2 3

5
Cuoc song i!
Yeu thng va tru men.
Trao dang len,
Xay dng toi nen ngi.
Tran Bnh Dan
7
... Thep a toi trong la o
va nc lanh. Luc o, thep tr nen
cng ran va khong he biet s. Trong
nhng th thach ghe gm, the he tre
chung ta cung a c toi nh vay,
va c ren luyen e khong b nga
trc cuoc song...
N.A.ST-ROP-SKI
9
... Cai quy nhat cua con ngi
ta la i song. i ngi ch song co
mot lan. Phai song sao cho xot xa an
han v nhng nam thang a song hoai
song ph cho khoi ho then v d vang
ti tien va hen on cua mnh va e khi
nham mat xuoi tay co the noi rang:
Tat ca i ta, tat ca sc ta a hien
dang cho s nghiep cao ep nhat tren
i: s nghiep au tranh giai phong
loai ngi.
N.A.ST-ROP-SKI
10 11
T
hi tot nghiep roi, au roi bay gi nh the nao? Ai
tra li c cho toi cau hoi rong rai bao la ay?
Khong biet co ai thong cam cho toi luc nay khong? Toi ln
len tat ca eu thuan li. Toi hanh ong tat ca eu co ngi
giup . T lc cua toi ch la phan ang chu y ch cha
phai chnh.
Nhng thi gian c tran dang, c keo dai nang ngi
toi len, nang the xac toi len to ln hn, thi gian a ay toi
i vao con ng suy ngh cha tng co.
Tr c ma t to i co 2 con ng: ho c a i ho c, i
lao o ng.
i ai hoc co phai la chuyen de au. Trc mat cua
mot thanh nien dien ra that la ti ep. Cai g hoc cung
ham thch. Chon nganh - Nganh g bay gi? Tng lai va
ca cuoc i. Lng l mai, toi quyet nh i nganh c kh
ky s tng lai cua to quoc ay c g toi thi au, c
g toi hoc gioi e ong gop phan ca nhan nho be cua toi
cho to quoc.
M c tng lai. Tri i! Tat ca quyen song cua toi
en ay la n ra cao o nhat. Ai a tng xay dng tng lai
trong tng tng th se biet, thu khong g bang...
... Roi mot buoi sm tinh m ay, khi tieng coi ru len
mng r em a qua va bao cho ong ky s en cong xng
lam viec.
oi gang trang dnh dau tren tay toi, bo quan ao
xanh cong nhan. Tat ca nhng cai o toi thay men va quen
thuoc lam, toi se i kiem tra mot lt cac bo phan va cho
may chay.
Ngoi im lang, toi nhn nhng ong c, banh xe day
chuyen ang dan co nhau chuyen ong... Tri i, thu qua...
Nhng khong phai ch the. Con ngi thc te cua
chung ta khong cho phep toi ngh i xa hn na. Ch the
thoi. Anh hay nhn Viet Nam hien tai: lao ong xa hoi
chu ngha.
Ngay mai toi thi hong ai hoc, cac ban co the hnh
dung toi c khong? Toi se xin me toi cai manggo mang
xac, ba lo i cong trng, i nong thon, i tap oan san
xuat hay i lam ong giao dan lap. Toi ra i... Co le toi i
tap oan san xuat, san xuat nguyen lieu cho cuoc song.
Toi se em tr c cua toi truyen cho nhng ngi xung
quanh. Toi se day bnh dan. Sau moi buoi day toi se gianh
na gi noi ve chu ngha Mac- duy vat lch s... cho ong
bao nghe. Toi se dung het kha nang hung bien cua mnh
thuyet phuc ong bao. Toi se ong vien va ung an trong
viec xay dng hp tac xa. Oi cong tac nhieu khong kem g
ai het.
Sau nhng ngay met nhoc toi se nam ngu nhng giac
ngon lanh... Sao toi m mang en the!
Thc tai va tng lai! Thu vo song!
Tat ca eu nem v song. 20 ngay na thoi, 20 ngay
na th se biet quyen so nay, trang giay nay noi nhng g
va co ung khong. Mat toi to hay nho nhn rong hay hep tat
ca nhng cai g trc mat toi.
27-7-58
12 13
N
gay 27.7.58 luc toi tram ngam trc quyen so
nay that a tr ve qua kh kha xa xam. Ngay ay
a tr thanh ngay lch s roi.
Bay gi toi a thi au roi, nh the la toi se i con
ng th nhat. Trc mat toi hien ra nam nam dai ang
ang, nhng no cung ngan ngui ang ghet. Nam nam nh
nam t lch. Nam qua, lch xe i 1 lan va nam lan xe nh
vay toi se tr thanh 1 ong ky s c kh roi. Tri, nhanh
that ay!
Nhng ngay hoc thi tuy no ngan ngui nhng toi thay
chan ngan qua. Met moi ray rt day vo c the toi. Toi
muon am lieu. Nhng trach nhiem khong cho phep toi
lam vay cho nen toi phai gang. Ket qua cua s co gang ay
la toi thi o.
T nay trong cuoc i toi, toi bc vao mot bc
ngoat mi. Khong phai vao ai hoc la bc ngoat au.
ng trc nga ba ng t pho thong tot nghiep ra, ben
phai la ai hoc, ben trai la lao ong san xuat i con ng
nao cung la ngoat ca, nhng con ng ai hoc co phan
chac chan va hp kha nang phuc vu sau nay hn.
Nhng cam giac sung sng hoi hop nao nao cua mot
chang th sinh khi sap nghe ket qua a tng lt qua trong
long toi. Sung sng that, khong tng c s sung sng
hiem co ay. Co le t nay tr i ch con co mot lan quan
trong na th phai, hoi ay the nao, o ma tr toi hnh dung
ra noi.
Tng lai va hien tai trng hp nay that kho ma
phu hp e cho ngi ta phong oan. Chan pheo!
28.8.58
T
ngay 3.9.58 en nay hoc chnh tr ph rau, tre
ra, nhao i, nhao lai mai, that boi ra ma, quet
nha ra rac that! Cung tai lieu o ma he hoc la thay sai
lam. Quai g ch, ong nao chu quan ma cho khong co g
mi th chet, em kiem iem troc gay thoi.
Lan nay that co the la mot cuoc chnh huan ln. T
hoi gi, mau chien au cua toi toi tng nh kho can, toi
tng toi khong con vn len c na ma se tr thanh
thang thanh nien tam thng. Tim toi ap nhng cai vo
v that. Hoi ay mi thay ro cau noi cua Paven that la co
ngha ly. Sao khong hieu co luc toi lai tut xuong ho lay
ghe gm the.
Ai nay cung co nuoi trong long mnh mot ngon la,
ngon la cua chu ngha cong san. Trong nhng luc cuoc
song tr lai bnh thng, ta o dau them cho ngon la phc
to them, nung nau tim gan ta, ay ta i len. Chung ta tham
tha loi song ca nhan ch ky ngheo nan lam roi.
Co nhieu luc, ngoi suy ngh toi thng thay sao no
nhuc nha the nh? Nhieu luc toi khong dam m mat nhn
na ay. Sao ma xau ho the.
Ngh lc! Phai co ngh lc. Phai ay lui tat ca nhng
t tng ca nhan hen ha te mat va tan bao ay i. Xua!
14 15
Xua tat ca. Phai tien len con ng mi. M con ng
song khac bc len. T nay toi van tam niem toi quyet
thanh mot ang vien. Lay o ma phan au. Ngi ang
vien cong san, oi vinh quang va mau mc. i ngi ch
mot lan song lieu sao o th lieu. Tuy may ay Dan a.
30.9.58
KY NIEM HAI THANG LAO ONG
TREN CONG TRNG BAC HNG HAI
T
khi c tin i lao ong Bac Hng Hai toi thay
trong long toi co mot cai g khac thng, lan au
tien toi c mang sc mnh cong hien cho chu ngha xa
hoi ma bao lau nay toi hang m c. M lam nh Paven
en hom nay mi co the co kha nang thc hien.
Long toi thay co mot cai g lang lang, lo i xin tng
cai ao cai quan. Chuan b roi, lai i chuan b na. Khong
biet chuan b en bao gi mi cho va.
Ve nha may lan bao tin, ke chuyen cho gia nh nghe,
ba me toi eu phan khi va khuyen khch toi. Toi thay
khong co mot ly do g la khong chuan b tot ca.
Chieu hom th hai, an cm voi vang chay i lay cai
xac, i xin cai mu va tra lai cai bi ong cho ch Tuyen. i
tham cac co em gai khu hoc xa ve. a nao cung nhiet
tnh nh dao nao. Nhng Phng hnh nh lanh nhat qua.
Khong biet co ly do g khong. Xa kia no van tin tng
mnh lam c ma. Co ai xuyen tac g tnh anh em cua toi vi
no khong biet. Thoi, i thi gian troi i en au th giai
quyet en o vay!
Ve trng toi giat may chiec ao bo oi day cop, rat
ca tay, nhng phan khi tn. Th ra toi cung la mot anh bo
oi phuc vien roi.
Toi lo cho sc khoe cua toi qua, khong biet co bao
am nang suat khong. May ngay nay lo chay, tap cho c
the quen dan vi s hoat ong. Moi dan ca ngi. Co gang
len! Se khoe thoi ma.
12-16/10
c tin ong ch Tan en noi chuyen ve cong trng,
chung toi ch mong nghe e biet them tnh hnh ben ay
trc khi xuong.
i mai en 7 gi ong ta mi en. Bo ngi ong ung
that la s quan cua s oan bao ve thu o. Bung phe lam
nhng t hi teo, cho nen than the cua ong cang phan
tren ma phung phnh phan di.
Cam giac cua toi ve ong ta la rat knh phuc, ung la
mot v tng ch huy quan s.
ong ch bat au ke chuyen.
ong ch noi ve muc tieu xay dng cong trng Bac
Hng Hai, gii thieu ve cong trng. Sau o ong ch noi
ve tnh bao thu cua anh em nong dan cong trng. Tnh vo
16 17
ky luat cua ho a lam cho chung toi mat cho . ong ch
nhac nh chung toi hay vt nhng kho khan bc au.
Chung toi ai nay cung eu thay trach nhiem cua mnh
trong luc sap sa lam.
16-10
N
gay 17 chung toi c ngh buoi sang do o
tranh thu toi chuon ve nha. Me toi ang cho em
an cm. Ba a i Tay Bac roi, co le mua ong ma dam
va bao tap sap en, cho nen ba toi phai i kiem tra kho
cac tnh.
Nha ch con me toi va 3 a em. em ay toi i mua
quyen so nhat ky nay, va chuan b ghi len trang giay trang
nay nhng dong cam xuc nong hoi va than thch.
Toi c tin 1 gi hom nay me toi se i Hai Phong,
xuong tham may em toi. Muon viet th cho chung no,
nhng thoi. Me i la ca mot bc th dai gi cho chung no.
Ch Phng ve. Nam ch em dat nhau i mua ao quan
cho may a em. Ch Phng chan gm. Lnh c tien
boi dng ma chang chu boi dng g ca. Ngi gay va
xanh xao mot cach ang thng. May co em co le n hoa
trong long, ao quan ca hang mau dch nhieu, tha ho ma
chon. Hanh phuc cua xa hoi ta la cho o. Em cua ta, cac
em hay mac ao quan cho ep hn na i. The he nay la
cua cac em ay. ong ch ca hang i! ong ch hay may
nhieu kieu cach hn na, nhieu mau sac va nhieu loai hn
na. Xa hoi se tieu thu het, ng ngai ong ch a.
Hong Ha, Xuan Tam hai a em gai ut cua toi, no
mac ao quan xinh gm. Da no trang noi len tren chiec vay
hong chiec ao xanh. That tuyet. Khuon mat ay an va
dang ngay th cua no lam ai ma khong men.
9 gi toi ve trng.
Toi van cam thay con thieu muon chay ve nha lay cai
chan len. Nhng bay gi a qua 1 gi. Me toi a i, cac em
toi a em gi tren ba ch. Nha ch con hai canh ca khep
kn bang cai o khoa lanh lung phu len lp sat r.
Tam trang xa nha a nay ra trong ngi, luc nay sao
toi thay long trong trai gm. The mi biet manh lc gia
nh.
Tnh cam va con ngi khong phai n thuan au.
Toi vao nha nam vay.
Va ngu day phai i lnh tien cho to.
Met gm!
17-10

ang chuan b ron rang th no o xuong au cn

au ghe gm. Toi a nga quat trc benh tat roi.
Tri i! Sao qua nhng ngay thi c roi ngi toi yeu va sut
kem en the. That khong g au n bang sc khoe tut lui.
Nhng khong! Toi a hoc tap Paven toi vung day, buoi
18 19
chieu hom ay thanh toan lnh tien ay u cho anh em va
mai tan chieu mi chu nam.
Buoi cm chieu hom nay phc tap tn, may ong nau
cm th song, chung no an au het sach, en luc mnh ra th
ch con thau va chau.
The la lam tam bat cm song ma anh em gat tha ra
mot ben. The la i ve. S au bung toi ru anh em i lam
mot coc bia cho no tieu bung cm song ang ghet ay vay.
Toi dung dau cu-la anh toan than va trum chan ngu
ky. Khoang 4 gi sang m mat ra au toi bt nang. oi mat
m ra tng oi de chu. Tng la khoe roi, nhng en luc
xuat phat th ngi toi nong bng.
lai mot tuan hay ra i? Co gang i vay. Gi xuat
phat bat au. Chung toi i hang oi ra khoi Ha Noi.
Mot gi ong ho troi i, the la la c au cua toi a
ra khoi Ha Noi va chung toi khong con ngan ngai g ma
khong ri khoi Ha Noi.
Bon bc tng voi, nha gach, hang cay a han che
con mat toi hom nay a b toi vt ra roi. Tren b e nhn
xuong: Ha Noi nam an trong bong cay xanh, trng ai
hoc Bach Khoa lo ro 4 day nha trang trang, mai nha chop
cong cua vien bac co cung co vn len nh e nhn rong ra
canh ong xanh bat ngat.
Toi bc i nhng bc nhe nhang, ngc cang ra
ht lay nhng luong gio ngot ngao, mui lua sap chn quen
thuoc de chu. Trc mat toi m ra mot chan tri rong ln.
Va o cung co le la con ng toi phai i.
Chung toi i, i mai.
***
Song Hong, that ung y ngha cua no. Dong nc o
ngau l l chay, a phu sa ra bien. Dong nc xem ra th
hien t va de chu gm.
Con o a chung toi sang song, vt nhng gn
nc siet va b dong nc a i mot khoang kha xa.
Bai ma, b ngo, nhng hnh anh quen thuoc tren
b song Ve Quang Ngai. T ben o An Ch i len, song
Ve a chong len song Hong ve canh vat. Nh nhung vui
sng tran dang coi long.
18-10
C
hung toi bc vao lang, i luong qua nhng luy
tre than thch. Bong mat phu kn chung toi.
Lang Bat Trang t xa en nay ngi ta van thng
ca tung ay co nhieu bat nhieu gach. Tat ca the hien
trong cau ca dao?
c g anh lay c nang
Th anh mua gach Bat Trang anh xay!
Bay gi toi a en ay, lo bat khoi boc len, mui khoi
tuy hac nhng cung de chu. Lang nay tuy dng len a 400
nam nay nhng no khong co g ac biet hn nhng lang
khac cho may.
20 21
Vt qua khoi Bat Trang, en song ao Van Giang.
Cong trnh thuy nong tng oi to ln quy mo. Doc b e
la lan dan cong. Nha ca thap, san sat nhau; neu co mot
ngay ngon la thoi tat th phai biet, chay het chay khong
con mot mong.
Nha lam bang na ngam va la goi. Mui na ngam
boc len mui thum thum khong co g co the goi la de chu
cho lam.
Ben trong, hai hang sap dai ma no ch cho phep dan
cong moi ngi 55 phan va chung toi moi ngi 20 phan
ma thoi.
Ai cung biet tnh vo to chc va bao thu cua nong dan
ong ch Ha Ke Tan cung tng ieu ng vi ho. ong
ch phai thot ra rang: Ch huy 3 van quan oi de hn ch
huy 3 van dan cong nhieu. Bao ho cho nay, nhng ho lai
en cho khac, that la phien phc. Cung v the ma chung
toi khong co nha . Luc au chung toi ch nam chng 30
phan la cung. Chat chen nhau chu khong c.
Ban ch huy cho biet mot tin khong lay g lam hay
ho cho lam: Hien nay trong dan cong co d luan la nhng
ngi ao trang xuong uoi ngi ao nau i. Va tren ban
ch huy ch th tiep cho chung toi hay nhn nhuc trc
nhng li phan ng va phat huy tinh than chu ng gian
kho bc au.
Cong viec yen xuoi chang co g.
em hom o, chung toi c mot tin mng: di nha.
Nhng va phan khi di en th C kh nam 3 mat nha
v dan cong chiem. Phat huy tinh than tng tr, chung
toi nhan them 50 ngi na ngu. Bay gi th that la chat
tng oi.
24 tieng ong ho qua. Mot ngay a troi i.
18-10
B
ng mat day chung toi ra tranh thu tap the duc.
Tap xong i anh rang ra mat, gieng nc
khong co. Nc trong cung khong. Xung quanh chung toi
ch co mot th nc o ngau cua con song Hong. Thu that
nc chang khac g nc vung trau nam, ch co mot cho
khac la nc chay va nc tu ma thoi.
Lau nay toi co biet dung th ay au. Cam giac ghe
rn khong the nao chu c. Ngam mot ngum vao mom!
Oi mat ve sinh biet may!
Nhng ka, nhn ben kia song, dan cong lu lt xuong
b song ra ray giat giu, vo gao nau cm, v.v...
Lieu mot phen! Dan roi se quen. Toi mo xuong suc
mieng. ieu kien ch co the, khong the nao hn c. Ch
co mot ieu con ngi co khac phuc c khong.
Nhng t tng con ngi la mot, thc te la mot. Nc
o khong the uong c, phai loc i va nau soi. Nhng
phng tien ay qua t oi, kho khan, do o ch lam c
so toi thieu nc va u uong.
Thieu nc uong la thng, v anh em hay tch luy ca
nhan. Chan qua.
22 23
Sang hom nay day tri ma, nc uc khong tng
c. Tha khong suc ma con ve sinh hn nhieu. The la treo
len ging chen xoi suc mieng vay. Thu cha?
Cuoc khang chien gian kho cua dan toc ta ren luyen
cho toi rat nhieu th gian kho tuy ve phng dien nay
cha c th thach. Tren tinh than can ban ay cung u e
khuyen khch toi. Hay nham mat lai co lam, hay m bng
to 2 mat, lam mot cach co y thc? Hai cai nay chon mot.
Toi xin chon ng th hai.
19-10
11 gi ri.
Coi thoi te te tch tch, ca oi chung toi vung day
nhan dung cu len ng. en cong trng, gach a ngon
ngang, ngi ong lam, ham ho lung tung ch can trat chan
ri xuong cung u toi mang roi. Khong biet hoi xa lang
Bat Trang xay ham ho lam g ma nhieu the. ao en may
thc ma ham a van con.
au tien toi nhan cong tac ganh at. Mot tieng ri
qua vai toi a bat au noi chuyen vi toi. No bao toi hay
thng no mot ty. Nhng mac xac, ong c tiep tuc. Cho no
biet mot phen, o mat lao ong.
Cong trng nhon nhao nhon nhp that. ng i go
ghe khap khenh, ngi i lon xon lam han che nang suat
cua chung toi nhieu gm.
Chung toi cam tai cong trng 3 la c: Quoc ky, oan
ky va la c cua Hoi lien hiep sinh vien quoc te. ong bao
ho la lung vi la c trang ky quac ay. Ai nay cung en
dom. Ho a ban tay ban ay at tray len nen c. Thay
au ruot ma chang dam giai thch s ho noi khinh ho.
Ba tieng (gi) lao ong ron rang, vui nhon thch thu,
hang say ay nhiet tnh a cham dt. Chung toi ra ve chuan
b an cm.
19-10
L
enh tren cho chung toi biet, 7 gi ri toi phai
ngu sm e 12 gi day lao ong. Nhng thng
hnh co mot chuyen hay ho, buon ci va ang ghet lam
mai en 8 gi ri mi ngu c. Chung toi ang thay cai
bong ien sang cho chiec bong en dau la m uc ay
i th bong co 2 ngi la mat vao giat lay chiec bong en
cua toi. Ong ta noi: Bong en nay cua chnh phu, toi ai
dien chnh phu lay no. Chung toi nhan khuyet iem v
cha hieu noi quy nen dung sai nguyen tac. Vay ong ta hay
cho chung toi lai cai bong ien. Nhng ong khang khang
khong chu, cai nhau mai. Cuoi cung ong ta bat toi i len
c quan ky giay t g o. Anh em phan oi thai o nguyen
tac ay. Trong anh em nhieu ngi va cai va teu lam ci
v bung. Ho oi gi ong ta lai v ong ta va cham vao cua t
nhan vo nguyen tac. Can bo dan xep xong viec, nhng ket
qua la bong ien van cha c tra.
Coi i ngu a thoi.
24 25
Coi lao ong vang len luc ay ung 11 gi 30, can
cuc xoi nuot mai ma khong troi. Ai lai co s an ky khoi
ay khong?
Chung toi en cong trng, trong em sng toi mt,
noi len hang ha sa so bong ien nh rc sang nh hoa ang
tren ho Hoan Kiem ngay le 2/9 canh ep tuyet khong tng
c. Anh sao luc bay gi mat tac dung roi.
May tieng ong ho khong lam viec, cong trng thay
oi i t nhieu. at ao sau them ty na. Mat at ha hoc
en ngom ghe gm. Cuoc xeng van thi nhau bo xuong,
nay len nhng mieng at ay gach soi manh bat, gach
mong nha...
Cn buon ngu tieu tan au mat, bay gi ch co mot
cam giac au vai. at chiec ganh len, vai lun xuong, nhng
lam g c tinh than cua nhng con ngi quyet tam i cai
tao t tng nay. Tat ca eu co gang, eu vt len, eu co
anh tan t tng, pha tan thanh kien cu cua xa hoi.
Ra ve, gio song thoi long long mat lanh ca ngi,
nc song vi vi gn song lap lanh ap vao chiec thuyen
au di ca song Van Giang. Tri en ngom, ay may
mong nc. Va ve en nha th nc tha ho trut xuong.
Anh em i sau that la kho. Con ngi co luc gian tri ghe
gm ma khong ai co the ieu hoa c.
Pha kia co ng tr ng ie n sa ng r c le n ca mo t
go c tr i.
20-10
K
hong biet thu cai g tri c ma lien tuc hom
qua nay. ng sa lay loi kinh khung. Van e
tren cong trng la ng i. Giai quyet co ng i mi
chuyen at c. Tren cong trng cong chan cat hom nay
ch co sinh vien.
Va en a iem ma bat au sui sut. Ma! Kho
nhat la van e ma ay tri a. Quan ao t mem, chiec
ny-long quang tren lng that la vo hieu lc. Ngc a tham
lanh, nhng sc nong cua ngi a vt qua.
Mot tai nan ln lai xay ra trong toi: chan ap mot
manh gach nhon lam toac mot manh da, mau chay nham
nhap o, de s phong rut lam. Toi co gang nhom chan len,
khap khenh ganh. Khi ngi ta a quyet tam th khong g
lay chuyen c y ch cua ho. Con ngi co mot sc manh
that tri phai s na la e quoc.
Mac tri ma, ma khong the nao t ng c.
Moi lan ma trut xuong la mot lp ngi lien tuc o cat
tren ng i va tng oan, tng oan ngi lien tuc gong
ganh lan lt chay qua.
Ma c lien tuc tham qua ao toi vao da va than kinh
toi a bat au co cam giac lanh roi. Tnh hnh the nay neu
c lam lien tuc th chet mat. May qua, coi thoi het 3 gi
lam viec. C the ma tuon chay ve nha. Qua song giat voi
cai ao, quan lau qua ngi roi mac ao quan t vao.
Nha a thap, nhot gan 100 con ngi la qua lam roi,
26 27
nhng anh em lai phi ca ao quan t. Nha ca chem nhep,
hi th ngot ngat, cho nen qua mot em ngu toi thay au
nang va chuyen dan qua trang thai khac cua c the.
Hnh nh au th phai. Nguy c nay c e doa toi
luon. o cho! Khong biet thng ngi. Y ch va c the
sao khong phu hp nhau g ca.
21-10

ang mien man trong giac m. Mot cam giac m

mang lanh lanh vu vu qua tai toi. Tnh giac, th
ra la gio. May en au keo ti nght tri, gio thoi co the
bay c nhng ngi benh thng han mi day.
To yeu cau 5 ngi i lay na chan noc nha chong
bao. Tuy u ngi roi nhng toi cung uoi theo. Chay th
hong hoc.
Buoi sang tri rao rc nang bay nhieu th chieu nay
tri am u bay nhieu. Tat ca mai nha b e eu dng ngc
nhng la la la. Mai nha moc long bay i pha mot cau va
teu va chay. Gio can lai vu vu.
Ch em n that la bat lc ng quanh vi nhau lai
thanh mot ong nh b gio lua quan lai, trong ma phat chan.
en ca song Van Giang nc rao rao ron rang ap
vao b. Tat ca nc nh chom len reo ho cung gio bao.
Ngay xa nghe noi nc song Hong d tn gam ghe nh
muon nuot chng nhng ngi nao nam trong long no. Bay
gi th ro qua i roi.
Cuoc an cp na bat au. Mnh thanh that qua lo
lam gia: co m c may nuot lat xong th hai au no be
het sach, cuoi cung ch chay mau tay. V lay sai nguyen tac
nen anh em can bo cong trng khong cho lay na, anh
lui thui ve. Bat tay vao lam chuyen khac. Cot nha, nhng
va cot vao nuot lat, lat t ca, anh chay sang cong tac
che lat vay. The la mot buoi tra khong ngu roi, chuan b
i lam.
oi bung qua, chay ra mua cai banh m dai nhach ma
nuot. Tam roi. Chieu nay tri mat lam sng gm. Nang
suat cao khong tng c. Toan to lam co hn 10 met
khoi ay. Ch 3 tieng ong ho thoi. Phan khi, on ganh
deo cho nen ganh a i. Gio a ngng bt.
Buoi chieu hom nay ve, gio lanh a bat au thoi,
nc song uc tri s, ra xong sau khi kho, tren ngi e
lai mot lp trang neu khong lau.
Nh the la kh hau bat au chuyen lanh roi. Chuan b
co ret thoi!
22-10
S
ao may ngay tren cong trng bung luc nao cung
oi, an nhieu gm. 3 bat to tc la gan 6 bat thng
ay. o la hanh phuc ay ba con a!
Co kha nang bao nhieu toi chen het bay nhieu, ba
nao cung an xong cuoi cung. No ne tran tre.
Lao ong hang.
28 29
An hang.
Hai van e o bao am c tc la c the co trien
vong beo ra va se e bep cai benh muon i xuong ho sau
muon kiep. Phai quyet tam lao ong, mot mat e ren luyen
t tng, mot mat e ren luyen than the na. An va s
trng thanh cua c the khong co g mau thuan ca.
23-10
B
uoi chieu nay toi ang khom lng nai ganh at
chuyen ra song, mat van gam xuong at nhn
ro nhng hon a, hon san nh muon chc lay vap vao
chan toi. Mot oan na goc, hnh nh sau th phai, nam
song st tren mat at lam be bet v nhieu ngi dam
len. Neu nh toi co st qua th cung cho mot a la bay
veo ra vc song.
Trc mat toi mot bac dan cong khong gia lam trac
o xap x 40 tuoi. Mat en, oi mat sau hoam, dau oi
trong trang trong hoc mat. Tran thap iem vai nep ran ang
thng. Tren cam rau en a lun phun cang tang them ve
gia dan, tieu tuy. Chan bac bun lam be bet, bo ao quan
khong lay g lam lanh lam tren mau nau bac lo ro ra may
ng ch en va vu nhang nht chung quanh nhng mau
vai mi. Noi chung mot con ngi ang thng tam.
Chnh con ngi ay, lang le, lanh lung ngoi thup
xuong va lay mot cach gon gang nhanh chong oan na b
lan loc tren mat at ay, bac cho vao quan chui can than va
lan trong am dan cong ong nght.
Ch mot hanh ong ay thoi, ch mot c ch ngan
ngui gon gang ay thoi nhng ma a e lai trong long toi
mot cam giac sau sac. Toi suy ngh lung lam, khong biet
co ai cung thay vi toi khong va co ai co cam ngh nh
toi khong?
Khong nhng ch co hom nay ma hom trc toi con
thay nhng ngi dan cong gay teo, mat con bung beo
xanh vang co gang bc i nhng bc gang gng chuyen
so at ao len lap xuong song Hong. Sc a het roi, nhng
khong hieu ho co gang lam g na nh? That la kho hieu
ay! Bao nhieu lau nay, tai nan han han van e au ci
co va ng tr ho. Tuy ho quyet tam nhng phan nhieu eu
that bai va nan han han va qua a cp mat i sc manh
cua ho. Neu khong di xa hoi nay th co le tnh mang
ho cung khong con en ngay nay. Ngay nay ho en cong
trng ong gop sc cho xa hoi xa hoi chu ngha, xa hoi
hanh phuc ma trong o co gia nh anh va anh.
Toi muon mua cho bac ay mot cay na dai tang bac
ay. Nhng hoan canh ang lao ong. Hai ben eu ban. Va
lai trong ngi toi ngoai quang ganh th khong con g.
Tat ca nhng thieu thon gian kho tao ra cho con ngi
ta mot tnh tiet kiem. Tai sao mnh co the vung ra hang
nghn e tieu ph, trong luc o, nhan dan lao ong co gang
chay chot tng hai chuc bac. Tat ca eu la bat cong. Xoa
bo xa hoi ay i. Co gang nhieu len na cac bac i! Tat ca
cuoc song hanh phuc eu la cua ta... Toi nhn cho en khi
mat hut bong ngi ay.
23-10
30 31
C
o luc ngc mat len nhn tri toi khong hieu ngay
hay em, sm hay toi na, toi ch biet mot ieu,
tieng coi lam viec ma thoi.
Gi giac lung tung lam. Co khi em ngu day 8 gi,
12 gi, 3 gi cung lam luc i ngu mot cach ky quai: 9 gi,
7 gi, 8 gi, 3gi, 6 gi sang v.v... Tat ca nhng con so ch
tren kim ong ho ay a lam cho vo nao cua toi khong con
u kha nang nhan thc chnh xac na. Nhng cai goi la
phan xa, cam giac, kinh nghiem cua cuoc song hang ngay
ve thi gian hau nh b pha san.
Co luc toi nhn em trang sang vang vac tri dan ve
khuya gio ret cang lanh nhng toi co mot cam giac tri
ang hng sang len. Nhng kp lam trc (khoang 3 gi
en 6 gi sang) anh bnh minh a in sau vao toi mot hnh
anh ep, nhng tang may ran nt chay ra nhng tia anh
sang vang xanh du dang hng len mot goc tri nh anh
ien. Ch trong nhng phut choc c nhn thoi nhng hnh
anh my le ay khong the nao g ra khoi oc toi c. Cung
chnh v the ma tat ca nhng anh em tren cong trng eu
nham lan. Bnh minh len tren cong trng hay hoang hon
phu xuong cong trng la nhng canh ep vo cung. Nhieu
luc toi tham m c, co danh chng 5 phut thoi, ch 5 phut
ngh toi co the nhn thay va quan sat het s dan tan cua buoi
sang, hay s toi sam cua em toi. Nhng canh ay hiem va
troi i rat nhanh. Nhng luc ay chnh la luc cong trng
don dap o sc ra lam cuoi cung e thay phien khac. tat ca
eu don dap lam toi cung don dap, do o cung chang con
thi gian nao ma ngam na. Ch liec nhn thoi.
Canh tri, ngay va em tat ca eu mang mot ve ep
huyen dieu. Ngay xa ngi ta van cho em toi la b mat,
la huyen ao, con ngi phai bat lc; ngay nay, em cung
nh ngay, gi nao cung co the em cong hien cho chu
ngha xa hoi c. Co luc ngi ta muon keo them mot
ngay em c 25 tieng, ch can them mot tieng cong
trng lam them c biet bao nhieu? Quy luat cua tao
hoa that khong con va long vi con ngi na. Bay gi
a en luc t nhien phai cuoi au phuc vu con ngi, co le
thi ai ay thi ai con ngi lam no le cho t nhien a
qua theo vi chu ngha t ban. No se chet mot cach khong
thng tiec, khong nhng the ma khi no chet i ngi ta
con vo tay reo mng va co nhan dm no, cho no chet mot
cach nhanh chong hn. Sc manh con ngi that v ai.
26-10
T
thu toi sinh ra, toi khong he e y en oi ban
tay cua toi. Toi ch biet rang toi co no, dung no e
an uong, chi, lam. Ngoai ra khong con g khac.
Nhng t khi toi ln len. Thu ay toi 16 tuoi, toi mi
bat au co y thc ve hai ban tay toi. Neu nhn cho ky, oi
ban tay toi hn tay mot so phu n an dien na la khac, ngon
tay thoai thoai dai dai thon thon, mem mai va khong kem
phan du dang. Ngi ta noi ban tay bup mang la the. Cac
mong tay, tuy toi khong thoa son, khong e nhon nhng no
32 33
co mot mau o hong du mat va trong rat hap dan.
Nhieu khi nhn ban tay toi, ep mat that. Nhng ngay
nay oi ban tay ay khong hp thi na roi. Co nhieu luc toi
ngng ngung khi a tay bat vi mot ngi khac, sao ban
tay cua ho day cop va cng ran en the. Lao ong! Anh
khong the thieu c; ban tay kia cua anh chang phai la
ban tay thieu lao ong la g?
***
Nhn ban tay san sui, moc thch ay thuoc o, ay ve
st seo, trong sao ma men thng tru men the! Nhng
khoi tay chai lam toi t hao mot cach ky d. Thi gian lao
ong khong phu phang au, khong nhng lao ong got
sach au oc tan te cua anh, ma lao ong con cai tao oi
ban tay cua anh na kia. Lao ong a lam ban tay anh gan
gui vi san xuat na kia. Cuoc song ngay nay co nhieu oi
mi that.
30-10-58
K
h tri ngay cang tr ra lanh, chiec ao bong lung
lang tren ngi cha chac a u am. Nhng
khong biet con ngi tai sao ngay cang nong, nong mot
cach quai g ien cuong. Khong hieu tri sinh ra tnh nong
lam chi ma nhieu ngi kho, cai tnh nong ay c eo mai
tren ngi toi t hoi nao ti gi. Mot thi gian toi tng no
chet han roi; nhng khong hieu mua ong nam nay lai troi
day. Toi hieu het cung v chien au tnh cua toi qua soi
noi, cung v tnh t ai, t cao ma toi tr thanh mot con thu
khong biet suy ngh.
Cai g trai ma dien ra trc mat th phai biet, ong
nong noi day hoanh hanh bat chap phai ung en ca nhan
toi. Ai cung c.
Toi lam ung, nhng thc hien sai, do o toi lam
khong ket qua, khong oan ket c anh em. Khong hieu
tai sao co nhieu luc toi cay cu khong tng c. Gai mat
mot ty la noi xo xien, noi cho ngi ta cay mi c, toi
cho nh the mi la at c ket qua. Sao cho ma en the.
C e cho s viec dien ra roi hoi han th qua muon.
Ngi Mac xt bao gi ho cung on trc kho khan sai lam,
cho nen ho e phong c trc. Co nhieu luc toi ho then
nhn khuyet iem a qua, chung quy khong khac trng
hp nay. Noi that co nhieu luc co sung trong tay, toi giet
ngi khong biet s, cung v tnh nong.
31-10

ao cang sau cang chat, tng cuoc xeng vao au

nhau la mot s thng. Nhng ieu o khong
ang ke v con ngi co the chu y c.
ao a 12 ngay roi ma manh bat, tng voi, gach
ngoi van con nhieu. Co phai thng au, ao en au nc
mach trao ra en ay, sau lam roi. The ma chan cang luon
luon b a manh bat lm chm am cat. Tri em toi, en
hom nao nay m qua khong con la em hoa ang na. Tuy
34 35
ien le loi nh khong u sc chieu sang qua man sng.
Vanh trang khuyet quang lai. Hom nay tha ho nang, lao
ong cho met be thoi.
6-11
C
hieu nay i lao ong mang theo mot tinh than vo
cung phan khi, nhng ra en ni toi khong hieu
v sao ngi c he i, bung chng len tc kho chu. Toi co
gang lam viec, oi viec nay qua viec khac nhng no van
kho chu. Mot tieng ri chu ng dm au n xuong e
lam viec nhng a het sc. Trc mat toi cai g cung quay
cuong, bat au chong mat, ngoi da vao buc at nhng
khong chu noi. Co muon non ma, nc dai chay ra man
man, bung au quan lien hoi.
The la bat au ma, roi a... Toi cung chang an g,
nhng cam tnh bao cho toi biet hnh nh b tho ta. Co
gang lam toi mi mo ve c nha. Anh y ta cho uong
thuoc, nhng khong cam c a, uong na. Benh tnh co
phan giam. Khoang 7 gi toi, anh em hop Chi oan, hoc
tap tai lieu oan thanh nien Com so mon vinh quang th
toi bat au len cn. Bung au khong tng c, lan lon
mai van khong het, cuoi cung ch biet nam th doc. Nhng
hi th gap nang ne hat qua lan moi kho roc cua toi, toi co
mot y ngh ky d: chet mat! au nh t ca ruot gan. Y
s xuong kham cho uong co-lo-ro-phooc nhng benh tnh
cung khong giam. au lai quan len. Cuoi cung y ta tiem
cho toi thuoc g khong biet, 3 mui tren bung. Anh em ho e
toi nhng con ngi con co mat con co the tranh c,
nhng co luc phai lam di nc th tri cung khong thay
c manh bat na la ngi.
Giay dep khong the mang c v bun luc nao cung
muon gi lai tat ca nhng dung cu o. Neu anh mang dep
th no tra lai cho anh vai si quai; neu anh mang giay th no
cho anh lai oi bt-tat, hoac oi chan khong. Ch con mot
phng phap, i chan khong. Nhng i chan khong cung
khong c na roi! The th lam the nao? - Khac phuc va
hy sinh. Tat ca oi hoi con ngi mot mc o vt kho
cao o. oi chung toi la oi c kh, ngha la oi manh nhat
nen ni nao kho nhat la a chung toi en. a kho nhng
trach nhiem lai nang ne. Ca au cung au, the ma oan
ngi sinh vien i cai tao t tng nay van c hung huc lam.
Hom nay bo oi en, chung toi phai ri cong trng
chan cat ma vao ao kenh. Nhan nhiem vu mi long co phan
han hoan, chung toi lam en ay kenh th ve. The la het.
31-10
H
om nay coi thoi day sm, m bng mat ra toi
trach ong oi trng la thoi coi khong ung gi,
nhng thc ra tri sang roi, nhng v sng mu che anh
sang do o bau tri van con phu mot mau toi mt.
Sng trang ep vo ngan, cach nhau chng vai chuc
thc a khong nhn thay nhau roi, day nha pha ben kia
kenh Van Giang sam sam nh day nui lam chieu. Ngon en
36 37
toi lai va tiem. au nh b len ban mo. Sau o v au qua
toi cung het thay au bung na.
Met qua toi thiep i may lan...
em nay khong tai nao ngu yen c. Ngi bat au
nong ran len roi lanh, buot, nam ren suot em. em nay
hanh anh em nhieu qua, thng cho may ong that, cung
nhiet tnh giup mnh gm.
6-11
T
hat tao vi may quan qut vi nhau gan mot nam
roi, may ung la mot tay ac lc giup chu a thc
hien thang li trong 2 ky thi qua! Hom nay may i au roi.
Mi 3 ngay vang mat may sao tao thay long co ty g trong
trai qua. Noi long khong lam the nao ghi vao so c. Hom
nay may lai ve, vui sng tran siet ke. Khi ve tao se khac
cho may may ch, sng nghe.
10-11
H
om nay la ngay th 4 toi ngh roi, buon chet
c, nhieu luc muon nhay tung len ma chang
c. Cai benh au bung hom no a chuyen thanh chong
mat, va hom nay toan bo khp xng hnh nh ri ra, i
ng hi gay go, moi lam, i au phai vn vao cay e khoi
lao ao.
Nam xuong ging toan than thay au kho chu, hnh
nh cac loai xng sn, xng song thi nhau dung trong
lng e tren lp da mong boc lay mot t tht. That ang
thng, that au xot, mi hai mi tuoi au ang hang say,
th benh tat co dm chet toi.
Nhng nam khang chien gian kho a ghi len c the toi
bao nhieu th benh; thieu thon, sot ret, au gan,... Nhng
toi ac tay tri cua thc dan. Bon nam hoa bnh roi ma sc
khoe toi van cha c hoi phuc. Toi hy vong lay lao ong
e cha benh, nhng tai va lai o xuong au toi, lan nay la
that vong qua.
Anh em, ho rat khoe i lam rat vui ve, ve nha, an, noi
bo bo nhn thay ma them thuong, ma ham muon. a may
lan toi toan i, nhng gan cot va anh em gi lai the la v
ke hoach. en hom nay ngi xanh qua, trong tran chien
au va qua khong biet bao nhieu bach huyet cau a hy
sinh i. Bao nhieu cong an uong may hom nay the la het.
Hom nay khoi roi chuan b m t mi. ay cung chang
co g e boi dng. Hy vong se khong b tran om nao na.
10-11
T ngay hom ay...
T
hom toi chia tay me toi tren b e song Hong,
toi ha vi me toi: Con i lau mi ve, con se co
gang hoc tien bo. Em Tam toi mi biet i chap chng, bap
be noi may tieng, ang uoi theo toi khoc. Me toi be em
38 39
toi nhn theo bc chan toi i, co le luc nay me thay toi be
bong lam th phai.
The la toi ra i...
Con tau hu ngh a toi sang Trung Quoc. Ba bon
nam rong xa cach gia nh. Yeu thng mong nh khi tran
dang khi tham thiet sau sac day vo noi long. Nhng co
quanh va tnh tap the a lam cho con tim yeu mong cua toi
tr nen day dan ran thep; co nhieu luc toi dam t hao trai
tim mnh a c boc sat.
***
T ngay toi c tr ve to am, c ap u trong tnh
thng cua gia nh, toi cam thay kho ma rut toi ra khoi gia
nh am em ay.
... Trong khang chien, c moi tuan i hoc th c ve
nha 2 ngay lay cm gao. Nhng ngay cuoi tuan, nhn b
gao vi sap het, long toi thay rao rc bon chon, muon cho
gi hoc mau b gio cuon phang i e roi thi nhau chay ve
e c thay mat me, mat cac em...
Bay gi c moi tuan, dau ban dau khong toi cung co
ve nha e nhn thay mat me, mat ba, mat cac em. e nghe
ngi me gia truyen nhng niem tin, nhng ao c cua
ngi cong san cho toi. Thi gian ay a ghi sau vao trong
tam kham toi va no a tr thanh mot thoi quen khong the
thieu c. Va hnh nh oi vi gia nh, toi cung cam thay
the. Tuan nao toi cha kp ve la em, ch a i en tm.
Len cong trng Bac Hng Hai, tat ca nhng tap
quan quen thuoc ay a b pha v. Toi phai cong trng
hai thang e lao ong cai tao t tng, tnh cam tac phong
lac hau ma t lau giai cap tieu t san a truyen cho toi.
Nhng ngay chu nhat anh em ho thi nhau ve phep,
nhn ho i ma chan mnh muon bc theo. Nhng khi ngi
thanh nien nay a quyet tam th khong g lay chuyen c.
... ay toi nhn thay tat ca. Me toi vai si toc xoa
trc tran phu len nhng nep ran han tren da tht nh ghi
len ay thi gian troi qua. Me toi ang ngoi an cm, nhn
may a em an uong mot cach vo t. Ba toi e cap knh
trang xuong ban, i xuong nha an, mieng n nu ci khen
buoi an ngon... Va khi em trum xuong, khi tat ca oto ngoai
ng het von va, ba toi xach cac-tap ve, me toi c quan
ve en ca, hai a em cung cap sach vao nha, gia nh
lai sum hop quanh ba an. Anh ien du dang soi sang cho
s am ay ay. Cm xong, ba me toi ngoi lai ban lam viec,
giai quyet cong viec lam cha xong roi bat au thc hien
nhng con tnh cong tr nhan chia. Hai em toi thi nhau hoc
lai bai va hoc, ruc rch ci vi nhau, cuoi cung ngu lan
ra ging. That cuoc song thanh bnh em am la thng...
Nhieu luc toi ngh, o ai pha v c gia nh toi
ay? Neu la quan xam lc th thang thanh nien nay khong
e no song au; nhat nh toi se cam sung len chien trng
bao ve gia nh toi va muon van gia nh khac.
10-11
40 41
Ngay nay lao ong c roi, tuy hi met nhng vui vo
cung. Va i tam ve cha kp an cm a c anh em bao
cho biet la c i xem Song Hong em em. Toi voi va
nuot qua loa bat cm roi tau theo anh em.
... Chen kinh khung lam mi len c vao cho ngoi,
tng oi la hanh phuc...
Hai nghe s sang tham VN cung sap sa ra mat chung
toi. That cac ong ch a mang ca mot tam long hu ngh
t Lien Xo sang en vi chung toi. ong ch Tra-xi-uc
gia 58 tuoi, chuyen ong Lenin, va ong ch K-ri-en-co
mot n thanh nien rat de cam tnh, cac ong ch truyen
en chung toi nhng niem tin, long vui chan that nhat. N
ong ch K-ri-en-co ep ang yeu, ong ch nhan ong
ch la co dau Viet Nam. ong ch khen nhng chang
trai Viet Nam rat xinh xan. Ngi n thanh nien ay vui
tnh thch noi, giong ci cua ong ch rat tha thiet ay
than mat hu ngh.
Sau o cac /c chieu cho chung toi xem phim i hoat
ong cua Le-nin do cac ong ch ong...
Phim tuy m nhng y ngha cua no vo cung to ln.
Lenin! Khoang cuoi i ngi that la mot khoang i hoat
ong co y ngha. Tren ging benh, v cua ngi phu tren
ngc ngi khoc cho cn benh khung khiep day vo Ngi.
Ngi choang tay qua ma v. Ngi hoi: Mnh a! Benh
tat la mot bc tng cua nha tu go bo toi, mnh co biet
trong nha tu cai g la ang s khong? au hang.
au hang trc cuoc song, nhng con ngi cong san
that khong the lam c ieu o. ong ch Lenin v lanh
tu thien tai cua chung ta a song gap rut, song nh mot
ngon la phut len roi vut tat. Pha sau Ngi nhng ngi
cong san khac cung noi gng Ngi hanh ong mot cach
kham phuc.
Lenin ngoi ta tren ghe, thiep i mot cach lang le va
suot i mai mai ngi khong m mat c na. Ngi a
mat roi. Ca mot khong kh nang ne lanh lung nang nhoc
trum len tat ca moi ngi xem.
Hay au tranh nh Lenin au tranh.
Hay chien thang nh Lenin a chien thang.
14-11-58
T
en no la g cha ai at, nhng chung ta cung co
the tam goi la Bac-Hng-Hai vay. Pho xay dng
tren hai b e kenh Van Giang ban em, tren ng, tng
cot ien toa anh sang soi ro xuong ng cai. Hai lan pho
ch co nhng day nha la phen tre ma thoi nhng trong
nhng nep nha ay cha biet bao nhieu con ngi ang xay
tng lai. Truyen n, ap phch bao tng, c x nhieu lam,
trong vo cung ep mat.
ay, ca hang mau dch hoat ong manh. Ban bia,
ph, sach bao xem, vat dung... Ben canh con co mot cai
ch dan Van Giang cung cap vo cung ay u.
Toi thch an chuoi lam. Do o chu nhat nao cung vao
42 43
ch mua khong biet bao nhieu chuoi d tr cho ca tuan.
Hom nay gap co n thanh nien, hay ci vui tnh va ban
re. Co le co ta ban cho cac chang sinh vien co phan giam
gia chac.
16-11
T
rang sang vang vac, bau tri chan mau sa,
lanh buot.
Mot ngay lam lung vat va met nhoc nhng ay phan
khi hang say a qua, chung toi i xem xi-ne: phim Ngi
mat tch cua Lien Xo. Cuon phim a e lai trong long toi
mot moi tnh quoc te vo san tham tha nhng con ngi
luon luon v chu ngha cong san ma chien au bat c to
quoc nao.
Mi gi, sau khi xem xine chung toi ve nha mang
quang ganh cuoc xeng i lao ong tiep.
Mat trang tron tra xinh ep, hom nay ung la ram
thang 10. Sng xuong nhieu lam. Tat ca nang nhoc cua
mot ngay e nang tru len ngi chung toi. Ai cung muon co
mot phut at lng cho moi. Nhng v hoan thanh nhiem
vu, v t thi ua nc rut ma tat ca eu hang hai ra i.
Toi khong ng hom nay la em lao ong cuoi cung
cua toi tren cong trng Bac-Hng-Hai, toi m c lam
en phut cuoi cung a b v tan.
Con kenh dai uon khuc, rong ln a bat au hnh
thanh ln trc mat toi. Hnh dung ngay mai, dong nc
lap lanh di anh trang. Tat ca nhng ve ep huyen dieu
ben b kenh, cong trnh au tien xay dng chu ngha xa
hoi sap a hoan thanh. Tat ca chung toi doc sc ra lam,
cong viec so vi ngay thng nhe hn nhieu, nhng em
hom ay toi cam thay hi nang.
Nhng ganh at ay bun nc eo ang keo kt tren
vai toi suot mai trong hai tieng ong ho a qua. Bung a
bat au oi hoi va kim ong ho cung a quay ch en con so
12. Cay kim phut gap lai ket thuc mot ngay qua, mat trang
a quay het mot vong va cung gi phut ay ket thuc t
lao ong Bac-Hng-Hai cua toi. Toi phai ri cong trng
trc mot ngay e i nhan nhiem vu mi, chung toi phai i
xuong nong thon trc e xem xet tnh hnh chuan b nha
ca cho anh em ve. Cong tac lao ong cua toi chuyen qua
giai oan mi: VE NONG THON.
Tin tc trc ay van na b mat, na cong khai, ai
nay cung hoi hop ch i pho bien chu trng.
Mot thang 9 ngay lao ong, qua bao nhieu lo au, kho
khan, phc tap. Qua bao nhieu au tranh gay go gian kho
chung toi a hoan thanh tot nhiem vu. Ngi toi khong
nhng trng thanh ve t tng ma the xac co phan chac
chan, deo dai. Da tht ngam en trong de men lam chac.
Bao nhieu lau an d ban chuan b ket thuc. Ve Ha
Noi keo nay tam mot ba cho a i. Cuoc song ti ep la
cho o. Me i! Me biet con se bao me chuyen g khong?
em trang hom nay lanh va ep, em trang hom
nay vui va met, em trang hom nay sang va trong. Tat ca
nhng cai o ket thuc mot cach ti sang t lao ong ep
e cua toi.
27-11-58
44 45
T
in tc ve nong thon a c cong khai tuyen bo.
Nhng phut hoi hop ch i cua tat ca chung toi
a het, oi vi toi van e lai cang ro hn v toi c i
tien tram.
An voi vang bat cm roi i tap trung chuan b sang
song va i sau vao nong thon. ong ch Cat b th ang bo
Bach Khoa cho chung toi biet muc ch cuoc i va dan do
thai o oi vi ong bao.
9 gi hn, chung toi ri cong trng Bac Hng Hai; ra
i nhng long hi ngui ngui, hy vong d buoi le cuoi cung
khong thc hien c. Lam lung th nhoc met, nhng ra i
th luyen tiec, chang biet tam trang con ngi no the nao
ay. The la toi ra i...
Neu ngay nao toi vt song Hong qua cong trng,
th ngay hom nay toi lai vt song Hong ve ay. Co le chu
ky nay cung ch co mot lan thoi.
Vao nha ong bao, hoc tap can bo phat ong quan
chung toi lo do xuong bep. Anh Phng ong ch xom
trng, ngi gay gay, trong tho kech mac ao rach va ngan
cun cn e lo tam lng ram nang. Moi anh hi bam va to,
go ma cao tn. Anh ang lom khom, rn co thoi vu vu vao
bep la. Toi ngoi ben canh anh ay cui rm vao gia 3 ong
tao. La reo trong bep, anh sang chap chn hat len tren
tng am khoi en kt. Nong dan ay co khac: tuy kho
cc nhng van co gang chay chot sam sanh cho c cai
nha ngoi hoac 4 bc tng voi khong biet e lam g, cung
tai ho hanh ho kho thoi.
Nhng cach xa giao khach sao cua ong bao mien
Bac tuy bc au, nhng toi a co nhng tien bo va ket qua
tot. Chao bac a, khong dam, mi bac xi cm, bac
i lam ve... c lap i lap lai nhieu lan tren mieng toi.
Tuy noi dung rong tuech nhng ngoi ngh no cung co cai
hay, co cai ang buon ci.
Buoi cm au tien, an vi nong dan mien Bac. Sao
mc song cua ho kho s the. So vi chung toi, chung toi
hn oi ba lan ay. Va cong trng sang, bung oi
meo, tuy cm hi ham, thc an qua tam thng nhng toi
va ban toi chen sach noi, the mi ghe cho may ong sinh
vien bach khoa.
Mat trang va u toa anh sang xuong mat at th
sng cung thi nhau lang xuong ay khong kh, lanh buot
ngi. Chung toi van tiep tuc cuoc ieu tra nghien cu.
Tham mot so to oi cong, mot so gia nh em hom ay va
sang ngay hom sau na la xong nhiem vu.
Nha toi co co be con ten Thu rat khau va cung rat
thong minh lanh li. No rat thch chung toi. Moi ty cung
anh Dan. Hay cho chung toi an.
Nong thon ta ngheo qua i, nhng trong canh ngheo
ay co nhieu tnh cam phong phu te nh kho quen. Tuy ch
vai ngay ngan ngui nhng hnh anh ay e lai trong long
toi kha sau sac.
28-11-58
46 47
X
ong nhiem vu, chung toi sang cong trng lien
hoan va chuan b i ve. Mot thang ri xa gia
nh roi, en hom nay nh nhung lai bung len. Hai chan
toi khong muon ng yen mot cho, het a cho nay lai hat
cho khac, luc nao nh cung muon i va i nhanh ve nha.
Ac noi ong ch huy qua nguyen tac nen mai en chieu mi
c so long. Tr th khong muon i nhanh nhng chan luc
nao cung bc dai chng khoang 1 tieng th chung toi en
trng va nam trong long Ha Noi.
em nay ngoi tren xe ap phong mot cach thong dong,
gio mn hai ma mat mat lanh lanh, xe bang bang tren ng
pho. Cam giac nhe nhang thoai mai xuat hien trong giay
phut, toi thay xung quanh toi hoa bnh va hanh phuc gm.
Hom nay ong Kim Nhat Thanh sang tham Viet Nam.
Ha Noi ron rang c hoa on tiep, me toi cung i on tiep,
chay tm lau ghe ma van khong gap. Cuoi cung anh phai
chay sang ch Phng hoi tham. Ch ay dao nay khong khoe
lam, xanh va gia i nhieu. Tren mat a iem nhng nep
ran tan ac. Mi 23 nam ma dng nh ch ay a trai i
lau lam. Cuoc song soi suc cua nhng ngi xay dng chu
ngha xa hoi a cuon hut ngi ch yeu qu cua toi say sa
nha song xong vao quen ca sc khoe cua mnh. Nhn than
hnh tieu tuy cua ch ay sao ma kho chu gm. Na thng
na gian chang biet noi sao. Ket qua cua nhng nam chien
tranh cc nhoc, tao nen mot con ngi ang thng ay.
29-11-58
K
e hoach ve nong thon the la nh lai roi. Chung
toi chuan b bc vao mot nam hoc van hoa.
Nhiem vu nay nang ne va phc tap nhat. Nhng ngay gan
ay, tong ket, chuan b san xuat cong nghiep ron rang, vui
vui, thch thch. Tat ca trng oi mi, ep va cha ng
nhieu y ngha cua mot trng ai hoc cong nghiep xa hoi
chu ngha.
9-12-58
Thi gian nh gio ay! o ai biet hom nay la ngay
may ay Hom nay la ngay 19-12 roi. The la chung toi a
hoc c 1 tuan chan. Gi au tien len lp hay ho lam. Toi
thay mnh khong khac g pho thong, cung cap vai quyen
v chay t phong nay sang phong no, hoc het mot gi lai
ngh, 1 gi au nhanh lam, luc thay bao ngh, toi tng ch
co 15 phut ch!
Sinh hoat tap the go bo chung toi khong chat nh pho
thong na, nhng mc o t giac cua sinh vien phai e cao
mi c. Suot ngay th gi ranh e sa soan t lam, hau
nh khong co. Con ngi cuon theo thi gian va nu thi
gian lai cung khong kp.
Trng Bach khoa ky nay thay oi nhieu qua, ron
rang chuan b cho ngay hoi cua trng. Ngay mai 20-12 la
ngay chnh thc khai mac, trng se mi cac ai bieu x
48 49
nghiep v.v... gan trong MB ve d. Quy mo to ln gm.
Tiem nang ky nay ong gop cua toi cho ngay hoi qua t oi.
19-12
N
gay 25-12-1958, chung toi c ngh le Noel,
cai ngay ma chua sinh ra ay ma. ang a hoc
say sa va thu v, bong phai dng lai mot ngay, that la cho
chet khong? Khong biet ai sinh ra ong chua ay khong biet!
Tuy co ghet ay, nhng toi co i xem ho an tet ra sao,
quang canh the nao ma may nam trc ay cao boi hoanh
hanh mot cach hung tn the?
Toi hom ay la toi th 4, chung toi c xem xi ne, sau
o toi va may thang ban na lech thech keo bo len nha th
ln. Nha th ay xay nam nao toi chang biet, toi ch thay ro
mot ieu la co lo va moc thech, reu bam xam xt. Tuy ta
co gang bat en cho ho, nhng van cha u e sang nh
nhng ngay tet khac au.
Ngi i le ong lam, cac ng pho gan nha th chat
nch ngi, quan xanh ao o tung tang ln khap, khong
biet ho i le chua hay i bieu dien sac ep.
12 gi mi c vao nha th lam le, i lau va chan
nen mi 11 gi toi a ri am ngi me tn ay ve nha tranh
thu mot giac ngu, e ngay mai lam viec co ch hn.
Ton giao chang qua la la gat, la phnh ph. Luc bay
gi khac vi thi trung co, loai ngi a nam lay van menh
cua mnh, chua chang qua la cai pha ma thoi. Cha co
chang qua la nhng thang noi lao gian hiem. Co phai chung
khong biet chang co chua g au, nhng no van c me hoac
quan chung thieu tr thc. That ca mot lu toi.


B
c vao nha may, tieng on ao nhon nhp cua bao
nhieu banh xe, bao nhieu rang kha ai chuyen,
bua ap ... tat ca nhng am thanh ay lam choang oc len
c. Nhng cung nhng am thanh ay hom nay toi thay vui
va ron rang. Toi cam thay nh tieng may chay hoa nhp vi
tieng tim cua toi ap va dong mau toi chay. Ngi toi nong
bng va long co oi chut t hao.
Bat au t hom nay, chnh thc tuyen bo rang: toi co
the tr thanh mot can bo ky thuat ay! Mot cong nhan c
kh khong chng.
Toi them thuong va ham muon vao nha may, hay cho
toi lam quen vi may moc. Tat ca nhng c nguyen ay
hom nay toi mi c giai quyet: chung toi c lenh ren
tuoc-n-vt. ng nghe giang ma long nao nao, cam thay
hi de an nhng bat tay vao lam that la mot s kho khan,
oi hoi con ngi phai co ky thuat kheo leo.
Hai tay khong co ty nao e co the goi la chu s ieu
khien cua nao ca. Chan ghe gm. Cam en cai kem cung
khong xong, quai tay bua cung chang gon. Lam tray trat
mai 3 gi ong ho ma cong viec van cha xong.
Xong gi ma long van luyen tiec muon lam them na
50 51
cho vui.
Bc ra khoi xng, mat ay than bui, mnh mo hoi
be bet, ngi hi tham met nhng co phan khoan khoai de
chu la thng. Niem vui tran len lang lang nhe nhe.
26-12-58
Ngay 31-12 en mot cach nhanh chong; cung ngay
nay cach ay mot nam toi ang ri at nc Trung Hoa
ni ma toi ln len va trng thanh, ni ma toi a vui chon
bao nhieu ky niem em ep ve to quoc yeu dau.
Mot nam troi i, toi a thua thiet nhng g; kiem iem
lai toi thay mnh co nhieu iem ln hn len.
Mot nam troi i cuon theo bao nhieu lo s u buon,
phan khi vui ti. Toi a thang li trong hai ky thi: thi tot
nghiep va ai hoc. Toi a hoan thanh tot cong tac lao ong
Bac Hng Hai, toi a quay chieu t tng theo chieu gio xa
hoi chu ngha va ang vn mnh len pha trc. Ben canh
nhng yeu to ang len ay trong ngi toi con nhng iem
xau luc nao cung nh muon ngoc au day: t tng tieu t
san oi truy; nong nay, mem yeu, tnh cam uy m, thieu
kien quyet, au tranh ban than tam thng. Tat ca nhng
cai o bao gi cung nh muon day vo long toi.
u khuyet iem cua mot nam vat vanh lm lat xoay
quanh bao nhieu ay.
Ngay 1-1 ve, tat ca ang vn len tien manh ti chu
ngha xa hoi, khoa c kh hom nay lao ong XHCN. Mng
nam mi bang nhng nhat cuoc, bang s au vai.
Hom nay khong an sang, oi xanh ca mat. oi, lam
nh muon rung oi chan, oi tay. Tinh than con ngi ngay
nay khac roi. Khac va rat khac.
1-1-59

S
uot ngay c quan vi bai v, chang con luc nao
ranh e viet bai cho hay na. Nhng luc hoc xong
au nang trch, oi mat cay xe, ch con co mot ieu mong
muon la at lng xuong, nham mat lai va tha tam hon bay
trong em toi.
May hom nay thay a giang nhanh theo cung tt
b ay. Kien thc pho thong ma quen th that la mot thieu
sot ln.
Hom th sau va roi xuong xng lam khuon uc,
kho gm. Khi lam a rat can than roi ma van hong, that la
khong thay o may lam nen. May ma khong co may bac
cong nhan lanh nghe hng dan th loay hoay mai cha
chac xong.
The la cuoc song i vao chu ky ang ghet roi. Hay
pha no i cho ranh!
14-2
52 53
C
uoc song quanh toi troi chay nhanh va voi khong
biet bao gi quyen so cua toi co the ghi kp no.
May hom nay tren toan mien Bac soi suc len mot lan
song cam thu quan My Diem giet hai ong bao Phu Li,
tat ca sinh vien chung toi ho ln len, rat ca co nhng tieng
thet tan ay long. Hai lan i dao Ha thanh e phan oi
hanh ong ien cuong cua lu sat nhan ay. 30 van con ngi
lp lp trung trung, hang ngu dai dang dac khep chat vai
hat to len nhng li ca hung hon va cam thu.
4-2
Moi manh khan tang mot moi thu
Ghi trong tam kham en nghn thu
Ch Phng
Bao ngay mai la gio noi hom nay
Tri chp giat tat en ngay set anh.
7-2

Trang i! Sang to len ty na
ng khuya sng trang phu m mang
Ai con ang thc trong em vang
Lang bc chan i tren ng lang.
15-3-58
Gio i! Ngng thoi la ngng ri!
Chim i ng hot phut giay thoi!
Lang im ng lang nghe toi hat
Toi hat to len tieng cuoc i.
i toi ang la tuoi oi mi
Nhiet tnh, hang hai, phut vui ti
Tim toi con ap chan con bc
Con quyet tam xay ap cuoc i.
7-2
X Trch bao Thong nhat so Xuan 59
Xuan en phng Nam le ngap tri
Bnh bong mat nc canh beo troi
Keu la ren xiet eu vo ch
Nuoi ln hn cam e i thi.

