You are on page 1of 99

I HC QUC GIA TP.

H CH MINH
TRNG I HC CNG NGH THNG TIN
KHOA CNG NGH PHN MM







XY DNG NG DNG NHN DNG BIN
BO GIAO THNG TRN THIT B DI NG






TP. H Ch Minh, thng 2 nm 2013

M U

Ngy nay vi cc tin b ca khoa hc k thut th mi cng vic hu nh u
c th tin hnh trn my tnh mt cch t ng ha hon ton hoc mt phn. Mt
trong nhng s thay i ln l cch thc chng ta thu nhn v x l d liu. Cc
cng c nhp liu nh bn phm hay my scan dn b thay th bng cc thit b tin li
hn nh mn hnh cm ng, camera
Hn th na, cc my tnh bn khng cn l cng c duy nht c th h tr
cho con ngi. Chng ta bc sang th k 21 vi s pht trin mnh m ca cc thit
b di ng, gii tr cm tay hay smartphone. Vi kch thc ngy cng nh gn v


hiu sut lm vic th khng ngng c ci tin, cc cng c mini ny ha hn s l
mt phn khng th thiu trong x hi hin i. V do , pht trin cc ng dng trn
cc thit b ny cng l mt xu th tt yu.
Cng ngh nhn dng l mt trong cc cng ngh ang c p dng cho cc
thit b di ng hin nay. Nhn dng c th bao gm nhn dng m thanh, hnh nh.
Cc i tng nhn dng c nhiu kiu nh ting ni, ch vit, khun mt, m vch
v bin bo giao thng cng l mt trong s . Chng trnh nhn dng bin bo
giao thng thng phc tp v c ci t trn nhng h thng c b x l ln,
camera cht lng cao. Mc tiu ca kha lun l ci tin cng ngh nhn dng ny v
mang n ci t trn cc thit b di ng, gip chng ta pht hin bin bo v nhn
dng n mt cch nhanh nht.
Kha lun Xy dng ng dng nhn dng bin bo giao thng trn thit
b di ng bao gm tt c 4 chng.
Chng I: Gii thiu: Gii thiu khi qut v kha lun v mc ch ca kha
lun.
Chng II: Nn tng v cng ngh: Gii thiu y v cc kin thc nn
tng cng nh cng ngh v phn mm c s dng trong kha lun bao gm kin
thc v x l nh, l thuyt mng noron, mi trng h iu hnh dnh cho di ng
Android, th vin x l nh OpenCV.
Chng III: Xy dng ng dng nhn dng bin bo giao thng: Trnh by
m hnh gii quyt bi ton nhn dng trn thit b di ng, cc s chc nng v
thit k giao din ca chng trnh.
Chng IV: nh gi kt qu v kt lun: Tng kt qu trnh thc hin kha
lun v rt ra hng pht trin sau ny.



MC LC
M U .................................................................................................................. 1
LI CM N ......................................................... Error! Bookmark not defined.
NHN XT ............................................................ Error! Bookmark not defined.
NHN XT ............................................................ Error! Bookmark not defined.
MC LC ................................................................................................................ 3
DANH MC BNG BIU ...................................................................................... 5
DANH MC HNH V ............................................................................................ 6

CHNG 1 : GII THIU ................................................................................... 1
1.1 Gii Thiu Ti .......................................................................................... 1
1.2 Mc Tiu Ca Ti .................................................................................... 3

CHNG 2 : NN TNG V CNG NGH ...................................................... 4
2.1 L Thuyt X L nh ................................................................................... 4
2.1.1 Tng quan v x l nh ....................................................................... 4
2.1.2 Mt s phng php biu din nh ..................................................... 6
2.1.3 Phng php pht hin bin nh ......................................................... 8
2.1.4 Phn vng nh ................................................................................... 12
2.1.5 Nhn dng nh .................................................................................. 17
2.2 L Thuyt Mng Nron .............................................................................. 18
2.2.1 Tng quan v mng nron ................................................................ 18
2.2.2 Cc thnh phn c bn ca mng nron nhn to ............................ 18
2.2.3 Mng truyn thng v thut ton lan truyn ngc .......................... 26
2.3 Nn Tng Android ....................................................................................... 31
2.3.1 S pht trin ca Android ................................................................. 31
2.3.2 Nhng c im khc bit ca Android............................................ 33
2.3.3 My o Dalvik ................................................................................... 34
2.3.4 Kin trc ca Android ....................................................................... 34
2.3.5 Cc thnh phn trong mt d n ng dng Android ........................ 37
2.4 Th Vin X L nh Opencv .................................................................... 40
2.4.1 Vi nt v Computer Vision ............................................................. 40
2.4.2 Mt s th vin x l nh tiu biu .................................................. 41
2.4.3 Th vin OpenCV ............................................................................. 43

CHNG 3 : NG DNG NHN DNG BIN BO GIAO THNG ........... 47
3.1 M T Bi Ton ........................................................................................... 47


3.1.1 t vn ......................................................................................... 47
3.1.2 i tng ca bi ton ...................................................................... 48
3.2 M Hnh Gii Quyt Bi Ton ................................................................... 53
3.2.1 M hnh tng qut ............................................................................. 53
3.2.2 Thu nhn hnh nh (Capture Image) ................................................. 54
3.2.3 Pht hin bin bo v trch xut vng c trng ............................... 55
3.2.4 X l trc khi nhn dng (Pre-recognized) .................................... 63
3.2.5 Qu trnh nhn dng (Recognized) ................................................... 64
3.3 Thit K Chng Trnh .............................................................................. 67
3.3.1 Yu cu phn mm ............................................................................ 67
3.3.2 Thit k Use-Case ............................................................................. 70
3.3.3 Thit k s lp (mc phn tch) ................................................... 75
3.3.4 Thit k d liu ................................................................................. 82
3.3.5 Thit k giao din .............................................................................. 83
3.4 Thc Nghim ............................................................................................... 89

CHNG 4 : NH GI KT QU V KT LUN ...................................... 90
4.1 nh Gi Lun Vn .................................................................................... 90
4.2 nh Gi Chng Trnh ............................................................................ 90
4.2.1 Kt qu t c ............................................................................... 90
4.2.2 Cc hn ch ....................................................................................... 90
4.3 Hng Pht Trin ....................................................................................... 91
4.4 Kt Lun ....................................................................................................... 91

TI LIU THAM KHO ....................................................................................... 92



DANH MC BNG BIU

Bng 3.1 Danh sch yu cu chc nng ......................................................... 67
Bng 3.2 Danh sch yu cu hiu qu ............................................................ 68
Bng 3.3 Danh sch yu cu tin dng .......................................................... 69
Bng 3.4 Danh sch yu cu tin ha ............................................................. 69
Bng 3.5 Danh sch cc Actor ....................................................................... 70
Bng 3.6 Danh sch cc Use-Case ................................................................. 71
Bng 3.7 Danh sch cc lp i tng quan h ............................................. 76
Bng 3.8 Danh sch thuc tnh lp Input ....................................................... 76
Bng 3.9 Danh sch thuc tnh lp Hidden .................................................... 77
Bng 3.10 Danh sch thuc tnh lp Output .................................................. 77
Bng 3.11 Danh sch phng thc lp IbackPropagation<T> ...................... 78
Bng 3.12 Danh sch thuc tnh lp MLP<T> .............................................. 79
Bng 3.13 Danh sch phng thc lp MLP<T> .......................................... 79
Bng 3.14 Danh sch thuc tnh lp CaptureObjectLayer ............................. 79
Bng 3.15 Danh sch phng thc lp CaptureObjectLayer ........................ 80
Bng 3.16 Danh sch thuc tnh lp DetectObjectLayer ............................... 80
Bng 3.17 Danh sch phng thc lp DetectObjectLayer ........................... 81
Bng 3.18 Danh sch thuc tnh lp NeuralNetwork<T>.............................. 81
Bng 3.19 Danh sch phng thc lp NeuralNetwork<T> ......................... 81
Bng 3.20 Danh sch mn hnh ...................................................................... 83
Bng 3.21 Chi tit mn hnh chnh ................................................................. 84
Bng 3.22 Chi tit mn hnh pht hin bin bo bng tay ............................. 85
Bng 3.23 Chi tit mn hnh pht hin bin bo t ng ............................... 86
Bng 3.24 Chi tit mn hnh kt qu detect ................................................... 87
Bng 3.25 Chi tit mn hnh kt qu nhn dng ............................................ 88
Bng 3.26 Bng kt qu thc nghim ............................................................ 89




DANH MC HNH V

Hnh 1.1 Mt s thit b hay c s dng trong nhn dng ................................... 1
Hnh 1.2 Smartphone ang l xu hng pht trin mi trong giai on ny ........... 2
Hnh 1.3 Nhng nn tng s s dng trong kha lun ............................................. 3
Hnh 2.1 Cc bc c bn trong x l nh .............................................................. 4
Hnh 2.2 Hng cc im bin v m tng ng .................................................... 7
Hnh 2.3 Minh ha xc nh im bin .................................................................. 12
Hnh 2.4 Lc rn ln v cch chn ngng.................................................. 13
Hnh 2.5 Minh ha khi nim lin thng ............................................................... 15
Hnh 2.6 n v x l (Processing Unit) .............................................................. 18
Hnh 2.7 Hm ng nht (Identity function) .......................................................... 20
Hnh 2.8 Hm bc nh phn (Binary step function) ............................................. 21
Hnh 2.9 Hm Sigmoid........................................................................................... 21
Hnh 2.10 Hm sigmoid lng cc ........................................................................ 22
Hnh 2.11 Mng nron truyn thng nhiu lp (Feed-forward neural network) ... 23
Hnh 2.12 Mng nron hi quy (Recurrent neural network) ................................. 24
Hnh 2.13 M hnh Hc c thy (Supervised learning model) .............................. 25
Hnh 2.14 Mng nron truyn thng nhiu lp ...................................................... 26
Hnh 2.15 Lch s pht trin Android .................................................................... 32
Hnh 2.16 Mt s giao din ca Android ............................................................... 33
Hnh 2.17 Bn phm ca Android ......................................................................... 33
Hnh 2.18 Kin trc ca Android ........................................................................... 34
Hnh 2.19 Kin trc file XML ................................................................................ 37
Hnh 2.20 Activity Stack ........................................................................................ 39
Hnh 2.21 Vng i ca mt Activity .................................................................... 40
Hnh 2.22 V d v Computer Vision .................................................................... 41
Hnh 2.23 Tc x l ca OpenCV so vi LTI v VXL .................................... 43
Hnh 2.24 Lch s pht trin ca OpenCV ............................................................. 44
Hnh 2.25 Cu trc th vin OpenCV .................................................................... 45
Hnh 3.1 Bi ton nhn dng bin bo giao thng ................................................. 48


Hnh 3.2 Mt s mu bin bo cm ....................................................................... 49
Hnh 3.3 Mt s mu bin bo hiu lnh ............................................................... 51
Hnh 3.4 Mt s mu bin bo nguy him ............................................................. 51
Hnh 3.5 M hnh gii quyt bi ton .................................................................... 53
Hnh 3.6 Mu bin bo cm ................................................................................... 55
Hnh 3.7 Mu bin nguy him ................................................................................ 55
Hnh 3.8 Mu bin hiu lnh .................................................................................. 55
Hnh 3.9 Mu mt s bin bo qu c bit ............................................................. 56
Hnh 3.10 nh ban u thu t camera ................................................................... 57
Hnh 3.11 nh sau khi chuyn sang nh mc xm ........................................... 57
Hnh 3.12 nh sau khi dng Canny tm bin .................................................... 58
Hnh 3.13 Khng gian mu HSV ........................................................................... 59
Hnh 3.14 Khong gi tr ng vi di mu ....................................................... 59
Hnh 3.15 Khong gi tr ng vi di mu xanh .................................................... 59
Hnh 3.16 nh sau khi lc qua mt n mu ...................................................... 60
Hnh 3.17 nh sau khi dng Canny pht hin bin ............................................... 61
Hnh 3.18 Kt qu ca ROI Extraction .................................................................. 62
Hnh 3.19 Cu trc mng noron nhn dng bin bo ........................................ 65
Hnh 3.20 Tp d liu mu hun luyn mng ................................................... 66
Hnh 3.21 Tp bin bo chun ............................................................................... 66
Hnh 3.20 S Use-case tng qut ...................................................................... 70
Hnh 3.21 S lp mc phn tch ....................................................................... 75
Hnh 3.22 Cu trc file d liu XML ..................................................................... 82
Hnh 3.23 Mn hnh chnh ..................................................................................... 83
Hnh 3.24 Mn hnh pht hin bin bo bng tay .................................................. 85
Hnh 3.25 Mn hnh pht hin bin bo t ng .................................................... 86
Hnh 3.26 Mn hnh kt qu detect ........................................................................ 87
Hnh 3.26 Mn hnh kt qu detect ........................................................................ 87


1 | T r a n g
CHNG 1 : GII THIU

Chng ny trnh by cc vn sau:
1.1 Gii thiu ti
1.2 Mc tiu ca ti


1.1 Gii Thiu Ti
Ngy nay, nhng tin b mi trong khoa hc k thut cng ngh gip ch rt
nhiu cho cuc sng ca con ngi. Mi th hu nh u c t ng v hiu sut
cng vic c nng cao hn vi s tr gip ca my mc, thit b. Mt trong nhng
cng ngh tin tin ang c p dng rng ri trong i sng chnh l cng ngh
nhn dng.



Nhn dng d liu bao gm c nhn dng m thanh v nhn dng hnh nh.
Cc i tng ca bi ton nhn dng th rt phong ph, v d nh nhn dng khun
mt, ting ni, nhn dng ch vit tay, nhn dng m vch Bin bo giao thng
cng l mt trong s . y l kiu i tng c tnh cht hnh hc c trng,
thng bt gp trong i sng hng ngy vi cng dng l a ra nhng cnh bo
thng tin cho ngi tham gia giao thng. Tuy nhin cc bin co giao thng th khng
Hnh 1.1 Mt s thit b hay c s dng trong nhn dng
2 | T r a n g
c quy lut m ch l h thng cc k hiu vi ngha qui c km theo. Vic ghi nh
hnh dng v ngha ca tt c cc loi bin bo i vi chng ta s l mt kh khn
ln, do chng ta thng hay c nhu cu tra cu tm hiu trc quan.
Bi ton nhn dng ni chung v nhn dng bin bo giao thng ni ring hin
vn cn l mt trong nhng ch c cc nh khoa hc nghin cu. Hin ti c
mt s h thng tin tin ca nc ngoi c kh nng nhn dng bin bo giao thng
nhng hu ht cc h thng ny u i hi mt kh nng x l mnh m, i km vi
n l camera c cht lng cao.
Quay tr li vn , ngy nay my tnh khng cn l cng c tr gip c tn
dnh cho con ngi. Hu ht chng ta ai cng bit n s pht trin mnh m ca cc
loi thit b gii tr cm tay nh gn. chnh l smartphone. Vi u im l kch
thc b, i km vi n l cc chp x l thng minh tc cao, smartphone c kh
nng m ng rt nhiu tc v ging y nh ang thao tc trn my tnh. Pht trin
phn mm cho smartphone hin cng l xu th tt yu.



ng dng cng ngh nhn dng trn smartphone chnh l tng m nhm
hng ti khi thc hin kha lun ny. Bi ton nhm s gii quyt l lm th no xy
dng mt h thng thng minh cho php pht hin v nhn dng bin bo giao thng
trn thit b di ng.
Hnh 1.2 Smartphone ang l xu hng pht trin mi trong giai on ny
3 | T r a n g
1.2 Mc Tiu Ca Ti
Mc tiu ca ti l nghin cu bi ton nhn dng ni chung v nhn dng
bin bo giao thng ni ring, t ci tin p dng cho vic xy dng h thng trn
cc thit b di ng. Mc d smartphone c nhng ci tin vt tri nhng tt nhin
nhng khc bit v phn cng nh chip x l hay camera s khng th so snh vi
my tnh c. Do chng trnh nhm xy dng s tm cch ti u ha lm sao
cho c th tn dng c nhng kh nng vn c ca smartphone.
Ngoi ra h thng bin bo giao thng ca nc ta kh ln, do nhm s xy
dng chng trnh hon chnh nhng s thu nh tp d liu li, coi y nh l mt tp
d liu demo p dng cho kha lun ny.
Chng trnh s c xy dng trn nn tng Android, mt trong nhng nn
tng di ng pht trin mnh nht hin nay. Ngoi ra nhm s dng th vin OpenCv
h tr cho vic x l nh.


