KS. Nguyn Vn Cng & TS.

inh Vn Hip
- 1

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
NG DNG M HNH QUN L VNG I D N (PCM-FASID)
TRONG VIC NH GI SAU D N XY DNG NG T
Modified Project Management Cycle Methodology for Road Infrastructure Development in
Vietnam: Application of PCM-FASID for Post-Evaluation

KS. Nguyn Vn Cng
1
& TS. inh Vn Hip
2



Tm tt: Hin nay, cc d n u t ch mi dng li vic thc hin u t, xy dng, vn hnh v khai
thc. Vic nh gi hiu qu ca d n u t sau khi a vo vn hnh v khai thc cha c quan tm
mt cch c khoa hc v c lun chng. Bi bo ny gii thiu m hnh qun l vng i d n (PCM-
FASID), ng thi lin h c th cho iu kin ca Vit Nam, v xy dng phng thc nh gi sau d n
xy dng ng t.

Abstract: In Vietnam, project management of transport projects considered only at the stages of preparation,
implementation, construction, and operation. The post-evaluation of projects after construction and during
operation has not yet been examined through out project cycle management in a scientific and logical
manner. This paper introduces the project cycle management methodology (PCM-FASID), discuss current
situations of Vietnam, and propose the procedure of post-evaluation after after construction and during
operation of road projects.

1. t vn
Mng li giao thng ng b gi vai tr quan trng trong s nghip pht trin kinh t ca
quc gia. Trong nhng nm gn y, Chnh ph c nhng quan tm thch ng trong
vic nng cp v pht trin h thng giao thng ng b nhm thc Ny cho s pht trin
kinh t x hi, Ny nhanh qu trnh hi nhp v tip cn vi cc nc pht trin trong khu
vc v trn th gii, p ng nhu cu hin ti v tng lai ca t nc. Tuy nhin, cc d
n u t ch mi dng li vic thc hin u t, xy dng, vn hnh v khai thc. Vic
nh gi mc ph hp vi mc tiu ban u ra, hiu qu u t, tc ng n mi
trng v x hi, v vn pht trin bn vng ca d n trong giai on vn hnh v khai
thc cha c quan tm mt cch c khoa hc v c lun chng. Bn cnh , do khng
thc hin cc cng tc nh gi sau d n nn cc nh qun l v u t khng c c cc
iu chnh cn thit cho qu trnh vn hnh hiu qu ca d n, v cc bi hc kinh nghim
cho cc d n tip theo thc hin c hiu qu hn. Do vy, nghin cu xy dng
phng thc nh gi sau d n l mt vn cn thit. Trn c s ng dng m hnh qun
l vng i d n (PCM) [1] do Hip hi N ghin cu Pht trin Quc t (FASID) xut
ang ngy cng c s dng rng ri nhiu nc pht trin v ang pht trin. Bn cnh
, cc t chc pht trin quc t ng dng rng ri m hnh ny trong vic nh gi hiu
qu u t d n quyt nh cp vn vay nh l N gn hng th gii (WB) [2], N gn hng
hp tc Quc t N ht bn (JBIC) [3], N gn hng Pht trin Chu (ADB) [4].
Trong bi bo ny, tc gi gii thiu v m hnh PCM-FASID [1], tng quan m hnh qun
l d n ca Vit N am hin nay, phn tch v a ra nhng tn ti trong m hnh. T ,

1
Hc vin Thc s, Khoa Sau i hc - Trng i hc Xy dng
2
Ging vin B mn ng t & ng thnh ph; Ph Vin Trng - Vin Quy hoch v K thut
Giao thng Vn ti Trng i hc Xy dng.
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 2

