ANADERGİ-151-1 (Ek Sayı)

ISSN - 1302-6631
ANADOLU PSKYATR DERGS

Anatolian Journal of Psychiatry

Cilt. 15 Ek say. 1 MART 2014
Vol. 15 Suppl. 1 MARCH 2014
Olgu sunumlar / Case reports
3240 mg long acting methylphenidate intake for suicide attempt
3240 mg uzun etkili metilfenidat alm ile intihar giriimi

oklu madde kullanmna bal bir psikoz olgusunda benzidamin ktye kullanm
Benzydamine abuse in a case with psychosis related to multiple substance abuse

Fluoksetin kullanmna bal sa dklmesi: Olgu sunumu
Fluoxetine induced hair loss: a case report

Venlafaksinin doz artna bal gelien hiperprolaktinemi: Bir olgu sunumu
Hyperprolactinemia connected with venlafaxine: a case report

A female adolescent with factitious disorder presenting neurological and psychiatric symptoms:
case report
Nrolojik ve psikiyatrik belirtiler gsteren yapay bozuklua sahip bir kz ergen
Yapay bozukluk ve bakm verenin neden olduu yapay bozukluk birliktelii: Bir olgu sunumu
Factitious disorder and factitious disorder by proxy comorbidity: a case report

Traumatic grief presented with self-injury and suicide attempt: a case report
Kendine zarar verme davran ve intihar giriimi ile bavuran travmatik yas: Olgu sunumu

Sentetik kanabinoid kullanmna bal gelien Weber Sendromu
Weber Syndrome secondary to synthetic cannabinoid use

Wilson hastalna elik eden karma belirtilerle giden bipolar bozukluk: Olgu sunumu
Bipolar disorder that presented with mixed symptoms that accompany Wilson disease: a case report

ocukluk anda tan konulan bir iktal psikoz olgusu
A case report of ictal psychosis diagnosed in childhood period

Epilepsi ve hafif dzeyde zeka gerilii olan bir ergende postiktal psikoz ve aripiprazol tedavisi:
Olgu sunumu
Postictal psychosis and aripiprazole treatment in an adolescent with epilepsy and mild mental
retardation: case report

A pica case associated with suicide-bereavement
ntihar yas ile ilikili bir pika olgusu

Bir olgu nedeniyle pedofilinin adli psikiyatrik yn
Pedophilia from the viewpoint of forensic psychiatry associated with a case

ISSN - 1302-6631
Anatolian Journal of Psychiatry
Cilt. 15 Ek say. 1 Mart 2014
Vol. 15 Suppl. 1 March 2014
AYDA BR YAYIMLANIR / QUARTERLY

YAYIN YNETMEN / EDITOR IN CHIEF
Prof.Dr. Orhan DOAN

YAYIN YNETMEN YARDIMCILARI / ASSOCIATE EDITORS
Prof.Dr. A. Ertan TEZCAN
Prof.Dr. Lut TAMAM
Uzm.Dr. E. Erdal ERAN

DANIMA KURULU / ADVISORY BOARD
Do.Dr. Cengizhan AIKEL, M.D.
Prof.Dr. M. Ycel AARGN, M.D.
Do.Dr. Derya ren AKBIYIK, M.D.
Prof.Dr. A. Tamer AKER, M.D.
Prof.Dr. Cengiz AKKAYA, M.D.
Prof.Dr. Kksal ALPTEKN, M.D.
Prof.Dr. Murad ATMACA, M.D.
Prof.Dr. Aye AVCI, M.D.
Do.Dr. Sezer AYAN, Ph.D.
Prof.Dr. mer AYDEMR, M.D.
Prof.Dr. Hamdullah AYDIN, M.D.
Prof.Dr. Nazan AYDIN, M.D.
Prof.Dr. brahim BALCIOLU, M.D
Prof.Dr. In BARAL KULAKSI-
ZOLU, M.D.
Prof.Dr. Mustafa BATRK, M.D.
Prof.Dr. Salih BATTAL, M.D.
Do.Dr. Burak BAYKARA, M.D.
Prof.Dr. Meral BERKEM, M.D.
Prof.Dr. Ouz BERKSUN, M.D.
Prof.Dr. Ltfullah BEROLU,
M.D.
Prof.Dr. Sunar BRSZ, M.D.
Do.Dr. zlem BOZO, Ph.D.
Prof.Dr. Il BULUT, M.D.
Prof.Dr. M. Emin CEYLAN, M.D.,
PharmaD
Prof.Dr. Gler CMETE, Ph.D.
Prof.Dr. Can CMLL, M.D.
Prof.Dr. Blent COKUN, M.D.
Do.Dr. Nursu AKIN MEMK,
M.D.
Prof.Dr. Ahmet ELKKOL, M.D.
Prof.Dr. Mesut ETN, M.D.
Prof.Dr. hsan DA, Ph.D.
Prof.Dr. Murat DEMET, M.D.
Prof.Dr. Nesrin DLBAZ, M.D.
Prof.Dr. Selma DOAN, Ph.D.
Do.Dr. Sultan DOAN, M.D.
Prof.Dr. Kerem DOKSAT, M.D.
Prof.Dr. Hayriye ELB, M.D.
Do.Dr. Ayten ERDOAN, M.D.
Prof.Dr. Hsn ERKMEN, M.D.
Do.Dr. Cneyt EVREN, M.D.
Dr. David GREENBERG, M.D.
Prof.Dr. Ali Kemal G, M.D.
Prof.Dr. Erol GKA, M.D.
Yrd.Do.Dr. Neslim GVENDEER
DOKSAT, M.D.
Prof.Dr. Hasan HERKEN, M.D.
Prof.Dr. Erdal IIK, M.D.
Prof.Dr. lkin ELL, M.D.
Prof.Dr. Nalan K. OUZHANOLU,
M.D.
Do.Dr. Ik KARAKAYA, M.D.
Prof.Dr. Ouz KARAMUSTAFALI-
OLU, M.D.
Do.Dr. Sermin KESEBR, M.D.
Prof.Dr. Selim KILI, M.D.
Do.Dr. Aye KILINASLAN, M.D.
Prof.Dr. smet KIRPINAR, M.D.
Prof.Dr. Faruk KOCACIK, Ph.D.
Do.Dr. Numan KONUK, M.D.
Do.Dr. Fulya MANER, M.D.
Prof.Dr. Bedriye NC, M.D.
Prof.Dr. Fatma Z, Ph.D.
Prof.Dr. Aye ZCAN, Ph.D.
Prof.Dr. Haluk A. SAVA, M.D.
Prof.Dr. Ik SAYIL, M.D.
Prof.Dr. Z. Bengi SEMERC, M.D.
Do.Dr. Yusuf SVROLU, M.D.
Do.Dr. Haldun SOYGR, M.D.
Prof.Dr. Mehmet Z. SUNGUR, M.D.
Prof.Dr. Ahmet Rifat AHN, M.D.
Prof.Dr. Vedat AR, M.D.
Do.Dr. ahika MANLAR, M.D.
Prof.Dr. Nevzat TARHAN, M.D.
Do.Dr. Ahmet TRYAK, M.D.
Prof.Dr. Rait TKEL, M.D.
Prof.Dr. Sheyla NAL, M.D.
Prof.Dr. Erdal VARDAR, M.D.
Prof.Dr. Arif VERML, M.D.
Prof.Dr. L. lhan YARGI, M.D.
Prof.Dr. Mustafa YILDIZ, M.D.
Do.Dr. zlem YILDIZ GNDO-
DU, M.D.
Do.Dr. Ayegl YOLGA TAHRO-
LU, M.D.
Prof.Dr. Nevzat YKSEL, M.D.

ngilizce Dil Editr (English Language Editor): Prof.Dr. Lut TAMAM
Yazma adresi / Editorial correspondence: Prof.Dr. Orhan DOAN,
Zmrtevler Mah. Yol-4 Sk. Nish Adalar Sitesi, 59/3 Maltepe/stanbul, Trkiye
Phone: +90 532 3420202 E-mail: ordogan@gmail.com
Web: http://www.scopemed.org/?jid=91

Sahibi: Prof.Dr. Orhan DOAN, Sorumlu Yaz leri Md.: Tevfik YURDAGL, Dizgi: Prof.Dr. Orhan
DOAN, Bask: ESFORM Ofset SVAS, Tel: +90 346 2262421, E-posta: esformofset@hotmail.com

ANADERG PsycINFO, Index Copernicus, EMBASE, Scopus, Thomson Master List, Science Citation
Index-Expanded (SCI-E)(SciSearch), Journal Citation Reports (JCR), CIRRIE Database of International
Rehabilitation, Trkiye Atf Dizini, TBTAK Trk Tp Dizini, Trk Medline dizinlerinde yer almaktadr.
Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1)

Anatolian J ournal of Psychiatry
ISSN - 1302 - 6631
NDEKLER / CONTENTS
Olgu sunumlar / Case reports
Ali Gven KILIOLU, Hamiyet PEK, Caner MUTLU, Halil DOAN, Akkan AVCI,
Ayten ERDOAN ... S1

Pnar ETNAY AYDIN, Gliz ZGEN, Miray EK ... S4
Birmay AM ........ S7

Esra YANCAR DEMR, zgl GZLKAYA, Hlya OLGUN YAZAR S10
A female adolescent with factitious disorder presenting neurological and psychiatric
symptoms: case report
zhan YALIN ........... S14
Fatma EREN, Nihan OUZ, Feride YILDIRIM, Nesrin DLBAZ ..... S17
rn ZER, Gken YKSEL, ahap Nurettin ERKO .. S21
Sercan KARABULUT, Ltfi lhan YARGI .. S25
Bipolar disorder that presented with mixed symptoms that accompany Wilson disease:
a case report
Gl ERYILMAZ, zgr YORBK, Il GCEGZ GL, Celal SALN .. S28
Esra GNEY, zden kran NER, Ebru Petek ARHAN,

Zeynep Selen KARALK ... S31

Olgu sunumu
Serkan KARADENZ, Mutlu KARAKU, Bra DURAN, Canan NCE, Sema KANDL .. S35

nci Meltem ATAY . S39

Alper EVRENSEL, Aytekin ZAHN S43

Anatolian Journal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1)

Klolu et al. S1
_____________________________________________________________________________________________________
Case report / Olgu sunumu


Ali Gven KILIOLU,
1
Hamiyet PEK,
1
Caner MUTLU,
1

Halil DOAN,
2
Akkan AVCI,
2
Ayten ERDOAN
3

_____________________________________________________________________________________________________

ABSTRACT
Pharmacotherapy is frequently used to treat symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD), the most
common neurobehavioral disorder of childhood. There are a few reported cases of overdose for suicide attempts
or abuse with methylphenidate in current literature. Majority of these cases fully recovered after supportive
therapy. We present a patient who ingested 3240 mg long acting methylphenidate for suicide attempt. He experi-
enced increase in heart beat rate and blood pressure but he did not have additional symptoms. Although no
serious neurological or cardiovascular event happened in this case, the supervised stimulant use is needed in
child and adolescent population. Further studies are needed to evaluate the effect of methylphenidate overdose.
(Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S1-S3)
Key words: methylphenidate, suicide, adverse effects


ZET
ocukluk anda en sk grlen nrodavransal bozukluk olan Dikkat Eksiklii Hiperaktivite Bozukluunda
(DEHB), belirtilerin tedavisinde sklkla farmakoterapi kullanlmaktadr. imdiye kadarki literatre bakldnda
yksek doz metilfenidatla ktye kullanm veya intihar giriimi ok az sayda bildirilmitir. Bu olgularn ok byk
bir ksm da destekleyici tedavi sonras tamamen iyilemitir. Biz bu yazda 60 adet 54 mg.lk tablet (toplam 3240
mg) uzun etkili metilfenidatla alarak intihar giriiminde bulunan olguyu sunuyoruz. Olguda kalp atm hznda ve
kan basnc dnda herhangi bir ek belirti saptanamamtr. Her ne kadar bu olguda ciddi nrolojik veya kardiyo-
vaskler olay gelimemise de, ocuk ve ergenlerde stimulanlar kontroll olarak kullanlmaldr. Ayrca metil-
fenidat ar dozu iin daha fazla alma gerekmektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1):S1-S3)
Anahtar szckler: Metilfenidat, intihar giriimi, ters etkiler
_____________________________________________________________________________________________________

INTRODUCTION

Attention deficit and hyperactivity disorder
(ADHD) is the most common disruptive disorder
among children and adolescents. Stimulants
are widely used drugs for the treatment of
ADHD. Methylphenidate, affects various neuro-
transmitters like serotonin, noradrenaline and
dopamine and it is the most studied drug for
ADHD treatment. Methylphenidate, the most
studied drug for ADHD, effects various neuro-
transmitters like serotonin, noradrenaline and
dopamine.
1
There are two forms of methyl-
phenidate used in Turkey; one is short acting
_____________________________________________________________________________________________________

1
M.D.,
3
Prof.Dr., Department of Child and Adolescent Psychiatry, Bakrky Mental Health Hospital, stanbul, Turkey
2
M.D., Department of Emergency Medicine, Bakrky Dr. Sadi Konuk Education and Research Public Hospital, stanbul, Turkey
Yazma adresi / Address for correspondence:
Dr. Ali Gven KILIOLU, Bakrky Ruh ve Sinir Hastalklar Hastanesi, ocuk Psikiyatrisi Klinii, Bakrky/Istanbul, Trkiye
E-mail: gkilicoglu@yahoo.com
Geli tarihi: 15.11.2012, Kabul tarihi: 21.05.2013 doi: 10.5455/apd.40639
Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1):S1-S3

S2 3240 mg long acting methylphenidate intake for suicide attempt
_____________________________________________________________________________________________________

form Ritalin, and long acting form Concerta.
The acting time of Concerta is estimated
around 12 hours in laboratory studies.
2

Methylphenidate often cause increase in heart
beat rate and blood pressure that are mostly
related with the direct adrenergic agonist effects
of methylphenidate. Methylphenidate and other
stimulants have negative effects on cardio-
vascular system even sudden deaths associ-
ated with the use of methylphenidate was re-
ported in literature, but pathophysiologic path-
way has not been understood yet.
3
Until now
there are a few reported cases of overdose for
suicide attempts or abuse with methylpheni-
date.
2,4,5
Majority of these cases fully recovered
after supportive therapy. We present a patient
who experienced increase in heart beat rate
and blood pressure after ingestion of 3240 mg
long acting methylphenidate for suicide attempt.

CASE

Our case was a 14 year old boy. He was diag-
nosed as ADHD and administered methylpheni-
date in a university hospital at the age of 11.
Methylphenidate was effective for ADHD
symptom control but he did not attend his follow
up visits last six months. Three months ago he
discontinued his medication and symptoms
restarted. He had multiple substance abuse
disorder but not used any drug in the last two
weeks. Until suicide attempt there were no
symptoms of tics, obsessive, or compulsive
behavior. He did not have elevated or depres-
sive mood and he did not mentioned delusions
or hallucinations. In August, he decided suicide
impulsively after an argument with his girlfriend
by the ingestion of 60 tablets of Concerta 54
mg. Approximately two hours after ingestion he
felt palpitation and he told this situation to his
aunts son. He was immediately brought to
emergency unit of Bakrky Sadi Konuk Public
Hospital. In his initial evaluation he was
conscious and cooperative. His Glasgow Coma
Scale score was 15. His blood pressure was
147/71 mmHg, pulse rate was 124 beats /min,
respiration rate 20 breaths/min and oxygen
saturation of 97 SpO
2
. Sinus tachycardia was
detected in his electrocardiogram (ECG). On
ECG QRS duration, corrected QT duration, the
amplitude of Rwave in aVR and PR interval was
found to be normal. Initial laboratory results
including full blood count, electrolytes, pro-
thrombin time (PT), partial thromboplastin time
(PTT), and liver function tests were also normal.

Fifty grams of active charcoal administered in
the emergency room.

He was observed for 8 hours at the emergency
unit. His last blood pressure was 139/75 mmHg,
pulse rate was 115 beats/min and oxygen satu-
ration was 99 SpO
2.
Then he was discharged
from hospital without any symptoms. His family
was instructed for careful supervision of cardio-
logic symptoms in 24 hours of ingestion. No
medication allowed for two days. During dis-
charge he was referred to child and adolescent
psychiatry outpatient clinic of Bakirkoy Mental
Health Hospital for follow up visits.

DISCUSSION

Several trials that assessed the safety and
effectiveness of stimulants proved that with
usual dosages stimulants including methyl-
phenidate are safe and effective in patients with
ADHD.
1
However; cardiovascular safety data on
stimulants from pharmacoepidemiologic studies
are limited and inconsistent. Methylphenidate
and other stimulants may have negative effects
on cardiovascular system.
3
Placebo-controlled
studies in children and adults indicate stimu-
lants elevate systolic blood pressure levels by
approximately 2-5 mm Hg and diastolic blood
pressure by 1-3 mm Hg, and also lead to
increase in heart rate. Recently Westover et. al.
systematically reviewed the association of
stimulant use and adverse cardiovascular
event. They reported that six out of seven
studies in children and adolescents did not
show an increased risk of adverse cardiac
events.
3
Likewise, Olfson et al. found no severe
cardiovascular events in a cohort study.
6

The overdose of methylphenidate can be seen
only in emergency clinics due to suicide or
abuse. Therefore to date there are only a few
cases of overdose with short acting methyl-
phenidate and there is only one case with long
acting methylphenidate in literature. Methyl-
phenidate overdose leads to a wide range of
clinical manifestations, related with primarily
neurologic and cardiovascular system. These
effects include irritability, agitation, euphoria,
dizziness, restlessness, hallucinations, delu-
sions, psychosis, tremors, tachycardia, hyper-
tension, atrial and ventricular tachydys-
rhythmias, and chest pain. Hyperthermia, sei-
zures and coma occur in severe intoxications.
In this case, approximately 3.2 grams methyl-
phenidate ingestion was much higher than
other reported cases.
5

White and Yadao described 251 patients
Anatolian Journal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S1-S3

Klolu ve ark. S3
_____________________________________________________________________________________________________

younger than 19 with exposures to immediate-
release methylphenidate to a regional poison
center over a 2-year period. Of them only 29
percent of the children developed symptoms.
Since overdose mostly reported in children 6 to
11 years old, medication error was thought in
this age group.
7
In literature the majority of
overdoses with methylphenidate was asymp-
tomatic, and was treated at home in these age
groups. However, overdoses in adolescents
were occurred with drug abuse or suicide
attempt and mostly symptomatic.
8
Similar to
their findings, our patient was an adolescent
and he ingested the Concerta with the intent of
suicide. Although he ingested huge amounts of
methylphenidate, his general condition and
findings were good. Only sinus tachycardia, and
increase in blood pressure was detected in
emergency unit.

Although there is no evidence of methylphe-
nidate abuse in the present case, methylphe-
nidate abuse is another side of the stimulants.
Methylphenidate abuse is low but it is con-
cerned about its potential abuse risk especially
in United States. Patients with ADHD are also
at risk to misuse their prescribed methylpheni-
date medication. Oral and nasal abuse of
methylphenidate is most common and is in gen-
eral associated with minor or moderate sym-
pathomimetic toxicity.
8
In contrast, severe toxi-
city and deaths has been reported for both
intravenous and intra-arterial administration of
crushed methylphenidate tablets.
9,10
However,
we could not find any death case in literature
due to unintentional or suicidal ingestion of
methyphenidate. An analysis of the American
Association of Poison Control Centers Toxic
Exposure Surveillance System (TESS) data-
base for deaths from ingestion methyphenidate
from 2000 to 2006 found two deaths due to
abuse of methyphenidate.
5

Methylphenidate is also misused in combination
with other drugs. For the methyphenidate over-
dose intoxication with drugs such as cocaine,
amphetamines, phencyclidine, mescaline, lyser-
gic acid diethylamide, psilocybin, pseudoephed-
rine, ephedrine, phenylpropanolamine, caffeine,
and anticholinergics should be investigated. To
preclude gastrointestinal absorption with ac-
tivated charcoal by the oral route recom-
mended. For the neurologic symptoms benzo-
diazepines, phenobarbitals, haloperidol or dro-
peridol can be given. If blood pressure is serio-
usly high, an -adrenergic antagonists, vasodi-
lators, or calcium channel blockers can be
applied.
8

The use of stimulants labeled for treatment of
ADHD increased rapidly in children during the
period 2001 to 2010. Unintentional or intention-
nal poisoning may increase due to this in-
creased prescription. Although no serious
neurological or cardiovascular event happened
in this case, a supervised stimulant use is
needed in child and adolescent population.

Further studies are needed to evaluate the
effect of overdose.

REFERENCES

1. Fredriksen M, Halmy A, Faraone SV, Haavik J.
Long-term efficacy and safety of treatment with
stimulants and atomoxetine in adult ADHD: A
review of controlled and naturalistic studies. Eur
Neuropsychopharmacol 2013; 23:508-527.
2. Klampfl K, Quattlnder A, Burger R, Pfuhlmann
B, Warnke A, Gerlach M. Case report: intoxica-
tion with high dose of long-acting methylpheni-
date. (Concerta) in a suicidal 14-year-old girl.
Atten Defic Hyperact Disord 2010; 2:221-224.
3. Westover AN, Halm EA. Do prescription stimu-
lants increase the risk of adverse cardiovascular
events? A systematic review. BMC Cardiovasc
Disord 2012; 12:41.
4. Fettahoglu EC, Satilmis A, Gokcen C, Ozatalay
EOral megadose methylphenidate ingestion for
suicide attempt. Pediatr Int, 2009; 51:844-845.
5. Ozdemir E, Karaman MG, Yurteri N, Erdogan A.
A case of suicide attempt with long-acting
methylphenidate (Concerta) Atten Defic Hyperact
Disord 2010; 2:103-105.
6. Olfson M, Huang C, Gerhard T, Winterstein AG,
Crystal S, Allison PD, et al. Stimulants and
cardiovascular events in youth with attention-
deficit/hyperactivity disorder. J Am Acad Child
Adolesc Psychiatry 2012; 51:147-156
7. White SR, Yadao CM. Characterization of
methylphenidate exposures reported to a re-
gional poison control center. Arch Pediatr
Adolesc Med 2000; 154:1199-1203.
8. Foley R, Mrvos R, Krenzelok EP. A profile of
methylphenidate exposures. J Toxicol Clin
Toxicol 2000; 38:625-630.
9. Levine B, Caplan YH, Kauffman G. Fatality
resulting from methylphenidate overdose. J Anal
Toxicol 1986; 10:209-210.
10. Massello W 3rd, Carpenter DA. A fatality due to
the intranasal abuse of methylphenidate (Ritalin).
J Forensic Sci 1999; 44:220-221.

S4 oklu madde kullanmna bal bir psikoz olgusunda benzidamin ktye kullanm
_____________________________________________________________________________________________________

oklu madde kullanmna bal bir psikoz
olgusunda benzidamin ktye kullanm*

Pnar ETNAY AYDIN,
1
Gliz ZGEN,
2
Miray EK
3
_____________________________________________________________________________________________________

ZET
Trkiyede Tantum, Tanflex, Benzidan gibi isimlerle satlan benzidamid hidroklorid, analjezik ve antiinflamatuar bir
ilatr. nerilen gnlk doz 150-200 mgdr. 500-3000 mg dozlarnda taknlk yapc, delirante (kafa buldurucu,
deliryuma yol ac) etkisi vardr. Daha yksek dozlarda az kuruluu, havale, paranoyaya yol aabilmektedir. Bu
yazda tiner, Bally, esrar, ekstazi gibi maddeleri ktye kullanm olan bir hastann, nce ar kesici ve kas
gevetici etkileri iin kullanmaya balad benzidamid hidroklorr daha sonra zevk verici etkilerinden dolay
kullanmay srdrmesi tartlmtr. Tbbn birok alannda analjezik ve antiinflamatuar etkileri nedeniyle her
yata yaygn kullanm olan bu preparatn ktye kullanm potansiyeline dikkat ekmek amalanmtr. (Anadolu
Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek.1):S4-S6)
Anahtar szckler: Benzidamin, madde ktye kullanm, madde kullanmna bal psikoz

Benzydamine abuse in a case with psychosis
related to multiple substance abuse

ABSTRACT
In Turkey, benzydamine hydrochloride is an analgesic and anti-inflammatory drug sold with commercial names
such as Tantum, Tanflex, Benzidan. Recommended daily intake for benzydamine hydrochloride is 150-200 mg.
Intake between 500-3000 mg results in furor and delirante effects. Higher doses of benzydamine hydrochloride
can lead to dry mouth, convulsion and paranoia. This article contains arguments about a patient who abuses
substances such as thinner, Bally, marijuana, ecstasy as they initially begin using, benzydamine hydrochloride to
relieve pain and muscle then later on continue using it for its pleasurable effects discussed previously. Objective
is to draw attention to widespread use of this preparation due to its analgesic and anti-inflammatory effects in
many areas of medicine, which is vulnerable to abuse. (Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S4-
S6)
Key words: benzydamine, substance abuse, substance related psychosis
_____________________________________________________________________________________________________

GR

Benzidamin hidroklorr, sistemik ve topikal yolla
kullanlabilen analjezik ve antiinflamatuar bir
ilatr.
1,2
Ayrca antidem, antipiretik, antitussif
ve kas gevetici etkisi vardr.
3,4
Bu etkilerini
_____________________________________________________________________________________________________

* TPD 16. Yllk Toplants ve Klinik Eitim Sempozyumunda Olgu Sunumu szel olarak sunulmutur.
1
Uzm.Dr.,
2
Do.Dr.,
3
Asist.Dr., Prof.Dr. Mazhar Osman Bakrky Ruh ve Sinir Hastalklar Eitim ve Aratrma Hastanesi, 6.
Psikiyatri Klinii, stanbul
Uzm.Dr. Pnar ETNAY AYDIN, Prof.Dr. Mazhar Osman Bakrky Ruh ve Sinir Hastalklar Eitim ve Aratrma Hastanesi, 6.
Psikiyatri Klinii, Bakrky/stanbul
E-mail: pinar_cetinay@yahoo.com

etinay Aydn ve ark. S5
_____________________________________________________________________________________________________

hcre zarn stabilize ederek, damar geirgen-
liini azaltarak yapar.
2
Boaz ars iin kullan-
lan oral sprey formu, yumuak doku, deri ve
eklemlerdeki deriye uygulanan jel preparatlar,
sistemik dozlarnda draje formu, az ve boaz
blgesi inflamatuar hastalklarnn tedavisinde
kullanlan gargara formu vardr.
5,6

Gastrointestinal sistemden tamamen ve hzl
emilir.
7
nerilen tek doz benzidamin 0.7-1
mg/kg veya bir-iki tablettir. Her tablet 50 mgdr.
nerilen gnlk doz 150-200 mgdr. Tedavi
sresi -be gndr.
4
500-3000 mg dozlarnda
taknlk yapc, kafa buldurucu etkisi vardr.
Daha yksek dozlarda az kuruluuna, havale-
ye ve paranoyaya yol aabilmektedir.

Bu yazda bel ars iin bir arkada tarafndan
kendisine ar kesici ve kas gevetici etkileri
nedeniyle nerilen benzidamini, zevk verici
etkilerini kefettikten sonra ktye kullanmaya
balayan bir erkek hasta sunulmaktadr.

OLGU

Yirmi alt yanda erkek, bekar, lise 2. snftan
terk, isiz ve ailesi ile birlikte yaayan, hasta-
nemizde drt yldr oklu madde kullanmna
bal psikotik bozukluk tans ile aralklarla teda-
vi gren R.A.; bavurusundan iki gn nce
balayan karsnda biri varm gibi kendi
kendine konuma, eyalar krma, saldrganlk,
uykusuzluk yaknmalaryla ailesi tarafndan
hastanemiz acil servisine getirilmi. Hastann
kendisi herhangi bir yaknmasnn olmadn
belirtiyordu. oklu madde kullanmna bal psi-
kotik bozukluk tans ile kapal erkek servisine
yatrld.

