You are on page 1of 265

&

'

-
-

&

'

......
1:
1.1:

1.1: -
:



' ,
.
, ,
, , ,
Doppler.
.
.

.

. ,
..

.
. F ,
F .

. .
.
.

. , ,
.

.
.
.
.

.

, .

.

1999

14

18

21

25

29

30

1-1

,
.

.

- -
-
.

( ).

1-2


.
,
, ..
(),
. t
,



.
1 s

,
,

,
, ()

1 rad/s.
:
. 1.1
.

1-3

.
.

. 1.1 .
.


.

0 , .
. 1.2


,
.

(1.1)
.
, 0
, .

. 1.2
.
.


.



(1.2)

(1.3)

max amax,
.
0 ( = 0 )
' ( = = - ).

. 1.3

,

. 1.4 .
( ) (
), , .
0 ,

".

EIK. 1.3
.
,
.

(1.1), (1.2) (1.3)


,
.

, (. 1.5), d 0 .

. 1.5

. t= 0
.

(1.1), (1.2) (1.3) :


(1.4)

(1.4)
. t = 0 - d
(1.4)

.
.

,
)

1.6

m ,
, ,
. .

(1.5)
(1.5) (1.3)

(1.6)

(1.6)

(1.7)


.

. ,
.

m2 (1.7)


. F (
)
D .

. 1.7


( )
( ),
,
.

,
.

(1.8)
1-1
m
.
. .
:

(1.8),

, .

.

(. 1.8.).
F=w
(1.9)

.
x x:
, (1.9),
(1.10)
Hooke F=Kl F'=K(l+x), (1.10)

(1.11)

. 1.8

(1.11)
.

. (1.8)

.
, ,
(1.12)

0 ,
:
0 ,
, ,
F '
F. , ,

. 1.9
F '
. F'

(. 1.10)

(1.13)

(1.13)
(1-14)
(1.12) (1.14)

(. 1.11).

. 1.10
,
F'=Dx.

x

.
. 1.11 ,
, .



(1.12) (1.14)

1-4

C (. 1.12)
L. .
(..
) Q
(. 1.13).
. ,
, (I)
(. 1.13).
.
1.12

LC.

, ,
.
.
,
.
Q (. 1.13).

. 1.13 , Q, .
.

. O
,
(. 1.13-).
.
.


(1.15)

,
(1.16)

,
.
t = 0 .
,


. 1.14


.
, LC.

, , . .

,
(1.17)

(1.18)

(1.17) (1.15)
(1.19)
(1.18) (1.16)
(1-20)

(1.19) (1.20)
,
. 1.15
U . UE UB .

. 1.15
,

.


. , ,
.
. ,

. ,
, .

(1.21)

.

,
m
. 1.16
,
, .
. 1.16 ,
/2.

.

, -
- . LC,
- -
, .

1.2
LC L=2mH,
C=5F. V=20V.
)
.
)

.
:
)


(S.I.)
,
,


(S.I.)

. 1.17



.
.

1-5

1.17
.
, ,
. ,
,
.
.

, .

.
( )
.
. ,

.

. 1.4
.
,
.
. 1.18

( )
F '
( )

.


.
To b

.
b.

. 1.19

b
:
(. 1.19),
.
b.
, -
-
(. 1.20). b
.

)
)

, b,
(.1.20). b (.1.20)

.

, , , , (. 1,20)

' .

()

()

()

. 1.20 ()
.
() . ,
() , ,
()
.

()

.


.

,

. 1.21
.

. -
- ,
, . , b
. ,
.

, , ,
.

. 1.22
.

LC (. 1.22)
,
. . .
,
,
.
LC .
, .

.

()

. 1.23 ()
, () ()
, ()

.

()

()

()

1-6

1.24
.
,

.
,

f0.

. 1.24 -


( f 0 ) .
.


.
.
1.25 ,
2 ,
, .
.
.

( ) -
- .

. 1.25 .

. 1.5 Fundy .
.

, . 1.6 '
f fo, .

f
. ,
.

f
.

, f
f


( ),
,
.
. 1.26 , .
() , ()
.

. 1.7 ,
,

. 1.27 ,
.

1.27
,
. 1.28
.
.
,
.
,

2 .



, -
- -
. ,
f .

. 1.28
b (bi<b 2 ).

f0.
.

.


.

.
, .

LC (..
)

.
.
. (.1.29). . 1.29 LC , / .
. ,

. .
1.30 / / , .


.

.1.30 /
LC
,

{R,<R2)

. 1.8


,

.

(. 1.31) ,
(. 1.31).
, ,
(. 1.31 ). (. 1.31),
, ,
fo. ,
/ (. 1.31 )
. f
()

,
.

. 1.31
.
()

.

1.32
.
,
().
1.32 .
,
.
, ,
.

. 1.32 .



.

1850.
226 . ,
,
.

.
,
.
. '
.
LC,
.
.
'
. LC
. (
) .
LC,
.

(
),
. , ,
, , .

1 -7

. 1.33

LC,

.

1.34
,
. .

( ,) .
- -
( 2),
. . 1.34 .
.
, , . ,
,
.

.

.
.


,
.


(1.22) (. 1.35)
(1.23) (. 1.35)

. 1.35
() ().
().

,

(. 1.35),
(1.24)
(1.22) (1.23) (1.24)
(1.25)

(1.26)

(1.27)

(1.28)

(1.26)
,
.
.
. 1.36 ()
1 2
,
3. () 1 2
180
3.

=0 (. 1.36). (1.27)

(1.28)

.

(1.27) (1.28),

(. 1.36),
= 0

.

,
,
.

(1.29) (. 1.35)
(1.30) (. 1.35)

,

(1.31) (. 1.35)
(1.29) (1.30)
(1.32)

(1.32)
(1.33)

.
.
(1.34)
(1.33)
(:)


(1.33)
(1.35)
(1.35)
.
, ,
2. (. 1.37).
( )
.

. 1.37 (
) ( ) .


'

= 0,1,2,


(. 1.37)

t2 - t1 .



.

.


. ,

.
. b
.
. .
.
.
.

.

, , .
,
, .
,
, .

1.

.
.

(). .
(
)
.
.
.

.
.
, ;
2.

.
.
, .
(

).


.
.
()
.

.
;
3.



. 1.39

..
,
..
. .

. .
.



1.1


,
.
,
)

)

)

)

)

;

1.2


.
; .
,


;

1.3

F

;

1.4

.
)
,
: 1) ; 2) ;
)

.

1.5

1.6

.
t=0
(=).
)
;
)
= - ;
)
;

1.7

1.40
,
.
-;
)
4
)
, ;
4
)
;

1.8


mA mB

.

d ,
.


1.9

LC
3 10 -6 s.
. , ,
)
;
)
;
)
;
)
;

1.10


. ;

1.11

,
.

1.12

, .
.
1.41 ,
. )
) , .

1.13

V.
:
.
)
.
)
.
)
.
)

1.14

LC 100kHz.

L
' .
L/4, :
) 25kHz ) 50kHz ) 200kHz ) 400kHz
.

1.15

1,5 V. . 3V.
1)

) ) )
2)

) ) )

1.16

:



,



, . .
1.17

)

,
)
,
)
.
.

1.18

,
)
.
)
.
)
.
)
.
.

1.19

t1
. t2,
,
) 2; ) /4; ) 3/4;
.

1.20

1.42
,
.
. ;

1.21

. ;
.
)
)

.

)
.
)
.

1.22


.
)
)
.

.
)

.
)
.

1.23

1.43 .

.
f0
)
)
)
.

1.24

2 3....

, 2, 3 ...., :
)
)


1.25


, . , , 5cm 3cm.
=

180
-

1.26


. F1 f2
.
;
)
.
.
)
2.
)


)
.

)
f1 - f2 .


1.27

1.44
.
1=120/m1=120()N/m A'2=80N/m. To
, m=2kg .
,


.

1.28

m=2 kg .
=0,5 m.


)
D .

)
2= 0,4 m.

1.29


. ,


,

.


1.30


C=5 F
.
, .
[: 1126 H z ]

1.31


C = 2 0 x l 0 - 6 F L = 5 x l 0 - 2
. ,

V=50 V.
, .

. .
1.32

= 32cm

t = 0

1 = 1 6 c m .
= 1 cm .
[ : 50s ]

1.33

(S.I.),
.
;
[: 0]

1.34



,
.
cm.
, .

[ : x=0,14 50t (S.I.)]


1.35

.
cm.

.

1.36


.
,

(
) (
).
;
[ : 2 s]


1.37

x=2cm


,
.

1.38

, = 11OON/m,
,
m= 1 kg.
d=5 cm
.
:
,
)
.
)

)

.
)

)
.

[: ) 5/ Hz ) /2 3/2 ) 0,5 m/s ) 5 m/s 2 ) 15 ]

1.39

=20 cm
= 10 s.
. (
) x= 10cm.
[: 10/3 s]

1.40



,
)
=1000 kg.
, =18 km/h.
--
.
m=60 kg.
)

,
.
:

.

1.41

= 100 g

=300 N/m,
. m=20 g,
=30 m/s,
. :

)
.
,
)
.

)
.
.

1.42

LC

Hz .
)

1.43




1 F.

,

.


