GIAO TRINH CU LNG ( Dung cho sinh vin chuyn nganh GDTC)
Ging vin Th.s Nguyn Vn Hng Th.s Trn Vit Dng
Nm 2008 1
A. MC T!" M#N. 1. $i%n th&'. Sau khi hoc xong mn hoc sinh vin nm duoc kin thuc sau: - Lich su ra doi, su phat trin mn cu lng. - Y nghia tac dung tp luyn va thi du mn cu lng. - Nguyn ly ki thut co ban cua mn cu lng. - Lut thi du cu lng. - T chuc va trong tai cu lng. (. $) nng. - Nm vung k thut co ban mn cu lng - T chuc va luyn tp mt s chin thut co ban trong danh don va danh di - Bit chi dao t chuc hun luyn, thi du va trong tai mn cu lng. *. Gi+, -.' /0, /&'1 2 'h31 t4nh '5. - Thng qua chuong trinh hoc mn cu lng giao duc cho sinh vin nhung phm cht: - Giao duc nhn cach, dao duc th thao CNXH, lun co y chi vuot kho khn trong tp luyn va thi du. - Giao duc tinh cam ngh nghip, yu ngh, tm huyt voi ngh, ren luyn y thuc tp th, tinh dng chi dng di. - uc tinh khim tn hoc hoi, tu tu dung ngh nghip 6. 78 T9:NG G;NG D<=. > Dung cho sinh vin cac truong ai hoc va cao dng su pham - Chuyn nganh dao tao Giao duc th cht. C. T? @A" THAM $H;B. - Giao trinh cu lng: B GD&T- du an dao tao GVTHCS. 2003. - Tp danh cu lng: NXB TDTT. 1992. Ha Ni. - HL cu lng hin dai: L Thanh Sang 1995. - Lut cu lng: Lin oan cu lng Vit Nam 2006. - Badminton. Lin doan cu lng th gioi (IBF) TCM TDT NE D"NG CH9FNG TGHNH (
G;NG D<= 6E M#N CI" @#NG JHIN K ML 7I" LICH SU RA I VA PHAT TRIEN MN CU LNG Y NGHA TAC DNG TAP LUYEN CU LNG JHIN K JHIN CF 6;N. CH9FNG . NGUYN LY THUAT CU LNG CH9FNG . HE THNG THUAT VA PHNG PHAP GING DY THUAT CU LNG. CH9FNG . CHIN THUAT THI U VA PHNG PHAP GING DY CHIN THUAT CH9FNG V. LUAT CU LNG CH9FNG V. PHNG PHAP T CHC THI U VA TRNG TAI JHIN K ML 7I". . @MCH NO GA 7P V? NQ JHRT TGSN M#N CI" @#NG *
1. Ngun gT' 'UV 5Wn 'u XWng. Cu lng duoc bt ngun t tr choi dn gian cua mt s dn tc vung Nam A va ng Nam A vao khoang cach dy 2000 nm. Tho cac tai liu cua trung quc thi mn cu lng duoc bt ngun t tr choi poona cua n . Tr choi nay duoc ph bin rng ri vung poona va co tin thn ging nhu mn cu lng ngay nay. hi choi tr nay nguoi ta dung bang g danh vao mt qua bong duoc dt bng soi nhung, trn co gn lng v hai nguoi danh qua danh lai cho nhau. Vao nhung nm 60 cua th k XIX, mt s si quan nguoi Anh phuc vin d dm tr choi nay t n v Anh uc va thay di dn cach choi. Nm 183 tai vung Badminton cua nuoc Anh, mt si quan qun di d ph bin tr choi nay cho gioi qui tc cua vung. Do tinh hp dn cua tr choi nn chng bao lu no duoc ph bin rng ri trn khp nuoc Anh. Badminton t do tr thanh tn goi ting Anh cua mn cu lng. (. NY Zh+t tri[n 5Wn 'u XWng trn th% gi\i. Do su phat trin nhanh chong cua mn cu lng nn dn nm 18 nuoc Anh , nguoi ta d bin soan ra nhung lut thi du du tin cua mn cu lng, dn nm 18, nhung lut thi du du tin moi duoc hoan thin va ra mt nguoi choi, nm 1893 Hi cu lng nuoc Anh duoc thanh lp. y la t chuc x hi du tin cua mn th thao nay trn th gioi duoc thanh lp d quan ly va t chuc phong trao. Nm 1899, hi nay d tin hanh t chuc Giai cu lng toan nuoc Anh ln thu nht va sau do cu mi nm giai duoc t chuc mt ln va duy tri cho toi nay. Ngay t nhung nm cui th k XIX, mn cu lng d duoc ph bin rng ri ra ngoai nuoc Anh. Bt du t nhung nuoc t nhung trong khi lin hip Anh ri sang Phap va mt s nuoc chu u khac. u th k XX, cu lng duoc lan truyn dn cac nuoc chu A va chu M, chu ai Duong va ]
cui cung la chu Phi. Truoc tinh hinh do ngay 5193 Lin doan cu lng th gioi duoc thanh lp vit tt ting Anh la (IBF) Intrnational Badmin ton Fdration, tru s tai Lun n. Nm 1939, IBF d thng qua lut thi du cu lng quc t ma tt ca cac nuoc hi vin du phai tun tho. T nhung nm 20 dn nhung nm 0 cua th k XX mn cu lng duoc phat trin manh cac nuoc chu u va chu Mi nhu Anh, an Mach, M, Canada,vvSong vao nhung nm cui cua thp k 0 tr lai dy uu th lai nghing v cac nuoc chu A. Trong cac giai thi du lon dn dn VV cac nuoc chu A d gianh duoc thu hang cao. Bt ngun t Malaixia dn Indnxia, Trung uc, Thai lan va gn dy la Ham uc. Nm 1988 tai Olympic Soul (Ham quc), cu lng duoc dua vao chuong trinh biu din cua dai hi. n nm 1992 tai Bacxlona, cu lng duoc dua vao mn thi du chinh thuc cua ai hi th thao Olympic, ai hi lon nht hanh tinh cua chng ta. *. M^t sT gii thi /_u 'u XWng 'UV Th% gi\i. Cho dn nay Lin doan cu lng th gioi vn thuong xuyn t chuc tho dinh k mt s giai thi du quc t lon nhu sau. 3.1.Cup Thomas. Cp thomas tuc la Giai V dich Cu lng dng di nam cua th gioi. Cup Thomas do Chu tich du tin cua Lin doan Cu lng Cng tuoc Thomas hin tng nm 1939. Cp cao 1cm, lam bng bac, gia tri lc duong thoi khoang 3000 bang Anh. Do cuc tr nghai cua cuc ai chin th gioi ln thu hai, dn mi nm 198 moi tin hanh cuc thi du ln thu nht. Cp nay truoc dy duoc qui dinh 3 nm t chuc 1 ln, hin nay di lai 2 nm t chuc 1 ln va t chuc vao giua 2 nm. Ni dung gm danh don 3 trn va danh di 2 trn. 3.2. Cup Uber. Cup Ubr la do mt nu VV cu lng uu t cua nuoc Anh tn la Ubr tng, cp nay bt du t chuc thi du t nm 1956. Phuong phap thi du co ban ging thi du Cup Thomas. 3.3. Gii cu lng v ch th gi!i. la mt giai danh don cua mn cu lng Th gioi. Tng cng co 5 giai: on nam, don nu, di nam, di nu, di nam nu hn hop. Giai duoc bt du t nm 19 va cu 3 nm t chuc 1 ln. `
T nm 1983 tr di duoc di thanh 2 nm t chuc 1 ln va duoc tin hanh vao cac nm l. 3.". Cup #u$iman. Cp xudiman la cuc thi du cu lng dng di hn hop cua th gioi duoc bt du t nm 1980. Cu hai nm tin hanh 1 ln vao cac nm l. Thi du gm 5 ni dung: on nam, don nu, di nam, di nu, di nam nu hn hop 3.%. Gii cu lng v ch th gi!i. y la mt giai moi: VV duoc moi la nhung nguoi co thanh tich xut sc trong nm, dng thoi do Lin doan cu lng th gioi moi dich danh. ]. NY Zh+t tri[n 'u XWng a Vit NV5. Tho nhn dinh cua cac nha chuyn mn, cu lng duoc du nhp vao Vit Nam tho hai con duong. Thuc dn hoa va Vit kiu v nuoc, su sut hin cua cu lng Vit Nam duoc xac dinh la mun hon cac mn th thao khac. Mi toi nm 1960 moi sut hin vai cu lac b cac thanh ph lon nhu Ha Ni ,Sai Gn. n nm 1961 Ha Ni d t chuc thi du giao huu gia cac thanh vin ln du tin tai vuon Bach Thao Ha Ni, song s nguoi tham gia cn it, trinh d chuyn mn cn thp. Nhung nm sau do do dt nuoc bi chin tranh phong trao khng duoc nhn rng ma cn bi tam thoi bi lng xung. n nm 195 sau khi dt nuoc thng nht, phong trao tp luyn cu lng moi tht su phat trin ca v chiu rng ln chiu su. T nm 19 dn nm 1980 phong trao chu yu phat trin cac thanh ph, thi x nhu thanh ph H Chi Minh, Ha Ni, Hai Phng. An Giang, Cuu Long, Bc ninh, Lai Chu. lnh dao phong trao phat trin dng huong, TC TDTT (nay la UB TDTT) d thanh lp B mn cu lng, vao nm19. Truong dai hoc TDTT cng chinh thuc duoc thanh lp b mn nay (19) va dua mn hoc cu lng vao chuong trinh dao tao chinh qui tai truong d cung cp can b GV, HLV, trong tai cho toan quc. Nm 1980 Giai v dich cu lng toan quc ln thu nht duoc t chuc tai Ha Ni danh du mt buoc ngot cua cu lng Vit Nam tho da phat trin tho huong phong trao su rng va nng cao thanh tich th thao. T do cu mt nm mt ln duoc t chuc lun phin tai cac dia phuong trn toan quc. Ngoai giai v dich toan quc. UB TDTTcn t chuc nhiu giai du cho nhiu di tuong trn quy m toan quc: Giai v dich tr, va thiu nin toan quc, giai nguoi cao tui. giai HS cac truong ph thng, giai SV toan quc, b
