Bi Ging Ni Hi Tua Bin Chng 2

CHNG 2: NHIN LIU V QU TRNH CHY TRONG NI HI

2.1. Nhin liu ni hi:
2.1.1. Cc loi nhin liu dng cho ni hi tu thu
Nhin dung trong ni hi tu thu thng l 2 loi du :
Du nh hay cn gi l du diesel (DO), du DO c t trng khong 0,8 - 0,9 c nhit tr
cao thong thng dung cho ni hi ph v dung t khi ng cho cc ni hi chnh
Du nng hay cn gi l du (FO), du FO c t trng ln khong 0,95 - 1,0, c nhit tr
thp hn, gi thnh nh hn du DO nn dung cho cc ni hi chnh hoc ni hi phu
ln
Trong tng lai nhin liu dung cho ni hi c th l kh ho lng, du sinh hc hoc
nng lng nguyn t
2.1.2. Yu cu vi nhin liu ni hi tu thu
1) Ph hp vi kiu loi ni hi v thit b bung t ca ni hi
2) Lng sinh nhit cao tng thm trng ti c ch v tng thm bn knh hot
ng ca tu.
3) Khng t bn chy trong hm cha trn tu, nhit bn chy cao
4) Khng b bin cht, gi nguyn thnh phn trong qu trnh vn chuyn, ct gi
trn tu
5) t tro bi, t lu hunh v cht c: t hi n sc khe nhn vin trn tu,
t lm mc r ng khi b hm nc titt kim, b si khng kh l.
6) Gi r m bo hiu qu kinh t v chi ph v nhin liu chim ti 30 40%
chi ph s dng tu thy.
2.1.3 Thnh phn cc nguyn t
Trong cht t cc nguyn t chy c nh cc bon (C); Hydr (H2), lu hunh bc
(Sb), cc cht khng chy c nh nit (N2), lu hunh khng bc tc dng sunfat
(Skb), cht tro (A), cht m (W), cht tr chy: xy (O2). Lu hunh bc Sb l hp
cht sunfua kim loi nh FeS2..., n c tnh bc chy c sinh ra kh SO2, SO3. Lu
hunh khng bc Skb th sunfat khng chy c v n dng oxy ha ti hn
(SO3). Thnh phn chy c cng nhiu lng sinh nhit ca cht t cng cao.
Khi 1 kg cc bon chy hon ton s ta ra 8100 Kcal, 1 kg H2- 28700 Kcal, 1kg Sb-
2130 kcal.
Cht tro l do qung ln trong cht t nh xt silic, xt st, xt nhm, sunfat lu
hunh, sunfat magi. Cht tro nhiu s lm gim lng sinh nhit ca cht t. Trong
du t l, cht tro khng ti 1%.
xy khng th sinh ra nhit, m cn xt ha cc nguyn t chy c, h thp nhit
lng sinh nhit ca cht c. Nit l kh tr, khng tham gia vo phn ng chy, d
bay ln cng kh l khi t cht t. Lng N2 cng t cng tt, trong cht t ch c
khng n 2%.
Cht m trong cht t lm gim lng sinh nhit v khng nhng n khng lm chy
c m cn hp nhit bc thnh hi khi t cht t.
2.1.4 Nhit tr nhin liu
- Nhit lng m 1 kg cht t lm vic chy hon ton ta ra trong bung t l
lng sinh nhit thp Qt (nhit tr thp).
- Nhit lng m 1kg cht t to ra thu c trong nhit lng k gi l lng
sinh nhit cao QC (nhit tr cao).
Lng sinh nhit cao l thuyt c tnh bng:
QC = 81,4C + 341 (H - 0,8) + 21,8 Sb,
Kcal/kg (2.1)
tinh lng sinh nhit c th dng cng thc Mendlp.
Qt = 81Cl + 300 Hl - 26 (Ol Sbl), Kcal/kg (2-
2)
QC= 81Cl + 300Hl - 26 (Ol Sbl) - 6(9Hl + Wl),
Kcal/kg (2.3)
Song v cc thnh phn trong cht t c lin h vi nhau, phn ng chy tin hnh
phc tp hn nhiu nn khng th dng cng thc trn c, v khc s o nhit
lng k qu nhiu.