V=100 V.
t = 0
L=0,9
.
)

;

)

)
;
,
, ;

1.44


L= 16 mH
q=20 C

mA.

;
[: 40 C ]

1.45

m= 2kg
.

cm.
)
D
;
)
;

)
=4 cm;

1.46

2
.
k = 100N/m.
.

= 40 cm . :
)
)
)

2 1.
1
2 .
1
.

m1 = 1 kg m2 =3 kg .
[: () () 2 0 c m , () 1 1 , 4 c m ]
1.47

= 100 /m
.
, m] = 1kg , .
2 , m2 h.
1 l = 2m
,
.
h 2
)
1 ;

)
;

)

,
.
:

1.48

, m, = 0,3kg

.
0,25m. 2 , m2 - 0 , 4 5 k g , , .
.
)

;

)
;
,
)
, ,
, ;
:

1.49

1.47 :

.
t = 0 .
;
)

)
.
[:
) 0

1.50

1.48 = 6 V, R=2,
,

. .
)
;
)

10V;
[: 18 F]

, ,
, :
, ,



(1.36)

f(g(t))

u u

(1.36)

(1.37)

,
(1.37)
.
:
, ,
:

(
(1.38)
2 ,
.
(1.38)

48

49

52

55

63
70

72

74

2-1

, ,
.


- ,
.

2-2

(),
, ,
.


. ,
.
2.1

.
.
.

,
()
( ).

. ,

.

.
.

.
.
,
.

. 2.1


.
.

. 2.2
.

t x
,
(2.1)
.


. , 20C,
344 m/s,
. .

, ,
,
.

, .
.
.


. .

.
.
2.2

.
2.3.

.
. ,

.
.
, ,
.
()
. 2.3
(
).

, ,
. ,
, . . 2.4
.
.

. 2.5

( f )
.
( ) ( )
.
.
2.6
At. ' t. ( ) (. 2.6).
.

. 2.6 () t
ut. () .

,

.
(2.1) t


(2.2)

, ,
(2.3)



t0 = 0

y = t.

t,
,
,1

= ,
(2.4)

(2.4)

.


.


.

(2.4) y
, t
. (2.4)
.
,
.


(.. ) .

. 2.7

.
.


(t=t1) (2.4)


. (. 2.8),
. 2.8
.
.
2,
.


(=1), (2.4)



.
(. 2.9)

.
2.9

.

.

2-3

,
;
;

,



.
2.10
, ,
. ,

.

. 2.3
.

2.3
. ,
.
, .
.
.


(
).
, .

.
, ,

, .

.

. 2.11

2-4

2.4 2.4
.
.

. 2.4

.
2.12
0, 1,
2 ,...

.

(
) , .
2.12 0 , (r1 = r 2 ).
0 , 0
" " , " " .
, 0 " " .
772 0 "",
0 . .
.
1, r1r 2 =A. 1 " "
, " "
.

.
(. 2.13),
r1 r2 , /2.
" " . 1
, ,
. /2, , "" "" .
. 1 .
, ,
/2.

r1 r2, ,
. .
rx r2, , (/2)
. .

. 2.13 1, 2 ,...


.

.

, r1 r 2 . t ,

(2.5)

(2.6)

,
t
(2.5) (2.6)
(2.7)


(2.7)


(2.8)

(2.8),

= 0, 1, 2..

= 0, 1, 2...

(2.8) ' = 0 . .
0
.
,
.
:
, ,

( ).
. , ,
.

2.1
.
, . , ,
=4 cm , .
. u=340 m/s.
:
, ,
= 0, + 1,2...
= 0

2-5


(. 2.14)
. 2.14
.

. .
.
,
.

.
.
(. 2.15).
. 2.15

.

( 2.16)
-

. ,
- - . .
- .
( = )
, .
.


(2.9)
x ( 2.14 1).
,
( 2.14 2),

(2.10)
,
t,
(2.9) (2.10)
(2.11)

(2.11)

(2.12)

(2.13)

x .
(2.12)

.
.

[ (2.13)].

. 2.16
.

(2.14)
. 2.5
.
.

, .
.

(2.15)

, 2 .
.
(2.14) (2.15)
,

.
, ( =0, ).

,
(. 2.5). , ( ), (2.12) , =0 .

. 2.17
. ,
=0, , U,
. =/8,
.
.
=/4, (U= 0),
.

.

. 2.6 .



, (
).
,
, . ,
, , ,

.
, .
2.2

. x y cm I s.
)
;
)
x= 3,025 cm;
:


= 8 cm,
= 0,3 s

= 0,2 cm

x = 3,025 cm

2-6


. ()
.
, ,
.
+Q
-Q (. 2.18)

(. 2.1 8)

, +Q
-Q, (. 2.18). ,
,
2.18, -

. 2.18
() . ()
, ()
.
Q. () . .
.

, +q - q , .
.
.

.
2.19 .
(.2.19).
, -q,
+q,
. t=T/4
.
774
(. 2.19). , .
.
.
, c (. 2.19). ,
,
. 3 /4,
. .

. 2.19 . . .


. - (. 2.20). /4.
. 772
, . , ,
- -
. . .

, ,
() ( c ) .
. ( ) " ".

() t=0

() t=T/4

() t=T/2

. 2.20

. .
.

.
.

- -
.

.
.

( ) .

.
.

.
.

, , , 90 (
).
.

.

(2.21)
.

. 2.21
, .

2-7

. , - .
, -
- "" - ,
- ().

" "
.

.


,
.
. , ..
, 2.22.
, ( 2.22)
, ( ). .
, , ,
.
. .
.
AM ( amplitude modulation )
.
,
2.22

2.22

()

()

() .

FM (frequency modulation)
(.2.23)
.

.

. 2.23 ()

()

, )

.
20 - 20000Hz ( ). ,
, )
.
2.24 .

. 2.24 .


()
() , , .
"" .
() LC, ( 2.25).
.
, , LC.
,
, .
LC .
. , , , , ,
,
. ,
,
( 2.25).
2.25 .

. 2.25 ()

()

2-8


.
,
..
.
2.26, . , 2-6.
c,

. .
.
10 m . , LC,
.
5

. 30cm
1mm . .
.
.

. 2.26 . .

. 1mm 7 x 10-7 m
. .
, .
. .
400 nm 700 nm ( 400 x 10-9m 700 10-9m).

. .
:
700
630
590
560
480
440

630
590
560
480
440
400

nm
nm
nm
nm
nm
nm

. ,
490 491 nm . .
580
nm 580 nm. ,
, . .
. m .
.
"" , . -

.
, ().
, .

.
, ,
.
( Rontgen)
10-8 m 10-13 m .

. ,
(),
.
'
' .
.

. 10-10 m 10-14
m. .

2-9


,
.
2.27
, ().
.
,
(. 2.27)
. , , .

. 2.27
() ()

, ,
. ,


, ,
.
,
.

. 2.7
.

.2.8
.


(. 2.28).

, (),
:
. 2.28

.

. =.

1.

, , .

2.


,
,
, , .

(. 2.29).


(c) ,
()

() .


.

.

1.

, ,
.

2.

, () (b)

.

(2.16)

Snell ().
(2.16)
b
,
, .
(b)
(nh < ),
.
,
,
.
.
(2.16)
.
b .
,
( f ) , .

,
.

. 2.29


.

- -
0 .

.
,

. 2.31. . ( ), .


, ,
.

, .


. "" .
. ,
(). ,
. ,
.
. ,

, .

. 2.9 .


, 0 = 589 nm.


()

1,309
1,52
1,66
1,434
1,544
2,419

1,333
1,361
1,501
1,000293
1,00045

2.3
,

1,52. =30. :
)
.
)
,
)
,
)
.

:
)

c.

.
14
, f = 5 x 1 0 Hz.

Snell
()

2-10
2.33
, .
b nh.

. 2.33


,
. na>nb

Snell,
(2.17)

na/nb ,


90 - Snell b= 1
3
2.33.
(
)

(rit

.

.
4 2.33.
4
. ,
,
,
.

Snell. (2.17) b=90
(2.18)
(2.18)
.

. 2.10 - .

,

() (b) > nb.

.
, 41,1. ,
.
24 ( )
. ,
.
.

. 234 . () .

,

. 2.34 . 2.34
90 2.34
180 ( ).
,
() (.2.34)
.

. 2.11
.

2.4
() -. 1,33.
:

b,

, ,
. ,

(. 2.35).

. 2.35
,



. ,
.

2-11


, , .
,

.

.
2.36
, . . 2.36 , .
.
.
: (1) () (2) ()
(3) (4) (5)
(6) .

, '
, 2.37.
,
, .


.
.
.
.
.

. ,
.
.
, ( ), (.2.39)

, .

. 2.38
,
,
.

,
,
. Newton
.
.

2.40

()

,
, .
.
.




.
.


,
()
.

2.40 .

, ' , ,
,
.
.
, ,
( 2.40).
.

. 2.12
.


.
.

,
.

.
,
, .


(/2) .
.

.
(),
().
. /2.
.
c.
,
.

, .
.
.
: ,
, , , , .
:
, ,
.

, (c),
.


, , .
, ()
(b,) .

.
.
' , , .


1.

.

.
( )
( ).
2.41.
() ()
.
( ). ,

.

