TM HIU V CHUN MC K TON S 17 - THU THU NHP DOANH NGHIP

Nhm to nn s n gin hn, d hiu hn cho nhng k ton vin, cn b thu khi gii quyt vn
lin quan ny, trong gii hn bi vit ny Tc gi xin i vo phn tch, h thng ho nhng vn c bn
theo quy nh ca Chun mc v Thng t hin hnh trn cc kha cnh sau: Nhng khi nim c bn v
thu TNDN; Hch ton thu TNDN hin hnh; Cch xc nh, k thut hch ton trn Bo co ti chnh
ring ca Doanh nghip; Cch xc nh, k thut hch ton trn Bo co ti chnh hp nht.
Th nht, Nhng khi nim c bn
- Thu thu nhp Doanh nghip hin hnh: L s thu TNDN phi np (hoc thu hi c) tnh trn thu
nhp chu thu v thu sut thu TNDN ca nm hin hnh. Cng thc xc nh thu TNDN hin hnh:
Thu TNDN hin = Thu nhp chu thu trong nm hin hnh
x Thu sut thu TNDN theo quy
hnh
nh hin hnh

phn nh thu TNDN hin hnh, k ton s dng Ti khon 3334 Thu TNDN, Ti khon
8211 Chi ph thu TNDN hin hnh
- Thu thu nhp hon li phi tr: L thu TNDN s phi np trong tng lai tnh trn cc khon chnh
lch tm thi chu thu TNDN trong nm hin hnh. Cng thc xc nh thu TNDN hon li phi tr:
Thu thu nhp hon li
phi tr

= Tng chnh lch tm thi chu thu

trong nm

x Thu sut thu TNDN theo quy nh

hin hnh

Chnh lch tm thi chu thu trong nm: L cc khon chnh lch tm thi lm pht sinh thu nhp chu
thu khi xc nh thu nhp chu thu TNDN trong tng lai khi m gi tr ghi s ca cc khon mc Ti
sn hoc n phi tr lin quan c thu hi hay c thanh ton.

Thu Thu nhp hon li phi tr c ghi nhn cho tt c cc khon chnh lch tm thi chu thu
tr khi thu thu nhp hon li phi tr pht sinh t ghi nhn ban u ca mt Ti sn hay N phi tr ca
mt giao dch m giao dch ny khng nh hng n li nhun k ton hoc li nhun tnh thu TNDN
(hoc l tnh thu) ti thi im pht sinh giao dch.
phn nh khon Thu thu nhp hon li phi tr ny, Thng t quy nh s dng Ti khon
347 Thu thu nhp hon li phi tr, Ti khon 8212 Chi ph thu thu nhp hon li
- Ti sn thu thu nhp hon li: L thu TNDN s c hon li trong tng lai tnh trn cc khon:
chnh lch tm thi c khu tr; Gi tr c khu tr chuyn sang nm sau ca cc khon l tnh thu
cha s dng; Gi tr c khu tr chuyn sang nm sau ca cc khon u i thu cha s dng. Cng
thc xc nh thu Ti sn thu TNDN:

Ti sn thu =Tng chnh lch tm thi + Gi tr c khu tr chuyn sang nm x Thu sut thu
Thu nhp
c khu tr pht sinh sau ca cc khon l tnh thu v u i TNDN theo quy nh
hon li
trong nm
thu cha s dng
hin hnh

Chnh lch tm thi c khu tr: L cc khon chnh lch tm thi lm pht sinh cc khon
c khu tr khi xc nh thu nhp chu thu TNDN trong tng lai khi m gi tr ghi s ca cc khon
mc Ti sn hoc N phi tr lin quan c thu hi hay c thanh ton.
Doanh nghip ch c ghi nhn ti sn thu Thu nhp hon li tnh trn cc khon chnh lch
tm thi c khu tr ny khi v ch khi chc chn c li nhun tnh thu trong tng lai s dng
cc khon chnh lch tm thi c khu tr, cc khon l tnh thu v u i v thu cha s dng.

phn nh khon mc Ti sn thu thu nhp hon li theo quy nh ca Thng t k ton s
dng Ti khon 243 Ti sn thu thu nhp hon li, Ti khon 8212- Chi ph thu thu nhp hon li.
- Chnh lch tm thi: L chnh lch gia gi tr ghi s ca cc khon mc Ti sn hay N phi tr trong
Bng cn i k ton v c s tnh thu thu nhp ca cc khon mc ny.

