Primer 1: Interpretacija atmosferske klase stabilnosti

Koji su uslovi atmosferske klase stabilnosti na mirnom julskom sunanom podnevu u Istanbulu?
Reenje
Poto su atmosferske prilike mirne, brzina vetra je blizu nule, tako da je postojanje mehanike
turbulencije zanemarljivo. U pitanju se navodi kakvi se uslovi primenjuju u ovoj situaciji. Na taj nain,
dolazede sunevo zraenje (insolaciju) treba smatrati kao jak uticaj. Konano, kategoriju stabilnosti
moemo uzeti iz prve kolone prvog reda tabele 2 kao Klasa A. To znai da su visoki stepeni
vertikalnih kretanja na ovaj dan inkorporirani sa velikim vertikalnim meanjima, to rezultira
disperziju zagaenja vazduha na vedoj dubini atmosfere (veda zapremina). To je obino razlog zato
mi ne doivljavamo zagaenje vazduha u letnjim danima, jer je atmosfera generalno nestabilna.
Primer 2. Interpretacija atmosferske klase stabilnosti (ponavljanje)
Koji su uslovi atmosferske klase stabilnosti tokom mirnog izlaska sunca u Istanbulu?
Reenje
Paskullov metod klase stabilnosti jasno ukazuje da nodne uslove treba pretpostaviti nakon jednog
sata po izlaska sunca (Tabela 2). Tako, klasa stabilnosti za vreme izlaska sunca treba traiti u krajnje
desne dve kolone tabele 2. Pitanje ukazuje da je brzine vetra veoma niska i nebo je vedro i jasno.
Dakle, klasa stabilnosti treba da se ita iz krajnje desne kolone prvog reda tabele 2, koji je dat kao
hypen. To znai da je atmosfera izuzetno stabilna. Kategoriju stabilnosti treba pretpostaviti kao klase
G. Meutim i klasu F stabilnosti moemo izabrati za ove uslove. U ovom sluaju, zagaivai puteni u
atmosferu nisu dispergovani u atmosferi. Osim toga, transport zagaivaa nije mogud, jer
preovlauju mirni uslovi. Vrlo je verovatno da se vie zagaenja iri preko Istanbula, posebno u
zimsko vreme. Razlog za to je da ljudi preko dana rade i kudi dolaze tek posle zalaska sunca u
Istanbulu u zimskom periodu i zagaujuda emisija iz saobradaja je najopteredenija u ovim satima.
Primer 3.Interpretacija atmosferske klase stabilnosti (ponavljanje)
Koji su uslovi atmosferske klase stabilnosti pri sunanom podnevu u Januaru u Junoj Svedskoj ako je
brzina vetra umerena do visoka?
Reenje
Podsetimo se da metod Pasquill prihvata dolazno szneno zraenje na sunenom podnevu u sred
leta u Engleskoj kao jak uticaj a u istim uslovima samo za vreme zime kao blag uticaj. Poto se
vedska nalazi blie savernom polu nego Engleska, za vreme sunanog podneva u vedskoj treba
tumaiti kao da je insolacija blaga. Dakle, kategoriju stabilnosti bi trebalo pogledati u tredoj koloni.
Poto je brzina vetra data kao umerena do visoka, onda klasa stabilnosti treba da se tumai kao
neutralna ili klasa D. To je oigledno iz tabele 2da visoke brzine vetra odgovaraju visokoj
mehanikoj turblenciji u atmosferi i dominantna mehanika turbulencija donosi atmosferski uslov na
neutralni nivo bez obzira na doba dana i dolazno sunevo zraenje.
Primer 4.Interpretacija atmosferske klase stabilnosti (ponavljanje)
Koji su uslovi atmosferske klase stabilnosti tokom mirnog, tmurnog (potpuno oblanog) dana u
Instanbulu?
Reenje
Pasquillov metod jasno ukazuje da malo dolazno sunevo zraenje treba pretpostaviti zasunano
zimsko podne u Engleskoj. Turska, meutim, nalazi se na junoj geografskoj irini u odnosu na
Englesku, to znai da je sunevo zraenje u Turskoj neto jae nego u Engleskoj zbog ugla sunevih
zraka. Dakle, uslovi dati u pitanju treba tumaiti kao umerenu insolaciju a ne kao blagu
inslolaciju. Pod ovim uslovima, klasa stabilnosti se moe odrediti za povrinsku brzinu vetra od za
2.3m/s kao klasa B. to znai da je atmosfera veoma jasna i zagaenje vazduha u Istanbulu je
verovatno veoma malo.
Primer 6. Vertikalni temperaturni profil i atmosferska stabilnost
Odrediti stanje atmosferske stabilnosti pomodu slededih merenja temperature koju su raene za
Istanbul. Takoe nacrtati i profil temperature i pokazati suvu adijabatsku promenu na vaem crteu.