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
xut m hnh qun l d n v phng thc nh gi sau d n xy dng ng t Vit
N am.
2. Gii thiu m hnh PCM-FASID
M hnh PCM-FASID
3
l thut ng cho qu trnh lp k hoch v qun l d n, c s
dng rng ri trong lnh vc u t xy dng c s h tng cc nc pht trin v ang
pht trin. PCM c da trn mt chu trnh d n, m bo rng tt c cc kha cnh ca
d n (nh mc tiu tng th, mc ch d n, kt qu u ra, v d liu u vo) c xem
xt li trong sut vng i d n (theo 5 tiu ch chnh: Tnh hiu lc, tnh hiu qu, tnh
ph hp, tnh tc ng, v tnh bn vng ca d n). m bo a ra c s thay i
ph hp bao gm c sa i thit k ca d n. Kt qu l, cc d n c nhiu kh nng
thnh cng v bn vng hn. M hnh PCM-FASID nh c th hin Hnh 1 bao gm
cc yu t chnh nh: Xc nh d n, hnh thnh d n, thNm nh d n, thc hin d n,
gim st trong qu trnh thc hin, k hoch sa i nu cn thit, nh gi li d n v
thng tin phn hi.

Hnh 1. Vng i d n theo qu nghin cu pht trin quc t (FASID)
Trong m hnh PCM-FASID cng tc gim st v nh gi c nh ngha nh sau:
Gim st: L mt qu trnh lin tc c thc hin kim tra tin d n so vi k
hoch ban u v sa i k hoch nu cn thit. Gim st tp trung vo cc kha cnh nh:
hot ng, u ra, v mc ch ca d n. a ra iu chnh hoc thay i i vi cc hot
ng hoc vi bt k kha cnh khc khi cn thit, da trn d liu u vo v iu kin bn
ngoi.
nh gi: L mt qu trnh thc hin xc nh kt qu ca mt d n hon thnh hoc
ang din ra da trn nm tiu ch nh gi (tnh hiu lc, tnh hiu qu, tnh tc ng, tnh
ph hp v tnh bn vng) v a ra cc khuyn ngh trong tng lai ca d n cng nh
nu ra nhng bi hc cho cc d n khc.
Mc ch ca vic gim st v nh gi: N ng cao cht lng d n hin ti thng qua
hot ng v qun l. N ng cao cht lng d n khc bng cch s dng cc kinh nghim,
bi hc c c trong mt d n v vn dng cho d n mi.

3
N gun: FASID (2000) [1]
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 3

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
Cng tc gim st: L mt cng vic thng xuyn trong qu trnh thc hin d n. Gim
st gip a ra quyt nh qun l da trn vic so snh tnh hnh thc hin thc t v k
hoch theo 3 yu t: Gii ngn vn u t, cc qu trnh qun l u t v thc hin cc kt
qu u ra. Cc nh qun l s dng kt qu theo di trong qu trnh qun l c th em
hiu qu v hiu sut cao hn trong u t. i khi trong qu trnh thc hin d n, c
nhng pht sinh gy chm tr trong tin . Trong trng hp , cc tr ngi mang li cho
d n phi c loi b bng cch a gia cc bin php cn thit, bao gm c sa i k
hoch nu cn, th hin nh Hnh 2

Hnh 2. S qu trnh gim st theo PCM
iu quan trng ca gim st l cc thng tin c thu thp, tng hp v chuyn tip n
ngi ra quyt nh (c nhn hoc t chc thc hin) mt cch kp thi v thng xuyn.
Thc hin gim st ng cch nh th hin trn Hnh 3

Hnh 3. S h thng gim st theo PCM
Khi xem xt sa i k hoch trong qu trnh theo di th nm tiu ch nh gi s c
xem xt chi tit nh Bng 1.
Bng 1. N i dung gim st v nm tiu ch nh gi
Tiu ch N i dung gim st v theo di chi tit
Tnh hiu
lc
Lm th no "u vo" c ct gim sn xut "cng mt kt qu "u ra"?
N hng "u vo" c s dng ng cch sn xut "u ra"? ?
Tnh hiu
qu
Phm vi no c mc ch d n t c?
Mc ch ca d n, d kin s t c vo cui thi k hp tc?
Kt qu u ra cn thc Ny t c mc ch d n?
Kt qu u ra c ct tr li m khng nh hng n vic t c cc
mc ch d n?
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 4

