CFC Và Thung Tang Ozon

Ozon v cc vn $% lin quan $'n th(ng t+ng ozon
Nhm 1 DH06MT Tr,-ng 0H Nng Lm TP HCM 1

OZON V THNG T#NG OZON
M%c L%c
CH()NG I
M* +#U........................................................................................................ 2
I.1 T+ng ozon c+n thi't v1i chng ta nh, th' no?....................................... 2
I.2 M3c tiu c(a bi bo co:........................................................................ 2
I.3 ph5m vi nghin c6u :............................................................................... 2
CH()NG II
T,NG QUAN V/ T#NG OZON.................................................................. 3
II.1.Gi1i thi7u chung v% ozon v t+ng ozon trong kh quy8n........................ 3
II.2. Ozon..................................................................................................... 4
II.2.1 Tnh cht v:t l c(a ozon ................................................................ 4
II.2.2. Tnh cht ha h;c:.......................................................................... 4
II.2.3 S= t5o thnh ozon: 6
II.2.4. >ng d3ng v $@ $@c h5i c(a ozon................................................... 5
II.3 .T+ng ozon............................................................................................. 6
II.3.1 Vai tr c(a t+ng ozone ........................................................................ 7
a. zon A t+ng bnh l,u ............................................................................ 7
b. zon A t+ng $Bi l,u............................................................................. 7
II.3.2 Qu trnh phn huC ozon trong kh quy8n ........................................... 8
II.3.3 Nguyn nhn c(a vi7c th(ng t+ng ozone. ...........................................10
II.3.4. Hi7n tr5ng v% t+ng ozone v cc hi7p ,1c bEo v7 t+ng ozone. ...........12
II.3.4.1 Hi7n tr5ng: ..................................................................................12
II.3.4.2 Cc hi7p ,1c bEo v7 t+ng ozone ..................................................13
CH()NG 3:
KH CFC & L1 THNG T#NG OZONE..................................................16
III.1TFng quan v% kh CFC .........................................................................16
III.2.Nguyn nhn hnh thnh kh CFC........................................................18
III.3.C. ch' phn h(y ozon c(a kh CFCs ..................................................19
III.4.Gnh h,Ang kh CFCs $'n t+ng ozone .................................................20
CH()NG 4.
H3U QU4& BI5N PHP GI4M THI6U CC Y7U T9 GY THNG
T#NG OZONE.............................................................................................21
IV.1 H:u quE...............................................................................................21
IV.2 Bi7n php:...........................................................................................22
CH()NG V
K7T LU3N V KI7N NGH: ......................................................................25
TI LIIU THAM KHGO ..............................................................................26
BEng III.1: Cc cht CFC ch( y'u17
BEng III.2: Cc sB li7u m@t sB hKp cht CFC gy lL th(ng t+ng Ozone...18
BEng IV.1: Tc $@ng c(a Ozon $Bi v1i th=c v:t .22
BEng IV.2: Tc $@ng c(a Ozon t1i s6c khoN c(a con ng,-i....22


CH()NG I
M* +#U
I .1 Tng ozon cn thi#t v&i chng ta nh) th# no?
T+ng ozone rt quan tr;ng $Bi v1i s= sBng trn Tri $t v n hp th3
ph+n l1n tia c=c tm c(a b6c x5 mOt tr-i, khng cho cc tia ny $'n $,Kc Tri
$t. N'u t+ng ozone bQ suy giEm, b6c x5 UV sS $'n Tri $t nhi%u h.n v lm
tUng b7nh ung th, da, $3c th(y tinh th8 A mVt (cataract), lm giEm sEn l,Kng
l,.ng th=c, Enh h,Ang $'n h7 sinh thi bi8n.

I .2 M*c tiu c-a bi bo co:
Tm hi8u v% t+ng ozon trong kh quy8n ( vQ tr, ch6c nUng)
Gip chng ta hi8u r h.n v% qu trnh hnh thnh v phn h(y ozon
Nguyn nhn v sao t+ng ozon chng ta cng ngy cng bQ suy giEm.
C. ch' gy th(ng t+ng ozon c(a kh CFCs
I .3 ph/m vi nghin c0u :
Nghin cu v#:
Ozon trong t+ng bnh l,u v $Bi l,u .
Tc nhn v c. ch' chnh lm th(ng t+ng ozon c(a kh CFCs
CH()NG II
T,NG QUAN V/ T#NG OZON.
I I .1.Gi&i thi1u chung v2 ozon v tng ozon trong kh quy3n:
Ta cWng bi't b+u kh quy8n bao quanh Tri $t c(a chng ta $,Kc chia ra
lm nhi%u t+ng khc nhau: tX mOt $t ln $'n $@ cao 10 km l t+ng $Bi l,u v
tX 10 km trA ln $'n 50 km l t+ng bnh l,u , $@ cao 50-85 km l t+ng trung l,u
, t+ng nhi7t nYm A $@ cao 85-100km v cuBi cng l t+ng $i7n ly A $@ cao trn
800 . Trong $ khoEng 90% l,Kng ozone trong kh quy8n c(a chng ta t:p
trung A t+ng bnh l,u.
Trong kh quy8n, zn chi'm m@t tC l7 khng l1n nh,ng n l5i c vai
tr $Oc bi7t quan tr;ng trong cc qu trnh v:t l xEy ra A cc l1p kh quy8n
trn cao. zn phn bB rEi rc trong l1p kh quy8n tX mOt $t t1i $@ cao khoEng
50-60 km, nh,ng t:p trung ph+n l1n A $@ cao tX 20-35 km. Theo chi%u cao tX
mOt $t $'n $@ cao 10 km, l,Kng zn thay $Fi khng theo quy lu:t no cE.
0'n $@ cao tX 10 km trA ln, l,Kng zn tUng theo chi%u cao v $5t c=c $5i A
$@ cao tX 20-25 km, sau $ l,Kng zn giEm v trA nn khng $ng k8 A $@
cao 55-60 km. M:t $@ trung bnh c(a zn trong l1p kh quy8n d,1i 60 km
vo khoEng 0,9x10
-7
kg/m
3
, l1n nht khoEng 6,0x 10
-7
kg/m
3
. Ton b@ zn
trong kh quy8n chZ vo khoEng 3,2x109 tn.