54 55
Nam thang bay gi bien nhanh qua, khong i chung
mnh mai but, kp ghi thi ai. Lua chn nhieu, chiec liem
khong u ben e gat. Chiec bua moi luc moi nhe them tren
nhng canh tay toi luyen.
Ngi ay thi gian i mau, nhng phai lot may lan
t tng mi theo kp thi gian.
Ran thay da khong biet ran co au n khong? La
vang rung than cay co e am khong? Nhng co thay da ran
mi ln, rung la vang mam mi mi nay ra.
Thi ai ngay nay bc nhanh. Phai thay bao nhieu
lan da, phai rung bao nhieu chiec la e theo kp thi ai?
au n e am phai chang la ieu kien trng thanh.
N
gay xa, ngay xa, ngay xa khong biet ong nao
e ra ngay cuoi nam la ngay an mng cong tch
va gap g nhau. Phong tuc co truyen ay en ngay nay van
con tac dung mot cach sau rong trong quan chung Viet
Nam. Nam nay nam Ky Hi (1959) tet ve mang theo mot
niem tin ay phan khi hang say.
Quang canh cua nhng ngay chuan b tet tuy khong
loe loet nh moi nam, nhng long toi cam thay co mot cai
g ron rang, vui vui, mng mng. Lien hoan to xong vai
ngay sau anh em moi ngi ve mot nga. Bon phng cam
thay nh co lanh se long sinh vien mien Nam. Nha toi, ba
me cach toi khong xa lam, nhng toi van thay long mnh
trong trai co n la thng. Co phai chang long nh que
hng at to? Dau cho an chim kia co bay xa i en au
na cung co luc nghieng mnh ru canh ng lang trong ve
to am, nganh xa. Sao luc nay toi cam thay toi yeu tat ca
nhng ngi xung quanh: Nhng con ngi mien Nam gan
goc va anh dung.
Khong kh tram lang yeu t ay khong cho phep toi
lai trng lau, buoc toi phai cuon goi ve nha gap. Toi hy
vong rang ve nha se c don dep nha ca, lau chui ban
ghe, nhng co em gai cua toi a ve sm hn toi nhieu, va
a tranh phan cong viec ay. Cung ngay hom nay (29 tet)
cac em cua toi tu tap quanh gia nh am cung mot cach u
ay. Bao nhieu nam chien au cho cach mang cung ch e
em ve mot cuoc song, mot tnh cam nh vay.
Tet nam nay nha khong co lo hoa, cai ong ho bao
thc cung b an trom lay mat. Tieng tch tac ron ra am ap
cua chiec ong ho cung khong con na. Nhng nha toi nam
nay rong hn nhieu.
Nam nay vi chnh sach lng mi, me toi to chc
tet cho chung toi to ln va linh nh hn moi nam. Va nam
nay, nam th hai toi c an tet cung gia nh sau ngay hoa
bnh lap lai.
Buoi chieu va em 29 e lai trong long toi mot cam
giac mot ky niem ep em tham ma toi rat muon co gi
khong e no tan i.
... Buoi chieu hom ay, nang gay gat la thng, khong
kh cua nhng ngay cuoi ong ma dng nh mua ha vay.
56 57
Lan mo tren con ng cu van hang cay xac x nam nao,
van nhng quan hang va he lup xup thu trc, toi i ve
trng cu. Tat ca nhng hnh anh ep lai gi trong tr nh
cua toi: mot nha van i vao cuoc song.
Trng xa, ngo cu a hien ra trc mat toi. Trng
Nguyen Trai, ni ay a chng kien nhng ngay hoc gian
kho gieo neo va cung la ni a chng kien nhng niem vui
khi toi thi o. Hai lan thi hai niem vui tran dang. Di goc
cay sau, bong mat trum xuong che nang cho nhng ngi
ban co hu t cac ni keo ve. Ho tro chuyen huyen thien
va thu v.
Bong mot chiec oto bong nhoang chay up vao ca.
Qua khung knh toi nhan ra Bac Ton c Thang en trng
cung lien hoan vi chung toi. a vui lai cang vui hn. Cm
nc tiec tung bat au, qua cau chuyen tnh c va co y toi
lam quen vi mot co gai ten Hoi ngi Sai Gon lam can bo
to chc Chi oan. Tnh tnh dan d va vui. An xong toi co
tm Phng a em cua toi nhng chang gap.
Trng Nguyen Trai to chc mot cuoc hop cua nhng
ngi cong san nha trng nhanh va gon. Buoi hop trang
nghiem tran ay long thng. Bai quoc te ca vang len dong
dac to them am net cho chiec c o sao vang nam trong
canh tay chac nch. Tnh c qua, toi tm c Phng va
ngoi canh no, noi chuyen vi nhau qua nhng phut rat ngan
sau nhng trang vo tay dai hoac sau mot ngi phat bieu
y kien. Phng no tuy ban nhieu cong tac, nhng ket qua
hoc tap tng oi kha.
Hop Thanh nien xong, lien hoan bat au. La hoc sinh
cu ve trng nen toi manh mieng treu ua hoc sinh cha
ra trng, ai nay cung vui va hnh nh tat ca moi ngi
eu cam thay trong long mnh dang len mot niem vui lang
lang. Ch Tuyen b chung no choc mot phen kinh ngi.
Gap ch Ai cung co nhieu chuyen vui.
Lien hoan gan tan th mot chuyen bat ng lai xay ra:
may a em gai khu hoc xa Hai Phong ve chi. Gap
em Lieu, a em t nhien nhan mnh lam ong anh. Trong
no map va trang hn trc kia nhieu. Hnh nh tnh cam
cua co ta oi vi mnh yeu hn trc th phai. Kheo ay co
em quy cua toi i. Mot phut sa nga la mot phut chet. Kinh
nghiem lch s a day cho chung ta nh the.
Toi 30 i xem phim bai ca ngi thuy thu, hay qua,
thng va toi cho anh chang thuy thu Xec-gay ay gm.
en cau lac bo Thong Nhat gap nhieu thang ban cu ghe
qua, i lon xon mot chap gap c mot thang vui ghe,
vui gm i. Lai gap Lieu a em gai cua toi, no noi biet
mot chuyen, muon noi vi toi nhng i bang ng th t
v toi ban chay i chi.
Giao tha en, coi hu dai bao hieu nam cu qua va
nam mi en, ngi ngi chen nhau i hai loc, ngi
ong lam. i en en Ngoc Sn, nhng cau The Huc a
chat ngi, tri muon o ma, anh em toi lu lt keo ve
nha, be mot canh la sau gia va mot canh hoa giay trc ca
goi la loc. em o coi nh het, ca nha a khoa chat, tieng
ngay eu eu cua may a em a ron ra. S song cua nha
toi dng nh dng lai. Moi ngi ang theo uoi mot giac
m ti ep.
58 59
Ngay mong mot tet
Buoi sang chay ba lang nhang on khach va tiep
khach, i Thanh va C mai ma ch co mot a en.
Thang Nha en nha ru nhau len tham thay cu. Thay
Trinh, thay Quy khong co mot cai g goi la chuan b tet ca,
ngu va ch ngu ma thoi.
Xong, chung toi sang nha Tran Ngoc Lng, gap ong
Tran Ngoc Thien noi vai cau chuyen tiep khach khong lay
g lam vui lam, sau o chung toi sang en Quan Thanh
xem nhan dan cung le. Mui hng ngao ngat chu khong
noi, ngi ngi cui rap au xuong chan tng quy lay
cung vai ram r. Hai chang sinh vien cung chen lan trong
am ngi ang lay luc vao xem bc tng ong en a
lau ma cha c tham lai. Chung toi en nha thm Long,
may man sao, c gap ong ch Tran Lng mien Nam
ra, vui mng va lo lang. ong ch ke vai mau chuyen hoc
sinh mien Nam vui vui. An buoi cm toi xong toi a thm
ve nha tham me toi toi va Nam Hng con cua thm
ban cua toi noi chuyen vi nhau a i. 10 gi ri, toi
a thm ve nha va ket thuc ngay au nam. Nha chat khong
cho ngu, nhng am gm.
11-2-59

N
au voi vang noi cm tra canh, nuot voi vai chen
e a may a em len ng. C moi lan gap
chung no, la mot lan tnh thng oi vi chung no tang them
len mot ty. An cm nhng ruot c non nao the nao ay, dien
ta khong c.
Trong ma phun chung toi phong nhanh chiec xe ap
en ga Hang Co, hoc sinh mien Nam nhieu ghe qua tau
phai them may goong na mi u. Chay t au tren xuong
au di mi tm c cho tot cho may a em. The la tau
chuyen banh, tat ca tnh cam cua toi gi gam len oan tau va
co lai trong hai a em yeu men nhat.
Tau a ri san ga trong trai, mot so ngi tre tau con
tren san ga. Trong am ngi ay toi gap Tran-Chau ngi
ban gai cu ky t thu lp 6 en nay. Co ay to ra la sinh vien
gm, trong tre va xinh. Qua cau chuyen ngan ngui toi chuon
ra ca va cut thang.
Ve en nha, ba me a i lam viec, ba a em nho
lam tham noi chuyen vi nhau, cung nhau kep toc trc cai
gng. Nha tr lai vang ve buon buon. Long toi t nhien cam
thay ngan ng trong trai. Thoi t ay goi gam nhng cai g
goi la tet va xuan lai, tr ve tran tuyen cu. Toi se mai ngoi
but nhon hn se co gang hoc gioi e tr thanh mot nhan vien
cua chnh phu co ong gop sc mnh cho nha nc.
11-2

N
gay 22, 23, 24-3 la nhng ngay nhoc met v s
i bo qua nhieu, nhng vui va thu. o la nhng
ngay on tong thong An o Ra-giang--ra Pra-xat. ieu
ma toi cung nh hang van ngi khac i on tong thong
60 61
Praxat la c nhn Bac Ho. Bac khoe manh linh hoat va
hong hao.
Chieu 2-4 sau khi i tham vai ni, ong ta co ghe tham
trng ai hoc Tong hp. Chung toi c i on ong ta
ay. Ac mot noi la chieu hom ay toi phai i hop can bo to.
au tranh t tng mai van khong c, toi kien quyet i
gap Bac Ho.
Chieu nay nang va kh hau mua he a manh nha roi,
tren ba vai va pha di 2 canh tay mo hoi a tham t.
Ngi hi kho chu, the ma ngot 5.000 sinh vien phai phi
mnh di nang t 2 gi e on tong thong.
4 gi hn mot ty, Bac Ho va tong thong Praxat en,
ong Praxat to va en, may lan gap ong ta nhng toi ch nhn
Bac Ho nen co biet mat mui ong ta ra sao au. Hom nay
mi c trong ro. Bac Ho rat ep, nhanh nhen va mu tr.
Bac a bien mot bai triet hoc duy tam cua ong Praxat noi
chuyen vi sinh vien, e cao thuyet au tranh hoa bnh tieu
cc thanh mot bai noi chuyen ve duy vat, Bac i vao thc
te cua cuoc au tranh thong nhat.
oi vi Ho Chu Tch luc nao toi cung thay rat yeu va
rat knh phuc.
26-2

a gan thang ba, gan na thang 4 tat ca sinh vien

Bach Khoa eu vui au vao sach va v e phuc
vu cho viec kiem tra va thi.
Lan au tien thi ai hoc, khong biet ra sao, nen
ai nay cung eu thay phap phong, cung eu cham ch hoc
them. Bai v nam that nhao nhuyen ay, hoi phan nao cung
c, bat c phan nao toi cung co the tng ra c ca.
Hom nay thi toan, ve kha nang toan, mnh co nhieu
lam ch! Nhng van s v mot thi gian dai mnh a nam
khong vng mot so van e. Bay gi on thi mnh mi co the
goi la vng c.
Boc trung e thi cung de ma cung kho, gai au mai
cuoi cung lam cung ra, mng la mng.
Trnh bay thong suot cha u, au con met, ong thay
con hoi nhieu. Cung co cai b, cung co khong b.
Tom lai thi toan tng oi.
13-4
Toan, ky thuat kim loai. Hnh hoc hoa hnh a thi
xong, ket qua tng oi nhng cha va y lam, khong biet
lam g e hn c. i hoc ky sau, co gang hn, nhng
cac ong giao e doa la kho lam, khong biet co the theo y
nguyen c khong.
21-4

C moi lan ve nha, la mot lan c tiep them sc
manh, c nung nau them long tin.
Mien Nam i! Sao toi yeu Ngi tha thiet en the,
mien Nam! Oi vinh quang thay cho to quoc chung ta. a
62 63
may nam nh mong, eu gi vao hanh ong thc te, gi
ay khong ai ngan toi c na roi, niem thng noi nh t
nam nao lai troi day. Toi nh ro lam, ca dai at Khu nam
dang dac khuc ruot mien Trung. Toi i nhieu, gan het khu
5 toi eu co at dau chan. Khu 5 giau va ep, khu 5 long
ngi chan cha tnh thng. Khu 5 anh dung, khu 5... khu
5... khu 5 men yeu.
Toi co mot c m: c om ca mien Nam vao long
hon lay hon e cho thoa da. C moi lan xem phim nhn
dong song ben Hai, Ca Tung, cau Hien Lng la long toi
boi hoi, ruot gan nh bon chon, va mot ieu rat la, mat toi
c m dan va khong bao gi ngt tieng th dai. Nhieu luc,
toi cho nh the la yeu uoi co ghm mnh, nhng khong tai
nao c, tat ca eu la ban nang.
Bay lau nay can bo mien Nam ra rat nhieu, qua ho toi
c tiep them khong biet bao nhieu sinh lc.
Dan i! Co hoc nhanh len, Dan i! Doc sc ra i.
Ngay ve Nam gan lam. May phai lam the nao co mot chut
g e thoa long nhan dan mien Nam anh dung ay!
21-4

Lieu em!
Lieu a! Thi gian Tet gap em rat la tnh c nhng co
rat nhieu cam xuc. Tiec khong co dp anh se noi cho em
nghe. Qua th cung ch dien lai mot phan.
Cai ai gia nh mien Nam cua khu hoc xa that la v
ai. Xa nhau, lau lau gap lai trong long anh cam thay co cai
g nh nh, nhng ngay qua, d vang cung co cai xau va lac
hau nhng cung co cai ep va ti vui.
Bay gi cung cha co g, em hay hnh dung ve tng
lai, nhng ngay thong nhat cua to quoc, nhng ngay dan toc
oan tu chung ta se khong con tren at Bac. Hoi o em se
song ben ngi me hien cua em. Hai que em Quang Nam,
que anh bon phng tri, chng au anh cong tac mien
Bac. S xa cach gia chung ta khong the lay thi gian la
thang e o na ma la nam. Nam nay qua nam khac. Luc
ay chung ta gap nhau em se co hnh dung g ve ngay ay. o
ma ai biet c. Anh ch biet c mot ieu, luc ay chung
ta nhac lai nhng ky niem ep tren at Bac, nhng ngi
khong ba con mau mu ma quen nhau. Nhng nep song quen
thuoc va than yeu ben Trung Quoc, nhng nu ci, tieng hat
cau ca nong tham, nhng ngay chien au di la c quang
vinh cua oan... Hoi o chung ta c ben nhau cung nhn
ve qua kh t hao cho nhng chuoi ngay a troi qua.
Tng lai la the ay va co the ep hn...
21-4

a lau khong ghi nhat ky na, nhng toi khong

muon bo qua mot y ngh cam xuc au tien va
hay ho nay.
Ngay hom ay, ung la ngay 26-4 chung toi i lao
64 65
ong tren cong trng ng Thanh nien. ung vi y
ngha Thanh nien, chung toi tung sc ra mot cach tan tnh,
nhn hai sot cat be con con dng nh toi co the nuot chng
no mot cach de dang va t nhat la 4 kia. Nhng khong, lau
nay xa ri cai ganh oi quang, vui au vao thi c, tap sach
t i, nen nhng ngay quang vinh tren Bac Hng Hai a tr
ve d vang. Vai au e am, 2 chan chay moi nh nh muon
ra ra, va hnh nh khong con u sc e bc na. Bung a
oi la roi, nc uong cung thieu. Moi cai don dap tac ong
en tinh than toi.
Khoang 9 gi gio a bat au thoi manh. Ca cong
trng chm am trong cat bui. Bc len mot bc cung
cam thay kho khan v ch can ri tay che mat la bao nhieu
cat se lap ay.
Mac... chung toi van tiep tuc ganh... gan mot gi troi
qua, gio cang thoi manh cat tat rat ca ngi, ma cung bat
au chuyen. Lenh cong trng cho ngh 15 phut. Nhng
gio van khong chu ngng. Va ma a bat au la cha ri.
Lenh ngh 15 phut tr thanh ngh han...
Ve nha uong mot coc nc ma that la khoan khoai
de chu.
Th 2, 6-5-59

N
hng ngay thang 5 u th, ban le loc lien tuc,
khong nhng the, oan Thanh nien con to chc
them mot ngay hoi na ch o la ngay hoi cua Thanh nien.
Chung toi chuan b cat toc t toi th 7, dien bo o le
cua ngay 1-5 va qua i d hoi.
en ni ngi ngi lp lp, Bach Thao loan len v
ong ngi. Tuy la hoi he cua Thanh nien nhng trong
oan ngi toc xanh ay ngi ta thay mot so khong t mai
au hoa ram bac.
Tro chi th nhieu, nhng chung toi chang chi c
g v s ban quan ao. Hn na tri rat nong. Hoat ong
manh mot ty, mo hoi ra nh tam.
i dao khong biet la bao nhieu cay so na, t 7 gi
en 11 gi. Xem th, xem van cong Tiep Khac bieu dien,
xem u th tro chi va ac biet xem nhieu ngi, nhieu
bong hoa xinh ep. Nam n thanh nien en ay ai nay
cung co mac nhng bo quan ao ep nhat, cho nen tang
them ve hoa le cua ngay hoi, cung nh tang them phan sac
ep cho chnh ban than ho.
Toi i! i e tm ngi quen nhng chang gap mot
ai. Luc ve ghe ngang trng Nguyen Trai nh tm gap
Phng nhng tra roi, ngai vao va hn na c tin co ta
i hop thieu nien nen cung chang vao lam g. The la 3 chan
4 cang chay ve nha an mot ba cm e vng t san.
8-5-59
66 67

a bao lau hoc tap, ngam ban, thao lap sung an

en hom nay chung toi nam c mot so kien
thc can ban va i len trng ban.
Oto chay bang bang hng trng bay Bach Mai a
chung toi en phut hoi hop nhat.
T luc sinh ra ln len toi cha he t tay ban th mot
phat sung nao, lan au tien ma! Hoi hop lam, nam vao be,
tim c ap thnh thnh, co bam lay bang sung, gi chat lay
niem tin, gi vng ng ngam bop co.
Sung no, ba vai cam thay co chut au, khoi sung bay
ra khet khet. Lay lai bnh tnh tiep tuc lam hai phat na.
Ket qua khong c tot lam: 1 iem 10, 1 iem 7, 1 iem
trung bia bi v toi cha ngam xong an a no oang! i
roi. Ngoi ma tiec khong chu c.
Sau o ghe nha thang Tr chi, gap ch Ai, hoi tham
qua loa ve tnh hnh ban hoc nen cung biet c nhieu
chuyen, trong o co mot chuyen phan khi nhng cha noi...
Sau nay chang them i chi bay na bi v ket qua
cua nhng cuoc i chi bao gi cung con e lai trong long
nhng d am khong tot cho hoc tap.
Thoi nhe!
B
ai c hoc phat xuong, khong mang lai cho toi mot
ket qua my man nao, ch 4 iem thoi. Khi lam
bai toi van tin, va rat t tin no se c 5 iem.
Kiem tra ky lai, that cha sai cho nao ca, qua la mot s
thieu sot cua giao s khi cham bai.
Ngoi hoc khong phan khi lam, au oc c mien man:
nen noi hay khong noi, noi la v iem khong tot, neu khong
noi th khong cng trc v khong hp chan ly.
Cong vi s khong phan khi cua ca nhan vi nhng
ly do va phan tch toi kien quyet en gap giao s bao cao
s bat hp ly ay.
Ket qua my man lam va ngi cam thay thoai mai,
cam thay mnh lam theo cong ly va cng trc.
22-6-59

M
oi lan on rc khach quy la moi lan tang
cng them cho long moi ngi Ha Noi, cung
nh long toi mot cam giac vui sng, thoai mai v lan nao
toi cung c gap Bac va nghe li Bac dan mot cach ly thu.
Lan nay, tong thong Xu-cac-no sang tham Viet Nam
c ca mot s on tiep nong hau cua toan the nhan dan.
C hoa rp thanh pho, en sang rc ca mot goc tri. ung
la ngay hoi cua dan thanh pho on quy khach.
68 69
Ong Xu-cac-no to ra tien bo, biet nhn nhan s that
cua lch s, biet cam ghet thc dan, thay c vai tro quan
chung,... oi vi sinh vien chung toi, tong thong rat gan
gui, biet khuyen khch thanh nien nhn ve tng lai... Noi
chung chung toi co phan quy men tong thong.
Tra nay ai truyen i li noi cua tong thong trong
khi tong thong tham nha may c kh Ha Noi. Khong hieu
the nao, rieng ca nhan toi nhan thay ong ta tien bo lam,
ong ta biet the nao la chu ngha xa hoi, the nao la chu
ngha t ban, cai nao can xay dng, cai nao can a pha.
Qua may lan on tiep tong thong toi cam thay tnh
hu ngh gia hai dan toc xch gan nhau hn. Toi cam thay
yeu dan toc Indonesia hn va cam thay knh phuc vo b
ang Cong San Nam Dng, ngi lanh ao Cach Mang
Nam Dng.
27-6-59
N
gay lai, ngay i, con tao xoay van xuan qua, he
en, xa nhau roi lai gap, chang co g la co nh
sng sng nh nhng day nui t ngan xa con e lai ca.
T ngay xuan, hoa n, ngi vui cho en nay tham
thoat a 8 thang roi th phai, nhng ngay xa may a em
cung co cai buon, cung co cai vui, bay gi lai gap chung
no, moi mot ngay ch c vai phut trc khi ngu mi ngh
en chung no. Lo cho chung hoc hanh ghe qua. Tng lai
rong vo cung, nhng chung co vng tay lai tren bien ca
menh mong ay khong?
Hom nay ong Ta Quang Bu giam oc bao cao ve
tnh hnh, tien o cua cach mang, tien o cua nc Viet
Nam trong nhng nam ti 1965. Long toi non nao ron
rang luc nao cung muon nhay. Khong biet co ai thong cam
cho toi noi nay khong? Ong can bo ky thuat c kh tng
lai! Ong ngh g ve to quoc khi ong nghe tren giao nhiem
vu cho nganh c kh cua ong. Ong Bnh Dan than yeu i!
Sao ma long ong m ra rong rai the.
Ngi oan vien, canh tay hau b tr thu cua ang a
at cau hoi nh the nao trc tnh hnh mi cua cach mang,
oi hoi hay t lao mnh vao cuoc song?
Tim toi hnh nh b yeu th phai, luc nao cung ron
rang va non nao moi khi ngh ti nam 1965. Vi nen cong
nghiep t ong hoa cua Lien Xo cac nc XHCN ke vai
tien vao Cong san chu ngha. Nc Viet Nam mien Bac,
mien Nam se ke vai nhau tien len chu ngha xa hoi, chuan
b gap rut tien len chu ngha cong san trong vong 20 nam
tr lai.
Tat ca guong may cua to quoc eu n ro, tat ca ni
nao cung suc soi khong kh kien thiet. La long cua nhng
thanh nien cong san ang boc chay, tim ang trao dang
mau nong. Dan! Hay vn len hang au, bo moi nho nhat
tam thng, v que hng, v chu ngha cong san: tien len.
12-7-59


70 71
B
c xuong xe ien, khong hieu m hay that t
nhien lai gap co be nay ay, toi cat tieng goi,
no khong nghe thay. Goi lan th 2, ung no roi. Quay lai
co ta nam tay toi, anh em cung i ve trng. May a em
trong tnh cam cach mang chan thanh, co gang giup e
chung tr thanh nhng ngi tot, biet ly tng cua dan toc,
thay con ng cua thanh nien e i.
Toi t hao sung sng khi thay hau nh tat ca chung
eu tr thanh oan vien thanh nien cung xep vao hang
ngu cua nhng trai tim o. Em Huynh Dung mot a em
rat nhiet tnh, va cung khong kem phan de thng, thang
than hoat ong. Nhng cha c vinh d ng trong hang
ngu cua anh no. Tren ngc em chiec huy hieu mang non
cung sap g xuong va co le roi cung c gan len ay mot
canh tay chac nch nam c o sao vang cua to quoc xong
ti ang trc.
Anh hy vong rat nhieu em!
12-7-59
H
a Noi ram ro t khi sm, sm lam tat ca hng
en quang trng nha hat ln, bieu th long
suc soi cam hn cua mnh oi vi tr lc Cach mang
mien Nam.
Ti hom nay bo phim Chung mot dong song chieu
tai cac rap Ha Noi bo phim au long cua nen ien anh
tre tuoi cua to quoc.
Noi chung moi ngi eu rat ham mo va yeu men no.
Mat tri hom nay, may khong che no, nhng tia
nang nghiem khac, roi xuong mot cach gay gat, gio cung
ngng lai, khong kh b ot nong, tham nhap vao ngi
kho chu gm.
Tren ng pho, mot chiec xe ap, mot chang thanh
nien an van hi sang mot chut, bang bang len pha trc.
Tieng phanh xe ap rt len anh ta dng lai trc cong
trng Nguyen Trai va lang le dat xe bc vao trng.
Chuyen tro vi nhieu ngi ban cu hoi lau anh ta
lai i.
Lan nay ngi ta lai gap anh ta ng ben he pho 38
Hai Ba Trng Ben canh ong ta la 2 chang thanh nien co
le ban than la phai, va 2 co em gai co le la em... th phai.
Sau o ong i gap ban au lung tung u th. Nhng ong
cung va nhan c mot tin khong lanh lam oi vi ong.
Ong buon, ong i ve.
19-7
A
n cm xong xuoi, viet voi bc th, i gi cho a
em ma gan mot nam nay khong gap mat. en a
phat sang va a bat au gay tac dung trong em toi. Xung
quanh, cac ban hoc a chuan b i hoc, bao nhieu a khac
ang noi chuyen vi nhau on ao vui ve. Ngoi viet th ma
72 73
mot dong cung khong viet noi v mat tap trung t tng.
Bong ngoai ca co tieng goi vao: Bo cau trang cua
may ay Dan! Nhn ra ca toi thay mot chiec ao trang,
quan dai en, mai toc dai xoa xuong vai. Th ra ay la co
Huynh Dung a em gai hoa bnh cua toi.
Bo cau ngay mai a ve Hai Phong nen hom nay bo
cau trang en tham toi. Khong giong bo cau sao c oi
mat cua no en lay va tron, oi ma hong hong ung nh
mot nang bo cau non tre.
Mac voi bo quan ao, nhay xuong ging cung co ta i
chi, buoi gap mat cuoi cung len Ha thanh. Toi dan Dung
ve nha.
Tren ng i chuyen tro huyen thuyen. Noi chuyen
ve g toi cung cha nh na, i en au, ngh ra y g th noi
y nay. Hai anh em song song tren ng pho.
Ngan hang Quoc gia hien ra trc mat va ngoi nha
am am cua toi cung a en roi. Di anh ien sang xanh
me toi ang ngoi iem lai cong tac ngay qua. a em gai
toi ang luon tay di lan vai khau lai nhng bo ao quan
va mi rach.
Dung vao nha, tuy hi la ngng ngung e then nhng
khong kh vui ve t nhien am cung a lam cho co ta
phan nao.
Toi luc lai tap anh, lay chiec anh cach ay nam nao
no cho toi a cho no xem.
9 gi toi chung toi ra ve, ng ve nh ngan lai. No
noi chuyen nhieu vi toi ve viec gia nhap oan. Mot a
em yeu ly tng, biet nhan khuyet iem cua mnh, nong
nay va bc tc vi khuyet iem ban, trung trc rat giong
toi. i ben canh, giong co ta tho the de thng. Toi hoi:
- He nam sau anh gap em se co g khac?
Cau hoi rong va kho tra li, nhng nh hieu c y co
ta tra li cung rat rong:
- Co the co cai khac anh a!
Chung toi t hieu ngam thoi, cai khac ay la bien gii
cua s ng ngoai va trong hang ngu cua oan, hang ngu
cua nhng con ngi nguyen suot i hy sinh cho ly tng.
Trng Bach Khoa a en trc mat, nh the la
chia tay.
Gap nhau tuy ngan ngui nhng qua thai o thanh that
va cau tien Dung a e lai long toi mot niem lu luyen.
Toi lai thay trach nhiem cua mnh oi vi chung no cung
qua nang ne.
D am cua nhng ngay qua van con ghi lai mai mai
trong toi nhng hnh anh ep, nhng hnh anh chan thanh
giup nhau cua tuoi tre.
25-7-59
C
ung vao hoi ngay nay 1938 phong trao Bnh Dan
ang ram ro ong Dng, loi cuon ba me cua
toi hoat ong cach mang va cung ngay ay toi ra i va
mang theo cai ten lch s ay.
74 75
Hom toi th 7 ay, toi va bc ve nha, may em toi ra
nam tay bao vi toi la:
- Hom nay anh biet ngay g khong?
Toi h hng tra li:
- Ngay thanh lap giai phong quan Trung Quoc.
- Anh quen roi a! Ngay sinh nhat cua anh ay.
Luc ay toi mi nh ra rang hom nay la ngay sinh
cua mnh.
The la ba ch toi i chuan b cho ngay sinh nhat
cua toi.
n gian lam: mot lo hoa, banh keo cung nhieu nhieu.
ac biet la co nhieu khach. Qua la lan au tien trong i.
Toi ngng chet i c. Nhng toi rat va rat co gang e
ng len lam ong chu trong buoi lien hoan nho nho ay.
May co em hat nhieu bai nho nho mng sinh nhat ong
anh cua mnh. Cung hay hay.
Xong xuoi ca gia nh keo i xem xi ne: Anh lnh
Y-van i khai hoang.
T
ngay toi c i Trung Quoc cung vi mot so
em thieu nien mien Nam. Toi thuoc vao loai
tng oi ln. Cac em, chung no oi vi toi vo cung chan
that, tat ca anh em chung toi quyen nhau nh mot gia nh
am am, thng yeu nhau tham thiet.
Toi co gang khong ngng vn len i hang au,
phat huy tinh than cua mot thanh nien cu quoc, giao duc
cac em.
So thieu nien ln tuoi lan lt c vao oan. Nhn
chung ma long sung sng te.
Cac em cung rat sung sng va lai cang thng yeu
va men phuc anh no. Cac em nam khi no u long u canh,
thng no bay i va ch e lai trong long ngi anh mot ty
cam xuc cua cuoc i nho thoi.
oi vi cac em n lai khac, cung co a u long
u canh, nhn i rong menh mong vo canh bay vut len
khoang tri xanh vo han roi o canh mot phng nao
o. Nhng cung co nhng a khong nh the. Cang ln no
cang quyen lay toi va toi cung quyen lay chung no.
Tnh cam, mot lnh vc vo cung phc tap, trong
s men yeu cua chung toi, tnh yeu trong toi a nay n.
Khong hieu chung oi vi toi nh the nao. nhng sao toi
yeu chung ghe qua. Trong nhng a em ay toi yeu nhat la
em Phng. Tat ca nhng ieu, nhng niem vui nho trong
toi thng dnh lien vi nhng niem vui cua no. Toi cam
thay mnh co mot trach nhiem oi vi no.
Khong yeu sao c! No khong lay g ep lam, nhng
ang yeu v no co mot moi tnh tham thiet, no co mot tinh
than tch cc, nhiet tnh cong tac, biet au tranh ban than
mot mnh nhan ba nhiem vu cong tac: bnh dan, van nghe,
phu trach thieu nien. Tat ca lam tron, va hoc tap van gioi.
Phan toi! Toi gan no, nhng a sau thang toi khong
he gap mot lan. Nh nhung thng tran ngap long toi. Co
TOI... TOI
76 77
mot lan thoang gap no, s neu gap ve nha hoc se mat tap
trung nen toi lanh mat. The la toi mai khong he gap.
Nhng! Thnh lnh trong buoi tien a hoc sinh ve
Hai Phong toi gap no. Trong chiec ao trang, tat ca nhng
cai g goi la men yeu toi a dm chet bao lan lai troi day.
No hon nhien lam, ang yeu lam.
Ch co the thoi! Ve nha trong luc hoc thi toi mat tap
trung qua. Suy i ngh lai, toi co dm chet moi tnh cha
en luc nay, nhng anh hng xau khong phai t.
au tranh t tng gay go ghe qua. Li ha cua toi co
le la khong at c, toi se khong en tham no na va toi...
toi se lang le mot mnh toi.
Con ngi lam s phc tap. Co nhieu luc nam ngh
ma buon ci. Muon roi khong muon, i roi khong i, lam
roi khong lam. Ke ra ly tr cua toi cung cng ay, khong
th a nga t lau.
Khong co g can c long ngi ca, mot khi ho a
quyet tam, y ch kien cng cua mot thanh nien se khong
chet i trc mot tnh cam ban nang va t nhien nay.
20-8-59

a cao tay len, toi nam t lch vat xuong nh the

la mot t lch i i nha ma. Mot t lch trong
quyen lch 5 t cua i toi a b xe.
Mot nam qua...
Nhanh that, mi hom nao chay ngc chay xuoi lam
n thi c, roi nhng ngay hoc chnh huan, lao ong... bay
gi a cuoi nien khoa. Nam th nhat a theo gio bay i roi.
Toi chuan b bc len nam th 2. Mot trang lch mi me
va cung cha ay phan khi m trc mat toi. Nhn no ma
tru men te.
Mot t lch bay i, cha ay y ngha thi cuoi nam vi
nhng co gang nhat nh, toi a at c ket qua tng oi
tot, mot viec khong ng na la toi c bau la ca nhan xuat
sac toan nam hoc. Qua la mot s khong ng.
Toi song soi noi that, nhng s soi noi cua toi ch
bong benh gia mot khoi ngi tram tnh chn chan cho
nen no khong hp. Nhieu lan toi cam thay co n va thay
hnh nh tap the tram ngam ay ghet bo mnh. Mot hom toi
bao dan hoi phan oan Thanh nien, cac ong ch gop y t
thoi, ieu o cang lam cho toi an tam. Qua mnh khong en
noi te. Tap the bao gi cung sang suot va ca nhan nho hep
cua mnh dau co sang suot nhan nh thay, nhng cha u.
Nam hoc qua ay ket qua my man.
22-8-59
M
ua he oi bc a theo thi gian troi i mot cach
nhanh chong. Mua thu en, ma ra rch ngoai
tri, la thu a bat au xao xac ri la ta xuong san nha.
Mua he a chon vui toi trong kien thc sach v. Nong
nc a hun uc trai tim cua khoi sinh vien Bach khoa. Ho
78 79
chui mui vao hoc e bao am tot thanh tch mot nam hoc.
Xung quanh ai ngh mac ai, hoc va ch hoc. Co the ch, co
the mi biet c nhau.
Co cai g la ng dng au nh? Met moi va kho nhoc
cung theo gio he bay i mat va khong kh thoai mai de chu
a en vi chung toi. Tuy ngh he t oi nhng cung thu, bi
v toi a dung no mot cach co y ngha.
V
a c ngh tri a trut ma. Ma dai, ma
dang, ma g ma khong mot chut ly thu, nong
dan cung ghet na la sinh vien. Nam dam nha, may
ma anh Ngha cho mn cai ac-cooc-e-ong ch khong th
buon en thoi ruot. Toi muon i Hai Phong, goi la i chi
cho biet thanh pho cang, nhng cung con e giai quyet cai
chuyen ma ong Dan ngay 19-7 goi la chuyen buon. i
va khong, dan vat long toi ghe gm. Me th khong tien, i
th cung co li v giao duc c em nhieu, nhng khong i
th co li cho me, khong li cho tam hon mnh. Nhng cuoi
cung toi tnh toan hn thiet va ong vao ay mot cai inh
ran chac: i Hai Phong.
T
oi mien Nam kia, chang phai Hai Phong au (en
Hai Phong lan nay la lan au) nhng Hai Phong la
cua toi, cua at nc Viet Nam yeu dau nhat cua toi.
Chiec tau c a toi bang bang hng ve pha bien.
Toi muon lang ngi xuong e tm nhng cam xuc cua hoi
thieu thi, khi toi c i xe la. Long toi cung co chut
phi phi nhn canh vat qua khung ca so, tat ca ang lui
dan ve pha sau. ng day ien thoai khi chung khi cang,
nui xanh m dan dan khuat bong sau thanh ca xe. i xe
la co nhng cai thu ac biet cua no, khong biet cai o co
phai rieng mnh toi cam thay khong.
Hai ben ng lua xanh mn mn. ong lua cung
theo con ngi, theo trao lu cua xa hoi ma tien len. Ngi
ta vao to oi cong lam an tap the, lua cung c song gan
gui nhau hn, chung c ng san sat ben nhau da vai
nhau ln len va cung m bong n trai (ky thuat cay day
ay ma). Bien lua menh mong that, gio gn, ngon lua nh
song nhap nho rm ca canh ong mien Bac. Va thoc cua
to quoc xa hoi chu ngha cua chung ta ay. Toi thanh that
chuc nam nay mien Bac c mua. Giong hat cua toi cao
len lanh lanh hoa trong tieng rap rnh cua xe la, hoa trong
tieng r rao cua song lua, ca ngi xom lang, ong que cua
to quoc song thanh bnh va yen ep.
Tng chang ng, tng ga mot lien tuc khep mnh
ben ng tien a chung toi en muc ch, 5 gi chieu...
Mat tri bao lau b may che phu hom nay cung bng day
he anh nang xuong man khong kh t mong nc. Thanh
pho Hai Phong hien ra trc mat toi nh mot nang tien. O!
Ma nang tien that c! Khong mot chut c m huyen hoac.
Khoi nha may xi mang ngun ngut boc len khong kh,
v nang nen khoi khong toa ra xa ma chm xuong bao boc
Hai Phong trong mot man sng uc l. Qua man khoi
sng uc m ay toi thay tat ca nhng cai g song soi suc
80 81
mien Bac. Ong khoi nha may tuy t, nhng cung hn Ha
Noi thanh pho an chi nhieu.
Vao long Hai Phong. Tuy ng pho hi nho, kien
truc hi cu, nhng no cung co cai ep rieng cua no. ep
nhat la con ngi. Ngi Hai Phong phan ln la ngi san
xuat cong tac hoac hoc tap. Mot ac biet ln ma ai cung
e y ti la: Hai Phong, thanh pho cua hoc sinh mien Nam.
Cac em hoc sinh mien Nam ong va nhieu lam, toi en
vao dp cac em ang chuyen trng. Lu lt tng nhom 5,
7 em, khenh vac ay xe van chuyen ao quan, sach v t
trng nay sang trng khac. trong cac em, em nao cung
nh em nay eu khoe manh nh nhau va cung eu to beo
nh nhau. Cac em nhng lp can bo tng lai cua to quoc
ay. Nhng hat giong o cua mien Nam tren at Bac ay.
Toi i en b song. Cuoc song ni nay ron rp that.
Tieng bua nghe iec ca tai, keu vang nh tieng chuong xe
ap ngay 2-9 b ho Ha Noi vay. Tng day tau thuy noi
uoi nhau boc hang, nhng chiec tau con con do xng
ong tau san xuat nam di doc song. Trong xinh mat qua...
H
ai Phong ang men, ang lam long toi rung cam,
ngi Hai Phong ang men cung lam long toi
rung cam.
Em Huynh Dung, qua that no men mnh ghe gm.
Cam tay mum mm cua no ma long cung cam thay ieu
ay. Xuan Hoa a em cua toi, no khong ng va khong tin
toi xuong Hai Phong. c tin, no mng quynh, om riet toi
chat cng. Anh em dan i noi chuyen mot chap, gi ngu a
en ni nen cau chuyen vui ua cung ket thuc.
Toi en trng 24 gap Xuan Lam a em gai cua
toi. Toi noi chuyen vi no rat nhieu. Va thng va gian.
Thng v tnh anh em mau mu, thng v tuoi thanh nien
ang vn len tien bo, nhng gian v no khuyet iem,
khong nghe li. Noi chuyen vi no, luc o sao toi sang suot
lam. Toi phan tch tng oi ky. Lnh vc tnh cam phc
tap va rac roi tn. Nhng khong hieu tai sao toi giai quyet
kha ro rang va hay ho na c. Khong biet mc o tiep thu
cua no bao nhieu.
Trach nhiem e nang tru ca ly tr.
N
gay tham Hai Phong qua that ngan ngui. Co 3
ngay thoi! Mac du cac em co gi anh Dan tr lai,
nhng khong tai g gi noi mot khi anh a quyet.
Buoi sang ngay cuoi cung chay tm tham may a em
cho het, gap Phien, Tien va d nhien Huynh Dung bao gi
cung ben canh toi. Cac em Lam Hoa no cung quan lay toi.
Nhng Lam a giai quyet van e sai lech, no khong tien
toi ra san ga va lang le ngoi ben ca trng 6. Toi i ve.
Nhn nhng bo mat quen thuoc va ang yeu sao toi
quyen luyen qua, na muon ra san ga, na muon lai,
nhng v mot noi co 2 a em nho, phai ra sm e tm cho
cho chung ngoi. Nh the la ket thuc nhng cuoc gap g, vui
ve roi. Toi ve Ha Noi.
82 83
Tau chuyen banh dan dan, Hai Phong cung a bat
au xa cach. Nhn xuong trng 24, nhng bo mat quen
thuoc khong he thay mot bong dang. Trng 24 ngap trong
nc. Va tau qua cau, Hai Phong lui ve xa tt.
Tat ca cuoc i tham cua toi ket thuc mot cach tot ep.
Tuy long co chut lang lang va tru nang, nhng t ay,
nhng ngay he bo ch cung co the goi la ket thuc.
Ky niem, ngay 27, 28, 29/8
T
hom Hai Phong ve, Ha Noi a co nhng bien
chuyen khac, en xanh o a cang ay ng.
Tau chat nch ngi, di ng xe co ram rap. Ngay Quoc
khanh se en rat nhanh...
Sang mong mot thang 9 cac c quan a chuan b
xong, lien hoan tong ket. Rieng oi vi sinh vien mien
Nam qua that ang thng. Mot ty g cung chang co, ch co
chut nhiet tnh.
Toi mong mot tuy ke hoach d nh i chi nhng me
cho cai ve xem v kch Ch Hoa Nha hat ln. Lau nay
khong vao Nha hat ln, hom nay lot vao ay trong thay
long lay va ky cong vo cung, nhng khong hieu ai ve ban
thiet ke nay. Ngu an lam, ca mot dien tch to ln ch dung
cho hanh lang va bac thang. Con cho ngoi th ch co mot ty
teo nh cai bon.
em mong mot a b chon chet trong v kch nen toi
chang i chi au. Sang mong hai, day sm i dieu qua
le ai rat bnh thng. Nam nay chung toi chuan b bnh
thng lam nhng nha nc chuan b rat chu ao. Trong
oi ngu dieu binh co ca hai luc khong quan, co may bay
the thao nhao lon tren bau tri xanh cua Ha Noi. Toi en
phao hoa sang rc ca mat ho. Nam nay phao hoa ban qua
nhieu nen xem co phan chan v qua ay u. ac biet nam
nay em ut eo riet quanh toi lam hoat ong ca nhan cua toi
han che nhieu. Nhng tat ca chung no rat lay lam thch thu,
ke ra th cung co chut t hao ay!
T
oi viet khong biet bao nhieu th, noi chung th
nao toi cung rung ong trc tnh cam cua toi oi
vi ngi toi gi ti. Cho nen chac chan rang th nao cung
eu co mot tac dung nhat nh.
May ngay he, khong co viec g lam toi lay het tinh
than ngh lc giao duc nhng a em cua toi. Tat ca tnh
cam toi don het cho bc th ve tnh cam cung nh ve ly
luan noi chung toi a at c ket qua tot. Lam viet th
cho ch Phng:
... Anh Dan co viet th cho em, oc th khong biet
bao nhieu lan, ma moi lan oc la mot lan khoc, em cam
thay xot xa an han lam, em cung nghiem khac vi mnh
hn va em can thay m ra cho mnh con ng mi.
Nhom lai Lam i ngon la hong
84 85
Ma a nguoi trong toi t thu ay
Huynh Dung viet cho toi:
Anh Bnh Dan thng men cua em!
... Th hai tuan sau la chung em se bat au vao mot
nam hoc mi, chac co nhieu kho khan nhng anh a em
se co gang, co gang thi ua vi anh, thi ua e at c
nguyen vong cua em, cung nh niem tin cua anh oi vi
em. Anh a! Em nhan c th anh em cam thay nh co cai
g nhac nh va thuc giuc em phai co gang, th cua anh nh
mot la th cua ba em vay, anh nhac nh em nhieu ieu
lam, em thay sung sng lam, em sung sng v co mot
ngi anh tot. Em noi that tha ay anh a...
... Anh a, em se nghe li anh, em rat mong s giup
va day do cua anh ay, em chang gian g anh au. Cam
n anh nhieu lam, that tha oi vien ay.
Toi viet cho Phng mot bc th, tac dung cung nhieu
lam, co ta suy ngh va buon ve viec mnh lam.
16-9-59
Thoi ng me co nang na nghe, au tranh t tng
a thang li roi ay, hay phat huy len.
Phng i! Tnh thng cua anh a chuyen hoan toan
roi. Anh se xem em nh mot a em. May ngay nay tam
hon anh ban than lam. Luc nao cung am chieu suy ngh.
au tranh dai dang la thng. Ray rt day vo mai tinh than
chang thanh nien mi bat au tnh cam ban nang nay.
Gap em anh se bnh thng thoi, nhiem vu cua chung
ta, cua anh bay gi la hoc tap. Anh se don sc hoc tap. Phai
hoc cho gioi em a! Cng quyet nh the; ng e tnh cam
ca nhan anh hng en nhiem vu chung, nhiem vu hoc tap
va tien bo cua chung ta.
17-9-59
N
h nam va qua, bat au nam hoc bang mot cuoc
hoc chnh tr, nam nay hoc v chi la 5 tai lieu: 3
ngh quyet Trung ng 14-15-16, chu ngha ca nhan, quan
iem giao duc mi va qua o cuoc chnh oan cung ket
hp luon.
Nam nay hoc tap hnh thc nhe nhang hn nam qua
nhieu nhng noi dung nang cung gm. Mi tuan au ma
toi a thu c nhng ly luan hay ho va sang sua ma bao
lau au oc toi nh mu mt.
Hoc ngh quyet 15 ve tnh hnh mien Nam, 16 ve tnh
hnh mien Bac sao long toi cam thay nao nao, toi yeu mien
Nam que toi khong co mot tnh cam g so sanh c. Toi
nhn thay tng lai cua to quoc that vo cung sang lan.
Lien Xo phong ten la mat trang, qua la mot ky cong,
mot thanh tu tuyet vi va cong phu, mot tr oc vo cung
86 87
sang tao, tat ca nhng cai o a lam toi m to mat va hieu
biet hn ve tien o thong nhat to quoc.
Hoc tap chnh tr la nhen nhom them ngon la long.
Bao gi hoc tap chnh tr cung giuc them cho con ngi
tien len, phai song sao cho ang song, song the nao e sao
cho khi nhn lai qua kh e khoi phai xot xa an han. e
en luc kiem iem khoi phai nhan mat au xot. Nh nhe.
19-9-59
M
ot c the khoe manh, map map hong hao, mot
con ngi ay dung kh Cach mang, ay u kha
nang ieu khien san xuat va biet nhieu ve van nghe ly thu.
Mot c the, mot con ngi ay ang yeu va mau mc that.
Phai uoi theo mau ngi ay.
Bat c buoi chieu nao ngi ta cung nhn thay mot
chang thanh nien cao cao, gay gay, het tap xa en tap ta
roi trong cay chuoi, nhay, v.v... Buoi sang sau bai tap the
duc anh chang nay thng chay xung quanh san e lam
cho oi chan ca-kheu to len phan nao. Ke ra sc khoe
cung co tien bo len chut t.
May ngay ngh toi th 7, ong ta mn an violon keo
cho met l thoi, t 7 gi cho en luc ngu. Keo say sa va
khong he biet met moi, mac du trnh o con toi lam.
Hoc tap chnh tr, nghe cung tap trung thao luan hang
hang kiem iem cung thanh khan, manh dan phe bnh va
t phe bnh.
Tham tha sau sac vi nhng khuyet iem ca nhan,
ac biet la ve phng dien suy ngh, m tng lai, noi lung
tung khong xng ang vi ngi sinh vien mi, toi se va
nhat nh se sa cha mot cach tot ep, ha thi ua vi
Huynh Dung, nhat nh 2 anh em eu at en muc ch
ca, co le khong ai tut hau. Co le no co kha nang hn mnh.
30-9-59

N
am nay, au nam, khong co nhng cam giac vui
thu hoi hop nh nam ngoai, ma lai co nhng cam
giac lo buon, nhng mau chuyen khong au a lam cho toi
suy ngh kha nhieu. Co em qua that t nhat cung 11.30 gi
toi mi ngu, mac dau coi thoi t 10 gi. Toi suy ngh mong
lung lam, tm nhng cach oi pho, tm nhng bien phap
giai quyet tot cong viec.
Toi bat au mot bc th cua cau Le Van c, cau
nay mnh rat la mat cha quen bao gi, tat ca gi phut ban
au lam toi lo lang ghe qua, th cung lanh ma cung co ac
y. ai khai cau ta qua yeu Phan Thanh Phng, ngi ma
toi tham yeu t xa. Trong th co nhieu cho va van ln
va cong kch vung ve kheo leo. Xem th hoang mang
ghe. Mac du toi co y ngh yeu Phng, nhng toi chang co
hanh ong g e ai co the cho toi la xau. Hn na ch co y
ngh thoi. Be ngoai toi van la mot ngi anh ang knh cua
Phng, neu co chuyen g xay ra qua la mnh nam phan
chuoi cua cai dao cau chuyen. Ch chng ay nhng toi lo
lam, lan au tien trong i c ma. Cau chuyen i nay oi
vi toi non nt la. Tnh toi bong bot nen toi viet mot bc
th cho c dai cha tng viet. Nhng suy i ngh lai toi
88 89
van voi vang nen toi a ot no i mat. The la cong toi mot
em dai.
Toi nh tranh thu y kien cua cac /c ang vien gia
th Phng viet cho toi mot bc th, cong vi cau chuyen
Phong va Long ke, the la toi ro rat nhieu ve cau chuyen.
Ro nhieu lam. May neu toi voi gi th i th cuc dien se
khac bay gi nhieu.
Toi ang tm cach bo tr e gap Phng giai quyet
mot s hieu lam ang s. au nam nay khong phai ch bao
nhieu viec ay. au nam nay toi c anh em bau lam ca
nhan xuat sac cua phan oan Thanh nien cua Chi oan.
Toi phan khi nhng lo lam. Toi con nhieu khuyet iem
nen chang muon c xuat sac. Nhng anh em bau th biet
noi lam sao c.
Hay em het sc mnh ra mi co the xng ang vi
phan thng cua anh em, ong ch gianh cho mnh.
au nam nay gap c Phong, Long hai thang ban
rat vui va ly thu.
au nam nay lao ong va c xem nhieu phim hay,
c xem lai phim Bai ca ngi thuy thu, xem phim
Song ong em em... c bau i d ai hoi oan toan
trng.
au nam nay sau khi hoc chnh tr, chung toi hoc
quan s, hoc khoang 60 gi. Sau o chung toi se c hoc
binh chung, i sau vao nganh c kh cua chung toi. C kh
phuc vu quan s.
au nam nay bat au bang nhieu s tot ep ma cung
co s khong lay g lam hai long lam.
7-10-59
H
om nay on chu tch A-Da-vat-sky, nhan tien i
gap Phng giai quyet mot so chuyen con lai.
Hom gap Pham Minh Hien, no co trnh bay mot so
chuyen lien quan en chuyen xa va hnh nh t tng cua
Phng khong yen tam, van con co chut gian d. Hom nay
en thanh minh cho xong xuoi e yen tr hoc tap.
Ngoi ben co ta, long qua co chut run run, oi ban tay
khong t nhien na, cam cai mu cong nhan quay i quay
lai mai, li noi rat khac thng, mat t nhien, nhieu y ngh
nh noi thang va manh hn na nhng ngoi trc Phng
tat ca eu khong li. Va noi xong cau chuyen tat ca eu
khong thoa man v noi thieu nhieu qua.
Nhn oi mat, cai mieng cua Phng sao chuyen cu
c bng bng day, tnh thng cua mnh dai dang qua, kho
long rt ra nhanh chong c, kho cho tnh yeu qua.
Sau o 2 a cung i ve nha. en nga 3 ng, moi
a moi phng, i theo moi y ngh mien man, khong biet
Phng co nhng y ngh g ve mnh. ng ngh g xau ve
anh em nhe. Va qua anh a met v em nhieu lam ay.
ng lam phien anh na. Anh khong muon tm ngi an ui
na. Anh se au tranh t tng thang li. Bay gi at van
e la cha ung luc. Thoi vui au vao bai v la giai quyet
tot nhat.
11-10-59
90 91
T
oi ang mien man trong giac ngu, bong mot chiec
oto ch gach o ngay tren au nha toi, gach ao
ao lan xuong at, vung day va luc i tham quan nha may.
Nang mua thu cha het gay gat, van ang ong xuong au
chung toi. May a ngheo nha toi khong co xe ap van
lang le xeo len bong mnh i tren ng ay bui.
4 cay so a qua, nha may Trung quy mo a hien sng
sng trc mat chung toi. Vao nha may, mat va du hn
khong kh ngoai nhieu.
May moc t ong, phay tien bao h huc lam viec,
tieng may keu vu vu, xuc xch ben tai nghe em em va
de chu.
Cong nhan ay rat tre, trong luc lam viec toi nhn
thay co oi nam n ang noi chuyen say sa, nhng mat ho
van khong ri may. Khong kh lam viec trong nha may nhe
nhang, de chu khong co g vat va nh nhng cuon phim
trc ay neu len ve chu ngha t ban.
Nha may goi la trung quy mo, nhng nho lam, khong
va mat toi mot ty nao. Toi hnh dung nha may c kh cua
chung ta ngay mai phai to hn nhieu, san xuat hang loat
hang, khong nhng may moc ma phai la oto, xe la, tau
thuy, tau bay na kia.
Sc manh cua dan toc ta, cua nhng chang ky s c
kh nhat nh vo ch, chung ta se at c nhng c vong
cua chung ta.
T
ri a tr lanh, lp ao mong tren than khong u
che am cho c the na, ngi ta phai mac them
ao si, ao khoac, oi mu am na. Hom nay toi th 7 sau
mot tuan quan quat vi cong tac va hoc tap, ranh rang oi
chut tranh thu i chi cho thoai mai.
Toi i ve nha xem Lu-Ba, nhng ve khong co.
anh nam queo. Nha vang ve la thng. Bac Hai en chi
cung i ve, ba a em a len ging i ngu. Nha a vang
cang them vang.
Toi va Quoc i len trng Nguyen Trai chi, toi i d
nhien gap ba con khu hoc xa cu nhng rui qua, ai cung cha
gap, v ho ban g au het roi. Toi i tm thang Nhap em
Nha, nhng no cung i chi mat. May qua, gap Phc noi
chuyen cung vui vui. Xong la i ve.
Ra cong vi t the hien ngang, va i va noi chuyen,
bong toi vap phai mot chuyen hay, ai co dang giong Phng
oi tng toi i tm hom nay i en gan nhn ky th
ung co em quy cua mnh that.
Phng lung tung:
- Anh Dan!
Toi nhn xung quanh, ben canh toi la Be, hoi qua loa
ve cau ta, toi quay qua Phng:
- i hop ve phai khong? Sao en trng khong thay.
- Khong, em gap ch Bong tren kia.
92 93
Chuyen gap ch Bong qua la khong lien quan g en
toi ca. Toi noi buong xuoi:
- Hom nay ranh anh en chi, nhng cha co ai ca.
Phng van lung tung, co mot ve khac thng nhac
lai cau noi trc:
- Em gap ch Bong tren kia.
Toi khong hieu v sao co s la ky nay, nhn ky mot
ngi ng trc mat toi mac ao ai le, oi mu cong nhan,
ung la c ngi ma t nhien gay s vi toi. Th ra
chnh toi a lam cho mot ngi khac s hai. Toi ch mi
mot lan lam cho mot ngi b khuyet iem s hai khu
hoc xa thoi. ay la lan th hai. Toi cam thay s co mat cua
mnh lac long qua. Toi anh trong lang:
- Hom nay ranh i chi ty, thoi ve nhe!
Toi va Quoc dat xe ap xuong ng i thang.
i mot quang ng toi mi ngh ra rang toi cha giai
quyet tot viec gia toi va c, toi mong gap cau ta, nhng
khi gap, toi khong ngh ra y nay, ma lai xach xe ra i. Toi
muon quay lai nhng ng i a xa. Hn na ben toi la
Quoc, toi anh i luon.
Theo ng Phung Hng, xuong b ho gap ba me, ch
Phng, anh Sn i xem xi ne ve.
Toi hom o, toi thao thc oi chut nhng cau chuyen
lam ngi con gai s hai khong anh hng en toi nhieu
lam, giac ngu chiem tam hon toi luc nao khong biet.
30-11-59
T
uy chan a b au, nhng nh s ong vien cua
anh em, cong tinh than phan khi cua ban than
toi quyet nh xuat quan ra nhay cao.
Trc khan gia ong en, hai chan toi sao run run,
chan lai au, mi co 1 thc 5 ma nhay 2 lan khong qua.
Xung quanh a x xao, toi nhay lan th 3, ung a, ung
kieu, toan than toi bay bong nhe nhang qua xa gia tieng
hoan ho cua ong ngi xung quanh. Co dp toi nhn khan
gia, sao ong the, lam toi am hoang.
Nhay thc 1,57m, nhay mot cai qua ngay. Mng
qua, the la toi c ngh chuan b nhay 1,59m. nhay a hai
lan ma van hong, chan au a bat au thay chuyen! Toi
lieu nhay cai na, anh em xung quanh ong vien ghe qua,
nhng toi a het sc. 4 lan nhay cuoi cung eu b ri xa.
Toi ve nha nam ngu, Quoc xuong tham, anh em dan
nhau i chi mot chap. Xong xuoi au vao ay toi ngu mot
giac t 11.30 en 2.30.
Ho m nay tie c kho ng ga p c Lie u no i chuye n
cho vui.
Gio xa hoi chu ngha, van nghe a loi keo co ta lam
nhieu chuyen, nen cha con gi ranh e gap toi na.
6/2 Hoi Bach Khoa.
94 95

trng Bach Khoa t ngay phat ong phong trao

tch cc lap thanh tch ky niem ngay thanh lap
ang 6-1 sap ti, ron rang va phan khi la thng.
T sau buoi ai hoi Chi oan, tim toi a ap manh,
toi a viet th cho ang, toi a ha quyet tam bc theo
ang t ay; ang a m ca, toi kien quyet bo thoi xau
cua mnh, tay tr loi song tieu t san e c tr thanh mot
ang vien.
Toi khong muon song bnh thng na, toi muon song
mot cuoc song soi suc, ngon la rm trong tim toi se tat i
va thay vao o ngon la cua chu ngha cong san. Dong
mau trong ngi toi se luon luon nong hoi va se chay mai
trong toi.
May ngay gan ay sao nhieu cong tac the, lam quan
quat ma khong het. Lai gap nhieu vap vap na. Chuyen
vi ong phan hoi Thai na. Chan chet c. Mnh a co
giai quyet tot viec nhng ket qua khong nh y muon. Cai
nhau a i, ap ban ap ghe, nhng khong tai nao giai
quyet c.
Lai con mot viec na, bat c bao nhieu th ma
chang co th gi e viet th tra li. Trong o cung co nhng
bc th phan khi la thng. Viec viet nhat ky nay cung
tien hanh cham chap lam. Can phai co gang na c. Hom
nay chu nhat len hoi trng hoc lch s ang.
20-12-59
C
hu nhat, ve nha th khong can noi en v luc nao
toi cung c ngi ba ang knh, ngi me hien,
ngi ch yeu giao duc, ong vien toi vng tien. Ben canh
nguon ong vien vo tan ay toi con c mot nguon ong
vien mi trong ban be em ut na.
Huynh Dung, a em au tien a khch le toi. Trong
oan cuoi cua bc th bao tin cho toi biet no a c vao
oan, viet:
Cuoi cung em gai cua anh mong bat c tin rat vui
sng cua anh cung trong dp ang m rong ca, em rat
mong bat c tin mng ay, chuc anh thanh cong, mong
th anh.
Le Hong, mot a em trai, hoc khong kha nhng rat
co tinh than ham hoc, biet ton trong va quy men ngi va
rat knh ne mnh cung viet th en:
Cuoi cung chuc anh trong hoc tap c nhieu may
man, chuc anh sc khoe, ti tre, cat tieng hat say sa yeu
i, cung dp lay thanh tch chao mng 30 nam thanh lap
ang, chuc anh mau chong tr thanh ang vien tre tuoi cua
ang.
Trong bc th ngan ngui vai dong Lieu cung viet:
Anh Dan co tin g vui cho em biet vi. Lp 6-1 nay
anh co c d khong?...
1-1-1960
96 97
N
gay 31-12-1959 toi sc nh en ngay toi Trung
Quoc ve. Buoi chieu hom ay tren san ga Hang
Co, toi c gap ba toi, me toi, gia nh am am cua toi va
cung buoi chieu hom ay, toi c mot han hanh, ngi ma
toi yeu cung ra san ga on toi... tat ca la qua kh t 1957
kia ma.
Nam nay 1960 m au hay ho lam. Ngay 6-1 en sau
ngay tet dng lch may ngay, toan dan toan ang ang
ram ro chuan b cho ngay sinh nhat ang nen bat au nam
nay nam hoan thanh ke hoach 3 nam khong kh vui ti
ron rang lam.
1-1 nam nay, c ngh le, nhng toi chang ngh ty
nao, t sang toi a om giay t i ve tam ap-phch. Ve ep
va de trong lam, lan th nh trong i ma. Toi sung sng
vo van. Toi nh nhng cai tet Trung Quoc, hoi ay buon,
toi ve hoa nhieu lam. Nam nay lai hoa, c...
Nam nay khac nam xa, nam ngoai mi ch la y thc,
nam nay la hanh ong. Chung ta se hanh ong tot chung
ta se tch cc hanh ong e rut ngan khoang ng xa cach
gia mnh va ang.
i ben b, kien nhan, quyet tam nhat nh thang li.
1.1.1960

N
gay 6-1 qua roi, nhng ngay ti vui nhat cua
tuoi tre c chong chat mai len. Cuoc i cua
chung ta sao ma ti ep the!
Ngay 6-1 qua roi, nhng ong c soi noi e thuc ay
ngi ta lam cong tac khong con na. Bay gi moi mot
con ngi yeu cau phai co mot s t giac va ben b. Tat
ca tuoi tre hien dang ang. Trai tim va tr tue cua tuoi tre
thuoc ve ang quang vinh. Chung ta phai song nh nhng
ngi thanh nien tnh nguyen, bat c ni nao can, ho eu
co the tnh nguyen en ay. Hay e cho dong mau cua ho
nong va chay mai trong tim cua mnh.
Phai hn len ty na. Quyet tam i! Khau hieu i!
May hay khe khat nhac nh ong ch may nhe!
9-1-60
N
ang am giuc xuan ve, duc long ngi them rao
rc co gang ket thuc hoc ky. Xuan ve, em cho
van vat si am nhng tia sang mi. Nhng tia sang bat
diet phi kho bao nhieu bo ao quan giat giu chuan b on
xuan cua am sinh vien va co le hoc sinh cung the.
Trc xuan mot tuan, toi ang ban rao riet: hoc tap
tai lieu tr thanh ang vien. Buong but ra la bat tay vao
chuan b lien hoan to, vui ve lam c. Bi v long ngi ta
vui, nen canh vat xung quanh eu vui ve.
98 99
Tet nam nay khong thoai mai lam v co chuyen thi c
sau tet. Trc tet toi a lo nhng ke hoach a v tung tng
mang. Tet nay ong gop kha nhieu, may ma co tien tang
gia ganh vac bt ch khong toi phai ong en 3,7 cho tien
lien hoan th roi i tien an sang.