Tt nht vn dng nhit lng k o lng sinh nhit.
2.1.3. n mn im sng v mc r vanai
1. n mn im sng:
Lu hunh khi chy s sinh ra SO2, SO3,
S + O2 = SO2,
SO3 (2.1a)
SO3 + H2O =
H2SO4
(2.1b)
Khi s kt hp vi hi H2O to thnh hi a xt H2SO4. Khi nhit khi l nh hn
nhit im sng th hi H2SO4 s ngng t li v ng ln cc mt hp nhit v
lm mc r cc b mt y. S n mn ny ph thuc vo thnh phn lu hunh, xi,
hir, hi nc trong kh l. Cc cht hn hp chuyn i t kh sang lng iu kin
p sut ring phn PH2O=0.05 - 0.13 at, nhit bo ho ca nc l 31oC - 51oC.
SO3 ho lng nhit 120oC - 130oC. Nh vy hin tng n mn ny xy ra khi
nhit gim n 120oC - 130oC
trnh hin tng n mn im sng th trong qu trng khai thc khng nn
nhit khi l gim xung thp hn nhit im sng v gim hm lng lu
hunh trong nhin liu, lng hi nc trong khng kh
2. Mc r Vanadi:
Vanai tn ti trong cht tro (A) ca nhin liu, khi chy sinh ra vanai xt (V2O5) c
nhit nng chy cao, khong 675oC nhng cn c th gim n 550 580oC nu
cng c Na2SO4 v K2SO4 c to thnh bi s kt hp gia K2O, Na2O vi SO3
khi chy lu hunh. Th nghim cho thy, khi V2O5 bm ln b mt c nhit trn
550oC tr ln, trong 2000 gi c th n mn b mt su khong 1mm.
Nguyn l n mn ca Vanai nh sau:
V +
O2 V2O5 (2.3a)
nhit cao V2O5 nng chy bm ln b mt kim loi
ti y Fe + V2O5 Fe2O3 +
V2O3 (2.3b)
v V2O3 li hp th xy trong khi l tr li thnh V2O5.
trnh hin tng mc r Vanadi cn gim hm lng Vanadi trong nhin liu bng
phng php lc c hc loi cc tp cht rn trong nhin liu. Lng Vanai trong du
t l khng c qu 10-4 %.
2.2. Qa trnh chy trong bung t ni hi
2.2.1 Chy hon ton v khng hon ton
gim bt tn tht v chy trong bung t cn to ra cc iu kin to cho cht t
chy hon ton.
- Chy hon ton ngha l cc sn phm chy (H2O, CO2, SO2, N2, O2) khi ra
khi bung t (nhit t 800 1200oC) khng th ha hp vi xy m tip tc chy
na, ni cch khc cc thnh phn chy c chy ht v ta nhit ra ht trong
bung t.
- Ngc li khi cung cp khng khng kh, hoc khng kh khng trn u vi
cht t, cung cp qu nhiu khng kh lm cho nhit bung nhit thp. Khi dung
tch bung t qu hp cng xy ra qu trnh chy khng hon ton. Trong khi l
ngoi H2O, N2, O2 ra cn c cc kh chy cha kp chy nh CO, H2, CH4, CmHm,
trn b mt hp nhit cn c mui (mui l cc bon thun tu v hyro, hyro chy ht
cn li phn gii ra thnh cc bon v hydr, hyr chy ht cn li cc bon dng
mui). Thc ra trong ni hi qu trnh chy l khng hon ton.
Ngn la t du c cung cp khng kh vo vi s lng va phi s khng mu,
c th l m nhn thy tng sau ca bung t. Nu thiu khng kh ngn la s c
mu vng, thiu nhiu khng khi s c mu da cam, rt thiu khng kh s c mu .
Nu qu tha khng kh, s nhn thy r tng sau ca bung t. Lc qu ti nhit
trong bung t kh cao, ngn la tt nht nn c mu pht hng.
Trng hp kh chy cha chy htt i ln tip xc vi thnh vch bung t c
nhit cao, kh chy s tip tc chy (hin tng chy mun) c th lm bung t b
hng nng, lm bn mt hp nhit.
