Professional Documents
Culture Documents
4-Noi Suy
4-Noi Suy
Bi ton ni suy
y = f ( x ); - khng bit biu thc gii tch ca hm; hoc bit
nhng cng thc tnh phc tp
- bit gi tr ca hm ti mt s hu hn im trn
on [ a, b] ( bng o c hoc thc nghim):
xo x1 . . . xi . . . xn-1 xn
x
Chng 4.
y=f( x ) yo y1 . . . yi . . . yn-1 yn
- Tm gi tr ca hm s ti mt s im trung gian khc.
NI SUY V XP X HM
a) Bi ton
xn
yn
4.3. Lc Horner
4.3. Lc Horner
Xt a thc:
Pn(x) = a0xn + a1.xn1+ a2.xn2 + a3.xn3..+an1.x + an
= (a0.x + a1).xn1 + a2.xn2 + a3.xn3..+an1.x + an
= ((a0.x + a1).x + a2).xn2 + a3.xn3..+an1.x + an
= . = ((((a0.x + a1).x + a2).x + a3).x+..+an1).x + an
Qu trnh tnh:
b0 := a0
b1 := b0.x + a1
b2 := b1.x + a2
bn := bn1 .x + an Pn(x)
a0
b0
a1
a2
an1
an
b0.c
b1.c
bn2.c
bn1.c
b1
b2
..
bn1
bn
Trc tip
Lagrange
P1(x) = a1 +a0x
l0 ( x) =
x x0
x x1
, l1( x) =
x0 x1
x1 x0
P1( x) =
x x0
x x1
y0 +
y1
x0 x1
x1 x0
V d 1:
li ( x ) =
x xj
j =0 i
j i
xj
10
Tm vn tc ca qu tn la t=16 giy.
Bng 1: Vn tc theo thi gian.
Pn ( x ) = li ( x ). yi
i =0
t , (s )
v(t ), (m/s )
10
227,04
15
362,78
20
517,35
22,5
602,97
30
901,67
12
V d: Ni suy bc 2
t0 = 15, v0 = 362,78
t0 = 10, v0 = 227,04
t1 = 20, v1 = 517,35
t1 = 15, v1 = 362,78
t t0
t t1
;l 1(t ) =
l0 (t ) =
t1 t0
t0 t1
v (t )
v (16 )
tt
1 v0
t t
0 1
16 20
15 20
tt
0 v1
t t
1 0
( 362 ,78 ) +
16 15
20 15
t 2 = 20, v2 = 517,35
=
t 20
15 20
( 362 ,78 ) +
t 15
20 15
l0 (t ) =
(t t0 )(t t 2 )
(t t1 )(t t 2 )
;l 1(t ) =
(t1 t0 )(t1 t 2 )
(t0 t1 )(t0 t 2 )
l2 (t ) =
(t t0 )(t t1 )
(t 2 t0 )(t 2 t1 )
( 517 ,35 )
( 517 ,35 )
m/s.
