SADRAJ

1. Uvod...............................................................................................................................3
2. Eksternalije.....................................................................................................................4
3. Vanjski uinci (eksternalije)...........................................................................................5
4. Eksternalije (I)................................................................................................................5
5. Eksternalije vanjski uinci (II).......................................................................................6
6. Eksternalije vanjski uinci (III)......................................................................................6
7. Eksternalije vanjski uinci (V).......................................................................................7
8. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih eksternalijama porezi (I)....................................8
9. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih eksternalijama porezi (II)..................................9
10. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih eksternalijama potpore (I)................................9
11. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih eksternalijama potpore (II)............................10
12. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih eksternalijama stvaranje trita.....................10
13. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih ekst. utvrivanje vlasnikih prava (I).............11
14. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih ekst. utvrivanje vlasnikih prava (II)...........12
15. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih eksternalijama regulacija...............................13
16. Pozitivne eksternalije..................................................................................................14

17. Oprez s potporama......................................................................................................14

18. Izbjegavanje neuinkovitosti nastalih eksternalijama Hrvatska.................................15
19.
Zakljuak.................................................................................................................................16
20.
Literatura.................................................................................................................................17

UVOD
Ovaj seminarski rad ima za temu pojam i vrste eksternalija. Pokuat emo objasniti
najkrae pojmove. Eksternalije pozitivne, neganivne zatim izbjegavanje nastalih
eksternalija pomou potpora, poreza itd. Takoe e mo navest primjer tvornice koja
zagauje rijeku i prikazati ga grafiki da bi to lake shvatili. Objasnit ce mo nastanak
rijei eksternalije i odakle potjee. Govorit e mo o Ceoseovom teoremu i njegovom
primjenjivanju. Neke aktivnosti nameu trokove za teree strane, druge donose koristi.
Negativne eksternalije navode trita da proizvode vee koliine no to je drutveno
poeljno. Pozitivne eksternalije navode trita da proizvode manje koliine no to je
drutveno poeljno. Da bi ispravila problem, drava moe internalizirati eksternalije
oporezujui dobra koja imaju negativne eksternalije i subvencionirajui dobra koja
imaju pozitivne eksternalije. Eksternalija nastaje kada se osoba angaira u aktivnosti
koja koja utjee na blagostanje druge osobe pri emu niti plaa niti dobiva ikakvu
naknadu za taj uinak. Ako je uinak promatraa nepovoljan, zove se negativna
eksternalija, ako je koristan zove se pozitivna eksternalija. U prisutnosti eksternalija
drutveni interes za trini rezultat se proiruje izvan blagostanja kupaca i prodavatelja
koji sudjeluju na tritu takoer ukljuuje blagostanje drugih osoba koje su pod njihovim
neizravnim utjecajem. S obzirom da kupci i prodavatelji zanemaruju eksterne uinke
njihovih akcija kada odluuju koliko potraivati ili nuditi trina ravnotea nije
uinkovita kada postoje eksternalije. Odnosno ravnotea ne uspijeva maksimalizirati
ukupnu korist za drutvo kao cjelinu. Eksternalije je se pojavljuju u mnogim oblicima
kao i politiki odgovori koji se pokuavaju nositi s neuspjesima trita.

Eksternalije
Eksternalije je su rezultat privrednih i neprivrednih aktivnosti. Pojavljuju se kada
proizvodnja ili potronja nanosi drugima nehotine trokove ili koristi. Te trokove
imaju drugi, a ti drugi ih nisu platili. Drugim rijeima , eksternalija je uinak ponaanja
jednog privrednog ili neprivrednog subjekta na blagostanje drugog gdje se taj uinak ne
odraava u novanim jedinicama ili trisnim transakcijama. Eksternalije se mogu
pojaviti u mnogim oblicima. Neke su pozitivne (eksternalije utede), dok su druge
negativne (eksterni trokovi). Tako npr. kada neka domaa ili strana fabrika ispusti
kiseline,cijanid i olovo u rijeku, to ubija ribe, odnosno floru i faunu a voda postaje
neupotrebljiva. Budui da se svi prave gluhi i niko ne plaa stetu pojavljuju se eksterni
trokovi. Ili kada se oteti tanker i nafta se izlije u rijeku a drava reaguje i oisti naftnu
mrlju, svi e imati koristia niko nista ne plaa. Tada govorimo o korisnim
eksternalijama(eksterne utede). Ekternalije zajednikim imenom moemo nazvati javna
zla, jer jednobrazno nameu trokove na neku strukturu drutva (poslovnu ili
neposlovnu). To su nusproizvodi potronih ili proizvodnih djelatnosti koji vjerovatno ili
namjerno nisu izazvani. Na primjer, eksternalija ugljen dioksida i drugih gasova ukazuje
na to da e u narednim dekama ti gasovi prouzrokovati topliju klimu poveati nivo
okeana i poromeniti smijer monsuna. Sasvim sigurno niko ne proizvodi Co2 da bi
promjenio klimu. To je rezultat sagorjevanja fosilnih goriva. Ili na primjer zagaivanje
zemljita, vode i vazduha kao posledica hemijske proizvodnje, proizvodnje energije i
upotrebe automobila. Centrale pri prenosu energije na velike udaljenosti prouzrokuju
ispustanje sumpora sto prouzrokuje kisele kie. Ili radioaktivna zraenja prilikom
eksperimenata sa nuklearnim orujem. Dakle eksternalije se odnose na sve trokove ili
koristi trinih aktivnosti stvorene od strane treih lica tj. to jest od nekog drugog a ne
trenutnog proizvoaa ili kupca. Kada god su eksternalije prisutne elje izraene na