Een wandelroute over de campus

ARCHITECTUUR
& KUNST

De route duurt ongeveer een uur.

CAM

29

LINDE

LAAN

26

25

AN

HORST

24

DE

22

16
23

RS

N
LAA
CALS

33

32

19
DRIE

CAMPUSLAAN

17

18

NER

34

DE

15

A
LOL

ZU

RH

OR

ST

14

12

14

AN

6
3

CALSLAAN

TE

DE KNEPSE

31

AC
H

HO

21

DE

OUDE

27

28
LA
PUS

20

CAMPUSLAAN

30

13

11

7
4

DE ACHTERHORST

T RITKE

10

DRIENERBEEKLAAN

ENSCHEDE
AUKE VLEERSTRAAT

ATION
ERLO

architectuur & kunst een wandelroute over de campus

A35 - A1

1
2
3
4
5

Het Signaal
Spiegel
Het Ding
Paviljoen

6 Spiegel Spiegel
7 De drie
watervlaggen
8
9
10 Kolommen
11 De Trom

12
13
14
15
16
17
18
19 Ideenvanger
20 Hogekamp
21 Information Plaza
22
23 Torentje van Drienerlo

24
25 Bonita Avenue
26
en De Snorkelaar
27
28 Box
29
30
31
32 Carillon
33
34

Extra info
www.utwente.nl

Studium Generale
a.aarten-heukels@utwente.nl

Literatuur
H.A. Bakker,
P. Timmerman,
2011. Zie ook: www.groteA.nl

colofon
De Kunst & Architectuurroute is een uitgave van
december 2013
Redactie
Ontwerp: Lidy Roemaat LRGO
Rik Klein Gotink
Drukwerk:

, 2011
,

ARCHITECTUUR
& KUNST
Blabla

Een wandelroute over de campus

ARCHITECTUUR & KUNST

De Universiteit Twente (UT) is de enige Nederlandse
universiteit met een echte campus: een uitgestrekt
en onderzoek, faciliteiten voor sport en cultuur,
huisvesting voor studenten en medewerkers en een
studiestad in het groen. De gebouwen die de
afgelopen 50 jaar op het voormalige landgoed
van recente architectonische ideen. De meeste
de UT ontworpen.

De campus is in 1961 volgens de principes van

structuur aan het terrein en zette grote gebouwen

Embden scheidden wonen, werken en recreren
aanpak bouwde een groep jonge architecten knusse
en uitbundige architectuur. Vanaf 2000 was Jan
Hoogstad supervisorarchitect op de campus;
tegenwoordig is dat Peter Vermeulen.

De UT is een ondernemende researchuniversiteit.

schapsgebieden die variren van psychologie en
bestuurskunde tot technische natuurkunde en
techniek, medische innovatie, nanotechnologie
9000 studenten; een groeiend aantal komt uit het
buitenland. De ondernemendheid van de UT is

de grootste werkgever in Twente.

00
Start

kamp. De Drienerlolaan voor je vormt de

ruggengraat van de campus. Deze weg
functies van de campus met elkaar. Rechts

komt uit in het centrum waar plek is voor sport,

cultuur en recreatie. De route voert door deze
gebieden die ieder een eigen karakter hebben.

01

Het Signaal

1975

Bert Meinen

studenten aan dit beeld erg mooi te

op een verkeerssignaal en dat was ook wat

geometrische vormen en moderne materialen;

02

Spiegel

1964 /
2000

Wim van Tijen

heid. Het is trotse architectuur die door

weinig aantrekt van de omgeving. Aanvan

zetten, genspireerd door het werk van de beroemde

een energiezuinige glazen jas gekregen die

03

Het Ding

1974

Studenten UT

Een jaar lang bereidde een klein clubje in

voorgerekte stalen kabels. Het constructieprincipe

uitvinder Richard Buckminster Fuller. Kunstenaar

04

Paviljoen

1964

Joop van Stigt

Dit gebouw is een schoolvoorbeeld van

architectuur is opgebouwd uit kleine

knusse structuren. Kenmerkend voor dit
paviljoen is de stenen schoorsteen waaromheen de
vleugels uitwaaieren. Het paviljoen was van oor
sprong de personeelskantine.