* iu kin m bo chy hon ton l:
1) Cung cp y khng kh. Qu t khng kh hoc qu nhiu khng kh u khng
c li. Qu tha khng kh khng nhng tn thm nng lng cho vic thng gi ca
ni hi m cn h thp nhit trong bung t, lm tng tn tht nhit do khi l
mang i .
2) Trn u khng kh vi cht t, ni cch khc l m bo cho khng kh khuych
tn nhanh chng u n n b mt cht c t. p dng cc bin php hnh thnh
dng xoy lc trong bung t l rt c li.
3) Nhit trong bung t cao (1000 2000oC) v phn b u n (nu nhit
bung t qu cao ln hn 2000oC s pht sinh qu trnh phn gii hp th bt mt
phn nhit lng. gip cho cht t c bc hi mt cch nhanh chng n nhit
bn chy (trc khi cht t bn chy cn cung cp cho n khong 5 15% nhit
lng m n s ta ra c v sau nung nng n n nhit bt u phn ng
ha hc). Nu nhit bung t qu thp s ko di giai on chun b chy, thm ch
b tt l.
4) Bung t phi dung tch chy ht nhin liu
2.2.2 Cc giai on chy nhin liu
Ht sng du phun vo bung t tri qua cc giai on sau y:
1. Giai on nung nng bc hi
Nhit xung quanh truyn cho ht sng du, nung nng n, lm n bc hi, to
thnh 1 tng hi du bao ly git sng du. By gi trn b mt ca git sng du
c cc hp cht cao phn t (cc hp cht cao phn t l phn cn li ca b phn
du t b nung nng bc thnh hi du. Chng lm gim nng lc khuych tn ca
xy ti git du, to iu kin ha cc. Nguyn nhn ha cc l do tc bc hi du
ca git sng du chm hn tc phn gii cc hp cht cao phn t trong du ma
dt). Du ma dt bc hi mnh lit 200 300oC.
2. Giai on phn gii ca cc hp cht cao phn t
Cc bua hyr cao phn t tin hnh phn gii nhit t 600oC tr ln.
3. Giai on chy
Khi cc thnh phn hi du d bn la t n nhit bn, s bt u bc vo giai
on chy. Trong du t l thng c 15 20% thnh phn nh, nn n 150 200oC
(nhit bn ca thnh phn nh) xut hin ngn la n inh, tc l giai on chy
bt u.
Tc phn ng chy nhanh hn nhiu tc chun b chy (nung nng, bc hi,
phn gii hp cht cao phn t, thi gian tin hnh phn ng chy ha hc ch chim
khong 1% tng thi gian chy. Tng thi gian chy git sng du thng l 0,1
0,15 giy.
Trn thc t, cc giai on chy hu nh cng ng thi tin hnh.
2.2.3. Cc yu t nh hng n qu trnh chy trong bung t ni hi
Qu trnh chy gm c 2 giai on: giai on chun b chy (giai on tip xc l ha
gia cht t vi xi) v giai on chy theo phn ng ha hc gia chng.Tc
chy cng nhanh bung chy cng nh gn.
1. Tc chy trong giai on chun b
Giai on chun b l giai on si kh nung n nhit bn chy. Tc chy
trong giai on chun b rt chm v ch yu ph thuc vo cc yu t sau:
1) Loi cht t: cht t t bc, m, nng ca thnh phn chy c khng cao,
cn c thi gian chun b chy, ngoi ra thi gian chun b chy cn ty thuc vo
nng ban u ca nguyn t v nhm nguyn t v nhm nguyn t hot tnh trong
hn hp. Kch thc ht cht t vo bung t cng b, cng tip xc vi kh nng
trong vi in tch tip xc ln.
2) Nhit bung t.
3) Kiu bung t.
4) V tr tng i gia cht t ang chy vi cht t mi cp vo.
5) Nhit khng kh v khi lng khng kh cp vo: Khng kh cp vo cng nng
cng lm cho cht t chng c si kh v nung nng lm tng nhit bnh qun
ca bung t.
6) Ap sut trong bung t cng cao, nhit bn chy cng thp, giai on chun b
chy cng ngn.
