7angclig7bo dume:eroi rcctas7 ftn deumbabc
mmibu8:lcgirimetnagnum agoncnv musba9affccrioncg buiuavitcfurtt:
ccrtatcm 7 palmafupernevocatiois nonilluisquafiiturafpcram"7 fepc
mantcriora fectanKm: oculigfideili illis cna;inii.nccdimus.3^q3^Uqit
benriflime Tpectantgaudcrecumgau quauienoculpabilicupidiratc r,l.m
dcrmbu8:flc:c cumflcntibu9:foiis
ba dabilicaricarcmoucamurcnam duj
bence pugru9mcuetimorcs:cupiccc nolumusflem^fcabcnfcrgo cage^:
dtlTolui7eecoj cbrifto:defideraccm bumarteconditionig infirmttaccmon
vidcrcromanos:vt aliqucm fructuj autc icadiia ufue.cuiua7 mfirmtcas
bcactnillia ficut7in ceteria
gentib': futcer poteftacc.Scd
du>vitebuius
emulanrem
conmbios:7
ipfacmula mfirrrmarcm
gcrimug:fi
caeomnino
tioncmctucntcm ncfcdudrurcoru> nulli babeamu9:cunc
poriuan recte
mcnccaacjfticarcquctttcbnlb e:ma viutmu9.Uttuperabat
cnim7detcfta
gnarnttitii 7continuum
dolorcm
co baturapoftolu8
quofdam:quo0
eria
diddeifraclitisbntc:q?
ignoiaces dd efTcdicicfmcalfecrionc.31109
eriacul
iufhtii7lua volenteacoftitucrem\M pauicfacc:pfalm"dequibugait.Suf
ttcdcinonclVcc fubiectuncciolujdo rinwquirimul contrillamur7 non
lorevcractluccufuii dcnunciatequi fmt.Tlamomnmonondolcredutn
LIBER

furtiusin boclocomiferfcprofotofi rirate:6quoi ipfcapoftoluspaulua


cutqutdametapudfeculi buius lu ait.Tlon.n.accepifte fptriru^ferutru
tos fefir7dtjrirmofinemagnamerce tfeiteruin riore.Xtmoz veioiftccaft'*
depripgitimmantrariB £ai'o:ftupons pmancna tnfcculumfeculi:ficrtri m
t corporc.Q.UOcircailU queapatbta fumrofetuto.nam aliomodonpott
greced::qucfilatmepoflet CpafTtbilt rclfipmanerein Icculufccu'i:nehttt
tasdiccrcr.fiinrclltgcnda
e:m aiocfp morflrrerrena a maloqd acddcrepo
pcncmicozpoze acripirurvtfinebis tcft:fedtenene tnbonoquodamtrtm
aflfccrionibu8
uiuatur:quecontraro poreft.Ubiendnboni adcpriamort
nemacdduntmenteq? pcrturbant bo mutabtlisdtprofectofidici potcfl::
naplanci marimeoptanda eft:fjncc malicaucndi rimo:fccutua cft.Ximo
tpfabuiusc utre.Tlon.n. qualiacuqj ris qutppecaftinomiucca voluntas
bomtnuvoj;cft:fcdmarimcptopmf fignificatae:quanosneccflc crit nol
' lepeccaretnfolirirudieinftrmuatia
qmpcccarum nonbemae:noa ipfoa ncfo:rcpccccmue:fed mmqwllitare
fcducimus:?vcritas(n nobieno eft. canrarif.cauercpcccaium.
3ut ft nul
Xuncitaq?apatbiaiftacrit: quando liusoiogencris
rimorcflcporerira'
il
peccatum
in bomicnullumcrit.Tluc lacertilTimafccuritatc
pcrpctuorum
vcrofariebencuiutturftnccrimi'nc:fi fclidiiqjgaudiof:ficdicrumcfttimo
ncpcccaroautqui fcviuereeyiftimat dntcaltuspertnance in fcculum
fciti:
nonidagitvtpcccatu
nonbabcat:fj queadmodum
dtcru
cftpaticnria
paa
vr rcnfamnonaccipiar."p>orro
fi apa pcrumnperibitin crcnwm.Tleq^.n.
tbiailb dtccnda
cft:ci3
aiumconrfgS c/nacritipaparieriarq
nccc^aria
ne
oionopotvllueaffccf:q9
biicftupo nifivbi tolcrandafuntmala:rcdccer
rc; ri oibueuirijsiudfcctc(Tcpciore/ numeritquopcrpancnriam
pucinf.
"jbotergo
nonabfurdc
dtci:perfccraj 3raforrarTe
rimozcaftueinfeculum
bearirudincm fincftimulo rimoriaet fcculidicrueepcrmanens:qi td pma
ftncrlla mftiriafuturam.Tlo ibi aut nebicquorimoipfcpcrduc(t.O.uc ca
futummamorcmgaudidcp: qs dijcc tta fint:quoniam rcccarita diccnda
e
ritnifi otmodoavcritatcfcclufue.JSi quapucmcdu fit adbcanvomnco af
aiJtapatbia
illae:vbtnccmctusvll* fecrusiftosvitarcctarcctosbabct:p
cjrtcrrcr
nccangitdolo::aucrfanda
ei ue:fapcrucrfosibcata vcrocadccp
ct
bacvirarfircctcbocfcoidumdcu;vi naamorem babcbit7gaudium:non
ucrcuolumus.Jnilla vcrobcara
q«e folumrccrumvcrumctiamccrrum«
fcmpitcrna
promirtif:Ximorplatte morcm autcm7dolorcm nullu^.Uri
fupcranduscft.Ximoznanqjille dc ti apparct
utcuqjqualcsccdcbciriro
quodiricapoftolus
ioanncs:
rimorit bacpercgrinatide
riucsciuitaris
dci:
cftmcariratc:fcd
peifcctacaritaefo v>iucntce
fm fpirirumnonfecundum
rasmt'ttittimorcm:qut'morpcnam carnem:bocefm dcu^nonfccunduj
babct:qu«autcmtimctnoncftpcrfcc botcm:7qualc8intllaquo
tcnduntt
tusincarirarcrnoneft
etuegcncrie
ti mortalirarcfururi
funt.£tuitaeporo
tnotcaiuei\k quorimcbar
apoftolua boccftfodaaeimpi'orum:nonfccun
pauluernccoritbij
ferpenrina
fcduce dumdciifcdfrnboietn
viucntium:
i
rcnruraftutia.bonc
timorcmbabec mipfocultufalfeccntcmptuqj
vcre
cantaertmo
nonbeb(rnifi caritasrf^ diumiratiadocmnasbominumdc
aiiu9crtgcneris
ttmorq*noncftinca mominwfectantiumbia
affcctibus
QVARTVSDECIMVS

praute
tatupmoibfe i pturbattonfb* boiesetinflb perturbabatloco/3b
quaritf.£t
fi quoeriucebj q*nwdera fit vt bocepftimem*
fuifle:vbinulUi
:i ulca mof i eosquafitcpcrarc
vi6 eraroiopcoraru.Tleqj
cnimnullum
antur:ftc
tmpietacefuperba
elarifut: peccatd
eeaquckjc
dciprobibcccon
vt bocipfofiittmetsmaioreatumo cupifce:atq3
abbioq5abftincrc
timo
:csquomtnores dolozes.£t
ft nonul rc pcncnonamoreiuftiuc.Hbfitinq'
li tantoimmaniorequanto
rario:rai vtanrcomncpcccarujia ilnfucritu
tarebocmfeipfia adornaucrirutnul lepeccatu^rvt
boc6 lignoadmittcret
lo prorfuaerigaturt ejrdtmtunnut quoddcmultcre
dnaaitqut vidcric
lo inftcctanrur
i iclinetttr
affectu:bda mulicrem
adconcupifcendam
eaiam
nttatetotapon*amitruty veraafie mecbat"
cftcamm coidefuo.O-uam
quanftranquillttate.Tlon.n.qidum ig:felicea
erati nullieagitabantuz
p,
altquididcorccWj-.aut
quiafhipidd turbattombue animorum nulfcopo
eftiideofanum. ru tcdebantur
incdmodisita
felijcvnt
ucrfa foctetas eetbumana ft nec illi
2ln prnoebofcai paradifocoftitu malumquodeti poftcroatraijccret:
toanulfpaturbariombus priufg'dc necquirq>
ejceorumftirpcimquitatej
liqrintaffcctos
firilTe
crcdedufit.c.^:. comittct:q
danattonezctpct.^ltq?
ilta
permancntefelia'cate:doncc
pcrilUm
f £d vtruprim"bovf primibo bensdictione
quadcme crcfdtc
i mt
micoidtiopcr.itq'ppccoiugiu: ripUcammt:predeftinatof.ranctomtn
bcbantiftos alfect'iit corporeaiaU numcr"coplercrurralia
maiordaret"
anpeccatum:
qualce
incorpore
fpua qucbeatilTimis
angelia
dataefhvbi
li rtonbebim"otpurgatofimtoqjpcc 135
cctccrtafccuncae:
pcccatup nemi
catornon imcritoquerif.Sicnitnbe neeeincmineqjmoriturtt7talisctTct
banttquomoerantbcatim
illo meo vitafanctoruj
p" nullii laborts
7do
rabiltbcahcudmie
locoid cfiin para loriamortisejrperimcntuj:
quarcrit
dtfo.^Outetandcmabfolutedfcib^a poftbccoiamincorruprione
cozpop
tus pot:q*
timoreaffidturvrdolore? rcdditarefurrectioe
mo:tuo:um.
O^uidautrimevd doleiepoteratilli
boica in tanror Utita afrttictia botio
p-.vbinccmorsmctuebaf:nec
vllaco £>clapfupmtbowmquo brtpdi
portsmalavalitudorncc
abcratd.c^ ta naturac:nccpotnifi afuoaiictozc
q5bonavolunrae
adtpifcerrfincdne reparari.c.p.
rat q6 carnemammumve bornima
fclictrcrvtuentia
o(fendct/3mor
crat f £dqtdeu8cunctaprefduinct
impcrtubatua mdcum:atqjintafcj> tdbotemqj pcccaturum igno
iugiumfidai finccra
focictate
umeti rarcn potuttftn tdquodprcfduitat
tium.7C):bocamoregrandcgaudiu q3difpofuitciuirarcfanctam cadebe
noudcfiftentc
q6amabaturadfruen m"aflcrne:non fccundd illo q6i n:aj
dum.£ratdcuitario
tranquillapccca cogitirionc
pucircnpotuitrq:i deidif
tirquamancntc
nulliioioaliunde
tru pofittocrifuic.Tlo.n.bo
peccatofuo
lum quodcotri(larcttrzucbat.3tn
foi diuinumpotuit pcrrurbarccofiliu^:
tecupicbant,pbtbitum
lignuadvcfcc quafidcutnquodftatiicratmuta:co
dumconttgcifcd
morimetuebanttac pukrincude"prcfdcndo utruq^
pue
pboc-zcupiduaetma" iinlc il ncrit:id£fti bomoquc^bonum crca
UBER

uttq>malueccrfuturus:7
qdbonict qj corrccta.
2trbttriutg:roloratfs
rc
ficdcillo cecipfcfacturue:£>cu9.n.7 cftv;cUbcf.cDvitqapeccatifq?
nonf
fididtiuftatutamtHa::vmde troptca uit.Xalcdatii cftadco:quodamiflu
locunonctn Ccripturts
fanctiecriapc propnovuio:nifiaquodari poruit
niriull"clegiturdcu^riujrra
iddicpbo rcddtndpoKft.Undcvcritaadicit:fi
fpcraucrar:
vclnatmaliu
caufarum
5 filmolibcraucrit.Tc
ucrclibericrttia.
dogcftabannort iujrraid quodfcom 3diprumcftaurc5acfidiccra:i"tvos
nipormsfacturumccpfduerat.^ccic fiU"faluoe
fcccrit:tc
ucrcfaluicrttiB.
trsq?dcusftcutfcnptumi botemrtc 3ndequippcliberato:undefaluato:.
tum:acperbocvoluntatiebonc.Tlo Uiuebatiracpbofm dcu^t paradifo
enimrccrueeet:bonamnon bns vo 7 corpotali7 fpiuli.Tlcq^.n.crar pa
lunrarcm.
Bonatg: volunraeopu8 radtfusco:po:aliaproptercozpoua
ederanncaqutppcabillo factuseft bo37,pptcrmcn'8non eratfpualio.
bomo.IDabve.rovoluntaeprima: 3uc vcroeratfpiritualisquop inno
qmoiamalaopcraprcccflut boic:5 re&:tneratcorporaliequopcrejrfio
fecrus
potiusfuirquidaab opcrc
dd rcefenfugbofruercf.£rat
pllevtru
adfuaopcra:q>opuevllum.11idco (ftpprer
urruqs.l^oftca
ucroy fupb*
malaopcraquiafm fcnonfccudum illcangdueacperbociutdue.-pcadc
dcunr.vtcorumoperumtanyfructu fupcrbiiadcoadfcmecipfum pvfus
ummnioitivoluntasipfacctrcluta: 7quodaquaftrrrinicofafta gaudd
bo:mala:autipfcboin quatumma defubdirie
q.cclubdu"digee:6
fpus
lcvoluntaris.lSozroinala
voluntae Uparadtfo
ccridir:dc
cuiuelapfufod
q'uisnfit fm tiaturafcd p"natura^: c:uq3ciusquicxagcfddagclici°cf
q: x-inu
c:rn duenature
clt:cuiu3
c(l fccnfunt:tnItbiisundccimo
7duodc
mnumiquodnifitnitaruranonpot do buiueoperiefatis quannipotui
cflerfed
m eaquamcrcauitqcnibilo difputaui:malcfuafaucrfucia
mbdi
nonquamgcnuitcrcatordcfemetip ni9fcfifumfcrpcrca(fcctas:cui
utiq?
fotficutgenuitperbumper
quodfca ftjnriquoni.im
ipfcccddcrat
inuidc
funt oia.Oiuta7fi detcrrcpulucrc
5 batcolubmin paradifocoporalivbi
U9finjritboiem:cadcm terraomnifq^ cuduobueillt'8boibusmafculo
7fc
rerrenamatciceomnmodcnibilo c: mirtaaialtaettcrrcftriacctcraftfdita
animaq3
dcnibilofactam
dedttcopo 7 innopaucrfabanrunaial
fdltcctlu
ri cumfactuscftbo.Ufq^adcoaute bricu7tortuofu9anfractibue
mobt
malavictmtur
abonieivt^uiefinai? lcopcrifuoiongruup
queloqucrct
ceaddemonftrandum
q>poffir7ipta degit:eoq3
pangdica
pntiamprcftari
bcncvti uiftitiaproutdcnriflTima
crea o:cqjnaru:afpualinequiria
ftbtfb'icc
rori9:bona tammfinemafcepofl"int to:7taq>
mftioabutcnefalbciafmo
ficntdeuetpfevcrus7fumue:ficut o cmaruecft fcmmc.-apartc.f.
infcrio:
nisfupcriftumcalliginofum
acrcm illiU9bomanecopule
indptco:urgra
cdcftia
inuifibtlie
vifibilifq^
creatuza: datimpucircr
adtotu:ttoncpftimas
malavoftneboieinbonis
eflenpof vtrufadle
credulii:nec
errando
poflTc
fuit:quianaturcmquibd9
funtiny dedpufeddualieno
ceditemm.
Sic
tii naturcff vricpboncf£.£>ctrabimr enunaaroncrranripopuloadtdoltt
porromaltinoalqua
naturaqacccf fabricandum
nconfcnfit
inductuefj
feratvdullaeiuspartefb'Uta:f5
caq ccfluobftricni8:na
falomoncm
crcdi
utriaca
acdcprauata
fucratfana
w a( dibilccfttcrrorcputaffc
idoltscffe
QVARTVSDECIMVJ

feruicttdum:
fedblanditijs
femtnefe paradtfo
atcpcccatum
15mcoporc
ef
adillafacnlcgia
fuiflccompulfuvtca fctataltvtiqjtionfuitrftquis
bocmo
oedendum
clt illumUIKfucfcmic:v uecurvtdipimontddjcpftima:
lcue
ntvntiboietnbdi:com'ugem
contugi acparuuilludfuilTc
cdmilTuj
q:mcf
addeilcgcmtranfgrediendumnoti cafactumcfl:ttonquide
malanccno
g>peruloqnrfcredtdifle
feducra
(5fo panifiquiapbibita.Tlcqs.n.
quicq^
cialtncceflitudine
pariufTe.Tld.n.fru malidcusmillo r.intcfcucua
tispa:a
ftradij:itapoftolu9adamnon
cftt"c difocrcarct
atq;pUntarct.
Sj obcdi
ducf: mficrailtfeducta
eimfiqzilla cnriacomcndata
ertmprcccpto:q
vir
q6eiferpealocutua etag>uerum cet tusincrcatura
rdnalimatcrquoda
acccpitalle autabvnico nolutt con mdeftdiumcuftofqjvirtutu:qiiq'de
fortiodiriini:nccin comumonc pccca ficfactacftvt eifubdttaeffefit vtile:
ti nccidcominuareue:fcd fcicue
pru pcrmciofum autemfuamnon ciuaa
defq? pcccauu.Undc 7 npofblusno quocreata eftfacere
voluntatc5."boc
aunopcccauirfcd nocfeduccue.Tla itaq^dcvnoctbigcnere noncdendo:
Vticpipfu pcccafTc oltcnditvbt dicic vbi aliorujtancacopu fbiaccbar.ta
pcrvnumbommcm tntrautcpcccatii lcucpccpttiad'obfuadu ra;brcucad
m mundum: 7paulop"apernustn fi meoriarerinedu:vbt prcfcrtindtivo
nuiiradincinquitprcuaricarionia a lutattcupidiraezfiftebatiquod dcpc
dc.t>ooautcmfcductoamrclfivoln natranfgreffidispofteafubfccutiie:
it:qui id quodfaciutnputatclTcpcc tatomaiozctiufliaviobtii e:ytofad
carii:tllc aiit fciuit.Blioquiquoucp liorcpolTccobleruantiacaftodin:
erttf2ldanoneftfeduct".J Scd iej:pt*
dtuincfcue:itati6in cofallipocuitut O.uodin prcuaricatide
ad opus
renialecrederct cdmiflfu.2lcperboc maliivolutaoaccclTu
in coquidcmq?multcrfcducca cftri c
illcfcductue: fcdcumfefellit:quofue i Tl occultoaurcmmaliceccpc
ra(iudicandutn quodcratdicturue: rut:vtin apcrrainobcd:ena U
mulierquamdediftimibt fociam:ip bercnf.Tld.n.ad maluopuspueiref:
fa mibidcdit7manducaui. Otnder nifi precelTiflet
maUvolantas."f)6zo
goopuaeftpluhbu9'£cftcrcdcndo malevolutacia iitiu qd potuiccentfi
nortfuiuambo
dcccpti:
peccando
tn fuperbia.v3n«iom
cntmdispcccari
f:
ambofuccapri:7
diabolilaquciaim bu cft.Ouid cftaucfupabia:nifi pv
plicatu fccelfitudmie
appcrim8rf>czuafa
ei^
cftceiritudo-.dcfcrtoeocui debet ani
£>cqualirarcprimi
bomniepccca muaaiibcrcrc
prtncipium
fibiquodi
mdfieriatqsefle.Tbrinapiuboc ftt:
cumftbinumeplacec.Sibi
vottj pU
f 3qucvcromouctcoratqspcc cetrcuabillobono
tmutabiU
dcficit:
cacisficnaturanomiucrurbu qo cimagiaplacedcbuitq>ipfe hbi.
nunaqueadmodii illa duo^zprioru Spontancusautcmcitittc defcctue:
bdinupreuaricaridcmutatacft:vt
ti quoniamUvolimtasmamorcfupio
tccorrupcioni
quata Vodemusat, fcn risimutabilisboiaq illuftrabat'vt
timua7 perbic fubiaccret
morn:ac vidcrct: 7 afcendebatur
vt amarct:
tot 7ranriflta^ interfccotrarqsptu ftabtlispermancrct:
non indc ad fi
barcntr1 liuctuarcc alfcctibua
:quali bt placendum aucrtererur:
Tcr boc

\
LIBER

renebrefccrct
t Mgcfcct;
w vftlla vep propter<pnancin dufwtcdd T i hoc
credcret
dijafleferpetc:vel
ilUdeimi fcculopcrcgrinantimajcimc
comedaf
darovjrorieproponcret volutate:pu bumilttas:7 in ctuercgcqui ctlcbri
tarerq?
fevcnialiter
tranfgzcflbrem
ef fhiemapmc prcdicatur.
contrariuq?
feprcccpti:fi
vitefoefociam
nondefe buicnrrutielacionis
vthummcius
rerereriam
in forietarepcccan.Tlo
cr aducrfano
qmcdidboluemajaedna
gomalutn
opusfactue.t.illatrafgref ri facrolincriecdocetur.*f>rofccto
if
fiomtdbo probtbtrouefccrcrentur: caeftmagnadtffcrcncia qua ciuitas
nifi abcisfactumclTctqui mali iatn vn loquimurvtraqsdifarnitur:vna
erat.TUqj.n.ficret illefructuemalue .r.focictaspiofbomuiiattcraipto^
nifi abarboremala.Utaurc^cfletar fingulequcq^cumangdad!'cpnncti
bor malacontranaruramfactume: bu&:ind.b" prccclTit
bacamordd bac
qi nifi vitio volunmieq6f naruraj amorfuiZDznifcftocrgo apmoq?
nonvtiqaficret:fcdi vino dcprauati pcccorvbt facrucq6dcueftcn,pbibu
nifi ccmbtlofactanafuranoitpofl~et crar:diabolus bofcmnondcccpifTct:
2lc pcrbocut naturafit cj:co babct nifitamille fibiipfi placcreccpiiVcr.
q?a deofactacft: vt autemabco t>incemm7ddcctauttquoddictum
cpfactacftdeficiaticj:
bocc?denibtlo cflmtisficutdqrquodmcliuBce
pof
facrae.Tlccficdefccit
bomouroioni fcntfummo rcroqs
principiocobere
bilcflcr.-fed
vr mcltnatusad fcmcnp dop obcdieria:non
fuii fibi cnficdo
fii min"cetq1crattciieiqui fummce priiidpiumperfupcrbtam. £>genitn
inbcrcbat.l^citcro
traqs
dcocffcmfe crcarinonfuavcritarc fcddcivcrip.ri
meripfobocefibipUcezc noiaj ntbil cipjtioncfuntdq:pliieautcm bo ap
tflcef^nibilopropinquarc.Undc fu petcdo mmu9 c(l:q'dumfibifufficcrc
pcrbtfcciidufcriprurae
fanctaealio diligicabilloquid vcfufficitdcficir.
noicappcllanffibt
placctca.
Bonutn 3lludttaq3
malum
quocumfibi b5
e.n.farfab:ecornontnad fcipfum placctt&nq>
fit 7ipfclamcnflumirur
quodcftfupcrbtc:fcdad dommu q6 abcolumicqocii'iplacct
7 ipfcfit lu
ertobedtcntt'c:quc
ntfi bumilium
no Uimcn.3lludcn^tnalumprcccflcrat
potcftcfle.£ftigitur
aliquidbumtli inabditovcfcqucfbocmalumqop
tatismiromodo:quod
furfumfaciat pctrarumcftin aperto.Ucrumcft.n.
cont cflaliquidclarionie
quoddcor quodfcriptum
e.Snteruinam
ejalta
fu fadatcor.faocquidemquaft?tra tur cor.7antcgloriaj bumiliatur.3l
«iiwdcrurw
elario
firdeorfu^.1^
bu laprozfue
ruinaqfirt ofculro:pccd«r
mtlitasfurlu.Scdpia bumilitaefac :uini q ficin mi:fcfto:duillaruinace
fubdirumfupio:i:nibilcft
aiitfupci<? n putar'.Oui9.n.gralrario"cm
rumaj
deo:cttdcocpltatbumilirao q factt pucat:
01313fitibidcfccrusrquoere
fubdiradco.^latioautqucmvtnoe Itcrueetcdfua/O.ute
autcmruinacc
eotpoquoifpuitfubtccrioc^
cadicab nonridcat:
qnfitmandarieuides
3t
illoquononcftqnicg»
fupcrius
:i cj: qjmdubitata
trafgrcffiorp>ropf
boc
boceritmferiu9:7
fuquodfcriptum deusilludprobibuir:quod
cumcffct
eft.£>eicdfti
coscuertollercntur.Tlo admi(Tii:nulladefcdipo(Tct
imagma
cmmaitcumclati fuillci.r:vt prius nonciitlttae.£tidcoaudeodiccrcfu
ejctollercntur
7poftea
deijccraturifj perbis
cevttkcadeinaliq6apcnum
cumcj;tollcrentur
tuncdciecrt
fiir.Jp manifeftdq?
peccatu^:
vndefibt
difpli
fumquippec,rtoUi:ia)
dctjdtflO.ua cantq*iamfibiplacendo
ccodcranr.
QVARTVSDECIMVS

Salubrfod cnfmpetrusfibidifplicu dfij


it quando ftcuic.-q?
ftbiphcuirqnpre ta:taltfqac
damnatio:
utbomoqui
fumpfit."bocdiciti faccrpfalm°.3m cuitodicndo
mandatum futurusfuc
plefacieacorumtgnommia:7 quo-rt rateriamcarncrpiritualis:fieret
crii
nomcn tuumdomine.i. vt tuciapb mentecarnaUe:7
quiafuperbia ftbi
ceag qucrcnnbue nomen tuum:qfibi placuerat:deiiuftitia
damnarctur:ne
placucrant
querendo
fuum. ftcutaffcccabac
i fuacffctomnimodo
potcftate:fcdafctpfoquocpdiflfetiti
£>cfuperbia
tranfgrcflionfetq
tpa ene:fubillo cuipeccando confcnfit,p
fuit KBngreffionedetcterioz:c.p«}. Ubertatc
quamconcupiuttduram
mi
feranqjageretfcruttutemmortuue
f £d eftpctoidan.ibrtio:q3
fuper fpirituvolcne
7 corporc:moriruru9
i
bu:q ctin pcccanemaiufcftiB uitusidefertorcternevitcctiam cter
fuffugmmqccufarionia mc(ritur:ftc nanifi gratialibcrarctmorrcdamna
lUtprunibommce.-quoK 7illa dijric tu9.O.uifq3bumfmodidamnattonc
fcrpeafedupttnc7 mandttcaui:7 itle vclnimiamveliniuftamputat:mcti
diptmticrquamdediftimibibcc mi ri profectoncfcttquantafuerttin pec
bi dcditdeligno7 eott.Tlufq»bic fo candomtqutcae:vbi tanu eracnon
natpcritiovem'c:nufq' implozaho me pccumditaalitae'£icut enimabrae
dicuic.Tlatn13ifti nonficut cainq6 nonimmcrico magnaobcdicnna prc
commifcrunt ncgcnt:adbuc tamcnfu dicatur:qrvtocctderct filiu^rcgdiffi
pcrbiaqucriti altumrcfcrrequodp cillimacftipcr.ua:ira7 in paradifb
pcrafecitifupbtamtieriQ i ferpctefn tatomaiorinobedieria fiut:quatoid
pbu uirtin multerem. Scd accufatt qo preccptu^ cnulli" difticultatie
fa
opotmsq>cjrcufarto vcracft:vbi mi u.tcficutobcdicntufccudtboieco
daridtuintcftapertarranfgrdfio.Tle predicabiliorquofactu9eftobedien»
q3cntnibocproptcreanon fcccrunt vfcpadmorteiuainobcdtcntia pmi
q: id iiuilic:fe:pcnre
fuadcccuirmult boiscoddlabiliorquofactugcil mo
crcimpertiete comtfirquafiqutcqua> bedieng vfq3admote.Ubi.n.magna
dcocutuel crcdcrcrur ucl ccdcrctor eftmobcdtenrie pcnapropofita:7 rea
antcponcndutnfuu. a creatorefacilioipcraca:q*9 nafatis
cjrpluctquantummalii fir n obcdirc
£>eiuitiriarctributfonierqui
pmi i refacili7 taittcptacieipcrto:7cato
boica^>
fuaiobcdiccia
zccpcrut.c.pv. terrenri
fupplido.^cniqa
vt breuiter
dicatur.inilliuapcccati
pcnatjd iobc
q Uia ergocdrcptoo
cft dcusio diecicnifimobcdicntiaretribucacrt.
bcsq boicmcreaucrat:
qui ad llaqbotscftatiamircriamtfiaduer
fuatntmagtne
cufcccrar.<$
ceteris
aia fu9ciitpfutrtobcdtetta
ctuoipfiue:ut
Ubusprepofuerat:qui in paradifoco qmnoluitq6 pocuit:q6no porcilrc
Hitucrar:quircp6iutncopU5 falurif lir.-^Ju
pazadtfo
cnimcnamUnonoia
q3preftitcrat:quiprecepti9
nccplori poteratantepcccatum:quicquid
tam
busnecgrandibue nccdiffialibuede nonpoccratuolcbat:Tidcopoterat
raucrat:fedvnobreuifliimoatq3lcuif omntaqucvoltbat.Tluncveroficut
funoadobcdicntic falubritateadmi in du9ftirpecognofcimug:
7 dtuina
niculatusfuerat:quofupcrcacrcatu fcripturatcftatunbomovanitarifi
racwtUbcttferuttnse^pedirct fecfle cnumeret
UBER

tpmultaquenonporuelitduj fibiip frangat


fe.Lvolunrari
eiueipfeanimuBcius: irarus.Derumi tffaItcctirrarionabi
eocpinferioicazoema
nonobtempe lior:tamquedam ulcifcedi
Ubido dh
rat.J3plo
nanqjmuuo7amm" pkro 9 ncfdoquavt ttadijrcnmqiiafium
qj turbatumcarodoleKivetoafcit: brararibirrionie:
vc4 malafadunl
*morttur:7qwcquidalwdpaunm: maUpatiaf.£ftigitulibidor lafccdi
qo nonpatemurinuin:fivolutaanze queiradicirur:cUbidobndipccun
iaj
nfanaturaomnimodoarcpcjcomni qucauarina:cftlibidoquocnnq?
vin
bu8partibue
obcdirct.
2Uem'}aliq^d ccndiquepcruicadau
Ubidogloriadi
caropatirur:quofcruirencmfimtur. quetactanrianuncupatur.Sdt
mtrc
O.uidmrercftvn:diitn per mftitiam varieqa
libtdinee:qua^
nonnullcbnc
donunaruiedcicui fubdiufcnurcno ct vocabulapropnarqucdavcro non
luimusrcaro noftraqucncbiafubdt babcnt.
O.utecni,facilcdijcmtquid
ta liicratn fiiiendomolcrtaAt^uis roccrurItbidodnandi:quamramon
noedco116 lcnuendomoleflinobis plunumvalcrcin ryranorumanimia
poruentnue cflcnoniUi.JTUq3cnim cttambclb ciutliatclbntur.
ftc illc noitro vt noefcrumocorpons
indigcmus:7
tonoftraeftquodpcrci Jbclibtdi'm'emalo:aiiu8
ncmcco
pimue:non
illiuepcrta
quodfccim". multisvitqecon
g:ua
t.-^pc
tnmotib^
Jbolorcepozrocjdtcunrur
carnisaie obfccnie
corporisafcnbinu.c.pri.
fuiu in came7 ct came.Ooiid.n.caro
Pfeipfam
ftncanima
reldolet
velco c Umig:fintmultaru
ItbidiiuB
cupifcir.JScd
cumconcupifcere
caro rq2:tncuhbido
o: ncq?
CUIUQ
o: vddolcre:autfpfc
bdc ficutdtfle rri Iibidofttadditur:nonfcrealTolci
rutmue:autaltqutd
animcquodcar aiooccurcrcrmft tllaquaobfcenepar
msafficirpalTiotvcUfpera
vt faciat rc9corpohe
q:dtantur.t)ec
aiit fibi
dolore:tflcnieutvoluptatf.£cdoo n foldtorocorpuenccfotumcptrin
(02carnistmmodooffenfioeftanime fecus:vcrurnetiamintrilcc"vedican
n eiccarne:*!
qucdamabeiuspaflio cotuqscomoucc boic^animifilis af
nc dilTcnfioificutanimcdolo
qucrri fectucucarnisappecitupiuctoatq?p_
ilitia nuncupatur:
dilTefio
cft abbts mirto:vtcavoluptaefcquaturqua
quenobte
nolcntibue
acctdcrunt.S^ maiori voluptanbue
corpohs
nulla
iriftihamplcruqs
pccdit
mctued.7 ip e:iravt momtoipfotpiequoaddttd
fcinaiacflnmcarnc.&olorcmaute fvcitur qmenmrpene
diaadesi qua
carnidnop:cccdtt
vll" quafimetus fi vigiltacogitaridie
obruatur.O.uis
carnts:qui
antcdolorcm incarne
fcct aiitamiruefapicricfcoruq?gaudiop
aruz:voluprarem
vcroprcccdir
quida coiugale jgcnentam:fcdficutapfuo
appcnrusqutfcnttturincarne:quaft moimi t fcicn3
fuum vaspofTidcrc
trt
cupiditas
ctusificutfames7fms:et faficartoncibonorcnon in morbo
eaqueingcmtalibusvfttariue
libido dcfidcrq
ficut7 genteeqfgno:ant
de
noiaturrcu
bocf ttgcnerale
vocabula um:non rrultctfipolTcr
fmebaclibi
610cupidiraris.Tlam
nipfam irajni dinc
filioeprocrearc:vtctmbocfcre
bilaUudcflcq>
vlctfccdt
Ubidtnc vete dcprolisoffirioficdustncnn
caquc
reediffmierut^uis
nonnuny bomo adbocopus crcatafunr.-qucmadmo
vbivtndicte
nuU"
cftfenfue:et
rcbo» dumcetera
foisqucqjoptbus
diftri
inammteirafcatur.vtmaU
fchbcntl butamcmbrafuirennnutu
volmarif
QVARTVSDECIMVS

actanoneltuUbidwfomntata.'
Sed ditqjcofufog.lDmce^ poftcayrma
ncqjipfianutozeg
buiusvoluptaris: daradciapertarrafgrdTioe
uiolamt:
fiucconcubirus
coniugaleg
fne adt fcriptum
edcillie.£t aperrifutoculi
mutidiriae
flagmoru
cumroluchnt abo^:7cogitoucrutq!
nudtcranrit
commouentur:fed
altquandoimpor confucrutu
foliafki 7fecezunt
fibica
tuu"cftillcmoni9
nullopofcentc:ali pdhia.2lpti
funtmquit
oculiaboru:
quandoauremdcfhraitinbutc:i cJ nonaduidendu^na7 anteavidcbat:
inanimoconcupifcecu
ferueat
frtgct fcdaddtfcernendu5
intcr bonum q6
mco:po:c:at5
(ra ntiruimmodiin fo amiferat:7
malumquocectderat.Un
lu generandt
volimtaturqtetiamlaf dc7ipfumligiwmeog»ifta facec
dif
ciuicndilibidini libido non Puir.tcu nocentia:ftad vcfcendmn
contravcti
tocaplcruq?mcnricobibentiaducrfe tii tangerrfiqc
earcnomcn arccptt
vf
rurnormuncp aducrfusfcipadiuidif: appellarctur
ligrwfcieboi7 malt.£)C
commotoqj anirnotn commoucndo apcrta.n.morbimolcftu:cuidcno:
fit
corporefeipfa
nonfequirur. ettam tocunditas
ranitatie.jCognoue
ruccrgoqi nodierat:nudatuf.ea
g:a
i>enuditatc
prio^ bomu:quap* quaficbatucnuditas
corporie
nulla
pccc^
turpepudedaq;
vidcriic.c.pnq. ¬09legepccca ti rnenhco>z zcpugnate
cofufiderct."bocttaq3cognouerunt
m £rito bu(uslibidmfemajae quodfcltcioatgno:arec:fi dcocrcdcn
pudct:mcrito 7 ipfa mbraque tceTobcdicnrce n cdmirtcrctqdcos
fuoquodajvt itadipri mrc:noimo cogcretejcperiri:infidelita97 iobedie
adarbitriummmoucnturautfi mo tia44 nocerec.*p>romde pfuftiobcdie
uefpudenda dicut:q6antepeccarum tta carnisfoe:tan^tcftepetiaiobcdic
boianonfuenit.Tlamftcutfcrtptum riefuc:cofuerunt foliafid 1 fccerutit
enudicrat7n cofundebat':non<$cts fibi dpcllrta.i.fucdaona gcnitaltuj.
fuanudtraaectmcogntn:fcd rurpia Tla4danucrprcrce fuccicroziapofue
nuditaenondumcracquianonduU runt."p>orro aiircapeftria lattnud.de
bidomcmbrailla preterarbirriujco vcrbiic:fcdqccodictny.tfiuucnco cj
moucbannondu adboietnobedtcnci nudi crcrccbanr mcapopudeda opi
am redarctuendam
fuatnobedicnria ebant:
vnqciitafuccmcti
futcipctlra
caroquodamo teftioniupbibeat.Tle tos uulguaappcllat.O.uodiracpad
qj.n.cecicrcarierantvtipitu
xmlgue ucrfuodanataculpainobedimc voU
opfnafrqn
quide7illeviditaialiaqut race
libtdotnobcdientcr
moaebat:
ve
basnoiatpofuit:76 itlalcjiru:uidic recundia
podcnrer
regcbat.£y
boc5
mulierquiabonum eftlignajtncrca: ne8gente9qtnabi'h ftirpe
prccr;ate
i quiaplacet
oculis
aduidendu^.pa fut:ufqjadcotcnenttnufupudenda
tebantergooculicorum: fcdadboc vclarc:ut
d.dabarban illasco:po:ta
nonerantaperriboceft
nonattcrui: ptcsncc
i balncfe
nudaebeant:i"5
CU5
vtcognofccrentqutd
eiatndumcnto carum tcgumcrts
lauar
popaca9
q^i
gratie
preftarcturrquado
membraeo diefolitudtn-gcumquida^
nudipbi
r imvoluntari
rcpugrure
ncfcicbant. lofopbentur
vndc
gymnofopbifte
no
Ouag!aremota:vtpenarcdprocat minanttmadbibcnt
tamengcnitalib*
obcdieria
plcctcrctur:cj:ritit
mmotu tegamenta:
quibue
percetera
mebro
corporioqdi ipudcsnouitagtvficlT; ramcarent.
indcccanuditaaii fecitattetos rcddi
LIBER

Jbepudo:e
concubit*
nfol»Wilga rapicnttecobibm:quemtllaan
ri fcdetcontngali.c.jcvtij. naturefamtatcnon
fucrut.c.dr.

o PUQvcrotpfuq6libidmcrali b 3"ceft<ypbilofopbiqui veri


peragtfmcm
foluin qiubufqj tariproptusaccc(Tcrut:ira
atq?
ftupzisvbi Utcbreadfubtfugieda bu tibidincmrmofaeai pteecccofcffiIc
maiuludictarequirurur: vcrumetin coq>turbidcatqjinoidinaremouere
vfulco:to£quaucrrcruciuitaeItctta tur adcactiaq fapieriappct:a:iuctat
turpitudmcjfccic^uieidagaturqd acpcrbocopuBbfcmodcramce mtc
ciuuduuatiBnullalejcvindicat: dcoi arq3ronc.Ouaparteai tczttam rclut
tat tamepublicnmettampermifTa at hiarccquadaadtrtaB rcgcndas pbt
93tpunitaUbidoconfpectum: i vcca bentcollocata:vcillaimpcratciilie f
dianaruraltbabenc prouifujlupana uientibuepolTiti boiciuftitiae?di at
ria ipfafecreturmfadliufqs
poruitint pa:teconftiari^e ig:partcsquasi
pudtdriandbabcrevtnculaprobibi inboicfapicnteactcperatc farent'cc
riomsicyimpudctiarcmoue latibula vittofaeiutcasabbis rcbusadquas
illtusfcditatio.Sibacetipfi rurpcst imrtcmoucnrur:mcno cdpcfccndo 7
pirudtncjvocanrrcuiua
licct fmt ama cobibcndorefrcncrac rcuoccr:atj ad
toresoftcmatores ccnaudcnt. Qutd eapcrmittatque1'apicn tic legepcdTa
concubitus f6iiuj.ilis:quilccudum:i func:ficut iramadcjrczccndam tufla;
monialiumprcfcripta tabularujp:o cocrtioncin:ficutItbtdincm ad,ppag3
crcindo:umficcahbcroru.Tlonnc ct deproU80(fidum:bc iquapartcsm
ipfeq>q> fu Udtu&7bonclV:rcmotuj paradifoantepeccatum uiuofcnonc
abarbun'8cubileconquirir.-1 Tlonne rat.Tld.n.?"rectajvolutatead aliq*d
omncsfamulosatq;ipfos ctiampa moucbant'; rn necclVc
cctcao:5nCB ta
ranympboa 7quofcunqjtgredtque q>frenisrcgermbus abflmere.TU, q>
hbctnecdTitudo pcrmi!crac:anrc mit nuncitamoucnf:?abciequi tcpcrat
ritforasq>fblandincoruunjc cdfugi i iu(lc7 picinuunraliasfadliusaTs
mcipiar.J£r quoniamattHcuc quida^ diffidltue:tncobtbendo rcfrcnando
etroarumajctm" auctorcloquqotaic modt'f(cancuz:nd Jvriq}fanicae cr na
tc fcain lucefecdlocarivolut-t.appe turafcdlanguorc^;culpa.Quodatit
tunt fdri:boc rectefacrumficappctie irc opcraaIian»q5affcccionum mqui
fciit:uctn crubcfcatuidcri. O.uie rij bufq?dictteaut facttBnon fic abfcon
nefcitrt filg^crcenturq*dtt fc coniu da vcrcciidia
uf opc:aItbidinioqucft
gesaganc:quando quidcmiitid agaf untgcnttaliboB mebriaquid caufcc
tantacclcbntate ducunturvj:orce:t nifi qutamccccrio mebmcorporien
tn cumagif vndcfilq nafcant'ncc ipf» t'pfeaffcctionce:fed
cuciecofcnfttvo
filq fi qutinde«5narifut tcftceficrig lunraecmouccquc i ufu corujomni
mittuntVStc cnimboc rcctefactum no dominatur.Tlamquifquis vcrbii
ad(uinoririamluceappctiraio^:ut cmitrir/ratue:wl « qae^»percuritrfi
tamcnrcfugiatoculo:um.Unbocni pofTct
bocfaccrc
ntfiItngua
7 manus
fiqzficgerjrurqddcccatcjc
natura: iubcnrcquodjmdroluratc
moucnf;
utetqopudcatcomittcturt>' pena. quemembra
criamcumira nullacft
moucnmr cadcmvoluntate. 3t vcro
Ouoo prcsircatq5hbtdmisti ri gen^ralcs
corporiepartcstta Ubido
rioffmoucnfuit
casnecefle
ht frenis fuoiuri quodammd
manripauinw
QVARTVSDECIMVS

motterf
nvteleat
fi ipfadefudfc
t nilK diturqoidfitbomuiie
flliprime
ino
ipfavFoltro vXejxitarafurrqxrit. bedientie
retributu:q6
ieaparrcma
"bocequodpudcnboccftqo
iruueri pmeopomiitapparerequa
gcncraf
umoculoscrubefcendodcuitat.ZDa ipfanatura:queillo prtmo7 magno
gifq?fcrtbomofpectantium
mulnru idcteriuscftmotatapeccatoa cuiua
dinemquandofoiufteirafdturbomi nejrunulloseruiturmfttdquodcuj
nuquamuclrmueafpectum quando omncs invnodTent incouncm pernf
iuftemifccturupri. cuperpctratum
«7dettuftitia
vidica
tum:dcigatia in finguliacjcpiaur.
£>cvaiffiatpitudicC)-nico£.c.#.
Jbebndictfortc
mPciplicande
fccun
b OcilUcatumpbilofopbt
boc dtraneboaneanpeccatu^rqua
puazi
ccfnidnoviderut^fcrentee
p>~ carionoadimcrct:
7 cuiUbtdinis
mor
bumani rcrealdtad,daliitd ycatiu bus accdTmcc.jcpi.
boceimudajipudetecp fcntcntiaj-vt
fcilicetquoniajiuftu^eftquodfit cuj a Bftr itaqart crcdamus tllos?
upre pabmnonpudcatid agcrcnec tugesin paradtfopftitutoBper
m uiconecplatcaqualibetcontugale banclibidinedequaerubefcedo cade
concubitu; deuirare.Uicic tamenpu membra tqcerutnpkruros fuinfe q6 i
doi naturalieopinionc^ duecrrous. fuabcnedictioe de"dijcttcrcfcirc1nrf
Tlai fi pcrbibctbocaltqnglo:iabun riplicamiru i ipUtcterra.poft peccm
dumfcctflcdiogenem:ita putantefec d.ppc o:raebeclibido-p"pcccu,cam
ri fuamnobiliorc,fururarfii bomu^ naturanipudcsamifTa porclltc cut
memona mfigniociusfpudcntuftge corpusq: 6i partcfcruicbatrrcnfin at
rctur:poftca
tn acfntaeficricdTatuj tcndir:c:tibim:opc:iuc.3Ka rcrobcnc
cft:plufq3
valuitpudourrnibcfccret dictionuptiarum:vtcdt'ugaricrdcene
boiceboib":^crrojut bofcecanib' "rmulnplicarcnfzimplerent
tcrraj:
ccfifcsaffcctarenr.dn
tiM vel illos yuis t tn ddinqueribus
manfent:tn
quibocfectflfercferutur
pon"arbirro anreyddinquerct dataeft:utcognof
cocubenriu; mot"dediflcocufbomu cetur,pcrearioncm
filio^ adg&ajco
ncfacriiiq*dfubpalliogcrcret':^
bua nubijnonadpcnajpcitinerc pcccati.
nopremetc cofpcctapotuilTe
rtla^pa Scdnuncboiesprofccto tlliusqucI
gi wluptate.3bt.n.pbilofopbincru paradifo
futt felidratia
ignarfcntfi p
befcant
viderifcucllecociibe.vbihbi bocquooerperte funt.(.per tibidine
dotpfacrubefcerrt furgerc.£t
npcvi dequavidem^plaetboneftarg eru
dcm*
adbuc
cipbtlofopbos
cpniroe. bcfcere
nuptia^rnon
potwflTcgigni
ft
"bt.it.ftd.n foluamiciunfpalliotve^ liodoptnantunalq
fcnpturasdiuias
etclaua;feruuneo
rneoriiaudcr
boc vbiUgitupoftpeccatu
pudutflc
itudt
facrq6ftaltquf
auftcenf.vt
nondici rati97pudenda
ccconrecta:,prfu0
no
icrib"bpidanrium:ccrtc
cofpucnriuj accipiete9:fj
infidelitcrirridcntca:
a
faliuteobrucref.
-pudctdy. bui"lib( Itj vero^niiscasacciptat
i bonozet:
dtntebumanam
fincvlla dubitatioe flludtnqddtctum
ecrcfdte
7 mfripU
naturai meritopudct.Jnciueqirip camininoitfecundum
carnaUfecadt
peinobedicntia
q gcnitalia
conpozis tatemvoluntitelliguq:
t fecondotn
membra fotTuiB
moKbue fubdidu:t atam
legitur
takaliquid
dictu^.
2X>r
potcitatc
volouria
cripuit:fati0
oflcn tipUcabta
inataxnrturc:
vttdq5tnge
LIBER

ncfifcqui'runiplctcrerra7dnamtni culoconiugali
quoinuiccfibi Vtcrqj
ciue:ccrramitelligantcamem quam fejcos
obllnngttur:dommu6 intcrro
pfuiafuaipletaiaciusrqmajrie
dnaif gatueptrujUcerct
quaciiq^
cadimit
cummvirtutcmtctphcarar:
arnalca tcrcVforem:quoniam
proptcrduriti
aut fet"fuiclibidineq poftpcccarucp ftmcordistfracUrarummoffce darc
o:ra:infpecra:confufa:pelaracfi:ncc hbcllurcpudq pcrmiht.Tdpondir jc
tticnafcipotmlTc ficnccpnucpof!iit: ait.Tlonlcgillisqi quifecitboicm:,
b
necin paradifofutiuoefuifle:fjfozts initiomafculum
7 fcminamfceircc-
ficut7 factu
e.Tla
poftcay
inoditnif 7diptpropter
bocdtmttrct
bop.1.
fi fimt:adgigneoos
filtoecoicnic
eof trcm7matrcm
7adbercbit
vjrorifue
c.3gcnucwnr, 7 eruntduoin carncvna.'3w^Pi2'"
nonfant duo fedvnacaro.<luod er
godeuscomunjrit
bomono"fcpcrcr.
£>ccopula
comugali
a dcopriud £ertumcftigiturmafculu57
fcmma
inftiiuu aupbcncdicta.c.jciq. irapnmitusinllitutoe:vtnuncboics
dooediucrfi fc^ruevidcm"7 nouim''
b Osautnullomo dubiramua vnumautemdicivclproptc:comunc
fm bencdicnonem
dci crcfccre tioncmvd proptcrortgicmfcmiiicq
7 multipUcari
i iplercterra^:donum derrufculilatcrccrcata
cft.Tla7apo
£lTe nuptia^rquaa de*an peccatu bo ftolueperbocpumuquoodcoiftuu
mtnisab imttoconftituic crcadomaf cteprccdTitejrcpliirfingroe
quofcp
ad
cului fcrmiuiTKcj fcjc"cuidcsvtiqj in moncc ut vin vjcozcs
fuaediliganc.
carnccft.l^mc^ppc opcridei7bridtc
tio ipfafubiiictacft.Tlajcumfcripm 3tneriammparadifogencranduj
ra dij:ilTet
mafculum 7 fcmtnafccitc fuiflctft ncmopcccaflctuf viro ?~ac
03connnuo fubdidit7bcncdt^ttcos tii libidinispugtramra
illicfutlT^rra
cicuadicene:crcfcite
7 multiplicammi diriocafhtatte.c.pg.
7 implctcterram:7dominamini eius
7cctera.OLucomniaquay n tncouei q Uifquieautdicitnofuiflc cot
enrcrpolTinretadinrcllccrum fpuale turosna gcncraturoe mfi pcc
refcrrumafculus tn 7 fcmtnanonfic cafient:quiddicunifi
propternume
fimilealiquidectam in boinincvnoi rofuatefancto^nccelTariu bois fiiif
lclltgipcf.qzvtdel^tncoaliudcftq6 fepeccani.Si.n.nonpcccanoo fo!ire
rcgiraliudquoorcgitunfcd ficuccui manerecqi ftcucpurancnifipeccafTct
dcnuiTnnc apparetiu diucrfifcjcue
co gcncrarenpoflent:profectovtn foli
ponbuomafculum 7fcminamitac:e duoiuftibomincspolTcnt ccfcdmul
aro8:vt4>lem
gcnerando
crcfccrcnt-r riznecdTarHipecqfuir.
O.UOD ftcrc
mulriplicarcmur 7 implerenttcrraj. dcreabfurdumcilalludpotiuscflcrc
cui fenccnrie
ramcuidcntimagncab dcndum:<j' fanao^tnucr'quaf com
furdiratiseftrtluctari.Tleqjcnimde pledcilli fuflFicit
beatiJTime
cmitariiri
fpuq*imparat7carne q obtcmperaK tuecpftcrct7ftnemopcccafTct: quan
autdeaioronaliqutregit:7irronalt ru9mmcpcrdeig:am de multttudie
cupidiratcquercgiturtautde vinutc cotligiturpeccato^:quoufq3 filij biu"
conrcmplahua qucqccedinet de actf fcculigcnerant t gcnerant'.
£t idcotl
uaquefubditur:autdcirmllccrume knoprie dignefcltciratc paradiftfi
iia 7fcnfucorpori9:fcd
aperre
deviu pcccatum
nonfuiflet:7diligcda^
QVARTVSDECLMVS

gtgncrent:7pudmdlamltbfd{ncm
no riofiafuispartibus
fi obteperat:5>
cd
babermt.Scd
quomooo
idfieripof cicop" q6altqzabilloatqjinfratllu
fet:nunc
n i quodemonftretur
eretn cft:t cuiusftnetllo vlla nacurano vi
plomcc
ideo
tninczedibilc
deb^ uidct uinvolenri
iubcnriq?
nonccdir.
Sed
«tllud vnumfiiwtftaItbidie
volunra c«J
aliarmbrafrinent'wltitaris
ipio:
ripotuifle
f mre:cut
totmebra
niincf finequibue
illaquccontra
voluntace
utimt.2lt vew>
marw0 i pedes
moue libidmcconcttantur
idquooappetut
muscuvolumus adeaqucbtsrrwm implere
rumpoflunt:pudtdcia
curto
brieagenda fimtfineullorenifutata diturnonaimflafednonpnulVadc
fjci!it.irc
quata?mnobis t i atqevi lectarione
peccati»"bunc
rentlum:bac
dem" majriei artfftdb*
quoalqs opn» repugnanriam:bac
volutarie
i Ubidt
cozpo:aliii:^biadcj:erccndam
iftrmi nis rijcam:vdccrtcadvoluntatisfuf
orcrardio^qjnaturaagilio:accelTit ftdcnham
libidtnisindulgetia
procul
mduftria^noncrcdim^ad
opuage dubio
nificulpabilis
inobcdtcncia
pe
ncrarionie
filioy,:(itibidononfuilfet naliinobcdictia
plcctcretan
paradifo
qucpeccato
tnobcdToic
rcmbuta
eft: napttcn babcraifcd
voluntatimbra
obcdicncer
boibusadvolutacia
nuro (IUvt cctera
cuiutafcrutrent.3tag«
fimilitcrvrcetcrapotutlTeilla
mebr» talearuumvasin bocopuecreatu
fe
fcruirc^Tlonneciceroi Ubrioderqj. miarctvcnuncterzamanuei qo md
cttmdcipTo^di(Tcrenn'a
difpucaret
i dcbacrcnobisvotenhbue
diUgenua
buiuereiftftudtncm qcnaturabonis' difputarcverecudia refiftit:7copellit
affacrct:vrfitqsdtpitip.aH co:porte vcniabonorepfatoapudicfeaurib"
mebris.pptcrobediedi facilicace:
vtri pofccrc:cur
id ticrctnullacaufaclkc:
ofas voatptcevcfuos afpiorcipio fcdin oiaqucdcbuiufmoimcmbna
coerceri.£tvriqjo«linc naturaliaitf renfumcogitancis attigeret:fifie
ullo
muonilnoiut'co:port:7cameipletni timorcobfcenttatisUbcrfmofcrrcf:
mueip_arcopoa'fadlms^ fibi.Ucitt necipfaverbaelTent que vocarenwr
tamcnbccUbidodcquammcdilTcri obfccna:fed qutccjd
ifi dicerct'tl boe
ni" comagiaerubdccdaepftit ^ an< fta c(\'ct:q>
dealqecumloquimurcot
mu3imieclibt cfficacirer
ipcratv( ponspcmbus.-Ouifcfe ergoad'_bas
oiononUbcar.nccoimdcopo:t:ut pu liaeimpudicue accedic: culpa;rcfugi
dcrtdaincmbtavoldtaepotiusq^libi at nonnacuratfcadcnotet fuecurpitu
do comouciU.OLUoo
i"iicaeec:pudcn dtnts11vban:cnccclluatie.Jnq*bus
dan cent.Tlunc vcropudetanima:c mibifadllimepudicuo 1 Utgtofuslcc
ftftifibi acoporcqdd naturainfcito to: vclauditorignofcit:douccmfidc
refbiectume.Jnalqad.ppe affccttoni htatcmrefellam:nondefidercrumin
busciifibircfiftit:idminuepodet
qr eypertaroif^dcfcnfu
gpertopargtt
cuma
fcipfo
vmcit:ipfc
fcvmcic:
7 it mentantem.Xegit.n.bec
fiocoffmfto
inordinateatq;viriofc.q:o: bis par nequtnonerbcrrctapfmbozrenda
tibuoqueromfub^cidcbet: tomeap fcmmarum flaguiarcprcbcdcre:
que
rtbusfuieacpcrbocutdictiiea feip imucaucru
t natiuaUvfomcumjvfuj
fo vmcit.llamcumodinatefeanim" q ep>~
naturamrpredpuequta noono
vmdt :ut (rronaks motua ciua menti danabileobfccnitatc nunc fic illc corti
roniqifubdantur:fi
tatncni illa dco mcmoramue arq^rcprebcndimuef?
fubdiracrtUudisatc^vuuns c.ZDt mcjcpliandis
quantumpoiTum"bu
cjrvi nwru;gcnerarionia
effectibus
ucrba
LIBER

tamcn
ficutille obfccna
dcuinmua. nullomodopnr:7auditarijr crcdur.
Sunt.n.qui
7 aurcs
moueanrvcl (in
Ouoo mfonteo
boice7 mcritoo gulaevclambasfif.Sunt quirotacn
bcdkntie
mparadifo
pmancntcs:
ita cefariemcapftctmmotoquanrum
ca
genitalibue
mbriefuilTer
ufuriadge ptllioccopant
dcpordt ad froterrcuo
nerationcm
prof.ficut
ceteris adarbi canrq3
corolnr.6unt qutco^q voza
triumvolunuria.c.jcriiij. ucnjnncrcdibtf:
pluria7uariapaa
lulutnprccordqo
cotrcctarie
tamyde
£miaretigzprolevir:fuftijjet faccubq6placumt
intcgcrrimu
pfe
fcminjgenirahbus
mcbrie:qn ruf.O.uidavorc83Hi'uprco:uq?

idopu8eet7quantu50pu8 cerrolj liopquorulibct boinuftcimiranfat^
tatcmorfenonlibidiccoaratte.TUqj cjprimunt vtniTividcanf
difcczni
oto
cntmeafolamebra moucmus adnu nonpoflint.Tlonnullt abimofincpu
tumquccopacrie articulata
tf oflftb' dorefllo itanumcrofos proarbitrio
ficutpedeei tnanuet digttoe:vcruj fomtuecdunnutcj:tlla etfa^parreri
rt illaqucmollibuazeiflafuntnezuia tarcridcanrur.3p(c
fumcjcpcrtus fu
013rolumuomoucmueagirando et darcbotcmfolerccovdlct.Tlomme
porrigcndopductm*:7tozquedo
fUc quofdam
flcreciivolutarqjrbcrrila
rimu9:conftrigcndo
duram":ficutca cbrrmaefiindcre.3ant
illud mulroe
funtquein oreacfadcquantumpot fnacdtbilmerqnod
pleziq^frarreemc
mouctvoluntae.^ulmocs
dcntq^ip mozta
rcccnrilTima
crpcrri
funt.^ref
fi oiummcdullazum
molltflTimi
acuif bytcrfuitquidam
notcreftitume
tpa
cerum:7
abbocantropcctorie
couiti rocia calamcnfoeccfie:quandod
adfpumduccndu
acremtttedd
vocc placebat:rogabat'aut
vtbccfacerccN
cpemitrcnda;fcumodtftcandi:
ficut abctequfremmirabilccoza
fctrcru
follcafabro^ueloigano^t
flanrietzef piebarad
tmittcdas
quafi(amctans
pi'rati'9:loqume:damantie:cantaris cutudibetbmsuocceita fc aufercbat
ferotuntvoluntari.Omttto (?aialib* a fcnfibus7 tacrbat rimilltmus mor
quibufda
naturafz
mfitue(l:vttegme tuo:utn foUIuellicatcs
arq?
pnngcti
quocozpue
ccucftirflr.fiquidirtquo tcstniniefenttret:fedaliqn cnarnfi
cuncploco
ciu9fcrtfinrabigendum: igneurcrctur
admeto:fme
ullodolo
ibtrmmoucantvbifciumrnccfolum risfenfumfipoftmodum
epiulnere:
infidcnteemufcasivcrumet bcrctca non aut obmtrendofcdnon fcntfcdo
ariftao
cutte
rremoze
difcun'at.Tl6q*d nontneuc
corpus
eo,pbabatur
a>ta
qzidnonpotborfofrcarorquib^uo cpin dcfuncro rtullwsmucmebarur
luttantmanribue
donarcnon
potuir.' flnbctffOBrbomu^tam uocesfidan'
Stccrgoi ipfcbomopotuic
obcdten loqucrentuz
tiq>delopmquo fcnudtf
riametiaminfcrtozum
bzemebro^: fepoftea
rcfcrcbat.£um itaqjcozpns
quafuaiobcdierta
pdidir.TKcp.n.
60 cttajnoncquibufda^
licctin carncr5
diffialenonfuttftcilltl ?de:ut
tnCIUB rupn'bil«banccrunoramduccnribua
carnc ertU6nifieierohuaremouct': vita?itatnplcrifcp
morioibua
i affec
quoonuncniftlibidmeno
mouctur. tfonibue
epravftratp
nantre
moduj
Tl.im7boinumquorudamnaturaa mirabihter
feruianquid
cccftut nonL
nouimus
multum
cctcrto
difparcetct crcdamue
anrc
inobedtenTtc
percatu;
tpfaranrate
mtrabilce:n6nuUa
vt uo i corrruprionis
fupp'in'it3f:ad
propa
liirudccopote
fuofadctium
qucalij gandaiti
prolem
fineulla
Ubidfc
fui:
QVARTVSDECIMVS

ttoluntan
boane
bumanamebra po O.UODfdidtasinparadtfo
uiueri
ruiffcOoaruaeftitaqjbomo
fibiqj ii fineerubcfccdo
appeiitu
generandt
dcfcrou
demn(placendo
dbi7non officio
c^deda
fitiplepowifle.c.j:)cv>u
obedicns deomon potutrobcdire nec
fibi.t>tceuuknrior
mtfiaeftqaabcx u
ncm viuitutault.TUfi ut vcllctuiue volcbat:
q^diuboc
volebatqo
mbcatumfeputaretifedncc
fictani deusiuflfcrat.Uiucbat
frucsdco c£
cccfi turpiterpiuerct. quobonocracbonus:
viucbac
lincvl
la cgcftatc
ttalcpmucrcbnsin pwcc.
£>evta»
beatitodine
quatonpouf £ibusaderat neefurirer.pofneAci
viranonobtirwt.c.jc)cv. rct:ligno
vitcneillu^feneaa
dilToluet
nibil coiruphonis
in copo:cvelcrco
q Uancpfidilgcnritteattendarn" po:evllasmolcftias
vlfeiusfcnftbua
nifi beatusnonviuit ut vulr:i igebat.Tlullue tntrinfec"moib*1nuit"
null' bcafnifi tulf.Sj ctu tpfciuft' icrusmctucbatur ejcrrinfeciw.Soma
uiiucvtvulr:mficopucnmcvbtmo mcarnefanicaB:in aiouiuatranquil
ri:fjlli:olfcdiri polTtcxncp
ficccrcuita licaeficu:mparadifonulluecif aut
fempcrfuturum."boc emmnatiuaej: fnguo:Uc m ciusbabicato:e nuilacc
pctic:ncc plencarqjperfeae bc.uacrie cupidicace \\l timo:eacccdebat bonc
nifi adepta quooqrpetit.Tlurvcvcro volutatisolfcnfio.Tlibitoiotnfte tii
quieboinumpotvt vult uiucre:qua bil cractnaniterletum.6judiiivcru
doipfu uiucrcn<5 ei pcatc/Uutcre.n. ppecucba t' cj:dco:iquefbgrabatcar(
uult:moricog{tur.O.uomooocrj^o tascjccordepuro7 confcientia bona
uiuit vt uulrrcjnonviuit g-diuuuit' 7 fidcnficca:atq3 intcrl'cpiitgd fida
"OLiioo fi moriuolucric:quo potcituc cpboneitcamoze focictae ^coremcn
rulr viucrcqui nuultviuc:7liio* mo tis co:pojifqjuigilia:7mandaafmc
riuclirnoriquonolicuiuc:!-,
vt poit laborccoftodia.Tlon
lalTitudo
fariga
mo:rcmcltuspofficuiuerc.Tlondum bacociofum:n fomtepmebatiuuir.
crgout vulcviuit:f; cuadid qovult 3^ tantafacilttate
rep7 felicitatc
bot
morieooperucnmt.Uerum ct viuit nu:abficut fufptccmurnopotuiflc^)
ucvulcqmfc cjrtoificCibuquiimpcra lcmfcrifmelibidmiamo:bo:f5covo
nitfibinonrcllcquoononpot:arqj luntarisnutumoucnftllamebraq
bocvclleq6pot:ficutait tcreti".Otm cercra:7finearooistllcccbrofo
ftsmu
nonporcftid fieriquoovisadvcfq6 lo:cutranquilUtateai 7 co:pon6:iwl
pofftt.Tlon
tamen idcobeatue
cft:qz lacorruptide
integritatis
ifundcfgrc
pacienter
mifcreft.Bcaraquippc
uira miornanms vj:on8.Tleq3.n.q:
ejqpie
fi nonamaturrnon
babecur.pozrofi tia probarinonpocdlid crcdediino
amaruri babcnncctcrisomntbus:c elt:quaiioo
illasco:po:isparteenon
buscyccllcntius
neceHe
citamct':
qm agerct
turbidiwcalo::fcd
fpotacapo
propterbancamandum
a\ quicquid teftasficutopuaefletadbibaetata
tc
aliudamatur.t^orro
fi nnamatur
q- potuiiTc
vtcrocdiug8faluaitcgzitaK
tumamaridignacftnoncnim
bcat" femtitet
gemtalie
uinle(ancnimitri:
l aquoipfabeata
uiranoatnatur
uc ficutnuncpotefteadcmitegritatc
fal
dignacft:ftcrinonpotcft:vt
ca;4 fic uaef.vtcrouirgints
flujcusmcnftrui
amatnonercrnam
vclic.
Xunctgitur cruoa'8cmira.£aded.ppeuiapoflfct
bca
tacritquando
cntctcrtu. illudinqci.qiubocpdtcqci
.Ucenim
LIBER

adparicndu
n<5
oolozt'9
gcmirusfed quorpcrucrf
itasnopc:tu:bat
^uidc
matuntariaimpulfuBfeincauifcera riamdd.c.^vq.
rctojcarcnftcad
fcrandu7 eonripiedtt
nonUbtdmiB appctif.-fcduolunrari0 p *Roinde
pcccatoics
7angclict
ufusuaruram
rtraq^?iugec.£>E
reb" boicembilagdtquo
ipcdunf
loqaimurnucpudedie:7»dco
q>uie a magnaopadctcicquirfrajomiico ro
tey earupuderer
qualcsceporuiflet luntatesdus.O.mqutprouidcn f at,
conqciam"rrpoflum^ramennecefle omntpotcntcrfuacuiqjdiftnbuitmo
cftut nzadtfpucatio
magta
frctuf:ea folumboiercrumctmaliabcnevri
quc noeiuocatrcrecundia:g>
eloque nouit.3cperbocproprcrmeritump
na qnobispaafuppctitadiuuctf.Tli memalevolutarisira danatoor; ob
cumid quoodu:onect'pficrpmi fua duratoangclo malovt ti bonavolii
i icq'iTpcriripotticrut:qupia
preocca tateultcriua
nonbabcc bcnc
vteede'
pantcpcccato Ejctlmm
deparadifo
ani curnonperminctvt abilloprim*bo
merucrijt:qu3
fibi in opcfcrcnde
pro qutrcccue
boccftboncroluntariec:e
pagirtistraqlloarbitdo?ueirct:quS atusfucrattcntarctunquanoo
quidc
nunccuiftac6mcmo:atfenftbus oc fic cratiftitimie:ut fi 6 adtutorto dci
currirbuanisnificjrptcntfa
libidinis fidcrct:bonue
bomomalumangclu
turbidcrnonpiccturapbctdevoliita vmcerct:fiaut
crcatozeatcp
adturozc
tiefbinceg>fpcditloquctepuoo:7ft dcumfupbefibi placedo
ofcrcrct
uin
nondcficutrariocogttare.
Ucruntft cerctonmeritum
bonutn
babene
i ad
ommporcntt dcofummoacfumebo iucadiuinif voluntatc
zccta:malu
vo
no:craro:i omniumnarur^:folun in dcfcmedei»voluntarepcruerfa:q:
taroaiicbon.ipadiatou7 rcmdaato 7 tpfumfidcrcdcadiuto-.io
deinonq
rt:raalattaiit rclictou7danat6i:ut:a depo(Tctfmeadiuroriodd:nectn io
rnqj o:dcr.3tozt:non dcfuitvriq^coft abbisdiuinegzanebcneftcqefbipla
liam:quoccrtunitcriictuiii in fuafa ccnoo rccedcrc
nonbabcbat mptatc.
pietiaprcdcfKarutcriam
crdanato
ge Tlamficutmbaccazne
viuere
finead
nercbtianofueciuiratieiplcrct:nonc tumcntieaUmcntorum
m potcftarcn
oaia mcrinsquanooqujderniucrfa cftrnonauttmin cauiucrcm porcfla
maflfaraitq'viriataradiccdanatacfj tccft:q6faduntquifdpfoenccat:ita
5:3difcertic8:7libcranenonfolum6 bcnein eavtucrefineadiutoriodd et
fctpftsrvcrum erdcnonliberatisd.de in paradifononcrat(npoteftate:erat
t&largiatuz oftcndcne.Tlon.n.dcbita eutinpratcmakn'ucrc:fcd bcarirudt
fcdgraruuabdirarercfcquifqsagno nenonpcrmanfura 7 penaiuftitTima
fcit erutiimalistciiabeoaboiniicon rccurura.£umigtcurbuiu9 futurica
fo:ttofif «tnimfercuqVillituftaclTj fuebuarttdcusnonccctgnarus:cur
pcnacdui8.£ur
ergononcrearct
de" cunftncrctmidtangelimaligniratc
quoepeccatores
eepfciuitrqn
quidet tenrari:nuUo
mod.dc
<yumccreturtn
eis7cj:ets7quidco:umculpamere ccrrue:fcd
nibiloinueprcfciusqpab
rctur:7qutdfuagrariadoarctwpof ciusfcmincadmco
fuagratiatde;ipc
fctondere:ncc
fnbillo creatoze
acdif diabolusfucrat fancrorgtoziamaio
pofuozc
pcruerfaiordinario
dclmque renncer.due.^ta
factum
eut nec
deu
nu rcctupcrucrtcrct
ozdine
rejj. altquidfururonilateret:necprdcicn
oo qucq>pcccare
cdpelleret:7 quidef
boib*: fecintcrpropriam
cuiufq?
prcfutnprt
XV

onei fuamtaitionem
angelice
i bu' faptentiarnift
pictasquazcetc
colit"
vc
mane ronalicreature
confcqairi
ep' ruede":id cppectans premiiit fodcta
pericnna
dcmonftrarer.
Omts.n.au^ tcfc'omm:n folaboinuvc^et7angc
deatcredere
autdicere:vc
neqjangcr lorum:vi fit dc"ou t oibusamcn.
neqjbomocaderet
in dcipoteftate
no
fuiflfoSedboceorumpoteftaK
ma.'
luirnonauferraatqj
itat quatuum Hurclijauguftinfdcdui
tmlico;pfupcrbia:7qu3tui
bonifiw t.ucdcilibeid.ntufdcim".
grariavaleretoftendere.

bc duobusotdmtbusgcneratois
£>e
qualttate
dua^duttatoterre' buanetdmcrfos
finceabmicio,pcur
renti8.c.primum.
f £cauntitaqjciuitatee
duaaa'
morca duo: terrcnam.f. amor
fuiufq3adcotemptu dei:celefte
vero te paradifircl
amo:dei ufqjadcotcmptufui.beiq5 dctpoparadifo
ilb ittfeipfarbec
i dnogloziatur.
J\\& 7 devitaibtprt
.n.qucritabbdibusgram:buic
autc^ morumboirui;
dcuapfcietefttemaj:ia
eftgfia.^llam eo^ucypcccato
gtiafuaefaltatcaputfuu:bec dic6o atjfupplidomf
fuo gfu mea7 epltane caput mcu^.
^lliinpridptb^devrida quasfub multadtVeruttmulta
Uiamadauerut
iugatnatfontb"
dnattdiItbtoodnat":t Tloaqj fumfcripturasfacrasivfqd
bacfcruiuttnuicc
i caritatc
7prcpofi indslegtmuszvdqdcjceis mrelligcj
ti cofuleoo:7
fttbdt'tiobtepcranoo.31potuim'
canicograetcs
aucftdebis
la i fuieporetibus
diligitvircntc fua: rcb"in fupertozib"
UbrisdijctnT.^nu
bccdtcitdcofuo:diligam tcdfierirt" cleatius
autfi iftaquerafimulripltces
mca.3o^3 i tUafapientceef f$ boicj at^multimodas partutdifputarioce:
viaetcs:aut cozpoite autai fui bona quepftb"tnferedc funt volummibus
autVtriufq3 fecuri
fuitt: autq*potue q>bocopuarpufc^depofdt. O.u°o
:untcognofcerc dcunonutdeubono nonttalazgu bem":vt in oibsq pnt:
rauerunt autg:ascgcrut:fcd cuannc quircre
odofi7fcrupulofi pa:atiotcs
riit irtcogttationib0fut9:7obfcuratfi admtertogaducpcapadoieaad intcl
cftmfipies co:eo^.Dtcetes cnijfeee Itgedurnosopojtcat fmo:ari.2Ubitzo
fapietca.t.dnante fibifupcrbia infua autfatisnoaiafccilTcmagnis 7 dilfi
fapicntiafefccjctolletce
ftulri factiff; cillimiaquefb'ontb":de
ittitiovd mu
7 imutauerutgrum
icozruptibilis
dei dirclanimc:vel
ipfiuagcnerta
buant
in rifirudincm
imagintscotruptibtlid quooin duogcncradirtribuimue
vx
bois.7volucru7quadrupedu 7fpc numco£qutfecundu bommc:altcro
rium.Jldbuiufccmooi cnt^fimuraa corumqutfccundum deutnviuimt:
noo:anoo:vd
duccs
popfost
1'fcctato quasctiammyfticc
appellamus
riui
rcafucmnt:7coluerunt
at; fcruterut tateeduaaboccftduasfodetarea
bo
crcaiurcpoti"q>creatozi
quiebenedi mtnum:quarum cftvnaqucpredeftt
ctust fccub.Jubacaurcnullaebois natacftin ctcrnum
regnarecutndco:
LIBER

altcraetcrnum
fuppltcium
fubfrc015 nojcm.qt
-r(nipfovnoficutiamdij:i
dtabolo.Scdiftefinioc earum:de q boiepriueereprobii:
vfi nc«(Tccftin
poftloquendu eft.Tluncautequonia ripiamus7vbi noncftncccflc vt rcax
deepjrtuearunvftuein angclisquo ncam°:poftcrtU6
veroprobuquo^fi
rutnnumerue ignoiatura nobi3:fiuc dcntcoucniamus:7quo pcrucniaca
iii duobusprimiebcibusfariadtctu mancamue.proin noqutdc6nt9bo
e:iammibi videmrearuaggrcdicnd* maluscrit bonue:ncmo tameczitbo
e,'aurfus:qc
quoillt doo gencrarc ce nusqiii neratmaP.Sjg>toquifqjd
p/crutdonccboiesgenerarc ccfiabut.. riusmutaturtnmcliusboc i fc facit
'boccnimvwtucrfum tempuafiucfe noiartquooapprcbedtt fcclcrias:et
culumanquoccdiumo:ienrce fuccc poftcrio:ccooperit
vocabuloprins.
duntq3na!"ccnrc8:iftaruin
duaruind' Saiptumcftitacp5 cain<ycodiditd
uttatumdcqtubusdifputamue cjrcu uitarcm.3bclautcmtacppcregriitus
fu9Cft. noncondidit:fupcrnacrrimfanctom
cmitae^uia bicpjn.u ciuco:i d.bus
pcrcgriat'donec
rcgniciuetcp"aduei
&e filijecarnianfilijs promtflw' at:cujcongregatura
cft6e9iit fuisco
nis.c.q. poubuarefurgcntc6:qnciepromilVu
dabiturregnum.Tbi
cumfuo princt"
r> 3tua cft/girurprio:cainc^ilf percgefeculomm
fincvllorpisfine:
duob"1
gcnerie bumani parcnti gnabunt.Umbrafanequedam ciut'
b*:perineeadbotnuciuitatem:pofte rarisbuius7imagopropbctica:et (v
rioi abeladctuitatcm dci.Stcut.rt.m gntficande potiueq>prefentande fer
vnoboieq&dijritapoftol*cjrpimiir: uiuitin rcrristquoea^tempozedemo
quiancnprimumquoo fpualeeftf> ftrari opozrebat 7dicracfienarnipfa
quodaidle:poftea fpirituale:Vndevx ciiut.iofanctamcntofigniftcane ima
nufquifq^quoniam ej:damnara prox gtniemocyplTe ficutfuturaevitaris.
pjgtnce;co:uur:pruno fit nccc(Te
eej: £>cbacimagme fcruiete:7
dcillaqua
adammalusarqjcarnalieryfi i cbri ftginifiathbcraciuttatc:fic apoftol"
Jlumrcnafcenoo profccerinpoJl bon* fldgalatbas loquirur.£>icirc
mibi inx
7 fpualieiftcm vit(ucrfogencrcbuax quitfublegevokntceeflelcgcmn au
nocumprimumduciftcccpcrunt naf difti9.'Scripttie.n.y abraaduoefili
ccndoarq3mozienoo procuaere cmr 09 bu'ir:vnudeanctlla:7 vnojdeItbc
tstee:priorcftnatueciuiobumefex ra.&cdillcquidcq*dcancillafccudu
culi:poilcziusaurcmifto percghnua carncm natuaeft:qujautedeliberap
mfccalo:?
pertinee
ad ctuttaretn
dd rcpr6mi(Tjonem:que
fuittp.allegot
ia
g:aprcdcflmafigratia electusigrana dicta.toec.n.funtduotcftamcnra.Ux
peregrmus dcozfu^rgzaciuiefurfum. numquidcamontcfinai fcruiturcm
llam quantumadipfu^atrinct:q: v gcncrane q cltagar.Smacnmimoa
adcmmnlTa o«'rorquco:i'gmah'tero £iarabiarqcoiuncrus cbutcq nunc
tadanata:fcd tan^7figuluedcue.bac cbicruLilcm.ferutt.n.cumfilqs
fuie.
cnitnfimilitudfncm non fprudctfcd &ue aiit furfumebicrufalcmItbcra
prudetcrintroduritapoftol':g: eade cft:quecftmaterdnminoftru.Scrtp
malTa
fccitaliudvaoi bono:e:aliud
i w cft.n.lctarc
fteriliequenonparis
contumdia.prittsautcmhctumeft crumpe
i cjxlamaq nonparroris:qj
vjaiuc6tumcltam:p°vcro
altcpi bo mttifilijdeferte
magis
cpcimquc)?5
XV

m'rum.Tlo8
aotfratreaftn ifaacpio bcncficium
conimcndatur.
miflfiomefilij fumus.S^ficuttimc4
fm carnem natusfuerat:perfcquebat'
eutnquifmfpiriramata
i rwnc.
Sj t»cftcrilitAtc
farcquaddgzafccii
quiddidtfcriptura.^ijce
andllamcc dauit.c.iq.
filiu5eiiis.Tlon.n.bcres
eritftliusan
dlle:cum
filiolibcre.Tloa
autem
ffes f 3lraquippcftcritt9crat:7dcfx
nfurnugandllefilij:fedlibcre:qua
li" p.attonc
,pli9faltedcactllafiu
bertatc
cbziftus
nosUberauir.tJcc fo concuptfcco
b:c:q6detpfan fcpoJTc
matnteliigendt
deapoftolfca auctoa' cerncbaKdediteamfctandiw'ro:dq
tatcdefccnckna
bcu^nobte apitqui' parcre
rolucratnccporucrat.
£fegit
admodujfcripturae
diuio^ teftame^ tracpcciam
ficdcbitujdcmatitovtco
ropvctsria
i nouiaccipcrc
debeatn". turcfuot vrcroaheno.
Tlatu9ccrgo
"f>ar9.n.
qdaterrcncciuttatieiimago ifmaclficutnafcfit"botce:permi]cti6e
celeftt'9
cfuitatfe
effecta
efl:nofeftgnt fejcue
rtriufq^vfitataUgenaturc.
3<5
ficanoo
fedattcrarti:7
tofaies.Tlei^ dictume
fecundumcarncmnonyif1'
.n.proptcr
feipfa:fed
proptcr
aliajk' t.ibcneftda
dcinonfincaut
nonilb
gitfficandam
eiftttuta7preccdetc
alix opturdcuocuiusopifcjc
fapientta
at'
a ft^itificatioc7ipiamprefigurang
p tigit ficfcrtptucftaftncvfq?adfincm
figurataefl.Tlanqj
agarancillafare: fottiter7difponitoiafuauitcr: fj vbi
dufcpfiUugumago qttedam bui"ima ftgnificandum fucratdeidonutnq6
gtnisfuit.£tqmtranfiture erantutn indcbitum bominibus gratfegraria
brehiccuenientc:ideo
dicitlibcta.Sa largiretunficopo:tuit darifiliuj que'
r* figntficabat
liberaduitatcicut rur admom naturen debcbaf crcurfib1*.
fo9aliomofignificandccnailla vmx Tlegar.n.natura tafiltostalicomrcrt
brafcrufebat.£qceactllli filtu^ci*. ommari97femme:quali9 cepoterat
Tlon.n.bcrescrit fittae anrtllccu^ftx abrac7 farein illa iam ctatc:etmulic
Ifomcoifaac:quoda»tapoftolugo» rie acccdcntc
Itcalitatcquencctucpa
filtoUbcre.3ttuentmo9
ergointerrca tcreporuit:quandonon«39fcduii'
ciuitateduaafo:ira0:vitam foamp^ tari:f5ctati fccuditagdcfutt.Ouooc:
fcnttademonftranrem:alKramcelefti gonatureficaffecrefruct" porterita^
duitarifignfficandefua prd"entia
fcr^ tie116 debebatunftgmficat q1namra
uientem.^aritautcmciucgtmcncci gcncris bumanipeccato virtatatacp
uitattapeccato vtriaranatura:celeftt& bocmrcdanatanibtlverefelicitatts
vo ciuftatfeduc0paritapeccato na^ fmporte^mebatw.ftectc igiturfigni
ruraliberasg:a:rndeitla vocanfua^ ficatifaacperrepromilTioni naf:ftlix
fa fre iftaualamtfcricordte:figntficax 09gratieduea ctuttari9
Ubere:fodos
tumcftbocctiam
mduobug
filt}9a^ pad9
cterite:vbt
fitnoitamorprope
braetiyvnusdc
andllaquedicebat' acpriuate
quodamodo
volutatt's:fc4
agarfm carnem
natugdt ifmacl:
alf comunicodcncp
immurabilibono
autemcftdefaralibcrafccundum
rc gaudcn9
atq?c,rmultisunumcorfax
promilTtoncm
natusifaac.Utcrq?
qv dcneiid
cilpcrfccte
foctaconco:s
obc
dcmdcfemine
abracfcdillum gcoit dicrmaQritatis.
dcmoftilg cofuetuoo naturamriftum
vcrodcdttpromiflfiofigntficang
g:aj
ibi buman"ufueoniiiturbicdiuinu^ £>>:
rcrrcncduiratiaconccrtatide
T
LIBER

pace.c.utj. quemclioracreduntur
ampltua
dilt
ganrurnccclTccrtmifcna
confcquaf:
t £rrenapozro
ciuitasqucKpit 7quemcrataugeatur.
na n cntinccp cru^cu i cjrtrcmo
fuppltdodanatafuczitia ciuitaeetit: £>cprimotciTcncdiutati's
aucto:
bicb^bortufuujcuiusfocictate
lcta fratriddacuiustmpicta
ti romane
rr
titnquaFcflc
dctalibusrcbusleridft biocoditorgcrntani
ccdcrndcm.c.
v.
pct.£t quoniam
nonefttalcbomim
vt nullasanguftias
faciatamaroztb" p *Rimu9
itaq5fuittrcnccfufta-
futs:idcoctuicas tftaaducrfusfcipfa riscoditotf!icida:nifuufratze
plcracpdiu:'dif:litfganoo:
bc!laoo:at ciucmciuitatiscfnct bactra peregrt
q3pugnando:7 autmottferasautccr nantcm iuidcnta via" ocddit.Unde
tcmottaUs
victozias
rcquireoo.Tl^ mirandum
none:q>
tantopoftcai ea
ej:quacuqj
fui p.tcadvfusalterafut ciuitatc condcnda
qncfuer.nbuiuef
partebellando
furrejacqucriteflc
vic rcncduttatie
dequaloquimur
caput
trit gcnrium:cum fit capriua
vitioru. futftra:7ta multisgcnribuaregnafa
£t fi qtiidcmcumviccritfupcrbi'cjc butcptioc^;cplo7Vtgrmappdlant
tolliturcfiaficmomfera.Sivopdtti arcbcotypo:quedam fuigcncrisima
onemcogita"cafufq? coea:magieq go refpondtt.Tlam t illicficutipfum
accidcrc polTiitaduerfusangtftcrcfe fadnusqutdampoetacomemozautt
q prouenertttftQ
reb'tflat':tirimo
rtio tllo^:fratcrnipmtmaduenit
fagute
taliecftiftautctona.Tlcqj
mimfcmp muri.Sicentmcondttacftroma:qfi
dominaripoteritp.maneoo:ciequos occtfum
rcmumafratrcromuloroa
potueritfubtugareuincendo . Tlon rcrrcne
autem rectcdicuntur ca bona non ec duitatis ambo ducs crant. 7 ambo
queconcupifcit
bccduuasrquanoo
e glo:t'am
dcromarte
reipub.
fnftirurio
i t'pfamTuogenerc
bumarto
mclto:. ncquerebant:fcd
amboeam tantaj
£oncupifdtemmtcrrenam
quanda^ quantafi vnuecflctblenonpoterlt.
prorcbusinfimiepaccmrad
camna "Q.ut
cntmfolcbatdomtnanoo
glozt
q3defiderat peruemYe bcllanoo.<lin an':minu8 vriqjdnaret':fidus pfas
fj ufccrit7qutrcfiftatnon fuait:pajc vhtocofozte mmucrctur.Clt ergoto
erttquamnonbabcbant partesinui tamdomiatione babcrct vnusrablai"
ccmaducrrantes:7pro bis reb**
quas eftforiu9:7fcelerc
crcuitin pdus:q6
fimulbabcrcnon porcrantinfclide' innocenriaminusclTctin meliite.*bt
gefiateccnanted.foanc paccmrcqui flutcmfratrcBcaf7abelnonbcblra-'
runtlaboriofabdla:bane adtpifdtur bomtcrfcfiremre^ tcrrcna^; cuptdr
qncputaturgloriofavictozia. Xiuan tatemmec in bocaltcraltcriluidtt: q>
doautcmvincuntquicl tafttorcp\i' eiuedominat"fierctangufttb: quiai'
gnabant
quisdubitctgratulandam tcriiocddttrfi
ambo
dnarcntur.2lbcl
eflcvictoriam:7proueiflcoptabtlem quippcnoitqucrebatdnattoncm m
paccmfbcc bonafunt:7 fincdubio caciuitatcquecondcbawr
afratrdfj
dddonafunt.Scdfincglectfe
melto inm'dcn'a
illadiabolicaquamuidcnt
ribuequcadfupernam
petrinau
dui botsmaltnullaaliacaeniftq:illi bo
tatcm:vbtcritvtctoriam cterna7lu mrunt:illtmaluTluUoent;inooo fit
mapacefecura:bona iftaficccncupif mtno:«ccedente fcupaianetcccfojte
cantur;vt velfolaelTe
credantuz:rbi'a pofleffiobottatisiimo
poflefliobdita
xv

ristantofit Utto::quanto eocordioie locofi preoccupac" fuc:i:bomoinali


»5mdiuidua fodoppofTtdtr caritas. quodelicto: vosquifpualcscffem
Tlobebtrdemqj iftapoffcfitonc.-q*
ea ftruitebutufmoun fpu manfuerudi
nolueritblcc6muncm.£t rantocam nio:intedee tctpum nc7 tu tcntens.
:perictampltore:cpto amplius ibipo £t alibt.Solnonoccidat fupiracudi
tticitamaie cofoitem.JUud igiquoo amv:am.£tmcuagelio. Si pcccauc
intcrremum i romuluqco:tue:que rit i tefrattu"coripecottcrte7ipfu.
admodum aduerfua fcipfamtcrrcna 3tcmdepeccatto inquibusmultoni
duitasdtuidatur oftcndirquoo auct cauetur offenfto
ficapoftolua didt.
tercatn7abelinterduasipfasduira peccantcs coumoibuaa:gue vt i ce
K3dei7 bomum immidriaa dcmon tertmetum babcant.propter bocct
ftrauir.pugnatergotifemali7ma dcrcniainutcctn
dadamulcaprcdpi
li.Jrepugnat
mtfeboni7 mali:boni untur:7magna
curapiopt'tcncdipa
VcT07boirufiperfcctifunt
iierfcpu ccfmcquancmopotcrituidcrcdcii:
gnarc
nonpoftimt.proftdetcs
aiirn vbiilleterroz
qniubetur
feruue.^mi
dJq?gfccrtirapofluni:rt bonusquif Itumtalcntorum rcddercdcbiraquc
qj eycapartepugnetcontraaltqt:q illi fucraturcbpafarquonumdebttu
etcotrafcmctipfum.£iin
vito4ppc dcnanoru
ccntum
confcruo
fuonorc
boiccaroconcupifdt
aduafusfpii^: 13puit.O.u.1fttttudtc
propoftta
dris
i fptrituaaduerfuscarncm.£ocupif icfuaaotecit atcpait.Stc7vobisfaci
ccntiaergofpualiscorraaltmuepoc ct p: ucftcrccUflisifino dimtfenris9
pugnarecarnalcm:uel concupifccncia nufquifcpfratri fuo5 cotdibua vas.
carnaf?"altcriuafptrimalem:ficut
in "bocmocoranrur ducadoitariadei
terfepugnant
bonii mali:vrccrte
tp inbacterrapcrcgrinantc9:7
pacifup
feconcupifcentk
carnalce
interfc du nepatriefufpirantes.Sps
autctnfac
op bono^nodu^vtiq?pcrfecto^:fic tueoperatur
intrinfccu8:ut
valcatax
inffcpugnantmali^malttdoec
cop liquidmcdicina
qacadbibetur
qctriit
qcurafadvlrujvictoziaranitaB
pcr fccus.JlUoquietiamftdcueipfcr. "s
ducatur. creatura
fibtfubdita:inaliquafpccie
bumanafcnfusalbquaru: bumios:
£>claguorib9 quosq: pcnapccci fmcutoscopo:t's:fiuc
illosqtiosiftis
ct duceciuitatiedd i bui"vitc pcgrt filfimoobabcmusinfonis:necircno:
riocpaciuf:7
aquibusdeomediantc g:amete
regatatj agat:nibtl
prodeft
fananrur.c.vi. boiomnts prcdicariotfcritaria.factt
at3tcmbocdeus:auafi8 mtfericouJic
l 3lnguoicqfppcirtc.t.illa
iobe ircvafadtfcerncne
difpenfattonc
qua
dieria5 quatnUbrodccioquar ipfanoiurmulrumocculta
fcd miux
todtlTerttim^prkinobedietie
fupplix fta.3pfoq*ppe
adiuuante
mirabilib"
dum:i tdeonnaturafcdvtrio.prop 7 latentibus
modie:ci»
pcccaru
quoo
tcrq&ozproficienrib"
boia:7
qcfidei babitat
mmcmbris
noftris:
quoo
fic
bacpcgrinatioe uiucnrib"iuiceonoa pcccatu evt fit etpcnapcccati
ficapo
u:apo:tate:7 ficadtplcbitialcgecbrt ftoluepredpitnonrcgnatiu ruomo:
fti.3tcaltbio:.£o:ripttctnquietos: ? tali cojporepcccaru adobcdiedu dcft
folamiipurillantc8:fufdpitcifirmos: dcrqsems:ncc d nubranzavelutuq*
paricntcscftoteadocetvidctc ne qa ratiearmaejebibem": pvtituradmte
malii.pmaloalicutreddar.^tem
alio nonfibiadmaladcorcgerecofeticnte
. LIBER

7 eamregenstranquilliuenoc:bebtt offcrturquadononopotct:au
t quoo
poikalamrarcm pcrfecia:atqsimo: nonruuclcdaliasopo:tcr.5iuccum
talicatc
pcrccpca
bomofirivllo pccca id offmurquconufq'7 nunq1penu"
to i»etcrna
pace
icgnabir. debuir:
fiuecumdccno:a
fibiciufdcj
gcttensi'Cft, bomo:cp
fut caqueof
Jbcca7 pcrtiada
fcelenscamrque fcrtdcoifiuccum
ciuerdqucoblatft
a fadnozecoccptonccdcifmo :uoca cftficparttccpe
pzopbanue.aot
quiUv
Ult.C.VIJ. bccqucfaenoncfttiai.3nquoaurc;
bozum dcodifplicucm
cainfacilc
no
f £d boctpmqSf(cpotufm''
qc porcltmucnin.ScdquoniamtoancB
pofuim":cadcu8locut"eei
ad apoftolua cumdebiefabueloquecu
caC
comoquopmisbotb''p oeaturi noitIicurcaininquit:qutq: maligno
ftuecra
vduteoru
foci"foimacogrua crat7ocddttfratrifuii:7cui"rd g:a
loqbacur:quidd,pfuit.JTlonne
pcep ocddtteum:qzopcra illiuemaligna
tu icelusi necando
fz'e:et
poftverbuj fuc:uttt:fratrte
autetll/ueiul)a:datur
dtuicadmoittoruatplcuttfTla cujfa intdligipropcercan rcfpociftc
doimt
cnfidaditcreuilTetabo^:inilli" rcfpi munusdue:qibocipfutnmalediui
cies:buiusdcJ"pidee:quooncn dubs dcbat:dae deoaliqdfuuiifibi aut fc
tandumcft
poruillcccgnofdfigno
a tpfu.06oeefaduntqut
nondd fcd
liquo ^trcfunrcvifibilt:7boc idcofe fuafeccantcs
voliT
tarc.i.non
rcctofcd
cificcdcue:q: malaeratopera due: pervfoco:deViuentc8:offc:unt
dcota
faeciuevcrobona:contriiiatue
eci mcnmunuequopntantcum
rcdtmt
in valdc:7cociditfadcsdus.Stcdm vtcornnonopitulctui-fanandts
pra
fcriptue.£cdint domiimsad cain. uis cupiduanbue
f; cjcplcdis.
£t boc
-Quaretnftis factusee.7quarc cod-' c propriu rcrrcncdturatis:doi vd dc
dit raacstua.JTlonn«
fi rccteaufaas oscolcrc:d.busadiuuantibue
regnct
rccteautdiuida9:ftariin foab"pccca tn victo:qe7 paccrcrrcnarnocaritate
rii adcrir.T^cccaft^quiefcc.ad
tecnim confuUdi
fcddnandicupidua
tc.Boi
cdvftoeiu8:7rudominabcr/sillioe. qutppcadbocrcufmunoojut fruan
3n bacadmomtioe
qua; dcns^tulic turdeo:ma!iautemcontraut
fruant'
adamalUidquoodictueft
nnefircc mundo:vriuoldc
dco:qut
ramcncuf
tc offcrasrccreaiit noitdiuidaspccca ccud rc0bumanascurarcia c:cdut.
lli:q:nonducctcurrvndefit
dictuj: 1'unr
ci"5
mulco
dcrcrioccs
qutnccboc
mulcos fcfuepcpcrit
dusobfcuzuae: qmdcmcrcdunt.£cgnitoiraq3catn:
cumdimnjpfmpturjr qmfqjrrac cgfuperdu8gcrmani
facrificium
nec
mtorfumftdcircgulam td conafq: fupcrfuumrefpgrcracdcue:uriq3
fra
ponere.Hectequippeoffcrtu:faczifid trcmbonummurarue imuanmocla
u:cuoffcrfdcovcro:cufvnitannimo rusdcbutrctnulan.Scd qutacontri
facriftcandum
e.flon aiit rcctediuidi ftatuscfl7 conctdu
uultuedus:boc
turrdum
n difccmofrcctc
vdlocavel peccatu
manmc
arguitdcoetziftma;
tcmpo:j:vd
resipfequcoffcrtmf:uel dcaltcn"
bonitarc7
bocfzis.t)oc
q*p
quiolfcrtuclcuioffcrtur:vfbi qufl?* pearguldoinfrogauit
dtces.
-Quarc
advcfccndu
diftribuitu:q5oblatue: contriftatus
ea:7quarc
cociditfadee
vt dmifionem intdligarn'btcdifcreti roa.^-Quia
enimf:i iuidcbat
deueui6
cnr.fiuco»offcrturvbinoojrautq6 bat7 bocazgucbat.Tla5boibws
qui
no»tbi fcdalibiopouct.
Siuccutn busabfcoditd
ecozoltcriusrcc
pof!c:
ambtguum i protfiwJcertfi
Wroilla motafumcadaliquidppcrlcomitte
rriftirfomaUgmratlfua^inquafe60 dutnrft
acqutcfcatur
i obtepcretur
di
difpUcutfle
didiccratranfratriedolue cetiapfonecjcbibuciris
mcmbrauia
Htbonftateqttfdco placuttrrumCfa artnainiquuarid
pcccato.ad
mcntent
criffciijeiueafpcp't.Sedronereddes domita7 tfictacotvocrtif:
ut ft5dita
dcuscurctu3oblarione aecipe nolnc ro drietur.boc
prcceptt
dcusbuicqui
ritrpt ftbttpepoti'u0meritocpimeziro fadbusinuidtemrtamabafm fratrl:
fraterdifpliceretteumeltimuft' non 7quondebuer&t inuraricupiebatau
rectc
diuidedorboc
enonrcctcaiaen fcrre.-OLuidce
mqui'r:manu0
abfccle
do:7idignoecuiuoapprobaref
obla continc.Tlon
rcgnctpcccatum
in nw>
tioq>efletwiuftioj
<y(Tem iuftu?gra corporemottaliadobedicndum
dcfi
ti'0odifletondtt.Tlon
tam015dtmfe daqeeiu0:nccejcbtbcae
mebratna
tensfmemadato flctoiuflo7 bono. iniquitan'0
armapeccaro.2ld
tecnim
Ouurfceinquir.adtcem?^iwfio a" conuezfio
dusrdumnonadtuuaru:
JC
7 tudnaberisilli'. Tlod.d
(Tfe/Sbfir. b^radofcdquiefcedofrenatu:.£ttu
£ufusifttniA'peccanV£>ip't
entmpcc dofnmabcri9illiu0:utcu5
foztnfccus
cafti:tndemdeaddidit:qufefcc.
ad te nonpcrmitrituropcraH:fubpfoterit
.n.conuerfioeiuei^Wdnabcrie iTU". tiaregcntio7bcncvolcntisafTucfcat
pot qutdem iramrelli'^t:ad
ipfdboi criamintrinfeaiB
nmoucri.Oicru^e
ncmconuerfionem eedeberepcccati: talcaliqaidmeodcm diumolibroct
vt nulltaltjq^fibifciattribuere
dcbei demulicre:qn poftpcccatutn
dcoint
cppeccat."bcc cftcntmfalubrispeitctt roganre atq3iudicarttc.-danationis
fe
tiemcdicina:7
vcntepcririonon mc6 tctiasacccpcrunt
mfapetcdubolue:
grua.w vbiattadtecnimWBuerfio 7t'rtfctpftsilla7 marinj0.£um cnitn
ciUBnonfubaodiarurait:f5 fit prcci dinlTctcismultiplicans mtnplicabo
piensndel?nonpredicens mo.Xac rriftitiaetu387 gcmftum mum:7iit
enimdnabifquifqjpeccato: fi idfibi trifttrqoparic0ftlioe:deiriaddidict
nondcfcndcnoo|»poruerit:fed pcirf adufn»ruuconuerfio tua:7tpfedna
dofubieccrit.Slioquin
7 illi fuietdo bitortut'.<laoodtctum eadcaindc
minatiifipatrodmutnadbibitofc ai peaato vcldevinofacamio concupif
cideri.Scdw pcccamCtelligafpcupif centia.boc tftoin locodepcccatrice
fc
ccntia
tpfacarttalte
6 quadicitapfe: minarvbi intelligendum euirumad:
caroconcupifcit
aducrfuofpum:icu gendam vj:orcm:aio carnercgcnri
fi
lus carniafrucribuen inuidiamcom mikm eeopozterc."p>rop^
q6 dicica
memorat:qua
rticpcamftimulabaf poftolus.O.uidiligituj:orcm
fua:fc
7acccndcbarur in frarneeprum:bn tpfiundiligit.Tlemo
enimvnq>came
fubauditurerit.t.adtcentmconuerfi fuamodiobuit.Sanada funtbccfic
oetuscrit:7todominaberie
illi*pot noHrarnott
ftcutalieitadamnanda.
quidcjitatntelltgLCo^
enimcomota Scdilluddciprcccptum cainficutp
fueritpaipacarnafcquampcccm ap uaricatoz
acccpir.3nualefcente quip
prllatap^eubidicfcnegoopcro flI5 pcmuidcnnc ritiofr.irrcmmfidisruo
fcdquoobitatimepcccatu:qui par occidir.XaUseratterrcne condttor
ci
K; aietpbilofopbidicunteevitfofa: uitati0.<luomodo autcm ftgnificauc
nonqmentem debeattrabcrc:fcdcui ritctiatn
caintudcos aqutbue cb:itV
mesdebeat
imperareeaqj
abillicitie occifus
c(fccbriftum
veromagniipa
opcnbus
rdnccobibcre:co
ergo
com ftorem
ouinm
peccorum
cuftos
pftgu
LIBER

rabatabclrq:
in alkgorta
propbctica moebominc9:quo:um
ccrib"ccndt
reecftparconancdiccrc.
£r qodam polTcnr
erpluricciufrjrcs/Scdpczriu
bmcaducrfusfauftummanicbcum icaddeumquotila infptrancccofatp
dipflc mcrecolo. ufumibasduaefodctatcs fuie div
fiegcncrahonibusprimiruodirigcrc
O.Berofucritvtcamtnrerprfnd atq5diftingucrc:
vt fcozfum
bomiimj
ptagcncna
buanipdccctuitarc.c.
viq. boccflfccundum bomtnem viucnttu
feozfumautcm filiozum dci id eft bdi
n Unc autdcfendenda vidctmi numfecundum deumviucntiujgenc
bi biftc:ia:ncfit fcripturaicre rationcacontcjrcnf
vfqj ad dtluuiu^:
"Jibifq didt edificarajabvnoboicd vbi ambarum focietatumdifcrcriop
wtatem:eo
tepoze
quon plueq>wri cretfoqj
na-z:af:dtfcrcrio
qiiide<piba
quatuotvd pottuetzcepoftcacpfrai rufeperatigcnerationcecomcmorif
fratrcmocctditfuiflevidenturi tcrra vniuBfftctdecjtn:alccnu9
aurquivo
id eftprimuebomoparerommum: cabaturfctb.tlatuequippefucrat cc
?ipfecain7eiuefiUuocnocbq: cuf ipfcdcadj_vpro illoquefratoccidir.
noicipfactuitae
nimcupata
eft.Scd jConcrcrio
aurcmrquia
bonteidcnus
bocquoemouct:paruconfidcrantn dcdmantibue talcsvntucrfifachfuc
ocsboicaqu(runccepotucrunt:fciip raittvt diluuiodelcrcnficjrccpto
vno
to:cmfacrebuiue biliorte nccefleba iufto cuincmcncat noc:7 eiueconiu
buiflenoiare:fcd eoefoloequosope ge7trib"filijetoticUqanunb".dai
tie fufccpriratio poftulabat.propo boiesoctocj:tlUomntumttallationc
fttii qppcfcriptoriatlUuefuttpcrque mozralmm perarcamcuaderc mcrue
jpuefanctueid agcbat: p fucctlTioea runt.O.uod'girurfcripmm eft7 co
«rtaru gencrarionum q; rno boie^» gnoutccain ujcorcmfua7 condpicns
pagararum pueniread abra.itn:ac6 pcpcritcnocb:7 cratcdificaneriuiw
in cjcciuefeminc adpopuldda':tquo temtnnoiefilg futenocb:nortcftqui
diftincrio
acercris
gcntib*
pfigurarcif demconfcqiKna
vriftupniumf.lmj
7prenunciarenturoiaq 6 ciuitate
cu gcnuilTc
crcdarar.Tlcq^.n.
bocc>:eo
iuectcrnumcritrcgnu:ideregecius pocandume:q:dicruecft cognouilTc
eodcq^
condttore
cbriftotnfpupreui fjcorcm
fua.-quafi
tiicfcil!i primitus
dcbanturcttefutura:ttavtncc6
alfa cdcumbedomifcuiflet.Tlam 7 detpo
foctetatcbominumtaccfq>tcrana dt paucoium ada:ntncfolumbocdcm
cimuscuittare.-quatuei
commcmora cftquadoconccptuseftcatn
quxgpu
dcfatteclTer:
vt ciuttaedcicriafucad mogcnitumvidrfbiit(Te:rcrum
cria
tterfariccompararioneclardcar.
£05 poftmuacadcm fcriptura
cogncutt
i
(gitTcuptura
diuinavbii numerum quitadamvjrozemfuam:7conccpit
7
annozum
quoetlli boicevipcruiuc» pepeKtfiItum:tnommautt
nomcnil
mcmotatitamcludar.vtdicat
dcillo liU8fccb.Undcintclltgitur
itafolcrc
dequoloquebatiu
i gcntutftliosi fi illamIbipturamloquiquamuisncn
liao:7fucrtitdcsdicetlliusvelilltua fempcrrcummcakgimr
factoeboi
quosvirit airnitot 7moztuue
cft:na numfui(Teconceptu8:nonratnc
folu
quidq:eofde
filtos7filiasnonnoiat cumprimujfibifc^us
vtercp
mifccf.
tdeo
intcllige
nondcbctnue
pcrtamf TkciUudncceflario
cftargumcnto:
tosannos
quibue
runcinfcculibm" vt primogcntwm
patrteplhmcm"
c
pzima
eiace
vmebann
afdpotutllcpti :^ eCnoieillactuiiae
nucupata
XV

eft.Tlon.n.ab
rceftrutpioptealiqua folualiqoa:
veruetrtiagnam
potuflte
caufamcum i alioababcretrdiltgaet condcrc ciuitate:quanoo
m talongu^
campatcrcereria ampliua.Tleq? dm tpueprotendcbatur vita mocalium:
i tudaaprtmogeima fiittraquo i iu niftfortetnfiddiumquifpiaeptpanu
deacognominata eft7iudd.Sedcti merofttate
annorum nobtsingcrat
amfi pdiroriduitartailltuatil; filtus queftioem:qua
vijciflTe
tucbotcsfcrip
primin cftnatusrnon idcopucandu tumcftm auctoritattbus noltna:ct
efttuncapatreconditediritarinome bocncgcteecredendum. Jtz qotppe
eiuaimpoCitum quandonatuscft:q: noncrcduntctiammagmtudmce co:
nccconlttruicurtcabvrtoporcracdui porumlongcampltores tucfmlTcy
taa:quenibileftaliudcpbominum nuncfunt.UndeinobiluTimuacop
mulritudoaliquofodetatiaviiiculo virgilmodcingmtibpidcquemma
coliigata:fedcumilltus boisfanulia g:orumlimitcinfi^umvir fo:tia ilio
titanumcrofitatecrefccrctivt babet rum tcmporum pugnana i rapuit:i
iampopuliquantitatcm: tuncpotuit cucurriti mtozfiti immiftr.Ut):tlltt
imq?ficrivt t conftitucret:
i rcomcn <nq'tUctibic fq:cczuicc
fbirent.Oiua
prtmogentrifui conftitutcimponct lia nuncbominutnproducitco:po:a
ciwrari.Xajlongaquippevita tllo^ tclluaifignificana
maio:attmcco:po
botniifuit:uttllic meo!ato?jquop i ra producere
folcrc rdlwcm. O.uart
anitacitindfnnnquiminimiivijat i to magisigiturtcmpoabusrccentio
tcdiluuiu^iadfepttngeiatos^nqaagt ribuamundi:antciUud nobilcdtlTa
tatrcspucniret.Tlam ptcanoirgcros 'matikpdilwuiiVScddecorpozu ma
aimosectrafierunt:qu-iutsncrnoad i gtiitndtncplcruq3mcrcduloanuda
rmUcpuencm.Ouis itaqj dubitauc f ta pvctuftate fiucperviyfluminuva
rit p vniusbominieetatcmtrhmultt riofqj cafuafcpulcra conuicut:vbiap
plicaripotuilTegen"butnand:ut ect parucrutvelrndeccddcrutincredibi
vnconftittwrrcturnoitvnafedplurk lie magnitudiitie offamortuozu. Ut
ctUitaccB.O.uod cpbocconqcifaalli di ipfcnfol" fedaliquimecum i vrice
mepot:q:ejcvnoabraatnn tnultoa fi litroremolarc^bdiadentc^tam in
pliu9quadringen's
anwnumaofitas gcntem:vt
fi i noftrorum
dcntiiimo
bebratccgentis
tantaprocreata
c:utt duloamtnutaticondd«rctur:ccnrum
cptueiufckm
popultej:cgypto:fc>:cc nobiavidcrcturfaccre
potuifle.Scd
tamiliaboiroifuiflc
rcfcranf
bcllice i illumgtganris
alicutua
fuiflecredidc
iuuctutiaivtomutam^gcnte
iduntco \ rimue. Tla^preter
quod
crantomni
rumn pcrtincnte
adpopulutn
ifraeU ' ummfromaiomq>n:atunccorpo:a
quegenuit
fratcrcTcfaunepos
abra f giganrca
ante
longc
cetcrta
antabaf.
C:Tafegcntcenatasc^fcminc
ipfius Si.ut alqaddfinafqjtempozibus
za
abrae:nperfaraconiugem,pcrcata&.' riquidemifjnuncpfcrmedefucriit^
modualiozum
plurimumqccederet.
Jbe
longavitabomfnum
quefuit "iMmtuo
fuodoctifTimus
bomocpto
antcdiluuium:7deampUore
buano magiamagifq^
prcteritfcdtqccurfua
rumcorporujforma.c.i^ mmoracopozanaturaferretcftatur.
<luoo criambomerum cdmcmorac
fepecarmincfuifleconqueftum:
non
Uiobremnullueprudcns becudutpoerica figmeta
dcridee:
fj
cpfhmAto:
dubiwucriccamn iw biftoricam
fidcmrany miraculo
LIBER

rfi natura!tufcrtpto:aflurne0.Ucruj mavcrovb(illcqui natuacftcnocb:


\>tdtu anciquoriimagmtudice cotpo nmoriu"fedy deoplacucritcraflat"
rum:inuenta plcrunqjolTaquoruam eenarratuneadedtltonaha cquc in
dmcurna funccrtanwltopoftcnonb* fupertoubua quitupdcccntumannis
fecultsprodunt:annop aiit numcofi any gigncrctcumquiibi ccmcmo:a
taecuiufq? bomtequtrpibaeiltfutr: ruscftfiliumatcpuain futnafuntlis
nulTnuncralibusdocumrieveirct qc confonantia.UiVircntmanogantcy
ptmctupor.Tlcc
tnt<5
fidesfacre
buic tranfferreturfjvtrofcpcodicee
trcc«
btftoziederogada eftcui"tantoimpu toefcpgintaquinq^.Occauagencra
deti" narraran crcdtm^quatoiplai tiobabetquidemnonulladiucrfitate
certfuB
p:enuciata
confpicimue»6idtfcdmiorcm
acdiiTimilcj
cctcria.XOa
tncria^tdejpltnfecadbuc
gcnte
vbi tufalcm
quippc
quegcnuirenocb:
an
ducentosanosviuirur.Stccrgobua cpgigneretcumquimipfo ozdincq^
njru virarudiuturnitatce
quaee^p. rurfuein noftriepoflcaq1 cii gcnutt:
ri nonfum":bodiebiecrcduturinco periunturadditi:?in vtrifcpfibi futn
gnitanobislocatcur
rtobuiflccredat" mavntucrfi
numcit occurrit.
Jnfola
i rpaiJlnvocftcrcdibile
alicubi
cffe nonagcncrationc.i.
t'nanntslamccb
quoobicnoneft:7icredibikaltqnfu ftlqmatufaUpatris
autnoc:fumnu
ilTequoonuncnoneft' vniuerftratie
difcrcpat:fcd
nonpluri
mum.Utgintienimtquatuoannoa
£>cdiffcrcnria
q ini bebrcoe
7no pluBvtplTein bcbrdeq>in nolhiaco
ftroecodiccevidcnt'annoronumcri dicibusmuenttur.Tlaantc^g»'gne«:t
dilTonare.c.)C. ftliumquivocarus
cftnoe:fq:
mtnus
bj in bebreia
cpin nn'0:poftca
vcroq>
q Uo cfrca7fi it bebrcos1nzos cumgenueric: tngintaapliuemcifdc
codicea
dctpforuieroannoru^ ^mruie.Undcfcjctllie
dctracris
ref
nonnullavidcfcediflahacqdignoro cantvigirmquatuorvt dictumcft.
qua ronc fit fcum:nontamcntata i:
m illoobciceti longcuosfuilTcdif £>eanni9
matufaUm:cui'u9
ctas.jc
fetianr.tlamipfebo prim"adatnQii iitj.annis
uidcfdiluuiii
cjcccdc.c.p.
q^afgncrcifiliumqcappdUtue fctb
ducmtoetngmn viriiTcannoercptt' p £cr bancautdifcrcpariabcb:e
in codicibuB
n:io:mbebreisaut cctu orii codicuatq3n:of cjro:irur
rrigintapcrbibc^.S;
poftcayctigeu illafaofiffima
qo:vbimatufakjqoa
it fcpringcntos
v(p(Te
lcgifin nzteioe tuo:dcdm annoortjriflcpoftdtluuiu
ringcnneveroin ilf.Jlrqj ttain vtrir compurarroi
fcnpturacj:oibusqutt
qj vniucrfitansfummaconco:dat:ac terranmcfaeratfoloeoctoboicsm
dcindcpcrconfcquctce gcncrariosa arcaqntumcommemojctcuafifTcdi
tc^gignat^qufgigni
comcmorarur: luuq:mquibusmatufalem nonfufr.
minueripifleapudbebcros
parcrn? Sccundum codiccs cnimn:osmatu
inuemrurccnrumanos:fed
pofteaye falcmeaimpriufiygigneet
illumquc
gcnttue:ideipfecentummin°q'i bc vocauftlamecbrvijntannoscetufcjca
brciBinuenmntur i n:is.2ltq3itabic gitafcptcrdeiii
t'pfelamccbate§>cj:it
i indenumcri
vtriufq?
xmiucrfirae
co lo natuselTet
nocvijcitanno0ccnruj
fon.u.3nl"c)ct3aurc5gcnc:ationc
nuf octog«aocto:q*
ftrfmnttercenqufqua
<yvtnq3codices
difcrcpar.r.
3n fcpri giuta4nq3.lDi8
adduturTcjcccnti
noe
QVARTVSDEOMVS

quoroetuaarmodiluuftlfacrmn
e:dj faffidrqueftionu
faundu^<»trofq3 co
fmntnongcnri
qamquagintaqiunqj: diccstamlongas buiftcwtasilltuee
ej:quomatufalcm
nat"eftufqjadan uibomtncs:vt
poflet
etatevnma
qui
nutndiluug.Omnes
autim vitcma dedoobud
quosfolosterratuncpa
tufalcmnongemi
fqcagttttatuwecom rcnnbua
primuocftnatue:ad
coftiru
purantur.<lu(a
ciivnpffetannoeccn cndamcctamduitatemmulnplicart
tumfcpgiittafeprc
7genuiflet
filium genusbumanum.
quicftappellaws
latnccb:poft cum
gemtutnirintanoaoctigetos
duos. Jbeopfmoneco^qutptimo^rp5
£tui omnes vt dinm"nongcntt
fcfcj botee
ti logeuos§>fcribtcur
fuilten
gtntanouefiunt.Undedetracrie
non credunt.c.pj.
gcnttaqutnquagitacjnqj
abortu ma
tufalemvfq?addiluumretrunerqua n £cp,n.ullomodoffaudicndt:
tuordeci
quib'vtnfiecrcdtt
p"diluu» qpurantaluaunosilftpibus
um-l^optcrq&nnuUii fi eu intra computatos.i.taiitc breuitatiavt u
vbi oemcarncm:qua utuet aquisna. nUBatin*nollcrdccc^ illoebiiilVccrc
tura nonfmit:coftatfuilTcdclctajcu damr.Otuaproptcr inquiuntcuaudi
p:efuoquitranHarud fucr.ualiquan cntquifq?ucllcgcricnongccos aitoa
tumfuifTc:
atq3ibi doncc diluutuptc quenq3viplTc:dcbcc mtclligcrc
irctvipflfe
arbitrantur.
Tlolcntes
de gtta.
6ccequippe
ilUanniunua
rogarcfidemcodicibua quosm auc crtn:7dcccamnucentu^illifucrut.
to:itatcmcelcbriojcmfufcepttecc^a: 2lcpcr boc ut putanttiginritrium
i crcdcntes
itdco^ poriueq>iftosfi annorumfuit ada^qn gcnuic fetb.£t
bzcq6vcrue.Tlon.n.admirtutq' ma ipfefab vtgmribabebat 7 fej: mefes
giebtcelTeporueniterrozmterptu^: qn crillo natuacil cnos:quoa appcl
quaincalinguaeflefelfu^vfiin nfa^ latfcripturaducencoa 7quiqj anoa.
pergrecam fcriprurafpfatranfUtae. .Quontafictfti fufpicanturquorujq:
Scdinqutuntnd cfTc crcdtbtkfcptu pontmuaopmioncm: vnu^annuqiu
agintaite:p:ctca
quivno(it «mpo:e lon nuncbabemus in decem panca
vnoqjfcafutndpretarifuntcrrarcpo illidiuidcbant:7 cafdcmparteaanos
ruinfc:aut
ubtnibl copUcratuoluif vocabant.Ouarumpartiumbj
vna
femcnttriuudcoa Vcrodumnobisin quadratumfcnarium:co cpdcus fcjc
oidentcflej:7 propbetcadnos intp diebuaperfeceritopera fuautin fcpri
randotranftcruru:mutalTcqueda i co morcquiefceret.£>equa re i librovre
dtctbusfuisvt in nusminueretur au decimoftcutpotuidilputaui.Se^ics
ctorita3."bancopirvionev«l fufpicio autfeniqutnumer" quadratofenaiiii
nemacapfatqutfqjvtputaucritcer fac:trigmtafcj:dicafiut:quimultipU
tumefttnn vijctflfc
marufale
poftdiltt cacidcdce
adcrcccntoa
fqcagica
pud
uium:fdeodcm annofoilTc
dcfdctuj unt.t.duodcci3
mclcs
lunarcd.*p>rop£
fiveram¬ftq6d¬nomao
attno^ in quiq?dic3.n.rcliqiJ08
quibusfolaris
bcbrde codicibua
muctrur.Dc
ilfaiic annusimplcr':7
diciquadrantcm^rpi
ilj^.interpreribue
qutdmtbividcaf: qnemquatcrduccum coannoquobi
fuo locodiltgentius
mfcrcndu
cftxus fejmiuocitvnuadiesadqdturradde
adipfj tcmporaq^tumncccfTiaebu banturavetcrtbuapofteadiea
vt oc
iusopcris
pollulat
comemoianda
ad currcret
numcrus
artnorp:quos
diea
iuuance
dnoveitehmud.
pM cnitn roarrtintercalaresvocabaitt.
-
LIBER

eriacnoa
quegcmutfcrb:dcd?etnouerefcruntur
anriqu{:pcrfuafcrunt
fibi
agcbat
annos
quando
cjcillonatue
e necfcfuadeiprudefej:iftimant:ri
ejri
fiiiuscfuscaina:qticea'nosdicfcnp guiifpadutntpierucandvocani:?tl
tiiracentamnonagint3.£t
ddnccps hdecc
fintvnusn::t dccc
nzicentum
peromne9
gcncrariones
iitquib"bo illop."boc
aiitfalfilTtmu
ecdocumto
minujannicomemozantur
antedilu midcnrifl"imoondir'.Q.uodan<}>
fad
uium:nullu9fcrein noftriecodtcib"
i amninibi taccndiividcrnrrquc crcdi
uemrunqui cm dTcCccntumatwop bilio:polTitcflcfufpuio.lbotcramua
velmfia:vd ctiamcenrujviginriaut cc:tcbancjiVcucrarioncm cicbcbrrie
nonmultoampliue
gcnucrtt
filium: codtdbus
rcdarguae
ntcpcouincac:
fcdquiminiactarc
genuerut
annorn vbiadamnonduccnrorum
trigita:
ccntumfepginta7quodcjccrefdt
fu fedccntatrtgmta
annomtn
fuiflcrc
iflcrcfcrunturquia
ncmo
inqmunt
6 peztcur
qritertiiigcnuit
filmm:qut an
ccmannowmbomopoteftgigncrcfi nt ftrrcdccim
noftrifunrp:oculdtibio
liosiquinomcms
ccntujappcllaban pnmumgcnuic
qnduodccim
vcln5
tai anntabillis bomtmbuerfcd
m an mulroampliu9annorumfuir. Om'3
niefejrdecimcftmarurapobcrtaect porcftbaccratcgcncrarc
ufttataida
polttamtdonca
procreandc:quoe
ce nobtfq?
norilTima
lcgenaturc/Scd
tum7fcjraginta
annoa
tllatcmpora bucomittamu9:q*forralTeetqn
crci
nuncupabant. CJraiit alitcrannutn tueeftpoiuit.11on.il.
cumta; paruii
tuitcfuiflccoputani
n ftt icrcdtbilc:a g>infantc8noftrifunt
factumfuilTc
dtjciiit<yap6plcrofq^
fcriptoce
bifto crcdibilc
cft.Sctb filtueciuanondu
n'ercpit'cgrptioe
babuilTe
ann»qua ccntorui
q'itq?
futtqngcnuit eno9:ac
tuormefiuracamartae
fcjcmenfm:la, perbocfm iftoenondabebatvndcci
umioe
tredcct
mcnftu^.
"jblmiue
fria annos
crati9.<luid
dicam
dccatnatt
cucomcmoraffet
relatufutflein Uaa etuefilio:quicumapudnos centum
qucnda
vijriflc
ccntum
q'nquagita
du feptuagmca
rcperiatur
annorum
ap6
08annosiaUumdcccamplius:
alios bcb:co8
feptuagmta
lcgiffuilVcqn
ge
duccruorumanno^btuflc
uttam:ali nuitmalalebel.-'<lui9
gcncrarbomo
osrrecentorum:quofdam
adquingc lcptcnnierfi
runcannifcptuaginta
nii
tos:aUo9
adrcjccciitosmonnuUoa
ad cupjbanrur
q*fcptcm
fucrunr.
octtngentos
eriam
pcrucn(lTe:bcc
oia
proptcr
mitia
tempomj
accidiflc
a:bi 3lnmdinumerarione
ano^bebrc
tratug
cft.3lqq*ppe
tnquttcftatc
dcf 0»magie
q^.lrr.intcrpni
Htfequcda
mmabanc
annu:talcibicmc:alq
qua auctohtag.c.ng.
dnptitio
teporibue
ficutarcadee
id.t
qaorum
annitrimefcs
fuerunt.2ldic f £dcubocdfrerorcorifiuo
rcfc
citcriam
altquando
cgyptios
quord rcfilludtudcoru
ccmcndactuj
paruoe
annoe
quatcrnof
mcnfiu
fu dequofupiue
fansfactiT
e.Tlam
fcp
tflcfupradi^imuetluncq?
finecormn tuagtnrairptcg
laudabilifcclcbratos
limitafTcanno.Jtaqjapi
eoeinquit vitospotuifTe
metizi
difficile
c.Ubt
tt
i fingala
milia
anno^
uijafle,pduruf. queramquidfitcrcdibiltus:
iudco:u
"biauelutprobabilibug
argumentia gcntcm
tajlonge
lateqj
diflfUfau"
boc
quidam
nodcftrucnrca
ftde
facrc
bu confcribcndum
mendadum
vnocon
iusbifloric:fcdaftrucrc
nitctcs
ncfit filioconfpirare
potuifle:?
dutnaltjs
incrcdibikgndmultoe
inosutplTc muidcant
auctoritatc^:
fibiabftuliflc
XV

vm'tarcm:an.lj:j;.boic8
qettpftiudd atutUitcr
difd:-rnegligcnter
ddcnbd
eraiu
tnvnolocopofitos.-quonta
rej: tori ncgligerius
emedatur.Ouis.n.
cgfpripwlomeus
eosadbocop"afci qaftimafibtdTedifcendumquot
mi
uerat:
tpfam
reritatem
geimbua
alei liabomum
rribus
tfracl
ftgillaris
b:e
geniainuidilfctcomumcato
iftudtc potucruttquontam
prodcfle
altquid
fedfife
confilto.-quis
nonutcUaid.d,p nonputatur.t
quotus
qutfq?
bomu^
cliuiuefadltufq?
crcdatur.
£5 abfit eftcuiprofumiitae
utitttatisbuf ap'
Vtprudcns quifpiavcliudeos
cutuflt pareat.t)icpcrovbtpcrtoicotej:ta8
betperucrfiratia
atqjmalide
tautum gcnerarioiiia
centit
anialibiadfunt
ax
potuiflectedadncodtdbus
tammul libtdefunt:?
poftitatiiq*comeojand"
t(ai ta longclattq?difperfisvel.l#. fueratfilm:ddutvbiabfuerdt:abfui
ilto8memoabilea viroebocdeiuide vbi defucrut:vt
fumma?co:detntmi
dagentibus
vmtatevnumcomuni^ ru corcllctperfuade
quibocfccitio
cafleconfiUuXredibiliua ergoquis nuerofilTiinoa
annosvinfle ariquoa
dt;ccrit:cum primumdc bibliotbcca cf eoebrcuilTimoB nucupabat:iboc
ptolomeidefcribiiftaccpej-ut: tuitca^ demaruricatc pubertatisq tdonca fi
licjdtaleficripotutfTe in codtcc vno.f. Iqgignrenfconaretur ondcat^io i il'
primit' in defcriptoivnde iatnlati" e' lis centutnannisdccc^ n:o0inftnuan
manarccvbipomuquideaccidcrc ct ooeputarctincrcduHnc bomitudti
fcripto:fecrrw.^Sedbocin illa qonc diuvitnTcrcdpcrcinfidemnolicr:ad
devicamatafakmnonabfurdujfuf diditccnmmvbigtijncndio filqoba'
picarielti in illo aliovbi fupcrarib" bileninuciiitctatcmicofdcq? poftgci
uiginriquatuo: anntsfummanoncS W8filtosvt congrueret fummadetii
ucnitjnbie autiquibuo conriniuc fit:\\cquippevoluiccrcdibilcs faccrc
ipfiuemcndoficaria funilituoo:iraut idoncaru gcnerande profcoucnienas
ontcgcnirumfiltumqui c:dmi infcrt mrii:uttamciimjmcro:nfrauda:ct
tunalibifupfint cencu 5nialibi ofmt: vniuerfasetatcaumcntiufingfozu^.
portgcniruinaurcvbidccratfupfmt: <luoo autein fejcragcncratione id n
vbtfupcrerant dcfmnwfummaconx fedt:bocipfumequoomagismoucc
uaat:7bocmprima:fecunda: tcrtia: fllwn dcofecifle«15rcsquamdidtn'
qoarta:qtttnta:feptimaq3 gencratioe portulauttrquianoufccicvbtr.onpo
inuettur:vidcturbabere quandafi di rtulam't.3nucnic
nanq}iti cadc^gcnc
cipoterro:ipfeconftarttiain:n«c
cafu rationc:apud
bcbrcoa
vidflfeifraclax
redoletfedinduftriam.3taq5 illa div' tcq>gmuilTet enocbcmtutnfc^agita
fitaenumcro:u alitcr Tebabentmm i duoaannoe:qui fccundutn illaronc^
codtcibua grcciei lattma^alicerin be breuiuannorufiutttani(efdccim:ia
breisvbi nSefttftadeccntumantep liquidmtnus<yincnfce duo:quctam
ueadditiai pofteaderracttspcr roc ctaoaptaefladgigncnduj^io adde
generationte cotinuataparilitas:ncc cciuiiannoobrcucsrt n:'ivigmfcjcfi
malidciudeoru:ncc diligcnrte
velpm crcntncccllcnfuu:IKCp" narucnocb
dctiefcptuagicamtcrptu:f;fcnptons C06dcrrabcrc quoonon addiderac a
tribuaturcjori quidcbibliorbeca fu tenatum.Sicfactumeftvt bincnul^
pradictiregiecodicem dcfcribcndiip U eflctitercodicea
vtrofqj varietae.
masaccepit.Tlam
ctu>5
nunciubinu Sedrurfuemouet
curin ocraua
gex
mcrtnonfaducintenrumad aliquid neranoncanreydematufalc
nafcerc
qofacttc
poiTic
mtelligi
udq6appa:c turlatnecb:com
apudbcbreos
lcgan
LIBER

tur cmrum
octoginta
duoannfcwgin coftatfof:-
tiduoanmmuwsmucnmnturicodt in illo^ boinom
vitaprolipfilima
cd
cibuanofirieivbipotCaddicenrtiC<K poratoe.Scjccentefimo
nempeanno
lem:7poftgenitum
lamccbcompleti noefchptum
eftfactum
ciTcdiluuiu.
dareftiruunw:adfiimaqucin codtct £ur c:goibi [cgirur:taquadiluuqfa
busvtrifq}nondifcrepat.Siemmcc ctafupertcrramfqrccntcfimo anovtx
tumfcpruaginuannoe^ptpubcrta rcnoe:fecundimcnfts fcpttmai vicc
tis maturitatctn
decc
i fcptevolebat fimadiemcnfie.-fiannusillcminim'1
intclligi:ficutnibtladdcrc:
ita nibil6 qualee
dcccm
fociunt
vnumnoftrum
frabercum dcbebat:q:
inuenerac cta mgmtafcjcdicsbabebar.^ZanrilP
q*p
temtdoneam gcneratiomfiUo$t:$yi pcannuefi antiquomozcbocnomcn
quammalijsccruumannosvbi eatn accepit:aut
nonbabctmcnfco:
autm
nontnucniebataddcbarbocaut 6vi fis eiue cft triduum vt babeat duode
ginttannismcritoputarcmus camc ctmmcnfce.^luomodoigitur bicdi
dacitatidacddcre porui)Tc:nifi
coefic crumcMc^it-rcfimo anolcciidimcfi3
prtusdctrajccratrcftitucrcpofteacu' feptimaiutcclmudiemcnfie:ml"i qt
rarcr.Ttfummccduentrct inrcgritas. ralcequalcenurtcfunt ctiamruncc'
3n fozteaftutiusfaccumc^hmandu rantmcnfcs.^Tlam quo pactoalucr
e:utillaquaccntufnt priusfolctadt vicefimo
7 fcpttmootefecundimefis
ici i poftcadetrabioccultareturiduf diccrcturccptumdTcdiluuium.-^ciri
trta:cumi illic vbt necclTc
non fucrat portcam finediluuq tta lcguur.it fc
nonquidc5dcccntumanm'0: vcnmra dirarcjinmcnfckptimo:fephma?
mcndequantocunq? numc:oprius6 vtccftnudicmcnftsfupcrmdrcsam
tr.ictopoftzddiroratequtdftcrct.Sj racb.^tquaaurcm minucbacur rfqj
quoltbctiftudacctpiatur:fme crcdat" adrndccirriummcnfcm.3n vndctio
ita clk factum:("iuc
noncredatur fiuc autmcnicpnmadicmcnfieapparue
poftremoita:fiuenonita fir:rcctcfie-' runtcapitamontiam.Bttg: ulce m
rinullo niooo dubiraucnm:vtcu^di fcecrant:talceprofccto7 anni cranc
ucrfumaliquidin vtrifq?codicib"
(uc qudlcenuncbemus.ZDcnfes quippc
nitur:qnquidemadftdcmrcrumgd' illi triduaniviginti71'cptcm
dics bic
taruvtrucpcct\onporcft.-vcrum etli n porcrJr.2(utftpars rriccfimacdui
gacpotiUQ crcdatur:
vric maliamp i tuncappellabantur dicsvt cmniutn
terpretes
factatranflario.Tlamin ^ propouionee mmantur:ergo nectox
bufdactiamcodicibue grecistribus to quatriduonzofactumcft illud ta,
7 vnolatino7vnoetffro intcrfc co'' grandcdtluuium:q6 mcmozatur fctn
fennehb°:inucnfemarufalcifeyanis quadraginra dicbus7 quadraginra
antcdiluuium fuilTe dcfunctus, roctibus.Ouio bac abfurdiratcm7
uanifarc^fcrafrproidcrfmoucatbtc
erro::quiconiccturafalfaitavulcafx
busnuncfpacqs7 in piioubuefccul' trucrefcn'pturarufidc:vtahbideftru
concurrcrunt.c.pt^. dt.<prozfuB raf cttuncdicofuicqua
t* 7 nuncc:qucviginti7 quatuozboi
» Unciamvideam" quonimoc diuznoforricubnocrurnoq? detesmi
utdcnrcrpoiTitoftcndimcm 133 nant:tafmcnftsquaf 7nuncc.-quc^
brcuca
vt illt dcccvnuseetn::fcdtan Uwaccpta7finiracoclufit.Zant'an'
ccprolijCitatis
annoa
quante
nuncbe imequpc"
7 nunce:quemduodccim
XV

mcnfee
lunares
adchtw
propwcur "non.t».amb{gendu5
cabbofequicj:
f» fobrequinq?
dieb0 7quadrante p primobomme primueeft natusqn
furrunt.XaY'anifejxetefirm
vitenoe randtuvnucbattt
potutflccofiteuici
fuaeratmcnfwctufq? menftautcefix uitatem
fanetcrrenam:rtonillaj quc
mua7fcptimu9 dice:qncepitefledi o:duitaadci:dc
quaut fcribcrcm" la
luui«m:iuquodiefquadragita ?rmu bojemratuibuiusoperisin manus
ateigentee
pluutememozarur:
d.dics fumpfimus.
nonbinaaacpauloampltuabozas
babebanfjluccnas7 quarcrnag dic 3n crcdibtk
ftt primtfeculiviVos
ttoctuqs
tnmfacta9.2lcperboctam vfq3adeamctaK5quafilto9 gcncraf
magtioaatwoavt):crut
illi antiquiof fc:ferunt'a
concubitu?tmuilTe.c.]cv.
qjampliua
cpn5geros:qiurtro8
poft
cauijcitabraa
cent»fepruagmtaqutn d 3cercrgoali'quierira~nc
credcn
q3*.7
poftedfiliua
efos
ifaac
ccntii
oc-' dueboicm
filioaincclTit
gene
toginta:^
filmaciuatacob
propeceit raturum:ncc
babcntcm
propofitutn
tumqumquagita:7quato9 interpofi cottncntic
centii7amptiu9vclPm be
ta aliquanraccatc
moyfea ccnttivigix breoanonmulcominus.t.octogtnta
ti:7 quanrog
ernuncumutboicgfep fejraginta
anitosaconcumbcrtdi op.e
tuagintaproctogmramd nortmulro uacauiffaautfinonuacaretnibil^»
amplfusdeqV etdictucft.£tampli" Itsgigncre
potutfle.^ccqucftioduo^
cormn labo:7 dolo:.3lla ucro numc buamodigfolutcur.2lut.n.t;mtofcri
rom^varietas quetrercodiccs
bebre o:fuitpropoztionepubertas:
quato
ootucnttur7 mogmcqjdebacantiq VIKtottusmaioannofuao:aiuquod
longcuttarcdiflTentit:7
fiqmdbabet magi9utdeo
cflecrcdibilc:n
bicpilO'
itadiuc:fum:ptucrumcevrrunqjno gcnitiftlqcomcmo:ati
funt:fcdquoa
pofTit:rcru
gcftaru^fidcsabcaItgua luccelTiom'9
ozdopofccbatvcperuci-'
rcpctenda
efccj:quamterpretatum e returadnoeraquorurfusadabraa?
quoobabcmug.Ouc facutcas
cu^vo videmugclTc
pcruenrum:acdcinuf^
Ui3tibu9
vbtq?gcntium prcftofit:no adcertumarticulutn
tempori9:quan
tamettvacaty feptuaginta
intcrj5tes tutnopo:tebat
ftgrtaiictiamgencrart
tnplur»mi9
quediucrfadiccrevidet": onibugcomemozact9curfun? glonff
cf bebrcts
codfcibug
emendazc
aufua fl"itnc
ciuitatig
inbocmunoopercgri
cftnemo.Tlon
cnt^eftilla diuetfitas nantig7 fupcrnamp:tamrccjrenrie.
putatamendofitag: neccgovilomo <X6.n.ncgari
nonpotcft:prio: oium
putanda cjciftio.
Sj vbinoneftfcrtp camejcconiunctionc
maria7 fcmtne
tozfecrroz:alt'quideo0
dmiofpu vbi naf e.Tlcq^.n.
tilonarodijciflet
ada^
fenfuBelTct
confentaneug
vcritatinp quoddipflelegtturacqfiuiboicmp
dicansvcritatcmmonmrejprctatium deumrnifi
tllis duobuatpfcfuiflctbo
morefedpropbctaitttw
libcrrateaW monafccndo additueprimu9."bunc
dicercuolmlTecredcndutn
cft.Unde fccutuaabelqucmmaiot fratcrocdy
mcritononfolumbebrcie:vcrumit dtt:prcfigurartoite
quadam pcrcgri-'
ipfwcumadbibet tcftimorua
defm'p nantisciuiratfe
dcty efletab tmpijs
turisvtiapoftolica
m»cn(tur
auctoii 7 quodamo tcrrigmisideftterrenaj
tas.Sedbincmeoppommioze
locb o:igmemdtligcnribu9:7
tcrrenedut
fi adtimcrir
dnepromifidiligcnttus ratigtcrrcnafeltcttare
gaudentibus:
locuturu^tnunc
quoomftate^pcdil. perfccurioncs
iniqaaspalTura
pmua
LIBER

olkndtt.Sedquotannoruerarada^ miranttstncritoEqfitramus:
quomo
coeosgcnuicnon0ppam,£jrindtge dopcrtoi annoeimunfefwcnracon
runrurgcnerationea
alicdccain:
alie trubiofmcullopropofito
co'tmentic:f
deillo qucmgcnuitnotiadai ei"fucx nongcnucrit coiugatus. Ouandoqx
cclTtonc quemfrarerocctdtt:7 appd dcmetdctpfokgitur7gcnut'tfilios
lauirnotneillius fctbdtccnsut fcrip 7ftlia8:7fueruc6c8dic9 fab duodc
tu c.Sufdtaair.n.mibidcusfcmeali d7ngcntianm7mo:ruu8c^:at3 ita
ud proabcl:qucmocddit cain.£115 deinccps quo:umannicomcmount':
ttaq?iftcdueferieagcncrationa tma nccfilioafiliafcpgcnuiflcreticcntur.
defccbaltcradecaitt:basduaedeq Jkpcrbocnonapparctomnio:utru
b" agtrrTdiftinctisordtinb"infmuet quinominaturgcnuuo tpfcfucritpri
duitstceunamcckftcmin terrispc:c mogcnitu9:immo veroquomam cre-'
gttfianteratceni
rerrcnainrcrrcmsta dibilcncncfi parrceillosccacc ca^15
Q7folafmrg.iudtjsmbuntcmuclin-' gaaucimpubca fui)Te:autconiugib"
bcrcntcm:iiullu8 dcprogcniccamcii caruiflcvclfetibu9:ncc illos copfili'
dinumerara ftcconumcrato adi vfqj 09pm09ci8narosfutlTccrcdibilc e.
ad octaua^gciKrationcmquotano^ Scd cumfacrefcnpto:biflozicador
fuifietcj:prc(Tu8
c:quandogcnuuca cumvujqj noc:cume cempo:c diluui
quicomcmozarur
porteuj.^floluit.n. utnfacrum
cltpcrfuccclVioncB
gcnc:a
fpiritusdcttntcrrncciuitatiogcncra tionunotatiatemporibus itendec pcr
rtoi!ibu9tpartotarcantcdiluuiumrfj ucinrc.-aa vticpcomctno:auttnonq
in cdcftismaluitranycflctmcoiiadi primeIutoparctitibusfucrint13quc
gnto:c6.t>o2ro ainemfcrb qnnatus in propagationis o:dineucnerit.£;ce
clt nonquidetactrifunta'inpzisci": plt gratiaquoid frataperttus
aliquid
fetbtamgcnuerat alio9:7vtru folos mtcrpoiiatn:vnnulluaambigat ficrt
cain7 abelquisaffirma:audcat^Tlo potutllequoddtco.£uaugcltib rnjtx
.n.q:foli nouti funtproptcro:dinea ibcuagcnerationcm dnicecarnia per
geticrationum quascommcmozazio fcrtcmparcncum volcnacomcndare
porrcbjr:idcc» confequcne videri 05 o:dicnsapatreabraa^arq?addauid
loloBfutlTctur.cgcncratos c)cadam. primituavt peruentret mtendcno.21-'
£um.n.ftlcncio coopcrrisomtumno braantinquugenuictfaac.£ornodi
mibusccfcrowm: lcgaturcumgcnu-' ^ririfmaelqucmprimif gcnutt.^faac
tlTcftlio97 ftlia8:quotafuerttifta,px aurcmquitgcnuuiacob.£urnondi
leaeiuoquisprcfumataiTercrcfi cul ^it cfauqui ciuspnmogcnitua fuit;
panttcmcruacie cuitat.^otuit qppc Ouia fcilicctpcrilloaaddauidpuet
adamdtuinitusadmoiiitasdicepoft rc nonpolTct.t>cindc fcquicu:.3acob
caj>fcrb natuee.Sufcitauit0115mr autcmgmuit tudam 7 trarrcaetua.
b; dcuafcmcn ahudproabcl:qfi taf Tlunquidludaapnmogenitua fuit»J
cratfuturusquitrnplcrctillius fanc^ 3ud3ainquitgenuitpbare87 53^35.
titarcmrnon q>ipfeprio:pofteutcmx Tlcctllorumgcmmorum altquisfuic
porisozdienafccrctur.Dcin qd faipx primogcnttugmdcfcdantcillostam
tumcftvijcitautcmfctbqutnqj7dux trcsgenuerat.£o9itaqj tenuitin or-'
ccnto8annoeivel fm bcbrcogqutnqj dincgcrteraaoum:pcrquoeaddauid
7ccruumannos7 gcnuitcnos:quis atqjindequotntendcrat pcruenirct.
polTitnifi inconfidcratusafTcuerarc £]cquomtelligipotelfcvcrerce
quoq?
buncciuopriniogenitum
futiVc:u
t ad bominea
antediluuium
noprimogei
XV

toafcdeoafuiflecomemoratoa:
pcr Sicricrgodcboit
quandopotuit:utr
quoaozdofuccedentium
genoarioni» jriftcntc
copiamdcducerent'
vto:&q
adnoepuarcbam diiccreturme
ferie nonerantiam(o:ox$:i nonfolii iU6
puberrarisillorumobfciua
no neccf ut ficr« nullanecdTitas
eflet:vcru5
ct
fariaqueftio
1103
farigcr. fi fierer
ncfaa
e(Tct.Tla
Tinepotes
pri-'
mopboiom4 iamcdfobriitae
potat
£>e
farecontugiop:
<?difiumliter acciperc
coiuges:
fowzibusmzimdto
afubfequetibua
tnatronia
biierinr
p" iungerenturrnon
iamduefedtrcsm
macotinubia.c.^i. boievnonecefTitudmes
Keretiqwfp
tercaritatem
numerofiote
^pinqtate
c dm ig:geniwbwaiwp"pKam nectcndam
dtflcmiar^
perfingroaftn
copulaviri facticppulucre7?' guledcbueruiu.£(Tetctum vausbo
fogisetuaq: viri larerc:mariufemt» ftlqsfuiafratri fcilicctforo:iq3contu
riiq3coniuncrionc opusbabcret vt gi gibus:?patcri foccri auuculusnta
gncnoomulriplicara:nccciTcnc rlli i fo:o:dus cifdcmcominuibue fdqs
boiesnifiqui cjcillis duobusruti fu 7 materi amita7focrus.^denqs in^
iiTcnc:uiri
foro:cafuasconiuges acce (cfilij commnonfolumeflcntfiesat
pgrunt.-Quoo profecto quantoeati' qjconiugesirerumetiam confobrini
quiuscopcllcittcnecelTitatcrtato
poft quia7franimfiUj.OmnesautC5 iftc
cafactumcftdanabtltiis reMyionc^ nccefTitudiea
querni bominirrcsbo
bibcnK:"babitaeftentmr6 zctilTima mincsconnecwbanf.twuej connecte'
caritati0:urbctcsquib"cltetvtttieac retfi dTmtin fmgulisfingule:vtvn"
q3boncftaconco:dia:diuerfarutn ncx bomobaberct alteraforo^m:altera
cclTicudiiiuin uinculis nccccicnirncc vcozcin:alccrarn confobnnam: alccru
rnu9in vna multasbabcm:fedfinx pitrcm7alccrumauunculum:altero
gulcfpargcrcntur
i Anguloa
acficad foceromralteram
matrcm:aUeram
ax
foci.ilcm
vicam
dtligmrfcolliganda^ miwm:alKram
focrum:
atq?itafen
plurimcplurimosobtmercnt.
pztcr m paudtate
coarratum fcdlaciosarj
quippcTlbccrduarujfutnccelTitudi numerofma propinquitanb'crcbris
numnoia.Ucergoaliumquifcpbeat uinculumfocialcditfundcrct.
O.UOD
patrcm
altJfoccru:numcrofai8
fcc$ bumano
gencre
crefcete
7 muln'plicax
ricaspotrigit.Utrunq?autctnvnoa to:eriamintcrimpiosdcorummulco
adamdTccogcbator:7filq8 ^filiab^ rumfaHbmqjcultorcsficobferuari
fuisrquando fratresforojefqjconnu cernimiis:rt eriamfi pcruerfislcgib"
biottigcbantur.
Sic?eua^o: eius permutarur
fratcrna
coniugia:mclio
Wriqjfemiftliorufuit t focrusi ma tamenconfuetudo ipfammalit e^bo
tcr.O.ucftducfemine futflcnt:m:alx rcreh'centiam.7cumfororesaccipcc
wa i focrosaltcra:coptofiusfcfoci in miimoniu.prtrmsbumanigcttms
alisdikctiocolligazet.3pfadeniq?ii tcmpohbua omntno licucricficadvfc
fozo:g>criamvjcorficbatduastcne^ turquafinung> ltcc:cpotucnr.3Id bu
batvnanaefifitudinea: quib"perfmx manumcnimfcnfumvelaUiciendum
gtasdiftriburis
vt altcraefletfozoi: vdoffendmdo^: mosvalctplurimu.
altcravp5i:bowutn nutnerofociar,p O.ui015iti baccaufa
immodetatioqj
pinquitas augeretur.Sed bocvndc concupircntic
cocrceatreumdsfignari
ftcrctnic nerat:qn
nifiResi fowtea atqjco:rompi mcritoeflfe
nefartu^
ia
epilliaduob"pumionulliboicserar* dicarur.Sicmmcftiniquu auidtcare
LIBEtt

petVidcndi
tranfgredt
timitcjagrop: niseuadat.Urru;
aurc;alid^d
fucrir:
quantocftiniqutuslibidmc coiuube vd fi fuirqualcfuerirco:po:
alca13vt
di fubuertdItmtte^mo£,J£ jrpc:ti au fibilcregenerahonieftgnumandtlux
tcmfumuefaccmnubcjsconfobanap uium:ficutabraedrcunfio poftcacrt
criamnoftrisrempo^ib^rpropter gra impcrjra facrab;rto:ur.iccr.Sjcnft
dumpropinquttaris fraternogradui calTe tamcndcoctiatnillosantiquilTi
projnmurqua raropcrmozesficbat: mosboicanour.icccquoo1 itt duo
q>fierip.legcslicebatqi id necdiiria busprimiefiibuscbruiti noepoft
probibuiKinondutn.pbibucratIcj: diluummcum6 arcafuiiTcc cgrcltua
buana.CJcratn factumctiamlidtum boftiasdcolcgiturimolafle.-1
£>equa
proptcrvicirritatem bozrcbaturillici rempreccdentibus Ubrte(35dijcim":
ti:i q&ficbarcujconfobrina pcneca riobflliuddemoncsarroganrce fibi
fo2o:efiertvidcbatur:q:i ipftintcrfc diaintcarcm dcofcpfccrcdicuptctcs:
proptcrtampropmquam confangui ftbtcjrpctc
facriffcm
t gaudcbuiufce^
nitatcm
fratrcavocancur:7
penc
gcr' modibono:ibue:nifi quiarcruinfa
manifunt.fuit anccm atiquiepubus crificiu5dcoverodebcrifciunt.
rcligiofecurc:ne
ipfap:opinquitaefe
paolarim pjopagiiimoidtnib"duiifi» £>eduobueg:vno
longfosabiren?propinquiras cfle6
fiftcrencamnondttm longt pofitatn
rurfusm:imonqvinculocolltgare:et: c Um crgoefTet ada;utriufqjgc
quodammooo rcuocarc fugtcntem. ncrispat.t.i cuiusfcncsad i
Undciamplcnoboibueoibetcrrartt rena^:^cuiusfcriceadcclcflcm prtcc
itonqutdcmfoiozee cj patrcvelmzc: ciuitatem:occifoabclarq? tn ctuemty
uelcpambobue fuis parcntibuenax feccionecommendato mirabilifaos
ras:fcdrnamabantdcfuogcncrc du maitorfectjfunrduoparreeA'ngro20
cerevxozce.Dmintamcn quis dubi^ generum caitti fctb:mquommfilija
tetboncftiusboctcmpo:c etiamcon' quosco'mcmo:ari opo:tcbar:duaru5
fobrinarum^>bibitadTe coniugia:n iflarumduitatumin gcncrc moitaliii
folomfcamdumeaquedtfputamtn' cuideutiueindidacbrerc ccpcrut.£a
pzoptcrmultiplicadas affiniratesmc m quippcgcnuucnocb: in cuiusnoie
habcatduasncccfl uudmcs vnapfoa condidttcmitatcm.!".n pcrcgr inanrc>
aimdi«poJTmrcj8
bze^numerus mbocmunoo:fdm
dasrcmpo:jii'
propmquitatisaugcri:fcdcriamq: parteacfeltcitatc
quuTccntc. £ainaut
ncfcioquomooo incftburtiane
rccurt intcrprctaturpolTcfTio:vndc diauje
dicquiddamnaturalcan laudabtk: quandoitatuecft fiuca patrcfiuca
.":cui03caufopropinquicatisucrccu manectuoacquifiui bommcm pc:dc
dumbono:cm:ab eaconttneat^uia um.£nocbperodcdtcatto. biccnij6
acneratrtcem tamtnlibidfncm:6 qua dicarur tcrrcnaciuitaevbt condiru r:
,-rubcfccre
ridemus7«'pfam pudicirix quoniambicbabctcumqueminrcnx
.1ntconiugalcm.£opulatto ig:mari0 dit 7appetftfmcm."p>o:ro fllcfctb ii
. feminequantuattict ad gcnuamo prctatitrrcfurrcctiojTcnoe ftliusa*
"^Uum:quodda; fcitimariumcduita interprcraturbomoinon ftcutada^,
::s:fedtcrrena
duitasgcnerarioe
rm/' £t ipfumcnimnomcnfnrcrpretawr
;!iooo:celcfti6
autemetiamrcgenera'' bomo:fedcommunepcrbiberur
effe
;:5copu9babet:utno]cam
gcneratio in ilUlinguaideftbcbrca
mafculo
ct
XV

fcmine.TU
ftc6illofcriprom
e.ZDaf tccprctarur
pofTclTio
terrcitc
conditoz
culuin7feminafedtcos:7benedipt cmttari0:7filtU3
eiuaicutusnommc
illoscogiionuiumreozu^ nomeada. condita
eftenocbqui interprctatur
6
UudiJticnambigitur fic appdlatatn dicario:mdicat
iftamauitatem 7iniii
fuffifc
fcminam
euam proprionomte: um7ftnembabereterr«nu:vbt nibil
vrtamcn adaniqttooiccrpretatur
bo fpcratur
ampliua cfquodin bocfe"
monomm
efletamborom.£no0
aa culoccmi
nonpotefcira
fetbquiint^
temfu:intcrpraaturbomo:utbocn prctatur
rcfurrcctio:cmn
fit gencrati^
poflefemmam nuncupari peritiligue onunt fcorfumcommcmozatarutn
tlltusaffdtercnt:
rancp
filiuarefurrec paterquiddefilioctuafacrabiflo:ia
tiom'e:vbi
nonnubetnecp vjcozea
dv dicatiruucndum
cft.
cent.Tlon
enimeritibtgeneratioicuj
illucperditferit
regencratio.Ouare
r -Quidfignatum
ftt t abeli fetbr
bocnonmcaflumnotandu^ arbit:o: cno8:quodapparctad cbriftum7c5
Q7
mbis gcnerariombtie
quepropa' puadug.i.ccdefiam
pcrrmere.c.jcviq.
ganturcjcillo qut elt appcllatusfctb:
camgcnuifle filtosfiliafqjdicatur:nr
h tbigenica notninattm fcminacjcpfx nommauitnomenciuscnoa.
faeft:tii bis autc^quepropaganf q: tuc fpauitinuocare nomdnidd.TU
catn:mipfofiuequoufqsprotcnaunt' peclamatattcftario vcritaris.3^fpc
nouifTima feminagcnitarrominatur. igiturviuit bomofiliU9rcfurrccrdw:
Sicenimlegicur.ZJt)atufjbcl gcnutt in fpcuiuitydiu peregrtaturbicduix
lamecb.£tiumpfitibilamecbduas taedd:quegigniturc^fidcrefuifccri
vjcoree.llomcn vni ada:7notncnfe di9cbrifti.£j;duobugnaqjtllis boix
fdto:7pepe:itadatabel: biccrat pac busabdqui impreratflua": 7ci"f£e
babitantium mtabcrnaculis pcco:a:t fetbquimtcrpretatur zturrecrio
moa
orum:£tnome
fratrisdueiubal:bic cbrifti7vttadu8qcmoztuig
figurat".
fmtqutoftcndirpfalteHu;7dtbazi. £j: quafidegignttuz
bicctuita9
dd.i.
Sclla autcmpcpcriti ipfatubalcattt bomoqutfperauttinuocarenomen
7 eraterarius7 mellcato
cratfitii fe: domintdci.Spccni^faluifactifum'*
ri. Soro: autctntubalcainnocma. airapoftolu9.£pc8 autemqucutdcc"
"bocufqj
porccte
futomncegcncrati noncftfpce.Oiaoo
cnimuidetqut'8:
onescainrquefuntomncs
ab adam quidfpirat/Si autemquoononvi6
octoaitnuma-atoipfoadanr.fcptc^.f. mu9fperamu8:perp3t(etuiam
qrpcc
ufq?adumecbrqut duarum maritus t-tmu9.Tlam
qui9vacare
bocqdfti-'
vjromm fuit:7octauacftgencratio
in metabalrirudtnc
facrammtu'
Tlud.d
filqs:inqutbus7 femina
cortimcmo'' enimabdnonfperauitinuocazc
nom
rarur.Ubtelcganter
figntficatum
eft: dnidd:cntU9
facriftdu
faipturatatn
tezrmamcimtatcmvfq?infut ftitcm acceptU5
dcofuiflecommemozat^Tlo
carnalca
babituramgencrau'ottce:q quidipfefctbnonfperauicnomdfit
mariumfcmmaruq? com'unctionc/p'' dcidequodtctumcft.Sufdtauiteim
iteniunr.Unde
7ipfequodprctcreaa mibtdeu0
fcmcn
aliudproabcl/£ur
nufg?
repericur
antediluuium:
nomt'x ergo
buicpropric
tribuitur
qnoopio
nibusproprijecjrprimunturvjrozes rumomntumitelligiturdTecoraac:
tlliitabominie:qui
nominatur
bicno niftquiaopoztcbat
incoquidepatrc
uifTimus parer.Sicuc
autem
cain4i' generationum
mmcUo:emparteboc
LIlitR

cftfupcrnc
duitatisfeparataru^pm" tioieprefigurata
dibtto.Cucqiudq
commcmo:atu6
cj:o:tu9 prcfigurari iatnfaaa cit iu cbnftocapirenoftro:
boicmidcftbominumfocictatcm:q quificrcfurreptvt nonmouarurul'
ncmfccundutn utrcstcrrcncfclicita-' rcriue:fed ctiamipfccranllatuee."Rc
tie:fcdfccundumdcumviuit i fpcfcli ibt autalcadedicatio vniucrfcdotn"
cuatieecerne.'TUc
dtctuml bicfpera cuiuoipfccbrift"e fundamentum: q
uittn dnmdcuj.autbicinuocauit no differturi finemrqneritomniiircfur^
mendnidcr.fcd
bicfpcrautc
tnquitin rccrio
nonmotituroru^
apliue.Biue
uocarev>biq3propbctiacftc^onuruj autemdomuodcidcdicarunftue tcm
populumquifccundum ckchone gie plutndci:fiucduirasdd: id ipfiij cft:
imiocaiutnomcndormni dd:boccft nccabbo:rcta Uttiu cloquqconfae'
quooperaliii propbctadcmcft:apfc tudtne.Tlam7 virgiliusimpcriofifli
dcbocpopulointelUgitaddetgratia mamduitatem domumappdlata(Ta
pcrtincrc.irteriromniequtcunq)iuo rictiromaiioavolciiemtelltgiqui dc
cjucrirnomcndm:faluu9 crit.boc.n. aflaracopcrtroianoe o:i'gineducut;
ipfumquoddidiurinominauunox 7domumenee cofdcmipfoerquia co
nicncma.£no9quoointcrpretatur ducetroianicumitalia^vcniTTcnt:ab
bomoiacdcindcadditur bic fperauit ciacondtcacftroma.^miratuenancp
inuocare nomendnidcufatte oflcndi eftpoetaillelitteraefacras:in qiwb"
tur q>nonin fcipfofpcmponcre dcbe didturdomusiacobiamtngcnapox
at bomo.2£>alcdictii8cnimomnisfi puluabebrcorum.
cutalibtlcgiturqutfpcmfuamponit
in bomine.Scpfr boci feut fu ciuis £>ecoofcainfuccclVio
i octauaab
altenusciutratiequenonfolumfccui adamgenerarione clauditur:7
mpof
dumfittu,caindcdicaturboctempo rcrisabeodcm pfeadamnoedcctnV7
re:boccft moztaltebutue fcculilabe-' inucnimr.c.^r.
re nanfcui fu:fcd in.illa immo:taliwtc
bcatitudinis
fcmpirernc. d 3cetaliquie:fiboc
intcndebat
fcrtpto:bui" biftoziei co"meo:a
£>cfijnificationcquci cnocbrraf diegcncrationibusej:adapcrfiliutn
latiocmonftratunc.jcijc. eiu9fctb:vtpillaspueirctadnocftf
quofcumcdiluuiu:aquorurfuecon
n tq:ereturo:do nafccntium:quo pcrx
fccbin cagcneratide bj dcdica ucniretadabraamra quo mattbcus
tidis nomcn:quc feprimacftcj:adatn cuangeltfla
gcncratiocequib"adcbri
annumcrato adam.Scptim".n.ab ilx ftumpcrucnir ctcrnumregcmciuitax
(onatuecrtcnocb:qui intcrptafdcdt tts dcirquid
mrcitdcbacm gcncratidf
catiorfcdipfeeftillerranflaf quipla^ b°cj:cain:7quocaepc:duccuolcbat.J
cincdco:?mfigmnumero
i o:dinc
ge "Rcfpondetur
vfq?
addiluuiumquo
neractonum
quofabbatumconfecra totu; tlludgenusrcrrcnc
ciuitaheab
tumeftfcprim".f.ab
adajtabipfoaut fumptumcllircdreparatumcftc);
fili
patrciftarumgenerarionumqucdtfx 18noe.Tleqaentmdeefle
potcritbeci
cernunturagencratoe
cat'n:id
eftfetb rcnadiutasfocictafqa
boiumfecoda
fejrrue
cft:quoto
diefacrueeftbomo: bominem viuenn'um:vrq3
ad buius
? confumauttomnia opcrafua.Scd fcculifincmdfqiiodnsait:fi(ijbui*
buiuocnocb
tranflatio
noftrcdcdtca^ fccutigcnerant
7gencrant'
£iuttatc3
XV

verodd peregrinanri
in bo; feculorc cbriftumfecundum
carnem
quieftfu
generatioperdudrad
alteram
fecif peromnia
dcus
bencdictua
inlccub:
Ium:cutu9 filij nccgcnerant
nccgene fupcmebtcrufalcmfabrtcatorat5 rc
rantur.t>ic crgogenerarictgcncra:e generato::cumtotaprogenicacaidi'
riuttarivtriqjcomtnune eft:qruiedci luutofttdelcta/Unde
vtderipotmeo
ciuttas
babear
i iambicmulra
ctut'5 dem
oidinc
gcnerationum:primofgc''
milia:que
abopere
gcneradi
fc abftie nitOB
foiflecommcmoatos.Cur
crgo
ant.Sedb^eriam
ilUducanonnul' tampaudfuntfTlon
entmvfq?addi
Io8t(tiftmile9:e>:
imitattone
quadaj; luutum
toteflepotuemnt
nonvacan
lj errante8.3ld
eamnanqjpcrrincnt: ttbusvfc^adcemenariam
pubcnate
etiam
quideuiantes
abbuius
fidcdt pubus
abolficio
generandi':lT
no"
crar
tterfasberefce
cortdidenfofecimdum tuncpropouionc longeuitatis illiue
bomfnem qaippe vtwmrmon f mde' criamferapubcrtas.Ut.n.pcrcquct''
um.£cmdo:umgfmnolbpbirtc qut gintaano:iifueritcufilioegencrare
nudtperbibentur pbtlofopbari
in fo' aperurttoctica
tricenf:qmocto funf
Utudinibue indie:duesciuofuntcta gencrarioes
cumadam i ctteisquoa
gcncraitdofecobibenc.
Tloncnim cft genuitlamecb:ducerm i quadragita
bocbonum:nift cumfit fccundum fi' funtantti.Tlamitaqjtotodddctcm
detnfummtboniquideuscrt.t>octfi poieufqjaddiluuium nongeneraue^
ncmofccilTcantcdiluutumrcperif: runt^-CIua
tadcmcaufaqutbccfcrtp
quando
quidcm
etiamtpfecnocb
fep fit generarioncs
commemo:arc
nolu^
timuQabadam:quitranAatue refcrf it quefcquuntur.'Tlam
eyadamvfqj
clTcnonmo:tuue:geuitfiliosi filiaa addiliuuumcomputanrur annifccii-
anteytranfferreturinquib' fuit ma dumcodtcea n:osduomiliaducetifc
tufakmperquemgencrationum me-' )cagintaduo:f5
bcb:cosaut milk fcj:
moiandanf
ordotranfcurritXur
er' cetiqnquagirafcjc.Urcrgo
iftiinucy;
gotantapauciras fuccdTionn comeo minorcmcrcdam" cevto:em:demille
raturin genejatiombus q: cain:fiea» fqrccntteqnquagitafejc aniaduccnri
vfcpaddiluuiumpcrduciopo:tcb jt: quadraginta detrabiit".Tlunq*d
crcdi
neceratdiuturnaccae prcueicnepu" btlcep_millcqoadrigetosi quot cj:
bertattmtque centum vclampliusi' curritannosquireftantaddibiumm
nosvacaret a fetibue.nifi noitintcn progcnie cama generauombus vaca
dcbatauctotlibri buiusaliqucmad rcpotutfTc.^Sed quicj:boc mouemr
quenccelTarioperducet fcrictngcnc^ memcritc5quercrequo crcdcndum
rattonum:ftcutin tlfqutuctuntdcfci fitranriquosillosbomtnce pcrta ml'
nefetb:intendcbat p.uentreadrtoetq tosannos a gtgncndis
filqs ceflare
rurfuao:donccelTarius fcquecur:
qd potuffTcduobus modistftamfoluta
opuseratprctcrmittere primofgenK efleqiieftioncm:aut
defcrapubcrta-'
toefiliosvt perucniretur adlamecb: tepropottforre
ramlonge vite:aut
dc
irtcoiusfiltjsfiniturilla contcno
oc filijsqutcomtnemoianturingenera-'
taaagcnerarionc
fdlicet
cjcadi7fcp tiombus
<ynonfumntptimogeniri:
timacpcaintqtiaficlTct
indealtquid fedbipcrqttosadeomqucminten/
ddnccpe
connectendum:vndc
pcruci dcbat
auctot
Ubripotwat
peruenii
fic
rcturTadifradiricu;
popuki
m:i quo adnoeingenerattonftws
fctb.Tbroi^
cclcftiduttatietiamtcrrenabierufale dctrigencrarionibus
cainfi nonocc5
ftgurampropbeticamprebait:
vtad rttquvdebcret
intendr.ad
quem
LIBER

mifli'9primogcmtfe
p.coscfcdmeofa vfq3addtltiumm
noncqualisnurae
ti furitperuciriopoztebat
ferapubef ri gcnerattonce
babuitvtraq^prog^
taeinrclltgenda
rclbtur:vraliquaro niee:fed
pcrcain
ffptemrper
fctbaiit
portccntum
anoepubcrcsbabilcfqj deccm:fcphmu8dlcmm vtiam di^i
adgignendumfactifueritivto:doge abadajvfq; adlamecb:
dccttn"
noc.
ncratiottumpcr primogcnitoscurre £t idcononvnuefiliuo lamccbftcin
ret:7vfcpaddiluuiumad numeiutn cctcri0fupcrtU9:fedplurc9 comcmo^
annommtanrcquanmarie occurrer. rartfunt:qut'ainccrrufucnt quieci
OuiauisficripolYttvt p:optc:aliqua fuifletmo:tuofuccc(Turii8:fi
regnadi
fccrctioicm caufam quemetatervfqj rcmpuo inrcripfumt dtluuium:cma
adlamccbi tiuz filios gcncrarionuj fifler.Scdquoquomodofsbabeat fi
pcrucnicntc cotcptucomedarct'bec ci uc pcr primogcnit08 ffucpcr rcges
uttaequadidmustciTena: acdctnde CFcatngencrationum ozdodccurrca:
ceflfarctfcripto:Ubricomcmorare ce' illud mibinullopactoprcrcundii filc
tcras:qucrfq3addiluuiumcepotuc rio pidctur:^eumlamccb fcpttm"ab
ruVpdt7ilbcflccaufacurnd ozdo adamfuiiTctinucntusuotciue annux
gcnerarionum pcrprimogcnitos dux mcrattluntfilqdonccvndcnarius nu
ccrcrur:vr nccclVc t tllts boib"n fit ta mcr"implcretunquo fignificaturpcc
feramcrcderc pubcrtate:(j> fcilifctcax cacum.Jldduntur cnimtrc9ftlq 7vx
dcmautrasquacammnomiccnocb nafilia.UforcsaurcmalmdpolTunt
filp fui:condidit:longclatcq3 regnare fignificare:nonbocquodnunccdme
potucrit:7rcgeo babcrcnonfimfplu dandumvidctur.Tlunccnimde ge'
restfedfutsctatibuefinguloe:quos ncrarionibug loqutmur:illevcrovn6
gcnuilTcnt fibt fuccelTuzos quicuncp fmrgcnitctacitumcft.O,uoniam er
rcgnaflcnr.
"bo:um
rcgtipnmue
cflc golcjcdcttario
numcro
prcdicatur
vn
potutti'pfccam:fecunduBctus filtua cftmcmozabtfillc dccalcgug: profec''
cnocbtncutug nomincrbircgnarct* to numerug undcnarius numcr"qm
conditacftduirae:tcrttue.
3rad que tranfgrcdttdcnarium:tranfgrc(Tionc
genuit;cnocb:qua:tu9mantbclqucj lcgisacp bocpeccam figniftcat.lDic
gJuitiradrd.nfmatufaclquegcnuic e(lq>in tabcrnaculo teftimonqquoo
manibcl.fcptuslamccbqucmgcnutt in ttincrcpopultdeircluttcmplumax
marufacbqui cftfcptim"abadap.cax bularoriumvndedmvelatiltdnafic'
in.llon autcratpcrconfequcns vt p ri prcccptafimt.3ndlicio quippcre^
mogcniri
t rcgiwrcgnatib"
fucccdcnt coidado
eftpcccatomm:proptcr
bc
pabueif^quoercgniindi
meritu^p^ do9adfminramfuturoo:quiaconfi
virtutcmtcrrcncvttleciuitari:vel
fos tcntc8mcilidoprofternimur
raniip
di
flliquarepcrircnrd
illc ponlTjmii
fuc centee
quodmpfalmofcripru^
c:pec
ccdcrctparribcrcditarioquodam ia^ catummeu^antemccft
femper.T^ro
zercgnandi:qucm prccctcrisfilqedi gcnic8
crgoq:adampcrcainfcclerax
lcjriftet.^otuuautviucntc
adbucla tumvndenario
numero
finirur:quo
mccb
atcyrcgnaiate
fi«t diluuiu'vtip pcccatum
fignificarur:
7fpfenumer*
fii cii alqedibuabdibuec^ccpti'0
qu» fl fcminaciauditurra
quofcjtumiiiuj
in arcafucrunt
quc^pcrdcrct iueirct. factum
cpeccati
pcrquodomnc8 mo
Tlcq3cnimmirandu^ cft:ftvariaqu5 rimur.^ommilTuj
eftaurem
vt i vo
titatcnumerofitatis
annorumintcrx luptascarnigquefpirituircftftcrctfc
pofitarper
tamloitgam
ctate^
abadi queretur.Tlam
7ipfaftlialamccb
no
XVI

emapoluptas
mi*rprctatuz.'£>tt
fetb pcretatpfoadamdmumerario tcm
autem
abadam vf^adnoedenariua pozum:quam voluttfaccrc
qui bec
mfmuaturlegirimuB nunus.£uinoe fcnpftctnciuttatetcrrena:tancpcam
treaadijdunrurftlijipnde
vno lapfo deusficcomcmo:aret vt noncompu
duobenedicuntur
apatrc:vtremoto taret.Sedquarebtnczcdituradifta^
reprobo7 probatie
filqsad numeru recapitulationem:poftcacp
comcmo-'
additte:ctiam
duodcnariusnumer* rawseftfiliusferbborr.oqui fpcra-'
frmmetur.'qi in parriarcbarum i in uic inuocarenomendomtntdcinift
apoftobwjnumeroinfigniseft:fft qzficoportcbatiflag
duasjpponed'
fcptenari)
parteaalccram pcr alteraj uitatesrriaa
p bomicida
vf^adbotct''
mftiplicataB.Tlamtcrquatcrnifqua da.nam7lamccb duab"vjrozib"
fut's
tcrtcrnftpfumfadunt.triB
irafebn-/ fcfcpcrpcrraflc
bomicidiumconfitct':
ribus:vidcoconfiderandumi cdmc' alterampcrcumquifpcrauitinuoca
morandum:ifta vtraq?progenicsq renomen dommi dei."boc
eftquippe
dtfttctisgeneratioibus
duasifinuac i bocmuoopcregrmatiB
duitattsdci
riuitatesrvnamrerrigcnaram:altcra totumatq?adfuminuin bacmoztalt
rcgencrato^tquopoflcafic comijcta tarencgociu:qd
p vnubotcmquefa'
fueritarcpconfufa:vniuerfu
gcn"bu' ncocciftrcfurrccrio
genuit:
comcndi
maniigrceptis
octoboib"gircmerct" dumfuit."bomo qutppe
vnustottus
diluuto. fuperne riuitatigcft vnitagnondum
quidcmcomplcta:fed prcmiflaifta^x
ronecomemozatocnocb:$ pbcticaprefiguzationc complcnda.fi
fuit filiuecam:totiuBgencratiote
ci" liuaergocainboceft filtusporn.(TiQ
vfcpaddiluuiumfit cotinuara narra nt8:cuiii8:nifiterreneciuitatisbeaf
rioicomcmozato aut enosq futtfiti* nomcn:m dutrateterrcna quctndus
fctbadcondttioisbuanepncipiu fit nomincconditacft.Ji>e bi9eftenim6
redicmn.c.jcjrf. quibuscantaturmpfalmo:iuocabut
nominacozum tntcrn'9ipforum^p^
p "Rfmoautcminrucndujcrque^ quoofcquiturco9quootn aliopfal^
admodum citejccaingcncratio mofcriptucfttdominc in ciuitarctua
ncsenumerantur:c6mcmo:ato ance imagmcm eozum ad iubilu rcdigcs.
teioepofteroseiueillo i cuiusnoicp filiuB aiit fetbboceftftliugrcfurrec''
ditaeftctuttastdcft cnocb:comejrti tionisfpcrcttuocarc nomcndritdd.
funtcercrivfqj ad illumfincindc £amquippe
foucratem
boinumpfi^
quolocut"fttm.donccillud gcn"315 guratqdtdt:cgoautemficoliuafruc
illa vnmcrfapropagodiluuiodclctf: tifcrain domodd fpcrautin mtfcrtco
cumvcrofiliusfetbvnuecomcflioza diadct.Ll.in.i9
autcm
gttasfamofim
tusfutlTctcno9:nondum
vfq?addilu tcrranomimsnonrequirat.Bcatua
uiumadditte
cctcri8:arti'culu9
q*dam cn^vircutuBcftnomen
domtmfpcB
intcrpomtur
7didtur:biclibcrnatiui ciusi nonrcfpe^itm uanttaree
7 ifa
tariebotnuquadicfccttdcueadatn ntasfalfaB.TbropofiriB
itacpduabus
adimaginctn
deifccitillfim:mafcultt duitatibustvna
in rc bm"feculiialtC''
7 fcmirtifccitcoe:7
bcncdi^it
illoa:i ramfpedd:tancp
q:communi
quca
cognominauicnomcn cozu;ada:qua pcrtacftin adamianuamoztalitatiB
dicfccirtUoe.O-uod
mibividccurad egrclTi8:ptpercuiranti difcimarad
bocinrcrpofitum
vtb.n:rorfusinci difcretos
proposctdebitce
fmcs:id
LIBER

pitdmumcra
tiotempofi qua7 alie amorc
funtcapri:atq?
vt eisconfugi^
gcncrarioncs
adijdunninfacta
rccapi boefriicrcnnirmamorctn
focictatis
tulationcqcadam:cjrcu.ueo:isic
di terrt'gcncdcfflu)ccrunt:dcrma
picrare
naravdutt tnalTavnamcritcdanario m fanctafoctctatcfcruabant.Si'ceim
nitraditafccttdcusaliaincoutumcli corporie
pukbrituoo
adcoquidefac
amrafairc:alijinbonorem vafami rumfd rcpozalccarnalcinfimum
bo
fcrico:d:c:illto
rcddcna quoddcbcfin nummalcamaturpoftpoftto
decrcr
pcna:iftio
donans quodnondcbcrur nomercrno:fcmpiterno
bono:quead
m g>a:
vt ej:i'pfacriamcopararioe
pax moduiuftiriadefcrra7aurum
amat'
forumirc.-fuperna
ciuiras
difcatque abfluari0:nullo
pcccato
aurifcdboi
percgrinatur i tcrrisnonfideliberta' nt'8-3tafebabctomniecrcatura.£ii
tearbitrijfut:fcdfperetmuocareno enimbonafft:7bcne potcftamari7
mendntdcrquonumvoluntasm na male:bcnc fdlicctodinccu(lodiro:ma
ruraqucfacraeftbonaabonodco.-fj leauto2dmcpmu:baro.O.uoo ilau
mutabtlts
abimurabilircr
nibiloab dequidamcrearone
brciitrcrvcrfib"
co q*cft:7abonopotdediare vrfad dt'rit."bec
tuafunt:bona funtrquiatv
at malum:q6fi't liberoarbitrio:7a bon"iftacreafti.Tlilnoftriiet ctsnifi
maloutfacfarbonum:quod
nonfit qdpccam"
amatcs.Ordmc
ncglccto
fmcdtumoadiutorio, ,pteqocodifabstc.£rcatorautft va
dtcr amcf:boceft fi i'pfcn altudp il^
£>elapfuftlio:umdeialicnfgcna^ lo q&nonet'pfeamer':malcatnarino
mulieru5amorccaproruvndeocsq: pot.Tlam7amo2ipfcojdinarcaman
ccprieoccoboibusdiliurioperircmc d"e:quobcncamarurquooamandu
rucrunt.c.^ c:vt bcncfit mnobievirtuequauiui
tur bcnc.Undemtbt vidctur <j>diffi^
b Oc traqj Itbcro votatansarbf nirio brcoi'07 rcra uirfurie o:docft a
trio:generati6e
btiana^igrcdte mozi6.1bropffrq6i'n fanctocantico
teatcpcrcfccntefactaeftpmij:tio:7in canticorum canratfponfacbriftidiri
iquitatcparticipata
qdavtriufqscon taedri.Ordinatcin mccariratc.t>u
fufiocuwarierqd maloafqrufcmlco i'ii9igiturcariraris
boc eft dilcctiofe
camrurfusinucnitno quideillo mo 7 amon'8 o:dmcpturbatodcumfilq
quoabinfrio.tloncntmcutufg'
ctia; dctncfltlq:crut:7
filtasboinum
dtlcjcc
runcfalladafeducte iltcfcminepcrfu ratrqb'*duob''noibusfatisdutraev
aferonrpeccaru viris.-fedabinirioq rraq?diTcermrur.Tlcqj
elmi illi non
prauiemoribusfucrantin tYena ciut cratf.!qboinutnpcrnaturi: f; aliud
tarc.t.mrcrngenarum focterate
ama^ nomenbabcrc«pcrantpcrg:am.
rcfiintafilijedcictutbuefdltcetpegzi
nanriein bocfcculoalteriueriuiraris 3n crcdcndu
fit angclos
fabftatic
proptcrputcbritudmem
corpom q6 fptrttalie
amorc
fpeciofarum
mftcru
bonum deiqu(dem donw
eft:fj prop caproe earudcm
miflTc
coniugia
cjrcf
tcreaid largiturctiammalfe:nema-/ busgtgatcs
lum bonum Vidcarurbonfe. £>efcrro
ttaitaq?magno bono7 bonor,ppo: n 3lm7i cadefcriptnra rbi da
Ijpfuecllfactus adbonum minimu; fdt dtknflefiltaebotnumffltj
nonboniopropnu;(5bonismalifq; dei.qdcm dicrifuntenaangclidd:rn
comunc.Mc ftcfilqdctfiliarumbomu deilloemulripiitanrnonbofr''nC8
XVI

fiuflcfedartgdos.
Qmm qonenoa bomtncj
pcrirtuidia(erpentinn
tranfeuntercommemozatam:
tteitto dedecepit.2lngelo8
autemfuiltectii
bufopwUbroniquun*
ifoluta:vtzu deibote9nuncuparo8:cadcm
fcriptu^
poflmtangdicamfpsfintco:po:aW ra fanctalocuplcnlTima
ccftfccil.Tla
coirecumfcmtnia.Scriptumc emj. 7dc(oannc fcriptumcft.£cccmitto
-Quifacitangdoafuoefpe.f.eos qut agdummcutnance
faciem
cuam:qui
narorafpirirua
funtfacitcflcattgdoa preparabtt
vtimtuam.£t tnalacbi''
fuosuiungcnoo
daoflFiciii
nudandi. 39propbeta
propria
quadam.i.pro'
O.ui.n.grcce
o: agdos:q6
nomelati pricftbitmpcrtita
gratiadicmo
cflax
nadeclmationcangduspcrbiberur: gclu'3.
Ucrumbocmoucr quofda^<y
latmalinguanundustntcrprctaror. c,cillioquidicci
funcangdidd:7cc
Sjvrrueopcopo:a
confequenterad mrtcnb"
qua9
amauerunt:non
quait
iun)Krirdtccndo:7mtmftro9fuoatg' boieagcneris
nli fcdgtgantce
lcgtm"*
ncmardentem:ad <pcartratc
tayigne clTc
iuto9:quafi
vcrocorpoaboinii
fptritualiferumdebcant mtntftrici* modum n:mlottgccpccdcntu:
quod
ambiguarn eft.Sppazwfletameftba cttatnfupracommemo;aui:non coa^
minibusagelo9 mtalibu9 copoab": noitriscempotibusnatafmt.Tlonnc
vt nonfolumuidertvcrumetiatntati arcpaucosannoscumromanc vzbis
gt poflentrcademverifTimafcnpfura quodagottbt'9fc, e^ppinquarct
ejcd
tefiatur.£tquoiam
crebctrima
fama dmm:
rome
fuitfcmina
ciii"uopatre
cftmulticpfecrpcrtoodd abcioqui 7 fuamatrc:que co:po:cquodammo
qrpertiefTent:dcquorum fidedubtra giganteo longcccreris
prcmmcret ad
dumnoncltaudilTecoftrmanr: filua qucmvifendam mtrabiliafiicbat
vfqj
no97fauno9quoovulgoicubo9vo quaq^concurfu9.'£t boccratmaj^e
cnnf.improbod fepeqtitiffemalieri' admiratjoniryamboparoireadua
bu9:7earumappetifle acpcrcgtflc co nccfaltetnta longtboicoerant:qua;
cubtrum:7 quofdidcmoeg quoadu^ Iongifl"imo8vtdcric6fueutmu9. <f>o/'
fioegallifiuncupannbanc afTiduej'nt Werurigfgigjnresnafd:7pnufy ft'
mudttia
7terarc
7cfficerc
pfcg
talcfqj lqddqui7angcli
dddtcrifmit:filiax
aflcucrannvt
bocticgarcimpudcntte bugbomimtmboceftfccundum
bo-'
vidcnrur.Tlonbincaliqutdaudco rc mineuiucntmmir«r£nt:f»lg.r.rctbfi
mcrcdifftm'rc:vtru5altd.9
fpademcn Itabuacatn.Tlam 7 canonicafcriptux
to acrcoco:po:3tt.rum
boccl:mciittj raficlod.iT:m
quoUbrobeclegim":ctt
ctiamcumagitaturflabcllo:fcnfu
co IUBvbaifla funt.£t factumeftpoft^
po:t9ractuqsfenritur:pofimtctiam cqjerut
bomtncg mulrificrifupcrtcr
bancpatilibidinqrvtquomooo pof ram:7filienatcfuntdli9:vidcfitc8
an
funtfmrienribu9
fcmintsmtfceatur. gdi dd lilus bominomquiabontff:
)bcttamenangdosfanctoanulb mo fumplcruntfibi vxo:cscc omnibua
illotcmporc
ficlabipotuifTe
crcdtde^ quisdcgerant.£t
dincdoin"dcua.
rim:nccdebfedi^iffc apoflolumpe *Tlonpcrmanebtt
fpuamcuemboib*
trum.Stenimdcu9angdiapeccanti bis tneternum:,ppt£r
q6caroftit. £x
bugitopeperdt fcdcarceribug caltgi rutautcmdtcaeomm ccnrutn vtginri
nietufcrirctrudcnstradiditin iudici anni.5igant¬8 autem erantfupertcr
opuniendo9 refuari:fc
j poiiuedcilt ramdtebug illi9.£f p"*illudcaintra
q pmtiapodatatee adcocudiabolo retfilijidetadftliaabdinii7 geeraret
principc
fuocccidcruncqui primntn fibiallierantgigitca a fcculoboines
LIL5EK

rt.toecItbrivcrbadtuiafarfe osdcoruminfcrprcwrue cft.Utruq?


