MuzelerPDR Sayıştay Raporu

T.C.
SAYITAY BAKANLII
Kltr Bakanlna Bal
Mzelerin Faaliyetlerinin
ncelenmesi
ANKARA / Temmuz 1998
indekiler
Sayfa
zet
Blm:1 Giri
Genel Bilgiler 1
Ele Alnan Konular ve Yaklam 9
Blm:2 Elde Edilen Bulgular
Mevzuattaki Boluk ve Yetersizlikler 13
dari ve Mali Yapdaki Yetersizlikler 15
letiim ve Personel Politikasndaki Yetersizlikler 17
Kaakln nlenmesindeki Yetersizlikler 18
Mzelerin Faaliyetleriyle lgili Yetersizlikler 20
Eser Elde Etme 21
Depolama 21
Bakm Ve Koruma 22
Gvenlik 22
Sergileme 23
Kayt, Envanter Ve Saym 24
Blm:3 Uygulama Ve zm Plan
nerilerimiz ve Bakanln zm Plan 25
Genel Deerlendirme 40
Ekler
EK 1 Tekilat emalar 42
EK 2 Mzelerde Yaplan Denetimlerde Elde Edilen Bulgular 46
KLTR BAKANLIINA BALI
MZELERN FAALYETLERNN NCELENMES
1
zet
1. alar boyunca pekok uygarln beii olmu lkemiz corafyas, zengin bir kltr ve
tarih mirasna sahip bulunmaktadr. Bylesine deerli bir mirasn varisi olmamz, hem
ulusal ve hem de evrensel boyutlar olan bir sorumluluu da beraberinde getirmektedir. Bu
nedenle, sz konusu kltr varlklar zenginliinin aa karlmas, toplumun ve insanln
hizmetine sunulmas, korunmas ve gelecek kuaklara tanmas iin gerekenin yaplp
yaplmadnn ve bunda ne derece baarl olunduunun saptanmas byk nem
arzetmektedir.
2. Anayasamz ve 832 sayl Saytay Kanunu, devletin gelir ve giderleri kadar mallarnn da
T.B.M.M adna denetlenmesi grevini Saytay'a vermitir. Kltr varlklarnn, dier
devlet mallarndan farkl olarak kayp ve hasarlarnn telafi edilememe ve paha biilememe
zellii, bu eserleri korumakla ykml kurulularn faaliyetlerinin denetlenmesini daha
nemli hale getirmektedir.
3. Ancak lkemizdeki tanr ve tanmaz kltr ve tabiat varlklar ok yksek saylarda ve
birden ok kurumun grev ve yetki alann ilgilendiren dalmda bulunduundan,
tamamnn inceleme kapsamna alnmas mmkn olamamtr. Bu nedenle, almamz
yalnzca Antlar ve Mzeler Genel Mdrlne bal mzelerin faaliyetleri ile bunlarn
sahip olduklar tanr eserlerle snrl tutulmutur.
4. Kamuoyu, Parlamento ve medyann konuya olan ilgisinin giderek artmakta oluu da
gznne alnarak, belirtilen snrllklar dahilinde, mzecilik faaliyetlerine ilikin
olumsuzluklar ile sorunlarn zmne ynelik nerileri saptamak, bu raporun temel amac
olarak belirlenmitir.
5. Sz konusu amaca ynelik olarak belirlenen alma hedefleri ise;
Genel Mdrlk ve mzeleri ilgilendiren genel ve zel nitelikteki kural ve
prosedrlerin yeterliliinin tesbiti;
Genel Mdrlk ve mzeler arasndaki iletiimin ve Genel Mdrln gzetim
prosedrlerinin deerlendirilmesi;
Mzelerde eserlerin elde edilmesi, depolanmas ve korunmas, bakm, gvenlii,
sergilenmesi, kayt, envanter ve saym faaliyetleri ilgili zafiyetlerin belirlenmesidir.
2
Temel Bulgular
6. Genel Mdrlk ve Mzeleri lgilendiren Kurallar ile Prosedrlerin Yeterlilii
Yasada, eski eserlerin devlet mal olma niteliiyle elien dzenlemeler mevcuttur.
Mevzuatta yer alan arkeolojik eser-etnorafik eser ve envanterlik eser-etdlk eser
tanmlar yeterince net olmadndan uygulama farkllklarna yol almaktadr.
Zor alm konusu olan eserlerin gvenliinin salanmas ile ilgili dzenlemeler
yetersizdir.
Yurtdna eser karma yasa ile ilgili dzenlemeler amac tam olarak
karlayamamaktadr.
Tekilatn hiyerarik yapsyla ilgili dzenlemeler etkili hizmet asndan elverili
deildir.
Gelirleri byk lde mze giri cretlerinden oluan DSM'in idaresiyle ilgili
mevzuat hkmleri, mzelerin bu kaynaklardan gerektii biimde yararlanmasn
salayamamaktadr.
Eski eserlerin hesap-kayt ileyi ve sorumluluuyla ilgili dzenlemeler yetersizdir.
Mze uzman personelinin zlk haklarna ilikin olarak hakkaniyete aykr ve eitsizlik
douran hkmler mevcuttur.
Kaak kaz, kanuna aykr define avcl ile ikramiye ve cezalar dzenleyen
mevzuat hkmleri yeterince etkili deildir.
Yksek retim mevzuatnda mzecilik eitimi ngrlmemi olup, mze
personelinin hizmet ncesi ve hizmetii eitimine ilikin uygulamalar yetersizdir.
7. Genel Mdrlk ile Mzeler Arasndaki letiim Prosedrlerinin Yeterlilii
Mzelerin faaliyetleriyle ilgili olarak, Genel Mdrlke btn mzeleri balayc ve
ynlendirici politikalar ve standartlar oluturulmamtr.
3
Kaaklk olaylaryla ilgili karlkl bilgilendirme ve deerlendirme faaliyetleri
yetersizdir.
Mzelerde yaplan i denetim yeterli kapsam ve sklkta deildir.
zellikle uzman personelin uzun sreli geici grevlendirmelerinde mzelerin gr
alnmamaktadr.
8. Mzelerin Faaliyetleriyle lgili Zafiyet ve Yetersizlikler
Eser satn alnmas iin tahsis edilen denekler yetersiz olduundan satclarn
bazlar mzeler dndaki alclara ynelmektedirler.
Eski eser kaaklyla ilgili olarak alan davalara konu olan eserlere, davann
devam sresince gerekli zenin gsterilmesi salanamamakta ve ilgili mzeler dava
konusu eserler hakknda yeterli bilgi edinememektedirler.
Depolar byklk, uygun s, k ve nem koullar asndan yetersizdir.
Mzelerde eserlerin kaybolmas ve hasara uramas durumlaryla ilgili sorumluluk
dzeyleri ak ve net olarak belirlenmemitir.
Eserlerin bakm ve korunmasna ilikin politika ve standartlar oluturulamamtr.
Mzelerin ounda, gvenlikle ilgili gelimi kontrol sistemleri ve gerekli teknik
donanm mevcut deildir.
Pek ok mzede yangn ve afet durumuna ilikin afet planlar bulunmamaktadr.
Mzelerin byk ounluunda orta ve uzun vadeli sergileme planlar mevcut
deildir.
Birok mzede, kaytlardan sergi alanndaki eserlere veya tersine ulam
kolaylatracak tehir planlar hazrlanmamtr.
Btn mzelerde ortak olarak tutulmas gereken kayt, defter ve belgeler iin standart
normlar oluturulmamtr.
Mzelerin bir ksmnda, zellikle sikkelerden oluan nemli miktarlarda envantersiz
eser bulunmaktadr.
4
Mzelerin ounda periodik fiili saym uygulanamamakta, zorunlu yllk saym
cetvelleri mevcut kaytlar esas alnarak itibari olarak dzenlenmektedir.
Varlan Sonular
9. Mevcut mevzuat hkmleri, verimli ve etkili biimde faaliyette bulunmann gereklerini tam
olarak karlayamamakta ve baz elikili uygulamalara yol amaktadr.
10. Brokratik ve hiyerarik yap, verimli ve etkili bir ileyi ve uygulama iin yeterli deildir.
11. Genel Mdrlke, mzeler ve ilgili dier kurum ve kurulular arasnda etkili bir iletiim
kurulamamtr.
12. Personel politikasyla ilgili politika ve prosedrler gereken dzeyde deildir. Nicel ve nitel
adan zaten yetersiz olan insan kaynaklarnn ynetiminde baz zafiyetler szkonusudur.
13. Kaakla kar alnan tedbirler istenen dzeyde deildir.
14. Eser elde etme, depolama, gvenlik, sergileme ve kayt, envanter ve saym faaliyetleriyle
ilgili politika ve prosedrler yetersizdir.
15. Bakm ve koruma politika ve standartlar mevcut deildir.
16. Raporumuzun son blmnde yer alan Uygulama ve zm Plannnda ayrntl olarak
gsterildii zere, ulalan bu sonular hakknda gerekli nerilerde bulunulmu, Bakanlk
yetkililerinin konular hakkndaki gr ve deerlendirmelerine yer verilmitir. Uygulama ve
zme ilikin hususlarn bazlar kaynak veya denek, bazlar ise kanun ya da idari
dzenleme konusudur. Bunun dnda, Bakanlka veya mzelerce dorudan
uygulanabilecek ve zme kavuturulabilecek hususlarn yerine getirilmesinin izlenmesi
gerekmektedir.
5
Blm 1: Giri
Genel Bilgiler
1.1 Kltr Bakanl ile Antlar ve Mzeler Genel Mdrl ve bal mzelerin grev, yetki ve
sorumluluklar bu blmde ele alnm, idari, mali ve hukuki yap hakknda genel bilgiler
verilmitir.
1.2 Genel Mdrlke 99 adet mze mdrl tesis edilmitir. Bunlarn sadece 4' mdrlk
kadrosu olarak korunmakta olup, faaliyet gsteremez durumdadr. Sz konusu 95 mze
mdrlne bal mzelerle birlikte, mze says 180e ulamaktadr. Ayrca yaklak 100
adeti paral olmak zere 470 civarnda ren yeri mevcuttur.
Kltr Bakanl ile Antlar ve Mzeler Genel Mdrlnn Grev, Yetki ve
Sorumluluklar
1.3 Kltr Bakanlnn Tekilat ve Grevlerini belirleyen 354 sayl Kanun Hkmnde
Kararnamede bakanln grevleri;
Milli, manevi, tarihi ve kltrel deerleri aratrmak, gelitirmek, korumak,
yaatmak, deerlendirmek, yaymak, tantmak, benimsetmek,
Kltr konular ile ilgili kamu kurum ve kurulularn ynlendirmek ve i birliinde
bulunmak,
Kltrel varlklarn tahribini ve yok edilmesini nlemek olarak belirtilmitir.
1.4 Ayn Kararnamenin Sorumluluk ve Yetkiler blmnde, bakanlk, merkez, tara, yurtd
tekilat ile bal kurulularn faaliyet ve hizmetlerinin, Bakanlk emir ve talimatlar
dorultusunda, mevzuata, plan ve programlara uygun olarak dzenlenecei ve yrtlecei
ngrlmtr.
1.5 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanununda ise, Devlet Mal niteliini
tayan korunmas gerekli tanr kltr ve tabiat varlklarnn Devlet elinde ve mzelerde
bulundurulmasnn ve bunlarn korunup deerlendirilmesinin Devlete ait olduu
vurgulanmtr.
6
1.6 Bahsi geen Kararnamenin 10. maddesinde ise Antlar ve Mzeler Genel Mdrlnn
grevleri;
Korunmas gerekli tanr ve tanmaz kltr ve tabiat varlklarn tespit etmek,
aa karmak, bunlarn korunmasn ve deerlendirilmesini salamak,
Gerekli grlen yerlerde mzeler, rlve ve antlar mdrlkleri, restorasyon ve
konservasyon laboratuvarlar kurulmasn teklif etmek ve bunlarn idaresini
yrtmek ve kontrol etmek,
lmi faaliyetleri yanstan yaynlar yapmak, mzeleri gelitirmek, kltr ve tabiat
varlklarnn bakm ve restorasyonu konularnda gerekli tedbirleri almak ve
uygulamak olarak saylmtr.
dari ve Mali Yap
1.7 Antlar ve Mzeler Genel Mdrl, Kltr Bakanlna bal ana hizmet birimleri iinde
yer alan 7 adet Genel Mdrlkten biri olarak grev yapmaktadr. Bakanlk, Genel
Mdrlk ve Mze Mdrlkleri tekilat emalar ek (I)de gsterilmitir.
1.8 Mzelere, genel bteden Bakanla ayrlan pay zerinden ihtiyalarna gre denek tahsis
edilmektedir. Kltr Bakanlnn sre gelen yllar itibariyle bte paylar %0,7-0,5
seviyesinde azalan bir trend gstermektedir. Antlar ve Mzeler Genel Mdrlnn
Bakanlk btesi iindeki pay ise eitli yllar iinde yaklak % 15 orann amamaktadr.
1.9 Mzelerin mali durumu incelenirken, Kltr Bakanl Dner Sermaye Tekilatndan da sz
etmek gerekmektedir. 2252 sayl Kltr Bakanl Dner Sermaye Kanununda, Bakanla
ayrlan dner sermayenin, eski eserler, antlar, mzeler, ktphanecilik, bibliyografya,
dokmantasyon, enformasyon, yayn, tantma, gzel sanatlar, sahne sanatlar, ariv,
folklor, el sanatlar, sinema sanat, festival dzenleme, kltr merkezleri ve bunlar gibi mal
veya hizmet retim ve satn ieren iletme alanlaryla, dner sermaye ilerinde
altrlan personelin giderleri iin kullanlaca ngrlmtr.
1.10Dner Sermaye Tekilatn oluturan Dner Sermaye letmesi Merkez Mdrl
(DSM) ile buna bal Dner Sermaye letmelerinin gelirleri aadaki kalemlerden
olumaktadr;
Yaplan i ve hizmetlerden elde edilen gelirler,
Mzeler ve ren yerlerinin giri cretleri,
Tiyatro, opera, konser, sinema, seminer, sempozyum, festival, kongre ve benzeri
kltr faaliyetlerindeki giri cretleri,
Her eit mal, hizmet, sanat eseri, kltr malzemesi, yayn ve benzeri sat
gelirleri,
Tanmaz mallarn ve tesislerin sergi, yeme, ime, dinlenme yerleri ile salon, bfe
ve otoparklarn iletme ve kira gelirleri,
Depozito gelirleri,
Telif haklar gelirleri,
7
1.11Harcama yetkilerinin dzenlenmesi ve ilgili birimlerin dner sermayeden yaplmasn
istedikleri ayrntl i ve hizmet teklif ve projelerinin incelenerek karara balanmas ynetim
kuruluna aittir. Ynetim Kurulu; Bakann grevlendirecei Mstear Yardmcs
bakanlnda, Dner Sermaye letmesi Merkez Mdr, Dner Sermaye letmesi
Merkez Saymanlk Mdr ve teklifi grlen Birim Bakanndan olumaktadr.
1.12DSM gelirlerinin tamamna yakn, mze giri cretlerinden salanmasna ramen,
mzelere harcanan tutarlar yok denecek kadar azdr. Ayrca, 2464 sayl Belediye Gelirleri
Kanununa gre, mze giri cretlerinin % 40 mzenin bulunduu yer belediyesine
aktarlmak zorundadr.
Genel Mdrle Bal Mzelerin Grev ve Sorumluluklar
1.132863 sayl Kanunda kltr ve tabiat varlklarnn bulundurulaca mzelerin kurulmas ve
gelitirilmesinin Kltr Bakanlna ait olduu belirtilmitir. Gerekten de, korunmas gerekli
kltr ve tabiat varlklarnn topland ve bulundurulduu yerler, esas olarak mzelerdir.
Sz edilen Kanunun eitli hkmleriyle, bu gibi varlklardan gerek ve tzel kiilerin
ellerinde bulunanlarn deerleri denerek Bakanlka satnalnabilecei, bunlar bulanlarn,
malik olanlarn veya kullandklar arazinin iinde olduunu bilenlerin en yakn mze
mdrlne bildirmek zorunda olduklar ve bunlardan Bakanlka devlet mzelerinde
bulunmas gerekli grlenlerin usulne uygun olarak mzelere alnaca ngrlmtr.
Ayn Kanunun bir baka maddesiyle, kazlarda meydana kan btn tanr kltr ve tabiat
varlklarnn, kaz yapan heyet ve kurumlar tarafndan her yl yaplan kaz sonunda Kltr
Bakanlnn gsterecei devlet mzelerine nakledilmesi hkm altna alnmtr.
1.14Mzelerdeki, ziyareti saylar, gelir durumu, eser saylar aadaki gibidir:
MZELERN ZYARET SAYISI VE GELR TOPLAMI (1996)
ZYARET/GELR MZELER REN YERLER
Ziyareti Says 9.280.412 8.107.224
Gelir Durumu (TL) 998.714.569.250.- 821.815.009.950.-
Kaynak: Antlar ve Mzeler Genel Mdrl.
8
MZELERN ESER TOPLAMI (1996)
ESER
TRLER
ENVANTERL
ESER SAYISI
ENVANTERSZ
ESER SAYISI
TOPLAM ESER
SAYISI
Arkeolojik 576.443 8.042 584.485
Etnorafik 280.657 1.691 282.348
Sikke 1.297.546 108.006 1.405.552
Tablet 99.680 16.924 116.604
Elyazmas, Kitap 24.529 3 24.532
Mhr, Bask 20.847 296 21.143
Ariv Vesikas 12.097 973 13.070
Dierleri 203 285 488
Toplam Eserler 2.312.002 136.220 2.448.222
Kaynak: Antlar Ve Mzeler Genel Mdrl.
1.15 Mzeler Hizmet Ynetmeliinde mzeler; kltr varlklarn tespit eden, ilmi metodlarla
aa karan, inceleyen, deerlendiren, koruyan, tantan, srekli ve geici olarak
sergileyen, halkn kltr ve tabiat varlklar konusundaki eitimini, bedii zevkini ykselten
ve dnya grn gelitirmede tesirli olan daimi kurulular olarak tanmlanmtr. Benzer
bir tanmlama, Milletleraras Mzeler Konseyi (ICOM) tzne uygun olarak kabul edilen
lkemizin de yesi bulunduu ICOM Trkiye Milli Komitesi ynetmeliinde de
yeralmaktadr.
1.16 Ynetmelikte mzelerin faaliyetleri;
Eserleri kronolojik sistem iinde tehir etmek,
Eserleri korumak, depolar ilmi almalara imkan verecek ekilde dzenlemek,
lmi aratrmalar ve tantm yapmak,
Mzede ve mze dndaki eitici kurslar, konferanslar, geziler dzenlemek, eski
eser sevgisinin uyandrlmasn salamak, kaaklk, tahrip ve gizli kazlarla
yurdun milli deerlerini yok edici faaliyetleri nlemek,
2863 sayl Kanun kapsamna giren tanr kltr varlklarnn mzelere
kazandrlmas ve deerlendirilmesi iin gerekli tedbirleri almak,
olarak sralanmtr.
9
Ele Alnan Konular ve Yaklam
Raporun Amac
1.17 Kltr varlklar dndaki devlet mallaryla ilgili kayp ve hasarlar, bedellerinin
sorumlularna dettirilmesi suretiyle telafi edilebilir ise de, eski eserler szkonusu
olduunda, bunlarn paha biilmezlii ve yerine konulamazl karsnda ayn ey
mmkn deildir. Bu nedenle, sahip olduumuz eski eserlerin idaresinin mevzuata, genel
kabul grm kural ve standartlara uygun olup olmadnn, ve bu uygunluu salamak iin
ngrlen mali, idari ileyi ve dzenlemelerin ne derece yeterli olduunun tesbit edilerek
rapor edilmesi gerekmektedir.
almann Hedefleri
1.18 almann hedefleri aada ana hatlaryla belirtilmitir.
Genel Mdrlk ve mzeleri ilgilendiren genel kural ve prosedrlerin yeterliliinin
tesbiti.
Eserlerin elde edilmesi, depolanmas ve korunmas, bakm, gvenlii,
sergilenmesi, kayt, envanter ve saymyla ilgili zel kural ve prosedrlerin
yeterliliinin tesbiti.
Genel Mdrlk ile mzeler arasndaki iletiimin ve Genel Mdrln gzetim
prosedrlerinin deerlendirilmesi.
ncelenmesine karar verilen mzelerde;
-Genel ve zel kural ve prosedrlere ne derece uyulduunun incelenmesi,
-Kural ve dzenlemelerde boluk veya yetersizlik bulunmas halinde ortaya
kan zafiyetlerin saptanmas,
-Elde etme, depolama, bakm ve koruma, gvenlik, sergileme, kayt,
envanter ve saym faaliyetleriyle ilgili dier risklerin tehis edilmesi.
Denetim Yntemi / Metodoloji
1.19 lgili konular hakknda salkl ve geerli sonulara ulaabilmek iin Genel Mdrlk
yetkilileriyle eitli konular grlerek tartlm, mzelerde bulunan kayt ve belgeler
ayrntl olarak incelenmitir. Btn en iyi ekilde temsil ettii dnlen 12 adet mze
ziyaret edilmitir. Sz konusu rnekleme seimi aada belirtilen objektif kriterlere
dayandrlmtr;
Mzenin bulunduu corafi blge,
Mzenin kurulu tarihi,
Mzede bulundurulan ve toplanan eserlerin tr (etnorafik, arkeolojik,
karma, dier),
10
Mzenin toplam eser says,
Yllk eser girii younluu,
Mzedeki eserlerin alnmas, kaybedilmesi gibi olaylarn skl,
Mzeye bal kazlar (yabanc kaz, yerli kaz, kaak kaz, kurtarma kazs),
Mzeye bal ren yerleri says,
Mze ziyaretisi says,
Mzenin elde ettii gelir miktar,
Mzenin bina durumu (hazine tahsisli, vakf kira, ahs kira, kendi mal,
kamulatrma v.b.)
1.20 Bu kriterlerin gznnde bulundurulmas suretiyle incelemeye alnmasna karar verilen
mzelerle ilgili zet bilgiler de aada gsterilmitir.
11
RNEK SELEN MZELER HAKKINDA BLG
Bursa Mzesi
Arkeolojik eserler ve
Trk-slam eserleri
bulunmaktadr.
Bulunduu bina mze
olarak ina edilmitir.
Mzenin bulunduu
blgede kaz says
fazladr
st. Arkeoloji M.
Mze binas olarak ina edilen
ilk yapdr. Arkeoloji Mzesi,
Eski ark Eserleri Mzesi, inli
Kk Mzesi olmak zere
ayr yapda yer alan eski ve
byk bir mzedir.
st. Trk-sl. Eserl. M.
Trkiyede alan ilk Trk-
slam Eserleri mzesidir.
eitli Trk ve slam
uygarlklarna ait ok sayda
etnorafik eserlere sahiptir.
Kastamonu Mzesi
Eski fakat kk bir mzedir.
Arkeolojik ve etnorafik eserler
eit arlktadr. Atatrkn ilk
ziyaret anlar ve apka inklb ile
ilgili eserler sergilen-mektedir.
Sinop Mzesi
Binas mze olarak ina edilmi
olan kk bir mzedir.
Arkeolojik ve etnorafik eserler
mevcuttur. 19. yzyl konalar
sergilenmektedir.
Bergama Mzesi
andarl-Pitane, Myrina kaz-lar
buluntular ile Bergama
Akrepolnden getirilmi ar-
keolojik eserler arlktadr.
Kk bir mzedir.
Bodrum Sualt Ark. M.
Tarihi bir kalede yer alan tek
sualt mzesidir. Kalede deiik
mekanlarda, sualt kazlarndan
karlan eserler, eski Tun,
Miken, Arkaik, Klasik,
Hellenistik, Roma ve Bizans
dnemi eserleri sergilenmektedir.
Antalya Mzesi
Daha ziyade arkeolojik
eserler mevcuttur.
Trkiyenin eski ve byk
mzelerinden biridir.
Grev alanndaki ren yerleri
ve kazlarn en fazla olduu
mzelerden biridir.
Bulunduu bina mze olarak
ina edilmitir
Ankara A.M.M.
Daha ziyade arkeolojik eserler
mevcuttur.
Deiik tarihi alara ve
uygarlklara ait ok sayda esere
sahip eski bir mzedir.
Ziyareti says ve elde ettii gelir
itibariyle nde gelen mzelerden
biridir.
Ank.Etnorafya M.
Eserlerin byk ounluu
etnorafiktir. Eski bir mzedir.
Adana Ark. Mzesi
Byk lde arkeolojik
eserlere sahiptir.
Mzede eser alnma,
kaybolma gibi olaylar dier
mzelere nazaran fazladr.
eitli alara ve uygarlklara ait
eserlere sahip eski bir mzedir.
Van Mzesi
Yeni binasnda yeralan kk
bir mzedir.
Arkeolojik eserler arasnda
Urartu Uygarlna ait eser-ler
dikkati ekmektedir.
Etnorafik eserler yrenin
zelliklerini yanstmaktadr.
12
1.21 almann ilk aamasnda, denetim alann tanmak ve taramak iin gerek Genel
Mdrlk ve gerekse ilgili dier kurum ve kurulularn (Maliye Bakanl, Gmrk
Mstearl, akademik evreler ve baz dernekler gibi) yetkilileriyle grmelerde
bulunulmu ve iki mzede n alma yaplmtr. Bu grmelerde elde edilen bilgilerin
deerlendirilmesi ve sz konusu iki mzede yaplan denetimlerde ortaya kan bulgularn
nda tam alma yaplmasna karar verilmitir.
1.22 Tam alma aamasnda, rnek olarak seilen on adet mze ziyaret edilerek, grevlilerle
gemi yl faaliyetleri zerinde grmeler yaplm, fiziki gzlemlerde bulunulmu, ilgili
defter, kayt, belge, cetvel ve liste gibi dkmanlar incelenmi ve eitli test ve kontroller
yaplmtr.
13
Blm 2:Elde Edilen Bulgular
Mevzuattaki Boluk ve Yetersizlikler
Eski Eserlerin Devlet Mal Olma Niteliiyle elien Hkm ve Uygulamalar
Mevcuttur.
2.1 2863 sayl Kanunun 5. maddesinde; Devlete, kamu kurum ve kurulularna ait
tanmazlar ile zel hukuk hkmlerine tabi gerek ve tzel kiilerin mlkiyetinde bulunan
tanmazlarda varl bilinen veya ileride meydana kacak olan korunmas gerekli tanr
ve tanmaz kltr ve tabiat varlklar Devlet Mal niteliindedir denilmektedir.
2.2 Oysa, ayn Kanunun 23, 24, 25, 26 ve 27. maddeleri ve bunlara dayanlarak karlan
ynetmeliklerde, korunmas gerekli tanr kltr varlklarnn alnp satlmasna, gerek ve
tzel kiilerce zel mze kurulmasna ve kolleksiyonculuk yaplmasna izin veren
dzenlemeler yer almaktadr. Bu hkmlerle, eski eserlerin devlet mal olma niteliine
istisna getirilme amac alm, bu nitelii ortadan kaldran ve elien uygulamalara imkan
verilmitir. Zira bu dzenlemelerle, baz kii ve kurululara devlet maln elinde bulundurma
ve deerlendirme imkanndan ok, mlkiyetini elde etme ve tasarufta bulunma yetkisi
tannm olmaktadr.
Mevzuatta Yer Alan Arkeolojik Eser, Etnorafik Eser Tanmlar Yeterince
Ak Yaplmamtr.
2.3 Korunmas Gerekli Tanr Kltr ve Tabiat Varlklarnn Tasnifi, Tescili ve Mzelere
Alnmalar Hakknda Ynetmelikte Arkeolojik Eser, Jeolojik devirlerden itibaren
zamanmza kadar intikal eden ve genellikle kaz ve benzeri almalarla bulunan, sanat ve
estetik deerleri veya eskilik lleri bakmndan korunmas gerekli olan insan yaps
tanrlardr; Etnorafik Eser ise, Halkn hayat tarzn, kltrn temsil eden ara ve
gereler dahil bilim, kltr, din ve mihaniki sanatlarla ilgili, belge deeri bakmndan
korunmas gerekli insan yaps tanrlardr eklinde tanmlanmtr. Etnorafik eserlerle
ilgili benzer bir tanmlama, Etnorafik Nitelikteki Tanr Kltr Varlklar Hakknda
Ynetmelik te de yer almtr.
2.4 Trleri ve faaliyet alanlar itibariyle baz mzeler zellikle arkeolojik, bazlar ise etnorafik
eserlerin edinilmesine ynelmi durumdadrlar. Ayrca, arkeolojik ve etnorafik eserler
14
mzelerden farkl yerlerde bulundurulmakta, kaydedilmekte ve sergilenmektedir. te
yandan, bir ksm etnorafik eserlerin mevzuatta ngrlen belli artlar dahilinde zel
kiilerce alnp satlmasna izin verilmitir. Yukardaki tanmlamalarn net olmamas ve
benzer ltler iermesi nedeniyle, bu eserler birbirinden kolayca ayrtedilememekte ve
dolaysyla bu hususlarn uygulanmasnda glklerle karlalmaktadr.
2.5 2863 sayl Kanunun 23/a maddesinde ve yine Etnorafik Nitelikteki Tanr Kltr
Varlklar Hakknda Ynetmelikin 3. maddesinde, Osmanl Padiahlarndan Abdlmecit,
Abdlaziz, V.Murat, II.Abdlhamit, V.Mehmet Reat ve Vahidettine ait ve ayn adaki
sikkelerin tescile tabi olmakszn yurtiinde alnp satlabilecei ngrlmtr. Hangi
sikkelerin alm satmnn serbest olacann belirlenmesinde nceden saptanm bir sreyi
ngren sabit bir kriterin esas alnmas, ileriki yllar iinde yasa koyucunun amacyla
elien bir uygulamaya yol ama tehlikesini tamaktadr.
Envanterlik Eser, Etdlk Eser Kavramlar Uygulama Farkllklarna Yol
Amaktadr.
2.6 2863 sayl Kanunun 25. maddesinin son fkrasnda ve ilgili ynetmeliklerde, tasnif ve
tescil d braklan ve mzelere alnmas gerekli grlmeyen eserlerin sahiplerine bir
belge ile iade olunaca ve bunlar zerinde sahiplerince her trl tasarufta bulunabilecei,
bir yl iinde sahiplerince satn alnmayanlarn mzelerde saklanabilecei veya Devlete
satlabilecei ngrlmtr.
2.7 Ynetmelikte ise, mzelik deerde olmamas nedeniyle envanter edilmemi, etdlk
olarak korunmaya alnm eserler de, mzeye geli ekli, yeri ve zamann gsteren
etiketleriyle tasnif edilmi olarak depolanr denilmitir.
2.8 Uygulamada, daha ziyade kazlardan kan eserlerin, kaz heyetleri veya mze
yetkililerince hangi llere gre etdlk olarak ayrlaca, ne ekilde saklanaca ve
deerlendirilecei konusunda farkl ilemler yaplabilmektedir.
Zoralm Konusu Olan Eserlerin Gvenliinin Salanmas ile lgili
Dzenlemeler Yetersizdir.
2.9 Eski eser kaaklarnn yakalanmas ve yarglanmas srasnda, bu eserlerin
kaydedilmesini, tanmlanp fotoraflanmasn ve adliye emanetinde, emniyette veya
bilirkiide bulundurmak yerine, mmkn olan en ksa srede ilgili mzeye naklini ve
mzenin mahkeme safahatyla ilgili gerekli bilgileri edinmesini salyacak kural ve
ileyileri ngren dzenlemeler mevcut deildir.
15
Yurtdna Eser karmay Yasaklayan Dzenlemeler Yetersizdir.
2.10 2863 sayl Kanunun 24. maddesinde, korunmas gerekli tanr kltr varlklarnn devlet
elinde ve mzelerde bulundurulaca belirtildikten sonra, bunlardan her ne suretle olursa
olsun yurtdna karlacaklarn kontrolu, Bakanla bal mzelerce yaplabilecei gibi
baz gmrk kaplarnda bulundurulacak ihtisas elemanlarnca da yaplabilecei, yaplan
kontrol sonunda bu tip eserlerden yurtdna kmasnda saknca grlenlerin
deerlendirilmeleri yurtiinde yaplmak artyla sahiplerine geri verilmesi ngrlmtr.
2.11 Ayn yasann 32. maddesinde ise, korunmas gerekli kltr ve tabiat varlklarnn
yurtdna karlamyaca vurgulanmakta, devamnda bunlarn yurtdnda geici olarak
sergilenme koul ve prosedrleri belirtilmektedir. Ayn Kanunun 68. maddesinde de,
kanuna aykr olarak yurtdna eser karanlarla ilgili cezalar ve szkonusu eserlere ve
kullanlan eya ve aralara el konmas gibi tedbirler yer almtr.
2.12 Ancak uygulamada, snr kaplarnda yurtdna karlmas mmkn olmayan eserlerin
yakalanmas durumunda alan davalar sonucunda, yukarda deinilen 24. madde
uyarnca bunlarn sahiplerine geri verildii saptanmtr. Bu madde hkmyle amalanan,
yurtdna karlmas dnlen eserlerin nceden mzeye veya gmre beyan
edilmesini salamaktr. Oysa bu gereklilie uyulmad hallerde de snr kaplarnda
yakalanan yurtdna karlmayacak eserlerin sahiplerine geri verilebildii grlmtr.
dari ve Mali Yapdaki Yetersizlikler
Tekilatn Hiyerarik Yaps Baz Faaliyetlerin Etkin Biimde Yrtlmesi
in Elverili Deildir.
2.13 Genel Mdrlk - Valilik - l Kltr Mdrl - Mze Mdrl eklindeki hiyerarik yap
iletiimin hzn azaltmakta, ounluu meslekten olmayan ve sorunlara brokratik bakan l
Kltr Mdrlkleri bilginin ulatrlmas ve gereinin yaplmas ynnden etkili
olamamaktadrlar.
Mzelerde Yaplan Denetim Yetersizdir.
2.14 Mzelerde i denetimi salyacak yegane birim olan Bakanlk Tefti Kurulu Elemanlar,
younluk arzeden dier grevleri ve mzecilik mesleinde uzman olmamalar nedeniyle
16
dzenli ve etkili i denetim yapamamaktadrlar. Nitekim, pek ok mzenin uzun yllar
iinde nadiren denetlenebildii saptanmtr.
Koruma Genel Mdrl ile Antlar ve Mzeler Genel Mdrlnn Yetki
ve Grevleri Arasnda atma Szkonusudur.
2.15 Koruma Genel Mdrlnn yetki alan iinde olan arazide tanr kltr varl kmas
halinde ilgili mzenin nasl mdahale edecei ya da mzenin faaliyet alan iinde bulunan
tmls veya hyklerin civarnda korunma kurulunca tescilli tanmaz kltr varl
olmas durumunda sorunlar yaand saptanmtr. Aslnda, kurul yaps biiminde
rgtlenme, korunmas gerekli tanmaz eserler iin gerekli grlyor ise, bunun mzecilik
faaliyetleri iin de geerli olmas gerekir. Bu durum, Genel Mdrlk yetkililerince de kabul
edilmi ve bu ekildeki bir idari blnmenin yapay olduu ileri srlmtr.
Mzeler, DSM ve Belediye Kaynaklarndan Yararlanamamaktadr.
2.16 Giri blm 1.10. paragrafnda akland zere, DSMin gelirleri byk lde mze
giri cretlerinden olutuu halde, mzelerin faaliyetlerinde kullanlmak iin tahsis edilen
tutarlar yok denecek azdr. Bunun sonucu olarak, ziyareti says ok olan byk mzeler,
mze bnyesi iinde oluturduklar derneklerin gelirlerini kullanma gibi ikame bir yola
bavurmaktadrlar. Bu ise, aslnda mzelerce yrtlmesi gereken baz faaliyetlerin
Dernee maledilerek gelir salanmas, ziyareti says fazla olmayan mzelerin dernek
kurma olanaklar bulunmadndan eitsizlik domas ve derneklerin etkili biimde
denetlenememesi nedeniyle gelir ve giderlerin kullanmnn izlenememesi gibi
olumsuzluklara yol amaktadr. Ayrca, bilet cretleri tutarnn % 40 gibi byk bir orannn
ilgili belediyelere tahsis edilmesine ramen, bu belediyelerce mzelere herhangi bir katk
ve yardm yaplmas szkonusu deildir.
Devlet Ayniyat Olarak Eski Eserlerin Hesap, Kayt, leyi ve
Sorumluluuyla lgili Dzenlemeler Yetersizdir.
2.17 Mzelerdeki eski eserler, ayniyat hesab iinde dier demirbalar gibi addedilerek
kaytlar kltr mdrl ayniyat saymanna bal sayman mutemedi durumundaki ambar
memurlarnca tutulmaktadr. Oysa, demirba malzemelerle tarihi eserlerin nitelikleri
birbirinden ok farkl olduundan, bunlarla ilgili sorumluluklar da farkl olarak dzenlemek
gerekmektedir. Ayrca bu eserler ou kez hem mze uzmannn ve hem de ayniyat
saymannn sorumluluunda olduundan, bu konuda kapsam ve yetki kargaas
doabilmektedir.
letiim ve Personel Politikalarndaki Yetersizlikler
17
Genel Mdrlk ile Mzeler Arasnda Etkili Bir letiim Kurulamamtr.
2.18 letiim yetersizliklerine ilikin hususlar aada belirtilmitir:
Mzelerin eser elde etme, depolama, bakm ve koruma, gvenlik, sergileme ve
kayt- envanter - saym faaliyetleriyle ilgili olarak, Genel Mdrlke politikalar ve
standartlar oluturularak mzelere bildirilmemitir.
Mzelerce gnderilen aylk uygulama ve izleme sonular mzelerin taleplerinin
dile getirilmesi eklinde alglandndan, sonular bir belgeye veya rapora
balanarak deerlendirilmekten ziyade, ilgili birimlere havale edilerek mmkn olan
taleplerin yerine getirilmeye allmas eklinde bir uygulama szkonusudur.
Eserlerle ilgili sorumluluk ve zimmetleme ilemlerine ilikin kural ve prosedrler net
olarak belirlenmemitir.
Kaaklk olaylaryla ilgili karlkl bilgilendirme ve deerlendirme faaliyetleri
yetersizdir.
Mzelerde yaplan i denetim yeterli deildir.
Personel Politikasyla lgili Politika ve Prosedrler Gereken Dzeyde
Deildir.
2.19 Bu konuyla ilgili sorunlar aadaki gibi sralanabilir;
Mzelerde grevli personel says (zellikle gvenlik personeli ve beki) ihtiyac
karlamamakta; mevcut personel de gereken yerlere rasyonel olarak
datlmamaktadr.
MZELERN PERSONEL DURUMU (1996)
KADRO
NVANLARI
MEVCUT KADRO DURUMU HDASI STENEN
KADROLAR
Dolu Bo Toplam (Tara Tekilat)
Arkeolog 270 67 337 65
Restoratr 7 2 9 19
Kor. Gv. Gr. 159 12 171 848
Beki 851 192 1043 306
Kaynak: Antlar Ve Mzeler Genel Mdrl.
18
Mze uzman personelinin zlk haklarna ilikin olarak hakkaniyete aykr ve
eitsizlik dourucu baz sorunlar vardr. rnein, arkeologlar teknik hizmetler
snfnda yer aldndan, ayn ii yapyor olmalarna ramen dier uzman personele
nazaran daha fazla tazminat almaktadrlar. Ayrca, personeli tevik edici ve
dllendirici dzenlemeler mevcut deildir.
Mze personelinin hizmet ncesi ve hizmetii eitimi yetersizdir. Mzecilik eitimi
verilen okul mevcut olmadndan grev alacak personel mzecilik pratiine yabanc
olarak yetimektedir.
zellikle uzman personelin geici grevlendirilmelerine ilikin politika ve prosedrler
yetersizdir. Uzun sreli geici grevlendirmelerde mzelerin gr alnmamaktadr.
Belirli yerlerde, ihtiyacn zerinde ylma olabilmektedir. Genel Mdrlkte ve
Ankaradaki mzelerde geici olarak grev yapmakta olan uzman personel saysnn
ihtiyacn zerinde olduu saptanmtr.
Kaakln nlenmesindeki Yetersizlikler
Eser Alm in Tahsis Edilen denekler Yetersizdir.
2.20 deneklerin yetersizlii, eserlerin mzeler yerine kolleksiyonculara, antikaclara ve
kaaklara ynelmesine sebep olmaktadr. Hangi yrede ve ne tr mzelere ne kadar
denek tahsis edileceine ilikin tutarl ve objektif ller mevcut deildir.
MZELERN PERSONEL DURUMU
171
337
9
1019
1349
402
28
1043
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
KORUMA VE
GVENLiK
GREVLS
BEK ARKEOLOG RESTORATOR
KADRO NVANLARI
P
E
R
S
O
N
E
L