Ve trng Nguyen Trai...

o la van e at trc mat cho nhng hoc sinh

cu ma hom nay la sinh vien. Chung toi chuan
b van nghe. Hat bai: Hat mng bo oi chien thang. Tap
nhanh, va teu va tham thiet tnh cam. Lan au tien bieu
dien ca nhan nen hi s chut t.
Chieu 24 thang gieng 1960 la cuoc lien hoan bat au,
nhng sang hom o chuan b hat be khong xong cuoi cung
phai bo.
Sang ay lanh lam, the ma toi cung Vy cong nhau
bang chiec xe ap xuong Bo tuc cong nong. Gio ngc,
ap 2 chan moi nh mi en trng. Vao tham co em Lieu
ma chang gap, lam quen vi co Anh Tuyet cung vui vui.
Trng Nguyen Trai nam nay on hoc sinh tng bng
gm. May /c lanh tu: Pham Hung, Le Duan, Nguyen c
Tho, Nguyen Duy Tnh eu en tham chung toi. Chu Pham
Hung dan do nhieu ieu quy bau. Co mot ieu toi khong
the quen c la: Cac chau phai tr thanh oan vien
thanh nien.
Tr thanh oan vien hay tr thanh ang vien eu ch
co mot y ngha.
Trng Nguyen Trai co nhng ky niem co nhng an
tng trong toi tng oi sau sac. Nhng ieu trng thanh
ve vat chat cha ke, toi muon noi en s bat au cua tnh
yeu v ai cua toi. Tnh yeu cua toi a nay n va gan chat
vi trng Nguyen Trai, va cuoc tnh duyen ay cung that
bai vi trng Nguyen Trai v toi a dm chet no mot cach
ang thng.
Lan nay ve long toi co chut ron rang (oi ky thoi). Toi
cha i tm gap Phng nh nam trc, toi cung chang chuc
tet g no ca. Toi phe bnh co nang nau cm song ma thoi.
Ma co em ng hong nh hoa ao n mng xuan vay.
Tet nam nay lai gap Lieu trng Nguyen Trai,
khong biet the nao. Tet nao cung gap c nhng a em
ang yeu ay mot cach than mat. Toi gap c ba cua Lieu,
mot ong ch can bo, nong dan, vui tnh, map va rat thng
yeu con. ong ch co le nong thon nhieu, cha quen cach
song cua thanh th nen co nhieu iem hi hi ng ngan.
10 gi toi ve nha, mot s tnh c lai ap en vi toi.
May a em Hai Phong ve. Ch Phng nam benh vien
Tiep Khac Hai Phong a ra vien cung may co em ve nha.
Doc ng gap gio nen b au au d tn, khoc hai mat
sng vu, toi s viem nao nhng khong phai. Sang hom sau,
buoi sang gio lanh a thoi bay mat cai au au cua ch
Phng, manh khoe ve vi ch ay.
100 101
T
heo ke hoach cua trng ngay 29 lien hoan hoc
sinh mien Nam va anh em nha xa. M bng mat,
ma gio thoi lanh buot ca ngi ch mai t 7 gi en 9
gi... 10 gi tri van khong tanh. Cuoi cung phai ao ti ma
cuoc xuong trng.
Hai tay cam guy-ong xe ap nh cng lai mot cai g
rat rat kho chu, nhng roi chiec xe ap a a toi en ngoi
nha than yeu cua toi.
Xuong trng gap lai may thang ban teu ru nhau i
an lien hoan.

on xuan mi nam nay toi vui hn moi nam,

nhng th gi t qua, ong nhng ngay xuan lai,
na thang thi m trc mat toi, nen toi chang ghi g c
tren quyen so nay ca. Nhng cam xuc ve nhng buoi kiem
iem au xuan cua gia nh, toi cung chang chep c
bao nhieu cam xuc ep troi i mot cach ph pham. Toi gap
c cac thay, cac ban Trung Quoc cu, vui va thu v lam.
The roi toi bc vao thi, gian kho lam, thi vi tinh
than 6/1, toi thc khuya nhieu, ngi gay rac i. Nhng ket
qua khong nh y.
Cuoi hoc ky 1 c anh em bau la ca nhan xuat sac
cua to. Mng vui va lo lang en nhiem vu cua mnh.
12-3-1960
C
hieu hom ay, ong to trng dat toi i bao cho
toi biet:
- May c i Lien Xo, sau ve day lai trng, nhng
b mat khong c noi ra ngoai.
Nghe noi long toi ron rang nh nhng ngay nao long
rao rc i Trung Quoc. Toi nh ve bao tin mng nay cho
me ba bang cach b mat va teu:
- Me co mot chuyen mng!
- Chuyen vao ang ch g?
Toi thay kho dau, qua that khong mot niem vui, mot
cau chuyen g co the dau c ba me.
Toi noi tin mng ay.
Ch Phng va Quoc van cha biet ty ty nao. May co
em gai lai cang mu tt. Toi ngh neu viec i Lien Xo thanh
s that, th i toi co nhieu bien co lam.
Ngay mai ong ky s c kh khong xuong xng ma ra
day hoc, tr thanh mot ong giao day hoc va quyen so nay
khong oan trc c cai g het. 5 t lch ch con 4, va
nhieu cai sai khac na...
Gi b mat.
Long sung sng khong the nao lo c ong oi tng
cua ang, gi b mat nay la mot hnh thc gi b mat cho
ang, e ang lanh ao hoc tap c tot. Phan khi va
yeu i te.
13-3-60
102 103

L
an th hai trong cuoc i c d le ci lan au
la ci Nhu, a em con ong chu, lan nay la am
ci ch Phng. c tin mot cach voi vang va gap rut,
khong biet tang g, khong biet mua g e tang ch ay. Voi
vang len mau dch mua mot canh hoa, tuy at nhng tnh
nhieu.
Ngay hom nay vui lam, tat ca gia nh sum hop. Lam
Hoa tan Hai Phong cung ve. Bac Hai, chu T, chu Xuan...
eu ve d le ci.
Le tien hanh long trong va qua trang nghiem nen
khong c vui lam. Cuoc le tien hanh ngan ngui va ket
thuc sm, toi khong co cam giac g ac biet, bi v t tng
khong c chuan b. em hom ay Hong Ha a em gai ut
ngu vi toi mai en sang no van tng la me, no mo vu
nhng nao co, toi thc giac, ci no gian, khoc. Xep chan
man xong ua vui vi noi oi ty roi dan co ta ve nha.
Ve nha, me i ai hoi ang.
Hoa i ch ve, anh em noi chuyen nhau. Ky nay
no tien bo va de thng hn trc nhieu. No to ra ln va
biet ieu.
Con Lam mi ang gian, no i bo tuc cong nong mai
ma van cha ve. i mai khong c mac du co vai cau
chuyen co vai viec dan do. Toi ra ve trng nhng ngay
hoc bnh thng lai bat au.
16-4-1960

K
hong le moi lan ghi la mot lan viet muon sao?
Toi c e cho thi gian troi i mot cach suong se
ma khong ghi lai g sao? Nep song than mat gian d cua
s ghi nhat ky mat dan.
Thi gian qua toi chay lo viec lam xng cho anh em.
Xuong xng lam viec, may moc chay am am, tinh than
cang thang trong cong tac. Mot buoi tham quan, mot buoi
bat tay lam, the la t gia xng, nhng buoi lien tuc met
nhoc het, cong o ra nhieu nhng viec thu lai t lam.
Ngay 20 thang t qua, toi nhan them nhieu viec hn,
toi van am bao i ong ca eu an. Cong tac to pho van
lam tot, ban hoc tap lam tron trach nhiem. Ban bao tuyen
truyen van gi tot, hom nay lai nhan cong tac phan oan
trng, trach nhiem na. Ca ngay i hop suot chan khong
chu c, gi hoc chnh khoa phai hy sinh i, gi t hoc
t lai, bai v them nhieu, bai nam khong vng na. Cuoi
cung bai tap nguyen ly may a phai nem mui hai.
The la xong. Tat ca oi hoi phai co mot s vn len,
mot s co gang, ay lui nhng cai g ca nhan khong thch
xuong. Hay vn len hang au. Hay phan au at cuoc
thi tot.
Toi th 7 va roi xuong tham Lieu, nam nay co ta
dien lam, ang chuan b vu, de thng lam.
14-5-60
104 105

M
ua he gay gat, gio lao thoi nh h la vao da.
Nam ngu, mo hoi tuon ra nh tam, nhng toi
van ngu, ngu mot cach ngon lanh.
Giac ngu ngon ay la do tr nao met moi, na thang va
gan mot thang thi, hoc g ma gay xom ngi lai, hai go ma
nho len, rau ria ra xom xoam.
An uong ngay cang sut xuong, met moi va nang nong
chong chat mai len au, phan au ngay nay qua ngay khac,
va cuoi cung thi gian thi cung het.
Ket qua biet c, toi c 2 iem 5 va mot iem 4
(ve chuyen mon), khong biet ve chnh tr iem so la bao
nhieu. Trng Bach Khoa dao nay c on tiep thu tng
Chu An Lai, thu tng Pham Van ong, ket thuc ky thi
c on Bac Ho va chu tch Hat-gi-le-si, Bac Ho gia lam,
tuy the nhng hong hao va khoe. au Bac toc trang bay
li phi tren van tran menh mong. Bac Ho ca mot niem tin
cua dan toc. Toi khong sung bai ca nhan au, oi vi toi
Bac Ho la tat ca. Bac noi vi sinh vien chung toi:
Cac chu hoc gioi mi Bac Ho muon nam
Cac chu hoc d th Bac Ho muon nam.
Bac dan do chung toi nhieu iem. ac biet hay t bo
ca nhan chu ngha, xac nh nganh nghe e am bao ke
hoach...
Toi ch biet rang nam th hai het roi va bc vao
thc tap.
Toi 17-6-60

N
am nay thi tot nghiep lp 10 vao nhng ngay 15-
16-17/6. Tuy cung co chut quan tam nhng oi
vi ban than van la khach quan. Co may a quen, thi, toi
chuan b cho chung no bang cach gi e thi cu. Co le ho
cung khong thch lam th phai.
Toi thi xong, muon len tham cac co ban gai nhng
long luon vng mot cai g ma mai khong dam i, toi s th
phai, s mot cai g ma toi khong suy ra c.
Nhng au tranh t tng va s trach nen toi quyet
nh ra i tham vao chieu chu nhat. Trc ay toi en nha
Xuan Ba hai lan nhng khong gap.
en trng Nguyen Trai gap ch Ai, Ngoc Tuyet Ba
va Phng, moi ngi eu on tiep mnh tng oi than
mat. Co mot ieu la la lan nao en tham Phng cung gap
c, mnh ba hoa vi no tren ca quang ng ve. Ve nha
roi ma long con ron rang.
20-6-60

c tin cap toc i chong han ch ven ven co mot

ngay, nhng buoi sang lai ban suot e chuan b
22/6 2/7
NHNG KHO KHAN BC AU
106 107
cm nc cho anh em con phai i xng thc tap na. Buoi
chieu phai i hop nha trng nghe ong ch Thien tnh
uy vien Vnh Phuc bao cao tnh hnh. Ong ta noi dai va kho
nghe, ngoi buon en phat met. Nhng co mot chuyen may
man la l tau i nen nh lai buoi chieu 22 xuat quan. Toi
hom ay ve nha gap may a em Hai Phong ve, Lam Hoa
co nhieu tien bo, Th hoc sut, kem nen lai lp. Toi lam
ruot nghe gao, may hai lan ma van b trai, chan qua. Th
gi ngay cang khuya. Cuoi cung toi phai dung xe ap ma
ve trng.
Mot gi tra chung toi lot tot len xe ien i ga Ha
Noi, i ong Anh. Ngoi tren xe la rap rnh, nang nong
khong chu noi toi thay long mnh vui len mot niem vui cua
nhng ke trc khi xuat quan gianh thang li.
Xuong ga ong Anh gap anh em tien tram. Moi ke
hoach chuan b trc a b hang cm khong chuan b c,
phai cuoc bo en gan 10 cay so mi en ni. Tri toi sam
xuong. ng sat ong Anh Thai Nguyen mi xay dng
chay ngut ben ng cai. The la toi biet c con ng
oto va xe la i Thai Nguyen Que o gang thep.
Gao, ba lo i nang tren vai chan moi dan theo bc
i, chung toi mo en Phu Lo an uong no ne lai tiep tuc i.
Chung toi i ve xa ong Xuan.
nong thon em toi tri khong trang, lang xom an
ben trong luy tre mot cach b mat, bong em day ac phu
mat ngi nen ch thay mot cach m nhat gio trang cua
bong ngi i trc. Anh ien bay gi mi co gia tr. Ve
xom viec i tm nha cung khong de dang. ng b ruong
khi to khi nho, khi trang khi en, khi bang phang khi gap
ghenh. Ngi dan ng khoe chan khong mang nang
quen ng i nh gio. Chung toi chan dng nh khong
muon bc na, nhng van phai uoi theo mot cach kp
thi, dep t, bun lam, nga len nga xuong. ng trng
gian kho cuoi cung chung toi mi en nha dan. Ho bo tr
cho chung toi vao mot nha va thap va nong. Van rep,
tri muoi khong tai nao ngu c. Tri toi khong mac man
c nen anh e cho muoi ot. Suot em khong ngu c
bao nhieu. Mo hoi ra nh tam...
23-6-60
B
uoi sang hom sau ngi a bat au moi, nhng
chung toi kien quyet ra ong cung nhan dan.
au tien ho cho toi tat nc, khong bay ma toi cung
lam c tng oi. Nhng ho cam thay the nao ay, nen
cho toi i nho ma, nhng nho ma khong phai viec de dang
au, nho ma yeu cau phai ap het at, nhng ma va qua
a lam at dnh vao ma ap khong tai nao noi. Cuoi cung
ho lai ay toi i tat nc vi chiec gau song. Luc au cung
ngng nghu, nhng roi cung quen. Tat xong ruong nay,
toi qua ruong khac tat nc vi 2 chiec gau giai. ay tat
4 ngay cho nen a kho cang them kho. Buoi chieu ho cho
toi i tat nc, tat vi nang suat cao. Mo hoi tam t ca
lng, nhng ho chang cho uong nc, oi, khat day vo c
the, tat ca nhng cam giac ay hp lai lam toi met qua. Ho
nhan c ieu ay cho toi ve ngh. Ngay au lam viec t 5
108 109
gi ri sang en gan 12 gi tra. Buoi chieu t 4 gi hn
en 7 gi toi mt mi ve.
Ngay th nhat qua mot cach em tham. Ngay hom sau
lai lam tng t nh vay vi nhng ong tac nho ma. Hom
nay met moi bat au nang tru tren tay, tren lng, tren co.
25-6-60
K
hong hieu v ngheo hay tap quan, nha ca ay
khong co mot cai nao ma toi khong ung au.
au tien dan toi ti nha anh T muon vao nha th phai chui
qua mot cai chuong trau. Cung ni nay khi vai toi ganh ay
lai phai thc hien mot s chui ngo nghnh ay. Trong lng
lai khong tha th cho mot cai co nao nghenh dai ra. Sc
nang cua no nh muon gh chat co toi di at.
i chi en nha nao cung tng t nh vay. Vao nha
tha ho cho ruoi bu a i. Tri nong nh rang.
29-6-60
N
hng ngay moi met cung theo thi gian troi qua
dan. Cong tac nang nhoc cua ong ruong cung
t bt i. Sc khoe cua chung toi tang cng len, noi sc
khoe tang cung cha hoan toan ung, noi sc chu ng
tang len th ung hn. Quen lao ong cha phai la ieu
phan khi. Phan khi nhat la quen vi ong bao yeu to
con ngi.
Nhng ngi nong dan bnh thng, trong ho cha
ng moi s gian d va hien lanh nh cuc at. Ban chat cua
ho khong khac g sach v t ngay nao a noi. Nhng toi
thay ho co nhng iem buon ci ma toi muon ghi buon
ci ay, e lam ky niem trong cuoc song cua mnh. Du
rang ai xem co cho toi khinh nong dan toi van chu. Khinh
te tuc cua ho th co g xau nh?
Khi i sau va gan gui c ba con, long toi co nhng
cam giac vui thch trong cong tac van ong can bo, cach
noi rao on, phan tch n gian, buoc oi phng phai theo
y kien cua mnh. Cach phan tch lap luan e be gay tng
hu tuc tap quan cua nong dan.
Tnh cam cua ho cung ben dan va ho bat au men
chung toi.
29-6-60
H
om au tien en xom Yem, anh sao ch u soi
sang bnh dang con ngi va cung va u e
phan biet nam hay n.
Cac co gai nho be au tien ra on tiep chung toi, va
noi tham th vi nhau va cung va noi mot cach to tng
lam chung toi buon ci.
Ve nha anh Van ay co 3 co con gai, mot co dau
co chong co con ch Van ay! Mot co co chong i bo oi,
mot co bo chong ve nha, tre tng oi.
110 111
Cac ba ly le ghe gm. Co tieng con gai Thanh thuy
c ma. Mi vai hom sau toi nghe mot vu t t xom ong
ke ben v ly do cac co gai bo chong.
T ngay hoa bnh lap lai, cac anh bo oi en lang, va
t ngay con ng sat ong Anh Thai Nguyen xay dng
xong, tam hon cac co gai ay co mot luon gio mi. Ho say
am nhng chang trai trang treo xinh xan. Va nh the la
hang loat ngi bo chong. Bo chong tr thanh pho bien
ma cac anh thanh nien cung chu thua. Ho bo chong, ve
phng dien toi cung co iem ong y, v ay co te tuc
chng 14, 15, 16 tuoi a co v, v la nhng co gai 20, 22
tuoi. Khi con gai biet yeu, nhat nh no tach khoi gia nh.
Vai ngay sau quen, bat au toi e y en cac oi mat
cua cac co gai ay. Ho nhn chung toi vi doi mat ky d
trong cau chuyen a m mot t tnh cam. Ho qua la li.
Tro chuyen huyen thuyen, chung toi ngay cang de dat tn.
Co gai nha cho toi mot canh hoa ly, va vao buong nhn
ra hat bai anh ra i ma khong c hen ngay ve... en
buon ci.
Ngay kia la chung toi ve. Khong hieu cac co ay se oi
x vi chung toi ra sao.
30-6-60
M
ay man thay cho chung toi, thi gian chong han
cung la thi gian chuan b cho cuoc hop ai hoi hp
tac xa. Nh o ma toi nam kha vng tnh hnh a phng.
Thi gian chuan b qua la mot kho ai, tra cung phai
cong tr nhan chia cho cac cu. Loi thoi lam, so le cha biet
viet ma cung c c lam ke toan (1,5 viet la 1,1. Hai so
mot tr thanh 1). Ho quy c vi nhau nh vay. Nhn vao
so sach toi chang biet sao ra sao ca. Lam phng an cha
la the. May ong quan tr en hop tuyen ngu tinh than ch
chieu bac nhc lam.
Sang ngay 30, 7 gi la ung ke hoach ai hoi. Nhng
chung toi day tng oi sm, chuan b xong xuoi ma chang
thay ai ti.
Trang hoang tuy n s nhng ep e chuan b cong
phu. Phong ai hoi la mot iem canh, che them vai chiec
chieu vai cai men, nang van vo tnh chieu nhng tia hong
ngoai vao nong hoi.
9 gi... co le la 9 gi ri th cuoc ai hoi mi khai
mac. Sau 3 giay chao c th cuoc hoi ch bat au, ngi ta
on, tre con ua nghch rinh rao ca phong hop. Sau ay cuoc
ai hoi chuyen sang luy tre. Mot cuoc mat trat t lai xay ra.
Ong chu tch len huan th ai hoi, ong ch Mi mot
nong dan goc, cham chap thieu linh hoat noi len vai van e
quan trong cua ai hoi. Sau o vai ngi khac bao cao ket
qua vu chiem, ca mot s mat mua au n cua ke hoach.
Bao cao ke hoach vu mua co cao nang, khong can c va ca
mot s t tao cua vai ngi.
Cac to chia ra thao luan bo sung. Toi d vi to 3. en
iem mot ba me nam gia nh cho con bu roi ngu luon.
Xung quanh may ong thanh nien ngoi tan gau xong au roi
chuon het. Cuoc thao luan to ch ven ven 3 ong 1 ba phat
112 113
bieu vai y kien. ong ch chi uy xa cang nguy hiem hn,
thao luan mot hoi dan en mot s trai ngc ma ong ch
cong nhan nh vay: toi gop y kien va e ngh thao luan lai.
Quay qua oi hoi tuy cuoc thao luan co luc duy tam
nhng chang lam sao gop y c v trnh o cua quan
chung co han. en chiec banh xe tren quoc trng ho cho la
banh xe lch s...
en phan bo phieu, xa vien i tng oi u. Cuoc
bau phieu tng oi co ket qua. Chieu hom o ma to qua,
bao nhieu khau hieu c anh b g sach. Be mac ai hoi
chung toi gop vai y kien vi thon xom. Khong con c e
chao na. Linh ong cho ba con ve. The la chng vai chuc
ngi ram ro keo nhau ve.
Buoi cm toi sang nh thanh th. Ma bat au ra rch
ri. Toi i hop cung ban quan tr mi.
30-6-60
T
ri bat au chuyen ma, nhng ngay han kho
khoc, met moi a ket thuc bang tran ma ac liet.
Nhng em nam ngu nhn sao ngoai tri khong con na.
Vao nha ngu muoi nhieu qua phai treo man. em kho ngu
that; gio tren mai nha van xao xac mot cach ghe rn.
Sang hom sau ma van tiep tuc, hp tac xa quyet
nh i lam. Chung toi au tranh t tng mai, cuoi cung
cung nhan dan i lam.
Nho vai luong ma xong tri o ma xuong kinh
khung. Ngi khong non khong ao ma. May ma Tuan
co mang theo tam vai nha. 3 a, roi 5 ngi chen nhau
trong tam vai. Ma rat ca chan, ao quan a tham nc t
sung. Gio thoi ret ghe gm. Cuoi cung moi ngi chuyen
vao mot cai mieu.
Tuy ma cha het, nhng v ho co ao ti nen a tiep
tuc lam. Mnh khong the ng ngh c. anh tuon ra
ma ma lam vay. Gio lanh va au bat au nhc, so mui, toi
muon ve qua chng. Nhng nhn ong bao thay ho khong
he nao nung, chung toi anh tiep tuc lam.
Tri lai nang, nang en luc quan ao hi kho th tri
tiep tuc ma. Lai t. Luc ve en nha a en 12 gi. Tam
giat, gan na tieng na. Ca buoi ngam nc toi s om nen
buoi chieu khong dam i hop tong ket.
1-7-60

i, nhat nh se ve, chuyen ay tat nhien, ngay ve

moi luc moi gan. Sang hom ay chung toi ngh
viec nam oc sach, nhng canh chim bay . Sach thanh
nien hap dan chung toi mot cach ky dieu.
Ma e doa chung toi ghe qua. Ma tam ta, ma
dang len ay ao. Ca nuoi nhay i ra ngoai ao. ng sa b
ngap lut.
Toi hom trc khi ve toi i tham ba con, tham gia
nh ch Minh, ch Nghn. Gia nh ch Nghn ngheo en
toi. Mot thanh nien nhiet tnh, vui tnh de thong cam. Tnh
trao phung cao o. Nong dan chung ta ngheo that kho that.
114 115
San nha ch b nc ma tran ngap. ang noi chuyen vi
chung toi ch phai chay ra ngoai ap b, cac ch ay rang
ngo cho chung toi an. em cang ve khuya chuyen cang
tham. Nhng chung toi quyet nh ra ve chuan b sc cho
ngay mai i.
Gia nh em Van tuy u an nhng anh co mua tht
ln, lam cho chung toi an mot ba cuoi cung. Oi! An tiet
canh, mot cai g ghe rn khung khiep bat toi phai nuot,
nham mat lai cho troi qua co. Mau me o lom lom.
Chung toi ra ve.
Qua nhng cau chao hoi ba con chung quanh toi nhn
thay c mot s tru men cua ho oi vi toi. Ho muon toi
ay xay dng gia nh, xay dng hp tac xa.
Ra cong, cac co gai trong lang ho a ra ay t bao gi
roi, ho tien chung toi than mat qua. Chan i ma long cha
muon i.
Tren ng ve, ong menh mong nc bac trang,
chung toi i tng bc thoai mai cua nhng ke chien thang
tr ve. Long ay phi phi, t do. Con ng ve thu o
thenh thang dai dang dac ma nhng ngay au To Hu a
m c hom nay thanh s that:
ng ta rong thenh thang 8 thc
ng Bac Sn nh Ca Thai Nguyen
Chung toi hng pha ga ong Anh i mai i mai,
lang xom dan dan lui ve sau. Xa ong Xuan huyen Kim
Anh, tam biet nhe!
Tam biet.
Ket thuc t i chong han Vnh Phuc
2-7-60
T
oi muon nha, nhng toi lai muon trng.
trng v nhiem vu hoc tap. nha v tnh cam
gia nh. Cha nam nao toi thay gia nh toi co nhng bien
chuyen nh nam nay. Tat ca eu song trong tnh thng
dao dat. Tnh thng ay ap u trong trai tim tng ngi con,
a chau. Co ai dam tach khoi va oan ghet cai ai gia nh
nay, v ca nhan hay tnh cam nho be cua mnh? Mot ngay
chu nhat thoi, moi ngi moi ni ve tap trung trong gian
nha chat hep ay. Tat ca eu vui song vi nhau am tham.
Bon bc tng khong biet noi, khong biet ghi. Neu
c no se mo ta mot cach sinh ong cuoc song cua gia
nh toi. Mot cuon phim dai hap dan. Vui, co, buon co.
u th!
Chau Th, nam nay tien bo nhieu, hay song lac quan
chau nhe. ang s nhat la au hang tnh cam. Hay vui len,
ng e nhng noi buon ca nhan xam nhap coi long mnh.
Co mot ieu, me toi a gia i hn trc, nhng nep
nhan tren tran a han len ro ret. Ve met moi tren oi mat
a chm xuat hien. Me a suy ngh nhieu cho cong tac, cho
cac con. Long ngi me bao gi cung o lng va bac ai.
Tnh thng cua ngi me trum len tat ca cac con va c
co ong lai trong a con gai ut.
Cac em Quoc, Lam, Hoa... hay nhn me ma suy ngh
en mnh. Me cua chung ta la ca mot tam gng sang ma
116 117
chung ta phai bc theo. Ngi ang vien gia kinh nghiem
ay a rut ra trong cuoc i bao nhieu la kinh nghiem song
va au tranh. Mot hnh anh sinh ong va cu the nhat ay.
18-7-60
N
eu trong cuoc hop thanh nien Ri-ta hoi Paven
ve moi tnh cua oi tre. Paven nhac lai vi Ri-ta
bang mot cau gon lon: Ch xem Ruoi trau th ro.... Ruoi
trau, Paven nhng con ngi can am, nhng thanh nien
yeu i, yeu cuoc song, quyet dang sc mnh cho cuoc
song. Cat t tnh cam ca nhan e hy sinh cho viec ln. oi
vi toi co nen nh Paven hay Ruoi trau khong?
Neu a goi Paven hay Ruoi trau la nhng thanh nien
kien cng, th tai sao ta khong kien cng? oi vi anh
em xung quanh ho thch i vao hn i ra. Moi ngi
moi y, Trinh a nhieu lan nhac vi toi: Hay coi chng
ng co lam Ruoi trau ma mai sai lam nh Paven ay.
Th 7 ho muon toi i chi thoai mai c. Nhng the nao
c. a i chi la mat tap trung. Tap trung t tng la mot
ieu kien can ban e hoc gioi, e cong tac hang, e khong
bao gi om ben mnh mot bau tam s ca nhan ma luc nao
cung phai ban tam suy ngh. Nep ngh en ca nhan se han
che nhieu y ngh ti ep va lanh manh khac.
Bat au t nay d vang la d vang va tng lai la tng
lai. Hien tai la mot cuoc au tranh khong ngng. ng
nguy trang cho mnh mot th g het, hay yen tam ng
hang au cua cuoc song. Co gang ng song nhng phut
song ca nhan ch ky, song vat vn ma Fucik a tng mai
ma. Hay buong tay ra, e con thuyen ra gia dong va e
no c xuoi cung muon ngan thuyen khac.
20-7-60
N
ao cong nhan, nao sinh vien, nao ky s, g g
na... hay xuong xng ma nghe may chay.
May chay em tai va gay mot cam giac vui sng trong
ngi lam.
Nhng ngay thc tap trng vi trnh o cua mot
cong nhan thap nhat, chung toi lo do trc cai may cu cua
Phap e lai, hoac ng ngan lung tung trc nhng may mi
cua Lien Xo, Trung Quoc, Tiep, Balan. Tay ap bua ban
ren khi troi len khi tut xuong, x ban ra nong bong ca chan.
Dau may, than bui bam ay ngi, bo quan ao lao ong
phu len ay mot lp tro than mot t dau nht, mot t mo hoi
am am chua chua tng chng nh co the lam nc chanh
uong c.
Lam viec vui lam nhng gian kho khong phai t. Bc
au cha quen vi s ng, co khi ng 6 tieng lien. Tri
i, oi chan tng nh ri ra ra. Nhng roi tat ca eu em
tham, ngay ngay nhoc met tham sau trong long cng
quyet cua tng a. The roi chuyen g cung qua ca.
Tiep o chung toi i thc tap Gia Lam. i trong
xng rong menh mong mi thay mnh nho be. Nho be
that. Ca mot tap the rong ln ay dung kh, ho can am va
118 119
ang quy that. Co luc toi co cam giac cua mot ky s, nhng
nho be thoi bi v nghe nghiep cua toi qua t oi. oi vi toi
cai g cung la mi mac du no a cu ky lam roi. Toi ch co
nhiem vu ghi chep nghien cu va hoc tap.
20-8-60
T
oi muon nhac lai mot ieu, ngay sinh nhat cua toi
no i qua luc nao toi khong biet na. Ngay 1-8
yeu men, co le ngay ay la ngay bat au ta qua Gia Lam th
phai. Mng sinh nhat bao nhieu ay li.
T ngay toi gap Phng cau lac bo Thong Nhat,
ngay au tien hoc sinh mien Nam ngh he Ha Noi hop au
tranh chong My Diem, Phng cho toi biet tin: Em c
i nc ngoai. T ay long toi thng hay co noi buon xam
lan. Nhng noi buon ay khong thng xuyen. ung mot
cai, Lieu lai cung bao cho toi mot tin tng t. Quoc em toi
cung vay. T ay tr i moi luc suy ngh mot mnh, toi thay
buon va thay trong trai ca noi long.
oi vi Phng va Lieu khong nhng toi thng
chung, ma trong tnh thng ay tnh yeu a am choi nay
n. Toi hy vong chung no rat nhieu. Nhng tat ca s hy
vong ay bay gi tr thanh mong manh va ang tiec. Ngh
lai toi ch la mot ke ang thng. Toi khong hieu tai sao
tnh yeu trong toi sm n the. Tim cua toi sm khac ten
ngi khac qua. Trai tim toi sm rung ong va hoi hop
trc ke khac qua. V om nang mot c m tieu t san,
nen tam hon phai b dan vat va day vo bi tnh cam khong
au! Toi a dm tnh yeu, chan trai tim toi mot cach ang
thng. oi vi lu chung, toi yeu mot cach tham kn. Chnh
toi yeu chung no nen toi khong e chung no biet, v neu
cac co em cua toi biet th se nh the nao? Va viec hoc tap
se ra sao? Ai nao biet c!
Toi cung co the oan trc mot ieu, la hau qua khong
g tot cho lam. Bay gi ca toi va cac co em cua toi eu hoc
qua lp 10. Tnh cam rut re ay nhieu lan toi muon boc lo
nhng cha luc nao chn muoi. Va en hom nay tat ca, hau
het tat ca nhng ngi ban cu cua toi eu xuat ngoai. Va
nh the ngay ve cua ho se khong nh ngay i. Nhng ngay
ay xa xam lam. Nhn thi gian cuon hut nh vay long toi lai
cang bui ngui nh lai d vang. Nhng ngay a qua vo tnh
nhng sao no ep lam vay.
Ai bao chi! Ai bao dan than vao gio bui e roi ngam
ngui, e roi chua xot. Buon a cha? Hay vui len i! a
en luc tnh ngo roi, ng m mang na. Kinh nghiem
cua cuoc song co the thu u roi. Bay gi kinh nghiem nay
biet ap dung vao luc nao. Tuoi nien thieu sao ma troi qua
nhanh chong vay!
Lieu, Phng co le cac em khong hieu tam trang ly
ky hoi hop cua ong anh ang ghet nay. Thoi hay e cho
ong hoc mot bai thch ang.
***
Oi! Ngay he sao ma buon da diet vay. He! 15 ngay
sao ma dai the. He khong co mot ong xu, he khong co
mot ty tnh cam, he ma dai dang, buon xe ruot. He nam
nay ly ky va hoi hop that. Mot chuoi 15 ngay moi ngay 24
120 121
tieng, moi tieng 60 phut, moi phut 60 giay, cai ong ho vo
t tch tac chay eu eu tren chiec ban.
Nhn ong ho ma ruot gan nong bong. Thi gian hi,
thoi i nhanh ty na. Qua at i mi hay m them toc o.
20-8-60
C
hu T a m ra cho toi mot con ng mi. Mi
lam, mi va rat mi. o la i Yen Bai. D nh
va s that cach nhau gan qua. Ngay hom nay va ngay hom
sau la quyet nh va tien hanh ngay.
em nay i xem xi ne cung ca gia nh chu na, a-
nup noi song phim cung hay. Toi hom ay ngu va en 3
gi sang a luc uc day chuan b i roi.
Toi en th xa Yen Bai, th tran hi nho, cac nha la
sap san sat nhau nh nhng day pho trong khang chien,
thnh thoang lai noi len nhng nha ngoi cua cac ca hang
mau dch, trong tu knh cua ca hang, cac mat hang khong
khac g Ha Noi ca, hang nhieu lam, khong thieu mot cai
g ca. Rap xi-ne, san van ong...
Toi ra ch, ch hi nho qua ch ay toi nhn thay c
tat ca sinh hoat cua nhan dan ay. Mua ban con mac ca
nhieu, thach bat cung en mc o ghe gm.
Nam nay i Yen Bai vi Khanh va gia nh chu T,
tm hieu them nhieu ve gia nh chu. Thm T tien bo lam,
nhng ngay song mien Nam sao thm te en the. Bay gi
th ca tri vc khac nhau. ang a giao duc nhieu va chnh
thm cung ln len nhieu theo che o. Cuoc song ngay nay
a got dua nhieu. a bien bao nhieu trai tim khong biet
rung ong tr thanh rung ong. a lam cho nhieu ngi
m mat nhn thay mot s that to ln va ti ep. Co le
nhng ngi nh thm toi o ai co the lam cho ba ay co the
ri bo con ng cua che o.
26-8-60
Q
uyen so nay ngay xa toi muon ghi en 5 nam
kia, nhng co c au, bay gi chnh toi phai
nh chnh lai 3 nam ri trong i sinh vien thoi! i song
cua nam hoc th hai cung nh moi nam khac nhng sao toi
thay no ngan ngui la lung.
Ca mot nam th hai, hoc kho khan, cong tac cung
nhieu nhieu, nhng hoc cung kha, ket qua cuoi nam toi thi
tot mot cach khong ng c. Va c bau la ca nhan xuat
sac toan nam na, that la quai g.
Nh the toi a ket thuc nam th hai roi, mot nam mi
lai xuat hien trc mat toi. Nam nay co viec phan chia
nganh nghe: ong lc va che tao may, toi chang lng l la
bao, ghi ngay hai ch ong lc. Khong hieu nh the nao?
Va ngay mai se ra sao, mac! C ghi cai a.
***
Viet cha xong th tin mi a en, toi van nganh
che tao may, khong co g thay oi. Nghe noi thoat au toi
khong thay co phan ng t tng nao. Nhng sau o tren
122 123
mat tran t tng bat au dien bien. Lan au tien khong
hp yeu cau va nguyen vong cua mnh. Ke ra sao nhieu
nam nay ang giao duc toi co ket qua lam, toi yen tam
va xac nh cho mnh mot cach nhanh chong; chang co g
ang lo ngai cho lam.
The la ngay nay toi i sau vao nganh che tao va thiet
ke cac may cong cu, cac loai may che tao ra moi may moc
khac, la trai tim cua nganh c kh, cua cac nganh kinh te
quoc dan.
N
am nay sao toi co mot cai g cng ran trong tnh
cam hn nhieu. Toi phai song kien cng, ngha
la khong uy m tieu t san na.
Hay ln len! Y thc phai theo kp vi c the mi phai.
Khong hieu tai sao tinh than i cham the. Cham nh rua
ay. Ngai ngung g ma khong chu dap chet cai ca nhan cua
ban the.
Tai sao khong theo y muon cua mnh c nh? C b
the xac keo i mai. Ong hay at ke hoach va buoc ngi
ong trong ke hoach ay mi c. Ch neu khong ong se tr
thanh nhng ke tam thng mat.
Tri i, toi khong hieu c bao gi toi tiep tuc c
quyen so nhat ky nay mot cach ay u. Toi lam cong tac
chap hanh Chi oan. Toi khong ng anh em lai bau toi lam
nh vay.
Vui va lo, nhan cong tac phu trach van nghe, bao ch,
the thao the duc, tuyen truyen. Nhieu qua, lam en het
nhng th gi ca nhan.
Thi gian tranh thu het, nen viet nhat ky han che
nhieu. Thi gian qua bao nhieu s viec thoi qua ma toi a
bo i nhieu qua. Qua la mot s ang tiec.
Bay gi toi se ghi lai nhng bieu tng tng oi sau
sac thoi.
124 125
U-k-ren:
- Mot ngay khong co viec dai nh mot nam
- Cn nong gian la mot co van toi
- Ke nao chay tron viec, ke o se song kho s
U-d-bech:
- Ai vun trong bong, ngi o se kiem c vang
Ka-dac-tang
- Ngi anh hung chet co mot lan, ke nhat gan chet
hang nghn lan
- Danh d manh hn cai chet
Nga:
- Ngi khong co ban nh cay khong re, se o nga
- Tnh hu ngh c cung co khong phai bang s
nnh hot ma bang le phai va danh d
- Khi ngi ban yeu cau, khong co ch ngay
mai na
- Noi au thng chia oi la mot na noi au thng.
Niem sung sng chia oi la hai niem sung sng.
Bao QND so tet
126 127
M
ua ong nam nay, nc song Hong van l l o
ngau bnh than cuon xuoi ra be. Tren tri may
van m uc, khong trung khong ngt nhng giot ma lam
tam r ra tham t tren mai tranh nha ma chung toi chi
bong pha gan nh tan rui.
Di mai tranh than yeu ay, toi a ln len tat ca ve
kien thc, the xac va o tnh yeu cua toi cung b dap tat
bi mot tinh than ran roi cua mot thanh nien yeu i ham
tien bo. Cung o y thc oan toi cang ngay cang toi
luyen gia dan va bc i theo ang cua toi cung ngay cang
vng chac.
Nhng,
Thi gian troi nhanh nh gio ay. Mi ngay nao toi
con ghi ch nam th 3 to tng e anh dau cuoc i
sinh vien cua toi. Mi ngay nao toi ha hen se tiep tuc keo
nhng dong ch nhat ky dai le the tren quyen sach nay e
gi lai nhng ky niem. Toi con nh nh in vao nao rang: toi
se ghi cai ngay ma ch toi sinh a con trai au long. Toi
se ghi lai nhng ngay tet. Nhng ngay gap co Thuy Lieu
em gai yeu cua toi va toi cung nh chep ca bc th cua
Lieu na. Toi nh ghi lai bc th cua Huynh Dung tho the
tieng noi cua long mnh vi toi khi tnh cam co ta ang o
phat trien. Va toi cung nh ghi lai nhng sai lam cua long
mnh, cua tat ca nhng s c x tren i.
The ma bao nhieu s tot ep ay toi khong va cha
thc hien c th thi gian a thuc ay toi en mot cho
kho giai quyet qua. Toi a ra cong tac.
Va toi buoc phai viet ngay en trang giay nay.
C
uoc i sinh vien toi khong phai nh nhng t
lch c hang nam bay la ta tng canh, hoac nh
nhng oan tau o het ga nay en ga khac va cuoi cung
en het ng hoac nh nhng dong song bnh lang troi
troi lng l bnh than.
Ngay 18-3 ngay sinh nhat cua Xuan Hoa em gai yeu
cua toi vao khoang 2 gi chieu toi biet c mot tin vui
mng nhng cung nh set anh ngang tai: Toi se i hoc
c ve cong cu y te.
Tri i! Toi chang biet noi sao cho het noi long mnh.
i nc ngoai la co ieu kien tien bo, nhng ac noi toi
khong thch va khong hp nguyen vong. Cang ngh toi
cang chan nan.
Cung buoi chieu hom o, nha trng bo ten toi mot
cach chnh thc. Cac ni thanh toan tien an . Tat ca nh
uoi chung toi ra khoi trng mot cach ang thng vay.
Toi ci nhng long toi ngon ngang va roi bi. Ban be ho
rat mong muon c nh toi, ho vui thch ho cho chung toi
cho nen toi khong tm ra c ai e noi len, e thong cam
vi noi long mnh.
Co luc ngi toi nh nang tru, nhng ngh en nhiem
vu chnh tr ma ang a chon loc rat nhieu va giao cho
128 129
2 chung toi, ngh en vinh d cua thanh nien, ngh en
nhiem vu cua oan vien toi an tam hn nhieu. Va bao lau
nay ang a giao duc toi. en bay gi la luc thc hien.

c tin to chc cho biet, chung toi phai ve Bo

ngay th hai Bo ay la Bo Y te ay en
phong to chc nhan giay t ra i. a ch Bo y te ong
so may Phan Huy Chu, Ha Noi khong biet, chung toi
c phong xe i. Lung tung, lung tung mai xung quanh
Vien vi trung hoc, nh mot ong tng an chi ch ho
mi tm ra.
en Bo, cong viec tng nh troi chay nh chung toi
m c:
Ho lay chung toi gap qua, en anh em trong phan
hoi cung khong kp biet na. ong thi toi cung nghe au
rang: se i ngay, gap Nhng,
Vu To ch c a cho chu ng to i 1 ma nh gia y i
xuo ng x ng y cu . The la cuo c so ng ba t a u. Nh ng
co ng vie c na y kha c cu a to ch c a xong chu ng to i nha n
nhie m vu m i:
- Day hoc ky thuat
- Hoc ngoai ng.
Cong tac cua mot can bo ky thuat a bay ra trc mat
v rang hang nam chung toi mi i.
Ho chieu mo hoc sinh e ao tao nhng cong nhan
ky thuat, nganh nghe nhieu qua ma giao cho 4 sinh vien
chung toi cong vi mot can bo cua ho. Viec bay trc mat
en ngp. Nganh c kh rat can ma can bo c kh t nen 2
chung toi kho khan qua.
Bc au ong Cuc pho dat toi i xuong xng gii
thieu vi hoc sinh va cong nhan. Nhng ngai ngung va de
dat cua buoi au a en vi chung toi.

T
nh toi rat de lam quen vi n, nhng cung rat
khong muon gan n. Do o cac ong ch n cung
t gan chung toi, ma co cam giac s hay khinh g o.
T nam th 3 en nay vi cng v cong tac cua toi,
toi a bat au lam quen nhieu vi ch em va do o ch em
cung quen nhieu vi toi, thai o cua ho oi vi toi lanh
nhat hn.
Tin toi i thnh lnh qua.
Ch Hanh nhom toi cung voi tang cho toi mot goi g
o. Ch Hau nhom cu tang thoi u th, trong o co nhng
ky niem kho quen. Toi khong hieu trong nhng con ngi
bnh thng ay ma chan cha tnh cam.
Xuan Ba, co em gai nhiet tnh, co oi mat lanh li, co
mot loi noi chuyen soi noi loi cuon va de thong cam, cung
ngac nhien vo cung khi biet toi ra i. Trc o, t khi co ta
vao trng, toi muon hoi Xuan Ba them ve Phng v co ta
130 131
la ban than cua Phng. ong thi truyen lai nhng kinh
nghiem song cua Bach Khoa.
Khong hieu v ban hay ngai ma Xuan Ba khong chu
i noi chuyen vi toi. en hom nay thi gian t oi qua. Toi
ha se gap Xuan Ba trong em lien hoan phu n 8/3 (to
chc vao 19/3).
em ay toi en, Xuan Ba ngoi ban khac, toi mi co
ta en gan toi e trao oi vai ieu. au tranh t tng mai
co ta mi en. Toi nhac:
- ng co ngng.
Cau chuyen bat au. Tuy say sa, nhng pham vi
trong mot em lien hoan ong ngi chung toi trao oi
khong co chu e, trao oi rat mien man khong au, nen
ket qua buoi trao oi ay cha het y muon ma toi muon gap
Xuan Ba sau em lien hoan. V khuya, v ngai anh em nen
toi t ong bo khoang sau.
Sau o chung toi tuy co ha hen gap nhau nhng cha
co dp.
C
hieu th 7 sau buoi hoc trng, toi i ve nha
nau cm an, ra ray xong xuoi toi dan hai co em
gai ut cua toi i chi, i xem gia tien cua con nga go e
chuan b mua.
Thoat tien chung toi vao ngoai van. ay toi tm toi
cac loai sach ch c nhng khong tai nao co. Toi gap
ch Hanh va Hau cung en ay. ang noi chuyen bong toi
nhn ve pha 2 a em toi, toi thay c mot a em ln
hn: co Phan Thanh Phng. Nh the la cuoc gap g bat
ng bat au. Nghe co ta a co ngi yeu, toi ben e y en
ngi yeu cua co ta trong dp nay. Nhn xung quanh co le
Phng biet y nen gii thieu vi toi anh cung i ten Ba la
anh ruot. Thc ra Phng la co gai au long (sau 1 ngi
a chet). Toi mm ci va noi Phng noi doc thoi. ong
thi luc ay lai gap Niem Bo giao thong. Chuyen tro vui
ve mai. Sau o dan nhau i chi, gap co Xuan Ba. Chung
no than nhau that. Biet Phng en nha nhng khong gap
Xuan Ba chay ra mau dch e tm. Qua nhien la gap nhau
ay. Cau chuyen them phan soi noi.
Thnh thoang toi e y en hanh ong cua Phng bang
mat nhn au yem. Co le Phng khong biet ieu o. Nhng
trong toi a xac nh t tng vng vang hn nhieu. Ben
canh la Xuan Ba nhiet tnh soi noi va rao rc de thng.
Cau chuyen toi c i c a nh Phng ban tin
sang cho Lieu.
25-3-61

T
oi c c en S ao tao cong nhan cua Bo cong
nghiep hoc tap kinh nghiem ao tao, lanh ao
cong nhan hoc nghe. en ni vao c quan b ng nhieu
qua, chng to nhng ngi ang chap chng. Khi bat tay
trao oi vi tnh nhiet tnh soi noi, vui tnh cua toi, toi a
132 133
tranh thu c oi tng.
Trao oi luc ay am am va ci m, toi khong hieu
sao toi lanh li en the, nhieu cau hoi ve kinh nghiem to ra
tham thuy va a lam cho oi tng e y. Cuoc trao oi keo
dai gan tieng ong ho. Toi trao oi nhng kho khan nhat
nh roi ghi chep can than.
Khi chia tay ra ve, cac ong ch noi mot cau lam toi
vo cung phan khi:
- Cac ong ch tre qua, tre mang.
Tre that, mi ngay nao ay con ua teu ngay hom
nay a tr thanh can bo nha nc roi.
Ngay 26-32-61
Nh the la toi a bat au vao cong tac giang day roi.
Luc au tien, len lp co hi run mot ty, nhng vi long t
tin va nh s ren luyen trong cong tac nen toi bnh tnh
ngay. M au bang mot s chnh on t tng hoc sinh,
thch hoc thc hanh, ngai ly thuyet. T o toi noi nhieu ve
thanh nien ve y thc to chc... noi nhieu ve tinh than lam
chu, t lao ong, t xay dng e hoc tap, e cong hien sc
mnh cho to quoc.
Sau o vao bai giang: bai muc ch va khai niem cua
nghe nguoi may toi phu trach day mon nay. Bc vao
chuyen mon oi vi toi khong co g lung tung lam.
Noi 4 tieng ong ho tren lp khong phai de chi au.
Chng 2 tieng thoi co hong a kho roi. m co a bat
au keo len lam tieng khong con trong na. Khat nc
nhng roi quen dan.
Chung toi co mot kho tam la day lp qua gan xng.
Tieng uc bua ram r at ca tieng cua chung toi. Muon anh
em nghe ay u phai uon giong phai len gan co.
Tuan nay qua tuan khac, the la toi a day c 2 tuan
va 2 tuan soan bai. Mot thang ri trng chung toi lam
c chng o viec.
Con viec hoc tieng c van khong thay tam hi g ca.
Chung toi van ch i Bo giai quyet. Buon tnh chung toi
hoc ch Nga. Trnh o noi tieng Nga tng oi len mot ty
so vi trc.
13-4-61
134 135
- Can c sac lenh so 76/SL ngay 20-5-1950 ban hanh
quy che cong chc;
- Theo giay gii thieu cua trng ai hoc Bach Khoa
so 59/HBK ngay 14-3-1961;
- Theo e ngh cua Xng y-cu;
- Xet nhu cau cong tac.
Quyet nh
ieu 1: Tiep nhan 4 sinh vien co ten sau ay:
- Nghiem Manh Ch
- Tran Bnh Dan
- Tran nh Lien
- Hoang Hung
Hien sinh vien trng ai hoc Bach Khoa ve nhan
cong tac tai xng y cu thuoc Bo Y te.
ieu 2: Lng & phu cap cua 4 sinh vien tren do c
quan mi ai Lng & phu cap cua 4 sinh vien tren do c
quan mi ai tho ke t ngay c quan cu thoi tra lng.
Sinh hoat ph quy nh tam thi moi thang la 50
(nam mi ong) cha ke phu cap khu vc.
ieu 3: Cac ong: Quan oc xng y cu, Chanh van
phong, Vu trng Vu To chc Can bo Bo y te chu trach
nhiem thi hanh quyet nh nay.

N
gay chu nhat 30-4 toi c vinh d i ai hoi chi
bo xng. Trong chi bo con t ngi nhng tac
dung lanh ao rat ro.
Xng con mi, chi bo mi thanh lap cho nen van e
cung t. ai hoi lam viec tron trong 1 buoi sang.
Gan 1 gi chieu mi an cm xong, toi i ve nha cat
may quyen v sach roi i d lien hoan tien sinh vien cua
Ni gi:
- Bo noi vu.
- Xng y cu.
- Trng ai hoc BK.
- 4 sinh vien tren.
- BYT/C1, C2
- Lu D1 (2 ban)
- Lu tr (2 ban)
KT. Bo trng Bo Y te
Th trng
Nguyen c Thang
Sao y ban chnh:
Chanh van phong
inh Quang Thuy
136 137
Khoa ra khoi trng, trong o co toi.
Va qua khoi nha en vn hoa Ch Linh toi nhn
thay mot so dan khu hoc xa ng lu bu ay. em ra trong
so o toi thay co Phng, Me Linh, Quyen Tuyet roi Xuan
Ba cung en.
Toi khong nh dng lai, ang cam co ap nhanh i,
nhng Phng a goi lai. Xuong xe, chang biet hoi g hn:
- Bao gi cac em i?
- Thang 7 anh a!
...
Van van... noi chuyen nhieu nhng chac la cau
chuyen bnh thng chang can he g en ai ca. Trong tat ca
nhng li an tieng noi, toi thay van co cai g lng vng
tim toi cung cng ran dan va khong phai phap phong na.
Xuan Ba trc ay toi a co noi. Sao toi cam thay
thng no qua. Sao toi khong hieu c, co ta lai nhiet tnh
vi toi en the. Mi 1 tuan khong ve hoc ma co ta cam thay
vang va a nhieu lan i tm toi lam anh em khac eu phai
ngac nhien. Toi en nha hai lan nhng khong co ai ca. Do
o toi khong thuoc dien ang trach.
Toi muon i nhng quyen luyen qua lai muon dng,
toi quyet nh lai noi chuyen them na. Bong Phng,
goi toi mot cach tha thiet, ma toi cha tng nghe thay
bao gi:
- Anh Dan a!
Toi quay lai, Phng cung khong noi c g them,
ma hay noi sang chuyen khac. Toi nhac lai:
- Phng i, co g noi i ch.
Co ta noi mot cach khong t nhien lam:
- Em van bnh thng thoi anh a, em van khoe manh
va chang co g ca!
Sao cau noi rong rai bao la lam vay. o toi ma hieu
cho het c. Toi anh tra li:
- Anh hieu roi.
Trc ay co lan toi nghe Xuan Ba, roi anh Ngoc Anh
noi chuyen rang: Me Linh cung noi Phng a co ngi
yeu. Nhng sao hom nay lai thanh minh vi toi nh vay.
Phng i! Em co biet khong, tnh yeu cua anh a
khac sau trong tam kham, kho khan ray rt day vo anh
mai. Em hay thanh that vi anh i. Anh khong dam bc
them mot bc nao ca. Em yeu cua anh, bay gi anh a ro
tat ca. Hai nam dai dang dac anh a quyet nh dm chet
tnh yeu nay va cong viec co nhieu ket qua ay. Co le em
tng de dang lam ay ?
30-4-61
L
ieu i! Anh bat c th cua em roi, th em viet
khong lay g lam anh phan khi ma ch co suy
ngh thoi. Khong hieu tai sao ky nay chnh anh lam ray ra
may em ghe qua. Anh xin loi het thay.
138 139
Bat c th em co ca anh na, ch mot chiec anh
nay thoi lam long anh ron rang mai thoi. Hom o anh vui
va phan khi hn bao gi het, tat ca nhng niem hy vong,
niem vui va phan khi hom o eu n ro.
Xem th em co oan em lap luan anh khong sang
suot e hieu noi cho nen anh khong dam xem het bc th
na. Mai en luc ngi bnh tnh lai anh mi xem can ke
tng cau va tng ch...
... Trc ay Linh co viet th cho anh, co be d dom
lam. Hnh nh chnh co ta a biet chut t ve moi tnh anh
em cua ch nen trong th co phan trao phung kn ao va
du dang. Toi trom ngh: sao nhng con ngi mien Nam
ay ho dat dao tnh cam la.
... Trng Bach Khoa tien a sinh vien lp toi ra
trng, toi ve tham d buoi tien ay tnh cam quyen luyen
ay. Mnh mi xa trng hn thang ma bao nhieu van e
thay oi. May cap tnh yeu xay dng a thanh en hom
nay ho mi cong khai. Bao lau nay ho b mat mot cach ghe
gm. Can bo chi oan cung en chu.
Nhn canh chia ly, ke ngi i qua that long toi ron
rang va cam ong qua. Toi nh tat ca nhng s kien g ma
chung toi a tng song ben nhau.
Nhng buoi nang he gay gat tranh nhau mot qua bong
ro tren san bong ca chan. Nhng buoi gianh nhau qua bong
tron gia cac to.
... Nhng ngay lao ong gian kho ben nhau. Nhng
buoi tam tnh sau sac ve tnh yeu, ve nhan sinh quan rat
rao cua tuoi tre. Nhng chuoi ngay song sinh vien soi noi
a ket thuc theo thi gian. Dau co ong coc buoc thuyen,
nc van c troi mai, mai.
Tan lien hoan. Chung toi ha hen nhau i tham be
ban. Tan Thanh ngi ban a mat i mot tnh yeu mot
cach ang thng, a thng cam vi toi va bao gi cung
muon xay dng cho cong viec cua chung toi thanh a
cung toi sang Gia Lam.
Qua Gia Lam toi gap Phng va Lieu. V gap ca hai
nen toi khong noi c viec g ca. Buoi gap nhat nheo,
chan nan. Toi lui thui ve trong em toi long lanh nh
bang gia.
Tat ca la nh the ay...
Nhng ke sieger? Wer? ieu o ai biet c.
Cau Long Bien van dai dang dac. en ng yeu
t hat xuong ng cau. Gio song hiu hat thoi nhe vao
mat toi. Nc song van r rao, bnh than lang le, m uc
cuon troi ra bien ca. Tnh cam cua toi luc nay cung menh
mong nh ai dng. Toi co mot cam giac chan ngat va
bao nhieu khao khat c vong khong con g ang chu y
na. Ch con mot ieu la don lc vao cong tac.
Mai t 8 gi sang en 8 gi toi, cha co mot ty g
vao bung. oi bung qua i mat. Ve en nha an cm ngon
qua that.
15-5-61
140 141

en xng, anh em a bat au chu y giao cong tac

cho chung toi. Nhng ngay lam cong tac giang
day bnh thng ay a lam trong mot so anh em co chut t
cam tnh vi toi va ho a co phan chu y.
Cong oan mi chung toi lam cong tac, ai hoi va
roi thanh nien cung bau toi lam chap hanh. Cong tac co
nang ne ay. xng khac han vi tap the sinh vien. Phai
lam g ay hi ong tng?
15-5-61

ang hang say vi cong tac hoc tap, bong mot

hom chung toi c mot tin nh set anh ngang
tai: Cuoc i c tam nh ch, va chung toi tr ve trng
Bach Khoa e tiep tuc hoc tap.
Chieu hom o, 4 chung toi lng thng dat nhau ra
lang Hoang Cao Khai man am xac nh. Chung toi buon
va chan nan vo cung, noi chung chung toi muon tach ri
khoi Bo y te, chau ngan cho s s dung va sap xep can bo
cua ho.
Nhng thang cho nhai ay ang day vo can rt tuoi
thanh nien chung toi. Tuoi cua chung toi la tuoi i hoat
ong, tuoi tre hoc tap va hang say. Ho oi ai vi chung toi
nh the ay. ep thay, cho nhng con ngi. Khong ly do
giam chung toi ay mai sao.
25-5-61
H
o quyet nh cho chung toi ve Bo y te, ho co
nhieu quyet nh khac v.v... nhng ai thi hanh.
Ma thi hanh ay.
Ho tng rang ho dung chung toi e lam cong cu
thuan li cho ho, xong roi ho vt chung toi de dang au!
Ho muon ky quyet nh thu nhan, ho muon khong thi
hanh va huy bo, va ho lai quyet nh mi...
Chung toi la nhng nan nhan, chnh ho a gay trong
cuoc i trong trang cua chung toi nhng noi buon va kho
tam mai mai. Ho ua vi chung toi ay chang?
8-6
Toi khong biet noi g hn vi s phan no cua chung
toi. Chung toi thay mnh be bong, va ch la mot ca nhan be
nho khong the nao lay chuyen c ca mot he thong thieu
ke hoach t tren xuong di.
Cac ni, ni nao toi cung co gang phan anh, noi vi
ho nhng noi chung ho co ve to chc co phan lanh nhat.
To chc trng va khoa tng oi thong cam vi chung toi
hn het. Ho giai quyet cho chung toi tch cc hn nhng
van e cha ro ra lam sao ca.
i ch va buon sot ca ruot.
142 143
B
uoi sang ngay mong 8 mau thuan en cc o a
tch luy t bao lau ma khong chu giai quyet en
nay c nguyen nhan bung len. Bo y te gi xuong mot
quyet nh xem chung toi la can bo ngoai bien che vi mot
so lng ky quai: 35. Nh vay la ho bo quyet ngh cu va
cap quyet ngh mi nh vay.
That, chung toi co nop n xin gia nhap xng au!
Sao ho lai oi ai vi chung toi tan te nh the.
Con viec boi dng giang day na, loi thoi vo cung.
Chung toi tc nghen ca co. Thao luan i thao luan lai chung
toi quyet nh phai tach ri xng, tranh phu thuoc tng
ba an mot cach ang thieu nao nh vay.
Tat ca cong viec don cho ngay hom sau. Mot trong 4
chung toi a ve trng t may hom nay, bo lai 3 a buon
oi la buon. Hoc hanh dang d, t tng khong thong, lng
bong khong co. Ca ieu kien chnh tr cung khong, chung
toi thanh a con ri cua xa hoi th phai.
Ve trng may hom nay trng khong chu nhan.
Xng th khong muon , trng th khong chu nhan,
chung toi lang thang vat vng, song co n va buon te.
Tat ca ang chm xuong mot khong kh chan nan va thoai
bo. Tat ca i buoi sang hom sau.
8-6
S
ang hom ay mong 9-6 chung toi lom khom anh
may may giay gii thieu cua Chi bo cua xng
gi chung toi ve trng hoc lai. Vui v lan au tien trong
i s dung chiec may anh ch, nhng khon thay chiec
may b hong. Cha i cha lai mai mi c (c mot
cach thnh lnh thoi). Xong xuoi au ay, chung toi chay
ve trng lo giay t.
Bao nhieu chuyen tien nong lng bong tr cap giang
day van loi thoi mai, en nay van lang nhang cha xong.
Trc khi chung toi noi het tat ca nhng g lau nay b
don lai. That la mot buoi sang ti bi. Buoi hom ay toi tc
qua nc mat c chay rong, chang noi nen li g ca. Ai bao
khong biet, nc mat lau nay khong chay, en nay co ghm
ma t dng c trao ra mot cach ky d.
Ho tm cach do ngot chung toi, nhng chung toi chang
phai tre con g, eu la nhng ky s ca ay ch, can bo nha
nc ay.
Tra roi, toi an cm sm va chay voi vang ve trng
e hoc.
The la chung toi ri xng khong thng tiec khong
buon nan ma toi thay c tr ve to am, ve vi lp vi
trng vi khoa hoc va ky thuat.
Tng lai cu a chu ng to i ra sao a y to i na o co
bie t c!
20-6
144 145
V
e trng la mot niem vui, la mot s thu thap ln,
nhng kho khan trc mat nhieu qua. Ba thang
xa trng, gan 7 tuan hoc, bai v nhieu thoi la nhieu, bai
ngap mat hoc em hoc ngay van khong het the ma toi phai
kiem tra, thi uoi kp cung anh em. Mot s th thach ln
oi vi toi. Mat khac, moi mat cong tac cua phan hoi phai
c am bao. May ong lai giao cho cong tac na ch. Het
kho khan nay chong len kho khan khac.
Toi phai kiem tra nhiet, dao cat, ien ky thuat, thiet
ke chi tiet may... Bao nhieu lau nay cha hoc en. au tien
la khoa nhiet, v khong co, khong ai phu ao, tm ngi
nay mot t, tm ngi kia mot t cuoi cung toi cung a hoan
thanh c bai kiem tra nhiet. Theo y toi bai o rat tot.
Hom nay mot mon c trut i roi. Bat au cac mon
mi khac keo ti. Hy vong thi ky chnh huan chung toi
co them mot t th gi hoc them. Nhng phai lao vao chnh
huan, the la th gi hy vong cung mat.
Gi ay ch la gi ngh cua ca nhan. ng ngu na,
hay m to oi mat ra ty na. Hay ngang cao au len ng
co guc. Bat kien thc phai vao nao. Hoc, hoc na, hoc mai.
T
oi thay can phai noi that long mnh vi Phng,
v ngay 31-7 Phng i Lien Xo roi. The la mot
toi hom o thc khuya them mot ty, toi viet mot bc th;
that bao lau nay toi ap u trong long mnh mot tnh yeu am
tham sau sac, nhng dong ch co ac tnh cam, chnh ban
than toi viet ma long toi rung ong va hoi hop lam.
Toi khong biet noi g them vi Phng bang 4 ch
thoi Anh rat yeu em, nhng toi lai viet them: Anh tiec
cho tnh yeu trong trang va ay tnh chien au a sm
khong thanh cong.
Toi buon qua Buon khong muon noi g na ca.
Phng yeu cua anh i, sao em lai nh the? Anh gi tang
em tat ca trai tim nong nhiet cua anh. Ca cuoc song lau
nay, tam hon anh eu b em chi phoi. Em co biet khong?
Khong hieu thai o cua Phng oi vi bc th toi
nh the nao. Hom nay tri ma qua, khong biet ngay mai
ra sao? Tri nang len nhe, toi se i tien. Thoi ket thuc roi.
Bc man a buong xuong ru kn phu hai chung toi.
THE LA CON CHIM BAY
S
ang nay cung nh moi sang khac, nhng tri hi
lanh v em ma ra rch mai. Toi, long may hom
nay khong bnh thng lam, luc nao cung thon thc, cung
th dai, khong hieu v ly do g ma manh the.
Sang nay toi hoc sm e i tien nhng con chim non
cua toi. en ga Hang Co ni ma toi a tng noi o chon
sau trong long toi bao nhieu nhng niem thng noi nh
toi gap ngay trong am ong ngi a tien mot chiec ao
vang hap tap i.
146 147
- Phng! Toi goi.
- Anh Dan.
The la toi chang biet noi g na, hai tay Phng mang
nang nhng th g. Toi nhn len mat Phng, nhng tia
sang cua oi mat en van khieu khch toi, Phng ci va
toi cung ci. Tm mai ma khong biet cau g e noi vi
nhau. Toi hoi:
- Lieu au?
- Em khong gap. Em i tap trung ay!
- Viet th cho anh nhe.
Phng khong muon i, van con lng l nhn toi
mai. Tac phong quan sat toi cua nhng ngay be bong van
nh cu. Toi nhac lai:
- Viet th cho anh nhe.
- Anh c ve i... (toi khong nh ro cau noi na) nhng
y Phng nhac rang anh hay an tam.
Toi i tm Lieu.
Gap Bach Tuyet co ta a toi chiec ve ra san. Ra
san ga toi tm gap ngay Phng nhng toi khong en ma
co tm cho c Lieu. May qua, tm de dang thoi. Toi gap
Lieu ang noi chuyen vi bao nhieu ban be khac. Lieu
tng toi khong ra tien nen viet lai cho toi mot bc th
va a cho toi. Toi hoi Lieu ve a ch cua ngi me hien
cua Lieu:
Ba Nguyen Th Lam
Thon 1 (La Tho)
Xa ien An
ien Ban Quang Nam.
The la suot may tieng lien hom ay toi noi chuyen
mai vi Lieu. Toi co en Phng nhng Phng ang noi
chuyen vi nhieu ngi. Toi thay buon va tui qua toi anh
ve lai vi Lieu e hoi them mot so iem can thiet.
Ch Phng co ra tien Quy cau em re cua toi ca Lam
cung ra san ga. Chung toi ru nhau chup chung 1 tam anh.
Sap en 8 gi, tau sap chay, gi hoc cua toi sap en.
Toi anh phai i ve.
Toi bat tay Lieu.
Lieu rut re ngng nghu a ban tay toi nam va lac lac:
- i, gang hoc em nhe!
Chung toi nhn nhau tru men.
Ba Lieu cung ng day bat tay toi. Ranh manh toi noi:
- Lieu i, chu the nao?
- i th no i thoi.
Noi th noi the nhng co le ong ta buon. Toi lai en
bat tay Phng.
- Anh ve em nhe, en gi roi.
Phng nam tay toi chat lam. Chung toi nam tay nhau
khong ri. Toi buong tay nhng Phng van nam chat.
Chung toi nhn nhau tha thiet dng nh tat ca tam hon
148 149
cua Phng thu hut trong oi mat en long lanh sang.
Toi buong tay va i thang e tui long.
Xuc ong ngay hom ay keo dai mai lam long toi qua
oi thon thc. Bay gi toi mi hieu nh the nao la thon
thc. Toi co hoc thi c au, hnh anh than yeu c hien
trong oc toi. Tri i! Toi hoc thi trong trang thai dan vat va
buon nan.
Ve en nha boc th Lieu ra xem:
Anh Bnh Dan,
a hai lan em i tm anh, en khong gap. Ngay 27-7
em co vao Bach Khoa roi lai quay ve. Nh vay trc khi
i em khong gap c anh. Hnh nh anh con muon noi
chuyen g vi em?
Xa roi, nhng ngay nay mi thay gia tr lai que hng.
Em ngh nhieu lam lam...
Xa bao canh than men
Se viet th sau anh nhe! Ha se ke lai Mockva cho
anh nghe. Em i ay, gi lai anh vai dong cua a em gai,
tham 2 bac, Quoc, Lam va cac em. Mong ch Phng beo
them, nuoi con chong ln.
Mong anh gap nhieu may man.
Em gai cua anh.
Thieu Lieu
Nhng dong th ngan ngui the thoi.

