CH TH SINH H C

CH TH SINH H C
Khi ni m:
Ch th mi tr ng ( Environmental Indicator) : l 1 ho c t p
h p cc thng s mi tr ng( ha, l, sinh v t ch ra ! c
tr ng no ! c a "T#
Th c t , "T ch a v s cc thng s ha, l, sinh h c
$hng th %c ! nh h t t t c cc thng s & a vo 1'1 s
thng s ch (nh c gi tr ch th #
S )i n ! ng, hi n &i n m t s thng s %c ! nh
! c ! c !i m c a thnh ph n mi tr ng : tc nh*n !
! c g i l ch th mi tr ng#
CH TH SINH H C
Khi ni m:
Ch th sinh thi mi tr ng( Environmental Elogical
Indicator): nghin c u v cc khoa h c l y sinh v t lm ch th
cho tnh tr ng, m c trong lnh hay nhi m, thch h hay
khng i v i sinh v t c a mi tr ng sinh thi
Ch th sinh h c( Bioindicator): nghin c u m t loi ho c m t
sinh v t !"ng nh m c ch t l ng ho c s #i n i c a mi
tr ng
CH TH SINH H C
Khi ni m:
Sinh v t ch th ( Bio-indicator): c th , +, n th ha- +, n
%. c $h n/ng th(ch ng ho c r t nh - c m v i mi
tr ng nh t ! nh#
Sinh v t ch th l cc loi S0 m s hi n &i n v tha- ! i
s l ng cc loi ch th cho s nhi m ha- %o tr n c a
mi tr ng#
Cc loi n- th ng c t(nh m n c m cao v i cc !i , $i n
sinh l, sinh ho
CH TH SINH H C
Khi ni m:
Nh ng ! i t ng sinh v t c -1, c , nh t ! nh v !i , $i n
sinh thi lin quan n nhu c u dinh d ng !" c#ng nh
$h n%ng ch ng ch u m t h&m l ng nh t nh n&o ' c a
( u t tc ng)
S hi n &i n c a ch2ng )i , th m t t3nh tr ng nh t ! nh
c a !i , $i n sinh thi n m trong gi i h n nh, c , v $h
n/ng ch ng ch , c a sinh v t !
CH TH SINH H C
Khi ni m:
Cc sinh v t ch th :