S
A
Y
I
L
A
R
I
MEVCUT KADRO
OLMASI GEREKEN
19
Mzelerde, Gvenlik Alarm Sistemleri, Gvenlik Grevlileri ve Bekiler
Nicelik ve Nitelik Olarak Yetersizdir.
2.21 Gerek mzelerde ve gerekse ren yerleri, tmls ve hyklerin bulunduu arazide
gvenlik sistemi ve personeli nicelik ve nitelik olarak yetersiz olduundan, zellikle son
yllarda mzelere ynelik hrszlk olaylarnn artt gzlenmitir. te yandan, kaynaklarn
hangi blge ve mzelere ncelikle kullandrlaca konusunda dikkate alnacak hususlarn
nceden belirlenmedii grlmtr.
Mevzuattaki Boluk ve Yetersizlikler Giderilememitir.
2.22 Elde Edilen Bulgular blmnn 2.1 ve 2.12. paragraflarnda ayrntl olarak deinilen
mevzuattaki boluk ve yetersizlikler, kaakla kar etkili nlemler alnmasn
gletirmektedir. (Arkeolojik eser - Etnorafik eser, envanterlik eser, etdlk eser, tasnif
ve tescil ii ve d eser, eski eserlerin ticaret konusu olmas, yurtdna eser karma v.s.
gibi kavramlarn tanmlanma ve dzenlenmeleri yetersizdir.)
Kurum i ve Kurum D Eitim almalar Yetersizdir.
2.23 Mali, idari ve fiziki yetersizlikler nedeniyle, mzecilerin dzenli ve planl bir hizmetii
eitime tabi tutulmalar mmkn olamamaktadr. Ayrca, kaaklkla mcadele, byk
lde kamuoyunun eski eser sevgi ve bilincinin artrlmasna ve ilgili dier kurum ve
kurulularn yardm ve ibirliine de bal olduu halde; konuyla ilgili olarak yre halkna,
(zellikle rencilere) mlki idare grevlilerine, gvenlik kuvvetleri mensuplarna, dileri
meslek mensuplarna, gmrk personeline, turizm rehberlerine, baz dernek yneticilerine
ynelik yeterli dzeyde eitim almalar yaplamamaktadr.
Yurtiinde lgili Dier Kamu Kurum ve Kurulular ve Uluslararas
Kurulularla letiim ve birlii Yetersizdir.
2.24 Kaakln nlenmesinde, bakanlk dndaki kurulularn yardm, ibirlii ve
bilgilendirmeleri byk nem arzetmesine ramen, bakanlk, mzeler, mahalli idareler,
gvenlik kurulular, gmrk tekilat gibi idarelerle etkili bir iletiim ve ibirlii
salanamamtr.
2.25 Nitekim, Bakanln tekilat ve grevlerini belirleyen kanun hkmnde kararnamede de,
Bakanln ana hizmet ve grevleriyle ilgili konularda dier bakanlklarn, kamu kurum ve
kurulularnn uyacaklar esaslar belirliyecei, gerekli danma, ibirlii ve koordinasyonu
salayaca belirtilmitir.
20
2.26 Gerek kaakln nlenmesi ve gerekse karlan eserlerin yurda geri getirilmesi
asndan, uluslararas kurulular ve yarg organlar nezdinde etkili olunmasn salayacak
bir anlay ve politika gelitirilememitir.
Kaak Kaz ve Kanuna Aykr Define Avclyla Etkili Biimde Mcadele
Edilememektedir.
2.27 Dier blmlerde deinildii zere, idari ve mali yapdaki yetersizlikler, gvenlik personeli
ve beki saysndaki noksanlk, mevzuat boluklar, kolleksiyoncularn yeterince
denetlenememesi ve ilgili dier kurulularla yeterli ibirlii ve koordinasyon kurulamamas
gibi nedenlerle kaak kaz ve kanunsuz define avcl gibi faaliyetler nlenememektedir.
ngrlen kramiye ve Cezalar Etkili Deildir.
2.28 Yakalayanlara ve ihbar edenlere verilen ikramiyeler yetersiz, sululara verilen cezalar ise
caydrc olmaktan uzaktr.
Kolleksiyoncularn Faaliyetleri Yeterince znelenememekte ve
Denetlenememektedir.
2.29 Kolleksiyoncularn faaliyetleri etkili biimde izlenememekte ve denetlenemekte, sahip
olduklar eserlerin kayna aratrlamamakta, kendilerinin ibraz ettii listelerin
onaylanmasyla yetinilmektedir.
Mzelerin Faaliyetleriyle lgili Yetersizlikler
Mzelerin faaliyet ve ilemleriyle ilgili neriler gelitirebilmek amacyla, bu blmde
yalnzca yetersizlikler ve olumsuzluklar zerinde durulmutur. Oysa denetlenen
mzelerde elde edilen bulgular gsteren ek (II)'de ayrntl olarak akland zere, pek
ok konuda yeterli ve olumlu ileyiler de szkonusudur. Hatta baz faaliyet alanlarnda
standartlarn zerinde ve iyi uygulama rnei tekil edebilecek performans
sergileyebilen mzeler de vardr. (rnein, incelemeye alnan mzelerden Bodrum
Sualt Arkeoloji Mzesi, Ankara Anadolu Medeniyetleri Mzesi Trk-slam Eserleri
Mzesi, stanbul Arkeoloji Mzesi ve Antalya Mzesi gibi.) Ancak bu sonu mevzuatn,
idari yapnn ve iletiim sisteminin elverili olmasna bal olmayp, bu mzelerin
yneticilerinin yurtd kurulularla etkili ilikiler kurmak suretiyle dnya standartlarn
kavrayabilmesi ya da ziyareti saysnn okluuna bal olarak dernekleri vastasyla
nemli miktarlarda gelir elde edebilmelerinden kaynaklanmaktadr.
21
Eser Elde Etme ile lgili Politika ve Prosedrlerde Yetersizlikler Vardr.
2.30 Eser satn alnmas iin tahsis edilen denekler yetersiz olduundan ve demeler
zamannda yaplamadndan, satclar baka alclara (antikaclara, kolleksiyonculara ve
hatta kaaklara) ynelebilmektedirler.
2.31 Mevcut mevzuat hkmleriyle, mzelerin trne, faaliyet alanna veya bulunduu yreye
gre hangi eserleri kabul edecei ya da hangilerine ncelik tanyaca konusunda
ngrlm net ve genel bir politika mevcut deildir. Eser edinmede, estetik, teknik,
tarihsellik, belgesellik, mevcut kolleksiyonu tamamlayclk, fiziki durum, yre ve uygarlk
menei gibi kriterler gznnde bulundurulamadndan, her mze farkl inisiyatifler
kullanabilmektedir.
2.32 Eser giri younluuna ve eitliliine gre gerekli sayda uzman personelin bulunmamas
nedeniyle, baz mzelerde deerlendirme komisyonu oluturmakta glk ekilmektedir.
2.33 Eski eser kaaklyla ilgili olarak alan davalara konu olan eserlere, davann devam
sresince gerekli zenin gsterilmesi salanamamakta ve ilgili mzeler dava konusu olan
eserler hakknda yeterli bilgi edinememektedirler. Oysa, kaaklarda yakalanan eserlerin
emniyet, adliye emaneti ve bilirkiilerde durmas yerine, msadere anndan itibaren bir an
nce ilgili mzeye nakledilmesi gerekmektedir. Ayrca, bu eserlerin nitelikleri, bulunduklar
yerler ve sanklarn kimlikleri hakknda ilgili mzenin bilgi sahibi olmas nem tamaktadr.
Depolama Faaliyetlerine likin Prosedrler Yetersizdir.
2.34 Genel Mdrlke, depolar ve depolama konusunda uyulacak politika ve standartlar
oluturulmamtr.
2.35 Mzelerin depolar, byklk, uygun s, k, nem koullar ve geniletilebilirlik alarndan
yetersizdir.
2.36 Mzelerin ounda, Depo Giri Defteri ve Depo Yardmc Defteri (Listeleri)
tutulmasnda ve uygulamasnda dzensizlik ve yetersizlikler vardr.
2.37 Baz mzelerde, eserlerin bulunma kolayln salyacak ekilde dzenlenmedii ve tasnif
edilmedii saptanmtr.
22
2.38 Mzelerde, mdr, uzmanlar ve sayman mutemedi ynnden eserlerin kaybolmas ve
hasara uramas durumlaryla ilgili sorumluluk dzeyleri ak ve net olarak
belirlenmemitir. Sorumluluk uygulamas, eserlerin uzmanlara zimmetlenmesi biiminde
olmakta ise de, ayn mekanda birden fazla kiiye zimmetli eserlerin bulunmas, depo
sorumluluu ile sergi alan sorumluluunun ayrlmam olmas ve zimmetleme ekil ve
usullerinde farkl uygulamalara rastlanmas gibi zafiyetler szkonusudur.
Eserlerin Bakm ve Korunmasna Ynelik Politika ve Uygulamalar Mevcut
Deildir.
2.39 Genel Mdrlke, eserlerin bakm ve korunmasna ilikin politika ve standartlar
oluturulmad gibi, mzelerin ounda kendi bnyelerinde uygulanan bakm ve koruma
politikas da mevcut deildir.
2.40 Bakm politikas olmamas, bilimsel teknik ve standartlarn izlenememesi ve gerekli
laboratuvar, uzman personel, ara-gere ve malzemelerin bulunmamas ya da noksan
olmas nedeniyle, basit temizlik ve ilalama uygulamalar dnda bakm almalar
yaplamamaktadr.
2.41 Bu nedenlerle, mzelerin ounda bakm gerektiren nemli miktarda eser bulunmaktadr.
Gvenlikle lgili Politika ve Prosedrler Yetersizdir
2.42 Mzelerin ounda, gvenlikle ilgili gelikin kontrol sistemleri ve teknik cihazlarn
bulunmad, olanlarn bir ksmnn ise yetersiz olduu grlmtr. Ayrca gvenlik
grevlileri ve bekilerin saylar ve vasflar istenen dzeyde deildir.
2.43 Mzelerin byk ounluunda, yangn ve afet durumuna ilikin afet plan ve kurtarma
ncelikleri gncelletirilmemi olduundan ihtiyac karlayamamaktadr. Ayrca, herhangi
bir afet durumunda, mze ynetimi, polis, itfaiye ve mlki makamlar arasnda nceden
belirlenmi bir koordinasyon ve ibirlii yoktur.
2.44 Baz mzelerde, mevcut hkmlere uyulmad ya da ngrlenden farkl uygulamalarda
bulunulduu saptanmtr. Bunlardan bazlar aada sralanmtr:
Mzeye aratrma yapmak iin gelen ahslarn uymak zorunda olduu kurallar
asndan farkl uygulamalar szkonusudur.
Mzelerdeki yapm ve onarm faaliyetleri srasnda, mzeye giren ve kan
kiilerin kimliklerine ve ie balama ve biti tarihlerine ilikin bilgilerin saklanmas
ve gzetimine ilikin nlemler yetersizdir.
23
Birka mzede elektrik tesisat eski olup belli periodlarla gzden
geirilmemekte, bazlarnda ise yangn alarm bulunmamaktadr.
Mzelerin bir ksmnda alma saatleri sonunda mzenin teslimine ve
vardiyalarda grev devir teslimine ilikin ciltli ve tasdikli nbet defterlerinde
tutulacak tutanaklar yerine, dosyalara ilitirilen gnlk izelgeler kullanlmaktadr.
Mzelerin ounda, nbet cetvellerinin ilan tahtasna aslmasyla yetinilmekte,
ilgili personele imzalatmak suretiyle tebli edilmemektedir.
Anahtarlarn sakland kasann sorumluluk ve kullanl biimi ynnden farkl
uygulamalar szkonusudur.
Beki kontrol saatlerinin kullanlmas ve kontrol kaytlarnn izlenmesinde deiik
yntemler kullanlmaktadr.
Sergileme Faaliyetleriyle lgili Politika ve Prosedrler Yeterli Deildir.
2.45 Mzelerin byk ounluunda orta ve uzun vadeli bir sergileme plan mevcut deildir.
2.46 Kazlardan gelmesi beklenen eserler iin nceden sergileme planlar hazrlanmas
szkonusu deildir.
2.47 Sergilemenin bir mesaj olmas ve eitli ziyareti kesimlerine azami doyum salamas
iin gerekli ayrntl almalar yaplamamaktadr.
2.48 Sergi alanlar, eser-konu uyumu, giri-k rahatl, vitrin tasarm, renk, aydnlatma,
iaret, etiket, panolar gibi unsurlar gznnde bulundurularak rasyonel biimde
dzenlenmemektedir.
2.49 Pek ok mzede sergi alanlaryla ilgili tehir planlar mevcut deildir. Oysa bu husus,
kaytlardan sergi alanndaki eserlere veya tersine ulamn kolaylatrlmas ynnden
nem arzetmektedir.
2.50 Baz mzelerde sergileme faaliyetlerini olumsuz olarak etkileyen mnferit durumlar
aada belirtilmitir.
Bir iki mzedeki sergi salonlarnda atda veya yan duvarda k ynnden
sakncal olan cam yap bulunduu grlmtr.
Birka mzede gvenlik artlarnn yetersizlii nedeniyle baz blmlerdeki
eserler ve zellikle sikkeler sergilenememektedir.
Baz mzelerin sergi salonlarnda s, k ve nem artlar yerinde deildir.
Bir ksm mzede, sergilenen eserleri tantan ve ziyaretiyi bilgilendiren yaz,
levha, iaret, sembol, pano ve aklamalar yetersizdir.
24
Mzelerdeki Kayt, Envanter ve Saym Faaliyetleriyle lgili Politika ve
Prosedrler Yetersizdir.
2.51 Btn mzelerce tutulmas gereken defterler ve belgeler iin standart normlar
oluturulmadndan farkl uygulamalar szkonusudur.
2.52 Mzelerin bir ksmnda, uzman personel noksanl nedeniyle zellikle sikkelerden oluan
nemli miktarlarda envantersiz eser bulunmaktadr.
2.53 Eski envanter kaytlarna ilikin olarak geriye dnk gncelletirme almalar
yaplamamaktadr. Bu konuda eski kaytlarn muhafaza edilmesi, bunlarn yeni defterlere
nakledilmesi, her iki defterin kullanlmasna devam edilmesi gibi farkl uygulamalar
yapld grlmtr.
2.54 Mzelerin pek ounda envanter defterlerinin ikinci nshalar (yedekleri) bulunmamaktadr.
Eserlere ait gerekli bilgileri tayan ve kantlayan belgelerin kendilerinin iyi korunmas ok
nemli olduundan, bu defterlerin tek oluu byk bir risk kaynadr.
2.55 Envanter defterlerindeki kaytlarda deiiklik ve ilaveler yaplmasnn ekil ve artlar
belirlenmemitir.
2.56 Mzelerin ounda periodik fiili saym uygulanamamakta, zorunlu yllk saym cetvelleri
mevcut kaytlar esas alnarak itibari olarak dzenlenmektedir.
2.57 Stdyo, teknik personel ve denek yetersizlii nedeniyle, envanterlerin
fotoraflandrlmas almalar yetersiz durumdadr.
2.58 Mzelerde eserlerin geici hareketlilikleri (depo, sergi alan, laboratuvar, fotorafhane,
aratrma blmleri, yurtii ve yurtd sergiler arasnda) kalc kaytlarla
izlenememektedir. Bu gereklilik ilgili kaytlara geici notlar dlmek suretiyle yerine
getirilmeye allmaktadr.
25
Blm 3:Uygulama ve zm Plan
nerilerimiz ve Bakanln Grleri
3.1 Mevzuat Hkmleri
neriler Bakanln Deerlendirmeleri
Tanr kltr varlklaryla ilgili olarak 2863
sayl Kanunda yeralan ve bir taraftan
bunlarn Devlet mal niteliinde olduunu
ngren, dier taraftan da alnp
satlmasna, zel mze kurulmasna,
definecilik ve kolleksiyonculuk yaplmasna
izin vermek suretiyle istisna getirmekten
te mlkiyetini elde etmeye ve tasarrufta
bulunmaya olanak salayan hkmlerin
elikilerinin giderilmesi gerekmektedir.
Arkeolojik Eser, Etnorafik Eser
tanmlar, bunlarn birbirinden kolayca
ayrdedilmesini, hangi eserin hangi
prosedre tabi olacann bilinmesini ve
ticaret konusu olup olamyacann net
olarak anlalmasn salyacak biimde
dzenlenmelidir.
Ayn ekilde, tasnif tescil ii ve d veya
envanterlik ve etdlk eser tanmlar ile
bunlarn hangi ilemlere tabi olaca net
olarak belirlenmelidir.
Bu maddeler ile ilgili gr ve neriler
dikkate alnarak, halen devam eden 2863
sayl Kanun almalarnda, sz konusu
neriler gz nnde bulundurulacaktr.
Eski eser kaaklarnn yarglanmas
srasnda, zor alm konusu olan eserlerin
derhal ilgili mzeye teslim edilerek
bunlarn kaydedilmesini, tanmlanp,
fotoraflanmasn ve mzenin mahkeme
safahatna ait bilgileri edinmesini
salyacak kural ve ileyileri ngren
dzenlemeler yaplmaldr.
Yeddiemin olarak eserlerin mzelerde
saklanmas hususunda genelge kartlacak
ya da mevcut genelgeler yeniden yazlacak
(eski eser kaaklnda, zoralm
durumlarnda).
26
Tanr ve Tanmaz Kltr Varlklar ile
ilgili mahkeme safahatnn l Kltr
Mdrlklerince takip edilmesi,
Mahkemenin Muhakemet Mdrl
avukatlarnca takip edilmesi ve mahkeme
sonucundan da Mze Mdrlne de bilgi
verilmesi salanacak; Zor alm sonucu
Mze Mdrlklerine getirilen eserler iin
ayr bir envanter defteri yaplacak; Bu
deftere, eserlerin fotoraflar ve ksa
envanter bilgileri kaydedilecek. Tm
mzelerde, bu defterlerde birlik
salanacaktr.
Yurtdna karlmasnda saknca olan
eserlerin, nceden mzeye veya gmrk
yetkililerine beyan edilmeksizin ve kontrol
ettirilmeksizin, yurtdna karlmak
istenirken yakalanmas halinde de,
sahiplerine geri verilmesi ve ceza
uygulanmamasn gerektirdii eklindeki
hatal yorumlara yol aabilecek hkmler
gzden geirilmelidir.
2863 sayl Kanun zerinde devam eden
almalarda neri dikkate alnacak, yeni
karlacak kanun hkmlerinde, nerilerin
hayata geirilmesi yolunda almalar
yaplacaktr.
27
3.2 dari ve Mali Yap
Genel Mdrlk - Valilik - l Kltr
Mdrl - Mze eklindeki hiyerarik
yap iletiimin hzn azaltmakta, Koruma
Genel Mdrl ve Antlar ve Mzeler
Genel Mdrl eklindeki yapay idari
blnme ise, grev ve yetki atmalarna
yol amaktadr. Bu nedenle, hem tanmaz
ve hem de tanr kltr ve tabiat
varlklarna ilikin hizmetlerin etkili biimde
yrtlebilmesi iin, belli lde idari
zerklie sahip, yeni bir yaplanmay
salayacak dzenlemelere gidilmelidir.
Bu konu hakknda Kltr Bakanlnn
Kuruluu Hakknda Kanun Hkmnde
Kararname mevcuttur. Ancak, Kltr
Bakanl Kurulu Kanunu hazrlanmas
durumunda, konu deerlendirmeye
alnacaktr.
Ayrca, byk mzeleri merkeze
balayacak ekilde yasa dzenlemesi
yaplmas gerekmektedir.
DSM gelirlerinin neredeyse tamannn
mze giri cretlerinden olumas ve genel
bteden tahsis edilen deneklerin
snrll karsnda, DSM gelir
toplamnn belirli bir orannn, sahip olduu
eser says, ziyareti says gibi ltler
gz nnde bulundurulmak suretiyle zorunlu
olarak mzelere datlmasn ngren bir
dzenleme getirilmesi, ayrca Genel
Mdrln grevlendirecei bir mze
mdrnn de ynetim kuruluna dahil
edilmesi salanmaldr. Ayrca, mze giri
cretlerinden belediyelere ayrlan %40
oran yeniden gzden geirilmeli ve ilgili
belediyeler bu pay karlnda belirli
hizmet, katk ve kolaylk salamak zorunda
olmaldr.
Bu bir kanun meselesidir. Mze gelirlerinin
hizmet olarak geri dnmesi gerekmektedir.
Mzelerin evre dzenlemesi, bahe
almalar, yakt giderleri, su paras v.b.
gibi hizmetler %40 oran nisbetinde
Belediyelerce yaplmas gerekmektedir.
Mze renyeri gelirlerinin tmnn
Bakanlmza dnmesi hususunda l zel
dareleri Kanununda ve Belediye Gelirleri
Kanununda deiiklik yaplmas gereklidir.
Mzelerde bulunan tanr kltr
varlklarnn bunlardan fiilen sorumlu olan
uzmanlarca tutulan ayr bir ayniyat hesab
iinde izlenmesini ve Saytaya hesap
verilmesini ngren bir dzenleme
yaplmaldr.
Mzelerimizde her yl ayniyat talimatnamesi
hkmleri dorultusunda eserler
saylmakta, mze envanter defterine bu
eserler usulne uygun olarak
kaydedilmekte ve istatistiki bilgiler
istenmektedir. Bu istatistiki bilgiler
Bakanlmza ulatktan sonra bir rnei
de, Devlet istatistik Enstitsne
gnderilmektedir.
28
3.3 Genel Mdrlk, Mzeler ve lgili Kurulular Arasnda letiim
Genel Mdrlke, mzelerin eser elde
etme, depolama, bakm, koruma gvenlik,
sergileme ve kayt - envanter - saym
faaliyetleriyle ilgili olarak, uluslararas
ada uygulamalara paralel politika ve
standartlar oluturularak mze
ynetimlerine empoze edilmelidir.
Mzecinin El Kitab diye bir kitap
hazrlanacak. Bu kitabn yansra mze
alanlar, Hizmet i Eitim faaliyetleri
ile daha verimli hale getirilecek. Mzelerde,
depolama, bakm, eser elde etme, koruma,
gvenlik, sergileme, tehir-tanzim, kayt,
envanter ve saym ilerinin pratik hale
getirilmesi iin Ankara Etnorafya, Kurtulu
Sava ve Cumhuriyet Mzeleri Mdrl,
Anadolu Medeniyetleri Mzesi, stanbul
Arkeoloji Mzesi, Topkap Saray Mzesi,
Divan Edebiyat Mzesi, stanbul Trk-
slam Eserleri Mzesi, Antalya Mzesi,
Konya Mevlana Mzesi, zmir Mzesi,
Bodrum Sualt Arkeoloji Mzesi ile
Restorasyon ve Yap leri Dairesi
Bakanlnn konu ile ilgili grleri
alnacak ve bu grler dorultusunda konu
ile ilgili i ve ilemler yerine getirilecektir.
Mzelerce gnderilmekte olan aylk
uygulama ve izleme sonular bir rapora
veya benzeri bir belgeye balanarak
deerlendirilmelidir.
Aylk alma raporlarnn Genel
Mdrle gnderilmesine gerek olmad,
ancak yl sonunda yaplan ilerle, yl
banda yaplacak ilerin bildirilmesinin
yeterli olmas ve bu ilemlerin 1998 ylnda
uygulamaya konulmas gerekmektedir.
Mzelerdeki eski eserlerle ilgili sorumluluk
ve zimmetleme ilemlerine ilikin kural,
prosedr ve uygulamalar ak olarak
belirlenmelidir.
Mzelerimizdeki eski eserlerle ilgili
sorumluluk ve zimmetleme ilemleri
hususunda genelgemiz yeniden yazlacak,
Ayniyat Mutemedi devir-teslim yapmadan
grevinden ayrlmayacaktr.
29
Kaaklk olaylaryla ilgili olarak kurulular
ve birimler aras karlkl bilgilendirme ve
deerlendirme faaliyetlerini belirleyen
ileyiler kurulmaldr.
Konu KHB tarafndan deerlendirilmekte
ve ilgili kurulularla koordineli almalara
devam edilmektedir.
Genel Mdrln bnyesinde zel bir
denetim birimi oluturularak, mzelerde
uygulanan i denetimler daha sk ve etkili
hale getirilmelidir.
Genel Mdrlmzle ilgili, Hukuki
konularn daha yakndan takibi iin, Genel
Mdrlmze bal bir Hukuk Maviri
olmasnda fayda grlmektedir. Ayrca
Tefti tznn deitirilerek mze
uzmanlarnn da mfetti olmasna imkan
salanmas iin mevzuat deiiklii
yaplmas gerekmektedir.
Genel Mdrlk ierisinde, bir ubenin
ierisinde ya da mevcut ubelerden birinin
ismi deitirilerek, eitim faaliyetlerinin
gerekletirilmesini salayacak bir birimin
ivedilikle faaliyete gemesinin salanmas
olduka gerekli ve faydal grlmektedir.
30
3.4 Personel Politikas
niversitelerin ilgili blmlerinde, mzecilik
eitimi veren birimler ihdas edilmeli, mze
personelinin hizmet ncesi ve hizmet ii
eitimi yeterli hale getirilmelidir.
Mzecilik eitimi veren birimlerin ihdas
edilmesi iin niversitelere ve YKe teklif
gtrlmelidir. YK tarafndan uygun
grlrse, mfredat programnn Genel
Mdrlmzle birlikte hazrlanmas
yararl grlmektedir.
Mze Mdrlkleri, eitim faaliyetlerine
arlk vermeli, kendi hizmet konularnda,
ylda en az iki defa olmak zere
konferanslar dzenlenmelidir. Konu ile ilgili
olarak, Anadolu Medeniyetleri Mzesi
denetiminde, Hac Turul bir kaz,
aratrma ve eitim merkezi olarak
almaldr. (Genel Mdrlke parasal ve
personel destek salanmak kaydyla).
Mze uzman personeli arasnda, zlk
haklarna ilikin eitsizlikler giderilmeli,
personeli zendiren ve dllendiren
dzenlemeler getirilmelidir.
Bakanlmz merkez ve tara tekilatnda
alan zellikle Arkeologlar ile Mze
Aratrmaclar arasndaki zlk haklarna
ilikin eitsizlikler ivedilikle giderilmelidir. 17
Eyll 1987 tarihli ve 87/12018 sayl
Bakanlar Kurulu Kararna ek bir Bakanlar
Kurulu Karar alnmas ile zlecektir.
zellikle yurtiinde ve yurtdnda
baarlaryla ne kan ve dier mzeler
iin iyi uygulama rnei tekil eden
mzelerin yneticileri desteklenmeli, uzman
personelin atama, yer deitirme ve
ykselmelerinde, kariyer ve liyakat esas
alan dzenlemeler yaplmaldr.
Konu ile ilgili olarak kriterlerin belirlenmesi
ve iyiletirme almalarnn hzlandrlmas
iin bir alma grubu oluturulmas faydal
grlmektedir. Halen atl durumda olan
Kltr Bakanl uzman personel
ynetmelii ile atama ve yer deitirme
ynetmelii yrrle konulmaldr.
31
Mzelerin ihtiyac olan personel (zellikle
gvenlik grevlisi ve beki) karlanmal ve
bunlarn gerekli mzelere ihtiyalar
gznnde bulundurularak rasyonel olarak
datlmas salanmaldr.
Ekli izelgelerde gsterildii zere, bo
kadrolar doldurulmal, ihtiya duyulan yeni
kadrolar ihdas edilmelidir.
zellikle uzman personelin uzun sreli
geici grevlendirilmeleri, ihtiyalar ve ilgili
mzelerin talepleri gznnde
bulundurularak yaplmaldr.
Uzun sren geici grevlendirmelerde, ilgili
Mze Mdrlnn gr alnmaldr.
3.5 Kaakln nlenmesine ilikin Tedbirler
Mzelerin, eser satnalabilmesi iin yeterli
miktarlarda denek tahsis edilerek, bunlar
elinde bulunduranlarn kolleksiyonculara ve
hatta kaaklara ynelmeleri
engellenmelidir.
lgili harcama kaleminden (870den)
denein arttrlmas gerekmektedir. Konu
ile ilgili olarak her yl Maliye Bakanlndan,
zellikle bte grmeleri srasnda,
denek talep edilmesine ramen, alnan
denekler sembolik denecek seviyede
olmaktadr.
Gerek mzelerde ve gerekse ren
yerlerinde, hyk ve tmlslerin bulunduu
blgelerde, gvenlik sistemi ve personeli
nicel ve nitel olarak yeterli hale
getirilmelidir.
Bu konu ile ilgili olarak srekli Maliye
Bakanlndan kadro talep edilmektedir.
zellikle Gvenlik grevlisi ve beki
kadrolar mteaddit defalar Maliye
Bakanlndan talep edilmesine ramen
olumlu sonu alnamamtr. Maliye
Bakanlndan alnacak kadrolar ve
Bakanlmza ayrlan btenin arttrlmas
ile bu problemler byk lde
zlecektir.
32
Elde Edilen Bulgular Blmnde ayrntl
olarak deinilen ve kaakla kar etkili
nlemler alnmasn gletiren mevzuat
boluklar ve yetersizlikleri giderilmelidir.
Devam eden mevzuat almalarnda
dikkate alnarak deerlendirilecektir.
Kaak kazlar ve kanuna aykr define
avclyla ilgili olarak, emniyet, gmrk
tekilat, mahalli idareler, mlki amirlikler,
eitli dernekler gibi kurum ve kurulularla
yakn ibirlii ve koordinasyon
oluturulmaldr.
Konu ile ilgili koordineli almalar devam
etmektedir. Koordineli almalara daha da
hz verilecektir.
Koleksiyonerlerin faaliyetleri ve sahip
olduklar eserlerin izlenmesi ve
denetlenmesi prosedrleri yeterli
olmadndan, bunlarn kaynan da
soruturan daha etkili dzenlemeler
getirilmelidir.
Her nekadar koleksiyonerler denetlen-
mekte ise de, koleksiyonerlerin aldklar
eserlerin kaynann tespiti iin yasal
almalar devam etmektedir. Her esere bir
belge verilmesi almalar devam
etmektedir. Ayrca dier taraftan usulne
uygun olmayacak ekilde koleksiyonerlik
yapanlarn belgeleri iptal edilmektedir.
lkemizdeki tm koleksiyonerlerin kaytlar
Bakanlmzda mevcuttur.
33
Kamuoyunda eski eser sevgisi ve bilincinin
artrlmas iin yre halk, (zellikle
renciler) mlki idare grevlileri, gvenlik
gleri, gmrk personeli, turizm rehberleri,
mahalli idareler personeli ve baz dernek
mensuplaryla olumlu ilikiler kurulmal, bu
amala eitli toplantlar ve eitim
almalar dzenlenmelidir.
Bakanlmz talimat ile btn mzeler
konu ile ilgili seminerler dzenlemektedirler.
Bu seminerlere ilgili kurulular gerekli ilgiyi
gstermemektedir. te yandan her yl 18-
24 Mays tarihlerinde kutlanmakta olan
Mzeler Haftasnda eski eserlerimizin
halkmza sevdirilmesi yolunda, tm mze
mdrlklerimiz ciddi almalar
yapmaktadrlar. Konunun kkten
zmlenmesi iin Milli Eitim Mfredat
Programna mzeoloji dersleri konulmal
ve bu derslerin Mze Uzmanlar tarafndan
verilerek, Ayrca Medya aracl ile
Kltrel Programlar altnda konu halka
ilenmelidir. Mze mdrleri bu konuda,
mesleki ve teknik konularda yetkili
klnmaldr.
Kaaklar yakalayanlara ve ihbar
edenlere verilen ikramiyeler artrlmal,
sululara verilen cezalar caydrc hale
getirilmelidir.
Mevzuat almalar srasnda konu
zerinde dzenlemeler yaplmaktadr.
Kaakln nlenmesi ve karlan
eserlerin yurda geri getirilmesi iin,
uluslararas kurulular ve yarg organlar
nezdinde daha etkili almalar yaplmasn
salayacak bir politika ve anlay
gelitirilmelidir.
Konu ile ilgili olarak UNESCO, ICOM,
ICOMOS, ICAMT, URIDROIT, ICCROM
nezdinde toplantlara katlnmakta,
lkemizin grleri bu toplantlarda
anlatlmaktadr. Ayrca yasa d yollarla
yurtdna km eserlerimiz iin
INTERPOL aracl ile giriimlerde
bulunulmakta ve olumlu sonular
alnmaktadr.
34
3.6 Eser Elde Etme Politika ve Prosedrleri
Eser satn alnmas iin tahsis edilen
denekler yeterli hale getirilmeli ve serbest
braklmalarnn zamannda yaplmas
salanmaldr.
870 harcama kaleminin, maa
demelerinde olduu gibi, (sadece Mzelik
Eserlerin alnmas iin) denek olmakszn
deme kolayl salayacak ekilde
yeniden dzenlenmesi (ksa vadeli).
Antlar ve Mzeler Genel Mdrlne
ayrlan 870 Harcama Kaleminden, mze
mdrlklerine ayrlan ksmnn
denmesinde, mze mdrne dorudan
deme yapma yetkisinin verilmesi,
deneklerin Ziraat Bankasna yatrlmas ve
mze mdrnn tek bana yetkili olarak
buradan deme yaptrlmasnn salanmas
(uzun vadeli olarak).
Mevzuata uygun olarak, mzelerin trne,
faaliyet alanna veya bulunduu yreye
gre, hangi eserleri kabul edip etmiyecei
ya da ncelik tanyaca konusunda genel
bir politika oluturulmaldr.
2863 Sayl Kanun Kapsamna giren tm
eserlere ayn ilem yaplmas zorunluluu
vardr. Ancak, Bakanlmzn izni ile
mzeler aras eser devri mmkndr.
Her mzede, deerlendirme komisyonu
oluturabilecek kadar uzman personel
bulundurulmas salanmaldr.
Her mzede, deer takdir komisyonu
oluturmak iin 3 uzman bulunmas
gerekiyor. Ayrca byk mzeler gz
nne alndnda uzman saysnn yeterli
olmad aktr. Bu kadrolarn ihdas iin
Maliye Bakanl ile devaml giriimlerde
(yazl ya da ikili grmeler halinde)
bulunulmasna ramen bir sonu
alnamamtr.
35
3.7 Depolama Faaliyetleriyle lgili Politika ve Prosedrler
Genel Mdrlke, depolar ve depolama
konusunda uyulmas gereken politika ve
standartlar oluturularak mzelere
bildirilmelidir.
Belli bal mze mdrlklerinin grleri
alnarak mzelerimizin depolar ve
depolama konularnda bir standart
belirlenecek ve bu standartlar hazrlanacak
olan Mzecinin El Kitabnda yer alacaktr.
Mzelerin depolar, byklk, s, k, nem
ve geniletilebilirlik alarndan yeterli hale
getirilmelidir.
Mzelerimizdeki kk onarmlar,
genileme faaliyetleri, depolardaki s, k
nem gibi problemleri halletmek iin bteye
yeterli denek konulmas gerekmektedir.
Hangilerine ncelik tannaca konusu
restorasyon uzmanlarnca tespit edilecektir.
Bakm ve onarm esnasnda binalarn
kontrol teknik elemanlarca iyi yaplmaldr.
Depolardaki eserlerin kaybolmas,
alnmas ve hasara uramas durumlaryla
ilgili olarak personelin sorumluluk dzeyleri
ak olarak belirlenmelidir.
Konu ile ilgili olarak genelgelerimiz vardr.
Bu genelgeler, yasa ve ynetmeliklerde
dikkate alnarak, yenilenecektir.
Depolama iin, ideal bir tip projenin ortaya
karlmas iin mzelerden gr alnacak,
gelen grler Restorasyon ve
Konservasyon Laboratuvar ile
Restorasyon ve Yap leri Dairesi
Bakanl, Mzeler ve Kazlar Dairesi
Bakanlnca deerlendirildikten sonra
belli standartlar ieren proje ortaya
karlmas gerekmektedir.
36
3.8 Mzelerin Sahip Olduklar Eserlerin Bakm ve Korunmas
Sahip olunan kltr ve tabiat varlklarnn
kapal mekanlarda saklanmas ve
gvenliinin salanmas kadar, binlerce yl
ncesinden devralnan bu zenginliin
mmkn olan en uzun sreyle insanln ve
gelecek kuaklarn hizmetinde olmasn
salayacak bir politika ve anlay
gelitirilmelidir.
Bu konunun zm iin mze mdrlkleri
bnyesinde mzenin eser durumuna gre
her mzede restorasyon niteleri kurulmal
ve bunlar iin gerekli ara, gere ve
malzeme salanmaldr. Byk aptaki
restorasyon ve konservasyon ileri iin
Restorasyon ve Konservasyon
Mdrlklerinin kurulmas salanmaldr.
Ayrca Blge Restorasyon ve
Konservasyon Laboratuvarndan daha
byk kapsaml iler iin stanbul, Ankara,
Trabzon, zmir, Erzurum, Diyarbakr, Van,
Kayseri, Adana gibi illerde Merkez
Restorasyon Laboratuvarlar
kurulmaktadr. Bu konunun gereklemesi
iin kadro, denek, ara ve gere
salanmaldr.
Bu amala, her mze iin basit eser
bakmn salamaya yeterli, restoratr,
konservatr ve gerekli ara-gerele
donatlm bakm niteleri kurulmal,
szkonusu bakm nitelerinin yetersiz
kalabilecei daha byk aptaki
almalar stlenmek ve mze bakm
faaliyetlerini her ynyle koordine ederek,
bilgi iletiimini ve geliimini gerekletirmek
zere, blge bakm ve konservasyon
niteleri oluturulmaldr.
Bakm politikas bulunmamas, bilimsel ve
teknik standartlarn izlenememesi, gerekli
bakm nitesi, laboratuvar, uzman
personel, ara- gere ve malzemelerin
olmamas nedeniyle kt durumda olan
btn eserler, zaman geirilmeksizin belli
bir program dahilinde bakm ve korumaya
alnmaldr.
Mze ve renyerlerindeki girilerde, giri
biletlerinin kesimini beki ve gvenlik
grevlileri yapmamal, mze ve renyeri ile
ilgili bilgiler bu grevlilerce verilmemelidir.
37
3.9 Gvenlikle lgili Politika ve Prosedrler
Mzelerde noksan olan gvenlikle ilgili
elektronik kontrol sistemleri ve teknik
cihazlar tamamlanmal, gvenlik grevlileri
ve bekilerin saylar ve vasflar gereken
dzeye karlmaldr.
Personel ve mali imkanlar salandnda,
bir plan ve program erevesinde bu
durumlar gelitirilecektir. zellikle, gvenlik
ve koruma grevlileri ile bekilerin eitimine
arlk verilmeli, yeni alnacak bekilerin
retim durumlarnn en az lise mezunu
olmalar salanmaldr.
Mzelerde, yangn ve afet durumuna ilikin
afet plan ve kurtarma ncelikleri
belirlenmeli, bir afet durumunda mze
ynetimi, polis, itfaiye ve mlki makamlar
arasnda nceden belirlenen koordinasyon
ve ibirlii salanmaldr.
lgili koordinasyon l Kltr Mdrlnce
yaplmaldr.
Mzelerde aratrma yapmak iin bavuran
ahslarn uymak zorunda olduu kurallar
net olarak belirlenmeli ve bunlara uyulmas
titizlikle izlenmeli, yapm ve onarm
faaliyetleri sresince, mzeye giren kan
kiilere ilikin bilgilerin saklanmasna ve bu
kiilerin gzetimine zen gsterilmelidir.
lgili ynetmelik erevesinde mze
mdrlklerinin belirleyecei artlara
uyulmas kaydyla bu almalar
srdrlmelidir.
Mzelerde alma saatleri sonunda,
mzenin teslimine ve vardiyalarda grev
devir-teslimine ilikin ciltli ve tasdikli nbet
defterinde tutanak tutulmasna zen
gsterilmeli, nbet cetvelleri ilgili personele
imzalatlarak tebli edilmelidir.
Anahtarlarn sakland kasann sorumluluk
ve kullanl biimi ak olarak belirlenmeli,
beki kontrol saatlerinin kullanlmas ve
kontrol kaytlarnn izlenmesiyle ilgili
uygulamalara zen gsterilmelidir.
Bu konularda genelgelerimiz mevcuttur.
Gerekli grldnde bu genelgeler
yeniden gzden geirilerek, tazelenebilir.
38
3.10 Tehir Faaliyetleriyle lgili Politika ve Prosedrler
Mzelerde ksa (yllk) orta ve uzun
vadeli sergileme planlar oluturulmaldr.
Tehirin ziyaretiye azami doyum
salamas iin iletilmek istenen mesaja
ynelik ada tekniklerin kullanlmas,
eser-konu uyumu, giri-k rahatl,
vitrin tasarm, renk, aydnlatma, iaret,
etiket, bilgilendirici panolar gibi unsurlar
gz nnde bulundurulmaldr.
Kaytlar ile sergi alanndaki eserler
arasnda ulam kolaylatran tehir
planlar oluturulmaldr.
Baz mzelerde rastlanan sergi
alanlarndaki olumsuz s, k ve nem
artlar giderilmeli, sergi alanlarndaki
eserleri ar a ve yangn tehlikesine
maruz brakan cam yap ve ahap
dekorlara kar gerekli nlemler
alnmaldr.
Mzelerde ksa (yllk), orta ve uzun vadeli
sergileme planlarnn oluturulmasnda
konular deerlendirilmektedir. Her mzede
kendine zg sergilemelerin olduu ve
bunun kalc olduu, dier sergilerin ise
mze mdrl insiyatifinde
deitirilebilecei dnlmektedir.
mkanlar lsnde mze mdrlklerince
gerekli almalar yaplmaktadr. Canl
tehirlerin yaplabilmesi, deme koullarnn
deitirilmesi iin ilgili mevzuatn
deitirilmesi gerekiyor.
ngrlen hususlar, Tehir Planlarna
eserlerin ilenmesi ve kontroln salamada
yararl grlmektedir.
stanbul Restorasyon ve Konservasyon
Merkez Laboratuvarndan alnacak bilgiler
nda, Restorasyon ve Yap leri Dairesi
Bakanl ile mtereken yaplacak
almalar sonucunda konu
deerlendirilmektedir.
39
3.11 Kayt, Envanter, Saym Faaliyetleriyle ilgili Politika ve Prosedrler
Btn mzelerce tutulmas gereken defter,
belge ve kaytlar iin standart normlar
oluturularak birbirinden farkl
uygulamalarn ortadan kaldrlmas
salanmaldr.
Btn Mzelerde tutulmas gereken defterlere
standartlar getirilmelidir.
Envantersiz eserlerin envantere alnmas
salanmal, geriye dnk gncelletirme
almalar ise ayrntl esaslar genel
mdrlke belirlenmek suretiyle
tamamlanmaldr.
Envanter almalarnn tamamlanmas iin
tekrar genelge yaplacaktr. Envanterde,
sikkeler iin mm. dierleri iin de cm.
Kullanlmaldr.
Envanter defterlerinin ikinci nshalar
(yedekleri) oluturulmal ve bunlar farkl
yerlerde saklanmal, genel mdrl ve
mzeleri iine alan bir bilgisayar a
oluturulmaldr.
Uygulama asndan, iki defterin tutulmas
mmkn deildir. Eser envanter kartlar
tutulmaktadr.
Bakanlk Tekilat emasna, Bilgi lem
Merkezi ya da nitesi konulmaldr. Bilgisayar
sistemleri kurulmadan nce ilgili kadrolarn
ihdas gerekmektedir.
Eserlerin fiili saym iin uygun periodlar
belirlenmeli ve buna uyulmas izlenerek,
kaytlar zerinden itibari saym sonular
elde edilmesine son verilmelidir.
Byk mzelerde eserlerin fiili saymlarnn
yaplmas mmkn deildir. Seksiyon ve depo
sorumlularnn deimesi halinde fiili saym
yaplmaktadr.
Envanterlerin fotoraflandrlmasn
salamak iin gerekli olan stdyo, teknik
personel, denek ve ara-gerelerin temin
edilmesine allmaldr.
denek ve personelle alakal bir konudur.
Stdyo kurulmasna gerek bulunmamaktadr.
denek ve personel salanmas halinde bu
konular deerlendirilecektir.
Mzelerdeki eserlerin, depo, sergi alan,
laboratuvar, fotorafhane, aratrma
blmleri, yurtii ve yurtd sergiler
arasndaki geici hareketliliklerinin, kalc
kaytlarla izlenmesini salayacak bir ileyi
kurulmaldr.
Bu konudaki almalar devam etmektedir.
40
Genel Deerlendirme
3.12 Kurum faaliyetlerine ilikin olarak saptanan olumsuzluk ve yetersizliklerin giderilmesine
dnk nerilerimizin tamamna yakn hakknda Bakanlk ile raporumuzun temel
amalaryla uyumlu bir mutabakat salanmtr. Baz nerilerimizin yerine getirilmesi
ynnde almalara baland belirtilmitir.
3.13 Ancak, raporumuzun nerilerimiz ve Bakanln Grleri blmnde ayrntlar
grlecei zere baz nerilerimizin uygulanmas ise Bakanln grev ve yetkilerini aan
boyutta olup, yasama organnn alma sahasn ilgilendirmektedir. neri baznda
salanan uyum dorultusunda, Bakanln bu konularda da zerine den giriimlerde
bulunmas beklenmektedir.
3.14 Esas olarak bir konudaki nerimiz uygulanabilir grlmemitir. Kayt, envanter ve saym
faaliyetleriyle ilgili politika ve prosedrler blmndeki Eserlerin fiili saym iin uygun
periyodlar belirlenmeli ve buna uyulmas izlenerek, kaytlar zerinden itibari saym
sonular elde edilmesine son verilmelidir eklindeki nerimiz, Bakanlka; Byk
mzelerde eserlerin fiili saymlarnnn yaplmas mmkn deildir. Seksiyon ve depo
sorumlularnn deimesi halinde fiili saym yaplmaktadr yolunda deerlendirilmitir.
3.15 zellikle eser saysnn ok fazla olduu mzelerde fiili saymn glklerine katlmakla
birlikte, saym gibi, eserlerin korunmas ve mzenin eserlerine egemen olmasn
salamaya dnk bylesine hayati bir ilemin sadece sorumlularn deimesi haline
indirgenmesinin uygun olmad kansndayz.
3.16 Sorumlularn deiiminde her artta fiili saymn gerekletirilmesi, ancak byle bir
deiim sz konusu olmad taktirde, kurumca saptanacak uygun azami srelerde fiili
saymn gerekletirilmesinin gereklilii yolunda bir hukuki dzenleme yaplmasnn, baz
mzelerde uzun yllar eserlerin hi saylmamas gibi kabul edilemeyecek bir duruma kar
gvence oluturaca grndeyiz.
EK - I
Tekilat emalar
4
2
K
L
T
R