Hnh 1.3 Nhng nn tng s s dng trong kha lun
4 | T r a n g
CHNG 2 : NN TNG V CNG NGH
Chng ny trnh by cc vn sau:
2.1 L thuyt x l nh
2.2 L thuyt mng nron
2.3 Nn tng Android
2.4 Th vin x l nh OpenCV

2.1 L Thuyt X L nh
2.1.1 Tng quan v x l nh
2.1.1.1 X l nh l g
Con ngi thu nhn thng tin qua cc gic quan, trong th gic ng vai tr
quan trng nht. Nhng nm tr li y vi s pht trin ca phn cng my tnh, x
l nh v ho pht trin mt cch mnh m v c nhiu ng dng trong cuc
sng. X l nh v ho ng mt vai tr quan trng trong tng tc ngi my.
Qu trnh x l nh c xem nh l qu trnh thao tc nh u vo nhm cho
ra kt qu mong mun. Kt qu u ra ca mt qu trnh x l nh c th l mt nh
tt hn hoc mt kt lun.
C th hiu mt cch khc, x l nh hay cao cp hn na l th gic my tnh
(Computer Vision) bao gm tt c cc l thuyt v k thut lin quan, cho php to
lp mt h thng c kh nng tip nhn thng tin t cc hnh nh thu c, lu tr v
x l theo nhu cu.


Hnh 2.1 Cc bc c bn trong x l nh
5 | T r a n g
- Thu nhn nh: Qu trnh tip nhn thng tin t vt th thng qua camera mu
hoc trng en, nh thu nhn c c th l nh tng t hoc nh s ha.
- Tin x l nh: Sau b thu nhn, nh c th nhiu tng phn thp nn cn
a vo b tin x l nng cao cht lng. Chc nng chnh ca b tin x
l l lc nhiu, nng tng phn lm nh r hn, nt hn.
- Phn on nh: L tch mt nh u vo thnh cc vng thnh phn biu
din phn tch, nhn dng nh. V d: nhn dng ch (hoc m vch) trn
phong b th cho mc ch phn loi bu phm, cn chia cc cu, ch v a
ch hoc tn ngi thnh cc t, cc ch, cc s (hoc cc vch) ring bit
nhn dng. y l phn phc tp kh khn nht trong x l nh v cng d gy
li, lm mt chnh xc ca nh. Kt qu nhn dng nh ph thuc rt nhiu
vo cng on ny.
- Biu din nh: u ra nh sau phn on cha cc im nh ca vng nh
(nh phn on) cng vi m lin kt vi cc vng ln cn. Vic bin i
cc s liu ny thnh dng thch hp l cn thit cho x l tip theo bng my
tnh. Vic chn cc tnh cht th hin nh gi l trch chn c trng
(Feature Selection) gn vi vic tch cc c tnh ca nh di dng cc thng
tin nh lng hoc lm c s phn bit lp i tng ny vi i tng
khc trong phm vi nh nhn c. V d: trong nhn dng k t trn phong b
th, chng ta miu t cc c trng ca tng k t gip phn bit k t ny vi
k t khc.
- Nhn dng v ni suy nh: Nhn dng nh l qu trnh xc nh nh. Qu
trnh ny thng thu c bng cch so snh vi mu chun c hc (hoc
lu) t trc. Ni suy l phn on theo ngha trn c s nhn dng. V d:
mt lot ch s v nt gch ngang trn phong b th c th c ni suy thnh
m in thoi.


6 | T r a n g
2.1.1.2 Mt s khi nim trong x l nh
- nh v im nh: Gc ca nh (nh t nhin) l nh lin tc v khng
gian v sng. x l bng my tnh, nh cn phi c s ho. S ho nh l s
bin i gn ng mt nh lin tc thnh mt tp im ph hp vi nh tht v v tr
(khng gian) v sng (mc xm). Khong cch gia cc im nh c thit
lp sao cho mt ngi khng phn bit c ranh gii gia chng. Mi mt im nh
vy gi l im nh v nh c xem nh l 1 tp hp cc im nh
- phn gii ca nh: phn gii (Resolution) ca nh l mt
im nh c n nh trn mt nh s c hin th.
- Mc xm ca nh: Mc xm ca im nh l cng sng ca n
c gn bng gi tr s ti im . Gi tr mc xm thng thng: 16, 32, 64, 128,
256.
- nh en trng: l nh c hai mu en, trng (khng cha mu khc) vi
mc xm cc im nh c th khc nhau.
- nh nh phn: l nh ch c 2 mc en trng phn bit tc dng 1 bit
m t 2
1
mc khc nhau. Ni cch khc: mi im nh ca nh nh phn ch c th l
0 hoc 1.
2.1.2 Mt s phng php biu din nh
Sau khi thu nhn v s ha, nh s c lu tr hay chuyn sang giai on phn tch.
Trc khi cp n vn lu tr nh, cn xem xt nh s c biu din ra sao
trong b nh my tnh.
2.1.2.1 M lot di
M lot di (Run-length Code) hay dng biu din cho vng nh hay
nh nh phn. Mt vng nh R c th biu din n gin nh mt ma trn nh phn:

Vi cc biu din trn, mt vng nh hay nh nh phn oc xem nh chui 0 hay 1
an xen. Cc chui ny c gi l mch (run). Theo phng php ny, mi mch s
c biu din bi a ch bt u ca mch v chiu di mch theo dng
{<hng,ct>, chiu di}.
7 | T r a n g
2.1.2.2 M xch
M xch thng c dng biu din bin ca nh. Thay v lu tr ton b
nh, ngi ta lu tr dy cc im nh nh A, BM. Theo phng php ny, 8
hng ca vect ni 2 im bin lin tc c m ha. Khi nh c biu din qua
im nh bt u A cng vi chui cc t m. iu ny c minh ha trong hnh
di y:


2.1.2.3 M t phn
Theo phng php m t phn, mt vng nh coi nh bao kn mt hnh ch
nht. Vng ny c chia lm 4 vng con (Quadrant). Nu mt vng con gm ton
im en (1) hay ton im trng (0) th khng cn chia tip. Trong trng hp ngc
li, vng con gm c im en v trng gi l vng khng ng nht, ta tip tc chia
thnh 4 vng con tip v kim tra tnh ng nht ca cc vng con . Qu trnh chia
dng li khi mi vng con ch cha thun nht im en hoc im trng. Qu trnh
to thnh mt cy chia theo bn phn gi l cy t phn. Nh vy, cy biu din
nh gm mt chui cc k hiu b (black), w (white) v g (grey) km theo k hiu m
ha 4 vng con. Biu din theo phng php ny u vit hn so vi cc phng php
trn, nht l so vi m lot di. Tuy nhin, tnh ton s o cc hnh nh chu vi, m
men l tng i kh khn.
Hnh 2.2 Hng cc im bin v m tng ng
8 | T r a n g
2.1.3 Phng php pht hin bin nh
- im Bin: Mt im nh c coi l im bin nu c s thay i nhanh hoc
t ngt v mc xm (hoc mu). V d trong nh nh phn, im en gi l
im bin nu ln cn n c t nht mt im trng.
- ng bin (ng bao: boundary): tp hp cc im bin lin tip to thnh
mt ng bin hay ng bao.
- ngha ca ng bin : ng bin l mt loi c trng cc b tiu biu
trong phn tch, nhn dng nh. Nngi ta s dng bin lm phn cch cc
vng xm (mu) cch bit.
2.1.3.1 Pht hin bin trc tip
Phng php ny lm ni bin da vo s bin thin mc xm ca nh.
K thut ch yu dng pht hin bin y l k thut ly o hm. Nu ly o
hm bc nht ca nh ta c cc k thut Gradient, nu ly o hm bc hai ca nh ta
c k thut Laplace. Ngoi ra cn c mt s cch tip cn khc.
2.1.3.1.1 K thut pht hin bin Gradient
Gradient l mt vec t f(x, y) c cc thnh phn biu th tc thay
i mc xm ca im nh (theo hai hng x, y trong bi cnh x l nh hai
chiu)

Trong , dx, dy l khong cch (tnh bng s im) theo hng x v
y. Tuy ta ni l ly o hm nhng thc cht ch l m phng v xp x o
hm bng cc k thut nhn chp v nh s l tn hiu ri rc nn o hm
khng tn ti (thc t chn dx= dy=1).
Theo nh ngha v Gradient, nu p dng n vo x l nh, vic
tnh ton s rt phc tp. n gin m khng mt tnh cht ca phng php
Gradient, ngi ta s dng k thut Gradient dng cp mt n H1, H2 trc giao
(theo 2 hng vung gc).
9 | T r a n g
Mt n Prewitt
- K thut s dng 2 mt n nhp chp xp x o hm theo 2
hng x v y l:

- Tnh I H
x
+ I H
y
ra c kt qu
- V d:


Mt n Sobel
- K thut s dng 2 mt n nhn chp xp x o hm theo 2
hng x v y l:

- Tnh I H
x
+ I H
y
ra c kt qu.
10 | T r a n g
K thut la bn
- K thut s dng 8 mt n nhn chp theo 8 hng 0
0
, 45
0
,
90
0
, 135
0
, 180
0
, 225
0
, 270
0
, 315
0
.

- Kt qu thu c bng cch tnh

=

8
1 i
i
H I

2.1.3.1.2 K thut pht hin bin Laplace
Ton t Laplace c nh ngha nh sau:
Ta c:

( ) ) , ( ) , 1 (
2
2
y x f y x f
x x
f
x x
f
+
c
c
~
|
.
|

\
|
c
c
c
c
=
c
c

| | | |
) , 1 ( ) , ( 2 ) , 1 (
) , 1 ( ) , ( ) , ( ) , 1 (
y x f y x f y x f
y x f y x f y x f y x f
+ + ~
+ ~

Tng t
( ) ) , ( ) 1 , (
2
2
y x f y x f
y y
f
y y
f
+
c
c
~
|
|
.
|

\
|
c
c
c
c
=
c
c

| | | |
) 1 , ( ) , ( 2 ) 1 , (
) 1 , ( ) , ( ) , ( ) 1 , (
+ + ~
+ ~
y x f y x f y x f
y x f y x f y x f y x f

Vy: V
2
f= f(x+1,y) + f(x,y+1) - 4f(x,y) + f(x-1,y) + f(x,y-1)
2
2
2
2
2
y
f
x
f
f
c
c
+
c
c
= V
11 | T r a n g
Dn ti

Trong thc t, ngi ta thng dng nhiu kiu mt n khc nhau
xp x ri rc o hm bc hai Laplace. Di y l ba kiu mt n
thng dng:

2.1.3.1.3 K thut pht hin bin Canny
y l mt thut ton tng i tt, c kh nng a ra ng bin
mnh, v pht hin chnh xc im bin vi im nhiu.
Ta c thut ton nh sau:
- Bc 1: Lm trn nh
Tnh I H, vi:

(
(
(
(
(
(

=
2 4 5 4 2
4 9 12 9 4
5 12 15 12 5
4 9 12 9 4
2 4 5 4 2
115
1
H
Gi G l kt qu lc nhiu: G= I H
- Bc 2: Tnh gradient ca nh bng mt n Prewitt, kt qu t vo G
x
,G
y
.
G
x
= G H
x
, G
y
= G H
y
- Bc 3: Tnh gradient hng ti mi im (i,j) ca nh. Hng ny s c
nguyn ha nm trong 8 hng [0..7], tng ng vi 8 ln cn ca mt
im nh.

12 | T r a n g
- Bc 4: Dng rng buc loi b nhng im
khng phi l cc i xa b nhng im
khng l bin. Xt (i,j), u l gradient hng ti (i,j).
I1, I2 l hai im ln cn ca (i,j) theo hng u.
Theo nh ngha im bin cc b th (i,j) l bin
nu I(i,j) cc i a phng theo hng gradient
Nu I(i,j) > I1 v I(i,j) > I2 th mi gi li I(i,j),
ngc li xa I(i,j) v im nh nn.


- Bc 5: Phn ngng. Vi cc im c gi li, thc hin ly ngng
gradient bin ln cui xc nh cc im bin thc s.
2.1.3.2 Pht hin bin gin tip
Nu bng cch no y, chng ta thu ng cc vng nh khc nhau th
ng phn cch gia cc vng chnh l bin. Ni cch khc, vic xc nh ng
bao ca nh c thc hin t nh c phn vng. Phng php d bin gin tip
kh ci t nhng p dng tt khi s bin thin sng nh. c th tin hnh xc
nh bin theo cch gin tip ny, chng ta cn gii quyt c bi ton phn vng
nh.
2.1.4 Phn vng nh
Phn vng nh l bc then cht trong x l nh. Giai on ny nhm phn
tch nh thnh nhng thnh phn c cng tnh cht no da theo bin hay cc vng
lin thng. Tiu chun xc nh cc vng lin thng c th l cng mc xm, cng
mu hay cng nhm
Vng nh l mt chi tit, mt thc th trng ton cnh. N l mt tp hp cc
im c cng hoc gn cng mt tnh cht no : mc xm, mc mu, nhm
Vng nh l mt trong hai thuc tnh ca nh. Ni n vng nh l ni n tnh cht
b mt. ng bao quanh mt vng nh (Boundary) l bin nh. Cc im trong mt
vng nh c bin thin gi tr mc xm tng i ng u hay tnh kt cu tng
ng.
Hnh 2.3 Minh ha xc nh im bin
13 | T r a n g
Da vo c tnh vt l ca nh, ngi ta c nhiu k thut phn vng : phn
vng da theo min lin thng gi l phn vng da theo min ng nht hay min
k, phn vng da vo bin gi l phn vng bin. Ngoi ra cn c cc k thut phn
vng khc da vo bin , phn vng da theo kt cu.
2.1.4.1 Phn vng theo ngng bin
c tnh n gin nht v c th hu ch nht ca nh l bin ca cc
tnh cht vt l ca nh nh: tng phn, truyn sng, mu sc hoc quang ph.
Nh vy, c th dng ngng bin phn vng khi bin ln c
trng cho nh. Th d, bin trong b cm bin nh hng ngoi c th phn nh
vng c nhit thp hay vng c nhit cao. K thut phn ngng theo bin
rt c li i vi nh nh phn nh vn bn in, ha, nh mu hay nh X-quang.
Vic chn ngng rt quan trng. N bao gm cc bc :
- Xem xt lc xm ca nh xc nh cc nh v cc khe. Nu
nh c dng rn ln (nhiu nh v khe), cc khe c th dng
chn ngng.
- Chn ngng t sao cho mt phn xc nh trc ca ton b s
mu l thp hn t.
- iu chnh ngng da trn lc xm ca cc im ln cn.
- Chn ngng theo lc xm ca nhng im tha mn tiu
chun chn. Th d, vi nh c tng phn thp, lc ca
nhng im c bin Laplace g(m,n) ln hn gi tr t nh trc
(sao cho t 5% n 10% s im nh vi Gradient ln nht s coi
nh bin) s cho php xc nh cc c tnh nh lng cc tt hn
nh gc.
Ta xt v d sau v vic phn vng da
trn ngng bin :


