Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin Educativa

Probas para a obtencin do ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria Informacin xeral

1. 2. 3.

Presentacin..............................................................................................................3 Normativa...................................................................................................................4 Regulamento da proba..............................................................................................5

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Quen se pode presentar ............................................................................................... 5 Como son as probas..................................................................................................... 5 Como se cualifican ....................................................................................................... 5 Cando se convocan e celebran..................................................................................... 5 Que estudos anteriores son validables para estas probas ............................................ 6 Que valor teen as cualificacins obtidas nestas probas .............................................. 6

4.

Contidos das probas.................................................................................................7

4.1 mbito lingstico.......................................................................................................... 7
4.1.1 4.1.2 Lingua galega e literatura, lingua castel e literatura.........................................................................................7 Lingua estranxeira..............................................................................................................................................7 Xeografa............................................................................................................................................................8 Historia ...............................................................................................................................................................8 Msica e arte......................................................................................................................................................9 Matemticas .......................................................................................................................................................9 Tecnoloxa........................................................................................................................................................10 Ciencias da natureza........................................................................................................................................10

4.2

mbito social ................................................................................................................ 8

4.2.1 4.2.2 4.2.3

4.3

mbito cientfico-tecnolxico......................................................................................... 9
4.3.1 4.3.2 4.3.3

5.

Exemplos de exames ..............................................................................................11

1.

Presentacin
O ttulo de graduado en secundaria o ttulo bsico do sistema educativo espaol. Con el pdese acceder formacin profesional especfica de grao medio ou aos estudos de bacharelato. Moitas persoas incorpranse tamn directamente ao mundo laboral despois de obtelo. Para as persoas adultas, este ttulo un obxectivo importante desde o punto de vista da sa mellora e do seu perfeccionamento persoal, e tamn desde o punto de vista das posibilidades de conseguir un emprego mellor. Entre outras cousas, condicin indispensable para acceder a moitos postos de traballo convocados polas administracins pblicas. Anda que existe en Galicia unha oferta ampla de ensinanzas presenciais, semipresenciais e a distancia a travs das que as persoas adultas poden conseguir este ttulo, moitas persoas optan por presentarse s probas que se convocan todos os anos con esta finalidade. O interese nelas medra constantemente. Por todo isto, parece importante ofrecer esta informacin bsica sobre as probas, para servir de orientacin a todas as persoas interesadas en presentarse a elas.

2.

Normativa

As probas para a obtencin do ttulo de graduado en secundaria estn reguladas por estas disposicins: - Orde da Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria do 19 de febreiro de 2009, pola que se regulan as probas para a obtencin do ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria para persoas maiores de dezaoito anos (DOG do 4 de marzo). - Orde do 10 de febreiro de 2012 pola que se modifica a do 19 de febreiro de 2009 pola que se regulan as probas libres para a obtencin do ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria para persoas maiores de dezaoito anos (DOG de 20 de febreiro de 2012). - Cada ano publcase unha resolucin que convoca estas probas para as convocatorias de xuo e setembro. A ltima publicada a do 8 de xaneiro de 2013 (DOG do 29 de xaneiro). - Orde do 24 de xuo de 2008, pola que se regula a ensinanza bsica para as persoas adultas e se establece o seu currculo na Comunidade Autnoma de Galicia (DOG do 23 de xullo).

3.
3.1

Regulamento da proba
Quen se pode presentar

- Pdense presentar a estas probas todas as persoas que tean cumpridos dezaoito anos o da anterior data na que se celebren as probas. As, por exemplo, se os exames se celebran o 31 de maio, pdense presentar todas aquelas persoas que tean cumpridos dezaoito anos o 30 de maio. Non existen excepcins a esta regra, nin por motivos laborais nin por motivos de calquera outra ndole. - Os/as aspirantes non podern estar matriculados de forma oficial nas ensinanzas de educacin secundaria ordinaria, na educacin secundaria para persoas adultas ou no segundo curso dun programa de cualificacin profesional inicial. As persoas que, con esa idade, estean matriculadas na educacin secundaria para persoas adultas debern renunciar ao dereito de seren avaliadas por esa matrcula oficial se desexan presentarse s probas.