Ailesi ile yaplan grmede, Erzurumda dokuz
ocuklu bir ailenin beinci ocuu olarak dodu-
u, bebeklik ve ocukluk geliiminin normal
olduu, alt yandayken ailesi ile birlikte Erzu-
rumdan stanbula g ettikleri renildi. lk-
retimde baarsnn iyi olduu, lise ikinci snf
iki kez tekrar ettii (sevdii kz yznden lise
ikinci snftayken okulu brakt) o dnem Bally,
tiner kullanmaya balad daha sonra ekstazi
ve esrar kullanmnn eklendii, dzenli i yaa-
mnn olmad, askerliini disiplin cezas alarak
tamamlad renildi. Aileye ve eski dosya
incelemelerine gre drt yllk hastalk yks
ve bu sre iinde hastanemize drt yat vard.
Hastann premorbid kiilii iin kavgac, sinirli
yapda olduu belirtildi.

Aile yksnde annesinde depresyon, bir aa-
beyinde obsesif kompulsif bozukluk varm.
Ailedeki dier kiilerde madde kullanm yks
tanmlanmad.

Ruhsal durum muayenesinde bilinci ak, bir-
lii yetersiz, yere ve kiiye ynelimi tam, zama-
na kar ynelimi bozuktu. Yanda gsteriyor,
gz temas kurmaktan kanyor, zbakmnn
azald gzleniyordu. Konuma miktar yeter-
sizdi, perseverasyonlar vard. Duygudurumu
irritabl, duygulanm fkeliydi. itsel varsan
(Allahn sesini duyduu eklinde), grsel varsa-
n (zaman zaman gzlerini bir noktaya dikiyor
ve konuuyordu) saptand. Dnce ierii
yoksuldu, perseksyon sanrs vard. Yargla-
mas bozulmutu ve igrs yoktu.

Hastann yaplan fizik muayenesinde kollarnda
eski kesilere bal ok sayda izler dikkati eki-
yordu. Tam kan saym, rutin biyokimya, tiroid
ilev testlerinin sonular normal snrlardayd;
idrarda madde testleri negatifti.

Hasta tedaviye isteksizdi, eksitasyona eilim-
liydi, bu nedenle haloperidol 20 mg/gn, bipe-
riden 10 mg/gn parenteral tedavi baland.
Hastann olumsuz tutumu, eksitasyona eilimi
dzelince, ayn tedavi (biperiden 4 mg/gn)
azdan srdrld.

Hasta servisteki tedavisi srasnda yaplan psiki-
yatrik grmelerde keyif verici etkilerini fark
ettii benzidamini ilk defa askerlii dneminde
kullandn belirtti. Belinde ar ve uyuukluk
yaknmalarnn olduu srada bu ilac asker
arkadann nerisi ile kullanmaya balamt.
lk gnlerde ilacn arsn kestiini, kaslarn
gevettiini belirtiyordu. Daha sonra yksek
dozlarda aldnda keyif verici etkileri olduunu
farketmiti. Ailesi hastann haftann -be
gn her seferinde iki kutu (2000 mg/gn)
olmak zere benzidamin kullandn belirtiyor-
du. lac ald gnlerde kendi kendine konu-
maya balyor, hareketleniyor, tuhaf hareketler
yapyor, anlamsz glmeleri oluyor ve uyumu-
yormu. Ailesi hastann bu ilac ktye kullan-
mn eczaneye olan borcu nedeniyle renmi.
Hasta, istedii zaman eczaneye giderek ilac
reetesiz, ucuz bir fiyata alabiliyormu.

TARTIMA

Ucuz ve kolay eriilebilen bir ila olan benzida-
min lkemizde Tantum, Tanflex, Benzidan gibi
jenerik isimlerle satlmaktadr. 500-3000 mg
arasndaki oral dozlarda kafa buldurucu etkile-
riyle, zaman zaman yaratcl artrd da
grlen benlikle uyumsuz varsanlara ve foriye
yol amaktadr. Daha yksek dozlarnda ise
varsanlara ek olarak az kuruluu ve havale
grlebilir.
8
Polonya ve Brezilyada ktye

S6 oklu madde kullanmna bal bir psikoz olgusunda benzidamin ktye kullanm
_____________________________________________________________________________________________________

kullanm olgular bildirilmitir.
8
Gomez ve arka-
dalar 1999da yanl kullanm nedeniyle 500
mg benzidamine maruz kalan alt yandaki bir
kz ocuunda grsel ve dokunsal varsanlar
ortaya ktn bildirmitir.
4

izoaffektif bozukluk tansyla sitalopram, zipra-
sidon ve biperiden kullanan ve remisyonda olan
lkemizden bildirilen baka bir olguda ise, orto-
pedik sorunu nedeniyle kulland 150 mg/gn
benzidamine bal halsinozis, disfori, paranoid
dnceler gelitii; ancak ila kesildikten
sonraki beinci gnde belirtilerin kaybolduu
bildirilmitir.
9

Brezilyada 10-18 yalar arasndaki sokak
ocuklar ve genlerinde yaplan aratrma
sonularnda bu maddelerin 100-2000 mg doz
aralnda ktye kullanmnn olduu; trip
olarak tanmlanan en sk grlen keyif verici
etkilerinin, varsan ve zgl olmayan duyusal
deiiklikler olduu; bulant ve kusmann isten-
meyen etki olarak yaanabildii; reetesiz ola-
rak eczaneden kolayca alnabildii; genellikle
alkoll ikilerin psikotropik etkilerini artrmak
amacyla beraber kullanld bildirilmitir.
10

Ayn ekibin baka bir aratrmasnda,
11
Brezil-
yada 12-18 ya grubundaki 5208 rencilik
rneklemde %2.3 orannda benzidamin ktye
kullanmnn olduu; yaam boyu alkol, nikotin,
esrar, uucu kullanmnn buna daha ok elik
ettii; ekstazi, benzodiyazepin ve amfetamin
kullanmnn ise daha az elik ettii belirtil-
mitir.
11

Bizim hastamz 2000 mg/gne kar gelen iki
kutu Tantum draje kullanmaktayd. Ailesi hasta-
nn Tantum itikten sonra karsnda biri varm
gibi konumaya baladn, kafasn duvara
muslua vurma gibi davranlarda bulunduu-
nu, uyumadn belirtiyordu. Hastamzda litera-
trde bildirilene
10
benzer ekilde, ila kesildikten
iki- gn sonra ilaca bal belirtiler kendili-
inden geriliyordu.

Halsinojenlerin etkileri beyinde azalm seroto-
nin sentez ve salnmyla aklanmaktadr. 5-
HT
2
reseptr antagonisti ilalar hallsinojenlerin
etkilerini inhibe edebilmektedir.
12
Anti-inflama-
tuar etkileri olan bir ilacn hallsinozise yol
amas olduka ilgin olup serotoninle balan-
ts asndan da aratrlmay hak etmektedir.

Tbbn birok alannda analjezik ve anti-infla-
matuar etkileri nedeniyle her yata ve cinsiyette
yaygn kullanm olan bu preparatn ktye
kullanm potansiyeli konusunda dikkatli olunma-
ldr.

KAYNAKLAR

1. Kati I, Tekin M, Silay E, Huseyinoglu UA, Yildiz
H. Does benzydamine hydrochloride applied
preemptively reduce sore throat due to laryngeal
mask airway? Anesth Analg 2004; 99:710-712.
2. Quane PA, Graham GG, Ziegler JB. Pharmaco-
logy of benzydamine. Inflammopharmacology
1998; 6:95-107.
3. Lisciani R, Barcellona PS, Silvestrini B. Re-
searches on the topical activity of benzydamine.
Eur J Pharmacol 1968; 3:157-162.
4. Gmez-Lpez L, Hernndez-Rodrguez J, Pou J,
Nogu S. Acute overdose due to benzydamine.
Hum Exp Toxicol 1999;18:471-473.
5. Landry RG, Turnbull RJ, Howley T. Effectiveness
of benyzdamine HCL in the treatment of perio-
dental post-surgical patients. Res Clin Forum
1988; 10:105-117.
6. Mazzarella B, Macarone Palmieri A, Mastronardi
P, Spatola R, Lamarca S, De Rosa G, et al.
Benzydamine for the prevention of pharyngo-
laryngeal pathology following tracheal intubation.
Int J Tissue React 1987; 9:121-129.
7. Chasseaud LF, Catanese B. Pharmacokinetics of
benzydamine. Int J Tissue React 1985; 7:195-
204.
8. Anand JS, Glebocka ML, Korolkiewicz RP. Re-
creational abuse with benzydamine hydro-
chloride (tantum rosa). Clin Toxicol (Phila) 2007;
45:198-199.
9. Doksat MK. Antipsikotiklerle tedavi altnda olan
izoaffektif bir gen kzda benzidamin kullanl-
masna bal olarak gelien reversibl psikoz kt-
lemesi. Klinik Psikofarmakoloji Blteni 2009;
19:279-284.
10. Opaleye ES, Noto AR, Sanchez ZM, Moura YG,
Galdurz JC, Carlini EA. Recreational use of
benzydamine as a hallucinogen among street
youth in Brazil. Rev Bras Psiquiatr 2009; 31:208-
213.
11. Opaleye ES, Sanchez ZM, Moura YG, Locatelli
DP, Noto AR. An anti-inflammatory as a recrea-
tional drug in Brazil. Addiction 2011; 106:225.
12. ztrk , Gen Y, Odabaolu G, Beyazyrek
M. Hallsinojen kullanmyla ilikili akut ve kronik
durumlar ile tedavi yaklamlar. Bamllk
Dergisi 2007; 8:102-107.


am S7
_____________________________________________________________________________________________________
Olgu sunumu / Case report


Birmay AM
1

_____________________________________________________________________________________________________

ZET
laca bal alopesi, yaygn sa dklmesi eklinde olup ilacn kesilmesiyle geri dnml bir yan etkidir. Psikot-
rop ilalarn sk grlen bir yan etkisidir. Kullanm giderek yaygnlaan seici serotonin geri alm inhibitr kulla-
nmyla ilgili alopesi ise nadirdir ve olgu sunumlaryla snrldr. laca bal alopesinin dzenei tam olarak bilinme-
mektedir, ancak alopesi istenmeyen bir yan etkidir ve ila uyumsuzluuna neden olabilir. Bu yazda fluoksetin
kullanmaya baladktan sonra ortaya kan ve sadece tedavinin kesilmesiyle dzelen, yaygn sa dklmesi olan
bir olguyu sunmay amaladk. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1):S7-S9)
Anahtar szckler: fluoksetin, alopesi, antidepresan, yan etki


ABSTRACT
Drug-induced alopecia is a side effect characterized by generalized hair loss. It is reversible when the drug is
discontinued. It is a common side effect of psychotropic drugs. Increasingly widespread use of selective serotonin
reuptake inhibitor is rare and limited to case reports on the use of alopecia. The exact mechanism of drug-induced
alopecia is unknown. However, alopecia an undesirable side effect, and can cause drug incompatibility. Here, we
report a case of hair loss after fluoxetine use which resolved after the discontinuation of fluoxetine. (Anatolian
J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S7-S9)

Key words: fluoxetine, alopecia, antidepressant, side effect
_____________________________________________________________________________________________________

GR

laca bal alopesi, sklkla sal derinin etkilen-
dii genellikle difz, skar brakmayan sa kayb
eklinde olup tedavinin kesilmesinden sonra
geri dnml olan bir yan etkidir. Antineo-
plastik kemoterapi, antitiroid ilalar, antikoag-
lanlar, antiepileptikler ve antilser ilalar yaygn
sa dklmesi oluturabilir. Psikotrop ilalar
ierisinde bu yan etkiden dolay en ok valproik
asit ve lityum sulanmtr.
1
Lityum kullanan-
larda %10-19, valproat kullananlarda %12 ve
karbamazepin kullananlarda %6 orannda alo-
pesi grlmektedir. Daha az sklkta olmak
zere trisiklik antidepresanlar, olanzapin, rispe-
ridon, ketiapin, klonazepam ve buspiron da bu
yan etkiye neden olabilir.
2,3
Seici serotonin
gerialm inhibitr (SSRI) kullanmna bal alo-
pesi olgu sunumlaryla snrldr.

Psikotrop ilalara bal alopesi, ilacn almn
takiben birka ayda ortaya kar. Genellikle
telojen dklme eklindedir. lacn kesilmesi
gerekebilir. la kesildikten 3-5 ay sonra salar
normale dner.

lalar sa kayb yannda sa yapsnda ve
renginde de deiiklie neden olabilir.
2

_____________________________________________________________________________________________________

1
Uzm.Dr., Balkesir Atatrk Devlet Hastanesi Psikiyatri Klinii, Balkesir
Uzm.Dr. Birmay AM, Balkesir Atatrk Devlet Hastanesi Psikiyatri Klinii, Balkesir
E-mail: Birmaycam@mynet.com

S8 Fluoksetin kullanmna bal sa dklmesi: Olgu sunumu
_____________________________________________________________________________________________________

Bu yazda, fluoksetin kullanm sonras gelien,
sadece tedavinin sonlandrlmas ile dzelen
yaygn sa dklmesi olgusunu nadir olmas
nedeniyle sunmay amaladk.

OLGU

Krk yanda evli, almayan, lise mezunu, iki
ocuu olan kadn hasta. Moralsizlik, isteksizlik,
tahammlszlk, sinirlilik, uyku art, dikkat
dankl yaknmalar ile psikiyatri polikliniine
bavuran hastann zgemiinde astm bronit
iin teofilin 400 mg/gn kullanm dnda zellik
yoktu. Hastann yksnden iki yl nce de
benzer yaknmalarla essitalopram 10 mg/gn
baland, hastann essitalopram alt ay
kulland depresif bulgularnn dzeldii, ancak
kilo almaktan yaknd renildi. Hastaya
DSM-IV-Rye (Mental Bozukluklarn Tansal ve
Saymsal Elkitab) gre majr depresif bozuk-
luk-yineleyici tip tansyla fluoksetin 20 mg/gn
baland.
4
Balangta Beck Depresyon lei
puan 36 idi.
5
Birinci ayn sonunda depresif
belirtileri ksmen dzelen hastann sa dkl-
mesi balad. Dermatoloji ve dahiliye klinikleri
tarafndan deerlendirilen, tiroid hormonlar ve
dier hormon tetkikleri, karacier ve bbrek
ilev testleri, hemogram, demir, inko, bakr,
B12, folik asit dzeyleri, tam idrar tetkiki, sedi-
mentasyonu normal olan; menopozda veya
gebe olmayan hastann uzun zamandr sadece
astm bronit tedavisi grd, sa dklme-
sine neden olabilecek baka yeni herhangi bir
ila kullanmad renildi. Hastann zgemi-
inde ve soygemiinde sa dklmesi yoktu.
Hastann sa dklmesi fluoksetin kullanmna
baland, tedavi kesildi. Tedavinin kesilmesinin
ardndan nc haftada sa dklmesinin dur-
duu gzlendi. Hastaya duloksetin 30 mg/gn
baland, birinci ayn sonunda duloksetin 60
mg/gne ykseltildi. Drt aydr ayaktan izlenen
hastann en son Beck Depresyon lei puan
14 idi ve izleme boyunca alopesi ve baka bir
yan etki gzlenmedi.

TARTIMA

Seici serotonin gerialm inhibitrleri depresif
bozukluklarn ve anksiyete bozukluklarnn
tedavisinde en ok kullanlan antidepresan ila
snfdr. Fluoksetin, serotonin gerialm inhibis-
yonuna ek olarak 5-HT
2C
(serotonin 2C) anta-
gonisti etki ile prefrontal korteksten dopamin ve
norepinefrin salverilmesinde arta yol aar.
Balca yan etkileri bulant, itah azalmas,
sinirlilik, uykusuzluk, ba ars, cinsel istekte
azalma olarak bildirilmitir.
6
Spigset tarafndan
yaplan bir aratrmada SSRIlerin neden oldu-
u tm yan etkilerin %11.4n dermatolojik yan
etkilerin oluturduu, en sk olarak da ra grl-
d belirtilmitir.
7
Bir gzden geirmede, der-
matolojik yan etkiler bupropionda %3.8, nefa-
zodonda %2, fluoksetin, paroksetin, sertralin ve
venlafaksinde %1in altnda belirtilmitir.
8

Alopesi, SSRI kullanmnda nadiren ortaya
kan bir yan etkidir. Literatrde sertralin, sita-
lopram, essitalopram, fluvoksamin, paroksetin,
mirtazapin, venlafaksine bal alopesi olgular
bildirilmitir.
2,9-12
SWEDIS (Swedish Drug Infor-
mation System) 1995-2004 yllar arasnda
SSRI kullanmaya bal 27 alopesi olgusu rapor
etmitir. Sertralin ve sitalopram ile alopesi
arasnda anlaml iliki olduu belirtilmitir. Bu
raporda fluoksetin ile tetiklenen 3 alopesi vakas
mevcuttur
9
. Pubmed veri tabannn kullanlmas
ile yaplan aratrmada, fluoksetin ile tetiklenen
11 alopesi olgusuna rastlanmtr. Olgularn
ounun kadn olmas, bizim olgumuzda olduu
gibi dikkat ekicidir. Bu durum kadnlarn sala-
ryla daha ilgili olmasndan, kozmetik nedenlerle
doktora daha fazla bavurmasndan veya sala-
rn uzun olmas nedeniyle alopesinin daha
kolay farkedilmesinden kaynaklanabilir. Sa
dklmesini salarn %25-50si kaybedilene
kadar fark etmek zordur. Fluoksetin tedavisi
sonras alopesi gelien olgularn yalar 15-77
arasnda deimekteydi. Bizim olgumuzun ya
40t. Olgularn ounda kullanlan fluoksetin
dozu, bizim olgumuzda olduu gibi 20 mg/gn
idi. Olgularn ounda alopesi fluoksetine
balandktan birka hafta sonra ortaya kmt,
alopesi nedeniyle fluoksetinin kesilmesinden
birka hafta sonra da sa dklmesi durmutu.
Bizim olgumuzda da fluoksetin tedavisinin
balanmasnn birinci aynda alopesi balam,
tedavinin kesilmesinden hafta sonra sa
dklmesinin durduu gzlenmitir. Genellikle
olgularda fluoksetin kesilmitir. Ananthn belirt-
tii 80 mg/gn ve 60 mg/gn fluoksetin alan iki
olguda alopesi gelimesi zerine doz azaltlm
ancak sa kayb durmamtr. Fluoksetinin
kesilmesi ile alopesi durmutur.
13-19

SSRI kullanmna bal sa dklmesinin dze-
nei kesin olarak aklanamamtr. lalar sa
kklerini zedelemeyip sa geliim dngsnn
telojen dnemine etki eder.
2
Sa byme kont-
rolnn sempatik sinir sistemi ile ilikili olduu,
dopaminerjik tedavilerin sa kaybna neden
olabilecei, fluoksetinin dopamin gerialm inhi-
bisyonu yoluyla sa kaybna yol aabilecei ileri
srlmtr.
20
Sa byme dngsnn gster-
gesi olan melatonin serotoninden sentezlen-
mektedir. Serotonin homeostazisinin deiiklik-

am S9
_____________________________________________________________________________________________________

leri sa byme ve dklme dengesini deiti-
rebilir. Nitekim alopesi areata ve elik eden
depresif bozukluk veya yaygn anksiyete bozuk-
luu olan az saydaki hastada sitalopram kul-
lanmann nc aynda alopesinin klinik olarak
dzeldii gzlenmitir. Serotonin ve alopesi are-
ata arasndaki ilikinin gelecekte kan serotonin
konsantrasyonlarndaki art ile desteklenmesi
nerilmitir.
9

Sa dklmesinin ilaca bal olduunu kesinle-
tirmek iin kullanlan ilacn kesilmesi ile sa
dklmesinin durduunun gzlenmesi ve ilaca
yeniden balandnda sa dklmesinin yinele-
mesi gerekir. Ayrc tanda trikotillomani, hipo-
tiroidizm, hipertirodizm, hipotalamik-pituiter-
gonadal eksen hormon bozukluklar ile demir,
bakr ve inko eksiklii, menopoz, oral kontra-
septif kullanm ve sa dklmesine neden
olabilecek dier ilalarn sorgulanmas gerekli-
dir.
2
Bizim olgumuzun da dermatoloji ve dahiliye
klinikleri tarafndan deerlendirilen tiroid hor-
monlar ve dier hormon tetkikleri, karacier ve
bbrek ilev testleri, hemogram, demir, inko,
bakr, B12, folik asit dzeyleri normaldi. Meno-
pozda veya gebe olmayan hastann uzun
zamandr sadece astm bronit tedavisi grd-
, sa dklmesine neden olabilecek yeni
herhangi bir ila kullanmad renildi. Tm bu
nedenlerle sa dklmesi fluoksetin kullanmna
baland ve ila kesildi. lacn kesilmesi ile sa
dklmesi durdu. Hastann zararna olaca
dncesiyle ilaca yeniden balanmad.

Klinisyenler antidepresan tedavisine balama-
dan nce hastann gemite kulland ilalar
ve bunlara ilikin yan etkileri mutlaka renmeli-
dir. la tedavisi kullanrken metabolik, cinsel,
sindirim sistemi yan etkilerinin yan sra, derma-
tolojik yan etkilerin ve alopesinin sorgulanmas
ve hastalarn bilgilendirilmesi tedavi uyumunu
artracaktr. Yaplacak geni rneklemli al-
malar hem konunun aydnlatlmasn, hem de
yaygnlk oranlarnn saptanmasn salayabilir.

KAYNAKLAR

1. Kulolu M, Korkmaz S, Kl N, Salam S, Grok
MG, Atmaca M. Olanzapine induced hair loss: A
case report. Klinik Psikofarmakoloji Blteni 2012;
22:362-365.
2. Uzun , Cansever A, zgen F. Sertralin kullan-
mna bal sa dklmesi: Bir olgu sunumu.
Klinik Psikofarmakoloji Blteni 2003; 13:27-29.
3. McLean RM, Harrison-Woolrych M. Alopecia
associated with quetiapine. Int Clin Psychophar-
macol 2007; 22:117-119.
4. American Psychiatric Association. Diagnostic
and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th
ed., (DSM IV), E Krolu (ev. Ed.), Ankara:
Hekimler Yayn Birlii, 2001.
5. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin niversite
rencileri iin geerlii, gvenirlii. Psikoloji
Dergisi 1989; 7:3-13.
6. Stahl SM. Stahln Temel Psikofarmakolojisi
Nrobilimsel ve Pratik Uygulamalar. T Uzbay
(ev.), nc bask, stanbul: Medikal Yayn-
clk, 2012, s.511-666.
7. Spigset O. Adverse reactions of selective
serotonin reuptake inhibitors: reports from a
spontaneous reporting system. Drug Saf 1999;
20:277-287.
8. Preskorn SH. Comparison of the tolerability of
bupropion, fluoxetine, imipramine, nefazodone,
paroxetine, sertraline, and venlafaxine. J Clin
Psychiatry 1995; 56(Suppl.6):12-21.
9. Hedenmalm K, Sundstrm A, Spigset O.
Alopecia associated with treatment with selective
serotonin reuptake inhibitors (SSRIs). Pharmaco-
epidemiol Drug Saf 2006; 15:719-725.
10. Pereira CE, Goldman-Levine JD. Extended-re-
lease venlafaxine-induced alopecia. Ann
Pharmacother 2007; 41:1084.
11. Zalsman G, Sever J, Munitz H. Hair loss asso-
ciated with paroxetine treatment: a case report.
Clin Neuropharmacol 1999; 22:246-247.
12. Lin CH, Hsu CW, Lin CH, Lane HY. A case of
mirtazapine-associated hair loss. J Clin
Psychiatry 2010; 71:1400-1401.
13. Bhatara VS, Gupta S, Freeman JW. Fluoxetine
associated paresthesias and alopecia in a
woman who tolerated sertraline. J Clin Psychiatry
1996; 57:227.
14. Seifritz E, Hatzinger M, Mller MJ, Hemmeter U,
Holsboer-Trachsler E. Hair loss associated with
fluoxetine but not with citalopram. Can J
Psychiatry 1995; 40:362.
15. Mareth TR. Hair loss associated with fluoxetine
use in two family members. J Clin Psychiatry
1994; 55:163.
16. Ogilvie AD. Hair loss during fluoxetine treatment.
Lancet 1993; 342(8884):1423.
17. Gupta S, Major LF. Hair loss associated with
fluoxetine. Br J Psychiatry 1991; 159:737-738.
18. Ananth J, Elmishaugh A. Hair loss associated
with fluoxetine treatment. Can J Psychiatry 1991;
36:621.
19. Jenike MA. Severe hair loss associated with
fluoxetine use. Am J Psychiatry 1991; 148:392.
20. Ghanizadeh A. Case Reports: Sertraline-associ-
ated hair loss. J Drugs Dermatol 2008; 7:693-
694.

