1

1
Savijanje nosaa
a) Naprezanja ( i )
b) Deformacije progib (w)
2
Uvjet krutosti
Uvjet krutosti sastoji se u ogranienju progiba
konstrukcije w.
Drvena greda:
200
l
w
dop
= == =
300
l
w
dop
= == =
- roenica
- stropna greda
3
Uvjet krutosti za drvenu stropnu gredu raspona
l = 3,0 m:
cm
l
w
dop
1
300
300
300
= == = = == = = == =
4
b
1
) Diferencijalna jednadba elastine
(progibne) linije
b
2
) Metoda analogne grede - Mohr
5
. konst
I E
y
= == =

= == =
y
M

3.2.

1
b
1
) Iz izvoda za isto savijanje:
Izraz iz matematike za zakrivljenost krivulje
(koordinatni sustav Oxy):
radijus

1
zakrivljenost
3
2
2
1
1
( (( (
( (( (

( (( (




| || |
. .. .
| || |

\ \\ \
| || |
+ ++ +
= == =
dx
dy
dx
y
2
d

6
odnosno za Oxz
01 0
300
4
300
4
2
2
,
l
l
l
w
dx
dw
tg
max
A
= == = = == =

= == = = == =
3
2
2
1
1
( (( (
( (( (

( (( (




| || |
. .. .
| || |

\ \\ \
| || |
+ ++ +
= == =
dx
dw
dx
w
2
d

2
7
Zakrivljenost :

( (( (
( (( (

( (( (




| || |
. .. .
| || |

\ \\ \
| || |
+ ++ +
= == = | || |
. .. .
| || |

\ \\ \
| || |

1

3
2
2
2
1
01 0 01 0
dx
dy
,
dx
dw
,
dx
dw
3
2
2
1
1
( (( (
( (( (

( (( (




| || |
. .. .
| || |

\ \\ \
| || |
+ ++ +
= == =
dx
dw
dx
w
2
d

2
1
dx
w
2
d
= == =

8
2
2
1
dx
w d
I E
y
= == =

= == =
y
M

Prirast kuta je pozitivan u smislu suprotnom od

gibanja kazaljke na satu.
y
I E dx
w d

= == =
y
M
2
2
9
Diferencijalna jednadba elastine (progibne) linije
y
I E dx
w d

= == =
y
M
2
2
10
y
y
y
y
y
I E
q
dx
M d
dx
w d
I E
M
dx
w d
q
dx
M d

= == = = == =

= == =
= == =
2
2
4
4
2
2
2
2

dx
d
/
: I e Iz Mehanik
2
2
11
1. Diferencijalna jednadba progibne linije
y
y
y
I E
q
dx
w d
I E
M
dx
w d

= == =

= == =
4
4
2
2
I.
II.
Konstante integracije odreujemo iz rubnih uvjeta.
12
Rubni uvjeti prosta greda
zglob A zglob B
0 0
0 0
= == = = == =
= == = = == =
A
A
M
w
x
x
0
0
= == = = == =
= == = = == =
B
B
M
w
l x
l x
3
13
Rubni uvjeti - konzola
ukljetenje A
slobodan kraj B
0 0
0 0
= == = = == = = == =
= == = = == =
dx
dw

w
A
A
x
x
14
Rubni uvjeti
Greda zglob A
Konzola ukljetenje A
slobodan kraj B
zglob B
0 0
0 0
= == = = == =
= == = = == =
A
A
M
w
x
x
0
0
= == = = == =
= == = = == =
B
B
M
w
l x
l x
0 0
0 0
= == = = == = = == =
= == = = == =
dx
dw

w
A
A
x
x
15
Integriranje diferencijanih jednadbi
elastine linije za odreivanje progiba
(i kuta zaokreta) bit e izvedeno
u okviru nastave na predavanjima.
Slijede rjeenja za prostu gredu i konzolu.
16
Greda
y
C maks
EI
Fl
w w
za

= == = = == =
= == =
48
3


2
l
x
y
maks
EI
ql
w
za
4
384
5
= == =
= == =


2
l
x
17
Konzola
y
B
EI
Fl
w
za

= == =
= == =
3
3

l x
y
B
EI
ql
w
za

= == =
= == =
8
4

l x
18
b
2
) Metoda analogne grede ili
Mohrova analogija
zasniva se na analogiji
diferencijalnih jednadbi statike i
diferencijalnih jednadbi elastine (progibne)
linije.
4
19
Diferencijalne jednadbe statike
povezuju:
- moment savijanja M
y
- poprenu silu T
z
i
- optereenje q.
q
dx
M d
T
dx
dM
y
z
y
= == =
= == =
2
2


