SREDNJEVJEKOVNOGRADITELJSTVO

POVJESNA UVJETOVANOST ARHITEKTURE POVJESNAUVJETOVANOSTARHITEKTURE

KARTA/VREMENSKA TABLICA RANA ROMANIKA KARTA/VREMENSKATABLICA RANAROMANIKA
KARTA/VREMENSKA TABLICA ROMANIKA KARTA/VREMENSKATABLICA ROMANIKA
KARTA/VREMENSKA TABLICA GOTIKA KARTA/VREMENSKATABLICA GOTIKA
KONSTRUKTIVNIOBLICI
KASNOANTIKA TRADICIJA/RANA ROMANIKA KASNOANTIKATRADICIJA/RANAROMANIKA
LORSCH ULAZNI TRIJEM LORSCH ULAZNITRIJEM
KONSTRUKTIVNIOBLICI
ROMANIKI KONSTRUKTIVNI I OBLIKOVNI ELEMENTI ROMANIKIKONSTRUKTIVNIIOBLIKOVNIELEMENTI
KONSTRUKTIVNIOBLICI
RALAMBA POVRINA I MASA RALAMBAPOVRINAIMASA
KATEDRALA.LAON
KONSTRUKTIVNIOBLICI
RALAMBA POVRINA I MASA RALAMBAPOVRINAIMASA
KONSTRUKTIVNIOBLICI
CRKVA AIME CRKVA AIME
KONSTRUKTIVNIOBLICI
KATEDRALA MAINZ KATEDRALA MAINZ
KONSTRUKTIVNIOBLICI
KRSTIONICA FIRENCA KRSTIONICA FIRENCA
PONTDUGARD
KONSTRUKTIVNIOBLICI
UKRASNI OBLICI ROMANIKE UKRASNIOBLICIROMANIKE
KONSTRUKTIVNIOBLICI
ARHITEKTONSKA STRUKTURA GOTIKE STUPAC/SVOD ARHITEKTONSKASTRUKTURAGOTIKE STUPAC/SVOD
KONSTRUKTIVNIOBLICI
ARHITEKTONSKA STRUKTURA GOTIKE KONTRAFORNI SUSTAV ARHITEKTONSKASTRUKTURAGOTIKE KONTRAFORNISUSTAV
KONSTRUKTIVNIOBLICI
ARHITEKTONSKA STRUKTURA GOTIKE ZID GLAVNOG BRODA ARHITEKTONSKASTRUKTURAGOTIKE ZIDGLAVNOGBRODA
KONSTRUKTIVNIOBLICI
ARHITEKTONSKA STRUKTURA GOTIKE ARHITEKTONSKASTRUKTURAGOTIKE
KONSTRUKTIVNIOBLICI
STRUKTURA I UKRAS GOTIKE STRUKTURAIUKRASGOTIKE
URBANIZAM
TIPOLOGIJA SREDNJEVJEKOVNOG GRADA TIPOLOGIJASREDNJEVJEKOVNOGGRADA
premamjestunastanka
gradovi antikoga naslijea; gradoviantikoganaslijea;
kontinuitetrimskogagrada(npr.Firenca,Bologna,Lucca,Pistoia,Verona,Piacenza);
ugradnjagradaurimskegraevine(npr.Tours,Arles,Split);
novi gradovi na antikim temeljima (npr Strasbourg Bordeaux Rouen); novigradovinaantikimtemeljima(npr.Strasbourg,Bordeaux,Rouen);
ouvanostrimskogapoloaja(npr.Avenche,Urbisaglia,Ljubljana)
gradovinastaliokonekiharita(crkva,samostan,utvrda);
gradovi na povoljnim mjestima (na breuljcima uz vodu) gradovinapovoljnimmjestima(nabreuljcima,uzvodu).