C th l 1 loi, 1 nhm loi

T ng +,an gi a cc nhm loi ho c t ng s loi

trong +, n %. v ch s !a & ng#


CH TH SINH H C
Khi ni m:
Ch s sinh h c: cc ch s &4ng ! +,an tr c ch t l ng mi
tr ng & a tr1n t(nh m n c m c a sinh v t v i s )i n ! i
c a mi tr ng
1567, 8oo&i9iss t(nh ton 1 ch th sinh h c ) ng cch c*n
tr ng l ng cc sinh v t c s m n c m v i s nhi m
ch t h , c
Ch s sinh h c ! c &4ng !nh gi m c ! nhi m ch t
h , c th:o thang ;<1= (;: ) nhi m n ng> 1=: $hng )
nhi m
CH TH SINH H C
T i sao &4ng sinh v t ! lm v t ch th "T?
S tha- ! i c a cc !i , $i n mi tr ng nh h ng
thnh ph n ! ng th c v t trong +, n %. g*- n1n s
+, n t $hc nha, c a cc +, n %.#
"i tr ng t i m t ! a !i m +,- t ! nh ph n l n nh ng c
th no c $h n/ng c tr2 !i m !, v nh ng sinh v t
! s l nh ng ch th sinh h c cho nh ng tha- ! i mi
tr ng (8arr:n
CH TH SINH H C
T i sao &4ng sinh v t ! lm v t ch th "T?
" t s loi c nh, c , ri1ng )i t v i hm l ng nh t
! nh cc ch t &inh & ng ho c o%- ho tan@(in&icator
sp:ci:s
Sinh v t c th t n t i ! c trong mi tr ng )
nhi m nh ng ) )i n ! i v s l ng, t/ng tr ng, t p
t(nh@(str:ssor
Sinh v t t(ch l, ch t nhi m v c nh ng ph n ng
$hc nha, ! i v i t ng ch t nhi m ()iological
in&icator
Ah*n lo i ch th sinh v t mi tr ng
" n c m: ch th ! c tr ng cho cc !i , $i n mi tr ng $hng
!i n h3nh, &4ng ! & !on mi tr ng
Cc cng c th/m &B: cc loi %, t hi n t nhi1n trong "T
&4ng ! !o s ph n ng c a loi v i s )i n ! i "T ()i n ! ng
nhm t, i, sinh s n, $(ch th c +, n th , t p t(nh@
Cc cng c $hai thc: cc loi ch th cho s %o tr n ha-
nhi m mi tr ng
Cc cng c t(ch l, sinh h c: cc loi t(ch l, cc ch t ho h c
trong m
Cc sinh v t th nghi m: cc sinh v t ch n l c ! %c ! nh s
hi n &i n ha- n ng ! cc ch t nhi m
ng & ng c a ch th mi tr ng
Cnh gi sinh thi: ! c )i t l cc $h, v c c n ) o t n
Cnh gi mi tr ng: ch th s nhi m> c,ng c p cc
thng s mi tr ng, ph c v cho cng tc +, n l mi
tr ng#
Dc ! nh - , t ch(nh g*- nh h ng ! n mi tr ng
nh m %*- & ng chi n l c , ti1n +, n l v % l mi
tr ng
Cnh gi hi , +, cc ch(nh sch mi tr ng
Em ) n ! v s m n c m mi tr ng
Cc ! c !i m c a sinh v t ch th
F ph*n lo i
F th, m ,
T(nh th(ch nghi cao> Ah*n ) r ng
C cc & n li , t sinh thi h c phong ph2
C t m $inh t +,an tr ng ()ao g m c l i v c h i
C s t(ch l, ch t nhi m &o li1n +,an ! n s ph*n ) v
ph n nh m c ! mi tr ng
Cc ! c !i m c a sinh v t ch th
F n,i c - trong phBng th( nghi m
C t(nh )i n & th p v m t &i tr,- n v vai trB trong +, n %.
Nh - c m v i !i , $i n "T tha- ! i ) t l i ha- c l i cho S0
S0 c ! th(ch ng h p th ng ch th t t h n loi th(ch ng
r ng
S0 c c th l n th ng c $h n/ng lm ch th t t h n
nh ng S0 c c th nh
T l s l ng c a cc loi v GD cHng c n ch2 trong $hi %c
! nh sinh v t ch th
Cc ! c !i m c a sinh v t ch th
0( &: C ng ) ng Sng C , Eong
S hi n &i n c a c*- & a n c (*i+a ,ruiticans v4ng
th p, ng p tri ,, n c ) nhi m m n m t $ho ng th i
gian trong n/m#
S hi n &i n c*- ) n (sonneratia s++) v4ng v:n sng,
nhi m m n nh >
S hi n &i n c*- ! c (-h(.o+h(ta s++) v4ng ).i l -,
th p, nhi m m n tr,ng )3nh ! n cao>
S hi n &i n c*- m m (/vicennia s++) v4ng ).i ) i, !
m n cao +,anh n/m>
S hi n &i n c*- ch l n c ( 0hoeni1 +aludosa v4ng
! t cao nh ng nhi m m n#
Cc ! c !i m c a sinh v t ch th
E a ch n S0 ch th nh th no?
C c t(nh sinh h c S0 nh h ng ! n nhi , lo i m h3nh
+,an tr c sinh h c h , & ng :
S0 c ! i s ng ng n, ph n ng $ p th i v i nh ng tha-
! i "T IJ S0 ! i s ng &i ph n ng +,a th i gian &i
S0 c t c ! trao ! i cao, t/ng tr ng nhanh nh -
c m t t v i cc ch t nhi m h n
S0 ti m sinh c th ch a cc ch t nhi m %*m nh p
vo mi tr ng nhanh chng tha- ! i v t c ! th
tinh s l & , hi , c a s tha- ! i mi tr ng#
Cc ! c !i m c a sinh v t ch th
E a ch n S0 ch th nh th no?
Trong $ loi th $ s S% l i ch th t t h n S% khc&
Th c v t c' m ch ch th hi u (u cho nhi m ))
Ch t c kh'i (uang h'a Cali*ornia c #i t khi c'
s #i n i trn c+y h u, rau #ina, v hnh ! ng l
T o, a y ch th t t cho nhi m khng kh
T o v vi khu n lam ch th t t cho ,T n c
- ng v t th+n m m l cng c (uan tr c trong mi
tr ng n c v i m ng l i (uan tr c ton c u
Cc ph n ng c a S0 ch th v i )i n ! i
"T
H3nh th c th(ch nghi:
T o $h n/ng th(ch nghi: th(ch nghi h3nh thi, th(ch nghi
&i tr,- n
Tr n ch - $h i mi tr ng
Th(ch nghi h3nh thi:
Ah n ng th(ch nghi nhanh trong m t $ho ng th i gian
$hi c s )i n ! i c a mi tr ng
Ki1n ! &ao ! ng ph th, c vo m c ! tc ! ng c a
mi tr ng v t(nh ch t &i tr,- n c a sinh v t
Cc ph n ng c a S0 ch th v i )i n ! i
"T
Th(ch nghi h3nh thi:
Ah n ng th(ch nghi nhanh trong m t $ho ng th i gian $hi c
s )i n ! i c a mi tr ng
Ki1n ! &ao ! ng ph th, c vo m c ! tc ! ng c a mi
tr ng v t(nh ch t &i tr,- n c a sinh v t
0( & :
Nhi t ! cao: c*- t(ch ! ng v m, i, c $h n/ng gi n c
! gi $hng ) co ng,-1n sinh ch t n c v thot h i n c
m nh> ! ng v t t/ng thot nhi t, gi.n m ch ngo i vi
Nhi t ! th p: th c v t r ng l, ! ng v t co m ch, lng, m
&- l1n, c ph n % r,n
C ng v t )i n ! i s c t &a ho m, v i mi tr ng (c th n
) n, t c $L@
Cc ph n ng c a S0 ch th v i )i n ! i
"T
Th(ch nghi &i tr,- n:
H3nh thnh cc ! c !i m c th $hng tph th, c vo
s %, t hi n cc - , t mi tr ng
T/ng $h n/ng ch , ! ng c a sinh v t ) ng cc )i n ! i
sinh l, sinh ha, h3nh thi@ ! s n sng ! i ph v i s
)i n ! i mi tr ng#
0F: s h3nh thnh c ch !i , ho nhi t ! , c +,an h
h p trong, c , tr2c hoa +,
Ki n ! ng v s l ng: ch - , thng +,a m i +,an
h &inh & ng
Cc - , t nh h ng ! n S0 ch th "T
Cc - , t sinh thi mi tr ng
Cc - , t g*- nhi m mi tr ng:
Ho ch t ($im lo i n ng, th, c ) o v th c v t,@
C t ph r ng
@
nh h ng tr c ti p ho c gin ti p ! n c , tr2c
+, n th , s !a & ng loi, )i n ! ng s l ng loi,
s )4ng pht & ch
Cc - , t nh h ng ! n S0 ch th
"T
Fi n th lm tha- ! i $h( h ,, th nh ng
Fi n th lm tha- ! i thnh ph n th c v t, ! ng v t
C th ho:
S,- thoi h sinh thi r ng: &o ho t ! ng s n %, t, %*-
& ng, & ch v
C t canh tc nng nghi p ) th, h p v g im ch t l ng
M nhi m n c, $hng $h(, ! t
Tha- th cc sinh v t ch th
CH TH SINH H C ,.I
T/ N0 N C
12
Ch th sinh h c "T n c
" t s ch s sinh h c ch th "T n c
Ch s m t ! , s l ng
Ch s , th : s l ng v t n s, t#
Ch s !a & ng (HN