B
A
K
A
N
L
I
I
M
E
R
K
E
Z

T
E
L
A
T

E
M
A
S
I
D
E
N
E
T
M
V
E
D
A
N
I
M
A
B
M
L
E
R

B
A
K
A
N

S
R
E
K
L

K
U
R
U
L
L
A
R
T
E
F
T

K
U
R
U
L
U

B
A
K
A
N
L
I
I

B
A
K
A
N
L
I
K

M
A
V
R
L
E
R
L
L
L
T
U
R
A
S
I
A
.
P
.
K
.

K
U
R
U
L
U

B
A
K
A
N
L
I
I

M
S
T
E
A
R
H
U
K
U
K
M
A
V
R
L
S
T
E
A
R

Y
A
R
D
I
M
C
I
L
A
R
I
B
A
S
I
N

V
E

H
A
L
K
L
A
L
E
R

M
A
V

A
N
A

H
Z
M
E
T

B
M
L
E
R
Z
E
L

S
A
N
A
T
L
.
G
N
.

M
D
.
A
N
I
T
L
A
R

v
e
M
Z
E
L
.

G
N
.

M
D
.
K
L
T
.

V
E

T
A
B
.
V
.

K
O
R
.

G
N
.

M
D
.
K
P
H
A
N
E
L
.
G
N
.

M
D
.

T
E
L
F

H
A
K
L
A
R
I

V
E

S
N
.

G
N
.

M
D
.

H
A
L
K

K
L
.

A
R
.

G
E
L
.

G
N
.

M
D
.

D
I
.
V
E

A
V
.

T
O
P
.

K
O
O
R
.

G
N
.

M
D
.

M
L
L
T
P
H
N
.

B
K
.
L
I
I

K
L
T
R

M
R
K
L
.

D
A
.

B
K
.
L
I
I

Y
A
Y
I
M
L
A
R

D
A
.

B
K
.
L
I
I

Y
A
R
D
I
M
C
I

B
M
L
E
R

Z
E
L

K
A
L
E
M

M
R
L
P
E
R
S
O
N
E
L

D
A
.

B
K
.
L
I
I
E
M

D
A
.

B
K
.
L
I
D
A
R

V
E

M
A
L
L
.

D
A
.

B
K
.
L
I
I

S
A
V
U
N
M
A

S
E
K
R
E
T
E
R
L

B
A
L
I

V
E

L
G

K
U
R
U
L
U
L
A
R
D
E
V
L
E
T

T
Y
A
T
R
O
L
A
R
I

G
N
.

M
D
.
D
E
V
L
E
T

O
P
E
R
A

V
E

B
A
L
E
S
G
N
.

M
D
.

D
N
E
R

S
E
R
M
A
Y
E

L
.

M
E
R
K
E
Z

M
D
.
Y
U
R
T

V
E

D
I
I
K
U
R
U
L
U
L
A
R

T
A
R
A

K
U
R
U
L
U
L
A
R
I

Y
U
R
T

D
I
I

K
U
R
U
L
U
L
A
R
4
4

M
Z
E

M
R
L
K
L
E
R
N

T
E
L
A
T
I

V
A
L
L

K
L
T
R

M
Z
E

M

M
Z
.

M
R

Y
A
R
D
I
M
C
I
S
I

M
Z
E

U
Z
M
A
N
I

(
M
z
e

a
r
a
r
m
a
c

v
e

a
r
k
e
o
l
o
g

k
a
d
r
o
l
a
r
n
d
a

g
r
e
v
l
i

)

K
P
H
A
N
E
C

F
O
T
O
R
A
F
I

V
E

A
R
V

U
Z
M
A
N
I
Z
M
E
T
L
E
R
E
F
V
E
N
L
K

G
R
E
V
L
L
E
R

B
E
K
L
E
R

Y
A
R
D
I
M
C
I

H
Z
M
E
T
L
L
E
R

M
E
M
U
R
4
3
A
N
I
T
L
A
R

V
E

M
Z
E
L
E
R

G
E
N
E
L

M
R
L

M
E
R
K
E
Z

T
E
L
A
T
I
M
z
e
l
e
r

v
e

K
a
z
l
a
r
D
a
i
r
e
s
i

B
a
k
a
n
l
l
t
r
e
l

F
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r

v
e

Y
a
y
n
l
a
r

D
a
i
r
e
s
i

B
a
k
a
n
l

R
e
s
t
o
r
a
s
y
o
n

v
e

Y
a
p
l
e
r
i

D
a
i
r
e
s
i

B
a
k
a
n
l
z
l
k

v
e

d
a
r
i

l
e
r
D
a
i
r
e
s
i

B
a
k
a
n
l
z
e
l
e
r

u
b
e
s
i
K
a
z
l
a
r

u
b
e
s
i
K
a
a
k
u
b
e
s
i
K
l
t
r
e
l

F
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r

u
b
e
s
i
Y
a
y
n
l
a
r

u
b
e
s
i
A
r
i
v
l
e
r

v
e

K
o
o
r
d
i
n
a
s
y
o
n

u
b
e
s
i

T
A
R
A

M
z
e
l
e
r

v
e

r
e
n

Y
e
r
l
e
r
i
Y
a
t
u
b
e
s
i

E
t
t

-

P
r
o
j
e

u
b
e
s
i
n
c
e
l
e
m
e

v
e

D
e
e
r
l
.
u
b
e
s
i
F
o
n

Y
n
e
t
i
c
i
l
i
i
T
E
L
A
T
I

R
l
e
v
e

v
e

A
n
t
l
a
r

M
r
l
k
l
e
r
i
P
e
r
s
o
n
e
l

u
b
e
s
i
B
e

v
e

M
a
l
i

l
e
r

u
b
e
s
i
d
a
r
i

l
e
r

u
b
e
s
i
G
E
N
E
L

M
R
G
E
N
E
L

M
R

Y
A
R
D
I
M
C
I
S
I
G
E
N
E
L

M
R

Y
A
R
D
I
M
C
I
S
I
EK - II
Mzelerde Yaplan Denetimlerde
Elde Edilen Bulgular
4
6
M
Z
E
:
1
A
N
K
A
R
A

A
N
A
D
O
L
U

M
E
D
E
N
Y
E
T
L
E
R
Z
E
S

(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k
Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:
3
6
5
.
5
9
1
E
s
e
r

S
a
y
:
1
7
5
.
5
9
1
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y
:

2
9
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

e
s
e
r

t
r
l
e
r
i

a
n
d
a
n

y
e
t
e
r
l
i

s
a
y
d
a

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l
b
u
l
u
n
d
u
u
n
d
a
n

s
a
t
n

a
l
n
a
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

f
i
y
a
t

t
a
k
d
i
r
l
e
r
i

s
a
k
l

o
l
a
r
a
k
y
l
e
b
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
M
z
e
n
i
n

G
e
n
e
l

M
r
l
n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f
l
e
r
d
o
r
u
l
t
u
s
u
n
d
a

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r
l
e
r
i

e
l
d
e

e
t
m
e

b
i
i
m
i
n
d
e

b
i
r

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
E
n

y
a
k
n

m
z
e
y
e

g
l
m
e
s
i

g
e
r
e
k
e
n

e
s
e
r
l
e
r
,

b
e
d
e
l
l
e
r
i
n
i
n

d
a
h
a
y
k
s
e
k

o
l
a
r
a
k

a
l
n
a
b
i
l
e
c
e
i

d
n
c
e
s
i
y
l
e

M
z
e
y
e

g
e
t
i
r
i
l
m
e
k
t
e
;
M
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
c
e

d
e

y
a
s
a
l

z
o
r
u
n
l
u
l
u
k

o
l
d
u
u

g
e
r
e
k
e
s
i
y
l
e

k
a
b
u
l
e
d
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
E
s
e
r

s
a
t
n

a
l
n
m
a
s
i
n

v
e
r
i
l
e
n

d
e
n
e
k
l
e
r

y
e
t
e
r
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
B
e
l
i
r
l
i

m
i
k
t
a
r
n

a
l
t
n
d
a

k
a
l
a
n

d
e
m
e
l
e
r

M
z
e

d
e
r
n
e
i
n
c
e
y
a
p
l
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
s
a
d
e
r
e

e
d
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
a
r
g
l
a
m
a

s
r
e
c
i
n
d
e
k
i

k
o
n
u
m
l
a
r
n
a
i
l
i
k
i
n
,

i
l
g
i
l
i

k
u
r
u
l
u
l
a
r

(
K
l
t
r

M
r
l
,

A
d
l
i
y
e
,

E
m
n
i
y
e
t

v
e
J
a
n
d
a
r
m
a
)

a
r
a
s
n
d
a

g
e
r
e
k
l
i

i
l
e
t
i
i
m
i

s
a
l
a
y
a
c
a
k

h
u
k
u
k
i

z
e
m
i
n
y
o
k
t
u
r
.
4
7
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
D
e
p
o
l
a
r

u
y
g
u
n

k

v
e

n
e
m

a
r
t
l
a
r
n
a

s
a
h
i
p
t
i
r
.
M
z
e

e
s
k
i

v
e

t
a

b
i
n
a
y
a

s
a
h
i
p

o
l
u
p
,

d
z
e
n
l
i

n
e
m

m
l
e
r
i
y
a
p
l
m
a
k
t
a

v
e

n
e
m

e
k
m
e

c
i
h
a
z
l
a
r

k
u
l
l
a
n
l
m
a
k
t
a
d
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
k
,

y
n
e
t
m
e
l
i
k

v
e

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
l
e

d
e
p
o
l
a
r

v
e

d
e
p
o
l
a
m
a
k
o
n
u
s
u
n
d
a

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r

o
l
u
t
u
r
m
a
m
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a

h
e
r

e
s
e
r

g
r
u
b
u
n
a

a
i
t

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r

n
e
t

b
i
r

b
i
i
m
d
e
b
e
l
i
r
l
e
n
m
i
t
i
r
.
D
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r
n
m
e
k

s
u
r
e
t
i
y
l
e

k
i
i
s
e
l

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r
n
e
t
l
e
t
i
r
i
l
m
i
t
i
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t
a
s
n
i
f
i

v
e

y
e
r
l
e
i
m
i

e
s
e
r
l
e
r
i

b
u
l
m
a

k
o
l
a
y
l
s
a
l
a
y
a
c
a
k

b
i
i
m
d
e

d
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
G
z
l
e
m
l
e
n
e
n

d
e
p
o
l
a
r
d
a

k
a
y
t
-
l
a
r
d
a
n

e
s
e
r
l
e
r
e

v
e

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n
k
a
y
t
l
a
r
a

u
l
a
l
m
a
s

k
o
l
a
y
l
k
l
a

g
e
r
e
k
l
e
m
i
t
i
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

y
e
t
e
r
l
i

b
i
r

b
a
k
m

p
o
l
i
t
i
k
a
s

m
e
v
c
u
t
t
u
r
.
M
z
e
d
e

y
e
t
e
r
l
i

a
r
a
,

g
e
r
e

v
e

u
z
m
a
n
l
a

d
o
n
a
t
l
m

b
i
r

l
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r
v
e

b
a
k

y
a
p
l
a
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

d
u
r
u
m
l
a
r

i
z
l
e
y
e
n

k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i
b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

c
i
n
s
l
e
r
i
n
e

g
r
e
,

d
n
y
a

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
n
a
u
y
g
u
n

b
a
k
m

p
o
l
i
t
i
k
a
s

v
e

t
e
k
n
i
k
l
e
r
i

b
e
l
i
r
l
e
n
m
e
m
i
t
i
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

b
i
r

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a
k
i

o
l
a
a
n
d
p
r
a
n
m
a

v
e

e
s
k
i
m
e
l
e
r
i

g
z
l
e
m
e
k

z
e
r
e
p
e
r
i
y
o
d
i
k

b
a
k
m

k
a
y
t
l
a
r

t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a

v
e

r
a
p
o
r
l
a
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
B
u

k
o
n
u
d
a
,

y
a
l
n
z
c
a

s
e
r
g
i

s
o
r
u
m
l
u
s
u
n
u
n

g
z
l
e
m
l
e
r
i

v
e
b
i
l
i
m
a
d
a
m
l
a
r
n

u
y
a
r
l
a
r

i
l
e

y
e
t
i
n
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

s
e
r
g
i
l
e
n
m
e
k

a
m
a
c
y
l
a

y
u
r
t
d
n
a

g
n
d
e
r
i
l
m
e
s
i
n
e

i
l
i
k
i
n
p
r
o
s
e
d
r
l
e
r
e

u
y
u
l
m
a
k
t
a
d
r
.
*
O
r
t
a

v
e

u
z
u
n

v
a
d
e
l
i

b
i
r

s
e
r
g
i
l
e
m
e

p
l
a
n

m
e
v
c
u
t

d
e
i
l
d
i
r
.
D
e
p
o
l
a
r
d
a

s
e
r
g
i
l
e
n
e
b
i
l
i
r

p
e
k

o
k

e
s
e
r

o
l
m
a
s
n
a

r
a
m
e
n
,

m
e
v
c
u
t
e
s
e
r
l
e
r
i
n

o
k

k
k

b
i
r

b

(
%
2
s
i
)

s
e
r
g
i
l
e
n
e
b
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
S
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