. 2.41

2.

2.42


.

.
. .
3.


3 mm ,
, .

,
, . .

. 2.43



2.1


)
.
)
.
)
.
)
.
.

2.2

, .
2.44
.

. 2.44

)
)
2.3

2.45
t]
1)

2)

2.4

;
;

, ,
;
)
)
;
, , ,
)
.
)
2.
.
)

1 2,
. 1
2.
;
)
.
)
2
1.

)
1.

)
1.

. 2.45

2.5


.
()
()
()
SI.
1.
;
2.

;

-
2.6

2.46 , ,
x '.

. 2.46

, .
2.7

2.8

.
.

2.9


()
()
()
. x y cm
t s.
1)
, ;
2)


;

2.10

1 2 =3cm. ,

: ,

1

1 2
2.
;
)
;
)

2.11

2.47
.
)

;
;
)

;
)

)
,
;

2.12

,
.
)
/2.
)
.
)
2.
)
.


2.13

8,5 min.
;

2.14

2.15


)
.
.
)

)
.
,
)
.
.

2.16

. 2.47

2.17


, .

2.18


)
;
;
)
;
)
;
)
(
)

2.19

)
.
.
)
.
)
.

2.20



;
)
)

SI.

2.48

2.21

;
.

2.22

2.48
, . 30
;

2.23

()

()
.

2.49

()

2.24

.
,
.

2.25

2.50 .
;

2.26

.
, ;

2.27


.
.
.
,
, ;

()

. 2.50

. 2.51

2.28

2.52 ,
.
,
d . d

.
;
)

,
)
d;

. 2.52


2.29

.

0,15 s.
; = 1,2 m
;
[: 10/6 Hz ,
2 m/s ]

2.30

:
(),
.

.

120.
1,57 m, 330 m/s, 39,6 m/s, 0,523 m ]

)
)
)
)
[:
2.31


==10 cm f=0,25 Hz.

u==3m/s. :
)

, x = 60 m .
,
)
, t = 21,5 s.


2.32

:
y cm t s.
)
)
)
)


.
;
t = 9/8 s
1cm = 0;

;

2.33

,

.

=2


)
0,5 s 1 s.


)
= 12,5 cm.

2.34

340 Hz
. ,
, .
, 0,5 m,
.
;
)

.
)

0,2 m.
;

2.35

.
:

y cm t s.
)
.

)

.
;
)
[: ) 5cm/s ) 0,1cm, 2cm, ... 0,5cm, 1,5cm, 2,5cm,... ) 10cm]

2.36

, 60Hz,
.
120m/s.
. .
[: 2m ]


2.37

100 MHz.
;
)
m m
)


;


)
LC,

s.

. 2.53

L=5 mH,
;

-
2.38


' = 1,5;

2.39


.
30.
.

2.40


.
.
60
.
.

2.41

-
.
.
[:

1,33]

2.42


650nm.
)
;

)
1,4;
;
)

2.43




;
[: =1,56 ]

2.44

2.54.


.

2.45


60 (. 2.55).

; (
).
[: 1,32 ]

. 2.55

2.46

1 2
, =3 mm = 0,4 s.
=5 m/s.
, r1 = 6 m r2 = 5,5 m
.
. .
[ : ,

0,4 s ]
2.47

2.48


. ,
, (
)

.
0 ,
, , , ,
d.
.

h,
.


.

. 2.56

2.49


d. .
)
.

)
.

2.50


.
,
, .
,
. -

. 2.57

.
[ : 8 cm ]

. 2.58

2.51

2.59 .

.
.
1,25 kHz .
() .

.
( )
.
0 = 0 , 4 0 8 m .

( x > 0 , 4 0 8 m)

;
= 3 4 0 m / s .
[: 0,544 m ]

. 2.59

2.52

(SI)

(SI)
2.

)
.

.

.
2
0,

ri=10m 2 ;

2.53

,
, t = 0 ,

:
( y cm t s)

u=20cm/s.
.
)

)

() ,

2.54


'

)
)

( , y cm, t s).


;
, t=l/40 s,


) ]


Hertz, , 1887,
Maxwell,
.
.
1900 Popov Marconi
.

,

.
, ' ,
, ,
, ,
, ...

.
.
.
.
60 km 350 km
.
.

.
,
, .
.
: 1000 m 2000 m.

.

.
: 100 m 1000 m.

.
10 m 100 m.

, 180 km.

,
.
""
. .
, ,
, , ,
, ..

VHF UHF. VHF


1 m 10 m ( 20 MHz 300 MHz) UHF 10
cm 1 m ( 300 MHz 30000 MHz).
.
' , ,

.
: 0,1 mm 1
cm.
.

()

.
(). ,
,
(bandwidth).

.
,
.

. 2.60

()
, .
.
, ,
.
.
,
( ) ,
.

.
,
, .
hand-off. ,
.
,
.

,
. AMPS
[Advanced Mobile Phone System, (
)]
800MHz, 450 900 (Nordic Mobile Telephone 450
900MHz) TACS [Total Access Communication
System, ( )]
AMPS.
AMPS Chicago, 1983.
666 30kHz,
832. FM.
GSM [(Global
System for Mobile communications, (
)], IS-136 (Industry Standard 136) IS-95 (Industry
Standard 95). To GSM
. 900, 1800 1900MHz.
900 1800 MHz. 100 kHz.
.
TDMA [Time Division Multiple Access, (
)], 8
.
, 7.
8 ,
.
.
,
.

Pascal 91

93

Bernoulli

94

98

101

3-1


, - -
.
( ).
, , . .
.
(
) , ....
.

3-2

1

.
.
3.1

.

. 3.1

.


.

.


( )

. 3.2
h pgh.

h:
:

(
)
.


:
S.I.

Pascal ()
,
.

.
( Pascal)
, 3.3,
. A.F

( ).

,

.
f
: x , . h
, Pascal,
.

. 3.1 Blaise Pascal (16231662).


. ,

, .

. 3.3 ()
.

() ,

.

()

()

3-1
w = 18000 . 3.4
;

.
:
Pascal .

.3.4

(3.1)

(3.2)

(3.3)

(3.3) (3.2) (3.1)

F , w
,

3-3


( )
(
).
.
.
.
.

. 3.2

.

,
.
.
- -

. 3.5
.


. ,
(. 3.5).

1 ,

(. 3.6).


. 3.6

.
.


.
.

At
V .
(3.4)


At ,
(3.5)
(3.5) (3.4)


. 3.7 t,

3-4

'
(. 3.8). .
mi
, At
Am2 2.
(3.6)
. 3.8

, AV, AV2 - .
m, m2 .

,
2 1 2 . '
(3.6)

(3.7)

(3.8)


.
.
.

= (3.8)

(3.9)

(3.9) :

.
(3.8)
, .
. .
3.9
.

.
, .
.
(. 3.9).
3-2

)
3 cm ; )
, , ;
:
)

3-5


TOY BERNOULLI ()

, ,
.
.
,
( ). Am
.

.
1738 Daniel Bernoulli
.


(. 3.10). , ,
. y1
,. 1.
y2 , 2 2. ,
11 ,

'

At
s1
, ,
. 3.3 Daniel Bernoulli (17001782). ,
.
. Bernoulli


. Bernoulli

.
. 3.10
.

s1
As2.

.

-
At.
(3.10)
W
. 1] () 2

()
(3.11)


(3.12)
, , Am yl
y2.

(3.13)

, 2 .
(3.11), (3.12) (3.13) (3.10)

Bernoulli .
Bernoulli
(),
(pgy)
.
Bernoulli
.
Bernoulli


( ) , .
. 3.11

.

.

. 3.11

3-1

;
0 (. 3.12)
, 2
, 2 ,
3 1 3 , , '
( ).
2
1 3 , Bernoulli

.3.12

2 , 3 . . , .

3-2
Torricelli

( )

3.13
.
Bernoulli (
) ( ):
(3.14)

, :

. 3.13

(3.15)


(3.16)
(3.15) (3.16) (3.14)

Torricelli ().
h
.

3-3
;
, ,
(. 3.14).

.
.
, , , , .

. 3.14

, .
.
.

3-3
Ventouri. 3.15
. 1 2, h , 1.

. 3.15

:
Bernoulli 1 2
(3.17)

(3.18)
(3.18) (3.17)
(3.19)

(3.20)

h1 1 h2
2.
(3.20)
(3.21)
(3.19) (3.21)

3-6


,
.

,

.

' .

3.16.
l.

.
F.
(),
.


. , 0
.
, ,

. , ,
/.
.
F
(3.22)
0

(3.22), S.I.,

poise ()

(C)

20

100

37

20

()

30


(Ns/m 2 )


(3.22). .
(3.22) .
.
. ,
,
.

. 3.16

,

.

. 3.17
R.


.
.

.


. ( Pascal).


1.
2.

.
.

,
( )
.

, .
( Bernoulli)
Bernoulli .

1.

, . .
. ;

2.


. 3.18
.
. ;

3.

-.

.
; ;

4.

(. 3.19).
. . ;
h;
. ;

. 3.18

. 3.19

- Pascal
3.1

3.2

3.3

3.20
.
)
;

.
)

. 3.20

3.4

. 3.21

3.21 ().
F1.
1)
)
) ) .