duoc dua vao chuong trinh thi du chinh thuc trong ai hi TDTT toan quc, Hi kho Phu ng. Ngay 1 thang 8 nm 1990 Lin doan Cu lng Vit Nam duoc thanh lp d phi hop voi b mn cu lng cua UB TDTT lnh dao mn th thao nay tho huong chin luoc phat trin phong trao va thanh tich th thao dinh cao, phn du trong nhung nm toi vi tri xung dang trong khu vuc ng Nam A va th gioi. Nm 1993 Lin doan cu lng Vit Nam tr thanh thanh vin chinh thuc cua Lin doan cu lng chu A (ABC). Nm 199 Lin doan cu lng Vit Nam tr thanh vin chinh thuc cua Lin doan Cu lng th gioi (IBF). Cac su kin noi trn la diu kin dng luc thc dy mn cu lng Vit Nam phat trin tho su huong hi nhp khu vuc va th gioi. Trong nhung nm gn dy duoc su lnh dao cua UB TDTT. Lin doan Cu lng Vit Nam d cu cac cy vot xut sc nht dai din cho Vit Nam tham du Sa Gams 1 ( Malaixia), Sa Gams18 (Thai lan), Sa Gams 19 (Indnsia) Tuy tai cac k Sa Gams chng ta chua gianh duoc mt huy chuong nao, song cac VV tr nuoc ta trong mt vai nm gn dy co su tin b r rt. Truoc tinh hinh va nhim vu moi cua nganh TDTT, cac nha chuyn mn d vach ra kt hoach chin luoc phat trin lu dai mn Cu lng va truoc ht la chun bi cho k hoach nm 2003, la t chuc Sa Gams 22 tai Vit Nam. co thanh tich cao trong khu vuc va th gioi, cu lng Vit Nam cn co su di moi manh m v k hoach quy trinh dao tao, di moi vic bi dung di ng HLV tho huong chuyn mn hoa, tng buoc chuyn dn vic dao tao VV tho huong chuyn nghip hoa. . TRC DNG CcA TdJ @"=AN V? TH 7e" CI" @#NG. f
Cng nhu nhiu mn th thao khac, tp luyn va thi du cu lng co tac dung quan trong la cung c tng cuong suc kho cho nguoi tp. i voi cac th h tr, tp luyn cu lng co tac dung lam phat trin va hoan thin h vn dng trong do bao gm cac h co, h xuong, h thn kinh dng thoi phat trin tuong ung cac h thng co quan khac cua co th nhu h h hp, h tun hoan Cung voi h phat trin cac h thng co quan cua co th la su phat trin cac t cht vn dng th luc quan trong cua con nguoi nhu suc manh, suc nhanh, suc bn, kha nng phi hop vn dng. Ngoai ra tp luyn cu lng cn gop phn tich cuc hoan thin v nhn cach, ren luyn cac phm cht dao duc, y tri, tinh tu tin, lng quyt tm. Nhung ich loi do tp luyn cu lng mang lai s gop phn tich cuc cho con nguoi hoan thanh tt moi cng vic trong lao dng, hco tp va cng tac cua ca nhn minh cng nhu x hi. i voi nhung nguoi cao tui, tp luyn cu lng co tac dung cung c va duy tri suc kho, chng lo hoa, va mt so bnh thuong gp tui gia nhu huyt ap, xo cung dng mach, cac bnh v ct sng Co th kho manh s gp nguoi cao tui tu tin hon trong cuc sng va tao ra nim tin 'sng vui, sng kho, sng co ich cho gia dinh va x hi. Tp luyn va thi du cu lng cn co tac dung tng cuong tinh doan kt, huu nghi su hiu bit ln nhau giua con nguoi voi con nguoi, giua cac dn tcva cac quc gia klhac nhau trn th gioi. CH9FNG . @g TH"=hT i
. NG"=!N @g $j TH"dT CI" @#NG. 1. kui Xult mVy 'UV 'u tr,ng nhWng giVn. Mun thuc hin tt cac k thut co ban chng ta phai tim hiu qui lut bay cua cu trong khng gian d t do diu chinh vot tip sc voi cu duoc chinh xac. Cu bay trong khng gian lun lun tho mt qui lut nht dinh do la: Phn du cu lun lun bay truoc, phn canh cu bay sau. Trong truong hop cu bay co huong di chch ( khng vung goc voi mt dt) thi ta m goc d mt vot t 130 0 15 0 . Tu tho y d danh cu di xa hay gn ma goc d cua canh tay va mt vot duoc m cho hop ly (H1)
(Hnh 1) (Hnh 2) (Hnh 3) hi cu roi trong tinh trang tu do co huong vung goc voi mt dt (nhung duong cu cao su) thi goc d mt vot tip xc duoc m 160 0 15 0 . Tu tho y d danh tra tho duong thng hay duong cheo ma m goc d canh tay va thn nguoi cho phu hop. (H.3) (. C+' giVi /,0n 'UV /^ng t+' /+nh 'u. Trong tp luyn va thi du cu lng, d tao ra luc danh cu nguoi tp su dung chu yu bng dng tac gp, dui c tay cm vot. Bt cu dng tac danh cu nao cng d trai qua 5 giai doan, cac giai doan do la: Rt vot, lng vot, tip xc cu, dng vot, v TTCB ban du. & '(t v)t* La giai doan duoc bt du t TTCB ban du dua vot ra phia sau dim tip sc cu dn khi vot duoc dng lai dim xa cu nht. Giai doan nay luc phay sinh chu yu t vai va cac dng tac xoay thn minh. Cac dng tac danh cu cang cn su dung luc lon bao nhiu thi bin d cua canh o (130 0 - 15 0 ) p160 0 - 15 0 ) 90 0
tay va xoay thn cang lon by nhiu. Cui giai doan nay la thoi dim vot duoc dung lai va mt vot phia sau ban tay cm. & +,ng v)t* y la giai doan duoc thuc hin tip tho k t lc vot duoc dng lai dim xa cach dim tip xc cu nht dn khi tip xc cu. Giai doan nay vot lun duoc dua t phia sau v phia truoc tho huong cung voi huong danh cu. Mt vot lun di sau ban tay cm vot cho dn cui giai doan duoc su dung luc gp c tay d chuyn mt vot di nhanh hon v phia truoc nhm tao luc danh cu dt bin dng thoi d diu chinh duong cu bay tho y mun. & Tip -(c cu* y la giai doan ngn nht nhung lai quan trong hon ca so voi cac giai doan khac. co th danh cu tho dng y d chin thut, giai doan nay gn nhu mt lc dng thoi va phai tinh toan dn goc d mt vot dn khi tip xc cu va phai tinh toan dn luc su dung luc danh vao cu. Ca hai yu cu trn di hoi nguoi tp su dung thanh thao su diu khin vot bng c tay ht suc tinh t va chinh xac. Cac dng tac gia danh la di phuong co hiu qua hay khng cng cn phai thuc hin tt giai doan nay. Mun danh cu xa hay gn, cao hay thp, cheo hay thng d phai tip xc cu mt cach chun xac. & ./ng v)t* La giai doan duoc tinh t sau khi tip xc voi cu cho dn khi vot duoc dng hn. Giai doan nay cang dai khi su dung luc danh cu cang manh do luc quan tinh cua dng tac cang lon. Tuy nhin do cu tao trong luong cua vot cu lng khng lon, dng thoi luc phat sinh khi danh cu phu thuc rt lon vao luc gp c tay bi vy nguoi tp thuong cn chu dng dng vot d chun bi cho qua danh cu tip tho. & 01 TTC2 ban u* La giai doan cui cung cua mt chui hanh dng k thut. Su phat trin cua cu lng hin dai dng thoi voi vic hoan thin k thut toan din va tc d danh cu ngay cang cao. Bi vi vy dua vot v TTCB ngay sau mi ln danh cu la yu t khng th thiu duoc trong cac hanh dng cua k thut va chi co nhu vy cac cu thu moi co th chu dng thuc hin cac k thut tip tho lin tuc sut qua trinh tp luyn va cng nhu thi du cu lng. Vic tr v TTCB ban du phai duoc hoan thin nhun nhuyn trong bt cu tinh hung thuc hin k tthut nao. Ca 5 giai doan trn duoc hinh thanh nhu mt chu k khep kin trong mi ln thuc hin danh cu. Chng din ra k tip nhau, lin tuc va lp di lp lai trong sut thoi gian cu cn dang trong cuc du. Su chua hoan thin cua bt cu mt giai doan nao cua k thut cng s lam anh huong xu dn hiu qua cua dng tac danh cu va nguoc lai. *. C+' y%u tT /+nh 'u. 1q
