Manastir Mileeva

Uvod
Uvod
Tokom duge i burne prolosti
Tokom duge i burne prolosti
srpskog naroda, manastiri i crkve
srpskog naroda, manastiri i crkve
nisu bili samo mesta okupljanja
nisu bili samo mesta okupljanja
vernika i irenja i ouvanja nae
vernika i irenja i ouvanja nae
vere. Vekovima, u manastirima se
vere. Vekovima, u manastirima se
razvijala i negovala srpska kultura.
razvijala i negovala srpska kultura.
Brojni su i manastiri u kojima su
Brojni su i manastiri u kojima su
postojale, tada prve i jedine, kole
postojale, tada prve i jedine, kole
u Srbiji.
u Srbiji.
Istorija ileeve
Istorija ileeve
!snovao je kralj Ste"an Vladislav.
!snovao je kralj Ste"an Vladislav.
Vreme podizanja mileevske crkve
Vreme podizanja mileevske crkve
nije precizno odre#eno.
nije precizno odre#eno.
Vie puta je ruena i obnavljana.
Vie puta je ruena i obnavljana.
U manastiru ileeva radila je
U manastiru ileeva radila je
jedna od najstariji$ srpski$ kola,
jedna od najstariji$ srpski$ kola,
a izuzetno je bila va%na i
a izuzetno je bila va%na i
mileevska tamparija.
mileevska tamparija.
&r$itektura
&r$itektura
anastir je nastao u vreme 'atinskog carstva, kada i anastir je nastao u vreme 'atinskog carstva, kada i
nastaje takozvani nastaje takozvani ,, ,,plastini stil( koji se odlikuje plastini stil( koji se odlikuje
monumentalno)u, izbegava dekorativnost i naginje monumentalno)u, izbegava dekorativnost i naginje
"ormama klasine antike "ormama klasine antike. .
*lavna crkva manastira ileeve pripada, po *lavna crkva manastira ileeve pripada, po
ar$itektonskim obele%jima, drugom, zrelom dobu ar$itektonskim obele%jima, drugom, zrelom dobu
monumentalne ar$itekture u +akoj monumentalne ar$itekture u +akoj
,reske
,reske
U manastiru ileeva postoje takore)i tri U manastiru ileeva postoje takore)i tri
"resko-celine. !ne se nalaze u naosu, u "resko-celine. !ne se nalaze u naosu, u
unutranjoj i spoljanjoj priprati. Svojim unutranjoj i spoljanjoj priprati. Svojim
osobinama prikazuju tri etape umetnikog osobinama prikazuju tri etape umetnikog
%ivota u ileevi u godinama kada se manastir %ivota u ileevi u godinama kada se manastir
dovravao i kada je dobio svoj konaan oblik. dovravao i kada je dobio svoj konaan oblik.
Sva tri %ivopisa ileeve nastala su za vreme Sva tri %ivopisa ileeve nastala su za vreme
%ivota njenog osnivaa kralja Vladislava. %ivota njenog osnivaa kralja Vladislava.
Slikarstvo
Slikarstvo
ileevske "reske odaju ileevske "reske odaju
izuzetno visok umetniki izuzetno visok umetniki
kvalitet. kvalitet. Slikari su bili *rci, Slikari su bili *rci,
kolovani u jednom od kolovani u jednom od
veliki$ centara Vizantijskog veliki$ centara Vizantijskog
carstva, u .arigradu, /ikeji carstva, u .arigradu, /ikeji
ili Solunu, gde je negovan ili Solunu, gde je negovan
rad u te$nici mozaika. rad u te$nici mozaika.
Slikarstvo 0 portreti vladara
Slikarstvo 0 portreti vladara
Velika pa%nja posve)ena je portretima na
Velika pa%nja posve)ena je portretima na
srpskoj vladarskoj porodinoj kompoziciji.
srpskoj vladarskoj porodinoj kompoziciji.
