Professional Documents
Culture Documents
Chuong2 NDHT Slide
Chuong2 NDHT Slide
Xy dng h PT
h h
C lp h thng
Ph t h HT
Quan h gia cc
phn t vt l m t h thng
T t h h Phn tch HT con
Q h h
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 8
nh gi m hnh
Phn tch chc nng Phn tch chc nng
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 9
Cc bc gii bi ton m hnh ha Cc bc gii bi ton m hnh ha
M hnh ha M hnh ha
Phn tch chc nng Phn tch vt l Phn tch ton hc
C lp h thng
L tng ha
Xy dng h PT
h h
C lp h thng
Ph t h HT
Quan h gia cc
phn t vt l m t h thng
T t h h Phn tch HT con
Q h h
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 10
nh gi m hnh
Khi nim Khi nim
Ph t h h l h t h h th h h Phn tch chc nng l phn tch h thng cn m hnh
ha thnh nhiu h thng con, mi h thng con gm nhiu
b phn chc nng (functional component). p g ( p )
Khi phn tch chc nng cn :
lin kt vt l (connectivity): cc b phn no ca h
h k i i h ? thng kt ni vi nhau?
quan h nhn qu (causality) cc b phn lin kt vi
nhau nh th no? nhau nh th no?
Ba bc phn tch chc nng:
C lp h thng p g
Phn tch h thng con
Xc nh cc quan h nhn qu
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 11
Cc bc gii bi ton m hnh ha Cc bc gii bi ton m hnh ha
M hnh ha M hnh ha
Phn tch chc nng Phn tch vt l Phn tch ton hc
C lp h thng
L tng ha
Xy dng h PT
h h
C lp h thng
Ph t h HT
Quan h gia cc
phn t vt l m t h thng
T t h h Phn tch HT con
Q h h
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 12
nh gi m hnh
C lp h thng C lp h thng Xc nh cc lin kt ngoi Xc nh cc lin kt ngoi
X h ii h h th h h h Xc nh gii hn ca h thng cn m hnh ha
Ct kt ni gia h thng kho st vi mi trng ngoi
Mi kt i b t th th b t t Mi kt ni b ct c thay th bng mt cng m t s
tng tc gia h thng v mi trng.
bien cua he thong
He thong Moi trng
U
He thong Moi trng
Y
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 13
Cng Cng
C ( t) l t i (t i l) Cng (port) : l mt cp u cui (terminal) m qua nng
lng truyn vo hoc ra khi h thng. Mt h thng c th
c nhiu cng (multiport system). g ( p y )
Mi cng c th c mt hoc hai ng vo (k hiu l U) v
mt hoc hai ng ra (k hiu l Y)
Bn loi cng thng gp:
C kh (Structural)
in (Electrical)
Nhit (Thermal)
L ht (Fl id) Lu cht (Fluid)
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 14
Cng c kh Cng c kh
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 15
Cng in Cng in
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 16
Cng nhit Cng nhit
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 17
Cng lu cht Cng lu cht
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 18
Th d: C lp h tay my Th d: C lp h tay my
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 19
Th d: C lp h tay my (tt) Th d: C lp h tay my (tt)
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 20
Th d: C lp h thng lm mt Th d: C lp h thng lm mt
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 21
Th d: C lp h thng lm mt (tt) Th d: C lp h thng lm mt (tt)
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 22
TD: C lp b phn trao i nhit trong h thng lm mt TD: C lp b phn trao i nhit trong h thng lm mt
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 23
TD: C lp b phn trao i nhit trong h thng lm mt (tt) TD: C lp b phn trao i nhit trong h thng lm mt (tt)
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 24
Th d: c lp h thng gim xc Th d: c lp h thng gim xc
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 25
Th d: c lp h thng cch nhit Th d: c lp h thng cch nhit
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 26
Th d: c lp h thng cch nhit Th d: c lp h thng cch nhit
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 27
Cc bc gii bi ton m hnh ha Cc bc gii bi ton m hnh ha
M hnh ha M hnh ha
Phn tch chc nng Phn tch vt l Phn tch ton hc
C lp h thng
L tng ha
Xy dng h PT
h h
C lp h thng
Ph t h HT
Quan h gia cc
phn t vt l m t h thng
T t h h Phn tch HT con
Q h h
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 28
nh gi m hnh
Phn tch h thng con Phn tch h thng con Xc nh cc lin kt trong Xc nh cc lin kt trong
Phn tch h thng sau khi c lp thnh cc h thng con
(subsystem), sau tip tc phn tch cc h thng con chi
tit n cc b phn (component) thay th lin kt gia cc tit n cc b phn (component), thay th lin kt gia cc
b phn bng cc cng.
