Professional Documents
Culture Documents
Тайлбар. Нэг барилгад хийх тусгаарлалтын арга хэмжээ 500 м2-аас хэтрэхгїй бол
хэрэглэх зуурмаг, лагшим, лавмаг, цийдмэг зэргийг гар ажиллагаагаар барилга
угсралтын талбайд бэлтгэж болно.
1
БНбД 31-07-05
1.6 Дээврийн ноён нуруу , ташаавч , мєг, налуугийн уулзварын хэсэг болон
ус дамжуулах хоолойг бїрэх зэрэгт дээврийн цайрдсан гєлмєн тємєр буюу
хєнгєн цагаан хуудас хэрэглэх боловч шаардлага хангасан єєр тєрлийн
материал хэрэглэж болно. Тїїний бэхэлгээ эд анги, єєрєє чангарагч эрэг нь
мєн адил цайрдмал байх эсвэл техникийн шаардлага хангасан єєр тєрлийн
материал байж болно.
1.8 Бїх тєрлийн хуйлмал болон цардмал дээвэрт уур, ус тусгаарлалт хийх
гадаргууг зураг тєсєлд заасны дагуу тэгш толигор болгож бэлтгэнэ. Хэрэв 3
метрийн урт хяналтын шугам модыг хэвтээ гадаргууд налуугийн дагуу
чиглэлд тавихад 5мм-ээс бага, босоо буюу ташуу гадаргууд налуугийн
хєндлєн чигт тавихад 10 мм-ээс бага хєндийрч байвал уг гадаргууг тэгш
болсон гэж тооцно. Гэхдээ шугам модны хєндийрєлт 1 м уртад нэгээс ихгїй
байхыг зєвшєєрнє.
1.9 Тусгаарлалт хийх гадаргуу болон цухуйж ил гарах (таг, бєглєє, боолт гэх
мэт) эд анги бэхлэх суурийг хог тоосноос цэвэрлэж, хєрсжїїлэн дэвсгэр
будаг тавьж бэлтгэнэ. Хїйтэн асфальт, цементэн зуурмагаар тусгаарлалт
хийх гадаргууг урьдчилан хатаалгїй цийдмэгээр хєрсжїїлэн єнгє будаг
тавьж болно. Бусад тєрлийн тусгаарлагч хэрэглэх гадаргууг хатааж
хєрсжїїлэн єнгє будаг тавина. Хїйтэн асфальтан лавмаг, пластик, цементэн
зуурмагийг тусгаарлалтад хэрэглэхэд хєрсжїїлэн дэвсгэр будаг хийхгїй.
2
БНбД 31-07-05
-босоо гадаргуутай тоосгон хэсэгт (хана, утааны суваг яндан гэх мэт)
тусгаарлалт хийгдэх єндрийн хэмжээнд шавардах;
1.13 Шаваас болон цийдмэг бэлтгэх битумыг +1500С -ээс 1600С –аас
багагїй, устай цийдмэгжїїлсэн хольцыг (шингэн шил, идэмхий натри гэх мэт)
+1300С -ээс 1400С хїртэл, урвалжуулагчийг (5%-ийн хлорт кальцийн уусмал),
+80-900С хїртэл температуртай болтол халаасан байвал зохино. Хурдан
эргэлттэй зуурагч ашиглан халуун битумыг дїїргэгчтэй (эрдсийн нунтаг,
шєрмєсєн чулууны їйрмэг, полимер материал гэх мэт) хольж халуун
лавмагийг; хїйтэн битумийг дїїргэгчтэй болон шингэрїїлэгчтэй (хурдан ба
удаан шїршигч) хольж хїйтэн лавмагийг тус тус гаргаж авна. Тасралтгїй
ажиллагаатай жигдрїїлэгч, коллоид тээрэм, задлагч зэргийг хэрэглэн
барьцалдуулагч материал, ус, цийдмэгжїїлэгч, урвалжуулагч зэргийг хольж
3
БНбД 31-07-05
Дээврийн ажил гїйцэтгэх їед салхинд хийссэн ургамлын їр ургаж болох тул
шаваас бэлтгэхдээ їжлээс хамгаалагч хольц хийж байвал зохино.
1.14 +600С –ээс 800С температурт халаасан битум буюу давирхайг хурдан
ба удаан ууршигч шингэрїїлэгчээр 3-аас 4 удаа шингэрїїлэн суурь гадаргууг
нэвчїїлэн хєрсжїїлж дэвсгэр будгийг гаргаж авна.