S10 Venlafaksinin doz artna bal gelien hiperprolaktinemi: Bir olgu sunumu
_____________________________________________________________________________________________________

Venlafaksinin doz artna bal gelien
hiperprolaktinemi: Bir olgu sunumu

Esra YANCAR DEMR,
1
zgl GZLKAYA,
2
Hlya OLGUN YAZAR
3

_____________________________________________________________________________________________________

ZET
Venlafaksin, ift etkili bir serotonin ve noradrenalin gerialm inhibitrdr. Noradrenalin, serotonin ve daha dk
dzeyde dopamin gerialm inhibitr zellikleri tamaktadr. Doza bal olarak farkl derecelerde gerialm engel-
ler. Venlafaksin gibi serotonin-noradrenalin gerialm inhibitrlerinin endokrin ve remeyle ilgili yan etkileri ok
nadirdir. Literatrde venlafaksinin galaktoreyi indklediine ilikin bir, dozla ilikili olarak prolaktin yksekliine
neden olduuna ilikin sadece iki olgu bildirimi vardr. Biz bu olgu sunumunda vaskler demans tanl 70 yanda
bir kadn hastay sunduk. Hastaya baka bir merkezde depresif duygudurumu nedeniyle essitalopram balanm,
ancak 20 mg/gne klmasna ramen yaknmalarnda bir deiiklik olmamt. Bunun zerine tarafmzdan tbbi
tedavisi 75 mg/gn venlafaksinle deitirilmi ve yetersiz yant nedeniyle ila dozu150 mg/gne kadar klmtr.
Venlafaksinin 150 mg/gne klmasnn hemen ardndan hastada her geen gn artan ekilde bulant, kusma,
kilo kayb ve ar uykululuk belirtileri gelimitir. Bunun zerine istenen tahlillerde hiperprolaktinemi saptanm ve
hiperprolaktineminin nedeni aratrlmaya balanmtr. Hastada hipofiz adenomunu ekarte etmek iin istenen
hipofiz manyetik rezonans grntlemesinde bir patoloji saptanmaynca, kulland ilalar hiperprolaktinemi
asndan gzden geirilmitir. Hastann vejetatif yaknmalarnn venlafaksin dozunun artnn ardndan ortaya
kmas nedeniyle nce venlafaksinden phelenilip dozu drlmtr. Hastann ila dozunun 75 mg/gne
inilmesinin ardndan llen prolaktin deerinin normal snrlara geriledii grlmtr. Bu da daha nce bildirilmi
yaynlar destekler niteliktedir ve venlafaksinin prolaktini ykseltici etkisinin dozla ilikili olduunu dndrmek-
tedir. Bu olgu sunumuyla venlafaksinin ok nadir de olsa grlebilecek ve daha ok doza bal olduuna inanlan
hiperprolaktinemi yan etkisine dikkat ekilerek bu olgu nda bu yan etkinin olas dzenekleri tartlmtr.
(Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15:S10-S13)
Anahtar szckler: Venlafaksin, serotonin-noradrenalin geri alm inhibitr, hiperprolaktinemi, yan etki


ABSTRACT
Venlafaxine is a serotonin and noradrenaline reuptake inhibitor (SNIR) agent. Besides serotonin and noradrena-
line reuptake inhibition effect it has also little effect on dopamine reuptake inhibition. The power of reuptake
inhibition is dose dependent. The serotonin and noradrenaline reuptake inhibitors like venlafaxine have very rare
side effects on reproductive and endocrine systems. The literature reveals only one case about venlafaxine
causing galactore and two cases of dose related rise in prolactin levels. In this paper, we report a 70 years old
female patient with vasculer dementia. She had received 20 mg/day escitalopram treatment because of
depressive mood but had no benefit. We changed the medical treatment to 75 mg/day venlafaxine and not having
proper answer, we raised the dose to 150 mg/day. As soon as the dose was titrated up, the patient started to
have symptoms like nausea, vomiting, weight loss and sleepiness that were progressive day by day. Upon inves-
_____________________________________________________________________________________________________

1
Ordu niversitesi Tp Fakltesi Psikiyatri ABD;
2
Biyokimya ABD;
3
Nroloji ABD, Ordu
Dr. Esra YANCAR DEMR, Ordu niversitesi Tp Fakltesi Psikiyatri ABD, Ordu
E-mail: edyancar@yahoo.com

Yancar Demir ve ark. S11
_____________________________________________________________________________________________________

tigation of the possible cause of the symptoms, hyperprolactinemia was identified and the mechanisms leading to
hyperprolactinemia were further investigated. Magnetic resonance imagings for adenomas were free of proof.
Then the drugs used by the patient were evaluated. Venlafaxine was the only possible suspect as the symptoms
started after its administration and the dose of the drug was reduced to 75 mg/day and the laboratory showed a
decrease in prolactin levels to normal. Data presented in this report is consistent with the previous case reportings
about dose related elevations of prolactin levels. With this case report, we wanted to attract the attention to a very
rare adverse effect of venlafaxine that is believed to be dose related and try to find answers about the possible
mechanisms. (Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S10-S13)
Key words: venlafaxine, serotonin-noradrenaline re-uptake inhibitors, hyperprolactinemia, side effect
_____________________________________________________________________________________________________

GR

Venlafaksin, ift etkili bir serotonin ve noradre-
nalin gerialm inhibitrdr (SNRI). Noradrena-
lin (NA), serotonin (5HT) ve daha dk lde
dopamin (DA) gerialm inhibitr zellikleri ta-
makla birlikte, 1 kolinerjik veya histamin resep-
tr bloke edici zellikleri yoktur. Venlafaksin bir
seici serotonin gerialm inhibitr (SSRI) ile
seici bir norepinefrin geri alm inhibitrnn
(NRI) zelliklerini birlikte, ayn molekl iinde
tar. Doza bal olarak farkl derecelerde geria-
lm inhibisyonlar gsterir: 5HT gerialm (en
kuvvetlisidir ve bu nedenle dk dozlarda
bulunur), NA gerialm (orta kuvvettedir ve bu
nedenle yksek dozlarda bulunur) ve DA geria-
lm (en az kuvvetli olandr ve bu nedenle en
yksek dozlarda bulunur).

Kuramsal olarak, 5HT gerialm blokajna NA ve
daha dk lde DA gerialm blokaj eklen-
mesi bu nrotransmitter sistemler arasnda
farmakolojik bir sinerji yaratarak etkiyi artra-
bilir.
1
Genel olarak gvenli olan ilacn ba ar-
s, gastrointestinal sorunlar, somnolans ve hafif
dzeyde kan basnc ykseklii gibi yan etkileri
vardr.
2
Venlafaksin gibi SNRIlarn endokrin ve
remeyle ilgili yan etkileri ok nadirdir. Bildii-
miz kadaryla venlafaksinin galaktoreyi indkle-
diine ilikin literatrde bir yayn vardr.
3
Venla-
faksinin dozla ilikili olarak prolaktin ykseklii-
ne neden olabileceine ilikin 2007 ve 2009da
yaplm iki olgu bildirimi dnda yayn yoktur.
4,5

Bu yazda venlafaksin dozu 75 mg/gnden 150
mg/gne kldktan sonra hiperprolaktinemi
gelien ve doz 75 mg/gne inildikten sonra
hiperprolaktinemisi dzelen bir kadn hasta
sunulmutur.

OLGU

Yetmi yanda, evli, ocuklu kadn hastann
ilk yaknmalar 2010 ylnda yaknlarnn fark
edecei lde unutkanlk ve basit baz eyleri
kartrmasyla balam. Bunun zerine yaa-
d il olan Tokatta nroloji hekiminin istei ile
tomografisi ekilen hastada talamusta enfarkt
saptanm. Ardndan ileri tetkik iin hekim olan
kznn yanna Orduya getirilen hastaya, tala-
mus embolisinin kaynan aratrmak iin eki-
len karotis doplerinde sol karotis arterde %70lik
darlk oluturan mobil trombs saptannca trom-
boendartektomi yaplm. On be yldr diyabe-
tes mellitus tans olan hasta, tromboendar-
terektomi sonras kullanmakta olduu metfor-
min HCl 2000 mg/gn ve gliklazid 30 mg/gnn
yanna klopidogrele 75 mg/gn eklenerek tabur-
cu edilmi. Taburculuktan ksa bir sre sonra
depresif duygudurum, alama ve asteni nedeni
ile psikiyatri polikliniine getirilen hastaya 10
mg/gn essitalopram balanm ve ila dozu
kademeli olarak 20 mg/gne kadar klmtr.

2012 ylnda yaplan rutin nrolojik kontrolnde
plavixe diren saptanmas zerine aspirin 100
mg/gne geilmitir. Bu arada bilisel yetilerde
de belirgin kayp olduu gzlenen hastaya eki-
len kraniyal MRda solda lateral ventrikl korpus
komuluunda periventrikuler alan evresinde
gliozis alannn elik ettii tm sekanslarda
BOSta benzer sinyal zelliinde kronik iskemik
sreci iaret ettii dnlen ensefalomalazik
deiiklik dikkat ekmitir. Supratentorial dzey-
de perivaskler alanlarda belirginleme vardr.
Pons dzeyinde, bilateral sentrum semiovale
dzeyinde periventrikler ve subkortikal beyaz
cevher alanlarnda solda kaudotalamik oluk
dzeyinde iskemik gliotik deiiklikler ile uyumlu
olarak deerlendirilen milimetrik boyutlu nodler
lezyon alan dikkat ekmitir. Vaskler demans
tans konan hastaya rivastigmin 3 mg/gn
balanp ila dozu kademeli olarak 12 mg/gne
kadar klmtr. Essitalopram 20 mg/gne
ramen depresif duygudurum, bilisel kaypla-
rnn farkndalna bal zaman zaman yaa-
d uyum sorunlar, alama nbetleri ve retar-
de hali nedeniyle psikiyatriye ynlendirilen
hastada essitalopram kesilerek 75 mg/gn
venlafaksin balanmtr. ki ay sonraki psiki-
yatri kontrolnde yeterli iyilik halinin salan-
madnn gzlemlenmesi zerine venlafaksin
dozu 150 mg/gne klmtr. Venlefaksin
dozunun artrlmasndan yaklak bir ay sonra
hastada bulant, kusma ve uykuya ar eilim

S12 Venlafaksinin doz artna bal gelien hiperprolaktinemi: Bir olgu sunumu
_____________________________________________________________________________________________________

yaknmalar balamtr. Bunun zerine yaplan
tetkiklerde prolaktin dzeyi 4887 IU/ml (refe-
rans aral kadn iin 102-496 IU/ml) bulun-
mu, ertesi gn dorulamak amacyla allan
ikinci deer 5046 IU/ml olarak saptanmtr.
Yanl ykseklii ekarte etmek iin makropro-
laktinemi allm ve ekarte edilmitir. Hipofiz
MRnda hiperprolaktinemiye yol aacak bir
hipofiz nodl de saptanmaynca, neden olarak
ilaca bal hiperprolaktinemi zerinde durulmu
ve kulland ilalar bu adan gzden geiril-
mitir.

Hastann bulant, kusma, ar sedasyon yakn-
malarnn balamas venlafaksin dozunun
ykseltilmesinin hemen ardndan gelitiinden
ncelikle ona bal olabilecei dnlp ila
dozu 75 mg/gne drld. la dozunun
drlmesinden drt gn sonra llen prolak-
tin deeri 113.3 IU/mlye gerilemi ve yaklak
bir hafta sonrada bulant, kusma gibi klinik
belirtiler tamamen dzelmitir.

TARTIMA

Beyinde serotonin ve dopamin reseptrleri ara-
snda karmak bir etkileim vardr. SSRIlarn
hipotalamustaki postsinaptik serotonerjik (5HT)
reseptrler araclyla veya tuberoinfundibuler
dopaminerjik nronlar araclyla prolaktin
salnmnda arta neden olduu saptanmtr.
6

Baz almalarda ise serotonin ve gamma
amino btirik asit (GABA) arasndaki etkileim
prolaktin salnm ile ilikilendirilmitir.
7

Literatr antidepresanlarn yol at hiperpro-
laktinemi olgu bildirimleri asndan incelendi-
inde, son yllarda iinde essitalopram, parok-
setin, sertralin, fluoksetin, fluvoksamin ve sita-
lopram gibi SSRIlarla ilgili birok yayna
rastlanmtr.
8-12
Bizim olgumuz da venlafak-
sinden nce bir SSRI olan essitalopram kullan-
yordu. O dneme ait bir prolaktin deeri olma-
dndan essitaloprama bal bir prolaktin
ykseklii olup olmadn ekarte edemedik.
Hasta yaknlarndan alnan ykde, venlafaksin
dozunun artndan sonra balayan ve doz
azaltlnca prolaktin dzeylerinin normale inme-
siyle dzelen bulant, kusma, kilo kayb ve ar
sedasyon gibi yaknmalarn o dnemde olma-
d belirtilmitir.

Venlafaksin gl bir serotonin/noradrenalin
gerialm inhibitr olmakla birlikte, zayf bir DA
gerialm transportudur. Venlafaksinin hiperpro-
laktinemiyi indkleyici etkisi temelde serotoner-
jik dzenekler zerindeki etkisi ile gerekleir.
Serotoninin prolaktin salnmn indklemesiyle
ilgili olarak ne srlen iki nemli varsaym
vardr. lkinde serotonin agonistik etkisinin hipo-
talamusun paraventrikler ekirdeindeki post-
sinaptik 5-HT reseptrlerini aktive edebilecei,
bunun da vazoaktif intestinal peptid (VIP) ve
oksitosin salnmn tetikledii eklindedir. Bu
yolla prolaktin salc faktrler olarak da bilinen
VIP ve oksitosinin prolaktinin ykselmesinde rol
oynad dnlmektedir. Serotoninin indkle-
dii prolaktin artyla ilgili olarak ne srlen
alternatif dier bir varsaym, serotoninin tubero-
infundibler yolaktaki DAy inhibe ederek
prolaktin salnmn dolayl yoldan artrd bii-
mindedir.
4
Serotonin agonizminin meydana
getirdii dolayl DA antagonizminin mezokor-
tikal/mezolimbik yolakta 5-HT2c inhibisyonuyla
gerekleiyor olabilecei dnlmektedir.
5

Yksek doz venlafaksinin iki dzenei de
devreye sokarak serotonin dzeyini ykselttii
ve bylece prolaktin dzeyinde arta neden
olduu dnlmektedir. Venlafaksinin bu etki-
sinin doza bal olduu vurgulanmtr. Bizim
olgumuzda da venlafaksin dozunun 150
mg/gne klmasnn ardndan hiperprolaktine-
miye bal bulant, kusma, ar halsizlik yakn-
malarnn balamas ve dozun 75 mg/gne indi-
rilmesiyle hem kan prolaktin dzeyinin normal
snrlara gerilemesi, hem de hastann kliniin-
deki dzelme doza bal etkiyi gstermektedir.

Ayrc tanda akla gelebilecek bir dier patoloji
serotonin sendromudur. Serotonin sendromu
serotonin sentezini artran, metabolizmasn
azaltan, salnmn artran, gerialmn baskla-
yan, serotonin reseptrlerine agonist etki gste-
ren ilalarn tek balarna veya beraber kulla-
nmlar srasnda geliebilmektedir ki, venlafak-
sin de bu grup bir ajandr.
13
Serotonin sendro-
munun belirtileri alanda kmelenmektedir.
Bunlar bilisel ve davransal alanda deiik-
likler (konfzyon, hipomani, ajitasyon), otono-
mik sinir sisteminde ar etkinlik (ishal, ate,
terleme, kan basnc deiiklikleri, bulant,
kusma) ve nromskler anormallikler (myoklo-
nus, hiperrefleksi, koordinasyon bozukluu,
tremor) olarak zetlenebilir.
14
Serotonin sendro-
mu tans serotonerjik bir ilacn alnmasnn
ardndan ajitasyon, mental durum deiiklikleri,
myoklonus, ishal, ate, hiperrefleksi, tremor,
koordinasyon bozukluu gibi belirtilerden en az
nn bulunmas ile konulmaktadr.
15
Stern-
bach tan ltleri olarak bilinen bu belirtilerin
serotonin sendromu iin zgl olmad, nrolo-
jik belirti ve bulgulara vurgu yapan Hunter lt-
lerinin duyarllnn ve zgllnn daha
yksek olduu vurgulanmaktadr. Hunter lt-
lerine gre bu tannn konabilmesi iin spontan

Yancar Demir ve ark. S13
_____________________________________________________________________________________________________

klonus, indklenmi klonus ve ajitasyon/diafo-
rez, okler klonus, ek olarak ajitasyon/diaforez,
tremor ve hiperrefleksi, hipertoni, 38C zerinde
ate ve okler klonus veya tetiklenmi klonus
bulunmas gerekmektedir.
16
Hastamzda bulan-
t-kusma dnda serotonerjik sendromun dier
klinik belirtilerinin bulunmamas ve zellikle
nrolojik tablosunda ve muayenesinde venla-
faksin doz art sonras gelien bir bozukluk
olmamas bizi bu tandan uzaklatrmtr.

Hastada hipofiz adenomunu ekarte etmek iin
ekilen kontrastl hipofiz MRnda da adenom
veya hipofize bas yapan baka bir tmoral
oluum saptanmam ve doz artna ikincil geli-
en klinik belirtiler nedeniyle hiperprolaktine-
miye yol aabilecek ajan olarak ncelikle venla-
faksinden phelenilmitir. 2007 ve 2009 ylla-
rnda venlafaksine bal hiperprolaktinemi geli-
tiiyle ilgili iki olgu sunumunda da ila dozlar
srasyla 225 mg/gn ve 150 mg/gn olarak
bildirilmitir; iki bildirimde de venlafaksin dozu-
nun azaltlmasyla prolaktin deerlerinde ok
anlaml gerileme olduu vurgulanmtr. Oysa
fluoksetine bal galaktore gelien bir olguda
venlafaksine geilmi ve ila dozu 300 mg/gne
kadar klmasna ramen tedavinin 1., 3., 6.
aylarnda llen prolaktin deerleri normal
olarak saptanmtr.
11
Bu da ayn grup ilalarn
ayn bireyde benzer etki dzenei, tedavi
etkinlii ve yan etki profiline sahip olsalar da,
ok farkl yantlar verebilecei dnldnde,
ayn ilacn farkl bireylerdeki etkinliinin ve yan
etkilerinin bireysel farkllklar gsterebileceine
ilikin iyi bir rnektir.
13

Bu olgu sunumunda uygulamada sk kullanlan
ve zaman zaman yksek dozlara klmasna
gerek duyulan, SNRI grubundan bir antidep-
resan olan venlafaksinin, doz artyla ilikilen-
dirilen ve nadir de olsa grlebilecek olan
prolaktin dzeylerini ykseltici etkisine vurgu
yapmak istenmitir. Ayrca hiperprolaktinemiye
bal olarak hastada ortaya kabilecek olan
bulant, kusma ve itahszlk gibi belirtiler,
hastay izleyen hekimce venlafaksinin sk gr-
lebilen vejetatif yan etkilerine kolayca balana-
bilir. Klinisyenlerin bu konuda dikkatli olmas,
galaktore gibi hiperprolaktinemi iin patognomik
bir bulgu olmasa da, hiperprolaktinemiye bal
grlebilecek znel belirtilerin iyi sorgulamas
gerekmektedir.

KAYNAKLAR

1. Stahl MS. Essential Psychopharmacology. Cam-
bridge: Cambridge University, 2000, p.245-297.
2. Lacy CF, Armstrong LL, Goldman MP, Lance LL.
Drug Information Handbook. Eleventh ed., Hud-
son, OH: Lexi-Comp, 2003.
3. Sternbach H. Venlafaxine-induced galactorrhea.
J Clin Psychopharmacol 2003; 23:109-110.
4. Yang MS, Cheng WJ, Huang MC. Dose-related
hyperprolactinemia induced by venlafaxine. Prog
Neuro-Psychopharmacol Biol Psychiatry 2009;
33:733-734.
5. Ashton AK, Longdon, MC. Hyperprolactinemia
and galactorrhea induced by serotonin and
norepinephrine rruptake inhibiting antidepres-
sants. Am J Psychiatry 2007; 164:7.
6. Kim SW, Dysken MW. Potential antidopa-
minergic effects of serotonin reuptake inhibitors.
J Clin Psychiatry 1991; 52:42.
7. Mirkes SJ, Bethea CL. Oestrogen, progesterone
and serotonin converge on GABAergic neurones
in the monkey hypothalamus. J Neuroendocrinol
2001; 13:182-192.
8. Ghosal M, Mukhopadhyay S, Sanyal D. A case
of paroxetine-inducted galactorrhoea. German
Journal of Psychiatry 2005; 8:23-24.
9. Spigset O, Mjorndal T. The effect of fluvoxamine
on serumprolactin and serum sodium concen-
trations: relation to platelet 5-HT2A receptor sta-
tus. J Clin Psychopharmacol 1997; 17:292-297.
10. Balbey H, Gnay H. Citalopram ve fluvoksamin
tedavisi srasnda gelien galoktore: Bir olgu
sunumu. Anatol J Clin Investig 2012; 6:60-62.
11. Girayalp ABO. Pititer adenomu olan depresif bir
hastada fluoksetine bal galaktore: Olgu sunu-
mu. Klinik Psikofarmakoloji Blteni 2009; 19:159-
163.
12. Glsn M, Evrensel A, Verim S. Essitalopram te-
davisi srasnda gelien galaktore: Olgu sunumu.
Klinik Psikofarmakoloji Blteni 2006; 16:39-41.
13. Gillman PK. A review of serotonin toxicity data:
implications for the mechanisms of antidepres-
sant drug action. Biol Psychiatry 2006; 59:1046-
1051.
14. Sternbach H. The serotonin syndrome. Am J
Psychiatry 1991; 148:705-713.
15. Yksel N. Antidepresan ilalar. Psikofarmakoloji,
kinci bask, Ankara: izgi Yaynevi, 2003.
16. Dunkley EJ, Isbister GK, Sibbritt D, Dawson AH,
Whyte IM. The Hunter Serotonin toxicity criteria:
simple and accurate diagnostic decision rules for
serotonin toxicity. QJM 2003; 96:635-642.
17. zcan S, Tamam L, Soydan A. Seici serotonin
gerialm inhibitrleri ve galaktore: Ayn olgu
zerinden sertralin ve sitalopramn karlatrl-
mas. Klinik Psikiyatri 2012; 15:252-254.

S14 Nrolojik ve psikiyatrik belirtiler gsteren yapay bozuklua sahip bir kz ergen
_____________________________________________________________________________________________________

A female adolescent with factitious disorder presenting
neurological and psychiatric symptoms: case report

zhan YALIN
1
_____________________________________________________________________________________________________

ABSTRACT
The essential feature of factitious disorder is the deliberate falsification and fabrication of medical or psychological
symptoms in oneself or others without obvious external rewards. The DSM-5 and separated factitious disorder in
two subcategories entitled with factitious disorder imposed on self and factitious disorder imposed on another.
There has been increasing recognition and awareness of Munchausen by proxy in the last two decades for pedi -
atric patients with inexplicable, dramatic or rare sign and symptoms. However as a result of similar prevalence
rates with adult population and early onset of the disorder, factitious disorder imposed on self subcategory must
be also considered in the pediatric patients with inexplicable symptoms and unknown etiology. In this case report,
an adolescent female patient diagnosed with factitious disorder presenting signs of temporal lobe epilepsy and
obsessive compulsive disorder, is going to be presented. (Anatolian J ournal of Psychiatry 2014;
15(Suppl.1):S14-S16)
Key words: adolescence, factitious disorder, obsessive compulsive disorder, temporal lobe epilepsy,
Munchausen syndrome

Nrolojik ve psikiyatrik belirtiler gsteren
yapay bozuklua sahip bir kz ergen

ZET
Yapay bozukluun temel zellii, belirgin bir kar olmadan kendinde veya bakalarnda kastl olarak tbbi veya
psikolojik bulgular uydurmak veya retmektir. DSM-5, yapay bozukluu kendi zerinde gsterilmi yapay bozuk-
luk ve bakas zerinde gsterilmi yapay bozukluk balklaryla iki alt gruba ayrmtr. Son yirmi ylda aklana-
mayan, dramatik veya nadir grlen belirti ve bulgular olan ocuk hastalarda bakm verenin yapay bozukluu
hakknda giderek artan bir duyarllk ve farkndalk olumutur. Oysa yetikinlere benzer yaygnlk oranlar ve
erken balangc nedeniyle etiyolojisi anlalamayan ve aklanamayan bulgular olan pediatrik olgularda kendi
zerinde gsterilmi yapay bozukluk alt kategorisi de deerlendirmeye alnmaldr. Bu olgu sunumunda temporal
lob epilepsisi ve obsesif komplsif bozukluk bulgular gsteren, yapay bozukluk tans konmu bir ergen sunula-
caktr. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1):S14-S16)
Anahtar szckler: Ergenlik dnemi, yapay bozukluk, obsesif komplsif bozukluk, temporal lob epilepsisi,
Munchausen sendromu
_____________________________________________________________________________________________________

INTRODUCTION

There has been increasing recognition and
awareness in the pediatric literature for the past
20 years that Munchausen syndrome by proxy
must be included in the differential diagnosis of
children presenting with inexplicable symptoms.
_____________________________________________________________________________________________________
1
M.D., Child and Adolescent Psychiatrist, Bakirkoy Psychiatry, Neurology and Neurosurgery Research and Trainee Hospital,
Child and Adolescent Psychiatry Clinic, stanbul, Turkey
Dr. zhan YALIN, Bakrky Ruh Sal ve Sinir Hast. Hastanesi, ocuk ve Ergen Psikiyatrisi Klinii, stanbul, Turkey
E-mail: cpozhan@gmail.com

Yaln S15
_____________________________________________________________________________________________________

However, there is considerably less awareness
that pediatric symptoms can also be as a result
of children and adolescents themselves.
1
Facti-
tious disorder is a diagnostic entity in which
patients intentionally act physically or mentally
ill without obvious benefits and without conscio-
usly aware of clear underlying motive.
2,3
Diag-
nostic and Statistical Manual of Mental Disor-
ders, 5
th
edition (DSM-5) categorized factitious
disorder under the somatic symptom and re-
lated disorders category.
3
Psychiatric symp-
toms are rarely seen in children with factitious
disorder.
1
An adolescent girl diagnosed with
factitious disorder presenting the symptoms of
temporal lobe epilepsy and obsessive compul-
sive disorder (OCD) is going to be presented in
this case report.

CASE

Sixteen years old, 11
th
grade, female patient
referred to child and adolescent psychiatry
outpatient clinic with the complaints of anhe-
donia and obsessive-compulsive symptoms.
Her father had been diagnosed with schizo-
phrenia and was early retired and had been
disable pensioner for several years. Her father
had been hospitalized once but he didnt have
treatment compliance. Also her cousin [h1] and
uncle had been diagnosed with schizophrenia.
In the first session, she came alone, with short-
ness of breath explaining her mother would be
late for the interview. Her complaint was de-
fined by the patient as I have obsessive-com-
pulsive disorder and temporal lobe epilepsy.
After her mother had come to clinic, she was
unwilling for us to talk with her mother, ex-
plaining her mother was ignorant and blind to
her condition. She had broad obsessive com-
pulsive symptomatology on all domains of Yale
Brown Symptom Checklist,
4,5
dominantly soma-
tic, symmetry, arrangement, health, cleaning,
sexual, religious symptoms.

She had been diagnosed with temporal lobe
epilepsy two months ago with the referring
complaints of deja vu, epigastric rising feeling-
epigastric aura, auras, hyperventilation induced
seizures, feeling of sickness, absence like epi-
sodes. In the psychiatric interview she was
using the same medical terms above, while she
was mentioning about her epileptic condition.
She referred to four distinct neurology clinics
[h2] for diagnosis of her epileptic condition. Her
cranial magnetic resonance imaging and four
distinct electroencephalogram (EEG) findings
were in the normal range. Carbamazepine had
been prescribed for these symptoms in her last
referral to neurology. She irregularly used the
medication, defining this I dont like using
drugs, so I forgot to take it. Her symptom pre-
sentation and findings about temporal epilepsy
and OCD were like textbook case presenta-
tions with full symptom findings and medical
terms.

When she was instructed to use breathing
techniques for helping her to cope with panic
like anxiety findings, she refused to perform it
as hyperventilation could induce her seizures.
Her mother defined her daughter with medical
insane because of her excessive interest in
medicine. She was using internet for only ex-
ploring medical knowledge. She was continu-
ously going to different doctors and hospitals
claiming to have different diseases. Her affect
was inconsistent with the thought contain and
her medical knowledge is incongruent with his
age and education. She had overvalued ideas
about health issues and treatments but she had
almost no worry about her health. She did not
have overvalued ideas about misdiagnosis or
false treatments of her symptoms. She was
successful in school and not used to break or
discontinue school for her medical-psychiatric
complaints. She was experiencing neither sei-
zure like symptoms, nor obsessive-compulsive
symptoms in school according to data obtaining
from her mother and through teachers infor-
mation form.

She was pre-diagnosed as OCD, factitious
disorder. Fluoxetine 20 mg/day, risperidone 0.5
mg/day prescribed for her anxious-depressive
symptoms and affective instability. Combination
therapy was started due to heavy load of
psychosis in the family and as the case had
severe OCD findings, mood lability. Her
obsessive-compulsive symptoms dramatically
decreased in the first month of the treatment
which is atypical for prognosis of OCD treat-
ment. After her OCD symptoms had decreased
and disappeared suddenly, depressive features
emerged. Her factitious disorder findings and
depressive symptoms improved with medication
and also with psychotherapeutic follow up
which focuses on psychosocial problems, family
related difficulties and her demands about
attracting attention to herself rather than
focusing on OCD findings and fabrication of
psychiatric symptoms. [h3]

DISCUSSION

The patient was diagnosed with factitious disor-
der with combined psychological (OCD) and

S16 Nrolojik ve psikiyatrik belirtiler gsteren yapay bozuklua sahip bir kz ergen
_____________________________________________________________________________________________________

physical (epilepsy) signs and symptoms ac-
cording to DSM-IV-TR
2
because of her speech
with full medical terms, excessive exploration of
medical data, discrepancy between clinical and
laboratory (EEG) findings, continuous visits to
different doctors and her psychosocial distur-
bances, neglect
1,6
which can precipitate factiti-
ous disorder. She was diagnosed with factiti-
ous disorder imposed on self with recurrent
episodes due to DSM-5.
3

Although abnormal EEG findings is not a
certain necessity for the diagnosis of epilepsy,
7

her symptom description with full medical
terms; having excessive information about
epilepsy; continuous referrals to distinct clinics
until a diagnosis of epilepsy; little compliance to
antiepileptic treatment, relieving of symptoms
just after the diagnosis without appropriate
treatment,
1,7
lead us to diagnose the patient
with factitious disorder.

