Professional Documents
Culture Documents
Chuong2 HPTTuyenTinh
Chuong2 HPTTuyenTinh
mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT & TT, Trng i Hc Bch Khoa H Ni.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa Ngy H 4 Ni. thng ) 12 nm 2012
1 / 68
Gii thiu
1 2 3 4 5 6 7 8
Th no l h phng trnh tuyn tnh ? V d 3 chiu Ma trn hon v v ma trn tam gic Phn tch LU Vai tr ca phn t tr Hiu ng ca sai s lm trn H xc nh ti v s iu kin ca ma trn Gii h phng trnh tuyn tnh bng phn tch ma trn
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa Ngy H 4 Ni. thng ) 12 nm 2012
2 / 68
V d 1 :
Xt h phng trnh tuyn tnh c Ma trn h s A = 3 2 1 1 1 1 0.2 0.8
Vec t v phi l b =
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa Ngy H 4 Ni. thng ) 12 nm 2012
4 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa Ngy H 4 Ni. thng ) 12 nm 2012
5 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa Ngy H 4 Ni. thng ) 12 nm 2012
6 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa Ngy H 4 Ni. thng ) 12 nm 2012
7 / 68
Matlab
x=inv(A)*b
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa Ngy H 4 Ni. thng ) 12 nm 2012
8 / 68
Cch 1 : Gii trc tip php chia x = 21/7 = 3 Cch 2 : Nghch o 71 ri nhn vi 21 s dn n x = 71 21 = 0.142857 21 = 2.99997 R rng cch 1 tt hn cch 2, thm na cch 2 cn c khi lng tnh ton ln hn khi xc nh nghch o 71 .
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa Ngy H 4 Ni. thng ) 12 nm 2012
9 / 68
Nhn xt
Ngay c trong li gii tng qut, khi ta xt h gm nhiu phng trnh th vic gii n thng l to ra li gii trc tip m khng qua tnh gi tr nghch o A1 . Chng hn cc cch gii : Phn tch LU (LU Factorization) Phn tch Cholesky (Cholesky Factorization) Phn r QR (QR Decomposition)
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
10 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
11 / 68
V d 5 : Chia tri
A=[3 2;1 -1];b=[-1;1]; x = A\b; x = 0.2000 -0.8000
V d 6 : Chia phi
AA=A;bb=b; xx = bb/AA; xx = 0.2000 -0.8000
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
12 / 68
Matlab
D=det(A) T=trace(A) R=rank(A)
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
13 / 68
V d 7 : cng hng
A=[1 2 3; 4 5 6; 8 10 12]; b=[5;6;12]; rA=rank(A); rAb=rank([Ab]) rA = 2 rAb = 2
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
14 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
15 / 68
V d 8 :
A1=[-1 1; -2 2];b1=[1 ; 0]; % h v nghim x1 = A1\b1, D1 = det(A1) Warning : Matrix is singular to working precision. x1 = Inf Inf D1=0
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
16 / 68
V d 9 :
A2=[-1 1; -2 2];b2=[1 ; 2]; % h v s nghim x2 = A2\b2 Warning : Matrix is singular to working precision. x2 = -1 0
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
17 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
18 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
19 / 68
3x1 + 2x2 + 6x3 = 4 5x1 x2 + 5x3 = 6 ta tin hnh gii Kh x1 (1) 0.3 + (2) v (1) 0.5 (3)
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
20 / 68
0.1x2 + 6x3 = 6.1 2.5x2 + 5x3 = 2.5 ta tip tc gii Kh x2 do phn t tr ca x2 trong (5) l -0.1 c tr tuyt i nh, ta tin hnh i ch hai phng trnh (5) v (6) ri mi tin hnh kh x2 . Vic lm ny gi l php xoay
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
21 / 68
V d 3 chiu (tip)
H phng trnh tuyn tnh sau khi thc hin php xoay 10x1 7x2 =7 (7) (8) (9)
2.5x2 + 5x3 = 2.5 0.1x2 + 6x3 = 6.1 ta tip tc gii Kh x2 (8) 0.04 + (9)
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
22 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
23 / 68
ma trn sau 0 0 0 1 1 0
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
25 / 68
V d 10
0 0 P = 0 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
26 / 68
V d 10 (tip)
0 0 P = 0 1 Dng rt gn trong Matlab p = [2 4 3 1] 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
27 / 68
Khi ma trn ny c cc phn t ng cho chnh xii = 1 i = 1, , n th c gi l ma trn tam gic trn n v. nh thc ma trn tam gic trn khc khng khi v ch khi tt c cc phn t nm trn ng cho chnh l khc khng. nh ngha tng t ta c ma trn tam gic di v ma trn tam gic di n v.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 28 / 68
V d 11 :
Gii h phng trnh tam gic trn Ux = b x = zeros(n,1); for k = n:-1:1 x(k) = b(k)/U(k,k); i=(1:k-1); b(i) = b(i) - x(k) * U(i,k); end
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
29 / 68
Th ngc (Backward subtitution) gii phng trnh hng cui cng tm n cui cng, sau th ngc ln lt ln cc hng trn tm ra cc n cn li. (xem li v d 12)
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
31 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
32 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
33 / 68
0 0 1
1 0 0 1 0 0 P2 = 0 0 1 , M2 = 0 1 0 0 1 0 0 0.04 1
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 34 / 68
Ch :
Khi tnh ton giai on kh, ta s tnh ton trc tip trn cc hng ca ma trn ch khng thc hin php nhn ma trn nh trn.