Hnh 1: Phn bB ozon trong kh quy8n
Ngoi thay $Fi theo chi%u cao, l,Kng zn cn bi'n thin theo th-i gian
v theo v\ $@ $Qa l. Cc k't quE nghin c6u 10 nUm g+n $y cho thy $@ dy
d]n xut c(a zn (t6c $@ dy c(a l1p zn c trong c@t khng kh c ti't di7n
m@t $.n vQ di7n tch, A nhi7t $@ 0
0
C v p sut p =760 mmHg) A tt cE cc v\
$@ nhn chung $%u tUng vo ma xun, giEm vo ma thu v ma $ng. Vo
cng th-i $i8m trong nUm, l,Kng zn A xch $5o nh^, cng v% pha hai c=c,
l,Kng zn cng tUng.
II.2. Ozon
I I .2 .1 Tnh ch5t v6t l c-a ozon
zon (O
3
) l cht kh c mu lam nh5t, c mi hVc $Oc tr,ng v
trong suBt; A n_ng $@ cao c mu xanh da tr-i, A th8 l^ng c mu l3c
th]m; nhi7t $@ nng chEy l -193
o
C, nhi7t $@ si l -111,9
o
C; tC tr;ng (so
v1i khng kh) d = 1,658; trong mi tr,-ng n,1c c $@ pH = 0 c th' xy
ho kh` l 2,07 V. zn l cht hp th3 m5nh cc tia t` ngo5i, tia nhn thy
v tia h_ng ngo5i. zn c khE nUng hp th3 cao nht A b,1c sng l 254
nm $Bi v1i cc tia t` ngo5i, A b,1c sng l 600 nm $Bi v1i cc tia nhn thy
v A b,1c sng l 900 nm $Bi v1i tia h_ng ngo5i.
zn da ho tan trong n,1c h.n xy v s= ho tan c(a zn trong n,1c ph3
thu@c vo nhi7t $@ v p sut ring ph+n c(a n trong khng kh, khi nhi7t
$@ cng tUng khE nUng ho tan zn trong n,1c cng giEm.
II.2 .2. Tnh ch<t ha h@c:
- zn c ho5t tnh xy ho rt cao, $ng vai tr nh, m@t tc nhn xy ho
m5nh trong rt nhi%u phEn 6ng ho h;c nh,: phEn 6ng v1i cc cht hbu c.
(Phenol, cc hKp cht $a vng, cc hKp cht Amin, cc hKp cht c lin k't
$i (C = C) v lin k't $.n (C-H)). Ngoi ra zn cn c khE nUng kh`
mi, mu, kh` trng $Bi v1i n,1c v n,1c thEi.
- zn khng b%n, da dng bQ phn huC thnh Oxi phn t` v Oxi nguyn
t`. V d3: O
3
= O
2
+ O
- Da dng oxi ho iodua $'n iot t= do: O
3
+ 2KI + H
2
O = I
2
+ O
2
+ 2 KOH
- Giy tcm dung dQch Kali iodua v h_ tinh b@t ( giy iot tinh b@t ) chuy8n
ngay thnh mu xanh khi c mOt zn trong khng kh.
- Tc d3ng v1i cc phn t` thu@c nhm halogen Flo, Clo, Brom, Iot.
- Kh` cc cht gy nhiam c trong n,1c bYng ph,.ng php ha h;c (sVt,
asen, hi$r sulfid, nit.rit, v cc cht hbu c. ph6c t5p lin k't v1i nhau t5o
ra "mu" c(a n,1c)
II.2.3. SB tDo thnh zn
Trong t= nhin zn $,Kc t5o ra do cc phEn 6ng quang ha c(a oxy,oxit
nit., $Oc bi7t zn $,Kc t5o ra m5nh t5i cc t+ng cao (bnh l,u) c(a kh quy8n,
n.i m c,-ng $@ cc tia nh sng c6ng (c=c tm, tia X, v.v...) rt l1n.
zon trong b+u kh quy8n $,Kc t5o thnh khi cc tia c=c tm ch5m phEi cc
phn t` oxy ,t5o thnh hai nguyn t` oxy $.n ,$,Kc g;i l oxy nguyn t`
xy nguyn t` k't hKp cng m@t phn t` oxy t5o thnh phn t( ozon .Phn t`
ozon c ho5t tnh cao,khi bQ tia c=c tm ch5m phEi,l5i tch ra thnh m@t phn t(
oxy v m@t oxy phn t( . 0y l m@t qu trnh lin t3c g;i l chu kd xy-zon
O2 + Tia c=c tm O + O
O + O2 O3
Trong cng nghi7p, ng,-i ta t5o zn bYng cch phng $i7n trong xy
hoOc trong khng kh.
II.2.4. Eng d%ng v GH GHc hDi cIa ozon
II.2.4.1.Eng d%ng
Do zn l tc nhn xy ha m5nh nn c th8 dng zn $8 lm cht xy ha,
kh` trng b7nh vi7n, tc nhn kh` trng trong x` l n,1c thEi, bEo quEn hoa
quE t,.i (n,1c zn). M@t trong nhbng 6ng d3ng quan tr;ng nht c(a zn
hi7n nay l kh` trng n,1c uBng. Kh` trng n,1c uBng bYng zn c ,u $i8m
h.n hen so v1i kh` trng bYng clo (Cl
2
) v dng zn sS khng lo t_n t5i trong
n,1c cc sEn phcm cloramin, l cht $,Kc cho l c khE nUng gy ung th,
Trong y khoa, ozon dng $8 chba rUng su, m@t l,Kng nh^ ozon dng $8 chba
b7nh lao.
II.2.4.2. +H GHc hDi
xy l cht kh duy tr s= sBng (n'u trong kh thA c t h.n 15% xy th c.
th8 $ c th8 ch't ng5t), nh,ng zn l5i l kh $@c h5i. zn gy ph phFi
nOng, lm co thVt v t li7t $,-ng h hp khi'n ng,-i b7nh khng c phEn 6ng
khi c cc dQ v:t l;t vo. V v:y, khi ti'p xc lu di v1i zn sS c nguy c. bQ
tch t3 cc dQ v:t trong ph' quEn v phFi, l $i%u ki7n c khE nUng d]n $'n ung
th,.
Ng,fng cho php c(a zn trong kh thA l 0,2 mg/m
3
(hay 0,1ppm), tuy nhin n'u
ti'p xc lu di v1i zn ngay cE trong $i%u ki7n n_ng $@ thp h.n ng,fng cho php
ny cWng sS lm con ng,-i mî m7t, $au $+u, vim h;ng v nim m5c mVt, v.v...Cn
n'u n_ng $@ zn l1n h.n ng,fng cho php, ng,-i ta c th8 bQ ph phFi.
T5i cc vng cng nghi7p t:p trung c khi m cng nghi7p, vo ma h
n_ng $@ zn trong khi m c th8 $5t 0,3-0,4 mg/m
3
v rt nguy h5i cho cu@c
sBng con ng,-i. 0 l ch,a k8 tc $@ng $@c h5i c(a cc cht khc c trong khi
m.
I I .3 .Tng ozon
- M:t $@ t:p trung cao nht c(a ozone trong kh quy8n nYm A t+ng bnh
l,u Stratophere ( khoEng 20-50 Km tnh tX mOt $t) trong khu v=c $,Kc bi't
$'n nh, l t+ng ozone
- B% dy c(a t+ng ozone $,Kc $o bYng $.n vQ DU ( 1DU =0,01 mm) v
c gi trQ tX 290-310 DU trn ton c+u.
Khi b% dy c(a l1p ozone giEm xuBng thp h.n 2/3 b% dy bnh th,-ng
g;i l s= suy giEm t+ng ozone.