premacentrinosti
monocentrini gradovi monocentrinigradovi
bicentrini(dvojni)gradovi(npr.Carcassone,Budimpeta,Zagreb)
policentrinigradovi(Reims,Hiledsheim)
premadrutvenopolitikompoloaju
slobodnikraljevskigradovi
d i d gradovidrave
crkvenigradovi
feudalnigradovi
URBANIZAM
TIPOLOGIJA SREDNJEVJEKOVNOG GRADA TIPOLOGIJASREDNJEVJEKOVNOGGRADA
URBANIZAM
OBILJEJA SREDNJEVJEKOVNOG GRADA
KOMUNALNAINFRASTRUKTURASREDNJOVJEKOVNOGAGRADA
nemakanalizacijeivodovoda,vodotociseestokoristekaosmetlita;
OBILJEJASREDNJEVJEKOVNOGGRADA
ulicenepoploene prviplonici:Pariz(12.st.),Firenca(13.st.),Engleska(14.st.);
javnakupalita;
bolnice,karantena(obvezaod14.st.).
NAINKORITENJAJAVNIHPROSTORAGRADA
religijskesveanosti:
velikecrkvenezabave,procesije,scenskepredstave(crkvenaprikazanja,religijskiigrokazi);
graanskesveanosti:
organiziraneispontanepukezabave;turnirskeigreinatjecanja;prigodnisajmovi;uBologni:
javniizborsudaca,rektora,sveuilinihprofesorailaureata;predstaveputujuihpjevaa,sviraa,
glumaca,ongleraimaioniara; g , g ;
javnakanjavanja:stupovisrama,vjeala,lomae
SREDNJOVJEKOVNOURBANISTIKOZAKONODAVSTVO
sigurnost ivota u gradu sigurnostivotaugradu;
podizanjeiodravanjegradskogazida;
zatitaodpoara;
izgradnjaduulicaiodravanjeulica,zabranaizboinanazgradamapremaulici g j j g p
Prag,1313.g. potrebnadozvolazaizgradnjuilidogradnju
Genova propiszazgradepremaluci
URBANIZAM URBANIZAM
URBANIZAM URBANIZAM
URBANIZAM CARCASSONNE URBANIZAM CARCASSONNE
URBANIZAM MONT ST MICHELLE URBANIZAM MONTSTMICHELLE
URBANIZAM URBANIZAM
URBANIZAM LUBECK URBANIZAM LUBECK
URBANIZAM GRADSKE ZIDINE KULE VRATA URBANIZAM GRADSKEZIDINE,KULE,VRATA
URBANIZAM ULICE I BLOKOVI URBANIZAM ULICEIBLOKOVI
URBANIZAM GRADSKA SREDITA (TRGOVI) URBANIZAM GRADSKASREDITA(TRGOVI)
URBANIZAM SAN GIMIGNANO URBANIZAM SANGIMIGNANO
URBANIZAM KRAKOW URBANIZAM KRAKOW
HRVATSKI SREDNJEVJEKOVNI GRADOVI

HRVATSKISREDNJEVJEKOVNIGRADOVI
Povijest hrvatskih gradova i hrvatskog urbanizma poinje sa
srednjim vijekom. Srednji vijek je kulturnopovijesno razdoblje u
kojemu nastaju prvi gradovi sa hrvatskim stanovnitvom. kojemu nastaju prvi gradovi sa hrvatskim stanovnitvom.
Hrvatski srednjovjekovni gradovi nisu dostigli bogatstvo i sjaj
francuskih, nizozemskih ili njemakih gradova, ali su usporedivi i
slini s talijanskim i srednjoeuropskim gradovima.
M dj d j j k i d i i dj i j j d k j Medju srednjevjekovnim gradovima izgradjenim na naoj jadranskoj
obali planski su utemeljeni: Korula, Ston, Pag i dijelovi Dubrovnika.
Dubrovnik je ve u XIII stoljeu dobio svoj Statut, a poslije poara
1296. godine grad je dobio novi plan sa sistemom paralelnih ulica
okomito poloenih na glavnu,iroku ulicu Place (dananji Stradun).
