A nosa aportacin ao proxecto interdisciplinar Compostela nos ollos do IES Xelmrez I tivo como finalidade fundamental concienciar ao alumnado proposto para o traballo dos valores humanos principais a travs da percepcin multiperspectivista da sa cidade: Santiago de Compostela. A base sera o sentido da vista, desde o que evidenciar a consonancia entre globalidade e especificidade, tanto da cidade como do ser humano. Deste xeito poderase acadar un fundamento psicolxico-perceptivo para a comunin entre relativismo e universalismo ticos. Os eixos da actividade seran o espazo e o tempo. Para encadrar a cidade xogarase con distintas pocas nos mesmos sitios e con distintos lugares no mesmo momento. As mesmo, amosaranse distintas formas de expresin humana (individuo, colectivo, multiculturaliedade, diversidade, empata) en relacin con coordenadas espacio-temporais distintas.
O resultado non puido ser mis ptimo. A mesma realizacin da actividade amosou desde o principio a sintona e a solidariedade de quen traballaron: profesoras e alumnado. De seguido detallamos os puntos principais da realizacin da parte do proxecto que fixemos.
METODOLOXA
Quen? Os departamentos de Historia e de Filosofa a travs das sas profesoras Carmen Argibay Lorenzo e Berta Mata Hermida, coa colaboracin dos departamentos de Francs, Alemn, Ingls, Portugus e Tecnoloxa que deixaron tempo das sas xornadas lectivas ao curso de 2 de ESO C para o traballo de campo e labores de producin do material son quen fixeron posible a realizacin da actividade.
Que? O proxecto tivo varias fases: -Rastreo e recollida de datos, fotos, msica e outros detalles de interese na web. Esta parte da actividade foi feita integramente por o alumnado de 2 de ESO C ao completo. O profesorado simplemente deu pautas do que se precisaba: fotos antigas e actuais de distintos puntos da cidade, de vistas panormicas, de aspectos pintorescos que se asocien a Compostela, determinadas pezas que constituiran a banda sonora, imaxes de persoas en diferentes situacins encadradas na cidade. -Eleccin e busca do programa informtico base. Os cinco alumnos mis preparados nestes temas decidiron que sera o que mellor se prestaba execucin do plan previsto. O resultado cumpriu esas expectativas. -Traballo de campo: fxose previamente unha axenda de sadas organizadas por xornadas e segundo dispoibilidade de horarios de alumnado, profesoras do proxecto e profesorado colaborador. O traballo sobre o terreo realizouse sen problema e con moito nimo por parte de todos. De novo foi o alumnado quen levou o peso desta fase do proxecto. -Elaboracin do guin da montaxe: as profesoras desearon o que sera o guin inicial da tarefa, que foi modificado varias veces en funcin dos problemas tcnicos que na montaxe xurdiron. Ese guin inclua termos, citas, versos, ttulos, banda sonora (que inicialmente era mis ampla do que resultou, por cuestins de temporizacin no vdeo final), imaxes antigas e actuais, fotos, vdeos e demais detalles recollidos nas distintas sadas. -Seleccin dos datos obtidos: a grande cantidade de datos dispoibles obrigou a unha seleccin dos mesmos. O criterio para tal sntese foi a vistosidade das imaxes, a calidade tcnica dos vdeos e fotos, e a compatibilidade dos materiais co programa informtico que se utilizara. -Montaxe e realizacin final: feito en horas lectivas e non lectivas, puxo en xaque en mis dunha ocasin aos cinco alumnos que a realizaron. O axuste de imaxes, banda sonora, textos e programa non foi doada, certamente. De feito, disponse de das versins finais con distintas resolucins, en previsin de proxeccins con diferente instrumental tcnico que recomende unha ou outra versin. Paralelamente fronse seleccionando materiais para o Making off.