Trong cu lng cac yu t danh cu co ban bao gm: Suc manh, tc d. dim roi. 3.1. 34c m5nh. Suc manh la mt yu t quan trong trong tp luyn va thi du cu lng. Nu su dung suc manh tt co th gianh dim truc tip hoc lam cho di phuong bi dng d toa co hi gianh dim. Trong cu lng suc manh thuong duoc th hin qua dp cu, danh cao tay va dc bit su dung khi di chuyn chn trong cac dng tac nhay danh cu. Tho cng thuc tinh: F ma thi ta thy suc manh phu thuc vao gia tc chuyn dng va khi luong cua vt th bi dng. Do vy d tng suc manh ta co th giai quyt bng 2 cach sau: Tng khi luong vt th bi dng. Tng tc d co dui cua cac co ( tc d dng tac ) d tng gia tc c dim cua mn cu lng la trong luong cua vot va cu khng thay di (m) cho nn suc manh danh cuchu yu phu thuc vao gia tc chuyn dng, Bin d dng tac lon hay nho, gia tc nhay hay chm s anh hung truc tip dn duong bay cua cu. tng suc manh danh cu cn ch y: Phi hop duoc luc cua toan thn khi thuc hin dng tac danh cu Bin d dng tac lon. Tc d co co nhanh. hi thuc hin dng tac. Phan doan dim roi tt d lua chon dim tip xc thich hop, phat huy toan luc danh cu. Tng cuong tp luyn phat trin toan din suc manh co bp b tro cho dng tac danh cu. 3.2. T6c 7. Yu t thu hai trong danh cu lng la tc d. y la mt trong nhung yu t quan trong, gop phn nng cao thanh tich tp luyn va thi du. Nu danh cu voi tc d nhanh ta s lam cho di phuong lng tng bi dng, ta co nhiu thoi gian chun bi d tao co hi tn cng tt. Bi vy trong thi du cu lng ai giai quyt tt yu t nay s chin duoc uu th trn sn. Tho cng thuc: V t S ta co th xac dinh tc d nhanh hay chm tho hai cach sau: - trong thoi gian nht dinh, vt th chuyn dng v truoc voi cu ly dai, tc d nhanh. - Trong mt cu ly nht dinh vt th chuyn dng v truoc voi thoi gian ngn hon thi tc d nhanh. 11
Dua vao nguyn ly kt hop voi dc dim cua mn cu lng, d tng nhanh tc d danh cu thi cu phai: Rt ngn thoi gian danh cu, tranh thu danh cu som gn luoi hoc su dung dng tac bt nhay danh cu trn cao. hng dung tai ch d cho cu dn moi danh. Trong mt cu li danh cu nht dinh phai tng nhanh tc d dng tac, tng nhanh tc d co dui co. Su dung nhiu luc c tay, han ch bin d canh tay khi thuc hin ki thut dng tac. 3.3. 8i9m r:i. Trong cu lng dim roi la dim tip xc giua cu va mt dt trong pham vi toan sn. Su dung yu t dim roi tt s lun tao cho di phuong nhung tinh hung bt ngo bi dng, lun lun vphai di chuyn trong pham vi cua sn minh d d cu. Su dung tt dim roi la mt yu t co th ghi dim truc tip trong thi du. vn dung tt yu t dim roi. VV thuong vn dung cac chin thut linh hoat bin hoa, su dung cac duong cu ngn, dai, thng hoc cheo voi tc d nhanh d danh cu. vn dung cac yu t dim roi cn ch y: - Ap dung bin hoa cac duong cu dai, ngn, thng hoc cheo. c bit ch y dn 2 goc gn luoi va 2 goc cui sn. - anh cu vao noi xa vi tri chun bi cua di phuong. Trong tp luyn khng nn ch trong mt duong cu co ban nao ma cn phai phi hop hai hoa cac duong cu mt cach linh hoat, kt hop voi cac yu t suc manh va tc d d giang din trong thi du CH9FNG 1(
HA TH8NG $r TH"dT CF 6;N CI" @#NG V? JH9FNG JHRJ G;NG D<= $r TH"dT CI" @#NG 1. H thTng n) thult. i thut co ban trong cu lng rt da dang va phong ph. No bao gm cac buoc di chuyn cua chn va dng tac danh cu cua tay. Su phi hop hai hoa cac ki thut cua chn va tay s gop phn tich cuc tao nn hiu qua cua mi ln danh cu. tp luyn va thi du cu lng tt, nguoi tp cn phai hoan thin tt duoc ca cac ki thut d lam tin d cho vic su dung cac chin thut thi du mt cach hop ly va hiu qua. 1.1. ;< thu=t $i chu>9n. Di chuyn la co so quan trong d thuc hin tt cac hoat dng cua tay trong mi ln danh cu. Voi din tich sn tuong di rng lai chi co 1 dn 2 VV trn sn, dng thoi di phuong lun tim cac dim xa nguoi d danh cu vao do nn di chuyn gn nhu diu kin bt buc truoc khi thuc hin ki thut danh cu cua tay. Di chuyn tt s tao diu kin thun loi d thuc hin cac dng tac tay chu dng va hiu qua. Nu di chuyn khng tt s lun lun bi dng va lam giam uy luc ki thut danh cu. cn cu vo phuong phap di chuyn ma nguoi ta chia ki thut di chuyn cua cu lng ra lam cac loai sau: Di chuyn buoc don.. Di chuyn nhiu buoc. Di chuyn nhay buoc. Trong do cn cu vao phuong huong di chuyn ma mi loai di chuyn trn lai duoc chia lam cac ki thut nho. Vi du nhu : Tin, lui, phai, trai, cheoV chi tit ki thut s duoc phn tich chuong II. 1.2. C?c @< thu=t cAa ta>. Cho dn nay vn chua co mt h thng phn loai cac ki thut danh cu mt cach toan din va chinh xac. Nu cn cu vao chuc nng tac dung cua ki thut nguoi ta co th chia ki thut cua tay ra lam 3 loai chinh sau: Cac ki thut giao cu. Cac ki thut phng thu. Cac ki thut tn cng. Cn cu vao hinh thuc dng tac nguoi ta co th chia ki thut danh cu lam hai loai chinh la: - Cc k thut nh cu cao tay: La cac ki thut duoc thuc hin voi cac dng tac danh cu cao trn vai. - Cc k thut nh cu thp tay: La cac ki thut thuc hin voi dng tac danh cu thp duoi vai. 1*
Song voi cach chia nay lai co mt s ki thut khac duoc thuc hin ngang tm vai, trong do dc bit la cac ki thut danh cu gn luoi, vi vy co th tam thoi chia ki thut danh cu tho mt s nhon nhu sau: i thut danh cu thp tay. i thut danh cu cao tay. i thut danh cu gn luoi. i thut giao cu. 1.2.1.i thut cm vot. + Cch cm !t thun tay : o la cach cm vot ma kh giua cua ngon tay cai va ngon tay tro di din voi canh nho cua mt hep cua chui vot, ngon cai va ngon tay tro ap vao 2 mt rng cua chui vot. Ngon tay tro va ngon tay giua hoi tach ra ngon tay giua, ngon ap t va ngon t khep lai nm ly chui vot, lng ban tay khng nn ap sat can vot, du mt cua chui vot ngang bng voi mt ca nho c tay, mt vot co ban vung goc voi mt dt (hinh 1). Noi chung tt ca cac dng tac phat cu thun tay, danh cu khu vuc bn phai sn va danh cu vng quanh dinh du khu vuc bn trai cua sn du su dung cach cm vot nay. S rt sai lm nu nhu tt ca cac ngon tay cm vot qua cht. + Cm !t t"# tay : Trn co so cach cm vot thun tay ngon cai va ngon tro dua chui vot hoi quay ra ngoai, dim tua cua ngon cai trn mt rng cua canh trong hoc go nho cua canh trong. Ngon giua, ngon ap t va ngon t khep lai nm cht ly chui vot. u mt cua chui vot ap sat vao phn tip giap ban tay voi ngon t, lam cho lng ban tay mt khoang trng, canh cua vot huong vao bn trai co th, mt vot hoi ngua ra sau (hinh 2). 1.2.2. i thut giao cu phai. Phat cu la k thut duoc bt du t lc VV dang trang thai tinh tai khu vuc phat cu, dung vot danh vao cu lam cho cu bay di trn khng roi vao khu vuc d phat cu cua di phuong. Phat cu duoc coi la su khi 1] (Hnh 1) Cm thun tay (Hnh 2) cm t"# tay
du cua t chuc tn cng. Cht luong cua phat cu tt hay xu co anh hung truc tip dn vic gianh quyn chu dng hay bi dng, dn toi duoc dim hay mt quyn phat cu. Phat cu duoc chia lam 2 loai la phat cu thun tay va phat cu trai tay. $ht cu thun tay (tay ph%#) : Nguoi phat cu dung vi tri khu vuc phat cu gn duong trung tm, cach duong phat cu khoang 1m, thn nguoi tu th vai trai huong di din voi luoi. Chn trai phia truoc, mi ban chn huong v luoi. Chn phai phia sau mi, ban chn hoi huong v bn phai, khoang cach giua 2 ban chn rng bng vai. Trong tm co th dn Hnh 3 & thut '#ao cu ph%# ln chn phai. hi chun bi phat cu, tay phai cm vot dua ln phia sau bn phai, khuu tay hoi co, tay trai ngon cai, ngon tro va ngon giua kep cht canh cu, dua ra phia truoc bn phai bung. Sau do tay trai tha bung cu, tay phai vung vot danh cu. hi danh cu trong tm co th chuyn t chn phai ln chn trai (hinh 3). $ht cu t"# tay : Vi tri phat cu co th phia sau duong phat cu gn khoang 10 50 cm va gn voi duong trung tm. Cng co khi sau vach phat cu gn va gn duong bin doc. Nguoi phat cu dung mt huong v luoi. Vi tri hai ban chn dung tach truoc sau (chn trai hoc chn phai truoc du co th duoc). Thn nguoi hoi lao v truoc, trong tm co th roi vao chn truoc, tay phai co khuu, su dung cach cm vot trai tay va dua vot ngang ra khoang ngang tht lung, mt vot duoi canh bn trai co th. Tay trai, ngon tay cai va ngon tay tro giu chc 2 3 chic lng canh 1`