F2
2)

) F1 ) F1
) F1.
F 2 ) F1
3)
) F1 )

F1.


3.5

:


.

3.6

.
.

3.7

3.22 ( m3/s)
.

;

. 3.22

. 3.23

3.8

.
.
;

3.9

.
8 cm3 .
1)

) 8 cm3 ) 16cm3 ) 32 cm3 ) 4 cm3 ) 2 cm3
1 10 cm/s.
2)

) 2,5 cm/s ) 5 cm/s ) 10 cm/s ) 20 cm/s ) 40 cm/s.
.

3.10



. ;

Bernoulli
3.11

,
,
.
;

3.12


, .

. 3.24

3.13

3.14

h
A1.
2h 2
:
.

3.15

. ,,
)
.
.
)

3.16

:
Bernoulli ,

. 0 Bernoulli
.

3.17

;
.. .

. 3.25

3.26

Pascal -
3.18


3 cm2
200 cm2.

10000 ;
[ : 150 ]


3.19



. '

[ : 6,5 m ]

3.20


'
2,2 cm.
;
[ : 31,6 m/s ]

Bernoulli
3.21


8,86 m/s.
2 atm;

[ : 16,76 m/s ]

3.22


108 km/h.
;
. =100 m2.
1,2 kg/m3.


3.23

.


h=A cm .
.

3.24

,
h = 1,8 m ,

1 L ;
[ : 3,33 s ]
3.25

3.26

3.27

(. 3.27).





.
[: 6000 P a ]
(. 3.28)


16 cm2 20 cm2, .
)
m3 ;
)
;



[: 57,6 m3, 118 kPa ]

. 3.27

3.28


5m. 10 cm2
u=20 m/s. .
[: 5kW ]

3.28

, ,
(. 3.29).
, ,
=12 m/s. .
h= 10 m
.

3.29

3.29

(. 3.30).
.

1 cm2, h
.
[: 24,2 cm ]

3.30

(. 3.31)
h. ()
,
;
[: x=h/2 ]

3.31

.
h = 1 m .

3.30

20 cm

. 3.31

. :
)
.

)
.

)

.

)

.

[ : 2 m/s

, 0,8 m , 0,2 m , 0,5 m ]

112

115

116

122


126

131

132

4-1


, .

. , ,
.
' ,
, , () , ,
, .
, . .

.
.

4-2

.

. . . 4.1 - .
.
.
.
4.2
. .
,
.
(.4.2).

. 4.2 () .



. ()

.
.

()

()

.
- - .
, . .
,
- r, r
.
.
4.3 t1
1

. 4.3 ()
d.


t, .

d

'
. ..
, .
, ( )
.

.
.
4.4 .
,
, ,
(. 4.4) ,
' (. 4.4).

,
. cm,
(. 4.4).

= R .

. 4.4 ()

()
().

(ucm)
().

. 4.1

.
.

.
.
4.2
.
.
.
. .

. 4.2 .
.

(cm)

,
.

. ..

, .
.
,
.
,
, .

. 4.3

.


(. 4.5).
. ,
dt ds,
ds,
d. cm
(4.1)

(4.1)

,
. 4.5
ds,

(. 4.6).
, .
.

. 4.6 :

4-3



.


.
(),

.

. 4.7

. F'

.


.
)


zz. F
.
F,

l
().


.
1 m.

. 4.8
F .



.
.
F ,
(. 4.9)

.
,
,
.

.

. 4.9 F
Fx 1

4.10 F1 F2 .

.

'
, ( ). , ( )

.

. ,
. (
)
.
.

.

. 4.10
F1 F 2 .

.

.
4.11



.

F1 F2 . . d,
(. 4.12)
1 F1 2 F 2 ,


. ,
.

4.12

F1 F 2
.

.

4.1

4.13
, R1=4 cm
R2=3 cm,
.
.
,
F1=6
F 2 =10 .
.

. 4.13

:
F1
F 2

4.2
4.14
.
x1=5 cm x 2 =8 cm.
F1=50 F2=40 . F2
= 30 . ;
:

. 4.14

F1 .

F 2 F 2x F 2y

F 2x (
F 2x ), F 2y

,
.

4-4


.

. , ,
.
, ,
. .
. .
, ,
. , , .
,
(
).

4.3
l= 4m
w1=200N,
. = lm
w 2 =600 .
;
:
(w1),
- w2 -
2 .
. 4.15

(4.2)
, .

. .


(4.2)

4.4
, l w=400 ,
.
. =30 .
.
:
. 4.16

.

(4.3)
(4.4)

= 0


(4.5)
Fx Fy

(4.5)

= 400

(4.6)

(4.3) (4.6)

(4.4)
F

4-5

zz'
(.4.17). m1, m2 . . . . ,
. m1,
m 2 ... , r1,r2 ...

. 4.17

.

1 kg m2.


.

. .

I cm
Ip
, d , ,
Steiner ().
Icm ,
,
d


d.

.
4.18

d

4.5

R,
.

:
. 4.19



R,
R .

4.6
, m1 m2,
(m1= m2=m), , l.
, ) )

m1;
:
. 4.20

)
)
4.7
, R, ,
.

. 4.21
:

d=R

4-6

,
F = m
.
. ,

' . ()
( )

(4.7)

, ,


(
) .

(4.7)
. , ,
,
.
.

, (4.7)
,
,
, .


.
.
, ,
. 0 ,
,
.

. 4.22 ,
,

m
.

4.8
= 40 kg R=40 cm,
.
,
F= 6 . ,
, .
;

. 4.23

4.9
R, Kat I
,
, .

m. ,
.
:
.
m, mg
. 4.24

.
(4.8)


( ), F ( ) Mg.

Mg F .

(4.8)

(4.9)

(4.10)

(4.9)


(4.11)

.
(4.10)

(4.12)

(4.11)

(4.13)
(4.12) (4.9)

4.10
- ,
.
,

, xx'.
.

g.
.
:

. 4.25

mg .
:
(4.14)
xx'
(4.15)
(4.14) (4.15)

(4.16)

(4.16)

4-7


.
.

,
, , .

)
. 4.26
m .

.

m r (. 4.26).


zz

z'z
.
)

. 4.27

m1
m2 ...
.

4.27 zz .

. , ,
.
, m1, m2 .... ,
.
,
....
.
m1, m2 ...
. . .
1,2 ...

. 4.28
z'z .
,


.



(4.17)
.




(u=90km/h)
- (33 min)



,
. ,

, .
- ,

( )


.
)

,
.
L1, L2, ..,
L



4.17 dt
d,

(4.7)

(4.18)


,


Newton.

, ,

,
.
.
Newton
( - ). .


. 4.18
(4.19)

4-8

,
.
.

L = . -

.
,
(),
, ,
. - 2 4 .
. 4.29
-

.
0

Newton


,
.



.

, ( ),

,
. :

. 4.4 , .
, , .
, -
-
, ,
I .
, ,
, .

.
, ,
, ,
.
,
. 4.30 , ,
.

. 4.4

.

. 4.30
.


1,4 2,5 , pulsars. ,
,
,
15-20 km.

.
3000 . ,
25 .
4.11
0 4.31,
= 4 kg.
, =4 rad/s.
;
,
, , . ( )
3,25 kgm2
2,5 kgm2.

. 4.31
1 m, 0,2 m .
.
:
/ , ,

,
.
2 ,
.
,
. :

4-9

4.32, ,
z'z, .
,
mx,m2...


(4.20)
. 4.32


, (4.20)


. .
,
4.33
. 4.33
.

vcm .

4-10

.
.
.
F
R, (. 4.35).

. 4.34
F
. F
ds=R .

FR .

dW - d9

d1 ,d2...
. ,
4.35,

(4.21)

dW / dt
d / dt ,


. , ,
-



.
4.12
1=0,3 m ,

.
.
;

:
. 4.35

.

. .

,
.


4.13
R
.

h.
(g) .

:
.

. ,
. ,
, .
.
. 4.36

, Mgh.
,

(4.22)

Ucm

(4.23)
(4.22) (4.23)


.
F,
1 , . IN m.
F
l , 1N m,
0 .

- -

.
1kg m 2 /s.
- -
.

.
Newton

1.

.

.

.
, '
.
.
.

4.37

2.

.
.
0 4.38,
.
.
()
(. 4.38).
. .

. .

.

()

()

()

. 4.38

,
m.

3.



,
.
.
, :
,
.
. ;

. 4.39


4.1


. 4.40 , , ,

;

()

()

()

()

()

4.40

4.2

.
;

4.3


.
4.41
;
)
t1t2 .

t4
)
' , t1.
t1
)

t4.
t3
)
' , t1.

. 4.41

4.4

.
. )
) ) )
, ;

4.5

, , ;

4.6

. , ,
; .

-
4.7

:


,

4.8

. ;

4.9

4.42
.
. .

. 4.42

4.10

. 4.43

4.43 .
F1 F2 .
)
F2;

F1 F2.
)

4.11

4.44 .
F1 F2
. . F1 2/3
. F2
.

. 4.44


4.12

4.45 m
.
,
)
.
,
)
,
)
.
)

4.13

,
, .
;
.

4.14

4.46

z'z.
.
z'z.