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
Tnh tc
ng
Tc ng tiu cc khi c d n? N u vy, lm th no h c th c gim
thiu?
Tnh ph
hp
"Mc ch ca d n" v "Mc tiu tng th" vn cn tng thch vi nhu cu
ca ngi th hng, ca nc tip nhn v mi trng x hi a phng?
Tnh bn
vng
Cc t chc trin khai thc hin, ang pht trin chuyn mn k thut, vn
hnh/k nng qun l v kh nng ti chnh thc hin cc hot ng d n
c lp sau khi ht thi hn hp tc?
m bo t ch sau khi thu hi hp tc, nhng kha cnh ca d n cn
phi c tng cng trong thi gian hp tc cn li v mc no?
Trong m hnh, v c bn 5 tiu ch nh gi c tm quan trng nh nhau. Tuy nhin, theo
tng giai on, tng thi im nh gi d n m cc tiu ch c ch trng khc nhau.
N i chung, tiu ch v hiu lc (nh gi kt qu u ra v d liu u vo ca d n) v
tnh hiu qu (nh gi mc ch d n v kt qu u ra) c u tin trong giai on thc
hin nh gi phn cui d n. Trong khi tiu ch v tnh tc ng, tnh ph hp (nh
gi mc tiu tng th v mc ch d n) v tnh bn vng (nh gi ton b cc vn ca
d n) li c tm quan trng ln trong giai on thc hin nh gi d n khi i vo vn
hnh v khai thc, th hin trong Bng 2.
Bng 2. tng c bn cho nm tiu ch nh gi

Hiu lc Hiu qu Tnh tc ng Tnh ph hp Tnh bn vng
Mc tiu
tng th

Mc ch
d n


N hng nh
hng tch
cc v tiu
cc. Trc
tip hoc
gin tip khi
d n i vo
vn hnh

Mc tiu
tng th v
mc ch ca
d n vn
cn ph hp
vi mc tiu
ti thi im
thNm nh.
Kt qu
u ra

Cho d mc
ch "d n"
c t
c, v lm
th no
thc hin
nhiu kt qu
u ra

D liu
u vo

Mc
chuyn i
t d liu
u vo
thnh kt
qu u ra







Kh nng
pht trin
bn vng ca
d nhng tc
ng tch cc
ca d n
khi kt thc
u t
Cng tc nh gi trong chu k d n: L phng tin so snh mt k hoch vi kt
qu ca n bng cch s dng cc tiu ch c th v rt ra kt lun. N hng vn cn c
xem xt khi tin hnh nghin cu nh gi mt d n: Mc tiu tng th, mc ch d n,
kt qu u ra v d liu u vo. Da trn c s ny, m hnh s nh gi li d n u t
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 5

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
theo 5 ch tiu sau: tnh hiu lc, tnh hiu qu, tnh tc ng, tnh ph hp v tnh bn vng
ca d n trong qu trnh vn hnh v khai thc.
Trong cng tc nh gi: k hoch d n, tiu chuNn so snh v xy dng phng php
nh gi a ra cc kt lun v bi hc c quy nh r rng m bo tnh khch
quan trong qu trnh nh gi, th hin nh Hnh 4.

Hnh 4. M hnh nh gi d n theo PCM
N h vy, m hnh PCM-FASID s dng phng php phn tch l thuyt xy dng m
hnh nh gi hiu qu u t, k hoch thc hin v h thng cu hi nh gi theo 5 tiu
tiu ch, kt hp vi vic thu thp s liu thc t c phn tch, tng hp v sp sp theo 5
theo ch nh gi. Trn c s ny, a ra cc kt lun v kin ngh ph hp cho d n v
cc bi hc kinh nghim cho d n tip sau.
3. M hnh qun l d n ca Vit Nam
3.1. M hnh qun l d n
4

Mi mt d n u t xy dng u c thi im bt u v kt thc r rng nn d n c
mt vng i. Thng thng, vng i cc d n u c bn giai on, bao gm: Giai on
hnh thnh d n, giai on pht trin, giai on thc hin v qun l, giai on kt thc d
n, th hin c th nh Hnh 5.