3.2

Como son as probas

As probas estn estruturadas en tres mbitos: -mbito da comunicacin: incle probas especficas correspondentes Lingua castel e literatura, Lingua galega e literatura e Lingua estranxeira. Os contidos sobre os que o adulto ser avaliado figuran no apartado 4 desta gua. Nos exames de lingua castel e galega, o aspirante deber demostrar a sa madurez para comprender, analizar e sintetizar textos escritos, e a sa capacidade para expresarse libremente. Por esta razn, o tribunal propoeralle un tema de redaccin en ambas linguas para que o desenvolva persoalmente. -mbito cientfico-tecnolxico: incle probas especficas de Matemticas, Tecnoloxa e Ciencias da natureza (contidos de Xeoloxa, Bioloxa, e Fsica e qumica). -mbito social: incle contidos correspondentes fundamentalmente a Xeografa e historia, con algunha cuestin concreta de Msica e de Educacin plstica e visual.

3.3

Como se cualifican

A persoa aspirante recibir unha nica cualificacin para cada mbito. Isto quere dicir que, por exemplo, no mbito lingstico, non recibir unha cualificacin para lingua castel, outra para lingua galega e unha terceira para lingua estranxeira, senn unha cualificacin global para todo o mbito.

3.4

Cando se convocan e celebran

- As probas celbranse das veces ao ano. As datas exactas de celebracin, as datas de matriculacin, os lugares de inscricin, etc. establcense na resolucin que convoca as probas. - Os lugares de exame, as datas de celebracin, etc., son feitos pblicos con certa antelacin no seguinte enderezo web: http://www.edu.xunta.es/web/node/1238 - Para informacin por correo electrnico pode escribirse a este enderezo: educadultos@edu.xunta.es 5

3.5

Que estudos anteriores son validables para estas probas

Como norma xeral, son validables aqueles estudos que equivalen a algn mbito completo das probas. Isto significa que non poden darse por superadas materias illadas se non se corresponden coas que integran un mbito. Son validables os estudos realizados na ESO, na educacin secundaria para persoas adultas, en 2 de BUP e nos mdulos voluntarios dos PCPI (programas de cualificacin profesional inicial). Para as persoas que proceden dos estudos da educacin secundaria obrigatoria (ESO), o cadro de equivalencias este:
Cualificacin positiva nestas reas de 4 curso da Equivalencias cos mbitos da proba educacin secundaria obrigatoria (ESO) Lingua galega e literatura, Lingua castel e literatura, mbito da comunicacin. primeira ou segunda lingua estranxeira. Matemticas, Tecnoloxa e Ciencias da natureza (ou Fsica mbito cientfico-tecnolxico. e qumica, mais Bioloxa e xeoloxa) Ciencias sociais, xeografa e historia. mbito social.

Para as persoas que realizaron estudos de educacin secundaria para persoas adultas o cadro de equivalencias este:
Cualificacin positiva nestes mbitos da educacin Equivalencias cos mbitos da proba secundaria para persoas adultas Cuarto mdulo do mbito da comunicacin mbito da comunicacin.

-Cuarto mdulo do mbito tecnolxico-matemtico e cuarto mbito cientfico-tecnolxico. mdulo do mbito da natureza (LOXSE). -Cuarto mdulo do mbito cientfico-tecnolxico (LOE). Cuarto mdulo do mbito da sociedade mbito social.

As persoas que teen aprobadas algunhas reas das probas para a obtencin do ttulo de graduado en secundaria celebradas antes do ano 2009 manteen as cualificacins positivas obtidas nesas probas.

