gnderilen bilgiler ounlukla karakter ile ifade edilir. Sk olarak kullanlmamakla beraber, emisyon snflar iin daha fazla aklama gerektii durumlarda, iaret veya iaretlerin aklamakla iin drdnc ve (arpann cinsini verebilmek iin de) beinci bir karakter daha kullanlr. BANT GENL Telsiz knda verilmesi gereken bilgilerin belli ve yeterli oranda verilebilecei frekans geniliidir. Bant genilikleri say ve bir harf ile ifade edilir. Harfler ondalk iareti yerine kullanlr ve bant geniliinin birimini temsil ederler. lk karakter *0+ sfr, K,M veya G olamaz. Gerekli bant geliklerinin ifade ekilleri rnekleriyle ifade ekilleriyle rnekleriyle aada verilmitir. -0.001 ve 99 Hz aras bant genilii birimi Hzdir, H harfi ile -1.000 ve 999 kHz aras bant genilii birimi kHZ dir, K harfi ile -1.000 ve 999 MHz aras bant genilii birimi MHzdir, M harfi ile -1.000 ve 999 GHz aras bant genilii birimi GHzdir, G harfi ile ifade edilir. RNEKLER: 0.002 Hz=H002 0.1 Hz=H100 12.5 kHz=181K 406kHz=6K00 200 MHz=200M Bant geniliklerinin yazlmas drt adet karakterden oluur. Yz ve yzn st saylarla yazlan bant genilikleri de (harf ifadesi ile beraber) drt karaktere indirilir. ESYON SINIFLARINI TEMSL EDEN KARAKTERLER RNEGN:F1BCN) srasyla: -ilk karakter F ana taycnn modlasyon tipini, -ikinci karakter1 modle edilen ana taycnn iaret(ler)inin cinsini, -nc karakter B gnderilen bilgilendirmenin tipini, -drdnc karakter C iaretlerin aklamalarn ve -beinci karakter N arpan cinsini ifade ederler. Emisyon snflarn temsil eden harf ve rakamlar(karakterler) aada verilmitir. GMDSS donanmlarn kullanan operatr kuraca iletiimin emisyon snfn bilmek zorundadr. Donanmn bu iletiim trne nasl ayarlanaca, reticilerin donanmlarnn kullanma klavuzlarnda anlatlr. Telsiz operatr, NBDP olarak yapaca bir iletiimde alc ve vericisini bu iletiime uygun emisyona (F1B) ayarlanmaldr. Karakterler ise emisyona yaplan teknik uygulamalarn karakterleri aklamalardr. Her teknik uygulama bir karaktere denk gelir. Teknik uygulamalarn karakterleri ITU R/R ierisinde belirtilmitir. Ksa aralklarla ve rastgele yaplacak arlarda (tantm arlar gibi), bant genilii artrlmadan, modlasyon gz ard edilebilir. Buna NBDP alan ky istasyonlarnn trafik olmad zamanlarda srekli olarak yaptklar klar rnek olarak verilebilir. NBDP ky istasyonlar ky istasyonlar alma kanallarnn bo olduu durumlarda, belirli srelerle deiik emisyon snflarnda klar yaparak kendi tantma iaretlerini verebilirler. Emisyon snfn ifade eden karakterlerin aklamalarndaki ilemler tamamen teknik olarak gerekletirilir. Bu kitapta GMDSS operatrleri iin yalnz bilgilendirme amac ile yer verilmitir. Ksaca, emisyon konusu operatr yalnz iletiim trnn saptanmas nedeniyle ilgilendirir. Dahas, bir operatr iin deniz telsiz iletiimlerinde kullanlan emisyon snflarnn bilinmesi de yeterlidir. 