05

Lodewijk Baljon Landschapsarchitecten

Onderwijs- & Onderzoeksplein

2009 /
2010

compact; de gebouwen staan hier dicht

initiatief van masterplanner Jan Hoogstad)

opzet: grote gebouwen in een groen parklandschap.

06

Spiegel Spiegel

1996

Jan Merx

Cest moi aangebracht, een klus die

hem maanden kostte. Ook kun je het woord WAAR

de waarheid kent meerdere kanten.

07

De drie watervlaggen

1979

Jo Pessink

Als deze fontein werkt, stroomt water uit

de zuilen en klatert het in de schotels. Dit
werk van Jo Pessink is stoer en krachtig,

en medewerkers kozen het in de zeventiger jaren

als beste ontwerp voor dit pleintje. Tegenwoordig
naar The Gallery (een centrum voor innovatieve

08

Carr & Nanolab

2010

Jan Hoogstad

Technische Natuurkunde, Chemische

Technologie en Elektrotechniek.
Direct ertegenover ligt het knalrode
Nanolab met een hightech cleanroom,

in de grond steken, zodat de laboratoriumvloer

09

Dakschildering Carr

2010

Jan van der Ploeg

schildering op het laboratoriumdak in de

binnenplaats goed te zien. Halve cirkels
in brede kleurbanen compenseren de
steriele witheid van het gebouw. Van der

buitenland gemaakt. Krachtige kleuren, eenvoudige

10

Kolommen

1988

Evert Strobos

Veertien stalen kolommen tussen de

bomenverzameling van het Pinetum. Ze

wie deze werken in de voortuin stonden.

monumentale tekens een plek in het landschap

11
1968

De Trom

Evert Strobos

de Trom. Een vroeg werk en uitgevoerd

boyante kleur is atypisch. Verder is het een

opvallend in het landschap: monumentaal, sober,
ritmisch en krachtig.

12

Mohana van den Kroonenberg

Buste Harry van den Kroonenberg

Harry van den Kroonenberg zette als

rector (in de jaren 80) de deuren naar de
ondernemende universiteit: de UT haalde

2011
van de UT werd dit bronzen borstbeeld onthuld.

13

Horst

1968 /
2007

Van Mourik & Du Pon/

Van Mourik & Vermeulen

punt op de campus. Ook dit gebouw stamt

van functiescheiding is in de toren duide

de grote betonnen schachten ondergebracht. Let

ook op het golfende beton dat een fraaie schaduw
werking heeft.

14

Bestrating Horstplein

2010

Frank Sciarone

afstand en je ziet een grote ovaal en drie

vorm. Uit perspectief getrokken, net zoals

standpunt, als een vierkant, een cirkel of een ovaal

deze perspectivische vervorming gespeeld.

15

Cubicus

1973

Leo Heijdenrijk en John Mol

Dit gebouw is prachtig in het landschap

ingepast; op allerlei manieren kan de
natuur binnendringen. Het gebouw
bestaat uit structuren met elk een eigen
collegezaal, trappenhuis en kantoren.
Door het ingenieus aaneenschakelen van deze
ontstaan dat toch knus aanvoelt. Een schoolvoor
is de helft van het gebouw door brand verwoest.

16

Diverse kunstenaars uit Zimbabwe

Tengenengebeelden

lende kunstenaars uit Tengenenge, Zim

babwe. Deze beeldhouwersgemeenschap
werd in de jaren zestig opgericht door de
charismatische tabaksplanter Tom Blome

2012

stenen beelden samengebracht.

17

Bubus

Ruurd Hallema

kubus: de zogenaamde Bubus. Kunstenaar

Ruurd Hallema maakte een object van

1987
het 2500 kilo.

18

Faculty Club

1964 /
2003

Piet Blom / Abel Blom

verschillen en vides week in alles af van

de sobere en transparante interieurs van

handtekening is zichtbaar in de gevel: een vierkant

raam op zn punt. Het doet denken aan de Rotter
door zoon Abel Blom verbouwd tot chic restaurant.

19

Ideenvanger

2004

Fred Bellefroid

De Belgische kunstenaar Fred Bellefroid

ontwierp dit beeld ter gelegenheid van
het afscheid van rector Frans van Vught.
nog een bronzen beeld van Bellefroid,

tot de meeste andere kunstwerken op de campus

20

Hogekamp

Samuel van Embden e.a.