Hnh 2.4 Lc rn ln v cch chn ngng
14 | T r a n g
Gi s nh c lc xm v cch chn cc ngng nh hnh trn vi:
T0=Lmin, , T4=Lmax. Ta c 5 ngng v phn nh thnh 4 vng, k hiu C
k
l
vng th k ca nh, k=1,2,3,4. Cch phn vng theo nguyn tc :
P(m,n) C
k
nu Tk-1 P(m,n) < T
k
, k=1,2,3,4.
Khi phn vng xong, nu nh r nt th vic phn vng coi nh kt thc. Nu
khng, cn iu chnh ngng.
2.1.4.2 Phn vng theo min ng nht
K thut phn vng nh thnh cc min ng nht da vo cc tnh cht quan
trng no ca min nh. Vic la chn cc tnh cht ca min s xc nh tiu
chun phn vng. Tnh ng nht ca mt min nh l im ch yu xc nh tnh
hiu qu ca vic phn vng. Cc tiu chun hay c dng l s thun nht v mc
xm, mu sc i vi nh mu, kt cu si v chuyn ng.
Cc phng php phn vng nh theo min ng nht thng p dng l :
- Phng php tch cy t phn
- Phng php cc b
- Phng php tng hp
2.1.4.2.1 Phng php tch cy t phn
V nguyn tc, phng php ny kim tra tnh ng n ca tiu chun
ra mt cch tng th trn min ln ca nh. Nu tiu chun c tha mn,
vic phn on coi nh kt thc. Trong trng hp ngc li, chia min ang
xt thnh 4 min nh hn. Vi mi min nh, p dng mt cch quy phng
php trn cho n khi tt c cc min u tha mn iu kin.
Phng php ny c th m t bng thut ton sau :

15 | T r a n g
Tiu chun xt min ng nht y c th da vo mc xm. Ngoi ra,
c th da vo lch chun hay chnh gia gi tr mc xm ln nht v
gi tr mc xm nh nht. Gi s Max v Min l gi tr mc xm ln nht v
nh nht trong min ang xt.
Nu |Max Min| < T (ngng) ta coi min ang xt l ng nht.
Trng hp ngc li, min ang xt khng l min ng nht v s c chia
lm 4 phn.
2.1.4.2.2 Phng php cc b
tng ca phng php l xt nh t cc min nh nht ri ni chng
li nu tha mn tiu chun c mt min ng nht ln hn. Tip tc vi
cc min thu c cho n khi khng th ni thm c na. S min cn li
cho ta kt qu phn on. Nh vy, min nh nht ca bc xut pht l im
nh.
Phng php ny hon ton ngc vi phng php tch. Song iu
quan trng y l nguyn l ni 2 vng. Vic ni 2 vng c thc hin theo
nguyn tc sau :
- Hai vng phi p ng tiu chun, th d nh cng mu hay cng
mc xm.
- Hai vng phi k cn nhau.
Trong x l nh, ngi ta dng khi nim lin thng xc nh tnh
cht k cn. C hai khi nim v lin thng l 4 lin thng v 8 lin thng. Vi
4 lin thng mt im nh I(x,y) s c 4 k cn theo 2 hng x v y ; trong khi
vi 8 lin thng, im I(x,y) s c 4 lin thng theo 2 hng x, y v 4 lin
thng khc theo hng cho 45
o



Hnh 2.5 Minh ha khi nim lin thng
16 | T r a n g
Da theo nguyn l ca phng php ni, ta c 2 thut ton :
- Thut ton t mu (Blob Coloring) : s dng khi nim 4 lin
thng, dng mt ca s di chuyn trn nh so snh vi tiu
chun ni.
- Thut ton quy cc b: s dng phng php tm kim trong
mt cy lm tng kch thc vng.
2.1.4.2.3 Phng php tng hp
Hai phng php ni (hp) v tch u c nhc im. Phng php
tch s to nn mt cu trc phn cp v thit lp mi quan h gia cc vng.
Tuy nhin, n thc hin vic chia qu chi tit. Phng php hp cho php lm
gim s min lin thng xung ti thiu, nhng cu trc hng ngang dn tri,
khng cho ta thy r mi lin h gia cc min.
V nhc im ny, ngi ta ngh n phi hp c 2 phng php.
Trc tin, dng phng php tch to nn cy t phn, phn on theo
hng t gc n l. Tip theo, tin hnh duyt cy theo chiu ngc li v
hp cc vng c cng tiu chun. Vi phng php ny ta thu c mt cu
trc nh vi cc min lin thng c kch thc ti a.
2.1.4.3 Phn vng theo kt cu b mt
Kt cu thng c nhn bit trn b mt ca cc i tng nh g, ct, vi
vcKt cu l thut ng phn nh s lp li ca cc phn t si (texel) c bn. S
lp li ny c th ngu nhin hay c tnh chu k hoc gn chu k. Mt texel cha rt
nhiu im nh. Trong phn tch nh, kt cu c chia lm hai loi chnh l: loi
thng k v loi cu trc.
Khi i tng xut hin trn mt nn c tnh kt cu cao, vic phn on da
vo tnh kt cu tr nn quan trng. Nguyn nhn l kt cu si thng cha mt
cao cc g (edge) lm cho phn on theo bin km hiu qu, tr phi ta loi tnh kt
cu.
Nhn chung, vic phn loi v phn vng da vo kt cu l mt vn phc
tp. Trong thc t, chng ta thng ch gii quyt vn ny bng cch cho bit trc
cc loi kt cu (da vo quy lut hay cc phn b ca n).
17 | T r a n g
2.1.5 Nhn dng nh
Nhn dng nh l giai on cui ca cc h thng x l nh. Nhn dng l qu
trnh phn loi cc i tng c biu din theo mt m hnh no v gn chng
mt tn (gn cho i tng mt tn gi, tc l mt dng) da theo nhng quy lut v
mu chun.
Trong l thuyt v nhn dng ni chung v nhn dng nh ni ring c ba cch
tip cn khc nhau:
- Nhn dng da vo phn hoch khng gian.
- Nhn dng da vo cu trc.
- Nhn dng da vo k thut mng nron.
Hc c thy: k thut phn loi nh kin thc bit trc gi l hc c thy.
c im c bn ca k thut ny l ngi ta c mt th vin cc mu chun. Mu
cn nhn dng s c em so snh vi mu chun xem n thuc loi no. Vn
ch yu l thit k mt h thng c th i snh i tng trong nh vi mu chun
v quyt nh gn cho chng vo mt lp. Vic i snh nh vo cc th tc ra quyt
nh da trn mt cng c gi l hm phn lp hay hm ra quyt nh.
Hc khng c thy: k thut ny phi t nh ra cc lp khc nhau v xc nh
cc tham s c trng cho tng lp. Hc khng c thy ng nhin l gp kh khn
hn. Mt mt, do s lp khng c bit trc, mt khc nhng c trng ca lp
cng khng c bit trc. K thut ny nhm tin hnh mi cch gp nhm c th
v chn la cch tt nht. Bt u t tp d liu, nhiu th tc x l khc nhau nhm
phn lp v nng cp dn t c mt phng n phn loi.

18 | T r a n g
2.2 L Thuyt Mng Nron
2.2.1 Tng quan v mng nron
2.2.1.1 Mng nron nhn to
Mng noron nhn to (Artifical Neural Networks) m phng li mng noron
sinh hc l mt cu trc khi gm cc n v tnh ton n gin c lin kt cht ch
vi nhautrong cc lin kt gia cc noron quyt nh chc nng ca mng.
2.2.1.2 Cc c trng c bn ca mng nron
- Gm mt tp cc n v x l (cc noron nhn to)
- Trng thi kch hot hay u ra ca n v x l
- Lin kt gia cc n v. Xt tng qut, mi lin kt c nh ngha bi mt
trng s W
jk
cho ta bit hiu ng m tn hiu ca n v j c trn n v k
- Mt lut lan truyn quyt nh cch tnh tn hiu ra ca tng n v t u vo
ca n
- Mt hm kch hot, hay hm chuyn (activation function, transfer function),
xc nh mc kch hot khc da trn mc kch hot hin ti
- Mt n v iu chnh ( lch) (bias, offset) ca mi n v
- Phng php thu thp thng tin (lut hc - learning rule)
- Mi trng h thng c th hot ng.
2.2.2 Cc thnh phn c bn ca mng nron nhn to
2.2.2.1 n v x l
Cn c gi l mt nron hay mt nt (node), thc hin mt cng vic rt
n gin: n nhn tn hiu vo t cc n v pha trc hay mt ngun bn ngoi v
s dng chng tnh tn hiu ra s c lan truyn sang cc n v khc.

Hnh 2.6 n v x l (Processing Unit)
19 | T r a n g
Trong :
xi : cc u vo
wji : cc trng s tng ng vi cc u vo
j : lch (bias)
aj : u vo mng (net-input)
zj : u ra ca nron
g(x): hm chuyn (hm kch hot).
Trong mt mng nron c ba kiu n v:
- Cc n v u vo (Input units), nhn tn hiu t bn ngoi.
- Cc n v u ra (Output units), gi d liu ra bn ngoi.
- Cc n v n (Hidden units), tn hiu vo (input) v ra (output)
ca n nm trong mng.
Mi n v j c th c mt hoc nhiu u vo: x0, x1, x2, xn, nhng ch c
mt u ra zj. Mt u vo ti mt n v c th l d liu t bn ngoi mng, hoc
u ra ca mt n v khc, hoc l u ra ca chnh n.
2.2.2.2 Hm kt hp
Mi mt n v trong mt mng kt hp cc gi tr a vo n thng qua cc
lin kt vi cc n v khc, sinh ra mt gi tr gi l net input. Hm thc hin nhim
v ny gi l hm kt hp (combination function), c nh ngha bi mt lut lan
truyn c th. Trong phn ln cc mng nron, chng ta gi s rng mi mt n v
cung cp mt b cng nh l u vo cho n v m n c lin kt. Tng u vo n
v j n gin ch l tng trng s ca cc u ra ring l t cc n v kt ni cng
thm ngng hay lch (bias) j :

Trng hp wji > 0, nron c coi l ang trong trng thi kch thch.
Tng t, nu nh wji < 0, nron trng thi kim ch. Chng ta gi cc n v vi
lut lan truyn nh trn l cc sigma units.

20 | T r a n g
Trong mt vi trng hp ngi ta cng c th s dng cc lut lan truyn
phc tp hn. Mt trong s l lut sigma-pi, c dng nh sau:

Rt nhiu hm kt hp s dng mt " lch" hay "ngng" tnh net input
ti n v. i vi mt n v u ra tuyn tnh, thng thng, j c chn l hng
s v trong bi ton xp x a thc j = 1.
2.2.2.3 Hm kch hot
Phn ln cc n v trong mng nron chuyn net input bng cch s dng
mt hm v hng (scalar-to-scalar function) gi l hm kch hot, kt qu ca hm
ny l mt gi tr gi l mc kch hot ca n v (unit's activation). Loi tr kh
nng n v thuc lp ra, gi tr kch hot c a vo mt hay nhiu n v khc.
Cc hm kch hot thng b p vo mt khong gi tr xc nh, do thng c
gi l cc hm bp (squashing). Cc hm kch hot hay c s dng l:
Hm ng nht (Linear function, Identity function )

Nu coi cc u vo l mt n v th chng s s dng hm ny. i
khi mt hng s c nhn vi net-input to ra mt hm ng nht.




Hnh 2.7 Hm ng nht (Identity function)
21 | T r a n g
Hm bc nh phn (Binary step function, Hard limit function)
Hm ny cng c bit n vi tn "Hm ngng" (Threshold
function hay Heaviside function). u ra ca hm ny c gii hn vo
mt trong hai gi tr:

Dng hm ny c s dng trong cc mng ch c mt lp. Trong hnh
v sau, c chn bng 1.



Hm sigmoid (Sigmoid function (logsig))

Hm ny c bit thun li khi s dng cho cc mng c hun luyn
(trained) bi thut ton Lan truyn ngc (back-propagation), bi v n
d ly o hm, do c th gim ng k tnh ton trong qu trnh
hun luyn. Hm ny c ng dng cho cc chng trnh ng dng m
cc u ra mong mun ri vo khong [0,1].


Hnh 2.8 Hm bc nh phn (Binary step function)
Hnh 2.9 Hm Sigmoid
22 | T r a n g
Hm sigmoid lng cc (Bipolar sigmoid function (tansig))

Hm ny c cc thuc tnh tng t hm sigmoid. N lm vic tt i
vi cc ng dng c u ra yu cu trong khong [-1,1].



Cc hm chuyn ca cc n v n (hidden units) l cn thit biu din s
phi tuyn vo trong mng. L do l hp thnh ca cc hm ng nht l mt hm
ng nht. Mc d vy nhng n mang tnh cht phi tuyn (ngha l, kh nng biu
din cc hm phi tuyn) lm cho cc mng nhiu tng c kh nng rt tt trong biu
din cc nh x phi tuyn. Tuy nhin, i vi lut hc lan truyn ngc, hm phi kh
vi (differentiable) v s c ch nu nh hm c gn trong mt khong no . Do
vy, hm sigmoid l la chn thng dng nht.
i vi cc n v u ra (output units), cc hm chuyn cn c chn sao
cho ph hp vi s phn phi ca cc gi tr ch mong mun. Chng ta thy rng
i vi cc gi tr ra trong khong [0,1], hm sigmoid l c ch; i vi cc gi tr ch
mong mun l lin tc trong khong th hm ny cng vn c ch, n c th cho ta
cc gi tr ra hay gi tr ch c cn trong mt khong ca hm kch hot u ra.
Nhng nu cc gi tr ch khng c bit trc khong xc nh th hm hay c
s dng nht l hm ng nht (identity function). Nu gi tr mong mun l dng
nhng khng bit cn trn th nn s dng mt hm kch hot dng m (exponential
output activation function).


Hnh 2.10 Hm sigmoid lng cc
23 | T r a n g
2.2.2.4 Cc hnh trng ca mng
Hnh trng ca mng c nh ngha bi: s lp (layers), s n v trn mi
lp, v s lin kt gia cc lp nh th no. Cc mng v tng th c chia thnh hai
loi da trn cch thc lin kt cc n v:
2.2.2.4.1 Mng truyn thng (Feed-forward neural network):
Dng d liu t n v u vo n n v u ra ch c truyn
thng. Vic x l d liu c th m rng ra nhiu lp, nhng khng c cc lin
kt phn hi. Ngha l, cc lin kt m rng t cc n v u ra ti cc n v
u vo trong cng mt lp hay cc lp trc l khng cho php.


