1

Program Peralihan Pembantu Makmal (PPPM)

WFST1113
ASAS KERJA LAPANGAN
PETA TOPOGRAFI
PETA TOPOGRAFI
2
Peta ialah satu lakaran
grafik yang mewakili
bahagian di permukaan
bumi, yang dilukis mengikut
skala sebagaimana jika di
lihat daripada atas (tempat
tinggi).
PETA
Warna, simbul dan label digunakan untuk menunjukkan fitur-fitur yang
terdapat atas permukaan bumi.
Ada beberapa perkara yang tidak boleh dilukis mengikut skala, contohnya
jalanraya dan sungai kecil.
PETA
3
Peta yang baik membolehkan kita membayangkan apa yang ada di tempat
tersebut; saiz, bentuk, jarak, ketinggian dan lain-lain.
Berapa jarak?
Berbukit atau tidak?
Peta yang baik membolehkan kita membayangkan apa yang ada di tempat
tersebut; saiz, bentuk, jarak, ketinggian dan lain-lain.
4
Peta yang baik membolehkan kita membayangkan apa yang ada di tempat
tersebut; saiz, bentuk, jarak, ketinggian dan lain-lain.
Bentuk bukit
Peta topografi ialah suatu peta yang menunjukkan maklumat topografi dan
fitur-fitur yang ada di atas permukaan bumi. Bukit, sungai, jalan dan lain-
lain ada ditunjukkan.
PETA TOPOGRAFI
5
Nama-nama tempat, sungai, gunung dan lain-lain dinyatakan dengan jelas.
Seperti peta lain, simbul dan warna digunakan untuk mewakili sesuatu fitur.
PETA TOPOGRAFI
Peta memberi maklumat tentang
kewujudan, kolasi dan jarak di antara fitur
yang ada di permukaan bumi, untuk
membolehkan kita membuat perancangan
perjalanan dan perhubungan.
Peta juga memberi maklumat kepelbagaian
bentuk dan ketinggian muka bumi serta
jenis tumbuhan yang ada.
Sangat penting kepada pihak tentera untuk
mempertahankan negara, menentukan cara
pertahanan, pengangkutan dan logistik yang
perlu ada. Oleh itu, peta jangan sampai
jatuh kepada musuh.
Setiap operasi tentera, penyelamat dan
perancang memerlukan peta yang tepat,
tetapi peta yang baik tidak ada makna jika
kita tidak tahu baca peta.
TUJUAN PETA
6
Semua maklumat boleh
diperolehi daripada peta
topografi & kita boleh
buat perancangan
berdasarkan maklumat
yang ada.
Kawasan yang hendak dipetakan
diambil gambar daripada
kapalterbang menggunakan kamera
sepasang khas. Imej ini dipanggil
Gambar Udara (aerial photograph)
Gambar udara diproses
menggunakan alat stereoscopic
projector, bagi membolehkan kita
lihat dalam bentuk 3 dimensi.
Dari sini boleh diketahui ketinggian
kawasan, dan garis kontor, sungai,
jalan dan lain-lain dilukis.
Survey di daratan dilakukan untuk
mendapatkan fitur-fitur di bumi, nama
tempat dan lain-lain.
BAGAIMANA PETA DIBUAT
7
Contoh gambar udara
Jabatan Pemetaan Negara adalah badan kerajaan yang dipertanggung
jawab membina dan menyebarkan peta kepada pihak-pihak yang
berkelayakan.
Peta topografi di jual, dan peroses mendapatkan peta mesti melalui
beberapa syarat keselamatan.
Untuk UKM, segala pembelian peta topografi dibuat melalui Pihak
Perpustakaan Tun Sri Lanang.
DI MANA BOLEH DAPATKAN PETA
8
KESELAMATAN PETA
Peta topografi adalah barangan
kawalan, dan tidak boleh jatuh
kepada pihak yang tidak berklayakan
(musuh). Ia boleh membahayakan
keselamatan negara.
Matlumat keselamatan dalam peta
dipadamkan, terutamanya pengkalan
tentera dan lain-lain tempat staregik.