mdicaritiam illie dicbuefirifle gigart curcmucrumcftTlam7filq dctcrat
tcefupfra:qnfilij dd acccpcrat vpx fubquopatrefuorumpatruetfzcec
rcsftliaebormnumrcum caeamarct ranrlilndcorum:quoniam adqsg«
bon38.(.pulcbra9.£onfuctudo quip (i eranuumquibusctiaipftdqcrat:
pefcriprure
buiuseetiafpectofoo
co ui^tatlludpfalmL£go
dij:idqeftis
p02cbono9uocare.£cd7poftfp
boc 7filijeycelft
omne9.^)cn'ro
cni^
cre"
factumcftnatifuntgigantes. Sic.n. dunturfcptuagtnra inccrprctceacccx
air gigancee auterantiupcrterraj(n pitTcpropbeticumfpm:vt fi quido*
dielnioillis.£r portilludrcumirrarct auooriratcmurar£nt:arq? alircrq-c'
ftlqdd adfiltasboium.£rgo7 ante ratquodmterpretabant diccretncqj
iilliadicbuBt poftiUud.O.uoD anc bocdtuimtu actTcdfctum dubitaref.
afr7generabir fibi:fari8oftoidit <p -duamiMe bocin bcbrcoceperbibca
prtUBantecp ficcadcrcnt ftlq dci:deo tur ambiguum:?t filtjdcii filqdco^
gencrabantnonfibi:tdcft nondnan polTcttnterprctari
.Omirramustg:c
tefibi Ifbidinccocandirfcd faienteof aru;fcripfurarum fjbube qucapox
ftctopropagadi rifailiafaftuafuiifed crypbcnuncupanrunco 9?earumocx
cutcsciuuarie dcirqutbue annuctaue cultaongononcLiruirpatribuora q'"
ratran^agdidei^t poneretindeo b"vf^adnoeaucfasVcracium frrip
fpcfua:firc8
illmd
quinat*
cdefetbfi turaruj
ccrrilTima
7norilTima
fuccei>
Itusttfurrccrioni6:7
fpcrautrinuoca fionepuemt.3nbi9 aut apocrypbia
renomcndnidciin qua fpccflcntco 7 fi iutitfaliqmviiaettnproptcrmul
fut3poftcrie
cobcrcdee
cfno^bonox tafalfanlTa
ecanoica
aucfae.Scrip'
zum:tfubdcop:ef:esftlt022.Tl6
aot filTcquidem
nonnulla
diuiacnocb
tl'
(tlo9ira fiitlTcangclos
dctvt bomfcs lum fcptimum abadamncgarenon
nondfent:ficut putantquidam:fcd polTumu8:cum bocin cptftolacanot^
boscsproculdubio fuiflcfcripturaip caiudaaapfuedicat.Sj nfruftrano
fafincvllaambiguttate dcclar4t.£uj funtin eocanoncfcnpturazum.^d.l:ua
cimpremiflumtfiet9?vidcntes ange baturiit templobebrdpopuli fucce
li dciftltaaboiniTqaiaboncfimt fup dcimumdiligcnciA faccrdotum. £ur
fcrantftbtvjro:e9ejcomnibus quae aurcmboc:ntfiq: obantiquitate fufx
elegerantrmoj:
adiunctum
cft 7 dij:it pccref(deiiudicatafimt:nccvtra
bcc
dcrmnuadcucnonpcrmancbtt fpOs cffcnrqucillc fcripftlTet
potcratinuei
mcitsin bomfnibus
btein crernum: rimonralib0profcrentib' qutcaper
propter
q6carofunt.Spusdctquip fcricm
fucceffioie
repeHcnrur
ritefw
pcfueriirfactiangcli
dd i filtjdci:fed uafTe.JUndc
illsquefubeutencminc
dcclirundo
adtnfcrioza
bomincadix profcrunt':et
conrinent
iftaadegigan
cumurnoienarurenongraticidicunt" ttbnefabulaercp
no babucrutboies
7 carodcferto:e9fpiritU8:T
defercdo pics:recte
aprudermb"
iudicanf
non
dcfcrri.£t
feptuagtnta
quidetn
tntojp jpfiueclTccrcdcndarficut
multafub
tc3:7
angeloedcidipcrut
iftoe7ftlix nomibus7aliozu
propbeta^:?
rece''
08dei:quodquidcmcriamno
babet n'o;afubnommibue apoftolozu;;
ab
omnescodiccs.nam
quidam nififiU' bcreticts
proferuturquc
oiafl5noinc
00dcinonbabcnt.3qufla
autcqucj apocrypborum abauccohtatecano'
inteprctem
todei
ceterisantepontmt: nicadiligenri
craminarione
rcmcta
nonangclosdcinecftUos
dci:fcd
fili^ funrJgifcoJdttfcriprurae
canoicas
XVI

bebreas
atq?
cbrfftianaa
mftos
giga' tranfacris
diluiiiodekrccur.Tlcc
fru
teaarucdiluuiu}futlTcdubiumn1 1 ftracrcditurTicfactumdte
diluoioj;
boafwflctiuesterrfgene
focietatis famnoninuottue
in terraqutnone'
b6inu:det
autemfiltosquifcomduj rantdignitalimo:te
defitnguqua
iV
carnemdefetbpropagatifuncibic pioautndtcatumefl:non
q>bicquicg»
fodetatcmdefertaiuftiria
declinaflc. bonisqnq? moztnristaUgcn^tnorta
Tlecmirandu^
icpetde ipffegigatea faciataliquidquodciepoiTic
obclTc
nafcipotucrunt.Tlcq5.tt.
oesgigates poftmoztem.Ucrantamcn nulluseo
fuerimt:fed
magfemulttvriqjtucfue rutna diluuiomoztuud
cit:quo96 fe
rut:ypoftdiluutjtemporib'
cetma. minc
fctbpropagatos
fancta
fcriptu^
£t"09 .pptera
crcare
placuitcreatoi: racdmcmorat.Sicautcm
diuintfus
Vtbtncetonderctunnon
folumpul' diluuqcaufa
narrarur.didcns
iquic
cbritudinee
vcrumetiamagnitudics dominue dcuaquiamultiplcatc
funt
7 foiriradines
cozpozu
n magnipede'' maliciebominumfupcr
tcrramiy
daseefapicntuqut
fpualibus
atcpim rnmqmfq}cogttat
inco:dc
fuodilige
mortalibue longcmeltoiibue atcpfir tcrmalignafupcromncsdics:cogtta
mioubua7 bonoppprqs n bonom uit q: fecitboiemfupertcrram:7rex
malo:iiquccoibuebeanficatur box cogitauit7 dtjcitdcua.bcltboboicnt
nis -duamremaljus propbctacom quefeciafacieterre:ab boieufq?ad
mcndane ait.^bi fueruntgigantceilx pccus:7 arcpeKnrib"vf^advolarilia
li nominati:qui abinirio fucruntIta ccluquia iratusfumquomifccicos.
turofi:fcicnt£9prelium.Tlon bos elc
gitdomtn"
necviajfckntie
deditillia Jbciradctqincomutabilc
traquil
fcdintericrunt quia non babuerunt htatcnltj in
fcianrpicrut,ppt inconfiderantiam.

O.uotntclligcndo
fit ^Seia qui i "R.1
dcinonperturbatio
ateT
dtluuiopcrdcndi
erantdns di)rcrtf:cx e:f;(udiciujquoirrogat"pcn.i
runtdic3cof cctuvigitt ani.c.^unj> peccato.£ogitatio
vcrociuo7 rccogi
tatio:mutidarum rc:um c immutabi
lis ratto.Tlcqj.n.ficot
boicmita dciS
illo:urnccntiivigtntianni:nfic cutufcp factifu<penitet:cuius
cfl6 6ix
accipicndti ctquafiprenuciatu fit poft busoiorcbustamfijcafcntetiaq>ccr
becboiceccntuvigiriinos viucdtno taprcfcicnria.Sed fi nonvtaturfcrip
tranfgrcdi:cu 7p* diluuiuetquingcn turatalibuduerbis:nonfcquodamo
tos ejrceflilTe
tueiamtts.£5 intdltgcn familiariuetnfmuabitontgoicreboi
dii c bocdcumdi/:fTccum circafincj numquibuaruit cfleconfultumrut i
quingcntozum
annorum
clTct
noe.id terreat
fuperbicnres
7 qxrceat
qucre
cftquadringentoa
octogmtaviteanx K9:7qztitancgltgentes:^
alatintclli
nosagcret
quosmotcfuo fcdptura gcntcs
Ouoononfacerer.fi
nonfep'
quingcntos
uocat:nomine
totiusma uainclinaret
7 quodammooo
dcfcenx
pmatnpartcmplcrunqjfignificane: dcretadiacentes.OuoDaute^ctiam
fcvccntcLmo
quippcannovitcnocfe interitumomniwmanimalium
tcre<y
cutido
mcnfe
factum
cildiluuiu^.
3c nimrolatiiiunq?
denuwutmagniru
ficccntumvigintianniprcdictifunt dincmfuturecbdi9cffatU2:non
aian
futurivitebommum
pcrituroroiqb" tibusrattoiacjrpertibus
tany7ipfa
LIBER

peccauermtmiaturqariflm. ficat.Quacunq^.n.vatais
quadrato
ftabit.it cctcraquem ctufdcarcecox
"QuodarcaquanoeiufTuo cftfa" ftrucrionc
dicuntur.-ccclufhca^
figna
ccrcin oibuecbultumcalcfiaqjfigni funtrcrum.Scdca,nunc^fcquilon
gume:7bociamfccimue m'opcrc qo
aducrfus fauftomnumcbcofcripftv
{ 3rri tfcroB>nocboitufto7 fic musneganrcm in libria bebrcomm
6 illofcriptura
vcridica
lod,fin aliq'ddecbnllopropbetatum. £t fic
fuageneratione profccto:n vricpficut rt quidcmpot:ur7 nobiequifpiarta
perficiendt
funtciucsciuitattadeiin Itudalioe^ponat bccapriuetdum tn
illaimortaluate qcquabunturangct caq dicunruradbancdcqualocjmu
dci.fcdftcutelTcpoffimti bacperegzi dd duitarcmmboc Icculomaligno
narione perfectuimpcrat dcusvt a:ca tanq'in dtluuiopcrcgrm jntc oinarcr
faciadnquacufuie.t.vjcore filijsnu fcrantur: fi abciusfcnfuqutifUconx
ribue:7cumammaUbus queadilluj fcripfitrnonuultlongcabcrrarc 4 vf.'
gcdeipreccpromarcam ingreflafat poir.£jrcmplig:a:vclutfi quiTpia qi>
Kberaretur avaftitarcdiluuqr^culdu bicfcriprnc arceittfcnombiamcrax
*bioftguracftpercgrinanus mbocfcx ta f tricamezata facicsca:nonq6cgo
culociuitatiedeirboccft ecckfiequc in tlloopcrcdi,uvclittntclligirqzc)c6
fitfaluapcrlignummquopepcndit nibuegcntibus ecclefiacongregatun
mcdiarojdeti boinumbomocbrift" bicamcratam dtcramproprcrduogc
(efus.Tlam i menfure ipfe longitudi nerabominumdrcunfionem fcilicet
nts7 lantudtms7 altitudinieciue fi 7 prcputiu3:quoe apcilol07aliomo
gnificantcorpuebumanum incuius dicit iudcos1 grecoe tricamcrata vo
rcrirareadbomtncsp^enunctatue eft eog^6c8gencce 5 tribuefiltjsnoep"
vcnturU9:7 rcuit.^bumani quippeco diluuiumfpnratc funt:lj aliuddicat
^ po:islogitudo
a\>ricc
vfcpadveftigi'' aliqdq6aftdetrcgulanonfit alicnu.
a fcrics tm bj q^latitudo q eab vno Tli qtn n folum in ifcrio:ibii8 mafto
lacc:vfqj adalcemmlatits:7decies nesb:'earca^volutRvefct in fupcri"
cantumq>altttuoo:cuiu9altitudmia o:ibus:7becdifit btcamerata:7mfu
menfuraeftmlarcrea do:fo ufqjad piorib" fuperio:u:7
bccappellaoit^
^ ventrcm
velut
fiiacenrcm
boicm
mcx camcrata:vc
abtmofiuftivcrfus
ftia
£tiariefupinum
feupronu^tfejctice
tin confurgcm bitario.-poflunt
becintd
]' longue
cacapite
vfq?
adpedee:
g?lax Itgi7Uiatrtaquccdmcndat apollor
tusadqrtcram finiftrajvclafmiftra fidc6:fpc3:caiirae:
poiTuntctmulto
1in de£Kram:7dccicsq>altus a rcrra. coriucnicnnue
tresille vbmatea aia
Undefacracftarcatrcccntorumtn 16 gdkc:tricena:fq:agcna:ccntOTa:vtm
tudiecubtto^.:7
quinquaginta
in lati mfimobirctpudidtiacontugalis:
fu.
t"^i"e:7trigtntamalritudine.
£t y pravidualiera
tqsbacfupcnoz
virgia
oftiumin latereaccepir:profeao
tlld Ii8:7fiquidmdtusfccundumftdcm
tl V VM*l»l*9 UII IMtMU VI M-^b.11
t»rB » nVMMP f^ cioiraa'8
buius inrelligi7 dtciporcfL
fozatutn
e.bacquippc
adillii veietcs t>occtiamdccctcrio
qucbtcejcpon^
yfngrcdiuntur:qj
indefacraTnenta
m» dafuntdijrcrim
quia7finonvrrodiT
:^nariitquibu8
credcntea
uujtfantur* fcruntur
mooo advna;tamencatbo
£t q'dclignisquadraris
fieriiubct": liccfidciconcozdtem
rcuocanda
for.
rndiqj ftabtlcmvifamfsnctojufigni
XVI

£>eara atq?dtluuienccillta c(Tc niaafferutquareterragrauiorctm-


confcntiendumrqw Iblambutoriam fcrio:lociicelitranquilliozis
inuafit
recipiufufmeallegouca fignifuattoe: pcrvolumuutotannoru^: i aqualc
nectlfq folaafiguraadefendimr:;pu' uio:acfupcrior permilTa
nonfit boc
diatabiftorica
vcrtratc.c.^rvq. faccre
falcc,
adccmpue
cjctgmi.-Oiciu
etnonpotmiTc
caperc
arceilU"quanx
titateaialiutngciu:a«5 mulcai vtro
i» On tamcn qfcpputare03:aut qj kpiKbia
dcimudie:fcptca
dcmuit
fruftrabeceffe
confcrtpta:
aut dia:qmibividccnocoputarcrufi
crc
tmmorcrumgeftajtventatefineulf ciu cubitaldgicudmis:tlantudinia
allegozicts
fignificationibua
biceeq/ q*nquagica:tngtca
alcttudinis:nec
co-
rendam:aut econtrariobccomnino gitarealiudtm cein fupenonb'':ttcn
geftanonefle:fed
folaaelTeucrbom^ qj aliiidtm in faperionb0
fupcrio:ii:
figurae:autquicquidilludcrtnequa' acpcrbocterductailla cubuaficrifi
g>adpropberia ecctie
pcrriere.£j.uis geruaperlongum:cetum qumquagix
.n.mfimte
peruerfus
ianitcrfcnptoa tapcrlaru:noiugmta
pcraicu.i5iau
eflecontendat libroaperarmowjnri tctncogtumua qo ozigcnca no;iinclc
lia tanrareligione? camo:dmacc fuc gantcraftrujcu.moffem.f.bominctn
celTionieobferuantuculioditos: auc deieruditumficutlcriptumedi lapte
folaarcagcftasiliicinmedaeivbi ccr tiaegyptio;um:qiugcomcrncadilc^c
tc ucaliaomittam:finucroficas atali-' rurtt:geometrica
cubiwfigutficare po
umcogcbat arcetaraficrimagmmdt tuilVe:ubiunumqiancumfc^n:ava,
ncm:immunda binai mudaTeptea i'' Urcafleueranr.quisnotividcatquan
tromtrtiaialia:q'dcogebatcii cquali tumrerumcapcre powittlla magnix
numcro
polTent
ptraqsfcruari;^lut tudo.Jllimilludquoddilpucanc
cart
vo de"q*^pterreparando
getniefu*' tcmagtiuudimB
arcamnon pouulTc
daprcccpit:eo
moilLiquomftitucrat cotnpmgi:
mcptilVime
calunmuncur:
reflttuczenon valcbat.-1
Out vcro non cu fciancimmcniae urbes faiffe coaf
eflegcfta:fed folaereztfignificar.da?s trucus-.nccattcnduatccnturn aimoa
figuraacecontcndunt:pnmum opr qutbuaarcaillaeftfebncara.TUfi fo:
nattl magnuficrinonporuiflc ddu' K lapisbpidi adbcrc:poccftfolacal
uiii:ucaltitTimos montcaquittdccicu cepiunctus:vtmurusp tot miltacirx
bittsaquacrcfceiaoo trarifcedcrctr^p cumagatur: 7lignumLignopcrfufcu
tcr olymptvcrticemontisfupra qui dincscpyroscUuoagiuc5bicummis
pcrbibentur nubesnonpoflcconfcen nopotcftadbercre:vt rabricarcturar
dcre:ytamfublimieg'cclumfinurn canoncwmsfcdrccttslinctslogeU
ibi fit aeriftecralTio:ubivcnti ncbu' tcq?po:rccta:quanultusin marcmic
lcimbrerqa gignuntur:nec atrendunt ncconatusbonnnum fcdlcuctvnda
omniumcLemcntozum cran*if)*imant cumvcacritnaturalioidinc pondc^s
tcrramibi elfepotuilTe. 2la fo:te ncx magifq?diuia^uideiia<fbuaiupru
ganteeterramvertkemmotis.£ur dcruialutaiucj gubcrnccncincurrac
ig: vfq3adillacclifpaciatc:rioc^alra vbicunqsnaufragmm.<luoo autem
h lituiifc:?aquiscjcalcari nd hcuuTc fcrupulofilTtmequcrtfolct6 mmuitif
coccndunt:cu uli menfozesi pefozcs fimt8bcftioli8:nonfolumqualc9 fut
clcmcntorumaquaa triepbibeant
fu mures i rtcllioiic8:verum
cciaquales
pcriorcs
atqjlcuiorcs.-'O.uid
uaq}:6 locuftcifcajabeiimufce
deiq^
7pulicco
LIBER

ptrumnonampliorianbmeri(narca aulia qucrtonntficarncucfcipurart


illa fuerintcpqiuc diffinitusrcojboc tur:vrrumprcrc:numcrum ibi fucrit
fmpcraretdeuBtpriuB admoncndift fmcrnmfgrclTioncmandattrquc alio
quosbccmouenr:ftc
acdptendum
ec rumalendorum
necdTiras
illiccocgtf
quoodictujequereptantfuptcrra: fctincludt.^u\\Toquooporiuscrt
vt necelTc
nonfuencconfcruarii arca crcdcndum prctcrc.irncsaliqiu alt'
qucpofluntin aqutsiuucre:nonfolu metacepocucruntrquc omnibuscon
mcrfaficutpifcce.Tcrumfupnatatia ucire^TlouinV.nig»multaaialiaqV
ficutmultcalitc8.£>dnde
cumdidtu: carodbusl frugibus
pomifq^vefca
mafculue i fcmfnacrunr.profecto in ti majcte ftcoarq?caflan£i9.<luid «
relligiruradrcparandum gcnusdid. go nuriifi vir illcfaptcnsi iuftueit
3k pcrbocnccilU nccclTc fueratibi diutntf adinonifquidcuiqacongru"
eerqucpoffimtftncconcubitu dcqui erctifinecarnibue aptamcuiq?gcnt:<
bufq?reb"vfre^ coauptionibue naf altmoniiprcparautt i cddidu.^Ouid
drffifuerut ficutindomfbuecccofu cftaurcmquovcfdnoncogactfaes?
ucrunfmcvllonumero dtffinttoe(Te 2ut quidnonfuaucautfalubrcface
potutflc.2lut fi mrfteriumfacratifl"ix repofTetdcu8:qut'eriam vtftne dbo
mumquodagcbatur:itantcrd figu viucrcnrdininafadliratcdoiurct:ni
ra etiammvcritatcfaccialtterno pof ft vt pafccrentnr etbocimplcnde fi£U
fetimplcrumfiut omtiiaibi ccrtoillo retanrimyftcrijcoueirct. Tlon aure^
nitmcroclTcnt qucutuere in aquiena adpreftgnandam ccdefiampcrrinerc
turaprobtbcntc nonpcflcnt:non fu-' ta^mulnpltcara rerumfignagefta^:
it t'to curatllius bomtnisvcl illotum mftfucrttcontcnriofuenemopcrmit
bominum:fcddiuna.Tlon.n.eanoc ritur opinari.3am
enimgcnrceitacc
capca
tntrcmttrcbac:
fcdvenicntia
ii cldiamrepulcznnt:mundiq?
i immn
tranriapcrrwttcbat.Jld
boc.n.ualct didonccccrtumperueniatur
adfinc:
quoddicwmcfhmtrabunr
adtc:noit itaduevnicarie
qiud.uncompagme
.f.boia actu fcd dd nutu:t'm fane ur n coitrincntur:vt qpboc vno manifcftif
illicfuiflccrerfeda
ftntqucfcj:uca:et. fimo:enam
deccteriequcobfcurius
Tbicfcriptit
cftetrim
atq?di(fmifu:ma aliquanto
dtctafut7diffidliueagno
fculus7fcminaerunt.2Uia
fiitquipx fctqucunrdubirartfaenonfir. <lue
pcquedcquibufq^
rcbueftneconcux cumitafint:ficncctnaniter
ifta efTe
p
bituitanaicuntur:
vtpoftca
concum fcripta
putare
quifg-
veldurua
aude^
banti gcncrcnr.ftcut
mufcc. 31iavo btt:ncc
ntbtlftgnificare
cu;gefta
firm
itt quibuenibtlfttmarisi fcminefic nccfoladicraciTc ftgmficatma
nonfa.
apce. £a poroqucftcbabcnt fejrw:
vt cta:ncc
alicna cflcabccclcfia
fignififca
nortbeaittfctum ftciumulii mulc: daprobabtlitcr
dicipotcft:fcd
magis
mirufi tbifucruittac
nonpotiuspate credendum
cft7 fapientcr
cflememo
tfs co:umibi fui(Te
fuffcccrit:
cquinii rielittcrifcpmandara:7
geftacfTcct
viddiccrarqjafininumgcn":7fi qua ftgnificare
aliqutd:
7 ipfumaliqnid
fllfafuntquccomirtioe
divfigcnerts adprcfigurandamecclefiam
pcrrinex
gcnuealiquod
gigitunt.
Sed7fiboc re.3am
vfq?adbuncarrinilum per'
admyflcrium
pertinebantbi
aantrbj ducrus
Itber
iftcclaudcndus
efcvta-'
cnim7bocgcnusmafculumt fcmix barumciuttarumcurfue
terrcne
(c&i'
nam.Soktcrmouerenonnulloeige ca i fecundum
bommcftiuiucntisrct
ncracfcarumqueillicbaberc
potant cclcdis
fccundurn
deum
p"diluuiuct
XVI

deinceps
iimbusconfequentibas
re fructutncbriario:70oimicnti9nuda
qutrarur. tio:7queibi cctcrafactaatq?cofcripx
ta fiint:propbcrtcia
1'unt
grauidata
fc
3arelqaagaftiru
dedui fibus7 velaca
tcgmimbus.
tatedeiliberddmufiqct''.
Oiaidin filija noepropbcticc
fuc
3lnpoftdiliwiuanocvfjadab:a ritprefiguratum.c.q.
amaliqucfamiliefm dcuvmciuiuin
rcpcriantur.c.i. f /Cdnuncrerujeffatuiaipoftc
ris pfccuco:que
opcrafucratfa
rieapertafuc.Oui8.n.boc
diiigetTI
uium tclligcccraducrccitB
n agnokaci cbrt
fceucltigiaciui Ro^Scmquippcdectuusfcnucnat"
p tatisvtrumco eftcbrift^imterpzctafnoiatus.Oiuio
rmuara fmr:an auremnoiati* cbrifto:cuiu9 nomc V
itczcorrentibuB btqjiamft.igrat:tcavtmcaimco catt
impictjtistntc: ticometipfaprecincnte
probcriavn"
ropta rpib"ira gucntocdparcturctfufo.mcuiusdot
Vtnulluebomtnuvcriuniusdeicul bue.i.cccicfi)9
babitatgcntiumlatitu
torejciftcra
adUqutdu^
fcripturia
lo do.^Tlatniapbct
lautudo
uerprccaf.
quetibtiB
inuemre diffitilccft.propter /Cbamporroquiintcrprcratcallid0:
caqiuaui canonicislibnapotlnocq mcdiuanocfiliuerancpfc abvcroqj
cumrHugc actribuefilqstotidccp na difccrneo:7
intcrutruq3:cmane9:ncc
ribus fuiermcrutcpcr aram a uafla in pinirqailVaclitjruj ncc m plciucu
ttoncdiliiuqlibcran:tion
inucnimus dtncgentium:qd fignificatnili bccico
vfcpadabraamcuiuf^ptctarieutde ru^ genuB calltdumnfpufapicntic f>
ti diuinocloquiopredtcatam: nifi cp fpuucrfipctlisaftuhc:quo foletbcrc'
noeduoefiltoofuoefcmi iapbecj) ticorumfcruereprccordia7paccni
pbcricabmcdiaionc c6mend.u:icuca conturbate fanctorum. S^ bect vfuj
7 prcuidcns q6longcf ucratpoftfux ccdutpaactiiiiu^tailludapfuOpor
turum.Uilfcumcftetiamillud vt fiU tetbclcocltcut probatimanifcrtifiac
umfuumtncdiumboccit primogei in vobig.Urtdc ctiamfcriptumcft:fix
cominorcmvltimocpmaiozcm: qut liuBcruditusfapicngcrtr:imprudetc
pcccaucnc mpatrem:uon iu ipfoicd atit mtniflrovcecur.ZDulca qppcad
mfilio eiusfuoncporc malcdicec bia fidcmcacbolicam pttnetiaidubcuco
verbie.IDaUdictus cbanaa;pucrfa rii callidamquictudic cjcagitaiuu: uc
muluacrit fratribusfuia.£banaam aducr!U9 coodefcndipollinc 7 pfidc
po:ronacuefucraccjccbam:quip:ia ranturdiligcciuo :7incclligufchuue:
oozmicntis nectcjccranfcdpotius.p'' 7 iitantiuaprcdicantur: 7 abaducrfa
dideratnuditatcm.CJndc i confecut" rio motaqucfcio difccndiqcutitocca
adiungtc bcucdictioncmduo:umma fio.duamuo nonfolumquifuntap
^imi7 minimifilto:um:dicciis.Bcnc tiiTimcfeparari:vcrumomnc9 quiin
dtccue dnedcusfcm:7eritcbanaam cbnftianovoubuloglozianmr:7 pcr
pucriiliusUchficctdcusiapbet7ba diteuiuuntinabfurdepolTunt vidcri
bitetmoomibue
lem:ftcut
ipfaciuf mcdionoefiliofigoratuTbaffione
d.p
demnoe7vmccplantatio:7
cj: quippccbrtlii que illius bomfnic
LIBER

nuditate
dgmfica
tae:i armunriat,pfi tncbriatus
efttdepaiTuacft:
^nuda
renoo:7makageoo
cjcbonozanr.
b>c tuscft.
3binaru^
nudata
cftidcftap'
talibuaergodictue.£r fructibueco- paruitdusinfirmtDsdcquadidta'
ni cojnofccnecosjdcocbami filio poitolus.itfi cruci/ijois
cftqrifirmi
fuomaUdictus cft:tang>infmctufuo tatc.Undeiccm didc.^nfarmu^dcifo
.un opere
fuo.Unde
poetrietcr
etipe tiudcflbominibue:
7llulruidrifapte
filiue ciuscbanaanintcrprctaturmo tius cft bommtbue.Oiuoorcro cum
tuscorum.
Q.uodaliudquid eftcpo diccueffet7nudatue
cfladdidtr
fmp
pueeorum^Semvero7tapbettancp turaindomofuadcgantcr oftcndit:
rircudfio7preputwvelficutaliomo g>afuccarntegentc7domeftide fan
cosappellat apfusiiidet7 gredrfjuo guinisfui uiq3mdciefucratcruccm
eati7iuftificati:cogm'ca
quoquonu' mozccq? palTurus."bac
palTionc
cbri
dtratepziequafignificabatur
pafiTio fti foriein fcnotmrodereprobi anx
faluatozfefumetcsvcfnmeruuj
pofu nuncunt.non.n.g7 anuciatitclltgur,
criJtfuprado:fafua:7mtrauerunta-' fbi antininoaboicbntcamgranoe
vfi7opcruerutnuditatcmparri8
fui myftcriu,atq^bonoiantint"in codc
nccvidcrotqSmcreoorcj^rut.Ouio infirmtJ7 flultudci:q:fomuacll 7 la
dam.n.mo
mpalTionc
cbrifti7q6,p pimtiuB
bommibue.
t>uiu9
rd figul
nobtefactumcrtbonoiamus:7 iude racflq^cbam cpctasboc nunciauic
ommfacfnus auerfamur.
ClclWmetu forte.Scm vero7tapbet
vtbocucla
fignificat
fac:amcntum:do2fum
meox rcntboceftbonozarcnt
mgrciTi
funt
riapretairorum:quia
paffioe^
cbiifti boccflmrcrms
idcgcruc.lDcc
fcriptu
eo.ria^tcmpoicquo
babitatiapbct rcfccreta
diumc
idagam4
vt poffum"
indomibue
fcmi malue
fratcrintne aliuealiomagis
miti"vccongruec
dio ecnumtranfactacelcbratccclefia: vcriitamcnfidet: ccrru tenentcen ea
nonadbucprofpcctat
futuram.
Sed finc.aliqua
prcfiguranonc
futurord
malusfratcrtn filio fuofd eftirtopcx gcftaat^pfmpcamccp ntfi adcbnitd
refuo:puert'deftfcruu9 c(hfratrum 7 ciusccckftam
queduicaedd eeczc
bonozurcuadejxratarioncm paricn-' fc:cnda:cuius
abinitiogcnaiebiiani
tic:vrad^)fectu
fapicntic
fcienrc:
vriit* nondcfuttprcdtcatto
quampcronia
maliebonuSunt.n.tefte
apfoq*cbri ridcin"implcri:bcncdicti9
igiturda-
flu; artnundant
noncafte:fed
fmcoc obu9filq9noc3tcpvnommcdio
co^
cafione
inquitfiueucntate
cbnrtus
a ru3malcdtcto:
dcmccps
rfq^adabra
nundctunin
bocgandeo
fedi gaude amdciuftorum
aliquozu^
quipicdc'
bo.Jpfequtppcplantauitvincamde 03colcrcntcommcmo:ationc filitum
quadicicpropbcra.dinea domintfa eP annosapliusg-rrr.llc.Tlcc eoede
baotbdomuetfraeleft.£tbibit devt fmllccrididcrim:fj ft ocscdmemora
nodusrftucillc calijcbic mtelligatur retnimialongujfteren7 effetbecma
dcquodidnpotcftie bibccaliceque^ gi9biftouudiligenna y propbcrica
rgobibirur"fu:7patcrfi ftcripott:a prouidcnha.Jllaitaq3crcquiturlitrc
fcata mccalij:iftcquofuafincdubio rarumfacrarum fcripto:iftarumvd
i'igniftcat
pafTionemtfiueqwavinum poti^p cudcifpe:quibus nonfolum
frucrus eftvmccrbocpottustlb ftgni narrrturpretcrita:verum
etprcnund
ficatum cft:g>
eyipfafincaboceftejc cnffurura:quctamcpertinctad ciui
gcncre
ifraclitarum
carne^
proncbte tarcm
ddquiai debominibuc
quin
7 fangumcm
vtparipolTct
aflfupfict funtciuc9ciu8
quicquidbic
dtcitur
XVI

3'dbocdiciturvt tllaqccomparatioe mntues t caletbbecduitasmagna,


contrariavclp:ofidatvdcmicac.Tlo 3fteporocbu9p:gigarie ncmrotb:p
faneoiaquegeftanarrantur alicjdet ma9noiatuscftinfili)9cbatn:cuiua
figniftcarc
putanda funt:fcd
^ptcri[' quinq?ftlqiamfuerant computarier
la quealiquidfigruficant
etia^eaqni nepotes
duo.Sediftumgigatitejaur
bilfigmantattejamwr.Solo.n.vde poftncpocc8
fuoanatosgcnuit:aut
reterra profddimnfcdvt bocfieri quoocftcrcdibiiiua
fcorfu^deillo,pp
polTu
etiajceteraaratrfmembra fut tcrdu8emtnenriatn
fcriptura
locuta
nece(Taria.£t
folincruiincicbara
atj cft:quando
7q*de
rcgnujciuscdmco
buiufmodivafismuficidaptararad ratumcft.-cuiua mitiuincracilla nobi
cmcumifjut aptaripolTmtinfiir 7ce Ii(timababflonduica9:7 queiujcta
teramcompagimbua oiganowique commcmoatc funcfiucduitacce ftue
n pcicutiunt
ur acaneiwbiw.fed caq regionea.OLuoo PCIOdtctumeftdcr
pcrcufTarefonantbis connectantur: ra illaid cftdcrcrrafcnnaarqucpcr
3cain propbeticabiftoziadtcunturi tmebatadregnumnebrotb:cri(Te afx
ftliquaqucnibil fignificantfj d.bua fur 7 cdificalTc
niniucm7aliasquae
adbcrcant
qucftgnificant:7
quodam contcjcutt
duitatc6:longc
poltca
factu
modorcligcntur. elfcquodq: bac occaftoc pcrftrinjcit:
proptcrnobilitatcm rcgnia(Tfriom:
triumfiUoroj quodmirabihtcrdilarauitninuobdi
noc.c.iq. filtuseoditoinintuceciuitattsmagne
CUIUB
duicati'9nomcnq: illius nomic
g £nerationc9
ergofiltozunoe& dcriuatumeft:vta ninoniniuevoca^
tnccpa
incucndc:7
q6 debis di retur.Jinurautvndcaflffrqnonfuit
dJdiividet':atK)ccdu
ebuicoperi:quo m filqacbammcdcjfiitj tioc:fedin fili
duitattsvmufqjterrene.f.7celdtia 19femreperitur.qui
fuit noemajam"
pertcmpora
^pcurfus
ondit".
£epte(i filiue.Clnde
apparerdeprogcnic
fem
autcmcommemo:ari
amtntofilio4 cjroztoe
fuiflequtpoftea
regnu^
gigi
vocai"cftiapbet:cuiU9filq octonota tiaillmeobtincrcnt:7 indcpiocedaet
ti funr:nepores
aurem feptcm deduo atq?ali'a9condcrcnt cmitarca
quaruj
buefilqactustrcecjcvno:quatuo cj: pru efta nttioappdlata mniuc.totnc
altero.fmntitaqjomnce quidcd.# redtturadaliii filiumcbajq*vocaba
Iq autcbaboceftmcdijfilij noequax tur merrcm:7 commcmozantur quoa
ruor:7 ncpotcg quirtq?eywo eiuefi gcnutc nontnnq> fingulibomesrf^
na
tio:,pnepote9
duocj:ncpotc P(io:fitcx ttortesfeptcm.£tdcfcptavdutdcfq:
orumfumma
vnded.
OLuib"
cnumex tofiliogeng
comemoutur
crifleque
rarigredtftancp
adcaput:7o:.£bus appdlaturpbtltftijm:vndcfiutocto.
autem
genufc
nemrotb:bic
cepitclTc 3"deite:umadcbartaarr
jditurt quo
giga9fupcrrcrra.t)icerat
gigaevea medtU9noefiltuamaledtct4
e cbam:
to: contradnmdcu5."f)roptcr
bocdt 7 quo8geuitvndedinnoiaf. beinde
cuntficutnemrotbgigaavenatorcdx V>f5
adquosfinegpuencrmtcomcoza
rradfim.£t factumcftinitiumregni tfequibufdam duiwttb"o:.3cp boc
dugbabflonroregarcbad 7cbalane filijancporibus
computatiadeproge
tnterrafennaar.&e
tcrrailla ertjtaf^ niccbam:tn'gintaunus
genirirePcrun
fur:7 cdifuMuttniniucj 7 tobotb duix tur:reftatcomemozaze
filio8 fcmmax
tatcm:
7calctb
7dafcm
intermcdiu
j j:imif»lqnoe.3ld
eu^quippcgradatt
LIBER

gcncrarionum
iftarumpczueit
&mlni acp«bocfiunroncaprogcntri
defcj
moejrozta
narzario.
Sedvndeindpi vigtnri7fcptcm.3ti
fumma tgiturom
ut comeorari filtj fcy b$quiddi obf ncc.progcntri dctrtbusfdqsnoc:ide
curitatis:quod cjrpofitioe
illuftrandtt quindecim deiapbct:7rngintaunuu
efl:qwa7tnultuadre^pcrrinet qua^ decbam:viginrifepumde fcm:fiurtt
rcqitirimu9.Sicemmlegttur.£tfein feproaginta 7 tree.Dctndclcquirur
naruBcfcetipfipatrtoiumfiltozubcx fcripcuradiccne."bi ftlij femin t:tbu
berfratrttapbetmawzt.Ozdo vbo^s buafutafcamdumlinguaafuasrfrc
cft.£t fctnnac"ebcbenquifejp: cft gtoib'fuis7in getib*fuie.^twp6 6i
otumfilto^.fuozuj.Sejergopatriar b* bctnq*ttrib"ftlio^tnocf mgcncra'
cba^irclligiroluitdniu^qui6 ftirpe tiones
eozu;.
3b biadifpcrfc
funrm
emscjcomfunt:quoscdmcmozatur* fulcgerifif: tcrrap' diluut'ii.Un6col
e:fme
fmtfiltj ftuefintncpores
7p:o Itgiturfcptuagitatrcs
velporiusq5
ncpores:^
deinccpa
indc
ej-ozti.
lion poftea
dcmonftrabitur
fcptuagitadu1'
faneiftuj bcbergcnuitfc^:fcdabillo »8gcntca
tucfinflcmboica.nam7p
qufnrus
mprogcnito:um
fcricrepcri uscumfuifTcntcommcmorarifilq
u
tur.Sc?quippctntcralioaftltosgett pbct:itaconclufum
cft:^ btafcgrega
ii arfaj:at.3lrfaj:at
gcnuit
cayna.-Cay Kfuntinfulegcntmm mtcrrafua:V
nangcnuitfala.Sabgcnuttbcber. nufqutfcp
fecudumlingumfuamui c
Tlon ttaq;fruftratpfcprimusenoia bubusfuts7 mgcnhbua fute.^a,vc
tuain progcnic vcnicnte de(c$:tpre' ro mfiltjscbamquodalocoapcrius
latuscfictiamfilijs cufit quintusnc gentca cdmcmozatc funt:ficutfupius
poetnifiquta vcrumcfl y traditur oftcndi.ZDcfracmgcnuitcos qoidi'
cjcillo btbrcoscfllecognominaroe ti cunturludin:7eodc5mooo cererevf
q>bcb«raeoa:cum 1 aliapofficcficox q3adfeprcm gcntcs.£tcnumerans o
pfnto:vtcpabraamtancp abracidicti nibuopoftcaconcludens bi fitqcba;
eflevtdcantur.Scd nimiru^bocvm tnquttfntbub"luis l:5linguasfuae:
cftcpqcbcberbebcrciappcllatifunt: in rcgtonibus fuis7 mgcribuafuis.
acdemdc vnadcrracra lirtcrabcbrci: "^ropterea ergomultozu filq nonfuc
quajUngua^ foluasfraclpopuluapo comcmozati:quta tngetibuaalijsnaf
tuit obtincrctm quodd ctuitas7i fa ccndoaccdtciutiipfi autgentcs faccze
ctispcrcgrmata cft:7in omnibusfax neqiuucrunt.TUm quealiacaufavf/
cramcnto adumbrata.3gtrur filq fej tmt:\>tcofittjiapbctocto cnumcrct':
prmsfcpnomi'nantur:dcindc cjcvno Cfduobascozum rmfilg rtaricornco
eo:umnatifuntquatuoz ncpotea cf: rancur:7ciifilqcbamquaruoznotr.t
irenqjaltcrfiltoruj fe^genuiteiuane nentur:ej:mbu8tanW5qui natifont
potcm.?lrq3Cj:illoWdcm proncpoa adqnunturrcum filgfejnomtncfftj:
natuscftatqjindcabnepos quiebe duorumtm poftcritaa attcp'tur.JTlu''
bcr.5cnuitautcmbebcrduosfilios: quidcetcrifineftlqarcmanfcrur.-' 3b
quo:utn
vnujappetlauit
pbalccb:q6 fit boccredcre.
Scd gcntcs
propter
mtcrprctarur
dioidcn8.£>emdc
fcripx quascommcmozari dignieffcntnon
turafubiungcns
rarioneq?
boiusno vriq^fcccruntrquia
ficutnafcebantur
mmiarcdderwquia
mdtebus
tnqutt alijegcntibua
addcbanrur.
ciuadiuifaefttcrra.t)ocautcrttquid
fit poftapparcbtu
Jlliusvcroqatna £>e
diuerfitarc
Imguarum
pticipio
tuacflcjcbcbcrgeuit
duodcdfiltos: q3babfloms.c.iiq.
XVI

c Um ergomfufeImgufe
iftege difpocbatur
altituooquedictaeftrf
teafuiffe
referanturredit
rame q3inccla:ftuc
vnias
turris
cius
quaj
ad(Uud
tpuortarratio
qnv,uImgaa prccipuam
molicbanfintcr
altas^fiue
omriium
fuic:7in taqcpomc
quidac' ommutnturriumquepcr
numcrum
eidcritvrlmguatt
diuerfitae
nafcet; fmgtilarem itaftgnificate
funt:vtdici
£ccratinqutt
distcrralabiumvnii: turtnilics7mtelligimturmiliamilio
7 vojcrttaotbus.£t faccu
eftcumo' vt rarta7locufta.Sfc
enimappellata
uerenfipfiabo:unte:inucnerut
capu cftmaltttudoranarutn7 locuftaruj:
mterrafennaar:7
bitaueraitt
ibt.£t inplagis
quibus
cgyptqpercufft
fut
dijritboprojrimofuoipemte
faaatn" pcrmoffcm.Ouid
autfactura
fucnt
latcrea7 coquatn"iltoaigm.£r facti bumana 7 vaaaprcfumprio.J
O.ucfi
funtillialaterea
inUpide7 birumcn cuiuflibct
7 quantulibct
i celum
adv
cratillie lutam.£tdipcrutvenire
edix fusde5alticudifiem
moliscjccollcret:
ficcmus
nobifmctipfis
ciuitate
7 ciuu quanoo
montca
tranfccndcrcr
vntua
cutuscaputcatvfqjadcclum:7
facia fos.iQuandofpaciiincbutofiaeris
m**nobisnomcn&nq> difpcrgamur
i bui"cuadcrct/OLutddcicp
nocctdeo
faciem
6(stcrre.£tdefccndit
domin." quantacunqjvclfptritualis
rclcopo^
vidcrc
ciutcatcm
7tummqui ediftca rarelatio.^Xuta
uc^cpi celuviamoli
ucruntfilqb6inam.£cdijcit
domm" tcr bumilita9:furfiilcuascozaddri^
dcua:ecce
gcnua vmim7labiamvnu noflrummon ?tradnm:ficutdictus
e
omnium:7 bocfncboaucrunt face:7 gtgastftcucnatorcontradommuin.
unctiondeficiant
q:illieomttia:qucx <luodnosimtclitgenrcs
ttonnultiam
conatt
fuerintfaccrc:ventte
7dcfcede biguogreco deccpri
funtvt nontnfp'
tcaconfundamue
tbiliugaameozum rcnturcontradommum-.red
antcdo
Vtnonaudiatvnufquifqj
Voce
propx mtnum.£nartrium quippc
7 contra
7
mifut.£tdifpcrftt
eoedomin"mfup antcfignificat.l^oc
cnimverbum cft
faciem
omnisrcrrei ceflaucrat cdtfi etiamin pfalmo:7plozcmuaantedo
cantce
ciuitatei turrij. "p>roptcr
boc mmutnqui fcdtnos.£t bocvcrbum
appcllatumcftnomeilltus confufio: eftetiammlibrotob:vbifcrtptaein
qiibiconfoditdomtnuslabtum om forojemcrupifticontra
domtnu. Sic
nisKrrc:7ifi difperfit
coadomin0
de ergomtclligcnduscflgigasiftercna^
U8fupcrfeciem
omnieterrc.^ftaciui to: concadominutn.O.uid
aiit bicfi
t39qucappcllata
cftconfuftoripfa
eft gmficatur
bocnomine
quodeftvcru
bab]rlon:cm'u8
mirabilcmconftrucri^ to::nifianimaliumtcrrigenapdccqj^
oiicmjentiumctiamcommeadat bif to::opprcflb::cytmcto:.'
£rigcbatcr
toiia.Babflon
quippeinterprctatur gocumfuispopurturrc5
p"dfi;qua
confufio.Undc
col!igfturgigantctllu eimpiafigmftcata
fupcrbia.ZDcrtto
nebrotb
fuilTc
illiuscondito:c3
qooo autcm
tnaluspumturaffecrusreriam
fuperiusbreuitcrfucratitimacu:vbi cuinonfucccdit
jffcctu8.5cnuovcro
cumdcillo fcripturaloqucrcturair. ipfumpencqualefuir.J<luoniamcifn
3m'tfu5
rcgnicius
fuit babylontvt
cui dommatio
imperanristlingoaeft:ibi
cwitatumcctcrarotn
gcrcrct
prindpa damnata
cftfupci-bia:vt
nontnrellige
tumiibteflettznq>
in mctropolibabi tur iubensbominuquinoluitintclli''
taculutnrcgnircpuiaperfccta
nonfuc ge vtobedirecdeoiuberi.Sicilhco
ritvfqjtntantomodum
quantu^
fu-' fpirario
dilToluta
cft:cu
quifcpabco
perbacogitabatimpietaQ.Tlantmia
qucm nonintclltgebat
abfccdcrct:ncc
LIBER

mus coopcr.irq.
rcK7p linguaediuifcfunt gcnrcsdif
pcrfcq?
pcrtcrras:
fictitdeoplacuucf Oualisitclltgcda
fit locutioqua
bocmodiaocculrtenobifqsicomprc' deusangcltB
loquitur.c.vi.
benftbUibus fccit.
p Oteratfflldquandofactuse
£>c
dcfccnfione
domtm
adconfiin bomo:5angdts
fnrdltgiquod
dcndalincrua
ediffcitiuturri.c.v. dtcrumcrt:facumuo bommcm: quu
nondijcitfadatn.Scdquiafequttur
q Uoo.n.fcrtptffl:i ofceditdns adtmagtnem noftramtnefas cftcreo"
ridcrcduttaccimturrimqua rc adfmaginem angdotutn bommcj
edifuraucront ftltjboimim:bocen fi factum:vtcandem eflcimagtiumanx
lij dd:fedtUafocfetaa fecundnboiej gclorum7 dci'.£tidcorccteiliic mtcl
viucnequamtcrrcnam dtdm'dutw ligiotrpluralirasrrinitariaqotdtriiU
tc nlocomouctiirdeusqui fcmpcrc tasrquidangdttrmtutis.OLuc rarr.c
vbkptorue:fed defcoiderc c: cumali trinitasquiarnuscftdcuecriamcu>
«|uidfacitm tcrra: quoopretervfi cumdtufTctfadamus:7 fcctttquitdc
rawmnaturccurfumrmrabiUrer fac'' uebomtncm adimginem dci:nondix
tumprcfcnriam qaodamtno emaonx pcfeccrunt dq:autadimagincm dco
dat.Tlccutdcndodilcuad tpueqn» rum.fboterat i biceadcm intdligin(
^poreflaUquidignozarefedad tsp° nitaswnq7paterdijccritad filiumct
vidcrc7 cognofcerc dictmr:quooui fpiritumfanctum: venite7 ddcendcn
derit cognofci facit.Tlon)'iccrgoui' rcsconfundamud ibi Unguam eom^:
debaturilh duitaQquomocamdne fi altquidelTcc
quooangclos probtbe
vidcrifcdrquandofibtqaantumdif' retmtelKgi: qmbuopotiusconuenft
pliccretof.dft.-O.ua.mut8poflKttnrcl vcntrcaddcummotibusfanctis:boc
ligideu»adfllamcmirarem
ddccdif dt cogitatiombuB
pt|3:qutbuB
abds
fc:quiadefcendcrunt
angdi dusin 4 confulirurincommutabilia ventaara
btt»b;inut:vt quooatimnctumcfl q>\cf,eterna:milla co:umcuriafupcr
i difit dominuB
dcnaecce
gcnuevnw M.lleqpenitnfibi ipfi funtrerttaerf)
7 labiurnndt'd7 ceterarar
ddndcad creatricis
parndpcs
vcritatisrad
iiUj
ditumvcmrc7defcendcntes
confcda mouentur
tang>
adfontcmvite:vcy
mueibi linguam
00:115
rccapirulatio nonbabeitt
ej:fdpftacapiant
e]cipfa:
fitdcmonitrans
qucmadmodumfac 7t'dcoeo:u5ftabfli8eftifte
mofquo
tumfttquoodtccumfucrat:defccdtt vciuuntqufnon:cccdunt.Tlcc
ficloq
dominua.St cnimiamdefccnderat: tur angch'8
deusquomodo nostnuix
quid(ibi vuh venite
i dcfccndcntcs ccmloqutrnur
nobis:vdfdcovdigc
confundamus ibi linguamco:um:qd lis:vclipfi angcU
nobisrfiuc
pcrilloa
iiudligimrangcltedictum:nifi quu dcu6nobt'8:fcdinclTabiUruomodo:
pcrangcloe dcfccndcba t quim angef nobisautcmbocidicaturnodromo
ddcendenttbu3erat.'£tbenenon &it do.i>dqufppefublimfo: antefuum
vcntrc
7 dcfccndcnrco
confonditc:
fed factumlocutiortpfius
fuf facticfttrn
confurtdamuetbtlinguamcouimofx mutabmsrariorqoenon babetfonu
tcndens
irafcoperariper mi'm'ftro3 ftrcpcnrcm
at(ptranfcunrcm:fed
vun
fuos:vtftntcrfatn
fpficoopcrarotea fempitcrne
manentern 7tcmpoialiter
dcificut
jpoftolusdicir:dcicnim
fu' opcrantcm,
aiitcr loquiturangdis
XVI

fanrtfe:nobfe
autcm
alitcrlonge
pofi rarfcdfolacommfjrtionc
marfei fcie
tis."Quidoautccnosaliqutd
talcb propagan^ficutlupi-zbuiufmodi
cc
curioisinterioubua aurib"capimuo: tera:quomooo poftdtluuiutnquoea
angetiepropinquamMlo itaqjmibt quein arcanoncrlccuncca dclcta
ft:
alTtduereddendaero inbocopcrc dc etiamininfulfeeflcpotuerinnfirepa
locutioiub*dei.2lut.n.
wmagincom ratanonfuntnificpbi9quomjgcne
mutabiliperfetpfa irfdfabiliter
loqY: rain vtroqjfejcu
arcafcruauit.'Pof-'
ronalfe creature
menribu9:aur p ma funtqmdemcrediadmfula^ natado
tabilem creaturamloqutttKrftu*fpua tranftlTe:fcd
pro^mag. SuntauKm
libuottnagmtbua noftrofpiritui:ffae quediti lortgcpofirca cdtincntib'
i'
co:pojalibu3 vocibuBco:po:i3fefuu rig:vtadcasniravidcaturrtatarcpo
3ltodfanequoodicmmeft t nuncfi tui(Tcbcftiaru.<lttoDfi
bomic8ca9
dcfidcntcrillis omntaqueconatifuc captagfccdaduej:cmt:7comovbi bi
rint facerernondictumeftconfirman' tabanrcarum generainftituerunt:^
do:fedtany mrcrroq;anoo ficut folct nandiftudiofieripotutflcincredibile
a comminantibua
dtci:qacmadmo noncft.O lamiuelulTudcifiucpmif
dutnaicqutdam.tlo
armactpediet futettam
opcrcangclorum ncgandoj
rotaqjq: vrbefcqucffSice:goaccipi nonfii potoifTc
tranffcrri.iSiveroqc
cndume1tan^ dircric.Tlonnc osade tcrraejcojtc
furttrfccundum otigmctn
fiacntccillio:qucconatifucrintface' prittumquandodifit deu9p:oducac
Sed fi itadicarut:non
(rpmitcorftmt terraarumam uiuammulto clanus
nantcm.Uierum proptertardmfcros apparer.non tamreparandotum aiax
addtdimue pardculatn
id c(lnc:vt di lium aufa:^ fignificand
jrum variax
ccrcmua nonncquontamroccmpro rumgcntiumpropterecckfiefacram
nundirisfcribcre
nonpofTum"^>ne tumina:cafuilTcomnia
genera:fi
tin
non:t,pni nifi fcrfbcrc
folemu8.£rtl fulisqtiotranfitcnonpoltcntmulta
Itstgiturtrtbiisbomintb*noefilqs: aiaUatcrraprodu^it.
feptuagftatrca vclpotfusvt ro declax
raturaeftfeptuagitaduc gentcsrtori-' 3lnej:(ppagineadavel
filto^noe
deqjlinguepertcrrase(Teccpcrunt: quedam geiurabotnummondruofa
quecrefccoo Tinfubeipleucrut.3luc prodtcrit.c.vtq.
tuecftautii umerusgentmmmulto
amph'u9 cpImgoaram.Tlam 7mjf:i q Ueriturct wmqcftlqgnoervt
cabarbarasgcntcstn rnaItnguaplu potiu9c^:illo vnobommcvn6
runaenoumwa.&bommee quidc^ etipfiqrtiterotpropagata
effecredcn
mulnplicato
gcncrc
bumano adinfu dumfit queda monftruofa boinogc'
laeinbabuadae
nautgtorranfircpo ncraqoegenriu^ nanatbtftoria:ficut
tutflcqufeambigat; perbibcntur quidam Vnum babeocu
lumm frontemeducquibufdlplltas
3tnocbeftia^gcn"etrcmorilTtme verfagclTe
poftcrura:quibufdaj
vtri
atcrrisifulec^conDcro
acccpenltr^ ufqjfc]cu8
eflfc
natura^:?
dgctera
max
cadiluutj ivndatiocfu.n" c.c.vrj. mamvfrilcm ffniftrammulfebremvi
cibufqjalternia
cocundo
i gfgnere
ct
f £dqneft{o&6igencrebeltfa£parcrcralgs
o:anoelTcrcofqj
pnares
e:quc
^ub
curabomtnum
non tantummodo
fufccpto
7 ctnfffo
bali^
funt:utficurirancnouruf:anuj: tcrx tti ufocrc.3lUo8
ftaturacffccubitalca
LIBER

quoepygmeoaacubitugrecivocat: iuflcncmoppr«bcndit.3lpud
bippo
alibiquiquence
condpcrc
femmaa:7 nemnatus eftbomoquafilunatas
ocrauuma natiuitatcannumnon cy babeneplanras-.-z
in eiabinoo tanta
ccde.3«fcratcflegete
vbi fmgfecrux mododigitoafiice 7 m.in0.£i aliq*
ra mpcdtbue bnnnccpoplitcflccrw: gcnstaliscfTcnillicuriofcarqjmira^
7 funtmirabiliacelmtaria:quoe fcto bili addcrcmrbiftonc.Tlumigiturif
podasvocanticp pereftiiin fra Uceiv tumproptcrbecncgabimua e;cvno
tcdrefupiniubzafcpcdu.ptcgat^quof iilo qui primuecreatusecflc.ppaga
dnmfmccerutce oculoeb:cin biicria tfi.'3ndrogfniquos etbermapbro^
7 ccrera
bominumvfquafi bominuj diroanuncupann^uta admodorari
gcnera
q i maririaplatca
cartbagtnie fmc:dtfficilc
cfltrivt tpibuadefinnin
mufiuopictafuntcj:libriBdcprdpta quibusficvtcrq? fcjcus
apparer.vtejc
vclatcuhofiozia
btftozic.Oiuiddfcl quopotiusdebcant
accipcre
nomcn
C
6cpoccpbali6:quorucam«a capita ccrtum lu.3 mcliore
tnbcceamaf^
atqjipfclarrat"magisbeftias
^ boix culinovt appdlarennir
loqucndi
con
ncspfitctVBed qmgcncra botnumq fuctudoprcualuic.Tlarn ncmovny
dicuittuzcflfccflcczedc
n enecefle.Ue androgfnaa 7 bcrmopbroditae nun
rumqutfquiav>fpiam nafdrurbomo cupautt.Suceaiuioe aliquotn:accr
td eaiurnalrdnalei moztalerqualib; tcmemoria in orietcduplcjc
naf cfu
noiirisinudtatamfcnubuegcratcor pmoriboemembri0:ifcrio:ibo0 fim^
poiisfosmam fcucolote:fmcmowj: pUjc.Tla
duooatcapita:duo pcctoza
fiucfdnofiucqualibetvim:qualibct quatuo:manus:vcnter autcmvnus
pattc:qualibet
qualitate
naturc:e^
iV 7pcdes duoficutvntbomini:7 tan^
lo protopburto
vnoottgtncm
duccrc diuuijatutmulrosadcamvidcnduj
nutlueftdcliumdubi'taueri'c.2tppa2ct famacontrabcrct.Onie
awtocacom
tamquidin pKb"itaturaobrinuerit: memozazc
potVtc
buanosfctuelonge
7 quidfuipfararitatcmuabilc.
<lua diiTimilce
biecjcquibuaeoenatoe
cf
Itsaurcmro rcdditur6 monftruofis fecerriffimu
e/Stcutergobecq: illo
apuditoebominupartubua:raf de vnonegarincnpolTuntorigmem da
monRruofic qutbufdagcribuercddi ccrciraqucccq?gcntcom diuerfitati^
potcft.t>cu9.n.creato
eomntum:qua buecozporu
ab ufttatonaturccurfu
vbi 7quandocrcartquidopozteat
uf quemptca7 propeoceKnetrdur cjc
opoztucrtt
ipfcnoutt:fcien9
vniucrfi^ orbitafTc
traduntttz:fi
dilfjnitioneilb
tarispulcbhtudincm:quarumpartiu mcludunturvt rdnaliaaialiafiiuar>
rcl rimtlttudine
veldmerfttate
contex mozrali4:abcodcinipforno priopfe
jcat.Scdquttotummfpicercndpet: omniumftirpcmtrabcreconfitcdu e:
tanq'defotmitatepartis offcnditar: fi ramcnrcrafuncqucdcillarumn«
quoniamcuicongruat7quorcferat" tioimrnvanctatc7 tantatnterfcatqa
ignozat.^luribusq qumisdtgitiet nobifcum diucrftratc
traduntur.llaj
mznibuQ 7 pcdiboe rufdboincs no^ 7 fimiaa7«rcopeticoa 7 fpbfgaa:
fi
uimuo:7 bcclcuio:ell4' flladiftaria: ncfctrcm"ii boiea
<flefcdbeftiaa
:pof
fj tnabfitvt quieitadcfip(at:vt
cjcifti fcntilltbiftotiddfuaciufofitatcgKi
mctinnumcro bnanozum dtgitozum rca:vdut getes bomdialiquaa nobi&
crralTe
crcatozcm:^ut8 ncfcicnscur impimitavaniratc
mcntiri.Sedfi bo
bocfcccrir.Jta7ftnuio: dtucrfttas
o rmncdfuntdequibuetUamiracop.'
HatunfdtilUquid
egcritcuiue
ona fcriptafunt:quidfi
jjpfeade"voluir
XVI

eriam
nonnulb»
gcntce
ftacrearetne boiegen"
wftitu«ct'bum8nu5.<lu3^
in biemondrisqueapudnospatet proptcrintcrilloatuncbotnw popux
q:bomimbu8 nafcidosfapientiam bs:qaipcrfepcuagiraduas getcs 7 to
quanatarafmgitbumana velutarte tidemltnguaacolligutTuiflTe
dtuifirq
cmufpiirninuaperfecrt
opifidsputa ramuafi poflumua inucnfrc
illamm
remuserraflemonitacpnobisvtderi terrisperegrinantem ciuicaKtndeiq
05abfurdum:vtqueadmodam
in fm ufcpaddtluuiutnarciq3perducta
e:
gulisquibufqjgentibfls
quedammo atqjinfilqsnoepereotum
bcndicti-'
ftrafiittbomtnumuuinvmucrfoge' oitesperfeueraflfe
monftratur:
mape
nercbumano qucdam monftrafint mntarimoquicftappellatus
fcm:qfi
gcrm'um.<luaproptervt iftamquef' q*de
iapbctitabencdictus
eftvt i eiuf'
ttonempcdetentimcautccp conduda dcmfusfcidomibusbabitaret.
mt illaautaliaquedcquibufdam ge
ttbusfcripca
fiwt omninonullafiu: £>e
gcncrarione
fe^in cuius^gcnie
autfi funtbomtncsnonfunt:autqc tcndcns
adabraam ciuicatis
deiddo
adatnfuntftbotnincafunt. dtrigitur.c.f.

fferioze
ptetVcqtncbitarioi? t £ncnda
eftig:feries
generatio^
r:an'aeittpodasb:ccrcdedafit.c.ij:. nuabtpfofe5:vt
tpfaondatp"
diluuium ciuttati dei:ficut cain fcrtcs
q Uoovefoi attpodaa
eefabux gmcracionu
ab iiloqui eappellatus
laf.t.botcsacotrariapartefre fctbondebat
antcdiluuium.propca
vbi foloitturqfi occtditnobisraducr bocergofcnpturadtumacumtrcna
fapcdtb"
noftrwcalcare
veftigia:nul' ciuitatem
iti babflone
bocei pfufidc
la rationccredcndum
e.Tlcq?
bocvl' cflemonftraflet:ad
patria^bamfcm
la biftoztca
cogrtitioc
didtdflcfeaffir^ recapitulando
zcuertitur:7
ozditur
in
tnanr.f^quafirocmanda conifcrlrrco generatiortes
vfqjadab:aamcomme
cfintraconuq:a cdi terrafufpefafit: ratoetiamnumeroannozum: quaw
cundeq? locummundue beat1iftmii qmfqjadbancfcriempertincntcm
ff
7 mcdtum:7
ej:bocopmantur
altcra Itumgenuiffetiquacoq?
vijrifier.Ubi
tcrrepartequcinfraeft babftarionc ccrtcagnofccndumcil quodantepro
bominumcarcrcnonpolTc. Tlccatte miferam:ut appareat
quarefit dictu^
duntctiamft ftguraconglobata7 ro dcftlcjabebcrnomem illius pbalecb:
tundamundudclTccrcdacur.-fiucali^ quiain diebuseiuadiuifa cfl rcrra.
quaronemonftrtturnon ramcnefle xdutdcnimaliudintelttgcndutn
clli-
cottfcqttcnsftetiamcjctlb
partcab rameffcdmifammiTtdtuafttatctn Itn
aquarum congerie
nudaftt tcrra.C)e guarum.JOmilTiaigituratcrisfilqa
indecriamfi itudafitmeqjbocftarim fcntadbancremnonperttnentibus:
ncccltc
cflcvt bomtcsbabeatqmnul tllt coiinccrutirur
in ozdme
gcncrano
lo modofcriptura
iftammtitu:qna: numrpcr
quospoffttadabraam
pcr
rattsprctcritiefacitfidem:eo
qdctua uentrt:ftcut
illi corfnectcbanrur
andi
prcdictacompUntur.Tlimifq;
abfur luututnperquoeperucnitur
adnoe:
dumeflrt dicaturaliquosbomincs gcncrarfonibas
quepropagate
ftmt
c]C
bacinillampartem
occani
im«nfix ej:illoadajfiltoqui appdlat"eferb.
tatetraiccta:naut'gare
acpauomepo Sic crgoincipitgenerarionum
ifta?
ratflcvcctumtlliccyvrTO
tllo ptimo tcjrtio.^rbcgcncrarroncsfem.
Scm
LI6EK

filius noeccnttimannorumeratcum ginta7gcnuitabramrque poftcano*


genuitarfaj:atlcatdoannopoftdilu' minauttde"mutarovocabuloabrax
ufum.£cutut fcmpoitq?genuirarfe am.jiuiu itaq^anntadilumovf, ad
jratquingcnros annoa:7gcnuttfiltos abraammiik fcptuagtnta i duofeco
7f.lu)9:imo2tuu9cft.Stc cjrcquirur dum vulgacameditioncm:boccft tnt
ccrcroe-.diccno
quotoqutfq)annovi' pretumfcpcuaginta
duo:um.3u bex
rcfuefilmmgcnucrit
adiftumgcncu breisaurem
codtcibue
bngcpauct'6
tionumozdine ptmete:qutpmcndit reeannospcrbibcntmu«uri:dcqui'
adabraam:7 quotannoaportmodd buerationcmautnullaj
autdtffidlli
vircntiintimanscuftlioafiliafqjgeu matnreddunttumergoqucrimue m
ilTc:vf
tncelligamus
vndcpotuerit
po illiefcpcuagmtaduabua
gcnttbus
iv
puliacrcfcere:ne
mpauciaqui cdmc' uitatem deimon
poflumue
affirmarc
mozar.riT
bominibusoccupattpuen tllo tcmpore
quoeratillia labtumv
litenbefitemus
vnderanta
fpadarer num:ideftloqucla
vna:runc
iaj gcri*
rajumatq^regnom^
rcplcripotucrit bumanumalicnani;fuifle
aculcuvi
dcgcncrcicm:marimepropter
alTyri dciutartmfolis
\ft\&gcncrarionib1*
oiumrcgnum:vndcninueillcoacnra pictaevcrarcmanerctrque
dcfccndiit
lium dominatoj
vfqjquaqjpopulo^z. defcmincfempcrarfajrat:7rcndunt
ingcntip:ofpci
itarczcgnauit
i latilTi adabraaj.
Scdabillafupcrbia
cdift
mumac fundjrtlTimumrcgnumqo cande turriavfq?adcclu^iquaimpia
dmturnorcmpozeduccrctur
futapo^ figntftcarur
cUtio:tcrrcnaapparuit
d
flcriepropagauir.Scd
nosnediuti" utcas:boc
cftfodctaa
imptorn.
Utru
quamopueeimmoicrcmurno
quot iraq?anccnoefucrit an latueht:an
annoe
quifqjin irtagcncrattonum
l"e poriu9vtraq^
pcrmanfm't:pia.f.i
du
rievij:crir:fcdqiioroannovitefuegc obueftlijsnocqutbcncdictifuntcox
nucntfiliumboco2dmc rticmozaduj runqjpofterte:tmpiavcro in co qui
tantummodo ponimuerutetnumqt maledtciT e arqjeiueprogcnic:vbi
c^
annorumatranfacto diluuiovfq3ad aamcjronuecftgigaavcnatoz cotra
abrjamcolligamus:7 preterillain <J dominum:noncftdimdicario facilis.
buecogitnccelTiwe
immozari:brcutf f ortaltte
enimquodprofccto
eftcrcx
altacurfinqjtangamue.Sccundo igz dibtliue:7in filijaduorumillor tatn
annopoftdiluuiumfemcumeflctce^ runcantcquambabylontaccpiiTct
tu anno»gcnuitarfajcar.Srfa^at au tnflirui:fucrunt conrcmptozes dc(:7i
temcumcfletccnrum mgintaquincp filijgcbamculrozce dci:vtruncptamc
annommgenuitcbayna. -Outcucet bominDm genuatcrnenuncpdcfuif-'
centum rrijira ano?tgcnuitfala."p>oi fecredcndum cft.Stqutdem7 quan
ro cttpefab rotidemannoperatqri dodicturncftomnco dcclinaucrucfir
geuitbcbcr.£entum verot triginta tntmlcafactifunrrnocftquifaciatbo
7 quatuoz agcbat annosbebercugc" numnoncftufq?advnum:inrrroqj
nuirpb.ilccb:in
cuiusdicbue
diuifae pfalmovbibecverba
funt:7beclcgg
terra.^pfeautcmpbalecb uijritccnro turnonnccognofccntomneequiope
trigintaanosi gcr.utttagau:7:agau ranruriniquiratcm:dcuotant
plebcm
ccnta
7 trigintaduo8:7
gcnuitferucb meam
ficutcfcam
pani9.'crat
crgoeri
7fcrucbcentum
7 tn'ginta:7gcnutt amtuncpopnlue dci:mdc illudq5
nacbor:7nacbo:fcptuagintanoucm dfctumeft:noncftquifaciatbonum
7gcmuttba:am.Xbara
au«5fcptu^ noncftvfcpadvnum:de
filrjaboinuj
XVI

dictutn
eftno<kfilqadd.Tlamp«' tiuadcboit
appcllari
Lrtgua
illa quc
miflatneftrdeua
deceloprofpejrit
fu futtomnibus
antccommunie.Sed
i
perfilioabominum:
vtvideret
fi eft'V telligendum
cftipfutnbebcr
propter
rclltgerta
aurrequt'rensdeum.2lcdeieatalenomen
impofiufle
fiUofuo:w
detllafubidcta:quc
omneafiliosbo uocaretur
pbalecb
quodmrerprecat'
mmuj.i.ad
dutcarcin
pcrtineccs
que diaift'o:qm'a
tunccinacua
cftquando
uiuitfcomdam
bommc?i nonfccun perImguaa terra
dtuifa
cfttd;eftjipfo
dodei^reproboa
c«demoftraiu. tcmpore:vt
bocfitquoddictume-Jn
diebuaeiuadiuifa terra eft.Tbm ntfi
O.6cj primit'Imgua
i ufubouw adbuc
bebcr
viuerct:quando
linguax
fuerit:qpofkabebrea
ab beberiwte romfactaeftmulrituoo
:nonejcciua
iwncnpata
i:i i cui*famtliarcmafte nominenomenaccipcrct
Ungoa quc
ciidiucruraacet
factalingua^.c.jci. apud
illutnpotuttpcrmanere.
£t to
crcd^da
eipafuiflfe
p:iacomiiia:
quo
q U nnobrem ftclinguarnacu; niamdcpenavenutlla
mulcipUcatio
cecdiiTiiioniofilt)
peflilette
dex mutarioqj
linguamm:7
vtique
preta
fuerunt.nam
antediluuiiivnacracUx banc
pcnam eJTc
debuit
populuadd
gua:7tamen
otttncspretcrvnajnoc TlccfrttflraImgaatn
iflatnboccqtti
iuftidomudclmdiluuiomcrucruc: tenoitabraam. Tl« inomneafilios
itaquando meritoelattozis
ipietatia tranrmlttcrc
potuinfed incoatantuj
gcnrcs
Itnguarum diucrfuatepunire quipropagariperiacob i infigniue
acq3
diuifefunt:7ciuitasimptotum at^emtnentiua
inddpopulum coalef
confufionie
nomen acceptt:
boceap-' centca
dcitcftamenta
i fttrpcmcbriP
pellataeft
babylon:non
defuit
ootn" ribabere
potuerunt.Tlcc
bebcipfce^
bebcrvbieaqucantea
fuicomnium andc^
tmgaam
invniuerfam
progeni
liitguarcmanet.
Undeficutfupramc cmfuamrcfudittfed
meatntanwm
mozauicuccptfleccnumcrarifilqfej: cutue
gencrarionca
perducuntor ad
quifinguUgircsfingubsproacaiiit abraam.-Quaproptcr
ctiam fi noeui
pritnus
commemoraf bebericum fit denter
ejcpzdTom
eft:fuilTe
altquod pi
abncpoeipfiusboccftabtlloqttint* urngcnusbomtnum
quando abinf
inuerttatur
cp3ttue.O.uia
ergoi eius ptjababyloniacodebaturrncc
adboc
familtarcmanfit
bcclingua:diuifis
p valuicbecobfcuritas:vt
qrcntiafrau
aliaaImguaa ccteris
gcnttbuc:qucli/' darewnfed potiusvccjccrcetur
intcn
guapriusbumano generinontmme rio.£umenimlegtturvnamfuiflcUtt
ritocrcditur
fuifiecommunt'9:t'deo
6 guam
primitua
omniutn:?
ancc
onc?
inccps
bcbrea
eftnoncupata.
Xunce filioafcmcommeiadatur
beber
ij-uta
mmopuB erac
camdifhngui
abalqs abiltoqutntue
oriatur:1*
bcbrca
vo-'
linguis
nomincproprio:
ftcutalicq; catarImgua:qua5
patriarcbaru^
tf
vocatcfiit
nominibuo
proprq3.-Q.ua pbetaru
nonfolSi fermombue
fais:
do autemeratvna:nibilaliud§"bna vcrumeriamiit littcris facriacufto
naligdia
vclbumana
loctttto
rocaba d['uiraucco:tta0.
"profcctoitaq?
cum
tur:qua
folavniuerfum
gcnus
bomi queritur
mdiuifionc
linguarum
vbt
numloqucbatur.
bijrcritaliquis.Si lingua
illarcinanerc
pocucricquefu
tndicbus
pbakcb
fiiqbeber diutfa
c ttantecommunierque
fineblladubr'
tezra
pcrlinguae:id
cfl bomiuea
quj tationcubiremanfit
nonibifiut iUa
tunccranc
intcrrr.ej:
eiuanomic
p<x pcfi.T
qucfacta
cfttnutattoneligua^:
quidalmdoaunitnifiy inbutufmo lcguntur.^llioqatn
duodcdm
ftlqicc
df gentcrcmanfuacuiuertoienome tanqineratfilmsaUua
bcbcrfrarer
acccpit
7 bociuitictcgcntiabuiueno pbalecb
quomodo potucruntiagcn^
paruumapparuiflc
vefhgium:
cpcuj tc9facere
ftpoftpbakcbfrarrcm
fuu
alicgcntcsplectercntuz
mutationciin tcctanaf e.-fic
pofteucomemo:af
e:
gturumradiftam nonperucnfttale qnqutdem rpcquonat*epbalccb
di
fuppltcium^Scd
fi adbuctlludmouj uifacfttcrra:"p>roiH
inrclligcndu^
cft
quomodopotucmrfmgulasgemcs prio:emquidempbalccbnoiarufcd
face
potuiltc
bebe:
i fili"ci"pbalccb: longe
poflfamfuumiectan
fuiflenax
ft vrtalinguapermanfuabob"7 ccrre tumrcuiusicctanduodccim
filq tam
vnaeftbebrea genaej:bcbcr,ppaga' grandesiamfamiliaebabcrcnt:vti
ra vfj adabram:7
pcreumdcinceps Unguae
proprias
diuidipcfltnr.Sic
donecmagn"ficrctppfeifracl."Q.uo emmpotHUprtozcommcmozart qui
modo(gituromncsfilq quicomcmo erateratcpoftcrio::queadmodu piJ9
rati funttriumfiltommnoefccerunt commemozati funtcjcrrib" filqenoe
ringulaegcrce:ftbcberi pbalccb
fin procreati
filq tapbctquicratminim"
gulasnonfccerunt.Jtlimiru
illudefl eo2Utn:dcmdefilijcbam
quieratme^
probabUfquodgigaetllcncmrotb diusrpoftremo
filqcbamcjcratmcdi
fcccric
ettamgentcm
fuam:fcd propf usrpoftremc»
filqfcmqntcrarprim"
ejrccllenriam
domtormcmisi coporte 7maj:imu9.3llarumaurem gcntium
feorfumcmincntiuBnotat0cft: vrma vocobulapartun m«ifcrut:itavt b<x
ncatnumcrus
fcptuagimaduaru;
gey dieappareat
vrifucritdcriuata:ficflt
tuunat5
Unguarum.lbbaUcb
autctn ejc
altur
a(T]rr^:7
cj:bebcr
bcbreirpar
proptcrca
comcmotat"
e:non
^getcj rimtpievctuftare
mutatafuntira vt
fcccrir.na
cadcm
ipfacftciusgene
bc vfebomtncs
doctifTimi
attquilTimaB
brcacadeqj
Lngua:fcd
proprertpua biftotiaspcrfcrutantee:nec
oiumfed
infignciyindiebue
ctuetcrradmifa altquantarii
ejciftieozigmce gentium
e.Tlcc
mouc noeo^rquomooopotu-' potucrint
rcperire.Tlaq>ej:friiocbaj
critgtgasnemrotbad iltudrcmpus quivocabarurmefrcm pbibcnfcgyp
etarisoccurrere
:quobabflon condt' ti; qcoitinullabicrcfonato:tgovoca
tae:t confufto
factaIinguarum:arcp buli:ficut nccctbtopiiquidicufadcu
ejrbacdiuirtogcntium.Tloncnimq: filiumcbampertmcrc:q cbuaappelx
bcbcr
fgrt*cftanoc:illc
aurc^
quajf: latosc.£tfi oiaconfideretrplura
mu
tdcononpotucruntadtdcmtcmpus tarag»mancnha
noiaapparcnt.
conucnircviuendo."boc cnimcontix
gitcumplusvincrcnt
vbi pautiozcs £>carticfotpisiabraara
q fcefuc
futgcncratioceimin"
vbiptce:aut
f«t celtionis
nou'0:00cdtcjcit.c.^g.
ufinattcftentvbtpauctozcs:matun'
vbi pfcg.Sane intclltgmdum e:quan n Uneiamvidcam* ^curfumci'
do rcrradiuifacftnonfolu^ia natoa uiratfedcietabtllo azricro
tpt's
futflccctcros
filiosfiliozum
noe:d,
co (Jfact"empleabraam:vn
incipitefle
memo:at'plc9
gentiuj:fcdcriamdus nottda£iu6eutdcnn'or:7
vbiclanona
ctatiafai(Tc:vt
iavniuerfifatliasbax lcgunturpromtfTa
diuma:
qucnunct
bercnt fuae:qucdtgnefuifientnoib** cbrtftovtdcmuaimplcri.
Sicutcrgo
gcnttuj
vnnequa^putandu
opeofuc fcriptura
fancta
indicantc
didictm
us:
rmto:dir.cgenitiquo
commcmoiati in rcgtone
cbaldco^
natnsc abrsam
XVI

qtteterraadregnum
pmmebataflY' d £indeitarratur
qucmadmodu
rio^.3lpudcbaldeoaa«tiamettanc tbai-e
cuAiferegione
rcliqucrif
fuperftirionea
iptepreualebant:quem cbaldop:
7 vcnerit
i mefopotamia
i
admodu
pcrcctcras
genree.
Unaigj bttauitmcbarra.Xacctur
autcm
dc
tbaredomus
cratdequanaf eabra vnofilioeiusqatvocabatur
nacbo::
amf quavniasveridcicult':i quan lang'cumnondu^critfecum.Tlaita
tocredibile
emquaiafolaetbebrca Tlarratur.£tfumpftttbareabram fi
linguaremanferanijwfe
7 ipfeficfaj liumfuu57btb filioarafilqfui:
matufcftioz
dcipopuluemcgyptoata ratnunimfuamvj:o:emabram
i mefopotamia
fernilTc
dqsalicms tc fui:7dujrit(Uo9
dcrcgionc
funaue narrante
refertur:cctcri9
ejcj» rumvriretinterramcbana3n:7 veit
gcnieilliuobeberin Unguaa pauiatij in cban-am7babitauic ttn.Tludj'bic
alias7in nationea altas poflertsdc^ nominaruB e nacboK7 vpoteiuamel
fluentibue."proindeftcutpcraquap cba.Sedinuetitmus poftcacumkr'
diluuiu?vnaoom''noc rfmanfatad uumTuummitrcretabraa^adacripi
rcpjrandogcnusbumanum:fic in di enda^vj;o:cftliofuoifiiac:ica
fatptii.
luuiomulrapfitperfhnoitum p vntvy £f acccptt
puadcce camctoo6 camc
fum mundum vtta remanfcrat dom* Ii9 domiiti fui:7 6 omnibus bonte do
rbateinquacuftoditaeplantariociui m(niTuifccu:7 ejnirgca profcctuscft
tatiBdct.Ocicpficucilltcenumcratia m mefoporamiaj ciuttatejnacbor.^f
fupragcncrariomb" abadamufcpad to 7 atqefacrebuiuabiftozie tcftimox
noeftmul cumannommnumcrie: nqsoftcnditurcriajnacbotfratcrax
7c^pofitadiluuqcaufa:priufq?dcus braeepfledercgtbns cbaldeozuj: fc-'
indpcrctdcarcafabiicanda loqutad defq3 confhtuilTe mmefopotamia vbt
noeo::beaiit generationce noc:iraet CPpatrcfuobabitaucrat abraaj.£ur
bfcenumeratis gencrationtbua abi\' ergoeufcripturanc6mco:auitquatt
lo quteftappellatus fcmftlionocvf^ dogrgcntecbaldcozuj cuj rui8prox
adabraam:dcindc infigniearriculus fcctuecfttbarc:i bjbtramt in mdV
fimiliterpomturvt dicarur:befut ge potamiarvbi nonfolii abraftliusei":
ncrarionca rbaretbarcgcnuitabram rcru, eriajfaranurus«'ns7lorbnc'
i nacbor7aram:7azam gcnuitlotb. poseiuacomcmozantur:^ cosdujcc
£t mo:tuuscftaramco:amcbarcpa rtcfccu^.^urpucamue: ntTtfozrcq?a
trefuoin tcrrain quanatusin rcgioe paterna7 fratcrnapicratcdcfiucrat 7
cbaldco:um.£c fumpfcruntabramt fuperftiriont adbdcrac cbaldcoru^rct
nacbotftbivjrozcsinomcn multcrisa poftea ir.defiucpcnitedo fiucpcrfccu
abrafarai:7nomcnmolierienacbor rionejpaflusq?fufpccfbabcrccur:7
melcbafilia aramjftearap: mclcbc ipfeemtgrauit.^n librocnimquitTczi
fuu: 7patencfcbcquciefcbacredif bitur iudttbcumqucrcrctbolopbcr^
ipfa elTcenamfara vjcorabrac. nceboftiatfraelttara5:qucns illa ges
cfletvtruj aducrfug ca^bellandu^ fu
O.QC
rofccilTe
vidcat'vtmtrafmix iflet:ficeircfponditacbio:du^:amoi-
grattonc
tbarequacbaldcoe
defcrea taruj.Sudiatdommus
nofterverbu
f mcfopotamiatranftuitrwlla fil^ ei* ejcorepucrifui:7re/cram
tibivcrira
nacbo:ractafa mcmio.c.ptj. tetndcpopuloqui babitatiu^camo
fana bac? noneiribitmendariumdc
oiefcruitui.lDcc
enimp:ogcmea
ppt'i
LIBER

cftcbaldeop:7
antcabttaucrutmcfo preceptn
deicjduitdccbarra.c.pp.
potamia:quta
noluerumfequidcos
patrdfuosquifuerotinterracbal& q Uodvocomeozata moztc tbax
ouiglouofi:fcd
dcdtnaucrurdcuia rcpzisabrai:detn
lcgirar^dt
paretufuomi ado:aummt deu;ccli jcitdnsadabram.£pi deterrariu ct
quejcognouerum 7 proicccrunt
cos dccognarionctua7 domopuetuuet
afaciedcommfuozo:7fugcruntime cetera.non
q: bocfcquirurm fcrmoc
fopotamta;7 babitaucruru ibi dics Lbrirboceciamin rcrumgcftarumtc
mulro8.CH)ritq3
illts deuaco:u->vr qc porefequiepftimdduc.£t tt quippc
ircnrdebabitrmonc fua:7ircnti tra^ riitaeftmdifTolubilie
queftto.f>oft
cbanaa:7illicbabituuerurm 7ccttra bccenimvcrbadciqucad abramfac
quenazzat «biozamonitcs.Und
ma. tafunt:fcriprura
ficloquicur.£c
cjrtjt
nifcftucftdomujrbarepcriccarioncj abramqueadmodum locutuse illi
palTafuifleacbaldeie:pro
vcrapicta dcus:
7abtjt cumlilolorb.^braaau
tc quavnue7 vcrueabeiacoUbatur teeratquinq;7 feptuagua anno^co
dcua. ejrirccej:cbarra.O,uo potcftbocvm
cltcfi p"mo:tcpziafui qcii16cba:u.'
Jbcanistbarcquii cbarravitete-' £um enimciTcttbarefeptuagita ano
pue m ficutfupraintimatuc:gcrwitab:a
£ui numcroaddtciefeptuagintaqui'
d £fncroauttb.i: i mdbpotaia: q?annisquosagcbat abramquado
vbi virifle perbibcfduccntoe cgriiTiiecftdccbarra:f:unt
anniccn
q*nq;
anoslaindpiuntmdtcariadax tum 7quadrag(nMquinq3.
Xoti$i£
braafactepromtfTioes
dd:iyitafcn'p annozum
crattbarequandocjrqta'
m e.£t fuerutdicsrbarei"cbarrad.rf bratn deilla mefopotamicciuirarc.
£p7ducetiani:7mo2tuu8 etcbarra. Jlgcbat.n.anuctanefuc fcptoagcfr
Tlo ficautaccipiedu
equafiocebo8 mod.nro:ac perbocpatcrdusd^cum
diesibiegcrir.fcd
qzoeebos dicavix fcptuagefimo
annofuogmtterat
age
tc fue4 fuerutantducm'qufq^ibi co batrt dicmcccrtfcrimit 7qttadragcfi
plcucrit.Jilioquinefcircfquotannos mu7quftu;annum.Tlonergoindc
Vipittbaremcbarrarqm nori legitur poftmoztepzis.f.p"duccntoe quinc^
quoroino vircfucin cbarri vcncrtt: cnnosqutbuepatcrdus vijritcgrefx
7 ab:'nrdii ecriilimarcmiftaf icgene I'u9cft:fcdanit"
ranbnatbi diligcnfcommcmo:atur eute:quoniam ipftas
quotannoaqoifq?
vipcrit:buiTolT quiiuuserac.
proculdub/o
parnsef
numcriianopvircno comedatuefle quicumfeptuagefimofuoannogcuc
mcinozi.r.O-uod
cni; quouidaquoe rat ccnrcfimue
quadragcrimurqotnt"
cade
fcriptara
comcmozat
taccnf
ant: fuilTc
colltgttur.3c
pcrboctnrelligcrt
no fiiri boco:dinequo»rpu; dinoc^ du l mozcluo fcripturarcdifleadtex
rnrtodccdTionegignenriu
7 gettoruj puoquooiamnarranoilla tranfie'
furcdlTioe
corejritui.
3fo aotozdoqoi rat:ftcut
fupcriue
cuffltosfilio^ noe
dirigirurabadamvfj adnoc7 inde commcmozaflct:dij:it
illoeinlingute
tf^ ^dabraa
fincnumcro
anopvitt fuiflc7mgcntibua
fut'3:7
tampofte»
fucnemmem cotinet. quafibocetiam
t ozdte
feqoet'
tepozu
7 cracinquitomnietcrralabiu;rno
£>ctpc,pinilTiotu8
ab:ac:qua
fum 7 POJ:
vnaomnibua.O.uomodo czgo
Pmfaae
gentca
t ftnfoasItngaaa
e tmp"pcrrfrct
ivd9d.aft:tunc.i.
eyq^
ranrf»::ztvna.
ommbue:mT!quiaad cgrdTos
eacbaldefa
^babitauit
in
Uludqaodiam tranfieratrecapitulancbarra.3rcnt
quodfcquttur
7inpoft
docfteniuerfa
narratto.J
Siccrgo7 ^ mortuae
cftpater
a'ascoUocautc
biccutncctdctni fucrunt
dteatbare illumtn:c:abacrinquavosnunc
bi
incbarraq*rup
7 ducenri
annii moi' tatis7pfcsucft.-i:
nonaitpodq^
mor
tuuacfttbaieincbarra.Oeinde
fcrip tuusdl pater
etOs
cjcq
t decbana:fcd
turaredcundo
adid quodideo
prcr indcpoftcp
mo:ruu9
ellparc:
duebic
miferat
\>rpriuadetbareid quodin eumcollocauit.3ntcUigendum
ei>ig:
cboatum fueraccomplcjetur.ftdijcit locutum
deumfutffecumabramcu^
mquitdnsadabram
qcideterratua elTetinmefopotamiapriufy
babita''
Tcetcra.^oftquedci vcrbufb'iiigitf. rctiti cbarratfed
cummcbarram per
£te)cijtabram queadmodu locutus ueniflc cumparrcrctcnto
apudfepre
eilii dii8:7abqtcumtllolotb.Jlbra^ ccptodei:i inq:t(Tcfcptujgcfimo
i
cratqninqj7fcprujginraanno^cuj qumrofuo:p:i8fu«centefimo
qiiadu
cicqt
c]C
cbarra.Xuc
uaqjbocfactuin gcfimoquinto
anno.collocatione
vc:o
crtquandop.7tcrc;u9cc;ucrim5
qua ciu9mtcrracbanaan.non
pwfccrocj
dragcfimum i qumcum annuagebat decbarra
poftq?mortcmpatrieetus
ctatto.tuncettim
bitiusfepwageftm' factam
effcdtcitrq:
lammojraus
erat
7 qumtueannue.Soluueliaucifta patcrciusqncrmttcrramcutustbt
queflio7
alitcr:vcfcpcuaguua
qufq? umfuerciccpitcdcpoflcflb:.Ouod
anntabraeqriegrcflue
eftdecbarra: aucia^
inmcfopotamiacoftitutoboc
e>:
ilto compuiarcnf
q: quo dc ignc eii cgrcllbdctcrracbaldeorii
dij-it6
cbaldeorumliberatus
cft:nog: quo usepdctcrratua7 6cognatioc
tua
naf ctacptucpotiusnatuebfu"l'tc 7dcdomop:t9tuimonvt corpua
ift
fedbcatuoftepbanus
in accib"
aprox etjceret
quodiamfcccrar:fcd
vcaium
rumcuift.inarraret
dcueinquttgfic aocllerct
02.Tlonenij ejacrat
indca
apparuttabraepatrinzocuefleti mc nimofedfpejcdcundit dcfidcriotcx
fopotamiapriufcpbabitaretin cbar ncbafqfpes7dcfidcruldcoiubcntc
ra.£raicadillum.£pidetcrratuaet aciuuantc
7illoobedutefucrat
apux
cojnationctua:7 dotnop:ieCUI-.T ve tadii.Tlofaneincrcdibf:
c)aftiaf:cuin
ni mrerramquamribi dmonftrabo. pofteafccunweffetnacborpiemfu»
Sccundumbecverba ftcpbani:non timcabraprcccpmdiit implcuilTc'ut
poflmoztcm patriseiualocumaedc cu?faracoiugcfua7lotb ftliofrarri»
ueabrae:qui vriqs"incbarramozcu' fuiepretdccbarra.
eft:vbi cutntUoi tpfcftlittsbabicautc
fedprtuf^ babitaretin eadc:ciuttarc
iatncumdTctmmefoporamia.Ja
cr t>co:dic7qualitatc,pmilTionu
dct
goc^icrac
acbaldeia.OLUod
itaq?ad q adabraam factcI'HIH.C.>:VU
iungit ftepbanus:
tuncabramcgref
fuocftdetcrracbaldeo:um
7 bitautt i 3 mpfidcrade
ft pmilTtdcs
dd
(ncbarratnondcmonftrac^fit
fcum factcadabraa.3n biscnimap
poftcacp
locucus
cfttllidcue.llccp.n. rioradcinoftziiefttcb:ifttbocedeivi
p"ilU dcivcrbacjrclTusedcfracbal oracula
apparcre
cepcrut
deppfopio
dcorum:cu oicatcilocum,dcujciTc ru que^pbctica
prenuriauitaiwtas:
inmefopotamia.fed
adtocuinillud barum
pritna
italegtt'.£t
diyitdfius
LIBER

9dabran:<?i
dererratuo,i decogna
rionertn i dc domopae tui:7 uadet
rerraquatibidcm6ftrauero:7
fadaj p £r ickmtpecminetia erirrt'
tei gentcm
magnamt benedicam
re gnagenriuj:
td,b"tcrrigenaruj
nmagmficabo nomcnruuj i crlsbe' ciuitaeboccftfoderae
boinumfum
nedict".£tbenedica
bcnedicetcete:ct boiemvuientui:fubdnatuangcloruj
maledtcam malcdkctee
re:7bndiccn defcrtominfignmB qrcdlcbat:
rcgru
tur inteomrtes
tribusterrc.2ldttme uidcliottria:ficyonfo:u:cgfptfo^:af
dumctg:dunorcspromilTas abrac. ffrio^:fedaltfriorummftoeratpo'*
vnam.f.cp tcrramcbanaan poffdTup tcnri0atq?fblimtue.nam rejrillc nin"
fttcratfemcneiu0:quodfigmficatur bclifiliuecrccpra
india rniucrfcaftc
vbi dicmmeft:vaoe in terramquatn populosfubtugaucrar. ^lfiam vodt
tibi demonftraucrot faciajtein gen cononillampartc;q buiuemaious
temmagnam:altam
volonge
preftan aficvnaprouincia
crt:fcd
camq rniv
ttotemnondccarnalifcd6 fpirituali faafianuncuparurrqcam
quidamin
fcminc:p
q6p:cfl nonvniuegentis alrcram
duazum:p!cn'q?
auctntcrtia
ifraeliricc
fcdomninmgcntiumqucfi totiu0o:bisparrciTtpofuerdt
vt fint
dciriuoveltigiaconfcquuntur.O.5^ omnce:arta:curopa:7afnca:q5
non
mitticcpitbtsverbia.
£t bencdiccnf equali
diuifionc
fcccrur.
Tlanqa
iftaq
m teomnestribusta:e.'foanc,pi'mfl"( afianuncupatur.a
mcridicperouete
onemfacramarbicratureufcbiue
fep vfqsadfcptcntrioncm
pcruenitcuro
roagefimoquinto
ctaneannoabrae pavcroa fcptc
rrfonc
vfq?adoccidctt
tanymoj:vtfactaedccbarra
cpcrit tcrarcp
inafncaab occidcntc
vfq?ad
abram:qm
fcHpture
cotradici
n pot mcndicm.Unde
ridcntur
o:bc^
dimt
vbilcgttur.^braam
cratquiqj1 fcp ditiductcnc:
curopa
7 africa:aliovo
tuagita
anozt
cumeyqt
6cbarra.
Sj dimidium
folaafta.Sed
tdco
tllcduc
ft coannofcaeiftaprotnilTiotia
vtiqj partcefactefunt:q:intcrvtraqjabo
(ncbatiacop:efuodtnbrabaf
abra. ccano
tngrcdif
quicqutd
aquafrraa
Tla^.n.e]circ<npofl"a:nift
prius ibi intcrluit:7bocmarcmagntinobiefa
bitarter.
Tlunquidna; crgocontradl dr.O.uaproptcrfi<nduaeparteeor
ftcpbano dtccnn':deu9
gbtteapparu bcmdiutdas ozicnns7occidetteiafta
it abracpzinoftrocumeetinmefopo eritmvna:ialreraveroeuropa7afrf
tamiapriu^ babitaret i cbarra.'
Sj ca.O.uiobrevnutriumregnozu qrc
tntelligendiim
eftq'codcm annofca prccdlcbant
rcgnum.f. fiqronioto
n5
funromnia:7 deipromifuo Anteap
in eratfubaHVrqerquiaincuropatrat:
cbarrababitaretabram:i in cbarra £grprio:umaurcmquomodo cisno
babitatioemsi indcprofectio:no
fo fubiaccbat:
aquibuetotaatfatcncba
lnrnquiacufcbiue
i cbzonicte
abano rurfolisindierr pcrbibctur
cjrccpria
buiuepromtflTionts
computat
i oftcx in afTrrijigirurprcualucrar
dnat" im
ditpoftquadrtngcntoe
i trigmra an picriuinn's."buiuecaput
crartllaba
noscptumcfledceg?
pto:qfilcj:dax bfloncuiuaterrigcneduitarisneml
ta:r crumctia^qutaid commcmorat flpnlTifnum
eft.i.ccnfufio.
3biaurem
paulus. mttusrcgnabatpoft
moucmparris
fuibeluq*
pmue
(llictgnaocrat
fcjagi
t>etV ejcccllcnriozib*
gctiorcgnfe taqutnqjannos.ftlms verodus ni'
quorum.t.afff
riommiamabraa
fub v?quidcfuncro
patrifuccc(Tit
f :egndf
XVI

quinquagirtta
duosrcgnauit
annoa. jnn.Tlonpbarao
ity egypn'
quf catn
£t bebat
in regno
qoadragmcatre»
a fibiv^ozemaccepcracgrauiter
afftic/'
ftooqnrtatuaeabraam:4 eracann9 tuamaritoreddidtt.Ubi abfttvt crc
drcicerrmlcfimusducemcfimua
ante datnuaalicnopcubitufuiifcpollutl.
condiramromam.Tduti
alicram
i oc -CbmrrocrcdtbiU"
bocpbaraonef«
cidctuc
babylomaro, ci afftictoib"
magms
n fuiflfe
£>cifatoallod.0
detadabjaaq cii JbcfccclTionclotbt
abrac:qillio
femmui" cbanairra,pmtttir'.c.pvni}. faluacanc.itc
coplacuit.c.jq:.
- Srefluaeftergoabraadccbar r £uerfoig:abraepcgypto
i lo'
rafeptuagefimoquito annoera covnvmerat:cunc lotb f:iauli
tis fue:cenccfimo
aucquadragcfimo usabillo mterrafooomo:ufalttaca
7qiu"top:'iBfuicu(otbfilto tas fui ncatedilcdfuiOmitca quippefacncx
1 faracomuge:7 prejnti terracbarm' rantpaito:efq3
muUoapcco^b:cccx
ani peruenitvfq?adfycbetnivbi rur perant:qiMb"
interferijraniib'com5
fuedtuinutn
accepit
oraculum:
dcq familuruinfuarutnpugnante
diico:x
itafcriptU)cit.£cappamttdnaabzac diamuitauerunt.porcratquippebic
7 dirit illt fcminituodabotcni bac. vt funcbumana7 itcripfoaaliquari
Tltbil bicdeillo fcmincci,pmtlTu3
c.
i quo p: factuscfl omrnumgciumm: caucnriaabraeuerbatrtaIut ad lotb.
fcddeillo folodcquopaccrcii vnius Tlonfit ri^camtcrmc7te:7intcrpaP
ifracliticegetia.2lbboccnitnfemiitc toreameoa7 tuoa:qiomnee noat'ra
terraillapolTdTacft. treafumua.Tlatn ecce
totatcrraantc
recft:difccdc
amc.3i cui finiflraego
C>cfarcpiididriain cgvptop d115 t dcjrcr^:vclfi tu in dejct:am:cgom i»
cuflodt'ra:q:abraanovjro2C
fua mftra^.toinc fortalTisc/fecracil jntcr
:o:cm.c.pjc. bominea pacificaconfuctudo: vtqn
tcrrcnopaliqiudpaiiicndii e:maio:
d £indccdificato
ibi altari7in' dmuiat:mmo:
cligat.
nouatodeoabraa^rect'ein:i
bitauitin bcremo:atqj
in irein cgyp^ £>ctctra,pmttTtocddqiu
tracba
tDfamienccciTuarccompulfus e:vbi naaabrac7rcmtma"ippccau polli-
vprcm fuadipt forozem fuatnnibil
meim'cu6.£rat.n.7
bocq: propiqua
eracfartguinc:ricut
cnamlotbcadc^» c Um crgod^fgrefTi centfcgatfa
pinqtacccuf:tociuoectfilme f: ciua cpbitaretabra7 lotbmecclTita
edicnia.Jtatpvpjcm tacuitnonne^ tefuftcntandcfamilienonfcduaredif
gauit:comugi8 tocndapudtcitiam co coidic:7abraain (crracbanaan:lotb
mictea dco:t bumanae cauea ifidias aurcm eetin fodomia: oraculo tertio
vr bomo.Ouonuml'i periculu;quax dtrit drisadabra."Rcfpiciea
ocuftu'
totncauerepoceracnoncaucrcc:ma' tauidca locoi quonctu eaad[aqlto
g'9 tmtarctdeum^ fpcrarct:
m dco. nc7 afiicd7 oucte7ma::q:dc^ta:a
Dc quarep* calumntaucefauftiima quatu uideatibi dabo7 fcmmituo
mcbcum fatfedipimuB.
C^cnicp
factu vl51fcculu
7 factafemtuuca§>
atcni
eftquoddcdomino prcfumpfit
abra fre:ftpdtaluJ8
LIBER

f fcrtKn
tuudinumcrabitur.
Surgoa tituoo:tcrram
ccrrc
folam
fignificata
pcrambula tcrramin longftudine ef: queappeltataecbanaanncmoombr
7 in laritodirceiusrqttibi daboeam; bigit.£cd quoodictumcft ribi dabo
3»bacprormiTionc
vtrufitetia^ilU cam7fcm
mituovfq?tnfccnlum.-po--
quapaterfactuscotumgetiu:nocoi tcfl moucnnulloe:fir Iq5in feculum
i
deterapparet:poteR.n.vidaiad
boc felligantm crcrnu.
St a«rin lcculum
pcrtinere:?
faciam
fcmcn
tuumtaruj» boclocoftcaccipiant
qucadmodum
arenamterre:quod
ealooirioncdcm fidcUtcr
tcncm":
tnitiufuto:ifcculia fi
cftquamgrcddictmtbyperbolcn:q ncpntiao:dtri:nibil COB rnouebuq:
vtiq?troptca
cfinonpropriaquotn 7fi cjqjulfifuntifraelite
debterofol^
mooovt ccterfe
tropfevti fole fcrip1 mi6:mancntnmcninalfl9
ctuitanb"
taranullusquieamdidicitambigir. frecbartaa:7
vf^Cfiine
msUbBt
:i vni
Jftcaut rroptw.t.moo'locuridfefit: v/arcrrj illa cuacbrifhaiewbitatur
qntdquoddiciturbngecftamplins cripfumfemen
cabrac.
q>quodcodtctoficrnificarur.
OLUIS
e
ntmnonvtdeattq»
fit fcomparabilitcr i>efupcratie
ababraaboftib"fox
amplioz
arene
numcruery potcftcltc domo^:qnlotbdccapnuitate
cripu
6mboinnabipfoadam vfqsadfmi'' u:7amclcbtfcdcc
facczdorc
bcncdict'
numfecult.'<luanto
ergortiagisg7lc
menabrac:non folumq6pcrtmctad
ifraelmtam
gcntem:verii
criam q6fu b Ocrnfo^miffiois
acccpro
mi
turu cftfccundum
imitationcmfidei grauitabraam7manUtialto
totooibercrrarum
momnibos
gjnti emfde
tcrrcloco.
i.iurraqucrco
mam
bu3.Q.6fcmen.f.abrae
icopararioc breqeraccbjo^.Dctdc
abboftibued;
multitudinierfpio^
profccto
i pauds fodomtd
irrucrat.-cii
quinq^
rcges
ad
c:iruist ipfi paudfaciantmocrabilc ucrfusquaruo:bcllumgercrmt7 nc
multirudinc
fuarque
figniftcata
ePm tis fodomitie
ctumlotb apfcctli'
bypcrbolcn
pcrarenam terrc.Sanc bcrauitcumabraamadducnsfecum
iftamrtitudoq promirtiturabracno in prcliumrrcccntis
dece
7octorc:na
dcoemnBmcrabjlis
fcdboibusrdco cuffuie:7
rjrto:i«m
fecirdcregib"
(o
autcmnccarcnatcrre.^roifrqz non oomo^:nibi(q3
fpolio:uaufcrrcvo'
tantumgene ifraeltticafcdvniuerfa; luitrcurgccuiuicerat
obtulilTcr.
Scd
fcmcn abrae:vbi£ftcjcpreffa^mifTto planctuncbcncdict" ca mclcbifcdec
nonlccundum carncm fcdfccundum quicrar faccrdoedd cjccclf
i: dequoi
fptritomplurimozum filfojum:con' cpiftobqoemfcnbkurad bcbrcoe:
gruenttusarcncmultitudmi
compa^ quamplurcepaultapoftoliclTc
dnt:
riiturpoteftbtcmfdlfgtw trcrcrurp qurdam rcrortcganr:mulca
7 magna
U8factaprcmifi"i'o.
Scdtdcodtjrim* confcnptafunc.^bi
qftippcprimuap
<»noncuidcitrcrappareanqoia 7tllr paruitfacrtficLum:quod
nuca cbrifti
U9qcntie
vniuemultitudo
quefecun anioofferfdcototoo:bcrcrrapriplct
domcarnemnataeftq; abraam:
pcr q?illudqdlongcpoflbocfactum pcr
etu9ncpotcm
iacobmtantumcrcuit propbctam diciruradcbrtihtmq'fue
vtpcnc
omncs
partcs
o:btsimpleucx :atadbuc
vcnturus
incarncj:tu
cefa
rit.£t tdcopotutt7 ipfafccundd
byp ccrdosmcrcrnum fmo:diiU3
mc!cb<
bolenarene mukicudtm comparari: fcdccrnon
fcilia-c
fecundum ozrimcm
quia7 bccfolainumcraebominimf aaronqui ordofuerataufcrcndus:
XVI

fllurefcctibua
rcbuaqtteOlieumbrii dcbis qcrcdc
docct".
c
prmotabantor.
i tlcodevtTuculoquctureidc'
£>c
vcrbo
dmadabral:quo
eipro u":ctboc3it3dillu.£go
dcu3
mttriturfectmdum
multitudinem
ftel quitecdupidercgionc
caldcott:
vt dc
m m&ltipliandapoftcrira0:quod
ac ribi tcrri bancvt bcresfis eius.Ubi
deits
iuftificaraa
eadbuc
i pputio
co' cumintcrroga(Tct
abramfmquidfd
ret<fbcreaeiuserit:dtntilii de':2lcx
cipcmibiiuumcatnma:7capram trt
c Xiamtcfqevbudniadabra mami arietcm tritntim:7 turturan
ami ?ifu.<Qut
cuciprorecnocj i colfimbam.2lcccpir
aotilUbecom
ntcrcedeqj.pnuttct
valdcmultaulle
6 ntadiuifitillatncdia:7pofuitcaconx
poftcritate
iblidtus
qumdatn
digcr rrafacicm
altc^alccri.^luco
auc
uoit
vernacolwnfuumfuturumfibi dipt dmirit.£tdcfccndcrutficur
fcrtptum
beredcm.£otinuoq3
illi ,pmilTus
eft citaoc8:7fcdi.Tucliipcr
cozpoia
qdi
bcres:nille veinaculusfcdqui dc ipo otfacrartr:7conccdic
illia abraa.£iry
abraam
fucrareyitur^cmrfufqj
fcme cafoltoaococcafii
pauo:irruufuper
mdcrabilc
nftcatarenaterrefjficuc abraa7cccc timo:tctubrofue
magn?
fteilcceli:fbi mibi magisvidef.prmf' tnriditei.£tdicroeftadabraam.Sct
fapofteritascclcrtifciicitatcfblunis. endofdasquiapcrcgrinum ertcfcmc
Tlaquanmadmulritudicjprmcr; cjd tuumin tcrranonpropria:71fcrutni
funtftclleceliadat-enami re.vnifi
qat cem rcJtgcnr
eos7 afrtigcitt
COBqua
iftatncopararioncin tmccfifc^dicat: drmgcnn» anmeigcateautcuiferuic
fnquantuirftclUdmumerari nonra rintiudicaboego.
poftbccwoc;dx
lcnnquia nccomites easvidcripolTc bontbinccutnfupclkctilc
mulca.Xu
credcrtdti
e.Tlam quanto quifqjacux aucctbieadpatres
tuoe015pacc:nu
tiua intueturrtantoplureevidet. Ufi tritue in fcnectabona. Ouarta vcro
7 accerrimc
ccrnenbue
aliquasoccul generatioc
coucrtet
febuc.Tlonduin
taecemcritoc^'ftimat';cpccpti8
a'afi .n.tmpUta
funtpcccaraamo:rcof
rf
dcrib"q in alu parcco:bisa uobiszc cpadbucXuautcmia foleracadocx
mottfTima o:iri 7occiderc
pcrbibent'. cafu:factaeftamma:7 ecce fo:na)c
fux
"p>oftrcmoquicurtq?vinuerfuftcllaru mabunda 7 lapadcs
ignis:qucpcr.m
numerucoprcbediiTc t pfcripfilTe
iac fterucpertncdiadiuifailla.3ndicilla
tanrurficutarawei cudopus.-? ft 4 difpofuirdominusdeustcfhmcnru;
alqfunttcoeUbributuacorenitaoc^ 0dabraatndiccnc,:fcmir.ttuo d.iboi
tozitas.lDtc
fancillafniapomt'coius rambacaftumiccgyptipfq3adfluin
aplamcmimt^ptcrdcLgJam comcn magnujeupbrateiccncos 7cencjeoe:
dandi.£redid(t.abraadeo
7 rcpuca^ 7 cetbmoncoa
7 cetbco9:7
pcrc^eoa
taeilliadiuftiriiiiit; cfrcunctCto
gUa 7rapbatm:7amo:rco9
7 canancoe:
rcfgcntcfqj
tnctrcucifao
adftdecbrix 7 euos7"gergefco8
7icbufcoe.
"bec
6
Jlinolletadmttri."boc.n.qnfactucft niamuifu factadiuinicuaarcpdicta
vrcredcnriabraedcputam'fidc3ad funf:dcquibuofinguliacnudarcdif
iuflicil:nondd
fucratcircuncifue. ferere
longutn
cft:7inrmttoncmopcx
n'9bui'u9ejrccdit.
Ouoo crgofari9
£>efijnificarioiw
facrificq
qSabra cfttroflfc
dcbcmus:
poftay dicta^eft
amolftrrepccpt"
e:co
pop
ofciflet:
vt crcdidiflc
abraam
7dcodeputarum
LIBER

cfle tili ad iuftitiammon cum m fidc 5 ctcrna fclidratc manfuros. 31ue9aot


fcdflc:vt dicctdnato:dnef mquidfci defccndcrareofupercoJpozaque diuK
amq>bcreaciuscro.Xcrrequippcil facratrribonialiquidfcdfps indicat
Itu9promiflaeratbereditae.Tlon.n. aerisbuuiopaftuqucnda fuutn6 ca:
att rr.dcfdatnquaftadbucnoncred naliutndiuifionequercntca. 0.6 aiTc
rct:fcdaitfecundum quidfdam:utd tlUacoccdtcabraa:fignificat
ct intcril
reiquatncrcdtderat aiiquafimilitu' ba carnaliu diutfionca
fpualceeenox
oo adbtbcrmmqua ciusmod"agno nullosveroavfq?mfmcmfecutipfc^
fcerur.Sicut nocftvtrginiemaricdif ucraturoo fidclce.tcdrafolia occa
fidcntiaq>ainquomodo fictiftudqm futnq>pauo:irruit t abraam7timor
virumnoncognofco.Ouoo
entmfux tenebrofu9
magnu9
fignificatdrca
turumcflccmaerat:modum quofic buiusfcculifinctnmagnapcrrurbati
rct iquirebat.£t boccuj qBcfiflet
au oncactribulationefutura fidcliu;:5
dtuttfpirit0fanctug
fupcruemet
inrc: q dngdincincuangelio.£rit.n.
tunc
VMtoe
sltiflTimi
obumbrabttttbuba rribulatiomagnaqiul'n futtabittio.
qj i bicfimditudo
datacftdetrtbus <ld vodictumeadabraa:fcicdo
fd^
antmalibus:iuucnca:caprai aricte: 39q:pcregrtnu critfcmcntuuj in tcr
i duabugvolucribu9turture7colu' ra n^>pria:7
in fuirutercdigctcoset
ba:vtfccuitdumbccfuturu^fcir#q5 afrtigcnteo9
quadringcnn'9 am's6 po
fututtcfleianortambigerct. Stuccr puloifraelq fucratm cgypto fuitur"*
gopcrtuueca figntftcata
fit plebspo apmilTime propbctatu c.Tlog?Ccax
fitafb*tugolcgtspcapracadeplebs demferuitute fubegypttje afjftigerib"
ctpeccatV fut'aperarietecadeplebs quadringent09 annoB illc popuffue
etiarcgnaturaiqueanimaUa propfca ratpcraaur": fj inipfisquadrigctis a
trimadicnntunquia
cu?fmtinfigncs nispnudatucitbocfuturu^.Otucad
flrriculitcmpo:iiabadavfq3adnoc: modu.n.
fcripru
c detbarep:eabrae
7indcvfq?adabraa:7mdeuf^adda 7 fueruntdtcstbarctn cbaaad;nqa
i
utdrqoi
rcprobato
fauleprimusmrc duceti
ani:nqtibi omncs
acrifntfcd
gnogcntia
tfracliticeeft
dommi
volii qzibicomplch
funttira
7bicpropfca
rarcfundatue mbocozdine tcrtioq itpofttdcft7in feruttutem
redigentex
tcnditurqcabraam vfq?addam'd:ta 09:7affltgcntco9quadrigcntfe ini9:
<ytcrriam ctatemgcrengillepopulus qmiftcnumerug meadem afflicrionc
Rdolcuit:fiuc
ahquidaliudconuentcn copletus e:nq:ibivniucrfugpcrfect"
liugiftaftgniftccnt
nullomodotame cft.O.uadrmgcnti fancdicunturani
dubirauerimfpualcsin eatypo9prex ^jptcrnomcriplenitudmem: cpnis
aU
figuratogaddttamcnto tunuris7co quantoamplmofmr:Ciue cpbocretn
lumbe.£tideodtctfimeftaue9aute^ pozecdputenfquo ifta rpmftrcbatax'
nondtuifitquoniamcarnalcg tntcrfe braefiuec]cquonatuscftifaac,pptcr
dmiduntur:fpiritualc8
autejnlfomo fcmcnabrae dcquoiftaprcdfcut'.£5
fitteanegodofie
conucrfationib"
bo putarorertim
ftcutfupmuetadinm"
mmumfezmciucantficut
turtar.fiue abannofeptuagefimo
7q*ntoabrae:
intcrtllagdegat ficutcoluba.Utraq? qinndoadeufactaeflprima^milTto
ramen atu9eftfimplcj:7 mop'a:ftgni vfqjade]citu5
tfraelcjcegyptoquadri
ficane i milioifraditicopopubcuic geri7 rrigmtaamrquom apoHolf
ita
ra ilb danda eranfuniros Jdiutduos mefnmit.l^oc autinqutrtcftamru;p
filiosproinjfl'iont'8
7bercdce
:cgnt
in firmatu
a6o:qpoftqusdnrgcnros
7
XVI

triginta
annoa
efcakr.nonifirmata du5dcbaccoruubina
crimcn
abrac.
adeuacuandam.pmifTione.
^a^ergo Ufuaefteaquippe
adgeneranda3,p'
ifHquadrigett7 tfginta
am:quadrige' lcmnonaderplcndam libidincm:ncc
tf poterartt
niwcupa:(:qt nonfuntmt infultana
fcdpotiuaobedicna ptugi:
toipltug.OLuartto
magtacnaliquot quefucftcrilitaticrcdid
trcfTe
folariuj
iaqciftonumero
pretmflet:
qri illai ff fccundo
artdllcrrcrumquortta
na-
rtfudemonftrata7*dicrafunr
abrac: turanonporcrar
volun
rarc
faccrcr
fu
vfquanooifaacnatue
cftcentcnario um:7coiurcquo dicitapoftolua
fix
pufuoapria,pmifli6e
p°vigitiqutqj militcr7 Virnonbabet
poteftare^
cot
armoa :cumta; q: iftiequadrtngenria potiefui fedmulicr.vtcno
multerad
7tgfra:quadrigeti 7qutqjrcmanent: pariendao:alcera quoononpotcrat
quoadai3quadrigentog voluicnoia ct fetpfo.Tlulbcftbiccupidolafcmte
re.t cctcraquefequunturiit perbtep
nuncianrcs dcimullua
dubitaumcad prolisandllamaritorraditunama«
ifraeliticum
populumpertinere.
O.6 tocaufaprolieacc(pitur:ab
vtroqjn
verocutnadiungitur«5 autfolerat culpeIucuo:f5 naturefructuecjcqrit.
adoccafum flammafactae:i cccc for Dcnicpcumancillagrauidadncftcri
najcfumabunda7lampadc8 tgmsq li fuperbiret:7
bocfarafufpitidcmlr
tranficuin:pc:mediadiutfailU:figni bri viro potiusiputarecetiamibtdc"
ftcatuin mftncfccultpcrtgneiudtci monftnuitabraa? nonfc atnatozctn
ooseecarnales.Sicut
cimafflicrio
ci feruiirfcd
libcriifuiflTe
fcgcnjto:e3:7
i
uitatisdetqualisanteanun^ ftutq agarfarccoiugipudtcitiicuftodillc:
ft5ancicbrtftofuturafpcratunfignifi iKcvoluptatcmfuifedvoluntate ilU
caturtcncbrofo ttmoreabraccircafo ue(mplcui(Tc:acccptlTc nccpetifTciac^
lia occafumid cftpropinquante iam celTilTcnecbcfifle:reina(Tc
necamaflc.
finefcculttfcadfolisoccafu;.uadip 3ltt emmecce ancillatuai manib"tu
fu um fmcfcculifignificarur
titoignc fe:wcrccaquoftbi placuerir.Oviro
dieeiudt'cq:di'rimeii9
carnaleap igne virilircrvtentcm femini8:j>iuge
tepcx
fflluando9:7 in igncdamnandoa.Oe ratcnancilla obtcpera^nlfa iteperac.
indc tcftamerrtumfactum ad abraam
tcrracbanaan propriemanifeftat:et Jbctcftifiationcadabraa:quac:'
nominac tn eavnded;gentes
a fttnni dcfcnideflcrilifarafiltii fpopondtt:
nccgyptivfq3adftwmmagnueupbe parteqjeujgettiiftatuit7 promiflTi
fi
flten.Tlortcrgoaflumtemagnocgyp desfacramcnto ciramciftotua obfi"
ri boceftmlo:fedaparuoquoddiuix
ditintcrcgfpmm^palcftinajvbieft
ciuitasrvrocura. p Oit bccnat"cftifmaclcj:agar
in quopiuarepolfctiplctu06
&eagar
andlla
farcquam
cade
fa cipromiltu
fucrat:cu;
fibivcrruculii
raabraevoluitccconcubina.c.^p?. fudadoptarcvolmlTct:dicmte dcon
crit bercstuusbic.fcdqui ejnet5 tc:
i 3m b«ctpacofcquCt'fdiop&' tllccritbcrcstou0."boc
crgo^miflo
bnc:rniusdcagarancilla:aln ncinandlkfiliopuurcrfpletu^aa cu
usdcfarahbcra:de
d.b"
inItbrofupe efletartnowm nonaginta
7 noucm
no2Ctamdt)dmu9.Oi)ooauteattict apparuitddommus 7dtjntilli.£go
adre5geft*;:nullo
modocftmfcrenx fumdeus:placc inpfpectu
mco7efto
fmcquerelart
'ponam
teftamentu
mc TfiTaraannoriinonagtnta
paricr/£>f
um inf me7 intcr :c:i tmplcboteval cit aurcmabraamaddcu ifmael btc
de.£t,pddvc abraamin fariefua:i lo viuatin cor.fpccm tuo.£>cus autedix
cunisoitillicicuediccno.tcccegoct fit adabraamitaeccefara Vjco:rua
cccetcft^rr.crumcurccu:7eriapatcr parictnbifilium:7rocabisnomleT
mulritudinie gcrm'um:7nonappella ifaac:7Hatuam rcibmcntum mcuad
bitur nomruuadbucabraa:fedcrit illu in r:ilamcntucrcrnu:rt
fi; tibi de
nomcntuuabiaa:quipartemultaru us7 fenumeiuspoitillutndemifma
gcntiuconftuuitc.£t augcbotc val' tl autcmccce audiulce.£ccebcncdipi
dc:7ponatci gcnrcs:7 rcgcscpreefi eum7ampliabo 7 multiplicabo illu;
bur.£rftatua
teftamro
mcuintcrmc ualde.£>uodccimgcntC8
gaicrabit:7
i tc:7fntcrfementuump*tein genex daboillumin magnagcnre^.jCcftain
rattocdeoruin telbmcnrum ctcrrw: tumaurcmmcuf^atuaadilaacqucj
vt fij i de"7 femini
ruopoftte.£tda pancttibiTara
intcmpo:e
bocadan^
botibi 7 feminituopofttcccrramiti nuj fequente."bic
apcrtiorapromilTa
quaincolaes:6cmtcni cbanaan in funtdcvocacione
gcnttii,i ifaac.i.in
polTdTione
efna:7
erotlli deu0.£tdix filopromlfliotsrquo
fignificarurgia
jritdcusadabraam.Xoautejteftam nonnatura:qutadcfcnc7 deanutlc
tiimcu?fcruabi8:tu7femcn
ruu p" nUpromittirurfiliu0.Ouiuie enim
teinprogcmc8fua9:£tboccft
tcfta-' 7 naturalem
procrcationistqccurCum
mcntumcuq6coferuabms interme dcuoopcretunubitamfn cuideno<y
7 voe7mtcrfemcntuu; poftte(ngc pu8dcieftw'riata7ccflanrenatura:»
nerattoncs
fua9.£i'rcucidetx6eveftru bteuidenttue
mtelltgirurg:a.£tquia
mafculinum:7 circundderie carnctn bocnonpergencrationem fedpcrrc
preputtjvcftri:7critmfigrrumtefta-' gcncrationcm
futurumcr.Uadeo nuc
mmtiintcrme7uoa.£tpueroctodt tmpcrata
eftcircunctfioquando6 fax
c^ circuna'dctun7
veftruonemafcu^ rapromi(Tii8
eftfilius.^t^omncsn
Iinu5tn progcnics
tfcftras.UernacuC folumfilio0:rcru
ctiamfcruo0
vcrna
7 emphttue abomntfilto alienigcna culos7crnpuries
ct'rcuncidiiubct:ad
qutnoneftdefeminc
tuo:drcunfionc omncsiftamgratiamperrincrctcfta
drcunadetur:7
vcrnaculus
dom"1
tue tur.duid cntmaliudcircucifio
figni
7 empticiu9.£t
erittcftamccitu?
moi ficar.q'pctuftatccj:uta'natura5
rcno-'
in carne
^cftramreftamentu^
cternii: uat.jm.£tqutdaliudcp cbriftaocta
7quirtonfuerirctrcuncifua
mafcul": uusdie8:qui
in bebdomadecoplcta:
qutnoncfccuncidctcarnemprcputq bocep"fabbaru^
rcfurrgrit.^aretu
fut octauodic:mteribitammailla de mutanrur7 nomina:omni'a
refonant
gencre
eiusquiateftamentum
mcum nouttate3:7
inteftamcnto
vctcriobu'
difTipam't.£t
dtjritdcusadabraam. brarurnouum.-Quid cftcnfmquoo
Sara vjro:raanott appellabirur
no^ dicittirtcfbmcnrum reruo:ntfi nout
menetuefarai:fedfaracrit nomencx occultatfo.J£tquidcftaliudquoodi"
fu8.3encdicaauteilla^7dabotibicj: ritur nouu5nifi uctcrisreuclario.'
"Ri
cafili'um:7
benedtcailluj 7«ritnatio fugabracepiltatio eftgratulanriem
ncs:7rcgce gcnnum cj;cocrat:7pro trrifiodiffidcntig.dcrba
quoq^eius
ciditabraa^fupcrfarie^fuam7 rifit: ilb tnanimofuo:finribi ccntum anx
7di)cirinanimofuodiccns.Si mibi nosbabenti nafcetur
filtug:7fi fara
ccncum
annosbabcntinnfccturfili": annoMJjnonagmta
panet:nonfunt
XVII

dubfcmtie
fedadmirafia.
Si quevo pellatur.Omniacaroficuttfcftfe
mouctquoodtctumeft:t daboribtct terafccr.Xcftatu
eftergoafcculomo:
fentimtuopoftKtcrraminquaw itt tcmozicoBqui tranfgrcdiimturprc'
colaee:omncm tmamcbanaan i pof ccpra
do'.£ucnimlcyeuidenti<K
poft
feflionem
eternam.quomodo
acdpia cadatafint dicatapoftolusvbi autc
tur iplerufiueadbucejcpecretur
iplen noneftkf necpreuancatb: quopac'
dum:cii5 pofTdTb quccunq? terrena to mpfalmoquodlegiturverumctl:
etcrna cuiltbet
gentidTencmpoffit: prcuaricatojee
cj:iftimaut
omnes pec
fciatctemu5 anoftrieinrerpretari
q6 catorcs
tcre:niftquiaomnes legidalt
gredappellaiu
aeomonrquoo
afecu' cuiuapreuaricate
funt rcuquialtquo
culoderiuatii
eft.2leonquippcgrecc peccato tenentur
obftrictuOuaobrej
feculmn nuncupatur.Scdno»fimt fi etta^
paruuliquodvcrafidcsbabct
aufilarimbocdicercfeculare:
ncloti nafcuntur nonpropricfcdoziginaltf
gcinaltud
mittercnt
renfum.Seculaypeccatorcs:
wdeilliegratiam
rcmilTi
ria quippcdicuntu:mulca
queiu boc ontapeccato^
ncccn*aril
confitemur:
feculoficagunmnptbreui ctiamtpe profectoeomodoquofc peccatozca:
tranfcartr.2lcmoti
aurctnquoddtcif etpreuaricacozea
lcgtsilliuaquetpa
aucitonbabet
fmcmtaut
vfq?
i buitis radifodatacftagnoicuntur
vt vcruj
fecolircndtturfmem. fit vtruncp
quodfcriptum
c:t preua'
ricatozea
cjcttmauiomnca pcccatoiea
£>etnafatloqu(ft octauodicnon rcrre:7vbi lcr neftmec
preoaricatio.
fuericcircutrctfus
pcritaiacius:quia 2lcpcrbocquiacirunctfto fignumre
tcftamctitam deidtiTipauit.c.
j generarionta fuftnonfmcritoparuu'
lumproptero:igmalcpcccaru^ quo
i Xcmpotmouequomtclligioy prtmutnddditfipatumcftteftamen
po:teat
quodbicdictujeftmaf tu gencratio
difpcrdcditifi
rcgcncra
culusqui ncmctrcuitddetcarnemprc tio libcrct.Scdtnrclhgmda funtbcc
purijfui octauodtemtchbitantmatl ocrbadiutnatancydiccu^ ftt:qutrtort
bdcgencrcfuorquta rcftamcntiimc fucrit rcgencratusinrcribttanimatl
utndiiTipaatncum becnullaculpafit la dcgcncre ctuarqutarcflamfnru dd
paruulicuiusdipt anima^
perituri dtlTtpamt
quando
ittada?cu; omni'
necipfcdilTipaucrit
tcftamentum
dci buaeria^ipfcpeccauit.Si
0115
dinflj
fedmaiozcequteu;circuncidere
non quiabocteftamcntujmeu dilTipaott
i-uraueruntmift
quiaetiajparuuli no nonmfideifta circundftone mtdligi
(ecutjdum
fueviteproprietatcm:fed cogcrcr.Tluncvcroquon/am nonqc
fccundumcommunc; gcneris
bumai preflfit
cumfmodi tcftamcntuj paruu
ongine^omncemtllovrto tcftameiv luadifTipaum't:libczutn
cftintelligcje
tujdeidtlTtpauerunnmquoomnes deillotcftamento
dictiJcutuadifl"ipax
peccauerunt.2Dulta
quippc
appcllait ttopcrcinc
potTi
tadparuulu.St
aute
turtcftamentadeiejcccptis
illiaduo quif^ bocnonnifi detdadrcunfionc
buamagnisvetere 7nouorquod liej dicruicflcconrcndit:q7meatcftamc
cuiq?legcndo
cognofccrc.
Xcftamen^ tu; dciqutnoneftcircundfusdtlVipa
tumaurc5primu?quoofactu5 cftr.d facritparuuluorquacratbcutloniaa
bomic;primu;profccto
illudc.Ooa Itquc5
modaquononabfurdc
polTtt
dtcederirismoztemojflmi.Unfcrip^ intelligi:ideodtfTipafTc
tcftareenrijT:
tumeftmUbro
quieccUfiaftiais
ap' qz13n abiib tamcn
f il!oedifliparn.
- LIBER