2.2.2.4.2 Mng hi quy (Recurrent neural network):
C cha cc lin kt ngc. Khc vi mng truyn thng, cc thuc
tnh ng ca mng mi quan trng. Trong mt s trng hp, cc gi tr kch
hot ca cc n v tri qua qu trnh ni lng (tng gim s n v v thay i
cc lin kt) cho n khi mng t n mt trng thi n nh v cc gi tr kch
hot khng thay i na. Trong cc ng dng khc m cch chy ng to
thnh u ra ca mng th nhng s thay i cc gi tr kch hot l ng quan
tm.


Hnh 2.11 Mng nron truyn thng nhiu lp (Feed-forward neural network)
24 | T r a n g


2.2.2.5 Hun luyn mng
Chc nng ca mt mng nron c quyt nh bi cc nhn t nh: hnh
trng mng (s lp, s n v trn mi tng, v cch m cc lp c lin kt vi
nhau) v cc trng s ca cc lin kt bn trong mng. Hnh trng ca mng thng l
c nh, v cc trng s c quyt nh bi mt thut ton hun luyn (training
algorithm). Tin trnh iu chnh cc trng s mng nhn bit c quan h gia
u vo v ch mong mun c gi l hc (learning) hay hun luyn (training). Rt
nhiu thut ton hc c pht minh tm ra tp trng s ti u lm gii php cho
cc bi ton. Cc thut ton c th chia lm hai nhm chnh: Hc c thy
(Supervised learning) v Hc khng c thy (Unsupervised Learning).
2.2.2.5.1 Hc c thy (Supervised learning):
Mng c hun luyn bng cch cung cp cho n cc cp mu u
vo v cc u ra mong mun (target values). Cc cp c cung cp bi "thy
gio", hay bi h thng trn mng hot ng. S khc bit gia cc u ra
thc t so vi cc u ra mong mun c thut ton s dng thch ng cc
trng s trong mng. iu ny thng c a ra nh mt bi ton xp x
hm s - cho d liu hun luyn bao gm cc cp mu u vo x, v mt ch
tng ng t, mc ch l tm ra hm f(x) tho mn tt c cc mu hc u vo.


Hnh 2.12 Mng nron hi quy (Recurrent neural network)
25 | T r a n g


2.2.2.5.2 Hc khng c thy (Unsupervised Learning):
Vi cch hc khng c thy, khng c phn hi t mi trng ch
ra rng u ra ca mng l ng. Mng s phi khm ph cc c trng, cc
iu chnh, cc mi tng quan, hay cc lp trong d liu vo mt cch t
ng. Trong thc t, i vi phn ln cc bin th ca hc khng c thy, cc
ch trng vi u vo. Ni mt cch khc, hc khng c thy lun thc hin
mt cng vic tng t nh mt mng t lin hp, c ng thng tin t d liu
vo.
2.2.2.6 Hm mc tiu
hun luyn mt mng v xt xem n thc hin tt n u, ta cn xy dng
mt hm mc tiu (hay hm gi) cung cp cch thc nh gi kh nng h thng
mt cch khng nhp nhng. Vic chn hm mc tiu l rt quan trng bi v hm ny
th hin cc mc tiu thit k v quyt nh thut ton hun luyn no c th c p
dng. pht trin mt hm mc tiu o c chnh xc ci chng ta mun khng
phi l vic d dng. Mt vi hm c bn c s dng rt rng ri. Mt trong s
chng l hm tng bnh phng li (sum of squares error function)


Hnh 2.13 M hnh Hc c thy (Supervised learning model)
26 | T r a n g
Trong
p: s th t mu trong tp hun luyn
i : s th t ca n v u ra
t
pi
v y
pi
: tng ng l u ra mong mun v u ra thc t ca mng
cho n v u ra th i trn mu th p.
Trong cc ng dng thc t, nu cn thit c th lm phc tp hm s vi mt
vi yu t khc c th kim sot c s phc tp ca m hnh.
2.2.3 Mng truyn thng v thut ton lan truyn ngc
n gin v trnh hiu nhm, mng truyn thng trnh by trong phn ny l
mng truyn thng c nhiu lp (MLP - MultiLayer Perceptron). y l mt trong
nhng mng truyn thng in hnh, thng c s dng trong cc h thng nhn
dng.
2.2.3.1 Mng truyn thng MLP
Mt mng truyn thng nhiu lp bao gm mt lp vo, mt lp ra v mt
hoc nhiu lp n. Cc nron u vo thc cht khng phi cc nron theo ng
ngha, bi l chng khng thc hin bt k mt tnh ton no trn d liu vo, n
gin n ch tip nhn cc d liu vo v chuyn cho cc lp k tip. Cc nron lp
n v lp ra mi thc s thc hin cc tnh ton, kt qu c nh dng bi hm
u ra (hm chuyn). Cm t truyn thng (feed forward) (khng phi l tri ngha
ca lan truyn ngc) lin quan n mt thc t l tt c cc nron ch c th c kt
ni vi nhau theo mt hng: ti mt hay nhiu cc nron khc trong lp k tip (loi
tr cc nron lp ra).


Hnh 2.14 Mng nron truyn thng nhiu lp
27 | T r a n g
Trong
P: Vector u vo (vector ct)
W
i
: Ma trn trng s ca cc nron lp th i.
(S
i
xR
i
: S hng (nron) - R ct (s u vo))
b
i
: Vector lch (bias) ca lp th i (S
i
x1: cho S nron)
n
i
: net input (S
i
x1)
f
i
: Hm chuyn (hm kch hot)
a
i
: net output (S
i
x1)
: Hm tng thng thng.

Mi lin kt gn vi mt trng s, trng s ny c thm vo trong qu trnh
tn hiu i qua lin kt . Cc trng s c th dng, th hin trng thi kch thch,
hay m, th hin trng thi kim ch. Mi nron tnh ton mc kch hot ca chng
bng cch cng tng cc u vo v a ra hm chuyn. Mt khi u ra ca tt c cc
nron trong mt lp mng c th thc hin xong tnh ton th lp k tip c th bt
u thc hin tnh ton ca mnh bi v u ra ca lp hin ti to ra u vo ca lp
k tip. Khi tt c cc nron thc hin tnh ton th kt qu c tr li bi cc
nron u ra. Tuy nhin, c th l cha ng yu cu, khi mt thut ton hun
luyn cn c p dng iu chnh cc tham s ca mng.
Xt trng hp mng c hai lp nh hnh 2.14, cng thc tnh ton cho u ra
nh sau:

Mng c nhiu lp c kh nng tt hn l cc mng ch c mt lp, chng hn
nh mng hai lp vi lp th nht s dng hm sigmoid v lp th hai dng hm
ng nht c th p dng xp x cc hm ton hc kh tt, trong khi cc mng ch
c mt lp th khng c kh nng ny.
2.2.3.2 Thit k cu trc mng
Mc d, v mt l thuyt, c tn ti mt mng c th m phng mt bi ton
vi chnh xc bt k. Tuy nhin, c th tm ra mng ny khng phi l iu n
gin. nh ngha chnh xc mt kin trc mng nh: cn s dng bao nhiu lp n,
28 | T r a n g
mi lp n cn c bao nhiu n v x l cho mt bi ton c th l mt cng vic ht
sc kh khn.
2.2.3.2.1 S lp n:
V cc mng c hai lp n c th th hin cc hm vi dng iu bt
k, nn, v l thuyt, khng c l do no s dng cc mng c nhiu hn hai
lp n. Ngi ta xc nh rng i vi phn ln cc bi ton c th, ch cn
s dng mt lp n cho mng l . Cc bi ton s dng hai lp n him khi
xy ra trong thc t. Thm ch i vi cc bi ton cn s dng nhiu hn mt
lp n th trong phn ln cc trng hp trong thc t, s dng ch mt lp n
cho ta hiu nng tt hn l s dng nhiu hn mt lp. Vic hun luyn mng
thng rt chm khi m s lp n s dng cng nhiu.
2.2.3.2.2 S n v trong lp n:
Mt vn quan trng trong vic thit k mt mng l cn c bao
nhiu n v trong mi lp. S dng qu t n v c th dn n vic khng
th nhn dng c cc tn hiu y trong mt tp d liu phc tp, hay
thiu n khp (underfitting). S dng qu nhiu n v s tng thi gian luyn
mng, c l l qu nhiu luyn khi m khng th luyn mng trong mt
khong thi gian hp l. S lng ln cc n v c th dn n tnh trng tha
n khp (overfitting), trong trng hp ny mng c qu nhiu thng tin, hoc
lng thng tin trong tp d liu mu (training set) khng cc d liu c
trng hun luyn mng.
S lng tt nht ca cc n v n ph thuc vo rt nhiu yu t -
s u vo, u ra ca mng, s trng hp trong tp mu, nhiu ca d liu
ch, phc tp ca hm li, kin trc mng v thut ton luyn mng.
Trong phn ln cc trng hp, khng c mt cch c th d
dng xc nh c s ti u cc n v trong lp n m khng phi luyn
mng s dng s cc n v trong lp n khc nhau v d bo li tng qut ha
ca tng la chn. Cch tt nht l s dng phng php th-sai (trial-and-
error). Trong thc t, c th s dng phng php La chn tin (forward
29 | T r a n g
selection) hay La chn li (backward selection) xc nh s n v trong
lp n.
La chn tin bt u vi vic chn mt lut hp l cho vic nh
gi hiu nng ca mng. Sau , ta chn mt s nh cc n v n, luyn v th
mng; ghi li hiu nng ca mng. Sau , tng mt cht s n v n; luyn v
th li cho n khi li l chp nhn c, hoc khng c tin trin ng k so
vi trc.
La chn li, ngc vi la chn tin, bt u vi mt s ln cc
n v trong lp n, sau gim dn i. Qu trnh ny rt tn thi gian nhng
s gip ta tm c s lng n v ph hp cho lp n.
2.2.3.3 Thut ton lan truyn ngc (Back-Propagation)
Cn c mt s phn bit gia kin trc ca mt mng v thut ton hc ca n,
cc m t trong cc mc trn mc ch l nhm lm r cc yu t v kin trc ca
mng v cch m mng tnh ton cc u ra t tp cc u vo. Sau y l m t ca
thut ton hc s dng iu chnh hiu nng ca mng sao cho mng c kh nng
sinh ra c cc kt qu mong mun.
V c bn c hai dng thut ton luyn mng: hc c thy v hc khng c
thy. Cc mng nron truyn thng nhiu lp c luyn bng phng php hc c
thy. Phng php ny cn bn da trn vic yu cu mng thc hin chc nng ca
n v sau tr li kt qu, kt hp kt qu ny vi cc u ra mong mun iu
chnh cc tham s ca mng, ngha l mng s hc thng qua nhng sai st ca n.
Thut ton lan truyn ngc l dng tng qut ca thut ton trung bnh bnh
phng ti thiu (Least Means Square-LMS). Thut ton ny thuc dng thut ton
xp x tm cc im m ti hiu nng ca mng l ti u. Ch s ti u
(performance index) thng c xc nh bi mt hm s ca ma trn trng s v
cc u vo no m trong qu trnh tm hiu bi ton t ra.




30 | T r a n g
B qua s phc tp v mt ton hc, thun ton c th pht biu n gin nh
sau:
Bc 1: Lan truyn xui cc tnh ton trong mng truyn thng
- Khi , u ra ca mt lp tr thnh u vo ca lp k tip. Phng
trnh th hin hot ng ny nh sau (trong M l s lp trong mng) :


- Cc nron trong lp th nht nhn cc tn hiu t bn ngoi (vi p chnh
l im bt u ca phng trnh hnh 2.14)

- u ra ca lp cui cng c xem l u ra ca mng:

Bc 2: Lan truyn li (hay nhy cm) ngc li qua mng
- Thut ton lan truyn ngc s dng ch s hiu nng l trung bnh bnh
phng li ca u ra so vi gi tr ch. u vo ca thut ton chnh l
tp cc cp m t hot ng ng ca mng:

Trong p
i
l mt u vo v t
i
l u ra mong mun tng ng, vi
i=1..Q.
- Mi u vo a vo mng, u ra ca mng i vi n c em so
snh vi u ra mong mun.Thut ton s iu chnh cc tham s ca
mng ti thiu ha trung bnh bnh phng li.
Bc 3: Cp nht li cc trng s v lch tng ng


31 | T r a n g
2.3 Nn Tng Android
Android l tn gi ca mt h iu hnh m ngun m da trn nhn linux, ban
u c Google xy dng dnh cho cc thit b di ng nhng hin ti vn ra
TV, HD Player, Tablet). Khi u, Android c pht trin bi cng ty cng tn,
sau ny c Google mua li nhm cnh tranh vi RIM v sau l Apple. Hin ti,
y l nn tng c mc tng trng nhanh v cng l h iu hnh c th phn ln
nht. Vi bn cht l h iu hnh m ngun m, Android hon ton thch hp cho
mc ch nghin cu, hc tp ca sinh vin v nhn lc cng ngh thng tin. chnh
l l do Android c chn hon thnh n ny.
2.3.1 S pht trin ca Android
Lch s pht trin ca h iu hnh ny c th c tm tt nh sau:

32 | T r a n g


Hnh 2.15 Lch s pht trin Android
33 | T r a n g
2.3.2 Nhng c im khc bit ca Android
Android c pht trin theo hng m ht mc c th, ngi dng hay cc
nh pht trin c ton quyn thay i giao din, cc thnh phn h thng hay thm ch
l m ngun ca h iu hnh ny ty thch. iu ny khin cho h iu hnh ny tr
nn rt d ty bin nhng km theo l kh lm quen i vi nhng ngi cha c
kinh nghim. Tuy vy, s thnh cng ca n trn th trng phn no khng nh
c cht lng so vi cc i th.




Hnh 2.16 Mt s giao din ca Android
Hnh 2.17 Bn phm ca Android
34 | T r a n g
2.3.3 My o Dalvik
Trn Android, cc nh pht trin phn mm c th la chn gia ngn ng
C/C++ hoc Java vit ng dng. i vi cc ng dng vit bng Java, Android
thc thi chng thng qua my o tng t JVM trn my bn gi l Dalvik.
Dalvik l mt phn mm m ngun m c thit k v vit bi Dan Bornstein da
trn JVM nhng c ci tin c th hot ng hiu qu trn cc thit b Android.
im khc bit ca Dalvik so vi JVM (hot ng da trn thanh ghi stack),
chnh l vic Dalvik da theo kin trc cc register.
Mc d dng chung ngn ng Java, nhng cc file .class s c dch sang
nh dng .dex nhm lm gim ti a dung lng ca cc chng trnh. Cc hng hay
chui trng nhau s c tinh gim trong file .dex. Cc bytecode ca Java cng s
c chuyn thnh mt b ch th ca Dalvik. iu ny em n s khc bit v dung
lng cho cc file .dex so vi trc khi chuyn i.
Ngoi ra, my o Dalvik cn c ti u ha rt nhiu c kh nng chy cng lc
nhiu instance m khng tn qu nhiu b nh v nng lc x l. Trong cc phin
bn ca Android, Dalvik lin tc c ci tin em n kh nng hot ng hiu
qu hn cho cc ng dng Android.
2.3.4 Kin trc ca Android
M hnh sau th hin mt cch tng qut cc thnh phn ca h iu hnh
Android. Mi mt phn s c c t mt cch chi tit di y.