Reenje
Vertikalni temperaturni gradijent se moe lako iskoristiti da bi se odredila atmosferska kategorija
stabilnosti zajedno sa podacima iz tabele 1. U tu svrhu, prvo ta treba da se uradi je da se izrauna
temperaturni gradijent koristedi date podatke.
Za prvih 750m iznad tla, temperaturni gradijent je
For the first 750 m above the ground, the temperature gradient is

Vetikalni temperaturni gradijent je veom blizu suve adijabatske stope (DALR - dry adiabatic lapse
rate) koja je neznatno nia za prvih 750m iznad tla. Za visinu od 750m do 1600m, stopa ivotne
sredine (ELR - environmental lapse rate) je neto veda do DALR. Stoga, treba zakljuiti da se
atmosferski uslovi pribliavaju neutralnim za prvih 750m iznad tla sa nestabline strane. Za gronje
delove atmosfere, zakljuak je isti stim to se blago naginje ka stabilnoj strani. Konano, dati su
rezultati merenja dovoljno da se zakljui da je atmosfera veoma blizu neutralne do 1600m iznad tla.
Dakle, kategorija atmosferske stabilnosti treba da se tumai kao klasa D. Podaci prikazani u tabeli 1
takoe sugeriu izbor klase D kategorije za vertikalne temperaturne gradijente izmeu -1.5 i 0.5 C
na 100m od kote iznad tla.
Imajte na umu da ova metodologija uzima u obzir samo konvektivnu turbulenciju u atmosferi, a
zenamaruje efekte mehanike turbulencije. Znamo da visoka mehanika turbulencija u atmosferi,
visoka brzina vazduha donose neutralne uslove ako mehanika turbulencija dominira nad
konvektivnom turbulencijom. Osim toga, ova metodologija za razliku od Pasquillovog naina
tumaenja atmosferske stabilnosti, ona zahteva merenje vertikalne atmosfere da bi se odluilo za
koje reprezentativni podaci mogu biti nedostupni u vedini sluajeva (perioda).
Vertikalni profil temperature ambijenta je prikazan ispod:

Primer 7. Vertikalni temperaturni profil i atmosferska stabilnost (ponavljanje)
Odrediti koji su uslovi atmosferske stabilnosti za podatke koji su izmereni iznad Istanbula?

Reenje
Podsetimo se definicije potencijalne temperature iz prethodnog poglavlja. To je mera onoga to bi
bila temperaturavazdune parcele
1
na vioj poziciji, ukoliko se spusti na nivo zemljita pod suvim
adijabatskim uslovima. Prema ovoj definiciji, mogude je odrediti izmerene temperature na ovim
visinama. Izmerene temperature su izraunate koridenjem suve adijabatske stope -1 c na 100m.

1
vazduna parcela je odreena koliina vazduha kojoj se mogu dodeliti razliite karakteristike atmosferskog vazduha

Od ove take pa nadalje, vai ista metodologija kao u prethodnom primeru. Vertikalni gradijenti
temperature za nadmorske visine do 1230 m su
(za nadmorske visine od 1230m do
1850m)
Podaci iz Tabele 1 upuduju na to da kategoriju atmosferske stabilnosti treba smatrati Klasom B
ukoliko je vertikalni gradijent temperature u rasponu od -1.9 i -1.7 C na svakih 100 m. U ovom
sluaju, gradijenti temperature skoro da spadaju u ovaj opseg. Stoga, zakljuak bi bio da stabilnost
Klase B postoji u atmosferi.
Example 8. Dispersion coefficients from Turner charts
Proceniti koeficijente horizontalne i vertikalne disperzije Klase C za ruralnu oblast pri rastojanju u
pravcu duvanja vetra od 1250 m koristedi Tarnerove grafikone.
Reenje
Pune linije na Tarnerovim grafikonima predstavljaju ruralne uslove. Za rastojanje u pravcu duvanja
vetra od 1250 m, procenjena vrednost horizontalnog koeficijenta disperzije za Klasu C iznosi oko
120 m, a u vertikalnom pravcu iznosi oko 80 m. Kako ste i sami shvatili do sada, oitavanje vrednosti
sa log-log Tarnerovih grafikona pomalo zamara i obezbeuje grubu procenu koeficijenata disperzije.
Primer 9. Koeficijenti disperzije sa Tarnerovih grafikona (Ponoviti)
Proceniti koeficijente horizontalne i vertikalne disperzije Klase D za urbanu oblast pri rastojanju u
pravcu duvanja vetra od 1650 m koristedi Tarnerove grafikone.
Reenje
Isprekidane linije na Tarnerovim grafikonima predstavljaju urbane uslove. Za rastojanje u pravcu
duvanja vetra od 1650 m, procenjena vrednost horizontalnog koeficijenta disperzije za Klasu D iznosi
oko 190 m, a u vertikalnom pravcu iznosi oko 190 m.
Primer 10. Martinovih krivih
Proceniti koeficijente horizontalne i vertikalne disperzije Klase C za ruralnu oblast pri rastojanju u
pravcu duvanja vetra od 1250 m koristedi Tarnerove grafikone.
Reenje
Martinove konstante regresije za stabilnost Klase C i pri rastojanju u pravcu duvanja vetra vedem od
1 km su a = 104, c = 61.0, d = 0.911, i f = 0 (Tabela 4). Eqn.s 28.a i 28.b se mogu koristiti zajedno
sa ovim vrednostima radi izraunavanja koeficijenata disperzije.