Jika sesuatu peta sudak tidak mahu
digunakan, ia mestikan diserah balik
kepada pihak berkenaan, atau jika
perlu musnahkan peta tersebut.
Cara memusnahkan peta yang paling
mudah ialah bakar atau dikoyak saiz
kecil dan di tabur serata tempat yang
luas.
Peta adalah cetakan atas kertas,
dan perlu elakkan daripada terkena
air, lumpur atau terkoyak.
Sebaiknya, simpan peta dalam
kabinet yang dibina khusus untuk
simpan peta.
Jika bawa ke lapangan, letak
dalam bekas kalis air.
PENJAGAAN PETA
9
Maklumat daripada peta topografi
- Tajuk dan nombor siri
- Koordinat;
- Longgitut dan Latitut
- UTMS
- Skala peta
- Garis kontor
- Magnetic Declination
- Simbul atau petunjuk peta
Tajuk dan nombor siri
Maklumat daripada peta topografi
Tajuk biasanya
diambil daripada
nama tempat
yang ada dalam
peta tersebut.
Nombor siri di
sebelah atas-
kanan.
10
Peta indek
Koordinat: Longgitut, Latitut
1 degree = 60
1' = 60
Maklumat daripada peta topografi
Kaedah paling biasa untuk tentukan
tempat (koordinat) atas peta ialah
longgitut dan latitut.
Latitut
- jarak sudut dari garis khatulistiwa,
samada ke utara atau selatan.
- Latitut ktatulistiwa = 0
o
- Latitut kutub utara/selatan = 90
o
Longgitut
- jarak sudut timur-barat daripada garis
Meridian (melalui kota London).
1 degree = 70 miles
1' = 1.2 miles
1" = .02 miles
Latitut
Longgitut
11
Maklumat daripada peta topografi
Titik A
40
o
30N, 118
o
00E
Titik B?
40
o
25N, 117
o
55E
Titik C?
40
o
20N, 117
o
50E
Titik D?
40
o
27.5N, 117
o
47.5E
Titik E?
40
o
17N, 117
o
52.5E
40
o
17 00N,
117
o
52 30E
Maklumat daripada peta topografi
Titik A
40
o
30N, 118
o
00W
Titik B?
40
o
25N, 117
o
55E
Titik C?
40
o
20N, 117
o
50E
Titik D?
40
o
27.5N, 117
o
47.5E
Titik E?
40
o
17N, 117
o
52.5E
40
o
17 00N,
117
o
52 30E
12
Maklumat daripada peta topografi
Titik A
40
o
30N, 118
o
00W
Titik B?
40
o
25N, 117
o
55W
Titik C?
40
o
20N, 117
o
50E
Titik D?
40
o
27.5N, 117
o
47.5E
Titik E?
40
o
17N, 117
o
52.5E
40
o
17 00N,
117
o
52 30E
Maklumat daripada peta topografi
Titik A
40
o
30N, 118
o
00W
Titik B?
40
o
25N, 117
o
55W
Titik C?
40
o
20N, 117
o
50W
Titik D?
40
o
27.5N, 117
o
47.5E
Titik E?
40
o
17N, 117
o
52.5E
40
o
17 00N,
117
o
52 30E
13
Maklumat daripada peta topografi
Titik A
40
o
30N, 118
o
00W
Titik B?
40
o
25N, 117
o
55W
Titik C?
40
o
20N, 117
o
50W
Titik D?
40
o
27.5N, 117
o
47.5W
Titik E?
40
o
17N, 117
o
52.5E
40
o
17 00N,
117
o
52 30E
Maklumat daripada peta topografi
Titik A
40
o
30N, 118
o
00W
Titik B?
40
o
25N, 117
o
55W
Titik C?
40
o
20N, 117
o
50W
Titik D?
40
o
27.5N, 117
o
47.5W
Titik E?
40
o
17N, 117
o
52.5W
40
o
17 00N,
117
o
52 30E
14
Maklumat daripada peta topografi
Titik A
40
o
30N, 118
o
00W
Titik B?
40
o
25N, 117
o
55W
Titik C?
40
o
20N, 117
o
50W
Titik D?
40
o
27.5N, 117
o
47.5W
Titik E?