HNJ 1 : r t nhi m#

1 O HN O P : nhi m#

P J HN O Q : ch m nhi m#

Q J HN O 7#=: s ch#

HN I 7 : r t s ch#
Ch th sinh h c "T n c
Ch s sinh h c t h p (int:rgrat:& )iological in&:% R IKI
Ci m K t l, n C c tr ng
34 5 67 ,T r t t t )hng c' tc ng con ng i, y cc th
h , c u tr8c 99 n nh
:4 5 31 ,i tr ng t t 0iu thnh h n loi, m t i cc loi nh y
c m ,T, c u tr8c 99 # c ch
2; < :4 ,T trung #nh 9 u hi u suy thoi, c u tr8c 99 # thu h
14 < 2; ,i tr ng = u - c tr ng # i loi c >n t , c ch u ng t t
v i ,T nhi m
$1 < 14 ,T r t = u ?t c, ch c' loi ch u ng t t ,T nhi m
@ $1 . nhi m tr m
tr ng
)hng c' c
13
Phan hang chat lng nc
Th h ng Th h ng SSAT SSAT Cnh gi ch t l ng n c# Cnh gi ch t l ng n c#
I $7 5 4 )hng nhi m, n c s ch
II A&; 5 6 . nhi m nh
III 3&; 5 3 . nhi m v a
BN c # n v a CD
I% :&; 5 2 )h nhi m
BN c # n v a ED
% 1&; 5 $ . nhi m n ng
%I 7 . nhi m r t n ng
SINH 0 T CH TH "T N C
0I SINH 0 T CH TH :
0S0 ch th nhi m ph*n
Nh'm Coliform F c tr ng l Escherichia coli.
Nh'm StreptococciF lin c u, c tr ng l
Streptococcus faecalis ngu n g c t ng i, S.bovis
t c u, S.equinus t ng a&
Nh'm Clostri!iaF kh sun*it c tr ng l Clostri!ium
Gr*ringGns
u !"ng ht hi n s nhi m h+n trong
n c&
16
SINH 0 T CH TH "T N C
0I SINH 0 T CH TH :
0S0 ch th nhi m ph*n
1A
Hscoli C& Gr*ringGns
StrGtococcus
SINH 0 T CH TH :
0S0 ch th nhi m ph*n
T I SIJ H&coliK
-nh gi v sinh ngu n n c
C' y cc tiu chu n c a lo i ch th lL t ng&
C' th =c nh trong i u ki n th c a v i nh ng
h ng h t ng i n gi n v tin c y&
Mc nh Coli*orm ! h n cc nh'm kh
SINH 0 T CH TH "T N C
0K g*- ) nh: ch th ng, n n c nhi m $hng
th s & ng#
1;
%) salmonGllaNtyhi g+y # nh th ng hn
SINH 0 T CH TH "T N C
T o:
Sinh v t ph4 &,, c $h n/ng t & ng, s & ng C & ng
CT
P
' CT
Q
PU
U phosphat U nit U vi l ng
Aht tri n m nh trong !i , $i n n c m, gi, ch t h ,
c Nit v Ahotpho t ng, n n c th i sinh ho t, cng
nghi p th c ph m, ph*n )n
C s c ch , ! ng v i cc ch t h , c , ! ng nh ng $hng
ch th ! c cho mi tr ng nhi m th, c tr s*,, $im
lo i n ng
T o l sinh v t ch th ! !nh gi ch t l ng n c t
nhi1n
SINH 0 T CH TH "T N C
T o:
Ch th ch t l ng n c ha- s ph2 & ng ha
ng, n n c
Ch th cho th - v c ) nhi m n ng ch t h , c :
T o lam: Ahormi&i,m, Sna)acna, Tscilatoria, Snac-stis,
E-ng)ia, Spir,lina#
T o l c: Car:ia, Spirog-ra, T:ra:&ron, coc,m, Chlor:lla,
Stig:ocloni,m, Chlam-&omonas, Chlorogoni,m,
Sgm:nll,m#
T o Silic: Nitochia, Vomphon:ma#
T o m t: A-ro )otr-p R Ahac,s, E:pocm:na R W,gr:ma#
21
SINH 0 T CH TH "T N C
T o ShaGrolitus
ch th cho mi tr ng
giu rotGin, gluci!, ch t
#Oo&
T o #GGgiatoa
ch th ,T n ng
Hy!rogGn Sul*at cao&

Jscillatoria thu c
ngnh t o lam
ch th ,T giu ch t
h u c &
SINH 0 T CH TH "T N C
Th c v t:
T0 ph4 &,' phi1, sinh th c v t( ph-toplan$ton :
ch th nhi m ng, n n c &o:
M nhi m h , c (g*- $i t o%- hBa tan
Ah2 & ng ha
M nhi m &o ha ch t ! c( $im lo i n ng, ha ch t
) o v th c v t, h-&rocac)on !a vBng
M nhi m &o & ,, m
SINH 0 T CH TH "T N C
Th c v t l n:
Aht tri n trong v4ng n c t4 h.m, gi, &inh
& ng: )Lo
Ch th cho v4ng n c ph2 & ng ho
SINH 0 T CH TH "T N C
C ng v t:
C0 $hng % ng s ng l n:
C nhi , ph ng php ! ph*n t(ch s li ,, & th c hi n
nh ng th, th p nhi , m , g p $h $h/n &o ph*n ) r i rc
S ng c ! nh t i !- th, v c, ch , tc ! ng tr c ti p c a
ch t l ng n c v ch ! th, v/n (o%- ho tan, nhi m
ch t h , c , ch t K0T0, $im lo i n ng
Th i gian pht tri n l*,
F th, m ,
T(ch l, cc ch t K0T0, $im lo i n ng trong m
Ch s +,an tr c sinh h c K"8A (Kiological "onitoring
8or$ing Aart-< ch*, X, & a vo s l ong loi v ph*n )
! ng v t !- $hng % ng s ng ! !nh gi ch t l ng
ng, n n c
SINH 0 T CH TH "T N C
C ng v t !-
Cc (u c gia Ch+u Pu !"ng -% y khng = ng
s ng Bnghu, sQ, c, h nRD lm ch th sinh h c (uan
tr c nhi m n c !o cc nguyn nh+nF
. nhi m h u c v i s suy gi m o=i hQa tan&
. nhi m !o cc ch t !inh ! ng
. nhi m !o kim lo i n ng v thu c # o v th c v t&
- ng
v t y
khng
= ng
s ng
2A
chironomus
lymnaG!iaG
giun t t
shaGri!aG
r n n c
rhyacohili!aG