= == =
= == =
tg
dx
dw
EI
M
dx
w d
y
y


2
2
Diferencijalne
jednadbe elastine
(progibne) linije w i
kut zaokreta
(nagib tangente
na progibnu liniju)
20
Fiktivno optereenje analogne grede q
f
predstavlja
dijagram momenta savijanja M
y
Kutu zaokreta jednak je fiktivnoj poprenoj sili T
f
analogne grede podijeljenoj s EI
y
Progib nosaa w jednak je fiktivnom momentu M
f
savijanja analogne grede podijeljenom s EI
y
.
21


y
f
y
f
y f
EI
M
~
w
EI
T
~
M q
~
= == =
= == =
= == =

22
Stvarni nosa Analogna greda
1. Prosta greda
2. Konzola
3. Greda s prepustom
Za analognu gredu (fiktivan nosa) potrebno je osigurati
analogne rubne uvjete!!
23 24
1. Prosta greda
zglob 0 T
zglob 0 M
0 zaokreta kut
0 w progib
f
f

= == =

= == =
~
~

Analogna greda
Stvarna greda Analogna greda
Zglob
5
25
2. Konzola
Ukljeten
oslonac
0
0

= == =
B
B
w l x


0
0 0
= == =
= == = = == =
A
A
w x


Slobodan kraj
26
Ukljeten oslonac
mora biti slobodan!
0 0
0 0
= == = = == =
= == = = == =
Af
Af
T
M
~
~
w
A
A

Slobodan kraj
moramo ukljetiti !
0 0
0 0


Bf
Bf
T
M
~
~
w
B
B

27
Stvaran nosa Analogna greda
2. Konzola
28
3. Greda s prepustom
zglob 0 T 0
zglob 0 M 0 w
greda Analogna
0 zaokreta kut
0 w progib
f
f

= == = = == =

= == =
~
~

Zglob
29 30
Postupak primjene metode analogne
grede za odreivanje progiba nosaa
1. Nacrtati dijagram momenata savijanja M
y
na stvarnom
nosau.
2. Skicirati analognu gredu
3. Analognu gredu opteretiti fiktivnim optereenjem q
f
4. Odrediti fiktivni moment savijanja M
f
analogne grede u toci u
kojoj traimo progib w (i fiktivnu poprenu silu T
f
ako nas
zanima nagib tangente kut zaokreta stvarne grede).
5. Progib u toci stvarnog nosaa:
a kut zaokreta:
~
y
f
y
~
f
EI
T
EI
M
w
= == =
= == =

6
31
Stvarni nosa Analogna greda
1. Prosta greda
2. Konzola
3. Greda s prepustom
32
Prosta greda S 235 IPN 100
2 2
kN/cm kN/cm 5 14 2 13
2 34
450
, ,
, W
M
dop
y
ekst
= == = < << < = == = = == = = == =
2 2
kN/cm kN/cm 5 7 4 0
45 0 171
91 19 5 1
, ,
,
, ,
b I
S T
dop
y y
y ekst
max
= == = < << < = == =


= == =


= == =
cm , mm , d b
cm , S
cm I
cm , W
y
y
y
y
45 0 5 4
9 19
171
2 34
3
4
3
= == = = == = = == =
= == =
= == =
= == =
F = 3 kN
Profil zadovoljava uvjet vrstoe:
33
Uvjet krutosti - progib
2
1
2
75 6
2
5 13
2
6 5 4
kNm ,
A
A
kNm ,
,
A
= == = = == =
= == =

= == =
2
1
2
1
75 6
75 6
kNm , A R
~
kNm , A R
~
f B
Af
= == = = == =
= == = = == =
Analogna greda s fiktivnim optereenjem
34
3 6 3
1
10 5 13 5 13
1 75 6 3 75 6 1 3
kNcm , kNm , M
~
, , A R
~
M
~
Cf
Af Cf
= == = = == =
= == = = == = = == = = == =

l/2 x za
35
cm w cm
dop
3
200
600
200
76 3
171 21000
10 5 13
6
= == = = == = = == = > >> > = == =