(
b
m
,

v
i
t
r
i
n

v
.
s
.
)

v
e

e
n
v
a
n
t
e
r
n
u
m
a
r
a
l
a
r
s
t
e
r
i
r

b
i
r

t
e
h
i
r

p
l
a
n

y
o
k
t
u
r
.
4
8
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n
n

b
i
r

b
n
d
e
k
i

e
s
e
r
l
e
r

o
l
u
m
s
u
z

k

k
o
u
l
l
a
r
n
a
l
t
n
d
a
d
r
.
S
e
r
g
i

a
l
a
n
z
e
r
i
n
d
e

o
l
u
t
u
r
u
l
a
n

u
z
a
y

a
t

y
a
p
k

y
n
d
e
n
s
a
k
n
c
a

t
a
m
a
k
t
a
d
r
.
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
e
r

g
v
e
n
l
i
i
n
i

s
a
l
a
m
a
y
a

y
n
e
l
i
k

g
e
l
i
k
i
n

b
i
r

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

g
v
e
n
l
i
k
s
i
s
t
e
m
i

m
e
v
c
u
t
t
u
r
.
G
v
e
n
l
i
k

s
i
s
t
e
m
i
,

2
4

a
d
e
t

k
a
m
e
r
a

i
l
e

g
e
c
e

v
e

g
n
d
z

s
r
e
k
l
i

o
l
a
r
a
k
g
e
r
e
k
l
e
t
i
r
i
l
e
n

g
n
t

i
z
l
e
m
e
,

d
e
p
o

a
l
a
r
m

s
i
s
t
e
m
l
e
r
i

v
e
e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

b
e
k
i

s
a
a
t
l
e
r
i
n
d
e
n

o
l
u
m
a
k
t
a
d
r
.
*
Y
a
n
g
n

v
e

a
f
e
t

p
l
a
n
l
a
r
n
c
e
l
l
e
t
i
r
i
l
m
e
m
i
t
i
r
.
H
a
l
e
n

1
9
9
1

y
n
d
a
k
i

m
z
e

p
e
r
s
o
n
e
l
i

d
i
k
k
a
t
e

a
l
n
a
r
a
k

d
z
e
n
l
e
n
e
n
t
a
l
i
m
a
t
l
a
r

y
r
l
k
t
e
d
i
r
.
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
e

i
l
i
k
i
n

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

n
e
t

d
e
i
l
d
i
r
.
S
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a

s
o
r
u
m
l
u

u
z
m
a
n
l
a
r
,

g
n
l
k

n
b
e
t
i

u
z
m
a
n
l
a
r

v
e
g
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
l
e
r
i
n
i
n

y
e
t
k
i

v
e

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r

b
i
r
b
i
r
i
n
e

k
a
r
a
b
i
l
i
r
n
i
t
e
l
i
k
t
e
d
i
r
.
*
G
v
e
n
l
i
k
l
e

i
l
g
i
l
i

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
i
n

b
a
z
m
l
e
r
i
n
i
n

u
y
g
u
l
a
n
m
a
s
n
d
a
y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
k
l
e
r

s
z

k
o
n
u
s
u
d
u
r
.
D
e
p
o
l
a
r
a

g
i
r
i

v
e

l
a
r
d
a

d
z
e
n
l
i

o
l
a
r
a
k

t
u
t
a
n
a
k

t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a
,
p
e
r
s
o
n
e
l
e

g
v
e
n
l
i
k
l
e

i
l
g
i
l
i

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r

y
a
l
n
z
c
a

i
l
a
n

t
a
h
t
a
s
n
a
a
s
l
m
a
k

s
u
r
e
t
i
y
l
e

d
u
y
u
r
u
l
m
a
k
t
a
d
r
.
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

g
e
l
i
k
i
n

b
i
r

n
e
g
a
t
i
f

f
o
t
o
r
a
f

v
e

s
l
a
y
t

a
r
i
v
i

i
l
e

u
z
m
a
n
p
e
r
s
o
n
e
l
i

b
u
l
u
n
a
n

f
o
t
o
r
a
f
h
a
n
e

v
a
r
d
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e
,

g
e
l
i
m
i
l
k
e
l
e
r
i
n

m
z
e
c
i
l
i
k

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
n
a
u
y
g
u
n

g
e
n
e
l

v
e

m
e
r
k
e
z
i

b
i
r

e
n
v
a
n
t
e
r
-
k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i

n
g
l
m
e
m
i
t
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e
y
e

g
i
r
i
i
n
d
e
n
,

e
n
v
a
n
t
e
r

k
a
y
t
l
a
r

y
a
p
l
a
n
a

k
a
d
a
r
g
e
e
n

s
r
e
t
e

k
u
l
l
a
n
l
a
n

b
e
l
g
e
l
e
r

v
e

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n

(
e
s
e
r

g
i
r
i

f
i
i
,

e
s
e
r
e
m
a
n
e
t

f
i
i
,

a
y
n
i
y
a
t

t
e
s
e
l
l
m

m
a
k
b
u
z
u

v
.
b
.
)

b
i
i
m

v
e

i
e
r
i
i
k
o
n
u
s
u
n
d
a

s
t
a
n
d
a
r
t

o
l
u
t
u
r
u
l
m
a
m
r
.
4
9
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
M
z
e
d
e
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t

e
n
v
a
n
t
e
r
l
e
n
m
e
d
i
i

g
i
b
i

g
e
r
i
y
e
d
k

e
n
v
a
n
t
e
r

a
l
m
a
l
a
r

d
a

y
a
p
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
1
9
9
5

y

s
o
n
u

i
t
i
b
a
r
i
y
l
e

m
z
e
d
e
k
i

t
o
p
l
a
m

e
s
e
r

s
a
y
n

1
/
6
(
s
i
k
k
e

v
e

t
a
b
l
e
t
l
e
r
)

e
n
v
a
n
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
*
M
z
e
d
e

p
e
r
i
y
o
d
i
k

v
e

f
i
i
l
i

s
a
y
m

y
a
p
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
M
z
e
d
e

h
e
r

y
n

s
o
n
u

i
t
i
b
a
r
i
y
l
e

s
a
y
m

c
e
t
v
e
l
l
e
r
i

v
e

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
d
z
e
n
l
e
n
m
e
k
t
e
y
s
e

d
e
,

s
z

k
o
n
u
s
u

k
a
y
t
l
a
r

i
t
i
b
a
r
i

b
i
r

n
i
t
e
l
i
k
t
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n
i
n

i
k
i
n
c
i

n
s
h
a
s

(
y
e
d
e
i
)

v
e

b
u

d
o
k
m
a
n
l
a
r
n
d

e
t
k
i
l
e
r
d
e
n

k
o
r
u
n
m
a
s
n
a

y
n
e
l
i
k

n
l
e
m
l
e
r

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e

i
i
n
d
e
k
i

h
a
r
e
k
e
t
l
i
l
i
k
l
e
r
i

k
a
l

k
a
y
t
l
a
r
l
a
i
z
l
e
n
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r

d
e
i
m
l
e
r
i

r
e
p
e
r
t
u
a
r

d
e
f
t
e
r
i
n
e

y
a
z
p

s
i
l
i
n
m
e
k
s
u
r
e
t
i
y
l
e

i
z
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
5
0
M
Z
E
:

2
A
N
K
A
R
A

E
T
N
O
R
A
F
Y
A

M
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

E
t
n
o
r
a
f
i
k
Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:
5
9
.
2
0
1
E
s
e
r

S
a
y
:

2
5
.
3
5
5
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:

2
0
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
n
i
n

n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f
l
e
r

d
o
r
u
l
t
u
s
u
n
d
a

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r

y
a
d
a

e
s
e
r

g
r
u
p
l
a
r

e
l
d
e

e
t
m
e
y
e

a
l
m
a
s
e
k
l
i
n
d
e

b
i
r

p
o
l
i
t
i
k
a
s
y
o
k
t
u
r
.
G
e
m
i
l
l
a
r
d
a

e
s
e
r

a
l
n
m
a
s
,

m
z
e
y
e

g
e
t
i
r
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
l
e

v
e

s
a
t
n
a
l
m
a
y
a

y
e
t
k
i
l
i

o
l
a
n
l
a
r
n

k
i
i
s
e
l

b
e
e
n
i

v
e

i
l
g
i

a
l
a
n
l
a
r
y
l
a
s
r
l
a
n
r
k
e
n
,

s
o
n

b
i
r
k
a
l
d
a

d
e
n
e
k
s
i
z
l
i
k

n
e
d
e
n
i
y
l
e

e
s
e
r

a
l
d
u
r
m
a

n
o
k
t
a
s
n
a

g
e
l
m
i
t
i
r
.
*
E
s
e
r

s
a
t
n
a
l
n
m
a
s
i
n

t
a
h
s
i
s

e
d
i
l
e
n

d
e
n
e
k
l
e
r

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
1
9
9
5

y
n
d
a

t
e
k

b
i
r

e
s
e
r

a
l
n
a
b
i
l
m
i
t
i
r
.
*
M
s
a
d
e
r
e

e
d
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
a
r
g
l
a
m
a

s
r
e
c
i
n
d
e
k
i

k
o
n
u
m
l
a
r
n
a

i
l
i
k
i
n
o
l
a
r
a
k

i
l
g
i
l
i

k
u
r
u
l
u
l
a
r

a
r
a
s
n
d
a

g
e
r
e
k
l
i

i
l
e
t
i
i
m
i

s
a
l
a
y
a
c
a
k

h
u
k
u
k
i
z
e
m
i
n

y
o
k
t
u
r
.
5
1
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
e
r

d
e
p
o
l
a
r

a
l
a
n

o
l
a
r
a
k

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
A
y
n

r
a
f

y
a

d
a

d
o
l
a
p
l
a
r
a

y
l
a
n

e
s
e
r
l
e
r
,

d
e
p
o

s
o
r
u
m
l
u
s
u
n
u
n

e
s
e
r
z
e
r
i
n
d
e
k
i

h
a
k
i
m
i
y
e
t
i
n
i

a
z
a
l
t
t

g
i
b
i
,

y
p
r
a
n
m
a
y
a

v
e

b
o
z
u
l
m
a
y

d
a
k
o
l
a
y
l
a
y
o
r
.
*
D
e
p
o

g
i
r
i

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
z
e
n
l
i

o
l
a
r
a
k

t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
B
a
z

d
e
p
o
l
a
r

i
i
n

t
u
t
a
n
a
k

d
z
e
n
l
e
n
i
r
k
e
n
,

b
a
z

d
e
p
o
l
a
r
d
a
,

t
u
t
a
n
a
k
d
z
e
n
l
e
m
e
y
e

a
r
a

v
e
r
i
l
m
i

d
u
r
u
m
d
a
d
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
a

i
l
i
k
i
n

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

p
a
y
l
a

n
e
t

d
e
i
l
d
i
r
.
A
y
n

d
e
p
o
l
a
r
d
a
,

f
a
r
k
l

u
z
m
a
n
l
a
r
n

s
o
r
u
m
l
u
l
u
u
n
d
a

e
s
e
r
l
e
r
i
n
b
u
l
u
n
m
a
s

y
e
t
k
i

v
e

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

p
a
y
l
a

e
t
k
i
s
i
z
l
e
t
i
r
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
D
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r
n

g
e
n
i
l
e
t
i
l
m
e
s
i

m
m
k
n

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e

b
i
n
a
s
n

t
a
r
i
h
i

z
e
l
l
i
i

n
e
d
e
n
i
y
l
e
,

y
e
n
i

a
l
a
n
l
a
r

y
a
r
a
t
l
m
a
s
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

b
a
k

s
a
l
a
y
a
c
a
k

a
l
t

y
a
p

y
o
k
t
u
r
.
M
z
e
d
e
,

l
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r

v
e

b
a
k
m

v
e

k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n

u
z
m
a
n

y
o
k
.

M
z
e
d
e

b
a
k
m
a

m
u
h
t
a
o
k

s
a
y
d
a

e
s
e
r

b
u
l
u
n
u
p

z
e
l
l
i
k
l
e

t
a
r
i
k
a
t

e
s
e
r
l
e
r
i
d
e
p
o
s
u
n
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
,

t
a
h
r
i
p

o
l
m
a

n
o
k
t
a
s
n
d
a
d
r
.
5
2
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r
i
n

s
e
r
g
i
l
e
n
m
e
s
i
n
d
e
,

e
s
e
r
i
n

y
r
e
s
i
n
e

v
e

n
i
t
e
l
i
i
n
e
g
r
e

a
y
r
m
l
a
r

y
a
p
l
m
a
s
k

f
a
k
t
r
l
e
r
i
n
i
n

g
n
e

a
l
n
m
a
s
o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
P
e
n
c
e
r
e
l
e
r
d
e
n

g
e
l
e
n

k
,

o
n
a
r
m
l
a

a
z
a
l
t
l
m
,

v
i
t
r
i
n
l
e
r
d
e
k
i

k
l
a
r
a
f
i
l
t
r
e
l
i

c
a
m

t
a
k
l
m
r
.
*
S
e
r
g
i
l
e
m
e
y
e

d
k

k
s
a
,

o
r
t
a

v
e

u
z
u
n

v
a
d
e
l
i

p
l
a
n
l
a
m
a
y
a
p
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.

M
z
e

b
u

y
y
l
e

s
t
a
t
i
k

b
i
r

k
u
r
u
m

o
l
m
a
z
e
l
l
i
i
n
d
e
d
i
r
.
D
e
i
m
l
e
r

i
s
t
i
s
n
a
i

v
e

p
l
a
n
s
z
d
r
.

M
e
v
c
u
t

e
s
e
r

s
a
y
n

y
a
k
l
a
k

%
1
0
u

s
e
r
g
i
l
e
n
m
i
t
i
r
.
*
S
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

v
e

e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
l
a
r
s
t
e
r
e
n

b
i
r
t
e
h
i
r

p
l
a
n

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
T
e
h
i
r
d
e
k
i

e
s
e
r
l
e
r
,

a
n
c
a
k

u
z
m
a
n
l
a
r
n

d
e
p
o

l
i
s
t
e
l
e
r
i
n
d
e
b
e
l
i
r
t
i
l
e
n
l
e
r
i
n

b
i
r

a
r
a
y
a

g
e
t
i
r
i
l
m
e
s
i

d
u
r
u
m
u
n
d
a

t
e
s
b
i
t
e
d
i
l
e
b
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e

d
e

n
b
e
t

d
z
e
n
i

u
y
g
u
n

i
l
e
y
i
d
e

o
l
u
p
,

b
u

k
o
n
u
d
a
k
i

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
t
i
t
i
z
l
i
k
l
e

u
y
g
u
l
a
n
m
a
k
t
a
d
r
.
N
b
e
t

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i

t
u
t
u
l
m
a
k
t
a
,

m
z
e

a

v
e

k
a
p
a
n

s
a
a
t
l
e
r
i
n
d
e
t
u
t
a
n
a
k
l

d
e
v
i
r
-
t
e
s
l
i
m
l
e
r

y
a
p
l
m
a
k
t
a

n
b
e
t

i
z
e
l
g
e
l
e
r
i

a
y
l
k

o
l
a
r
a
k
d
z
e
n
l
e
n
i
p
,

p
e
r
s
o
n
e
l
e

i
m
z
a
l
a
t
a
r
a
k

d
u
y
u
r
u
l
m
a
k
t
a
d
r
.
*
Z
i
y
a
r
e
t
i
l
e
r
e

i
l
i
k
i
n

n
l
e
m
l
e
r

t
a
t
m
i
n

e
d
i
c
i
d
i
r
.
Y
a
p
l
m
a
m
a
s

g
e
r
e
k
e
n

d
a
v
r
a
n
l
a
r
a

a
i
t

u
y
a
r
l
a
r

t
i
t
i
z
l
i
k
l
e

y
e
r
i
n
e
g
e
t
i
r
i
l
m
e
k
t
e
,

z
i
y
a
r
e
t
i

y
o
u
n
l
u
u

k
o
n
t
r
o
l

e
d
i
l
e
r
e
k
,

a
y
n

a
n
d
a

a
y
n
m
l
e
r
d
e

g
v
e
n
l
i
i

t
e
h
l
i
k
e
y
e

d
r
e
c
e
k

s
a
y
d
a

k
i
i

b
u
l
u
n
m
a
s
e
n
g
e
l
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
M
z
e

g
e
l
i
k
i
n

b
i
r

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

k
o
n
t
r
o
l

s
i
s
t
e
m
i
n
e

s
a
h
i
p

d
e
i
l
d
i
r
.
E
n

y
a
k
n

k
a
r
a
k
o
l
a

b
a

a
l
a
r
m

s
i
s
t
e
m
i
,

y
a
p
l
d
n
d
a
n

b
u

y
a
n
a
a
r
z
a
l
r
.
*
G
v
e
n
l
i
k

p
e
r
s
o
n
e
l
i

e
i
t
i
m
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e

i
l
e

g
v
e
n
l
i
k

k
u
r
u
l
u
l
a
r

a
r
a
s
n
d
a

b
u

a
n
l
a
m
d
a

b
i
r

i
b
i
r
l
i
i

v
e
k
o
o
r
d
i
n
a
s
y
o
n

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
S
o
r
u
m
l
u
l
u
k

p
a
y
l
a

n
e
t

d
e
i
l
d
i
r
.
T
m

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n
,

t
m

p
e
r
s
o
n
e
l

s
o
r
u
m
l
u
d
u
r
.
*
A
f
e
t

v
e

y
a
n
g
n
a

i
l
i
k
i
n

p
l
a
n
l
a
r

g
n
c
e
l
l
e
t
i
r
i
l
m
e
m
i
t
i
r
.
P
e
r
s
o
n
e
l

b
y
l
e

b
i
r

d
u
r
u
m
d
a

s
t
l
e
n
e
c
e
i

g
r
e
v
i

b
i
l
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
5
3
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
n
i
n

t
m

e
s
e
r
l
e
r
i

e
n
v
a
n
t
e
r
l
i
d
i
r
.

Y
e
n
i

g
e
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r

d
e
r
h
a
l
e
n
v
a
n
t
e
r
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i

g
v
e
n
l
i

b
i
i
m
d
e

k
o
r
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i

e
l
i
k

d
o
l
a
p
l
a
r
d
a

s
a
k
l
a
n
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e

b
u

f
o
t
o
r
a
f
h
a
n
e
y
e

v
e

f
o
t
o
r
a
f
y
a

s
a
h
i
p

d
e
i
l
d
i
r
.
D
a
r
d
a
n

f
o
t
o
r
a
f

a
l
m
a
s

d
a

m
a
d
d
i

n
e
d
e
n
l
e
r
l
e

m
m
k
n
o
l
m
a
d
n
d
a
n

e
s
e
r

e
n
v
a
n
t
e
r
l
e
r
i

f
o
t
o
r
a
f
s
z
d
r
.
*
P
e
r
i
y
o
d
i
k
,

f
i
i
l
i

e
s
e
r

s
a
y

y
a
p
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
E
n

s
o
n

1
0

y
n
c
e

f
i
i
l
i

s
a
y
m

y
a
p
l
m
r
.

G
e
n
e
l

M
r
l
e
g
n
d
e
r
i
l
e
n

i
s
t
a
t
i
s
t
i
k
l
e
r
d
e

g
n
d
e
r
i
l
e
n

e
s
e
r

s
a
y
l
a
r

i
t
i
b
a
r
i
n
i
t
e
l
i
k
t
e
d
i
r
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

g
e
i
c
i

y
e
r

d
e
i
k
l
i
k
l
e
r
i

k
a
l

k
a
y
t
l
a
r
l
a

i
z
l
e
n
m
e
-
m
e
k
t
e
d
i
r
.
B
u

t
r
d
e
n

e
s
e
r

h
a
r
e
k
e
t
l
i
l
i
k
l
e
r
i
,

d
e
p
o

y
e
r

b
i
l
d
i
r
i
m

d
e
f
t
e
r
i

v
e

d
e
p
o
l
i
s
t
e
l
e
r
i
n
e

e
r
h

k
o
n
u
l
u
p

s
i
l
i
n
m
e
s
i

y
n
t
e
m
i
y
l
e

i
z
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
5
4
M
Z
E
:

3
K
A
S
T
A
M
O
N
U

M
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

v
e

E
t
n
o
r
a
f
i
k

Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:
2
4
.
4
6
3
E
s
e
r

S
a
y
:

5
8
.
6
9
5
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:
4
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
e
r

s
a
t
n

a
l
n
m
a
s
i
n

g
n
d
e
r
i
l
e
n

d
e
n
e
k
l
e
r

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
E
s
e
r

s
a
t
n

a
l
n
m
a
s
i
n

g
n
d
e
r
i
l
e
n

d
e
n
e
k
l
e
r
,

t
a
l
e
p

e
d
i
l
e
n
i
n

o
k
a
l
t
n
d
a
d
r

v
e

d
e
m
e
l
e
r
d
e

g
e
c
i
k
m
e
y
e

n
e
d
e
n

o
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
n
i
n
,

G
e
n
e
l

M
r
l
n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f

v
e

k
r
i
t
e
r
l
e
r
n
d
a

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r

g
r
u
p
l
a
r

e
l
d
e

e
t
m
e

b
i
i
m
i
n
d
e

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
o
l
u
t
u
r
m
a

p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
n
i
n

d
e
p
o
l
a
r

a
l
a
n

o
l
a
r
a
k

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
D
e
p
o
l
a
r

i
k
i

k
k

b
m
d
e
n

o
l
u
u
y
o
r
.

E
s
e
r
l
e
r

s
k

b
i
r

e
k
i
l
d
e
i
s
t
i
f
l
e
n
m
i

d
u
r
u
m
d
a
d
r
.

M
z
e
,

a
n
t

n
i
t
e
l
i
i
n
d
e

b
i
r

b
i
n
a
d
a
b
u
l
u
n
d
u
u
n
d
a
n

g
e
n
i
l
e
t
m
e

i
m
k
a
n

y
o
k
.
*
D
e
p
o

y
a
r
d
m
c

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i

(
l
i
s
t
e
l
e
r
i
)

i
l
e
v
i
n
i

g
e
r
e
k
l
e
t
i
r
e
c
e
k

n
i
t
e
l
i
k
t
e
d
e
i
l
d
i
r
.
B
e
l
i
r
l
i

b
i
r

t
a
r
i
h
t
e
n

s
o
n
r
a

k
a
y
t
l
a
r

t
u
t
u
l
m
a
m
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a
n
,

e
s
e
r

b
u
l
m
a
k

s
o
n

d
e
r
e
c
e

g
r
.
G
n
c
e
l

d
e
p
o

l
i
s
t
e
l
e
r
i

o
l
m
a
d

g
i
b
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

e
t
i
k
e
t

n
u
m
a
r
a
l
a
r
s
i
l
i
n
m
i

v
e

y
p
r
a
n
m
r
.
5
5
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
D
e
p
o

u
y
g
u
n

o
l
m
a
y
a
n

k

v
e

n
e
m

a
r
t
l
a
r
n
d
a
d
r

v
e

s
o
n

d
e
r
e
c
e
t
o
z
l
u
,

k
i
r
l
i

d
z
e
n
s
i
z
d
i
r
.
D
e
p
o
d
a

s
a
k
l
a
n
a
n

s
i
k
k
e
l
e
r
i
n

b
i
r

k
s
m

t
o
r
b
a
l
a
r

v
e
y
a

k
u
t
u
l
a
r

i
i
n
d
e
b
i
r
b
i
r
i
n
e

t
e
m
a
s

h
a
l
i
n
d
e
d
i
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
e
r

c
i
n
s
l
e
r
i
n
e

g
r
e
,

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
a

u
y
g
u
n

b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

t
e
k
n
i
k
l
e
r
i
G
e
n
e
l

M
r
l
n
g
l
m
e
m
i
t
i
r
.
*
M
z
e

b
a
k
m

v
e

k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n
a

i
l
i
k
i
n

b
i
r

f
a
a
l
i
y
e
t
g
s
t
e
r
e
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
L
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r

v
e

k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n

u
z
m
a
n

y
o
k
t
u
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
l
e
c
e
e

d
k

h
e
r
h
a
n
g
i

b
i
r

s
e
r
g
i
l
e
m
e

p
l
a
n

y
o
k
t
u
r
.

D
u
r
a
a
n

b
i
r
s
e
r
g
i
l
e
m
e

s
z
k
o
n
u
s
u
d
u
r
.
M
e
v
c
u
t

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
a
k
l
a
k

%

3

s
e
r
g
i
l
e
n
m
e
k
t
e

v
e

n
a
d
i
r
e
n
d
e
i
k
l
i
k

y
a
p
l
m
a
k
t
a
d
r
.
*
T
e
h
i
r

p
l
a
n
l
e
v
i

g
e
r
e
k
l
e
t
i
r
e
b
i
l
e
c
e
k

b
i
r

d
z
e
n
l
e
m
e

y
o
k
t
u
r
.
G
n
c
e
l

o
l
m
a
y
a
n

b
i
r

l
i
s
t
e

m
e
v
c
u
t
t
u
r
.
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n
k

v
e

n
e
m

a
r
t
l
a
r

u
y
g
u
n

d
e
i
l
d
i
r
.
E
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r
i
n

b
k

b

n
e
m

n
e
d
e
n
i
y
l
e

s
e
r
g
i
l
e
-
n
e
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.

N
e
m

e
k
m
e

c
i
h
a
z

y
o
k
t
u
r
.
*
M
z
e

z
i
y
a
r
e
t
i
s
i
n
i
n
,

z
i
y
a
r
e
t
i
n
i

k
o
l
a
y
l
a

h
i
z
m
e
t
v
e
r
i
l
e
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
B
u

a
n
l
a
m
d
a

p
e
r
s
o
n
e
l

a
z
l
z
k
o
n
u
s
u

o
l
m
a
k
l
a

b
i
r
l
i
k
t
e
,

e
s
e
r
l
e
r
i
t
a
n
t
a
n

v
e

z
i
y
a
r
e
t
i
y
i

b
i
l
g
i
l
e
n
d
i
r
e
n

y
a
z

v
e

l
e
v
h
a
l
a
r

y
o
k

y
a

d
a
y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
5
6
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e

d
e

g
v
e
n
l
i
k
l
e

i
l
g
i
l
i

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

k
o
n
t
r
o
l

s
i
s
t
e
m
i

v
e
y
a

a
l
a
r
m
s
i
s
t
e
m
i

y
o
k
t
u
r
.
*
G
e
r
e
k

d
e
p
o
l
a
r
,

g
e
r
e
k
s
e

s
e
r
g
i

s
a
l
o
n
l
a
r
i
n

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

d
z
e
n
i

n
e
t
d
e
i
l
d
i
r
.
A
n
a
h
t
a
r
l
a
r
n

t
z
e

m
n
d
e
,

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

i
s
e

i
l
g
i
l
i
u
z
m
a
n
l
a
r
d
a
d
r
.
*
Y
a
n
g
n

v
e

a
f
e
t

h
a
l
l
e
r
i

i
i
n

z
e
l

b
i
r

p
l
a
n

y
o
k
t
u
r
.
H
e
r

k
a
m
u

k
u
r
u
l
u
u
n
d
a

b
u
l
u
n
a
n

b
i
r

y
a
n
g
n

t
a
l
i
m
a
t

d
u
v
a
r
d
a
a
s
r
.
*
V
i
t
r
i
n

c
a
m

v
e

k
a
p
a
k
l
a
r
v
e
n
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
V
i
t
r
i
n

k
a
p
a
k
l
a
r
r
l

o
l
m
a
s
n
a

k
a
r
n

k
i
l
i
t
l
e
r

s
o
n

d
e
r
e
c
e
s
a
k
s
z
d
r
.

N
i
t
e
k
i
m

v
i
t
r
i
n
d
e
n
,

y
a
k
n

d
n
e
m
d
e

b
i
r

h
r
s
z
l
k

o
l
a
y
g
e
r
e
k
l
e
m
i
t
i
r
.
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
k
,

m
z
e
l
e
r
d
e

t
u
t
u
l
m
a
s

g
e
r
e
k
e
n

d
e
f
t
e
r

v
e

k
a
y
t
l
a
r
i
i
n

s
t
a
n
d
a
r
t

n
o
r
m
l
a
r

n
g
r
m
e
m
i
t
i
r
.
*
M
z
e
d
e
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t

e
n
v
a
n
t
e
r
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
T
o
p
l
a
m

5
8
.
3
3
2

e
s
e
r
i
n

2
4
.
8
0
1
i

(
s
i
k
k
e
l
e
r
)

e
n
v
a
n
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
*
P
e
r
i
y
o
d
i
k

f
i
i
l
i

e
s
e
r

s
a
y

y
a
p
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
M
z
e
d
e

h
e
r

y
l

s
o
n
u

i
t
i
b
a
r
i
y
l
e

s
a
y
m

c
e
t
v
e
l
l
e
r
i

v
e

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
m
e
v
c
u
t

i
s
e

d
e
,

b
u

s
a
y
m
l
a
r

k
a
y
d
e
n

o
l
u
p
,

f
i
i
l
i

s
a
y
m
y
a
p
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
i

v
e

s
a
i
r

n
e
m
l
i

e
v
r
a
k
n

k
o
r
u
n
m
a
l
a
r
n
a

i
l
i
k
i
n

z
e
l
n
l
e
m
l
e
r

y
o
k
t
u
r

v
e

y
e
d
e
k
l
e
r
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
s
e
r

h
a
r
e
k
e
t
l
i
l
i
k
l
e
r
i
n
i

i
z
l
e
y
e
n

z
e
l

b
i
r

k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i

m
e
v
c
u
t

d
e
i
l
d
i
r
.
*
M
z
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n
i

i
e
r
e
n

a
y
n
i
y
a
t

h
e
s
a
b
n

h
a
z
r
l
a
n
p

v
e
r
i
l
m
e
s
i
n
e
i
l
i
k
i
n

h
e
r
h
a
n
g
i

b
i
r

k
a
y
t

t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
5
7
M
Z
E
:

4
S
N
O
P

M
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

v
e

E
t
n
o
r
a
f
i
k

Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:
1
5
.
0
5
7
E
s
e
r

S
a
y
:
9
.
6
4
1
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:

3
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
l
d
e

e
t
m
e

i
l
e

i
l
g
i
l
i

i
l
e
m
l
e
r

y
n
e
t
m
e
l
i
k

v
e

G
e
n
e
l

M
r
l
k
g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
i
y
l
e

u
y
u
m

i
i
n
d
e
d
i
r
.
E
s
e
r
i
n

m
z
e
y
e

g
i
r
i
i
n
d
e
n

k
a
b
u
l
n
e

k
a
d
a
r

o
l
a
n

s
r
e
t
e
k
i

k
a
y
t

v
e
d
z
e
n
l
e
m
e
l
e
r

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
B
a
k
a

m
z
e
l
e
r
e

e
s
e
r

g
n
d
e
-
r
i
l
m
e
s
i

p
r
o
s
e
d
r
l
e
r
i

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
l
e

u
y
u
m
i
i
n
d
e
d
i
r
.
*
M
z
e
n
i
n

G
e
n
e
l

M
r
l
n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f
l
e
r
d
o
r
u
l
t
u
s
u
n
d
a

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r
l
e
r
i

e
l
d
e

e
t
m
e

b
i
i
m
i
n
d
e

b
i
r

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t
a
s
n
i
f

v
e

y
e
r
l
e
i
m
i

e
s
e
r
l
e
r
i

b
u
l
m
a

k
o
l
a
y
l
s
a
l
a
y
a
c
a
k

b
i
i
m
d
e

d
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
G
z
l
e
m

y
a
p
l
a
n

d
e
p
o
l
a
r
d
a

k
a
y
t
l
a
r
d
a
n

e
s
e
r
l
e
r
e

v
e

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n
k
a
y
t
l
a
r
a

u
l
a
l
m
a
s

k
o
l
a
y
l
k
l
a

g
e
r
e
k
l
e
m
i
t
i
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
l
e

i
l
g
i
l
i

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

k
o
n
u
s
u

r
a
s
y
o
n
e
l

o
l
a
r
a
k
d
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
a

g
i
r
i

v
e

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
z
e
n
l
i
d
i
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
k
,

y
n
e
t
m
e
l
i
k

v
e

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
l
e

d
e
p
o
l
a
r

v
e

d
e
p
o
l
a
m
a
k
o
n
u
s
u
n
d
a

s
t
a
n
d
a
r
t

o
l
u
t
u
r
m
a
m
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
D
e
p
o
n
u
n

k

v
e

n
e
m

a
r
t
l
a
r

y
e
t
e
r
l
i

d
z
e
y
d
e

o
l
m
a
y
p
,

m
z
e
b
i
n
a
s

g
e
n
i
l
e
m
e
y
e

e
l
v
e
r
i
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

k
o
n
u
s
u
n
d
a

b
i
r

p
o
l
i
t
i
k
a

v
e
s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r

g
e
l
i
t
i
r
i
l
m
e
m
i
t
i
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
5
8
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
M
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

k
o
n
u
s
u
n
d
a

b
i
r

p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
M
z
e
d
e

b
i
r

l
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.