13
V d: Ni suy bc 2
14
V d: Ni suy bc 3
t t t t t t t t t t t t
v(t ) 1 2 v0 + 0 2 v1 + 0 1 v2
t0 t1 t0 t2 t1 t0 t1 t2 t2 t0 t2 t1
1610 1615
161016 20
161516 20
v(16)
(517,35)
(362,78) +
(227,04) +
2010 2015
151015 20
101510 20
= ( 0,08)(227,04) + (0,96)(362,78) + (0,12)(527,35)
l0 (t ) =
(t t0 )(t t 2 )(t t3 )
(t t1 )(t t 2 )(t t3 )
;l 1(t ) =
(t1 t0 )(t1 t 2 )(t1 t3 )
(t0 t1 )(t0 t 2 )(t0 t3 )
l2 (t ) =
(t t0 )(t t1 )(t t 2 )
(t t0 )(t t1 )(t t3 )
; l0 (t ) =
(t3 t0 )(t3 t1 )(t3 t 2 )
(t 2 t0 )(t 2 t1 )(t 2 t3 )
= 392,19 m/s
15
16
V d: Ni suy bc 3
t t0 t t2 t t3
t t1 t t2 t t3
v1
v0 +
v(t )
t1 t0 t1 t2 t1 t3
t0 t1 t0 t2 t0 t3
t t1 t t1 t t2
t t0 t t1 t t3
v3
v2 +
t
t
t
t
t
t
t3 t1 t3 t1 t3 t2
2 0 2 1 2 3
rn ( x) = f ( n +1) (c)
16 10 16 20 16 22,5
16 15 16 20 16 22,5
v(16)
(362,78)
(227,04) +
10
15
10
20
10
22
,
5
15 10 15 20 15 22,5
16 10 16 15 16 20
16 10 16 15 16 22,5
+
(517,35) +
(602,97)
20 10 20 15 20 22,5
22,5 10 22,5 15 22,5 20
= ( 0,0416)(227,04) + (0,832)(362,78) + (0,312)(517,35) + ( 0,1024)(602,97)
= 392,06 m/s
(n + 1)!
; c [a, b]
n +1 ( x) = ( x xo )( x x1 )...( x xn )
([a, b] - khong cha cc mc xi)
Gi
M = max f ( n+1) ( x) ; x a, b
[ ]
th
rn ( x)
17
M
n +1 ( x) ;
(n + 1)!
18
Chn mc ni suy ti u
Chn mc ni suy ti u
Gi tr cc tr
a thc Chebyshev
T 'n ( x ) =
n+1 ( x)
max Tn ( x) = 1 ti cc im Tn(x) = 0:
| x|1
i
n
1 x2
sin( n. arccos x ) = 0;
xi = cos
, i = 0, n
nh l: Trong tt c cc a thc bc n, c h s ca xn
bng 1 th a thc Chebyshev
3
T1 ( x) = x; T2 ( x) = 2 x 2 1; T3 ( x) = 4 x 3x;
2n 1
Tn(x )
2i + 1
xi = cos
; i = 0,1,K, n 1
n
2
p ( x ) = x n + a n 1 x n 1 + .... + a 1 x + a 0
max
| x | 1
19
p( x)
max
| x | 1
1
2
n 1
Tn ( x ) =
1
2
n 1
20
Ngoi suy
Chn mc ni suy ti u
Nu chn cc mc ni suy l
nghim ca Tn+1 th sai s nh
nht, khi :
n +1 ( x) =
Tn +1 ( x)
2n
sai s tt nht l:
rn ( x) =
Ch :
-1
x4
x3
x2
x1
x0
M
(n + 1)!.2 n
t=
( 2x a b )
(b a )
21
22
Bc:
1
2
23
Newton
P1(x) = b0 +b1(x x0 )
P2 (x) = b0 +b1(x x0 ) +b2 (x x0 )(x x1)
24
Ni suy bc hai
Ni suy bc 2 qua 3
mc x0, x1, v x2:
f ( x1 ) f ( x0 )
(x x0 )
x1 x0
y1 y0
(x x0 )
x1 x0
25
y1 y 0 y 2 y1
y1 y 0
x1 x0 x 2 x1
( x x0 ) +
(x x0 )(x x1 )
P2 ( x ) = y 0 +
x1 x0
x 2 x0
26
T hiu
Bng t hiu
b0
f (xi +1 ) f (xi ) yi +1 yi
=
f [xi , xi +1 ] =
xi +1 xi
xi +1 xi