Ovi rezultati ukazuju na to da je naa procena horizontalnog koeficijenta disperzije sa Tarnerovih
grafikona bila malo potcenjena, dok je procena vertikalnog koeficijenta disperzije bila malo
precenjena. Kako ste i sami shvatili, procena koeficijenata disperzije koridenjem krivih regresije je
relativno laki zadatak.
Primer 11. Koeficijenti disperzije sa US EPA krivih
Ponoviti prethodni primer. Meutim, treba ovoga puta koristiti US EPA krive regresije.
Reenje
Konstante regresije za stabilnost Klase C pri rastojanju u pravcu duvanja vetra od 1250 m su a =
61.141, b = 0.91465, c = 12.500, i d = 1.08570. Procene koeficijenata disperzije su u tom sluaju

Ovi rezultati su jako blizu po vrednostima onima koji su odreeni Martinovim krivama. Bitno je
zapamtiti da, od svih ovih, US EPA model daje najbolje rezultate i isti treba da se koristi u
kompjuterskoj primeni.
Primer 12. Brzina vetra
Proceniti brzinu vetra na visini od 150 m iznad zemlje za ruralnu oblast. Ako je brzina vetra pri visini
izmerenoj anemometrom 3.2 m.s-1. Pretpostaviti neutralnu atmosferu.
Reenje
Poto je atmosfera neutralna (Klasa D) a zemljite ruralnog tipa, koeficijent snage iz Tabele 8 je p =
0.15. Brzina vetra pri visini od 150 m iznad zemlje je u tom sluaju

Primer 13. Brzina vetra (Ponoviti)
Proceniti brzinu vetra na visini od 140 m iznad zemlje za gusto naseljenu oblast ako je brzina vetra
pri visini izmerenoj anemometrom 1.8 m.s-1. Pretpostaviti stabilnost Klase C .
Reenje
Gusto naseljenu oblast treba smatrati urbanom. Poto je kategorija stabilnosti data kao Klasa C,
koeficijent snage iz Tabele 8 je p = 0.20. Brzina vetra pri visini od 140 m iznad zemlje je u tom sluaju

Example 14. Wind speed (Repeat)
An anemometer was installed on rooftop of a high building in a heavy residential area. The
measured wind speed at the rooftop is 6 m.s-1. Estimate the wind speed at 10 meters above the
ground if Class F stability exists. The building height is 110 m.
Solution
The heavy residential area should be assumed as urban. Since the stability category is given as Class
F, the power coefficient from Table 8 is p = 0.30. The wind speed at 10 m above the ground can then
be found using Eqn. 30.a

Example 15. Plume rise (Hollands formula)
Estimate the plume rise (h) and effective stack height (H) for a physical stack height of 35 m in a
rural region. The pollutant gas is released to the atmosphere through a stack of 1.3 m inner diameter
at a speed of 6.5 m.s-1and at a temperature of 120 C. The pressure of the stack gas is assumed to
be equal to one atmospheric pressure unit (apu). The wind speed measured 10 meters above the
ground is 1.9 m.s-1. Class D stability exists in the atmosphere at an ambient temperature of 15 C.
Solution
The first thing to do for estimating the plume rise by Hollands formula (Eqn. 34) is to predict the
wind speed at stack-top elevation, which is 35 m. Since Class D stability exists in the atmosphere,
the wind speed exponent for power law (Eqn. 30.b) is p = 0.15. The wind speed at stack-top
elevation is then