(Hnh ()) & thut '#ao cu t"# cu, nm cu chc xung. Thn cu di din thng voi mt truoc cua vot. hi danh cu, cng tay keo tho c tay ct dy ngang ra truoc lam cho duong bay vng cung cua cu cao hon mep trn cua luoi va roi vao khu vuc gn duong phat cu gn (hinh ). 1.2.3. Cac ki thut danh cu lng. a*) +nh cu cao ,-u thun tay : Cu cao : Truoc tin cn phai hiu khai nim cu cao la d chi cac qua cu bay trn cao duoc danh t sn sau cua minh dn gn duong bin ngang cui sn cua di phuong. Cu cao duoc phn thanh 3 loai k thut tay la thun tay, trai tay va dinh du. +nh cu cao ,-u thun tay : - .#a# o/n chu0n 12 : Truoc ht phai phan doan chun xac phuong huong va dim roi cua cu dn d va nghing nguoi (lui nghing), lam sao cho cu roi xuong vi tri phia trn lch ra truoc vai phai cua minh. Vai trai di din voi luoi, chn trai truoc, chn phai sau, trong tm roi vao chn phai. Tay trai co khuu gio ln tu nhin, tay phai cm vot canh tay co khuu tu nhin va dua vot ln cao trn vai phai, hai mt ch y nhin cu dn. (Hinh 5) - .#a# o/n nh cu : hi danh cu, bt du t dng tac chun bi, canh tay phai dua ra sau, tho do khuu tay nng ln cao hon hn so voi vai d dua vot ra sau du, c tay dui tu nhin (lng ban tay huong ln trn). Sau do phi hop dung suc nhip nhang cua chn sau dap dt, quay nguoi hop bung, ly vai lam truc, canh tay keo tho cng tay nhanh chong vy c tay ra truoc danh cu dim cao nht khi tay d vuon thng. 1b
- .#a# o/n k3t th4c : Sau khi danh cu tay cm vot co th tho da quan tinh vung ra truoc va xung duoi phia bn trai ri thu vot v truoc thn nguoi. Cung lc do chn trai lui ra sau, chn phai buoc ra truoc trong tm chuyn t chn sau ra chn truoc. anh cu cao su thun tay cn co th duoc ap dung khi thuc hin voi (Hnh 5) : +nh cu cao thun tay) dng tac bt nhay d danh cu. Dua vao yu cu trn, lam tt dng tac chun bi sau do chn phai bt nhay ln cao, nhanh chong quay nguoi trn khng dng thoi hoan thanh dng tac vung vot danh cu. ng tac danh cu duoc hoan thanh trong thoi dim ngn ngui dng lc cu dang d cao nht trn khng bt du roi xung. 1) +nh cu cao ,-u t"# tay : - .#a# o/n chu0n 12 : hi di phuong danh cu sang cn phai phan doan tt phuong huong va dim roi cua cu dn, nhanh chong quay nguoi, di chuyn buoc chn v phia sau bn trai. Buoc cui cung dung chn phai buoc cheo chn dn vach cui sn phia bin doc bn trai, lung di din voi luoi. Trong tm co th roi vao chn phai, sao cho cu roi phia trn bn phai co th. 1f
- .#a# o/n nh cu : Truoc khi danh vao cu, nhanh chong chuyn di thanh cach cm vot trai tay, giu vot truoc nguc phai, mt vot huong ln (Hnh 6) k7 thut nh cu t"# tay trn khi tip xc danh cu di. Ch y : khi dung suc cui cung cn ch y su phi hop giua luc ep vao canh cua ngon tay cai voi dng tac dung luc vy c tay. ng tac dung suc cui cung phai co su phi hop nhip nhang cua toan thn voi dng tac dap dt cua hai chn va dng tac quay nguoi. - +nh cu cao ,-u t"8n 9nh u : Yu linh cua k thut dng tac nay v co ban ging nhu k thut danh cu cao su thun tay. Chi co dim khac la dim danh vao cu trn khng hoi lch v phia trn bn vai trai. hi chun bi danh vao cu thn nguoi hoi nga sang trai. hi danh cu, canh tay keo tho cng tay lam cho vot vng qua dinh du. Tng tc d vung vot t phia bn trai ra truoc, ch y phat huy luc bt phat danh cu cua c tay. (Hinh 6) c) & thut :t cu : Vut cu la k thut danh cu ep manh lam cho cu di tho duong thng t dim cao nht di chch xung sn di phuong. ng tac k thut nay tao ra suc manh danh cu lon, tc d roi cua cu nhanh, co suc uy hip di phuong lon. Vi vy, no la k thut chu yu trong tn cng. - $h-n ;o/# : thut vut cu duoc chia lam nhiu loai tuy tho dc dim cua tng phuong din : Xet v phuong din dung suc : Chia lam 3 loai la vut manh, vut nhe va vut g. Xet v phuong din dim roi : Chia lam 2 loai la vut cu xa va vut cu gn. Xet v duong bay cua cu thi : Chia thanh vut cu duong thng, vut cu duong cheo. Tt ca cac loai vut cu k trn du co k thut thun tay, trai tay, vng dinh du. 1i
V:t cu <=n' th>n' thun tay : - .#a# o/n chu0n 12 : Ging yu linh dng tac danh cu cao thun tay. Sau khi di chuyn dn vi tri thich hop, du gi khuyu, ha thp trong tm thuc hin dng tac chun bi bt nhay ln cao dinh du. -.#a# o/n nh cu : hi bt nhay nghing nguoi thi dng thoi nng vai ln (Hnh ?) @h0y p cu phia trn bn phai keo tho canh tay, cng tay va vot gio ln d vuon thn nguoi ln trn. Sau khi bt nhay, thn nguoi hoi ngua ra sau, un nguc thanh hinh canh cung nguoc. Tip do canh tay bn phai vung ln phia trn dng sau bn phai, cng tay vung sau tu nhin, c tay dui sau, cng tay keo tho vot dua t trn xung duoi va ra sau. Lc nay cn cm vot long, tho do quay nguoi hop bung keo tho canh tay phai vung v phia bn trn bn phai, khuu tay di truoc, cng tay dung toan b tc d vung v phia trn dng truoc, keo tho vot vung ra truoc voi tc d cao. (Hinh ) hi dim danh cu phia trn dng truoc vai, cng tay xoay vao trong, c tay gp truoc va hoi co vy c tay phat luc dp cu. Lc nay ngon tay cn dt ngt nm chc can vot, dm luc bt phat cua c tay tp trung vao dim danh cu. Goc giua vot va phuong huong danh cu nho hon 90 0 . Mt chinh din cua vot danh vao phia sau nm cu lam cho cu di thng xuong duoi. - .#a# o/n k3t th4c : Sau khi vut cu, cng tay tho quan tinh thu vao truoc thn, trong qua trinh tr v vi tri c thu v truoc nguc. A V:t cu <=n' chBo thun tay : - Giai doan chun bi : yu linh dng tac ging nhu vut cu duong thng thun tay. im khac nhau la sau khi bt nhay, dung luc quay nguoi ra phia truoc va sang trai, h tro cho canh tay vut cu bay sang phia goc di din sn di phuong. 1o
A V:t cu <=n' th>n' t"# tay : Yu linh dng tac k thut cng ging nhu dng tac k thut danh cu cao trai tay. im khac dy la cn dung suc vung vot manh truoc khi danh cu. Thoi dim vut cu, goc giua vot va huong dp cu cn nho hon 90 0 . (Hinh 8) (hnh C): V:t cu t"# tay) d. i thut ct cu: Cac ki thut ct cu la ki thut duoc phat trin t dng tac ki thut bo nho sat luoi, ki thut ct cu gm ki thut ct cu thun tay va ct cu trai tay. i thut ct cu la dung vot ct vao phia duoi bn phai hoc bn trai cu hoc day chui cu lam cu xoay sang phai sang trai hoc lt (hnh D) 1E nhE qua luoi. Cu khi danh sang cang sat luoi, va su xoay lt cang manh thi di phuong cang kho danh tra. T do tao diu kin tn cng co loi cho ban thn minh. (Hinh 9). . anh cu thp tay. anh cu thp tay gm: anh cu phai thp tay va danh cu trai thp tay.