Although having severe psychiatric symptom
she was reckless about her symptoms. Her
symptoms dramatically disappeared after a
short duration of treatment which is atypical for
OCD. This rapid dramatic improvement could
be due to satisfaction of her need for being
taken care of or transference feelings during the
therapy. According to these findings the patient
was diagnosed as factitious disorder with the
neurological and psychiatric signs.
2
Improve-
ment of her symptoms might had been a pseu-
doimprovement as factitious disorder has gen-
erally poor prognosis,
1,8
however improvement
also could had been associated with selective
serotonin reuptake inhibitor treatment as factiti-
ous disorder has some similar characteristics
with obsessive compulsive spectrum disorders.
1

When addressing her improvement it must be
considered that when confronted at early age,
risk for recurrence and relapse of factitious dis-
order symptoms could be more favorable than
adult patients in the pediatric age group.
1,8

As her fathers non-treated severe psychosis,
the patient could have been in the position of
need and desire to be taken care of, to attract
attention on herself and to adopt sick role
through the identification with her father.
1,6,8

Factitious disorder case reports have been
reported in children as young as eight years
old.
1,9,10
Significant proportion of the mothers
with Munchausen syndrome by proxy describe
inducing illness in themselves in their teenage
years,
6,8,11
so this case must be followed by this
risk in the future.

Ehrlich et al. reported similar prevalence rates
of pediatric factitious disorder to adult study
rates referring to consultation-liaison services.
12

Although mean age of onset of factitious disor-
der is in early 20s, half of the cases may begin
in adolescence,
1,10
as a result clinicians should
be careful about the child and adolescent pa-
tients with unknown etiology or with inexplicable
symptoms and should also consider factitious
disorder imposed on self for differential diag-
nosis. Development of awareness about pediat-
ric factitious disorder, like Munchausen by
proxy in the last decades, will provide early
diagnosis and treatment of cases and also will
lower the economic burden of unnecessary
procedures and treatments.

REFERENCES

1. Jaghab K, Skodnek KB, Padder TA. Munchausens
syndrome and factitious disorders in children-case
series and literature review. Psychiatry (Edqmont)
2006; 30:48-55.
2. American Psychiatric Association. Diagnostic and Sta-
tistical Manual of Mental Disorders (fourth ed., text
rev.). Washington, DC: APP, 2000.
3. American Psychiatric Association. Diagnostic and Sta-
tistical Manual of Mental Disorders (5th ed.), Arlington,
VA: American Psychiatric Publishing, 2013.
4. Scahill L, Riddle MA, McSwiggin-Hardin M. Childrens
Yale-Brown Obsessive-Compulsive Scale: reliability
and validity. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1997;
36:844-852.
5. Ycelen A, Arman V, Topuoglu G. ocuklar iin Yale-
Brown Obsesif-Kompulsif geerlik ve gvenilirlik deer-
lendirmesi. 10. Ulusal ocuk ve Ergen Ruh Sal
Kongresi (10-13 May 2000) 2000, Sargerme, Turkey.
6. Bass C, Jones D. Psychopathology of perpetrators of
fabricated or induced illness in children: case series. Br
J Psychiatry 2011; 199:113-118.
7. Kanaan RAA, Wessely SC. Factitious disorders in
neurology: an analysis of reported cases. Psycho-
somatics 2010; 51:47-54.
8. Noeker M. Factitious disorder and factitious disorder by
proxy. Prax Kinderpsychol Kinderpsychiatr 2004;
53(7):449-467.
9. Peebles R, Sabella C, Franco K, Goldfarb J. Factitious
disorder and malingering in adolescent girls: case
series and literature review. Clin Pediatr (Phila) 2005;
44:237-243.
10. Raymond CA. Muchausens may occur in younger
persons. J Am Med Assoc 1987; 257:3332.
11. Kucuker H, Demir T, Oral R. Pediatric condition falsifi-
cation (Munchausen syndrome by Proxy) as a
continuum of maternal factitious disorder (Munchausen
syndrome). Pediatr Diabetes 2010; 11:572-578.
12. Ehrlich S, Pfeiffer E, Salbach H, Lenz K, Lehmkuhl U.
Factitious disorder in children and adolescents: a
retrospective study. Psychosomatics 2008; 49:392-398.

Eren ve ark. S17
_____________________________________________________________________________________________________

Yapay bozukluk ve bakm verenin neden olduu
yapay bozukluk birliktelii: Bir olgu sunumu

Fatma EREN,
1
Nihan OUZ,
1
Feride YILDIRIM,
1
Nesrin DLBAZ
2
_____________________________________________________________________________________________________

ZET
Yapay bozukluk, hasta roln benimsemek iin bilerek hastalk belirti ve bulgularnn retilmesi ile karakterize bir
bozukluktur. Fiziksel ve/veya ruhsal belirti ve bulgular ile grlebilir. Yapay bozukluk ruhsal, bedensel, ruhsal/
bedensel belirti ve bulgular bir arada olan, baka trl adlandrlamayan yapay bozukluk (bakm verenin neden
olduu yapay bozukluk bu kategoride yer alr) olarak drt kategoride ele alnmtr. Yapay bozukluk ve bakm
verenin neden olduu yapay bozukluun birlikte grld olgular nadirdir. Bu yazda yandaki kznn vcu-
dunda bilerek halanmaya neden olan 32 yandaki bir kadn olgu sunulmakta, yapay bozukluk ve bakm verenin
neden olduu yapay bozukluk birliktelii, hastalk yks ve zgemi bilgisi erevesinde ele alnmakta, dinamik
adan tartlmaktadr. Ayrca yazda yapay bozukluk ve bakm verenin neden olduu yapay bozukluk birlikte-
liinin beklenilenin tersine daha yksek oranda olabileceinin alt izilmektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014;
15(Ek say.1):S17-S20)
Anahtar szckler: Yapay bozukluk, bakm verenin yapay bozukluu, halanma

Factitious disorder and factitious disorder
by proxy comorbidity: a case report

ABSTRACT
Factitious disorder is characterized by intentionally production of illness signs and symptoms to assume sick role.
It can present with physical and/or psychological signs and symptoms. Factitious disorder is coded according to
the subtype that characterizes the predominant symptoms; psychological, physical, with combined psychological
and physical signs and symptoms and factitious disorder not otherwise specified (factitious disorder by proxy is
included in this category). Factitious disorder and factitious disorder by proxy comorbidity is rare. In this paper we
present a thirty two years-old woman who intentionally caused scalding on her three years old daughter body.
Factitious disorder and factitious disorder by proxy comorbidity is addressed within the framework of the patients
past psychiatric and medical history discussed in the light of psychodynamic theories. Also in this paper we
wanted to announce the comorbidity of factitious disorder and factitious disorder by proxy is higher than expecta-
tions. (Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S17-S20)
Key words: factitious disorder, factitious disorder by proxy, burn, scalding
_____________________________________________________________________________________________________

1
Uzm.Dr., Erzurum Blge Eitim ve Aratrma Hastanesi Psikiyatri Klinii, Erzurum
4
Prof.Dr., skdar niversitesi nsan ve Toplum Bilimleri Fakltesi, stanbul
Uzm.Dr. Fatma EREN, Erzurum Blge Eitim ve Aratrma Hastanesi Psikiyatri Klinii, Erzurum
E-mail: ftm_eflatun@hotmail.com


S18 Yapay bozukluk ve bakm verenin neden olduu yapay bozukluk birliktelii: Bir olgu
_____________________________________________________________________________________________________

GR

Yapay bozukluk (YB), bireyin kendisinde beden-
sel ve/veya ruhsal belirti veya bulgularn amal
olarak ortaya karlmas veya bu tr belirti veya
bulgular varm gibi davranlmasyla belirli bir
ruhsal bozukluk iken; bakm verenin neden oldu-
u yapay bozukluk (BYB), bireyin bakm altnda
olan baka bir kiide bedensel veya ruhsal belirti
veya bulgular istemli olarak retmesi veya taklit
etmesidir. YB ilk olarak 1951de Munchausen
sendromu olarak Asher tarafndan tanmlanmtr.
BYB ise, ilk kez istismar ve ihmal sonucunda
psikososyal gerilik grlen iki ocuk hakknda
1976da Money ve Werlwas tarafndan tanmlan-
mtr.
1
BYBli kadnlarda dier psikiyatrik bozuk-
luklara gre YBnin daha sk saptand bildiril-
mitir.
2
ki bozukluun birlikte grlme olasl
%10-29.3 arasnda saptanmtr.
3,4
Aada YB
ve BYB birliktelii olan bir olgu sunulmaktadr.

OLGU

Otuz iki yanda kadn hasta, evli, 3 ve 5 yala-
rnda iki kz ocuu var. Birimimize, hastanenin
yank nitesine iki aylk srede ikinci kez yatr-
lan ocuunun doktoru tarafndan, ocuun
vcudunda oluan atipik yanklarn kaza d
oluma kukusu nedeni ile bir psikiyatrik bozuk-
luunun olabilecei dnlerek konslte edil-
mitir. Hasta, ayrc tanlarnn yaplabilmesi
amac ile onay da alnarak kliniimize yatrl-
mtr.

Alnan ykde16 yana kadar yurt dnda
yaayan olgumuzun, yanda annesinden
ayrlmak zorunda kald, alt yl sonra anne ve
babasyla tekrar bir arada yaamaya balad
renildi. Einden alnan ykden, evlilik sre-
since olgumuzun ok sk doktora gitme isteinin
olduu, sk sk yalan syledii, ocuklar ile
yeterince ilgilenmedii, istekleri yerine getirilme-
diinde fkeli davranlar gsterdii renildi.

Olgumuzla yaplan ilk grmelerde, ilk gebeli-
inde einin iddetine maruz kald iin karnn-
daki bebeini dokuz aylkken tuvalette dr-
dn, bunu sonradan anladn ve eine
haber veremediini belirtirken, sonraki gr-
melerde olayn ayrntlarn srekli deitirdii
grld. Bu yk, ailesi ve ei tarafndan doru-
lanmad. MMPI profilinde savunucu olduu,
kendinde ruhsal sorunu kabul etmedii, beden-
sel uralar olabilecei, ar kontrolc olduu
ve kstlanmaya direnli olduu eklinde yorum-
land. Uygulanan Kent-Porteus zeka testi sonu-
cu normal alt zeka (85 puan) olarak saptand.
Uygulanan SCID-IIde snr ve histriyonik kiilik
zellikleri belirgindi. Sosyal inceleme raporun-
dan olgumuzun, ocuklarna kar ar koruyu-
cu bir tavr gsterdii, sosyal ilikilerinde yeter-
siz olduu bilgisi edinildi.

Kulland kardiyak ilalar olan olgumuz, srek-
li gste ar ve skma hissi tanmlamas
zerine kardiyolojiye danld; yaknmalarn
aklayacak bir patoloji bulunamad.

Yank servisindeki doktorundan, olgumuzun
serviste yatmakta olan ocuunun bedenindeki
yanklarn kaza sonucu oluma olaslnn ok
dk olan srt ve genital blgeyi kapsad;
srekli kendisi ve ocuunda kalp rahatszl
olduu eklinde yaknma dile getirdii ve ocu-
unun olgumuz tarafndan izinsiz karldnn
gzlendii bilgisi alnd.

Olgumuzun iki ocuunun da ocuk psikiyatrisi
tarafndan yaplan ruhsal muayenelerinde,
anneleri tarafndan zaman zaman ihmal ve
istismara uram olabilecekleri, 5 yanda olan
dier ocuunun da yana maruz kalm olabi-
lecei bilgisi alnd.

Olgumuz ilk grmelerde ocuunu kendisinin
yakmadn, bunu ancak vey annelerin yapa-
bileceini bildirirken, destekleyici grmeler
sonrasnda, daha ncesinde birka kez kendini
bilerek yaktn (vcudunda olay destekleyici
skar izleri saptand), yank servisinde yatan
ocuunu ve daha nce dier ocuunu da
kendisinin yaktn, bunu einin kendisini ve
ocuunu doktora gtrmesi iin yaptn bildir-
di. Tm bu bilgiler dorultusunda hastaya YB ve
ocuu zerinden dolayl yoldan salamaya
alt ilgi nedeni ile BYB tanlar konuldu.
BYB tans kapsamnda ocuk istismar olduu
iin hastane sosyal hizmet birimine haber veri-
lerek sosyal inceleme balatld. Taburculuk
sonras hastann hem kendisinin, hem de
ocuklarnn dzenli olarak psikiyatri poliklinik
kontrollerine gelmeleri uygun grld.

TARTIMA

BYB, ocuk istismarnn nadir bir formudur.
5

ocuklardaki yank kazalarnn %16-26snn
kaza sonucu olumad, bu olgularda fizik
muayene ve yk arasnda tutarszlk olduu,
yank yerlerinin genellikle perine, genitaller ve
kalay kapsad yaynlarda gsterilmitir.
7,8

BYB sendromunda hastalk, anne-baba veya
bakm veren tarafndan oluturulur, ocuk ok
sayda tbbi deerlendirmeye maruz kalr, akut
belirti ve bulgular ocuk anne-baba veya bakm
verenden ayrldnda kaybolur.
9,10
BYBde

Eren ve ark. S19
_____________________________________________________________________________________________________

kurbanlara iddet uygulayanlarn %98inin z
anneleri olduu, kurbanlarn kardelerinin
%61.3nde benzer belirtilerin olduu, kurbanla-
rn ortalama yann 10 aydan kk-204 aya
kadar olduu bildirilmitir.
4
Yank oluturma
(sklkla halama) yolu ile istismarn en ok
yandan kk ocuklarda, gen, bekar ve
dk eitimli bakm verenlerde, iki veya daha
ok ocuu olan ailelerde olduu ve en kk
ocuun risk altnda olduu gzlenmitir.
11

Olgumuzun kk kznn yanda olmas,
ocuun vcudunda yineleyici ekilde gzlenen
yanklarn kaza eseri ortaya kma olasl ok
dk olan srt ve genital blgede olmas, yank
servisinde ocuunun refakatisi iken gsterdii
davranlar, bize DSM-IV ltlerine gre BYB
tansn dndrmtr.

BYBde iddet uygulayanlarda %29.3 orannda
YB grld, %22.8 orannda psikiyatrik
bozukluk grld, en sk konulan tannn
depresyon ve BTA kiilik bozukluu olduu;
baka bir almada ise antisosyal, snr ve
histriyonik kiilik zelliklerinin olduu belirtilmi-
tir.
3,8,12
Olgumuzda da snr ve histriyonik kiilik
zellikleri saptanmtr.
YB tans, BYB tans konduktan sonra fark
edilebilir.
12
Olgumuzun, einin kendisi ile ilgilen-
mesi iin iki kez su ile kendini yakma giriiminin
olmas, klinik izlemelerinde fkelendiinde ve
dikkati zerine ekmek istedii zamanlarda
kendini yere atma davrannn olmas, anjina
pektorisi dndren gs ars yaknmala-
rnn olmas, kardiyoloji konsltasyonu sonu-
cunda yaknmalarn aklayacak ek bir patoloji
dnlmemesi ve klinik izleminde bu yaknma-
larn sreklilik gstermemesi ile DSM-IV lt-
lerine gre YB e tans konulmutur. Fizik belir-
ti ve bulgular olan YB, DSM-IVte bir l
olarak tanmlanmtr. Bunlar ok sayda hasta-
neye yatma yks, hastane hastane gezme
eilimleri ve patolojik yalanclk olarak belirtil-
mitir.
13,14
Olgumuzun bu ly karlad
gzlenmitir. Yapay bozukluu olan olgular
sklkla yklerini dramatikletirir ve ayrntl
sorulduunda da olduka belirsiz ve anlalmaz
bir yk verirler.
15
Patolojik yalanclk, fanteziyi
da vurma yolu olarak tanmlanmaktadr.

Yapay bozukluk olgularnda oluturulmak iste-
nen bedensel hastalk belirtilerinin gerekte de
olabilecei unutulmamaldr. Bir almada, 10
olgudan beinin zgemilerinde gerek bir
organik hastalk olduu belirtilmitir. Baz olgu-
larda, gerek organik hastala eklenmi dz-
mece davran ile dorudan dzmece davra-
ntan kaynaklanan organik hastal ayrabil-
menin olanaksz olabilecei belirtilmitir.
16
Olgu-
muzun, kulland kalp ilalarna ramen gs
ars, arpnt gibi yaknmalarnn srmesi
zerine kardiyolojiye danlm, yaknmalarn
aklayacak bir patolojisinin bulunmad belir-
tilmitir.

YBde geliimsel ykde en sk rastlanan ge-
ler, anne-baba tarafndan ihmal, istismar ve terk
edilmedir. Bu gibi erken yaantlar sonucu,
yeterince doyurulmam bamllk gereksinme-
si, kendilik deeri ve onaylanma duygusunu
ortadan kaldrmak iin bu davrann benimsen-
dii ileri srlmektedir.
17,18
Olgumuz da, anne-
sinden 3-9 yalar arasnda ayr yaamak
zorunda kalmtr. Grmelerde eini sevdii-
ni ve ondan ilgi beklediini belirten olgumuzun
bamllk gereksinimi iinde olabilecei gzlen-
mitir. Bamllk nesnesi haline getirmi olabi-
lecei ei dnda kimseye duygusal yatrm
yapamad, baka bir anlamda kendilik deeri-
nin yeterince doyurulmam olabilecei d-
nlmtr. Hastane evresi ve hekimler, bu tr
olgular tarafndan bamllk ve onay gereksi-
nimlerini gideren en gl sevgi kayna (anne)
olarak alglanrlar. Bundan dolay hastalk, kii-
nin ilgi ve sevgi alma arac olarak grlmek-
tedir.
17,18
Aktarm nesnesi haline gelen doktor
ve hemireler hem agresyon, hem de bamllk
nesnesi haline gelmi olabilir. ocuk ise, bu ili-
kide dzenleyici nesne olabilir.
19
Olgumuzun
yanda iken anneden yoksun kalmas, dipal
atmann balad dneme denk gelmekte-
dir. ocuunu yakarak yaralamas, btnle-
tiremedii kendiliinin kt nesne tasarmlarn
ocuuna yanstmas, dipal dnemden kay-
naklanan sululuk duygularn gidermeye yne-
lik olarak ocuunun bakm ile ilgilenmesi
yoluyla iyi nesne tasarmlarn korumaya al-
mas anlamna geliyor olabilir.

Sonu olarak YB ve BYBnin birlikte grld
olgular, iki bozuklukta ortak etiyolojik ve epide-
miyolojik etkenlerin olduu dikkate alnrsa,
gzlenenin aksine daha yksek oranda olabilir.
Bu tr olgularn ilk bavurusu genellikle psiki-
yatri d branlara olduundan, tedavide ama
BYB veya YBden phelenildiinde ilgili doktor-
lar tarafndan olgularn gerek gereksinimleri
olan psikiyatrik tedaviye ynlendirilmeleri, psiki-
yatrik tedavilerinde ise olgu ile gvenli bir iliki
oluturarak destekleyici grmelerle kendisi
veya bakm altnda olan kiiler iin ksa ve
uzun vadede fiziksel ve ruhsal ynden olas
zarar verici davranlar engellemeye almak
olmaldr.

S20 Yapay bozukluk ve bakm verenin neden olduu yapay bozukluk birliktelii: Bir olgu
_____________________________________________________________________________________________________

KAYNAKLAR

1. BJ Sadock, VA Sadock. Comprehensive Text-
book of Psychiatry. Sekizinci bask, H Aydn, A
Bozkurt (ev. Ed.), Ankara: Gne Kitabevi,
2007, s.1829-1843.
2. Alexander R, Smith W, Stevenson R. Serial
Munchausen syndrome by proxy. Pediatrics
1990; 86:581-585.
3. Rosenberg DA. Web of Deceit: A literature re-
view of Munchausen Syndrome by proxy. Child
Abuse Negl 1987; 11:547-563.
4. Sheridan MS. The deceit continues: an updated
literature review of Munchausen Syndrome by
proxy. Child Abuse Negl 2003; 27:431-451.
5. Sugandhan S, Gupta S, Khandpur S, Khanna N,
Mehta M, Inna P. 'Munchausen syndrome by
proxy' presenting as battered child syndrome: a
report of two cases. Int J Dermatol 2010: 49:679-
683.
6. Darok M, Reischle S. Burn injuries caused by
hair dryer-an unusual case of child abuse.
Forensic Sci Int 2001; 115:143-146.
7. Leonardi DF, Vedovato JW, Werlang PM, Torres
OM. Child burn: accident, neglect ora buse a
case report. Burns 1999; 25:69-71.
8. Andronicus M, Oates RK, Peat J, Spalding S,
Martin H. Non-accidental burns in children. Burns
1998; 24:552-558.
9. Meadow R. Different interpretations of Munchau-
sen syndrome by Proxy. Child Abuse Negl 2002;
26:501-508.
10. Wood HN, Brown J, Wood P. Differing
approaches to the identification of Munchausen
by Proxy Syndrome (MBPS): a case of profes-
sional training or role of experiental exposure. J
Clin Forensic Med 2001; 8:140-150.
11. Ho WS, King SY, Wong TW. Case report bizarre
paediatric facial burns. Burns 2000; 26:504-506.
12. Verity CM, Winckworth C, Burman D, Stevens D,
White RJ. Polle syndrome. Children of Munc-
hausen. BMJ 1977; 2:422-423.
13. Nadelson T. Historical perspectives on the spec-
trum of sickness: from crock to crook. MD
Feldman, SJ Eisendrath (Eds.), The Spectrum of
Factitious Disorders, Washington, DC: American
Psychiatric Press, 1996, p.1-20.
14. Spivak H, Rodin G, Sutherland A: The psycho-
logy of factitious disorders. Psychosomatics
1994; 35:25-34.
15. Newmark N, Adityanjee A, Kay J. Pseudologica
fantastica and factitous disorder: Review of the
literature and a case report. Compr Psychiatry
1999; 40:89-95.
16. Sutherland AJ, Rodin GM. Factitious disorders in
a general hospital setting: clinical features and a
review of the literature. Psychosomatics 1990;
31:392-399.
17. Eisendrath SJ. Current overview of factitious
physical disorders. MD Feldman, SJ Eisendrath
(Eds.), The Spectrum of Factitious Disorders,
Washington, DC: American Psychiatric Press,
1996, p.21-36.
18. Susmann N. Factitious disorders. HI Kaplan, BJ
Sadock (Eds.), Comprehensive Textbook of
Psychiatry/V, vol.l, 1989, p.1136-1140.
19. Shreier HA. Factitious presentation of psychiatric
disorder, when is it Munchausen by Proxy. Child
Psychology and Psychiatry Review 1997; 2:108-
115.


zer et al. S21
_____________________________________________________________________________________________________

Traumatic grief presented with self-injury
and suicide attempt: a case report

rn ZER,
1
Gken YKSEL,
1
ahap Nurettin ERKO
1

_____________________________________________________________________________________________________

ABSTRACT
Traumatic grief is described as the sum of symptoms and reactions occured following the sudden and terri fic loss
of a loved one in who experienced this loss and accepted as a diagnosis distinct from normal grief as well as
other psychiatric disorders such as anxiety disorders, major depression and post-traumatic stress disorder.
Herein, a 25 year old female case which was hospitalized because of serious self-injurious behavior and suicide
attempt, diagnosed as traumatic grief and treated with pharmacotherapy along with hypnotherapy is described
and in the context of this case, diagnostic and therapeutic approaches to traumatic grief are discussed. (Ana-
tolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S21-S24)
Key words: Traumatic grief, suicide, self-injury

Kendine zarar verme davran ve intihar giriimi
ile bavuran travmatik yas: Olgu sunumu

ZET
Travmatik yas sevilen birinin ani ve iddet ieren bir ekilde lm sonrasnda, kayb yaayan kiide ortaya kan
belirti ve tepkilerin toplam olarak tanmlanr ve normal yasn yansra anksiyete bozukluklar, major depresyon ve
travma sonras stress bozukluu gibi dier psikiyatrik bozukluklardan ayr bir tan olarak kabul edilir. Bu yazda
ciddi kendine zarar verme davran ve intihar giriimi nedeniyle hastaneye yatrlan, travmatik yas tans koyulan
ve hipnoterapi eliinde farmakoterapi ile tedavi edilen 25 yanda bir kadn olgu sunulmu ve bu olgu
balamnda travmatik yasa tansal ve teraptik yaklamlar tartlmtr. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek
say.1):S21-S24)
Anahtar szckler: Travmatik yas, intihar, kendine zarar verme
_____________________________________________________________________________________________________

INTRODUCTION

Grief is a natural reaction following the loss of a
loved one.
1
Different diagnostic terms such as
pathologic grief,
2
complicated grief
3
and trau-
matic grief
4
have been used to describe varia-
tions from normal grief and complications that
arise in the course of grieving.

Traumatic grief is described as the sum of
symptoms and reactions occured following the
sudden and terrific loss of a loved one in who
experienced this loss.
1
Diagnostic criteria for
traumatic grief are proposed by Jacobs et al.
5

_____________________________________________________________________________________________________

1
Bakirkoy Prof.Dr. Mazhar Osman Research and Training Hospital for Psychiatry, Neurology, and Neurosurgery, Istanbul,
Turkey
Dr. rn ZER, Bakirkoy Prof.Dr. Mazhar Osman Research and Training Hospital for Psychiatry, Neurology, and Neurosurgery,
Istanbul, Turkey
E-mail: urunozer@gmail.com

S22 Traumatic grief presented with self-injury and suicide attempt: a case report
_____________________________________________________________________________________________________

as a disorder distinct from depression and anxiety (Table 1).

Table 1. Proposed criteria for traumatic grief
5

_____________________________________________________________________________________________________

Criterion A

1. The person has experienced the death of a significant other
2. The response involves intrusive, distressing preoccupation with the deceased person (e.g. yearning, longing, or
searching).

Criterion B

In response to the death, the following symptom(s) is/are marked and persistent:

1. Frequent efforts to avoid reminders of the deceased (e.g. thoughts, feelings, activities, people, places)
2. Purposelessness or feelings of futility about the future
3. Subjective sense of numbness, detachment, or absence of emotional responsiveness
4. Feeling stunned, dazed, or shocked
5. Difficulty acknowledging the death (e.g. disbelief)
6. Feeling that life is empty or meaningless
7. Difficulty imagining a fulfilling life without the deceased
8. Feeling that part of oneself has died
9. Shattered worldview (e.g. lost sense of security, trust, or control)
10. Assumes symptoms or harmful behaviors of, or related to, the deceased person
11. Excessive irritability, bitterness, or anger related to the death

Criterion C

The duration of the disturbance (symptoms listed) is at least 2 months

Criterion D

The disturbance causes clinically significant impairment in social, occupational, or other areas of functioning
_____________________________________________________________________________________________________

According to Jacobs et al.
5
bereaved people
might develop traumatic grief via two pathways:
First one is due to experiencing a loss from a
suddent, violent, horrific death, as in the case of
natural disasters, accidents, and criminal vio-
lence, causing an attachment disturbance in
bereaved persons without preexisting vulnera-
bility. Second one stems from a death of a
significant other for bereaved persons who
have vulnerability in their attachment styles.