= == = = == =
l
,
,
EI
M
~
w
y
cf
max
IPN 100 ne zadovoljava uvjet krutosti !!
36
Prosta greda S 235 IPN 300
2 2
kN/cm kN/cm 5 14 9 12
653
8400
, ,
W
M
dop
y
ekst
= == = < << < = == = = == = = == =
cm , mm , d b
cm S
cm I
cm W
y
y
y
y




08 1 8 10
381
9800
653
3
4
3
= == = = == = = == =
= == =
= == =
= == =
Profil zadovoljava uvjet vrstoe:
2 2
kN/cm kN/cm 5 7 9 0
08 1 9800
381 00 24
, ,
,
,
b I
S T
dop
y y
y ekstx
= == = < << < = == =


= == =


= == =
7
37
Uvjet krutosti - progib
2
3 2
2
4 1
5 94
2
25 2 84
0 147
2
5 3 84
kNm ,
,
A A
kNm ,
,
A A
= == =

= == = = == =
= == =

= == = = == =
38
2
2
2 1
6 241
5 241 5 94 0 147
kNm R R
kNm A A R
Af f B
Af
,
~
, , ,
~
= == = = == =
= == = + ++ + = == = + ++ + = == =
39 3 6 3
1
1
2 1 1
10 70 776 70 776
125 1 5 94 42 3 0 147 75 5 5 241
2
25 2
25 2 5 3
3
1
75 5
kNcm Nm M
M
A A R M
za
f
f
Af f
= == = = == =
= == = = == =
= == = | || |
. .. .
| || |

\ \\ \
| || |
+ ++ + = == =
= == =
, k ,
~
, , , , , ,
~
,
, , ,
~ ~
l/2 x
40
IPN 300 zadovoljava i uvjet krutosti:
cm , w cm ,
,
~
l/2 x
dop max
83 3
300
1150
300
77 3
9800 21000
10 70 776
6
1
= == = = == = = == = > >> > = == =


= == = = == =
= == =
l
EI
M
w
za
y
f
Odabrano: IPN 300 ; S 235
41
Rijeite zadatak ako je zadano:
F = 24 kN
l = 2,0 m
a = 0,5 m
42
Prosta greda: kontinuirano optereenje
q = 2 kN/m
l = 7 m
R
A
= 7 kN
M
max
= f =12,25 kNm
elik S 235
8
43
Iz dimenzioniranja: UPN 140
W
y
= 86,4 cm
3
I
y
= 605 cm
4
S
y
= 51,4 cm
3
b
y
= d = 7 mm = 0,7 cm
2 2
kN/cm kN/cm 5 , 14 2 , 14
4 , 86
1225
W
M
dop
y
ekst
= == = < << < = == = = == = = == =
2 2
kN/cm kN/cm 5 7 8 0
7 0 605
4 51 00 7
, ,
,
, ,
b I
S T
dop
y y
y . ekst
= == = < << < = == =


= == =


= == =
Uvjet vrstoe:
44
Uvjet krutosti
Dozvoljeni progib:
cm w
dop
33 2
300
700
300
,
l
= == = = == = = == =
2
2
kNm , /
~ ~
kNm 7,16 , ,
58 28 2
5 25 12 00 7
3
2
8 3
2
3
2
2
= == = = == = = == =
= == = = == =

= == = = == =
A R R
l q
l f l A
Bf Af
45
2
2
kNm ,
~ ~
kNm 8,58
,

58 28
2
2
16 57
2
2
1
1 1
= == = = == = = == =
= == = = == = = == = = == =
A R R
A
A A A
Bf Af
Bolje je oznaiti ovako:
( (( ( ) )) ) 2
8
3
2
2
1 1
/ /
~ ~

/
l A l R M
l x za
Af f
= == =
= == =
46
Profil UPN 140 ne zadovoljava uvjet krutosti !!
cm , w cm ,
,
~
dop max
33 2
300
700
300
9 4
605 21000
10 52 62
6
1
= == = = == = = == = > >> > = == =


= == = = == =
l
EI
M
w
y
f
( (( ( ) )) )
3 3
kNcm , kNm , , ,
~

, , , ,
~

/ /
~ ~
/
6
1
1
1 1
10 52 62 52 62 51 37 03 100
50 3
8
3
58 28 50 3 58 28
2
8
3
2 2
= == = = == = = == =
= == = = == =
= == = = == = = == =
f
f
Af f
M
M
l A l R M l x za
47
Iz rjeenja diferencijalne jednadbe:
y
. maks
EI
l q
w
4
384
5
= == =
kN/cm
cn 100 m 1
kN
2 02 0 2 , m / kN q = == =