E
s
e
r
l
e
r
i
n

b
a
k
-
m
i
n
g
e
r
e
k
l
i

a
r
a
,

g
e
r
e

v
e

b
a
k
m

u
z
m
a
n

y
o
k
t
u
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n
l
a
r
y
l
a

i
l
g
i
l
i

b
i
r

t
e
h
i
r

p
l
a
n

v
a
r
d
r
.
*
M
z
e
n
i
n

o
r
t
a

v
e

u
z
u
n

v
a
d
e
l
i

b
i
r

s
e
r
g
i
l
e
m
e

p
l
a
n

m
e
v
c
u
t

d
e
i
l
d
i
r
.
M
e
v
c
u
t

e
s
e
r
l
e
r
i
n

o
k

k
k

b
i
r

b

(
%
2
s
i
)

s
e
r
g
i
l
e
n
e
b
i
l
m
e
k
-
t
e
d
i
r
.
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e

g
v
e
n
l
i
i

i
l
e

i
l
g
i
l
i

u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r

G
e
n
e
l

M
r
l
k

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
i

i
l
e
u
y
u
m

h
a
l
i
n
d
e
d
i
r
.
M
z
e
n
i
n

n
b
e
t

d
z
e
n
i
,

d
e
p
o
l
a
r
n

g
v
e
n
l
i
i

i
l
e

i
l
g
i
l
i

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
p
r
o
s
e
d
r
l
e
r
e

u
y
g
u
n
d
u
r
.
.
*
M
z
e

g
e
l
i
k
i
n

b
i
r

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

k
o
n
t
r
o
l

s
i
s
t
e
m
i
n
e

s
a
h
i
p

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e

p
o
l
i
s

k
a
r
a
k
o
l
u
n
a

b
a

a
l
a
r
m

t
e
r
t
i
b
a
t

i
l
e

y
e
t
i
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
Y
a
n
g
n

v
e

a
f
e
t

g
i
b
i

d
u
r
u
m
l
a
r
a

k
a
r

p
l
a
n
l
a
r

h
a
z
r
l
a
n
m
r
.
B
u

g
i
b
i

d
u
r
u
m
l
a
r

i
i
n

k
u
r
t
a
r
m
a

n
c
e
l
i
k
l
e
r
i

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

o
l
u
p
,
g
r
e
v
l
i
l
e
r

a
r
a
s
n
d
a

i
b
i
r
l
i
i

o
l
u
t
u
r
u
l
m
u
t
u
r
.
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

b
u
l
u
n
a
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t

e
n
v
a
n
t
e
r
l
i

v
e

f
o
t
o
r
a
f
l
r
.
*
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i

k
o
r
u
m
a
y
a

u
y
g
u
n

k
o
u
l
l
a
r
d
a

s
a
k
l
a
n
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
d
e

e
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n
i
n

i
k
i
n
c
i

n
s
h
a
s

(
y
e
d
e
i
)

y
o
k
t
u
r
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e

i
i
n
d
e
k
i

y
e
r

d
e
i
m
l
e
r
i
n
i

i
z
l
e
y
e
b
i
l
m
e
k

i
i
n

k
a
l
z
e
l

b
i
r

k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i

m
e
v
c
u
t

d
e
i
l
d
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r

d
e
i
m
l
e
r
i

d
e
f
t
e
r

v
e

k
a
y
t
l
a
r
a

e
r
h

k
o
n
u
l
u
p

s
i
l
i
n
m
e
g
i
b
i

s
a
k
s
z

y
n
t
e
m
l
e

i
z
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
5
9
M
Z
E
:

5
B
E
R
G
A
M
A

M
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

v
e

E
t
n
o
r
a
f
i
k

Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:

4
0
.
4
7
4
E
s
e
r

S
a
y
:

1
4
.
8
3
8
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:

3
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
l
d
e

e
t
m
e

i
l
e

i
l
g
i
l
i

i
l
e
m
l
e
r

y
n
e
t
m
e
l
i
k

v
e

G
e
n
e
l

M
r
l
k
g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
i
y
l
e

u
y
u
m

i
i
n
d
e
d
i
r
.
E
s
e
r
i
n

m
z
e
y
e

g
i
r
i
i
n
d
e
n

k
a
b
u
l
n
e

k
a
d
a
r

o
l
a
n

s
r
e
t
e
k
i

k
a
y
t

v
e
d
z
e
n
l
e
m
e
l
e
r

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
M
z
e

u
z
m
a
n
l
a
r
,

m
z
e
y
e

e
s
e
r

g
e
t
i
r
i
l
m
e
s
i

k
o
n
u
s
u
n
d
a

y
r
e

h
a
l
k

i
l
e
i
y
i

i
l
i
k
i
l
e
r

k
u
r
m
u
l
a
r
d
r
.
r
e
n
c
i
l
e
r
e

k
o
n
f
e
r
a
n
s
l
a
r

v
e
r
i
l
m
e
s
i

g
i
b
i

e
i
t
i
c
i

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r

e
s
k
i
e
s
e
r
l
e
r
e

o
l
a
n

i
l
g
i

v
e

b
i
l
i
n
c
i

a
r
t
t
r
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
n
i
n

G
e
n
e
l

M
r
l
e

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f
l
e
r
e

g
r
e

b
i
r

e
l
d
e
e
t
m
e

p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
E
s
e
r

b
e
d
e
l
l
e
r
i
n
i
n

d
e
n
m
e
s
i
n
d
e
k
i

k
o
l
a
y
l
k
l
a
r

n
e
d
e
n
i
y
l
e

b
a
k
a
m
z
e
l
e
r
e

g
l
m
e
s
i

g
e
r
e
k
e
n

e
s
e
r
l
e
r

b
u

m
z
e
y
e

g
e
t
i
r
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
M
z
e
n
i
n

e
s
e
r

s
a
t
n
a
l
n
m
a
s
i
n

a
y
r
a
n

d
e
n
e
k
l
e
r

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
d
e
n
e
k
l
e
r
i
n

y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
i

v
e

e
r

a
y
l
k

d
n
e
m
l
e
r

i
t
i
b
a
r
i
y
l
e

g
n
-
d
e
r
i
l
m
e
s
i
,

m
z
e
y
e

e
s
e
r

g
e
l
i
i
n
i

a
z
a
l
t
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
s
a
d
e
r
e

e
d
i
l
e
n

v
e

y
a
r
g
l
a
m
a

k
o
n
u
s
u

o
l
a
n

e
s
e
r
l
e
r

d
a
v
a
n
n

s
e
y
r
i
s
r
e
s
i
n
c
e

g
v
e
n
l
i
k
t
e

d
e
i
l
l
e
r
.
B
u

k
o
n
u

i
l
e

i
l
g
i
l
i

o
l
a
r
a
k

d
z
e
n
l
e
n
m
i
z
e
l

k
u
r
a
l
l
a
r

u
s
u
l
h
u
k
u
k
u
m
u
z
d
a

y
o
k
t
u
r
.
*
E
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r
i

d
e
e
r
l
e
n
d
i
r
e
b
i
l
e
c
e
k

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l
b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
M
z
e
d
e

g
r
e
v
l
i

u
z
m
a
n
l
a
r
n

t

a
r
k
e
o
l
o
g
t
u
r
.
6
0
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
S
i
k
k
e
l
e
r
i
n

m
u
h
a
f
a
z
a
s
i
n

z
e
l

r
a
f

s
i
s
t
e
m
l
i

k
a
s
a
l
a
r
n

k
u
l
l
a
n
l
m
a
s
o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
D
e
v
i
r

t
e
s
l
i
m

s
r
a
s
n
d
a

e
s
e
r
l
e
r
i
n

u
z
m
a
n
l
a
r
a

z
i
m
m
e
t
l
e
n
m
e
s
i

i
l
e
m
l
e
r
i
s
a
k
l
r
.
Z
i
m
m
e
t
l
e
m
e

i
l
e
m
l
e
r
i

k
o
m
i
s
y
o
n

m
a
r
i
f
e
t
i
y
l
e

v
e

k
a
y
m
a
k
a
m
l
k

g
r
e
v
o
n
a
y
y
l
a

y
a
p
l
m
a
k
t
a
d
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

z
e
l
l
i
k
l
e
r
i
n
e

g
r
e

d
e
p
o
l
a
m
a

y
n
t
e
m
l
e
r
i
v
e

k
o
u
l
l
a
r
n
a

i
l
i
k
i
n

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r

n
g
l
m
e
m
i
t
i
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r

n
e
m

a
n
d
a
n

u
y
g
u
n

k
o
u
l
l
a
r
a

s
a
h
i
p

d
e
i
l
d
i
r
.
D
e
p
o
l
a
r
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r

n
e
m
d
e
n

d
o
l
a
y

o
l
u
m
s
u
z

e
t
k
i

a
l
t
n
d
a
d
r
.
*
D
e
p
o

y
e
r

b
i
l
d
i
r
i
m

l
i
s
t
e
l
e
r
i

e
k
s
i
k

v
e

d
z
e
n
s
i
z
d
i
r
.
D
e
p
o
l
a
r
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t
e
h
i
s
i

v
e

e
s
e
r
l
e
r
e

u
l
a
l
m
a
s
n
d
a

g
k
l
e
r
l
e
k
a
r
l
a
l
m
a
k
t
a
d
r
.

K
a
y
t
l
a
r
n

y
e
n
i
l
e
n
m
e
s
i

v
e

d
e
p
o
l
a
r
n

t
a
n
m
a
s
a
l
m
a
l
a
r

n
e
d
e
n
i
y
l
e
,

s
o
r
u
m
l
u
l
a
r
n

e
s
e
r
l
e
r
e

k
a
y
t
l
a
r
d
a
n
u
l
a
m
a
l
a
r

a
k
s
a
m

d
u
r
u
m
d
a
d
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
B
a
z

e
s
e
r
l
e
r
i
n

k
o
r
u
n
m
a
s
n
a

i
l
i
k
i
n

i
l
a
l
a
m
a

v
e

h
a
v
a
l
a
n
d
r
m
a
i
l
e
m
l
e
r
i

d
z
e
n
l
i

o
l
a
r
a
k

u
y
g
u
l
a
n
m
a
k
t
a
d
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

z
e
l
l
i
k
l
e
r
i
n
e

v
e

m
a
d
d
e
s
i
n
e

u
y
g
u
n
b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

t
e
k
n
i
k
l
e
r
i

v
e

u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r
n
g
l
m
e
m
i
t
i
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
d
e

b
a
k
m
a

m
u
h
t
a
o
k

s
a
y
d
a

e
s
e
r

o
l
u
p
,

t
a
h
r
i
p

o
l
a
n

e
s
e
r
l
e
r
k
a
y
t
t
a
n

d
l
m
e
m
i
t
i
r
.
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a
k
i

o
l
a
a
n

d
p
r
a
n
m
a
y
a

v
e

e
s
k
i
m
e
l
e
r
i

g
z
l
e
m
e
k
z
e
r
e

p
e
r
i
y
o
d
i
k

b
a
k
m

k
a
y
t
l
a
r

t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a

v
e

r
a
p
o
r
e
d
i
l
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
L
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r
d
a

k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n

u
z
m
a
n
,

t
e
k
n
i
s
y
e
n

v
e

y
e
t
e
r
l
i

a
r
a
-
g
e
r
e

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

e
s
e
r
l
e
r

v
i
t
r
i
n
l
e
r
d
e

b
e
l
i
r
l
i

b
i
r

d
z
e
n

v
e

k
r
o
n
o
l
o
j
i
k

s
r
a

i
l
e
y
e
r
l
e
t
i
r
i
l
m
i
t
i
r
.
*
T
e
h
i
r
d
e
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

v
e

e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
l
a
r
s
t
e
r
e
n

b
i
r
t
e
h
i
r

p
l
a
n

y
o
k
t
u
r
.
6
1
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

h
i
b
i
r

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

g
v
e
n
l
i
k

m
e
k
a
n
i
z
m
a
s

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
o
l
u
p
,

g
v
e
n
l
i
k
l
e

i
l
g
i
l
i

p
e
r
s
o
n
e
l

s
a
y
c
a

y
e
t
e
r
s
i
z

v
e

z
e
l

e
i
t
i
m
d
e
n
y
o
k
s
u
n
d
u
r
.
M
z
e
d
e
k
i

t
o
p
l
a
m

1
1

a
d
e
t

b
e
k
i

v
e

g
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
s
i

h
e
m

m
z
e
b
i
n
a
s

h
e
m

d
e

r
e
n

y
e
r
l
e
r
i
n
d
e

g
r
e
v
l
e
n
d
i
r
i
l
m
e
s
i

g
v
e
n
l
i
k

a
n
d
a
n
r
i
s
k

o
l
u
t
u
r
m
a
k
t
a
d
r
.
*
Y
a
n
g
n

s
e
l
,

d
e
p
r
e
m

g
i
b
i

d
u
r
u
m
l
a
r
a

i
l
i
k
i
n

o
l
a
r
a
k

h
e
r
h
a
n
g
i

b
i
r

a
f
e
t
p
l
a
n
l
a
m
a
s

y
o
k
t
u
r
.
P
e
r
s
o
n
e
l
,

b
y
l
e

b
i
r

d
u
r
u
m
d
a

n
e

t
r

b
i
r

f
o
n
k
s
i
y
o
n

s
t
l
e
n
e
c
e
i
n
i
b
i
l
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.

B
u

d
u
r
u
m
l
a
r
d
a

m
z
e

y
e
t
k
i
l
i
l
e
r
i
,

e
m
n
i
y
e
t

v
e

i
t
f
a
i
y
e
k
u
r
u
l
u
l
a
r
y
l
a

n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

a
n
l
a
m
a

v
e

p
l
a
n
l
a
r

m
e
v
c
u
t
d
e
i
l
d
i
r
.
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
k
i

t
a
r
i
h
l
e
r
d
e

y
a
p
l
m

e
n
v
a
n
t
e
r

k
a
y
t
l
a
r

e
s
e
r
l
e
r
i

y
e
t
e
r
i
n
c
e
t
a
n
m
l
a
m
a
k
t
a
n

u
z
a
k
t
r
.

B
a
z

e
s
e
r
l
e
r
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r
l
i

o
l
u
p

o
l
m
a
d
b
e
l
i
r
l
e
n
e
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
E
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r
l
e

i
l
g
i
l
i

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l

o
l
m
a
m
a
s

e
n
v
a
n
t
e
r
k
a
y
t
l
a
r
n

g
e
r
e
k
e
n

b
i
i
m
d
e

y
a
p
l
m
a
s

e
n
g
e
l
l
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i

v
e

d
i
e
r

n
e
m
l
i

b
e
l
g
e
l
e
r

k
a
y
b
o
l
m
a

v
e
y
p
r
a
n
m
a
y
n
l
e
y
i
c
i

k
o
u
l
l
a
r
d
a

s
a
k
l
a
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
B
e
l
g
e
l
e
r
,

o
d
a
l
a
r
d
a

g
r

y
e
r
l
e
r
d
e

t
u
t
u
l
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
n
v
a
n
t
e
r
l
e
r
i
n

f
o
t
o
r
a
f
l
a
n
m
a

a
l
m
a
l
a
r

y
e
t
e
r
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e
d
e

f
o
t
o
r
a
f

k
a
d
r
o
s
u

b
u
l
u
n
m
a
m
a
s

n
e
d
e
n
i
y
l
e

f
o
t
o
-
r
a
f
l
a
m
a
a
l
m
a
l
a
r

i
s
t
e
n
i
l
e
n

d
z
e
y
d
e

d
e
i
l
d
i
r
.

E
n
v
a
n
t
e
r

y
e
n
i
-
l
e
m
e
a
l
m
a
l
a
r
n
d
a

d
a

h
a
z
r

f
o
t
o
r
a
f
l
a
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
e

y
a
p
l
m
a
m
r
.
6
2
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e

i
i
n
d
e
k
i

g
e
i
c
i

h
a
r
e
k
e
t
l
i
l
i
k
l
e
r
i

k
a
l

k
a
y
t
l
a
r
l
a
i
z
l
e
n
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r

d
e
i
m
l
e
r
i
,

e
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
i

v
e

d
e
p
o

l
i
s
t
e
l
e
r
i
n
e

e
r
h
k
o
n
u
l
m
a
s

v
e

s
i
l
i
n
m
e
s
i

g
i
b
i

s
a
k
s
z

y
n
t
e
m
l
e

i
z
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
M
z
e
d
e

p
e
r
i
y
o
d
i
k

v
e

f
i
i
l
i

s
a
y
m

u
y
g
u
l
a
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

u
z
m
a
n
l
a
r
a

z
i
m
m
e
t
l
e
n
m
e
s
i

d
n
d
a
,

m
z
e
d
e

e
n

s
o
n

h
a
n
g
i
t
a
r
i
h
t
e

f
i
i
l
i

b
i
r

s
a
y
m

y
a
p
l
d

b
e
l
i
r
s
i
z
d
i
r
.

B
u

a
n
l
a
m
d
a

s
a
y
m
i
t
i
b
a
r
i

n
i
t
e
l
i
k
t
e
d
i
r
.
6
3
M
Z
E
:

6
B
O
D
R
U
M

S
U
A
L
T
I

A
R
K
E
O
L
O
J
Z
E
S
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

(
S
u
a
l
t

A
r
k
e
o
l
o
j
i
s
i
)

(
1
9
9
6

Y
)
Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:

2
6
6
.
0
0
0
E
s
e
r

S
a
y
:
1
5
.
2
5
9
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:

8
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

k
o
n
u
d
a

m
z
e
l
e
r
e

e
m
p
o
z
e

e
t
t
i
i

p
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r
b
u
l
u
n
m
a
m
a
s
n
a

k
a
r
n
,

m
z
e

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r
l
e
r
i

e
l
d
e

e
t
m
e

b
i
i
m
i
n
d
e
,
g

b
i
r

k
o
l
l
e
k
s
i
y
o
n

p
o
l
i
t
i
k
a
s

o
l
u
t
u
r
m
u
t
u
r
.
M
z
e
,

y
r
e

s
u
a
l
t

a
r
k
e
o
l
o
j
i
s
i

a
l
a
n
n
d
a

u
z
m
a
n
l
a
r
.

B
u

a
l
a
n
a

a
i
t
v
e

y
i
n
e

y
r
e
y
e

a
i
t

e
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r

s
i
s
t
e
m
a
t
i
k

b
i
r

b
i
i
m
d
e

e
l
d
e
e
d
i
l
m
e
y
e

a
l
y
o
r
.

B
u
n
l
a
r
n

d
n
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r

v
e

m
z
e
d
e

o
k
s
a
y
d
a

b
u
l
u
n
a
n

e
s
e
r

t
r
l
e
r
i

a
l
n
m
y
o
r
.

B
a
l
a
r
d
a

s
e
i
c
i
d
a
v
r
a
n
y
o
r
.
*
E
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r

k
o
n
u
s
u
n
d
a

u
z
m
a
n

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
E
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r

a
l
n
d
a

d
e
e
r

t
e
s
b
i
t
i
,

e
s
e
r

e
n
v
a
n
t
e
r
i

v
e

b
a
k
k
o
n
u
l
a
r
n
d
a

g
k
l
e
r

v
a
r
d
r
.
*
E
s
e
r

s
a
t
n

a
l
m
a

d
e
n
e
k
l
e
r
i

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
B
a
z
d
e
m
e
l
e
r

d
e
r
n
e
k
e

k
a
r
l
a
n
y
o
r
.
*
M
e
v
z
u
a
t
t
a
,

z
o
r

a
l
m

k
o
n
u
s
u

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
a
r
g
l
a
m
a

s
r
e
c
i
n
d
e
k
i
d
u
r
u
m
u
n
a

i
l
i
k
i
n

z
e
l

h
m
l
e
r

b
u
l
u
n
m
a
m
a
s
n
a

k
a
r
n
,

E
m
n
i
y
e
t
,
J
a
n
d
a
r
m
a

v
e

y
a
r
g

k
u
r
u
l
u
l
a
r
y
l
a

g
e
l
i
t
i
r
i
l
e
n

o
l
u
m
l
u

i
b
i
r
l
i
e
r
e
v
e
s
i
n
d
e
,

e
s
e
r
l
e
r
i
n

b
u

s
r
e
t
e
k
i

g
v
e
n
l
i
i

s
a
l
a
n
m
a
k
t
a
d
r
.
2
-

D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
n
,

d
e
p
o
l
a
m
a

k
o
n
u
s
u
n
d
a

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
o
l
u
t
u
r
m
a
m
a
s
n
a

k
a
r
n
,

m
z
e

y
n
e
t
i
m
i
,

u
y
g
u
n

v
e

s
a
k
l
l
e
y
e
n
b
i
r

d
e
p
o
l
a
m
a

s
i
s
t
e
m
i

k
u
r
m
u
t
u
r
.
E
s
e
r
l
e
r
,

c
i
n
s
l
e
r
i
n
e
,

m
z
e
y
e

g
e
l
i

t
a
r
i
h
l
e
r
i
n
e

g
r
e

g
r
u
p
l
a
n
d
l
m
,
d
e
p
o
l
a
r
n

y
n
e
t
i
m
i

k
o
n
u
s
u
n
d
a

y
a
z

k
u
r
a
l
l
a
r

o
l
u
t
u
r
u
l
m
u

2
0

y
l
s
o
n
r
a
s
n
a

a
i
t

d
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r
n

h
a
z
r
l
k

v
e

p
l
a
n
l
a
r

y
a
p
l
m
,
s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r

n
e
t

o
l
a
r
a
k

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i
t
i
r
.
6
4
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
D
e
p
o
l
a
r
a
,

u
z
m
a
n
l
a
r
n

v
e

e
s
e
r

g
i
r
i
l
a
r
n

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
l
a

t
i
t
i
z

v
e
d
z
e
n
l
i

b
i
r

e
k
i
l
d
e

k
a
y
d
e
d
i
l
d
i
o
l
g
u

i
z
l
e
m
e

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i

i
y
i
u
y
g
u
l
a
m
a

r
n
e
i

n
i
t
e
l
i
i
n
d
e
d
i
r
.
B
u

d
e
f
t
e
r
e
,

d
e
p
o
l
a
r
n

a

v
e

k
a
p
a
n
l
a
r

i
l
e

e
s
e
r

g
i
r
i

v
e

l
a
r
k
a
l

o
l
a
r
a
k

k
a
y
d
e
d
i
l
i
y
o
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a

b
u
l
u
n
a
n

e
s
e
r
l
e
r

t
e
h
i
r

t
i
t
i
z
l
i
i
n
d
e

d
z
e
n
l
i

v
e

t
a
s
n
i
f
l
i
,
b
u
l
m
a

k
o
l
a
y
l

s
a
l
a
y
a
c
a
k

b
i
i
m
d
e

y
e
r
l
e
t
i
r
i
l
m
i

o
l
u
p
,

e
s
e
r
l
e
r
z
e
r
i
n
d
e

u
z
m
a
n
l
a
r
n

h
a
k
i
m
i
y
e
t
i

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r

v
e

n
e
m

k
o
u
l
l
a
r
,

e
s
e
r

c
i
n
s
l
e
r
i
n
e

g
r
e

u
y
g
u
n
d
u
r
u
m
d
a
d
r
.
M
z
e

d
e
p
o
l
a
r

t
a

d
u
v
a
r
l

i
n
a

e
d
i
l
m
i
.

G
e
r
e
k

d
e
p
o
l
a
r
,

g
e
r
e
k
s
e
t
e
h
i
r

s
a
l
o
n
l
a
r
n

y
r
e

i
k
l
i
m

k
o
u
l
l
a
r

n
e
d
e
n
i
y
l
e

y
k
s
e
k

o
l
a
n

v
e
n
e
m

l
e
r
i
,

n
e
m

e
k
m
e

c
i
h
a
z
l
a
r

v
e

k
l
i
m
a
l
a
r
l
a

i
d
e
a
l

l
e
r
e
g
e
t
i
r
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

b
a
k
m

g
e
r
e
k
s
i
n
i
m
l
e
r
i

d
z
e
n
l
i

o
l
a
r
a
k

k
o
n
t
r
o
l

e
d
i
l
m
e
k
t
e

v
e
e
s
e
r

b
a
k
m
-
k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n
u

u
l
u
s
l
a
r
a
r
a
s

l
i
t
e
r
a
t
r
d
e
k
i

g
e
l
i
m
e
l
e
r
i
z
l
e
n
m
e
k

s
u
r
e
t
i
y
l
e

u
y
g
u
n

a
r
t
l
a
r
d
a

s
a
l
a
n
m
a
k
t
a
d
r
.
L
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r

b
a
k
m

k
a
r
t
l
a
r
n
a

b
a
k
m
a

g
e
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
l
e

i
l
g
i
l
i

h
e
r
t
r
l

b
i
l
g
i
,

e
s
e
r
i
n

d
u
r
u
m
u
,

y
a
p
l
a
n

i
l
e
m
l
e
r

k
u
l
l
a
n
l
a
n

m
a
d
d
e
l
e
r
,
t
e
s
l
i
m

a
l
m
a

v
e

i
a
d
e
y
l
e

i
l
g
i
l
i

g
e
r
e
k
l
i

a
k
l
a
m
a
l
a
r

k
a
y
d
e
d
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
L
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r
d
a
,

g
e
i
c
i

g
r
e
v
l
e

B
o
d
r
u
m
d
a

b
u
l
u
n
a
n

y
a
b
a
n
c
u
z
m
a
n
l
a
r

g
r
e
v

y
a
p
y
o
r
.

M
z
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n
i
n

b
a
k

y
a
n
n
d
a

b
a
k
a
m
z
e
l
e
r
d
e
n

g
e
l
e
n

b
a
k
m

t
a
l
e
p
l
e
r
i

v
e

p
e
r
s
o
n
e
l

e
i
t
i
m

t
a
l
e
p
l
e
r
i

d
e
k
a
r
l
a
n
m
a
y
a

a
l
y
o
r
.

L
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r
,

b
a
k
a
l
m
a
l
a
r
i
n
y
e
t
e
r
l
i

d
o
n
a
n
m
d
a
d
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

k
o
n
u
s
u
n
d
a

b
i
r

p
o
l
i
t
i
k
a

v
e
s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r

g
e
l
i
t
i
r
i
l
m
e
m
i
t
i
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
,

p
l
a
n
l

b
i
r

s
e
r
g
i
l
e
m
e

a
n
l
a
y
n
a

s
a
h
i
p
t
i
r
.
M
z
e
n
i
n

y
a
k
l
a
k

1
5

y
n
c
e
s
i
n
d
e
n

b
a
l
a
y
p

g
z
e

k
a
d
a
r
u
z
a
n
a
n

g
e
r
e
k
l
e
t
i
r
i
l
m
i

p
r
o
j
e
l
e
r
i

y
a
n
n
d
a
,

k
s
a
,

o
r
t
a

v
e

u
z
u
n
v
a
d
e
l
i

p
l
a
n

v
e

p
r
o
j
e
l
e
r
i

h
a
z
r

d
u
r
u
m
d
a

o
l
u
p
,

u
y
g
u
l
a
m
a
y
a
k
o
n
u
l
m
a
k
t
a
d
r
.

H
a
z
r
l
k
l
a
r

t
a
m
a
m
l
a
n
m
a
k

z
e
r
e

o
l
a
n

D
o
u

R
o
m
a
G
e
m
i

B
a
t

s
e
r
g
i
l
e
m
e
s
i
n
i
n

1
9
9
6

y
i
n
d
e

z
i
y
a
r
e
t
e

a
l
m
a
s
p
l
a
n
l
a
n
m
a
k
t
a
d
r
.
6
5
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

b
e
l
i
r
l
i

b
i
r

b
n
l
k

v
e

k
o
m
p
o
z
i
s
y
o
n

i
e
r
i
s
i
n
d
e
s
e
r
g
i
l
e
n
e
r
e
k

y
a
a
y
a
n

m
z
e

k
a
v
r
a
m
n

h
a
y
a
t
a

g
e
i
r
i
l
m
e
s
i
,

d
a
z
e
c
i
l
i
k

a
n
l
a
y
r
n
e
k

b
i
r

u
y
g
u
l
a
m
a
s
r
.
*
M
z
e
,

d
e
t
a
y
l

b
i
r

t
e
h
i
r

p
l
a
n
n
a

s
a
h
i
p
t
i
r
.
T
e
h
i
r

p
l
a
n
l
a
r
,

s
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
l
a
r
i
z
i
m
l
e
r
i
n
i
,

f
o
t
o
r
a
f
l
a
r

g
e
r
e
k
e
n

d
i
e
r

d
e
t
a
y
l
a
r
e
r
m
e
k
t
e

v
e

f
i
i
l
i
d
u
r
u
m
a

u
y
g
u
n

b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
*
Z
i
y
a
r
e
t
i
l
e
r
i
n
,

m
z
e

v
e

e
s
e
r
l
e
r

b
a
k
n
d
a
n

a
y
r
n
t

o
l
a
r
a
k

b
i
l
g
i
-
l
e
n
d
i
r
i
l
m
e
s
i
,

z
i
y
a
r
e
t
i

v
e
r
i
m
l
i

v
e

d
o
y
u
m
l
u

k
l
m
a
k
t
a
d
r
.
E
s
e
r

v
e

k
o
l
l
e
k
s
i
y
o
n
l
a
r
a

a
i
t

y
a
y
,

b
r
o
r

v
e

t
a
n
m

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
i
y
a
n
n
d
a

t
e
h
i
r

s
a
l
o
n
l
a
r
n

g
i
r
i
i
n
d
e

y
a
z

v
e

g
n
t
b
i
l
g
i
l
e
n
d
i
r
m
e

b
m
l
e
r
i

v
a
r
d
r
.

Z
i
y
a
r
e
t
i
n
i
n

m
z
e

t
u
r
l
a
r
,

d
e
t
a
y
l
a
r
e
t

v
e

y
a
z
l
a
r
l
a

k
o
l
a
y
l
a
l
m
r
.
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
v
e
n
l
i
e

i
l
i
k
i
n

m
e
v
z
u
a
t

v
e

G
e
n
e
l

M
r
l
k

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r
n
a
u
y
u
l
m
a
k
t
a

v
e

b
u

h
u
s
u
s
l
a
r

m
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
c
e
,

h
a
s
s
a
s

b
i
r

e
k
i
l
d
e
i
z
l
e
n
m
e
k
t
e

o
l
u
p
,

d
a

y
a
k
l
a
m
l
a
r
l
a

g
e
l
i
t
i
r
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
D
r
t

k
i
i
d
e
n

o
l
u
a
n

s
i
v
i
l

g
v
e
n
l
i
k

e
k
i
b
i
,

z
i
y
a
r
e
t
i

g
n
d
e

v
e
z
i
y
a
r
e
t
i
l
e
r
i

t
e
d
i
r
g
i
n

e
t
m
e
y
e
n

b
i
r

y
a
k
l
a
m
l
a

m
z
e

g
v
e
n
l
i
i
n
e
k
a
t
k
d
a

b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
*
G
e
r
e
k
l
i

t
e
h
i
r

s
a
l
o
n
l
a
r
n
d
a

z
i
y
a
r
e
t
i

y
o
u
n
l
u
u

k
o
n
t
r
o
l

a
l
t
n
d
a
t
u
t
u
l
m
a
k
t
a
d
r
.
B
u

s
a
l
o
n
l
a
r
d
a

a
y
n

a
n
d
a

b
u
l
u
n
a
b
i
l
e
c
e
k

z
i
y
a
r
e
t
i

s
a
y

t
e
s
b
i
t

e
d
i
l
e
r
e
k
k
u
r
a
l

h
a
l
i
n
e

g
e
t
i
r
i
l
m
i

v
e

g
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
l
e
r
i

t
a
r
a
f
n
d
a
n

k
o
n
t
r
o
l
e
d
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
M
z
e
,

k
a
p
a
l

d
e
v
r
e

T
V

s
i
s
t
e
m
i

g
i
b
i

d
a

b
i
r

g
v
e
n
l
i
k
d
o
n
a
n
n
d
a
n

y
o
k
s
u
n
d
u
r
.
*
G
e
n
i

b
i
r

a
l
a
n
d
a

y
a
y
l
a
n

B
o
d
r
u
m

K
a
l
e
s
i

i
e
r
i
s
i
n
d
e

y
a
p
l
a
n
a
n

m
z
e
i
i
n

g
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
s
i

v
e

b
e
k
i

s
a
y

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
*
A
l
a
r
m

s
i
s
t
e
m
i
n
i
n

a
r
z
a
l

o
l
u
u

g
v
e
n
l
i
k

b
a
k
n
d
a
n

e
k
s
i
k
l
i
k
t
i
r
.
*
Y
a
n
g
n
a

v
e

d
i
e
r

o
l
a
a
n
s
t

h
a
l
l
e
r
e

i
l
i
k
i
n

o
l
a
r
a
k

a
l
n
a
n

n
l
e
m
l
e
r
,
m
z
e

g
v
e
n
l
i
i

i
i
n

e
t
k
i
n

u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r
d
r
.
A
y
r
n
t
,

g
n
c
e
l

p
l
a
n

v
e

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r

v
a
r
.

P
e
r
s
o
n
e
l

b
u

p
l
a
n

v
e
t
a
l
i
m
a
t
l
a
r
n

g
e
r
e
k
t
i
r
d
i
i

g
r
e
v
l
e
n
d
i
r
m
e
l
e
r
d
e
n

h
a
b
e
r
d
a
r
.

l
g
i
l
i
k
u
r
u
l
u
l
a
r
l
a

i
b
i
r
l
i
i

o
l
u
m
l
u

v
e

o
r
t
a
k

t
a
t
b
i
k
a
t
l
a
r

y
a
p
l
m
a
k
t
a
d
r
.
6
6
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
H
e
r

d
e
p
o

v
e

t
e
h
i
r

s
a
l
o
n
u

i
i
n

n
e
t

b
i
r

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

p
a
y
l
a
z
k
o
n
u
s
u
d
u
r
.
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e
k
i

t
m

e
s
e
r
l
e
r
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r
l
i

o
l
m
a
s
,

d
e
f
t
e
r

v
e

k
a
y
t
l
a
r
n
g
v
e
n
l
i

o
r
t
a
m
l
a
r
d
a

m
u
h
a
f
a
z
a

e
d
i
l
m
e
s
i
,

e
s
e
r

h
a
r
e
k
e
t
l
e
r
i
n
i
n

k
a
l
k
a
y
t
l
a
r
d
a

i
z
l
e
n
m
e
s
i
,

d
z
e
n
l
i

b
i
r

a
r
i
v
e

s
a
h
i
p

o
l
u
n
m
a
s

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
M
z
e
n
i
n

f
o
t
o
r
a
f

p
e
r
s
o
n
e
l
e

g
e
r
e
k
s
i
n
i
m
i

v
a
r
d
r
.
F
o
t
o
r
a
f
l
a
m
a

a
l
m
a
l
a
r
,

f
o
t
o
r
a
f

p
e
r
s
o
n
e
l
i
n

a
y
r
l
m
a
s

s
o
n
u
c
u
d
u
r
m
u
t
u
r
.

G
e
r
e
k

o
l
d
u
u
n
d
a
,

p
i
y
a
s
a
d
a
n

k
a
r
l
a
n
m
a
y
a

a
l
y
o
r
.
6
7
M
Z
E
:

7
S
T
A
N
B
U
L

A
R
K
E
O
L
O
J
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k
Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:
1
5
8
.
6
7
8
E
s
e
r

S
a
y
:

6
8
7
.
3
4
5
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y
:

4
0
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
K
a
a
k

k
l
t
r

v
a
r
l
k
l
a
r
n

m
s
a
d
e
r
e
s
i
n
d
e
n
,

d
a
v
a

s
o
n
u
l
a
n
n
c
a
y
a
k
a
d
a
r

o
l
a
n

s
r
e
d
e
k
i

h
u
k
u
k
i

d
z
e
n
l
e
m
e

b
o
l
u
u
n
u
n
,

m
z
e
y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

i
n
s
i
y
a
t
i
f

k
u
l
l
a
n
m
a
k

v
e

E
m
n
i
y
e
t

Y
a
r
g

k
u
r
u
l
u
l
a
r

i
l
e
i
b
i
r
l
i
i

i
i
n
d
e

o
l
m
a
k

s
u
r
e
t
i
y
l
e

d
o
l
d
u
r
u
l
m
u

o
l
m
a
s

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
E
m
n
i
y
e
t

M
r
l

e
s
k
i

e
s
e
r

y
a
k
a
l
a
d
n
d
a

e
n

k
s
a

s
r
e
d
e
(
g
e
n
e
l
l
i
k
l
e

a
y
n
n
)

m
z
e
y
e

g
n
d
e
r
i
y
o
r
.

B
i
l
i
r
k
i
i

i
n
c
e
l
e
m
e
l
e
r
i
m
z
e
d
e

y
a
p
y
o
r
.

D
a
v
a

s
o
n
u
l
a
n
n
c
a
y
a

k
a
d
a
r

e
s
e
r

m
z
e
d
e

k
a
l
y
o
r
.
*
M
z
e
n
i
n

g
e
r
e
k
s
i
n
i
m
i

o
l
a
n

d
a
l
l
a
r
d
a

y
e
t
e
r
l
i

s
a
y
d
a

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l
e
s
a
h
i
p

o
l
m
a
y
,

y
e
t
e
r
l
i

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l
i
n

b
u
l
u
n
d
u
u

d
a
l
l
a
r
d
a

i
s
e

s
o
n
y
l
l
a
r
d
a

y
e
n
i

p
e
r
s
o
n
e
l

a
l
n
m
a
y
,

g
e
l
e
c
e
k

i
i
n

t
e
h
d
i
t
o
l
u
t
u
r
m
a
k
t
a
d
r
.
M
z
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n
i
n

y
a
r
n
d
a
n

f
a
z
l
a
s

o
l
u
t
u
r
a
n

s
i
k
k
e
l
e
r
k
o
n
u
s
u
n
d
a
,

k
o
n
u
s
u
n
a

h
a
k
i
m

y
e
t
i
m
i

i
k
i

u
z
m
a
n

b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
S
z
k
o
n
u
s
u

k
i
i
l
e
r

e
m
e
k
l
i

o
l
d
u
-
u
n
d
a

c
i
d
d
i

s
o
r
u
n
l
a
k
a
r
l
a
l
a
c
a
k
t
r
.
*
E
s
e
r

a
l
i
n

a
y
r
l
a
n

d
e
n
e
k
l
e
r
i
n

y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
i
,

e
s
e
r
l
e
r
i

m
z
e

d
a
l
l
a
r
a

y
n
e
l
t
i
c
i

b
o
y
u
t
t
a
d
r
.
n
e
m
l
i

s
a
y
d
a

e
s
e
r

m
z
e

d
e
r
n
e
i

k
a
t
k
y
l
a

a
l
y
o
r
.