1-Birinci Sembol : Ana taycnn modlasyon trn gsterir A Genlik Modlasyonlu ift Yan Band B Genlik Modlasyonlu Bamsz Yan Band C Genlik Modlasyonlu Atk Yan Band D E zamanl olarak veya nceden belirlenen bir srayla Genlik ve A Modlasyonu F Frekans Modlasyonu G Faz Modlasyonu H Genlik Modlasyonlu Tam Tayc Tek Yan Band J Genlik Modlasyonlu Bastrlm Tayc Tek Yan Band K Genlik Modlasyonlu Pulse Emisyon Dizini L Sre ve Uzunluu oranna gre Modleli Pulse Emisyon Dizini M Konum ve Faz oranna gre Modleli Pulse Emisyon Dizini N Modlesiz Tayc P Modlesiz Pulse Emisyon Dizini Q Emisyon yapld sre boyunca taycs Asal Modleli Pulse Emisyon Dizini R Genlik Modlasyonlu Azaltlm yada dzeyi Deiken Tayc, Tek Yan Band V Tayc Modlasyonlarnn bir kombinezonu veya baka ekilde retilmi Pulse Emisyon Dizini W Yukardakilerin olmad, e zamanl veya nceden belirlenen bir srayla A, Genlik ve Pulsedan ikisi veya ikiden ouyla oluan Modlasyonlu Tayc X Yukarda olmayan 2- kinci Sembol : Ana taycy modle eden sinyalin zelliklerini gsterir 0 Modle edilen sinyalin bulunmad 1 Digital bilgi ieren ve modle edilen bir alt taycnn bulunmad tek bir kanal 2 Digital bilgi ieren ve modle edilen alt tayc kullanlm tek bir kanal 3 Analog bilgi ieren tek bir kanal 7 Digital bilgi ieren birden fazla kanal 8 Analog bilgi ieren birden fazla kanal 9 Digital veya Analog bilgi ieren bir veya daha ok sayda kanal ieren birleik sistem X Yukardakilerin olmad yntem 3-nc Sembol: Gnderilen bilgilerin trn gstermektedir A Telgraf yayn (MORS) B Otomatik telgraf yayn C Faksimile (FAX) D Data (VER) yayn E Telefon ve Sesli yayn F Televizyon (Video-Grnt) yayn N Hibir bilginin yaynlanmadn gsterir W Yukardakilerin bir karmn gsterir X Yukardakilerin olmad yntem 4-Drdnc sembol: aretlerin geni aklamalarn ierir: A Deien saylar ve/veya srelerin elemanlaryla iki kondisyon kodu B Hata dzeltmesiz ayn say ve srenin elemanlaryla iki kondisyon kodu C Hata dzeltmeli ayn say ve srenin elemanlaryla iki kondisyon kodu D Her bir kondisyonu bir iaret eleman ( bir veya daha ok BITin) belirten drt kondisyon kodu E bir kondisyonu bir iaret eleman ( bir veya daha ok BITin) belirten oklu kondisyon kodu F bir kondisyonu bir iaret eleman belirten oklu kondisyon kodu G yaynlarn ses kalitesi(monofonik) H yaynlarn ses kalitesi(steryofonik ve quadrofonik) J kullanlabilir ses kalitesi(aagda K ve L hari) K Frekans dnm veya bant ayrma kullanlabilir ses kalitesi L Module edilen iaret seviyesini kontrol etmek iin ayrlm frekans iaretleriyle kullanlan ses kalitesi M Monokrom N Renkli X Yukardakilerin hi birinin kapsamna girmeyen 5-BENC Sembol: arpann cinsini belirtir. N Yok C kodlu blm arpan (bant genilii artrlmas tekniklerini kapsar) T Zaman blm arpan X Frekans blnme arpan EMSYON SINIFLARININ SAPTANMASI LE RNEKLER :Yukarda verilen simgelerle bir emisyon snfnn tayin edilmesi