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 29
Th d: M hnh ho h tay my Th d: M hnh ho h tay my
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 30
Th d: M hnh ho h tay my (tt) Th d: M hnh ho h tay my (tt)
C
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 31
Cc lin kt ngoi
Th d: M hnh ho h tay my (tt) Th d: M hnh ho h tay my (tt)
Cc lin kt Cc lin kt
trong chi tit
n cc h
thng con
(subsystem) ( y )
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 32
Th d: M hnh ho h tay my (tt) Th d: M hnh ho h tay my (tt)
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 33
Cc lin kt trong chi tit n cc b phn (component)
Cc bc gii bi ton m hnh ha Cc bc gii bi ton m hnh ha
M hnh ha M hnh ha
Phn tch chc nng Phn tch vt l Phn tch ton hc
C lp h thng
L tng ha
Xy dng h PT
C lp h thng
Q h i
phn t vt l m t h thng
Phn tch HT con
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 34
nh gi m hnh
Phn tch quan h nhn qu Phn tch quan h nhn qu Xc nh cc bin ca HT Xc nh cc bin ca HT
V cng l u cui m qua cng sut (nng lng/n v
thi gian) truyn vo ra h thng nn quan h nhn qu ca
cng c xc nh bi cc bin nh ngha cng sut ti cng c xc nh bi cc bin nh ngha cng sut ti
cng.
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 35
Cc bin ca cc loi cng Cc bin ca cc loi cng
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 36
Th d: M hnh ho h tay my (tt) Th d: M hnh ho h tay my (tt)
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 37
S khi hon chnh h tay my
Bi tp: Phn tch chc nng h thng thang my Bi tp: Phn tch chc nng h thng thang my
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 38
Bi tp: Phn tch chc nng h thng lu cht Bi tp: Phn tch chc nng h thng lu cht
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 39
Bi tp: Phn tch chc nng h thng tn la Bi tp: Phn tch chc nng h thng tn la
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 40
Phn tch vt l Phn tch vt l
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 41
Cc bc gii bi ton m hnh ha Cc bc gii bi ton m hnh ha
M hnh ha M hnh ha
Phn tch chc nng Phn tch vt l Phn tch ton hc
C lp h thng
L tng ha
Xy dng h PT
h h
C lp h thng
Ph t h HT
Quan h gia cc
phn t vt l m t h thng
T t h h Phn tch HT con
Q h h
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 42
nh gi m hnh
Cc loi h thng vt l Cc loi h thng vt l
H thng vt l c th chia thnh 4 loi: H thng vt l c th chia thnh 4 loi:
in (Electrical)
C (Machenical) ( )
Nhit (Thermal)
Lu cht (Fluid)
Mt h thng phc tp c th gm nhiu h thng con thuc
4 loi trn.