= == = = == =
cm ,
,
EI
l q
w
y
. maks
9 4
605 21000
700 02 0
384
5
384
5
4 4
= == =


= == =

= == =
dobiva se jednaka vrijednost progiba:
48
UPN 180; I
y
= 1350 cm
4
Odabrano: UPN 180 ; S 235
4
dop
potr
4
dop
potr
dop
cm
2 w

jednadbe dif. rjeenja
cm
w

cm w za
1278
33 21000
700 02 0
384
5
384
5
1278
33 2 21000
10 52 62
33 2
4 4
6
> >> >


> >> >


> >> >
> >> >


> >> >

> >> >
= == =
,
,
E
l q
I
iz ili
,
,
E
M
~
I
,
y
cf
y
Odreivanje potrebnog momenta tromosti:
9
49 l F l F
F F
= = =
= = =
=
A A A
A A z
x
M 0 M 0 M . 3
R 0 R 0 F . 2
a zadovoljen 0 F . 1
Reakcije:
z
x
R
A
M
A
2. Konzola
50
Dijagrami
51
Konzola
Analogna greda
Analogna greda s
fiktivnim optereenjem
52
2 2
3 3
0
0
3
2
2
0 2
0 0 1
2
3 2
l F l M
A R
~
l F l M ~
A R
~
l l M ~
F .
F .
A
Bf
A
Bf Bf
A
Bf z
x

= == =

= == = = == =

= == =

= == = = == =
= == =



= == =
= == = = == =

M
M
M 3. a zadavoljen ident.
B

2 2
2
l F l M
A
A

= == =

= == =
53
z
x
R
A
M
A
y y
f B
y
f B
B
y y
Bf
. maks B
EI
l F
EI
R
~
EI
T
~
EI
l F
EI
M
~
w w


= == = = == = = == =


= == = = == = = == =
2
3
2
3

54
Desna konzola
y y
Af
. maks A
EI
l F
EI
M
~
w w


= == = = == = = == =
3
3

2 2
2
l F l M
A
B

= == =

= == =
Analogni nosa fiktivna greda
10
55
Konzola - kontinuirano optereenje
56
Dijagrami:
57
Analogna greda s
fiktivnim optereenjem
12 8 3
2
3
2
4 2 2 2
3 2
2
3 2
1
l q
l
l q
l f A
l q l l q l M
A
A

= == =

= == = = == =

= == =

= == =

= == =
58



a zadavoljen ident.
6 12 4
0
0 2
0 1
3 3 3
2 1
2 1
l q l q l q
A A R
~
A A R
~
F .
F .
Bf
Bf
z
x

= == =



= == = = == =
= == = + ++ +
= == =
= == =

59
8 2 12 3
2
4
2 3
2
0
2 3
2
0
4 3 3
2 1
2 1
l q l l q l l q ~
l
A
l
A
~
l
A
l
A
~
Bf
Bf
Bf

= == =



= == =
= == =

= == =
= == = + ++ +


= == =
M
M
M
M 3.
B

60
Konzola - kontinuirano optereenje


M
w M
b
b
y y
Bf
Bf
y y
Bf
Bf
I E
l q
I E
R
~
l q
R
~
I E
l q
I E
~
l q ~


= == =

= == =

= == =


= == =

= == =

= == =
6 6
8 8
3 3
4 4

11
61
3. Greda s prepustom
62
Stvarni nosa Analogna greda
1. Prosta greda
2. Konzola
3. Greda s prepustom
63
1
M
B
=
64
Analogna greda = Gerberov nosa
2
2
2
1
a a F
A
l a F
A

= == =

= == =
65
2
2
2
1
a a F
A
l a F
A

= == =

= == =
( (( ( ) )) )
( (( ( ) )) ) l a R
~ l
a A
a
A
~
l a R
~ l
a A
a
A
~
A R
~
l A l R
~
M
Af Cf
Af Cf
C
Af Af
L
B
+ ++ + | || |
. .. .
| || |

\ \\ \
| || |
+ ++ + + ++ +

= == =
= == = + ++ + + ++ + | || |
. .. .
| || |

\ \\ \
| || |
+ ++ +


= == =
= == = = == =
= == =
3 3
2
0
3 3
2
0
3
1
0
3
1
0
1 2
1 2
1 1
M
M
M

66
Greda s prepustom

M
w Progib
C
y
Cf
I E
~

= == =
12
67
Zadatak na vjebama
Odredite progib slobodnog kraja grednog nosaa