Ucrumficquoqjammaduertendfim gi'giwe:ficut
abraampoftmoifcmfa
eftnulbinfe ncgligcnna
fuatufteirv redececburapotuit:quu
viuida^ci'*
tcriretncircunaft ammsmparuuli:nt inuentteratcm.lDocergo
eltquodmt
fioiigitulio obligationc
pcccari. ruj commendatapoi1olus:7
adboc
dicicabraciamfuilTcco:puecrncrtu
£>ecdmotaticcnomtlabract farc um: quoniamnoncc omnifcmina
q*cuob vniuoftcnlitateob vrufj aut fcdcpeacuicfTccadbucabquodpari
fenectute
generarenopofiet:mutVfc cndicempuB cpremu:gcnerarc ipfef
omditanaadcptifunt.c.j illaetateadbucpoftct.2ldaliquid.n.
emoztuum coipuseiucmtcUtgercde
f JlctatgtpromilTtorttcamag' bcnms:no ad omnta.Tlamfenectus
nataq?luddaadabraa:cui eut viuinonia; cadaucrcltmoniu.O.ua
denrilTimedtcmepicm rtmlrarugen ufe« ficfoluidcbcatifta queftio:q6
tiumpofuitei augcbotevalde7po' dccerburapoftcagcnuitabraam:qa
naminre gcntt»:*rcgcscjciburu
cj: donum
gigncndi
quoda dommo
ac'
te:7dabortbicj:farafiliu^:7 bndica ccpttctiampcft obitummanfit vj:o
illii i crit tnnationca:?
regcsgetiunt rie.Scdpropccrca mibiridccurilb
tf.coerunrqua
promiflfione
nuncin qua;fccuci
fumuoqontsboiuefolu
cbriftoccrmm*
reddt:ejcillo dciccpa tioprefcrcnda:
qutacentciunuaquix
iilicomugcs
norocanturifcrtpturis damfcncrfcdtpienoftridcnullapdc
ftcutanteavocabanturabraam7 fa ft-minagignerc:non
tuncquidemqn
rai:fed ficucnoaccaab initio vocaut adbuctadtuuiucbant vt ccnrii anni
mudqmficii vocamur
abommbus nondum
faccnt
bomirKm
decrepite
fe
Bbraa57fara.£uratitmutamfitno
menabrac:reddita cftre:quiapatrcj
inquit multarumgcntiumpofutrc. £>ctrib"vinsvelangcUeu d.b"ad
t)occrgofigfiificaremrelligcndum
e qucrciimcbreapparuifle
abrdedriua
abraam.?ibramvcroquod antevo mamfeftatur.c.^ctjc.
cabaturinrcrpretatur
paterejrcclfus.
£>enomme autemutatofarenoneft i Zcm deueapparoitabraead
rcdditaratio.Scdftcutatuntq fchp qucrcumtbrei tab"viriequos
fcruntintcrpretattonce
twmtnum
be dubirandum
noticflangcbs
fuilTe:q>
breozum qucbteItrtcriefacrisconti uis quidamcpifttmeru vnuj mciefii
ncmur.Saratftcrprctaturprinccps iffe dominumcbrifluj:aflerentes ett
in ca.Saraautcmvirf .Uri fcriptue criatnanteindumentum camisfuilTe
in cpfaadbebrcoa:fidc 7 ipafaravu viftbile:ccq*dc
dsuine potcftarisinui-'
tutcmacccpicad emilTionc; fcmiiue. fibilis inco:po:,;Ii9
icomitiunbili'q?
2mbo autemfcnee erantficut fcrip^ naturcfmcvllafutmutationc ecmor
turatertacur:fed
illactiamftcrilte7U ralibusafpcctibue apparerc: nonpcr
quotemcnftruoiam dcftttuta: pi opt id q6 ef^pcraliquidq6 fibiH5ditue.
quodlamparcrenonpotlct:ctA ltc:t Ouid aottl(ifbdttun cft.Dcruntnfi
Itenonf miTct.
"po:rofi fcminairafit pptereaconftrmantbo:umutnmalt
prouccrioiie
etatisvt cifolitamulic^ quemfuiflecbriftum:qut cumtresui
rum adbucfluant:demucnc paze:c diflctaddomir.umfmgularitcr eftlo
pcicft:defcniorc
nonpotcfticjmie ad cutue.fic
cnimfcriptujeft:7 ecce
trcs
bocpolTitillcfenio;f) 6 adolcfcctula viriftabantfupcreu:^vtdes.pcumc
XVII

obmamillie ab bolttotabernaculi brcogvbicumbofpitalitaslauda:ct':


fui:7adoiauitfiiperfraj i d(jcu.£ox bancmquitetiaj quidantfdttcabof
mmcfi muenig:amanrc:i cefa:cu:n pitioreceperuntangcloa.
T^ertlloai-'
culladadacrtufu:duo8cjc eiauenif giturtrcsviroecujrurfusfiliusifa
fcvrfoooire
ddcnturcui adbucabra acdefarapromirterct"abracdiuinit"
amadvnumloquetardnjappcllae.' datueetralcrnfit vt diarcturabraa:
7intercederw
nefinuftumcdtpioin critinmagaamgmccni
7tnultam:et
fodoim'0
perdcret
illoeswtc^duosfic bcnedtcmtur
in coomrtesgentes
tcr
fafcepit
lotbw ettant
ipfei colloquio re.'£cbicduoillabrcutlTime
plcittlTi^
fuocu^illiafmgulariccr
dotnmujapx tneq^promilTafdtrgcna
ifraclfcciidu
pcllarcc.Tlam
cujeis pluralitcrdijrif carnan:i6e&gmtcafccundum
fide.
fet cc« dotnmi decltoate tn domum
pucriveftrurcercra
qucibidiomtur: £):lotbafodomia
Iibeuto:at3
cif
poftcaounitalcgitur.£t tcnucrunt decclcftiigiicpfupria:7deabtrrselccb
angelimanumetuat manutnvjroris ciuuacoittupiCccnriacaftitatilarcno
ciu8:Tmanueduaru;fdiaru; ti\i$ co ccrenon potuic.c.jgc.r.
q?dommuGparcerct illt. £t faccum
e
mop^teduircrotilluforaa:dijrerut. p Oftbancpwmifnonemltber*
Salium fscanimamtuam.Tlcrefpc to 6 fodotslotb:7 veietctgneo
jrerisrctro:nec
ftetcriain totaregtoc. imbrcdecclorrota illarcgtoipteciui-'
3it monrcfaluumtefac:trequldoco tatt'8mcincrem verfae:vbtftupratn
prcbeiidarts.t>i)dtantlocb adillos. mafculos in tancamconfuccudmem
Oio domme quiamucttitpucrtuus pualucricrquanta Ugesfolentalto:»
mifcrtcodtam antcte:7quc fcqtumt'. facto:ompreberc Inum.Ucru7boc
^dudc poftbccvcrbafmgulartter (V corumfuppliciufpccimcn fururitudt
li rcfpondtcdommuorcum tnduobus cqdiuinifuu.Tl^madqutdperttcty
angcli8cdtcm8.£ccc mifcrt0fumfa probibitifimrquiiibcrJituntu: aban
ciem0135 7cetera.Unde mfcocftcre gclisrccrorcfpiccrc:nifi
quia noneft
dibiltusy i abraamin trib" i lotb t antmorcdeundum advctcrcm puam
duobuaviriadomtnum aguofccbant q: perg:amregencrati cjrutmmrfivld
cuipcrfingalarem nutncmloqueban mumiudiciumcuaderccogitamao.
turrcria^cumcosbominesefTe arbt-' £>ciqjvj:o:lotb vbtrefpcptrcnraftt:
trarcitror.Tlcqjtnim aliamob caofa " 7 in fale coiruerfa boirubus fidclibua
ftceo9fufcepcrunr:vr tanq^motalib' quoddampreftititcondtmcnca:quo
i bamanatefccttottc indigcntibusmi fapiacaliq*d
vnillo caucaturq:cpla.
niftrarcrtt.Sedcrat profcctoaliquid 3ndcrurfusabraajfccitin gcrariaa
qaottaoccdlebant liccttany bomi pudregeciuitatiaillius abymclecb:
neart in cieeflcdominumftcutcflfc q6 megypto decontuge feccrat
cup£'
afTolct
inpropbctis:bi
quibofpitaltx tact*fihrcddtra
crt.Clbi
fanc
abraa;
tateillisejcbibcbant
dubirarcnottpo obiurganriferegicurtacuiflctVfoiej
fent:ar^io 7 tpfoaaliquadopluraUt fo:o:eqjdtpflenaperiesquid tiunir
vt dommosraUquando fingularitcr: eril bocaddtdit.£t.n.vere
fozortnea
vt indsdnmappellabant. Jlngclos eftdepatrefcdnortdematrcrqt 6pa
atttefuiflcfcrtpturatcftitur:nccfolti trcfuoforo:eratabrae:dc quopropi
in bocgcnefis librovbibecgcftanar quaetU9erat: tanteaurcm pulcbriw
rantur:vcrumcrinnincpiftobadbe dinisfuitrptetiaminillaerate
polTct
LIBER

fldamari. folidaturfirmttate
gratie:noit
foflaf
inanitatcuaantic.llun^ fanccrcdcc
£>cifaacf m promtfTtoncj
nato:cu abraatnq: victimiadcoodclectarciu
tU9nomcncj:nlu vtrtufqsparetiecft burn3nii3:cyui8
diuinointoturcpcepx
to obcdicr.dumfu n dnpuiadu^vtro^
tn abraam conrUum filtu cum fuiiVct
p Oft becnat' cabrae imolatua.-refurreceup
crcdidtlTe
lau^
ftoficmdeidefarafiltue:tunqs dand"e.Oij:eratnanq3tUidc":aidc
nomtuauuifaacqo itcrpraafrilue. ancilla7filio ciusfozadcqicndi*vo
iRifcratcntmtpaccrquandoctpro luncaccm cdtugisnollccintptc:i tlaac
milToB cftadmiranei gaudio:rilerat vocabuur tibi tcmen.^c ccrtcibi feqif
7mater:quandopcrillo9 trce vuos acoL^iltumautcmandllebums 111
itcrumpromifluscftdubttansi gau' magnam gciitcmractam:q: lcmcntu
dto.Oiuanujejiprobante angcloq>ri ume.O.uoniodo crgo diccunicft tn
fueilicct Hgaudqfuir.ume plene rV ifaacvocabiiurubilcmcuicu 7 ifmae
dti no.ifuic.pofl abeode> angfioet kn»dcua1'cnicfi duevocaucrtt^jrpo
tn fidcconurmjrae.£)cboccrgopu nensautaptuequidfit m ilaacvoia
ernomenacccpit.Tlam y rilueillc n bicurtibi lcmc». i.mquicnon quiiiii|
odimdmdumopprobnum:l^adce carnisbt filgdtciedfuij promillidis
lcbrandu gaudiuperckbacnaco ifaac depurantur m Umtne.^tcperboctV
7 cofiomevocaco.Saramonftrauic. li) promiilionw vt Untlcmcnabraci
2-ii:quippc.Tifii
mibtfccitJCUB.41ui ilaacrocaniurboc«.itmcbriftumuo
cunqjcnimaudieritcongaudebu nu' canccgratia
congtcgancur.1?ancerx
bi.Scdpoftaliquantutepus ancilla gopromillkmcm paccrpiusftdditcr
dcoomodjamr ciifilio luo: 7duoil tencns^uiapcr biincoporrcbaiun'
la l;maplumuftamctuafigntficatur plcruqucmdcusiubcbac occidi:non
vciuai nouum:vbi fara ilitue !upcrx bcfuauit<yUbireddipotat iniolaf:
nebierufalem
boceft ciuuansdeifi quidaripoiuicnonfperatus.
Sicin
guramgertt. tellectii
ert7i cpfaiidbcbrcos
7 Itcg:
poluum.fidc mquuprecciUc
abraa^
£>cobcdicnria
7fidc abrae:quap mifaacrentat".7vnuumobcuuc
qut
oblationcmimmolanoi (pnulTiouce
fufccpit:adqucmdicmm
1 de mo:t dt ,11ifaac vocabicurtibi
rane:quia7cjc inoriaiS cjccuar^pot
i Tltcrbccqucoia comcmotarc dcus."promdc
addidit.proboceaa
nume tongum tii;tctatur abra cum7m/itimdinein
addujctt.
Xuius
95deimolandodileccilVimo
filio luo finuluudincm
niii tllumdc quodicit
ifaac:v>t
piaeiueobcdtcnna.pbaretur idemapfu3:qui
propriofilto nonpe
ft\ut'tnnotittaprofcrcnda
non dco. pcrctt:lcd
pronobiadntbusrradtatc
TUqjenim610eculpdd.ucnr.uio.q: tllum.^roptcrca
7 ifaacftcutdoniix
Tgratulanoaequafit^batio.£t ple nuscruccm luautaubilignaaduic^
runq?altcer
animuebuman0 fibiipfi timctooimquibusfucratiponendus
inotefccre
npor.nifivireefuasfibin ipfcpo:cauu.*pollrcmo
quiaifaacoc
verbofcdejcpcnmao tentationcqoo ciQindoportcbac:pofteag>
epatercii
damdintcrrcganterndear: vbifidei fmreprobibttu8:quistratilic aries
munusagnoucrit:tunc piuscftuunc quoimmolato ipktuje fignificatiuo
XVII

fsnjuinefacrificwittfriempe
qfieutn mdviii fui.i)ecctn
quippe anniacain
uiditabraamco:mbua infzuttce
tetie precedebaceuce:ficut
ipfequadoftbi
batur.Q.'-ita
ergoillo figurabattirni eptllapromilTua
cftfiliuaau.3i mi''
ft icfuacbriftua amecpimmolarecur bi annommcencum
itafcccurfiliueit
fpmisiudaidscozojtatu8.JS:d
dmia fi faraaima^nonagincaparicw-1
Xik
perangelumverbapotiusaadianT. crn.cagru^abraai quofepeliuic
vp
3it quippcfcriptura.£c
epKdic
abra rc.Xiiccrgo^mnarrarioneftepbani
amtrumiCuS fumeremacberaj
vcoc mterrailUecoltocacua:qm ccpitibt
ciderccftltu
fuum.£c
vocauit
illu^art cepofTeiTo::poft
mozce.f.piia
fui:qui
gcluadmdecelo:idi£it.2toraam. 31 colligtc4ilbiermiu
fuiltcdefuccus.
lcaiit dtfic:ecce
cgo.£c di]dt:nemtjx
cbanumimtuamfuperpucni:neqj J^crebccaiicptenacbo::qul ifaac
fadasilli quicrp.TUncfciuiquiatica accepit
vjxncin.c
deumtuum:Tno pepdftifilto wo di'
lectoproptcrme.Tlunc fciuidictoefl d £mdercbcca;ncpce nacboipa
tdeftnuncfcirifeci.TUq?
cnitnbocri trui fui:cuauuo:uquadragica
dnrnfdebatdeua.5:indc aricteillo t dTettfaacdutit vjcoje.f.centefimoet
mobtoproifaacfiltofuo:vocam't vt qiudrageftmoannovitc patriafuut'
lc<;tnirabraamnotntnlod illiua do eniuopoitmoiccm m:iafucut aucej
mirtusvidit:x>c
dicaturbodtemtnon eamduccc;qii
abctaepacrci melopo
tc dominuaapparuit.Sicut dtctucft tamiamfcruusmilTuaclt:qutdaliud
nucfdui:procoquodeft nuncfdri fe demonllrijcuin
eit cumeidc^fcruodt
ci:ttabicdommue vidit procoqoeft pcabraam:poncm.inum tuajfubfe
dominua apparutcrboc eftvtdcrifefe mo:cmca7adiurabotc pcrdiiin de
cit.£t vocauitangcluadomimabraa umccli7drimterre:vt non fiiaaupo
fecundodecelodicee."f>ermcmccip rem ftlio mcoifaacdefiiubua cbana.
fuj iurauidtdtdomiiiue.-1
propterq6 neotum nifi dommuinceli7 domimi
fedftiverbtiboc:7nonpepaaftifiUo tcrreti»carncqueejcillofemo:e trabe
tuodikctoproptermcmifibcaedices baturfuillevcnturum^Tliiiiquid bec
benedicam tibi:7multiplicana
multi' paruafunt prenunciata indiciavex
plicabo
femcn
tuumficutftcllasceli: rita«8:que
complcri
videmus
iit cbri
i tanq'arcnaqueeftiujrtalabtu,ma fto.J
ria. £c bcreditatcpofTidebtt
fementu
utnduitatce
aducrfariomtn
fuoium: : q>abrai
i bcnedicentur
m fcmmetuo omnce poftmo:te
fareaccepi :ecctbura
gcntc6
tcrrerq:
obaudifti
vocemcam.
"bocmodoeilladcvocationcgciitiu
t fcmicabrae:poft
bolocauftmnquo q Uid a.uftbipalt:q?
abraam p*
fignificatus
ecbnftiw.etiatn
iuratioe mo:tefarececburaduj:itvj»-'
deiftrmitapromilTio.Scpe
entmpro rem.JUbt
abfitvt mcontinentiafufpi
mtferac
fednag>
iuraucrat.-Cluidau eemunpreferri
in illaiam ctate7in il
tcedciviveradfcp
iaracto:
nifipmif lafideifjncritate.Jln
adbuc procrdi
(iconfirmatio
i infidelium
quedami difilqquerebanturcum iamdeopro
crepatio;"P>oft
becfaramortua ecen mutentaantamuUipltcario fiUo^cj;
tefimo7vicefimo
i fcptitnoaiinovt-' tfaacrpcr
(tcllas
cclii arettam
terrefi
tc!uc:ccaKfimo
aute
7triccfimofcpri deprobatilTuTu
tcnerctur.'
33 profec
LIBER

tofiagar? ifmaeldoctoteapoftolo £>cgeminisadbucin vicrorcbec


ftgnifaauerut
carnalcs
vetfo&rflame'' ccmachsinclufiaqd indicaueht
dtui
trcur noneciamcetburatfilij eiusfi narefponfio.c.j^jcv.
gmficerttcarnalcs
quifeadrcftamero
i Jlmcrbocqueadmoduppof
pci vfote»abrae7coticubicft appel roaabraeduitacia
dei pcurzat
larcfaravcrommcp dicca
cftabrae
co tpa^ideam^.Jlprimoigtanno^vix
cubinarfcdvjro:tm.TUm7 quando rcifaacrfq?adfcpgcfimu^
quoctna
dataitt acjarabraeiu fcriptu^cft:t ti funtftlqalludmcmozabile
c:q^cutn
apprcbcndit farairjtozabraamagar illidcurnroganttrtparerctrjror a*
cgFpttamanallamiiiam.poft
decem quefterlis
eranconcelTifTet
dominus
amtoscj>babuauenuabrammrerra quodpctcbatarq^babcret(llacoccp
cbanaan:7deditcamabramfuovuo tti gcfticba
ntgcmtniadbucin vtcroc
vjrorem.
t>ecctbura
aurem
quanip' itieinclufi.OLua
molcfha
cii agere^
obtrumfarcaccepit ficlcgitur.lldqci dominumintcrrogauit: acccptrq^ ritx
cneautemabra^maHa.npfit ^o:cm fum duegcnrcsin prcrotuo funt:t
cuinomcncctbura.£cce ambedicim duopopulidevcntretuofcparabunc
rur fjcozesrambcpo:roconcubtne fu-' 7populuspopulumfupcrabit:7ma
iffc rcperiuntuz:poftea
diccntefcripw ior lcruictnunoa.Oiiiodpaulus apo
ra.jOcdirautem abraamomncmfcn-' ftolusmagnu3 rult intclligigzarie
do
fum fuum tfaacfilio fuo:i filqe cocu' cumcrtiquiafidumillio nacianccali
bmarumfuarumdeditabram dona: quidagcnnbue bonifcumalil"niculx
7 dimfiteoeab ifaacfiUo fuoadbuc lie boniemcririseligiturminor.ma.
fc vfuoadoncnre in frao:icnri8."bnt iorcrcprobaro:qm proculdubio qu5
crgonoitnulUmuncrafilij concubia tnmatttnetadoriginakpcccaium ax
riitn in plagacwcnnsrfed nonperuei bo parcserannquantum aurcmad^i
entadregnumpromi(Tum: necbetui pnii luilliue eo^vllii erat.Sednunc
ncciudcicarnaleerquuprc^ ifaacnul debacrcdicerc aliquidlatiueinftiru
Iu8cftbcrc9:7nonqutfilqcarm8 bi ti opidro nonfmit.vndci malqeia;
filq dci:fcofilgpromilTionis deputan multadi^imu8JO.uod autctndtctuj
turinfeminc:dc
qoodictum
e.jnifax emaiozferuictnunori:nemo
fcrenof
acvocabiturtibi lcmcn.Tltcpenijvi trorumalirerintclU^it:quam miioze
dcocur«135cctburapoftvj:ozismoi populumiudcorumminoripopulo
tcmducta:niftproprcrbocmyftcriu^ cbrifhano fcrutturu.£t rcucrag-uis
dictafit concubina.Sed quifqsbecft in gcntcidumcerum q nataeftdenu
vultin irtisfigifiationibusaccipcre: iozccuiduonominaerant:nam 7cfa
non calunietur abrac.Ouid enim fi i u vocabatur 7 cdom:vndc 7 idumei:
prouifumecontrabcreticos
futuros bocuidcripolTitimplctum:q:poltca
fccundarumaduerfarios
nupnarom fupcrandafucratapopubquiottus
vt mipfopacre
multarumgcmtu;
p* cftcjcminorc
tdcftifracUcico:
ciq3fuc
obitumcoruugia
itcrumcomnga:i:6-' ratfuturafubiccia:
tn in aliquidmai*
monftraretur
nonclTcpcccaram.
£t intcnramfmfletftampropbetiamq
mortuus
eabraa cocetanno^t
cctDj dictutn
cftpopuluspopulumfupera
fcptiugiiKjd,nq?.3nnoir
ergofepru bit:7maio:ferutctrninoiiconucnierf
agtcaqnqjifaacdcreliquit
fiUumique uacreduar.£tqutdcftboamftg?in
ccntcnarius
gcr.uit. uidct'9
7cbrtftiam'8
euidctcr
ipletur.
XVII

£>e
ozacub
i benedicttorte
quaifa Tmftificarioe»
mcae
t Icgirima
mca.
acnonaltterq>pi ipfv":mcritociufde £talio rurfttsojaculo-.csofutninqt
acdikccioiic
accepic.c.jcjqcvi. deuaabraam
pauistut.nolirimt«:tc
cumenimfum i bcncdijcitc:i multr
a £ap;tettfaac<wc.i!utfoqua plicabofcmcntuumpropterabraam
lealiquotunspatems acccpac patrcmtuum.Ur ttudligamua y caf
dcqooozaculo ficfcriptue.factacft tcabraafcceru:quodbcibusimpodi
autfameefupcrrerraiprcrer famem icisi ncquttie
fuedefcripwriafactia
qucprmefactacrtia v.mpo:eabrac. parrocmia requircnribus:
vidctnrfe
Jlbqraiittfaac
adabftnclccb
rcgctn cifle
Ubidinc.Dcindc
vrctiam
bocno
pbiliflinozuin cc«rara.?lpparwt aute, uerimuononejrboma fmguliainter
tlli dris7diEir.Tlolidcfcendere
i cjfp fc boicscompararc:fcd in vnoquoq?
tum"Djbitaautemtntcrra qua^ttbi coufidercmus vniaerfa.ftaieni^pox
di£cro:7incoUtnterrabac:7egoero reftvt babeatahquidi vita7 mozib*
tccutn7 bcnedicam te.Xtbienim7fe quifpiaquofupcretalium:tdq3fit 15
minituodaboomnem tcrrambanc. gcprdlabiliuscpcftilludvn5abaho
£tftacuamiuramcntum rncujquod fupcratur.2lcper bocfolodciveroqj
lurautabraepatrituo:7mfciplicabo iud(do:cum con.tmcntia coniugtop:c
fcmencuumitcutftcllaeceli.£tdabo fcratunmclio: tri ebomoftdclisconx
fcmimtuoomncmtcrrambanc:7bn iugatu8:cpcontiaens iiifidclie.Scdp
dtcenwrin fcmtne tuoomncsgentce tincneinfuklisbomonon folutnmi
terre:proeoy obaudiuuabraaparcr nusUudandua citquiafc coruictda
tttusvocemmeaj:7cuftodiuirprecep noncrcd.it:vcrumecia;mulcotnagis
ta mea:7 rrundatamca7 tuftifictitio vitupcrandusquia noncrcdttcumfe
neemeas:7lcgicima mca.3ftcpaarx contmear.£6lhtuamuo cr^oainbos
cbanecvj:o!ebabuitaliajnecaliqui bono9.£ciamficpiofcctomcliorefl
cencabinam:fedpoftcrttarcduo:um comugatusfidcttlTtmus
7obcdicndi'
gemino:um cpvnocor.cubitoprocrc a(Tim"dco.ypnneammojiafideini
aro:ii5contcntus
futt.Xtmuitfaneet noafcpobedi«tc:fi
vopanafint ccw
ipfepciiculumdc pulcbritudmccoil prtnete
ptugaco
prcfcrrcq*eabigat.
iucrie: cum babitarct inrcr ali'enos:fe
cttcsqaodpatcrvceamforo:edicct £>ebisquei cfau7 iacobntffttcc
tdccrqjvjcozem.^ratcmm ci propir» prcfigurantur.c.^fq.
qua7patcr»o7matcrnofanguine.
Scdetiaipfaabalumgou'»cogmtct d Uoigiifaacfilq cfaui iacob
q>vjco:cfletmanfitintacta.Tlecidco pantcrcfcut.^primat"matoria
ramen iftumpat:teiuepreferrcdcbc tranffunditurtnmino:cm:c>:paccoet
mustqutatftcnullamfeminamprct pladtotnrcrilloe:cocplcncicullqae
vnamcomugem noucrat.^ranteni? dbummino:paraucrai maiozimmo
proculduLno patcrncfidct7obedicne dcratiusconcupiitit:
coqjprcctopzio
m<ritapotioza.intm vt proptcrtllu^ gcrutafuafratriiaracione
i ucrpoUta
dicacdcuebuicfefiaccre bonaquefe-' rcndtdit.Ubidifcimusmvefceco no
dr.Scncdiccnru:mquttin fcmtnctuo dbi gencrcTcdauiditatctmmodeftia
desgcntcstcrrcrproeo cpobaudtuic quenqjcolpandum.Scnefdc ifaac:ex
abraampjter tuusvocem mcaj:^cit iufq?ocoliepcrfenecram vilueaufer
ftodiwtprccepumcat mid.uama tur.Uultbcaediccrcfiliijm maiozcm
LIBER

7 proillo ncfdcnobcncdicitmfooiej: braefcomdumfidcjrq:7 ipfc£filius


pro frarrcmaiozc qui«rat pilofusfe abracfecundum carnem. 3pfumqui
parcrnta mambusfappontnccy.bcdi^ mafcdijcerif
ma(cdictae:7 quibndijK
nis fibtpdlicurcoaptatierelucbedia rit bndictuse.£brift' inq>noftcr«ia
pcajrapouantcm.3ft«dolusiacob cr ozciudeorum g^uie crraruiumfed
ncputamur frauduUfdoP:7meo tamenlcgcmpzopbetafque cantanri
magismpfteriuclTe qucreretunfupi umbenedicuurtd eftveracitcrdicif:
ueprcdij:itfcripwni£teratcfapbo 7 almebcncd tciputarurqutabciscr
mofdenouenariagrcftte.^acob aote rantibusejcpectarur.£ccebencdictio
bomofimpltjcbabitansdomuj.fooc nrm«pmifTam peccnte maiorcc)cpaue
noftriquidamtnrcrprcratifunt:fine fcit iTaac:7
aliu;fepro alio bndinlTc
dolo.Siueautemfmedolo fiuefim' agnofrit.2X>iratur7 quienamtllefic
pUy.-fujeporiuefinefkrionedicatur: pcrcuncratunnec tamcnfe dcceprum
qucdcflgrcceaplaftoe: quiscftmifx cfleconqucritunimmo confcftt^
rcue
;i-bcncdiccione
padpienda
doluebo Utofibiint"inco:dc
magno
facramc
mmisfmcdolo.J4lui8eftdoluefim-' (odcuitatmd/gnr,tionc:pftrmat
bcne
pitde.Q.aeftcrio
nonmcnticnite:mx dtcrionetn.£lwe
ergomquitvenat'
fi prcfundummirrteriujveritari9.'3p eftmibtvenatione
t uulit mibi:7ma
faautembcnedictio qualiacft.'£ccei ducautdcomnibusantcquam cuvci
quit odo:ftl^ mdran^»
odor3griple rec,'£tbencdip
0157 benedurms )'u.
m:qtu:m
bcnediyit
domtnus.
£ t dcrtf Q.H18
nonbicmalcdtctioncm
pon"
bi dcasdero:eccli7depingucdinc ^ expeccarenracufibecrton
fopcriuin
rsmulritudincm frumermivini:if fpirarione
fcdterrcnomo:egereretV
«ranttibigcntcs
i adoienttc prindx O rcageftae fedpropbetfcc
gcfta9:i
pea:?fiasdomiiuiafratn'6
tui:7ado tcrrafcdcclttus:
pcrbomice
fcddiui
r&btmttcfilq pacrtstui. Oiut makdi nttue.Sic^cuttantur
ftnguUtatiefc
jxrit K malcdicfOs crit i qu^bcticdi-' cundaru^ftcrqe
mulfj furtpicndaro
jrcrictcbcnedtctienibue rtplatu:.23c Iumia:f5buicopimod"modcratzint
nedictioigtcuriacobprcdicatto cbrif pened"noetn aiiafeftttiarccopclltr.
h cfimomnibua gcntibd9.t>oc facto
igirurlej:i propbetia efttfaac.£c pcr £>cmill"ionetacobin mefopotamij:
oetudcozom cbriflue«billa benedt^ «madacdpienda vjco;l:7dcvifione
ctti!r vclutancfct'entc:quiai caabeia quain tttncrcfomniaui t:t dequatuo
t'pfencfcttur.4)doicnom<nia cbrifti ipfcusfemtniscwmvnapetifTct ryoze
ficutagcrmunduetmpletur.£[U9 eft
bcnedictio de ro:c celi: boc cft deucr
borumplutnadiuino:um:7dcvbcr m 3rtit i'acobaparectbT
mcfopo
ute terrcboccll decongrcgatione
po ramta:vtibiducatvxo:c:pafo
puiozum: dus cft 7 multituoofrux mittcmisbccvcrbafunt.Tlonacdpi^
mcntit vmuboccrtmulritudoquam csvj:o:ee^:filiab' cbananeo^.
Qw
colligitfrumcntum7vmumirtfacrax gengfugemmefopotamia in domuj
mettto
corpoas
ctust fanguinia
cC. batbaclpatrie
matristue:7foetibi
£i fcruinnt gentcstpfumadozant ifi vjro:edefiltabuslabanfzfematiis
pnnripc9.3p!"e
cdmfrarriofui:qu(A ruct>cu8
autcmmcusbcnedicar
rcct
populuacius dnaturtudcis.3pfum augcat
rc7mrripliccttc.£t erisi con
patrisciusiboccrtfilija grecarioiics
gcntiom:7 dettibtbene
XVII

dictioncm
abraam
psrriomf:7tibtct £tfurre)ritiacobtfapfft
Upideque
femtnituopoflce:vtbcrcafuaterre fuppofutt
apiciluo:7fhtuirillumm
mcolatustutquajdcdttdeusabrae. rirulumi7fuperfuditolcum ineaar
"b-ciamfntelligimitt
fegregatu^
fem mmcciua:7rocauitiacobnomelod
iacobabaliofcmmetfaac:q6f.ictum illiuedomuadeu*boc adpropbcru5
«ftpcrcfau.Oiundomimdictumei piTtincr.Tlcc
moteidolacrie
laptdep'
ifaicvocabitur
tibi femen:
perrmene fudicolcoiacob:
vclutfadcne
Mlu?de
fri<£femen
adduitaKmdctfeparato utn.neq?
mtmadorautteundem
hpt
cftiitdcaliudfetnen
abracquoderat demPeld racnficam't:f?
quontacbrif
in andllefilto:quod fururiim erat in n nomena cbrifmatecft id cft ab vnc
filqacctbure.Sjadbuceratambigu rione:profccto
figuratumcftbincali^
umdcduobue
gemmta
filqatfaacan qutdquodadmagnum
perrineat
fax
ad wrunq?anadrnuj eomtntlla bfi cramcnrum.Scalam
vcrotftamitclU
dictioperrincrct.£;
ft ad vnumquta gtruripfefaluator
nobiain mcmort'5
name(Tcttllo»utn.Q.uoo
rwncdecla reuocare
in euangclio.Ubt
cumdipf
ratutneft:curn
propbeticcap:ebfidi fctdenatbanadc ecce
vereiTraclitam
cffiacob:7ofct7criein conaregario quodoluanoncrquia ifraelvident
ncgcntium:7 dctribt bencdictionctn tftamuifionem.3pfce(lenijfacobrco
flbraepitrfetui.l^enjens
ttacpime^ dcmlocoait.Jlmmamen dicovobis
fopotamiam iacobin fomma accepft videbitiacelutn
apcrtii7angcloa dci
O!aculu-ndequofic fcnprum eft.£t afcmdentea 7defcendenreafupfilfuj
criuictacobaputeomrariont'a:7
pro imcfo
fecwa eft {cbarram 7 tri venit in loco potamtamivtmacdperetvrote^
7 domtuftibi.Occtdcratci?fol 7 fup deautemiUiacdderit
quaruorbabe
ftt ct lapidibualoct7pofuiradcaput fcmiaadc(Jbusduodcdmfilioai vx
fuutn7 dormiuitin locoillo 7 fonia'' natnfilia?procrcauftrcum ea^nulla
uit.£t eccc fcalafhbiltta fnpfrterra^ concupifcerctillicitcindicatfcriptura
cuiuacaputoerrm^cbat adcflutn:i diui'na.3ldrnamquippeacdptenda
«n^ctidciafccndebant
7 dcfcendcbat vmcratrfcdcumillt altcra pro alrcra
pcrtllamdonttnus
fncombebar
fupcr fuppofita
fuiflctmcc
ipfamdfmifitq
iltam:7dtjrir.£go futndcuaabraam nefdena vfuafucratmnocte:nc ludix
patriatu(:7dcuatTaacmoli rimere:^ brio camridcreturbabui'nV.£r ej:eo
ramtnquadormiafupercamtibfda temporcquoitiam multiplicande pox
bo illam7fcmimtuo.£t critfcmetu ftcrirattscaplurcavirojealej;nullap
um ftcutar«natcrre:t dtlatabitur fu bibebar.acccpitetta^tlUm
cutvfti ta
pcrmare:7 t'nafricum7in aquilone futuriconiugtjfidemfccerat.O.iie co
i adoncfttcmrtbcnediccnrur t teoca efletfterilieranctllam
fuamdequafi'
tribuatcrre7mfcmk tuo:i eccc cgo lioaipfaWdvlt maritodcdtt:quoo
fumtccumeuftodiena rcmomni via eriamrraforfoioieiue quauiapepif
qu.iciinq?fbi'a:7reducamtein terraj fetimitata:quoni3m multiplicarc^ple
bancrquia cjo nontedcreltnqua do^ cupicbat cffcctt.Tlullamigttur iacob
nccfadamowquctccttIOCBC" fii. £t Ieq;itur
petiflcprctcrfnam:nccrfua
furrcritiacobdcfono fuo:7ditit: qi plurimientfi gtqnendc proltaoffirio
dnsci locoboc7e^onercicbi.£tti coniugalt mrc feruato:vt net$bocfa
mutt 7 dtritrq' fcibiflocuebic: nocft ccretnifi vjrortacius id ficn fla(Titafy
bicnifi domusdei:i becpo:taecclu fmt:q8ccorpori8vizt fut babebanr
LIBER

legirimam
porefhrcm. , fcmtnccomeoiatrna filia:ncpris.S j
rcsdiligcntcrconfidcrarano indicat
Ouc rariofucritrt etumifraclco cptantugnumcrus fucritin progcnic
gnominaretur.c.^pjc. iacob:dtcvelannoqaoingrclTus cil
egyptum.£ommemo2ari funtquippc
5 £nut'tcrgoduodcdm
filioeet iciscniproncporca
tofcpbqutnul"
viufiltacj: quatuo:mficnb". lo modo135 tuncclTcpotucruntquo
£>«nfngrdTus ein cgfpropfiliu fuii niamtuncccnrummginta anno:urn
iofcpb:quivendtt"ab inutdcnnbus crattacob:ftliu8 vodusiacobtrigita
fratnbus:cocp perductue fuit at^ibi noue.O.ucmcum acccpiflentccftmo
dcmfubltmatu9.3acobautem ctiam annofuouclampltuaconltctV^TOJCJ:
ifraclftcutpauloante dip vocabatuz: quomodopotuitpcr nouomannos
quodnommmagigpopulusgcillo babcrcproncpotca dcfilqg quoscj;
procrcatus obtinuir.TDoc aurnomett cademvjroze fufccpit.'£u5
tgtrurnec
illi abangcbipofirume:quicumillo filioeb«bcrcnrepbrcm i manaflc8 fi
fucratin ittncredcmcfopotamta :cdc Iq iofcpb:fjeospucro8mfray noue
untcluaatustfpii cbrifticuidentiflTix ne8iacobcgrptuigreflusinuencrit:
megcrce.Tliopciprcaaluitiacob vti quopactoco^non folumfi!tj fcdct
03voknti:utmyftcriiiftgurarct:figni nepotcein illis fcptuagitaquinq;nuc
ficarpalTtone cbrifli:vbivtfi funteip rantur:quitucegyptiiingrclTi fut cuj
ualcreiudci.£t tfi benedictionemab iacob.JTlamcommemoiaturibi max
eodem angcloqucmfupcraueratipe cbirfiliugmanafTencposicfcpbite
trauir:acficbwusnotntsipofttiobn iufdcmmacbirfiliustdcft galaadnc
dictiofuit.^nrerpretamr
autjfraclvi poemanafic
pronepog
iofepb.
3t*ie
dcn8dcii:quodcrit
mfine prcmium i quegcnuttepbrcm
al'.M-
fili" iufcpb
fanctorumomntum.Xetigitpoiro il td ul vtalaamncpootofcpb:ibt cit ct
Uidcmangelus veluripreualcnti
Utt barctbftlsueipfmsvtalactdc ncpoa
tudinc^femo:i9:euq3
tftomodoclau cpbrcmproncpogiofcpbiqiunullo
dumzddidi'r.£rat
uaqjvnusat^ide modo
eltepotuerur
qnvcnitiacob
in
iacob:7bcnedictue i claudus:bndic egyptUTtiliog tofepbnepott8fuoa
tus tna'squii cbnflume^codcmpo auo9irtorummtnorcsy nouc> anno
pulocrcdtderunt:atqj in infidcItbua rumpucroeinucnit.Sed nimtiumv
claudue.Tlam femoiislaritudogcne troitusiacobin cgyptumqficumtti
rie multitudocft."jMur£9 quippefuc fcpruagtntaquinqs bominibusfcrip
(Ji caftirpedequibu8propbctice prc turacommemorat:non vnusdicsvf
dc'5cft:7cUudicaucrut a fcmiriefuis. vnnsannu0:fcd rorumilludcftrem-'
pugg^dtu vittt iofcpb:pcrquc^facru
<lu6cufcptuagitaqnq3 aniabaa eftvtmtrarent.Tlam detpfoiofcpb
cgfptii narrcturingrcfViig:
cuplcriqs eadem fcrtptura ficloquitur7 babita
c>:eisqui comemorantur tpcpofteri" uit iofcpbin cgypto:ipfe etfrarrcsex
":ifuntgcniri.c.j:l. iu97omni9cobabitaho parrisciuo:
7 vijcit annooccntum i deccmi ridit
i TlgrefTttraq?referuntur
f egfp lofcpbmanaflea7epbrcm ftliosvfqj
tii ftmulcuipfoiacobfcpruag» m tcrtiamgencrarioncm.
3pfecftillc
taquicpboico:annumcratc ipfocutn proncpos eiusrabcpbremtcrriua:gc
fuisfuqe.Juquonumcroductantu; nerationcmquippetcrtta^
diciKfiliii:
XVII

nep«tem:7pronepotfln,
£>cmdefe<i[' mnationefili mt afifndifti::ccumbc8
tur. £ t fdqmacbirfilq manaiTc:
nati do:mifti vt lco. 7 vt caculualconia.
funtfuprafemo:»i'ofepb.£tbictlle OLuiefufdtabitcum^Tlodefictct
pnx
fpfeeftnepoe
manafle: pronepoaio' cepaq:tuda:7du^;defcmoubuo eiua
fepb.Sed pluraliter
appellati
funtfi' donec vcraiant
quercpofirafuntct:ct
cutfcriptura
confuewt:quevnamcp ipfccnt erpectario
gcn11115.
Slligana
filiamiacob
frliaanuncupauit:
ficuti advitetnpulbmfuutn 7 ctlitioaunc
latincImgueconfuctudmc libcri dicfi fuc:lauabitin rmo ftolamfuam:7in
tttr pluraliterfilqrcrumfi nonfmtv fangumc vucamtctum fuu^.fului o-'
no ampltU8.£urergoipfius iofepb culictuearmo7dcntcecandidiozea
prcdiccrur fclidu9:qmapotuitvideie lacte.£jcpofui becaducrfue manicbe
proncpote9:qw nullomodopurandi umfauftumdifputans: 7 factsclVcar
funtiam fuifle rriccfimcmono anno bitroi quanrumvcntasppbctiebu'
pr0auifuitofpeb:quandoad eumin tU3clucct:vln1 mo:ocbriftipzedtcta
egyptum iacobparc:eiusaducnit.-" 31 eftverbodormtrionts:^ noneccfl'ita9
ludauteeitquodfallttminusiftadili fcdpocellas mmoztcm nomtne lcois.
gcnt:tnnieittcsrqm fcriptu^cfcbecau O.uamporcllarcm nt cuangdioipfc
rem
nomiiu
fdio:um
iiraclq*mtraue predicacdicene
porcftatcrn
babeopo
rut in egyptu5
fif cuiacobpatrefuo. nendianimammcam:7poreftacebax'
"bocenimdtctu^ cftqiftmulcu^illo bcoiteni5fumendiea^.Tlemo
eajtol
computantur fcptuagintaquinq^:no lit ame:fcd
egoea;ponoameipfocc
quiaftmuliamerantomneequando uerujfumocam.Stclcofrcmuitfic
egyptum
tngreflue
eft(pfe:fed
vtdijci quoddijtittmplcuicad
cajnaruppcr
totumrempus babetureiueigrclTus tmctpotcflatCjiqiiod de rcfucicctioe
quovipittofepbperquemeiuavidcx eiusadiunctum cft.O.U18rufcitabit
tur mgrcffus. cu.J"boceitquianullus bominii:infi
feipfcfufcitauir;quieciamdccozpoze
t>cbcnedicttone
qua;in iudamfi fuodijcit.SoluiKtcmplumbociin
lum fuump:omifir.c.^lt. triduorefufcitaboillud.3prumautcj
gcnusmortteboccft fubUmttascrux
t 6ttur|»pfpopulucbriftianiii cie:ivnoverbotiuclligicurquodaic
quodciciuitasperegrinatur in afcendtfti.O.6veroaddiditreciibcs
rerrie:fi cbrifttcarncmm abracfemi oomtftueuagcliftacjrpdttvbidtdt:7i
nerequiramu9:rcmott8 concubina^ cltnaroapite tradiditfpum.Sutccr
filqsoccurritifaac.-ft
in femineifaac: tefepulturaeiusagttofctrur in qua:c
rcmotocfauqui l etedotnoccurritia cubuitoo:tntene:7vndcillu5 nullua
cobquiefti ifraeLSiin fcmtncifzael bommumficurpropbcte aUquos:ccl
ipfiuarcmotisceteris occurritiudas ftcutipfealiosfufciuim.f}fic*afono
quiadembuiudaqconus ecbriftus ipfefurrc^it.Stola pozzoeiuaquam
ilcperboccum
incgypto
moritur* laoativmoudcitniundatapeccaris
ifraclfiltoa(UOB
bcnedtcet:
qucadmo irt fangumc
fuocuiuefangumisfacza
dum iudampropbcrice bencdi^rcrtc mcnrumbaptt^atifdutivndc7 adiun
audiamue.3uda
iuqiuc
tcbudabunt git7i fangume
vueamictiifuu qutd
fiestui.2Danii9ruefupcroozfu^ini' eftnifi c«lcfia/£tfuluioculieiueavi
micorum
ruoium:
tcadotabut
fiitjpa nofpirituales
eiuainebriatt
poculo
rrietutXatuluslconiotud.io.£^
gc; eiU9:6
quocanic
pfalmue:
1calijc
nT
LIBER

incbriana
g>
preclarua
cft.£tdentca £>c rcmporibusmoyfi
i icfu
nauc
ctus
candidiozea
I.icte:q6
potantapo aciudicu:tt3
cjrinregn
quofqde fa^
aplmparuulitverba
faltcec
nutrietta: ulprimua
cfhfcddautd
prccipu"
7ff
nendum
idond
folido
cibo.
Jpeigif cramento
betur
f mcri
to.c^liq.
efttnquorepofita
erantpromiflaio"
detquc
donccvenircnt
micpprinnpca d £fucto
fflcob:defdcto
etiofepb
boc
eftregea
ifrael
abillafttrpe
deftte pcrrcliquos
cemqaadragintt
r6nt.£tipfe
e^ptctario
gentium:q& qua tuoiaitnoe
docc
mrefdc
tcrra
e^
clariua
cftvidcndo
quam ftrcjtponen gfpti:mmodnmcredtbilc
illagcecrc
io. uit:c"t
taiuis
attritapcrfccudonibus:
£>e
filijsiofepb
quoa
iacob^pbe rrquoda
rpc
natt
mafculi
nccaref:
cu
ricamanuu
fuaptrafmutatieebcn^
mirantes
cgrptios
nimia populi
illi"
incremcntafrerrt.Xuncmoyfes
fub
tract"furtotruddJto:ib"paruulora
f addomui-cgiiingcrapcricra
pcum
cob:fi'gura
prebucrflntduora;deopparacepueicnumrufq? 7adop
populorum
iniudris
7cbriftianis:^ tat"
afiliapbanonic: qonomci cgyp
ttisquod
adcarnis
propaginem
pti'* tooiutn rcgum fuir:in ranmm p.ueit
nct:ncc
mdei
vcnerunt
ef(emine
efsa virumvtipfeillamgcntcmjtntrabilit
fcdidumeimec
cbrifKanc
gcntes
6iV mulnplicatam cpdurilftmo7graitf
cob:fed
petmsiudd.3(d
boc
cnimti fimoqo ibifercbt
traberet:tmmo
t iugofcruirutie
c*
pcreu^deusquiboc
rumftguravaluitquoddtctu;eftma
i'orferwct
mi'nori:i'ta
factumeftctiaj promilcMt
abrac.*p>n'ua
quippe
qcv
iit duobusfilqsiefcpb.Tlam maior deterramadianfugifiercfetf:^ 015
ifraelitamdefenderet
egypnuioccidc
gcflKt
typumiudeo:um:cbrifttanojU5
aurcm
minoz.
O.UOB
cu;
benediccrct
rar:7
rcrritue
fugeret:poli(i
dminit*
iacobtmanum
derreram
poncns
fup mifTna
mpoteflate
ipititus
dcifupr
ta
minorcmquembabebat
adfimftra;: uitpbaraoma
refiftcree
magoa.
Zuc
fmtftra
^ofupmato:c
que^bebat
ad per
cumcgvprtjs
tllatc
funtdecc?mex
dejctcram
graucmTum
cftpatricoruj mozabiles
plage:cumdimtttcrcpopo
7admonuit
patrem
uclut
corrigcna lutndcinollenr.aqua
mfanguinem
$
cius
crro!em:7
quie
nam
efleteorutn fairanerfenipw:
cfmonw:
moza
pcc»
mat'oroftenden9.3ltillc
mutarema^ rum:vlccra:
grando:locufta:tenebre:
nusnoluif.fcd
dtpt.Scio
filimifcio» mord
prtmogemtorum.
2ldcrrrcmii
£t bfceritin
populuj:
7btcejcaltabi iTrncUtasquoe pUgie tottantifq?
pcz
fractttadealiqn dimifcrantcgyptqi
tunfd frarcreiuaminormaforilloe
rit:£tfcmcn
efua
cntmmultitudme; mari
rubro
dum
pcrfcquun
t*cyrinctt
pcntiom.£ria5
btc
duoillapromiffa funr.3Uie
quippe
abebntibus
dioifd
demonftrant.nam
illempopulumnf marc
riam
fccir.t>09
autmfequcrc»
tetnmultitudinem
gcntmm.Ouide-' infereJICIIB
rndafunimcrfir.
t>cmde
uidcntius:^
bieduabuspromilTtdi pcranoe
quadragita
durcmoffc
dci
bueconrineri
populum
ifraclftaru?: pcpulua
pcrdcfcrtum
actue
e:quado
orbcnqs
tcrrarum(nfcmineabrae:il tabcrn.iculr
mtcilimonq
nuncupamj
lumfecttndum
carncm:
iftumfecun^* e:vbtdc"racrtfic^s
fiituraprenunna
dutn fidcm. tibus colebatuncumfciliceciamdata
Iqcfuiflct m monte mulrum tenibi'*
XVII

littrattefhbaturmun
euidentiflutia ftirpcrriccea
neindcrcgce
orirentur.
mirabiUb* figmevocibufqj diuiitaa: OauidfuccelTtt
in rcgnam cuiusma
-Quod facnieinojcvt cjcini
cft6egpp jcimc
cb:iftu6
diauacftfiliasOftquo
to:7iii defcrro
populua dTecepuqV aracutus
quufom faccuac7 c^ozdtu;
quagefimo
dicpoftcclcbratu,
pafcba quodamo
muecurie
populiftdeircuf
perouiatmmolattonerti.
O.aevfqja gmcnaqucdamvelutadoUfccrudo
deotfpuacbriftieft:prenunciae
eum ccbacur
abipfoabiaam
vfqjadbtmc
pervtcrimapaflfiom»
debocmtmdo dauid.Tlcq?cnitnfruftia mattbcua
tranfiturumadpatrem:pafcbaquip' euaiigelifta
fic gcnerattoncacommc'
p: bebreaUnguatranficua
tnterpreca morauic:vt
bocprtmuminteru^l.um
tur.vciacureudamurtcitamcr.curn qu4tuo:dccim
generationibtid
comc
noua:pofteaypafcban:'5imolac"eft darenababraa.C.vfqj
ad dautd.2ib
£bi tituoquinquagcfimo
dievciurcc adolcfccniui
tncipic
qutppe
bomopof
dccclofptricus
fanciUB:qui
diccus
c fcgenerare:propter
gencratiouum
fe
i ciuugdiodigituedet:uc
rcco:da:io' riceababraam
luinpliccjco:dni;q
ei
ncmnitj, i prtmi preftgurati
factitne patcrgcntidconftimc"e:quandomu
mJitunrcjoarct:q:7 legisillccabn tacutnriomcfi
acccptc.2lnte
bnccrgo
ledig",co
deifcriptercicruntur.I>cfuc velutpucntia
futtbuiuegciurispptt
romoffepopolttm re^iticfuanjuc:z< dci:anoevfqsadtpfumabraam:7 io
m ccrrapromilTionis
incroJupi.eaq3 primaUnguainucntaeftid ebcbrea.
populoduitfu.ilbbiaduobuemira 3 pucritia
nanq3
bomoincipuioqui
bilibu9ductbue bcilaccprofpricac poitmfantiam:quc
bincappcltaca
cit
mtrabilitergeltofunr.dcoconteftatc quodfarinoupoccrt.
O.ua3profecco
nont»mproprer
meritabebrcippfi: ccatcm
primamdemergu
obliuiouc
'<yproprcrpcccata
carumquedcbclU etaepnmigcncrtsbumanteft dclaa
luiiiur gcnnu^
illaacisprouciffc
vic' diluuio.Oaof.n.quifcp
equi fuam
to,-ij9.poihltos duccsmdicc3fucx recozdcturmfanriam.O.uaobrein if
ruiuiamin tcrrapromilTionio
pptb to^pcurfu
cmitatio
dctftcutfupcrior
colbcaco:
vcmcipctinrc:treddiabzac Vnaeandeqjprimaataduasctateafe
pnmapromilTio
degcnce vnaid ebc cundam7 tenumlibcr utcco"cmcat.
brea:7in tcrracbanaannondude6i 3nquattia^ptc:vacca
tnma^iapra
buegenttbus 7 totoozbe
tcuarumcp tm.ijrauccc
cntnu:7impofituelcgia
cbnrtiaduetu* incarne:7
nonvetcris iugum:7appamicabundan(ia pecca
legisobfcruarionc.
fcdcuangelq
fidca torum:»regniterrenifurrc^t ejosuli
fucratt/npUrura.£uiua
rciprcfigtoa uj vbindfrucratvinfpualcs
quopt
tiofacta
effccp
nomoffcsqlcge
pptb turture
7columba
figuratu
cit
ecccperatin
inonrc^na:fediefuscui mentum.
ectam
nomcndcoprccipimte murjtii
fucracvocareiTtcru6:populum
iccrri Surclqaugurtini
dcciui
promilTioiiis
inrrodupt.Xempoiib'*
autcmiudicumficucIebabebati pec
catapopulietmifcncordiadciultcr
naucruuc
profpera 7 aducrfa
bcllo^.
3ndevemumcftadrcgumfpa.O.uo
rutnprimus
regnautt
faul:quo
rcpto £>etentpo:fbu0
bico 7bcllicacladcproftnto: ciufqj
LIBER

tadigererts
uidcturtancp
biftouca
di
oncsdct quefe ligerurcbusgeftisoccupara
cflenar
ctcfunradabta randiotfi
adiuuate
ddfpu ccWerata
am:cuiuafcmi' rracretur:vd
magisvd ccrrenomin''
prcnundandis
futurisq>prereriris
c
ttca feriiducar nundandiemucnirurinrenra.fr boc
rte:?drteogetcs pcrfcrurando
mdagarcac
diltcrcndo
dcbcrtfecudum monftrareg>firoperofu
arq,proliyu
ftd>mdeopollifcare
dfdidmuetquen itq>mulrismdigeat
roluminibusd,s
acimodu
compbsntur
perorcJine
mt« igno2ar:qui
bccrd mcdiocrircr
ccgi'
po2i>}
procurrcs
ddciuirasidicauir. tar.^eino
quiacatpaqucadprcpbe
£Lmergofupcriojielibri vfq?adrc' riamnonambigiturpcrtincrcttafut
gntidaiUdfjce"efmis:nuttc
abrode$ mrtade cbhflorrgroqjtelomcucci
regnoquantBtn fufcepro
opm fuflfice uiraeddcrt:rtadbccapcricnduma
vidcr':cctcra
quefcquunf
amgamue. (orfitdifpuraroncccffima:
q>buius
t>oclYaq?
rpwacjrquofjnaas fama^ cpcrfsmod"flagirar."proindcirafi
el propbetare
ccpir.idcinfepe
doncc potucrofttlomodcrabormco:7buic
populus
tfnielcaptiuus
inbabyloia optiit ddvolunrarcpcragcndo
n« ca
ducercrur.-ar^
indcfccundi^rjcribie q Ktetdica-ncc
caquefariefotprcrcr
rcmispropbcriap"fcptuaginra
anos mitt:m.
revfta ifraclitis dd dcm" tftaurarct":
toruinrps «ft propberaru.
O.uaui's OLuot(mpo:cfir implcraprcmtfx
cntmntpfurnnocpsrrtarcbam
i'ncu' fiodddcrcrracbrnaan:quam
inpof
iU3dubua vniucrfaK::n d:luuiodcfe fdTicncmcriam ifrael carnalieacce
t3 f:7 aizoefitprai mfravfq^adboc pir.c.r).
tcmpusquorcgcsindeipopuloetTe
ccperut:proptcr qticda^pereosfutu^
ra ficeqsioqucmo fignificara
fmep:c i Tl prccedcnrf
libro dijrim"ab
dicrj quepcrdncnt adduitarejdcirc inttio abraampromifTionum
gnunq3
cclorum
nonimmcnto
poffu dd duasrcsfuifiepromifTae.CInam
mupappcllare
propberae
prcfrimq: fdltccrOfrerramrbanaanpoflclVurB
finullcscorutdc;cprefTiu9
Ugim"
na-' focrffmcneiusquodfignificat
vbidi
cuparoe:ricutabraam:ftcutmoyrcm: crumcfcvadcmrcrramquamribtde
ramciidiespropbetard predpacma monftrauero
7 faciamrc in gtnrctn
jricq?
bi dicttfunctj: quoccpir^>pbcx' magnam:aliam
vcrolongcprcftanri-'
tarefjmuclrquti faulempn':t eorc azcmnondccarnalirfcd
dcfpinruafi
probato«pfumdauiddeoprecipicnte fcrnsncrpcr
quodparcreflnonrnfuB
vnptinrcgfm:de
cufuecctcriftirpe gfntte<(VacIin'cc:red
omntumgcntio
fafccdcrcntqttoiifcptUos
fucccdc
ftc <?uc
fidciciuercft/gtaconfcqunnrur.
oporrcrcr.
Oueigit'apropbctfe
ftnt X>ucdpromirri
ccpirbievbis,£rbrl
prcdtcia
dccbrifto:c5mo:iedo
dcccde diccnrur
mrccmneernbuercrrc.£t
ttb"i nafcendofucccdcribua fufemc dc/ncepe altjsmult/eadmoddteltfcK
brisriutraedd pcriftKurrerettpa:ft nrj>5bccduoprcmtfTa monftramm".
ciavclimcomcmozare in imcnffiperx £rat ig! iammtcrraprcmirTioisfcm
guur.T^rjmym
quiaiplarcripiora
q sbneidcftpopuluetTraclffnJndiim
pcro:dtncm
rcgcseeruqjfacta7eue cr,ibinor»folum
teneoo
ac
XVI

pofftdcndo
ciiiitarea
aduerfariozu:^ picarnaricmccbrifti
fueratiplctur".
ctrcgeabndoregrurdamcep«r«:C'
pl&iaikipib populopromiiVionib'*
cldmagna
iatnepparte:non
folumq" pbctap:q
rtucadtcrrciunttcadcclcf
iribueillia patrtbusabraamifaacee tebtcrufalc-.nc
autadvtraq3rcfcrun
iacob:qmbufcunqj dtctiavel fignis tur.ctg.
autfiguriatpibuacoriifacrefunrvtn
criamqueperipfummoyfen pcrque q Uodrafic oracfatlladiuina
populuoidcindefcruuucccgyptiaca adabramifaaci iacob^qcunq;
Itberatuaitperquem cunctaprcrcri aliafignardca^ppbecica iu facrialiia
u rcuclata furuittmponbua ciuacuj p:cccdecib"fcakic:icaetcefcabilio :c
populumperbercmum duaretfacte gii tpcpropbcticpri>ptmcc ad gente
fucraiu.Tlcqjautcmpcrinftgncm du carniaabrae:panim veroadillud fex
cc^iefumnaucpetquempopulustllc mcntlliusmquobcncdtcutiir omnes
m promilTtome inductuacfturram: gentca cobcredcs cbriftipcrreftamen
qttic^pugnatie gcnnbua camduodc^ tumnouu:adpolVidmda vuaacrna
cimtnbabusquibuadcueiullcracdi rcgnocp cclof."p>arttm crgoadacilla
uific7mortuu9cftmcqs poftillumto qucmfcruuutcm gencrac adtcrrrna^
to tpeludicu^iplerafucratpromilTio bicrufalemiquc fauicciifii^e futa:g
dctdctcrracbanaan:<y aftumiccgrp tim vcroadUberam ciuitarc^dciid e
civfq^adflumenmagnum eupbrate verabteiulatc^ i cicnuin cclie:cuius
populuoillc dfurcrurincc catftadbuc filq omiicofccundu deuj viueutca pc
propbctabarurfuturum fcd ejcpccc» regiirtancurmccrrterfcd funcmcis
baturimplcndum.3roplctam cilaut quedam queadvrramppcrrinere \n-
pcrdauidtfilium ciuefalomoncm: tdligunturadaticilla^propric:adli/
cuiuarcgnumtantoquantopromiP bera^figttrate.Xriparnwttaqsrepc-'
fumfueracfpacio dilu.itum ciLUni riumureloquiapropbetarumiftqde^
uerfoequippeilloofubdidcnu:tnbu aliqua1'untadccrrcna bicrufalc? fpcc
tariofqjfcceriit.Stc igitur in tcrraf cantiaaliquaadcdefte^noniwlla ad
mtlTionte fccondumcarnem:boce_iti Vtranq3.£j:cmpli9 videoprobandu^
terracbanaan fubbiercgtbue fcmen elTequoddico.iDtiTua eftnacbapro
abracfucratpft turu:vtnibil6irifup pbctaadco:quircgcm danidargucc
eltctquotcrrcnailladcipromitVio co depeccato graui:7eaquc ccmlccuca
pleretur:nifi vt meadcm terraquatix funtmalafuturaprcdicerct.tDec atq^
tumadprofpertcatemattincc
rcmpo-/ buiufmodi llucpublice
id cprolatux
ralcm:perpoftcriraris
fucccflfione
in tevelvctlitacc
populirfiue
priuati^
cii
concuflb
ftatuvfqjadmortaliabui" profuiaquifq?rebua diuinapromet'
fccoh
tcrmino gcuepermanetbebrca eloquu:qutbus provfutcmpozalis
fi dnidcifuilcgibuaobcdiret.3;qifi vitefutunaliquidagnofcerecur:ad
t
dcuonoucratboceamnoneltcfacnt rcnajciuitatcjperrinuiflc
q*aabigat.J
ramivfus
cftcctpalibue
pcnisadc^ UbtautcmUgtcurcccc dicevcmutu
ercendoe
in eapaucoo
fidclcafuoe:et dicicdomm0:7
confumabo
domuitfx
admoncndoequi poftcafuturi ezant rael7domuiiuda teftamtiinouiiind
w omnibus
gecibue
quaepcrcoead fccundu5
tciUmeni»5
quoddifpolui
moncri
opoztebacin
quibua
alccram patribue
comjimdteqiu apprcbedi
promilVioni
rcueUto
nouoccftamct
o manu5eo;u5vteduccre^
coad«tcrra
LIBER

cgypri:qm
ipfinonpcrmanfminr
i te burufalcjIibc'
ftamcnromco::7cgoneglejci eosdtc raj-alrcrujquodadvtranqjpcrticat.
dns:qutaboccfttcftamcnrum meum IDtbi autemficut multoj ndentur
qSconfhcuam domwifraelp"diesil crrare:quJnullaercsgcftasin cogcx
loediatdommue:dabo lcgcsmear ncrelittcraru^altqutdaltudprctcrid
inmcntecop:7fupercozda corufcrt quodcomodogcftefuru dgmftcare
bamcas7 vidcbocoai cro tlUai de arbicranntrnca multiiaudercqui,pr
um:7ipfi eruntmtbiin plcbem:bie:u lueibi omniaIignilVauoibue allcgo
falcmfmedubtofupcrnapropbctat": rictsinuolutAcllc contcndunr.3deo
CUIUB
dcusIpfeprcmiumcft:eucpb:e tnpartita nonbipartitaeflcdija.t)oc
arq?ip!'iusclTe:fummum illicft arqj cntmepftimo:non ramen culpaecoa
torti bonum.Hdvrraqjro ptictboc quipotucruncillic
dequacuitq; icge
ipfumq>bierufaledi dci ciuirae:^tn ftafenfumincclligentic
fpiritualtaex^
es.propbcwrur fucuritoomuedct.ca culpcrcreruata
primttusdiirajwrbif
cppropbctiavidcturvmplcritumfa' toucvcncacc.
icui u; quettadiomt'
lomonrcj:cdificatitlud nobtUlTimuj vt rcb"bumanitue fcudwinuudgefx
tempitim.lDcccnimi mtcrreabicrux n'0ftuegcrendis
puenircnonpodmK
falcmfm biftoh.imcontingcrut i cc' quisliddtsdubitccnonific inanicer
lcftiobicrufalcm
figurcfuaut.Ouod dicr.i^Cttno
canonadmtclligcnciam
gcnue
propbcrie
cj;vnoq^
vcluticom fpttitualcm
zcuccct
fipo)Vu:aut
abco
p3<tum
arcpcomijrtum
in librisvae quipottllrcuocanda
cllcfatwtur.J
nbus canonicierquibus
rc^geftaroj
narrationcs
coutincnturvaletfTimii t>cpftguratacomutatione
ifraeli
mrcjq;ejrcrcuit
i qrcrcrttngcmafcru tid rcgni7faccroocq:7
dcbiequean
ranttumUaafacrae:vcquod btftotice nainatcrfamuclte
pcrlbnageruiacc
prcdtcrum
completunq3
lcgiturtnfei clcfie
propbctauit.c.uq.
nc abrae fccundumcaman:ctiam i (ei
ncabraefecundum
fidcmqutdtmple p *Rocurfue
ig:ciuitaricdci:vbi
dumallcgoncc figniftcec
uiqui:af:irl pcrueitad
rc^ujipa:qndauid
tumvt qutbufdam vifumfit nibil ce faulercprobato
tra regnuinpnmus
in rtfdem
libr.srclprcnuncutu^ i ef obtinuit:
vtcusdcmdeportcn itcrrc
fccturrr.vdnon
cff«tumq^uteprcnu na bieraralem
diucurnafuccelTionc
ciatum:quod nonmfmuct aliqutdad rcgnarent:dcdit
figurajrcigcrtcfigni
fupcrnamctutrarcj
dctfiufcpftlioem fi(.-.ino
at^prcnunciansquodnoncft
bacvitapcrtgrinoefigutaia
fignifica prctereundum filcnrio:de
rc^mutarf
tionerefercndum.Sed
fi bocttacft la oncfuturaru:quodattinctad duotcf
btpartitanonrnpartitacruntcloqui-' tamcra:rccue
7 nouu:vbifacerdori»
0 propbcwruv.vcl
ponusillarufcrip regnunq^
mutam^cllpcrfaccrdorcm
turarujomniu.i
qucveKrte tnftrume cundcc>3
regenouiiacrcmpttcrnum:
ti appeibtione
cenfcntunmbil
tajait quiecbrift^iefus.Tlam
7belifacer
.tiltcquooadbtcruralc5
terrcnajran dotertprobJto
fubftirurus
indicmi^
tumpcrtincat:fed
quicquid
ibideilla mftcnum famaclfimulofficto
funct?
vclpropter
illamdidturatqscomple faccrootia
7 iudic:e:7
faulcabtccto
tui-figniftcataUqutd
quodctia^ad rc^d^uid
fundatus
inrcgno:bocqo
bicrufalej
cclcfte^
allcgonca
prcfigu' dicofandauerunt.DDatcr
quoq?
ipfa
rationcrcferatunfcderunt
foU duo famuclis
anna:queprios futt Itei'
XVI

Itaet poftcnoie
fecun
Jiratclctatacft ri conftenienter
mottetunnonnc
inten
«ppbetare
aliiidn videturcucogratu dit tafpictt^agrtofciKpezbancmrK
larionemfuadiiofunditgcuUansiqn retncuiaaetiam nomcrtideannagia
quidcjeimdcm pucrui
n'natu7ablac ciueinterprctatur:ipla
rdigione
cbri
tatutndeoreddiditcadcjpicrarcqua rtianam:tpl"i
ctuiuiedeicuiuercj:c!t
voucrac.C>icic
£1115
pfirmatueco:mc 7coridiro:cbrtrtua:ipfam poftrcmo
ummdommo:7
cplcaru)cco:meii dcigratia^
propbccico
fpirituficlocu
in dcomco.DiltJt.uumcltfupc:mnni ra^iaquaiupbialiciuf vt cadant:q
codmco909meum:letata fumin fa" biiilcaipletw furgatqd majcic bym^
iutarituo:qmnotteitfactuaficucdo nuaiftepfonutt^Tltridfif fortcdtcta
mtnua7noncftiultueftcutdcu9nof ruaenibiliftam^ppbetalTe
itUicrc:
f>
ter:nocftfanctua pretertc:noliieglo dcutntrftmoproptcrfiUumquepca
riari 7 rtolice
loqaicjxdfancqjprocc taipetrauice^uUancipdtcaiionciau
dit magmloquium deo:evcftro:quo danc.'OLuidergoubi vultq6 att:ar
niamdcusfctenttaru^domiitus7 dc cu potcntiufccitmfirmu:7irirmi pre
U9preparaa adinuencioncs fuas.^r cictifuiuvirtatc:plenipaib"mtnouri
cumpotetmu fecitinfirmu:7infirmi runt:7duricutce traficrucKrra:7ftc
prccmctifuntvirtute.plcnipambus nrpcperufcpce:7mulcaiti fitqatnfir
mitioratifuat:7efurienceatrafierunt macac.' ITunqdlcptcipfapcpcrcratr
tcrraiq: fterilispcpcrttfepccm7 mfca O.uaui6Iknt facric vnicti bc;acqii
tii filije infirimcaclt.&ominuemo:tt ii t.i dicebat.Scd
nccpoltcafcpccm pe
ftcat7vmificac:deducic ad m;"eros
cc peritUucrc^:d.buk> fcpttm7eecipfcla
rcducit.Doinmuspaupcre^faac7 di mucl:fcdtrcs marca7 duas fcmiae.
uc:l>mniUat 7eptcai.i5uiLii.-it atcr Jbcmdc in ulopopuiocumadbucnc
rapaupcrem:7 6 ftaco:eerigittnope moregnaret q6 in c^cremo pofuitad
tu collocec
euscup:uic.pifaua populi: virtutcmrcgibua nortris:7c;calcauit
i fedcm gfebcreditatc daseia:dana comucbrtlttfui:vn diccbatfi non.p''
vjuun vouenri:7 bcnedicce anooiuf pbctabat.'£>icac crgo eccfacbaftici
ti.O.mnoninvirtutcpoten9cftvir: uttaaregi9magni:gaplcnarprole fex
domitmemfirmufacitaducrfanu l'u-' cunda:dtcat q6 tantoaiuedcfe^pbe
um:dominus faiutue:Tlongticfpru tatumpcrboabuiuspiemziaagno"
dcatii prudctiafiu:7 fi gtktur potes fcit.^ofirmammeftco:meumi dno;
i potenafua:7ri gfitf diucsi diuitqa 7cplcatucttco.aumcumi dcomco.
fuig.Scdin bocgficf4 griaifinKllige Ucreconf»rmacu cftco:7cornuverc
i fcircdoimnam/zfaccrc iudicio7ta cpltatum:qmanortm fc fcd in dno
rtniatn mcdioterrc.Dnsafccndit ice dco!"uo.£>iUucu e lup intmicoame
loatonuicipfeiudtcabit
cptrcma trc oa09mcum:quia 7tnar.guftqa prcf
qutamituacit:7dacvirtuccregibus furariifermodcino"cilalligatue:
nec
noftna:7
qcaltauicco:nucbriiti fui. inpcoibus alltgaria/Xctaca
futninc|t
3tanererbabcc vniuaputabunt efTc inlalutariruo.ibrilVetpeicfusque
muliercule:de
itatofibi filio gratuUn ffmeonficutin cuangclio
lcgif feticjc
tia.Xantu5
ncmeeboiniia tuccvnta' amplcctena
paraulu^:agnoiccnsma
tiaaucrfa
crt:vtnonferuiarfupgredi gnum:nunc
dimittisinquitfcruujm
modu5fcmicbuiusdtctaq fudtr.J>p>5 utnmpaccquomamvidcruntoculi
ro q rcbuo
ipfiaqueum ccpcraiu
cc meifaluraretuum.Oicat
itaq3ecclex
? tii bacfcrrciupcregrinacionc
coplc fialctatafumi

V
LIBER

noneftfanctue
ficutdomtrws:?
n cft quu7 (tpftspanibttd
tdediulniaeh
iuftu9ficutde"nofter:rang>fancfct quijgqueifraelittfoli riic ej;omitib'*
fanctifican9:7
iuftug7 iuftificae.Tlo gcntibuoacccpcrunr. tc:rcnafaptur.
eftfanctugpretcrtctquianemofit ni' <6cnrc9
aotquibuslcjcillanot racda
ft abgte.£>em'q?
fequttur.Tlolitcgfta ta:poikjQ'pcrnouumrcflamcntum
rf f"upcrbe:?
nolireloquiepxlfa:neqj adcloquia itlavcncn:r:7
multumcfu
cjccatmagmloquium deo:eveftro: riedofratraficrutiq:
(nde nontcrre
qmdeii9fdenriarum dominug ipfei nafcdcelefliafapucruc.
£t bocvclut
nemofcitquodipefdt:qmqui purat qucrcrcfrdcurfaaumftt: q: fleriliei
f-:nlfquideflccumnibil fttifdpfu^fc quitpcperttfcptcm:t mulramfilijs t
dttdt.focccitointuraduerfartisduita firmaucd.t^tctotumquodpropbc
rt9dd adbabylcmiam pcrtinmribue: tabaturcluptagnofccntibue numc^.
dcfuavirturcprefumentibusrm fen rcptenarium:quo cftvniucrfaccclcfic
in domino
gloziarmhug:
cjcquibu9(t figntficata
pfrfccrio.proprcr
quooi
crtamcarnalcetTraclitc
rcrrenebicru ioannreapoftolu9ad ffptem fcribic
falcmctucsrcrrigcne:
d,vtdtc «prua ecdefiaoico
mofeondcng advni"ple
ignozantea
dduiftitia^.i.qua
datboi nitudnem
fcrtberc.
£tin prouerbqs
buedctigquffolu9eluft"i iufhficas faiomonig
bocanreaprrfijurarwfa
7 fuatti\>olcntcs
conftitii«e.!.vcluta ptcntiainquitedificaitic
fibtdomu:et
fcfibiparatam nonabilb impernta: fuffulfttcolunaefeprt^.Srcnr.n.crat
iuftiricdetnonfuntfubtecri.
jraq?qz momnibug gcnf
ib"ddciutras
ancptf
fupcrbifcdefuopuranrcs nondedci tc fctugpcrqucmcafca^fccundaccrx
polTcpbccrcd«o:quicftdcoefcienna lurnus02trctur.£crntm'
etia qucmf
rumatq?idcoi arbitrcrcofdcnriaro tain fiUjecratnuncinftrmata bifrux
vbtuidene
cogirartoneebominu qm falctcrrcnam:qm qutcoq?filij libcrc
vancftinr fi bomindfunt i ab illo no in eacrant:vi'nu8crateiug.Tluncvo
fanr.£tprep;iran8
mquitadinuenti ibiqmlu ert7 fpirtrugnone:amHTa
oncsfuas.Oaagndinumoncg
purax virtutemftrmafacft.
£>omtnu9
mor''
bumilf9fur rificatirtmftcat:mojrificamtilla
quc
qutppc
adfurnriocg
e)Tfd.tur mulca cratinfilq9:7viuiftcauit
banc
potcntin<nfirmat"
e:e£ ftcritcmquepcperitfcpre.Ouauis
cd
Infirmiprccincti
f»tvirtute.3nfirma modiug
pofTiniuclltgieofdcm
viuifi
t" crtarcug.f.intenrto
comm:c| ta po carequogmoztiftcaucrit.
3denimve
tcnrcefibi ridcnmr:vt finedd dono lur rcpctiuttaddcndo
dcdudtadinfe
atQ3 aditsforiobumana fufficieria
di' roo7rcducir.-O.uibu6cni5 dicirapo
uinapolTmt implcremandata:£r pd rtoluaft mo:ruteto cumcbrifto:quc
puniTvirtute: qoo^irernavoj:c.2Di Turfum funtqucntc vbi cbriftu9cftt
fcrcrcttieidoinineqminfirmugfnm. dfjneradd fcde9:falijbrircr vtiqjmo
"f>lenipanibug tnquitminoiatifunt: rificant'adnoquib"adiungit:que fur
i efurtenteetranfierottcrrra.
Oui ft fumfurufapttc.'iid qucfuprerram vt
inrclUgcndi plcittpanibu9:nifi
qdcm tpfifmt illi qui cfnricnteg
trafterut
i'
ipfiquafipotcft:9.i.tTraelttc:qbn
crcdi ra.ZDonuienim cfttgmcfc.
£ccequo
tafunteloquia dd.^Sedtneoppfoax falubritcrmouificat deu8.fcrindefc
diiefilq mtno:atiftir.O.uoverbomt'x quit:7 vita m abfcdditai cu cbrifto
nu9quidem
latinc
bcne
tamcn
ejrpref indco.£cce
quomodo
cofdcipo9vi'
fum:civ
q-CK
maictibus
miotce
fcifr: utficatdwe.Scdniiqdcofde
dcdurif
XVI

adinfcrOB
i reduptfboc
vtrurup
fin boccio:mTi
abillodequobicptmuo
controuerfia fukliutnatllopon"ut'6 dicrumeftdansvotumvoucn ti^lto
turipleiucapite.f.noftro:cum
quovi qumcjcilltaciTontpotcnnbus quozo
nmnoflrammdeoapoftoliwdijcit infirmat"cftarc"danaitrquitvotutn
abfconditam.Tlam quipropriofilio vouenri.Tlon.n dnoquifg» qutcyra''
nonpcpcrdt:fed pronobiaoibuetra tumvoocrcnnift quiabillo acciperet
didtccri:tftomooovtiqj momficautc quodvoucrcrcr.Scquitur.tr bcncdt
eii.fif qiuardufdtaiweiia moituis ptannostuftirvtcumillo.f.fmcfine
ctmdcmrurfusumificauit.£tqzin,p viuar:cuidicttic.£r armttui nondefi
pbcciauopems agnofdtur.no
dcrelt cicnt.3bicnimftancatim':bic auitrsx
queaaiammeam
iuinferno:
cundctn feiwt:imo
pereunt.3lnte5>
enftnvcnf
dcdupt adinferos7 rcdunt. "bacei* ant ncmfuntxutn autcmvcncnnrno
paupmateditari fumus.£>omin".n: erimt:quiacumfuofincvcniunt.t>o
pauperea facit7ditat.TU^quidboc rumaatduum.t.dane votumroucit
fit vt fciamusq6feqtutaudianV.tou ri:7benediccns
annoBiuftirvnujeq6
miliat7ejcaltat vtiqj fupcrbosbumi facimu3:alrerum
qaodfumfmuQ.Sj
li-n:7bumilcscplc.'.r. O.uoderti^ali bocaltcrumdcolargito:enon fumt
bi lcgtfrdeuafuperbisrefiftitbumilix tur.mficumipfoadtucoreprimumil
busautcmdatgratum:boc tocusb; ludeffidrur.O.uia
nonin virrutepox
fcrmobuiua cuiusnomeninterprcta tenacftvir.Dominuo infirmum IJd
tur gratiaeiue.^amvcroq6adiungi ccaducrfariumciue:illumfcilicctqui
tunfufdtataterrapaupcre: dc nullo bomimvoucntiinuidet: 7 refiftit M
mcliuaq>deillo inrclfo:cj^pta noe valcatimplere
quodvouit."f>ottft ej:
factuacftpauper cudiuescer.vteiua ambiguo grccomtcUtgi aduerfarfum
paupmate
ficutpauloan
dictiieftdi' fuujXum.n.drtsponrtdcrc
nosccpe
tarcmur3prum.n.dc t«ra fufdtautt rit:profectoaducrfauus quinoftaft»
tamdto:vtcaroeiusnonvidcrctcor eratipfiuafit: i vincetur a nobiszfed
ruptione^.Tlec
tlludabillo alicnabo nonvirtbuenoftris:quianontnvzf
qdadditue:7deftaco:ertgftinope. tutefuaporene eft uir. t>omtnu9 er'
3nopsquippeidemequod
paupcr. goinftrmum
fadctaduetfarium
fuo:
Stcrcus vero vndc ercct"*euxrilTtme domiima fanctu9 vt umcaror a fanc
irdligunfpcrfecutoree
iudci.3« qao tis:quo8dnafanccus
fanctopcffccic
rti nucrocufcdiplTctaptuaeccram fanct08.3lc
p bocnonglouet'p:ude8
perf£cutum:qucmtbimquit fuerunt mprudentiafua:7nongloneturi dix
luc:a:bec|>ptcr
cbriftttdana:nccfol5 uitqafuiadiuca:7
nongticturpotca
dctrtmentawrom eriamftcrcoza cjn in potentufuai^m bocgf;cfqu;gfia
ftiauie(Te:vt
cbriftnlucriracq.De
tcr tur:intelUgere
7fcircdnm7 facerc
tu
raergofufdtatos
cftfupraomiicsdi didum7 iuftiriami mcdioterre.Tld
uitcsillepauper:7
dctiloftcrcotc
e:ec paruaq:partcitdligit7fcttdomimi
t" efupraomnes opulctosillcmops quimtelligit7 fcitboca dommofibi
vtfcdeatcumpotcnribuspopuli:q*x dari:vt iiuclligit7fctatdoinir.O.uid
b" ait.Scdcbitia
fupcrduodccifcdea cmmbabc8aitapoftolu9 quoonon
£r fcdetngfiebercditatemdanecis. accepifti.vSiaute^
7accepiftt:
q*dgfia
£>i?;cranc.n.potcntc9
illi.£cccnoarc risquafindacccperie:t.quafia teipo
liqutmusonia7fecutifutnuetc."boc ribtfit vndcgHari9^Jadtaurem tudi
rotu;potcntilTimi
voucrant.Scd vn ctu7 iuftitiaqutrccrc
rtuit.^Rccrc
aut
LlbER

uiuitqui
obtcmperat
prcdpicnri
dco propbctatotftinbfo
rcrbi'9
ancquo
£ t finteprcccptt
id cftadquodrcferf mooogloztatidebcac
qutgloziatur
n
preceprn
carirasefl
decordepuro-z infertiq?fedindomino
proprer
rei'
confdenriabona7 fio nonficta."£><>: butioncmqucmd'e iudicqfuturae:
ro tfta caritasficutfoannee
apofto dneinquicafccndtt
in cclos7 tonuir:
Iii8tcftaturcjcdcoe.focetgztudicia ipfetudicabir
cjrtrcma
tcrrc:quifliuf'
7 iuftitn ecdcoc.S^quidcfti mcdio ni9 e.Ibroifue ozdittem
renuucon-'
tcrre.TUqj.n.nondebmt facere
iudi ftfficniQ
fidelium.2H"ccndit.n.
inccla
ctum7tultiriarqut
babirit tncrtrcie dtiscbnfCitindevcmuruscftadvi
terre.-G.ut8
bocdijreritf/Cur
crgoadx uos'tmozruoe iudicando9.Tla
q*9af
diracft tnmcdiotcrre.'-Quoofi non cenditftcurdidt aptuenifi qui7 dcfy
adderctur 7 tatttmododiccreturface cendic
in infcriotce paite8rerre/Oui
iudiduji mftiria:magio
bocprccep^ dcfccndic
ipfecft7q*afcmditfupoes
tu advrrofcpbomfnespcrtinet:7
me ccloe;utadimplcrct
onia.^crnubcs
ditcrrancoa
7marmmos.Sjncqtuf crgofuastcnuit:quas
fpirirufancto
g>putaretpoftftnc^vircquemboca' cumafccndilTct
smplcuitidc
quibue
9
giturcozpote
fupcrcfle
tcmp"
fudicia cillebierufaleboc
eingrate
vi'ncecox
(aftiriiqsfacicndf
quecumc(Tct
f car minatu8eftapudcfaiampropbcraj:
nenonfecit:7
ftcdiuino;cuadt
poflfe nepblc!'upcaibrc.Sic aotdinitcft
tadidayinmediotcrrcmib/wdetur ipfcmduabir cxtrea
terreacfi dicrrf^
dfctu:cumquifqsumitinco:po:c.
3« etcj;trea
fre.Tlon.n.aliaetreparres
bacquippc
v>tra
fuaquifq?
tcrracirc» ntudicabitrd,
oceboice
proculdubio
fert:qua!non'ere
bominc rcdp^r
terra iudicabu.Scd mcliue
tntelligunif
w
commum'6:refiirgcnti
f riq3redirura. treaterreejrtrea
bois.qtfinoniodica
"Jbromdc in mcdio
terre.t.cuanianof buncurqucmmeltU9vrdcrcn'u8 mc
traiftorerrcno
claudtrur co:pore:fad diorpecdmutanrur:fcd in qutbugej:
enducftfudicium7iuftiria^.-quoo
no trcmi9inaetmfucrir qui lodicabit".
bieprofitmpoftfrum:quando
redpi "jbroptfrquoddictumc:q*pcrfeuera
ctquifqs
fecundumeaquepercozpus tocnt
vfqst fmembicfaluueerir.O.ut
gcl^trfiac
bonum
fiuemalu^.^er
co ergo
pcrfeucrantcr
fadttudiciu
7iuf
pugquippe
ibidijritapoftolu0:per
re ritia7i mcdtoirc.ndanabiVcu^iudix
puequovijcttin
ro:po:c.Tlonenim cabuntur cjtrcma frc.£t datinquit
h quiflmaltgna
mcnrc
at^impia
cogi virturem
rcgibug
noftrie:vt
noneos
tattoncblafpbemertfteq^
idullismc' iudicxndo
condcmnct.
Darctsrfrtu
brtscorpojjs
opdf:t'6
nonerit re"qi tequararncficutrcgce
regat:71illo
idnonmotucoipozie gefl"it:cu
bocp mundum q1proptcog fuditfangume
illudtcmpus
gefTerit
quogcfTit 7cor vmcant.£t
ejralrabit
coznu
cbzifti
fui.
pu9.3ftomdcogruenter
tnteltipotet O.uomodo
cbriftue
cjraltabit
co:nu
(lludquod
i pfalmo
legftur.
£>eus
au cb:iffi
fui.-'6
4 "n.fupradictn
e:dneafx
temreynofter
»nKfecula
operatu8
e cendtt
tncelo8:7
intellecrue
cftdnus
falutemin medtotcrre:vtdomm"te-' cbrifT;t'pre
ficutbtcdiatur ejralrabtt
fusacdpiatur
dcu9nofterqui eftan-' coznucbrifttfui:qureftcbrifhi9.£b:i
tefecula:q:
peripfumfactafusufcra: ftu8ergocbriftifui eoznue^altabin
operattt9
efalute
noftram
i mcdio
te: ideftrn(ufcumfq3fidcl'9
fykfatoif'
re:cumvcrbucarofactume:7tcrreo ta ipai pndpiobuiugbytnniait cjcal
babitautttnco:po:c.Dcindc
poftca^ tatumcftcomumeumin dee
xvn

Oesqppeunctos ei"cbrifmate
rccre qmfupcrcritdomua tuc:decidct
in
cbriftospoflumua
dtcc:O&tn totu gladiouirorii.£tbocribifignum<y
cufuocapireeorpusun"c cbriftus. ucnirctfupduoefilioBtuoe Opbni
"becanna^ppbctawt Samucliefan i Tbbinces
unadiemoricturabo.£t
criuiri matcrmultumq?laudari:3n fufcttabo
mibifaccrdote
hdcU:d.ou
quoquidetacfigurataemurario ue qucincordcmco7 tnantma
mcafuc
terisfacerdorii:7
niicimpletaqfi in facict:7
cdificabo
cidomafidclcm:
-z
firmatae:quemultaeratin filqe:uc tranfibitcoramcbriftomco
omnib"
nouum baberct
i cbriftofacerdotiii dicbu6.£tcritquifupcrent
i domo
ftcriliequepcpcrft
fcptcm. tua:ucnietadorarcct
oboloargenri
diccns:3a«a
mein unapaitcmfaccr
£>ebt'8qadbcli
faccrdote
bd dei donjtutmanducarcpane.
Tloneut
jtpberice
locutus
efigmftcae
faccrdo dicaturtftampropbcnaubt
faccrdo
tiumquodfccundiiaarcminfttturii tq uercrts
taramanifcftarionc
prenu
futrar aufcrcndu.c.v. ttara mutatio e in Samuelc futlTccd
pleta.Oang'citnnd clTct6 altatnbu
f £d boccuidetius
adipfJ t)cli Samucl.q?
quecdfhtutafuerata do
faccrdotcmtlTusloqf bd dci: mmout fcrutretaltart:tamcnd crat
cutusquidcnometacef:fcditclltgit' defilqe2laron:cuius.pgcmcsfucrat
officiomtnirterioqj
fuofinc dubitari depucaca:uundc ftcrcntfaccrdorcs.
oncoppbcta.Sicfcriptucft.
£t uenit 3lc p bocin caquoq?rcgcflaeadcm
bomo
deiad "bclii di'j:it.
"bec
dtcit mutatto
qucpcbriftiiicfiifucratfa
domtnue: "Rcuclano rcuclarue fum tura aduinbrnta C:T ad uetus tcflarn
addomumpatridtuiicumclTcnt tn tu^pi\e:figuratcucropcrrincb.it ad
tcrracgypttf ui i domo*p>baraonia: nouii^pbcttatatnfacrocriaipfog»
7clcgidomu pzisrui cj:omnib'fccp ucrbo.idfciliccrfactoftgntftcans: q6
triatfraelmibtTaccrdorio fugi:utaf ucrboadt>clifaccrdote dictii cft p_
ccndcreiu adaltaremcdi incedcrec propberam.Tbmfucrunt portcafa
mccfum:7 portarcntcpbud.£r dcdt cerdotceccgcncrc Jl.iron:ftcut Sa
domuipatristui onuqucfunttgnis docb7 3lbiarb.irrcgnarc i>auid:7a
filioru in cfam.£t tu qutdrcfpociili lq dcinccpsantcq^ tepuaucnircrquo
incefutn mcumi in facriftcfum meu iftaqucdcfaccrdotio murido ranto
impudertti oculo:i glonficaflifilios anpredfcra fiit ctficip cbrtftiiopoirc
tuo8fupcrme:bcncdtccre primttias bat.Oaisautniicficfelt oculobcciti
omniafacrificijtnifraelin confpcctu tueenduidcatclTccdplcta:quddo 4
mco.Jproprcr bocbecdtcvtdominus dcmnullutabcrnaculu: nullu tcpUT:
ifracl.£>ijci:domu0rua 7 patrietut nullualrare:nullu faerificia:?io ncc
tranfiburcorammcufqsincternum. ullue faccrdosrcmafit iudcte:qbus
£t nuncbccdicitdria:Tlcquag':fcd ur defcmincJhron ordinarcrurin
glorificatcs
megtonficabo:7 d.fper dcifuctatlcgcmandaru.Ouod 7 bic
nit mefpemct'.£cce
dicsucniut:7cjc cdmcmoratii cftillo diccrejppbcta:
tcrminabofcmetuu7femen domus bccdicitdommua dcuatfraei:dtri:
patristui:7noeritribifcniorin do doinue
tua7domiispjtrieruitraft
momcaomnib"dt'cbu9:7
utru qrrcr bunrcoramcufq?mcrcrni».
£r nunc
mtnabo tibtabaltanmco:ut
deficiat dicitdne:Tlcquaq*'.
f^ glorificanrcs
oculiciue1 dcfluat
anima
ei*.£cdis mcglonficabo:7q mef^nitfpcrnct.
LIBEK

-Quodeimnommat
dorndparriscC mibtIaccrdote
fidelerqui
omaquet
t\6eiidc,pximo
parre
diccretfed
dcil cordcrmo7 quci amma
incafiit fa
lo Itaronquiprimusfacerdoe
c tfli dat:7edificabo
eidomofidclcm.3p
rutu3:deciHU9,pgcntecetcrt
fequcre faccterna7fupcnubierufalctn.
£t
tur fuperiora
demonftranobi
ait*Re trafibitmq*ccora
cbriflomcodnibuf
uclatusfumad doinupitria rui:cu dicbua.Zranfibit dtjritcoucrfabit':
ccnt(tcrra£gypttfruidomo^ba ficutfupcriusdiperatdcdomo 3U
raoni6:7clegidomiipuatuicjcont ronidc.ci
domtistua7domiiepat:i's
b°fccptrieifraelmtbi facerdorio
fo tui tranfibiitcoramemcternii.<i6
gi.Ouispatfuitbuius
tillacgfpru aiitaitcoram
cbriftotneotrafibit:6
fturute.vficuUbcratifutffcnt:clcct' ipfauctcpdomoiiudhgcdiic:notrde
eadfaccrdoriumfi 2taron:£>cbui' illofaccrdotcquiccbrifliwipfctnc
crgofttrpcifto locodi%itfururufwf diaroratq^faluator.iJomus crgoe
fc no ut eentulrcrf faccrdorce.
O.6 iu9 cora illo trafibtt.^ot 7 rrafibic
iamuidcmusipIcru.Uigilct
fidcsrp itclluTidcmortcadimi: omntb"die
flofurrc8:ccrnurur:rcncntur:
i uide bus^biispcragitufqsin
finifeculi
n uokntiuoculisingcrutur.£ccem buiu3iftamortalie.Quodaut£5 att
quttdtc8Ucn!iit:7C)Ctcrminabo
fcm dcu9:quioiaquci cordemco7quct
tuuin 7 femcndomuspatrismi:7ii afiimamca(utfaciatmo arbitrcmur
cnt nbi fcnior i donio mcaomnibua baberc anima dco cum fu conduor
diebus:7ut'ru ejcterminabo nbtab amme:fcditabocdcdeo tropiccno
altarimcouitdcficiatocultcius7de propncdinnficutnunuo7pedes1
fluatataeius.£cced(c3^ prcniiciati aliacorporiemebra.£tncfccridum
fiintia ucnerut: nulf facerdoae fm boc credat"bomo i carm'8 bui' eff»
ordt'ne2hron.£tquicurupcj: «"ge gicfactusadimagme detraddutur i
ncebo:cuutdcretfacrifiaacbriftia alcquasun'q? nobabcc boino:7 di
roru toroorbcpollcrc:ftbi aurebo cuurdeo.-fubutnbraaiaru tuaru ^)
noretllu magtiucerubrracrdi: defici tcgcmc.utintclligacbomicodcilla
uiit oculicius7 dcfluitaiaciusrabe ineftabilinaturA.-iid.pprqafcdtran
mcrorts.lbropric aucadbui"domi» Ilaciiircruuocabu hoiftadici.Ouod
t)di cuibccdicebirurq61'ed.tur p.t» ueroadiugirur:teritq*fupcrcritin
nct:7oioqui fupcrcritdom"tuede domotuaucnictadorarcci: no ,ppc
cidctin gladioutVo^.£t boctibi fi dicit'dcdomobuiu9"bclufedillius
gniiqducnictfupditosftlios tuos 3aro'dcquaufq3adaduecu cbnitt
Opbni 7 Ibbinccs.Cncuno moriet" bommcs retnanferutrde
quo gcnerc
ambo."boccrgo fignii factdiemuti ettanucufq?116 dcfiir.Tlaindcilla
di fjcerdotijdcdomobuius:quofi domobuius"bcliiam kipradiauni
gnofupificatuemunindufaccrdoti crar.£toisquifupcrcn'tdomu6 tuc
umdemus2ljron.ZDoi9 q'ppefili decidet tngladiouiroro.Oiuomocr
orii buiuafiguificauttntorteno"bo gobicucredtciporuit:7ertt q*fupcr
miniifcdipfiuofaccrdotq dcfilq^3 mt i domotuaucictadorarcci:ft il
aron.Q.uodautfcquifadillum ia lud eucrucpultoregladioneoinde
pcrtinct
faccrdotc:
ciu"figurageffic fuj?erinnifiq: illo9intclligiuolutt4
buicfucccdcJo
Samuel."f>roindeq pertmetad (tirpl:fedillius totiusfa
fcquiKur:de
cbriftoicfunoui cerdotijfecundiiord(,ieJtaron.£r
tiucrofacerdctc
dioii'.£t gofi cdcillidprcdeftinjtia
rcliquqs
XVII

dequtbus aliua.ppbetadipt:
reliq*e ipfc.panie
quecgodcdcrorcaro
nwra
falucfiet:vndci apoftoltw:
ficergo eprofcculi
uita.3pfum
eftfacnfidu
iqutt7 in bocteporcreltquie
p ekcti nofccundu
ordmeaaronrfcd
fccudii
onem
grariefalucfartcfwt:quiade ordinemckbifcdecrq*
Ugittnrclltgar.'
talibus
reUquqs
bcncuudligffefle Sreuta
itaq?
ciftacofdTio
7falubric
dequodtctu
e:qui
rupercrit
indotno bumiUarqua
duitur.3acra
mci par
tuaprofecto
crcdit
incbriftu:ficut
te temfacerdorii
rutmaducarepancm.
poribusapoftolorum
ejcipfagente 3pfceftobulu8flrgentuquia
7brcue
plurimicredidernt:
neq?nocdefunt cft7eloquifi
domtni e babttantis
in
c|licetranfTttnctamecredat:
i iplef eordecredetie:<liuaeim
dijccrat
fu
ineoquodbtciftebomoddptfnuo periuadcdtflefedomuiaaron
dboa
fecutudadtujrit:ucruetadorarecio deutcrimtsuetcrietcftamett:ubi
ait
boloargenti:cwadorare
mftfiimo dcdidomui paamioiaqfutfihoruj
illtfaccrdori
qu(i dcua
e:Tlcq3citn ifraeli cfca:bec
qppcfucritfacrificta
in illo facerdotio
fecundu
ordirtem tu6o2t:tdbicdiritmiduca: pane:q5
aarortad bocueniebatboicaadte c i nouotcftamtofacficiiicbrifttao^.
pla uf altaredei:ut faccrdoteadora
rcnt.Oiuideauty airoboloargeri: £>etudatco
faccrdorio
i rcgno:q
nifibreuirate
vbt fidei:6 quocomc cuincternu
dt'catur:ftatura
no pma
tnorar
apfua
dktuucrbucofumans ncnt:ut
aliamtclttgatur
qucfponde
7brcuuffadct
dominue
fupterra^: tur etcrna
cap.vt.
3lrgcntuautpro doquioponi pfal
niftarcftio
cftulncaiuf.^loquta
do c UmigiYbec
fatatiicalritudf
minicloquia
caflarargentu
ignecra neprenuciatafintrquata
nttnc
miiuru.Otutdcrgodicittfte:qui ue mamfcftattonc
c!arefcut:non
fruftra
nitadorare
faccrdoti
det7 faccrdori tamen
moueri
quifpia
potacdicere:
deo.J3actamein partefacerdotg
tui quomodo cofidimue
coucnireoiaq
madcicarc pane.Tlolompami tneo in librieillisuenrura
predtctafunt:
orii collocari
bonoreq*nulluec.3« ft bocipfumquodibi dmimt1 dicw
tamcmpartefaccrdotq tuuctegi
c^ cftdomustua7 domue p:i9rui tra
abiccrue
eci domodrii. qualealqji fibuntcoramcmettrnucffcctum
ba
g^tulunciiq?
mcmbruee
cuptofacer bercndpotuit:quomam
uidemus
il
dorqtui.Saccrdotiiiqppcbtcipfam ludfacerdoriii
fuiflemutatum:i qo
plcbediciticuiue
plcbie
tllc facerdoa illi domutpromifTum eflnecfperari
emcdiator dcii bominobo cbrift" aliquando complcndum: quiaillud
icfus.£ut plebidicitapoftolue pe quodci reprobato mutatoq? fuccc
tni9:plcbe
fanctaregalcfaccrdotiu. dit:bocporiuepredtcatur etcrnum:
<iuaui9ndnulltfacrificqrut fint in bocquidicit:nddum mtelligitautn
tcrpretatino
facerdotqmi.Otuod ni recolitctiaipftinccCccuduordtneaa
bilominueeunde figntficatpopuluj ron facerdoriu:tjnq»
umbrafuturic
cbriftiami:vnde
dtcit paulusap^ua terntfacerdotqcofttruriirac
per boc
unuspanis:imucorp"multi fumus. quadocictcrniraspromifla eft:non
£titcruq:bibcari9corporavzabo ipfi umbrcacfigure:fed
ei quodper
fliamuiua.Ouodergoaddiditman ipfaadubrabat"figurabafcp pmtlTuj
ducare patwicna
ipfiifacriftcq
genus cft.Scdnepurarcfipfaumbramafu
ekgatcr
exprelTit
6quodicfaccrdos ra:ioct mutattoa"dcbuit^pbctaru
LIBER

"Regnu
quocp
iftomodocriafaulia fedprcparaucrat
regnu
ciusi quofi
fpfiusquiccrtcrcprobatusatq^re gurarcgnidTctercrni.3deo addidtt:
tecni6c:futuriregmeratumbram c 7 nucrcgnutu5 n<5 ftabittibi.£;terit
tcrnirjrcrnafuri.Olcumqppcillud crgo7flabitquodi tllo figniftcaru^
«juoimctuae:7abeocbrifmatecbri e.Scdtiobuicftabft:quiano inctcr
ftueedtcrusrmyftice accipicndum i nuipfcfturratregnaturue nec^gcica
magrwfocramenro tntdhgcnddcft. ctusmtfaltcmp pofteroaaltcroalrc
-Qucdtncorantuucncratus crt tpfc ri fucccdcnte
uidcrefimpleri q6 dcm
dautdiutpcrcuflocordcpaufraucrit e ineternu.£tqucrctiquitdcusfibi
quadoi tenebrofooccultatue ancro bom(ne:ftucdauidfiuc tpfutnmcdi
quoctiafaulurgercintrauerat ncccf atoremftgmficans teftamett: nouiq"
fitatenaturc:cjcigua
particulaucftis figurabaturicbrifmarccciaquoun
CW9rctrorfulatetcrabfctdir:ut babe cruseipfedauidtp$cniesetus.Tld
rct vndemonftrarctquo eipepercczit sucquafincfdatubi fit tcadcusbo
ctlpolVctocddere:arcpita fufpicione mmanftbiquerit:rcdper bominctn
dcanimocmequafanctudauidpu morcbominiiloqutturquia7 ftclo
tansmimtciifuum rcbcmcrcrpcrfe qucftdonoequcrtt.Tlonfoldcij dco
qucbarur aufcrrct.Tlc
traq,rcuecct patriueructiaipfi quoqj unigmtto
tanti facrametitfaulcuiolati: d.auel eiusq*uenttquererequod pcncrar:
mdumenro ciueficarrrecraueritcjcti ufqjadeoia cram"notiut iipo cfle
mutt.Jtaeimfcriptue: 7 pcufTitcor m" elccriancoftitution^ miidi:<luc
dauidfupercu:qutaabftulicpcnnu retftbtergodicit^pcoacft diccrec
lamcbfomydte cms.Uiri autq1cum quefuuceu nouinfibiccfamiliarc^
illoerat:7utfaulcminmanusfuas iiltlGondcr.Uni latiaUguaboc ucr
tradttutntcrimcretfuadebat: no mi bfi fcilic5qucriraccipirprepofitiocy
bt iquirconringatadomino.-ft fiecezo 1acqritdicit":qd fatisapertuequid
bocucrbiidominomeocbriftodo fignificct.<5uag? 7fincadditamcnto
mintinfcrrcmaniimeam fupercum: ppofUionis qucrcreintclligat*acqui
quiacbriftusdominicft."buiccrgo rere:ejc quolucraHocarur 7qucftus.
umbrefuturi:n6,pptcr ipfamf^ ,ppf
illud quodprefigurabattantaucne £>cdtruprioncrcgnitfraclitid:q
rattoqcbtbcbatur.Undc i illud q6 preftguratppctuadiiuftotfraetTpiri
mt faulifamucl:quoniatn ndferuafti talidabifraelecamalicap.v^.
mandatumcu quod mandauitnbi
dominue:qucadmodu
nuncparaue r Urfuspeccautt
faulp lobcdie
ratdominusrcgnutuu
ufq?ictcrnii tia:7riirfusfamiKlaittlli tnv
fiipcrtfracl:7nuncrcgnuruu
nd fta bodni:quiafprcuifhucrbadomini:
bitribi.£tquerctdomtnu0
niicfibj fpreuittcdns:ut nfisrejcfuperifr*
bomme
fccundu
corfuum:7manda cl£trurfu6,pcodempecc3to
cii id
bit cidommus
cffcinprtncipcm
fup cdfircrctur
faul7 ucniam
prccaretur
populiifuum:quianocuftodtfttquc rogarctq^ famuclcm
ut rcuerrcrcfcu
mandautt tibi domtnus:no
ficacdpi illo ad phcandu
deum:non rcuertar
cndutn
cftacfi ipfutnfaukmdcusi inquitrccu:quia
fprcutfti
ucrbiidni:
eternumprcparaueritrcgnatwum: 7 fprcuitcedominusut nd fis rer fu
n bocpoftca nolucritferuarc
peccan pcrifracl.£tconucrtit
famuclfaciej
ti.Tleq3
ei'5
eupeccatu^ eencfcicbat: fuamutabiret:7 tcnuttfaulpcnnula
XVII

diploidisdasi dirupitea:7dtntad ecclcfic


qua0apfuspaaluscomemo
cumfamuel.£>irupit
domtnus
:cgnil rati cduciftonc
emsmagmfianrea
ifraeldemanutuabodie:7 dabic
f dcu:de
quarcnodubtco
irelligcndu^
jrimotuobortofuprc. £t diutdewr cfTe
quodfcquicur:7
diuidcftlractin
ifraelinduo:tno coumet"
nccpeni doo:inifmclfcilicct
mimicucbrifti:^
tcbiceu:quomanoncficut bomout ifraelcdbcrcntcni
cbrirto:mifraelad
pcnitcaten.3pfe
miatur7 pcrmanct. anci!la:7
ifraeladliberapcrtincnce^.
3ftccuidicirurfpreuittc dominua Tlamiftaduogcnera
pnmunifinwl
ut nofi8rcj:fup.tfracl:7dfrupitdna cram:uelutabraa;adbuc adbcrcrct
«"gnuabifrael dc manurua bodie ancillcidoncc
itcnltepcrdcigrarum
quadragintaregnauitannosfuper fccudataclamarei
cqccanctlta7 filiii
ifraclxato
frilicetfpatiorptscptoet du8:proptcr
pcccatum
quidemfalo
ipfedairid:7audiuitbocprimo tpe monie:r£gn3te filioctueroboarcitn*
rcgntfui:utmtelUgamus ideodiccii: tfraelin duofuiffc diuifum:aro;-.
ica
quu nulluedcl"hrpc cius fucratrcg pcrfcueraflc babeabus fingulispar
naturua^refptciamusad ftirpeda tibusrcgcsfuos:doncc i!b gestota
uid:vncjcortuae fecunducarnemc a cbaldeistet ingcntiuaft^ttoncfub
diatordcii boiumbo fbrift" iefue. uerfararqjtranfbta.Scdbocq'd ad
Tlonautbabttfcrtpfuraqoi plcrtf faulecufi talcaliqdcominandu cct:
q?latinia codiab"lcgitur:dirumpet ipfi dauidfiieritporiuacominanduj
dominusrcgnwifracldemanutua: cuiu9cratfiliusfalomon."f>oftrcmo
fed ficuca nobispofitu c inucnta in niic mtcr fegcnsbcbreadiuifa no e:
grccie:diruptt
domm'regniiab ifra fedtndifferetcr
m eifdecn01is focic
cldemanutua:utintelligat'de
manu tatedtfpcrfap tcrras.t>mifioucro
tuaqo eabifracLpopultergoifracl illaqui dcusfubpfonafaulisilliua
perfonafiguratcgerebatbomoiftc: rcgni7populifiguragcrcnriseidcm
quipopulusregnufiurratamiffurus regnopopuloqs minatuse:etcrnaac
cbnftoiefudominonoftropernouu q3tmucabiUs ftvtaiftcata
e:pboc q6
tcftamentunocarnalitcrfedfpualit' adiunctiie:7no"cducrtemr neq?
peni
rcgnaruro.Dequocudicitur1dabit tebitcii:quonianoneficutbomout
iUud,p)dmo
tuoad carniscognario pcniteat
eii.3pre
tnmatur7 pmanct.
ncmidrcfcrt^pifrael cim cbriftus 3d eftbomominat'7non permanet.
fccundiicarne:v5de7faul.O.uodue no aut dcuequenc pcnttctfic boicj.
ro addituebonofuperte:poteftqui Ubt eimlegitury cupcnircacmuta
dcmmrcldgi
meliori
K.Tla^
7quida riorcriirtgniftcarur
imurabtlt
prefd
ftcfunttntcrprctatiifed
mcltus
ficac entiamanetc diuma.Ubtcrgonopc
dpiturbonofupertcurquiaillcbo nitcredicitur:no"
mutare
tntelligitur.
nuseideofitfupcrtcuijrfaillud ali *p>rorfu9
tnfolubilcuidcmus
pcrbcc
udpropbeticii.bonec
pona
omnee
i ucrbaprolaradiiunitu8fui(Tc
friia,:
imicoB
tuosfubpcdtbua
tuis.3^ 4 dcutadmifionc
populiifracl7omni
buse7ifrad cutfuopfecutori
rcgna noperpctua.Quicixp
eitnsdcbrifta
abftulttcbriftu9.<luauie fucrit illic tranfierut ucl mnfcut: ueltranfibiit
7 ifracltnquodolueii erar:quodda tndc:cra5t
mdefecundum
dd prcfd
quafifrumenttipalearu tllaru.Tlant eiitiam:nd
fccundum
gcnerie
buma
uriq?mdc
crantapoftoli:ide
totmar niunamcandemcp imuram.
"p>ror
tfresquoriipriorftepbanuaade
tot fuaquicunq?
Cf,ifracluis
adbcrcnccs
LIBER

cbriftopcrfcucratintllo:
nug>crunt c6ctadtoacdcta
cofcripta
fwt:dc*,p
cucietfraclitisd.duetnimidufq; m mireritquodadrcmdequaagimus
finemuitebufuscfleperfiftut:
fcd(n prinet.-Cumrcgidauid
mulraproP
diuifione
qucbicprcnodata eperpe' pcra^pumiflcntrcogftauttfaccre
dco
tuopcrmancbur.Tlibileim .pdeftte domd:tcmplaillud
fcilicctepcclletif'
ftamenro uctuedemontcfinain fer' fimedfffamatu:q6 a regcfalomonc
uitutejgcneraernifi
qub teftimonitt ftlioei'u9pofteafabricamcft.
t)oc co
pcrbtbettefbmeto
nouo.TUtoquin cogitarcfactocucrbtidommiad
nax
epdiulegifmoyfc8:uclame
fupcorda tban^pbctam:quod
pcrfcrrctadre'
eorupofitue.£u;.iutidequifq?rra' gcm.Ubioi dcusdijriflctq>nonab
ficritadcbriftuiauferelfuclame.Xza'ipfodauidftbtedificaretur
domus:
fcuntiuquippcintctioipfa mutamr ncq?
p tatutcpuefe madaflccutqua
deutcre
adncun:ur
noiamquifq^
tx tnpp?o
fuo:ut
fibifictdom''
ccdrina:
tendatacdperc carnaU:fcd fpiritualc 7nfictqm'tbccdtcc8
fcruomcoda^
felicitatem.Tbroptcr
quodipcmagn" uid.bccdictrdnueoniport9.3cccpi
propbewfijniucl atttccj'unjriflerrex rcdcouilioutuucclTce
t ducefupcr
gcmfaultquadocjccbmauitod dnnt populumeutfrael:7eratecumi 6mv
proifraeli ejcaudurir
eiim:7cucffcz^ busquibusigredicbaris:7 errermi'
rccbolocauftii acctdctibuealienigc' naui6cstimicosruosa factctua: i
nieadpugnacontrapopuliidei tox fccitcrtominatu fccundunomemax
nuit dominusfupcrcoei cofufifot: gnoroq'funtfuptcrram.£tponam
7 offcndcrutcoramifraclarq?fupcx locupopulomcoifrael:7 plataboilx
rati runt:a(Tumpfic
lapidemunum1 lum7 tnbabitabtt fcorfu:7no follix
ttaruitillummtcrmafcpbatnouam rituscrttultra:7no apponctfili* mx
i ucrcrem:7 uocauirnomeeiusabc'' (quitatisbumiliarccd:ficutab titio
ncjcrquodcftlartnfbpio adiiircrq. adicbued.buscoftitutmdiccsfupcr
£.1dint ufq?bucadtuuttnoe dcmt' ppfmmeuifracl:7requicrtbt dabo
nus.lDafepbatmtcrprctaturircrio. ab oibus immiostut8:7 nuctautttK
jUpfeilUadmtorqmedictaseft falx bi domtnus quoniadomiicdifkabis
uatorisrperqucm
rranfcnndumcfta fpfi.£t critcoimplctifucritdieetui
mafcpbatuetere
adnoua:ideab ir.x 7 dormtea ciipatribustuie:7 fufcix
tcntioncquae^pcctabaficarnali
rex tabofcmetuupoftre4erit de uetrc
gnobearitudofalfacarnali8;ad
mtcx tuo:7reparabo rcgnucius."btccdix
tioncquapcr nouutcftamcn
ru cjrpc' ficabitmibt domii nominittwo:7di'
ctaturi rcgnocelo^bcatitudoucriP ngamrbroniidusufq;tnctcrno. £'
fimafpirituatt8.O.uaquontanibtl go croilltt patre:7 ipfeeritmibi t
c mcliuo:bucitfqj
adiuuatdeue. fiU6.£tfi uenerit
intquitasillius:rex
darguatlluinvirgaiu'ro£7UT tacnv
ad dauidm filioc^ busfilioru bommu:miiericordiam
ius : cp nullarcnusirt falomoncfcd aJt meamno amoucamab co:ficut
plenilTimc
ini«niuturt cbrifto.c.viq. am'ui aquib' amouif^dcmmca:1
fidcliaeritdomusdue:7rcgniirius
i 3lm nucuidcoce monftradu: crit ufqj incrcnmcoramme:7 tbro^
q6 ipfi dautdd,TaultfuccclTir i nuadus crit erectusufq^iiKtcrnu.
rcgnurcutue
mutatde finalfsill.i nut' "banccrgotagrande promilTioncq
tanoMgurara cpprcrquadiuinuus putatm falomonc fiuflfccompktam
xvn

mulro
cnat.2{ttedit
dmquoddictu quibua
tmintircgnu
condufum
fucx
ebicedificauir
mibidomu:quoniam ratralomonts.£t rame
ineopfalmo
falomontempluilludnobilc
ftrujrir: lcgirurutalia
raccam:
dominabirur
7 noatteditfideliseritdomusriug: 9mariufcpadtnarc:7
aflumieufqj
i regnu
eiusufqjmercrnu
coramc. adterminos
orbiercrrequod
i chri'
3rtcdar
ergo
7afpiciat
falomoig
dox ftouidcmuB
ip!eri.3l
ftuminequippc
muplenanmlicrib"
alienigcnig
cole^ dommadifumpfirerordui:ubi
bap''
tibusdeog
falfo9:7
ipfumabeisre-' tijatusaioanne
eodcmonftate
cepit
gemaltquado
fapienrc
incandeido-' agnoftiadifcipuli0;q'
eonofolum&'
tarriafcductii
arqjddectu:7 noau^ giftruiruqjct
dominuappcllaueruf.
deatejciftinure
deiiuclbocpromififx Tlccobaliuduiuerc
adbuc
par:e
fuo
ft medadKr:ueltalemfalomonedox dauidregnarefalomon
cepir:
quod
muqjciu9fufurano potuiffe
prefd^ millieopregum c6ringit:nifi
ut binc
rc.Tlonbicaijrdebcrem"
ambigerc: quoq^ fatigeluccatnocetpfii qucm
,ppberfatftapfignatrque adei"patre
ctU9
eq:femine
dauidfccundum
car' loqutfdiccs £t eritcuimplerifiierit
nemiammdcremug
iftacompleri:tte die9tuii dormicscu patrib"tufe:
itancatqjinanitcrbicaUualique
rex fufcitabo
feme
tuup°re4 crttdeue^
quiramu9:ft'cutcarnale9 iudti.Tlatn tretuo:7pparabo recjnum ei'.Ouo/'
1 ipfi ufcpadeo filiumqucmlocoifto mocr^opptcridqSfcquitTbic edifi-'
reg< dauidpmiflumlcgutintclligunc cabitmibidomil:iftcfalomonpura^
nofutlTe falomone:uteo qui^mifluf birurppbctatugiino poriugpropi
etantatl manifcnattone dcclaraco: id qo pre«dit:ciiimplctifuerintdiea
adbucmirabilicccitatealm fpcrare tui 7dormicgcoparnb"ruigifufcita''
fcdtcar.facta equidenonullaimago bofemetuupofttc:aliu9 padfic"tn"
rei furureetiai falomonctin eoqp\t' telligiturce^miffustquinoafi ficuc
plumcdificauiti pacem babuitftn (ftefedpoftmortedauid prenudat"
nomcfuum.Salomonquippe padx efufcitadue^Oiuahber eii longoitcrx
ficusc latie:7i crordiorcgnifuim\' pofiroteporciefuacbrifhigucncrtt:
rabtlitcrlaudabtltg fuir.fcdcadefua ,pculdubiopcftmortemrcgi9 dauid
pfonaperuinbrifuturiprcniiciabat cuificute,pmt(Tu9cumvcnirc
oporx
etiaipfccbriftecbhftudominumno-' tcbanquicdificarct
domudomtnon
ftru:fiejcbtbebat.Undedeillo qucdi delignig7lapidib°:fcd6bomimb":
(tafcriptafuttquafideipfa
tta pdca qualcm
illuedificarc
gaudcm".
"buic
finr:dumfcripturafanctaetiarcbus enimdomuidicitapoftolueboce fix
geflfeproobepnsquodamodo ineo dclibug
cbrifh.Zanplii
enimdeifa^
figuradclmcat
futuroro.Tlamptcr ctume:quodeftisuo9.
librog diuine biftorie ubi regnafle
narratur.pfalmue
eriafeptuagcfitn"
primugritulonomtnis
ei' ffcnpt"e: pberia
6cbriftobi9:q"
i rcgno^.
libnf
in quota multadicuturquc oinoei natban^pbetate^pmututfcap.ij:.
eoucmre nopolTurdomino atitcbrix
fto aocrtinfima
pfpicuitate coufniuK p "Ropt*q6 7 i pfalmo.lirtrvuj.
utcuidetcrapparcatyin illo figura cui"erirui"intcllccfipfi erban
qualifunq? adumbrata fir:(nifto aut ifraelite:c6tnemorat'
,pmin"ioncs dci
ipfaucritas
prefcntata.Tlotum
ecun factcrcgidauid:7 iftis quein libro
I IBER

regno22.
futpofitiqucdam
ibffimilia corum:7
(nflagclUs
dclktacorum:
dtdJturficureiuratndautdfuomco mifcricordia
aurcrnmcanodifpcrga
ufq3inctcrnuprcparabofcmetuu^. ab co.Tlondi^it abds cii loqucret"
£titeru.Zuclocimi9esiafpectu
fi' dcfilt)8rii!8:no
detpfoif^
dijric
abeo
ti)9tuis7 dtnftiipofutadiutoriufup, q6beneitcllectiirandeualct.Tloritn
potere:7cplraui elcctu6 plebcmea. cbriftttpfiu8q6ecaputcccricpoffct
3nuemdauid fciuii mcu:olcofancto tnueniriulb pcccacaquc opu9clTct
tncovnn cu.ZDanuecimmca aupi' bumanigcorrcctionibugfcroatamt/'
liabiturci:7 bracbio mcu conforta' fericordia dfaimtijg coerccrirfcdi o*
biteii.Tlonprofidctmimicusmco: corporcacmcbri9q6 populu9a" c,
7filui8intq*cart9n<5apponetnocere 3dcoin Ubroregno»im'quita9cius
ei:7concidam inimicoedti9 a faa'e dtctf:mpfalmoaiit filiof dug:ut tn'
ip(m9:7C08quiodenmtai fugabo. tclligamu9 dcipfodid quodatno q6
£cucnragmca7 mifcricordiamea dcdii9corporedtdr'.lbroprcr quod
cii ipfo:7tnnomine meoejraltabitur criaipfcdccclocucorpuedua q6 (i
cornurtu3.£tponain marimanum fidc'c3eiu9pfcqucreffaulug: faulc
etue:7tflummib*dfp-a cius.Jpfe fnquitfaukddmcpcrfcquctig.^eio
(nuocabittncpatcrmcuace ru deus in c6fequcntibu9pfalrmncqjnocebo
meue7 fufccpror falurismee.£tcgo inqutti ucritatemea:ncqj,ppbanax
primogcnitu poni tllu cxcclfuapud bo rdtamenru meo:iquc^ccdiicdc
regcstcrrc.3nctemufcruabo tlli mt'' labqgmctsndreprobabo.ScmeliV
fcricordiammel:7tcftamcntutncuj rautin fanctomcofi dautd mcntiar:
fideletpfi.£t ponain feculdfcculife' id encquaq»
dauidmeriar.Solctdm
meneiua:7tbronii eiueficut dicsce^ fic loq*fcriptura.Ouid aut no rncn'
li.-Que omniadedominoiefu intelx tiatunadmgit7 dtrit:fcmeei" ictcrnu
ligtirurfubnomine
dauid:,pptcr for^ mancbtr:7fed<edu9fu:utfol i conx
mamferutquadcfemine dautdtdcj fpecru
mcO:7 ftcutlunapcrfcctainctx
mcdiarordciaflumpfitcjcri2gtc.£6x num:7teftisin celofidclis.
tmuocttadicifdepcccaris filto^ eT:
talcaltqutd
qualcmregnorum libro -Ciuidittcrfa
actaftntf rcjnofcrrcx
pofitue:7quafidcfalomone procli' ncbterufali
abbi8q^miferatdcu9:
uiueacdpif.^binaq3bocei rcgno^ utmtellt'gcrcf^)mtfliioni9
ueritasad
Ubro:7
fi ucnerit
inquitfoiquirasici' alten"
:gie7rcgru
gtamprincrc.c.^.
redargua
illumm virgautroru 7 in
tacnbu9
fihorumbommu:mifmcorx p OftbectaK.pmilTtonfeualt^
diamatitmcam noamoucam abco. diltimafirmamcrarnc
putaret''
Xacnbue ftgnificatta
plagaccorrc^ mfalomonecoplctarracp
id fpcraret'
crionie.vn
illude:ne
tctigeritig
cbrK neciucntret':tu
ueroirujtrepultfh
ct
(ioemco9.O.uod d.dcaliudq>nclcx adnibtld
dedupftidne.t)oc
qppcfax
fcririe.^n
pfalmoucroctiagcrct
raip ctumedcregnofalomomg mpoftex
dcdauid:ur quidda
etufmodtcriaibi riadue:ufq3
adcucrfioncipfmgter-'
di«ret:fidercliquerint
inquitfilqei" rcnebierufale:q
rcgnictufdcm
fcdcs
kgem
mca:7
mmdicq8
mcisnoamx futt^majdmetpfftJplilabe
qo fiv
bubuc:inr:f(
lulhn.ipmc.is.ppbana' cratafalomoncpftrucra.Scd
neob
ucrinr:7
mandata
mcanon
cuftodi'' bocputazef
de"pRafua^milTa
fcdP
crint: mfitaboin uirgamtquitates fcrcorinuo
fubiecit.£>iftulifticbrifta
XVII

tna.Tlon
eergo
fllefalomon:fd
ntc fed7tpfaproarto
,ppbctatio'J.Cirq^
ipfedautd:feddilatu9ecbriftu8
dni quodncaucrtts
infinefubaudif
fa^
cumeimcbriftidicercturdnes
reges cicmtuaificut
alibidicitfufq?quo
ax
myfticoillocbrifmare
cdfccrarf
non ucrtiafactetuaamc.Tl.nnidcod.da
foUiarcgcdautd
^deincepa:
fcdab codfccs
btcnobabetaucrris
^5auc:-'
illoetilfauleqpopulo
dderej:pri' tcria:^ polTit
intclligtaucra9
mt^
muse_vnctU9.3pfc
q*ppe
dauideum fericordiam
tuaqua^mififttdauid.
cbriftudotniniappellat:crat
tn unuf <luod autdiricmfme:q*d
c;ufiufq?
cbriftuauei*cutua
flti figura,ppbe' mfine.-'O.ui
fmi9ttclltgcndue
e ulri-'
tt'cavnctionegeftabar:qui
fm optw' miitepuerqn
tncbriftuiefumetgcnf
onembominuq*eilpiuabatin dauid flla ccredirurarantc
queftneilla fieri
uelmfalomondntdligedum differe' oportebat q fuperiu9crilnofadcftex
barurin longu:fecundu atit dtfpofi' uit:^pterquci bicfequiV:ej:ardefcct
tioncmdciueturua fuoteporeparay ficurignisiratua:mcmeto quecmca
batur.>tereadu illedtfottiquidfa'1 fubftatia.tlibilbicmcliu9q>ipfcicx
ctumfit dercgnoterrcnc bterufalcm fu9intclligitfubftanriapopulicms:
ubifperabaf uriqjrcgirarui^ifccucuf eyquonatura ecamisciug.Tlona'j
iftepfalmusadioritatc^ait £ucrri' uaneind.tcdftituimomncgfilicgbo"
(hteftamcnrufcruituupropbanaftii minum:nifidmcfTet unusfiliug bo"
terra fanctitateciu9:deftrurifti ones mimsfubftariaifraehperque filiutn
maoruaci*:pofutftimurririones ei* bominislibcrareturmfti filq bdm^:
in formidme.biripucrut eu ornne» Uaneufiq3c6ftituttcent6c9 filq b(X
tranfcurc8uiam:factu9e opprobnd mfrw.Tlucueroomniequidebiiana
uicmiefuio£):altafb'dcrtcri mimix haturapcrpeccatu primibomintsin
coruetuerioaidadioes umicoBcos. uanitatedcucrttatecolbpfac.,ppter
3lducrttfltadiutoriilgladqeius:t n. qddtdtalius pfalmu8."bomo uani-'
ts opitulat"ci i bcllo.f^iflbluiftieu luraririmilt8factuge:dtcsdu8udut
abemudarionc:fcdedu8
f terracolli^ umbrapretezcutu.Scd nd iianc de"
fifti.ZDmutftidiesTcdiaei': pfudtfti coftituitdcsftlioabommu:q:?mulx
eumin cofufione.^becomniaucnafit t08a uanitatc liberatper mcdiarore
fupcrandllabierttfalenn quarcgru-' icfum.£t quosliberados nddlep:cx
ucrutnoimllicriafilq Ubere rcgnum fciuttad'utilitatelibcrandoruj:7cd-'
illud tenctce
i difpcfarioncreporali: paraaoulduanimtcrfca contrario
rcgntiautcetefWa
bterufaU
cui"erant duitatu:nd
uttqjuanci tottiwratio-'
filq tn ucrafidcbabencc^:
7 m ucro naligcrcaturcpulcbcrriaarq^mftif-'
cbriftofperaK9.Ouomodo aiit ifta fimaordmattone cdftirutt.£>ddcfe
ucncrmtfuperillud rcgnum:iudq:e quif.Ouis ebd q'uiuct7nd utdcbit
rerumgcftarumfi legaturbiftoria, mortc:eruaaiamfuadctnanuifcnV
Qvisc ifte nift dc fubftaria illa tfrael
be fubftariappft6i q p fucceflTioej eicfcmicdaufdcbriftueiefue:de
quo
carntgicbriftoe:d.fol"erucdtanima didr apoftof:!}'furge9amortuieil
fuamab infertababuitpoccftatctn ndmorifo morsd ultrandditabttV
Sic dm ututt 7 nd uidebit morte: ut
tame mortuu9 fueritrfed aiam fuam
p Oftbccautirta^pbctntaad erucritdc
manumferirq!
jjptcrquox
prccandii
deii^pbccacoucrun rundafclucda
pcccatorum
ulculaad
LIBER

tfcrnfldcfcedcrat.£ruitaut
poreftatc opprobriacrcditurifur.^Scd
illcque
i\la dcquam cuageliodicir:potcftax priuapofutcduenimor fenfustntbi
tcinbabcoponediantmatncaj:?po' uidct':mimicio
eim cbrifti quibncj;x
tcftatebabeoiterufumendteam. probrat'q>
coaadgetcetranftcsrcli^
qucritcbnftusancdgrucuoj:ifta cox
quo»pfonapttneremtelltge' aptaturmcmetodneopprobrijfa'
*iftrlbgitatio,pmtfibru:de
quib"in uotatuo^.Tlonefmfcruidci nucu^
pfalmodiciuubifutmterue
anrique pandiliit ralesiudct.S;cievbatfta
domtnecap.pij. cdpetut
q*c«igrauee bwlitatcspcrfc^
cutionu,pcbriftinotepatcm:recor'
f £d cetcra
pralmibuius q ira dariporucriitqrcelfumregnufcmmi
febabet:ubifut miferarionee dauidfuilTe.pmilTu^rius defidcrio
tueantiqdncquas
turafhdautdirt dicercno
defpcrado
fedpetedo:
quc^
tfitatcrua.ZDcmoreftodneopp:<x rendo:pulfando:ubt
furmifericordic
brcjferuo£.ruo£:q6cdttnui
in fiiw tucantiquedne:quas
iurafttdauidi
mcomultarugcnriu:q6 crprobauex ueritarc
tua.ZDcmetodrieopprobz^
rutimmtctrnidne:q6
erprobaueriit fcruo^;
tuoni:q6cdtinut{ fmumeo
comutattonecbriftituirutrucj:pfoa multarugcnriu:bocc t mtmoribus
dcaftntillo^tifracliraru^ defidcra' meiepatieter
ptultrq'cjrprobraucriic
batrcddifibtjjmifTioneqfacra ead immidtui domine:q>crprobrauerut
dauidranpoti"adcbriftiano^4 "°i» cdmuwticne cbHftitui:noeaputan^
fm carnefedf m fpum funt tfraclite: tescomutationcifcd confumatione.
tnerttoqueripor.£>icta fut tjppetfta "Q.uidcd auremmcmcnro dominc:
uf fcriprateporcquo ftiit etban;dd nifiutm<fercari8:7pro
toleratapax
cutu9nofctirulii iftepfalm*acceptt: rienccr
bumtlicate
mcareddascdfix
i iderepus
rfgrtidauidfutrrac
p boc rudinem
quamiurartidauidin ucrix
no diccret^ubi funt mifcrarioncs tue tatetua/StautemtudeteafTigrtcrri*
antiqucdncquasiuraftidauidin ucx bccucrba:illtfcruidcitaliaporucrtit
ritarctuamifico?2. pfonatnfe,ppbcx dicercrquicrpugnataterrcnabieru^
ta tzaffiguraret:d. longepoftcafuturi falcmanrcc}'tcfuecbriftuebuanitus
crat:quib"boctepuseetandquii qfi nafcerct'tn
captiuitate ductifut intd''
zcgidauidifta.pmiflafut.^oteftaiit ligcntescdmutatione cbrifti:quia.f.
tntclltgidicniboceepropfcrmultas nd peumrcrrcnacarnaliftpfclicitas
getcerqn cbrifhartos pfcqucbatur $' quattspaucte anteregisfalomonis
pbcram ctprobrafTe tJltspafTionem apparuirrr^cdcftiseerac fpualtsfi'
cbnfti:cma fcripturacomutarionem dclircrccpccradaqua runcignozans
uorar:qm moncdoimortalisfact'e. infiddftaegcnriiiciidcipopuluejrul^
t>ot 7cdmuratio cbriftifm bocac' tabatatq?infulnbarcccapriuu:ijd
dpi crprobrara ifraelitis:qzcu eorii aliudy cbrifticdmurarione f^ fcieti
fpcrarerTiuur" facrusegenriuriboc tibusncfcicne erprobrabatfSttoqS
cisnuccrprobrabar multcgetes.-que fcquit'ubipralm"iftepcbdtt':bndi
crcdiderut in eup rcftameriT nouum ctiodriimcternum fiat fiat uniucrfo
(llismucrulbrc
maneribiie:
utiodt-7 populo
dciadreleftem
bicnifalc
j pti'
carurmemctodric opprobrq fuoru ncrirfmet illis q latcbatin rcftamcto
tuorurquiandcosoblmifcercfedpo uetcriantcy rcuetorer" nouu: fiue tn
tiusrmierantc
domino
i ipfip"boc bioqumrcftamcto
nouorcucbro
xvn

matfeftcptifKrecermmtrad
cbriftu: flajccrunr.c.riq.
farts
cdgrwr.Scncdicrio
quippedm b Ocramagnu
bonu
q*fqufe
m
tnfcmmedaiud:ndadaliq6
trmpus bocfeculo
7 i bacterrafpcran
quafdtcb"
falomoms
apparuit:fed
V Cfipictcr
fap»r-3n
q'fpia
putabit
i pa^
eternu
fpcrada
e:tquaccrrilTima
fpc cercgiu
falomome
idcecdpletu.-^jSa7
dtcufiatfiat.3lliue
eimfpeiecofir' ceq*ppc
illafcripta
i vmbra
fururiejc'
matiouerbibui"itcrario.
fooccrgo ccllmpdicatione
comedat.
£5 butc
irclligeB
dauid
aiti forcgnopUbro: fufpittoni
uigilater
occurfti
e:cupo/'
vnadiftupfalmudigrcfTi
fum'7 lo' fteaJj1
dicmc noapponafilius«n4x
cutuscsf domoferuttuitn longin' tatisbumilurecu:cotinuo
fubiuctu
quu.3oautpnpaululuatr.Tlunc
iit' e.Sicutabinirioadicbusqutb*co^
cipc7 bcncdic
domuferuiruiufcpie' Rituitudtccs
fupcrppfmmeutfracL
ternu7cetcra:qz
tucgcmtur'erarfi 3udtces
naq3priufq?tbircgcscecc^
lia cj:quofgcniea
cmeduccrctur
ad piflentfupcrttltipopulufucrarcdfti"
cbnftupqucfuturaeratdomusei* turircpquotcrrapromifTionie accc-'
cterna:cadeq?
dom"dct.Comue dm pit.£ t utiq?bumiliabatcufiliusin^
dauidproptgcnuedauid:doin"auc quttarisrboc ebofhsaltenigcna:per
detcade
nipfapzopt
tcplddei:de
bo^ incerualla
tepo^qmb"lcguturpaccf
mtmbuefacrund debptdib°:ubiba' alternaflecii belltezT
inueniiitur illic
bitctmctcrnupptuscudco7 in dco pacietepora^liporag>falomonba'
fuo:7dcuscupplbatq3tnpptbfuo: buit:qut.jrl.rcgnauit
anog.Tlam fub
itaut dcusfit iplcnspptumfuum:1 eoiudtccqui c appcllafaorb.lrrt.
ppfueplenusdcofuorcumdeuseric antpacisfue:t:abfitcrgout falotno'
oiamomnibue ipfempaccprcmiu^ nieteporain bac^pmilTionc pdicta
qut utrtue i bello.^deocii in iurbi'9 cecredatur.ZDulrominus itaq?
narban dictum fir: 7 cnunciauit tibt
dnsquoniadomucdificabts ipfcpo oru in tataquatatllcpacercgnauic
fteadtctuem uerbiedauid:quonia^ nccung^dntnogcneillattare^nii tex
tu dneomnipotee deueifraelreue-' nuttrutfolUcitandfucrttneboftibue
laftiaurefcruituidicesrdomii
edifr fubdercf.quiai ratamurabilitatcrc^
cabotibt.^banceimdomii7 noe v ru bumanarunultt aliquado poptix
dificamus bcncutucdc:i dcus ut bft lo cdcdta e tata fecuriraemt buic ui'
umam"opitulado.Ouianifi dns v teboftilcend formidaretincurfue.
dificaumtdomu:inuaniilaborauc^ !Locu0crgotflcqui,pmttttfri paca^
riit edificarcsca.£uiue dom" cii uc^ te ac fccurcbabitaridiercrern" e ctcr^
ncriculriadcdicatio:tuc
ftctillud qd ntlqjdebefidmarrcbtcrufalclibcra:
bicp narbanlocuruecde"dicca.£t ubieritucracircr
ppfeifracl:boccim
ponalocuppfomcoifrael:7platabo nomcnmrcrprctafuidcns
dcu.£ui*
iUu7inbiibttabitrcorfu:7
n foilicif prcmqdcfidcriopiapcrfidcmuitat
crirultra:7
noapponct
ftlf inq*tati9 bacerunofa
pegrinarione
duceda
c.
bumitiarceu:ficutab itrio a dieb"^
busconfhmi
tudiccs
fupcrpopulutn ftudiodauidm difpofmonc
mcum jfrael.

3n promifle
pna'0
vaftaefllie& Hocurrete
t'git"p tpaduftate
poribuspolVic
afcribiq fubfalomoc 6i:pmot libra!"uruni rcrrcru
LIBER

fcil^bterufalej
r£gnamtdauid.£ratpoftannoa
ampli*
q>trccctcsrcuidaj
autdauiduirmcaride
cruditus:qut propbere quietfacta
ciu9futuraprex
barmoniimufica
nouulgart
uolup' dijcitcufuonomincreuelatus
eft
ratc ft fidchuok?rarcdiicjcit:c3q5
dco
fuoq"uerusede'mpftfca
rd magne 3lnoniaqin pfalmis
dccbrifto
figurariotK
fcruiertt
dtucrfopfono^ t cccTia
pcopbetatur:
adconteputn
rariorubilismodcratufqs
conccrus butuoop.9coaprada
(mt.c.jcv.
cocordiuarietate
copacta
bcncordix
natcduiratie
ifinuarurn'tate.£>cniqj n, Uitc il orpcctari
amcui6out
6i8fere,ppberiadus
in pfalmiscft: boclocolibribiu"apcria4d«
quoscentuquiquagitaUbercotmct: pfalmie
dauiddednotefucbriftout
quepfalmo^uocarrf.^n q*busnon' eiu8eo:rui^)pbctauerir:cgo
autcj ut
nulliuolurcoefolosfactogcea dax bocndirafaciificutuidefipfaq:pc'
uid:cjci"noteinfcripti
fn't.Surire q* ctariopoftularc^utsliin unofcccri
putatnoabcofactosrmfi q*prcnotatf copiay inopiamagisipcdior.Oia
ipfiuedauid:quiucrobabet i titulia cimponere uftack^pliritatig
caufa,px
tpftdauid:abaltjsfacroepfoncipfi"* btbconiicrcorautnccualiquaclcgcx
fuifTc
coaptatoe.Oue opiouocean' ro:mulrisq*eanoucrut utdcarmagif
gelicafaluatondipf?ffutaf:ubiait: necelTaria
ptcnflc.£>dndeqiteftimo^
£Tipfedauidi fptritu cbnftudijrcric niuq6,pfmurdecontcjrnonc
torius
eftefuumdomtrtu:
quoniapfalmus pfalmid^ babcre fuffragui:ut ccrtc
ccrcfimafnoiiue
ficmcipir.Dirit
dris ntbilftt q6cirefrageffi noiafuffrax
dominomcofedcadqcrrismnsido'' gatur:netnorccemono
adrequavox
ticcponaitmicos
tuosfcabcllu
pcdii lumiwtaq>
ucrficulofl
decerpcrc
ut-'
nw?r.£tccrtcidepfalmtt9no babet dcamunudutderetrogrado carmte
intitulo fpfmr.dautd:fcdipfidautd: qo nd dc i c illafcddealta longcq?
ftcutplurimi.ZDibi aiic credibihus dtucrfarepcriafcepfcriptii.
"bocaut
uidcturcfhnarcqui6es tllos ccrii ut i quocuq^pfalmopoflfitoftedt:cf,"
t qutnquagua pfalmogct'u0opitnv ponedug eroc':q6yti opiefu i alio'
buunneuqj aliquospnoraflcetiam ni i n:auolumiat quib"boc fectm'
nominib0
alforiialiq*d
qoadretnpx fatietndicar.JUgat
ergoillaq*uo!uy
riiteatftguratibus:cetero0
aiit nulli'' erit7potucrit:7mucnictquoti g»ra
bomtnienotncin htuliebabcrcuo-' rqcdaiudidcqj^pbetade cbriftoet
bifle:ficutciuarietatigbuiu9difpo' eiu9ecctiapropbctaueriKde
regefd''
fitionecpuislatcbrofam no tn inane liccr7 dutotequamcondtdit.
dnainfpirautr.Tlccmoucrcdcbetad
bocndcrcdcndii: <yndimllor.noia £>ebi9q in.):liiti.pralmo
ad cbri'
^pbctaruquilongcpoftdauidrcgts flutn7ecctiatn
ptinetiaraut
ap.tedi'
teporafucrutrquibufda pfalmisi co dJturaiwtropice.c:^vi.
librolcgiit"mfcripta:tqtbi diciitur
uclutabciediduidctur.Tlcq?
ctjno q LJamhbcr cijdequacoqj
rcp''
poruit^pbeticusfpus^pbetati
rcgi priefintatq?manifcfte
jjpbc''
dauid
bcccnafuturop
,ppbecarutn ticclocurideginccelTe
euteiscttropi-'
noiarcucbrcrutrcpaliqdqo
corum ccmifceanfrq
marie,pptcr
tardiorca
pfoae c6ucntre,ppbetice
cantarrf:
fic ingerot
doctoHb"
laboriofumdifpu'
rg: iofuocjrorturua
t rcgnaturiw tand»
tflponedicp
ncgoda.Omeda
tn
XVII

cbrtftui eccKam
ipfapm»fatiemo]c bfeq fequuf.
Jlftiritregina
adcptrig
ut dicut'oftendut:7
fi qcociorcftant tuiei vcftiru dcaurato:drcuamtcta
qcponeda quei cisminuginrelliguf. vcriratc.2ludiftlia7vidci iclituaux
-Qualcillud ein eodepfalmopItbro retu-i:7obltuifcacpepulutuu7dox
£rucraiur
cormeiiucrbubonu:dico muparrierui.Ouonia
cocupiuitrcj;
egooperamcaregt.linguatnci ca-' fpccietua:q\iednodcuetuus:7adox
bmu8fcnbeuclodi:
fcribctie.Spcdx rabtitcufilq tyri t muncrib".Uutru
ofusformap filqsbominu:diffufac ruutndcprccabiitur omncediuttca
grattai labqetuie:proptcrea
benex plcbterontsgloriadusfiltercgistnx'
dinttede^ineternu. 2lcdrtgere
gla' trinfccus
i fimbrpsaurdedrdJami'
diumtuudrcafemurtuii poretiffte. ctavcritatc.Jllfercntur
rcgivirgtncs
Spccictua7 pulcbrimdme
tua:intex poftea:^nrnc ciuaafferctur
tibti \v
dcprofperc:,pcede:7
regna.^roprcr titta7 crulrarionc:addu«mrircplii
vcritate7manfuetudinei iuftitia:et rcgt0.t>i'°patnb0tutanarifunttibi
6duccttcnurabiliidejrtera
rua.£>a' filq:coftirucs
eosprinripcefup onc
gittctueacurepoterilTtme.-pprtfub
te terram.2Dcmorc9erut nomuuotui
cadettncordaiimico^regte.Scdes dfic:iomnigcneranonc 7 progenic.
tuadcuei fcculop
fecub:uirga
dirc' "p»roptcrca
populicofitcbiuur
ttbi\
criontsvtrgaregnttui.£>ile)rifti
iuftt' cternu7 in fcculufcculi.Tlon opinor
tiam7odiobabuiftiiiquttate: $ptc& quccp itadcfiperc:v>t btcaliquamuli'
vnjrittcd<Tdcustu" olcocjrultariots erculapdicaricrcdatarq^defcnbi:
p parricipib"tuie.ZDfrrba7 gutta coniuge vidclicettlliii3cuidictumc:
7calTia avefttmen'6tuisradoibiwcx Scdcsruade"i feculafcculo^:fga
burncie:ej:quib"dclcctauerutte ftltj dirccrionigvirgarcgnirut.£>ilc)cifl:i
rcgtii bonorctuo.O.ui9n biccbrix iuftitia7odtftiiid.tate:,ppterca vnnt
ftii qucpdicamus 7in quecredimus tedeugde** tu°oleocjcultanonig pre
qualtbct fit tazd"agnofcatrcoaudeat ptidpib"rutgrcbriftuutiq3p cb:tfliax
deucuius fcdce ci fcculafcculo^.
cc nis.l3ifwtet5parriripcs ei':cjcquop
vnctaadcovricpficutvngttde":no in6ntbu9 genb"unirareatq3cdcorx
vifibilif^fpualiatcpitelligibtli
cbrif^ diaftt iftaregia:ficut
7 i altopfalmo
matc.v<lui8 eitntarudieci bacrelix dcilladidt':duitasrcgigmagni.3p»
gtoncut'ti furdusaduerfua
ci"fama efionfpualiter:q6
nomelarinc
imcrx
longcIateq5
diffufam:
vt cbriftum
a prcca
tii efpeculario.
Spccubt'cnim
cbrifmatcboceabvnctioncappella' futurifcculimagrmbonfi:quoniam
tii cenonorir.^gnitoaut rcgccbri-' illucdirigueiuginterio.3pfa
e7bicx
fto:iacetcraqbic troptcedictafunt: rufalcmeodemdfpualitcrvn tnulta
quomo
Iir fpcctofue
fbrmaprefilqo tadinmu9:ciu9
inimfca
cduita9dix
bonunu:quadatatomagie
amatrda abolibabflon
qcofufto
tnterpretaf»
atq3miradaquacominuecorporca ef quatamebabylone
reginaifta \n
pulcbritudic:d.s
gladi"ei"q fagirte
et onittgcnriugcnerationc
liberaf:7 a
cctcraiftomon6,ppn'ef^tropicc
p<x pclVimorcgeadopnm»rcgeid cft a
fica:ia
fubditus
etcj rcgnatproptcr diabolotranfitadcbnftu."p>ropf
q6
veritate7manfuetudine
7iuftitJainx eididfcoblittifcere
pptmtuu7 domii
qmntej:odo.£>cidcafpfciatcTec^ p:ietui. £uiu9 duitatteiptcpordo
clefiatatovirofuofpualicottubio7 fnfraelire
folacarnc
nofidc:iuntct
et
dmii10311jorccomuctadcquadiati ipfimagnibuiusrcgiaciufqjrcginc.
LIBER

3!d/pfosei*5
ttcnies
i abdscbriftuf iimicos
ruosfrabdla
ped»
tuo^:fex
ocdfus:magi8 aliorafactuse quos derecbrilVaddejtradd pu3credif:
nouidftin carne.Undc peraiiufdaj nouidef.£iu8ctiaiimico9ponifub
pfalmtppbetiadtdtipercj:n:£rues pcdib"dueivodu apparct.
3d tgitur
medccofradictiombus populi':cdftiv appareb/rt finerniic
bocucrccredit':
tuesmefnaput getuiu.T^opuP
quc poftuidebtf.Ucrubocq6 fcquttur
nocognom
fruuttmibimaudttuau' uirgaufrturfstuecmittct
dfisej:fion
n'sobcdiintmibt.lbopuluecrgotfte dommare t mcdiotnfmicorilluoru:
gcntiriqueno cognouit
cbrifluspre' itaclar»efturnofoluifidclit 7 infe'
feittiacorporalum quetamecbriftu lidtcr:fedcriatmpudetcr rtcget'.
£t
ftbtammcutu crcdinut
merito6 illo ipfiq*ppefatcturtnimiciej:ftonmif'
diccrct i obaudituaurisobedhitmi' famfuiflclege cbrilh:q6
euangclium
bfrquia fidcsc^audiru
e:ifieinq>
po' nosuocam«9:7 cauirgauirturiea"
puTadditisucrfe7carnei ftdcifrax agnofdmu9.bommariu«rocum
in
eh'rie:ciuius
l da':quc ipfutnqnccp medtomimtcoro fuorutnijdcmipfi
fecundu carnc peperit cbriftu:qn in mterquosdominat'denbu8 7 tabef'
folisAlietfraelirie
fuit.Jndequippc cendo7ntbjladucrfuecumualendo
cratvirgomaria:iqua carnecbrift' tdlatur.bddeqppaulopoftdidt3u'
utbdcctalTumpfit. i>equaduitatc rauitdnsi nopcntrcbitcu:quibus
pfalmus ali"ait.ZDaf fioa dtcctbd uerbi9Jmutabilc
ftjturumeflefignat
7 bofactus et ca:-ripfefundauirf5 quodadiogiturtucsfacerdo8 mctv
alciirim".0.1119
caltiflTimusnifi dcV num fccundiiordmemelcbifedcc:
ejc
3lcpboccbriftus
deus
znteq>
inilU cooptamnufq>
efaccrdotitt
i facrifi^
duicarep mariafierctrboipfe
m pax dumhn ordineaaronrTubiq^offert"
triarcbis7^>pben'e
fundairirea^Cuj fubfaccrdore
cbriflo:qt>
ptulit m<\'
fgtt'butc
regine
duttaridd tatoatitc cbifedec
quadobencdint abraam q*f
dtcttifit ppropbcriaqoiatn nidcm'' ambtgcrepermtttifdcquo^
ifta di^
(mpleturpro
pnbuetuisnatifut ribi canf^d bccitaqjmanifefta
rcfcruf
filij:c6ftirui8cosprindpcsfup.omne quepaulo
obfcur/usm eodepfalino
Krra:o:filq9d,ppcdu8fuperomne pofttaf«it:que
qudrcctcifuelligatur:
tcrrafutprcpoftttprindpee:
cdcofi-' inoftn'9
iampoputanb" fermombuf
rcanfeipopultconcurrctes
adeacov rtotufcdmu8.Stci tn ilb ubi paP
fcflVonc
laiidis
ctcrnc
mfcculil
fcculi: fionie
fuebumjlitatepcr
propbcriaj
^tculdubiod.cqu|dbic tropide lox cbrillusloqmfdic^.fodcrutmaa*
cutionibus
fubobfcuredictucftquo'' meas
7pedc9
meoe:
dtnumerauerut
quomodointclligafdcbctbiarcbus omniaoflamca.3pf'uerocdfidcra-'

bistn cruce
corpugfignificauit
£>e
bieq adfaccrdotiu
cbrilWm rummanibu9
pcdibufcp
conftjris:
i
pfalmo.c.i?:.76 bwq i pfalmo.jc^i. clauo^mnfucrberarionc
confolTtg:
adpaflioneipff fpectatcap.;rvij. coqjmofefpecraculii
cdftdcranribuf
cofptdctibu9prebuilTe.3ldden9
eria
f 3cutenai itlo pfaltnoubtfay dmifcrot
ftbiuefttmeta
mea:7fuper
cerdoecbrift" queadmodiibic ucftcmmeatnmifcrut fortcm. O.uc
rq:apr»'fl"imc
pdicat':dijci't
dnuedno propberfa
qiKadmodd ipfcra
fireuax
rr.eo
fcdcadc.rrrio
mci6:doncc poni gclica
narrat
btftoia.Xuc^fecto
alia
Xvn

rccte7fotdlfgutur quribfminuBa' "becccrr«


irapofirafunruciba:urHK
pcrtcdictafutrcumcdgnwtbiaqut bilaliuddirifTcintclligatur
^ftdtce
tatamanifeftarioneclarucrut:prcfer'' recnuquidquimorttur nonadijciet
timcd7illaqucndrrafacra credim* utreu<uifcat.'Superiora
quippede^
fedprefentia
cotuemunficuti eodfm monftraru
moneipfiuacogitaflc
ct
pf-ilrno
legfitur
ranto antepredicta dtfpofuiflemtmicoBCtuaiTboc
acrii
itanuc
cjcbibita
iamtoto
orbe
tcrra' elTe
pcum
quiigredicbat"
utuidcrct.
rumcermuur.3biefmpaulopoft
di' £ui atubicnooccurratejc
difcipulo
dtur.cdmemorabutiiri cduerrcnrur eiuafacruarradiroriudas.-^Quia
trx
addominu
uniucrfi
frncstcrrc:7 a' gofacrart
erantquodmoltebantur:
dorabuntmconfpecru
eiuaomnes (dcftoccifuricrantcum:oftendee
ilx
patricgcnrium:quonia
dnic regnuj: losuanamalttiafruftraocdfuros
K"
i tpfegloriabitur
gcntium. furrcctururftc
adicdtbutucrfumwx
lutdiceret.Outd
agitisuantV
O.uod
£>epfalmo
tcitio ide.fli de.pt. ucflrumcfctlus:meu8
fomnuacrit.
1 dc.ltvi).in
quibue
mors7 refurrex Tlunquid
quidormttnd adqdctut
criodiiipropberanrur
cap.j refurgar.^r
Mmetammagniincfas
no impunc facruroscofcqnennbus
d £ rcfurrccrione
quoq?cCnex indicatucrfibiis
dtccs.
£rrim botno
quaq>
pfalmo^oracularacue^ pactemccin quofpcrauiqui cdcbat
rur.Tla^d ealiudq6inpfalmofrio panca
meosrampliauirfupcr
meca\'
ejcpfonactuscanitur:cgodormiui7 caneum fuu:ideconculcauttmc.Xu
fomnttccpi:7cjmrrcjrt
qmdnus fufx aurinquitdomincmifcrercmd7re"
ccpit:me.J2la
forrequifcpita defipit fufcttame7 reddaillis. Out'ebocia
ut credar
ucbtaUquid
magna
nobi& negerrqui
iudccspoftpjfT;one
rcfur'
indagareuoluiJTe
propbctaj:q>doK recrioncmq3cbrifti 6 fcdtb"futsbel'
mierui qntrrejrcritrnift
fomnustflc Itcaftragc-Tqrddto fundtt"cradicax
mors ect:7cutgilattozfurrectto:qua tos utdctfOcdfuscun ab de rcfurx
dccbnftoficoportuit^pbctari.-'
Tla rcrir:7rcddiditde frcnmrcporanca
7 1quadrageftmomulromantfcftius difdplina:c)rccpto
opnocorrecris
fer^
idofteditur:ubie):pfona
eiufdeme^ uatquadouiuos7mortuo8iudtca''
dtatorismorcfolito tancpprcrerita bir.Tlamdommusipfcicfustftii ip^
nan-arurquefurura^jpbfrabanrur: fumtradtrorefuumpcrpancmpor-'
quoitia qucucnturaeranttam t prcx rectumoftcndensapoftolisbuc cria
dcfttnattone7prcfctetia
dctuelutfax uerfumpfalmibutuscomcmorauit
ctacranr:qutaccrtaerat.3ninticiiV 7 in fcdinrtmplctu.(Quicdcbat pa^
quirmddijrcrurmabmibi: quando ncerncoeampliauiffupcrmcralra''
morictur7pcribttnomc cius.£t fi ncumfuu.O.uodautaitmquo fpc'
ingrcdtcbaturut uiderct:uanalocu' raui:ndcongruitcapitifcdcorport.
tumccoreiuercogrcgauit intquitate Tlcq?dmncfctcbat eu ipfefaluator
fibi.£gredicbanjrfora87 bqucbaf dcquoanrciamdiycrarunusejrucv
fimulinunuraduerfum mefufurra^ btsdiaboluse:fedfolct i fc mcbro^
banroesintmidmd:aduerfumeco^ fuorumtranffcrrepcrfcma:7 fibi \\v
gimbatmalamibt:uerbummiquuj buercquodeillorum:quiacaputcc
co.iflirucruraduerfuj
me.Tlunquid corpueunueecbriftus.Undc iliud e
quidormitnonadqctctutrcfurgat: m cuangelto.£furiui7 dcdiftiemibi
LIBER

manduearcqd c^pones ak. O.uado diccretur.XaUs


i tfb utramortaltu:
urucf mimmismdefccifttemibi fe ut nccipfcdomtnusaliccrabtlU epV
ct'ftt9.Sdtaq3dijrirfpcraflc:q&
tunc retnifipermortcm.
fpcratierutde(udadifcipulidus qii
econumrratus
apfis.^udet
autcbri £>e
pfalmo.ljrx>iq.in
quoiudcoru
fturoquefperatrmortturo ei no fpe ^rinajciftdeUtas
dccbrafcap.p,r.
rant.3dcoqueU)C7,ppbete anmlna
uerunt:n:umecno putat:fedncfcto f £dut(udci ta inantfcftisbir
qucmfiw:qucmfibi aliotua morrte ius^pbeticteftimonqe ct rcb"
paffioneconfingilt.^deo
mtrabtliua ad cffectata claro cmiiqj predicris
nitatcarqa
cecirate.
ucrbaquc pofui omnmonocredatprofecto m cie ilx
musnomortc7 refurrccrioncm: fed lud implcfquodm copfalmoq*buc
fomnutn7cuigilatfonem fignificalTc fcquiturfcriptuc.£umeim7 tllic q:
contcndunt.Scdclamaceieetta qut pfonacbnlli qucadciuepaltionctn
tufdcctmuspfafm":proptcrbocio pcrtincntpropbcricc diccrcntur:co'
cundarum ecor mcum:i cpjkauic memoratum equodin euigcliopa-'
linguamcannfupcr7 caromeareq tmr.£>edcrunt in cfcammcamfd: i i
cfcitmfpcrquomano derclinqucs 9 firi mcadcdcrunt mibipotumacctu.
nfmammca£infcrnornec dabiefanc £t uelutpofltalcccmuiuiujcputaf'
tumtuumuidcrccorruprume.-duif qj fibtbuiufccmodi cjcbtbttas
moj:r
(ncafpediccrctrcquicuiflccarncm tultt.fiatmenfaeorum coramipfis
fuamrutnodcrclicraanimafua i <ny m mufripulam:7 mrcmburioncm 7
fernotfedriro adcamrcdcuntc reui^ infcandalum.Obfcurenturoculi co
uiflcretrnc
corrupcrctur
ficut cada' rumneuidcant:7
dorfumcorumfux
ucracorrumpi
folenrnifiqm'dictcrx pcrincurua.£t
cctcra
qucnooptan^
tio refurrccirrquod
uti'q3dicerenon do funrdtctafedoptandtfpedepro-'
pofl"utde,ppbeta7 rcgedauid.^la-' pbetandopredtcta.-Quidergomim
mat7fqragcfimurfcpnmus pfalm''. fi bccmanifefta
noutdet:quorum ox
£>cu6no(lcrdcu8faluos facicndirt cult fn t obfcurati nc utdcant.-1
Ouid
dnidntcritusmorrie.Oiutdapcrti' mfriifi celeftia
nofufpiciiit:quiut m
diccretur.JC>eus
rim faluoefacicndi: tcrrenaftntpronidorfumcoriiftnip
dommue eicfusquodmtcrprctatur incuruatu
c.->t)i8
cimucrbtetranflax
faluaror
fiucfalutarts.
Tlarariono-' n'eacorpore:uiria
ftgntficantur
anix
mtnisbui"bccrcddirae:quadopn" tnorum.Jft&depfalmiQ
boce dcf
cperutrgmc
nafccrcf
dictiicfhparies pbcharegiedauidfatisdicrafincuc
filtii 7 uocabisnomedusicrum.tpfc altquismoduerir.3gnofcatautqui
eimfaluufacietpopulu
Tuuma pcc bcclegur.7
cucta
illanoueriit
76 btf
catiscorii.Jnquorumpcccarorii
w q fortafTc
firmioramepternuftflcul'
milTioncm
quafanguts
dus effufus inrclllijutuf cpftimatnd qucranf.
c;iouttq3oportuitcii dcbacutraejc
iruealiocbaberc
qul morris.3deo t>ercgno ACmcritodauid:7
dcft
cumdicrue/Tcr
dcusnoftcrdcusfal' lioipfiusfalomonecaq^,ppbcn'a
q
uosfaciedi:conttiuio
fubiuctum
c: 7 adcbriftupritwsirmcnitunucl
mcis
domtntdominiqrit"morristutofiex librisquifcripnsipfiuscopulanriu:
dcrcnirmoriedoraluosec
facturus. uelin cisquostpfiuscfleno dubiuj
Scd mtradodictume7domini:taej>
XVII

r £gnau(tergodauidi terrena crgofi fermonca


tlUusucrifunr:i K
btcrufale
ftliuacclcftts
bterufa rcmusqucucnrura funtilU:7fcicm.''
km:dtuiw>
tnulruteftimonio
pdica qucerumnouttTinu
ilUus.Si cntin
rus:quia7deUcta ef tarapictatefu iuftu9efiUu9dei:fufcipienl[um7 li
pcratafuntperfaluberrimapenitedf berabit
eutndemaiiuconrranoru5«
bumtlitate:ut
prorfusttcreosfirdc -Contumelia7 rormcroinrcrrogan''
quib"ipfeatr.Beati
quorumrcrmfle illumtutfctainus
rcuercittia
tlliuai
futumtqu(tate8:7quorumtecta
fuc probemus
patientum
ipfius:morte
peccata."p>oft
buncregtrauir eidein turpilTima
codcnncmus cum.£rit c
populourtiucrfo
falomon eiusfiltus nimeircfpectus
in fermombusilU".
quiutfupradicruc patrefuo utucu "beccogirjucrut
i crrauerdt:
ejcceca
tecepitregnarc.totc
boniafmtqem* uit eitnillcc-malitiaeom.Jncccfaiti
loscjrirue
babiwr.Ouippe
fcdJde
ref coautftdcegcnciu
futurapredidtur
quclapicntuim animoafatigantma ifto inodo.iDifcrcrc noftrt domina
gis buicobfucrutrcp
profuit ipfafa tor deuaommum:7
imittettmoretu
pientiaeaanuct
deinceps
mcmora umfuperoesgenrea.fcjctolle
mamij
bilia:7tuclongcbrccplaudata.t^ro tuafupcrgentca alicna9:7
uidcatpo
pbctalTcctiamipfcrcpenturi fuia li tentiamtua:utftcutcoramillia facti
bris:quttrcsreceptifut m auctonta ftcaruscc.mnobid:itacoramnobis
temcanonua.^rouerbiar^cclaftcs: magnificeriain iltis:7agrwfcatccfc
£anricutncanticordi.2llqueroduo cundtiquodnosagnounnus tcrquia
quoruuuusfapientia altcrcccleftadi nodeiwprctcrtedotnmc.txim: lub
cusdidtur:proptcreloquqnonulla optandt7prccadifpcmpropbaum
fimilttudme ut falomontsdicanmr pericfumcbnftumuidem"implcta:
obtmuicc6fuctudo:no auccjccipfi^ fedaduerfus cotradictoresno tanta
no dubitatdoctiorcs eoetatncni aup auctoritatcprofcrururqncfcriptan
ctorttatemmajnmeoccidcnlia anti Ainticauoneiudeoru.3i tnb°uero
quitusreccpitecclcfia. <luorum tiv tllis quosfabmoniscfTccotlat 7 lu
nnoquiappcllatur fapkntu falom» dcic:i:oiiKosbabcncuroftcndatur
me:paiTio cbiUli.iperti(Ti!nc.;^bcta adcbriftii7ecdtampmuierequoci
tur.3mpijquippcmterfectores cios in ¬ieciufmodircperitur:opcrofa dif
cottumoratu: diccntes£trcumuenia putationcccltaria e:qucnosulcraqp
mudtuftiJ:quoiua mfuautse nobis: oporrctfi niicadbibcacur cjrrcdic:
tn
7 contrariuseopcribue nofbto:7ttn tf in proucrbqe lcgituruiro9iinpiof
properatnobiepcccata lcgis:7 infa dicere.-abfcondainus m tcn-autrum
matm nospeccata difciplineuoftrc. iuftuiniufte:abrorbeamu9uero 015
"p>romirat fefctenria
deibabere:7 ft rancp ifcrnueuiucnte:7 aufcram" a"
lium da fenomtnanfaaue e nobtet tnemoria deccrratpolTclTionc ciU9$
rnducncwcm cogiurtoimnolh-aro. ciofatnapprebcndatri no tta obfcu
5rauieenobieeriaaduidcndii:quo rd e:utdecbrifto7 poflclTione ciua
niamdiflumUe cltalqeuttailliue: i eccfta ftnc(abortofa c^pofitione non
immutateuiecius.Tanq*' ttugaces c poltit iiitclligt.Xalcqutppealiquid
ftimatifumueabillo 7 abftinctfe a etudcmtnue ipfcicfuepcreuangcli
utp noftnsquafiabimodit^s."pro camparabola oficndirdififfc malos
fcri nouilTimaiuftorum:i gloriatur coloiiog.fticeberce. Ueniteocdda
patrem
fedcumbabcrc.
Utdeamus mueciirtnottracritbcrcdttas.3
ccqj
LIBER