iin harf ve rakam karakterleri sralarndaki yerlerine konur. Bundan sonra bu simgelere karlk gelen anlatmlara baklarak emisyon snf saptanr. rnein NON emisyon snf: -N=modle edilmemi tayc -0=iaret yok N=kta bilgilendirme yok Denizcilik iletiimlerinde ok sk kullanlan emisyon snflar GMDSS Haberlemesinde Younlukla Kullanlan emisyon SINIFLARI F3E:VHF Telsiz Telefon (Frekans modlasyon) G3E: VHF Telsiz Telefon (Faz modlasyon- simpleks kanallarda) G1B: Uydu EPIRB G2B:VHF DSC(1200 BAUD) G2B: VHF DSC EPIRB H3E: 1605 kHz altnda (ve 2182 kHz Watch receiver) J3E:MF-HF/SSB(1605 kHzin zerinde J2B NBDP (Telsiz telex-MF/HF DSC- NAVTEX) F1B:NBDP(Telsiz telex-MF/HF DSC-NAVTEX) A1A:Mors(telsiz-telgraf) F1C/F3C:FAX(weather fax) A2A:DSB-MCW Tone keying(2182 kHz EPIRB) A3E:121,5 MHz, 123,1 MHz P0N:SART FREKANS BANTLARI VE KANALLAR retilebilen tm frekanslar, ITU Regulationlar ilke kulanm amacna gre datlmtr. Bu blmde deniz telsiz iletiimlerine ayrlan frekanslar ve frekans bantlar verilmitir. Frekans ve kanallarn kullanmna bal olarak ortaya kabilecek baz yanlglar da aada anlatlmtr. Dier frekanslarn kullanm amacna gre dalm, eer deniz telsiz iletiimi ile ilgisi varsa, konularn iinde yer alacaktr. Denizle ilgili istasyonlara ayrlan frekans bantlar, bu bantlarn gemi(gezici) ve ky istasyonlarna dalm ile bu frekanslardaki emisyonlarn alma amacna gre aada verilmitir. Frekans gruplarnn (doal olarak) ezberlenmesine gerek yoktur. Ama GMDSS donanmlarn kullanan operatrlerin bunlar hakknda bilgili olmalar ve bu frekanslar gsteren yaynlar her zaman el altnda bulundurmalar gerekir. FREKANSLARIN KULLARNIM AMACI Frekans bantlarnda ky ve gemi istasyonlar tarafndan tehlike, acelelik ve emniyet amacyla kullanlan frekansla olduuna zel nem vermek gerekir. Tehlike acelelik ve emniyet amacyla kullanlan frekanslara GMDSS frekanslar denir. Denizde kullanlan telsiz frekanslarndaki emisyonlarndaki emisyonlara deiik amalarla uygulanan iletiim tekniklerine gre ana balk altnda toplanr. -DSC almas, -Telsiz telefon almas ve -Telsiz teleks (NBDP) almas. Her teknik bal altnda anlatlmtr. DENZ HABERLEMESNDE KULLANILAN FREKANSLAR VE FREKANS BANTLARI Deniz telsiz iletiimlerinde kullanlan frekans bantlar aadadr: MF 415-535 kHz.=Genel iletiim ve MSI yaynlar (NAVTEX dhil) MH 1606-3000kHz.-HF 3000-4000kHz Tehlike uyarlar/tehlike trafii ve genel iletiim. HF 4000-27500kHz, Tehlike uyarlar/tehlike trafii, genel iletiim, MSI yaynlar. VHF 121,5 MHz,-vHF 123,1 MHz search and rescue almalar, VHF 156-174 MHz=Tehlike uyarlar/trafii, genel iletiim MSI yaynlar. UHF 406-460,1 MHz band tehlike uyars ve konum saptama iaretleri. UHD 1,5-1,6 GHz band, Tehlike uydular/trafii genel normal iletiimler ile MSI yaynlar SHF 9GHz band SAR almalar, hedef tayini iaretleri. FREKANS BANDI 415-535 khz BU bant iindeki 490kHz, gemi