I I .3.1 Vai tr c-a tng ozone
T+ng ozone ngUn 97-99% tia c=c tm c(a b6c x5 mOt tr-i khng cho $'n
Tri $t, c tc d3ng l;c tia UV nguy h5i gy nguy hi8m cho thEm th=c v:t v
c th8 gy ung th, v b7nh $3c thuC tinh th8 A ng,-i. N'u t+ng ozone bQ suy
giEm 1% sS d]n $'n vi7c gia tUng tia c=c tm A t+ng $Bi l,u khoEng 2%
T+ng ozon chBng s= xm nh:p v ph h(y c(a tia t` ngo5i $Bi v1i tri $t.
a. zon K tMng bnh lCu
T+ng bnh l,u (Stratosphere): A $@ cao tX 10-50 km. Nhi7t $@ v p sut c(a
t+ng ny tUng theo chi%u cao. Cc nh khoa h;c giEi thch rYng s= gia tUng nhi7t
$@ l do cng ln cao cng g+n v1i l1p ozone. L1p ozone l l1p khng kh n.i
$ hm l,Kng kh ozone rt cao, c khE nUng hp thu tia c=c tm c(a mOt tr-i.
L1p ozone xut hi7n A $@ cao 18-30 km. N_ng $@ ozone cao nht A $@ cao 20-
25 km, cao h.n 1000 l+n so v1i t+ng $Bi l,u (khoEng 10 ppm).
T+ng bnh l,u nYm ngay pha trn t+ng $Bi l,u v A pha d,1i c(a t+ng trung
l,u.
Ozone lin t3c $,Kc t5o ra v phn h(y trong t+ng bnh l,u. Tr,1c khi bVt $+u
xu h,1ng suy giEm ozone, l,Kng ozone trong t+ng bnh l,u $,Kc gib Fn $Qnh
nh- vo cn bYng giba t5o thnh v phn h(y cc phn t` ozone do tc $@ng
c(a tia c=c tm.
98% tia c=c tm c(a b6c x5 mOt tr-i (UV-B v UV-C) $,Kc hp th3 A t+ng
bnh l,u $8 t5o thnh v ph h(y ozone theo cc qu trnh t= nhin. Hi7u sut
chuy8n $Fi giba ozone v oxy l 300 tri7u tn/ngy.
b. zon K tMng GNi lCu
T+ng $Bi l,u (Troposphere): cao $'n 10 km tnh tX mOt $t, l t+ng ti'p
gip v1i b% mOt tri $t. Nhi7t $@ v p sut c(a t+ng ny giEm theo chi%u cao.
Trn mOt $t c nhi7t $@ trung bnh l 15
o
C, ln $'n $@ cao 10 km chZ cn tX -
50
o
C $'n -80
o
C.
T+ng $Bi l,u l m@t t+ng chuy8n ti'p giba l1p thp nht c(a b+u kh quy8n Tri
0t v t+ng bnh l,u. T+ng $Bi l,u trEi di chXng 10 dOm pha trn $,-ng xch
$5o v khoEng 5 dOm pha trn cc c=c c(a Tri 0t. TX tr,1c t1i nay, khng
cc v7t kh nh, nh, O
3
(ozone), NOx (oxid nit., x=1,2..)Cc v7t kh ny
th,-ng thay $Fi, c hm l,Kng rt thp (ppb, ppt) v th,-ng l cc cht
nhiam.
Ozone trong t+ng ny $,Kc hnh thnh tX cc cht kh $,Kc t5o ra trong qu
trnh sEn xut cng nghi7p, ho5t $@ng c(a giao thng d,1i tc d3ng c(a b6c x5
c=c tm c(a mOt tr-i.
NO
2
+ hv NO + O
O + O
2
O
3

Khi tia c=c tm chi'u vo zn, n chia zn thnh phn t` O
2
v nguyn t`
c(a xy nguyn t` .xy nguyn t` k't hKp v1i N
2
$8 t5o thnh cc nit. xt;
sau $ n l5i bQ ph vf bAi nh sng nhn thy $8 ti t5o zn.
Chu trnh Nit. xt $8 t5o thnh zn cWng c th8 bQ ph vf do s= c
mOt c(a h.i n,1c trong kh quy8n v n lm bi'n $Fi cc nit. xt thnh cc
d5ng b%n vbng h.n
I I .3.2 Qu trnh phn hu7 ozon trong kh quy3n
D,1i tc d3ng c(a cc tia t` ngo5i, phn t` xy c th8 phn ly thnh 2
nguyn t` xy:
O
3
+ h ( = 220 330 nm) O
2
+ O + Q
Ngoi ra zn c th8 bQ ph h(y bAi cc nguyn t` clo, flo hay brm
trong b+u kh quy8n. Cc nguyn tB ny c trong m@t sB hKp cht b%n nht
$Qnh, $Oc bi7t l chlorofluorocacbon (CFC), $i vo t+ng bnh l,u v $,Kc giEi
phng bAi cc tia c=c tm.
Quan tr;ng nht l cc nguyn t` clo $,Kc t5o thnh nh, th' sS trA thnh cht
xc tc ph huC cc phn t` zn trong m@t chu kd khp kn. Trong chu kd
ny, m@t nguyn t` clo tc d3ng v1i phn t` zn, ly $i m@t nguyn t` xy
(t5o thnh ClO) v $8 l5i m@t phn t` xy bnh th,-ng. Ti'p theo, m@t xy
nguyn t` t= do sS ly $i xy tX ClO v k't quE cuBi cng l m@t phn t` xy
v m@t nguyn t` clo, bVt $+u l5i chu kd. M@t nguyn t` clo $.n $@c sS phn
h(y khoEng 100.000 phn t` ozon.