Herein this case report we aimed to present a
patient which was diagnosed as traumatic grief.

CASE REPORT

Twenty-five year old female, married with five
children, housewife, is living in a village in eas-
tern part of Turkey with her family. She was
hospitalized because of serious self injurious
behavior and suicide attempt. There was no
previous history of psychiatric disorder until she
witnessed the death of her brother (she de-
scribed as the closest person to her) by
drowning approximately 6 months ago (before
her psychiatric admission). She witnessed him
drowning in the river, jumped in the water to
save him, was unable to do so and then she
saw his body removed from the water by police
officers. After these traumatic event symptoms
like preoccupation about her brother, experi-
encing the vision of her brother, visiting his
grave continously, sleep disturbance and night-
mares, screaming, fainting, inability to stay at
home, inability to recognize her family, a-
mnesia, mutism, and serious impairment in
social and other areas of functioning appeared.
She said I always see my brother in front of
me, I imagine him, I think about him all the time.
I am affraid. When I think about him I remember
that I dont want to live anymore. She was
trying to throttle herself and she was cutting
herself with sharp objects. She admitted to
another hospital where venlafaxine 75 and 150
mg/day (stopped because of the side effects),
citalopram 20 and 40 mg/day, and olanzapin 5,
10 and 15 mg/day were prescribed. Her symp-
toms continued and two months ago she
attempted suicide by drug intake. One week
before hospitalization, she inserted needles in
her antecubital regions and undergone an
orthopedic operation (Figure 1).

zer et al. S23
_____________________________________________________________________________________________________

Figure 1. Inserted needle in the right antecubital region

During her hospitalization in our clinic compre-
hensive laboratory and neuroradiological exa-
minations were made and normal results were
obtained. In detailed history taking, the trau-
matic event, relationship with the diseased,
stressor factors, current relationships and social
support systems were evaluated and symptoms
of traumatic grief were described. Family inter-
view was made. She was treated with fluoxetine
20 mg/day and risperidone 1 mg/day. In hypno-
therapy sessions (three sessions were made)
we worked on remembering amnestic periods
and reexperiencing traumatic event, then we
continued with therapy sessions focusing on
traumatic event and patients feelings and
thoughts. The patient demonstrated significant
improvement in symptoms and discharged with
the same treatment and referred to the outpa-
tient clinic.

DISCUSSION

In order to determine the treatment approach, it
is essential to identify the problem. Traumatic
grief is accepted as a diagnosis distinct from
normal grief as well as other psychiatric disor-
ders such as anxiety disorders, major depres-
sion, adjustment disorder and post-traumatic
stress disorder,
3,5-8
and must be distinguished
from them. Traumatic grief was found to be a
risk factor for physical and mental disorders,
increased alcohol and tobacco consumption
and enduring functional impairment
5,8,9,11
and
also associated with suicidality
11
as in our case,
therefore it must be evaluated and treated
effectively.

Treatment approaches in traumatic grief are
counseling, psychotherapy, pharmacotherapy
and their combination.
1
The goals of traumatic
grief treatment are reducing the intensity of
grief, facilitating the ability to enjoy memories of
the diseased, and supporting reengagement in
daily activities and relationships with others.
12
In
our patient, pharmacotherapy accompanied by
hypnotherapy was applied and resulted in
significant improvement.

There is no need for treatment in some grief
cases; follow up to evaluate development of
traumatic grief might be useful in risky patients.
Either personal vulnerability, reflected for
example in a maladaptive attachment style, or

S24 Traumatic grief presented with self-injury and suicide attempt: a case report
_____________________________________________________________________________________________________

the traumatic circumstances of a death may
increase risk for the disorder.
5
Therefore a
detailed history taking including previous psy-
chiatric disorders, psychological trauma (pre-
sent and past), stressor factors as well as
support systems is essential and also family
interview might be helpful.

REFERENCES

1. Sezgin U, Yksel , Topu Z, Diigil AG. Ne
zaman travmatik yas tans konur? Ne zaman
tedavi balar? Klinik Psikiyatri 2004; 7:167-175.
2. Jacobs S. Pathologic Grief: Maladaptation to
Loss. Washington, DC: American Psychiatric
Press, 1993.
3. Horowitz MJ, Siegel B, Holen A, Bonanno GA,
Milbrath C, Stinson CH. Diagnostic criteria for
complicated grief disorder. Am J Psychiatry
1997; 154:904-910.
4. Prigerson HG, Shear MK, Jacobs SC, Reynolds
C, Maciejewski PK, Pilkonis PA, et al. Con-
sensus criteria for traumatic grief: A preliminary
empirical test. Br J Psychiatry 1999; 174:67-73.
5. Jacobs S, Mazure C, Prigerson H. Diagnostic
criteria for traumatic grief. Death Studies 2000;
24:185-199.
6. Boelen PA, van den Bout, J, de Keijser J. Trau-
matic grief as a disorder distinct from bereave-
ment-related depression and anxiety: a replica-
tion study with bereaved mental health care
patients. Am J Psychiatry 2003; 160:1339-1341.
7. Boelen PA, van den Bout J. Complicated grief,
depression, and anxiety as distinct postloss syn-
dromes: A confirmatory factor analysis study. Am
J Psychiatry 2005; 162:2175-2177.
8. Prigerson HG, Frank E, Kasl SV, Reynolds CF,
Anderson B, Zubenko GS, et al. Complicated
grief and bereavement-related depression as
distinct disorders: Preliminary empirical validation
in elderly bereaved spouses. Am J Psychiatry
1995; 152:22-30.
9. Prigerson HG, Bierhals AJ, Kasl SV, Reynolds C,
Shear MK, Day N, et al. Traumatic grief as a risk
factor for mental and physical morbidity. Am J
Psychiatry 1997; 154:616-623.
10. Prigerson H. Complicated grief: When the path of
adjustment leads to a dead-end. Bereavement
Care 2004; 23:38-40.
11. Prigerson HG, Bridge J, Maciejewski PK, Beery
LC, Rosenheck RA, Jacobs SC, et al. Influence
of traumatic grief on suicidal ideation among
young adults. Am J Psychiatry 1999; 156:1994-
1995.
12. Shear MK, Frank E, Foa E, Cherry C, Reynolds
CF, Vander Bilt J, et al. Traumatic grief treat-
ment: a pilot study. Am J Psychiatry 2001;
158:1506-1508.


Eren ve ark. S25
_____________________________________________________________________________________________________


Sercan KARABULUT,
1
Ltfi lhan YARGI
1

_____________________________________________________________________________________________________

ZET
Sentetik kanabinoid kullanm fiziksel ve psikiyatrik bozukluklara yol aabilmektedir. Sentetik kanabinoid kullanm-
na bal fiziksel ve psikiyatrik bozukluklarla ilgili eitli bildirimler vardr, ancak son yllarda kullanlmaya balanan
ve gittike yaygnlaan bu maddelerin kullanmnn neden olabilecei olumsuz etkiler konusunda bilinenler hala
snrldr. Bu yazda sentetik kanabinoid kullanmna bal mezensefalon infarkts (Weber Sendromu) gelien bir
olguyu literatr bilgileri nda sunmay amaladk. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1):S25-27)
Anahtar szckler: Sentetik kanabinoid, mezensefalon, infarkts, madde ktye kullanm


ABSTRACT
Synthetic cannabinoid abuse may lead to physical and psychological disorders. This substance has disseminated
rapidly in recent years and the literature about its bad consequences is rather sparse. In this study, we aimed to
introduce a patient who present with mesencephalon infarctus (Weber Syndrome) after using synthetic canna-
binoid. (Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S25-27)
Key words: Synthetic cannabinoid, mezencephalon, infarctus, substance abuse
_____________________________________________________________________________________________________

GR

Son yllarda sentetik kanabinoidler adolesan ve
gen erikinler tarafndan gittike artan bir
sklkta ktye kullanlmaktadr. Sv halinde
retilen bu sentetik bileenler, kurutulmu baz
bitkilerin zerine sprey eklinde skldktan
sonra pazarlanmakta ve yaklarak duman inha-
lasyon yoluyla kullanlmaktadr.
1

Avrupada genellikle spice veya K2 ismiyle
bilinen bu sentetik madde, kanabinoid olarak
snflandrlsa ve kanabise benzer etkiler yapsa
da, kenevir rnlerinin etkin maddesi olan tetra-
hidrokanabinolnkinden (THC) nemli oranda
farkl bir kimyasal yapya sahiptir. Uyuturucu
piyasasnda kullanmna en sk rastlanan sente-
tik kanabinoidler JWH-018, JWH-073, HU-210
ve CP 47,497dir. Bu maddeler Trkiyede
13.02.2011 tarihinde resmi gazetede yaynla-
nan karar ile yasad maddeler listesine sokul-
mutur.
2
JWH-018 deney hayvanlarnda THC
ile benzer etkileri gstermektedir ve etki gc-
nn daha yksek olduu bildirilmitir.
2
THC
benzeri psikoaktif etki yannda krmz konjonk-
tiva, pupillada dilatasyon, bozulmu motor ve
bilisel ilev, hafif taikardi ve tansiyon art
gibi kardiovaskler belirtiler de oluturabilmek-
tedir.
2
Piyasada satlan rnn saflk derecesi-
nin ve miktarlarnn deiken olmas doz am
ve toksikasyonun gelime olasln artrmak-
_____________________________________________________________________________________________________

1
stanbul niversitesi stanbul Tp Fakltesi Psikiyatri Klinii, stanbul, Trkiye
Dr. Sercan KARABULUT, stanbul Tp Fakltesi Psikiyatri Anabilim Dal Krs Sekreterlii, Fatih/stanbul, Trkiye
E-mail: drs_karabulut@hotmail.com

S26 Sentetik kanabinoid kullanmna bal gelien Weber Sendromu
_____________________________________________________________________________________________________

tadr.
3
Sentetik kanabinoidler yoksunluk belirtile-
rine neden olmaktadr ve bamllk yapc etki-
leri vardr.
4

Sentetik kanabinoidlerin popler olmalarnn
nedenleri, marihuana benzeri etkilerinin olduu-
nun bilinmesi, kolay ulalabilmeleri ve rutin
toksikolojik tarama yntemleriyle kullanmnn
gsterilememesidir.
5

Kanabinoidler, etkilerini genel olarak iki kanabi-
noid reseptr zerinden gsterirler: CB1 ve
CB2. CB1 beyinde daha ok bulunan ve psiko-
aktif belirtilerden sorumlu olduu dnlen
reseptr grubudur. Olduka yeni olmalar nede-
niyle sentetik kanabinoidlerin metabolizma ve
toksik etkileri konusunda bilinenler snrldr.
6

Bu yazda, sentetik kanabinoid kullanm sra-
snda mezensefalon infarkts (Weber Sendro-
mu) gelien bir olguyu sunmay amaladk.

Mezensefalon infarkts ilk olarak 1853 ylnda
Marotte tarafndan tanmlanmtr.
7
Ksa bir
sre sonra Weber, orta beyinde bir hematoma
bal unilateral 3. kraniyal sinir felci ve kontrla-
teral hemipleji tablosunu tanmlamtr.
8
Mezen-
sefalon infarkts nadir grlr, zira medulla
oblongata ve ponsa gre kanlanmas daha
karmaktr, birok anastomoz blgesi bulunur.
Grece kk bir anatomik yap olmasna
ramen, seviyesine gre posterior serebral
arter, basiler arter ve superior cerebellar arter-
den beslenir.

OLGU

Yirmi yanda erkek hasta, acil dahiliye
polikliniine ani balayan gz kapanda
dme, konumada yavalama, sa kol ve
bacanda boluk hissi ve gszlk hissiyle
bavurdu. Vital bulgular normal snrlardayd.
Kraniyal alan muayenesinde grme alan
normal, pupiller izokorik, k refleksi iki yanl
pozitif, gz hareketleri muayenesinde sol gz
yukar bak kstll, sol gzde pupil alt ptozi-
si vard.

Motor muayenesinde parezi testinde sa kol
pronasyona geliyor, ama dmyordu, sa
bacak 5 cm dyordu. Sol taraf kas gc
normaldi. Derin tendon refleksleri normoaktif,
taban derisi refleksi sada yantsz, solda flek-
srd. Denge koordinasyon muayenesinde
parmak-burun ve diz topuk testleri bilateral
becerikliydi. Glasgow Koma Skoru E4 V5 M6
idi. Solda parsiyel 3. kraniyal sinir felci, sa
hemiparezi dnld, mezensefalon lezyonu-
na yol aacak bir serebrovaskler olay n tan-
syla gzlem altna alnd.

Hastann troponin T deeri, ferritin deeri,
demir deeri, total demir balama kapasitesi ve
folat deeri normaldi. Glikoz, re ve kreatinin
deerleri normaldi, serum elektrolitlerinde anor-
mallik saptanmad. Sedimentasyon deeri ve
tiroid ilev testleri normaldi.

Psikiyatri kliniinden istenen konsltasyon ze-
rine yaplan psikiyatrik muayenede duygudu-
rumu timik, affekti kayglyd. Algsal patoloji
yoktu, arlar ve hastalnn kalc olmasyla
ilgili endieleri vard. Dikkat ve konsantrasyonu
azalmt. Yarg korunmu, i gr tamd. Drt
yl nce kanabis kullanmnn balad ve son
bir yldr her gn iki kez, piyasada bonzai ismi
ile satlan sentetik kanabinoidi sigaraya sararak
kulland, kulland maddeyi son bir yldr ayn
kaynaktan salad renildi. Hasta son bir yl
iinde bonzai dnda baka herhangi bir mad-
de kullanmadn belirtti. Bu maddeyi en son
acile bavurmadan drt saat nce kullanmt.

Hastann iki gn acil biriminde izlendikten sonra
nroloji servisine yatrld. Toksikolojik tarama,
laboratuvar sorunlar nedeniyle yaplamad.
Serebral carotis anjiografisi normal snrlar-
dayd. nfeksiyon asndan yaplan inceleme-
lerinde kanda ve BOSta Wright, VDRL, HSV1-2
negatifti. Tbc PCR sonucu negatifti. Ekokar-
diyografi normal snrlardayd. Lupus antikoag-
lan ve homosistein deerleri normaldi.

BOS incelemesi izlemelerinde deerler normal
bulundu. Hastann kraniyal MR incelemesi
normal olarak deerlendirildi. Hasta bir hafta
sonra kol ve bacanda gszlk yaknma-
snn azalmas zerine ayaktan izlenmek zere
taburcu edildi, sentetik kanabinoid kullanmna
bal mezensefalon infarkts dnld.

TARTIMA

Sentetik kanabinoid kullanmna bal ruhsal
etkiler dnda ciddi fiziksel sonularn da grl-
mesi, son dnemde bu alanda gittike daha ok
aratrma yaplmasna yol amtr. Literatrde
bildirilen fiziksel etkilerin iinde bulant, kusma,
taikardi, hipertansiyon, tremor, solukluk, hipo-
kalemi, konjonktivit, nistagmus, epilepsi nbet-
leri vardr.
6
Sentetik kanabinoid kullanmna
bal ciddi fiziksel olumsuz sonularla ilgili
bildirimler snrldr, akut renal yetersizlii ve
deliryum gzlenen olgu bildirimleri vardr.
9,10

Doal yolla retilen kanabisin kullanm ile inme
arasnda bir iliki olduu daha nce bildirilmitir.
Thanvi ve arkadalarnn bir gzden geirme-

Eren ve ark. S27
_____________________________________________________________________________________________________

sinde kanabis kullanmna bal 15 inme olgu-
suna yer verilmitir.
11
Yaynlanan olgular iinde
bizim olgumuzdakinin tesinde kalc sekeller
gelien hastalar da vardr. Ayrca bu almada
davranm bozukluu gelien ve yineleyen
epilepsi nbetleri geiren bir hastaya da yer
verilmitir.
12

Kanabis kullanm ile inme arasndaki balanty
aklayan eitli kuramlar ortaya atlmtr.
Bunlarn iinde aritmi oluumuna bal trombo-
embolizm, vazospazma bal geici iskemik
ataklar, postural hipotansiyon geliimi ve toksik
inflamatuar vasklit geliimi saylabilir.
11,13
Sen-
tetik kanabinoidlerle ilgili yaplm benzer bir
bildirime raslanmamtr. Buna ramen, sentetik
kanabinoidlerin zellikle CB1 reseptrlerini
kanabisten ok daha kuvvetli uyardklar, dola-
ysyla dk dozlarda bile daha ciddi olumsuz
sonulara yol aabilecekleri aklda tutulmaldr.
9

Sentetik kanabinoid preparatlarnda eitli
toksik maddelerin saptand bilinmektedir. Bu
nedenle hastadaki tabloya kulland preparatn
iindeki hangi maddenin neden olduu tam
olarak bilinmesi olas deildir.

Bu olgu sentetik kanabinoid kullanan hastalarda
geliebilecek nrolojik tablolar konusunda
dikkatli olmamz gerektiini gstermektedir.

KAYNAKLAR

1. Understanding the spice phenomenon. Euro-
pean Monitoring Centre for Drugs and Drug
Addiction.
http://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/index909
17EN.html
2. Akgl A, Acolu F. Uyuturucu Maddelerde
Yeni Trendler ve Erken Uyar Sistemi. rgtl
Sular ve Yeni Trendler. Ankara: Polis Akademisi
Yaynlar, 2010, s.29-56.
3. Uchiyama N, Kawahara M, Kikura-Hanajiri R, et
al. Idenfication and quantitation of two cannabi-
mimetic phenylacetylindoles JWH-251 and JWH-
250, and four cannabimimetic naphtoylindoles
JWH-081, JWH-015, JWH-200 and JWH-073 as
designer drugs in illegal products. Forensic
Toxicol 2011; 29:25-37.

4. Gunderson EW, Haughey HM, Ait-Daoud N,
Joshi AS, Hart CL. "Spice" and "K2" herbal highs:
a case series and systematic review of the
clinical effects and biopsychosocial implications
of synthetic cannabinoid use in humans. Am J
Addict 2012; 21:320-326.

5. Vandrey R, Dunn KE, Fry JA. A survey study to
characterize use of Spice products (synthetic
cannabinoids). Drug Alcohol Depend 2012;
120:238-241.
6. Castellanos D, Thornton G.Synthetic cannabi-
noid use: recognition and management. J
Psychiatr Pract 2012; 18:86-93.

7. Marotte M. Observation de ramollissement du
pdoncule crbrale gauche, avec lsion du nerf
oculaire commun. Union Mdicale 1853; 7:407-
408.

8. Weber H. A contribution to the pathology of the
crura cerebri. Trans Medical-Chirurg Soc
London 1863; 46:121-137.

9. Hermanns-Clausen M, Kneisel S, Szabo B,
Auwrter V. Acute toxicity due to the confirmed
consumption of synthetic cannbinoids: Clinical
and laboratuary findings. Addiction 2013;
108:534-544.

10. Thornton SL, Wood C, Friesen MW, Gerona RR.
Synthetic cannabinoid use associated with acute
kidney injury. Clin Toxicol (Phila) 2013; 51:189-
190.

11. Thanvi BR, Treadwell SD. Cannabis and stroke:
is there a link? Postgrad Med J 2009; 85:80-83.

12. Trojak B, Leclerq S, Meille V, Khoumri C,
Chauvet-Gelinier JC, Giroud M, et al. Stroke with
neuropsychiatric sequelae after cannabis use in
a man: a case report. J Med Case Re-
ports 2011; 5:264.

13. Mateo I, Pinedo A, Gomez-Beldarrain M, Baster-
retxea JM, Garcia-Monco JC. Recurrent stroke
associated with cannabis use. J Neurol Neursurg
Psychiatry 2005; 76:435-437.


S28 Wilson hastalna elik eden karma belirtilerle giden bipolar bozukluk: Olgu sunumu
_____________________________________________________________________________________________________

Wilson hastalna elik eden karma belirtilerle
giden bipolar bozukluk: Olgu sunumu

Gl ERYILMAZ,
1
zgr YORBK,
2
Il GCEGZ GL,
1
Celal SALN
3
_____________________________________________________________________________________________________

ZET
Wilson Hastal, otozomal ekinik gei gsteren, deiik derecelerde hepatik ve nropsikiyatrik hastalklarla
sonulanabilen konjenital bir hastalktr. Hastalarn %20sinde bilisel bozukluklar, kiilik bozukluklar ve duygu-
durum bozukluklar gibi nropsikiyatrik bozukluklar grlebilmektedir. Bu olgu sunumunda Wilson Hastal nede-
niyle etkilenen beyin alanlar, elik eden bipolar bozukluu ve karma belirtilerin arasndaki balantnn tartlmas
amalanmtr. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1):S28-S30)
Anahtar szckler: Wilson hastal, bipolar bozukluk, karma belirtiler, aripiprazol, valproat

Bipolar disorder that presented with mixed symptoms that
accompany Wilson disease: a case report

ABSTRACT
Wilson Disease is an autosomal recessive congenital disease which can result as a hepatic and neuropsychiatric
disease at different degrees. Among 20% of patients, neuropsychiatric symptoms are seen such as mood disor-
ders, personality disorders, and cognitive disorders. In this case report; the connection between brain areas
affected because of Wilson Disease, accompanying bipolar disorder and mixt symptoms are aimed to be dis-
cussed. (Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S28-S30)
Key words: Wilson disease, bipolar disorder, mixed symptoms, aripiprazole, valproate
_____________________________________________________________________________________________________

GR

Wilson Hastal (WH), ilk olarak 1912 ylnda
Kinnear Wilson tarafndan tanmlanmtr. Bakr
transport bozukluu sonucunda karacier,
beyin, bbrek, kornea ve plasenta gibi farkl
organlarda bakr birikimi ile karakterize kaltsal
bir hastalktr.
1
WH, otozomal ekinik gei
gsterir, deiik dzeylerde hepatik ve nro-
psikiyatrik bozukluklara yol aar. Tahmin edilen
yaygnl 1/30.000dir. WHde karacierde
bakr tayc proteini kodlayan ve bakr meta-
bolizmasnda nemli rol olan 13. kromozom
zerindeki (13q14.3-q21.1) ATP7B geni etkilen-
mitir.
2
WHli olgularn yaklak %20sinde kii-
lik, davran, duygudurum ve bilisel alanlarda
bozulmalar grlebilir.
3
Duygudurum bozukluk-
lar WHde sk grlmekle birlikte, bilgilerimize
gre karma belirtilerle giden bipolar bozukluk
literatrde bildirilmemitir. Bu olguda WH nede-
niyle etkilenen beyin alanlar, elik eden bipolar
bozukluu ve psikiyatrik belirtilerin arasndaki
balantnn tartlmas amalanmtr.
_____________________________________________________________________________________________________

1
Yrd.Do.Dr., skdar niversitesi nsan ve Toplum Bilimleri Fakltesi,
2
Prof.Dr., .. Salk Bilimleri Fakltesi,
3
Yrd.Do.Dr.,
.. Salk Hizmetleri Meslek Yksekokulu, stanbul
Yrd.Do.Dr. Gl ERYILMAZ, skdar niversitesi nsan ve Toplum Bilimleri Fakltesi, Altunizade/stanbul
E-mail: geryilmaz@npistanbul.com

Erylmaz ve ark. S29
_____________________________________________________________________________________________________

OLGU

Bayan D, 17 yanda, bekar, renci ve ailenin
ilk ocuudur. Sekiz yanda bir erkek kardei
vardr. Annesi ev kadn, babas din grevlisidir.
Ailesi tarafndan psikiyatri polikliniine okul
baarsnda dme, evden kama, okuluna
devamszlk, yalan syleme, sinirlilik yaknma-
lar ile getirildi. yksnde yaklak be yl nce
postrn etkileyecek dzeyde olan sol kolunda
kaslma ve konuma bozukluu nedeniyle ba-
vurduu bir nroloji kliniinde karacier biyop-
sisi sonucu, WH tansnn konulduu renildi.
Hastann 1.5 yl nce balayan okula uyum
sorunlar olmu. Derslerine ilgisi azalmaya
balam, arkadalar ile srekli kavga ediyor-
mu, retmenlerine kar gelmeye balam ve
kendisine hakszlk yapldn, alt halde
ders notlarnn dk verildiini sylyormu.
Hasta son bir aydr ok sinirliymi, her eye
tepki gsteriyormu, okuldan kamaya bala-
m. ki hafta nce de evden kaarak ehir
dnda erkek arkadan grmeye gitmi. ki
kez habersiz evden kaan hastann son bir
haftadr tahammlszlk, sinirlilik, alama kriz-
leri olmaya balaynca, aile bir psikiyatri klini-
ine bavurmu. Bir hafta boyunca ismini anm-
samadklar bir ila kullanan hastann yaknma-
larnda azalma olmam. Uykusuzluk, sinirlilik
giderek artm. Srekli retmenlerinin haksz-
lk yaptn, sorular doru yantlasa da zel-
likle dk not verdiklerini, arkadalarnn onu
kskand sylyormu. Erkek arkada ile
srekli telefonla konuuyor, gece boyunca da
uyumuyor ve telefonla mesaj atyormu. Bu
nedenle aileye gre ykl miktarda cep telefonu
faturas gelmi.

Yaknmalarnn giderek artmas zerine hasta-
nemiz polikliniine ailesi tarafndan getirilen
hasta, hastaneye yatrld. Soygemiinde zel-
lik yoktu. Kendine bakm azalmt, psikiyatrik
grmeye isteksizdi. Affektinde anksiyete,
duygudurumunda disfori, konuma miktarnda
ve psikomotor aktivitesinde artma gzlendi.
Dnce ieriinde abartl kendilik algs
olmakla birlikte, byklk sanrs veya baka bir
varsan yoktu. Hastalna igrs yoktu.

Wechsler Intelligence Scale for Children-Re-
vised (WISC-R) testinde normal zihin ilevselli-
inin olduu belirlendi. Ksa Psikiyatrik Deer-
lendirme lei puan 43, Young Mani Deer-
lendirme lei puan 6, Hamilton Depresyon
Deerlendirme lei puan 16 olarak bulundu.
Beyin manyetik rezonans grntlemesinde
(MRG), WH ile uyumlu olarak her iki globus
pallidus ve putamende, talamusda, mezense-
falonda T1 A imajlarda hipodens ve T2 A ve
FLAIR imajlarda hiperdens grnmler gzlen-
di. Pozitron emisyon tomografisinde bilateral
olarak nkleus kaudatuslarda ve pallidumda
hipometabolizma saptand. Talamusta normal
snrlarda radyofarmositik tutulum vard. Sereb-
ral ve serebellar gri kortikal alanlarda beklenen
dzeyde ve simetride fluorodeoxyglucose
(PDG) tutulumu grld.

Nroloji konsltasyonunda, WHye bal olduu
dnlen psikiyatrik belirtilerin tedavisi neril-
di, WHye ynelik tedavi nerilmedi. Hastaya,
valproik asit 500 mg/gn, aripiprazol 10 mg/gn
baland. Bir hafta sonra ila kan dzeyleri l-
mne dayanarak valproik asit 750 mg/gn,
aripiprazol 15 mg/gne kld. Drt hafta sonra
hasta remisyona girdi ve valproik asit 750
mg/gn, aripiprozol 15 mg/gn dozuyla taburcu
edildi.