f [xi , xi +1 , xi + 2 ] =
x0
x1
f ( x1 )
f [ x0 , x1 , x2 ]
f [ x1 , x2 ]
x2
f ( x2 )
b3
f [ x0 , x1 , x2 , x3 ]
f [ x1 , x2 , x3 ]
f [ x2 , x3 ]
b2
f [ x0 , x1 ]
f [xi +1 , xi + 2 ] f [xi , xi +1 ]
xi +2 xi
f [ xi , xi +1 ,..., xi +k +1 ] =
b1
f ( x0 )
f [ xi +1 , xi + 2 ,..., xi +k +1 ] f [ xi +1 , xi +1 ,..., xi + k +1 ]
xi +k +1 xi
x3
f ( x3 )
27
28
Pn ( x ) = b0 + b1 ( x x0 ) + L + bn ( x x0 )( x x1 )L( x xn 1 )
b0 = f ( x0 ) = y0
b1 = f [x0 , x1 ]
f [ xi , xi +1 ,..., xi + k ] = f [ xi + k , xi + k 1 ,..., xi ]
b2 = f [x0 , x1 , x2 ]
Tnh cht 3:
M
bn = f [x0 , x1 ,L, xn 1 , xn ]
30
Tnh ng n
Pn ( x) = b0 + b1 (x x0 ) + L+ bn (x x0 )( x x1 )L(x xn1 )
Pn ( x0 ) = b0 = y0
y y
Pn ( x1 ) = b0 + b1 ( x x0 ) = y0 + 1 0 ( x1 x0 ) = y1
x1 x0
b0 = f ( xn ) = yn
M
Pn ( xk ) = b0 + b1 ( x x0 ) + L+ bk ( x x0 )K( x xk ) = yk
b1 = f [xn , xn 1 ]
b2 = f [xn , xn 1 , xn 2 ]
M
bn = f [xn , xn 1 ,L, x1 , x0 ]
31
32
V d 1:
a thc ni suy Newton tin v li s dng chung mt
bng t hiu.
t , (s )
v(t ), (m/s )
10
227,04
15
362,78
20
517,35
22,5
602,97
30
901,67
33
V d
V d
Ta chn 4 mc gn vi t = 16
Vn tc:
v(t ) = b0 + b1 (t t0 ) + b2 (t t0 )(t t1 )
t0 = 10,
v(t0 ) = 227,04
+ b3 (t t0 )(t t1 )(t t 2 )
t1 = 15,
v(t1 ) = 362,78
t 2 = 20,
v(t 2 ) = 517,35
b0
t0 = 10
b1
227,04
362,78
Ti t = 16,
v (16) = 227.04 + 27.148(16 10) + 0.37660(16 10)(16 15)
+ 5.4347 * 10 (16 10)(16 15)(16 20)
3
b3
0,37660
517,35
b2
5,4347 x10 3
30,914
t 2 = 20,
Do
27,148
t1 = 15,
34
= 392.06 m/s
0,44453
34,248
t3 = 22.5,
602,97
35
36
Sai phn hu hn
xi+1 xi = h = const; i = 0, 1, 2, . . ., n
x0 ; x1 = xo + h; x2 = x0 + 2h; . . .xi = xo + ih . . .
f (x i + 1 ) f (x i ) y i
=
x i +1 x i
h
f [x i , x i + 1 ] =
y i +1 y i
2
h
h = ( yi ) = yi
f [x i , x i + 1 , x i + 2 ] =
2h 2
2h 2
xi+ 2 xi
yo = y1 yo ;
2 yo = ( y2 y1 ) ( y1 yo ) = y2 2 y1 + yo ;
M
y i +1
yi
k
k +1 y i
(k yi )
!
!h k =
k
h
k
=
f [ x i , x i + 1 ,..., x i + k + 1 ] =
k
( k + 1 ) hk ! h
( k + 1 )! h k + 1
x i + k +1 x i
k
f [x 0 , x 1 , L , x n 1 , x n ] =
n y 0
n! h n
37
yo
2 yo
n yo
Pn ( x) = yo +
( x xo ) + 2 ( x xo )(x x1) + + n ( x xo ) ( x xn1);
1!h
2!h
n!h
i bin, t
xi = xo + i.h
38
x xo
t=
h
3 yo = y3 3 y2 + 3 y1 yo ;
.....................
n
n(n 1)
n(n 1)(n 2)
n yo = yn yn1 +
yn 2
yn3 + (1) n1 y1 + (1) n yo ;
1!