Phn tch LU
H thc LU = PA va trnh by c gi l phn tch LU hay phn r tam gic ca ma trn A.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 35 / 68
Vai tr ca phn t tr
Phn t tr
Cc phn t nm trn ng cho chnh ca ma trn U . Phn t tr th k l h s ca n xk trong phng trnh th k ti bc k ca giai on kh. Trong c hai bc kh xui v th ngc u cn chia cho phn t tr nn chng khng th c gi tr khng.
Trc gic :
h phng trnh gii ti nu phn t tr gn khng.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
37 / 68
Vai tr ca phn t tr
V d 13 :
Thay i cht t ti hng hai trong cc v d trn 7 10 7 0 x1 3 2.099 6 x2 = 3.901 5 1 5 x3 6 Nh vy, gi s mi tnh ton chnh xc n 4 ch s thp phn H s n x2 ti hng hai thay i t 2.000 thnh 2.099 ng thi v phi tng ng thay i t 4.000 thnh 3.901 mc ch l gi nguyn nghim (0, 1, 1)T ca h phng trnh.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
38 / 68
Vai tr ca phn t tr
V d 13 (tip) :
Bc u tin ca giai on kh 7 10 7 0 x1 0 0.001 6 x2 = 6.001 0 2.5 5 x3 2.5 tip tc thc hin kh d phn t tr d 0.001 l nh so vi cc h s khc ca ma trn m khng thc hin php xoay. Vy ta Nhn phng trnh hng th hai vi 2.5 103 ri cng vi hng th ba. V phi ca phng trnh ny, khi nhn 6.001 vi 2.5 103 th kt qu 1.50025 104 lm trn thnh 1.5002 104
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
39 / 68
Vai tr ca phn t tr
V d 13 (tip) :
7 10 7 0 x1 6.001 6 0 0.001 x2 = 4 4 x3 1.5004 10 0 0 1.5005 10 tip tc ... Kt qu v phi phng trnh hai lm trn 1.5001 104 c cng vi 2.5 l v phi ca phng trnh th ba v li c lm trn. Vy phng trnh ba tr thnh 1.5005 104 x3 = 1.5004 104 gii ra ta c x3 = 1.5004 104 = 0.99993 1.5005 104
Vai tr ca phn t tr
V d 13 (tip) :
7 x1 10 7 0 6.001 6 x2 = 0 0.001 4 4 x3 1.5004 10 0 0 1.5005 10 tip tc ... i vi n s x2 0.001x2 + 6 (0.99993) = 6.001 nn x2 =
1.5103 1.0103
= 1.5
Vai tr ca phn t tr
V d 13 (tip) :
Nh vy khi khng thc hin php xoay chn phn t tr 7 10 7 0 x1 3 0.001 6 x2 = 6.001 5 2.5 5 x3 2.5 thay v c nghim (0, 1, 1)T ta li c nghim (0.35, 1.5, 0.99993)T .
V sao c s c ny ?
Sai s l do chng ta chn phn t tr qu nh. Vy ta nn chn phn t tr c tr tuyt i ln nht ti mi bc kh k .