4
БНбД 31-07-05
1.20 Тээврийн хєдєлгєєн ихтэй зам доогуурх хонгилд байрлах яндан хоолойн
тусгаарлалтыг дулаан улиралд задгай байдалд, євлийн улиралд ажил
гїйцэтгэх тєсєлд заасны дагуу хонгилыг гэрэлтїїлж, агааржуулсан битїї
байдалд хийнэ.
5
БНбД 31-07-05
Нийтлэг шаардлага
6
БНбД 31-07-05
1-р хїснэгт
7
БНбД 31-07-05
1 2 3
Дїїргэгч материалын зєвшєєрєгдєх Хэмжилт хийх,
чийглэг: нэг ээлжинд 4-єєс
элс 2% хїртэл цєєнгїй тогтмол
нягтруулах нэмэлттэй бїрэлдэхїїн 5% хїртэл хэмжилт хийж
бусад бїрэлдэхїїн 3% хїртэл ажлын тэмдэглэлд
бичнэ.
Цийдмэг ба тїїний бїрэлдэхїїний мєн адил нэг
температур С0 ээлжинд 5-аас
Битум + 110 +100С 6 удаагаас цєєн-
Эмульгаторын зуурмаг + 90 +70С гїй, ажлын
Латекс (цийдмэгтэй холих їеийн)+ 70 -100С тэмдэглэлд бичнэ.
Битумыг битумперлит ба
битумкерамзитэд тэнцїї хуваах 90% ±2% мєн адил
0,67 МПа-аас 0,7 МПа даралт дор
битумкерамзит ба битумперлитын мєн адил
нягтрах коэффициент 1.6-аас багагїй
Шаваас тїрхэх їеийн температур 0С:
Халуун битумных + 160 ± 200С мєн адил
Халуун дегтевых + 130 ± 100С
Хїйтэн шаваас (євєл цагийн) + 65 ± 50С
Хїчитгэсэн сийрмэг шилэн сэмэрдэсээр
тусгаарлалт хийх:
Сэмэрдэсийн хэмжээ 20мм +20 мм Нэг ээлжинд 16-
Портландцемент дахь наанги шороот аас цєєнгїй
Цементийн харьцаа 90 : 10 80 : 20 тотмол (ажлын 0.5
Портланд цемент дахь маркийн агуулга хїртэл цаг тутамд)
400-аас багагїй, гурван кальцийн хєнгєн хэмжиж ажлын
цагааны хїчлийн давсны масс 8%-иас тэмдэглэлд бичнэ.
ихгїй, шилэн эрээс парафин тосгїй байх
ёстой.
Тусгаарлалтын бїрээсгїй дээврийн хїнд 25-50%
бетон дараах агуулгатай байх ёстой: 75-50%
Том ширхэгт дайрга, ангилсан элсэн
дїїргэгчтэй, ялтаст болон агаар
оруулах нэмэлттэй;
Портланд цемент – кальцийн хєнгєн
цагаан 6%’иас ихгїй агуулгатай,
уснаас ангид;
Усанд ханасан байдалтай цаг
зуурын эсэргїїцэл нь 100 МПА-аас
багагїй, хайрга буюу гїний
чулуулгын дайрга;
Дайрганы хэлбэржїїлсэн бїтэц, мм:
5 –аас 10
10 – аас 20
Хамгаалалтын давхаргын элс
ширхэглэлийн модуль 2,1-ээс 3,15
8
БНбД 31-07-05
1 2 3
Хайрга болон хїйтэнд тэсвэртэй бусад
эрдэс материал угааж ялгалт хийгдсэн - Мєн адил
байх ёстой
2-р хїснэгт
9
БНбД 31-07-05
1 2 3
Бїтээцийн элементийн зузаан (тєсєлд
зааснаас) 10% Мєн адил
5%
Дэвсгэр будгийн зузаан мм: -“-
Хайлмал материалаар хийсэн 5%
дээврийнх 0.7
2.7 Дэвсгэр будаг хийхийн ємнє суурийн чийгшил 3-р хїснэгтэд заасан
хэмжээнээс хэтэрч болохгїй. Хэрвээ суурийн гадаргууд очиж байгаа чийг нь
бїрээсийн чанарыг алдагдуулахгїй байвал тэр тохиолдолд чийглэг суурь
дээр усан найрлагатай дэвсгэр будаг хийхийг зєвшєєрнє.