2!
3!
x = xo + t.h
y0
2 y0
n y0
Pn ( x0 + th) = y0 +
.t +
.t (t 1) + .... +
.t (t 1)...(t n + 1)
1!
2!
n!
u im ca cng thc ni suy Newton: thm nt ch cn thm
s hng, khng cn phi tnh li.
thun tin tnh ton thng lp bng sai phn ng cho.
xo
yo
x1
y1
x2
y2
x3
y3
x4
y4
x5
x6
39
y5
y6
2y
3y
4y
5y
6y
yo
y1
y2
y3
y4
y5
2yo
2y1
2y2
2y3
2y4
3yo
3y1
3y2
3y3
4yo
4y1
4y2
5yo
6yo
5y1
40
xn-6
yn-6
y
2 yn2
n yo
(
)(
)
+
+
(x xn ) ( x x1);
Pn ( x) = yn + n1 (x xn ) +
x
x
x
x
n
n1
1!h
2!h2
n!hn
xn-5
yn-5
xn-4
yn-4
yn-5
yn1
2 yn2
n y0
.t +
.t (t + 1) + .... +
.t (t + 1)...(t + n 1)
Pn ( xn + th) = yn +
1!
2!
n!
xn-3
yn-3
yn-4
xn-2
yn-2
yn-3
yn-1
yn-2
yn
yn-1
x = xn + th
xn-1
? Ni suy gia bng???
xn
2y
3y
4y
5y
6y
yn-6
2yn-6
2yn-5
2yn-4
2yn-3
2yn-2
3yn-6
3yn-5
3yn-4
3yn-3
4yn-6
4yn-5
4yn-4
5yn-6
6yn-6
5yn-5
41
rn ( x ) = f ( x ) Pn ( x ) = f [ x , x 0 , x1 ,..., x n ]. n + 1 ( x )
=
n +1 ( x) =
( n + 1)
x = x0 + t.h
n +1 ( x ) = h
(c )
. n + 1 ( x )
( n + 1 )!
n +1
( x xi )
(t i)
i =0
x = xn + th
i=0
M
| rn ( x) |=| f ( x) Pn ( x) |
| n +1 ( x ) |
(n + 1)!
| f ( n +1) ( x) | M , x [a, b]
42
n +1 ( x ) = h
43
n +1
(t + i)
i =0
44
V d
V d
15
0.2588
20
0.3420
25
0.4226
30
0.5
35
0.5736
40
0.6428
45
0.7071
50
0.7660
55
0.8192
2y
3y
t (t 1 )
t (t 1 )(t 2 )
0 , 0006
2
3!
sin16 = 0. 2756
x 55
x = 55 + 5t
5
t (t + 1 )
t (t + 1 )(t + 2 )
0 , 0003
2
3!
x 15
x = 15 + 5t
5
sin54 = 0. 8090
46
4.6. Tnh gn ng o hm
Mt s hm Maple
mul( )
add( )
expand( )
sort( )
Pn ( x ) = b0 + b1 ( x x0 ) + L + bn ( x x0 )( x x1 )L( x xn 1 )
coeff( )
convert( )
vi
b0 = f ( x0 )
b1 = f [x0 , x1 ]
b2 = f [x0 , x1 , x2 ]
M
bn = f [x0 , x1 ,L, xn 1 , xn ]
47
48
1
f ' ( x) P' ( x) = .Pt ' (t )
h
f ' ( x) P 'n ( x )
= b1 + ( 0 + 1 )b2 + ( 01 + 1 2 + 2 0 )b3
+ L + ( 01 K n 2 + 0 K n 3 n 1 + K + 1 K n 1 )bn
vi
i = ( x xi )
49
50