. 4.45

. 4.46

4.15



' .
;

4.16

1,
2, 3 4 (.4.47)
. 4.47


4.17



)
.
,
)
.
)
.
)
.

4.18

4.48 . . 1
2. . ; .

4.48

4.19

' . F
. F
4.49

()
.

4.49

()

;
.
)
t1 ,
)
F .
.
)
F .
)
4.20

. 4.50


(. 4.50).

,
.
)
.
.
)
.
)

-
4.21

, .
;

4.22

4.51

. ,
, ' ,
.
t.

. 4.51

4.23



)
.
,
)
,
)

)
.
.

4.24

. .
;

)
.

)
.
)
.
)

4.25

,
.
;
.

4.26


.
. .
. , 180;
,
, ,
.
;

4.27

1 (. 4.52) ,
.
2 3
1.
:
) ) 2 ) 3 ) >/2 ) /3
. 4.52
.


4.28


.
.

.
1. .
2.
.

4.29

F :
) 1 rad/s 3 rad/s.
) 4 rad/s 6 rad/s.
) -2 rad/s 5 rad/s.
) -3 rad/s 4 rad/s.
;

4.30


, . .
.


4.32


, 4.53.
;
20 rad/s;

4.33

20 m/s.
40 cm.
.
[: 50 rad/s ]

4.34

, r - 40cm,
2

2 m/s .
;
[: 5 rad/s 2 ]

. 4.53

4.35

8cm .
5 m/s. :
)
.
.
)
[: 10 m / s , 9,9 Hz ]

4.36

, R=20 cm,
,

=20 m.
,
;
[: 8rad/s 2 ]


4.37

, ,
20cm.
200. ;
;
[ : 40 m ]

4.38

4.54 R= 0,5 m
.
F1=20N F 2 =30N. ;
[ : 5 m ]

. 4.54.

4.39

4.55

' .
F3=10.
. :

. 4.55

[:

16 Nm ]


4.40

R1=20 cm,
, R 2 =0,5 m.
,
( ) 150 .

.
[ : 60 ]

4.41

, 1=2 m, w1=200 w2=300 (. 4.56).


;
[ : 1,2m ]

4.42

4.57
1=4 m w1=150 .
1 m, .
w 2 =700 .
;
[ : 79 cm ]

4.43

l w1=100 (. 4.58).
.
=30 .
w 2 =40 .
.
[ : 7 8 0 , F=163,7 , =0,32 ]

. 4.56

. 4.57

. 4.58


4.44

. 4.59

(.4.59)
.
6m 100kg.
.
L,
' .

4.45

, = 2 kg R=0,5 m,
= 100 rad/s
F, .
5s. :
() ,
)
F.
)

4.46

, L=1 m,

(.4.60). ,
, , ;

. 4.60

4.47

, m= 100 g
, 4.61. = 16 rad/s,
z'z.
.

4.48

= 2 kg
R=0,4 m, =10 rad/s
.
.

4.49

20 cm 1 kg
2 Hz
.
100gr, 10 cm
. .

[:

1,9 Hz ]

. 4.61

-
4.50

=3 kg 1=40 cm
=10 rad/s
' .
.


[ :

4.51

8J]

= 8 kg R
. =5 m/s. .


[:

150 J ]

4.52

4 Nm 50 Hz.
;
[ : 400 W ]

4.53

m=40 kg R=20 cm,


5 Hz
' .
)
; )
5s.

[: 400J , 80W ]

4.54

. 4.62

4.62 L=2 m = 3kg,



.
F=10
.
F . :
F, .
)

)
.

)
( ) .

[:

. 4.63

4.55

W= 40 J, =7,9 rad/s,

P=158W]

, l=30 cm m,

(. 4.63).
.

, .

[ :

3 m/s ]

4.56

l w=100
4.64.
. =60.

4.57

4.65 h R
w. F
.

4.58


(. 4.66)
30.
.
.

. 4.64

4.65

4.59

R=0,30 m 1 kg.
100 -
.
5 s. , /5.
. (

. 4.66
).
[: 1 ]

4.60

4.67
.
L=1 m =0,6 kg. r=0,2 m
m=0,l kg ,
.
f1=10 Hz.
, .
.

[ : 5,8 Hz ]

. 4.67

4.61

.
5 m/s.
30 '
. .

. ,
,

[ :3,5 m ]
4.62


30. ,
,

4.63

4.68 m=2 kg

R. 2

.

.
: .

. 4.68

4.64

. 4.69 200 g
30 cm 40 rad/s.
.
F

15 cm; ( '

).
[ : 43,2 J ]

4.65

4.70 , ,
0,18 kg m2 =25 rad/s
.

.
.

. 4.69

. 4.70

4.66

, 20 cm, . 20 .
= 8 rad / s .
.
[: 50 kg]


4.67


.
;

. 4.71

4.68

- m= 120g
R=l,5 cm,
(. 4.72). , .

)
,

)
30cm.
.

4.69

m r ,
, 4.73.
, h
;
R=20 cm.

R.

4.70

. 4.72


[:

. 4.73

54cm]

1 2 ,
d.

12
,
4.74.
.
.
g.

. 4.74

4.71

m= 2kg
(. 4.75). 0
. .
u=8,4m/s.

.


R= 1,2 m.
[: 1,75 rad/s ]

. 4.75


.
.
( X)
,
.

. 4.76

C "
". ,
() (),
. C , .
C :
(
),
C.
C, .
Ax, A y , , , By, , ,

i, j k , y , .


F
(4.24)
r F.
r F
.

(. 4.77 )

. 4.77

r = d d,
0 F, = Fd (4.25)
F r.
0 (4.24)
(4.25) , (4.24)
.
,

(4.26)
r .
4-7.
(4.26)
.
,
,
.
.
.
(4.24) (4.26) .
,
, .
( Lorentz) :

4.79

. 4.78



' ,
.
. -

.
()

.
, ,
() ,
, .
-


' , , (4000 /min), 450 km/h. .

.

,
, ,
1 .
-


.
. (
) (. 4.80). ,
( ) .
,
1 E1
(. 4.80).
1


.


.

. 4.80


1
1.

1 1
1 (. 4.81).
, . '
, , .
.

.4.81


.
,
2 2 (. 4.80).

. 2

2 .


2/3 ,
' . .
, , , .. ' .
,

. (. 4.80).

.


.

.

.

. 4.82


(. 4.82 )
.
.

, .

755

160

163

Doppler

167

171

11

173

5-1

,
, ,
. . , ,
. , , .
,
, . '
,

( ).

,
. ,
. , , ,
.

. 5.1 .

, - .
.
Doppler, , ,
,
.

5-2

, (. 5.1),
. , .
"" . ( He)
(), ,
, .
.
,
. , , ,
" " ,
.
.
(. 5.2).

5.1
.

. 5.2
.

, .
, ( )
.
, () (. 5.3).

. 5.3 .

,
(. 5.4).

(. 5.4).

. 5.4 () ,
() .

. 5.2

.
,
- -
.
, ,
.
, , .

, :
=


.
5.3 . ,
, .


. , .
, -
- . :

.

.

, .
.
,
.

- .
.

5-3

1 2 m1 m2 1
2 , 5.5.
1 2 '. .

5.5

:
( ) (5.1)
(
)

(5.2)

(5.1)
(5.3)
(5.2)
(5.4)
(5.4) (5.3)
(5.5)
(5.1) (5.5) 1' 2 '

. 5.4

.

(5.6)

(5.7)
:

. 1 1 .
m1 = m 2
(5.6) (5.7)

u 2 '=u1,

.
2 (t>2=0)
(5.6) (5.7)

(5.8)

(5.9)

5-4

2
1 (5.8) (5.9)


. .
. 5.6 .



(. 5.6).


, (y,) ( ) (. 5.7).



, y

. 5.7

', ,


.

=
.
5.1
m=0,02 kg =200 m/s
= 0,98 kg . )
, ) , )
.
= 0,5
:
)

V .

. 5.8

(. 5.8), :.

5.2
mm1=2kg m 2 =3 kg
u1=10m/s 2=5 m/s . .
:
V .


V Vx
Vy (. 5.8).
, ,

. 5.8

5-5



.
.
,
. . ,
. , .

. 5.9


.

,
.
. , .
,
.
,
;

.
,
.
.

.



.
, ,
Newton ( )

.
- . 5.10
, Newton.
,
,
,
.


..


.


Newton .

.
Newton .

.
5.11

,

.

5-6


.
,


.
)
1, ,
+ , .

. 5.12 ,


.


. (, y, ) .
.
.
.
. 5.13

- ,
y.
() .
,

.

, (
),
. .
' u . t=0
u (. 5.14).
' t,
' , y'.
, y

. 5.14

',
'. ' ', ', ' (. 5.15).

. 5.15

u '
(.5.16).
, u

. 5.5 (1564-1642)
.
.
.

. 5.16


.
= ' + u
(5.10)
u
(5.10)

F = ma

F' = ma'

,

, ' , u .
,
'.
.
, .

5.3
' u . ' '
(.5.17). ;
:


= ' + u .

. 5.17

5.4
'

(.5.18). ;
:

. 5.18

5.5

'
x'O'y' 5.19.
:


. 5.19

' u

5-7

,
.
.
.