(q
( &7 thut nh cu ph%# thp tay) (&7 thut nh cu t"# thp tay) (. Jhstng Zh+Z ging -0y. Giang day ki thut cu lng la nhim vu hang du cua qua trinh giang day va hun luyn cu lng. Chi co th dat duoc hiu qua giang day cao cng nhu vic nng cao thanh tich cho nguoi hoc trn co s trang bi ki thut toan din cho nguoi tp. giang day ki thut co hiu qua tt cn qua trit nhim vu va yu cu sau: 2.1. BhiCm vD >Eu cu cAa cng t?c ging $5>. 2)1)1) @h#Fm :) - Trang bi dy du, toan din cac ki thut cu lng hin dai t tho yu cu muc dich cng nhu di tuong giang day. - Nm vung va phi hop cac ki thut trong nhung tinh hung din bin hung phuc tap cua diu kin thi du. - Phat huy cao d nhung hiu qua su dung hiu qua ki thut trong nhung tinh hung phuc tap cua diu kin thi du. - Thuong xuyn hoan thin ki thut kt hop voi vic phat trin cac t cht va nang luc lin quan d tng cuong hiu qua su dung ki thut ki thut trong tp luyn va thi du. 2)1)2) G8u cu) ua trinh giang day ki thut cn qua trit nhung yu cu sau: - am bao yu cu cua cac nguyn tc giang day di t d dn kho, t don gian dn phuc tap, t d bit dn chua bit. - Giang day ki thut phai duoc tin hanh mt cach tun tu hop li sao cho co th tn dung duoc nhung qui lut cua chuyn ki xao trong giang day (1
dng tac, cac ki thut tip thu truoc s la tin d thun loi cho vic tip thu cac ki thut sau. - Thuong xuyn tho di cac din bin qua trinh tip thu ki thut, sua chua cac sai lm ma hoc sinh mc phai mt cac kip thoi. - Su dung phi hop mt cach khoa hoc va hop li cac phuong phap giang day trong GDTC d nhm gp hoc sinh tip thu nhanh cac ki thut cn trang bi trong qua trinh tp luyn. 2.2. C?c giai o5n ging $5> @< thu=t cu lng. 2)2)1) .#a# o/n '#%n' H/y 1an u) O giai doan nay cn giang day cho nguoi hoc nhn thuc dng v muc dich va nhim vu cua dng tac minh cn hoc thng qua vic su dung cac phuong phap truc quan d hoc co khai nim tu duy dng dn v ki thut cua giao vin d ra, voi cac ki thut phc tap khi tin hanh co th don gian hoa bng cac phuong phap phn chia hay su dung cac bai tp b tro d dn dt cho nguoi tp d dang thuc hin ki thut mt cach chinh sach voi cht luong cao. Vi du: Trong giang day ki thut phng thu thp tay thuong co su kt hop voi cac buoc chn, sau khi giang giai va thi pham v ki thut co th cho nguoi tp thuc hin khng tip xc voi cu bng cach dm nhip: 1 la buoc chn 2 la xoay thn 3 la danh cuva la v tu th chun bi ban du. Nhip 5,6,,8 tip tuc thuc hin cac giai doan nhu 1,2,3,. ua trinh nay khng chi thuc hin vai ln ma cn duoc tin hanh t ngay nay sang ngay khac, t bui hoc nay sang bui hoc khac lam cho hoc sinh co dinh huong dng v ki thut va d kho cng duoc tng dn ln tho tuong ung voi kha nng tip thu cua hoc sinh. O giai doan nay, khi tip thu ki thut cu lng hoc sinh khng th tranh khoi mc phai sai lm. Cac sai lm mc phai do nhiu cac nguyn nhn khac nhau, nhung thuong duoc th hin sai cac dim nhu: dng tac bi cung vai, phuong huong nhip diu chua dng, chua phi hop duoc luc danh cu, dim tip xc cu sai, v,vBi vy sua chua sai lm cho hoc sinh khi thuc hin ki thut giai doan nay la nhim vu quan trong cua nguoi GV. Nguoi thy cn som phat hin nhung li sai, tim hiu nhung nguyn nhn va d ra cac bin phap khc phuc li sai lm do cho nguoi hoc mt cach kip thoi moi co th nng cao hiu qua giang day cua minh. t thc giai doan nay nguoi tp phai tip thu duoc ki thut tuong di hoan chinh, tuy nhin cac dng tac thuc hin cn th thin va th hin muc d chun xac chua cao, chua diu chinh duoc duong cu tho y mun, dung suc nhiu ma hiu qua danh cu chua duoc cao, dng tac phi hop chua duoc nhip nhang. ((
2)2)2) .#a# o/n '#%n' H/y ,-u) O giai doan nay cn nng cao ki thut cua hoc sinh dn muc d tuong di hoan thin. Cac chi tit ki thut cn duoc tip thu mt cach hoan chinh voi d chinh xac cao v khng gian, thoi gian va nhip diu. Cac bai tp thuc hin ki thut cn duoc thuc hin lin tuc voi d kho tng dn. Mc du vic thuc hin ki thut giai doan nay cn mang tinh cht don l, song nhung uyn cu chinh xac cua ki thut, d chun khi danh cu, yu cu v dung suc, cu ly danh cu phai duoc tng ln. Cac dng tac ki thut cua cu lng chi thuc hin co hiu qua khi bit kt hop cac yu t suc manh, suc nhanh ,suc bn va kheo leo trong ki thut. Bi vy ngay giai doan nay cn phai phi hop giang ki thut voi vic tp luyn voi cac t cht lin quan, dc bit la cac yu t cn thit cho ki thut di chuyn va luc gp m c tay trong cac ki thut danh cu. Nu nhu giai doan du cac dng tac danh cu cn thuc hin voi bin d rng cua canh tay thi giai doan nay bin d hoat dng cua canh tay cn han ch va bu vao do la m rng bin d hoat dng cua c tay d tng luc danh cu va diu chinh duong cu cho chinh xac, tit kim va hiu qua cao. 2.2.3. Giai o5n cAng c6 vF hoFn thiCn. Tip tho giai doan truoc, giai doan nay cac ki thut cu lng cn duoc cung c va hoan thin cho phu hop voi dc dim ca nhn cua nguoi hoc, dng thoi co th thuc hin mt cach hop ly trong nhung diu kin khac nhau cua nhung tinh hung thi du. Trong cac giai doan nay cn cho hoc sinh thuc hin cac bai tp phi hop dc bit la cac bai tp phi hop giua cac ki thut di chuyn voi cac ki thut danh cu khac nhau nhiu dim trn sn, nhung bai tp tho yu cu cua chin thut va cac bai tp thi du co han ch toan din d nguoi tp thich nghi dn voi nhung yu cu phuc tap trong thi du cu lng. Nhung bin dang cua k thut trong giai doan nay cng duoc thuc hin thun thuc hon va muc d cao hon d sao cho trong cung mt kiu thuc hin ki thut ma di phuong kho phan doan duoc y d danh cu cua minh. Vi du: Trong cung mt dng tac vung tay co th su dung 3 cach danh khac nhau: cao xa, dp cu, danh nho cao tay. Tip tuc tng cuong phat trin cac t cht th luc co lin quan dn yu cu thuc hin ki thut cng la nhin vu quan trong giai doan nay. bi ki thut cu lng chi tht su co hiu qua thng qua vic kt hop hoan hao cua ki thut voi cac t cht h tro cho ki thut do ma thi. (.*. Tun tY ti%n hunh ging -0y n) thult 'u XWng. d giang day mt ki thut cu lng phai dua trn co s qui lut hinh thanh ki nng, ki xao dng tac cung voi vic dam bao yu cu cua cc (*
nguyn tc giang day t d dn kho, t don gian dn phuc tap, t cai d bit dn cai chua bit co th tin hanh tun tu tho cac buoc sau: 2G!c th4 nhHt* Giang giai thi pham - buoc nay GV cn giang giai va lam mu v ki thut cho HS t 2 3 ln ( tu tho di tuong giang day) voi nhung ni dung bao gm: Vi tri tac dung cua ki thut. Cac giai doan thuc hin ki thut t TTCB dn thuc hin dng tac va cui cung la kt thc dng tac. Trong do cac dc tinh v khng gian, thoi gian nhip, nhip diu cua ki thut cn duoc gioi thiu dy du kt hop voi cac dng tac lam mu chinh xac d HS co khai nin va tu duy v dng tac minh cn hoc. & 2G!c th4 2* uoc tin hanh voi cac bai tp m phong v dng tac ki thut. Cac bai tp nay thuong duoc th hin tho cac tin hiu nhu nhip dm, nhip v tay d HS lp lai ki thut mt cach lin tuc va thuong xuyn nhung giao an du, sau do giam dn dn khi dinh hinh dng tac duoc hinh thanh, buoc nay co th thuc hin cac bai tp danh vao cu tro dim c dinh, vao la cy,v,v cn ch y sua chua nhung sai lm khi thuc hin ki thut cho HS giai doan nay, phuong phap giang day la su dung cac bai tp lp lai tho t (- 5 t). mi t 30 -60 giy voi thoi gian nghi khng qui dinh d HS co thoi gian tu duy v ki thut va GV sua chua sai lm cho HS. & 2G!c th4 3* Cho HS tip xc voi cu voi nhung yu cu ki thut d duoc giam nhe ( 50 luc ti da), v,v phuong phap su dung giai doan nay chu yu la cac bai tp dinh muc tho thoi gian t 5 dn 30 pht. GV cn tip tuc sua chua ki thut cho HS. t thc giai doan nay tuong ung voi giai doan giang day ban du trong day hoc dng tac. & 2G!c th4 tG* Tip tuc cho HS thuc hin ki thut danh cu voi d kho tng dn nhu: Nhung yu cu v d chun cao, tng luc danh cu, keo dai cu ly danh cu tho duong thng, cheo,v,v Su dung phuong phap bai tp dinh muc tho thoi gian t 10 dn 30 pht, tu tho mi giao an tp luyn va tip tuc sua chua sai lm cho HS giai doan nay. > 2G!c th4 %* Phi hop ki thut: buoc nay cho HS thuc hin ki thut voi d kho cao. Phi hop dn t hai ba ki thut trong bai tp voi thoi gian 10 - 20 pht. Cn cho hoc sinh thuc hin cac ki thut danh cu tuong ung voi cac tinh hung khac nhau mi dim trn sn d HS qun dn voi cac tinh hung thi du. & 2G!c th4 I* Thuc hin ki thut trong bai tp chin thut voi cac yu cu toan din hon cua ki thut tho yu cu chin thut,v,v Phuong phap giang day chinh vn la cac bai tp dinh muc voi thoi gian 10 30 pht. & 2G!c th4 J* Thuc hin ki thut trong cacbai tp thi du. Su dung cac bai tp thi du co han ch d tp trung tp luyn ki thut, dng thoi tao hung phn cho HS trong qua trinh tp luyn. Voi cac bai tp thi du toan din cn (]
thay di di tuong, ch y cho thi du voi di tuong co trinh d cao d ren luyn tinh chu dng, sang tao khi su dung ki thut trong mi tinh hung cu th cua thi du. Sau mi trn du cn co nhn xet v ki thut, chin thut nhu th nao? Tt, xu ra sao? nguoi tp co phuong huong sua chua la cho ki thut ngay cang hoan thin hon. CH9FNG V CHIN THUAT THI U PP GINGDY. 1. g ngh)V1 5.' /3'h vu yu 'u nhi vl -.ng 'hi%n thult. Chin thut la nhung bin phap hoat dng chu dinh, co tinh dn nhung diu kin cu th trong thi du d gianh thng loi. 1.1. K ngh<a cAa chin thu=t. Trong thi du cu lng ca hai bn di thu du mun khng ch ln nhau d gianh quyn chu dng. Ly dim manh cua minh d danh vao dim yu cua di phuong, han ch ti da dim manh cua di phuong. Giu di nhung dim yu cua minh. Su canh tranh trong cuc thi du ht suc gay gt, mi bn du co th dua vao cac dc dim khac nhau cua di thu ma su dung cac bin phap chin thut hop li nhm chin thng di phuong, do la y nghia cua chin thut. 1.2. LDc Mch v=n $Dng chin thu=t trong thi Hu cu lng. Vn dung chin thut trong thi du cu lng phai nhm dt duoc nhung muc dich sau: - iu chuyn vi tri cua di phuong. Trong thi du cu lng, vi tri dung chun bi cua VV thuong trung tm sn d bao quat thut loi tt ca cac dim trn sn va sn sang danh tra cac duong cu ma bn kia danh sang. Bi vy khi vn dung chin thut phai nhm muc dich truoc ht la diu chuyn duoc vi tri cua di phuong phai roi klhoi vi tri trung tm sn cua ho la sut hin cac khoang trng d co th tn cng vao do ma gianh dim. - Buc di phuong phai danh tra bng cac duong cu sang cui sn hoc giua sn minh, cac duong cu khng tho y mun cua cua di phuong. Nhm dat duoc muc dich nay VV cn phai su dung lin tuc cac ki thut tn cng nhu dp cu, chem tro cu gn luoi, moc cu,v.vtao nn kho khn cho vic danh tra cu cu cua di phuong , buc hoc phai danh sang cac duong cu cao chua toi bin ngang cua sn minh. Nhu s co th tao diu kin tt nht d su dung nhung qua cu chu dng danh quyt dinh gianh dim. (`
- Lam cho di phuong mt di su khng ch trong tm. dat duoc muc dich nay VV co th su dung cac duong cu lp lai, su dung cac dng tac gia trong danh cu ( vi du vung vot dp cunhung la chem cu nhanh gn luoi) nhm ri loan huong di chuyn cua di phuong. i phuong s mt di su n dinh cua trong tm, khng th di chuyn kip thoi dn vi tri thun loi d danh cuhoc phai danh tra cu trong tu th bi dng, cht luong danh cu kem s tao diu kin thut loi cho vic dut dim. - Tiu hao th luc di phuong. iu khin chinh xac din roi cua cu trong vic tn dung ti da toan b din tich cua mt sn d danh cu, dc bit la cac dim goc sn( 2 goc cui sn, 2 goc gn luoi). s lam cho di phuong lin tuc di chuyn d danh cu va tiu hao th luc rt lon. lam duoc diu nay VV su dung linh hoat va bin hoa cac duong cu phi hop voi cac dim danh khac nhau d diu chuyn va buc di phuong di chuyn cho dn khi xut hin mt moi thi su dung qua danh quyt dinh. 1.3. TG tGNng chO 5o @hi v=n $Dng chin thu=t. - Iy mnh ;Jm chKnh: iu nay co nghia la khng nn thoat ly khoi diu kin va kha nng, trinh d cua minh v cac mt ki thut, chin thut th luc va cac phm cht tm ly d lua chon cho minh mt chin thut thi du phu hop. - Iy nhanh ;J chKnh: iu nay co nghia v mt bin hoa va chuyn di chin thut cn phai th hin dc dim 'nhanh. Cn phai thay di mt cach nhanh chong va linh hoat khi thy chin thut ap dung khng co hiu qua hoc trong truong hop di phuong cng thay di chin thut thi minh cng phai thay di chin thut kip thoi d di pho lai. - Iy cLn' ;Jm chKnh: Tuc la khi xy dung chin thut cho ban thn cn phai nhn manh tu tung chi dao la tn cng nhanh, lin tuc, dng thoi ngay ca trong phng thu cng cn chu dng phng thu tich cuc d cho doi thoi co nhanh chong phan ung. 1.". BhPng >Eu cu @hi v=n $Dng chin thu=t. - Vn dung chin thut phai co muc dich trn co s phat huy uu dim va ch giu nhuoc dim cua ban thn d danh vao nhuoc dim va han ch ti da uu dim cua di phuong. dam bao yu cu nay VV cn phai chun bi tt cho minh v mt ki, chin thut, th luc va ca tm li thi du, kha nng quan sat danh gia di phuong cac mt trn va dt ra chin thut thi du hop li. - xac dinh chin thut phai co su thng nht giua chi dao vin va VV, cn co su phi hop cht ch giua 2 nguoi trong qua trinh thi du, diu nay di hoi giua chi dao vin va VV phai co su hiu bit va thng cam su (b
sc voi nhau tp trung y kin ti da cua tp th d ap dung chin thut phu hop. - Chin thut phai duoc vn dung mt cach linh hoat vao diu kin cu th cua tng trn. Lun suy nghi sang tao, chu dng khi vn dung chin thut, mi trn du khac nhau, di tuong khac nhau cn ap dung nhung chin thut khac nhau, khng nn lai bt ki vao mt loai chin thut nao ma cn duoc thay di kip thoi d phu hop voi tng trn du. (. Jhstng Zh+Z ging -0y. tin hanh giang day chin thut cu lng co hiu qua truoc ht chng ta phai tim hiu cac giai doan hanh dng cua chin thut. 2.1. C?c giai o5n cAa hFnh 7ng chin thu=t. Tho Tin si D.Harr ' Hanh dng chin thut la mt loai hoat dng huong vao kt qua tt nht, thuc hin trong nhung diu kin ch y toi toan b cac diu kin thi du Cng tho ng ' cac qua trinh tm ly - vn dng cua hanh vi chin thut xy ra trong 3 giai doan chinh: Nhn thuc va phn tich tinh hung thi du. Giai quyt nhim vu chin thut chuyn mn bng tu duy. Giai quyt nhim vu chin thut bng vn dng. 2.1.1. Bh=n th4c vF phQn tMch tRnh hu6ng. y la giai doan du cua hanh vi chin thut va co y nghia quyt dinh toi nhin vu thuc hin chin thut. Cht luong nhn thuc cua giai doan nay phu thuc vao kha nng quan sat, phan doan tinh hung thi du, trong do pham vi quan sat, kha nng phan doan, trinh d hun luyn, va kinh nhim s la nhung yu t quan trong. Tuy nhin nguoi tp khng chi nhn thuc tinh hung ma cn co kha nng phn tich va danh gia tinh hung do d tu d ra cho ban thn nhung nhin vu dng dn va hop ly. 2.1.2. Gii Su>t nhiCn vD chin thu=t bTng tG $u>. hi nhim vu chin thut d dt ra thi truoc ht no phai duoc giai quyt bng tu duy, muc dich cua giai doan nay la tim ra cach giai quyt tt nhim vu chin thut trong thoi gian ngn nht. Chi co th giai quyt nhim vu chin thut bng tu duy thi VV moi co th thuc hin bng hanh dng. iu nay co nghia la mi VV khi giai quyt nhim vu chin thut thi cn ch y dn kha nng cua ban thn cng nhu di phuong trong trn du. Nu kha nng hanh dng khng du dap ung thi tu duy co hay cng khng th thuc hin duoc. Thoi gian giai quyt nhim vu chin thut bng tu duy phu thuc rt nhiu vao vn ki nng ki xao, chin thut cua VV. inh nghim cang nhiu, khi luong cac ki xao hanh dng cang lon thi thoi gian cua gian cua giai doan nay cang ngn va nguoc lai. 2.1.3. Gii Su>t nhiCm vD chin thu=t bTng hFnh 7ng. (f