T
hi c rat gay go, bai v bo nhieu lam, don ong,
don khoi, nhng toi a quyet nh dung sc e
oi lay thanh tch ln. Tra toi khong ngu nhieu na ma ch
chp mat mot ty cho met thoi. Day la hoc. Hoc cho say
sa, hoc cho het thi gian.
em toi thc dai them ra ty na, moi khi ve, en tat
en, man cua anh em a cang thang. Anh trang xuyen qua
ca so chieu vao goc man gio ay lung lay. Mot vai anh
em khac ve muon trong bong em nh b mot cai g vng,
hai tay may mo trong tham hai va rat buon ci.
Ay the, nhng ngay song nh vay c lan lt troi qua
bat au t 26-7 cho en ngay 9 mi ket thuc.
Ket thuc nh the nao? Ket thuc bang mot s chien
thang ln cua toi. Toi thi a at c 3 iem 5.
Hom cuoi cung, biet het ket qua toi sung sng vo
cung, toi thay cong sc cua mnh a o ra mot cach hu
ch. Tnh yeu oi vi Phng a mat i, toi khong gan
ang nh xa na. Tat ca nhng noi buon ay cha chat
nang tru trong long, toi tng thi khong at, nhng may
sao! Thang li roi. Chien thang roi.
T
hi xong toi i Thai Nguyen ngay, i tham khu
gang thep au tien cua to quoc. Tau Ha Noi i
vao 6 gi 30. Chung toi voi vang e c i sm nhng
150 151
cung khong sm. Va bc len tau, ngoi xuong th banh xe
a nhuc nhch lan i.
Bay gi toi cam thay mnh ln len nhieu qua that bai
va au thng tnh cam hau nh co ong lai, tat ca nam
gon trong mot trai tim lanh, thieu nhiet tnh va ang knh
s. Toi rat khong muon nh vay, toi khiep am phai ngh
en mot con ngi nh vay. Con ngi ay bay gi la toi.
Toi thay lanh lung trc nhng xuc cam cua cac cuoc
i xa. Lan nay tieng xap xnh cua xe la khong gay trong
tam hon toi mot may may rung ong. Toi lang thinh theo
doi nhng canh vat quen thuoc: cau Long Bien, ng pho,
ong ruong... va lao au vao t bao theo doi nhng ky
cong cua Ti-top mot cach soi noi va hoi hop.
Tau a chung toi theo hng Bac cua to quoc. Ma
a bat au trut xuong, ma to lam. Ca xe ong sap ca lai
nong ghe gm.
Xuong ga Thai Nguyen, ga xay dng tam thi nen
nho lam., cha thanh hnh nha ga na. Cong trng b che
lap sau mot day oi.
May nh co ong ban quen nhng khong biet ten dan
chung toi vao khu trung tam. Ma bun lay loi. oi dep cao
su c sut mai, anh phai xach ong tng len e chay
theo anh em.
Tm may thang ban qua loi thoi. Tm mai, tm mai ma
khong thay. May qua gap c bo Knh.
Cm nc xong chung toi keo nhau len van phong
nam ngh. Tri a nga bong, toi va ao hai thang ben canh
nhau, dat nhau i tham cong trng. i thoi lung tung,
nhng ay ho canh giac kem lam, cho nao vao cung
c. Nang bo xuong au nhoi nhoi, va ma xong nang
rao rc gay gat. Chung toi oi ao ra ve.
Ban be ay quy men toi lam. Cho an uong linh nh.
Toi thay anh em cung la tuoi lam c bao nhieu viec,
toi chanh long nh en mnh, mot thang yeu khoa hoc ham
muon phat minh sang che nhng vat va lam. Toi ngh en
to chc Bo y te, sao ho kem the nh? Ho giai quyet cho
mnh theo kieu g ay!
Toi va ao c anh em ai mot buoi tht ga. Chen
xong la lap tc chuon ngay. Bo Knh... bao nhieu a
toi gm. Chuyen tau toi a a chung toi ri th xa Thai
Nguyen ve Ha Noi.
12, 14-8
M
ay thang ban nam nao nam nao hom nay lai
gap nhau. T thu con la nhng a quy s tinh
nghch pha phach bay gi chung toi eu tr thanh nhng
ky s ca.
Chung toi m c tng lai: nhng ngay d vang qua
xa xoi anh dau tuoi th ngay cua chung toi. Chung toi co
ng au? Chung toi a thanh nhng ky s. Nhng ngi
ang lam chu at nc ma khong biet rang mnh lam chu.
S ln len cua chung toi cung s ln len cua to quoc, chung
toi co ng au!
152 153
em 17 me i ngh mat cung vi Quoc va ch Phng.
May a en ru i bi thuyen. Mng qua toi ong y ngay.
... Ken the duc giuc vang tren ng pho. Tr mnh
vung day, gap chan man anh thc co em gai, anh em day
chuan b cung i.
6 gi ung. Chung no dan nhau en dat du nhau i
len Ho Tay. Toi a bi thuyen lau roi, bay gi quen i b
ng, nhng roi cung thanh thuc ngay tc khac.
Chi 2 gi trong nang sm. Toi ngam mnh trong
nc nhieu qua nen ngi muon om.
Tra hom o chung toi lam mot ba cm tuy khong
linh nh nhng tham tha tnh anh em be ban.
Toi en, ca buoi chieu ma a ngt i, trang li liem
m m an sau lp may khong u anh sang chieu xuong van
vat na. Gio lanh lanh thoi.
Chung toi keo nhau i cong vien Thong Nhat. ay
ep that. Hng thm ngay ngat va ac biet nhieu oi
thanh nien nam n qua. Ho cung ang am say trong tnh
yeu ngay ngat cua tuoi tre. Toi lang thinh i ben may a
ban toi co mot cam giac hnh nh thieu ghe a th phai. Ho
phai ngoi ca di bai co na.
Chung toi cang ng lau, mat ieu tiet cang nhieu,
chung toi cang nhn ro xung quanh hn. Chung toi a nhn
thay nhng bong hoa, nhn thay tng oi ro mat ngi.
Tat ca nhng ve g tuyet ep cua hoang hon xuong luc bay
gi the hien rat ro.
ng ay toi thay yeu i lam. Toi thay c ca
nhng y ngha ti ep cua luyen ai quan xa hoi chu ngha.
Toi thay ch co di che o ta, chung toi nhng thanh nien
nam n t do ben nhau xay dng xa hoi xay dng cuoc i.
Nhn canh vat, ngh en mnh o la logch. Cac ban
ng ci nhe. Toi thay luyen tiec cho moi tnh au cua
mnh nhieu ghe qua. Song ben canh tap the toi thay khong
co n ma luc nao cung vui ve, luc nao cung yeu i.
18-8-61
E
m Lai cua toi mai en ngay 19-8 ma van cha co
cho hoc, ngay mai 20-8 a het han nop n. Toi
voi qua en khu giao duc nop tam cai n. Sau o cuoc
xuong Hai Phong. Tau chay tng ga o mot cach cham chap,
toi muon nhanh cung khong c; phai en 5 gi chieu tau
mi en ni.
Toi i chuyen tau hi chat, ngoi ngay bac len xuong
ba hoa chieu oc vi mot ga giao sinh thc tap ve. Ong ta
van nham toi la mot ngi thng Ha Noi cho nen tha
ho ma ba hoa. Sau tm c cho ngoi, toi lam quen vi mot
chu be va ch cau ta. Co gai hoc lp 9 trng 8. Toi nh
theo co ta xuong trng nhng nhn thay hnh nh co ta
khong tin toi lam nen toi anh t lc tm ng. Nhat nh
toi khong the lac c. Thiet vay toi en trng 8 mot cach
an toan. Thm Bay cho toi an cm. Gap c Lam va co
ta mi toi en d buoi le tong ket tien hoc sinh lp 10 ra
trng. Hi ngng ngng mot ty, gap co Thuy Linh, hoi
qua mot t chuyen ve Lieu, co ta cung vui ao e. Gap co
154 155
Huynh Th Ca.
Sang hom sau lan quan i ty roi toi i ve. en ga
mua ve gap Huynh Dung va gap Xuan Ba. Nh the la toi
va Xuan Ba cung ve mot tau. Ngoi ben nhau noi chuyen
cung co nhng iem thu v that.

N
gay mong 8 thang 8 sau 3 ngay mong i t
hom 31 thang 7 en nay toi mi bat c bc
th ay.
Nam nay sinh nhat cua toi, toi quen bang mat. Sau cai
ngay thi tho toi quen i nhieu viec that. On lai toi mi
nh rang co mot lan Lieu noi vi toi: em sinh ngay 15-8
anh a.
Ngay thang 8 ung la ngay hoa hong n, nhng ngay
tng bng cua dan toc, toi ra i trong mot hoan canh
cach mang, ten toi va ngay sinh gan lien vi trao lu cach
mang cua at nc.
Anh Dan
Con chim bay, qua at tron con chim se cung khong bao
gi ri to c.
Con ung 8 gi kem 1 phut tau chuyen banh. Tam biet
anh, siet chat tay anh.
... Ngha la anh khong quen em. Em se khong im lang.
Em hieu. Va chac anh rat hieu. Mong rang tnh ban, tnh
anh em ng mat. Tat ca nhng g cua em van khong
thay oi.
Chuc anh vui. Giau ngh lc. Chong thanh ang vien.
Em khong im lang e co the giup anh at c nhng
ieu tren? Anh van la anh mot tnh cam cua em oi vi
anh t xa va en nay van the.
ng au buon. Em mong the. Du rang em cung hieu;
cung co nhng luc bat con tim theo cai oc lanh cua mnh
rat la kho.
Em hieu va khong yen lang.
Nhan tnh cam vo cung chan that cua em?
Lan na tam biet anh,
Nhng gi phut cuoi cung
Em
Trng Ly Thng Kiet
Bc sang ngay 31 a 15
Toi a nghe nhieu ban va chnh ngay Phng cung noi
rang toi thong minh, nhng bay gi he so ngu an tang len.
Toi khong the hieu noi c tat ca long ngi. Bay gi bc
th oi vi toi la b mat. Qua bc th khong anh len trong
long toi mot ty la am nao ma tat ca a tat ngam.
Co le mua ong sap en. He qua roi, mua thu ang
ng tr. Ma c ra rch. La Phng a rung roi th phai?
Nhng canh cay tr ra kho khan mot cach luyen tiec.
Tnh cam cua toi co le cung the, lanh lam. Viet Nam
156 157
nhng toi co cam giac gio tuyet thoi reo vi vut canh thong
phu trang mot manh khan tang gia buot.
Bnh Dan! Hay guc au xuong vai ngi e thon thc hay
vuot nc mat nga cao au dang bc i len?
Hi cuoc song rao rc! Hay cuon hut nhng con chien,
nhng tn o trung thanh vi cuoc song vao noi nc soi
suc cua xa hoi e ren dua. Bot nc v tung rao rao va
vao thanh nhng tieng t tach nho nho yeu cau con ngi
phai lang thinh e tm lay xuc cam. Nhng bot nc ay se
got ra se nhoi nan se nhan chm, se lam noi tat ca nhng
cai g, nhng phan t, nhng nguyen t thanh hi nc
boc len, em nang lng vi ap lc cao ay bien thanh sc
song phuc vu con ngi, phuc vu xa hoi. Nang lc ay se
ay tuoc bin hi nc lam sang rc len nhng oi mat
nh anh en pha, chieu sau tan tim phoi cua ngi. Nang
lc ay se ay pittong cua au tau hong hoc boc khoi keo
hang oan toa xe len pha trc.
Cuoc song cua xa hoi rao rc va ang yeu! Hay song
cho ang song toi nhac lai ieu nay ay. Paven Kra-s-
ghim! Cau kha lam t co gang theo cau ay.
Hay an tam va hoc gioi. Lay u the cua mnh e tien ti.
Toi nh cau th cu:
Gat nc mat con nguyen cung thien a
Mot ngay mai con lay lai sn ha!
Mot ngay mai!
Hay ch mot ngay mai.
30-8-61
B
at au nam nay bang le khai giang n gian mot
cach ky quai. Hoi trng khong c chuan b g
ca. Ch mot cau khau hieu. Ghe sap xep lung tung khong
co cho ngoi.
Ngi ong en khong biet lam g cho xue ca. Nhng
sinh vien mi cu lan lon nhau ai phan biet c ra ai.
Ong Ta Quang Bu giam oc trng a thay ong
Hoang Xuan Tuy. Chieu nay nc lam. Chui vao hoi trng
nc noi khong chu noi nhng phai vao; qua la gng
mau? nh i tm co ai quen ma mnh cha phat hien
khong, chang co ai ca, ch co mo hoi nho xuong vat ao lam
t ca.
Le cung tng oi nhanh.
Ra ve, tri i! Xe ap la xe ap. Muon ra nhng phai
xep hang. Nhng toi gia v chui vao nha na, nhn thay
chang co ai toi voi i ra nhng theo mot ng khac rut
ngan lai quang ng ch i.
Ve nha chen them 4 bat cm na vi tht ln chu Luc
Bac Ninh gi cho. i ngu.
3-9-61
M
au cho nam hoc mi la t thc tap san xuat.
Toi c phan cong ve Bo cong nghiep: Cuc c
158 159
kh. Chieu mong 4 toi en Bo hop vi cac ong giam oc
cac xng. Muc ch cua toi khong phai nh vay. Nhng
toi phai hop en met. Cuoi cuoc hop toi ch c mot cau:
- Sang mai a anh em tap trung ay. The la toi
i ve. Sang hom sau ve Bo, ho lam nhiem vu thu tuc giay
t xong xuoi gan het na buoi. Phan cong phan nhiem roi
dan ngay xuong xng.
Toi c phan cong ve xng ien c, may, ai a so
do c kh Ha Noi trang b, mot so may tong toc cua cong
t hp doanh T lc cu. Xng nho va u, nhng van hn
xng y cu cua toi vi may 1616.
Cong nhan: mot so do trng ky thuat I chuyen xuong,
cap bac va ky luat co tot hn con cua cong t hp doanh
th chan lam.
ay toi phai cong tac 5 tuan, sa oi va thiet ke lai
quy trnh cong nghe san xuat mo t, ong thi sap xep lai
mat bang nha may.
Mot tuan troi qua roi! Viec lam lung tung va t lam.
S khong hoan thanh nhiem vu.
10-9
M
ot buoi sang bnh thng cua nhng ngay thc tap.
Toi ang cam cui tren ban ve, bong mot bc th t
Mockba chuyen en toi.
Ngi toi xao xuyen, nao nao v ngoai b co ghi may
ch: Thanh Phng. Mot bc th ma toi hang mong c.
Tay run run boc ra mot tam anh va mot bc th khong
dai. Noi dung bc thu: buon.
Mot cau quyet nh:
Biet noi vi anh nhng g na? Nhng chuyen cu
anh hay quen i nhe, va coi em nh mot a em than thiet
cua anh. Em muon vay.
The la het. Hay cham dt t ay. Hay gap lai quyen
so long dai dang dac t 1957 en nay.
Toi viet th i.
Phng em yeu cua anh!
Anh ro ca roi. Em lam ung. Anh mong thi gian bao
gi cung ung ho em. Anh chuc em hanh phuc.
Em bao anh, hay quen d vang i nhe. Quen sao
c! Tat ca nhng cai o la ky niem. Hay nhn sau sac vao
d vang ma rut kinh nghiem cuoc i.
Tat ca nhng cai g ve d vang la tat ca s au tranh
cho tien bo va ket thuc bang hai ket qua: o la mot dau
cham than va...
Sau buoi chia tay em, xuc ong manh lam, buon lam
va nh lam. Nhng anh a vo vai ong ch Bnh Dan than
men cua anh va nhan nhu rang: Hay guc au xuong vai em
e thon thc hay ngang cao au bc ti? Va co le em a
chon cho anh con ng nao roi.
Phng, em yeu cua anh! Em co khuyen g anh chang
na, nhng thc te cua con ngi van la cua con ngi. Anh
160 161
chuc em thuan buom xuoi gio, khong nh anh. Thc ra lan
nay anh dung het ngh lc ay. Doc can ay long. Va qua
anh b hieu lam ve y thc va tinh than phuc vu Bo y te,
noi chung quyen li chnh tr khong bao am, ve tnh cam
th em a ro. Anh tng tng rang khong hoan thanh c
ky thi va roi. Va hoc uoi, va buon, va... nhng anh
thi vi mot ket qua rat tot: 5 iem ca. Qua that la ang lay
chua ay.
Em hay gii thieu vi anh ve anh Ngo i. Anh Dan
khong ch ky khong hep hoi va ngheo nan tnh cam au. Co
le v t gan em nen cha ro ay.
5,5 nam xa em co le anh lam c nhieu viec. Neu anh
khong b i Lien Xo th anh se hoc va tot nghiep ky s ien
va hoc mot phan chng trnh tong hp toan. Anh mong thi
gian va ngh lc ung ho anh.
Anh tng tng sau hai cai th cua em anh se viet cho
em nhieu van e va th se le the nhng nhieu y qua anh
phai nh the nay.
Matxcva, ong nam nay se phu tuyet, Phng Viet
Nam la a rung roi, mua he nh the se qua, nhng ngay he
da diet a ket thuc, anh bc vao nien hoc mi bat au bang
5 tuan cong tac Cuc c kh cong nghiep nang...
Thoi anh noi mien man qua. Anh muon em yeu cua anh
gi sc khoe trong mua ong nay. Anh thanh that cam n
em a viet th cho anh. Ngay xa ngay xa oi vi anh van
nh ngay nay. Sc ngi la vo tan.
Anh
12-9-61
N
gay ngay xach cap ti Bo, xuong xng ien c.
Lam can bo ky thuat qua la vat ve ra cong tac.
Suy ngh tra bang tra sach met oi la met.
Toi thay trong kien thc toi co ln len nhieu. Biet bao
nhieu la bang la ket cau... Nh tri sau ve lam o an co
biet c t tai lieu.
24-9

N
gi i sinh ra, ln len gia i roi chet. Song
hoat ong, cuoc song mi co y ngha. Hay v
khoa hoc, hay v s tien bo! Tuoi thanh nien, tuoi ay m
c. tuoi ay ngi ta m u ieu, trong o co s m song
hanh phuc, m co mot tnh yeu ti ep trong trang mat
lanh. M mot tnh yeu du dang am tham...
... C moi lan thu ve, to quoc chung ta tng bng ky
niem ngay quoc khanh... roi tet trung thu cua thieu nhi.
Trang thu ep, gio thu phi phi mat, la thu vang. Nang
mai mua thu chay tran trong khe la xua gio xao xac trai la
vang no ri xa san vn.
Mua thu nam 61 long toi a rung i nhng la vang,
rung i nhng la vang. Hay i i! Gia coi. Hay chet i e
cho sc song c am choi nay loc.
Du sao i na la vang rung van e lai nhng vet,
162 163
nhng seo ay tren than cay. Long toi cung co luc au
xot, tham tiec, nhng cuoc song vun vut a keo toi ve vi
thc tai.
Toi a ln len va gia i. Qua t nay toi cam thay toi
gia i hn 3 tuoi na la t. Tiec qua i mat.
28, 29-9
C
o le giai cap cong nhan luc nao ho cung thay
long nhe lang lang va phi phi v luc nao ho
cung che tao va san xuat ra vat pham.
... Nha toi co chiec ong ho hong i hong lai mai, a
nhieu lan thao ra nhng toi khong tai nao tm thay bo phan
nao h hong. anh e may ng thang nay qua thang khac.
Co y nh em ra th au hang va chu mat tien cho ho.
Toi quyet tam hn ty na bi v toi biet ro lai lch
chiec ong ho No la cua hong, ma toi mua co 150 thoi.
Do vay toi manh tay sa cha, l co hong cung khong la
bao ma mnh hoc c nhieu ieu hay cung nen.
... Thao ra tat ca, ngoi ngam ngh, suy tm nguyen
nhan. Toi xoay x moi phng. Bong mot y ngh loe len
trong oc. Toi lan theo nep ngh ay va sa cha. Chiec ong
ho a phat ra tieng tch tac eu an va khong tr chng na.
o ng ho tuy cha y, nhng lo ng to i cha ye n ta m v s ng
ba t ng . May qua no cha y lu c na o cu ng u ng. T ha o cha!
The la t nay trong gian phong be nho cua toi, tieng
tch tac am cung lai vang vang trong em vang. Nam lang
nghe suy ngh tieng banh xe luc lac cua mot c cau may
day chuyen.
30-9-61
H
om nay giup xng bam gi ghi lai ket qua lao
ong cua mot so bo phan bang thi gian t cac
phan xng, cac bo phan cua nha may en phong ky thuat
v.v... van lam viec bnh thng. Ca chung toi cung lam
viec bnh thng. Viec chung toi lam lien quan nhieu en
ho nhng ho khong the biet c.
en bo phan nguoi toi nhn thay mot hien tng:
Mot ong ch khong beo, cao dong dong, au oi mu,
ao quan xanh cong nhan en ui be bet nhng dau va bui
gang. Mieng ong ch, khoi thuoc khong ngt, khoi boc len
um ca lam oi mat ong ch luc nao cung muon nheo lai.
Khong biet chien tranh hay g a cp mat cua ong
ch mot canh tay, nhng ong ch van ng dua, con ngi
thong minh va ay tr lc, tay ong ch la mot khuc go, vai
mieng da, vai cai inh vt. Canh tay ay c noi chat vi
cai dua. Canh tay cua ong ch ong thi la can dua. ong
ch lam nhanh khong kem ai.
Toi cam chiec ong ho, kim phut van tch tac ua
chay vi thi gian, tng con so tng con so... 5, 10 roi 15
phut. C 15 phut la mot canh quat moto t tho tr thanh
tinh. C 15 phut gia tr lao ong lai c hnh thanh.
Nha may ien c Ha Noi
164 165

T
hc tap a ket thuc. 5 tuan veo i nhanh qua. Toi
muon thi gian dng lai cho toi yen tnh mot ty.
Toi khong cau an au. Toi muon song bnh lang e cho hon
toi c tran tnh. e cho nhng gn song lan tan tat dan.
ng khuay ong toi!
Thi gian thc tap nha, toi a phu len co em gai
toi mot tnh thng am cung va tha thiet. Toi mong bu ap
nhng tnh cam thieu thon cua no trong luc khung hoang
cua tuoi i nien thieu. Nhng cong viec lam khong ket
qua lam. Nhieu hom ty le phan tch phe phan, nhng ieu
o co le co tac dung sau khi a b nhng vo au ngha la
noi e ma nghe.
Co be kha la ca nhan, ch muon ngi khac quan tam
en mnh. Con mnh th ch quan tam en mot ngi sao lai
the nh! Quan tam en nhng ngi quan tam en mnh th
tnh cam se khong bao gi can, khong bao gi tat ngam c.
Ch biet en nhng ngi mnh thch th qua la ca nhan?
oi vi toi, tnh cam gia nh la tat ca. Lenin co luc
v thng me ma phai nan na Xa-ma-ra sau 1 nam tot
nghiep ai hoc mac du Ngi van nao nc dang than vao
cuoc i cach mang. Tai sao co nhng ngi coi gia nh la
ngha vu. Ch da vao gia nh e bao am i song ch
biet co the thoi ? Thng gia nh la thieng lieng cha u.
Ch noi thng tren mieng thoi ? Cai g e chng minh
rang mnh co tnh thng am tham vi gia nh?
9-10

a hai thang cha he viet mot ch, muon ghi lai

ca bc th cua Lieu gi cho mnh nhng ghi e
lam g cho phien phc. ai khai cung nh cac bc th khac
tuy co nhng dong ch nhng cau van hay ho la.
Sao bay gi toi la lung the, oi vi mnh th chan
ngan het thay, ch con mot niem tin manh liet la xay dng
tap the thoi.
Cui au tren ban thiet ke la mot hy vong, la mot niem
sung sng nhat cuoc i. Tren ban thiet ke mon hoc moi
ng net lam noi len tat ca tam long toi.
N
gay 31-12 toi lam mot viec ly thu ma noi chung
toi rat ham me la ve cho Lien Chi. May nam
trc ve ch co mot mnh thoi. Nam nay ve ca mot tap the.
ac biet trong o co mot co gai.
Mi co mi may tuan gan gui, anh em treu choc d
tn qua a lam toi co mot an tng tot ep ve co gai ay.
ac iem cua co gai nay la co oi mat dai en, hai bm toc
dai, hay i dep cao su o.
Nam 62 bat au bang t thi cuoi cung cua cuoc i
sinh vien. Nam 62 se ket thuc nhng ngay trng, toi se
bc vao cuoc i to ln, va that s tr thanh mot ky s ay
u va bat au phuc vu t nam nay.
166 167
M
ua thi a ket thuc, ket qua van iem 5, rat tot
thoi.
Bat au hoc bo sung;
Tet en!
Nam nay, tet cuoi cung trong trng ai hoc ay.
Vui, vui cho thoa cuoc i, vui e tm thay nhng cai g
cha tm thay trong cuoc i sinh vien.
Ket thuc roi ay ? Sap ket thuc a? Ngan ngui qua!
Toi cha lam c viec g nen than ca. Toi chang thc hien
c viec vao ang trong nam nay mat. Sao ma lao ao
vay. Vao ang la chan ly khach quan, no a tr thanh quy
luat: khi chu quan va khach quan phu hp th toi se c
vao ang.
Do nguyen nhan nao ma cha co s phu hp o.
Nong tnh ? Khong phai au!
Thieu nhiet tnh ?
Thieu lien tuc chang? Co the co mot t.
Cha u tnh tien phong? Co the, can phai co gang
nhieu Dan a!
Tnh giai cap? Phai hoc chnh tr mot cach t giac
hn na...
Mot nguyen vong tao bao: ve Nam phuc vu. Say sa
va lo lang, toi lo cho mnh yeu qua, kham kho khong the
nao lam sn c long toi, toi a tng ba chao, ba cm,
nuot nhng cu san kho rum qua cuong co, a phan au
trong oi kho, au om e hoc tap. Hoc nam nay qua nam
khac. The roi moi s viec eu qua het, toi van con ay va
khon ln en mc nay.
Kinh nghiem cua cuoc i cho toi la nh vay. Toi lo
lang cho toi v thieu thon gian kho se e ra au om, neu
thi gian au om nhieu hn thi gian phuc vu, hoc tap th
khong g au kho bang. X nghiep i phuc vu ma e ngi
khac phai phuc vu mnh th qua la mot thang toi.
Bat au t nay hay xay dng va chuan b san sang tat
thay moi cai g, sc khoe, t tng va tnh cam.
Cat t tnh cam g khong li cho mnh. Hay co ranh
rang e t do hoat ong. Cuoc i con dai va y ngha cua
no khong n thuan.
Hoc ky I nam th IV, mot co gai mat dai a am anh
toi, toi co yeu co ta au, nhng vang co ta toi thay thieu
thieu. Cai to 4 cua toi qua quat lam, treu choc mai, lam toi
suy ngh nhieu va toi a yeu co ta, nhng mong manh lam.
Kinh nghiem xng mau, kinh nghiem cua au kho khong
cho phep toi suy ngh va an o nhieu. T kinh nghiem
cho toi bao mom bao mieng hn. o la vu kh e i ti at
nguyen vong. Nhng tin khong hay cho toi lien tiep va don
dap en vi toi:
- Co ta a co ngi yeu trong cung lp.
- Co ta a co ngi yeu i Lien Xo...
G na...?
168 169
Toi cung khong biet con g na khong. Cau hoi cho
xac ang e co thai o dt khoat.
Toi mot thanh nien a tnh, a cam. Thanh nien ay
nhiet tnh va nha song, mot thanh nien ay ngh lc. San
sang yeu nh boc chay, san sang giup mot cach nhiet tnh.
10-2-62
Toi lang bc mien man trong y ngh
Tieng i i rao rc ca tam hon
Oi yeu men, say sa: i, tuoi tre
Ma long toi m c t bao gi
Tat ca ay mot mua xuan c m
Long tru nang, tuoi th va khat vong.
Tet Nham Dan 62
Sao em khong noi?
Ngng ngung ben len bong hnh em
Em thi co tot, hay khong tot
Em noi i em,
Keo anh buon.
16-2
H
om nay ngay 17 thang hai nam 1962. Mot ngay
bnh thng cua mua xuan, nhng ngay au cua
nam Nham Dan, nam sinh cua toi.
Nhng ngay nh the cua i hoc sinh a bat au cham
dt. Ngay hoc trng cham dt. Chao lp hoc nhe!
Gi cuoi cung cua ngay hom nay sao toi thay met
qua, co le v oi bung, ngi ra ri chang muon g ca, toi
ch muon ri khoi phong hoc thoi. au c muon guc xuong
ban. Neu khong phai la gi cuoi cung th ng co hong toi
ngoi yen lp.
Sang hom o chung toi en lp sm 15 phut tha ho
ma ca, hat, vui ve biet chng nao. Toi muon la to, la that
to cho hong cuong phoi v sung sng, v hom o la buoi
hoc cuoi cung.
Thay giao day nhiet luyen mai en gi cuoi ong ta
mi biet o la gi ket thuc cua khoa mnh. Chung toi ang
bc vao thiet ke. Chieu hom nay bat au nhan au e
ay! Ch con 1 tieng na thoi.
1g30 17-2
N
han xong au e tot nghiep roi: thiet ke phong th
nghiem dung sai o lng. The co chet khong?
Qu quai xui khien the nao ma toi lai c cai nay. Tat ca
170 171
eu mi va la. Cu the thiet ke may kiem tra than khai banh
kha, oc bao nhieu la sach nhng cha co cai nao cu the
lam khong biet se lam g ay!
L
p c ong ch lp trng i d ai hoi, nhng
ong ta ban, toi thay. i d vui ao e. ay, toi
ch ghi c the ay thoi.
THIET KE TOT NGHIEP
T
hc tap 5 tuan xong xuoi au ay, ngay ....-3-62
bat au thiet ke tot nghiep. Ngay au tien lam ke
hoach b ng qua, nhng roi au cung vao ay ca. Cong
viec tien hanh eu eu khong cang thang cho lam.
Ve v i la u va kho chu la m, th gi e suy ngh
sa u the m ve ly thuye t cu ng t i. Ve ra c ro i va ph c ta p
cha n nga y.
Chu nhat cung chang buon i ve nha na, trng
thiet ke cung u vui chan. ngay ngay tam hon phai nang
ne v tnh yeu day vo. Toi thay tren net but va con tnh the
hien ay u sc lc cua toi.
Tren i ai ngh ra ieu nay cung hay that. Co lam
thiet ke tot nghiep the nay mi thay mnh ln len va mi
thay kien thc mnh m rong va co mot ieu la mnh t tin
vao kha nang cua mnh.
Cung co nhng ngi ho hoc ong hoc tay, i Lien
Xo Trung Quoc, o ky s, lam chuyen gia v.v.. nhng cung
b r r trc nhng van e ma chung toi b. Nhng chung
toi nhat nh phai lam va lam cho c. Tat nhien cuoi
cung lam c. Tat ca nhng ieu nay anh gia chat lng
cua chung toi. T nhien toi thay yeu que hng tha thiet.
at nc mnh, nhng con ngi nc mnh nhat nh se
lam nen nhng cong viec v ai, va nhat nh se ao tao
nen nhng con ngi v ai.
Cac bac s Ton That Tung, Lng nh Cua nhng
tam gng sang choi cho chung toi theo. Qua cac ong ch
ai dam noi dan toc ta kem hen. Viet Nam que hng cua
Ho Ch Minh, cua ien Bien Phu cua ca mot dan toc quat
cng a an sau vao au toi mot hnh anh ep. Tren dai at
dai hnh ch S ay ngay mai ay the he lam chu la chung
toi, chung toi se lam g e ong gop sc mnh cho to quoc,
me hien cua toi?
Luy tre lang, ong lua bat ngat... nhng gio, ma
ang ch i chung toi.
Hay chuan b...!
H
om nay lai c nghe /c noi chuyen, con ngi
thanh nien ay gian d, sau sac, nhiet tnh va cha
ng bao nhieu ly luan ong tay kim co. ong ch ay cho
toi hieu rang:
172 173
Bac Ho knh men cua chung ta bnh d lam. phong
cua Bac thieu mot dung cu gia nh ma bat c gia nh nao
cung co: o la chiec gng soi bang tam thuy tinh pha
sau co trang t nc trang bac. Bac noi rang: bac khong soi
gng v moi lan soi nh vay ch thay toc mnh bac them
thoi va Bac ch soi mnh vao the he thanh nien hien tai e
lay sc cho mnh chien au... ai y cau noi nh vay.
The he thanh nien ngay nay that ang yeu. Nhng
con ngi nh Vu Xuan Thuy, nh Tran Van Giao, nhng
anh hung cua thi ai lam toi quy men vo chng lieu toi co
lam g c nen chuyen khong?
Cac ong ch, b quyet cua thanh cong cac ong ch
a trao cho toi, nhng toi se lam g e en muc ch?
Hnh nh Ac-si-met a noi: Neu cho toi mot iem
ta, toi se nhac tung the gii.... ay, at nc Viet
Nam mot dan toc anh hung ngheo nay lay oi vai t lc
canh sinh lam iem ta va on xeo la phong trao thi ua
yeu nc, lat tung, va nhac bong mien Bac ngheo nan va
lac hau at ung vao gia xa hoi xa hoi chu ngha ti ep
ma moi ngi ang m c.
Toi bc ti nhiem vu cua mot ky s, toi se dung oi
vai cua toi vao viec g ay, nhiem vu nao se at len vai
toi? Bay gi ay cha biet c, cai g cung van con b
mat, ch i.
Du i cung tri, du i khap nui nhng tri ch co sao
sm, sao chieu tat ca eu ung phai nhng tng lai rc
sang, sang nh nhng v sao xa tt. au, au cung vay
tat ca moi con ng eu gap nhau.
Hom nay toi phuc vu nganh c kh co khi ngay mai
toi lam nganh khac cung nen: giao duc chang han. Mot
ong giao: ban tay se nhuom phan trang; va cung co the tr
thanh bac sy y khoa chang han. Tat ca nhng ieu m c
nay do toi, do yeu cau cua to quoc quyet nh.
Hay chuan b san sang...
13 14/5/62
M
arina a e lai trong long toi mot an tng sau
sac cua cuoc i. Marina gan gui toi co le do
long thng hai hay do nghe nghiep hay do long dung cam
c tnh t lap cua co gai ay.
Marina toi thay toi tat ca, mot co gai ay long t
hao, nong noi nhiet tnh. Marina a nhieu lan nga trong
cuoc i, nhng ngi con gai ay long kien ngh ay a
chien thang. Marina nga e toi co them kinh nghiem.
B
ay gi la tuan th 11 cua 12 tuan thiet ke tot
nghiep roi. Ngay mai th 2 la bc vao tuan th
12. Thi gian, ai la ngi a tng keu len v thi gian i
174 175
nhanh qua en vao trng hp nay co le khong phai keu
na ma phai gao c, gao cho en khi nao khan ca co mi
thoi.
Toi van lam cai au e o va en nay a hoan thanh
roi. Muon lam them mot so ieu con lai e o an c
nang cao chat lng hn nhng ngi hi chan ngan khong
thch lam.
17-6-62
T
hiet ke tot nghiep a en giai oan cuoi cung roi.
The la xong, goi ghem tat ca moi cai g trong
bang thuyet minh va mi hai bang ve.
Toi lam c cai ma toi chan, lam xong mot cach tron
ven. Hay ngh mot t cho ha hi. The la mot ngay chu nhat
en, ngay 24-6.
Sang hom o an cm nguoi vi nc mam trng vt.
Ngon qua oi. Ve nha sm lam moi viec vat vanh mot ty,
mai lai may con dao va gap chu Bay Hu. Hom nay chu
khoe len nhieu.
Mn c xe ap toi chay nhanh xuong trng lay
cai radio em tra cho Bac Hai. Mot ngon en khong chay
na, lo lang qua. Nhng may sao cac ng day lai tiep
xuc, en lai chay. Toi mng qua chng. Ky s may rui
cha. May khong toi m chiec radio ra mot cach m mt
vo hy vong...
Hai gi 20 chieu toi i mau dch vi anh ch Sn.
Mua khong c giay toi en vi Xuan Ba co em gai cua
toi. Co ta ang nau che au en a. Toi an cung vi bo co
ta. Ong Sanh vui that. Trong nha co co Cao Thanh Van ban
cua co ta toi tiep chuyen luon.
Tien cac khach i xong Xuan Ba noi chuyen vi toi.
Tam s chan that va ci m, toi noi het moi tam tnh cua
mnh. Nhng thang Xuan Ba i thc tap toi thay nh lam...
Co ta trao oi va gop vi toi mot so y kien tham khao. Biet
sao ay! Moi ngi moi y.
Vi Xuan Ba toi rat men, mot co gai co nhieu nhiet
tnh, mot loi noi hap dan sau sac. Xuan Ba hoi nhieu ve toi
va co gai mat dai. Toi san sang ci m tat ca long mnh.
5g r i chie u to i m i r i nha Xua n Ba, cha o ba
ma , to i ra ve . Ve nha che n cm xong, i cu ng v i Quo c
va o tr ng.
Quoc en gap co Soc...
T
oi phu trach trang tr va chuan b cho ngay bao
ve o an. Qua ba ngay chuan b, phong bao ve
D101 long lay va rat ep. Hap dan lam.
Ngay th 2, mot buoi sang mua he tri mat cua ngay
2-7-1962 buoi bao ve o an bat au.
Quan khach cac ni en ong uc, cac lp khac ngoi
chat ca hoi trng. Gi khai mac bat au.
176 177
ong ch Nguyen Lng Phng pho chu nhiem khoa
lam chu tch hoi ong giam khao. ong ch Le Khac Uy
ban khoa hoc nha nc co en d, cac nha may Ha Noi
noi chung eu ong u.
Phan Van ong cau ban Thai Lan ve hoc gioi, len
trnh bay au tien. Sau o en co Nh Anh.
Ho hoi sao ma nhieu qua nh vay. Van e nhieu
nhieu qua chng. Gi lai cau hoi cung khong kp. Nhng
hai anh ch a tra li tng oi troi chay.
Buoi au tien ket thuc. Hai iem 5 hai niem phan
khi, hai ket qua tot ep m au a bat au ve vi nhng
ngi co vinh d len au tien.
Chieu en...
Phong vang ve i nhieu, nhng buoi bao ve van long
trong. Nhn thay ngi ta at ket qua am am, long toi thay
ron rang lam. Th 2, th 3, th 4... th 7 va co the sang en
chu nhat mi en toi. Toi ngi cuoi cung ket thuc buoi
bao ve o an, ket thuc 4 nam hoc cua lp toi, ket thuc tat ca
moi cai g trng ai hoc va chuyen tiep sang moi trng
mi: cong tac tren ng i.
o an cua toi nh the nao? may iem? Ngi ta ai
nay eu chuc toi c 5 iem vi 2 dau cong va c nhan
ca phan thng na kia. Nhng lam the nao ay. ong ch
Ho Th Hong ngi ban gai Bnh nh ang men ha se
en d buoi trnh bay cua toi.
Xung quanh toi ngi ta ong vien nhieu, nhng chat
lng o an quyet nh bi 3 thang ve trc ay. Bay gi
nhng ngay cuoi cung ch i toi co gang hoc them mot so
na oc chnh tr them nhieu na e... e at vi y muon
va hy vong cua moi ngi.
Hay tin tng, ch i...
4-7-62
H
om nay th 5 roi, van trong tnh trang mong ch
va sot ruot. Con 2 ngay na neu ke hoach khong
oi se bao ve o an.
5-7-62
N
gay th 6 hoi ong giam khao co thay oi oi ty,
toi ngi th 4 cua buoi sang th 7 len bao ve.
c chuan b san sang, toi hom o muon i xem xi
ne nhng s l co g la muon chuyen se o xuong au toi.
Toi i xem lt qua va hoc nhng cau co tnh chat quyet
nh cua ai hoi ang lan th 3, cua ngh quyet Trung
ng lan th 7. The la em nong nc ay a troi qua mot
cach nhanh chong.
... Trong giac ngu mien man cua em he, sng
xuong tran ngap ca phong tham vao ngi toi lam toi thc
giac. Keo chiec chan phu kn ngc toi nham mat co ngu
lai, nhng khong the c na roi. Hoi hop va mong i...
Khong biet ben ngoai bao nhieu v sao nhap nhay?
May dng hay bay? Co ai a thc giac i lam cha? Cac
178 179
ong ch bien phong co le ang nhn ong ho oi gac. Co
phai the khong nh? trng ai hoc Bach Khoa khong
biet con ai trong nam a chung toi buoi sang nay len bao
ve phai mat ngu v lo lang.
Mot chang trai, mot sinh vien, mot con ngi va
trang b u mot kien thc: ky s, nam im khong ngu.
Anh sang cua bnh minh a em lai cho tat ca van vat
mot niem tin, mot niem hy vong, mot niem vui hanh phuc
a ve. Ken the duc a noi day. em toi a qua va s song
cua mot ngay mi bat au.
Viec au tien cua toi la lo ve sinh ca nhan, i tam.
An hai bat cm nguoi, mot hao chuoi. Bung nh the la tam
on e chu ng en 12 gi. ang an sang toi gap ngay
Nghiem Hung cau ban cua toi, day nhiet luyen. Toi tranh
thu hoi mot vai kien thc nho. Sau o i chuan b them mot
so na. Ba ngi trc toi lan lt len bao ve. Thi gian
luc bay gi i cham, i cham nh rua vay. ong ho cua toi
b hai lan chet lam toi am lo ngai. Nhng roi lt toi cung
a en.
Trc o toi co hoi hop oi ty, nhng en luc co ten
toi, toi tr nen cng ran, kien cng va dung cam. Toi len
noi thao thao bat tuyet, ch khong ay 19-20 phut g o a
het noi dung.
Phan bao ve bat au. Toi ch on cac cau hoi hac
bua, nhng may sao ch hoi co 6 cau va a cho phep toi
tra li.
Tra li xong giam khao khong hoi g them va cho
phep toi i xuong.
...
Ch i tuyen bo ket qua.
Tri nang nong, gio thoang qua di goc bang, 5, 6
a chung toi ch i, bung oi.
Toi biet the nao cung 5 iem nen khong lo lang g.
Ket qua tuyen bo nh y toi d nh.
Tat ca tot. Rat tot.
7-7-62
X
ong het tat ca.
Long toi thay nhe nhang qua chng, muon
ngh mot ngay chu nhat that thoai mai. Nhng buon lam.
Toi ham me, toi them muon mot s chuc mng cua
nhng ngi khac. Trong i toi lan nay la lan au tien
c ma.
em trum xuong mot cach nhanh chong. Khong mot
buoi chieu nao ma chung toi bo quen mon bong ro. Chung
toi chi cho het ca nhiet tnh mi thoi.
Hom nay tong ket hi muon, ca lp che tao may c
29 iem 5, 22 iem 4. Oi sung sng vo cung, nhng ngi
ban cua toi bao nhieu nam chien au hom nay tat ca eu
at nhng thanh tch tot ep.
An cm xong, trang a bat au sang... Mot y nho lt
qua toi: gia co mot ngi yeu cung i chi trang th thoai
180 181
mai biet may, nhng lam the nao c.
Toi ve nha tham gia nh, bao cao lai ket qua cua
mnh at. Cam n! Cam n tat ca cac ban, cam n thay,
cam n trng a giao duc toi en ngay hom nay.
Ba, me! Con yeu biet may, con om hon ba, me nhng
ngi a tan tam suot i v con, khong ne ha kho nhoc
nuoi con cho en ngay nay.
19-7

T
uan trc vao ngay th 7, the la ho i hoc quan s
ve. Toi a bao ve o an xong trc o mot tuan,
toi tap trung sc lc e lam mot t bao Chia tay e chao
anh em trong khoa trc khi ra trng. T bao lam ep,
nhanh, ch khong ay 3 ngay thoi! Khong biet co va long
co gai mat dai ma toi yeu khong! Em xem t bao co nhng
y kien g? Noi cho anh nghe vi.
Tam biet em nhe! Lau nay anh van tng rang c
lai trng giang day. Hang ngay tren san bong anh se
gap em. Anh se c nhn thay dang ieu mieng ci cua
em. Tren lp hoc, di bong cay, nhng buoi an cm ve...
bat au t nay xa het thay. Anh thay nao nao thng nh!
Nh lam.
Hom nay em ve, mi mot thang xa thoi, sao ma hom
nay ron rang qua vay. Hom len ng i hoc quan s, co
ban ch mi ri trng chng na buoi sao toi thay long
mnh trong trai qua, thay vang lanh. Nhn co em trong
chiec ao bo oi, nhng cai g thuy m de thng hien ra
trc mat toi.
Toi a t doi long mnh, co nham mat lai, ghm trai
tim mnh xuong. Nhng en hom nay toi mi thay toi yeu
Hue en mc o nao.
20-7
Toi viet dong th gi tang ai?
Long toi rao rc, thon thc hoai
Toi nh thng ai? Sao thng nh!
Viet tang bai th cho ngay mai!
20-7-62
T
he la het! T ay gap lai cuoc i i hoc tren ghe
nha trng. Hai mi bon tuoi au roi! Toi ln
hay toi be nh? Sach i! V i, but giay i, tat ca con ay,
tat ca a ghi biet bao nhieu ky niem em em...
Nc mat, mo hoi, vui sng, au buon, chua xot
t hao a in lai, a ghi lai trong tng net ch, tng con
so, tng iem cua thay giao va c gi lai mot cach em
ep nhat.
182 183
Bay gi tat ca nhng cai o a tr ve d vang va t
ngay hom nay, ngay hom nay toi that s song mot cuoc i
mi, mi nhat...
...
Chia tay nhau sao qua voi vang the! Toi hen ngay
chu nhat se i tham Thai Nguyen, do vay toi th bay ay
khong cung vui chi vi anh em c. Toi khong biet ho
vui nhng g trong em cuoi cung song ben nhau ay.
Toi cung thay khong ro rang bat au t hom o toi a
va se vnh vien chia tay cai tap the lp c kh ai hoc Bach
Khoa ay.
Cac ban i! Sang nam gap nhau nhe! Co con ai b g
khong? Mong muon sao cho tat ca eu c cap bang ky
s ca...
Thai Nguyen i, thanh pho tng lai... toi lam nham
cau hat nay khi ang bc chan len nh lo cao nhat cua lo
cao so 1. Neu ang xa nhn quy mo khong co g ang ke,
nhng len tan ay thay cung v ai that.
Tai sao Trung Quoc ho lam ky d the, khong hieu ho
ngh g ve gia thanh cua cong trnh. Sao ma at o the.
... ng tren nh au lo cao nhn 4 pha, nui non hung
v bao boc ca chan tri, khu gang thep nam trong long chao
cua thung lung nay. Bao nhieu ngon oi a b san phang i,
tat ca cong xng ng sat, ong khoi, bang tai... v ai, v
ai that, hang trieu cong lao ong e xay nen...
Huy hoang thay at nc chung ta moi ngay moi
bien oi. Lo cao ay se lam cho dan toc chung ta khong
phu thuoc vao ai, chung ta se ng vng vi mot nen cong
nghiep hien ai. Dai at dai hnh cong ch et cua thu nho
a tr thanh mot cai g yeu men nhat cua long toi ay a
that s tr thanh mot xa hoi co cuoc song ep, mot cuoc
song ma moi hi th trong lanh bao gi cung nhp nhang
ap theo tieng trai tim...
N
hn vao no ngi ta se thay no mot cai g khoe
manh va vng chac ang tin. a em trai oc
nhat cua i toi.
... Nhng nam gian kho va en toi nhat cua thu bat
au cuoc khang chien trng ky anh em chung toi a xa ba
xa me, song ben ngi ch hien tha thiet thng em. Chung
toi vi dng vi d, chan trau cat co. Tat ca nhng cai
g goi la cuoc song c cc a bat au e len tuoi i nien
thieu cua chung toi. Anh em chung toi a tng om nhau
trc mui sung en ngom cua giac Phap, a tng chng
kien bao canh tan sat ghe rn ca ngi. Nhng em khiep
am s set nam nep mnh di van e tranh nhng qua
mooc-che, tieng giay inh cua giac i can nh cam vao
au chung toi. Roi nhng ngay bat au cap sach en trng
lang. Nhng luc bc mnh toi anh em ti tap, nhng roi
khi nhn no ngoi lang thinh mot mnh cui au nho nhng
si toc ghim tren ao sau khi cat toc ve, toi thay toi thng
em vo han. Ngh en ba, en me, nh ch, nh em toi om
em toi khoc nc n. Roi anh em toi cung om nhau khoc.
184 185
Nhng noi vui buon, au kho thng nh, cua nhng nam
en toi nhat cua cuoc i la ay...
Nam 1949, nam cuoc i toi bat au oi mi. Toi va
em toi c ra vung t do gap lai ngi me hien suot i
tan tuy nuoi con, suot i dang het cho cach mang.
Cuoc i hoc sinh bat au t nam ay... Chung toi theo
thi gian ln len. Anh em toi dan dan khon ln di mai
trng, nhng cuoc song c cc khong chu ri chung toi,
no van e len au a em mi mi hai mi ba tuoi au...
Tri nang nong, nong lam, nhng buoi quay quan ben
mam an ong u, me toi thng nhac en nhng ky niem
au xot, moi khi nhac lai ai cung ci mot cai ci chan
cha nc mat.
... mot cai mu pht en sn mep nhap nho theo
song lua (v cau em cua toi co tat 1 chan nen i hi thot).
Tay om mot thung banh khap khieng, nhanh nhen i ban
dao theo cac ng lang.
Me toi om chong cong van tren ng cong tac, nhn
thay con mnh, ngi cao cha hn cay lua la bao a bat
au vat lon vi cuoc song, i tm mieng an e song, e
cho ngi me ay yen tam vi cong tac. Me toi ngh g?! toi
khong biet na, nhng toi nhat nh rang me toi a a vat
ao len khe lau nc mat.
... Roi nhng ngay i tap ket, tren cau noi Trung
Lng ch toi nhn thay no tren vai eo chiec ba lo, xach
vai cai banh chng au van chiec mu pht en sn mep
gap ghenh nghieng nga bc tren than cau, xieu veo nh
cuoc i chm noi cua ban than no. Bat au t o no xa gia
nh ay! Ai cung thay ngam ngui, nhng rieng ch co no,
no van thay sung sng va nhe nhang ra i, nh oi canh
chim non trung bay tren oan ng i ngan ngui cua tuoi
th ngay, va roi gia nh, nhng ngay ay vang i mot a
con. Con toi, toi xa em toi luc nao toi cung khong biet, khi
ve nha toi mi biet no a i roi.
The roi toi cung i!
... Cai long bo cau t tay toi h huc ong lay. Cay cot
cua no to va ep ma toi a cong lng vac t nui ve, cai
vn rau xinh xan hang nam cung cap cho toi bao nhieu
la thc an. Nhng buoi ngi sot run cam cap ma van tam
mnh di nang e ti nc... Chiec can vt... cai nh
(ung hn la cai mieu) bat hu a tr thanh hanh dinh cua
chung toi. Chung toi song, an vui buon eu trong ngoi
nh ay, chiec ham tru an, may cay da cua xa cap, dong
song Lai Giang trong mat va ep van em em a nc vo
be. Nhng guong xe nc van ku kt suot ngay em... Nui
g toi quen ten mat van soi bong xuong dong song t l ,
van im lang ngan i, van t mac tng nh nhau may nh
lay, ghi lay nhng cai g gian kho nhat cua cuoc i toi hoi
15, 16 tuoi. Nhng buoi met l thiep ben ng, va tieng
chim sau a anh thc toi day, nhn cuoc i t do ngao
man cua no a thuc ay toi mang ganh cui nang tru tren
lng ve nha ma trong bung khong mot hat cm....
Xa roi, xa roi toi khong muon nhac lai na. Cuoc
song ay thu v that.
... Nhng ngay co n tren at Bac, cha biet tm ai,
da vao ai, toi co tm cho c ngi than, ngi au tien
186 187
la Quoc a em trai oc nhat cua i toi.
Bao nhieu ngay tham do, tm hoi, cuoi cung toi gap
c no va no cung gap c toi. Toi voi mua may tram
ong keo vng chieu ai, co the thoi.
ang yen vui nh vay, toi c i Trung Quoc, xa em
toi, toi thay buon lam. No van con dai, ham chi, hay pha,
cai g cung mat nen toi cho no tat ca nhng cai g ma toi
co. The roi no cung ra Ha Noi sau toi vai ngay. Buoi gap
no co vai giay nhn qua mui oto va the la het, toi lai xa no
lan na...
Ngay, thang, nam c chong chat, c troi troi mai, anh
em toi ln len nh nam thang vi thi gian.
Tnh yeu cua no a chm n, ngi con gai au tien
no yeu la co Nguyen Phng Soc, tnh cam gia chung no
ep va hay that, nhng sm bat thanh qua. Co ta phe bnh
cau em toi la thieu sau sac va nho qua. Nh the ma co ta
a bo em toi. Co le au kho a dan vat em toi.
Roi no c chon i hoc nc ngoai. i hoc gang
thep Trung Quoc. Cau chuyen khong thanh va lai c
chuyen sang hoc Nga van i Lien Xo.
Ngay 31-7-1962 no i that! Toi tien ngoai san ga, siet
chat tay no. Ban tay trai cua chung toi rat to, nam chat tay
nhau ma toi co cam giac nh chung toi co the lam bat c
viec g. No hoc ve hoa. Cuoc i cua no dnh lien vi bao
nhieu cong thc, vi bao nhieu day ch so dai dang dac
lien ket vi nhau bi nhng ngang noi. Toi, may moc va
kim loai gan chat vi au toi. Hoa hoc va c kh hai nganh
c ban cua c s vat chat cua chu ngha cong san. Chung
toi nhng ngi tng lai cua to quoc.
Coi ruc len tng hoi. Tau chuyen banh. The la no i,
i mat.
19-8-62
Th hai, ngay 13-8-62.
Theo cong van ngh quyet toi phai nhan cong tac vao
ngay 13-8, mot ngay th hai bnh thng, kh hau mat me
hiem co trong mua he.
Nhng toi chang co mot cai giay t g ca, toi ve trng
lo lang chay vay ti to chc khoa, roi trng... nhng cung
chang c g. nh the la toi c ngh them mot ngay.
Ngay 13 cung la ngay tu trng, hoc sinh cu mi
tap nap en trng, ron rang lam long toi cam thay buon
buon, vui vui. Buon v t nay toi vnh vien khong con c
hoc di mai trng em am nay na, nhng vui v ban be
ong ao qua...
That biet noi g ay vi nh thng!
Th 3, ngay 14-8-62.
Sang nay lai len to chc trng keo nai xin cho c
manh giay gii thieu, cuoi cung ho cung nhng bo cho
mnh thoi. Toi mang giay gii thieu cung anh Ngha ve Bo
y te. Bo y te khong nhan anh ta. Toi c giay gii thieu
188 189
phai co mat ngay xng ngay hom o...
Buoi chieu oi nang i xuong xng y cu, cong tac
chnh thc coi nh bat au t ay...
Th 4, ngay 15-8
Sang hom nay toi ngh mot buoi cuoi cung na cho
thch ch. i ch Th mua ve ve Hai Phong. Gap may
thang ban i nhan cong tac vui ao e.
Toi lam tiep nhng cong viec bnh thng nhat: che
cui, nau cm...
Buoi chieu, toi chnh thc gap giam oc, anh em
trng xng va coi nh bat tay vao cong tac. Toi co nha
y muon i tham quan cac c s cua Bo y te. Noi chung ho
ong y. Ong Ngha pho quan oc trao oi nghe cung c.
Ong Cham to chc co hoi g g ay ve t tng, an tam cong
tac v.v... Noi chung tot.
4g30 toi i ve.
Th 5, ngay 16-8
Sang ngu day sm toi don dep nha ca s bo, an sang
voi vang, va ung 6 gi toi cam co ap vao xng. May
va ung gi; vao en ni, khenh ban ghe don dep sap xep
lai phong ky thuat vi tinh than xem nh mnh lam chu ma.
Don dep xong xuoi, toi lam quen vi th vien, roi lam
quen va tham lai cac ban cac bac cong nhan trong xng...
11g tra an buoi cm au tien. Hom nay cm muon,
mai en gan va hn 12 gi mi an. An xong ngh vai phut
la en gi lam viec. Mot ong ch nhan vien hanh chnh
en a toi quyen so mi i hop. Toi ky ten.
... The la mot cuoc lien hoan nho xay ra e on tiep
chung toi. Ho noi g cung c. Toi ch lang tai nghe, lang
nghe en mc o nao th en thoi.
Tan lien hoan lai lam mot cuoc hop phong ky thuat.
The la xong, mot ngi chnh thc nhan cong tac xng.
Mot ky s hay mot thang quen?
Th sau, ngay 17-8
Theo ke hoach sang hom nay toi lay giay t tham
quan x nghiep dc pham 2 nhng toi phai ve trng xin
di chuyen ho khau va giai quyet van e anh Ngha...
Cha het buoi nhng toi a ve xng, bao cao lai
tnh hnh cho to chc biet ve anh Ngha. Noi chung ho van
ngai va muon khong nhan anh ta. Nhng ng hong co ai
ve thay.
Toi nhan lam au e t bao tng Phng ong.
Buoi chieu tham quan x nghiep dc pham 2. Noi
chung rat vui va them yeu nghe. Buoi toi cam cui lam t
bao cho Chi oan. Bao khong c ep lam nhng toi rat
va long ve cong viec cua mnh.
Th 7, ngay 18-8
Toi len gap anh Ngha, dng nh lam mot cuoc kiem
iem vay. Sau o, 2 a cung xuong xng. Khong biet ho
giai quyet vi anh ta ra sao.
Sang hom ay toi lam mot viec thc te ly thu: toi khuon
dap. Ket qua rat tot. Buoi chieu i phu ao cho may ong
190 191
lanh ao xng. en 4g30 hop Chi oan.
Chu nhat, ngay 19-8
Sang nay tri ma nen toi ngu muon day lam qua loa,
don dep giay, xong toi en chi nha Xuan Ba, i tra may
tap tai lieu mn hoi thiet ke tot nghiep. Mi ay lan en
Xuan Ba nhng co ban Phng gan 3 tuoi ma a nhan ngay
ra toi va noi:
- Co ch Ba nha ben ay.
Theo bc thang quen thuoc, len gac, bo dep va
bc vao nha. Toi gap ba ma cua Xuan Ba, thai o ba ta
co ve than mat va de chu hn luc nao nhieu. Bo Xuan Ba
de thong cam, noi hang say sa, nhng khong kem phan
kho tnh.
Xuan Ba co bao cho toi: Hue om. Noi chuyen qua loa
g g o toi ve nha. en buoi an cm Xuan Lam co cho toi
xem ao ma co ta ang mac co viet ch Nguyen Hue Ta.
Toi xuc ong qua, ch mm ci va cho co ta biet: Hue b
om, me toi bao toi i tham, nhng toi lac au khong!
Sao lai lam cho toi t ai? hai ngi i ti th hn.
ng e cho toi phai nhan nhng nhieu en mat pham
chat chang. O! Ai them nh vay.
Ngay 19-8 ba gi sang, ch toi sinh them mot chau
trai. Toi tam at ten la Ngo Phng ong. T nay chau
Ngo Bach Phong cua toi c chnh thc nham chc anh
ca. May a chau co le eu thong minh va ep trai ca.
Hanh phuc cho anh ch.
T
oi nhan cong tac au tien la chiec may nay. No
rat de, nhng muon cho n gian, gon nhe th yeu
cau cua thiet ke phai phc tap va kho khan.
Chay len chay xuong, tnh toan i tnh toan lai, o,
thao m mai ma van khong thc hien tot c. Chieu nay
th 7 30/8/62 toi a hoan thanh c ban ve tnh toan.
Oi sung sng.
T
rc ngay 2-9, sao toi ban en the, hop khong
biet bao nhieu cuoc hop. Nh moi nam nha
trng, ay toi cung ra bao, ve viet thoi u th, lam vi
toc o nhanh ma ch co mot mnh. Oi! Ch boi mau thoi,
khong phai ve na.
...May a sinh vien chung toi hop lai hat 2 bai hat,
va hay ma va nh trng. San pham cua ai hoc gi qua
y te ay nhng a con cua cong nghiep nang gap nhau
Bo y te.
Nhng hoc sinh, nhng cong nhan ho ch la nhng
quan chung be ngoai tng tam thng, nhng ho cha bao
nhieu la kha nang van nghe, ho a lam mot em lien hoan
ang phuc. Ho a lam cho toi phai tro mat nhn, mac du co
oi iem con non ve nghe thuat. Nhng noi chung rat at
yeu cau.
192 193
Ngay 2-9 toi c i canh xng, met va buon ngu
en chet. em phao hoa, toi va thang chau nhoc Phong i
dao b ho xem. Oi ep la ep, cu cau co phan s sung, om
toi lai, nhng roi mot chap lai quen ngay.
... Ngay 3-9 i tien anh Viet Anh, anh Thong, nhng
khong gap, co y gap Cuc Hoa va co Hue, nhng khong gap
c Hue v co ta phai ban ve trng hoc buoi chieu, gap
Thanh Anh, no noi quay qua roi chia tay, mot buoi tra au
tien khong ngu.
X
em ka, anh chang no c lac au bao la bnh
thng thoi, khong co g, nhng cac ban hay
xem tam hon anh ta qua bc th ma anh ta viet nhng
khong gi:
Hue em!
Khong the khong chap nhan y kien cua em c, anh
viet th cho em. Gap nhau trong mi lam phut nhng sao
kho khan hn tat ca nhng g ma anh gap trong cuoc song
ay, ly do nay anh khong u thong minh e phong oan
na.
... Mot toi th 7 bnh thng nao o anh khong nh
na, Khe co noi vi anh: neu anh van gi moi quan he nh
the th se khong tot cho anh.
Khong biet sao, anh thay lung tung qua va khong
biet se oi x vi em ra sao ay. Moi ngay troi qua lam
anh thay xa em hn mac du anh khong va khong bao gi
muon the.
Hue em, bc th ban au vi moi tnh ong ch, tnh
anh em chan thanh ay a e lai trong anh nhng an tng
sau sac ve em. Roi nhng ngay trng anh tm thay trong
em co nhieu iem giong anh, ac biet ve kha nang va y
thch, tac phong cua em a lam cho anh chu y nhieu en
em. Cang tm hieu nhieu ve em anh thay trong anh nay n
mot moi tnh cam sau sac va chan thanh: tnh yeu a boc
chay trong tam hon anh. Anh rat yeu em!
Nhng em oi vi anh lanh lung lam, anh suy ngh rat
nhieu va anh cam thay s, s mat i moi quan he ma anh
ang co tm cach xay dng. Anh ngh Khe noi vi anh co
the ung chang?
Anh rat muon en vi em, tm hieu sinh hoat, hoc tap
cua em nhng anh b mot s kiem soat nghiem ngat cua
lp t nam cho en n. Ho treu anh d doi va chnh cho
nay lam anh suy ngh en em nhieu hn. Tieng lanh on
gan tieng d on xa, the la moi chuyen ai cung biet cho
nen o cung la kho khan cho anh.
Hue em! Anh trung thc noi vi em tat ca nhng y
ngh cua mnh. Anh rat mong....
ay noi dung can ban cua bc th la the. Dau anh
chang no co doi vi moi ngi va t doi vi long mnh i
na tnh cam cua con ngi bao gi cung the hien mot cach
chan thc.
ng ua dai vi tnh cam nhe. Ngi ky ten la ai
chac cac ban a ro.
21-9-62
194 195
H
om nay gio mua ong bac lan au tien cua nam
1962 hun hut thoi. Nhng ngay au mua ong
kh tri mat me va de chu. Tri chuyen lanh, nhng cha
lanh ch thay long se lai. C moi lan au mua ong chuyen
gio, toi co mot cam giac nh nh mot cai g, va mot cai g
xao xuyen.
Toi nh, tr nh va cam giac ay co t khi toi Trung
Quoc, nhng ngay song hanh phuc tran ngap trong tnh
thng gia tuoi tre. Thuy Lieu, co gai au tien ma toi
thng nh mot a em gai. Bay gi ln len roi, co ay
nh mot thieu n cua thi ai. Con toi mot cau con trai
bnh thng.
Toi a em trai tim va khoi oc cua mnh trao het
cho Phng, nhng ngi ta a lac au, va toi phai xua i
nhng y ngh tham sau bao nhieu nam ra khoi cac ng
gan th tht va nh the la het. Tat ca co the noi cham dt
theo ngay 31-7-60.
Gi ay, toi thay long trong rong va gia lanh. Ngon
la cua long toi c bung len si am oi chut, trong nam
th IV cua cuoc i sinh vien, co le cung b tat ngam nh
nhng bot xa phong trc gio.
13-10
M
e toi a cho toi mot cai goi. Cai goi au tien
cua cuoc i. Toi cha thay co cai g la rieng t
cua cuoc i toi ca. Cho en nay, t khi me toi may xong
no, trao no cho toi, khi cam lay no sao toi lai thay mnh ln
va bat au to chc cuoc song rieng.
au phai the Dan nh? T ngay khang chien bung no,
xa s am am, xa s cham soc an can cua ngi me toi co
bao gi c co rieng cai goi e nam.
Me toi thng toi nh trut don het tat ca long mnh
cho toi vay, me cham soc cho con tng ly tng ty, con
chang biet noi the nao hn na.
13-10
N
hng ngay cong tac cua toi a tr thanh bnh
thng va c nh vay keo re cho tat ca cuoc i?
Khong! Tat nhien khong!
Phai chuan b, phai co gang khong he chan nan. Mot
cai au pebousbep cua may 1613 lam xong, roi mot cai
ging e mot may bao vien, roi mot may o ap huyet,
mam cap 4 vau, mot ban dao cai tien na.
O i! To i la m nhie u a y ch ! M i co ma y tha ng tr i
t nga y 15/8 cho e n ho m nay nga y 15-11. Ba tha ng
196 197
tr i mang he t nhie t tnh va ta m huye t cu a mnh e hoa n
tha nh nhie m vu . T ng ne t bu t, mo i ca i e u nha t nha t
pha i tha n tro ng, v sai mo t ty la ma t i bao nhie u tie n
cu a va co ng s c.
***
ai kh tng cua long toi nhac i nhac lai mai:
- A lo! Se co bao ln...
Toi van thong tha, bnh tnh chuan b e on lay mot
cn gio ln cuon hut long toi lam roi tung len, dan vat long
toi cho en khi tim toi ch con phap phong tng tieng mot
cham rai cham rai roi lai don dap... roi mi thoi.
Nhn cuoc i bnh thng tram lang nh song nc
menh mong. Bong toi cao long khong, trc ngon gio xoan
mai toc toi, toi t t bc tng bc i vao khoang tri rong
ln ay: i vao cuoc i.
Ngi ta thay toi nga xuong, ng day nga xuong roi
lai ng day. Quan ao ti ta va t sung. Nc c nho giot
nho giot nh gia lanh tham vao long toi. Lanh qua, gia g
co mot ngon la gia bien ca nay e si am nh?
Ngi ta ke rang khi A Phu b ng ngoai sng suot
em. e tranh gia lanh anh ta a dung sc mnh nang len,
nang xuong mot tang a ln... e lay sc mnh si am
cho mnh.
Dan! Hay chay nhanh len! ng khap khenh ma nga
na ay!
Khong! Khong the nga, toi van i ay ch! Cac ban
xem nay, toi chay ay! Cac ban thay ay, tren tay toi cai
g ma o the: trai tim, trai tim cua toi. Toi a siet no, toi a
bop no chat cng, mau c trao ra va lai, e cho tam hon
toi c trong sang, e long toi c trong sach, e cho
cuoc song cua toi ay y ngha.
Toi khong kiet sc au! C siet i cho en khi nao toi
guc tren quyen sach roi hay thoi.
15-11-62