QU TRNH OZONE GI4I


CL chO phn hIy cIa ozone bQng cc hSp ch<t hydrocacbon

L,Kng ozon phn huC cng nhi%u th t+ng ozon cng bQ suy giEm.

I I .3.3 Nguyn nhn c-a vi1c th-ng tng ozone.
Do gi l5nh, acid nitric k't t(a thnh gi;t v1i n,1c. Khi nhi7t $@ A m6c
-80
o
C, n sS l1n ln v t5o thnh nhbng tinh th8 bUng l1n. Kh
chloroflurocarbon (CFC) v nhbng gi;t cht ha h;c ny bo mn t+ng
ozone, l tc nhn chnh ph h(y t+ng ozone. N l cc phn t` b%n vbng
nh,ng khi gOp cc tinh th8 bUng ny sS gy phEn 6ng v chuy8n ha thnh
cc cht ha h;c gBc.Cc cht ha h;c ny, m y h;c th,-ng g;i l cc
gBc t= do, rt da t5o phEn 6ng v1i ozone $8 trA l5i tr5ng thi b%n vbng. K't
quE l t+ng ozone bQ ph h(y thnh kh oxy thng th,-ng. Trong sB $, ph
h(y m5nh nht l gBc chlor v brom. Cc nh khoa h;c pht hi7n chnh hKp
cht ha h;c c(a Clo, Brom, Flo, th,-ng $,Kc s` d3ng trong cc bnh phun,
xQt bYng p l=c $ phn h(y nhbng hKp cht c(a ozone. 0'n t:n giba th:p
kC 90, ng,-i ta m1i pht hi7n thm m@t th( ph5m tch c=c nba $ chnh
l cht thEi cng nghi7p $Oc bi7t l cc kh NO
x
,CO
2
Nhbng cht thEi lo5i
ny v]n b%n bZ v dai deng bay vo b+u kh quy8n v lm cng vi7c ph
ho5i t+ng ozone
MOt khc, lBc xoy kh ngUn cEn m@t ph+n ozone trn t1i b $Vp lL
th(ng, khi'n n ngy cng lan r@ng. 0_ng th-i, lBc xoy ny di chuy8n
$'n nhbng vng sng, c tia nVng mOt tr-i. S= di chuy8n ny c lin
quan t1i cc kh gy hi7u 6ng nh knh thEi vo t+ng bnh l,u.
Khi n%n cng nghi7p ngy cng hi7n $5i ha, ko theo qu trnh sEn xut
cng nghi7p gia tUng $@t bi'n l l,Kng kh thEi CO2 ln b+u kh quy8n
tUng m5nh, gy mt cn bYng CO2 trong kh quy8n v d]n $'n hm
l,Kng CO2 v,Kt m6c quy $Qnh gy Enh h,Ang nghim tr;ng $'n t+ng
ozone.
T+ng ozone bQ suy giEm do con ng,-i thEi cc cht kh CFC
(chloroflurocacbon) v cc cht ODS (ozone depleting substances) khc
vo kh quy8n. CFCs $,Kc s` d3ng lm cht sinh hn, cht t5o b;t, dung
miCc cht ODS khc bao g_m: methyl bromide ( lm thuBc trX
su), halons (trong cc bnh chba chy), methyl chloroform (dng lm
dung mi trong nhi%u nghnh cng ngh7
Vi7c xE khi b3i v cc cht ha h;c vo b+u khng kh $ gy Enh
h,Ang xu $'n t+ng ozone. V d3 v% cc cht $@c l cacbon monoxide,
sulfur dioxide, cc cht
I I .3.4. Hi1n tr/ng v2 tng ozone v cc hi1p )&c b9o v1 tng ozone.
II.3.4.1 HiTn trDng:
Con ng,-i bVt $+u ti'n hnh $o $5c t+ng ozone tX cc tr5m trn mOt $t
vo nUm 1956 A vQnh Halley, Nam c=c. 0+u nhbng nUm 1970 con ng,-i bVt
$+u ti'n hnh $o $5c t+ng ozone tX cc v7 tinh. Tuy nhin, cc $o $5c tFng hKp
chZ bVt $+u ti'n hnh vo nUm 1978 bAi v7 tinh Nimbus-7. M@t nghin c6u A
di7n r@ng $ cho rYng trn bnh di7n ton c+u t+ng ozone $ bQ suy giEm 2,5%
trong khoEng th-i gian tX 1969 -1986, v thm 3% nba tX nUm 1986 -1993.
98% tia c=c tm c(a b6c x5 mOt tr-i (UV-B v UV-C) $,Kc hp th3 A t+ng bnh
l,u $8 t5o thnh v ph h(y ozone theo cc qu trnh t= nhin. V cc sB li7u
$o $5c v% di7n tch c(a lL th(ng tX nUm 1979 $'n nay:
NUm 1979. Vi7c $o lL th(ng t+ng zn bYng v7 tinh l+n
$+u tin $,Kc NASA th=c hi7n vo nUm ny.
NUm 1998. LL th(ng l1n che ph( 10,5 tri7u dOm vung vo
thng 9 nUm 1998. 0 l kch th,1c l1n kC l3c tr,1c nUm
2000.

NUm 2000. LL th(ng t+ng zn khFng l_ $5t t1i 11,4 tri7u dOm vung vo
thng 9 nUm 2000. 0 l lL th(ng l1n nht $ tXng $o $,Kc. Di7n tch xp xZ ba
l+n di7n tch n,1c Mg. Sau $, nUm 2003, lL th(ng t+ng zn
che ph( 11,1 tri7u dOm vung l lL th(ng l1n th6 2.