40
o
17N, 117
o
52.5W
40
o
17 00N,
117
o
52 30W
Koordinat UTMS
UTM Stands for Universal Transverse Mercator. It is another grid
system that can be used to find your position. It is most commonly
used in the military and for research as well as survey purposes. The
UTM system divides the surface of the earth up into a grid. Each grid is
identified by a number across the top called the zone number and a
letter down the right hand side called the zone designator. For example,
Phoenix Arizona is in UTM grid 12 S.
Every spot within a zone can be defined by a coordinate system that
uses meters. Your vertical position is defined in terms of meters north
and your horizontal position is given as meters east. They are
sometimes referred to as your northing and easting. In the following
picture you can see the northing and easting coordinates on the
boarder of the topo map. They are the small bold black numbers. Along
the edge of the map the first UTM shown is 3901000 meters north. On a
regular topo map the dash above that number would be blue. As you go
up the right hand side of the map, the next UTM is 3902000 meters
north. As you go up the right hand side of the map every time you pass
a the small blue dash you have gone up 1000 meters (one meter = 3.281
feet). The same applies with the UTM's across the bottom of the map.
Maklumat daripada peta topografi
15
Skala peta
Maklumat daripada peta topografi
Skala peta dinyatakan dalam
bentuk
- nisbah,
- bar-scale
Biasanya satu kotak dalam
peta menggambarkan unit
1km/orng.
Garis kontor
Maklumat daripada peta topografi
Kita boleh bayangkan sesuatu
kawasan secara 3 dimensi
(tinggi-rendah, besar-kecil,
luas-sempit all) kerana peta
topografi mempunyai garis
kontor.
Garis kontor mewakili
kawasan yang mempunyai
ketinggian sama.
Beza ketinggian antara satu
garis dengan garis kontor
bersebelahan adalah sama
dipanggil sela kontor.
16
Garis kontor
Nilai garis kontor adalah
menggambarkan
ketinggian.
Garis kontor bernilai 0
(kosong) adalah terletak di
paras air laut, iaitu garisan
di mana air laut bertmu
daratan.
Garis kontor boleh ada nilai
negetif, iaitu terletak lebih
rendah daripada paras air
laut.
Garis kontor
17
Garis kontor
Garis kontor tidak boleh
bersilang.
Jika permukaan bumi
(bukit) tegak, garis kontor
akan bersentuhan.
Sela kontor adalah
beza ketinggian 2
garis kontor
bersebelahan.
Sela kontor boleh
dicari daripada peta,
dengan melihat 2
garis kontor
bersebelahan yang
ada nilai, dan
membilang berapa
garis kontor di
antaranya yang
tiada nilai.
Garis kontor sela kontor
18
Garis kontor ketinggian
Berdasarkan garis kontor, kita boleh tahu ketinggian sesuatu tempat yang
ada di permukaan bumi.
Tinggi titik A?
0 m
Tinggi titik B?
10 m
Tinggi titik C?
15 m
Tinggi titik D?
25 m
Tinggi titik E?
8 m
Berdasarkan garis kontor, kita boleh tahu ketinggian sesuatu tempat yang
ada di permukaan bumi.
Tinggi titik A?
0 m
Tinggi titik B?
10 m
Tinggi titik C?
15 m
Tinggi titik D?
25 m
Tinggi titik E?
8 m
Garis kontor ketinggian
19
Berdasarkan garis kontor, kita boleh tahu ketinggian sesuatu tempat yang
ada di permukaan bumi.
Tinggi titik A?
0 m
Tinggi titik B?
10 m
Tinggi titik C?
15 m
Tinggi titik D?
25 m
Tinggi titik E?
8 m
Garis kontor ketinggian
Berdasarkan garis kontor, kita boleh tahu ketinggian sesuatu tempat yang
ada di permukaan bumi.
Tinggi titik A?
0 m
Tinggi titik B?
10 m
Tinggi titik C?
15 m
Tinggi titik D?
25 m
Tinggi titik E?
8 m
Garis kontor ketinggian
20
Berdasarkan garis kontor, kita boleh tahu ketinggian sesuatu tempat yang
ada di permukaan bumi.