Th hai, Hch ton Thu thu nhp doanh nghip hin hnh

1. Hng qu, xc nh s thu tm np vo NSNN, k ton ghi:

N TK 8211- Chi ph thu TNDN hin hnh: s tm tnh
C TK 3334- Thu TNDN: s tm tnh
Khi thc np s thu ny:
N TK 3334 Thu TNDN
C TK 111, 112...
2. Trng hp pht hin sai st khng trng yu ca khon thu TNDN cc nm trc, Doanh nghip
c hch ton iu chnh s thu tng hoc gim ca cc nm trc ny vo chi ph thu TNDN hin
hnh nm pht hin sai st:
+ Nu thu TNDN hin hnh ca cc nm trc phi np b sung, k ton ghi:
N TK 8211 Chi ph thu TNDN hin hnh: Phn sai st np b sung
C TK 3334 Thu TNDN: Phn sai st np b sung
Khi thc np s thu ny:
N TK 3334 Thu TNDN
C TK 111, 112...
+ Nu thu TNDN hin hnh ca cc nm trc c ghi gim, k ton ghi:
N TK 3334 Thu TNDN hin hnh: Phn chnh lch gim
C TK 8221 Chi ph thu TNDN hin hnh: Phn chnh lch gim
3. Cui nm ti chnh
- So snh s tm np vi s thu TNDN quyt to phi np trong nm, k ton ghi:
+ Nu s thu TNDN tm np ln hn s quyt ton nm phi np
N TK 8211- Chi ph thu TNDN hin hnh: Phn np b sung
C TK 3334 Thu TNDN: Phn np b sung
Khi thc np s thu ny:
N TK 3334 Thu TNDN
C TK 111, 112...
+ Nu s thu TNDN tm np nh hn s quyt ton nm phi np
N TK 3334- Thu TNDN: Chnh lch gim
C TK 8211- Chi ph thu TNDN hin hnh: Chnh lch gim
- So snh tng s pht sinh bn N TK 8211 v tng s pht sinh bn C TK 8211 kt chuyn chi ph
thu thu nhp Doanh nghip hin hnh xc nh kt qu kinh doanh trong k, k ton ghi:
+ Nu TK 8211 c tng s pht sinh bn bn N ln hn tng s pht sinh bn C
N TK 911 Xc nh kt qu kinh doanh
C TK 8211 Chi ph thu TNDN hin hnh
+ Nu TK 8211 c tng s pht sinh bn bn N nh hn tng s pht sinh bn C
N TK 8211 Chi ph thu TNDN hin hnh
C TK 911 Xc nh kt qu kinh doanh
Th ba, Cch xc nh, k thut hch ton trn Bo co ti chnh ring ca Doanh nghip