10
БНбД 31-07-05
11
БНбД 31-07-05
3.8 Дээврийн налуугийн дагуу хуйлмал материалыг энгээр нь наах їед энгийн
дээд хэсэг нь эсрэг талын налуугийн 1000 мм-ээс багагїй хэсгийг хучсан байх
ёстой. Дэлгэгдэж буй хуйлмал материалын дор шаваасыг 80мм-ээс 100 мм
єргєнтэй гурван туузан зурвасаар шууд тїрхэнэ. Дараагийн їеийг шаваасаа
нэлэнхїйд нь тїрхсэн їе дээр наах хэрэгтэй.
Дээврийн налуу хєндлєнг энгээр нь наахдаа дээврийн нуруу мод дээр тавих
їе бїрд дээд хэсэг нь дээврийн эсрэг налууг 250 мм хучсан байх ба
шаваасыг нэлэнхїйд нь тїрхсэн їе дээр наана.
12
БНбД 31-07-05
3-р хїснэгт
13
БНбД 31-07-05
3.12 Дээврийн хуйлмал материалыг тус бїрээр нь эсвэл хэд хэдэн давхаргыг
нэг зэрэг нааж болно. Наах аргыг дээврийн ажлын хэмжээ налуу болон
тєвєгшлєєс нь хамааруулан ажил гїйцэтгэх тєсєл/АГТ/-єєр тогтооно.
3.14 Дээврийн цаваг хар цаас тус бїрийн уулзваруудын ам дарах хэмжээг
доор дурьдсанаар авна. Їїнд:
3.15 Зэрэгцээ байрлах хоёр налууд усны урсах чигт наах (дээврийн оройтой
перпендикуляр) хуйлмал материалын давхарга тус бїр нь зэргэлдээх
налуугийн зохих давхаргыг давж хучиж босгох ёстой. Їїнд:
-доод давхаргын цаваг нєгєє талын налууг 200 мм-ээс багагїй хучих;
14
БНбД 31-07-05
3.19 Дээврийн хар цаас наах ажил дараах шаардлагыг хангасан байна.
Їїнд:
15
БНбД 31-07-05
16
БНбД 31-07-05
17
БНбД 31-07-05
маркийн хуудас бол 3мм –ээс 4 мм, СВ, ВУ, УВ маркийн хуудас бол 10 мм-
ийн зай завсар гарч байхыг зєвшєєрнє.
4.8 Шєрмєсєн чулуу цементэн дээврийн орой, налуугийн хавирга, хєвєєг 100
мм-ийн єнгийлттэй тусгай элементїїдээр (хэлбэржїїлсэн эд анги) эсвэл
цайрдсан гєлмєн тємрєєр бїрэх хэрэгтэй.
4.9 Дээврийн хєвєє саравч, налуу хавирга, орой болон хоёр дээвэр нийлэх
хэсэгт гєлмєн тємрийг єєр хооронд нь усны урсгалын хєндлєн чигт хэвтээ,
усны урсгалын дагуу чигт босоо нугалаасаар холбоно. Дээврийн хэвгий 300-
аас бага байвал хэвтээ нугалаасыг давхар нугалж зэврэлтээс хамгаалах
тїрхлэг тїрхэнэ.
4.11 Тэвш хэлбэрийн усны ховилыг гєлмєн тємрєєр хийхдээ урьдаар хавтгай
байдалд залгаад дараа нь матаж тэвш хэлбэртэй болгож дээврийн сараалж
модонд найдвартай бэхлэнэ.
4.12 Гєлмєн тємрєєр дээврийн хєвєєг бїрэхдээ 120 мм-ээс илїї цухуйлган
650 мм тутамд сараалж модонд “Т” маягийн хєндлєвчєєр шигтгэж бэхлэнэ.
Усны цорго бэхлэх шєргийг сараалж модонд хєвєєг бїрэх їед зэрэг суулгаж
єгнє. Хєвєєний гєлмєн тємрийн дээд ирмэг усны цоргоны дээд амсарт таарч
байх ёстой.
18
БНбД 31-07-05
4.14 Дээвэр цухуйж ил гарах хэсгийн (хана, яндан) бїтцийн ховилд шєрмєсєн
чулуу цементэн хуудсыг 100 мм гїн оруулж гєлмєн тємрєєр бїрнэ.