TARTIMA

Bu olguda DSM-IV-TRye (Diagnostic and Sta-
tistical Manual of Mental Disorders) gre, karma
belirtilerle giden bipolar bozukluk I, BPB-I) birlik-
telii tanmlanmtr. WHde kiilik deiiklii,
drtsellik, disinhibisyon, katatoni, sanr, varsa-
n, madde bamll, bilisel ilevlerde bozul-
ma ve duygudurum bozukluu (zellikle depre-
sif belirtiler) grlen balca belirtilerdir.
4-9
WH-
de BPB grlme skl kesin olarak bilinme-
mekle birlikte, bir almada 50 WH olgusunun
dokuzuna BPB tans konulmutur.
10
WH ender
olarak sadece mani bulgularyla balayabilir.
11,12

Sunulan olguda, WH tans konulmasndan be
yl sonra BB gelimitir. Literatrde karma belir-
tilerle giden WH bildirimine rastlanmamtr.
Daha nce WHye elik eden izofreni benzeri
sendrom, kiilik deiimleri bugn DSM tan
ltlerine gre BPB olarak deerlendirilebilir.
7,8

Tan sisteminin deimesi nedeniyle karma
belirtiler BPB olarak bildirilmemi olabilir.

WH ile BBP birliktelii yakn ilikilidir. WH olma-
dan, BPB olgularnda serum bakr dzeylerinin
artt bildirilmitir. Bakr dzeyinin artmasnn
serbest radikal oluumunu artrarak oksidatif
stresi tetikledii ve nron dejenarasyonunu
oluturduu ileri srlmtr.
13
inkonun ve
kadmiyumun ar artna benzer ekilde, yk-
sek bakr dzeyinin de WHde gelien BPB iin
nrodejenaratif varsaym dndrmektedir.
14

BPB olgularnda nrogrntleme zerine yap-
lan bir meta-analiz almasnda, kontrol grubu-
na gre sa presantral girus, sa anterior sin-
gulat, sol inferior frontal girus gri maddesinde

_____________________________________________________________________________________________________

azalma; ventral-limbik beyin yaplarda (parahi-
pokampal girus ve amigdala) nronal aktivas-
yonda art olduu bildirilmitir.
15
Bu durum iin
genel olarak, BPBde, st kortikal alanlarn alt
kortikal alanlara olan kontrol etkisinin azald
bildirilmitir. Sunduumuz olguda kortikal yap-
larla ilgili tutulum olmamas, alt-kortikal alanlar-
da hipoaktivite tanmlanmas nedeniyle BPB
salt kortikal yaplarlarla ilgili olmadn, bazal
gangliyonlardaki patolojilerin de eitli dzenek-
lerle BPB yol aabileceini dndrmtr.

Wilson olgularnn MRG incelemesinde bildirilen
olgu ile uyumlu olarak lentikler, talamik, kaudat
nkleuslarda ve beyaz cevherde sinyal youn-
luklarnda artma en sk gzlenen bulgulardr.
16

BPB limbik sistem, bazal gagliyonlar, hipotala-
mus ve st kortikal alanlarla ilgili olabileceini
dndrmektedir.

BPB olgular ile yaplan manyetik rezonans
spektroskopi (MRS) almasnda, bipolar dep-
resyon hastalarnda bazal ganglionlarda hcre
zar fosfolipit metabolizmasndaki deiikliklere
bal olduunu dndren Cho artnn,
depresif belirtilerle pozitif korelasyon gsterdii
bildirilmitir.
17
Ayrca bazal gangliyon tutulumu
sonras klasik mani ile giden BPB olgularnda
ve karma mani ile giden bu olguda da benzer
ekilde bazal gangliyon tutulumu vardr. Bu
durum hcre dzeyindeki farkllklar veya olas
baka dzeneklerle BPB alt tiplerinin oluumun-
da rol oynadn dndrmektedir.

WHye elik eden bipolar bozukluk olgularnda
klozapin, ketiyapin, risperidon gibi yeni kuak
antipsikotikler ve lityumdan yarar gren olgu
bildirimleri vardr.
18-20
Bildirilen bu olguda karma
belirtilerin olmas nedeni ile tedavide valproat
uygun grlmtr. Valproat 750 mg/gn teda-
visine ek olarak glendirme amal aripiprazol
(15 mg/gn) tedaviye eklenmitir. WHye elik
eden mani tedavisinde bir olguda, olanzapine
bal ekstrapiramidal yan etki olmas nedeniyle
olanzapin kesilmi ve tedavide lityumdan fayda
grld bildirilmitir.
20
Literatrde WHye elik
eden BPB olgularnda aripiprazol ve valproat
tedavisine rastlanmamtr. Bildirdiimiz bu
olguda drdnc hafta sonunda valproat 750
mg/gn ve aripiprazol 15 mg/gn ile klinik tablo
dzelmi ve yan etki olmamtr.

WHye elik eden BPB olgularnda duygudurum
belirtilerinin farkl olmas nedeni ile affektif
bozukluklarn etiyopatogenezinin anlalmas
iin daha ok almaya gereksinme vardr.

KAYNAKLAR

1. Deiss A. Wilsons Disease. JC Bennett, F Plum (Eds.),
Cecil Textbook of Medicine, Philadelphia: Saunders,
1996, p.1131-1132.
2. Brewer GJ. Recognition, diagnosis and management of
Wilsons disease. Proc Soc Exp Biol Med 2000;
223(Suppl.1):39-46.
3. Loganathan S, Nayak R, Sinha S, Taly AB, Math S,
Varghese M. Treating mania in Wilson's disease with
lithium. Neuropsychiatry Clin Neurosci 2008;
20(Suppl.4):487-489.
4. Pfeiffer RF. Wilsons disease. Seminars in Neurology
2007; 27:123-132.
5. Dening TR, Berrios GE. Wilsons disease: psychiatric
symptoms in 195 cases. Arch Gen Psychiatry 1989;
46:1126-1134.
6. Schwartz M, Feics S, Polak H, Sharf B. Psychiatric
manifestations in Wilsons disease. Harefuah 1993;
124:75-77.
7. Beard AW. The association of hepatolenticular
degeneration with schizophrenia. Acta Psychiatr Scand
1959; 34:411-428.
8. Saint-Laurent M. Schizophrenia and Wilsons disease.
Can J Psychiatry 1992; 37:358-360.
9. Akil M, Schwartz JA, Dutchak D, Yuzbasian-Gurkan V,
Berewer GJ. The psychiatric presentations of Wilsons
disease. J Neuropsychiatry Clin Neurosci 1991; 3:377-
382.
10. Shanmugiah A, Sinha S, Taly AB, Prashanth LK, Tomar
M, Arunodaya GR, et al. Psychiatric manifestations in
Wilsons Disease: a cross-sectional analysis. J
Neuropsychiatry Clin Neurosci 2008; 20:81-85.
11. Varghese ST, Narayanan D, Dinesh D. Mania in a
patient with Wilsons Disease awaiting liver transplant. J
12. Chand PK, Murthy P. Mania as a presenting symptom
of Wilson's disease. Acta Neuropsychiatrica 2006;
18:47-49.
13. Machado-Vieira R, Andreazza AC, Viale CI, Zanatto V,
Cereser V Jr, Silva Vargas R, et al. Oxidative stress
parameters in unmedicated and treated bipolar subjects
during initial manic episode: a possible role for lithium
antioxidant effects. Neurosci Lett 2007; 421:33-36.
14. Carta MG, Sorbello O, Moro MF, Bhat KM, Demelia E,
Serra A, et al. Bipolar disorders and Wilsons disease.
BMC Psychiatry 2012; 12:52.
15. Houenou J, Frommberger J, Carde S, Glasbrenner M,
Diener C, Leboyer M, et al. Neuroimaging-based
markers of bipolar disorder: evidence from two meta-
analyses. J Affect Disord 2011; 132:344-355.
16. Van Wassenaer-van Hall HN, van den Heuvel AG,
Jansen GH, Hoogenraad TU, Mali WP. Cranial MR in
Wilson Disease: abnormal white matter in extrapyra-
midal and pyramidal tracts. Am J Neuroradiol 1995;
16:2021-2027.
17. Monkul S, Yldz A, Soares JC. Bipolar bozuklukta
manyetik rezonans spektroskopi (MRS) uygulamalar.
Trk Psikiyatri Dergisi 2004; 15:138-147.
18. Kulaksizoglu IB, Polat A. Quetiapine for mania with
Wilson's Disease. Psychosomatics 2003; 44:438-439.
19. Krim E, Barroso B: Psychiatric disorders treated with
clozapine in a patient with Wilsons disease. J
20. Santosh L, Raghavendra N, Sanjib S, Taly AB, Suresh
M, Mathew V. Treating mania in Wilsons Disease with
lithium. J Neuropsychiatry Clin Neurosci 2008; 20:487-
489.

Gney ve ark. S31
_____________________________________________________________________________________________________


Esra GNEY,
1
zden kran NER,
2
Ebru Petek ARHAN,
3
Zeynep Selen KARALK
4
_____________________________________________________________________________________________________

ZET
Epilepsi ocukluk ann en yaygn nrolojik bozukluudur. Epilepsi olgularnda grlebilen bilisel ve davran-
sal deiiklikler psikiyatrik bozukluklarla ilikilendirilebilmekte, hatta bu yaknmalar yalnz psikiyatrik bir bozukluk
olarak deerlendirilebilmektedir. Baz olgularda klinik olarak epileptik nbet olmadan, epilepsi tansnn psikiyatrik
belirtilerle konulabilecei belirtilmektedir. Literatrde ocukluk a epilepsilerinde psikotik belirtilerin olduka nadir
olarak grld belirtilmektedir. Epileptik psikoz, epileptik nbetlerle yakndan ilikili bir grup bozukluu ierir.
nteriktal psikoz, postiktal psikoz, iktal psikoz ve altenatif psikoz bu tan grubu iinde yer almaktadr. Nbetlerin
aktivasyonuyla yakndan ilikili olan iktal psikoz nbetlerin kontrolyle nlenebilirken, epileptik psikozun tm form-
lar ok ynl mdahale gerektirir. lkemiz literatrnde de iktal psikoz olgusunun sunulduu bir ocuk ve interik-
tal psikoz olgusunun sunulduu bir ergen dnda ocuk-ergen ya grubu ile yaplm alma veya olgu sunumu-
na rastlanmamtr. Bu yazda, klinik olarak epileptik nbet olmakszn tannn psikiyatrik belirtilerle konduu bir
olgudan yola karak, epileptik psikozun klinik grnmlerinin sunulmas, ayrntl hastalk yks alnmas, fizik
ve nrolojik muayene yaplmas ve bulgularn uygun tetkiklerle birletirilmesinin tan srecindeki neminin vurgu-
lanmas amalanmtr. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1:S31-S34)
Anahtar szckler: ocuk, epilepsi, iktal psikoz


ABSTRACT
Epilepsy is the most common neurological disorder of childhood. Cognitive and behavioral changes in patients
with epilepsy may be associated with psychiatric disorders and even these complaints may purely be evaluated
as a psychiatric disorder. In cases without clinical seizure epilepsy may be diagnosed just with psychiatric symp-
toms. Psychiatric symptoms in childhood epilepsy are rarely reported in the literature. Epileptic psychosis involves
a group of disorder associated with epileptic seizures. Interictal psychosis, postictal psychosis and alternative
psychosis are included in this group. Ictal psychosis which is closely related to the activation of seizures may be
prevented by seizure control and all forms of epileptic psychosis require a sophisticated intervention. We did not
come across any case report other than a child with ictal psychosis and an adolescent with interictal psychosis in
our local literature. By this report, based on a case without an epileptic seizure in which diagnosis of epilepsy is
made by psychiatric symptoms, we aimed to present the clinical aspects of psychosis and emphasize the import-
ance of combining detailed anamnesis, physical and neurological examination with appropriate investigations
through the diagnostic course. (Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S31-S34)
Key words: child, epilepsy, ictal psychosis
_____________________________________________________________________________________________________

1
Uzm.Dr.,
2
Do.Dr., Ankara ocuk Sal ve Hastalklar Hematoloji Onkoloji Eitim Aratrma Hastanesi, ocuk ve Ergen
Psikiyatrisi Klinii, Ankara, Trkiye
3
Do.Dr.,
4
Uzm.Dr., Yan Dal Asistan, Ankara ocuk Sal ve Hastalklar Hematoloji Onkoloji Eitim Aratrma Hastanesi,
ocuk Nrolojisi Klinii, Ankara, Trkiye
Uzm.Dr. Esra GNEY, Ankara ocuk Sal ve Hastalklar Hematoloji Onkoloji Eitim Aratrma Hastanesi, ocuk ve Ergen
Psikiyatrisi Klinii, Ankara, Trkiye
E-mail: dresraguney@gmail.com

S32 ocukluk anda tan konulan bir iktal psikoz olgusu
_____________________________________________________________________________________________________

GR

ocukluk ann en yaygn nrolojik bozukluu
olan epilepsi, bilisel ve davransal deiiklik-
lerin varl nedeniyle psikiyatrik bozukluklarla
ilikilendirilebilmektedir. Psikiyatrik belirtiler
bazen nbetin klinik da vurumu olabilmekte ve
epilepsi tans klinik olarak epileptik nbet olma-
dan, psikiyatrik belirtilerle konabilmektedir.
1

ocukluk a epilepsilerinde psikotik belirtiler
nadir olarak grlmektedir. Epileptik psikoz,
epileptik nbetlerle yakndan ilikili bir grup
bozukluu ierir. Epileptik psikozda sadece
nbet srasnda ortaya kan psikotik belirtiler
iktal psikoz, nbetten ksa sre sonra ortaya
kan psikotik belirtiler postiktal psikoz olarak
adlandrlm; postiktal psikozun nbetten son-
raki yedi gn iinde ortaya kt bildirilmitir.
2

Nbetler arasnda ortaya kan kalc psikotik
belirtilerin olduu izofreni benzeri durum ise
interiktal psikoz olarak adlandrlr.
3
Nbet akti-
vitesinin basklanmasnn ardndan psikotik
belirtilerin ortaya k ile karakterize alternatif
psikoz ise, ayr bir kategori olarak deerlen-
dirilmektedir.
2

Epilepsi ve psikoz ilikisine ynelik yazlar,
daha sk grlmesi nedeniyle genellikle interik-
tal psikoza odaklanmtr.
4
ktal psikoz nadir
grld iin yayn bilgileri derlemelerdeki ksa
tanmlamalar
5,6
ve literatrde yer alan olgu
sunumlar
7,8
ile snrldr. Trkiyede iktal psikoz
olgusunun sunulduu bir ocuk
9
ve interiktal
psikoz olgusunun sunulduu bir ergen dn-
da,
10
ocuk-ergen ya grubu ile yaplm al-
ma veya olgu sunumuna rastlanmamtr.

Bu yazda, nadir grlen, canl varsanlarla
karakterize, psikotik nbetleri ve uyku aktivas-
yonlu elektroensefalogramnda (EEG) epilep-
siyle uyumlu bulgular olan bir ocuk olgunun
tan ve tedavi srecinin tartlmas, klinik olarak
epileptik nbet olmakszn tannn psikiyatrik
belirtilerle konulduu bu olgu zerinden nro-
lojik ve psikiyatrik ortak deerlendirmenin ne-
minin vurgulanmas amalanmtr.

OLGU

Yaklak iki haftadr grd ryasnda kk
varlklar grme ve davran deiiklikleri eklin-
deki yaknmalar nedeniyle bavuran, kurum
bakmndaki 11 yanda erkek olgunun sorgu-
lamasnda zellikle akam saatlerinde tanm-
layamad ve insana benzeyen kk varlklar
grd, bu varlklarn ellerini trmalad,
kendisine dierlerine zarar verme gibi kt
eyler yapmasn syledikleri renildi. Bu duru-
mun yaklak olarak be dakika srdn
bildiriyordu. Psikiyatrik muayenesi srasnda
rya ieriinden bamsz olarak deerlendirilen
bu varlklar olgu, rya grme eklinde akl-
yor ve iine eytan katn dnyordu.
Kurum alanlar tarafndan, ayn dnemde
balayan, gn iinde huzursuzluk ve uyum-
suzluk eklinde davransal deiikliklerinin
olduu anlatld. Ayrca kurum personelinin
kendisini ve dier ocuklar dvdn syle-
dii de aktarld. Bu sylemi nedeniyle kurum
yetkililerinde belirgin rahatszlk olutuu ve bu
belirtilerin davran sorunu olarak deerlendi-
rildii belirlendi.

Olgu sosyal hizmetler ocuk esirgeme kuru-
mundan getirildii iin, zgemii ve soygemii
ile ilgili ayrntl bilgi alnamad. Drt yanday-
ken pheli bir epilepsi tans ve fenobarbital
kullanm yks vard.

Ruhsal durum muayenesinde z bakmnn
yeterli olduu, yanda gsterdii, gz ilikisinin
iyi, szel iletiiminin kstl olduu, ancak soru-
lara yana uygun yantlar verebildii gzlendi.
Dnce aknn doal, dnce ieriinin
kstl olduu izlenimi edinildi. Alglamasnda
akam saatlerinde ortaya kan epizodik dnem
dnda patolojik bulgu saptanmad. Duygula-
nm ve duygudurumu timik olarak deerlen-
dirildi. Yarglamas yayla uyumlu olan olgu-
nun, hastalna kar igrs yoktu.

Epizodik sre ve ykdeki epilepsi yks gz
nne alnarak ayrntl deerlendirme amal
olarak nroloji polikliniine ynlendirildi. Fiziksel
ve nrolojik muayenesi normal olan hastann
uyku aktivasyonlu EEGsinde sol hemisfer
sentrotemporalden balayp sekonder jenerali-
zasyon gsteren fokal epileptik bozukluk
saptand. Bu EEG epileptik bozukluk ile uyumlu
olarak deerlendirildi. Kraniyal manyetik rezo-
nans grntleme (MRG) tetkiki normal olan
hastann MRG incelemesi srasnda epilepsi
protokol uyguland. yk ve bulgular dorultu-
sunda sekonder jeneralizasyon gsteren fokal
epilepsi tans konularak valproat 10 mg/kg/gn
baland ve bir hafta sonra 20 mg/kg/gn
dozuna ykseltildi. Doz artnn ardndan birinci
haftann sonunda olgunun psikotik belirtilerinde
belirgin gerilemenin olduu saptand. Sekiz
haftalk izleme sonrasnda aktif klinik bulgusu
olmayan hastann, kontrol EEGsinin normal
olduu belirlendi.


Gney ve ark. S33
_____________________________________________________________________________________________________

TARTIMA

Daha nadir olarak grlen psikotik nbetin iktal
formu dier epileptik psikozlardan farkl bir tan
olarak deerlendirilir. ktal psikoz, sklkla ajitas-
yon, korku ve paranoya gibi affektif deiik-
liklerin elik ettii grsel ve iitsel yanlsama ve
varsanlarla ilikilidir.
11
Olgumuzda da nbetle-
rin tmnde, tanmlayamad ve insana benze-
yen kk varlklar ieren varsanlar dikkati
ekmitir. ktal psikoz genellikle ksa srelidir,
saatler veya gnler srebilir. Birok parsiyel
nbet dakikann altnda sonlanr.
11
Bu geici
nbet srasnda ortaya kan ruhsal belirtiler
nadiren psikotik olarak deerlendirilebilecek
belirtilere yol aar. Olgumuzda da ksa psikotik
belirtilerin olduu epizodik bir gidi sz konu-
sudur.

ktal eksperimental fenomen ok sklkla limbik
sistemin ve neokortikal temporal blgelerin
aktivasyonu ile temporal lobda lokalizedir. ktal
psikoz tipik olarak basit parsiyel status, komp-
leks parsiyel status ve absans statusu kapsa-
yan konvlziyonsuz epileptik statusun klinik
da vurumudur.
2
Olgumuzda olas epileptojenik
odan sol hemisfer sentrotemporal blge oldu-
u dnlse de, tmyle jeneralizasyon gste-
ren epileptik dearjlarn gzlenmesi, psikotik
bulgularn birincil odan saptamay gletir-
mektedir.

Kompleks parsiyel (psikomotor, temporal lob)
epileptik status uzam konfzyon durumu
(srekli form) veya bu olguda olduu gibi yine-
leyen nbet serileri (dngsel form) eklinde
ortaya kabilir. Belirtilerin sresi saatlerden-
gnlere dek deikenlik gsterir ve antiepileptik
ilalarla tedaviye yant verir.
12
Ksa sreli
(transient) iktal psikozlarn dier nbet belirtileri
olmakszn, srekli (continuous) epileptiform
dearjlardan kaynaklanabilecei bildirilmitir.
11

Benzer ekilde olgumuzda, dier epileptik belir-
tiler olmakszn, EEGsinde sekonder jeneralize
epileptik dearjlarnn bulunmas dikkat eki-
cidir.

ktal psikozda psikotik belirtilere i grnn
olmas ve ksa ataklarn varl interiktal psikoz-
lardan ayrmada yardmc olur. Nbetler sra-
snda ortaya kan psikotik bulgularn dier
psikozlardan farkl olarak kalplam (stereo-
tipik) olduu, nbetler arasnda farkllk gster-
medii bildirilmektedir.
13
Olgumuzda da ksa
ataklar halinde, zellikle akam saatlerinde
yaanan ve kalplam ekilde kt eyler
yapmasn syleyen tanmlayamad ve insana
benzeyen kk varlklar olarak aktarlan
psikotik bulgular iktal psikoz iin olduka belirle-
yicidir.

Epileptik psikoz klinik olarak gzlenebilir nbet-
lerin olmad durumlarda, sanr ve varsan gibi
pozitif belirtilerin varl nedeniyle en sk izof-
reni ile karabilir.
4
ocukluk a balangl
izofreni olgular tedaviye daha g yant verir-
ler ve daha olumsuz prognoza sahiptirler. Bu
olgularda hastalk ncesi dnemde sosyal ve
davransal sorunlar bulunabilir. Olgumuzda
belirtilerin epizodik olmas, ilevselliinin korun-
mas ve antiepileptik tedavi sonrasnda ksa
srede bulgularn gerilemesi nedeniyle izofreni
tans dlanmtr. Benzer ekilde dissosiyatif
bozukluk, ocukluk a balangl bipolar
affektif bozukluk ve travma sonras stres bozuk-
luu tanlar ekarte edilmitir. Yaknmalarnn
ksa sre nce balamas ve gemite pheli
epilepsi yksnn bulunmas nedeniyle yap-
lan tetkiklerde EEGde aktif bozukluk saptanm
ve ksa ataklarn varl klinik olarak gzlenen
nbetlerin bulunmamas ve ataklar arasnda
ilevselliin normal olmas nedeniyle iktal psi-
koz olarak deerlendirilmitir. Epileptik psiko-
zun dier formlarndan farkl olarak antipsikotik
tedaviye gerek duyulmakszn antiepileptik
tedaviyle hastann yaknmalarnda belirgin geri-
leme olmutur.

zellikle klinik olarak gzlenebilir nbetlerin
olmad olgularda epilepsiyi birincil psikiyatrik
hastalklardan ayrmak g olabilir. Tedavi ve
prognozlarndaki farkllklar nedeniyle atipik
bulgularla bavuran olgularda ayrntl geliim
ve aile yksnn alnmas ve nrolojik deer-
lendirmenin yaplmas ayrc tanda byk nem
tamaktadr.

KAYNAKLAR

1. Swinkels WAM, Kuyk J, van Dyck R, Spinhoven
P. Psychiatric comorbidity in epilepsy. Epilepsy &
Behavior 2005; 7:37-50.
2. Andres M, Kanner MD. Psychosis of epilepsy: a
neurologists perspective. Epilepsy & Behavior
2000; 1:219-227.
3. Sachdev P. Schizophrenia-like psychosis and
epilepsy: The status of the association. Am J
Psychiatry 1998; 155:325-336.

_____________________________________________________________________________________________________

4. Adachi N, Hara T, Oana Y, Matsuura M, Okubo
Y, Akanuma N, et al. Difference in age of onset
of psychosis between epilepsy and schizo-
phrenia. Epilepsy Res 2008; 78:201-206.
5. Gaitatzis A, Trimble MR, Sander JW. Psychiatric
comorbidity of epilepsy. Acta Neurol Scand 2004;
110:207-220.
6. Cankurtaran E, Ulu B, Sayg S. Epilepsiye elik
eden psikiyatrik bozukluklar. Klinik Psikofarma-
koloji Blteni 2004; 14:97-106.
7. Takaya S, Matsumoto R, Namiki C, Kiyosu H,
Isono O, Hashikawa K, et al. Frontal noncon-
vulsive status epilepticus manifesting somatic
hallucinations. J Neurol Sci 2005; 234:25-29.
8. La Vega-Talbot M, Duchowny M, Jayakar P.
Orbitofrontal seizures presenting with ictal visual
hallucinations and interictal psychosis. Pediatr
Neurol 2006; 35:78-81.
9. Gney E, Hirfanolu T, Serdarolu A, ener ,
eri E. Epileptik psikoz: Bir olgu sunumu. Klinik
Psikiyatri 2008; 11:95-100.
10. Tufan AE, zel , Ylmaz S, Uurlu GK, Bilici
R, Naml M. Epilepsi ve snrda ilevsellii olan
bir ergende interiktal psikoz ve tedavisi: Vaka
takdimi. Yeni Symposium 2011; 49:51-53.
11. Nadkarni S, Arnedo V, Devinsky O. Psychosis in
epilepsy patients. Epilepsia 2007;
48(Suppl.9):17-19.
12. Trimble MR, Ring HA, Schmitz B. Epilepy. BS
Fogel, RB Schiffer, SM Rao (Eds.), Synopsis of
Neuropsychiatry, Philadelphia: Lippincott
Williams & Wilkins, 2000, p.469-489.
13. Jones EJ, Austin K, Caplan R, Dunn D, Plioplys
S, Salpekar JA. Psychiatric disorders in children
and adolescents who have epilepsy. Pediatr Rev
2008; 29:9-14.