SINH 0 T CH TH "T N C
Ch n ! ng v t !- lm ch th sinh h c ngu n n c K
Sh #i n trong sng, h
-a ! ng v loi
S ht tri n c a ch8ng c tr ng cho i u ki n
th y v>n, c u tr8c n n y v ch t l ng n c&
T ng i c nh t i y sng, h , ch u s thay i
lin t c ch t l ng n c v ch th y v>n trong
ngy&
Th i gian ht tri n kh l+uB vi tu n n vi thngD,
! thu m u v ! h+n lo i&
< u tr"ng chu n chu n
<Trai n c ng t l n T 3cmB Unioni!aGD
<Tm n c ng tB 0animari!aGD
</ n cB Corici!aGD
<V cnh c ng n cB 9ytisci!aGD
< u tr"ng ru iB Tiuli!aG Simuli!aGD
<<, t n c
< cB Wymnaci!aGD
<Trai n c ng t nh B ShaGri!aGD
<- aB 0lassihoni!aGD
< u tr"ng ru i B Chironomi!aGD
<0iun nhi u t BTu#i*icci!aGD
< u tr"ng Hristalis
S ch
/ t nhi m
SINH 0 T CH TH "T N C
C ng v t ng,-1n sinh (ArotoYoa: & th, m , v
th(ch nghi cao trong mi tr ng gi, h , c
:7
*laGllatGs coli!ium
:$
SINH 0 T CH TH "T N C
- ng v t khng = ng s ngF
#aGtis glossihonia
:1
chironimus cori=i!aG !ytisci!aG
SINH 0 T CH TH "T N C
-% khng = ng s ng
:2
u tr"ng chu n chu n
may*lyNlarva
casG! < ca!!is < larva gammarus ulG=
SINH 0 T CH TH "T N C
Ahi1, sinh ! ng v t (Yooplanton$:
E th c /n gi, &inh & ng cho nhi , lo i c
giai !o n , tr4ng
l ch th cho n c nhi m h , c
Cc sinh v t ch th
C:
Cc lo i c $hc nha, v h3nh th , ng, n th c /n,
n i sinh s n v $h n/ng th(ch nghi v i mi tr ng
F4ng ! %c ! nh l ng n c v nhi m ng, n
n c
0F: pH Z7<=: gi m s l ng tr ng c v tm c
nh
:6
SINH 0 T CH TH "T N C
V n t

N c ch cQn ch t h u c ngu n g c n i t i, NH
:
X
,
NJ
1
<
, NJ
2
<
r t t&
Hm l ng =y l n, khu h th y sinh v t t ! ng&
S l ng vi khu n ch kho ng $&777 5 $7&777 Yml&
-% nguyn sinhF
daphina
longispina
SINH 0 T CH TH "T N C
- ng v t nguyn sinhF V n v a lo i E
:A
stGntor
coGrulGus
GuglGna viri!is
N hoa trong
m ng, t o l p
vng
vorticGlla
,T n c # n v a lo i C
Mu t hi n NJ
1<
, NJ
2<
& ,i tr ng Z c' =y, Z c' c+y =anh,
t o khu, s l ng vi khu n ch hng ch c ngn Y ml&
a&T oF
:4
hGlo!Ga
sirogyra
lumus
C[C CH TH "MI T\ NV N C
Cc ch th mi tr ng n c: v t l, ho h c v sinh
v t ch th

Ch
Ch
s
s
Ch
Ch
th
th
] ngh^a
] ngh^a
Finh Finh
& ng & ng
Nit :N h , c U Nit :N h , c U
N t ng s N t ng s
Ahotpho Ahotpho
E P ng,-1n t +,an tr ng cho c*- E P ng,-1n t +,an tr ng cho c*-
pht tri n# N ng ! cao ch th $h pht tri n# N ng ! cao ch th $h
n/ng & th a &inh & ng, c ng,- n/ng & th a &inh & ng, c ng,-
c )4ng pht c & i v t o# c )4ng pht c & i v t o#
N ng ! cao cc ch t ho tan ch N ng ! cao cc ch t ho tan ch
th m c ! s n sng &inh & ng ! th m c ! s n sng &inh & ng !
s & ng s & ng
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
0ht tri n
0ht tri n
vi t o
vi t o

Chloroph-ll<a
Chloroph-ll<a
Th hi n sinh $h i t o
Th hi n sinh $h i t o
trong mi tr ng n c
trong mi tr ng n c
S gia t/ng chloroph-ll<a
S gia t/ng chloroph-ll<a
ch th $h n/ng ph2
ch th $h n/ng ph2
& ng ho c a h th ng#
& ng ho c a h th ng#
N ng ! chloroph-ll<a cao
N ng ! chloroph-ll<a cao
n ! nh ch th cho s
n ! nh ch th cho s
)4ng pht t o c th g*-
)4ng pht t o c th g*-
h i cho cc th, sinh v t
h i cho cc th, sinh v t
$hc
$hc
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
2 trong
2 trong
c a n c
c a n c