Hnh 2.18 Kin trc ca Android
35 | T r a n g
2.3.4.1 Applications (Tng ng dng)
y l tng cao nht ca Android, bao gm cc ng dng chy trn nn my o
Dalvik. Ch yu cc chng trnh trn tng ny u c vit bng ngn ng Java,
mt s t c th km theo native code (C/C++) nu nh c yu cu c bit v tc
x l hay kh nng can thip trc tip phn cng.
2.3.4.2 Application Framework
Bng cch cung cp mt nn tng pht trin m, Android cung cp cho cc nh
pht trin kh nng xy dng cc ng dng cc k phong ph v sng to. Nh pht
trin c t do tn dng cc thit b phn cng, thng tin a im truy cp, cc dch
v chy nn, thit lp h thng bo ng, thm cc thng bo cc thanh trng thi,
v nhiu, nhiu hn na. tng kh nng re-use cc thng tin cn thit, cng nh
kh nng trao i d liu gia cc thnh phn ng dng, Android ra mt khi nim
l Framework, bao gm tt c cc ti nguyn cn thit cho vic trnh by giao din,
cc API ring ca nh sn xut, cch qun l phn cng ca Android
Nh pht trin c th truy cp vo cc API cng mt khun kh c s dng
bi cc ng dng li. Cc kin trc ng dng c thit k n gin ha vic s
dng li cc thnh phn; bt k ng dng c th xut bn kh nng ca mnh v ng
dng no khc sau c th s dng nhng kh nng (c th hn ch bo mt c
thc thi bi khun kh). C ch ny cho php cc thnh phn tng t s c thay
th bi ngi s dng.
C bn tt c cc ng dng l mt b cc dch v v cc h thng, bao gm:
Mt tp hp rt nhiu cc View c kh nng k tha ln nhau dng
thit k phn giao din ng dng nh: gridview, tableview, linearlayout,
Mt Content Provider cho php cc ng dng c th truy xut d
liu t cc ng dng khc (chng hn nh Contacts) hoc l chia s d liu gia cc
ng dng .
Mt Resource Manager cung cp truy xut ti cc ti nguyn khng
phi l m ngun, chng hn nh: localized strings, graphics, and layout files.
Mt Notification Manager cho php tt c cc ng dng hin th cc
custom alerts trong status bar.
36 | T r a n g
Activity Manager c dng qun l chu trnh sng ca ng dng
v iu hng cc activity.
2.3.4.3 Library (Th vin)
Android bao gm mt tp hp cc th vin C/C++ c s dng bi nhiu
thnh phn khc nhau trong h thng Android. iu ny c th hin thng qua nn
tng ng dng Android. Mt s cc th vin c bn c lit k di y:
System C library: a BSD-derived trin khai cc th vin h thng ngn
ng C chun, c nhng vo cc thit b da trn h iu hnh Linux.
Media Libraries Da trn PacketVideo's OpenCORE; th vin ny
h tr cho vic chi nhc, quay phim, chp hnh theo cc nh dng file MPEG4,
H.264, MP3, AAC, AMR, JPG, and PNG
Surface Manager Qun l truy cp n cc h thng con hin th
cng nh cc lp ha 2D, 3D t tng ng dng.
LibWebCore Th vin c dng to nn thnh phn webview
trong Android v c th nhng c vo nhiu ng dng.
SGL Th vin h tr ho 2D.
3D libraries Th vin ha 3D (ch yu l OpenGL ES.
FreeType th vin render font ch.
SQLite Mt c s d liu nh c dng cho cc thit b cm tay c
b nh hn ch. SQLite khng c quan h nh cc c s d liu khc.
2.3.4.4 Android Runtime (Mi trng thc thi)
Android bao gm mt tp hp cc th vin c bn m cung cp hu ht cc
chc nng c sn trong cc th vin li ca ngn ng lp trnh Java. Tt c cc ng
dng Android u chy trong tin trnh ring. My o Dalvik c vit cho mt
thit b c th chy nhiu my o hiu qu. Cc VM Dalvik thc thi cc tp tin thc
thi Dalvik (dex). nh dng c ti u ha cho b nh ti thiu. VM l da trn
register-based, v chy cc lp c bin dch bi mt trnh bin dch Java
chuyn i thnh cc nh dng dex. Cc VM Dalvik da vo nhn Linux cho cc
chc nng c bn nh lung v qun l b nh cp thp.

37 | T r a n g
2.3.4.5 Linux Kernel
y l nn tng c bn nht ca h iu hnh Android, m nhim vai tr giao
tip phn cng, iu khin cc chc nng c bn nht ca thit b v cung cp cc tnh
nng thit yu nh qun l b nh, qun l lung, kt ni mng bng hng lot cc
driver do nh sn xut vit cho thit b ca h.
2.3.5 Cc thnh phn trong mt d n ng dng Android
2.3.5.1 AndroidManifest.xml
Trong bt k mt d n Android no khi to ra u c mt file
AndroidManifest.xml, file ny c dng nh ngha cc mn hnh s dng, cc
quyn cng nh cc giao din cho ng dng. ng thi n cng cha thng tin v
phin bn SDK cng nh mn hnh chnh s chy u tin.
File ny c t ng sinh ra khi to mt d n Android. Trong file manifest
bao gi cng c 3 thnh phn chnh l: application, permission v version.
Di y l ni dung ca mt file AndroidManifest.xml



Application
Th <application>, bn trong th ny cha cc thuc tnh c nh
ngha cho ng dng Android nh:
Hnh 2.19 Kin trc file XML
38 | T r a n g
android:icon = drawable resource y t
ng dn n file icon ca ng dng khi ci t. VD:
android:icon = @drawable/icon.
android:name = string thuc tnh ny t
tn cho ng dng Android. Tn ny s c hin th ln mn
hnh sau khi ci t ng dng.
android:theme = drawable theme thuc tnh
ny t theme cho ng dng. Cc theme l cc cch hin
th giao din ng dng.
Ngoi ra cn nhiu thuc tnh khc
Permission
Bao gm cc thuc tnh ch nh quyn truy xut v s dng ti
nguyn ca ng dng. Khi cn s dng mt loi ti nguyn no th
trong file manifest ca ng dng cn phi khai bo cc quyn truy xut
nh sau:
<uses-permission
android:name="android.permission.READ_PHONE_STATE"/>
<uses-permission
android:name="android.permission.ACCOUNT_MANAGER"/>
<uses-permission
android:name="android.permission.VIBRATE" />
<uses-permission
android:name="android.permission.CALL_PHONE"/>
SDK version
Th xc nh phin bn SDK c khai bo ch ra phin bn SDK
thp nht c th s dng, nh sau:
<uses-sdk android:minSdkVersion="7" />.
2.3.5.2 Activity
Activity c th c xem nh mt window trn mi trng Windows ph bin
nh hin ti. Ti mi thi im ch c duy nht 1 Activity c th ghi nhn cc thao tc
trn mn hnh cm ng t ngi dng, cc activity khc u c t vo trng thi
ch hoc b xa khi b nh. Khi ngi dng kt thc phin lm vic vi Activity
no, cc activity ang xp hng pha sau s c y ln u tr thnh Running
Activity. Cu trc ny c gi l Activity Stack.

39 | T r a n g



Mt Activity ch yu c 3 chu k chnh sau:
- Active hoc running: Khi Activity l c chy trn mn hnh. Activity
ny tp trung vo nhng thao tc ca ngi dng trn ng dng.
- Paused: Activity l c tm dng (paused) khi mt tiu im (focus)
nhng ngi dng vn trng thy. C ngha l mt Activity mi trn
n nhng khng bao ph y mn hnh. Mt Activity tm dng l cn
sng nhng c th b kt thc bi h thng trong trng hp thiu vng
nh.
- Stopped: Nu n hon ton bao ph bi Activity khc. N vn cn
trng thi v thng tin thnh vin trong n. Ngi dng khng thy n
v thng b loi b trongtng hp h thng cn vng nh cho tc v
khc.


Hnh 2.20 Activity Stack
40 | T r a n g
Ba chu k ca Activity c th hin r hn bng biu nh hnh sau:




2.4 Th Vin X L nh Opencv
2.4.1 Vi nt v Computer Vision
Computer Vision (hay CV) l mt phng thc hay phng cch c dng
chuyn ha cc d liu hnh nh dng tnh hay cc on video t camera thnh mt
dng nhn thc hay c t nh xe my, c 3 chic xe my ang chy, mt
tri ang ln Vic nhn thc ny c v rt d dng vi con ngi, nhng thc cht
li khng h n gin trong th gii s. Bi, thc cht, khi x l hnh nh, no ngi
thc hin hng lot cng on phn tch, x l, ti to, lin kt cc lung thng tin
khc nhau i n kt lun cui cng v s vt. Cc cng on ny c thc hin
hon ton nh vo cc c quan c th ca v no, khng cn s can thip ca con
ngi.
Nhng, i vi my tnh, tt c cc c quan trn u khng tn ti, tt c
nhng g my tnh c th nhn bit v x l l cc tn hiu s. Cc hnh nh khi
chuyn v nh dng s s l mt ma trn cc con s, khng c bin gii r rng,
khng c tri thc no v hnh nh trong qu kh, khng c kh nng lin h hay
Hnh 2.21 Vng i ca mt Activity
41 | T r a n g
lm r nt mt chi tit no ca nh, cc lp trnh vin phi thc hin tt c nhng
vic ny bng tay. Thm vo , d liu hnh nh trn my tnh nhn c l nhng
d liu b nhiu v nh hng rt nhiu t nhng s thay i rt nh nh thay i
sng, thay i phng nn, hay thay i gc nhn i vi s vt. Chnh nhng iu
ny khin cho vic nhn dng hnh nh trn my tnh tr nn rt kh khn.



Tuy khng d dng, nhng nh c b dy lch s v k tha, Computer Vision
cng t c mt s bc tin nht nh vi mt s b th vin x l hnh nh hin
ti, nhng vn cn rt xa so vi mc tiu cui cng. Tuy vy, tng lai ca CV vn rt
ti sng.
2.4.2 Mt s th vin x l nh tiu biu
Nhm mc ch gim nh gnh nng cho cc lp trnh vin trong cc tc v x
l hnh nh, cc th vin Computer Vision ra i. Nh cc th vin ny, lp trnh
vin c th trnh c vic phi vit li t nhng hm c bn nht, m ch cn tp
trung vo vic s dng chng sao cho hiu qu nht cho mc ch ca mnh. Mt s
th vin x l hnh nh c th k n nh sau:


Hnh 2.22 V d v Computer Vision
42 | T r a n g
VXL (http://vxl.sourceforge.net/)
y l th vin x l hnh nh mc c bn, chuyn v cc thao tc chnh sa
hnh nh nh i mu sc, thay i kch thc nh VXL c xy dng trn nn
tng ngn ng ANSI/ISO C++ nhm tng kh nng tng thch v tc hot ng
ca tc v x l nh. Hin ti VXL xut hin trn Linux, Windows v Mac OS
nhng vn cha xut hin trn nn tng di ng no.
Camellia (http://camellia.sourceforge.net/)
B th vin ny c vit hon ton trn ngn ng C v c ti u ha rt
nhiu nhm em n tc hot ng thi gian thc. Camellia xut hin trn c
Linux, Windows, Mac OS nhng ch yu h tr cho ngn ng Ruby v cha c k
hoch xut hin trn nn tng di ng no.
OpenVIDIA
(http://openvidia.sourceforge.net/index.php/OpenVIDIA)
OpenVIDIA l b th vin x l hnh nh c nVidia khi xng nhm mc
ch tn dng sc mnh x l vn rt d d t cc GPU (mnh v x l song song).
B th vin ny tn dng rt nhiu cng ngh ca nVidia nh CUDA, NPP v h tr
cc th vin m ngun m nh OpenGL, OpenCL Nh tn dng kh nng x l
mnh m ca GPU (vn mnh hn nhiu so vi CPU), b th vin ny cho tc x
l nhanh hn kh nhiu so vi cc gii php hin ti. B th vin ny h tr y
cc gii php nhn dng hnh nh, x l hnh nh thi gian thc
OpenVIDIA hin c cc gii php phn mm xut hin trn nn tng Tegra
2 ca di ng, nhng nhm khng chn b th vin ny v n khng th ph bin rng
ri ln cc nn tng khng s dng GPU ca nVidia.
NCV Nokia Computer Vision
(http://research.nokia.com/page/221)
B th vin x l hnh nh c Nokia xy dng dnh ring cho h iu hnh
Symbian ca mnh, cung cp cc kh nng x l hnh nh nh thay i kch thc,
thay i khung hnh, dng hnh, dng giao din ngi dng nhng li thiu i cc
hm mang tnh cn thit cho mc tiu ca ti nhn dng hnh nh. B th vin
ny cng khng h tr cc nn tng khc nh Android, iOS.
43 | T r a n g
Nhm tham kho qua rt nhiu cc th vin x l nh khc nhau, nhng hu
ht u b gii hn kh nng hot ng trn nn tng di ng - y l Android.
Trong qu trnh tm ti, nhm ch pht hin c OpenCV l b th vin h tr y
nht cho Android, ng thi cng c sc mnh x l khng h thua km cc th
vin nu. Nn, trong phm vi n ln ny, nhm chn thc hin da trn
OpenCV.



2.4.3 Th vin OpenCV
OpenCV l mt b th vin x l hnh nh m ngun m c host trn
http://SourceForge.net/projects/opencvlibrary. B th vin c vit trn ngn ng
C/C++ nh n c kh nng hot ng trn gn nh mi nn tng nh Linux,
Windows v MacOS. Ngoi ra, nh s ng h nhit tnh ca cng ng m ngun m,
OpenCV cn c kh nng hot ng trn cc nn tng khc nh Java, nhng,... v c
bit l Android.
Hnh 2.23 Tc x l ca OpenCV so vi LTI v VXL
44 | T r a n g
OpenCV ban u c thit k cho cc thit b in ton vi sc mnh rt ln,
c ti u ha trn nn ngn ng C v kh nng tn dng cc b vi x l a lung
a nhn nhm hin thc ha cc ng dng x l hnh nh thi gian thc. Do , khi
c chuyn ln cc nn tng di ng, b th vin ny b thuyn gim kh nhiu sc
mnh so vi phin bn gc, nhng vn l mt trong nhng b th vin tt nht cho th
gii mobile.
2.4.3.1 Lch s ca OpenCV
OpenCV c mt khi u kh khim nhng Media Lab MIT, ch l mt b
th vin c chuyn tay gia cc sinh vin, ng vai tr l mt nn tng ban u cho
cc ng dng x l hnh nh ca h, h khng mt thi gian vit li cc hm mang
tnh cn bn m c th dnh nhiu thi gian tp trung vo cc chc nng cao cp
hn. B th vin ny c b phn nghin cu ca Intel ch v u t pht trin.
Tnh t khi bn th nghim Alpha u tin ca OpenCV xut hin nm 1999, n nay
b th vin ny c hn 500 hm chc nng bao trm hu nh ton b cc lnh vc
x l hnh nh nh theo di sn phm cng nghip, cc hnh nh y t, camera an ninh,
giao din ngi dng, tinh chnh camera, robotic Ngoi ra, OpenCV cn c km
theo th vin Machine Learning (MLL) nhm tng cng kh nng hc v nhn dng
hnh nh chnh xc hn.