3.6

Que valor teen as cualificacins obtidas nestas probas

-As persoas que obtean avaliacin positiva nos tres mbitos das probas sern propostas para a obtencin do ttulo de graduado en educacin secundaria. -As persoas que superen un ou dous dos mbitos manteen esa cualificacin para posteriores convocatorias das probas. dicir, unha persoa que supere calquera dos mbitos non debe volver a examinarse dese mbito ou deses mbitos e conserva a nota para posteriores convocatorias. -Os mbitos superados nestas probas teen tamn validez para as ensinanzas regradas. As, unha persoa que supere, por exemplo, o mbito lingstico pode acudir despois a un centro de adultos ou a un instituto para que lle dean por aprobado o mbito correspondente (secundaria para persoas adultas) ou as materias de 4 curso da ESO integradas nese mbito. 6

4.

Contidos das probas

Os contidos de referencia para as materias que integran os mbitos desta proba son os que figuran no currculo da educacin secundaria para persoas adultas, na Orde do 24 de xuo de 2008 que se citou mis arriba. Detllanse de seguido os contidos mis importantes en cada un dos mbitos da proba:

4.1

mbito lingstico

4.1.1 Lingua galega e literatura, lingua castel e literatura

-Comprensin de textos propostos, analizando: - O seu contido. - Os elementos que interveen na comunicacin - O tipo de texto. - Os elementos de cohesin. - Os recursos literarios empregados. -Anlise de textos desde o punto de vista morfolxico e sintctico (clases de palabras, oracins e as sas clases). -Elaboracin de familias lxicas e campos semnticos. -Enumeracin de sinnimos, antnimos e homnimos. -Elaboracin de textos sobre temas de carcter social, persoal e laboral (carta, currculo, etc.) tendo en conta a sa finalidade e seguindo os pasos de: - Busca e xeracin de ideas. - Estruturacin das ideas con coherencia. - Redaccin. - Revisin e correccin, atendendo ortografa do discurso, da oracin e das palabras. -Recoecemento dos recursos empregados polos medios de comunicacin para influr no pblico. -Anlise de mensaxes publicitarias, con especial atencin estratexia persuasiva adoptada. -Recoecemento en textos literarios dalgns aspectos fundamentais: o punto de vista, os personaxes, o lugar e o tempo, os recursos empregados, etc.

4.1.2 Lingua estranxeira

-Comprensin de textos escritos nos que apareza: Vocabulario relativo aos temas mis comns: trazos fsicos e partes do corpo humano, relacins de parentesco, profesins, domicilio, obxectos domsticos, comida e bebida, nacionalidade, a ra e os edificios pblicos, os medios de transporte, numerais e ordinais, o medio ambiente, as viaxes e o lecer; adxectivos cualificativos de cor e tamao, e adxectivos aplicables ao tempo meteorolxico. 7

Rutinas e frmulas bsicas da vida social: sados e despedidas, preguntas e respostas afirmativas e negativas; expresins de cortesa, expresins sobre nacionalidade, idade, enderezo, da e hora, cantidade e prezo; frmulas de indicacin e prohibicins; expresins de sentimentos, obriga, finalidade e hiptese; expresins de dor fsica e outras sensacins. - Uso dos diferentes tempos verbais: presente, imperativo, pasado simple e futuro prximo. - Uso das preposicins e dos adverbios mis comns, dos pronomes persoais, demostrativos e posesivos. -Producin de textos escritos sinxelos, con estruturacin lxica axeitada, empregando o vocabulario e as frmulas e expresins citadas, con respecto polas normas ortogrficas da lingua estranxeira. -Recoecemento das normas bsicas de pronuncia da lingua estranxeira.

4.2

mbito social

4.2.1 Xeografa
-Diferenciacin e interpretacin de diversos tipos de mapas, sinalando nos mis comns (Galicia, Espaa, Europa, etc.) os elementos fsicos e polticos mis relevantes. -Interpretacin adecuada de grficos, escalas, signos convencionais, etc., que transmitan informacin xeogrfica, econmica ou social. -Identificacin dos factores fsicos do medio como condicionantes da actividade humana: relevo, clima, vexetacin e hidrografa. -Caracterizacin dos principais sistemas de explotacin agraria e de actividade industrial e de servizos existentes no mundo, identificando exemplos representativos, especialmente os que fan referencia a Galicia, Espaa e Europa. -Identificacin dos problemas medioambientais mis graves en Galicia, en Espaa e no mundo: explotacin abusiva dos recursos, lixos urbanos e industriais, incendios forestais, etc., valorando os perigos que supoen. -Identificacin dos problemas fundamentais da poboacin humana nas diferentes rexins do planeta: ritmo de crecemento, nivel de desenvolvemento, emprego, etc., utilizando os conceptos axeitados (taxas de natalidade, mortalidade, crecemento natural, densidade e migracins; poboacin activa, parada, ocupada ...).