Ch t l l ng
Ch t l l ng
Cc v t ch t nh (! t,
Cc v t ch t nh (! t,
phi1, sinh v t l l ng
phi1, sinh v t l l ng
trong n c n ng !
trong n c n ng !
cao h n ch s %,-1n
cao h n ch s %,-1n
th , c a nh sng t/ng
th , c a nh sng t/ng
)4n v4ng !-
)4n v4ng !-
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
C ! c
C ! c
C h p th nh sng
C h p th nh sng
) i cc v t l l ng
) i cc v t l l ng
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
C s*, S:cchi
C s*, S:cchi
C s*, m cc v ch
C s*, m cc v ch
tr ng v !:n tr1n !^a
tr ng v !:n tr1n !^a
S:cchi c th th - r_
S:cchi c th th - r_
t tr1n ) m t n c
t tr1n ) m t n c
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
"1(
"1(
FT < T%- ho
FT < T%- ho
tan
tan
C n thi t cho !a s sinh v t
C n thi t cho !a s sinh v t
n c
n c
N ng ! th p T%- ch th s
N ng ! th p T%- ch th s
& th a cc ch t h , c trong
& th a cc ch t h , c trong
h th ng
h th ng
N ng ! cao T%- ch th s
N ng ! cao T%- ch th s
pht tri n +, m c c a th c
pht tri n +, m c c a th c
v t
v t
Nhi , sinh v t n c ) ng t
Nhi , sinh v t n c ) ng t
th n , ) thi , T%- trong
th n , ) thi , T%- trong
n c
n c
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
"1(
"1(
KTF=
KTF=
l ng o%- ti1, th ) i vi sinh
l ng o%- ti1, th ) i vi sinh
v t $hi ch2ng ph*n gi i h p
v t $hi ch2ng ph*n gi i h p
ch t h , c trong !i , $i n
ch t h , c trong !i , $i n
hi , $h( 1 nhi t ! %c ! nh
hi , $h( 1 nhi t ! %c ! nh
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
+3
+3
+3
+3
Dc ! nh ! aci& ho c
Dc ! nh ! aci& ho c
$i m c a n c# Tha-
$i m c a n c# Tha-
! i pH c th l $ t
! i pH c th l $ t
+, c a cc )i n ! i
+, c a cc )i n ! i
ch t l ng n c
ch t l ng n c
pH th p: &o r a tri
pH th p: &o r a tri
H
H
P P
ST
ST
7 7
pH J 6#= ho c pHI5 c
pH J 6#= ho c pHI5 c
th ! c h i cho th -
th ! c h i cho th -
sinh v t#
sinh v t#
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
2 m n
2 m n
T(nh & n
T(nh & n
Dc ! nh n ng ! m, i Dc ! nh n ng ! m, i
hBa tan trong n c# hBa tan trong n c#
Trongn c ng t, ! & n Trongn c ng t, ! & n
ch th cho s ) n v ng c a ch th cho s ) n v ng c a
ho t ! ng nng nghi p ho t ! ng nng nghi p
N c m n: ch th s %*m N c m n: ch th s %*m
nh p c a n c ng t nh nh p c a n c ng t nh
n c m a n c m a
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
Cc ch t
Cc ch t
c h i
c h i
trong c n
trong c n

!-
!-
Cc ng,-1n
Cc ng,-1n
t v t#
t v t#
Ng,-1n t v t %, t hi n trong mi tr ng Ng,-1n t v t %, t hi n trong mi tr ng
t nhi1n &o s phong ho ! t !# N ng ! t nhi1n &o s phong ho ! t !# N ng !
cao cc ng,-1n t v t trong l ng c n c th cao cc ng,-1n t v t trong l ng c n c th
g*- ! c cho h th - sinh v t v c th ch g*- ! c cho h th - sinh v t v c th ch
th cho s t n & t cc ng, n s n %, t th cho s t n & t cc ng, n s n %, t
cng nghi p v sinh ho t# cng nghi p v sinh ho t#
Thng th ng, s t(ch lH- th, c tr s*, Thng th ng, s t(ch lH- th, c tr s*,
!- th - v c c th g*- ! c cho sinh v t !- th - v c c th g*- ! c cho sinh v t
n c# n c#
Th:o h ng & n c a T ch c - t v s c Th:o h ng & n c a T ch c - t v s c
$ho `c: cc ng,-1n t v t ! c s & ng $ho `c: cc ng,-1n t v t ! c s & ng
! !nh gi s ) n v ng mi tr ng n c ! !nh gi s ) n v ng mi tr ng n c
cho m c !(ch gi i tr(, &ich v : ) i l i, l n, cho m c !(ch gi i tr(, &ich v : ) i l i, l n,
c*, c v ) i th,- n# c*, c v ) i th,- n#
Nh ng tc ! ng ! n s c $ho con ng i s Nh ng tc ! ng ! n s c $ho con ng i s
t/ng l1n n , c th1m s nhi m ph*n t t/ng l1n n , c th1m s nhi m ph*n t
vi c ch/n n,i gia s2c, v t c nh v ! ng v t vi c ch/n n,i gia s2c, v t c nh v ! ng v t
hoang &.# hoang &.#
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
4i sinh v t
4i sinh v t
g5( 6 nh
g5( 6 nh
0i sinh v t
0i sinh v t
ph*n
ph*n
(a:cal
(a:cal
coliaorm
coliaorm
Dc ! nh m c ! s ch c a n c v Dc ! nh m c ! s ch c a n c v
m t & ch t m t & ch t
(U vi sinh v t ! ng r, t, (U vi sinh v t ! ng r, t,
Salmonella, Shigella v 4i6rio c th c th
g*- ) nh cho con ng i ch th ng, n g*- ) nh cho con ng i ch th ng, n
n c c ch t th i t ! ng v t m, n c c ch t th i t ! ng v t m,
nng nng
(U W#Coli: ch th tr c ti p c ch t (U W#Coli: ch th tr c ti p c ch t
th i t ! ng v t m, nng v c th th i t ! ng v t m, nng v c th
g*- ) nh g*- ) nh
(U (U C) +er,ringens: n c c' ngu n g c
t n c th i
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h


th
th
] ngh^a
] ngh^a
4i sinh v t
4i sinh v t
g5( 6 nh
g5( 6 nh
0i sinh
0i sinh
v t
v t
ph*n
ph*n
Ch
Ch
s
s
V
V
t c
t c
h
h
th
th
] ngh^a
] ngh^a
2 ng v t
2 ng v t
ngu(n
ngu(n
sinh
sinh