Hnh 2.24 Lch s pht trin ca OpenCV
45 | T r a n g
Do bn cht l mt b th vin m ngun m, nhng giy php ca OpenCV
li cho php ngi dng c th s dng mt phn hay ton b m ngun ca n cho
cc ng dng c thu ph ca h m khng phi ng gp g li cho cng ng, k c
vic cng b m ngun ca h. Chnh nh iu ny nn OpenCV nhn c rt nhiu
s quan tm ca cc cng ty phn mm ln nh IBM, Intel, Microsoft, v hin ti
lng thnh vin ca project ny ln n hn 20,000 ngi trn khp cc chu lc.
2.4.3.2 Cu trc ca OpenCV
OpenCV l mt b th vin rt ln, c cu trc thnh 5 phn chnh, trong
c 4 phn c phn chia nh hnh 2.3.1 di y. Trong , CV cha cc hm x l
hnh nh cn bn v cc thut ton nhn dng cp cao; MLL l b th vin phc v
cho ngnh my hc. HighGUI cha cc lnh nhp xut v hm truy xut hnh nh,
video; CXCore cha cc cu trc c bn, cc hm v v cc hm dng chung cho ton
b th vin.
Trong hnh bn di, khng bao gm CvAux, thnh phn cha cc thut ton
cn trong giai on th nghim hoc cc hm b ngng pht trin. Trong CvAux,
ngi dng c th tm thy kh nhiu hm c kh nng s xut hin chnh thc trong
OpenCV trong tng lai. C th k n nh:
- Nhn dng c ch t camera
- c t cc texture (vn b mt)
- Theo di mt v ming
- Theo di 3D
- Tm khung xng ca vt th

Hnh 2.25 Cu trc th vin OpenCV
46 | T r a n g
2.4.3.3 OpenCV trn Android
Hin ti, OpenCV cung cp sn cc wrapper dnh cho h iu hnh Android
trn trang ch ca mnh (http://opencv.willowgarage.com/wiki/Android) v cho ngi
dng chn la gia vic s dng th vin bin dch sn hay dng trc tip m
ngun ca OpenCV. Nu khng c yu cu c bit v cc tnh nng hay ti u thm
na cc hm ca OpenCV, la chn u tin s d dng hn cho i a s ngi
dng.
Sau khi ti v ci t OpenCV ln mi trng lp trnh cho Android, ngi
dng c th s dng cc tnh nng c bit ca b th vin ny mt cch nhanh
chng.







47 | T r a n g

CHNG 3 : NG DNG NHN DNG BIN BO GIAO THNG
Chng ny trnh by cc vn sau:
3.1 M t bi ton
3.2 M hnh gii quyt bi ton
3.3 Thit k chng trnh
3.4 Thc nghim

3.1 M T Bi Ton
3.1.1 t vn
Bin bo giao thng l cch thc thng bo cho ngi tham gia giao thng
tnh trng ng, a ra nhng ch dn, hay cnh bo gip ngi tham gia giao thng
x l v a ra nhng hnh vi hp l, m bo an ton giao thng. Mi ngi tham
gia giao thng i hi phi nm bt v hiu ht ton b ngha ca tt c cc bin bo
giao thng. Vic ny tr nn kh kh khn khi s lng bin bo qu ln. Hn th na
vic pht hin bin bo tr nn phc tp khi m cc yu t ngoi cnh tc ng. Bin
bo c th b h hi khi tip xc mt thi gian di di nh nng mt tri. Mu sc b
thay i trong cc iu kin sng m, nh sng yu ban m, bin bo b che khut
bi nh ca, cy ci
V nhng l do trn, nhm mong mun xy dng mt ng dng nh gn, cm
tay, n gin cho php ngi dng c th tra cu trc quan thng tin ca bin bo khi
khng nh ni dung bin bo ny, pht trin hn na v sau c th l tch hp hoc
kt ni ti cc phng tin giao thng v a ra cc cnh bo thch hp.
Chc nng chnh c bn ca ng dng l tra cu thng tin trc quan. Ngi
dng s dng in thoi c ci ng dng, chp hnh hoc qut camera qua khung
cnh c hnh bin bo. ng dng s t ng pht hin (detect) cc khu vc c hnh
dng bin bo v xut hnh nh cng thng tin bin bo m ng dng nhn ra.
48 | T r a n g



3.1.2 i tng ca bi ton
i tng ca bi ton l cc bin bo giao thng ca Vit Nam. Trong gii
hn ca lun vn ny chng ta s xt ti cc bin bo giao thng ng b. S lng
bin bo giao thng ng b ca Vit Nam khong hn 200 bin bo v chia lm
nhiu dng:
Bin bo cm ng b Vit Nam: Nhm bin bo cm gm c
39 kiu c nh s th t t bin s 101 n bin s 139 nhm
bo iu cm hoc hn ch m ngi s dng ng b phi
tuyt i tun theo. Cc bin bo loi ny thng c hnh dng
trn vi vin bao xung quanh mu c trng, c bit c mt
s bin bo khng thuc dng trn nhng s lng khng ng
k.
Hnh 3.1 Bi ton nhn dng bin bo giao thng
49 | T r a n g



Bin hiu lnh ng b Vit Nam: Nhm bin hiu lnh gm
c 9 kiu c nh s th t t bin s 301 n bin s 309
nhm bo cho ngi s dng ng bit hiu lnh phi thi hnh.
Cc bin bo loi ny thng c hnh dng trn vi nn mu
xanh c trng, c bit c mt s bin bo c ng k sc ct
ngang.
Hnh 3.2 Mt s mu bin bo cm
50 | T r a n g

51 | T r a n g

Bin bo nguy him ng b Vit Nam: Bin bo nguy him
gm 46 kiu c nh s th t t bin s 201 n bin s 246
nhm bo cho ngi s dng ng b bit trc tnh cht ca s
nguy him trn ng c bin php phng nga, x tr. Cc
bin bo loi ny thng c hnh dng tam gic vi vin bao
xung quanh mu c trng, nn vng , c bit c mt s bin
bo khng phi hnh tam gic.


Hnh 3.3 Mt s mu bin bo hiu lnh
Hnh 3.4 Mt s mu bin bo nguy him
52 | T r a n g
Ngoi cc dng bin bo trn th cn c bin ch dn hnh ch nht, bin ph
ng b, vch k ng V tnh cht phc tp ca cc loi bin bo ny m lun
vn s khng nghin cu n. Gii hn lun vn ch tp trung vo nhn bit 3 loi
bin bo pha trn.


53 | T r a n g
3.2 M Hnh Gii Quyt Bi Ton
3.2.1 M hnh tng qut
gii quyt bi ton pht hin v nhn dng bin bo giao thng, nhm
xut m hnh 4 bc chia lm 2 giai on nh sau:



Giai on x l nh (Image Processing State):
Mc ch cui cng ca giai on ny l thu c hnh nh ca
bin bo giao thng cn nhn dng. Bc u tin l thu thp d liu
hnh nh nn khung cnh (Capture Image). Hnh nh thu c
thng qua camera ca thit b c th l d liu tnh (chp hnh)
hoc dng real-time (x l trn tng frame ca video). V thit b
s dng l thit b k thu s nn nh thu c s l nh c s
ha. Trn d liu nh ny ty theo iu kin mi trng m c bin
php thch hp nng cao cht lng nh, lc nhiu, chnh sng

Bc th hai trong giai on ny l pht hin bin bo v trch
xut vng c trng (Sign detection and ROI Extraction). Bng cch
thut ton x l nh thch hp v da trn c trng c th ca bin
bo giao thng Vit Nam m ng dng s x l trn nh thu nhn t
bc mt, lc b nh nn, pht hin v trch xut cc khu vc c
trng c kh nng l hnh nh ca bin bo. Kt qu thu c sau
giai on ny l 1 tp cc hnh nh bin bo giao thng lc b
hnh nn m ng dng pht hin c.

Hnh 3.5 M hnh gii quyt bi ton
54 | T r a n g

Giai on tnh ton mng Nron (Neutral Network State):
giai on ny hnh nh c kh nng l bin bo giao thng thu
c giai on trc s c x l v nhn dng. Trc ht cc
hnh nh ny s c thay i kch thc li theo mt mu chun
(thut ng ting anh gi l blob). Mu chun ny s c kch thc
30*30 pixel. T cc mu ny, d liu c x l v chuyn thnh mt
dng khc m mng noron c th x l (bc ny gi l tin nhn
dng Pre_recognized). Kt qu thu c s l mt tp cc gi tr
input u vo cho mng noron.
Bc cui cng trong giai on ny chnh l tnh ton trong
mng noron. Tp gi tr input s c a vo mng, cc tnh ton s
c thc hin v lan truyn trong mng cho n khi ti u ra ca
mng. Bn cht mng noron ny c hun luyn da trn
mt tp mu cc bin bo giao thng trc . T kt qu ca u
ra ca mng noron ta c th xc nh c tn ca bin bo giao
thng nu bin bo ny c mng noron hc trc .
Kh khn ch yu trong giai on ny l kh nng nhn dng
bin bo s l khng cao nu hnh nh cn nhn dng khc bit
qu nhiu so vi tp mu m mng noron c hc. Mng
noron c hc cng nhiu mu ca mt loi bin bo th kh
nng nhn dng ra bin bo cng cao, iu ny ng ngha vi
vic s lng noron ca mng ln, tc x l chm hn v thi
gian hun luyn mng lu hn.
3.2.2 Thu nhn hnh nh (Capture Image)
Giai on u tin trong h thng pht hin v nhn dng bin bo l bc thu
nhn nh. Nh trnh by, d l chp hnh hay quay phim th thc cht i tng ta
thu c t camera chnh l frame hnh. Hnh nh ny l d liu c s ha. C
th do mt s yu t ngoi cnh dn ti hnh nh thu c b m hoc nhiu, v vy
trong bc ny i hi cn thc hin mt s thao tc nng cao cht lng nh.

55 | T r a n g
Cc thut ton c th p dng nng cao cht lng nh bao gm nh
lm mn nh bng thut ton Smooth Gaussian, gim mu (downsample) v tng
mu (upsample) bng Gaussian Pyramid Vic ci t cc gii thut ny s
c th vic x l nh OpenCV h tr.
3.2.3 Pht hin bin bo v trch xut vng c trng
Mc ch ca giai on ny l tm ra c hay khng khu vc c c trng ging
nh m t ca mt bin bo trn nn khung cnh. Sau t d liu ny s lc b ton
b hnh nn, ch trch xut li hnh nh ca mi bin bo.
3.2.3.1 c trng pht hin bin bo
pht hin bin bo chng ta da trn c trng ca bin bo giao thng
Vit Nam
Bin bo cm: thng c hnh dng trn, vin ; c bit
cng c mt s ngoi l nhng khng ng k


Bin bo nguy him: c dng hnh tam gic, vin , nn
vng; c bit cng c mt s ngoi l nhng khng ng k


Bin hiu lnh: c dng hnh trn, nn xanh; c bit cng c
mt s ngoi l nhng khng ng k



Hnh 3.6 Mu bin bo cm
Hnh 3.7 Mu bin nguy him
Hnh 3.8 Mu bin hiu lnh
56 | T r a n g
Tm li c trng dng nhn dng bin bo l i tng c vin bao
mu hoc mu xanh, dng hnh hc l hnh trn (hoc eclipse nu lch gc
nhn), hnh tam gic. Ngoi ra nhng bin bo hng dn dng hnh ch nht,
hay cc bin bo c tnh c bit qu co s khng c nghin cu trong kha
lun ny.


3.2.3.2 Phng php pht hin bin bo
Da trn cc c trng ca bin bo, nhm s dng phng php pht hin
bin Canny kt hp vi c trng mu tm ra bin nh ca bin bo, sau
dng c trng nhn dng hnh hc gi li chnh xc cc bin nh ng, loi
b cc bin gi.
3.2.3.2.1 Pht hin bin nh bng Canny:
Chi tit thut ton Canny c trnh by trong phn l thuyt x
l nh. Chng ta c th hiu n gin v phng php Canny nh sau:
- Phng php canny s dng mt ngng mu
(threshold) nht nh cho vic pht hin bin.
- Bin nh c hiu l vng nh m c s chnh lch
cng mu r rt.
- Cc nh p dng thut ton Canny u l nh c
chuyn sang mc xm (Gray scale) vi cng t 0 -
255
Hnh 3.9 Mu mt s bin bo qu c bit
57 | T r a n g






Hnh 3.10 nh ban u thu t camera
Hnh 3.11 nh sau khi chuyn sang nh mc xm
58 | T r a n g


Nhn xt: Khi ch s dng phng php Canny thng thng th
kt qu thu c cha rt nhiu "nhiu", s gy kh khn cho vic tm ra
bin nh ca bin bo sau ny nu ch da vo c trng hnh hc ca bin
bo (hnh trn hay hnh tam gic).
3.2.3.2.2 Kt hp c trng mu vi phng php Canny:
Nhn thy 3 loi bin bo cn pht hin u c mu c trng
l vin hoc xanh nc bin, v th ta c th li dng im ny
loi bt cc chi tit nhiu trn hnh.
tng ca phng php ny nh sau:
Ta xy dng mt mt n (mask) mu (hoc xanh) c
kch thc bng nh gc bng cch loi b tt c cc im
nh khng thuc di mu (hoc xanh) khi chuyn nh
gc thnh nh mc xm.
lp mt n mu, chng ta chuyn nh v x l trn khng
gian mu HSV

Hnh 3.12 nh sau khi dng Canny tm bin
59 | T r a n g








Vi mi gi tr H, S, V ta lp mt mask tng ng da theo
di mu xanh hay . Duyt qua tng pixel ca nh. Pixel no
nm trong mask, ta gi nguyn gi tr mc xm (gray scale)
Hnh 3.13 Khng gian mu HSV
Hnh 3.14 Khong gi tr ng vi di mu
Hnh 3.15 Khong gi tr ng vi di mu xanh
60 | T r a n g
khi chuyn qua nh mc xm, ngc li th gn cho gi tr
mc xm l 0.
Khi dng php ton And dnh cho 3 mt n ca H, S, V trn
th kt qu thu c chnh l nh mc xm ca nh gc nhng
c lc li ch cn nhng im nh thuc min gi tri
mu hoc xanh ban u.


Vic lp khong gi tr cho H, S, V khi lm mt n c ngha
quan trng ti chnh xc khi x l sau ny. R rng l khi
khong gi tr cng hp th nhiu cng t nhng c nguy c b
mt hnh cao hn, cn khong gi tr rng th n mn gim
nhng s nhiu cn li vn ng k.
Khi c kt qu l nh mc xm lc qua mt n th ta dng
phng php Canny tm li bin ca nh.