(lludtcodelibroquodiaan pcrfhi rioluifHrcorpusaut pfcdftimtbiqa


ninuccuagcranus dcfteriliqtic pe pro fllts omnibusfacrificqs7 obla
pcritfcptemdnift decbriftoi cccKa nonibuscorpusdusofFcrrur7 par
mof ut fueritpronodatumcdfueutt riciparibusmimltnuur.Tlatniftitm
i'ntcl((gi:ab
bisquicbrift»fapicnna ccclcfiaftm
mbacfcnrctutnanduci
dci cenoucrunt.Sftputfaedificauit di 7bibcndiquamfepcrcpcritplurt
fib(domut fuffulfit columnasfep mumqjcommldacno faperecarna
te : imotouitfuasufcrimas:
mtfcuit lcacpulasuoluntattsfatisilludorte
fn cr.ncrcuinofuum:7parauitmen dtt ubtfltt.ZDeliu3eirc m domum
famfua.XDifit
feruosfuoscduocas luctusafaddomiipof.£t paulop':
cumqrcelleri
predtcatfone
adcratere cortqutcfapimnoin domolucois:
duen8.O.ufocftmfiptee
diucrratad 7 corinfaptentiu
m domocpularo:
me.£t inopibuefenfudtrit. Ucnite Scd illudmagiscommemoiiduqtri
* manducate
demds panibue:
7 bi ftiodebocIibrocq6
princtadriuita
bttcumaquodm;fmiuobie.lDfc
ccr tcsduje:vnadiaboli7 alra-,cbnfti:
tcaccnofdmue
deifapientiamrboc
e t carurcgeardiabolii
7 cbriftu^:
Ue
itcrbumpatricocrcrnumiurcro
ufr ribirm-4tquitCUIUB
rc^radoldcens:
gmalidomumfibicdfficafle
corpus 7 prinripes
cuimanccomedunt.Bc
bumano:'? buiVtany captritnebra atatu tcrracutusrcr ruusfilius igc
ecclcftam
fubmptflcmarryrutn utcri nuoru:7principc9tuittcmporcco
masi'mmobfle:menfam i uinoi pa medunti forritudiu*7 noin cofofio
mbuBprcparafTe.Ubiapparet
cttaj Be.3doldccntem
dirit du»bol»:^pi
adfaccrdotwfecunddordineZDd ftulririam7 fupcrbiam
7 tctnmtatc
rbifedecmfipiercs
i tnopes
fcnfuuo 7petubnna:ccrcra«uihaquebuic
caflcrqttia
ficutdtcttapoflolus:
mfir ct;-n JlTokrrt
abudarc
£f?2iihi5
aurc
mabutusmudieleg;it deusut cofun filiumtngcnuorum fancrorutnfcilt
dcrctforn'a.<lutbu8criamt"me in cetpatharcbaru pcrttncnriu
ad libc
ffrmfeqttodrequifdicit.£>ere\in<$tc ramriuitateicjc
qutbusein carne,p
{nfiiptentmutuiuarfa:
tqueHrepru gmitue.*P>rtdpeetll(u8duLtati8
nut
dentiaut babcarisuitam.f^arhdpi nctnanducatcsid eftantebora^con
eutfisrimcnfcillmsnpfume icipere gruarr.:quianoqcfpectantopportu
babere utta.n^mi malioUbroqui namquctieraein futuro fcculofclt
uocarur cccldtaftce ubi ait:no eft bo citate fcftitiatcr bcari buius fccnli ce
numbomm!nfftcrmanducabft i bt lebrttatecupieces.^ridpea
aiit dui
bct:d,d crcdibilms
diccre
tntelltgif:^» tatiscbrifti:tepu8
no falUcisbeatt
quodadpartidpariorte menfebuuts tudtniepatietercjcpcctat."boc
aitm
pcm'nft:tqua facerdogipfemcdia forritudinc7ndt cdfufioncq:fi cos
tor tcftameri
nouiqrbibetfecundum faUttfpcs5 quadicitapoftolus.fpcs
ordm?nielcbtTedcc: decorpore7 fa autenocdfundit.£>idt7 pfalmus:
gufncfuo.^d cfmfacrificiti fuccdTit £tcnim qui tc ejcpectat
non confurt
omnibus
iilisfacriffcqs
uetcris
tcfta dcntur.^am
uerocanticum
cantico
fncnriiqacimmolabatur m umbra rumrpirituaUs qucdamfanaoroeft
fiiruri.t>roptcrquodettauoceillaj uoluptasmcnnujnm cdiugioilliua
uipralmotriccfimo7 nonodufdej rcgis7 rcgtncriuitans:quode cbri
tncdiaroris
pcrpropbetia
loqtietis ftus7ecc&a.S?
becuoluptas allcgo
8gnofdmu8.Sacrifido7
obUrione rictstcgrmmb0
iuolutae:utdcfidrf
XVli

ardetfoa
ufdcatur
quetocundius:
7 "Koboa
rcjctudaftliusSalemonte.
apparcat fponfuacuidicituri eodcin 7 i fatnaria3croboarcyifrofl feru'
carico:equita9
dilcyittc:i fpofaque Saloinon(s.£tcuuoluillct"Roboa
ibi audir:can'ta8
in oclirgatuis. Ta t&nep tfrannidcmdiuifcprig illi" bcl
citemulca
tranfimua
curabuiua
o loprcq^bibifeppfug
pugnarc
cu
perisrerminandi. frarrtb0
fuiadtccce
deoper,ppbcta
fe
bocfecilTe.Undeapparuitnulliii ca
keregtbugpoftSalomonem: ft rc uelrcgwifracluclppft fuilTcpcc
ueiii 3udaftucmifraclcap.j^i. carum:feduoluucatedcmint utndici
tia tmpUtafuilTc.Ouacognirapara
c £tcripoft Salontonejrcgee utraq?ttcr fepacatacoq'cutt:
noeij
bcbreoru uif mueniutur:p ali rettgtonia
fj rcgntfacratfcadtuifio.
quacnigmata doctorufuororcc uc
gtlbni:qd adcbriftti7adecctbmp £>e3croboam q'tpictateidolatrfe
rincatpropbaalVc:liuc iiudafiucirt fubdicuhbtppriti.ppban.uiir i quo
ifrail:i£>itcimjppdl.ucfut tlliuopo 7 cnnoftiticdc"7,ppberia9 ifpira:7
puliparteerc^ quoprcprcrSalomo mrtoaIb'idolacecnc cuftodu.c.jrpj.
ntaotfciif<jteporcfilq dus "Roboam
qutpatnfuccciVic i regnudco uindi u £rii rejcifracl3croboa:mentc
cantedimfuse."f>romde trtbusdccc pucrfanocredca dctqueuci-£l
quaaacccpir 3eroboaferuugSab ccm^mtlTo fibi rcgnodatoq^^baue
monwrcr ctsi famariapftituf.^pc raruimuitneucmcndoad teplii dei
uocabawr ifrael.-yuigboc uniucrfi qo cratt bterufalerquo fccundu dtui
illiu3popuhnome clTcr.£>uab'ucro nalcgcfacnficadica uniucrfetllt ge
tnbubua3udc fcilic«7Beniamin: tiueiucdiifmrifeduca-aab eo ppfe
quc^ppccr t>auidne pcnttuercgna 7 ftirpi£>auid tanyregiofcminired
ftirpiaciuafuilTcteradicatiiremafe dcretuniflituittdolatnat rcgnofuo:
raiufubiaccntea ctmtatibicmfalc}: 7 ppftndcifecaftmulacrop cultuob
3uacnomcfuu:quiai'pfa crat tnb* flnccunefanda ipiecate
dcccpic.
Tlcc
unde Dauid:Beniamm ucro rnbus tamedinocclTauudcua no folii tllti
filara adidc^rcgiwficutdijciptines rege:uci
li ctiafuccclTorce
7ipictatis
erar:undc
luui>aulre^anre
6auid. tmitatorca
ppfmcp
ipfii argucre
p.
Sedfimulnk ductnbu9ucdictuc ^ppbcras.Tlaibte^riterut^magni U
iudauocabarumbocnomincdtfccr li mftgnerqj,ppbetc:
cjcttamirabilia
ncbamurabifraeLg'
appeilabantur mulcafcccriit:"Deltas7 "bLiilTc"
dif
propric
dcccm tnbu9babetC9 fuum cipulua
cius.3bicciadtceri
"beUe do
rcgem.TLimtnbugleut quomafa minc^pbcras tuoaocctderi4t:aUaria
cerdotali9
f'uit:dci
no rcgniifcruttio tuafutfoderunt:7
cgorclict0fumfo
maapata tcrftadcamanumcrabaf. lua7qucrutaiaminca."Rcfponfum
3ofcpbqppeunu9cpduodcd;hlqa eftilUcccifeptemimlia
utro^t:q*non
ifraelinouiuficuccctcrifmgulas:
("5 curuaucrunr
gcnuaantcBaal.
duascnb°fcdc:£pbrc$7
iDcnalTe. jOcuanoucriuicprcgni
bcbrco^
U :nicame ecti ib" lcut adregnubic ftatuidonecamboppfii captmtcatc
rolblyinuani» p.tincbatmagia:ubic dtucrfotpeduccrefreuocato
poftca
rar dcitcpliicuifuicbar.i)iuifo igtf iudai rcgntjCuu:q6
noutlTtme
in ro
populo
pmu9rcTiuuic
i bierufalcm nunorutnjfgrporcftore
cap.pjciq.
LIBER

i Zemqjtnrcgnoiudapcrrine poftremifucruKuel quoecircatcm


teadbierufatcm
ctiafucccdcn pusnatiuit.iti? cbrillt cuangclica
,p
riumregum
teporibus
n6defuerunt
propberc:ficut
dcoplaccbat
eosnrit
rcreueladpremmciandu quodopus t Oto autcmtlloteporco: quo
craEtidad corrtptcda
peecata
prcct rcdicruntdc babylonfapoft
pfcndamqjtufttria.Tlflm7 illtc7 fi 2Dalacbtam:
2lggcii7 ^acbarum
longenrinusq>intfrael:rameejcritc qiuruncprc>pbctauerut7£fdra
n5
runtregcsq*fufeimpietatibus dea babucrunrpropbcragufqjad
fatua
grauftcroffenderet:7
moderarisfla ton'8aducntum:ntfi alium^acbari
gelliecupopulofimilt plectcrcntur. amparrcm3oanm's:7 £ltTabctcfus
Ibto^ fanercgumcritaibtno pariu ujcorcm cbriftinatiuiratclam prorf
budantur.^nifraelautrcgcsaltoe nta:tcofamnato Simconcfcnci
magisraliosminue:dncetamcnrc Snnamutduamiamq? grandcuam:
proboelcgimiie.Utracp «girurpars 7 ipfii 3oanne noutfTimi». q tuucnie
ficuriubebatdiuinaprotiideria
uf fi inmmuene cbriftiinoqufdcmfuru^
ncbat:uart)8
7 crigcbat"
profpcrttari prcdi)rfr:rcd
tamcnmcogntni|>pbcri
bu9:7aducrfiraribu9
prcmebafitfic cacogntrtone
monflrauit:,pprcr
qo
affligcbaturnofoltiqrrcrnierucrum ipfedomtnug
ait.lcj:7 ^ipbcrcufq?
ctiaintcrfccmtlibuebcllis:utcerrie ad3oanne.Scd
iftoruqutnqj^jpbc
cpftctibuscaufismiTcricordia
dctf tatfocpcuagclio
nobignotae:ubii
iraparefccret:doncc
eiueidfgnarioc ipfaufrgomafdntantc3oanne
pro
crcfccre
unmcrfa
gcnsilla acbalda'0 pbctafTc
inucnff.Sjbacifto^^ppbc
dcbdlaribue
nofoliifubucrreref
ife tiamtudctrcprobtnaccipiut:
acccpe
dibuafutsrfcdcriamc):mapmafui runt aut q*ejccie innmerabilcecuan
partctranffcrrct'i tcrraeafTrrfozz.: gcliocrcdidcrut:Xuccim ucrcifrael
pri" tlla parequcuocabaturifratl in diuifu8ef duoditrifioncillarqp
tribubuadccerpoftca ucroet ^udas muelem,ppbcraSauU rcgi cfmuta
eucrfabicrufalcm i rcmploillo r»o bilispnuciara.ZDalarbia ucro 2lj
bililTimomquibu8rcrrigperannos gcumS^cbaria7 £fdram:criaiudci
fcpruagfnta capriuum ecutocm.poft rcprobtiaucroritatecanonici reccp
quo9indcdimifTa rcmpliiquodeucr toanouiffimosbabcnt.Sunt enitn
fumfucran'nftauraut't.£t
q>uis plu 7fcripta
co^ficutalio^rd.
t magna
rirmei'ii9in altcnigenarum
dcgcrcnt mulrirudmc^ppbctaiut pcrpaud:ct
tcrriertiobabuitramen ddnccpg du fcripfcrutqauctoriratc
canonirisob
asrcgntpartee7 duoa diucrfosin rinerer.£>cquo^pdcieq ad cbriftu
fmguliepartibugrcgeerfcd m bfcru ccclcfiaqj
cf pttnetrnonulla
mtbi m
fatempnnccpscoruunuscrat:atq? bocopcuideo ponedacc.O6 como
addcitcmpluquodtbieratones un di?fictadiuulrednofequcnrilibro:
diq?ubicuq^ ecnti undecucp poflct ncbiicra,plt]cu
ultcn"oncrcmus.
pcrccrtateporaucmcbat.S;ncctiic
cisboftcso: alite gcntib''expugna Jturcltj^uguftmtdcciuiratcdci
toreg defucrut.Tlam crta romanoru libcr decimus ocrauus.
la tributarioo cos cbriltus inucnit.
£>cbi8qucuf<#adrpafaluatcrif
i>cpropbctisq*
uelapudiudcos o:.7.vtj.uoliumb"
difputata
(U.L
XVIII

fidcranonc
kgcnciuin
comparari.
tu duara
dci una: fcculi t>ercrrenc
duitarisrcgibus
tcponb^rquib"q: ortuabraefactop
nucequawad tpafupputauconucnmt.c.ij.

nereriftapere' f Odcfcj8»g«ufqii£qu3q?moix
grinaejrorrut ralmdiffufap rcrras:7 i !oc<x
ftmb"mefcripcuri» ruquatiflibetdiucrfttatLb"'
uniusm
efle,pmifi:ctt
priusmtmicoe riuttatif eiufdecpnarurcquada comunide dix
deiq"codiroriciuscbrtftodeosfuos ftinctasmtilirarcs
i cupidirates fuaa
pfemntUuorcfibi pnictofilTtmo a' quibulcpfcctatibu3:du id q6apperit"
trodter inuidetcbrifttams^tum mc aut neminiautnd omnib"futficit:qt
adtuuaret ciusg£arcfetliflcm:
quod noein tdiprumydiierfum fcipfaplc^
uolumtmb'decem prioribusfed:£>e runqjdtutdifitparsparteq pualct
bacucromcaqul tnodocomemoi^ opprimit.Ui'cmdef5 uscrafucciibir:
ttitripnititapmiffione:decimutnfe' dominariom fdlica uiertalibcmtt
queribu0quatuorlibris ambanie qualecunq? paceprcfcrcsjc falurc^:
digeftus crortus.C>ciiadepcurfuB ab itaut magnefuerintadmtratiom q*
boinineprimoufq^addiluuiiilibro perircq^fcrutremalucrunt.Tlamin
uno:quiebuiusopcrisqutntufded^ ommb"fcregetibusquodamo uoj:
mu9:atq3 tndeufq?adabraa:rurfus natureiftapfonuit:ut fubiugartutx
ambeficurin teporibusttai m niis ctoribusmalletquib'cotigituid: q>
Utscucurrcrut.Sed apatrcabraam bellicaonifaria
uaftattoncdclerulDic
itfqj adrcgutempua ifraelitarii:ubf factumeut ndfincdd proutdenain
fcrmdecimH uolumeabfolutmus: i cutuapotdlatccutquifcr,bcllofub-'
Indcufcpadipfiuei camcfaJua toris fugefurautfubmgcr:qu[da cflVntrc'
flducntu:
quoiifqjdecimufleprimus gmsprcdiriquida
regn.?rib"
fubdtri:
Uberteditur:folau(defin mediofh' f^ iter plurima regnatcn-arui q rcrr
locucurrtflcdciduitasrdjin
boc fc^ reneurtluatiauclcuptditatte
edtutfa
culoitofolaciKurrerif.f^
ambeutiq? fodetaaiquaduiraremudi bui" unix
I gcncrc bumano ficutab itriofimul uerfaliuoabulonucupam": duore^
fuoprocurfu tepora variaumt.Uqj gnacermmus tonge cetcm^ucniflc
bocideofed:utpriusC]cquoaprio'' cbriora.affyrioppnmu:dcindc. ro^
resdcipmifhontsclTcccpcrunufq) tnjnorurut teponbtralocistnrcrfe
adetusc)ruirgtnenatiuttatc mquo ordiata acq;didmcrj.Tlam qudtlld
fijerlrquc^)mirtcbarurimp!eda:n'ne priuarbocpofter* co mo:illud f one''
Crcrpdlarionc a prrarioalrcriustini' te:bociocctdcrcfurrcjrir.Jbcnfq^i ilx
tatieiftaqucdeie procurree diftin^ U'u9finebiu"inirii;confcllifutr."Re^
ctiusapparct: quauisufq3ad rcucx gtiacetcracetcrofq^:gcsuelutappex
lationemtcftamctinoui:noi luminc diccsifto^dij:eti.Tlinu8crgoia fue
fedtnumbracucurrerit.
Tlunca-go rc>:eratalTfTfott:qphfuo
bclofuc-'
qointermiferiuideo
eflcfadcndum: ceflcrat
rcgmillms prtmorcgi:qnin
utq:abraeteportbue
quomodo ctia tcrracbaldcor.natuseabraaj.frat
illacucurrcrtt
quantfifatiar4iidetur autreporetllo rcgnuficyontoru
ad
*ttingam:t»t
atnbemter
fepoflmt
cov nioduparuum:aquoil(e
vndccunq;
LIBER

docttfTimue
tmrats IUITOfcribea6 do dcicmtratc^pcuirat.T^caautquaf
gcnre
pplirotnaniuclittanriquo
tpc ,pptcoparationc
auitario
utriufq^t'
cicorfua
e.2-lbbt'scimficfomorurcx rencfdliceci celefKs
buicopi oporx
gibiu)adatbcnicfea
puenft.a
quibus tetmfe2c:magi8
cj:grccis7latimau"
adhtmosrtndeadromanos: fcd ari bi tpfaromaquafifa babyloniacil
conditaromain coparatioc
rcgmaP dcbanusaflume.Ouado ergonatuf
ffrioruperqrfgtu
iftamemorantur. eabraafccudt
rcgee
cratapudaflf^
<luiiU8 atbenufes t greciaplurinw rioeninus:apudftcyonios cccrops.
clarwflefateafeQa falufti"romanus "p>rimi
aiitillic bclusbic aegtale"
fux
biftoricua:plustn famacj>re ipfa. crdt.£uucroegreflbabraadcbabf
Tlamloquesdcillia atbenicnfiu tq*t lcmu..pmtfit cideuec]cillo magnatn
reagerte
ftaiticgocjriftimo
farieam' futuragente:7i ciuefcmie
dntiigcnx
pUmagmficeqj fuerut.Ueru altqua' tiii bndtctione:a(Tfrq
quarturcgcm
to fuerutminorearn q^famaferuf. babcbariftcyontj
qumru.3pudilbs
Sedq^ucncreibtfcriptof magna eimregnabatfiliijsnint
p* matrcm
igcrria
p tcrra^orbe:atbcntefiu
facta fcmiramide:q
abillointfectapbibct"
p majrimie
cdcbratur.^ta
eopq*fcx ftufaftltum:tnccftare
cocubiru.
t)lc
ccreuirtustarababct':quatii
caucr-' putatnonulltcodidilTc
babyloncm:
bispotuere
cjrrollere
pclaraingenia. quaquidepotuit
iftawrare.O.uando
3lcceditbufccimtaritvon
puaetlna aiit uf quocoditafucritm fejctodecf^
i pbtsgloria:^ibi portfTimu
talia mohbrodtp'm".5ilm
porroninict
Jhidia
uigucnTr.Tlam quatiiattinct femirarmdis
q*mufucceflfit
mregnu
adipcrii5:nuUu
maiue pmieteporib" quidaetipfumnuw:quidauerode"
q>afT>rio?t
fuit:ncc
talogclareqjdif> riuaroap:cuccabulo
niuuuocant.
fnfum.dutppeubi mn"rej:belifili' Stcfonto^autrcgnumtuctcncb.it
uaunmerfa
afiaquctotiu8o:btfad tclcjrion.
Onorcgnate
ufqiadco
ibi
numerii
parriiiftiadtdt':ad magnt' miriai letatepora
fucrot:
ut eudc^
tudincucrodimidiarcperit':
ufcpad functuuelutdcucolcrcrfacnftcado
i
tibye
finesfubcgilTe
tradif.Solia
qp^ ludoe cclebrado
quoseiprinvttus
V
pcindiaCpartib''
orictiaitodnabaf: ftituros
fcrunt.
quostncodefuncto
fcmiramia
uj:or
eiU3
eaggrefla
bellado.^ta
factueft -Qjuib"rcgnatib"
apud
ut qutcuqjinilt friappftftuereges
e^ atcpficyoniosabracccntcnario
ifaac
rantafTyrio^rcgnodmonicp pare^ de^milTioe fit naf:f ipiifaacfcjagc
rer:7q*cqui'd
impcrarct'
cfficerct.
3lx narioefaui iacobgcmmi dercbecca
braam crgotcoregnoapudcbalde' fititeditt.c.tg.
09nmircporib" natuec.Scdquo^
nii rcegrccebtftortc
mulrefiit nobif b dius tcporfb*
ctiTaac
q: pro^
q>afTfrie
ncriorcs:!p.grccoa adlati' miflTtorK
dctnatusl ceteitario
nosacdctdeadromanoe^
ctta ipft pa filiusabraedefaraptuge:q fteri-/
btinifuttepo^ferie
dedujceriit
d.ge-' lie 7anustafpcmprolisamifcrat.
tcpptiromantt ortginteci"anttqutx Xunc7aflyrijequintuscratrej:ax
tarcrtmarifiu:obbocdebem"
ubto' rabusapfiuerotfaacfcjragcnano
na"
pusc affyrioemcmorarc
rcgcs:
ut ri funtfiltjgcmim
efau7 iacob:quo»
apparcatqueadmoj
babylonia
quax cirebccca
ujrorpepcritauo eonla'
(i^maroma
cupegrina
inbocmu" bmam
adbuc
uiuctc:7
ccn
tiifcpgiu
XVIII

etatfearniog
agctc:^
cjcplcris
ccntum comoda
7liasfnftifucntrbuc
bono'
fcpruagintaqufoqjaitis dcfucruo
e: remctbabitudTe dtumumpoftca^
regaatibusapudaflffriosfcnx tllo ibi mortuac:7tanrii bonoreut cax
anriq*ore:q
ctiabateusuocabatur: i pitali cricreusepftcret:fiquts
eaftt/*
apudficyoniog tbymco:quequidaj iffebominem diccret.
tbyrmucbufcributfcprimtsregib'.
"Regnu autargiuo^ ftmulcu abrae £>eteportbue
lacob7 filg ciueib^
ncpotib°ortue:ubtprimu8 rcgnauit fcpb.c.iig.
foacbua.Sarve
quod pmereundum
no fuit:criaapudfepulcm fcptimiftti r £gnaribusaflYrio^ dccimo
registbfriactfacrifica:
ftcyoniogfo' rcgebalco:7 ficfoniorunono
Urcuarrorefcrt."Regnanbus porro mcfappo d.enaccpbtfosa qutbufda
octauieregib"armamitrealTfrioro: tradtf:fitit duumnominiibo un0ftt''
ftcfowo^.leudppo:? pmo argiuor» tt:acndpotiu8a!rcru^> altcroputa/'
3nacbodeuslocutueeadif.uc:arqj uerutfutfTebommcq in fuis pofuc'
ipftquocp
eadeq*
parrictusduoilla runtfcriptifalrcrtinomen:cu
rcf W
,ptnilit:fcmiitifalicet
etuetcrracba' gtuof tmiue aptsdTctrmortuus cft
naam:'!i eiusreminebencdicricmem ifaacannof ccntu.l)cj:i:.
ct rclid.fge'
cunctaru genttu."bccipfa promiflfa rninosfuoaanno^ ccnni7 utgtnri.
fiu criafilio eiuencporiabraed.e ap-* -Quo^mtnoriacobpcrrincne ad dx
pdlatuspmoiacobipoftifracl:cu135 uuatedddcquafcnbim^maiore u-'
bdlortuerej:nonusaflffrqs7pbozox fiq3rcprobatobabcbatduoded^fix
neusinacbifilius feciidusrcgnaret lioetquo^illu qut uocabatiofcpb:
argiui9:leucippo
apudficfoniosadx mcrcatonb0
iit cgyptiirrjnfcutibus
bucptnancrc."bi8tcporib°grcda
(15 fiesadbucifaacauocom uitifteucx
pboroneo argolico
:gclcgut iudici-' diderant.Srcritautantepbaraonc^
orumquibufdaclariorefacramfttx fofepbquadoqcbmliratequaprultt
tun'8.1>bcgou9rn frat butuopbox fublimarusecutrigintaannorucct:
rondiuniorcucetmortuus ad cius quoniafomntarcgis diumcircrpra''
fepukrutcmpliie conftitutiiin quo tue:prcnudauit
fcpteubertarieanof
colcret'utdcus:7eiboucsfmolaret'. futurosiquoru
abiidannappollcnte
£rcdo bottoretaroidcodtgnii putax cofcquetea
alqfcpre ftcrilce fucranc
runquia(rcgnifui partc:parcrcjppe c6fumpturi:7
obboceurcj:pfccerat
locaambob"diftnbucratmquib"eo cgyptodecarccre
libcrat»:quociun
uiuetcrcgnarer:ifte
facdlaconftttucx coicccrat
inKgritascaftiratis:quam
rat adcoledoedeoe:?docueratobf^ forarcr fcruanstnaleamanti dnc7
uaritepora
p maifesatq3anno9:d.d malecredulo
dnomettrurc:ucftccria
eottquatenus
metiretur
atcpnumc-' dcrclicta
demamb"atrrabcris
aufu^
raict."bccin conouamtraturrudes gtensnocofenfttadfluprii.Secudo
adbucboieemortcobttadcoeefctn aiitannofcprcannoru ftchlmiacob
fiueoptnattfiit fiucuoluenlt.Tlaj 7 in cgvptucfiottibusfuisuenitad ft^
tofilia inacbifuifle pbtbct'qpoftea liii:agesanosccnru7 trigitafic ftcr'
ifis appdbtautmagna dcaculcacft rogiti regtipfercfppditrcu
tofcpba"
in egyptorquauts
alqfcribatcamc;: gcrctrrigita7noueadrriginrafcilj
ctbiopiai cgyptu
ucntflc
rcgina:
7<y quosagcb.it quandoa rrgcbon<X
bteiuftccpunpcraucnif.drqjmulta :atii9cftaddms fcprem
ubcrratisct
LIBER

duobus
famte. rcgnate apudargiuos
ucapudafffriosiacob
i cgypto
£>capttcgca:gtuozt:que tuusfir.c.vi.
fczapirr
noiatudtutnobonorccoiuex
runtcapitulum
quintum. a TMe
crgo
rej:nocg^ptioru
fcd
argmoru morruua e t cgypto.
b 3s teporib"rejcargtuccp
apis "buicftliusargusfuccclTit
in rcgnn.
naaib"trafucct"icgypturcuibt £)ccuiu8noicargtct ejcbocargiid
mortuusfuiflctfact*e f«apt9oium appellari
lut.Supcrtorib"aiit rcgib'
majctmuoegrprio^deus.tlofeaute noduunocuauctgcnsbabcbat boc
buiuscurnoapteetpoft
tnortefed nome."boc
regnarc
apudargiuog:
ct
ferapfoappcllatug
ftt fadllimaro"nc5 apudficfonioecratbo:apud
aflyriof
uatrorcddidtrq:cimarcai quamox ucroadbucmanetebalco:mortuufe
tuueponicq5 oceta farcopbagum iacobincgyproannoriiccntuqua-'
uocat("0208
didtfgrcce:7
tbiciifcpulx dragintafcptecumoritums
filtosfux
tit uencrariccpcrutpugq>teplttctus 09 7ncpotceep tofcpbbencdijriflTct
cetcrftmctu:uclutrorofapt8uf forax cbriftuq3
ap.tiflfimc.ppbctaflctdtccs
pfspmo:dctdc unal:aut ficnaflblet i bencdictioncludcnodcficictpriccpf
comutatafcrapig
dtcrug c.£onftirux cj:tuda7 dujtdcfcmonbua ciu8:dox
tuecttadcillo
urq*fqui9
cufutfTe
bo'' nccueitia"t
q repol
itafut ci:7tpfccrif
minedi'):ifTct:capitale
pcderctpcna. cjrpectatio
gcnttu.tlcgnarc argocex
£t qmfcrcfotbuetcpliaubtcolebat' pit«rifrugcb" grccu7 babc:fcgctca
tfis7foapigrcrat
etfimulacruq6di' i agricuicura
dclatieflliiJdc
fcmmib''.
gitolabq'9
iprcflb
admoncrc
uidcrct' 5lrgusquoq^
poftobiru
dcue
babe'
ut filcntm
ficrct:boc
ftgnificarc
idctn H ccpitteplo7facrificijs
bonorantf.
uarrocrirtfatut boicacoefutffcta-' O;mbonorcorcgt!4fe7an illiide^
ccret'.3Heaut
quemirabiliuanitatc latusebominiprtuato7 fulmmaro
deccptacgvptus
i ct"bonorcdclit^e fuidamomogiro.-co
q>pmua itda:ax
affluetibug
alcbat:qmcii ftnefarcox trumboucs
pba^ouiutiucncrabaturapio
no fe'
npig uocabat'.
Ouo bouemorruo -Ciucru
rcgutpclofcpb
mcgypto
qmqucrcbat'7
rcpcricbat^
uituFco'
loris riufdc boce albi8 q*bufdamax
culi3ftftrcrifignatuarmiru
qddam1 r £gnarib"aflyrioroduodccto
diuintruB ftbi^pcuraweecredcbant. bcrmafco
7 imdcdo ftcyoniop
Tlocfmmagnucrardcmortib'' ad cx plcmtnco:7argisadbuc
mancrcarx
09dccipiedos
pbanrafia
ralistauri go:morruu8
etofcpb
i cgypro
ano^
quafolaccrncrcroftcrare
uarccco"civ centtt
i dcce-.poft
cuiuBmortepplus
ptcnri
arqjprcgnati:rn6
Ubtdo
m:(3 ddmtrabtlit
crcfccs
manfit
i cgypto
arrraben*qdtdusfcruiaco.'po:alii: centiiquadraginta
quiq?
annos:frax
app.irerct.Ticutiacob
dcuirgi9uart'' quillcpugdoncc
morcrerurquib"to'
arisur ouc97caprc
uaricnafccretur fcpbnorugfucrjr.Jbdnde
q: inwde'
clTcdt.O.uodcitnbote8
colortbug
i baturincrcmcn'8
ctuscrarqjfufpecx
corporib0 ucrie:bocdcmoncs
figurif tU8:quoufi55
mdchbcraref
pfccurio/
firtisfacilltme
pofiTut
ammalibue
cox ntbue
afrligcbat
innumcrisatci
quas
cjpientibua
c,tbibcrc. tndiumiiue
fccudau
inulnplicanoc
XVIII

crcfcebat:7 laboribusprcmebatur v quomeriiocupoftmortcdcumclTc


tolerabilieferiuturis.^nalTfriauao uotucrutfiuccttacrcdtdcrat.
"p>oftcx
7greciapcrtdcmtepusrcgnaeadttn rior fmlTebcrcutes
dic:f:adcatame
pcrmanebant. teporaptincsargiucru:qmi8 ndnulx
Ueurncrcurioprcfcrattpcrqucs falx
<luo£ rcguctatemoffce
nat"fit: Ucjriftiino.fed
quolibettpcnati fmt:
7quorumdcmuijfdcmKporib"fit coftjtiterbtdoricosgraueequt
bec
orcarclig.o.c.viij. anriqualittxne madaucrut: ambos
botcsfm'iTc:7<fmottalib" ad iftam
c Uj crgoignarctafTfrqsqua:' uttacdmodiusduccda bencftcia
mf-'
tufdecimuefafrus: t ftcyonqf ta cdtuleritbonorcsabcfemcruifx
duodcc(m0ortbopor:7criafu9 qui' fedtuinof.ZDincruaucrolongcbis
tusargiuisinarue
eicgypro
moyfcf: antiqmoz.Tlai
rcmpozibus
ogygt)
ad
p quepptusdcideferuiturcegyptta lociiquitnronif dictt"uirgtnalifcri?
Ubcrarus
c.Jnquaeuaddeftdcradt» apparuiflcetate:vndc7tntonta niix
fui creatorisauplitl fic cfcrcaiopoix cupataemultorufaneopcru muen'
tcbat."RcgnatibusmemornriB rcgi// trir-i raro^pcliuiue
deacrcdira:yto
bue:futfTc
a quibufdacrcdir'prom£x mtnuaorigociueinoruir.Oucdcim
tbcue:que,pprcrcafcrutdeluto forx dccapitciouisnata cantt":
pocriset
ma(Tcbomice:q:optim" fapierie
do'' fabulisno biflorierebufqjgcftiecft
ctorfuilTe
pbibefirtcc tfi oftcndifqui applicandu.Ouang-cgygiusipe qri
eiustcporib"fucrit fapietce.yra^ ei" fucnt:cutu9 teponb"ct diluuiii ma^
arlasmagnue fntlVc.iflrologufdicif'. gnumfactiie:noilludmaximui quo
Undcoccafionefabulaiuenitrut
cu^ nulli boicscuafa'iitnift q'tn ajcacfle
celiiporrarecofigreKcpuie
monsa* poruerur.-q^getiumnccgrcca
nccla'
noinmcinictipcf:cuiue alrirudtnem rinanouitbiflona.fed tame mat"qr
potiusccliportatioi opinione
utilgi pofteateporcdcucalionis
futtintcr
ueniflfeutdcat'.ZDulraquoqj alia fcriprorcs
biftoricno ccucnit.Tlatn
q;illi8greci&reporib"cofmgifabu' uarroindecjrorfueelibrii cuiusme'
lofaceperiit.fcd
ufq?adcccroperege tionefupcriusfcci:intbilfibi cj:quo
atbcntcnftu:quo regnatccade
ciuiraf pucniatadresromanjo ^pomt ati^
etiaralenomeacccptt:tquoregnatc nquiuscpogfgndiluuiurboc e ogf^
dcus
pcrtnoyfcn
pcrdu^t
qccgjpto gqfacriiteponb".TlolTri
aiitq*cbro-'
populiifuum:rclari
futtndcorii nicafatpfcriitpuerufcbius
p"biao'
mcriialiquimorruiccca i uanac nymusiquturiq^pccdcnrcsaliquos
fuetudineacfupftirioncgrccoru.Jn biftoricosirtbacopmioncfccutt
fiit:
c|bu6
gtrafiregiecoiuj:mclacomice poftannosampliusq>rrccetoe
tam
7pborbas
filius
co^cjpoftpatrcm fcciido
argiuo^
pbcronco
rcgefgna-'
rc]C
argiuo^,fcjrt"fuir:7fcprfiregtfi' teogygq
diluuiu^fuiflc
comcmorat:
opefih"iaf:7 rcpnon"flbcelas fiuc fedquohbet
tcpore
fucririaramemK
ftbencle":uan'e
cjppei divfisaucrori'' ncruatang*deacolcbjf:rcgnanrea^
busmucrrit'.t>i'6
reponbue ctiamcrx tbcnienfibue
cecropcrftib
quorcgcct
curiusfutflepbibiYnfpoe urlatiecp ipfamuclmftaurarafcruntucl cddi"
maiafiliaciusrq&uulganorce ct Ife tamduttatcm.
pcrfonar.multaruautearriupcritus
cbruit:quaa
7 bomimbus
tradtdtt Ouiando
atbcntcnfium
ciuit:eftt
LIBER

condi>.i:7
quamaufomnominis
ci" arbcnua
faltcuocariUccrct:T
o* dee
mereriuocabuliiqua uiri dd uicrri''
ccmforcratfcrcdofuffragiiidc quo
n 3m ut arbcne
uocarcnturq6 farisapparctq7quatabic did pof'
ccrtenomeamtncrua
c qgzae fcnnntfifermoadaliapropcrarct.
atbcna 6::bac c£mturro: idirar. £d
apparutfict
tlltcrcpctc
oliucarborct Ouiduairotradatdcnocuparioe
altolocoaquaerupifTet:rcge,pdi5i3 ariopa^i:
7dcdtluuiodcuuliois.c.
]:.
(fb moucrur.£t mifit ad apollincm
delpbtcufdfcirariKquid
irdtigeducfx e Ttamcmarcusuarronuult
fct quiduefadcndu.3Ucrefpoditg> fabulofiaaducrfuadcogftdctn
olcamincrulfignarcc.undaneprurm adbibcrefigmcn'e:rte
dematdlarisex
7q>ccttrtdutupotcffore
q: CULUS
nox oru^dtgmtareindignualid,dfcnuar:
£tidco necanopagon ubicS atbex
illaecntnuirasuocarct'3ft°cecrops nicnfibugpaulugapfusdifputauir:
oraculo
acccpto
cfucs
ocsunmfq3
fcx q:quolocoariopagire
appcllatifut
>njs:mosam eistucinctfdclocisex curiatcs
urbigciufdeuulcindeaccex
ratutcriafcmtepublinscofultario' ptflenome.g1
mareq*grccearcsditi'
nibus itcrdTcnr:adrcrediifutfragiuj tuncii bcmiddq criminercus ficrct:
couocauic.£onfulcaigu
mulrirudie iudtcatib1'duodcdm
dqsincopago
mare9,pneptuno:femm£,p
mtnerua fecfcntcrijs
abfolutue
e:7qzubipax
tulacfrita6.£tqt unaplus inuetae ris nnmcriffiicruincntrprepdi
abfo'
fcmtnaru.mmcruauicir. Xuc nepn' luriodanatioifolebat.Scd prratftl
nueiratuamarinisftucnb"cjrcftua' q multoeampliu9 cdcbraraopiniox
tibus tcrras arbcnicfuipopulatuae: nemalii quandadcobfoiraru notix
qmfpargcrc lanuaquaflibctaquas riaUrrczanicimnoisbutug
conamr
dtfftcilcdcmcntb"
ne.£uiusuruacd^ aftrucrcrneariopagort
atbcnicnfcs
6
diaplacajcf:rziplici
rupplido didtide noiemartis7pagiquafimarrispa'
aucrorabatbcniefibus affcctascflc gumnominaltccrcdatur:
iniuril uix
mulierce:utniilla
ulrcnus frrrctfuP dclicctnuminu5
aqmbug Utigiaucl
fragiarutnullus nafccntiu
nurerno iudiciacpftimaralicna:n6mm*
boc
nome
acctperct:utne
qseasatbcniaf q6dcmarte
didffalfueflealTcucraf:
uccaret.3tailU ciuttasmatcrac nu' y illud q6 6 tnb" dcab"iunoefcihcct
trtjrlibaalio doctrinamrTtot tatora Tmmcrua7ucncre:qprotnalo aux
tppborumquanibil babuitgrccia j-coadipifccdo
apudiudicepandc;6
clariusafq5nobtltusrludificanb"
dcx pulcbrirudmigcrcellcria
cmalTcna:x
monibusdcliredco^fuonimarisi nnt":7adpbcados ludigdcosq dcx
fan'c:i dcuicroriap fcminas:fcmie Uctarurfcuuensfcu falfig tfhs rrix
arbcnasnomcacccpit.£t
a uicrolex minibugfuigritcrrbatricogplaufuf
fa ipfamuicrririsuictoriapuntreco/' cantaturarq^faltatur.lDccuarro no
pulfaepluaaquasnqjruntg1 mincrx credidtnnedcortnaturcfcumonbuf
ucarmaformidas.Tlain mulicrib'' crcdatincogrua 7 ramcno"fabulofa^
q ficpunfrefut 7 mincruaq uicerat fedbiftoricararionedcatbcnar.uo'
uicrac.Tlccaffuu fuffragarririb*fux cabulorcddes taita ncprui7 mincrx
isrutfuffragiosdcinccps pdttapotex uelitcmfutsLrtcrismfcritrdccuius
fUtc ? ahean'5
filijs a noib°matrutn nommcponusilU tiuitts uocarciur
XVIII

ot capdigiorooftcntarionc«mtede' onumcamaliui tabcrnaculo:i:


facc^
rent itcr eoetudicare
rtccapolloco' dotio7 facrificqsraltjfq?
myHicisplu
fultueaudercr:fcd
deoruiurgiiJfint' rimifqjmadansmoffi fucccftit
iex
endum ficutmemorararu
truldearii fusruuc:7i rena^pmilTionie
intro^
adparidetuppitentta
i ifteadboiea ducrum ppfmcollocauit
ej:auctorix
mitrcret
ubiuincerer
mmerua fuffra' tarcdiumardcbcllatie
gcribusa d.b"
gqe:7inpcnafuarufuffragatricu
vi' cade locarencbaturrqui
cupopulutn
cercc:q
i aducrfarqs
fuisuirisobrici rcpflctpoftmorremoyfiuiginrict
atbeaf
pottucccamtcaf
fuaefemtaa fepte
anno9:ctia
ipfedcfdctus
cftrcx
atbeas
blcnopoirit.fota
reporib*
ut giiante
apudaflYriosoctauodedmo
vrofcripfitrcgnatc
atbeniefib*
cra' amfntarapudficyonfoe
fcjctodccimo
naofuccefibrececroptaruraut
noftri coracc:apudargtuo9
dectmo
dattao:
eufebius
i btcronymua
adboccodej apud
atbcnicfcs
quartoericbtboto.
cccropcpmanctt:diluuiii fuit quod
appdlacum
cftdcucalionis
fo cj'ipfc £>e
facria
falfo^dto^:qucrcges
regnabat
incarum
terraram
partib" gredc
illtstcporibus
iftitucnit:
qab
ubtitupmcfactum
cll. crttutfraeldccgypro
ufq?ad obiruj
Jciunauedinumeratur.c.^.
-Quoteporcmoffceppfmdci de
cgyptoedujcerir.tkfunaued.
ddem p Oftbccteporaidcabqritufic
fucccific
quo^reguctatcficmortuuf cgfproufq?admortcicfuna-'
capituluviidcctmum. ue:pqucmppfusidcmterrarepro-'
miffioie acccpinfacra
fut idttuta diJ9
b Ocautdiluutunequa^ad
v falfea rcgib"
grecic:
q memoria
dix
gfptumncq? adciueuiciniapx tiiutj 7abcoltbcrati'6ts
bounuitcq?
ucnir.-tdujarcrgo
moyfceejccgrpro tiTccnlncfcrmodo adaln: modoad
pptmdeinouidimotcporccccropis planamtgranriu:folcnntcelcbritatc
atbemenfidregistcum apudartyrios reuocarut.Tlam i lupcrco^p facra^
rcgitaretaftatadca:
apud-ficyonios uiaafcenfum arq3defccnfutn
fic irer'
maratuetapud argiuostnopae.£.' prctatur:utab
etsfignificaridicaitt
ductoaiitppfoi montcfinadiuiraa boicsqut^»pteraquciundarioncm
acccpta
tradtditlege:
q6 uctuedtcit" fummamonriupettucrut:7
rurfiiacx
fcftamcrrto:
qi ^pmiflioncs
terrcnas adcmrefidetc
adimaidterut.lDifrex
babet:tp tdumcbrifl»futurucrat poribua
dionyffu
quicnalibcrpatcr
tcftamenttinouii qoo regmlcelorum dictuse:7poft mortc dcusbabirus:
^>mtttcrct'.lDuc'<ttn
ordine feruari
o' uitctnoftedilTe
fcrut£atttca
rcrrabox
porccbat:ftcot
in anoquoq;
boicq m fpirifuo.Xuncapollmtdclpbico\n"
deii.pficicidagifquod
aprueaitrut fitturifurludtmuficirut
placarct'
ira
nofir priusqtiodfpirirualcc:fcdq5 cmsquaputabatafflktasclTe
ftertli/
aiale:pollcafpinmale.quonta,ficut tatcgrecic
regioncsrq:
nodefcndcrut
diriti ucrue:pmos
bomodcrcrrai' tcptiieiusqttodrej:danaus
cumeaP
rcnueifccudus bomodccclo cclcftts. dcrn tcrrae bello muafinet mccndiV.
"Rcritautppfmmoffesp anosqua-' "bosautludosutinftirucritt
oracu-'
dra^intain deferto:t
mortune
e anx lofurcfusadmom.^nartfcauo rcj:
norumccnro7uigintioi cbnrtacds cricbtbonius
ciludospmusfftiruft:
pftguras obferoati^ necd rantumfcdcftamtninerue:ubt
LIBER

pmfuufctorib*
oleuponebafcp
«ma lofambinceyorrlfcrutrquta
t tcplo
frucniGinuartccmtncrua ficut uini uulcani^mtnerucyambo uitu ba-'
libcrutradut.^crcoeannosa rcge bebantatbeni9:crpofttU9 mucruee
£aiubocmefium:cuiu8 apudalios pucrdracone iuo[uruo:q'eu?fignifix
aliudnomeinuoum':rapta pbibet' cauitmagnufurum:7propfbocco/'
europa:7 tndegemtirbadamatbus: mitnetempluciiccntparetes ctufifr
fcrpedon 7nnnosrquos magtsejrc' notiuulcam7minerue dtctucflcfilix
ndcmmuliercfiliosiouiscficuulga' ummoiotn etusorigine^fabulailla
tumi.Scd taltudcopculcorce iliud pottue<yiftadcfignatbifcoru.Scd
q&dcrcgecrctefium dtpmus cjdad1109boccuifti in ucractbus Ux
riceuericati:boc
autq&dc(oue brt8boicsinllruacreligiofoe:iltudt
tccantat
tbearra
cdcrcpat:populi
ce' fallacib0
ludisdcmdca
dclectet
ipu/'
Icbrant:uanitact
dcpuratfabulazu:ut I08.Q.U08tn illi rcUgiofitancpdcof
efletvndcludifieretplacadisnumi' colut:7cudeillis bccncgatabomnt
inbuseciafalftacop criminib"."bis C09 crimicpurgare nopo(Tut:qm lu^
teporibue bcrculcs
in fyria babcbat dogcispofcetibus cjrbibctubi tur'
clarue.Scdinmirualiusnonillc dc piteragut-q'uclucfapieterncganf:ct
quofupralocutifumus.Sccrcriorc bi8falfisacturpib"dqplacatur: ubi
qppcbtftoriapluresfuiffedicuturiet ctiafi fabulacaratrambominucrK
Itbertpatresi bcrculce."buncfanc mm q>numinfifalfum:dclcctarirn
bcrcule
cuiustngetta
duodccij
facta falfocrtminc
crimeii
eftuerum.
numcrat:itcrqucantcafrtrtcccmnd
cdmemorat
q>earcaad alteriibcrx Oualiu fabula^ figmetacjcorta
culeprinet:in
etamonte
afeipfot'nce' ftnteotepore
quobcbreie
iudiaepx
fumprodiitfuieliisrcumca utrture cflcccpcrunt.c.jciq.
quamonftrafubcgerat:morbu tame
quoligitcbatfullincrc
110
polVct
:tllo p Oftmortetcfu
naucppfedef
teporeufrej:uf poriustf ranusbufix tudicegbabutnq*bu9 teporib"
ris futsdtJ9fuosbofpitefimolabat: attcrnaucrot apudcoei bunulitatef
qucfiliii pbibentfutflcneptmcj:m:c labop,pco^ peccatis: 7 profperita''
libp filtaepapbi.Ucru no credatur tc8colblatioruj^pptcrmiferatione 6f:
bocftupruppetraffc trcptunus:nc dq "bisteporib"fabulefactcfiitde trip'
accufcnnfed poerisntbeanistribua toleoq*iubctcccrcrc aguibusportat"
tur tftamtftt rndcplacet'.^ricbtbo^ alitib" indigeribus tcrris frumcnta
nij rcgtsatbcntefium:cui' nouifTimtf uoladoptulerit.£)c mmotauro cpbe'
annistefusnaucmortuuarcpit".uulx ftiafucritinclufalabfrtntbo:quocu
canuet mtnauaparetcs fuiflcdicu^ intrafletboiegicjrtricabiU errorcio
tur.Scdqtfiminerua uirgineuoluti cjrircndpoterat.£>ecetaurif <ycquo^
amboziconrettoncuulcanu
cdir.otu; rii boimq?naturafucrit coiucti.£>c
cffudiffe
aiuntfcmein terra:atqjidc ccrbero
q>ftt tricepsiferorucaig.£>e
bomini natoob camcamtale rndtm pbrijco7 bellccius fororeq>uccti a^
nomc.6:cca
cimUngtta
contctio7 i' rieteuolauei-ut.£>cgorgoncc|'
fucrit
ra c.ep
q*bu9
duob"
compofitu
uocax crmitaferpetibusiTafpicietes
coucr^
bulutneericbtboui8.Uc.pqofare^ tcbatinlapides.
£>ebdlcropbontccf
dumerefeUuttafutsdqerepcllurtt cquopenisuolatcfituecni8:q*
cquuf
iftadoctiorcs
q*bancopmtoirefabux pcfaguedict"e.Jbe
apbiocy cttbarc
xvm

fuautttre
bpfdesmuircrit7attrajce' inindia:qut
mulras
babuitmqrcrci'
rtr.C>e
fabrodedalo
7eiusfilio icaro tu fcininaoquebaccbe
appclbtcfiit:
Cfftbicoapratis
penisuolaucrint.de noramuircute nobilcg
y furoze.2Uix
edtpo:quimonftrutn
quoddam qd quifanc7 uictumfcribuntjftumUx
fpbmgadiccbant
butnana
facicqua' bcrutn7uinctundnulU
7occilumm
dmpcdcm
folutaqueabilUproponi pugna
aperfcorncc
ubi fueritfcpul'
folebatuclutinfolubtliqucftionc
fuo tusraccnt.£ttaineeiu9uclutdcino"
preapittopcrirecompulcrit.£>ean' mincper immundogdcmoncebacx
teoquemnecauit bciculf9q>fiU*rcr' cbanaliafacra:uelpotiuefacntegu
rc fttafcpropter
quodcadens m tcr' furtunftiruta.£>c
quoru^rabiofatu:x
ramfortiorfolcretaflurge.£t fi qua picudtnepoftrammultos anno9ftc
fortcaliaptermifutoe
fatmU
adbelx fcnarug
erubuit:
ut m urbe
romana
lum ufq3trotanumubtfccundum \i' eflcprobibcret.^creatcmporaper'
brummarcua uarro6 populiromax feu97 ujroreiuaandromcda poftca
ni gcuteftnitcr occafionc
biftoriaru^ g>funtmorrui:ficeo9 m celumtlTe
queresueractta geftag
coitrineur.ira recepto9 credidcmnr:uc
tmagmcfeo^
funtmgenqgbommum ftar ut non ni ftelliadcfignarercoruq?
appdlare
fint opprobrtjsnuminumaffijre.^po' noibu9noncrubefcercntncc rimcrer.
ro auremquiciiq^ftnrcrincaioucad
ftuprumraptumpulcbcrrimum pux bc tbcologiepoctis.c.jruq.
erumganymcdem
q6 ttefagrejctanx
talu9fccit:7loin fabularnbiut:ucl p £r idemtempommtcrualluj
danacs perimbrcmaurcumappcrif'' ej:ritmmtpoctequtcriam tbcx
feconcubtrum:ubi mrclltgtturpudix ologidiccretur qmdedq9cartniafax
citiamulierigaurofuiiTccomipta:q ciebatifjralib"dq9cj15magniboie9
ilU9 remponbusuelfactauelhcu fr: tn boicgfueriit:autmiidi bui" qucm
aucfacraabalqei fictadc iouedid ucr"deugfeciielemcta.Sucautt pn'
nopotcftcptummalidebominuprc^ apatib"7 poteftanb0
p uoliitatecrc^
fumpferintcordibug:q>polTcntifta atorig7no"fuigmcririsordmati:7ft
paricterfcrrcmendaria-queta.tienit qddcuno uc:odcoiccr mulca iuna
libenrcramplccifunt.<lui uttq?cpto 7 falfaccancnir:colcdo
cii illo alios
dcuoriu9toue3colant:tanto
coequi q*dt)n fneifq?
qrbibedofamulatiiq*
bccdeillo dtccreaufi funt feucriug UIHtactidcbef dco:tionei uttq^ rite
puniredcbuerunr.Tluncucrono fox fcrutcrunnccafabulofodco^ fuoru
lumciequi iftafmjrcrtitirari no"fiit: ddccorcctipftfeabftincrepotucrot:
fcdrufiraliafigmcntaeriamiu tbeax cj:quo^snuerofuiflcp.bibet'orpbe":
tris agererur:ipfo9
dcosporiu9irax tnufcuelinus.dc^ ilh tbeologideof
tog baberetimucrunt."bis tempox coluerut:no^)dp9 culrifut: g>uieor
ribuglatonaapolltncmpeperit: non pbciinefaoquoifcrnigfacri9uf pcV
tllumcuiu9oraculafolereconfulifu-' tiuefacrilcgqg
pficcrcfolcatciuiraa
pcriu9loqucbamur:fcd illum quem impior.Uror aiit rcgigadamari9 q
cumbercule fcruntatrunettregigar uocabafto 7eiu9fili" meltcmeepcir
mcntapauifTc.Ouitamcn ficedcua piriofpontancoi maupcncrut:7V
credirugut plurimi acpcncomnes pmioncbominiii dcoerelati iVu:Uc
unantcundoncp apollmem fuifleo' 7 alqboiceco^.repopif quogftinut
pinc!uur.Xunc7libcrparcr bclbuit caftor7 pollu>:.3Uam fancmeliccrnf
LIBHK

matrc lcucotbcagrcarmatuta latmi dcusUlisftlucftnsfuit.


uocaucrurumqj tn purarcsdeam.
C>cdtomcdepofttroicqrridiui de
£>coccafu
rcgrriargmof.quotpe 03rclato:cuius
focqtraditt tn ft uox
apudlauretes
picusfaturnifiliusrc' lucrcseeconucrfi.c.p?u
gnumpatrt'8pmusaccepir.c.jcv.
b Os an troianu bellu dmmod
p £r earparegnufinitu e argi" bonoresmortuisboiVdctu''
t»o£:tranfforaad mycenae:vn Imint.Xrotavoeuerfa t cjrcidioilb
fiitcagimcnon:7 qcortuercgnulau' ufqucquaq3 cacato pumfq?notilTio:
rcntm:ubifaturntfilfpicus regnu^ qo 7 magmtudic fui7fcrtpro^crccl
ptnusaccepit:mdtcatcapud bebrcos lcnbusliguisifignifdiffamattiatq;
fenuadelbora:fedp_ tlladci fpirir*id uulgatiie.-jcftilq? regnarciatnlarino
agcbat:na ec,ppbcufla crat.£uiu9,p'' faunifilio.-q:quolarinof regniidid
pbetiatmn*agrae:quaut pofTinT ca cepitlauzetiiq^ diciceflamr. 6rcciuix
fincdiuturnacjcpofitionc de cbrifio crorcsdelcta rrotadcrcliquetce 7 ad
dcmonftrare^lata.Jam crgorcgna-' ^>priarcmcatf8:dmcrri8 7 borredts
ba^tlaureree uttq?i ttalia.£p quib" cladib"dilacerari atcpcorrinfiit:7 tfi
cuidetiordudf origoromanap' ga:x etej;cisdcojtfuo^ numc^; aujxrut.
cos:7tn adbucrcgniiaflyrio^ pma-' Tla7 diomcdc fecerutdcu:quepcn»
ncbar:ubi eratrejcuiccfim"i tcrrius dminit"irrogatapbibctadfuoenon
lamparcsrcu pmuslaurcnlpicuece rcuerriffcietufqsfoctosi uolucrcs fux
ccptttet.£>c butuspicipatrefarurno inccoutrfoano fabulofopocticoqj
utdenntq*dfentiatraltudcoy.culto-' medario.f^ biftoricaatteftarioc coft:'
rcorcjcunegatboicmfuilTc: dequot mat:qbu8 wx.dcusut putatfactus
aIqfcrtpferut y anptcuftliufuii i ttax buanareuocarenatura r ipfepotuic
lia ipferegnaueriKtufrgilt'noriorr uf ceiceaioucluoregetang> cclicola
busla'sdidt Jegcnusidodlci difg' nouin"ipetrauit.O.iw^ « ^P^ dus
fummotib''altiscopofuitlcgefqjdc-' ceaiutftYuladedcdeandloge a mov
dit:lanuq? uocarc malutt.frisqmb tc gargaoq*ei apulia:7bocrcplucir
ru/(Tccrutuatoris:3urca perbibcnt cuuohicarq3tcolcrcbadaticccrami
tllo fubregcfiicrefecula.Scd bccpo rabiliobfcq^oiut roftruaquaipleat7
cricaoptnetur ccfigmcta.7 ptcip:cm afpgar:7 cofi grtd iwnerituf grcco^
ftcrccn poti"fuiffcafleucret:aquopc Ittipc.pgcnitimo foluqVtas ccruca7
ririflfimoagricola iuentuferuntut fix fupaduolare: fiaut alicnigcnae utdc
moaialmagrifccudaretunqoab cT rtnt fubuolare:7 capica co^tacpg:ax
nomme ftercusdictiie:vndei buc$' mbu9ictib"ucetpitnantnulncrarc.
damftercutwuocatufcrunc.Oualix Tla^ duris7gradib"roftrisfariead
bctautqccaufaeufaturnuappellare bccpreliaperbibetur armare.
uoluerintrcmd tn c buc ftiilTe ftcrcen
ftucRcrcuriii
quenicritoagriculturc t)eincrcdibilib'botumcdmuta-'
fecerut
dcu."p>icu
quoqjfiriterctufffx ttonib'quiduarro credidcrir.c.j:vg.
Imi caliudcopnumerumrcccpcrut:
queprecbro augure7bclUgcratorQ b Oc uarrouraftruatc6mcmox
ftuJTcaflTerot.l^icuefaunitm
gemiit: rat aliano tnirf icrcdibilia:de
hurcntumrcgcmfccundu.ctiain iftc magailb famonflima drceq fodos
xvni

tilp:feinbcftfasmurawtr-ride ircniadfercdircf.nec tn in ciamcnre


arcbadib"4 fortcdttcrirrafnatabanc ficribdltjlcif^rationalebuanaq? f-
quoddiftagnuratqs ibi couertcbaf
t uari:ficapulcius in Itbrioquoa afmt
lupos:7ciifitibtisferiap illiusregix aurcititulomfcripfit
fibiipfi accidif-
oni&dcfcrtauiud?at.£nnerocarne fcmtacccpto
ucncno bumanoantmo
noadccrefbuanarrurfus p' nouent p.manetcafmu8
fterct:autindiattir
anoacoderenararo ftagnorcfornu' autfmpt.
baruri botee.£>eniq? etnoutiej^flit
quedadcmocritucu guftafietde fax Oiuidcrcdedd
fir 6 trarformatdib"q
crifidoq&arcadcs itnolatopum>60 a:tedeonu
boib"uideifactidc.c.jcvuj.
fuoIfccofaccfolet:ilupufutflemux
tatu:7anodccioi figura,ppriareflix b £c autiTafut autta inufitata:
turiirpugilatufcfeejrercuilTe
i olym-' ut mcritono credaf.firmiflTe
piacouicilTc
certamie.Tlcc ide^pfcr tn crcdcndoeomnipotcnte deudnia
aliadarbitrat"
biftoric*i arcadia talc polTcfjccquoluertt:ftuciudtcando
nomeaffictupantIfcco7iou( Ifcco: fiucpr£ftado:nccdcmdc9 altcjd
nifippKrbaci luposbofmmutatio' rt fm namrefucpoteriaq: 7 ipfa
ncmg»eantftui dmmaficrinoputax gclicacrcaturacl^^prio fit uitioma
rcnt.lupuseimgrcce
Ifcoedtcic'
vni ltgna:nifi
q5tilcpmUcric
cuf ludtcia
Ifceinomeapparcc iftepi."Romaoa occultafutmulta:inmfta nulla.Tlcc
etlupcose^illoruj myftcrtofucluti fancdcnionce naturascrcat:fi aliqd
fcmicdicitcyorwa.Seddctftatanta talcfadutdcqualib'' factieiftauerrit'
ludiftcanocdcmonu rtosqd dtcam": qof^fpctcnusqa$odcofuntcreata
q"bcclcgetfotaflfifi ejrpcctct
q*dcb:ix comutat:ur uidcafceq6nd fut: Tlo
ftiantagcdebcat:qfi iteridolagcnriu itaq3folii animu:fcdncccorp"qdan
miraculaficriaflcnitV£t d.ddtcem' ullarationecrediderimdcmonu
artt
nifi dcmcdtobabfloni'0 cefugicndu: uf potcftatcintncbrabcftianif linia'
<luod pcqjtu^pbeticiiita fpualttcr mcntabeftialiaueracrfpoflecduerti:
ttdltgit':utdcbuiua fcculicmitatcq fcdpbantalticu boisquodctii cogt'
,pfecro7 angdott7bominufocietas tandofiucfommado p rcrumumcra
impiope:ftddpaffib"qucp dilecriox biliu genera uariat':7
cii corp"ndfit:
neopcrafidcii utua.pficiedofugiax corpo^tfi fircsmuacclcritare fomaf
mu9.OLuatoq*ppem bccima porex capicfoptcisautopprcnKs corporcis
ftaredcmonu tnaiorcuidcm":tato tcx boisfmrib'adaliof fenfuum ncfcio
naciusmcdiatortcmbcrcndo:p que quoteffabilimdftguracorpo:ca pof'
dctmtsadfummacofccdtW.Sun. fcpdud:itautcorporca ipfa boium
dijrertm" eandcccredcdamd dcfutet altcubttaccar uiuettaquidcf^multo
niic4 eiufmdiquedaf cerrilTima aux graui"atqjvcbcmcrius cpfdno fuia
dtflfeuf etcj^tos fcecalTeuerer.Tlaj (efibusobfcrarie.^bantafttca aurej
7 nosciiclTetn' i italia:audicbamua illud utluricorporatu i alicuiusaisX
taUadcquadarcgioeillaru ptiti ubi cffigicapparctfenfib*alicnie:raltfqj
ftabularua mttlicrcs ibutas bia nu -' cna fibi bdeeutdef: ficut ralis fibi
liBarnb":icafeodare folercduxbat: utdcrtpolTcti fdnis7portareoncra
quib"ucllec feupoflfet"matorib":
vnd q oncrafi ucrafunt ccrporaporrat'
i tumetailtcouertcrcnf:t neccflaria a de.riomb"ut tiluJaf boibus:ptim
qucq}portarecpodqpfuncta opcra ueraoncnicoipora:p:irtt3 mmcrorii
LIBER

falfacerncttbMlacjdanou:pftanti? capductefBt:acrq3etefuppoftfc ito


p.icnfuocoruTiflc tdicabat:iu
ucncnu credarureecouerfi.Ctb aur diomc'
lUudpcafoli domofuafumct:i iax diei tcplaaquaroftrigafferiic7 afp
ccrett lcctofuoquafidormt'cn9:q* tn gunt:7q>blandiufgrecigcis arcpalix
nullomoporeratejccttari. Tboft&U' cnigcnag pfequufrmtradu nd e ficri
quotautdiescuuclutcuigilafledt' dcmonumfiicturquor ircrcidcftad
cebat:7 quafifdnianarraficq pafiuf quo9pfuadcre ptinctdcil f.icnic(Tc
e:caballu fe fcil^facrtfcanncmaintcr dicmedc.-addecipiedos boicout fal
aliaiumetabaiulaflcmtUtib''q dtaV fogdeogrii ucrideitiuriamultofco^
jericarqm ad retiasdcportabat'.4H6 bnr:7boib"morruigd.ncccu triuc'
traut narrauitfactufutflccoperta e: rcntvcuijceninreplieraltarib^tfaf
nfix
quetfi ctfuafomntawdebatur.3nx cqg^facerdonb"^ otacurcctafrfi nix
dicautti aliudfcdomutfuep noctc^ fi uiudcoutuo7ucrodcbctfinfuiir.
anteg^
rcq*efcerct
uidiTTe
uenientead
fequcdapbdofopbiifibi nottfTima O.6 eotpcencaetitaUaucncrir:
fibiq?ejpofutlTe qucda^pUronicaq quolapidontudq:pfidcbatbcbrda
antcarogatuacjrponcnoluiflct..£t
cuabcodcpboquefituliulTctcur m
domoeiusfcceritq6i domofua pex e O tpep"captatroiaatq?dcle
tcnrincgauerat:no fecimqr:fcdmefe tacncao cuuigicinauib"qbua
ciflefommauf.2lc p bocalreripima" portabat'^:ltq*c Roiano^i irahauett:
gifrepbantaftica c):bibttD
euigilanti: regnatc ibi latio:7apudatbcntcnfc9
qo altcruiditi fomnie."bccad nos mcncftbco:apud ficfoniospolrpbto
nd quibufciiq? qualib'credeputarc^ opudalTmosanranc.Hpud bebrcof
mueidigndrf^ets refcreribue
puene' autiudqrlabdonfuir.ZDortuo aute
mnt quosnobiano ejciftiarem" fuifx brio rcgnauic mc.isrnb' ani9cifdc^
femetitos.^roideq>boicsdtcunrur Cfupradicti9 loriemanetib" rcgibue:
midaruq3 cInsdqsf poti"dcmoib"* nifi cpficfontopiapclafg"erat:7be'
arcadce i tupoafolecouern:77 car' brco^:iudcjrfapfon.Ouiaimirabtx
mmtb"circefocio9 mutauitulfp'9: literforrigeetpurat"eberculcg.Sed
fm tftii modumibi uidct'ficrt potu' 7 cnea qmqnmortu"encopuit:dco
i!lcq6diri:lun factiic.^iomcdcao fibifeccriit
btini.Sabtnietiarcgcm
aucuolucrc9
quadoquide
gcn"caru; fuii pmuranrbiiftucut aliq*appcllit
p fuccdTione,ppagtru9
du:a:e
pbibet' jcantbiii
retulcrut
ideo9."p>cr
tdetps
riomuratiGboibuefacta^:f; fubtrax codruercratbentefiu pcloponefibu9
ctt9credo
fuitTefuppofitag:
ficutcerx ciufdeboftib''ciuitatigfcitcjficicndii
uap epbigcniarcgigagamcnot'8 fi^ ignoW9 obtecit:7 factuc:bocmd eu
lia.Tleqj
eimdemomb"
tudicio
dcif pdicatparriaUberafTe.ftefpcmfu
cij
mi(Ti9butufmoipftigiadifficiliacflc acccperatpeloponefegtoc dcmufe
pnt:f5qzillauirgopoftcautuarepta fufpiraturo9:fi
co?trcgenoccidiflfet.
cluppofita,p
illacerua
cefacile
cog' 5cfelltt
ergoeogbabitupaupcrig
apx
niruc.Socqutrodiomcdteq: nufy parcdo:7 1fuanccc
p turgia^uocan^
fubitocoparueriit:7
poftcanlfoloco do.Undeattuirgtli".£tiuzgiacodzt.
aperuenit:pdenrib<>
cogultorib"an' t)ucatbenicnfc9
tancp dcufacrificio-'
gclis malis:7,pci9aucsoccultecjca rutn bonorecolucrut.4Huarto
latto^
'qolocisubiebocgcr,'1
auiuadcalo ro rcgefiluiocnccfilio nd dc crcufa
XVIII

deqoafuttafcamue
qut rcrriiteibi nullusfacfc dcuo.iHuetiu"
aut qut
rcccnauic:fed
dcUumalatinifiliaqas duodccimo lococncafcquif:cii cfict
poftbumtimenMsdidrur babuilTc: proiiratust bcllofcpultus7i eomox
alTyriorum
auremuiccfimoi nono req ctianucciusnoicnucupat'deo»
cmo7tnelatboacbcmenfmm fqrto' taliuqualesfibtfacteba:numerocft
dcamo.3udtceautcmbebreoru bct? addtms.Hqraneuotucruteu i plio
facerdoterregnum
ftcyomorum
con' fcriberc
ocafu:fcd
nocoparuilTc
dijcx
fumptume:qSp anoenogetos
quix crut:neccj:eiu9uocabulo
appcllatu
quagira7 nouerradiffuiffepoiram monte:fcd
ab aduetuauiiidicriTauc''
tinu.^olt bucno edcusfacruet lax
£>cfucceflKone
ordi'9rcgmapud no nifi romuluaccditorrome.3"ter
ifraelttas
pofttudices.c.j^. iftii aute7illu rcpcriiitur
rcgceduo:
quoppmuseutiurgiladcum ucifn
m Or eifdeplongatpa meorara eloquarpropmusilleprocastroiax
rcgnatib":if:aclttarii
regmlfi' negloriagerie:£uius
tpeq: ia quox
nirorpctudicdafaulcregeftunprit damodoromap.turiebar-illud oium
ecordiiirquo
tpefuit,ppbetafamueL rcgnorumajcimualTfrio^.fine tante
3lbtlloigit'rpebi rcges
latmoru
efle dmturnitatis
acccpit.Jld
mcdoed.px
cepcrutquoscognommabat ftlutoa: pctraflatiie:p"anosfcrmctmlletrex
abcoq*filf ettcc
priuadicc"eriluiuf: cetosq'nqj:ucccbcliq nir.ugcnuit7
«tcrisfubfccuris7 «pprianoiaipox illicparuocotenfiperiopm°repfutc
nebatur7bocnodcfuttcognometu: tpacoputetur-t^rocas aiit regnauic
ficutldgcpoftcaccfarcscognomtan anreamuliu.porroamulius ffis fui
furqTucceflerotccfariiulio. "Rcpro^ numttoriefilia rcanoie:qucctiailu
batoautraulcnequifq?
cr cis fttrpe uocabafromuUmatreueftalc
uirgi^
regrtareneoqj
defdcto
dauid
fucceltit ncmfeceranquauolut
dcmarrcgcx
i regncip" aitnosafaulistpcrioquax mino8coccpilTe:iftom6 ftuprii cma
draginta.Zucatbemefcsbie dcindc bonoratcs ul'ej:cufates:7
adbibetcs
rcgeep' codritntcrirudeftiterunt:
ct argumentucp ifanrcsecpofuoslupa
magtftrafbfcccpcrut admfntftrade nurnmr""boccij gcn"beftte ad mar''
rcipubltce.l^ofl:
dauidq*etipe.ljc.rc-' teejrifttmat
pticrc:utuidclji6o lupa
gnauitartosftU"ciuefalomonrejcix credaf admomflc ubcrapuults:q:ftx
fraclitani fuitrq illud nobiltflTimu
dei Uo9diii fut martis agnouit.Ouauia
bierofolpnitanuteptu codidtr.£ui' no dcfmc q*dicancu
cjrpoitiuagictes
tpcapudlannospdiraealbarcp qua iaceretanefctoquamcrctricepmiifu
dciceps
n latinop fj albano^.rcgcs tflecollccto8:7pma9ei" fupffc tnax
appcllarii eodetfi lattoccpcrut.Sax millaa.ZDcrerricce
aut lupasuocax
lomontatitfucccltit fih"cf roboa:(15 banvnetniicturpialocaca^.lupa-'
quoI duorcgttappfaillcdiutfuee:t naiianucupat'.£tcospoftcaadfau-'
figuteptcffuoffiguloffgcfbtcccpdt. ftulupuetlTepaftoreiatqj
ab ei"acca
ujroertutroe:^ ftadarguidii boicj
£>ercgib"
brij:quo£.pmuscneaa regeq*cofiaqua^»qcicrudclittuflcat
1 duodccim'
auerin."
dqfactift.c.pri. cistfarib"p quostaraciuirafpdeda
fuerat6 aquadiiuc"Iibeattf:p
lactate
1 Stiupoftencaquedeofcccraf
feradeue
uoluit
fubiuircqd
miruci
utrdcctmrcgcababuit
quontj 2lmuliofuccefftt
i regniilatiaicf: a".
LIBER

fluimroratmeronwli:cuius buebebraid pptiparteq appctlabaf


torispmoannocodita
e roma:acp ifraclrcgnarc
fcpcrat
ofce.
boccufuoddncepsideromulo
nc'
potc:egnau;'f. Jbc
fibylla
cr]rtbrca:q
ircralias
fiv
bylbs cognofdfdecbrifto
ciridcnria
Ouod eorperoma(it cdditaquo
rcgnuaflrrtoruitcrciditquoe^ecbi'
asrcgnautt
iniudca.c.j^ij. e Oderpenonttllifibrlbtncry
tbrca uaridnari feriit. Sibyl^
n 3m altiflTma
ruc coditac ct' lasatTtuarro^jdttplurcs
fuiflc non
uitaeroma:uclut
altcrababf una."bcc
faneciTtbrea
fibyllaqueda
lon7uclutprioriaftUa
babflonts:
p. dccbrifto
manifcfta
cofcrtpfit:
qcrii
quadcoplaeuitorbedcbellarc
irap: noepuei latinalinguaucrfib0 tn.i!c
1 i unafoderare
rcipublicc
Icgucpp' latinis7 ndftanbusicgim"p ncfdo
ducrulongclareq^
pacarc.£rat.n.
ia cui"ircrprcneipcritiarftcut
p"cognox
ppfiualidti fortcs
7armt'9
getce
a/ utmue.Tlautr
clarifTim''
flacrian"
4
ercitarc
qnofacilc
ccdcretrt
quaaox et^confulfmr:b<5
fadlliefacudic
mf'
puse71gcnttb* picur7uaftartoc
ux teqjdoctrmercu
dccbriftoloqrcmur
tnqjnoparuaato? borredolaborc grcciinobiscodtcentulitrcarmia
dTc
fupare.Tla
qrircgnuafTyrio^
tctam dicesfibyllccntbrecuibt
onditquo
pcnc
afiafobiugauit:^
bellado
fitfax dalocot capitib"
vfuuordicUarita
ctum:no rnmultiiafpis7difftdlibuf fcbabentc:ur
beci coucrba
lcgctcru:
bellisficripotuir:qt
rudes
adbucad icfu9:cbrirto8:tbcu:yos:foter:
-Ctde
rcfiftcndu
getce
eratrnec
tamulte
uel larinc
iefus
cbriftug
dd filiu9faltia^
magnc.Siqutdep*rtludmapmijat tor.t)iautuerfusquortimprimcI5c
qjuniucrfalcdiluuwrcumarca
noe Wiifcnfum quem dtjcimu8
reddotftc
ocrofolt bofcectiarcrut:a"nt
no mul-' cosqwda"lafmuscrfa"«'bus
ucrftb'
to amplt"q»mtlleRaftcrlnqn
ninus c itcrprcraru9
beccotincr.
3udi'cq
fi^
afiatoram
qcreptaindiafubiugauit: gniircirfudorc
made(Trt.£
cclorct
"Roma ucrototgcntce
orierie
7occi'' aducnietpfccla
furur^.Sdlicct
t car-'
dcntfs
quasfperio
romano fubditas neprefes
uttudicct
orbe.Unde dcu?
ccrmm*nocaccleritatc
acfelicirare'p ccrnet
mcrcdul'arq?fideli'o.£clfu
cu
domuitrqmpaubrimmcrefccdo
ro' fancn'8:eut
iarcrmio
t tpo.Sicafccu
bnrtae
ca07bcllicofas
quaquauerfii canic
aderut:qu38
iudicct
t'pfe.£um
dibtabafmcmr.
Xempore
i$if quo taccticultusdefism uipcrib"
orbis.
romacodita
eppfuo
tfraclbabcbat
t "Reqdetfimulacra
uirucucra
quoq?
tcrra,pmin"ionis
anosreptigentos
6X ga5a.£piret
frasi'gni9
pontut^
po'
ccm
7octo.£jt
quib''
uigitiicpre
prt-' Iu<p.3nquirc9
tctripoitag
cffriget
a-'
ncntadicfiinauetdcidcad
tcpusmx uernifacro^f?ci?oicrcluj:Itbca
caz^
dicutreccti
utgfnti
noue.£j: quoauc nt.Xradct'
fontes
etnaflamacrcma'
regcsibieeccpcrat
anntcrattrecenti bit.OccuIrog
acCrctcge8:tuc
fe;caginta^uo:7
rertuccrati fudacu loquet'
fwrctararq?
dc"*rcfcrabtt
tusnome
eratacbarud
ficutalqpux cwralud.Xucerit
i luct°:ftridcbiJf
tantd.cifucccffit
ejecbiasrque
coflat r: 7 cbor"
oprimo
7 pqlTtmu
rcgerotnulircgx :luari9fplcdoz
naflctcporib".3n
cauero
bietcpori'' obtbi't.£>ct}dercollcs:
uallcfcprollct
xvin

flbimrio.Tloeritirebus
boftnfub-' uaticmia
fibylleiq^uts
nocj^matcux
Umcufalcu.3amcqinruurcampis iuB.Sed
qfingularimipcpofuitrcgo
m6tcs:7cerulapcmn.Oia
cefiabiit: arbitratusfu coiiicttceponeda:
tay
telluecofracta
pcnbir.Sicpartf
foiv unufit .pliruq illepluracomcmora-'
testorreturflumuqjtgni.£t tuba utt7breuia.3nmaiTincittfidcltum
tucfonttutriftedimirrer
abalro.Or' poftcaueiet7dabutdeoabpasmax
bcgonee
facitius
mtfcriiuariofqjU' nibusiceftm
7ipurato
orceppuer
iie'
borce:taitarcucpcbao8
mdftrabit£" ncatosfpuros.babit uoad ucrbcra
radebifcee.£r
corabicdnorcgeaft' fimplidtfactiidorfu:7colapbogacx
ftenfadunu.T^rocidctccclo
ignifq^ ciptes
taccbirnc
d.9agnofcat
q6ucf
1 fulfurisamnif.JnbieUtie ucrfib" bii urrfi ucnitut ifcrtsloquaf:7 co^
dcgrecoutojqstrafUrietbinon po' roitafptncacoronct.Sd
ctbiiautfel
tuit iliefefugoccurre
cjfuciiUeq ft t 7 adfiri^aceni
dcderur.3fi
bofpitalt'
copcapuib' cdncctiitiubt.y
Uai grc' tatcbacmoftrabiit
mefa:
ipfa«"5ifi'
copofitae:qznopotucrutUria picitsgcgruiidcunoitcllcpftt:ludex
iueninq abcadeliaiciperet
7 frite temortaliiimenb":f5fpinigcorona^
uemrer.tnaiit fut uerfuatrce. ftt:7 borridii fcl mifcuifti.Zcmplivo
tus T octauufdcdm0;t noaufdecim" uclii fcindet':7medtodie noj: crit tc^
dcideUasqfuci capirib"omnitiuerx ncbrofa
nimtgi trtb"boiis: 7 morre
fuuc5ncctete9:bo£triu
qfcriprefiit moricftrib"
dicbu9
fomnofufccpto*
nolcgam*fcdp cie.y.Uam tay i eif' £r tiicab ifert9rcgrcflTus
ad Uuelex
deloctstpfafit poftrarccordeinuret taucnict:pmue ffurrccttotgrricipio
ejcprimitin quicpucrbis iefus cbift' rcuocatugoftefo.3fta lactati"carpti
deifiliusfaluator.Sedcugrccc^boc pin^ualladirputariote
fuc:ficcapof'
dictt'no
latuic.£tfiit ucrfua
uinginri ccreuidcbaturqpbarc
mtcdcrat
ad
7 feprequinumcrufquadratiirerna-' bibuittedimonia
fibfllina.^lucnof
rium folidti rcddit.Xna cim tcr du' ntbil itcrponecee
f^in una fene cotrr
ctafiiit noiu:7ipfanouefi ter ducat' neraponctea:foli9
capttibus
fi taine
m q: laroinalrufiguracofurgatad demccpscafcriprorcg
fcnmrcno nex
tugmci
i feptepucimir.TDo^;
autgrcx gligardtftingucda
curauimue.
Tlon/'
coniquict3ucrbo^qfimricfue:cbzix nullifanccrytbreafibylla.-no
romuli
fto8:rbcu:yo9:rotcr:q6 cftlariftcfus (5bellitroiaitpcfuifTe
fcripfcrut.
cbritlusdeifili" faluatoiifipmas liaf
iugaaicruicbttsid eftpifcis.3itquo O.6 regnatc
zomulofcptcfapietef
noiemyfttce
intclligifcbriftue:
eo137 claruertnt:quo
rpcdcce
tnb°q ifrael
i buiuemorraUtarie
abylfoutlutin dicebatur
t captiuttare
a cbalddfdu-'
aquani^fuditate
utu°boccftncpccx ductcfiinidcq^romur
mortu'
cato
ecpotuerit.lDcc
autfibylta
huc nobonorc
donatus
e.c.
erftbrcafiueutquida
magiscredut
cumana:itambilbabeti rorocarmfc c Odemromuloregnate
tbalcd
fuocutusetiguaiftapttculae:qoad tnilcfiug
futlTepbibttunus
de
dco^falfo^ftuefactop.culniptieaf fcptefapienbue:c{pofltbcologof
po''
qnimotta etptracosi cotracultoes ctasi qutbusorpbcuemajrimcc"niu
eoit loq't':uti eopnumcrodepurada nobilitarusc:fopbo9appcllaru9
cft:
uidcaf:q'ptinetadciuttatedd. Jnk' q6elarmcf3piens:ptdetepu8 deccj
ht« Uccatius
opifuoqdadecbrifto trib"q t diuifione
ppftuocate
ft ifzacl
LIBER

dcbcllareacbaldeis:7m
castcrrae diutuec capriuue
l babylonia
ppfuf
capttucducrcriltiremanenb''
i iudea fudeofcucrfa
bierufale
7teploilloa
rcrraduab"tllis rnbub0q rwtciudc fatomone
coftructo.
3ncrcpatcs
cftn
uocabarunfcdcqj
rcgrri
babcbat
bic' cos^pbccc
dci'ni(}fiinb0
7 ipicratib''
rufale.ZDortuii
romuldco7ipfeno fui9:bcccis
ueturaprcdijccrat:ina)cic
cdparutflctu
dcosquod7 uulgono' btercmiaa
qut et numcmdefmiuit
tiffimuerctulcreromam.O6ufq3a' ano^cotpcptttac"mttytcnc' aliusc
deoiaftendefierat:necpofteanifiax (eptefapierib"fmlTcpbibcf.^tquiqj
duladondcrradofacrne teporibue cctcroscjut fcprenumcrcnt: tbaicti
£cfen5:ufcicerom9jjni's
romulilau' quefupracdmcmorauimits 7 buic
dibustnbti3t:q>nd rudib*i idoctis pitracoadduturcotpefiiilTefcrtbit
teporib^qnfacileboicsfallcbalf:
fed «ufcbiusquocapriu'dcippfein bax
taq:polirif7crudirismcruitbofbo' byloniarcnebat'.t)i
fut autfoloatbe
norcerg-uisnodiieffcrbucratac
pul'' nicnft9:cbilon
lacedemoni^pcriadr*
lulaucratpborufubtilie7 acuralo^ corirbi"eleobolue
lindi' biasp:icnex
quaciras.Scdetfi poftenora
rj3adex ue.Ocabtfcpreappellari faptetcOp"
os botcemorruofndifHmmit:tn ab poetastbcologosclazucru
t: qi genc'
flnnd.3
tfhrutoscolcut deosi babezc rauiccquedalaudabiliapftabarbox
nodcfhrcriit.Oiumet fitnulacrieq mmib"cetcri9:7 morundnullapccp^
uetcrcono babebat aujrcr
ut uaneat' taIriiarubreuitarc
cdplcrifur. Tlibil
q3ipicfupftirionisillcccbra:
id cfftcic-' autmonimcnro^qoad l:as atnnet
tibus fmiidiein co^ cordcdcmonib" poftcrterclinquerutmificpfold quaf
Pfallacta
quoqjoraculadectpietib": da lcgceatbcnteftbue
6dtlTcpbtbetl
fabulofacriacri.idcor q ii urbanto^ Xbalcsueropbfftcusfuit:7 fuoruj
rcfeculonofingebatur p ludoern iit dogmatulibrosrcliquic.£ocapriutx
corudcfalforunumiuobrcqutu turx taristudaice
rpc:7anapmadcr 7 a'
pitcragerct'"Rcgnautt deindenutna napmcncs:? j:cnopbacspbyftcicla''
p' romuluzOtui ctiillaciuitateputax rucrut.Xiic7prrbagorae cj:quoce7
ucrirdcoc,pfccrofalfo^jnumcroft-' pcrantappcllart pbdofopbt.
tatc muntcnda:m cade rurba rcferri
morniusipcnomcruitrag5 iraputax G.6cotpcquoipleris.lf?. annte
tus fitceliimulrirudincnumiu ccftix (udeoru
c rcfolutacapriuirae:
romai
paflc:utlocdtbircptrefi pofTet."boc quocpadnatufc:jio libcan.c.j
rcgnatc romc7 apudbebrcoa i iitio
rcgnimanafle aquoipiorcgc,ppbcx p £r iderepus
taefaiaepbibctocciTusifamia ftulTc rtiacbaldcis7alTfiq8tpabat
fibfllamrefcrunt. rclcjrata
aliquata
captiuitare
iudcop
quiquagiramilia bomtnucj: eis ad
Outpbtcmtucrintregnatcapud tftauraduKpliircgrcdtfccttraquib"
rormnostard.nio
prifcorapdbcbrcx tm pmaccptafiidamta:7 altarecd^
095cdccbt'a:cu
bicrufalecapta
etcmx
plumqjfubuerfum.c.#v. quaq^,pgrcdi cdiftcadoualucrut.£>i'
latoqaopuseufqjaddariu.ptride
r £grtateucroapudbcbreof
y tcpuectiailla gcftafut q confcripta
decbi3:7apudromanostarq"x fut i libroiudttbrquefanem canone
nioprifcoq fucccflcrat
acbomartio: fcripturarii
iudctn reccpif
xvm

£>artoergo«ge perfarutplerisfcp' gemromultiia ronianu:uf etfaufq3


tuaginwaniequoabferanias,ppbex adrcgniprimordiafucccfibrieciue
ta pdtjcerattreddita
eft iudcisfoluta numcpompilsj.tjccbias quippcrcp
capriuttatelibertaatrcgnatc
roinao^ tudaadeiusrpaufq3rcgnauitacpcr
fcptto:cget3:q*m'o:quoejrpulfo
ecipi bocpeatpaifti uclutfontcs.ppbctic
8regufuo£dnatibnc
libcricl ccpc' parifcruperiitiqn
rcgnudcfccit
afTy^
rut.Ufq3adboctps^ppbetasbabutt norucepirq5 romano^:ut fcil^quex
pptsiTrael:qcii multi fucrit:pauco^ admodurcgnialTyrioy. pmo tcpore
"zapudwdcos7 apudnoscanomca, e^ticitabraam:cut,pimlTi6ee aptilTtx
fcriptaretmeif.&eqV mcaliquapo' mcficreti ciusfcmtcbcncdicridie o'ix
fituru^miftiboclibro cu claudere^ umgcnriu:itain occtdetalie babyloif
fupen'ore:q6ta utdcoclTcfactatdu. ejrordtoquafucratcbriftusipcranre
ucturueiquo iplcrcncur tlla ^milT»
£>eteport'b*,ppbc£a£
quo^. orappberaru no foluloquettil:ucru
culababet'iUbri8:q*q3
tuc6vocatioe ctiafcrtbentiui taterci futureteftiox
genumfcacccincriit:
qnromao^re^ nmfolucretur.£u
cfm.ppbetc
nuy
grwcepit:af1"f
rioriiq?
defedt.c.^vg. frredefutlTcnt
ppfoifracl:cjcquoibt
rcgcececcperutmufupntumo
co^;
t £mporaigft'co^ut poflum'' fucrcnogcnriu:qfi aurcm
fcnptura
aduertciaccriora
paululurex mantfcftiusppbcricacodcbar
q gex
curram".3iicapttclibri
ofcc^jpbete tibusquadoq.?
,pdcflct:tuc
opo:tcbat
q ptnusi duocfponifuta
fcriptume titripcrcqncddcbat
bccdutrasquc
Uerbii dfii q6factueadofcc£ dicb° gcimbusimperaret.
ojic ioatbani ccbaji c^ccbicrcguj
iuda.Jlmosquoq3dicb"0510rcgts £>cbis qucadcuagelm
cbnftip_x
.ppbcMffcfcrcnbit.^ddtt
cttaicro' tinentqiudofcci amospropbctax
boamrcgetfraclcSpcofdedics
fuit.
Tlecno efausfiltusarnosfiucfuprax
dicti,ppbetc
fiucq6magiapbibctur o £ec igit^pbcta5>to,pfudi'u8
altcrfrcfrto^pbctacode
nofeuocax qmdeloqutt:rato
opcrofi"
pcx
batur:cofde rcgcsqiutuorquofpox nctratur.Scdaliq'dtndefumcndue:
fuit ofccmcapircItbriTuiponit:quox
tu dteb"fe ^ppbctafleploqutf.2Di^ erittquitmlocoquodicrueds non
cbcascril eadefuc^pbcriccdmemo^ pp^ubincuetiosruocaburur i ipfi fi'
rat teporarpoftdieeofcc:natrce qut lij dciuiut."bocreftimontii,ppbericjj
fcquiiturregcsnofanquof 7 ofcenox deuocat/onepptigcnriuqui pus nd
mmauit.toatban i acbaj7 ejccbia. ptinebataddcuretia apoftcliitellerc^
"bt fut quoecodeteporcfimul^pbc^ riit.£rqut'aipfcqiioqjppfusgcnnu
taflccj:co^laeinuemt'."bisadiugit" fpirirualitcrein filqeabrae:ac p boc
tonascode0513 regercgnarc:7iofel: rccredidt'ifracl:proprcrcnfcquirur
cufaregnaret toatbaitq fucccflit
051^ 7dint.£tc6grcgabiirurfilq iuda i
c.Scdido^^pbcrarii duo^ rcpora i filij ifrad in id j'prum:7poncntTibi
icbronicisnoineoiilibrieiucniipox prmctpjtuunum7 afccndcnt a fra.
Wi'mus:quonii
defuisdiebus
taccr. "bocftadbijcucliitms
cjrponcrc:dox
Xcndufautbi dicsarcgclattnoruj qutj propbetidobttindcturfapor.
proca
fiuefupjorc
auetio
ufqjadre' "Aecolaframen
lapia
illeangulan'9:i
LIBER

duoilli pari'cK9:unue epmdcfoalrtr cuturmiorcsq: fmonesco^t ft brc^


qcgetib^illcnoicfiliop iudaiftc'no' ues:ico^ copatione <$io maiorcedi''
minefilio^irrachcidem uni pridpa' cuturqz^plijauolumucodidcrur:qc
tui fuoi fdipfumnttctce:? afccndetcf quib°bicccfaiasique.ppteade^pbe
agnofcarur t tcrra.^ftosautcjrnalit rictpafubiugofupiv.dictia duobue.
ifraditasd.nucnolutcrcdcrci cbri' £faiascrgoircrillaiiquaq arguitt
ftu:poftcacrcdtturos id efilioseoiu: Ciuftapccpta7 pcccarorippfofutura
naurtqiifti in fuii locumoriedorra' malapdijcinctia dccbrifto7 ccclefia
fibttnrade^ppbcra rcftafdifts.Quo' bocedcrcge7caquacodiditciuita''
niadicb"multisfcdcbutfiltjtfraelfi' te:mulropluraig'cctcrirppbcrauit:-i'
ncrcge:fmcpridpcfinefacrifiao: fix ta ut ad.bufda cuagcliftaq>^pbcta
ncaltari:finefaccrdotto:fine rmmfc' pon"diccrcf.Scd^ptroncopis tcf
ftarionibus. "Q.uts116 uidcatnilcfine mtnadiunii6 mulrieboclocoponl.
iftis ceiudcos/Scd dd adiugataux £l pforuqppcdd pzisloqucscccc
diamus.£tpofteaiquitfucrtewrfix iquttitclligctpucrmeus: 7 cwltabtt*
lil ifracl:7mqutretdnmdciifuutn:t 7 glorificabifiulde.Oueadmodum
dauidrcgefuu:7ftupefcct
i dnoi in fuprcftupefcetmultiaia
gloriapua-'
boniecr i nouifTtmia dieb"nibil cft biturabboibusfpcstua:7 gfa nta
iftappberiamantfeftius: quadautd abboib^utamirabuturgetesmtilre
rcgtsnoicfignarusitelligtt"cbriftus: fupcu:7cotincbut rcgcsoe fuu:qin
4factuseftcutdicitaptuscj;"femine quib"noeannudatu dcillo uidebut
dauidfccunducarne.Tbrcnunciauit 7 qnoaudierutitclliget.£>nc qs cre'
«ftc^ppbcracriafriodic cbrifttrefur^ didttaudituinfo: 7 bracbiudni cui
rectionc futura:ficutea^pbcticaal-' reuelatu e.JSnnuciauim" cora^illo:
titudfcprcnuciari oporrcbatubiait. ut ifirmueut radijct rcrraftrieri. Tlo
Sanabitnospoftbiduu:i dietcrtia efpcsilli nrq?gloria.£tuidimugeiS
refurgcmus.Sccundu boceimdicit 7nd babcbat fpcmnccpdccore: fcd
nobisaprusrficofurrepftiscJcbri' fpcsci"fincbonorcdcfidesp oibus
fto q furfumfutqucrirc.JlmoB quox boibu9."bomo t pbgapofitua7 fdx
q3dercbus
talib"
Ctcpropbetat.lSre'cnsferrc
infirmttate:
quonia
aucrfa
paraiquttreut mocee dcucuuifracl: cfacicgdug.^nbonorarus e:necma''
qi cccecgoftrmastonirruui creans gmcjaftiat"e.t)t'cpcrcata n:apoztat
fpum:?annuciifiboib0cbrtftiifuu. 7,pnobisdolct.£tno9edftimauim0
£t alioloco.3nilladie iquit refufci" illii eflfc
i dolore:7i plaga:71affltcti-'
tabotabernaculu dautdq6cccidtt: t one.3pfcaut:imlrteratu9 e^ppter-inr
fcdiftcaboqcectderutci': i deftructa quitjrcenias:7ifirmaruse,ppt' pecx
ci"i-crurcitabo:7rcediftcaboeaficut caran:a.£rudttiopacien:em co:\i"
dicefcculiritautqcquiratmc rcfidui uoreeiusfanatifum". Oeeut oues
boim7dc3getcst q^b"
iuocatue no'' crrautmug.lDomct i utafua crrautt:
memcufupcos:dicdiiofacicnsbcc. 7dn9tradtdittl!ii,ppcccatisn:i's:cc
ipfc,ppter
qoaffltcrugenon apcrutt
O.ucabcfaiadc cbrifto 7 ecclcfia os.Utouisad imolandu ductu9c:
7 ut agnu9aneii qut fc tondcrctfine
uocc:f!cnoaperuito9fuum. Jn bux
c Saiae,ppbeta
noei librodux militatciudtciueius
ftiblatum
cfcge'
odecim^ppbcta^q^ptcrea
dix ncrationem
ci"dsnarrabit.J-Quonia
XVIII

rollefdeorrautracf.2lb foid.tarfl>" fup.collesct


firtubiitadcuplebee:
%
pptimeiductuseftadmorte:7 dabo gentcstnrtetbut7 dicet.dmittafccx
maUgru>9,pfepulturaefaB:7
diuires damusi momedni:7i domudci ux
.pmorteettwrquomauquuattno
ft' cob:7oftcdctnobiau^afua:7ibimuf
cltnecdolueinuccus
emoreeiuo:i i fcttiJtig
etiwtq:qcfton^cedet lej::7
driouultpurgarccudcplaga.Sidcx uczbu dnidcbicrufaU. £t ludicabit
daitiej>peccato
antmauzatn: iterpUbcg multas:7rcdarguct gcn-'
biciofeinclcmgcuu.£tdn3uult tespotetce ufq3i longinquu. prcdi"
fcrrcadoloreaiameiue:ofledere
illi ccn8t'fte,ppbeta7 lociii quocbriffc
luce7 formaremtdlcau:iufhficarc nat"7tumqtbetblebedom*epbra-'
iuftabfiplurib*ferutente:7
eo?tpecx tanequacj'
mfmaC8utfi9inmilibus
catatpfeportautt.lbroptercatpe be' iude.£>:tcmibi^dicrduj:ut fit i pri'
rediubitplurce:7forcitidiutdctfpox ci'peifrael:7cgrclTu9erabutto 7 cj:
lia.^roptcr q6 tradttaeadmortetn dtcb"efnitatte^prcrca
dabicC09uP
8taeius.7iteruquo8 eftimat'e.7ipx y adrpue:quo parturiea
parturict:7
fcmulro^pcccata
portabit.7 propt rcfiduifhurcgei"coucrtetur
adftliof
peccata eo^tradit*e.i)ccbriftobec. ifracl.£t ftabit7utdcbtt7 pafcct
g:ex
3amucrodecccfiaq6 fequifattdia^ gefuoin uirtutcdnm i bonorenoia
mus.letarciquit ftenUa cjno parif: dni dcifui crur.quontaITUC tnagnifi''
crumpc7clamaq nopturis quonii cabiturufqsadfumutre.3ona8aut
multi ftlqdcferce
nugia <yciuaque ^pbctanota fmonecpfua quadam
b; uim.t>iUtalocotabernaculi tui: pafTione,ppbctaut'tcbriftii:profecto
"jrpaloacaularutuarufige.Tlolipar-' apcm"q>fi ciusmorte7 rcfurrcctio'
cerc:prolongafun(culoetuo0:
i pa^ n^uocc
clamaret.Ut
q*dei^cjcccpt"
e
loe tuoe coforta.Jldbuci dejtramt uetrebcliito:7diefrio rcddituo:ntfi
fintftrapteqrtcdctfcmetuiibcrcdi^ ut fign<ficar«
cbtiftiide,pfudoifcrni
tabirgcnte9:7curitate9
defcrtaeinx diettiozdtturu.^obcloiaq propbc'
babitabis.Tlericaaqmcofufacs:nc tat niulrisucrbiscdpcllitc.rponi:
ut
q3fiuirearia
q:e^cprobrata
C9:qm
?' q adcbriftu7eccram
ptinetdiluccf-'
fufioncefoaobliuifcerie:7opprobr^ clt.Unu rameq6criaapfi comcmo''
uiduitatistuen cri9ntcmorqm dna raucrutqnincogrcgatos credcntea
f-icicstedn9fabaotbnomeciue:t4 fpu9fanctug ftcacbrtftoprotniflua
K cruitipfedeu9tfracluniucrfc tcrrc fueratdefupucnic:noprmnttta.£t
uocat'7cetera.Ck^iftafan'8:7 i eis mtic|tpoftbcc:7cffud3defpu mco
funtej^joneda noitulla:fjfufftce:
ar' fup.octncarne7,ppbctabut filq uzii
bttronqutatcafuntapma ut etiam fiilieulc7 feiore9unfdmabutfdnia:
intclltgcrccogirur
inimiciinuiti. 7 tuuciics
u:"iutTa
uidcbiir.£t qutde
i feruo9 mcoe 7ancillae mca8 i dkx
O.ucmicbcao7 tonasi tobclnouo busilltecffuiidadefpiritumco.
teftamro
pgrueria^pbctaudr.c.jcpc.
-Ouc (abdta i naa 7abacucdc fa
m 3cbeag
,ppbcta
cbriftui figura lutemundiincbriftoprenunciata
rcx
poncscuiufda
tnagnimontis periantur.c.jcjrjri.
bccloqutt'.£ritf dieb"nouiflfix
mismamfeftus
mon9dom'dni:prcx t "Re9
,ppbcte
dcminojib":abdr'
paraf fup.vticcemontiu:T asnaumabacuc:iicc
fuarcpoa
LIBER

dtcotipfitncc
l cbronfcfe
euficbij
i bie «nnuciarispaccmXclcbratuda
dtcs
ronymiqnppbetauaintmcr.it".
2tb' tuosfeftos.rcddcuotaru.vqzianon
dtasqutdepoftr"cabciscumicbea: adqciet
ultraurtranfeiti ucruftarcj.
f^ndcoloco
ubinorarur
rpa:
quado £ofum3ruecofumprue:ablaru
c^*
mfcbcapropbctafle e*ctusUiscon' Jlfccnditd,tnfufflatin factetua:cri//
ftst.qocrrorcnegligeter dcfcnbcntiti pieerc cj: tribulanoncO.uisafccn^
laboresaltcnoeepftimoconrigtfle. deritabifcriat (nfufftiiucrtri factctn
£>uc>6alicnosucrocdmcmoratoa m t'ude:boc eiiideo»dirdpuloa.^
codidb'*cbrcrticop qitos babmrnuf ttJrccolitfancto4 mcmit
nd poruimusiuem'rc:tn quiai canoc 3d nouii015 fcftamcru princnqiioni
cdrinetiinncc ipfi oportctj3tcrcatur dicsfcfliitafpualttcrinouatur:ut itt
3 nobis.Jlbdias ^tii adci' fcripm:a uctuftatctrafircn6polTiur.T^orro p
atrincromniu brcuiiritn"^ppbcwni^ cuagcliu cjctcrmiatafculptiUa i pflax
aducrfua tdumeagenteIoq*t'.f.cfau riliaid cidoladcopfalfo^:7obliutx
uniuBcjcduob0gcmisftlqstfaacncx oncraq^fepulrure rradiraia uidcm':
potib0abracmatorisilliuercprobax i bacetin bacre^pbetiacdpletacc
11.^0:20 fi tdumca molocutiotsquo cognofam^.Jlbacuc dcquoalioq>6
(ntcllfgifaptctoru.acctpiamus pofi'' cbrtftiaductu cjfuturusfueratirclltx
tamccrpgatbusrpoltum" decbrifto giturdicc:-rrefpondit dfiead mect
agnofcercqd dtdtfrcrccrcra.Jfttno' dtjrir:fcribe
uifuj aprcin bu)ro:utaP
tcaurfioncrirfalus.-T mt fancru.£t fcquafqui lcgirca:q:adbticuifio ad
paulopoftt fineipfius^pbcttc7 aP' tepue:7oricfin finci no inuacuum
ccndctfqutt faluariej:monrcfiort uc ibirrfi tardaucritfuftincco:quia ue^
dcfcndartnontem cfau:t erit drio rc' niens iKntct i nd morabitur.
g«um.2lpparet qmppcid cecdpletu
cumfaluaricrmontcfion tde ejtruix bcjppbetisiqm orarioneabacuc
dcacredcree
in cbriftu:qut pr«n'puc 1cantico
cdrinemr.c.
agnofcutur
apoftottafccnderurut 6'
fcndcrcnt tnonte cfau.Ouomodo dex i Tl orarione aut fua cu canrico
fendcruntrnifi
pcrcuangctq pdican'ox cuimfi dfio cbrifto ditirrdne
ncmfalitoscosfacicdoqui crcdtdc-' audiutaudtrionc ruai ti'mui:dnccd^
runrutcnjcrcnrurdcporeftiJh:renc'' fidcrauioparuaTejcpaut.-Quid eij
brarum:Trranffrncturin rcgnildei^ bocc mO. pcognitcnoucacrcpetme
Otios cofcquetcr
crprcfl"itaddcndo falurisbominiiineffabiltsamirario.
n critdnorcgnurmos
cimftoniudca 3n mcdio
duopaialiiicognofccrie:
ftgmficar.ubi
fururapdictaefalueii q*denifiauii mcdtoduo^ tcftamex
nfanmTqtiod ecbrifTiefus.ZDon9 toruauri medioduop larronu:auc
uerocfauidumea c:pquafignificata Cmcdiomoffi 7 bcliccii co i montc
ecccria
genria:qua defcndcruc ficut fermodnatiu^fiappropinquat ani
(^pofutfaluatidctnonrefton:ut eet cognofccris
i aduetutpis oftcdcrie:
dnore^nu.t)ocobfcurdcratantcy bocqzp fepatctnde ejcpoirendutn.
ftci-ct:fcd
fsicta
qut'snofidclisagnof-' Ouoducrofcquifejrponeduu
eodu
car.tlaumucro.ppbcta
fmop illum cdrurbata
fijcritafamcariira mtfmv
dcueerrcrminabo iquitfculpriliaet cordtc memor cri6:d.d
enifty iudcof
cdflarilia
ponafculpturatita:d.a
ccce i fctraffigurauczit
dequopgcrcfiiir:
ucloccs
fu^mdtce
pcos
cuagelijatia qciimagim
iraturbancrucifigcrcnt
XVIII

cbrfftu:illcmifmcordicmcmordtjric niicut iud(cctmundii:f^ ut faluctur


pacignofce illis qzncfciurq*dfadiic.' miiduap tpfum.Outafcedcsfupcx
£>eiw
dctbcman
ucnict:
i iacruB
de' quoetuoe:7
cqwrio
ruafalus:boce
monrcubrofot codenfo. Xluodbic cuageltftc
tui portabiirtc qt rcgutur
dicmedetbcmanucnict:alg irerprax ate7 euagcliu tudfalufectfq* crcdo*
rifut abuuftroufab africo:p quod in te.JntcndeeintidcBarcutuu fup
fignfficaif
mcridfeaid efcruorcarira'' fccptradiritdne:bocccommiaberis
ti87fpledoruerirart9.ZDonte uero iudicturuoetiarcgib*terre.fliimib"
umbrofuatqKodcnfumicjwis mttta fcmdct'tcrra:bocc wfluenb"fermo"i'
moiepofTit
itelligi:liberiu3
acccpcrij buapredicariii
rcapicnfadcofited»
fcrtptura^alticudine
diutnap:d,bua boimcorda:quib"
dictaefcidirccor^
cbniftus,ppbctaru9 e.XDultaqutppc daufai noudhmeta ufa.Outdevi"
ibi umbrofa atq?condefa fur.qmetc debutre7dolcbiitppl«:nifi
ucluedo
queretis cjrerccar.^ndeaiitucnttccuj ftfitbcatuOuidedifpgee aquaefnx
ibi etid,trclligitiuenit.Opezuit
celos cdTunifiambulado i eisd.tc ufqucx
uirrusa°:7laudtseiusplcnaerc::a: quaq?anunctatrbacatcp
bacdifogif
qutdcniu<yi pfalmoetdicifrcj:alra: flu«tadoarine; e a "
fupccloadcus:7 fupontne^tcrram
gloriarua.Splendorcius ut lumen nuquida uideret'
qrprefTit.
Jllritudo
erit:d.d
cnififamaciuscredctcsillux fantafie:tang>
uerfusfuptbriel crpo
mmabit.'£ornuai manib1'
eiua funt. fuio.Slcttudocfme abrffus. Oiicd
cjdentfitropbeucmcis.'£t pofuttcax apcaitfantatte
fuefubaudieduc u<y
ritatcfirmafortitudisfuerncccppo' ccdcdir:boc
l q6dipm"q6ctuidcze^
^lmefaaeefibtt ucrbii:« CFprclTit.l^banrariaquippe
uifto cft
teti capuafipcdcs
ci":qdenifiq6 quanoKnuitrndopcrutt:fcdcofire'
anrca^bucueiret pniidat"c:7po' doeructautr.^lcuai'
cfol:7lunaftf
y bfcrcuerfua
earwdat'e.Ste-' ttt t ordirtcfuo.t»occ afcedttcbnftuf
tit 7terracomora
e:q*d
nifiqpadfubx incelii:7ordtnata
eftcccftafubicge
uenicnduflettn7fra comotac ad c!ex fuo.Jitlucciaculatuaibiitboc c n<>
dcndu.-^Rcfperit
7 tabucnhgetefboc mocculnif; in manifcftutua uczba
emi^ruee7feritppfuepcnitetefXo^ mittetur.3nrpledorccorufcattoia
si'
tdri fiir tnontcs uioleria boccft utm moru ruoE fubaudiedu c iacula rua
factetib"miraculieelatorocotraria ibut.£>ij:crat
eimfuis:q dicouobisi
efitperbu.£>crtuj:mjt
collrscrerna-' rencbris
dirirc»lumie.3n
cdmmar/oc
ke:boc e bumilumfut ad tepueur e' terra nu'orabi'0id c cdmmadobuilia
rigeretur
metcrttu.
3ngrdTue
ctnoB bfebo£es:7
i furoredeijciee
gcrcs:
q:
ctue^laborib"utdi:boc£ft
nonfine eosq*fceralrat
umdicando
collidcs.
mcrccdc etcrnitattelaborecaritatia £pftimfalureppritui:utfaluo9fa'
afperi.Xabcrnacula ctbiopumcjrpa' cerescbrifto9tuoertnififtiin capttai
ucrcet:tabarnatula
tcncmadtan:boc tmicorumortcmibilbop eyponedtt
t gcntes rcpetc
ptcrritenociomtrabi^ e.trciufttutn.ubufq^ad
collu.£c
lifi tuov.:etia
q nofiit iniurczomano bonabtcpntttdligiumcubf.iptcnc:
erotmppfocbrtftiano.Tlunquidm ut umciarur
pedee
i copedcs
e":7col
flummib"
irarue
esdnc:aut
i flutnt^ Ittitorqucdue.Tbreddifti
i ftuporc
mbusfurortuuarautimari impet" mcttpfubauduusutcula.£rcitauit
tuue.Jt>oc
idcodictiie:qui'a
noucntr ¬imbona:pdditmala:de
quib->
dictt"
LIBER

cidirnpiftiuiculamca.£tboc i ftax fimilia qucdldiciituripfalmo.Bta^


porcmeristd emirabiltf.£apirapox tuitfuprapctrapcdcsmeos: 7 dircx
tcriii moucbiifi ca.f.ieaadmizaride. jritgrcfTusmeos:7iinifit mos tntuj
Sldaperiet morfusfuoe:ftcutedcns canticu nouu:bpnnudco n:o.3pfc
paupabfconfe.lboretes efmqda iux ergouindti cannco dniq*placet i ci*
deorucduemebat addnm:ucrba eiuf budendfua:utquigloriafi dnoglo^
7factamirati:7cfurietce panedoctx nctur.ZDcliusaiit irr.btludcntq'di
ncmanducabat abfconfc,pprcrmctu codtccsbabcrcgaudcbom dco ufu
iudeo£:ficurco9,pdtdttcuagcliu.£t mcorq^ btq uolecce
id laticpone:no'
imififh in marccquostuo8:turbatee mcntpfuno pofuerut:quod cftnobif
aquaemultae:qmbilaliud funt g» amicitius7dulciusno.mnarc.
multt ppfi.Tloneimaltj rimorcconx
uertcrerur:alij
fuzore p.fcquererur:nfx £)ccbrifto7 uocarioegcriu:q
biex
ft desrurbaretur.Obferuaui 7erpax remias7fopboruas,ppbcrico
fpiutu
uit uetcrmc':auoceorarioialabio^ funr
mco^t.£t itroiuit rrcmori ofia mca:
7 fubt" meturbataebabirudomea. b Jercmias ^»pbctadcmaforib"
3ntcditmcaq"dicebat: 7ipfe fua eft c ficurefaiaeino dcmmonbus
oratidepterrttusiqua fpbeticceffux Oc7ccteri:de quo^.fcriptisnorrulla
debar:7inquafucuracernebat.Xtu' il pofui."p>ropbcr.nut aiicrcgnancc
b.iiL3cimppfismulrisuidicinunetcf iofiai bicrufale:7 apudromanosan
cccfictnbuUttonee cdrinuoq; fccius comarcio:ia appropmquatc captiiu^
mcinbruagnouitarq3air.*Rcquiefc3 tatctudeoy/jCetcdir aut,ppbecia fua
mdictnbubiionistaq^adcosperri' ufq?adquiciimeicmrapnuitaris: fic
nensq fut fpcgaudetce:iti tnbulario tn ci"i:"i3iucnit'.Sopbofas aucunuf
ncparietcs.Clc afcertdamq*tadpprm demmorib^adiugifct.Tlam^iprc t
pcrcgrmationis mec-T^ccedcna utiqj dieb"tofic^pbctalTc fedicit:fedquox
a pptbmalignocarnaliacognariomf ufqj n<5 dicir.lbropberamt crgobiex
fitc;noperegiinatcin bacterra:neqj rcmiasndfoluancimartqiucra ccia
fupcrnaparriareqtiirctc.Ouontatn tar^nqprifcitcporib°:qucm rornani
ficusiqaittioafferetfruct":7ndcrut babucrutquitiirege.3pfe ciniqii cil
n.niuiratcsi utncig.ZDcntiet"opus ilb caphuita& factarcgnarcia ccpc^
oliue7capinofacietefcai. £>cfcccrut :ar."p>ropbeca8 crgodecbrtfto bic:cx
abefcaoucs:7no fuperfur£prefcpix mtas:fpu8mq"roris nitdnocbnfhif
bus bouce.Uidtt cagenrcq cbriftuj captuse t pcccansruis:ficbreuit ofte
fucratoccifuraubertatccoptanifpix def7 dnmn:mcbnftii 7 pafTiiee,p
ritualiupdirura:qua3 p te::cnafeoi' nobis.^tealiolocobicdc"mc'1 iqc 7
di'r.ucm morc^pbetico figurauit.£t ndqctimabtfalrcradcii q tiurnitdttc
qriradctralcm^ptereapalTaeft tlla uiaprudctic7 deditca tacobpucro
gcna:q:dcitgnorasiufttciafui uolu fuo:7tfraeldilecco
fuo."f>oflbccm
it cdftttu<:re:ifte
conttrruozego auriny terrisuifuse:7cuboibus cducrfai"
quit mdnocpiltabo:gaudcbo i dco cft.lDoctcftimoniuquidanon btcrex
falutartmeo.£>omtne de°uirt" mea mief^ fcnibe
ciusattribuiit:q uocax
ftatuitpedcs mcostrt cofumanoncj. baturbarucb:f5biercmiecelebrati"
fup crcclfaimponcc mc:ut uinca;in babct'."Rurfus
idem.ppbctadetpfo.
cantico dus illofcilicctcaticodcquo £ccctnqcdiceucntiir dicitdominuf:
xvni

7fufdrabo
dauidgermen
fuftu.-rrc' illiusgcnns
reltqutc
crcdidcrunt.
gnabitrq: i fapieeerit:7fadctiudix
du 7 iuftiriaiu frajn dteb"illis fal< i>c,ppbcti3
dantclts*
i cjccbieltg:
uabituriudamfrscl babitabftcofi' q icbriftuecctkjqj
pcordflt.c.
denfobocenoineqd uocabutcum
dnaiuftusn:.£>euocationeautgenx i Tltpfa porrocaptiuitatc
bax
riuq futurafu*rat:7caHIJC
tmpletaj bflonicdaniel
7C3ecbiel,ppbe'
cermm":ftclocurusc.^omicde" mex taucrutpus.alq.f.duo
cj;propberis
U87 refugiumetii dietnalop:ad rc maiorib".O.uo£darHelcriatempus
gcntesuenietabcjctrcmo tcrrc 7 dtx quoueturuacbriftusfueratatq?paf
cent.Ucremedadacoluerutpjes
nii furus.numcro
diffiniuitannop:qo
fi'mulaera:7
noct cteutilitas.-dufa longucftcdputando
moftrare:i ab
ucronoerateuagnituri
tudei':a
d.buf alqsfactitatiicft
annos.&cpfotcvo
eii7ocddioportcbanfic
ide^ppbeta etus7cccKa 7 glorfaftclocut"e.Utv
fi'gmft'car.6rauccorpoia:7bomo
l dcbam iquitmuifionenoctis.7cae
i q*9cognofceten.-^bmuseetil illud cumnubibuscdi filiusboi8 ucnies
q6iltbro.£vij.pofuide tcftamettto erat:7ufqjaductuftiidieropucnit.
rtouo:cuiu8
c mediator
cbriftus.3pc 3« confpcctu
emeprelatus
e:7 ipfi
qppcbicrcmtas
att.£cce
diegucnitit datuscprictpatus
7 uirtiw 7 bonor
dicttdne:7cofumabofup
domuiV 7 regnii7dnesppK:tribus7 lingue
cobtcftamcnm
nouu:7cctcraq ibt tpftfcnuent.lboteftag
duaporcftas
legatur.Sopbontcaut,ppbcKq*
cuj ppctuatque
ndrrafibit:7rcgnodus
biercmtappbettjabatibccpdicta
iif quodnocorropctur.£5ecbiel
quoq?
terimdecbriftoitcrponatn.
£jrpccta morc^ppbctico
pcrdauidcbriftunt
medidtdriei dic rcfurrcctidismce fignificans
qzcarnemdedauidfcmic
a t futuru:qutaiudfcfiimal ut cogre aflumpftt:propter
quamformafui
gcingcntc9:7 colliga
regna. £t tte^. quafacrus c bomoeriatn fcruusdet
"borribtltsiquitdnsfupcos:7 e>:tv dirituridcmdeifiliusrftc
cumpphc'
mfnabit 6nc8dcosterrc:7adorabit tatidoprenuciat
ejcperfona dcipus.
eivuir delocofuoroegtfutegentium. ^tfufdtabomqtfupcrpccoramea
£t paulopoft.Xiic
inq*ttranfuettam paftorem
unum:qutpafcatcafcruu
in pprosImgua7^tgenics
ei*ut oea mcumdaaid:7 tpfcpafcct
ca:7 ipfc
inuocetnomendni:7feruiantd fub critbismpaftorcm.£goaurctndo^
unotugo.3lffntb*flummactbiopie minuecrodamdcum:7 feruusme*
afferet
mtbiboltfa&i"
illodt'e
nopfii^ dautd
prmceps
inmedio
corum:cgo
dcrieejcoibusadiuertttonibttgtuis: donimuslocutusfum.£t alto loco:
quaatptccgtfh'f mc:qut'atuc aufcra 7 rej:mquitunuscrit omnibusimx
abgtcprauitatcs tiurietuei ia non pcrane7no cruntulrra doegentcs
adtjctce
utmagiitficcris
fup montc^ nccdiuident"
amplius
mduorcgna:
fanctumcu.£t fubrdinquai teppfm neq5pollucntultram idolfefuistab
manfuetu 7 bumile:7 ucreburur Cno ommarionibus fuis: 7 in cunctis inf'
mfnednid.rdiqui fuerit ifract."be quitattbuefuis.£t faluoseos facta
futreliq*c:dcquib*
alibi^>pbetat;
q6 dcuntucrfig
fedibug
fuis:in quibus
apfugetiacomcmorat.Si fueritrw pcccauerut
7 mundaboeoe:7 crunt
mcruafilio^ tfraelfic arcitamaris: mibipopulu8:7cgocro
ds deus:7
rcliquic
faluc
ficnt.t)eqppe
i cbrifto fcruus
mcus
rq:dauidfupercos:7
LIBER

paftorunuecritomnfum
eorum. ucrfarenttri:en'atnfccundum
rcctam
ftdcm.IDibuameuidctur nd co fix
&ctriu,ppbctaruuatidmoideft gitificanincliuo:niU
bumancmifertc
nggdjacbarie7 ftccamprofundiratcmquodammd
7 rtcnlcm:ubi 116fuiit flucura iuftttic:
r £ftat trcemmorcs.ppbete:4 fcdiniqtiirariolurttm.t>cbocquippe
,ppbcrauc:uti fmecapriuicatis lacuin pfalmoctiadtcirur:7 cduitc
flggeuer^acbartas
:matocbiae.O.uo' medelacunufic 7dcluto fccto.XD*
ru aggcus
cbriftu7 ecctam
bacapn'* lacbiae^ppbctartscccram
quap cbri'
breuirare,ppberar.t>ec
didr drisqp' fluum ccrntmus
propagacs
ludcto
crdtuu.Sdbucunummodicue:7 e' dicttapernfnmccj:
pfonadei.llon e
go cdmouebocclu7 terram7 tnarc7 mibiuolucaomuobis:? munuo no
aridam:7ocegenree moucbo:7 uent fufcipiamdemanu ueftra.2lb ortu
etdcfideraws cucrisgetibus.foec$' eimfolieufqjadoccafum magniil
pbctupa:timiamcoplcra cezmrrpat iiomcnmeumtngcntibu9:7 in omni
rimfperafmfmecompleda. ZDouit locofacnficabitur
7 offcrctuznomini
eimceluangelo^. 7fydcrumrcfhmox mcooblartomuda:quia magnu;nox
ntorquado cbnft"tncarnatuse.2Do' mertmcutnin getibusdidt domius.
uit tcrraingentimiraculodeipfouu-' t>ocfacnfidumpcrfacerdortiicbri"
ginispartu.ZDouitmare 7 aridatn fti fecundum
ordinejmelcbtfedcc:cii
cii 7 i infulis 7 in orbc toto cbriftu» in omni locoa folie ortu ufq} ad oc'
atinticiatur.Jramouezi dneegentes cafumdeoia uideatn" offcrn.Sacri''
uidemusadfide.3amuero q6 fequi' ftctuauteiudeo^.quibusdicrumeft:
tur:7 ucnictdefukramscuctisgcnti^ noemibi uolutaei uobis:nec accipi^
busrdenouiffimociuseppecrat' adx amdematubue u:ismunus:ccilalTc
uentu.Uctimdefidcratus th i ef negareno"pnr:qut adbuccfpccrant
pectatib" cucnegetibu9:pn" oportu' aliumcbriflum:cum bocq6propbe'
li aTdilectiieflecrederibus.5acbarix tatumlcgunt7 impletuuidct:iplcrt
90dccbriftoi cccra:cj:ulta iquttval-' ndporeritnifi pcripfum.£>idrcnitn
defilia fion:iubilaftltabierufale:cc« paulopoft ej:perfonadeideipfo.Xc''
rcv ruu s ucntct tibi tuftue 7 faluator. ftamentum mcum erit cum co uire 7
3pfepaupcr7afcedcns fupafmum7 pads:7dedidtimoreut metimcret:
fupcrpullufiliii aftne.£tpoteftae t' 7a facicnoismeircuercref.lep ur:ix
ius amariufqj admare:7a flumt' tan'ecrit i orccuis:i pacedirigeeatnx
nibueufq.1 adfincorre.bocqn factu bulabitmccu:7mulco8 ab iiqutratc
fit:ut dominue cbriftuein itincreiu' c<5ucrtct:quoma labiafaccrdoriscn'
mcntobutusgcncrisutcrerunieuax ftodtcnrfdeiuia:7legcinqVent 6 ore
geliolegifubt7 becpropberia come' ciiisquonuangelue dntdipotetise.
moratur.cjcpartequantum illi loco Tlccmtranda e:quiadipocentis dni
fufficcreutfumc.2lltolocoad iftum angclus dictusl cbnftusicfue.Sic
cbriftumin fpiritupropbeticloquca erumfcruusproptcrformamferuit
de rcmilTionc pccratorum pcr cius quaucnicad boice:fic angclus,ppter
ranguincm.cu quoq;mquitin fangut cuangcliu quodnndautcbomtiub".
neteftamenti tut emtfiftiuinctosw Tlamfi grcce iftairaitcrprcremur:ct
oe:dc(acuinquon6eaqua.Ouid p euangcltu
boitaniidattoc7 angclua
buncUcuinucliciiuelltgipolluntdi' nudu8.£>e
ipfoqtuppeiterum"dtcit.
xvm

£cceangelu meumitu: i profpicict "bccoblocuhftit quitimcban t dnm:


uiamantefactemca:7fubttoucnicti iwufquifq3 adprojrimufuum.£t ax
rcmpluftm dns queUOB qucritis:ct nimaduertitdommue:7 audiuit:et
cmgclus tcftameti
queuosuultis:ecx fcripficlibrummemortei confpccru
ccuentctdicttdominuedeu0oipotes fuo:ct9qui ttmcntdomtnu7 rcucrct
7qutBfuftmcbitdic,mtroitusciue.-' nomeeiue:pcr iftum Itbromfignift'
autquisfilkttafpectueiUB^lDoclo'' catutneteftatnem noua.£)cm'q3q6
co? piiw7fecundu cbriftipnuctauic fcquit'fluduj!nue.£tcrut mibididt
aduetum."p>rimufdlicct dcquoait. dominuB otpotcnsin dicqaam ego
£t fubiroin tcinplii fuii uemctdns facioin acqu{fitorfe:7digameosfic
td ein camefua:dequadidcmeuanx bomoeUgttfiliumfuumfcruientcm
gelio:foluitetonpluboc7 m rnduo ftbi.£tc6uertemini7utdebiti8 intcr
refufcitaboillud.Sccundu uero ubi iu rtum 7 iniuftum: 7 inter fcruicnte^
au.£cccucm't dcminuDdnipotcsrct dco7nofcruifnte.Oiuoniam ccccdi
quisfuflifubitdiemtrottuscms:aut esucmcrardesficutclibanuB:7 conx
quiapcrfiftcc mafpectu eius'O.uod crcmabir eos:7crucoesalicnigcnc7
autdijntdominu9qucUOB qumtis: omncofndcrco iniqutratefic ftipula.
ct angelus teftameri qtieuoe uultie: 7 tnccdctilloedtcoqui aducnicc dicit
figt\ificauituriq3ctiaiudeosfccundu dominuaomniporenB:7 no dcrclin'
fcriputraequasleguntcbailu qucx quctur eorumradij:ncq3 fcrmentu m
rercct ucllc.Scdmultieof qucque' 7otutur uobis timcntibusnomcn
ficrunt7uoluci-ur:ucnilTcnon agno^ nteofol iufhtic.7fatiitaei pcnittsc
U¬runt:c)ccecat» Ccordib"fuia preccx iuf.7cjribiiia7 crultabitisficutuiru-'
detibusmcruu»fuie. Ouod fancbic liqcuincults rcfelun.£tc6culcabtti0
nominattcftamcw.-uf fupraubi att iniquoa7 criitcmtsfubpcdib0 uzisi
tcftamcntiimcucritcumco:uf bicux diemquoegofado.didt dommue
bi divit cuangelatcfhmctuncum ^' omnijpotenB. "biccftqutdiciturdico
culdubiodebcmue accipere
tcftamcx tudtcq:dcquofuolocofi dcueuolux
tumubiftpkc:iia:n(5uctus ubt tpax erttloquemur ubcriue.
liafut^milTa:quc|)magno bic ba'
bcntcspluiimitftrmi:7dcouewta^ £>ccfdra7 tnacbabcomm
libris
luircriirncrccdcfcrutetcsiqn
utdenc
CIBipioBabndarerurbatur.ib:opfca
7 t'dc,ppbcra:ut
nouircftametictna^ p Oft bostrcs^jpbctasagge»:
bcatitudiiic
qucnontfi boniodabtf: jacbariirmaUicbilp idetpoe
diftingucretauetcnBtcrrcna
feltcita'' libcrarionie
populit[ babflonicafcr
tcqucplcniqjdarur^malie
Jny*' uitutefcripfitctiacfdraeiq"
magtg
:c'
uaftiBiquitfupmcucrbau:adicdne rdigefta^tfcnptorebabit"q>,ppbctft
ct dififliejn quodctrapmuBdcrc.J ficutielibcrq appellat"
bcftcr.£uiu9
Di riilis uanueconisquiiferuitdco. rcsgcftaiii laudedcinolongeab bif
£t quidpluenobiequta cuflodtuix teporibu9mucnttur.Tlift forrcefdzaf
muoobfcruattoes eius:etqi abula' fncocbnftupwpberafTc tnrclhgeduf
uimuBfupplicatce antcfacicdnioni c:q?itcr muccsquofdamoztaquefti'
potens.£tnncuosbeatificatiB alie^ oncqutdampliusualcrctin rcbus:
no6ctrccdificaf6c3d.fadut intqua: cumrcgc9linuedin(Tet:alrer umuj:
aducrfati
futdcoct faluifacdfunr. tcrriuemwliere8:que
pUroqs
rcgibuf
LIBER

impcraretridcm
tnrerti"ueritate
fup quidetbalcspoftque
cctcrifiieront
oiadcmonftrauir ccutctrice.
£onful' regnatcromulocmtnutffc fertur:qn
to auteuagelio cbrtftdcognofcimus dcfontibuaifracli cielirtcnoq coto
eeucritate.Sbbocreporeapudiude orbcmartarct^pberic ftiimccruptf.
osrcftituroteplomoreges fcd pricix Soli igitur illi tbcologipocrc:or'
pcsfucziirufqj adariftoboltl.Ouo' pbeus:lmu8:mure' :i fi quisaliusa'
ru^fuppurahotempordno in fcrip' pudgrccosfuit bis propbcne bebrc'
turis fanctisquccanonice appcllanf 16quo^.fcnptain aucroriratcbabc'
fcdin alqemucmf:tnquibrtsfunt et musrannia rcpcriuturpriorcs.Scd
macbabeoru Ubruquos ndiudeifed ncctpfiuerutbeologu noftriimoyfe:
ccdiaprocanomcie babct:,pptqu<x qutunudeuucrumucraciicrpred(x
rudamtnatt]rrum
paffioncs
uebeme cauit:cufu9
nucfcripca
t aucrohraris
tcsarqjmirabilesquianreycbriftuf canonfprimafi!t:reporc
prcucnaiit.
ucniflctmcarncrufq?
admorfcmpzo 3lc pcrbocquantuadgrccoa arrinet
deilcgecertaucnu:
i malagrauilTt' iqtu ImgujIfcbuiuslcciilimarirnc
maarqjborribiliapcrtulerunr. floruerutmibil
babctvndcfapicntia
fuaiactent:quo rcligioncnortraubi
mcaauctoriras
6i orig^e ucraefapietia:finofupcnorfaltc^
uidcafanriquior.Ucruquod faretix
duml noquidet grcctaf^i barba:ts
geribusficutia tncgyptoan
quo2ttatnfcriptaad noririam ndnuUadoctrmafueratque
fcrcemuiugeriifpnucncrun pbilofo fapieria
diccr£t'.2lUoqum
nocetfaip
pbigcntiunondumcrar: qui boch tumi fanctte
Lbn'smoyfcncrudituj
nomicuocareturrqo
ccpirafam»'o
py omntfapieria:cgrpriop:tucunqj
qn
tbagora:qui
coreporequo
iudcoruj ibi natue
c:7afiliapbaraonis
adop^
folutaecaptiuttaetccpit
qxcllcreai-' tatueatq?nurrituscnaUbcralitedu
q3cognofci.ZDulto
crgomagieccte^ catu9cft.Scdnccrapieoa
cgfprioru
ripbilofopbtpoft
^pbctasrcpcriut" fapientia
^pbctazu
n:orumtcmpore
fuilTc.Tlam
ipfe focrateeatbeniefis anreccdcre
poruitquadoqmdeji a'
magtfteromntuquituc
mapimecUx braa^^ppbccj
fut:.Ouidaucfapiettc
rucrunttcncnsin capaitcq morah'8 cflcpotukin egyptorantcqua
ciai/is
ufacriuadtcttprinciparii:
poftcfdri quammortuaranq^
magnatn
dcatn
t cbrontdeinucnitur.Tlomulropoft colejapurarutlirtcrasrradcrct.ifis
ctiaplatoenatu8:qu>
longccetcros porroinacbi
ftliafuiffcprodit':
d.pri''
focrarisdtfcipulosantctrct.Omibus musregnarecepitargtuts:quando
ftaddiimusenafuperbrcsq* nondii u abraenepotes
zcpcrtdcur
qrortt.
pbilofopbi
uocabaturfcptem
fciltcet
fapiercsrac
deidc
pbyficoe
quitbale^ <luodqucdifacro^fcripra
ccclc-'
ri fuccc(Tcrur:in
pcrfcrutandJ
natura fiafttcus
cartoit^ptcrnimii
rircccpit
reruftudiueiueimi'tatt.2lnaj:imad^ ueruftatc:ne
p.occafionecopfalfaucx
fcilicet7 anan'mcnc i anawgoram ris mfercnmr.c.j:^cvjq.
altofqsnonullosatcq»pftbagorafp
muepbilofopbiam^pfitercturnec itx t 3mucro fibngc antiquior»
Ii|»pbera6 noftroeufuniuerfoetcmx rcpcta:7antedlud grandedi'*
porumantiquttatcprcccdut: quado luuiuBoilcrcaturitpnocpanlarcba
XVIII

qucpropbetaquoqjnoimmcritodi' quedaIcgururproprer
quodw pror
jrcrim.Siquide
ipfaarcaqui fecit:t fusillof noefleapparet.
irtquacufuiseuafurpropbcria
nfo^
temponi
fitir.<Xuid
cnocb
feprimua £>ebcbratae
liis q nuqua
i fucli
abadamrTldfic criain canonica
epfo gue^prieratc
ndfii<rrunr.c.)^ct)c.
apfiiudcpropbetafic pdicarutfquo'
rumfcripraut apudiudcosi spud n On itaqszcccdcndd
e:"quodit
noo i auctoritare no eflent: nimia fe' nulli arbitratur bebrearm lin-
cttarmqutrasrproprcrquoduidebat' guamp.illu qm'uocabtfbebcr.vndc
fufpectaeflebabcdarne^fczewrfalfa bcbreopuocabuliiefuifle feruarant
^ueris.Tlaint^fcrururquedi que arqjindcadabraantperucmfle: be-
ipfo^ clTcdicatunabcioqui profuo brcaeautliaaalcgcccpiflcqucdata
fcrtfupafTirn
quoduolutcrcdurttfcd epmoffcn.-fcdpottusp t(!a fucccfTi'
cacaliitas
canoms
ndreccpit:non
cp oncm
pairum
memoratam
Imguam
eosbommuqutdcoplacuerut :cpzo ctifuialiis cuftodita.£)cniq?in ppfo
beturaucwritasifcdytftacflcficrcx deimoTpfcs cdftituitq doccndisliia
danturcpfo^.Tlecmird debctuidcri precflcnr:priu8 ^ ditunclcgtsullas
yfufpcctababeturquefub tatc anx noflcntUaa.1308 appellatfcriptura
ttqiutatidrtomieprofcruur:quando grammatoifagogos d.larinedtcipnt
quidemipfabiftcriaregutudc7
rcy Uarum
inductores
ut introductorca
gumtfrael:qresgeftaacorfnct:
dcd/ coy easmducat id eintroducatquo
buecicUfcripturecanontcc
crcdim": dammodo in cordadifccntifiiuti eaf
comcmoratur plurimaque{binovy potiustpfoaquosdocet.Tlulla igi^
plicantur:idicoturi Ubrioalqslue^ gcnsdeantiquitate
fapiecie
fucfupcr
nfrcquosjjpbetefcripfcracrtalicubt patriarcbastispbefasnib9qucbus
eorutnquoqj,ppbetaroiToia no ta-" ineratdtuinafapietiaullafc iiudt.itc
ccntur:ncc
rfitucniarur
i canonc que iactauertnquadoneccgyptus tucnit
ppfusdcirccepit.£utus
ret:fateor: quefolctfalfo-rtnamtcr dcfuarutn
caufa
mclaretmfi<ycprtimo etipfof doctrmara anriquicatc
gtorfarirqua^
quibuseaquci auctoritatc
rcligiois licuqjfu.tfaptctta
patriarcba^t
niop
cfTc
deberet:fanctus
utiqjfpus rcucx tcporcfapientil
pcrucnifle.Tleq?
cim
labanaha
ftcutboicebiftoricadtligc quifquamdicerc
audcbitmirabiltum
ria:ali«fifcutj^pbctas
tnfptraridc
di^ difaplmarum
eospiJrtWtmos
fuiP"
umafcribcrcpotutfle:atcpbecita fux feantcqua littcrasnoflentade anre^
(fi"cdtftmcra:ut
ilb tang'ipfiaaftavo quatfis coimfleneafqj ibi doruinct.
tanquadcopipfosloqucituidtcantf 3pfaporrocorummcmorabilisdo'
cflembuedaracfiilUprincret ad ux crrfnaqappctlaw efaptcnn'a:q*d
crat
bcrtate
cogmttonie:bccad rcligiois nifimapme aftronomia:7fi d.datto
auctoutate
i quaauctoritatc
cuftodit" taliomdiraplinarumagtsadqccrce'
canon:preter
qucfi quaiamctiafub daingcnia:^ad illumtnadas mctes
nomme ucrorupropbcta^(cript&f fapimaucraualcrefoler.-Tlam
quod
fcmturmccadipfamcopiafderieuax adpbflofopbiaatrinct:q
fcdocerca'
lcnt.O-uonumutntco^fmt
quorii Itquidpfitcturvndefiantboies
bea^
clTcdicuturinccrme:i abbocds no ti:ci'rcatcmpora
mcrcurqquetrifmc^
adbibcturfidcs:ma]cimcbi8i quib" gfftumuocaucrtmtrm illis tarira'ufx
ctiaconv.
fidclibromcatumtcorum modiIhidwclarucrot.vloitgc
qtiidc;
LII3ER

anrcfapictceq>pbtlofopbosbabuit tal(ifiiinu:quoniodolibetfcfcbabcat
grcda.Sedtamcpoftabraai ifaac: ccrcrai fccubrtb"L'io:q ftucucrafix
7i'3cob7tofepb.TUimrum ettapoft uefalfafint nibil momcnriaffcrunt
ipfummoyfcn.£o qutppetcmpore quorcctcbcatcq? uiuamus.
qi:o morfcgnatuse fiuflcrcpcritur
ailasillc magnua
aftrologug
frater £>cpbtlofopbicaru
opiuionu
difx
promctbdrmatcrnus
suus mercunj fcntioiubue:?
canonicap
apudccd'ia
matoric:auu6
ncpoefuit trifmegilV cdcordw fa-tpturarum.c.)clu
ifte mcrcurius.
u X autecognitionc omttnmuf
£>ecgfptibpmedadfltma btftoric:ipftpbilofopbi
a dbuf
te:qantiquirare
fdetiefuccentummi' adifta^)grclTifumu9:qui
nd uidcnf
lia afcnbitanrro:um.c.j:L laboraltci fludqgfuiemtfiut inucnt'
rcntquduiucndoclTetaccomodarc
f "Ruftraitaq?uaniflT.napfump adbcaritudmccapcflcnda:cur dtllcnx
tioncgarriutquidi dtcctcs:cr fcrunti a magiftrigdifdpulii ttcrfe
quocgfptusrationefydcrucdprebe^ cddifcipuli:riiU
qutaut boic9buama
dir:amplmsq>ccnruannorummilia fcnfibug i buantgrattonationib" ifta
numcrari.3"qbuseimUbristftum queficrut.Ubicpuis cepotutriti rtu
collegcrutnumeru:qui nd multu an diumgloriandi:quo qfqucaltofapf
amioruduomilia Itwcrasmagiftra cnriortacutioruidericupit:ncc friic
tfidedt'diccrunt.Tloncimpa:uu3 cft quodamodo addictugalicnc:fcdfui
auctori biftoriauarroq'boc^didit: dogmari970piniom'9 inuetortn ut
quoda litrerariictia diutnamuerix ndnullogufctiacof plurimosfutllc
tatcnd dtlTonat.£um 015 abt'pfopx cdccdajrquos a(uisdocrorib'Tdifcc
mobomineq appcllacus eadamno' di foctjgamorucricaris abrupaic:uc
dumfe^:anno^miliacoplcatunquo ,pcaccrrazct quaucruarc puta:cc fiuc
modonon ifti ridcdiporiuaq>rcff.l' illa cctfiucndeenciiaiiit quovr qia
lendtfunr:quidcfpatiotepo?jtaj dr adbcaritudmc pucniatur:bumatia fc
ucrfa7 buiccjcplorateucritarita cox porrigitifdid(as:ftdiutnand ductc
tnria pfuadcrcconatur.iuiei^ narx auctorira9.£>cntq3aucrorcg n:ii quK
ranttmcltueprcrerica credimn:y qut bu9ndfruflra facrarumlittcrarum
etiafuturapdijxritq pfentiaiam utx figitur 7tcrminaturcancm: ablit ut
dcmus.Tlaintipfabiftoricopintcr ircrfcaltquarattoncdilTcntiat. Uno
fcdilTonartacoptanobispbctut cis n6immmtocu5illafcubaetci9 dcu
portuscrcdcrcdcbcamus:qui ditunc uf p co9locutundpaudi fcboliear
quamtcncmus norcpugnat biftozte. q?gymnafqglmgiofig difputaridib"
*P>orro autciucstpicduitarisdiffuft garrulifcdi agrisatq3i urbibuscu;
tifqucquaq? p.cererasrcu
Ugutboies doccigatqiindocttsrcr aiuiqucppft
docnlTtmos
quo^nuliiufcoteneda crcdiderut.3pf'
fone
pauci
cffcdebiv
utdcaturauctoritasutcr fc dc rcbus eruntnemultitudmc utlcfccrct:quod
gcftioaberaristuememoriarcmo^ carumreUgione ceoportcrct:ncctn
rilTimisdifcrcpaK9:aii crcdcporius itapaudut corumndfit tni:andacdx
dcbcatnoitrucniur.Tlos uerom nie fenfiio.Tlcq?
dmi multirudinc pbdm
religioisbiftoriafulri auctoriratedix qui laborecttamIttrcrauomonfmcn
uma:qcquid
d rcfiftitnddnbttam"
ce rafuor dogmatum
rcliqucrut
facilc
XVIII

quie(nucncric
itcrquoacuctaq fert' lq tpmnfecus
pofiractia bonaad
fcrecoucnfat.-quodoftederc
bocope anfma7corpusaddctcs.Slqfenfib"
longue.OLUIS
autfcctecuiuflibct
au corporia
femp.
:alijnofcmp.3ltj pu^
ctorficein baclacedemomcola riuix tantesniiy cflccrcdcndii.lDas
7 alt'
tatcapprobatusiutcctcriiprobarcnt' aspcncinumerabilce diflcnriocspbt
<Jdiucrfai aduerfafenferur.Tlonnc lofopborumiqius unquamppfs:d.9
apudatbcnas7cpieurdclarcbataf' fcnatus:que porcibsucldigniuspu
fercntcsrcsbumanas addcoij cura blfcaimpicciiutansrdiiudicadas
7o/
noprincrc:7flok(4c6traria
fenticn' lias^bandae
acrcdptcdaetalias
im'
tce:c4Gregiarqjmumrtdtjsadiuw probandae rcpudiadafq; curamr:ac
ribusatqj turonbusdifputabat.Un 116
pafTimfinculloiudido confufcqj
mfrorcuranapgorasrcuefaa" fit babuitin grtmio/uotot cotroucrfix
quiafolemdipt celapidemardcnte: aeboimdtflcderiS:n6 dcagria7 do^
ncgansuricpdciicumin cadectuiux mib*uf quacuq? pccunianaronc:fed
tegloriaflorueritcpicurue:
utperirq? dcbiercb"quib"aut mifcrcuiuitur
feciuusmd folatnfoleuelullti fyde^. autbeate^7ubi ftucraaliquadiccbl'
dcumcflfcno cred^ns:fednccioucm turcade 7 falfa ptorfus licetia diccx
nccuUumdcorumomninom mudo bant':utnofruftrarafe cluitaemfx
babitarecomcndeaifed ad quepccs fticiiuocabulobabylonieaccepertt.
bomtnufupplicationcfcp pcrucniat. Bab)-lonq'ppcitcrprctar'c6fufio q5
Tloncibtanftippusin uolupratc cor nostadipflemenunim". Tlccinrere
porisfummubonuponcne: ibi anri^ diaboloregieTq>corrar^sitcr fe rix
ftbcncsuircureanimipotiusbotctn jrenferrortbrt:quo8 mcritomultcuax
bcatumficriaflcucrans:duc pbilofo rieq?ipietatisp_itcrpofl"idet.3lt uero
pbi nobilcs7 ambofocratictin cam ppl'u9:ge6 illaullariuiraa:illard*pux
diucrfeatquciterfc cotrarijsfinib' blica:ilU(fraclittquib" crcdirafut cx
uiccfummaIocantc0:quo:u ctia;illc loquiadctmullomdpfeudo^pbetaf
fugicuda:iftc
admimftranda fapicnri cuucns.ppbcnspari licctiacofudex
diccbatccrempublica:? adfua rutrrjcocordceinrcrfcarcp m nullo
fectatnfectandadifcipube diftentLcresfacraruUaruucraccsab
bat.'Tlcmpepalamt confpfcua 7 cisagnofccbat'7 tcnebatur auctorcs.
tifTimaporticdr.tn
gymnaftjerac puax 3pficratd6pbi'lofopbi:bocc ama^
ris catcruatim:7
i bortut:7 m lods toreefapietie:ipftfap(eK6: ipfi tbcox
pub!td3:.p
fuaqfqiic
opinione
certa^ logiapfi^pbetcupfi
doctorcs
,pbitax
batrt.3llqafTcreres unu:alq (numc^ tis atcpptcrati8.<luiriTq5fecundutn
rabtlcsmudoe:ipfum aotunumalq illo9fapuit7ut]rit:nofmboiesfcd
ortii ec:alqueroiniruinobabere:alij fecundu dcumqutpcrtlloslocuf cft
ttcrituru:aitjfcmpfutuni: altj mcnte fapuitetuirit.3bi fi^bibitum eftfax
diuina:alqfortuitu7cafib"agi.2Uij crilegium:deu8 .pbtbuit.Sidictutnc
morralesceanimas:alq imortales. bonoraparrctuum7 marrcmtua^:
£t 4 itnmortalcs alqrcuoluit bcfti' iuflfitdcu9:fidictumenmccbabaif:
as:alij ncquacj1.
<luiuero mortalcs ITObomicidmmfacicsmofurabcrts:
alqmoj:frcrircportcoipue:al«uiuc 7 cercra
buiufmdinobecora buana
etpollcauf paululuut dtutius:notn feddiutnaoraculafudcrut.Outcd.d
femper.3Uij
coftituentes
Ccorpore
fi' pbilofopbi quidaminrcrfalfaq opix
ncmboKUfllijirum'mo:altjC
utroqj. nartfuntitcrumuidcrepocucrwit et
LIBER

laboriofisdifputattom'bii9
pfuadcre berct bibliotbcca
qui nobtWtmafex
moliriffir:<j>
mundum tftumdc°fecex cerar.toae
d cumtWctidc ponnfqc
rir:eumq?ipfcpretudcntifiTmu3 adx bcbrcastpoftetiaille
ttci-ptcgportu-'
mivuftrct:deboncftatciurtutu^-.dc
a' lauimdatifntci.l^.dc finguUs tu-'
moreparric:de fidcamiciricrdc
bonif bubugduodcdm fcmboic9lingue ux
optbug arqueomnib" admorcsprox rriufcp
docri(Timi:bcbrce
fcilicct«rqj
boeprmeribua
rebuerquauis
nefae' grccc.O.uorumi'rcrprcrati'o
ut.ljqc.
tesadqucinfincm1 quonamoeent uocctur143obtinuitcdfuetudo.Tra/'
iftaommarefercitda:
.ppbericis
boc dtturfancrammfrabtlcac(Tupenduj
c dtuiniauocib':quaui9
perboieem plancqs
diuindi corumucrbtsfuiflc
illaduirate
ppfocdmedata
for:no
a:x cdfenfumrutaTad
bocopus
fcpara^
gumentarionum
conecrtanomb'
inx n'mfmgulifederintuta
eimeojzfidc^
culcata
ut nd bomtmeiageniiif^ dd ptolcmcoplacuitcjcplorarc:
in nullo
eloquiumcortrencrc
formidarct:qut ucrboquodtdcmftgniftcaret i ranx
ilb cognofccrct. tundcmualerct:7m ucrbopordine
alrcrabalrcrodifcrcparenf,
rayim"
Ouadffpenfatfonc
proufderiedd cettterprc9:tta
q6dnesttcrprcrati
ft
fcripturcfacreucrcriateftatncnttcp unumcrat:quoniam rcuerafpinfus
bebreoin grccumcloquiumtranflax eratunugi oibua£t tdcotam mirax
tefint:uruamcrfiegeiuibue innorcp biledeimunuaacccpcratmt illarutn
fcripturarumnotany bumanarum:
fcdficutcrat raquamdtumarumcrii
b 3s facrasKtteraaetiaun"pro ifto modo cdmcndaret'auctoritas:
lemeo^rcgujcgrpttitoflc ftu' credtturfeqtildocpgeribus^futura
dufttbaberc.Tlapoftalej:adrimax quodtamuidcmuscffccrum.
cedoiusqui etu magnuscognoiatus
emirificcnttlTima minimeqs diutur £>eauctoritate.ljqc.
fntcrprctum:
nampotenrta quauniucrfatnafiam qucfaluobonorebcbratce linpc dtx
immopenctotuorbempartimui et bu9fit iKrpretibuQ
armisrpartimrerrorcfubegcrat. qfi
intcrcctcra
oriais regnaetiaiudeam n 3Imcofucrfnr7 alqfrcrpreKS
ingreflusobrinuir.£omoztuocomi^ q*c]cbebrcain grccaImguafax
tcsciuecuregnuillud amplilTtmum crailla eloqutatraftulcrdr:
ficaquib:
nd pacifice
itcrfepofleffuridmifilTct fymmacbu8.tbeodonon:fu:utet illa
fcdpotiusdifTipaflfctbcllisoiavafta' c ircrprctatiocuiusaucrornd appa^
turi."p>tolcmco9 rcjtegbaberecepit renetobbocfmcnomiemrcrprcns
egfptusrquo^pmu9lagifiliugmut-' qumtacditionuncupat':banc tn quc
to9cf iudcacaptiuog mcgTpturraitx fcptitaginta etanq>folaeetficrecipit
ftulit.TDuicautfuccedc9 prolcme^a-' cccfa : eaqueuiufgrecippficbriftia^
lius quiappellani9 cftpbiladelpbus nuquo^.plcriqjurru aliafit aliqua
ocequoeillc adduycratfubiugaroa tgnoratit.£j:bacfcptuaginta ttcrpzcx
libcrosredirepmtritnnfupfr7 dona tarionceriamin larinamImguam mx
regiai tcmpludnimifit:pcnuirq;ab tcrpmatumequodlattnceccleftc re'
ela^arotocpontificedan fibi fcnpru^ ncnt:quamuis nondefiucru i noftria
rasquaa^pfccro famaaudieratpdi' tcmponbus prcfbfrcrbieronymug:
cantediuma0:7 idco cocuriuerat ba^ bomo doctiltmwa 7 omniutn triunt
xvm

linguaru
peritus:^tiogcgreco
fcdqc 31Uucroqucnobabetbebrciibabet
bcbrcom latmutncloquiueafdecd' aur.ljc.r.fiinthtcr
ad capitaucrluum
uerhrfcripwrasrfed dus rar.tumlir iacehbus utrgulie(icutfcrtbwrurun
tcrarumbboretncyufstudetfateanr dcfignaucrunt.£r multicodiccs grc
effcuerace.ljq:.uero
itcrpretcsi mul' cibasnotasbabetea ufqucquaq? dif
tis erraflecotcndat;t4me
cctlecbrifti fuft fut:7 briiJt.-QucflMtiid
ptcrm""
tot bominumauctoritatiab ela^aro fa ut additaifja^tci"d'cta^"t: ^ue '
tuncpoutificcadboctantumopus Itumfcnfumfariantetipfum nd cb-
ekcforumneminem iudicatprcfcrat' borrcnrcm.-ftuealiomodocunde fe
duin:quiai fi ndm cts UIIUG appax fumc^pltcare monftrerur.nifi utrif-
rwflctfps ftnedubitationcdiumua: quccodidbustnfpccns ncqucuc repe
fcdintcrfeuerba
inrerpreratiomf
fue riri.Stigit'uroportet
nibilaUud
in
.Ijrjc.docti
morebominiJcontuliflent tucamuri fcriprurisillis nifi q*dper
ut quodplacuiflfetomnib"bocmane boieedijccntdd fpu8:qcquid c i be
ra:nttlluQci&anusiterpreedcbuic brds codictb" 7nde apudjnfprercs
antcpoiai.£um uerotantui de ftgnd .Irr.noluir bocp iftoofj p illos pro
dtuinitariaapparuirrpfcctoqutfquLS pbctasdd fpusdiccrcrqcquid ueroe
aliusillarumfcripturarujcjcbebrea apud.i^.in bcbrcieaur codictb'* nd
inqualtbecalialmguaiterpree e ue^ c!t:pcrtrtosmaltutq?pcrilloe idcin
ra)c:aurcdgruitilUs.l^.iterpreabus fpuadiccrc:Uc oltedcns imofq^fuilTe
aurli congruc no mdu: alntudoibi ^pbctaorjrtocimmodoaliap cfata:
propbctica elTccrcdeda e.Spirii" eij aliapcrbicrcmta:alta pcraltumatq?
quii propbctieeratquidoilla dtjcex altutnpropbctam:uelalitcr eadcmg
runradem ipfecr.ui fcpruagira
uiria huncacpcrtllu di>irrt uoimr.Ouic-
quadoilU funticcrprcratt. Oai prox qutdporroapudutrofq?tnuenicur:
tcctoaucconr.uc diuiiu 7 aliud dicc pcrutrol"qucdtccrcuoluitunu6 atqj
poruit:fjnquarppbmillc utrunque :dcmfpinrur.:fcdiraut tlli prcccdcret
diplTcc:quia urrunq^idctnfpusdice' propbstadoafti fequeretur propbctt-
rct:7bocipfumalttcr:ut
fi ndcadcm ccillositcrprccando.Ouia
ficuti ilt
ucrbaridcm ramen fenfusbeneinrelx uera7cdcordaria dimibus /piritus
Itgcntibus diluccfccrcr:7
aliqiudpre^ picisunusfuit:fic7 i iftia nd fccum
tcrmutcre:7 altquidaddcrc:ctiatn
ut conferencibue7tatnentang'oreuno
bincoftcndcrefnd bumanam fuiffei cunctaintc:prctatibu6:idcm fpinrua
iltc opereIcruiiurcquamucrbisdc- unusappanur.
bebatitcrprc8:fed diumampoti' po^
reftatcm
quemenrcm
rcplcbat
7age^ <luidmrclligcndum
fit dcmnunta-
batttcrprctte.Tlonnulli
autecodices rumevctdio
cuiusdenuntiatio
tn bcx
grecos
interprctatiome.lj^c.
7cjcbe^ breoquadraginta
dicrufpatiotcndi"
brcigcodidbuscmcndados patarat' rurrinfcptuaginmautctndui braii
nectameaufifutdetrabcrc quodbcx tatcccncluditur.c.
j
brd nobabebant a.l^jr.pofucmtzfed
tanromodo
addiderunr
queinbcbrc T £d aita!iqui8.43uomo
ftiam
id muentaapud.lrjc.
nocrant:eaque qdionaa^pbctadijxrit ninf'
fignioquibufdam
in ftcllammmodu uirisutrumtriduu7 niniucn:ertef:
facti0:adcapiracorundcmutrfuum
notauerac:q
ftgnaaftenfcoa
uocant. potuiffc
utrnqstuncdtcia propbcta
LIBE

quimiflusfuerartcrrerecomiiutioc mulcadcmonftmrcm
inqutb''abbex
imminctis cjritqduitate:cut
ft rertio braicaiwritateputatur.ljq:.
iurptca
diefueratfuturusitcrif :n6uriq;dic difcrcpare:7
bcncitellecti
iucmaif
cllc
quadragefimo fi aatquadragcfimo cocordce.Undcctiacgo ^)mcomo-
nouriq?trio.vBi ergoa mcqr<t"qutd duloucfticcufequeeaproru:quu ct
ioiuo bo^ dircritibocputopori"q6 ipfte)curzifq?
id ecjcbebrcis7cp.l^.
legitibebreo:qoadragita
dies? mx tcrtimcnta
propbcttca
pofucrocur^
niucfubucuet'Scptuagitaq*ppe
lon' qucauctontarc
utcndupuraut:quox
gcpoftcri*itcrprctariaUuddicaepcv ntamutraqucutu atquediuiae.£5
tucrut:q5
rnadreptincret:
i tuunu iaq rcrtit utpoltumuscfequamur.
eundeqjfcnfucpufefub alrerafigni'
ficarione
cocurrerenammoneretqj lc^ O.uodp" irtaurarionc
repli,ppbc
ctorcmutraqj auctorirarcno fprcta tae mdeibabcredcfhtcrut:7 cpindc
abbtftortafcfeattollc:adcajcqreda ufq;adnanuitate cbrtfti prinutsadx
.pptcrq fignificadabiftoriaipfacon' ucrfitatib"fint afflictiut ,pbaret'
alft"
fcriprac.6eftafut q*ppetlla mntniue tepliedtficatione propbcticisuocib"
ciutcatetf;
altcjdctiafignificaucrunc fuifiepromifiam.c.jclv.
qo moduilir ciuitanac^ccdat:
ficut
geftoecptpfe^pbetam uetrecctttri^ eeiudaeaccpttn b:e
duofuit:t til altiirtgnificauit
tprofd^ ,ppbcta8:proculdubio
detchor
domfcmitndttofuturuqui domiti' factac:eofcilicet
teporcquofcfpcra'
eomniupropbctar6.<luapropter fi batiftauratotcplopoftcaptiuitate
q
pcrilladuitarerecteacdpifeccfta ge^ fuit i babfloniafuturameemehore.
tium:propberice figuratureucrfafdx £ic quippcicelligcbatppfueillc carx
luct pctpcnitentianr.ut qualiefuetat nali9quodprcntlciaru cperaggeum
iamnocet."boc quonii per cbrilluj propbecam diceccm.ZDagna critglo
factumcm eccfugentium:cutu6 tlla m domuaiilius nouifTtme plueq?
nmiucfiguramgercbat:fiuc pcr.j:l. prtme:quod dcnouotedamero dcm
dicsfiuepertriduumtdcmipfefignt' ccpaulopoflfupcriusdemonfhauit:
ficatuaecbriftua.^crquadragmta ubiaitapenccbriftumpromittcs:et
fcittcetq: tot dieapcrcgiv
cadifapuf mouebodnesgetes:7ucnictdcfide''
fuiepoftrcfurrccrione
fui i afccdit
i ratuscucne
getibua.
Ouolocofcpx
cclii:ptriduii ueroquiadictertio rf tuagirainrprcrcealiii fcnfutnmagi»
fumrir.tany lcctorcmbtl aliud of corporig>capiti:boc cmagtsccdic y
biftoriererogcftaroinbcrerccupicte cbriftocoucnicnre^pbctica auctorix
defomnoejccttauerit.ljq:.
mtcrpretea tatedircrut.Ucnictq elccta fut dfu6
qdfq?
ppbcte:
adpfcrurandii
alriru-' cuctisgetibus:id
eboice6 quib"ipe
dmc,ppbetu:7quodam6di]C£rinr: in tefuei'nculgclto:mulci
uquituocari:
.jcl.dtcb"
ipfumquerein quoi rudtm pauciueroclecri.Xalib"
cntmclccris
potcrisiucniretillud
i afccficne
boci gentiuin:domu8
dcicdificatur
p te-'
eiusrcfurrecrionc
repiea.T^zopte:
q6 ftamcritumnouumUpidib0uiuif:l6'
utroqanuincrofignifurari
coucnictif' gegloriftorq-tctnplumillud fuitqd
fimepotuinquo^unump ion&mf aregcfalcmonc conftrucrutnc i p'
pbetam:altem p.ljcic.CicrprctB^pbe-' captiuitatem inrtauramm. "
tiam:tameunuaatquetdcmfpuedtx bocergonccprcpbctas cy illo
^it.Xongitudi'nefugio:urno
bccpcr porcbabuttillagce:(5inrtis
xvm

afflictaeabaltemgents
regib^tpfifqj principcs
utduces
foc:eaareges
dic
rom;mis:ncbacagga(ppbcria iiila podttttquodt(k ariftoboffutt.£uj
mftaurarioc tepltopinarecimplera^. fucceffu alqcandcretiaipfercj:t po-
'flon multorimpoftadueniete alcp' ttt'cp:q
ui crudclttcrin fuosregnafTe
aadrofubiugara e:qnt fi nullafacta tr.tduur."pottbiicu]corciusalcpan
c luitmoiquontamnonfunt aufi ci drareginaiudcordfuit: cjccuiuedc-
rei'irterc:7idcopUcatur'acillimc
fub- inapstcporcmalafimt coofecuta
diri rcceperurmderattamegloriat^ grauiora.filqqutppebui" aUjcadre
ta domuailliusrquatafitici fuo^ re' ariftobol"7byrcan'iterfe deiccpe 6
gu tibcrapotefatc.tooftiasfanealejc ipcriodimtcatce:uirC8 aducrfue^a^
onderimolawti deiremplo: ndade" bdtricagmre.puocauere romanas.
ius cultiiuerapictatecduerfusf, im" "bfrcanuenaqjabctscdtrafratrein
pu iiamtarecudqscu falfte cokndii
puta9.£>emdc ptolcmcusUgtfiltus: gaueratafrica7 grccia:lateq3
etalqs
quodfupracdmcmoraut poft alc]cax orbiaparnbusimperaa:taq' fcipfaj
drt mortecapuuos indetn egyptum fcrrenoualcns.fcfuaqsquodammo
traftu(it:quos
cmsiucccllbrptolcme magnitudmc frcgcrat. Iberuemcrat
uspbtbdclpbua bentuoleciiTimc
ide qppeadfeditioce domcfttcae graucs
dunificpcr
quefactum
equodpaub atq3irtdcadbcilafocialia:
mojcq?
CK
antenarraui:ut.lj:j;.iiitcrprctu
lcrip" uilia:tamqjfccominuerat
atqsconv
tttraebabercmue.bcindccdmrifut ueranutci mutaduercipubliccftat"
bclliequei tnacbabco^. libns ejpli- quorcgcretVcgib" iinineret.Tbdpduf
catur."p»oft
bcccapriarcgcalcyldrie crgoromanippfi pclariflftm" pnccps
pcolcmeo qeappellatuaepipbanea: iudeacii cjccrawtgrefTus ciuitateca^
ideabanriocbo regefyriemultis et pitrccplurclcranr.o dcuottonc fuppli
grauiiVimiimalisadidolacolcdaco cia15mrcuicrone:7adfactafacto^
pulfitempluqp ipfumreplctiifacnU'' quonifi fuimrmfacerdote nd licebac
giefupcrftittonib''
gcntiii;qd tn duf itranc:ndut ucncraror ^5ut ^pbana^
eo^ftrcnmlTunuB tudasqui er ma^ tor acccdttXdfirmatoqj bf rcampd^
cbabcusdtccuecdanciocbi dnctbu? rificatui-rfubiugaregeti
ipofttocufto
pulfiaabilla ominidobtriccotami-' deatip5tro:quo3 tiic^pcuratorcsvo^
nationemudauit.Tlon autmulto p* cabativinctu fccdanftoboluducic.£t
alctmuB qutddpcrambittone cuma Ocillodiciudcictiacnbuurcjronu^
gcncrc facerdotaliciTct
alicnus:quod noruclTeccpcrut.lboftcacafllius etii
ncfascratpotvtifej:factuse."bicetia templuc^poliauu.t»einde poft paux
poftflfino9fercquinquagtta:i quib0 cosannoactiaberodcmalicnigcna^
eiatamepajcrrofuiKqmisaltquact rcgebaberc mcrucrut:quoregnantc
profpcrc gclTertnt:pmu8 apudcosax natuscftcbnfiua.^amdm uenerat
riftoboluaafliimptodiadematc i Wf, plenitudoteporisugnificata ^>pbex
i ponrifcj:
factusc.Jlmeaquippec>; ncofpiruup.08paniarcbciacob:ubi
quodcbabylontecapttuiraK
rcuerfi ait.Tlddcfirietprinccps
6 mdancqj
fdt:rempluq3inftauratucft:itorcgcs dujrcj:fcmoiib"cius:donecucniat
fedduccsufpricepce babucnir:yuta cutrepofifuclt:7j'prc
ericocptctatio
7qui rejcepoflitdiciprinccpe a prix gcntium.Tloncrgodefiiiriudcorutn
cipatuimpcrldiit duj:eoy (it ducto pnnccps cpiudetsufq3ad iftum be"
cKrcimo.Scdno cdtinuoquicuncp rcdeiquepmwacccpcrut
LIBE