HRVATSKI SREDNJEVJEKOVNI GRADOVI
KOMUNALNA OPREMA
HRVATSKISREDNJEVJEKOVNIGRADOVI
KOMUNALNAOPREMA
Dubrovnik 14.st.poetakpoploavanjaulica
1407.g.odlukaopoploenjugradskihulica
1415.g.utemeljenaslubagradskeistoe
1436.g.izgraenivodovodikanalizacije
1581.g.izgraenvodovod VelikiSton
URBANISTIKO ZAKONODAVSTVO URBANISTIKOZAKONODAVSTVO
Potankegradograditeljskeodredbeugradskimstatutima:
Dubrovnik1272.i1296.g.
Korula1216.i1265.g. g
Hvar1331.g.
DUBROVNIK
d l k i j li ij graevnadozvola:kaznezapomicanjegraevnelinije
Prijeko:irinaulica10palma(2,56m);zabranjenevanjskestube
1332.g. odlukaouklanjanjusvihvanjskihstuba
1516.g. odlukaouklanjanjubalkonautriulice g j j
VELIKISTON
irinaglavnihulica:6m,irinasporednihulica:23m.
GRADOVINASTALIPREMAURBANISTIKOMPLANU:
Dubrovnik Korula Pag Ston; Gradec (Zagreb) Hvar Dubrovnik,Korula,Pag,Ston;Gradec(Zagreb),Hvar
6.7. st. biskupsko sjedite.
Katio najstariji dio grada.
10.11. st. etvrto
proirenje regulacijski Katio najstariji dio grada.
Prvo i drugo proirenje
dolaskom izbjeglica iz
Epidaurusa.
proirenje regulacijski
plan iz 1272. Poetak
izgradnje Lovrijenca.
9.10. st. tree proirenje
izgradnjom Pustijerne
13. st. peto proirenje
poslije poara, regulacijski
plan 1296.
DUBROVNIK
Obnova grada nakon
potresa 1667 ouvala potresa 1667. ouvala
je srednjovjekovnu
urbanu matricu (ulinu
mreu, parcelaciju,
gustu blokovsku
strukturu, tip kue)
GRADOVINASTALIPREMAURBANISTIKOMPLANU:
Dubrovnik Korula Pag Ston; Gradec (Zagreb) Hvar
KORULA
Najstariji podaci o gradu iz
PAG
Utemeljen 18. oujka 1443.
STON
(VELIKI STON, MALI STON)
Dubrovnik,Korula,Pag,Ston;Gradec(Zagreb),Hvar
10. st.
Gradski statut iz 1216.
prema urbanistikom planu
ije se autorstvo pripisuje
Jurju Dalmatincu.
Plan navjeuje renesansnu
Gradblizanac dva grada u
dvije uvale, meusobno
spojena zidom dugakim 5,5
km. Sauvani izvorni
urbanistiku zamisao
simetrina/osna
kompozicija trga
dokumenti (djelomice i
nacrti) o planiranju grada u
14. st.
Grad osnovala Dubrovaka
Republika na mjestu solane Republika na mjestu solane
(kontrola ulaska na Peljeac).
GRADOVINASTALIPREMAURBANISTIKOMPLANU:
Dubrovnik Korula Pag Ston; Gradec (Zagreb) Hvar
Gradec
slobodni kraljevski grad
(1242.);
Kaptol
crkveni grad najvei
srednjovjekovni crkveni grad
Dubrovnik,Korula,Pag,Ston;Gradec(Zagreb),Hvar
( );
geometrizirani tlocrt
(planirani grad);
3samostana,crkve,
graanske kue (obrtnici i
srednjovjekovni crkveni grad
uHrvatskoj.1093./94.
utemeljenje Zagrebake
biskupije (poetci urbanoga
razvoja).
ZAGREB
g (
trgovci);
od 18.st.plemike palae
i javne zgrade
razvoja).
spontani,razvoj du glavne
ulice
ZAGREB
MetropolisCoatiae
(saborskispisiz1557.)
Bicentrian(dvojni)grad:
Gradec+Kaptol
Pribliavanje dva grada: prvi
sajam Harmica (1631.).