Karadeniz ve ark. S35
_____________________________________________________________________________________________________

Epilepsi ve hafif dzeyde zeka gerilii olan bir ergende postiktal
psikoz ve aripiprazol tedavisi: Olgu sunumu*

Serkan KARADENZ,
1
Mutlu KARAKU,
2
Bra DURAN,
1
Canan NCE,
1
Sema KANDL
3

_____________________________________________________________________________________________________

ZET

Epilepsi hastalarnda grlen psikotik belirtiler ortaya k zamanna gre iktal, interiktal ve postiktal olmak zere
grupta snflandrlr. Olgumuzda 1.5 aylkken geirdii intrakranyal kanama sonras, epilepsi tans ile ocuk
nroloji blm tarafndan izlenen ve tedavisi sren 16 yanda erkek hastada son haftadr epileptik nbetler-
den bir sre sonra ortaya kan grsel-iitsel varsanlar, ktlk grme sanrlar ve dezorganize davranlar
saptanmtr. ocuk nroloji blm tarafndan epilepsi tedavisi yeniden dzenlenen hastann psikotik belirtilerinin
ve nbetlerinin srmesi zerine olgu ocuk ve ergen ruh sal ve hastalklar blmne ynlendirilmitir.
Hastann ocuk psikiyatrisi muayenesi ve psikometrik incelemesi sonucunda 2.5 mg/gn aripiprazol balanm,
bir hafta sonunda 7.5 mg/gne kmtr. lk poliklinik kontrol 10 gn sonra yaplan hastann nbetleri srmesine
ramen, psikotik belirtilerinin olmad ve dezorganize davranlarnn kaybolduu renilmitir. Literstrde postik-
tal psikoz belirtilerinin tedavisinde kullanlan eitli antipsikotik ajanlarla ilgili olgu sunumlar bildirilmi olsa da,
aripiprazol ile ilgili veri bulunmamas bu olguyu nemli klmaktadr. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek
say.1):35-38)
Anahtar szckler: Postiktal psikoz, aripiprazol, epileptik psikoz

Postictal psychosis and aripiprazole treatment in an adolescent
with epilepsy and mild mental retardation: case report

ABSTRACT
In patients with epilepsy, psychotic symptoms are divided into three groups as ictal, interictal and postictal ac-
cording to their occurence time. In this case, 16 years-old boy who had an intracranial hemorrhage when he is 1.5
months-old followed up in the pediatric neurology department with epilepsy; in the last three weeks, after the
epileptic seizures visual-auditory halucinations, persecution, delusions and disorganized behavior detected.
Patient's epilepsy treatment is reorganized by pediatric neurology department but because of persistent psychotic
symptoms and seizures he is consulted to child and adolescent psychiatry. According to patient's psychiatric and
psychometric examination, aripirazole 2.5 mg/day was started, after three days the dose increased to 5 mg/day
and at the end of one week the dose increased to 7.5 mg/day. After 10 days at the first polyclinic control, despite
the existing seizures, the psychotic symptoms and disorganized behavior disappeared. In the literature case re-
ports about some antipsychotic drugs used for treating postictal psychosis symptoms are reported but there is no
information about aripiprazole treatment. This point makes this case important. (Anatolian J ournal of Psychiatry
2014; 15(Suppl.1):35-38)
Key words: Postictal psychosis, aripiprazole, epileptic psychosis
_____________________________________________________________________________________________________

* 23.Ulusal ocuk ve Ergen Ruh Sal ve Hastalklar Kongresinde (15-18 Mays 2013, Bolu-Abant) sunulmutur.
1
Asist.Dr.,
3
Prof.Dr., Karadeniz Teknik n. Tp Fakltesi, ocuk-Ergen Ruh Sal ve Hastalklar ABD, Trabzon, Trkiye
2
Uzm.Dr., Ar Devlet Hastanesi, ocuk-Ergen Ruh Sal ve Hastalklar Klinii, Ar, Trkiye
Asist.Dr. Serkan KARADENZ, Karadeniz Teknik n. Tp Fak., ocuk-Ergen Ruh Sal ve Hastalklar ABD, Trabzon, Trkiye
E-mail: serkankaradeniz6161@gmail.com

S36 Epilepsi ve hafif dzeyde zeka gerilii olan bir ergende postiktal psikoz ve aripiprazol
_____________________________________________________________________________________________________

GR

Epilepsi, ocukluk anda sk grlen (yaklak
%1) kronik hastalklardandr. Epilepsi hastala-
rnda psikiyatrik bozukluklar topluma gre daha
sk grlmektedir. Bu durum bata nrobiyo-
lojik, psikososyal ve farmakolojik nedenler
olmak zere birok nedene bal bulunmutur.
Epilepsi hastalarnda sk grlen psikiyatrik
bozukluklar arasnda duygudurum bozukluklar,
psikoz, anksiyete bozukluklar ve kiilik bozuk-
luklar saylabilir.
1
ocukluk anda epileptik
psikoz skl ile ilgili yeterli bilgi yoktur. Oysa
erikin epilepsi hastalarnda psikotik bozuklu-
un %7 civarnda olduu ve epilepsinin topluma
gre psikotik bozukluk riskini 6-12 kat artrd
bildirilmitir.
1
Epilepsi hastalarnda grlen
psikotik belirtiler nbetle ilikisine gre snflan-
drlmaktadr. Nbet srasnda ortaya kan
psikotik belirtiler iktal psikoz, nbetten ksa
sre sonra ortaya kan psikotik belirtiler pos-
tiktal psikoz (PP), nbetle ilikisi olmayan,
kronik izofreni benzeri durumlar ise interiktal
psikoz (bir ay geerse kronik interiktal psikoz)
olarak adlandrlmaktadr.
1
PP tm epileptik
psikozlarn %25'ini oluturur. Psikotik belirtiler
genelde ksa srelidir.
1
Bu olgu sunumunda
amacmz ocukluk anda sk grlen bir
hastalk olan epilepsiye %2 gibi bir oranda
2

elik ettii dnlen postiktal psikozun risk
etkenleri, tans ve tedavisi hakknda bilgi sun-
maktr.

OLGU

On alt yanda erkek hasta, 2012 ylnn Eyll
aynda ocuk psikiyatri polikliniine, ocuk
nroloji blm tarafndan saldrgan davra-
nlar, sesler duyma, olmayan eyler grme ve
garip davranlar yaknmalar nedeniyle ynlen-
dirilmitir. Hastann son drt aydr, ban bir
anda sola dndrme ve kollarnda kaslma
eklinde nbetleri oluyormu. Son haftadr
da nbetlerinden yaklak bir gn sonra ortaya
kan havlama tarznda ses karma, kardan
silahl insanlarn geldiini syleyip kama,
phecilik, garip sesler duyduunu syleme,
saldrgan davranlar, televizyon izlerken kendi-
sinden sz ettiklerini syleyip televizyona vurma
istei gibi belirtileri varm. Bu psikotik belirtiler
ortalama 24 saat sryormu. iddetli saldr-
ganlk ve evreye zarar verme durumunda aile-
nin baka bir hastenenin acil servisine bavur-
duu ve burada i.m. haloperidol sonras saldr-
ganlnda ve varsanlarnda ksmen dzelme
olduu renilmitir. Ataklarn olmad dnem-
lerde hastann ilevselliinin ve davranlarnn
normal olduu belirtilmitir.

Hastann zgemiinde 1.5 aylkken beikten
dt ve intrakranyal kanama (KK) geirdii,
o dnemde bir ay sre ile youn bakmda kald-
ve fenobarbital verildii renilmitir. Hasta o
dnemden sonra geirilmi intrakranyal kana-
ma ve epilepsi tanlar ile deien dozlarda
valproik asit ile ocuk nrolojisi blm tarafn-
dan izlenmitir.

Drt ay ncesine kadar ekilen EEG tetkikleri
paroksismal anomali ile uyumlu olmasna
ramen, klinik olarak nbeti olmayan hasta drt
ay nce gnde 2-3 kez olan ve 1-2 dakika
sren bann aniden istemsiz olarak sola
dnmesi ve kollarnda atma yaknmas nede-
niyle ocuk nrolojisi servisine yatrlmtr.
Hastann 24 saatlik video EEG tetkiki sonucun-
da sol hemisferde belirgin disfonksiyon, sada
daha belirgin olmak zere hemisferlerin sentro-
paryetal blgelerinde keskin karakterli nadir
epileptiform dearj tm trase sresince izlen-
dii bilgisi edinilmitir. ekilen MRGde sol
serebral hemisferde geirilmi olaya ikincil
yaygn kortikosubkortikal ensefalomalazik alan
ve gliozis, sol serebral hemisferde atrofi, korpus
kallozumda atrofi saptanm, bunlarn bebek-
likte geirilmi KK'ye ikincil bulgular lehine
olduu dnlm ve akut psikoza neden
olacak intrakraniyal olaylar dlanmtr. nceki
antiepileptik tedavisi 1000 mg/gn valproik asit
olan hastann antiepileptik ila tedavisi, 2000
mg/gn valproik asit ve 1800 mg/gn okskar-
bazepin eklinde yeniden dzenlenmi ve
taburcu edilmitir. Tedavinin dzenlenmesinden
sonra hastann her gn olan nbetleri ksmen
azalarak iki gnde bir olmaktaym. Hasta
tarafmza haftadr nbetler sonras psikotik
bulgularnn da olmas zerine ynlendirilmitir.
Hastann psikotik bulgularnn olduu dnemler-
de yaplan kan tetkiklerinde biyokimyasal para-
metrelerde nemli bir durum saptanmam, kan
valproik asit dzeyleri 50-60 mg/L arasnda
saptanm ve ila yan etikisi dlanmtr.
Hastann bu dnemlerde yaplan fizik muaye-
neleri normal olarak deerlendirilmitir. Alnan
ykde olgumuzda yakn zamanda kafa trav-
mas, alkol, madde, benzodiyazepin kullanm-
nn olmad renilmitir. Hastann soygemi-
inde nemli bir durum saptanmad.

Hastann ruhsal durum muayenesinde bilin
ak, ynelimi tam, kendine bakm orta, gz
ilikisi kuran, grmeye orta derecede ilgili,
yanda gsteren erkek hastayd. Konumas
ak, anlalr, amaca ynelik olarak saptand.
Duygulanm hafif kaygl, duygudurum disforikti.

Karadeniz ve ark. S37
_____________________________________________________________________________________________________

Gerei deerlendirme yetisinormaldi. Dnce
ierii durumu ile uyumluydu. Hastaya uygula-
nan WISC-R zeka testi sonucunda szel IQ=60,
performans IQ=55 (hafif dzeyde zeka gerilii)
olarak saptand. Hastann ocuk psikiyatrisi
muayenesi, psikometrik incelemesi ve ailesin-
den alnan ayrntl yk bilgileri sonucunda
baka trl adlandrlamayan psikotik bozukluk
(postiktal psikoz) ve hafif dzeyde zeka gerilii
tanlar konulup, izlenmesi ve tedavisinin plan-
lanmas iin pediatrik nroloji blmne yatrl-
mas nerildi. Hasta yaknlarnn yat kabul
etmemesi zerine hastaya risperidon baland
ve dozu aamal olarak 3 mg/gne kadar art-
rld. On be gn sonra yaplan kontrolnde
hastann nbet sonras psikotik belirti sklnda
ve iddetinde azalma olmamas nedeniyle
risperidon kesilerek aripiprazol 2.5 mg/gn
balanp, bir hafta sonra 7.5 mg/gne klm-
tr. Sonraki poliklinik kontrol aripiprazol balan-
dktan 10 gn sonra yaplan hastann ailesin-
den, bann aniden sola dnmesi eklindeki
parsiyel nbetlerinin srd, ancak nbet
sonras grlen psikotik belirtilerinin olmad,
dezorganize ve saldrgan davranlarnn grl-
medii renimitir. Tedavinin nc aynda
arirpiprazol dozunu 5 mg/gne drmek iste-
diimizde bir hafta sonra hastann ban
dndrme sonras ortaya kan psikotik belirti-
lerinin ve saldrgan davranlarnn yinelemesi
nedeniyle aripiprazol dozu yeniden 7.5 mg/gne
klmtr. Halen 2000 mg/gn valproik asit,
1800mg/gn okskarbazepin ve 12 aydr 7.5
mg/gn aripiprazol kullanan hastann iki gnde
bir fokal nbetleri srmesine ramen, aile tara-
fndan belirtilen herhangi bir psikotik belirti ve
dezorganize davran olmamtr.

TARTIMA

Japonya'da epileptik psikoz skln aratran
bir almada, Kansai Blge Hastanesi Epilepsi
Merkezine 1984-1999 yllar arasnda bavuran
epilepsi hastalarnda psikotik bulgular deerlen-
dirilmitir. 2905 epilepsi hastasnn 51inde (%2)
PP, 75inde (%3) akut interiktal psikoz ve
57sinde (%2) kronik interiktal psikoz saptan-
mtr.
2

Postiktal psikoz psikiyatrik bir acil olarak kabul
edilmektedir. Tablo 1'de Logstail ve Toone PP
Tan ltleri yer almaktadr.
3
Postiktal dnem-
de saatler-gnler sren konfzyon ve letarji ile
karakterize bir dnem grlebilmektedir. Lusid
interval denilen bu dnem sonras psikotik
belirtilerin geliebilecei ve gnler haftalar
boyunca bu dnemin srebilecei bildirilmitir.
3

PP nbetleri arasnda hastalarda genellikle
psikiyatrik belirtilerin saptanmad grlmekte-
dir.
1
On be yldan uzun sredir epilepsisi olan,
temporal lob epilepsisi olan, fokal epilepsisi
olan, bilateral merkezi sinir sistemi (MSS) yara-
lanmas geiren hastalarn PP geliimi asn-
dan risk altnda olduu belirtilmitir.
3

Tablo 1. Logsdail ve Toone postiktal psikoz iin tan ltleri
3
_________________________________________________________________________________

1. Nbet veya nbet kmesi sonras ilk bir hafta iinde gelien psikoz nbeti,
2. On be saatten uzun, iki aydan ksa sren psikotik belirtiler,
3. Sanrlar (paranoid, nonparanoid) veya varsanlar (grsel, iitsel, somatosensoryal, koku)
4. Aadaki durumlar hari,
- Son ayda antipsikotik tedavi veya psikoz yks,
- Antiepileptik ila toksisitesi,
- Non-konvlzif EEG,
- Yakn zamanda kafa travmas veya alkol/ila zehirlenmesi veya ila ekilmesi
(epilepside kullanlan benzodiyazepin ekilmesi hari).
_________________________________________________________________________________

Olgumuzun on be yldan uzun sredir epilep-
sisinin olmas, epilepsi trnn fokal olmas ve
bilateral MSS travmas yksnn olmas
literatr ile uyumlu olarak PP'in risk etkenlerine
sahip olduu grlmtr. almalarda PPi
olan hastalarn yaklak %50'sinde psikotik
belirtilerin yineleme eiliminde olduu saptan-
mtr.
2
Baz PP'i olan olgularn ilerleyen
dnemde kronik interiktal psikoza dnd
bilinmektedir.
4
nteriktal psikozun aksine PPde
nbet kontrolnn psikoz belirtilerinin yinelen-
mesini nleyebilcei belirtilmektedir. Bu neden-
le PiP'in ynetimi ve tedavisi nemlidir.
4

Epilepsi hastalarnda ykselmi duygudurum ve
irritabilite belirtilerinin PP nbetini yordayabile-
cei ve dikkatli olunmas nerilmitir.
4
Bu
aamada yaplacak koruyucu tedavinin psikoz
geliimini nleyebilecei belirtilmitir.
4
PP teda-
visinde benzodiyazepinlerin veya benzodiyaze-

S38 Epilepsi ve hafif dzeyde zeka gerilii olan bir ergende postiktal psikoz ve aripiprazol
_____________________________________________________________________________________________________

pin ve antipsikotik kombinasyonlarnn kullanm
nerilmitir.
4
Antipsikotik ilalarn nbet eiini
drd bilinmektedir, ancak zotepin ve
klozapin dndaki antipsikotiklerin prokonvlzif
etkilerinin tolere edilebilir dzeyde olduu anla-
lmtr.
5

Olgumuzda da kullandmz nc kuak
antipsikotik ila olarak bilinen aripiprazol seroto-
nerjik 5-HT
1A
ve dopaminerjik D
2
reseptrleri
zerinde gl ksmi agonistik etkinlik gster-
mektedir.
6
Aripiprazoln prokonvlzif etkisinin
birinci ve ikinci kuak antipsikotik ilalara gre
dk olduu dnlmektedir. Literatrde ari-
piprazole bal nbetin tetiklenebildiini gste-
ren biri ocuk,
7
toplam drt olgu sunumu var-
dr.
7,8
Olgumuzda aripiprazol kullanm sonra-
snda nbetlerin sklnda ve iddetinde her-
hangi bir deiikliin olmad grlmtr.

PPde antipsikotik kullanm ile ilgili yaznda az
sayda verinin olduu, aratrma almasnn
bulunmad grlmtr. Literatrdeki olgu
sunumlarna bakldnda olanzapin ve ketiya-
pin ile PP belirtilerinde tamamen dzelme
saland bildirilmitir.
9,10
PP tedavisinde ari-
piprazol kullanm ile ilgili literatrde veri bulun-
mamas bu olguyu nemli klmaktadr. Aripip-
razol gerek yan etki profili, gerekse prokonvlzif
etkisinin grece dk olduu dnldnde
PP tedavisinde iyi bir tercih olabilecei grl-
mektedir. Ancak bu konuyla ilgili ocuk psiki-
yatrisi ve ocuk nrolojisi blmlerinin multidi-
sipliner yaklamlar ile daha fazla almaya ve
deneyime gerek duyulduu aktr.

KAYNAKLAR

1. Cankurtaran E, Ulu B, Sayg S. Epilepsiye
elik eden psikiyatrik bozukluklar. Klinik Psikofar-
makoloji Blteni 2004; 14:97-106.
2. Lanchman ME, Craven WJ, Asconape JJ and
Penry JK. Clinical management of recurrent post-
ictal psychosis. JJJ Epilepsy 1994; 7:47-51.
3. Devinsky O. Postictal psychosis: Common dan-
gerous, and treatable. Epilepsy Curr 2008; 8:31-
34.
4. Adachi N, Kanemoto K, de Toffol B, Akanuma
N, Oshima T, Mohan A, et al. Basic treatment
principles for psychotic disorders in patients with
epilepsy. Epilepsia 2013; 54(Suppl.1):19-33.
5. Neze H. Epilepsi Hastalarnda Psikiyatrik Komor-
bidite ve Bunun Yaam Kalitesine Etkisi. Yaym-
lanmam Uzmanlk Tezi, T.C. Salk Bakanl
Bakrky Prof.Dr. Mazhar Osman Ruh Sal ve
Sinir Hastalklar Eitim ve Aratrma Hastanesi,
stanbul, 2006.
6. Yacolu AEA, Grel C. Atipik Antipsikotikler.
N Yksel (Ed.), Temel Psikofarmakoloji, Ankara:
Trkiye Psikiyatri Dernei, 2010, s.818.
7. Thabet FI, Sweis RT, Joseph SA. Aripiprazole-
induced seizure in a 3-year-old child: a case
report and literature review. Clin Neuropharma-
col 2013; 36:29-30.
8. Lin KH, Chen YJ, Lin YT, Hsueh WC, Lu CL, Yen
MH, Liao KC. Serious generalized tonic-clonic
seizures induced by aripiprazole. Prog Neuro-
psychopharmacol Biol Psychiatry 2010; 34:231-
232.
9. Bockow-Kaplan T, Patel KR, Nordstrom BR.
Postictal psychosis treated successfully with
olanzapine. J Clin Psychiatry 2012; 73:1243-
1244.
10. Marino J, Augsten A, Henry J. Postictal psycho-
sis successfully treated with quetiapine: a case
report. Ann Pharmacother 2009; 43:1544.


Atay 39
_____________________________________________________________________________________________________


nci Meltem ATAY
1
_____________________________________________________________________________________________________

ABSTRACT
Pica is defined as the consumption of non-edible substances for at least one month. Although there are reports
about the causes of pica emphasizing nutritional deficiencies and psychosocial stress, the etiology and treatment
approaches still remain unclear. In this case, a patient with pica accompanied by serious psychiatric and medical
comorbidities which occur after witnessing a suicide, during adolescence is described firstly in the literature.
(Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S39-S42)

Key words: Pica, suicide-bereavement, depression, posttraumatic stress disorder


ZET
Pika, yenilemeyen maddelerin en az bir ay sreyle tketilmesi olarak tanmlanmaktadr. Pikann nedenleri hakkn-
da besin yetersizliklerini ve psikososyal etkenleri vurgulayan almalar olmasna ramen, etiyoloji ve tedavi
yaklamlar halen belirsizdir. Bu olguda, ergenliinde bir intihara tanklk sonras ortaya kan, ciddi psikiyatrik ve
tbbi komorbiditelerin elik ettii bir pika olgusu literatrde ilk kez tanmlanmtr. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014;
15(Ek say.1):S39-S42)

Anahtar szckler: Pika, intihar yas, depresyon, travma sonras stres bozukluu
_____________________________________________________________________________________________________

INTRODUCTION

Pica is defined as the ingestion of non-nutritive
substances for a period of at least one month,
which is not occurring as a cultural practice.
1

Although the etiology of pica still remains un-
clear, there are reports accusing iron, calcium
or zinc deficiencies.
2,3
Also, in literature pica is
reported as an obsessive-compulsive spectrum
disorder or even as an impulse control disor-
der.
4,5
Finally, in DSM 5, pica is included in the
section of eating and feeding disorders without
an age limitation.
6
However, in many reports,
pica is found associated with high levels of
stress, anxiety and depression emphasizing
those as important risk factors.
7-10

Suicide is a serious trauma in every age group.
Studies about psychiatric morbidities in adoles-
cents after a peers suicide, have shown that
complicated grief (CG) is common in response
to a peers suicide, and is found associated with
suicidal ideation, depression and posttraumatic
stress disorder (PTSD).
11,12
CG related to be-
reavement, which is proposed to classify differ-
ent from depression, anxiety, and PTSD is
characterized by preoccupation with the de-
ceased, avoidance, disbelief, numbness, de-
tachment, irritability, anger, and also found
related with long term somatic and psychiatric
_____________________________________________________________________________________________________

1
Assist.Prof.Dr., Suleyman Demirel University, Medical School, Department of Psychiatry, Isparta, Turkey
Yrd.Do.Dr. nci Meltem ATAY, Sleyman Demirel niversitesi Tp Fakltesi Psikiyatri ABD, Isparta/Trkiye
E-mail: incimeltem@gmail.com

40 A Pica case associated with suicide-bereavement
_____________________________________________________________________________________________________

comorbidity

and suicide ideation.
12-14

Although many psychiatric disorders related to
CG were determined before, pica was not re-
ported in literature. In this regard, we discussed
a case of pica characterized with lithophagia
and serious medical/psychiatric comorbidities,
which had developed after witnessing his aunts
suicide.

CASE

T, an 18-year-old male, brought to the ortho-
pedics clinic of a university hospital with hip
pain, by his parents and hospitalized with a pre-
liminary diagnosis as avascular necrosis. After
the observation of aseptic necrosis with the
intestines filled with stones in the anterior-
posterior X-ray examination incidentally, gener-
al surgery and psychiatry consultations were
requested (Image 1).

Image 1. Anteroposterior view of hip and intestines of the patient

After initiating laxative treatment by general
surgery and planning the clinical follow-up by
orthopedics, the patient admitted to the out-
patient clinics of psychiatry. In psychiatric ex-
amination, he disclosed that since four years,
i.e. since he had witnessed his aunts suicide by
hanging, he episodically had an irresistible de-
sire to consume rocks and pebbles. The patient
had intrusive memories, flash-backs and night-
mares about his aunt are hanging vision. He
still was having trouble accepting the death of
his aunt. His school performance deteriorated
steadily, and therefore he had to leave school.
He had low mood, loss of interest in daily acti-
vities, hopelessness, worthlessness, irritability,
impulsivity, disturbed sleep, decreased appetite
and poor self-esteem since two years. Symp-
toms were progressive and, he had suicidal
ideation, recently. The information about the
patient was also cross-checked by his mother.
She confirmed that all symptoms had begun
after suicide. She reported a close relationship
between her sister and son, before the suicide.
The patients personality was introvert that he
mostly had difficulties in expressing his emo-
tions and in relationships with peers. There was
not any psychotic symptom described in the
story and the level of his intelligence was within
the normal range consistent with his sociocul-
tural status. There was no other family history
of a psychiatric disorder except his aunts sui-
cide.

Atay 41
_____________________________________________________________________________________________________

In the routine investigations, he had anemia
that his hemoglobin was 9.0 g/dl. All other
routines and trace elements were normal. The
scores of Beck Depression Inventory and
Inventory of Complicated Grief were 44 and 45,
respectively.
15,16
According to DSM-IV-TR, the
patient was diagnosed as depression and pica.
He had complicated grief and posttraumatic
symptomatology, as well.

His symptoms were still remaining after
controlling the anemia that fluoxetine 20 mg/day
with supportive therapy initiated. Within a week,
depressive symptoms had decreased. He was
interviewed for two-week intervals. After three
months his mood was completely improved, his
complicated grief and posttraumatic symptom-
atology were subsided. He was not ingesting
rocks and pebbles for the past four weeks and
indicated that thoughts of eating rocks and
pebbles were not disturbing him anymore. The
treatment continued and he is still being
followed-up.

DISCUSSION

The most important feature of this case was the
development of pica after witnessing a rela-
tives suicide, which was experienced during
adolescence. There are reports about pica that
aggravate with stressful situations.
10,17
But to
our knowledge the onset of pica related with
suicide was not reported before.

In our case, pica was accompanied with
posttraumatic stress disorder symptomatology.
Although pica was not described with PTSD,
there are many reports about eating disorders
associated with PTSD.
18-20
Also, Mitchell et al.
indicated the common features of PTSD and
eating disorders, such as cognitive disturb-
ances, emotion dysregulation, dissociation, and
impulsivity and reported the effectiveness of
cognitive processing therapy in those patients.
21

The clinical features of our case and treatment
response to both pica and PTSD symptoms
were congruent with the findings, that clinicians
should be aware of this comorbidity.

Although its difficult to suggest a definite rela-
tionship between this traumatic event and pica
in our case, the onset of pica during suicide-
bereavement is remarkable. Melhem et al. re-
ported that adolescents might experience a
traumatic grief reaction after exposure to a
peers suicide.
11
CG was found associated with
a fivefold increased risk of suicidal ideation after
controlling for depression and was found
related to the onset and prolonged course of
depression and PTSD in adolescents whose
peers died by suicide.
11
Our patient had multi-
ple medical and psychiatric morbidity that he
had CG, posttraumatic stress disorder symp-
toms and major depression including suicide
ideation with a serious pica. Therefore,
clinicians should be alert to the occurrence of
traumatic grief reactions in adolescents and
should investigate all different clinical presenta-
tions as in our case and further studies are
needed to elucidate all comorbidities in compli-
cated grief for better treatment approaches.

CONCLUSION

This case presents some important points:
Firstly, witnessing a suicide is a serious trau-
matic event in childhood and adolescence that
may be characterized with different clinical
manifestations. Our patient has much comor-
bidity which may be associated with clinical
severity. Secondly, the possible relation with
suicide in this case, highlights the importance of
psychosocial aspect of the disorder in terms of
the etiology of pica again. And finally, exposing
to suicide may cause different eating disorders
like Pica that future longitudinal studies inves-
tigating the effects of witnessing a suicide
would be helpful for preventing both psychiatric
and clinical complications.

REFERENCES

1. American Psychiatric Association. Diagnostic
and Statistical Manual of Mental Disorders.
Fourth ed., Text Revision. Washington, DC:
American Psychiatric Press, 2000.
2. Bay A, Doan M, Bulan K, Kaba S, Demir N,
ner AF. A study on the effects of pica and iron-
deficiency anemia on oxidative stress, antioxi-
dant capacity and trace elements. Hum Exp
Toxicol 2013; 32:895-903.
3. Nield LS, Gillespie S, Riedel BD. A 16-year-old
boy with anemia, pica. Pediatr Ann 2011; 40:391-
392.
4. Hergner S, zyldrm I, Tandr C. Is Pica an
eating disorder or an obsessive-compulsive
spectrum disorder? Prog Clin Biol Res 2008;
32:2010-2011.
5. Chowdhury AN, Basu S. 'Impulsive pica': a new
diagnostic category? Indian J Psychiatry 2002;
44:372-374.