Cc phn t c bn (basis element): Cc phn t c bn (basis element):
Tr (resistance)
Dung (capacitance) Dung (capacitance)
Cm (inductance) hay qun tnh (inertia)
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 43
Cc bin c bn Cc bin c bn
C bi b l ( tit ) th ( t ti l) thi i (ti )
Loi
Bin
Cc bin c bn: lng (quantity), th (potential), thi gian (time)
Loi
H thng
Lng Th Thi gian
in tch in th
in
in tch
(Charge)
in th
(Voltage)
Giy
Khong cch Lc
C kh
Khong cch
(Distance)
Lc
(Force)
Giy
Lu cht Th tch p sut
Gi
Lu cht
(lng)
Th tch
(Volume)
p sut
(Pressure)
Giy
Nhit
Nhit nng Nhit
Giy
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 44
Nhit
g
(Heat energy)
(Temperature)
Giy
Cc bc gii bi ton m hnh ha Cc bc gii bi ton m hnh ha
M hnh ha M hnh ha
Phn tch chc nng Phn tch vt l Phn tch ton hc
C lp h thng
L tng ha
Xy dng h PT
h h
C lp h thng
Ph t h HT
Quan h gia cc
phn t vt l m t h thng
T t h h Phn tch HT con
Q h h
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 45
nh gi m hnh
Cc bin khc nh ngha da trn cc bin c bn Cc bin khc nh ngha da trn cc bin c bn
C d l bi thi l t t thi Cng dng l bin thin lng trong mt n v thi
gian (hay cng dng l tc bin thin lng).
d
( ) /aang dong do caang
dt
d
=
d d h Cng sut dong do caang the saat cong =
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 46
nh ngha phn t tr nh ngha phn t tr
Tr l i lng c trng cho kh nng chng li s dch Tr l i lng c trng cho kh nng chng li s dch
chuyn c hc hay dng vt cht, nng lng.
Tr c o bng th cn thit chuyn mt n v lng
trong mt n v thi gian (giy).
the
dong do caang
the
tra =
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 47
nh ngha phn t dung nh ngha phn t dung
Dung biu din mi quan h gia lng v th Dung biu din mi quan h gia lng v th.
Dung c o bng lng cn thit l cho th bin thin
mt n v.
/aang
dang
the
g
dang =
( )dt
}
= dong do caang
dang
the
1
g
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 48
nh ngha phn t cm nh ngha phn t cm
Cm hay qun tnh l i lng c trng cho kh nng Cm hay qun tnh l i lng c trng cho kh nng
chng li s thay i trng thi chuyn ng c hc ca dng
vt cht, nng lng.
Cm c o bng th cn thit lm tc bin thin ca
lng thay i mt n v .
the
cam
d
=
( )
dong do caang
dt
d
( ) dong do caang cam the
dt
d
=
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 49
dt
Cc bc gii bi ton m hnh ha Cc bc gii bi ton m hnh ha
M hnh ha M hnh ha
Phn tch chc nng Phn tch vt l Phn tch ton hc
C lp h thng
L tng ha
Xy dng h PT
h h
C lp h thng
Ph t h HT
Quan h gia cc
phn t vt l m t h thng
T t h h Phn tch HT con
Q h h
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 50
nh gi m hnh
Cc phng trnh cn bng Cc phng trnh cn bng
Cc nh lut bo ton khi lng nng lng v xung Cc nh lut bo ton khi lng, nng lng, v xung
lng l cc nh lut c bn c s dng khi m hnh ha.
Phng trnh cn bng c bn c dng tng qut nh sau:
ra dong rao dong /ay t/ch dong =
Phng trnh cn bng c bn c dng tng qut nh sau:
Nu h thng khng c cc phn t tch tr khi lng, nng
lng v xung lng th phng trnh trn tr thnh:
d d 0 ra dong rao dong = 0
Nu h thng c phn t tch tr khi lng, nng lng hay g p g, g g y
xung lng th s tch tr ny lm thay i trng thi ca HT:
( ) d d th / t b/
d
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 51
( ) ra dong rao dong tha/ trang b/en =
dt
Cc bc gii bi ton m hnh ha Cc bc gii bi ton m hnh ha
M hnh ha M hnh ha
Phn tch chc nng Phn tch vt l Phn tch ton hc
C lp h thng
L tng ha
Xy dng h PT
h h
C lp h thng
Ph t h HT
Quan h gia cc
phn t vt l m t h thng
T t h h Phn tch HT con
Q h h
Quan h gia cc
i lng c bn
Tuyn tnh ha
Quan h nhn qu
Cc .lut bo ton
i s s khi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 52
nh gi m hnh
L tng ha cc phn t vt l L tng ha cc phn t vt l
Ng n tc th n ha Nguyn tc thun ha
Nguyn tc tp trung ha
Nguyn tc l tng ha Nguyn tc l tng ha
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 53
L tng ha cc phn t vt l L tng ha cc phn t vt l
N t th h h h h t l b hi Nguyn tc thun ha: nhn ra nh hng vt l c bn chi
phi hot ng ca i tng v dng cc phn t thun
biu din biu din.