C
uoc song cua toi moi ngay moi gan chat them vi
cai xng y cu ma ten no sap sa thanh x nghiep
C kh Y dc. Roi moi van e se yen tham ca.
Moi bc ln len cua x nghiep, toi thay long mnh
cung co nhng niem vui chan that xuat phat tan ay long.
ac biet nhng bc tien ve ky thuat. Nhn canh ngon
ngang be bon cua xng toi thay mnh co trach nhiem
ln. Phai doc sc mnh a xng bc len bc na.
Nhng con ngi ay tot that. Chnh ho a lam toi
vui len nhieu.
3-12-62
198 199
T
oi c tin i Trung Quoc nhanh va gap, t gia
cac ban be cha lam c mot cach ay u.
Ngay mong 7 (th 6) thang 12 toi len ng. Trc
o toi ch cho cac ban biet ma khong cho gia nh hay.
Me toi neu biet th se lo lang chuan b en phien
phc, o la ieu toi khong muon. Toi van im lang.
Moi viec cua xng toi lam rat gap rut. Oi chao! Lam
nhieu viec qua chng, s khong tot mot cho nao th nguy
hiem lam.
Ngay mong 4 xng to chc lien hoan tien a oan
i tham quan Trung Quoc. Ngay mong 5 c ngh...
Mot ngay rat vui. Ngay mong 5/12/62. oan thanh
nien chung toi to chc i chi ngoai tri chua Tram. Gan
20 chung toi dat du nhau, um tum cm nep, chuoi vao
chua Tram.
ng i xa, nhng lai gan v chung toi vui qua oi;
en ni mot na b lac ng, con mot na chung toi chang
yen tam ty nao. Tuy the nhng chung toi khong bo l c
hoi to chc vui.
Cuoc leo nui bat au.
au tien chung toi leo len cho het nh th nhat. Mi
co thoat mot ty ma chung toi a tren chot vot.
Mat tri a nga bong chenh chech ve pha tay Ha
Noi, anh nang a si am chung toi, nam tren bai co co
nham mat e ngu nhng khong the nao c. at nc
cua chung ta a gi cho toi lam ham muon c nhn thay,
c om vao long non song gam voc ma toi hang yeu men.
Chung toi lai i sang cac nh nui khac. Nhn xuong
ong ruong, trc mat toi ca mot chan tri m rong, bat
ngat menh mong, ong bang phang phiu nh mot tam
tham. Nhng cay vai to ln luc bay gi ch la nhng cum
hoa xanh noi len trang iem cho bc tranh song muon mau
muon ve ay.
Gio long long thoi lam bay mai toc toi. Mua ong
nam nay en muon. Ha Noi van con ti, ti lam, nhng
gio a bat au m mot ty net. Ngoi yen mot ty thoi, cam
giac lanh lanh a xam nhap vao ngi. Toi lai cam thay
thieu mat mot tam hon ben canh toi Co gai ma toi yeu!
Tra nang, chung toi lai gap nhau toan bo, mot na
tham quan chua Tram, mot na tham quan chua tram gian.
ay ch co phat la nhieu nhat thoi.
Ga n 2 gi , oa n chu ng to i lu l t ra ve . Chie c xe
a p pha n o ng a ha i to i la m to i toa t mo ho i, t ng
ch ng nh sa p pha i la i mo t mnh gi a ni xa la va e p
e na y. Nhng cuo i cu ng to i cu ng ve c e n nha cu ng
v i anh em.
Hom mong 5 em Lam Trng s pham ve nha
co nha y muon lien hoan tien toi i. Toi va an cm chieu
xong, Khac Nha nghe tin toi i voi vang chay lai tm toi,
200 201
hai a dat nhau i tm Lien, nhng khong co thang Lien...
em o toi ngu vi ba toi. Nam nay ba toi tuoi a
cao, hi th eu eu cua ba toi a gi cho toi cam giac nh
nhng ngay at nc ngng sung no (1954). Ba toi ran bao
phan tch li hai u th... Thu ay toi be bong qua, toi dai
dot qua, toi khong nghe ba toi noi ma toi a ngu thiep luc
nao khong biet. The roi nhng ngay ay troi i. Troi i rat
nhanh chong...
Sang hom sau me toi khong i lam viec, nha vi
toi. Toi phai lo chay quan ao, giay t mai en 10 gi sang
mi ve ti nha. Me toi van loay hoay lo cho buoi an cua
toi c ngon lanh, toi bat au soan lai va ly, kiem tra lai
giay t.
Chieu en 2 me con i mua quan ao... nhng th can
thiet cho nhng ngay i xa. Bon gi ri phai i hop, toi lai
chay ve xng. Cai xng ay van gan chat vi cuoc i toi,
co le toi se song va chet ngha la hien ca tr nao cua mnh
cho no. Toi ve xem phim Bat khuat cung vi ca nha.
Ngay mong 7 a en... Sang mong bay tri trong vat,
hi lanh mot ty, ung 7 gi toi lai phai xuong xng 9 gi
ve giat quan ao mai mai cho en 11 gi 30... 12 gi an
cm xong, ra ga voi voi vang bat tay ba me, cac em, chau,
ban be...
1 gi 15 phut tau chuyen banh...
Nhn xuong san ga, nhng canh tay van vay vay.
Thang Hung vay nhieu nhat... Toi chang biet noi g hn
na, toi ch thay long mnh se lai va trong rong ca tam hon.
C
on ng sat dai va menh mong vo tan noi t
Thanh Hoa en Bec-lanh o a b mot chuyen
tau lien van mang chung toi nghien xnh xch lien hoi.
To Hu khi i sang Trung Quoc a noi len cam giac
cua mnh ngay ngat trong tieng may, tieng banh xe quay
nh dong lch s b loi luon theo hai con ng sat.
Nh nhng nam nao, xe qua cau Long Bien, van
cai cau ma nam nao nam nao toi va mot lu na trng
Nguyen Trai c chieu he nao cung ra soi bong mnh xuong
dong song o l l... Xe qua nha may xe la Gia Lam,
o nam th hai lan au tien chung toi i thc tap; lan au
tien chung toi gan gui may moc. Lan au tien chung toi
co cam giac ro rang mnh la can bo ky thuat... Cung o
sao toi thng mot co be gai... co gai ay v co oi mat va
mieng ci giong Phng lam, mot thang thc tap troi qua
va chon sau ky niem ay mai mai trong long toi.
... Xe chay vut ngang qua nha chu T. Nhn thay
Tuan cau em nghch ngm va rat thong minh cua toi
toi goi ln:
- Tuan
No voi quay vao nha:
- Thay i! Anh Dan!
The la toi khong kp nhn thay va biet g hn na.
...
202 203
Xe chay... qua cac ga, dng lai roi i. Toi chang e y
g them na, tat ca tam hon toi lang xuong e lang nhn to
quoc ang thay oi vun vut trc mat toi.
en ga ong ang viet voi may cai th bao tin cho
ba me, cho lu Bach Khoa va cho Hue co gai ma toi yeu.
Tau qua bien gii...
Toi co tm cho c coc bien gii cua 2 nc ma
khong thay. Qua pha ben kia cac ong ch Trung Quoc bat
au len xe. Chung toi tiep xuc vi ong ch n Hai quan
rat ep va noi rat de nghe. Ho rat la niem n va thch noi
chuyen. Tau en Bnh Tng Nam Ninh, roi en Hang
Dng. ay toi c nhn thay nhan dan thanh th sinh
hoat qua ca knh cua tng nha. Cm sang xong chung toi
en cau Hang Dng rat ep ang chm am trong sng
m. Cau gom 2 tang, ben tren la oto, ben di la xe la.
i cha ay na cau, chiec oto phuc vu chung toi a a
chung toi ve i Thng Hai...
12g50 ngay 10-12-62 toi en Thng Hai... en ga
Cuc ve sinh Thng Hai, nha may y cu ra on chung toi
ve nha.

en nha , mot ngoi nha bnh thng trong xom

cua nhng ngi lao ong, toi thay mnh en at
nc ngheo, t mot x ngheo en mot at nc ngheo qua
that la chay may ngay ng bang nhng chuyen tau la
ac biet nhanh cung khong the nao tranh khoi cai ngheo
cua bon e quoc gieo rac tren khap cac dan toc. Tren
ng i toi a nhn thay na qua a cau con ngi phai
cong lng xuong cam tng cay lua e gianh lay cuoc song
vi thien nhien.
... Toi co mot cam giac hi nan, qua ay toi nhn thay
c cai xng ma toi se en nay mai, co le bnh thng
va chang hn g xng cua chung toi may.
Ngay hom sau 11-12 ho a chung toi i xem trien
lam cong nghiep cua thanh pho Thng Hai. Oi gii! ep
qua va v ai qua.
Tren ng i toi nhn thay tat ca cuoc song cua nhan
dan Trung Quoc Thng Hai. Toi anh gia tinh than ky
luat to chc cua ho rat cao...
Ngay 12... toi ch biet ngay hom o co cuoc lien hoan
Can-pay uong bao nhieu la bia, mat o nh qua gac, tai
nong bng bng. An uong linh nh suyt chet...
Ngay hom sau 13-12 bat au ngay cong tac au tien.
Trc o toi tiep xuc vi mot ten phu trach thanh nien,
nhng han ta noi co nghe c g au! Toi buon qua v roi
ay se gap nhieu kho khan trong hoc tap. Hom nay gap ong
thay, oi kho la kho, ong ta gi ra u th giong chang nghe
c g ca. au tien ong dat toi i gii thieu vi nhng
ngi xung quanh va xung quanh vi toi nghe tieng c
tieng mat, toi c gat ba. Ong tng Ch voi vang chay nu
toi lam phien dch. Ban qua chang biet lam sao...
Qua ngay au...
C moi lan tap trung en ba an la mot lan ci v ca
204 205
bung. Bao nhieu chuyen au cung mang ve nha tan thoi
huyen thien.
X
ong xuoi au ay roi, moi viec bo tr tot a ch
a on nh, mot viec to ln trc mat la viet th
i cac ni, nhieu nhieu qua... ai se viet trc, ai viet sau,
o toi lam c. Theo ban nang, toi viet cho me toi ba toi,
thang em trai, Huynh Dung, Xuan Ba, may thang y cu,
Banh Khoa, Tong hp, thang Thanh, Lieu...
Viet gi hang xep xep giay, th i khoang hn 20 cai.
Nhng th ve?
Mot thang troi qua, long nong nh la ot, mot ngay,
roi 2 ngay... roi roi en ngay 19-1 mi co 2 cai th gi en
mot luc: cua Xuan Ba va cua Hung.
Th thang Hung oc vui ao e, nhng khi oc en
th cua co Xuan Ba th long thay nang nang kho chu v
may cau ay:
t co dp viet th cho anh Dan nen lan nay em noi
nhieu chuyen vat vanh lung tung. ang le em phai noi that
nhieu chuyen nhng em lai ngh va thc te moi chuyen ch
co gia tr hien tai, he anh Dan tr ve hoac sau nay ke lai
chuyen co tch th cung ch ci thoi. Ai ma chang mong
muon mnh co mot ngi ban tot, mot ngi co tam hon,
mot ngi phong phu e moi khi noi chuyen vi ho, lam
viec vi ho, noi chuyen vi ho ban than mnh se hoac
cam thay c giau them, phong phu them. Em biet phan
nao anh Dan co tin hay la tin cung c co thng em
nhng khong li dung long thng va ton trong tran trong
cua em oi vi anh e can thiep vao nhng viec rieng cua
em mot cach tho bao, ngay ca can thiep cung khong... Cam
n anh Dan, mot ngi anh, mot ngi ban rat tot.
Co bao nhieu ay ma hieu khong ra ma buon en chet.
T
et nguyen an 1963 cha ghi c vao quyen so
nay, th tet am lch lai ap en mot cach nhanh
chong. Tet en nam nay xa to quoc roi.
ay, chung toi lam viec mai en chieu 28 tet mi
tong ve sinh. Moi nam, nhng ngay nay phai biet, i mua
chay tm cac thc an, cac mon hang mua giay mau xanh
o e trang hoang cho phong chung toi them ep. Trang
hoang cho buoi an them phong phu.
Ke cat hoa, ngi cat giay ron rang, ac biet thao
luan cac mon an, bau ban chuan b tet...
Nhng toi a noi, tat ca lui ve qua kh roi. Bay gi
hay song mot cuoc song mi, cuoc song cua nhng con
ngi bat au em sc mnh cong hien cho to quoc, cuoc
song khong biet co nhng ngay ngh dai.
Toi 29 tet ngi ta khap ni en vui chi vi chung
toi. Toi ua vi may a be anh tu l kh vi ong pho
xng trng Co, thang luon luon, ch thua 2 ban vi may
ten khac. em 29 thc khuya nam ke chuyen nhng nam
khang chien gian kho. Que hng toi bay gi van au
206 207
208
thng. Tat ca cuoc song cua toi cho en khi toi khon ln
eu dnh lien vi manh at dai dang dac khuc ruot mien
Trung ay.
Ngay mong mot,
Cac ong ch Trung Quoc mang phao en. Sao toi a
ln roi ma van con ham thch nhng cai th nho nhat cua
tre con ay. Chay ra chay vao ot i ot lai, phao no ung
vui that.
An sang, an tra xong, roi i xem cong vien Tay
Giao. ay nhieu thu toi thay nhieu ho that, ho me, ho
con, trau be, hai cau, s t... cac loai suc vat tng oi la.
Mot ac biet: gio lanh qua, lanh en thun ca co, hai lo tai
c muon ri ra.
Cong vien rong i chang het, mi co mot goc ma a
het buoi chieu phai mo len xe i ve. Toi hom mong 1 c
xem ca vu kch Chi Ba Lu. Dien vien ep, hat hay lam
cho toi me man ca ngi.
Ngay mong 2 c ngh buoi sang, chung toi en
cong vien Dng Pho xem. ay ep, ngi t v gio lanh.
Co ho bi thuyen nc ong mot lp bang day. Mot chiec
thuyen cung may ngi na i pha bang. Tieng bang v
nghe rat hay, am thanh nh knh nt vay. Chieu hom ay
chung toi b hanh xac xng. Ho bat chung toi xem kch
cua xng. May thang ra tan phet bang tieng Thng Hai
ch lam cho chung toi chan ngay. Toi lui ra ngoai xem
bong ro, xem lung tung.
Toi lai i xem phim Ton Ngo Khong, chung toi ra
chi bong a, vui qua lan au tien mua ong cam thay nc.
208 209
210 211
Ve en nha loay hoay ngu mai en 7,30 sang.
Sang mong 3 i gap ai s va hoc ngh quyet 7.
Tra o an cm hoc vien thuy san vi anh Thong. Gap
Cuc Hoa, Dieu Thu. Ong Thong d tro treu lam Cuc Hoa
ngng ma toi cung qua ngng. Ba con xung quanh ho
hoi mnh lu bu nhng chang biet ai e tra li ca.
Mn cai may anh cua anh Thong ve chuan b pha
tien ay. Ve en nha bat c 2 cai th sau mot giac ngu
day, sao toi nh nha da diec the. Toi nh qua chng, the
ma a 2 thang roi, mot cai th cua gia nh cung khong co.

em nay tri trang sang vang vac, mot em trang

ram au xuan. Ben ngoai tri lanh buot, gio tay
bac hun hut thoi, trang sang trong xanh ca mot bau tri.
Lam sao hng c nhng cai ep huyen dieu ay
tiec qua, lanh khong chu c c. Nhng thanh nien nam
n yeu nhau, dat nhau i trong gio ret, ao trum kn ngi,
eo mot chiec khau trang kn mui, ch con co oi mat, qua
oi mat ay ngi ta se noi len het nhng y niem, nhng
tam hon trong sang nhat cua ho oi vi nhau. May chang
Viet Nam mnh khong ri phong ngu na bc, trong nha
nhn qua ca knh ma tam hon thay rao rc...
Lai cam au hoc...
Cac ch vuong, net ngang, net doc ngoan ngoeo trong
oc en muon chet. em nao cung nh em nao, ngi ta
210 211
neu nhn cho ky se thay mot anh chang tram ngam trc
mot quyen sach nho, mieng r ram mot cai g, trong quyen
sach ac nhng ch tau cua at nc Trung Hoa v ai.
em nay ngu rat ngon...
Mi na em, may au keo en trut nc xuong ao
ao, toi tng tuyet ri, vung day th ra tri ma... chung toi
song ay nh mot chiec ong ho. Sang nao cung nhai
khoang 45 phut ch Nga (sau nay chuyen thanh ch Trung
Quoc), roi mi i lam viec. Ao ma ay u, that chang co
mot cai g la thieu ca.
... Ngay hom o tri mong nc, ma tch tach nh
nhng ngay thu buon ba... roi mot em qua...
Buoi sang hom sau... mot buoi sang trong lanh, mot
buoi sang sau ngay ma sao ma ep the. Tri trong khong
mot gn may.
Sao toi nh, nh lam, cung ngay nh the nay vao mua
he Hoai Xuan, qua mot cn ma thoi at, ngay hom sau
lu chung toi day sm lu khu ru nhau i hai cui. Qua song
Lai Giang gio hat lanh ngat, chong on xoc nhn tri, van
cai mau xanh xam cua mot em cha tan het, mot vai ngoi
sao lanh nhap nhay... Nhng buoi sang cua cuoc i gian
kho ay c lap i lap lai gay trong toi mot cam giac, he c
en luc nh the nay la trong long man mac nh, nh quan
qut lam cho toi khong hieu toi nh en cai g.
Thanh pho Thng Hai nh c goi sach, ng sa
bong en, bui trang b troi i, khong kh that trong lanh
khong mot bui than...
Cac ong khoi nha may ang toa chao mot ngay mi,
mot ngay c bat au bang mot buoi sang ep.
T
oi en Trung Quoc, at nc cua cot tru hoa bnh
chau A. Toi Thng Hai mot thanh pho ong
dan nhat the gii, o toi gap nhng con ngi, nhng con
ngi ay khong khac ngi Viet Nam may.
Thay day toi, mot ong ch lao cong nhan. Ong ta
la th nguoi bac 8, rat sanh soi ky thuat, ong t gii thieu
mnh la ky s, ky s chuyen lam cong nghe va goi tat la
cong nghe s.
Ong nam nay bang tuoi ba toi nen toi van goi bang
Bac Tran. Ten bac c dch bang ch Viet Nam theo am
Han la: Tran Con Tung. Ong la ngi Thng Hai mot
tram phan tram, noi tieng pho thong tieng c tieng mat.
May ngay au khi bac en nhan toi ve khoa cong
nghe, nhn oi mat hap hay cua ong qua oi knh trang
vi giong ci khan khan a tay bat lay tay toi. Toi cung
chang kp nhan ong nh the nao ca. Cha tay va nam chat,
nhan mot so trang b lao ong va i theo bac ve phong. Bac
ay gii thieu vi toi bao nhieu ngi, nhng toi co nghe
c ch nao au lom bom vai cau roi bac ch cho cai ban
lam viec, a cho vai quyen tieu chuan, cai ban mo, bac
lay coc rot cho toi coc nc, the la bat au cuoc hoc tap,
bat au chnh thc tiep xuc that s vi ngi Trung Quoc.
Nh rang ngi Trung Quoc at Thng Hai.
212 213
Mua xuan nam 1963 en, toi tang ong ta 2 bao thuoc
la, mot bc th co quyen lch va mot tam thiep, hom sau
ong ta lai cho toi mot t lch di ban. Tnh bac chau vui
vui. Toi noi c tieng Trung Quoc nen ong ta e toi ra ma
noi tri noi at, nhieu buoi toi nghe nhc ca oc, an cm no,
hay buon ngu tra phai chien au mot cach kinh khung;
nhng ong ta co thong cam au. Co luc ong ta noi t 2-3
gi lien au roi bu nghe chng nen toi bc en muon
khoc, tha e toi t lc ma hn. Cha bao gi toi s giang
day en nh the. Nhng nao co c. Toi cam au cam co
hoc Trung van.
The ma thang ngay troi qua, 100 ngay a em lai cho
toi bao nhieu tien bo. 100 ngay toi a noi tng oi soi
tieng Trung Quoc va nghe ong thay toi noi.
Bay gi noi chung ong ay noi toi nghe c ca, rat t
ch mat, ong ta phan khi lam cang lay lam thch toi. Ho
cung nh ta, ta cung nh ho, tat ca eu giong nhau mot
iem: cung quyet tam xay dng cuoc song mi.
Khong hen mot li hoa van en
ang yeu ai o ma them ao
Mot nam xa vang hoa cang ep
Bao ngi con trong noi nh nhau.
Xuan 63
La ky oi mat cua em
Ngc nhn nh the mat chim du dang
Ma sao trut la nong nan
Phut au tien ay bang hoang long anh.
Oi em oi mat trong lanh
M cho anh thay cao xanh tam hon
Nh tri xuan nang ti non
Thoang nhn nhau a ven tron tnh yeu
Bui Minh Quoc
May ngay thc tap Thng Hai, bao toi hoc cong
nghe, nhng ai giang cho toi? Th gi noi chung toi toan
nghien cu ve thiet ke, nhng roi qua may cuoc hop ho
lai vt toi vao cong nghe. Ban qua, chang biet hoc cai g,
cai mo la ung cai nao la sai trc mot ban ve? Ai se giai
quyet cho toi? Bac Tran chu yeu la cong tac cua Bac ch?
Toi c h huc hoc ra sao th ra.
en cuoi thang 4: tong kiem tra.
Ong chu pho xng, tong cong trnh s, bao nhieu
214 215
ong cong trnh s ngoi luc cuc di, toi trnh bay mot
so van e ma toi cha c thc te nhn thay. Thi gian
chuan b ch co mot buoi chieu, toi, chang lam sao c.
May hom nao nay ong thay quai g cua toi viet cho toi vai
quyen sach Trung Quoc bao toi nghien cu e tra li, ch
co 3 ngay lam sao nghien cu noi!
Mot noi na ong Giai phien dch khong c buoc toi
phai t noi lay. Oi! Kho i la kho! Khong lam sao dien ta
c y, anh phai chu mat y vay thoi. Toi lo qua chng.
Ch s cac ong keo dai thi gian, lai cho hoc cong nghe th
chet toi. Toi kho tam en chet mat thoi.
Nhng may man lam sao, tai qua nan khoi ca, ngay
mai ay toi c chuyen qua hoc cai khac, rat rat la thu v.
Co le lai mot lan na c tot nghiep cai ky s ban mo
th phai?
12-4-63
ep lam, mat lam!
C
uoc i toi ay la lan au tien nhn thay mot mua
xuan vi het y ngha cua no. Toi en Thng Hai
vao mua ong. Ao bong, chan bong e nang len mnh toi
nh muon nghet th. Tat ca eu chm trong mau anh cua
ao long.
Bang ket trang ng...
Cay coi rung la tr canh ra nh phan tran vi thien
nhien vi mua ong ret buot. Nh the la cuoc song b dng
lai trong may thang. ben trong ay nhng quy trnh g a
dien ra? Nhng diep luc to, nhng oxygen, cacbonic, hap
thu roi bai tiet v.v... Co ung no van dien ra eu an nh
vay khong? ! Cuoc song luc nao cung troi chay nh vay.
Nh the la mua xuan a en. Kh tri a am ap dan,
ca so phong ngu a bat au m e on gio lanh va mat.
Cay coi bat au am choi, nay loc. Tat ca van vat eu
nh bng len, nh he len mot s song. Long ngi cung
ron rang nh nhng phut au en vi ngi yeu. Hoa a
bat au n, Hoa ao m o to them my le cho nhng vn
hoa, ni ma a chng kien bao nhieu canh than tien nhat
cua cuoc i.
Toi a tm thay mot ngi ban gai co nhng c tnh
ma toi rat men: Trng Th Tng Vi. Chnh Tng Vi a
noi vi toi mot cau lam toi suy ngh nhieu lam. Rat ung.
T ngay toi mat i nhng cai g cao quy nhat, toi hay em
chuyen mnh ke cho ngi khac biet.
Mu Tung Lam trong Cau phuc nh mot ngi mat
tr luc nao cung em nhng ieu au xot nhat cua mnh lap
i lap lai nhieu lan vi moi ngi.
Toi cung the chang?
Thc ra toi a em long mnh chia se vi nhng ngi
than men nhat cua toi, nh the toi mi u sc phan au, toi
mi co u ngh lc cho en ngay hom nay va at bao nhieu
cai khac. Sc manh cua tnh thng a du dat toi i len. Ai
a co oc ma vt len? c lam, nhng ngi o sau khi
ra khoi cn th thach long ho nhat nh trong rong va chan
nan, ho chang muon g het va ho se thay cuoc i kho khan
216 217
khong co y ngha.
Toi thay toi van yeu i, van tha thiet vi tnh yeu,
toi van thay trong toi bao nhieu ngon la ma khong ai dap
tat c.
a en luc hay ghm long mnh lai... Toi se khong
noi na, nham mat lai hay m mat to ra e nhn cuoc i
troi chay?
Bay gi toi se om tat ca cuoc song vao long toi: nao
sach, nao v nao, nhng g na nao siet that chat e on
mua xuan ep.
Xuan! Toi van lang i trong gio mat e nhn mua
xuan. Toi muon keo dai nhng ngay nay e nhn thay la
xanh mn mn mai mai. Bay gi ay, mua xuan nay a
cho toi bao nhieu la xuc cam.
16-4-63

O
ng toi gia lam. Nam nay toi khong nh c bao
nhieu tuoi na. Toi ch con nh chom rau cua
ong trong gio bay phi phi khi ong ng chong gay xem
canh ong.
Thu toi con nho lam, toi mi biet thu giac, ngoai ra
toi co biet g au, toi vi ong toi, ngu ben canh ong toi,
nhng toi co cam thay g au. Toi khong thch ong toi lam
v ong co ba noi oi ai vi toi khong hay nhng toi co biet
au ong toi van yeu thng toi mot cach tham lang. Chiec
quat nan, co bao gi toi quen c chiec quat nan ay. Ong
noi toi a bay cho toi an quat lam thu cong. Ong noi toi a
dung no e quat cho toi trong nhng em nong bc.
Bac Hai toi khong co con trai. Toi la a con trai au
cua ba toi, co ngha toi la chau ch ton ay. Xa hoi phong
kien cu a e nang len vai toi mot nhiem vu th phung
cung gio cho ong noi toi sau nay.
Thu ay toi mi mi tuoi ma toi a phan oi viec
nay, toi nhng quyen ay cho Khanh con chu T toi, ca
mot s viec buon ci.
Cai nha cua ong toi ep lam, toi van men no, cai ngo,
song rao, cay ngoc anh, cay khe ngot;... tat ca cai g quy
men cua toi au het roi?
Nha th ba noi toi, toi va kn, chiec rng to rong mat
lanh ma toi thng tron kiem vi co gai con bac Hai toi
khong biet bay gi co con khong.
Ong a qua i roi. Ong toi mat nam 1957 kia, nam
ay toi ang hoc lp 10. Nam ay toi ang vn len mot cuoc
song ep. Nam ay toi ben nc Trung Hoa v ai nay.
Nam 1963 cung tren nc Trung Quoc toi c tin
ong toi mat. Ong noi toi, ong ngoai toi mat toi khong c
thay mat.
Toi con nh mai khi toi chi khu huyen ve tren ong
cat trang trong em trang, va s hai va thng ong, co
lan mo ve tham ong ngoai. Nhng ngay cung gio, toi t
nha v phai lay nen toi i tam song xom Rau va i bat
ca. Sau moi lan tiec tung linh nh xong toi mi mo ve an.
Trong i toi, ch mot lan va ch mot lan ngoi thup xuong
218 219
ban th lay ong ngoai trong tieng ci cua bao nhieu anh
em khac.
The la het, nhng ngi cach toi hai the he khong
con na. Ong toi chet i eu co biet rang ba me toi, lu con
chau chung toi ang xay dng xa hoi mi.
Co le cac ong eu va long cho con chau cua mnh.
Ong toi co le t hao v a sinh ra mot an con biet em sc
mnh vao viec co ch.
Tiec qua, ngay thong nhat lau qua. Toc va rau ong
toi trang dan va tan trong nam mo ma bay gi toi cha biet
au.
6-5-63

T
oi van lang i trong hi th dai... Tan buoi gap
mat, toi co chay ra gap cho c anh Nguyen
Minh Phng ai bieu cong oan mien Nam.
May qua, anh van ang i mot mnh long trong. Toi
voi vao om lay anh. Cam ong nghen ngao toi chang noi
c g ca. Trong tieng noi hi run va khac han, toi thay
sao toi yeu the, toi noi rat n gian va ngan:
- Anh Phng, anh ve Nam, em gi anh cai bat tay...
Hai tay toi nam chat tay anh, anh nam tay toi va vn
len vai toi nhn toi mot cach tru men. Anh nh muon noi
ieu g, th bong bao nhieu ngi bat chc toi tran vao bat
tay anh. The la anh ng lai va bao nhieu ngi vay lay anh.
Anh Phng bat au noi nhng mau chuyen nho
khong lien tuc, ch troi theo dong tnh cam cua chung toi
oi vi anh. Toi hoi ve huyen Mo c (ac khu Quang
Ngai) que hng cua ba toi. Quang Ngai van xng ang
vi truyen thong cach mang t ngan xa. Quang Ngai Ba
T, oi nhng ngay au cua cuoc cach mang than thanh cua
nhan dan mien Nam. Quang vinh va anh hung.
Toi hoi ve cc nam Trung bo tnh Bnh Thuan (que
ngoai toi). o t ngan ngay nay nhan dan van au kho.
o a chon vui tuoi thieu nien cua toi. o toi c chng
kien bao nhieu canh tieu ieu chet choc. o co the noi
a khac sau khong bao gi quen c moi thu dan toc ca.
Pha ngoai toi, ca mot ai gia nh ho Tran ay chet gan het,
co con ai au? Cac cau toi, d toi lan lt guc xuong. Mau
cua ho tham manh at que hng la nh vay.
Thanh nien trong xom khong con ai na, ho a chet
va i bo oi. Lang xom tang toc rung rn, chung toi 8-9
tuoi au a bat au theo lp an anh bc len chien au.
Cam qua lu an toi co cam giac nang, sat thep lanh
trong ban tay, co nam cho tron het qua lu an ma khong
u... Nhng ngay nien thieu ay t hao va quang vinh ay
bao gi xoa nhoa trong tam tr toi.
The ma o bay gi lu khat mau a trum xuong o
mot man en khung khiep vi 120 ap chien lc. Nhng
cau, nhng d toi con song sot qua cuoc khang chien chong
Phap bay gi ra sao? Ai con va ai mat? Hay tat ca eu
trong nhng trai tap trung khac nghiet cua ca che o nha
tu mien Nam sac mui thuoc an. Ngi ch hien cua toi,
220 221
nhng nam au cua cuoc khang chien xa cha me, ch toi
mi mi may tuoi au a vat va nuoi em. Ch toi a phu
len chung toi mot tnh thng am am. Tnh yeu en vi
ch toi rat sm, ch toi yeu anh giao lang. Anh ch yeu nhau
tha thiet. Luc ay, toi ch biet rang toi rat men anh Sang v
anh ay rat thng toi.. Ch toi a xong xao t Bnh Thuan,
ra To-ran lai ngc vao Quang Ngai e gap gia nh. Lan
au tien gia nh toi c sum hop. Nhng cuoc song gian
kho khong buong ri ch toi. Toi c i hoc chnh nh ch
ay mot phan rat ln.
... The roi ch ay co chong. Ch Vien! Bao nhieu lan
ch khoc vi em, em thng ch nhng lam sao c! Mot
cn me khung khiep va kinh hoang a anh thc ch toi
trong mot em rat lanh. Ch toi a anh thc toi va om toi
chat cng. Toi buon ngu va guc vao long ch toi ma ngu.
Tam trang ch toi dien bien ra sao toi nao biet. Sao ma toi
th ngay va dai kh the.
Bay gi ch ra sao? Ch au va nh the nao roi?
Em nh het tat ca. Nhng ngay ch la can bo thieu nhi xa.
Cho chon tai lieu, nhng ngay ay vui that. The roi ch b
Tay bat. Em khung khiep lo au, mang tng buoi cm len
on cho ch. ung mot hom, chung a giai ch i au mang
cm ve nha, doc ng em khoc bao nhieu. Em tng dao
ay mat ch roi...
Bay gi au? Sao ch khong biet cho ai mot bu
thiep nao ca... Mien Nam cua chung ta... Nhng co gai
lanh nh at ay a the suot i ch i ngi chong yeu
men nhat cua mnh mien Bac tr ve. Sc manh nao a
lam cho ho giau long chung thuy the!
Mien Nam cua at nc chung ta. Khong con cach
nao khac. Hay dung bao lc e tra li vi nhng ke dung
bao lc. Gh chat tay sung, quyet giai phong at nc que
hng.
... em ve khuya, oto a chung toi ve nha, chung toi
thay kho ngu. Mat van m to, long van nghe thay nhng
tieng nac len cua anh Phng trong cau m au lay t cach
ai dien cho 14 trieu nhan dan ngi con mien Nam tren
at Bac. Oi mai ma thay nhng a con cua mot gia nh!
12-5-63
M
nh se ghi g vao quyen so nay ve ngi con gai, mot
ngi ban lan au tien trong i toi vi nhng y
ngha ay u nhat cua mot ngi ban gai toi cam thay
tham tha va cam thay hanh phuc nhat i.
Ngi con gai ay nho nho, co oi mat sang, sang lam, toi
khong dam nhn lau na, lanh li co oi ty du hien, nghch
ngm ranh manh va thong minh.
Toi biet co ta t nam lp 6, co ay hoc gioi, mot oi tng
ang gm cua toi trong nhng nam hoc ay, ngoai ra toi con
biet mot so chuyen nho nho ve co ta na, nhng tuoi tre
ai ma khong vay nh? Toi xa trng Hoai An e ve Hoai
Nhn hoc, cuoc song bat buoc toi phai nh vay.
Cuoc song c troi i cung vi nam thang. Toi Trung Quoc
ve trng Nguyen Trai, lai gap co gai nay. Toi van thay
rang co ay hoc van gioi. Trong mot buoi t hoc co ta thao
222 223
luan mot van e g o (co le co ay lam can s bo mon) toi
thay sau sac v the co ay van hoc gioi.
... Vao trng Bach Khoa, toi co gap mot so lan tren ng
i. Gap nhau chao nhau bang mot nu ci, thoi quen gian
d am tham cua ngi Viet Nam chung ta van an sau
trong moi con ngi Viet Nam mot. Nhng ngay ay chung
toi oi vi nhau bnh thng nh nhng ngi khach qua
ng nhng khong l ang.
Luc ay khong co g e buoc chung toi lai, e chung toi
quen nhau ca. Bon nam Bach Khoa troi i mot cach
nhanh chong.
The la chung toi c phan cong ve mot xng, cung la
nhng can bo tre cua to quoc, cung em sc mnh hien
dang cho to quoc. Ngi ban gai cua toi a yeu ngi ban
trai cu cua toi. Tnh yeu ay en t hai ben, rat ep, ep
hn tat ca moi cai g het. Hai ngi yeu nhau bao gi toi
khong biet c, theo khoa hoc ma co ay noi la mot moi
han chac va kn.
Chung toi cung sang Trung Quoc, cung thc tap vi nhau.
Gan gui co ta toi a tm thay c mot mau ngi ma toi
m c. Nhieu buoi trao oi vi nhau, toi thay co nhieu
iem giong nhau, t o toi thay thng co ta vo han.
Ngi ban gai ban au nho nhe noi vi toi nhng khuyet
iem cua toi mot cach thang than. Neu ai gop, toi co the t
nghiem khac e nhn thay khuyet iem mnh khong? Viec
nhn khuyet iem cua toi, toi van thay kho. Co mot thi ky
thay toi toan u iem the mi chet cho!
nh! Mot cai g sau sac tham tha de ong vien, de o
nc lanh vao nhng cai au nong bong nh la ot, e
ho phai guc au ay xuong, gh chat au xuong ban ma co
suy ngh...
Roi mot si day g o that toi vao mot cai thong long siet
chat lai.
- Tri i! Buong toi ra!
Chnh toi cang ngay cang lam kho toi. Me i! Sao me lai
sinh con ra nh the nay! Me khong cho con mot tang bang
e cho long con luc nao cung lanh ngat nh em ve tren sa
mac co hay khong?
- Anh de cam qua!
Qua hi th hi gap cua ngi ban gai cua toi chnh bay
gi toi mi ngh en ieu nay. Co ta a phe bnh tnh voi
vang va nong bong cua toi mot cach kheo leo. Toi hay
xuc ong trc thien nhien, trc con ngi, tam hon toi
nh bong tham nc, hut lay hut e cho ay mi thoi. Toi
khong dam v long mnh nh hng hoa, hoa vi gio nhe
tham dan dan vao tng te bao, tng ng gan, th tht cua
mui mot con ngi yeu hoa.
Chet roi! Hay co gang len ty na. Hay nham mat lai cho
thi gian troi mau. Mot tuan thi, mot tuan ngi ban toi thi,
ba ngay i chi! Het...
Toi nh mot cau chuyen: o ban! Tren tay toi nam mot
con chim, chim bay hay chim o?.
Toi khong biet na! Chim i hay hot i, noi i nao! Hay tra
cho chim xanh ve vi to am cua no! Hay nh rang:
224 225
Tram nam bia a con mon
Ngan nam bia mieng van con tr tr
2, 3/6/63
M
i o ma veo i 6 thang roi, ngay 7-12-62. Hom
nay th 2 mong 3 thang 6-63. Oi nhanh qua!
Sau thang, toi lam c nhng g roi.
Lam vun vat qua, en chet, thu thap thc ra so vi
cho lam cong tac ben nc co nhng iem hn nhieu.
ay du sao i na cung biet c mot t mat hang y te.
Nghiep vu ay ch phai chi au! Co gang cho mai sau
nhe! ay manh mat nay cua to quoc len. Con yeu lam.
Phng phap nao e at en, bay gi cha thong
nhat lam.
i ngay ve.
T
oi noi chuyen bong ua vi cac ban be cua toi,
nhng tai sao ho em nhng chuyen toi noi ua
vao chi bo hoi ngh e lam kho ban toi va toi.
Chieu hom 20-6-63, chung toi c t do e mua mot
so cai g trc khi ri Thng Hai. Toi i rat nhanh, khoang
4 gi toi a co mat nha. Toi en phong Tng Vy, nha
van vang tanh vang ngat, Vy ang ngoi viet th cho ch.
Ngoi noi chuyen vi Vy, toi rat muon noi khuyet
iem cua mnh oi vi Vy ve chuyen noi ua lam ngi
khac hieu lam Tng Vy.
Nhng lam sao c!
Cuoi cung au tranh t tng mai, toi ngap ngng
tng tieng mot va noi nhng ieu ma toi au xot nhat.
- Th ra nhng ieu ay noi ra t anh! Vy buong thong
cau noi ay, roi cui au. Toi nhn Vy au van ang cui,
nc mat nho giot xuong chiec quan lua mem du cua cac
co gai Viet Nam. Long toi tru nang qua chng. Loi toi,
toi biet noi g vi Vy na bay gi. Toi om Vy vao long toi
va xin loi.
Vy cung chang noi g, nc mat c chay. Toi lung
tung va thay an han qua, chang biet lam g hn khac na.
Ngi i sao ho lai nh vay. Mot s viec con con,
n gian sao ma ho lam to nh vay.
- Ngi ta se cho toi la mot a con gai h anh co biet
khong? T mot cau noi cua anh, toi ch cui au va tha thiet
e ngh.
- Vy co muon noi g mnh th noi, Vy ng khoc na!
Nhng toi thay nhng giot nc mat van chay tham
t. Toi lau nhng giot nc mat ay mot cach ban nang va
th ngay nh mot cau be co loi vi me mnh.
Sao ma toi xot xa nh vay, toi khong biet noi g hn
na, toi lay khan tay cua Vy lau nc mat van chay ngoan
ngoeo tren oi ma cua Vy.
Toi day vo ngi ma toi yeu men nhat. Sao toi nong
226 227
noi the nh?! Vy i mnh xin loi cung khong ung na. Vy
se lam g mnh th lam mnh xin chu tat thay.
- Thay ngi ta khong me muon noi g th noi.
Vy mat me cung lau lau. Nhng luc tam s vi mnh
Vy thay thieu mat ngi me hien. Vy them muon co ba me
nh mnh, roi Vy cung se co. Mnh thng Vy hn bao
gi het. Mnh om chat Vy vao long mnh:
- Sao Vy lai ngh the?
Toi guc au len vai cua Vy mot cach tha thiet. Khong
biet Vy se ngh nhng g ve mnh?
Lau rao nc mat, Vy quay lai nhn mnh vi oi mat
hien va sang t nc mat:
- Sao anh lai buon?
Toi cung chang tra li.
Oto a a anh em ve, toi ng day Vy cung va lau
xong nc mat. Ch m ca bc vao. Du sao oi mat mi
khoc cua Vy khong che dau c g het. The la cau ta voi
vang ong ca i ra. Toi cung i ra...
N
gay 25 thang 6 toi ve en Ha Noi. Toi a im hi
lang tieng khong e cho ai ra on toi. Nhng ba
toi, me, ch, em, chau v.v... eu ch toi san ga, la lung
cha? Va ve en nha tam giat quan ao xong xuoi, em
o toi ngu mot giac ngon lanh trong tnh cam cua gia nh.
Xa gia nh, nh lam! Nhng khi ve en nha th
ngc lai chan qua. V cuoc song thc khac vi nhng y
ngh cua mnh.
Ngay 26 hop, toi 26 hop. Ngay 27 ve trng hoi han
ve viec tot nghiep. Chieu hom ay toi xem mau dch. Dan
mnh ngheo qua, mau dch x xac, hang hoa t oi vo cung.
Ngay 28 chung toi lu lt keo nhau ve trng vui ve vi
nhau. Tay bat mat mng xa nhau mot nam, quay ve gap
nhau vui that la vui.
Trong niem vui chung ay 7 a b ri ngha la khong
c cong nhan tot nghiep. Vui ve nhat la tran au bong
ro vi cong oan trng Bach Khoa, tang au ho thang
ghe qua. Tang 2 chung toi c. May ngay ay vui qua
chng i.
Buoi le nhan bang chnh thc vao sang 29/6/1963.
Hom 30 ngay chu nhat.
Ngay 1 th 2, toi tr ve xng y cu tiep tuc cong tac
bnh thng nhat.
B
a va bao tin sap i Hai Phong thanh tra tnh
hnh thc hien ngha vu lng thc. Toi lap va
xong chiec may bao vien thiet ke t thang 9/62 en ngay
nay 23/10/63 mi chay c. Chiec au tien chuyen mnh
mang cai noi to tng xoay theo chieu mo t a hoat ong.
Xung quanh ho vo tay mng r lam toi sung sng vo cung.
An cm tra xong, toi don dep quan ao va chay ve
228 229
nha chuan b cung vi ba i ngh phep. The la cuoc ngh
phep chp nhoang bat au...
Oto m may a toi i Hai Phong bang bang tren
ng nha, thch that. en Hai Dng, nha may s, nha
bu ien, ai liet s... nhng cai o quen thuoc, lan trc
toi co dp en tham. Oto ngh tai o t chieu va toi. Toi
xem quyen sach Chiec khuy ong. Quyen sach chong
gian iep hap dan toi soi noi. Nhng soi noi hn la canh
ep cua to quoc. Toi lai lo do tren cac ng pho vao ca
hang mau dch, xem au bong chuyen... en tham nha
thng Lan. o toi nhn thay co mot co gai ep, ep lam
t nhien thoang xuat hien sau ong chu toi roi vut bien mat.
Toi e y tm ma mai van khong thay.
Sang hom sau oto i Hai Phong, thanh pho ma o
toi gi gam nhieu tnh cam nhat. Nha may xi mang toa
khoi mot cach t hao, Hai Phong ta nh n ngc khoe
vi moi du khach ve thanh qua xay dng chu ngha xa hoi
cua mnh bang no.
Toi c nha khach cua Uy ban. o moi phng
tien tng oi ay u. Toi bat au hoat ong ca nhan. i
tham lung tung. en gap ch Hanh, Lieu Chi... nhng ngi
ban ay van tot. Toi gap Dung va Th. Chung no cung nh
nhng ngay nao thoi. Rieng Dung ln len nhieu, ln len
ve kien thc va ca cach oi x na. Tri bat au ma lam
cuoc i cua chung toi hi chan lam toi vui au vao sach
tng oi nhieu.
i tham Hong Quang
Qua pha Bnh ri thanh pho Hai Phong, i theo hng
bien, mien nay ng sa bang phang nen oto nhan ga
khoang 60km/gi rat nhanh tren mat ng nha. Ben pha
Rng a m ra trc mat toi mot khoang tri rong ln, mat
bien menh mong xa xa lam toi nh que hng vo cung.
Nhng canh chim bay la tren mat nc nh vn vi cac
gn song lan tan xo nhau vao b.
N c trie u le n nga p va o r ng c, o i chao! e p
va nh que . Kho ng bie t que hng to i lu c na y the na o
trong a y...
Oto i vao khoang ong co va cao nguyen. Mien
bien va nui nh om lay nhau, nc man vo chan nui nhng
khong co song. Vnh Ha Long trc mat toi. ep qua! Mat
nc phang lang nh Quy Nhn, Nha Trang. Nc xanh
lam, toi van ng ng rang ay la nc ngot. Nem th ung
la bien roi, nhng bien co song. Toi i Cam Pha, co nhn
thay mo than, nhn thay san pham giau co nhat to quoc.
Ni ma ngi ta thng noi rng vang bien bac. ung
nh vay!than di mat at, than an ra tan chan nui, cui
xuong nhat la mot hon than, cui xuong nhat la mot khoi
quang. Ai ma khong thay vui sng trc nhng giau ep
cua to quoc.
Ngay cuoi cung toi c leo nui, toi c tam bien.
Toi thay mnh nh mot a be tha ho nghch nc, tha ho
bi. Nc bien oi vi toi nh tham vao ng gan th
tht, ni que ngoai va que noi toi a tng nuoi dng toi
khon ln.
Ngay 30 ket thuc hanh trnh cua toi. Ha he va khoe
khoan tam hon.
Cuoi thang 10-63
230 231
T
ngay toi ve to quoc, toi chan ngat tat ca cai g
co tnh ong vien toi, toi ch biet co mot ieu: lao
vao cong tac, lam tron ke hoach a at ra phan au.
Toi hu ot ta xong, e ngh gop y lung tung, lam mot
so hanh ong ket qua, tranh thu c uy tn cua anh em...
Toi khong ng, may thang lao ong quen mnh ay a
e lai trong anh em mot so an tng tot. Hom gii thieu
thanh nien vao ang ho a ong y gii thieu toi. Chi bo a
e ngh toi hay viet n.
Ke ra cuoc song troi chay nhanh chong va khong
ng. Bay gi toi t chu y lung tung, toi thng gia nh, ba
me, va yeu cong tac, say me cong viec. Viec toi gan en
ang cung khong gay cho toi niem vui sng lang lang
nh nhng ngay nao. Cam xuc cua toi am ngheo nan va
ang ghet.
7-11-63
C
ha bao gi toi vao tnh the b nh the nay!
Xung quanh toi cai g xay ra la vay? Nam nay
toi c khoang 25 tuoi hn. The la gan na i ngi roi.
! Toi cung sap en tuoi thanh lap gia nh. Roi toi se yeu
mot co gai, chung toi se song ben nhau xay dng hanh
phuc, xay dng cuoc i.
Nhng bay gi cha en luc. Toi phai nhe nh mot
chiec long hong, luc nao to quoc can toi cung co the mang
ba lo len ng xay dng hay bao ve to quoc. Bao gi que
hng toi giai phong? Ngay ay se la ngay hanh phuc nhat
i toi va theo toi mong muon, ngay ay cung la ngay ma
cuoc i toi cung hng hanh phuc ca nhan mnh. Bay gi
sao toi thay lanh ngat vi tat ca nhng khat vong cua mot
so ngi ang theo uoi.
Bay gi theo y toi la cha can, hay duy tr va keo dai
them thi gian t do nh con bm, e giup them gia
nh, e hoc tap c thoai mai va ac biet e ch i yeu
cau cua to quoc...
The roi mot bc th vo danh gi ti tang cho toi 2
chiec bu anh khuyen toi en vi mot co gai, the roi bc
th 2, 3, 4 vi noi dung tng t. Toi khong tra li va th
gi tra th cho co gai ky d ay. Cha that vong, co ta gi
them th th 5 roi th 6. Toi lang thinh e tnh cam cua co
ay theo thi gian ma phai nhat i nh nc chay vo tnh.
Toi song cung nh nhng chang trai khac, co ty soi
noi va thang than hn. Toi co lam lui xui cho moi ngi
chu y en mnh. Nhng roi cac co gai thong qua Tng Vy
a noi vi toi:
- Anh de thng lam!
The roi thng toi!
Toi chang muon the. Toi vo tnh oi vi ai toi cung
oi x nh nhau. Chnh s oi x ay a e lai trong long
mot so co gai mot an tng ve toi. An tng g th ro ro, the
la toi b bao vay.
Bc ng cung, e cong tac tot, toi phai tung tin la
toi co ngi yeu roi. C th 7 la toi dien that ep ve nha
nam khoeo ke chuyen i xa cho thang chau nghe. No tr
232 233
thanh ngi yeu cua toi hien nay. Toi hay ke chuyen Hue
cho bon ho nghe, a anh Lieu Phng cho ho xem, ket
qua cua viec toi lam tng oi tot.
Ho co bo toi i!
The nhng! Ai phat hien ra toi cha co g. Roi mot
co gai em long yeu toi. Toi khong lam sao tranh khoi oi
mat trong sang, to va ep cua co ay. Chnh co ay lam toi
rung ong ghe qua. Nhng au oc toi con sang e rut ra
khoi cn lam nguy phan tch c sang suot.
Sao con nhieu chuyen na qua! Cha them noi na.
Ba, me, ch, chu v.v... ai nay eu muon toi co gia nh.
Rieng toi toi ch muon co mot ngi yeu chan thanh thoi.
25-11-63