NUm 2001. Vo thng 9 nUm 2001, lL th(ng t+ng zn bao
ph( khoEng 10 tri7u dOm vung. LL th(ng ny nh^ h.n nUm
2000, nh,ng v]n l1n h.n tFng di7n tch c(a N,1c Mg,
Canada v mxico

NUm 2002. LL th(ng t+ng zn thu hhp l5i v thng 9 nUm
2002 l lL th(ng nh^ nht tX nUm 1998. LL th(ng A Nam C=c nUm 2002 khng
nhbng nh^ h.n nUm 2000 v 2001, m cn tch ra thnh 2 lL ring bi7t. Kch
th,1c nh^ c th8 do $i%u ki7n nng m khng bnh th,-ng v s= phn tch c
th8 do cc khu v=c th-i ti't c(a t+ng bnh l,u khc th,-ng.

NUm 2003. LL th(ng t+ng zn che ph( 11,1 tri7u dOm
vung, v l lL th(ng kC l3c $6ng th6 hai. NUm 2000 l nUm
lL th(ng l1n nht. LL th(ng l1n do gi lOng v th-i ti't rt
l5nh.

NUm 2004. Thng 9 nUm 2004, lL th(ng l 9,4 tri7u dOm
vung. LL th(ng ny nh^ h.n nUm 2003, c th8 do th-i ti't
C=c Nam t,.ng $Bi m.

NUm 2005. LL th(ng A t+ng zn pha trn C=c Nam xut
hi7n l1n h.n nUm ngoi nh,ng v]n nh^ h.n nUm 2003. LL
th(ng nUm 2005 che ph( khoEng 10 tri7u dOm vung. Theo sB
li7u v% th-i ti't c(a TF ch6c Kh t,Kng Th' gi1i (WMO) cho
thy ma $ng 2005 m h.n nUm 2003, nh,ng l5nh h.n nUm
2004. Kch th,1c lL th(ng nUm 2005 g+n m6c trung bnh nUm
1995-2004. LL th(ng ny l1n h.n nUm 2004, nh,ng nh^
h.n nUm 2003.

NUm 2008. lL th(ng t+ng ozone A Nam C=c c di7n tch $'n
27 tri7u km2. Con sB ny l1n h.n nhi%u so v1i di7n tch l1n
nht c(a n $,Kc ghi nh:n nUm 2007 l 25 tri7u km2.

II.3.4.2 Cc hiTp CVc bWo vT tMng ozone.
- Hng nUm, vo ngy 16/9, c@ng $_ng quBc t' $%u
ti'n hnh kC ni7m Ngy Th' gi1i BEo v7 t+ng Ozone v1i
m3c $ch nhVc l5i tnh c+n thi't phEi tUng c,-ng hKp tc
quBc t' $8 h5n ch' cc nguy c. m ho5t $@ng c(a con ng,-i c th8 gy ra cho
tri $t.
- Ngy k k't NghQ $Qnh th, Montreal v% cc cht lm suy giEm t+ng
Ozone, 16/9/1987 $ $,Kc th' gi1i ch;n lm Ngy Th' gi1i BEo v7 t+ng Ozone
- Hi7p $Qnh Viena bEo v7 t+ng Ozone 1985 cc n,1c $ k cng ,1c
vin c 22 n,1c tham gia, $% ra cc bi7n php bEo v7 t+ng ozon.
- Ngy 16/9/1987 NghQ $Qnh th, Montreal c 40 n,1c k tn cam k't
giEm sEn xut v tiu th3 5 lo5i CFC theo tXng giai $o5n.M6c sEn xut v tiu
th3 nUm 1989 sS bYng m6c nUm 1986, $'n nUm 1994 v 1996 chZ cn 80 v
50% m6c $. Cn cc n,1c $ang pht tri8n sS $,Kc chp nh:n c th8 tUng cht
t cho $'n nUm 1990 nh,ng $'n 1994 sS giEm 90% v $'n nUm 1999 l5i giEm
thm 65% nba.
- NUm 1989, cc n,1c k k't cng ,1c v nghQ $Qnh th, bEo v7 t+ng ozon
t= mnh ngUn cm nh:p khcu cc cht $,Kc quy $Qnh trong cc vUn ki7n ni
trn tX cc n,1c khng tham gia k k't.
- Ngy 28/9/1990, 70 n,1c h;p A Lun 0n l5i cam k't giEm thm m6c
sEn xut v s` d3ng cht CFC $ quy $Qnh trong cc vUn ki7n k tr,1c $y $8
$'n nUm 2000 v 2005 th cm hon ton.
- Ngy 22/2/1992, cc b@ tr,Ang Mi tr,-ng c(a C@ng $_ng chu u
h;p A Estoril (B_ 0o Nha) quy't $Qnh cm CFC tX nUm 1995.
NUm 1993 bVt bu@c phEi thu h_i cc cht CFC $ s` d3ng lm cht l^ng gy
l5nh c tr;ng l,Kng qu 2kg.
- TX 5 $'n 12/7/1995, H@i nghQ Vin (o) ln n s` d3ng cht bromua
trong nng nghi7p nhi7t $1i. Cm cc n,1c cng nghi7p ha dng ha cht ny
k8 tX nUm 2010, sau khi giEm d+n tXng nUm m@t.Cn cc n,1c $ang pht tri8n
$'n nUm 2002 sS chZ s` d3ng ngang m6c bnh qun c(a nUm 1995-1998.
- Ngy 1/1/1996, cm sEn xut CFC trong cc n,1c cng nghi7p pht
tri8n trX CFC dng trong t( l5nh v mt c6ng.
- Hi7n $ c 191 n,1c v vng lnh thF ph chucn v th=c hi7n NghQ
$Qnh th, Montreal. 0'n nUm 2007 $ lo5i trX $,Kc 97% l,Kng sEn xut v s`
d3ng cc cht chnh lm suy giEm t+ng ozone (CFC, Halon, CTC) tX 1,5 tC tn
nUm 1989 xuBng cn 52 tri7u tn vo nUm 2007 v cc cht ny sS $,Kc lo5i
trX hon ton vo cuBi nUm 2009. Qug $a ph,.ng v% ozone do cc n,1c pht
tri8n $ng gp trong 20 nUm qua $ chi 2,475 tC USD cho cc n,1c $ang pht
tri8n $8 th=c hi7n cc cam k't quBc gia trong khun khF NghQ $Qnh th,
Montreal.
Th=c hi7n NghQ $Qnh th, Montreal $ gip giEm $,Kc 25 tC tn CO2 do
cc cht lm suy giEm t+ng ozone thEi ra; $_ng th-i trnh $,Kc hng ch3c tri7u
ca ung th, da, ti't ki7m $,Kc hng ngn tC USD chi ph cho chUm sc s6c
khê.