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 54
L tng ha cc phn t vt l L tng ha cc phn t vt l
Nguyn tc tp trung ha: cc nh hng vt l thc lun Nguyn tc tp trung ha: cc nh hng vt l thc lun
phn b trong mt min hay khng gian nht nh (d nh).
Cc nh hng phn b ny c th l tng ha bng cch
h h h t t m hnh ha tp trung
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 55
L tng ha cc phn t vt l L tng ha cc phn t vt l
Ng n tc t n tnh ha tt c cc h thng th c l Nguyn tc tuyn tnh ha: tt c cc h thng thc u l
h phi tuyn l tng ha bng cch tuyn tnh ha.
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 56
S tng ng ca cc quan h vt l S tng ng ca cc quan h vt l
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 57
S tng ng ca cc quan h vt l S tng ng ca cc quan h vt l
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 58
Ch Ch
Gi h i h h i h t Gia h in v h c c hai cch tng ng
Tng ng lc in p
Tng ng lc cng dng in Tng ng lc cng dng in
Tng ng lc in p Tng ng lccng d.in
H c H in H c H in
Lc f in p u Lc f Dng in i
Khi lng M in cm L Khi lng M in dung C
H s ma st b in tr R H s ma st b 1/in tr, 1/R
cng l xo k 1/in dung, 1/C cng l xo k 1/in cm, 1/L
Dch chuyn x in lng q Dch chuyn x T thng
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 59
Vn tc v Dng in i Vn tc v in p u
Phn tch vt l h thng in Phn tch vt l h thng in
Cc bin c bn: Cc bin c bn:
in lng: q [C]
in th: u [V]
Cc phn t c bn:
[ ]
Cng dng in:i [A]
Cc phn t c bn:
in tr:
i
u
R =
S
l
R
=
i
in dung:
u
q
C =
d
S
C
c
=
}
= idt
C
u
1
the
tra
u
/aang
d
( )dt
}
dong do caang the
1
in cm:
dt
di
L u =
( ) d d h
d
b
N r
L
2
t
=
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 60
dong do caang
tra =
the
g
dang =
( )dt
}
= dong do caang
dang
the
dt
( ) dong do caang cam the
dt
d
=
b
Phn tch vt l h thng in Phn tch vt l h thng in
C l i Cc loi ngun:
Ngun p l tng
Ngun dng l tng Ngun dng l tng
Phng trnh cn bng in
nh lut Kirchoff v dng. ut c o d g
nh lut Kirchoff v p.
Phng php gii tch mch in
Phng php th nh
Phng php dng vng
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 61
Phn tch vt l h thng c Phn tch vt l h thng c
C bi b ( h th ) Cc bin c bn (chuyn ng thng):
Khong cch (lng): x [m]
Lc (th): f [N] Lc (th): f [N]
Tc (cng dng): v [m/sec]
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 62
Phn tch vt l h thng c Phn tch vt l h thng c
C h t b Cc phn t c bn
Tr:
b: h s ma st nht
f: lc (th)
f
x: dch chuyn (lng)
v
f
b R
M
= =
the
tra
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 63
dong do caang
tra =
Phn tch vt l h thng c Phn tch vt l h thng c
C h t b Cc phn t c bn
Dung:
k: cng l xo
f l (th) f: lc (th)
x: dch chuyn
(lng)
f
x
k
C
M
= =
1
(lng)
}
= = vdt
C
kx f
M
1
/aang
d
( )dt
}
= dong do caang the
1
M
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 64
the
/aang
dang =
( )dt
}
= dong do caang
dang
the
Phn tch vt l h thng c Phn tch vt l h thng c
C h t b Cc phn t c bn
Cm (qun tnh)
m: khi lng
f: lc (th)
d h h (l )
dv
m f =
x: dch chuyn (lng)
dt
m f
( ) dong do caang cam the
d
|
|
.