4.2.2 Historia
-Identificacin e anlise dos trazos fundamentais da evolucin histrica da humanidade, con referencia especial a Galicia e Espaa, nos seus grandes perodos histricos e manifestacins mis salientables: a prehistoria, as grandes civilizacins antigas, o mundo clsico e romano, a Europa medieval e do Renacemento, o Antigo Rxime, as revolucins burguesas, a Revolucin Industrial e os grandes cambios econmicos, sociais e polticos dos sculos XIX e XX. -Identificacin e anlise crtica dos feitos fundamentais da evolucin do mundo desde o final da Segunda Guerra Mundial ata os nosos das. -Recoecemento dos organismos e institucins internacionais de maior importancia, especialmente a Unin Europea, identificando o seu papel, as institucins que os forman e os problemas fundamentais que afrontan nestes momentos. 8

-Valoracin dos principios e as institucins da democracia espaola como os instrumentos adecuados para organizar a convivencia pacfica e resolver as discrepancias entre os grupos e os individuos. -Identificacin dos principios bsicos da Constitucin espaola e do Estatuto de Autonoma de Galicia, as institucins polticas fundamentais e os procesos electorais. -Interpretacin adecuada e sntese sinxela de textos histricos e textos sobre problemas econmicos e sociais da actualidade.

4.2.3 Msica e arte

-Identificacin e anlise dos elementos fundamentais de obras artsticas moi representativas da nosa cultura, como os grandes edificios relacionados co Camio de Santiago, as grandes obras pictricas da pintura espaola, etc. -Localizacin na xeografa galega das zonas de gran tradicin artesanal, identificando os trazos formais das sas producins e os procesos de elaboracin. -Identificacin das caractersticas fundamentais das formas musicais cultas e das tradicionais de Galicia.

4.3

mbito cientfico-tecnolxico

4.3.1 Matemticas
-Emprego de estratexias de clculo para operar con nmeros utilizando estratexias persoais de estimacin de cantidades e de clculo mental. -Estimacin de medidas de dimensins, masa e volume de obxectos, acoutando os erros cometidos. -Resolucin de problemas prcticos relacionados cos seguintes contidos: - Nmeros naturais, enteiros, decimais e fraccionarios. - Mltiplos e divisores, mnimo comn mltiplo e mximo comn divisor. - Porcentaxes e escalas. - Potencias de expoente enteiro, raz cadrada. - Letras que substiten os nmeros. Expresins literais, igualdades e ecuacins de primeiro e segundo grao, sistemas de ecuacins lineais con das incgnitas. - Dependencia entre variables, proporcionalidade directa e inversa, grficas, funcins lineais e afns, funcin cuadrtica. - Poboacin e mostra, tboas e grficas, parmetros estatsticos fundamentais, frecuencias, fenmenos aleatorios. - Tratamento de datos, medidas de centralizacin e dispersin, probabilidade. - Medidas de lonxitude, superficie, masa, volume, tempo e ngulos - Sistemas de referencia no plano: coordenadas cartesianas. - Polgonos e corpos xeomtricos: elementos, clasificacins, regularidades e simetras, clculo de permetros e reas, relacins entre a rea e o volume de figuras semellantes, relacins de inscricin, descomposicin e interseccin. - Teorema de Pitgoras.