7) Tc tng i gia cht t vi khng kh: khi tc ny nhanh v lu ng
kiu xoy lc gip cho KK ha trn u vi cht t, gip cho qu trnh khuch tn KK
vi cht t thm nhanh chng, rt ngn thi gian chun b chy v gim bt tn tht
v chy trong bung t.
2. Tc chy trong giai on theo phn ng ha hc
Sau khi hon thnh giai on chun b chy, cht t v xi ha trn mnh lit vi tc
chy nhanh, ta ra nhit lng. Tc chy trong giai on chy nhanh chng hn
nhiu so vi giai on chun b chy, giai on ny ch chim 1/20 n 1/40 thi gian
chun b chy.
Cc yu t nh hng l:
1) Loi cht t: du DO c tc chy rt nhanh v trong giai on chun b chy
du lng c bin hon ton thnh kh chy.
2) Tc phn ng ha hc t l thunvi tch nng cc cht tham gia phn ng
chy.
3) Tc phn ng ha hc tng ln nhanh theo tng ca nhit tuyt i.
(2.4)
Trong : Ko l hng s tng ng vi tng s ln va chm ca cc phn t
E l nng lng hot ng,KJ/kg
T l nhit phn ng, oC
4) Khng kh cp vo c lu tc nhanh, chuyn ng xoy lc, v vi h s khng kh
tha rt gn bng 1 trn u vi cht t.
5) Tc phn ng ha hc tng ln theo tng ca p sut v p sut cng cao th
nng cht phn ng cng cao.
3. Cc yu t nh hng n s chy n nh
Cn m bo qu trnh chy trong bung t c n nh cho cht t t bn chy
c k c khi nh ti, gi ngn la v tr thch hp khng lm hng tng bung t
hoc u sng phun.
Cc yu t nh hng n s chy n nh l:
1) Cht t t bn chy c.
2) Cung cp khng kh y v lin tc.
3) Lin tc a kh l ra xa cho khng kh khuch tn n b mt ca cht t.
2.3. Lng khng kh cp l v h s khng kh tha
2.3.1 Tnh lng khng kh cp l VKK
Trong qu trnh thit k, s dng ni hi cn bit lng khng kh cn cp vo bung
t la chn hoc iu chnh qut gi cho thch hp v phc v cho vic tnh
lng kh l sinh ra v Entanpi khi l.
tnh lng khng kh thc t cp l Vkk cn da vo phng trnh phn ng chy
tnh ra lng khng kh l thuytt cp l Vlkk ri nhn vi h s khng kh tha a.
Vkk = a. Vlkk, m3tc/kg cht t (2.5)
Trong :
a: h s khng kh tha; l t s gia lng khng kh thc t cp vo trn lng
khng kh l thuyt cp vo bung t.
tnh lng khng kh l thuyt cp l cho mi kg cht t, cn da vo cc phn ng
chy tnh ra lng xy l thuyt cn thit t chy 1 kg cht t , t tnh ra
lng khng kh l thuyt, ngoi ra cn tnh thm lng hi m trong khng kh cp l.
T phn ng chy:
C + O2 = CO2 (2.6)
Nh vy c 12 kg cc bon cn 22,41 m3tc xy v sinh ra 22,41m3tc kh CO2. Vy 1 kg
cc bon cn 1,866m3tc xy v sinh ra 1,866 m3tc CO2.
C% cc bon trong 1 kg cht t cntc xy v sinh ra tc CO2
T phn ng chy:
2H2 + O2 = 2H2O (2.7)
Vy 4 kg Hydr cn 22,41 m3tc xy v c 44,82 m3tc H2O. Hay 1kg Hydr cn
5,554 m3tc xy v c 11,205m3tc H2O. Do vy H% Hydr trong 1 kg cht t cn
5,554 xi v c 11,205H2O.
T phn ng chy:
S + O2 = SO2 (2.8)
Nh vy c 32kg lu hunh cn 22,41 m3tc xy v sinh ra 22,41m3tc SO2. Vy S%
lu hunh trong 1 kg cht t cn 0,7 m3tc v c 0,7 m3tc CO2.