rcg:.Tcpu9crgocratut uenirctillc frat menfacof coraipfo iit laqucuj


cutrcpofuucrat:q6 nouoj>miflucft i in tribularione
i m fcandaUi obfaix
rcffomao:uripccctcvpecta
rio getiu. rcnturoculieoy.neuidcat:7dorfuj
Sieriautn pofletut e^pecurct
gctco eorujfcmpcrmcurufl.^rotndc cum
caucturu:ficcucmtim"qrpectsriut fcriprurismtsn crcdiit:cdplcfin cis
veiatadfadedu
iudicioi clarttare
po fuequa9cccilcgocnifi
q*9fortedijrc-'
tecic:nifi puocredemt eiiciitieitad rit illas^pbctiaacbrtftianoefinjcilTe
paricnduludtdut bailttatcpattctic. dccbrifto:qticfibyl[cnoicuf alioru;
profcruturfiqucfuntquendprinct
£>eorrufaluatonsnnfccundu<r adpopulumiudcorum.TloLnf quidc
ucrbdcarofactu«7 de difpcrfioe
iux illcfutficiiirqocdcttzoruminfmicop
dcorumperomneggenKs ftcutfue' codtcibue profcrururquogagnofd'
rat propbctarum.c.>:lri. mug^ptcrbocteftitnonia q6 nobia
muitiperbibcnneofdcm codfccg bax
r £gnantecrgobcrodcmludca bcndoarqjfcruadopcrdiuggentcg:
apudromanosaut ta mutaro ctil ipfoeeedifpfogquaquaucrfum
reipub.ftatu
tperare
ccfare
augufto:7 cbriftieccfia diUtatlTU-^pbcriain
pcuorbercrrepacato natugccbnft* pfalmisquoaettalcgutdcbac re p'
fecundu
precedcntc|>pbetiain betbx miflaeubifcnptue.£>cue mc°mifc'
lebcmt'ude:bomomanifelVcjcboic ricordiaciuepuentetme.i)cu8mcuf
uirgierdcus occulruscj:deoplc.Sic dcmonftrautt mibidc iimicismds.
eim^pbctapdi^crar.£cceutrgoi v Tleoccidn'9 coenequadoobhutfcaf
terocdcipiet7parietfilio: 7 uocabtt* legetua.t>ifperge coe7 i uurarctua.
noma?emanucl:q6 eiterpretatono^ Jbemoftrauit ergodeuseccfici cius
bircudcus.Ouiutfccomedaret dcii umidsiudcisgratiamtnifcricordie
multamiraculafccit:ejc quib"qucda fue:quonia ficurdidtaptuedelicmm
quantnadcuprcdicandn fatieutfuj cor falu9ein gcnbus.£c tdconooc
eelte^fcnptura cuangclica conrinct. ddit:idenoi mds perdidit<ffiit iu^
Ouoru primueftq?tam mtrabiUtcr dt't:qnusdcuicr(7opprclTi fucrint9
natuse:ulritnumautq>cutnfuo rex romam'e:neobliu'lcgcm deiab boc
fufdtatocorporea mortufeafcendit dcquoagimustcftimo-uunibil uax
adcelum.3udei afitqui cumoccidc-' lcrct.3deo panifuit urdtccret ncocx
runt7 in cocrcderc nolueriit:quia
o' ridcrisco9neqriobltuifclflcgecua:
portebateumori7rdurgere:uaftati niftcttaadderct difpgceosqmfi cuj
infcltciua
a romamsfunditufqjafuo ifto tcftimonio fcripturariii fua taixx
rcgnoubitamds alicnigtnc domt'na/> rutnodotcrranoubiqjcflcntr^fccto
batu:eradicatifut:difpfiq?p rcrras. cccfia q ubi'q3ecog^ppbctiaru q de
Ouadoqutde
ubiqjnodcfiitp fcn'p'/ cbriftoprcmifiefutrdhg
in omnib''
tura9fua9teftt'momonobie fut pcr gcnribusbabcrc
ndpollcr.
,ppberia9
nogno fin)rificde cbrifto
qua9plurimteopconfideratcg:
7 afi 3(nantctpacbriftialid^
fuerintcjrtra
pafTionc
7rmjrimep"eiusrefurrectix ifraclitkugcnus:q*adcclcitis
ctuita'
onecrcdtdcrut in cu:deqmb"pdtctu tioconforaap,ucncrinr.c.frlvq.
e.Si fucritnumerusftlio^ ifraelfic
arenamarie:reliqe faluefiet.£cteri q Uapropfquifq1?alicnigcna
id
uerocjrcccati
fiu:dcquib**
prcdictuI. enoucpifracl^>genitu8:ncc
ab
xvra

tllopptbicancmc
faczarulitttrarum fidcsp ipfumoncein dciauitatcm:
deidomum:ddtemplapdcfltnaros
fto:ftinn:amnotmauenitaut ueney pcrducat
addcu.Scdquccuqjalio^
rittadcumultf
a nobiscomemorari .ppbctic
dedeipcr icfumcbrttu g;a
potnog>necelTariuB fit ctfi dcfit.-fed j>feratur:pofTuiu
putariacbrifttanif
q: nocrcdit'fuificincogruc i iu alcs eflcconftctc.3dconibile ftrmiu9ad
getibueboicsquibuaboc myftcriu^ cdumccndoequolltbetalienoe: fi dc
reudarue:7qiubeceriipdtccreim' bacrccontcndmntnoftrofq?fulcie^
pul(ifimr:fiuepartidpeB eitifdegrax doafi rcctcfapucrmr:^ut diutr.ap-
ttefucrintfiucejrpcrtegtfiue p.malos dtctadccbziftoeaprofcratur:quein
angdogdocrifint:quo9eriapfenrem iitdeo^codicibugfut foipta.Q.uib''
cbriftSquetuddn agnofccbat fdrn* auulfiadc^prijofcdibusit^pc boc
foj(TccofcfTo0.Tlccipro8 iudeogejrf' tefhmontu totoorbcdifpcrfo^cbriftt
ftimoaudcre contlderKncmine pati-' ufqucquaq? creuttccclcfia.
nutfieaddcopterifraditaerejc quo,p
pagatioifraclccccpicrcprobatoduf aggciquadijrirtnaio^
fratremaiore.l^opulug efmre uera remfuturamgloriadomuadeiq>p-
quideippluappricdiccrctnuli' ali" mufuilTctmo in rccdificationc
tcplt:
fuit.bominesaiit quofdanotcncna fedi cccfucbnlti.c.]ctviq
.
fed foctctatccclcfti ad ucros ifraditaf
fupcrncciuc9patriepttnccca:
cdi itt b £cdomu9ddm.iioi-i9c glo^
alqsgetibuefuilTcncgarcnon pfit. rierq'fttcritilla pma:Itgnisct
-Ouufincgit fadlltmccouincuntur Upidib'*cetcrifqj
pctoftsreb" mctal''
defactoi mirabiliut:oiob:4nccidi-' Ufq?
coftructa.Tlo
itaq?aggd^pbex
geitancc,pfd}*tu9 id caduena
populi tia i tepliilhue idaurattdccoplcta
c.
ifrad fw'r;fedejcgercidumeagenus £jcquociminflaurame:nun^ofte'
duccgnbt orrugibtdemortuua. Oui ditur tantamgloriambabuiffcg-raj
diutno(iclaudatur
cloquto:ut
qoad babuittcpore
falomom'e;imo
potmf
iuftitii pictatemq?
attincccttanullus oftenditurpritnucdfationc^pbcrie
ct bomofuorumtcmporucocquct". fuifledomu9tlltusgloriamdimmu''
<luc teporaetusquaui'9 noinuema^ tam:ddnde ipfiusgeti9cladib"taris
mu9mcbromciT:coUig(mu9 tamecp ufcpadnltimumqrcidfum qo facruj
Itbrodugqueprofui meritotfraeli^ earomamatficut eaqucfupra funt
tc in auctoritatecanonicarcccperut: cememoratatcftantur.t)ccaute do^
tmia gcncratioite
poftcriore
fuilTe
y mu9adnouuiperrinengtcftamcnta:
ifiMcl.biiiimtua
autfuilTe
,putfu;
no tantouricp
nutoris
eftgioric
quato
dubito:utejcbocuno
fdrcmugctiaj mclierc9funtlapidcsuiuitquib''cre'
p alia9gcntcs
ccpotuifTe
q*fccundu; dentibu9
renouattfq?
coftiuirur.S;
deiiutjcerut
ciqpplaoierutprinentcs idcop inftatirationem
tcmpii illius
adfpirituale
bierofolymi.O.uod
nc ftgmficata e:quia
ipfa:enouatio
il(C
mJnicocdTumfuiflccredcndu
e:ntft' cdifictjfigniluMr
doquiopropbcnco
cutdiuinitusrcuclatU8
c utt"medta-' altcrumtclbmcntuniquodappcllat
tordd7bomtftubomocbrtftusicx iioiium.Oiuodcrgodtrirdcu9(?mc
fu9quiuctiirusin carncfic anriquis moratupropbctaitdabopacei loco
farrctisprenuciabat":
queadmodum iftorpcr
figmficanre
lociiillcquicofi'
nobtsucniflcnuciat9
eut unacadcq? gntficatur
ewtelligedue.Ut
qutatllo
UBER

locoiftauraro
fignara
i cccfo
q fuezat fancgaudcnmulti
rcprobimifcetur
cdiftddapcrcbriftu:mbilacctptatur
quoddictuedabopaccmi locoifto: geUcicolligucurTtnbocmudo
nifi dabopacein locoquefignificat in mariutriqj iucluCircnb"indifcre^
locusifte.Ouiaquodamodo oia ftx tenacanudonec pucnururad lirtus
gnificattauidcturearumrerumquaf ubi malifcgrcgeturabonte:7in bcK
fignificarfuftiircre
pfonae:ficutdcm ni9tang>in teplofuoficdcue dia m
eabaptbpetraeratcbriftuequortii oibue.proindcuoccnocagnolctm"
pctratlladequaboce dictu figruft- ciuaipkri qui loqueba t' in pfaltnoat
cabat
utiojcbrirtum.£D4for
e icaqj 0?dtccbac.Jliinuaaui
i locurua
fum
gloriadomusbuiuanoui tcftameri: mulnplicarifuntfupcrnumeru. "boc
q>domuepore ucrcrietcftamcn ri:ct firnuccjrquopnrmipos pcurfond
tocapparebit maiorco dcdtcabirur. fut (oannisdcindep os proprui W
Xiiccimuenietdefidcrafcocn'0gcx nuriauit:Ttocutuaedicea.-Bgircpcx
tibusficutlcgifi bcbrco.Tlam ^muf lutcatiaiappropmquautteij rcgnum
aduetusct"nodumcrat defideratu» cclor.tlcgic difapuloaquos7 apox
oibuggennbue.Tlo cim quemdcbc ftoloanomiauic:builircr naroa:ibox
barudefiderarefriebatri quenocre-' noratoe:iltittcraroa:utq*cquid
magx
diderat.Xunc etiafm.lrpitcrpreKs: numemt7 faceret:tpfc i cteciTcc
7u
q: i ipfcc propbericus fenfiw.ueni' cerct."babuititcriUo9unii:quo ma^
entq clectafut dnidcciictisgeribus. b utenabn:7fucpaftiottiadifpofuu
Ziic cimucrcno ucntctnifi electade Cplercr:
7 ecdicfucrolcrnndoz:malo'
quibusdicitap^ue:fururclegitnosiit rumpreberercpcmplum. Scmtnaco
tpfoantcntudiconllitunoncm. 3p("c cptumpcrctueoporcebar pfenrucor
quippcarcbircctus
qutditit mhi uo poralcmfanaoeuageUorpafTua cft:
catupauct
ueroelccn:rto dcbis d(fit mortiuiae:rcfurTept:pafTiorte
oftcr^
qui uociUificuenerdt
ur dcconuiuio dcn9quidfuilincrc,pucntarc:rclur
.pqceretur:
fcdde electisdemonftra' rcctioncquidfpcrarcictcrnttatcdc'
rurueeediftcatamdomiiq nullaj 6X bcamuercyccptar.lntudiefacramen
incepa
formidabit
rwnam.Tl6c
aute quafaguiecTi renufTione
peccatoru
7 bi quadoreplcnteccriasrquoe
tay fufuae.£6ucrfatu0 ei terra.lr.died
in areauenrilatio
feparabitrno
appax cudifcipultefuis.-arqj
tpfia utdcnb"
rcctantagloriadomuabutusrquat» afceditmcclu:tpoftdice.r.,pmilTu;
tutrcapparebicquandoquifquts
ibi fpiricufaccutn
mifitparriafu<:cuiu0
eritfepererit. aduenutis inccsq*crcdvderan
t tunc
crat figrw tnajcimu:7 mapinc ncccp
£>ciccrtamfripltcatioe
cccfc
quai fartum:ut
imufqutiq?
eorum linguta
bocfeculomulrircprobimtfcentur oniuingcntiuloqucrcrata
figntficia
clcctis.c.jdi):. unitare
catbo
liccccctie
p oncegcnrea
futuri: acficUnguts
oibuslocutura.
i Tl bocergomalignofcculoi
bisdicb"malis:ubi
p butliratc £>e
j5dtcaride
cuagclq
:q ppaltiocf
prefcnte
futura-coparat
cccfacclfitu/ pdicantid
cbnor7 poterior
fcac.c.l.
dinf:7 timoru ftimulie: doloro«torx
maierbboitmolcftqo:tcnrartonutn d £tndcf m illi ^pbchi:cr fioit
periculieerudififolarpegatidens
qn Uj:.pdia1 uczbum
dominidc
xvni

bterufaU:7
fecundu
dnttpfiuscbrifii fidcgcatbolica
roboref.c.li.
predicta:ubi
pottrcfurrectione
ftupe'
ribuscudifopulisfuisaperim
fenfu u 3dc9autcdjabol"tepbdcmo
utmtdligeretfcripturaa:
7 dfrit cis nu defcri7 adnomeliberanns
quoKumficfmptunu:7fic oporce' mcdiatoriscurrercgcn*bumanuj:
batcbriftumpati7refurgcrea
mor' bcrcricos
mouitd,fubuocabub cbri
taisdictcrua:7predican
mciuano' ftianodoctne
refiftcretit
cbriftiane:
mintpatienttam
7 remifltonepccca' quafipoflccidiffcretfincullacorrep^
torup oc9gcntce:ioipieribii8
ab bie nonebici cmitatcdci:ficcfoitag?fux
rufale.£tutnrurfu9ci8
deaduentu fioniaidifferetcrbabuitpbos
Carfc
ctuanouiffimorcquiretib"refpondit diuerfa7aducrfafciuicKe.Ouiezgo
atq3air.Tloelultru nolteteporaucl in deieccTia
niorbidualid.dprauticp
monteta
q p.upofuiti fuapoteftarc: fapiut:fico:reptiutfantt
rectuqs
fax
fcdacciptctio nrcutcfpiritua fancti pianticfiftotcdtumactf:fuaqjpdlifr
fupucnieri9iuo3:7crme tcftcsmibi ra 7mortifezadogmatacnicda«no^
i bierufale:7i totaiudea7 famaria: Iat:f5dcfefarcpfiftuLt:bcretict
fiiit: et
7 ufqj i ftncgtcrrc.T^rimdfc abbic^ forascjxutcgbabefitic>:erc£tib'mi>
rufalediffudiucctia7cumuidca ar micioictficd,ppiaucrieilf catboUcis
qj famariaplurimicredidiflimt :7 in mebriecbriftimalofuo ,pfunt.Duj
aluagcrcsfcntm atii c os annucian^ «5 dc"utit 7 malisbn7dtltgetib"ca
tibus cuangclia quosipfcficutluiiu oucoopcfituribonuatmiciocs«'
riacoaptauerat ucrbo:7 accettderac clefiequolibctcrrorecccetururmahv
fpufaricto.i>ijccr3teimci9 noltrcti' tia dcpraucturfiaccipmt poteftatcm
merccos4 corpusocdducaiam auc corporaWaffligedi:c)ccrceteiuspari''
itopolTtitocndc:q ut frigidi timorc entiafi tatumodomalefcnticdoad'
noeentiignecaritatis ardcbit.i>eni' «crfanfrcjreratatis fapieria.
Utaot
q5p ipfos no foluqutcuanrcpaftio ctiaumictdtltgatur:cjrcrceccius bcx
ne7poftrcfurrcctioiwfua uiderant niuolentia:aut ccii bmeftcetia: fiuc
7aiuJt'erar:uc^erpofl obitu eorum fenfibilidoarinacu«'9agaf:f«uc tax
p.pofterog
eoruinterborredas
perfc nbilidifdplma.
Hcpcrbocdiabolua
cutionco7ua:io9cruciatus:ac
func' priccpsipiectuitaria
aducrfuspcr^
ramartyrupdicatiJcroroorbecua^ grinanreibocmwdo ciuftatedd ua'
gcliu:cdtcHatednorigni97
oftctte7 fa^jpriacomouedomibilci noccrcp'
uarqs
ut'rturib":7
rpiritus
fancti
mnx mittu:cui,pculdubio
i reb^
p^rofpciif
ncribit9.'ur
ppHgentm
crcdetcB
in cu cdfolario
urnofrag4r'aducrri9:cjKrx
qui,peo^redcptiouccrucifijcus
cil: citatiout nocorrupafprofpis:
p di '
cbriftianoamoreucncraut"
fanguiej '
maztjTu^quediabolicofurorefudc-' peraturutniq?abaltcrutro:uc
ipfalx
riit: ipfiqjregcs
quo^legib'uaftaba moillauocc110
aliudccognofcamuo
t:ircc'.r.a:ciu3
nominifalubritfubdc cjco!t:a:f
mmuUitudinr.dobfmcor-
rcntur.-quod deterracrudclitaufcrri i cordcinco:c6foLition<6
tuciocudax
conatifunt:7fatfogdeosinciperent ucriit aiatnmca.TDiuc
e7 lUudapfii
pcrfcqui:quorum
caufacultoree
dci fpcgaudetc8:ttribulatioe
parientcs.
ucrifucrant
antca
pcrUcuci. Tlam7tdquodaittdedoctorqcuqj
uolutptcuiucrci cbriftopfccurionc,
ap bcrctico^diflefiocf rrnuliieputandutn
cftdcciTc
LIBER

polTcteponbue:qui'at cuabefsqui porecorporattspfenrie


cbriftin apo-'
forisfut no fcuicrrrib"
vidtfectratr ftolorueiustfed
abipfoabclqucprt'
quilliras:7
reucrae:plurtmuq3 cofo'' muiuftiiip:u9ftafoccidir:
7 dcfccps
latioisaufenifirmis mapme:notn ufq3adbuiusfeculifine interpfccux
defutimomulrtfut tntue:qui corda rioncsmudi7cofolarioncs dci perc'
picuiucntiu
fuis pd<ti6morib''crux' grmando
procurrit
ccclcfia.
ctanr:qmpco9blafpbematu:cbrv
ftiami57 catbolicuitomcn.O.6yto 3n ciccUdiifit q6 d.dapu
c cariiteeisq*uolutpieriucrci cbrix tfe dcccpfccutionib"
q fuerut:nullaj
fto:ta*omagtsdolctq?pmaloeint" fupercflc
prcrcrundecima
q m ipfo
pofirosfir:ut minusQJ> pio^ mcntcf anricbrilh'rcporefit futura.c.lq.
defiderar diligat'3pfiquocjjberettci
tu cbriftianucogitanirbabenomcn
7 facrameta cbriftiana:
7 fcripruras to cedicedu:fiuecrcdeduq6 fi
T.pfeflTioncmrmagna dolorefaciuri nulti9uifii erutdefrndaplms cccfaj
cordib"
piop:qi7multiuoletce
elTc fuapalTura
pfccuriocg
uiq?adtcpua
cbriftunijiptcrco^ dtlVcnfidca bex anricbriftt':^cpt'apaflae:idedccc:i
fitarecogtu':7rnulttmalcdici cti bif tindccimaeadcmq^ fit ab anricbrirto
iucniutmatcriabbfpbcmaditbiifii' nouilTima."jbrimaqppccdpurnnta
anunomcnrqa 7 ipfi quoquomodo nerone:Sccunda a dommano: Txx'
cbrifitantappcllat"."bis atq3buiuP tt'amatrafano:Q.uflrra5 ab antoto:
mdtprauismortb''7 en-onb'* boim Outntaafeuero:Sejcta? a majrimi'
pfcamonepatiutur d.uolticicbnfto no:Scpn'mamadcrio:Octauama
pietiucrc:etianulloifeflarencq5 vcx ualeriano: Tlcmamab aureliano :
p:anrcco:p"illo^ ."patiut'q*ppcbanc £>ecimaadtocletiano 7 manmiano.
pfecurione
noi corpoiibus
fcid
i cor £>laga9
cijcgyptibf
qmdcce
fucrut
dtbus.Undcilla uojre:fcLundu
mul-' ang> idccjrireidpcrctppfedci.purat
tttudinemdolo^meoiu i cozde
mco. ad bilcintcllccriieerefcredag: ut no^
Tlon rimaiti corpcmco.Sedrurfuf uiflTimaanticbztftipfccuriofiTisttidc
quoniacogitaturimmutabtliadmia aturmdeneplagc:qua cijyprtjdum
,pmifl~a
7quodaitapfusnouicdrisq bodil^ pfcqucretur
bcbrco9:i'
mart
funtciuerquos
cimprcfciuiti prcdcx rubropplbdciper ftccumtranfcute
ftinatiitcoformceftm
imaginisfilq pcricrur.Sed
cgoillarcgcftai cgypx
fui:ej:de nullueperireporadeofcqv ro iftaspfccurionce^pbcttcc fignifi"
turiillopfalmo:c6folarione9tucio-' catascenoarbitror.-g^uis
abctequt
cundauerutu animamci.£>oloraute bocputatcj:q*firc
7 igcniofctllafigux
quifit incordibus
pio»:quospci-fex la bfefinguliscopara
uidcafmo
p:ox
quuturmoreacbrtftiano^maloni: pbcrkofpufedcoiccrura meriebua^
ftucfalfo^:p:odcfl:
doletib":quomaj ncquaaltqnaducp pucmrur:aliqn
dccaritateddcedirquacoeptrcnox falltf.Outdcimq*bocrenriutdicruri
lunt:necipcdtrefalutealio^. i>cniq5 fiit dcpfecuuone
quaipfedno crud-'
tnagnecofolaiiones fiiit etia decorx fijruae.J3n
quocamfunrnumaopo-'
rccrionibus eo^t:qpiopaiaetara10' fttunVStautcbaccrccpta epftimant
atdiratepfuitdiit:quarisdc fua pdt-' coputQndd.Tang*'
illenuincrandefmc
ttoncdolorib'cruciaucrat.Stc i boc qucadcorpusprinet:ndquatpfuca
fcculoi bis dicb"malis:nofolii a te-' puteappcnt07ocafw:qdaget6 ilb
xvm

q poftocpcbriftusafcedittceliJbie' fratrib*qui tucUlicpueri(uerar:i fe


rofolfntisfacta
e:ubibttisftepbaua iftautdiftc
incttctatcr
rccordabanrur
lapidaferubiucobTratioamsgla' audmimus^utd mdt pcrfidc^ Tld"
dio truddat'e:ubiapfuspetr"ut oc' ncita t cbnifttanos
ferbuirpfccutio
ctderet
iclufusc-rp angelulibcraf: fi tniamquieuinut
fugietcs
idcnonx
ubtfugariatqjdifp.fid* biaofolfmif nulliufqj adromanaoppidap_i3cney
f:cs:ubifauluscjpoftcapaulusapfe rmt."becatq?butufmdimibicogita^1
faccueeuartabat ccctam ubi ipequo ti nouidet"e£diffintedusnumcrufg^
q?iaftdcquap.fequebafcuigdi^as: fccutionu:q*t»u8
cjcercm oporretecclc
qualiafadcbjtepaflu8:fiuepiudea fiam.£»ed rurfus aflfirmare
aUquas
fiucp altasgetesrquacucp
cbriftutn futuraearcgib"ptcrillanouiflfimaj
fcructilTimc
pdicabat.y£ur
ergocisa deqiu nulluaambigiccbrifiianuo:n
nEroncuidet'ordiendu:ciiad
ncrois minorisetemcritatia.
3^q3 boc ir»
rpaiteratrocilTimas
pfecutiocs
ded/ mediorcliquamu9:neutra preqonis
buenimiselcnguokta diccre:ccct'ia buiusaftrueres
ftucdcftruetcs:
fj ra/'
crefcedopuenerit.-1
Ou°d ^ a zc^it»'' tumodoabaffirmadtquodlibetbo^
faccas
pfccurwcs
tnticrocptftimatce ru audace
pfumptione
rcuocircs.3l^
dcbere:rej:
fuit bczodce
q*ct p' afccnx lamfanenouilTima
pfecurione
q ab
fumdfiigrauilTimafedt.
£>dnde
cjd amicbrifto
futura
e:prcfma
fuaepi''
rcfpodcnt etdetulianoique nonumcx guctipfcicfue.Siccimfcnptumc<y
ranti dcce.^itipfenoeccdajpfccu' cii itcrfidecfpuorisfui: 7 cuacuabie
rus:qu.cbnftianoa liberalcelitteras tllumiatioe prefcricfue.lDtcquerifo'
docerc acdifccrcuctutt:fubquo ua' letqniftudcrtt.importune6nmo.Si
lcntintaiuio maiorquip"cii ctiuoim"' dj bocnobtsnolTc^dclTet:aquo me
patorfm't:ffdci cbnftunccdfclTor ejcx Uuscyabtpfodeomagiflroitcrrogi
titicmiliriacppuaruee.^Clt omitcaq tibu9difcipulisdicerctVTld citnfilur
apudanttocbia faccccpcrat:nifi uiu' crutidcapudcu:f;apfcntequcficruc
ftdcLffimii coftatilTiimtuuems: cjcii dicetee .£>otni'ne
fi boci teporcrepre^
multtsapprcbefts ut torqucrcfp to^ fcntabisregnuifrael/Jltillc »de in'
tu dieptnusctort" i uirguFttcr unx quit ucftriinofletepora.q pateri fua
gubs cructatufcp pfallerieilibcrtate^ pofuitpotcfhtc.Tlduriqsilli de box
atq3bilaritatemirat"qcborruificr: 7 ra:urdie:urarmo:fedde tcmporcm^
icacriadcformi"csubcfcc rimuilTef. t<rrogaiKrur:quando illud acccpcre
"p>oftrcmo n:amcmoriaualeffupra^ rcfponfutn.fruftraigit'annofq buic
dictt ualetinianifrar arrianue ndnc fcculorcmanetcdputareac dtffinirc
magnapfecutionc
p orictcaptcecax conamurcu
boc fdre no"cfTcn:utn
tbolica nalbuit cccrain^O.ualc e aut cr orc ucritarie audiamue.Ouos tn
ndcdftderarc ccdamp tom mundtt alqquadringetos:a!q quingero8:alg
fructificameacqjcrcfccnte:poffc
i alix ctiamtllc:abafcenfionc
dni ufq^ad
qutbuagctibuspfccutione pati a rcx eiusulrimiiaducntiicomplcripolTe
gibue:7qrii alqenoparirVTUft forte dircriir."Quc.i
drnodiiaut quifcpeop
ndepfecutio cdpuranda: qn rif gotx aftruatopinioncfua:longuedcmori''
tboru^i ipfa gotrbiapfccurus ecbri ftrarc:7noncccffarii).
ftianos crudclttatc mirabili:cuibi no
cctttnificatbolid:quof.
plurimtma: £>ctemporcnou((Timc
pfccutiois
tynocoroiuafuncficuc
a quibufda occulco.c.liq.
LIBER

c Onuxturf0d.pptutfftur nefarfofcpulruoeft:utfccra^Ctbi
n(s:noabcisaUq*d cerradeau uerfariamtamproliro remporccov
ctoritarefcriprurecanonfce ^fotur. ualcfccrc
rotranraruqjpfecurionum
Omniuvodcbacrccalculiritidtgi' borredascrudclttates no rcfiflcndo
roercfehut:7quicfce iubctille4 dic. fcdpariedofupare:? adfuoro,fimu^
Tlo eu:mfdretpaq paterin fuapox lacrof:templop:facro^: oraculoru:
fuit poteftate.Sedbccq: euangcltca eucriKoncpucnircpmitrcrent.-'
O.ui»
fniacmirucftnoeareprefibsfuiflc podzemo edcue:nonoffa unq?fcd
deo£multopfalfopq?
culrores:quo ipfop:quiuTillcctusratofcclcrc
uel
imn"fmgcrct
dcmonu refpofts
quoe ipulfuseiib preftare.-^Tlon
«"5altcut
taydeoscolurtdefimtuefiTe
cptotpe dcmonibocafcribir":
feddco dicunc
tnafura
efletrcligto
cbriftiana.
£utn illi uerfuerbcc
pcrruarremagtca
difx
cfmutdcret
ncctot tarifq?
pfecuriont' firuflV.ZalemdcumbabcnKquicbux
buscaporujfTc
cofumi:^bisporius fhtmnonbabcnr.
mczemeta
mfra fumpfiflc:cjccogira^
ucrutnefeio
quoewrfusgrccoe:
ta^ £>eftulrilTimo
mcndado
tpconfulericuidadiuinooraculocfx ra:quocbriftianirdigionend ultr»
fufo9.dbicbrifhid.deabburtanq^ trcccntos
fejcagintaquinq^
annorum
fflcrilcgtj
crimicfaciutinoccntc.
1^e/' menfura
eflie
finj:erut.c.lutj.
trdaiitmalcficia fccifft fubiugut ut
colercifcbuflt
nome p treceros
fejcax b £catcpbuiufmot multacollix
gintaquiqjatios.&eide
copleto
mcx gcre:finoduanuotftctraf.flct
moraronumcro ano$t:fine
mo:afu^ qucdiumatio ficta.pmirtr.7
decepta
mcrcrftne.Obotmcordadocrop:o uaniraecrcdidit.£iivoccquo nots
Cgcnial£ara:dignacredeifta
dccbri' cbnfticutruspciust caraeprcfctia:
ftorqcrcdenduulriei cbriftu:q?eiuB 7 p apfosinftiruruseafi aliquotfmx
dtfdpurpetrue
abcomagkas
arrcs noaannirrcceri
fcragintaqu
iqjcdple
nd didicerit:f5
abtpfoinocentc
m ei' ri fmrq*daliudqrimuovndcifta falx
difcipulusmaUfic'*fuertr:nomeq?
ilx fitasrefellat^Utrimicbnftinatiuix
lius<y>fuocolimalucrit magicis futf Dtcbuiusrcindponamus iniriuq*a
ftrtib*magms Ubonb"n ptcuffute: ifane7puerdifdpuloe no babebat.
poftrcmoereffuftbne fanguinie fuiV tnqnbab£reccptt:,pculdubiotuc mx
St pctruemalefic* fccitutcbriftufic notuitpdusprefcnriaj corporalem
diligfretmudu6:d.d fedtinocee cbri' doctrina 7 reltgibcbriftianaade pox
ftusuteuficdiltgcretpetr'rRefpodc' fteayi fluutotordane mlftcrioioanif
antigitTibiipft
i ftpntintelltgat: illa ebapri^atua.T^ropf boccimdcquo
fupnagrattafacroee:ut,ppKz efnam ,ppbctuilla pceflerat:domtnabif a
uitacbriftudiligeret
muduerqua g:a martofqjadtnazc:7 aflumieuf<» ad
facmcflut|>prcr«tcmam uitamab frnfoeorbisterre.Sjqmpriufq'cet
tlloacdptcndarmt ufq?adrcmporax/ palTus 7 tfurrejrifTcta
motuisrnodu
riammortem proilloparicnda cbnv fidceoibueftwatdefinitau' rcfurrecx
ftutndiligerct
petru8.£>dnde tfti dq rioncqttippecbrifWdcfimtaeft. Tlaj
quifiitrqutpntit?aprcdicere:nee pnt ficapoftolue paulusarbemcftb' lox
flucrteze
ita fuccdbcntcs
unimalefico quiturduene.3am
nucannudat
box
i unifcclcri
magico
quopucrut dnt mtnib*oeeub/q?
agcpniamrco
q?fla
anniculus
ocdfus:i dilaniat*i rint tuit dtciivdica
rcorbei eqrate
in uiro
XVIII

quodiffimuitfideoibus:rdufcitaitd crcdim."7
iicrtraobabcKcfficacia fpa
fllfi amottuisrmclt"
t bacqoncfolue-' fancri.Stcutadtfinjcituanir.18
ipiat
damdcimnufumtrnus.-pfcrtsm
quia putauttmagtcis
arrib"pctrt.Tbaulo-
tiicctiadatuafpusefancrus:fiau
cii pofteriafignonrirabilifacto:quado
daripoftrefurrecnonc
cbrifoi
opotte' aducrbu
ipfiuspctriquida
medicus
batieaduitarecjcqua
debufttnripc abutcrormisitaclaudusut ab alqs
lcjcfcdida:boc
etefbmcntu
nouurn. portarcr':i
adportatepltubi ftipem
"£>
rimacij darafuit Iq: t monteffna peterct
poturcfcinnomieicfu cbrifti
p moyfcn:q6 teftammtu uocat"ucf. faluuecjrilqnqumq?milia botninu>
£>cbacaotqp cbrifttidandaeratp' credtdcrur.Scdeindca!qsatq; alqs
dictume.£j: fton let ,pdict:7 ucrbu^ acccffibuscrcdenriui
crcuiteccria.3lc
dmej:bferufale.Unde 7 ipfep onee Pboccolligiferiadiese^:quoannus
gentcsdirir pdicarioporrcrc in noic ipfefumpftttmriu:fdlicct
qfi miflua
fuopenirentia:fed tn incipiettbusab efpusfanctusideftperidus maias.
bicrufale.^bicrgocrorrtBbuiufno^ Tlumeratisdddecofulibus.cccljr.
miniscultue:utin tefutncbriilii qui annir«pi6t'ipletirpeafdeid"maias:
crudfijntsfiurat i refurrejreratcre' cofutatubonoriji cuticiant.l^orro
derctur.Ubibccfidesti mfignib"in' fcqucriannocumfoduacccptflet boy
trqamcanduir.ur aliquotbominum noriuscofuletnalltdtbcodoc:qnia
milia t cbriflt noic mtrabilt alacritate fccundti iilud oraculo dcmonum aut
couerfauediriefuie rcbuo ut egema fi^mcnrii bominti nulla debuit cfie
dirtribucrctur:ppofito fatictoi azde- rcligiocbriftiana:d.d
p aliasrcrraro
tiiTtmacaritatead paupcrtate uoltT' pteeforfitanfacrafit: nofutt ncccflc
rarii pueniretatqjCtcrfrcmcaai fa' pquirerc.^ntcrim q6fcimusi ciuita-'
gutnem firietcsiudcoeu!Vpadmo:te tenoriflTima i emineriflTma cartbax
,pucritarcccrtarcnoarmataporcria: gineafrice.6aud«iu91foui" comiv
fjpoteriorepotcriappararet. "bocfi tesfpcratorisbonorijquartodccimo
nullismagicisarrib1*facroecur crc' baledae apKlisfalfo^ dcoptcmpla
deredubitar
eade
inVrurc
diuinap to cuertcrut:tfimulacra
frcgcrunt.
£p
tummundoideficrtpotuiffequabfc quoufqjadboctepusp.jcor.fcrc anx
factae.^Sinutin bicrofo!vmisfic ad nos4suouideatq>wcrcueritcultuf
cultubuiusnofecbriftiaccederct*tay noiscbitftt:pferri
poftcaymulrieo^
ta bommnmuln'tudo:quc illd i czuce cbHHianifurfacti:cftanq>illaueradi
uf fijcerat
coprebcfu:ur
rifcratfijntm uinationercuocabarur afidc: caque
tammalcficiaillud fcccratprtrua:ej: copUto eodcanno^numerofnanem
ipfoannoqueredt» c: qn trccctifejrv irridcndaqjuidcriir/TlofigtVd.
futn"
gfntaquicpcopleti
fut.ZDortuue
cft uocamurq3cbrilttani.no
i pctniW
ergocbriftusduob*
gcmiscofulibuf dimuef$iquccrcdidit
pctr^rpctri
de
.Viq.kalcdaeaprilis."Refurreptftio cbriftoedificatifermontb":nocarmix
dic:ficutaprtfuicriafenfib"pbaur nibusuemfidemec
decepri
maUficqf
runt.£>cidc
p^.jd.dies
afccdir
in celfi: f5benefidis
riusadum.^Ue
petrima
poftdece
diesid equiquagcfimo
dic giftercbrift"in doctrinaq ad uitam
poftfuarefurrectioue:mf
fttfpumfa' ductteternaipfcc mag:nofter.Sed
ctu.Xuctriamfliabomtno apKs015 aliqntaclaudam" bucl(bm:bucufq?
prcdfcaribus
crcdiderfit.
Xuncitaqj diflcreres
i ytumfatisuifiie dcmo-
noiailliuscultusejcortus
e:ficutnof ftratcf:q*8
nafit duapduttatucclcfaf
LIBER

atqjrerrcncabimtioufqjad
finep/ ,pptcr
quodappctcda funtcercra:
tp'
fnirra$2
mortarcjccurfuarqaa^
illaq futnautcmproptcr(cipfum.£t
tUud
tcrrcnaefccttfibi quosuolmtiufvn' fmismaliproprcrquod
uicadafunt
dccuqj
utcttaej:bominib''
dcosfalx ccrcraripfum
autc^
proptcrfcipfiim.
fosquib"facrificado f uiret.3lUautc finemergoboninuncdidmus:ncii
celcftequeperegrinatTi tcrra:falfoa quoconfumatur ut nofu: fcdquopx
dcosnofactKfjauerodeoipfafit cu ficiturut plcnutnftt: 7 fincmmalt
iueucrufacrifiduipfa fit. 2lmbctn noquodTeddtitar.fed quoufcpnox
teporalib''ufbonisututurparit:ucl ccndopcrducac.Jiitcs iraqi iftt funt
nwgieparit afiliginur:diucrfafidc: fummuntbonum:7fummummalu:
dtuerfafpe:diucrfo amore:doncc ul' dcquibusinucnicndisarcpira t bac
timoiudtaofcparet':7 paptatunaq^ uttafumtnobonoadtptfccndo: uita'
qj fuii finecut'null"efinis.Jbcq*bu8 doautemfummomalo:multumfic
atnba^finib"deinceps dilTereduelt. dijcilaborauerunt quiftudiumfapicx
ttciu buius fcculiuaniratcprofcfti
Surclqauguftinideciui funt:ncc ramccosquiuis diucrfiser
tatedcilibcr.jri^. rantcsmodtsmacurc Imicemt inpaj
abirincreucritarisdcuiarcpcrmiftn
<G51qonequadcfimb*bonori ut noalqmanimo:j Itj in corporc:a'
malo^ pbilofopbtu difputariouctix Iq in utroq?fincsbonorumponcret
lauitducetasoctoginta
i octofcctas 7 malorom.£j:quatriparritaucluc
K marcua uarropfpe^erit.c.
primu. generalium diftriburionefectarBtn
maroiBuarroi librodcpbilofopbta
tamtnulcamdogmatumumtatem
deduitatisimt diligenter7fubtiliterfcrutatusadx
ufq?tcrrcnefci' ucrnnutadduccntas ocrogmta 7 oc
to fectaeno"quc iam cfieru:fcd que
bftiefinib"dci- eltcpo)Tent:adbibcn6 qu.ifd.imditfc
ccpsmibi ui' renriasfadlltmcpcruenuct.Xiuodvt
dcodiTpu tad»: brcuttcroftendaminde oportetind'
pri" e^poned» ptamquodipfcadumit 7 pofuit tn
furquataopiabuius tcrmuiadira- librotnemoratorquatuorefle qucda
tiopatifargumeta morcaliuquibus quebomines fmemagiftrorfine ullo
fibupftbeatttudmefacem buiusuitc doctrineadmimculo: tiw induflria
ifehcjtatcmoltrifancutabeomjuax itf jnc uiuendi:quc
uirtud dicitur7
nis rcbuofpcsn!aquiddilfcrat qui proculdubio dictcur:uclut naruraltt
deusnobisdcdtc7resipfabocc uex apperuntautuolupratcmqua dclcc-
rabeatitudo quadabir:notantuau' tabilitermoueturcorporisfcnfus:
ctoriratc dminaf; idubitatact ronc: aurqwctemquafttutnullam molcx
quale^ptcrtfidckspoflum"adbibe ftiam corporisqtus patiatur:aut
ctarcfcat.t>e ftmb"cnimmatora et utranq?quatamcnuno nomineu<v
bonordmultai mulriphater itcr fe luptan'3cpicurusappcllat:aut unt'
pbibfopbidifputarut.<luam quc^ uerfalitcrprimanarurein quibuset
Ittoncmmajrimamtetione ucrfantca becfunt7alia:urmcorporeut mex
conarifuntiucntrcqd efficiatboictn brorumucgritae:-?fatuearq5tcolui-
bcatuttt.3Uudcnimcftfint9bont
n.'t taseius:ticl
inatovt funtcaqucvcl
XIX

paruaufmagnaibommu fperiurur rumduodcdm fccrarii:profato


aut
ingenqs.toec
tgiturquatuor id i uo' proptcrfctanroid agicautctia$pi
Iuptfl8:qutc8:utrunq?:primjt
naturc fociu5cutdj bocrcllcqo fibL<luo
itnfuci nobisrt velvirtusquapo' circa.j^.fdtcoruq*proptcrfc
taiudk
fteadoctrinaiferirpropterbecappe' modo vnanquaq^
tcnedam
putan1
tenda fitrautiftaproptcrvirrute:
aut alicduodecitncomd.n<5folupropuz
vtraqjpropterfcipfam. 2lcperboc fcft q*d
veltntpbilofopbaiidu
dTcde^
fiiit bincdooderim -fcctc.
ptr banc ccrn6r:fedctiaproptcraUo9quoruj
eimrarionerriplicaturfmgule:quod bonuappctiic
ficutfufi. "bcaiit fecrc
cumi ?nadcmonftraucro:
difficilen vigintiquatuorttcriigcminant":
adx
trii in cercrie
id iucnfrc.^ujergovo' ditadiifcrcriatf, academtcisnouio:7
luptascorporisantmivtrftwantfbv fiutquadragintaorto.3llard qmppe
dirur:autprefcrt":aut fungintpiparri" vigmnquatuor vnanqulq? fcctarum
ta variatdtuerfitare fecraru.Subdtt" poteftcjfqjfic rcncrc acdcfcndcreut
autvirturiquadomufumvtrtutif af certa:qucadmoda ftoicidefcndcrot:
fumittu.pmiuetq'ppcadvirturifof' q>bominisbonuquobcatuscflet(n
ficium:tviuerepam'e:7 proprerpa' animitantutnodovirtutccofifteret.
triamftliospcrcarc:quoru ncutrum "p>otcft
ali"vt inccrtam: qucmadmox
fieHporeftfme
corporisuoluptatc. dumdefcndeznt
acadcmici
rtoui:qd
Tlamftneillaneccibusnccpotusfu' eiai (i noortfi tamcvmfimiUvide-'
miturvt vtuafmccconcubtfut gcne batur.Uigint<quatuorergo fiot per
rariopropagcf.£d
veroprefert'vir C084vclutefl8
cerrasproptcrvcri''
tuti ipfaapperit'prop£
fcipfam.Tirt1' tatem:7alk vfginnqnatuorper eos
awc
aflumeda
credicur.pprer
illa:<de d^eafdem
velutincmaspropter
u¬x
Vtnibil vtrrusagatmfiadconfequc-' nftmiluudinrfcqueda0piitat."Rur^
di uf coferuandacorporisvolupra^ fus 4atnanquaqjiftarfi qnadragix
tcmtquc vtradeformiB
e.-Qtuippc
v taoctofcctarupotcft
q*^ fejnfcbax
bi virruaferuudomtncuoluprari:^ bituccteroru
pbilofopboa:
3tcm(p
UIBnullomodobecdiceda
fit ri:ruo. ali' poteftbabitucfntcororej:
bac et
Scdtame etiftaboiribilifturpttudo diffcrenria
duplicanf7 nonagintafe):
babuitquofdapbilofopboe patro' fwr.£>einde
q*a
earofingula8
quafqj
noe7 dcfenforcefuoa.Uirtuti por mtuetbominespoftutatq3fectart:vc
ro voluprasiug(tur:quado
cor ncux aurodofamdiligant
vitamrficutbi
traproptcraltcrarfcd
,pprcrfctpfae q*tantumodo
ftudijedoctrincuacazc
ambc
appctilrur.Cluaproptcr
ficut uolucrat
atquc
ualucrivtraut
ncgoci'
uolupnsuclfubdtca
uelprelaca
ucl ofamftcutbi q*copbilofopbaretur:
iuctavirturi:trc8fectae
factnitaq*cs: tam«namminiftrarione
reipublicczex
itaurncprita
pnmanature:alias
rcr gendtfqucrcb'*
buanisoccupaaflfimf
nasmcntiiturcfficere.'P>ro
uartetate fuenit:autq; rtroqj gcnerctcmpcra^
quippcbumanaru opinionovirturi tam:ficbi q*parrimeruditoodo:par
aliquadofubdutur:aliquadoprcfc- tim ncceflarioncgocioialtemaria
vtte
rutunaltquidoiagun^acficad duo fuetonporatribucrut.tbroptcr bas
dcnarium fcctarunumcruperucnif. differcrias
pouftetiatriplicarinumc
Scd iftequoqanumtruadupltcatur: ru0ilkfccraru:7adduccntasocto-'
adbibicaviu dilferetta
folf vidclicct gmtaocto pcrdud."ba de varronis
rue:qiioniiqTquisfccwfaliquaiftax libroquannlpotaibrcuicx diluddc
LIBER

pofutffiiaseiufmrisuerbiscjrpliclf. utrufit necnedubt'randu:boc cut td


Ouomodoailt refutatisccrcrisuna planiuacloquanutrutta fcctadufm
dt'gar:quauult efleacademtcoru ue' urqutfcctaturdicatcflc110115:anira
rerum:quo8 aplatoneinftirutofufqj utquifectafdicatueriifibt uideriet
ad polemoncm qui abillo quarf ci" fifortcftt:falfumrameutcrq3fecrct
fcbolamtcnmtqucacademta cdicta unumarq3idcmbonu.3" rt^ ^'TI
babuiflecertadogmara uult uidcri: dtffereriaqucadbtbcturcjrbabitu ct
i obbocdiftinguit
abacadcnrictf
no cofuetudinc
qcntcorum:
no qucritur
uieqbusinccrtafimr oia:qd pbil<x quisnamficbonifmtsrfcdurrii i illo
fopbicgcnusabarcefilaocepitfuccef babttui confuctudine
fit uiucndum
forepo!cmcmi6:camq3 fecramtd eft ciquiucrumfcctarurbonum: quodx
uctero
acadcmurop
ftcutdubitattoc: libcteiucrumeffeuideaturatqjfec
itaomnterrorecarcrearbitrctur.ld tand»m.£>cmq3 funtqcumbonaft-
gmncpcroiadcmonftrarc:ncc ramc naliafequcrcntur:
alcj uirturcm:alg
ejconipartcrcsomittcnda
c. "Remo' uoluprare:cundemtamenbabttumi
uerigiturpriusocsillasdilfcrcntiaa cofuctudinc
rcncbant:
eyquocynid
quenumcnimultiplicaucrc
fcctaro: appclbbitur.3willud quicq*d
eftrn
quastdcoronoucdas
putat:qut'a
no pbilofopbiqrntddifcerfidtur
a ccfis
m cisefintsbom',Tleq3
etmcyiftimat adcligcndo
actmcndumbonuquo
ullampbilofopbie
fccram
eflediceda bcatificrmnuriqj
ml ualebat.
Tlam
quenom codirtctacctcrisq>diucr' fi adbocaliqutdinterclTct:
profccro
fosbabcat
fincsbonorum7 malo^: idctnbabicus
cundcmfincfcqutco-
quadoqutdcmnullaebommtcaufa gcrct:7
dmcrfuebabtrufcundc
fequi
pbilofopbandi:ntTiut bcaf ftt. -QLo fmcmnofincrct.
autcmbeatumfacit:ipfcebontfimf.
Tlullaetgitur caufapbtlofopbandi 4luomorcmorieoibusdiffcrctiisq
niftfinis boni.Ouamobrequcnulla nofcctef^qoncsfdt: ad tripartitam
bonifmcmrccrat": nullapbtlofopbie fummibonidiffimrionc uarrop,ucnix
fcctadtceda e.£umergoqucriturdc at:quarur.uncunafit chacda.c.q.
focialiutrautro tenendafit faputi ut
fummdbonumquofit bomobcatuf i Tl trib"quoque illis uitcgencx
tta ijcl;r7curctamicifutqncadmouj ribus:unofcilicetnofcgnitc:fj
fttuinattftictantumodo bcahtudmif m cotcmplarionc uf incjfitfoneueri-'
aufa faciatd.cquidfacit:nondc
tpfo tarisociofo:altero
i gcredts
reb°bu'
fummo bonoqucftio
eifjdeafTume' manisnegodofo:tcrao q:utroqjge-
doutnoaffnmendofodo ad buiua ncrctempcraro:cum querimrq*iifit
parricipatione
boni:ndproptcrfeipx borii potiuaeligendfi:
rtofirtis boni
fumfcdproptcrcundc fodumut ci" babctc6troucrfiatn:fcdquidborutn
bonoitagaudcatftcucfuo gaudct. miimdifficultatcmitffadlitate afFc-
3rcmcii qucrifdcacadcmicis nouia rat adcofcqucndum ucl rcrinendutn
quib*incmafuntoia:ut^itafint ref ftncmbonutdin tftaqoneucrfat'.f (.'
babendfm <*bwpbilofopbando e: ni9cimbonicumadcu;quifq?puc-
anficutalqapbilofopbisplacuitccr nerit:prorinu6facitbcarum. Jn ccio
taseasbabere dcbcamus: noqrtrur autUtteraroirf mncgoaopublicouf
qutdin fincbonifecrandoftt: fcd dc quadoutrtiqucutcibusagttur:non
ipftueucriurcquoduidct'fcctandu; conttnuo quifqucbcaruacft.IDultt
XIX

quippetquotibetborutrium wuere aliquadofubdacunutnd propffcipa


pofluc:?in appeKdo
bonifinemquo fedproptcruirrutiscrfidii appcrcda
fttbomobearus
errare.2llia
eigirur utdeaturaltquado
prcferutur:
ut no
qudtiodefmibusmalo?21bonora: propterfdpfa:fedproptcrbccadipif
queunanquaq?pbtlofopboijfectam cendauclconfcruidanccelTaria
tiir
fadt:7alicfuntquefhones
defodali ru9putetunaliquando iungdtur:
ut
uica:decuncrarione
academtcom:
ct proprcr
fcipfa7u(rtus7t'pfaappctcx
dcutctui ucftitucynicoru de tribua dacrcdatur:quarcrnario numcrum
cutegeneribus:odofo:actuolb:ej: u' thplu rcddut:7ad duodcdmfcctas
troquemodificato.Quo^.nullae m perueniut. £j; illiBauremquatuorrc
quadebonop7nulop ftmbusdif' bustrcsuarrotollit: uoluptate1'ctlj
puramn'£>romdequonum3rc> uarx 7quicrcm7 utniq?noq>caaimpro//
ro basquataoradbibcadiffcrerias: bccfcd<yprimigcniaillanaturc7 uo
id eej:uitafoculi:cj:academids no lupratcmi fcbabcit1 quictc.O.utd
waicjrcymdsrejrtftoirite genere trt' crgoopuoccjrbisduabusquedam
parritoradfcctasducetas octogtntax triafacercduofciltcet dd figillati ap^
ocroperuenit:7 fi qucaliepolTuntftx peoituruoluptasaurquiee:7 tertio
militeradijd.remotie ciedntbusqtn cii ambefitnuhquadoqutdem prima
defectado fummobononulla tfcrot narure:7 ipfas7pteripfasaliamrta
qucftioneitideofcctcnofuntnecuo' contineanr.-1£>etrtbusergofcctisci
candefnt:adillaeduodfdmtrtqutb" placetdiligetercfletractandd:quc na
quericurqoidfit bonutnbominis: fit potiuscligeda.Tloitefmuerapluf
quoaffecuto fit bc.itus:utcrcio una quiunantucraratiocffcpcrmittit:
ueram ccterasfalfae oftcndat cfle rex ftuc in bis trtbus ftt fiuc alicubi alibr
ucrtitur.Tbm
remoto
illorriparrito quodpoftutdebt'mue.3nKrim
6 btf
gencreuttc:dueparrc8bui'us
numeri tribu8quomodo unamua:rocligat:
detraburur:
i fecrcnonagintafe)c
rcx quantubrcuircrapmeqjpoflumus
manent.Hemotauerodtfferennavf. dilTcramus.^ftc
naqstresfectcte ftx
crnidsaddua:addi'mtdid
redigorur unttcumuf piimanaturc,pptcruirx
7quadragitaocto
fiut.Sufcram^eri^ tutcm:uel
uirtuepptcrprimanature
amquodcr arademtds noutsadbi' uelutracpid euirtua7primanaturc
birucrrurfusdimidiapararcmanet: ,ppterfdpfafuntqrpeteda.
ideutgittquatuor.
t)c fodalf quoq?
uiraquodacccflerat
fimilireraufcra^ £>e
trib"fectisfumuboisbonum
7duodecim
fut rcltquequaeifta d(P qucretib*
quaeligcdamuarro diffK
fcretiaurutginriquaruorfteret
dupU nfor:feque8
uercrisac^dcmie
antiox
cauerat.£>e
biecrgoduodedmnibtl cboauctore
fcntetiam.c.uj.
did poteftcur fectcno lunt babcnde.
Tlibilq*ppc
alttidtrtcisquemJ:g»
finif q Uid ergoiftorutrfumfit nerfi
bonorum7 maloru.3nucntfo
autcm atq?fccrandu
iftomodopfuax
bonorufinibue:
profecto
econtrario dercconatur.^rimiiquia
fummum
funt maloru.lDcc
autut ita fiatduo^ bonummpbu noarboris:no pcw
dcdmfcctcalla
quatuortripltcatur: ri8:nddd:fcdbominisqumtur:q*d
uoluptas:quic9:utruq3:
7primaw firipfebomoqucrendum putar.Se'
turerque
pmigcnia
uarrouocar."bec ritq'ppeindusnaturaduoccqeedi
q*ppc
quaruordu?fingulattmuircuti corpue7 animam,£tborumqusdf}
LIBER

duitmmcliusclTeaw'ma:tongeq3 pp tu0omninoprrponat:bcc eim bcnc


tabiliusomnmon-5dubttat.S^urp urituri feipfe:?cererisquebomine
animafolaftt borro:utitafit ci cor facitbcarum bonis.Ubiucroipfa n
pustancpcquuscqtririquerendfi pnx efl.-qualibetbonafinrmulra:nbona
tar.£que9enimnd bomo"i equue: ciusfuntcutusfunt.3c perboc itcc
fedfolusbomocidcotamcnequea ctast'ambonadtccnda funncumalc
dtcitur:cfaliquomodofc babeatad urenriutiliae(Tcnd pefTunr.
"bccer'
equti.JlncorpusfoliJ ftt bomoali' gouitabommiaqucinrture7alqea
quomodofc babcnsadanimi:ficut nimi7corporiabonisf;ncqutbusee
poculumadporionem. Tloncimca nopoteftfruitur.beatadTc didt'.Bi
lijc7porioquamcdtinctcalijcfimul ucro7 aiijs finc qutbueclTcuirtus
dtdturpoculd:fcd calijcfolusadcotn porcftucltillisuf pluribusbeactor.
tf potioiucotincnde
fit accomodaf. Si autcprorfusominbusutnuiiuin
2in ucro ncc aruma fola ncc folum omnino bonum dcfit uraitimi f cor'
corpu8:fedfunulutrunq3ftr bomo: poris:beartfli(ma.Tlon
cnim boc eft
cutusfit pareunafiueantmafmc co viwquoduirtuerquonumnd dins
pueulleautetotuegcutroq^coftetvt utcafcdfapicauirauirtuac.£ctame
bomoffcftcutiuctOB duoaequoebi qualifcdqauttafinculla nrtittc poc
gasuocatnuerquo^ fiuedcctcrfmc effcuirtuaverofincullautcacflcno
fmirttrparsfitbigaro:unfi
ueroeo^ potcft."boc
n dememoria
dijrertatq?
quoquomodo fcbabeacad nltciubi" ratione:7fiqutdaltudtaleein boic.
gaenon dtcimue:fed ambosfimul. £untdmbcc7antedoctrtnamHne
"bomautetrifi boceltgittmium: bo bt9autnoporcflullacedoctrina:ac
mineq3 nccantmafoli ncccorpuffox Pbocnccvirtu6:qucvriqucdtoiuir.
lum fcdantmam fimul7 corpusciVc Senea5tcurrcrc:pulcbram elTe
cor^
arbirratur"p>rotnde
fumm»bonun» pore:utribu6 prcualcrcin gentibuf7
bommiequofitbeatue:qcutriufq? cctcra
buiufmoditaliafuneut 7vuf
rcibonisconftarcdictr:?anitncfctlj fincbis cflcpclTu:7ipfaiineuututc.
7corporis.3cp.bocprimailla na^ Soru ftit r.nnc:7fecundiiiftos cna;
ture^ptcr
fcipfa
eyilbmat
ecappcte^ ipfa^ptcr
fdpfam
diUgttur
uirf vrif
daipfa^q?uirtutcquadoctriaifcrit: queillia 7 fruitnrficutvirtutc dccct.
uelutartcmvuifdtqucinanimebo-' "bancuitambeatactiameep.bibent
nfoerqccelletiflmw
bonu.-Quapropt' foctalcm:quc amicopbona,pprer fr
cadem
uirrusid cftareagede
uttc:cu ipfadiltgatficutfuareifque
propik'
accepmtprimartarurerquc fmcilU ipfosbocudit quodfibi:fuicf domo
crdcfcdtn cranrerianiqncisadbuc fint ftcutconiBjc
7ltbcri:7quicunque
doctrinadeeraf.omnia proptcrfa'px domcfticufiue ilocoubidomuseiua
famappctttfimulcpetiafcipfa:oibuf cftftcuturbscut fot bi quiriucfuo^
qj fimuli feipfaurituncoftrtcut 6v cantur:fiue m orbetoroutfur gercs
busdclcctctur
arquc
pcrfruafmagia quaseisforietae
bumana
contogit:
minufq?:ut
qticq?intcrfcmatoraat- fiiu-i ipfomndoquiccnfcturnomine
q?minorafut:tame oibusgaudcs ccli7 terre:ficut
dicdteflcdeosquos
i quedimmorafincccfTirafpoftulat volctamtcosdTebornufaptett:quof
,pptermaioraueUdipifceda ufccne noefamiltarittsangclosdicim0.£>e
dacontcncus.Omiuumadt bor.ora bono^aurcm7econtrario malo?um
uelanimtuclcorporienibtlfibi finib"ncgatullomodocc dubttida:
XIX

7bancitcrfc7nouoaacadermcoB af in utrifquc:fiue
inptntsnsturc:fiuci
firmantcflediftantia.TUceoriS
itere uirtutc:fiuc
t utufquc."bicbearicflc
quicqaam fiuccfnicofiucalq quolix i afeipftdbcariftcri mirauamcate
bctbabitui vicnunbisfinib1'quos uoluer6t.3mfu boeueritasp.ppbc"
uerospurntqualitcrqutfcs
pbilofo- tamdicentc.Tlouitdns
cogitationcs
pbetur.£jc
trtbusporroillisuiregc' boininaquontem uanefutit.Sutfic
neribusiocicforacruofo:^
quodcj:v bocteftimonui
pofuttapoftolufpaux
troqjeftcompofuum:boc tmtumfix Iu8.t>ommu9 nouitcogitarioncsfa'
bipUcercaffeuerant.lDocfenftfle
at' picntiumquonisvanefiir. Ooitacij
que docwfleacademicoo uaeres Aiffiatquantouis
eloqucnfieflumic
uarroafTera.Snriocbo
auctore max uitcbuiuamiferias
cjrplicare:
quam
giftroctceronis
7 fuo:qucmfancd' lametatus eftcicero
i cofobnoncdc
ceroin plurtbusfuiffcftoicum:q>*.' inorrctilieficutporuit.JSed
qultum
cademicum
mirabilent
uultutdcri. equodpotuit.'£a4ppc
qucdtcatur
Scdquidadnoaquipotiusdercb'' primanature:quado:ubi:
quomodo
ipis iudicaredebemusrcppro
magno utn benefcin bacuirababacpntuc
debomimbus quid quifquefenfcric ndfub(n«rti8cafiburftucn»lt.JOtuif
fcirc,' eimdolorcontrariua
uoluptati:
quc
inquietudo
cotrariaquimancorpus
£>efummo bono7fummomalo fapieris
cadercnd
potcft.JIDebroru5
qutdcbrtfltant
fcnitant
contra
pbilo' coteamputatio
ufmebro^debilitaf
fopbos:quifummuinbonutnin fc bomiiuegrpugnatincolurmutc;de'
ftbtcfledi)ccrttt.c.iig. fortnicae
pulcbrirudine:
imbecillitas
faiutarcm:uircB la(Ti(udo:mobilicate
f 3 igfairqucratur
a nobtequfd torporactardiU9.£tquid
borume
ctutrasdeidebis fmgulisitef quodnequcat
iti carne
faptenns
irrux
rogaca
refpondcatracprimu
dcfini' ere.-Status
quoq?
corporis
arq^mo'
busbonortimaloruqjd.dfcntiat::cf' tusrcddecetesatquc
congruetea
foc
pondcbir:eterni
uitamef!efummuj ttcrnaturcprimanumxrratur.Sj
4<1
bonii:ctcrniueromortefummuma ft aUquatnaUualirudomembratrcx
lum."jbroptcrtllamproindcadtpifcc morcc6cutiat.JOuid fi ufqiwad po'
dami(bmq3uttanda:rectenobisce nendaamanusin terramdorfi fpina
utuendujjptcrquodfcriptue iuftus cunictu
r 7 bominequodamodo qua
cj:ftdcuiutt.O.uontancqucbonum drupedem faciat.^Tlonnc
omncftatu'
noftraiamuidcmusrvndc opoitctvt endicorporis7 moaedifpecie dauP
crcdedoqucramus.Tlccp ipfu^ rccte quepcruertct^Ouid ipfiufanimiprtx
viucrcnobiecjcnobtse:niftcredetea mtgeiaqueappellarur bona:ubtduo
adiuuet
7 oratcsqut7 ipfamftdcm primaponiitproptercomprebcnfiCK'
dedtt:quanosabillo adtuuadoe cflc ncmperccprioncquc reritariefenfu^
credamite.JUinut qutm iftauita fi 7intdlcctu.v
Sed qualtsquatufcpqj
nesbono^7 malo^.cflc putaucrur: fenfuer<man«:fiut aliatacc.imftat
ftuei corporc
fiuein aia:fmei urroq? bomocecus 7 furdus.^atioueraet
ponetcs
fummtibonu:atquc
utid cfx intclligetia
quoreccdct
ubifopit':fi&'
ficadusdoquarfiuci uoluptatc: fiuc liquomorboeffiaatfinfanue:'
"p>brc'
mvirrutcfweJutroquc:fiuc i uolupx nericimolt»abfurdactidicutuf faci-'
tarcfimul7 quurc:fmci vtrrutc:ftuc untrplurimdq?abonofuo^pofiroi
LIBER

moribuealt'cna:imo fuo bono pifcat.JO.uod


in bac oira quamuis
firomonbufq? c6traria:fiueilU ,cogi nclimusquoniafaccrcno natcain":
tcmusfiuctllauidcamu9:ft dtgneco' id falremm deiadiuroriofacumus:
Hderemus lacbrirmastcncrcutjcpof' nccarmcocupifccuti aducrfusfpiri-'
fumu8:autfortcnecpoflum".-Quid tuin fuccubentcfptrttu ccdanme:ct
dicadebiaq*demonw patioturicur adpcrpcrrandiipeccatum noftracox
fus^Ubibabetabfcondita7 obruta fenfionepcrrrabamur. 3bfit autcm
r'ntellt'gentta
fuamrquando fccunduj ut qiundiumbocbcliomrcftinofu
fuamuolutatcm 7ammaeoro7 cor mus:i'amn08 bcatitudinem ad qu.ij
porc:malfgnu9
utiturfpiritmt£tcfs umccdo
uolumus
pcmerrircadcptos
ccmfidtt bocmaluitt bacuita fapiett clTecredamu8.'-£tqui9 cft ufq^adco
euenire 116
po(!c.J£>cmdcperceprio.ve fapiens:ut contralibidtncsnullii biix
ritatis (nbaccarnequalis7cptaeft: bcatomnirtoc6fltcto/X>utd tlla vtus
quandoficutlegtmua(nueradlibro queprudetiadidtur/Tlonne tota uix
fapknticcorpuscorruptibile aggrax gilantiafuabortadifcernita nialis:
uatamma^deprimitrcrrenainbax ut in flli9appetedisiftifq?tutadtserx
bitatiofenfummulracogitantc.' Jm' ror nullusobrcpat.J2lc pcrboc7 ipa
petusporrouclactfonis appetmi9:fi noBin malt9:uel i nobiBcermlu re-
bocmodorccte larintappellatcaqu9 ftatur.3pfaetmdocctnoemalii cflc
gren'uocantormemquia ipfaprimts adpcccandu cofcnttre:bonuq? cc ad
bonienaturedeputatnoncipc c quo pcccandu itocdfcnrirc hbidini.3Uud
geroturetiammfanorotlli mot"mtx tamemaliicuino8ndcofcnttrepru"
fcnbilcs.7factaqueborrcm°:quddo dentiadocctfacit tepcraria. Tlecprux
peruertiturfettfus: rarioq?fopitur. dentianccrcpcrantia omninoT tpra
T^orroipfawrtuequenoe itcr pri' dcntiamuftnteperaria rollttbuic ui"
manature:quoniaciuedoctrma po' te.Quidiuftitia:cutu8mutui8 c fua.
IteaintroduceK fupcrucnit: cumftbi cutq? tribucrc:vndc fit in ipfo bomfe
bonoraculmcnuiitdicctbumanom quidatuflueordonaturcrutaiafub-
quidbicagitnifipcrpcma bclbcurti daturdco7 antmccaro:ac p bocdco
^tctjs necejrterioribusfcdfnterioab' 7 amtna7 caro.^Tlonnc
dcmonftratt
nccatfcnisfcdplanenoftris7propis cofeadbucopcrelaborarcponus §>
maricillaq grcccfopb:offiuclatictc in buiuaoperisiatnftnercquicfccrc^
perarianoiat":quacamales frcnatur Xantoq*ppemmusanfmafubdirur
libtdincerne
inqueq3
fUgtria
incnrc; dco:
§tominus
deu
intpffefuiscox
confcntienrcm
trabant.Tlcq?enim girarioitfbus
codpir:7tatomtnttsax
nullumeftuitiumcumficutdicita' nimefubditur
carorquaro
magie
ad'
podoluscaroconcupifcit aduerfus ucrfuarptritucoctiptrdt.O.uadmc:x
fpirttum:cuiuitiocontrariavtrtuse: gonobi9iitefttnfirmttas:bccpcftte:
ficutdicit(dcm:fpintus concupifcit bic hnguorquomodo nostam falx
aducrfus carnem."becem'm mquitftx uos:7fi nodumfaluosrquomdi:m
bi mutccmaduerfanturut noea quc bcaroetlla finaltbcatirudtncdiccau'
uultis faaatis.Ouid autcmftcac vo debimu8.J3am ueroilla rirrus cutug
lumuscumperfiduolumus
finefu^ nome
eforritudo
in quatacuq?
fapK
mt bonimifiut caroaducrfus
fptritii cnttacuidehfTima
rcftisemalo»bu'
noconeuptfcanncc
fitin bonisboc manonimrque
cdpellirurpatieria
rox
uitiumconrra
quodfpincusconcu^ Urare.<Q.ue
malaftoid pbilofopbi
XIX

rmrorquafronte
malano ccconte' fedcoruquocp
mirusi crrorrcp
i bis
dant:quibu8 farcrurfi ranrafucrint: nulis Tfttamgrauufunt ut morrc
ut cafapienstrfnd pOiTitufnd debe fugicndafinnabipfofibimctillata4
atfuftinere:eutncogimorreftbimet becpatituruitambeata camec(Te co/
inferrc:arq3
qc bacutta migrare.Za-' tendunt.ZOalafunt inqudtormenta
tusautfuperbicftuporc m bis bo' orqicrudatiiscorporisi tantofunt
mimbueibtcfebabcrefinembom ct pdoraquatopotucrotclTemaiora:
afeipfisfieribcatosputaribustut fa' quibusutcareae ejcbacuita fugfcn-
picnseorumboce quatemmirabili dumc.O.uauitaobfecro^bcc iquit:
uanirare defcribtmt: etiamfi cecctur: quetantiaaggrcuamrmnlts.£crtc
abfurddcat:obmutefcat: mebriade' crgobeatacftin cifdetnfpfie malts:
biliretur.-doloribuecructctuntfi q*d propterquedidseffefugtettda an to
aliudtaliummalorumdtdaut cogt beatam dtcisquialiccttibt abbif m»
tari potefttnridatin cum:quo ftbi Uamorterecedcrej1 Ouid fi crgoi eis
mortemcogaturtnfcrrc:banctnbiB altquodminotener&ts iudicio:necp
malisuitamdSltitutam cos nonpu- mittererie
moritncc\inq?ftnei'Ut'9cc
deatuocare bcatam.Ouita bcata:q fmcrerie.JTlcmpenk faltemmifcram
ucfiniarurmortid
qucriraujcitium. dicercs
talemuitam.Tlonigtt^pfa
Si bcatat mattcanirin ea.£i uero miferanoeft:quia citorelinquirur:
propteriftamatafngiturabca:quo- quandoquidem
fi fcmptrcrna
fit ctii
modoebeata,'2lut quomodo tftano absteipfomiferaiudicabiturmo ita
funtmalarque umcatforatudmifbo quepropterea quiabrcufsenullami
num:eandemq3 fortitudinemno (o" feriauidcridebettaur quode abfur
lum fibi cederc:ucrutn ctiamdelira:e diu0:quiabreuismiferiaeidcocttaj
copcltunnuctciJndemuiwm dicant bcahtudo appellari.ZDagnau>3eirt
beatanv.Tperfuadeateflc fugienda;; efemalistquecoguntbomine fccua-'
"Quisufqucadco cecus eut no utdc-' dumipfoaetiamfaptcnterfibimct au
at:utfi bcatac(Tctfugicdanon efietf ferreq>bomoe:cumdicatt ucru di"
Scd fi proptcrinfirmifan'0pondua c-mtbanccflcnaturcprimaquodam
quapremiturbancfagicndam fatcn^ modot manml uirtutemut bomo
tur.Ouid igiturcaufe li curr\6ettaj coriltcturdco:-r,ppterca
moncnaru'
mircrafractafupcrbie ccrofcefateat? raliterfugiacitafibt amtcusut efle
Utra obfecro caroillepatiet(a:an po animal:7tnbaccoiunctione corporif
rtueiparicnriafepertmit^Tlonenim atqueantme udit utucrcucbemetcr'
bocfeciflctnift uicroriaccfansipari^ queappetat.IDagnaois em etsma/'
cntertuUlTer.Ubi
e fortitudo.J1\cm^ Ii9qutbus
iftettatureuinrit'fcnfue:
peceflTu:ftcmpefuccubuit:nempe
uf' quomorsomniftnodoomnibus ut'/
qucadcofupatae:utuitl bcatadcre^ ribusconatibufcp
uitaturttttautnd
linqucrendcfcreretrac
fugerct.3nno tur ut queuitabaturoptetur:appetax
cratiam beata/ZDtferacrgoerar. tun7 fi nd potucritaltunde
corirgef:
O.uomodo e:gomalaitoeranr: quc abtpfobomincfibtmctinferar'.
ZDa
uitammiferam fiigteiidlqjfadebat; gnauisein damalis:que forrttudfc
Ouaproptcretiaipfiquimalaiftace faddtbomic(dam:fi
tamcn adbucdi
cofelTi
fuat:ficttt
pfpatcridficutuerc^ ccndaefom'tudo:quetta bfe malis
resacadcmtctiquo^-
fcctam
uarrode uindturutbominequeficut u:':ru9
fcndtt:folcrabilius
quideloquatur: regendu
tucndwque
fufcqjtt:no mo
LIBER

nopoflfitperpaticntiamcuftodire
f^ prefentcmfedcicpcctiimiw
futuram:
ipfamfupdrcogaturocdderc.
£>cbet 7 bocpcrpaticnrtam:
qatam malis
quidcctiammortemfcrrc(apfcnf
pa' fumuequcpancnrcr tolcrarcdcbc'
ticntenfed
queacdditaliddc.Secun' mus:donecadilla ucniamus bona:
dutntftosautfi camfibupfi tnferre ubiomniacmntqutbustncffabijircr
compellttunprofecto
fatendfil eie: dclcctcmunmbileritautcm
quodta
ito folummalarfcdinrokrabilia eria tolcraredebcamus.Xaliafalus .que
Utala
c(Te:quc
boceitpperrarc cotn' in futurofcculo
erirnpfa
critcnafina
pellunr.Uita
tgiturqueifto^ ta max liobcatitudo.Ouambcarititdine
tpi
gnorum
tnmgrauisq?
malo;$2
autp' cbilofopbiquontamnduidcntcs
no
inirnr oncribusaut fubiacetcaftbuf: lunt crcdcrc:btc
fibt conanrurfalfifft'
nullomodobeatadtccrctur:
fi boies mamfabrtcare
quatofupcrbtorctax
qiii bocdiamrftcutuictimalisfgra- tomcndactore
uirturc.
uefceribuscumftbimortc
mgcrunt:
cedutinfeltcitariatauicrtccrtieratfo-' 5>cfocinliuirarqiu:cu marimcc]c
nibuscumqucrutbeata
tuti dtgna-' percnda
fttmuttisoffcnfionibue
fcpc
rcnrurccdereucritari:7no fibi iii ifta fubucrritur.c.v,
tnortalitatcputerrtfmcfammtboni
cflfe
gaudend&ubi
tpfeutrtutee
q"buf q Uodaatcmfooalcm
uiramcc
btcnibilccrtcmclmeatqj
urilius in uolucfapicntce:noe
mulroam
bom(ncrcpcritur:quato
matorafuc pliusapprobamue.
Tlatnrndcilfo
admrorucontrauimfquallora:labo dd cittitaadequabuiusopertscccc
rumdolorauantofidcliozatcftimoia tamvndcnonumdccimum
librti ucry
mifcriaru.St cntm uereufrrutcs fur: farnue mmanibug: ucl tncboflrcrur
quentftmcisquibusucratncptetaa cjcortu:uclprogrcdcrcturejrcurfu:
cflcnopofl*ot:nd
fe profimiturboc ucldebitosapprcbedcrct
ffncp:(i no
polTc:utnullae
mtTcnas bomincs pa cetfodalisuttafanctoro.JSed
i bui*
tiaruurinqttibuBfunt.Tlcquecnitn mortalirariserumnarquot
7 quaris
mcndaces
funt uereutrtutea: utboc abundctmalisbumanafoderasqs
profitcaturtfcdutuitabumanaquc enumerarc ualcat.v
Ouie cpfttmarc
tot i tanriebuiusfeculimaculiaco^ fufficiat.J3iudt3t
apudamicosfn.cs:
giturmtfcra:fpc
funwfccultfitbeara bommccumfcnfuatq?
cofenfu
omx
ficut 7 falua.Ouomodocitn beatae: ntum bominudtccrcdunurozcrqui
qucnodum
faluacfcUndci apfus ibimifenam
utdunatt
filij alt'acura.
paulusnddcbominibusimprudeti^ Ouid iddcinillaquem amoreuitia
bus:impartftibue:mtcmpcraribus: cdmcmorat idetcrctm8:ituric.
fufpi'
t imquis:fcd5bis quifecandum uc tioncsumidrie:bc!!um:
pajrrurfnin.
rampietatcm m'ucrcnt:7tdcoui'rtu/' Tloncrcebuanasubtq?ipleudt;Tl5
tcsquasbabentucrasbabcrent air. nebcc7 mamicoroboncftieamort^
Spccimfalutfacrifumus.Spes auc bue plcrunqucconrtnjunr.-1
Tlonne
qucuidcrur
ndcftfpcs.
O.uod
emm bisufquequaquc
plerte
iunrrcsbu^
qs uidcnquidfpcrar.^Si
autquodn mancrubimiuriasifurpirionce
mtmi'
uidcmusfpcramito:pcrparicntiain rioas-.bcllum
«rta malafmrimue:
cjcpecfjmus.Sfcutcrgo
fpcfalui:i'ra paccm ucroinccrtumbonu^:quonia
fpcbeattfacrifumue:?
ficutfalutcj: cordacorumcumquibus camtcnc'
itabcaritudmcm noniamtcncmua reuolmn"ignoram':7
fi bodienoffe
XIX

pofiemuatquftliacrasfuura eflcnt m^taltbetpacemaneribus deefleno


nriq*nefdremue^Quuporro interfe poflunt:quaUa putam"eccpmifera:
amidriorcafolcnrcfleueldcbcnr: cp 9-doIcdaijuido quidcbt tudicjr:qui
qui utiadomocontincntur.'£mme cdfdcntiaoeorude qutbusiudicant
qutsindefecuruscft:cumtamafcpc ccrncrc
ncqueur.^Undc fcpccogiiiur
inalacj: coruin occultieinftdqa' rormetiainnocetulteftiuadalienam
ep'rcrint:tanto
amariora
quato
dul' caufam
perrmcntc
qucrcrc
utritatt*.
rior pajcfoit:queueraputataeftcum 4l"'d tutnin fua caufaquUqjror
aftimffimcfingcn:turrp>roptcr quod quctur7 cuqucrif utrii fit nocens:
ommumpectora ftcattingit:utcogac cruciaf7 moccn&:lutt,pincmo fcde
mgemttumrquod ait tullius.Tlullc ccrtifTimas
pcnas:no quiaillud com
fimt occulttoreainfidie:q>bequclax mififTedetegitunfed
quiano comtfil
tcnlinfimularioneofficq:aut
In aliy fcnefdtur.^c
pcrboctgnoraiia
iu-
quonecefTirudtnis
nommc. llasn cu di'dsplcruqsccabmitaeinnoccntia.
qutpabmeftadiicrfariusfacilcca' 3cd quodincolcrabiliue
cmagtfque
ucndouttarcpofTis:
bociicrooccul- pUngendu:riganduqj
f»furi poflei
rumanteftmum acdomefticumalii: fontibuelacbrymaraxajproptcrea
nofolumcjciftinuemmenamoppri'' iudcftorqueat
accufatummeocddat
mft antequamprofptccre
arq^qrpb' nefdene(nnocentcifit
pcr fgnorantic
rare potucri8."P>ropter
qd diuta uop mifcria ut 7 torrum7 frrnocetcmoc'
illa:7mimidbominisdomcftiddua cidaf.qucm nctnnoccntcniocddcret
cummagnodotorccordisauditur: torfcrar.Sicnimfccundum iftorutn
qutaf fcqutfquetamforrisfir ut cx fapicnttadelcgmtq:bac m'rafuge:
quoarrimopcrferat:ucltam uigilas q>diunusillafui^nerccormcnta: q6
ut prouidocofilioauear:qu«aduer^ ndcomjTitcomififlcfe
didr.O.uoda
fus eum molicur .itnidru fimulata: nato 7 ocafo:utrum nocentcman m
eorumtatnenbominum perfidorum noctntemiudcjc
ocddcritadbucnef^
malacumcoBdTc peflimoscjrpcrit': ctt:quem
ncinnocenwm nefcies
ocd-'
fi ipfebonuscgrauitcre^crudcf
ne^ dercttorrit:acperbocmoccnte
7 ut
cclic
c:fiue
femp
mali(Wint7fc bo' fdrettorftt7dumnefdret
ocddir.Jn
nosfmxcrmttfmci ifti maluiicf bo- bis tencbriauite fodalis fcdcbittu/
nitatcmutatifmt.Stcrgodom"co'' dcj:illeftpteeran
n<>audcbir.-1
Sede^
mune pcrfugio
mbismaliabumani bicillcplanc.£on!lrmg!t
cimcu7 ad
gcntTis
tutanoc.quiddnirao:q cyco bocoffidapcrtrabtc
bumanafodc^
maior
ctanto
foriiduaUtibus
dur tae:qua
ddWcrc
ncfae
ducit.lDOj
eij
libus7 criminaltb"
plcniuacrinmfi ncfastx n6ducir:^tcttcsinocetcsin
qutdcantno Iblumturbuletc:ucrum caufistorqucturalicnts:^bi quiar-
ciriam
fcpms
7 crucnte
fedtriorue
et guunturuidoloris
pleriiq^
fuperati
bdladuiliaraquorumcucntibuf fdt 7defc falfacofeffieoampuniuturm
dltqnlibcrcciuitarcd:
apiculisnug-; noccntea:cumiamtorrifucrintinno
centcs.Ouod ifi norv mortc punix
£>ccrrorcbumanop
tudido^cw anturaipftsufcjcipfiotormetisple/
ucritaoLuct.c.vi. riicpinon'oiur.<luodaliqn7 tpfi q*
arguutbumane foctctatifortaflenc
q Uid/pfamdicubomirttim
dc triminarmpuntca
rtfttpdedc
cupien-'
bcibue:quc tc8:7inennctibus
Kfitbusrcccpipfo
LIBER

tcntratormetadiuanre
immantfncc Unguamfuamdomftisgennbns
pcr
fatentcrprobare
quodobqctut
norax paccm
fon'etaris
imponereKpcr
qi^
lentcaquamutsucraobiecermrra iu' nodedTet imot abudaretcriamiter'
diccncfcictedanatur."bectot i tan prctumcopia.Uerume.Sedboc q'
ta mabdcputatcfTepeccata.Tlo cim tnultia7 iygratidibus
bcllis:quanra
beefcdtfapicnsmdejcuoluntate nox ftragebommum:quata effuftoebu-
ccndi:fcd
necefTttate
nefciendi:7tamc manifanguiniscomparam ti QMV'
quiacoguburtianafocicras
iudfcadi bustranfacrismo
c tamcccrundem
£tiamiicccfTit.itc.t>ececrgo
quadi' mabruftnttamtfcrta.
O.uauiscim
rimusmiferiaccrtebominis:7fi no nodcfumntnequeboftcs
definte^
maliriafaptetuts.Sn
ucroncccflKtatc tercnarioncsicdtraquasfcmp.
bclla
ndciediarqucmdicandi
torqucrifon gcftafunt7gerutur:tn etiajipfaim'
pcrijlatitudopeperitpeiorisgenerts
rcu8:ftn6fittnfuper7 bclla:focialia
fdlicctatque
ciuilia:
qv
toconftderatius
7 bomiedignmsi busmiferabilius
quarirurgcnurbux
bomincmagnofcit
w ifta nccelTitatc mantt:fiuccumbelligcraturut
aliqn
eamqucmiferiammrcodtn^
fi pfe conquicfcltrfiuc
cumrimdfnc
nirfuf
fapitclamataddcum:dc
nec:fl"itarib* qwgant.Oiuorummabrumoltas
mciserucme. imultiplicesclades: dur.is i dtrss
nccclTitatcs.
fi ut dtgnuccloqutuclt:
fi>edtuerfitatc
luiguaraqttafoa'e' quanyncquaqua
fiatt rcepofhibc
tasbominudirimvt':a
dcmiferiabel' poltimiquiseritproltrcdifputariciis
lorumcttaquctuitadiciuur.c.
vg. moduo.J£cd
fapicns
inqutunt
iufl$
bellagefturus
e.O.uaftnofcbomme
p Oftciuitatcutlurbcmfcquft memimt:multo magts doUbit
orbisrcrrcart
quoterriumgta/' rumneceflitatesfibiej^ia
dumponutfocietatisbumane:mav quianifilullaeffcnt:ct
gcrcda
n eenr.
pkntcs
adomo
atque
(nde
adurbe: 3lcpcrbocfapicri
nullabcllacfTcnt.
dcinde
adorbcmtcrreprogrcdicndo 3niquita3eimparrieaducrfc it-tti
uenietce.Oufuriq^ftcut
aquarocdx bclbmgcritgcreda fapimrqintq*tss
gcrtcs
quatomaioretantopericulid bommturiqjcdoleda quiabomim»
pUnior.Jn
quoprimdImguaruj dix e:7fi nullaqccabelladi
ncccfl"icasna
uerfttasbomincmaltmatabbomic. fceretur.t)cc
itaq?malatammagna:
Tlamfi duoftbimetCuiccm
fiatobut' tamborrcda:tam fcuatquifqw^cuj
am:nccp
prctcrire
fedfimuleealfqua dolorccoftderatrniircria
necefiec fax
neccfTitatecogarur:quo^
neutcrno^ tcatur.Ouifquis
aute\ patif cafirc
uttImgua
alcer^ifacili"
ftbtanftnalia animtdolorcuelcogttat:ntuttourix
mutaetdi'ucrfigeitcr(e:^cu
illi fmt quemtfcnus tdcoferuratbcatuq*a
botesambofoaanf.Xluldoeimquc 7 bumaniipcrdidttfenfum.
fcntiiitttcrfccomunicarc
n6poflunt
|>ptcrfolamItnguarum dtuerfirate?: Chatnicma bottorumfecura
nibil^pdefl
adfoctadoe bommcsti^ nopo(Tit:d5
apericulis
qmbacvita
tafimtiitudo
naturc:irautlibetiufbo funttrepidare
necclTe
ecap.titj.
(it cumcane
fuorycii bomincaltco.
2ltcimopcra
dataeut(mperiofa
dx f 3 antndcoringat
qurda!gn<y
uicae:n6
folumiugumucrutnctiatn rJntiafimiliadanehc:q
umcn
XIX

in buiuavitemtfcra
coditione
fepe
f ru nuctnitinsnocafperiue
ringit:utcredat'irf amicueceq itmix uitamortaliurtncosmorruosquos
cuse:uCtimtcua
q*amicua
c:d.dnos diligitnud:^iu;lafidc ucla bonts
cdfolatfi
bacbumana foactatccrrox monb"Upfosiboc e in ipfaanima
ribijacramfcp
plcniflTmarmfi
fidesn morruoaaudircfcuutdcrcmallem9.
ficta:imimia
dilcccto
\>
ero^bonoro <luaingcri
matcria
m.ilcp
ptcna
efl
cpamicoruquosifto plurcsi i plu' rerra:proptcrquodfcriptuc lluncjd
ribti9ioctsbabemus: tatolongi"lax no tentatioeuirabumanafuperter
ruifcpmcruinwB.-ne qm'dcio cdrigat tam.^tproprerquodjpfedomfnua
maUdctattsmalopaggcrib"buius ait:uemudoafcandalis. £c ttcrum.
feculi.JTlonetmrantummodo foltciti -Quomainabadauitinquiciniqrae
fumusncfamcme bellis:itemorbis: rcfrigcfcet
canta9multo^. £j: quo
necaptmiwrib" affligaturnefn cade ftt ut bom'0flmiciemo/tuisgrjtuic-
fermcurc tali.ipatiaturrqualu nccco mur:7came moreco» no cdtnilct:
gitarefufficimus:ucru ctiaubirimor tpfano3ccrtiuacdfolcrur: quoniam
mulroamariore:ncin p_ fidia maliti' maliscarucriitqutb"i bacvtta ctia^
am:nequitiacp murcntur.£t qn ifla, boniboiceufcdrcrunrunuc! dcpra-
cdringut:tanto atiqueplurao.noillt uantur:urmi?rroq5 pcncluatur.
funtplurc8:7i pluribuslocte:7i tw
ftramnotiriaproferiiturquibuBcor C>camirituangclo>t
q bomfntm
noftruflagrisuraturqutsporeftnifi bocnuidondpdtccmamfcfta ppter
quitaltafcntitaducrtere.v IDortuos fallaciidemonna quogicidcriitqui
qpp1- mallemus audire:quauis 7boc mFroe fibi uogcolcdofputaucit.c.ij:.
finedolorcaudirc no poflTcm^.Ouo-'
rumeimnoautta^preramicitiefo' i Tl focietateucrofanctopagf
cialisColaciadelecrabacvnoftcripot brum:quapbilofopbiilli qui
uccorumrnoronobis nulli mgerat nobisdcoseeamicosuoluerutquar
mcftitudine.J<Q.uaqutprobibet:^)bi to cdrtirucrut
loco:vclutad mundu;
beatfi potcftamicacolloquia:mtcr^ venietcsaborbetcrraro: utfic qu<y
dicatamicabilcmfocietate
uclinter dammodo
cdplectcrctur
i cdunullo
ctdataffectoomnium bumanaronc' modoquidcmetuimus:nccales amix
cciTicudtniim:uinculammect9imtris tiv.l mottenosfuauf dcpraiiaaonc
immtrifluporcdirupat:autficcisu-' contriftee.Sedquwnobiendcaqua
tendiajcenfcanutnulUeiccisanimii bomfoeg familiaritate
mtfccntur:
qd
duIccdopcrfudat.Ouodfi ftcri nulx cril tpfumaderumna9 ptinetbuius
lo modopottctii bocquo pactofu' viteit aliquadofatbana9ficut legi^
turu^c urctusnobisamaramorsn mustranffjguratfem angdumluctf
fitrcuiusdulcwe uita."bmcc cim et ad rcntandoscosquosita ucl crud^
luctusquidain bumanocordequax riopuec:ufdccipitulliiin cft:magna
fi uulnusautulcustcut
fanadoadbt- dctnufericordianeccflariae: nequif-
bcaturolftctore
cofolattoncs.fld
eij quamcuntbonoeangclos amtcosfe
jjptcrcanoequodfanct':qmquanto babcrcputat:babeatmalosdcmdea
eaitimusmcltor. tato in co fadlius amicosfut06:co!"q3
tato nocctioree:
ciriufq?fan.nur.£umigimr ctia dc quatoaltutiorcsacfallactorefpatiat
carinHmo^ mo:ribu0:ma)rfmc
quo^ «micos.£tcuitn3gfiada' miTcricci"'
funtbumancfocictatioffuiancceflTa' diaiftaeneccflfaria
nifimagnc baanc
LIBER

mflerfcquc
tgnorariatatapratttur: CUB
finiseid l utrapfcaio.c.p.
ut faole iftoK- fimuhrione fallaf. £t
tllosqutdcpbilofopbos
t impiaciui b 3lncergopaccqualfebfcpot
tatequideosfibi amicop
eedijccrunt eetmortalcs
b«icei reb' mor^
{demones
maUgnos
inctdiflecerrif- taUbusqnbabemusrfiviumi''
rcctc
fimuc:qu(b"totaipfaciuitaafubdit" boniseiusrccrcuttf rirrue: qn uero
etcmucumcisbabitura fuppltciu*- eamnobabctnua.cna maliequebo
£>:eopq*ppc
facrieuf poriugfacri' pariturbcne
utiturutrtus.Scdmcc
legijsiquib^eoeeolendos^q:
ludia ucrauirtusrquadotomttiabona
d/
unmddifTimisubtco^crimfnacclex bueutfturbenc:7
qukqdi bonoufu
brirunqiUbtte
eosplacadoe
putaue bonci^-
7matonijfacit:7 fefpfam
ad
runneifdcm ipfo auctorib"i epcro' cumftncmrefcrcubinobisralist ri
ribuataiiu tantoruq?dcdccof:fatte tapajrmt:qt»ameUorrmaiorce no
abds q colaturapcrtumeft. pofl"tt"QuapropfcrpofTumti6dtcere
fmesbonomncftrorum eflepa«m:
Out fructusfactfedcfupawbut" ficuteternamdmmusuita
uftcrcncatioc
pariatur.c.jr. timquiatpfictuitartdcidc qua
biecfttitaopcrofiiVtmadiTpuraho:
i
f £d nequtfancrii fidclesuiu" fanctodiciturpfalmo.lauda bicru-
ucri dcifummicpcultoresabcx falctndnm:laudadeum ruutn fion.
orum fallacqe7 multtformi retarioc Ouoniam confbrtauirfcras
fecurifttr.^n boceimloco tnftrmita'' tuanJ:bcnedipcfiIio6
tuoe itc.
ri91 dicbusmalignisctid(tla folici^ pofuitfineetuee paccm.Cuontam
tudo116 etnucilts:utillafecurttasux confirmarefucrutfcreportarum d°:
bi pjt pIcnilTmtaatquccerafTima cft famin illamnullusmrrabir:nccab
deftderiofcrulriorcqucraf.3bi crut fllaullueepbtt.^lcpcrbocfinceauf
eimnaturcmtm;ra:boc equenatuze eamdcbcmue bicintclligercpaccm:
roftrc ab oinnit»naturaru; crcarorc quauolumwsdemonftrarcfmakm*
donaturmo folfibenaucroetiafcm/' Tlami ipttueciuitariemffttcu^nox
ptrcrn.i:no
foluinantrnoquifanabtlf mcnid ebierufalrm:quod uranrcii
perfapientiamcruineriami
corpore ditfmusuifiopaa'9mterpretaf.Scd
quodrcrurrccrioner«nouabitur.3bi qmpaci9nomencn'amin bi9 rebus
uirtutcsnocontraullautttauel max mortaltbus
frcquetatur:ubt
utiq?nd
bquccunquecertatcs:
fedbabentes euitactaita:proptcrca
finecmitatis
utctoricprcmidetcrrvampaccm:qui buiugubi criteiugfummubonum
nullusaducrfariue(itquictet.
3pfac ctcrnamuftammaluimug comcora'
e(mbcarirudofmalfeiipfaperfccridif req>pace.£>c
quofincapfeatt.Tldc
finisrqufconfumentcm finemno bax uc^oapcccato hbcrarirfuiaat facti':
ber.toicautcmdtctmurbeati:quado dcobabctfefructumveftrumm fan^
pacembabemu8:quarttubttmqj
btc cttficarionem:fmcmucro
vttamcrer'
baberipotcilmvitabona.Sedbec nam.Scdrurfusquiavitaetcrnaab
beatitudoilltquamftnalcm
dicimus «9 qHtfamiliaritaremno
babcntro
bcaritudmi
comparata:
prorfusmix fcnptuns
f»ncris:potcftetiam
acctpi
feriarcpcritur. malorumutta:udcttamfe.undum
quofdam
pbilofopbo9
proprcrarux
£>cbcaritivdic
paciscfnci quafa' meimmortalirarcm:uelctia
fccuiido
XIX

fidemnoftrijtpterpcnas
mrmmnfl' abalijsfcparaucrmtrcu
cieipfisco
bileaiinpt'os:quiuritpineternacru' fptrarisufconiuratisfui'0nifi qualex
dari ndporerot:nifi eriamwjrermt cuq3parisfpccieKncat:nd eflfirintqo
metcrnD.-profectoftnisriuitarisbui" intcndunt.promdc latroncaipfi ut
mquofummubonumbabebitruel uebemecms 7ruriusmfefttfint pad
paj:muttaerern4:uel utra erernam cetcroru:pacemuolunrbabcrcfocto-
paceduredus e:\itabommbuefadU' rum.Scd tfi unusfit ramprcpollel
polTititclltgi.Zaiunm
e enimpads uiribusi confcioe
itacauens
utnul
bonu:urctiamin rebuotcrrenisarq? li fociofecomitrat;folulq3
infidians
mortaltb''
nibilgrau"foleataudiri: i preualena
quibuspotueritopplTi»
nibil dcfidcrabiiiua
concuptfd:uibtl n ejrtfncns
prcdaeagatcumcisccrte
poftrcmopolTtrmdtus uwcmrt.£>e quosocddere nd poteft:7quosuulc
quoft aliquitodiutiusloqui uoluex Uterequodfaatrqualcncurmic um-
rimuemoerimusqunatutnarbttror brampacistener.3n domoautefua
oneroftlegetibus:-!
proptcrfineciui" cuujrorecumftlije 7fi quosaltosil'
tatiabuiusdequanobtsfcrmoe:cc Itcbabctftudctprofectoeepacarus:
.pptcrtpfamdulccdnic paciequcomx CIBquippead nutu obrcmpciittbuff
nibuscftcara. ftne dubto delcctatur.Tlam 7fi non
fiatidignat':corripir:uidicat:
1 dom'
Cuod etbellantidfeufnaonefq^ fuepaccfi ttatracflefit etiamfcuten^
hoiiunmquictudinee adpacta
fmctn docdponit:quamfenritecnd pofle:
cupiatpcrucnircfmccuiusappericu nificuidam
pnncipioquodipfct dox
nulianaturafir.c.rq. mofuaeft:cctcra
in cadcmdomefti-'
cafocietare
fubiecta
fintiidcoqjfi of'
q Uodrimqutfq^meciiresbux fcrrewreifcruitue
plurtdruel
ciuita''
manasnaruraq?
cdmune
utcu tiauelgentianta
ut ficeiferuirctquc'
queintuefragnorrit.Stcut
cimnemo admodum fibidomtfucfcruireuox
equigauderenoliniraitemoc q*pay lcbatindfciamlatroncm latcbrifco"
ccmbabcre nolit. Ouandoqiudem deret:fedrcgem confpicuu fubltmax
lipfiquibellauoltmtmbilaliudy rct:cum eadcm inillocupidttaf7 nu
uinccrcuoluc:ad
gloriofa^crgo
pace litiapcrmancrct."p>ace
iraque cufuia
bellandocupmtperucntre.TLamq*d omncsbabcre cupiut:quosadfuum
almdeiuctoria:mfi
fubicctiorcpug^ arbirriumuolotviuerc.Tlam7 cutn
nantium.^Ouodcumfuentpa): ertr. quibusbcllumgcrunnruos facereft
"p>aci8
crgomtectone
gcruntur
bclla poltuntuolutrcifquc
fubicctis
lcgcs
abbiaetum qut uirtutcmbcllicam fuepansimponcrc.Scd
faciamus
a'
fludcnt«rcrccrc
imperado
arqjpug' Uquanqualcmcamtpoctica7
fabu-
nando.Undc
paccm
conftat
bellt
elfc bfanarrario.duem
fortafle
<ppter
oprabilcmfmcm.Oinmscni^
bomo ipfatnmfodabilcfcritatemfemibo-
ctiambclligcraitdo
paccmrcquirit: mfncmq>bominndiccrcmaluerut.
ncmoautcm bcllumpacificado.Tlaj ^.uauieergobuiusrcgnu^
direTpe-
7illt quipaccmmquafuntpcrturba lunccfucritfolttudo:tacpmalitufu'
riuolut:ndpaccmoderut:fcdca pro eritfmguUrieivtepbacdnomen fit
flrbtcrtofuocupiuntcomurari.
Tlon tnuenniinam malusgrccccacoa di'
crgoutficpaj;nolut:fedurcafir qua cirur:quod
illcuocabarur
ucnullaco
uoliir.t.0cniq3
?fi pcrfcdttioucm fc iuiTjedbLjdcferren-cferretq?
fmone
LIBER

nultiofilqeuTaUudcret
paruulio:ud fturnuape8:fed
utIeone9:uulpe9:ad/
gradiufcultg impcraret:nullo amici U:noctue.<luc eimttgrisnofilcjffux
colloquiofrucrefinec uulcanipatrif: i'stninsimmurmurat:7 pacataferi-
quotrf btiicrantun<5 parumfdidor tatcblanditur.^Omie miluusquan^
fmnqtttatalcmonftrut'pfcno genu' tutnlibctfolitariusrapitiisctrcumx
u:nibilcutq?daret::feda quo poffet uolctmoconiugiucopulac:m'dii con
quicqutducllct7quantum7 quado gcrit:ouaconfoucnpulloe alit:7qua
pofi~et:7
quantumucllctaufmet.Xa fi cufuamatrefamiliag focieratc^dox
n\min ipfafuafpclunca folitaria:cu' mefticam quantapotdlpacecdfuat^
ius ut defcribiturfctnpcrrccericede -Quantomagtsbomoferturquoda
tcpebat bumusMiibil ahudq>paccm modoruturefucUgtbusadmcundi
uolebatirtquancmotlli molcftuacet fodctaampactmq? cumbotntnibus
ncceiuoquieteut'sullius rerrorque quantumin ipfo cft omnibusobnv
turbaret.£umcorpore
fuo demquc nendam:cum
cttam
tnalipropace
fu
paccm
babere
cupiebaK7
quantuba orumbeHigercnttojTtncfquefi
polTet
bebat:tantuillt benccrat.-Quido4 x fuos faccreudintmt uni cuncti7 cnc
demmcbrieobtcmperitibuefpcrax tadcfcruiant:quo
pactonifi ut in cto
bat:7 ut fua mortalirateaducrfu?fe paccmud atnandoud rimendocon'
& indigctia
rcbellltem:
acfedtrionc^ fentiant^Sic
cntmfupcrbia
pcrucrfe
famisaddiflbluendaatq;
ejrdudeda dcutnimitatur.)bcum
nanq?
odic:at
dccorporc
antmacon.dt3ntc:quanra fui3focqsnocqualitatem
fubtllo: f;
poflfct
feftmattonepacaret:
rapicbat: imponcrc uultfocqsdominattonem
necabat:uorabat:7
quauisimmanis fuiproillo.Odircrtfoiuftampacc;
acfcruspacitamlfucuitcacfaluris dd:7amatiniquipacej fua.Tlonax
imanitcracfcroritercorulebat.Sc
p maretamequalencuq^
pacetn
nullox
bocfipacemquamfua
fpcliica
arqj modo
poteft.Tlullu
4ppeuttium
ita
in fdpfobabercf»tagebat:cum alfls contranacurae:cput naturcdeleac
ctiambabcreudlcr:nccmal":ncc mox cru e^rrcmjucftigta.^raq?pacemix
ftrum:ncc femibomouocaret'.3lut fi quorumtnpads cdpamtionc tuftox
eiuscorporisforma7atroruigniuj rum:ilUuidctnecpacem elTediccnda
uomitusabeodererrebat bomtnum quinouitpponererectapraui97 or'
forietatc:fortc
no nocedtcupidirate dinatapcruerfo.Ouodaiit criamcft
fj utuedincceflfitate
feuicbat.Ucrum peruerfu:boc ne«n"c
c ut m aliquact
tftcnofuerit:uF
quodmagiscredcda e^;aliqua7cumaltquarerumpartc
eralisnofucri>:quali0uanitatepocx pacatum fit:mquib"eud cj: quibue
ricadefcribuf.Tlifidmnimis accufa/ coftat.3llioqumnibilefletomnmo.
rct'cacu9:pamberculc9 laudaretur. UclutftquiTpiacapitedeorfumpenx
Zaltg crgobo ftuefemtbomotncU* dcat:pcruerfu8eutiquefitufccrpotf
utdiri crcdtt'
nofuiflaficmalafigm- 7 ordomebrorurmquia idqd dcfup
tapocMru.3p<c cij fercfeuifllime
vn cffcnatura
poflulatifubtus
eft:7 qo
illcpartebabmtfcritari9:na7
fcmi-' illafubreruult efledcfuper
factumc.
fcrugdtccu9
e:gcnu8^>priiJ
quadam £oHturbabitcarni8paccmifta pcK
pacccuftodiutcocundo:gtgnedo:
pa- uerfitas:7
idcoeftmolcfta.Dcrunra/
ricndo:fctu8
fouedoatcpnurriendo: mcnanimacorporifuopacata cft:a
cum(intplcrcq^
inforiabiks7 folma pro etusfalutefatagtt:7tdeoeq*dox
gcTlonfctlicct
utoucs:cerui:
colube lcac.
Q.UC(i moleft^seiusejcclufa
XIX

dtficflerir.ydiu
manet
copagomem'' rationalisordinatarcq*c3
appctitio^
brorwnndi fmequadiparriiipace nii.lbajraicrationalts
ordinata
cog^
quodremanet.£tidcoadbuceftqui nitionteactioifqjcdfcnfto.
Tba^cor
pedeat:7
cprcrrcnum
corpus
i tcrraj poris7 afe:ozdmata
uita7 faluaant
nititur:7 uinculoquofufpenfumcft mantis.T^aj:boismorwlisedcitnv
remtituntnfuepadaordinetendtt: rnorralisordinarai fidcfubetcmale
7 locitinqucrequicfcatquodamodo gcobcdicti.i.paj:boniinuordtnata
pondcrwuocepofcit:iamque ejrami' cdcordia.^ajcdomuoordmataim-
ncfineullofenfu:apace tamcnnatu' pcradtatq3obcdicdicdcordia
ralt ftie ordmte 116receditrurcutcnct
cam:udcumferturadea.Sieitnad' randtobediedfqj pcordiaciuui.paj:
bibeanturmedicameta
arqj curatio: cclcftisciuitatisordinatilTima
7cort'
queformacadaucriodifiblui
dilabi/ cordilTiafocictasfruedtdco7 tufcc;
q^nofinanadbuc
paj:qucda
partes uidcdi
dcn.T^aj:
dium rcptraqutlli'
partibusiugit:totamq3mole^appli' tas ordmis.Ordoeparttidifpariu^
catterreno7 conu*mcnti: acpcr boc qucrcrufua cuiqjlocadiftribucns
bco pacato.Siautcmnullaadbibc' difporirio.T^roindctntfert(nquanta
rurcuracondu;di:f5 natuaralicurfu nnTcriutiqj i pacendfur.Xraquilhra
rclinquat':tandtuquafitumuUtur tc qutdeordimacarcttubtprorbacio
dilVidctibusc)cbalationibu9:7
noft:o nulla e.Uerotamequia merirotuftc'
incoucnienribuafcnfu:idcimeqo iit quemtfcnfut:ineaquoqucipfa fua
putorefenrit':donecmudi conucniac mifcriapreterordtticelTcnd poflunt
clcmen'9:7m eorumpacem parocu^ ndqutdemconmctibcanerfed abcis
latimpaulan'3q3difccdat.Tlullomo tJmcnordtrtislcgcfciunch.-Quicuj
tameindealiquidlcgib"fummi illi" fmeperturbarione ndfint:rebB9qui-
creatone
ordmatorirq^
fubtrabitur: busfuntqultaciiqjcongrucntia
co-
a quo p.ir uniucrfiranoadmiftratur. aprant'.3lcperboclinds ordtnis n
Ouia 7 ftde cadauere maforiaant'' nullatraquillitaerineergononnulla
mantisaialiaminuranafcatur:cade pajr.Ueraidcomiferifiit:quia7 fi in
lcgecrcarorie
qucq? corpufculai fa^ aliqiiafecuritatenddolcnr:tiotamcti
lurispaccfui»animalib'fcrutdit.£t ibi funtubifecuriefleacdolercn dc''
fi mortuopcarncs abalqsaialtb*dc beant.ZDiferiorcs autcmfi papcis
uojentureafde legcsp.cuctadtffufaa cuipfalegcndcft:quanaruralisorx
adTalute jcncriscuiulcpmortaltutn do adininiftrarur.£i!inaucdolectj:
cogruacogruiepaciftcatcs:quaquax quapartedolcntpadaprurbariofca
uerfumtrabatur:7rebusquibufcu^ c:nulbucroadbucp.i)ccm qua itcc
quetujarur^mrcsquadibcrcducr dolorurinncccdpago ipfa dtflbluit'.
uiuur 7coinuteturinucnuu. Sicut ergoequcdam uitafuocdolo"
rcdolor autefmeaUquautractTcno
6e paceum'ucrfali:qfterquaflib? poteftrfic
equcdam paj:fwcullo bdx
Pturbaridcs piuri n potlcgcnatc:du lo:bellumuerofmcaliquapacecffe
ft5tuftotudiccadid q*fq3pueitordix nonpotcltmon fccundujid quodbel
natiotte:q6incruicuolurate.c.):i'i!. (umcftrfedfecundum id quodabcis
uelin cisgcrirur:quc aliquenarurc
p 3j: itaqjcorporisc ordtnata funtrquodnullomodocfTcntft non
tepcratura
partia.^a^:aieirx qualicoq?
paccmbfiftcrer.Ouapzcpf
LIBER

natitract quaimllumalne:ucleriaj manum:dedit


bomiuibiie
queda
box
inqua
nullu
maluefle
par.£fle
aute Mbuic
uitccogrua:id
epa«tcpora'
natura
irtquanullubonafit no pdt. lempromodulo
mortalis
uire:i ipfa
"f>romde
ncctpftus
dfaboli
natura
v falutcTtcoUItratcacfocictarc
fuige-
quant»naturac malume:fcdpcruer ncrtsztquequcbuicpadcrtuedc
uf
fitaocammalam
fadt.3taq?
mum-' rccuperad^
funrncccflamficut
eaq
tatcndftcrit:fcducritansiudtciu;nd aprcaccoucnictcr
adiacent
fcnftbus:
titafit.O.u(a
mordmfetranquillirax lupilb uifibilis:
aurcfpirabilesiaquc
tcndmanfit:ncc ideotamca potcftax potabilceiTquicquid adaUndum ut
teordmatozfe cffugit.Bonumddq6 tcgertdum: curAndumrordmattdutn^
illi eftinnatura
noneutn
tubtrabit quccorpue
congrutnco
pacto
cqinT"
iuftidcdd:quaordmatur
i pena:
ncc fimo:uc
quicunqj
rnortalis
bonista^
/1t " If I J* V libno pad morra!u?nt
accornmoda-'
uit:fcdmalutnquodilk commifir. nsrcctcufuefucrit:acci'piar
ampliox
Tleq?cnimtoto aufcrtquodnature ra atq3inclion:tpfamfciltcctimmor
dedit:fcdaliqiu'dadum't:
altqufdre^ talitanepaccmiciq?
coimcnicnrcglo*
lt'nquit:ut
fird.dolcatq>adimittt<pc riatn7 bonore
in uftaercrna:
adfru^
dolortefttmonmc bontadempri: ct cndumdeo 7projn'mo in deo.<Xui
bonirelecti.TUft'
cn(mbono rcltctutn flutcmpcrpe:amid e iniufle:necilU
cflct:bonum
anuflumdokrend pof aaiput 7 bcc
fcr.Tlamqufpeccat peiore fi lctamr
in damnocquitatis.O.u(uerocruci- £>eordmcackgefmctcnena fiue
stur:fimdcnft>ilbontacquitacdolet ccUiti:p
quafodctati
bumane ettam
dflmnufalun'3.£tquon(am eqiwta» driandocofuUrar
i conlulcndofer'
acfalusutrunq?bonume:bontque a
mifltonedolendutn
eporiueq>letaif
dum:fitame
nofitcdpenfatio
mdio' o 2Dniotgiturufuer<rotepo^
ria.ZDeliore
auttmanimiequitas ralmtnreferturadfrucrotate^
5»corpcri8
famtae."jbrofecto
coue^ ncpacisi ciuuatc
tcrrcnari
cclcfli
aut
nierimunfofhisdolttm
fupplicio
y riuiutercfcrtur
adfruct»
padseta"
Ictatuacftmdcltcto.
SfcergoUritia nc.O.uaproptcr
fi inattonabilift
fiTc-'
defcrtiboniin pcccato
tefttseuoluit^ mu8*animirfc:nib(l
appettrem"
pter
tatismalc:(ra
doloramilfiboniin ordmatam
remperaturi
parttucor
fuppl!a'o:tcfti0
cbonenature.Oui
e-' poris:7requiem
appcttt
ionte.Tl btl
nftndolcramifTam
twture
fucpacej: igiturprcrcr
quiccecarnie
7 coptam
q:aliquibue
reliquqs
pacfs
iddolcc ucluptattl.-ut
parecorporie
^dclTct
qwbusfirutrtarurafit-t smicafcr. padam'me.£i cfmdcf»'r
parcoipotT:
"bocautemr(n crtremofuppkaorcx tmpcditur
etii rarionaUs
pajcatumc
ctefit ut itqutt impqnaturalifibcK qutarequiemappetirionucofcqutff
norumdamna tcrudarib"
defluatfex poteftUtruque aurcmftmulei pad
rientcscoroablatoreiufWlTimG
dco: prodefcquam
iurcrfcbabnttanuna
qucm
cotcpfcrut
ben(gnifl"«'mu
brgi^ 7corpu0:id£ftordinateuttcac
falux
tor<m.£>cu8crf[onanjraro
omniuj no.Sicu
t cnimpacetn
ccrporis
ama
faptennflimus
codtror
i uiftiWmus rci"c
odcnduM
an^mantia
cu^fiigiuc
ordinaron
quitcrreno^omamcto^ dolorcm:7paconanimc
di proprcr
majrimuirtftituitmortalegcnus
btt-' uidigcnrias
appctiooncm
XIX

uoluptatucdfcquiiturata mortefu' uelordtncnature:uel


ipfiusfodctatif
gtcndofatistndicirquatudiltgatpa bumane.Undeapfus aic.Onifquts
cem:qua fibtcdciliaturaia7 corpus. autfuie7majie domcfticienof\ii-
Sedq*abominirarionalia
aiainefh dcnfidcm
dencgat:7
1ifidclidcreaoj.
totubocqobabetcdmunecu
bcfttff: "bmctraq?criapapdorncfttca
onru::
fubuupactanimerarionalis
ut inctc ideordinara
impcrandi
obcdicndtqj
altquid«mreplctur:7fecimdum boc concordia cobabitanriu.3mpcrat eij
altqutdagatut fu eiorotnau cognix qtii confuluiu:ficut
uir upri: parm
tionieactiomfqs cdfenfio:qua
pacem tcsfilqs:7dnifcruis:Obedtunrauce
rarionalisam'medi)rcramuf.2ldboc qutbusconfultfurficutmultcrcfma-
enimuclledcbctuccdolc:cmolcftazi: ritisifilgparentibus:
ferui dotnmis:
necdefideriopmurbari:nccmorte fcdi domoiuftiutucnris qcftdc:tad
difToliu.ut
altquidutilecognofcar:i bucabttlacelefK ciuitatcpcregrinan"
fccudiicamcogmttonc utcamorefq? tfe:etiamquitmpcrant fcruiutda 4
cdponat.Sed neipfocogmrionia ftu buatmpcrarcutdcntr.TTccp cim do
dio propterbumanemcntisifirmix mmandicuptdttatcimpcranfcd offt
tatemin peftealicumscrrorismcur' cioc6fulcndi:necp pricipadtfupbia:
rat:op"babcrmagiftcriodminocui fcdprouidedimifcricordta.
ccrtiusobtcmpcrct:7 adtutoriout U'
bcrobteperct.£t quoniam ydiu em bc libcrtatcnaturali:1 5 f tiirurt
corporemortali tfto:pcrcgrinatura cuf priacapeccaro e:qibo maleuo-
dno:perfidemambulatno perfpccix luntariBetftndemaciptualtm"bo
em:acperbocomnepacetnucl cor^ mmis:fuuecrppriclibtdis.c
portsuclanim.:ucl fimul corporis
7ammcrcfcttadillampacem:
quc b Oc naturalisordopTcribit.
bomintmorcaliecudeotmmortali: 3tadeueboietncddidit.Tlam
ut ciftt ordtnatai fidefub etcrnaU' dornmcfinc}tpifciomarte:7 uobti-
geobcdicrta.
3.15ucroqrduopcipua lidceli:7omniurcpcnnu
qucrcpunt
prcceptabocedilcctione
dci7dilectix fuperterra."Rationalefactu ad ima^
onem,pj:imidocetmagilkr deusrm gincmlui nolutt nifi irrationalibus
quibusbomotriaiuciniquedtligac domtnaritnd boiembomini:fedbo-'
deu:fcipfum:7propmu:atq3tUe t fc minempecori.3nde primiiufti pafto
diltgcdonoeracquideddiltgit:cofcx rcspccoramagisq>rcgcsboiumcd'
qucnecut etiampro^tmoad di%ex fKructfut:utdcuocria fic mftnuaret
dumdcumcdfulat:quemiubcfficut quidpoftulctordocrcaruraru:
7 cjd
feipfum
diltgerc.Sic
upri: fic filqs: cjrtgat
mcrirupcccaro^.£ondinod.p
ftcdomeftici0:fic ceteriebommtbus peferuituttsiurcicelligtturtmpofita
qutbueporucric:7 bocfibt a projctx peccatori."f>romdcnufcj»
fcripturaru
mofi fortcindigctconfultueltt.3lcp legitnusfcruii:antcg>
boc uocabulo
bocpacatue crirqu.nuuin ipfo c di nociuftuspcccatum fdq uindicarer.
bommupace bominutd cftordin.ua Tlomettaq?iftudculpamcruit:non
concordi9:cuiu9 ordobice.^rimuj natura.Origoautuocabuli fcruonJ
ut nullinocc.ir.i>andeettaut proftc i bttnalinguamdccrcditTductarcp bt
cui potcrir."p>rimittt9ergoincftdftt^ q*mrebellipoflcntoccidia uictorib1*
orumcura:adcoaquippcbabetopx cutnfcruabawrfcrutfiebantafcruax
portuniorc
faciliorcqj
adicu
cofuledi doappelUri:quod
ipfumetiantfinc
LIBER

peecari
merito
m>e.Tlam
i d»iuftuj q Uodrca
eriaft babucrdt
fcr^
gericur
bdlum:,p
peccaro
aontrario uoeiuftip;c9noftri:ftcquidcj
d«micat':7
omnisutctoriacummalia admm{(h-abatdomefticapace:ut
fm
etia;prouenindiumoiudicioutaoa bec"teporalia
bonaftUozum
fortctna
bumiltaturrniendaspeccata
uf pu' fmiopcedirionediftingcierenad
dcx
mcns.Tcftia
ebomodcidaniclcnm umautemcolendutn
in quo eterna
c«ptiuitarc
pofiruspeccata
fuai pecx bonafperada
funnoibue
domusfue
catappfifuicoffobarurdeo:i bartc mcbriaparidilccrionccofulcret.O.6
efiecam tlliuscaptiuttatts
pio dolo: naturalis
ordottapfcribtt:ut nome
tcftaf.Tbrima crgoferuituriscauf» patrunfamflias
bincqrortumftt:i
peccat»c:utbobominicidirioisui-' tambrc uulgatu;utiniquectiadox
culofubderc(f:q6nofit niftdeotudix mmares bocgaudcatappelbn.O.ui
catttctapud quenoemfquitas:^ nox antucripatrcffamiUaa
funoibuein
utt dtucrfae
penaamcrinsdiftribue familtafuatanyftlqead colmdum
dclmqHcnriii.Sicutautemdnsfupx 7promcrmdu dcumconfulunt:
dcft'
pitsdicir.Omniequtfacttpeccatutn derantcs
atq?optantes
uentrc
adccx
feruueeftpeccari:
acptr bocmulri lcftem
domo:ubtneceflaziu
n6fitim^
qutdemreltgiofidominismiqutano perandiofftdummortalibue:quia
n
ramen
liberidfcruiut:a
quoenimc|s necefiariummtoffLctum
confulendi
deuictUB
l:buic t fcruueaddimscft. iam i illa fmortalitatefelidbuf.Oiuo
£t uticj5felicfueferutturbomini y donaucriiatunmagig debentpatre»
Ubidint:cum feuifTVmodommatu uax cf dominanrurcgfcruitolerarccpfet'
ftcrcordamortaliu:utaltasomttra^ uiimt.Si quiaautcmindomoperix
libido ipfa dommandi."bommibua obediennamdotnefticeaducrfatur
autftnillo padsordincrquo alqfalij pad:corripiarurucrbofcu iwrbcre:
fubiccrtfunt: ficutprodeftburmlitaa feuquolibctaliogencre penciuftoat
feruieribusuta nocetfuperbiadomix qj lidto:quantutnfoderaebumana
namtbuo.Tlullus autnaturain qua eoncedurpro due qui cornpif urili'
dcueprius bominemcondidit:fery taterutpadunde diffilicratcoaptcf.
uuaebominisaurprccari.dcrum i Sicutcfmndebeneficenrie adtuua^
pcnalisfcruttuecalcgeordinarur docfficerc
utbonum
quodmaiusi
qtiAuaturalcmordincmconferuari amtttaturitanot innoceticparccdo
fubcr.-pcrttirbjri uctat.<luia fi conx ftncrcurtnmalumgrauiusindda^.
tracamlcgcmfactumno effet:nibil "^errinctcrgoadtnocenrisoffidurn
cfictpcnatifcruitutcco«rccndum.3« no folumnmtin(maluminfcrrc:uat
cpaptuamorrctferuosfubditose(Tie etiamcobibercapcccato ucl punfre
dniefuio.-TeraioeisdJ bonauold^ pcccatum:ur autipfequiplcctir'cori"
tatefuirt:iit fcilicetl'i 116
pnt a dfft'0 gatorocpmmmrorautalq rcrreatur
liberificrufuamferuitutcipftquoda' crcmplo:Ouiaigi'turomni9 domue
tnodoliberi facianrnon rimorefub imriumftuepartfculadebetcfle duiv
dolofcdferuiedodilccrioe
fideli:do^ taneromne auttntriumad aliqucm
necrrafeatmiquitaei euacuet'enis fuigcncrisftnemrt omnt'8pars ad
principarusi poteftaa
bumana:? fit uniuctftcuiuspareemregntatc;rv
dcunomrtutn omnibus. ferturifarisapparwrffcconfcquctis:
utadpacemduicampar domdlica
^e cquoiurcderfwrundf.c.
jri* rcfcraturtdcftordmata
impcrandi
XIX

obediendtq?
coeordfc
cobabttamiuj: ucturinrcbusadd pcrtmcn
tibuott
refcraruradordmaram
imperandi
o duitatcutrlq3concordia.Ucru
quu
bcdicndicpconcordiam ctutum.
3r« te/rcna
riuiraebabuitquofdarn
Tuof
fittutqrlcgcciuttatis
prcccprafume fjpicntco:quoodiumaiprobac
dilci'
patrefarmtias
oporreacquibus
fuaj p!ma:quiuclfufpicattucldcccpti
a6
domumficregafrut
fit paciaccom' monib";credcretmulro8
dcoscondli
modataciuitaris. andosdTercbusbumant's:arq3
co:u
dtucrfaquodamd
offkiad:ucrfafub
Undecelefttg
fodetaecurrenaci' dicaptmcrc
adaliumcorpus:adaliu
uftatcpacc
bear7vndifcodia.c.ppi}. animu3nque ipfocorpore
adaltfica
put ad altumccrutce:7 ccrerafingux
f £d domusbomirwqufnd utx (aadTmgulcs. Sintiltrcri arumoad
utmtejcfide:pacem terrenae£ aliutnigeniumrad aliumdoctrinl:ad
butusteporalisuirercbuscomodif aliumiram:adaltumconcupifcetia:
quefectatur.£>omu9 ergobommuj (nquctpfis:"bucufrcaduccnbus: ad
cj:fideumentuie]rpecratca quei fu' aliumpccue:ad aliumtriticumtada-
turumetcrnapromiflafut:terrenifq3 ltumui'm!.adaliumoleum:ad altum
rebusactcporalibue tanypcregrina riluasradalmmnummoeradaltu na
utiiunnoquibuscapiaturt aucrtat' uigatione:ad aliumbella^rcputctori
quotendicin dcu:fcdquibucfuftcnx as:adaliumcomugia:ad aliumptu;
tcturadfacthustoleradaminimcq? acfeoindiran 3:7adaltosaltaccrcr.7.
agenda oncracorporiecorrupribilia £clcftioautemduitaaunumdcu;fo
quodaggrauat anima.3cctrco reruj lu colendum noflct:euptantumodo
utfebuicmortalfncccflariaru: urrif-' fauiendam feniituteillaqaegrrceU
que bomimbusfidelibus7 infide^ triadidtur.7nonntftdcodcbetur:ft
libus7utricpdomuicomunifeufuf: deltpictateccnfcret:factum cftur rclt
fcdfinisutcdicuiq?fuus^pn";mul' gionialegea cumcrcrna duitarenon
tilq3dtuerfue.3ta etiaterrenactuitaf polTet baberccommunes: procpbis
qnouiuiterfidc:rcrrcna paccappcx abcadiflenrire babcrctneceffc atquc
rit:ineoqjdefigitimperadicbcdiedi- onm'effediucrfafcntieribus: eoriiq?
quccocordta duiu:uteisftt dcrcbus tras7 odia7perfccut(onum itnpetuf
admortaleuitaprinetib":bumaitaro fuftinercmtficumanimosaducrfauti
quedicopofmoiiolutatum.£iuita9 utnaliquando terrorefucmulrimdi'
flutcmcctcftte ufpotiuepareetus:q nfe:etfempcrdiutitoadfutorio^>pulx
in bacpercgnnatur morralitate7 ui^ faret."bcc
ergoceleftis riuitascfipef-
uit *j: fidc:ctiamiftapacencccfleeftu grinaturmterrarq:omnibusgcrib'
taf:donec ipfacuitalispajcncccflana ciuceeuocat:arq3 tnomnibusUnguif
mortalttaotrafcat.2lcp_bocdumax percgrinacolligitfoctctatcm: non cu
pudtcrrcna
duirate
ucluticaptiua
ut ranequicqutd
iit moribue
lcgibus:{
tafuepegrinattonisagit:iapromtlTi ftitutifq^dtuerfumeftrqutbuspajc?'
onercdeptionte7 fpiritualtdonotan rcnauelconquizitur ucl tcncturntbil
quapignorcacccpto:lcgibu9 terrenc corumrefdndcne ttccdcftruens:imo
riutrarisquibusbecammmtftrantur ettatnferuans acfcqucno: quod(5di
q fuftetadc
mortaliuttcaccomodata ucrfumficm dtucrfisnetiontbue:ad
fut obtcmperarenodubitat.Utquox unumtamcncundcmq? fincmrcrrc''
niamcorrmms cfttpfamorraUtas:fer nepadeint«nditur:ft rcligionem qua
LIBER

untiefummua
t ucrusdeuscoledue grinamur
adno:qua
faluaarqjcert»
doceturn ipcdit.Utiturcrgoerii cex dcquibufdarcbusquasncqucfcnfu
leftiaritutasin bacfuapercgrinarioe nequcracioncpdptmueinequc nobif
pacetcrrcna:7 dcrcbusad mortalcj Pfcripturacatronica
clainerut:necp
bomtntsnarurampernneubuBbna' rcffcsquibusnocrcdereabfurdum e
narum uolutatumcdpofirione <j>ro in nfamnotitiapcruenerrit
:ftuclufU
faluapictateacreligionccoccditur: rcprebenfionedubltamus.
tuetur arqj appctmcamquetcrrcnaj
paccmrcfertadcekftempaccm: que i>cbabitu? monbooppficb:ifti
uerettapape:utrationalisduntajrat ani.c.pjc.
creaturefolapajcbabenda atqucdi'
ccndafit ordnurifnmafrilket atquc n 3bil fancadiftjm princtctiux
cocordiiTim^ focietae
frucdidco:7m rarcm:quobabituuclmoreut
uicemin dcorquo coucntfifueritno ucndifi noecdcradiuui.ipccpra: ifta
cr(tuttamortatie:fcdplancccrtcquc fidcmquapucnttaddcdquifcpfccte
uitaliaireccorpueaialequoddii cor tur vndcipfoequoque pbdofopbos
rupiruraggrauat antmarf^fpualefix quldofuSrcbrifhanunobabtrum ut
ncullaindigttiaef oniparrefubditu cefuctudine uiccud quenibil tmpedit
uolut.ui.faaiicpacedum pcrcgrinaf rcligione:fcdfalfadogmatapmuwic
i fidcbabctatquecr bacfidclurtcui^ compcliit.Unde illamqul varro ad'
uit:cttadillapaccm adipifcendazfert hibuitcjrcfnuisdiffcrctiam: fi nibil
qcqutdborurnacnonilgcrtccrgadcr turpttcratquetnrepcratcragat:dtno
umi propmurquonia uita ciuitaris nocurat.£j:mbusucrouttetlU"ge'
utiqucfoctaliaI. ncribu0:odoro:acriiofo:
tcj: urroqj
compofi(o:quautd falua fidc qTquc
Ouadmcrfafit acadcic nouaabt^ potTui qoolibctvttatncoji duccre:
?
guitaea pftariaftdcicbnftuc.c.j adfempitcrna prcmiapuemreantcre
tamcqd amorctcncatucriraricrquid
q Uodantstrinetadillamdfj^ offinocaritatisimpcdar. Tlccftc4fx
quamdeacademtcia nouifaar qucdcbctccodofuerutm codeccto
ro adbibuitrqutb' funt incmadnu urilitatendcogitctprorinii:nccficac
oninociuitaadct tale dubirartoncin tuofusmcconrcplanonend rcquuat
t&napdcmcnria detcftatur babcnsdc dcujnodondiitcranacattodelccta:
rebusquasmenteac rationecopre" dcbcr.fcd autinqi"inoautmuecio ue^
benditretia
fi paruam,pptercorpus n'r3tie:rtt caq'fquc,pfidat
7quodm
corrupttbile
quodaggrauat anitna$: ucneritteneat 7alrcrindiniudeat.^n
quotiiaftcutdlcitapfusejcpartcfct' actione vcronoamadus7bonor in
mu8:tanteccrtilTima fcietta:credirqj bacvira:fiucporeria:quomacmnia
fcnftbusmrctcuiufque cuidena qui' ranafubfolcrfcdopiisipfutn quod
buepcorpuaantin"uciruirquoniarn pcrcundcm bonoreurpotetttia fir:fi
mirerabtliuefallit qutnaq> cispucac rccteatquevrilrtficid eut adeajTa^
cflecrcdetidtr.credtt
criafanctisfcrip lutemualcatfubditord quefecunda
rurio7 uccehbus 7noutsquascano deome:v>ndeiam fupcriusdifputa'
nicasappcUamue:vndc fidcsipfaco ufmua.lbropfquodatt aptue.£pif
ceptae:qcquafuftusviuir:pqui fmc copatumquidcfideratbonutn opus
dubitattonc
ambulam"
quldiupcrc^ dcfidtrar.^rpcwcrc
uoluitqu(dftc
XIX

cpifcoparus
rquia
nome
eopcrt'0
non difcmi(t:gerit
forritcncobibct
tipe'
bonoria.Sred»eftcimatqjindcdu' rantcnuftcq?diftriboitmoin illu fi'
ctuuocabulum:qo ilUqui prcficttur nedirtgitubtdeu9eritoiaindibufe^
fupcrintedtt
curafdliceteopgercns. ternitatc
ccrraacq;paccperfccta.
£pi q*ppe
fuper:feopo8
rero itetiol.
£rgoepifcopin
grece
larinefuperinte -Snf m diffinitioce
fcipionia
q ut
derepoflumusdfcererut
ttclltgatno dtalogociccronia
fatiun^ fucritro'
fecpifcopo:q"
prcefle
dilejreritnd pro marwrefp.c.jcp.
deftejtaqj
aftudto
cognofcede
veri'
tarwncmo probibct':q6
ad laudabi'' q Uaproptcrnocetoc^ut
leprinetodu.locus
verofuperiorfi tcrobreuitcr
acdilucidccrpc'
ncquopptus
reginonpoteft:t
ft ita diam:qo
t fcdido
librobuiusopcris
tcneatur
arquc
admimftref
ut decet: mcdemonftraturnee ,ptntfi:fccnduj
tamcindeecrer
appetttur.
-Ouaobrc^ dtfftnitioncfl
quib"«puddcefoiti ud
ociufanctnqucrir
cdricae
umtatie: tur fdpioinlibnedcrcpublica: nucp
negoduiuftdfufcipitncceflTitfls
carix rcmpublica
fiiiflc romana.Breuiter
tati9.O.u3mfardnaftnullueipoit: cimrempublica diffinit« rcm ppfiu
pcrcipicdearqucmoiedeuacand»cft £to£diftinitiofi ucrac:nanq>
fuitw
ucritati.Siautipontt":
fufctptmdae mana rcfpub.quia rtfquafiutrcspo
pptercaritatig
ncc£(Titatc.£5
nccfic puliquadiffirutione uoluitecrcipu.
omntmovcritariedclecratto
dcfcrc- "Jbopula
eimeedtffinitcctfimulritu'
dae:ncfubtrabaf
illafuauita87
opx dtnisturiocofmfu7 unliraris
co"mux
primatiftaneceflfitas. ntoriclbcianj.O.uid
a»t dicattuns
cdfenfum:dirputado
e^plicatrpo
boc
O-uodciu(9fancto^i buuidvitc oftendes
genfinciuftiriarcmpublica
tpefpebeattfmt.c.^jc. ndpofle.Ubiergoiuftituucrandc:
necius potclTc.
"Quodefmiurcfit jp"
q Uamobrcmfummffbonffdutfecro
tuftcfit.O.uod
aucfiriiutfc:ncc
tatiedcicumpaj:fit eterna
at^ iurefteripot.Tlondm iuradtcenda
quepfcctanop
quamortalcs
tran-' funturputidamiqua
bomind
cdfti''
fcantnafcedo
atquemoriedo:
fcdiit ruta:cdilludettltpfiiuseffedicanr:
quaimmortalcs
maneat
nibtladuer' quoddciuftine
fonre
manauerit:
fal'
fi otmodo
paricdo
q*fequiillamuiti fumq?
cequoda
qutbufdam
norccrc
uclbeatilTitna
ncgerucl
tciuscopara fcimctibuf
dtnfolct:id
.i iusquodci
tfoneiftamquc bicagu'quarilTibet
ay qutpluapc wtlee.Xluodrca ubtn
mmit corporiscncrnarucp rcrum eucraiufairia:turiscofcnfiifodatus
bom'8 plcnaft't:nomirenima
iudicet; cctusbomind 116potc(Tc:
7idconcc
-Cluatnquicdquefic babet:utdus pptiisiujctaitlafdpioniddtffmirione
ufumrcferat adilUusfincquem dilt^ urdcerontt5.£r ftndppfdnccrcspo'
g(t arderilTimeacftddiffimc
fpcrat: puli:fed
qualifcuci;
multitudinie
que
noabfurdedld erianuncbcatufpor: ppttnomine
dignano"c:acperboc fi
fpeillaporiu9
q>rcifta.^Res
ueroifta rdpublica
rcscppft:7pptu8no c q*
fmefpeitlarbearicudo
falfai magna cdfcnfu
nofodarus
cmns:noc aute
miferiae.Tloitcitnuerisanimibonif iuaubinullaciuftma^culdubiocol v
uritunquonia
nocfapieria
uera:quc ligitur.-ubi
(uftitiandendeerepubli'
intctmoiicfuam
bie qucprudentcr Ouftitiaporrocauirtus s:q fua
LIBER

cuupdiftributt.O.uo'gitur
iu qttibominHmultituditre
populiifej
bortumsfqipfobomtoedcucrotolx cir:cu(uereedinfeflercfpublica.Tla
lit:7 imudiadcmonibus fubditftooc dcurilitatequiddicam-.cuiue comu'
no ecuiq3fuadiftribtKre.2ln q*fuiv ntoncm ctt.imfociatusbonutwcct":
dumaufertetueaquoeptual:i rra' ficutfcfebabcttftadiffiniriopopuluf
dir ciqutnibil babeticomris: iiuft" nficup4rur.JQuaut9 eimfi diligentcr
eft:7qwfdpfuaufertdominaridco atudas:rtcc uhlirasfit ulla uiucnru»
aquofacru6e:7maligni8 (eruitfpt' quiiir.picuiuut:i'icur
uittttois q*deo
ritibusiuftuee^Cnfputafcerre acer nofcrmtferuftq?dcmonibua: tanto
rimeacfortifTime i eifdemipftsdere magfsimpijsyto magisfibtcu ftnt
publtca librisaduerfua
miufhtia|> imudiflunifptritustay dqsfacrifica
iuftitia.£rquonta
cumpriueageret ri uolut.Xame qodeiurfaconfmfU
prouufhtic parnbaacotraiuftmi 7 dipm''fatiseearbiRoi:pn appareat
diccrct'nifi p inmftiriarcmpublicam pcrbaicdiffintrione
noecpplmcuius
ftareaugeriqj
nopoflcbocuelutuay refpub.eidicafiquomftitianoc.Si
IWifTimupofirueradmuftum
cfleut rimdiciitnoimddiefpiritib":fj dqa
bommce boibusdommatibue fcruix bonieatqjfanctiai fuarcpu.femiflc
ant:quamtameiniufhnanifi fcqu.if romanoenuqutdeadctotieB rcpcrex
impcriofa
ciuttas
cutue
e magna rcy dafur:qil fansimoultraipfartscft
fpubltca:n6catn
pofTe^uincqs
tmpe diyimus/O-Uis cij adbuclocu
p fux
rarc.T^cfponfum
eaparteiuftitieio pcriorcobuiueopislibroepucirrqut
iuftuefTc <ytaltb"bott)'fit utifftiit": dubitarepolTttmalie7 tpurisdemo
7 prouhlitate co^fiericualtquidrc nibusferwfleromanoe: nifil nimia
ctefir:idecutmprobio auferfiniuna ftolidueuf ipudcdiTimccorctiofus^
rumliceria:7domittfc mdiaebabc- Sed ut taccaqualesfiit quosfacrift'
bunriy mdormtifc babucrut.
Subdt cqacolcbat:i
Urge
dcium fcriptfi cft.
tumq3
eutiftaratiofirmaref:
uclurf Sacnficas
dt)9eradicabitur
nifidfio
anarurafiunptnnobilccrcmplfiatx r.Titu.llccbonie(giturnccmaUfdqr
quedictue.£urtgirurdcusbomim: racriftcariuoluttrquibcccii
tatacox
animuscorportimperar.rario
Ubidi mfnacioncprcccpit.
ceterifqj
uiriofisanimipartib'.-1
"jMa'
ncbocejrcmplofatiaedoctd
c:d.buf'' Jlnuer°fit de"cuicbriftiaifaiat;
damefleutilcmferuirute:7
deo4de? cuifolidebcatfacrificari.c.w:q.
ut feruiatur utile efle bofbus.Scrui^
eneautdcoanimus
rectc
corpoH
itn f £d refpoderi
ponOiuaiftedc^
pcratanq^iprbarumo
rano domino uec:aurvndcdignue,pbar cui
dcofubditarectcimperatlibidmtcc-' debcret
obtepare rom£t':ut
nullodco
terifq?
uitijs.Quaproptcr
ubibomo ro cokrctfacrific^s
pt ipfoiZDagnc
dcono fcruirqutdmcopuradum
cft cedtaris
cadbucqiwrerct^s
iftf dcuf
cfleiuftirie:quado
quidedcono fer fit.3pfeedcu9
cttf,ppbctc
pdirerut
uiensnullomodopotiuilc ammus iftaqccrr»itn'.3pfc
ede':«quocefpo"
corpori:aut bumana rariouittjeimx fumacccpit
abraau
femfemoocebn^
pcrarc.^c !"it bonitnc
talinocll ulb diccnf
getea.Ouod
i cbnftofieriqui
iuflicta:proculdubionccin bomirm; fecuitducamedcilbrcnTte
crort"e:
cctu:qut
cj:talibuscoftatbomimb". rdc ipi qutrcmafcnJt
biuuonoia(w
Tlonc ergobiciurfeillcconfenfue: tiniciuctitnolituccogrtofcoc.3pfc
cft
XIX

deuscutuediuinusfpintuspeoelo' iudtcati^
cucus
e:quorri
predicta
arq^cdplcta buf:mcrtto
fttillcpunif.Uidcrit
d,d
peccUajquauidemugtoro orbedtf" decbnllouaces medap appollisdi)x
fufai Ubrisfupiorib*pofui.3pfccde rit:atq?iftecrediderit autfortaflcua
usqucuarro doailYtm"rcmanoruj teq6 nddtjatdipilTc iftc<pfecdfmj:c/
iouepnut:qpuis ncfaesqd loquatur ricrquaftbtccftcfur ipfaoracubinf
"CLuod tri io comemoradum putaui: fefaciatcoucnircfroltca uidebimua.
qniutr tarcfc.ertc nccilla iftti dcopo "btctfi iudeostag»da fufccprorce re
tuit cjritturcr.ccmlc.t)tk¬15 dfcrtdt ctciiidicaffcdicit6 cbrifto:cycumoz
di-.rque fumupurauitdeu.^oflrcmo te.pclTima cjccrudldiicc ccnfuer^nt.
iplccdeuaquedoctiflTimue pborum £>£ua ttacpiudco^cuip.bibcttcftio'
ij>uiscbrifttanoru acernmue inimtc' niu:audicd° fuirficdicce.Sachficas
etiap coruoracuiaquoedcoeputat: dqscradicabifniftdnotm. £ed ad
deuntagnu
porpbyrmo
confitetur. manifedtora
ucniam":
7 audtam0
ep
magniidctidicatcctudco^.j tctnad
Oucperpbfrmodicatcracufdc^ caqiccrrogauit apolltne qd mclmsi
oru rcfponfatncbnfto.£ap.
pp^. uerbo'fiucratio.Jan
UjrfRefpoditin-
<Jtutrfib" bccdicea.Bc fubtecitapol
n 2lmmlibrid quootbcologio Itnieucrfus:tquib"11ifti ftit: ut Q'tii
pbilofopbtas
appellani
cjbu» fatisc idedcccrpi.3n
deuucruiqutt
qxtif atcpcdfcribifrerii adpbia^pti generatore:? i rcgcanoia:quetrcmj
neniiuelutdiuiarnfa:utipfauerbae celu7rerraacq3tnare:7 ifcrno^ abx
iuoqueadmodu cj:grecaliguai bt(x dita:t ipfanumtna pbouefcm.&uo
naicerprctata 1'unc
pona.3ntcrrogati ni lcr c pat:qucualdcfacti bonorat
tcjcquedcuplacado rcuocercpoflct bcbrci.Xalioracubdctfui apollinif
ujcorefui acbnftiamfmo:bcc attuer porpbynustamagnudciicebcbreo
fibua.ipollo.Jbcideuerbauclurapolx ziidipr:uteut ipfa nutntnapborrcf
Itnisirtafunt.forte magispotcriei cat.£ocrgode*iftcdijceritrfacnfkas
aquaiprclTisUisfcribcicrautinflans dqocradicabitunmtror qd tpfcpor1
penas
lcucs
p acrautauieuolarc:<y pbfn"noperborrueiittfacrificans
femclpoiltucrciioceeipicuxoria
fcrt dt)8eradicari
nofortnidaucrit.
Jbidt
fri:pgatquomodo
uultmanibue
falx ctii bonadccbriftopbusiflc:quafi
lacnepfeucras:7 lamentatidibua
falx obtttuetUTdcqtia pauloautc locutt
laciffnniemortuudciicantas:queiu fmn"corumclte fue:autquafii fonis
didb"rccrafcimctibuB pdirupclTima dqcCmakdixcrircbiifto:7cuigtlart'
in fpcdofisfcrrouinctamoraintcrfc tcecdbonii cecognouoit.digncquc
cit.£>einde
poftbosucrfua
apollinis budaueKnt.Ocniq^caquaalicjd
m(x
d.no ftatemccrolatmciccrpretati fuc rabilcatqjicredibile,platuf:ptaopi
fubtufipitatqaair.3nbi'squideKrgix n<oncinq*t45fccro
q*bufdauideafcflc
uerfatione irrcmcdiabilia
fcnteticeox qd dtccurilum"..Cbriftu015
dq pqlTi
ru mamfcftauitdicca.O.uoniajludci inu<ptiudaucrur:7
tmorralefaccu:et
fufcipioc
dciimagte
q>irti.£ccc
uti6X cdbojupdicatioc
a' memterut.£bzi
coloraacbhftuiudeosppofuitcbnf- ftianoeaiit pollurosinqt7 cotamia^
tianisicofites
<ymdcifufcipiantdco. toa7errore«plicatofce dicut:7mrrif
Siccnimcjcpofuu
ucrfuaapollinie: ralib"ftdunfue
cosblafpbcmqs
utu
ubia mdicibusrcctafcnctib'"
cbiirta tur. £>ctnde
fubqcituelut dcorum
LIDER

oracubblafpbsmarium
cbriftianoe. nocriadcanoucntcbrirtu:?
id p cu
£t poftbccdccbtiftoaurtcjtitrogsi' faluusee110pofTitmcc
iftop medad-
tibuefi cdeus:ait becatc.O.uonia3 loquopdcmonolaqucoauirarcuel
qdi imortaliaaiapoftcotp"ut iccdit folucre.Tlos
autncqjapollineuttu"
nofti:j fapiettaaocabfciTa
cratfemp. pcranrccbrifturncqabccate
poflum"
uin pietatc
prcftanfTirm
eillaaia:bac approbarc
laudanrc
3Hcaiitrancp
in
colutalicmaucrirare.Jbtinde p' vba iquiicbnllj uultcrcdt:qifiaiudicib*
ciiioquaftoraculifui ipfcc6tej:cl'.'p>i recrafcnticrib'1
didtcflTcocdfum: i'ft«
eiua boiempqlTinio:fed
boicmtm.Una.e
im' tn 7 illi" 7 bui" mtetio:ut noltt boics
mortaltratidonara:7bac cbnftianof cccbriftianoe q: nifi cbrifttamcrur:
colereerratee.^nKrrogaW aik irv abeo^cruiporeftatc n potcriit.3ftc
quir.£urergodanatuse/oraculo rcf ueropbueurpoti" q rahb*1 aduerfuf
ponditdcacorp*qdcdcbiluarib'tor cbriftianoequaftoraculisaxdiit: p*
mentisfctnpoppofictic:aiaaut pw fadatfiprir:utitcrfcdeipfo cbriilo
ru celcftifediifidccoitaueroaiaalqf bccatcatq?apolloc6cordet:cuq? abo
animab"fataiitdcdit:quib"f.ua ncrt uuupcrcc autambocollaudec.O.5 fi
annucrur dco^.obtmedona:ncqj bax facepotuiflenrinibilomin^nosT ui"
bereiouwimortaliaagnmonc crro:c tuperatorcs 7 laiidatores cbrifti fal^
iplicari.Tbroptcrca
ergodqsejrofi: lacesdcmoncs
mrarcm".£ii
ucroco
q: quib"faton fuit noflfe
deu:nec dox ru deuei deaiterfedccbriftoillcui-
naadqeaccipe:bi8 fatalifdcdit iftc ruperido:fflalaudado dilTmtiat:,p'
iplicaricrrore.3pfcueropi" i in cclo fcctocie blafpbemacib* cbnftianos
ficucpt)icclVitJcjq?bucqutde nblaf nocredurboics.Ti recrcipfi fcnriant:
pbcmabie.mirabcris autdcmentiam fanccbiiiltllaiidl?uf porpbtri4ud
hoim:ejc eoi ciffaalepccpfq;ptculii. becate:cudtcatedipmfatalit'dcdiflc
^.uis icaftulmsc ut noitclltgatauc cbniliant'9utiplicareturcrrorc:cas
0bboiccallidoeoq3 cbriftianisiimi^ rridufdcfkutputarpandttcrroris:
cilTimobccoraculafutflcccif"icta:aut quasanrc^ejrvbis ci' crpona:priuf
foTiliofiu abipuriadcmonib" ua fu- qucrofifatalitdeditcbriff cbriftia'
(ficrcfponfarut.f.qm laudatcbriftu: nieerrorisiplicatione.Utni uolcns
^"ptereacrcdatur ueracituttupcrarc sutnolcr.dcdcrit.Suiolcnequomo
cbrifttanosatq?irafi poflmtiterclu^ iuftus.-^Si
nolesquobea^.^Sed iam
dant uiafalutie ctcrnci qua quifque ipfiuo crroriecaeaudiam".Sut ind.t
fit cbriftian^.^Suc cjppenocediaftu^ fpustcrremmmmu bco tcacnoquo
tt'emilleformifcnriutnocecorrariuj: dam:malo^demoniipoteftari fubic^
ficrcdafcislaudarib"cbriitu:du tii cti:abbtsfapieicsbebreo^quorum
crcdafetuuuperarib* cbhftiauosrut un"ctiftctcfusfutc:ficaudilhedtufa
tii 4 utriiqj credidcritralccbrtfti fa- apollinieoraculaq fupiusdtcrafut:
ciatlaudaroremccbriftian" ee uclit. abbis ergobcbrcidemontbue pcffi-
5(cficqniisabillo laudarufabiilop mi87mioribusfpirttib"uerabarrc-'
tn dcmonddomiatucunUbcrctcbri ligiofoa:7ipfisuacarc,pbibcbat:ue'
ftu&:prcfcrti q:ita Uudatcbnllu:ut ncrariadtmagtscclcftcs deos:apli*
qutfqoi ciitalecrcdtdcruqualisab auteueneratt deiipatre.toec
auremx
ipftspdicafrcbrtlttan" uer"nofit.Sj qutt7 dcjj3cipiot:7
i fupcrtorib"
ofte
founurmabcrctic"4 tatumoboiem dimusqueadtnoda aiaducrtcread
XIX

deumonettillaimpitcoleubiquc. fcdgcntw:quodcuidcccr
in pfalmo
Ucruidoctii ipienaturKqbus
uere fcptuaginta
itcrpretca
pofuerii
t diccx
farunopceflica
dqadonaobriererne ti8. Q.uoniaocsdqgcnriodfmonia:
q?babcreiouiaimortalu»norionej: nccjeergoputarctiftiequidedtmo^
n6audtete87deo97dtuino9
uiroe: rUbu9,pbibittt
ccrcelcftib"
antuton^
deoaquidlocsrecufauerur.^bibirof bueuralt^busfacnftcanec
pmifllu:
mu dcmonesno folii nullia odqaife' mof addiditmifi dno folittde ntfi do
qui:f5ecrcuercridelegerot.£>eu
aute mtnoranrum:
ncforrcy aitdnoIbli:
fimulareefccoU?
eafolap q deufado dc&fole^credntee
quiTpia
cuiIfazifi'
raturr.6agur.Tlade"quideurporc candu
putat.OLtiod
noitacciiclligc
omiun
natnull"
idigcnfcd
nobis
cft dumt icriptuns
grecig
fadlliercpit'.
bn cdeupiufhnl fcafttrarealiafque t>eu8tgifbcbreofcuitamagndta,"
adorain"vcurcsapam uitapccadipx tus ctiaiftepbu8pbibcttcftimoniii:
futnfoctetcs p imirarionc7 tnd.fitio^ legededitfuooptbbebrco:bebrco f"
nemdeipfo.3n$(itioe:mpttrg&t in' monccofcripta:nd obfoira7 icogni^
d.c:imttatiodeificataffectione
adipx tam:redoibu8iamgehbu9 diffama'
futnop<:rado. 23cucquidcprcdicauit tamin qualcgefcrtptue.Sjcrificas
dcupicmTquib"morib"fit coledus dqscradicabif:nifi dnomnrti.O.uid
dirtt. O.uibu3pccpti0rppbcuct libri opusci bacciuolcgeciufqj.ppbetis
plcntfiu bebreo?t:qn fancto^uita fi dcbacrcmultapqutrcrcamo no p'
uelaudat'fiucuiruperaf.Scd i cbrix qmrerc.^Tlon cim obftrufaud ra:a
ftiantettficrar:autcaiuucaluntarur fiit:fcdapta7 crcbracollige:7
in bac
quitu uoliitdcmonce quoadeoeox difputactortetncaponcrcquibufluce
pmar":quafi
caicp
difficikfir recolere' cUnue
appjrcrrnulli
oninonifi rani
qucrurpia:qucdcdccora
crgadcorii fibi deuuqt 7fummafacrificariuox
obfequiu
i cbcatria
agebacur
7 teplif luifTc.£ccc
bocurwbraitterimogra
7am:dcqIfgjrur:dtrar':3udiaf i cc' diur:m(nadter:feducracirc:dirruab
clcfqe:ucldeovoq*doffcrafrtbinci^ illo deoquetae)-cclletcf
eo^docriflfi'
tclligeubicdiftciu1ubi :uinaftt mox miprcdicar:audiat":timcaf:
tmpleaf:
rn. O-uis aiir dipt buicuf ifpirauit: ncinobcdiercscradicanocofcqiia^
nifi diaboltcue
fpueta uantiapniqj Sacrtficasdqeeradicabifind,t:nifi
mcd3ciu:cj>dcmonce abbebrei»coU dnotanm.Tlonqoo rei egcataltni'
,pbfbiro6
reucreaf
potius|»odcrint io9:fed
qinobio
cjrpcdit
ur rcsdus
cbr(ftiani.JSed
deuetllc quecolucrut fimu8."buiccuncam't'infacriglitre'
fapietce
bebreoztet celcftib"
fancris ri8 beb:eoe.t>ip
dnodcusmcuscs
angelis
7 uirrutib'dciquosbeatiflfi' tu:quoniaboito^mco^.nocgef.t)u
mosranq?
riuca
i bactuapcregrina^ iueaiirprcclanlfim
darq?
optim»
fa"
ttonemortaliucncramur7 amam": crificiiinofipfifumue."bece duitas
facnficariuetatironaafUg<fuaqua ciu9:cuius rd mxfteridcclebram"ob
deditpptbfuobcbrco:7ualdemia' lationibusn:;e:qfidclib"nocefunr:
qterltullt dicesSacrificaedijs cra' ficuiClibrirpzeccdetib"dtfputauim'*.
di'cabitur.£tncquif^putarct demo ^cflfarorae dmuicttmasqiwsi um^
mbuspclTtmiatcrrcnifq?fpiriribus: brafuturioffcrcbatiud.n: 7 und f&'
quoeiftcdtcttmimosul'minorcs:nc criftriugcntcaafolieortu ufq?adcc
facrificefeeprccepto:q:
7 i fcripturia cafumficutiafim cernim* oblaturaf
fanctts
ipfidicrifatdq:no bebrcoru pppbetas
bebreos
oracula
ictcpudt
LIBER

diuma.£r quib"quatiifarieutTum
e quodamodo
ppffrupcrir:arq?corrux
ndnullajrtuUnv^iabuic
opt afpfi' pcrutcftacbiftoriadequai preccde-
mus.Oiuapropterubindi iftatuftt' tibusUbnsmultapofutm":Tlcc(60
ria:utfm fuagzamciuiratiobcdteti trl uf ipfumndtilcpplmiufctus rc^
deuaiparetunust fumm":necuicp dijrcnrra
noclfcrcpu.quadtumanct
facriftcef
niftfibi taru:7p bocf dtbuf qualifcocp
mulcitudinis
rarionarcct*
boibuoadcande prinertbus
ctuitatcj rcrnquasdtltgic
cocordtcdmunione
arcpdcoobedtetib":ammu0 ercorpi: focuu"-OtuodaiJtdetrto
ppto t dc
arqsuirt)0ratiocrdiclcgitimo
ipcrct tftarcpu.dtjcirboc
dcatbetiicnfm
ucl
fidclitcrratqueadmodu
iuftueunus: quorucunqj
grccopuregfpriopboc
itacetus pptufq? iuftoc.umarcj:fide dciUapiiorcbabplonc aiVfriorii:
qfi
qopcr.itpculccttone:qua bomodix in rcb"fuispublitieipcriaut parua
ligit deuficutdiligedua ede":7pro^( uf magrt^ tenuerut:7dcalia quactt'
muficutfdpfum.Ubiergo noe ifta q3alia^gcnniiirdligardirulcarque
iuftitia^fectonoccef bomtnii<urif fenfirte.jSencraliter
q"ppe ciuiraaipio
cofenfu7 imliratis comunionefocia/ rum cuino iperatdcuaobcdietifibi:
tus.O.uodfi noeuriqsppfuenoe:fi ucfacnHctu
nonoflvrarnifi tantumo
uerac bccppfidilfmitio:ergo
nccrcf fibt:7pcrboci tlla7ammue corpoti
pu.e:qzrcspprin6e:ubi ipfcpopu* rarioqjuitqsrecre acftdelittmperer:
lus no crt. carctiufticicucncacc.