istasyonlarna seyir gvenlii ile ilgili uyar ve bilgilerin(MSI) yaynland ky istasyonlarna ait NBDP Frekansdr. Yine bu bant iindeki 518 kHz uluslar aras NAVTEX yaynlar(MSI) frekansdr ve yalnz belirli ky istasyonlar tarafndan kullanlr. FREKASNS BANDI 1605-4000kHZ Frekanslarn dalm ile ilgili Blm 1 ierisinde 1850kHz ile 3800kHz frekanslar aras bantlarda yaynlad ky istasyonlarna ayrlan frekanslar, uygulanabildii zamanlar aadaki alt kategorilere ayrlrlar: 1850,0-1950,0 kHz ky istasyonlar SSB telsiz telefon. 1950.0-2045,0kHz Gemi istasyonlar, SSB telsiz telefon. 2194.0-2262,5 kHZ ky istasyonlar, SSB telsiz telefon. 2262.5-2495.0kHz Gemiler aras, SSB telsiz telefon 2502.0-2578,0kHz gemi istasyonlar NBDP 2578.0-2850.0kHz ky istasoynlar NBDP vE SSB telsiz telefon. 3155,0-3200,0 Gemi istasyonlar NBDP 3200.0-3340.0kHz Gemi istasyonlar, SSB telsiz telefon. Yine Blm 1 ierisinde aadaki bantlarda alan istasyonlar ayrlan frekanslar u alt kategorilere ayrlrlar: 1606.5-1625.0kHz Ky istasyonlar, NBDP ve DSC 1635.0-1800.0kHz ky istasyonlar SSB telsiz telefon 2045.0-2141.5kHz gemi istasyonlar SSB telsiz telefon 2141.5-2160.0kHz gemi istasyonlar, NBDP ve DSC. Blm 2 ve 3 ierisinde, tayc: -2635kHz(tahsis edilen 2636,4khz)ve -2638kHz(tahsis edilen 2639.4) frekanslar, belirli hizmetlerde genel kulanm iin tanmlanan frekanslara ek olarak aras SSB telsiz telefon alma frekans olarak yalnz J3E emisyon ile kullanlrlar. Burada blm 3 iinde 3634 KHZ ile 2642 kHz ARASI ile snrdr. FREKANS BANDI 400-27500kHz Bu banttaki frekanslar aadaki kategorilere ayrlr. Tamam ITU kanallar olarak saptanmtr. Gemi istasyonlar telsiz ile dubleks(iki ynl) alma: 6065,00-4146,00kHz, 6200,00-6224,00kHz 8195,00-8294,00kHz, 12230,00-12353,00kHz 16360,00-16528,00kHz,18780,00-18825,00kHz 22000,00-22159,00kHz,25070,00-25100,00kHz Ky istasyonlar telsiz telefon ile dubleks(iki ynl) alma: 4351,00-4438,00kHz,6501,00-6525,00kHz. 8707,00-8815,00kHz,13077,00-13200,00kHz. 17242,00-17410,00kHz,19755,00-19800,00kHz 22696,00-22855,00kHz,26145,00-26175,00kHz Ky ve gemi istasyonlar telsiz telefon ile simpleks(tek ynl) ve gemiler aras dubleks(iki ynl) alma: 4146,00-4152,00kHz,6224,00-6233,00kHz 8294,00-8300,00kHz,12353,00-25121,00kHz 16528,00-16549,00,-18825,00-18846,00kHz 22159,00-22180,00kHz,25100,00-251,00kHz Gemi istasyonlar telsiz geni bant telgraf, faks ve zel gndermeler: 4152,00-4172,00kHz,6233,00-6261,00kHz 9300,00-8340,00kHz,12362,00-12420,00kHz 16549,00-16617,00kHz,18846,00-18870,00kHz 22180,00-22240,00kHz,25121,00-25161,25kHz zel aratrmalar yapan gemi istasyonlar deniz corafi yaps data iletilmesi: 4063,00-6065,00kHz,6261,00-6262,75kHz 8340,00-8341,75kHz-12420,00-12421,75kHz 16617,00-16618,75kHz,22240,00-22241,75kHz Bu frekans bantlar ayrca denizlere ait corafi ve dier eitli bilgilerin topland amandralar