Hanh vi chin thut chi th hin ra bn ngoai khi giai quyt nhim vu bng vn dng. Hoat dng nay la kt qua tng hop cua qua trinh tu duy, nng luc th cht va vn ki xao sn co cua VV. Thng qua nhn thuc va phn tich tinh hung thi du cua VV xac dinh duoc nhim vu chin thut ma ho cn giai quyt truoc ht bng tu duy d tim kim mt kha nng phu hop trong rt nhiu kha nng khac nhau. Cac kha nng kha nng nay duoc tich lu bng tri thuc, kinh nghim cng nho su ren luyn thuong xuyn lin tuc. Su tp luyn chin thut thuong xuyn, lin tuc voi cac bai tp da dang phong ph s gp cho VV co tu duy nhay ben, linh hoat d giai quyt nhim vu chin thut bng hanh dng mt cach kip thoi va hop li. t qua giai quyt nhim vu chin thut bng hanh dng s duoc lin h tr lai voi tri nho va khi no d thanh thoi qun bit voi VV thi ho s co nhung kinh nghin thuc t. Ton lai mt hanh vi chin thut co kt qua tt duoc thuong xuyn ren luyn s tr thnah nhung ki xao chin thut d gp VV co th giai quyt tt cac nhim vu cua minh. (.(. Nhi5 v. yu 'u 'UV 'Wng t+' ging -0y 'hi%n thult 'u XWng. 2.2.1. BhiCm vD cAa ging $5> chin thu=t cu lng. Giang day chin thut cu lng cn giai quyt nhung nhim vu sau: - Hoan thin nhung dng tac ca nhn va nhung bai tp phi hop ki thut co ban cung voi vic nng cao hiu qua su dung cac bai tp do. Giang day chin thut chi duoc dt ra trn co s ki thut cua HS d hoan thin, dng thoi mi dng tac danh cu du phai duoc dam bao v mt chinh xac va hop li mang lai hiu qua thi du cao. - Phat trin cho HS kha nng phan ung nhanh truoc cac tinh hung phuc tap cua trn du, do la cac nng luc: ch y phan doan tinh hung va lua chon nhanh, linh hoat cua cac hanh dng dap lai nhung hanh dng cua di phuong. - Hinh thanh cho HS ki nng su dung linh hoat, sang tao cac tinh hung chin thut khac nhau trn co s co tinh dn nng luc cua ban thn va kha nng cua di phuong cung voi nhung diu kin bn ngoai cua trn du do. Mi phuong an chin thut khng th ap dung chung cho cac trn du, cng nhu mi ca nhn cng khng th ngay mt lc cung su dung tt nhung chin thut ma minh d tp luyn, bi vi giai quyt nhin vu nay nhm tao cho HS vn dung co hiu qua cac chin thut khac nhau d nng cao thanh tich cua ban thn minh cng nhu cua tp th trong hoc tp va thi du mn cu lng. 2.2.2. UEu cu cAa cng t?c ging $5> chin thu=t. (i
- Cn quan trit yu cu cua cac nguyn tc giang day, dc bit la nguyn tc tu giac tich cuc d phay huy cao d vai tr chu dng sang tao cua hoc sinh trong qua trinh giang day chin thut. - Giang day chin thut chi duoc tin hanh trn co s ki thut cua ca nhn HS d tuong di hoan thin. - Su dung da dang va tng hop cac bai tp chin thut trong ca tn cng ln phng thu cung voi cac chin thut cho ca danh don va danh di khi d tinh dn cac dc dim va nng luc ca nhn cua HS. 2.2.3. VhG:ng ph?p ging $5>. Giang day chin thut trong cu lng thuong duoc su dung tng hop tt ca phuong phap giang day khac nhau cua GDTC. Tu tho mi giai doan khac nhau co th su dung cac phuong phap khac nhau, song phuong phap bai tp vn duoc coi la phuong phap co ban va chu yu trong giang day chin thut. ua trinh su dung phuong phap bai tp d giang day chin thut cn tinh dn cac diu kin sau: - Cac bai tp phai co cu trc gn ging nhau voi cac tinh hung co trong thi du . Thng thuong la cac bai tp phi hop di chuyn voi danh cu cac vi tri khac nhau trn sn. Mi vi tri khac nhau du co cach danh cu khac nhau va mt vi tri cng co th xu li danh cu bng mI cach khac nhau trn co s vn dung cac yu t suc manh, tc d va dim roi mt cach hop li voI hiu qua cao. - kho cua cac bai tp tng dn bng cach phI hop t 2 dn 3 ki thut khac nhau cung voi vic kt hop nng cao v d chun, tc d va suc manh trong mi tinh hung cu th cua chin thut. - Cac bai tp cn su dung tinh toan dn luong vn dng hop li va phu hop voI dc dim,trinh d ca nhn cua hoc sinh. (.(.]. C+' ms\' ti%n hunh ging -0y 'hi%n thult. &2G!c th4 nhHt* i voi dang chin thut co ban thi ban du co th su dung phuong phap loi noi trong do bao gm : muc dich, y nghia cua chin thut, phuong phap va tinh hung duoc su dung chin thut do. Sau do GV thi pham bai tp chin thut s duoc ap dung. & 2G!c th4 hai* NguoI hoc cn co thoI gian tu duy hoc trao dI v chin thut cn tp luyn. Trn co s d duoc phn tich va quan sat d t do xy dung cho minh khai nim, nI dung, y d va phat trin vn dung cng nhu cach thuc tin hanh tp luyn chin thut do. & 2G!c th4 ba* Thuc hin chin thut trn sn (chua tip sc voI cu) hoc trn hinh v bng cac duong k th hin phuong thuc tp luyn chin thut, trong do bao gm: vi tri chun bi, phuong phap va ki thut di chuyn, dim (o
danh cu .va cach thuc danh cu, nhung yu cu v cac yu t kt hop khi su dung ki thut danh cu mI vi tri khac nhau trn sn. & 2G!c th4 tG* PhI hop di chuyn chin thut voI thuc hin tip xc cu tho yu cu cua chin thut, su dung phuong phap bai tp lp lai tho t voi d kho tng dn v cac mt nhu: dung suc, d chinh xac, huong huong danh cu cung voi cac cam giac v khng gian, thoi gian, cam giac v luoi va sn bi cho nguoi tp. & 2G!c th4 n,m* thuc hin chin thut trong cac bai tp thi du, phi hop cac bai tp chin thut trong tng tinh hung cu th cua mi trn du. t hop tu duy vn dung sang tao cua ca nhn hoc sinh voi nhung nhn xet gop y cua dng di, cua giao vin d chin thut ngay cang hoan thin hon. CH9FNG V LUAT THI U CU LNG WTFi liCu +u=t cu lng & UX ban T.TT& 2YYIZ *q
CH9FNG V PHNG PHAP THI U VA TRNG TAI Co 2 phuong phap thi du co ban: du vng trn va du loai truc tip. Ngoai ra cn phuong phap thi du hn hop: vn dung ca du loai truc tip va du vng trn. 1. Jhstng Zh+Z /_u vvng trvn Mi di ln luot gp nhau, phuong phap nay co uu dim la co th xac dinh mt cach chinh xac trinh d cua cac di (du thu). Xp hang mt cach cng bng tranh duoc hin tuong 'may rui hoc cac di kha loai nhau ngay t du. Song nhuoc dim la thoi gian keo dai, trn du nhiu, cng tac t chuc va trong tai tn nhiu cng phu. Thi du vng trn 3 loai: Vng trn don (mi di, du thu ln luot gp nhau mt ln) vng trn kep (mi di, du thu ln luot gp nhau 2 ln) vng trn chia ban (cac di, du thu tham du duoc chia ra tng bang va trong bang du thu, cac di du vng trn. Cac di, du thu du bang vao du chung kt chon di v dich). Thi du vng trn don: Cach tinh s trn va vng du: Tinh s trn tho cng thuc. Trong do: X la tng s trn du. A la di (du thu) tham gia thi du. Tinh vng du tho cng thuc: D A 1 (nu s di, du thu tham gia thi du la mt s chn). D A (nu s di, du thu tham gia thi du la mt s l). Vi du 1: Co 6 di tham gia thi du Tng s trn du la: S vng du la: D 6 1 6 vng. Vi du 2: Co 9 cu thu tham gia thi du: Tng s trn du la: *1