Cr(+tos+ori
dium

7iardia
D, t hi n nhi , trong n c th i
D, t hi n nhi , trong n c th i
cng nghi p h n so v i cc ng, n
cng nghi p h n so v i cc ng, n
n c th i $hc
n c th i $hc
CH TH SINH H C
,.I T/ N0 - T
- t h[n
- t m n Btiu #i u l r ng ng m nD
CH TH %\N0 - T SH]N
- c i mF
H th

giu cc ch t c ! ng ion Il
2X
, ^G
2X
, SJ
:
1<
ng n c (uanh n>m hay ng $ th i gian
ho h[n nhanh ch'ng khi kh n c
Th ng c' mu Gn ho c n+u t ng t, m t&

C' m"i c tr ng c a l u hu_nh v H

1
S&
CH TH %\N0 - T SH]N
0i sinh v t trong ! t phLn:
%i khu n Thio#acillus thio!ans, Thio#acillus
^Gmor=i!ans&
S ng c H` 1
W y n>ng l ng t h n ng o=i h'a kh trong (u
trnh t o h[n&
Thio#acillus ^Gror=i!ans c' vai trQ =8c tc trong (u
trnh o=i h'a kh ^G
1X
thnh ^G
2X
&
CH TH %\N0 - T SH]N
Th c v t trong ! t phLn:
thay i thGo tnh ch t t, ch8ng #i n i t"y thGo
m c hm l ng h[n ch a trong t
S8ng co BNymhGa stGllataD SGn BNGlum#ium nGlum#oD
Ch th u th v"ng t h[n ng n c th ng
=uyn
Ch th , th v4ng ! t phLn ng p n c th:o
m4a
W8a ma C+y s y BShragmitGs karkaD
Ch th v"ng t h[n nhi u
N>ng ng t BHlocharis !ulcisD C #ng BWGironia articulatGD
Ch th v"ng t h[n nhi u
N/ng ng t B HlGocharis 9ulcisDF
ht tri n t t H th ,
ch s ng c m c h[n Il @ 1777 m
Sht tri n khi t # ng n c v c' m cao T$3a

Tch lby r t cao SJ

:
F 7,6 5 7,;a tr ng l ng kh c Il
2X

d$377 5 $477m
- c #i t trong r tch lby g 1 <2 l n th+n l v c'
kh n>ng tch lby nhi u S
1
J
3
&
Ch th v4ng phLn (t v tr,ng )3nh
C lc B U!u CyGrusD C ng BSanicum rGGnsD
8h c v t ch th v9ng +h:n ti m t&ng
(n m gi a t m n v t h[n )
C+y rng
Th c v t ch th vng phn ti m tng
C*- ch l
CH TH %\N0 - T N0H]J 9INH 9 N0
C+y rau m ng
CH TH SINH H C - T SH]N
\ ng trm gi a cc
! i ct:
ng p tr1n cc trHng vo
m4a m a
cao b R 1; m
ph*n cnh s m, tn
h3nh &4 chi m , th
ph(a tr1n l t ng c*-
trm
ph(a & i l cc lo i c*-
cho i, &*- c ng, hong
! ,, c c*- t ng@
C+y trm
CH TH SINH H C - T SH]N
\ ng trm v4ng trHng n i ! a:
cao t 1;<1= m
th*n th ng v2t, tn h3nh thp
t ng c st m t ! t r t r m r p
v i lo i cho i, & n, m,a, &nh
&nh###
nhi , &*- l:o nh m*- n c, &*-
c ng@
C+y !nh !nh
C+y mi ! m BCrytocorynG
ciliataD
CH TH SINH H C - T SH]N
\ ng trm tr1n ! t than )4n:
Ki , thoi ho c a c*- &o tc ! ng c a l a r ng v
con ng i ch t ph hng n/m
Trm th(ch nghi v i l a r ng chi m , th h n
cc lo i c*- $hc#
Trm cao ! n 1; R 1=m
C ng $(nh th*n c*- Q; R 7; cm v nhi , &*- l:o
+, n +,anh th*n
T/ng tr ng $cm
A4
CH TH SINH H C - T SH]N
\ ng trm tr1n ! t sct:
\ ng ) tn ph th ng %,-1n, l p than )4n ch -
ch- ! l ra l p sct ph(a & i#
T4- ! c t(nh ! t sct, r ng trm tr1n ! t than )4n
)i n thnh r ng trm < s - ho c r ng trm < s - <
n/ng#
T ng tr1n: trm cao 1; R 1=m
T ng & i: c*- cao 1 R Pm
d5
CH TH SINH H C C T NV A " N
Th c v t ch th cho r ng
ng p m n c ! c !i m:

Aht tri n tr1n cc ).i

th - tri , v v4ng c a
sng c a mi tr ng n c
m n v n c l #

C c , t o th(ch nghi v i
mi tr ng#
F a n c (N-pa aritican
" m (Svic:nnia
CH TH SINH H C - T N0 S , N
% t !" BVruguiGra sG=angulaD VruguiGra gymnorhiea
CH TH %\N0 - T CHUI
- (uyn Sim B/ho!omyrtus tomGntosaD
C NV 0 T: CH TH "T AHeN
Eoi trai sinh s ng ! c trong m t s th - v c n i
! ng nhi m phLn ch,a nh
Nhm c t,- t ! i $hng s ng ! c nh ng n n
!- th - v c cBn ) nhi m ! c &o phLn
Nhm cn tr4ng th - sinh pht tri n : , tr4ng
m, i l c( Chiromi&a: f , tr4ng ch, n ch, n
th - v c n i ! ng ) nhi m phLn n ng#
Nhm gi,n (t t
C
NV 0 T: CH TH "T NV A " N
Sinh v t ! c coi l ch th cho mi tr ng ng p
m n l ! a s*m
4:
CH TH SINH H C / N0
Wan hi Wan hi
Ean l loi th c v t ch th cho mi tr ng c nh +,an, s
c m t c a ch2ng v s pht tri n )3nh th ng th hi n
mi tr ng sinh thi r ng (t ) tha- ! i#
43
CH TH SINH H C / N0
Mu+n H
Thu -ng
Th m th c
v t r ng n
! i
tha- ! i
th i ti t
C NV 0 T CH TH SINH H C \ NV
Cc loi c h u, (uL hi m F

Sh+n # h , thch ng v i mi tr ng sinh

thi nh t nh&

)hi cc y u t mi tr ng v t (u gi i
h n cho hO f s l ng c th suy gi m
ho c khng cQn hi n !i n '&
CH TH SINH H C / N0
Tc ! ng c a cc $i , r ng ! n m t s loi ! c tr ng Tc ! ng c a cc $i , r ng ! n m t s loi ! c tr ng
Eoi ! c tr ng \ ng th a \ ng th ng %anh \ ng ) ph ho c )
ch,- n ! i s & ng
0oi
Nhi , gt ' $hng g p Khng g p
KB tt
Nhi , Th p Khng g p
KB r ng
Nhi , Th p Khng g p
H
Tr,ng )3nh Tr,ng )3nh Th p
Nai
Nhi , Nhi , Th p
Ho ng
Nhi , Nhi , Th p
Eoi th, c h 0 n
Th p Nhi , Th p
Ch v
Th p Nhi , Th p
Kh cc lBai
Th p Nhi , Khng g p
Cng
Nhi , Th p Th p
Cc loi tr^
Nhi , Th p -
Cc loi sc
- Nhi , Khng g p
V r ng
Nhi , Th p -
44
CH TH SINH H C
,.I T/ N0 )H.N0 )H?
CH TH SINH H C "MI T\ NV KK
Cc sinh v t s ng trong $h( +,- n ch - , t p
tr,ng t ng ! i l ,, h , nh $hng v t +,a
$h i t ng Yn#
Thnh ph n cc ch t $h( t ng ! i l , t ng ! i
n ! nh, nh ng n ng ! CT
P
v h i n c &ao
! ng m nh v tha- ! i th:o th i ti t $h( h ,#
CH TH SINH H C "MI
T\ NV KK
0i sinh v t trong $hng $h(:
0h5n lo i s ch $hng $h; theo 4S4<( Sa,ir
=>?=)
Khng $h( E ng 0S0 trong 1m
Q
$hng $h(
"4a hL "4a !ng
T ng s
0S0
C , $h, n T ng s
0S0
C , $h, n
K n I P=;; I Q6 I d;;; I 1P7
S ch J 1=;; J 16 J 7=;; J Q6
Th c v t ch th ,T ))
% !F
Thnh h Nam )inhB Trung gu cD
ht hi n vo m"a =u+n, khi c+y tuy t t"ng m c
cnh m i, l kim c a n' ng mu vng r i kh i
i u tra F!o m t nh my c nh ' Z th i ra (u
nhi u kh th i sinh ra

h th y tuy t t"ng c' hi n t ng trn F =ung (uanh

' Z # nhi m

g i tuy t t"ng l my c nh #o nhi m kk r t t t

;1
Th c v t ch th
T o, ! a -:
T o, a y th ng r t nh y c m v i ch t nhi m
khng kh h n c th c v t c' mao ! n
v3 ch8ng h th tr c ti n c v ch t !inh
! ng t khng kh v n c m a&
) t (u F n ng cc ch t nhi m v ch t c c
tnh s vo c th nhanh h n th c v t c' mao m ch
Cc ! u hi u t n th ng th c v t !o nhi m
khng kh
MYn
< Th c v t ch th T
Q
t t nh t: c*- th*n g , c*- ) i
th*n g , v cc loi c #
<
MYn s g*- t n th ng cho cc t )o nh, m
! , ti1n, sa, ! ! n th t l#
<
E ) l m ! m li ti t p tr,ng g n nha,
F , hi , ! c tr ng: l %, t hi n cc !i m c m,
tr ng, !:n, ! , ha- m, h,- t & #
;3
Tc h i c a J
2
ln l c+y
56
Cc & , hi , t n th ng th c v t
&o nhi m $hng $h(
H p ch t hlo
< Tc ! ng : g*- 2a vng th c v t# Kh( Hh v Sih
7

lm %, t hi n nh ng ! m l m, vng, n*, !
ho c nh ng ! m ch- tp vi n v ! nh l v
c*- l $im#
< Th c v t m m c m v i h p ch t alo: chanh, c*-
la- n, c*- m ,###
C+y lay n
Cc & , hi , t n th ng th c v t
&o nhi m $hng $h(
C m ) nh &o $h( S,na,a : %, t hi n gi a cc g*n
l vi n cc ! m ) nh r t r_ rng, nh t l nh ng
l non m i &, i ra r t nh - c m#
C m ) nh &o $h( clo : gi a cc g*n l, ! n g vi n
cc ! n ) nh m nhoL ho c l m t $h, +, ! ,
! m ) nh h3nh trBn ho c h3nh &i#
C m ) nh &o a%it nitric, p:o%it ac:t-l : ! m m,
tr ng ho c m, vng m t sa, l#
phn !on s nhi m v m c ! nghi1m tr ng
T0 l ing i l(nh gim st v !o l ng j
Cc & , hi , t n th ng th c v t
&o nhi m KK
0( & c*- ch th "T KK
C*- to, anh !o, c r t : nh - c m v i $h(
s,na,r
c*- th, c l, c*- t $im h ng , h ng & ng,
! i m ch : nh - c m v i $h( hlor,a
c*- , t $im h ng, h nh, mai, ) !o c th
gim st v !o l ng $h( hlo>
0( & c*- ch th "T KK
To, ! i m ch, !o, ng, hnh t*- t ng ! i nh -
c m, c th gim st v !o l ng $h( Clo#
C*- ch*n v t c th gim st v !o l ng nhi m
v ) c % : )3nh th ng l c m, %anh lam, n ,
) nhi m ) c % t,- n ng ! r t th p l cHng
v n )i n thnh m, ! #