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 42 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
43 / 68
V d 14 :
Xt h phng trnh 0.780x1 + 0.563x2 = 0.217 0.913x1 + 0.659x2 = 0.254 Kh Gauss nh v d trc, p dng quy tc chn phn t tr ln nht tuy nhin mi tnh ton ch chnh xc n 3 ch s thp phn.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
44 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
45 / 68
V d 14 (tip):
0.913x1 + 0.659x2 = 0.254 0.001x2 = 0.001 tip tc .... n x2 = 0.001/0.001 = 1.000 (chnh xc) Th ln pt trn, x1 = (0.254 0.659x2 )/0.913 = 0.443 Cui cng ta thu c nghim x = (0.443, 1.000)T
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
46 / 68
R rng trong khi lch chp nhn c khi ta lm trn sai s 3 s thp phn sau du phy th sai s thm ch cn ln hn c li gii.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
47 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
48 / 68
Ch , gi tr v phi ca pt th hai thay i. Thc t nghim gn ng cng l nghim chnh xc ca h 0.000001 = 1.000000 0.000001 0.254 0.659x2 x2 = = 1.000000 0.913 x1 =
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 49 / 68
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
51 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
Cc h s t khi c bit ti mt cch chnh xc
bi v i vi cc h phng trnh xut hin trong ng dng, cc h s thng c quy cho gi tr thc nghim nn gn vi sai s quan st. Nhiu h phng trnh khc c cc h s c tnh bi cc cng thc v v th chng c bit chnh xc ti sai s lm trn khi tnh ton theo cng thc cho. Ngay c i vi cc h phng trnh c ct gi chnh xc trong my tnh cng khng th trnh khi sai s (Xem li cc cch biu din s nguyn, s nguyn c du, s thc du phy ng trong gio trnh Tin hc i cng) Vy cu hi c t ra l : Nu c sai s trong biu din cc h s ca h phng trnh tuyn tnh th iu nh hng n li gii nh th no ? Hay khi gii Ax = b lm sao c th o c nhy ca x khi c thay i trong A, b ?
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 52 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
C mt vi nhn xt sau
Nu A suy bin th i vi b no x hoc v nghim hoc v s nghim. Trong trng hp A c inh thc nh th mt s thay i nh trong A v b c th dn s thay i ln trong li gii. Hy ngh n kch thc cc phn t tr v khi nim gn suy bin. Bi v nu cc php ton s hc c thc hin chnh xc th tt c cc phn t tr khc khng khi v ch khi ma trn khng suy bin. T rt ra khng nh sau :Nu cc phn t tr l nh th ma trn gn suy bin iu ngc li khng ng, hay ni cch khc c ma trn gn suy bin m cc phn t tr u khng nh.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
53 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
Chun vec t
nh ngha : Hm v : Rn R c gi l chun vec t (vector norm) trn Rn khi v ch khi
1 2 3
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
54 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
Chun vec t (tip)
Mt s chun thng dng ||x ||2 = ||x ||1 = ||x ||p = (
n 2 i =1 xi n i =1 |xi |
l (l1 ) l (lp )
Matlab
norm(x,p) dng cho lp cn vi p = 2 th hm n gin hn norm(x)
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
55 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
Chun ma trn
nh ngha : Hm ||.|| : Rnn R c gi l chun ma trn nu ||A|| = max ||Ax || = max ||Ax || ||x ||
||x ||=1,x Rn
||x ||=1,x Rn
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
56 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
||A|| 0;||A|| = 0 khi v ch khi A = 0. ||A|| = ||||||A||, R ||A + B || ||A|| + ||B || ||AB || ||A|| ||B || ||Ax || ||A||||x ||
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
57 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
Chun ma trn (tip)
Cc chun vec t sinh ra cc chun ma trn tng ng Chun Euclid : ||A||2 = max||x ||2 =1 ||Ax ||2 Chun max "tng dng" : ||A|| = max||x || =1 ||Ax || = max1i n Chun max "tng ct" : ||A||1 = max||x ||1 =1 ||Ax ||1 = max1j n
n j =1 |aij | n i =1 |aij | n 2 i ,j =1 aij 1/2
Chun Frobenius : ||A||F = Tr (AT A)1/2 = Trong Matlab norm(A,p) trong p = 1, 2, inf
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
58 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
S iu kin ca ma trn
nh ngha : S iu kin (condition number) cond(A), thng c k hiu l p (A), ca ma trn vung A tnh i vi mt chun ma trn p cho trc l s cond (A) = ||A|| ||A1 || trong , ta quy c cond (A) = khi A l suy bin. Bi v, ||A|| ||A
1
|| =
maxx =0
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
59 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
S iu kin ca ma trn (tip)
S iu kin cho bit ma trn gn suy bin n mc no : ma trn cng ln cng gn suy bin (h phng trnh tng ng xc nh ti), tri li ma trn vi s iu kin cng gn 1 cng xa vi gn suy bin.