£!ua diffintrione
cdftetppKt rd' O6 r.6polTtntibi ucrcceuiitutcf:
publiceaucuparionerecteftbi
n foltt »btndeuerarcligio.c.^v.
romanosfcdetiarcgnaaliaucdtcarc
q Uamhbcccim uidcat anfmus
corpori:tra«outtq9 laudabix
f 3 autem
pplusnoiftofedali» litcriperare
fi deoarrim'7 roipfano
diffimafmo::uelutftdicafpox fcrauficutfibi fcruicducctpfcdcus
pulueecetus
multitudtnis
rarionar: pccp.t
nullomocorpori
uuqfqjrccte
rerdquasdiligitcdcordicomuntonc iperac.Tlamquarcorporiaatq?
uiii'
fociatue.pfccco uruidcat'qualiaq(' orumpdtccrncns domta:dciucrtnc
qiteppfusfit iftafuntmtueda q dilix fctamec ciueiperiofubiugata:fcd
ui'
gir.O.uccuqj tn diligatficcrufe
mul rioftlTimia
dcmonib" corrupermbua
ticudmie
ndpccom
fcdrationahu
c:c proftuara.^proidc
uututce
quae
ubi
aturaru:7
eo^qucdiligttcomunide bieuidcfpquasipcratcorpori7 u(-
cdcordiforiafe.-n
abfurdepprena^ tqe:adquodlibct adipifcedu
ufrencn
cupat':raro
utiq3meltorquatoi mcli' durcculeritniftaddcu:cruipfauitia
oiibueratoq?
dererior
quatoeinde' fucportue
4-uirturcs:na
(3aquibuP
rerionbuscocore.Sccuitduifla diffi datULUcrc7boncftcpatctceturtu'
nirione
mamromanuf
ppfusppfec: tcec»adfeipfaa
rci"crut':ncc^>pt
alt&
i rceciusfincdubicartdc
rcfpublica. e^pcrotuntncet
iflatcatqj fupbeff:
Ouidautprimisteportb''
fuieqdue 7 ideondutrtutcefcduiciaitidicad*
fequenb"
ppfusillcdileperit
7 qutb* fut.Stcutcitnndc acarnefcdfuper
morib" adcruetiltimaBfedirionestat carncmquod carncfadcutucre:fic n
queideadfocialuarcpciuiliabcllap cftabbomtne
fcdfupcrbominejq6
uciucno
ipfamcdcordia
qucfalus crt bomincmfacicbcarcuiucrc:r,ccfoli»
XIX

bomfne
fedctiamquJlibcrpoteftare; fincmadquem
rcftrruntamc
taw e
uircutcmquc
celcftcm. tn bacmra:urpociuopcccato^. rcmif
ftonccoftetg»
pcrfccrioneuirtutum.
£>cpaccppttalieniadcoquautit' Xcftieeeratiotoriueciuitariedci q
ad pteurepptusdcidii i bocpercgit pcrcgrinaruruttcrns-licrdiaq*ppc
nusemudo.c.^vi. mebza fuacbmotaddcii.Otmmeno
bis dcbira noftra:ftcut i noe dimitri'
q CloccVaut uicacarnieaia cft: muedebttorib" noflrie.Tlcc
procifc
itabeatauftaboisde*e:6quo cfftcajcbccorattorquorumftdcs(inc
dicutfacreUcbebrcop.Beatus ppfe opcnbusmcrcuaerfcdprocioquo»
cutueedominusdeusipfius.ZDifcr fidcsp dtlecriotte
opcrarur.Otuwffj
igirurpplusabiftoalifnaruec deo. dcoqutd6fubdtta:inbactamc
ccdi'
£>ittgtttamcetiam
ipfcquandam pa tioncmftrtaUn corporccorrupnbili
«m ftii ndimprobandatqu* quidej quodaggrauatanima:no pfecteut'
nobabebitmfincquindeabrivriru: ttJ9rarioimperar.idco nccefl?.riaeft
antcfincm."bancaurcmut tntcrijba iuftiatalis oratlo.Tlam|>fccfoquan
bc«tm bacuitanoftracaarn^ntczcft: q>ipcret:nequ»^ fineconfltctuuttij'8
quomaquandiu
pcrmi^cfut ambc impcrat'.£turiq3
aliquidfubrcpirtn
ciuitatcstutimur
i nospaccbftbylo-' boclocoiftrrwtatisctbenccoftigcrf:
ma:q:quairaperftdcmdd populne fiueboftibuatalib"uicriafubdirifq?
liberatur:utapudbac mrerimpcrcx dominarirwdcfind facilt
grinetur.lbropter
quodi apfaenmx ccrtcbbtlilecuride
autuolarili
momiiteccfam ut orarctpro rcgibuf tationepecccf.^tidcoquadiu uittie
etueatqsfublimib":ciddcn91 dicens tmpcrafpUn«paj:nd e:quiai illa q
ut quieta7 tranquillauusagam*cii rcftfttftpmcubfodebetla"tur
prelto:
omnipietate i cadratc.£t propbeta t ilU qucuictafot ndciun
fccurom'
btercmtas cumpptbuctcride(uenru umpbanturocio:fcdadbuc foltctro
ramprcrtdciarct capttuitate:
t dtui- premiuuriperio.Jnbiecrgot¬ittax
nitustmperaret ut obcdictcri babf tionibuBdequib*omnibust diumis
loniamirctu:dcofuoetiamiftapatic tloqutjsbrcuiteredictu:nunquidnd
riaferuictcs:monut't7ipfeut orarrf tcntattoeuitabumanafupcrrerra?^
proilladicestquta
i pace
ciuscffpap quiairautucrc
fcprcfumar
ut diccre
uza.Uctq;tnrcnm
tcporatiops;cquc dcodimitce
nobtedebita
nfa nd \\t"
bomsmalifque
comunis
c. ccffebabcannifi bomocbtuemcc vo
magnusfcdmfbrueactumidus:cui
£>epflcefcnuermdeo:cuf pfecta periuftiriarcfiltitqiugrattaUrgirur
traquttlitaei bacteporaduitan pdt bommibu8:proptcr quodfcriputeft
apprebendi.c.prvq. dcusfupcrbis
rcftftitbumilib"
autcj
datgratta.-^bic
iraq?in unoquoqjftx
p 2lr aiitrt:a^>pria
i bice cum ddiiurtiriae:utobcdtcridcu8
bomt:
dcopcrfidcm:Tt ctcrnucritr» ammu3 corporiiratioadtuitpechaj
illoperrpcdem.Sedbtcfiucilla cd' rq3ugnaribti8
impcrer:urfubigcndo
munt^rAuc niapropriatalif epaj::vt rKfiftedo:atqjut abipfodeopcratuz
folatiummiferieftt poduacpbcaritu tmcrirorogratu7 ucniadclutoro:
dini'9gaudmm.^P^quoqjn:aiuftiv acdcacccptta bonisgrariamacnb
riaquiuisucraftcpropter
ueribont pfoUiaf.3n
ilb ucropacefinaliquo
LIBER

refcreda
i cuiueadipifcede caufaba morsadtmirautnaturauinctt7do-
bendaeirtaiuftiriaquonil fanataim Ioremfarura9tolltt.3biaurcm7
do''
mortalirare
atque
incorrupttone
nax lor permanct
ut affUgar:7
naturap-
turauttiano babebinncc untcuique duratutfcnriat.Outautranq?tJco
noftruutab alioufa fctpfoquicqua nondcficit:nepcnadcfidiU.3ldboe
repucmabttmo opueertrut ratio ui' autcmfinesbonoritmmaloru^ttllos
ttjs quertullaerutipcrct:fed
iperabit ejcpftcdos
iftos caucndog:
quorriam
dtugbomini:an(mu9 corporirtataqj pcrludtctumrranfibuntadilloe box
obcdiedtibi erit fuauitas i fariUrjo: nt':ad trtoe mah':dcboc iudtcio oua'
quatauiuedircanadique
fcltcitae:7 tumdcuedonaticrit
in confcqucti
vo
bocilUcmommb*bommib''arq?m lumtnedifputabo
ftngulteetcrnocric:ctcrnuq3
eiTecerx
tumcrini ideopat buiugbcatirudi- 3lm-cltjauguftmidecui
nm:uel
bejttmdo
pacigbutugfum-' tatcdetlibcr.^.
mum bonum erit.
<luod g-ufeomnitcmpore
dcus
3n qucmfineucturua iudiccninbocramenItbro dcnouifli-'
piorum.c.^jcriq. moeiustudtcio
fit proprtcdifpuwn'
dum.c.t.
e Orum afitqui nopcrrinetad
tftam cmitate dcircrit 7 ccotra'
rio miferiafcmpi«rna:quc
etiamfe' hmi uidicqdei
cundamorsdicitur:quiartecanima quodtpfedona
ibt utucredtcedaerquea utta dcialie^ ucrit locururt:
natam't:ncccorpuequodetcrnts
do cumqjaflcrru'
Iortbu9fubiacebtt.3cpcr
boctdco rt aducrfue
im^
durtoriftafecuda
morgcrit:quiafiy piog7incredu'
nirimortcnoporerit.Sedquoniatn Io9:tang>
in edi
ftrurmtTcria
bearttudini
nmosutre: fioifundameto
priusponerereftimo
ira beltiipariuidcturefleconrrarifi: n>3diuinadebcmus.&uibus qutno
mmtoqucrtturficutpapinbonoro litrtt credcre
bumaniarariiiculigfat^
finibrs prcdicataearq?laudata:q6 fis arqjfallactbugcotraucnirc
conat
uclqujlebellumin
fimbusmaloru^ fldbocutautaliudfigniftcarc
cotcn/
ccontrano
polTit
intclltgi.
Dcrum
4 danr:quod
adbibctur
tcfttmomuj
dc
bocqueritrattendat quidmbcllono- lirrcrtgfacri9:aut
omnmodmmitus
pum pcrnidofumqj fir i uidebitni^ dtedictumnc^cnt.Tlam nultucjn'fti'
bil aliud$"cffeintcrfererumaduen mocc morraltuqutcumcaftcutdca
firatcmatq?confltctu. £hiod igttur fufumtcllej:erir:7afummoacuczo
bellumgrauiugi amariugcogitiiri dcopcranimaefanctag dicrae(Tcci-e
potcft:q>ubiuolfitagfic aducrfacft dtderinnoeis ccdatarcj?confcnrtat:
palTiont:7pa(Tio uoliitati:utnullius ftueid orecriamfatcjrurrfiue
aliquo
carum uictorta taleg mimicitic fiman uitio fatcrt erubcfcataut mcruat: ucl
rur7ubificconflicircumipfan.iru:a ctiaputcacia
fimtllimamfanictd qd
corpon'9uiedoloriaiut ncutroaltai falfumcenouft aut credit:criacotcn"
cedar^"btccnimquando corinctfttftc tiofilTimedcfendercmolutur.OLUod
conflicriisrautdolor
umcinfcnfum ergomcdfcflwne
ac^fcffione
renct
XX

omm8cccKaddum:cbriftj» dccdo dcttudicqstfcddetpfonoutlTimoiu-


cfleuenruraaduiuosacmortuosLU dicioquaruipfctribucritdifputabo:
dtcandoerbucdiuim iudicqulrimuj quadocbriftuedcccloueturuse ui'
dicmdtdtn*:ideftnouiflimutepus. uoaiudicaturus i mornioe.^ftcq'p'
Tlamperquoddiesbociudidu tenx pediceiudictjproprtcuocatur:coq>
daruriitrmwcfedmorcfanctarum nullusibi fmpcrire
crit querelc\v£:
fcripturaru
diemponifolercpro tex curiiuftusillcfit fclijr:7cur uilY1
illc
porcncmoquiillaaUasquaitbetnc ifelij:.Omniiinaquetuncno ntfibo- .,.«;,
gltgcnterlegeritncfcir.3deo aatcum noni plena7ucrafelicitae:?
ontniu;
dicniiudicqdd dicimu9:addimitf ul- no nifi malorumdtgnai fummatny
rimumuriiouilTimurquiainurtc tV fdidtaeapparebit.
dicat:7abbnmanigctTert8 tnirioiu'
dicauit:dimitrc9deparadifo7 a Ug' t)euarictatererubumanarocui
nouirefcparana primosbotcsmag- nopdtdicideefleiudtciiidetyais ne'
ntpeccaripcrpctratorcs. 3mmoctia queantinucftigari.c.ij,
qn angclie pcccaribug nd pcpdr:quo
rii pnncepeboicsafcipfofubuerfcs n Uncaut7 malacquo anitr.o
inutdedo rubucrttt:,pculdubioiudix ferrcdifdmuorqucpaniirur et
caumncc fincjlltusalroiuftoq?judiv bom':7malanomagnipcderc q adiy
ao 7 i bocaerco cclo7in tcrris7 dex pifciitur7 mali.2lcpcrbccetiai bis
monum7boimmifcrrimauitae:er^ rcbustquibusnoapparctdiuina iu'
roribuacrumnifcp plcnifTima.Ucru ftin'a:falutari9
ediuinadoctrma.Tlc
7 ft ncmopcccaflct:n6fine bono rc' fdmu9 «5quo iudido dci bonus illc
ctoq3dcualudtciountuerfam
crcatu' ficpaup.
.'mal'tllcfir diucs.3ftcgau^
ramratsonalempfcucrantiflunc
fibi dcatquepfut9pditismorib"cruda
domino fuo cobcrcnrcm m crerna be rt dcbutlTe mcronb"1 arbttramtir: co'
atitudtnercrinercr.^udicat
ctianofo triftcturqucuitalaudabilisgaudcrc
lum unmcrfalircrdcgcncrc dcmonu dcbui(Tepfuadct:c):eardcmdido no
arcpboim:utmifcrtftnt ,ppterpmo- folii fulm0ueructiadanatastnoccs:
rummcritupeccato^.:fcd etiadc fiti- auttniqcatciudtds prc(Tu9:autfalfif
gulonioperib"proprqsquc gerunt obrutustcftimonijs.£cdtrario fcele-
arbim'ouolutan».Tl3m7 dcmoncs fhjfadufrfariusemgnofolijipunit*
netorqueaturprccatunnec ituflcuci ueriict uidicatug
tfulrcr.^mpiusopx
q?uclparciturei9:uelprofua quiqj ttmcualcat:pi'u8languorctabdcar.
iprobitatetorquctur¬t boicsplerw XatrodneturfanifTimi iuucncenqui
queaoerrc:pleruq3occulteludtf>fux necvboledequecp porucriitdincrfa
fefiacria
dtuinu"pcae:fj'ue
i bacwra morbo^arrodrare affligarunifanrcs
fiuep' morte.-qmia
nullusbotj agat utilearcb"bumanisimaturamorte
rectcnift diuio adiuuefauplto: null" rapiatur:7q'utderurnccn.ifd debuif
dcmoniiautbotmagattniqucmfidi fediurilTimcmfupcruiuattpUtuif cri
umocodea? iuftilTimo da iudidoper minib''fublimefbonoribua: 7 boicj
mirrarur.Stcuteim aitaprua:nocft rincqucrebtcnebrc ignobiltcacie
atv
imquirasapuddcu.£tficutfpfc dtc fcondant:7 cctcrabiuufmoLOue d.8
altbiifcrurabtltafut ludiciadci.7iuc colligitfO.uigenumerat^Oiuc fi ba"
ftigabilcsuiceiua.tlonigif i boc Uv beicntuelutin ipfaabfurdirarecdfta
brodcilliepriiniomcc
dciftismedqf riamiutmbacuitainquaficu:faccr
LIBEF

pfalmue
cloqmYbo
uatutattfimilio n £mpefalomonfapteriflTtmus
facruae:t diceei"ftcutubr* ptcrcrt rci:ifraclq*regnamt i bicrufii''
nonift mali adipifctrcturtrifttoria lcm:librciq*uocat'ccclcfisftcsn a iu'
bonaiftaatqsfreitamec nifi boni rax dcisquoqibabefmfacmrucar.onc
Ita paterefmalaipoflet bocrefemad Iraroficcjrorfuse.Uanicae uanitati»
iudtctudciiuft&fiucctiabenigrm ur dijriffccltficiftfBiuamrasuanicariict
qm'n<5 crataflecutimbonacternaq oiauanirae.O.ue bomtntabddantm
bcatosfflciiit:bi6teporftltb* Tdcctpe cj:6i laborcfuoq laboratfob folc?
rcnturp nulmafiu:ur,pdei miferi' £t cuej:bacfniaconecterct ccteraico
cordiacofolaretur bonie7quino e' mcmoras cronascrrorcfqiicbn(us
rantpafTimcrerrtatormetarreporali' u(te:icuaiufcctes ftercateporulap"
bueuclprofuisquibufcuqjuFqua' fuerubinibil foltdt»ntbilftabtlcrctiv
tuUfcifq?peccatte afftigerrrur:ufjppt ncruri careruuaniwtefubfolerillnd
impledafluirtutesererceretur malis. en'Idcplorar quodamorq' cumftc a'
Tlik ueroqnadonofoltii mfllofunc bundatiafaptcrtc fupcrifipicntiafic
boni71bonomalirquodutdcturiiux elucisabtidanna fuptcnebrae f»»p!e''
ftumrueru
ctplcroq?
nmalismala
ey hfquc
oculf
finti capirc
ipfi":?(h?in:f
ucniiirr-rbontabon«,pumiotm»a,l8 Itcnebnsambuleratnua
rfi cirmibuf
ifcrutabilia
fiutiud:cta
dci:iiurfticca ^nfurraturiqueibacuira
qticagif
ftf
bilesute«us.Qiiauiecrgorteffiam'* folcrignifuieuidcliccrca malaque
quoludictodcusiftauf faciatf ftm bonisi malieuidemus eeccmunia.
finaf.apudquefumm»uirtu»ei fa' Cticitctiailludq^t bontpatiaturma
marapierta:fummaq?iufbtia:nulla i"x la tanqpfinrmslr^matt ran5>bom
firmitnsinulbtcmeritaemulU iiqui> rntadipiffamrbonaara loqure.£ft
tasrfalubritcr
tridtfcimusnomagnt^ iquit uam'f20 qucfactaefupcrtcrra:
pcndcrc fcuboru feumalaq uidetn* quiafut tfti fupquoeucnitftcutfcm
bontemalifq?comuni'a:7 illa bonaq tpio^:7fnrimpofupquos ucnttftc
rerequcbonoztrarcp ilU malamapfe iuftornfacwm.i>iriquoniabocquo
fugeque,ppn'ftfantmalo^.£u uero quccuanita8:ibacuanitatccui crro
ad tllud ludiciu dct uenen'itiue:cnm9 fansmTumf inomandum iftti libro
tepue
iam^priedidfdicsiudicij:ct totumuir fapteriffimus
dfpurauit:
a'tqujdo dicsdomtninucupaf: non noutiqucobaliudmftutcautta dc^
folumquccuq? niciudic«bDtur ucrtt ftfcremusqucuanitarend babctTub
ettamquecnquc abm(doiudicata: ct Mc fcducriratem
fubillo q fccitbfic
qucaTquc ufq?adillud rcpusadbuc
iudicadaffitttppcboteciuftiflimatn' fi iuftorcctoqutdciiudidoftmilts^ci
bfbocquoqjmaifeftabitJ§'
mftodd dcmuanttarifacf
uartffccrct
bomo^
iudiciofiat:utnuctatnultaac pene 3n dicbuaramoiuanttarta fuctntcre
otamftadeimdicia lateatfefuatnor' pIurtmBiutrDrefiftaranobtcmperct
talcfq^mereerrutni bacr«piop fide uam'tari:7iurufirfjtper8
ucrcpitta^
nolaccac
ciTc
iurtuquodUret. tieanparricepB.Tlon
^>pier
atrcbu^
iu9 afbona acqutredft:ul'mala
uirl'1
O.uidi libroecclefuften
falomon dauandccndo trafcuntia:fcd pprer
debtsquetrtbacuirabontsi malto faturoiudtcmrpcrquod criit bonis
fiit comunifldifputautt.c.iq. bona7maliamalaftnefinemafKra.
£>eniq;iftefapufbijchbnifccpcluftt
XIX

ut diceret.£>cum
tfmei madataduf deirfimflise patrifatniliaaprofereri
cuftoduboceontsbomo:quiaone defuotbefauronoua7 uetcra.Tlor»
bocopUBdeusadducetUudicuii oi dijcituccera
7nouaiquodunq3di^if-
defpecKxfiuebcmufiuemalu.Ouid fetmfimaluilTctmeritoruordmcm
breaius:ucriue:fa[ubri"
dici potuir.' fcruarcq>tcmporum.
£>euir.qccimc:7 dua madaracufto'
diiquiabocc6tabomo.Quidupel$ O.uibu9fcntcnttje
domini
ereftcuftoa
uticpmandatopdei:qtn torisdiumumludtcmmfutu^ i fmc
qutbocnoenibil c.Tloneimad uex feculidccbrcwr.c.v.
ritatis imaginereformat'remanens
in firniltcudineuamtarif.<lu(a
omne < "Rgofpfcfaluaforcit obfurga-
bocopuetd eq6abbommcfit i bac rccduitatcei qmb"magnaf ui:
utta fmcbonu fiucmalu:deusaddu" tutcofcceratncq?crcdtdcrat:7cis ali
cetmtudidumomrridcfpcctoiidein cfugcnas anreponct.ucrdtntqutcdt'
omntctqiu corcmptibilia
btc uidct': couobisrtfroi fydoniremifftusertt
7td«onccuidcfquudeuo7 ipfum i diciudicqcf uobie.£cpaubportal
utdctncceumdclptcu:ncccumcum tcrjdmu[i.^!memq'cdico uobt'9qr
mdicacpretcrit. tcrrcfodomorujremilTms erit(ndic
iudid)97nbt."DictuidculTuncpdicar
"Q6 ad diflereda dc nomffimo itt die mdica d uenturum. £t alio loco.
didoda nouipmutcftameti:acdcinj Uiri inquttninmicefurgecin tudicio
deuetmstcftimomajjlat"
fit.c.iiq- cuiftagencratioc:7
codcmnabut ea:
quiap:mrcmi3cgcrunr in prediatio
b Umsiraq^ ultimi mdicij dd neIORC.
£c ecceplus <yionabic rcgu
teftimonia defactisfcnpturis: auftnfurgcttniudiciocii gcncranoe
q poncreiftituipuecligeda fiit dcU- ili-i: 7condcmnabircam: quu uciut
bris tcftamctinoui:poftea dc uercri. a fintbuetcrreaudirefapicntiamfa-
Otuauie cimucrcraporafmtrpamo^ lomoms:7eccc plusopfalomonbic-
uarri arucponeda fiit dignitate:quox &uae boclocores difcimus;7cffe
niamillaucfapconiafut nouop.llo iudidum:7 cummortuorumrcfur'
uaigitfponcda funtprius:qut firmi rectionc uenrurum.t^c mniuinseitn
ue^bemusalTumetur 7 uetera.^n 7 reginaauftnquadobccdtccbatrde
lutcnb"babeturlej:7,ppbctc: tnno' mortuisfmcdubio loqucbat':quos
ui0cuangcliu 7 aportolice lfe.2tttaa tri in dietudicqrdurrecturoa eeprex
tcmapoftoluB.per lcgemcimcognt' dirit.Tlccidcodtpt codcmnabut:4a
rio pcccari.Tliic
autefinclegciuftitia ipfttodicabut:fcd quiaq; ipforujcd^
deimanifefta e:rc(tificarap.lege7 $' pararione ifti mcritodanabut". "Rur^
pbeta9.3ufticiaautdcip ftdcmtefu fttsaliolococumdc maloc boium
cbriftimoesquicredut.lDec mftiria 1 bono^.nuncp.nriptonepoftcafc-
dd adnouumperrfnettcftametum: paracide:q uciqsdtctudtdjfururacft
7 teftimomum a uctcribue librisbax loqucrcf:adbibuit fimilttudtne6 trt^
bet:boceaIcge7,ppberi9.'pruis tg» tfcofeminato 7 fupfemiatis^ijaiiqs
tur ipfacaufaponcnda e:t poflcacc- caq?fotac^oneedtfdpulta.-dutfc'
ftcainrroducedi "biic7tpfcieriiscba minaiind.cbon6remee filtus bois:
ftu9ordincmfcruandum eedemon' agcrauteebtcmundue:bonu fcmcti
in rcgno auccm
LIBER

filrj funtncqtia.3ntrtUfU9
aureq*(f Tlonefmquiadtctumeiudfca
tcedtt
minainrea:ediabolU8.ZDefli8ucro odccimtribue ifraei:mbu9lcut c;ue
cdlwiariofeculie:melTorc8
autange tcrrwdccima
abetsciudicada
n crtt.
lifiir.Sfaitcrgo coUigncur ^i^ania 3ut 1'olum illumpopulumnd eriam
ntgntcobunmrur:ficerfti cdfuma' gcnrce cctcras iudicabut.-Qacd ant
tiom:fccult.UDttrctfiliiis boieangex aitin regcncratione^culdubio mor'
loefuoe:7colligetderegnoei*onta ruof refurrecnone nomiregicneiMti'
fand.3l.r7coeq*radutiiquiratcmrct onieuoluirirclligi.^icctm caron:a
mtttetcosi camindi$mi8.3bi eritfle-' regcncrabtt p incorruptione:queadx
tu87ftndordcfmu.Zuciuftifulge' modumaniman:arcgcnerata ep fi'
buhtfia« fol t rcgnopfis co^ -Qui dcm.ZDu[rjpccreo q dcultimoiudi
babetaures
audtedi
audsat."bic
cjde ciotradidutdcturut
dttigetcr
cdnde
iudtdiiuf dietudu-qnd nonuauit:(5 ratarcpcriicurambigua.r magiead
mulcooi cbnusipfisreb" e;cprelTit: aliudpcrtincru:fiucliilicctadcufal
71ftncfeculifuturoecprcdt]rit.3tertt uatonsaduetu:quo p.wm boc up>>
dtfdpulisfute2lmeiquttdicouobia t cafofuaucnir:bocct mebrisfuis
(f uo9quifecurieftisme:i regencra' piirnculanrautpaulati:qtfitotacor
ttonecufcdcricnliusbotetn fcdeina puscmee:fiucad iTcidtuterrcnebie
icllacisfacfedebine7uodfup fcdca rufalcm:quia 7dcillo cdloqutr'plc^
duodccim iudicitesduodecim trtbuf ruqj ficloqutturtanq<dc finc fcaiU
ifracLlDincdifdmuBCiifuis difcipuf atq?dcitlo die iudicqnomiTimoet
iefumludicatm D.Unde7alibiiudcif magnoloquafotautdigaoici»dpof
dipt.Siegom beeljcbubeijdo dc' fir dinomifieaqueapudtrcs euage^
morua:filqucftniiquoci)ciunt.v3deo Iifta0:mactbeu:marcu7loca:dc bac
i'pfiiudiccs
ucftricrut."bcc
quotiiam rchmilit diaafunt:mt fc6tacdfoat".
fuperduodecmt fedee fcfluroseeaic -Oucdam qutppcalterobfcurtU8:aU
duodccimfotosboicsca illo iudtca' crplicatp!aiau9:utcaqucaduna re
tuioadcbcmua
putare.£>uodenaho pcrrinctiadiruturappareatvndcdtx
q*PF«
numcro
untutrfa
q"dafignifica-' cantur.O.uod
faccrc
urcuqjcuraut
i
taemulticudoiudicitid ,ppcer
duas quadamepiftola
quamrcfcripfiad
prcenumerifcprcnam: quo pleriiq? bcatememorie
ttiru cfycbtufalont-
figniftcat'uniucrfua9:q
ducptesid e taneurbiscpifcopum:
cutuacpfeti-
trta7 quatuoralterap altcramulti tulueidefmcfecult.t^roindeia
illo
plicatcduodcctmfdt uffaciot.Tlatn bicd;camquodin euagclio
fecundti
quatuortcr7 triaquaterduodecitn mattbcudefeparationc
bono^t ma
fut:7 ftquaaltabui" duodenarij
niie lorii lcgitur:pcr
(udiddprcfcnniTima
ri q adbocualeat rariorqjcnf.^llio arq3noutfl"tmucbnfti.£umaute uc'
quinquoniainlocotraditoriemdc ncntiquttfiliuebomtnte imatertate
aprum mattbiam legimue ordinani. fua:7cceangclt cdco.runcfcdebit
fu
Bpoftoluspaulus qttiplustllie6ib" pcrfedemaicftatisfue.£t ccgrega''
laboramtiubiad iudVandu fcdcatn bdt"ancugcruce:7 fcpabtt
coeabin
babcbit qui,pfccto ciialtjefaitctis
ad u(ccm:ficpaftorfegregat
ouesabbe'
numcraiudicufcpcrriru:: dcmoftraf dis. £.1ftatuctquideoiiceadcrnif
cadmr.TlcfariQ quiaangelos (udi^ fuisibcdosaiitarinjftris.Xuc
dicet
cabtmue.^e ipfisquoqjwdicadisi rg:bisq*adtj^risciuserut.Ucnitc
bociiumcro duodmario fimiliecae. bcncdicripam'8 mei:poffidftc
XIX

uobferegtmacortitutide
mudi. £fu/ Oue f if pritnarcfurrcccio:quc
fccun
riui ei; i dcdiflifmibi maducaz:fmui da.c.vi.
7 dediftiemibibibcre.t>ofpc8
eraet
colleginia
mc.lluduo: 7 coopuiflis d £tndcadiungit
7dicit,
me.^nftrm"^uifiraftiamc.3ncarce amendicouobif:quiaucnitbo
cra:7uentftiead mc.Xocrcfpondcx ra7nunccfl:quando (norcutaudiet
buceiiuftidicctes.Domme qri uidix uoccmftlq dcu7quiaudfcrmc uiuu-;
irmsteefurientt7pautm'.ySiriente? Sicut enimpaterbabctuitamin (c
7dedim"tibi pom.^Ofiauttevidiin" inet(pfo:ficdcdit7 filio babcrcuitaj
bofptte:7collcgim0
tc.J2lttt
nuduj:7 in fcnietipfo.Tloitdum dc rcfurrccti
coopiriffi"re/Ouadoaucte ifirmum oiu fcoidj id ecorporumloquitunq
uidun*aucicarcerc7 uentnVadtc^ utfmcfucurac(l:feddepnm.iq nunc
cft.7?jncqtitppc ut dtftwguerec ait.
couobieicpdmfeciftieumdc
bia f:i- Uenuborai nuncc.Tlonamtj ifta
bua mcis mfiumi&mibi feciftis.Xuc corporumfcd ammarumeft. "babtt
diccti bis q'afmiftrieciuscrur.Jbif- cnitn7ammemortcmfuanim impt
cedite amcmakdcii tgneet'nii:q pax ctaccarqucpcccaci8:fccundutn
qua;
rarusediabolot angclieci".£>emdc mcrtcmlunt mortui:dcqutbuatdcj
fifttcretbtscnumeracq? illa no fcccx do.iunuaait.ipmcmortuosfcpelirc
rincq dcjtcrosfecilTememorauit
St mortuosfuos:ut fctltcctin aia
mtliterq?
itcrrogatib"qfieii uiderint tutt corpore
mortuoffcpeltret.T
l cop idigeciacortitutii: q5 minimtd tcr iftos ergotmpictate7 iniquttarei
fuie noefactu:ftbifactiino fmfleref- animainorcuoo:uciuttnquit bora 7
pondec.Sermoneq3 cdcludc8:ibiin nuccll:quando morcuiaudientuoce
quirtburi Iupplicuittcrnu:iuthautc filt)dci:7quiaudicrmruiucnt.£Xui
iu uici cterna.Joanesucrocuagcli" auiiicnntdipt:quiobcdict intqui oe
ftaap.rilTtmenarzarcai rcfurreaionc didcriurrtulcyin ftnc^pfcucraucrir.
inortuof futurupdi^ilTc mdiciu.£d Tlecfecitbicullamdiffercnttabono"
citndijcilVct
nccpcimpaftudicatcpl' rum7 malo^.Ommbua eimbonoe
i)>:lcd oc iudtcudcdufilto:ut ocebo' audireuocctrtiua7 uiucrcad uitatn
nonftcctfiliufuutbonorificatpatrc: picraascjripictatismortctmnfeudo.
q nobonortficat filiu:nobonorificat £>cqua moircairapoftoluspaulus.
patrcquimifit illii: ^anus addidit. £rgo dcemortuifunt:7pro omnib"
3tne amedicouobis:q: q*ucrbum morcuuseunu8:utqutuiunt n tam
mcii auditi acdit ci4 miftt mc:bab^ fibiutuannlcdciqui pro iplio mor
uita ctcrna:7m iudiciund ucnicnfcd ruus e7 refurrept.Omncaitaqj mo
amortetranfitmuiram.£c«bic div tutfut ipeccatisncmincprorfud
qp'
pc fuoseciatn
ftdelco
in iudicumno ccptofiueortgmalibuo
fiuecttamuo
ucnircOuomodo
ergopermdicium luntacc
addine:ur
tgnorando
uf fcte-
fcparabunrur
amalis:7adeiuad*)C' donccfacicndo
quodiuftum 7 pro
teramitabunt:nifiquiaboc locom cmiubueuiuteinortuie uiuus inor
dtciumprodamnationc
pofaitijn tuu8cftunu9:tdcilnuUumbabcns
talecrummdtcium
nonucnieiuqui omnmopeccatum:ut qui perremtflV
audiuncucrbutneius:7creduntci q onepcccato
j: uiuutaa^nd fibi uiuat
illluminifir. fedciquiproommb'mortuns
c,pp'
terpcccata
noftrartrcforrcjricjppxr
LIBER

wftificarione
noftraiirutcrdctcsm dtcio:quado
omnes
d.tnmonumetis
eutnqui utftifuratiirtpiuj:eptpietatc funtjuditt uoccmcius
7 procedent.
luttifkatitang1cj:mo:reruufiontrad Tlondipicqueadmodd in pmj:? qui
pritnarefttrrecrionc quenifc c pcrti' audicrincuiuet.Tloncim
omncoUK
iim poflumu3.3d
banceim
prtmaj ucntrca
uitaquefcilicaquonia
beara
noperttncrnifi qui bearierunr
t «cr efolauita diceda
c.Tla urtcpno finc
num-adfecundiucrodequamoj:lo qualicuncpuitapoflcntaudirc:7 dc
cuturus
c:7bcatos
docebit
ptinere
7 monumeris
rdurgetccarne
procede.
mifcros.3fta emiferfcordie:illa tudi- Omarcautnoceeuittct:mcoquod
cg:,pptcrquod in pfalmofcriptu^e. fcquiturdocef.duibonaiquit fccc/
ZDfferfccrdia^iudida cantabonbi runcfnrerucrecrione uite:d.vomala
donunc:£>cquo iudictocofcqucnrcr cgcruri rcfurrccnoneiudicq.t>i func
adiiTyitatq?atr.£rpoteftaudedtret q1nouiuct:qiiiafccudflmortemorie-'
iudicmfaccrc qufafilius bormnise. tur.ZDalaq*ppecgerut:quonti maU
"bicoftedicy in cac«rncueitictiudix uiperaf.male auruitcrut:da i prima
carurusriquaucnerat iudkiduf.-Sd quenoccaia^ refurrecrionf norcutv
boccitnaicquoniafiliusbcmmssc. pinTt:au11 co7 rcuijccrat:
nouftr tn
3lcddndefttbiegens vfi agimuf.Tlo finemanferBt.Skut crgoducfat re'
lircfquitmirartboc quoddijri:quia gcncrationcsdcquib' iamfupra Io-
uctiictbor«i quaocsq*i monumctta cut"fum:unaquclccundu ftdeeque
fut audietuoccfilij dei:7proccdcr 4 n»cfit p baprifmiiialrera
fecudu car'
bonafcccrutt refurrectioite utrc:qui ncmq fictf eiustcorruphoc arcptnix
ucromalaevjczut irefurrecttoneiudi' morrahtepiudiciu tnagndarcpno'
cij."bocc illud tudiciuquodpauloafi uilVimii:irafuc7 rcfurrccticncsduc
ficur iiiTcpro damna
tiocpofucrat di' unapmaqnuce:7eanimaru:quent
ccnc- Oui uerbumcumaudit 7 crc ret mortefccunda
no pcrmitht:alta
dit ciquimifirmc:babet utiaetcrna: fecudaquenncnoc:fcdm fmelcculi
7iitiudiciunoucnict:fcd rranfibita futaracmecammarufcdcorpom e:
mortt in uitam:tdepcrtincdoadpzix qucpcrulttmuiudtcioaltos msttiti
msrefurrecrione
quanic trafitura feaida
mmorte:alt08
i eamuirajqti£
morte anfmaa ad uita utrrutu :m dax no babct mortcm.
nationeno ueictqui figntficauit
ap-
pdlarioneindicq.Sicuteciaiboc lox &e duab"rcfurrgftionib"
7 6 mil'
coubiait.Outucromalacgcrfiti re leanmaq*d
i apocalypfi
wamffciiptu
furreciione
iudtcq
tde danattdir.*Rex fu:7qddccieronabilitlertnf.c.
vq.
furgaccrgoin pmaq*nouult i fccada
refurrcctioitedanari.Uenitergobo' d £ bie duab"rcfurrecticmbuB
ra i nuce:qnmortuiaudietuocefilq idetoancscuagelifta
ieolibro
dci:Tq audicrtnt
utuctid ei danati^ q*dint'Jpocalrpfiscomodolocutus
oncm
noucttiet:que
fecuda
morsdi' e.-utpmaca^aquibufdanofl.is
no
citoranquafecundamorte
poftfam tntellataretuitiquafdaridtcuUsfa^
quccorpora
futuraercfurrccuontm bulasaertcret".
2litquippci Ubrome
prccipirabutur:qui
i pmaqueamma moraroioanneeapoftolue.£t titdi
rumenorcfurgQnt.Clcnkt ei;bora: angelodefcendetcdeceio:babcntcm
ubino aiti IHUc:quiai fincfccnli cx claucab7lTr.7catena
t manufua:7tc
ric:boc
cinuldmo
Tmajnmo
dciiu^ nuitdnicofu:
illumferpcnrc
onttqup
XIX

quicognotntnat*
edtabolus
i fatba' mopntmftacarnalib"
iftacredt.t>i
nas:7
alligauic
tUiimille
annis:7
mr aut^ fpuales
futiTtos
iftacrcdcntcs
fjrjllumabfflo:7cl4uru
7 ftgnauir cbiliaftas
uocar
grcco
uocabulo.
O6
fupcreu:utiainnd feducemgentea ucrboeucrbocj^)nmetc6:no9
polTu
donecfimaturmilleanni."p>ofl
beco musmilianosnucuparc.
£os autc?
porcet
cufoluibrcuiteporc.
£t uidi longiicrcfclUreadfmgub:fcd
pott"
fcdc8:7fedctee fupcras:7 wdidum queadmodii bccfczipturaacnpienda
dardetUis:7afaeocdfo^^jptettcftiv fit um dcbcmua oftendcre.
3tt i'pf«
monmmicfu^.ppterucrbu dd.£tft dnsnoflcricfuscbriftus.llcmopot
quinoadoraucruibeftia necimagi' itrotrcin domufortis7uafa ci* eri-
ncmduemccp accepcriitinfcriptione pcrc:nifipriu9alltgaucnrfortc: dia-
i fronteautin matrufua:7 rcgnauc- bolumuolc9mcclligtfortc:c{a ipfcgc
roccutefumillcannio.T%cliqut coru nusbumant!poruicrcncrcapituuj:
nduijrcrutidoncc tnillcanitifmtanf. uafaucroetusqfucratercpturus: ft-
"bccrefurrcctio primae.Beatus7fii dclcsfuogfuiurosquogillc i diucr
ctusequibabetf bacprimarefurrcc fi'0pcccarifarqj
ipicrarib"poffidcbac.
tioneparte.3n«ftisfcciidamor9nd Ut crgoalligarctbicforris:,pprcrca
babetpotcftatc:Ccdcnmt faccrdotca uidicifteap^usi apocatypfiangclu6
dci7cbrifti:7rcgnabuc cucis annis cclodcfccrideccbabente claueabylTi:
mille.Omiproptcrbccucrbabiuus 7catenaimanufua.£tcmuit tnquit
librt primarcfurreatoiie futura fufx draconetlldfcrpcntcantiquit q1cogx
picatifuntcorporaUuter cetcramax nominatdiabolus7 fatbana9:7 allr
jcfmenumeroannopmillepermoti gauitillu millcauis:bocc porcfhtcj
fiit:tany oporterct ifanctiseomodo ciueabeisfedutcdic acpolTidedts q*
ueluttariteporieficri fabbattfmutn fueratlibcradicobtbuitarqafrcna/
uacattonc fctltcct
fartctapoftlaborcs uit.ZDillcaotannieduob"mdtspnt
anno^fcpmilmcpquocreatus ebd: quantomibioccurrititctligi*3utqa
1 magniilliuepcccati
mcntoebuiuf i ulttmismilleannisrcQiHaagitu:id
mortalirariecrunasdcparadififcli- efejrtoannorummiliario:tanQ'
feyro
cirJtcdunilluec:utquouiafcriptum diccuiuenacfpactapoftcriorauol^
eunuedtcsapuddnmficutini mtlx uuntunfecuturodcidcfabbatoquod
U:7 milleanificut dicsunug: fcpanx no babcrucfpcrarrcqute
fdlicetfanc-
norummilib"tag'dieb"fc^ipUcisfe torumqucndbabctftnerutbuiufmt
quaturuelutfabbarifeptim"i annie Itarqtan^didnoutWmaparte.'quc
millcpoftrcnua
adbocfdltcctfabba rcmancbitufq3adccrminufcculumil
tumcelcbrandurefurgerib"fanctie. lcannosappellaucrtr.co
ioquedimd
Oucopimo
cetutcucp
tolcrabilie
ft quoparsfignificaf
atoto.ilut ccrtc
dcliricaltqucfptritualcsi illo fabba' miUeaniioeproannieomnib''buiuf
to affururcfartcnsperdm"prefcnna^ feculipofuit:urpcrfcao
nnmcrono'
credcretur.Tlanoe boceriafuimus tareturipatemporifplcnitudo.IDil'
opmatUUquado.Sedcucoa ijrunc lcnan^cjppe numcrusdenari;nueri
refurrererintdicat imodcrarilTimis quadraiiifolidumredd(t.£>ca-mq'p^
carnalibue cpulteuacamros: i cjbus pcdcdesducta:fiuntccnrum:que ij;
cibuefit cdrueacpotus:utnd foluin figuraquadratafcdplanacftUt aiK
nullainodcfha rencanfcd inodtiquo temmaltitudiae furgat7folidaftaK
q3ipfiusicrcdulttatis
c^ccdat:
nullo rmfuecentutn
dcdce
mfriplicatur:
t
LIBER

millefunt.t^orroftctnmipfaaliquo mndicrucrcde poteftatctcnebrarn:


modo^punmcrdrsre ponarur:qualc 7 traffcrref rcgrvo
filqdaritarisfuc:
flludeq6dnsoiafuadtmitteti 1015 ttctttdicitaprue.TU fcduceilla gctef
fcqueripromifitdiceaiaccipiet
i fecu' ettanactfecaitrabcreteterna pcna:
lo«nruplo:quod ejcponca
quodam" f; nopdeHinatas t ctcnia
uitacjsf'dc
modoapeftolusatt:quafinibil ba- Ii8fgnorar.JTlcc
mouear: cpfcpedte/<
bcntcsi omniapofi"idetce:quia i an bolusillos etfeducit:4 ia rcgcnerari
(amdicroerfiddiabommfetot''mti' i cbrifrouiaoingrediuturdei.Tlouit
duadtuiriarumerquanto magifmil' cimdna4 (w ciusrej: biemdanario^
lc prouniucrfitate ponatur:ubicfo' nemetcrnaneminem ilUfedudt.Sic
Itditasipfius denar^quadraturc'; cunnoutcdneccaurdeus:que nibil
Undenccilludtncliuginrcllfgitf: q6i btctetiafuturo^:noutboq boiun
pfalmolegttur.ZOtmorfiiit t Ccail n adprcfcne uidcr:fitfi utdctcutuscor
tcftamenhfui:uerbiquod mandauit no aidet:qualisnutpolTea fit futur':
mmillcgencratteee:ideiomnee. £t nccfcipfumuidct.Sdbocergohga'
illu inquiti abfflummifurutiqjdiax tusedubolue^icliifuatabyfforut
bolttmlabyflfummifit: quo nommc (I nofeducat g«es ej:qu(b"conftat
figmfrcaracmuUirudo inumerabilis eccfuiquaa arcafeducraf tencbatan-
impiorii:quordinmaltgnitare aduer tequam eeteccfia.Tlccp ctmdictumc
fuecccf.im deitnulta,pfunda fut corx ut 116feduccrctaliquc:fcd ut no lcdu
da.Tlonqutadiabolueibt antenon cerctinqu(tiamgcnrcenn cjbuecccle
eraf.fedideodidf miflustlluc:d.a cj: fum proculdubio itclUgiuoluu:do-
clufueacrcdctibue plufccpirimpiof nccinquirfimaturmtlleanncideaut
polTidcre."p>lus naq?adiabolopofTr quodrcmanet defqctodiequi coftac
dcrur:q*ttd/bloaUenatue s dco:ucru er mille3nnie:aut amomnce quibuf
eriagrattsodufcrutetce dco. dciccpo bocfeculup.agendu c.llccfic
acciptendii
equod ait ut no feduccrct
£>caUigatione7fo[urione
diabo gmtcsdortec fmi.irurmtllcani:quaft
li.c.fiq. poftcafit fcductume eaedutapt gc^
rcee^quibueprcdiftmatacoftatcc-
clcfia:a qmbuffeduccdifillo c uiculo
cu:ut<amnd fediiccrct
gentes clauftroqj.pbtbitus.Sed
autilla lo'
donccfmiaturmilleani.
llaufir fup curione
dictuequeirt fcnptuns
al^
cumdictueatcrdijnt ri nepoflit epiz: quoticnslaenifqualiseipfalmo.Si
id c uaiti)trafgJcdi.Signauttaiu q6 cutoculinoftriaddominodcuitzutn
addidafigntricalTc tntbiutdcfq"jocx donccmiferiafnoftri.Tkq?eimmm
culruccuolutt4 pcttincatadpartcm tnifertuefumt noerucoculifuomm
diaboli:?4 nopcm'ncar."boc 4ppci ciuaaddnmdai fup:autccrreiik c
fcculoiftoprorfaslatct:qt1 4 utdetf ord«ucrbo^.£tclaufiti fignau\tftt
ftarcrutrufit cafurue:74 wdet*iace-' pcreSdoncc fmiarurmilUanni.Osd
rc:utrufit furrecturue
ignoioeft- ueroiterpofoit
utnofcduccret
ia ge'
eisautgeribus
feduccdteibmue tcsuafcbabctrurab
butueordmie
dicti umculo t clauftro diabolus connepoefit Ubcrs n fcorfum (ntellt^
ptincntcs gcndduelutfipoftaddcrrf:ut
fu fe
ad cbriftufcduccbatantcaT tenebat. febaberettota fentcria.£t claufir ct
t»aecimde"etegttafi ceititunonem ftgnaufc
fupcreumdonec
ftnmnfsni
XIX

tnfllct iamnofeducct
getc8:id
e160 nopermitti
eyerccrc
torateiarioncm
claufudon«cftwaruuranmmillc ut quapotct^ul'ui uf doload fcducen-
iamnofeducerec
getca.lboft
bociiv doeboiea
in partefuamcogcdo
uio'
quit oportetcu(bluibrcwtepozc.Si lcnterfrauduletcrue
falledo.O.uod
bocediabolo
Ugarii includicccfiatn fi pmittcreturan
tamlongoteporc
7
nopoflefcduccrc:becergo
erit folu' rantaiftrnutatemuUo^.^lu:imo9
ta
tiocius
utpoflir.J2lbfit.
Tluncpentin leoqualca
cku9
tdperpcct
nduulncf
abillo cccfiafcducefpredcftmata
i C' fideUadeijccret
7 necredcret
tpediet.
lcctaatuemiidicofhtiutcwe:
de qua Ouodncfacerctalligatus
c.XacaSt
dictuenouitdnsquifuntciii9.it tft folueturqn7breuc
tepuserit.Tlam
biceritcccfiaillo tempore
ctumquo mbuaannie^rc^menfibuelcgitur
foluedu3cdubolua:ficutq: quo cft touafuisfuornq?utnbuofcuiturua
infttrurabicfatti cratomnitepore:i 7 talcocriitcuquibnoci bclltgcrida
fuigutiqj q*fuaedutnafcedomorie^ e:tituincitatoeiuotpcruifidqfq}no
ttbus.Tlampaulopoftdiritrq?folut" pon'mt.Sianti;unq'folucrcturmi
diabolusfedurctbaegentcs tcto orx nu9apparcrctmalignaciuo porcn-
betcrra^:actrabctin belluaducrfuf tia:miiiusfacteduitansfid(.Ufl"ima
camrquof
boftium
eritnumerue
ut plfletiaprobarcfrminue
dcniq?
pcr(
barenamari9.£tafcendcrunr mquic piccrctur
q">
magnoeiuemalota^ bn
fupcrtcrrelatitudme:
i dnpcrutcax ufu9fucritoipotcedeue:c{
cu ncc6i-
ftrafancto^7 dikctaciuitate.5t dc- noabrtulitarcrationc
fancto^i^uis
fcendtcignisdcccloadeoi cdmedtc abco^mtcrionb"boibuaubii dcii
eoe:7dtabolueq feducebat
coo miP crcdifforaamiflum: ut forifec"du8
fueeiti ibgnuignia7fulfuris:ubte oppugnatione proficcrcr:7 m cisqut
7bcftia7pfcudo,ppb£te:7 cruciabof funtcppartciphus a[ligauit:ncq'ta
dtcacnocce mfccula("cculo^amcn. pofletcffudcndo et occrcedo maluil
Sed bociatnadnouiflfimuiudiciuj tnumcrabilc9 ifirmoscj:quibusmul
prinet:quod nuc^ptcrca comcmora' riplicaiiecctiiam 7 iplcri oportcbat.
dumputauime qutaepiftimct eoipfo alioscredituros alu>9iam credetee
tcporcparuoquoColuetur diabolus afideptetatfe boadeterrercr.bof fri
in bactcrraeccfiam nofuturam:illo gerct:7folucret'm finc:utq>forte«dx
biccamufndtnucniete cumfueritfo uerfariodeiciuitasfuperaucric:cii m
lutue:urabfumete cumfuerittnodia gcnriglorufuircdcpcorisiadiurorif:
omnibuspctfccurue. Tlottttaq^per liberaton'9:afpfciat.3n corafanequi
totii boctepuaquodItberutc coplc' tucfuturifiit atqafideltocopararioc
criruraprimofcilicctaduecucbnlh' q*dfutnudnoerquado qutdead illos
ufqucin finefccult:quo erticiiiofeca probadoa tatusIblucununtcue: cu,
dusaduecusata diaboluaailigjif ut quonoeligatoratiop.icultsdtmica"
bcceiuaipfafit alligariorpbocintcr mue.^O.uauia 7bocteporisitcrual^
uallutnquodmtlleannoru;numcro lo quofdacbriftirmlttcsta prudeces
appclUtnofcduccrccccfijm:quado 7 fortcsfuitlcatq% clTcno dubiiie:uc
qutdct(lanccloluf uhqj fcduaurus cnafirdciJlTa ntorcalttarcuuicrcnt
e.Tla^fcctofi ciusalligatioendpof quadotllefoliicf:omncs ciuomfidi^
fcfedutercfiucrto p_mittt:c(d
eritfol^ asarq?ipcrue7aucrcrprudcrifTunc
ui nifi pollcfcducerc
fiuepmirti.-1Q6 7 pattfrilTune
fufttiieret.'baafit alli'
abfoucfijt.Scd alicga tiodubolicft gartodfabolirtofoldfactacftej:quo
LIBER

it cceldta
pretcrmdeatn tcrratni ncmotntratutduauafacnptac:nifi
narioncsaliaaalLifcp
dilatari:f; nnc puaalligauerit
eu.v3mmou«o id po
ctiafit i fietufcpadcminufeculiquo riitaefTe credendunccq cadat5 cccfa
cfolueduarquia i boieanucab infix itcc4 accedat adeccfj";i ilio ranpore
dclirateiquaipfeeos poffidebatcdx dcfumroa:fcd^fccto t«mfortescrec
uertuturadfide7ufqsin tllu fmcm i paretca^» baptijadtsfuieparuulif:
comierteturfinedubfo.;6r uttq?unt' 7 bi q riicprimituacrcdirurifum:ut
cuiq5fidcluunifteforria tuc alligaf: fllu fortcmutncatettanoligaciiridi
quaJdo
abtllotancp
uasciuferipitur: oibua
qualibct
antca
niicp
utarribuf
7 abffluaubtfclufuaeno t da cdfup ir.ftdian
tc:uf urgcnte
utribua:7uigi'
raeqrifut mortuuqui
rucerantquax lanterirtrelligat
7 tolcrater
fcratiac
fi
doccpitcfleictufus:fcdfucccflfcrunt cnamilli no ligatoeripiucur.Tlccio
tis alqnafcedoatquefucccdut doncc falfaerttcuigelica illa fnva.O.uia
in'
fmiatbocfcculfiqui oderintcbriftia tratmdomufbrtisutuafaci'1cnpi'
nos:mquoruquotidieuelutiabyflb at nifiprtuaalligaueritforrc.£mm
ccci'8
7profudiacordibuaincludat' dumdmriuefentetkucntateorde
Clrrutnaurcmetiamillis ulrtmtsrrt- (ftefciatuaeutpriuaalltgarctTorrif:
buaannis7fcj:menfibusrqfi folutuf crcptifqs uafieci"longelarcqjejcfir'
rorisuiribusfcutrurusefhaltqufsin mt'a7 ifirmiadibuagctibuattamul/
quanofucrat
fit«ccefiurua
adfidc^ tipUcaretur
ccctia:ut
CTipfart^ dtai-'
ndnullaqueftioe.O.uomodocntrn nttwspredicta^ 7 iplerarorobufbflTi
ftibitquoddiccumc:quio mtrat in mafidccrii folutouafapcllecaufcr
domiifo:n'sut uafaciusaipiat:nift rc.Stcutdmfatendiiemulro^ rcfrt
prmsalUgaueritfortcfieriafoluto gefccrecanrarecum abudatimq*tas
eriptutur.^cp boccojcreuidrtfifta eriamufitjtisniajrimifo?
pfccutidib"
fcntcriarut
crcdjmuotlb I^criguorc arcpfalladjsdtabolit'amfolutucofcf
porcnctniw
acccfifurum
ciTe
populo inlibrouircfcripti116
fiicefTc
multcs
cbriftiano:fedcumcis qut wm cbrix ccffiiroa:bmccogitandue:n6folum
fttamrepertifumnrdiabolapugna-' quoabonosftdclcsillud tepuaiuc^
turii:crquibusctiaftuicti.iliq fecuti mcrfcdnonullofctiaqui foafadbtic
eufueritit:nocosadprcdcftinartmi: cruradtuuate dd graciap fcnptuza^
filiorumdd numerum pertmerc.Tle^ cofidcrarioneunquibua7 aUa^fims
q?eimfruftratdcmfoannes apruscf ipfcpreituriafqucucntrciafenriunt:
7bacapocalypfim fcripfituepfafua adcrcdendfiquodno credebat futux
dcqutbufdidtrft.£xnobisejricruitt roe eefirmi'orca:7
aduincmdiletiaj
fedno cratqcnobis.Tlam fi futflcnt no ligatu diabolu fortiorca. O.uod
ej:nobts:maftflenruti'(5
nobifco.S^ fi itacrurrpropterca
prccdTifle
credc-
qdfietdfparuutis.v
Tlimiuqppemx dacdusalligariorut
7ligati7 foluri
crcdibile
enullosiamnatos7 nodo £)cpoliariofcqucrerur:quoniadc
bac
bapn^aroa prcoccupari
cbriftiano^ rceftdicto.Oiuamtrabitin domum
filioaillotcporc
infJtca:
trullosetia; forriautuafaduscripiat:mfi prius
ipfianafcttatndtebusraut ft crut nS alligaucrttforrcm.
coaapareribna futsufqj ad gcnera-
tionistauacrfiquocuque
mopduct. Ouidfttregnafanctopeflm
cbnfto
<luodfi fictrquo
pacto
foluroiadia p millcanttoa:7
tnqiwdifcei*natur
a
bolounfaiftacripiemrrm
cui"domii tcgnoctcrno.cjci.
XX

f TlrcradurmlleanmoligaruQe int:abtri3
mqtin rcgniiccloru.3!to
dubolii9;facri
ocicucbnltore moigimrmuUigcndu cftrcgniicclo
gnareciaipfius milk anio cifdc ftnc ru ubi abo funtn illc fcilicctq folutt
dubio7 codertiditclUgcnd»:
tdc ta quoddocct7 illequifacit:fcdillc mi
iflo ccpore
priorieciusaduecus.
tjc mmus.illc
magnue.^llio
moautic^
ccptoquippeiilo regrtodcquoi fine gnucelorudictcur:quo ndintratnifi
dicturuscft:ueitc bridicriparnsmci illequifacit.3lcp bocubiutnlq; gc
polTidcrc paratuuobieregnum:TUfi nuscft.ccclcfia cftqualisnunce.Ubt
enialioaliquomdlongcquideipari autcillud folii crtr:ccclcfia cftqualo
ia nuncregnarcntcuillo fancticius tunccrit:quando maluain c.inocht
quibtiBait:eccc cgouobifcofumufqj £rgo ccclcfia i nunceftregnucbuftf
fumin cdlumauone fcculi:,pfcctono rcgudq^ccbru."Rcgnant cii illo cna
ecianuncdiccrcturecdefiarcgnuci* nuncf.;ncndus:alitcrquideq>rdcrc
regnumuc ccbru.TUurtq?iftotepo gnabunt:ncc m cuilb rcgnatjtjania
remrcgnodcicruditurfcribailleq* gmiein ccclcfia ciitricicocrdcar.tte'
profm dctbcfaurofuonoua7 ucre gnamcnicumilloqui faduncquod
ra dequo fupralocutifumuo.£t oe aitapoftolug.Si pfurrcnftiecii cbzt
ccclcfiacollcctunfunt ji^aniamcflb fto qucfurfumfuntfapircubicbnft"
rcailli qucptnifucutziticofttnulcre cftin dcj:taaocifcdcn9:qucfurfutn
fcercufqjadmtJTe.Oiuod cjrponme ftit queritcnoqucfuprcrra.£>e qua
ou mclTiB cftfinis fccultimclYorcs au libusitedtdt q>corticoucrfatio fit iu
tc funtangeli.Sicut crgocolliguncut cclia.Tboftremo cuillorcgnantqco
jijaiua7 igntcdbumntunCic eriti co mofunti rcgnoCIUG: ut ipfi cni linc
lumarionefcculi.XOittetfiliusboia rcgnuciu3.O.uomd autefuntrcgnu
angcloa fuo9:7colltgcnt dercgnoo* cbrifU:stnut aliaracca:qntie ibi Imc
oialcadala.lluncjd dercgnoillo ubt doncccolltgantur in ftncfcculidere'
nullafiicfcadala.-1 Dciftocgo rcgno gnociusoiafcadab:ramc iliic fuaq
ciuequodcltccclcfia biccolligenrur. «uiundquetcfucb:ifti.Ocboccrgo
3cedicu.Out foluchtunudcmada' regnomiltticinquoadbucciibcitc
tio iftiaminimia7 docueritftcboics coftigttur:7altquando rcpugnacibuf
tniinuauocabitur m rcgnocelorum. umi9aliquandoccociiribue ipcratur
-Quiautfecerir 7 ficdocucutmagn'' donccuematurad illud paoatilTunu
uocabiturin rcgnocdorii.Utruq? dt rcgrtiiubi fincboftcrcgnabttur:£t6
citin rcgnoceloru:7q*nonfadtman bacrduncctdcprimaqucnunccft:lt
dataqucdoccr.boc cftcnifolue:non bcriftcftcloq'tur.£iicnidi^ifTcc allix
fcruarc:no faccrc:7 illti quifacit7 fic gandtabolumillcanioi poftcabrc
docct:fcdiltii minimu:illummagrw: ui tcporcfoluiirnojcrccapituladoqd
i cottnuofccutuaadiungit:£>ico
cnt ni tlliamtllcaniaaijatccclcfuutaga
uobis:quianili abundaucntmftina rur mea:7uidiiquitfcdee7 Ccdcmcf
ucftrafupcrfotbaru7 pbarifeo:u:id fup.ea9:7mdidu dariicrt.Tldeftbcc
eflfuptuftitua
coriiqutfoluuittquod putandii
dculciomdicio
dicufcdcs
p
doccc.t>c fcribiaeni7pbanfeiealio polirorii7ipfi prepofuiintclltgcdiI c
locodicit:quonui dicunc7116faciiit. Pquognuncccclcfugubcrnatur.^u
Tlifi crgofupeoaabundauczit lufli- diciiiautcdicriinullu acdpicndu me
riaucflra:td crtur uosnofoluans: liueuidfiurq' >dquoddicnicft:quc
fcdpon" quoddoccbuis taciario:
nd Ugaueria in terra.Ugataerut?i cclo:
LIBER

t quefolucriti3in rerrafolutacrunt populus


infidelmcorrariua
fideltp»
i m cclo.Urtdc apoftolue:qutdeitn pulo7 ciuicatioei.3m^go tieroeius
rrubicftmquitdcbisd.fortsfunciu fijnubnoeiuemtbiutdcrurmcieid
dicare.-Hdne ocbto4 fumintueuoo t tcctboibusquiuclut hdc,pfitentur
iudicatis.'£ t anteinquir ocdforo,p
p 7 infidelircruiuunt.^mgunt enimfe
ter tefttmonft»fdu 7,ppreruerbiioei cflc quodnonfunt: uocanrarqjnon
fubauduquod pofto dtauruecft:i ucradeffigiefcdfallaciimaginc cbri
regnaummtcuicfumillcanis:aicfct ftuni.JldcandenanqjbclliJm pcrri
licetmartyranondofibi corporibua nmrnonfolumapcrriinimianomif
fuisrcdditi3.Tlcq3cntptoruaiemot cbrtfti7 dus gloriofiflimcauiwns:
tuorumfep.anturabecdefia:que nuc fcdctiam^i^aniaqucdercgnoci4q5
eftcttarcgnum cbrifh.Slioquinncc cftecclefuin fincfccultcolligcnda
fr.
adaltareoeieorumcmoriaficretm £t qutfuntq bcllianinon jdoraut
comunione cozpoi ia cbnrti:nccalicjd nccimjgincctusmtfiqui fadurttq6
.pdelTentadtiusbapttfmumpiculis aicjpoitoluo:ncfiristugu ducenccs
currcrerncfme illo finiatur bcc uita: cii mfidclibugfUon odorant cmm id
nccadrecdciliarione fi forte p pcnttt cftnoiiconfcinuir:iion
fubuauntur:
tia malaue cdfcienttaqfqj abeodcm ncq? accipmnc mfcriptioncmora lciU
corporefepatue cft.£urentfiunttfta licctcrimistnfroiareipropt
profclTio
nift d.afidclesetiadefuncrimembra nc:inmanuproptcropatdcs.Sb bif
ciu9funt.JQ.uanm8 crgom fuiscor ergonuFaliem ftucadbucm tftamo
poribueitondiiaitamencorii aicrc talitatcumcnrcs-.fiuc
defuctircgnjc
gnanrcuillorduifti millcannidcoir cucbnfto:ianuncquodimodobuic
runt.Undemboccodclibro 7 alibt tfpori congruo pcironibocinterual
lcgicur.Beatt
mortut4' dommo
mo lii quodnumcro
millcfignificatur
a
hunrur.3lmodocriaia didtfpiritus noium.*8icUquieorum inquicnout
ucrequiefcantalabo:ibuefuiernain prrunr.lDoracm"nunccft:ciimortui
operaeonifequunrur illo9."Regnat audiunruocefilq od: 7quiaudienc
itaqjcucbriftonuncpritnaecclefia
i ntuciit."Rcliqut
coninduiucm.O.6
uiuis i mornus.^proprerea
cnim fic ucrofubdidicdonccf.nianturmtlle3
dicitapoftoluomortuuscftcbnftus ncitelligcnducflq»
eoccporc
110
uicc
ut aiuorumt mortuorumdomtncr. nicquoutucredcbucrunt:
aduitatn
Sed ideorantummomartyramaiaf faltcctdemoztctranfeundo.£t ideo
comemorauit:q*a
ipfimortui pdpuc cudicaucneritquo ficc7 corporurc
rcgnant:qui
ufq?admortepro ucrr furrcctio:nd
aduitadcmonumcnria
nccccrcaucrunc.&cd
aptctotii cna proccdecfcdadiudicui:jd danarocj
mortuoe cctcroemrclligimuspnncx fciltcetquc fccutrdamoredicif. £>ox
teaadccclcfii quodcrt:gnucbzilti. neccnifiutanturmillcant:quicuncp
O.uoducrofcd.tur:ift qui nonado nd uijrcnttd cftifto rototepcrequo
raucritubeftu»na imagiite eiue:nec flgirurprimai-cfurrccrio:nd audunt
acccperintinfcnprioiicut frdccaut i uocefilq dci:i aduitadcmorrerrifi
maimfita.-funilircrTdcutuid7mot erit.,pfecro
i fecunda refurrcctdc
quc
tuiadcbcm" aaipcrc.O.ucpo:rofic carniscft:imortefecunda cuiparar
iftabcftu^aia fit diligcnciue rcquiy nctrafibit.Seqt'mi7 dic.t>ccrcfur
rcndiirnonramcnabborreta fidcre rccrioprimaeft.Bcarue 7 fancruscf
cu: unpfaipiariuiweitclligarur:
7 betin bacprimarcfurrccrdc
ptead
i
XX

Pticeps
eTeft.Jpfc
cautepttceps
ci' ctoetaiaarcfurgcrc
cofitcndu
r. Q.6
q nofola amorteqin pcccatte
eftre autecudi^ilTctmiltiB
fccudamora
uiuifcu:ucru
cttam
tneoqorcuijrcrit ndbetporeflatc.admnpc
arq^ait:fj
pmanec.3nbteinqc fecunda
mora criitfaccrdotce
dacrcbnlti:7rcgna
no bi t poieftate.t>ec
ergoin rcliqe6 buutciieomilleauis.llo ucicp6 fo
q"bu9
!upiusait:zdicjeorun utjrcrur Ii8epifcopis
ctprcfbftxrie
dictum e:
donccfinianturmillcani:qmirto to q*,pprie
ii uocarat
mccclcfiaf.iccrdo
to teporiaircruallo q6 mille annos tce:fcdficutocecbrillunoa dicimuf
uocatiquaruuoicp
in eoqfcpcof ui' ,ppKrm)(1licucbrirma:ficoe8
facer
pcincorpore.iion
reuijrita mortcin dotcequoniamebrafuntunuisillt"
quaeuimebar ipietaa:uc
ficreuuu' facerdons.t>e
d.bueapoftolus
porr1
fcedo
pricrefurreadie
pnccps fier^: "pleba
inq*tfancta
rcgale
faccrdotui:
atqji eopoteibtefccuda
mcan b:er. SaneUcetbrcuiteratqj tranfcunKr
infmuauit dcu cilc cbriltum: diccdo
O.utdrcfpodcdufttci9
q*putant faccrdotcsdai cbnrti:boc crtpathf
rdurrectoQ
adfolacorpora:
ndctia 7 filq:q?ui8
,pptcrfortnafcruilicucfi
ad aiaeptmcrc. X.^g. lii boie:iractiafacerdos
cbnili ctfcc
tua fit mercrnu fccundu ordme mel
f Unt 4puratrefumctione
dici cbifedec.
t>equarc111
bocop.e non
iio potVe
infi corporii:id iftam femeldipmue.
quoqain corponb"primafuturaclTe
cdtciidut.O.uoriienicllcadcmd.unt £>cgogccmagogquoe ad perfe
coriicrtrtfurgc.
£4duiuauce corpox qucndaeccUfta
dcifolutus,ppc
fmc
ramoiicnda: naacadmdocadauera fecultdiaboluaicitabic. .£ .pq.
niicupant. Tlo"crgoauimarumqunt
refurrecno porclk:fcdcorporu.Sj e Icum fmiri fumntmqtmil
d,dcdtraapoftoliidicuntq carefune lcanufoluetTatbanaedccurto
ctioneappellat.tlafecundu mtcriox diafua:ctcpibicadfeduccndae
nario
re116 fccundiicpccnorc boiemuticp ncequefuntin quatuoragultcrrc.
rcl"urrcj:crac:qbu8ait.Si furrcjctflia <6ogetmagog7 trabctcastnbellu:
cii cbriftoq furfufuntfapirc.O.ucm quoriinumcrua eftucbarenamanl.
fcnfiialiiBucrbie
alibipoluic
diccnf: ild boccrgotuncfcducct:uc
inboc
ttt qucadmodii cbziflua amoriuiazc bcllii trabat.Tlaetanteamodiaqui
furrcjritp gloriapiio:fic7 nosi noui b" potcratp mulcamalaccuariafe
tareuucdbulcmue.
"bmc(fl 7 illud. ducebat.ipbuautedictiicftmaper
Surgeq*dormio:
7cjrurgc
amortuif rapfccuttone
dclatcbria
crupctodio
7 illuminabtttecbriftua.O.6
autcdi rii.t>cccnicntnomiTuna
pcrfccutio
cuntnopoiTuiu
rcfurgc
nifiq*cadut: nouilTimo
immmcntc
iudicioquam
etideopurancrcfurrcctionc
adcopo fanctaccclefutoto tcrrarumorbe
ra nd ad aiaap tmcrc:qacorpomcit paticf-.uniuerfa
fciltcctcmiua cbnflt
cadcre:cur
ndaudiunt nonreccdatia abuniuerfadiabotiduitate:quatacu
abillonecadatie:7 fuodnoilat aut q3eritutzaq?
fuptcr:i.6cnrceqppc
cadicet4putatl'cflareuideatnecax quaaappcllatgogctmagog:noftc
dat.^uto cnicfin aianoin corporc funtaccipicirdetanyfmtalic(
maUi
cafueiftccauenduecll.Si igif cadcn aliquaptcterrapbarbaricoftituti:
tiu crtrcluJj-cctio:cadunt
ccaic:p:ofc ftucquodquidam
lufptcant
getaa7
LIDER

maflagetaf
ppbopnoiu^Ifaspiiaf: muputandii
efl(dcflefuppliciu
: q6
fiuealtosaliquoealicmgcnae 73 ro cnrctidiccfdifceduc amcmaledtcti i
manoturefciiictos.Xotonaqjorbe ignectcrnii.Xunc q'ppcin ignemitte
terrarufigmficatifunt ifheffccueft tur ipfr.noigmsdcccloucnietfupcr
dictunatoce qucfunt in quatuoratt ipfo9."bic autebcne intclligtrurocce
guliatcrrceafcpeflefubiccttgoget lo:dcipfafirmitatcfanctoriiquano
magog.OLuoru interprerationeno' cefTurilunrlcuictibusuccoruraciat
mmiicffeco'pcrim" gogrccrum:ma uoluntatc. ^irmamentu entcftcclum
gogdctccro:tancj' domuect ipfequi cuiusfirmiratcilli crucubunfardeti
.pccdicdedomo.<6cme8 ergofuntiri rintmojelo:quoiandporuautatrra
q'bti9diaboluuelutm abyflb fupi" bcrct ptcsanriclrnlhfactoscbriitt:
irelltgcbamug mdulii:7ipfcd: Ulis 1 ipfecrittgniscjcdcdct eoe.£c boc
quodamo fcfeolfcrcs7 proccdcs ut adco:qadcimunerc ftiicfanctitnfu'
illcfuutcctumnllc dctcctu.Siauretn pabilcsundccjrcruciafttmici.Sicut
utrunqjrcfcramu^ adgetcano unii cni5clusin bonopofitvieubi lcgitur
boruadillaeulccruad diabolu:7tc jclusdomusruecomcdtt me:uacco
ctuipfcfuntgencce:qa incisnuncix trartoinulo ubidtat jclusoccups
cludir"7 quodjmotcgitur mimicud uit plcbcicrudtra.£rntk ignieco"tr3
anriquue:7 dctectoipfeeruntquati riu9comcda:ctnucunq3cj:ccpro fci
do mapcrtuodiumdcopto eruptu licecuUimiillius igncmdirq.2lut i"t
rc fmtr.-Quod ucroait7 dcfccndcriit ipfamplagaquapcutcndifuncccclc
fupcrtcrrclaricudmcm: i cmjrcrunt ficpfecurorc9ueicmciacbnfto:quof
callra fjnctoium ct dilccramCIUK uiULiuco iucntecfuprcrraquadoicer
tatcm:nonutiqj ad unum locum ficictaticbnftiifpirituons lui: igncj
ucmlTcucl uentun elTefigntftcati appcllauitdcfccndcnte
dccclo colq?
Imu: quafi aliquo uno loco futura cotnendcnte.Tlccp
bocultimii fuppli
fmrallra factorurnecdtlccca ciuitaf du cncipiorum:!cd
illud qofactaco
cuin bcc116 fit mficbriftiecclcfia
tox cfurrcctdc
paflu:ifunr.
to obctrarii diflFufij:
acp bocubtci*
tp cunccrit qucmoib*gcnnbus cnt: 3rt arctcpuepfecurdig
anticbriftf
qo fignificaciinoiclantudistcirc:ibi milleamanumcradi fmt
eruiucaftrafanctoru:ibi dilccta dco
ciuuaeeiusubiaboibusinimicisftt b £c pfccurio nouilTima qucfa
16tja7ipfi cii illam oibusgcnnbus turacftabaticbnfto:ficut iam
cuut:p.fccut6tsil.tusimamcate cige diyimus:qaTin bocUbrofupcnufi
tunboccftmangufha tnbularoisar apuddamcle propbcca pofiuicit: rrt
tabitur.urgcbif:co"cluocf:nccmiliti3 bu9ams7 fcjrmciifibus c:ir.O.uod
fuadcferct:quocabuloell jppcllata tepusquaui8ejciguu urrd adannos
caflrorum. millepntuariqbue 7dtaboluligatii
dicit7 fancroe ciicbnftorcgnaic:ati
2ln adulrimilfupplicmptincatim eifdeant9bocpuiifpjciii lubaddatf:
ptoru:^ dcfccdiflc
tgntsdccelo7cof atq?fit ejrtramcritoabigic. O.uu fi
decomedille memorat. .£.jcuij. di^crimusadcofdeanosbocpcrtme
re:notato teporc:fedprolijc.orccum
q Uoducroaicetdcfcedcttgnia cbnftorcgnumfacrorumrcpcnctur
dcccloctcomcdct
cosndejctre cj^tendi:^
dubolusalligari:profecto
XX

enifancric&fuorcgecriain i pfapre rummart|Tttoibuedolonbue


acla
ctpucpfecutoeregnaburuimab
tata boribualupatiaatqiicfinitiaportca
mncemeacqimnocrirdiabolus
alU y morralupofumiuu cbsiftouriq?
gatuo:ut
eoapfcqotbuduinbuepof rcgnaucrunt
ctregnant
doncc
finian
lic.O.uocrgoiftalcriprmactfdemtl tur millcanuutpofteactiacorponb"
leanisutruq}rcrmma
t diabolifcilicj rccepcia
taimortalibus
rcgnct.^ro^
allfgationercgmiq? fanctoru:cii tnii dcillis crtbuoannieatq?dunidtoaic
aniioi:ctfcjcmcnduiccruallo: priuo occiforu^p dusmart)Tioetquerunc
definatalligariodiabolicpregimfan anteadecorponbueej:icrunt:ct quc
ctorumbiomillcanidcucbrtfto.JSi ipfanouilTima pfecutde
funt cpture
autcdijccnmue puupfecutoia bmuf rcguabuntcuco donccfiuuc nicralc
bocfpacuinoncdputandu in millea fcculd:ct adtlludCcculu ubimorfno
nis:fcdciaiplctispoaiieadttcicndii: crictranfeaif.O.uoarca cii cbnrtorc
nc^ppricpolTuitdltgi:cpcii dipil ccCa gnanriufanctoruplurceantcruiuq>
ccrdoreadeict(biifti regnabiir£tieo innculiduboiiatq?cullodic.-Qui-i
millednioadtccenr ctcufinia fuerit ilUcurcgefuofiliodci:iadiabolond
millcanni(oluctTatbanae de curto-' Ugato ettap,trcsillosanoeac femif-
diafuariftocnimoetfanctoriircgiul femrcgnabunt."Remanet igiturcum
et uiticuUi diaboli 1'imulcefTaturacc audtmus faccrdotcedci cccbnrti rc
hgni^ut.-atdcttit:ilUuoplccutciste gnaburtt cueomtllcannte:ctcuftnt
pueuccadfanctorurcgrmnccadcu h faaint millcaimilolucf fatbanaa
Itodiafatbancquo^.ucrunqji millc decuftodiafua:autnonrcgnibuwa
aniscfcp.ticre:fedfupadditacvcptra fanctofirclliganuto aiioonuilcfmizi
coputandii citccredaruncogemur fa lcd uinculiduboliatq^cuftodic:auc
tcrtC.mcroa tn tUapfccutdcrcgnatu' anoamillcid uftocsaitoalutsquof
roo116 clTccucbriito.Scdcjaaudcac qjbons dtucrfioacpropriis^pli^ua
diccrccuillo tuncnourcgnatura fua tibusftnicndoe apliorcafattciorum
mcbra:quddo eima^ieatcpfoitifTie regno:brcutores duboli umculo:auc
cobercbut:cc quotcporcquantoeric certcquoriitriumanorumctfcf me
acnoripctusbelluratomaio:glona fmmfareuiflmiu fpaciunacftcdputax
nocedentiuato denftorcorona ni.irx 11uoluiflccrcdaf:fiucq>minuefatba
tyrq.3lutfi',pptertribaUnoeequas neuinruld:ftuc q>aplmsmdcrurb:e
paflurtfuiu nddicedifut regnacuri: rcgnufanctoruficutdequadrmgccif
cdfcqucns cnt utehalupiortbuadie annistnfc^todcctmobmue opiluo
buem eifdcmillcantsquicuq;rribu lumincdifputauuquonii aliquipluf
Ubuufl"anctoru:co ipfo teporctnbu erant:etramcn quadimgcntiftitnu
Lindisfuc cucbriflonorcgnaiTcdi cupati:ctralwffpercpcnunruri» Ta
cantur.Scpcrbocetilli quordaiaf crtelittertsfi quieaducrtat.
auctor buiuo libri uidtlVcfefcrtbic oc
ciforum
proptertcfttmoniu
ief £>cdanationediaboli
cufuis:-T
p
ptcrucrbunidci:nonrcgnabunt recapitulattone
derefurrcctionccor
cbnfto:quado paticbafpfccurionem porumoiummoztuoru:ec deulnma
ct ipftrcgnucbriftinoeratquofcbri retriburionc. ,£.^vi.
ftus ejxcllcntius
polTidcbat.
3lbfur-/ p 4Dftbacautep.fecut6tenouif
dulunu idcjdcctoimo aucrfandum fimc cdmemorationebrcuitcr
Scdcmcaieuictricee
gbriofilTimo cdplectit'totum:q5
ultio lammdicio
JLlDtK

dubolusa cufuotapricipccuriras lo autcqmcltuireuniufcumfq^^d


fo(muapafluraeft.£>(dtctu.£tdta'' borumqutfcpnofccilTct
fiuefcciflj.
bolap4 fcducctur eoeiniltueei lU' -Q.UIhbcrfi carnalitcogirctur:
quio
grw ignieccfulfurie:quoetbeftiac «U19magnirudinc auclotigitudinon
pfeudo,ppbeta ejccruciabtftur
dieac uaUatcfamarc:3utquantorcpore
nocrein fcculafeculoru.Beftfi bcne legipot<rritlibcr:mquofcriptcfunt
intc lligt ipfa ipu nuirurcfupra din - uniucrfcintcunmerfora:2ln tatitud
muo.pfcudoucro^pbcucme:aut angcloriinumcruo
adx:rit:quimri?o
armcbrffTrit:autimagoilla id c ffg
iru-ntuillud dcquoibi locurifumuf. gclofib<adbibitoaudiat:cit«ri. Tlo
"p>oft
bocipfumnomfiimttiudicium crgounuslibcreritoium:fcdfmgK
q6 ait in fccundarcfurrectoc mortu fmgulo^.Scriptu^iucroifta unum
oru:quccorpopeftrccapituUdc nar uolcointclltfttctaliuetnqt libcr a^
ratquoibifueric
rcudbm.
£ru(dtm ruocft.Oiuaia
igtVtue
cftinrcllgeoa
quit tbronumagnujctcadidum i fe d(uina:quaftctutci;[q3
op.afuaucl
dcnce ftipcum:ctabctaafadc fngir maUcuncra mmcmonareuoccntur
ccluct tcrra:ct locue eoru no c fnucn imtmis intuttu rnira cclcriratcccna
rus.Tldait uidi cbroimmagtium ct turut accufcr
iwlejccufct
fciacofiam
cadidumct fedcnrc fupcu:ct abciuf atq?itainfimulocsetfingultiudtce
faciefugiccclumccterra:quoiuano mr.OoicnimiruttiodiinnaUbrino
tik faccnmt id eftanq-'
dfct dcuitua mmacccptt.Jn ead.ppc quodammd
ct momiisiudtcatu5:(ed eumfcuidif Ugif qcquidafacicnte
rccoUt .Ut au
fc diru in tbrono fcdcnre:ociuus fax tc oftendatq mortui fint iudicadi:id
cicfugttcel^cttcrra:fedpolka."^er til pufilliermagn(:rccapirulado
dic:
actoqppciudiciotucdcftncteflcboc urupadfd rcdicne qi prcrcricrat:
uT
cclumct bccrerra:quadoiruipifrcc potiusdiHulfrat.£t cjcbibuic
mo:m
lum nouumcfTcct tma noua. ZDu 09 marcd.in eecrannetmoreet ifer
tatdciraqjrcrumno oinofn intetitu nu&reddidcrunt
mortuosquosf fc
tzifibirbicmunduo.Undc
ctapoflo bcbant/boc^culdubio
priusfactu
c
luedicit.pietcritcntftgurabm"mfi g>mortutcfTcnt iudicatr.ct
tameill6
di:uolouosfincfolicituddiee(Tc.
5v prtusdictueft.feoceftergoq6 dijci:
guracrgop^tcritrnonnatura.£um raupiwlandociiadtd rcdilTe q6ircr
crgoiobanes
fcuidi(Te
diplTet
fcdcn mifcrat.t)unc
auteordinctenuit: «c
u fup tbroiTtim:acuiusfadeq6po q?ut (Tplicaret'tpfe
ordo cdmodius
fleafurupcftfugita-Ioettcrra:etui ctiadcinortuiBiudicatisqd iadijrcx
dt iiiq't morfuoomagnosetpafillof. racfuo rcpcttuicbco.£u cnt dipiflct
£taph funtLbir.7aliur.libcraptus ecq:bibuitmottuosmarcq i eocrac
c q c uircuiiiufcumfq?7 mdican fric ct mors ct infcrnusreddidcrutmor
nierciucr tpftBfcnpturislibroc : fc tuosquosirtfebcbarurtndf addidit
cundumfuafacta.libroe dipt clTc q6pauloate pefucratrct
iudicanfui
£ipcoci:i
librumdequociuufmoifit fingulifccundumfjcw fua.
no tacuitquieft inquituite utuuku
iufq4.£rgoiHilibriquc9 locoprtorc Q-uifmt morruiquosaduidicin5
poiwii:tnrclligcndt
funtfancrii ucte qcbibuitmarc:ucl
quoentorsctinfc
rcect nouuutinillie oftendcrefque rutddtda-unt. .
dcuemadata fuaficii »ufl"iiVcr.3n«'
XX

b Ocerttniqofupradijxracct locadcfccnfus
erucret:
profccto
ddn
tudicanluiumorruifecunduj ccpsbontfidcUeetfufotllo prcctota
factafua.SsqlutmortuiquoaITU rcdcpti,prtuointerosncfcuit:doncc
rccjrbibutc
4i cocrac.
Tlccp
cnicjin etiarecepns
corp
ib"bonarccip.at
q
nun monunfndfurttmiferno: auc mcref.£u autedij«(Tct
ct iudicarift
corporaeorufcruaruin ma:i:auc q6 finguUfecundiifaccaruaibrcuit lub
eftabfurdtugmarebcbat bonoemo iccicquladmoduiuduaufucruu.£t
tuoe:ctiferousma(os.<luisbocpu morsecinfcrnueinquitmifli uit t Ha
taucru.-^cd.pfccto couemcntercjda gniiigme.trtaoib"ligmficasdiabo
boclocomare,p iftofeculopoficiiac Idquomamouiac\\auctorctpcnax
ripiiwt. £ii ergoetquoabicimiuct rii mfertupuniucrfaqjHmuldcmo''
cbrirt" ui corporecdftuut09:fimulfi nti fociccatc.
IDOC
elt cniq5 fupractu
gntficarcr ctibisq'rcfurrccturi
furlu deciuepotcupando ia dipersnxtdia
dicadoecriaipfoemortuoeappdla bolusq fcductbat coo mifluscftiti
ui c:Lt bono8qbusd: inorruicniefttf Itagniiignteetfulfuris.O-Uodibi uc
et uita ucftraabfconditacit in dcocu ro obfcuriusadtiijcrat dtceecpetbe
cbnfto:ct malosdeqb" o: fine mor fiLictpleudo^pbctabicaptme -zq
tuosfepclircmortuos
fuos."polTiit ndfuntiqt inucum Itbrouucfcripii
mortuiecui,ppcr
bocdiaq>mortalia milTifununibgnii ignie:nddu
liber
genwc
co^ora.Unde
apoftolus:cor ilk cdmcmorat
ncobUuide
fallaif:f;
p"qdJait moituuejppipcccaru: fpi
nf auteuitacft.pptcrlufluu:ucruq5 dabifuita.Tlcq? cnincfcueoadeua:
in boicutuecc atcpmboccorp. cculti ct in boclibrokgicucki.i::!3pouuf
tutocedcmdftraneict corpuemo:tu ipfaou9pntiadciir q faitino pocU-
U3:etfpirini uua.Tlcc
tn dipt corpuf bcrcituuc:mquofuIKtcriptiid citp
morulcfedinoicuu:guiecadcpau^ cogniti.fiio auteiudicioquopniicu
lopoit Ciiiinorcalucorporaficufi tur mdicado9 nuloa::ibt ucdcbdif
tatiusuocatappcllct.t>oe crgomo: ctiaduat.^i eiitc^plicauicq-brcuif
tuosqrbibuttmarcqi coC2 JIH: td c a driodictiic.ficibunlli mtuppiutu
e^bibuitboicsbocfcculii q'ciiq5ico ctnu:fcq'fut cjcpliccc
qo ibi cna cdtic
craut:quinodii obicrat.£t mors i i cr,t:tulti auccm uicamctcrnam.
fernuG icjtrcddtdcruc
niortuoequof
iti febcbaiu.D )arccjrljibiiit:q'afi q £>ccdo
nouoi tra noua.£.j:vig.
inucnti fuat affucruiu.ZDora uero i
ifciu"reddidcruf.quonta
uttcdcqua e X uidi inqt ccldnouii ct Krra
iaejrieratreuocanir.Tlecfruflra
for noud.Tlaprimuceliiettra p:i
talVcnd fatis fuit ur dicecmo:s aucix ma recelTsruc
et mareta 116eft.3fto ft
fern":f3urrucpdicnieft.ZDors^>prc: crordtcqoIupiuspoccupado ta dt"
boncaq*tantumdtnorrcppctipotu pt:uidilTcfefuptbronii ledcnteacu
iug facicfugitccluct tcrra.^udicaria
malos:q*ctiaapudifcroepcnaepcu' cjppcbi9q*fcripti116 fuium Ubroui
dut.Si cni110abmrdccrcdtuidet a teccin eternutgnemilTt8:q* ignigcu
tiquooctu fanccoe
q*ucturicbnititc iufmdtcci quamudiut rcrii pccfutu
nucruchdclocis qdca tormecistpto rusftt:bommcfcircarbitroi ncmme
ruremonlTimieifcdapudiferoe fuif nifi fortccutdiutn"fpirif ondit.Xuc
lc:ddccin eo9loguiscbnlli etadca figurabuiueinudimudauofrcgnu
LIBER

coflagratoc
pretmbitrfirut
factuj
eft ftfecftgraria
quadcusfcritca.pro
mudaiuruaqu.iniundatdcdiluuq. prerq6 didt eip.efaia.£go fumdfts
3lla itaq3ut dip cdflagratde munda facicnstc.-tcdcccloquidcabinitio
na dcmtorucorruptibiiiu qualitaKl" fui dcfrendincj:quopcrbuiuafecult
qcorpitf lutecorruptibilibus cdgru repuegrattadcidcfuputnicrc:pcr la
cbit azdcdo pcnirusitmbiit:atq3ipa uacruregencratdis milTofpiritufan
fb'acasqiuliratcsbebitq corpibua ct0dcce!o:fubtndcctucsaus accref
imonalibuemirabili mutatdecdue cunt.Scdptudiciudciqo cnt nouif
nitit ut miiduofciliccrm mcliusino fimttp dus filui icdinicbri!hi:raiua
uat*apteaccdmodcf bdibtiectiacar ciu8etranouadcdctmucrcclahras
nein mcliuoinomno.Q.6auteait 7 appcbit:utnulb :mancat ueftigiauc
marendc:it.ucrumajrioilto ardore tuftacisrqn q'dccorporaadmcorrup
ficcct':an ct ipfu umatfinmcliuono rde^atq}imortalicate nouacjciictcrc
faoledij:eri.£elud.ppc nouucttcrri corruprdcacmorralicatco'alibunr.
nouafururalegim":demariaureno Tlabocdcifto rcporcaccipcquorcx
no altd^d mcufpialcgiflend recolo: gnatcdrcgrtofuomtllcantsrtpudcn
nifi q5 in boccodehb:o rcp.it'rancp cicmmtemtbiuidcf:cu oprilTtmc di
marewtzeucnftalloftmile.S; turtc car.2lbftcrgctdcusocmlacbrfmam
no dcifto finefeculiloqoebaf: ncc$' aboculiscoru:ctmoraiand cni ne
prtedtjrifleuidefmare:fedtancp ma q3lucrusneq3clamor:icd nccdolor
re.Oiuauisct nucftcutcbmar,ppbc crttiillua.-O.ui0cnicaficabfurduf7
ticalocucio^priie uerbistraflaramt cbrtinanlTima cdtetdcuefanus:q au
fccrc:ac fi quodamduelaccqo o: po deataffirmarcin buiusmortalttanf
tuit dcillornaredtcere:ct marcta nd crun;o:nd dtcopopulufatictuf; unii
crt:dcquofupradt^rat: ctnrbibmt qucqifanctoru:q' bancuclducat ud
marcmortuoe q crat i coja cnirnc duccurusfu ucl dujccruuica: nultas
ndcrit bocfcculuuita mortaliutur babcnte lacbrfmasctdolorcs:cd po
bukntumetproccllofumquodmax tiusquatoqTq3 cftIancnorct fancri
ria nomiiu:figurauir. difidcrqplcntonratoficciustn oran
doflccusubcrio:.2lnn6cftuojcctni
fi>cecclcfic
glorifkarione
ftnefinc tatisfupncbicrufale:qdicitfactefiit
poftmortem.. .£.jci^: mibi Ucbrymcmccpanesdieacno
ctc.£tlauabop figulaenocrcs lccw
c X ciuitatcinquttmagnabicru mcu:lacbrymi0 mcisftratiimconga
falcitouauididdccudciuc
6cc bo:ctgemtrus mcusnocftabkdctu"
lo adeoaptata:quafinouanupti o: a tc:ctdolormcusrcnouatue c.£uc
naratnaritofuo.£r audmiuoccma ucrondciuafantftlq:cjingcmifcutic
gnadetbronodiccntc.£cce tabcrna grauariunquonMutqcpoliartf} fu
culudetcubdibus:ccbirabucue's: pcrueftiri:utabforbeaf
tnoualcboc
ipftcruntpopulus
eiue:ct
ipfcdcua a uita.tldne
ipfil'untq'primittaffpt
critcueis.-ctabftcrgctoej lacbrfma ritusbntcstn fcmctipfisigcmifcut:
aboculiaw^rct morsia no cnt nc adoptdem cjrpcctatcs
rcdctdcm cor
q3luccus ncq?clamor:fco ncculf do poriafut.3n ipfeapoftoluspiiulus
lor:q*aprioraabicrdt.£cdijcitfcdes ndcratfupnuebicrofolynHtaH°mcl
in tbrono:ccccnouafacio oia. Occe n6multomagi8boccrar:qn,p ifrac
lo dcfccdcoi ciuicasifta:quoniiccU litktscamaLbTra.rib" fuis uiftitia
XX

flli magna
eraf.etdolorrdrinu*cor t>ocuniiucron larcaruos
cariffiml
di ctus.OLuando autcmorenocrttt qa unuediceapuddomtnci ficutmil
tftotcporcmiftqndtcriiubtcftmors > U am:etmilteannifuutun^dics.Tlo
cdrcnnorua:ubicftmoreanilcusru , ' rardardne^pmiflriifuu.-ftaud.da
rar
U8.j£culeu9
autemortiepeccani cft. t ^ dante e>:iftimat:fcd
patienffcrtfi Kr
<16tuncutiqjnoerirqndiccfubtii nosnolcnealiquepcrircifcdocsipe
Tlunc
ucronocjlibcr
illiueciuirans | nucnriacdumi.Utnicraiuc
dicldo
infttnusifcd
idctpfcibbancsi cptfto t mtmficutfur:inquocdi magnoipc
la fuaclamat.Stdijrcnmuey ndbe tu tranfcuzrcnnclcmeta
auceardcna
muepcccatu nofipfosfcducimue ct n.Toluciu":cr
tcrraccqucin ipfafunt
uenraein nobisnd cft.£t in bocq*de ,-opacjcurcntur.t)i6crgooibus pcun
librocuiusnomecftapocalfpfi9:ob ' tibueiquatee
nosc(Tc
opcmctm fan
fcurcmulra
dicunt'utmcntelcgetts f ctiacducrfatiomb'1
cj:pcctaiuce:et
$
cpcrccat.£tpauca in cofunt ejrquo^ ; pcratce
adpririadtcidni:pcrquaccii
ru ntjnifcibrdcindagcnf cctcracum ardcrtrcs
folucnt:ccclemcraigni8
ar
laborc:mapieqa fic cademulhs mo doredccoquetur.Tlouos
ucro cclos
dis rcpctu:utalu atcpalu dtccutdcx cttioiuterrafccundu^miiraipfiua
ar':ciialiterarcpalttcrbcctpfadicerc cjrpcctamue:m qbusludtriainbirar.
inucrtigef.Urni inbteucrbieubiait Tlibil bicdifit dcrefurrccrdc
mortu
abftcrgct dcusocmlacbrpnaabocu oru:fcdfancfactadcbuiusmudipdi
lie cof.-ccntore13ndcrtr:ncq;lucc* tdc.Ubictiacdmcmordns factii acc
neq3 cUmor:fednccdolorullusnan diluum:uidcfamonuilTc quodamo
talaccfutudicradcfuturo fcculo ct quatenusin fmcfcculuftumunoum
dc iirtorraluarcarq?crcwiratefacro penrurii cflccrcdamus.lla cr illo te
ru.Tunccnifolu atqj tbilolumift-i po:epcziltcdipt q tunccracmuduin
110,1ci uiu:uc nulla dcbcamue i facrif ncc folu oi bc ccirc ucrii ctum cclce:
Utrerisqucrcrc
uel Ugeremanifcfta quoeurq?iftosacrcosiiclligimu& :'
ftbccputaucritnusob.cu:a. quorii locuac(pacitituncaquacrc
fcedofupcrauci-at.
£rgo totus acpc
Cuid aptuBpctr"6nouilTio
dciiu necocus iftcacruetoius
tjD cclii ucl
dtciopduaredocucrumoiuo^.c.^. poti"celceuocat:fcdutiqj imosiftof
noii itlos luprrmoeubt Ibl eclunai
it Uncii utdcamusqdctiaapo ffdcracdftituiafunt:conucrfuefuc
Itoi"petruedcbocmdtcioun racibumtdaqualrate:atq3 bocmd
p(7ic.Ueiiieiutnq'ctn
nouiflimodi«r; cu ccrrapcnerat:cumeutiqj trc por
iliulionetlludeuefccudii^pprtas
cou f jcicsfucracdclcca
diluuio.Cuiaiic
cupiiccntus fuaeeurcect diccntcs. nucfuntceliettcrnucodc ucrbo:po
Ubicltpintfu pntieoV£jcquocni? Atifunt tgnirefcriundimdictudicq
patresaoiinieruc:lic
oiapfcuerat ab ccpdttioni3bommumiinpiozu.lbio
mitio crcaturc.latetcni illos bocuo indcqui ccliccquctcrraid cft q niun
lcfuce^q1;!
cchcrarolicttcrra6 aqiu dtieprocoquidiluiuopcnitcjrcade
ctpcraquacdftituta dciuc:bo:pque aquazcpofituecfl:ipfeigntnouilTio
q tuuccrJtmundusaquamundac1 rclcruattndiciudicqccpczditionis
dcpiit.Oluiautcnucfuntcclict t<m boiumiptoni.Tlaboi'umproptma
coacucrbofuntrcpofuiigni iclcrua gnaqiundamcdmutatioiit: no dubi
di i dieludicqer^ditoieipiop boiu^ tacdicerepcrduionc fu(ura:cupinc
LIBER

torurcjwfem crcrniepcnisfit mlfu' 6 mcdiofiar.£t tucrcuclabifmiqu"


ra natura.O.ucatforfiranaltqeft p* illc:qucdommuQicfi'8ircrfictct
Ipiri
factu iudiciii mundue ifte ardcbir an tu ons fuuer euacuabic tllumiatione
g>proillo cclunouuetterranouare fuc prcfcntie:cuius cll prefcnna fccti
ponancoipfoteporccdflagratdia o? dumopcrarioncin facbanc ui omiut
ubi-crutfartcri:cu
coscorporabntef rtutcct ftgnisct prodtgiie mcdacibu
i aliquocorpcnalilocotwcefle
fit dTe e:ct inomifcduciioncunquiratis :b
"p>oflumue COB rdpddereeflefufoa is qui pcrcun:procoq>ditecnonem:
ut fuptoribuepribusquoitandafce ucncatis noureccperunr ut faluific'
detflamatllmsiccndii:qucadmodii ret:ctidcomttcctillio dcnsopration
nccundadiluuti:Zalia qppcillis mc emc:orri9:utcrcdantmcudarioct lu
rut corpa:utillicfuttubiceuoluerir. diccnturomncsquinoncrcdidcrunt
Scd nccignecctiagraroisilhuep.cix ucriratr.fcd
cdfcnfcrunt
iniq*cah
nullt
mefcuntimortalcs atcpincormpttbi dubtumcftcumdcaticbriftoittadix
lcsfacri:fi tnuin uirordcorrupttbilia pllc:dicquciudicubunccnim appel
corponarqimorraltai caminoarde lac dictndmn6clTcucnrurmn:iuii:
ti illcfauiuercpotucrn IH: priortlk wnfretqucmrffugamuo
catutiq^adominodcoquodfi dcot
O.uidapt'u3paulua busimpiiomcntodicipotcft:quato
fibuefcripfcrtt:etdc manifcftationc magisdeiftoScdmquodetteinplo
aticbrifticutustcmpuedicsdomitii dcuafit fefTurus
inccrtucft.Ucru m
fubfcquctur.cap.^u ruinatepltq6a filomdcrcgccdftru
ctii clt:an uero in ccclcda. Tlou cnini
m Ultas tn cuaiigcliasapofleli rcmpUialicuiusidoliaur dctndierc
cafq3 fnasdcdmiotftowdicio pludctapoltolue diccrct.Unndimlli
uideoclTcmibiptaciidae:ne bocuo nd tpfuprincipe:fcd uniueziu quoda
lumein nimii Idjimdinc^uoluarur mdcorpuaeiusid citaddcuprinen
£3 nullotno cft ptcrcundue «plua tcboiuinmultitudincfutiulcii ipfo
pnul oiqfcnbcnoadtbcfalontccfca fuopricipc:bocloco irdlujt aniubri
"Rogamue incjruo»fratrcsp.adum flii uolJt:rcctiufq^putaccui laticdi
tudninoftruefucbuftietnoftre con ct ficurtn grccocR:ndmtcplodcu13
grcgaroioin ipfu:utnoncitomoiiea in cepludcifcdcat:tang> ipicficrcplii
mintmetencq3 tcrreamini:ncq3 p fpi dctqocftecclefta.Stcut dictm"fedcc
ritainctypcrucrbu:nctp pcrcpirtola mamtcuidcfluclucamicueiufaliqd
tantpp nosmilla:quafimllctdicfdo ahudiftolocutdtsgeucrcdui folcc.
muu.TUqutsfcducar ullofullomo: O.6auteaitccnucqd oecmcac fcitis
O.uonii nifi ucncritrcfugaprimiii id cftcjdfir in morarqtic cafit dibto
reuelatue fucritbdpcccatifiltusitc nis eiueut reuclctfin fuotcporefcuif
ritusrq"aducrfafetejrtollitfupoeq6 O.6 illoofcircdmtapce bocdiccuo
dtciturdcuoaut quodcolirurica ut luic.£t id iicoqncfcimue q5 illi kic
in tcpb deifedcatoftedene fc tay fit bannpucnirc culabozcad id qo fcn
dc*.Tld retinerism meoria<padbuc fttapruscuptmuenccualcmus: pfcr
cuclTeapuduos bccdicebauobie. tid.a-nllaqucaddidinetbunc fcnfil
£t nucq'ddctineat fdtiemti fuotcnt obfcuriore fariut.Tlaqd cia cni mp
porcr«uclef.3» cniinic|cari9
myfteri fteriutnid,tari9
opafuamqmotcnec
115
o^jf ;rj tii cjmdtcnertmcat:ddcc tcneat donccdcmcdiofiac.£t tucrc
XX

cjcnob(8.CLuodfi fiiiflfcntejcnobis:
dijxru fatcormctgtwarerfufpirioes pcrmanfifTcnt
unq?nobifcum.Sicut
tamcnboiumquasuetaudireuel(f ergoantefinemin bacfrorainquiot
gcredebacrcpocutnotacebo. <Qui' quamiobannco nouiTunam dicn:cj:
daputantbocdeiperiodictufuiilc icrtitmuInbcrctiddcmedioccclefic
romano:et,pptereapauliiaplumno quoomu!to0dicitanticbrifloeata 6
id aptefcnbcreuoluilfcnecalimtam ncstuncindccpbunc:qui noadcbri
uidclicetincurrercty romanoipcrto fium fcdad illum nouiftimum anti^
maleoptaueritcufperarefeternutn: cbriftuperrincbunt:ettucrcuclabtt'.
ur bocq6dijritiacni myftenuopai? 3Uu3ergofic:aliii8cu:cficafoiloli
iniqtariencrone
uoluerititelligi:cui" obfcurauerbacotiiectar:
qucdtame
ia facraudur anricbrifti uidebanrur eumdijrtflenon dubiumcrt: nonue'
Undcnonulliipfum rcfurrccturu ct nictadumooec moituoaiudicadoa
fucuraanricbnftiifufptcaY.2Uitucro cbnOusmtfipnueucnciiradfcduce
necciioccifuputannfedfubtractum dosin antmamortuoeaduiifanua
pcmua ut puurctocctfus:ct utuutn ctusartticbnftus
qua'uisadoccultu
occultariuuugorco ipfiuectatistqua iamludiciumdcipcrtinc.it
q>ab ilio
fuitcum crcdcrcturcjrrinctu8:doncc feducercmur."p>rcfcnria
quippcciue
fuotepo:reueUt':etrcftituat'i
rcgnii. mtficutdictumcflfecuadum opcra
Scd multu mtbi mira cft bcc optna rioncmfatbancin omniuizturcet fix
tui tantapfuptio.3Uudtn q6aicapo gniect prodtgqsmcndacq:et i omni
ftolusuantiiqmotenettcncatdocc lcducnoiteiniquitatiebicqui pcrcx
d emcdiofu t:no abfiudcdetpfo :oa unt.Iunc cnimfolucturfatbanasr-r
noiperiocrcdic d.ctii:tanquadutum pcrillum aiutcbndummcmnifua
fituantucjmoiperatipcret:doncc 6 uirtutcrmrabilucr qiuocmfcdmcda
mediofiatid eftdcmcdtotollac'.£t cueropcrabuiu.O.uod folctainbigi
tuncreudabiifimquua quefigmfica on umproptcrca dtctafmt figna1$
n anticbztllunullusabigir:2Uq ucio digiamendacq:quonta mortalcefcn
et q6aft c|ddcrincat fnnarcrmfftm' fuspa pbantafmara dcccpturue cil:
u; op.u'intq'rario:n6putantdicttlni ut quodnofacitfacc:cuidcatur. '&n
fi demaltsecftcrisd.furttin ecclcfta: quiaillaipfactiamfi crtirucrapcodt
donccpucniatadtanttinumetiiqui gia admmdaciumpcrtrabcnt cred»
aiiticbnflomagnupopulufaciat:cc turosrno" caporutlTc mfidiuintdfic^
boceflemffteniiiniqtatfsq*auidcf ruuirtucediaboli crcfccntcmapcqn
occultu.t)ortariautcapoftolu fidex tantaquantanunq"' biiit acccpupo-
lcsutmfidcquatcnctKnaciterpfe'' teftate.Tlo cniquadodc ccloigiscc
ucrent.dicedo 4 «"6tcnettcncatdocc cidit:cttantafamiliaciitantiegrcgi
dcmcdioftaradeftdonccej:eat 6 mc bueporco^factiiobunoimpctuab
dioccclcfictnyrtcriuiniqtatteqonuc fumpl'tt:ct tuibo irrucnectdcmude
occultu
cft.2ldipfucnimyftcriuptie iiciensfilioec" occiditpbitafmataq
rearbitranfquodaitinfu.i cpiftola tfi fucrutopafaibanccuidcuadcdc^
iebancs
cuagclifta.Tbucn
trouilTima ratbacpotcftatc.lbicptqd
crgobo
boracR:ec ficutaudiftisq>aricbnft'' rufuudicta^digtactlignamcdacq
f iriicnturusnucaureanncbriftiniul rucpotiusflpptbir.Scd^pnr qbli
ti factift.Uncognofcitn'
<ynouffia betboriidictufit:fcducenf
cisf gnts
fu bora.£f ncbiacpaiitrf^ndcrant fl«p prodiguoqmfcdutimcrcbumr
LIBER

ptoeocpucrinrisditccrionc
incjtno {nfcarcpillosquttucfccuumcbant
rcccpcrut
ut falotficrcnt.Tlcdubira traffigurabataprs
niicpoiofint mox
uicaptuo
addc
acdice:7
tomtrtct
ilt rituri:an
ipfotcpong
pucto
quocu^
dcueopardcm
crroris:utcrcdatmc rcfurgcnttbue
raptcnfmnubtbufcb
dacio.Jbeue cni miuct: cjadc°diabo uii cbriftoin iicraaditnortaluatep
liT ifta facepmirtctiu fto ipfoiudtcio: mortemira rclcritarccrafibut.Tlcq?
quauieipfcfaciatiniquomalignccp cni diccndueflficrt ndpo(Te:uc dum
coftlio.Utiudiceftrujroceq*noncre p acrain fublimcporranf m illo Ip.i
didcrutueritatt:fedcdfenfcrutimq*ta cioetmoiianferrcumifcant. O.ucd
tt.fbromiudicatifeduccnfretfcducti cniaitcticafcmpcudomttiocnmuf
fadicabunf. Sediudtcatifcductitur nd ficaccipicndu cfttanq'in acrcnof
illt9iudkijsdeiocculrcmftenuftecc di>rcrit
fcmpcadominocflTc mafurof
culri8:q*busabinitiopeccati rardalif q*anccipfeunqjibi mancbitrcja ucnt
crcarurenucpiudicare ccflfauit.-feduc cn8tr3fnurU8efl.Ucnictiq^ppc tbtt
ti aurc iiidicabunfnouifTimo mantfc obuia:nd manctcfcd ita cii dotntno
ftoqsiuduio:picfiicbrtftumanifcftif erimu8:idcftrtcerimus
bnrtgftmp
fimciudicaturu:imRi(Timc iudicatu. corpafcpitcrna.-ubicucp
cuillo fucri
mue.Jld biic aurcfcnlii quo ctia cj:i
<luid ideapfuemprimaadcofde ftimam0 illoequoebicuiuoetiicru-
rpiftoladerefurreatone
mortuoruj ruecdne:iipfopuofpacioctpaflu
docuerir.cap.flctj. rogmortectacccpturos imonaltrate
ipfcaprusnceuidcturgcrcubtdicic
f £d bicapoftolu9 tacuftdezfur tn cballooeeuiuificabunfxualiquo
rectocmortuo^.Sdeofde aue locodeipfaIoqiun8corpo^ rcfurrec
i cplapmafcnbes:nolumugiq'ruoa tdcdtcatnuqolcminae nd uiuifica'
frarrcsignorarede dormtenribug: bit'mfipn" moriaf.O.udcrgocjuos
ut no cdrriftcmi
ftcut7 ceteriq*fpctn utucicnbiccbnlluemucnictpimor
nd babet.Tlaficredim"<yicfugmo: taliratein ilio uiuificabuiirct ft non
tuu9e7 rcfurzqrit:
tra7o e"cosqui moriapt"cu uideamue(ppter
boccflc
oozmicrutpcricfti«dducctcumco. dictu:tuq6 fcminaend
uiuiftcabitu:
"boccniuobi9didmue i ucrbo dfii: niTipnusmonaf.2lur fi rccrcnd dici
qa no9 umctceq'reliqutfumaei ad rnue f(min«nnilicaccrpora bciu^
uetudni ndpraicnicmn ocosqiuate qucmoricndoquoquomd cducrru^
dormt'erur:quonta ipedomtnus i iuf in rcrra:ficutfcfcbctctiam illatzanf
fu 7 i uocearcbageli7in tubadeidc^ grcflbrcparregcncns Irumanidiuini
fctndctdccclo:i moituiquim cbiv tu8^lata fctuctia:tcna c9ccm tcrrd
fto futrcfurgetprimi.£>«nde nosut ibis:farcndu cftiftos quogndditdc
ueK9quireliquifumu8:rimul cu tl^ corptbuscgrcflog cii cbnftusucnicc
U0rapiemur i nubibu9obuiacbnfto i'imenict:ci
iftisucrbtfapii7ilfdc gc
i ae:a:titafepercttdomtnoerimue. ncfind tcncri:quonia furfu i nubib"
"bccucrbaapoftolicarefurrccrione rapi<ndutiq3fciant':q'a ncccriiti tcr
futu:amoztuora
quando
ucnictdo" ra nccredciififtuc
nulla^rfue
ejrpiat1
minuecbruluftirtq^aduiuos7moz morre:fmepaululuin acrcmonanf.
tuoetudtcado9 pclanfTimc
oftedur. Scdaliudrurfusoccuntquodidcj
£>cdqueri(olctucruilUquosbicui dicitapo(lo!u8:cu
dcrefurrccrde
cor
uctceiuctiir"ccbnrtuu
qucra p.fona pouimadco:intbiosIcquerct':cmc8
rcfurgcm": ud ftott alqcodtcesbnt: funtrcceptura.Sic crgofbutin ttrta
oesdormicnVXuergonecrefurrec qnexuiutaboibuatcrraaunt: quex
rio fim poflit nifi morspceflerirrnec admodutt mcinerc q5 fit cinie: itin
doanitdneillo locottclligerc
pofTitn* ueutftate qo fit uctusntin Ccftaq6 cp
n(fimortcrquooesnd dormietut rc luto fit tcfta:ctaliaarcfcetia ficloqut
fu:genr:fita multiquoemcorpciue mur.Ouoautcfir fuiuru:qo micp
luruocftcbrirtusnccdormtctnccre noitrcratmncuU uinbueutcuq^cdii
furgetfSiogofanctos
q*repiefcbri cun":tuc
potiuseritut noflfc
poJTitn"
fto ucnicnrciiiucnrce:eiq?
tn obuia, "JWurrcct6c5q*ppe morruomftiruri
:apient':crcdtdcrimu8
m eoderaptu cflfcin carncqusdo cbartueueturus
dcmertalib"corpibua q:iturosi ad eftuiuoaiudicaturus t mortuosiop
cadlmof Imozralia redirorosnullaf rctfi cbrifhaniefle uolum"ur crcda
in uerbisapHparicmuranguftiaf:fi trC:^no io dcbacre manisc fidca
ucubidicittuq6femuuenomiufica nza:fiquadmodufufafit jpfcctc cdp
tuzniftp:ius moriat':fmc
ubidicoef bcdenoualcm".Uenitamficut^mt
rcfurgcmus autoesdormtemue: 4a fim" dcbociudtciodcinouiffiniocri
nccilhp imortalirate uiuiftcabimf: a5,ppberict
ucrcsIibriq6 pnuuciaue
qHibctpaululutnantemoiianf:acp rir^tu fatisefleuidcbifdcbcm" oftc
boceta«furrcctocno eriit altcni<y dc.<lucficutaibitrorno tatamora
dormitiopccdccq^uisbrcuilTim a:no neccfTceritrractarii ejrpdt: fi ifttsq
tamenulla.£urautenobisicredibt pmifim'lecrorcuraucrit adtuuari.
le uidc*f illa multirudineco:poc iti
acrcquodJmd fcun:atq3tbi,ptmu3 O.iu'defaias
,ppbctadcmortuop
imortahtatq?incorrupnbilirrcuiui rcfurrcctioiteide
rctribunonetudicq
fcere:cu
credam" y idcipfeapoftoluf fit locutus.
alibtaprifTimc
didc:intctuocultfuru
ra refurrecto"em:7
in mcbrafineftne p "Ropbetaefaiasrcfurgetinq*c
uicturatantafeluitatetataq?mcjrru mortui:ctrcfurgetq i fcpulcnf
bili uclocujrercdiru^ anrtcjlTimoru eratrcrUrabuntoceq funci fra."Rof
cadaucnipulucrc:nccab illa fetctia cni q absrccft:fanira9illie e:icrauc
qua boi dictucfl:tcrraesetin tcrri ro ipiorucadct.Xotiiiftud fupcn"g
ibio fururos illoo d fanctos arbitrc unct ad rcfurrccrioncm bcarorum.
m»rimunc9:fieo^tmorieittiutn ter O.6 auteait rcrraucroipto^ cadet:
racorporanorccidmtifjficut iipfo bn itclligttdictu:corpaucro ipioruj
raptumorienr'ira ct refurgcntdufe iniinadanatdiBe^ciptct.^sucro fio
runfin acra.3atcrraq*ppc ibis id cft bono^rcfurrectdc q6dictucfldtltgc
in bocibis amiflattttaq6erasany tiuo etdiflicnusitucrtuclimusrad p
fumeres m'ta:idebocerisepmtmts: marcfcrcndu cftq6 dictuercfurgcnc
q6 eraaantcg'aiatuseflee.Zerrc cjp mortuiradfccundaucro qo fcqf:-zrc
peifufflauitdeueifacieflatuuitc:cu furgcntq in repulcris erant.^act h il
factusclTctbo in aiamuiua.Xaqua los fanctosiq*ramus quoebicuiuof
diccrcf:Xcrraaiataesq6 nocras:i- inuetur''cfl dommus:cte congruc dc
racriscjcanimis ftcutcrae.<16func purabitquodadiurtjriteclctabtmtur
t anqt'putrefcant oiacorpamortuo oeequifuntmrcrra."Roscniq abs
ru:q6«rfit«illa fi morienfubicoqj tecfhfanitasilliscft.Bamtatcmlox
mondccuutcaardnit: quacotmuo coiftoimortalicare rccrilTIc
accipiuf.
£a naq3eplcmfTia fantras:quenon dcuuidcbunt:etoia illaqucnuctio
refidfalimctistancp quotidianismc iudemus:crcdcntcs autcca.pmodu
dtcamcn'3.3rcdcdicuidicq fpedanf to capactratie bumancIdgcmin°y
pn."boms-.dcin tcrreemalosidep:o funtatq,icorpalttcrcogicanV.^t ut
pbetaficloq'tur."ftcc otcitdris.£cce debirisinqt 7gaudcbiccor ucltru?.
cgodcduboin codut flumepacis: *biccrcdtne:ibiuidcbitie. Sjqm di
et ut torrcnsmitndaegloni gcriuj. pt ct gaudebit corutftru:ncputarc
ftUj corufupbumerosporrabutur: m°tlla bonabicrufaleadnoftrtifpi
etfupgenuacdfolabunf.O.ueadmo ritii railimdptincrcrolTainqtueftra
du Aquenuter coTolct: tcaegouos ut bcrbaciroricnf:ubircfurrectiorw
cdfolaboi:ctmbuTufale pfolabini. corpordItrijnr.uclutqo npndijcerat
£r utdebiris i gaudcbir co:mu$:io( reddes.Tlcq^ enicuutdcrim"ftent:f5
faueftraut bei'baciroricnt': etcogno cii fucrintfactauidebim* .Tlaetdcce
fcent'm.iti"diii colcnttb" eurctccmia lo nouoactcrranouala fupra dijcc
bitfcorunuctb°.£<:ce cniut igiusdnf ratrditcaq fancris^mutunfi finc:re
ucmerrct ut tepcftas curr"cf: zdderc peacmuUiformircr diccnt.£rittnqt
in idtgnaroc ut'ndicta:et uaftatdc^in celunouiiettcrranoua:etnerutmc
ftamaignis.3" igi^ cnidniiudicabi morcsprioro:nccalcendet i coripfo
tur ois tcrra:etiu gladioci"ois caio :u:fcdlctirtaetcfulcatione iucnictin
mfciq^uulnerari eiut adno.^nbono ca.£ccc egofacia btcrufalc(jmlratio
ra ^mtfTide fc decliare didt ut flumc nect populiimeulcririaretepiltabo
paci3:q\pfccto abiidatiapacisilliua m bierufale ct lcrabori populotnco
debcm" acctpe quainaioree no"pol" ct ulcrandaudiefiillauopftctus:ct
fit."bacuctq31 fmcrigabimur:6qua ccta-jqqdcadtlloscarnalesmillc
in prcccdcti Ubroabundantcr locuti anosrcfcrreconanf.Xocutocs autcj
fuimi8."boc flumefc tn coedcclina^ rropicc,ppn)9,ppbctico morcmtfcct''
dicirrqb"tantabtitudme polltccf:ut ut ad fptriruaU irelUcmicetiofobzia
inteUtgam0 in illiiis feltctratieregidc ai quodauttli acfalubnUborcpuci
q in celiseft:bocflnteou faciari.Sj jt.^igaru ucrocarnalisuel icrudi
q*aeterniscorpib'paj:tcorraprioitie rcuclictcrcitatcrarditjemcnnscon
; atcpimortalitaria
ui mflu¬t:iddcdia rctaIfefupftacrribilputattnteriufrc
| rcfcdicicbocftumcutdefupius quo ^rcndd.^bccdeijpbeikis ucrbisquc
damocttairtfcriorapfundat:crboief antftulociifcriptafuntfarisdifcri .
cquales
agelts
reddar."bierufale
quo 3nbocautelocoufi adilb digreffi
, quciio"illd q kiutrcu filqafuia:h It fum': ciidtpfletetoflfauertraut bcr
^ bcramafrenoftii fccundu apoftolu
| ctcrna
iiuclltgam."
mcef:ubt
poftlax ni&
(cd
tanto
bonop
fcnuc
cdmcmo
" ' borescrunarucuraruqjmortaliu^ rarcmdftraret
adtunjriKetcognofcct'
cofolabvmurang» puuUei"bumcx manusdfii colerib"cii.O.uide boc
Ks geitib'^ portati."Rudcsmi itos rnfimanuednidiftinguccis cultorcs
"riiouooibladilTisadiutorijsifolita fuosacdteptorib^fme:dcQb*fequc
t nobisbcaritudo ilLi fufapiet:ubtui-/ nacdtcjreerct
cominabitur iq"tcontu
| dcbimr'crgaudtbitcornoftrd.
Tlcc macib^Siue
utaitaliueiterprcs
ic:
" ejtrprcfTit
qd uidcbiin''.©^qd nifi6 duf.Tlccniccdmfnabitfj q nucdnr
umruti itobis iplcaf.prmflueuage mmadterrocefficacitcripUbuf.£c
;licu:bcacimudocordcquoniamipfi cccirintinquitdomm"ut ignisucict:
etut tcmpdbeCUITUB riucrrcddcre i cnificucdidt apoftoluepcccauaiTf:
idiguatdeumdicta etuaftardcjin fta etegentgloria dci.£trclicturufcdtc
maignie.3nigncenldmiudicabitur l"upeoeftgna:queuuqim:ranrc8 cre
oie tcrra:c(m gladtociueots caro: datin eu:«cmtflurucj:tlli9faluarof
multicpuulucra t( cnit9domio:fiuc ingetcsdtucrfa9:ctildginquaginfu
fgnc:fmetepeftatr.futegladiotpcnaj laj q noaudicrutncmecius:ncq3 ui
iudicqftgnificanqn
q*de
ipf»dominu dcrdca" gloria:ct
aiuicuturoogfia^
dicitciTc
ucnturu:profccto
ctsqbua eiu8tngctibu5:etadducturo8
fratrcf
pcnaliar.ir ciuoaduentuo.
£ur:* uc irtorod,bu9loqbaf:idcftmfide fub
ro ctuaq*pluraliter
dictifunt:angeli dcop:efratzca
ifraclitarti
clcctc^:ad
camimftmano incduemetcr
accipi ductoaaurccj:oibusgetibuomun1*
mu9.Q.6 aute atc oem tcrra et octn deo iii iiimcncte ct uebtculi8.Oue iu
carnlin ef ignc« in gladiotudicari metactucbicula
bcne
intclligunifad
no ctiabicfptritualca
itcUigam"
7fi Juroriadiuinarpcuiufcp
gcnctie mix
ctoe^fcdtaTcnosarqscarnales
deej ftcruuelangcLca
uclbumana:
infa
busdicnidl:d.terrena fapiunt: etfa ctaciuitatcbierufalcqnuncm facrif
pefc6mtcrramo:scft:etquaUsoio fiddib"cftdiffufap tcrras.Ubicnitn
ca:oappcllant a dnoubidtdtmonp diuirueadumant':ibicrcdunt:Tubt
mjncbitfpiriiusincuein bdib"irtis crcduntibi uentut.JCcpauit autillof
quoitiacarofunt.O.6ucrobic pofix dnstani]'pftmtlirudtne ftlui8tfracl:
tu cll multi uulncraricrutadno:ffto offcrentibu8eifnaohofiiag015pfal
uulncrcftctmo:c> fecunda. pot qdcj misin domoef: q6 ubiqj ia facitcc
etigiuactgladiusctuulnua
mbono clcfia:cr
promifitabci&fcacccpturu
RCCtpuTU ettgnemdnsuelkfcdij:it fibifacerdotC911cuirao:q6mbilomi
mitttrcin mundii:oto(fefunctlltusU :iusficrtndciu'demti9.Tl6
cntcj gric
gucdtuerfeucluc(gniequadoucntc carnisct fanguisficutcratprimiifc
fpusfanctu9:et noucnitiuft dneide cunduordmeaaron:fcd fuutoportc
pacemitte111 renafcdgladiu7 fmo lutitLllamcioncnoubifccunduor
ncdcid'.atfcn'pturagladmbi0acum dmemdcbiTcdccfumus faccrdcg cft
,ppteracicgcminatcftameto^duum cbrtftu9:,p
cuiufqjmcntoq6 ico gza
etmcantico cantico^ca:iratclc dictt diutnacdtulcntfaccrdotcgec(cttitaa
faiutaccclcfia uulncrata
:uclutamo clcgi:ftcut
nuncuidcmu9:q itoniflo
tis ipcrufagittata.Scdbtccdlcgiuf noicquodfcpejiTcquuntidigiti:fcd
uelaudinmeultoredomtnuciTcum eaqucnoneftbonismaltfq)commu
ruf qucadmodu
bccmrclligenda
fic ni8farwatatc
pcnfafidt
funt.t^cc
cuj
clame.t>ctnbrcuiterci9
comcmora deiftaqucnuncimparritur
ccclcftc
p
R8q*p boc(udjciocdfumunt':fubfiy fptcuanobiCqanonfllmadctmifcra-'
guraciboruin lcgeuetcriuctitoruft nonedijcifret:,pfmfit
etfmc8adquof
pertiltimumdcttudictu;faccabono
tpiolc,}fignifkanerecapuulat
gratia rummoioruq? difcrctionc
uenicf:d(
abimtionouitcftamcti
q:p:»ofalua cle p propbcra
uc!dcdriodtccsipfe
torioaductuufq?ad ulriuii ludicui: ^»pbera.Ouo cnicclunouu^ettcrra
dcquonuncagimus pdu«3ftniefq? nouacoramcmancbitdtcjtdnunftc
fcrmone.Tlarrat
naqadiccrcdomiuj ftabitnomcnucflriict fcmcn
ucftru:
fcuwere:ut
cdgrcgct ocsget^ercafq^ ctcrirmcnfjscj:mcnfcct fabbaruef
ucntui-ao
etuiluraoci°gloria. Oce fabbato:?
ufictoiecaroi pfpcumco
LIBER

adoraimct bfcrufale
dtcdfi8.£teg: bofignificatueftcos
4 crudabuntur
dicnri uidcbuntmebrabotu^d,prc cjrtrafuturoe.lbroptcr quodi diius
uaricarurifuntmme.Ckrmiacoruj calocatcnebras cjcteriorco
uocai:q*x
nomorict':ctigm'0corano ejriguef buscdtrariuocftilletng:cn'u9 6quo
cccrunruilutoi cjrnt.Sd boctltc,p df fcruobonoanrra tngaudiudomt
pbctatcnmnamtUbrumadq6 tmi ni tui.Tlccmalitlltcpuuruigrediut
njbif feailii.<Q.iudafancno iterpra fcunf:fid adillcopotiusuetuttgrcx
ti funtmcbraboiujrfcdcadaucra UK di p fciamquailloorognitunftubo
roru:pcadawrafigiuficarce fcuicurc n;:qaid q6 cjcnj cflcogntrurifunt.
corporupcni:cpui8 cadauer nifi ca' O.ut cnieruntmpmisq*djgjf irus
ro cjwmmia folcatnunwparuillaue in gaudiodnincfacnt:qucroerottn
ro aiatacriwreorpora. Moqn null.i tllo g.iudioq*dagafrbrisin iilie rcne
potcruntferirctormeta:nififorteq*» bris cpcrionbuofdcnt.3o"dicnicft
mortuorucorporaerunnidecoruq" cgredienrur:q*a cosctiacjforisabcif
ni fccundamoztecadcctoctianoab cruntnouriip[jtcbunt.Sienibcc,p
furdccadaucra dicif oflunr.Undee pbcrcnondii facranofccpotuerur: p
7illud q6abeodc.ppbcta tadicrum boc^ eratdcuequarulitcunqj mco
fuprapofuiccrraucroipioni cadct. romoitAliumeubu8:quo Cmcrcalcs
<Q.uisauceno utdcat a cadedo ciVc fancctta runc facranefciet cd dc"cric
flppcll.uacadaucra.Uirord autpro ou m0(bue.'3tabic crgoin tlla bca
eopofuifTc tllooircrprctce q5 b01115 titudicfanctojtfcmenetnomen.Se
crtmanffcftueft.TlcqscrH cjfquadk menfcilicetdequoJobancsait. £t
turusepuahcathccs feiasi illo l'up femcctue in ipfomanct.Tlome ucro
pliao nofimiraoifcdcrpotioreprc^ dcquonucp bunccfatadicriic. Tlo
fcrti dequofciafactaeft urerqjfej^ mecternudabitc<6:ctmc os melis
accipif.Ucruq6 adrcmaxicpnncc: crmcfe:et fabbatnejcfabbaro:rancp
cucti boinoo: ucnictois caro:d.a qc lunacjcluna:etrccjce
cjcrcqc:quom
oi genereboiu^populus illepftabu. utrunqjipftcrunt:cucpb;subzisue
Tld ciii oeeboicecruuribi quadom tcnbu3et tcporaltbustn illa luia no
pciiisplurcecrunnfcdut dicerecepe uafcpircrna rrafibunt.^npetueaucc
racuet in bontscaroctmmafmem maloructicjrringuibirignisct uiuax
brauclcadaucra nounf pfccropod nitmiuBucrmieabalqsaiqi aiijeax
rcfurrccrionecarnis
cuiusfidcsbia lircrarq-,ahtcrcftcjcpoUtua.
'Hlqqp
rcruuocabulo
oiofiniaturdludqo pcutruq?
adcorp":alq
urraqjndaiu
bontctmaUftusftnibusditimunr': maretulaunalq^prte
adcorp^igue:
futunim cfVc
mdtciumdccbratur. ucrmcucrotropiceadaiam:q6credi
bilius cfle u(det'.Sed nue dc bac dtf-'
O.uarfufafucgrcfTio
facto^ad fcrcntia
ndcftbuinstcponsdifputa
wdedaspeitwmalof . . rc.£>cmdicionaqjultioquoficrdi:p
hobononictmalo^.:boc uolumci-'
f £d quomocgredicnfbom ad plcrefurceptm^rdcipfisucroprcmqT
iitdcndaspmasmaloru/llu ctpcntaaliasdiligcntiuadillci-cuu
c.
corptomotubtis tllasrelicfifedce:
i adlocapealtaprecturi:uttormcu "Q.utd,ppbct3umtdanieldepfe'
malo?icolpictat
pnt(acorpalt:abfir. curoneanticbriAr.ct
dctudictodti rc
Scdcjrcdicnc"p ictcnuaiboccniucr
XX

d Jlnicldcbocultio ludictofic altifffmtcotcrct:7


fufpicabft'
mutare
,ppberat:ui aticbriftiipri* quo Kporai lcge:et dabit tn mnnucius
q3ucm:dclTcpnunaer:a;q3 adetm» ufqj ad rcpu07rcporai dimidmre
regniifanaoruiualurrjnonepcrdu poriscttudiciiifcdcbitetpricipatuj
car.-Cucni uifionc^ppbcnca quatuo: ranoucbttudcpccrminandd i pdm
bcftiaeftgmficatcsquatuorrcgnaui du ufq?m fmcrcrrcgniiccpotcftosi
difletapfiicp
quartiiaquodarcgelu magnuudo
rcgiiqluboi cctofiit cft
peranicjaticbnftusagmuit":i poft datafancnsalnlTimi.£t rcgnumci*
bcceternu rcgntifilq bcheq icelligir rcgniifcpitcrmnn:7 ocepnncipatua
cbriftua.-boiTuit
mquicfptrtcusme' ipii fcrutcntctobcdicnt.TDuaifcp
iq'c
egodaniclin bcbitudicmeai uil" ca. hnisfermoni8.£go danielmulcuco
pttiemeicowrbabant mc.£taccclTi gttaroce mccprurbabat mcct fo:ma
mqtadumideafUnbus:?umtatc^ mcaimutatatfl fupcrmc:ctucrbum
quercbaabcodebisoibusrct dipc in cordemcoc6fciauui:Quatucr il^
nubiucnraK.£>dndc
qdabilloaudi laregna
cjrpolucrunt
quidaalTfiic^s
ericatq;dcoibuebis quc qucfmic: pcrlarum:maccdonum:i rom.inoc.
tany cofibi cjcponcntc
(tcloqutf.fDe <lui oeiocoucnicnrcrid fcccrt:qui
bcrtieqimuormagnaquatuorlunt 11 " noflcdcfidcaiuprcltytcrilcgatbic'
rcgna
qfurgcnt
mtcrra:qucauierec
ij ' roii}TniUbrumm dantclcfatie crudi
« accipietrcgnufacualulVimi:ct ob tediligcmcrq?cofcriptii.Jlnticbnfti
tmcbiicillud ufq3i leLuldi ufq3in fe * t.-.meadutrlusccdcfiaftuifl"imurc
culiifcculoni.£tqrcbamqtdiligcnt "jnumricdcpguoteponsfpac:olufli
dcbcftiaqujrraq dilfcreiiscratpoi ncndum:dcnec ultunodciiudiciois.'
beftia:ta-nbiraplius:detc8 ci fcrret gniiacciptac
fanctifcmpitc:num q uf
etugucsciuacrei:maducas i comiu dormitanebcclcgitdubmrcttolini
cns:ctrcliquapedib'1 luiscdculcans: tur.Xepueq'ppc cctcporact dimidi
etdecornibusci°dcccq cracmcjpi umrcponsiunum auumcflccrduof
tc du9:etdealccro q6 akcditctc^cuf ctdimidium:acpboctrc8 annosct
fit depnonbustria cornua: in quo femifTe:etia
numcrodicrii poftcnus
eratoculi:ctoeloquesmagna:ci \\V pofitodilu:cfcic:altquadoi fdpruna
fus cf maior cctcns.Uidcbaict conu ac mcnfium nnmcro dcclariif.Uidct
illud facicbac
bclliicii fan.tie:ctpua cnitcporatdilfmircbic dictalingua
Ubatadipfosdoncc ucturt"diep uc iati'ia:fcdpcrdiulcnumcmmdicra
rur:?rcgniidcdirfjncnsalnlljmi.£t funrqueljnntno hir.£j'airaurcm
r puspueiut:7rcgniiobtinucriitfan grcaitabuncduunrbcrcct bibrci.
cti."bocdaiclqliflcfcdij:u: dcmqd Sic crgodicrafuntteporjranq7 dicc
fludicriccotinuolubtungcne:i dixic rcnf duo tcpora.Ucrtn mc fancfarc
icjttd c illcaquoqucficrat:rcfpodic or ncm dccercgibusquoaranq1 dcx
ctdipr.Bcftuqujrta quartii rcgnii ccboicsuidaur mucntuiois atictrri
cnt i tcrra:q5pualcbic
oibusrcgnis ftus rbrrcfallamur:jiq3uaillc mopi
n miducabtcoemtcrra i tocuUabit na.usaducnuf:uoncjrtllcnnbu6
toc
eacccociJcr.£tdccc
cornuacius dc rcg.busmorbcromano. <luio citn
ccrcgcefurger.£tpoftcoefurgctali finumcroirtodtnariouniucrfitasrc
us:qlupabitfuismalisocsq arceii gu ftgnificata
cft:poftquosillc uciu
fucructtrcsrcgcsbunnlabit:7ucr r" clt:licutmtllcnanocetenano:fq
te
baucrfusaUilTimu
loqucc;7 Uccoa nano:figniftcafplcruq3untucrrual:'x
LIDER.

alqsanrpalijsnumcns
quoenucco ertncqua^filcnrio
prctehbo.
?npri
mcmorare
ndenccclle.^tlio
locotde npiotora tu fundalhorir.t opama
damel.£ter«md.uepii8
tribuUtois nuiiniftf funtccli.3pfipibuiu:
tu au
quarndfiw cr quogenanaraelup rep.manebi8:t
oeeficutucftimcnru^
tcrraulq?adtepua
uiud.£cmtepor ucrcrafca:
7finit opcrronti
mutabie
{llolaluabupopuluecir:oiscjiuec' eosi mutabunt'
:tu auce
ideip)ccs:i
fucur'cnpi1i librouirc.1 1mulctdoz onnttuinddcficicnt.O.md
crtbocq>
nuauiu m cerrcagerecrurgcm:bi m porpbyriuacii pictatebcbrconi lau
uuaeicrna:7
bi inopprobnu
t incd daret<?magnue
ecuerua
t ipft&uux
fulioncctcrna.
£t uucilgiiueefulgc' minibuatcrnbifabci9colirurdcue:
banciicutclantaelirmamcti:etiniti rbnftianosob bocarguitmajrieftul
cpluHie
ficutrtcllc
i fccula.£t
adbuc tttic:ctia
cj:oracutdcof
fuo^q»iftii
illi foueiuiceuangiUci: citlocuailk fi miidodicuntccpiru^.icccilitccha
millimudderefurrcccoc dikaraccorx picrane bcbrco^di dcoquecoftrete
poromorcuoru.TLa quiillu dtctiIut tacopbilofopboehaipfanumtapcr
cllcminonunKiie.iph bicdormtetcf borrckuni:0pamanuiitua^ funtcc
in tcrreagcrc:ucl ficutaln.ntcrprcra li:ipfi pibJt.TlJcjdqAcelipibut:mii
ti i unt m pulucretcrre.tt ficutibi^> duecuTudcccltfuptorpscrtt turr
cedcnc dictucit.uabice^urgent. £>ic c or no ptbit.Si becfma ioutdilplicct
ibi q bonafccciunim rcfuirectoc) ui cuiueut pbilofopb"bicfcribituclut
rc:cjautcrnabcgeruru m rerurrcrcto * grautonsauctontarieoraculoi cbri
ne iuaiai:iu i Htoloco bt m uita ct RianOjtcrcdulitatcculpjf:cur nonft
na.?bunopprobnu7incofuftonc^ milii 1'apicntia
tan^ (hilntu culpat
Ctcrna.Tloautcaduerfapucct:y cu^ bcbreof:in quorulibrtepulTnniein
ibipofuufit oeeq luncmmonumen uenirVporroAin illa fapiiJaa
iudco^
rib.bicno aupropbctaocs:ledmCti ru q porpbyriotamulniplacctmt ca
dornncntiuin teneagere.pou cim dco^quoqjfuoruuoctbua prcdtcct:
fliiquadofcnpturaprooibuemrtos lcgtfccloeciTcpituroe:curufq^adco
"p>ropicrcaT
abraedicuieftpatrcm uanj cft tfti fallacia:utmcbnftuno-
multarug.nnupofuicc:cuicamcn i ru fidcuclitcrccccca uctpreccrcno6
alioloco.utfemuiciuj inquubenedi rclknfbocg'ica miiduecredi^pcri
ccmuroesgciuco. Dc tali autcrcfur turuetquouacymfipeuntecdipire
rcaonibuicquocpdaniclipropbcte no"poffunt.£t i Uieqdcfacrisq pio
paulopoftduit':7tu ucnii rcquiclcc pricnoftrefuntnonbcbrctanobifqa
^ jbuuemdieei coplehone cdfuma cocaidcitmeuagcltcis iapoflolicia
tioiue.£r rajcfccei rtlurgcgmfouc librie lcgit';picntfigurabui"mudi:
tua in ftnedicrum. lcgif miidue trafic:lcgtccclu 7 tcrra
tial'ibunr.i?cdp:uo c}1prctit tranlic
3n pfalmiadauicicia
quc dcfinc trafibuncaliquato itnu"dictafut y
fcculibume:1qucdcnouifUmood piburjn cpiilolao,uoqjpctnapofto
li ubiaquainundj fq tunccratpulc
dicruec mudus:fati8cUr c: 7 q inti
m UlcadenouitTimo
iuduiodicu dipa,ptotofigmficata
cii:7quatcn"
tur i pfalmid:!jeo^ pluratra^ pcriHfe
fudicu: t d,cdircpoficiigni
fcuntcr7 itncti.t)oc tamciil q5 6 fi rcfcruandi
mdictuatcq7pdiroiebo
ncbmuslaulicapiiiV.meduiu ubi m.nuipiOf.£i i coquedpauiopoft
XX

ait ucnietdicedni ut funinquocclt eo^ bcbrca fapicmialaudaucrut.q*a


magnoipeturranfcurrcnt: dcmcnta iuftii pfalmono legcrat.
3n pfalmo
aureardcriarcrolucf:t fra t qi ipfa ctiaquadragcfimoiiono dciudtcio6i
funtopaejniret'.
3(cdeide
fubtcatbif noutflimomrclligitdicrum.^c0
ma
oibuepcimribus qiulesuoscfTe op mfcftcutiuet:dcuenoftcri nott filc
tcr.TbolTutilli ccliitdligi pituri quof lebitugtusin coTpcccu
ctuoardcbit:
dint rcpofitosignirdtruadoo:7 ca i drcuitudus rcpcftas
ualida.3dtio
arfuraaccipiclcmetarquc in bacuna cabit cdudefurfutn:7terradifccnie
ptcmundifubfiftunt.pcellofa cttur' popoliTfuum.jCdgrcgarc illt facros
bulcnra.-inquacofdeceloedipt clTc ctus.-cj
difponunrtcftJincnrum dus
rcpofitos:falut9 illis fupioribuoetiit fup.facrifidailDocnoa
6 drionoftro
fuaitcgrirate
manenribus:
mquori* icfucbriftoicclligiu6:qu£dc
cctofpe
firmametofuntfyderac6ftituta.TU ramusclTcucturumaduiuosi mo
1 itludq6 fcriptueltftdUsdccclocc tuooiitdtcadoe. ZDamfcft* cntticnt
cafurasrpptcr q&potcftmulco,pbax ctinteriuftos7 tniuftostudtcaturuf
bilius 7 alitcrmteUtgumagia ortcdit iuik:qpriuoucnit occulrusabiniu
illoocclooclTcmanfuroa:fi tamcitcl ftts iudicadusiniuftc.ipfcinq' mai
lcindcfurucafurc:uclcutropicalit fcftusuentct7noftlcbitadcftt uoce
locuttoq6 cft crcdibiltue:uclin ifto iudtciseuidcnsapparcbitquipiax
unocclofuturu fit uticpmtrabilius us cutnucniflfet occultusantctudix
tynuncfit.Undc7illa uirgilianaftel ccfiluit quandoficurouioadimmo
la faccducee multacolucccucurnt: landumductuscrt:i ficutagnusco
7 iu idcafccodtdicftlua.lDoc autq6 rarodcntcfc fuit f incuoce.O.ueadx
dc pfalmocomemoraui nullucelo^ modiundctllopcrefaialegtmus^)^
uidefrdinquc:q6 pcnruruclTcnodi pbctaaim:7i cuagdioludcmusiplc
^crit.Ubitni o: opcramanutitua^t tum.J&e igneucro7 tepeftate cd(ne"
funt ccli:ipr«pcribunt: q>nullocorii faiappbctztalealicfdtracrarcmus
abopcdd:ranullocof a perditoe fc quomoclTcnt bccintclligcnda iadij:i
ccrnif.Tloncntdignabuntnrdeapo mu3.O.uoduerodtctumcrtaduoca
ftoli petrilocutocqucucbcmtcr odc bit cclmnfurfum:quoiamiuflt7 fi
runtibebreoro dcfcndcpietatedco- cti rcctccdiiinappdlant:nimiriiboc
rumfuorumoraculioapprobata: ut eft quodaitapoftolue:fimul cumilf
faltcnctotusmimduopcrituniselTc rapiemuri nubibuaobuiamcbnrto
crcdat':ficatotopare accipiafinco in aera.Tlam fccundu m Utrerefupcr
qo dictumcftipftpcribunt cnfoli ce ficicmquomodofurfuaduocat* cclii
Uiiifnnipcriturifimt:qucadmodil in quafipolTitelTcniftfurfii.^Oiuod au
aportolica cpiftolaillaa totoparfac teadiunctiieft:7tcrradifccrnc popu
ctpttury diluuiopcnilcdictuee mii lii fuiT:fitainiiinofubaudiafaduoca
dud:quaiusIob eiuociifute cctp8 bit id eaduocabit tcrranccfubaudia
unapicnr.ircdqabocq6 dijrtno dt tur furfii:bttncutdet'b:cfcnfiifactu
giubunfncuclaportoltpctriappto rccrdfidclciutccl»itdligat'mcic4
bet fertfumrucltlcum cocedatcofla' ai illo funr uidicarurirrcrra:tn eis q
gratoinouilTiincquatudidmtts uax iudicadtfuit:utaduocabir celufurfu
luHTc
diluttm4 nullts aq'snullisfla no btcttelltgamue raptcrt acrarfed
i
mietotutn
gcims
bumanu
pirccon fadiciarias
fcdes
erigj^ot7ill6£tf
a:dunt.'ftcftat
ut dicacy .pptcrca
dij ligiaduocabitcclu rurfii:aduocatit
LIBER

angcloe(nfuprug1 qxclfislocfecu dfcfomultimumdcclaraf:7quorum


qbuedcfccndaradiudtciufacicndii o:pc:puriftcaro:uspcnaefadcnda
ad uo cabit T tcrra: td cft botcs i rerra mundatio. >H.
uricpmdicandoe:£i auteutroqsA5
audicnd
J cftcudiritur 7 terra:id dl p "kopbrramalacbicl
fiucmala
nduocabtt
7IVrfumut ifteftt fcnfue. cbiasq 7angclug
dictuecft:q
Sduocabu cclum furfu 7 terra aduo eril cfdrae faccrdos cutus alia in ca^
cabufurfu:rubilmcltuacjriftimoud rtoncfuntfcrtptarcccpta
abaliq'buB
Ugi q>boies qui rapieturobuia cbu crcdif:Tladc illo bancbebteoru opt
ftomaera:fedceludtctti,ppter aias: ntonceedurit bteronpn": iudicmno
rerratppter
corpoja.Jbtfccrnac pozro uifTimum,ppbetauitdiccn9. £cccue
populofuuqo ettnifi pcrtudiciufex nit dicitdnueotpoKtis:7q*sfuftinc-'
p.\rcbonosarnaliotang7 oucsab be birdie(troitu9au9'3utd.9ferrcpo
di9.i>cmdc coucrliofermortte adan teritut afpiciatcum.-1<luia ipfcigre
gelosfactac: pgregateilli iuftoeci". dtt^quafiignt9coflatow:t quafiber
"profectoenipangeltciimmifterium balauantmm.£tfedebit coflans7e^
ratuarcsp.agendacft.£n autequcri tnundano ficutaurum:7ficutargcit
mu9quooiuftos eicdgrcgatunfiic tum:7cmundabtt filioelcui:7fiidcc
flngcti:quidtfponotiquttciustcfta' eo9ftcucaurumi argerum: 7crimc
mcntij fup facrtftciabcccft ornnisui dominobolliae otfcrcntcatn lultina
ralutlorumidifponcrc dct ccftamctii £t placebitocofacnficwjiuda7 btc
fupfacrificia.Sutcniopamifericor/' rufaleficurdubuepnilims? :7fuuci
dicfuncfupcrfacrificia:td eftfacrifici nispnonbu9.£tacccda aduoeitu
10preponenda lurta fcntciuta ocidix dicio:7erotcftiaudor fupmalcftcof
ceu9:mtfehcordt3 uolo plue^ facri 7 1upadulterod:7 fupcosq iiirant i
fictunr.au:fi fupfacnficiamfacnfici noicmeomedaater.qui fraudatmer
is iruclligirurdictum:quomo fuprer ccdcmercenario:7 oppzimunt pcrpo
ri ficrtdicif q6utiq3fu in tcrra."p:o taicu utduag:7 percurutncpupillos:
fectotpfaopamifcncor dicfuntfacri i pucrtnnradncnc mdtcium: 7q mc
fuia cfbueocopbcct':ficut in librooc nonhmcnc dicitdommu9oipotcns.
cimobuiuoopiomc dilVcruilTc tarcx O-ucniacgodomtnusfum dcueuc
nniufcor:iti qbusopcnbusdvfponut ftcr.7no mutor.£j: bis quedicta\i
iulh tcflamcntri DCI.O.uu promilTio uidccureutdciinus appercirt illo m"
ncoquenouociustcllamcnto cotinc dicioquafdaquorundipurgaro:us
tvubecfacmnt.Unde cogregatis fibi pciusfuturas.Ubi cnio:: quielurti
iuftiofiue:7adfuadc^tcra coftituna ncbitdicmtroicuedue:autquisfcr
nouilumoutiq;mdiciod:ctui"ecbh repoteritut afpidateum:quia ipfei
ftue.Utiuccbiidictipacrtsmct:po)Ti grediccquafitgni9cdflatorii:7 quafi
dctcparumuobis rcgnua coituuroc bcrbaIauantmm:7fedebitcoflano
i
iniidi.t! uriuicni7 dcdiitis
mibima cmundang
ficutaurum
7 ficutargcn
ducare:7
cccera
queibi^fcrunturoe tum:7cmuttdabit
ftUogUui:i fudct
bonorumopertbuebonie: 7 coruin coeficut auium 7 argctu:qiudaluid
prcmiisfcpircrnio
pcrl'cntcnriamul- irclligcduefl/biat talealiquid7 clai
timan» iudicanrie. as.lauabicdnus fordeg ftiiorti 7 fi
liarumfion:7fangutne
emuirdabiro
£>cpropbetia
malacbic
quaociiu mcdiocorufpuicumaicui fpirtru
tobuftionfe.TUfifortt (icefedicidu potfo«j quodfccurusaawx»aup
cflemimdaria fordtbus: 1eliquan au.£t placcbitdfio facnficuiiudaa
quodamdcuabds maltp pcnalciu bimifalcmrficutdiebus pilmtecrfi
dicium
fcparatunut
illopfegregatio cutiiris prioztbua:
frultraiudcoo
fi
atqsdamnario puzgacio
fitutorum: bi feoidtilcgcucrcnotcltimeti:facrt
qj Iiiietalui dccetczo
cdmijctide uicx fictopfuozumpreriratpapolluccn.
t'i fdt.Scdcudicitetemudabu filtof Tld.n.tuciiuftiriafedipcccatisbofti
lcui:7fundcteosfuutaup7 argeui: asoffcrebat:
qn^>peccacis
prccipuc
7mmtdnooffcretes boftiaemiufti acprimitus
offerebacufq^adco
ut fo
tia: 7 placcbt dno facrificiutudact ccrdosipfcqucdebcmua uncpc:cde
bicrufale:uttq?oftcndireoeiplbsq ccterta fuiltciui1io:c:fccundii dctma
emundabunrur dcmdein facrificqo datiifolctf fuisofferrepcccaris pri
iuftuieeflcdriopladturoe:acp boc mu:dcidc|ipcpult.O.uap:opter qc
ipfi afuaiiufhtuimudabuntur iqua poncrenos opo:tctquomodo!"itac
drioboftiedifplicebat: po:roi plena ciptcndii q6 dutii c:licutdicbusplV
pfcctacp uiftirtacuitnldattliunt ipfi nta7 Ticutaniepriozibus.5ottaffia
crunt. 4luid.it. acccphus dcotalcs .n.tpaillud cdmemoiat: quopriim
offemntq?feipfos.Ue?tiftaqueftio bomincei paiadifofucruc.Zunc.n.
depurgarozqe peniout diligennue p puriatq?intcgnabdi fozdcaclabe
traccctur in tcpusaliuddtftcrcnda e. pcccatUcipoo deomudilTimas bofti
Jilioe tiiu lcui:7iuda7 biaufalem aaoflfer£bat.£ctejtcj:quo cdmiflep
ipladciccclcfia dcbcmus accipere: cc uaricatidtscaidcduiulTifiic: arcpm
nd cjcbcbrcistm:fcdcj:alqoergcnti ctebuananaturadanarae: c.tccpro
bus cogregata:nec ralcqualianuce: unomcdia to:c7poftlauacruregcne
ubi fidtjrcnmusquiapeccacu noba ratidie q*bufq3 adbucparuulisneo
bcmue.-nofipfcs feducimue 7 umraf rnudusa fordcficutfcnptuc: ncctn
iii nobisnonclt: fcdqualistunctnt faecuiuseuitautuusdici fup,tezra.
ucliuarcap ucnrilationc: ita p.iudid "Quodli refpondccur cosct mczico
umpurgatanouifTimum: cisquocp dtcipofTeoffcrreboittaoin iuftiriaq
ignemundact8:qbu8talte mudatto offcruti fidc:iuflu8.n.c]c fideuiuit:cj?
ncccflTariae:itaut mtllusomninofu uis fci(.fu fcducatfi dijrmrfcnonbzc
q rjcriuciumotfcrat^peccans fuie. pcccatti:7 id nddicatqutacf fidcui
Oc0.ii.q ficotfci-ut^fccro i pcccaria uttinuquiddtcturuseqTpiam biuuo
(ttf.f quibuodimtttediaoffcrut:ut fideirpsilli fmieccoequadu: quaoo
cuobtulcritacceptuq^dco fuertt:tuc ignctudicqnouilTsmi mundabuntur
dimuraiuiir. qui offeruntboftiasi luftuia.2lcper
bocrquoniampoft talcmmudarionc
£>cfacrifiqoq factiotfercritdco nulliipeccara
iuftosbabtturos
ceczc
ficplacirura:quomoidiebuspftmie dendum cft:,pfeuo
illud tcmpuegTu
7antspo:ibu8placucroc.jCajjcviij. attinctad nonb:cpcccatum: nulli te
poricdparandu
cft:ntfiqnprimibo
u Oleneautdcueoftedcreduix mincsinparadifoatepuancationei
tate fuatuc i nla cofuetudieno inocetifl'imafelicitateuijccnit. "Rcctc
futura:dtjcitfiltosUuioblatu:o8
bo itaqaftelltgttprbocfignawee:cu
dic
ftiaei tttlhtij .Tld c:goin peccaco:
ac ta e ficut dicbuspzirtmis:ct ficut diuf
pcrbocnd,ppcccato.
Undeintclligi prio;ibu8.
Tlam7 p efaiant
poftcag»
LIBER

quippcantcaduentuiudicfefaluato "Q6 in librisuercrtstclbmntrtcu


ris non imeritofpcrafeeucnturue:" de"Ugituriudtcaturusrno cuidentcr
qui ctnurtcutucrcnonimmmtocrc1 cbriftiperfonamoftrcf:f^cf qbufda
dir'.£urrarunqiigncoraprusc61c tcihmonqe : ubidnadcuslcquitur:
bueburmmerqocuidcntilVimc facra appareac nooubicc?tptcIit cbnrtus
fcripturattftat'.£um
ergoucnerttej: cap.jc^.
poncndo Ugefpintiuliter quanunc
iudcicarnaltterlapiut.-conuertct
cor m Ulr.i altafuntfcriptura^diut
parriaadfilidadecorpatpadfiliof. naruteflimoniadc noutlTimo
Singulared.ppc,p nticio pluraliint iudidodd:q fi oiacolltgantmtslou
prrte8.ljqc.pofuerut.£tc fmfue:ut
fi gucrit:fatisergofit q>i nouisi uc
Iqcrficintclligitlcgeid eiudci:que cmbuslii'6facnebocprcnunriatum
admodiieap:comrcllcrcriic id epro ee,pbauimu9: p cbrifhtfururucetu
pbete:icjbuserati ipfcmoffe0.Sic dicuivd ciudicccbrirttidccclofc uc
.n.corpatruconuerKr'adftUo8:cutn tuni:nontamuctcnb^q» nouiscuide
ttelligmhapatrupduc«"adtntcllige to-exprefTumr^prcrcaquia cumibi
Jiafilio^:t corfilioruadpatrwco^ didrurdriedcuecfleucncurusrf dn;
dumtnid q6fcnferutilli conffiui.it dcfidictfceucnturii:nd cofequcrttcr
7ifti.Ubi Ti.ljqc.
dijcerut:etcorbois itclligiturcbriftu9:dfie.n. de1:7pzc
jd.pximwfuuin.Siint.n.intcrfcual i fili" 7 fpefancrue.TUqj boctamei
dc,pj:imiparreei lilq. Ouaq*> in ucr tcftaninosrclinqucrc oj.lbrimotts
bts.ljgc.itcrpretu
qui^pbetice fiit m^ q3d:m6ftrandue qucadmodii iefus
prccati.-potcit
«lius fcfusidcmq^ Uc cbnftuetacpdominufdcueloquarur
riotticdgrues iucnururitelligafbeli in propbcncis Itbris ct ramcntcfuB
09cordeipatriscoucrlurus adfiltii cbriiluecuidentcr appareat: ut 7qn
edocendo y paterdiligatfilium:ut i nonficapparcr.7 ramcnadillud ulrt
iudciqucpriuoodcratitcudcm dili mumiudidumdominusdeusdicit'
gant:q* ncrtcrecbnltus:tudcie cnirn cflcuciiturueifCiTit iciuecbnltuoin
nuncaucrfumcorbj dcusacbrifto tclltgi.£ft locusapudci"aiam,ppbc
noftrorq:itonputanreurtidcumefle 11:qutbocquoddicocuidcnrcr oftc
ncqjdd ftlium.£i0ergorunccorei* dtt.Dcuoenimpcr,ppbcta:audimc
conuertctur adftltum:cuipfi conuer inqutttacob7ifraclquemcgouoco.
fo cordedidiccritdtlcctionc patristit £-gofum primus7cgoin fcmpiter'
filtu^.O-Ducrofequtf7corboisad num:manus meafundauitterram:t
.pjcirnum fuiimudecoitucrtct beliaa dejrtcamcacclumfemauit.Uocabo
corboiaad^pjrimum fuum:q'dmdi" cos7ftabt»c fitnul:7congrcgabiitur
intdligituropcorboisad bomincin omnc8etaudimt.O.ui9 eiantmtia
cbriftum.'£um .h.fttm formadcide utt bcc,J£>iligcn9 tcfeciuoluntatctn
usnofterformamferu(acciptene: ee tuamfuperbabylonem: ut aufercm
« dignarue eftrwfta-pjrimuB.ticc
c: femencbaldcorum.£t locutus
futn
50ffldctbclua:itc forcc
inquiiucrua i cgouocaui:adduj:i
eii7,pfpcra
fcci
n pcrcuriam tcrrampenitus. Xcrra uitamciug.
Scccdite
admc7euditc
fiit.n.qutterrenafapiunr:
ficutiudci bcc.Tlonaprincipiom abfcondito
carnalce ufqj nunc:crquouiciocon Iocuni9fu:qnficbatibi cra.£tnunc
tra dctimurmurailb ucncrun t:quu dominuedcu8mifitme:7fpnsctuc.
maliciplaccm:
i uanuseq*dcofuir. Tlcmpctpfccftquiloqucbaturficuc
XX

domtnus
dcuo: nccramen
inrdiigcf loquee:
i erittnqt i dieillaqucrlau
icfuscbnftue:nifi addtdtlTcti nunc fcrre6esgetceq uentdtcotrabicru
dris dc°mtfitmcnfpseius.t>oc.n. falc:?cffundafupdcmtidaiud7fup.
dtjcttfecundum formafaui dercfu babitatorcsbicrufalcfpmgranccc
rurJ ptcriri rpisutensucrbo:quem mifmcoidie:i afpicietadmep coy
admoduapudcudcm^pbcujlcgit': ifultauemt:i plangctfupcoplanctu
ftcutoiueadtmclandumducrus
cft. quafifupcanfTimu:t
dolebuc
doloe
Tloncnimaitducctur:
fedproeoq6 quafifupunijciuru.Tlunqd
nifi dct
fururumcratpreteriritpieucrbiipo eftaufcrrcdcsgeccg iimicasfanctcci
fuit:7aflridue(ppbetia
fidoqmwr. ufrariebicrufjle:qucucntutcdtraea
£ft 1 aliuslocusapudpcbaridqui id cftcontraricfuntei. Ucl ftcutalq
boccuidcnt'
oftendu:q?
dipotctc
mtfic funtintcrprcrati
ucntunt
fupca.uut
oipotcne.Ouue: quemfideuspater eaftbi fubqdannaut fup.domutnda
dcufiltuVTlai ita fcripme.t>ec dicit uid effundc i fup babiratorcs ciufde
oipotais.poftgloriamtfitmefupc: ctuitarisfpmg:ci mtTcricordic.t)oc
gercoqfpoliaucmruosq: q*teiigcrit utiqj dciefc?c^:pfdadeidicicurper
U06:quafiq tagttpupiltaoculicms. ^pbctam:i tn bucdciita magnaet
£ccecgoifcramanumei fupcoact ta dminafacicnte Itipfu cbriftusad
erutfpoliabif q fuicratcie:t cogno!' tdgcndo oftcnditatqj dtccndo. £t af
cctierq:dtlootporene tnificmc.£ccc picicnradmcprocoq>mfultaucrunc
dicitdno dc°otpotcsadnooipotcrc i plangcnt fupcoplacciiquafifupcr
k mtiTu.-Q.ui0
btcaudcacmtclligcrc canlVmmftucdilectu:<rdolcbut
dolo
nifi cbriftuloquctcfctltcetouib°que rc qtiafifupunigcnioi."p>cnitcbtt
q'p
pcrieruntdomusifrael 3it nanqjiti pctudcosi dtcilla etcceq"acccpturi
cuigclionofti mtlTueniftad oucoq funtfpmg:ci mtfericozdie: c?i eius
pcricratdomuaifracl:quasbiccotn paftioneifultauerutcbnfto:cuadcu
parauitpuptllcoculidci:,ppterqcccl afpeprriti fuamaicftarcucnictccuqj
LnriiTimum
dilecttdie
affectu:^;
quo cccognoucrit
quepriue
bumilcm
m
gencrc ouiii ecipfi apofloli fucnu.-fj fuieparecibuetllufcrunc^uis1 ipfi
poflgloriauricprcfurrcctiome i'uc:q paretcseonitateilli" imptctatisauc"
ateq>licri aitcuangelirtaioaimce:no torcarefurgcteeutdcbunt eiufj purti
du cratfpiruu6datue:quia icfusno endiiaj nonadbuccomgendi. Tlon
duntfucrat
glorificatus:
ettal'upgc itaq3boclocoipfittelligcndi
fiit:ubi
rcomilTuecitin apoftolisfnis:acl"ic dictiic7 effundifup dormidauidi
fpletueqoi pfalmolcgit".£rueetnc fup babttatorcs
bicrufale
rpiritug:e
dccoutradictiontbue
populi:cofliru ^mtfcricozdte:
i afputctad mc$ co
cemei caput
getui.Utqfpoltauezat q>infultauerut.fcd
tmdeillopftirpc
ifraelicas:qbufq;ifraelttcfcrute:ant ucnicnrce:
qui pcrbcliamillo teporc
qnfuiugcntibus
fubdirt:nouicifTim crcdituri
funt.Scdfirutdictm"iudc
codcmoIpoliarcnt':!cd
ipfifpoliaftc is uo9ocadtflis
cbnrtum^utspare
retifraclitap.t)oc.n.aprt8,pmifcrat teseorumbocfcccrut:ftc
ct ifti fcdo
dtcee:facia
uospifcatorcs
bominu;* lcbunc
fedflequeadmodu
q6fcccrut
£t unicop. 3a cj:bocinquitbotes illi cj:quorofltrpedcfccndunt.
O.ua
cnocaptes.^polia
crgoftcrctfcditi uts crgoacccptofpug:e7 mifericor
bonu:ran^
crcpta
uafailUforti: fcd dietaftdelce
nd danabunt"oi
impqs
j to.jccpcude,ppbeti
dna parentibua
fuie:dolebut
tnrancp
ipfi
LILER

fecmtq&illifecerimr.Tlonigttur
do uolctcsquatenusaccipudufi't:qt.r
lebuntreahicrirmnieifed
pimrieaf' proprcrformafcruicftdictumi qua
fcctu.Saneubidiyerunt.ljgc.inccrpze le.UufTiinue
bumilltmiiprcbuit:tpfi
t(Qi afpicicntadmepro co <yii ulta U8bomtnisr.cmcnadcutnfigmftca
ueruntficirerpretatumcftcjcbcbrco dumpofucruntde cutuegcncrccadc
i afptctcnt
ad mequcmconfycerunt: fcruiforma1'ufcepta
cft.Datuscftin
duo quideuerbo euidctmuscbnlY' eumfpirituefanaue:quodcotumbe
cruafijoto
app;.S;illaifulratio
qui fpcctc
euangelio
tclicmonftrani
e.3u
Ijrjr.poncmalucriuiciua
uniucrfe
no dtciumgentibue
protutinquta
pnun
defuitpalTtoi.Tla i detcto7 alltgato cuuicfururumquodgaibuscratoc
i adiudtcato:7 opprobrioignomirri' culuim.D^anfuetuaincnon cLima-
ofeucfhfliduron fpiniacoronato:7 inauitiucc tamcin prcdicada umratc
calamoin capitepcufib:i imdtf fijc cdTauitif^ noeftauditafbna uojcci*
te getbuB adorato:7crucefua porta nccaudierurquadoquide abeiequi
n 7 i Itgno13pedertutiq?ifultauerui; fonsabcluscorporefunrprccifi:nd
"p>roide ttcrprarionc
nofcquetes una illi obtdicuripolqifucopfccutorcs
fedutriq?mngcntc6:cum ctifultaue iudcoeq calamoqualVjtop_ ditaiccx
nit et cofij:erurlcgim<>:
pleniueueri^ grttatc:etUnofurnatiamifTolurninc
ratedniccpafTioidagnofcme. £ii cr comparari lunt.Tlocotriuit:rt6cjcti^
/go i,ppbctici8liie ad nouilTimtiiudi ir:q: pcpcucisqui nonduucncrare
cia faciedu dc"lcgtfceucnturue:i ft OBtuduareftd abeieiudican.3nuc
ctuaaliadifticriononponaftatiimo ntatclanciudiciuprotultt:prcdiccn9
do,pptcripfu iudiaucbrtflusdeb^~v ciequandopumcndicflcnt:fim ftu
telliguq:etfi tpfepateriudicabu:pcr maligmtatcpcrfiftcrcnt. "Rcfulfitm
aduentumrame filq bominismdtca montcfaciCB
CIUB
id cft m orbc fama
bit.Tlaetipfepcrfueprefentie
mani a^^ncc
coitfractuB
fiuccorurituscft:
fciUndcj 116mdicabit queg>
f5 6c tu qz nccm ic ncct ccclcltafuautcedchf
diciudcdufiluxq:mamfclbbiturbo teretpeifecutonbuB
ccflu.£t idnon
tudicaturueficutbomocft tudicat". c factunccfietquod mimictc.uc divc
"G.UIGc cim alt" dcquo trcdcusloqx runcucldicunt:quandomoncrur ct
tur pcr cfaiamfub notninctaccbct pibitnomcnciue:donccponat
inrcr
»fracl:decutuefcmie corpueaccepit.' ra ludiciii.£cccmanifcllanicil quod
<luoditafcnptueft.3acob
pucrmc 2brcondicdqucrebamu8.t)occli
no
ue:furdpiaillii:ifraclclcctue
mc"af^ uilTirmimdiciuquodponctin rcrra
fumpfttillii animamea:dcdi
Ipintu, cutpfeucnertt
decclo:dc
quoumiu'
mcumiit illumuudicium gcnnb"pro dcmueimptcrum quodbiculnmutn
fcret.TlonclamabitncqjcelTabtt:
nc pofuumelt:ctmncmtnecui8gcntca
qucaudicturfort'0uoj:ci\ £alamu fperabunt."f>er
bocccrtcquodncga'
quaflatum
noncontegcrer:
ct Unum n 11011
porcfceria
illudcrcdatur
qoV
fumigans
noncptmguct:
fcdmuciv pudcntcrncgarur.
-Ouis
cmmfpcra
tarcprofcrct
mdicium.l^ffulgcbit
ct rctg?cnambiqmnolunt adbuccre
nontonfrmgctundcnec ponctmter dcreincbriftu:um
nobifcu
uidcnf.ct
raludicio:etin nomine
emsgcntc» ctinegarc
nonpofTunt
dcnnbua fuio
fpcrabur.
Jnbebrco nolcgitucobct frcndcrtt
cttabcfcunr/Oiutd
inquatn
ifrael:lcdquodibi legiffcruusme': fperarcrgcntes
i cbnftinomicfpatu
ntin;iuin.lrjr.mccrprcrcs
admoiicrc rusc(Te:quando
tencbatunligabaiiu
XXI

cedebatunilludebat':?
cruciftgebatm « £>eordincdifputadonts
quapua
qn ctiplt difcipulifpcpdiderunrqua dilTeredumcttdcperpetuofupplido
in illo bzciamccpcii^O.uodincuij: danato^cudiaboloq1dectnafclict
umi0latro fpcrauitin cru«:nucfpe tatcfanctorum.cap.phmum.
ranrgeteslogcUtcqjdtffufe:i nt in
eternumoriafapfaiu quaillemortu c UZD
UGeftcruccfigiunrur. Tlullueigitur iefumcbnftnm
ufnegatueldubitacpicfumcbnftd dnmnoftru;tu
talequalciflie factielittcrie prenuci dtccmuiuoru;
fltur nouilVimu fururu cfte iudicui :ni acmortuorutn
fi q cifdcinItttcrisncfcioqusicrcdu' addclnrcefico
' h ammofuatc fcucccicarcnoncrcdit abcpucnerit d
queia ucritace fuamorbtdcmonftra uttaree:qua^ e
ucrcterraru.3nillo itaq^iudido uel unadctaltcradiaboli:cuiufmodifit
circaillttdiudicm:bas
rcofuturasce fururufupplicm diabolictomniutn
diciidmuo."bdia tefbitcn
fidc;mdco adeoptmettum tnboclibroa nobia
ru anticbriftupfccuiuru:cbnllii
tudt quariiopediuinaualebimue dtbgeti
caturu:mortuorum rcfurrecttoncbo uedifpiiridii eft.^dcoautcbunctc
norumalortliq? dii cptione:mudi cou ncrcordmcm.ilui:utpollca ditVcra;
fligrationcctiifdeqircnouattoncm. defdidtatcrancto^quoma urrique
"Oiucoiaqutdeuenturacecredendu cucorporibuecniteticredtbtliue ui
elt:fcdqbuemodte7 quoordicucni defceteternie crucianb"
durarecor
anr:magie tuncdoccbit icp crpictia: pora:q'fincullodoloretttctcrnabca
cf niicadpfccr»bominumitclligetu tuudincpcim.incrc.21c pcrbcc cum
ualctcofequi.£^inio
tamecoquo
a illampcnam
nondcbcrc
cflcincrcdi
me conumorata fiit ordie ceucrura. bilcm dcmonftraucro:adiuuabtt mc
£>uonobisadbocopu8 ptinetesrc plunmum.ut mulcofadliueomnica
UcjfuntUbriut adiuuarc dno^pmilTa rensmolcftiaimmortaliraecorporif
coplramuB.-quoru pnm*crtcdcma mfarrctc'0
futuracrcdaf.Tlcca dtuts
lorii fupplicq8:.iliU6
dcfcliciratciuf' ordoifteabborrctcbq'ie:ubialiqua
toru.3it qbueftcutdcuadiaaucrit doqdcniboncriibeatitudo
priufpo
argumeta
rcfelUnt'bumana:q
corra ninut cftillud q bonafeccrunt
i rcitu
prcdicta
ac^pmifTa
diuinafjpicntcr rcctionc
uirciquiautemalacgerut
in
fibt mifcrtrcddcjc
uidcnf:etfalubrt'9 rcfurrccnoncmtudicq.Scdaltquan
fidctnurnmcrauclurfalfaTridenda do ctpofteriusrur
cftmitrctfiliuebo
cctenuc.
Quiucrofccundu dcufapi miniaangeloe
fuos.-ct
colltgcnt
dcze
unt:oiaqucicrcdibilia
uidefbomint gnoctueomniafcandala:ct
mittet(n
b":cttamcfoiptuiiBfanctiequaru^ caminum
tgnisardcnris:illtccrit flc
. ia ucnr.13multis modis alfcrrac cd tue etftridor dennum.Zunctuftiful
rincrm:,pmijarguinaiircttctucrace gcbunt
ficurfol inregnopatrisfui.
dcioipotcrii:quc
certunullomo b4 £t illud:ficibuntinipt)in ctcrnnfup
bcnti ci6potuilTc
mcntiri:ctpoffcfa plicium:iufliautcmtnuicam ctcrna.
ccrcq5t'pofl'ibilc
cftinfidcli. £cmpropbcri8
quodcommcmora
rclongumcftmucillenimcifle ordo
4 3lure!q
auguftmtde fiquismfpiciatinucnitur.
£>edcgoif
ciuitarc
dctlibcr.jrp. tumquacjufaelcgcrim
diri.
LIBER