|
\
|
c
c
q
P
q
L
q
L
dt
d
Phng trnh Euler Lagrange:
c c
. \
c q q q dt
Trong :
U T L =
U: th nng
T: ng nng
P: nng lng tiu hao
q: ta tng qut
t: ngoi lc (hay moment)
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 67
t: ngoi lc (hay moment)
S tng ng gia h thng in v h thng c S tng ng gia h thng in v h thng c
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 68
S tng ng gia h thng in v h thng c S tng ng gia h thng in v h thng c
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 69
Phn tch vt l h thng nhit Phn tch vt l h thng nhit
C bi b Cc bin c bn
Nhit nng (lng): Q [J]
Nhit (th): u [
0
C] Nhit (th): u [ C]
Dng nhit: H [J/sec]
dt
dQ
H =
( ) / d d
d
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 70
( ) /aang dong do caang
dt
d
=
Phn tch vt l h thng nhit Phn tch vt l h thng nhit
C h t b Cc phn t c bn
Nhit tr:
k
C
: h s dn nhit
l: chiu di
S: tit din ngang
S k
l
R
C
T
=
the
tra =
S: tit din ngang
R
T
u
=
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 71
dong do caang
tra =
H
R
T
=
Phn tch vt l h thng nhit Phn tch vt l h thng nhit
C h t b Cc phn t c bn
Nhit dung:
c: l nhit dung ring
Q
C
T
=
c: l nhit dung ring
M: l khi lng
M c C
T
. =
/aang
d
u
C
T
=
( )dt
}
= dong do caang the
1
}
= Hdt
1
u
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 72
the
/aang
dang =
( )dt
}
= dong do caang
dang
the
}
= Hdt
C
T
u
Phn tch vt l h thng nhit Phn tch vt l h thng nhit
C h t b Cc phn t c bn
Nhit cm (qun tnh nhit): I
T
dt
dH
I
T
= u
( ) dong do caang cam the
d
=
p
V
C
L
=
/aang
d
( )dt
}
= dong do caang the
1
}
= zdt
C
p
L
1
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 78
the
/aang
dang =
( )dt
}
= dong do caang
dang
the
Phn tch vt l h lu cht Phn tch vt l h lu cht
C h t b Cc phn t c bn
Qun tnh: I
L
l
a
dz
dt
dz
I p
L
=
tit di d
a
l
I
L
=
a: tit din ngang ng dn
l: chiu di ng dn
: khi lng ring lu cht
( ) dong do caang cam the
d
a
: khi lng ring lu cht
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 79
( ) dong do caang cam the
dt
=
Phng trnh cn bng h lu cht Phng trnh cn bng h lu cht
h l t b t khi l nh lut bo ton khi lng
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 80
Cc th d phn tch vt l Cc th d phn tch vt l
H i h d bi i Hc vin t c cc th d trong bi ging
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 81
Phn tch ton hc Phn tch ton hc
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 82
Phn tch ton hc Phn tch ton hc
Kt h tt h h t h t t h Kt hp tt c cc h phng trnh m t c tnh ng ca
cc b phn chc nng c h phng trnh m t h
thng. g
Tuyn tnh ha quan h phi tuyn c m t ton hc
tuyn tnh.
i khi Ph h d hi i s s khi Phng php s dng tn hiu v
cng thc Mason tm hm truyn tng ng ca h
tuyn tnh. y
nh gi s ph hp ca m hnh.