4.15 Гэгээвч, яндан, хонгил, антенн зэрэгт засвар їйлчилгээ хийхэд авирхад
зориулсан 30 см’ээс багагїй єргєнтэй шат хийж єгєх ба энэ нь зєєврийн байх
бєгєєд хєдєлгєєнгїй бэхлэгдсэн байвал зохино.
Дээврийн хэвгий 300 -аас бага байвал гєлмєн тємрийн хэвтээ давхар
нугалаасанд зэврэлтээс хамгаалах тїрхлэг хийсэн байна.
19
БНбД 31-07-05
20
БНбД 31-07-05
4-р хїснэгт
21
БНбД 31-07-05
22
БНбД 31-07-05
5-р хїснэгт
23
БНбД 31-07-05
1 2 3
Дээврийн, завсрын элементїїд, суурь 50 м -аас 70м2 гадар-гуу
2
24
БНбД 31-07-05
8. Ус тусгаарлалт.
8.4 Агаарын температур +250С –аас дээш їед наамал ус, уур тусгаарлалтын
ажил гїйцэтгэхэд нарны хурц тєєнєлт, хайлж урсахаас хамгаалах хэрэгтэй.
25
БНбД 31-07-05
26
БНбД 31-07-05
8.14 Халуун битумэн лавмаг буюу асфальтон хольцоор босоо гадаргууд хийх
ус тусгаарлалтыг тусгаарлах гадаргуу ба хашлагыг завсраар цутгаж тэгшлэх
замаар гїйцэтгэнэ. Иймд хашлагыг 30 см –ээс 50 см єндєртэй хийж їелэн
дээшлїїлж байвал зохино. Шалны ус тусгаарлалтын ажлыг хана, таазны
тусгаарлалт хийж дуусаад шалыг цэвэрлэсний дараа хийх хэрэгтэй.
27
БНбД 31-07-05
6-р хїснэгт
28
БНбД 31-07-05
29
БНбД 31-07-05
30
БНбД 31-07-05
10.4 Бэлэн болсон дээврийг хїлээн авах актанд ажлын чанарын їнэлгээг
заавал тусгана.Барилгын нэр, дээврийн ажлын хэмжээ, тэдгээрийн чанар,
баталгаат хугацааг тусгасан паспортыг захиалагчид хїлээлгэн єгнє.
31
БНбД 31-07-05
32
БНбД 31-07-05
33
БНбД 31-07-05
ТЄГСЄВ.
34
БНбД 31-07-05
1-р хавсралт
Дээврийн ажил гїйцэтгэсэн акт
35
БНбД 31-07-05
Комиссын шийдвэр
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
(гїйцэтгэсэн ажил зураг тєсєл, барилгын норм дїрмэнд заасан шаардлагыг хангаж буй эсэх,
хїлээн авсан эсвэл засах эсэх)
Дээрх шийдвэрийг їндэслэн дараагийн їе шатны
ажлыг:......................................................................................................................
.................................................................................................................................
( ажлын нэр )
гїйцэтгэхийг зєвшєєрсєн эсэх
Захиалагчийн техник
хяналтын инженер: .........................................../ .............................. /
( овог нэр )
Зохиогч инженер: ............................................./ ................................ /
( овог нэр )
Барилга угсралтын
байгууллагын инженер:..................................../ ............................... /
( овог нэр )
36
БНбД 31-07-05
Гарчиг Хуудас
1. Ерєнхий зїйл 1
2. Дээвэр ба тусгаарлах бїрээс 6
Тусгаарлалтын доорх элементїїд ба суурь бэлтгэх 9
3. Хуйлмал материалан дээвэр ба тусгаарлалт хийх 11
4. Шєрмєсєн чулуу-цементэн хуудсан дээвэр 16
5. Цийдмэг - битумэн ба полимерен материалаар дээвэр ба
тусгаарлалт хийх 19
Битумокерамзит ба битумперлит болон халуун асфальтан
холимог, цементэн зуурмагаар тусгаарлалт хийх 20
6. Ширхэгийн материалаар дээвэр хийх 21
7. Металл хуудсаар хийсэн дээврийн эд анги ба тусгаарлалт 22
Бэлэн болсон тусгаарлалт ( дээвэр ) болон бїтээцийн
элементэд тавих шаардлага 23
8. Ус тусгаарлалт 25
9. Тусгаарлалтын уулзвар залгаас, заадал 29
10. Дээвэр болон тусгаарлалтын ажлыг шалгаж хїлээн авах 30
11. 1-р хавсралт 35-36
37