3lnpoflmtcorpora
in ufttone
fg»T corporieboicsctcrpietfo
collcgerut.
eflcpcrpccua.cap.ij. Tlullairanq^
carnenifimoitalcfciur.
£t beccft tota eoruratio: ut q6 cpp
q Uid igicuroftcndaundcpuin ti iaofunrncquacp
cflepoffcarbirrcn
caturincrcduli:polVc
bumarm rur.1li cuiueracoiscrtdolorefaccrc
corporaaiataarcpuiucnttandfoluj morhsargumcntu:cu uitcponuefit
nunqua^mortediflbluuf^ in eterno iudiciu.-ftficniqucrimusutrufctnp
ni3q">ocpigntumduraretormcntis. uiucrcpo(Tu:ccrtu tameeftuiuerece
Tloluncmi bocadoipormtisnosre q5 dolct:dolorcq3oemnifi tnrc utue
fcrrcporcncia-.fjaliquo exeplopfua tecflfcnonpoflc.Tlcceflc
eergout ui
deriftbtflagttit. O.iub"fi refpddebi uacdolensmo cnccellc
uf occidatdo
mueefieaialiajpfcciscorrupnbilta lor:q*aucccorpaidamorralia7uriq?
q*flmorraliatq
tfi tnmcdqsignib'ui moricura
oiedoloroccidit.de
aut^
u£c:ndimllucttagcn"ucrmiii mcali dolorjltqs polTiroccidcrc:
illa cd e:
daruaquaru
fcaturiginc
rep.iri:qua£ quoniahccftaiacdncjta
buiccorpt:
feruorencmoipunecorrcctamltof au utfumiedo!oribu8cedararq3 difcc'
tc nofolnfmcullafui lcfioneibi eflc: dit.Quomametipfacopago mebro
fcdejttracflcnopoflfc:aur
noliit crex ru atq?uitaliuficinfirmacil:ut caui
dcrcfi cftenderend
ualem":autfi ua dclicctqucmagnuuelfummudolo:c
lucrimuo fuio oculis dcmoftrare res facit nd ualcat fuflincrc. Tiic aute r.t
tpfae:fiucpcrteftcetdoncoecdoceie: li corporiaiact comodocdnectcrur
no fatigbocclTcadcrcpldrcidcqua ut illud uinciiliificucnullalongitudi
quciliocftrcade<nfidclicarc
cotcdciu: ncfoluitunitanullodolorerupacur.
d.abecaialianccfempuiuunt:7in ilf "jbroindcetiafi caronimctat nullae
feruoribusfinedolonb"uiuunt:fuc quefcnfumdolorieppctipofTttrmor
ijppenaturccouenienttb''iwrgctatun req?ndpoflTinerit tamenucralifcaro
illis no crucianfelemetieiquafi
nd in qualienurtcnoncil.Tlon enimnulla
crcdibiliusfir ucgetariy cruciarita fedfcmpircnu
moracrit: quadonec
Itbus rcbus.IDiratnle cft cniin igai' animautucreporcncdcunortbabcn
busdolcrcccraincnuiuere:fedrmra do:nec
dolonb"corporiacarercmo
bilius in ignibusuiuerenccdolc.Si ncndo.fbrimamoreantmanolcntcj
auccboccrcditurcur116 etilludf decorporc
pellit:fecunda
morsatam
nolmtcmtenctin corpore.Sburraqj
Jln cofequee
ftt ut corporciidolo mortccdmunitcr id babef:ut quod
rc fequjfcarmeitcrif.cap.iq. nonuultanimadeluocorpore pacia
tur.3ttendunt aute ifti cdtradtctcrcf
f £d nullocftcorpueiqutotq6 nullamnunceflccarnequc dolorcm
dolcrcpofftrnccmoripoflTit: patipo(Ttt:morteq3
nonpoflTit:?
non
£tun bocfciinVTladccorptbusq*9 attcdunttamcaltquidcalceflequod.
ccrtuscftdemonuucni iii cisdolcat corporcmaiusfit. 3prequippe aius
qnfcafftigtmagniscruciatib'
cdfite cuiusprefentia
corpua
uiuitctrtgif:
tur.'O.dftcofitcnturtcrrcnocorpua etdolorepartpotcfl:ctmorinonpdc
folidufoliccratq;cofpicuiinulluc(Tc £cccinucnrarcecftquecumfcnfum
arcput uiiopcuueid noiectpliccnul dolonsbabeac tmmortalieefl."boc
la eflccarncquedolcrepoflu:mo:t'q3 igitnrcrirtunccttamtncorporibua
ndpolteq'ddtcitaliud:nifi
q5 fcnfu damnacorum
quodnunccllefcimus
XXI

in arutmsomnium.Siautediligcnri proptcrft antmaqucucl fola ucldo


usconlukremusidolor qui dicifcor lct maj:imc:babectamcnquand^m
porismagi9ad ammapcrtmet.2lic pro fuomodotmmorcalitarc fuam:
cnieftdolercnoncorpono:etid quan nonidcomortporcriicilla corpora
doeidolcndicaufaciiftit acorpore: quiadolebuitt.poftrcmofi corpora
cumico locodolct ubi lcditur corp". faciuntucanimcdolcac:curcis doio
Sicut crumdicimuscorporafenucn rcmpofluntmortcmucrotnferrcno
tiactcorpora
umcim.i:
cuabamma po(Tunt:mfi
quianoncftconfcqucna
fit corporisfcfuect uita:itaetcorpo ut mortcmfariatqucddolorcmi&'
ra dicimusct dcletiaciidolorcorpo cit.£umergoincrcdibilecft
ttaignc^
r»9nifi abanimaclTcnon pofTic. £>o illio corponbusdolorcmpoflctnfcr
lctiraqjanimacumcorporcin cocf :c nomortcmficutipfacorporadolc
locoubialiquidcotigiturdolcat.ko rc arumasfaciunt:quaetamcnnon
lccctfob quanuisutcorporcftt: cuj tdcomoricogunt.Tlonefligiturnt'
aliqiiaaufa ctijm inmfibilirermfhf cclTariu futVmotiaargumftiidolor.
ertipfain corporemco!umi.£>oUt eij
norrm corporcconftttuta.Tla uttq? Jbcnaturalibusejrcpltsquorum
dolcbac dtucsillc apudmfcros quan cofidcracio
doceatpolTcinter crucia
do diccbancructor mbacftama. £or t" uiuecia
corporapermanere.ca.iig.
puaautcjnccepmmcdolcr: nccani
matujfineanimadolct.Sicrgoado q Uaproptcrficutfcripfczurqui
lorcargumentum rcctefumcrcturad naturasammaliumcuriofius
mortcm:utidcomorspoflfiraccidcre tndagarunt:falamattdra
inignibus
quiaporuiccccidcrc ct dolor:magie uiutnetquidamnotifTtmificiliemo
adanimammori prmcm jd quam tcQqui tantarcmporie dtururnitarc
magiepcrtincrct dolcrc.£uiuillauc atq3uituftatcufq3nunccr dcinceps
ro qucntagiedolcrcpotcftno poiTit rhrnmiaeftuant:arcptntcgnpcrfcue
moruquidmomctiaufcrtcur itbco rantfatieidoncitel^cs(unt nonom
poraquoniamin doloribueIunt fu-' ITCquodazdctabfumi:etanimaludt
rura:idcomonruractiacilecredatri* catnonomncquoddolcrcporcftpof
£>i,rcrunt
quidamplatoruci cj:rcrrcif , fectiammori. Qjiidadbucanobis
coiponbuamoribun3iTq5 membns retumpofcunturejrcmpla: quib"do
tlTcannncctmetucrcet cupcrcct do «amus no cfle ittcrcdibileut bomi
leatq3gaudere.Undc uirgilms.Trnc nucorporakmpircincfupplkio pu
tiiquir.i.cjtrmoiibundie
rcrrcniecor nirordrctinigncanimsmnonamic'
poriemcmbn8:mctuunt:cupiunt:do tant:ctfincdcciimcntoardcant:ct|V
kntqucgaudcntquc.Scd conuicim' ncuicerirudolcant.*babcbircnitunc
(08 in.jrn.buiusopcrielibro babcre ifh carniefubflantiaqualttace(11:15
animasfccundutpfos ab oi eciacot ab illo mdttam:quitam mirae ct ua
porislabcpurgawsdiracupidjrarcj riaerocrcbueindid:tqu.ieutdcm":
quarutTuemcipiunc mcorpo:aucllc ut caequiamulccfantnc11 mucmur
reucni.UbiautepotcftclTecupiditaf O.UIBcnimmfideuecrc:,roromniti
prorcctoetiamdolorpoteft -fruftra deditcamipauonismortnincputrc
quippecupiditas
fiucnon pcmcnicn fccrct.^Omod
cumauditaincrcdibile
do quorcndcbaftfiuc amirccndo quo uidcrcruncucntt
ut apudcartbagme
peiucnerat:uci'titur
t dolorcm.-dua nobi0coctaapponcreturbccauie:de
LlbER

cutuspcctore
pulparuquanmuifu^ ci0.£j:ccpto
eodcquolamfattadfjri'
eftdeccrptumiufTimuefcruari:q6 mufyignecadefcariquoaliatcrrare
poftdicrutantum fpaciumquanto ddutunoccuinniime
eriaabigncignc
aliacarococraquecunq?
purrefccret co'cipit.£unq5
tamglcbatagctib"fri
prolacuatcpobbrumnibil noftrum gidafiragncta brcntcrfcruat:urnnl
offcndit
olfactum.3f«p
rcpofttum e Unoftrofcfui^irfue
apparcat:fcd
ro
poftdieeampitue
y rrigiiuatdc^q5 pruecppcrimero etiam
dumnoappa
cratinuentumcft.3deq3
poftarwum retfdaturicflefopu^.Tbropterquod
' poftannurufiq>aliquanrucorpulcn camuiuamcalcem lod.mur:udiit
ipfc
tieficttoriaetcorracnoris
fuit.OLuif ignielarcns
animafttinuifibilifcoip
palcededitucltamfhgidamuim:nt ortejamucroquammtrum cftq>cu
obrurasmucafauct:uclramfcruida m cpttnguttur runcaccendirur.Ut.n.
t utpomajmmatura inarurct.£>ctj.'fo occulcoignccarcataqtiacitfudittin
l tjne miraquieerpliccr:1£1.110 queq? aquaucpcrfunditur£t ciiantcfit fr
t;1 aduftanigrcfcunt.-cu
tpfefit lucidue: igidaandc fcrucfcitiundc
feructiacuc
ct pcncoiaqueabit7labitcolozpul aa frigcfi:ur.£i-go
uclutcjrpirantcill
cbcrnmuodccolorat: atcpcj: pruna aglcbadifccdes ignifquilatcbatapp
fulgidacarbonetctcrrimumrcddir. aret:acdcidcranquamoztua ficfrigi
"Tleqjid quafircgubrirerdiffitutum dacftut adiccta undanonftt arfuza:
| eft.Tla
cpccncrano
laptdce
tgnc
can 7quacalccm
uocabamue
uiuaruocc
>dcntefrcrcocti:eripfi fmntcandtdirct mufcjrricta.OLuid eftq butcmiracu
»quauisillc magisrubcat:illi albtdo lo addipoflcuidcaruz.J£t tamenad'
coiorcmrcfcanc.-congruu tamcnillt ditunTlal"tnonadbibeaa aquafcd
!uciq6jlbucftficutmgru^tcncbrif. oku:<3? mflgtsfomefcftigmf:nullad
£uinitaq3ignisi ligmsardcatut la uepcrcuflficcud mfufioncfcrucfdr.
pidcscoquar:cotrariosbabetno15 "bocmiraculum fi deindicoiaptdele
contrartjsrcbuscffcctu8.£tficnila^ gcrcmue fiueaudircmue: 7in nofti11
pidcsct lignadtuafafunt:conrrarta crpcrimeru ucntrcndpoflTetrprofecro
ramcnnonfunrrficutalbumct mgru autmcndadu putjrcm"autccrreg:a
quoruin lapidibueunumfadt:alte' dircrmirarcmur.Ouaruucro rmij
ru in lignieclarueilloeclariftcaB:bec anreoculosnoftrosquotidianadcK
obfuffant;:cumilli9dcficcrct ntfi in cumcnta ucrfantnongenere minua
iftiBuiucrer.Ouidin carbonib". Tlo mirabilifcdipfaalTtduicatc ualcfaic
ncmiradaeftettatiiifirmitaeut tctu ita ut cyipfamdiaqucrcmora cftps
lcuilTimofrangant':prtfTufadllimo orbieanobiodcficnmue ndnullaini
conrcranturrct tantafirmarasut nul rari qucadnoepotucrutmiranda p
b bumorc
corrapatunnulla
ctarcui dud.2ldjmantcmuUiapud
nosba
caturufqueadcout cosfubftcrnefo^ bcnt:cttnapmcaurifices
ifigrtitorcs
leantquiUmitcs
figuntadcomunccn quegemarum:qu!lapienccferroncc
dii Iuigarore:quifqui6
poftquanrali igninccalia
utullapcrbibctprctcr
bccrcmporacyrueritfi):umcp
limtte birctnum
fanguincm uind.£-cdqui
nocficcorendciir.
£Luieeoem tcr:a citmbabcntatq^noucrunt: nuquid
bmmdair.foflbeubiligna purrefce^ uamiranturutbid^buspnmupote
rcut.-'
radtudnrarcmcorruptibiluer tiaciu9ortcndif.-duibus
autcncflc
polTcruftrcrui!lc
corruptorigniocf dtffortafie
nocrcduraut
fi credut
m
fic!3t.3nrucantur
criammizaculu
cal mir3ntur.£tfi ccngcritcrpiri
"XXI

«dbucquidemiranfinfolita:fcdaflfi nomiramur.
duitaecjrpicndi
paulatifubcrabu
ad ^luantaftntqucitonrccteagno
mirationisincttamcfitu.ZDagnetem fctqucanrctumcncadecffenonUc
lapide
nowmua
mirabile
fernefieza abiguo:cap.r.
ptore:quodcuprtmuuidt uebemcn
terinbormi.O-uippe ccmcbaalapi u £rucamcnboicsmfiddcsrqui
dcfcrrcumJnu!unptumarq5fiifpj buscudinauelpretcnca uffu
fum.Jbemde rang»fcrroqorapuerac turamiraculapdicamu8:quc itrcxpi
ui dedifletfuaxdcmq? fcciflct:tdeq^ cndand ualeue oftcndc:racionca no
anulusadmorusift alrcircuq? fufpc biacaprcrii ftagicant:
quaquonia n
dinatq?ut tlleprior lapidiiftcaltcra polTumus rcdderc:cj:ceduteniutrca
nulusprioriarwlocobercbar. 2lcccf incnobujnc:cp.llianrfdlfaciVtq dici
fit tllt codcmdrmi": accelTtt
etquar m^ipfi detotmtrabilibue
reb"quaf
tus.3aq3fibi p mutuaconejcis circuf ueluidcrepclTumtuucluidcu8:dcbe
noimplicatorujmmnfecus fedejctri ret rcddcrcnudc^.<luod fi ficriab
fccusadbcrciiriiiquaficatbciupcpc boicnonpoflemderinc:farendii e«9
dcratiinuloriJ.O-tiisilUut;lapidia nd id altquidndfmllcuclfuiuiit nd
nonftupcrctqucillt noufoliiincrac: c(Tc:qa rattorcddifi poreft.qnq'dcm
ucruetiapcrtot fufpcnfatrafibat:et (at iftadeqb"fitr ndpoteft.Tlotraq?
inuifibilibuseaumculiefubligabat. pcrgopc: pluria qucmandatafuiu
Sj multoeftmtrabiltusq6a fratre Itctcriandgcftaatq^iranfacta:fed in
ctcoeptfcopo mcofeueromilleuttao lociad.bufq3 manciiria:quo fi trc qiv
deiftolaptdecdpcn.Sccpfu naqjur <yuolueritct porucrif:urru ucraftnc
dtflcaarrauitqucadmodu batban" crplorabir.'3cdpaucacdmemoro.
comee quondaafricccuapudcu co Sgrigentiniifaiiicfalepcrbibcnc cu
uiuarcturcpifcopusieudl protuleric fucritadmotusigniucluci aquaflue
lapideettenuentfubargeto:ferruq? fccrc:ciiucroipli aqucadiugifuclut
fupargcntu pofucrit.t>eindcficu:fb' mignecrepitarc.2-ipud garamantas
termoucbatmanuqim tcncbarlapt qucnda foiuecafrtgtdudtcbusut nd
dcira fcrriidefupmoucbatur.atquc btbatur:tifcruidiinoccibue ucnd li
argcnromedtombilcppatienticonct gatur.Jncpiroalriifontei quofaccf
tarilTimocurfuacrccurfumfralapts ut inceterisejrciguuturacce!c:fcd nd
ab bominc:fupra fcrrdrapiebatur a ut in ceterisaccedunfqcrinac. 3lbe
Iapide.£>i)ci
quodipfeconfpeja: di^i flonarcadiclapideproptcrcaficuo
qd abillo audiuircuttan^ ipfeuidc' cari:yacccnfu8 fcmcliamndpolTit
ri credtdi.qtrid
cttadeiftomagnctc lc cjcttngni.lignu ciuufoificuacgyptie
gcridica.O.uado
iujcta
cuponifada nonuclignacctcra
tnaquisrutarc:
masnonrapitt'erra:ctli la rapue:at fcdmcrgt:ctq6cftmtr^biliu3 cii iii
ut ciappropiquaru moi;rcmurit.3i> imaaltquandm fucrit in 4d aquefu
diamittit boelapidcs.Sjfi cosnof pficierurfuscmcrgcrcrquaJo madc
cognitostadcfiftiusadmirariquaro Uctiidcbuttb:ionspddoc pgraua-
magistUiaqbusucniuntfi cosf.uil irpoma in rcrrafodoiiioruj gigiti
lios babcntrut
calccno8q>miro mo qiudcj:ct admaturitanG facicj j er
aquafcrucfcentcquafclccigniscj:ti uenire:fcdorcmorfuuc tcmptata m
guiretoleononfcrucfccntcjquo folj fumutnacfaiulamcorio fatifccnce
ignisacccndi:quiainprcptunobtsc uancfcej-c."jbfritcinlupidcpcific
LIBEH

ttnmfe manu
fi ucbcmcnriue
pmtf (ingulTcddire
rocm.TloB
ndpolTe
co
adurerrpropcer quodabignenome fucrcmur:co OfHltect fifibusdd imx
Bcceptt.Jn cadepftd*gignictw lapi na opibu9inftrmamortaliii rdrina^
defelcncK:cjiu9 irtteriorecadorecii rtouincit.fipatamcrocmapudnos
lunacrdccrcitq? drficere.^ncapado clTe
nofincrocoipotcntc faccrcunde
ctaccuuctocquaeconape cofdeq^fe animusbumanusmfirmusroc; 110
tus noapiiustrieniouwere.Sbilon potcftrcddere i mmulnsquidereb'
indieinfulaeopferricctcrteterrisy tnccrrum nobisclTcqutducitcnllo ta
oiearhozquein cagigiiifnfig' nuda mcnctTc ccrtifTununtbilcoriiilli cfVe
eurrcgrruncfoUorn.£>c bis«tqj alija tpolTibilcquccucp uoluerit:cicpno9
inumerabiltbns mtralnlibus :quebt credercprcdicenti:qucm ncq^imporc
ftoriano f-ictoruetcranfaccop f>ma tcmncqsmeruienccm podumuecrcx
ncnriu[ocon!reneczmibt autcaliud dere.Wtamcnfiddreprcbeforc» cj:
sgetica^pfecjninaislongucft:rcddar actorcfq^ranonierquid adtftarcfpo
rarioncfi poflunrifidtlt9ifa$ noliit dcnt:dcd.bu9 ratiorcddiabboieno
diuieliis crcde:q*d
aliudq^r.6putan potct tamcufunt:t ipfi racoinaturc
rcocacccdin!is:to7 rca bcartrincrc uidcnfcflccotraria.OLucfi fururace
dtbilceficurbocc urirukagimMTo diceremue
fimititcra nobicftcuccc^.
cni fldmtchtmcjuiuulla rauo ut ca:o qucfucurac(Tcdicimus:abmfidclib"
ardcatncq^ abfumafidoleatneq?
mo ratiopofcerct'.3lc
perboc cui talib*
riat rocinarc9
fctljmagm:^dcoibuf opibusdeidcfidatratiocordi91 fcr
rcbusquagcflemiabilceconftatpof moni9bumant:ficutirtan6 idcono
fmtrcddeicratione.^Reddatcrgoro func:ficnoidcocni illa noerut:quo
nedcbis quepaucapofulin":quejp maranodcutrifq^abbonimenopo
culdubio ft eflfencfcircnt et ca futura teft rcddi.
clTcdtceremu0:muUotnimia crcdcx O6 no oia mirecuU naturalia fii :
rct Q?
q6 nuncdicenbuenobianolut fcdplcraq?
bumanoigcntomodifica
crcdercaltquado
cflcuenrurii.Q.ui8 taaurdemonuarrccopofira.c.vu
cni coa nobtgcrcdcr:fiqucadmodu^
dicimugbomtnticorporauiuafutux b 3cforterffpodeanr. "
ra qucfemparfur;!atq^dolturanec itacpnccitb funtinccirtacrcdi
tn aliqn hntmoruurarica diccrcmuf mu0:falfadebtedictj:falfapfcripta
i fufo fcculofutu^ falequefacetigif fum.£t aditdantratiocmacce atqsdi
uelucin aquafluefccrercundcq?faccc cerce.Stuliacrededa funt:crcdirc ct
aquauelutmignccrcpitarc:aut furu r.oe<yin dfdclirterieeftrclatuifiiiflc
ru fontecutugaquain rcfrigeriono L'TciTcquoddam uenert9 pbanuarq?
crigficardcatut nopofTitrangi:tcfti tbtcandelabro:et mcoluccrna fubdi
bu9ttcrodictficalgcaturbtbtnopof uo ficardente:ut canullatcpdlaer.f
fit:autfururolapideucleumqutfuo Iu9imbc:e^ngutrcc.Unde ftait illc
calorcmann
coftrigctis
adurcrct:uct lapte:itaiftalircbrtoBafbefto9
tdeft
euq'undccuqj
accefua
ejctiguioio
nd luccrnamomnguibilig
nomtnftta
cft.
pofTet:?
cctcra
qucprermiflfis
attjsin "Cluod
proptcrca
potcruntdice
utre
numcrigcomcmoranda
inrcridufi. fpondcndi
nobtsanjuftiaeingeranc
t>occrgoin illofcculo
q6 furu^e ft j^afi dij:crimus
nocflfccrcdcndu
fcri
diccrcmii!?
furura:nobifq3icre^ulirc ptailla mtrsculO£
ifirmabim^ifiaut
fpodcrcncftuulriaut»crcdamus6 eflfccrcdcndu
cofciifcrim^firmabiin''
XXI

nummapaganop.Scdnoeficut(a? appetat d.dej:borrcar:quomitct nu


in libro duodcutcefimo
buiueopts miucuclcogatur:un magiccarcesca
dip:ndbabcm"necefle omniacrede niqj artificce
q:ritcrut.ZDaj^autcj
quebtftortacdrinctgcntiurctict ipfi poflfidetcordamortaUu:qua potifli
intcrfcbiftoricificutauuarro:qua miipolTeflione
gloriant'cu
fc rranffi
fi dataop1:7quaficjcinduftriapmt' gurantin angclos
luds.Suntcrgo
udiflcnrunt^fjcafiuolumuscredt factaeo^primaiq^tomagia mira-'
tnu8:quenoaducrfauflibnsquibuf bitiacdf(tcmur:tato
cauriueuica:dc
nondubitamuaopterenoecrcdc.be bcmus.Sjbecunnacagim^nobif«
btsautcmiraculorulods nobisad ipfa^ficiut.Sienibccimiididemo/'
eaqucfuturapcrfuadcreincredulis nespoiTunrquaco potctiorcsangelt
uolumua
fatia(Uafufftctat:
qucnos faticri.'Ou4to
poterior
bisoib"deuf
poflunfquoqjq:p.iri:7eop tefteftdo 4 tantorumtraculoriicffcccorce eria
ncoenddiffidleeftinucnirc.£?cifto ipfosangcloe fcctt.O.uaobrefi roti
autepbadiieneris i lucernaie^igui tantataqjmirificaquc mccbancma
bili nd folii in nulbs coarcamur aiK ta appellant ddcreatura utetibufbu
guftia9:ucrit crialatitudienobtscay manisarttbusfiunt:utcaqutiicfciut
pusapitur.2t.idimu8 cniadifbm lu opincnfclTcdtuma:un factucftucm
ccrnaincrtingtr.btlc ecbumanaru et quodateplolapidibusmagnetibus
magicaruid cftp boicedcmontaca^ i foloct i camcra^portdc magnitu^
artiii etipforiip_fcipfoedcmonomf die pofirisfjLtnulacrd
fcrrcuacrtsilU
tamiracula:quc fi ncgarcuolucritn7 us mcdtoircrutrucplapideignoran
cidetpftcuicrcdimusfacraru littera tibudd.dfurfumefTct acdcorfu:qua
ru aduerfabimur ueritaru3uc crgo fi numispotcrtatcpcdcrcr.O.ualealt
in luccruatlla mecbamcu abqddela qmdctiain illa luccrnaucncriedcla
pideafbeftoarebumanainolitacft: pideafbcftoabarrificcficritadtpni*
autartcmagtca factucftq»boiceiUo potuilTc:fimagoruop.aquosnoftra
mirarmf
inteplo:aut
demd«jrpta
115 icrtptura
tuncficoe
ettncantantores
nomineucncriotantafc clficacia pre uocatin tantudcmoace crrolkrepo
fcntautt:utbocibi prodigid7 appey rucriit:utcdgrucrc bominufcnfibus
rctbommibue:7 diuriusp.manerec. fibt itobiliepocrauidcrcfdcquada^
3lliciunr"autcmdemones ad mbabi feiaquctalt artepollerctdkes."bcc
candopcrcrcaruras: qius ridipfi fcd fccarmintbuspinittitfoUicrc mctca
dcuacddidit:dclcctabilib"
profuadi <O.uas ucl;t:aftalqeduras imittere
acrfiratcdtucrfis:nonutaialtacibtd curaa:Siftcrc aquafluutjscrucrtc:e
fcdut fpiritusUgnie:quccuiufcpdc ffderarctroiTlocturnofqj cicrmanef
lccranoni cogruuntpcruariagenera mugircuidcbieSub pcdtbueterra:
lapidu:bcrbamUgnoru:animalium ct defccndcre mdttbueornoe.<lu3
carmiiw:ruuu.
UcautcilUctanfab to magiedcuepotes
ctt.faciqucmfi
bominibusprtuoeoeipi aftnritTima dclibusfuntincrcdtbilt'a:fcdilltuffa
falliditarcfcdacunr:udinfpiradoeo ciltapoteltattrqn
q'dcipfelaptdiialia
rtl cordibusuiruooccuIni:uclettam nicpuirciu ct boiuj itigcnia:quia
falbcibusamicicqe apparcdo:coi:qj miris ututurmodisangcltcafqj n&'
pauco3 dtfcipulosfuosfaciut:plun' turasoibusterrcnispoccctorce aian
monlq3doctore8:TUq5 cnipotuitni tib*pdiditunivfamirabiliamirabdi
ftpiimuillto doccnrib^difciqdqfcp uicctcvtutc:ctopandi«ubcdi ftnediqj
LIBJER

fapicnria:urcn9omnibustam mira'
uia mfolica cdtra natura mclc uidea
tunalta tame de ilhs nd redduraho:
Ouod tn rebue tntrie fuma crede nifi ut dicarurbanc eo:u clle naru:a.
di ro fu otpoterfacrcatoria.cap.vg. Brcuis fanciftacftratiofarcorfutfi
cicnfqa refponfio.Scdcumdcusauc
c Ur itaqjfacerenopoflir dcus tor fit naturaomniii:curuolutforri
ut rdurgatcorporamotuoru: orenoarcddcrc :anone:quado alujd
* 1ignecrnocruciet'corpor» danaw uclutipollUnle nolurcrcdcrc.cifqi:d
ru:cjfccittniidu:icdo:mCfrra:i aerc ditionerationiepofcctibue refponde
in aquiswnumcrabiltbiis miracults mudbacccuoluntateoipotenedct:
plcnii:ciifit ominbusqtubueplcnuo q*ccrtcndob aliuduocat'oipotce: tti
cftproculdubio maiuecccxcdlcnus fi qrhquicqatd uult porcft.O.ui po'
eriatnmunduoipft mtracultim.JScd tuir crcaretatnmulra:quefi nonoilc
tfttcuquibueuelconrraquosagttn* dcrefauc acrcdcntibusbodicq?tcili
qui 7dcumcflfcc:cdunr aquofactua busdicermr^fcctoipolTibiliaputa
cftmundue:? dfooabillo factoeper reuno»folujquc igrrorilTima a, ud
quos ab illo admirtrafbtcmudus et no9:ucrumctiaqucnonlVimapofui.
miraculo#effccrricce fiucfpocanco^ 3lla 015 qucapudnooprcfcosquo^
fmchru i culruquolibetipetratoru: dcbw libroslegimus ndbentteftcj:
fi'je tt magicorum miidanasfno ne «rabeiacdfcripta fut cino fut dmini
g«rufifup i pdicatpotcftatts:quan cuedocti:atq3 bumanicue falli forte
doeisrertiuimmirabde^pontmus potufrut:ljcuiq3fmercaa reprebcfi
flliaru:qnccaialia1'iitronalia:nccul onendcrcderc.Tlara necegouolote
la ronepditi fpue:ficutftit eaquorii mcrecredt cuccaqucpofui: q: ncca
paucacomcm orauimue:rcfp6dc;c af tncipfoita crcduf:rancj'1
nulladeillio
folct.Uiseftilla naturrnaturaeoni I it i mcacogirardc
dubiranorcjrccptta
ficfebv-propnanJ ifte funt ctficacie bts queueliplcfumc^pnw 7 cutuis
natarani.Zxsta ttaqjro cftcur agri-' fadlecrtqcpin:ficutdccalcc <f fcrucc
gcnriniifalcmrtammaflucrcfadat:a in aquactmolcofhgidacil. £>ctnag
qiu crcpitarc:q: bcccftnaturadue. ncrclaptdccpncfctoquaforbitionct
iltbocfcporiuscotranatura
uidct' fenfibili
ftipula
nonmoueat
etfcrru^
q no ignif; aqucdcditfalcmfolucrc: rapiat"dccanicndpurrcfccrc paudia
rorrcreaureigninonoqac.Scd iftai cupurrucnrct caroplatdis:dcpalca
quiufaliobutuenaruraliecrtuis:ut ficfrigercut fluefcere
niul nonfmat:
bie corrariapatiatur."bec
igifro red ftccalentcut marurcfccrc
pomacom
diturctdctliofonte
garamarico:ubt pclbt.Oj
igncfutgido
q6Ifcundum
urvaucnafrigetdtcbuemoctibus
fcrx fuufulgore
bpidcscoquedo
candifi
uct:uiutraq3moldtatagetibue. t)cc ctt:£t cdtracundefuumfulgorcmu
ct dctllo alio$ m fit contrcctitib*
fri rendoplurimaobfufcct.Zalccft q6
gidu9:7
faccm
ficutalqforttesejrtin ctnigrcmaculc
offundunturcj:oUo
guataccefam:
difTimilitcr
tamcarqj fplcndido:fimilitcr
ntgrcImcedccan
tnirabtlitcrtdeipfeaccedit
cjrtincraj. didoimpiinuifurargcnto.£)ccarbo
"b«ctdelapideafbcfto:quicii
igiicj nibuscccfaccedcntc
igncficocrtaf{
nulldbeat^priaraccepto
tamcfic ar cdrrariu.-utdelignie
pulcbcme tef:
deialienomt
no.ipoititcjctiguu
*bec fragilcfqitcdcdurio:
iinpunibilco
dc
XXI

putribilibuefiartt."bccipaqdacum bngcalitcr(nftiruta:uudc
nccilla:a
mtus:qdact»oib"*noui:7aliapluria tio bincreddtpotcftquedetllts natu
q butchbroifcrcrelogitfiur. £>ebis ns mirabilibusrcddcbatur:uidici
aurcqpofutnonqrpraifedlccu:prct polTituisi(lanaturali9cft:rcibmtie
defotc illo ubi facico ejtiguufarden ub naruracrt:qmfcimusbumane
tce:ctacceduntur cjrtmctc: etdcpois carnieiftanoecnatura.t)abcmue cj
terrcfodomopformfccue quafimax deq6rcfpondeam" dclutcnsfacris:
tune:itrmfecu6 liimcisincctcflceali bancipfamfctltcctbumanamcarnc
quosidoitcooaqV utp ueracflcnc altrcrinftiruramfuillearcpcccaru:td
audirepotuiTrcp.ire.£t illii qdc fon cfl ut polTccnuttypcrpctimorrcraltt
tc ttoiuenicji cpiromdilTc fc diccr^: autempoftpcccarum:qualio i cruna
fj q*in galliafilc,nofcetnd16gcag:a butusmortalitatismnotuit:utppcx
nanopoliciuiratc.£>cfructibusautc tc uicatenere nonpolTit.Siccrgoali
arbo^,fodonntariinotanculittcrcfi terq>nobisnotai iltitucft rcfurrcctt
dcdtgncmdtcant: ucruetia ri mulri onemocuoru. £3 qmtfttsnocrcdiit
felcqiuuur
ejrp
tos.utbincdubitare Uieubilcgifqu.iiisinparadifo
uijre
nonpo(Tim.£etera ueroficbabco:ut rit bomo^tuciiq?fuerita necclTiia'
ncqjncgandancq^afftrmanda decre tc mortiealtenue.quibue utiq?u crc
ucrim:Sj16cnaipfapofui: quonia d.reurnoncumillid dcpcnadainna
apudcoriicontraquoeagimusbif-' torii:q fut'aeopofiueagercmus: dc
toricoelcgi:utoflcndcrequaliamul laGcoruqdoccilTtmiapudiHoe fuex
ta mulncpillof nullarcdditaroncu rut aliqd profcredu ciquo apparcat
fuo^litteratonifcriptal:ie crcdant: poiTcficii ut alitcrfebabcantqucq?
d.nobiecrcdcquadoid quodcoc-cp rct>:q'priusin rebusmnctucraifue
picnnafenfumq? trifgrcdit oipotetc deccrmmahonc iu turc. £ft tnmarci
dciidicunuocllc facturumnecibac uanoiiishbris.quoruinfchptioctt
redditarationedignancur. Tla que dcgacpopuliromauquodeiidcuer
meltorecualidiorratioderebustali biequibusibi lcgif: 7 bic pona.3n
buc« rcdditur:Q'
cuoiporcnsca polTc ccloinquitmirabilciTtiiirporrouii.
faccrepbibcturccfacturusdicitur:q Tli rtcllaucncrienobiltfTunam plau
prcnucufleibi lcgtf:ubialiamultap tuoucfpciugmcbomcrusbcfpcron
uuctauit
que fcciilc
monitratur.Oprc appcllat
pukberrima
diccne:>Caftor
quippcfactct:quu
fcfactuniceprcdi fcribirtacumportccuejctitifle
ur mux
pcqucimpolTibtlia
clTepuratur:
qui tarctcoloze:magnitudine:figura:cur
promifira fcctcurab mcrcdulisgcu fum:quodfactumicancqsantcancc
nbuaincrcdibilta
credcrcntur. poftca
fit.£ic bocfacrum
ogygiore^
gcdiccbantadraftusc^cccnos 7 d/o
Tld cccotranaturacui aliquarc neapohres matbeacici nobiles.l3oc
cuf narainotuir:aliq'd
abcoq6 crac ccrtcuarrotantueauctorporrctutn
notu:icipitcediucrfum.cap.viq. no appdlarct:nificffccontralutura
uidercrur.Omnia
q*ppcporrcra
pira
f 3 autcmproptcrearcfpodent naturamdtdmusciTcfcdnoufunt.
fenoncrcdcrequedcbumams -Cuomodo c eimcdtranaturaquod
fcmpcrarfurisnecunquammontu^ dcifit uolurate:cu
uolutastanttuti'
riacorponbus
duimua:
qutabuma qr.conditortd
rodircrcicuiuiq?
nau
norum corporumnaturanouunua ftt.^poztetu
crgofir ri ?tranatura:f?
LIBER

cotraquaenotanatura.O.uieaute gnoucrat.
duauis 7ipfaqt rcit na
porccnroanueratmultirudmc: q bi ra otb*notafiir: no minus mira fmt
ftcniagetiumcorinetV
Sedniki boc eflentqs
ftupeda
cdfidcranb^cuncris:
unoatrcd.imuc:q6adi cdcquaagi fifolcreittbcmincemirarinifi rara.
m"ptiet."O.iudita dtfpofiroeabauc O.ui9.n.cdiultarationenouidcaci
torc narurcceli7 trc: queadmodum bommiitnuerabtli nuerofiiate
i tara
curfuao:dutiiTimii9ffdc£.Gtud ta naturefimilirudic:ualdc7 mtrabilif
rartalcgib'fijcifcp
firmatu.£t tnqn fic babcre
fmgulos
ftngulag
facics:
tlleuoluttq*fumoregitipcnoacpo utnifimtcrfcfimilee
cffcnt
ttddilccz
teftacc
q6codidit:ftcllapcctorie
ma ncrenf
fpcricg
coruabaialib"cctcrif:
gmtudine acfplcdorcnori(Tima:colc» 7 rurfugnifiit fcdifTitcgccntn difcez
rcmmagnitudme ftgura:?q6 c mua ncrcntTmguli abbotb"cctcr;8.O.uof
biliua fut curfusordincmicqcmqj £crgofimtlescofitcmurcofdc dilTimt
murauu.Zurbauit,pfecro runc:fiul fclcsiucnimue.Scdmtrabtttorcltco
li tamfuerintcancmes aftrologorum fidcranodiliiir.iluudis:quoniafimi
quosuclurtncrrabiticoputanoite de litudmeiuftiusuideture^pofccrc na
ptcritisacfururisaftropmonb"con ^ turacois.£t tamcnquoniaq fwtra
fcriptosbabent:quo9 canoncs
feque 'I raipfafuntmtramulroamph"admi
do aufi funtdtccrchocq6dcluc;f.:o ! ramurqnduositafimilcBrcpimus:
cotigitnccantca
nccpolica
cortgilTc. 1utincigdifccrnedie
autfcmpautf^
Tlosautin diuintelibnsIegtmu9:ec quentcrcrrcm".Scd q6dijnfcriptu
foleipfumftetiffecuboc adnodco auarrone:Ucctcorumftt biftoricus
pcrmifTet
utrfana"iefusnauc:doncc t ideepdoctifTimug.Tcrtaffe
ucrefactu
ccptuprcliiiutctozia
tcrmmarct:7
re. l elTe
nortcrcdtit:autqznc»
dmmafit
trorfumredifleut regic3ecbie.jnf.am | aliuectufdcfydcrieairfuorfcdzcdita
ad uinculaaddthbocct.pdigiopro I eadfolitu:mtnu8 ifto moucturcjrcm
nufTionidcifignarcturadiucto.Scd plo.^babcantcrgo almdqo etnunc
tftaquoq?miracuU:qmerttiefcim" pelTuoftcndi:cifcppucodcbere fuffi
conccffa facto^:qncrcduntiftffacta ccrequoccmouc51 cii aliudaducrte
magidsarhbustnbuunt:undc illud riuci aliquaiitiruriccnaturc:eiq?fi
c q6 fupiuocdmcmoraut dinlVcuir bi norifTima^ feccrirrno fc idcdcode
gilium:lirtcrcaquaHuuqe:et uertec bcrcprcfchbcrc:quafi canopoflitin
ffdcrarerro.Tla7fluuiii ftctiflefupi longcaitudq-ciocogmtaeucrrcac
ue ifcnufq?flujrilTf:cupopulusdci cpmutarc.Xcrrafodomo^nonfuit
duc;orcfup:a meorato icfurtaueiiii irautiq?ut nunccrt:l'cdiaccbat fimili
caperet:-» bclia^betatranfcute:ac cctcrisfacic:eadrq^ut'a ubenorcfc
poftcadifdpulo ciuebclifeoid clTc cundiratc polUbar.Tladciparadifo
factiii facrieUttcrialcgimus:i rctro t dmintgcloquiiscoparata cft.t)cc
ucrfiifuilTcnta)omu fydusregnantc poftca^'tactadccclocft:ficurillci u;
c^ccbia mocomcorautmus: O6 uo quoq^ attcftar'b;ftor<a:ct
nuncabcif
delucifcrouarrofcripfitmo eilltcdi q*ueniunt adlocatllacofpicif:
prodi
ctualicutpctcntibomnuidfuilTcco giofafuligineborroridhetponiaci"
cctTii.Tlo"
ergodcrtcmrianatura^ca ircnorcfauillamedacie fupficicma
ligmcfibifaciacifidclesrquafi
nopof mritatioincludunt. £cccnoncratta
firt altqua
:cdiuintfftcrialtudq>in lie7 taliscft.ercc
acondirorcnatura
cjrpcneruco ru;natura ciusmbaiicfcdilTunam
XXI

duierfita te mirabili muf atoe coucrfa boc.n.ucbementius ccJmendado


ctti
c.£cq6poflralongdaccidirtempus dneicfusctimcbraq boici fcandali
ta longotcmporcpcrfcuerat. Sicut jant pro bieboibusponcrct:quos
crgononfuit tpoiTibtle dcoquasuo ui fu»mebradcytera quisdiligirrea
luit iftitucre:ficd noneipolTibiUuti q?prectpcrct apurari.Bonii eribiin
cjcquiduolueritquasinftituttmuta d.tdcbiUintroirei uua:cj> duafman*
renaruras.Undctlloniquoqjmtra bntcj iretgcbennamignejc^ringut
culortlmftitudofiluefdt:q monftra bilc:ubiuenrueeorundmorif: ci ig
ortciuaportcnra .pdigianuncuparu:. nis corunoncjrtingmt".£imilttcrde
OLUC rccolc7comcorarc fi uclimbu pcdebonuetibi inquitclaudiimrroi
ius ogfeqecrit fmie.'ZDonftra fane rein uttaeternaig' duoepcdce babe
dictapbibetamoftrado:q5 aliqutd tej mitti in gcbcnna ignteinejctmgui
(ignificaivdo demoftiit.<£toftetaab bilis:ubiucrmiscoriinomoritur:cc
otidedo:?pouctaa portcdedo. i.fuu tgntenoncjtinguuur.Tlonalita ait
poiltdcdo:7,pdigi'aq?po::odicat.1. 7deoculo.Soniil tibi lufcuitroirci
futurapredicat.Sed uidcrinteo^ce regnudetcj'duoeoculogbabentem
icctoree quomodoejccwftucfallant mimin gcbcnna tgnt'0ubiuertnteeo
fiueinftmctu fpiritmicjb"curacfttalt ru noninoirur7ignt'8no c^tingutf.
pcadignosaioeboiumnopecuriofi Tlon cnij piguicimolococ.idcjucr
ratia rctibustplicarc:ctucrapdicat batcr dicerc.O.ue nontcrreatifta re
fiucinftadiccdoaliqni aliqducnta pcticio:ct ilhuspcncccrnuuttoram
neicurrant.Tlobistri iftaq uclutco uebcmeng orcdiuino.Utruj autcm
rranaturaftot 7contranarorafim eoru^ignc^fcilicctacuerme qui uo
diciit:quomozcboiniuu locunideft luntadanimepenastton ad corpo
apfedicedocotranaruraiolcaifuii ri9pcrtinere:dicunteria3uri dolore
olcarti-u facuccpticipcpigucdiaolce cuj fcroatq?mfructuofc pcnitentcs
7 mdftraoftetapoztenta^dtgia nuit eo9quifuermtarcgnodeifcpczari:?
cupanf:bocmortrarco:bocoftcndc idcoignc3pzoilto doloreurcntenon
uf poftedc: bocpdiceq6facturusftt cougruepont potuilfcconicdur. Un
de":qd«co^oab"boiu, feprenunti dctlludapoftoliclt.O.ut9 fcandalt
atiitccfacrurujnullaipcdicntc diffi jamr 7 cgononuror. £undcj eriaj
cultate:nullaprefcribcnte lcgcnaru dobre: ucrmc? putatmtcUtgctrduin
re. "Quomodoautc;prenunriauerit efle.Tla^fcrtptujcftinqiuunt.Stcut
farie in Ubrofupcriorcdocutflemc tincaucrtiinciuuj:7ucnntolignum
qlftimo: d«erpedo dcfcripfisfictia ftc merorcjccrutiat corutri. O.uiuo
7 nouie7 ueterib"n6 ^dcoiaad boc pcnae7 anirr.c7corpcnis in illo fup
pcrtmenriatfed
q fufficcre
buicoperi pltciofuturasccnodubitat:igne
uri
iudicaui. corpus:aniina^autejrodi quodam
modo uerme mcroris affirmat. O.6
£>e
gebenna
etcrnaruqj
qualttate 7 ft crcdibilins
dicttur:quiauncpab
pcnaru5.cap.tj:. furdueibi doloreaurcorporia aut
antmedefutup.
£go tn factlfcjriftio
q Uodigiturofcmpimo
fuppli utadcoipusdicaatrucpprincre
y
cio danato»p l'uii,fpbcca
dc" ncutru:716tm in illts diuwcfcripfe
dipnfietotnofictucrmtseopnomo ucrbiaanimidolorcm:quom6 confc
nct':Ttgniscorumnocrringuet'. quceccitdltgif:ctiamfi nondtcatur
LIBER

Utcorporcficdolcnrcantmtisquocp midolonf; coipozalis tactu


flcrtlipniacrucicf.lcgif cjppc71ue ur copofTintcorpora cruciari:quo
tcriFfcnptV.uidicra camietpij tgrtif modotucoinrcttipcna fpinruum
7 ucrmis.£>owitbreutuadiciuidic malignoru;.'3dc,quijrpcfgniecrtt
ta ipq.£ ur Kgodictuccarnisipq:ni fuppltciofnliccrIrommiiattrtburue
fi qt utroqj.i.tgnis7 uermispeaerit 7demonu5 diccnte
cbiifto.£>ifceditc
carme.'2lutfi uidictacarnie«ppfca amemaledicriin igncctcrnoq*prc
diccuoluit:q:bociboieuidicabifq6 paratuecrt dtabolo7 angcliscius:
fm carneutjrcrit:,ppterboc.n.ucntet ntfi q: funt qucdafuact dcmonibua
t motefccundarqui figmftcauitapfe corporaficutdochsboibueuifii c:
diceti9:fi.n.f
m carneuijcmefe moric cjcifto aerccralToarqj buido:cuius
mmi.Jtltgatqfcpq6placct:
jur ignq ipulfusucnrofllrc
fcnrif.O.uodge
rubuerecozpon atoucrme:boc^pe nueclcmcnri ftnibil ignepcrperipof
illud nopice:auturruq3,ppe
corpori. fernourerctfcruifact"ibalncis.CJt
3a.n.fatiefupi^difputaui
pofleaiali .n.uratpriorurit":fadrq3q6 patttur.
a ct i ignibueuiucmurtioncfinccon Si aurcjfQ'nullab:edcmdes corpo
fiiprione
mdolorcfincmozte p mira ra alTcucratrnon
cdebacrcaurbbo
culiidipotentilTimi
crearoas cuiboc raduopofaid.fir6c:
auccotcnhofa
diT
polTibilc
ceq ncgar.a
quofit qcqdm putatidecertadu.£ur.n.no
dicanfy
naturieoibustntrafignorat.3pfe.n. uiemiristfi ucriemodtsecfps icor
cdeusq*otain bocmundomagnact porcosee7 peacorpatignfeaffligifi
paruamiracularqiw:
comcmorauim"* fpsboiujetipfi^pfccto
tcorporei
ct
et fcoparabiliter
pluraquenoncotn niicporueriticludicorpotahbus me
mcorauimus:fcrineadeq* ipfomun bris:7 tiicpotcruntcorpo^fuo^ uf
doacq3 duimjjriomiraculomclufit. culieifolubilircralltgari^dbcrebJt
£ligat crgounueduobusquifq?q5 crgol"tcionullafuntcorporarfpe de
placct:
utra7uerme
i igneadcorp* moniiimofpusdemonce
liccc
incor
,ppc:anadantmdtraflaroa corpoza porctcorponbus igntbusauciandi;
libuBadincorpoialia
uocabulocriCh nonut ignesipftquibuaadbc:cbunt
mcrprincre.
O.utdautiftoniucrum eopiunctura
ifpircnf'^aialiafiantq
fit: reeipfaejcpeditius mdicabitrqn coftcntfpintuetcorporc:fcdutdijci
crit frietiatarafactoni:utciscognof mihei ineffabilibusrnodioadbere
cend^ru tllardpcnamncccrtaria non do accipienree
cr ignibuspcnanon
fiterpcricntta: fedeaq tunccrit plea datceignibueuiti: quia7 illc aliua
atqspfectarad
bocenifciendd
fapicn modusquocorponb"adbcret
fpus
riafolafuffidat.TlBC.n.ejcpte
fctmuf 7 ataliafiutit: omntnormruscftn«c
donccueniatq6 pfectue:diirnnullo coprcbcndi abboiepoteft:7 bocipc
moillacorporataliafufacredamus bomocfl.t>kercm
qdeficarfurosfi
utnultioabigncafficuiudolonbus. neullocopore
fp8:ficutardtbjr
ap6
infcroeillcdiucsquandodiccbor
c:u
2tntgnisgcbennalisfi corpalfe
efl ciormbacflamma:niri
conuenicnrcr
polTtt
malignoe fps.t.dcmonca icor refponderi
ccrncre
talefuiflfcillafla
porcosractufuoadurcrc.ca.jc. quaUsoculiquoeUuautt7la;aiii5
uidic:qualie
linguacuibuo:ecpguu
b Jcoccumtqucrere fi nonmt dcfidcr.mic
mfudi:qualtedigitiisU
igitiaiitcorporalis
ficutcftani 53ridequoidfibt ficnpoftubiut:
nbttn erantfinecorporibuaarume. uopcrabfliborani^iariouaberaf:i
Stc ergoincorporaliset illa flima fuauuasuoluptattsepguediutumo
quacrJi-fir:erilla guccubquapopof dolorcpumcV Oiutdiuiculie^Tluq'd
at:qualiafuntet uifadormicnrw:(i ibt tidm qfq5tudtciduecccdcbc:q>
ucincjctaficcrnenriu rcsincorpora diu fccittidc mcruitalligari:culullif
lcebntestn fttitudmecorpo^.Tlam fimcanofaepcnaofcruust cdpcdib"
7 ipfcbomocufpirtturvocorporefic pedat:q*ucrboautictucclerrictrafc
in taUbuautfie: itafecfitucftmtlem unceucllacciTiuitdn;fplagautt',3*
fuocorpori
uidct: utdifccrncrc
oino uerodanu:ignotnmia:c^ilui:
7 fcrui
n5poffir. Jlur ucrogebcrma ill.i qo tu0:mplmiqj fictnfligunr':urnulla
ct Ibgiuitgitis7 fulfune: dictut cor ucma:da£cru:n6ne,p butusuirctno
poreusigntscrit ct cruciabttcorpo funilUpcmsutdcnt'ctcrme.3deo q*p
ra danatoru:aut 7 botum7 detnonii pectcrnaccno pnt:q: nccipfauttaq
foltdabomiiiu:area dcmonu.3lut ta bie plccnfpo:2tgit'tcternii.£ttn pcc
ni boimnucorporacufpiricibus:de cacaq uidtcaflogilTunircporiepcte:
moncoaut(pafinccorporibus bcrc breutfTimorpcppctrat':nccd.fyg:ti
teefumcnoopcnanonimpardendo ticq*cefcrct
ta ciconocccuifmieda ce
uiri corporj libusignibus.Unue q'p rormcta:q'ciro factucuclboimcidiu
peutnfqi151110
ertcficutucritafdi;tt ueladultcriurur
facrtlegui:
uclquod
libct aliudfcclue:no
rpis logttudinc:
bocratio tuflittcbeat:ut nofint fcdiiuqtatio7impictatismagnicudf
ejctcnfiora
pcnarutpa ^fueruinpcc rc mcttcndii.O.utucro.paliquog:i
caccrum.cap.^t. di cnmtitcmotcmulctaf.nilquid tno
raquaoccidifq pbicuiscciTuppli
b Jcautquidaeorucontraquos ciumlcgcocllimac:etno Ofcdi Iepit
defendim"ciuitatedei miu itu m nu auferdcdc focicratc uiuciuiu.-^O-o
putat.ut,ppcccatts quakbetmagms crtaiit dcifta ctuitarcmortali boiea
paruofcilicctrpcpcrpetratis : pcna fuppliaoprtrncmortis.bocclt oiib
cjfq3damtref ctcrna:quafii(U"id uti cuuratcimortali bommcs fuppUao
q' mftirialegisattcdat:urrita mora fecundc mornsauferrc.Sicut.n.non
tpie cjlq3puniat: q-catnorateporis fffictiitlcgesbuiusctuitaheut iu ca
undepuntrefadimfit. Octo gencra qlq3rcuoccfoai!us:ficnecilii"Uges
pcnamin lcgib"cc fcnbittulhuedam ciuitacis adinuciit:ut adeiusqeulf
nii uiculauerbcraralioncignommii beatuudme rcuocet' crnafeciidamor
cjriliumoitcfcrutcure. <luid bome K danat^.-Qud crgouertieftinq"unc
qo i brcuctps ,pcutufqipcccati ccle q6 aitcbulf ucfter:m quamcnfura
ritate coartet':uccatauidicct' momla mcnfifueruisaea remctirf uobis: fi
^tadcprcbendifppetratii: nififorte temporalcpcccatu fuppUdopunitur
talto^Jd ciuait ut bocpatiat"quilq; etcrno.-TUc attcndwnon^ptcqualc
q6 fcdt.Undettloeftlcgi9.Oculii,p tpiefpattu:fcd^ptcrutafTitudmcm
oculo:detc,pdctc.fic:«.n.pdt.ut tam in-iU:id cil utqutmalafcccnrmab
breuitpeqfcpamtttatoculuIcucnra pati.n»r candcdicrammcfurar'uillc.
tc uiudictc:^tulit ipfcaltchip:obita 41uauisboc inearc(ppnepoffitac
tc pccca
n. po::o autUaltcncfcmme cipidcquadnectimboc diccretloq
ofculuinfi)cu:rari6i8 ftrutibcreutdi batuntdcltdciudicqs7 codcnationi
carc:noimc q illud puctotpiefcccac: bus."protndcq mdiat i codcmnac
LICER

iiuftc:fi i'udicatur
7 codcnarur
lurtc: p Xarontci
dfdc
cputs
ipunitanul
in eademmmfurarccipif.yuianon b uclnuclTcpeccara: tn dcepe
bocquoddedit.3udido.n.fccit:iudi nascmcdanci adbibcriputatuclbu
ciopantiu.OLUauisdinationefecc manieifliaaelcgibusurdiutnie:Aue
nrqoiniquue :parif danattoneq6 m bacuicafuicp' mortc:fiautparca
iuftoe. f biccuiq?:aut
ira plecraf:ur
bicn co
nguf.t)mc c 2)aircisilla friia: ubt
£>emagnitudfncpuartcartonispme: cddipffctdcrcrrcnieco2poab"
mo:t
ob quaetcrnapcnaoibusdcbaf cj bundifq? mcbzie:
qoatcbicmcruunt
ej:tragi"amfueric
faluatotis.JCa.p). cupiiitgaudctq?
dolcntqp:
nccauras
fuicipiuc
claufe
tcncbris
7carcc
ccco:
f £d pcnaercrna
idcodurai irt fctufadnipt a>q3atr.O.um7 fup:co
iulh fcnfibue uidcf bumanie: cti luic uira relmq't:tdc cu dicnouifft
q: i baciftrtmratemoabudopfcluti morcluiqrcaeiflauitarnotninqrde
dccltilli icnfua
alnlTimc
puriitmieqj maltimilcris:nccfiiduusccscorpo
fapumeiquo ferirtpolTug>rtinefasm reccjrccdutpeftce
pcnuufcpncalTce
illa primapuaricanone cdmifiumc. multadiu concrcra modieinokfceze
jQuito .n.magiebomorYucbjfdco mins.£rgo cvcrccr.tffnioiuttcz.cp
taromaiorcipietaredcliqtdcui fac malo^fupplicia cjcpcndiir:
alicpadii
tuBemalodignueeterno: q bocin tur tancsfulpefe
aducros:alqefub
fcpcremit
bontiq6ecpolttti ecernuL gurgite
uallotfcctu
cluttTcclue:
auc
"biceuniuerfagcnerisbiiam mafTa cj:ur:t"igni.Out bocopinantnullaa
danata:qmq bocprimituaadmifit: pcnaentftpurgarouae uoluccepoil
cii cj q in illo fUCNtradicatafualltt mortcutqmtcmefuptomftitclcnie
pcpunitusc: ut nullusabbocmfto ra:aqua:acr:ignte:e^ aUquaiftoann
dcbtcoq3 fupplicio:ntfimifericozdia muderp ejrpiaroztae pcnas:qotcrrc
i mdcbitagu Ubcrctf-.atq? itadilper nacotagioc cdtraaiie.^lcrd.ppcac
riatur gcnuebiiano:utmqbufdadc cipit"i co(paitlufpcfcaduetce:aqua
mcrtrct quidualcacniikncozegia: ico ofait fubgurgtrcuaflougme aiit
i cctcneqdmftauindicta. Tlcq^cnij fub noiccipiillue ecii dipt: aurc^u
iirrucpdcmonftrarcf'
moibuo:qafi rif tgni.Tloeuoct i bacqdcuitamo
6c6renuncrett pcnistuftcdanandi» talicequafdapeaspurgato:iaecdfi
in nulloapparcrct
mifericors
grarc temur:nd
qVatfUgiit:quo£
uttaucl
dtmentia:rurftt fi 6e&a tenebrwtraf indcfit niclio:ucl pon"tdcfu pacr:
fcrct'm lucein nulloapparcretfeucri fedillis funtpurgatonc:q ciecocrci
taeulnonis. 3n qua^prcrcamulto ti colhgiif./Ictcrcdespcneliuetepo
pliuceg»mtllafut uciicortcndaf
q'd rariefiuefepitcrne:
fuucunuiqfq?
di
oibuedeberct.Oiuod fi oibuereddc uma^uidetia rractadus eifcnir: f,p
rct' luftttiauidicatte:iuftencorcprc peccatie
fiueprctcruia ftueinq'b"ad
bcrtdcrct: qzueroia mulnqridelibe bucuiuu illc q pL-ctifuf^ c^rcedis
rant':cundcagat'map't
g:egratuiw declaradifqa
uirtunbus
pbomince
i
nummlabozatto. angclosfcubonoefcumaloe.Tlacc
fi qTq3maliaUd.daltenu8
iprobuatc
jCotra
opioncm co^.d;puwtcriofis utcrrore
patiat':pcccat
d.dcbdqutul
fupplicia
pollmoatcapurganoma tguoracia
uriiuftniaancfmaltaliqd
adt3ibca.ia.ptj. facit: lcdnonpeccat
dais: quimlto
XXI

quautsoccultoiudiciofierifmit.£5 patuseft.^rorfusq6 fcriptue:gra


teporarias pcnasalqin bacuitatan ucmgiifupfilios adaradiccpruede
ril:algpoftmorte:aUjetnucettunc: ucntrcmatrtBto» ufqj indie fepul^
ucrutame anteiudiciuillud feucritTi turem matrcoiu^tufcpadco iplerinc
miinouiflTitnuqj
patiunf.Tloautuc cdTee:utipfip.uuliperbuacru;
:cgc
niut oc9in fepitcrruepcnaeiq poftil nerataieaborigiafpcccari quo Colo
ludiudiciubtsfuncfuturcquipoft tcncbant'uinculotafoluttmalanirta
mortefultmcttcporalce.Tli qbufda patientc9:n6iiulli
ct incurfusfpiritu
quodin iflo no rcmtttifrcmirnin fu um malignorualiquadopatiantur.
turo fcculo: tdcftnefuturifccultcrcr 4luc q*de
palTioabfitut cisobftt: fi
nofuppltcto pumanflafupradijiuf. bacuitain illactarecriatpfa pafTioe
"RanlTmii funtauteqainullasi bac ingrauefcentc etanimamderorpore
uicafedtaruupoftci penaa lout.fu e^cludcntcfiniciunr.
ilTctamealiquosqui ufcpaddccrcpi
ta fenectutc neUuiffimaquidejfebu^ duod oeopuegrattedeteruetta
culamfcnfciim quietaq? du^criatui noodcjjfodiutcuctc:t'smali adfufi
tarctipfi nouimueetaudmimua. fccultperrincatnouitatc.cap.
p\

£>tpenistcporafbuf utte:q*b"fub u criiramcin grauiiugoqopofi


icctacll bumanacdditio.cap.piq. tii eftfupfilioeadaadiecjriruf
dcucrrcmue cor:ufcp in diefcpulfc
q Uanq?ipfauitamortaliutota (nmatKoiu; ectabocmediiimirabt
penaftncjato:atetatiocft: fic lc rcpif-.utfobnjfimusatcpintelliga
facreItttcrcp_
fonat:ubifcriprue.Tlil musbacuita6 pcccato illonimisnc
quidno cetario cftuirabumanafup farioq6 in paradifoppetratueft:fac
tcrra^Tlocniparuapenacftipfatnfi ta nobi»clTcpcnale totiiq?q6 nobif
picnriauclipcnria:quc
ufq^adco
fu caagiturptcftamciuu nouu:nopcr'
gtcndameritoiudicot':ur
ppcnas
do rinc:crtifiadnouifccuh
bcrcditatcm
lonbusplcnao pucricogantur qucq? nouaiutbicpignorcaccepto tll5 cui"
artiftciauelIfaadifcercupfiicp
difccc bocptgn"cftfuotcporccofequamur
adq6 pciuoadigunfia pcnaUcflcts nacautcabulcmoa m fpc:ct^ficictcf
ut nonun§> tpfaspcnasp quaecopel dedicin dicfpiritufactacarntsmor
liit difcere:malir
ferrey difcc.
O.uie tificcmue.Tloiut cnidne4funtcmf
autcndcjrborrcac ctmori clig.it:fi ci £t quotquotfptritudci agunt'biftx
^poiuf autmorsp.petienda:aut rur lq funtdd:f^gia116 natura.Uutcuo
fusifantia
qq*de
noarifufedaflctu enittfltura
deifiltus:^pter
noomifeu
ordir"bancluce:quo
qutd malorunt cordiafactuscboia!iliuo:atnoena
ingrcHa
fit ncfcics
.ppbctat
quod-im turafilljboiefilijdcipillitgzaftere
mo.Soluquadonatuscft fertmtn' mueH)ancneqppcillc tmutabilta:
filTcjoroaftrentnec cibonialicjdmo naturanoftramquanosfufcipcrfu
ftruofuarifue illeportcdtt.Tla magi fccpitanobisii tcaj:dinitattsfucnzc
caniartiupbibcturfuifle muentor. iftrmttariepriccpsfactuse:utnosin
O.ucq*dc illi nccadpfcttsuite uani mcliu9c6mutati:crpccfatorco mor-
fclicitatecouafuoatnimtcos .pdelTc talefq? fumu8:ei4imoitalitaciact iu
potuerut. 21nmoqppcregeaflf rio^ fliric pttdpatde
amitramus: ctquod
(UdVcttpfebactrianomrcvbelbfa" in naturanlz bonumfccittmpktutn
LIBER.

fuitiobonoauenaturebdiratefcrue porcftate
rcncbrap
m rcgnucbriftun
nT.Sicutenip urwboie^pcccante
t feliipcnisndpparctctcrnis:fcdne
bocti graucmalodcucnim": itapcr nllaqdcpoftitiortepurgaronator'
unubotcmcundccp deuiuftificatcm metapatiat.Sufficiteni
fob Ipinru
adilludboniitafublieucmem".
Tlec alisrcgcncra:io:nc
portmcrtcobfic
quifcpfcd^abiftoadilld trdfilTe cdfi quodcamalia gencratio cumorrccd
dc:nificuibifueiicubitecariortulla travtt.£uautcucnrufucritadcratc^
crir:mTtpacetenueritrqua bcllibuiuf queprcccptu il apit:ct fubdi porcrt
iii quocarocdoiptfcit.idueiiuofpirt lcgietpcno:furcipicndu cftbcllucon
tactfpittrusaduerfuB camemultts tra uiriaetgercndu acrtrcr:ncadda
etuarijacertamibus qucrir/bocau nabiliapcccata p.ducat.£t fi quidcin
te bellumm§> ullii eet-.fi
naturabuax nonduuictoiia^cofuctudtne robo:a
nap.ULu-ttarbttriui rcctitudiciqua ta lunrrfjaliuouincunfctccdiit:fin
factaeftpftitiflfet.Tlucueroqucpace aurctimcc:c atq?iperarccdfueueruc:
fclipcudeobabenoluicfecu pugnac labortofadtfficulcatcfupcranr.llcqj
ifcli)c:ctbocquocpciifirmalu inilc' cni id fit ucracircrarq^ftnceritcr:nili
rabilc:tncl;t!9cfttri q>prtorauircbu ucradelcctatde iufltuc.t)occil aute^
iue.ZDclmscdfligit'qppccauitqs: fidecbrilfcTlafi lcj:inbtejdfir 7fpi
q>cii f ncullacdftictionc dominatur. htue iuuansdcfitp ipfa^pbibitidcm
mcliuecitinquabcllucoTpepacis ct dcftdcrio crcfccntc
atq5uincctcpccca
nc:^ fincullaItberatdis cogiratde
ca tictiareaoiBpuazicatdis acccdir: ut
priuita0.£upim"qdc^ctidbocbello ndnunqua fintaptilTima uittaquea-'
cartrc:cc ad capclTcnda ordinanlVia, li]Buirqeuinciitocculrisiqucquc pux
pace:ubi firmilVimaftabilitatepono rar.fiflcutrrutco:m qbusregnac iup
ribue iforiorafubdanf: ignedini amo bu:7 qucdafibi placedialtirudorui
rid accedimur.
Scd fi q6 abfit alibt nofa.Xucitaqsuictauittadcputada
tanttbonifpcenullaeiTenmale obui funccudciamorcuincu nf:qucnifi6
musin buiuecdflictardiemolcftiazc ua tpfcnddonar:nec ahtcrnifi pmey
mancrc:^uirqstn noedominatione dtaroredeietboiu; boiescbnituic/
noneierefiftendo
pcrmittcre. fu cjfactuecftpticcpemotaljtartfno
Hre:utnoepticipcefacemdiuitans
Sub ^buegleUgib'oesregcnera fuc."paudlTuni aurcfunrratcfclicira
tof beanturetatcs.cap.
j:vu rteut abipfatncutcadolcfcccia nulla
danabiltapeccata cdmittanuel mIh
u £ru tantac(\dei mifertcordia guqouclmfacmorib":ucl in ncfarie
i uafamifcncordicq ppauicin cuiufquaipicutwcrrorc:f; magna
gloru:ut etiapnmaboisetaatd cll fpinruo(argicarcoppnmar.-cfcquid t
tfamiaqfinenllorentfufubiaccr car 09 pofletcarnaliddcctatione driari.
ni:ctfccdda q pucruianuncupaf:ubi "pfirmueropcepto lcgiaacccpto cuj
nonduratiofulccpnbacpugna:ec fe priusuictifucnntpualcntibua uitijs
re fuboibusuiriofisdelectatidib* ia ctpujricarorco cffcctitucad gratiaj
cct:qalicctfiet.13ualeat:ctto infan cdfugiutadiuuantcqua flat etamazt
ui tranfilTeuidcafrnondiitncacpre UBpctutcdo ct ucbcmcrtuo pugnado
«pricapajc
infirmiras
metis:fi facra prfdeofubdira
atq3itacarnippoii
metamcdiatoi.'eacccgu:etiaUbanc ramcrcii iccorce.
-Q.aifqu
ie crgopc
in cisanismtahnut trjn Ibrafcil^3 nascupitcuadcfepifnas non lolum
XXI

baptijefneroetiaiufhficeti cbrifto: ra etbonaquiamifcricore eft:tanto


acficvctrafeatadiaboloadcbrtftu. citt mcuorct ucriorquantomifcnco
fburgatoriaa autepeasnullasfut'as dior.£jrtcndaturcrgo acprofonda^
opitvefmft antU5ultimti trcmcdticp foebutusmticricordtc ufqsaddina
iudiciu.Tlcqua§>tn ncgandiicfcccia toeangcloe faltcpoftmulcaatq.>,pli
ipfii ctnii igne,pdmerfitatemcrirop ^aquannilibctfccuialibcradoe./Cuz
gmiemaloru alijs lcuiorealqafuru> ufqj adimiuttfam naturatnanatbu
cfTegrauiorc:ftuc
ipfiusuia atq?ar manam:7
cuad anjchamucntutn
dor,ppena
dfgna
cuiufcp
iuritt':fiuc fueutmopaicfcu.lton
audet
tamen
ipfccquaTrardeat:fj nocqualimolc fculrcziuamtfcrar.doporngcix:?ad
Itiafetiaf. libcratocm ipfiusquoq?diaboltpuc
t>ebis q*putatnullo»boiu; peae nirc.Uey.ft al:q'eaudeatuincitncpe
i ctniieemanfura9.cap.)cvq. iftos:t tamcntantoinucntfcrrarc6
formiua:^contrarectadeiu«rbapcr
n Unc iaciimifericordib^noftrif ucrfuisquantoftbi u: fentireclcmu''
agcndu clTcuidco:-?
paciftce
dt
fputanddq*ueloibustllie bommib" t>cbia q noiiilTiotudictoproptcr
quos!ultill"imu6(udc^dignoe gebe iterccfTioncm
fanctorumncmtne pu
nefupplicioiudicabtnuel qbufdl eo taiudamnandu cllc.ca
m nollunccrcdcrc penifepitcmifu'
turi:fcd poflcertiteporiemctae:pzo f Unt criaquatcaincollucutoi
cuiufq;peccaci quantitatelongioris busnoftrioipfefutncjprus:q'
fiuc breutoris cooindccpitimant li - co ucncranutdcanturfcrtpturaefan
bcrados.Ouain remifcnco:dior,p ctas:moribus iprobandifunt:i agc'
fcccofuitorigcncequit ipfudiabola docaufam fuam:muUo maiorcm<y
ctangcloo duepoftgrauioraf 11 icri ifti mtTmcordiam dcotribuuntcrgs
ttact dtuturntorafupplicia
cjcilt cru bumanugcnue. Dicuntcnidcmalis
cianb"crucndos atcpfcdadoefactia 7 ttifiddibusbomtnib''diutmt"qui
angclie crcdidit.ScdilUct.pptboc dcuerumpdictutncltcg-digntfunc:
ct^iptcral(anonulla:ccmajnmc^pt fedcumadiudtciu^acntufucritrmK
alcernatea finccclTatoe
bcatitudinie firicordiaclTc fupaturam.£>onabit
1 mifcrias^tflaturiafcculorliircrual cnieoainquiuntmifcricors dcusp:c
Ite ab iflte ad illae atcp ab illie ad ctbuet tntercdTiombuefanctorum
iftas itu&acscdiruointcrminabilco fuoru.Si mimorabant,pilf qn eos
116 inicrito^probauitetclcfia.O.uui patiebantintmiccsrcuaco magisqn
7 boccpmtfericoreutdeb.it'amifir. uidebunt bumtksfupplicefcp^pftra-
factcndo larrcrisucrasmtfenasqV roe^Tlcq?cnfcrcdendu cftaiunttunc
penaslucreti faifaebeatitudtnce in amtfluroa fanctoauifccramifericor
quibus Dcrumacfccurumboccrt diccumfucrmtplcmlTunc acpfecnfTi
ftncrimoreceuufempifnibontgau^ mcfanctitatierutq tucorabatp \\\\'
diti nobcrerit.logcautealit iftoruj miciafuis qni tpftfmcpeccato non
mifertcordia bumanoerataffcctu:4 crar.rocnoret,pfuppltcibua fmsqn
bommutlloiudiaodanatoromtfai nullficcpeiuntb:cpeccatii.3lut uejo
astcporalce:om ntuueroq*uelciruif dcuetunceoenocjcaudtct tot i tatof
ud tard.uaIibci-artt:crcrn5fclicitarc filioafuosrqam tataco^t fanchtare
purant.Quc fcntccia fi proptcrca uc nulluiucjiicrorotstmpedtmcntum.
LIBER

Tcftimoiu
ucropfalmf
ctillt <fpmic "bcctfiopmaf
oimo>dcloq^a
dinara
tur ifidclcsatqj tplos boicsfalte16 cuitlc.llaquopuuctmquiuqofcap
gotcporccruciari:7poftcadernal'oi ni cfi.q?mu-tamulntudodulcedinis
buecrui.Tjmagiotfh,pfcdtcuntcfTc tucdncqui abfcddiftitimenb*rc:ni
ubi Ugir.Tlunqdobliuifrctmtferm fi ut itclligam"
iptcr timorefialTcab
deus:aatptincbttin ira fua fuaemix fccdtratniicdcordicdtncta inultafc
fcrardca. 3ra ef c tnq*unt:utoeetndt crcraqs duladme.3ddut ctia^pptca
gnibcatitudicfepirerna ipfoludicarc dipffeapoflolii:cc"dufit
cnidcusoef
pumanffupplictofcpifno.Sj ft ut 16 m indclitarcut cibuemiticreat':quo
gu utullu clfcpiTufcanpfarto ut pof figmficarctqpabillo nemodarubit".
fit bocficricdrkbitiu trafua imlera Tlccifti m q bocfcntiuncbacopmio
tdeeluas:q6cupfalmuedtcttnociTc nc!uaulq3adLtbcrardcm uclnulla;
facturn.Tldcniait affirmadocotinc dauatdcnt dtaboliatq?angcio^cmo
bit:fj ncgatocjfubicerrogatdc ponef cxtcndut.lDumanaqppcctrca folos
cii ancouncbu itVoga t:nimiruondic boicemoucnfmifencordta: tcaulaj
qand diu mifcratoco fuaet ira conti tnajctmc aguntfua:p.gcneralctngns
ncat.SiccrgoiTtiuoldtrndicqdd co bumaniiqualidtimiiLrJtdimipunt
minarocm noclTemcdacc:q»utf fit nc tatefjlfa fuiep.ditie
n.onbuspolltcc
mmedanatuni8:qucadmedu eiufco tce.2lcpbocfupabunteoemf rcdi-x
minardc,quadijcitcucrfupfc cflcni cadadeimtfehcordia: cjbanctpuira
nmecmuatc:mcdacc no"polTumufdi tcctiaprktpidemono cteiusfatclliu
cc:7tntideftfattutnquuuq6fincul b-pollicef.
Ucddttdc
pdijcir.llon
eniaitntniuc 6ebteq ipuntrarecmm
peccaro^
cucrtcffi ndcgcrmtpcnitetiafcq?co promirruntetiabcrcriospropterpri
rcrcrint.-f,bocnoadditopnuntiauic cipaoofucorpons cbnfti.<ap.pjc.
eucrfioncm futuram iiltus ciuitano.
"Quacdminatdem.pprcrcaucracem t Xt fut aIq abctcrnofuppltcib
putat:q*3
bocpdipcde°g1ucrcdigni libcrationencciplts faheoib*
cratpatiupuisbocndm
ipfcfactu bdjbu9^mittentce:fcdtatum6
cbri
rue.tla etftpenicettb''
pcptitind.unc fli bjptiimatcablutieq*p.ncpcsfiuc
uticptlloapcnircntia nonignorabat corporte eiue:qu6liberuij:eru:tqua
accurOB:t tn abfoluccacdiffitccop ciiq.ibcrefiuelipieratcfuerit,pptcrli
cucrfuw futuiaei pdij:it.t>occrgo ludquodaiticlue.tnccftpame qui
eratmd.uti ucnratcfcucncano: qua decclodtlccdit:utfi quiecriplo nu
digni:151rdcmifcraroie nocrat:qui duc.uicnc 116
moriacur.£go lum pa
ndconciimtt m ira fuaut ab eapciu ni9uiuu9qutdecclodcfccndi.Si qs
lupplicib0pcctqui fueratcdtuacib" manducaucni ef boc pane«tuetin
cdminatuo.St autctncpc^dtatunt: etcnuim.2ib ctcrnacrgomorcciqut
qrifancriifuu^pbetafunat pccndo unt neccllceftifto9erut:craduitam
cdtnftatur>:g'tomagisnicmirabili" crcrndquandoqj pcrduci.
CuppUcacib" pca:qriucp.catoedfactt
o" o:abdt.Sjbocq6ipfi fuiecordix £>cbi9quittooibueUa'staimtq
b"fufpicaf:id
puritfcnpuoracuiffe apudarbolicoB
fdtregcncrati:ena
ft
dinao:urmaUifccozngatucl^Ujca^ pofteainmultacrina
cr
uclcfnJKtiorcpcna^:ctfint qpof-- pcrutndulgcnna
polliccnf
,c
fincorarc^
004n°nk corrcjrcrmc.
XXI

I Xefurtt qutbocnecotbusbnrf milemtcfueritc&tbolicas


busbaptifinanscbriftietema nugruclurqui fupcrcdtficaucnr ligna
rorponsfacramenfcfj fotcttbolicis fenu:ftipula:putanr
cii fatuiificriper
Jpuiatnalcutaennbus polltcenf:quta ignc:idepoftpenas(gntsilli" libem
no foltifacrameto fj reipfa madura ri:quoignei ulriomdiciopuntenrur
ucmiccorp"cbriftiin tpfocorpceiuf rnali.
cdfhcuti.Dcquodiat«ptu8:u.Vp:i £>cbiequtputanrcacrtmtnaquc
nis unucorp"multi fumus:ui ctts mtcrekmofynardcrimma cominut'
fi poflcain aliquabercftueletiai ge ad danatoisuidiciun uocari.c
rilituidohrriiUpfifucric:
canru
quta
icorpccbnftiidcltmcatbolkfleccle c Ornpcaautectii quofdaputa
fiafupfcnubapttfmucbnflit madu rc costantdmoazfurosillius
cauaunc
corpuscbnftinSmotianf cinttarcfupplicgrcjp
pcccacie
fuiefc
mct£rnu:fj uitaqnq; confcquanfctv cddignasclcmofynas ncgligur.3ur
ni:arq5tlla ois ipicraequatomaior ratliudapoftoliiacobi.3udictuautc
fUKirrnon cisualcacadetermtate:f^ fincmifericordiafictilli q*no fcdtmi
addiuturnitatemagnicudineq^ pena fcrixordia.
Oiui crgofcccritinquiuiu
rum. cpuismorcsin melmsnd mutauerit
£>cbio 4 coe(f pmane t i catbolura fediteripfaefuas«Umoffnasncf«'
fidcct fi peflfitne
uijcaiKtobbocuri rieacrtcqtcruip::ciimifcncordia illi
mcrucrif.rn^ptfidcifundametu fal iudiciufururi eil:u: autnulladanari
dcplc«af:aurpoftaliquod repViue
puufiue^LjciTabilla danardclibcrc
f Unt aiu q'^ptcr id q6 fcriptia tu:.3diudiccipfuuiuo^ arq?monu
cftqui pfouraumrufq;mfml oro noluilTconltimjt ahudcdmemo
bicfaluuscrit:nonifi i ccclcfia
catbo rarcfcc(Tcdicturu:l'mc dcms qiub"
licapfeucr
atibus^uia in eatnalcui daturuscftuttaeccrna: fiue fmulns
uennbuebocj>mimu:pignc uidclj quoseternofuppliciodanarur':nifi
faluandie:mcntofundamenti 6quo clemofy n&9fiuefactaffiuendfactaf.
aicapfus.fodamew
cnialiudncmo 21d bocptincrcaiut;7in oratdcdni
pot poncprcrid q6 poftwcft:quodc caquotidiana
poftuljrdcm.£>imtrre
cbriftuBicfue.Si cjs aucedificaueric nobiodebitanoft:aficut 7 n09dimic
fuprafundamcntu
bocauru:argetu: tim"debitonb"niie . Outfq'scntilU
laptdea
prcdofo9:ligna:f£nu:ftipuU. q'inctipcicauit
dimirnrignofcendo
untufcuiufqs
opuomanifeftabif. £)i peccatd:,pculdubtodemofpiafacit.
esenidnidcclarabit:quia
in igncmc "Q-uircdfibipfcficcomcdauit ucdi
hbif: 7umufauufq?
opue qualcfit cct.Si enidimifcritispcccata
bdib":
ijmg.pbatni.Siouusopuspman dimicrcc
uobisccpat ueftcrpeccata
ferit qo fupcdtficamt:mcrccde
acctpi ucftra.Siautend dimiferitisbdibuf
ct.SicutusopuBautcarfcrit:detri
x neqjpzucrtcr
q*inccfeftdimitret
uo
mentupattrfripfeautefaluusmnfic bis.£rgo 7ad boc gen"cUmofyna
tn quafip igne.Dicutcrgocuiuflibj rii ptinctquodauapoflolue
iacob":
tttte catbolicucbriftianii cbnftu bze iudiciii futuru finc mifchrordiaci 4
in fundamcco:qofundamentn nuita nd fecitmifericordia.Tlec
dipt dotn»
berefisbetacorpiaeiueiwitaKpre ruieinqunt magnauelpua: f^ ciimic
nfa:7LO
^tptcrbocfundamem ctti fi ta uobt»parcrucftcrpcccara ula: fi
LIBER

1 uosdimifcriti»
feoibue.
3c p boc tninefallitdtcitdadcunopcpctlTe:
7
pucamctiacis quipditcuijxruud<x ficabtllofctflc it ipioepdanatoaut
necclaudatdieuircbuius cjrrrcmB . ca:cenb"c«ligi8 ifcrnircrrufitradcret'
p_bic oroc3qualtacnq^
ct quatacuqj fa uandiatcputttoiuduiopuniendi:
fucritoiaquoridicpcccara
dimirti:fi qn coscrcnr ignieaccipiet:ubi cnid
cutipfaquottdicfrcquetaforatio:fi abur'in fcculalcculo^.Oofi ira cft:
boctaiuilmdcuftodirc
m^mincrinr. qudabbumectnitare
pcne
ul'untuci
ut qn abae ucniapafit d.cospecca fi uclquidaboicepoftquatulibcttc
fo qtulicuqjlcfcrut: ejccordedimit' poneiubtialxnf:acnoitati cncrua
rat.£u ad bccou dcodonatcrefpo tnt ndesquacreduTimpucrnu omo
dcro:Ubcr iftcclaudcndue cft. ntifutu:uccfuppliaii.Sicniqb"dicc
turdifccditeamctnalcdicti m ignc>
£otra opinionccoriiq dicuncncc etnuqpatuscdiabolo7 agctcmsC
diabolinccbominorrulof ppctua Ufiiucrfiuelaltqcotu nd fcmpcribt
furura erut:quidcacecurdiabolu87 Igcli
ei"ffpertbifuturteecrcdat.2ln fone
a £ pnmoqucriop_ t^arq?agno dctIniaquemmaloeagctost boies
fci cureulefiafcncncquiucrit ,pfcret';i
agclosucracritanboicafal
hoiuj difpucatocjdiaboloetiapoft ta.3taplancbocerirfi noqddeufdt
maiciJactdiuturnilViaa pcruepurga pt:fj qo fufpica^fcoics pl" ualcbu.
roc_iuclmdulgcntiipolhcecc.Tlequc Qt> ficriq*anopot:noazgumcntari
enitor lic ti 7 facrisuctibuoacnouis aduerfus dcd-.fjdinopocfdu tepus
lus crudittmodatoc5 1regniccloruj cftdtbtt pcrcpcfpnxq1 fcpi^nocupix
beatitudinepoftquaUacukp aquara ut carctupplic!o.£>emdc qualccltct
ctiqjfuppUcuquaUbetcuq? i quatif ndfupplicid,p i'gncdiufnircponfep
ciiqjagclie
iuidcrtic.T,
potTuiderot llurc:7utca
etnacederc
fincUnc:cd
diumauacuariufinfumarirto pofTc cb:ifl"codcipfoloco111
unacadeqj
fciHt;tid:qu3
fcpimciauit
dftusuuux fenreha
di^crit
utruq?copU^ua:
fic
dicio^bturo arq3dutura.Difccd irc tbiicifti ui Iuppliaucumu.mftiautc
a memalcdictiiti igneetemd:q*pat' in uicaetcrna.Stutrtiqjetaniiprofc
crtdtabolo7 agclisciusificdjppcon croaucutroqjcii fiediurndraututru
dtt ctnoigncdtaboln7 agcloecf ar q3fincfuieppcruod^itclligi:parpa
furod.£tiyfcriptdci apocalvpfidia ri enirelatafunc:bincfupplicidcrnu
bolue4 fcduccbat coomiffuecm ila uidcuitactna.fi)icetautem bocuno
gmi3(gmst fulfarie:quo
7 bcftiacc codcq?iciifu:iuta
£tcrna
finefinecnt
pfcudo
fpben cracubunfdicacno fuppliatiaerndfinebcbu:multd ab
ctc in fcculafcculoru. -Q.6 ibi dictu c Iurdu cft.Undc cjauira crcrna facto
crcnuirbic
dicrricfti fcculafcctilop . rd fmcfinccrtr:fuppliciii
quo<£ctcr
"Quibueuerbienibil fcnptadinafi nd quibuecnt:p:oculdubio fuic nd
gnificarc
cofucuit:
nifi y fmcnob, te bcbit.
pori3.Ouaobre,pri'ue
necalucaufa £drracof fcnfiiq'inmdicio
dciot
ncciuftioratqj mattifcftior
iucninpo bue:ci'e,pptfanctoru
pccspurdt tfie
tcft:co:ucnflunapoteftatc
teneatur pazccndum.cap.jcpq.
fipii7 imobrtcnulldregrefloadiufti
riauitaqjfanctoru
dtabolo7agelos b Ocaute7 aduofus
cosual;:
ci"bituroa:nifi afchpmzaquc ncx q*fuasagcree
caspf dci ueirc
XXI

vba oclut miTcrtcordiamaiorc conat i ctfi aducrfant" ecdc'


ut id utdeLcecuera Imr:q'acaquedi ficataitit cnpdcftmatiut,pciaq;au
pitboieseflepaffuroeparidtgmfuc dut'eccUfia:7 ftlqefficiatecclefte.Si
no cjapaflurifimt.Dorubttentcosi q auteufq5admcrtcbcbutcoripeni
quiutpcibuefacco^fuo$t:ec mctan tcnsrnec q: mimitiscdumeifinfiUoa
to magisoratiupimmictafuis cfro nud.dta^)eisid cltprocaliudcfucro
funtutiqj faccioreswraqj eft effica' :ii fpiritib0oratecckfia;£ur ira nifi
ctor0:0ercjraudicoedd dtgntor:145 qain prcii di.tbolicdpuraf:q*dum
nullo bnriiioiopeccatoXur crgoca eflenc in corpend fut traflattadcbri
denfccrilTima fa'cmarc:7cuctaimpc ftii.£adeiraqjcacftcurrtdorer'nmc
trarcualettbus mudiflia7 mifericor pro bdtbusetnoigncpuniedis:qca
difits pcibuBetia,pagcfn»otftbutq cftut neq3 nucncq3tucoref pro agc
busparatuscfligniectcrnus:ut dc9 Uemafiquetttdecacft:utq^uia ^) bo
fcntcntii fua rtutigcti rcflcctati :nc minibusnuncuiuts orcf cctamalis:
Iius:eofq3
abillo igncfaciatalienos. triidnecttucorcf^ptfidclib^fpqfcp
6
2lnent forfitaqfq' q*7 boc tuturuj functia.Tlapzodcfiiccie
qbufdauel
clfcpCumatraffirmaa ctiafanctosan ipfiueecclcfic
uclquoriidaptorii cy
gcloDfiinulcufdct.s bdibusq tunt auduorario:l'5probie quo^.i cbii
cqualcocriicagcfdcir^dsnadts7 j ' fto regcneratoru
nccufqjadcouitat
gef7 boibuso:aturosucnufericor corporcmalcgeftacftut tali mifert'
dianopatmnfq6ueritate mercntur corduiudiccntur digmnoncflc:ncc
pati:q6nemo
fanefidctdijrit:ncmo ufcpadco
bene
uttalemifcricordiatn
dicturuecft.^lioqn nullacaeftcur rcpianifnecelTaria tid berc:ficutcria^
no ctii^) diabolonuttc7 angcfeiua factarcfurrcctde mo:tuord:fidcenic
oretccclcfiarqua magtfterde9preini ijbuspoftpenasquaepattunffpiri
micislutotuiTitorarc.t>ccigicurca tus mortuorufpcrtiafmifcricordu:
quafit ut ncccdefia116 oret,pmalis ut in ignendmtttanfctcmum.Tleq^
angcliaiquos fuoanouttccmimicof cnidcqbufdaucracice: dicercfq>no
cadeipfacacftquafictut millo tutrc cisrcmittat'ncq3 in bocfeculonecp t
utdicioetispro bommtb"aerno igni fururomfidTentquibusafi ndi ifto
cructadie^uispfcctaftt factitate no tn rcmtctercf mfucuro.£5 codtctu^
Oij.Tluccui^ptcrca.peto oratquef fuerita iudiccuiuoriiatqj mortuo^
in generc bumanob, mimicoe:quu uenircbndicripuemci:polTtdcrc pa
tepuscftpenitetie f:uctuofe.Tlam ut (nuobiarcgnuaccftirutdcmudt:u
d.dmapcpc(9orattmfiut detiirdc^ altjsccdtrario:difccditc amemalcdi
ftcutdicitapoftoluspenitcntta 7 rcfi criin ignccfnuq patuseftduboloi
ptfcantdcdiabolilaqucieaquocap aitgerci':7 tbutifti tn fupplicuictcr
liui tcacffccundiiipfiueuoluntatei nuuufttautcm uicacrernamimie \y
dcttiq;fi dcalicjbusiraccrtacflct:ut fuptdi'6cftdiccrccuiy eoniercmum
q ft iid et no(Vcc:q*
(5adbucin bacui fuppliciat\6futuzu:quoe dcusitos
rafmi:coftirurirrnpddtmatifiirin e^ in fupplicmdtptctcrnu:tp bumfp
nntgncire cii dubolo:ca ^)cien ora f»ptdnispfuafione faccrc:urdeipfa
rct f>nec,pipfo.Scdq*adeirullocer quoq?uita ueldcfpcfucldubttcfctv
ta cft:onc|)oibusduntaratboibuo na.Tlcmoitaqjfk irclligatpfalmun»
inimicts 1'uioinboccorpecoflituna: canentc.Tlmaq'doblmifccifmifcuri
ncctn pro oibuscpudtt'.l>robif.n. dcus:autcdrincbit
i ira fua
LIBER

fuaemtoptncf
dcboibus
bonisucra 7ibunrifliinfuppliciu
erernuj
7cra
demalta falfa: aut de bonvsboibue i (iabunf tntccuU feculoru: 7ucrniio
mafangclio
ucra.dcmalisaucbonii n morian igme11cptiguctur
busfalladdcefentcntia.lDoccniqo 7cctcrabuiufmodi:n6ti cgocptpfa
Qttpfalmus aduafamifcrtcordtc
p_u fcriptura
dinaplaniffimcarq-plcntf
net:7.id ipfosfilios^mtfTioniecquo nmczdarguit acrcfclhc.TUnuurc
q'p
ru eratunusctiamipfc,ppbeta.O.iu pcin bacuita cgcriicpenuecia: 7too
CDdijdffcrmmq d obimilcetmifereri rruccuolauclutmbocagro fciantcs
deu9:aur cotinebitin ira fuamifcrati mquoiioluttdcueculacbrrmisfcia
oncefua^:connuofubiccit.£t dij:i ri q6poftea
cii letiriamctcrcf. £t tn
ITUCccpi.t>cc eimutatiodctfcrecjccd quisiacgabirg^dnspdijritmcte fuif
fi.£jrpofutr,pfccto qd dtjcent.Tluqd fccdplctumfiparuaducrratquJadx
cotmcbit i ira fuamifatocgfua9.3ta modupeccatorc9 dcueno folj irat'*:
cni dci.e et ifta uita mortalts: ubi bd uerti ctia tnifcratue cuf rtat. £ueituc
uanttahfmuliofactU9c: i dicociua cnipcccarorce duobu9modieraut li
uclurubzaptercutaquatnira ii cbli cutlodomiteut propcccartB fuieipi
uifcifmifercridcu9:faciedo folc(11115 boie9pum.nitar:3utficutmniuttcuc
oriri fupbono97 malo9:7pluciido ipfaboiumpcccawpcnircndo deftru
fiip.tuftogct iniu(lo9:acfic ndptm^ anf.Jactiieergoq6 pdi)ritde".£ucr
i ua fuamiferatocg fuag.ZDajcuq? fiienieftmniuequcmalacrat:? boa
icoqocj:prelTit bic pfalmusdtccdo cdificatacftqucndcrat.Stanrtb".n.
nucccpt.TDcc etmutariode^tecjxclfi membus atq3domibug:cuerfaeftci
qmt bacipfacof uaiffimauita quc uitasin pdinsmonbue. Jlcficguis
ira deic uafa mtficordicmutat i mc .ppbctatuerit cdtnftatusrqanortcft
Itusiyuw adbuct butugcomiptdis ractuq6 illt boicgrimuerutillo,ppbe
mtfcriamancatira cifl:d,a
nccin ipfa ratcucnturu:factue tn q6 fucrat60
ira fuacormcc
mtfaatocg
fu39.£um pfdenncpdicturquonianoucrat
qp
crgoin iftomocdpleat
diniilliueca dipt quomd
mtndiuacflctiplcndii.
ciciucrita9:ndcft ca nccclTcctia
illic i Ocautc nouaint itti m puerfiimitea
relligi:ubi
nop_iincntc9
adcvmratcm co:dcs
quop.tineatq6 fcriptum
cft.
deifcpirerno
lupplicio
punicnf.S^
q £hiamuita
multuudo
dulccdis
tuc
bu9placcc illafcntcnna ufq?adiliai dnequaabfcodifttnmtibus rc:lcgar
ptoriitoi-mcta,ptcrTdefalceficitcllt^ 7 qolcqturpfccifti
aiirfpatibug: ni
gatutmaiicntc irtcigiradciqucetcr Aq'ailtcjtimorcpcnaru fuarufuam
nocftpi\uciatafuppltcio:tid contmc uoluntiufliriaco(hruerc:quc
111
lcgc
at deusin bacira fua mifcratocg
fu endcftiultitu dctdulcie:q'a
ndciuic
39:7faciatco9notantaquatadigni ca.Tlocntguftaucruntca:mfcnaq3
funrpcnap atrodtatc
cruciariruteaf fpcrarunoifi[pfo:7id abfrcdifcis
penas uclmnap fubeatudaliqrifmi mulutudodulccdie ddiquoniatimcc
at:f5utcaemtttorcg
q>mcrita|pt co qdcdcurl
edtllotirnorcferuiU
q ndc
ru lcuiorefqj
patianf.Sic
cni7ira61 incantate:q"a
pcrfecra
cancae foras
mancbir.7
inipfairafuamifcratdc9 mimt
rimoze.jo"
fpcratibue
tneupfi
fuagnocotmebitrqo cjde
ndtd coftr citdulccdine lua:infperadoci8cari
mo:qanorcfifto.JCetcra
cosq putat tateiiu:nt cimoiccailononquecari
minacitcrporinsq>ucraatc:dicrum tasfbiagmittitrfcd pcrmanentcmfe
difced
ttcamcmakdicri in igneemu: ruliifeculi:cagiorianfidnogloiicc.
XXI

3uftitudeiquippe
cbuftua
eftrqui
fa illorumuicrcdulitatc:fic
7 bi noncre
ctuaeitnobisluut dicitapoftolue
fa duUzuiu
in lurtzanufertcordia:
ut cc
pienria
adco:7
lufttcu:tiancnficaco ipfimifencoi
d:am
confcquaiuur.
£>c
7 redeptuxutqueadmodu fcnpwefl indefubiccitundeilh Cibterradobia
qutgloriaturiudnoglonetur.t>anc dmnturarq^ai(.£oncluftt cnimdcuf
dctmftiuamquamdonatgrauafme omnesin infidiluateutomnib"mifc
mcrino:»icrcmruillt qui fuamiuftma rwiur. OLUOS omnce nifi dc quibua
uolunccoftiruerci uko lufttcicdci4 loquebatu:tanquam dicenet uoe1
ttt cbriftusnonfuntl'ubiccti.3n
qua Ulo8.£>cueergo7i;idco8
7genrilee
luitiruc mframlntudodulccdtsdd quoeprcfciuic 7 prcdcrtina
utrccnfor
proptcrqui dicicin pfalmo.6ufU mcefieriimagmtsfilq !"ui:omncsm
tei uidcte<ydulciecftdominus.£c infidclitatc
coclufitut dcamaritudie
bancquidcmin bacpercgnnaroc gc infidelitatte
fucpcnitcndo confufi:cc
ftanroi non ad fJticra tcm fumcntca: ad dulcfdinc mifcricordic dci crcdcn
cfurtmuscampottueacfitimue:ut doconuerfi:clamaret illud i pfalmo.
eapoftcafacuremur cumuidebimus "QuamuUa mulcitudo duUedmif me
cumfia:ticlt:7 impUbtturq6 fcnp domtncrquam abfcondtllt
rtmeubus
tum eft.SatiaborcummanifeflabiC rc:perfectfti
autefpcraiuibustionui
gloriatua.Jtaperfidtcbriftusmul fci cdin cc.Oinnutmitaqjtniuraur
ramumlncudinc dulcedid1'uefpcrart uaforummtfchcordiequidcm otnni
iibuaincutn.porroautelica quaj um:7eorumfcilicetquos qcgctmb''
illiputantdulccdme fua dcusablcd 7eorumquose^iudctsprcJcrtiauu:
du timenubue cu:quanoncrtipios uocauu:iuftiftcauit:gloriticauu:non
danjrurueuu boc ncfcierce 1 danari omniumbommumJcdirtojum om-
timctcsrcctcuiuat:acfipolVmtciVc niumnemmtmdanacurus.
^ orentpro no rcctcuiuccibue:quo'
modoeapcrhcitfpcrantibue meum 21nb«qtutntcrbcrcticoobaptt';»
quandoqutdc ficucfomniatperbac ti func:ideteztorcs pofleanialcumc
duUcdtiunodanaturus cfteosq no do funtfacri:uclbi qui apudcatboli
Ipcranc i cuJUaiguur ciuedulcedo C08rcnatiadbekeaucfafmatacra''
queracur:qua pctficitfpcranubusm ficniiit.uclbi qui a catbolictdapud
cu:noquapcrficcre putatu:conumx quosrenatifuiunonrccedcntca cir
nennbuei blafpbemantibuo cum. minofeuiucrcpcrftitciuru:potfmtp
5rufhairaq?bo pofuuai boccorpo uiUgiofacramcnrorum rcnijiio»cj
rc occultom dciiudiciorumfibi noti etciiuipcrarclupflu:q.cap. j.>v.
tia arrogarcprefumit.^lludquoque
apoUoltctixonclufit
cntdcusomnee f £dtamrcfponJanius
crum
in mfidclitatcutommbue milcreac. ilUsquinonfolumdidbolo cc
nonideodictumcftq-ftt ncmineda- engeliGouelicutncctfh:fcdncipfis
naturus:fcdfuperiusapparetundc quidemomnibuabomimbua Ubera
fitdictum.Tlacumdeiudcispoftca tioncmabctcrnotgucpromutunc:
cidt.uriaapoftohsloqucrcturfldgc ucrumde tantumquicbnth baprif
tcs:.idquasuttq?iamcrcdcntco fcri matcablutt:?corpohectus7 fagui
bcbutcpirtolao.£ncuumm uoeinqt ni6pa:n'cipce factifunt:quomodoli
sltqttandononcrcdidirtia
dio: nunc bctuijrcriin:t quacuquc bcrcfiueluu
auum m.faicordwm confecuncftt» pictatcfucrinc. Scd contradicuua
LIL3ER

apoftolua
ducna.ZDanifefta
autcm coiportsfcparatipolTuntidcm
pcrd
fimtopcracarivis.O.uc!'uiu fomica pcrefacratnciuum: fcdnonlibi utilc:
no:iminunditia:luuuia:tdo[oru3 fer imo ucrocnamnopum:quoiudiccx
uitu8::uencfida:intmicicic:conrentio curgrautu:? y ucltardiueiibcictur.
nc3cmulatonc9:animofiratco:dilTi.n Tlon funtqutppemcouinculopacif
ficmce: bcrcfce:inwdierebrietatea: co quodmillocjrprimiturfacramento,
meflariotK8:ibtefimilta:qu£predi' Scdrurfu8etiamnli qutrcctcmcclli
couobioficurpredi)ri:quomamqui guncnondicendum cummaiiducaje
talvaagimtregnumdeinonpofiide' corpuecbnfliqut in corporenoncd
bunt.foec profecto
apoftolicafcntcn cbnftunonrmepromttrunteisq'ucl
tiafalfacft:fi talcspoft quanralibcc m bcrcfimiuel ctiammgentiliumfu
tempora Itbcrauregrwmdei polfidc pcrftioncm c,rillius corpczis
untrate
bunt.Sed.quoniam falfanoneft.-pzo labunrur.libcra tioncmquandoq? nb
fectoregnumdeinonpolTidebunt. cterniigncfupplicq.pnmo quiade
£t fi in rcgnidcipoflcffionemmqua bcntatrcndcrc q>\u uiioKrabilcatq3
erunt etcrnofupplidotenebuntur: a fanadoctrmanimiodcummut ml'
quoniamnon eft mcdtuslocueubi nacpcncomncs qmbcrdcstmpiae
nonht in fupplicio:quitllo non fuc condidcrtnrcjrcuntce dccarboltca ec
tit conrtimtusin rcgno.O.uamobre clefia:7factifuntbcrcfurcbe :mclio-
quodaitdomtnuaicfusbiccftpania :cs babcant caufasa?bi quitiunquai
quidecelodcfccndir: fi qtue cjripfo fucruntcarbolicccum mcorumlaqx
maitducauent noniitorieturcgofuj os iadiflcncfiiliosbacfiaicbas boc
panisuiuusqutdccelodcfcendi:
I: facitUbcrari
afupplvcto
lcmpiurno.
quismanducaueric cjcbocpauc111115 <$in catbolkaccclcfia
bapti^acifunc
in ctcrnumiquomodo fit acctpicndu 7 facrametum corporist bnftii uezo
mcritoqucntur.£t abiftiequidcm cbrifticorporepnmitusacccpcrunt:
quibuanuncrefpondcmus: buncin cumpdorfit uriq?defcrtorfidd:7cp
tcllcctumauferuntilli: quibuadcide difmorc oppugnator ciuoctfcctus.
refpondedum cft.lDifunt autemqui y tllcquinon ddcruicquamnuqua
bant liberatione^necomnibus bnti tcnuu.Ocmdcquiact bis ocvurruax
busfacramentum baptifmatisi cor poitoluseadcmq? ucrbaprofcrcne:?
poriscbrifti:fcdfoliscatboliciequi cnumiratioillio carnieopcribuecax
uiemalcuiuenhb"pollicetur.O.uia demucritatcpzcdiccnerquomam qui
nonfoluminqumntfacramento fcd taliaaguncrcgnumdeinon poifidc
reipfamanducauerimt
corpuacbri buc.Undc
nccilti mpcrdttie
ctoana
fti:m ipfo fcilicctoiuecorporeconx btlibuamonbu8dibcntiflciccuri:q
ftitun de quo auapoftolus.Unue ufq3mftncmquidcmuclut incomu''
pante
unumcorpuamulti funma. ntonc
ecdcde
catbolicc
pcrftucrant
i
CLnicrgoeftin ciuscorpozis
unua rucntce
quodeFt
diccum.
O.uipcrfc
tc id cft m cbnftianommcompagc uerauauufq3in finembicfjlu" crtt:
mcmbzorum:cuiu8 corpori»facrain 7 pcruttciniquitatcm
ipfamuiam>u
tutn fidelescdtnunicatiteadcatrar» ftinc quodci0cbrtltuecft dcfcrunc:
fumerecoiifueucruntapfc
ucrodiccn fiucformcandoirmcaliae
inimundr
duscftmanducarecorpuscbrifti:ct tiaaftaguio^quasnccapolloluscj:
biberc
fanguinem
cbrtfti.2lc
perboc primere
uolmti fuocorporc
p.perzan
beretidi fcifmatidabbuiueunitate do:fiuemrpitudinc
lufuricdtflucdo
XXI

fiucaltcjdaltudcorii agcdordc
qbua qucmuillaqucfupcdiftcata funtcjru
ait:quoniaquitaliaaguntregnudci rcnntaiuepotcritcoequidoq?abtl
noupo(Tidebum.2k pcrbocqcunqs Ituappciuitaccfaluarc."Rcfpondcat
agunttaltamifiin fupplictofemptter da brcuucr tacobusapoftoi',£>icjo
no noeruut:q*a in regnodeielTenon dicatlcfide'babcrc:opcra
autcno ba
potuczuiu.3n bteenimperfeuerado bcannuncfdpotcritfideafalua:c
cu.J
ufq3inbutUB uitefine:non utiq^dice £t quiocHinqiicdcquodicicaplto^
di 1uiuin cbriftop_
foicraflc
ufcptnft luapaulua.3pfcautefaluuscnc.fic
nc:qain cburtoperfcucrare crti ctuo tamcnqiiafip igne.Simulqutaifte
fidepfeucnre:que fidcaut eadiffimr fit inqutramua.t)unc tn noncflccer
apoitoluap dilcctioneopcratur.Mc tiflimucfciicduoruapoftoloriifrn^
cnoauteficiutpfcalibidicitmaliino tcntiaamitcamue in ri^a.Btunufdi
opcratMlec ifti duoergodicendi fut acctiafimalaopcraquia babumc
manducarccorpuscbrifti: quoniatn Ialuabiccii fidcapcrigne:almaaiue
necui mcmbrtacoputandi funt cbri fi op.inobabeacnunqdpotcritftdco
fti.CJtcnialiaraccammon polTunt fi faluaze cu.3nucictnuacrgod.poiUc
inul cflei tnembracbnftii mebra pigncfa!t:an':ftpriuomueneamus
inci-ctraia.Octiiq? ipfcdiccns4 man q'df« mfundamero babcrecbrifhpj.
duc.itcarnerneaibibic fanguinem O.aodut dcipfafmuhrudinc quaio
mai:tntncmanectego(nco:oftedic ciuaaducicamusinibil mcdifutop:c
quidiit nonfacramcnco tmue:fcdic pouiru:fundamcco. -Q.uifquieuaq;
ucra.corpuo cbnftimanducarc: 7 ci* ficba i» cordecbriftu:ut citcrrcna
fangunie bibcrc."boc cftcniin cb:ifto i teporalianccu qucIicuafuncaup
mancrc:ut iu illo maneat7cbriftue. cdcclTa prcponatfundanieani babj
Sic enibocdipt caquadiccrcc.
O.ui cbuftii.Si auteprcpoiut:ctUuidcat
no in mc mancti m quo ego no ina babcrcfidecbriftimo cft tamenin co
ncomonfedtcatauccjciftimct
midu futidamcntu
cb:iflua:cuitaliaprcpo
carccorpuemcu:autbibcrclanguic; nuntur. O-uaromagiaii falutaru p
mcii.116itaq3manecm cb:ilto:q no ccpracontemnenacomnurutiUicua
funtmcbraeiuf.Tlofuntautemcbra- ctiainncnprcpcluilTc
cbnltum:lcd
cbnfti:q fcfactuntmebramcrctncia poftpoluilVc
conumcinir:quempoit
nifi maluillud pcnitcndo
clTcdciticc babuttimperantemfiucconcedenw:
:tnt:7 ad boc bonumreconciliatione dum contraciuaimperacaUuccon'
rcdicrint. cclTa
fuamperflaguiadclcgucpplcze
libtdine.Si quis itaqj cbnicuuui di
Ouidfittn fundamcntobabcrc Itgttmcrctrice:eiq5
adberensuuum
cbriftum:?qutbuefpondcarar falus corpuscfFicttuzaafundamenw noti
quafi p igniauftura.cap.jgcvi. babctcbnftum.Si quiaaurediligit
ujrorcmluaIt fccundum cbnftu:q'a
f £d baberttiquiunt cbriftiaru cidubttetin fundametoci!ccbnitu.
catbolici m fuudatneto cbnftii St ucro fccundu boc feculum f; car^
a CUIUBucritateno"recefl~cnim:m ifi nalttcr:fimorboconcupifcenttarum
buicfundameto fupcdificaucrut cpli ficut7 gentcaquetgnoramdmmiet
bctpcltimiuit.i: uelutligna:fenii:
fti bocfccundum ucntam conccdit
apo
puU."Rcctairaqsfidesper quatbii' ftoluaumopcrapoftolumcbnftua.
Ituaeltfundamciuu:quauw ciidino poteit ergoa irtci fudamtobabcre
LIBER

cbriftum.Si entm nibtl ci taUs affcc finc fllicientcamerc non babuin finc
tiois uoluptanfq;prcponat:
quauia urcntedobrenonpcrdtt.£cccquan
fuperdificctligna:fcnu:rhpula:
cbri tii mtbiuidcturtnucntus
cll tgnis:4
ftueeftfundametumrproptboc fal' nulloconidamncc:lcd unuditct:alie
uuseutpcrigucm.£>elidad quippe rumddtnmftccr:abo& prober.Siaiic
buiufmodiamorcfqjcerrenos;,ppter tgiumillumlocoirtouolucaiuus acx
coiugalcm quidcincopuUmnodatn cipere:dcquodominusdicitfinutus
nabilesmbuUnoieigniaepirct:ad £»fcedireamcmatcdiatin igncctcr
quepcrticiuigncm:?ozbttatesi que nti:ucincL9crumUhclVccredantur
ctiq?aUmttarcoqucaufcrurbcc/^lc quicdificanc fupcrfundametu hgna:
perboceiquiedificauit enrcdifunto fciiu:ftipulam:eofqj qctlloigncport
utadamnofa:quia no babebttquod tcmpuspromaliemeritisimpermi»
fupe:edificauu:7corumamtlTtde cm hbcrctbontmcntiiftiiidamenn:quid
ciabitur.quibusfruedoutiqsUtaba arbitramurdcjcteros quibusdtccmr
runfcdpcr bunc ignemfaluuecnc uciurcbcncdicti patrtettici polVidctc
nicntofundametuquia ctfiucrumid paratumuobisrcgtiunt:nili eosqui
ancbriftumbabcrcmalcta perfecu' fupcrcdificauci umluper(tiitdametii:
te«preponcretur:fe malcicbriftum auntargentii:lJp.dce prcciofoe.£5
babcrey iftalibcrrimcprofitcretur. in illti igncmdcqu»dictumtilikc tj
Utdc in jpoftoli uc:b;obommcscdi mcnquafi pcrtgne:fibocmodo e:it
ftcanrcmfupcrfundametu boc:auf: tclltgcndus ^utricpmitiediiuni:7dc£
argcntum:bptded prectofoe.Qm fi ta Iciliccr7 fimftri j llo quippcignc
ncuvorccrtinquic:cogitat quc funt ucriq?probandtfuntdequodiccum
dciquomedo placeat deo.UtcUaliii cft;dicecnidoimmdcclarabit: quiai
cdificaiuc
Ugna:fmum:fttpuU. -GLui tgnereueUbitur:? urnii!cuiufqjopuf
autcmmatrimomo miictuacftiquir: qualefitigie.pbabtt. St crgoutziiq;
cogiiatqueIurumudiquomodo pU probabit151119 n11u fi cutueopus p
cearurori.Uniukuiufqiopug quale manfcritid cftnonfuerirtgnerofum
ftr manifeftjbit.£>ice
enimdomini5 ptumquodfupc.'cdificijuit:mcrcedc5
cUrabit:dicautiqucircdicstribubri accipict:ficuiusauremopuearicnt:
onio:quonia in igncfquitrcuclabif. damnumparietur:profccto noncillc
£andcmq3
tribularioncm
igncm
uo ipfcetcrnua
ignisjnillumenim
loli
cat:ficutalibiUgitur.Uafafigultp:o fuuftrinouiilima7pcrpcwadamna-'
bflt forruj: et bontmcolurtoa tcntax rionemirtcntur :ntc auccmdtftro»
no inbulatoiuo.^tuniufciiiul"q3
op" prebat.Bcdalioscocficprobatuc
qiulc iit igni0,pbabit.&icuiuB
opuf tdtficiufupcrcbrithimfundammtu
pcrmanfc:u:pcrmanctcium quodqT abeiainucnenc clTccoilmaum:non
q?cogitacque Umtdeiquomodo pla ccuracatqjcofutnacalios aucealicc:
ceatdeoquodfupercdificauit:merce id crtut quodfuptrcdificauczii
t arde
dcmaca'piet:id'clt
iidccogicamt
boc atdamnriq}
tndepatuntur:raliii
fiac
fumcr.Sicumsautemopuaarfcric: aucequontam
cbrtfhimin f"undainex
datnnum parictunquoniamquoddi tumftabditapofitum
prcccllcn n ca:i
Iqrerat
nonbabcbu3?^'aurcm falx urcrcnuerunr.Siautcm faluificnt:
uuscritquianullaeu^tnbulanoab profccto
i addcpcaam ftabunt7 cu
illiuofundametiftabLliMK
femouit. ccccno
audient:uenitebcncdicci
p:is
Bic.tmcn quafipcrignc.Otuodou mctponfidcte
paratituobiercgnom
XXI

noadfimftraubiflli cnmtqui falut m.O.uimi;q?


autcnondico
no criu: 7idcoaudtenrdifccdicc
a me uyorecuiuectia cdmijLRde
carnisad
maledtcritnignemetcntu.Tlcmo q*p carnalcm utcturuoluptatc: fcd ip/a
peabillo ignefaluabitur:quia in fup qucabbuiufmodiddcaardibus alu
pliciucrernum ibuncillt oes:ubiuerx nafuut nomiaptctatis:bumano mo
mt9corunonmoricturi ignis non recarnalitcr
diligcdo:cbrifto antcpo
ejctmgueturquo crudabunrur dtcac nit:nocubabctin fundamcco. z5tid
noctcin fcculafcculorum. "poftifti° nd pcrigncntf.ilunacit : ,'cdfaluus
fanecorporiamortemrdonccad tllu nonait:qutaelTe cii faluatorc
itd po
ucnuuurqui poftrefurrcctone co:po tcrit:qdcbacrcaptifftmcloqucfatt.
rufuturuseftdamnatdiaet rcmimc "O-Uiamatpatreaucmacrcni plufy
ratdiaultimusdtce: fi boctcporis mcndcftmedignue
:7quiamac
filiii
mteruallofpiritusdcfunctorumctuf aucfilia fupcrinc:nocftmedignus.
modiignedicuntur perpetirquc
non Ucf quibaenccelTitudmce ficamac
fcnriantilli qui nd babuerunttales carnalitcnuttam cascbrilto domio
morcsetamorcatnbuiue corporie nonprcponat:malirq3 ipfis«rercy
uitaut conilignai fenutni ftipula cbiifto:fiadbuncfucricarticulutcn
co'futnatur:alq ucrofeuriatc|emfmo rarionteadductusrp ignecrttlaluud
dt fecucdiftcta portaueriit:fiucibi ra quiactcajumamilTionetamum nc^
iii:! iucbicctibi:fuicid bicut ndibi: ceffeeft
uratdolor:quantum bcfcrat
fccularia^uie adanatde ucnaliacd amor."p>orro qui patrcm:matrcm:fi
crcmante tgnetrafitorietnbulatdisi UoGifilias fecudum cbriflddilcjccnc.
ueniar.no :edarguo:qa forfitanucru ucadciusrcgnuobcincndum ctq3co
cit.potcit quippcaduUtribulatde; bci-cndum etacdfulaf.uclboci eiedt
ptinerectia morsipfacarntsqucde Ugatq>mebrafuccb:ifti:abfuucifta
peccari primippctratdc cocepca eft:? dilectiorcperiafinUgni9:feno: ct fti'
fecundu cuiufq?cdificuitcmporc fuo pulacdrumcda:f5^2fu9 cdiftoaureo
abanoquocpfufccpta:poiTuiu T pcr argcntco gemcoq? deputabit'.O.uox
fccurdes cccUfiequibus martyrcsco mdaiucpdicoeplueamareq'cbri'
ronatifunt:7quaepatiutu'qcunquc ftu:quosamatutiq5,pptc: cbnitii.
£b:tFhamprobantutraqj cdificu ue
lutigm's:7aliacdfumuntcuipfiscdt £drra corupfuafioncq*putatftbi
ficaroribusrftcbrifta
»tc«endiuent^ nd obfururapcccarain quib*cii ek'-
uncfimdamcntuialafincipfis fiiiic moffnasfaceret
p.ftiKrui.cap.
niunt:q*aliccccudanofatui crut: ipfi
noncdfumenfproptcr cbziftiuidelic^ r £ftatct8rcfpddcrc:qutdicu.nt
mcritumfundamcnto rcpcrtiq*max ercrnotgneillostantiimdarfu
nctin etcrnu.£ruenimtribulattoin :oeq p:opccatiofuiedignasfacere
fincfcculitcmporc
anticbrifti
qualtB clcmofymas
ncgliguc,pptcr
illud q6
nunquam ancca fuit:quiamultac:uc aitapoftolusiacob''audiciii
auccimc
tunccdtficiafiucaurcafiucfcncafup. mifcrtcordia
illi q*ndfecitmtieruor^
oprimumfundamcntum quodecbu dta.Xlutcrgofecitmq*unt quaaisn
ftusicfu0:utigni8
illeprobetutraqj corrc^critpditoa
morca:
fcdncfaric
i dealtjeg-mdiurtt
dcalijsinfcratda acneqtcr
inrcripfaefuasclcniofpjaf
num.Tlcucroa
tamcnperdat:mqui utjccrit:cii
milcricoidiatlli futurucft
busbcciimcnictproprcr
ibb:lc fun iudiciu:utautnddamncrur omiito.
LIDER

autpoflaltquodtepusa damnatidc dubio116inucmcntur


easfaccrcqut
neuifitma
liberctur.TUc
ob aliudcr uitafuamtifcpadmortequoridiano
iftimaJHcMfti dcfolodelictuatque rutn«iminupcrperrationc
cofodwr.
negtccrueUmoffnai5 difcretione
fot* "primumquiain aufcredia
:ebusali
detfroB
1 fuuftros
cflefacrurfiqnop cnislonge
pluradiriptut:cjcqutbus
ul'09in regnumalioein fupplicium perc^igua pauptbus Urgildocbnfiii
mtttccctcrnHin. Ut autcquoridiaru fcad bocpafcere cj:nlimat:utliccni
ftbi opinctarqucfacerc omuinonon malcfactoro fcabillo cmuTc uelquo
«ffant: qualiacucp 7 quantacunque tidicportuscrncccrcdcnrce fecuudi
fint:perckm»ffnaadtmitripoffepec nabiliatstacemtrtanr.O.ui fi,puno
cata:orarionem quamdocuitipfedo fcdcrcomniafuadiftribucret idtgeti
imrws:?fuffragamccm fibi adbtbe- buamcmbriocbnlh:nifidcfiftczcnr a
rc conantur ettcftem.S;cut emnul- taltbusfactiabndocaricarc qucnon
luecftinquuudieoquoa cbrifttama agitpcrpera: aliqdcis prodclTcnoit
bccorauonondicarurataruill-r,crt poiVa.Oui crgodignaepro fuiepec
quotidianum qualccunque pcccatu5: catiscUmoffnar. fadrrprtuscasinci
qiiodpcrillamnondimictarur ctidt pir fjccrcafciplb.Jndigndeftcrtiur
cimuodtmitrcnobtsdcbitanoftia-.ri in fenonfaciatquifadtin proj:imu:
quodfequiturfacerc curemus: ficut cu>audiatdiccnrc dcumdiligcapro
7 no&dimirrimuscUbitorib^noftris. ^tmii tuutntanquamteipfum.jicin
Tlon cniait dominuainquiuncfi di audiat.ZDifcrereanimctue placens
imferitispcccata bominibusidimittj dco.t>acclcmof>-na tdcftut dcoplax
uobtdpaterquottdianaparuapecca ceatnonfaaesanimei'uc:quomodo
ta:feddimittetmquituobiopcccata dignaapropeccaus fuisfacc:elcmo
ucftra.Q.ualiac&p crg»uelquirac» fynaoeftdi«nduo.3dboceni?illo
q3fint etiafi quottdicppctrfnrwrmcc fcnptumeft.-QuiAbt malignue crt
1.19uita difccdatinmckuocomutata cuibonueerit^Oratocs quippc«diu
perclcmofyna
ucnian* ncgata
zcmit uantclemof7nc.£[uttq}
mtuciidurn
ti fibi poffeprcfumunt.Scd bcncq6 crtquodlcgtmua. JriUpcccafti:
n«5ad
(ftidignaspro pcccai.sclcmofynss itciasircrondcprcccrutetuis depre
comonet eiTefactedae.
"Q.uonufi di arc ut cibidunupiuur. p:opi boc
cerent qualefciq?elcmoffnaejp pec crgoclemoff ncfacundefimt:utcu6
catidquotidtanis7 magnis:7quaca pteritispeccaria
dtprccamur epudt
cuncp fcclc^cdfuctudte
mifcricordta amur:noucin ds pfcuerantcs licetia
polteipctrarc
diuina:utc«
haotidia malcfaciendinoa
p,clcmofynas
cop.a
narcmilTiofcqucrcif:utdem
fcredice recrcdam".
3oautdfis7 dejctrisck
reabfurdaatqj ndicula.Siccnitnco mofviusabcisfactas:7finiftneito
gerentur faterificzipoflcutopuknrif faassfcfputaturumelTc
predijrtr:
ur
firr.iiebedecem denarqs diurniem btncoflcndcrct
quatumualeant clcx
elemofy nasipenfia bomicidia 7 adul mofync adpt^oradclcnda:
nonadg
ten'ai ncfariaqueqjfactared^mcr^. petuaimpunecomtttenda
pcccata.
Oto fi abfurdifTim»7 (rtfaniflimSe Zalcs aureclcmofynasnondtccndt
dtccreprofcco
fi qaeraturqucdtgitc funtfaccrc:qm
uiramnoluntacdluc
fmtelemoffnepropcccatis deqbue tudir.c
fcclcrum
tnmcUus commuta
ctui]cbriftipcurforillediccbat
factte re.<luia7inbocquodatr.quando
trgofwcttisdtgnospenitcrirprocul umcj:mmtmis mcianofccifluj
mibt
XXII

nonfeccftis:oftendit
eoeno faccre
ci dianaqui docuttipfcdominus:udc
quado fefaccrecpftunat.£i enicbri dommicanominacur: dckcquidcm
ftuwoduriennpanetaiuj> cbziftoda quotidianapcccatacu quocidiedid^
rcnt:profecco fibi panciufhnequod tur dimittcnobisdcbica nollra:qua
ipfecbriftustft ndncgarcnt.O.ucmi do id quodfcquifnd foliidicicIj cct
amdeuanoncuidecurlcdquoanio anifunicutctnoedimutimuadcbi
dcturattcndic. O.LU crgocbriitudili' toribusnoitn-;..£cdq'afiuncpccca"
gttin cbitftianobocantoeiporngit t aidcodicuunidut id fiatqadint.
elemoffnajquoacccdic adcbnrtum "perbaiiccniuoluufaluatoroiidcre
ndquouult rcccdcrc ipunitusacbri quanrultbet iuik in buiueuitccaltgt
(lo.Xatitoernrnmagiaquifqj olcrtt neatq3infirmitace uiu<jni0:ii6
nobio
cbriftum:quanto magiadtltgu.quod deccpeccata proquibusdtmitccndia
improbatcbnftuo.Thm quidcuicp dcbeamus orare:7ctsquiin nospcc
prodcrt<}>baptij.itur ft ndtuftificaf. cantut i nobiaignofcaturignofcere
Tlcmncquidipcnifi quisrenatuffu Tlaiucpproj,- tccadominusaic.£>t
cntcf aquaccfpirtculanctondintm dimiferitisbominib"pcccatadimit
bit iu regnumdeiapfe ctiamdipt iu!i tct uobiepatcrucftcrpcccata ucltra
abundaueritiuftitiaucitrafupfcrt' ut dcbacordccofiUlccuriquoitdia
barumctpbarifcoru:nonmtrabLtisi na fcclcrafaccrcmusiuclpotetiaqua
rcgniicclord.jCiu
illudrimendonila ndtimcrcmus bommulcgcerurailu
curantbapti^arutbocnontimcndo tiaquaiplosboicsfalleremus:
(5ut
nonmulricurantiurtificari.J£icut
cr P illadilccremus
nopucarenoselTc
gondicitfrauifuofacue:
quicuboc ?mepcccact6:cciam
li crimintbua
jVc
dicirnonipfifraccrnitaafcdpcccato musimimeo:ficu: ctidlcgtsuatofe'
eiusinfcnfue clhalioqum zcuaerttgc ccrdotce bocipfu defaczificqsadmo
bcncignio:uaccotrario quiporrigic nuir.qlulViteospritnuproluisdcui
clcmol}Tiamcbnfttano:noncbnftia pro populiotferrcpcccatie.Tbj icu
noporngitqutnonin codiligitcbri tpfaucrbatattmagiflri7 dominmo
ftu:nonautediltgitcbnrtuqutiuftifi iti i uigilantcrinuicndaiuiu.Tld cni
can " ufata cbrifto.£t queadmodu ait fi dimifcriaopcccata bonuiubus
fiquis preoccupatua fuait 111
aliquo 7 patcruciUrdimiaetuobis qualta
dilcaout fratrcdtcatfuofatue:tdeft cunq? pcccata:fcdaitpeccaca utrtra.
non ciuapcccatuuolcnsauferrecott O.uottdianaoracioncdoccbat:7111
uincuurinuirtiru:pani cftilliad boc ftificatisuticpdifcipulisloqucbatur
rcdnncndum clcmolynau facere ntfi 'duid crtcrgopcccata ucftrauifi pcc
ttiamquodibi Itquitur rcmcdiu,rc cata1'ir.cqbusnccuoecitioqui turti
conciliarionioadmngar.^bi cntmfcd. ftcati 7 fanctificaticllts.Ubi crgotl
tur.Si crgoolferemunuetuii ad al liq p bancoranoncoccalioiic pcrpc
rarc:t ibi recordatus
fucricqutafra tradonifcclcruquotidicquerut:figni
tertuusbab; aliquidaducrfutc:reli gniftcalTc diciitdfiuj eciamagnapcc
queibi munusruum adalcare7 ua taqudianodipcditnitctec uobtspcc
dcpriuercconciliarifracrituo:i tac cataparua:f5 pcccata ucftra:tbinoa
ucnicnsoffcrco munusruum:itapa cdiidciaiuco qualibuoioqucb.uurct
rii cil clcmofyiuequataflibctfaccrc oudietce dicrumpcccata ueflra:nibil
pi oquocunq?
fcelcrciincofuctudie aliuddcbcm"
cpffrmarcq>pua:quo
fcclcru
pmawrc.Oranoucroquori niamraluiwianinoticrnntmagna.
Ucrunramcn
ncctpfamagna
aqutb* ucltolcrabtlioic
mutatus:
rcnpii ta
ovnomutarioinmelmsmoribusrc bcrnatulaetenta:quonia
obfccume
e
ccdcndn"
cll dimtttunturoraruibua: fanctisdcmamoiuimquttane:id
dt
nififiatquodibi dictfficut« nofdi depccunta
ucldiuinjoquctnalefuex
mitcimusdcbitonb"noftrio.Sieni rantacquifuc:auc cttal"ibcncitontn
mintmapcccata fmcquibuanoncti ueria:fedquaainiquttaeputat clTc
amcftuitaiurtorumalucrno remit dmitiafl-.quoniancrat quc fmt ucre
tuncurquantomagismultis ecm« dmitic:quibuo illi abuda ttt qui 1 alt
grtiscriminibu0tnuoluncciamft ea OBredpiuntin tabernacula eternu.
pcrpetrarelamdcfmant: nuilammx £ft u.iq3quidamodusuitcmcctam
dulgciuiiconfcquuwurft
adrcmit maleutbiequiom uiuotnibilpro
tendumalqaquodin cosqiufcppcc ftt adcapeffcndum rcgnutncclomm
caumctncjcorflbileefucrmt:cndicac lazgitasdcmoff;iaruinquibuacrt-
domtniia.-fiautcno duntfcruispec atnmrtorumfuftauaruruiopu:7fi
catabotninibusnccpatcrucftcrdi - unramiciquimtabcnaculactcrna
tnittetuobiG.HdbocenimuaUtq6 fufctptantmcc tamboncut adrantaj
ctiamiacobue apoftolusatt.3«dici btacituduic adipifccndaetgip(a fuf'
umfucurumfuic rmfoicordiailU4 ficiat:niliconimcntioquosamicoo
nonfccirmifcricordti.Ucnircquip- fcccriiumifcrtcoidia cdfequanr".
Wi
pcdcbcttnmciucrncciamfcruueillc rari autcmfolcocttaapuduirgiliu^
cuidebuoridommusf uuerelajcauic iftamdominirepcririfententii:ubi
dcccm miliatalcntorum:quepoflca aicfacueuobisamicosdemammda
iuiTitucrcddcrct
qutaipfenonnufet miquitatie:ut
etipfi rccipiantuoat
tue crt confcruifui qui ciantu dcbc tabernaculaerernarctuue
eilla fimil
batdcnariOB.3nb(o quifiiq fum,p hma.O.uirccipitpropbeumin nox
milTionisct uafamifcncotdic: ualcc mincpropbctemcrccdcm propbccc
quodairideapoftolus confcquenter accipicr:ct
quiredpitiufhim mnoic
adiungcns fuperc^altat aucemiferi^ iuftimercedem «uftiaccipier.
Tla^cii
corduludicmm."Q.uoniiettlli lufti elffioecipospoeraitlcdefcnbcret:
quttancafanuitateutjcriit ucalios ubiputantbabitare ammasbeatof.
quoq?rccipiantin rabcrnacula erna ponfolumibipofuifcosqut piopri
quibueamicifjcn funtdcmammoa i&ntmtis adillae fcdeapcrucniipo
iniquitatis:uttalescfTcnr:miicncor tucrunt:kdadiecitatquiair.O.u;qj
dia libcratifunr abeoqui mftificati fui mcmorcealioe feccremcrcndo:
piumiputancmcrcede fecundagra id ci^quipromcrucruac
alioeeofqj
rtamnonfecundu debtcu.
Jn coruiu futmcmorcaprorrcrcndofcrcrunr.
tjppcnumerocftapoftoluo
quidicic. "p>rorfuscaquam
cifdiccrcc
quodfrc
ibifcricordia
csfeciime
lumutfidc qucncaturorecbrifttano
cii fccutqj
lis cilcm.3Uiautequtrccipmntata facto^.biivl'd.fq}comedat: i dtcme
libuerabcrnacula ctcrna:fatmdumc moreftomei:arq3 ut td<(poflfitpro
q-nofiucbis mortbuspredici:utcis mcredo efficit.S^d.siftcftt mod"?q
hberandis fiucIurfragwfancco^fua finctpfapeccata qucitaipediuntpuc
polVtt
utcafuificcre:
acperbocmulro t6t'5ad:griiidci:uc
tfi factofamico
apUuomcis lupcplcctmifcncordu rnmcrictdipctrcncindulgentia:
diifi
tudicia.Tlcctniopucanduaefl qfq' dllimumcll iucn;rc:pcriculo
filTimu
1'cdcratilVimus
tiequa^uitauf bona dtffmirc.£go rcrtcufq?adbocrcp*
XXII

cumindefaragerem
adeoroidagine fpemf:uctusalicnttemcrttatc
uamlTf
peruenirenonpotut.£tfortaflispro mapolliccrur."Dccmcillis rcfpondif
ptcrealatennneftudwprofidendi ad l"cfurfeccrtt:q*
facraruUttcraf qua»
otapcccatacauendapigrefcat.O.uo cocsbabemus auctontatenonfpcr
niamfi fdrcnturquc uclqualiafmt nuncfcdcasmaleintcliigcndo :nqo
dcliaaproquibuectiap.manmbus illcloquumurifcdbocpottus putat
necprouectuuiccmeltorisalTJptiG: fururumcflcquodipfi uolunt . t)ac
ittrccfliio
fuinquireda
etfperada
fan uaq3
rdpofionc
zeddita
Ubrumficut
ctop:ciBfccurafeobuoluerc: buuna promifimuotcrminamuo.
fcgnidc9:ru:ceuoluiralibueiplicame
tio ulliusuirturiscjepediwecuraren ^turelqSuguftimdcciuitatedci
(5tantumdqucrcrcc aliorumcririsli Lbcr.^pj.
bcraruquos amicosfibtdcmimona
imqiucatig clcmoff nariilargitionefe £>cconduionc
agelorutn
t bomi
ciiTec.lTuncueroduuentalie iniqtaa num.cap.primum.
ctiafi pcrfcuerctignorat':modu9^)fc
cto cr fludiu tn mclioraffidcndt ord
do i tnftandouigilanttua
adbibccur )ciinoUbio fupi
7 factendidemamona tmquitatisfa orepromtfun":
ftoa amicoscurano fpcinit.Ucrum iftc buius totT
irtaliberatioqucfit fiuefuto qbufq5 cps
orarioiubueifiuc micrccdetibuofan put.uioncmde
chs:idflgit ut m ignequifqanonmit cuwaicdciacr
utf cternu:nd utcufueritmifluepoft naq?bcancudic
quantucunq? indctcpuacruaf.Tlam c6tmcbtc.Q.uc non,ppKrctatiap.mf
ccilli qui putantficmtcUtgcndu clfc ta feculalottgitudinc
tamcnquacan
quodfcnptiicftaftcrrctcrramboni cunq^finicudactcrniratianoiueiiac
ubcrcfructo:alia triccnu:aliamfe^a ccpit:fcdqueadmodu fcrtptumili m
gcnii:aliam
cmtinu:ut
fancti^p
(uop cuangclio
zcgni
ciuanoncritfinis.
diucrritatcmcnroruralq
tncenoe
bo Tlccita ut alqsmoricndodccedetib4
minco
libcrcnt:alq
fq»genoe:alq
ccn alqsfucccdentibus
oricndo:fpecies
i
tenosbocin diemdicqfucuriiIblcnc cappctuiratie
apparcat:ficuc
mazbo
fufpicarinonpoitiudicm.O.uaopi requcpcrcnnifrondcuciUtur:
cadc^
nioncquidam
cumutderet
bomines utdcruruuidiraa
pcrmanci
c dumla
ipunitatefibt pcrucrfilYime
pollicetef bcimbusetcadentibue folqs fubidc
eo<yomnceiilo modoadliberacde; aUaqucnarcunturfacictn conferuat
pcrtmcrcpoiTcuideanf:elcgatiffimc cpacitact8:fcdcmncBiiua aucsim-'
rcfponditTcpcrbibccu!: beneporius mortalcacruntadipifcciuibuect bo
cffcumcndum:ut intercoequtfq,;re mintbuequodnung? fanctiangclip
periatur
quiproalqstnrcrcclVun
fdt didcrunt.factc
bocdeusoipoicnlTt
libcrandidmc
tapaucifmtuccitoad muso*pditor.T^rorntfit
eninecme
numcnifuumueltrucnum:uel("cpa rirt pdrctquibusfidcbic quoqjf.icc
gmu:uclccntcnii:unoquoq;corum rcc<f multafuact non,pmiH~act pzo
pcrucnicntc:mulrircmaiKant
q*crut miflaiafecit.3pfccftctiiqui mpiici
iadepcnisillorainccrcelVionc
npof piocddiditmunduplcnum cuubuo
(int:i inciainuciuamr
quifqutafibi boniduifibilibudatq3iulItgtbiUbus
LlttfcK

rcbufin qiionibfltndim infttruity ueirer.Q.u£ ftmflifcopuaricatiocU


fpinrucquibusinrelligcmu dedtrict gied«':pcrdcidefcrtdcm pcccarurd
fucconrcinplarionie babilcscapjcd' clTcpfcirctrnccillt
adcmitarbtirijli
q3fui pftmriarq,ut unafocicratc dc bcn porcftarc.Ttnailprcuidcnsqutd
innjritrqiii fancraet fupnadicimus bortidcnutodusipfectTct facturus
ciatrate.3nquarcfidcat:iquafuftm qui dcinort-ili^gcnicmcritoiullcq?
ccnf:bticpfinr.£>cug autipfcillis cil dinata:taniapopuld^pptergzam fu
tancpuirauictufcpcois:qlibcru;ar amcolltgicut indefuppkatcr iflsu^
bitriocidefntcUcctiialinarure rnbu rctptcq lapfacftangclori:acftcilla
(ttalerutfuvclktddcrcrc dcribcart' dilccractfupcrnaciuitasna fraudet'
tudinefcilicctfua:connuamiferiacl' fuoni numerociuiumrquincriamf»
fccfccurura.
0.111
cupfctrccangclos ralUsetubcnoreUcrctur.
quofdap elatoemquaipfifibi adbe
cui uira fulftce ucllec rari bont dcfcr £>cctcrna dci et urommtirabili c"
torcsfuturof:n»cifadcmfrbac
potc uolumate.cap.q.
rta:e:potcriu9ctmcliuecflefudicae
ctii deinahe.bcncfacc:g>
malacfli n m Ulta cni fiin ^deamalisptra
fincre.-Q.ucoionullaclTcn
t.niUn.uu uolntatedct f^ tarcc illc fapte
ra mutabtlioquauiebonact afumo tierateq3uirtuneut t coseptusfiue
dcoatq3inccMiurabilt bonoqbotu fmcequosbonosctiuftoBipfcpfcr
oia codiditinflitucapeccando mata uit tcdicoiaqucuolutaricmeuvden
caCibiipfafcdflct:quo cttapcccaro rur aducrfa.lic p bocciidcuamuta
fuo tcftecoumatboni codita^fc clTc rcdicuur uoldcatem:ut q*b4lenisex
naturaj.Tlificnimagnu7 ipfalicei ratucrbtg:arcddat'traru9:illi
pori*
nocqualccdditortbenac(Tet profec ofipfcmucif:7cuquodatno mucacu
to dcfcrtiodciranqua^ lumisfui ma in bi8qucpaniint'inucnuir:ficut
mu
lu ciuecflfcnopoffct.Tla (icutccctx tatTolocuriauttatie:t a("pquodacn
tjo oculiuiriii cft:ctideipfd indicac mocjcmitti:erejcdelectabilimoUft'
adutdendulumcnefleocculrucreax crficit':niipfcap6tcipiumatuatide
turac
pcrbocetfpfouiriofuogccelle cjfuir.CMcifctii
uolilrasdd
quafa
hueortcditurceteria mebtienicb:u; cicin cordibusobebtcntiu mandahs
capa^lumie.Tldemaliacaura cflct eius:de quadtcirapfu8.£)cue cftcni
uiriuctuscarcreluic:ttanaturaquc 4 opafmnobis7udlc.Sicuccnitu
f rucbat"
deo:optim 3tn(cfnftirutado ftinadcindfolitquaipfcmftuocd::
cetetiajipfouttio:quoid mifcracft: fcdtllactiaquatn boied.ab illo m-
q'anonfmtturdcorquicaliiangclo^ Rific.if'facurficct lcrciueuocaf:quc
uolunrariuiuftiflTima
penafcpitcrne potiuecftbominii:fcdabillo dara.
mfeltcttarfc
obftruj^natqjin cofom Tli unq;bomines crancquibusaic
mobonopnunctibusceterie:urde tefusiinlcgeucftrafaiptucft cuaho
fuafmefmcpmanfionccemcflet:
ti locolcgamueile^
drteiusi cordc
ei*.
quamipftuopremiopmanfioiuede Secundii.banc
uoluntatequaindc"
dir.Omtfedtboiemctiajipforcctii opcratwr
mbominibue:ctiamud(c
cucodekberoarbirrio:tcrrcnud.dc5 diccrcquod
nonipfeuult: fcd luos
siahrfcd
cclodign»fifue cobcreret iduokuree
factc:
ficurdtarurcogno
auctori:mtfmafsmilitfi cudefercrct uiffc:quodut cognofccrctur
faciti
fccutiua:qiu!i6narurcbumftndico quibuelanor.ibaf.Tlcq3cnidiccnrc
XXII

apofiolonucaut
cognofcetca
dcutn qrultarionc
inucniec
tnea.£tcccc
cgo
imocogiuti
adco:fas
cutcrcdam"
qp faciabicrufalc
cxulcanone
ecpopuui
eostiiccognoucrit dcuo:pcognitoa mciiin lcucia.£r cjcuUabo mbiaufa
afi edftiturione
mudi:f5runccogno' lci lctaborin popubmco:crultran
uilTcdiauBcft:q6rikuc cognofccrct" audiefin eauoj;fkf.^t p aliii^pbc
clfecit.
£>ebielocutionumodisia,i ti q6 pnunctauit dtceecide,ppbete.
i fupiorib"libriomcmiiudifputatuj. 3nteporcillofaluabifpopoluatu'
Scaidubartccrgouotuntate qadcii ofeq*tnucntus fucritfcripiusi hbro
uelledictmuB q6altosefftcttuelle:a 7malridormieriumtc:rcpuluc:fme
qbuafumranefciunt':multa uulrncc ut alqiniprctatifuntaggcrc cxurgec
factt.ZDftacni uoliicficri fanctieius bi in utta ctcma:ctbi m opprobrtu^
abillo infpirarafanctauolutatc:ncc ctin cdfuftone ctcrna.£t aliolocop
fiimcftcutorstf qbufdapicfactzqj: cude^ppbeca.^tacdpictrcgnu fdcti
ct q6oratnofactt:cu tpfein eiebanc alnlTjmi:7obrincbiitillud ufq3ink'
oridi uoluratcfanctofpiricufuofecc culu:ctufq3 in fcculafcculof.£tpau
rit.Sc pbocqnkcundiidcuuolunc lo poft.flcgnuiquitci"rcgniilepitcr
eto:aitfanctiutqTqjfit faluus:poflu nd.£talta qadboc p.tmecta ilibro
musillo mdlocuioiedtccuult dcito nucUmo pofuufmcqucn pofui:i tn
ct no"f.icit:utipfudicain"ucilc:q*ut m cifdeUttcrisfcnptafiit uemcnn ct
uelintiltt facit.Sccunduueroilla uo bccficuta ifta ucnciut quc tcrcduli
luntatefuaquecuciopfcicntiafepit n pucabatccuct'a-3dcqppcdc"uira
naeftrpfecto in celoct in terraoiaq' q3^mtfit:utraq3uenfaccpdi^it:quc
cuq?uoluttmofoluptcrica uclpfiru Pborrcfciitnuiapaganc^:tcrtect po
fcdctii fiituraia fccu.Ucruanquam pbjn'o nobiiitTtmopbdipforum.
ucniattepusquouolutcut ficrct qo
an tcporaumucrfapfauitatq?difpo £otra fapicntcs
mudiq*putattcr-'
fuirrdicim"qn dcuauolucrirfiet. Si renabomuiiicorporajd ccicilcbua
aurcn<5 folutcpuequofuturuclt:uc culiindpoflctranffcrri.cap.ug.
ni ctii utrii fururii lit ijnoramuo:di
ctmuefictfi de"uoluent:nq*ade"no f £d utddicctboicsdocriatqitc
ua uoliit.uc qua no biht tiic bebir:fj fapicntcocdrraut tantcaucto
qa id qocjccfrtirate
in ef imutabilip ritatis qucofagcncrabominuficut
paratucftuoluntatctunccnt. tantoanrcpredi^u:inboccredcdum
fpcranduq^ coucrcif.acutc
fibi argu
^c^pmiflfidc
et'ne
beatitudts
factox nietanuidcnf
aduerfus
corpop
rcfti:
ru:i ppctutefupplicqs
ipiof .ca.tq. rccnonccrdiccrequodm teraodcrc
publicaUbroaciccroiicccmcmoratu
q Uapzoptcr
ut cetcra
ramultap cft.Tlamcumbcrculem ecromulum
rcrci:!itur m cbiillo mmcuide cj: bomimbuadeoscfic facto»alTe^
m" iplcriqo^miTitabracdtcesi fete ucrnrcc:quofno corporamquic/ut
tuotndic;nfocs gcntceicaqoctdcj in celudata.Tlcqscnt
naiurapatcrc
fcminieius^mifitiplcbit:ubi
aitper tu::uttdquodeflfetc
tciraniltin tcr
.ppbcrarcfurgenrquicrat
inmonu- ra mancret."bcc
tft magnaro faptcn
mttio.11qoattcrttcdiinouiiccfra lidrquo^.
dominus
nouitcogitatoea
nouarctnoeriii mcmozca priorii:ncc qmuanefc.Sicniantmctantummo
ofccndetiii coripfor: fcdlcnturncr ciTcn.uead
crtfiiteullocorpcfpirtwf
LIBER

t incelobitftntes
terwtaaialiancfd tu tcrrcnu
cbrtHi
corpus
incelurefut
remuemobifqjfuturoeflcdtceret':ut rccttone
carnisctafcefione
in fupnaf
tcrreruecorponb^atandtsquodauf fedcspaucifTimia
rcmatutibusarqj
culomirabihnecrercmurndncmfto ftupcntibua:ucl
docrisuelindocns:
forhus a:gumeraremur
id crcdercre ia crcdidcnlrdoctict mdocri.Stretn
cufjruce:ctdtccremii3 naturaneps crcdibilccrcdidcrtlruidcanr<?fit rto
ti ut rcotncorporea ligatnetocozpo lidi quinoncrcdiir.Siautcrcs inc:e
reo umarctiir.£rt4mcnplcnaetcr dibilt»creditacft:criibocutiqsincrc
raucgeranbus animio:quibu9bcc dibik cftftccrcdirtiefTcquodmcrcdi
mebratcrrcnamiromdfuntconejca bilccft.lDccigtturduoicredibilu rc
eriplicara.£ur crgoeodeuolcredeo furrcctionc.f.
noftricorperism ctcr
qui fccitbocaiali;6 potcritKtrenuj rui:ctieramcredibile mundocfTe cre
corptioin ccleftc
corpusartol!t:fiani dituniidedcusantccp uclunueoru;
mti8oiabcccerrena rrafKdcep boc ftcrctabofucuracflcprcdirit.Unum
etiacelcfticotporeprcftflbiltorterre duorutncredibtliu ti facmmcffcui-
nocorporifotiiit alligari. '2\nrcrrc demusutquoderactncrcdibile crc^
naparttcula ci epguapotuitaliquid dcrcrmimdue.£uridqucdrcltquu^
cclcfhcorporemeltueapudfctcnd: eftdcfpatur:ut eriabocucniatq6 m
ut fenfum baberet et uita:et c.i fcnnc crcdibiU crcdidicmudus:ftcut ta ucir
teatcpumcnrc dcdignabifcclii fufci q6CitHruredibile
fmcut reta mczdi
pcrc:aurfufccpta
nonpoteritfuftine bilccrcderet
rmiduerqfiqdebocucra
cdderekntiatetuiuacifla mcLorc: q3incrcdibilc
quoruuidemue unum
^ cftcorpusoecdcftc.Sed io nuncn alcerdcrcdimusan cifdclittcie prc'
fir:quianddumcfttcmpusquoid fic dicmftt:pcrquascrrdtdirmundus.
h uolutc.OuidbocqtiodprouttUtia £t ipfemoduequocredidtt mundue
dcimulto mirabdiusy illud quod li confidcrct1
incrcdibiltormucnitur.
abifti9noncrcditurfecu.
£ur cnino 3nerudttoe Uberalibusdtfcipliai oi
ucbemcntms admiramurtncorpore no quanmadiftoni arriii^doctrmas
09 aioscelefticorporepotioreaterre ipolitoono peritosg:5matica:no ar
ntealUgaricorpibusicpcorporalicet matosdialctica:no rbctoncaiftaros
tcrrctulcdibustyuiscclcftibusram pifcatores cbrtftuscumretibusfidci
corporcwfubliman:nifiqmaboc ut admarcbuiusfcculipauciiVimos mt
dcrccoiucuimueictbocfumusillud firaccptcauccj:oi gencrcta multos
ucronondufumusmcc aliquadoad pifceect tatomtrabiliorcsquaror*'
fcucmduntte^Tlaprofcaoibbria
ra rtorce
ctiiipfoe
pbilofopboa
cep
ic.
rfonecofultamirabilioriectTcdiuini £>uobue illiaincrcdibtltbueftplacct
opcnsrcpcncu::mcorp_ alibuecorpa Cmo qaplacere deber.addamus boc
lia quodamodo artqrcrc:^licctdtnc: terrio.Jacrgotria funtincrcdibilia:
Iaquiaillacctcftia
iftatcncftrta:tarfi quctatnefactaluc.^ncrcdibilc ecbri
corporaetcorporacopulare. fttt refurrepflc in carnc«inceluafce
dilTccu camc.3tu'rcdibt!ce mundii ze
Jbercfurrectione
armo:qul cjdaj ta incrcdibflc
crcdidttTe.3ncredibilc
c
miidocixdcrco
n crcdot.cap.v. boicai'gnobilcs:infirmo8:pauctlTio9
ipitoc rc ra irtcrcdtbtlctanicfficacircr
f £dbocicrcdibilcfucrt'tali'qf!. mlldorctin tllo cciadocttspfuadcrc
£cceiacrcdtditmunduafobla triu incredibiUii
pmii
XXII

nolutiftfcaqntb"
agfm'crede:
fmco afccfione
pdicatib*1
cbrifh':et
iftamua
gaifTcernere:q6
ndiucntotvnftt fac cfafacttefTe
noncreducbocnobiev
tii:unoncredor
uiii."Refurreaio
cb:t nutngrande
miracfm
fuffuic:g>
eatc
(li 7 incduc»5carnci qua rcfurrcfit raruoibiafinc vlf mtrjcuf credidit.
afcefio:totoia predicat'7
credtfificre
dibiliaiio e:v/1tototerrap o:bctam roacodicoze
fuurotnuludilt
credita
e.^Sjmfrinobiles:
fublimes: gcdodciifcccrit
cccfia
aurcbnlltidnj
docuetvidifledijrerot:
7qd viderut cr<dendodilcjcit.c.pi.
diffatnarecurankeia mndu credidtf
fenmipe:fcdiftoaadbuc
crcde
nolle r £colam'ctboclocoill5 qSdc
p_duzte.Siaut
vt tfcru^e:paude:ob romulicrcditadmiiuurctulu"
fcurismimitu8:tdocri3:c»5fe
vidifle admiraf.
Ucrbi duevtfcriptafucitc
dicenb"i fcribetib"
credidir
mud":c5 ra.ZDagiseinquic
t rouloadmiradu
paudobftiatilTimt
q zaufcnic
ipi md q>cciid.dtjcj:boib"facrieediciit:mix
dotacrcdeti
adbuc
vfq?ri crcdiinqui nuocrudttia
boinu;fccuffucrunt:vt
^ptcrcanucroepguoignobtlwunfir' fmgendi^clioio:
eecro:cuipiti facilc
mo^tptto^:b5inu5crcdidit:qz
i tatn adcrcdcdii
ipelleret'.
"Romuli
auteca
ptepribilib"teftib*tnulcomirabilius temm"fep^tteantsli i vercratis
Uis
diuimtaefcipfapfuafir.tloqa nanq^ 3:5doctrini9:omq3
tllo anciquo
c^tn
pfuadetm d.diccbat:mira fuerutfca cukabominuvitaerro:cfublacofuif
nonverba.<lut.n.cbnftu5 in carnc fcccrrHriV.^c
paulop''dceodcromu
rcfurretiffen
cuillamceliiafcedilTe lottaIod.f:q5
adbunc
pcrtict
fcfum.
no riderat:bec
fevidilTenarretib"no £jcquomrdfipociqc:pmrtiaannis
loquetib"
rm.vfed
ermirtfica
fadetib* afibomcffuiltcy romulij:vt
iadoc^
figtiacredcbant:"boi¬3
q"ppc
quoev tis bdib"acrpibusipfis cruditiaad
nCvfvt mrtiiduapligua^fuilTe
no fmgeda
vijfd.cg'
eetIod.3lntid.ta9.n.
ucrdc:rcperc Unguia otu;gctiuloquc recepitfabfosfictascrnonun^icodi
tc-3rntnbilitaudiebir.£laudi abv te.T3cc
ctaeaatti cjccultapfti eludes
berib"ma'9:ad co^ vbu^in cbrtftino O£q6ficrin5pdtlefputt.Uu"c noezo
micp^.jrl.aftoaicolume cofHtifTe.Su doctifftmo>tboiaujideq?eloquctiffi
daria6 coponb"co^.ablataifanadi» m"6tDZDarcue tulliuadcero.pp^ca
jjfuiftcliguerib":*via quafuerattzax didt diuinitacc
romulimirabil:crcdt
ftturipofitoainotdicinuerabilca
rno ta:q>
erudita
rpaiaj fucrunt
q falfita
bis vartjsl.ibotaree:
vt abulattufup renrccipcrct
fabula£.G.ufe
autero^
COB
vmbrstrafiretpriuo
falute
folere mulu|dco
nifiromacredidtc:at5
idpx
recipe:7
alu multaftupedain cbrifti ua7 tciptc'3."
Xii5dcindcpoltcnef ua
notep coefacta:poftreo
et moituos refueratnccclTcqoacccpcrat
a mato
refurrpfTc ccmebat. O.uefi vt lcgut" rib",Ttcumiftafiftirioet lactcquoda
geftaee;>cedunt:eccctoticrcdibtlia
v momuscbibita crcfccrcrciuttae:acq?
b"illiaicrcdtbilib"
add(m" 7 vt crcda adtl magnu puetrer ipm^tvc cj:cius
t'vmticredtbtle:q6
5 carnio :cfur:cctt fafttgto
velutecaltioze quoda locoax
oticat;tncclu? afcefioe
o::mtco2um t Itaeq3gcnccs qb"dfiarctbac fuaopt
crcdibtliuteftionia
tatacogerim0^ fi ntoncpfundzt:vtnoqdecrcdcn t.f, tfi
dtladcredendum abbozrcda durttia diccrentdcu;romulu^-.ne ciuttatecui
incrcdulos tnflccrim".Sivopaptoa Puiebantdepdito^dusoffedentjalit
cbriftivrciecrcdefrcfurrectiee^atqj euj noianoo <yromj q*idnonamore
LIBER

quidcmbuiuecrroMsjfjcuj
amorfe vaumctconfitcndo:
tantap o:bcjw
crroze
credidcrat.
£brift" aut g>q>
fit marty^multitudmcmcfullue aut
cdeftis
7 fempifne
cddttoi
ciuitatietn rerro:reuocare
nonpotuit:blandirie
tn cumqmabillo codiracft de6cre' nullc:,pmtiVionulla
dcmoui::13nec
did;t:,r5
io potiuscfl condendaq: crc facultamviolctiafubtracrio:
nccaccr^
didirromapditozefuuj iapftructai bitasrniucrfaru^variaruq^pcnaf:
dedicata tancpdcucoluiti teplo:bcc 7 ipfiuemouiequcpf cetisformida
aotbterufale deucbrtftucoditotefux tur.Tleqjtucciuitascbrifti
g^utgad
umvt pftruipoflj i dedicarupofait t bucpcgrinarefin terria:7bkt ti ma
fidafimdamtuj.^UaJlluflmado
cfTe gnoruir.
agmina
ppfo^aducrfus
im
dcucrcdiditaftaiftuj deucecrcdedo pioepcrfccutoree
fuooprorpalifalu
amauir.StccrgopcclVit vno amarct rcpugnauic.fcd
pot" vcobrinc:ccctc:
illa:?deamacoiam libcnfcciamfal namnonrcpugnauic. ligabantur:in
fubonu5CKdeta'tapccflit vntfta cre cludebantur:cedebant':vrebantur:coz
dcrct:vrrcctafiden tcmcqo falfum: qucbantDnlaruabantur: cruciabant':
f5qo verocratamarct.£]cccpri9 £515 7mulriplicabanf.
Tlori cratcis^f»
to11tatiemtracufqueperfuaferunc lutepugnarcmifi
falutc^profa!uacox
deu^eccbriftarojpbetieqj dtuineftde recontenete.Scio
in libroaccroms i
digniflfime
prcccftcrunt.q
in illonfic «omftfallotdc
republica
difputari;
ap:ibaoadbuccrcdunt iplede:fcd
iaj nuiiubcllufufcipiaduitaceoptiaini
a totodemonftrafiplctc. C>eromulo fi autproftdcaut pro falutc.-Quid
aiuq: codtditromain caq^rcjnauit aucdicat^) falutcvclintclligtquam
fluditur:!cgttur:no
q: factujeftqoafi faiutcjvclitaliolocodcmonfiras fcd
fuiflct,ppbct3tum:f5
<yfit rcccpt"
i de bis pcniainq*tquaeccItulalTimifcn
09creditum tenentUe:ndfcmoocet. tiuticgcftate.-ejcilio.vicuUaiverbcnb":
Tlulfqutppczef.mutabiliiifignistd clabuntur fcpcpriuari:oblatamortia
civcre^puciflfe
monftraf.lupa q*ppe ccleritate.
£iuiratibu9aritmor8ipfa
il!<jffu5duo^nutrij::qovidccquafi penae:qvideturapcnafingulogvin'
magnu5
crtinlTc
portontn
vqtnicauc dicarc.6cb3.n.
cortttura
ficeeciuitae
q>Meaddemoftradu^ dcu^.^erte.n. vt etcrnafir. 3taq?nul'u6iiitiferci
? fi nmccrij;fuitlupaillaf? bifti2:c5 publtccnaturalisivtbominisin quo
f:ibu8potetucocfueritambob":f:tn mo:en monccclTaria evc^ etoptan
ct"nonbabtt'de".Omi9 aute^>b(bu" dapfcpcXmttas autccii tolUt':ddct':
cfliu romuluaut bcrculcautalioera cjctiguitur.firc
equodamd vt magnts
lcs boicodcosdicc.-'?
mori maluir ^ paruaconfcramyscac
fi omis bic mti
nondicc.Jlurvcrcaliqua getiucolct dusiteat7concidar.t)oc to"diciccice
interdco9fuosromulummifiromit ro: quiamiindumnoiniitopcu^pla
noiemci"cogcc.JO.tus po:rocnumct rontcig fentit.£d(latcrgocap cafalu
q1multtq^t.altbct
fcuitiacrudelirana tevoluillcbelliifufcipiaciuitarc:qua
occidiiop
cbriftumdeonegarc maluex fit ut maneat bicduttasficucdiceicr
riin^promde mcruoqudlibeclcuisi na: cpaismozicntib"7 nafcetibu8finx
dignationiatqabanimieromanoruj gulia:ficurp.cnm'8
cft opaacasokef
fi nonficrctpotTc
purabatcjciftcrc:co lauriratqjbuiufmodicercra^a:bo?s
pcllcbat
.iliquao
ciuitatcs
pofitasit> finguloiu^lapfuoztuq?
foliofZDos
turcromano ran^deu;colcromulu. quippevtdtdtnonbominum finga-'
21cbnrtoaute;dcononfoli^coledo lorumrfjvniuerfepena
eftciuitatfe:
XXII

queapcnapleruq?fmgubsridtot. adiiouufcctmfeottararcfurrectio
at
Undemeritoqr(f:vtrdteaefeccrit
fa q3imottalitas
carnts7fideliltimc
cre
gummi:cjiivmivfaduitatejfuamfire def7 prcdicarefitrepide:7
p.orbeter
malu.rctt
q>fidemfrageq 015
tparoa repullulacara
fccudius
coutmarcyp
narepublicarenebantar.
3" quofuo fangatc
feref.legebanf.n.preconia
p
fcolaudantaboibuafonereipublice cednrwm,ppbetard:?cttrrebat
ofteta
cuubu3.Seci
bi quobuic difputatioi virtuw 7 pfuadebafvtcasnouapfue
poflenrobcdire
no vtdco:vbid: uullu tudinencotrariaroi:docc
o:btstczre
fufdpicndu
cebdlu:mfiaurp fidauf quipcifcqucbat
furozcffequctfide:
pro falurc.Tlecoi fi in vniifirpericu'
lum i:aduoifta cocurrerit:vt tenm Jbcmtracufqvt mund"i cbriftutn
alrerufinealterfarnifTionc n polTit: crcdctfactafunt:7ftcrimundocrcde^
q*dfitpotiu9eligendu.^rofectoeim tcnondtfmunc.c.vig.
fagutinifi faluce
cligcnr:ftdee ciefucx
rat dcfereda.Si fidceceneda: amitce c Urmqututnucilbmuacraqp
davtiqj faluafict factue.SaP autc dicatiafacca
ccnonfiiir.-'poile
ciuuatis
dcitafe:vt cufidcacpcrfide <^de
diceneceflTaria
fuiflepufycredet
tenerivfpotvu9acd.ripolTitfidcaute mundT:ad bocui crederetmundus.
pdttaadeaqTcp ucnircn po(Tit.O.uc <luifqutsadbucprodtgtavr crcdati
cogitariofirmiltimtacpattcttlTimi
co q*rit:magnumetpfc^digiurquimuiv
di3tot actantosmartyrcefccinqua' do crcdctc
nciedit.Uc^.bocio diciir:
lc ncvnti qdebiiit vd b:cpotuic:qne vt :ecttic ilb miractafcafuilTccrcda
dcuscrcditusromulus. f.Cri crgocbrift"rataftdcvfqqujqj
caixat m «Uim cum carne fublatue;
credet:vir U;1tpib°erudttis16equod ficrino
tutisfueritdiuinen gfuafioiabuma' potrefpuctibue:ftiu
vllis miracurntx
ir, :'>mirabiliterincrcdibiliacrcdidit
mundue.^JlnfortccredibiUa fuilTeet
fJ £d valdcridiculul dcroulifal tdcocrcdttacflcdtccurilurj1£ur ergo
fadiumitatccade cbriftolod/ ipftnoncreduru/Brcuie eigitur nza
murface
mentione.Ucrutn
cdfcjccert cdplepo.Jlut
incrcdibli
rciqucnoui'
tia fcrmeanfsancicerone
rouluafuc dcbafalia mcredtbilta
q tamfiebant
rit atj ilUetasiafuiflfcdoctriisdic&t 7 vidcbantffecautfidem:auc
ccrrctca
rf t q6ficrinopot6e refpuet: credtbirrtnulfquib^pfuadamiraca
magiap' fcjccctoe
anosipfi*tpe lis indigccuflo^
ntmiam
redarguit
v
ofoimariecppoftcafb*auguftoat^ fidclitJtc."boc
ad rcfcllcndos vanifli
tiberiocrudmozib"vtiqj tpib":rcfur" mosdiperi^.Tla fcaelTe multamira^
recrionecarntecbrtfti arjm cclosaf cfaqatccflarettlli vntgrandifalubri
cenftoncrtatpidq&fierincm potmee 05miracfo:quo cbnftuemcclumcuj
bumana
ferrcnpolteticludefq?
abau carnc
mquazcfurrept
afcendtt:negaz
rib* coidibufqjrefpuec:nifi
eafteripo nonpolTumua.
Jneifdem
quippcvex
ruifle:atq3
factaeeduumtas
ipi' vita radffimisUbriecuncta
fcrip.a u t:
tio vcldiuinttarisvitas:7 pftariami 7 qucfactafunt7 proptcrquodcrex
raculo^fignamonftrarent:vt
trerib'* dendumfactafunnbecvr
fidcmfacc
i prradtccnb"
tamftietacpmagnie
p reiumnorueruru:becper
fide quam
fouctoib0
pcdeatcbrtftoidciri
iceua fecerunt
multoclariuainnotcfcunr:

l
LIBER

legunttir
quippe
(npopolte
vtacdim bant.t>a(Tu0
autfucra
t ft»fecttoe
ilk
turnccm populiaramcnmficrcdita dtuturr.087 accrbcedolozee. Sed
lcgerentur.Tlam
ctiamnuncfiuntmi vn"iterrcltosfin"fefellerat
medicoa
raculatnciiionomtne:
fiuepcrfacra' atqjitalatucra
cutcumnontangercc
mcntacii:e:fiucpetorartonce rmeozi qucmferroaperfredcboet.£>cniq3 fa
93fanctorum ci°:fjn cadcclaritateil nattaomnibusqucaperta curabann
luftrant':matacpraillagKadiffamet" iltcrcmafatfoluexutfrurtraipcdeba
£anofiqutppcfacrap Uazzrque diffa tur labor.O.uaemozae fufpcctj9illc
mstucflcopo:tcbar:illa facitvbiqj:e bnsmultuq}fotmidasnciteru^feca"
dtaritmemcrie omcropinbererepo returq&eiprcdij:eratali1*domeftic*
pulonim:bccaurcmrbicunqj fiiit fbi cio9qiicm nortadmtferattlli vt faltc
fdunturnj: atoraipfactuitatc:
fquo vidcret
cumprimu^fcctue cft:qu6
id
cuttqjcommancnttum loco.Tlam ple facerent:iratufq3tllum
domoabfece^
iimq;etiat'pftpaucidTmi
fcmnt
t'gn<x ratwjcq?
rcceperancrupit
atjait.3^
raiuibuacercria^mapmcfi magnafit rummefecturicftie.^dilltuaquew
ciuitae:7quandoaUbtalqfq3narfan biftte effeprefentcmverbavettturus
tunnonrantacacotnmendat auctori fum.Jrriderc illi medicumipcriturn
taavtfmcdifficultate
vd dubftatioc ceperat metiiqjbominisbois pcrbfe
crcdintur^utacbrifliama
fideUbua promiflridtbufq^
lcnizipterieriit
7 al^
sifidclibusvndicemur. diesplurimi:nibilcpproficiebat one
qaodficbat:medtci ramcnin fuapolx
m 3roculuq5 mcdiolanifactum liciranoncpcrfillcbant:nonfcillum(1
ecumilltceem"qnilluminarua numfcrrofcdmedicamrie efTcclauftt
c cecue:ad multorujnoritiapotittt$' ros.Jldbtbuerunt 7aliumgrandcuw
uentrc:quia 7gradiseft ciuttas7ibl tammcdicumrf-niTcp m tlla artclaux
crattunctmpcratoz:? immcnfo popu datum.^dboccnimriuebar.Tlmmo
lo teftereegeftaeftconcurrente
adco nmmdico.O.uiloco infp«to'ideq6
po:amartf^jjtbaft}7 gcruafq. Ouc illi corumdiltgmtiapcrititiq?
^mifir.
cumlatercnt7 penitus nefcirenturV £uiu9 illc factueauctoritarcfccurus
pifcopoambrofiopcr romntumrcue domeflico fuomcdtcoqui futuramp
latarcpcrrafurtt:vbicecusilledcpul^ dijrcrataliamfccrtoncmrfaccta
btlari
ftsPetcrib"
tcncbrisdievidit. 3lp6 tatcrclutt'a5
faluuoillufir.O.tiid
plo
carrbagmc;niicquie!nouit pt admo ra.^ofteatotdiegmamttr pfumpri
du paucitTtmo9:f.»lutC5
qfactaemno tranfierunttvtfcfftat; confafifarenic
cenriocj:aduocato
vtcarie
prcfccwtc: eunifi ferronlfo mdpoflefanari.£jc
vbino8i'iuerfm'mu87oculisafpcjci pauit:e)cpallutt:nimtotimo:turbat".
mu9noftrie/Ucnicntce
cnim6 tranf 3lt5vbifecollcgit
fariq^potuttrabue
martniemct fratremmcumallipiu^ tl!o9mfTit7adfc.impliuenoaccedc:
nondumquidcmclcncostfcd iaj dco nccaliudoccurritfatigarolacbrymis
feru;'cnrce:vt
eratcu?totadomofu» ^ illa tamncccfTitare
conftrictornifi
vt
religicfilTimiis
ipfefufceperat
7ap5 adbibcrct
alqrandrinu;
qucndi4 tuc
cu?tuncbabt'tabam":curabarur
ame cbirurgugmirabtlisbabebatur:vt
dideproprcrfiftulaequaafnumero'' ipfcfaceret
quodabillisficrinolebat
faaat^ pcrplcjcae
butrin poftcriorc fratus:fed
pofteaq^
vcnttillclaboreqj
atj imacojponspattc.3a fecucrant illorummcicatridbueficut
artifejcvi
c«7arti9fuccetcra
mcdicamtie
agcx difbonfvirifuncrua
offtrtoperfuafit
XXII

bomim:vrilli potiuequiincotantuj faccudcncibus


omniamembra cius
labozaucruntquantum ipfeinfpidea 7 pene
intcrcludenribu?
fptritu5:qui8
mirabatunfuc
curationta
finefi\im(: vUisc^Ucetverbig^Utrum
ourent
adqdensq>reuera
niftfcccua
efletfal alqnecinbeccozum
auertcrctur
mtc
uueeflfe
nonpoflet.Sed
val6abboze tioncfa'ebam.£go
tameit
p:ofus
o:a
afuismoribusipt
bommibua quop renilpoteram:boc
tantummodobrc
artifidofilTitnain
operatn:
iduftriam: uiterincodcmeodtj;i.£>omme
quas
diUgcruiatn
adtnirans
inctcatridbua tuorum
precce
cj:audis:
fibaanoejc
dii3vidcret:proptcr
ejciguum
quod audia^Tlibil
cnimtntbividebatu:
ad
temaftftt
palmatn
tarttihbojieaufef dtlatnpofTc:
nifivte^pirarec
ozando.
rct.~Rcdditi
funtatoeme:tplacuic
vt Surrejrimua7 acccpta
abepifcopo
codcialcjandrmoalTulcncc:
ipftfmii bcrtcdtctionc
difcciTtmus
rogante
tllo
illuin ferroquiiamconfenfuomruU) Vt marteadelTent
illis vt equoantmo
alitcrmfanabilis purabaturapircnt. dtct bo:tantibus.3llu)citdicequitne
Ouma dilataeinconfequcntc dtej. rucbatur.Jldcranc fcruideificutfc af
S;d cu^abiflentilh;crmcroientmio futuroeclTepromtfcranr.JngJcrn fot
dominitantuscftindomoillacfo:f mcdici:
parantut
omniaqucboza
illa
dolo::vctcinq'funcrisplanctusvij: pofcebat.Xremenda ferramcntapro
compritncretur a nobia.Uifitabant fcrunturattouuiefufpefifqjonibua
cumquotldte
virl fancti:epifcopu9
tc ciaautem
quorutn
cratmaioraucto
vralenfie bcate mcmozie faturninua ritao defcctumammi eiua cojifolido
7 prefbftcrgelofua:ac
diacoi
carcba-' crigenribu9.2ld
manoa
fecturimcmx
ginenfieecclefie.
in quibuaerat7 cj: bra in lcctutocomponuntur. Soluii
quibuafoluscflnunctn rcbuabuma tur nodiligamentoru^mudatur ioc":
inoum cpifcopue cubonoreanobis inrptdtmedicu9:7fccandum illumfi
dcbitonommandue aurcliue:cu
quo numarmatua at, intentuainquirit.
reco:datea
mirabilia
opcradci6 bac Scrurarur
oculia
:digitifq3
cotrcctat.
i-cfepccollocutifumu6:cuq5
valdmc Xctat deniq3
modisotnnibug:
inucit
minilTcquod commemoramua
muex firmilTimatndcatricem.3am illa Uct
nimua.Ouicumeumvcfpcrcfic fole ttclauaat5gtutiarumacriomtfczico:
bantpif«arcnt:rogauic
eoamiferabi'* di 7ommpoumidco:que fufaeftotn
libualacbrymisVtmancdignarenf niumlacbrftnantibus
gaudqs:nonc
clTcprefcntea
fuofuncripotiufcp
dox committendamcigvcrb:9.£ogiterur
bri.Xantuacn(tncummetuaq:prix poriuag»dicatur. 3n eade
cartba^i
oribuamuaferat
pettie:vt
feiruermc neirmocmtia
rcltgiofintma
fcmina
6
dicorummanusnondubitazet
eemo primarqeipfmsauttatiemmatnmil
ritu:um.>Coiifolatifiwt cumilli:i bo la cancrumbabebatrcm ftcutmcdid
tarivt in dcofidereteiufq;volunratc dtcuntnulliemedicamcnria
fattabilc.
virilitcrferrct.3ndcad
orationemin 2lotcrgoprcddifolctmembmm vbi
greflfi
fumua.Ubi nobiscpmo:gcua nafdtur7a cozpo:e
feparariraut
vt a
figent(bii8arq?focumbertribue
tmc: Itqoanto
diunuabomo^tuafforncn
tllefcitaproicdttatig'
fuilTet
aliquo tigepeftia
mitigatrda
frcquetib".
Tla
grauitcrimpellcnre
proftratos:
7ce" vt mdcmortctn
quantiilibet
tardtua
pitorarc.
<luib''modie
quoeffecm: affttturacofidam":rccundu
btppocra
quomotuanimfcq
ftuutolacbrfma tis vcfmarfniam:omnia
c omittcnx
mmiquibua
gemtobua
atjfingttlrib* dacuratio.tooc
illaapezito
mcdico
7