Hnh 3.16 nh sau khi lc qua mt n mu
61 | T r a n g



Nhn xt: Khi kt hp dng mt n mu lc im nh sau
mi p dng phng php Canny tm bin, ta thy r rng kt qu c
ci thin hn rt nhiu, cc bin tm c c chnh xc cao hn v nhiu
t hn so vi nu ch dng Canny n thun.
3.2.3.2.3 Dng c trng hnh hc loi b bin gi:
Sau khi c nh bin thu c t vic p dng phng php Canny,
chng ta s tin hnh loi b cc bin gi.
Trong x l nh, c mt thut ng gi l Contour (ng vin), c
th hiu tm hiu l ng vin bao quanh khp kn.
loi b cc bin gi, ta tin hnh duyt qua ln lt tt c cc
Contour thu c t phng php Canny (hm FindContour c
OpenCV h tr). Vi mi Contour ny ta kim tra c trng hnh hc ca
n xc nh xem c phi l bin ca bin bo hay ko?
- Tnh cht tam gic: Kim tra xem contour c phi c to
thnh t 3 vector hay khng ?
Hnh 3.17 nh sau khi dng Canny pht hin bin
62 | T r a n g
- Tnh cht hnh trn (hoc eclipse): Tnh ton bn knh trc
ln, trc nh, din tch ca Contour, t suy ra gi tr PI.
Nu Pi ~3.14 th tha mn tnh cht hnh trn.
Kt thc qu trnh duyt, ta loi b tt c cc Contour khng tha
mn c trng hnh hc, nhng Contour cn li chnh l bin ca
cc bin bo.
3.2.3.3 Trch xut vng c trng (ROI Extraction)
Sau khi c c cc bin ca cc bin bo, ta xc nh cc hnh ch nht
bao ng ngoi tip cc bin ny. Trch xut cc khu vc tng ng vi cc hnh
ch nht ny trn nh gc, loi b tt c cc im mu nm ngoi bin ca bin
bo, sau chuyn nh mu sang nh mc xm.

Hnh 3.18 Kt qu ca ROI Extraction
63 | T r a n g
3.2.4 X l trc khi nhn dng (Pre-recognized)
y l qu trnh chng ta bin i d liu nh thu bc ROI extraction
thnh mt kiu d liu hp l, lm input u vo cho mng nron.
- Sau khi c d liu nh, chng ta thay i kch thc nh v cng
kch thc mu 30*30 pixel
- Lu rng khi nh cn dng nh mu th mi pixel cha thng
tin ca 3 mu R, G, B.
- Ta c cng thc chuyn nh RGB thnh nh mc xm (Gray scale)
nh sau:
Gray = (0.299*R + 0.587*G + 0.114*B)
- D liu chng ta s cung cp cho input ca mng noron giai on
sau s l mt dy 63 tham s, i din cho d liu ca bc nh,
trong :
o 3 tham s i din cho gi tr trung bnh ca ba mu R, G, B
ca bc hnh

b
i,j
i din cho gi tr mu pixel ti v tr i*j
o 30 tham s i din cho cng sng ca nh Gray theo
chiu dc

64 | T r a n g
b
i,j
i din cho gi tr cng xm ti v tr i*j

o 30 tham s i din cho cng sng ca nh Gray theo
chiu ngang

b
i,j
i din cho gi tr cng xm ti v tr i*j
o Trong T l i din cho gi tr trung bnh ca cng sng
ca nh mc xm

Mng 63 phn t ny s c chuyn cho bc k tip, cng l giai on cui;
qu trnh nhn dng. V l thuyt, khi chng ta s dng nh c kch thc 30*30 pixel
th trng hp l tng nht vn l s dng 30*30=900 gi tr lm input cho mng
noron, tuy nhin iu ny i hi mt s lng noron qu ln, i km vi n l cu
trc mng v kh nng hun luyn thnh cng hay khng ? V vy, nhm s dng mt
cu trc rt gn bng cch dng 63 gi tr phn t trn, i din cho thng tin ca bc
nh mng noron x l.
3.2.5 Qu trnh nhn dng (Recognized)
y l giai on cui cng ca h thng. Chng ta cung cp 1 tp d liu
u vo cho mt mng noron c hun luyn t trc. Mng s tnh ton v
tr kt qua output. T cc kt qu ny chng ta c th xc nh mng c th
nhn dng ra bin bo hay khng v nu c th bin bo l g.
3.2.5.1 Cu trc mng noron
- Mng noron c nhm la chn y l mng truyn thng MLP
(Multi layer Perception).
- Gii thut hun luyn mng l gii thut lan truyn ngc li Back-
propagation
65 | T r a n g
- Hm activation l hm sigmoid.
- Mng gm c 3 layer:
o Input Layer: S noron l 63, i din cho 63 tham s th hin
ca bc nh
o Hidden layer: lp n, lp gia ca mng. S noron lp ny
c xc nh bng thc nghim o hiu nng ca mng
o Output Layer: S noron bng chnh lng bin bo m mng c
th nhn din, v d: output c 5 noron th mng ch c th nhn
din 5 bin bo.



3.2.5.2 Tp hun luyn
c th s dng c mng noron th mng ny cn phi c hun
luyn. Do thi gian kha lun ngn v nhm khng iu kin su
tm ton b h thng mu bin bo Vit nam cho mng noron hc nn
nhm s xy dng mt tp mu demo gm 5 loi bin bo vi tng cng
30 mu.
Hnh 3.19 Cu trc mng noron nhn dng bin bo
66 | T r a n g










Hnh 3.20 Tp d liu mu hun luyn mng
Hnh 3.21 Tp bin bo chun
67 | T r a n g
3.3 Thit K Chng Trnh
3.3.1 Yu cu phn mm
3.3.1.1 Yu cu chc nng
STT Tn yu cu M t Ghi ch
1 Pht hin bin bo bng tay
Ngi dng s dng ch
chp hnh pht
hin bin bo

2 Pht hin bin bo t ng
Ngi dng s dng ch
quay video ng
dng t pht hin bin
bo

3 Nhn dng bin bo
ng dng nhn dng cc
bin bo c pht hin
theo yu cu ca ngi
dng

4
Thay i ch pht hin
bin bo
Thay i gia ch
pht hin bng tay v
pht hin t ng

5 Zoom hnh nh
Thay i kch thc hnh
nh thu c qua camera
Ch h tr
trong ch
pht hin bin
bo bng tay




Bng 3.1 Danh sch yu cu chc nng
68 | T r a n g
3.3.1.2 Yu cu hiu qu
p dng vi thit b di ng :
- Ci t h iu hnh Android 2.2 tr ln.
- Chp ARM tc 600MHZ tr ln.
- B nh 512MB tr ln
- Mn hnh phn gii 3.2 tr ln
- Camera 5 Megapixel tr ln
STT Chc nng Tc x l Ghi ch
1 Pht hin bin bo bng tay Ngay lp tc
2 Pht hin bin bo t ng 10Fps (Frame/giy)
3 Nhn dng bin bo Ngay lp tc
4
Thay i ch pht hin
bin bo
Ngay lp tc
5 Zoom hnh nh 3Fps (Frame/giy)
Tc Zoom ch
yu ph thuc vo
kh nng h tr
ca phn cng
in thoi
3.3.1.3 Yu cu tng thch
ng dng chy n nh trn cc thit b :
- Ci t h iu hnh Android 2.2 tr ln.
- Chp ARM tc 600MHZ tr ln.
- B nh 512MB tr ln
- Mn hnh phn gii 3.2 tr ln
- Camera 5 Megapixel tr ln


Bng 3.2 Danh sch yu cu hiu qu
69 | T r a n g
3.3.1.4 Yu cu tin dng
STT Chc nng Mc d s dng Ghi ch
1 Pht hin bin bo bng tay
Thao tc cm ng
trn mn hnh

2 Pht hin bin bo t ng Khng cn thao tc
3 Nhn dng bin bo
Thao tc cm ng
trn mn hnh

4
Thay i ch pht hin
bin bo
Thao tc cm ng
trn mn hnh

5 Zoom hnh nh
Thao tc cm ng
trn mn hnh
Ty thuc phn
cng h tr hay
khng


3.3.1.5 Yu cu tin ha
STT Chc nng Gi tr cn thay i Ghi ch
1
Lu tr v pht hin
bin bo mi
Ma trn trng s ca
mng noron
nhn bit bin bo
mi, d liu cn cho
mng noron hc
iu chnh li ma trn
trng s cho thch
hp



Bng 3.3 Danh sch yu cu tin dng
Bng 3.4 Danh sch yu cu tin ha
70 | T r a n g
3.3.2 Thit k Use-Case
3.3.2.1 S Use-case tng qut


3.3.2.2 Danh sch cc Actor
STT Tn Actor ngha/Ghi ch
1 Ngi dng Ngi trc tip tng tc vi ng dng, c nhu cu
tra cu thng tin v bin bo

3.3.2.3 Danh sch cc Use-Case
STT Tn Use-Case ngha/Ghi ch
1 Pht hin bin bo bng tay Ngi dng t iu chnh camera, la
chn khu vc hnh nh c bin bo
giao thng sau chp hnh ng
Hnh 3.20 S Use-case tng qut
Bng 3.5 Danh sch cc Actor
71 | T r a n g
dng c th pht hin bin bo
2 Pht hin bin bo t ng Ngi dng khng cn phi chp hnh
m ch cn dng camera quay hnh
khung cnh, ng dng t ng pht
hin khu vc c bin bo giao thng
3 Nhn dng bin bo Sau khi pht hin bin bo, nu ngi
dng yu cu, ng dng s nhn dng
bin bo c ngi dng la chn
4 Thay i ch Ngi dng la chn thay i ch
gia pht hin bng tay v pht hin t
ng
5 Zoom hnh nh Cho php ngi dng thay i kch
thc hnh nh thu c qua camera

3.3.2.4 c t Use-Case
3.3.2.4.1 c t Use case Pht hin bin bo bng tay:
a. Tm tt
- Use case cho php ngi dng c th t pht hin bin
bo giao thng bng tay
b. Dng s kin
- Dng s kin chnh:
o Dng camera, la chn khung cnh mun pht
hin bin bo.
o Click nt chp hnh.
- Dng s kin khc:
o Khng c.
c. Cc yu cu c bit
- Khng c.

Bng 3.6 Danh sch cc Use-Case
72 | T r a n g
d. Trng thi h thng khi bt u thc hin Use-case
- ng dng ang ch pht hin bin bo bng tay.
e. Trng thi h thng sau khi thc hin Use-case
- ng dng thng bo kt qu ca vic pht hin bin
bo
- Cc khu vc bin bo (nu c) s c khoanh vng
f. im m rng
- Khng c.
3.3.2.4.2 c t Use case Pht hin bin bo t ng:
a. Tm tt
- Use case cho php ngi dng c th t pht hin bin
bo giao thng mt cch t ng.
b. Dng s kin
- Dng s kin chnh:
o Dng camera, qut qua khung cnh cha bin
bo giao thng.
o ng dng t ng pht hin khu vc c bin
bo.
- Dng s kin khc:
o Khng c.
c. Cc yu cu c bit
- Khng c.
d. Trng thi h thng khi bt u thc hin Use-case
- ng dng ang ch pht hin bin bo t ng.
e. Trng thi h thng sau khi thc hin Use-case
- ng dng t ng khoanh vng khu vc c bin bo
nu c.
f. im m rng
- Khng c.

73 | T r a n g
3.3.2.4.3 c t Use case Nhn dng bin bo:
a. Tm tt
- Use case cho php ngi dng nhn dng bin bo
c pht hin.
b. Dng s kin
- Dng s kin chnh:
o La chn khu vc c bin bo c pht hin.
o ng dng t ng nhn dng bin bo v thng
bo kt qu.
- Dng s kin khc:
o Thng bo trng hp bin bo khng c trong
c s d liu mu ca ng dng.
c. Cc yu cu c bit
- Khng c.
d. Trng thi h thng khi bt u thc hin Use-case
- H thng pht hin khu vc bin bo v ang sn
sng cho vic nhn dng.
e. Trng thi h thng sau khi thc hin Use-case
- Sn sng cho vic nhn dng bin bo khc.
- Sn sng cho vic quay tr li ch pht hin bin
bo.
f. im m rng
- Khng c.
3.3.2.4.4 c t Use case Thay i ch :
a. Tm tt
- Use case cho php ngi dng thay i ch pht
hin bin bo.
b. Dng s kin
- Dng s kin chnh:
o Kch hot menu la chn ch .
74 | T r a n g
o Chn la ch pht hin bin bo m ngi
dng mun.
- Dng s kin khc:
o Khng c.
c. Cc yu cu c bit
- Khng c.
d. Trng thi h thng khi bt u thc hin Use-case
- H thng khng ang ch nhn dng.
e. Trng thi h thng sau khi thc hin Use-case
- H thng ch pht hin bin bo m ngi dng
la chn v sn sng lm vic.
f. im m rng
- Khng c.
3.3.2.4.5 c t Use case Zoom hnh nh:
a. Tm tt
- Use case cho php ngi dng thay i kch thc
hnh nh thu c qua camera.
b. Dng s kin
- Dng s kin chnh:
o Thay i kch thc hnh bng vic tng tc vi
thanh ko trn mn hnh.
- Dng s kin khc:
o Hnh nh khng thay i kch thc nu camera
khng h tr zoom.
c. Cc yu cu c bit
- Thit b phn cng h tr zoom.
d. Trng thi h thng khi bt u thc hin Use-case
- H thng ang ch pht hin bin bo giao thng
bng tay.
e. Trng thi h thng sau khi thc hin Use-case
75 | T r a n g
- Hnh nh thu c c kch thc mong mun theo nhu
cu ca ngi dng.
f. im m rng
- Khng c.
3.3.3 Thit k s lp (mc phn tch)
3.3.3.1 S lp mc phn tch



Hnh 3.21 S lp mc phn tch
76 | T r a n g
3.3.3.2 Danh sch cc lp i tng v quan h
STT Tn lp/quan h Loi ngha/Ghi ch
1 Input Public Lp Input ca mng noron
2 Hidden Public Lp Hidden ca mng noron
3 Output Public Lp Output ca mng noron
4 IbackPropagation<T> Public
Interface bao ng cc chc nng ca
mng noron
5 MLP<T> Public
Mng noron truyn thng nhiu lp
MLP
6 CaptureObjectLayer Public
Chu trch nhim thu ly d liu t
camera ca thit b
7 DetectObjectLayer Public i tng dng pht hin bin bo
8 NeuralNetwork<T> Public
Mng noron dng nhn dng bin
bo


3.3.3.3 M t chi tit tng lp i tng
3.3.3.3.1 Lp Input:
STT Tn thuc tnh Kiu Truy cp ngha/Ghi ch
1 Value double Public Gi tr output ca noron
2 Weights double[] Public
Mng cha trng s ng
vi noron ny
3 preDwt double[] Public
Mng cha trng s trc
khi sa li
3.3.3.3.2 Lp Hidden:
STT Tn thuc tnh Kiu Truy cp ngha/Ghi ch
1 InputSum double Public Tng trng s
2 Bias double Public lch hin ti ca noron
Bng 3.7 Danh sch cc lp i tng quan h
Bng 3.8 Danh sch thuc tnh lp Input
77 | T r a n g
3 preBias double Public
lch ca noron trc
khi sa li
4 Output double Public Gi tr u ra ca noron
5 Error double Public Gi tr li
6 Weights double[] Public
Mng cha trng s ng
vi noron ny
7 preDwt double[] Public
Mng cha trng s trc
khi sa li
3.3.3.3.3 Lp Output:
STT Tn thuc tnh Kiu Truy cp ngha/Ghi ch
1 InputSum double Public Tng trng s
2 Bias double Public lch hin ti ca noron
3 preBias double Public
lch ca noron trc
khi sa li
4 Output double Public Gi tr u ra ca noron
5 Error double Public Gi tr li
6 Target double Public
Gi tr u ra mong
mun
7 Value T Public
Kiu tr kiu T tng ng
vi u ra