Li bit trong cht t c sn mt lng xy l Ol%. Vy lng xy l thuyt t
chy 1 kg cht t cha Cl% cc bon. Hl% hydr, Sbl% lu hunh, Ol% xy l:
, m3 tc/kg (2.9)
Trong :
- 1,429 - t trng ca xy iu kin tiu chun, kg/m3tc.
- - Th tch ca xy vn c trong 1 kg cht t m3tc.
Bit rng trong khng kh, xy chim 21% v th tch (hoc 23,2% v trng lng) vy
lng khng kh kh l thuyt t chy ht 1 kg cht t l:
(2.10)
Hoc:
(2.10a)
Trng lng khng kh kh l thuyt t chy 1 kg cht t l:
, kg/kg (2.10b)
Trong : 1,293- t trng ca khng kh iu kin tiu chun, kg/m3tc.
Khng kh cp vo l c ln hi m. Lng hi nc trong 1 kg kh tri gi l cha
hi k hiu l d. Thng thng d = 8 18 g/kg ( nc ta c kh hu nhit i m, d
nn chn ln. cc nc n i d = 8 10 g/kg).
Lng hi m theo khng kh vo bung t khi t 1 kg cht t l:
m3 tc/kg (2.11)
Trong : 0,001- h s chuyn m t g/kg sang kg/kg; 0,804. T trng hi nc
iu kin tiu chun, kg/m3.
Vy lng khng kh l thuyt t chy 1 kg cht t l:
Vkk l = Vkk kholi + VlH20 = (1 + 0,0016 d) Vkkkholi (2.12)
2.3.2 Tnh lng kh l VK
Trong tnh nhit v tnh thng gi cn bit lng kh l sinh ra xc nh lu tc kh l
qut qua cc mt hp nhit, tnh Entanpi kh l.
Mun tnh lng kh l do 1kg cht t sinh ra sau khi chy c th dng cch phn tch
khi l m bit c t s phn trm ca cc thnh phn trong kh l hoc c th dng
cch da vo cc phng trnh phn ng chy ln lt tnh ra th tch ca tng sn
phm chy ri cng li.
Khi t chy 1 kg cht t trong ni hi thng trong kh l gm c lng kh cc bon
nc lng kh xt cc bon lng kh sunfur lng xy Vo2, lng ni t , lng hi
nc , lng hiro , lng m tan .... Lng v lng qu t nn thng b qua khng
tnh.
1. Tnh VK da theo cc phng trnh phn ng chy t nh lut antn.
Vk = VCO2 + ++ Vo2 + VN2 + VH2O, m3 tc/kg cht t (2.13)
T phn ng chy ca cc bon vi xy v ch rng 1 kmol cc bon ha hp vi 1
kmol xi s c 1 kmol kh CO2 hoc 1 kmol kh CO (tc l d chy hon ton sinh
ra CO2 hoc chy khng hon ton sinh ra kh CO u c sn phm chy ca cc
bon vi th tch nh nhau) vy khi t chy 1 kg cht t c Cl % cc bon. ta c:
0978367891
, m3 tc/kg (2.14)
T phng trnh chy:
, m3 tc/kg (2.15)
Lng xy trong kh l l do cung cp tha khng kh:
VO2 = a. Ol - Ol = (a - 1) Ol = 0,21 (a - 1) Vkkkholi , m3 tc/kg (2.16)
Lng Nit trong kh l l do khng kh cp l mang vo v do trong cht t c cha
N% Ni t:
(2.17)
Trong : 1,251- t trng Nit iu kin tiu chun, kg/m3tc.
Lng hi nc trong kh l l do hi nc trong khng kh cp l; do hi nc sinh ra
bi H1% hydro trong cht t, do hi nc sinh ra bi trong cht t c cha cht
nc, ngoi ra c khi hi nc phun vo bung t thng gi hoc phun du.
Vy:
(2.18)
Trong : 0,804 - t trng ca hi nc iu kin tiu chun , kg/m3 tc.
Thc ra iu kin tiu chun (00C v 760 mmHg), hi nc khng tn ti c cho
nn 0,804 ch l t trng qui c tnh ton t trng hi nc p sut v nhit
khc iu kin tiu chun.