I
LIBER

domuifamiliarifftmo
acccpcrat:7
ad concukatib"
pcdceduein doloieaca
foludcufe:ozado
conucucrat.Sdmo rimuquale
nttn^e)cpt"
ccfluafTj:nia
nrf in fonijs propinquare
pafcba:ut gifq3eoavmccne
lauacrorcgcncrattx
in ptcfeminzpobfcruiciadbapriftczi onievrvoucratabluinon dirtulilta:
u; qci"q3
tllt baptijataprirmf occur i bapnTmatc
tpfon foludolorcq ulx
2iiTct:figna:cc
cilocn
figno
cruds
cbzi traiblitdcruciabat':vc^et
podagra^
fti:fecit7 pfcftifaitasfccutae.ZDcdi caruilTcinccaplius^diupoftcavijrif
c"fanequtctdtjccrat vt nibil curarots fctpcdcedoluilTcquienouit.^Tlos
tn
adbibic:fipaulodiuriuevwevcllct: nouimus7paucilTimif:co:adquos
ni infpcriffctci pofka7 famflimam tdpotuitpcrucnircevicio. Q.utda;
ropcriltct quapriusb:cilludmalum curbitartus
n foluaparalyfi:reni5et
caliifpecttoe ccgnoucn t:qfwuab ca abiformtpondegeitaliu:cobapti^a^
vcbcmtqdadbibuilVcrcuraciots: cux retTalu^effecfe:^liberarasvrraqj
ptcai}-:uiutclfi daf noflcmcdtcamru molcftiatan^ maltnibil builTcticor
quobippoaansdiffmtiioukc:ct'.£ii porcdcfontcrcgencratiois
afccndir.
qj abcad.dfacucfTct
auditTct:
voccre ^.Ul8 bocpf cuzubini
noufcnpt ra^
lutcontenene
7vulcu
7itavtilb mc- rilfimoe
aliquoe
quibocvbicuq?
au
tucretneali^d cotumcliofa verbum direpotuerot;Tlosautccumbocco
^pferrct
i cbriftumrrcligiofa
vrbaitate piflcm":iubcntcfancco
cpoaurelioet
rndtflefcrtur.'f>utabaand.t
magnum vt vcniretcarrbagfnemfectm":gpaia
aliqdtemibifuilTedicturi.3ltq3illa &talib"priuBaudicrimua:dequo^fi
ta cfboircfcciucmoj; addidic.O.uid dcdubirarcnon polTcm
us.
grandffedtcbrtftuefanarccacro:q
quatriduanu mozruo furcttauifc1
"boc v Jr tribunitiuebcfpius4 apud
crgocii audifle-7 vebcmefftomacba no8c:biintriro:iofufTalefifun
rerin illfl ciuicatc
at; milla ploan vti da;ubcdiappellatu:vbi cu afftvctioc
cpobfcurafcm ra-,ingcamt:acala fic fluliu 7fcruo^fuor dornu;fuafpux
Utc:btcea7 admonendi 7peneobiS ummaltgnozu vimnopiippcticdpifx
gandam
putaui.Ouc
cumibirndifl"; fyregjuitnoftrosmc
abntepft^roe:
nonfctritJcuiiVc.-qucftuiab
ct'0quas vt alicjaeo^illo pgcretcufueozario
fo:tetuncm:ona8amicifTimas fccuj nibueccdereaKprept rn":obtulit ibi
bebat:vtrobocanteafciftent."Rfide^ facnficiumcorporiscbrtlti:o:a9
qui
retrcoioncfctlTc.£ccctnqua: quon tum potutt vt a (Tarctilla rcjrario dcx
ticce:vt ncctrtcaudiatq tibi tantafa oq3,ptmuemtfaateccffaou.2lccfp.at
miKaritatciungarV£r q: breutrerab flutcabamicofuotcrrafacta6 bicro
eaquefiucra:fcci
vt illieaudtetib"
mf folrmisalatarvbi
fcpultus
cbrilVdie
mq?mirantib"7 glonficatib"dcum tmio refurrerit:csq3
fufpcndcrac
i cu
totumcyordincqucmadmodom gc" biculofuo:nequtdmaltetipfcpatet".
Jlumfuentmdicaret. 31 vbi domiie einoabtlia tfcftarionc
purgatac:q'd6 tllafra fictcogitabac
m £ndiciTqucndapodagn'cntea qui dturiuBin rubtculofuorcucreric
dcmvrbc:quicudedt(Tet
nom cabrcnolcbat:fozre
aca'dir:v»t
cgoct
adbaptifmu7 pd;eif bjpti ja:ct'info collegatiincmeuaepiTcopus
fy-niftm
niaa pucrienfgnecuraridquoeitelU ftaecckfiemapmm"
i^pmo cemua:
gebat
demones^bapri^aricodem
ano vcftircmue
rogauit:7 ventmu8.£oq3
' fut(Tet:cifq3
noobtepans
etil omnianobiaretuliflet:et
bocperiait:

(
XXII

Winfoddfalicubuatq? ibi ozonujloc* folucndu.


Oo cufcdfletfaifTimum u-
fiicret:?bi
eriajcbriftianfpoflfet
ad as uetr.Saruti functllic7alijdc qb"di
lcbradaquedd fantcongregari. Tlo celongu^e."bipponenfequadavir
reftitimue
factum eft.£ratibiparaly gtnem fdo:cufeolcopunyiflcr.q*
pro
ticuaiuuenta
rufticanue:qiu bocait' illaozane
pibVtfliilaucracbcbzymas
ditopccmitaparcntibusfuia:vtiduj fuaermoj:
ademonio fuiflefanatam.
adeulocujfanctm
ncutartf
afferret. Bcioeccpum
femcl
proadolefcete
"Q.uocu3fuifl'etallat'>oranu:at5
in6 quc^adcmonio
cozreptu
v>idit
o:affc
continuo
pedibusfumfan"abfaflTir. illttq?illicodcmone
caruiffe.

o Jctoziana
villaozq"abbtppoc e "Ratquidafencpflozltms
btp'
rcgiominua.i^:. mtlib"abeft. ponenffsnz bo:7 rcltgiofus7
ZDcmoriamartTcni medtplanmfium paupq fartoMB fcaztepafccbat.£afu
ibi eptbafqi geroafq. "f>o!tat"eillo II pdidcrat:7
vnfibtemcrernbcbat.
(Jdaadolefcee:d. cddtcmediotpcefta
tte equujablucrtrtflummfegurgtrc rtosccclcbcrrimarclara vocevt veftt
deone fcurrit.^bicu?iacetF pzojrim" ret"ozautt.3udtcrunt eu;adolefcetee
morritrrriiiim^mortuoradvcfpcrri^ c|fozteadc;antirrifozesreuq? difccde'
nosillocbrmno91e!ationc9:cii acit temejragitanteg^fcquebafrquafi cja
KBfute7d,bufda fcimoialib"q; more martyrib"quinqua^eos follcavfi vt(
dnia poffelTiots inttauftrat^bymnog rimcntuemetpetiutlTct.?U illc tadt'
cantarccepcrunt.<luauoce iltequa'* ambulans dcctusgratide^ pifcepalpi
(i pcroifTuaoxufiude:7015terribtli taittevidit i tirrorercticp
illis faucttb"
frcmtmaltarecSprebenrum moucre arq3adiuuantib"apprebedit7 cuida
naudieefiucnovalce:tancp cofuerit cococapcus noiecbrtflianoadcod.na
alligat"autaffirnstenebat:7eugran conduoztammdtcans
qutdgclhimfit
di eiubtuparcifibt rogaacofitcbafv trccentisfolttb"
rcndtdititanacopara
btadolefccntc7qn7qu6 mflafit:po rcinbdifpone9:vt vjcoz
dua quopcf
Hreofeeriturumcedcnuntiag:mbra fctd qaoinduercfcfficcrct.Sjcocus
eius(ttigula
noiabat:
qucfc aputatu conadcne
piTcem
anuliiaurcoinvcn
ru cricnemiabamr.^ltqa inf becvba triculodos tnucnir:mojxpmifatioc
difcdTitabbote.Scd oculusdusm flcriiB7rcligfone pertcrritus:boioi
mariJlamfofusreuiDeituIa abmtioi rcddiditdices£rcequoK.&.marty
auafiradtccpendcbat:rotdq5 eiusmc rcevefticriir. 3d aquaaribiUtanaa
dmtnq6 mfltellufuerar albtcauerat. cpifcopo affcrcnrc"p>roi'ecto
zcliquiae
Ouo vi^o4 adcrant:xurrcrat aurct gloriofifllimtftcpbanfmarryn'e:ad t'
fllq vorib" ciueaca'ri:7
fe ocs$ illot iusmcmonam vcntcbant
magne mul
o:oneftraucrantr^uigeufanamcnte tttudinigcocurfns7 occurfug.3bi ce
flajcga»dcret:rurfu9
tnppterciu8o camultcrvt adepum
portantc
pigno
eulnmcotriftanrmcdtcuqj^nducedi ra facraducercfo:3uit:fto:cs
quosfc
cebant.lbimarit"forojcecius4 "15 rebatdcdirrcccpit:ocuUs
admouir:,p
tinus vtdit.Stupcnnbuscunctfeoui
ofonib"
q fugauit
dcmone
lumcircd adcrant
prdbaterulMna:
viamcar''
de.TiTcficpotuftoculu
bpfuatt pe pcne:7
vncdocc;vlrcriuen rcquires.
derelocofuo reuocatuUgautto:one XDcrr.orartmeoziamartyrtsq pc-'
facics-.nec
nifi p".vg.die9putauitcffe fuac mcaftello
fi'm'cefi:q6
btpponcfi

I
LIBER

colonicvidnumerciufdcmlocilucill' (uddsvlrimafuiiTe ncfcirctrquc


bufc
epuepplboreccdcntc
atq?fcquentc i q?vlrimafuerunt.Tla non mrrop"et
manupozrabat.ftftula
ciriusmolcfti' ipfcdctuncfe.Sanahfont tllicp d^
aiandmlabozaucrat:7 familiarifTV dcj martfrcmct rrcapodagtid:duo
mvfuimedidq*cafecarctvelUnt:ope ciuco:peregrtnus vnuotfj ciuceoni
riebaf
man^illius
pfefardnc
vcctari" mo:percgrinuB
aute
perzuclattoncm
cc.Ubtvofcasacttgitrcliqasrcpen q*djdbtbcrctqfi dolcaudiuit:7cum
refaiun e.Tlamdcinccpa eajin fuo bocfectlTcc
dolorcoiumoopquicuit.
corporcnon inucmr.
8 Tldur* nomc cfundi:
e Ucbariuepftfrej:bffpaniac» cfiilncA memoria
ftepbaipu
lamebitanetvctcmozbo calcfi crumqucndJinparuulumcumarea
bbotabar.
*p>cr
mcmomlupradicti iudcrcr:cjrcrbitjnrco
boueoquircbi
fanctiniijrtyrisquampofftdiuatllo cubmtrabebancrora obtriucrant:f
aducjrircpuaifaluua facr"c.3dcmt'px confcftnnpalpitautte^pirans. t>unc
fcpoftcamo:boalioprcualefcctc mo matcraircprumadeandcm mcmorix
tuusfictaccbat:vt ci135polliccsUgax ampofuit:7nonfolumrcuipit:vcru>
rentlOpirtilationc meo:atimartyria cc tllcfaaapparuir. Sancnmortiaf
at^dememoitaci'' rcpozrata fuiflet: qucdamin vicinapolTdTionc quecaf
i fuperiacenriaco:puemiflaipfius palianadtcitur:cum cgritudinelabo'
pfbVirunicaifufcitatus cft. futt <bi rarct:acdcfparctur:adcande^ mcmo
vir in o:dincfuopriman"noicmavti riam tuntcaciueallatacrt.O.ucante
aiiseuoiamgrautezTtnultu abbor cpreuocarcturilladcfifctacft."bac tn
rcnaarcligionccbriftianail^ebatfac tunicaopcrocrunt cadaueretuspare
fidclcfiliam:7gencrii codcanobjpti tee:7rcceprofpitirufaluafactaeft
5atd.O.utcuewcgrotate mfrta7m« 3lpudbipponcm bafluequidamfft*
gnisprecibus 7lacbiymisrogaretvt admcmoham cmfdem martyncora
fterctcbriftiart^rprfusabnuit:eofq? a batprocgroranrc 7periclitatefilia:cx
feturbidaindignarione ftfmoutt.Ui' oq?fccumrcilcmciuadcrulcrat:cum
fumegcncro duavt iiet ad memori ccccpueiidcdomocucmzerunt quid
05fciftcpbai:7 illicquatiipofi~5,pco moituamntmciarcru. Scdcumoran
oraret:vtde"illi darctbonamtequa tetllo abamicieciu0c^dperentur:^
crcde
nondiffcrret
tncbriftu:fec
bocC bibucruntcoa
illi dtccrc
ncpcrpubli
gcnrigcmitu7fkru:7ffnccriterardc complangeretur.Xiut comdomum
tepietatieaffectu.£>tin
abfccdee altx rcdiilcciamfuounnciulatibueperfo
qddcalrarifloriiq6 occurrittultrd nanrcm:iveftem filicquamferebatfj
q?cuiamr.oj: ccradcaputpofuir.Zc eaproiedflcnreddira virce. "Rufua
dormittic.£t ccce
andilucutuclamat ibideapudnoebfrcnd cuiufdacolh;
vt adcpumcurrerct'd.fortcmecatac ctartjfili" cgritudinecjctio'e.£uq3ia
cratap6bippone.£um
ergod»audif ccrcc
c5p°cpic:arq3
atqegcmeribue
lct abritcmvcnircpfbVoe
poftDlauit: 7lamentanrib"
crqcpararenc:
amico
vencrunt:7ftarimcredefc dtpKadm» rum cius q'dainteraliommconfolati
rannb'atqj gaudentib' oib"bapri^a umverbafuggcfl"u:vt
eiufdemmar
f eft.tooccfdiu vixiti orebebatcbii tyneolcocorpuepcrungc:ctur:fa«u
fteaccipc
fpummeu:cumbccvb»bc' sXdireaxpt.Jteqjapudnosvirtri
aviilimi(lepbant
qii lapidarue
cfta buninusclcufinuefupcrrTicmoriem

I
XXII

martprcj
q in fuburbao
eiuaeegritu' rcritarctur
iti populo:7
obcdietilTimc
dtneguiacu
pofuittforwulu
fili11:7
p' paruit.3"
quopofuitetq6bicmice
oionem
quamultiecii lacbrymia
ibi nonpoflum:cptu8
adcaquebocop"
fudituiueiuem
leuauir. vrgent
fcftinarc
compellar.
21quoda
iudcodificftbifuifTe
pfualu:rr anulu
q Utdfacia.drget
buiuaopfei' capillarioviculoifererettquo
fuboni
pleda
promt(Tto:vc
nonbic019 vefteadnudacozpo:i8 cingct:q
anul"
po(Ti'mcofnemo:arcq
fdo:t^pcaldu' bfetfubgemma
laptdem
i rcrnb"iuc''
bioplericp
nio^cumbcclegentdolc tumboui9."boc
alligataquaftreme^
buucmeptermtfifletamttaquevciqj dio:adfdccimjrcynoUinavcnicbat.
mccum
fciur.Guoa
ianuncvcignof-' Scdprofccta
a carcbagine
cummco
cant:ogo:7cogitetyplitf. labozte fir fintoflumfnisbagrade t fu.ipofTelTio
faccrc:q6 mebicnofaccfufceptiopis nemarilTetifurgea t>titer pcraget:aii
neceltitas cogit.Sun.mtracra fanic» pcdcafuoaillmntacciucm anulu^vix
t»5vr aliacacca$ catmtnovclifcribe: dit:7captllariatn 5003quafueratal^
quepcrbuncmartyrl.i.gfiofilTtmu^ Itgat"miratatetauic.OLua^ cuoiofu
ftcpbanum facrafuntin coloiacalatn ia nodt9ftrmilTimia ficutcratcdpilTj
ft:r in noftra:plurimi confidcndifuc aftricta:crcput'fTc
atqjejcilqffeanutuj
libri:ncctamenoniacolligipotucrui: fufpicatae.OiUetipfecumtegerrinf
fedtm dequibuaUbellidacifunt qui fmlTec inuecn:futurc faluttaquodamo
rcdtjrcnturtnpopuli'9.Jd nanq? fic pign"detantomiraculofcaccepilte p
ri roluimu3:cii5 vidcicmuaanriquid fjpfir arqjtlludrinculufolucne: fimf
ftftadiuinarumftgia virtuulecn:ia cueode^ anulo,pieac influmen.Tlon
tcmporibus frcquetitart:7cartondex crcduntbocquiccdittnicfu;p iccgra
bcretnultommnoriricdepirf. Tlon virgmaUa m:J9cniyum:7addtfapux
du cautbicnntumccquoap5bippo loafuo9oft^aclaufi9igrclTumfuilTe
ncmrcgiucepit efleifta meoiia:7 mX ncrediit.Sedboccerteqrant:7 fi vj
tis q6 nobiaccrrifliimufn eri daciett inuenermtalla crcdant.£larilTima fei
belliedcbiaquemirabiliccrfactaff: na cftnobiltccr nata:nobiliccr nupta:
illi iprtqutdatifuntad.l^.fermenu caitbaginc bitabattampla ciuicaeatn
mcrapucnerant:qn ifta pfcripfi:ca-' plapfoiu rcmqucrcntea Utcrenoft^
lamcro vbi 7 ipfamcmozia priusee nunt.ZDarrfrcmcipfequoipcrrarc
cepit7crcbrtusdantur:mcoparabtli illafarutacft:ifilmmpmanctia vtjgi
multiwdiefupant. Uraliet qucco ni9crcdidit:icii d.oftqaclaufwaddtf
lontarricewdrtac:multapreclarap ctpuloetngrcflueecrcdidtc. poftreo
cundem martyrefcacognouimusicu propcq6oiaiftaduuncuranobioiit
tuaibi mcmotialongcpnufq1apud eiiquiafccndit in ccliicumarnc mq
no9abepoeu«dio
confluuta
e.Sed refurreircrat
crcdidtc:?
i<5peunitara
libdlo?tdandojjtbiconfuetuoo non fiaiu:q:,piitafidcautnpofuit.
e:f pot(u9fi fuit: ni foztaflenuceeia
ceptt.Cum.n.nup illiccemus petrorti f Juntergoetnuncmulta mira
ia darifTima fcminaq ibi mirabtlircr culacodedeofacienre
g quos
<TL
magno
atqsdiuturno
inquomedt valr:7qucadmoj
vult:qut7i:laquc
coruadiuto:iacuncta6feccrdt
laguo lcgimuat'ccit:fcd
ttlanccftmilttmno^
rc fanataeibozcari
fumusvolcrttcfu^ refcuntrneqs
w nortcjcctdanc antmo
pradictilocicpo
vclibclludarctqui qiuficlaraincnior.ccrcbralcccionc
LIBER

tunduntur.tlam
7vbidtUgenria
cq bacftupentibue
quiadcrantratq?
ali
nuncapudnoeciTc
ccpii:
vtlibcllico' iepaueiuibue
alqodolcnnbuocoeu
rumquibcnefida
perdpttuurecitentf quidamvcllent
ertgcrc:nonnuUi^bix
in populorfcmcl
bocaudiunrqutafir bucrunt:fcd
poriusejritume^rpcctan
plurciquenonafTunt:vt necilli qui dumeflediyerunt.£tcccefurrejcit7
affummtportaliquotdicequodau' nontrcmebatqiioniamfanatuscrat
dicruntmcntc
rettneant7 vit qutfcj» 7ftabatincolu
mtetntucns
intucntcs.
rcpcrtaturiHorum:qtrici
qucmnott ^Quiacrgotntuentium
fercnuitalan
affuifTc
cognoucrit
indircrquodaudi dibusdci.^ljmantiujgratulanriuq;
uit.Unumeftapudnosfactumnon voribusecdefia
vfqucquaq?
cdplcta
mafaaq>ilb quedijri:fcd
tamclaru? efl.Jndeadmecurriturvbtfedcbam
ctcpilluftrcmiMCulum:vtnullumar 135 procefTurue.^rruit
altcrquifq?
p"
birrercfiebipponenfiumqttibocvel flltcrum:omnie
porterior
quafinoiw
r»onridcric:veldidiccric
nulltttnqui quodalqapriuedijccrarnunciares.
oblmifdulb rationepotuerir. t>e ZDeq3 gaudcntc
7apudmedcogra
cemquidem fratrcequommfcptctn riasagcntc:i'ng:cdi'fuj
etiamipfccum
funtmareeurca
femine:6
cefarea
cap plttribu9.3nclinatur
adgenua
mea:<
padocic
fuommciuiumnoignobilca rigituradofculummca^.procedinC
maledtcto
matrterccentipatrbcoiuj adpopulum :plcnaeratccclcfu
:pfoax
obitudeftirurc:quc
fiuziam
fibiabda batvodbue
gaudioru:dco
g:ae:dco
f.ictamacfibiiTimctultt:taUpcna
fuc laudee
ncmmc
tacenre:btnc
atq?inde
diuinirua
cocrctti
:vtbozribilitcr
qa» clamanrium.Salutauipopulii
trur
rcrentur ortincs tretnozcmcmbroru. fud cadcmfcrucnrio: r occclamabar.
Jnquafediffima fpedc:oculo9fuoza 5actotandem filcnriofcripturarum
liuiumnonferentce: qttaquaucrfutn diumarum fuiulcctafollcnnia.
Ubi
fuiqstrevifumcft:totopencvagablt' aotvenrum eftadme(fermonia locn
o:beromano.£]c bieenfmadnoevc dijripaucaproremporc7 protHi*tox
ncnitduofratert fo:o::pjulus7pal cundttatcIcriric.ZDagic.n.
cosiopc
ladia:multte
alqelociemilcrijdiflfa' diutnoquandam
ddcloqucntia
non
manteiatncognttt.dcnerunt
auteari aodire:fcd
pfidcra:permift.Tlobifcu
pafcafcrmedtcs.xv.7 ecclcfiajquo bo prandit:7diligentcr
nobisomnc^
tidicingrcdjentca:m
camemozii
glox fuef:ncacmaterne
calamttatts
ind^
riofiflfimiftcpbanimartyriefrequeta cauitbiftouaj.Scqucntiiraq?dicp"
banto:antce vt fibi iamplacaref
de": fermoncm rcddimm:narrarioniaei"
7 falutcmpriftmamrcddcrct.£t illic libellummcrafhnum populorecfran
7 quocunqj ibant:conucttcbantin fe doj prom(fi.O.u°dcumcj:dnicopa
ciufratisafpcctum.Tlonnullt quteoa fccdietcrtiofic:ct:mgtadibuecrcdic
altbividerantcaufaqptrcmonseo:o; mquadcfupcrio:eloquebar loco:fe"
nouerantralqs 7 cuicimcp potenrui dftarcflmboafzee:cumcorum legcf
dlcabat.
Ucnit7 pafca:
acjipfodie libellue.
3"tuebatur
populue
vniucr
dommico
maneoim ia^ populusfre fusfoniavtriufqjvnumftantcmfinc
qucneprcfcnscflcr:7loci facri canccl dffformimotoialrcrammcmbnaoiti
losvbtmarryrmmcratidcmtuuenia buacontremcnrcm. £t quiipfumno
oranstcncrct:7
repenre
proftratuee riderjn t q*dmcodmfcmificordicf.K
7do2muntif(milUmu8 bcuir.non tn ctum cet tn ei" foroie cemcbant.Uidc
tremcasficutctiampcrfomnumfolc bant.n.qutd
in illo grarulandu:q'd.p

I
xxn

illaecc
ounLi.Jnter
hccrccitato
co iusnomcn
occifi
fant.probaefidpx
rumlibdlo:depfpectupptiieosabtre cclTiteouimmirapatteruu:vr
in bie
preccpiztdetoraipfacaaliquanto
di miraculia
tanta utapoceciafequecur.
iigentiiw
ccperidifputare:cu
ccce
me Tlamfi carnieinctcrnum :cfurrcc;io
difputate
voceaaliedcmcmorta mar tn preueit
iitcbrifto:vfn
ncutra
c ftc
tfriartotiegratularioma
audiun(f.£o prenunciafa cbriftorrficut
prcnuncix
ucrfifumeoqm'mc«udtebarrt:ceptit atac^pbctia aq*bu8pnuciaf ecbri'
qj pcurre.
Jlla.n.ubi
dcgradibas
def ftusquaremartfreetantapnt-4^c»
ceniirinquibua
fteterat:ad
fanctum fidcquabecrefurreccio
predicafocd
martjYemo:a: percjcerat.Otoe mop fi fdt^Stueenimdeusipfepcrfeipm
vtcancellosattigtt collapfafimiUwr miromodoquorcatpaleaoperacur
Pclutfratereiuapoftfdnujfanafiuze ccemua :fiucpfuoaminilhoaiftafact
jcit.&umergorcquirercm'' q"dfactuj at t eadcm (pfaqucpcrminiftroafa^
fucmvftdctlleftrcpitua Ut* ertiterit citrftuequcdam fadatetumpcrmarx
ingrcfTifuntcO>n illain bafiltcam v?bt rfmrpu3:ficucpcrbomiiiC3 adbuci
eram^adducentca ea^fanademartf corporeconftimtoe:fiuc omnu ifla
ris loco.Dumvotantusabvtroqjfe pcrangeloa quibuainuifibilitert'mux
xuaimiracionisclamo:cjco:tuo eft: t.ibiliccr7 mcorpozabilucr impcrato
vt voj:continuata ciilacbrymis.non peretur:vr qucp martfrcsficridicuti
videreturpolTc fmiri.perducu ead taneiaoiancibua rrh 7 ipctrantibua
eumlocuvbtpauloanftctcrat trcmu nonetiatnopcrantibua fiantfmc.ilii
eplcabanc cafifcmf:t facclcutdoluc iflis.Tiucalta
illtemodierquinitbmo
rant remanfifTe
diflTimile:7
ndu fofaa comprebmdia mortalibua poiTiind
precca
fuaaproea:iam
tn prcuiav>oy profcaoattcftantur
becfidci:mqua
luncaccm
tamcitocpaudttam
cccetne carniain cternumrefurrectio
prcdix
bant.£cultabant m dci laudemvoce catur.
finc vcrbianncofortitu quantutnn:c
aurcavij:ferrepo(Tent.<luideratiti OLuanto digniusmartyrcabono^
cordceniltmriBm nifi ftdeacbrtfti,p ranrurrquiidcornulcamiraobttncc:
qiu rtcpbjnifjnguiafufuoeil' vrdcuavcruscolatur^detnonea
q
obbocquedam faciutttvcipfi d^ ciTc
O.uodvnmcrfamiracula
qucpcr credercntur.c.):.
martyrcein cbrifti nomtnefiunt eifi'
deitcfttmouium
fcrant:qua
i cbtiftu; b Jcfoitcdictorifuntetiajdeos
marcyrcs
credtdcrurtt.c.tjri fuoaaliquatnirafcctfle.
Bme:
ft tammcipmnrdcoafuoa mozcuta
c Ut nifibuicfideiattcftaru: iffo bomimbus comparare: adijciunreri'
mir4cula.'iqiu cbrift"prcdica amfebabcrc dcoaqc bominib'tno:
tur rcfurrcpflcmcarne:tin celuafce tuiaficutbcrculetn:
ficut romulum:
diflecdcarnc.JTla i tpfi martfreabu ficutalioamultoaqaoain dcorurrt
iu9fidcinu!ty:c9.t.buiue ftdettdlca numcrumrcccptoa opinantur.Scd
fuerunt:bui'cfidcitcftimoiopbibetcs nobismartfreanoti(unt dq:quiav
mundumimidfTima i crudclilTimoj num cundcnquc dcumct noltrum
pwlcrun t:ciiq3
non:cpugnado
fj mo fdmusct marcfrum: ncctamcnmi
riendoricemt.^roiftafikkmomift raculiaqucpermemoriam marty
quibcca dfioipctrarc
pncproptacn rotnnoltroruin
fiunt:u!lo
modofuc

I
LIBER

comparada
mtYacula
quefactapa tc refrnrecttofe
infuacamc
prfmus
on'
plapcibibentur illop.Umij (iquafi dif.quanobisaffuturavt'iprina'pio
tniharidcuf.ficutamoyfemagipba noutfcculi:l'mbuiusfinc^mtftr.
raom8:ficcopdij victifunra mattf
ribuenoftrtarfecerunt
autem
ilb dex £ontraplar6i'coe:cf
6 naturahb"
moncoeofaftuipcratcfupcrbiequo clemcnrorum ponderibus
arpumeta
corutndtjeflevolueruru.
fadunt aut tur tcrrcnum
corpuB
mceloclTcnon
tftamartyreevdpotiuadeusvFora'
tibueautcoopcranribueete:vt fidcs
iUaprofiujrquacosnondcosn:OB c Onrraq&m.ignudetdonuro
dVe:
fedvnumdeum nobifcujbzecre dnatorcciTtiquozum
cogitatio
damuB.&eniq?
tlliatalibuadijafiua ncednsnouitqmvancfunr.6ponde
7 templacdtficaucruntti ftatuerunt rtb" clcmentorum
orcwmctat':
qm.f.
araa:7faccrdoteeinilttucrunti facri magiftroplatoncdidicczunt
mundi
ficiafeccrunt:no9
autcmmartfribuB duocorpo:ama)rima arq?poflrcma
nortrionontcmplaficutdtjs:fcdmex duobusmcdtjeacre.f.7aquacflero
motiasftcutbommibus motuisqtio pularaat^coni'uncta.2lc
pcrbocm4
rumapuddeu;riuuntfpirttusfabrt untrqrhtcrraabbincfurfumuerfue e
camus.Tlccibtcrigimusaltariain$' primarfccunda aquafupcrtcrra:fti*
busfacriftccmuBmartfribu0:fedvni acrfopcraqua:quarruf: acraccbtn:
dcoi martyrum i noftrofacrifidum n potcefrcnucorp"mcdo.XDomtis
immolamu9:ad quodfacrificium fic .n.pprijsvt o:dme
fuotcneat: fi
bominesdciqui mundumiit ciusco clcmcntalibranf'£ccequalibct
fclTioncviccrunf.fuo
locot ozdine
no mtteotpoteticdcibuanaptiadtattfi:
mmatunnonramena faccrdotcqui mi'r.18
quapo(T(dctrani'ra0.OLuid
cr
facrtfican'nuocatur.£>eo
quippenon gofaduti acrefrcarotcorpozarcu
at
ipftefacrificatj^uts
mmemoua
facri rafitacrtcrtfuB.^Tlifi
fo:te
d;ppluap
ficeteorum.-quta
dcifacerdos
cftnon 7 pena^lcuttatcjdcauitaiiiu frcnis
illo:um.3prum vcrofacriftcium
cop** corportb"rt po:ret*i'n
acrc:fmoralib*
eftcbrifti:quod
nonofferturipft9:q*a fct'scorporib''
boiumnporcritdoare
bcc^int
i ipfi.Ouibus
igitur
potiuB vtVrutcrqua
ett firnio
cclo
valcant
bt-'
crcoendum
eftmiraculafacknttbua; tarc.J3iah'a
q?frenaq volarcn pnr.C
£tsncquifcipfos
volotbabert
dcos qutb'i boics
filt:f(cut
fBaqua ptfccs
abbtsquiboscafaciunt:
anCIBq*vt qfuntaquap aialia:itafb*traviucre
mdcumcredaturquod
7 cbriftUBe: dcbucrunt.
£ur ergononfaltcjdcfo
faciuntquicquid
mirabilc
facfut.J
£t'a .i.dcaquis.-fcd
dcdcmcnrotcrtiorcr^
ncquifacrafuaetcriminafuatevo' rcnumafalcarpitbancvitatn.-'
O.ua
lacratiancisquincclaudcsfuasvo' rccumpcrtfcatadtri:i'n fo q6 (7rra
lunt cefacrafua:fedtom <yveraciKr r elcmero
viuefi cogat'pn'nuo fuffoca
laudantur
adciuegViaj^ficerc
i quo t':7ptriuatviuirinfrio.'3n cratbic
laudantur.'3n
dfioquippe
laudantur ordockmro^rpoti*n i naturaroz:
animceo:am.£redamuscrgocisct fj i iftoztargumtatioib"6fidt.'Omit
mtra dicentibus
i verafadmribos. to diccrcq6iamniodectmo librodix
£>iccndo.n.vcra
paflifuntvt poflcnt *i:cpmulf« gzatiiaterrcnafintcopoza
face mira.3ic(avisepctpuu
o?cbtif ficutpluba:7
foztna
tfiabaitificc
acd
t" rcfurrcjrit
amoztoie:^
imoztalitate (piantrqtm
natarc
valcanffupcraqua

t
xxn

7vracciputqualitatecorpu8
baatm grauc
pondua
aufcrrc
nonpofit:vt i
qiu fcrri in celumi eflepolTitin celo codemclcmentobabitet viuifuatum
dipotcnti
artiftacoittradz.
Jamvoj>~ co:puainqoovoluc.uviuificas
fpe;
flladquod
iamdififupcnuo:et
tftum &eindc
cumacrcm
incdium
ponant
i
confideranrca
arq?tracunces demen rcrtgiic/ndclupcr7 aquamfubtcr
torumo:dmem:quo pfidtun inueiot quidecpeumuucraquam 7 tcrrafcx
61moquiddtanc.Siccft enimbinc pemcnim".Omd.n.voliJtdTe
nubes
furfuverfustetza
prima;aqua fom" aquofae
inccrquae7 mariaaa medi
acrquarwcelti:vtf: otafit aienaw usmucnif.-Ouonam quefoelcmtop
ra.Tlami ariftotelea
qincucorp"ca pondere
atqjordineefficitur:vt
torre
dirit:Tplatonullu.Si quintumcffy.
ccrtcfopcriusefTct
ccteria.£umwro q105acretntriacur:ant :f: aetai nubi
nullutnc!l:mulromagisfupcr.u6u b' pedeant.£urdcr.icp
aercflmcdfi
3n terreocrgoquidfacucorpozc.-1
Jt terfummacelt7imaterrarum.qua'
bacmolequidagitfubttlto:ommb'V quavfiiozbiacptcdif:filoc"eiusit cc
3nbocponderc
quidagitloiiodit>"/ cclui aquuo:l"icur
aquarum
intcripj
3u bactarditateqmdagiccclenor61 7 [errasccoititmu5."poftrcmoUita
bu9'3tanepcrbitiaatamqrcdlemis cftclcmencorum oulodilpofu":vt fj
naturemcritmnnonpoteric elfici:vt pUconcm duobuorncdqu.i.ac:c7 aq
corpuseijsUuecurin cduy.icujvu duocjcicm.iidcltiguia7 tc::auingi
leatnuncnaturacojpo:umcerrcno^ tur:cciiq)
obnneac nlelummuitocu:
deprimercanimasdco:fu:altquo
mo bccauttinimi veliufundamima miix
7 aieleuarefurfamtcrrenacorpora di:7idcotncetociienonpotcilccrra:
nonvalcbimt.'3am
fi adeorum
mira cureitipfeigniamcerra.^ecundum
mia vcniaiTWs:que
factaa dqe fuia bJHC
qutppcroncm:ica
iitaduoclcrh
opponuiu marrfnbuenoftns:n6nc tamloctaproprqs imoac1'ummoi-'
etipfapronobisfacere:
TnotuB
repix ra7 igniatffedcbucjur.
vrqueadm»
enturoioproficcrcTlammrcrmagna dutnnoluci;i fummoclfcportcquod
mtracula dcorumiuoriiprofcctoma imi cftuanecmimopotfeccllcquod
gnuinilludeqo vanocommcmo:at: fummicit.iSicutergonullampucanc
Ucftalcm
virgmcm
cu>ptciiraret'
fal clTe
vdfuturam
clTe
parriculam
^rein
fa falpicionc
dc ftupro:ciibni ipleflc ccloara
nullamparuculam
ridcrcde^
aquadctyberi:?
adiuosiudtcce
r.ul buimua
tgnieinKrra.Tlunc
vonfox
la eiusptcftillarcpoiralTc.
QuiQ aq (umm tcrrwvcrumeciam fub rctris
pond"Q~ cribrumtenmt.Ouiatot ca itaeivteueructetvticcemoniiu:pccr
ucrnispatc.itib"
nibilininrcrracade q6 mvhbusboiumi c/Tc igneji iza:
permiftc.^Rnfurifunnaliqsde"vfali 7comnafcividcmua ej:terraqiiquix
Cjui3
dcmon.Si dcus:imtiquid maio dcmi dcItgniai dclapidibus naiuf:
eftdcoqutfccitbuncmundum.'Si 6 q funccorpoza
linedubttationeccrre^
mon:nunquid potcmior cangelo qui na.Sedillcinquuwt igntaelttranql''
dcofcruicaquofaauseftmuiid".J5i
crgodcusminorvclangclus
Tdcnio autem
turbidus:futncu8:
co:rupcibiT
potuu
pondua
butnidiclemeci
ftcfuf atqjco:rupto:.TUc
tamen
cozrumpit
pcndac:vt
aquaru;
vidcamr
inutau motitcs
tnquibasmgttcrclluac
cav^
tailTclucura:tca
itcdcusomnipoiea nafq?Knani.CJem citorfit
ilb'iftedif
quiipfa«cauitclcmto
tcrrcocopori ftfie:vtterrenis
babiwtioib'pgruat.

\
LIBER

£urergo
nolun
t vtcredarn'
naturaj fitfunJruermuUis
eritmquntdema
corpoium
tcrrcno^aliqnmcosrupti' gnitudine
1 longtrudic
corporie
dcr:a
bflifacticelo
conueicnte
futurarficut bcndu.£t
rbiiacrir:capUlug
captris
ntutctgmecorruptibilia
btepueitrcr v:i nonp_ibit:fi
dct'pfaccrpo:is
quan
rts.TUbfl
tg:afferOnt
qcpoderib'
315 titarc
ta5tnoltum
ptbit^Q.uaut'61
de
o:dincclcmctozu:
vnotpotcnti
dcoq ipftacapillie
poffitinqutrf:vtru
rcdc'
minusfaciatcoipo:an:ataltavt ctia atquicquidtondcntibus dccidit.O&
in cdopofTmtbabitarepfcribar. ft rcdituro^e:d.e
nonejrborreat
illam
dcformitatc.Tlaboc
7deunguib'ui
dcturnccdTario
fccuturo:vt
redcatta
£ontraealwuaa
{fidelia:qV
cbrif mulrumq5corpozis
curatura
dcfcoi
tianosdccreditarcfimcctionc
carnfe i't.£tvbicrtt dcoi9:quooccrtcmai"
irrident.c.jrq. g»miftacecozrupttonc potui't:i'ntlla
lam irtimcrraluarc ecdtbebir.-Bi aiit
f £d fcrupuloftflfime
qret fidej nonredibirrergo pcribirrquoig:i'nq*x
quacredim''rcfurrcctura
cazne unt:capillu6 capme non pcnbir.£>c
ira querendo«fTolet
frride:Ptrofetua macte qj vclpingucdmc rtmilitcrd»T-
abotiairdurgant.£tqmdfisait:am putant.Tlem fi cqualcgocseruntno
dicovobiocaptircapmsv:i npibir: vti'q3alqrrtacriralqphgucgcrut.Jic'
vrrumftaturaT roburequalta fiituta ccdctergoalqgaltqotd:alt)9minuct'.
fint 6ibue:andtucrfeco»pomm
quan 3c p bocfi q6t*ratrcdpicndu;:
f-;ali
titares.Si.n.cqualuas crit cojporuj tubiaddcndum cftq6ndfut'r:7alito
vnbJbontqSbicnonboerunt imo'' bi pcrdcndum qofuir.£>e
ipfiecriam
lccozpozis ibi aboiriuitfirefurgcnt ct corraprionibua7dtlapfidibu9ccpo-'
ipftrautft nonrcfurgcntrqz nccnarift rumrtionuo^:oimaliud vmafipf
fedcffufi^£andcm qocftionnn depat uercmnn auragaliuderbatctur.fiuc
uolispcrfant:vn tllis mcnfurarorpo quoebcfttefiucquoet'gni9abfdat:
ne quamnuncdcfuiffcridcmuo .icce naufragiovelquibufcunqjaquietta
datratmin bacctatemoriiitur.Tleqj quideDcant.-preoprarnea ibumore
enimdicturifumoscosnonrefurrec putredo
dt'flbluat:non
mcdiocri^ pcr
turos:qu(
nfolumgcncrarionie
capa moucnturatqsofatftarccolligiicar
cesfunt:vmtm
etrfgcrrerationfs.bc ne7rfdiregrarfpoflcn
crcdur.£6r«
in intcrrogatquemodumipfa cqua tanrurcriamquafdamfcdirarce
i vt'x
litaebiturafir.Si.n.rammagnii ti tiafiaeacctdanr
fioenafcantunvbut
longierutttocs
q?fucruntquiVunq? monftruofog
part'cobozro:e
arq?ir
bicfuerunt
mairimi
at^longilTimi
no rtfionc
fommcmo:ant:7
rcq*runt
quc
foludcparuulis
f; 7dcplnrmtfsma/' nacuiufcg
dcfojmirarie
:furrcffi'o
fit
fmisqucrunt:
vnillieacceflfuro
fitq6 furiira.Sicnim
nibilralercduc
i corx
bfcdefuittft
bocqoifqj:ccipietq6
bic pusboisdijrcn'fTm9:rriri'onfm
n:am
biiit.Siaurcm
quod
aitapfuc
occur de!oci9
rulncru
cuqutbwe
dnmcbri
furosnosocein mcnfunmctarieple ftumrefHrrcjcifie
prcdicfltmisrfccofo
nirudmi&(brltki:i illud atrcru;quos raturoBcflTcpriTurr.urr.
Scdinf b«
predeftinautt conformcs fi'«iimagtts ctaqucfho illadiffiallimaprcpontf:
filqfui:ficintclligcndume:vtftatura incuiuecamcm rcditurafit caroqua
i moduscorpon'0 cbriftioiumquti corpu9 alrcnugVcfccnrie bumana vi
rwnoeiitscruntbumano^ corporu fccrafamccopellentcnun -\{.Jnrarne
xxu

quippc?ocrfaeciuaquif alib"rijrira q Uid crjo dcinfantibusdtctuz t


Iimenti8:7eaq macicaonderatdct fum":niftqi nonin carcfurrcc^
mcntafupplemt.Utrubocillt redcat turi fiit corpoiiacpigoiratc quamor
boi cutuscaropriusfufcanillt poti* tut:f5q6cistardiusaccclTup c:attpc
cufuspoftcafactaeft:adbocpomcti bocfuntillo deiopcrcmiroatcpcelet
tur w fidcrcfurrmioiatlludaracfic rimorecepmrLJn fetetinquippcdrii
animcbumaneautaltcrnantes fuuc vbi ait £apilluscapttisva npibit:di
aitphtovcraaifeltntatcs falfafqjp' ctutncftnondcfururum cflcquodfu
rmctantbcatttudincouut p* mtiltaa it:n autnegatucaffuturdcitcq5 dex
itidcmp diucrfacoipoza rcuolutoce: fuic.bcfutcaatinfanctmoztuo pfecta
altqntn ei ficutpo:pbyriuefinii mi" quancitae fui corpozie:pfectoquippc
f iae:t ad caenunq?redircfateanfn5 infantt dccitvtiq?pcrfccriomj gnitu-'
tfi corpusbndoimmo:ralcfcdcorp^ diniaC02po:alte:que
cumaccclTmt:
omncfugimdo. iamftaturalongio:clTe
n polTit."buc
pcrfccttoniemodumftc brit dnes:rr
3n aboztiuinpticatadffurrccrio cutllo concipiant
atq?nafcanf:fjbfic
ncfi ptiamtadnoc:tmoruo^.c.pq, Croncn tnolc:ficuttpfamembra oia
iam lunclatcntcrin femmcxumcti.i5
a )b becergoq abeotuprccotrs nan'e
nonnulla adbucdcfmr:ftcut dc-
riamcdigcrentemibiwdcntur tesacfi qoidetttfmodi.3n
quaratioe
oppoftt.iimifrcoidia
deinifibuomeis viuufcuiufqj
matcriainditaco:po:ah
opemferetc
rndcam.Jlboriuo»
fctus um quodammodo vt icadtcamanna
qutcamiamvijcilTentmvfo
tbffunt tumclTc
vidcturquodnondu eft:iino
mortufcrefurrecruroe
vt affirmaze
it» quodUtet:fed
acceflu
temporiaerit\
negarenonaudco.OLuiuie
novidca potiusapparcbit.Jnboccrgoinfano
quomodo adcoenonpertmeat
refur latnbrcuisautlongoscrt:quibreute
rectiomortuo?2:fi
norterimunt6 nu longufvv
futuriiscft.Sccundum bac
mcro tnortuomm.2lutcnitnno6nc& rationem^fectoirefurrcctionccoro
morrutrefurgenr.teruntaliqueboa ris dctrimera
cotporie
nrimem':qii
ncanimefinecozporibus
ineternd:q fi cqualitas
funuaclTct
6iu:itaocdco
cozpota
bumanaqoamuidirttcruifcc vfq3adgtganteas
magnitudincs
pue
ramaterna
geftart»nt:aut
fi oncs bux mrentmeilltquimapmifucruc
min?
mane
anime
rcdptcnt
rcfurgentta
cor b:cntaliquidinftaturaq6ciop~fcn
po:afuaquebabucruc
rbicanq?
otue tenrfom
cbriftipm'r£t:4
d«'p't
neccax
tia:acmoricnria
reliquminr.no
mei» pilliicapiriac(Tc
pcriturum:
creatoti
queadmodum
dicam
adrcfunecriocj rricpqutcrcautt
cucta
dcnibilo:quo
dceiTcpolT£trnaddcrcr:q6addcndu
tttoaetin vteriamamim.Scd vrro cltcmirusarrtfqcnoiTct.
Iibctdcbiaquifq?fcntiat:q6
dc iam
natiemfantibuedfcerimue:bocet6 %nadco:po:iodntcimoumotuj
tlliairttclUgcndum
cilft refurgcnr. mowo^refutKtfa
fintco:po:a.c.p?.
2lnmfatee
i eafiiurefurrccturi
bi f Jvtfqjcbriff meamefuracor
tudmcco:po:i8:qulbituri po:t'sin quamottu"eftrcfurrc
pritnefae
c di'cc:cuj
rdurrccnonisoiii
fcmpusvcncritacctffuramcorpori
LIBER

ciuacamnugnitudincmquan buir. tmmoitaUtateconfozmee*:q6


quidcm
quandomeadifctpulie
i quailligno 7 adipfamrcfurzecrioncm
cozporum
tueerarapparuit:vr lonjifTimta
fieri pru:t.5iaiitcti bisvbis quafozma
poffitcqo.iUs.Siaurcmdtjcmm'ad rcfurreciurafmt cojpozafumueadx
dnictcorpozie
modumeriamquown momturicutillamcmfura it.T7ifta?
q3corpozamafoza redtgcnda:penbir fozinariononqunntitatis itclligenda
demt'tO£co:poribu8plurimumxuj dl 13ctitie.Txifurgcnt
itaq?ocstam
ipfertcccapillu^
pitnriiclVc
promtfit. magnicorpoic:q>
velcratvclfuturic
fUftat ergor r fuarccipia t qYq? mcfu rantiuuemliecarc: qnUentbil obcnt
ra:quamvclbabuttm iuuentuuctia ctficrir mfantulisv«lfenifcozporis
l'tfcncjc
c mozruus: Tfucnubituruefi fo;ma:rbinicmcntieiicc iplius corx
anedcfuncrue. 5(ri illudquodcomex pozt9vlb remanebit tYirmtra^.Un ct
morauitaportolus dcmcnfuraetatie l'i quiein coco:po:iemodot quodex
plcnicudime cbriftcaatproptcraliud functu9ercfurrccturu^ vnunqucnqj
tncclligamuadictuclTc.t.vt illi capiti conrciidir:non clt cuillolaboziofa co
in populiscbttdtanie acccdcnreoium tradictione pugnandu^.
pcrfcctioncmcmbrof :ctatieciueme
fura complearur:
autfi bocdcrcfur 2ln tnfuofqrurcfufeitlchat^ ma
rectionc
cozpommdictae:ficaccipia'' fural"mrcozpozafcmmurum moima
inus dictum:ut necultra nectnfra iux
uenilefozmarclurgantcozpozamor
tuo£:f}i eacrarc
i :obo:cuf^adqui n On nlK^pt'bocq?dictuc:do^
biccbriftu5pcrucniflccognouimus. nccoccorMm"
ocst vi^ pfcct»
jCirca
trigintaquippc
annosdefinie^ in mcfura
crane
plcnirudiius
cbrifti:
runcclfccnasfcculibomddoctilTimi 7 confo:mc8 tmagmisfilq dcirnccin
bomtiKS (uucntutem:que cumfuerit fejcu
fcmineorcfurrecrurae femaecrc
propriofpatiorcrminatarindc 125 bo duntif^in virili desatunr.qmde"fox
minemdetrtmcnta rcgercgrauio:t's lum virumfecrtcjclimo:fcmtnamcjc
acfcntUs ctatis:?idconort clTcdicm Viro.S^mibimelmsfapevidcnfqut
tnmcnfuram corpo:iavelin menfm» vcraqsfeyurcfumctuniceno dubix
ft.uurc:fcd
irtmenfuram ctarieplcnr tanc.Tlo.n.libido ibi czttqconfufiois
tudtniecbiilli. cftca.Tlampriufg'peccaflicnt nudicx
rantitnonconfundcbantur virifei
O.uali9mtcllt^cntia
fit fco^co"f5 na.jCozpozib"ergoillie viriai>trabe£
marioadtmagmcm ftlgdci.c.;:ri. naturafcruabitur.Tlon eauiviiiu fe
JMQ ftmineue:f3natura:quc tuncd.de
{ llud ccq6 aitpzcdelbnatoefic 7 apcubttu7 apartuimuiscrit:crut
rt confozmestmaginid
filq dci: tamenmcmbra fcmmea:non acccm-'
potclti fecundum
mteriozcm
boicm modara
vfutveteri
fj decoa
nouo:q
itcll'i:vnnobioaliolocodip't.Tlolirc nonalliciaturafpicicnttsprupilcna
confozmari
baicfeculo.-f^refozmami''qucnullacricfcddcilaudetTapicntia
ni in nouitate
meri9veftrc.Ubi ergo «13
clcmcntia:qui
7quodnon cratfc
rcfozmamur
neconformemur bufc(e cit:7liberauicacozruptione
quodfc
culoribi
cofozmamnr
dd filio.^otdt cir.Uten(me^o:diogcncri9
bumani
7ficaccipi:ut
quemadmodum illcno delatcrc
wridozmicnrie
coftadefrac
biBmocalitatciita
noeilli itficiamur rafcmina
fierct;cbriflum
7eccfe^
rali
XXII

facrohm rcncpropbcnnopotcbat. p "Rom


q$aitapfusoccurfuroo
Sopcnquippctllcviri mozacratcbii noeo"ca
in vini pcrfcctum:rori
Ih'cuiusqanimiairtcruce
pcndentia ufqucCpfiua
circunftantiamlccrionie
latualancea
pcrfozatum
eiatjtndefa c6fiderarcdebemue:quei'tafe
babj.
guiei aquaproflurit:que
facramen' Qui defcendit
inquitipfctft 7 d.afcc
taclTcnouimua quibuacdificatur
cc dufopcromncaceloe.-pt
adimplem
ckfia.TUmboceriamverbo fcrtpru oia.£ctpfcdcdtc
quofda^
d.dcm
apox
ra vfaeft.vbinonlcgicTormauic
aut ftoloerquofdaj
autpropbcras:
quof
fmprifed cdificauit
eamin muliercj. damvcroeuangcli(lae:quofdam
aut
Unde7 apoftoluaediftcarioncm dic pallorea i doctorearad
cofumatione;
cozporia
cbrifti:quodeftecclcfiaXre . in opuamimftcrq:i cdifica
tionc
aruraeftcrgodcifemina
ficutvinfcd cozpouacbriftudonccoccurram"
oee
vt dcviro fieretvnitzscomed^ta
cft: in vniutemfidci? agnitione
filqdei:
vt autcmillo modofieret cbnftuevt in virum pcrfectumin mcnfuram«a
dictumeft:7ecclcfia figuiataeft.dui tiaplenuudinia cbri(li:vtultra nofi
crjo Ptrunqjfeicum mflitutr:wunqj mu9paruulilactati7ctrrulacti01ut
reftituet.C>eniq3
i'pfctefusinta:ogat" rodoctnnc millufioneboium:i aftuti
a faduccisqui ncgabant rcfurzectoc^: amadmacbtnationcmcrrozie.Clertx
cuiusfcptem fratru?eritvj;o: quam tateautfacicntce i carirarcaugcamu:
ftngulibabuerunt:dum quifq?eoru^ iillo p.oiaquicftcaputcbriftus.epq
vclletdcfuncttfcmeaficut ler prcccpe totu coipuaconncjrii7 compactu:po
ratej:a'rare:crratis
mqaftnefctcntea ncmtactutnrubmmiftrattonis fum
fcripturasneqjvirtutemdei.St cum operationcm in mcnfurajuniufcuiu!'
apruslocueeflctvt diccrecdequa.n. quepartiaincrcmentum cojporisr"ac
mcinterrogatiavir eritipfanontnu in edificationcmfut iitcazitarc.£ccc
q
liennonbocdt]rit:feddijctt:inrcfurre eftvtr pcrfectuaicaput 7cozpusq6?
crionecnimneq?nubcntrncqjvjrorea ftar omnibusmcmbriaquc fuo rem''
ducenr.fed
fimt ficutangelideit ceio. porecomplebttntur.
O.uotidictficr
£quaks vttqj aiigclistmmoztaltra^ demcorporiacccdont
duj cdificatur
te acfclicitatcmoncarneficutnccJcdJ <ccUfta:cut
dictrurvos aurcmeftieco
recttone
quanonmdiguerum
angcli: puacbrt'fti7mcmbra.£talibipzoco
quianccmoripotucrunt.TTupcus
er pozcinquitetuaquode
cccfu.3tem
godnafuturasnegautt
effcmrefur^ altbi:vnue
panisvnumcozp"mftifu
rccrioncnfemm39:7tbi
ncgauit:
vbi mu9.£>cniiua
forporiafdifirarionc
talteqovcrcebat':
vteamncgato
fejn» 7bicdictue.3ldprumarionc5
fcoruj
mfiebricckrioefacditatc
dilTbldec
fi {nopueminirtcrqicdificanonccopo^
ciiibiprcnofcet
nofutu»:imo
erfutu n'acbrtfti.2lc
detndc
fubiectuj
ervndc
lu c(Tc
firmauudicendo:
nonubetq6 nuncagimua:doncc occurramua cca
adfemiasprctictmecmo:eaducent in vnitatcmfidei7 agnirtone
filij dei:
q6adviroa.
£runtergo
quef auberc fnvirumpcrfectum
inmenfuram
cra
bicfolentofdua p^o:ca.f^ibi bocn riaplenitudinis
cbrifti7ccferardoncc
factent. eadcm mcnfura in qao co:po:cintcl
Ifgcndaeflctoftcnderct
dicena.^ugc^
fce^iropfccto.t.
cbrifto:tcorpoi amurtnillopcromniaquieftcaput
.{.ccctia
q eipiuBpleirudo
c.j cbriftuerejcquototumcozpuacone'
jcom7 compactumper oncm tactum
LIBI

fubminiftratiofe fccundum operario' mutabilitatcvcrtcf. Ouauieq5 ait


nemin mefuravnmfcumfq? ptts.Sic dnscapiUue capitter:i nonpcnbit:n
ergocftmefuravniufcumfq5ptts:ita delongitudine fcddenurocrocaptllo
totiuscozporis quodoib" fuisptib' rumdictummultoapnuepofl"tiintcl
conftat: vtiqj mcnfuraplcnuudmis ligi.Undc7 alibidicit.£apillicapitia
dcqusdictue:imfuraetatieplcniiux veftrtnumeratifunt. tleq?boc ideo
dimocbrifti.Qui plenitudine et iUo di£mm:g> altquidcprtimtntco^cri
comeorauit locovbi aitdecbrifto.£t cuicppertturumq6naturaliiericzat:
ipfu dcditcapurfup61:3 ecdamq cft lcdquoddcfoimc natumfucraf.non
corpueei":pUitudo ef q oiain oibua Vttq3 ob aliud:iut'i
vt binc quoq)onx
adiplctverumfi boeadrcforrccttoia dcreturcf fit pcnaliecoditioifU mo:
fozmam in quaeritvnufquifqjrefere taUu^-.ftc
cflcrcdtturum:vt fcruatain
dumcfTef.cjd nosipedtrct noinnto vi tegritatefubftanhc <blafubtlanhc de
ro intelligei fcmma:vtvip$ bomie fozmicas pcreat.Bi.n.ftacuam potar
pofuumaccipcm^ficut i coq6 dictuj tifcj:bomoquamproptcraliquacaj
e.Bcatusvir quitimetdiinuvticpibi dcformc^ fcceracxonftarci pulcbmt
funci femine qucttmcnc dnm. tnamrcddcrcuta vt inbilindcfubfta
riefcdfoladefoimicae pcrcat:acfi qd
O: otacoipouevitiaq mbacvtta mi\h ftguraptio:eindccc tercjrtabat:
bumanocontrariafuntdccoziinrex nccpahlitati partiutn congrucbat:
furrectionetionfuntfutu:a:vbitnane dctoto vndcfeccratamputazc atq?fe
tc naturalifubftantiain vnapulcbri'' parare:fed
itaconfpargere vniuerfo:
tudinemi qualitascocurrct7^citaa acq3mifccre:
vt nccfediratefaciac
nec
mir.uatquanaratem:quiddc omntx
potcnrcartiftce
fenriendum
eft.-1
£rgo
q Uid tarndeam
decaptllts
atq? nenonporoiicquafcp
dcfozmttates
vnguib'1.-'
Sf tnclquippettcllcc bumanozum corpozum nonmodovx
to icanibil pttu^ ctlcdcco:po:c:vt 6 fitatae:vcrumcaamrarasatq?moit
forrncntbilfit mco^poze: firmtlltea ftruofasqucbuicmifcrcvitc congru
qucformefacturafueruteno:mitate unr:abbo::cnt
aa abilla futurafflici
mafleipfiaccefilt.1 elTe
nortlociain4 rarefanctorum:fic
aufcrreaucpde:vc
buentcmbromm fozmaturpcif.Uex quccunq3 carujfaciunt7fi ninurciia
lut fi dclimovaaficrctrquodrurlus ramcnmdccozs cpcrcmcnra fb'ftann'c
m cimdcm limumredaccum totum5 cozpo:alie:nulla
ciusdimtnutioe tol"
rotoiterumfierctrn
tit necefle
vt tlla lantur/^tc
perbocnocmacris
pigui
pareItmiqucm anfafueratadanfa; bnlVcmctucndu: ne tbiettalcsfint
redtrec:aut
quefundu^feccrat ipfem qualeafi polTJr
necbiccflcroluifler.
fu0faccrct
fundu^idum rritocumnv Omnieemmcozpozis pulcbhrudoe
rercturmtorum:id eftrotuatliclim" parhumcongru t iiifa cumquadiox
mtotum
vasnulla
fuipcrdtta
ptcrcx io:iefuauitacc.CIbi
auccm
nonepar
tr.carcr.Otuaproprcrfi
capillitotics tiutncongrucnria.-fliit
idcod.doffedic
tonfi unguefvc
dcfccn:ad fuabca5 qzpuiTe:autid q:par :aut16qznimi
formiter:edeunt:non
rcdibut
nectfi um.^roinnullflcritdefozmirae
qua
cutq?
rcfurgctipibuncrq:m cade
carx fadtincdgruetiap.tii^rbt 7 q parua
ncmvt qucctf
cpibi locu^co:po:i's
tex ft co:n'gemur:7
quodminuecftg>dc
ncaiulcriuu ^tio pgrucnnamatcric «t:rndc nouit in diefupplcbitur:7
xxn

quodpluaeftcp
dccctimafte
femata didagloriofo^vulncrum
inillaim
ucjjritaKdcrrabet:£oloria
poiofua morcalicarne
cernatur:
vbi mcmbra
uitasquanta
crit:vbiiufti futgcbiwc ut prccidcrentur
percufia
vdfcctaft:
ficutfoi in regnopatriafui.'£)<.ue
cla ibidcathces
fedtatnccifdcinmebrie
riraai cbtiftico>porc:cum
rcfurrejcie rcddiris
nperdicts
apparcbunc.Oui
abocufdifdpuloru potiuaabfcoditi uisitaqjommaqucacciderut
corpo^
fitilTeq>defuiflecredcndaeft.Tl5 cim ri riria wnc nonerunnnfimr tamen
eamferretbumari'atqjifirnTafpec deputanda
vclappellanda
vitu f; vir
r;t3qn tllea fuisuadebec
attcndr.vt tutiaindicia.
'Bbutautcmucadrcfuf
polTccagaofd.Oao
prmuirecvt
ico dtanda
corpo:a
vitcqjrcddcndamon
treaantibue
ondcretfuop twlneruj polTic
oipotentiacrcacorisotarcuo^
aacricesivceccibuporuqj
fumecno» care:quc
vfbeftia
vclignisabfumpfic
alim;:ntotumindigetuia:f5
ea quact vdquicquiduipulucrcmctncrcmvc
bocpoteratpotefhteXumaiit aliq*d collapfum:uelutbumorcmfotuto^:
ncnvidccur^utealYittaqutbusalia velinaurascftcj:balawm.3bfu vt
qucpartrcrafTunt
ujdenrrftcuctllam (inaavlluafccrccuqj
naturcirarecipj
cljritatcmdidm"affuiffcnonvifam ataltquidfubtractumfcndbuanii9
aquibusalianon vtdebanfaorafia vt omniumcrcarorieautlateatcogni
grccc
oz:quod
noftriinterpretea
latie rionemrauceffugiat
poteftacem.Dcuj
dtcere
nonvaleruesin librogencfeos certevoleneficucpoteratdiffmircd'
cccttatem
intcrputatifunt:"ban<:mi5 cerotantueauccoripforummcneq-
pa(Ti
funtfodomtte
quando
qunebat damcftmquitfoluca
7libcra:fccrcca
oftiumtufti virunecporeraminueirr. ab omniconcretione
mo:tali:oiafeax
-Qaefi cecicae
fuifletqua fit ut ntbtl ttcne7mouena
ipaq;pdtcca
motufc
pofTtt
ridcritnoofttuquoingredZnt: ptrerno.
"bocautrcpcrtc
in doctrinrg
t duceeirmcna aquibusindeabdax magnorum pbilofopbo^.Ut ig:fm
cerc(t:urinqoirer¬nr. ipfoaloquanquomodo
aliquidvfb
tet omnta fcnticntcm:peltrreuocabili
Qi mrefurrcettonc
moztuo^nafa terfugitomniamoaentem^Undc
iaj
coiporuquibudibct
tnodfe
dilTipato eriam qudttoillafoluenda
cflquedif
roi iccgru
vricuqs
zoocada
cric.c.jrp. ficiliormdccur ccccrta:
vbi qucrirur:
cum caro mouuibomtais ettam alte'
n £frioquoaiitmoficaffidmur riuafit vtuctia
caro:cui
poti"eo^i re
amoremartyp. beatofivtvcli^ furrcctionc
rcddatur.
£t e»imquifpi
m"in illo rcgnoin eo^co^pozib"
vide amconfcccus fameatcpcompullue
vulnerumdcatrtccsiquc^ cbnfttnoy vefcaturcadaucrtbuabominumq6
minepmulerimt.£c
fottancvidebi^ malum
aliquottcrts
accidilTc
i vctua
mue.Tlon.n.deformiras
in eisfeddi rcftaturbiftoria7morumtpuminfcx
gniras
erit:7queda
q^ttis
tricorpore liciaqrpmmcnta
docucrunt.Tlo
qfy
n cotpbri
fcdrirturiepulcbutudo ful vcridica
rarionecotttendct.
totumdi
gebit.tlcc
ideotamen fi aliquamar' gcftumfuiffeperimoamc.nusimbil
tyribuaamputata
7ablata
funtme^ q3ittdcmeiuscarrte
mutatum
atqjp
bra:fincipftamcmbriscrucin refur^ ucrfumrcutn ipfamadcaquefutc7 n
rectionem momiorumqutbusdcuin noit cfc:fariaindicctque illia efcia
crcapili"
capitieveftrindperibit.S^ detrimcnta
AtppUta
fmt.Jamiraqja
fibocdeccbuiillo nouofeculo:vtm liquapauloante
prcmiftqucadiftuj;

\
LIBER-

quoqjnondnm
foluendu;ralcdcbe dci:ft nonco:po:c:non
ctate:
ccrtcfelt
bunt.^luicd.d.n.carmujqcbaufitfax ctcare.
mesvtupi auraeee^balacuj. Un di
j:imB9dipotentem dcumpoflereuo' Jbenouirateco2po:i9
fpfritaliem
carcq6fugir.fteddetur
crgocaroill» quamfancrop
caromutabicur.c.^'.
boirinquocfiecarobomanaprtmit*
ccpit:ab
illo qoippcakcrotancp mu' r £ftitucturcrgo7 q"cquid
i ccr
tuofitmptadcputada cft:queficutC8 potibusriuio: «?cl
p" moztede
altcitumrcdbibcndae
vnfurtipta
eft. «daticribue
pcrgt^fifcumeoqdtn
Sua veroilli quefamescjcinanierat: fepukrisrcmanftcinfpirituali9copo
abcoqutpoteflct1*5c)cb*ftta :cuoca rie nouitatc^
q: ammaltscotpotie ue
rereddctur.OLuamuie 7fiomnibua ruibrcmuratumrefurgctinco:rupii
pcrifTctmodte:necwl!a«itamflterica onearq3fmmozrahtate vcftitum.
invllisnaturelarebrisremafiflervfi 7ft velcafualiquograui:
vcllcteamrcpatarctomntpotcne.S; ra imanitatetotu^pentt"contcrafm
proptcrfenrenriam vcritatiequadu:x pulucrcm:c tq?111
aura9rfirt aquas
tumcflrcapillue
capfttsveftrinon
p.i difpcrfn:quantu5
ficripotcflnufg»ec
bitrabfurdum
cftvt purcmtie:cum
c& finaturomnio
nullomodofubrrabi
ptllusbominispcrirenon
polTit:tan potcritomn(potenue
crcatotietfcd
ca
taocarncsfamedcpaftas
atqj cofup pillu9incocapin'8
nonpcribi't:critcr
taspcrircporutflc.
O.uibueomnib" gofpiiifubdtta
carofpualie:fcd
taiit
pronlomodulocoflderaria atqjtrac carononfpirttUBiftcut
carnifubdit*
tatfebccfumapficitf:at i rtfurrccttoe fottfp0ipfccarnalie:fcdtamcii
fpus
camisin etcrnum caemenfuras beat noncaro.£uut8 reie^rpf
nmcntu^ba
corporummagttttudorquas babcbat bcmu9(nnoftrcpenedefomirare.Tlo
pcrfictendc
fiuepafcctecuiufq? indit» enimfecundum carnejtfcd
viicpfccu-'
corpou'
ratioiuuentorie
mmcmbrox dumrpfruumeranrcarnatc9
quibus
rumqitoqjomnmmmoduliepgruo apoftolue
ait. Tlopotut vobfeloqui
decorcferuaro.Oiuoddccua
vtfcruc quaft
fpirirualtb^f,
quafi
carnaltb\
tur:fialiquiddemptum fturitindece £t bomofpualigficin bacviteor.vt
ti aliquidgrandtfarifepattealtqua? tamcrtco:po:c
adbuccarnalifit:7 rix
xftiture:quod
pertotumfpergaturvt deataliamlegcm
mmcmbrfe
fw'8rcx
ncq?id percat7congruentia partium pugnantcm lcgimmtisfuc.£ritaute
vbfcptcneatu:noneftobfuidu^utalt criamcoipusfpuale:cum eadcm cazo
qutdindeeriajftaturecorporieaddf ficrefurrejcin
vt fiatquodfcriprume.
poflecrcdam" cumomnibuepribus Scminaturcorpu8animalerrcfurget
vtdeco:emcu(todiantj'd diftribu(tur fptritualcqueficaute^7g>magnaco
quodfi enormitcr in vna efly.vttq?
fi poriefpualt'9gratiaquenondt^veit
dcccrer.Sutfi centcnditur
m caqucn iefperimenMm:vereot netemcrari»
q?ftaturacozpo:fe rcfurrccturcm
ee fit omnequoddetUaproferfeloq*uj.
mquadcfuncrua cffcnon pujnadtcr CJeruntamcnqzfpeinoftregaadtum
refiftcndum
cfttatitumabfitomnis6 proptcrdeiUudem noncfttaccndu^:
f<5!mit38:6i0
infiirmit3e:ot'9
tarditae: 7 dcintim»ardenti9fancriamoifemc
omnifq? corupno:?fi quidaliud(115 dullisdictumerdommc dileyidcco«
fi dcretrcgmiinq rcfurrccrioie
i pro demue tuc.dc
conieciusqucinbac
mitfionis ftlq cqualcscruntangciis aitaerunofilTima
boiemalif«p largif
ipfoadmuanrc cotiojmus:ut poflu" iu'r:7tamendcutratlta bominumn
mu9:quirufit tllud qo nondiicppcr rcccdit.Ucnibecbominufuntmab
ti utiq?dignecloq*
n ualcmua.Omit ru:abillatntrrorisi pucrfiamoua
to enimq ?attdofccitbontiemrccru: radicc
ucmenr.cd quaofsf";!iusada
omitrouiti illaduorucontugu inpa nafacur.Tli quteignozatcuquaur.i
radiftfccundirarc
fdicc.-qiundetam tgnoranttaucntati9:quclamtnfanti
brcuisfuicut adlufccnnu fcnfiinec bu9mamfcrta cft:7cuquanta abun
ipfaperucne:irinbacquanouimue i dantiaunne cupiditarig
quct pueris
qiu adbucfumud:ctiiU9 tcnrarionca incipitapparcrc:bomo ucnia11banc
tmo qui tota rcnnnone^diu m ci Utta:uautfi dimictaf utuczcut ueltc
fumtwiquatttlibetprofictamiwpperi 1 faccrcqukd.^
uelitinbecfacmora
n defintm":
q fit ididacircagfisbua i flagiria
quccomcmorauii queco
ntiboicatisdciqspoteritqcpUcare
,J mcmorarc
nonporuiucl cunctaucl
mulwpcmcniatur.
$5 dfuinaguber
butnano nanone non omo dcfcrcntedanatoG:
genusmcto primcprcuaricarionis t dcononcoirtincntc
in ira fua tmfc
obno^tucft:7 aq*bud ncmonifi pcr rationegfuas:mipf/9fcnfibu9gcne
cbrifti grauamlibcratur.cap.^. rie bumantprobibirioi crudtrioco
rraiftagcdcjbu9
nafcimur
rcncbzas
n 31mquodadprimamoiigine utgiUnt:7cotrabo9ipctusopponii
pcrtinctoinniu^moitaliu^pgc tu::pUnetamenctiabbop i dolop.
nicmfuiflcdamnata:bcc ipfa uirafi O.iud cntmTibiuoluntmulnmodc
uicadiccndacft:tort tantisnui' ple fozmidinc9:quecobibcndie puulois
na tertatur.-CIuidciiim
aliud idicac uanitattbu9
adbibcrlOuid pcdago
borrcndaqucdaprofuttditae ignota gi:quidmagiftriiquidferulc::q*dlo'
tiecj:quaomniacrrorepftit:qui
oee ra:qduirgc:quid
difdplmailla qiu
filios adamtcncb:ofoquodafmufu fcnpturafanaadicudilccfif.lqiarc
fcipit:utbomoabilloUbcrari
fineU ra clTc
rundeda:nc
crcfcat
idomitue:
bo:e:dolore:rimore
nopoflKt.-Q.uid domancptaduru9aututr po!l"ir:.i
ur
amoripfctotrcruuanaroarq?nojri fortaflencc
polTu;O.uidigit'agitur
aru:Tepbocmordacce curc:pturba biepenisoibuemifiut dcbellct"
ipcrt
tocs:mcrorc8:form(dtne8:t"fana
gau ria:tprauacupiditag
refrencrurrcuj
dia:difcordtc:litcB:bclbtnfidic:uacdi quibusmalt8i bocfcculouiuimus.
die:im'micme:fallacia:aduUrio:frauf Xluid efteniquodcumlaborcmcmi
furm:rapia:perfidia:fupcrbia:abmonimu9:fine
laborcoblmifdmur:cum
wuidcnrta:bomiddia:patnadia:cru laborcdifdmueifmc
laborencfcim":
delita9:rcmttc:ncquitia:lupiria:petucumlaborcfhenuufme
(aborcicrtee
Iari3:ipudcntta:ipudtcma:fornicario fumu9.Tl6ne
bmcappctiquouelut
nc8:adultcria:incclto:t
cotranatura pondcrc
fuoprocltui9i pronafir ui
ufriufq?
fcjrue
rotftupraacq?fmodi riofanatura:?
quaraopcutbinclibe
ric:quaerurpceetiadi«rc:facrilfgia rct'indigcat:dcfidiafcgnttifl:p!grma:
bercfc9:blarpbcmk:pen'ui
ia:opprcf ncgltgcnna.Uitta
funrutiq)quibud
fione9innocmtiui:calunic:circuuet(o laborfuguui:culaborctiaipfe cjcil
nc8:preuarkatoe9:falfa
teftimoitia: utiliepena
fit &3 prcrcrpucrtlce
pe
iniquaiudict'a:uiolcrij:lar:octnia
: ct naefmcquibu9difcinortpdcquod
quuq^dtalwmaloroinmcnte
nouc rtuiorce
uolum
:cjut^aliquid
utiUtc;

\
uo!imr:quot7qiianri0
pcnfsgcnua tuuntngroru
fmctibus.
Soknttn6
agiteturbumarw:quenon admalici frumcnrisrandccollccris:7recondi'
83ncquttiaqimtquoru:fedadcondt ng i(Tcfccuzt.Scd qutbufdaq&,iout
tioncpcrtincntmifcrijq?cdmunem: mur,:protuiutimoprifniT frumcto^
quieullo fermonc digcrit:quisulla fluuiu?improuifuefugtenhbus bdi
cogirationccdp:ebendit:quanru8 eft b"dcbomis ciecitarcp abfhilir.£d
metu8:quata calamitaeaborbttati' tra mtllcfoimcodcmonuincurfusqf
bus atqjluctu:adams7 danatdibua innoccnria fuaftdir:quandoquide nc
adcccprionibud 7 mendactje boiutn qutsfiderctecia puulosbapti^aroa
arufpictonibus falfisiabomntbufui quibusccrtcntbilcfttnoccnriufl alix
olentisfacinoribus 7 fcelcribusalie quandoficiicpt ut cismapmcdco
nierquado quidcabcio7deprcdaho ifta fincnrcmdftrcturbufusuitcflcn
7 capriuita8:7mncula7carccrcs: et dacalamtta9:7 alrcnusdefidcranda
ejcitia
7 eruciatus:7aputatiomebrox felicitas.^auero dcipfocorporc.tot
ru 7priuatiofenfuu:7opprcffiocor «nrtiitmcrbo:umniala:utncclibna
porisadobfccna libidtncmopp:ime rttcdicorum cactacompzcbefafitttrut
ris ej:plcnda:7
aliamulta bomnda quorupluribusacpcne omnibuscti
fepccontigunt.OLuiabmumeris ca omipfaadtumeta 7mcdicameta tor
fibuaquiforifccus corporiformtda mctafuntmtbotcsapcnaru^qririo
turxftibue7frigoribus:tepeftatib": pcnalieruaturauyilio.Tldnc adboc
ibribu8:alluutontbu9: corufcatione: perdujrtrfitictcebominceardorim
lonifru:gradme:fulminc:m
otib'*bia tnaniamturinamquoq?
bumanam
tibufq?terra^:opprc(Tionibu9
mtna uelctii fuatnbiberet'Tldtieadboc
ru:aboffcnftontbus
7 pauo:cuferia fameeuta carnibua bommumabfti
malttiainucnroru:
arot u:ncni8f:u nercfcndpoflVntmccinuetos bomi
ricii:aquaru:aurazo:
beftiarwacfera n(smortuoe.fcd proptcrbocafcoc
rurucltanttlmd
moleftisruel
eriamo ctfoerncc
quoflibctalicnos.-uaB
etiaj
rifenamorftbuera
zabie
queconrigit filiosm:e9
icredibili
«udelttattqua
ej:rflbtdocane:utetia
blanda7«mf rabtdacfuricsfacicbataffumcrcttt.
cafuodomino beltia:ndnunyu^bc Jpfcpoftrcmo fomnu»quipropnc
metius7amariusqplconeedracdcf quictisnome acceptt:
quiaucrbieej:
q?metuaififacutqj
bomine qoefottc plicctfcpcfommorumutfisy fit in$
cdrammauerit
cdtagionc
pcffifcra
tta etus7q'magnus
licctfalfamm
rcm
2abtofum:ut
aparetibu6:conmgc:
fi tmonbu8:qua9
itaejrbtbct
7quoda
Iij9:pciu9omntbcrtiafo:im'dcf.
G.UO modoej:primit:uta ucrieeasdifcer
malapatiuncur nauigantcs .JOuctcr nercncqucamueranimam nufeza fcn
rmaitincragradientes^Cluis ambu fufq3pezturbet.
<lua falfitateuifo^
lat ubicunq?noninopinatt» fubiacef eriauigilantea
tnquibufdamorbis
caftboB.^e
foroquida
redies
domu 7uenciue
mifcrabiUus
agitantur:
y
faniepcdibus
fuiscccidif.pcdc
frcgit uiemultimoda
uarictate
fallacic
bo
7 o:illo uulncrcfmmit
bancuitam. mmcsctiam fanosmahgnidcmop.ef
O.utdutdcturfedetcfecunus.^efel nonniiyderipiattaltbusuifisrcna(i
la iquafcdcbat
cetiditbclifflcerdos cosp becadfuatraducerc ndpotuc
7 mortuuscft.3g:icole
imouaoeef riit fcnfus
eoni:tamefotoapperfru
botcs:quotetquantosacclo7cnr.i qualkuqjpfuadctc
falfitatifilludar.'
uela piuuefisanimalibue
cafusmc 3b buiustamtfcrcquafiquibufdi
XXII

Cfme
m'tc:no
Uberat
nifigratia
falua li cocupifccnttl
cofutnendo:
fedeam
roriacbnltidciacdiiinoftrf:boc
0115 nobiaqaanta
diui«iruo
adiunpofiu
nomen cftipfcicfus:itezprctatur
d.p musnociconfenriendo
fubdam0:
ui
pcfaluatonmape
nepoftbacmifcri gilqscormu
iacrcubaiit
cencopinio
or acfeptterna
fufcipiat:
nouirafed ucnftmilts
fallacne
dccipiar
frnoucr
morsj.Tlain iftaquautsfint perfecta futus:neletcncb:e
alicuiuscrroris
i pc:factoa
cuzaaonu magnafolatta effundantme
quodbonueftmalum:
tn 10"
tiofempctiaipfabcnefida
mbu aurq6malumbonaelTc
credaf
. Tlc
unt'pecemib":nc,ppKz
bocrcligioq' abbtequeagcnda
funtmetus
reuo
racurque.pprcralu magie
ubimala cct:nc
mcaqueagcnda ttofunccupi
no"crunroioullaqucrcnda
cft.£tad doprccipt'tet:nc
fupiracundiafoloc
bocmelioresquofqjin bis maltsad ctdat:nc
mtmicicic
prouocec ad rcrrt'
iuuatgr.ma:iuquatofidclioretato burionemalipromaloineabfozbac
fortiorccordctolerenf:ad
quarettia inboncftauclimodcrata
trtfttriarne
i
pbtlofopbia,pdcfle
dtcunt
docribuf pcrttcndoro
beucficioru
tngerat
mes
fcculuqua
dqquibufda
paucie
utatc ingratatorporr.nemaicduisrumori
rulliusueradedcrunt.Tlcc boibusin bueborucofdentia fatigef:netemc-'
quit abbioantedacum cftmaiusdo rariafufpictonoftradccipiat:nc altC''
ftu.-auc
poruicullti dart: uCq?adcoec nadcnobidfatfanosfrangac : ncrc^
ipfi cdtraqucoagimudquoquomo gnctpcccatuin noftromortalicorpo
copulfifunttmbabcnda no quacdqj rc adobedtedu dcfidcrqs eiueme me
fcducrapbtlofopbta dminagranjm bra noflrac^bibcanc tii(d.rati3arma
cofiteruponofipaudadiumuuada pcccaco:neoculusfcquafcotuupiicc
w eft uerepbilofopbtecotramiferix tiaincumdicadicuptduae utncat:nc
BSbuiueuu-cuntcaaujruui:fatigct i coqo maleddcaatucluifio ucl co
buicappatctbumaniigcimeadlucn giraaodentorcf:nc improbtiautidc
d.i3inucTuiiTpciiaecitc damnatu^. ccnsucrbulibcntcraudtatur:ru fiat
Sicurautebocur farcnfnulitidinii quodndlicctctii fi hbcr:nei bocbcl
maiusciTcdonu:ficanullo dcodari lo labozupcruuloruq? plciulTimo:uC
czcdcndu
cft: nift abillo quo7ipft 4 dcuiribusnoftnsfperctffacienda ui
mulroj dcoe coluntnulla diciit clTc croriaruTujribus noftrisnoftrd facta
matore. tnbiurmir:fedetuegrancdequoait
£>cbis queprcfillamalaquebois apo(lolue.6racias
aucedeoqdacno
malifq?cdiJfuiu ad tultoni taborej biBuicto:iap icfiicbriftu uomiuuno
Ipcculircrpcrtinec,c.ip.^,uij. ftru.O.ui7alioloco.Jn bieiquttot
busfuperuindmus p eu^quidilqrit
p "Rctcr
becautemalabutueui nos.Sdam"
quautaltbet
mrcutc
pre
tebonismaltfq^coia.babcnt i Itattdiuitqszepugrvemusrucl ctia; ut
caluftieriaptopriosquofdalabores (ia fuperemuB uctfubiugcmu9:quan
fuoa:quibu9 aducrfusuitiamititant diu fumusm boccozporenobiedex
ivn taliumpreltoriitcntattomb^pcri eflenopoiTc :itdcdicamuadcodimic
culifqjuerfanf.^Htquando cnimcort ccnobij dcbttartoftra/'f»tllo auccm
citacms:altquando remitTiusmon cn regitoubifcmpcucorporibusimor
definticarococupifcerc aduerfua fpi talibuoerimtts:ncc prelianobiscrut
ruii: i fptricueaduerfus
caznc:ut no 7 nunquaj
caqucuolutnua
facumus:omn:
ma centfi naturanoftrj ficutzccta
czcat»
LI13I

epcrmanctct.Sc perbocctiaiftc tuc illefacitquifumccrt:? facircflcqVcjd


conflictua
in quopiclitamur:
i 6 quo aliquomodocrt.C>uu igtturilloru q
noo utcrorianouilTimacupimusttbe dijrmiuebona:ctil in naturnpcccaro
rari:aduttebuiusmaUp.tmctquaj uitiarafupplidoq;damnaca:dc boni<
tot tantojuq^rcftimonio
malorum,p tatiociuequodauclutifontemana:c
bauimuaefTc damnatam. propagatione:in primiamur.diope
nbuabcncdtcroc brgituecft:aqbna
£>cboniaquibu9cri3
baneuitam operibUB dicfeptiorequicim./Cdfiz^
damnationiobnojriam
creacor
implc manoucroin illo eiuooperccft:quo
ufqj nunropc:ar'.£(ficaccquippcpo
tcrniafuaUrcbuofubr:abac:ncc p:o
n Uncia cofidcrandu cftbic (p' gredipoccrunt 7fuiadimcnfidmott
fammiferiagcncriebumanit buspcragcrc rcpora:nccprorfuei co
qualaudatfiuftmapummtte qualibj tf rrcatcfuntaliquateuspmanebor.
i y multisiplcucrttbonieeiufdebo Stc ergocrcauitbomincdcus:uttlli
rutascuctaquecrcauitadmimftrarta addcrcr ferttlitarequandaquaalios
primubcncdicr oncilla qui prorule boicap:opagj;cr: cogcneratrsciocri
rat antcpcccatu
dtccns.JCrdcite7 mf amipfapropagadi pofTibilitatc
non
riplicamimi replccc
rra: nccpoftpec nccelTuate.O.uibua tameuoluirbo't
caciiuoluit IDbibc:c:manfuq3
1ftupc bus abfhilit eadeuf:7rtcnlcefucnir.
danatadonatafccundicae:nec illa ui Tlo tamcgcncribumanoabftulit fc
mtrabilefcminumimio ctiammuabt md dacaprmsduobuscomugibua
liorcq ctficmntur:
i fcminainditaco benedictione
gcneradi.
iDeccrgo
pro
poribue
bumanie7 quodamodo
m pagatio
quauispcccato
ablata
nofu
rc^ta:u>ciupcccatipotuicaufcri:quo ¬rit:no~tamcneiiatpfaraliecftrquaf
nobisipactacftetil neceftitae
mona fuiltctfi ncmopcralTet£/cquocnij
fedutruqjftmulcurritiftoquafi ftu. bomoin botiorcpofitueportcaq? dc
utoatq?coircntc gcncriabumaima Uquitcoparjtuscftptconbae; funiU
lii quoda parcncctrabit":7bonu^q6 tergenerat.Tlon in eotamenpcnirud
acrcantcrribuif. 3n original»
malo cjatncraeftqucdauclutfmnlLi :atio
duofurttrpeccaraarqjfuppUctu^. Jn nistnquafaousedadimagine^ dci.
origtnaUbono aliaduopzopagatio i iDuicautepropagaroi ficdformatio
coMrmatio.Scd quanniad prcfente nonadbibcrcfrncc ipfamfui gencrta
pcrtmrttnterione
nortra:
dcmarquo formaemodofqj
proccdczct.St
enij
ruunudenoftrauenicaudadaidcft no»cocubuiilcrboica:7 nibilomm?
pcccatu:altcrd
detudiciodci,idefup dcusucllctiplcrcrnrasbomtnibus:
plkioaifarisdijcimus
. Tluncdcbo quomo crcauitunufinecomijrrionc
mflddqueipfiquoqsuiriate damna martei fcminc:f»cpoflctomnce:con
tcqjnaturc
c6tuiit:fiue
ufqjnucconx cumbences
ucro
iufiillocrcanrc
genc
fcrtdicerc
inftirui.Tlcqs
cntdinando ranreeefTc
ndpofTut.Sicuf crgoait
auttotumabftulitquoddcderaualio apoftolusdcmftitutocfpiritali qua
qumnccclTcformuno:aut rcmouu9 bornoadpietateluftmaqitb:matur:
fuapotcflare
etiaciidubolopcnalif nt-q?
quiplanrac
cltahquidncq?
qut
fubdidir.cdnecipfumdiabolu
afuo rigat:fcdquiincrcmcmodatde".3t3
alicnaucrir
i*pen'o:quandoquidcm
ut cridbicdicipdc:ncc
q*concu
bit :nccq
ipmaquoqjdubolinarurA
fubfiftar: feiatali^d.-f^
q*formatdcue.Tlec

XXII

qnecoceptum portatt partn nutrit toro7 cdtfido^ady mirabtliaq1ftu


eftaliquid:fed4 Crurcmenmdardc"*. pendatnduftrtabutnanapaucncnr:
3pfenlq3operaroc
quanucufq3cpa quoin agriculcura:quo
innauigatde
tur.frdtut numeroafuoaej^licent .pfeccrit:
quein fabncaroeqnorunqj
fcminr.i aquibufdaUtetibuaatq31 uaforiiueletiaftaruaru7ptcmraru;
uifibtlibus
iuolucris
i formasuifibt uarictatc
orcogitaucrit
7 tpleuezit:q
i
lcebutusqoafpictmus decorta cuol tbeatriemirabiliafpcctatibue:audie
uat.^pfemcorporcacorporcaqj na' nbusincrcdibiltafadcnda^cjcbibcn
ru:aallaprcpoftti:iftamfubiccti:mi damoltrafit:in capicndis ocddcndts
:iemodtscopulana 7 cdnectcs aiati domandid trratoabiltbus aiannbue:
tefactt.O.uodopueciusta magrwj que7quantarepcrinaducrfus Ipfos
7 nurabileclt:utnofolii tn boieq6 c boieetot gcncraucneno^:roc armo
aialrationale:7 ej:boccucristerrcnif rii:tot macbirumerorii: 7 p:ofalutc
auntibueejccellcnuus atqjpreftatmf mo:calitucndaarq?reparanda quoc
fcdmqiiahbctminimllunn mufcub medicamcnta atcpadiumctapprebe
bencconftdczanri ftuporemenrietge dcrit:prouolupratcfauriu^quotco
rarrl.iudccppariatcreatori8.3plc ita dimcntai gulcinctrameta rcpcritad
q3aicbuinJIKtncntededitmbiratio indtcadasi fuadedae cogitaconce op
7 inrclligcntia
tn infantefopitaequo multitudmeuariccateq? fignoru:ubi
damoquafinulbfir qxitandafcilic; precipuutociiucrba7 litrcretcncnn
arq?fjrcrccnda etatisaccclTu:quafit ddmandoaaiosquoeclocurois or-
frientiecapaj: arq^doctunc:i babtf natuercydiucrforucarmini!copiam:
perccptioni uentaris7amori8bom. ad mulcedas aureequotorganamu
"Cluacapactrate bauriatfapietia:uir fica:quoecantiknemodosepcogita-'
tutibufq?iu predita:quibu6 prudcnc ucrit:quancaptririadimcnhonu arqj
forritcr:tepcrantcn i iuftcaducii"er numcroru:meatufq3 7 oulmesfyde'
torcet cctera igcnerata utttadtmiccr rn quaniafagacitace cdprcbendaic:
eaq3 nulliusrcidcfidcrionifi boniil!t ^multa rertimundana^cogirara co
usfdmiatcpincommutabilie uincar. gnittoncfciplcuentquie pctVitclod.:
Qs aft nofaciattpfataliubonoium mapefi neltmue no*accruaci cuncra
capautas
innarurarahonalidiumi cdgercrc:fcd
mfingulieimoran^
Jn
tusinftituta:quaiuufit boniq>mira ipfis poflremoerro:ibue7falfttarib*
bileopueoipotentts qutecopetenter defendedis g»magna cUrucrirfgcnia
effaturautcogitati prctczeniartes pbtlolbpbord atq3bcrcticoruq*8cti
bcne
uiuendi:7
adimoiralc
pcrucnie ftimarc
fufftciat.^ioquimur
entnunc
dtfclicitatequc
uirrutceuocaiuur:7 denaturamcciebumane
:quaiftaui
foladcigratiaqueirt
cbnftocftfilqs ta mortahs
ornafrno
deftdeatq3iri
pzomiflionis rcgntq? donant':nonnc ncrcucntutioquailla imoztalie
acd.:t
bumanomgcinotortanrccpartesfc tur.*butuetanccnatuzc coditorcum
inucnte 7 c^eiritate:partinece(Ta:ic:p fituriq?deueucrue 7 fumus:ipocu
tim uoluntarie.'£t taCjccciles
utentc ctaquefcatadmiftrate:7fumma po
ri0 atqjratowiinbteetiarcbuaquaf tcftarcfumacpbabcntimihni '.nuq>
fupfluae
imo7 periculofae
pcrnicio p:ofecto
mbasmtfciiasdcctdilTcnar
fafq3appehnquanmbcnu beati na qti£cf biBp:cccrcosfolcsquilibcra
ruraundeiftapotuituclinucnireuel bunfin ctcrnasctTccitura:iufinimia
dikctc:uclcjxrccrctcibcur.Ucftime gridepcccatu i boiepriodequoccn

\
LIBER

ejrottt
funtprccclTilTor.Ja
ucroi ipfo tan^cutufda
organi
cj:rn"fccue
atqj
corporequaufenobteftt cumbcluia inrrinfecuetotiuacorponsconrtat.
mortalitatecdermultifcpcaru} rcpe "Qmddicaminemoualuitmucnirc
riaunfi:miu3:qu3ruadcibonitas: quoancmoaufuai qucrcrc:q>fi no
quaca,putdccia tati crcato:ieappct. ti cflcpoiuilTcnt:inrcrionbu9
quoqj
Tldneitafuni meolocafcnfuii7 cc uifccnbue quenulluoitcntatdcc"114
tcramcbradifpofira:fpcfq3 ipfftacft ddcccarct puUbritudordtaut oi fo:
gura7 ftaturarottuscorpiouamox meappcnuqueoculplacct:ipfi" me
dificara:utadnumftcriuaierarioru H9queoculutuurptrfcrrcturarbi-
lie femdicetfacru.Tloneniut atalia rno.Suniucroqucdojirapofitain
rationtsejqjcrtiaprona ciTcuidcm"i corpore:ut tatiimddccorebabcant
tcrratira creatuae bomo: fcdcrccta nd ct13ulum Iuut bcr pectuauinle
mcclucorporteformaadmoncc «15 nikjmillac:ficutfactcebarba:qua110
qucfurfii lunt fapc.ponomitamo cffemunimcnco feduirili ornameto
bilitaaqueligueacmanibuo atttibu indtcatpurcfadeafcmiaru:quaa uti
racfladloquedd 7 fcnbcndum apra q3infirmioresmunintutiua cducni
erq3c6u£mena:7adopcraartiu plu rct.Si ergonullumcbrucrtmbioc{
nmaili offic.oruq? cdpUnda:ndne fa deconfpicuis:unde ambigttnemo<f
H8ofttdit qualtanimeut ferutretca ita Itt alicuiopcriaccoinodaui:ur
110
lc fit corpusadmnttii.-Q.uanq'7 dc aia fit dccoru:iunt autnonullaquo
tractisncccfluatibue opcradi:ira oi ro folodccuB 7nulluacftufu0:pu(o
umparriucogrucnua numerofa fit: factlein codtnone corporiadigtutate
1 pulcbralibi pilitatcreipodeat: ut necdtitatifutftcprelata.Xranfttur»
ncfcueutru in eacddmdamaiorhc clt quippcnccilYuas.
tcpulq}ueturu^
uttlitatiabuararioq>dccona.icztc quandololainuicepulcbnmdmc u
eninibilcrcaiiiuidcmuemcorpore neuUahbidincpf:uamur:quod ma-'
uulitaciscaqo nd babcatcnadcco ^teadlaudcrcfcrcndii ctt cddttoria:
i .alocu:plueauteid nobtoappar^: cuidicuinpralmoXonfclTionc etdc
fi numczoo menfurarucjbueinrcrlc corcinduifti.Jacucr.ipulcbntudo7
cuuciacorujcafunt7coapcata noiTc unlitaacrcaturc:quebomniilicctiu
tnus:quo0fo:luandacaop.ambie ifloalaborcamtlcriafq^.piecto arq>
qucfortscminctbumanapofictiue daiiato;fpcctadaacq31umcda diuina
ftigarcfolenia.OLue
ueretccca
func la:gitatccdcclla
cit.O.uo
fcrmocrcr
atq3a noftnorcmotacdlpcctibue:f» miuanpotmccli7tcirc7mariamt
cuccitcaucapplc.thaeuenaraatque hmoda7 uanapulcbntudiciecia ipi
ncrucij 7utfcerufccrcra
utnLii iuc ua luciarantacopia:tamq3mirabilt
ni:enulluopotert.-O.uu
ctfi mcdico Ipccicmfoleacluna7 ifderibue:m
ru diligcntunonullacrudelisiquoa opaciutibuanemordUrt coloribus
t
enatomicoauocat laniauit corpoia oaonbuofloruim dmcrfitateacmul
mo:tuorti:ftttc
«ia itcrmanuefccan t(tudieuolucritgar:ubruarq3 ptcta
ria 7perfcruunriamoticntia:arque ru:ui mulnformifpecie
(ottiiiuajuqj
w carntbua bumanialacteibumane animannu: qucrum(Uapluababcc
abditacunctanmatacrt:urqd 7 quo adrnirationiaquemolie minunum:
md7 d,bo8lociecuradiicct addifce pluoeni formicularu7aptcularum
tet:numeroa
m deqbualoquonqb'* opczaihjpemut-:ijimmcnlacorpora
coaptatio
qucbarmoiua
guccdiciif: baknaru:in
ipfi
XXII

grandifpettaculorcu
fefediuerfisco cntfarfmc
aHquocrrorcttel laborct
bribiiauclutuclMnio
induit:7altqn ubidcifaptcncia
deipfofuofottre
po
mndcarqibocmultismodie:aliqn tabitVumfummafeltdtatc:fmeulla
purpurcuraliquadoccrulen
c. O.ua? difficulta[c:-Q.ualccnr
corpuequod
porrodclccrabiliter
fpccufetii qua omnfmodo fptnrutfubdiro:i cofuf
dociiq?curbjt':7fit indcinaio: fuaut ficienreruiuiftrarum:nulltsalimont
t38qaficdcmulcctuuucntc:urndia ts mdigcbtr:non
cniaiumale
fcdfpirt
ctct7quatiatnauigatttc.OLuid
cibo taleentrbabcne
quidecarnisf>finc
ru ufqucquacp
copiacocra
fatne:q'd ullacarnah
conupticncfubdantia.
faportidiucrfirascor:afarttdtunaru
redtffufadtuitusn cocoruartcacla £>eperuicacia
quorundiquizefu:
borcqudua.-Guanta
inmultiercb" rcaione
camie
quaficutprcdicrii
ert
tucndcacrccupcrade falucio.lurtlia: toruemuduecrcdttipugnac.ca.^cv.
cf gracauictlVttudo
diciaIrcrnansct
noctie:auraru q>blandatcpcrico:iit u £rum deanimibom'0quibue
frutiabue7pccoribue tndumcnro^ poftbancuitabeatilTimuey
coficicndoruquaramatejice:omnta fructui:noanobiediflcnriuntpbilo
comem orarcquispolTitftDcc aurctn fopbtnobtlc8:quidccaniisrefurrcc
folaqucamcuclutmquendiaggeze tionecotcndunr.lDancquampofftit
funtcoa:tiita:fiuclleuclut colligata ncgant:tcdrredcntcs
mulrineganrcs
inuolucrafoluc atq; difcutcrc:quata paucifTimosrcliqucrut:7 ad cbriftu
mibimoraclVct
tnrmgutquibus
plu quibocquodtftisuidcrurabfutdu;
rima corincnt'.£i bcc omma mifcro m fua zcfurrecnoncmonftzauicfiddt
zn funt din.i tortiq^folatia: no pmia cordccdueififunt doctii ittdocn: fa
bcato^.Oiucijif illafuntfi tot acca ptcntcemundi7infiptcnree.l^ocent
lia 7 tantafunt ifta'. dw.d dabitcie crcdiditmunduerquodpredijrit dc*
quospreddlinauttad uira:q1becdc qui ctu bocprcdi^it:q-bancrc mii
dicciequoeprcdertinauit ad morte^ duefucratc:eduurue.Tlcq3cnipetri
<luebona i illa beata utta facicrcos malcficqecacumlaudccrcdcnttii ta
fomere:pro cjbuein bacmifcriauni to antcprenunciarc
copulfuscft.3Ws
gcninifilni fuumuoluiculq5admo: cfttntdcusqueficunddinaltqucn
tc mJl.itJntapfcrrc.JUndcapolloluf cneneccdmemorarcmc pigct:ccfite
dci'pfi'8m illud rcgnuprcdellmatie tc porpbyrtoarq?tdo:aculisdcoruj
loqucne.O.ui,ppno mquitrilionen fuo:ii probarciuptcnrc:
ipfanitmia
pepcrcit:fed
pronobieoibuseii tra-' pcrbo2icfcunt.O.uc5
ficbudautt:ut
didttrquomo noeriaai illo oianobtf eum7deupatrcm7rcgcniuocarct:
donauit.^Cu becpromilTio coplcbtf: abfitcntmu; ficmrelligcndakntque
quidcrimue:qualce crimus:quebo p?cdt):ti:quomodouoliu biqut boc
nain illo zcgno
acccpturi fumueiqn- cummundononcrcdidannr:q7 mi»
quidctbnrtomoricntc pro nobiara dutncrcdKurHcflfepredijcif.
£ur titi
lcia pignusaaiptmue.^-Q.ualis crit nonporiueita fcut crcditurusfaco
fpinruebommianulltvomninobns anrcprcdictus cftmundue:non ficut
uttiu:ncc05quoiaccar:iicccut ccdat: paucifl"iniigamunt:quicubocmun
ncccotraquodfaltc lauclabilid dtmt do<ycrcdtturus prcdicruetft trcdc»
cetrpacariflima
utrturcpfcctus.-^Rc^ nolucrunt.£i tnim proptaeadicut
ibi o.umquaraq-f^cciolay ccrca l'ci aliomcdoeflecrcdcndarnc fi dtrcrit
uanadfecofcripra:
iniuriafadantUU inicn-uptibilcdipmusfururu
ccrp"
deocuitammagnum perbibcnttcfti fi animabcata
noeutmificcrpuaoe
monm-.caiuam
prorfuseiirfetiigra cffugcrit.Scd
ia t bincilib:o mcmo
uiozcm
fadumimuriam:
fi aliterdi' raioquantiioporcuit
dtfputaui:uc^
cunrelTcmcclligcnda:»
onftcutmun bicuiuiindcrantitcdmemozabo. £x
duscacrcdiditquc crediturumipfc maidctlibroofiiosirtoriicmm ma
laudauicipfepromifir:ipfc
copleuit. giftcrplato:7dicatcorudcoout bca
£ur cninonpoteftfa«reut rcfurgat ti fiivtfuacotpcrafugwuro9:idl cflfe
carot uiuarin erernu/Snpzopterca morituro0:quos mcclcftibuecorpo
crcdcndum noeftid cuelTefacruwm rtbusdtjcttinclufos.O.uibu8tamctt
quiamalumeltarq?idtgnudco.S; deiieaquofactifuntrquopclTent cc
dc oiporcntiaeiuequctot 7 tanta fa fciun imoztalirarcmtdcft in cifdeco
dt icrcdibilia:
ia multaditimuafi uo pozibuectczna
pcrmanfioncrnoeot»
lunt inucnircquodcipotcnonopoc nacuratd babentetfcd
fuocofiUo prc
babcntproifusegodfcamcnri non ualcntcpzomtfir.
Ubietiaillud cucr
porefl.£redamue crgoquodpoteft: ticquoddicunt:quomacftipofTibilc:
nocrcdcdo quodnopotcft.Tloitaqj ideorefuncctioncj
carnfendcflecrc
crcdcntcsymetiripoffit.crcdaitttlTe dcnda.JlpcrtifTimc
qutppctujrracu/'
factuniquodfacmrujclTcpremifir. depbilofopbu:ubidqs afcfacn's/p''
£t fic crcdantficut td crcdidit mfid'*: nufit deuo no factue imoitalitatcm:
quccredituruenepredipt:quem cre quodfpoltibilcefcdifit dTefactu^.
diiuruclVcLtidauitrqucm crcdiruru Stccnicumtocurumnarratplaro.
eflfcpromtTit:quecrcdidilTciam ofle O.tionii cHisorri inquit:miorralca
dit:bocautcmalumelTcundcdcmd'' cflei diJtolubilce
nopotcftis.Tlotfi
ftrauit.Tloncrit illiculla cojrupoo dilTolu£tnmi:ncq3uoeullamozttefa
quodcftcorporismalii.Jbcordic clc ta pcrimentmcc cruntualerioraq>co
mcntorii tadifputauimne :dcalqfbo Aliummeurquod matuecftumculu^
minu cdiccrurtsfatiadip'mue.O.ua ad ppcrutMrcmueftra:cpilla quibus
ta fit futurain corporcicorniptibtli cftiss
colligati.Stnd folfiabfurdifcd
facilita9motue:dcprckntie ualitudi furdinonfuntquibccaudtunt:non
ntebonctcperameto:que utupnullo utiqjdubitantdqefacrtsab illo dco
moilli coparanda cftimorralitati:(n quieosfcctr:fccundiiplatoncquodc
libro.jrlq.fans
utopinoroftcndim"
: ipofTibile
fufflepromifl"u.O.ut
cnim
lcganrfupcrioza
opcriebut'us:qui
ut dicituooquide imortalcsclTc
no po
nonlcgerunt:ucl.nolunt
rctoUreq& rcftio:fcd
mcauoluntate immortaUa
lcgcrunt. critie-.qutd
aliuddicicq>id quodftai
O.uomodoporpbyrqdifKnitio ndpotcflmefacicnrc
ramert
cnris.31
quabcarie animts
putaturcorp"c(Tc lcigiturcaztictn
incorruptibtle
imor
fugicndii
tpfiusplatonis
fcntetia
dc^ tale:fpirituale
refufdcabit:
qutmrta
Ihuaturquididrfummo dcumdija p!uoncrn idquodipofltUlccflfccfTc
promifilTc
utnunquam corporibu» facturum promiftt.O.u(d
adbucq6
promifirdcu8quoddeopromittcnci
crcdiditmudua:qui
enatpfepromif
( £d porpbfsiue
ait inquwtut fueeftcrcdituruftcffc
tpoflTibilc
cia^
bcataficanimacorpusomnc mat:quandoquide
nosdeumqaicti
eflfe
fugicndum:inb»l
crgoprodcft
qa amfccundu
platonc
fadtipolTtbilia.
XXII

Wfacraru
eflcclamamus.
tlon ergo nacotpora
rcdtbunr
: fecundum
por
utbcaccftncarumecorpuaeftomnc pbfriu ad malamundtbutueficre
fugicndum: fcdcorpuskorrupubile animcno rcdibunt. £>icar
uaq?cum
rcdpicndit.£rtnquocoutnuntiua i pbtoneporpbyrius
redibunt
adror
corruptibili
corpo:c letaburttur:
y in pora:dicat
platooiporpbfrionore
quocorrupribiltgemucut.
Sic cnij dibuntadmala:?
adcacorpora rcdi
nontneiaeritilladitacupidiraaqua retcnfcnricntun quibuenullaparti
pofuttqrplaronc.Uirgiliusuliiair. fu: mala.t>cctraq3
noncriic mfiitU
"Ruifusetindpicnt tn corpozauclle qucpromtfudcitebcarae amtnaom
rcucrct.Stc inquacupiditatercuate ctcrnumcumfuacranacarncfecnv
di adcorpora
no babcbuncuj
corpo rua.tDoc
enimquannicj:iftin»ou fa
ra m qucrcucrricttptatfcciibebunt: ctlcnobts-ccccdercnc
aborucqui facc
i ficbebuntutnunq>
nobeannwcp :enturadimo-taliacorporaredifas
eaprorTusucladcriguumquiltber onimae cflcfanctcnim: adfuatllaa
tcmpueulUmortcdeponant. reducpcrmirtercnr
: in quibuemala
buiuefcciilxpmu!c:unr:iqutbusdc
bcconrnrijsdifftmrionibuBpta umuchi&malis carcrctu : piefidclt
Wnte7porpbyrijcm
qufbusfi utaqj rcrq?coluerunr.
alrcri cedctet:aueritate neutcr dcuu
Quid ad ucra refuncctionis fidc
ucl placo ucllabco ucl cttamuarro
f 3ngu!a
qucdajdtjcmintplato pfcr^poruerintrfi
opintonee
corilin
atq;porpbr:iue:quc fi ircrfe unafcteriaccucninint.o
tomunicarepotuiflcnr.-facri
cfTmrfo
tftflfccbriftuni.*p>lato
dijrit ftncco»' n Onntillinoftrii.pptcrquodda
ponbueanimaein cternum dTcnon pclaiilTirnn
loquedtgenue: ct
po(Tc.3dcocnimdiritcriflm
fapienri ,pprc!
ndiiulla
queucracircr
feCir
ama
umanitnadpoflqualibetbnjum te rceplatcnedicunteualiqutdfimiU
puatamen
adcorpora
rcdifae.^or nobfeeriadcmortuoru
rcfurrccno?
pbJTIUO
autcdiric animampurgati f fcnfilTc
. Quodquidcficragiri libhe
hmacutnrcdierit
adpattcm
: adbcc dcrcpub.rulliuo:urcii
lnfiiYc
pouus
m.ibmundinuncpcflt'
rcdiruri."Rc cpqp
id ucrucffetafftrmcrdiccrcuolu
pcrbocq6uetum mdirplatofi dedif iflV.^nducit
eniboic;rcuiplTe:7
nar
fcrporpbyrio
criaiuftoroatq3fapie raltcqucdaqucplatonicie
difpurari
tiumpurganlTimas animaoadbua onibuscogrucbac.labeo etia duos
nacorporaredtturae:rurfueq6 uex didt unodicfuifledefiicros:
* oicu:
rum uiditporpbyriuafi dcdifl; pla HlTcinuicc
inquodacopito.Jbeindc
tonKnunq»rcditurasadmifrriasco: odcorporafuaiufibefuiflcrcmcare:
ruptibtliscorporisanimae fanctao: 1 coftitwfle
mtcrf«amuos lccflicuic
ur116ftngulibcc(tgula:fedambo ut turosiatqjttacflefactiidoncc poftca
finpli untuiqjdfccrmrrputocpuidc morcret.S^ tftiauctorce ralcrrfurrc
rentcfleia confcqucne
: ut i redtrertt Ctoc5
corporisfactafutficnarrantt:
animeadcorpora:i talia icdpcrent qualeefucnircoruquoorcfurrctilTe
corporatin quibnebearearq.;tmmor nouiTiufl:i buicq'dercdditoeinre:
talirerutucrent:
quoniafecundu pla- f^nocomouttiomorcrcnrurul-cri
tonemeriomanimefancteadbuma us.ZOirabihus autquoddaniarcu*
LIBER

tiarroponitmlibrfequoe?fcripfit tllaquideactionelporiuequicearqj
dcgcrepopuhromanucutUB putaui otiuqualefururofit fi ucruuclidtce
uerbaipfaponeda.6etietbiliadd.da ncfcio.Tlocnibocunyperfcfuecoz
. fcripferunt
inq*t
cficin renafcedie
bo porisutdi.Siautemcnrc
ideintcili
tnibudquaappdlaiupalmgcnefiam gcndauidilTe mcdica:quantd<ft:auc
greci:bacfcripfcrutcofidin anieno quidcftn:aitclligcnttaadiliairclligc
meroquadringcntia quadragitua ut tia.'3bieftenipaj:dei queftcutdicit
(decorpuscreadeaiaquefucrantco apoftolue fuperatoemfcnfumuelin
tunctain boic aliqn caderinfue rcde tcllcctu:qucnifi noftrii: aut fo:tafic
antin cdumcrionc.^fte uazroqutdcj crii fanctoruangcloru:noncnictiaj
fiucgcnetbiltadilli ncfcioquirncnij dei.Sicrgofanctiin deipaccuicturi
noiacoruprodidit.-quoru comcmo' funr:profectoin capaccutcturifunr
rauit fcntcntia:aliq*d
dijrerutq6Ucct quefupcratoemintcllcctu.O.uonii
falfumfit:cucnifcmcladeade corpo q>noHrtiquidemfupcrarnocftdubt
ra quegeflcwnraierediczimt nuquj um:fiautefupcraretangcloru:utncc
capoftcafuntrcticrure:tamen multa ipfcecrccpidcuidcaturquiaitomne
illius ipofTtbilitae
quccdtranoeifti iniclkcturfecundumbocdictuclTcdc
garriutitargumcta cducllit7 dcftru^ bcmueaccipcrc quiap.iccdetquaipc
it.Xlui enibccfcntiurufiuefenferut: deuopacaruocft ftcutdcuenouit no
ndcisuifii cftftcrin pofle:utdilapfa canosficpoflumuenolTc:ncc ulli ax
cadaueramauras:tnpulucrc:in cinc gdi.Supcratitaq;ocmintcllcctu no
rc/inbumorcsancorpora tufcetium dubiumcpprctcrfuum.Scdquiact
be(tiaru:uripforiiquoq3 botnmti:ad noepro nidncftroparis«iie pattid
«drurfuorcdeatquodfumir. O.ua pcefactufummamnobiearq^intcr
proptcrplaro7porpbfnus:uelpoci noa7cdipfopacrquantiinoftrum
U9qiucunq? illoBdiligut 7 adbucui fummumeobrmcbimue.^fto modo
uunrfi nobiocofatnunt:cttlfanccaf pro fuomodofdunt cajfanctiange
amasadcorporarcdituraeficutait li:hoic9autcniiclortgeinfraquantii
plaro:ncctamcnadmalaulla rcdiru libct proucctu mcntiscpccllant.£on
raeficutaitporpbfrius:ut ej:bis fi fidcrandJcftctitmquantueuir dicex
at cofequcns q6 fidespredicatcbri' bar.£j:partcfdmus: icjc partcpzo
Ittanartaliacorporazecepturae t qui pbcumua:doncc ucniatquodpcrfcc
buafincullomaloin etcrnufebarer tumcft.£tuidemusnuncpcrfpecu'
uiuar.2l(Tumatctia bocdeuazrone: Ll in cnigmate:tuncautcfacicadfaci
ut adcadccorparcdcati qb" ateafa. <m.Sicisiuidetfattcciangcli:quictii
crunr:?apudcootoraqftiodecarnil" noilri angclidictifunt:quiacruri dc
inetcrnurcfurrcctiouc foluetur. potcftatetcncbrarutet acccptofpirif
pignorcrranflartadregnucbnfti:ad
£>cqual«atc
uifiotsquai fut'o(r eoQ
angcloe
ia cepimus
pcrtinere:cu
culofanccidcumuidebunt.ca.^n);. .^quibus nobiecnt fancraatq?duldfTi
* madequj iamtot libroefcripfunus
n Unciaqutdacturifinttco^po dciduttasipfacoia.Sic funrcrgoi
r.buoimortahbus
arqjfpuali gelinoftnqutfuncangclidct:qucadx
busfacttnoadbuceorucarnecarna tnoducbriftus dcicbnftuo enolkz.
litcr fcdfptntuaUfia uiuetcquatttu^ £>cifimrquu dciinoitrchqucrunr:
dnuadijnatadiuuarc
uidcamue:
ci noftrifunrrquijfuosciucs
nosbcrc
XXII

rcpcrtmr.£>iVi'r
flurcdommueiefus: aliquafimilitudincoftcndcrcrrqaato
ntdcrc
nccorueruris
unudepufilli'0 cbillaqiicfururacftdiftctbcc
uica:
' iftie:dicocniuobisquiaaugcliconi no qujliucunq3
bommii:ucru
ciiam
in ceha
fempuidcntfadepatrismci: qmp:cdptw
bicfancr.ratc
funtpdid
qui tncciisclt.Sicutcrgoilli uidcnt: cumdTemtnquitparuulusiquaft
%'
trnecnosutiu:ifumus:fcdnoduira uulusfapicba:qitafi
paruuluebque
utdemu6:proprer
quodattapofloluf banquafi
paruulus
cogirabam.-Cuj
quodpauloante diri.didemusnunc autefjctus fumuir:euacuaui
caquc
pcrfpcculuincnigmatc: nmcautefj paruulicrant.Uidcmusnimcpfpe'
cicadfacic.-p^miii traqjftddnobfe culuminentgmarc rtuncaurcmfade
ntftoiftaferuat'.C>e
quai toannce &' adfadcm.Tlunc fdocj:pa:tc:rucau
poftolus loquens:cuappucrirtnqutc tecognofcamficut 7Cgo cogn.tus
fii.
'-
fimileseierimueiquonia utdcbimua Stergotnbacuitaubibomtftumi
tu ficuticft.fadce
autedetmanifdta rabtlmpropbcctaita coparartda
eil
rioCUIB mrclltgcndadl:n6aliq6rale illi uiccquafipuultadtuuenc:
uidic
mebrozuqualcnoebabemue
iitcor tamcnbehfeua
fauii fuuacctpifitte^
porc: arq^ifto normtKnucupaniue. rtiuncraubi fpfcno crat: tta nccum
"Quaproptcr
cuamcqueritur:quid ucnerirquodpcrfcctum
cft: neciam
acturi
funtfancti
inillocorporeipizi corpus
conuptibilcaggrauabtt
antx
tuali nodtcoquodtautdco:feddico maifcdmcorruptibilc ntbil ipcdtct:
quodcredo:fccudu lllud quodi pial' illi fancriadcaqueutdedafimrocuf
molcgo.£zcdtdt proptcrqolocurua corpozcis quibusbetifcueabfeaad
fum.t^icoiraqjuifuri funtdciiupfo fad Cau uidcdumnon (ndtgmtindi
corporetfedutrupcripfumficutpcr gcbunt.Tla fccundiimtcrprcrcs.ln;.
corpus
mmcutdcmue
fole:luni:ftcl iftafiit adgicjiucrbapropbctc.Tl6
lae:marc:ac terra:?quefunt mean nccormcurncrattccu:quando coun
paruaqucflioeft.£>uru cftcntdiccre fuscftuir decurruin obutatntibt:i
q>fanctitaliacorporatuncbabcbut: acccpifli
pccunia 7ceteza.'.Stcat
aut
ut n poiVinroculosclaudcrcarq?api cjcbcbreoinrcrpmarus crtpjcfbjtcr
re cu uclint.£>uiiu9aiueq>ibi deutn btc:onymu3:nonnc
cor mcuinquit i
quifquia001(00 claufminduidebit. pfcnti«ar:quado rcuerfue dt bomo
Qi cnipropbcrabelifeuspue:ufuu dcCUITU fuomocoirfumtui/£orde
giciiabfcnn corporcuiditaccipicnrc crgofuofedijritbocuidilTepropbc'
muneraqucdeditdnaamanffrue: ta:admroqutdemtrabilirc:nullodu
qucpropbctamcmoratus a lcpred bitance diuinitue.Scdquaroapltus
formtntvmundaucrat: quodfczuuo runcoc3muncrciftoabundabut: cu
ncquadomtno fuononuidcntclatct dcuscritotamotbus:bcbunttamc
"fefcciffcpuraucrat:quatomagietn ctiailli octiltcorpo:ei
offidufuum.7
\ illocorpozcfpiritualiutdcbunt fancri inlofofuoc:unt:ureturq3 tUefpiru"
oianofolu fi ocnlooclaudant:ucru; pcrfpiritualcco:pua. Tlcq3 cnictitlc
ctiaundcfunrcorpotc abfetcs.Xunc propbcu qui.inods tndiguitucui
>cnicrirpafcctuillud dcquo(oqucns deretabfenrc: nodeufuscftaduidc
apoftolusiej:paztcmquitfcim":ct ej: daprcfcntu:qucramcfpiztruutdcre
ptepropbetamua :cii aurcmucnerit poiTctctiaft il!os cLludct:ficutuidit
quodperfcctu clt:cuacuabuur quod abfcnt ta: ubicumctsipfenoncratt
ejcparfeefl.i>dndc ut Ciuomopofler Jtfitcrgotu dtcamas illos ("actostn *
flb uttadcuclaufie
ocufno
uifaros: corpcreuifuscftiincorporc
aidcb(
qucfpiritu fempuidcbur:fed
otrii ui tur:quadoim!097momjos mdiar
dcbati p ocubscorporigcucof.1p bit.O-uodautc3iplefir faluta:cdci:
rosbebuntindequeftto
eft.Stenfm mulrafun17aliatcftimonia
fcrtpni-'
tantfipotuewtfocorporeCpirituaU r?.ru:fcd
cuidcriue ucncradiillius fe
eotndutiqj crii tpftooili fpiritualea ntefimconte ucrbadcda:at."Q.uicu
quanrujpofluntifh qualcenuncbc infanrccb:illii acccpilTct
m manuffti
muerpculdubfopcoedcue
uidcdfi aa-nunc
irtd.t
dimitris
dommc
fcruu
potcrir.longeita«p
alreriusetutpo'- tmifcairuluucrbiituummpace:quo
icnricfipcreoe
uidebtimcorporca nia-'idcrunt
oculimqfalurarc
tuuj.
ilb natura:que
fi eotfndfloco:
fj ub( 3Uudcru quodatt (upramcmoraf
qj toiaeft.Tlon
emqu(adtcimua de iob.Ticuttn
cjrcmplazibus
quccrbc
um7fncelodfcnin terra:(pfed^ppc brcofuntinucmtur.7(trcamcmcaui
aitperpropbctarcdum i tcttamego dcbodcu:rcfu:rccrioncmquidcj car
iplco:aliapartedtcturifumuscumi mefincdubio^pbctauit. Tlorttame
ctlobabereretalii (ntcrraifedtotua dtjcitpcarncmca.
-duodquidefidi
m celoc(htotuein terta:BOaltcrnis tf(Ter.poflct
datecbnftueintelltgtd,
teporibus:fcdurreqafimul quodnf percarnemcarne uidcbif.Tlocuero
lacorporalis
narma
per.Uioitiq?p pot7ficaccipt.3
n carne
meauidcbo
polLcnrio: orulorucritillorotnonut deufaluatorcmeo:ac fi dipffet.icar
flcutiaeuidcanrcpquidi pbibcntut ncmeacrocamuidebodeu.£tillud
derefcrpcntes uclad.lerquarakbcr.n. quodaicapoHolus:facic adfade:no
actimonta ccrnedtcadequoqj aialia cogitut dcumpa bancftric corpo:a
nibil aliudpofTunruidcq>corpa: fcd lemubi funtomlicorporalcs: nofui
ut utdcat7incorporaha. £cfonaiTc furosc(Tc crcdamue:que fptrirufine
irtj uirrusmagnaranedidjta fucrit inrcrmilTionc uidcbimua.Tlifi cnim
adboraeriai iftome»alicorpcocuf dTetctiainrcriorisbomimefaocsn
fanctiutn iob:quand o aitaddcii.3" dicctctideapoftolue. Tlosaurcreue
obaudttuauriaobaudicba te priue: latafacicgtouadominifpcculantcs t
nilc auteoculuemcuoutdcttc: p:op eandem imagincm rraffoanamunde
tercadcfpcrimcmcripfu 7 dtftabuiri gloriamgloriamtaq>ad domuttfpi
eiiftiautmcterraetcmere.O.uanui's rito.Tlccalitcrintelligimusquodin
nibil bicprobibebat oculucotdtsin pfalmoranitnr.Jlcccditc adeum7 il
rclligirdcquibueocuf.lit apolloius. lumm.immi:7factes ucfTre rtonc?ubc
3!lumt3to3oculosb:cce:dtaucfh-i. fcmt.fidequippcacccditurad dcu^:
3pfi8auteuidc.idcucuuidcbt t'cbri quamcordfedleconftatno corpis.
Hianu9abigicncmorqui fiddirrr acct Scdqufafptrttalerorpus ncfcimus
pit quodaitillcmagtftcrdcue. Seati quanroe babebitacccfTiie:dc rcqorp
mundocordcquoniiipfi deumutde peicppcrra loqufmunubialiquaque
biinr.Scdutrumctii corporalibua alitet(ntcllig(ticqueat diuinarufcrip
ibt oculiaufdeatur:bocin iftaqucfti tunmimnon occurrit:fedfuccurrit
emcuafamue.3llud entquodfcriptu auctoztosrncccfle rft ut coringat i no
eft7utdebiromniecarofalutarcdci: bis qwodlcgirutin libzofapiertc. £o
finc uUtuanodo difFicultatiofic intel aft.irionco mortalium timide et mcer
ligipotcflacfi diccri
facit.£t utdcbit tc proutdcnric
noft«:."Ratiocinario
omniebomocbriiti»dei: qui uriq?i d,pcilla pbi!ofopboru5
<i
XXII

ita mentiaafpectu i'ntelltgibiliaufde cutboicsitc:quoauiucrcamorufq?


ri:i fenfucorporiof enfibiliafdecoz uitaleacrcrcnrce uiuuruetmo.rut af
poraliaut nccicelltgibilap corpua: picimuano crcdimue u:ue15uidcin*
neccorporalia pcrfcipfameneualc cucornuttafmccorpcribua uidene
flt tiirueri:fipoflctnobiscfleccrtifft queamus:quam tamcnmcispcrco:
ma,pfecro ccrwcfletpoculoscorpo poraremouoiambiguitatc cofpici"
ne crii fpiritualeanullomopoflcut mu9.3taquacunq? fpincuaLa tlla (u
d.ri deii.S^ifti rocmatoe^ i uerar<5 minacorporunoftrorucircunfcrem"
7,ppbeti£a inidetauctoritae. £Luta incorporeu dcumoiarcgente criapcr
cniitj ftrauerfusauero:utdicere au corpo:acontuebtmur.2lutcrgo ficp
dcatdciicorporalia tftancfcirc.-1
Tlu illoeoculoauidebic dcusut aliquid
quidcrgocorpuebci:pcuiuc. oculof beancintatactccllciuumctifimilc:
capolTitaddifce:e:'£>cmdeq& dep:o quo7 incorporea natu:accrnaf:qo
pbcc.ibchfcopauloanrc dijrimuorno ullis crcpltefiucfcnpturai-u tcfttmo
ncfausindicatctti fptritu no p cor nqodiuinazuucldiffictlcu*:lipofTibt
puspofieccrnicorpo:alia.'Oaiando lccftoftcndcrc.Jlur q6 cft tntclligcn
cni fczuusillc muneraaccepic:
nticp dtSfaciliueuadcusnobiecrit ttocua
corponlitctgdhicft:quodtamep:o otq?cdfptcuusiutuidcatfpirituafm
pbctanopcrcorpuefcdp fpizitiiui// gulienobiain fingurnobwrutdcatar
dir.Sicutezgocoftatuidericorpora ebalreroin alccro:uideatifctpfo:ui
fpiricu:quid
fi tantaehtpotcntiafpi dearurin cclonouo7 in tcrrancua:
nrualif corporis:ut corpcuidcarur7 atcpmoi queruncfucrtt creatura:ui
fpiritus.Ypintueenicftdcue.Jbtindc deat7pcrcoi-pora in oi corporcquo
uita quidcfui qiianuncuiuirm cor cunqjfuc:mrfpirttuafcorporisoculi
porc:i bccterrenamcbraucgctatfa aciepcrucnicnrc
dirccti.-patcbiit
enaj
citq3uiuetiaitcnorcfenfuqutfq?rto cogicacoeatnuiccnobio.Xuncenim
pcrcorporeoa oculoanouir:alioruj iplcbifquodapoflohiecii dijrifTet
no
ucrouitascufmtmifibileepcorpue liccancetepuequicq'ludicarc:inoj:
uidet.Tla uttdc uiucntia difcemtmus addtdit donecucniacdomtnua 7 illu
ano uiucnbuscorpora:tiificorpora minccabfcodua tencbraru: 7 mamfe
fmmluiufqj uideamue:quaa nifip_ ftetcogiratdcs
cordia:7ciiclauacrtt
corpueuidcrcno polTumue. Uiras unicuiqsadco.
fluteunccorponbuocorporciaoruf
no uidcmue.
O.uaobrcfteripet:ual £>eeterna
felicitare
duitatiTdct
fab
dcq3crcdibilc
eft:ftcnoecflcuifuroa batoq?
perpctuo.cap.^:.
mudanatucco:pacclinoui 11re no
ue:utdeiiubixpplciue7 uuiuerfact q Uantacrttillafelurirae:ubint
corpalugubcrnate pcorporaqucgc lii c:itmalu:iiulltilarcbtc
bonii
ftabimuai quccofputm^quaquaue: uacabit'dei laudibue:q'
cntoia moi
fu oculosdurcnmuaclanfTima pfpi bu8.JTlaquid aliudagat:ubtncqjul
cuitarcutdeamuerno ficutnucinuifi la ddidiacrfl^bit':ncqsulla mdigm
bihadcip caqucfacta far itdlcctaco tia Liborabifncfao.Jldmoneorctii
fpiciuiuu::pfpcculiiin cnigmatc 7 cjc fancrocittcoubilcgouclaudto.Bca
pteubipluet nobteualctfidcequa ti qui bitantmdomoruadommeun
crcdimua<prcru corpaliii fpea qua feculafcculorumlaudabuntrc. Om
p ccutoa
ccrnimua
corporalcs
:fedfi niamctnbra
ctuifcc:.itncorrupubtT
torpcn'9
quenucuidcmus
pufuenc qitanto
magfe
diccrcrq'
tatncn
furua
ccfl"itan'8
uarioa7motugdiftributa: fmtnocftjnibigcndti.
2Uqiid ctum
quonta tucnderitipfanecefTiragrfed beata
illadutraemagnu mfc bonu^
plcna:cc:ta:fccura:fepit£rnaf£lidraf;
uidcbtnquodiiullifupioriullusinfc
ffiaa Iaudibu9dct.Oceqppcilli o rio:inuidcbir
rficut nuncndinuidcrtt
quibimtafumlocumo:quinuncU arcbagclio
angclicctcri:
tanoletclTc
tctbarmowecotporalis
numcri
non unufquifcp
quodndncceptt:g^uisfit
laKbunrunrrmfccuetertrifecuepcr pacatifTtmocdcoidie uiitculoci q acx
tucracorportedifpofm:i cwceteria cepitobftrictii9.'5>
nccin corporeuft
rcbuequeibi magnearq?minbilco oculudcllcq*tfi dtgirus:cumcbrum
uidcbunfrrdalce
nicrcem raciartifr ututq3cdnneatroriu9camid pacaca
cie'audcrdabih'9
pulcbntudis
dclec cupago.
Sic iraq5
bebicdoniialtus
* t.noc^fucccdcr.O.ui
motU9vllicrjliu> ahominue:utbocquoqidonubeat
co:poritftntfuturittcmere difFtnire
n nccuelitampltiio.llcctdUberuarbi
audcorquod excogitare
ndualco:cn triii nobebunr:qapecrataeo9dclcc
7 morue7HatU9 ftcucipfafpccicfdc tarcndporcrur.2Di!gt9quippccrtt
cciiserifrquicunq?
crirubiquodnon Ubcru a dclectarde
pcccadiufquead
\ dccebit
nocrit.£crtcubiuolctfpiri^ dclecratione
ndpcccandt
indectma^
,.f tus tbicritprotinuscorpus:nec uolj btlehbertate.Tla primuUbcruarbi
ah'd.dfpiriru9q6nccfpirinipoflfirde trijiqd bdidatucrtqn primiij crca
cerenccco:pu9.Ucra ibi gloriacrit: tiw cftrccrus.-powitndpcccare:fcd
ubtIaudanci9 nccerzorc quifquanec potuir7pcccarc:boc autenouifTimu
. adulatdcKrjdabifucrtisbonor:qut eoporcnnu9 rrit:quopcccarcndpo
nulli ncgabifdigno:nulli dcfcrcfidt tcrit.Uezabocquoqjdeimuncrr.n
gno.£<d nccaddciiabtctullueindi fucpoflibiluace
nature.JUiud
ecmj
gnusrubi
nulluapc:mirtcfciTc
nifidi f (Tc
deo:aliud
pridpedd: dcuenatu
gnue.Ucrapajrtbtcft:ubinibil adx ra peccarend pdt:pri«p8ucro6i ab
ucrfineca fctpfoitccabatio qutfq; ilh acripitnrpcccareno poflit. Scr
pacict':prcmtii
iu'rturiocnt ipfcq uir nidi aurg:ad^9erantditiini mune^
rurcdcJic:ctcpftipfuntquomeliu91 no:utpttmudarct'libcruarbirrium
Hiar.isnibil polTic
clTc^mifit.O.uid quondpeccare bd polfcr:nouilfimo
cflcnialmdquodppropbeta dipr: quopeccare n poflet:atq3
illud adcd
£ro tllorude":7ipfi mtbicratplebf parjdii mcntu:boc adredpiedilpmi
ntfiego
c:oundc
f.uicnrcgo
croquc U5ptinet.&5q'apcccautrifia
natura
cuq?aboibngboneftedefideratf:7 ui cupcccatepotutt:largioreg:a libcra
ta 7falug7 u(ctu97copta7gloria tunut adcapducat' Ubcrtatcinqua
t bortor7 pajc7 oiabona.Stcenf« peccare nd polfir.Sicutcniprfafmo
illtid :ecrc
mtelligifq6 att apodolud ralitaefuirquapeccado adi pdidir
ut fit dcusotai oibu8.Jpk ftniserit poftcndmoh:noutfTtnia cncn polTc
dcfiderioru itoftroru:qui fincfineui nioriritj priimiUbcrdarbitriupoiTc
dcbitifinefartidioamabitUinc fatiga ndpecca:c:now(TimtJ ndpoflc pecc»
tdcloudabit^boc munii9:bicaffea": rc.SiccnichciamtTTibir uoliinseptc
bicacr
aB,pfcaocritoibu
6:ficutipa tarts7cq'ract9:qud
7fdtcitane.lia^
uttactcrnacdis.£crcriiq fucuiifint utiq?peccadonccpicrarcncc
fehdcace
|>meritiapmiomeriagraduebono tenuimue:uolutatemucro fcliataris
tu atq3gloriarud,scidone'cogif
&ei nccpdirafclicuatc
pdidimue.£cric
xxn

deuaipfcnunquidquiapeccare noit 7bencdij:it


dcuodiefcptimu7 fancri
potcftidcoUberuarbicriu^babcze
ne ficauiteumquiameorcquicuitaboi
gandus
cft/Jcnc
ergoilliua ciutta
tit> buaopczibua
fuiaqueincboauic
dc"
7 unain oibua7 ifepabifmfmgulia faccrc:£>ice cntmfcptimusctia 1100
uoluntaaUbcra:ab oi malolibcrau ipli erimud:quado etuafuertmufbfi
7 iplcraoi bono:fruena mdeftcunrei diccionc 7 fancnftcaroc
plcntatqjrefc
ctcmoniloctmdirarc gaudiorii:oblr cti.3biuacante8uidebtmua quc-niaj
ta cu!pa;:i:oblira
penarii:nec tfi ideo tpfceitdeuaq6nobtaipfi cdcuolui'
fucUberatoia oblica:ucUbcarori fuo mua:qfiabillo cecidtmus audicntca
fit ingrata.C.uanru ergoattmcc ad a icduno.certusficucdq:7rcccdctef
fctcruia
rarionale:memor
prercntop a uerodcoquofacicncc
dtj clTcmua
etti malorufuoru:quantu
autem
ad emsparcicipande
nodcfcrrcc.O.uid
erpicmi8icnfumprorfuatmmcmor. ciu tincillo fccimua:nifiq>iti ira ciuf
Tlir pmlTimuemedicua ficutarte defccimuera^refccti7g:a maiore
fciuturoeeferemorboa corporiano pcncctiuacabimue in ctcnuiuidctca
uinftcutaurecorporefermunfpluri-' qaipfccfl Jeueqtioplcntcritnuaqn
moanclaciquoe ipfendcft palTuo. ipfccntoiamoibua.Tla7tpfaop_a
Ut crgofciccic maloruducfuru:una bonanoftr.i:quado ipfiuspoci''uclli
quapocencia mentiano latcnr:altcra gunfy noilra:tiicnobieadbocfab
quacxpcrtcntia fenfibuambcrct:alit batuadipifccdu ipuranf.O.iuaft no
qutppefciutuuroiauina pczfapiecie btaeatztbucrimue fczuiliacrut:cu6
docc:tiia:ahterpcrifipiciuiepciVimi fabbatodicatur.Oe opualcrutlcm
uicaau7oblmionea malomducfut eoncVaciccia.propf q67p.e^ecbiele
aliccrcaniq3obliuifciturcruditua1 ^ipbctadicu.ii fabbatamcadcdicil"
doccu0:alicer cjcpcrtus7paflfus.j llc m f;gtmmtcrme7 mrcrcosaitfcirec
fipcntu ncgligacaltc Umileriaca:cx qaegodfiuaquifauctifico cos.t)oc
at.Sccundiibancoblmioncquapo p_k cictuncfcicmuaqnp.fectc uacabi
ftmorelocopofuunoerutmcmorca nma:7p_fcac uidcbimus qaipfecde
fanctiprcccmoai maloru.£aicbunt us.Jpi";ctianumerua etacuuclundi
enioibuomaliautaucpcnicus dclcax cruaifecundueos articuloetcports
rur defcnfibuecoru:ea tn potetiafci coputen^q m fcrtpfiautdcnt'cj^(Ti:
ecicquemagnam eiecrit: no"folutn nk labbatiiinus cuidentiusappcbit
fuap:ctc:ua:fedctuidamimo!U eo0 quoiuilcptmoiuciiic.Ucpnmaecaf
fempirc:na mtferiari laubit.2tliocjf» taiirj1pnm"dicdlu abadaufq?addi
life nuferoafmilcnefcicuri fumiquo luuiu.decunddindcufq3adabraa^:
tnoftcuiaa pfatmusmifencordiaa no cqualiratc tcponi:lcdnuir,c:ogc'
domtiumctcnticancabunc.-'O.uo ci ncrationiidcnaaquippcbabcrcrcpi
ticoin glonagrauccbiuti cumsftn" Uiif.'DictamItcucmaitbeua cuangc
guineItbc:aciiumti6:nibilc:it profc iiiU dccerminatares cratceulqucad
cioilli tocundma cmita».jbi pcrficic cbnlhfubfequunturaducntum:quc
tur :uacate i uideccquoniaego luin fmgulcdcniaccquatcrniagcncra. 10
dcue.O.uod cruuc:cntapinulabba nibuacjcphcantui ababraainuiquc
tu no babctisuclpcra:qocotncdauit addauid una.^i.ccraindc ufqucad
dommuamprunioop.nbuamundi cramingranojum ui bjbylomani.
ub.icg.c.ii rcquiciucdcua
in dteic' Xcrtu uideulqucadtbruti carnalc
ptmu abo;budopcnbusluit»q rccir nauutuic.j^uuntuqueomncequiq?.
LIBER

Sejrtanuneagfourtullogaterario'
rw numeromcticda:proptcr
id quod
dtcrueft.Tloneftucrtni
fciretcpora
quep.it pofuitm fuapotcftare.
"pcrt
bancranjpirtdiefcpcimorequicfcct
dcus:cu
eundedie
feptimiiqonoec:i
muei feipfodw0 facietrcquicfccrc.
£>c:ft(9porroetacibue fingultenunc
diligcntcrlongiicftdifputarc.lDcc
tn
fcptmucrit fabbarucuiuefmisnon
cat ucfpcraifjdominicusdtCB uelut
octAuusctcrnusq*cbrifti rcfurrectdc
facrarueectcrnanofolii fpiritusucx
rum ettamcorponsrequtcm prefigu
!-an9.3& uacabimus 7 uidebim'%:
ut
dcbunus 7amabunue:amabimus u
laudabimue.£ccc quod crit in fmcfi
nefine.Tlaquis alius eftnofterfmis
inft pcmcnire
adrcgniicuiuenulius
cft fmisi

tt 3dcormibidebitw
ingentif
bu
ui6 opcnsadiuuantedomino
rcddidilTc.O-uibus parauelqutbus
nimiumcftmibiignofcant.-Clutbus
autcm fat!» eft:non mibi fed deo mc
cumgratuepgratulantes agat.6lo
ziai bonozpatni ftlio7fpintui (&
ctoomnipotenri
deoin ejccdfidm fe
cula fcculoi um. Ancn.

Surdq Jluguftimopusdccmfta
tc dcifdkircrcjcpliciticonfectuj
ucne
tqs abcgrcgioi diligctimagiftioTli
colaoi'ciifon:"p>ctromo}cnicbo
prin
cipc:B»no
a natiuuate
domviu
mile
ftmoqujdi ingercfsmo
fcpruagefimo
qumtonc^to notuoo^tobrce.

You might also like