42 A Pica case associated with suicide-bereavement
_____________________________________________________________________________________________________

6. American Psychiatric Association. Proposed
Criteria for Feeding and Eating Disorders Web
site.
http://www.dsm5.org/proposedrevision/Pages/Fe
edingandEatingDisorders.aspx. Accessed
October 23, 2012.
7. Bhatia MS, Gupta R. Pica responding to SSRI:
an OCD spectrum disorder? World J Biol
Psychiatry 2009; 10:936-938.
8. Stiegler L. Understanding pica behavior: a review
for clinical and educational professionals. Focus
Autism Other Dev Disabil 2005; 20:27-38.
9. Stroman D, Young C, Rubano AR, Pinkhasov A.
Adult-onset pica leading to acute intestinal
obstruction. Psychosomatics 2011; 52:393-394.
10. Placek CD, Hagen EH. A test of three hypo-
theses of pica and amylophagy among pregnant
women in Tamil Nadu, India. Am J Hum Biol
2013; 25:803-813.
11. Melhem NM, Day N, Shear MK, Day R, Reynolds
CF, Brent D. Traumatic grief among adolescents
exposed to a peers suicide. Am J Psychiatry
2004; 161:1411-1416.
12. Prigerson HG, Bridge J, Maciejewski PK, Beery
LC, Rosenheck RA, Jacobs SC, et al. Influence
of traumatic grief on suicidal ideation among
young adults. Am J Psychiatry 1999; 156:1994-
1995.
13. Szanto K, Shear MK, Houck PR, Reynolds CF,
Frank E, Caroff K, et al. Indirect self-destructive
behavior and overt suicidality in patients with
complicated grief. J Clin Psychiatry 2006;
67:233-239.
14. Lichtenthal WG, Cruess DG, Prigerson HG. A
case for establishing complicated grief as a dis-
tinct mental disorder in DSM-IV. Clin Psychology
Rev 2004; 24:637-662.
15. Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J,
Erbaugh J. An inventory for measuring depres-
sion. Arch Gen Psychiatry 1961;561-571.
16. Prigerson H, Maciejewski P, Reynolds C, Bier-
hals AJ, Newsom JT, Fasiczka A, et al. Inventory
of complicated grief: A scale to measure mal-
adaptive symptoms of loss. Psychiatry Res 1995;
59:65-79.
17. Bhatia MS, Gupta R. Pica responding to SSRI:
An OCD spectrum disorder. World J Biol
Psychiatry 2009; 10:936-938.
18. Brewerton TD. Eating disorders, trauma, and
comorbidity: Focus on PTSD. Eat Disord 2007;
15:285-304.
19. Talbot LS, Maguen S, Epel ES, Metzler TJ,
Neylan TC. Posttraumatic stress disorder is
associated with emotional eating. J Trauma
Stress 2013; 26:521-525.
20. Grilo CM, White MA, Barnes RD, Masheb RM.
Posttraumatic stress disorder in women with
binge eating disorder in primary care. J Psychiatr
Pract 2012; 18:408-412.
21. Mitchell KS, Wells SY, Mendes A, Resick PA.
Treatment improves symptoms shared by PTSD
and disordered eating. J Trauma Stress 2012;
25:535-542.


Evrensel ve zahin 43
_____________________________________________________________________________________________________


Alper EVRENSEL,
1
Aytekin ZAHN
2
_____________________________________________________________________________________________________

ZET
Pedofili, beraberinde getirdii sosyal, tbbi, etik ve adli sorunlar nedeni ile olduka tartmal bir konudur. Pedofi-
linin bir drt kontrol bozukluu olup olmad henz netlik kazanmamtr. Ceza indirimi uygulanmas ile ilgili
tartmalar ise srmektedir. Az rastlanan bir bozukluk olmas nedeni ile bilgi birikimi kstldr. Bu nedenle konunun
adli ve tbbi boyutu ile ilgili farkl grler vardr. Bu yazda, pedofilik davranlar yznden hapis cezalar alm,
ayn nitelikte bir su nedeniyle adli gzlemi istenen bir olgunun klinik grnm ve adli boyutu gzden geiril-
mitir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2014; 15(Ek say.1):S43-S47)
Anahtar szckler: Pedofili, adli psikiyatri, drt kontrol bozukluu

Pedophilia from the viewpoint of forensic psychiatry
associated with a case

ABSTRACT
Pedophilia, even though rare, is a disorder that requires further examination due to accompanying social, medical,
ethical and legal problems. It is not clear that pedophilia is an impulse control disorder or not. There is controversy
regarding sentence reduction. Since it is a rare disorder the knowledge is limited. There are different opinions
about legal and medical topics. This case report evaluates the clinical presentation and forensic aspects of a
patient, who had been punished for his pedophilic behaviors before, and asked for forensic observation due to a
similar type of crime. (Anatolian J ournal of Psychiatry 2014; 15(Suppl.1):S43-S47)
Key words: pedophilia, forensic psychiatry, impulse control disorder
_____________________________________________________________________________________________________

GR

Pedofili, toplumda nadir grlen bir ruhsal
bozukluktur. DSM-5te cinsel nesne seimi
bozukluklar (parafililer) bal altnda yer
almaktadr ve kiinin ergenlik dnemine girme-
mi bir ocukla (genellikle 13 yanda veya
altnda olanlarla) cinsel etkinlikte bulunma ile
ilgili youn, cinsel ynden uyarc fantezilerinin,
drtlerinin veya davranlarnn yineleyici bir
biimde ortaya kmas eklinde tanmlanm-
tr.

Pedofilik eylemler farkl ekillerde ortaya ka-
bilmektedir. Cinsel organlarn gsterme, sarl-
ma, pme, koklama, okama ile snrl kalabile-
cei gibi; daha nadir olarak oral seks, penis
veya baka nesnelerle genital penetrasyon da
sz konusu olabilmektedir.

Pedofili, tbbi adan nedenleri, klinik zellikleri
ve tedavi boyutlaryla kapsaml ekilde ele al-
nabilir.
_____________________________________________________________________________________________________

1
Yrd.Do.Dr., skdar niversitesi Salk Bilimleri Fakltesi, stanbul
2
Prof.Dr., GATA Tp Fakltesi Psikiyatri ABD, Ankara
Yrd.Do.Dr. Alper Evrensel, skdar niversitesi NPSUAM Etiler Poliklinii, Nispetiye Cad. No.19 Etiler-Beikta/stanbul
E-mail: alperevrensel@gmail.com

44 Bir olgu nedeniyle pedofilinin adli psikiyatrik yn
_____________________________________________________________________________________________________

Ayrca bozukluun ceza hukukunu ilgilendiren
bir boyutunun olduu da bilinmektedir. Bu
nedenle pedofilik bireylerin psikiyatrik adan
adli gzlemleri yaplmaktadr. Bu yazda konu-
nun tbbi ayrntlarna ksmen ve adli nem ta-
d lde yer verilmi, arlkl olarak adli
boyutu zerinde durularak tartlmtr.

OLGU

Otuz yanda, bekar, erkek. Biri dokuz, ikisi 10
yanda olan ocua ynelik rza tasaddi
suundan dolay adli gzlem amacyla yatrla-
rak incelenmitir. 1992 ylndan itibaren pedo-
filik eylemleri nedeni ile iki ayr sutan 17 yl 10
ay hapis cezas alm, toplam 12 yl ceza evin-
de yatm, halen bir baka pedofilik eylemi
nedeniyle tutuklanmtr.

Olgu, be ocuklu bir ailenin ikinci ocuu ola-
rak dnyaya gelmi. Annesi ev kadn, babas
iidir. Bir Anadolu ehri ilesinde doup by-
m. ykden, babasnda antisosyal davranm-
larn olduu, zaman zaman alkol itii, evde
sorun kard, eine ve ocuklarna iddet
uygulad, eve ge geldii ve baz gnler hi
gelmedii, ocuklar ile ilgilenmedii renilmi-
tir. Annesinin ie kapank bir yap tad, tm
gn ev ileri ile megul olduu, sk aralklarla
dnyaya gelen dier ocuklaryla ilgilendii iin
olguya yeterli bakm salayamad, depresif
yaknmalarna ek olarak bedensel hastalk ve
yaknmalarnn da olduu bilgisi edinilmitir.

Olgunun daha on yalarndan itibaren kar
cinse olan ilgisini davran olarak ortaya koydu-
u ve ilkokulda kendinden kk kz rencilere
ynelik pme, sarlma, genital blgelerine
dokunma tarzndaki yineleyici eylemleri nedeni
ile okuldan uzaklatrld anlalmtr. Sosyal
evresinin okuldan bu iddialar nedeniyle
uzaklatrldn duymasnn aile itibarn olum-
suz etkiledii renilmitir. Olayn duyulmas
zerine babas sert tepki gstermi ve iddet
uygulamtr. Bu nedenle, muhtemelen gznn
nnde bulunmasn salamak amacyla, re-
nim yaamnn bitmesinin ardndan babasnn
yannda bir sre rak olarak alm, ancak
babas tarafndan grd kt muamele nede-
niyle iten ayrlmtr. Sonraki dnemde zama-
nnn bir ksmn evde, kalan ksmn yaad
mahallede yatlarnn arasna karmadan
geirdii anlalmtr. Zaman zaman ilkokul
bahesinin etrafnda dolat, teneffse kan
ocuklar izledii bilgisi edinilmitir. Bu srete
kz ve erkek ocuklara deiik ortamlarda
benzer pedofilik eylemlerde bulunduu, ancak
bunlarn yargya tanmad renilmitir.

Yaad ilede dlanm, zaman zaman tar-
taklanm ve dileri krlmtr.

Olgunun, pedofilik eylemi gerekletirmek iin
gl bir istek duyduu, temas srasnda erek-
siyon ve ejaklasyon yaamad, eylemin
ocuun alamas ve diren gsterip kamas
ile sonland, madura fiziksel zarar verici
davranta bulunmad renilmitir. Olgu, olay
sonrasnda pimanlk hissettiini, yaamakta
olduu iledeki halk tarafndan dlanmasna,
fiziksel ve szel iddete maruz braklmasna,
ald darbelerle dileri krlmasna ramen
olaylarn yinelenmesini engelleyemediini belirt-
mitir.

Yakn arkada grubunun olmad, yatlarnn
onu horlayp dlad, buna bal uyum sorun-
lar yaad, 16 yandan itibaren ceza evinde
olmad sre iinde hemen her gn insanlar-
dan uzak yerlere gidip sarho oluncaya kadar
alkol itii, bylece pedofilik eylemlerini engelle-
meye alt, 1999 ylnda ila ierek intihar
giriiminde bulunduu renilmitir.

Son olayda, adli dosya ieriinden bir okulun
yaknndan geerken bekledii, okul knda
evlerine gitmekte olan ocuklara pedofilik
eylemlerde bulunduu anlalmtr.

yksnde, sekiz-dokuz yalarnda iken iki kii
tarafndan birok kez kucaklanma, plme ve
tecavz edilmeyi ieren davranlara maruz
kaldn, zaman zaman olaylar yeniden anm-
sadn ve skldn belirtmitir. Bu durumu
olduka travmatik olarak alglad izlenimi
edinilmitir.

Ruhsal durum muayenesinde grme boyunca
gz ilikisi kurmaktan kanarak konutuu, n
iki diinin krk olduu fark edilmitir. Giyinme ve
tuvaletine zeni orta, mizac skntl, sosya-
bilitesi ekingen, tedirgin ve ocuksudur. Mimik
ve jestlerinin skntl olduu dikkati ekmitir.
Olgunun insomnik olduu gzlenmitir. Zeka
testinde zeka ya biyolojik yana gre kk
bulunmutur. Dnce ieriinde gelecee
ynelik kayglar n plandadr. Duygulanmnn
anksiyete tarznda bozulmu olduu deerlen-
dirilmitir. Su unsuru olaylardan sz ederken
birok kez duyguland ve alad gzlenmi-
tir. Motor aktivitede zaman zaman hafif dere-
cede ajitasyon dikkati ekmitir.

Fizik muayenesinde patolojik bulgu saptanma-
mtr. Hormon profili, tam kan ve rutin biyokim-
ya lmleri normal snrlardadr.


_____________________________________________________________________________________________________

Nrolojik muayene ve EEGsi normal olarak
deerlendirilmitir.

Olgunun psikometrik incelemesinde WAIS
(Wechsler Yetikinler Zeka lei), Beier
Cmle Tamamlama, TAT (Tematik Alg Testi),
Rorschach, Ev-Aa-nsan (HTP), Bender-Ges-
talt Grsel Alg Motor Koordinasyon, Benton
Grsel Bellek ve Grsel-itsel Say Dizisi Testi
(GSD) uygulanmtr. WAIS incelemesi sonu-
cundaki zeka dzeyi 62 puan olarak bulunmu-
tur. Dier test sonular olgunun bilisel beceri-
leri, sosyal ilikileri ve drt kontrol yetersiz,
baml ve ekingen kiilik zellikleri tayan,
benlik saygs dk, yetersizlik duygusunu
telafi abas iinde olan bir kii olduuna iaret
etmektedir.

DSM-5 tan ltlerine gre, Eksen Ide pedo-
filik bozukluk (302.2), Eksen IIde ekingen
kiilik bozukluu (301.82) tanlarna uymaktadr.

TARTIMA

Zeka geriliklerinde, obsesif-kompulsif bozukluk-
ta, organik ruhsal bozukluklarda ve psikotik
bozukluklarda parafilik davranlar ortaya ka-
bilmekle beraber gerek parafililer nadir grlen
bozukluklardr. Ancak, eylemlerin srarc ve
yineleyen doas, parafilik eylem sklnn
yksek olmasna neden olmakta, toplumsal,
kltrel, ruhsal ve hukuksal sorunlar dourmak-
tadr. Adli olaylar iinde pedofiliye, dier parafili
olgularna gre daha sk rastland bildirilmi-
tir.
1,2
ABDde erkeklerin %12sinin, kadnlarn
ise %17sinin ocukken kendilerinden daha
yal kiilerin cinsel istismarna maruz kaldklar
bildirilmitir. ocuklarn %89u erkekler, %11i
kadnlar tarafndan ktye kullanlmaktadr.
1

Erdoan ve arkadalar, cinsel istismarclarn
Trkiyedeki profiline ilikin nemli bulgular orta-
ya koymutur. ocuk ve ergenlere yaplan
cinsel tacizlerde, tm istismarclarn erkek oldu-
u saptanmtr. Cinsel istismarclarn ounun
madur olan ocuk ve ergenin aile yelerinden,
akraba veya tandk kimselerden olutuu
saptanmtr. Cinsel istismarclarn eitim dze-
yinin dk olduu, bekar olduu, madde ve/ve-
ya alkol kullanm yks orannn yksek oldu-
u bulunmutur.
3

Pedofilik eylemlerin geliiminde en nemli risk
etkenlerinden birinin, pedofilik bireyin kendisinin
de cinsel ktye kullanm deneyiminin bulunma-
snn olduu belirtilmitir.
4
Pedofili olgu sunum-
larnda da bu yk sklkla yer almaktadr.
5,6

Sunulan olgunun da sekiz-dokuz yandayken
cinsel istismar yks vardr, ancak ocuklu-
unda cinsel istismara urayan birok bireyin
yetikinlikte istismar eden olmad da aklda
tutulmaldr. Ayrca ocukluunda cinsel istis-
mara uradn belirten pedofiliklerde bu bilgi
davranlarnn ho grlmesi ve daha az ceza
alma amacyla verilmi olabileceinden, belirti-
len oran gerei yanstmyor olabilir.
7

Bir almada, pedofilik bireylerin immatr,
sosyal yeteneklerinin zayf, kendine gvenleri
yetersiz, onur duygularnn fazla gelimemi,
sosyokltrel ve ekonomik dzeylerinin dk
olduu bildirilmitir.
8
Pedofilik bireylerin %61i-
nin snf tekrar yapt saptanmtr. Daha
dk eitim dzeyine sahip olduklarn ve
isizlik oranlarnn yksek olduunu gsteren
almalar vardr. Bu sonular bildiren aratr-
malarda, rneklemin genelde cezaevindeki
insanlardan olumas nedeniyle genellenmesi
doru olmayacaktr.
9
Bu sunuma konu olan
olgunun ruhsal ve sosyodemografik zellikleri
de bu tanmlamalarla uyumludur.

Pedofilik bireylerin %60nda kiilik bozukluu
olduu, bu grubun %25inde obsesif-kompulsif,
%22.5inde antisosyal, %20sinde zsever ve
%20sinde de ekingen kiilik bozukluu olduu
bildirilmitir.
8
Sunulan olgu da ekingen kiilik
bozukluu ltlerini karlamaktadr. Birok
almada pedofilik bireylerin zsever ve sadis-
tik zelliklerinin belirgin, fke duygularnn fazla,
disforik, edilgen-saldrgan, engellenmeye kar
toleranslarnn dk, doyumu erteleme kapasi-
telerinin azalm, empati becerilerinin yetersiz
olduu bulunmutur.
10

Adli nedenlerle uygulanan zeka testlerinde,
sanklarn kapasitelerinden daha dk bir per-
formans gstermeleri nadir deildir. Bu nedenle
kiinin gnlk yaamn yaay tarz, beceri ve
ilevsellik dzeyi ile muayene dndaki gzlem-
ler gerek dzeyi belirlemede yardmc olur.
Sunulan olgunun zeka dzeyi 62 puan olarak
bulunmu olsa da, klinik personeli ve dier
hastalarla kurduu iletiim biimi, klinie uyumu
ve genel ilevsellii deerlendirildiinde zeka
dzeyinin snrda olduu izlenimi edinilmitir.
Olgunun daha nceki pedofilik eylemlerinde
ceza indirimi uygulanmam olmas da bu
deerlendirmeyi destekler niteliktedir. Bu nokta-
dan bakldnda, pedofilik eylemlerinin zeka
yetersizlii/gerilii temelinde ortaya kan bir
davran biimi olmad sonucuna varlmtr.

Yedi yz yirmi sekiz parafili olgusunun deer-
lendirildii bir almada, cinsel sadist olgular-
nn yarsndan fazlasna alkol bamll tans
konduu, dier parafililerde de azmsanmaya-

46 Bir olgu nedeniyle pedofilinin adli psikiyatrik yn
_____________________________________________________________________________________________________

cak oranlarda alkol kullanma yksnn oldu-
u, alkoln parafilik eylemlerde rol oynayabile-
cei belirtilmitir.
11

Pedofili ve alkol bamll arasndaki ilikiyi
irdeleyen bir baka aratrmada ise, pedofilik
bireylerin %49unun eylem srasnda alkoll
olduu saptanmtr.
12
Sunulan olgunun alkol
ime davran irdelendiinde, alkoln eylem
srasnda iilmedii, olay sonrasnda yaanan
pimanlk duygusunu ve anksiyeteyi bastrmak
amac ile kullanld anlalmaktadr.

Pedofilik eylemlerinden dolay sank konumun-
da olan kiiye adli psikiyatri asndan ceza
sorumsuzluu veya indirimi uygulanp uygulan-
mayaca tartlmas gereken bir konudur.
Pedofilinin bir akl hastal deil, bilinli bir
cinsel tercih olduunu savunanlara gre, bu
bireylerin ceza sorumluluu tamdr.
13
te yan-
dan, pedofilik eylemi bir drt kontrol bozukluu
olarak deerlendirmenin olas olacan savu-
nanlar da vardr.
14
Kleptomani ve piromani gibi
su unsuru tayan drt kontrol bozukluuna
sahip baz olgularda ceza indirimine gidilebil-
mektedir. Bu noktadan hareketle, baz yazarlar
pedofilide de ceza indiriminin sz konusu olabi-
leceini savunmaktadr. Ancak genel eilim bu
savn karsndadr. nk bu eilimdekiler,
pedofiliyi drt kontrol bozukluu dnda bir
patolojiyle ilikili bulmaktadr. Dolaysyla gerek
pedofilik bireyin igr kazanmas, gerekse bu
davran biimini dzeltmesi asndan adli
sonularna katlanmas gerektiini savunmak-
tadr.

Pedofilik bireylerin yarglama bozukluu yoktur.
Tartlabilecek ynleri ise, irade ve drt kont-
rolleridir. Cinsel drtlerin basklanmas hemen
her birey iin sorun olabilir. Cinsel sapknl
olan bireylerin de, drtlerini yasalarn ve toplu-
mun kabul ettii snrlar iinde tutmalar beklen-
mektedir. Yine de, cinsel sapknl nedeni ile
su saylan bir eylemde bulunan bireyin, batan
ve kestirme bir tavrla ceza sorumluluunun tam
olduuna karar verilmemelidir. Bu bireylerin
drt kontroln denetleme ve dier insanlara
zarar vermeme gayreti iinde olmasna karn,
su saylan eylemi ilemeleri halinde ceza indi-
riminden yararlanmalar ynnde karar verile-
bilir.
7

Bu tartmalarda, sorunun sadece bozukluu
olan birey asndan irdelenmesinin eksik olaca-
, baka boyutlarnn da gz nnde bulundu-
rulmasnn gerektii bir gerektir. nk ceza
sayesinde suu ileyen kiinin slah kadar,
madurun alma duygusunun giderilmesi,
toplum vicdannn rahatlatlmas ve pedofilik
bireylerin soyutlanmasyla (hapis cezas) yeni
maduriyetlerin nne geilmesi de amalan-
maktadr. ocuklara kar ilenen cinsel sula-
rn cezas eski ceza yasasnda en az be yl
olarak tanmlanrken, yeni yasann 103. Madde-
sinde bu ceza 8-15 yl arasna ykseltilmitir.
Cinsel saldr sonucu madurun beden ve ruh
salnn bozulmas halinde ise, cezann 15
yldan az olmamas gerektii belirtilmitir.
7
Bu
gelime, soyutlama yoluyla toplumu ve masum
insanlar pedofilik bireylerden koruma eiliminin
yasa koyucu tarafndan daha n planda ele
alnd eklinde yorumlanabilir.

Cinsel saldrya urayp ruhsal durumu olumsuz
etkilenmeyen insan neredeyse yoktur. O neden-
le bu hkmn hemen tm cinsel saldr sularn-
da geerli olabilecei ngrlebilir. Bununla
birlikte, cinsel saldr madurlarnda ksa sreli
ve dk iddetli ruhsal bozukluklarn gelimesi
halinde ruh salnn bozulmu saylp sayl-
mayaca konusu bilirkii hekimler ve yarglar
arasnda gr ayrlklarna, ok deiik yorum
ve uygulamalara yol amtr.
15
Sonuta sank-
larn daha az ceza ile serbest kalmalar nede-
niyle ocuklarn bu kiiler tarafndan yeniden
istismar edilmesinin nne geilememitir. Ayr-
ca Trk Ceza Kanununda bu bireylerin yeniden
eylemde bulunma olaslna kar kayt altna
alnmas, izlenmesi ve tedavisi ile ilgili henz
hibir yasal dzenleme bulunmamaktadr. Bu
nedenlerle, bu kiilerin yarglanma ve cezalan-
drlmasnda byk sorunlarn yaanmas ve
suun yeniden ilenmesinin nlenememesi a-
sndan bu bireylerin saptanmas, kayt altna
alnmas ve tedavisi ile ilgili yasal deiiklik
nerileri gndemdedir.
15
Sunulan olgunun da
pedofilik eylemlerinden dolay nc kez
yarglanmakta olmas bu gereksinmeye iaret
etmektedir. Konunun ilgililer arasnda ayrntl
olarak tartlarak ortak grler gelitirilmesine
gereksinme vardr.

SONU

Cinsel istismar ortadan kaldrmann en etkin
yolu, olumasn nlemektir. Yeni maduriyet-
lerin olumamas iin sk ekilde adli ve klinik
izlem, kimyasal ve cerrahi kastrasyon, psikote-
rapi, psikofarmakolojik ilalarn kombine kullan-
m en byk yarar salamaktadr. Baz lkeler-
de, kendilerine zel terapi uygulamalarna katl-
may taahht eden pedofiliklerin, baarsz
olduklarnda cezaya arptrlmalar kouluyla
cezalarndan indirilen sre boyunca terapi
almalar olas olabilmektedir.
15
Trkiyede de bu
olgularda ceza ile zorunlu terapinin birlikte

_____________________________________________________________________________________________________

uyguland ve terapiye uyumun cezadan indiri-
me olanak verdii uygulamalar etkili olabilir.
Sunulan olgu zelinde bir deerlendirme yapla-
cak olursa, olgunun toplam 12 yl hapis yatm
olmasna ramen, slah olmad ve yine pedo-
filik eylemlerde bulunduu grlmektedir. Son
tutukluluunun bitimiyle birlikte yeni madurla-
rn ortaya kma riskinden sz edilebilir. Bu
olguda uzun sreli hapis cezas ile soyutlanarak
toplumu korumak uygun yol gibi grnmektedir.
Cezadan umulan fayda bylelikle yerine getirile-
bilecektir.

Her pedofili olayn ve pedofilik bireyin ceza
indiriminden yararlanma durumunu o olaya
zg koullar dikkate alarak deerlendirmek
daha uygun olacaktr. Yukarda ana hatlaryla
deinilen noktalarda klinisyenlerin netlemeleri
asndan bilgi birikimine gereksinme vardr.
Cezai slah yntemlerinin pedofilik eylemleri
engelleme konusundaki baars, geni lekli
almalarla ortaya konmaldr. Bylelikle pedo-
filide ceza indirimi uygulamalar ile ilgili daha
net yorumlar yaplabilecektir.

Pedofilinin psikodinamik, biyolojik, sosyal, tbbi,
etik ve adli boyutlar vardr. Bu makalede, az
grlen bir bozukluk olmas nedeniyle bir pedo-
fili olgusunun tanmlamas yaplarak adli psiki-
yatrik boyutuna dikkat ekmek amalanmtr.

KAYNAKLAR

1. Fagan PJ, Wise TN, Schmidt CV Jr, Berlin FS.
Pedophilia. JAMA 2002; 288:2458-2465.
2. Kaplan HI, Sadock BJ. Klinik Psikiyatri. E Abay
(ev. Ed.), stanbul: Nobel Tp Kitapevleri, 2004.
3. Erdoan A, Tufan E, Karaman MG, Atabek MS,
Koparan C, zdemir E, et al. Characteristic fea-
tures of perpetrators of sexual abuse on children
and adolescents in four different regions of
Turkey. Anadolu Psikiyatri Derg 2011; 12:55-61.
4. Dhawan S, Marshall WL. Sexual abuse histories
of sexual offenders. Sex Abuse 1996; 8:7-15.
5. Tamam L, Saygl M, Uuz , zpoyraz N,
Levent BA. Pedofili ve ensest: Bir olgu. 34.
Ulusal Psikiyatri Kongresi ve Uluslararas Uydu
Sempozyumu, 29 Eyll-3 Ekim 1998, zmir.
6. Hill SA. The man who claimed to be a paedo-
phile. Journal of Medical Ethics 2000; 26:137-
138.
7. Soysal H. Adli Psikiyatri El Kitab. Gncellenmi
basm, stanbul: zgr Yaynlar, 2012.
8. Raymond NC, Coleman E, Ohlerking F. Psychi-
atric comorbidity in pedophilic sex offenders. Am
J Psychiatry 1999; 156:786-788.
9. Cantor JM, Kuban ME, Blak T, Klassen PE,
Dickey R, Blanchard R. Grade failure and educa-
tion placement in sexual offenders educational
histories. Arch Sex Behav 2006; 35:743-751.
10. Aktepe E. ocukluk a cinsel istismar. Psiki-
yatride Gncel Yaklamlar 2009; 2:95-119.
11. Allnutt SH, Bradford JM, Greenberg DM, Curry S.
Co-morbidity of alcoholism and the paraphilias. J
Forensic Sci 1996; 41:234-239.
12. Rada RT. Alcoholism and the child molester. Ann
N Y Acad Scid 1976; 273:492-496.
13. Akduman , Oral G. Pedofili kavramna kuramsal
yaklamlar. Adli Psikiyatri Dergisi 2005; 2:15-19.
14. Levine SB. Paraphilias. BJ Sadock, VA Sadock
(Eds.), Comprehensive Textbook of Psychiatry,
seventh ed., Philadelphia: Lippincott Williams
and Wilkins, 2000, p.1640-1642.
15. Erdoan A. Pedofili: Klinik zellikleri, nedenleri
ve tedavisi. Psikiyatride Gncel Yaklamlar
2010; 2:132-160.


ISSN - 1302-6631

ANATOLIAN JOURNAL OF PSYCHIATRY
Anadolu Psikiyatri Dergisi

Case reports / Olgu sunumlar




A female adolescent with factitious disorder presenting neurological and psychiatric symptoms:
case report



Bipolar disorder that presented with mixed symptoms that accompany Wilson disease:
a case report


Olgu sunumu



ANADERGİ-151-1 (Ek Sayı)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ANADERGİ-151-1 (Ek Sayı)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ISSN - 1302-6631

ANADOLU PSKYATR DERGS

You might also like