M
ot buoi sang th 6 bnh thng ong ch ang
vien gan toi nhat bao cho toi:
- Chi bo a thong qua thuan li
That la mot tin mng. Trc ay toi hay chong oi,
phan khang sai lam mot cach thang than, cho nen khong
thu cam tnh cua mot so bo lanh ao. Chi bo hanh chnh
toan cac bo gia ma b toi chi ca. Do vay may ong gm
toi. Tng la con lau mi c, may sao chi bo a so van
sang suot. Thanh tch cua toi cung co the am bao cho
thang li cua toi.
Mng i la mng, vui i la vui.
25-12-63
Viet Nam Dan chu Cong hoa
oc lap T do Hanh phuc
Knh gi Chi bo Hanh chnh Ky thuat X nghiep Y cu
va chan tay gia.
Toi Tran Bnh Dan, sinh nam 1938 la can bo ky thuat
x nghiep y cu va chan tay gia, qua qua trnh hoc tap, tm
hieu, nghien cu cng lnh ieu le cua ang toi thay rang
tat ca thanh nien noi rieng va moi ngi noi chung, khong
co ly tng nao cao quy bang s nghiep au tranh giai
phong nhan loai, au tranh cho hanh phuc loai ngi.
oi vi ngi Viet Nam ly tng cao ca nhat hien nay
la xay dng chu ngha xa hoi mien Bac va au tranh thong
nhat nc nha mien Nam, a nc Viet Nam en xa hoi
chu ngha va cong san chu ngha.
Con ng i en ly tng nc ta con nhieu gay
go, phc tap, lau dai; can phai co sc manh, can phai co
ly luan, can phai co thc tien au tranh, can phai co to
chc v.v... tat ca nhng cai o ch co the tm thay ang
Lao ong Viet Nam, mot chnh ang kien quyet cach mang
nhat va triet e nhat. ang a a nhan dan ta, dan toc
ta t thang li nay en thang li khac, ang a tr thanh
trung tam bat kha chien bai bi v ang la ang cua giai
234 235
cap cong nhan, la oi tien phong co to chc cao, ang gom
nhng ngi giac ngo, tien tien, dung cam va hy sinh nhat
trong giai cap cong nhan, nong dan lao ong to chc cach
mang va cac tang lp nhan dan lao ong khac.
Toi mot thanh nien tha thiet vi cach mang va ly tng
xin tnh nguyen ghep mnh vao to chc e cung vi cac ong
ch phan au v s nghiep xa hoi chu ngha mien Bac, v
s nghiep au tranh thong nhat at nc.
Toi nguyen se chien au khong met moi, chien au en
hi th cuoi cung cho li ch cua ang du co hy sinh tnh
menh, at li ch cua ang len tren li ch ca nhan mnh,
mot long mot da hy sinh phan au cho s nghiep cach mang.
Ban than toi con co mot so khuyet iem va nhc iem
xung quanh ca nhan chu ngha nh co luc con suy tnh ca
nhan, nong nay cua giai cap t san.
Toi ha se lien tuc phan au ren luyen lap trng giai
cap cong nhan, kien quyet vt bo nhng bieu hien t tng
mang tnh chat tieu t san, tu dng nang cao dan pham
chat ao c cach mang cua ngi ang vien, lam tron 10
nhiem vu cua ang giao cho.
Mong cac ong ch chap nhan n nay va giup toi
sm tr thanh ang vien.
Ha Noi, thang 11-63
Tran Bnh Dan
Hom qua ang voi xuong xng anh Chau bong goi
toi va bao cho toi:
- Toi mai Chi bo se to chc le ket nap. Cau chuan b
mot so thu tuc can thiet.
Toi nhan c mot so y kien cua Ban chap hanh oan
khong chu gii thieu toi vi mot so ly do theo y toi cha
xac ang nhng Chi bo van c ket nap.
Khong phai buoi toi ma la buoi chieu sau gi lam
viec. Buoi le n gian, trang nghiem gay tac dung tot oi
vi ang vien mi.
Toi the:
- Kien quyet suot i hy sinh phan au cho chu ngha
cong san.
- at li ch cua ang, cua Cach mang, cua giai cap
len tren.
- Kien quyet chap hanh ngh quyet cua ang.
- Tuyet oi gi b mat cua ang.
- Lien he chat che vi quan chung.
- Ra sc ren luyen t tng vo san sa cha t tng
sai lam.
236 237
Toi the khong c suong se v xuc ong nen nham
lan vai ch. Sau khi the toi phat bieu y kien trc buoi le.
Giong noi toi tham thiet va long trong:
Knh tha ong ch ai dien ang uy,
Knh tha cac ong ch,
Hom nay ngay 10 thang 12 nam 1963, ngay sung
sng va vinh d nhat cua i toi, toi c bat au gia
nhap ang. Hom nay toi muon phat bieu trc cac ong
ch nhng y ngh cua toi khi toi c vao ang.
Cac ong ch,
Toi ln len t khi hieu biet cho en nay, luc nao toi
cung c song mot cach thuan li trong s nuoi dng va
giao duc cua ang, nhng kho khan th thach oi vi toi
that cha co g ang ke. S toi luyen cua toi trong thc te
con rat non nt.
Ln len di mai trng xa hoi chu ngha, nha trng
a day toi yeu to quoc, yeu nhan dan, yeu lao ong, yeu
ang, yeu che o v.v... toi theo oan, nghe ang day cho
nen a hap thu c mot so c tnh can thiet cua mot
ngi cong san. Cac ong ch ang vien luc nao cung ben
canh toi nghiem khac phe bnh dat dan toi. Tat ca nhng
ieu o that kho quen. Tat ca nhng s tien bo cua toi o
la ket qua cua ngot 10 nam giao duc cua oan thanh nien
Cu Quoc trc kia, Thanh nien Lao ong ngay nay va cua
ang.
Bat au t hom nay, toi bat au nhan mot nhiem vu
mi me nhat va cung nang ne nhat: nhiem vu cua mot ang
vien ang Lao ong Viet Nam.
ang a ao tao cho giai cap cong nhan mot lp tr
thc mi e phuc vu cho cong cuoc cach mang Xa hoi chu
ngha. Ban than toi thanh phan xuat than khong phai giai
cap cong nhan. Xuat phat t long yeu nc yeu que hng,
long cam thu giac dan toi ti gac ngo giai cap. Do vay sau
khi gia nhap ang toi ha luon luon nang cao lap trng t
tng cua giai cap cong nhan. Ren luyen hoc tap ao c
cong san, ac biet chong t tng ca nhan chu ngha trong
moi hanh ong.
Va qua trong qua trnh tu dng cua toi, cac ong
ch a xay dng gop y phan tch nhieu cho toi iem nay.
Trong nhng phan chung mang y tot, co luc toi hay long
ca nhan mnh vao, s viec t nhien mat het y ngha tot ep
cua no va tr thanh xau.
ang a cho toi nhieu u tien, tao cho toi tat ca nhng
ieu kien can thiet e toi c hoc tap tr thanh ky s mot
viec ma ngay xa toi cha he ngh en hoac ngh en mot
cach xa vi. Nhng ket qua ngay nay cua toi co la ket qua
cua s au tranh bang xng bang mau bang mo hoi nc
mat cua cac ong ch i trc, cac ong ch ay van con, cac
ong ch ay la nhng ngi ngoi ay va tren khap at nc.
Nhng hieu biet cua toi khong phai do toi lam nen
cho nen cho phep toi t cao t ai, tach ri va coi thng
238 239
nhng ngi a xay dng nuoi nang mnh, ma ngc lai toi
ha se em hieu biet cua mnh truyen lai tat ca, em hieu
biet cua mnh phuc vu cho cong cuoc xay dng xa hoi cu
cu the cho viec e cao chat lng san pham va phan au ra
mat hang mi cua x nghiep.
Toi ha se mang het sc mnh e lam tron nhng li
ha trc ang hom nay, phan au het sc mnh e thc
hien 10 nhiem vu cua ang vien ma ang a giao cho.
Hom nay toi c vao ang, nhng th thach gian
kho toi cha c trai qua, ieu kien toi luyen cha gay go
nen mot so nhc iem cha c boc lo. Trong cong tac
con nhieu thieu sot.
Do vay rat mong cac ong ch trong Chi bo giup
toi nhieu hn na trong qua trnh phan au e tr thanh
ang vien chnh thc. The la toi c sinh hoat ang lan
au tien. Buoi sinh hoat n gian, ch co may van e con
con thoi...
Buoi le ket nap xong.
Nam Cao viet bai oi mat noi len cai nhn cua mot
con ngi oi vi xa hoi thay oi. Toi viet bai oi mat noi
ve oi mat va cach nhn cua mot co gai.
Co may lan en nha chi, noi cho ung la hai lan:
- Mot lan b bat coc.
- Mot lan i mn xe ap.
en vi Ly, mnh co phan de dat va co xuc ong,
ngai ngung. en hay quen, nh hoi nhieu chuyen nhng
thi gian chet nhieu. Co luc khong kh lang yen mot cach
ang s, toi ch biet nhn l ang ma co tm van e g e
phat tan cai canh tng ay.
Toi muon luc nao cung nhn thay oi mat ay nhn toi,
mot oi mat rat to va sang. O! Tnh yeu a en vi toi!
Hay noi thc t tam hon mnh. Neu nh mnh khong
yeu nh! Mnh lanh lung nh. Cau chuyen se i en au?
Giac ngu toi a bat au thieu vo t, toi a bat au nghe
c buoi phat thanh ca nhac va tieng nhac quoc ca cuoi
ngay. Sau o toi co con sc na khong toi cung khong ro.
Met moi cua mot ngay e nang len tam hon toi roi dm toi
vao giac ngu trien mien cho en sang.
Tng Vy a to chc cho toi gap co ta, theo y nh
cua Vy la toi co the noi vi Ly trong em o rang toi yeu
Ly. Nhng au co n gian nh vay c. Trong buoi hom
ay toi ch nhac Ly mot so iem can thiet cua viec oi x
thoi.
Mot toi th 7 khac Ly en toi, chung toi ch trao oi
xung quanh tnh cam gia Ha va Vy. Ngoai ra chang co g
khac. Rut kinh nghiem cua tnh cam gia Ha va Vy toi co
noi ua vi Ly mot cau. Ca hai a cung ci.
240 241
Lan na vao toi th 2 theo Ly e ngh toi en gap Ha
thong qua Ly. Toi lam viec nay vo t, tuy i vi Ly toi van
co cam giac nh mot ngi ban bnh thng khac. Ve nha
ngu mot giac en sang mai, au au qua.
Ly ep, ac biet sau khi tiep thu y kien toi mac bo
quan ao en lai cang ep. Sac ep va tnh tnh cua co ta co
the rung cam lay ong c tnh do d va an o s chet
cua toi khong?
Xung quanh toi, mot ngi ban cua toi a yeu Ly mot
cach sau sac. Toi chuc cau ta thanh cong. Neu Ly a yeu
Bnh nh Bnh mong muon th khong g ep bang.
Tat nhien nhng y ngh ban au cua mnh se khong
con gia tr na. Mi 2 tuan nay thoi, mi co mua cuoi
thang gieng 64 thoi. Toi co the lui ra mot cach de dang
luc nao cong tac cung i toi. Toi khong muon i trao oi
dai dong va lanh buot tan tim e anh hng en sc khoe,
en phuc vu.
Tim toi ang ap manh
Mau nong van ang chay.
4-2-64
Sang sm, chim ca mng ngay en
Sng chieu tat nang tm hoang hon
Trong gio hiu hiu ngi thon n
Lang ngam ong xanh ron tam hon
Mai toc ai bay lua trc gio?
Hen ho ai ay ng ch ay?
Kenh xanh nc bac l troi chay
oi mat m mang co ng ngay.
Gio van th thao vi khom cay
Khen cho co gai nhoc ban ngay
Canh tra uong nong vn oi ma
Nh then tho ai mat o gay...
Thng Hai 63
242 243
N
am 1964 en nhanh chong qua. Toi lai c e
bat am nhiem nhiem vu theo kha nang, ban va
lung tung. Nam 64 ap en trong tnh trang toi ang cang
thang va khong he ngh en viec ghi vao nhat ky nay.
Mi tet dng lch o th en tet am lch ngay. Trc
khi mua xuan en go ca tam hon toi, gio a en xao ong
au oc toi e th thach nhng canh la xanh va ua, ai hoi
cong nhan vien chc xng cung c tien hanh trc tet.
ai hoi ang bo cung phai tien hanh gap rut.
oi van nghe c to chc.
iem au ngon tay danh sach co nhng ai? Nhat nh
la khong the thieu toi va co gai mat to. Chung toi lai c
dp gan nhau e nhn thay oi mat to va sang, e luc nao
nh cung muon tm thay nhau.
Cong tac ben nhau cang hieu nhau nhieu hn. Toi co
mot nhan xet chu quan: neu ch nao cha co gia nh khi
cong tac gan mnh cung eu men mnh ca Ly lai c dp
hieu them toi sau sac hn.
Ly yeu toi nhng iem nao?
- dang ieu mot chang th sinh?
- tac phong hang say nhiet tnh?
- bo mat cua mot chang thanh nien
- mieng ci, li noi cua mot ke tng trai vi
cuoc i.
- ao c cach mang, tnh khiem ton, nha nhan?
Toi cung chang hieu na.
Toi s d luan xau en chung toi nen toi e ngh Ly
muon gap toi hoac toi gap Ly eu khong trong xng e
qua cac oi mat cu vo khac khong nhn thay c. Ly em
ieu toi noi vi Ha. Cai o bnh thng thoi!
Ngay 11-2 la sinh nhat cua Ly. Toi chuan b tang cho
Ly chiec anh Bac. Anh o toi rat ham thch. Gi th cho Ly
co vai dong nho nho va ngan ngui.
Ly em!
Sinh nhat em, anh chuc em khoe, tien bo
Nam mi, anh tang em chiec anh Bac ma anh thch nhat.
10-2-64
N
gay 10 nhan dp ai hoi cong nhan vien chc, toi
gi tang Ly. Lan au tien Ly oan va hieu c
y toi. Toi nhn thay Ly nhn toi rat tha thiet va tru men.
Toi lien hoan van nghe toi tang Ly mot canh hoa tm, Ly
nhan nhng hi de dat...
em 29 tet, luc 7 gi toi trc xng ve cam theo cho
Ly bc th cua ai ben Lien Xo gi ve khong biet. Toi hen
vi Ly 8g hay en toi cho vui.
Nam nay toi c mot buoi sang 29 e chuan b tet.
Toi i mua hoa, mua quat lam cho nha ep han len. Toi
trang hoang nha ep lam. Quet lai tran, ca v.v... Cha
chuan b xong Vy en, Hung en. Toi ang loay hoay cat
244 245
cai chau cho cay quat th Ly en. Toi mi vao nha noi
chuyen mot chap the la Vy chuon, Hung chuon e lai mnh
toi va Ly. Me va cac em a i xem xi ne. Hai chung toi noi
chuyen linh tinh tng oi nhieu.
Ben ngoai tri am hn, ma phun hom nay khong ri
na. Chung toi keo nhau en Tng Vy nhng Tng Vy
ban. Chung toi keo nhau ve nha Ly. Ba me Ly buong
trong ngh. Phong ngoai lang vang chung toi ngoi noi
chuyen than mat va au yem lan nhau. Toi va Ly ngoi ben
nhau cho en giao tha, ke cho nhau nghe ve gia nh nhau
cho en khi tieng chuong giao tha mng nam mi o ron
ra cat t tieng noi cua toi. Toi nhn Ly, Ly nhn toi. Tat
ca nhng cai g ma chung toi muon noi vi nhau hnh nh
a noi het trong oi mat nhn cua gi phut giao tha lch s
cua nam 63-64 ay.
Toi ra ve trong gio ret thoi cua em khuya chuyen
sang ngay 1 tet.
Ngay mong 2 toi chnh thc en tham gia nh Ly. Ba
Ly ang tiep chung toi (Toi va Hung) th cac ban c ve,
cung vi Ly vao nha. Cuoc tiep khach vo cung than mat.
Toi lang lang chang noi nang g. Toi c biet Ha om.
Sau cuoc noi chuyen Ly nh cung Ha en toi. Toi a ao
ngc lai cau chuyen, e ngh toi se en.
... Toi en nha Ha, Ha b sot 39,50 nang ay. Nhng
Ha van linh hoat tiep chuyen chung toi. 9g chung toi lai
keo nhau ra ve va Ly t nguyen ru toi ve nha toi. Chung toi
noi chuyen en 11g em hom o. Toi e ngh Ly gi mai
mai tnh cam nay. Ly noi can en thi gian e hoc tap va
suy ngh. Y o c toi tch cc ung ho. Thc ra toi cung
cha noi vi Ly ca. Ly s toi hieu lam a e ngh toi yen
tam va s toi b Ly han che s tien bo.
Ly ve nha...
Moi chuyen a xong cha? o ai biet. Co ngi th
cho rang xong. Rieng toi, toi cho cha xong, neu khong
can than se tan v nh bot xa phong do ca oi ben va co
the bat au toi.
18-2-64
M
ay ngay hom ay, toi thay long toi rao rc qua.
Phai noi ngay vi Ly y ngh bong bot soi noi
ang ngam tham vao tam hon ang trong rong cua toi. Toi
nghe ngi ta noi vi toi lau lam rang: Ly rat yeu toi. Ch
can toi tra li thoi! Lam sao hieu c ieu o la s thc.
Hn na nhng y ngh d oan cua toi cung ch la nhng
d kien thieu kinh nghiem. Xung quanh toi ngi ta noi
nhieu ve toi. Tat ca nhng d luan cong vi oi mat sang
nh en pha ot chay tim toi moi luc moi rng rc. Toi yeu
Ly lam roi chang?
Toi a 2 lan khong c tnh yeu ap ng, lieu toi co
u sinh lc e chu ng noi mot khi Ly khong yeu toi. Toi
thay s mot cai g au kho na xay en vi toi. Ly nhiet
tnh, toi th th , lieu toi co ap ng noi tnh cam cua Ly
khong? Neu khong th sao? Toi phai au kho na khong?
Toi song n s va gian d, lieu mat nhn cua Ly co
246 247
hp khong? Ly co yeu cau mnh ve hnh thc khong? Toi
suy ngh rat s rang toi a v tnh yeu ma bc vao cuoc
i cua nhng ke tam thng nhat.
Toi muon noi rat that 2 ieu nay vi Ly. Ngay 25-2-
64 toi chnh thc e ngh vi Ly en nha toi gap nhau.
em hom ay toi ve hi muon v hop ang bo. Toi
phong nh bay trong ret buot, gio lanh. Hoi ay toi tham
ngh: tnh yeu cuon hut con ngi chay nhanh len pha
trc ghe gm! Gap Ly, toi chang biet noi g, se bat au
ra sao? Toi lung tung va suy ngh mai ma chang bat au
c cau chuyen.
Toi ch vao tran Ly ua:neu anh trong nay th anh
se noi het.
Ly cho phep toi noi. Toi ngap ngng suy ngh:
- Anh rat yeu em Ly a!
Toi guc au xuong vai Ly yen lang. Ly nhn toi khong
noi. Trc o toi noi mot so ieu lien quan en chuyen
nay. Noi chung buoi trao oi tot. Toi hoi Ly oi vi toi the
nao. Ly tra li ngai ngung va nhanh chong:
- Anh biet ca roi.
The la t ngay 25-2 tr i chung toi coi nh chnh
thc yeu nhau. Tuy Ly muon noi rang cha voi i na,
nhng toi va Ly a yeu nhau. Lau au tien trong i toi
c song trong tnh yeu tham thiet cua ca 2 chung toi.
Toc Ly du dang phu xuong lng Ly, mai toc ay khong
roi tung nh long toi nhng nam trc ay.
15-3-64
T
oi en nha Ly cung nhieu nhieu roi ay. So lan
cung con co the tnh c ch khong ngha la luc
nao cung co the quen c. Th vien cua tong hoi y hoc,
mai nha Ly la nhng ni chung toi ban vi nhau ve nhng
van e lien quan en nhau.
Co ngi noi do toi nhay vao yeu Ly lam cho Bnh
mot ngi ban ho Ky chung toi phai that bai. Ly a yeu
Bnh, nhng khi toi ve Ly bo Bnh v.v... Cai o lam cho toi
suy ngh nhieu vo cung.
Toi muon khong en vi Ly v Bnh, nhng tnh cam
gia toi va Ly rat t nhien en. Chung toi en vi nhau
mot cach am tham thong cam va yeu nhau tham thiet.
Con Bnh co chu quan g i na th nhng ieu d luan tren
that vo can c. Ngay Ly cung khong ro rang yeu Ly th lam
sao c. Thoi! Thi gian se lam ro ra tat ca. Thi gian se
ung ho chung ta!
- - - - -
Tri i! Moi s vat thay oi rat nhanh trc mat toi.
ac biet toi. Toi thay oi i nhieu lam. The la toi bat au
yeu va c yeu. Trong khoang thi gian vo cung ngan
ngui toi a buoc toi vao mot co gai. Luc au toi lo lang
nhieu. Toi an o cho s tien bo chung cua ca hai chung
toi. Toi lo lang u ieu. Toi at nhieu gia thiet e t tra li,
248 249
nhng moi s lo lang o a b tnh yeu at mat i. Toi yeu
Ly co phan thieu vo t roi.
Gia nh toi moi ngi mot y:
- Ba th sao cung c, ba rat tin mnh, co luc ba
muon mnh yeu mot co sinh vien hoac mot ky s c, ba t
biet Ly nhng biet mnh yeu la ba a hnh dung Ly tot roi.
Rieng ch co me, me khe khat hn nhieu. Do Ly co
mot so nhc iem nh thieu lao ong... me cho Ly khong
ep lam, anh Sn cung bao khong ep. Nhng rat khoe.
Ch Phng cung cho rang khong ep. Nhng rieng toi, toi
chang me ep lam. Ly oi vi toi rat ep, oi long may oi
mat to, song mui doc da, dang ieu du dang cua Ly lam
toi khong the nao thay oi c mat nhn cua toi.
Me cho rang ba Ly la t san tr thc, vao ang trong
ieu kien th thach cha tot. Ma Ly la con gia nh a
chu. Ca gia nh pha noi cua Ly chang ep e g ve ly lch
cach mang. Me at van e tai sao mnh lai lien he en gia
nh nh vay.
ung! Ba Ly van co mot so khuyet iem thuoc ve y
thc giai cap, thuoc ve quan niem cuoc song. Tat ca nhng
ieu ay co the anh hng en Ly, nhng Ly song xa gia
nh kha lau, hap thu giao duc tng oi tot c, nen
Ly thang than trung thc, biet tu dng, cau tien bo. o la
ieu hap dan toi nhat. o cung la goc ma toi yeu Ly.
Thang 5-64
T
oi th thach nhieu oi vi Ly. Ngc lai Ly cung
th thach nhieu oi vi toi. Chung toi, ca hai eu
co luc lo lang hoi hop, buon chan, roi yeu nhau tham thiet.
Toi giup Ly hoc e chuan b thi.
Toi th 7 hom ay...
Sau hn 3 thang hoc tap, 11 gi Ly se i gac x nghiep.
Chung toi con c mot tieng ngoi ben nhau au yem nhau.
Toi bao Ly nham mat lai, Ly ci va hieu y. Toi noi rat
nho nh thon thc:
- Anh hon em nhe!
Toi at moi tren ma Ly mat du. Chung toi nhn nhau,
roi lai om nhau chat cng. Ly hon nhe tren ma toi.
Chung toi yeu nhau tham thiet. Lan au tien trong
cuoc i toi. Toi c hng hanh phuc nh vay. Chung toi
lai lang lang nhn nhau va ngoi ben nhau.
Mai en khuya, gan 11g ong ch Thng trc nhac:
a khuya chung toi mi ra ve, Ly tiep tuc i canh. Toi
a i qua xa.
Hai chung toi eu ha yeu nhau mai mai. Rieng toi,
co g co the ngan c long toi tr ang neu ang khong
ong y. Ly se la ngi yeu vnh vien cua i toi.
23-5-64
Toi th 7
250 251
Hom nay tap quan s
Tri nang nong, mo hoi t am ca lng. Toi thay
sao long toi nang tru va buon qua. Ly co tnh oc lap, ieu
o rat tot. Nhng bng bnh dan en bao thu la mot iem
xau. Ngi i trc bao gi cung co kinh nghiem. Khi thao
luan thong nhat th phai bao am ieu a thong nhat.
Ly a pha ieu o.
Nh the la co ang buon khong? Toi buon lam.
12-6-64
T
oi va Ly yeu nhau en nay gan 4 thang. Trong 4
thang ay co bao nhieu la thay oi.
Nhng luc gap nhau cua buoi ban au khi co y vi
nhau toi thay co g xung quanh ngan can toi. Long toi moi
luc moi xieu, toi thay tnh yeu c tham dan vao toi va buoc
toi noi len ieu ay oi vi Ly. Cai g a loi keo toi? Mot
oi mat to va sang! Cai g na? Mot tam long trung thc
va nhiet tnh? Con g khong? Con! Mot moi tnh tham
thiet hn g het.
Toi phai khac phuc mot so hieu lam cua Ly ve toi. Ly
s toi thch hnh thc. Co mot ieu la, Xuan Dung em gai
ke cua Ly van viet th khuyen Ly, at bao nhieu van e
va ket luan rang: Ly khong nen yeu toi. Ly im lang vi toi
rat lau. Co lan gap nhau ch co s yen lang, l ang. Toi
rat chu quan nhng khong the khong suy ngh c. Toi
noi vi Ly toi khong thch s yen lang nay. ot nhien Ly
hoi toi:
- Em se cat toc, anh nh the nao? Mot y ngh thoang
nhanh qua oc toi: hay la Ly b benh g ma lai nh vay.
Nhng toi khong tin va biet Ly th thach. Toi tra li ngay:
- Em lam sao hp ly nhat la c.
The, Ly cang ngay cang yeu toi va rat tin toi. Ngc
lai toi moi ngay moi thay men va tin Ly nhieu hn, nh
the co the xem nh chung toi rat cong khai.
Toi tien hanh giup Ly hoc e thi ai hoc. Nhng buoi
hoc xong e lai cho toi thay Ly thong minh va sang. Hoc
nhanh hieu chong. Bng bnh va oc lap. Nhng, hoc vi
toi co luc ca hai eu mat tap trung. Rieng toi chang he g
ch lo cho Ly thoi.
The la Ly c ngh e hoc thi. Toi en giup. Toi suy
ngh rat nhieu ve hanh ong cua mnh, toi s toi ca nhan
chu ngha. Ma that! Lan au tien toi xin ngh e lam viec
cho ca nhan cua tnh yeu toi. Va cung v lo cho Ly, em
nao toi cung giup Ly, nen toi t lam them gi nen ke hoach
khong hoan thanh noi mac du toi a day sm, i lam sm,
toc o ve nhanh hn, v.v... ket qua cua viec thi ang ch
ket qua cua Ly. Chuc co em at ket qua tot.
C
hieu 30-6 Ly hoc rat cang t 1g cho en 4g. Ly
do lang nhieu v kien thc rat lung tung. Ly ngh
giai lao, chung toi om hon nhau au yem nhau va truyen
niem tin cho nhau trc khi len ng i thi, i bao cao vi
xa hoi nhng ngay kho luyen trong hoc tap.
252 253
Ngoi trong long toi, Ly cam tay toi, toi siet chat tay
Ly hoi:
- Em co thay hanh phuc khong!
Ly tra li rat gon.
- Rat.
Nhng toi, toi ngh sau hn, xa hn. Hanh phuc cua
ca nhan toi khong the lam toi quen c hanh phuc cua to
quoc. Toi thay hanh phuc cua ban than mnh cha va cha
the that hanh phuc khi at nc con phan cach. Toi san
sang xa la cuoc song hoa bnh mien Bac e len ng
chien au mien Nam.
Qua cau chuyen vi ong ch to chc toi biet c
toi ng au danh sach trong so so ngi c len ng
phuc vu mien Nam ve dung cu y te. Toi thay vo cung sung
sng. Toi vuot toc Ly, guc au toi tren tran Ly rat cham
rai, mat toi van xa xam:
- Cha em a! Khi at nc mnh cha thong nhat.
Ly guc au vao ngc toi:
- Em ch anh mai mai.
Li ha nh the thot ay in sau trong tr toi cung nh
hanh ong cua Ly luc ay. Toi van lang thinh om Ly chat
cng trong long mnh. Tr toi menh mong suy ngh en
nhiem vu cua toi sap en. Va toi vut ngh en nhiem vu
khan cap oi vi Ly. Chung toi ri nhau ra va tiep tuc truy
not nhng phan con lai.
en 6g toi ra ve. Ba va ma Ly lu toi lai an cm.
Toi chang lam the nao ma an ma nuot c. Nhieu luc toi
muon non ra tat ca. Met nhoc cua bao nhieu ngay qua, mot
s mat t do nen len cuong hong toi. Toi co nuot nhng rat
kho khan. Lan au tien gan 10 nam nay toi an cm mot
gia nh ngi khac ngoai gia nh toi va tap the.
8-7-64
Nam nay nam th 3 cua nam ket ngha Bnh Thuan
Tuyen Quang, cung nam th 3 nay toi mi co dp i en
tnh ket ngha. i theo bien phap tot nhat la chiec Com-
mang-ca cua ba. Gia nh toi i 4 ngi: ba, me, va em
Lai. Chiec xe c bang bang phong tren ng Ha Noi Viet
Tr. ng sa noi chung rat quen thuoc.
Thch thu va sung sng nhat la toi c nhn thay
quang ng ma trc ay, nam th 2 chung toi en ay
e chong han Phu Lo Vnh Phuc.
Chiec cau, may cai lo cot ngon ngang chiec quan ban
da ben ng, v.v... Tat ca lam toi nh nh lai, nhng
ngay song vat va trong lao ong. Nhng ngay o toi a tm
hieu c cuoc song cua nhan dan nong thon mien Bac.
Phng phap canh tac, nhng cam tnh va noi chung sinh
hoat cua nhng ngi lao ong can cu ay e lai trong long
toi mai mai.
Tri nong, nong en mc o ng nha chay ra
254 255
nhp nhep. Xe chay rao rao kinh ngi. Nam nay co khac
nam xa, tuy the nhng ong van ay nc.
Toi en Viet Tr. May qua va en cau th tau hoa
en, xe phai dng lai. Toi c dp quan sat xung quanh
ay. Tren nga 3 song, khoan ho khoan... Nga ba song
Viet Tr ep that. au cau co ghi ngi chien s cong nhan
Trung Quoc a hy sinh trong nhng ngay au cua cong
cuoc xay dng chu ngha xa hoi mien Bac...
Xe chay mai, chay mai tri toi mt th va en ben
oan Hung Chien Thang Song Lo, a ghi bao nhieu mau
cua quan Phap ang bay binh bo tran trc mat toi.
... Gan 9 gi xe cach th xa Tuyen Quang 5km th xe
bep lop, lau l lau lac mi cha xong va en c c quan
Mat tran to quoc Viet Nam.
Tren ng i toi thay mot ieu cao nhat la toan dan
ta, bat ky au, tnh yeu at nc, tinh than chong My eu
cao ngun ngut. Ngay 20-7-64 nam nay chng to ieu o...
Th xa Tuyen Quang on tiep chung toi nong nhiet
va ay thng men, ho cho chung toi an uong no say. Di
nang tra, toi, me, Lai cung i dao pho tham sinh hoat cua
nhan dan. ay cay an qua nhieu lam: chuoi, man, hong
b, nhan, nh mua ve cho moi ngi, trong o co ngi
mnh yeu mot t nhng khong co g ng. Dan me mua ve
nhng me lai chang mua.
Toi 29/7 toi voi vang chay ve Ha Noi e d 2 cuoc
ai hoi. Nh the la toi ket thuc hanh trnh ngan ngui ay.
Nhng ngay hoat ong va i lai xa xuoi nh vay, met moi
thieu ngu a ghi lai tren oi mat sau hoam cua toi.
7-8-64
Tri nong, he ve mua thi en
Ron rang tap nap cac th sinh
Cham chu, on bai vui ao e
Trong ay co ngi yeu cua mnh.
Thang 6-64
Tnh ch ep nhng khi con dang d
i ch vui khi gi vng li the.
Th Phu Yen
(T tuyen au to quoc)
256 257
Mua thu,
Bao nhieu nha van a ca ngi mua thu ep, t Nguyen
Khuyen xa xa a m tam hon rao rat va ngay ngat trc
nhng canh:
Ao thu lanh leo nc trong veo
Mot chiec thuyen cau be teo teo
Song biec oi lan hi gn ty
La vang trong gio se a veo
...
The L ngay nay van con song, ong a thay mua thu
buon ri ri:
Em khong nghe mua thu
La thu keu xao xac
Con nai vang ng ngac
ap tren la vang kho
Vi toi bat c mua thu nam nao en. Kh tri bat au
co t gio lanh t phng bac tran ve lam h hng long ngi,
khi cay bat au thay la, khi nhng ong ch quet ng tren
cac day pho Ha Noi bat au vat va, khi tren ng cac em
be tinh nghch bat au nem sau chn, khi mua bao lu bat au
gay kho khan cho mien Bac cua to quoc, toi thay long toi
nao nao va bat au on lai cuoc i mnh.
258 259
Mua thu nam 1945 bat au bang CM thang 8, va nc
ta bat au vang lng tren the gii vi ban tuyen bo oc lap
cua Bac Ho, nhng ngay au be bong ay, mi 7 tuoi au,
nhng toi a thay s rung cam cua mnh vi mua thu lch
s cua to quoc. S rung cam bat au bang s say me la c
o sao vang o rc, lp lp trum len oan ngi bieu tnh.
Toi ln len cung vi s chuyen bien cua khang chien,
roi xay dng chu ngha xa hoi, toi a hieu het y ngha khi
toi bat au co y thc ve ngay sinh cua toi. Toi thay nh tam
hon toi cam xuc:
Toi lang nghe mua thu
Mau trong tim rao rat
Chan tri xanh bat ngat
Thuc giuc tam hon toi.
Toi lang nghe mua thu
Cam hn ang boc chay
Ngun ngut ngut tri cao
Thieu ot sach quan thu
Mua thu nam nay bat au bang chien cong rc r, huy
hoang cua bo oi phong khong va hai quan Viet Nam. Ngay
5-8 trong mot ngay 11 chiec may bay ch b tieu diet tren
mien Bac than yeu cua to quoc. Ten phi cong My b bat, guc
au nh ch biet kham phuc quan oi anh hung cua mot dan
toc anh hung. Chung no ngh g ve at nc Viet Nam, dai
at dai hnh ch S?
Ngay mai ay cua mua thu la ngay 11-8. Sinh nhat cua
toi. Nam nay sinh nhat cua toi oai hung cha? Ca to quoc
ang reo mng chien cong, trong luc ay toi cung ron rang
mng chien cong va mng cho toi tron 26 tuoi.
Nam nay toi bc sang tuoi 27. O! Sao toi mau ln
nh vay nh? Lam sao ma buoc thi gian lai nh? Sinh nhat
anh vang em Ly i! Em yeu cua anh i cong tac xa; tren
nong trng em ngh g en anh? ay anh ang thay em
van mai toc mot ben, tay ang an manh nhat cuoc xuong
mat at.
Em lam g nong trng? Hom em i, ruot gan anh c
bon chon the nao ay. em hom o anh tng em xuong, moi
mat trong ch. ng cai ngi len ke xuong tap nap. Anh
co nhn tng chiec xe, rat mong thay chiec Diamont cao cao
va dang du hien cua mot co gai tinh nghch.
Sang gap em ngan ngui qua, the la em i xa nhau
chang co may ngay sao anh nh qua nh chng. Anh tiec
khong nh ra e a quyen nhat ky nay cho em xem
Ngay 11-8 en,
Toi 3 lan bieu tnh au tranh chong My. Khoang 6g
kem 15 toi ang nhp ghi-ta tap anh en gam La ma-gi,
ch Vy ngi ch cua toi em en cho toi mot niem vui,
mot nguon hanh phuc...
Bc th cua Ly mng sinh nhat toi. Ly chuan b a t
lau va gi lai cho ch Vy tat ca tnh cam cua mnh cho toi.
M th ra, th ra Ly lay dong th cua toi t bao gi ma toi
khong ro:
260 261
Tnh em nh la chay,
Du cho tuyet phu day
Khong tat noi
Van ngam ngam
Roi bung chay!
Chuc mng sinh nhat anh than yeu cua em.
11-8-1964
Xuan Ly
Ly tang cho toi mot ngon nen bang hoa hong. Bao
gi th toi khi ngon nen cua long toi. Sao em khong noi ro
ngon la long ay nh the nao h em? Sung sng qua, anh
hat mai khong thoi bai hat:
em qua, m thay trong ngan hoa, xao xac an chim
ve... Ma ri trong gio, m mang nh bong ai ve ben them,
gi cho bao men thng...
Keng anh i lam viec...
Hom nay toi phai lam viec hang hn bao gi het...
T
rc ngay 19/8 toi c giay mi i d buoi gap
mat cac chien s hai quan va phong khong trong
nhieu ngay qua. Toi va Ly cung i. en hi muon gi,
nhng s viec cung khong en noi muon.
Tan noi chuyen, en muc lien hoan toi va Ly sang
cong vien Thong Nhat. Nam tay nhau, chung toi i song
oi ben nhau toi cam thay am cung va hanh phuc tran ngap
long toi. The roi toi at len moi Ly tat ca long toi trong mot
chiec hon nong tham nhat... Ly xuc ong th hi gap om
gh chat toi...
Lan au tien trong i toi i chi vi ngi yeu
cong vien. Anh trang van sang vang vac xuong nhng lum
cay, sang hoa di mat ho lap lanh vo cung ep.
Ngay mai 20-8!
Ly a thi o ai hoc va bat au thoi cong tac. Ngay
19/8 nam nay la ngay lam viec cuoi cung. T nay oi mat
t phong vat ly van thng theo doi tng bc i cua toi a
khong con na.
Toi lam viec ch mot mnh toi. Toi se lam viec nh
nhng ngay hang say nhat nh e thi ua vi Ly trong hoc
tap va san xuat.
T
oi m mat ra, xung quanh toi van la em toi, tri
mua he nhng sao lanh lanh. Toi keo chiec chan
len che kn ngc va nham mat lai. Khong lam sao ma ngu
c na. Cai g c nao nc, rao rc tam hon toi. Nam mai
nam mai ch sang.
Ba toi day cho a chau an, toi vung day nghch vi
no. ong ho luc ay ch 4 gi. Ken the duc vang len. Toi
i anh rang ra mat. Gio lanh lanh thoi mat ri, bau tri
may keo en nght va ma bat au ri nang hat. Mot buoi
262 263
sang mua thu... khong the nao ngan c long toi, toi ra i
vi chiec ao ma.
Toi en Ly, hai chung toi cung i chua Cham. Tri
khong ma na, ng i tuy co bun lay ay nc, nhng
noi chung rat tot. Tren doc ng i chung toi noi chuyen
huyen thien, toi hieu them nhieu ve Ly va Ly co le cung
hieu ve toi.
en chua va vao hang ma trut nc xuong d doi.
Chung toi ra pha sau hang ngoi noi chuyen cho nhau nghe.
Tra roi, chung toi an sang xong ru nhau len nh nui chup
anh chung. Ly bam xong t ong chay lai ben toi, 2 chung
toi ben nhau nhn vao may anh. 2 tam anh nay se ghi mai
mai s chung song tot ep nhat trong tam hon chung toi
Luc ra ve, xe ap chung toi b lu quy s pha het van
hi, phai dat xe i mot cach kho s. Nhng cuoi cung giai
quyet c mot cach tot ep.
Ve en Ha ong, chung toi uong nc xong, ma trut
nc xuong d doi, chung toi c quyet nh i ve. Toi hom
o toi an cm nha Ly. Ba cm o rat ngon va hanh phuc.
N
am 1964, nam ban le quyet nh s hoan thanh
cua ke hoach 5 nam lan th nhat cua nen kinh
te xa hoi mien Bac. Va cung la nam ban le quyet nh s
thang li chien trng mien Nam lch s va anh hung.
Moi bc tien len cua cach mang, nhat nh phai oi
lay bang xng mau cua nhng ngi ang yeu nhat. oi
ngu cach mang nhat nh phai bo sung nhng lp ngi
mi tre, ay nhiet tnh nhng thieu kinh nghiem. Nhng
chang thanh nien cua la tuoi chung toi ang bat au len
ng gop sc mnh trc tiep cho cuoc chien tranh mau la
e giai phong que hng mien Nam. Nhn quanh quan
cac ban toi lan lt len ng, toi nao nc chuan b t 1961
en gi, nhng chang co g ca. Ho van cha ong cham
en toi. cai ni kh ho co gay nay, lam the nao c nh?
Toi a chuan b xong,
Ly se buon khi xa toi nhng Ly ung ho toi. Ly se ch
toi mai mai kia ma. Ba me toi luc nao nh cung muon em
sc mnh cong hien cho cach mang, luc tuoi gia khong lam
c na th rat muon con mnh noi s nghiep. Nen ong
vien va thng cam vi nguyen vong cua toi.
Toi a lam n gi Ban Thong nhat nhng vo hieu.
Bay gi ngoai viec tch cc san xuat hoan thanh ke hoach
nha nc con lam g na ai biet c, ch ch i thoi ?
8-10-64
B
a toi nam nay 58 tuoi. Trong khoang i hoat
ong cua mnh, co luc co khuyet iem nay, khuyet
iem kia nhng noi chung ca cuoc i ti ep nay la ca
mot tam gng sang choi cho chung toi hoc tap. Toi khong
lam sao co the quen c ngi cha hien hau, thng con
ay c. Co nhieu luc ba thng con en khong au tranh
na. Co nhieu luc tnh thng lam toi buon ci na.
264 265
oi vi cong tac, ba toi co bao gi nh en thi gian.
Ngay cha u, lam em, ngay chu nhat, v.v... Co nhng
em th 7 di ngon en sang choi khong ngu c, m
mat ra toi van thay ba toi ngoi im phang phac, tay cam
ieu thuoc khoi van toa mu ca xung quanh. Di oi mat
knh trang, cap mat nh khong bao gi nham ay van tnh
nh sao cham chu nhn vao cong viec. Co nhieu luc ang
lam viec, nhng cn au khung khiep lai lam kho ba toi.
Ba toi anh nam va th. Luc nay i benh vien, luc khac i
benh vien, nhng moi lan ve la lao vao cong tac.
Lan cap cu nay nguy hiem, benh vien Viet Xo a
tan tnh cu cha va a gianh cai song cho ba toi. Ho a cat
mat tui mat roi. T nay cuoc song cua ba toi thieu i mot
cai tui mat, an uong se kho khan nhieu, nhng nhat nh
ba toi se danh nhng gi ngay song cuoi cua i mnh ay
y ngha hn, ay tnh thng hn.
Cn khung khiep cua gia nh toi a qua.
14-10-64
T
ai sao lai song hoa bnh yen on tren at Bac mai
nh? 10 nam qua a hoc c bao nhieu? Ln
len bao nhieu? a en luc con chim non ay u long, u
canh co the vo oi canh vng vang ve que hng cu e
hanh ong.
i la nguy hiem, la gian nan, la song va la chet. Chon
con ng nao? Ha Noi, ba toi, me toi, cac em toi, va ngi
yeu cua toi luc nao cung yeu men toi. Hay la ch song bang
tnh thng ay? mien Bac chac cung la ong gop cho chu
ngha xa hoi co phai khong?
Toi co suy ngh nhng khong ngan ngai toi se xa ri
tat ca e giai phong cho que hng. Toi i tm mot tnh
thng e cho tnh thng cua gia nh toi, cua ngi yeu
toi them y ngha. Dau mai kia toi co hy sinh, gia nh toi
thieu toi, a con trai ca. Ngay chu nhat khong thay bong
dang toi ve na. Nhng quyen sach, cai chan, cai ao, cai
quan, ky niem cua cuoc i toi ch con bao nhieu ay. Tieng
hat cua toi se tat ngam t trai tim toi. Me hien cua toi se
au buon, ba toi se tram lang va cac em toi se ln len
nhieu. Con ngi toi yeu se vo cung au xot, lat lai tam
anh cua toi. Toi hnh dung Ly se khong khoc va lang lang
thiep i nh mot thieu phu.
Roi thi gian se ru sach au buon, v au buon vo
ch. Du gian kho bao nhieu e len vai toi, du benh tat bao
nhieu day vo toi, toi chu ca. Toi se khong bao gi au
hang. Toi cha he chu au n cua tra tan, toi hi lo v s
chu khong noi se tr thanh ke phan boi.
Lam sao quen c cau noi cua Ly:
- Khong! Em tin anh lam c.
Anh se lam c Ly a, gian kho, cam thu se ren
luyen, se hun uc y ch. Em yeu cua anh! Anh se khong
phu long tin cua em. Chung ta se bo sung cho nhau va ung
ho nhau hoat ong. Hay lam sao cho cach mang rut ngan
nhat em nh?
27-10-64
266 267
Anh yeu cua em
Anh i va na tieng nhng em a lai viet th cho anh
v em biet rang tuan nay chung ta khong gap nhau, va neu
khong viet em cung khong an tam. Em s anh mat sc v em.
Anh yeu!
Sao anh lai yeu i the. Em co lam anh hng g en
anh khong? Em ch thay mot khuyet iem cua em oi vi
anh la em t noi len y ngh cua mnh nhng anh ng lo, em
tin rang em se noi c, va du sao nhng ieu can thiet em
cung a noi roi.
Em biet rang anh tin em, va nhng g cua nhng ngi
trong xng noi se khong lam mat c long tin o. Em
ch mong anh rang anh ng suy ngh g ve chuyen o ca,
ca trong giac ngu em cung khong mot hnh anh nao khong
tot en vi anh, bi v em a la cua anh va mai mai nh
the thoi. Em biet chac nh the va em rat tin hanh phuc cua
chung mnh. Em rat t hao ve anh.
Em i hoc vao moi trng mi nhng em ngh chang
co g khac la hoc ca con nhng ieu ngi khac ngh th
qua thc hoan toan la vien vong v em rat thiet tha ti hanh
phuc cua mnh va em ngh khong mot ngi nao khac co the
lam em thay oi. Hoi nay co Ha em khong hoi c anh ve
la n xin i. Thoi i th 7 vay. Du sao em cung mong rang
ieu mong c cua anh se thanh s thc, em cung mong
ieu o va ay khong phai la y ngh gia tao.
Em suy ngh nhieu roi. Anh ng lo la em khong ong
y. Em thay rang anh can tang cng ve mat sc khoe hn v
em thay anh khong khoe lam va au cung can sc khoe ca!
Neu anh c i th sc khoe lai cang can hn. Anh ng lo
ngh g cho em nha. Em ln roi con g va tin rang khong lam
mot viec g e an han suot i ca. Thoi em i hoc ay. Ngay
hom nay ve chang ra g phai hoc bu vay.
Em cua anh
Bc th nay toi nhan vao mi gi ri toi th 7. Di
anh en ng toi a oc no. Toi a lam cho em toi suy
ngh. Chet cha, anh noi vi em nhng ieu ma anh nghe
ch phai la y ngh cua anh au!
Cuoc i anh ch co mot lan song, va khi anh a yeu,
anh se yeu khong g sanh c. ng lo buon.
8-11-64
C
o bao gi toi oc nhat ky ai mot cach ay u nh
nhat ky cua toi. Toi xem i xem lai mai no. Toi
ong vien toi, gian d toi, roi au buon chua xot. Toi dan
vat toi au tranh vi ban than toi e cho toi tien bo.
Lan nay toi oc het quyen nhat ky cua ngi yeu cua
toi. Toi oc het, oc rat ky. Toi thay g trong o. Ly yeu
tien bo, yeu ly tng. Nhng s tien bo bang thc te hanh
ong con cham so vi y ngha. Ly loay hoay mai vi viec
oi x vi ven ven ch co 10 ban gai. Sao ma c e nhng
cai g cai g e nang len mnh. Tai sao khong thng nhau
268 269
va thong cam nhau va tha th ca tnh cho nhau nhng luc
xa gia nh, xa to quoc.
Co nc ngoai mi biet tnh ban la quy. Nhng Ly
c xoay quanh nhng cai khong can ban e roi buon, e roi
trum chan khoc mot mnh.
Ly rat xng ang vi danh hieu oan vien cua mnh.
Ly au tranh vi mnh nghiem khac thang than, qua trnh
ren luyen nh vay rat tot. Tnh yeu a en vi Ly, tuy
nhieu oan viet bang ch c nhng rieng toi toi thay
Ly nhiet tnh va tnh yeu nong chay. Quan niem tnh yeu
co ly tng mot ty.
Khong co g au tranh kho bang au tranh vi ban
than mnh trong lnh vc tnh yeu. Ly a lam nhng cham
va de tai sinh cung giong mnh. Co nhieu quang i bien
chuyen nhng Ly khong ghi lai c, luc o v sao Ly
khong ghi? Hay la a bang long vi hien tai? Hoac la met
moi chong chat len Ly, hoac la khong co thi gian?
Toi hnh dung ngi yeu cua toi phai co mot qua trnh
vn len tien bo khong ngng, luon luon nghiem khac oi
vi ban than mnh va de dai oi vi ban be. Toi hnh dung
ngi yeu toi luon dung nhng cau noi bat t cua nhng
bac v nhan ma soi sang va ren luyen mnh.
Ly, em yeu cua anh! Anh a tm thay em, em se la
ngi yeu suot i cua anh. Tat nhien trong cuoc song
khong hoan toan ly tng, co nhng luc nay luc no, nhng
ca qua trnh dai cua cuoc song, la mot qua trnh song hanh
phuc, am am.
Trai tim cua anh bay gi ay va vnh vien sau nay se
thuoc ve em. Em a hieu het anh cha? Tat ca cuoc song
cua anh con ngi cua anh khong g khac ngoai nhng the
hien cua anh oi vi em.
Hanh phuc la ca mot qua trnh au tranh dai. Nhng
ket qua tot ep cua qua trnh phan au se to tham them
cho hanh phuc. Hay hanh ong, hay thc te hn na Ly a.
Em song con ly tng ay! c thoi, tha ly tng con hn
song tam thng. Nhng tot nhat van la song thc te, song
hanh ong.
Thoi! Nh em lam thoi.
12-11-64
Mot vien ngoc quy,
Mot cai coc pha le quy
A
i khong s no v nh? Nhng ngi a biet rang
mnh a nam that chac ma van s no v th thc
la vo ch, ma cung chang biet suy luan na c.
Nam chac ma lai s no ri, nh the la khong t tin
vao ban than mnh, khong tin ngay ca ban than mnh th
con tin vao ai na? Tin vao so menh chang?
Khong! Nhng ai nh vay neu khong mu quang th
cung la ngu xuan, rieng toi, ngi yeu toi la vien ngoc
quy la coc pha le quy, nhng vien ngoc ay co ca mot khoi
oc, co ca mot t tng ep.
Toi co suy ngh en s tan v bang nhng nguyen
270 271
nhan co the en, co khac phuc nhng nguyen nhan o. Tin
mnh, tin ngi mnh yeu th nhat nh moi viec se en
tot ep.
Mot con ngi du tot en may, nhat nh van co
khuyet iem, nhng khuyet iem can ban se lam ngi ta
kho hp nhau va quan niem xau ve nhau. Thong thng
tnh yeu lam ngi ta de cha hn. Khi ngi mnh yeu
nhan xet ve mnh, the la co khac phuc cho bang c e
i en tnh yeu. Ngc lai co nhng ngi khong cha ma
van bao thu, ngi o qua that la khong biet yeu va noi cho
ung hn anh ta cha yeu, hoac anh ta quan niem khong
bnh ang trong tnh yeu.
Co nhng ngi yeu nhau vt qua ca pham vi chnh
tr va giai cap. Ho cho lnh vc tnh yeu la khong co au
tranh giai cap. Nhng ke o e hen, a quy goi au hang
ma e cho trai tim cua mnh rung ong mot cach ang ph
nho.
Co nhng ngi ho yeu nong chay oi vi ngi yeu
cua mnh, nhng ho lai khong co ieu kien gan ngi yeu.
Ho san sang om ap tnh yeu trong tim e i chien au. Ho
ong vien ngi yeu cung chien au, khi nao dan toc c
giai phong ho se vui chung cung nhau.
Bon e quoc hieu sao c tnh yeu v ai ma Nguyen
Van Troi a ien hnh. Mi song vi v co bao nhieu ngay
ma a khong ngh en hanh phuc ca nhan cua mnh nhan
nguy hiem ve phan mnh dung cam gop phan thang cho
cuoc cach mang chung.
Khong may cho anh Troi, sa vao tay giac nhng tnh
yeu nong nang oi vi to quoc a ong vien, thoi thuc anh.
Anh yeu nhan dan anh trong o co ngi cha cua anh, co
ngi v hien mi ci cua anh, co tat ca dan toc Viet Nam
anh hung cua anh.
Nhng ngi dan bnh thng ho ch biet lam e the
hien tnh yeu. Ho hanh ong hn ho noi. Rieng ta, ta oi
hoi co cao hn, ta oi hoi phai biet hanh ong, phai biet
noi. Noi va lam i oi vi nhau.
Tom lai cuoc song ch co mot ieu quan trong: au
tranh vi ban than mnh, gi tron long trung thanh vi ao
c cong san. Co the tnh yeu se tr thanh bat diet.
22-11-64