CH()NG 3:
KH CFC & L1 THNG T#NG OZONE.
I I I .1T:ng quan v2 kh CFC
Chlorofuorocarbons (vi't tVt l CFCs) c cc tn th,.ng m5i l CFC-12,
CFC-113... Trong $ con sB hng trUm c@ng thm 1 dng $8 chZ sB carbon c
trong hKp cht ny; sB hng ch3c trX $i m@t chZ sB hydrogen c trong hKp cht
ny v sB hng $.n vQ chZ sB fluorine c trong hKp cht ny. V d3 CFC -113 c
2 carbon, 0 hydrogen v 3 fluorine; CFC -12 c 1 carbon, 0 hydrogen v 2
fluorine.
CFCs $,Kc tFng hKp $+u tin vo nUm 1928 $8 s` d3ng nh, l cht sinh
hn. 0'n nUm 1930 CFCs $,Kc th,.ng m5i ha bAi cng ty Du Pont. Vo nUm
1988 l,Kng CFCs tiu th3 ,1c khoEng trn 1 tZ kg.
TX khi c khi ni7m Freon 12 vo nUm 1930, vi7c s` d3ng cht tEi
l5nh ny $,Kc tUng c,-ng nhanh chng, HKp cht CF
2
Cl
2
( F-12) d,1i tn g;i
Freon v Genetron- cht tEi l5nh huy%n dQu c gBc CFC. H.n sEn
l,Kng CFC trn th' gii thu@c v% Hoa K. Tnh $@c v ho5t tnh ho h;c thp,
khng chy v khng gy kch thch.
CFC 11 hoOc CFCl
3
hoOc CFCl
2
hoOc CF
2
Cl
2
(cn g;i l freon 12 hoOc F12) l
nhbng cht thng d3ng c(a CFC
S

BWng III.1: Cc ch<t CFC chI yOu

Ch<t CFC PhDm vi sX d%ng
freon 11- triclofloruametan CFCl
3

h7 thBng $i%u ho khng kh, h7 thBng
l5nh, cht b;t lm s5ch,cht $cy sol kh
Freon 12 Diclofloruanmetan
CF
2
Cl
2

H7 thBng l5nh, vht $cy sol kh, cht kh`
trng
Freon 12- CF
3
Cl H7 thBng l5nh
Freon 22- CHF
2
Cl Cht $cy sol kh
Freon 114- CF
2
ClCF
2
Cl(C
2
F
4
Cl
2
)
H7 thBng l5nh, cht btj lm s5ch, cht
$cy sol kh
Freon 115- CF
2
ClCF
3
(C
2
F
5
Cl)
Cht halon:CF
2
ClBr D:p tVt là

CFC cWng nh, cc cht halon l cc cht c tnh Fn $Qnh cao. Tuy nhin
b6c x5 c=c tm (sng ngVn) xut hi7n trong t+ng bnh l,u phn li chng. Cc
phn t` Cl, F, Br c(a CFC v halon $,Kc bi'n $Fi thnh cc nguyn t` (gBc) t=
do ho5t tnh nh- cc phEn 6ng quang ho:
CFCl
3
+ hv CFCl2 + Cl
CFCl
2
+ hv CFCl + Cl
CF
2
Cl
2
+ hv CF2Cl + Cl
CF
2
Cl + hv CFCl + Cl
Cc nguyn t` Cl, F, Br tc d3ng huC di7t O3 theo phEn 6ng:
Cl + O
3
ClO + O
2

ClO +O
3
Cl +2O
2

Nh, v:y m@t nguyn t` Cl (hay F, Br) c th8 tc d3ng v1i 100000 phn
t` O
3
$8 bi'n O
3
thnh O
2
.

N_ng $@, th-i gian v tc d3ng phn huC O
3
c(a m@t sB CFC nh, sau:
BWng III.2:Cc sN liTu mHt sN hSp ch<t CFC gy lY thIng tMng Ozone

Tn g;i
Cng th6c
ho h;c
N_ng $@
trong kh
quy8n ton
c+u (ppb)
Th-i gian
t_n t5i
trong kh
qu8n
(nUm)
TZ l7 pht
thEi $'n
t+ng bnh
l,u (%)
Tc d3ng
phn huC
O
3
A t+ng
bnh l,u
(10
7

kg/nUm)
Metil
clorua
CH
3
CL 0.62 2 3 <=3 6.1
CFC
(Freon)11
CFCl
3
0.28
~ 83

100 2.7
CFC
(Freon) 12
CF
2
Cl
2
0.48 >80 100 3.9
Cacbon
tetraclorua
CCl
4
0.12 50 <=100 1.2
Tricloetan CH
3
CCl
3
0.12 ~9 9 3.8

I I I .2.Nguyn nhn hnh thnh kh CFC
CFC $,Kc s` d3ng rt r@ng ri lm cht tEi l5nh ( trong h7 thBng $i%u
ho khng kh v thi't bQ l5nh). CFC cWng $,Kc s` d3ng nh, cht $cy v lm
tan sol kh. NUm 1940 ng,-i ta $ pht tri8n lo5t CFC $,Kc ch' t5o da dng
lm chng $,Kc nhanh chng phF bi'n trong nhi%u l\nh v=c nh, cht $cy kh,
dung mi lm s5ch, b;t nh=a, bao b $=ng th6c Un, cht kh` trng d3ng c3
ph]u thu:t, y t', thuBc xng mi7ng, lm s5ch v tcy nh-n d3ng c3 $i7n.v.v
Do CFC c tnh Un mn cao v $@c (tuy $@ $@c thp), vi7c s` d3ng chng $
h5n ch' nhi%u


I I I.3.C' ch# phn h-y ozon c-a kh CFCs
Khi CFCs $'n $,Kc t+ng bnh l,u, d,1i tc d3ng c(a tia c=c tm n bQ
phn h(y t5o ra Chlor nguyn t`, v Chlor nguyn t` c tc d3ng nh, m@t cht
xc tc $8 phn h(y Ozone. M@t nguyn t` Chlor c th8 ph h(y 100.000 phn
t` ozone. Methyl bromide khi ln $'n t+ng bnh l,u sS bQ tia c=c tm phn h(y
$8 cho ra Brom nguyn t`, m@t nguyn t` brom c khE nUng ph h(y cc phn
t` ozone gp 40-50 l+n m@t nguyn t` chlor.