0( & c*- ch th "T KK

Ki m lan:
N ng ! $h( alo trong $hng $h( Z 7; ph n ngh3n t
l c*- $i m lan trong vBng Q gi !. %, t hi n ! m
) nh
N ng ! c a S,na,a &io%i& ! t Z ;,Q#1;
<6
th c v t
m n c m ) h i (m c 1#1;
<6
con ng i m i ng i th -
m4i, m c 1;#1;
<6
m i & n t i ho, ch - n c m t
0( & c*- ch th "T KK
Kim ng*n hoa
H p th v ! $hng r t
m nh v i $hi, ) i trong
thnh ph v cc ch t $h(
! c h i c a nh m- nh
ch t alor,a, hi&rocac)on,
clor,a h-&rocac)on , s,na,a
" t m , c*- ng*n hoa c
th h p th 11,b mg alor,a
h-&ro cac)on ho c 1Q,d mg
$h( clor,a h-&rocac)on
Ch t
nhi m
Ng, n Snh h ng ! n
& ng c a l
Th i $3
pht tri n
Snh
h ng
! n m t
ph n l
Ei ,
g*- h i

(kg 'm
Q

Th i gian
g*- h i
( h
T
Q
Ah n ng +,ang
ha
0 t ! m, m t
m,# Cc v t ng/n
c n s pht tri n,
t o cc ph*n t
ch t#
E gi, l
!ang pht
tri n $ c
l non
Th t l d; 7
ASN
plro%-<
ac:t-l
Ah n ng +,ang
ha
T o cc v t m ng
tr1n m t l
C*- con Nhi , l
r ng
P=; 6
NT
P
Nhi1n li , cng
nhi p v ! ng
c
Khng ) ch t h n,
tc h i ! n r3a l
T, i tr,ng
)3nh
Th t
(th l
7d;; 7
ST<
P
S ! t, ch t
th i t s n
ph m %/ng, & ,
0 t tr ng, m t
&i p l c t , ng/n
s pht tri n, lm
gi m n/ng s, t#
T, i tr,ng
)3nh c a
c*-
Th t l b;; b
Ch t
nhi m
Ng, n Snh h ng ! n
& ng c a l
Th i $3
pht tri n
Snh
h ng
! n m t
ph n l
Ei , g*-
h i
(microgam '
m
Q

Th i
gian g*-
h i ( h
Hh Ah*n )n,
photphat#
Nhm, n i
Caramic
l,- n s t,
$co th -
tinh( r n
Chp l v r3a l
) ch- &i p l,c t
lm r ng l v
gi m n/ng s, t#
Tr ng
thnh
Th t l,
)i , )( v
th l
;#P =
Cl
P
Ch t th i c a
nh m-, %(
nghi p s n
%, t Hcl
K l c c a l
(chp l ch- r3a,
r ng l#
C*-
tr ng
thnh
N t Q;; P
Wt-l:n
(CH
P

n
Va & ,, than,
nhi1n li ,
t
\ ng hoa chL v
$hng n hoa#
Kl tr hoa T t c 6; P
C ng v t ch th "T KK
Cc ch*, " (Sm:rican toa&:
&a r t m ng
ph th, c !i , $i n ! m cao (b;m < 5;m
\4a h p ()o% t,rtl:
s ng trong mi tr ng ! m cao
Khi !i , $i n ! m v nhi t ! tha- ! i, s c
s ng c a ch2ng s ) nh h ng n ng, c th g*-
ra t vong#
C'c Ch+u ,
C ng v t ch th "T KK
" c ! nhi m ch3 v Ca&mi c a cc ! a
ph ng $hc nha, ! c ph n nh t ng ng
trong ph n m m c a loi chim ) c*, s ng trong
v4ng
Tc ! ng c a %/ng pha ch3 ! c %c ! nh ) ng
t ng l ng ch3 trong c th chim ) c*, ) ng
cch !o hm l ng ch3 v ! ng v c a n trong
m,#
K t l, n:
Sinh v t ch th li1n +,an m t thi t v i "T
Cc t p +,n, ! c !i m sinh, l, ho c a sinh v t
ch th ! , li1n +,an ! n mi tr ng !nh gi
hi n tr ng mi tr ng, & !on s tha- ! i c a
mi tr ng v ho ch ! nh cc chi n l c ) o v
mi tr ng
Ph ng php quan
tr c
Sinh v t chnh c s d ng Nh ng ch t nhi m chnh
c nh gi
Nghin c u c u
trc qu n x
ng v t khng x ng Ch t th i h u c v ch t nguy
h i, giu dinh d ng
Cc ch th sinh h c ng v t khng x ng s ng
c l n, th c v t l n, t o, a y
Ch t th i h u c , giu dinh
d ng, axt ha, kh c
Ph ng php vi
sinh v t
Vi khu n V t li u phn v h u c
V t tch t Th c v t l n, ng v t
khng/c x ng s ng
Ch t th i nguy h i, ch t
phng x
Php th sinh h c VSV, th c v t l n, ng v t
khng x ng s ng, ng c
x ng s ng nh
Ch t h u c , cc kh c, ch t
th i c h i