WKK: trng lng hi nc trong khng kh cp l, kg/kg.
Wkk = 0,001. d a . Vkkkholi. rkk 1,243 (2.19)
9Hl/100- trng lng hi nc sinh ra khi t 1 kg cht t th?a H% Hydr; kg/kg.
Wl/100- trng lng nc trong cht t, kg/kg.
Wph: trng lng hi nc cn phun vo t 1kg cht t, trng hp sng phun
hi nc: Wph = 0,3 0,7, kg/kg.
Trng hp sng phun hi nc - p lc Wph = 0,05 0,1, kg/kg.
2. Tnh Vk da vo cc s liu phn tch khi l
V th tch kh 3 nguyn t v th tch kh xt cc bon VCO trong kh l chim t l l:
(2.20)
(2.21)
Trong :
VKkho- lng kh l kh do t 1 kg cht t, m3tc/kg.
(2.22)
Cng hai phng trnh (4.16) v (4.17)
(2.23)
Trong :
m3tc/kg (2.24)
Thay (4.20) vo (4.19):
(2.25)
Do :
,
(2.26)
Trong : Cl. Sbl. RO2.CO - phn trm trng lng ca 1kg cht t;
Wph - lng hi nc c phun vo t 1 kg cht t, kg/kg.
3. Tnh trng lng ca khi l (GK) v t trng khi l iu kin tiu chun (g0K)
Tr s ca GK khi t 1 kg cht t c th da vo cc phng trnh phn ng chy ln
lt tnh ra trng lng ca 1 sn phm chy ri cng li, hoc bng trng lng ca
cht t ( loi b tro x i) cng vi trng lng khng kh cp l.
,
(2.27)
, kg/m3tc. (2.28)
4. Phn p sut cc cht kh trong kh l
Trong ni hi khng tng p, c th coi p sut kh l Pk 1 ata.
Vy phn p sut p v phn th tch r c tr s nh nhau. Do :
, ata (2.29)
, ata (2.30)
, ata (2.31)
5. Nhit dung bnh qun ca kh l (SVC, Kcal/ kgoC cht t)
Nhit dung bnh qun ca kh l l nhit lng cn thit a kh l do 1 kg cht t
chy sinh ra tng thm 1oC. N l tng s nhit dung ca cc cht kh hp thnh kh l.
SVC = , kcal/kgoC (2.32)
Trong : C - t nhit th tch ng p bnh qun ca cc cht kh trong kh l trong
khong t 00C n q0C, kcal/m3tc oC, xem bng 4.1.
y tnh theo t l ng p, v c th coi p sut kh l khng i trong qu trnh trao
nhit trong ni hi.
V rng t nhit ca kh 2 nguyn t CR2 u xp x bng t nhit ca khng kh kh .
T nhit ca kh 3 nguyn t xp x nh nhau cho nn nhit dung kh l thng c
tnh theo cng thc sau:
SVC = , kcal/0C kg cht t (2.32)
Ch rng t nhit C c tr s khc nhau cc nhit , cho nn nhit dung SVC cng
c gi tr khc khi bin i sang nhit khc.
6. Entanpi ca kh l IK v Entanpi ca khng kh cp l IKK
Tr s Entanpi ca kh l IK (kcal/kg cht t) l nhit lng cn thit nng cao nhit
ca s khng kh cn cho vic t chy 1 kg cht t t 00C ln t0C trong iu
kin p = const.
Vy Entanpi ca kh l nhit qoC l:
IK = SVC. q = (). q, Kcal/kg cht t (2.33)
tin vic lp ton I - q cc h s khng kh tha thng tnh IK theo cng thc
sau:
IKa = IK1 + (a-1). IKK1, Kcal/kg cht t (2.34)
Trong :
IK1-entanpi kh l ca 1 kg cht t chy vi h s khng kh tha a = 1.
(2.35)

th tch Nit v hi nc sinh ra khi t 1 kg cht t vi h s khng kh tha a = 1.
IKK1- entanpi ca khng kh cp l cn cho vic t 1 kg cht t vi a = 1.
(2.36)
, Kcal/m3tcoC (2.37)
: t nhit bnh qun ca khng kh m cp vo bung t.