Hnh 5. M hnh vng i d n ca Vit N am

4
N gun: Tp ch xy dng (6/2008) [5]
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 6

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
- Giai on hnh thnh d n: Xy dng tng ban u, xc nh quy m v mc tiu,
nh gi cc kh nng, tnh kh thi ca d n, xc nh cc nhn t v c s thc hin d n.
- Giai on nghin cu v pht trin: Xy dng d n, k hoch thc hin v chuNn b
ngun nhn lc v mc tiu nh gi cc kh nng, tnh kh thi ca d n, xc nh cc
nhn t v c s thc hin d n.
- Giai on thc hin: Tin hnh ph duyt thit k, u thu xy dng, t chc thi cng,
qun l gim st v nh gi qu trnh thc hin t c mc tiu ra ca d n (iu
chnh d n nu cn thng qua kt qu gim st v nh gi).
- Giai on kt thc: Hon thnh cng trnh, h s hon cng, bn giao a cng trnh vo
s dng, tin hnh duy tu sa cha nh k theo quy nh cho n ht vng i ca d n.
3.2.Tn ti trong cng tc qun l d n
N h trnh by trn, cng tc qun l vng i d n nc ta hin nay c chia lm
bn giai on, nhng qu trnh qun l d n theo cc giai on vn cha c khp kn
v ch mi dng li giai on kt thc thc hin u, th hin nh Hnh 6.
Vng i cha kp kn
Vng i
d n
Hnh
thnh
Kt
thc
Pht
trin
1
4
3
2
Thc
hin

Hnh 6. Chu trnh qun l d n hin nay
Theo m hnh trn, d n c kt thc sau khi hon thnh v a vo vn hnh khai thc,
y mi l giai on kt thc u t. Trong khi , d n cn c qun l vn hnh v
khai thc em li hiu qu u t cho n ht chu k d n (i vi d n xy dng
ng l 10 nm, 15 nm, hoc hn 20 nm). Vi m hnh qun l d n hin ti, trong giai
on vn hnh v khai thc d n cn tn ti nhiu bt cp nh:
- Khng ch trng vo vic phn tch nh gi ton b d n trn quan im mc
tho mn cc mc tiu tng th v mc ch d n m ch nng v nghim thu khi
lng cng vic thc hin.
- Cng tc phn tch, nh gi hiu qu kinh t sau d n cha c thc hin.
- Cha c cc tng kt (hoc nghin cu) no nhm nh gi hiu qu hot ng u
t rt ra bi hc kinh nghim chung cho cng tc qun l d n u t xy dng
c s h tng giao thng vn ti.
-
4. xut phng thc nh gi sau d n
4.1 M hnh qun l d n
Da trn m hnh PCM-FASID, tc gi xut m hnh qun l d n xy dng ng t
ti Vit N am nh sau: Vng i d n c chia thnh cc giai on: 1) Hnh thnh d n;
2) Pht trin v thc hin d n giai on chuNn b thi cng; 3) Thc hin d n giai on
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 7

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
thi cng, theo di trong qu trnh thc hin, tng kt v sa i k hoch (nu cn); 4) Hon
thnh d n bn giao a vo s dng, nh gi sau d n, rt ra bi hc kinh nghim v
thng tin phn hi, th nh Hnh 7.