N
gi ta thng en benh vien e cha benh hoac
kham, hoac nam ieu tr o. Cho en nay cuoc
i toi, t khi toi hieu biet toi en benh vien e lam nhng
cai g thuoc ve nghe nghiep cua toi.
Trc ay toi s, toi khung khiep trc nhng cai g
dnh mau nhay nhua. Ngay ca cat co ga toi cung ghe tay.
Lan xin mo ngc au tien Trung Quoc, toi xay xam mat
may, toi chang dam nhn ma quay i cho khac. Toi co cam
giac tim toi b yeu i th phai.
Nhng lan sau toi rat quyet tam toi ren mnh trong
mau o. Toi i xem benh vien Bach Mai. Lan cat amian
toi nhn rat ky nhng do xuc ong toi b chong mat, mo hoi
toat t. Toi i ra ngoai, ghm ban than toi lai vao xem m
272 273
co hong, xem uc xng chum au. Day dan hn, toi i
xem hai ngay na Vien C.
Mau me, tanh, mui e-te, ghe rn luc nao cung lam
toi cang thang tinh than. ac biet nhng ngay en Vien C
toi xuc ong va thng cho phu n qua. Ho la nhng ngi
kho u ieu.
Toi c lien tng en nhng ngi than yeu cua mnh.
Do xuc ong nay lam toi xem ngi e mot cach kho s,
chong mat, lam toi nh muon lao ao. Toi co mot y ngh:
Tha ng co gia dnh con hn.
28-11-64
N
guyen Van Troi ang cam thu nhn lu sat nhan,
toi a ghi lai hnh anh sac nh dao ay tren mot
bc tranh rat to (kho giay A0 ay). Lan au tien toi ve chan
dung, ma chan dung vi ty le to qua, nhn khong tong quat.
Khong ay 2 tieng ong ho. Hnh anh ang yeu cua
Nguyen Van Troi a hien am net tren t giay.
Toi a ve thanh cong vi ky luc nhanh nhat. Tng
Vy nhn bc tranh va bao toi:
- en khoe c roi ay! at tieu chuan ay! Hoang
Hung cung cong nhan bc tranh ep va ngo ngo.
Luc ve na chng toi goi Chng hoi:
- Cau biet ai ay khong?
Chng van lac au suy ngh: Ai trong ay ma lai co
mai toc nay. Hoi lau, cau ta van c gai au suy ngh, van
ci ci. Toi hoang mang qua co le cau ta khong nhan
c v mnh ve toi. Toi li:
- Co phai Nguyen Van Troi khong?
Luc ay cau ta mi vo ui:
- ! Giong, giong...
Hai a ci xoa.
Toi thay long vui sng lang lang moi khi toi lam
thanh cong mot viec g ma qua sc toi. Toi thch ngam bc
anh nh muon noi len mot ieu g vi ban than toi. Toi lam
mot ieu rat vinh d la ky ten mnh vao mot goc anh.
1-12-64
The la sap sa en ngay 10-12
M
ot nam toi song trong ang! Mot nam qua,
toi a thu c g va lam c nhng g cho
ang? Toi vao ang, toi tr thanh ang vien nhng co luc
toi khong nh nhiem vu lanh ao cua mnh, the mi buon
ci cha? Ai lai ng trc nhieu s viec ma toi quen
mnh la ang vien ma nh la quan chung vay. M c tr
thanh ang vien, nhng khi tr thanh ang vien th lam
cha tron nhiem vu cua ang vien.
274 275
Nam 1964!
Ca mot nam phan au ac biet nhng ngay au cua
quy I. Va cua 6 thang au nam nhng ngay ay sao toi kho
s the va lam trng ban thiet ke, va lam nhiem vu giai
quyet ky thuat cho nha may na. Viec g cung phai qua
tay. Trach nhiem e nang. Toi chang biet lam g hn la
phan au vi met moi hy sinh bt gi ca nhan cua mnh e
lam viec cho tron.
Ket qua khoang thang 8 chung toi a hoan thanh thiet
ke cua 64 va bat au sang chuan b cho 65, va cung co ky
thuat 64. Nam qua, toi hoc c nhieu lam. Toi hoc c
cach lam viec, toi hoc tap cach lanh ao, hoc tap cach song
vi quan chung. Hoc e tranh khuyet iem, hoc e lam
them cho to quoc.
Toi a hoc c ang ta, nhng ngi ang vien
cong san bao gi trai tim cung phai nong bong. Phai nuoi
va gi lay nhiet tnh cua mnh. Hay lam theo phng cham:
Trai tim nong
Khoi oc lanh
Ban tay trong sach...
To i t ha o, o i ba n tay to i cha nhu ng va o bu n cu a
chu ngha ca nha n b o i! Ha y o i ho i mnh hy sinh c
nh ng g cho a ng! To i o ng go p co n t va cha a ng
ke la m.
Sc khoe toi sau mot qua trnh phan au co giam sut,
nhng ngay cuoi nam met moi cho nen mot so em toi a
e troi vo v qua.
Om ap cua long toi la muon chien au trc tiep, muon
ren mnh trong au tranh gian kho. Toi muon c toi
trong la o va nc lanh. Toi muon cng ran nh thep
e sau nay va vnh vien ve sau nay, thep a toi the he
nay khong he bien chat, ma moi ngay moi ben vng hn.
Mot lp ngi mi bc len, chung toi nhng thanh
nien trai tre cua the he nhat nh se thay the mot cach
xng ang, chung toi se la lp ngi noi tiep, ke tuc s
nghiep cua nhng ngi cong san a qua mot cach xng
ang khong he phu long cua cac ong ch. Chung toi xin
ha nhat nh se hoc tap va ren luyen nhieu hn na.
5-12-64
Bnh Dan than men,
Trc khi tap trung khong gap Dan. Dp ngh phep lai
khong gap Dan. Chung mnh khong gap nhau may thang
nay roi, bay gi ay khong gian va thi gian gia chung
mnh cang m rong ra. Chung mnh tin rang ngay nc nha
thong nhat nhat nh se gap lai phai khong Dan. Ngay ay
se vui mng xiet bao. Chung mnh luc ay cung ln len nhieu
lam. May se la mot ky s thanh thao. V may cung se la n
ky s c kh. The nao? Van gi li noi vi mnh trc ay
hay oi thay? Co mot lan tao gap co ta i hoc, muon hoi
may nhng ngai qua. The la co ta i mat. Tao ch tiec la
khong c d tiec vui cua may va cua thang Lieu, nhng
ch quen nhng ngi ban cu nghe.
Anh Viet Anh khong hieu lam an ra rang? Tao cung
276 277
khong gap anh ay. ay co anh Ngoc Anh. Co le sang
nam Lieu co ci cung nen. Sap sang nam mi roi, tron ven
30 ngay na. Chuc g may nhan dp nam mi sap ti ay?
Thang li va hanh phuc. Tao i ch nhng thanh tu khoa
hoc cua may. Co va tranh thu hoc va ap dung ky thuat hien
ai vao thc tien Viet Nam nghe Dan. Mong i nhieu san
pham cua Dan.
Cho mnh gi li tham va chuc mng nam mi (chuc
trc sap i roi) gia nh Dan. Nh thng may lam Dan i!
Than men
1-12-1964
Nh the la oan nay co en bao nhieu thang ban hoc
than thiet. Thang Nha, anh Ngoc Anh, ong oan Minh,
anh Thu Lam...
Tri i! Sot ruot qua!
The la het roi ay. May ra ch con thang Lieu.
Co le mnh con toi!
Bay gi mnh co hoc hanh g au. Co boi dng lay
lai sc khoe, nhng cha tot lam. Con hi sot mot ty.
, th lu may i trc, on tiep tao vay. Co le chang
bao gi tao c thc hien m c mat. Lu chung may qua
la hanh phuc. Sai Gon mau sinh vien hoc sinh ang chay
ay. Ngay tan so cua lu e hen sap en roi. Phai bc
nhanh len, day len bc cuoi cung e tong co nhanh chong
bon chung xuong ho sau van kiep.
8-12-64
Mot nam tron!
N
gay hom nay toi lam viec vi ung tat ca y ngha
cua no. Viec rat nhieu va giai quyet rat nhanh
gon. Th t la ngay ngh cua toi, nhng khong c ngh
v phai i thong qua mot so mau hang, lam suot ngay
benh vien.
Hay lam viec sao cho xng ang vi long tin cua
ang. Ngay 11 lai hop ang bo, co the noi mot thang lien
lam khong ngh? Ngay 10 nay toi a lam xong ban kiem
iem cua mot nam phan au thanh ang vien chnh thc.
Toi i chup mot tam anh ghi lai ky niem quan trong nhat
cua cuoc i toi. Ch co mot lan. Nam ngoai toi gay lam,
muon ky niem nong hoi, nhng toi lai thoi.
... Trong cong tac co nhieu luc toi con chu quan,
nhng phai anh gia cho ung nhng s viec xay ra. Phai
bao ve lay o an cua mnh o la quyen thieng lieng cua
mot ky s. Nhng phai nh rang ky s mi ra trng nen
phai lang nghe y kien cua thc te mi co the a nhng o
an cua mnh vao san xuat c.
Trong oan ket au tranh, toi lam phan au tranh
c tot, nhng phan i sau vao tam tnh cua tng ngi
toi cha lam tot. Toi khong chu quan lam, Hai ng en
nay van lu chuyen vi tnh cam a an sau vao trong co ta
may nam nay. Toi giup co ta hi kho. Nhieu luc co ay nung
nu va la li. Phai cng ran mi co the lam tot cong tac cua
mnh c. Co Quy th moi ngay moi te. Ho sap co chong
278 279
roi th phai, an noi so sang, chang ne v ai ca. Con cac oi
tng khac toi cha i vao be sau, ch lien he cong tac, gi
c than mat ben ngoai.
Nhng ngay chu nhat trc ay, ngay nao dan quan
t ve cung luyen tap. T mua xuan nam 64 khi ai oi t
ve thanh lap, toi m c muon hieu biet kien thc quan s
n gian, nen co xin vao t ve.
Phai noi met nhoc cua san xuat, met nhoc cua luyen
tap. Nang he gay gat quyen lai ghi len oi ma ram en cua
toi. Nhng nep nhan cua nhng ngi ln tuoi. Toi khong
con gi nao khac e i tham hieu gia nh ba con anh em
xung quanh c. May ra co nhng buoi chieu chu nhat
ngh, toi chay ve tham nha...
Toi a hoc tap va ang hoc tap lam mot can bo lanh
ao cua mot phong ky thuat. Thc te cua nam qua toi phai
lam nhiem vu nay mac du ngi ta khong chnh thc giao
quyen cho toi. Kho khan nhat la ngi chu trach nhiem
ma khong co quyen hanh ong. Du sao toi hieu them c
rat nhieu.
Trong chuyen mon toi ln han len ay, so vi mot so
anh ch em trung cap va Bach Khoa mi ra trng toi thay
mnh i kha xa ho va to ra co nhieu kinh nghiem trong
chuyen mon, chung toi rat bao phoi, lam nhieu cai ma ban
than chung toi cung khong he ngh rang mnh se lam c.
Nam nay toi am nhan cong tac b th Chi oan thanh
nien, hai lan lam b th en la chan. Toi thch hanh ong,
thch anh em cung vi mnh lam nhieu hn noi. Nhng va
qua phai noi nhieu hn la lam. oan vien bien chuyen hi
cham v tuoi ho cung a ln, het nhiet tnh roi.
Nam 64 toi a thiet ke mot en soi phim mot tu say
ien, mot ban mo bm dau mot may anh bong, mot may
gay me, mot ban e dung cu. To ln va kho khan nhat la ban
mo bm dau. Du sao chang na thanh cong a en vi toi.
To ang a thong qua,
Chi bo a thong qua.
Nhng khuyet iem chu yeu yeu cau toi phai nghiem
khac t kiem iem nh chu quan, co chi bo khac lai gop
y kien, co ong ch phat bieu can e phong thoat ly quan
chung. Co ong ch phe bnh chap hanh y kien thu trng
cha ay u... o la nhng y chnh. Du sao i na mnh
cung a co g lam anh em nhan xet. Du co du khong cung
phai chu y nhieu. Phai nghiem khac tranh. ng co voi
nhe. Trc ay can ban tot, bay gi can ban tot, hay duy
tr mai mai ban chat tot ep cua mnh. Phai lam cho cai tot
at cai xau mot cach co y thc. Lau nay chang co ai gop
y cho mnh. en nay nhieu th qua. Hi buon. Ben canh
niem vui chung co nhng noi buon nho nho man mac. Anh
em, ong ch hieu mnh nh the, mnh phai lam the nao?
Ma cac lan gop y trc thng trong pham vi phong,
nay ca cac phong. ieu o cho toi thay mnh oi vi xung
quanh nh the nao. Hieu roi ay, lam i.
Mot ngi Cong san mi
ang chnh thc them mot ngi cong san na. Hay
xep thanh oi ngu, ngi ngi lp lp i len.
Hay chien au vi tnh chien au cua ngi cong san.
280 281
283
4 nam mat tran dan toc Giai phong mien Nam thanh
lap. Tron 4 tuoi, 4 nam chien au gian kho, thang li ve
vang. Ca mien Nam anh hung, ca mien Bac anh hung ang
ap cung mot nhp tim tren hi th. Ca nha may chung toi
cung lao vao nhng t cong kch cuoi cung cua ke hoach
1964. Noi chung ke hoach hoan thanh toan dien ung ngay
20-12-64.
Trong nhng san pham san xuat co cai ban mo bm
dau van nang ma ban than toi a i hoc Trung Quoc ve thiet
ke lai. Dng nen chiec ban mo mot nam tri rong ra.
Tuy thieu ieu kien, nhng qua s co gang cua cong
nhan, qua qua trnh lao ong sang tao chung toi a che tao
thanh cong. ep qua, toi me lam. Tuy nhien ieu cha at
yeu cau nhng a chng to sc cua ta rat vo tan, co the lam
bat c g.
Quan chung cong nhan, nhng ngi bnh thng
nhng ho la nhng con ngi v ai. Hay mai mai ren luyen
lap trng cua giai cap cong nhan. Song mai vi giai cap
cong nhan.
Hay nh lay li toi! Nguyen Van Troi
Li anh dan chung toi xin nh
Hay song chet quang vinh
Trc ke thu khong s
V to quoc hy sinh
Nh i anh ngi th.
10-12-64
Mot ngi Cong san!
Hay ging cao ngon c, ti xa hoi cong san
282 283
Toi bat au vao quyen so nay vao ngay 27-7-58.
The la hn 6 nam troi qua roi. Thu ay toi ung 20
tuoi, nhiet tnh, nhng ngi gay yeu, van oi mat trong
sang, anh len mot niem tin tng thang li cuoi cung, van
nu ci hien hien de men cua nhng ngay be bong, van tr
oc trong trang nh muon tiep thu tat ca nhng tri thc cua
nhan loai.
Nhng ngay ban au, lo lang, m c tr thanh mot
ky s khi lam n gi en trng Bach Khoa. Nhng y
ngh cam ong khi thi trt se i lao ong, i truyen kien
thc cua mnh cho quan chung lao ong. Toi hnh dung
ngay nao se vao nha may khi tieng coi chao buoi sang
ru len. oi gang trang ay m tren tay toi... Nhng hnh
tng ly tng ay toi cha gap Viet Nam, nhng toi a
gap no tren nc ban Trung Hoa, ngay mai cua chung ta.
... Toi vac ba lo theo trng Bach Khoa i len cong
trng Bac Hng Hai, em sc thanh nien cua mnh thi ua
cung Pa-ven. em sc lao ong e chien au vi benh tat.
Lao ong nang nhoc vat va tren cong trng a tao toi nen
ngi. Toi ln len va to beo t o. Toi a ngh ung va a
lam ung. Sc khoe cua toi ngay nay bang gia tr cua tat ca
nhng ngay lao ong tot ep ay.
Bay gi dong nc uc l chay va song Hong vao
kenh ao qua cong nc Xuan Quang ti mat cac canh
ong ruong xanh cua 3 tnh Bac- Hng- Hai van mai
mai in nhng nhat cuoc, nhat mai, nhng bc chan cua
chung toi: mot lu sinh vien.
Chung toi i lao ong nhieu ni, toi en Vnh Phuc,
ve hp tac xa Lnh Nam ngoai thanh Ha Noi, i vao nhng
ngi nong dan bnh thng nhng am tnh cua ngi dan
mien Bac. Toi thay nc mnh ngheo qua. cho nao, cho
nao chung ta cung phai dung ban tay nh a nui ay cam
xuong nhng ong lay bun e gianh cuoc song cho cay lua,
gianh cuoc song cho con ngi. Ho ngheo vat chat nhng
ho giau tnh cam, ho san sang cho chung toi tat ca nhng g
ma chung toi can en. Lam sao toi quen c nhng loat
ci vang che gieu au yem, khi toi lao ao tay cay tren
ong nc. Lam sao toi quen c canh phai nhn cm t
sang en mot gi chieu ma tay van tat nc mat hoa len
nh muon chui au luon xuong ao. Nhng ngay lao ong
ay vui ve, thoai mai, ci m ay thu v. Chung toi nh het
tat ca. Lam sao cho nhng ngi nong dan chiem ai a
so dan toc ay c sung sng. Toi thay tham tha cau noi
cua ong ch Le Duan Phan au cho chu ngha xa hoi la
phan au cho na bat cm. Tri i! Na bat cm thoi, the
ma co ngi o no i khong biet tiec. Nhng ngay thieu
lng thc, mot thang ch ven ven 12 can ri gao. Sao ma
cai oi con cao kho chu. Hoc khuya, bung noi nhng co
nan long c nhng con ngi thanh nien sinh vien mi
nay au!
284 285
Co ai ri nc mat khi thay c khoang 11 gi em cua
nhng ngay thi chung toi ngoi quanh ban chia nhau tng
mieng xu hao song cham muoi. Ngon lam va... giac ngu
chiem lay tam hon chung toi.
Chung toi song vo t, gian kho nhng that la t hao!
Phan au tng iem so mot giup nhau e gianh ket qua
cao nhat trong nhng ky kiem tra va thi. ac biet nhng
ngay ban au sao ma kho the. Roi nhng ngay lam o an
tot nghiep, bo ra ma ve thang nay qua thang khac.
Chung toi khong the quen c nhng ngay nang
gat, di tra gianh nhau qua bong, ngi ngm en chay,
nhng ngay ma rao t at, tam ma, dam nc e anh
bong ro. Tri i! Sao ma chung toi lac quan en vay.
Roi tnh yeu en vi toi. Paven a giup toi, toi au
tranh dan vat vi mnh e gianh lay s tien bo. Toi thay
mnh yeu i, de rung cam. Tha thiet vi tnh yeu... va roi
toi yeu Phng, nhng Phng i trc toi, thi gian khong
the nao phu c t nh cua toi qua moi tnh ban au ay.
Toi lang thinh cho en nhng ngay cua nam th t. Hue lai
en vi toi, nhng co ta a i trc toi hang bao nhieu nam
kia ma. Co ai cho toi the nay the khac khong? Toi khao
khat c yeu. Va roi toi en vi mot oi mat to va sang.
oi mat ay nh luc nao cung ngi len anh sang ot chay
tim toi. Trng Xuan Ly, ngi ma toi a at tat ca niem
tin va ca trai tim toi, toi gi tat ca tam hon toi cho khoi oc
va tr tue vao oi mat ay.
... Toi a tr thanh mot ky s che tao may. Nha trng
xa hoi chu ngha a day cho toi tr thc cua giai cap cong
nhan. a ren dua toi thanh oi ngu tr thc cua giai cap
cong nhan. Suot i phuc vu cho giai cap cong nhan.
trng Bach Khoa! Quen sao c nhng ngi
ban, nhng co gai tam hon trong sang nh nhng vien ngoc
qu. Chung toi ua nhau tren san bong, gian hn nhau khi
khong va y, au buon vui sng sau nhng ky thi nay la.
Phan au tng ch tieu mot cho to tien tien...
Nhng ngay thi tot nghiep: o an may th nghiem o
ng than khai cua rang kha, mot ngi gi th vien.
Thch thu nao bang ket qua cua 4 nam hoc cang thang
bang iem 5 cua o an tot nghiep.
Toi xa nha trng ve Bo y te.
Xng y cu on chung toi.
Chung toi a mang het nang lc e ong gop xay
dng xng. Buoi ban au vap vap, dan dan roi cuoc song
tr thanh bnh thng va tr thanh nhanh hn len pha
trc gap boi.
ay toi a lam g cho mien Nam que hng, to
quoc cua ta? Co lam! Nhng cha tot lam!
Bay gi ay toi muon ong gop trc tiep hn
Roi ngay mai,
Toi bc ra i
286 287
ng cheo leo doc a.
Cay co xanh r!
Ba lo mang nang,
Chan van bc!
Gap ghenh oi nui
Toi van i!
Que hng rc la chay long toi!
Du cho sng, gio, am mo hoi
Hy sinh cuoc song, i co, lanh
Van quyet i len, quyet en ni!
Que hng au kho chn mi nam
Lui ve d vang a xa xam
Tat ca trao lu song cam gian
Quyet nh ngay mai nam sau lam.
26-12-64
Thi gian nam nam troi qua. Con ngi
i i ke tiep. Het thay moi oan tau tren the
gii eu co i co ve. Ch co oan tau cua nam
thang va cuoc i la mot i khong tr lai.
Hi con ngi ! hay yeu quy lay tuoi
tre cua mnh, mai mai phan au, dung cam
tien len....
HO VAN XUAN
(Chim ng nh nui)
288 289
290 291
Ly yeu ,
Cuoc song a day cho anh phai trung thc, phai kien
cng, phai biet hy sinh cho quyen li chung. Anh se em
tat ca tam tr, sc lc lam theo tieng goi cua chan ly ma
ang la ngi a ng.
Anh mong quyen nhat ky nay, nhng t giay trang
trong nh moi tnh cua chung ta ma em a em lai cho anh
nay se nghiem khac giup anh moi ngay moi tien bo va ln
len nhieu hn e cho hanh phuc cua chung mnh c boi
ap mot cach chac chan.
Hanh phuc se bat nguon t tat ca nhng s i ti cua
chung ta. Nhng iem so ghi bao tren nhng bai tap cua
em do bao nhieu cong sc phan au cua em se em lai cho
anh nhng niem vui sng va t hao khi iem so ay tot.
Ngc lai moi thanh cong va thanh tch cua anh trong san
xuat va cong tac cung se ong vien em hoc tap hn. Moi
lan chung ta gap nhau, ho hi bao tin cho nhau vui ve. Anh
thay hoa cua tam hon luc nao cung n tren moi em va anh
len oi mat sang cua em. Anh thay co hanh phuc nao bang
hanh phuc o.
Em,
Yeu em bang tat ca nhng ng gan th tht, co
luc anh khong biet noi vi em nhng g na. Moi khi chia
Anh yeu
Em khong thch quyen so nay
lam v no co cai khoa
Nhng oi vi nhat ky va
ngi yeu th khong co g ang dau
ca anh nh?
1.1.1965
Em
Xuan Ly
290 291
tay nhau, anh co luc noi vi em, co luc khong noi vi em,
nhng luc nao cung mot y ngh:
- Yen tam hoc gioi em nhe!
Anh ch em tng giay, tng phut. Chiec ong ho tren
tay anh van eu an anh nhng tieng tch tac nh ngay
ngay thuc anh co gang.
Thi gian se a chung ta en muc ch. Hanh phuc
ang ch chung ta! Bat au, nhng ngay au cua nam
1965, nam bat au chnh thc cua tnh cam oi la cua
chung mnh. Buoi an tra hom nay a noi len ieu o.
Nam nay co nhieu thay oi do tnh hnh cach mang
phat trien. Nhng g na anh cha oan ra nhng phai
chuan b, co the chung ta se xa nhau. Xa nhau ung vi y
ngha cua no. Anh se c ren dua them trong thc te au
tranh cua cuoc song. Em bat au i hoc, bat au chien au
vi met moi, buon ngu, vi ngu dot e gianh lay nhng
kien thc cho ngay mai. Ngi n ky s c kh i! Hay
thiet ke cho toi mot trai tim bang thep nhe. Phai toi luyen
no sao cho ng r nhe, thep ran ay nhng lanh, ta ch can
trai tim nong nh la ot e co the lam bat c mot viec g...
Anh viet vao quyen so nay vi thi gian nam nam
nh anh bat au viet quyen nhat ky cua cuoc i sinh vien
anh. Quyen so nay se ghi nhng g cua cuoc i anh trong
cuoc i sinh vien cua em. Se ghi tat ca nhng g cua ke
hoach 5 nam lan th hai cua at nc.
H
om nay ngay 5.1.1965, ngay hom nay! Rat ang
ghi nh, mot s viec xay ra bat ng qua. ong
ch Le Duan en tham va ieu tra xng may ta Ly a!
Ca nha may chang ai biet mot ty nao. ien thoai reo bao
se co ong ch Duan en, ong ch trng phong hanh chnh
va buong may th mot chiec oto Von ga chay vao cong.
Ngay hom nay toi chuan b tinh than on cac /c
chuyen gia Trung Quoc. Tng cac ong ch en anh voi
chay ra, nhng oto th co o con ngi i au mat.
Anh em ho bao la ong ch Le Duan en va a i
thang xuong xng. Anh van na tin na ng. Sau o anh
quyet nh xuong xng. ong ch Le Duan that. Anh en
bat tay va i theo bao ve.
Giam oc ang uy nha may, chang ai co nha, anh
thay cac ong ch dan ng gii thieu kem qua, anh lam
nhiem vu tiep va noi chuyen vi ong ch. Goi ong ch
bang g bay gi? Mot ang vien mi va qua vong d b
goi ong ch B th th nhat cua ang? Goi bang chu cung
khong ung, bang bac xng chau khong khong phai, cuoi
cung anh quyet nh goi bang ong ch va xng toi.
Tri i! Am cung la thng, anh thay tat ca nhng g
thieng lieng va quy bau nhat t hai ch ong ch ay.
Anh tranh thu noi nhieu, gii thieu cho ong ch ro
292 293
nha may cua ta. ong ch co g thac mac trong long va hnh
nh sap co mot quyet nh g mi ve nganh y cu.
Ra ve, nam tay anh ong ch chao tat ca. Len oto mot
lan na bat tay ong ch, oto vut ra cong...
... The roi cau chuyen ong ch Le Duan en nha may
ot ngot tr thanh mot cau chuyen than thoai, ngi them
y nay, ngi them y khac lam cho cau chuyen them ly ky.
Va anh Dan cua em t nhien tr thanh ngi ai dien cho
nha may tiep ong ch Le Duan b th th nhat Trung ng
ang Lao ong Viet Nam.
Cung ngay 5.1.65 bao Nhan Dan a a len trang au
ve thanh cong cua nha may ve viec che tao thanh cong
chiec ban mo van nang bm dau, trong thanh cong chung
o anh vinh d ong gop mot phan nho trong s thiet ke
nen no.
Phong vien Viet Nam thong tan xa va ay co gap
anh, ong ch hoi nhieu ve i t cua anh nhng anh chang
noi g ca. V o la thanh cong cua tap the. ai tieng noi
Viet Nam cung a phat i tin nay cho ca at nc nghe.
Mien Nam anh hung a biet ro roi ay ch.
Em yeu! Anh thay hanh phuc qua. Hom nay long luc
nao cung vui sng lang lang. Nam tra chang ngu c.
c g co em e em nhn thay va cung chia niem vui sng
ay vi anh.
5.1.65
H
en vi em la hom nay i en benh vien tham ma
anh, nhng thnh lnh c tin hop. Hop lien 2
cuoc hop, anh chu tr cuoc hop to khoa hoc tre tuoi. Buoi
hop ket qua tot, ci m va ngan gon.
S em mong, anh en vi em.
Khong may em a chuan b i ngu.
Anh xin loi nhe!
Nhng ka, sao em im lang the? Anh s nhat la s yen
lang, dau ai, dau chuyen g tat ca can phai noi cho nhau ro
nghe em. Anh ban qua, phai hy sinh anh thay hanh phuc
ca nhan mnh khong the at tren quyen li chung c.
Hieu th the, nhng lam kho ay. Phai rut ra khoi tnh cam
mnh s bc boi, gian doi khi ngi yeu cua mnh vat va
vi cong tac va hoc tap.
Yeu em lam sao, nh em lam sao khi em tap trung e
thi. Anh co dam en quay ray em au. Ket qua thi tot se
lam cho chung ta hanh phuc hn. Cuoi nam bao gi cung la
mua anh gia qua trnh phan au cua mnh trong mot nam.
Hay khiem ton nghe cac ban, cac ong ch gop y e tien
bo. Tat ca s tien bo cua chung mnh se lam cho hanh phuc
cua chung mnh ti ep.
10.1.65
294 295
S
ang nay th 4 tri may thay oi, khong ma! Cung
buoi sang nay toi thay long toi gio noi len gao
thet. Tri i! Bao.
Bao se cuon toi i? Khong! Bao se lam bay toc toi
thoi. Toi nhat nh con tr lai mac du x xac khong con
nen ngi na. Hay gh chat lay cuoc song. Em noi g vi
anh h Ly? Anh khong nghe thay na!
Hom th 7 anh a thay mot cai g lam ran nt, lam
tnh cam gia chung mnh se khong lanh lan na. Tat ca s
viec o a en. Sao em c lang thinh va khong noi? Co le
noi vi anh kho. Em a noi vi Ha!...
- Em thay yeu anh la khong ung na!
Toi ch nghe thay nh the va ch nh the!
Co ngha la Ly se lam theo cai ung.
Chet roi, toi se lam l nh mot con cu lan. Toi ch biet
co lam thoi. Neu the, t nay toi se thieu han mot ve cua
cuoc song. Toi khong con tin ai na!
Mot giong nc mat chay tren ma cua ngi toi yeu.
Cuoc song gia nh toi khong am bao s bnh ang ve
chnh tr oi vi Ly chang? Khong au! Ba me anh a
chnh thc xem em la ngi yeu cua anh. Ba thay tnh
cam cua chung mnh ung an va tan thanh. Me tuy co
kho tnh, nhng me a thng em va thay em luc nao cung
cau tien bo.
La ba me bao gi cung phai lo cho a con mnh ay
u nhat. Bao gi cung muon cho cuoc song cua chung mnh
em tham va hanh phuc nhat. Lieu chung mnh co at c
khong? o la ieu ba me lo lang.
Bay gi ay ba me eu mong muon anh nhn sang
suot va khong chu quan. Tat ca anh quyet nh. Quyet
nh cua anh la chung thuy vi ngi ma anh a yeu va
anh a ha. Tuy co ban khoan suy ngh nhieu nhng tat
ca a xong.
13.1.65.
N
gay thang nay cua nam ngoai (1964) la nhng
ngay thang long toi xao xuyen, toi yeu co gai
mat sang a sau sac. Vao nhng ngay nay chung toi tap
van nghe, ca hat vao nhng gi roi sau luc lam viec, mot
buoi chieu, mat tri hay con le loi anh nang, hai chi oan
chung toi lam vn hoa 20-12 ma chi oan toi lam d e
lai. Chung toi ay nhng xe bo at... Luc ay chung toi cha
dam gan nhau va cung cha noi chuyen g vi nhau. Lao
ong xong, Ly i tra dung cu, om chiec ao va manh khan
cua Ly toi cam thay mnh gan gui Ly nhieu hn, va tnh
cam cang tham sau hn...
ai hoi cong nhan vien chc!
Oi yeu sao, trong cai ao dai mau hoa ly, Ly thuy m
va du dang tiep khach, thnh thoang toi bat gap oi mat ay
nhn toi nh la ot tim toi. Tra hom o toi tang Ly qua
296 297
nhan dp sinh nhat. Va lan au tien toi nhn Ly va Ly nhn
toi lau nhat vi ay tnh cam tru men...
Lp nhac ma toi la lp trng, Ly lp pho... Tnh yeu
o a thuc giuc toi co gang trong tat ca moi viec. Toi khong
i na ma luon luon chay. Toi chay ua vi thi gian va
thi gian hnh nh ci khieu khch vi toi. Nhieu luc co
nu no lai, nhng co luc toi thua thi gian roi...
Nam nay, toi ln len bao nhieu tuoi? Nhng ngay
vang doi tieng hat khuc ca yeu i cua tuoi 20 tr ve qua
kh xa xam, bao gi tr lai h cuoc i! Toi rat vinh d va
phan khi v luc tuoi i o toi vac ba lo i theo Paven.
Nhieu luc Paven che nhao toi lam toi t ai. Toi a va ang
song theo nhp ap cua tim mnh. Than the met nhoc cua
toi nam lang nghe tng hi th cua phoi toi. Toi thay mnh
phai i len va con phai bc len na. Nhiem vu khong cho
phep mnh nam au! Oi! au au qua!
Tren tran toi a han nep suy ngh. Toi bc en tuoi
cua na i ngi roi chang? Ly yeu cua anh i!
Thi gian i nhanh qua, anh cha lam c g cho
cuoc song ca, va ngay ban than anh cung chang co g ang
ke ca.
Em! Em co au kho v anh khong? Anh luc nao cung
muon om em trong long mnh, luc nao cung muon nghe
tng hi th am cung cua em, luc nao cung muon c
ngi thay mai toc thm cua em va luc nao cung muon at
tren moi em nhng cai hon nong tham nhat. Nhng khong
lam sao c! at nc cha thong nhat, anh thay nhiem
vu cua to quoc con e nang tren vai anh. Va nhiem vu
cung ang e nang tren tr oc cua em. Em phai hoc gioi.
Nay mai, ke hoach 5 nam lan 3 em se la nhng vien gach
i xay cuoc i. Hoi o anh se ng an bao nhieu nh?
Tnh yeu cua chung mnh se c th la, chung ta se
ci nhau. Luc bay gi at nc a thong nhat roi, chung
ta se mai mai song ben nhau. Chung ta se co a con au
long. Anh hnh dung con cua chung ta se co oi mat giong
me, mieng giong anh. Con cua chung ta rat thong minh
va rat ngoan.
Nhng, mot ngay mai co the anh i chien au, ke thu
khong bao gi ngoi yen e nhn cai chet en vi chung.
Trc phut chet chung se can can. Mot vien an vo tnh
nao o cua chung se cp i cuoc i cua anh. Trc phut
vnh biet anh se hnh dung lai tat ca, anh se thay em ang
cham chu on bai, em ang thi! Va cuoc song cua em van
bnh thng troi i. Ba em van nh moi ngay, van nhiet
tnh vi cong tac, ma em nhng buoi tm hieu anh, tham do
tng y t, anh ngng ngung noi vi ma nhng y ngh tham
kn cua mnh. Ba anh gia va gay yeu i nhieu sau khi mo
xong, me anh nghiem khac trong tnh cam vi anh luc au.
Va nhng ngay me thong cam vi tnh cam chung mnh,
me a benh vc cho em vi ba...
Cac em cua chung ta!...
Cac ban be cua chung ta!...
Thoi, nao lai hnh dung nh vay! Anh se ch em mai
mai en ngay nam bac thong nhat. Hoi ay chung ta gap
nhau. Oi! ep bao nhieu. Hoi ay dan toc chay bao nhieu
nc mat, anh hnh dung trong oi mat rao hoanh cua anh
298 299
nc mat cung chay quanh ri tren ma em. Tri i bao
nhieu nam rong chia cat, bao nhieu nam rong xa la que
hng at to, bao nhieu nam xa em...
N
am nay toi rat mong tet en, nhng nam be bong,
sao ma lau the tet mi en, thi gian nh mat hut
trong tr tng tng va mong muon cua tre th.
Gi ay nam nay qua nam khac toi nhn rat ro, va rat
nh. Toi nh lam. Chnh v tr nh o thuc ay toi mong tet
en. Th na la ca nam 64 toi cha c ngh, muon co dp
ngh dai ngay e thoa man tnh cam va lay lai sc.
Ngay tet a en
Chieu 29 cac c quan a bat au ngh. Toi va Hung
cung ve nha, don dep ca nha sach se, chng 4 gi toi en
Ly, hai anh em i mua hoa.
Ra day hang hoa, hoa nam nay khong nhieu lam (co
le toi i mua hoa hi sm) toi ch e y nhat la co mot oi
nam n nh oi bm en au cac hang hoa. Chung toi
i mot lt het tat ca, sau o mi mua hoa. Ca hai chung
toi eu khong biet mac ca. anh phai lam cai viec chu s
boc lot cua chu ngha t ban ca the vay. C nhn nhau roi
nhn hoa, i qua i lai moi ca chan va cuoi cung cung mua
c mot bo hoa ep.
... Ngay 29 tet, buoi toi hom o Ly en nha toi vi s
vui ti hn tat ca nhng ngay khac. Trc o vao mot toi
th 7 Ly khong muon en va c tuyet s en o. Ly do rat
n gian: t ai. Hom nay ba, me eu rat vui ve, eu nhan
Ly la con cua mnh, thai o lanh lung cua nhng ngay au
khong con na, toi co cam giac Ly an tam va vui hn
nhieu. Me cho Ly hon non bo bang than x, toi ch qua nay
sang cho Ly, en ni v linh tinh, hai a h huc trat cho
no dnh lai.
Ngay 30,
Toi lo sa soan them cho nha ca them ep, mai en
tra toi la lai quan ao va sang chu T, en ay toi gap c
Nhu, Nhan, Nhan, v.v... nhng a em ma hang nam mi
gap c.
6 gi chieu tap trung trc chien x nghiep. Giao
tha nam nay toi on trong giac ngu mien man. Ngoi trc
toi ve anh Lenin, 12 gi, toi thc giac, tieng chuong o don
da, ca nhac bat au toi lai ngu...
Ngay 1 tet,
... Thc giac day a gan 6 gi, toi i nhan trc nha
may, cha lai chiec raio va sau o tiep tuc ngoi canh may
ien thoai va lam viec va ve en tra 12g kem 15 gan
ban giao trc th Ly en, a Ly ve nha, ngoi noi chuyen
vi nhau mai gan 2g Ly mi ve nha.
6 gi chieu toi hoan thanh nhiem vu, an cm xong toi
en nha Ly, hai v chong ong nao vao chao chung toi, goi
toi la chu re va mi banh chung toi, Ly ngoi nep vao ngi
toi au yem: ba ta noi lung tung.
8g hn chung toi i en Minh Ha nhng vang, chung
300 301
toi en nha toi, noi chuyen vi gia nh trong khong kh
am cung.
Ngay 2,
Chung toi i Thai Nguyen, mot cuoc i chi xa. Mot
oi en ri Ha Noi bay len phng Bac cua To quoc, len thu
o cua khang chien, que hng cua gang thep.
Ngi ay ho khong khac Ha Noi may, nhng chung
toi co le khac ho nen ai nay c dan mat vao nhn chung toi,
lam chung toi en phat ngng... C i mai, i mai, bung
oi ma chang lam sao an c.
Hai gi, 2g26 tau chay ve xuoi. Xuong ga, gan en
nha th tri trut ma xuong, t nh chuot. Vao nha Ly
an cm, ch co 2 a, an ba cm that am am va hanh
phuc. Toi co cam giac khong kh cua gia nh tng lai
gia chung toi...
H
om nay 11-2 sinh nhat cua Ly, nh that i! 22
tuoi roi nh! Mng sinh nhat Ly nam nay that ve
vang nh ngay thang 8 sinh nhat cua toi vay.
9 chiec may bay ri...
May ngay nay ch xam lc an cp mien Bac,
long toi luc nao cung ron rang. Toi lai nop cho ban thong
nhat mot la n tnh nguyen. i bieu tnh moi ca 2 chan,
mang ba lo nang tru vai nhng toi van co tap, phai tap
cho ngay mai.
Mang ba lo, la nguy trang tren vai sao thay thu v
qua chng, toi nh nhng luc nien thieu mang cm gao i
hoc xa...
Ngay nay Phu Tho, Ly boc bc th ra se thay cai g
nh? mot trai tim o son sac.
11-2-65
Suy ngh trc khi noi
Cng quyet khi hanh ong
Can than khi cam but
Bnh tnh sang suot khi nguy nan
Nhan nai on hoa khi tc gian
Thang than qua hay mat long
Nguyen tac qua hay mat viec
Gac tnh rieng mu s nghiep chung
Gac bo ao a sau a cam
i tre vui la lieu thuoc song.
302 303
S
au nhng ngay tet tran hanh phuc, toi lai bat au
nhng ngay song soi noi vi cong tac cua toi.
Toi chuan b mot vai th nho nho e Ly i tap quan
s xa: Phu Tho. Vao trng Bach Khoa cung vi Ly, nhn
qua sinh hoat cua Ly va cac ban cua co ta, cam thay cac co
gai luc nao cung vay cai g cung ron rang, hap tap va lu ru
ca. C bnh than va lang lang chuan b nh, viec nhat nh
chay eu, nhng ngi ta lai ngh mnh ng an.
The roi chung toi xa nhau...
... May ngay au xuan nam nay, cac chien thang t
mien Nam vong ra lam ruot gan toi luc nao cung xao ong.
Nam m trong giac ngu, thc giac day ai phat thanh ang
truyen i chien thang P-lay-cu. Nam mai ma khong ngu
lai c. Chien thang mien Nam cha het sung sng,
chien thang mien Bac lai don en. Cam gian, sung sng
hun uc cho toi mot quyet tam mi.
Ke thu ngay cang gi tro lieu lnh.
Ha Noi bat au s tan i bt. Cac em nho i trc
het. Gia nh toi i ca, ca ma toi phai i phu trach cac chu
nhoc cua c quan. Nha ch con ba toi thoi.
Hom nay trc vao th t khong ve nha c. Nh
ngi yeu qua chng. Mot tuan na em se ve, tnh tng
ngay ay. Tuan nay anh se i Phu Tho. Co the chung ta se
c gap nhau nh ung hen.
To chc lien hoan em nhe.
Neu xa nhau lau ke cung kho tam ay nh. Niem
thng noi nh se giup chung ta them sc manh trong
cong tac.
3.3.65
T
he ma ngi ta lai chon toi la chien s thi ua.
Toi ma chien s cai quy g ch, con ca nhan bo
cha. Ngi ta thng cho toi 26. Toi a em mua mot cai
phch tang ba lam ky niem. Toi em tien tiet kiem e may
quan ao, mua cho ba cai ao am.
Ngay hom nay i hop ai hoi chien s thi ua, ong ky
s-chien s ngoi chu tch oan venh venh cai mat trong ma
buon ci. Ke ra i ngi cung phai co mot lan lam cai
viec ma mnh khong he ngh en va khi no en th oi vi
mnh qua bnh thng va xa la.
C suy ngh en viec chien s thi ua cua mnh ma
am lo. Ve phan t ve ke ra mnh lam hang that, nhng
phai noi cung co luc met lam, c ba con bau la t ve
chien s tien tien va nghe au thanh se tang cho cai bang
khen va huy hieu. Phai i d cai ai hoi lien hoan t ve
tien tien.
Phong trao 3 san sang trong thanh nien moi ngay mot
len cao, hanh quan em vui ao e. Toi la trinh sat, i dan
ng trong cuoc hanh quan tren ong ruong trong em
toi. Kho khan rat ln lam toi lo lang s khong hoan thanh
c nhiem vu, may qua moi viec eu tot ep. Trong kho
304 305
khan ngi ta a tao ra cho tr nao mnh bao nhieu sang
kien mi, om om co the la ngon uoc e xem ong ho
mot cach b mat.
May ngay nay ban tu tt khong mot phut roi, gan
na thang cha gap Ly, nh qua chng. Biet th 7 va roi
em i anh, nong ruot nhng cong tac van phai at len
hang au.
Nhat nh em se thong cam.
29.3.65
D
an toc ta khong giay but nao co the mo ta het s
anh hung, at nc ta khong mot nha van nao ta
noi s ti ep va hung v o. Toi a nhieu lan noi len long
yeu cua mnh vi at nc ni chon nhau cat ron cua toi.
Gi ay, co nhng ke ma ngi ta van thng goi
manh nhat the gii, nhng ke ma bao nhieu nc phai cui
au chu mot s kiem soat nhuc nha. Ngi ta s ke thu
hung han, ngi ta au hang vu kh va kinh te cua mot
nc manh ang en cp nc ta...
Mi nam xa que hng! Long toi luc nao cung nao
nao nh. Neu ke cho en cung bat au t nam 49 cua the
ky nay toi xa ni ma toi yeu men, xa ni ma toi bat au
hieu thay rang o la que hng cua mnh, toi i en mot
vung khac: Quang Ngai roi Bnh nh. Nhng at toi en,
o thien nhien ep lam, nhng khong phai v canh ep
ma chung toi nh, toi nh nh cai g ghi vao, in vao nao toi
khong bao gi quen c nhng nam song gian kho, gan
goc, khong biet au kho trong au kho.
Nhng ngay ca dan toc cam gay tam vong ng len,
cho en nhng ngay to quoc ta co phan lc, thi gian ay
bao lau? Cuoc chien tranh than thanh cua chung ta cang
ngay cang kho hieu oi vi nhng ai xa la Ho a ng len
t bun lay, dung gay tam vong am thung xe tang ch.
Cuoc au tranh mot mat mot con vi e quoc My a
cho chung ta mot bai hoc sau sac: Du mot ke thu hung ac,
giau manh en mot mc nao i na, ch can mot dan toc
bat khuat khong s ke thu, oan ket chat che ng len au
tranh trc tiep vi ke thu, di s lanh ao sang suot cua
ang Macxit Leninnt, nhat nh se thang li.
Noi len c ket luan nay khong phai n gian. o la
bao nhieu xng mau cua nhng ngi than yeu nhat cua
dan toc. Toi hnh dung ngay ve oan tu, ai con? Ai mat?
au thng e nang len at nc. Han thu cha chat lay
g ra sach?
Bao nhieu la n cua toi gi en Ban Thong nhat
nhng ho chang tra li mot ty nao; ca at nc nh la ot,
soi suc, mot thanh nien nh toi khong the nao ngoi yen
c. Nhng ngi ta a nhet toi vao mot cai xo xnh cua
Bo Y te va yen ch ln la may phai ay lam khong c
thac mac. Tri i! Toi biet noi g vi ai ay? Hang ngay
toi van phai nhn thay cai canh ca nhan day vo tng ngi
trong tng bo phan mot.
Ngi ta bao mot au tau hoa vi bao nhieu ma lc
keo hang 20 30 toa xe, nhng sc manh o do au? Sc
manh o ung la nhiet lng do bao nhieu nhien lieu ma
ngi ta chu kho ot no len. Hay cao than ra khoi au tau!
306 307
Lap tc mot sc manh v ai kia se tr thanh mot khoi sat
khong lo nang ne ngan can ng cua cac con tau khac
vut ti!
ai hoi oan 1965
Cac ong ch than men.
T khi tieng sung chong thc dan Phap ngng no, na
nc than yeu cua chung ta a c song nhng gi phut
em ep nhat trong cuoc i hoa bnh t do. Nha may, cong
trng moc len nh nam, hp tac xa, nong trng a hnh
thanh rong khap mien Bac nc ta. i khap ni khap chon
chung ta eu thay rat sac net nhng hnh anh cua cong cuoc
lao ong hoa bnh t do, nhng ngi cong nhan, nong dan
tap the, nhng ngi tr thc cach mang a c giai phong
ngheo oi, dot nat, ap bc boc lot a vnh vien tr vao qua
kh va bat au t nay, ngi ta ch nhac lai no tren nhng
dong sach cua lch s ma con chung ta, con chau chung ta
ch hoc e biet. Cuoc i a thay oi roi, chung ta a xay
dng c mot nen kinh te oc lap t chu. Va mot quan he
xa hoi tot ep trong o ch con co nhng ngi lao ong,
thng yeu nhau, giup nhau tren tnh anh em ong ch.
Chung ta sau 8 gi vang ngoc, chung ta t do ca hat,
t do luyen tap than the, chung ta t do hoc van hoa ky
thuat, t do hoi hop sinh hoat chnh tr, va tren ng pho,
trong cong vien chung ta t do nam tay ngi yeu, song
oi ben nhau tam tnh vi nhau ve hanh phuc tram nam
cua mnh. Tat ca s t do, tat ca cac quyen song ep e ay
ong cha ta, cac anh hung liet s trc chung ta a o bao
nhieu mau mi gianh c, va chung ta nhng thanh nien
cua thi ai nay c vinh d hng lay.
Cuoc song yen lanh cua nhan dan mien Bac la the o.
mien Nam yeu dau cua chung ta, bat au t chien tranh
the gii th 2 en nay, ang ang may mi nam nhan dan
mien Nam trong o nhng ngi ban cung la tuoi cua
chung ta co bao gi c nh chung ta. Mot thanh nien
trong mien Nam lan au tien ra Bac que hng than thanh
cua cach mang, tra li cau hoi cua ma toi, khi ma toi en
tham benh vien:
- Chau thay thch nhat la c ngu tron mot em.
Nguyen vong nho nhat cua con ngi la ngu cung khong
thc hien c. Cac em be t khi lot long me cho en khi
tr thanh mot thanh nien biet cam sung chien au cha co
em nao ngu tron em! Hai mi nam tri ang ang.
Toi khong muon noi nhieu en nhng canh au long,
nhng canh ghe rn cua mot oi trau ba len xac hang
tram ngi mau me be bet, bun at va tht ngi nhay nhua
di ban chan cua e quoc My va tay sai, nhng ke giet
ngi khong gm tay mien Nam Viet Nam. Quyen song
toi thieu cua con ngi hau nh khong con na.
Trc ay Ngo nh Diem khat mau nhieu lan muon
Bac tien, muon em cuoc song man r ay trum len cuoc
song tran ay anh sang cua mien Bac chung ta, nhng
khong the c! Nhan dan mien Nam anh hung, nhng
ngi anh, ngi ch ngi ban ngi ong ch a ng len
chan ng am mu o cua chung. Cac anh ch a the hy
sinh cuoc song cua mnh e bao ve mien Bac xa hoi chu
ngha cua dan toc, e giai phong mien Nam.
308 309
Tieng sung an cp ngay 5.8.64 cua cac may bay My
a no tren mien Bac than yeu cua chung ta, a nhen len
trong long nhan dan mien Bac va ac biet trong thanh nien
chung ta ngon la cam thu soi suc. Hang trieu canh tay
thanh nien gi cao theo tieng goi thieng lieng cua ang,
cua to quoc san sang nhap ngu, san sang chien au, san
sang i en ni nao to quoc can.
Cuoc i khong bnh lang nh nhng dong song bnh
than, lng l cuon phu sa ra be, nhp tien cua xa hoi cung
khong bap benh nh nhng canh beo trong ao ma oi hoi
chung ta luc nao cung suc soi la cach mang, phai em
het nhiet tnh cua tuoi tre i len pha trc (suc soi la
cach mang) e xay ap, e gn gi cuoc song yen lanh cua
chung ta.
Chu ngha e quoc My, ten sen am quoc te, ke thu
khong oi tri chung cua nhan dan ta a em chien tranh
gieo rac len ca nc chung ta. Ngay nay ca nc ta ang
co chien tranh, tat ca dan toc ta ang ng day theo li keu
goi cua Ho Chu tch gi vng li the oc lap, quyet gi
tng tac at yeu quy cua to quoc.
Chung ta nhng thanh nien lao ong, canh tay giup
viec ac lc cua ang trc tnh hnh mi phai lam g?
Ai lai khong khinh b nhng thanh nien ch thay trc
mat co cuoc song rieng cua mnh, nhng hnh anh ep e
cua thanh nien an anh chung ta nhng ngay nam 1945,
tng oan tau nam tien, nhng oan quan hung dung hat
nhng bai hat xuc ong: oan giai phong quan mot long
ra i, du co gian nguy nhng long khong ne. Ra i, ra i
bao ton song nui, ra i, ra i tha chet ch lui. ong ch
Phan Huy Lieu dung cu chung ta, chien s nam tien ngi
Sn Tay a tng lan lon tren chien trng Lien khu V anh
hung. an ke thu nh cp cuoc song cua ong ch, nhng
khong the c! ong ch van song, van ang tch cc
ong gop trong cong cuoc xay dng chu ngha xa hoi hien
nay. Vinh quang o mai mai sang choi.
Khong g nhuc nha bang nhng thanh nien ngi to
beo vam v nhn ang yeu that, nhng trong luc kham
ngha vu quan s co gia ui, gia iec e trut ngha vu cong
dan cao quy cua mnh ma hien phap a quy nh. Nhng
thanh nien o thc te a mat het quyen cong dan, va theo
toi thiet ngh, vi ly do mat m tai iec ay nha may cung
khong nen cha na v vi oi mat o ch lam hong san
pham, ch la e pha hoai may moc, gay hai cho san xuat.
Chien tranh a lan en nha may chung ta, nha may y
cu chung ta co nhiem vu nang ne trong viec phuc vu cho
cac chien trng. San pham cua chung ta trc tiep han che
so thng vong cua nhng ngi anh, ngi ch, ngi em,
ngi chong, ngi ban chien au cua chung ta tren cac
mat tran... Trc nhiem vu oi mi ngay nay oi hoi thanh
nien cua chung ta phai thay oi moi nep song, y ngh, tnh
cam cua nhng ngay hoa bnh, chung ta phai nhanh chong
thch ng vi tnh hnh mi. Thanh nien chung ta a nhay
ben lam 9 gi mot ngay, chung ta a lam em v.v... nhng
cai o a c nhieu lan ang uy nhac en, ieu o rat tot.
Chung ta a to chc nhng oan Thanh nien 3 san
sang, ba lo lung lang tren vai, la nguy trang xanh biec tap
hanh quan em v.v... Cai o cung rat tot, nhng mi trong
nhng viec lam hnh thc ban au ay trong ai a so thanh
nien nhiet tnh cua chung ta, chung ta a nhn thay nhng
310 311
bo mat nhan nho, keu ca vat va, cho rang can bo roi rai bat
anh em lam v.v... trong oi ngu chung ta con nhng thanh
nien om yeu ve t tng nh vay lam sao ma sap en chung
ta co the to chc nhng oi xung kch 3 san sang, khi mot
chieu cau hong do may bay ch va ban pha, khi nha may
sap do an thu va oanh tac, nhng Thanh nien 3 san sang
ay, san sang ngay em han gat vet thng chien tranh o,
gi cho nhp th cua to quoc c eu an.
Roi ay e thch ng vi nhiem vu san xuat va chien
au, hang trieu ngi se len mien nui xay dng chien khu,
xay dng cong nghiep, xay dng kinh te chuan b anh lau
dai, du 5 nam, 10 nam, 20 nam i na, chung ta van quyet
anh, anh en khi nao khong con bong mot ten xam lc
My tren to quoc chung ta mi thoi. Chung ta co the chia se
nhng nha may ln thanh nhng nha may nho, rut sau vao
hau phng an toan e san xuat phuc vu cho khang chien.
Tnh hnh oi hoi chung ta nh the, nhng vi nhng
thanh nien mi nghe au 1968 nha may ta di i Phu Tho
a cuong cuong len. Nghe au X quang se Ha Noi mot
so thanh nien chung ta nhao nhao xin vao ay. Co mot
so ong ch xin chuyen i x nghiep khac. Cai g a xau
xe nhng y ngh ti ep ve ly tng trong nhng thanh
nien o. Co phai chu ngha ca nhan hoa bnh hng lac
khong? Cam la n cua ong ch, ong ch ang uy phu
trach thanh nien, phu trach to chc ngh g ve ban than
ong ch? Hanh phuc, vinh d, ly tng cua chung ta au
phai la nhng buoi xi ne, la nhng bong ao dai la lt tren
ng pho la nhng chiec xe ap phong nhanh vun vut e
uoi theo nhng y ngh rieng t cua mnh nao phai la anh
ien la nc may, la nhng ngoi nha ep? The th la cai g?
neu khong phai th tai sao khong bo no i mot cach khong
luyen tiec, xa ri Ha Noi, bc vao cuoc i chien au.
Chung ta khong ci xe ap na, lac hau roi, chung ta ci
thi gian vun vut lao len pha trc, nham nhng ni kho
khan gian kho nhat, du hy sinh tnh mang cung hoan thanh
ung thi gian, gianh hanh phuc gianh vinh d cho dan toc
chung ta, trong o co gia nh ta va ban than ta na.
Cac ong ch ngai khi ri Ha Noi ieu kien hoc tap
se thieu i, va roi tng lai se ra sao ay? Co ong ch
lai co cai g ngai ngai ngung ngung, s co mot cai g thay
oi ln trong cuoc song, roi phai xa v hien, xa a con
ngoan, hoac xa ngi yeu ma oi mat luc nao cung ngi
sang trong tam tr mnh... Rt ra khoi nhng tnh cam em
ep lu luyen kho that, chung ta can thiet phai bao ve no.
Nhng muon bao ve no that tot, chung ta can phai manh
dan bc len lam cach mang. Co ong ch thay them muon
nhng ngay song oanh liet cua nhng thanh nien trong
khang chien va trc cach mang, co ong ch muon mnh
cung c toi trong la o va nc lanh, e roi trng
thanh va cng ran nh thep e khoi b quat nga trc cuoc
song nh Paven. Trong cong cuoc san xuat va chien au
ngay nay thoi co o luc nao nh cung ch i chung ta. Ch
can chung ta san sang.
N thanh nien Viet Nam gioi viec nc, gioi viec nha.
Cac ong ch eu at tnh cam cao quy cua to quoc len tren
tnh cam ca nhan nho be cua mnh. Chung ta tin tng sat
a, va thc te a chng minh cac ong ch am nhiem rat
ay u nhng phan viec ma nam thanh nien i e lai. Cac
ong ch giau long chung thuy, cac ong ch se ch, ch
mai ch en khi nao ngay vui cua at nc, ngay sum hop
312 313
cua dan toc, ca nc ta oan tu ha he mng ngay thong
nhat. Ngay ay chung ta ve vi gia nh, ve vi ngi mnh
yeu, xuc ong du nc mat co chay quanh nhng nc mat
o la nc mat cua sung sng, cua hanh phuc. Va ngay o
chung ta t hao noi vi nhau rang, chung ta a chien thang:
chien thang ke thu xam lc va chien thang ca nhan nho
be cua chung ta, chung ta se song hanh phuc t ay.
Sc manh nao va qua a chap canh cho hang chuc
van thanh nien mien xuoi i tham gia phat trien kinh te
mien nui? Cac ong ch oan vien la hoc sinh lp 10 co g
b ng va gian kho bang t cuoc song ch co sach v giay
but sang cuoc song lao ong cua cong trng cua rng nui
cua ong ruong, the ma cac /c a lam c va lam tot.
Bao nhieu oan vien thanh nien vo danh khac van ngay
em lao ong quen mnh, i sau vao rng thieng nc oc,
i tm tai nguyen cho to quoc cua nhng oan tham do a
chat. Ho co ne ha g au ni nao at nc can la ho co mat,
con chung ta, chung ta dau mat i sao?
Chap hanh chu trng chung nha may chung ta co the
s tan, co the chia nho, tom lai co the co nhieu thay oi.
oan vien thanh nien nha may y cu chung ta hay chuan
b san sang, gon gang ve t tng, sinh hoat gia nh, tnh
cam v.v... Lam sao khi nao sang ang goi, chieu dt khoat
len ng.
e lam c ieu o chung toi e ngh oan nha
may hay thng xuyen tang cng va nang cao hn na
giac ngo cach mang cua oan vien, lam sao cho oan vien
nhay cam vi tnh hnh cach mang e khi en bc ngoac
lch s khong co nhng oan vien b ban ra ra cua cuoc
song. Chung toi e ngh oan nha may thng xuyen nang
cao hn na s giao duc long yeu nc, yeu chu ngha xa
hoi cua oan vien. Lam sao niem vui cua ca nhan mnh luc
nao cung hoa nhp chung vi niem vui cua at nc. Noi
lo lang rieng t cua mnh cung la moi lo lang chung cua
dan toc. Biet au xot khi lam sai hong gay tac hai cho san
xuat, biet sung sng t hao khi nghe tin chien thang don
ve v.v...
Chung toi e ngh Ban chap hanh oan co bien phap
cao hn trong viec thc hien 3 san sang hien nay. Bien
phap ay yeu cau cu the, neu ch e chung chung sau
gi lam viec, sau cuoc hoi ngh, moi ngi moi ni tan tac
theo tieng keng tan tam o hoi va ket qua ch con vai can
bo ngoi nhn nhau th dai.
Yeu cau cac ong ch co bien phap giao duc t tng
cho oan vien trong t ve phai tch cc luyen tap, tranh
thai o i tap muon, trong khi tap tan gau hoac li tap, tat
ca nhng cai o gay tac hai trong mat thieu san sang chien
au.
ai hoi chung ta nhat nh se mang lai trong thanh
nien chung ta mot sc manh mi. Trc tnh hnh moi ngay
mot thay oi cua nha may rat mong vi sc manh va kh
the nay chung ta san sang vt qua tat ca va hoan thanh
cac nhiem vu ang giao. Cuoi cung chung toi gi en cac
ong ch li chao quyet thang.
19.4.65
314 315
B
an Thong nhat gi xuong cho cac ong hng
cac tnh thong tri ve viec lay can bo i hoc nc
ngoai. Thong tri o en vi ong hng Bnh Thuan. Ba
toi biet ieu o va noi vi toi. T nhien mot niem vui mi
lang lang trong long toi. Nh the la toi co the c a
i hoc.
Trong tnh hnh hien nay, toi muon i c qua that la
mot van e kho, toi biet cac ong ch lanh ao nha may
cha chac cho toi i. Mot van e gay go at ra la lam the
nao cho cac ong ch lanh ao thong suot.
Thc ra thong tri lay can bo i hoc cho ca nc, cho
tat ca cac nganh ch rieng g cho nganh nao au! Nhng
y te ho ch lay y bac s, va chung toi nh the b bo ri. ong
hng Bnh Thuan a phat hien ra ieu o.
***
Tnh hnh mien Bac ngay cang khan trng. Tnh
hnh Ha Noi ngay cung cang khan trng. Cac cong s
phao phai c xay dng chac chan hn, khong nhng the,
tnh hnh mua nc lu nam nay co the e doa cho tat ca
mien Bac chung ta.
Thay trc ieu o, tat ca a san sang, moi ngi eu
no nc lao ong, em sc mnh gop phan cho chien thang
sap en neu ke thu lieu lnh.
oan thanh nien lao ong chung toi, nhan thc sau
sac va nhay ben a hy sinh mot so toi vt gian kho va met
moi e lao ong. Do o toi phuc trach to chc cua oan
nha may ngay cang ban hn. So ngi rat ong, dung cu lai
rat t, lo chay thu tng chiec mot lam sao cho u. Chuan b
nc noi tng oi chu tat.
May hom nay tri em trang sang, lao ong rat mat
rat hang. Thanh nien chung toi nhiet tnh soi noi ganh at
nao cung ay am ap, chung toi hoan thanh so lng tng
oi ln. Thc te cua cuoc song cho biet, chang co tap the
nao hoan toan 100% tot ca, nhat nh co ke the nay ngi
the khac. Trong am chung toi cung the, co nhieu thang
cha qua toi. The ma ho cung dan xac en lao ong cho
nhoc than...
... Toi va bc ra cong lien he vi n v bo oi th
ba toi en nha may tm toi, ba toi e lai bc th dan phai
goi ien trc 10 gi toi. Toi biet ngay viec g roi, nhng
sao gap nh vay!
Qua trao oi vi ba toi chuan b that nhanh ch vai
ngay trong tuan thoi. ong hng toi chia ra i gap tng
ong ch lanh ao nha may, ho thong vi nhau ve tinh than
nhng ho cha dam quyet nh. Mot s viec gay go lai dien
ra. Giay t toi lam xong khong ai ky, di o tren, tren bao
di khong ai chu nhan lam viec ky ten ca. Thi gian nop
a het, nhng giay t cha xong bi v ho cho toi co nhiem
vu rat quan trong! Mot tuan lenh enh.
Phai noi rang cam n cac ong ch trong ang uy,
cam n ong ch Tr, cac ong ch a giup toi, a nhan ky
ten va chuyen ho s len Bo.
316 317
Ba a vat va bao nhieu, goi ien thoai cac ni. Nhng
ket qua van con cha co tia hy vong. Thnh lnh hom
29.7.1965 vao mot buoi sang, nam ngh met toi ang m
m mang mang, bong Bnh len goi toi va bao: Cau co
giay trieu tap roi. Toi met qua, l ang bao: To chc ho
se lo, can quai g. Toi choang day xach bat i an cm.
Chieu en cac ong ch to chc bao cho toi i nhan
giay t, th ra co that. ieu ma toi mong c a en, nhng
no eu trong s chan nan va ue oai cua toi. Lenh 30.7 tap
trung tai trng Tam Khng Ha Noi. The la giai oan gay
go a qua.
T
h t la ngay ngh cua nha may y cu. Hom o lan
au tien toi xin ngh hoc quan s e i tham may
a em cua Ly i s tan Ha Bac.
Ra ben oto hi tre mot ty, nhng may qua chang sao
ca v cha co oto. Mua c ve, chung toi ra ben va oto
theo loi cau Long Bien a chung toi ve phng Bac. Xe
khong chat lam, trai lai tren quang ng ngi xuong moi
luc cang nhieu, cuoi cung ch con vai ngi va hai chung
toi. Xuong ch Nenh theo pha tay trai vt qua ng xe
la vao lang Sen Ho.
Theo ban o toi va Ly tm c en cai nh: cho s
tan cua trng ai hoc dc khoa. Nhn thay cac co gai
nho loang quang chay thap thoang sau day rao. Lang que
mien Bac vung nay hi giong giong vung que ngoai cua
toi. Nang ham hap chup lay au toi. Mo hoi ra t sung ca
ao trong va bat au rong rong chay qua thai dng. Chung
toi gap ngay Lan va Lien. Chung no ngoi ke chuyen vui
chuyen u th cho ch no nghe. Thnh thoang toi tham gia
chut nh.
Thnh thoang toi hoi tham cac chu nhoc ben canh
nghch ngm ve trai s tan. Trai con mi nen thieu o chi,
cac ong tng nghch qua chng. Nhn canh nhng a
tre luc nhuc leo tren tng, tren mai nh toi nh bc tranh
hnh nh cua Ra-pha-en th phai, mo ta cai g ma toi van
cha ro het y ngha.
Chung toi an buoi cm tra rat ngon. Tra hom o
khong ngu... Toi oc lai quyen sach Paven Coocsaghin.
Xem nhieu lan quyen nay, nhng moi lan xem lai eu thay
cai hay cua no. No co cai g thuc giuc toi. Trong s nghiep
van hoc nhat nh toi se lam c mot cai khong?
4 gi ri chieu chung toi ra bai xe uong nc chuan
b i ve.
Oto chieu ve xuoi khong co. Nong ruot qua chng.
i mai, thi gian c tng phut tng giay troi qua. Mat
tri a lan, gio noi len thoi bay mai toc Ly roi tung trc
gio. Mat nc ho sen loang loang song gn. Gio mat vo
cung. Chung toi ngoi ben nhau lang ngam canh hoang
hon ve, trum lay chung toi. Toi at tren moi Ly chiec hon
nong tham.
Chung toi hy vong on c xe ve, nhng xe i nhanh
qua, em toi kho nhn thay loai nao, quan s, van tai hay
318 319
xe khach, chang biet on c ai. Cuoi cung chung toi tm
en nha ga e hoi gi va ve Ha Noi bang phng tien nay.
11g30 tau mi en, chung toi a nhau ra ve ng
ben canh ong gio mat. Tren ng i, cao xa phao ta ban
trng tr ke cp rc la ca bau tri nh phao hoa vay. Ly
nam trong long toi, ngi ta ngh chung toi la hai v chong.
Gan ung ay, chung toi cha ci nhau, nhng tnh cam
gia chung toi la the ay.
Toi guc au xuong au Ly noi va u nghe:
- Roi chung ta se co con.
Ly gat au. Toi hoi tiep:
- a con au long cua chung ta em thch con trai hay
con gai?
Ly noi rat nhanh.
- Con gai.
Toi hon Ly va tiep li Ly:
- Con gai nhe.
- Anh chieu em hay sao ma thch con gai?
Toi ngh en neu mnh co a con gai au long mnh
se cham soc no, no de co ieu kien dien that ep hn con
trai. Mot a con ep qua la vo cung hanh phuc, tat ca s
hanh phuc cua tnh yeu, ket tinh a con ay.
Nhng thc ra thang Phong con anh Sn cung la mot
ly tng, mot y muon cua mnh, nhng e phu hp chung
gia hai a tat nhien toi noi y kien tren.
Hai a lai that theu ra ga. Suot em nay noi bao
nhieu la chuyen muon noi. Len c xe la chung toi
chp mat oi chut th en Ha Noi. ong ho ch 4g toi va
Ly lai nhac lai mot cau noi ma luc ban au yeu nhau toi
noi vi Ly:
- c g chung mnh c noi chuyen suot em!
4g30 sang hom sau toi voi vang ve nha i xuong
xng e kp 5g30 lam viec. The la mot em trang toi i
chi vi ngi yeu.
T
oi a i tap trung hoc chnh tr chuan b t tng,
vu trang ly luan trc khi len ng ra nc
ngoai hoc.
Cam lenh tap trung a cho Ly xem, Ly chang noi g
v luc o co ca Trang na. Ly a ngh he bang mot ky thi
tng oi kha c 5 iem toan va cac iem khac 4 iem.
Khi nghe Ly bao tin ket qua mon toan: 5 iem, toi cam
thay vo cung sung sng. Mot cam giac nhe nhang khoan
khoai thoang qua trong toi.
Lp nghien cu sinh ai a so la cac anh ln tuoi, hoc
tap trung nhng khong phai tap trung nh nhot tu au. Toi
van thng c ra Ha Noi va c gan gui Ly. Ly c
tin sap i s tan cho nen nhng ngay chung toi gan gui
nhau sao toi thay quy gia vo cung. Chung toi nh muon
keo mai mai thi gian ra vay.
320 321
Mot ngay chu nhat...
Ba va ma Ly eu i tham cac em trai s tan, Ly
chuan b oi bun cho Lieu an buoi tra, tat nhien toi cung
tham d buoi lien hoan nho o. An tra xong Ly chuan b
cho toi i ngh roi i giat quan ao.
Nam mai co ngu nhng khong tai nao ngu c. Mat
th nham nghien nhng au oc c mong lung suy ngh
nhng g au au... Ly giat xong quan ao chay len, toi van
cha ngu, mat van m trao trao, toi ngoi day cha cai bep
ien. Cha mai khong c, sau o toi mi chu ngh. Hai
a chung toi nam ben nhau. Toi bao Ly ngu i. Ly bao toi
ngu i. a nao cung nham mat nhng chang a nao chu
ngu. Hai chung toi om nhau chat cng nh s mat nhau
vay. Toi at tren moi tren ma tren tran Ly nhng chiec hon
au yem va sung sng nhat. Cuoi cung toi e ngh:
- Thoi thc noi chuyen suot tra nhe.
Ly gat au.
Cai quat van quay eu lien hoi quat mat cho chung
toi nong ran ran. Toi dan do Ly u ieu. Khong biet Ly co
lo lang khong va lo lang en mc o nao.
Mot so ngay ngh na toi c ra, nhng toi ch en
noi chuyen vi Ly vao cac buoi tra. Sap en sinh nhat toi,
toi biet Ly chuan b cho toi chiec ao goi.
Toi th 2, mong 9 Ly a ap xe vao tan ni a cho
toi nhng khong gap toi. Ly gi cho anh Bnh chuyen. Mot
gi sau bai giang toi nhan c mon qua va qua that toi
khong con tap trung nh trc na. Theo ung hen th 4
Ly mi vao, khong biet nguyen do ra sao toi lo lang qua
chng. Tra hom sau toi co xin phep ra gap Ly.
Ngay th 7 chung toi c giai phong, toi phong vun
vut ve nha va ghe sang gap Ly. Biet Ly toi chu nhat i s
tan, toi thay mnh con co c mot ngay na gan gui va
tam s vi nhau. Ly chuan b a xong, toi en kiem tra lai
noi chung la va y.
Tra chu nhat an xong cm toi en Ly, chuan b
quang ganh cho Ly mot lan na va bat au dan do tam s
vi nhau. Ly ang lam ly lch sinh vien trong o co khoan
v hay chong cha ci, Ly nh ghi, hoi y kien toi, toi
thay khong can thiet va nen ghi muc tnh ban hn.
Het buoi tra 2g... 3g... toi va Ly ve nha toi lay si
day, lay chanh va chao gia nh toi. 4 gi chung toi vao
trng mang theo mot so o vao trc va xin phep khoang
6g mi tap trung.
Quay ve an cm voi vang, buoi cm cuoi cung t biet
Ly, chung toi ca hai a chang a nao an c, khong
hieu v met ma no hay v cam ong. Tam hon Ly bay gi
roi bi bi, quen lung tung, luc xin phep cac ong ch can
bo to toi thay tat ca nhng cai g tha thiet ma Ly muon gan
gui toi va gia nh mot gi na thoi. Ch con mot gi cuoi
cung na.
Toi a Ly vao trng.
Toi gap Lieu, Ly chuan b quan ao gon gang hn. Sau
o en gap toi, a Ly ra cong toi trao cho Ly chiec ong
ho cua toi.
322 323
Thi gian het, ho a tap hp. Bat tay voi vang Ly
chay ve n v. Nhn theo bong Ly mat hut trong bong
hoang hon cua em toi 15 thang 8 nam 1965.
T
oi a ngi toi yeu bang mot ngay, bang mot
buoi, bang mot gi, bang mot phut roi cuoi cung
bang mot cai bat tay. Mi gi toi hom o Ly mi i, nhng
toi khong tien c Ly san ga v s quyen luyen, v s
xung quanh noi nay noi khac. c th Ly sau o toi hoi
han qua, phai mnh ra san ga tien nh?
... Hom toi ra i.
Tra hom o ma Ly dan toi en nha an cm. Toi
mang theo ba quyen an-bom cua Ly dan xong gi cho gia
nh Ly. An cm lan nay toi thay than mat am am cua
mot gia nh. oi vi ma Ly, t nhien toi cam thay toi rat
knh yeu, rat co cam tnh, vi ba Ly rat vui tnh nhng toi
de dat, va hi s. Hom nay ca nha eu rat vui, Lieu, Lan,
Lien nhng a em cua Ly ngi v hien cua toi rat
hon nhien, chung no xem toi nh anh, o la ieu toi thay
sung sng va hanh phuc.
An tra xong noi chuyen vui chi ty t toi xin phep ve
nha chuan b o ac e i.
Nha toi nam nay chuan b cho 3 anh em i nc
ngoai, ai nay eu co nhng lo lang, nhng y ngh nhat
nh. Nha toi co bao nhieu la thay oi. Moi bc tien len
cua cach mang la mot s thay oi ln cua nha toi. Me toi
lau nay i lo cho cac chau, cac em s tan khoi Ha Noi
may hom nay cung ve vi toi. Nhng phut cuoi cung me
toi khong tien toi c v phai chay lo cho anh toi mot so
chuyen cha xong.
Toi ra ga, trc o toi s s gap nhau gia hai gia
nh cha biet mat nhau cung i tien mot ngi con, toi t
biet ma Ly, roi en cho tap trung. Ho Thuyen Quang van
t l soi bong cac cay xanh ben ng Nguyen Du. Ho
Thuyen Quang ni a chng kien bao nhieu lan toi i t
xng ve nha, a chng kien bao nhieu lan toi va Ly song
oi ben nhau en Bay Mau.
Gi ay mat nc khong g thay oi, van nhng gn
song lan tan tren mat ho phan anh vao tam hon cua mot
am ngi sap xa at nc. Gio cua s chia ly xao ong
tam hon toi. Lai em toi no be bong qua, no c muon ve, no
biet lam sao c tam hon cua toi luc nay, ai nay eu vui
ve gia nh ay u tien a, rieng toi, toi khong co nhng
ieu o. Luc nay toi nh Ly qua chng i.
Ra en san ga, toi gap ba Ly, noi chuyen qua qua th
Hoa, Tam va cau Thng en vi toi, mua cho toi may qua
cam va ra san ga.
Tau chuyen banh, gi phut xa to quoc a bat au t
ay. Tam em gai toi van chay theo oan tau vay tay. Hnh
anh cuoi cung in sau trong oc toi trc khi xa to quoc la
mot a em mac ao nau quan en rat tnh cam chay theo
tien toi. Ri ga Ha Noi, ri oan ngi luc nao cung ron
rang, luc nao nh cung muon ri nc mat.
324 325
Oi! at nc chien au i! Xa roi. Ta ra i, ngay mai
ta se ve. To quoc i! Noi g vi rng cay khom la ay?
Cau Long Bien dai dang dac i! Moi tieng banh xe gap
ghenh tren ng sat nh lac vi noi buon khong nen noi
cua long toi. The roi toi ch hat, hat that to. Toi ra au toa
e ng mot mnh, e ch co mot mnh chia se tam s vi
to quoc.
Hoang hon xuong, mat tri co le ang choi nang
xuong at nc chien au Veneduyela ben kia ban cau.
Toi co nhn, iem lai nhng canh than thuoc ma toi a
nhieu lan i qua... nha may xe la Gia Lam, ga, nha thm
T... Thm T ra tien toi???...
- Thm T, thm T... Toi gao len d doi, thm va
quay lai th tau vut i rat nhanh chong. Tay toi van vay
trong khong trung...
Vao toa, ong ca lai, toi ngoi lang i...
T
au a toi qua bien gii. ga bien gii co mot
cai g mong ngong. Neu Ly en c ay nh?
Toi trong ngong mai ma khong thay cai bong ao en than
thuoc luc nao cung nh ben long toi.
... Sang Bnh Tng, mi co khong ay 2 nam ma
Bnh Tng khac han, toi ang i tren at nc Trung Hoa
v ai, nhng ngi ban ch tnh sap sa on tiep chung toi.
... Tau khong i theo ng Bac Kinh ma vong xuong
ng bien, lai theo dau cua nhng ngay nam 1962. Theo
ng bien xuong Hang Chau, qua Thng Hai khong ng
toi lai co dp en Thng Hai lan th hai na, en ga toi
nh qua, nhng ngay thc tap Thng Hai, cung tai ay
chung toi c s tien a ay tnh cam cua cac ban nha
may y cu Thng Hai va cac ban Hoa kieu Viet Nam
en. Mot co gai ten la Dng Thieu Mai rat de thng, co
oi mat rat to va sang nh mat cua Ly toi cha ke ieu
nay cho Ly nghe luc nao cung nh ci khieu khch
vi chung toi. Mot co gai na ten la Tieu Hong rat thng
chung toi, khi len oto ra ga co ay ngoi ben toi, nhng nc
mat co ay luc nao cung chay hoai, o hoe ca. Khong hieu
c tnh cam quoc te cua ngi Trung Quoc sao ma tham
thiet that, nhng con ngi khong cung chung mot dan toc,
khong cung mot tieng noi...
Tau lai ri Thng Hai en Nam Kinh, T Chau roi
en Thien Tan. Tren oan tau co chng 400 lu hoc sinh
Viet Nam, doc cac ga ln ho xuong ca, cuoi cung ch con
chung toi lp nghien cu sinh en Thien Tan. Chung
toi c vao trng ai hoc Tong hp Nam Khai. Trng
lau i, dng nen au khoang au the ky 20. ong ch
Chau An Lai tot nghiep ay.
Chung toi c nha trng on tiep nong nhiet, may
sam ay u nh con ruot nha t san. Cuoc song tu ay phai
co gi ban chat cua mot dan toc anh hung.
326 327
T
oi en Thien Tan vao ngay quoc khanh cua to
quoc 1g em ngay 1-9 chuyen sang ngay mong
hai. Chung toi ra c mot t bao tng mng quoc khanh.
Mot thang troi qua, hom nay 1-10 quoc khanh nc
ban Trung Hoa v ai. Trc em 30-9 toi c bc thu
cua ch Phng trong o co th Ly, c th nha buon, lo
u th.
Ngay 1-10, toi dien bo com-ple, that ca-vat nh mot
can bo ngoai giao quan trong len oto ra le ai. Tuy loai
ngoi canh ga nhng toi cam thay mnh co u ieu kien
e nhn het toan cuc cuoc mt-ting. Nhng ngi ngoi trc
le ai ai a so la cac em thieu nien, khong biet ho ong
vien the nao, ngi ong lam, c khoang 5-70 van ngi,
ngi nao cung hoa, hoa ay tat ca oan dieu hanh. Nam
nay chu yeu ho dieu hanh dan quan t ve, khong co lc
lng chnh quy.
L
y i! Anh suo t na m 66 na y kho ng c ga n
em, to quo c chie n a u i suo t na m 66 na y xa
v i so ng nu i. La m sao que n c nh ng ca nh o ng ba t
nga t nga o nga t mu i lu a chn cu a a t n c. La m sao que n
c mu i kho i to a, mu i da u ma y a m no ng cu a ne n co ng
nghie p a t n c.
Nc ta Viet Nam.
Nc ta anh hung!
Tren manh at nho ay, cha ong be ban chung ta a
o bao nhieu mau e gianh c mien Bac va ngay nay
e gianh lai ca at nc. Qua that chung ta khong he biet
s mot ke thu nao. Ke nao en at nc chung ta gay tang
toc, ke o nhat nh phai en toi. Va nhat nh chung se
co i ma khong co ve, hoac ve trong nhng chiec quan tai
the tham.
Nam 1966! Toi song tren at ban, trung tam cua cach
mang the gii. Song ay toi hieu biet nhieu hn ve nhng
ieu ma to quoc mong muon. Chung toi nhng la tuoi ke
tuc cua thi ai, chung toi kien quyet ren luyen mnh du
hoan canh nao cung ng vng tren hang au cua cuoc
cach mang.
Nam 1966 toi se hoan thanh nam hoc Trung van va
co hoan thanh noi chng trnh ch Anh khong? Toi co d
kien s bo nh vay, nhng cha dam ha. Cuoi nam 1966
toi bat au vao chuyen mon, va se co gang tranh thu het
mc cua nhng nam cuoi cung.
Trong nhng bai hoc Trung van ngan ngui, nhng
mau chuyen nho nho xuc ong long ngi. Sao co nhng
ngi ho hoc th nh vay. Toi thay oc qua tieng nc
ngoai tng ch, tng cau tham vao tam gan toi. T bac T
ac Lap gia nua tuoi tac phan au hoc cho en khi tat th,
va cung nh ong ch Vu Tran Thien noi kien tr cho en
giay cuoi cung Loi Phong cung cho toi nhng bai hoc ch
ang. Loi Phong mang trong ngi mnh mot moi thu sau
sac, tham tha, moi hanh ong eu mang nhng y ngha
328 329
giai cap ro rang.
Kiem iem mnh co nhng luc mnh qua de dai vi
mnh va hau nh la cau an. Cam n cac ong ch Trung
Quoc, cam n cac ong ch ang uy s quan a nhen lai
trong long toi tnh chien au, giup cho toi phan au trong
hoan canh nay.
Yeu at nc xom lang the hien cu the ngay trong
ket qua hang ngay. Hay nh ay hay lam cho cuoc song
ngay nay ep mai mai ve sau.
L
y i! c th em anh m ng vui ye u nh tra n
nga p ca co i lo ng, tra thao th c cha ng la m sao
ngu c. Anh tha y em tie n le n nh ng b c kha da i. Anh
sung s ng khi bie t em va n c s tn nhie m cu a ta p
the va ie u c ba n nha t la em bie t ch a mnh, bie t nghe
le pha i.
Em noi vi anh mot ieu ma anh suy ngh bao lau.
Tai sao th anh gi cho em ch mang lai cho em cam giac
la th cua mot ngi anh? Mnh kho khan chang? Moi bc
tien bo cua Ly la mot niem hanh phuc cua mnh s Ly non
nt de nga trc cuoc song mnh a viet kha nhieu ve kinh
nghiem a qua. Moi vap vap cua Ly qua th t la moi niem
lo au cua ca hai. Co luc lo lang trum lay toi hang tuan e
ngh cach viet th cho Ly. Ly noi len y ngh nay bi toi rat
lo s cho cho hanh phuc cua ca hai a. Neu khong, toi
khong biet e oi phng phap. Toi ham me tren lnh vc
ly luan va thc tien, nhng nghe thuat s dung cua toi con
non nt, cha hp oi tng, cho nen co le khong rieng oi
vi Ly ma con nhieu ngi na co le cung khong hp.
Ly yeu cua anh i, con xa em bao lau na mi c
song gan em. Anh tha thiet hieu het em va chung ta se hieu
het lan nhau. Anh cung ch co the cung chang hn g na.
Anh song nh anh a noi trc vi em, chung ta co
chu noi nhau trong ca bao nhieu nam dai dang dac cua
cuoc i khong? Em co cam thay hien nay se khong mang
lai hanh phuc cho em tng lai khong? Tat ca bay gi do
em quyet nh. Anh a yeu em th nh anh a noi chang
g lay chuyen noi, tr em khi em a khong yeu anh, anh se
au kho nhieu va anh cung rat kien quyet dt khoat. Anh
chang muon ngh nhieu nh the nay au Ly yeu cua anh a.
13.1.66
1. Tch cc phan au e thc hien moi ngh quyet va
ch th cua ang. Tham gia sinh hoat ang eu an, luon
luon tm cach hoan thanh tot moi nhiem vu ang giao cho.
2. Gi gn va cung co s oan ket thong nhat cua ang.
3. Phuc tung nghiem chnh ky luat cua ang. Gng
mau chap hanh phap luat cua nha nc va ky luat cua cac
oan the cach mang cua quan chung ma mnh tham gia.
330 331
4. Ra sc hoc tap Chu ngha Mac-Lenin va ng loi
chnh sach cua ang, hoc tap van hoa, ky thuat va nghiep
vu khong ngng nang cao trnh o chnh tr, t tng va
nang lc cong tac cua mnh.
5. Het long het sc phuc vu ang, phuc vu nhan dan.
at li ch cua ang va li ch cua nhan dan len tren li
ch ca nhan.
6. Luon luon that chat quan he vi quan chung, hoc tap
quan chung, tm hieu, lang nghe nguyen vong va y kien
cua quan chung e phan anh cho ang va kp thi giai
quyet mot cach thch ang. Ra sc tuyen truyen giao duc
Chu ngha Mac-Lenin va ng loi chnh sach cua ang
trong quan chung. To chc quan chung thc hien moi chu
trng chnh sach va ngh quyet cua ang, phat trien anh
hng cua ang trong quan chung.
7. Gng mau trong lao ong san xuat, trong cong tac,
trong viec chap hanh chnh sach cua ang va chnh phu,
trong viec bao ve tai san cua nha nc va cua tap the, thc
hanh tiet kiem, tch cc au tranh chong lang ph tham o.
8. Thc hanh t phe bnh va phe bnh, kien quyet au
tranh vi moi t tng va hanh ong trong ang va ngoai
ang co hai en li ch chung cua ang, cua cach mang.
9. Tuyet oi trung thanh va thc tha vi ang, khong
dau giem xuyen tac s that va cung khong dung tung cho
ai dau giem xuyen tac s that vi ang
10. Gi gn b mat cua ang cua Nha nc, va luon luon
canh giac vi am mu pha hoai cua ke ch.
...Cac ang vien can bo va Chi bo phai thng on
lai, t lien he va gi ung nhng tieu chuan cua ngi
ang vien:
1. Suot i kien quyet phan au cho chu ngha
xa hoi, chu ngha cong san.
2. Ren luyen t tng vo san, sa cha nhng
t tng sai lam. Kien quyet ng han tren lap trng
giai cap cong nhan, khong ng chan trong chan
ngoai.
3. at li ch cua ang len tren het, trc het.
Biet em li ch rieng, li ch ca nhan phuc vu li ch
chung cua cach mang.
4. Tuyet oi chap hanh ngh quyet va ky luat
cua ang.
5. Lien he chat che vi quan chung.
6. Luon luon co gang hoc tap, that tha t phe
bnh va thanh khan phe bnh ong ch mnh.
Phai gi ung nhng tieu chuan o mi xng
ang la ang vien.
Ho Ch Minh
332 333
N
am nay lai mot cai tet xa to quoc, xa at nc,
xa cha me, xa ban be than thch va xa ngi ma
toi tha thiet yeu.
Nam nay ri hang ngu chien au tren mat tran chong
My, bc vao mat tran chong ngheo nan va lac hau. ay
nhat nh phai ng tren hang au cua cuoc au tranh nay.
Ngay 30 tet
Thc giac day chung toi don ve sinh va hom nay thc
s ngh viec, ngh hoc e thoai mai vi ngay xuan. 9 gi
sang th Ly en! Oi hanh phuc nao hn hanh phuc nay.
Khong biet th mnh en vi Ly vao luc nao. Ngay 30, 1,
2, hay la khong en... Viet th bao cho anh ro em nhe.
May hom nay em day anh thao thc nh en em.
Anh nh hnh dang, mieng ci, oi mat cua em. Anh nh
mong lung, het nh en em nh en que hng, nh en
ba me anh ch va cac em, nhng ngi ba con than thuoc
anh viet th i khap cac ni nhng th tra lai cha co bao
nhieu.
Ba ma Ly cung a em en cho toi nguon hanh phuc
vo b, nhng con ngi tr thc giau tnh cam ay sau nay
se la ba la ma cua toi...
Ba me cua con, con i th ba me mai khong biet nha
co chuyen g khong sao ma con lo lang qua chng. Em ut t
viet th cho con en te. Hoa viet cho con c mot la th.
Con khong dam oi hoi g ca, ch mong ba me yeu quy cua
con c khoe manh, song mai vi chung con en ngay
thong nhat roi ve que hng at to. Ngay ay nguyen vong
cach mang cua ba me a tr thanh mot s that ro rang hien
nhien, vng chac khong g lay chuyen c. Chung con se
la lp ngi noi tiep s nghiep. Kien quyet cach mang en
cung gn gi mau va mo hoi cua nhng ngi i trc.
Tet nam nay ngh c rat dai, nhng toi khong muon
ngh lam ch muon hoc. Nh vay toi hoc cung tng oi
nhieu, ke ra cung khong co g ang tiec cho nhng ngay
ngh qua.
Ngay 1 tet
Toi 30 an uong no va say, i xem xi ne ve toi bo quen
mat cai khan quang khong con nh vao au ca. Xong ve
ngoi chi i giao tha va i en 1 gi nghe tieng Bac
Ho, nhng rui qua, ch mai khong nghe c li Bac ai
nay buon tiu nghu len ging ngu. Chung toi ot phao ram
r va rat vui trong phut choc.
Thc khuya met qua, toi ngu luc nao khong biet...
Sang sm mong mot ban Trung Quoc ho ot phao kha
nhieu lam toi thc giac au khoang 6 gi. Toi chup mot
cuon phim, nhng s cuon phim nay b hong, cung hi
buon, lang ph to.
Toi chi suot ngay mong 1, i tham cac ban benh
vien. Bat au cuoc song mi roi.
Ngay mong 4 i Bac Kinh thu o Trung Quoc. Bao
nhieu lau mong muon en nhn thanh pho nay, bay gi no
tr thanh trung tam cua cach mang the gii. Ngi ch hien
cua phe xa hoi chu ngha.
334 335
Mac T Khoa, at nc cua Lenin a b lu au trau
mat nga cp oat. Ngi dan Xo Viet i! Ngi ma
chung toi trong bong em hang m c i! Bay gi cac
ngi a buong long mat ngon c cach mang roi. Nhng
cong dan Xo Viet chan chnh i! Hay theo tieng goi cua
chan ly hay theo tieng goi cua vat chat e hen trc mat.
Thi ai chung ta mat i mot nc xa hoi chu ngha,
ang tiec o la nc dan au.
Viet Nam i! Chung ta vnh vien cach mang, chung
ta se chng minh cho chan ly ngi sang mai mai.
3 gieng Bnh Ngo