;

m,, m2
1, y1, z1 m1,

.
,
,

. 5.20

1 2 '
x (.5.20).

Newton

F , , a cm
.


' .
. 5.6



.

.
.


.
.

5.6
(1,0) , (3,0)
(2,5) (. 5.21). 2m, 2m 4m .

:

5.21

(2, 2,5).

5.7
0 .

(.5.22).
(.5.22). ;

()

()
. 5.22

:
.
,

5.8
/ = 0,5 m
. m1 = 0,001kg
m2 = 0,002 kg q q .
m}
.
:

m1 x
(. 5.23). mx 1 = 0
.

5.23

.
,
'
. ,
0,33 m
m1

5-8


.
'
.
( ).

. 5.7 .

.
( ) , .
.

+ dm
. ,
dt, dm u .
.
du
dm.
d . (. 5.24).

. 5.24

5-9

DOPPLER


, ( ), , , .
'
. . .



. Doppler.

-
() S
f s
.

. 5.25
.

. '
fA .

. 5.25

-
(. 5.26).
.
+ .

. 5.26


0 ()
.

,

()
.

(+) (-)
.

-
us (. 5.27).
. .

' . O ().
t t+T
u S T . .

. 5.27



.
us (. 5.28),
uST .

. 5.8
.

(-) (+)
' .



. 5.28




Doppler
, . Doppler
.

.
, Doppler, .
Doppler .
,
.

.

. , ,
.

( ) ().
.
5.9
50 m/s ,
400 3z, .
. . 343 m/s.
:
,

5.10.
140 km/h
500z. ,
110 km/h,
)
) ;
343 m/s.
:
140 km/h = 39,9 m/s
110 km/h = 30,6 m/s

, .
.
.

Newton.

.
Newton -

.
' u . ,
, ,

' :

.

. .

u dm/dt .

Doppler
.

-
,
.

1.


- (
).
-,
, . , 5.29.
. ;

2.

5.29

5.30


: , , , , ,
.
, . ,
5.30.
. ,
.
,
.
.

3.

Doppler
: , .... .
.
;
.
;
;

. 5.9 Doppler!

5.1


;
;

5.2

:
mi=2 kg m2=3 kg, , u1=3 m/s u2=3 m/s.

kg m/s
kg m/s.

kg m/s
kg m/s.

5.3

;
.
)
.
)
.
)
.

5.4


)
,
)
,
)
,
)
.
.

5.5

)
,
)
,
)
.
.

5.6

;
5.7


, .
)
,
)
,
)
.
)
.
.

5.8

;

)
.

)
.
)
.

)
, .

5.9

m . .
:
) 0; ) mu/2; ) mu; ) 2mu;


5.10


,
.
.

5.11


;
)


)
.

.
)
.
)

5.12


)
.

.
)


)
.
Newton.
)
.

5.13

.
u,
. ;

5.14

u.
()
, .
;

5.15

, ,
m . ' u , -

', m. :
) ; ) ; )
; ) ; )
; ) ;
) ;
5.16


, ; .

5.17


; .

5.18


.
)
- .
)
.
)
.
)
.

Doppler
5.19

5.20


)

)

)
.

Doppler
.
.
.

5.31
.
.

)
. 5.31

5.21


. 0

.



;


.
; ,
;

.
; ,
;

5.22

m=0,4 kg 1=400 m/s.


= 2 kg
,
,
0,5. :
)
, .
.
)
.
)

5.23

m =12 m/s . .
[: 6 m/s, 6m/s ]

5.24

, .
.

5.25

(1)

(2) .
(1)

m 2 (2)
) 1 1. ) 1' 1.

5.26

5.27

m l 1
.
m1 m 2
m2 ;

5.28


.
)

5.29

, . :
.
)
.
)
5.30

= 5 kg
. m=50 g



1=2 m.
;

.


5.31

=20 km/h .
5 km/h.
,
24 km ;

5.32

0 400 m/s,

300 m/s.
;

5.33


, m=2 kg , =6 m/s =4 kg. ) , . )
u=2 m/s,
,
.

-
5.34

20 kg,

20 kg , 30 kg

(l,1), ( 2 , 2 ) (3,1) .
.

5.35

.

. -
.

5.36

=120 kg s=6 m
m=60 kg.
. .

5.37

5.38


4 000 kg , . 1500 m/s

. kg



Doppler
5.39



;
340 m/s.

5.40

, ,
,
f1=500 z. ,
f2 =450 z.
; 340 m/s.

5.41


. ,
.

5.42

m=50 g t>=200 m/s


=950 g
(. 5.32).
=100007/m. :
)

.
)

5.43

m=20 g
= 1 kg
1 m.


.

5.44

m1=20 kg
=30. m2=30 kg ,

. 5.32



. ;
5.45

, s=4,2 m

m=1 kg, .

.
. :
)

.

)
.

5.46

() .

.
m. ,
' . , m. .

5.47

m1 0
m2 =2m1 x=l m (. 5.33).
, , .
=0,5. :
.
)

)
.

5.48

=200 N/m ,

5.34


.
1=4 m m2



m1 m2 .

<

5.33

. 5.34

5.49


2 5.35
. 2 1
1, 2

=0,5.

,

1
.
)

, , ;
)


)
1 2 ;


)

5.50

1
,


;

5.51

5.35

5.52

8 km/h
400 z.
54km/h, .
. 340 m/s.

5.53


1000 m. 1500 m ,
. 360 z
340 z.
,
.
.
340m/s.

DOPPLER
. 20.000 z.
. 2 MHz.
,

.
(.. , ..) ( .. ).

. 5.10 Doppler
. ()
.
R= , L= .

Doppler
. ,
, .

.
, . -

Doppler.

ft , , c

.

,
Doppler . , ,
(<20) .
, .
, ,
.
,

.
.
Doppler ( )
.

.

Michelson-Morley 187
190
193

Lorentz
195

200

202

205

208

212

214

6-1

1905
, Albert Einstein,
.
Brown ( ). ,
1921, (
). .

. 6.1


, , .
. ,

.
. , .
.

, ,
' . , Lorentz, Einstein
, .
, , . .
(
, " ")
.

. 6.2

1915 Einstein . .

,
.
Newton .

.
Grossman () (, , - -)
.
1919 ,
.
- -
, .

6-2

MICHELSON - MORLEY

Einstein ,
, ,
. , ,
.

,

, ,
.

. 6.1


- .

To 1887, ..., A.A. Michelson ( 1852-1931)


E.W. Morley ( 1838-1923)
.

.
, , .
Michelson - Morley .

.
, ' ,
.

()

. 6.3 Michelson (1852-1931).


.

()

()

. 6.2 () Michelson. ()

. ()

(. 6.2)
, (), ()
(, 2 ) - (). ( )
.
(. 6.3) ,
1
' 2.
: ) 2
.
6.2.

. 6.3

Michelson.

,

L. 2

. .


c +

c -
. (. 6.4)

. 6.4

1 ,
,
(.6.4).


.

90 .

. . , .
Michelson - Morley
1905 Einstein
.

6-3

0 Einstein
.
1.


. .

2.

,
.
.
Michelson -Morley. .
,
.
.
' . . , Michelson .

6-4

.
'
.
.
,
. . .
.

. , , , ,
' .

6-5

u . , , (. 6.5).

. 6.5 () ' , ", () .


- - , ,
(6.1)
.
, - As = ut. , ' . 21

(6.2)

;
(6.1) (6.2) At d
:
(6.3)
t) t 0 , .
' '

'
'.
.
.

.
,
. , ,
.
.
.
- , , -
' ' ,
, ,
. '
.
, , .
6.1

,
, .


;
:
(6.3)
To At

,
.

u = 0,5 c

u = 0,99 c

,
. '
.
' .
1972 , 1/10 1 3 s.

.

.

. ()
.

.

(0,99c). , 600 m.

. .

. 6.4 To CERN
.

0,99c
4800 m. , , ,
.
1976 (CERN),
, 0,9994c
.
30 ,
.

6-6


,

,
(. 6.5).
. 6.6 ()
,

. ()

' .
,


ut1 ()
.

()

.
.


(6.4)

, ,


1 .
.

- :

(6.3), (6.4) (6.5)

(/)
(/ 0 )
. " ".

( 10 ), .

.
. 6.7 () , () (. 6.7).

u=0,8


, .
,

. .

6.2

, , 25 m.
;
:
(6.6)

0 ,


.
u/ = 0,5 c 25 m.
;

u = 0,9 C

u = 0,99 c

6-7

LORENTZ



,
(') u ().
"" .
,
'
.
'
t=0
(.6.8). (, , )
'

.
x '
' , .

' (6.6)

(6.7)
'

y', z'

(6.8)

y' = y

(6.9)

z'=z

(6.10)

' ' (, y, z, u, t) '


.
. ' u ' - u .
(6.7). (6.7) u -u ,

. 6.5 . . Lorentz (18531928), . 0 Lorentz


1890,

Maxwell
.
0 Einstein
1905.

' (6.8)
t'
(6.11)

(6.8), (6.9), (6.10) (6.11) Lorentz


'. ,
( ' ).

< '

' -

Lorentz

.
x' t t'
.
. .