Trong chu trnh gm 4 giai on trn c chia thnh cc bc nh sau:
Bc 1: Hnh thnh d n - Trn c s quy hoch, nhu cu pht trin kinh t - x hi v cc
k hoch khc ca vng, a phng. C quan chc nng ca vng, a phng hnh
thnh tng d n v chuNn b cng d n chi tit trnh cc cp c thNm quyn xin
ph duyt vn.
Bc 2: Pht trin d n - Trn c s cng d n chi tit v ngun vn c ph duyt.
Tin hnh lp bo co u t, d n u t, bo co kinh t k thut. nh gi hiu qu d
n v xc nh tng mc u t. Xy dng phng n n b, gii phng mt bng. Xy
dng v bin son ton b cng vic ca cng tc qun l d n xy dng theo tng giai
on ca qun l u t xy dng cng trnh.
Bc 3: Thit k d n - Thnh lp Ban iu hnh qun l chung d n. Tuyn chn nh
thu T vn thit k v cc nh t vn ph. Qun l cc hp ng t vn (son tho hp
ng, phng thc thanh ton). Trin khai cng tc thit k, v cc th tc xin ph duyt
Quy hoch, xc nh tng d ton cng trnh. ChuNn b cho giai on thi cng xy dng.
Bc 4: ThNm nh d n - Trnh cc cp c thNm quyn thNm nh v ph duyt thit k,
d ton, tng mc u t.
Bc 5: Thi cng xy dng - Lp h s mi thu v h s u thu. Qun l v gim st
cht lng. Lp v qun l tin thi cng. Qun l chi ph d n (tng mc u t, d
ton, tm ng, thanh ton vn). Qun l cc hp ng (son hp ng, phng thc thanh
ton). Theo di qu trnh thc hin d n, tng kt nh gi v thay i k hoch (nu cn).
Bc 6: Honh thnh v nh gi - N ghim thu bn giao cng trnh, lp h s quyt ton
cng trnh, bo hnh, bo tr, bo him cng trnh v nh gi sau d n.


Hnh 7. xut chu trnh vng i d n ng dng m hnh FASID

KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 8

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
Trong chu trnh qun l d n, theo di v nh gi l cng c qun l quan trng kim
tra tin thc hin v h tr qu trnh ra quyt nh. Theo di v nh gi l p ng
yu cu ca ch u t. Thng qua vic xem xt k lng cng vic, t chc qun l c th
thit k cc chng trnh v hot ng mt cch hiu qu hn v mang li nhng li ch ln
hn cho cng ng.
Theo di l vic thu thp v phn tch lin tc hay thng xuyn theo nh k cc d liu
v tnh hnh thc hin nhm xem xt tin ca mt d n u t. Mc ch ca theo di l
bo hiu bt k mt s iu chnh cn thit no cho cc bc thc hin tip theo nhm m
bo hn s thnh cng. Theo di trc ht l mt hot ng ni b - mt phn thit yu ca
hot ng qun l tt, v v th l mt phn cu thnh ca cng tc qun l hng ngy. Theo
di l trch nhim ca nhng ngi qun l qu trnh trin khai thc hin chng trnh, d
n v thng do cn b ca Ban Qun l d n tin hnh, i khi c s tr gip ca nh
thu hoc t vn.
nh gi l vic xem xt nh k tnh ph hp, hiu sut, hiu qu, v tc ng ca mt d
n u t. nh gi cung cp cho cc bn lin quan thng tin v kt qu v tc ng ca d
n u t v bng chng cho thy cc kt qu ny c kh nng bn vng hay khng. Cc
thng tin cng c s dng rt ra cc bi hc kinh nghim khi hoch nh chin lc,
lp k hoch v chuNn b cho cc d n u t mi trong tng lai.
nh gi c thc hin ti 4 giai on trong chu trnh u t:
o nh gi s b hay nh gi u k (mt s nh ti tr cn gi l thNm nh) l
nh gi ban u c thc hin ngay khi bt u mt d n, tp trung vo tnh ph
hp, hiu lc, hiu qu, tc ng v tnh bn vng ca d n.
o nh gi gia k do nhm chuyn gia nh gi c lp phi hp vi cn b qun
l tin hnh, tp trung nh gi tnh ph hp v hiu qu.
o nh gi tc ng hay nh gi sau d n do cc chuyn gia nh gi c lp tin
hnh, thng vo khong 2 n 5 nm sau khi hon tt u t vi trng tm l tnh
ph hp, hiu lc, hiu qu, tc ng v tnh bn vng ca d n.
o Gim st sau d n nh gi c lp tin hnh, thng vo khong 7 nm sau khi
hon tt u t vi trng tm l hiu qu, tc ng v tnh bn vng ca d n.
o Cc hot ng nh gi v theo di c thc hin cc giai on khc nhau ca
chu trnh d n, th hin trong Bng 3 v Bng 4
5
.