Como? O traballo, seguindo as pautas dadas, se realizou do seguinte modo. Primeiramente fxose o rastreo pola Internet, gravronse en soporte dixital as imaxes e datos recollidos, que foron a un arquivo habilitado no ordenador da Aula Materia de Filosofa e a unha copia de seguridade nun lapis electrnico, facilitado pola coordinadora do proxecto xeral. A continuacin veu o traballo de campo: en catro xornadas lectivas o grupo ntegro e as profesoras saron a gravar en vdeo e tomar fotos dos puntos previamente seleccionados. Tamn anse tomando imaxes para o making off, programado desde o principio e tido en conta durante toda a realizacin do traballo. Unha vez arquivado e seleccionado o material, cinco alumnos e as profesoras reunronse en distintas ocasins (mis das previstas inicialmente), incluso fra do horario lectivo, para proceder a montaxe dos datos segundo o guin previsto. O peso da montaxe recaeu no alumnado, quen coecan e manexaban o programa informtico elixido. Non obstante, durante a sa realizacin apareceron problemas, que obrigaron a axustar os materiais (imaxes, vdeos, msica, lemas, citas) a partir das ferramentas tcnicas das que se dispoa. O momento do visionado do vdeo final compensou todos os esforzos: obxectivo cumprido!.
Onde? Dividiuse a cidade en sectores, e dedicouse cada xornada a tomar imaxes en vdeo e fotos do previamente establecido. Alameda e aledaos, Campus Universitario, Ras e Obradoiro, Igrexas e edificios emblemticos, Monte Pedroso e Cidade da Cultura, Zona Nova e outros detalles e lugares de interese. Ags na primeira sada na que o grupo dividiuse en dous para optimizar o tempo, e nas sadas ao Monte Pedroso e Cidade da Cultura (foron as profesoras con oito alumnos en dous coches), o grupo traballou sempre conxuntamente ao completo.
Cando? Despois das xornadas de docencia para o profesorado (xaneiro e febreiro do 2014), programronse as actividades co alumnado: en febreiro recllense todos os datos na web, os das 17, 18, 24 e 25 de marzo fixronse as sadas do traballo de campo, e no mes de abril montouse o vdeo final.
RECURSOS
Bibliografa: Poemas de Nicols Guilln (La muralla), Miguel Hernndez (El hombre acecha) e Espronceda (Cancin del pirata) Citas de Walt Whitman (sobre la tolerancia) e Aristteles (sobre la amistad) Banda sonora: La Mision, de Ennio Morricone Viva la vida, de Cold Play Recursos dixitais: as seguintes pxinas web -memoriasdecompostela.blogspot.com -google imgenes -youtubeaMP3 Programa informtico: Movie Vegas Studio HD Platinum, de Sony Cmaras de fotos, cmaras de video e lpices electrnicos
VALORACIN
Seremos breves pero moi contundentes. Cando decidimos colaborar co proxecto pareceunos unha idea fermosa. Anda non sabiamos o traballo que amos ter por diante. Houbo momentos de desesperacin porque a cousa non marchaba, botbasenos o tempo enriba e apareceron dificultades tcnicas que dubidbamos de poder arranxalas. Agora ben, a experiencia co alumnado resultou ser fantstica, e cremos que non so conseguiuse harmonizar a vivencia dunha Compostela mltiple e nica coa concienciacin de que o ser humano grande e digno en todas as sas manifestacins (obxectivo inicial do proxecto), senn tamn que a labor cbado con cbado, as tensins tpicas dunha actividade en grupo (ancdotas como a porta dun coche que non abre, o corte do trfico para poder incorporarse estrada xeral, o despiste dun grupo de alumnos que equivocbanse no cruce, as pombas que non voaban e que tian que voar para que o vdeo quedara mellor) e a satisfaccin do traballo finalmente rematado evidencian que os seres humanos somos nicos e irrepetibles, e que a colaboracin entre ns pode dar froitos marabillosos.
MAKING OFF
Con este documento axntase un arquivo que recolle un resumo en imaxes das actividades de campo realizadas, e que demostran, na medida do posible, a implicacin, a alegra e o entusiasmo de todas as persoas implicadas no proxecto. De todos os xeitos, todos os arquivos cos materiais utilizados estn a disposicin do seu visionado.