'
;
Lorentz (
' ) 1

(6.12)

'

' ' c
At .
6.3
680 m/s ( ).
20 m. ,
. ;
:

6-8

LORENTZ

'
, .
At
. ' t' ' . ', ,
u .

' '

. ,
(6.13)

' , ',
.
,

(6.14)

' , '
.
u c
.
, = c u' - c , , ' - c
= c ,
.
.
6.4

, , 0,8c 0 , 7 c , ,
. (. 6.9).
;
:

. 6.9



c.
Lorentz. ' , 6.13

6.5

0,6c
0,5c ,
(.
6.10). ;
:
. 6.10

,

.
Lorentz. ' 6.14.

6-9

,
,
.

.

. 6.11


(.6.10)
-

.
.


(, )

.
'
u .
Lorentz (6.13).
, '
, , . .
, ,
Lorentz.

m :
(6.15)
( )

1.
.
2. c
, ,

3.
4.
5.

6.

, .
.
c .
(. 6.12).
m
.
. 6.12

.
u<<C
.
, ,
, . ,
,
. c . .

6-10

m

(6.16)

. = 0

= 0.


.

. , m


.

, .

. -

. 6.6
'
. .
.

.
'
.

c 2 .
, 0,1% . ,
. ,
4,5 .
,
. " "
. , ,
.
1932 C. D. Anderson
() , . .
.
( ) .

-.

. 6.7 Einstein.

()

( )
.
(6.17)

(6.17)

.214). (6.17) = 0 . 6.13


= 0 . , c ,
.

6.13.

6.6

kg

:

Am . Am

. .

6.7
= 0,85 c.
eV.
:

6-11

(6.15) c

(6.16)

(6.18)
(
)

, ,
- pc .


.
= m v . -


'

, , .


.
.
, .

6-12

Lorentz
.
, ;

, , .

.
.


,
.
. .
.

u ,
.


(. 6.14).

.
.

_ , '
, . ( ) ,

.

. 6.14


' u . (. 6.14 )
'.


. '
. ' ,

.

(6.6).
' . , '
.
'
.
.


(. 6.15)
z .
, ,

( ).

. 6.15

'
u .
';
u (. 6.14). '



.
'
Q .
, ,
.

x



.

'
.



.
.

6-13


.
,
, ,
, .
. ,
.
.
.

. .
,
Maxwell, ,
.
Newton.




Newton

.
.

.

(F = ma). .
Einstein

'
' .
. :
' .
.
, '
(. 6.16).
.

, (. 6.16).

.
. .
, ,
(. 6.17).

, .
.
.

; , .

. 6.17 ()


. ()


.
.

(. 6.17). '
,

. . ,
, .
,
. .


.

.

.
,

(. 6.18).
.
, .

. 6.18

, , Einstein,
,
,
. ,
, .
.


, , .

.

. , ,
. . (. 6.19).

. 6.19

. .
.
, .


. .


.
.
. "
(. 6.20).

.
.
. Einstein

-

. 6.20

Viking




.





.

. , , .
.

Michelson-Morley
.
.
.
1.
2.

.
.



. '
u ,


.
' u
,
,

. -

.
Lorentz
(, y, z, ' Lorentz ' '
. u ' t= 0, Lorentz

Lorentz .

.
. .
Lorentz
,
' u, x

u c .
.

c = mu.
.
c, .
m
. .
c .
.

c .

( )
:
, .
.

1.

.
-
. .
-.
.

.
2.

....

6.1

Michelson Morley,
;

6.2

:



.

6.3



c. , , c
;

6.4


At. At' ,
'
u ,
) At; ) At; ) t;
.

6.5


.
;
.

6.6


. ,
.
. ;
, ;

6.7

:
)


.
0
)

.
;

6.8


d. ,
,
, :
d.
)
d.
)
d.
)
d
)
.
d
)
.
.

6.9

600 m , -
- ;

6.10


. .
)
;

;
)

6.11

6.12

u,
. . , ,
,
.

. 6.21

;
)


.

)
.
)
.

)
.

)
.
6.13


.
, .
, ;

6.14

. .

6.15

;
; ;

6.16

6.17

) , ) )
;
.

6.18

13,6 eV.
:

)
.

)
.

)
.

6.19

10 m 20 m
. ;
[ : 0,87 c ]

6.20

0,99 c
5 min , . , ;
[ : 35,5 min ]

6.21


.
. ;

6.22

-
0,5 c . .

,
- ;

6.23

10 mg .
;

6.24

1000 kg

0,5 c . ' ;

6.25


)
0,5 c 0,9 c .
0,9c 0 , 9 9 c .
)
0,511 MeV.

6.26

= 100km,
10km, z=lkm f=0,5ms.

' - 0 , 8 c
; (
t= 0 ).

6.27

, , 100 m.

4 s .
;

6.28

20 .
'
1000 0,995 c .

; 1000
;
.

6.29


0,8c 0,6c, , .
;

6.30


;
c=3

6.31


.
20ns.
, 7,5ns.
;
c= 3

EINSTEIN
Albert Einstein 1879
. , , . Einstein .
.
1894 , ,
Albert. .
,
, 1900.
, 1902, .
Einstein ,
. , .

Einstein
1905 .
, Annalen der Physik
. -
1921 Einstein ' - ,
,
.
,
1910 , . 1912 1914, , Max Planck . ,
(1914) Van' t Hoff
"Kaiser Wilchelm". Einstein
, .
1905 ,

: 1906
Brown 1907 , .
, Einstein
,


.

Einstein
,
, :

(1911),

(1915),
. ,
(1916) .
Einstein
.
,
.
,
Newton. Einstein .
Einstein 30 , ,
.

,
.
,,.

, Einstein ,
. ,
, .
,
, (1932), Einstein
, Princeton. 1936
, ' . 1940 .
, .
.
.

Einstein
. , .
,
.

.
Einstein,
, - .


.
Einstein , , .
Einstein.
1914
.
.
. 1939
.
. Einstein
.
Roosevelt . ,
(1945),
.
Princeton 1955.

, ,
.
. .

'
30 .
.

. , ... .
!



.

.

.

; .
- .

' . .
, ,
.
.
.

'
'.

226

229

Compton

232

de Broglie

234

236

Schrodinger

238

245

246

. 7.1 Max Planck (1858-1947).


, .
1918.

.



' .

Maxwell, (1864),
.
, 1886, Maxwell , Heinrich Hertz
.
.
' , , , .

,
. ,
, ,
( Compton),
.
1900 Max Planck
( ) , , .
.

.
.
. .
Planck , .
.

.
.

7-2


.
()
.

. ,
. .
. ,
, .


' ,
( ).
,
.


.
.

-

/ S.I.

.
,
, .
, ' '
. '
, ""
.
1000 ,


( ), (. 7.1)
()

( Wien)

.
. ,
, .
.
1900,
Planck.

1.


. () .

, f h

7.1

, :
.

.

Planck.

2.

7.2

,
, ,
.

7.2
.
= h f ,
.
.
(),
. , ,
.

7.1
m = 50 g = 5 / m
= 5 cm .
( ) : )
,
) .
:
)


, Planck

.

.

7-3



.
,
.

().

7.3.

. , , , ( Cs) .
.
. ,

.
() (. 7.3) .

. 7.3


1.



, .
( f o ) .

2.

0
.

3.

7.4
7.3. ,
.
. , , . -
.
, ,
7.4

,
. ( V o )
.

.

.
.
.
, , , ,
. ,


,
.
/
1905 Einstein , Planck,
" , "

(7.1)
7.5



f h Planck.
Einstein,
hf . hf ,
.
.
Einstein (7.2)

7.6
.

Einstein .



. ,
.


6-11
- -

E = hf.


(7.3)

().
(.. ). (7.3) . , , ,
. Planck.

7-4

COMPTON


1895 Wilchelm Rontgen ()

.
Rontgen. .
0,001 nm, 1 nm .

. 7.2 Wilchelm Rontgen (18451923). , , .



. 1902.

.
. .
.
,
.

.
. ,
.
,
, .
Compton ()
1924
Arthur Holly Compton. Compton

(). Compton
( ). Compton

. 7.3 Arthur Holly Compton


(1892-1962) .

' ,
, m
.
f ' , ,
, f .
, ,
, , .


,
.
' .
'
(. 7.7).

.

.

' = hc/' .


6.17

(7.4)

(6.15)


7.8

(7.5)

(7.4) (7.5), ,

7.2

90 . :
.
)
)
, .
.
)
:

7-5

Einstein , , , 1924,
Louis de Broglie ( )

. 7.4
Louis de
Broglie (1892-1987). .
1929.

de Broglie . 1927,
, Davisson Germer


, . , .
.

()

()

. 7.5 () . ()

7.3
de Broglie ) , 1 kg,
3m/s
300 m/s

, ) 20 g

, )

:
, ,
, .


.
de Broglie
.

7-6


. , , .
, ( ), - . .
.
, ,
. ,
. ; , , :
" ."

. de
Broglie

7.9.

. 7.9

, ,



; .
. .
.
. ( )

. 7.6 Werner Heisemberg (. 7.10).
(1901-1976) . - - ' -



.

1932.

. 7.10 () . () ().
, (),
.


.
.
Heisemberg 1927
( ) :


.