1850. ujedinjenje u
jedinstveni grad Zagreb
GRADOVINASTALIPREMAURBANISTIKOMPLANU:
Dubrovnik Korula Pag Ston; Gradec (Zagreb) Hvar
HVAR
Dubrovnik,Korula,Pag,Ston;Gradec(Zagreb),Hvar
HVAR
GrkoirimskonaseljeDimos (nemaarheolokihtragova).
Gradskitrgsanizomjavnihgraevina:
katedrala(14.16.st.);
arsenal(1579.);
kazalite(1612.);
gradskaloa;
kneevdvor;
toranjsasatom;
mandra(16.st.).
SEOSKE KUE SEOSKEKUE
GRADSKE KUE GRADSKEKUE
GRADSKE KUE GRADSKEKUE
GRADSKE KUE GRADSKEKUE
JAVNE GRAEVINE GRADSKE VIJENICE JAVNEGRAEVINE GRADSKEVIJENICE
JAVNE GRAEVINE DUDEVA PALAA VENECIJA JAVNEGRAEVINE DUDEVAPALAA,VENECIJA
JAVNE GRAEVINE DUDEVA PALAA VENECIJA JAVNEGRAEVINE DUDEVAPALAA,VENECIJA
JAVNE GRAEVINE GRADSKE REPREZENTATIVNE ZGRADE JAVNEGRAEVINE GRADSKEREPREZENTATIVNEZGRADE
BRUGES TRNICASUKNA
JAVNE GRAEVINE GRADSKA VIJENICA SIENNA JAVNEGRAEVINE GRADSKAVIJENICA,SIENNA
JAVNE GRAEVINE BOLNICE I KOLE JAVNEGRAEVINE BOLNICEIKOLE
ZAMKOVI BURGOVI KATELI I UTVRENI DVORCI ZAMKOVI,BURGOVI,KATELIIUTVRENIDVORCI
BURGMUNZENBERG
PFALZ I REZIDENCIJE PFALZIREZIDENCIJE
PFALZ I REZIDENCIJE PFALZIREZIDENCIJE
SAMOSTAN RANI SKLOPOVI SAMOSTAN RANISKLOPOVI
SAMOSTAN REFORMIRANI SAMOSTANI SAMOSTAN REFORMIRANISAMOSTANI
SAMOSTAN KARTUZIJE I GRADSKI SAMOSTANI SAMOSTAN KARTUZIJEIGRADSKISAMOSTANI
PROSTORNA TIPOLOGIJA PROFANE ARHITEKTURE PROSTORNATIPOLOGIJAPROFANEARHITEKTURE
PROSTORNA TIPOLOGIJA PROFANE ARHITEKTURE PROSTORNATIPOLOGIJAPROFANEARHITEKTURE
SAKRALNAARHITEKTURA
PROSTORI I VOLUMENI RANOG RAZDOBLJA PROSTORIIVOLUMENIRANOGRAZDOBLJA
SAKRALNAARHITEKTURA
PROSTORI I VOLUMENI RANOG RAZDOBLJA HRVATSKA PROSTORIIVOLUMENIRANOGRAZDOBLJA,HRVATSKA
SAKRALNAARHITEKTURA
JEDNOBRODNE CRKVE I BAZILIKE RANOG RAZDOBLJA JEDNOBRODNECRKVEIBAZILIKERANOGRAZDOBLJA
SAKRALNAARHITEKTURA
PALATINSKA KAPELA U AACHENU PALATINSKAKAPELAUAACHENU
SAKRALNAARHITEKTURA
PALATINSKA KAPELA U AACHENU PALATINSKAKAPELAUAACHENU
SAKRALNAARHITEKTURA
TIPOLOKI ELEMENTI TIPOLOKIELEMENTI
SAKRALNAARHITEKTURA
UZDUNO TIJELO CRKVE UZDUNOTIJELOCRKVE
SAKRALNAARHITEKTURA
TRANSEPT PREZBITERIJ KOR TRANSEPT,PREZBITERIJ,KOR
MONUMENTALIZACIJA
CRKVENADSVETITEM
SAKRALNAARHITEKTURA
TRANSEPT PREZBITERIJ KOR SV KREVAN ZADAR TRANSEPT,PREZBITERIJ,KOR SV.KREVAN,ZADAR
SAKRALNAARHITEKTURA
WESTVERK ZAPADNO ZDANJE I ZAPADNO PROELJE WESTVERK ZAPADNOZDANJEIZAPADNOPROELJE
SAKRALNAARHITEKTURA
TORNJEVI TORNJEVI
PADERBORN
SAKRALNAARHITEKTURA
ROMANIKA BAZILIKA ROMANIKABAZILIKA
SAKRALNAARHITEKTURA