E
s
k
i

y
l
l
a
r
a
g
r
e
,

b
u

t
e
r
t
i
p
t
e
n

g
n
d
e
r
i
l
e
n

d
e
n
e
k

a
z
a
l
m
a

g
s
t
e
r
i
y
o
r
.
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
D
e
p
o

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r
n

b
m

u
z
m
a
n
l
a
r
n

t
n
e

y
a
y
g
n
-
l
a
l
m

o
l
m
a
s
,

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

a
n
l
a
y

b
a
k
n
d
a
n

u
y
g
u
n

d
e
i
l
d
i
r
.
D
e
p
o
l
a
r
d
a

f
a
r
k
l

c
i
n
s
t
e

e
s
e
r
l
e
r

v
a
r
.

H
e
r

e
s
e
r

g
r
u
b
u
n
u
n

s
o
r
u
m
l
u
s
u
f
a
r
k
l
.

D
o
l
a
y
y
l
a

d
e
p
o

s
o
r
u
m
l
u
l
u
u

d
e
i
l
,

e
s
e
r

s
o
r
u
m
l
u
l
u
u

s
z
k
o
n
u
s
u
d
u
r
.
6
8
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
M
z
e

d
e
p
o
l
a
r
n

b
i
r
u

o
l
u
m
s
u
z

n
e
m

k
o
u
l
l
a
r

a
l
t
n
d
a
d
r
.
M
z
e

d
e
p
o
l
a
r
u
n
l
u
u

y
k
s
e
k

o
r
a
n
d
a

v
e

d
e
k
e
n

n
e
m
s
o
r
u
n
u

i
l
e

k
a
r

k
a
r
y
a
d
r
.
*
A
r
k
e
o
l
o
j
i

m
z
e
l
e
r
i
n
i
n

t
a
m
a
n
n
d
a

d
e
p
o
l
a
r
l
a

i
d
a
r
i

m
e
k
a
n
l
a
r

n
e
t
o
l
a
r
a
k

a
y
r
l
m
a
m
r
.
a
r
k

e
s
e
r
l
e
r
i

v
e

s
i
k
k
e
l
e
r
i
n

b
u
l
u
n
d
u
u

d
e
p
o
l
a
r

a
y
n

z
a
m
a
n
d
a

b
r
o
o
l
a
r
a
k

k
u
l
l
a
n
y
o
r
.
*
E
s
e
r

s
a
y
o
k
l
u
u

k
a
r
n
d
a

d
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r

y
e
t
e
r
s
i
z
k
a
l
m
a
k
t
a
d
r
.
Y
e
n
i

d
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r

m
e
v
c
u
t
.

A
n
c
a
k

b
a
k
m

v
e

o
n
a
r
n

y
a
p
-
l
a
m
a
m
a
s

n
e
d
e
n
i
y
l
e

a
t
l

d
u
r
u
m
d
a
d
r
.

(
i
n
i
l
i

K
n

a
l
t

k
a
t

g
i
b
i
.
)
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
E
s
e
r

b
a
k
m

v
e

k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
i

y
e
t
e
r
l
i

d
z
e
y
d
e

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n
i
n

b
a
k
m

v
e

k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n
u
,

G
e
n
e
l

M
r
l
e

b
a
m

m
z
e
l
e
r
e

h
i
z
m
e
t

v
e
r
m
e
y
e

a
l
a
n

R
e
s
t
o
r
a
s
y
o
n

v
e

K
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n
M
e
r
k
e
z

L
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r
r
l
n
y
e
s
i
n
d
e

g
e
r
e
k
l
e
t
i
r
i
l
i
y
o
r
.
M
z
e

u
z
m
a
n
l
a
r

d
a

m
e
v
c
u
t

i
n

a
r
l

k
a
r
n
d
a

b
a
s
i
t

e
s
e
r
b
a
k
a
l
m
a
l
a
r

g
e
r
e
k
l
e
t
i
r
e
m
i
y
o
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
K
l
a
s
i
k

a
r
k
e
o
l
o
j
i

b
n
d
e

p
l
a
n
l

b
i
r

s
e
r
g
i
l
e
m
e

a
n
l
a
y

h
a
k
i
m
d
i
r
.
Y
a
k
n

d
n
e
m
d
e
,

l
a
r

B
o
y
u

s
t
a
n
b
u
l

v
e

o
c
u
k

S
e
r
g
i
s
i
l
m
T
r
a
k
y
a
,

B
i
t
i
n
y
a

v
e

B
i
z
a
n
s

s
e
r
g
i
s
i
n
e

i
l
i
k
i
n

o
l
a
r
a
k

d
a

2
-
3

y
l
s
r
e
n

h
a
z
r
l
a
l
m
a
l
a
r
,

b
d
e

t
a
m
a
m
l
a
n
m
r
.
*
E
s
k
i

a
r
k

E
s
e
r
l
e
r
i

v
e

i
n
i
l
i

K
k

t
e
h
i
r
l
e
r
i

u
z
u
n

y
l
l
a
r
d
r
y
e
n
i
l
e
n
m
e
m
i

o
l
u
p
,

u
y
g
u
n

k
o
u
l
l
a
r
d
a

d
e
i
l
d
i
r
.
*
Y
e
n
i

n
e
s
i
l
l
e
r
d
e
,

e
s
k
i

e
s
e
r

b
i
l
i
n

v
e

s
e
v
g
i
s
i
n
i

u
y
a
n
d
r
m
a
y

d
a
h
e
d
e
f
l
e
y
e
n

b
i
r

s
e
r
g
i
l
e
m
e

a
n
l
a
y

v
a
r
d
r
.
S
e
r
g
i

s
a
l
o
n
u
n
u
n

b
i
r

b
o
c
u
k

m
z
e
s
i

h
a
l
i
n
e

g
e
t
i
r
i
l
m
i
t
i
r
.
*
K
l
a
s
i
k

a
r
k
e
o
l
o
j
i

b
i
n

d
e
t
a
y
l

t
e
h
i
r

p
l
a
n
l
a
r
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
6
9
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
M
z
e
n
i
n
,

s
e
r
g
i
l
e
m
e

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
i
n
d
e
,

s
p
o
n
s
o
r

k
u
r
u
l
u
l
a
r
n

d
e
s
t
e
i
n
i
s
a
l
a
m
a

y
o
l
u
y
l
a
,

m
a
d
d
i

k
a
y
n
a
k

s
o
r
u
n
u
n
u

a
m
a
d
a

g
s
t
e
r
d
i
a
b
a
l
a
r
,
i
y
i

u
y
g
u
l
a
m
a

r
n
e
i

o
l
a
r
a
k

d
e
e
r
l
e
n
d
i
r
i
l
m
i
t
i
r
.
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
v
e
n
l
i
e

i
l
i
k
i
n

m
e
v
z
u
a
t

v
e

G
e
n
e
l

M
r
l
k

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r
n
a

u
y
u
m
i
l
e

b
u

k
o
n
u
d
a
k
i

y
n
e
t
i
m

v
e

i
z
l
e
m
e

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
G
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
s
i

s
a
y

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
A
r
k
e
o
l
o
j
i

m
z
e
l
e
r
i
n
i
n

t
e
h
i
r

s
a
l
o
n
l
a
r
v
e
n
l
i
k

p
e
r
s
o
n
e
l
i
y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
i

n
e
d
e
n
i
y
l
e
,

d
m
l

o
l
a
r
a
k

z
i
y
a
r
e
t
e

a
y
o
r
.
D
o
l
a
y
y
l
a
,

z
i
y
a
r
e
t
i

a
y
n
n
d
e

m
z
e
n
i
n

t
a
m
a
m
r
e
m
i
y
o
r
.
*
M
z
e

d
a

b
i
r

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

g
v
e
n
l
i
k

d
o
n
a
n
n
a

s
a
h
i
p

d
e
i
l
d
i
r
.
E
s
k
i

a
r
k

E
s
e
r
l
e
r
i

B

v
e

i
n
i
l
i

K
d
e
,

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

g
v
e
n
l
i
k
d
o
n
a
n

y
o
k
.

K
l
a
s
i
k

A
r
k
e
o
l
o
j
i
d
e
,

k
a
p
a
l

d
e
v
r
e

T
V

s
i
s
t
e
m
i

o
l
m
a
s
n
a
k
a
r
n
,

m
o
n
i
t
r

s
a
y

y
e
t
e
r
s
i
z

v
e

m
z
e
n
i
n

d

a
y
d
n
l
a
t
m
a
s

y
e
t
e
r
s
i
z
o
l
d
u
u
n
d
a
n

g
e
c
e

d

i
z
l
e
m
e

y
a
p
l
a
m
y
o
r
.
*
K
o
l
l
e
k
s
i
y
o
n
e
r

d
e
n
e
t
i
m
i

t
a
m

o
l
a
r
a
k

g
e
r
e
k
l
e
t
i
r
i
l
e
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
M
z
e

u
z
m
a
n
l
a
r
n

s
a
y
c
a

y
e
t
e
r
s
i
z

o
l
u
u
.

m
z
e

i
i

v
e

d
r
e
v
y
n

a
r
l

v
e

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
e
r

s
a
y
o
k
l
u
u

n
e
d
e
n
l
e
r
i
y
l
e
,
m
z
e
y
e

b
a

3
0
0

c
i
v
a
r
n
d
a
k
i

k
o
l
l
e
k
s
i
y
o
n
e
r
i
n

a
n
c
a
k

%
1
0
u
d
e
n
e
t
l
e
n
e
b
i
l
i
y
o
r
.
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
K
l
a
s
i
k

A
r
k
e
o
l
o
j
i

b
n
d
e

e
s
e
r

f
i
l
e
r
i
n
e

u
y
g
u
l
a
n
a
n

t
a
s
n
i
f
,

e
s
e
r
b
i
l
g
i
s
i
n
e

k
o
l
a
y
c
a

u
l
a
m
a
y

s
a
l
a
y
a
n
,

r
n
e
k

b
i
r

u
y
g
u
l
a
m
a
d
r
.
E
s
e
r

f
i
l
e
r
i
n
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
l
a
r

i
t
i
b
a
r
y
l
e

t
a
s
n
i
f
i
n
i
n

y
a
n
n
d
a
,
e
s
e
r
l
e
r
i
n

k
o
n
u
l
a
r
n
a

v
e

b
u
l
u
n
t
u

y
e
r
l
e
r
i
n
e

g
r
e

d
e

a
y
r
c
a

t
a
s
n
i
f
i
y
a
p
l
m
r
.
*
D
e
f
t
e
r
,

b
e
l
g
e

v
e

k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i
n
e

i
l
i
k
i
n

s
t
a
n
d
a
r
t

n
o
r
m
l
a
r
g
e
l
i
t
i
r
i
l
m
e
m
i
t
i
r
E
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
l
a
r

a
y
n

s
i
s
t
e
m
l
e

v
e
r
i
l
m
i
y
o
r
.

E
s
e
r

g
i
r
i

f
i
l
e
r
i
n
i
n
,
g
i
r
i
l
e
m
i
n
i
n

y
a
p
l
d

s
e
r
v
i
s
t
e

k
a
l
a
n

n
s
h
a
s
n
a

e
s
e
r

e
n
v
a
n
t
e
r
n
o
s
u

y
a
z
l
m
y
o
r
.
*
E
s
e
r

y
e
r

d
e
i
k
l
i
k
l
e
r
i
,

k
a
l

k
a
y
t
l
a
r
l
a

i
z
l
e
n
m
i
y
o
r
.
E
s
e
r

y
e
r

d
e
i
m
l
e
r
i

r
e
p
e
r
t
u
a
r

d
e
f
t
e
r
i
n
e

y
a
z
p

s
i
l
i
n
m
e
k

s
u
r
e
t
i
y
l
e
g
e
r
e
k
l
e
t
i
r
i
l
i
y
o
r
.
7
0
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
3
0
0
.
0
0
0

c
i
v
a
r
n
d
a

s
i
k
k
e
n
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r
i

h
e
n
z

y
a
p
l
a
m
a
m
r
.
B
u

b
m
d
e
k
i

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l

s
a
y

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.

G
e
m
i
l
l
a
r
d
a
n
g
e
l
e
n

n
e
m
l
i

b
i
r
i
k
i
m

m
e
v
c
u
t
t
u
r
.
*
P
e
r
i
y
o
d
i
k
,

f
i
i
l
i

s
a
y
m

u
y
g
u
l
a
n
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
1
9
8
9

y
n
d
a
,

m
f
e
t
t
i

t
a
l
e
b
i
y
l
e

y
a
p
l
a
n

g
e
n
e
l

s
a
y
m
d
a

o
k

s
a
y
d
a
e
s
e
r

b
u
l
u
n
a
m
a
m
.

F
i
i
l
i

s
a
y
m

e
s
e
r

z
i
m
m
e
t

d
e
v
i
r
l
e
r
i
n
d
e
y
a
p
l
a
b
i
l
i
y
o
r
.
7
1

M
Z
E
:

8
S
T
A
N
B
U
L

T
R
K

-

S
L
A
M

E
S
E
R
L
E
R
Z
E
S
z
e
n
i
n

T
:

T
r
k
-
s
l
a
m
(
1
9
9
6

Y
)
Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:

1
0
9
.
8
3
7
E
s
e
r

S
a
y
:

3
0
.
3
4
1
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:
8
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f
l
e
r

d
o
r
u
l
t
u
s
u
n
d
a

e
s
e
r
e
l
d
e

e
t
m
e

p
o
l
i
t
i
k
a
s

o
l
m
a
m
a
s
n
a

r
a
m
e
n
,

m
z
e

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r
l
e
r
i

e
l
d
e
e
t
m
e

b
i
i
m
i
n
d
e

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n

p
o
l
i
t
i
k
a
s

o
l
u
t
u
r
m
u
t
u
r
.
K
u
r
u
l
u
u
n
d
a
n

b
u

y
a
n
a

s
a
n
a
t

e
s
e
r
i

n
i
t
e
l
i
i

t
a
y
a
n

S
e
l
u
k
l
u

v
e

e
r
k
e
n
O
s
m
a
n
l

e
s
e
r
l
e
r
i

t
o
p
l
a
m
r
.

Y
a
z
m
a

e
s
e
r
l
e
r

v
e

h
a
l
l
a
r

k
o
n
u
s
u
n
d
a
i
h
t
i
s
a
s

m
z
e
s
i
d
i
r
.
*
E
s
e
r

s
a
t
n

a
l
n
m
a
s
n
a

a
y
r
l
a
n

d
e
n
e
k
l
e
r

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
M
z
e

1
9
9
5

y
n
d
a

3

e
s
e
r

s
a
t
n

a
l
a
b
i
l
m
i
t
i
r
.
*
M
z
e
n
i
n

g
e
l
e
c
e
e

y
n
e
l
i
k

o
l
a
r
a
k

y
e
n
i

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l

e
k
s
i
k
l
i
i
s
z
k
o
n
u
s
u
d
u
r
.
M
z
e

k
o
n
u
s
u
n
d
a

y
e
t
e
r
l
i

v
e

y
e
t
k
i
n

u
z
m
a
n
l
a
r
n

b
i
l
g
i

b
i
r
i
k
i
m
l
e
r
i
n
i
a
k
t
a
r
a
c
a

g
e
n

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l
e

i
h
t
i
y
a

d
u
y
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
n
i
n

e
s
e
r

e
l
d
e

e
t
m
e

k
o
n
u
s
u
n
d
a

t
e
v
i
k

e
d
i
c
i

u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r
r
n
e
k
n
i
t
e
l
i
i
n
d
e
d
i
r
.
G
e
r
e
k

E
t
n
o
r
a
f
y
a

s
a
h
a

a
l
m
a
s

y
a
p
l
m
a
s
,

g
e
r
e
k
s
e

m
z
e
y
e

e
s
e
r
b
a
l
a
y
a
n
l
a
r
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n
i
n

s
e
r
g
i
l
e
n
m
e
s
i

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
i

i
y
i

u
y
g
u
l
a
m
a
r
n
e
k
l
e
r
i
d
i
r
.
*
M
s
a
d
e
r
e

e
d
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
a
r
g
l
a
m
a

s
r
e
c
i
n
d
e
k
i

k
o
n
u
m
l
a
r
n
a

i
l
i
k
i
n
o
l
a
r
a
k
,

i
l
g
i
l
i

k
u
r
u
l
u
l
a
r

(
K
l
t
r

M
r
l
,

A
d
l
i
y
e
,

E
m
n
i
y
e
t

v
e
J
a
n
d
a
r
m
a
)

a
r
a
s
n
d
a

g
e
r
e
k
l
i

i
l
e
t
i
i
m
i

s
a
l
a
y
a
c
a
k

h
u
k
u
k
i

z
e
m
i
n
y
o
k
t
u
r
.
B
u

k
o
n
u

i
l
e

i
l
g
i
l
i

o
l
a
r
a
k

d
z
e
n
l
e
n
m
i
z
e
l

u
s
u
l

k
u
r
a
l
l
a
r

y
o
k
t
u
r
.
7
2
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
D
e
p
o
l
a
r

u
y
g
u
n

k

v
e

n
e
m

k
o
u
l
l
a
r
n
a

s
a
h
i
p
t
i
r
.
D
e
p
o
l
a
r
a

k
a
r

y
a
l
l
m
a
s
,

n
e
m

e
k
m
e

c
i
h
a
z
l
a
r
n

k
u
l
-
l
a
n
l
m
a
s

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a

e
s
e
r

g
r
u
p
l
a
r
n
a

a
i
t

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r

n
e
t

b
i
i
m
d
e

b
e
l
i
r
-
l
e
n
m
i
t
i
r
.
D
a
r

d
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r

r
a
y
l

d
o
l
a
p

s
i
s
t
e
m
i

i
l
e

b
n
e
r
e
k

u
z
m
a
n
l
a
r
n
k
i
i
s
e
l

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r

n
e
t
l
e
t
i
r
i
l
m
i
t
i
r
*
G
e
n
e
l

M
r
l
k

y
n
e
t
m
e
l
i
k

v
e

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
l
e

d
e
p
o
l
a
r

v
e

d
e
p
o
l
a
m
a
k
o
n
u
s
u
n
d
a

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r

o
l
u
t
u
r
m
a
m
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
D
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r
z
e
n
i
n

e
s
e
r

k
a
p
a
s
i
t
e
s
i
n
e

g
r
e

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t
a
s
n
i
f
i

v
e

y
e
r
l
e
i
m
i

e
s
e
r
l
e
r
i

b
u
l
m
a

k
o
l
a
y
l
s
a
l
a
y
a
c
a
k

b
i
i
m
d
e

d
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
G
z
l
e
m
l
e
n
e
n

d
e
p
o
l
a
r
d
a

k
a
y
t
l
a
r
d
a
n

e
s
e
r
l
e
r
e

v
e

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n
k
a
y
t
l
a
r
a

u
l
a
l
m
a
s

k
o
l
a
y
l
k
l
a

g
e
r
e
k
l
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

b
a
k
m

p
o
l
i
t
i
k
a
s

o
l
u
t
u
r
u
l
m
a
m
a
s
n
a

r
a
m
e
n
,
M
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

u
z
m
a
n
l
k

a
l
a
n

o
l
a
n

h
a
l
,

k
i
l
i
m

g
i
b
i

e
s
e
r
l
e
r

i
i
n
y
e
t
e
r
l
i

b
a
k
m

p
o
l
i
t
i
k
a
s

v
a
r
d
r
.
H
a
l
,

k
i
l
i
m

y
k
a
m
a

v
e

r
e
s
t
o
r
a
s
y
o
n

a
t
e
l
y
e
s
i

k
u
r
u
l
m
a
s
,

y
u
r
t
d
n
d
a
k
i
m
z
e
l
e
r

i
l
e

i
b
i
r
l
i
i

y
a
p
l
a
r
a
k

u
z
m
a
n

y
e
t
i
t
i
r
i
l
m
e
s
i

v
e

b
a
k
y
a
p
l
a
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

l
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r

k
a
y
t
l
a
r
n

t
u
t
u
l
m
a
s
r
n
e
k
u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r
d
r
.
*
H
a
l
,

k
i
l
i
m

d
n
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
e

i
l
i
k
i
n

b
a
k
m

p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
M
z
e
d
e

h
a
l
,

k
i
l
i
m

d
n
d
a

b
a
k
m
a

m
u
h
t
a

p
e
k

o
k

e
s
e
r
b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
n
i
n

s
e
r
g
i
l
e
m
e

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
i

i
l
e

i
l
g
i
l
i

k
s
a
,

o
r
t
a

v
a
d
e
l
i

p
l
a
n
l
a
r
v
a
r
d
r
.
M
z
e

1
5

y
l
d
a
n

b
u

y
a
n
a

y
u
r
t
i
i

v
e

y
u
r
t
d
z
e
l
e
r
l
e

k
a
r
k
l

b
i
l
g
i
v
e

k
l
t
r

a
l
v
e
r
i
i

i
l
e

b
i
r
o
k

s
o
m
u
t

p
r
o
j
e

v
e

p
l
a
n

h
a
z
r
l
a
n
m
r
.
*
S
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

(
b
m
,

v
i
t
r
i
n

v
.
s
.
)

v
e

e
n
v
a
n
t
e
r
n
u
m
a
r
a
l
a
r
s
t
e
r
e
n

b
i
r

t
e
h
i
r

p
l
a
n

y
o
k
t
u
r
.
U
z
m
a
n
l
a
r

s
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i

l
i
s
t
e
l
e
r
i
n
d
e
n

i
z
l
e
m
e
k
t
e
d
i
r
l
e
r
.
*
M
z
e
n
i
n

s
e
r
g
i
l
e
m
e

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
i

e
s
e
r
l
e
r
i

t
a
n
t
a
n

k
a
t
o
l
o
l
a
r

v
e
z
i
y
a
r
e
t
i
y
i

b
i
l
g
i
l
e
n
d
i
r
e
n

a
k
l
a
m
a
l
a
r
l
a

o
l
u
m
l
u

d
z
e
y
d
e
d
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

b
e
l
i
r
l
i

b
i
r

t
e
m
a

i
i
n
d
e

s
e
r
g
i
l
e
n
m
e
s
i

v
e

s
e
r
g
i
k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
u
n
a

i
l
i
k
i
n

k
a
t
o
l
o
g

v
e

t
a
n
m

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
i
n
d
e

s
p
o
n
s
o
r
k
u
r
u
l
u
l
a
r
l
a

i
b
i
r
l
i
i

y
a
p
l
m
a
s

i
y
i

u
y
g
u
l
a
m
a

r
n
e
k
l
e
r
i
o
l
u
t
u
r
m
a
k
t
a
d
r
.
7
3
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e

g
v
e
n
l
i
i

i
l
e

i
l
g
i
l
i

u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r

G
e
n
e
l

M
r
l
k

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
i

i
l
e
u
y
u
m

h
a
l
i
n
d
e
d
i
r
.
G
v
e
n
l
i
k

i
l
e

i
l
g
i
l
i

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r
n

a
k

v
e

y
a
z

b
i
i
m
d
e

p
e
r
s
o
n
e
l
e
d
u
y
u
r
u
l
m
a
s
,

m
z
e
n
i
n

t
e
s
l
i
m
i
n
e

i
l
i
k
i
n

t
e
s
l
i
m

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
,

d
e
p
o
g
i
r
i

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r

g
i
b
i

u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r

y
e
t
e
r
l
i
d
i
r
.
*
M
z
e
n
i
n

g
v
e
n
l
i
k

p
e
r
s
o
n
e
l
i

v
e

b
e
k
i

s
a
y

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
*
M
e
v
c
u
t

y
a
n
g
n

v
e

h
r
s
z
l
k

a
l
a
r
m

s
i
s
t
e
m
l
e
r
i
n
i
n

a
l
y
o
r

o
l
m
a
s
v
e
n
l
i
k

a
n
d
a
n

r
i
s
k

o
l
u
t
u
r
m
a
k
t
a
d
r
.
*
K
u
r
u
l
m
a
y
a

a
l
l
a
n

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

g
v
e
n
l
i
k

s
i
s
t
e
m
i

y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
k
l
e
r
i
e
r
m
e
k
t
e
d
i
r
.
M
e
v
c
u
t

k
a
m
e
r
a

s
i
s
t
e
m
i
n
i
n

t
m

m
z
e

a
l
a
n
n
a

y
a
y
g
n
l
a
l
-
m
a
m
a
s
,
o
t
o
m
a
t
i
k

m
o
n
i
t
r

t
a
r
a
m
a

s
i
s
t
e
m
i
n
i
n

a
l
m
a
m
a
s

v
e

v
i
d
e
o
-
b
a
n
t
k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i
n
i
n

o
l
m
a
m
a
s

b
u

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

d
o
n
a
n
n

r
a
s
y
o
n
e
l
k
u
l
l
a
n

e
n
g
e
l
l
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
Y
a
n
g
n

d
u
r
u
m
u
n
d
a

y
l
e
c
e
k

a
l
m
a
l
a
r
a

i
l
i
k
i
n

m
z
e

y
e
t
k
i
l
i
l
e
r
i
,
E
m
n
i
y
e
t

v
e

t
f
a
i
y
e

k
u
r
u
m
l
a
r

a
r
a
s
n
d
a

n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

a
n
l
a
m
a
v
e

p
l
a
n
l
a
r

y
o
k
t
u
r
.
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e
k
i

t
m

e
s
e
r
l
e
r
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r
l
i

o
l
m
a
s
,

d
e
f
t
e
r

v
e

k
a
y
t
l
a
r
n
g
v
e
n
l
i

o
r
t
a
m
l
a
r
d
a

m
u
h
a
f
a
z
a

e
d
i
l
m
e
s
i

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
E
s
e
r

f
i
l
e
r
i
n
d
e

y
e
t
e
r
s
i
z

e
n
v
a
n
t
e
r

b
i
l
g
i
l
e
r
i
n
i
n

t
a
m
a
m
l
a
n
m
a
s
,

g
e
r
i
y
e
d
k

e
n
v
a
n
t
e
r

v
e

f
o
t
o
r
a
f

a
l
m
a
s

y
a
p
l
m
a
s

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

g
e
l
i
m
i
l
k
e
l
e
r
i
n

m
z
e
c
i
l
i
k

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
n
a
u
y
g
u
n

g
e
n
e
l

v
e

m
e
r
k
e
z
i

b
i
r

k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i

n
g
l
m
e
m
i
t
i
r
.
G
i
r
i

k
a
y
t
l
a
r
r
a
s
n
d
a

m
e
r
k
e
z
i

b
i
r

e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
s
v
e
r
i
l
m
e
m
e
s
i
,

(
e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
l
a
r
n

s
e
k
s
i
y
o
n
l
a
r
c
a

a
y
r

v
e
r
i
l
m
e
s
i
)
m
z
e
d
e

a
y
n

n
u
m
a
r
a
l

t
a
y
a
n

b
i
r
d
e
n

f
a
z
l
a

e
s
e
r

b
u
l
u
n
m
a
s
s
o
n
u
c
u
n
u

d
o
u
r
m
a
k
t
a
d
r
.
*
P
e
r
i
y
o
d
i
k

f
i
i
l
i

e
s
e
r

s
a
y

y
a
p
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
M
z
e

d
e

h
e
r

y
l

s
o
n
u

i
t
i
b
a
r
i
y
l
e

s
a
y
m

c
e
t
v
e
l
l
e
r
i

v
e

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
m
e
v
c
u
t

i
s
e

d
e
,

b
u

s
a
y
m
l
a
r

k
a
y
d
e
n

o
l
u
p
,

f
i
i
l
i

s
a
y
m
y
a
p
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e

i
i
n
d
e
k
i

g
e
i
c
i

h
a
r
e
k
e
t
l
i
l
i
k
l
e
r
i

k
a
l

b
i
r

k
a
y
t
l
a
i
z
l
e
n
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r

d
e
i
m
l
e
r
i

d
e
p
o

y
a
r
d
m
c

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n
e

k
u
r
u
n
k
a
l
e
m
l
e

e
r
h

k
o
n
u
l
u
p

s
i
l
i
n
m
e
s
i

g
i
b
i

s
a
k
s
z

b
i
r

y
n
t
e
m
l
e
i
z
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
M
z
e
d
e

f
o
t
o
r
a
f
h
a
n
e

v
e

m
i
k
r
o

f
i
l
m

e
k
i
m
i

i
i
n

g
e
r
e
k
l
i

c
i
h
a
z
l
a
r
b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
7
4
M
Z
E
:

9
A
N
T
A
L
Y
A

M
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

v
e

E
t
n
o
r
a
f
i
k

Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:
1
2
8
.
3
1
3
E
s
e
r

S
a
y
:
4
5
.
7
4
4
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:
1
8
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
K
a
a
k

k
l
t
r

v
a
r
l
k
l
a
r
n

m
s
a
d
e
r
e
s
i
n
d
e
n
,

d
a
v
a

s
o
n
u
l
a
n
n
c
a
y
a
k
a
d
a
r

o
l
a
n

s
r
e
d
e
k
i

h
u
k
u
k
i

d
z
e
n
l
e
m
e

b
o
l
u
u
,

m
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n
E
m
n
i
y
e
t
,

J
a
n
d
a
r
m
a

v
e

y
a
r
g

k
u
r
u
l
u
l
a
r
y
l
a

t
e
m
i
n

e
t
t
i
i

o
l
u
m
l
u
i
b
i
r
l
i
i

a
n
l
a
y
y
l
a

d
o
l
d
u
r
u
l
a
r
a
k
,

s
z
k
o
n
u
s
u

s
r
e

e
s
e
r

g
v
e
n
l
i
i
s
a
l
a
y
a
c
a
k

e
k
l
e

d
l
m
r
.
M
s
a
d
e
r
e

a
a
m
a
s
n
d
a

m
z
e

g
r
e
v
l
i
s
i

b
u
l
u
n
u
y
o
r
.

E
s
e
r
f
o
t
o
r
a
f
l
a
n
y
o
r

v
e

h
e
m
e
n

m
z
e

d
e
p
o
s
u
n
a

g
e
t
i
r
i
l
i
p

o
r
a
d
a

k
o
r
u
n
u
y
o
r
.
*
E
s
e
r

s
a
t
n

a
l
m
a
y
a

i
l
i
k
i
n

h
a
r
c
a
m
a

k
a
l
e
m
i
n
d
e
k
i

d
e
n
e
k
l
e
r
i
n

g
e
r
e
k
m
i
k
t
a
r

o
l
a
r
a
k

a
z

o
l
u
u
,

g
e
r
e
k
s
e

i
d
a
r
e
n
i
n

k
u
l
l
a
n
n
a

h
a
z
r

h
a
l
e
g
e
t
i
r
i
l
i
i
n
d
e
k
i

g
e
c
i
k
m
e
l
e
r
,

e
l
i
n
d
e

e
s
k
i

e
s
e
r

b
u
l
u
n
d
u
r
a
n

k
i
i
l
e
r
i
,

m
z
e
d

s
a
t
n

a
l
m
a

k
a
y
n
a
k
l
a
r
n
a

y
n
e
l
m
e
y
e

t
e
v
i
k

e
d
i
c
i

n
i
t
e
l
i
k
t
e
d
i
r
.
1
9
9
6

y

e
s
e
r

s
a
t
n

a
l
m
a

d
e
n
e
i

5
0
0

m
i
l
y
o
n

T
L
.
s
r

v
e

3
-
4

a
y
n
c
e

g
e
t
i
r
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

p
a
r
a
s
d
e
n
e
m
e
m
i
t
i
r
.
*
M
z
e
n
i
n
,

G
e
n
e
l

M
r
l
n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f

v
e

k
r
i
t
e
r
l
e
r
n
d
a

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r

g
r
u
p
l
a
r

e
l
d
e

e
t
m
e

b
i
i
m
i
n
d
e
,

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
o
l
u
t
u
r
m
a

p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
S
a
d
e
c
e

e
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r

i
i
n

y
r
e
s
e
l

o
l
m
a

v
e

m
z
e
d
e

a
y
n

e
s
e
r
d
e
n
b
u
l
u
n
u
p

b
u
l
u
n
m
a
m
a

k
r
i
t
e
r
l
e
r
i
y
l
e

s
e
i
c
i

d
a
v
r
a
n
y
o
r
.
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
D
e
p
o

a

v
e

k
a
p
a
n
l
a
r

u
y
g
u
n

v
e

g
v
e
n
l
i

b
i
r

i
l
e
y
i
s
t
e
r
m
e
k
t
e
d
i
r
.
D
e
p
o

a

v
e

k
a
p
a
n
l
a
r

c
i
l
t
l
i

d
e
p
o

d
e
f
t
e
r
i
n
e

i
m
z
a
l
,

s
a
a
t
l
i

v
e
g
e
r
e
k
e
l
i

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
l
a

k
a
y
d
e
d
i
l
m
e
s
i

v
e

b
u

k
a
y
t
l
a
r
n

s
i
g
o
r
t
a
s
n
i
t
e
l
i
i
n
d
e
,

g
i
r
i
l
a
r
n

h
a
n
g
i

s
a
a
t
t
e

v
e

k
i
m

t
a
r
a
f
n
d
a
n
y
a
p
l
d

k
a
y
d
e
d
e
n

i
f
r
e
l
i

a
l
a
r
m

s
i
s
t
e
m
i
n
i
n

k
u
l
l
a
n
l
m
a
s
r
n
e
k

b
i
r
u
y
g
u
l
a
m
a
d
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a
,

v
e

n
e
m
i

s
a
b
i
t

t
u
t
u
c
u

a
y
g
t
l
a
r
n

b
u
l
u
n
m
a
m
a
s

(
y
r
e
d
e
k
i
y
k
s
e
k

v
e

n
e
m

d
e

d
i
k
k
a
t
e

a
l
r
s
a
)

e
s
e
r

s
a

t
e
h
d
i
t
e
t
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
k
,

y
n
e
t
m
e
l
i
k

v
e

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
d
e

d
e
p
o
l
a
r

v
e

d
e
p
o
l
a
m
a
k
o
n
u
s
u
n
d
a

s
t
a
n
d
a
r
t

o
l
u
t
u
r
m
a
m
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
7
5
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t
a
s
n
i
f

v
e

y
e
r
l
e
t
i
r
i
l
m
e
s
i

k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i
y
l
e
b
i
r
l
i
k
t
e
,

b
i
r

b
n

o
l
a
r
a
k

b
u
l
u
n
m
a

k
o
l
a
y
l

s
a
l
a
y
a
c
a
k

b
i
i
m
d
e
d
i
r
.
D
e
p
o
l
a
r

i
i
n
,

e
s
e
r
l
e
r
i
n

a
d
,

c
i
n
s
i
,

e
n
v
a
n
t
e
r

n
o
s
u

v
e

d
e
p
o
d
a
k
i
y
e
r
i
n
i
n

g
s
t
e
r
i
l
d
i
i
,

g
n
c
e
l

b
i
l
g
i
s
a
y
a
r

d
e
p
o

l
i
s
t
e
l
e
r
i
d
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r

v
e

e
s
e
r

g
r
u
p
l
a
r
i
n

n
e
t

(
m
l
k
i

i
d
a
r
e

a
m
i
r
i

o
n
a
y
l
)
s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r

g
e
t
i
r
i
l
m
i
t
i
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
n
i
n

s
a
h
i
p

o
l
d
u
u

l
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r

e
t
k
i
l
i

b
i
r

b
a
k
m

p
o
l
i
t
i
k
a
s
t
m
e
y
e

u
y
g
u
n

k
o
u
l
l
a
r
d
a

d
e
i
l
d
i
r
.
K
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n

u
z
m
a
n

v
e
y
a

t
e
k
n
i
s
y
e
n
i

i
l
e

y
e
t
e
r
l
i

a
r
a
-
g
e
r
e

v
e
b
a
k
m

m
a
l
z
e
m
e
s
i

y
o
k
t
u
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
n
i
n
,

y
r
e
d
e
k
i

o
k

s
a
y
d
a
k
i

k
a
z
l
a
r
d
a
n

g
e
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i

d
e
e
r
-
l
e
n
d
i
r
e
r
e
k

t
e
h
i
r
i
n
i

s
r
e
k
l
i

y
e
n
i
l
e
m
e

v
e

g
e
n
i
l
e
t
m
e

y
o
l
u
n
d
a
k
i

p
l
a
n
l
a
b
a
l
a
r
,

m
z
e
y
e

d
i
n
a
m
i
k

b
i
r

k
u
r
u
m

z
e
l
l
i
i
n
i

k
a
z
a
n
-
d
r
m
a
k
t
a
d
r
.
1
9
8
2

y
n
d
a

t
e
h
i
r

t
y
l
e

y
e
n
i
l
e
n
d
i
.