ve benzeri aralardaki aktarlmas ilevini yerine getiren istasyonlar tarafndan da kullanlrlar. Gemi istasyonlar NBDP ve FSK 100-baud ve PSK 200-baudamayan hzlarda data iletimi 4172,00-4181,75kHz,6262,75-6275,75kHz 6280,75-6284,75kHz,8376,28-8396,25kHz 12475,75-12549,75kHz,12554,75-12559,75kHz 16683,25-16733,75kHz,16738,75-16784,75kHz 18870,00-18892,75kHz,22284,25-22351,75kHz 25172,75-25192,75kHz Ky istasyonlar NBDP ve FSK 100-baud ve PSK 200-baudu amayan hzlarda data iletimi: 4209,25-4219,25kHz,6313,75-6330,75kHz 8416,25-8436,28kHz,12578,75-12656,75kHz 16806,25-16902,75kHz,19680,25-19703,25kHz 22375,75-22443,75kHz,26100,25-26120,75kHz Gemi istasyonlar NBDP ve FSK 100-baud ve PSK 200-baudu amayan hzlarda data iletimi: 4202,25-4207,25kHz,6300,28-6311,75kHz 8396,25-8414,25kHz,12559,75-12576,75kHz 16784,75-16804,25kHz,18892,75-18898,25kHz 22351,75-22374,25kHz,25192,75-25208,25kHz Gemi istasyonlar DSC: 4207,25-4209,25kHz,6311,75-6313,75kHz 8414,25-8416,25kHz,12575,75-12578,75kHz 16804,25-16806,28kHz,18898,25-18899,75kHz 22375,25-22375,75kHz,25208,25-25210,00kHz Ky istasyonlar DSC: 4219,25-4222kHz,6330,75-6332,5kHz 8436,25-8438kHz-12656,75-12658,5kHz 16902,75-16904,5kHz,19703,25-19705kHz 22443,75-22445,5kHz,26120,75-26122,5kHz Aadaki frekans bantlar ky istasyonlarna ayrlmtr: 25010,0-25070,0kHz 25210,0-25550,0kHz 26175,0-27500,0kHz DSC TEHLKE EMNYET ARI FREKANSLARI DSC tehlike ve acelelik ve emniyet frekanslar aadadr. VHF 156,525 MHz(Kn,70) DSC tehlike ve Emniyet ar frekansdr fakat normal iletiimlerde alma kanallarnn dolu olmas durumunda DSC arlar iin de kullanlr. 2187,5kHz, MF Band DSC tehlike, acelelik ve emniyet arlar 4207.5kHz, HF 4 Band DSC tehlike, acelelik ve emniyet arlar 6312,0kHz, HF 6 Band DSC tehlike, acelelik ve emniyet arlar 8414,5kHz, MF 8 Band DSC tehlike, acelelik ve emniyet arlar 12577,0kHz HF 12 Band DSC tehlike, acelelik ve emniyet arlar 16804,5kHz HF 16 Band DSC tehlike, acelelik ve emniyet arlar 156,525MHz VHF Band DSC tehlike, acelelik ve emniyet arlar Kazazede Arac DSC Frekanslar Kazazede aralarnda DSC donanm: -1605-2850kHz frekans bandnda alyorsa 2187,5kHz -4000-27500kHz frekans bandnda alyorsa 8414,5khz ve -156-174MHz frekans bandnda alyorsa 165,525MHz(VHF Kn.70)frekansnda k yapabilmelidir Eer bant da bulunuyorsa donanm her bandn kendi frekansnda k yapabilmelidir. DSC FREKANSLARINA TOPLU BAKI DSC tehlike acelelik ve emniyet ar frekanslar: -MF bandnda bir. -HF bandnda be ve VHF bandnda bir Olmak zere toplam yedi tanedir.