Dng m hnh d bo p ng ca h thng i vi tn
hiu vo cho trc.
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 83
M hnh tuyn tnh ha h phi tuyn M hnh tuyn tnh ha h phi tuyn
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 84
im dng ca h phi tuyn im dng ca h phi tuyn
Xt h hi t b t bi PTTT hi
= )) ( ), ( ( ) ( t t t u x f x
= )) ( ), ( ( ) ( t t t u x h y
i t thi i l i d h hi t h im trng thi c gi l im dng ca h phi tuyn nu nh
h ang trng thi v vi tc ng iu khin c nh, khng
i cho trc th h s nm nguyn ti trng thi .
x
x u
Nu l im dng ca h phi tuyn th: ) , ( u x
0 )) ( ), ( (
,
=
= = u u x x
u x f t t
i d i l i l i h h hi
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 85
im dng cn c gi l im lm vic tnh ca h phi tuyn
Th d im dng ca h phi tuyn Th d im dng ca h phi tuyn
(
+
(
) ( ) ( ) ( t t t
(
+
+
=
(
) ( 2 ) (
) ( ). (
) (
) (
2 1
2 1
2
1
t x t x
u t x t x
t x
t x
= +
= +
0 2
0 1 .
2 1
2 1
x x
x x
=
=
2
2
2
1
x
x
+ =
=
2
2
2
1
x
x
hoc
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 86
2
2
x
+
2
2
x
Tuyn tnh ha h phi tuyn xung quanh im lm vic tnh Tuyn tnh ha h phi tuyn xung quanh im lm vic tnh
Xt h phi tuyn m t bi PTTT phi tuyn:
=
=
)) ( ), ( ( ) (
)) ( ), ( ( ) (
t t t
t t t
u x h y
u x f x
)) ( ), ( ( ) ( t t t u x h y
Khai trin Taylor f(x,u) v h(x,u) xung quanh im lm vic tnh
ta c th m t h thng bng PTTT tuyn tnh:
+ = ) (
~
) (
~
) (
~
t t t u B x A x
(*)
) , ( u x
x x x ) ( ) (
~
t t
+ = ) (
~
) (
~
) (
~
t t t u D x C y
( )
trong :
y y y
u u u
x x x
=
=
=
) ( ) (
~
) ( ) (
~
) ( ) (
t t
t t
t t
)) ( ( u x h y =
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 87
y y y ) ( ) ( t t
)) , ( ( u x h y =
Ma trn trng thi ca h tuyn tnh ha Ma trn trng thi ca h tuyn tnh ha
(
2 2 2
1
2
1
1
1
f
(
(
(
(
c c c
c
c
c
c
c
c
c
n
f f f
x
f
x
f
x
f
2 2 2
1
2
1
1
1
f
(
(
(
(
(
c c c
c
c
c
c
c
c
c
p
f f f
u
f
u
f
u
f
2 1
) ( u , x
x
f
A
(
(
(
(
(
(
c
c
c
c
c
c
c c c
=
c
c
=
n n n
n
f f f
x x x
2 1
) ( u , x
u
f
B
(
(
(
(
(
c c c
c c c
=
c
c
=
n n n
p
f f f
u u u
(
c c c h h h (
c c c h h h
) (
2
u , x
(
c c c
n n
x x x
) (
2 1
u , x
(
c c c
p
u u u
2 2 2
1
2
1
1
1
h
C
(
(
(
(
(
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
n
h h h
x
h
x
h
x
h
2 2 2
1
2
1
1
1
h
D
(
(
(
(
(
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
p
h h h
u
h
u
h
u
h
2 1
) ( u , x
x
C
(
(
(
(
(
c
c
c
c
c
c
c c c
=
c
=
q q q
n
x
h
x
h
x
h
x x x
2 1
) ( u , x
u
D
(
(
(
(
(
c
c
c
c
c
c
c c c
=
c
=
q q q
p
h h h
u u u