1
9
8
5
d
e

v
i
t
r
i
n

d
e
i
k
-
l
i
k
l
e
r
i
y
a
p
l
d
.

1
9
8
7
d
e

E
l
m
a
l
s
l
e
r
i

b
z
e
n
l
e
n
d
i
.

1
9
8
8
d
e
B
l
g
e

K
u
r
t
a
r
m
a

k
a
z
l
a
r
n
d
a
n

g
e
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
l
e

v
i
t
r
i
n
l
e
r

y
e
n
i
l
e
n
d
i
.

3
y
n
c
e

P
e
r
g
e

t
e
h
i
r
i

i
i
n

p
r
o
j
e

v
e

i
h
a
l
e

a
l
m
a
l
a
r

b
a
l
a
t
l
d
.
P
e
r
g
e

t
e
h
i
r
i
n
i
n
,

y
e
n
i

h
i
z
m
e
t
e

s
o
k
u
l
a
c
a
k

s
a
l
o
n
d
a

1
9
9
7

y
n
d
a
a
l
m
a
s

p
l
a
n
l
a
n
y
o
r
.
*
M
z
e
n
i
n

t
e
h
i
r

p
l
a
n
l
a
r
r
n
e
k

b
i
r

a
n
l
a
y
l
a

d
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
T
e
h
i
r

s
a
l
o
n
l
a
r
n

b
n
d
e
n
,

t
e
k

t
e
k

e
s
e
r
l
e
r
e

k
a
d
e
m
e
l
i

o
l
a
r
a
k
u
l
a
a
n
,

k
o
l
a
y

a
n
l
a
r
,

f
o
t
o
r
a
f
l
,

f
i
i
l
i

d
u
r
u
m
a

u
y
g
u
n

v
e

b
i
r
e
r
r
n
e
i
n
i
n

d
e

n
b
e
t
i

u
z
m
a
n
d
a

b
u
l
u
n
d
u
u

t
e
h
i
r

p
l
a
n
l
a
r
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
*
Y
u
r
t
i
i

v
e

y
u
r
t
d

s
e
r
g
i
l
e
r

i
i
n

m
z
e
d
e
n

g
n
d
e
r
i
l
e
c
e
k

e
s
e
r
l
e
r
i
n
s
e
i
m
i
n
d
e
,

G
e
n
e
l

M
r
l
k
-

M
z
e

i
b
i
r
l
i
i

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
G
n
d
e
r
i
l
m
e
s
i

p
l
a
n
l
a
n
a
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n
,

k
o
n
d
s
y
o
n
u
,

n
a
k
l
i
y
e

k
o
u
l
l
a
r
n
a
u
y
u
m
u
,

v
b
.

z
e
l
l
i
k
l
e
r
i

k
o
n
u
s
u
n
d
a
,

i
l
g
i
l
i

m
z
e

y
n
e
t
i
m

v
e

s
o
r
u
m
l
u
u
z
m
a
n
l
a
r
n

g
l
e
r
i
n
e
,

b
u

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t
e
s
b
i
t
i

a
a
m
a
s
n
d
a
b
a
v
u
r
u
l
m
u
y
o
r
.
*
Y
u
r
t
d

s
e
r
g
i
l
e
r
e

e
s
e
r

g
n
d
e
r
i
l
m
e
s
i
n
d
e
,

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
u
r
t
i
i

t
o
p
l
a
n
m
a
m
e
r
k
e
z
l
e
r
i
n
e

g
e
t
i
r
i
l
i
i

v
e

s
e
r
g
i

s
o
n
r
a
s

d
a

u
y
g
u
n

k
o
u
l
l
a
r
d
a
g
e
r
e
k
l
e
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

t
o
p
l
a
n
m
a

m
e
r
k
e
z
l
e
r
i
n
e

g
e
l
i
i

v
e

g
e
r
i

g
e
t
i
r
i
l
i
i
n
d
e
,

s
i
g
o
r
t
a
y
o
k
.

B
u

a
a
m
a

i
i
n

G
e
n
e
l

M
r
l
k

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r

v
a
r

i
s
e

d
e
o
r
g
a
n
i
z
a
s
y
o
n

v
e

d
e
n
e
t
i
m

s
a
l
a
n
m
a
d
n
d
a
n
,

b
u

s
r
e
z
e

i
n
s
i
y
a
t
i
f
v
e

o
l
a
n
a
k
l
a
r

i
l
e

l
m
e
k

d
u
r
u
m
u
n
d
a

k
a
l
y
o
r
.

B
u

n
e
d
e
n
l
e

e
s
e
r
g
v
e
n
l
i
i

s
a
l
a
n
a
m
y
o
r
.
*
T
e
h
i
r

a
n
l
a
y
,

y
e
n
i

n
e
s
i
l
l
e
r
d
e

e
s
k
i

e
s
e
r

b
i
l
i
n
c
i

v
e

s
e
v
g
i
s
i
n
i
u
y
a
n
d
r
a
c
a
k

n
i
t
e
l
i
k
l
e
r
e

s
a
h
i
p
t
i
r
.
T
e
h
i
r

s
a
l
o
n
l
a
r
n

b
i
r

b
n
d
e

o
c
u
k

m
z
e
s
i

o
l
u
t
u
r
u
l
m
u
t
u
r
.
7
6
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
v
e
n
l
i
e

i
l
i
k
i
n

m
e
v
z
u
a
t

v
e

G
e
n
e
l

M
r
l
k

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r
n
a

u
y
u
m
i
l
e

b
u

k
o
n
u
d
a
k
i

y
n
e
t
i
m

v
e

i
z
l
e
m
e

r
n
e
k

n
i
t
e
l
i
k
t
e
d
i
r
.
P
e
r
s
o
n
e
l
e

d
u
y
u
r
u
l
a
n

n
b
e
t

l
i
s
t
e
l
e
r
i

e
k
i
n
d
e
,

m
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n
o
l
u
t
u
r
d
u
u

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r
l
a

p
e
r
s
o
n
e
l
,

g
v
e
n
l
i
k

v
e

n
b
e
t

h
i
z
m
e
t
i
k
o
n
u
s
u
n
d
a

a
y
d
n
l
a
t
y
o
r
.

A
y
l
k

t
o
p
l
a
n
t
l
a
r
d
a

b
u

k
o
n
u
d
a
k
i
e
k
s
i
k
l
i
k
l
e
r

v
e

u
y
g
u
l
a
m
a

t
a
r
t
y
o
r
.
*
E
s
e
r

g
v
e
n
l
i
i

g
e
l
i
k
i
n

e
l
e
k
t
r
o
n
i
k

g
v
e
n
l
i
k

s
i
s
t
e
m
l
e
r
i
y
l
e
,

t
a
t
m
i
n
e
d
i
c
i

b
i
r

e
k
i
l
d
e

s
a
l
a
n
m
a
k
t
a
d
r
.
E
s
e
r

b
u
l
u
n
a
n

m
e
k
a
n
l
a
r
n

k
a
p
l
a
r

i
n
s
a
n

u
n
s
u
r
u

i
l
e

s
a
l
a
n
a
n
g
v
e
n
l
i
k

n
l
e
m
l
e
r
i

y
a
n
n
d
a
,
i
f
r
e
l
i

a
l
a
r
m

s
i
s
t
e
m
i
y
l
e

d
o
n
a
t
l
m
d
u
r
u
m
d
a
d
r
.

A
y
r
c
a
,

b
u

m
e
k
a
n
l
a
r
d
a

v
e

h
a
r
e
k
e
t
l
e

d
u
y
a
r
l

a
l
a
r
m
s
i
s
t
e
m
i

m
e
v
c
u
t
t
u
r
.

i
f
r
e
l
i

a
l
a
r
m

s
i
s
t
e
m
i
,

b
a

o
l
d
u
u

b
i
l
g
i
s
a
y
a
r
a
,
b
u

m
e
k
a
n
l
a
r
a

g
i
r
i

v
e

l
a
r
m
k
n

o
l
a
n

s
o
r
u
m
l
u
l
a
r
n

s
a
h
i
p
o
l
d
u
u

f
a
r
k
l
i
f
r
e
l
e
r
i

n
e
d
e
n
i
y
l
e
,

h
a
n
g
i

s
a
a
t
t
e

k
i
m
i
n

g
i
r
i
p
-
k
t
k
a
y
d
e
d
i
y
o
r
.

B
u

y
a
z
m
l
a
r

s
a
k
l
a
n
y
o
r

v
e

d
e
p
o

g
i
r
i
t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
n

d
a

t
e
s
t

e
d
i
l
m
e
s
i
n
i

s
a
y
o
r
.
*
K
a
a
k
k

v
b
.

k
o
n
u
l
a
r
d
a
,

m
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

E
m
n
i
y
e
t
,

J
a
n
d
a
r
m
a
,
G
m
r
k

t
e
k
i
l
a
t
l
a
r
y
l
a

y
a
p
t
b
i
r
l
i
i

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
B
u

k
u
r
u
l
u
l
a
r
l
a
,

b
e
l
i
r
l
i

p
e
r
i
y
o
d
l
a
r
l
a

o
r
t
a
k

s
e
m
i
n
e
r
l
e
r

d
z
e
n
l
e
n
i
y
o
r
.
E
m
n
i
y
e
t

t
e
k
i
l
a
t
,

g
v
e
n
l
i
k

p
e
r
s
o
n
e
l
i
n
i
n

e
i
t
i
m
i
n
e

k
a
t
k
d
a
b
u
l
u
n
u
y
o
r
.
*
A
y
r
n
t

i
s
i
m
l
e
n
d
i
r
i
l
m
i

v
e

g
n
c
e
l

y
a
n
g
n
,

s
a
b
o
t
a
j

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r
n
o
l
u
t
u
r
u
l
m
a
s
,

i
t
f
a
i
y
e

t
e
k
i
l
a
t

i
l
e

o
r
t
a
k

a
l
m
a
l
a
r

y
a
p
l
m
a
s
o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
S
z
k
o
n
u
s
u

p
l
a
n

v
e

t
a
l
i
m
a
t
l
a
r
,

p
e
r
s
o
n
e
l

t
a
r
a
f
n
d
a
n

b
i
l
i
n
i
y
o
r
.

t
f
a
i
y
e
t
e
k
i
l
a
t

i
l
e

p
e
r
i
y
o
d
i
k

t
a
t
b
i
k
a
t
l
a
r
,

a
y
r
c
a

s
i
v
i
l

s
a
v
u
n
m
a

p
l
a
n
l
a
r
e
r
e
v
e
s
i
n
d
e

i
l
g
i
l
i

k
u
r
u
l
u
l
a
r
l
a

o
r
t
a
k

a
l
m
a

v
e

t
a
t
b
i
k
a
t
l
a
r
y
a
p
y
o
r
.
7
7
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e
k
i

t
m

e
s
e
r
l
e
r

e
n
v
a
n
t
e
r
l
i
d
i
r
.

(
z
e
l
l
i
k
l
e

y
a
z

a
y
l
a
r
n
d
a
k
i

i
z
i
n
v
e

g
e
i
c
i

g
r
e
v

a
l
m
a
l
a
r

n
e
d
e
n
i
y
l
e

o
l
u
a
n

k
s
a

s
r
e
l
i

g
e
c
i
k
m
e
l
e
r
h
a
r
i
.
)
*
E
s
e
r
l
e
r
e

a
i
t

t
m

b
i
l
g
i
l
e
r
,

b
u

b
i
l
g
i
l
e
r
d
e
n

h
e
r
h
a
n
g
i

b
i
r
i
y
l
e

e
s
e
r
e
u
l
a

s
a
l
a
y
a
n

i
y
i

p
r
o
g
r
a
m
l
a
n
m

b
i
r

b
i
l
g
i
s
a
y
a
r
a

k
a
y
t
l
r
.
B
i
l
g
i
s
a
y
a
r

k
a
y
t
l
a
r

p
r
a
t
i
k

i
l
e
y
i
i

s
a
y
o
r

v
e

e
s
e
r
l
e
r

h
a
k
k
n
d
a
k
i
t
m

b
i
l
g
i

v
e

b
e
l
g
e
l
e
r
i
n

y
e
d
e
i
n
i

d
e

o
l
u
t
u
r
u
y
o
r
.
*
M
z
e
l
e
r
d
e
k
i

h
e
r

t
r
d
e
n

i
l
e
m

v
e

k
a
y
t
l
a
r

i
i
n

G
e
n
e
l

M
r
l
e
s
t
a
n
d
a
r
t

o
l
u
t
u
r
u
l
m
a
m
r
.
S
i
k
k
e

b

i
l
e

d
i
e
r

b
m
l
e
r
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
s

s
i
s
t
e
m
i

f
a
r
k
l
.
B
u
n
u
n

d
n
d
a
k
i

b
e
l
g
e

v
e

i
l
e
m

d
z
e
n
i

m
z
e
d
e

b
i
r
l
i
k

i
i
n
d
e
.

A
n
c
a
k
,
d
i
e
r

m
z
e
l
e
r
l
e

f
a
r
k
l
k

g
s
t
e
r
i
y
o
r
.

(
E
m
a
n
e
t

e
s
e
r

d
e
f
t
e
r
i
)

G
i
r
i
k
a
y
t
l
a
r

a
r
a
s
n
d
a

i
l
e
t
i
i
m

g
k
l
e

s
a
l
a
n
y
o
r
.

A
y
n
i
y
a
t

t
e
s
e
l
l
m
m
a
k
b
u
z
l
a
r

e
s
e
r
l
e

f
i
i
l
i

b
a

o
l
m
a
y
a
n

a
m
a

a
y
n
i
y
a
t

t
a
l
i
m
a
t
n
a
m
e
s
i
n
e
g
r
e

s
o
r
u
m
l
u
l
u
u

b
u
l
u
n
a
n

a
m
b
a
r

m
e
m
u
r
u
n
c
a

i
m
z
a
l
a
n
y
o
r
.

E
m
a
n
e
t
d
e
f
t
e
r
i
n
d
e

e
s
e
r

t
e
s
l
i
m
l
e
r
i

i
m
z
a

i
l
e

k
a
y
t
l

d
e
i
l
d
i
r
.
*
A
r
k
e
o
l
o
j
i
k
,

e
t
n
o
g
r
a
f
i
k
,

m
z
e
l
i
k
,

e
t
d
l
k

e
s
e
r

k
a
v
r
a
m
l
a
r
,
u
z
m
a
n
l
a
r
c
a

f
a
r
k
l

a
n
l
a
l
a
b
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
S
z
k
o
n
u
s
u

t
a
n
m
l
a
r

i
i
n

u
z
m
a
n
l
a
r
,

n
i
v
e
r
s
i
t
e

r
e
t
i
m

y
e
l
e
r
i
,

y
a
r
g
k
u
r
u
l
u
l
a
r

v
e

k
a
r
a
r
l
a
r

k
e
n
d
i

i
l
e
r
i
n
d
e

v
e

d
i
e
r
l
e
r
i
y
l
e
u
y
u
m
l
u

o
l
m
a
y
p
,

m
e
v
z
u
a
t
t
a

n
g
l
e
n

h
u
s
u
s
l
a
r
d
a
,

f
a
r
k
l
e
k
i
l
d
e
d
e
e
r
l
e
n
d
i
r
i
l
e
b
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e

i
i

v
e

d

g
e
i
c
i

y
e
r

d
e
i
k
l
i
k
l
e
r
i
,

k
a
l

k
a
y
t
l
a
r
l
a
i
z
l
e
n
m
i
y
o
r
.
B
u

h
a
r
e
k
e
t
l
e
r

r
e
p
e
r
t
u
v
a
r

d
e
f
t
e
r
i
n
d
e

y
a
z
p
,

s
i
l
i
n
e
n

n
o
t
l
a
r
l
a
i
z
l
e
n
i
y
o
r
.

D
o
l
a
y
y
l
a

s
a
d
e
c
e

s
o
n

d
u
r
u
m

g
l
e
b
i
l
i
y
o
r
.
*
M
z
e
n
i
n

f
o
t
o
r
a
f

p
e
r
s
o
n
e
l
e

g
e
r
e
k
s
i
n
i
m
i

v
a
r
d
r
.
M
z
e
n
i
n

f
o
t
o
r
a
f
h
a
n
e
s
i

v
a
r
.

a
n
c
a
k

f
o
t
o
r
a
f

o
l
m
a
d
n
d
a
n

h
e
r
u
z
m
a
n

k
e
n
d
i
s
i
n
i
n

s
o
r
u
m
l
u
l
u
u
n
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

f
o
t
o
r
a
f
e
k
i
y
o
r
.
D
o
l
a
y
y
l
a

b
e
l
i
r
l
i

b
i
r

s
o
r
u
m
l
u

v
e

d
e

a
r
i
v

d
z
e
n
i

y
o
k
.
7
8
M
Z
E
:
1
0
B
U
R
S
A

M
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

v
e

T
r
k
-
s
l
a
m

Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:

5
2
.
1
0
4
E
s
e
r

S
a
y
:
2
3
.
7
7
0
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:

8
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

f
a
r
k
l

n
i
t
e
l
i
k
t
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

f
i
y
a
t

t
a
k
d
i
r
i
n
i

y
a
p
m
a
y
a

y
e
t
k
i
l
i
u
z
m
a
n

k
a
d
r
o
s
u

b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
U
z
m
a
n
l
a
r

z
e
r
i
n
d
e

a
n
l
a
k
l
a
r

y
a
z

o
l
m
a
y
a
n

p
r
e
n
s
i
p
l
e
r
g
e
l
i
t
i
r
m
i
l
e
r
d
i
r
.
*
B
a
k
a

m
z
e
l
e
r
e

g
n
d
e
r
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r

k
a
y
t
l
a
r
n
d
a
n
d
l
m
e
s
i
n
e

i
l
i
k
i
n

u
y
g
u
l
a
m
a

v
e

i
l
e
m
l
e
r

g
e
n
e
l

m
r
l
k

g
e
n
e
l
-
g
e
l
e
r
i
y
l
e

u
y
u
m

i
i
n
d
e
d
i
r
.
Y
e
n
i

a
l
a
n

b
i
r

m
z
e
y
e

g
n
d
e
r
i
l
e
n

8
5

a
d
e
t

e
s
e
r
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r
k
a
y
t
l
a
r
z
e
n
l
i

v
e

h
u
k
u
k
i

p
r
o
s
e
d
r
l
e
r
e

u
y
g
u
n
d
u
r
.
*
M
z
e
n
i
n

G
e
n
e
l

M
r
l
n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f
l
e
r
d
o
r
u
l
t
u
s
u
n
d
a

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r
l
e
r
i

e
l
d
e

e
t
m
e

b
i
i
m
i
n
d
e

b
i
r

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
T
r
k
i
y
e
n
i
n

n
e
r
e
s
i
n
d
e
n

g
e
l
i
r
s
e

g
e
l
s
i
n

h
e
r

e
s
e
r

s
a
t
n

a
l
n
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
s
e
r

s
a
t
n

a
l
n
m
a
s
i
n

v
e
r
i
l
e
n

d
e
n
e
k
l
e
r

y
e
t
e
r
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
B
e
l
i
r
l
i

m
i
k
t
a
r
n

a
l
t
n
d
a

k
a
l
a
n

d
e
m
e
l
e
r

M
z
e

d
e
r
n
e
i
n
c
e
y
a
p
l
m
a
k
t
a
d
r
.
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a

h
e
r

e
s
e
r

g
r
u
b
u
n
a

a
i
t

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r

n
e
t

b
i
i
m
d
e
b
e
l
i
r
l
e
n
m
i
t
i
r
.
1
9
9
6

y
n
d
a

y
a
p
l
a
n

y
e
n
i

g
r
e
v
l
e
n
d
i
r
m
e
l
e
r

i
l
e

u
z
m
a
n
l
a
r
n

d
e
p
o
l
a
r
v
e

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

a
l
a
n
l
a
r

n
e
t

b
i
i
m
d
e

a
y
l
m
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

t
a
s
n
i
f

v
e

y
e
r
l
e
t
i
r
i
l
m
e
s
i

b
u
l
m
a

k
o
l
a
y
l
s
a
l
a
y
a
c
a
k

b
i
i
m
d
e

d
z
e
n
l
e
n
m
i
t
i
r
.
D
e
p
o

s
o
r
u
m
l
u
l
a
r
n
c
a

t
u
t
u
l
a
n

d
e
p
o

y
a
r
d
m
c

l
i
s
t
e
l
e
r
i
n
d
e
n
,
(
r
e
p
e
r
t
u
a
r

d
e
f
t
e
r
i
)

e
s
e
r
l
e
r
e
,

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n

k
a
y
t
l
a
r
a

u
l
a
l
m
a
s
k
o
l
a
y
l
k
l
a

g
e
r
e
k
l
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
G
e
r
e
k

m
z
e

b
i
n
a
s

o
l
a
r
a
k

y
e
n
i

y
a
p
l
m

o
l
a
n

a
r
k
e
o
l
o
j
i
k

e
s
e
r
l
e
r
i
n
b
u
l
u
n
d
u
u

b
i
n
a
,

g
e
r
e
k
s
e

T
r
k
-
s
l
m

e
s
e
r
l
e
r
i
n
i
n

s
e
r
g
i
l
e
n
d
i
i

v
e
d
e
p
o
l
a
n
d

t
a
r
i
h
i

b
i
n
a

k

v
e

n
e
m

a
n
d
a
n

u
y
g
u
n

d
e
i
l
d
i
r
.
Y
e
n
i

b
i
n
a
n
n

s
e
r
g
i

a
l
a
n
o
k

g
e
n
i

o
l
u
p
,

b
k

c
a
m
l
a
r

d
o
l
a
y
y
l
a
g
n
e

a
l
m
a
k
t
a
d
r
.

E
s
k
i

b
i
n
a
n
n

d
e
p
o
l
a
r
n
d
a

%
7
0

o
r
a
n
n
d
a

n
e
m
v
a
r
d
r
.

N
e
m

e
k
m
e

c
i
h
a
z

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
B
i
n
a
l
a
r

y
e
n
i

d
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r
m
a
k

z
e
r
e

t
a
d
i
l
a
t

y
a
p
m
a
y
a

v
e
g
e
n
i
l
e
m
e
y
e

e
l
v
e
r
i
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
E
s
k
i

b
i
n
a
n
n

y
e
n
i

y
a
p
l
a
n

d
e
p
o
l
a
r
n
d
a

%
9
0

o
r
a
n
n
d
a

n
e
m

v
a
r
d
r
.
D
e
p
o

g
i
r
i
l
e
r
i

b
i
n
a

d
n
d
a

y
a
p
m

o
l
d
u
u
n
d
a
n
,

g
v
e
n
l
i
k

a
n
d
a
n
d
a

r
i
s
k

t
a
n
d
a
n
,

b
u

d
e
p
o
l
a
r

k
u
l
l
a
n
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
7
9
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
D
e
p
o
l
a
r
a

g
i
r
i

v
e

n

i
z
l
e
n
d
i
D
e
p
o

G
i
r
i

D
e
f
t
e
r
i

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
D
e
p
o
l
a
r
a

g
i
r
i
l
a
r

c
i
l
t

v
e

m
r
l

d
e
f
t
e
r

y
e
r
i
n
e
,

h
a
r
e
k
e
t
l
i
s
a
y
f
a
l

t
u
t
u
n
a
k
l
a
r
l
a

s
a
k
s
z

b
i
i
m
d
e

i
z
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
n

a
l
a
n
l
a
r
,

e
s
e
r

s
a
y

v
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

c
i
n
s

v
e

b
k
l
k
l
e
r
i
n
e
g
r
e

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
M
e
z
a
r

s
t
e
l
l
e
r
i
n
i
n

b
u
l
u
n
d
u
u

d
e
p
o
d
a

e
s
e
r
l
e
r
e

u
l
a
l
a
b
i
l
m
e
s
i

z
o
r
d
u
r
.
H
a
l
-
k
i
l
i
m

g
i
b
i

e
s
e
r
l
e
r

r
u
l
o

h
a
l
i
n
d
e

s
t

s
t
e

k
o
n
u
l
m
u
t
u
r
.
*
M
z
e

H
i
z
m
e
t

Y
n
e
t
m
e
l
i
i

g
e
r
e
i
n
c
e

t
u
t
u
l
m
a
s

g
e
r
e
k
e
n

D
e
p
o
Y
a
r
d
m
c

L
i
s
t
e
l
e
r
i

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
D
e
p
o

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

d
z
e
n
i

y
e
n
i

d
e
m
i

o
l
d
u
u
n
d
a
n
,

y
e
n
i

d
e
p
o
s
o
r
u
m
l
u
l
a
r
n
,

k
e
n
d
i

d
e
p
o

v
e

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

a
l
a
n
l
a
r
n
a

i
l
i
k
i
n
l
i
s
t
e
l
e
r
i

h
a
z
r

d
e
i
l
d
i
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

c
i
n
s
l
e
r
i
n
e

g
r
e

d
e
p
o
l
a
r

v
e

d
e
p
o
l
a
m
a
k
o
n
u
s
u
n
d
a

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r

o
l
u
t
u
r
u
l
m
a
m
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
-
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

b
a
z

e
s
e
r
l
e
r
i
n

k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n
u

i
i
n
,

i
l
g
i
l
i
k
u
r
u
l
u
l
a
r
l
a

i
b
i
r
l
i
i

y
a
p
m
a
s

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
B
a
z

e
s
e
r
l
e
r
,

b
a
k
m

i
i
n

s
t
a
n
b
u
l

K
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n

M
e
r
k
e
z
i

i
l
e
S
l
e
y
m
a
n
i
y
e

K
p
h
a
n
e
s
i
n
e

g
n
d
e
r
i
l
m
i
t
i
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
i
n

b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

p
o
l
i
t
i
k
a
s

v
e

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
y
o
k
t
u
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

k
o
n
u
s
u
n
d
a

b
i
r

p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
M
z
e
d
e

b
i
r

l
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.

E
s
e
r
l
e
r
i
n

b
a
k
i
n
a
r
a

v
e

g
e
r
e

i
l
e

g
e
r
e
k
l
i

b
a
k
m

u
z
m
a
n
/

t
e
k
n
i
s
y
e
n
i

y
o
k
t
u
r
.
*
M
z
e
d
e

b
a
k
m

g
e
r
e
k
t
i
r
e
n

o
k

s
a
y
d
a

e
s
e
r

b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.

B
a
k
m
g
e
r
e
k
t
i
r
e
n

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n

t
a
h
r
i
p

o
l
a
n
l
a
r

v
a
r
d
r
.
D
e
p
o
l
a
r
d
a

t
a
h
r
i
p

o
l
m
u

e
s
e
r
l
e
r
i
n

l
i
s
t
e
l
e
r
i
n
i
n

h
a
z
r
l
a
n
m
a
s

v
e
b
u
n
l
a
r
n

k
a
y
t
l
a
r
d
a

d
l
m
e
s
i

i
i
n

a
l
m
a
l
a
r
a

d
a

h
e
n
z
b
a
l
a
n
l
m
a
m
r
.

T
a

v
e

p
i
m
i

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n

2
7

a
d
e
t

t
a
h
r
i
p

o
l
u
n
a
n
e
s
e
r
;

e
t
n
o
g
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n

d
e

K
e
n
a
n

z
b
e
l
i
n

m
z
e
y
e

b
a
l
a
d
k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
d
a
n

7

a
d
e
t

e
s
e
r
i
n

t
a
h
r
i
p

o
l
d
u
u

g
l
m
r
.
8
0
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
M
z
e
n
i
n

s
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a

o
l
a
a
n

d
p
r
a
n
m
a

v
e

e
s
k
i
m
e
l
e
r
i
g
z
l
e
y
e
b
i
l
m
e
k

i
i
n

p
e
r
i
y
o
d
i
k

b
a
k
m
-
k
a
y
t

v
e

r
a
p
o
r

s
i
s
t
e
m
i

m
e
v
c
u
t
d
e
i
l
d
i
r
.
B
u

k
o
n
u
d
a

v
i
t
r
i
n
l
e
r

a
l
d
n
d
a

y
a
p
l
a
n

g
z
l
e
m
l
e
r
l
e
y
e
t
i
n
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
S
e
r
g
i
l
e
m
e
y
e

d
k

k
s
a
,

o
r
t
a

v
e

u
z
u
n

v
a
d
e
l
i

p
l
a
n

y
o
k
t
u
r
.
M
z
e
n
i
n

s
e
r
g
i

d
z
e
n
i

3

y
l
d
a
n

b
e
r
i

d
e
t
i
r
i
l
m
e
m
i
t
i
r
.

M
e
v
c
u
t
e
s
e
r
l
e
r
i
n

o
k

a
z

s
e
r
g
i
l
e
n
m
e
k
t
e

o
l
u
p
,

i
k
i

a
n
a

b
i
n
a
d
a
k
i

s
i
k
k
e
t
e
h
i
r
l
e
r
i
,

d
e
n
e
k

y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
i
n
d
e
n

y
e
n
i
l
e
m
e
m
i
t
i
r
.
*
S
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

(
b
m
,

v
i
t
r
i
n

v
.
s
.
)

v
e

e
n
v
a
n
t
e
r
n
u
m
a
r
a
l
a
r
s
t
e
r
i
r

b
i
r

t
e
h
i
r

p
l
a
n

y
o
k
t
u
r
.
U
z
m
a
n
l
a
r

s
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a

b
u
l
u
n
a
n

e
s
e
r
l
e
r
i

y
a
l
n
z
c
a

l
i
s
t
e
l
e
r
d
e
n
i
z
l
e
m
e
k
l
e

y
e
t
i
n
m
e
k
t
e
d
i
r
l
e
r
.
*
S
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n

b
a
z
l
a
r

o
l
u
m
s
u
z

k

v
e

h
a
v
a

k
o
u
l
l
a
r
n
e
t
k
i
s
i

a
l
t
n
d
a
d
r
.
T
r
k
-
s
l
m

e
s
e
r
l
e
r
i
n
i
n

b
u
l
u
n
d
u
u

b
i
n
a
d
a

a
k
t
a

s
e
r
g
i
l
e
n
e
n

7
2

a
d
e
t
e
s
e
r

o
l
u
m
s
u
z

n
e
m

k
o
u
l
l
a
r
n
d
a
n

e
t
k
i
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.

G
e
n
e

a
r
k
e
o
l
o
j
i
k
e
s
e
r
l
e
r
d
e
n

b
a
h
e
d
e

s
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r

h
a
v
a

k
i
r
l
i
l
i
i
n
i
n

o
l
u
m
s
u
z
e
t
k
i
l
e
r
i
n
e

a
k
t
r
.

E
l

y
a
z
m
a
s

e
s
e
r
l
e
r

i
i
n

k
u
l
l
a
n
l
a
n

k
l
a
r
(
a
m
p
u
l
l
e
r
)

d
a

b
u

e
s
e
r
l
e
r
i

o
l
u
m
s
u
z

e
t
k
i
l
e
y
e
b
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

b
u
l
u
n
a
n

b
e
k
i

v
e

g
v
e
n
l
i
k

p
e
r
s
o
n
e
l
i
n
i
n

y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
i

g
v
e
n
l
i
k
a
n
d
a
n

r
i
s
k

o
l
u
t
u
r
m
a
k
t
a
d
r
.
M
z
e
n
i
n

i
k
i

a
n
a

b
i
n
a
s

(
A
r
k
e
o
l
o
j
i

v
e

T
r
k
-
s
l
m

E
s
e
r
l
e
r
i
)

i
l
e

b
a
b
i
r
i
m
l
e
r
i
n
i
n

(
A
t
a
t
r
k

E
v
i
,

O
s
m
a
n
l

E
v
i
,

e
m
a
k
i

E
v
i
,

M
t
a
r
e
k
e

E
v
i
)
b
i
r
b
i
r
i
n
d
e
n

u
z
a
k

m
e
k
a
n
l
a
r

o
l
m
a
s
,

a
y
r
c
a

V
a
k
f
l
a
r

G
e
n
e
l
M
r
l
l
k
i
y
e
t
i
n
d
e

o
l
a
n
,

a
n
c
a
k

g
v
e
n
l
i
i

m
z
e
y
e

a
i
t

o
l
a
n

o
k
s
a
y
d
a

t
r
b
e

b
u
l
u
n
m
a
s
,

y
e
t
e
r
s
i
z

p
e
r
s
o
n
e
l
l
e

(
t
o
p
l
a
m

3
5

b
e
k
i

v
e
g
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
s
i
)

g
v
e
n
l
i
k

s
a
l
a
n
m
a
s

e
n
g
e
l
l
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.