BLM iLE LGL SORULAR 1-)Aadaki seeneklerde verilenlerden hangisi NBDP teknii iin kullanlan frekanslardan deildir? 1-2174,5kHz 2-4177,5kHz 3-6312,0kHz 4-8376,5kHz a-)1 b-)2 c-)3 d-)1 ve 4 e-)1 ve 2 2-)yaynlar 3 karakterle gsterilir. lk karakter ana taycnn modulasyon trn verir. Bunun G olmas aagdakilerden hangisini tanmlar? a-)Faz modlasyon b-)Frekans modlasyon c-)Pals modlasyon d-)Genlik modlasyon e-)Apmlitd modlasyon 3-)GMDSSde yersel(karasal-ktasal) haberleme teknikleri kullanlarak hangi frekans bandlarnda haberleme yaplabildii seeneklerin hangisinde en doru biimde verilmitir? 1-MF 2-HF 3-VHF 4-UHF a-)1 b-)2 c-)2-4 d-)1-2-4 e-)1-2-3 4-)Aadakilerden hangisi uluslar aras frekans tablosunda VHF iin tespit edilmi frekans araldr? a-)3-30kHz b-)30-300MHz c-)300-3000MHz d-)300-3000kHz e-)3-3000kHz 5-) Dar band dogrudan yazan telgraf(NBDP) sisteminde kullanlacak yayn snf aadakilerde hangisidir? a-)H3E yada F3E b-)F1B yada J2B c-)F3B yada J2B D-)F1B yada J1B e-)G3E yada H3B 6-)HF4 ve HF6 MHz frekan bantlarnda kullanlan telsiz telefon tehlike/emniyet frekanslar aadakilerden hangisidir? a-)4207,5kHz ve 6268kHz b-)4128kHz ve 6215kHz c-)4177,5kHz ve 6268kHz d-)4125kHz ve 6312kHz e-)4177,5kHz ve 6215kHz 7-)2182kHz, 4125kHz, 6215kHz 8291kHz 12290kHz ve 16420kHz frekanslar hangi maksatla kullanlr? a-)Radyo-Telex tehlike trafii b-)Radyo Telefon tehlike acelelk-emniyet trafii c-)DSC ar maksadyla d_)Radyo tlefon ile sahil istasyonlar ile irtibatlarda e-)Gemi-gemi Radyo Telefon genel haberleme trafiinde 8-)8414,5kHzde kullanlan yayn modlasyonu aadakilerde hangisidir? a-=F1C b-)F1B c-)F3E d-)H3E e-)J3E 9-)MF-NBDP tehlike frekans aadakilerden hangisidir? a-)2174,5kHz b-)2187,5kHz c-)2182kHz d-)156,800MHz e-)CH 811
10-)Genlik modlasyonunlu taycs bastrlm tek yan bat, analog bilgilendirme tayan tek bir kanal telefon yayn hangi emisyon tr ksaltmasyla belirtilir? a-)H3E b-)G2B c-)F1B d-)J3E e-)A2A 11-)MF-DSC tehlike frekansndan yaynlanan alarmdam sonra tehlike trafiinin ilerleyen safhalarnda kullanmak zere telsiz telelfon tercih edilmi ise, tehlike trafii aadaki hangi frekanstan devam edecektir? a-)2174,5kHz b-)2189,5kHz c-)2169,5kHz d-)2182kHz e-)2177kHz 12-) Aadaki frakans bandlarndan hangisi uzun mesafe haberlemesinde tercih edilir? A-)HF b-)MF c-)LF d-)VHF e-)UHF 13-) aadaki frekans bandlarndan hangisi ksa haberlemesinde tercih edilir? a-)HF b-)MF c-)SHF d-)VHF e-)LHF 14-)0,1 Hznin band genilii nasl yazlr? a-)01H0 b-)H001 c-)001H d-)0H01 e-)H100 15-)406,02mHz uydu EPIRB cihazlarnda hangi yayn snf kullanlmaktadr a-)G2B b-)A1B c-)F1A d-)F1B e-)G1B 16-)Aadaki frekanslarn hangisinde NBDP iletiimdekulanlmaz a-)4177,5kHz b-)6268kHz c-)8376,5kHz d- )12502kHz e-)16696kHz 17VHF bandnda DSC tekniinde kullanlan emisyon snf aadakilerden hangisidir? a-)F3E b-)G3E c-)J3E d-)G2B e-)F1B 18-)NAVTEX yayn modu hangisidir? a-)G2B b-)J3E c-)F1B d-)G3E e-)G2E 19-)VHF Teleks frekans aagdakilerden hangisidir a-)156,800MHz b-)156,300MHZ c- )161,275MHZ d-)171,025MHz e-)Hibiri 20-)Dzenli aralklarla ve kesik kesik RF kna ne ad verilir? a-)Pals b-)Faz C)Dalga D-)Frekans e- )Amplitude