CKK- t nhit bnh qun ca khng kh kh nhit q oC, tra bng (4.1).
2.3.3 H s khng kh tha a
Trong thc t khng th m bo trn tht u n khng kh vi cht t v cung cp
lng khng kh thch hp cho mi giai on chy v mi vng ca bung t. V vy
m bo chy c hon ton, so vi phng trnh phn ng chy cn cung cp
tha khng kh, tc l lng khng kh thc t cp vo bung t phi ln hn lng
khng kh l thuyt tnh theo cc phn ng chy.
Cung cp khng khng kh cht t khng th chy hon ton. Song cung cp qu
tha khng kh khng nhng lm tng khi l do lm tng tn tht nhit do khi l
m cn lm tng lng SO2 (v SO2 di xc tc ca Fe2O3 s sinh ra SO3) do
nng cao im sng ca khi l. V vy cn cung cp khng kh vi h s khng kh
tha thch hp nht vi kiu bung t, loi cht t v ti trng ca ni hi. Do
ngoi cch thng xuyn xem mu ngn la v mu khi l ra, cn nh k phn tch
khi l bit h s khng kh tha a c c thch hp khng.

Xc nh h s khng kh tha:
(2.38)
(2.39a)
- Lng khng kh kh l thuyt v lng khng kh kh cn tha i vi 1 kg cht t.
(2.39b)
Li bit lng xy v lng Nit trong khi l l:
(2.39c)

Trong : VK- lng kh l do 1 kg cht t chy sinh ra.
Trong 100 m3tc khng kh c 21m3tc xi v 79 m3tc Nit
Nn:

(2.40)
Khi chy khng hon ton trong kh l c kh CO, nn lng xy cn li. Trong khi l
nhiu hn khi chy hon tonmt th tch l 0,5 CO bin kh CO thnh kh CO2
(v rng 1 kmol kh CO bin thnh kh CO2 cn 0,5k mol kh O2) do h s khng kh
tha a ln hn v bng:
(2.41)
Khi nh ti lng cht t cung cp vo bung t gim nn h s khng kh tha a
tng ln, mc d iu chnh qut gi gim lng gi cung cp vo.
Khi qu ti ngc li a gim b v phi t thm cht t. Tr s a mi ti trng ty
theo s lng cht t tiu th ti trng y v kh nng cung cp (iu chnh) qut
gi ti trng y.
Khi tnh nhit cho cc ti trng 75 100% c th coi rng a const.
Khi nh ti di 75%:
a' = a + (2.42)
Trong :
- a', D': h s khng kh tha v lng sinh hi nh ti;
-
I (Kcal/kg)
(oC)
=1.0
=1.1
a, D: 100% ti.
2.4. Xy dng th I-q-a
Trong qu trnh tnh nhit ni hi, cn bit tr s Entanpi ca kh l cc nhit . Do
cn lp bng tr s Entanpi kh l cc nhit v cc h s khng kh tha,
hoc tin li nht l lp th I-q ca cht t y. Ch cn tra ton l c tr s ca
Ik (khi bit tr s ca nhit kh l v h s d lng khng kh ) hoc c tr s
nhit kh l (khi bit tr s entanpi v h s d lng khng kh) m khng cn 1
php tnh ni suy no.
th I-q-a gm cc ng cong biu din mi quan h gia Entanpi ca 1 kg cht t
vi nhit kh l, mi ng cong tng ng vi 1 tr s ca a. T l v thng chn
nh sau: trn trc I ly 10 mm cho 100 kcal, trn trc q ly 50 mm cho 100oC. Mi loi
cht t u phi c ton I - q. Hnh v l ton cho du ma dt c Qt = 9370
Kcal/kg.
Cu hi n tp
3. Trnh by cc yu cu i vi cht t ni hi tu thu. Trnh by hin tng n
mn im sng v mc r vanai.?
4. Th no l chy hon ton v khng hon ton. Cc cch nhn bit qu trnh
chy nhiu liu trong bung t ni hi ?
5. Th no l h s khng kh tha a. Cc yu t nh hng ti qu trnh chy
nhin liu trong bung t ni hi ?