Tinggi titik A?
0 m
Tinggi titik B?
10 m
Tinggi titik C?
15 m
Tinggi titik D?
25 m
Tinggi titik E?
8 m
Garis kontor ketinggian
Berdasarkan garis kontor, kita boleh tahu ketinggian sesuatu tempat yang
ada di permukaan bumi.
Tinggi titik A?
0 m
Tinggi titik B?
10 m
Tinggi titik C?
15 m
Tinggi titik D?
25 m
Tinggi titik E?
8 m
Garis kontor ketinggian
21
Tentukan ketinggian titik dalam peta:
Garis kontor kecerunan
Berdasarkan kedudukan
garis kontor, kita boleh
tentukan kecerunan
sesuatu kawasan.
Garis kontor rapat
bermakna kawasan
curam.
Garis kontor jauh
bermakna kawasan
landai.
22
Apa itu UTARA?
utara
selatan
b
a
r
a
t
t
i
m
u
r
B
L
t
e
n
g
g
a
r
a
B
D
T
L
Apa itu UTARA?
Utara ada dua arah / jenis:
Utara geografi atau utara sebenar
- tempat dimana semua garisan
longgitut bertemu atau tempat
paksi bumi berputar.
23
Apa itu UTARA?
Utara ada dua arah:
Utara magnet
- Bayangkan bumi sebagi satu
magnet yang besar, dan mempunyai
kutub utara dan selatan.
- Kutub utara magnet ini tidak sama
dengan paksi bumi berputar, iaitu
berbeza sebanyak 11
o
.
- Utara magnet sentiasa berubah.
Apa itu UTARA?
Utara ada dua arah:
Utara magnet
Utara geografi
atau utara sebenar
Utara Magnet
Utara Sebenar
24
Apa itu UTARA?
Ini bermakna jarum kompas menunjukkan arah utara magnet, bukannya
utara sebenar. Perbezaan sudut antara utara sebenar dengan utara
magnet dipanggil Magnetic Declination.
9,170 feet (2,795 meters) 10
4,600 feet (1,402 meters) 5
920 feet (280meters) 1
Error Off Target after
Walking 10 Miles
Declination or Degrees
Off Course
UTARA mana yang kita nak guna?
Magnetic Declination
Maklumat daripada peta topografi
Di bahagian bawah peta ada
petunjuk magnetic Declination.
U. Grid Arah utara dalam peta
(utara bagi peta).
U. Magnet Kompas akan tunjuk
arah ini (utara bagi kompas)
U. Benar ini adalah arah utara
yang sebenar.
Di sebabkan jarum magnet tidak
tunjuk ke arah utara peta, maka
pembetulan perlu dibuat, samada
tambah atau tolak nilai magnetic
declination ini.
Untuk Malaysia, nilai ini terlalu kecil
dan selalunya diabaikan, kecuali
urusan yang terperinci.
25
Magnetic Declination
Maklumat daripada peta topografi
Ada tempat yang pembetulan arah utara terpaksa dibuat kerana arah utara
kompas berbeza sangat besar.
Maklumat daripada peta topografi
Kita boleh tentukan nombor
siri peta-peta bersebelahan
dengan peta yang dikaji.
26
Simbul atau petunjuk peta
Maklumat daripada peta topografi
Bagaimana menentukan arah (bearing)
menggunakan peta?
Arah (bearing) sesuatu tempat ialah sudut
dari UTARA peta ikut arah pergerakan jam.
27
Berapa arah Bt. Pak Sagor
dari Bukit Charas?
50
o
Berapa arah Bt. Charas dari
Bt. Pak Sagor?
130
o
Berapa arah Bt. Pak Sagor
dari Bukit Charas?
50
o
Berapa arah Bt. Charas dari
Bt. Pak Sagor?
130
o
28
Berapa arah Bt. Pak Sagor
dari Bukit Charas?
50
o
Berapa arah Bt. Charas dari
Bt. Pak Sagor?
130
o
50
o
Berapa arah Bt. Pak Sagor
dari Bukit Charas?
50
o
Berapa arah Bt. Charas dari
Bt. Pak Sagor?
230
o
230
o
29
SEKIAN