- Xc nh cc khon chnh lch tm thi chu thu trong nm: Cui nm ti chnh, khi lp Bo co ti
chnh, k ton phi xc nh c s tnh thu ca Ti sn v cc khon N phi tr lm cn c xc nh
khon chnh lch tm thi chu thu. Cc khon chnh lch tm thi chu thu c phn nh vo Bng
xc nh chnh lch tm thi chu thu. Bng xc nh chnh lch tm thi chu thu dng phn
nh chi tit tng khon chnh lch tm thi chu thu (tng Ti sn, tng N phi tr, tng giao dch).
+ Xc nh thu thu nhp hon li phi tr: Cui nm ti chnh, cn c vo Bng xc nh chnh lch
tm thi chu thu v cc khon do p dng hi t thay i chnh sch k ton hoc iu chnh hi t
cc sai st trng yu ca cc nm trc k ton lp Bng xc nh thu thu nhp hon li phi tr
- Cc nghip v hch ton c th: Cui nm ti chnh, k ton cn c vo Bng xc nh thu thu nhp
hon li
4. So snh thu thu nhp hon li phi tr pht sinh trong nm vi thu thu nhp hon li phi tr hon
nhp trong nm.
+ Nu s thu thu nhp hon phi tr pht sinh trong nm ln hn s thu thu nhp hon li phi tr
hon nhp trong nm, k ton ghi:
N TK 8212 Chi ph thu TNDN hon li: Phn chnh lch
C TK 347 Thu Thu nhp hon li phi tr : Phn chnh lch
+ Nu s thu thu nhp hon phi tr pht sinh trong nm nh hn s thu thu nhp hon li phi tr
hon nhp trong nm, k ton ghi:
N TK 347 Thu thu nhp hon li phi tr: Phn chnh lch
C TK 8212 Chi ph thu thu nhp hon li: Phn chnh lch
5. Trng hp thu thu nhp hon li phi tr pht sinh t vic p dng hi t thay i chnh sch k ton
hoc iu chnh hi t cc sai st trng yu ca cc nm trc, k ton ghi:
+ Nu phi iu chnh tng thu thu nhp hon li
Tng S d N u nm TK 4211 (nu TK 4211 c s d N)
Gim S d C u nm TK 4211 (nu TK 4211 c s d C)
Tng S d C u nm TK 347 Thu thu nhp hon li phi tr
+ Nu phi iu chnh gim thu thu nhp hon li
Gim S d C u nm TK 347 Thu thu nhp hon li phi tr
Tng S d C u nm TK 4211 (nu TK 4211 c s d C)
Gim s d N u nm TK 4211 (nu TK 4211 c s d N)
- Xc nh cc khon chnh lch tm thi c khu tr trong nm: Cui nm ti chnh, k ton phi xc
nh c s tnh thu ca Ti sn v cc khon N pha tr lm cn c xc nh cc khon chnh lch tm
thi c khu tr. Cc khon chnh lch tm thi c khu tr c phn nh vo Bng xc nh
chnh lch tm thi c khu tr. Bng xc nh chnh lch tm thi c khu tr dng phn
nh chi tit tng khon chnh lch tm thi c khu tr pht sinh trong nm (tng Ti sn, tng khon
N phi tr, tng giao dch)
+ Trng hp, Doanh nghip khng c kh nng chc chn s c c li nhun tnh thu trong tng
lai, k ton khng c ghi nhn Ti sn thu thu nhp hon li tnh trn cc khon chnh lch tm thi
c khu tr pht sinh trong nm. Ton b cc khon chnh lch tm thi c khu tr ny c theo
di ring trn Bng theo di chnh lch tm thi c khu tr cha s dng lm cn c xc nh Ti
sn thu thu nhp hon li trong cc nm sau khi Doanh nghip c li nhun chu thu thu nhp thu
hi Ti sn thu thu nhp hon li ny.

- Cc nghip v hch ton c th: Cui nm ti chnh, k ton cn c vo Bng xc nh Ti sn thu

thu nhp hon li
6. So snh Ti sn thu thu nhp hon li pht sinh trong nm vi Ti sn thu thu nhp hon li hon
nhp trong nm.
+ Nu Ti sn thu thu nhp hon pht sinh trong nm ln hn Ti sn thu thu nhp hon li hon nhp
trong nm, k ton ghi nhn b sung phn chnh lch nu chc chn rng trong tng lai Doanh nghip
c li nhun tnh thu thu hi Ti sn thu thu nhp hon li c ghi nhn trong nm hin ti:
N TK 243 Ti sn thu thu nhp hon li: Phn chnh lch tng
C TK 8212 Chi ph thu thu nhp hon li: Phn chnh lch tng
+ Nu Ti sn thu thu nhp hon li pht sinh trong nm nh hn Ti sn thu thu nhp hon li trong
nm, k ton ghi:
N TK 8212 Chi ph thu thu nhp hon li: Phn chnh lch gim
C TK 243 Ti sn thu thu nhp hon li: Phn chnh lch gim
(7) Trng hp Ti sn thu thu nhp hon li pht sinh t vic p dng hi t thay i chnh sch k
ton hoc iu chnh hi t cc sai st trng yu ca cc nm trc, k ton ghi:
+ Nu iu chnh tng Ti sn thu thu nhp hon li
Tng s D N u nm TK 243 Ti sn thu thu nhp hon li
Tng s D C u nm TK 4211 (nu TK 4211 c s D C)
Gim s D N u nm TK 4211 (nu TK 4211 c s D N)
+ Nu iu chnh gim Ti sn thu thu nhp hon li
Tng s D N u nm TK 4211 (nu TK 4211 c s D N)
Gim s D C u nm TK 4211 (nu TK 4211 c s D C)
Gim s D N u nm TK 243 Ti sn thu thu nhp hon li
Th t, Cch xc nh, k thut hch ton trn Bo co ti chnh hp nht
- Cch xc nh, k thut hch ton trn Bo co ti chnh hp nht Thu thu nhp hon li phi tr.
+ Cui nm ti chnh khi lp Bo co ti chnh hp nht, k ton phi xc nh cc khon chnh lch tm
thi chu thu pht sinh t cc khon u t vo cng ty con TK 221; K ton cc khon u t vo
cng ty lin kt TK 223; Vn gp vo c s kinh doanh ng kim sot TK 222. Chnh lch tm
thi chu thu pht sinh do:
a) C quan thu ch nh thu i vi khon thu nhp m Doanh nghip c quyn nhn trong nm
c ghi nhn trn Bo co ti chnh ring
b) Doanh nghip ghi nhn phn s hu trong li nhun hoc l trong Cng ty con, cng ty lin kt, Vn
gp vo c s kinh doanh ng kim sot theo Phng php Vn ch s hu khi lp Bo co kt qu
hot ng kinh doanh hp nht.
8. Nghip v kinh t k ton thu thu nhp hon li phi tr trn Bo co ti chnh hp nht
+ Nu ghi tng thu thu nhp hon li phi tr pht sinh t cc khon chnh lch tm thi chu thu gn
lin vi cc khon u t vo cng ty con. Cng ty lin kt, vn gp vo c s kinh doanh ng kim
sot, k ton ghi:

Tng khon mc Chi ph thu TNDN hon li

Tng khon mc Thu thu nhp hon li phi tr
+ Nu ghi gim thu thu nhp hon li phi tr pht sinh t cc khon chnh lch tm thi chu thu gn
lin vi cc khon u t vo cng ty con. Cng ty lin kt, vn gp vo c s kinh doanh ng kim
sot, k ton ghi:
Gim khon mc Thu thu nhp hon li phi tr
Gim khon mc Chi ph thu TNDN hon li
- Cch xc nh, k thut hch ton trn Bo co ti chnh hp nht Ti sn thu thu nhp hon.
+ Cui nm ti chnh khi lp Bo co ti chnh hp nht, k ton phi xc nh cc khon chnh lch tm
thi c khu tr pht sinh t cc khon u t vo cng ty con TK 221; K ton cc khon u
t vo cng ty lin kt TK 223; Vn gp vo c s kinh doanh ng kim sot TK 222. Chnh
lch tm thi c khu tr pht sinh do:
a) C quan thu khng cho php khu tr khon l t cng ty con, cng ty lin kt, vn gp vo c s
kinh doanh ng kim sot vo thu nhp chu thu trong nm ca Doanh nghip.
b) Doanh nhip c ghi nhn khon l l ton b phn s hu trong li nhun (hoc l) trong cng ty
con, cng ty lin kt, vn gp lien doanh trn Bo co ti chnh hp nht
9. K ton nghip v Ti sn thu thu nhp hon li trn Bo co ti chnh hp nht
+ Nu ghi tng ti sn thu thu nhp hon li pht sinh t cc khon chnh lch tm gn lin vi cc
khon u t vo cng ty con, cng ty lin kt, vn gp vo c s kinh doanh ng kim sot, k ton
ghi:
Tng khon mc Ti sn thu thu nhp hon li
Gim khon mc Chi ph thu TNDN hon li
+ Nu ghi gim ti sn thu thu nhp hon li pht sinh t cc khon chnh lch tm gn lin vi cc
khon u t vo cng ty con, cng ty lin kt, vn gp vo c s kinh doanh ng kim sot, k ton
ghi:
Tng khon mc Chi ph thu TNDN hon li
Gim khon mc Ti sn thu thu nhp hon li
* Bng xc nh chnh lch tm thi chu thu, Bng xc nh thu thu nhp hon li phi tr, Bng
xc nh chnh lch tm thi c khu tr, Bng theo di chnh lch tm thi c khu tr cha s
dng, Bng xc nh Ti sn thu hon li c quy nh rt c th v mu biu v phng php
lp theo quy nh ca thng t s 20/2006/TT-BTC ngy 20/03/2006