Izdvajaju se portreti kralja Vladislava-ktitora,
Izdvajaju se portreti kralja Vladislava-ktitora,
zatim Svetog Save, Svetog Simeona-
zatim Svetog Save, Svetog Simeona-
/emanje, prestolonaslednika +adoslava i
/emanje, prestolonaslednika +adoslava i
Ste"ana 1rvovenanog.
Ste"ana 1rvovenanog.
Slikarstvo 0 religiozni motivi
Slikarstvo 0 religiozni motivi
!smiljene do detalja jezikom slike,
!smiljene do detalja jezikom slike,
saoptene su vernicima u ileevi ideje
saoptene su vernicima u ileevi ideje
$ri)anske dogme od inkarnacije i
$ri)anske dogme od inkarnacije i
ovaplo)enja 2ristovog, preko stradanja i
ovaplo)enja 2ristovog, preko stradanja i
vaskrsenja, do ponovnog dolaska na
vaskrsenja, do ponovnog dolaska na
Stranom sudu. Sve je to pokazano kroz
Stranom sudu. Sve je to pokazano kroz
monumentalno i sveano mileevsko
monumentalno i sveano mileevsko
slikarstvo plastinog stila 3III veka, koje
slikarstvo plastinog stila 3III veka, koje
po svojoj lepoti i umetnikim
po svojoj lepoti i umetnikim
vrednostima pripada vr$unskim
vrednostima pripada vr$unskim
ostvarenjima pravoslavnog sveta
ostvarenjima pravoslavnog sveta
srednjeg veka.
srednjeg veka.
4ult Svetog Save
4ult Svetog Save
Sveti Sava je bio simbol ileeve, Sveti Sava je bio simbol ileeve,
to je presudno uticalo na njen to je presudno uticalo na njen
ugled i znaaj. /jegov kult je ovde ugled i znaaj. /jegov kult je ovde
negovan i irio se u sve krajeve negovan i irio se u sve krajeve
zemlje. Svetog Savu su potovali i zemlje. Svetog Savu su potovali i
verovali u njegovu mo) verovali u njegovu mo)
isceljivanja. ileevski kalu#eri isceljivanja. ileevski kalu#eri
su uvek naglaavali svoju ulogu su uvek naglaavali svoju ulogu
uvara njegovi$ motiju, ak i uvara njegovi$ motiju, ak i
kada su one odnete i spaljene. kada su one odnete i spaljene.
Ste"an Vladislav 0 osniva
Ste"an Vladislav 0 osniva
ileeve
ileeve
Vladao u periodu
Vladao u periodu
5678-5687
5678-5687
,
,
drugo dete Ste"ana
drugo dete Ste"ana
1rvovenanog.
1rvovenanog.
/a vlast dolazi uz pomo)
/a vlast dolazi uz pomo)
Svetog Save i bugarskog
Svetog Save i bugarskog
cara 9ovana II &sena.
cara 9ovana II &sena.
/akon smrti nji$ dvojice s
/akon smrti nji$ dvojice s
vlasti ga zbacuje mla#i brat
vlasti ga zbacuje mla#i brat
Ste"an Uro.
Ste"an Uro.
Umire 56:;. a sa$ranjen je u
Umire 56:;. a sa$ranjen je u
ileevi.
ileevi.
<akljuak
<akljuak
4ao to smo rekli manastiri za srpsku
4ao to smo rekli manastiri za srpsku
istoriju nemaju znaaj samo u verskom
istoriju nemaju znaaj samo u verskom
smislu ve) i u kulturolokom,
smislu ve) i u kulturolokom,
umetnikom a pogotovo istorijskom,
umetnikom a pogotovo istorijskom,
kao %ivi posmatrai i simboli istorije
kao %ivi posmatrai i simboli istorije
ovog naroda. 9edan od najva%niji$ je i
ovog naroda. 9edan od najva%niji$ je i
manastir ileeva sa svim onim to ga
manastir ileeva sa svim onim to ga
ini a kao najznaajniji njegov deo
ini a kao najznaajniji njegov deo
izdvajaju se njegove "reske
izdvajaju se njegove "reske.