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 88
) (
2 1
u , x
(
c c c
n
x x x
) (
2 1
u , x
(
c c c
p
u u u
Tuyn tnh ha h phi tuyn Tuyn tnh ha h phi tuyn Th d 1 Th d 1
Thng s h bn cha :
u(t)
q
in
Thng s h bn cha :
3
2 2
8 0 / 150
100 , 1
C V k
cm A cm a = =
y(t)
u(t)
q
out
2
3
sec / 981
8 . 0 , . sec / 150
cm g
C V cm k
D
=
= =
PTTT:
=
=
)) ( ) ( ( ) (
)) ( ), ( ( ) (
t u t h t y
t u t t
x
x f x
= )) ( ), ( ( ) ( t u t h t y x
) ( 9465 0 ) ( 3544 0 ) (
) ( 2
) (
1
k
t gx aC
D
f
trong :
) ( 9465 . 0 ) ( 3544 . 0 ) (
) (
) , (
1
1
t u t x t u
A
k
A
g
u
D
+ = + = x f
) ( )) ( ), ( (
1
t x t u t h = x
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 89
) ( )) ( ), ( (
1
Tuyn tnh ha h phi tuyn Tuyn tnh ha h phi tuyn Th d 1 (tt) Th d 1 (tt)
Tuyn tnh ha h bn cha quanh im y = 20cm: Tuyn tnh ha h bn cha quanh im y = 20cm:
Xc nh im lm vic tnh:
20 20
1
= x
0 5 . 1 3544 . 0 ) , (
1
= + = u x u x f
9465 . 0 = u
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 90
Tuyn tnh ha h phi tuyn Tuyn tnh ha h phi tuyn Th d 1 (tt) Th d 1 (tt)
Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm ic tnh:
0396 . 0
2
2
1
= =
c
c
=
D
x A
g aC
x
f
A
5 . 1
1
= =
c
c
=
A
k
u
f
B
Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm vic tnh:
2
) (
1
) (
1
c
u
u
x A x
, x
, x
) ( ) (
c
u u
A u
, x , x
1 =
c
=
h
C
0 =
c
c
=
h
D
) (
1
c
u
x
, x
) (
c
u
u
, x
V PTTT m t h bn cha q anh im lm ic 20cm l: Vy PTTT m t h bn cha quanh im lm vic y=20cm l:
+ =
) (
~
) (
~
) (
~
5 . 1 ) (
~
0396 . 0 ) (
~
t t
t u t t x x
) (
) ( 2
) , (
1
t u
A
k
A
t gx aC
u
D
+ = x f
= ) ( ) ( t t y x
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 91
) ( )) ( ), ( (
1
t x t u t h = x
Tuyn tnh ha h phi tuyn Tuyn tnh ha h phi tuyn Th d 2 Th d 2
Thng s cnh tay my : Thng s cnh tay my :
2
C
02 0 5 0
1 . 0 , 2 . 0 , 5 . 0
m kg J kg M
kg m m l m l = = =
m
l
2
sec / 81 . 9 , 005 . 0
. 02 . 0 , 5 . 0
m g B
m kg J kg M
= =
= =
u
u
PTTT:
=
=
)) ( ), ( ( ) (
)) ( ), ( ( ) (
t u t h t y
t u t t
x
x f x
)) ( ), ( ( ) ( t u t h t y x
(
(
) (
2
t x
trong :
(
(
+
+
+
+
+
=
) (
) (
1
) (
) (
) ( cos
) (
) (
) , (
2
2
2
1
2
t u
ml J
t x
ml J
B
t x
ml J
g Ml ml
u
C
x f
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 92
) ( )) ( ), ( (
1
t x t u t h = x
Tuyen tnh hoa he phi tuyen Tuyen tnh hoa he phi tuyen Th du 2 Th du 2 (tt) (tt)
Tuyn tnh ha h tay my quanh im lm vic y = t/6 (rad): Tuyn tnh ha h tay my quanh im lm vic y = t/6 (rad):
Xc nh im lm vic tnh:
6 /
1
t = x
0
1 ) (
) (
2
(
(
+ B g Ml ml