ROMANIKA BAZILIKA SV MIHAEL HILDESHEIM ROMANIKABAZILIKA SV.MIHAEL,HILDESHEIM
SAKRALNAARHITEKTURA
ROMANIKA BAZILIKA ROMANIKABAZILIKA
SAKRALNAARHITEKTURA
ROMANIKA BAZILIKA/DVORANSKE I KUPOLNE CRKVE ROMANIKABAZILIKA/DVORANSKEIKUPOLNECRKVE
SAKRALNAARHITEKTURA
KUPOLNE CRKVE ISTONE EVROPE KUPOLNECRKVEISTONEEVROPE
SAKRALNAARHITEKTURA
DRVENE CRKVE DRVENECRKVE
SAKRALNAARHITEKTURA
DRVENE CRKVE DRVENECRKVE
BORGUND
SAKRALNAARHITEKTURA
OBLIKOVANJE GOTIKOG KORA S DEAMBULATORIJEM OBLIKOVANJEGOTIKOGKORASDEAMBULATORIJEM
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA GOTIKABAZILIKA
NOTREDAME,PARIZ
SAKRALNAARHITEKTURA
TIPOVI GOTIKIH PROELJA TIPOVIGOTIKIHPROELJA
SAKRALNAARHITEKTURA
TIPOVI GOTIKIH PROELJA TIPOVIGOTIKIHPROELJA
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKI TORNJEVI GOTIKITORNJEVI
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA GOTIKABAZILIKA
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA GOTIKABAZILIKA
KATEDRALA, LAON
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA GOTIKABAZILIKA
KATEDRALA, LAON
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA GOTIKABAZILIKA
KATEDRALA, BOURGES
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA GOTIKABAZILIKA
KATEDRALA, AMIENS
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA GOTIKABAZILIKA
KATEDRALA CHARTRES KATEDRALA CHARTRES
KATEDRALA CHARTRES KATEDRALA CHARTRES
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA ENGLESKA GOTIKABAZILIKA ENGLESKA
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA ENGLESKA GOTIKABAZILIKA ENGLESKA
KATEDRALA, SALISBURY
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA ENGLESKA GOTIKABAZILIKA ENGLESKA
KATEDRALA,GLOUCESTER
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA ENGLESKA GOTIKABAZILIKA ENGLESKA
KATEDRALA,GLOUCESTER
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA ENGLESKA GOTIKABAZILIKA ENGLESKA
KATEDRALA,GLOUCESTER
SVODKORA
SAMOSTAN
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA ENGLESKA GOTIKABAZILIKA ENGLESKA
KATEDRALA,GLOUCESTER
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA ENGLESKA GOTIKABAZILIKA ENGLESKA
SAKRALNAARHITEKTURA
GOTIKA BAZILIKA ENGLESKA GOTIKABAZILIKA ENGLESKA
KATEDRALA,EXETER
SAKRALNAARHITEKTURA
DVORANSKE CRKVE DVORANSKECRKVE
SAKRALNAARHITEKTURA
DVORANSKE CRKVE KATEDRALA ALBI DVORANSKECRKVE KATEDRALA,ALBI
SAKRALNAARHITEKTURA
DVORANSKE CRKVE DVORANSKECRKVE
SAKRALNAARHITEKTURA
CRKVE PROSJAKIH REDOVA CRKVEPROSJAKIHREDOVA