Bng 3. Loi v thi gian nh gi trong chu trnh d n
Loi nh gi Thi gian i tng d n
nh gi u k Trc khi ph duyt vn Tt c cc d n
nh gi gia k 5 nm sau khi tin hnh d n Mt s d n in hnh
nh gi sau d n 2 nm sau khi d n hon thnh Tt c cc d n
Gim st sau d n 7 nm sau khi d n hon thnh Mt s d n in hnh



5
N gun: JBIC (2008) [3]
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 9

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
Bng 4. N m tiu ch nh gi v cc giai on nh gi khc nhau
Nm tiu
ch nh
gi
M t chung
nh
gi u
k
nh
gi gia
k
nh
gi sau
d n
Gim
st sau
d n
Ph hp
Thng nht cc mc tiu d n
vi cc chnh sch pht trin

Hiu lc Chuyn i u vo n u ra

Hiu qu
Thnh tu v mc ch ca d
n bng cc kt qu u ra

Tc ng
Tc ng trc tip hoc gin
tip do d n to ra

Tnh bn
vng
Li ch lin tc ca d n trong
trung v di hn

Lin h gia cc chu trnh qun l d n c th hin nh Bng 5


Bng 5. Lin h gia cc chu trnh qun l vng i d n
G.on M hnh ca Vit Nam M hnh PCM-FASID M hnh xut
G 1 Bc 1: Hnh thnh d n Bc 1: Xc nh d n Bc 1: Hnh thnh d n
Bc 2: Pht trin d n Bc 2: Pht trin d n
Bc 3: Trin khai cc
bc thit k d n, lp
tng mc u t
Bc 3: Trin khai cc
bc thit k d n, lp
tng mc u t
G 2
Bc 4: ThNm nh v ph
duyt
Bc 2: Lp k hoch,
hnh thnh v chuNn b
d n
Bc 3: ThNm nh,
ph duyt d n
Bc 4: ThNm nh v ph
duyt
G 3
Bc 5: Thc hin, theo
di, tng kt v sa i k
hoch (nu cn)
Bc 4: Thc hin,
theo di v sa i k
hoch khi cn thit
Bc 5: Thc hin, theo
di, tng kt v sa i k
hoch (nu cn)
G 4
Bc 6: Hon thnh, bn
giao, quyt ton cng trnh
a vo vn hnh v khai
thc
Bc 5: Hon thnh v
nh gi li d n v
thng tin phn hi,
Kin ngh cho d n
hin ti v bi hc kinh
nghim cho cc d n
u t khc c hiu
qu.
Bc 6: Hon thnh, bn
giao, quyt ton, cng
trnh a vo vn hnh v
khai thc.
- nh gi d n, a ra
cc kin ngh phc v cho
vic qun l d n hin ti.
- nh gi sau d n rt
ra bi hc kinh nghim
gip cho vic u t cc
d n khc hiu qu hn.


KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 10

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
4.2 Phng thc nh gi sau d n
4.2.1. K hoch nh gi sau d n
nh gi sau d n do cc chuyn gia nh gi c lp tin hnh, thng vo khong 2
n 5 nm sau khi hon tt u t vi trng tm l tnh ph hp, hiu lc, hiu qu, tc
ng v tnh bn vng ca d n.
Mi mt d n c cu thnh t cc b phn chnh sau: Mc tiu tng th, mc ch d n,
Kt qu u ra, cc hot ng v d liu u vo. Vi cc d n khc nhau th ni dung ca
cc b phn cu thnh d n cng khc nhau. nh gi hiu qu ca d n ta cn thu
thp thng tin lin quan n cc b phn cu thnh ca d n theo mu nh Bng 6.

4Bng 6. Mu khung tm lc vn cn nh gi ca d n c theo di
Tm lc tng quan v d n
Mc tiu tng th
- Thc Ny pht trin kinh t trong khu vc, nng cao mc sng ca
ngi dn.
Mc ch d n
- Ci thin mng li ng p ng c nhu cu vn chuyn hng
ha v hnh khch.
Kt qu u ra
- Gim n tc, tng lu lng giao thng, tng mc phc v
- Thc Ny pht trin kinh t
- Rt ngn c l vn chuyn, gim chi ph vn chuyn.
- Tc xe chy tng, thi gian i li c rt ngn.
D liu u vo
- N gun vn u t, k hoch thc hin d n, nhn d tham gia
trong d n.
Theo m hnh PCM-FASID nh gi hiu qu ca d n ta da trn 5 tiu ch chnh l:
Tnh hiu lc, tnh hiu qu, tnh tc ng, tnh ph hp v tnh bn vng trong qu trnh
vn hnh v khai thc d n. Cc tiu ch nh gi c xem xt, phn tch da trn cc b
phn cu thnh d n th hin nh Bng 2.

4.2.2. Xy dng cc ch tiu nh gi sau d n
Tin hnh xy dng h thng cu hi, phng php thu thp s liu phc v cng tc
nh gi d n theo cc tiu ch chn.
- Tnh hiu lc xem xt mi quan h gia kt qu u ra v d liu u vo. Do cc cu
hi nh gi c t ra da trn cc yu t sau: Cc yu t u vo c s dng sn
sut kt qu u ra? Cc yu t u vo khng c s dng? Cc yu t c s dng m
khng em li kt qu cho d n? C th sn xut cng mt kt qu u ra vi chi ph u
vo t nht? Chi ph v thi gian thc hin d n?
Phng php thc hin: Xc nh cc kt qu u ra t c ca d n thng qua h s
ti liu ca d n, cc yu t u vo ca d n. iu tra cch thc s dng d liu u vo
t c kt qu u ra. Cc nguyn nhn gy ra s thiu hiu qu trong vic s dng d
liu u vo ca d n.
- Tnh hiu qu xem xt mi quan h gia mc ch d n v kt qu u ra. Do cc cu
hi nh gi c t ra da trn cc nhm ch tiu sau:
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 11