N
i
t
e
k
i
m
1
9
9
2

v
e

1
9
9
6

y
l
l
a
r
n
d
a

h
r
s
z
l
k
l
a
r

o
l
m
u
t
u
r
.
8
1
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
G
v
e
n
l
i
k
l
e

i
l
g
i
l
i

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
i
n

b
a
z
m
l
e
r
i
n
i
n

u
y
g
u
l
a
m
a
s
n
d
a
y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
k
l
e
r

s
z
k
o
n
u
s
u
d
u
r
.
H
a
f
t
a
l
k

v
e

g
n
l
k

o
l
a
r
a
k

n
b
e
t

d
e
v
r
i

v
e

m
z
e

t
e
s
l
i
m
i
n
e

i
l
i
k
i
n
o
l
a
r
a
k

d
z
e
n
l
e
n
e
n

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
,

c
i
l
t
l
i

v
e

t
a
s
d
i
k
l
i

n
b
e
t

d
e
f
t
e
r
i

y
e
r
i
n
e
,
d
o
s
y
a
y
a

t
a
k
l
a
n

h
a
r
e
k
e
t
l
i

s
a
y
f
a
l
a
r

b
i
i
m
i
n
d
e

s
a
k
s
z

b
i
r

y
n
t
e
m
l
e
i
z
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.

B
e
k
i

k
o
n
t
r
o
l

s
a
a
t
l
e
r
i
n
i
n

k
u
l
l
a
n
n
a

i
l
i
k
i
n
g
r
e
v
l
e
n
d
i
r
m
e
l
e
r

a
k

v
e

y
a
z

o
l
a
r
a
k

p
e
r
s
o
n
e
l
e

d
u
y
u
r
u
l
m
a
m
r
.
*
S
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

g
e
n
e
l

g
v
e
n
l
i
i

v
e

k
o
r
u
n
m
a
s

k
o
n
u
s
u
n
d
a
s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r

a
k

v
e

n
e
t

o
l
a
r
a
k

d
z
e
n
l
e
n
m
e
m
i
t
i
r
.
A
r
k
e
o
l
o
j
i

b
i
n
a
s

s
e
r
g
i

s
a
l
o
n
u

i
i
n

n
b
e
t
i

g
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
s
i
b
e
l
i
r
l
e
n
m
e
m
i
t
i
r
.

T
r
k
-
s
l
m

E
s
e
r
l
e
r
i
n
i
n

s
e
r
g
i
l
e
n
d
i
i

b
i
n
a
d
a
g
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
l
e
r
i
n
i
n

h
a
n
g
i

s
a
l
o
n
l
a
r
d
a

g
r
e
v
l
i

o
l
d
u
k
l
a
r
n
a

i
l
i
k
i
n
g
r
e
v
l
e
n
d
i
r
m
e

y
a
p
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
y
e

b
a

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
c
u
l
a
r
n

d
e
n
e
t
i
m
l
e
r
i

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
1
9
9
6

y

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
c
u

d
e
n
e
t
i
m
l
e
r
i
,

m
z
e

u
z
m
a
n
l
a
r
n

m
z
e

i
i

v
e
d
r
e
v

y

n
e
d
e
n
i
y
l
e

t
a
m
a
m
l
a
n
a
m
a
m

o
l
d
u
u

g
i
b
i
,
k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
c
u

b
e
l
g
e
l
e
r
i
n
i
n

i
p
t
a
l
i

k
o
n
u
s
u
n
d
a

y
a
s
a
l

b
o
l
u
k

n
e
d
e
n
i
y
l
e
b
i
r

i
l
e
m

y
a
p
l
m
a
m
r
.
*
M
z
e

b
i
n
a
l
a
r
n
d
a

y
a
n
g
n

v
e

h
r
s
z
l
k
l
a

i
l
g
i
l
i

a
l
a
r
m

s
i
s
t
e
m
i
b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
Y
a
n
g
n

v
e

a
f
e
t

d
u
r
u
m
l
a
r
n
a

i
l
i
k
i
n

o
l
a
r
a
k

h
a
z
r
l
a
n
a
n

p
l
a
n
l
a
r
y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
Y
a
n
g
n

d
u
r
u
m
u
n
d
a

y
l
e
c
e
k

a
l
m
a
l
a
r
a

i
l
i
k
i
n

m
z
e

y
e
t
k
i
l
i
l
e
r
i
,
E
m
n
i
y
e
t

v
e

t
f
a
i
y
e

k
u
r
u
l
u
l
a
r

a
r
a
s
n
d
a

n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i
a
n
l
a
m
a

v
e

p
l
a
n
l
a
r

m
e
v
c
u
t

d
e
i
l
d
i
r
.

P
e
r
s
o
n
e
l

b
y
l
e

b
i
r

d
u
r
u
m
d
a

n
e
t
r

b
i
r

g
r
e
v

s
t
l
e
n
e
c
e
i
n
e

d
a
i
r

u
y
g
u
l
a
m
a
l

b
i
l
g
i
l
e
r
d
e
n

y
o
k
s
u
n
d
u
r
.
8
2
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

b
u
l
u
n
a
n

b
n

e
s
e
r
l
e
r

e
n
v
a
n
t
e
r
l
i

o
l
u
p
,

e
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
v
e

k
a
y
t
l
a
r
v
e
n
l
i

o
r
t
a
m
l
a
r
d
a

m
u
h
a
f
a
z
a

e
d
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
M
z
e
d
e

s
a
k
l

v
e

f
i
i
l
i

b
i
r

s
a
y
m

y
a
p
l
m
a
s

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
M
z
e
d
e

1
9
9
6

y
n
d
a

d
e
p
o

v
e

s
e
r
g
i

s
o
r
u
m
l
u
l
a
r
n

y
a
y
g
n
-
l
a
l
m
a
s
n
a

d
k

g
r
e
v
l
e
n
d
i
r
m
e
l
e
r

s
o
n
u
c
u

y
a
p
l
a
n

d
e
v
i
r
-

t
e
s
l
i
m
i
l
e
m
l
e
r
i
,

f
i
i
l
i

s
a
y
m

y
a
p
l
m
a
s

s
a
l
a
y
a
b
i
l
m
i
t
i
r
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

g
e
l
i
m
i
l
k
e
l
e
r
i
n

m
z
e
c
i
l
i
k

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
n
a
u
y
g
u
n

g
e
n
e
l

v
e

m
e
r
k
e
z
i

b
i
r

k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i

n
g
l
m
e
m
i
t
i
r
.
*
M
z
e
d
e

b
i
r

f
o
t
o
r
a
f
h
a
n
e

v
e

f
o
t
o
r
a
f

k
a
d
r
o
s
u

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n
d
e

f
o
t
o
r
a
f

o
l
m
a
y
a
n

o
k

s
a
y
d
a

e
s
e
r
b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.

B
u

d
u
r
u
m
,

a
l
n
a
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

b
e
l
g
e
l
e
n
d
i
r
i
l
m
e
m
e
s
i
s
o
n
u
c
u
n
u

d
o
u
r
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n
d
e
k
i

k
a
y
t
l
a
r
d
a

d
e
i
k
l
i
k

v
e

e
k
l
e
m
e
l
e
r
y
a
p
l
a
b
i
l
m
e
s
i
n
i
n

k
o
u
l

v
e

p
r
o
s
e
d
r
l
e
r
i

b
e
l
i
r
l
e
n
m
e
m
i
t
i
r
.
M
z
e

u
z
m
a
n
l
a
r
,

e
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n
d
e

s
i
l
i
n
t
i
,

k
a
z
n
t

y
o
l
u
y
-
l
a
d
e
i
k
l
i
k
l
e
r

y
a
p
a
b
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.

B
u

t
a
l
m
a
l
a
r
n
l
e
y
i
c
i

t
e
d
b
i
r

v
e
d
z
e
n
l
e
m
e
l
e
r

g
e
t
i
r
i
l
m
e
m
i
t
i
r
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e

i
i
n
d
e
k
i

g
e
i
c
i

h
a
r
e
k
e
t
l
i
l
i
k
l
e
r
i

k
a
l

b
i
r

k
a
y
t
l
a
i
z
l
e
n
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r

d
e
i
m
l
e
r
i

d
e
p
o

y
a
r
d
m
c

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n
e

(
R
e
p
e
r
t
u
a
r
D
e
f
t
e
r
l
e
r
i
)

k
u
r
u
n

k
a
l
e
m
l
e

e
r
h

k
o
n
u
l
u
p

s
i
l
i
n
m
e
s
i

g
i
b
i

s
a
k
s
z

b
i
r
y
n
t
e
m
l
e

i
z
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
E
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n
i
n

i
k
i
n
c
i

n
s
h
a
s

(
y
e
d
e
i
)

y
o
k
t
u
r
.
*
E
s
k
i

t
a
r
i
h
l
e
r
d
e

y
a
p
l
a
n

e
n
v
a
n
t
e
r

k
a
y
t
l
a
r

e
s
e
r
l
e
r
i

y
e
t
e
r
i
n
c
e

t
a
n
m
-
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
B
u

e
s
e
r
l
e
r

k
a
y
t
l
a
r

i
l
e

i
l
g
i
l
i

g
e
r
i
y
e

d
k

e
n
v
a
n
t
e
r

v
e

f
o
t
o
r
a
f
l
a
m
a
a
l
m
a
l
a
r
n
a

d
z
e
n
l
i

v
e

p
r
o
g
r
a
m
l

b
i
r

b
i
i
m
d
e

b
a
l
a
n
l
a
m
a
m
r
.
8
3
M
Z
E
:

1
1
A
D
A
N
A

M
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

v
e

E
t
n
o
r
a
f
i
k

Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:
9
.
5
2
4
E
s
e
r

S
a
y
:
4
5
.
3
2
3
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y
:

7
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
s
a
d
e
r
e

e
d
i
l
e
n

v
e

y
a
r
g
l
a
m
a

k
o
n
u
s
u

o
l
a
n

e
s
e
r
l
e
r

i
i
n

z
e
l

b
i
r

u
s
l
h
u
k
u
k
u

h
u
k
u
k

d
z
e
n
i
m
i
z
d
e

y
e
r

a
l
m
a
m
a
s
n
a

r
a
m
e
n
,

m
z
e
y
n
e
t
i
m
i

e
m
n
i
y
e
t

v
e

y
a
r
g

k
u
r
u
l
u
l
a
r

i
l
e

h
z
l

v
e

o
l
u
m
l
u

i
l
i
k
i
l
e
r
g
e
l
i
t
i
r
m
e
s
i

s
u
r
e
t
i
y
l
e

e
l
d
e

e
d
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

g
v
e
n
l
i
i
n
i

s
a
l
a
m
r
.
*
M
z
e
n
i
n

G
e
n
e
l

M
r
l
n
c
e
d
e
n

b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

h
e
d
e
f
l
e
r
d
o
r
u
l
t
u
s
u
n
d
a

b
e
l
i
r
l
i

e
s
e
r
l
e
r
i

e
l
d
e

e
t
m
e

b
i
i
m
i
n
d
e

k
o
l
e
k
s
i
y
o
n
o
l
u
t
u
r
m
a

p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
E
s
e
r
l
e
r

s
a
t
n

a
l
r
k
e
n
,

b
e
l
l
i

b
i
r

c
o
r
a
f
y
a
n
n

v
e
y
a

d
n
e
m
i
n

o
l
m
a
s
g
i
b
i

b
i
r

z
e
l
l
i
k

a
r
a
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e

i
t
l
i

e
s
e
r

g
r
u
p
l
a
r

d
e
e
r
l
e
n
d
i
r
e
b
i
l
e
c
e
k

y
e
t
e
r
l
i

u
z
m
a
n
p
e
r
s
o
n
e
l
e

s
a
h
i
p

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e
d
e
,

m
r
l
e

b
i
r
l
i
k
t
e

f
i
i
l
e
n

t
o
p
l
a
m

4

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l
b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
k
,

y
n
e
t
m
e
l
i
k

v
e

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
l
e

d
e
p
o
l
a
r

v
e

d
e
p
o
l
a
m
a
k
o
n
u
s
u
n
d
a

s
t
a
n
d
a
r
t

o
l
u
t
u
r
m
a
m
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r

u
y
g
u
n

k

v
e

n
e
m

k
o
u
l
l
a
r
n
a

s
a
h
i
p

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e

b
i
n
a
s

s
u

k
a
n
a
l
n

y
a
k
n
d
a

y
a
p
l
m

o
l
d
u
u
n
d
a
n

d
e
p
o
l
a
r
d
e
v
a
m
l

s
u

a
l
m
a
k
t
a
d
r
.
8
4
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
D
e
p
o
l
a
r
d
a

b
u
l
u
n
a
n

e
s
e
r
l
e
r

b
u
l
m
a

k
o
l
a
y
l

s
a
l
a
y
a
c
a
k

b
i
i
m
d
e
d
z
e
n
l
i

v
e

t
a
s
n
i
f
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
G
z
l
e
m

y
a
p
l
a
n

m
z
e
l
e
r
d
e

k
a
y
t
l
a
r
d
a
n

e
s
e
r
l
e
r
e

v
e

e
s
e
r
l
e
r
d
e
n
k
a
y
t
l
a
r
a

s
a
k
l

b
i
i
m
d
e

u
l
a
l
m
a
s
m
k
n

o
l
m
a
m
r
.
*
D
e
p
o

t
a
s
n
i
f
l
e
r
i
n
e

g
r
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

g
s
t
e
r
e
n

D
e
p
o

Y
a
r
d
m
c
D
e
f
t
e
r
i

v
e
y
a

y
e
r

b
i
l
d
i
r
i
m

l
i
s
t
e
l
e
r
i

t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
M
z
e
d
e

i
l
k

g
i
r
i

k
a
y
t
l
a
r
n

y
e
r

a
l
d

d
e
f
t
e
r
d
e
n

b
a
k
a

d
e
f
t
e
r
k
u
l
l
a
n
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.

B
u

d
e
f
t
e
r
d
e

d
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
g
s
t
e
r
i
l
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.

E
s
e
r
l
e
r
,

g
r
u
p

n
u
m
a
r
a
s

i
l
e

b
u
l
u
n
m
a
y
a
a
l
l
m
a
k
t
a
d
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

c
i
n
s
l
e
r
i
n
e

g
r
e

d
n
y
a

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
n
a
u
y
g
u
n

b
a
k
m

p
o
l
i
t
i
k
a
s

v
e

t
e
k
n
i
k
l
e
r
i

b
e
l
i
r
l
e
n
m
e
m
i
t
i
r
.
G
e
n
e
l

M
r
l
n

b
u

a
l
a
n
d
a

b
i
r

d
z
e
n
l
e
m
e
s
i

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

y
e
t
e
r
l
i

b
i
r

b
a
k
m

p
o
l
i
t
i
k
a
s

m
e
v
c
u
t

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e
d
e

i
l
e
v
s
e
l

b
i
r

l
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r
,

v
e

k
o
n
s
e
r
v
a
s
y
o
n

u
z
m
a
n

o
l
m
a
m
a
s
n
e
d
e
n
i
y
l
e
,

b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

a
l
m
a
l
a
r

y
a
p
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a
k
i

o
l
a
a
n
d
p
r
a
n
m
a

v
e

e
s
k
i
m
e
l
e
r
i

g
z
l
e
m
e
k

z
e
r
e
p
e
r
i
y
o
d
i
k

b
a
k
m

k
a
y
t
l
a
r

t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
S
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a
k
i

e
y
a
l
a
r
n

b
a
k

y
a
p
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
d
e

b
a
k
m

g
e
r
e
k
t
i
r
e
n

o
k

s
a
y
d
a

e
s
e
r

b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
M
z
e
d
e
,

p
e
r
i
y
o
d
i
k

o
l
a
r
a
k

u
y
g
u
l
a
n
m
a
s

g
e
r
e
k
e
n

i
l
a
l
a
m
a
,
h
a
v
a
l
a
n
d
r
m
a

g
i
b
i

b
a
s
i
t

b
a
k
m

i
l
e
m
l
e
r
i

d
e

y
a
p
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
8
5
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
S
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

v
e

e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
l
a
r
s
t
e
r
e
n

b
i
r
t
e
h
i
r

p
l
a
n

v
a
r
d
r
.
*
M
z
e
n
i
n

o
r
t
a

v
e

u
z
u
n

v
a
d
e
l
i

s
e
r
g
i
l
e
m
e

p
l
a
n

m
e
v
c
u
t

d
e
i
l
d
i
r
.
S
e
r
g
i

a
l
a
n

u
z
u
n

b
i
r

s
r
e
d
i
r

d
e
t
i
r
i
l
m
e
m
i
t
i
r
.

M
e
v
c
u
t

e
s
e
r
l
e
r
i
n
p
e
k

a
z

s
e
r
g
i
l
e
n
m
e
k
t
e
d
i
r
.
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n

s
e
r
g
i
l
e
m
e

f
a
a
l
i
y
e
t
l
e
r
i
n
i

o
l
u
m
s
u
z

e
t
k
i
l
e
y
e
n

k
o
u
l
l
a
r
a
l
t
n
d
a
d
r
.
T
e
h
i
r

s
a
l
o
n
u
n
d
a

t
a
v
a
n

v
e

p
e
n
c
e
r
e
l
e
r

a
r
a
s
n
d
a

a
k
l
k

n
e
d
e
n
i
y
l
e
e
s
e
r
l
e
r

t
o
z
l
a
n
m
a

v
e

k
i
r
l
e
n
m
e
y
e

m
a
r
u
z
d
u
r
.
*
S
e
r
g
i
l
e
n
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i

t
a
n
t
a
n

v
e

z
i
y
a
r
e
t
i
y
i

b
i
l
g
i
l
e
n
d
i
r
e
n

y
a
z
,

l
e
v
h
a

v
e
a
k
l
a
m
a
l
a
r

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

g
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
l
e
r
i

s
a
y
c
a

y
e
t
e
r
s
i
z
d
i
r
.
G
v
e
n
l
i
k

g
r
e
v
l
i
s
i

v
e

b
e
k
i

o
l
a
r
a
k

t
o
p
l
a
m

1
3

p
e
r
s
o
n
e
l
,

s
a
l
a
m
a
k
t
a
y
e
t
e
r
s
i
z

k
a
l
m
a
k
t
a
d
r
l
a
r
.
*
Y
a
n
g
n

v
e

a
f
e
t
l
e

i
l
g
i
l
i

p
l
a
n
l
a
r

g
n
c
e
l

d
e
i
l
i
r
.
Y
a
n
g
n

d
u
r
u
m
u
n
d
a

y
l
e
c
e
k

a
l
m
a
l
a
r
a

i
l
i
k
i
n

o
l
a
r
a
k

m
z
e
y
e
t
k
i
l
i
l
e
r
i
,

e
m
n
i
y
e
t

a
r
a
s
n
d
a

k
o
o
r
d
i
n
e
l
i

v
e

n
c
e
d
e
n

p
l
a
n
l
a
n
m

b
i
r
p
l
a
n

o
l
m
a
d

g
i
b
i
,

b
a
k
a
n
l
a

g
n
d
e
r
i
l
m
i

a
f
e
t

p
l
a
n

2

y
l
d
r
o
n
a
y
l
a
n
m
a
m
r
.
*
G
v
e
n
l
i
k
l
e

i
l
g
i
l
i

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
i
n

u
y
g
u
l
a
n
m
a
s
n
d
a

y
e
t
e
r
s
i
z
l
i
k
l
e
r
s
z
k
o
n
u
s
u
d
u
r
.
M
z
e
d
e

y
a
p
l
a
n

o
n
a
r
m
l
a
r

s
r
a
s
n
d
a

m
z
e
y
e

g
i
r
e
n

m
t
e
a
h
h
i
t

v
e
i
i
l
e
r
e

i
l
i
k
i
n

g
e
n
e
l
g
e

h
m
l
e
r
i

u
y
g
u
l
a
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.

D
e
v
l
e
t
m
z
e
l
e
r
i
n
d
e

b
u
l
u
n
d
u
r
u
l
m
a
s
n
a

g
e
r
e
k

g
l
m
e
y
e
r
e
k

i
a
d
e

o
l
u
n
a
n
e
s
e
r
l
e
r

i
i
n

f
o
t
o
r
a
f
l

v
e

d
e
t
a
y
l

e
n
v
a
n
t
e
r

b
i
l
g
i
l
e
r
i
n
i

i
e
r
e
n
h
e
r
h
a
n
g
i

b
i
r

b
e
l
g
e

d
z
e
n
l
e
n
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
8
6
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
G
e
n
e
l

M
r
l
e

g
e
l
i
m
i
z
e
l
e
r
i
n

m
z
e
c
i
l
i
k

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
n
a
u
y
g
u
n

g
e
n
e
l

v
e

m
e
r
k
e
z
i

b
i
r

k
a
y
t

s
i
s
t
e
m
i

n
g
l
m
e
m
i
t
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

z
e
r
i
n
d
e

e
n
v
a
n
t
e
r

n
u
m
a
r
a
l
a
r
n

o
l
m
a
s
,

b
a
z
l
a
r
n
d
a
b
i
r
d
e
n

f
a
z
l
a

n
u
m
a
r
a

o
l
m
a
s

y
a

d
a

a
y
n

n
u
m
a
r
a
n
n

b
i
r
d
e
n

f
a
z
l
a
e
s
e
r
e

v
e
r
i
l
m
i

o
l
m
a
s

e
s
e
r
l
e
r
i
n

i
z
l
e
n
m
e
s
i
n
d
e

g
k

d
o
u
r
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
d
e

n
e
m
l
i

m
i
k
t
a
r
d
a

e
n
v
a
n
t
e
r
s
i
z

e
s
e
r

b
u
l
u
n
m
a
k
t
a
d
r
.
z
e
l
l
i
k
l
e

a
r
k
e
o
l
o
j
i
k

e
s
e
r
l
e
r
d
e

1
9
7
4

y
n
d
a
n

b
u

y
a
n
a

f
o
t
o
r
a
f
l
e
n
v
a
n
t
e
r

k
a
y
t
l
a
r

t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e

i
i
n
d
e
k
i

h
a
r
e
k
e
t
l
i
l
i
k
l
e
r
i

k
a
l

k
a
y
t
l
a
r
l
a
i
z
l
e
n
m
e
m
e
k
t
e
d
i
r
.
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e

i
i

v
e

d

y
e
r

d
e
t
i
r
m
e
l
e
r
i

i
l
k

k
a
y
t

y
a

d
a

e
n
v
a
n
t
e
r
d
e
f
t
e
r
i
n
e

y
a
z
p
,

s
i
l
i
n
m
e
k

s
u
r
e
t
i
y
l
e

i
z
l
e
n
m
e
s
i

s
a
k
s
z
d
r
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

e
n
v
a
n
t
e
r
l
e
r
i
n
i
n

f
o
t
o
r
a
f
l
a
m
a

a
l
m
a
s

y
e
t
e
r
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
M
z
e
d
e

i
l
e
v
s
e
l

b
i
r

f
o
t
o
r
a
f
h
a
n
e

v
e

f
o
t
o
r
a
f

k
a
d
r
o
s
u

y
o
k
t
u
r
.
*
M
z
e
d
e

f
i
i
l
i

s
a
y
m

y
a
p
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
E
n
v
a
n
t
e
r

k
a
y
t
l
a
r
n

t
a
m

o
l
m
a
y

v
e

d
i
e
r

k
a
y
t
l
a
r
n

d
a

s
a
k
l
o
l
m
a
m
a
s

(
g
i
r
i

k
a
y
t
l
a
r
)

s
o
n
u
c
u

y
a
p
l
a
n

s
a
y
m
l
a
r

i
t
i
b
a
r
i

n
i
t
e
l
i
k
t
a
m
a
k
t
a
d
r
.
8
7
M
Z
E
:
1
2
V
A
N

M
Z
E
S
(
1
9
9
6

Y
)
M
z
e
n
i
n

T
:

A
r
k
e
o
l
o
j
i
k

v
e

E
t
n
o
r
a
f
i
k

Z
i
y
a
r
e
t
i

S
a
y
:
9
.
9
7
9
E
s
e
r

S
a
y
:
3
7
.
0
3
0
U
z
m
a
n

P
e
r
s
o
n
e
l

S
a
y

:
2
T

E

M

E

L

B

U

L

G

U

L

A

R
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
1
-
E
L
D
E

E
T
M
E
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
K
a
z
l
a
r
d
a
n

e
l
d
e

e
d
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e
y
e

i
n
t
i
k
a
l
i
n
d
e

y
a
p
l
a
n

a
l
-
m
a
l
a
r

G
e
n
e
l

M
r
l
k

g
e
n
e
l
g
e

v
e

y
n
e
t
m
e
l
i
k
l
e
r
i
y
l
e

u
y
u
m
h
a
l
i
n
d
e
d
i
r
.
*
M
z
e
d
e

y
e
t
e
r
l
i

s
a
y
d
a

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l

b
u
l
u
n
m
a
s

n
e
d
e
n
i
y
l
e

e
s
e
r
s
a
t
n

a
l
n
m
a
s
r
a
s
n
d
a

d
e
e
r

t
a
k
d
i
r

k
o
m
i
s
y
o
n
u

o
l
u
t
u
r
m
a
s
n
d
a
g
e
k
i
l
m
e
k
t
e
d
i
r
.
M
z
e
d
e

i
k
i

u
z
m
a
n

b
u
l
u
n
m
a
k
t
a

o
l
u
p
,

f
i
y
a
t

t
a
k
d
i
r

k
o
m
i
s
y
o
n
u
o
l
u
t
u
r
u
l
a
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
s
a
d
e
r
e

e
d
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
a
r
g
l
a
m
a

s
r
e
c
i
n
d
e
k
i

k
o
n
u
m
l
a
-
r
n
a
i
l
i
k
i
n

o
l
a
r
a
k

i
l
g
i
l
i

k
u
r
u
l
u
l
a
r

(
K
l
t
r

M
r
l
,

A
d
l
i
y
e
,

E
m
n
i
y
e
t
v
e

J
a
n
d
a
r
m
a
)

a
r
a
s
n
d
a

g
e
r
e
k
l
i

i
l
e
t
i
i
m
i

s
a
l
a
y
a
c
a
k

h
u
k
u
k
i

z
e
m
i
n
y
o
k
t
u
r
.
M
s
a
d
e
r
e

a
a
m
a
s
n
d
a

y
a
r
g
l
a
m
a

s
r
e
c
i
n
i
n

t
a
m
a
m
l
a
n
m
a
s
n
a

k
a
d
a
r
e
s
e
r
l
e
r
i
n

n
e
r
e
d
e

m
u
h
a
f
a
z
a

e
d
i
l
e
c
e
i
n
e

i
l
i
k
i
n

d
z
e
n
l
e
m
e
l
e
r

u
s
u
l
h
u
k
u
k
u
m
u
z
d
a

b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
2
-
D
E
P
O
L
A
M
A
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e

b
i
n
a
s

y
e
n
i

d
e
p
o

a
l
a
n
l
a
r
m
a
k

z
e
r
e

t
a
d
i
l
a
t

v
e

g
e
n
i
l
e
m
e
y
e
e
l
v
e
r
i
l
i
d
i
r
.

M
z
e

b
i
n
a
s

b
i
t
i
i
n
d
e
k
i

a
l
a
n
,

m
z
e

e
k

b
i
n
a
s
i
n

p
l
a
n
l
a
n
m
r
.
*
D
e
p
o
l
a
r
a

g
i
r
i

v
e

l
a
r
n

i
z
l
e
n
d
i
D
e
p
o

G
i
r
i

D
e
f
t
e
r
i
t
u
t
u
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
*
M
z
e
d
e
k
i

e
s
e
r
l
e
r
,

b
u
l
m
a

k
o
l
a
y
l

s
a
l
a
y
a
c
a
k

b
i
i
m
d
e

d
-
z
e
n
l
i

v
e
t
a
s
n
i
f
l
i

d
e
i
l
d
i
r
.
E
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r

d
e
p
o
d
a

s
t

s
t
e

v
e

u
v
a
l
l
a
r
a

d
o
l
d
u
r
u
l
m
u

h
a
l
d
e
d
e
p
o
l
a
n
m
r
.
8
8
H
E
D
E
F
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R
:
Y
E
T
E
R
S
Z
L
K
L
E
R
:
*
M
z
e
d
e

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

g
s
t
e
r
e
n

d
e
p
o

y
a
r
d
m
c

d
e
f
t
e
r
i
k
u
l
l
a
n
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
3
-
B
A
K
I
M

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
H
a
l
,

k
i
l
i
m

g
i
b
i

e
t
n
o
r
a
f
i
k

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
l
d
a

i
k
i

k
e
z

i
l
a
l
a
n
m
a
s
,

b
a
k
a
l
m
a
l
a
r
n
d
a
n

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
M
z
e

y
n
e
t
i
m
i
n
i
n

b
a
k
m

v
e

k
o
r
u
m
a

i
l
e

i
l
g
i
l
i

p
o
l
i
t
i
k
a
s

y
o
k
t
u
r
.
M
z
e
n
i
n

l
a
b
o
r
a
t
u
v
a
r
,

e
m
a
n
e
t

d
e
p
o
s
u

o
l
a
r
a
k

k
u
l
l
a
n
l
m
a
k
t
a

o
l
u
p
,
e
s
e
r
l
e
r
i
n

b
a
k
i
n

g
e
r
e
k
l
i

a
r
a
-

g
e
r
e

v
e

u
z
m
a
n

p
e
r
s
o
n
e
l
b
u
l
u
n
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.
4
-
S
E
R
G
L
E
M
E

L
E
L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
S
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
e
r
l
e
r
i
n
i

g
s
t
e
r
e
n

t
e
h
i
r

p
l
a
n

o
l
m
a
s
o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
S
e
r
g
i

s
a
l
o
n
u
n
d
a

k

v
e

n
e
m

a
r
t
l
a
r

u
y
g
u
n

d
e
i
l
d
i
r
.
*
M
z
e
n
i
n

o
r
t
a

v
e

u
z
u
n

v
a
d
e
l
i

p
l
a
n

y
o
k
t
u
r
.
M
z
e
d
e
k
i

e
s
e
r
l
e
r
i
n

y
a
r

o
l
u
t
u
r
a
n

s
i
k
k
e
l
e
r

s
e
r
g
i

a
l
a
n
n
d
a

y
e
r
a
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.

K
a
z
d
a
n

g
e
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r

d
n
d
a

s
e
r
g
i
y
e

o
k

a
z

y
e
n
i
e
s
e
r

k
o
n
u
l
m
a
k
t
a
d
r
.
5
-
G
V
E
N
L
L
E
L
G
Z
E
N
L
E
M
E

V
E
P
R
O
S
E
D
R
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e

g
v
e
n
l
i
i

i
l
e

i
l
g
i
l
i

u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r

G
e
n
e
l

M
r
l
k

g
e
n
e
l
g
e
l
e
r
i

i
l
e
u
y
u
m

h
a
l
i
n
d
e
d
i
r
.
M
z
e
d
e

p
e
r
s
o
n
e
l
e

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k
l
a
r
n

a
k

v
e

y
a
z

o
l
a
r
a
k
d
u
y
u
r
u
l
m
a
s
,

m
z
e

t
e
s
l
i
m
i
n
e

i
l
i
k
i
n

t
u
t
a
n
a
k
l
a
r
,

n
b
e
t

s
i
s
t
e
m
i

v
e
a
l
a
r
m

t
e
r
t
i
b
a
t
a
l
y
o
r

o
l
m
a
s

o
l
u
m
l
u

d
e
e
r
l
e
n
d
i
r
i
l
m
i
t
i
r
.
*
Y
a
n
g
n

v
e

b
e
n
z
e
r
i

a
f
e
t
l
e
r
d
e

y
l
e
c
e
k

a
l
m
a
l
a
r
a

i
l
i
k
i
n

o
l
a
r
a
k
m
z
e

y
n
e
t
i
m
i

i
l
e

i
t
f
a
i
y
e
,

e
m
n
i
y
e
t

k
u
r
u
l
u
l
a
r

i
l
e

n
c
e
d
e
n
b
e
l
i
r
l
e
n
m
i

a
n
l
a
m
a

v
e

p
l
a
n
l
a
r

y
o
k
t
u
r
.
6
-
E
N
V
A
N
T
E
R
,

K
A
Y
I
T
V
E

S
A
Y
I
M
L
A

L
G
F
A
A
L
Y
E
T
L
E
R
N
Y
E
T
E
R
L
N
C
E
L
E
N
M
E
S
.
*
M
z
e
d
e

e
n
v
a
n
t
e
r
s
i
z

e
s
e
r

b
u
l
u
n
m
a
m
a
s

o
l
u
m
l
u
d
u
r
.
*
Y
l
l
k

s
a
y
m
l
a
r

d
z
e
n
l
i

o
l
a
r
a
k

y
a
p
l
m
a
k
t
a
d
r
.
*
E
s
e
r
l
e
r
i
n

m
z
e
y
e

g
i
r
i
i
n
d
e
n
,

e
n
v
a
n
t
e
r

k
a
y
t
l
a
r

y
a
p
l
a
n
a

d
e
k
k
u
l
l
a
n
l
a
n

b
e
l
g
e
l
e
r

v
e

d
e
f
t
e
r
l
e
r
i
n

b
i
i
m

v
e

i
e
r
i
i

k
o
n
u
s
u
n
d
a
s
t
a
n
d
a
r
t

o
l
u
t
u
r
u
l
m
a
m
r
.
M
z
e
y
e

g
e
t
i
r
i
l
e
n

e
s
e
r
l
e
r
e

i
l
i
k
i
n

i
l
e
m
l
e
r
i
n

s
r
a

n
u
m
a
r
a
l
a
r

v
e
d
i
p
k
o
a
n
l

m
a
t
b
u

b
i
r

d
e
f
t
e
r

y
e
r
i
n
e

k
a
t
l
a
r
a

k
a
y
d
e
d
i
l
i
p
d
o
s
y
a
l
a
n
m
a
s
,

e
n
v
a
n
t
e
r

d
e
f
t
e
r
i
n
i
n

s
a
y
f
a

n
u
m
a
r
a
l
a
r
n

v
e
m
r
l
e
r
i
n
i
n

b
u
l
u
n
m
a
m
a
s

s
a
k
n
c
a
l
r
.
*
M
z
e
n
i
n

s
o
r
u
m
l
u
l
u
k

s
a
h
a
s
i
n
d
e
k
i

t
a
n
a
b
i
l
i
r

k
l
t
r

v
a
r
l
k
l
a
r
n
a
i
l
i
k
i
n

f
o
t
o
r
a
f
l

e
n
v
a
n
t
e
r

a
l
m
a
s

y
a
p
l
m
a
m
a
k
t
a
d
r
.

MuzelerPDR Sayıştay Raporu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MuzelerPDR Sayıştay Raporu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

You might also like