Ch :
nh thc ma trn khng l c trng tt cho tnh gn suy bin. Mc d khi det (A) = 0 th ma trn suy bin nhng ln hay nh ca nh thc khng cha thng tin v vic ma trn c gn suy bin hay khng. V d, cho ma trn det (In ) = n c th l s rt nh khi || < 1 nhng ma trn In li c iu kin tt vi cond (In ) = 1. Trong In l ma trn n v n chiu.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
60 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
Mt s tnh cht s iu kin ca ma trn
1 2 3 4 5 6
Vi mi ma trn A : cond (A) 1 Vi mi ma trn n v I : cond (I) = 1 Vi mi ma trn hon v P : cond (P ) = 1 Vi mi ma trn A v s thc khc khng : cond (A) = cond (A) Vi mi ma trn ng cho D = diag (di ) : cond (D ) =
max{di } min{di }
S iu kin c ngha quan trng trong vic nh gi tnh chnh xc ca li gii ca h phng trnh tuyn tnh.
Matlab vi s iu kin
cond(A,p) tnh p (A) vi p = 1, 2, inf condest(A) nh gi 1 (A) rcond(A) nh gi 1/1 (A)
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 61 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
nh gi sai s khi bit s iu kin ca ma trn
Gi x l li gii chnh xc ca Ax = b, cn x l li gii ca h Ax = b + b (ch ta ch coi b b nhiu cng). t x = x x , ta c b + b = Ax = A(x + x ) = Ax + Ax do Ax = b th vo suy ra x = A1 b.
b = Ax ||b|| ||A||||x || x = A1 b ||x || ||A1 ||||b|| Nhn hai bt ng thc (13) (14) v s dng nh ngha cond (A) = ||A||||A1 || ta c nh gi ||x || ||b|| cond (A) ||x || ||b||
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
(13) (14)
62 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
nh gi sai s khi bit s iu kin ca ma trn (tip)
tip tc... ||x || ||b|| cond (A) ||x || ||b|| Vy s iu kin cho php ta xc nh kh nng bin i sai s tng i x || ||b || trong li gii |||| x || khi bit s thay i tng i trong v phi ||b || Khi cond (A) ln hay h gn suy bin th s bin i tng i ca v phi s p s thay i sai s tng ng trong li gii. Ngc li, khi cond (A) tin v 1 hay h c iu kin tt th s bin i tng ng ca v phi v li gii l nh nhau.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
63 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
nh gi sai s khi bit s iu kin ca ma trn (Kt lun)
Nu d liu vo c biu din gn ng vi chnh xc my tnh th nh gi sai s tng i ca li gii tnh c s cho bi cng thc: ||x x || cond (A) ||x ||
M
li gii tnh c s mt i mt qung log10 (cond (A)) ch s thp phn trong sai s tng i so vi chnh xc ca d liu.
Kt lun
H phng trnh tuyn tnh Ax = b l c iu kin ti nu cond (A) l ln, khi s thay i khng ln ca d liu c th dn n s thay i ln ca li gii.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 64 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
V d 15 :
Xt h phng trnh 0.789x1 + 0.563x2 = 0.127 0.913x1 + 0.659x2 = 0.254 Kt qu khi dng Matlab A=[0.789 0.563;0.913 0.659]; fprintf(cond(A)=%d ; det(A)=%d ,cond(A),det(A)) cond(A) = 2.193219e+006 ; det(A)=1.000000e-006
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
65 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
V d 16 :
Xt h phng trnh 4.1 2.8 9.7 6.6 x1 x2 = 4.1 9.7
y l h c iu kin ti do cond (A, 1) = 2494.4 ng thi nghim chnh xc ca h l x = (1, 0)T . Nu ta thay v phi b + b = (4.11, 9.70)T th nghim ca h s l x = (0.34, 0.97)T . Trong Matlab ta c A = [4.1 2.8; 9.7 6.6]; b = [4.1 ; 9.7]; b1=[4.11 ; 9.7]; x = (A \ b), x1 = (A \ b1) x=10 x1 = 0.3400 0.9700
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 66 / 68
H xc nh ti v s iu kin ca ma trn
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012
67 / 68
Phn r QR
Khi nim ma trn trc giao Phn r QR : nu A c hng n th tn ti A = QR Gii bi ton bnh phng ti thiu min{||Ax b||2 |x R} vy nghim x l im dng khi cc tiu ha bi ton trn.
Trnh Anh Phc ( B mn Khoa Hc My Tnh, Vin CNTT Tnh &ton TT, khoa Trng hci Hc Bch Khoa NgyH 4 thng Ni. )12 nm 2012 68 / 68