N'u cc CFC phn t` t_n t5i lu, th-i gian ti t5o phEi tnh bYng th:p kC.
Ng,-i ta tnh rYng m@t phn t` CFC mt trung bnh l 15 nUm $8 $i tX mOt $t
ln $'n cc t+ng trn c(a kh quy8n v c th8 A $ khoEng m@t th' kC, ph h(y
$'n cE trUm ngn phn t` zn trong th-i gian ny.
Ho5t $@ng c(a cc ni là sS phng thch vo kh quy8n m@t l,Kng l1n
chlorine, nh,ng n da ho tan vo h.i n,1c trong kh quy8n v sS theo m,a r.i
trA xuBng Tri $t. Trong khi $ CFCs khng bQ phn h(y A t+ng $Bi l,u v
khng ha tan vo h.i n,1c, do $ n c th8 da dng ln $'n t+ng bnh l,u.
Cc k't quE $o $5t tX 1985 cho thy, vi7c gia tUng n_ng $@ c(a chlorine A t+ng
bnh l,u tC l7 thu:n v1i l,Kng CFC sEn xut, s` d3ng v phng thch bAi cc
ho5t $@ng c(a con ng,-i.
I I I .4.<nh h)>ng kh CFCs ?#n tng ozone
Kh CFC
S
$i vo t+ng bnh l,u v tch lug trong th-i gian di(nhi%u
nUm), lm thot ra cc gBc Cl,F, Br t= do - nhbng cht ny ph huC Ozone A
t+ng bnh l,u v h:u quE c(a n l l1p Ozone bQ long. Nhbng chL loang lF
Ozone do bQ long $,Kc hi8u l lL th(ng ozone.LF th(ng c(a t+ng ozone theo
$Qnh ngh\a c(a C3c Mi Tr,-ng (EPA) Mg l khu v=c c hm l,Kng ozone
thp h.n 220 $.n vQ dobson (DU).
CFC l cht nhiam chQu trch nhi7m chnh cng v1i NOx, CH4 l nhbng cht
ch( y'u gy lL th(ng Ozone.

CH()NG4.
H3U QU4& BI5N PHP GI4M THI6U CC Y7U T9 GY THNG
T#NG OZONE
I V.1 H6u qu9
Th(ng t+ng ozone, m@t l,Kng l1n tia t` ngo5i sS chi'u theng xuBng Tri
0t. TX $, con ng,-i v $@ng th=c v:t phEi gnh chQu nhbng h:u quE nOng n%
sau:
TUng khE nUng mVc b7nh v% mVt $Oc bi7t l b7nh $3c th(y tinh th8.
Ph h(y h7 thBng mian dQch c(a c. th8 ng,-i v $@ng v:t
H(y ho5i cc sinh v:t nh^.
Lm mt cng bYng h7 sinh thi $@ng th=c v:t bi8n.
i th=c v:t: l cy h, h5i, quang hKp bQ ngUn trA, tUng tr,Ang ch:m,
giEm nUng sut, $@t bi'n th:m ch c th8 gy ch't cy n'u li%u l,Kng
nOng.

BWng IV.1: Tc GHng cIa Ozon GNi vVi thBc v[t
LoDi cy N\ng GH
Ozon (ppm)
Th]i gian tc GHng Bi_u hiTn gy hDi
C( cEi 0.050 20 ngy (8h/ngy) 50% l chuy8n sang
mu vng
ThuBc l 0.100 5.5h GiEm 50% pht tri8n
phn hoa
0:u t,.ng 0.050 - GiEm sinh tr,Ang tX
14,4 - 17%
Y'n m5ch 0.075 19h GiEm c,-ng $@ quang
hKp

BWng IV.2: Tc GHng cIa Ozon tVi sac khob cIa con ngC]i
N\ng GH Ozon (ppm) Bi_u hiTn gy bTnh
0 - 0,2 Khng gy b7nh
0,3 MWi v h;ng bQ ty rt
1 - 3
Gy m7t mî, bEi hoEi sau 2 h ti'p
xc
8 Nguy hi8m $Bi v1i phFi