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22
Ch tiu v kinh t: Ch tiu hiu s thu chi quy i v thi im hin ti N PV, ch tiu sut
thu li ni ti IRR, ch tiu t s thu chi B/C, v chi tiu chi ph vn hnh xe VOC.
Chi tiu v giao thng: Thi gian v c ly vn chuyn hnh khch v hng ha. Tc khai
thc, tc hnh trnh v tc xe chy. Gim n tc giao thng, tng lu lng giao thng
cho cc ng nhnh. Tnh tip cn, tnh c ng v mc phc v ca ng.
Phng php thc hin: S dng cc phiu iu tra hin trng thu thp thng tin d n.
Xc nh cc ch s kim chng khch quan ca mc ch d n lin quan n kt qu u
ra ca d n. o lng cc ch s trong qu trnh vn hnh v khai thc d n phc v
cng tc nh gi.
- Mc nh hng xem xt mi quan h gia mc ch d n v mc tiu tng th ca
d n. Do cc cu hi nh gi c t ra da trn cc yu t sau: Vi mc tiu tng
th ci g t c hoc d kin s t c? N hng nh hng tch cc v tiu cc ca
d n? N hng thay i trong cuc sng ca dn trong vng d n?
Phng php thc hin: S dng cc phiu iu tra hin trng thu thp thng tin d n.
- Tnh ph hp xem xt mi quan h gia mc ch d n v mc tiu tng th ca d n.
Do cc cu hi nh gi c t ra da trn cc yu t sau: Mc tiu d n c nht
qun vi chnh sch pht trin ca nh nc v a phng ni c d n? C ph hp vi
nhu cu v giao thng trong khu vc v qu trnh pht trin mng li giao thng trong c
nc khng?
Phng php thc hin: Thu thp s liu lin quan n su hng pht trin chung ca vng
d n.
- Tnh bn vng xem xt tng th cc b phn cu thnh d n. Do cc cu hi nh gi
c t ra da trn cc yu t sau: Liu mc ch ca d n c tip tc c thc hin sau
khi a vo vn hnh v khai thc? Mc tiu tng th ca d n c t c trong tng
lai? Liu c duy tr c cht lng d n m bo thc hin mc tiu?
Phng php thc hin: C quan t chc thc hin nhim v duy tr hot ng cho d n.
N gun nhn lc v ngun vn duy tr m bo cht lng trong qu trnh vn hnh d n.
4.2.3. Thu thp d liu, phn tch v sp sp theo 5 tiu ch nh gi
Tin hnh thu thp, tp hp v phn tch s liu thc t ca d n sp sp theo 5 tiu ch
chn nh gi d n. So snh, nh gi kt qu thc t vi thit k ban u ca d n.
4.2.4. a ra kt lun v bi hc kinh nghim
a ra kt lun v kin ngh cho d n da trn kt qu nh gi theo 5 tiu ch chnh. Rt
ra bi hc kinh nghim cho cc d n tip sau.

5. Kt lun
M hnh xut tip cn c xu hng pht trin ca khoa hc v cc vn thc tin
ang quan tm trong lnh vc qun l d n u t c s h tng giao thng vn ti c
Vit N am v cc nc trn th gii. c bit, kt qu cn gip cho cc nh qun l ng
b nh gi c hiu qu u t v a ra mc tiu, k hoch v cch thc u t hp l
hn cho cc d n tip sau. Do vy, phn no s h tr cho vic nng cao hiu qu u t
ca d n, v em li li ch cho cng ng v x hi. M hnh xut c ng dng cho
vic nh gi sau D n nng cp Quc l 5 s c trnh by trong phn bi vit nghin
cu tip theo.
KS. Nguyn Vn Cng & TS. inh Vn Hip
- 12

Tp ch Giao thng Vn ti B Giao thng Vn ti, s 12/2010, tr.18-22

Ti liu tham kho
1. FASID (2000), Monitoring and Evaluation based on the Project Cycle Management
Method, Foundation for Advanced Studies on International Development, Tokyo,
Japan.
2. N gn hng Th gii (2007), S tay hng dn Chun b v Thc hin d n. The
World Bank, Washington DC.
3. JBIC (2008), Evaluation Handbook for ODA Loan Projects, Foundation for Project
Development Department - Development Assistance Operations Evaluation Office,
Tokyo, Japan.
4. ADB (2008), Performance Evaluation Report Phnom Penh to Ho Chi Minh City
Highway Project. Asian Development Bank.
5. N g L Minh (2008), Cng tc qun l d n u t xy dng (Phn 1), Tp ch
xy dng B Xy Dng, 6/2008.
6. N guyn Hng Thi (2010), N hng vn t ra t thc trng qun l vn ODA
trong u t pht trin c s h tng Vit N am, Tp ch Khoa hc Giao thng
Vn ti,.
7. Bi N gc Ton (2008), Lp v phn tch d n u t xy dng cng trnh giao
thng, N XB Giao thng Vn ti, H N i.