.

Heisemberg


' .
,
.
, . , h f ,
.

'
. " " .

. .

.


t= 10-8s

z .

7.4

0,1% . -

;
45 g 20 m / s , ,
;
:
)

0,1 %

. . ' .
)

,
. .

7-7


SCHRODINGER ()

, , ,
. .
. .


=
(,.z,).

.


.
-
.
.
.
, . 0 Max Born . 7.7 Max Born. (1882. , dV 1970). .
. -



dV .
(,y,z)

dV

1933

.

1954.


.
. Born
.
.
;
Erwin Schrodinger .

,
Schrodinger :
(7.6)
( h-bar)
,
,

.
.

. 7.8 Erwin Schrodinger


(1877-1961).
.


.
,

, , .

.
... Dirac
1933.

7-8


.
, . 7.11 .
. 7.11 ()
'
L
. ()
.

L
, U=0
L
#0.



U0.



.

()

()


'
7.12.
U=0


.
(7.6)
. 7.12

() .

(7.7)

.

.
(7.7)

(7.8)
.
.
, Born,
.

.

. 7.13 ()

.()

' dx . ()
. ,
.

. 7.14

' (. 7.14). ,
[0-L,] U= 0,
[0-L,]

, 7.6,


.
, ( ) = 0 ,
, . 7.15.

().

.


, , ' .
. 7.15

()

()

()

. 7.16 () ( ) , ()
, ()

' dx . .

:
1.

- , -

.

2.

.

=1 .
.

3.


' , . {=1 )
( )

.


.
4.

.
( )
.
.

7-9


'
. ' , , ' .
.
.
. , , , , .
. ' . 7.17 < U

. .
, .
.
(. 7.17)

h .



mgh .

.
h ,
. ,
, (. 7.18).
(7.6)

7.19.

. 7.18
U0 .
E<Uo


.

. 7.19

.


.
' .
L. , ( U0)
.
.
.
. ,
.
; .
,
( ).

Coulomb
. , .

. Coulomb .
. .

, .


.
Planck :
.
() .
/
h Planck
, ,
.
.
.
' .

Einstein
, .


( Einstein)
h Planck .

Compton
. .

,


, , .
x
' .

. Schrodinger.

( ).

( )

' .


-
-
-
-

.
.
' .
.

' .


7.1

7.2

; ,
.

7.3

.
;

7.4

. ;


7.5

7.6

;

)


.

)
)
7.7

,
.

.

.
;

)



)
.

)

,

)

,

)
,

)

.

Compton
7.8

:

Compton
.

7.9


.

)

.
)

7.10



)
)
)
.


7.11

,

.
de Broglie;

7.12

.
de Broglie ) ; ) ; ) ;

. 7.20

7.13

de Broglie
.


)
;
)


7.14

.
;

-
7.15


400nm
0,8eV.
500nm;

7.16

400 nm .
;

7.17

1,8 eV.
400 nm;

7.18

(400-700 nm); (4,2 eV),


(4,5eV), (2,5 eV), (2,3 eV).

[ : ]

7.19


491 nm 0,71 V. ,
1,43 V. : )
. ) .

7.20

7.21

200 W,
600 nm. 10 m
20 mm .
0,1 s;
.

7.22

7.23

=663 nm
,
' 1.

7.24

Ni, 5 eV,
200 nm. ;
:

7.25

2,7 eV. ; :

7.26




:
.
)

)

.
)
:

Compton
7.27

2,4 pm .
)
)
:

7.28

7.29

0,2 MeV
.

)
;

)
;


)
;

: c= 3 108m/s,


7.30

de Broglie


)

.
)

(m=0,2kg)

.
)

7.31

150 V.
de Broglie .

7.32

)
)

1 nm;

de Broglie lnm;


7.33

Planck 0,6 J s,
0,5 kg
20 m/s 1%;
;

7.34

7.35

,
.
de Broglie,


(SCANNING TUNNELING MICROSCOPE STM)
. .
.
1982 Gerd Binnig Heinrich Rohrer (STM)
.
.
STM
. ,
( 2-10) STM.

.
.
. ,
, .

.

' .
(. 7.21).

2
. 7.21


. .

.
(.7.22).

. , ,
. -

, - ' . . .

()

. 7.22 () '
' . .
.
()

eV. . .

Binnig Rohrer . . .


.

'
. ,

millivolts volts,


,
.
-
. .

.

. 7.23


,
7.9 7.10.

. 7.9
.

. 7.10

;
, .
Binnig Rohrer
xy
() z ( - ).
, , ' .
y
10 nm/s.
,
,
z
.
. 7.24

STM,
. SFM (Scanning Force Microscope),
.


( )
( )
Planck
Boltzmann
Avogadro





Coulomb

: Newton.
: .
: , .
Rontgen:

.
:
.
: Roentgen.
: ,
: ,
: .
( ): .
: , ,
: , .
: ,
: .

: .
:
.
: , . .

(): .
:
.
: .
: .
:
, ,
: .
(AM): ,
.
(FM): , .
( ): ,
: ( ) . .
: - .
() : ,
: -
.

: -
.
: .

: .
: Einstein .
: ) , )
.
: ,
: ,
: ,
:
(): .
: (mc2) ,
: ,
: ,
: .
:
.
: .
: .

: LC
.
: .
I
(): . .
( ): ,
: - .

: ,
(): ,
: ,
.
:
.
: .
: .
: .

: .
: .

Lorentz:
.
: ,
( ): ,
(): ,
.
De Broglie: .
: - ,
, .
: 1mm 30cm. ,
: .
.

: .

: . ,
.
( ):
.
: ,
.

poise (): , 1 0 - 1 N s m 2 .
( ): dVx
( ) dt .
():
- .
: .
: .
: - +e.
:
, .
:
.
: .

:
.
: ,
: - .
( ): -
m1.r12, mi .
( ): ,
( ):
.


: .
: , ,
.
:
- y=f(x,t) !.
: .
: -
.
:
: ,
( ): .
: , .
: ,
:
.
: ,
: ,
: ,
: .
(): .

():
:
: ,
: .

: .
: 60nm 380 nm.

Compton : .
.
Doppler :
,
: , .
: .
: .
: .
: , ,
: . .


Rontgen.








Pascal

158
63,232
63
63,232
226
63
70
189
19
9
9
124
236
91
11

208
70
109
8

()

.

.

( )

65
54
64
27,28
45
58
70
190,191
150
202
21
11



.




(.)

45
154
154,155
21
203
203
202
23

(.)
Schrodinger
Bernoulli






21
238
94
47
53
93
146
48
230
99



Doppler

14
55
183


Steiner
Torricelli

119
117
97

92
194
21
191
99



()
()


:
-
-




211
227
163,164
110
148
164
12
126
54
68
153,155
111
44
237
238




Lorentz
-




De Broglie

201
227
195, 198
205
162
108
194
46
234
44
61
251
192


Wien
Snell

99
227
65

68
71

II
poise ()

Michelson- Morley



-
-


99
223
92
187
8
16
240
242
154,158
155,157
9
166

( )
( )
( )

61
92
90
116
112
113

18
11
52
48
109
122
123
122
92
49
187
25
109
115
239
21
23
163
193
8
231
200
202
92

()

9
230

90
48
62

Compton
Doppler





232
167
243
11
58
20
18
92
60
229
229
230,231

190


1.

Hugh D. Young .

2.

Physics for scientists & engineers Serway.

3.

Halliday Resnick .

4.

Halliday - Resnick - Walker Fundamentals of Physics Extended (fifth edition).

5.

F.J.Keller - W.E.Gettys - M.J.Skove Physics (second edition).

6.

Halliday Resnick .

7.

Paul G. Hewitt .

8.

David J. Griffiths .

9.

(-) Berkley Edward Purcell


.

10.

Kenneth W. Ford .

11.

1 .

12.

.. .

13.

Einstein - Infeld .

14.

Jayant Narlikar .

15.

Emilio Segre .

16.

' () .

17.

.. - .. . .

18.

Tony Hey & Patrick Walters, .

19.

3000 solved problems in physics Alvin Halpern, Ph.D Schaum's Mc Graw Hill.

20.

Echocardiography Harvey Feigenbaum fourth edition Lea & Febigep.

21.

String and sticky tape experiments by R.D.Edge.

22.

Turning the World Inside Out by Robert Ehrliich.

.
.





Bernoulli

8
8
9
14
18
21
25
29
30
31
36
38
42

44
44
48
49
52
55
58
61
63
68
70
72
74
75
80
83
86
87

90
90
92
93
94
98
100
101
101

104
104

108
108

112

115
116

119
122
124
126
127
131
132
133
139
143
146

148


...




Doppler

. Doppler

152
153
155
156
158
160
163
166
167
171
173
174
177
180
183

Michelson - Morley



Lorentz
Lorentz

186
187
189
190
190
193
195
198

. Einstein
.
7



Compton


Schrodinger

200
202
204
205
208
212
214
214
217
218
220
223

226
226
229
232
234
236
238
240
243
245
246
248
252

257
258
262
265

,
. , . ,
7 1129
15/21 1946 ( 108/1946).

,
(copyright), ,

I' 2010 - : 81.000 - . : 42/26-02-2010


- : ..

You might also like