3.3.3.3.4 Lp IbackPropagation<T>:
STT Tn phng thc Kiu Truy cp ngha/Ghi ch
1 backPropagate void Public
Lan truyn ngc li v
hiu chnh trng s trong
mng
2 f double Public
Hm tnh gi tr kch hot
cho noron
Bng 3.9 Danh sch thuc tnh lp Hidden
Bng 3.10 Danh sch thuc tnh lp Output
78 | T r a n g
3 forwardPropagate void Public
Lan truyn tnh ton trong
mng
4 recognize void Public
Tin hnh nhn dng mt
mu
5 initializeNetwork void Public Khi to mng noron


3.3.3.3.5 Lp MLP<T>:
STT Tn thuc tnh Kiu
Truy
cp
ngha/Ghi ch
1 InputNum int Private S noron lp Input
2 HiddenNum int Private S noron lp Hidden
3 OutputNum int Private S noron lp Output
4 learningRate double Private T l thay i trng s
5 alpha double Private
Thng s alpha ca mng
noron
6 OutputValueHight double Private
Gi tr tnh ton c gn
ng vi gi tr mong
mun nht
7 MatchedHigh T Private
Gi tr kiu T tng ng
vi OutputValueHight
8 OutputValueLow double Private
Gi tr tnh ton c gn
ng xp th 2 so vi gi
tr mong mun nht
9 MatchedLow T Private
Gi tr kiu T tng ng
vi OutputValueLow
10 InputLayer Input[] Private
Mng cha cc noron lp
Input
11 HiddenLayer Hidden[] Private
Mng cha cc noron lp
Hidden
Bng 3.11 Danh sch phng thc lp IbackPropagation<T>
79 | T r a n g
12 OutputLayer Output<T>[] Private
Mng cha cc noron lp
Output


STT Tn phng thc Kiu Truy cp ngha/Ghi ch
1 reset void Public
Khi to li cc tham s
ca mng
2 getMatchedHigh T Public
Ly kt qu kiu T gn
chnh xc nht
3 getOutputValueHight double Public
Ly kt qu gn chnh xc
nht
4 getMatchedLow T Public
Ly kt qu kiu T gn
chnh xc th hai
5 getOutputValueLow double Public
Ly kt qu gn chnh xc
th hai


3.3.3.3.6 Lp CaptureObjectLayer:
STT Tn thuc tnh Kiu
Truy
cp
ngha/Ghi ch
1 mCamera Camera Private Camera ca thit b
2 mFrameWidth int Private rng ca Frame hnh
3 mFrameHeight int Private cao ca Frame hnh
4 mFrame Byte[] Private D liu thu t camera


STT Tn phng thc Kiu Truy cp ngha/Ghi ch
1 processFrame Bitmap Public
X l nh thu c t
camera
2 run Void Public
Khi chy lung ph song
song vi lung chnh, lin
Bng 3.12 Danh sch thuc tnh lp MLP<T>
Bng 3.13 Danh sch phng thc lp MLP<T>
Bng 3.14 Danh sch thuc tnh lp CaptureObjectLayer
80 | T r a n g
tc ly d liu t camera
3 getFrameWidth int Public
Ly rng ca Frame
hnh
4 getFrameHeight int Public
Ly cao ca Frame
hnh


3.3.3.3.7 Lp DetectObjectLayer:
STT Tn thuc tnh Kiu
Truy
cp
ngha/Ghi ch
1 image Bitmap Private
Cha hnh thu t camera
x l
2 signList List<Mat> Private
Danh sch cc bin bo
tm c
3 boxList List<Rect> Private
Danh sch cc vin bao
ch nht ca bin bo


STT Tn phng thc Kiu
Truy
cp
ngha/Ghi ch
1 getContoursRedMask List<Mat> Public
Ly ng bin sau khi
lc mt n mu
2 getContoursBlueMask List<Mat> Public
Ly ng bin sau khi
lc mt n mu xanh
3 detectRedTriangleSign void Public
Tm cc bin bo tam
gic
4 detectBlueCircleSign void Public
Tm cc bin bo trn
xanh
5 detectRedCircleSign void Public Tm cc bin bo trn
6 getSignList List<Mat> Public Ly danh sch bin bo
7 getBoxList List<Rect> Public Ly sanh sch ng bao
Bng 3.15 Danh sch phng thc lp CaptureObjectLayer
Bng 3.16 Danh sch thuc tnh lp DetectObjectLayer
81 | T r a n g
ch nht ca bin bo


3.3.3.3.8 Lp NeuralNetwork<T>:
STT Tn thuc tnh Kiu
Truy
cp
ngha/Ghi ch
1 neuralNet MLP<T> Private Mng MLP
2 maximumError double Private Gii hn ti a ca li
3 maximumIteration int Private
S vng lp hun luyn
mng
4 TrainingSet
Hashtable<T,
double[]>
Public
Tp d liu hun luyn
mng


STT Tn phng thc Kiu
Truy
cp
ngha/Ghi ch
1 train void Public Hun luyn mng
2 recognize Void Public Nhn dng mt u vo
3 saveNetwork void Public Lu cu hnh mng
4 loadNetwork void Public Load cu hnh mng














Bng 3.17 Danh sch phng thc lp DetectObjectLayer
Bng 3.18 Danh sch thuc tnh lp NeuralNetwork<T>
Bng 3.19 Danh sch phng thc lp NeuralNetwork<T>
82 | T r a n g
3.3.4 Thit k d liu
Do tch cht ca ng dng l phn mm nghin cu v gii thut pht hin v
nhn dng bin bo giao thng nn c s d liu ng dng s dng cn c phn n
gin.
Nhm s dng mt file XML lu cu trc m, tn, ni dung v hnh nh ca
bin bo giao thng.







Hnh 3.22 Cu trc file d liu XML
83 | T r a n g
3.3.5 Thit k giao din
3.3.5.1 Danh sch cc mn hnh
STT Tn mn hnh ngha/Ghi ch
1 Mn hnh chnh Giao din chnh, cho php ngi dng chn la
thay i ch pht hin bin bo
2 Pht hin bin bo bng tay Ch pht hin bin bo bng tay, cho php
ngi dng t la chn khung cnh v chp hnh
3 Pht hin bin bo t ng Ch t ng pht hin bin bo khi qut
camera qua khung cnh.
4 Mn hnh kt qu detect Hin th kt qu pht hin c, khoanh vng cc
bin bo
5 Mn hnh nhn dng Hin th kt qu nhn dng bin bo theo nhu cu

3.3.5.2 M t chi tit cc mn hnh
3.3.5.2.1 Mn hnh chnh:



Bng 3.20 Danh sch mn hnh
Hnh 3.23 Mn hnh chnh
84 | T r a n g

STT Tn Loi Ngha
Kch
hot
Ghi ch
1 cusZoomSlider CustomSlider
Cho php ko
trt zoom
hnh nh
Drag
2 imgFocusImage ImageView Focus hnh nh
3 btnCaptureButton ImageButton Chp hnh Click
4 mItemManual MenuItem
Chn ch pht
hin bng tay
Click
5 mItemAuto MenuItem
Chn ch pht
hin t ng
Click


[cusZoomSlider drag ]
- Thay i hnh nh theo t l Zoom thch hp
[btnCaptureButton click ]
- Chp hnh sau thng bo kt qu:
o Hin thng bo nu khng c pht hin bin bo
o Chuyn n mn hnh kt qu detect nu pht hin bin bo
[mItemManual click ]
- Chuyn sang ch pht hin bng tay
[mItemAuto click ]
- Chuyn sang ch pht hin t ng


Bng 3.21 Chi tit mn hnh chnh
85 | T r a n g
3.3.5.2.2 Mn hnh pht hin bin bo bng tay:


STT Tn Loi Ngha
Kch
hot
Ghi ch
1 cusZoomSlider CustomSlider
Cho php ko
trt zoom
hnh nh
Drag
2 imgFocusImage ImageView Focus hnh nh
3 btnCaptureButton ImageButton Chp hnh Click


[cusZoomSlider drag ]
- Thay i hnh nh theo t l Zoom thch hp
[btnCaptureButton click ]
- Chp hnh sau thng bo kt qu:
o Hin thng bo nu khng c pht hin bin bo
Hnh 3.24 Mn hnh pht hin bin bo bng tay
Bng 3.22 Chi tit mn hnh pht hin bin bo bng tay
86 | T r a n g
o Chuyn n mn hnh kt qu detect nu pht hin bin bo
3.3.5.2.3 Mn hnh pht hin bin bo t ng:


STT Tn Loi Ngha
Kch
hot
Ghi ch
1 tvFPS TextView Hin th s Frame/giy
2 imgFocusImage ImageView Focus hnh nh


3.3.5.2.4 Mn hnh kt qu detect:

Hnh 3.25 Mn hnh pht hin bin bo t ng
Bng 3.23 Chi tit mn hnh pht hin bin bo t ng
87 | T r a n g

STT Tn Loi Ngha
Kch
hot
Ghi ch
1 cam FrameViewLayer
Hin th hnh nh thu
t camera x l v
khoanh vng bin bo



3.3.5.2.5 Mn hnh kt qu nhn dng:


STT Tn Loi Ngha
Kch
hot
Ghi
ch
1 cam FrameViewLayer
Hin th hnh nh thu t
camera x l v
khoanh vng bin bo

2 quickAction PopupMenu
Hin th kt qu nhn
dng tng ng vi bin
bo c chn

Hnh 3.26 Mn hnh kt qu detect
Bng 3.24 Chi tit mn hnh kt qu detect
Hnh 3.26 Mn hnh kt qu detect
88 | T r a n g

Bng 3.25 Chi tit mn hnh kt qu nhn dng
89 | T r a n g
3.4 Thc Nghim
Nh trnh by trong phn cu trc mng noron, tp hun luyn dnh cho
mng s l mt tp 5 loi bin bo vi tt c 30 mu bin th. Mc ch ca vic thc
nghim l nhm xc nh s lng noron lp n mt cch hp l, lm sao cho mng
c kh nng nhn bit cao nht, khng b xt thng tin v thi gian hun luyn mng
trong gii hn cho php.
Chng ta s s dng i lng trung bnh bnh phng li ti thiu v s vng
lp hun luyn mng o lng qu trnh thc nghim, la chn s noron lp n hp
l. Gii hn trung bnh bnh phng ti thiu s l 0.0001 v s vng lp hun luyn
ti a l 500.000 vng.
S noron
lp n
S lng mu
hun luyn
Trung bnh bnh
phng li ti thiu
S vng lp
hun luyn
Kt qu hun
luyn
10 5 0.317 500000 Tht bi
20 5 0.240 500000 Tht bi
30 5 0.237 500000 Tht bi
40 5 0.153 500000 Tht bi
45 5 0.0001 20882 Thnh cng
45 10 0.161 500000 Tht bi
50 10 0.0001 39388 Thnh cng
50 15 0.0001 59349 Thnh cng
50 20 0.0001 64497 Thnh cng
50 25 0.0001 111311 Thnh cng
50 30 0.407 500000 Tht bi
60 30 0.329 500000 Tht bi
70 30 0.089 500000 Tht bi
80 30 0.0001 47092 Thnh cng


Qua kt qu thc nghim, mng noron s c chn s noron lp n l 80 v
i lng c lng trung bnh bnh phng ti thiu l nh hn 0.0001.
Bng 3.26 Bng kt qu thc nghim
90 | T r a n g
CHNG 4 : NH GI KT QU V KT LUN
Chng ny trnh by cc vn sau:
4.1 nh gi lun vn
4.2 nh gi chng trnh
4.3 Hng pht trin
4.4 Kt lun

4.1 nh Gi Lun Vn
Bo co l thuyt trnh by y v c th nhng im then cht v x l
nh, mng noron cng nh sc mng ca n. Ngoi ra bo co cng gii thiu mt
nn tng di ng mi dnh cho cc nh pht trin ng dng di ng l h iu hnh
Android. Cng vi n l th vin x l nh OpenCV, mt trong cc th vin thng
hay c s dng khi lm vic vi cc bi ton nhn dng.
V mt p dng, kha lun gii quyt c bi ton pht hin v nhn dng
bin bo giao thng Vit Nam. M hnh gii quyt bi ton n gin, d ci t v
thch hp vi cc th b di ng khng cn i hi qu nhiu v phn cng.
4.2 nh Gi Chng Trnh
4.2.1 Kt qu t c
Chng trnh tng i hon chnh cho php ngi dng thc hin cc chc
nng sau:
- Pht hin bin bo trong khung cnh bng tay thng qua thao tc chp
hnh
- Pht hin bin bo t ng khi quay phim khung cnh
- Nhn dng bin bo pht hin c da theo c s d liu c sn
4.2.2 Cc hn ch
- Chng trnh hin ti vn cn mang tnh hc thut cao, ch c xem
nh mt ng dng tra cu thng tin bin bo tc thi ch cha c
91 | T r a n g
chc nng nh mt h thng nhn dng v t cnh bo cho ngi tham
gia giao thng c th x l kp thi khi tham gia giao thng.
- V mang tnh nghin cu nn h thng ch mi lm vic trn tp d liu
th nghim vi 5 loi bin bo khc nhau.
- ng dng cn b hn ch khi lm vic vi mt s phn cng khng p
ng c cc yu cu v x l hoc cht lng camera
- ng dng cha gii quyt trit bi ton v x l li gc nhn
(perspective projection) khi chp nh, bi ton lm vic vi bin bo
trong iu kin mi trng phc tp nh nh sng yu, che khut
4.3 Hng Pht Trin
Nng cp kh nng h thng, tr thnh mt h thng nhn dng v a ra cnh
bo tc thi cho ngi tham gia giao thng. lm vic ny c th pht trin ng
dng theo hng client server, hoc kt ni thit b vi camera ca cc phng tin
t, tip nhn d liu t camera ca t sau a ra cnh bo cho ngi iu
khin.
Ci thin kh nng lm vic, gii quyt trit cc vn cn mc phi nh
pht hin cha chnh xc trong iu kin mi trng phc tp, sa li gc nhn khi
quay phim, chp hnh
4.4 Kt Lun
Lun vn xy dng thnh cng h thng pht hin v nhn dng bin bo giao
thng trn thit b di ng, kt hp c sc mnh ca cng ngh x l nh vi nn
tng di ng tin tin, ha hn s l hng i mi dnh cho cc ng dng smartphone
trong tng lai.


92 | T r a n g
TI LIU THAM KHO

[Ting Vit]
1. Gio trnh x l nh , TS Phm Vit Bnh TS Nng Ton, i Hc Thi
Nguyn, 2007.
2. Gio trnh x l nh, tp th tc gi, Hc Vin Cng Ngh Bu Chnh Vin Thng,
lu hnh ni b, 2006.
3. L thuyt mng noron, Nguyn Thanh Cm.
[Ting Anh]
1. A Guided Tour of Computer Vision, Vishvjit S. Nalwa.
2. An introduction to neural networks: Pattern learning with the back-propagation
algorithm - http://www.ibm.com/developerworks/library/l-neural/
3. Android technical resources
http://developer.android.com/resources/browser.html?tag=tutorial
4. Color-Based Road Sign Detection and Tracking, Luis David Lopez and Olac
Fuentes, Computer Science Department University of Texas
5. Learning OpenCV: Computer Vision with the OpenCV Library, Gary Bradski -
Adrian Kaehler.
6. OpenCV Tutorials - http://opencv.itseez.com/trunk/doc/tutorials/tutorials.html
7. Principles of Artificial Neural Networks, Daniel Graupe.
8. Traffic Sign Recognition Using Neural network on OpenCV: Toward Intelligent
Vehicle/Driver Assistance System, Auranuch Lorsakul - Jackrit Suthakorn

You might also like