Van Embden maakte in de geest van de

ondubbelzinnig laat zien wat het is: een
studeermachine. Techniek mocht gezien

1967

staat het leeg; het plan is om het te verbouwen tot

studentenhuisvesting en campushotel.

21

Information Plaza

1996

Andrea Blum

Andrea Blum is een Amerikaanse kun

stenaar die dit werk speciaal voor de UT
uit twee overlappende vierkanten en is
bedoeld als ontmoetingsplek: bovenop

informatiepunt: de lichtkrant geeft nieuws weer.

voetgangers een centrale doorgangsroute vormt.

22

Bastille

1969 /
2003

Piet Blom / Robert Winkel

Dit gebouw werd direct De Bastille

gedoopt, omdat de buitenkant sterk aan
denken. Wie naar binnenstapte werd

muurtjes, nisjes en trappetjes wist Blom een labyrint

te creren, waarin de ontmoeting centraal stond.
gebouw verbouwd.

23

Torentje van Drienerlo

1979

Wim T. Schippers

ningspunt werd: het Torentje van Drienerlo.

dat wegzakte in de drassige Twentse bodem.

Het Torentje werd een icoon van de UT.

24

Vrijhof

1970 /
2006

Jan Verster / Hylke Gjaltema

campus: voorstellingen, concerten,

ateliers, popstudios, een kunstuitleen en

trale bibliotheek waar een deel van de kunstcollectie

van de UT te zien is: werk uit de verzameling van
afgeronde hoeken, sluit aan op die van de Bastille.

25

Bonita Avenue

2012

Avenue van Peter Buwalda. Deze succes

volle roman speelt zich grotendeels af op
de campus van Tubantia University met

Hiervoor stonden de UT en een vorige rector model;

wandelingen langs de plekken uit het boek.

26

De jongen in het bootje en

Petra Groen
De Snorkelaar

2004

de studieplekken van de bibliotheek. De

het Volkspark in Enschede, maar veroorzaakte veel

27

Amphitheater

1962

Piet Blom

Dit intieme openluchttheater is ontworpen

door Piet Blom. Het maakte onderdeel uit
achtige structuur die zich uitstrekte van
de Hogekamp tot aan sintelbaan en sport

en het openluchttheater gerealiseerd. Het theater

wordt zomers gebruikt. De akoestiek is voortreffe

28

Box

Floor Arons en Arnoud Gelauff

Deze nieuwkomer op de campus kenmerkt
zich door strakke gevels. Waar Herman

uitlokt, is het hier de bedoeling dat de

2007

doorsneden door een route die in het verlengde

van de voormalige boogschietbaan ligt.

29

Tangodansers

1986

Marijke de Goey

ontwerper, geworteld in de Nederlandse

traditie van geometrische helderheid:

voor de openbare ruimte en maakt ook sieraden.

campuspleintje, maar moesten verhuizen. Op deze

30

Patio Complex

1965

Herman Haan

hechte studentengemeenschap creren.

... Patio Complex

31

Woonflatje

1965

Maarten van Wensveen

Dit formele gebouwtje contrasteert met

Haan. De architectuur is hier op het indi

toen mannen en vrouwen op de campus

nog gescheiden woonden, heette dit door mannen
de binnenplaats van meisjeshuisvesting Logica.

32

Carillon

Gerrit Rietveld

De UT kreeg dit aangeboden door een

Het ontwerp is van Gerrit Rietveld.

1964
De UT stelde geen beiaardier aan omdat men wilde
dat studenten en medewerkers zouden musiceren.
Dat gebeurt nog steeds, hoewel er nu ook een
automatisch systeem is.

33

Sardineblik

1975

Ger van Elk

Ger van Elk is sinds de jaren zestig bekend

woordigers van conceptuele kunst in
Nederland. Dit grote, half opengedraaide

als ludieke tegenhanger van de serieuze

wetenschap. Vroeger lag dit werk prominent in
de middenberm van de Drienerlolaan die toen
vierbaans was.

34

Roombeek

2012

in Enschede, in 2001, besloot men de

oude Roombeek weer zichtbaar te laten

Waterschap Regge en Dinkel de ingenieuze

onderdoorgang onder de Drienerlolaan aan. De