4.3.2 Tecnoloxa
-Anlise e descricin anatmica de obxectos tcnicos (forma, dimensins, elementos...), aplicando as tcnicas necesarias (debuxar, medir...). -Representacin grfica de ideas e obxectos, elixindo a tcnica de debuxo mis apropiada e usando escala. -Descricin das razns que fan necesario un obxecto ou servizo tecnolxico cotin, identificando os efectos positivos e negativos da sa fabricacin. -Identificacin dalgn problema tcnico sinxelo e interpretacin dalgunhas vas de resolucin propostas. -Anlise de procesos de producin industrial que produzan algn obxecto ou servizo elemental, identificando unidades, lias e cadeas de producin, e interpretando a secuencia de actuacin. -Realizacin de clculos de custos de fabricacin e distribucin de produtos, utilizando as operacins aritmticas bsicas, porcentaxes, etc. -Anlise de operadores de circutos elctricos, de movemento elemental e de forzas, e clculo bsico das sas magnitudes. -Descricin e funcionamento de mecanismos de transmisin e transformacin de movementos: pancas, poleas, engrenaxes, parafuso sen fin, pin e cremalleira, leva, roda excntrica, biela e manivela. -Descricin do funcionamento de mquinas simples e identificacin das mesmas en dispositivos de uso habitual.

4.3.3 Ciencias da natureza

-Recoecemento en imaxes dos tres grupos principais de rochas. -Descricin e interpretacin de procesos xeolxicos externos. -Identificacin e anlise dos compoentes do solo e recoecemento dos cambios que se producen nel como consecuencia dos procesos de erosin, transporte e sedimentacin. -Identificacin da composicin, as propiedades e a importancia para a vida da auga, a sa distribucin no planeta; o ciclo da auga. -Recoecemento da composicin, propiedades e importancia para a vida do aire. -Anlise do papel protector da atmosfera e dos fenmenos da contaminacin atmosfrica. -Explicacin dos movementos das masas atmosfricas, empregando os conceptos de enerxa solar, calor, dilatacin e densidade. -Recoecemento e descricin dos conceptos implicados nestes contidos: - Forzas, traballo, enerxa, enerxa cintica e potencial. - Presin e flotacin. - Natureza elctrica da materia, fenmenos elctricos e magnticos. - Conservacin da enerxa e equilibrio de forzas nos sistemas fsicos. - O son e o eco; a luz e a cor; espellos, lentes e sistemas pticos. -Resolucin de problemas prcticos nos que sexa necesario aplicar os contidos sinalados no apartado anterior. -Identificacin, polas sas caractersticas fsicas, de elementos, substancias puras e materiais mis usuais na vida coti, relacionndoos coas sas aplicacins. -Identificacin e descricin dos elementos que interveen nas reaccins qumicas; reactivos e produtos; o enlace qumico; balance de enerxa. 10

-Representacin mediante frmulas dalgunhas substancias qumicas sinxelas. -Identificacin dos grupos taxonmicos aos que pertencen animais e plantas. -Descricin das caractersticas bsicas dos seres unicelulares e pluricelulares. -Identificacin e descricin das funcins dos seres vivos: nutricin, relacin e reproducin. -Identificacin e anlise das interaccins entre os seres vivos e o medio: relacins trficas, adaptacins, ecosistemas; influencia da accin do home no medio natural. -Identificacin e descricin dos rganos fundamentais do corpo humano e da sa funcin. -Descricin e anlise dos mecanismos fisiolxicos que interveen na nutricin, na reproducin e na funcin de relacin humanas. -Descricin e anlise de dietas equilibradas e, en xeral, dos hbitos saudables de alimentacin. -Descricin e anlise dos mtodos anticonceptivos mis importantes. -Identificacin das mis importantes enfermidades de transmisin sexual e das condutas adecuadas para previlas. -Anlise de factores que inflen na sade mental de modo favorable e desfavorable.

5.

Exemplos de exames
A partir de xuo de 2011, os exames incluirn exclusivamente preguntas de respostas cerradas. dicir, cada pregunta dos exames incluir tres respostas, entre as que o candidato ou candidata ter que elixir a correcta. En calquera caso, de acordo co que establece a normativa, manterase o exercicio de redaccin en lingua galega e lingua castel. Pode consultar os exames de convocatorias anteriores e as sas solucins no seguinte enderezo web: http://www.edu.xunta.es/web/node/1238

11