S vng du la: D 9 vng. Nu thi du vng trn kep thi tng s trn du va tng s vng du tng ln gp di. Cach vach biu d xac dinh thu tu trn du, vng du d tho di kt qua thi du: Truong hop s di, du thu tham gia la mt s chn. Biu d thi du: 6 n Mn' #8n (M#) CAC VONG U I II III IV V gp 6 2 5 3 - 5 6 2 3
5 3 6 2 3 2 5 6 2 3 6 5 Cach lam: Xac dinh s vng du tho cng thuc: D A 1 Cho cac di, cu thu bc thm chon s, ly mt s c dinh va ln luot dt cac s tho thu tu nguoc voi chiu kim dng h t phia duoi s c dinh. Cac vng du sau mi vng chuyn xung mt s tho nguoc chiu kim dng h dn ht luot. Biu d thi du: 5 n Mn' #8n (M#) CAC VONG U I II III IV V (x) gp 5 1 2 3 (x) 5 3 1 2 (x) 3 2 5 1 (x) 2 3 1 5 (x) 1 2 5 3 Cach lam: Xac dinh s vng du tho cng thuc: D A. Ly x c dinh, nu di, du thu nao gp x coi nhu duoc nghi, cn lai cach lam nhu biu d 6 vn dng vin (di). Nh# u On' t"On kBp: Cach vach biu d thi du cng ging nhu thi du vng trn don, nhung mi di, du thu gp nhau 2 ln (mi luot di va mt luot v). *(
Nh# u On' t"On ch#a 1%n': Truong hop s di, du thu tham gia dng nhung it thoi gian thi dung hinh thuc du vng chia bang. Thu tu do nhu sau: Chia du s di, du thu tham gia vao nhiu bang. Cac di cung bang bc thm chon s cua di minh ri lp biu d thi du trong tng ban, cac di cung bang thi du vng trn xp thu tu trong bang. Cac di dung du cac bang du vng trn voi nhau chon di v dich. Ch4 P: hi chia bang, Ban t chuc nn dua vao thanh tich cua cac di (du thu) d dat duoc giai truoc chon lam hat nhn (k ca don vi dng cai) d chia du cac bang, tranh dn cac di kha vao mt bang. (. Jhstng Zh+Z thi /_u X,0i Trong qua trinh thi du, nu di, du thu nao thua 1 trn (du loai truc tip 1 ln thua) hoc 2 trn (trong du loai truc tip 2 ln thua) s khng duoc thi du nua. Phuong phap nay co th rt ngn duoc thoi gian, song kho danh gia chinh xac trinh d thuc t cua tng di du thu. +u ;o/# 1 ;n thua: i, du thu nao thua 1 trn s bi loai khoi cuc du. Cach lp so d tho di cuc du: Nu s di, du thu tham gia thi du la mt s dng voi 2 n (2, , 8, 16, 32) thi so d thi du duoc vach ra rt d dang. Tng cp 2 di, du thu s gp nhau ngay ngay thu nht. Lc nay chi cn chon cac hat nhn dua vao du, cui, giua di ln va giua di xung cua so d, cn cac di khac cho bc thm vao cac bang thi du. VK H:: Vach so d bang thi du cho 8 di, du thu: **
Nu tng s tham gia khng dng voi mt s la 2 n thi s co mot s di phai tham gia thi du vng du (vng 1) d vng 2 cn lai s di, du thu dng voi 2 n . Cng thuc tinh nhu sau: X (A 2 n ) 2 Trong do: X la s di, du thu tham gia thi du vng du. A la tng s di, du thu tham gia giai. 2 la co s n la lu tha (2 n A) Vi du: Vach so d thi du cho 11 di, du thu. S du thu phai tham gia thi du vng du la: X (11 2 3 ) 2 6 du thu. Cn 5 VV duoc doi d thi du vng 2. Tng s trn du trong phuong phap thi du loai truc tip mt trn thua bng s di, du thu tham gia tr di 1. (Y A 1) +u ;o/# 2 ;n thua: i, du thu nao thua 2 trn s bi loai ngay khoi cuc thi. Phuong phap thi du nay phn nao khc phuc duoc su 'may rui va cho phep xac dinh trinh d thu hang cua cac di, du thu tuong di chinh xac. Tuy nhin vic lp so d va tho di cac trn du kha phuc tap, di hoi phai ti mi, chu dao. Cach lp so d tho di kt qua thi du gm 2 phn: *]
u tin, tt ca cac di, du thu tham gia giai du xp vao mt so d ging nhu so d thi du loai mt ln thua. So d nay goi la so d A (so d chinh), cac di, du thu thng (chua thua ln nao) s thi du so d nay. Sau vng du du tin, cac di thua duoc xp xung so d B (so d phu), so d nay gm cac di, du thu d bi thua 1 ln. i, du thu nao thua thm 1 ln nua so d B s bi loai. Cac di, du thu so d A bi thua vng du nao thi duoc xp vao so d B vng du tuong ung. i, du thu thng lin tuc so d A s gp di, du thu thng lin tuc so d B va nu di, du thu so d A lai thng thi s la v dich. Nu di, du thu so d B thng thi phai du thm mt ln nua (vi di, du thu so d A moi thua mt ln, bng s ln thua cua di, du thu so d B), trong trn nay di, du thu so d nao thng thi s v dich. Tng s trn du trong phuong phap du loai 2 ln thua la: Y (A x 2) 2 Trong do: Y la tng s trn du. A la s di tham gia giai Nu tng s di, du t hu tham gia giai khng dng voi mt s la 2n (A # 2 n ), thi cach tinh cng ging nhun du loai mt ln thua. VK H:: Vach so d thi du hai ln thua cho 8 du thu: Nh# u hQn h!p Phuong phap thi du nay tng hop ca hai phuong phap trn. Co th giai doan du chia bang thi du vng trn, giai doan sau dan cheo, hoc giai doan du du truc tip, giai doan sau cn di (du thu) du vng trn Ch4 P: T chuc tho diu l giai quy dinh. NhR thSc th# u Tn' M# nam UC4p NHVWXSY J Tn' M# nZ UC4p [\]^Y 1. Cac di tham gia thi du dng di nam hoc dng di nu, duoc phep dng ky t 6 VV. Cn cu vao s luong VV cua cac di dng ky tham du, ban t chuc dua vao iu l cua giai va Lut thi du d xp thi du don, di nhu sau: Nu VV duoc phep xp 6 di va don. Nu 5 VV duoc phep xp 10 di va 5 don. Nu 6 VV duoc phep xp 15 di va 6 don. 2. Truoc trn du 30 pht, cac lnh di phai np cho Ban t chuc giai danh sach dng ky thi du dng di cua di minh tho thu tu cu th nhu sau: Trn don thu nht: (Tn VV) Trn don thu hai: (Tn VV) Trn don thu ba: (Tn VV) *`
Trn don thu nht: (Tn VV) Trn don thu hai: (Tn VV) Mi VV chi duoc phep tham gia thi du 1 trn don va 1 trn di. Cac di phai xp vi tri trong bang dng ky cua don vi minh tho nguyn tc cac VV (di) manh phia trn. (O Vit Nam ly kt qua cua giai v dich, Th gioi ly thu tu xp hang cua IBF). Trn co s danh sach dng ky cua cac di, Ban T chuc s quyt dinh thi du dng di 1 trong 8 truong hop tho nguyn tc tranh cho cac VV phai thi du hai trn lin tip, hoc phai thi du trn di truoc trn don, cu th nhu sau: Truong hop 1: Trn don thu nht - trn di thu nht - trn don thu hai - trn di thu hai - trn don thu ba. Truong hop 2: Trn don thu nht - trn di thu hai - trn don thu hai - trn di thu nht - trn don thu ba. Truong hop 3: Trn don thu nht - trn don thu hai - trn di thu nht - trn don thu ba - trn di thu hai. Truong hop : Trn don thu nht - trn don thu hai - trn di thu hai - trn don thu ba - trn di thu nht. Truong hop 5: Trn don thu nht - trn don thu hai - trn don thu ba - trn di thu nht - trn di thu hai. Truong hop 6: Trn don thu nht - trn don thu hai - trn don thu ba - trn di thu hai - trn di thu nht. Truong hop : Trn don thu nht - trn di thu nht - trn don thu hai - trn don thu ba - trn di thu hai. Truong hop 8: Trn don thu nht - trn di thu hai - trn don thu hai - trn don thu ba - trn di thu nht. Trong dng ky danh sach cua cac di, nu ca 8 truong hop nu trn du khng thoa mn, Ban t chuc s lua chon truong hop thu 5, voi diu kin giua hai trn du ma VV phai thi du lin tip s duoc nghi giua 30 pht. * Trong thi du giai dng di, di nao thng 3 trn thi di do thng cuc. Song iu l thi du hin nay cua IBF va cua Vit Nam: thng, thua du phai thi du ca 5 trn.