Mong 4,
Ra tet thi gian i nhanh nhat, sao ma ngay thang c
vun vut troi i nh vay. Toi voi vang tm mua vai th gi
tang Ly nhan ngay sinh 11.2.65.
Chung toi ra ga, i tau toc hanh en Bac Kinh. Toi
cung chang muon tam hon mnh chm lang nh thu be
na, c moi lan i tau la moi lan long buon ri ri, nhn
canh vat nhanh chong bien i trc mat. Sao luc nay toi
khong nh en Ly nh? Nhng luc hai a ben nhau i
Thai Nguyen. Ngoi tren tau toi hat nho nho e Ly nghe?
Toi menh mang ngh en cai g? Toi chang ngh en cai
g ca, toi nhn ong bang Ha Bac phang phiu nh mot tam
tham, kho khong khoc chang mot giot nc.
Nhng buon ci cha ka, cai g trang ca mot vung?
Tau chay nhanh that, chung toi ang lao vao vung tuyet
ang ri. Tat ca phu len mot mau trang. Tam hon toi luc
nay t at nh kh hau ngay hom nay.
Xuong ga Bac Kinh, tuyet van tiep tuc ri la ta xuong
au chung toi. Cam giac ban au ma! Tuyet ri khong to
lam, nhng du sao no cung la tuyet!
... Ve en trng ai hoc S pham, cac em lu hoc
sinh Viet Nam rat hoat bat va rat nhiet tnh. Cac em a
giup mnh mot cach chu ao va ay u. Nhng con ngi
cua at nc gap nhau tren nc ban sao ma tham thiet
nh vay. Mai en may hom sau toi mi gap c mot co
gai quen ten Nghiem Xuan ao. Co nay trc ay than
thiet vi toi bao nhieu, nhng en nay tnh cam cung va
u.
... Tiep ay la ca mot qua trnh tham quan, ban au
en co cung, sau lan lt en bao tang quan oi, bao tang
cach mang, tham hoi trng nhan dan Bac Kinh, Thien An
mon, cung van hoa dan toc, vn ong vat, Di hoa vien...
c gap anh Chau cung vui vui.
Nhng ngay vui Bac Kinh kha la thoa thch, toi t
ngu ma ch loay hoay i chup anh. Ke ra ph bao nhieu la
tien, ch thu c hieu biet ve chup anh thoi.
Bac Kinh kien thiet rong, ng ln, nhng sao ch
mot mau en thoi. Kien truc cu co, mi co, nhan dan song
trat t va cung kha sung tuc. Mau sac nh ta th kem
bang roi.
Vao cac cung van hoa, ai le ng mi xay kien truc
336 337
kha tinh vi. Bao nhieu cong trnh co cua ngay xa va ngay
nay ket hp lai that la ep.
Mot ieu la ngi Trung Quoc ho kha khach kh, o
cung la mot loi men khach cua ho, nhng i, nhng lai,
a i tra lai v.v... nhng cai o co the thay ngay mot.
Ngi Bac Kinh co nhng net khac ngi Thien Tan. Ho
co ve Au hn.
Bac Kinh 5 ngay, 5 ngay song that la thoai mai,
hnh nh toi cam giac co beo len phan nao. Ve en nha
nhan c th cua Hung mng qua.

ay ieu kien tng oi u, an uong tot, vat chat

sung tuc, do o co nhieu ngi co t tng hoa
bnh hng lac. Trong sinh hoat ho moi ngay moi te, ch
biet co mnh, con g th mac ke.
Ngay ca trong an uong cung vay, ngay thng ho hay
nhao nhao len mua trng... Ho co y cham choc toi tai sao
khong bc theo nhng bc tam thng cua ho. Song ch
co an va hng thu thoi ?
Moi ngi to quoc chien au cho anh ay an beo
ph len sao? Phai suy ngh ch. Phai gi nhng nep gian d,
can kiem cua mot ngi can bo cach mang. ng e vat
chat lam nhoa het y ch chien au cua mnh. Hay ngoi ma
nhn mot anh chang loang quang lo an ma buon ci. Ho
con lam nhieu cai ky va chng na c.
Mnh phai khac ho iem nay, iem nay phai to
ra la ngi thoat ly thu v cap thap cua mot sinh vat tam
thng mi c.
L
y i, t nhien anh co mot y ngh: Bao gi em
c vao ang th chung mnh se ci nhau Em
co tin ieu o chung mnh thc hien c khong? Ke ra
chung mnh cung eu la ngi ln ca roi ay ch? Viec
xay dng gia nh cung can thiet. Anh rat tha thiet c
song trong tnh yeu nhau am am cua chung mnh. Bao
nhieu nam xa gia nh anh t c song gan gia nh, bao
nhieu nam anh lay tap the lam nha, lay ban be ong ch
lam anh em, nhng viec lam ay rat co y ngha.
Anh ch gan ba me anh nhng nam gan ay. Nhng
luc au om, ngi at tay len tran anh van la nhng thang
ban nghch ngm. Ba me anh khi au om ch la ong ch ho
ly giup , cac con moi a moi ni chang a nao cham
soc giup ca. Ln len anh lai mong muon song trong
canh gia nh. Anh muon co mot ngi ban than thiet nhat
ben anh. Do vay anh suy ngh nhieu ieu nay.
2 nam na anh 30 tuoi, hai nam em phan au, neu
khong c vao ang th sao? Anh am bao gi li ha
cua mnh khong? Kho tra li. Bay gi noi th de nhng en
luc ay mnh lai tha th cho mnh. Ca 2 chung mnh eu tha
th cho nhau va eu giam yeu cau cua s phan au ca th
nguy to. Co ngi bao phan au la phan au, xay dng gia
nh c xay dng ng xao lang phan au la c.
338 339
Ke ra co ly le rat hay, nhng xem ra kha phien. Chung
mnh nhat nh se phan au mai em nhe.
T
hang nam, mua xuan cua cac nc pha bac ban
cau. Cay bat au ra la xanh mn mn, hoa ao va
hoa mai n ro tren canh.
Nang am a bat au si cho van vat, si cho loai
ngi, ac biet cho nhng chang lu hoc sinh xa nha xa at
nc nay. Cai ao bong nang tru c ci khoi vai, nh ci
c mot cai xieng nang tru e nang en 5,6 thang nay.
1-5 ve, sinh vien ay ho c ngh xuan (5 ngay).
Chung toi cung c ngh theo ho. May nam trc ay,
chung toi nhng thanh nien cong nhan vao nhng ngay nay
ban biet bao nhieu: nao chao mng ngay 1-5, ngay ien
bien lch s chien thang, ngay sinh nhat Bac... ngay em
chang quan, ch biet ram rap lam theo nhp thi ua cua nha
may. Rieng toi cang ban hn, toi chang co ty gi roi nao v
tat ca gi roi eu don cho bao tng ca. Nam nao toi cung
ve. Rieng nam nay toi dau tt cai nghe mat th gi nay.
Mong 2-5 chung toi c i tham quan cong xa. ong
ch chu nhiem va ai oi trng san xuat noi chuyen rat
chat phac va mach lac. ai a so tieng chung toi eu nghe
c ca.
i tham quan buoi sang nang rat gat, mat tri mi cua
nam nay sao ma choi chang lam sao, toi cam thay ngi
mnh hi yeu va kho chu, hnh nh muon ngat th phai?
Toi co i theo oan, bang theo cac canh ong xem ho lam
an ra sao.
Cay coi tuy a ra la xanh nhng rau cha the tuy y
ng ngoai tri c. Nong dan ho lam nhng nha am
bang knh trong cay co ben trong, ho nuoi ca bm na
ch. Loai ngoai tri th c dung ni long bao lai nh nha
cua ta vay. ieu kien san xuat cua ho kha la phc tap.
The ma nong dan hang ao ay giau lam. Moi ai oi
co c 1 vo tuyen truyen hnh, co may keo, co tram bien
the ien rieng. ac biet mo t ho rat nhieu. So lng mot
co le hn nha may cua mnh mat (300 chiec hn).
Ho cho chung toi an ba cm tra, ngon qua. Gao
lua mi thm va deo, thc an th rat la Trung Quoc. Cm
nc xong c i tham ong bao quanh vung. Ho nhiet
tnh lam, ai nay cung muon nhn thay con em cua mot dan
toc anh hung nh the nao. Ho ra ca ben ngoai vo tay chao
chung toi khi chung toi i qua. Chieu 2g30 chung toi tham
gia trong t vi ong bao. Ho cho chung toi lam e lay anh
hng tuyen truyen tinh than san xuat chien au cua xa
vien ho. Thc ra chung toi va trong co khoang 20, 30 cay
la xong va vao tiet muc lien hoan van nghe.
Co mot co be khoang 12, 13 tuoi g ay hat hay qua,
hat nh dien vien vay. 4g30 chung toi ra ve.
Cong xa nay giong nh hp tac xa trong rau ngoai
thanh Ha Noi cua ta. Ho c ien kh hoa, va mot bo phan
c gii hoa. Cuoc song cua ho a cao dan. Lng toi thieu
la 30-32 g ay. Ke ra cung kha gia ay. Tng lai cuoc
song cua nong dan mnh roi nhat nh se nh vay, va co khi
340 341
con hn na. at nc ta la cua chung ta. Nc ta giau co
ph nhieu. Sc lao ong cua chung ta se vun ap cho cuoc
song cua chung ta ngay cang ti ep hn.
Ngay 1.5.1966
Nhan dan Viet Nam la nhan dan bat khuat. Cuoc
au tranh cua ho la mot bang anh hung ca. No lam kch
ong long ngi va nhac nh moi ngi rang khi a hien
than cho mot ly tng cao ca, con ngi se bieu hien mot
tinh than lam cho ngi ta khong the tng tng c noi.
Chung ta hay knh chao nhan dan Viet Nam...
11-65
Tin tc hoat ong khoa hoc 1-66
M
ot nam hoc vat va qua i rat nhanh chong. Thi
c a en, va chung toi a ket thuc nam hoc
thang li. Nha trng a cap cho chung toi mot cai bang
chng nhan chung toi a hoan thanh nam hoc.
The la nhng ngay cam cui miet mai, kem an sut ngu,
hoc thuoc long ra ra nh mot con chim hoc noi a qua roi.
Bay gi gap be ban noi nang tng oi hn. ac biet
ay, t b bien An-re-atc, x Anbanie xa xoi, nhng co
gai, nhng chang trai An-ba-ni cung chung toi ngh mat
ay. Trong nhng ngi ngo ngao cung co nhng a hien.
Co gai Drita de noi chuyen, hay hat va hat cung tng oi
hay. Co ta hi gay mot ty, mieng nho noi tieng Trung Quoc
co the noi la kha nhat trong bon chung nhng noi chang co
dau nao ca. Nghe en la kho. Con nhng cau con trai th
que chng chng. Chung no ch biet co chung no. Nghch
ngm, cai nhau suot ngay.
Co nang Mong Co rat ep, cai ep cua mot co gai
quy toc. Co ta la con cua mot ong ch nao lanh ao
Mong Co? Co gai nay kho hp vi bon tay, nhng t muon
gan bon Viet Nam nen co ta luc nao cung nh la co oc.
i tam ch lang thinh ngoi tren bai bien. Dan ta en lam
quen hoi nhieu ve at nc co ta, nen co ci m phan nao.
Chang trai Mong Co th lai cang t noi hn, hien hn, cha
biet li, nh dan Viet Nam mnh tap cho.
Cac co cau Nepan, at nc nui non hiem tr vung
Trung A. ay co mot oi v chong. Chung no lam l ky
la. Dan chau A co t noi hn, am tham hn dan chau Au
that nhng bon Nepan nay t noi hn nhieu.
Chung toi sinh hoat chung vi nhau. Che o an uong
cua chung toi co khac vi chung no. Dan mnh ngheo, sinh
hoat ph moi thang 37 lam g so sanh c vi chung 100
hn. Ta ngheo nhng ma ta gian d tranh thu c cam tnh
cua ban Trung Quoc.
May ngay au oi x vi nhau lanh nhat lam. Ch
thay chung no cai nhau, con ta th qua lanh nhat. Dan dan
co hn nhieu.
342 343
B
ai cat trang nh mot tam chan trai rong phu
quanh be ca menh mong xanh tham. Hang cay
xanh ben b gio thoi vi vut, song bien van r rao r rao xo
vao bai cat va am am ap vao ghenh a.
Toi ngoi tren tang a nay nhn mong lung vo tan. Vnh
Bot Hai nay se ra Thai Bnh Dng va noi lien vi 2000 cay
so b bien cua nc ta. nc ta song bien ang cuong xe
quan thu khong lang im nh nc ho lang gio. Gio thoi nhe
lt tren mat toi, mui nc bien man nong que ngoai, que
noi cua toi. Toi hnh dung thay tat ca, nhng buoi sang tri
trong xanh, tng oan thuyen tap nap ch ay am ap ca va
mc. Dan lang ron rang on nhng ket qua qua mot em
cua cong sc nhng ngi than mnh tren mat bien. Nhng
buoi chieu nang am, tng top tre phi mnh di nang chay
uoi nhau tren bai bien roi ao xuong nc ngam mnh lam
nc toe len sang loang di nang chieu. Mat tri le loi
ram da nhng ngi a phng en nau rat ep...
Roi nhng ngay cuoc khang chien chong Phap, nhng
luc nhn thay chiec tau chien cua giac, ai nay eu cam thay
lo au, lo v chong con mnh lot vao tay giac, lo au v tang
toc sap sa up xuong lang que mnh...
Khang chien ket thuc, mat bien mng reo on nhng
an con t mien Nam, xa la to quoc i tap ket, i xay dng
can c a chuan b cho ngay mai ve giai phong que hng.
ng tren bong tau nhn at lien, day Trng Sn dai tham
tham xanh ngat. Nc bien nh tm lai. Tieng ong c tau
nghe vui vui ron rang, tam hon toi luc bay gi nh song
nc ang xao ong. Toi khong ngh c cai g lau va sau
sac. Toi ch biet mot ieu toi ang xa que hng, i ra can
c a gap Bac Ho...
Toi hat bai Bach long v, Toi gi li ca ve ao xa xa,
nghe song bien reo rat rao a mi nam roi.... Nh lam,
Ly a em lai cho long toi tnh cam nay. c g em cung
ngoi ben anh nh!
Gio muoi man tham nong vao da tht ram nang cua
toi. Da toi bat nang en nh tng ong. Toi cam thay toi
chac nch, khoe hn luc nao het. i chien au luc nay mi
thang My am mot luc cung khong biet met...
Than hnh en ui cua toi ngay ngay van noi tren bai
cat trang va khi chieu ve th phi tren mom a nay.
M
ay ngay ay toi tranh thu bi e th sc mnh.
Hom nao toi cung tap. Co khi toi bi hn hai
tram met, va sc toi en nay ch bi quen co en chng ay.
Toi lan kem hn nhieu au chng 10 met la cung.
Lan nao ra bien toi cung cui ngi khom lng mot ty
tm bat nhng con so, cum ma nhng nam be bong c cc toi
a tng lam. Toi thay nh cai tuoi i nien thieu ay lam. Ba
me toi i khang chien, chung toi c gi cho moi ngi va
thieu day bao, va kham kho. Nhng cam thu giac yeu ong
bao, tuy tuoi nho nhng quyet tam cua chung toi rat ln...
Bay gi tr lai bien, bi, bi... moi ngay i bi 2 lan,
344 345
moi lan mot buoi. Moi luc ve chan moi ra ri nhng toi van
cam thay ly thu.
T
hang tam thu ve tren at ban. Mua au thu nam
nay ay nong khac thng. Nang mua he van
ang con gay gat nh muon ot chay cay co. Thnh thoang
co nhng buoi ma ra rch, oi bc kho chu.
... Cung nhng ngay nay nam ngoai, toi c tap trung
trng ngoai ng chuan b i nc ngoai. Cung nhng
ngay nay nam ngoai toi xa ngi yeu toi. Trc ay khi
chung toi bat au yeu nhau, v cong tac chung toi thng
lay tuan le e so sanh, tnh, em thi gian. Co tuan toi th
7 chung toi khong gap c nhau, long nong bong mong
ch th 7 khac en. Chung toi xa nhau luc ay ch la khoang
ng 4, 5 cay so, neu i xe ap cung ch mat 20 phut thi
gian. Bay gi chung toi xa nhau hang ngan cay so. Khoang
cach thi gian khong phai tuan le na ma la nam thang.
Thang 8 nam ngoai ngay sinh cua toi Ly tang cho toi chiec
ao goi theu ten hai chung toi long vao nhau...
Nam nay, mot nam tron xa at nc que hng, xa
cuoc chien au than thanh, xa gia nh va ngi v cha
ci than yeu nh qua nh chng....
Ngay 19-8 va 2-9 a en. Tren loa phong thanh toi
nghe c rat ro tieng thu tng Pham Van ong. Toi nh
lai tng li, tng tieng cua Bac Ho keu goi toan quoc chien
au ngay 17-7. Tat ca ron rang lam n tnh nguyen hng
ng tieng goi cua non song, the chet quyet bao ve oc lap
t do cho to quoc.
Ngay 20-11-1966 chung toi xuat phat.
Tri lam tam ma phun, gio mua ong bac bat au
tran ve ong bang bac bo va tran vao khu 4 tuyen la cua
mien Bac. oan can bo chung toi gom ai a so la cac bac
s, cong tac giang day trng ai hoc Y khoa, mot so t
cong tac cac a phng va toi ky s c kh, c Bo y te
c vao khu 4 i cong tac thc te tang cng cap cu phong
khong cho tuyen au cua mien Bac.
Cong tac chuan b cua chung toi cung kha phc tap,
khong hieu cac ngai bac s lo lang g ma loi thoi nhieu. Toi
cam thay kha n gian, ch can cai chan cai ao la c.
ng vo x Nghe quanh quanh
Non xanh nc biec nh tranh hoa o.
Lan nay chung toi c chng kien lai cau noi tr
thanh lch s, tr thanh co ien trong van hoc Viet Nam nay.
oan au xuat phat la Ha Noi, Ha ong Van nh
Hoa Bnh, em hom 20 chung toi ngh tai Ch Ben (Hoa
Bnh). oan ng nay kem thuan li, ng o ga Van
nh rao rao a soi banh xe chung toi nh muon long ra
khoi o truc.
346 347
Ngay 21 ma bat au tham t ng at. Chung toi
bat au ri a hat Hoa Bnh chuyen sang Ninh Bnh
Vt qua Chi-Ne en Nho Quan. ng bat au lay loi.
Bun nhet vao xe khong the nhch len c na bc. Mac
du biet trc toi a thao cac cai chan xch, chan bun, nhng
bun van nhet ay.
Qua khoi Nho Quan, en Ria va bat au bc vao a
hat Thanh Hoa. Doc Kim Tan nh ch on va thach thc
chung toi. Khong hieu ngay khang chien ngi ta noi the
nao ve doc nay, nao doc cao, met v.v... Thc ra no co la
bao nhieu, toi len en nh doc vi chiec xe ap rat bnh
thng. Toi lai mong c xuong doc e i mo to cho
vui. ay rng Viet Nam ep lam. Nui Viet Nam xanh
biec. Cay Viet Nam cao vut tri xanh. May nui phu ngang
lng chng chap chn nh bong trang. May quat vao mat
chung toi t sung. Xung xa xung xnh trong chiec ao ma
nc noi khong chu noi. Qua doc nui Kim Tan bat au vao
ong bang Thanh Hoa, ay lan lt chung toi gap cac
nhom phan tan tren doc ng, trao oi nhng gian kho vat
va tren ng ma ci en v bung.
en Thieu Hoa, em vang lanh, trang sang m nhat
v tri van rac ma phun, chung toi ang b v tm cho
ngu, may qua mot chiec xe oto hang nhan cho chung toi
i en Rng thong gan on cong an e xin cho ngu. at
Thieu Hoa sinh ra may ong cong an kha la phien. Cong an
g ma nam ngu keu khong day m ca. 2 ong cong an 2
nha, that la v ca nhan phuc vu.
Cong an Rng thong cho chung toi vao huyen oi e
ngu. ay ch con mai ngoi va 4 bc tng voi lanh ngat.
Trai tam tam ni long xuong gach, khep canh ca chan qua
ngon gio. The ma chung toi ngu c giac kha ngon lanh.
Sang ngay hom sau hanh trnh tiep tuc, chung toi qua th xa
Thanh Hoa theo ng i Chuoi e tranh pha Ghep. en
Chuoi that vat va, chung toi goi la Chuoi chat, co ong ch
goi la Vo chuoi. ng en Chuoi con de, qua cac o lai
cang gay hn nhieu. Chung toi doc theo ng Bo lan en
ben Chuong va nh o ra Cong vao Quynh Lu ni a
iem tap ket.
ng nay b tac, chung toi qua 3 ngon oi lay loi,
bc ra ong bang th tri toi sap xuong. ng nhay nhua
lay bun. Co i Trung Quoc mi hieu c ch chup mu co
i en ay mi hieu c ch be bet. en ng xe la
cau oto b anh sap ta khong chu trng cha na. Lang
xom ay khong co. Muon vt oan ng nay phai vac
xe ap len vai va i tren ray doc theo ng xe la, vac
xe qua cau goong kha dai. Sc nam chung toi co the lam
c, nhng oan con co ong ch n. Chung toi tng tr
cung co han v phan chung toi cung khac nhieu va sc cung
en the la het. Quay ra lai chang? t nhat cung het na
em mi ra khoi vung nay. Bung th oi meo roi. May qua,
chung toi c ong ch xe la giup va c i mot oan
oto ray t ga Th Long... Khoa trng Hoang Mai Cau giat.
ang le chung toi xuong can Giat nhng oto khong ngng
lai anh phai vao ga Yen My roi vong ra khoang mi cay
so. em nay hoan toan thc trang.
Sang hom sau en Quynh Lu, vao xa Quynh Hoa
vao phong y te huyen. ay la a iem tap ket ban au.
Toi viet voi th ve nha, bao tin chung toi a en a iem
348 349
mot cach an toan.
Ra i hom 20 sang 24 en. Nhanh nhat toan oan
ay, ch mai y te mi co y kien. Chung toi khong phuc vu
Quynh Lu ma la huyen Dien Chau. The la cuon goi
vao phong y te huyen Dien Chau. en ay co mot so anh
em phuc vu Vinh.
Phong y te chieu ai chung toi mot buoi kha long
trong. Ru cua mam an la ru bo Canh-ky- na. Buoi
chieu ai trong mot cai ham ln.
Toi c biet mnh ve xa Dien Phuc, mot ni chien
au kha ac liet. That la diem phuc diem phuc mot ieu
na la v ni ma trc ay 12 nam ve trc chung toi co
qua. Trang Than, Linh ong (Tan ong) Linh Co... o
chon sau bao nhieu la ky niem ep. Cai nha toi nam nao
van nguyen ven. San gach o oi van nh xa. Ong Bnh
chu nha la ong bao cong giao, chi ang, chi chnh phu,
van ong mai nh an khay tai trau a xa la que hng
vao Nam theo Diem roi. Bay gi ngi chu khac . Toi
chang dam vao. Nha th Linh ong van con sng sng.
Bay gi trc s trng thanh cua toi, toi co cam giac no
co ro, cum rum lai va tr thanh nho be bang nam tay. Hang
phi lao, rng phi lao van vi vut nh xa. ay nga ba
ng giao thong, ng so 7 vat qua Lao cat ng so 1.
en So van lang le tram ngam vi nam thang. Pho xa ieu
tan, bom My tan pha kinh khung, khong mot bong ngi
dan, thnh thoang vai ong ch cong an bao ve ng hoac
ch ng.
Toi nha ong ch Quyen chu nhiem hp tac xa.
ong ch la ong bao cong giao, la ang vien cua ang.
Cung de ong vien. De bat man. Nha kha chat, nam phai
nam cheo mi u chan. Ch nha va sinh chau cha ay
thang. May a nhoc khoc mai that kho ngu. Cong tac 3
cung bat au. Ngi Dien Chau nam nay b nan oi day
vo. Mua mat lien tiep, ba cm ba chao, nhng tren net
mat moi ngi eu vui ve va hang hai, chang may ai keu
ca. Ho tin rat chac chan rang: ch co the chet v bom v an
giac My thoi, ch chang bao gi chet oi, v bay gi co hp
tac, co chnh phu.

at ba lo xuong ging nha ong ch Quyen toi

biet ngay trong hp tac xa co ai hoi chi bo v
ch ay noi:
ong ch Quyen ve va a toi en hop buoi chieu.
Bc vao nha nha chnh la phong hop, khong co di anh,
mot cu gia ngoi su su ben ca so trong chiec ao bong. Rau
cu cung a bac trang. ong ch Quyen gii thieu vi toi
ay la cu at, ang vien 30, 31 ay. ong ch at nhng
con ngi cua Xo Viet Nghe Tnh, con ngi tuoi ang
bang tuoi cua ang. ong ch van gi y thc to chc cua
con ngi c ang day cong giao duc. ong ch la ngi
au tien en ung gi, trong cac cuoc hop nong thon ieu
nay kha hiem.
350 351
Ngoi ben canh ong ch toi biet ong ch b hen. Trao
oi qua loa ve chng benh th hoi ngh bat au.
ay giac My thng xuyen kiem soat, chung ban
pha lien tuc. Mot ngay khong biet bao nhieu lan. Chung
a gieo xuong ay bao au thng tang toc. Trao oi vi
toi ve toi ac giac My oi vi lang que, nhieu bac gia con
khung khiep, con kinh hoang.
Nha nao cung co ham trong nha, may bay chung en
rat nhanh, co luc ch va nghe thay tieng bom th a lan
ung ra chet. em thng khong c ngu yen. Co em
ngoi thc suot mong tri sang. ay gan bien, nen chung
ch co viec vut len t bien doi ba bai bom an xuong
ng sa lang mac roi chay ngay ra bien. Do o chung
c an toan tnh menh.
ai hoi chi bo tien hanh trong bao ong may bay,
trong sung an am ben tai. Chung anh ta cung d. Ta
ban chung cung d. Cung co nhng ong ch khiep s,
nhng noi chung van tr ra nh a ay. ai hoi ban nhieu
ve cong tac san xuat nam qua. Do mat mua ma ai hoi
quyet nh chi bo ch 3 tot, v lanh ao khong at mc
san xuat dan oi. Tinh than ang vien kha thang than, au
tranh phe bnh kha ac liet, nhng trnh o Mac-Lenin cua
cac ong ch con thap. Lam the nao nang cao len ty na th
moi chuyen tot biet bao.
29-12

t i Nghe An nay cua toi ung vao dp tet dng

lch. Toi se chuc mng nam mi tren at cua
tuyen la nay. Nam nay 1967 Lam tnh tr 67-38 v chi
la 29. Hai mi chn tuoi au roi. The ma con phai ngoi
ghe nha trng! at nc ta ngheo qua va thieu qua buoc
toi phai i hoc na, thc ra toi chang muon lam.
Hom nay gio mua ong bac lanh. Giac My lam cai tro
ngng ban, nhng chung vi pham bau tri Nghe An khong
biet bao nhieu lan. Chung ra sat ng quoc lo e doa nat
moi, the nhng o to ta van noi uoi nhau chay vao Nam.
ng van thang tap thenh thang, khong mot ai can c
bc ta i.
Toi ra bien Dien Tien, bien menh mong, song vo r
ram, song bac au trang ca mat bien. B phi lao xanh vun
vut reo vi vu trc gio. Nc bien uc ngau ngau v cat
ay khong phai cat trang.
Gio lanh the nay ma nhieu ngi con ra ngam mnh
di nc bien e anh ca tm lay cai song. Toi i doc theo
b nhat nhng con so con oc ep lam ky niem.
Doc b bien cat, dan quan ay ap nhng chien
hao va co xanh e e phong bon quy My xam pham, bao
ve cuoc song hoa bnh cua mien Bac xa hoi chu ngha cua
chung ta. ay toi c an may mieng me xng ma 12, 13
nam nay toi cha he c nem ti.
Toi hom nay mi 8g a i ngu.
Giac ngu that ngon lanh.
2-1-67
352 353
X
o Viet Nghe Tnh a ren uc ra ho. Ngon la
Nghe Tnh a thoi bng len trong long ngi dan
Nghe An niem tin yeu ang, yeu che o. Cac bac gia,
nhng chien s cach mang gan goc, cam mac cam liem oi
choi vi ke thu xam lc vu kh hien ai, a gianh chnh
quyen va gi chnh quyen trong tay chnh phu cach mang
trong hai thang, van ang con o. Cac ong ch toa i moi
ni luc ang con non nt mi sinh, i xay dng phong trao
trong nhng thi ky thoai trao khoc liet nhat.
Mau cua dan toc Rong Tien truyen i truyen kiep
trong muon van trai tim soi suc cua cac the he. Dong mau
nong ay chay mai, tham o mai tren non song gam voc. Va
ngay nay co ong lai tren la c o sao vang, hon nc linh
thieng cua at nc.
Ngi Nghe An, ho t hao vi tieng trong Xo viet,
ieu o rat xng ang, bi v ho van gi mai truyen thong
ti ep ay cach mang cua cha ong cua ho...
Mua nam nay mat, nang han, sau benh a em cai
oi ang ghet ve phu len ho va day vo ho. Chien tranh tang
toc do e quoc My gay ra ang gieo au thng tren lang
que ho. Moi phut moi giay than chet nh muon ch san va
cp ho i bang nhng con qua sat gam thet tren bau tri
cua ho. Va trut hang tan bom xuong nhng lang mac, ong
ruong hoa bnh em ep... Tri lanh lam, gio mua ong bac
nh muon se trai tim moi ngi lai. Da tay noi len nhng
gai oc, moc thech, xam bech. Ngon tay, ngon chan cng
ngac, nhng tat ca nhng cai o khong the quat nga ngi
dan tnh nay.
... Mot tia nang am loe len, toi cam cui tu sa chiec
xe ap. Toi cham chu lau no cho that sach v no la phng
tien, la tnh mang duy nhat cua toi hien nay tren bc
ng cong tac. ong thi no cung la tnh cam la oi gia
toi va Ly... Pha sau b rao, trong mot ngoi nha tranh khoi
am boc lan mai ra vong len mot giong th va tiep o la mot
giong non nt noi cha ro li, con mang sa.
Ba mi nam i ta co ang... Giong th chan that,
am am, chan thanh. To Hu, nha th v ai cua chung ta
a thay moi ngi chu n ang noi len li le chan ly ngi
sang ay. Ngay nay ngi me bat au day cho an con,
ngay nhng buoi au tap noi. No se hieu v au ma co ngay
nay. Va roi mai sau no se hieu se nh muon i.
... Nhng luc chieu xuong toi lang nhn ong ba gia
ngi cong giao ang ngoi vot nan an ro e lap thi gian
trong. Ong ba lang le ngoi ben nhau chuot tng que, tng
que nh em ca tuoi i mnh. au ong toc trang lam.
Rang rung cha nhieu. Cac nep ran a han len mat nhng
nep khong the nao vuot thang c. Ba ngi hi be, mat
sau va rat sang moi khi ngc nhn va quan sat toi. Toi cam
thay pha sau oi mat ay la c me Maria hien ra. Hai oi
mat hien du sau kn. Nhn oi mat va cuoc song ngay nay
toi hieu rat nhieu ve qua kh tui cc cua ong ba. Chnh tren
doi mat ay a chon sau bao nhieu au kho cua ngi an
ba nong dan cong giao. Ba co dam nhn ai lau au!... May
bay ch tren nh au, gam reo kinh tn, cac em be lan
lt ra ham. Nhng ong ba van lang thinh nh khong nghe
biet g. Co le ngi gia khong s chet th phai! Ong nam
nay 70 tuoi au, ba cung gan nh vay. Nhng thc ra ong
354 355
ba rat quy cuoc song ngay nay, gia nh khong con cai, tuoi
gia sc yeu, nh va tat ca vao hp tac. Cuoc i ngay nay
khac xa ngay xa that. Ong ba khinh thng ke cp ke
cp qua la chang lam g c nhng con ngi hien lanh,
gan goc tan tuy vi cuoc song nh vay...
Toi c dp i sau vao thon xom. thon nay khong
con nam thanh nien, ca n thanh nien na ay. Toi noi
chuyen vi cau Lu sinh nam 49. Tuoi cha u nhng van
co xin i bo oi. Nha Lu mot anh va i khong ay 2
thang. Bo Lu van s Lu i nha thieu mat lao ong. Vi
Lu, oi mat khong lay g lam sac sao ay van thay to quoc
tren gia nh.
- Anh a, em ch thch i!
Toi gap n ong ch Bien, chong i bo oi, mot mnh
am nhiem kha nhieu viec, quan tr hp tac xa, chap hanh
thanh nien phu trach thieu nhi, y te hp tac xa... Cong viec
vun vat chong chat suot ngay em ngi quay nh chong
chong ma van vui van tch cc.
Cac ong ch thanh nien xung phong Thanh Hoa
ay phai phuc thanh nien Nghe An ganh khoe. Moi ngi
moi viec, cai bo may ong ho cua to quoc ang anh nhp
tch tac chay eu, moi ngi moi cai inh vis t chui, t
sang, t ren, t dua, gi mai cho bo may luon luon keu
nhng tieng thep thanh lanh lanh.
Cac ong ch n v phao bao ve cau ay le phep,
hien hau va kien quyet. Toi gap ong ch Tron C pho ngi
Ben Tre, tren khuon mat ram nang ay, toi hieu het nhng
ngay vat va di nang he trong gio ret e bao ve mach
mau giao thong cua to quoc. Toi cam thay rat sung sng
khi nhn en ong ch nao, ong ch nay eu khoe manh va
chac nch. Thang My ng mong xam chiem c manh
at nay.
Mot ieu ma toi rat cam ong la tnh cam ca nc
gia dan va can bo, gia nam va bac. Chung toi xa ay 12
nam roi the ma ho van nh ten tng anh trc a ay.
Ho hoi tham don dap anh nay au, anh kia au... nhng
hang tram con ngi ai biet c ai cho het.
- Cai lp nay i sao ma chung toi nh the.
- Ca u na y ch ng ve que no i la que n he t tie ng
que hng!
That ra toi noi tieng Nghe kha soi, ai cung phai chu
khong nhan c toi la ngi nam bac hay trung.
Cong tac 3 cung cua chung toi kha co ket qua. Cac
ong ch can bo xa phai cong nhan va noi len ieu o. Cac
ong ch a i vao noi dung va nghe ngong c nhng
ieu phat bieu cua dan. Chung toi nghe c ieu nay
phan khi lam.
Cong tac cua chung toi a co ket qua bc au.
16.1.67
Xay dng cuoc song bang nhng hy sinh gian kho,
nhng s hy sinh nh the lai la nhng niem vui, v moi
thanh sat ngay nay la mot chiec khung e am bao cho
ngay mai hanh phuc.
NHA VAN An o
Bhabani Bhattacharya
Tren lng cop
356 357
R
i tuyen la, ve vi thu o yeu dau. ng i
nguy hiem, gian nan. Nhng ngay ve bao gi
cung nhanh hn nhng ngay i dai dang. Tet sap en roi!
Nam nay ngay tet en rat nhanh chong. Ba i benh
vien, me khu s tan. Cac anh lan lt ve, nha ngi ong
them, gao co vi dan theo thi gian. Cuoc song trong khu
4 a lam cho oi mat oi hoi, hoa bnh cua toi thay oi i
nhieu lam. n gian chng nao tot chng ay.
... Suy ngh nhieu lam. Ngi con hi met, nhng toi
quyet nh ri Ha Noi i Lang Sn an Tet cung vi Ly. Xa
Ly kha lau, mot nam ri ay nh! T thang 8 nam kia ti
gi. Ke ra mi xa the ch xa na cung c. Ly nh?
Anh muon em tam t cua mnh hoa vi rng nui, anh
muon em moi tnh cua chung mnh khac vao nhng tang
a to cua nhng day nui sng sng khu rng bien gii
lng lay chien cong. Anh muon tan mat mnh nhn thay
chien khu, can c cua cach mang. Nhng danh t Na Sam,
Lung Vai... tr thanh quen thuoc hn.
Anh muon lch s cua tnh cam cua chung mnh ghi
them nhng hnh anh ep e nhat. Anh en vi em vao
nhng ngay ma phun ret buot, nhng eo cao vc tham,
nhng rng xanh, suoi chay. Loi xuong song t quan ao,
cai ret buot xng tham tha, nhng vung lay nhp nhap...
nhng cai o khong ngan tr anh noi.
ay chiec xe ap nang tru len doc nui, anh lam nham
nh nhng cau ca dao co va hay va am y:
Yeu nhau tam t nui cung treo
Ngu luc giang cung loi, that bat eo cung sang
The ay, ong c cua oi chan toi ay.
em 29 tet...
Toi met qua, nhng co thc en giao tha e nghe
tieng Bac. em vang lanh, khong trang khong sao, ben
canh mot ngon en rat nho, gan may chuc ngi cua lp
91A che tao may chum lai vay quanh mot chiec radio bang
ban tay. Sao ni nay mi thay nhng canh am am nay
la ang quy.
Giong Bac am nh nang xuan ve, bon cau th lac
quan, trong sang c Bac oc ket bai th:
Xuan ve xin co mot bai ca
Gi en ong bao ca nc ta.
Chong My hai mien eu anh gioi
Xuan ve thang tran n nh hoa.
Nh vang mai, vang mai trong tan ay tam hon cua
moi ngi. Li non nc ang vang ren song nui, nh tieng
ken xong tran thuc giuc moi ngi. That vay, ngi dan
Viet Nam nao ma khong xuc cam, khong thay long ron ra,
khong thay oi mat n t, nc mat nh muon trao ra v
sung sng.
Toi at au xuong goi, ngu thiep i, nhng toi van
thay mnh ang trong t the chien thang lac quan.
358 359
360
Ngay mong mot...
Chung toi i tham ong bao Tay, dan a phng
ay, cuoc song ay co phan sung tuc, thoai mai. Nhn
nhng chiec banh com, nhng gian banh chng, nhng con
ga song beo tron cung u ro. Ru la mot tai nan oi vi
chung toi, v phong tuc cua ho rat kho t choi. ong bao
ho biet tieng Kinh t, noi chuyen lu lo bang tieng Tay kho
cho toi, ngi t xa en.
... Toi an cm chung vi n.
Cac co gai ay tinh nghch, teu, tham lang, kn mt,
va ca nhan cung co moi ngi moi ve.
Mong hai troi qua cung kha nhanh chong. Toi rat
muon ve nhng sao bn rn qua. Nc song ln ch la mot
nguyen nhan. May ngay en ay chung toi cha gan gui
nhau bao nhieu. lai them buoi sang mai na. Ngay mai
moi ngi len lp ca, co thi gian e chung toi noi chuyen
vi nhau, nhng roi cung chang c la bao. Ly a toi
bang bo, chung toi i song oi tren ng so 4 en ngha
trang Bo Cung chung toi chia tay.
ay trong trai qua, toi khong dam gh chat Ly e
hon tien a, chung toi nam tay nhau va moi a i ve
moi nga.
ng doc keo dai di banh xe toi
Xe ap c loc coc go nhp, soi a di mat ng rao
rao. Chung toi lai xa nhau, khoang cach c moi luc mot xa
dan va roi mat sau hoc nui.
Mua Xuan 67
360 361
Trong sang hon ai trong bc anh
Menh mang thng nh ngap long ai
Hoa ci mat sang ngi thng nh
Thc ay, ma sao nh c m...
Anh nh li em nhng dong th
Cam chng tang anh anh sac hong
Co o bang oi ma em khong?...
Lam sao quen c ngay hom ay
Xuan en ay roi thoa c mong.
Xa cach ngan trung cach nui non
La ngi la at la non song
Phon hoa trang le quen sao c
Hnh bong que hng ai van trong!
Nhng ngay thang bay.
Nhng ngay thang bay.
Hoa nhoen mieng ci vi la cay
Th tham vi gio toa hng say
Then thung nghieng bong soi dong suoi
Trong vat nc xanh xuoi lang li...
Co nhng hom nao ben suoi vang
Nghieng mnh soi bong toc bay bay
Em nh hom nao ni s tan?
Anh en tm em, tay nam tay.
Cui nhn vien at lan tren la...
Roi mat nhn xa, bao c m
... khang chien nc mnh them ve ep
Rng nui, va ay, nhng hon th!
362 363

Ky niem t i Praha Batislava Tura
Nhng ngay thang 8 Tiep Khac
Vun vut chiec tau tren banh sat
Rap rnh tng tieng banh xe quay
Trong gio con tau ang lt ti
Ngi ban ng i!
Tnh hay say?
Em be ben toi len tieng khoc
Phai chang tieng khoc oi t do?
Khao khat chang em dong sa me?
Hay c mot ngay mai am no?
Co gai ben toi nho nhe li,
Mat xanh moi tham nu ci ti
Ngh g khi mat trong ve trc
Hi ngi con gai men yeu i!
Ba cu gia i ba van ngu?
Tau dng hay chay co hay chang?
Nang vang nang giac ba thc day!
Ng ngac nhn quanh lai ngu say
Nhon nhao quanh toi mot lp ngi
Tuoi au au phai la an chi!
Mai miet say me vui xac tht
To quoc? Giang sn? Va cuoc i?
Nhng ke am mu trong bong toi
Be vong tay lai con tau quay
Bong em sap sa trum ngo loi
Nay ban ng i, anh co hay?
Tau i Tura 27/8/68
364 365
Thu ve tren at ban,
La rung vang,
Heo heo gio lanh,
Noi buon menh mang.
em nay ngoai ca so
Nang giot hat ma ri
Trong phong sao gia lanh
Ruot gan roi bi bi!
em nay sao khong ngu?
Toi nh mai Bac Ho
Mot chuoi i gian kho
Tren at Phap thu o.
Khi em ve ret cong
H gach om vao long
Vien gach nang non song
e tru tnh dan nc
...
Keo chan toi phu ngc
Chan chang kn c toi
Nam co khong ngu c
Toi thc mai thc hoai.
Ban i i co hieu?
Canh du hoc t tien
Ho khinh i re mat
ieu ay that t nhien.
Piestany toi 10.8.68
366 367
Anh viet tang em may van th
Gi co em gai ay c m
Tim sang hon trong t giay trang
Mi bay tuoi i van ngay th.
Anh nh cac em nhng giong ci
Ron rang tinh nghch phut vui ti
Xa vang que nha ni at khach
Anh quy vo song nhng tieng ci .
Anh nh sao! Chao oi anh nh!
To quoc anh hung at Viet Nam
ong bang ngan ngat hng lua chn
Va nhng dan lanh rat trung can.
Anh thay t hao oi to quoc!
Bao tap ien cuong, ngon hai ang
Sang choi, soi ng em giong to
Vng chai nh ong, doi bien ong.
Hai ch Viet Nam to bang mau
Tui nhuc tram ngan noi ang cay
Nh lay nghe em, ghi tam kham
Hai qua ng quen ke trong cay
Mai sac them em ch quyet tam
ay li anh dan: Gang nghe Tam
Phai au vi mnh tng giay phut
Xng ang chung mnh dan Viet Nam.
9-10-68
Tang Tam
368 369
Ao c sao mot manh bao, tieng ai!
Vt ngan trung song nui lai chon ay
Mang theo nha song t to quoc
Si am long ta at nay!
Anh giai phong quan i!
Long long bong anh luc rang tri
Tay cam c o cam muon ni
Oai nghiem phan phat bay tren Hue?
Hay gia Sai Gon? at que toi?
Nao nc long toi tin chien thang
Hai mien ron ra lap cong to
c g gop c phan trong o
Ay nay ben long tram moi lo...
Chim i!
Cat canh bay i, ng hot na!
Thau chang chim hi noi long ta?
c g mi cho ta oi canh
Tham at que hng... oi nh nha!
em 15.10
Thu a qua la vang ri vnh biet
Mat song ho, vo nc tien a
Oi sang thu toi nh nha da diec!
Sao nhng ngay dai tri ra rch ma?
19.,10.68
370 371
Tin ngng nem bom mien Bac
Tieng vong a em keo ca keo ket
Giac ngu thm nong sau lang canh tra!
Tieng bom toi ac khong con na!
Ru hi ru hi tieng vong a.
Mien Nam i! Cac em cha yen giac
Co ong au thng na than mnh
Bong dang quan thu en to quoc
Chien au en cung...
Quet sach no i...
ong en em dai them gia lanh
Vi vut ngoai tri tuyet trang bay
X xac canh kho reo trong gio
Trang muot mot mau khap o ay!
ong 68
Tiep Khac
372 373
Co ai o soi mnh trong anh mat?
Cua ngi yeu ong lai tram tnh thng!
Oi nh mai!
Nhng cai nhn son sat
oi mat ngi len, noi van vng!
4.1.69
Chuan b tang 11.2.1969
Tren thao trng gio ret
Thoi bay mai toc em
Ty tay tren be sung
Nham cho trung iem en
Mat tri nap am may
Nghieng bong nhn xuong ay
Mm ci vui d dom
Nhn em tap hang say!
Ke thu kia phai biet
Neu cham ti at nay
Tay sung em ieu luyen
Cho chung may biet tay!
Tau i Piestany
11.2.1969
374 375
Toi gap em buoi ban au
La lung e then ng giay lau
Hoi em khong noi moi ci mm
Ch liec nhn toi khe lac au.
Toi trach,
Hoi tham thoi co g au!
Th ra em phai noi oi cau
tren c xuong ve cong tac
Cung mot tuyen i, mot con tau.
Nhng luc tm em ban cong viec
Ron rang soi noi niem t tin
Giong em bng bnh gieo tng tieng
Sau lang trong toi nhng cam tnh
Roi mot em trang i lao ong
Di anh trang em sang menh mong
Toc xoa nhng khong he lu y
Van bc eu chan ganh ganh gong gong
Nhng buoi tra he nang chang chang
Gio thoi lung lay canh la vang
Ty tay be sung em tap ban
Mai miet hang say... quen keng tam vang
Mot hom, bong...
Di en trang sach in chieu bong
Toi ngc nhn len
Tri! Em toi
Ng ngang toi tng mnh trong mong
Sung sng tran dang ngap coi long.
Anh giai gium em ho bai toan
Em lam bao buoi van khong ra
Nghieng au suy ngh hi tram lang
Toi thay ep nao hn, hi bong hoa?
The t hom o long xao xuyen
Mot noi lang lang ron trai tim
Cong tac ngay em nh ai giuc
Nhiet tnh nh c la ot them.
o ai biet c v sao the?
Co phai chang bong dang du va hien?
Hay v oi mat long lanh sang?
Mai toc xanh t?
ep net?
ep duyen?
7.4.679
376 377
Anh ngam anh em oi mat du va hien
Cai nhn sau tham that vo bien!
Loe len anh sang t ay mat
Gi nh cho ai oi mat huyen?
Bong hoa tuyet cuoi mua
Bay nhn nh trong gio
Vn canh hoa chm n
Tuyet cua mua Xuan ri
Trang xoa ca bau tri
Tuyet ri va tuyet ri...
Thang 4 Novemesto
378 379
Bac i!
Bac mat that roi sao?
Tin au n en vi toi luc nay that khong hp thi
mot ty Tin au n en vi toi luc nay that khong hp
thi mot ty nao? Con khong ay mot thang na toi se len
ng tr ve que hng at to ni ma ong bao yeu dau
ang tng gi tng bc theo tieng goi cua Bac e gianh
lay cuoc i...
Nhng, Bac a vnh biet chung ta roi.
Bac Ho knh yeu ngan lan knh yeu cua chung chau
i! Bac!...
Nhieu lan cam but e ghi may dong nay, nhng c
moi lan nh vay, nc mat cua toi c tran ra nhoa het ch,
va luc nao cung ngap ngng dng lai va khong dam viet
en may ch ngan ngui, au long va c en may ch o la
toi lai cui au va nc n.
***
Thi gian troi i that la nhanh chong. Mot nam 8
thang qua roi, ket thuc nhng ngay song co n lay lat
tren manh at xa xoi ma cuoc song rao rc hap hoi va gap
rut nh luc nao cung muon tran len va vui dap nhng con
ngi, nhng tam hon trong trang.
ng e mot ty lo en nao dnh vao tam hon cua
mnh nhe! Hay canh giac cac ban i!
ang xa kia, ben kia qua at, at nc ta van nh
nhng nha th hay noi: ang khong bao gi ngu, mot cuoc
hanh quan trng ky hang may may ngan em, cuon hut
vao ay bao nhieu trieu con ngi u tu, ram rap bc
chan tren Trng Sn hung v.
To quoc ang thc, to quoc ang lam theo nhng di
chuc nong hoi cua Bac Ho va ra i e lai. Tran at nc
nay, sao toi van.
Tau ve to quoc long gio bay
Phi phi tam hon ai hom nay
Toc xoa ngang may tung trong gio
Nay ban i i! Sao ngat ngay!
Ru sach bui i nh chon ay
Tnh ngi ngha ban the mi hay
Ra i chang he chi quyen luyen
Sung sng nao hn gi phut nay!
380 381
S
au khi nhan cong tac, the la mot nam troi qua.
Nam nay vat va qua. Mnh toi phai am nhiem
may cong tac:
- B th chi bo
- To trng cong nghe
- Pho b th oan thanh nien nha may
nha may, pho giam oc ky thuat khong co, trng
pho phong ky thuat cung khong. Toi phai vn len e cho
cong tac chay eu. Met qua.
Nhiem vu e ra ngay cang nhieu va cang nang ne.
Chung toi.
382 383
Thu Bon uon khuc song xanh biec
Tra Giang uyen chuyen tieng an xe
Que hng yeu dau oi da diet
Vong mai trong tim nhng tra he.
Con i hay ngu ngoan con nhe,
Xao xac ngoai xa may khom tre
Ru con gio thng yeu long me
Thm ngat hng hoa nhng tra he
Thang 4.1971
Thng Hai
384 385
386 387
388 389
390 391
392 393
394