Example 16. Plume rise (Carson-Moses formula)
Repeat previous example using Carson-Moses formula for plume rise given that the density of stack
gas is 0.75 kg.m-3 under actual conditions and specific heat at constant pressure is 1 kJ.kg-1.K-1.
Solution
First, heat emission rate from the stack must be calculated using Eqn. 33. For this purpose, we need
the mass flowrate of stack gas, however. The mass flowrate of the stack gas can be calculated by
multiplying the volumetric flowrate with the density under actual conditions. The volumetric
flowrate is the product of the stack exit velocity and the cross-sectional area of the stack as the
continuity equation suggests:


Example 17. Plume rise (Concawe formula)
Repeat previous example using Concawe formula for plume rise.
Solution
The plume rise by Concawe formula (Eqn. 35) is as follows:

The effective stack height is then H = 35 + 37.9 = 72.9 m.
Example 18. Plume rise (Optimized Concawe formula)
Repeat Example 16 using optimized Concawe formula for plume rise.
Solution
The plume rise by optimized Concawe formula (Eqn. 36) is as follows:

The effective stack height is then H = 35 + 47.9 = 82.9 m.
Example 19. Plume rise (Briggs formula)
Repeat Example 16 using Briggs formula for plume rise.
Solution
Briggs scheme for plume rise estimation (Table 9) suggests calculation of momentum and thermal
buoyancy parameters as follows:

The absolute temperature difference between the stack gas and ambient air is T = 393 288 = 105
K.
Since Class D stability exists and Fb < 55 m4.s-3, the crossover temperature should be calculated
using the left-most formula in Table 9:

Since absolute temperature difference is greater than crossover temperature (T > TC), thermal
buoyancy is said to be dominating force in vertical motion of the plume. The plume rise is then

Effective stack height can be calculated by summing the physical height and the plume rise as H = 35
+ 41.1 = 76.1 m.
The literature data suggests that Briggs scheme for estimating plume rise gives the best results.
Thus, Briggs formulae will be used for estimating the plume rise this point forward, unless stated
otherwise.
Example 20. Plume rise (Briggs formula, Repeat)
Flowrate of the flue gas from an industrial process is 15000 Nm3.h-1. The temperature of the stack
gas is 150 C and it is released to the atmosphere from top of a 55-m stack with an inner exit
diameter of 1.2 m. Calculate the plume rise and effective stack height if the wind speed at 10 meters
from the ground is 1.3 m.s-1and Class E stability exists. Ambient temperature is 12 C. Use Briggs
formulae. Rural conditions dominate.
Solution
For plume rise estimation, the wind speed should be calculated. For Class E stability, rural wind
speed exponent is p = 0.35. The wind speed at stack top is then

Exit velocity of the flue gas is required to estimate the plume rise by Briggs formulae. Thus, the exit
velocity must first be calculated using the actual flowrate of the stack gas.

The momentum and buoyancy parameters for Briggs formulae are

The absolute temperature difference between the stack gas and ambient air is T = 423 285 = 138
K.
Since Class E stability exists, the crossover temperature should be calculated using the right-most
formula in Table 9:

Since absolute temperature difference is greater than crossover temperature (T > TC), thermal
buoyancy is said to be dominating force in vertical motion of the plume. The plume rise is then

Effective stack height can be calculated by summing the physical height and the plume rise as H = 55
42.5 = 97.5 m.
Example 21. Stack-tip downwash
An industrial facility releases its flue gas to the atmosphere through a stack of 75 m physical height
and 1.5 m inner diameter at top. Stack exit velocity is 2.3 m.s-1 and the stack temperature is 140 C.
The wind speed at anemometer height is 2.1 m.s-1. Ambient temperature is 11 C Using Briggs
formulae, estimate the plume rise if Class F stability exists in the atmosphere assuming rural mode.
Solution
For plume rise estimation, the wind speed should be calculated. For Class F stability, rural wind
speed exponent is p = 0.55. The wind speed at stack top is then

The next step is to check if the wind speed affects the plume rise. Since the stack exit velocity is less
than one and a half of the wind speed at stack top (2.3 < 9.54), stack-tip downwash is of importance
and the physical stack height should be corrected using Eqn. 37:

The absolute temperature difference between the stack gas and ambient air is T = 413 284 = 129
K.
Since Class F stability exists, the crossover temperature should be calculated using the right-most
formula in Table 9:

Since absolute temperature difference is greater than crossover temperature (T > TC), thermal
buoyancy is said to be dominating force in vertical motion of the plume. In order to estimate the
plume rise, however, the wind speed at corrected stack height should also be calculated:

Effective stack height can be calculated by summing the physical height and the plume rise as H =
71.6 + 21 = 92.6 m.