x
u x f
= 0
2
x
0
) (
1
) (
cos
) (
) (
) , (
2
2
2
1
2
=
(
(
+
+
+
+
+
=
u
ml J
x
ml J
B
x
ml J
g Ml ml
u
C
x f
= 2744 . 1 u
Do im lm vic tnh cn xc nh l:
(
(
=
(
(
=
6 /
1
t x
x
(
0
2
x
x
2744 . 1 = u
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 93
Tuyen tnh hoa he phi tuyen Tuyen tnh hoa he phi tuyen Th du 2 Th du 2 (tt) (tt)
Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm ic tnh: Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm vic tnh:
(
=
22 21
12 11
a a
a a
A
0
) (
1
1
11
=
c
c
=
u
x
f
a
, x
1
) (
2
1
12
=
c
c
=
u
x
f
a
, x
22 21
) (
1
2
) (
1
2
21
) ( sin
) (
) (
u
C
u
t x
ml J
Ml ml
x
f
a
x x
+
+
=
c
c
=
) ( u , x
) ( ) ( u u , x , x
) (
2
) (
2
2
22
) ( ml J
B
x
f
a
+
=
c
c
=
(
(
(
+
=
) (
1
) ( ) (
) (
) (
) (
2
B g Ml ml
t x
u
C
x f
) ( ) (
2
) (
u u , x , x
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 94
(
+
+
+
+
+
) (
) (
1
) (
) (
) ( cos
) (
) (
) , (
2
2
2
1
2
t u
ml J
t x
ml J
B
t x
ml J
g Ml ml
u
C
x f
Tuyen tnh hoa he phi tuyen Tuyen tnh hoa he phi tuyen Th du 2 Th du 2 (tt) (tt)
Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm ic tnh: Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm vic tnh:
(
=
1
b
b
B
0
1
cf
b
2
b
0
) (
1
1
=
c
=
u
u
b
, x
1 f c
2
) (
2
2
1
ml J u
f
b
u
+
=
c
c
=
, x
(
(
(
+
=
) (
1
) ( ) (
) (
) (
) (
2
B g Ml ml
t x
u
C
x f
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 95
(
+
+
+
+
+
) (
) (
1
) (
) (
) ( cos
) (
) (
) , (
2
2
2
1
2
t u
ml J
t x
ml J
B
t x
ml J
g Ml ml
u
C
x f
Tuyen tnh hoa he phi tuyen Tuyen tnh hoa he phi tuyen Th du 2 Th du 2 (tt) (tt)
Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm ic tnh: Xc nh cc ma trn trng thi ti im lm vic tnh:
1
1
1
=
c
c
=
x
h
c | |
2 1
c c = C
0
) (
2
2
=
c
c
=
x
h
c
) (
1
c
u
x
, x
) (
2
u , x
1
d = D
0
) (
1
=
c
c
=
u
h
d
) (
c
u
u
, x
Vy phng trnh trng thi cn tm l:
+ =
) (
~
) (
~
) (
~
) (
~
) (
~
) (
~
t t t
t u t t
D C
B x A x
+ = ) ( ) ( ) ( t u t t y D x C
(
(
=
1 0
A
(
(
=
0
B
| | 0 1 = C 0 = D
(
=
22 21
a a
A
(
=
2
b
B
| | 0 1 C 0 = D
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 96
) ( ) , (
1
t x u h = x
Mt s th d Mt s th d
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 97
Cc v d Cc v d
M h h h h l M hnh ha h con lc ngc
M hnh ha h bng v thanh
M hnh ha h tay my y y
M hnh ha h bnh li my bay
M hnh ha c tnh ng hc xe hi
M hnh ha c tnh ng hc tu thy M hnh ha c tnh ng hc tu thy
M hnh ha h robot 2 bnh cn bng
...
31 August 2012 H. T. Hong - HBK TPHCM 98