I V.2 Bi1n php:
M&t s) bi+n php h,u hi+u b.o v+ t1ng ozone:
H5n ch' v cuBi cng l chm d6t hon ton vi7c s` d3ng v sEn xut CFC
cWng nh, cc cht ha h;c gy suy giEm t+ng ozone nh,: tetraclorit cacbon,
hKp cht brom (halon),methylchlorofrom...c3 th8 l:
- Khuy'n khch h5n ch' s` d3ng nUng l,Kng h5t nhn, tXng b,1c nghin
c6u s` d3ng nUng l,Kng s5ch nh,: nUng l,Kng mOt tr-i, nUng l,Kng gi,
sng bi8n
- X` l nhi8m c3c b@ trong tXng khu cng nghi7p, tXng nh my, tXng
cng $o5n sEn xut ring bi7t $8 giEm thi8u cc lo5i b3i v kh $@c h5i vo
b+u kh quy8n.
- p d3ng chnh sch thu' rc thEi cht nhim
- Xy d=ng nh my x` l kh thEi cng nghi7p v sinh ho5t
- Tuyn truy%n, gio d3c r@ng ri vi7c bEo v7 mi tr,-ng cho m;i ng,-i,
lm cho h; hi8u bEo v7 mi tr,-ng bEo v7 t+ng ozone l bEo v7 s=
sBng c(a chnh h;
+Ni vVi thO giVi:
NUm 1985 Cng ,1c Vin v NghQ $Qnh th, Montreal bVt $+u c hi7u
l=c nhYm m3c $ch tXng b,1c ngUn chOn vi7c s` d3ng nhbng lo5i ha cht c
th8 ph h(y t+ng zon, $nh du s= ra $-i c(a Ngy quBc t' bEo v7 t+ng Ozon
.Hi7n nay vi7c tri8n khai NghQ $Qnh th, Montreal $ gp ph+n $ng k8 lm
giEm h.n 1,5 tri7u tn ha cht hng nUm m c th8 ph h(y t+ng ozon
Theo qui $Qnh c(a NghQ $Qnh v% cht suy giEm t+ng ozon ,v1i cc n,1c
pht tri8n phEi lo5i trX hon ton sEn xut v s` d3ng cc cht CFC V Halon
vo nUm 1996 v cht HCFC vo nUm 2020
-0Bi v1i cc n,1c $ang pht tri8n nh, n,1c ta sS $,Kc ,u $i s` d3ng
cc cht CFC v Halon $'n nUm 2010 v cht HCFC vo nUm 2040. V1i m6c
tiu th3 d,1i 0,004 kg /$+u ng,-i/nUm ,Vi7t Nam $,Kc coi l m@t trong nhbng
n,1c c l,Kng tiu th3 CFC thp g+n 300 l+n so v1i nhm n,1c m nghQ $Qnh
th, qui $Qnh
Nghin c6u lo5i b^ cc gBc t= do Clo, NO
x
... khî chu kd ny bYng cch
t5o nn cc ngu_n ch6a khc nh, axt clohydric v clo nitrat (ClONO
2
).H5n
ch' tc nhn ph h(y ozon
+Ni vVi nCVc ta :
- Trong giai $o5n tX nay $'n 2010 $8 c th8 lo5i trX $,Kc hon ton tiu
th3 cc cht CFC v Halon , Nghin c6u thay th' cht lm l5nh CFC bYng cht
lm l5nh khc t Enh h,Ang $'n mi tr,-ng nh, : h,1ng t1i s` d3ng R-134a
( ga l5nh an ton ) v s` d3ng trong h+u h't cc lo5i t( l5nh v $i%u ha khng
kh t $-i m1i .
- Nghin c6u sEn xut nhin li7u ph3c v3 cho giao thng v:n tEi t gy
Enh h,Ang $'n mi tr,-ng nh, s` d3ng ngu_n nhin li7u mOt tr-i...
- Cung cp $nh gi cht l,Kng mi tr,-ng $Bi v1i mLi quBc gia, mLi
$Qa ph,.ng $8 kQp th-i $,a ra cc bi7n php x` l v% mi tr,-ng.
- 0Bi v1i cc nh my sEn xut c+n phEi xb l cht thEi tr,1c khi $,a ra
mi tr,-ng.
- Dng chnh sch thu' cht thEi nhiam $Bi v1i cc nh my cng
nghi7p.
- CEnh bo kQp th-i nhiam mi tr,-ng, suy thoi mi tr,-ng
- NgUn chOn v kQp th-i x` l chy rXng, ph rXng bXa bi, pht $@ng
phong tro tr_ng cy gy rXng.
- Gio d3c, t, vn, tuyn truy%n, v:n $@ng v hL trK $8 cc doanh
nghi7p vXa v nh^ cEi ti'n cng ngh7 nhYm lo5i trX v ngUn chOn cc ho5t $@ng
c Enh h,Ang c h5i t1i s= suy giEm t+ng Ozon.

CH()NG V.
K7T LU3N V KI7N NGH:
V.1. KOt lu[n:
Qua qu trnh nghin c6u nhm chng ti $ tm hi8u v xc $Qnh r
$,Kc vai tr quan trong c(a t+ng ozon trong vi7c bEo v7 tri $t chBng l5i cc
tia ch( y'u l tia c=c tm Enh h,Ang tr=c ti'p $'n s6c khê con ng,-i v sinh
v:t .
hi7n nay t+ng ozon $ang bQ suy giEm nghim tr;ng do cc ho5t $@ng sEn
xut cng nghi7p , sinh ho5t v giao thng . v th' nhm chng ti $ tm hi%u
v $,a m@t sB giEi php nhYm h5n ch' tc $@ng $'n t+ng ozon
V.2.KiOn nghc
Trn c. sA nghin c6u xu h,1ng bi'n $@ng t+ng Ozon kh quy8n A Vit
Nam nhYm xy d=ng $Qnh h,1ng pht tri8n kinh t' - x h@i, bEo v7 sc khoN
c@ng $_ng v s` d3ng hKp l ti nguyn. Chng ti ki'n nghQ lo5i trX tri7t $8
cc cht lm suy giEm t+ng Ozon (ODS), tun th( theo Cng ,1c Vienna
(1985), NghQ $Qnh th, Montreal (1987) v ch,.ng trnh QuBc gia v% bEo v7
t+ng Ozon do Th( t,1ng Chnh ph( ph duy7t (06/1995)
- Ki8m sot chOt chS vi7c nh:p khcu, tiu th3 cc cht ODS, $i%u chZnh
chnh sch thu' h5n ng5ch $8 h5n ch' tBi $a vi7c nh:p khcu cc cht ODS.
- Khuy'n khch $+u t,, nghin c6u v pht tri8n nhbng v:t li7u thay th'
v:t ki7u gy nguy h5i t1i t+ng Ozon.
- Gio d3c, t, vn, tuyn truy%n, v:n $@ng v hL trK $8 cc doanh
nghi7p vXa v nh^ cEi ti'n cng ngh7 nhYm lo5i trX v ngUn chOn cc ho5t $@ng
c Enh h,Ang c h5i t1i s= suy giEm t+ng Ozon.
HKp tc ton di7n v1i cc quBc gia trong khu v=c v quBc t' $8 nh:n
$,Kc chuy8n giao cng ngh7 cao v1i gi ,u $i hoOc $,Kc b_i hon tr=c ti'p
bYng ti%n $8 giEi quy't nhbng h:u quE v% mi tr,-ng v s6c khoN y t' v c@ng
$_ng.
.


TI LI5U THAM KH4O
1. B.o v+ mi tr!2ng khng kh , Hong ThQ Hi%n bi sg l, nh
xut bEn xy d=ng H N@i 2007
2. http://www.epa.gov/ozone/science/q_a.htm
3. http://www.epa.gov/ozone/science/ozone_uv.html
4. http://www.epa.gov/ozone/science/hole.html
5. http://www.yeumoitruong.com/ozon.html
6. http://www.noccop.org.vn/modules.php?name=Ozon_protec
&op=ndetail&n=20&nc=89
7. http://vietnamnet.vn/khoahoc/suckhoe/2005/09/486721/
8. http://vi.wikipedia.org/wiki/S%E1%BB%B1_suy_gi%E1%BA
%A3m_%C3%B4z%C3%B4n
9. http://ec.europa.eu/environment/ozone/index.htm
10. http://www.ctu.edu.vn/colleges/tech/bomon/ttktmoitruong/Gia
otrinh/MrViet/Bai4.htm

CFC Và Thung Tang Ozon

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CFC Và Thung Tang Ozon

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ozon v cc vn $% lin quan $'n th(ng t+ng ozon

Nhm 1 DH06MT Tr,-ng 0H Nng Lm TP HCM 1

You might also like